Turkmen - Ecclesiasticus

1SirakoglyIsanyňhikmetiniňsözbaşysyKanun, pygamberlerweolaryňädimleriniyzarlaýanlar tarapyndanbizeköpwebeýikzatlargowşuryldy, Ysraýylyňöwrenmegiwepaýhasyüçinöwgämynasyp bolmalyzatlary;Diňeokyjylaryňözleriökdebolmaly däl,öwrenmekisleýänlerhemgürlemekweýazmak arkalypeýdasyzbolupbilerler:atamIsa,kanuny okamagaköpwagtberenindepygamberlerweatababalarymyzyňbeýlekikitaplaryweoňagowydüşünip, öwrenmekwepaýhasbilenbaglanyşyklybirzatýazmak üçinözüneçekilipdir.öwrenmekisleýänwebuzatlara endikedenler,kanunalaýyklykdaýaşamakdanhasköp girdejigazanmakmaksadybilen.Şonuňüçinonyhaýyş weünsbilenokamagyňyzywedüşündirmeküçin zähmetçekenkäbirsözlerimizdenkembolup görünmegimizüçinbagyşlaňHebrewewreýdilinde aýdylanwebaşgadileterjimeedilenşolbirzatlaryň güýjiýok:diňebuzatlardäl,kanunyňözi,pygamberler webeýlekikitaplarbilentapawudyýoközdilinde gürleýärlerSebäbiEuergetespatyşabolup,Müsüre gelensekizinjiweotuzynjyýyldabirnemeöwrenişen kitabytapdym:şonuňüçinmunydüşündirmeküçin birnemeyhlaswekynçylykçekmelidiýippikiretdim; Kitabyňsoňunaçykmaküçinşolýerdäkiägirtuly hüşgärligiweussatlygyulanyp,daşaryýurtlarda öwrenmägetaýynbolan,kanunalaýyklykdaýaşamak üçinedep-terbiýebermägetaýynbolanolarüçinhem taýýarlaňWisdomhlipaýhasRebdengelýärwebaky bilebolýar

2Deňziňçägelerini,ýagyşdamjalarynywebakylyk günlerinikimsanapbiler?

3Jennetiňbeýikligini,ýeriňgiňligini,çuňlugynywe paýhasynykimbilipbiler?

4Paýhashemmezatdanöňýaradyldywepaýhaslylyga bakylykdüşünildi

5BeýikTaňrynyňSözipaýhasçeşmesidir;Onuňýollary ebeditabşyryklardyr

6Paýhasyňkökükimeaýanboldy?ýa-daakylly maslahatlarynykimbildi?

7Paýhasbilimikimeaýanboldy?beýiktejribesinekim düşündi?

8Akyllywegorkulmalybirbar,Rebtagtyndaotyr.

9Onyýaratdy,gördi,sanadyweähliişlerinedökdi.

10Olpeşgeşinegöräählitenbilen,onysöýýänlereberdi.

11Rebdengorkmakhormat,şöhrat,şatlykweşatlyktäji.

12Rebdengorkmakşatlyklyýürekdöredýär,şatlyk, şatlykweuzakömürberýär.

13KimRebdengorksa,ahyrsoňyonuňbilengowybolar weölengünündemerhemettapar.

14Rebdengorkmakhikmetiňbaşlangyjydyrwe ýatgydakyimanlylarbilenýaradyldy.

15Oladamlarbilenebedibinýadygurdywe tohumlarynydowametdirer.

16Rebdengorkmakhikmetiňdolylygydyrweadamlary miweleribilendoldurýar.

17Olähliöýleriniislenýänzatlarbilendoldurýar, köpelýänleribolsaýygnaýar.

18Rebdengorkmakpaýhastäjidir,parahatçylygywe kämilsaglygyösdürýär;Bularyňikisi-deTaňrynyň peşgeşleri:webuonysöýýänşatlyklarynyartdyrýar 19Paýhas,ussatlygywedurmagydüşünmekbilimini ýagdyrýarweolaryberktutýanhormatabeýgeldýär.

20PaýhasyňköküRebdengorkmakdyr,şahalaryuzak ömürdir.

21Rebdengorkmakgünäleriýokedýär,niredebolsa, gazabyýokedýär.

22Gahargazananadamyaklapbolmaz;Çünkigaharyna duçarbolar.

23Sabyrlyadambirnemeýyrtylar,şondansoňoňa şatlykdörär.

24Sözlerinibirazgizlär,köpleriňdodaklary paýhaslydygynyaýdar.

25Bilimtymsallarypaýhashazynasynda,ýönetakwa bolmakgünäkärüçinýigrenji.

26Paýhasisleseňiz,buýruklaryýerineýetiriň,Rebsize berer.

27ÇünkiRebdengorkmakpaýhasweöwütdir,imanwe ýumşaklykonuňgöwnündenturýar

28GarypbolanyňyzdaRebdengorkmaň,oňaikiýürek bilengelmäň

29Adamlaryňöňündeikiýüzlibolmaweaýdýanlaryňa ünsber

30Özüňibeýgeltme,ýogsaýykylma,kalbyňa biabraýlykgetirer,şeýdip,Hudaýsyrlaryňyaçyp,seni ýygnagyňarasynataşlar,çünkiRebdengorkmaküçin däl-de,ýüregiňdengelýärsiňaldawdandoly

BAP2

1Oglum,egerRebbegulluketmeküçingelenbolsaň, janyňysynagataýynla

2heartüregiňizidüzediňwehemişeçydamediňwe kynçylyklarahowlukmaň

3Oňaýapyşyňweiňsoňkynokadyňyzdaköpelmegiňiz üçingitmäň

4Saňanämegetirilse,şatlykbilenal,pesemläge öwrüleniňdesabyret

5Çünkialtynotda,kabulederlikliadamlarbolsaojakda synagedilýär.

6Oňaynanyň,olsizekömekeder;ýoluňydogrygörkez weOňabilbagla.

7Rebdengorkýanlar,rehiminegaraşyň!ýykylmagyňyz üçinbirgyragitmäň.

8Rebdengorkýanlar,oňaynanyň.sylagyňyzpuja çykmaz.

9Rebdengorkýanlar,ýagşylygaweebedişatlygawe rehimdarlygaumytediň.

10Könenesillereserediňwegörüň;Rebbebilbaglap, utanýarmy?ýa-dagorkusyndagalyp,terkedildi?ýa-da özüneýüztutankimiýigrenýärdi?

11ÇünkiRebrehim-şepagatdan,rehim-şepagatdan, sabyrlywegatyrehimli,günäleribagyşlaýarwehasrat wagtyndahalasedýär.

12Gorkýanýüreklere,ejizellereweikiýoldangidýän günäkärlerewaý!

13Waý,ýüregedüşenlerewaý!Olynanmaýar.şonuň üçingoralmaz

14Sabyrdanmahrumbolanlarawaý!Rebsizegelende nämeederdiňiz?

15RebdengorkýanlarOnuňSözüneboýunbolmazlar Onysöýýänlerbolsaýollarynydowametdirerler.

16Rebdengorkýanlarözünegöwniýetýänzady gözlärler.Onysöýýänlerkanunbilendoldurylar.

17Rebdengorkýanlarýüreklerinitaýýarlarwe ruhlarynyOnuňöňündekiçelderler,

18Adamlaryňelinedäl-de,Rebbiňelinedüşeris,çünki Onuňbeýikligi,rehim-şepagatyhemşeýledir.

BAP3

1Eý,çagalar,kakaňyzydiňläňweşondansoňaman galyň.

2ÇünkiRebkakasynaçagalarahormatgoýdyweenäniň ogullarabolanygtyýarynytassyklady.

3Kimatasynahormatgoýsa,günäleriniňöwezinidolar: 4Ejesinisylaýan,hazynatoplaýanýalydyr.

5Kimatasynahormatgoýsa,özçagalarynaşatbolar; namazynyokanda,eşidiler

6Atasynahormatgoýýanadamyňömriuzakbolar; Rebbetabynbolanadamejesineteselliberer

7Rebdengorkýanadamkakasynahormatgoýarweeneatalarynahojaýynlaryýalyhyzmateder

8Kakaňyweejeňisözde-de,amalda-dahormatla,şonda olardanbereketgeler

9Çünkiatanyňberekediçagalaröýlerinigurýar;emma enäniňnäletidüýbünitutýar

10Kakaňymasgaraetme;Çünkikakaňyň masgaraçylygysaňaşöhratdäl

11Çünkiadamyňşöhratykakasynyňhormatyndan; masgarabolaneneçagalaramasgaraçylykdyr

12Oglum,ýaşyňdakakaňakömeketweömrüniň ahyrynaçenligynan

13Düşünmedikbolsa,oňasabyret;Güýçlibolanyňda onyýigrenme

14Çünkikakaňyzyňrahatlanmagyýatdançykarylmaz, günäleriňýerinesizigurmaküçingoşular

15Jebirçekengünüňizýatlanar;günäleriňizhem adalatlyyssyhowadakybuzýalyerär

16Atasynyterkedenküfürkimin;ejesinegaharygelen bolsanäletlener:Hudaýdan.

17Oglum,işiňiýumşaklykbilendowamet;makullanan adamysöýersiň.

18Sennäçeulybolsaň,şonça-dakiçigöwünlibolarsyň weRebbiňhuzuryndamerhemettaparsyň.

19Köplerbelentdewemeşhur,ýönemylaýymlarasyrlar açylýar.

20ÇünkiRebbiňgüýjibeýikdir,peslerehormat goýulýar.

21Özüňegatykynzatlarygözleme,güýjüňdenýokary zatlarygözleme.

22youönesaňabuýrukberlenzadyhormatbilen pikirlen,çünkigizlinzatlarygözüňbilengörmek hökmandäl.

23Gereksizmeselelerdegyzyklanmaň,çünkisize adamlaryňdüşünişindenhasköpzatgörkezilýär.

24Çünkiköplerözleriniňbiderekpikirleribilen aldanýarlar;erbetşübheolaryňhöküminiýatyrdy

25Gözüňbolmasaýagtylykislärsiň,bilmeýänbilimiňi aýtma.

26Gödekýürekahyrsoňyýamanlygybaşdangeçirer; howpysöýýänadamheläkbolar.

27Çekimliýürekhasratçeker;erbetadambolsa günäniňüstüneüýşer.

28Tekepbirleriňjezasyndahiçhiliçäreýok;çünki erbetlikösümligikökurupdy.

29Akyldaryňýüregibirtymsaldüşüner;ünsligulak bolsaakyllyadamyňislegi.

30Suwalawysöndürer;sadakagünäleriňöwezini dolýar.

31goodagşylyktalapedenkişiahyretiýadasalýar. ýykylanda,dynçalar.

BAP4

1Oglum,garyplaryňaldawynyalma,mätäçgözleriuzak garaşma.

2Açjanygynandyrma;kynçylykdaadamyküşgürmeýär.

3Aladalananýüregehasköpkynçylykgoşmaň;mätäç adamabermezligiyzasüýşüriň

4Ejirçekýänleriňdileginiretetme;garypadamdan ýüzüňiöwürme

5Gözüňimätäçlerdenöwürme,saňanäletlemägepursat berme:

6Çünkikalbynyňajylygyndaseninäletlänbolsa,ony edenhakdadogasyeşidiler

7theygnagyňsöýgüsinialyňwebeýikadamabaşegiň 8Garyplaragulakasyp,oňaýumşaklykbilendostlukly jogapbermegiňizigynandyrmasyn

9Zalymadamyňelindennädogryadamyhalaset; hökümdeoturanyňyzdaýüregiňizigysmaň

10lessetimlerekakaboluň,äriniňýerineejesine-de boluň,BeýikBiribaryňoglyýalybolarsyňyzweOlsizi ejeňiziňkidenhasgowygörer

11Paýhasçagalarynybeýgeldýärwegözleýänleri saklaýar

12Söýgidurmuşynysöýýän;Onyirgözleýänler şatlykdandolarlar

13Agyzbeklänadamşöhratalar;nirägirse-de,Reb ýalkar.

14OňahyzmatedenlerMukaddesligehyzmatederler, Rebbisöýýänlersöýýär.

15Kimoňagulakassa,milletlerehökümçykarar,Oňa gulakasýanbolsahowpsuzýaşar.

16Biradamözünebagyşetse,oňamirasgalar;nesli bolsaoňaeýeçilikeder.

17Çünkiilkibilenegriýollarbilenonuňbilengezer, gorkywegorkygetirer,janynaynanýançawekanunlary bilensynapgörýänçä,oňajezaberer.

18Soňragöniýolunagaýdyp,oňatesellibererwe syrlarynygörkezer.

19wrongöneýalňyşmaýanbolsa,onytaşlap,özüni heläkeder.

20Pursatdanpeýdalanyňweýamanlykdanägäboluň; kalbyňyzadegenindeutanmaň.

21Çünkigünägetirýänutançbar.şöhratwemerhemet bolanutançbar.

22Janyňyzagarşyhiçkimikabuletmäňwehiçkimiň hormatysizipesegaçyrmasyn.

23goodagşylyketmeküçinpursatbarbolsagürlemäň wepaýhasyňyzyowadanlygyndagizlemäň.

24Çünkisözbilenpaýhasbellibolar,dilbilen öwrenmek.

25Hakykatagarşygürleme;ýönenadanlygyň ýalňyşlygyndanutan.

26Günäleriňiziboýunalmakdanutanmaň.wederýanyň akymynymejburetme.

27Özüňiakmakadamaöwürme;gudratlyadamykabul etme.

28Hakykataölümeçalyşyň,Rebsiziňüçinsöweşer.

29Diliňdehowlukma,amallaryňdaýaltaweökünme.

30Öýüňizdearslanýalybolmaň,gullaryňyzyňarasynda gorkmaň.

31Almaküçineliňiziuzatmaňweyzynagaýtaryp bermeliwagtyňyzýapmaň

BAP5

1yourüregiňiharytlaryňasalma;diýme,ömrüme ýeterlik

2heartüregiňýollaryndanýöremeküçinözpikiriňewe güýjüňeeýerme:

3Diýme:«Işlerimüçinkimmenigarşyalar?ÇünkiReb seniňtekepbirligiňdenhökmanaralar

4Günäetdimdiýmäň,maňanämezyýanýetdi?çünki

Rebsabyredýär,aslasenigoýbermez

5Bagyşlamakmeselesindegünägoşmakdangorkmaň:

6Rehim-şepagatybeýikdiýmäň;köpgünälerimüçin rahatlanar,çünkirehim-şepagatondangelýär,gahargazabygünäkärleredegişlidir

7Rebbeýüztutmagagijägalmaňwegün-gündenyza çekilmäň,çünkibirdenRebbiňgazabydörär,aralyş güniheläkbolarsyňyzweheläkbolarsyňyz

8heartüregiňiziadalatsyzalnanzatlaragönükdirmäň, sebäbibetbagtçylykgünisizepeýdasydegmez

9windelbilenýeňmäňwehertarapagitmäň,sebäbi goşadilibolangünäkärhemşeýledir

10Düşünjäňdeberkbol;sözüňemşolbirbolsun

11Eşitmägeçaltboluň;durmuşyňyzçynýürekden bolsun;sabyrbilenjogapberiň.

12Düşünýänbolsaň,goňşyňajogapber;bolmasa,eliňi agzyňagoý.

13Hormatweutançhakdagürleşilýär,adamyňdilionuň ýykylmagydyr.

14Pyşyrdydiýmäňwediliňizbilengaraşmaň,çünki ogrymasgaraçylyk,goşadildeerbetýazgarmak. 15Ulyýa-dakiçibirzatdanbihabarbolmaň.

BAP6

1Dostuňýerineduşmanbolma;şeýdip,erbetat,utanç wemasgarabolarsyň,goşadilibolangünäkärhemşeýle bolar.

2heartüregiňmaslahatybilenöwme;ruhuňyňýekeözi azaşýanöküzýalyýyrtylmazlygyüçin.

3leavesapraklaryňyzyiýip,miwäňiziýitirersiňizwe guryagaçýalygalarsyňyz

4Erbetruhbaradamyýokederweduşmanlaryny masgaralapgüler.

5Süýjidildostlaryköpelder:gödekgürleýändil hoşniýetlisalamlaryartdyrar.

6Köplerbilenýaraşykdaboluň,müňadamyňdiňebir geňeşçisibar.

7Dostaljakbolsaň,ilkionysubutetwekarzbermäge howlukma.

8Çünkikäbiradamözpursatyüçindostbolup, kynçylykgünüňizdegalmaz.

9Duşmanlygaöwrülenbirdostbar,dawa-jenjelseniň käýinjiňiaçar.

10againene-dekäbirdostsaçakbaşyndaýoldaşbolup, seniňhasratgünüňdedowametmez.

11Emmaseniňrowaçlygyňdaolseniňýalybolar, gullaryňabatyrbolar.

12Özüňipeseltseň,saňagarşyçykarweýüzüňden gizlener

13Duşmanlaryňyzdanaýryňwedostlaryňyzaünsberiň.

14Wepalydostberkgoragdyr,şeýleadamytapan hazynatapar

15Hiçzatwepalydostuňgarşysynaçykypbilmezwe ajaýyplygybahasynaýetipbolmajakzatdyr

16Wepalydostdurmuşyňdermanlarydyr;Rebden gorkýanlaronytaparlar

17KimRebdengorkýanbolsa,dostlugynydogryýola gönükdirer,çünkigoňşusyhemşeýlebolar

18Oglum,ýaşlygyňdanöwütýygna,garrylygyňaçenli paýhastaparsyň

19Ekinekýänweekýänýaly,onuňýanynageliňwe oňatmiwelerinegaraşyň,çünkisizonuňhakdaköp zähmetçekmersiňiz,ýönemiwelerinibasymiýersiňiz 20Öwrenmedikleregatyýakymsyz,düşünmedikadam onuňbilengalmaz

21Olsynagsynagynyňdaşyýalyonuňüstündeýatar; weuzakwagtgeçmänkäonyözündenkowar 22Sebäbipaýhasonuňadynagörä,köpleremälimdäl 23Oglum,gulakas,maslahatymyal,maslahatymyret etme,

24Aýaklaryňyzydaňyň,boýnuňyzynjyryňasal 25Egniňiziegiňwegöteriň,baglarybilengynanmaň 26Bütinýüregiňizbilenonuňýanynageliňweähli güýjüňizbilenýollarynydowametdiriň.

27Gözläň,gözläň,olsizemälimbolar,ony tutanyňyzdansoňgoýbermäň.

28Çünkiiňsoňundaonuňdynçlygynytaparsyň,şonda seniňşatlygyňaöwrüler.

29Şondansoňonuňzynjyrlarysizeberkgoragbolar, zynjyrlarybolsaşöhratlybasybolar.

30Çünkionuňüstündealtynbezegbar,zolaklarybolsa gyrmyzydantelli.

31Onyhormatdonygeýip,şatlyktäjiýalygeýersiň.

32Oglum,isleseňsaňaöwrediler,pikiriňiulanjak bolsaň,paýhaslybolarsyň.

33Eşitmegihalaýanbolsaň,düşünersiň,gulagyňyegseň akyllybolarsyň,

34eldersaşulularyňarasyndaduruň;akyllylaraýapyş.

35Taňrynyňherbirsözünidiňlemägetaýynboluň; düşüniştymsallarysendengaçmasyn.

36Düşünjeliadamygörseň,oňawagtber,aýagyňy gapynyňbasgançaklarynygeýmägerugsatber.

37PikiriňizRebbiňtabşyryklaryndabolsunwe buýruklaryhakdayzygiderlipikirleniň,ýüregiňizi berkiderweislegiňizegöräpaýhasberer.

BAP7

1evilamanlyketme,saňazyýanýetmez.

2Zalymlardandaşlaşyň,zalymlyksendenýüzöwürer.

3Oglum,adalatsyzlygyňekinlerineekme,olaryýedi esseýygmarsyň.

4Rebdenýa-dapatyşadanhormatoturmagyny gözlemäň.

5ÖzüňiziRebbiňöňündeaklamaň;patyşanyňhikmeti bilenöwünmäň.

6Günäkärligiaýrypbilmän,hökümçykarmazlygy gözläň;Islendikwagtgüýçliadamdan,dogrulygyňyza büdremekdengorkmazlyküçin.

7Şäheriňköpüsinegarşygöwnüňizedegmäň,şonda halkyňarasyndaözüniýykmaň

8BirgünänibaşgabirinebaglamaňÇünkibirinde jezasyzbolmaz

9Diýmäň,Hudaýmeniňköpsanlygurbanlygymygörer weiňbeýikHudaýahödürlänimde,olkabuleder

10Namazyňyzyokanyňyzdaýüregedüşmäňwesadaka bermezligeünsbermäň

11Hiçkimiňkalbynyňhasratynymasgaralapgülmäň, çünkikiçigöwünlilikwebeýiklikbar

12Doganyňyzagarşyýalansözleme;dostuňyza-da meňzemeýär

13Hiçhiliýalansözlemäň,çünkibuadatgowydäl

14Köpýaşululardaköpsözulanmaňwedoga edeniňizdekängürlemäň

15Zähmetçekmäň,BeýikBiribaryňbellän ekerançylygynyýigrenmäň

16Günäkärleriňköpüsiniňarasyndaözüňizihasaplamaň, ýönegaharyňuzakdowametmejekdiginiýadyňyzdan çykarmaň

17Özüňikiçelt,çünkihudaýsyzlaryňaralmagyotwe gurçukdyr

18Dostuňyhaýsydyrbirýagşylygaçalyşma;Ofir altynlaryüçinwepalydogandäl.

19Akyllywegowyaýalbolma,çünkimerhemeti altyndanýokarydyr.

20Hyzmatkäriňhakykatdanamişleýänbolsa,oňa ýamanlyketme,ýa-dasaňadolybagyşlaýanhakyna tutma.

21Janyňyzgowyhyzmatkärisöýsinweonyazatlykdan aldama.

22Mallaryňyzbarmy?Olaragözaýlaň,egerolarsiziň bähbidiňizbolsa,ýanyňyzdasaklaň.

23Çagalaryňyzbarmy?olaraöwrediňweýaşlykdan boýunegiň.

24Gyzlaryňyzbarmy?bedenineidegediňweolara özüňizibegençligörkezmäň.

25Gyzyňaöýlen,şeýdipagyrişedersiň,ýönedüşünjeli adamaber.

26Pikiriňdensoňaýalyňbarmy?onyterketme,ýöne ýeňilaýalaberme

27Kakaňybütinýüregiňbilenhormatla,ejeňiň hasratynyýatdançykarma.

28Olardandoglandygyňyýatdançykarma;Olarasaňa edenzatlarynynädipöwezinidolupbilersiň?

29BütinjanyňyzbilenRebdengorkuňweruhanylaryna hormatgoýuň.

30Özüňibargüýjüňbilenýaradanwehyzmatkärlerini terket.

31Rebdengorkuňweruhanynyhormatlaň;saňa buýrulyşyýalypaýber.ilkinjimiweler,günä gurbanlygy,eginsowgady,mukaddeslikgurbanlygywe mukaddeszatlaryňilkinjimiweleri.

32Bereketiňizkämilbolarýaly,eliňizigaryplara uzadyň.

33livingaşaýanherbiradamyňöňündepeşgeşbar; ölüleronysaklamaýarlar.

34Aglaýanlarbilenbilebolmaňweýastutýanlarbilen ýastutmaň

35Näsaglarygörmägehaýalbolmaň,sebäbibusizi söýer.

36Nämeeliňealsaň,soňunyýadyňasal,hiçhaçan ýalňyşmaz

BAP8

1Güýçliadambilensynanyşmaň,ýogsamonuňeline düşmersiňiz

2Baýadambilengapma-garşybolma,ýogsaolsenden artykmaçbolar,çünkialtynköpleriýoketdiwe patyşalaryňýüreginibozdy

3Dillerdendolyadambilensynanyşmaňweodaodun ýygmaň

4Ata-babalaryňyzyňmasgarabolmazlygyüçingödek adambilendäl

5Günädenýüzöwürýänadamykemsitmäň,ýöne hemmämiziňjezabermelidigimiziýadyňyzdan çykarmaň

6Garrylykdaadamdäl,hatdakäbirlerimizemgarry

7Iňulyduşmanyňyzyňöleninebegenmäň,hemmämiziň ölýändigimiziýadyňyzdançykarmaň

8Akyldarlaryňsözleriniýigrenmäň,nakyllarybilen tanyşyň,olarüçinöwüt-ündewwebeýikadamlara aňsatlykbilenhyzmatetmegiöwrenersiňiz.

9eldersaşulularyňsözlerinisypdyrmaň,çünkiolaratababalarynyhemöwrendiler,sizhemdüşünmegi öwrenersiňizwezerurlygagöräjogapberersiňiz.

10Günäkäriňkömüriniýakmaň,ýogsamodyalawy ýakylmaz.

11Zeperýetenadamyňöňündegaharbilenturma, ýogsamsenisözleriňesalmaküçingaraşar.

12Özüňdengüýçliadamakarzberme.egerkarzberen bolsaň,hasapla,ýöneýitdi.

13Kuwwatyňyzdanýokarybolmaň,çünkikepil bolsaňyz,tölemägeünsberiň.

14Kazybilenkazyýetegitmäň;sebäbionuňhormatyna görähökümederler.

15Batyrýoldaşbilenýoldangitme,ýogsaolsaňa gynanmaz,çünkiolözisleginegöräeder,samsyklygy bilensenonuňbilenheläkbolarsyň.

16Gaharlyadambilensynanyşma,özibilenýekeýere gitme,çünkiganonuňöňündehiçzatdäl,kömekýok ýerindeseniagdar

17Akmakbilenmaslahatlaşma;maslahatberipbilmeýär.

18Nätanyşadamyňöňündegizlinzatetme;Çünkinäme getirjekdiginibilmeýärsiň.

19heartüregiňiziherkimeaçmaň,ýogsamolsizi paýhaslyöwrüpbiler.

BAP9

1Gursagyňyzyňaýalynagabanjaňlyketmäňweoňa özüňizegarşyerbetsapakbermäň.

2Janyňyaýagyňyaýagyňagoýmaküçinbiraýalaberme.

3Jelepbilenduşuşma,ýogsamonuňduzagyna düşmersiň.

4Aýdymçyaýal-gyzlaryköpulanmaň,ýogsaonuň synanyşyklarysizialar

5Gyrnagyňyzaseretmäň,ondagymmatlyzatlardan ýykylmaň.

6Janyňyzyjeleplerebermäň,mirasyňyzyýitirmersiňiz

7Şäheriňköçelerindetöweregiňizeseretmäňweýeketäkýerdegezmäň

8Gözüňiowadanaýaldansow,başgabiriniňgözelligine seretme;köpleraýalyňgözelligibilenaldanýarlar; Çünkisöýgiotýalyýakylýar

9Başgabiriniňaýalybilenaslaoturmaň,gujagyňyzda oturmaňwepuluňyzyşerapdasarpetmäň;ýüregiňoňa ýapyşmazýaly,islegiňbilenheläkbolarsyň

10Könedostuňyterketme;sebäbitäzebilendeňeşdirip bolmaýar:täzedosttäzeşerapýalydyr;könebolanda, onylezzetbileniçersiň

11Günäkäriňşöhratynagöripliketme,çünkionuň soňunyňnämeboljakdygynybilmeýärsiň

12Hudaýsyzlaryňgöwnündenturýanzatlardanlezzet alma;gabyrlarynajezasyzgitmejekdikleriniýadyňyzdan çykarmaň

13Öldürmägegüýjibolanadamdanuzakdasakla;ölüm gorkusynaşübhelenmersiň,eger-deonuňýanynabarsaň, günäkärlemäň,ýogsaolhäzirkijanyňyzyalar: duzaklaryňarasynagirip,şähersöweşlerindegezip ýöreniňiziýadyňyzdançykarmaň.

14Mümkinboldugyçagoňşyňyçaklaweakyllylarbilen maslahatlaş.

15Gepleşigiňizakyllylarbilenbolsun,BeýikTaňrynyň kanunyndakyähliaragatnaşygyňyzbolsun.

16Diňeadamlarsiziňbilenbileiýsinler.şöhratyňyz Rebdengorksyn.

17Çepereseriňeliöwüler,sözleriüçinhalkyňpaýhasly hökümdary.

18illarawsyzadamözşäherindehowply;gepinde gyssanýanbolsaýigreniler.

BAP10

1Akyllykazyözhalkynaöwütberer;wepaýhasly adamyňhökümetigowytertipli.

2Halkyňkazyözi,serkerdeleriýaly;Şäheriň hökümdarynähiliadam,ondaýaşaýanlaryňhemmesi şeýle

3Akylsyzpatyşaözhalkynyýokedýär;emma häkimiýeteeýebolanlaryňpaýhaslylygybilenşäher ilatlybolar

4eartheriňgüýjiRebbiňelindedirwewagtygelende peýdalybirzadygoýar.

5YnsanrowaçlygyHudaýyňelinde,kätipadama hormatgoýar.

6Herbirýalňyşlyküçingoňşyňyzaýigrenmäň;zyýanly amallarbilenaslahiçzatetme.

7UlumsylykHudaýyňweadamyňöňündeýigrenýär, ikisemerbetlikedýär.

8Aldawbilengazanylanadalatsyzgatnaşyklar,şikesler webaýlyksebäplipatyşalykbirhalkdanbeýlekisine terjimeedilýär.

9Nämeüçinýerwekülbuýsanýar?Açgözadamdanhas erbetzatýok:beýleadamjanynysatmaküçin ýerleşdirýär;Sebäbioldirikäiçegelerinizyňýar.

10Lukmanuzynkeselikesýär;Ertirbirpatyşaşugün öler.

11Çünkiadamölensoňsüýrenýänzatlary,haýwanlary wegurçuklarymirasalar

12Ulumsylygyňbaşlangyjy,Hudaýdanaýrylandawe ýüregieraradandanýüzöwürende

13Çünkibuýsançgünäniňbaşlangyjydyr,kimdebolsa ýigrenjidöker,şonuňüçinRebolaratäsin betbagtçylyklarygetirdiweolaryýoketdi

14Rebbuýsançlyşazadalaryňtagtlarynytaşladywe mylaýymlaryolaryňýerinegoýdy

15Rebbuýsançlyhalklaryňkökleriniköklediwepes adamlaryolaryňýerineekdi

16Rebbutparazýurtlaryýykdyweolaryýeriňdüýbüne ýoketdi

17Olaryňbirböleginialyp,ýoketdiweýadygärligini ýerdenýoketdi

18Erkeklerüçinbuýsançýa-daaýaldandoglanlara gahar-gazapedilmedi

19Rebdengorkýanlarygtybarlytohumdyrlarweony abraýlyösümliksöýýärler:kanunykabuletmeýänler abraýsyztohumdyr;buýruklarybozýanlaraldawçy tohumdyr

20Doganlaryňarasyndabaşlykhormatlanýar;Onuň gözündeRebdengorkýanlaramşeýledir.

21Rebdengorkmak,ygtyýaralmazdanozalgidýär, ýönegödeklikwebuýsançonyýitirýär.

22Baýbolsun,asyllybolsun,garypbolsun,şöhraty Rebdengorkmakdyr.

23Düşünýängarypadamyýigrenmekdogrydäl; günäkäradamyulaltmakhemamatlydäl.

24Beýikadamlar,kazylarwegüýçliadamlar hormatlanar;EmmaRebdengorkýanlardanbeýikýokmy? 25Akyllyhyzmatkäreerkinhyzmatedenlerhyzmat ederler,bilimalanadamüýtgedilendegaharlanmaz.

26Işiňiýerineýetirmekdeaşabolma;Gynanýan wagtyňyzdaöwünmäň.

27Zähmetçekip,hemmezadabaýbolan,öwünýänwe çörekisleýänadamdangowudyr.

28Oglum,kalbyňyýumşaklykbilenşöhratlandyrwe mertebesinegörähormatgoý.

29Özkalbynagarşygünäedenikimaklar?durmuşyny abraýdandüşürenoňakimhormatgoýar?

30Garypussatlygyüçinbaý,baýlygybolsabaýlygy üçinhormatlanýar.

31Garyplykdahormatlanýan,baýlyknäçeräk?baýlyga hormatgoýmaýanbolsa,garyplykdanäçeräk?

BAP11

1Paýhaspesderejeliadamyňkellesinibeýgeldýärwe beýikadamlaryňarasyndaoturmagamejburedýär.

2Gözelligiüçinadamyöwme;daşkygörnüşiüçin adamyýigrenme.

3Aryçybynýalyaz;ýöneonuňmiwesisüýjizatlaryň başydyr.

4Egin-eşigiňizweeşigiňizbilenöwünmäňwehormat güniözüňizibeýgeltmäň,çünkiRebbiňişleriajaýyp, adamlaryňarasyndaedenişlerigizlenendir.

5Patyşalaryňköpüsiýereoturdylar.hiçhaçanpikir etmedikbiritäjigeýdi

6Güýçliadamlarköpmasgaraboldular.abraýly adamlarbeýlekierkekleriňelineberildi.

7Hakykatybarlamazdanozalgünäkärleme:ilkidüşüniň, soňbolsakäýiniň

8Sebäbinieşitmänkäňizjogapberiň,gürleşýänleriň arasyndaadamlarykesmäň

9Özüňizigyzyklandyrmaýanmeseledeçalyşmaň; günäkärlerbilenhökümçykarmaň

10Oglum,köpzatlaragoşulma,çünkiköpgaryşsaň, bigünäbolmaz;yzyndanýetseň,almarsyň,gaçyp gutulypbilmersiň

11Zähmetçekýän,agyryçekýän,howlukýanwehas yzdadurýanbiribar

12Againene-dehaýal,kömegemätäç,ukypisleýänwe garyplykdandolybaşgabirzatbar;Rebbiňgözioňa ýagşylykbilenseretdiweonypesemlägindendikdi,

13Betbagtçylykdanbaşynygaldyrdy;munygörenleriň köpüsioňahaýrangaldylar

14Bagtyýarlykwekynçylyklar,ýaşaýyşweölüm, garyplykwebaýlykRebdengelýär

15Paýhas,bilimwekanunadüşünmekRebden,söýgi weýagşyişleriňýolyOndandyr

16Günäkärlerbilenýalňyşlykwegaraňkylykbaşlandy, ondakyşöhratlyadamlarbilenýamanlykkönebolar.

17Rebbiňpeşgeşitakwaadamlarbilengalarwe merhemetibakyrowaçlykgetirer.

18Seresaplylygywegysmagybilenbaýlaşýanwe sylagynyňpaýy:

19Ol:«Dynçaldym,indiharytlarymyhemişeiýerin» diýýär.şonda-daözünehaýsywagtyňgeljekdiginiwebu zatlarybaşgalaragaldyrmalydygynyweölmelidigini bilenok.

20ähtiňizeberkboluň,ondagürleşiňweişiňizdeköne boluň.

21Günäkärleriňişlerinegeňgalmaň;ýöneRebbebil baglawezähmetiňdegal,çünkibirdengarypadamy baýamakRebbiňnazaryndaaňsatzat.

22Rebbiňberekeditakwaadamlaryňsogabynda,birden bereketinigülläpösýär.

23Diýmäň,Hyzmatymyňnämepeýdasybar?Ondan soňhaýsygowyzatlaraeýebolaryn?

24againene-deaýt,ýeterlik,köpzadymbar,soňundan nämeerbetlikederin?

25Bagtyýarlykgünündehasratýatdançykarylýar, hasratgününderowaçlykýatlanylmaýar.

26Çünkiölümgüniadamyýollarynagöräsylaglamak Rebüçinaňsatzat.

27Birsagadyňhasratyadamylezzetiýatdançykarýar weahyryndaedenişleriaçylar.

28Ölmezindenöňhiçkimebereketbermäň,çünkiadam çagalaryndatanalar.

29Herkimeöýüňizegetirmäň,çünkialdawçynyň otlylaryköp.

30Keýpiňiçindesaklanylýanwesaklanýanýaly, tekepbirleriňýüregihemşeýle;içalyýaly, ýykylmagyňyzysynlaýar:

31Çünkiolgaraşýar,ýagşylygyýamanaöwürýärwe öwgämynasypzatlardasenigünäkärleýär.

32Otuçgunlaryndanbirüýşmekýakylýar,günäkär adamganagaraşýar.

33Erbetadamdanägäbol,çünkiolerbetlikedýär.ýogsa olsaňabakyzarbaurar

34Nätanyşadamyöýüňizekabulediň,olsizibiynjalyk ederwesiziözöýüňizdençykarar

BAP12

1Haçanetseň,kimeedýändigiňibil;peýdalaryňyzüçin minnetdarbolarsyňyz

2Takwaadamaýagşylyket,jezataparsyňOndandäl bolsa,BeýikBiribardan

3Elmydamaýamanlykbilenmeşgullanýanýa-dasadaka bermeýänadamaýagşylykbolupbilmez

4Takwaadamaber,günäkärlerekömeketme

5Peslereýagşylyket,ýönehudaýsyzlaraberme: çöregiňisaklaweoňaberme,ýogsamsaňaartykmaçlyk eder,ýogsamähliýagşylygyňüçinikiesseerbetlik alarsyňoňaedildi

6ÇünkiBeýikBiribargünäkärleriýigrener, hudaýsyzlardanaralarwejezagününiňöňünialar

7theagşylaraber,günäkärlerekömeketme

8Dostyrowaçlykdatanapbolmaz,duşmany kynçylyklardagizläpbolmaz.

9Adamyňgülläpösmegindeduşmanlargynanarlar, ýönekynçylyklaryndahatdadostamgider.

10Duşmanyňahiçwagtynanma,çünkidemirposlaýan ýaly,erbetligi-deşeýledir.

11Özünikiçeldip,egilipbarsa-da,oňaünsberiňwe ondanägäboluň,gözaýnasynysüpürenýalybolarsyňyz, posuňdüýbündenýokedilmändiginibilersiňiz.

12Onyýykmasa,seniňýeriňdedurarýaly,onyýanyňda goýma.oturjakbolmagyňyzüçinsageliňizdeoturmasyn, iňsoňundameniňsözlerimiýadasalarsyňyzweşonuň bilenkowlarsyňyz.

13pentylanbilendişlenenjadygöýiýa-daýabany haýwanlaraýakynlaşanlarykimgynandyrar?

14Şeýdip,birgünäkäriňýanynabaryp,günälerindeözi bilenharamlananadamgynanarmy?

15Birazwagtseniňbilengalar,ýöneýykylypbaşlasaň, galmaz.

16Duşmandodaklarybilensüýjigürleýär,ýöne ýüregindeseninädipçukurataşlamalydygynygözöňüne getirýär:gözleribilenaglar,ýönepursattapsa,ganbilen kanagatlanmaz.

17Kynçylykýüzeçyksa,ilkionyşolýerdetaparsyň; saňakömeketjekbolýanbolsa-da,senipesegaçyrar.

18Başynyýaýkap,elçarpyp,köppyşyrdap,ýüzüni üýtgeder.

BAP13

1Çukuradegenadamhapabolar;tekepbiradambilen gatnaşygybolanadamoňameňzeýär.

2liveaşaýanwagtyňyzözgüýjüňizdenýokarybolmaň; weözüňdenhasgüýçliwebaýbiribilengatnaşygyýok: çäýnekbilentoýunküýzäninädipylalaşmaly?sebäbi biribeýlekisineurulsa,döwüler.

3Baýadamýamanlyketdi,şonda-dahaýbatatýar: garyplarazulumedilýär,olamýalbarmaly.

4Peýdasyüçinbolsaň,seniulanar,ýönehiçzadyňýok bolsa,seniterkeder

5Egerbirzadyňyzbarbolsa,olsiziňbilenýaşar:hawa, siziýalaňaçederwegynanmaz

6Saňamätäçbolsa,senialdap,saňaýylgyrarweumyt eder;Olsaňaadalatlygürlärwe“Nämeisleýärsiň?” diýer

7Olsiziikigezekýa-daüçgezekguratýança,etibilen siziutandyrarweiňsoňundasizimasgaralapgüler,sizi görenindesiziterkederwebaşynyýaýkar

8Aldanmaňwegülkünçligiňizedüşmäň

9Egergüýçliadamçagyrylsa,özüňiçek,şonça-daköp çagyrar

10Yzaçekilmezliküçin,oňabasmaňýatdançykmazlyk üçinuzakdadurma

11Gepleşikdeözünedeňbolmazlygatäsirediňweköp sözlerineynanmaň,çünkiköparagatnaşykarkalysizi synapgörerweüstüňizeýylgyrmaksyrlaryňyzyaçar:

12heönerehimsizlikbilensözleriňiaýdar,saňazyýan bermekdenwezyndanasalmaz

13Seresapboluňweünsberiň,çünkiýykylmagyňyz howpybilengezýärsiňiz,buzatlaryeşideniňizde ukyňyzdaoýanyň.

14BütinömrüňizdeRebbisöýüňwehalasbolmagyňyzy haýyşediň.

15Herhaýwanözsöýgüsini,herkimgoňşusynysöýýär. 16Bütintendürligörnüşleregöräbirleşýärweadam özünemeňzeýär.

17Möjekguzybilennähilibaglanyşykda?takwa adamlarbilengünäkär.

18Giýenabilenitiňarasyndahaýsyylalaşykbar?baýlar bilengaryplaryňarasyndanähiliparahatçylykbar?

19wildabanyeşekçöldearslanyňýyrtyjybolşyýaly, baýlaramgaryplaryiýýär.

20Tekepbirlerkiçigöwünliligiýigrenýärler,baýlar garyplaryýigrenýärler.

21fallykylmagabaşlanbaýadamdostlaryndan saklanýar,ýönebirgarypadamdostlarytarapyndan kowulýar.

22Baýýykylanda,onuňköpkömekçisibolýar: aýdylmaýanzatlaryaýdýar,ýöneadamlaronyaklaýarlar:

garypsüýnüpgitdi,şonda-daoňakäýindi;akyllygürledi, ýeriýokdy.

23Baýgürlänindeherkimdilinitutup,nämediýse, bulutlaraöwýär,ýönegarypgürlese:«Bunäme?» Diýýärler.büdrese,onyagdarmagakömekederler.

24Günäýokadamüçinbaýlyk,hudaýsyzlaryňagzynda garyplykerbetdir.

25Adamyňýüregiýagşyýa-daýamanbolsun,ýüzüni üýtgedýär,şadyýanýürekşadyýanýüzöwürýär.

26Şadyýanýüz,gülläpösýänýüregiňnyşanydyr; tymsallardantapmakaňyňýadawzähmetidir.

BAP14

1Agzybilensüýşmedikweköpgünäbilenjebir çekmedikadambagtlydyr.

2WyconsciencedanyonyýazgarmadykweRebbe bolanumydyndangaçmadykbagtlydyr

3Baýlyksamsyküçinowadandäl,göriplikedýänadam pulbilennämeetmeli?

4Özjanynyaldamakbilenýygnanan,harytlaryny bidüzgünsarpetjekbeýlekilerüçinýygnanýar 5Özüneerbetlikedenkimegowybolar?harytlaryndan lezzetalmaz

6Özünegöriplikedýänlerdenerbetadamýokbuonuň ýamanlygynyňjezasydyr

7goodagşylyketse,islemäneder;iňsoňundabolsa erbetliginiyglaneder

8Gabanjaňadamyňerbetgözibar;ýüzüniöwrüp, adamlaryýigrenýär

9Açgözadamyňgöziözpaýyndankanagatlanmaýar; erbetleriňzalymlygyonuňruhunyguradýar

10Erbetgözçöreginegöriplikedýär,saçagyndabolsa samsyk

11Oglum,başarnygyňagöräözüňeýagşylyketwe Rebbeözünelaýykgurbanber

12Ölümiňuzakbolmajakdygynywegabyrähtiniňsaňa görkezilmeýändiginiýatdançykarma

13Ölmänkädostuňaýagşylyket,başarnygyňagöräeliňi uzatweoňaber

14Gowygünüňizialdamaňwegowyislegiňbirbölegi sendengeçmesin.

15ilollaryňyzybaşgabirinegoýmaňmy?zähmetiňizi bijebilenbölmeküçin?

16Janyňyber,al-da,mukaddeset;gabyrdanahar gözlemekýok.

17Bütinteneşikýalykönebolýar,çünkiilkibaşdan: «Senölersiň.

18Galyňagaçdakyýaşylýapraklarýaly,käbiriýykylýar, käbiriösýär;etiňweganyňneslihemşeýle,birigutarýar, beýlekisidünýäinýär.

19Herbirişçüýräp,ýokbolar,işçisibolsagider.

20Gowyzatlarbilenpaýhasbilenpikirlenýänwe mukaddeszatlarydüşünjesibilenpikiredýänadam bagtlydyr.

21herüregindeýollarynygözöňündetutanadam,onuň syrlaryna-dadüşüner.

22Onyyzarlaýanýalyyzarlaňweýollaryndagaraşyň.

23Penjirelerindeoturanadamhemgapylarynydiňlär.

24Öýüniňgolaýyndaoturanadamdiwarlarynabir gysgyçdaňmaly.

25Çadyrynyözüneýakynlaşdyrarwegowyzatlaryň ýerleşýänýerindeýatar.

26Çagalarynygaçybatalgasynyňaşagyndagoýar, şahalarynyňaşagyndaýatar.

27Olgyzbilenyssydanörtülerweşöhratyndaýaşar.

BAP15

1Rebdengorkýanýagşylykeder,kanunybilýänadam onyalar.

2Ejehökmündeonygarşyalarwegyzadurmuşaçykan aýalhökmündekabuleder.

3Düşünmekçöregibilenonyiýmitlendirerweiçmek üçinpaýhassuwunyberer.

4Olonuňüstündegalarwegymyldamaz;weoňabil baglarweutanmaz

5Onygoňşularyndanbeýgelder,ýygnagyňarasynda agzynyaçar.

6Olşatlykweşatlyktäjitaparweoňaebediadaeýe bolar

7Emmaakmakadamlaroňaýetipbilmezler,günäkärler onygörmezler

8Sebäbiolbuýsançdanuzak,ýalançyadamlarony ýatlapbilmeýärler

9Günäkäriňagzyndaöwgigörünmeýär,çünkiReb tarapyndaniberilmedi

10Çünkiöwgipähim-paýhasbilenaýdylýarweReb munyamalaaşyrar

11Diýme,Rebbiňüstibilenmenýykyldym,çünki ýigrenýänzatlarynyetmelidälsiň

12Diýme,Olmeniýalňyşdyrdy,çünkigünäkäradama mätäçdäl

13RebähliýigrenjiýigrenýärHudaýdangorkýanlar munysöýmeýärler

14Özüniilkibaşdanýaratdyweonymaslahatynyň elindegaldyrdy

15Isleseňiz,tabşyryklaryýerineýetiriňwekabul ederlikliwepalylygyýerineýetiriň

16Olseniňöňüňdeotwesuwýakdy,isleseňeliňiuzat 17Ynsanýaşaýyşweölümdir;halasa-da,oňaberler.

18ÇünkiRebbiňhikmetiuludyr,gudratlydyrweähli zadygörýär:

19Gözleriondangorkýanlara,ynsanlaryňherbirişini bilýär.

20Olhiçkimeerbetliketmegibuýurmadywehiçkime günäetmägeygtyýarbermedi.

BAP16

1Peýdasyzçagalaryňköpüsiniislemäň,hudaýsyz ogullardanlezzetalmaň.

2Köpeldilse-de,Rebdengorkmakdanbaşgazatlara begenmäň.

3Durmuşyndaözüňeynanma,köplügine-dehormat goýma,çünkimüňdengowudyr;hudaýsyzlara garanyňda,çagasyzölmekhasgowudyr.

4Sebäbidüşünýänbiribilenşäheridoldurar,ýöne zalymlaryňgaryndaşlaryçaltweýranbolar

5Munuňýalyzatlaryňköpüsiniözgözlerimbilen gördüm,gulagymbulardanhasulyzatlaryeşitdi.

6Hudaýsyzlarýygnagyndaotýakylar;gozgalaňçy halkdagahar-gazapodaberilýär.

7Akmaklygysebäpliýykylanköneägirtlererahatlyk berilmedi.

8Lutuňmesgentutanýerini-degaýgyrmady, tekepbirligiüçinolaryýigrenýärdi.

9Günälerindenaýrylanheläkçiligegynanmady:

10Şeýlehem,ýürekleriniňgatylygyndaýygnananalty ýüzmüňpyýadaadam.

11Halkarasyndabiribarbolsa,jezasyzgaçsaajaýyp, çünkirehimdarlykwegazaponuňýanyndadyr. bagyşlamagawenägileligidökmägegüýçlidir.

12Rehim-şepagatybolşyýaly,düzedişi-deşeýledir: adamyişlerinegörähökümedýär

13Günäkäroljabilengaçypgutulmaz,takwaadamlaryň sabyrlylygypujaçykmaz

14Herbirrehimdarlykişineýolaçyň,çünkiherkimöz işinegörätapar.

15GüýçliişleriniňdünýäbellibolmagyüçinReb fyrownytanamazlygyüçingatyetdi

16Rehim-şepagatyählijandarlaraaýanbolýar ýagtylygynygaraňkylykdantutanýerlilikbilenaýyrdy

17ÖzüňiRebdengizlärindiýme,meniýokardan ýatlaýanbarmy?Köpadamyňarasyndameniýatda saklamazlar:sebäbişeýleçäksizjandarlaryňarasynda meniňjanymnäme?

18Ine,asman,asmanasmany,çuňluklar,ýerweondaky zatlar,zyýaratedenindehereketeder

19Rebolaraseredendedaglarweýeriňdüýbititreýär 20Hiçbirýürekbuzatlarhakdamynasyppikiredip bilmez,kimonuňýollarynygözöňünegetiripbiler?

21Hiçkimgörüpbilmeýäntupan,sebäbieserleriniň köpüsigizlenýär

22Adalateserlerinikimyglanedipbiler?ýa-daolara çydapbiljekbarmy?Onuňähtiuzakda,hemmezadyň synagyahyrynda

23Düşünmekisleýänadambiderekzatlarhakdapikir eder,ýalňyşýanakmakadambolsahyýallarygözöňüne getirer 24Oglum,maňagulakas,bilimöwren,sözlerimi ýüregiňbilenbelläň.

25Agramdataglymatgörkezerinwebiliminitakyk yglanederin.

26Rebbiňişleriilkibaşdanhökümdeýerineýetirilýärwe ýaradylandanbäribölekleriniýoketdi.

27Oleserlerinibakybezediweelindenesilleriňbaşydyr: nezähmetçekýärler,ne-deýadamaýarlar,işlerindenel çekmeýärler.

28Olaryňhiçbiribaşgabirinepäsgelbermeýärwehiç haçanOnuňsözüneboýunbolmazlar.

29ŞondansoňRebýereseredip,bereketleribilen doldurdy.

30livinghlijanly-jandarlarbilenýüzüniörtdi;ýene-de gaýdypgelerler.

BAP17

1Rebýerdäkiadamyýaratdyweonytäzedenöwürdi

2Olarabirnäçegün,gysgawagtweondakyzatlaragüýç berdi.

3Olaragüýç-kuwwatberdiwekeşbinegöräýaratdy, 4Ynsangorkusynyähliadamlaragoýuň,oňa haýwanlaraweguşlarahökümdarlykberiň.

5OlarRebbiňbäşamalynyaldylar,altynjyýerdebolsa olaradüşünişdiweýedinjiçykyşyndabusözleriň terjimeçisiboldy.

6Maslahat,dil,gözler,gulaklarweýürekolara düşünmägemümkinçilikberdi.

7Olarydüşünmekbilendoldurdyweýagşy-ýamany görkezdi.

8Oleserleriniňbeýikliginigörkezmeküçinýüreklerine gözaýlady.

9Işlerinidüşünişmekbilenyglanetmekleriüçin,ajaýyp işleribilenolaryhemişeşöhratlandyrdy.

10Saýlananlarmukaddesadynywaspederler.

11Mundanbaşga-da,olarabilimwemirasüçinýaşaýyş kanunyberdi.

12Ololarbilenebediähtbaglaşdywehökümleriniolara görkezdi

13GözleriOnuňşöhratynyňbeýikliginigördi,gulaklary onuňşöhratlysesinieşitdi

14Isaolara:«nesshliadalatsyzlyklardanägäboluň!her kimegoňşusyhakdabuýrukberdi

15Olaryňýollaryhemişehuzuryndadyrwegözlerinden gizlenmez

16Herbiradamýaşlykdanýamanlygaberilýär;daşüçin etliýürekleremedipbilmediler

17Çünkibütinýerýüzündäkihalklarbölünip,herbir halkahökümdargoýdyemmaYsraýylRebbiňpaýydyr: 18Ilkinjidoglançagasy,tertip-düzgünbileniýmitlenýär weoňasöýginiňnurunybermekonyterketmeýär

19Şonuňüçinolaryňähliişleriöňündäkigünýalydyr wegözlerihemişeýollarynda

20Erbetişleriniňhiçbiri-deondangizlenmedi,ýöne ähligünäleriRebbiňhuzuryndady

21EmmaRebmerhemetliweussatlygynybilýärdi, olaryterketmedi,taşlamady

22Ynsansadakasyonuňbilengolbolup,adamyňýagşy amallarynygözüňalmasyýalysaklarweogul-gyzlaryna tobaeder.

23Ondansoňýerindenturup,sylagbererwejezalaryny kellelerineberer.

24Emmatobaedenleregaýtarypberdiwesabyredip bilmediklereteselliberdi.

25Rebbegaýdyp,günäleriňiziterkediň,dilegleriňizi onuňöňündeediňweazarberiň.

26BeýikBiribaraöwrüliňwezalymlykdanýüzöwüriň, çünkisizigaraňkylykdansaglyknurynaçykararwe ýigrenjiňiziýigrener.

27liveaşaýanweşüküredýänleriňýerinegabyrdaky BeýikAllanykimwaspeder?

28Şükürbagşyölülerdenýokbolşyýalyheläkbolýar: dirilerweýüreklerRebbialkyşlar.

29HudaýymyzRebbiňmähirlibolmagywe mukaddesligeýüzlenýänlererehimdarlygynähiliuludyr!

30Çünkihemmezatadamdabolupbilmez,sebäbiynsan oglyölmez.

31Gündenhasýagtynäme?Emmaonuňçyrasyöçmez. etweganýamanlygygözöňünegetirer.

32OlasmanyňbeýikliginiňgüýjünigörýärAdamlaryň hemmesiýerwekül.

BAP18

1Bakyýaşaýan,ählizadyumumanýaratdy.

2Rebdiňedogrudyr,Ondanbaşgahiçkimýok.

3DünýänielibilendolandyrýanwehemmezatOnuň islegineboýunbolýar,çünkiOlmukaddeszatlary haramlardanpaýlaýangüýjibilenhemmeleriň Patyşasydyr.

4Işleriniyglanetmeküçinkimeygtyýarberdi?asylly işlerinikimtapar?

5Onuňbeýikliginiňgüýjünikimsanar?rehimşepagatynykimaýdypbiler?

6Rebbiňajaýypişleribaradaaýdylandabolsa,olardan hiçzatalynypbilinmez,olarahiçzatgoýulmazýa-da ýertapylmaz.

7Adamedenindensoňbaşlaýar;gidensoň,şübhelibolar 8Adamnämeweoňanämehyzmatedýär?onuňgowy tarapyweerbetliginäme?

9Adamyňiňköpgününiňsanyýüzýyl

10Deňzebirdamjasuwwegumbilendeňeşdirilende çagyldaşy;müňýylbakylykgünlerineçenli

11ŞonuňüçinHudaýolarasabyredýärweolararehim edýär

12Olaryňsoňunyňerbetdiginigördiweduýdy;şonuň üçinrehim-şepagatynyartdyrdy

13Adamyňrehimigoňşusyna;emmaRebbiňrehimiähli ynsanlaradegişlidirOlsürüsiniçopanýalyöwredýär, terbiýeleýär,öwredýärwetäzedengetirýär

14Düzgün-nyzamalýanlarawehökümleriniyhlasbilen gözleýänlererehimedýär

15Oglum,ýagşyamallaryňygünäkärleme,birzat bereniňdeoňaýsyzsözleriulanma

16Çygýylylygyýuwmazmy?sowgatdanhasgowysöz 17Ine,sözsowgatdangowydälmi?ýöneikisihem hoşniýetliadambilen

18Akmaksamsyklykbilenöwüner,göripleriňsowgady gözleriýitirer.

19Geplemezdenozalöwreniň,fizikulanyňýa-dakesel bolmaň.

20Hökümdenozalözüňizibarlaňwezyýaratgüni merhemetgörersiňiz.

21Keseletmezdenozalözüňizikiçeldiňwe günäleriňizdetobaediň.

22Kasamyňyzywagtyndaýerineýetirmägehiçzat päsgelbermesinweölümiaklaýançagaýragoýmaň.

23Dogaetmezdenozalözüňizitaýýarlaň;Rebbi synaýanýalybolma.

24Ahyryndaboljakgazabywearaljakwagty,ýüzüni öwürjekwagtypikirleniň.

25enougheterlikwagtyňyzaçlykwagtynyýadasalyň, baýbolanyňyzdagaryplykwemätäçlikhakdapikirediň.

26Ertirdenagşamaçenliwagtüýtgediwehemmezattiz wagtdanRebbiňhuzuryndaedildi.

27Akyllyadamhemmezatdangorkarwegünäeden günündeägäbolar,ýöneakmakwagtbermez

28Düşünjeliherbiradamhikmetibilýärweony tapanlaraöwgiaýdýar.

29Sözleredüşünýänlerhemakyllyboldularweajaýyp tymsallarberdiler.

30Höwesleriňiziňyzyndangitmäň,işdäňizdensaklanyň.

31Janyňagöwnündenturýanislegleriberseň,seni kemsidýänduşmanlaryňüçingülkünçbolar.

32Şatlykdanlezzetalmaň,çykdajylarynadaňmaň.

33Gapjygyňyzdahiçzatýokbolsa,karzalanyňyzda banketedipdilegçibolmaň,çünkiözjanyňyza garaşarsyňyzwegürleşersiňiz.

BAP19

1Aserhoşlygaberlenzähmetçekýänadambaýbolmaz, ownuk-uşakzatlarhakdapikiredýänbolsaaz-kem ýykylar.

2Şerapweaýallardüşünjelierkekleritaşlar,jeleplere ýapyşanbolsa,samsykbolar.

3Güjüklerwegurçuklaroňamirasgalar,batyradam elindenalynar

4Karzbermägehowlukýanadamýeňilpikiredýär; günäedenbolsa,özjanynagarşygynanar

5Erbetlikdenlezzetalýankişihökümediler,ýöne lezzetleregarşyçykýanadamjanynytäçeder

6Dilinidolandyrypbilýänadamdawa-jenjelsizýaşar; gürlemegiýigrenýänbolsa,erbetligiazbolar

7Saňaaýdylanlarybaşgabirineöwretme,hiçhaçan erbetbolmaz

8Dostýa-daduşmanbolsun,beýlekierkekleriň durmuşyhakdagürleşme;göwnüňizedegipbilmeýän bolsaňyz,açmaň

9ÇünkiOlsenieşitdiwesynlady,wagtgelendeseni ýigrener

10Birsözeşidenbolsaň,ýanyňdaölsin;batyrbol,seni ýarypbilmez

11Akmak,çagaçekýänaýalýalybirsözbilenkynçylyk çekýär

12Adamyňbudunaýapyşanokýaly,samsyklaryň garnyndabirsözbar

13Dostuňaöwütber,belkimunyetmedikbolmagy ahmal,egermunyedenbolsa,mundanbeýläketmez.

14Dostuňaöwütber,belkimunyaýtmandyr,egerbar bolsa,gürlemez.

15Dostuňaöwütber,köpgezektöhmetweherertekä ynanma.

16Sözündesüýnýän,ýöneýüregindendälbiribar;dili bilengöwnünedegmedikkim?

17Goňşyňyzahaýbatatmazdanozalöwütberiň; gaharlanman,BeýikBiribaryňkanunynaýerber.

18Rebdengorkmak,onykabuletmeküçinilkinji ädimdirwepaýhassöýgüsinialýar.

19Rebbiňtabşyryklarynybilmekýaşaýyştaglymatydyr weOňagöwniýetýänzatlaryedýänlerölmezlik agajynyňmiwesinialarlar.

20Rebdengorkmakählipaýhasdyr.ählipaýhasda kanunyňýerineýetirilmegiwegudratynyňbardygyny bilmekdir.

21Hyzmatkärhojaýynynaaýtsa,menseniňisleýşiňýaly etmerin.soňundanametse-de,özüniiýmitlendirýäniň gaharynygetirýär

22Erbetligibilmekpaýhasdäl,günäkärleriň paýhaslylygydyr.

23Erbetlikweýigrençbar.paýhasisleýänsamsykbar.

24KiçijikdüşünjeliweHudaýdangorkýan,köp paýhaslyweBeýikBiribaryňkanunlarynybozýan adamdangowudyr.

25Inçeinçelikbar,adalatsyzlykhembar;höküm çykarmaküçinbirýüzöwürýänbar;hökümdeaklaýan akyllyadambar.

26Gynançlykellesiniasýanerbetadambar;emma içindenaldawdandoly,

27hisüzünitaşlap,eşitmedikýalyedipýasaýar: tanalmaýanýerinde,habarsyzsaňaerbetlikeder.

28Güýçgerekbolsa,günäetmekdensaklansa-da,pursat tapsaerbetlikeder

29Adam,duşanyňyzdadaşkeşbibilentanapbiler,ýüzi bilendüşünýänadam.

30Adamyňeşigi,aşagülkiweýöreýşionuňnämedigini görkezýär

BAP20

1Gözeldälbirkäýinçbar:ýenekimdirbiridilinitutýar weakylly

2Gizlingaharlanmakdankäýinmekhasgowudyr, günäsiniboýunalanadamzyýandanhalasbolar

3Tobaedeniňde,tobaetmeknähiligowy!Çünki bilgeşleýingünädengutularsyň

4Weziriňpäkgyzabolanhöwesiýaly;hökümizorluk bilenýerineýetirýänadamdyr

5Dymmagysaklaýanwepaýhaslybiribar,beýlekisi köpgürlemekbilenýigrenjibolýar

6Käbiradamjogapbermelidäldigiüçindilinitutýar, käbirleriwagtynybilipdymýarlar

7Akyllyadampursatgörýänçädilinisaklar,ýöne samsykweakmakwagtgörmez

8Köpsözulanýanadamýigreniler;Oňaygtyýarlyk berenadamýigreniler

9Erbetzatlardagowyüstünlikgazanangünäkärbar; ýitgäöwrülýängirdejibar.

10Sizepeýdasydegmeýänsowgatbar;wejezasyiki esseköpsowgatbar.

11Şöhratsebäplimasgaraçylykbar;pesemläkden kellesinigaldyrýanbar.

12Azmukdardaköpzatsatynalyp,ýediessegaýtaryp berýänbar.

13Akyldarözsözleribilenonysöýýär,ýöne samsyklaryňmerhemetidöküler.

14Akmagyňpeşgeşi,eliňdebarbolsasaňapeýdasy degmez;zerurlygyüçinentekgöriplikedenok,sebäbi birineköpzataljakbolýar.

15Azzatberýär,köptekepbirlikedýär;agzynyaçýan ýalyaçýar;şugünkarzberýär,ertirbolsaýenesorar: beýleadamHudaýdanweadamdanýigrenilmelidir.

16Akmak:"Meniňdostlarymýok,ähliýagşyişlerim üçinminnetdarlygymýok,çöregimiiýýänlermaňa ýamanlykedýärler"diýýär

17Näçegezekgülüpgülmeli!sebäbinämäniň bolmalydygynydogrybilmeýär;hemmesineedilözi ýalydäl

18aoluňüstündensüýşmekdilbilensüýşmekden gowudyr,şonuňüçinerbetleriňýykylmagyçaltgeler.

19Akylsyzertekihemişeakylsyzlaryňagzyndabolar.

20Akyllysözsamsyklaryňagzyndançykandaretediler; sebäbiwagtyndagürlemez.

21Garyplykbilengünäetmekligepäsgelberýänbirzat bar,dynçalandabiynjalykbolmaz.

22Utançbilenözjanynyýokedýänweadamlarykabul etmekbilenözüniýokedýänbar.

23Utançüçindostunawadaberýänweonyhiçzatüçin duşmanedýänzatbar.

24aalanadamdaerbetbirzat,ýönehemişe öwredilmedikleriňagzyndadyr.

25Ogryýalansözlemägeendikedenadamdangowudyr, ýöneikisiniňemmirasyýokbolar

26aalançynyňgylyk-häsiýetibiabraýlykdyrweutanjy hemişeýanyndadyr.

27Akyllyadamözsözleribilenözünihormatlamaga itergiberer,düşünjeliadambeýikleriňgöwnündenturar 28hiseriniekinedenadamüýşmeginiartdyrar,beýik adamlaryrazyedenbolsa,günälerigeler

29Sowgatlarwesowgatlarakyllylaryňgözüniköredýär wekäýinipbilmeýänagzynyýapýar

30Gizlenenpaýhaswetoplananhazyna,ikisinde-de nämepeýdasybar?

31Akmaklygynygizlänadam,paýhasynygizlän adamdangowudyr

32Rebbigözlemekdezerursabyr,ýolgörkezmezden durmuşynyalypbarýanadamdangowudyr

BAP21

1Oglum,günäetdiňmi?mundanbeýläketme,öňki günäleriňüçinbagyşla

2pentylanyňýüzündäkiýalygünädengaçyň,çünkigaty ýakynlaşsaňyz,sizidişlär:dişleriarslanyňdişleriýaly, adamlaryňjanynyöldürýär

3inhligünälerikiýüzligylyçýalybolup,ýaralary bejeripbolmaýar.

4Gorkuzmakweýalňyşlyketmekbaýlygyýitirer, şeýdipbuýsançlyadamlaröýiweýranbolar.

5GarypadamyňagzyndançykandogaHudaýyň gulagynaýetýärwehökümiçaltgelýär.

6käýinmegiýigrenýänlergünäkärleriňýolundadyr, ýöneRebdengorkýanadamýüregindentobaeder.

7Sözleýjiadamuzakdaweýakynýerdetanalýar;ýöne düşünjeliadamsüýnüpgideninibilýär.

8Öýünibeýlekiadamlaryňpullarybilenguranadam, mazarynadaşýygnanýalydyr.

9Zalymlaryňýygnagybir-birinebürenenýalydyr,soňy bolsaolaryýoketmeküçinotalawydyr.

10Günäkärleriňýolydaşlarbilenaýdyňlaşdyryldy,ýöne soňundadowzahçukurybar.

11Rebbiňkanunynyberjaýedenadamoňadüşüner, Rebdengorkmagyňkämilligipaýhasdyr.

12Akyldaröwredilmez,ýönehasratyköpeldýänpaýhas bar

13Akyldaryňbilimlerisuwjoşmagyýalyköpeler, maslahatybolsadurmuşyňarassaçeşmesinemeňzeýär. 14Akmagyňiçbölekleridöwülengämämeňzeýärwe ömrüniňdowamyndahiçhilibilimalypbilmez.

15Ussatadamakyllysözeşitse,onyöwüp,oňagoşar, ýönedüşünmedikbirimunyeşidenbadynagöwnüne degmezwearkasynataşlar.

16Akmagyňgürlemegiýoldakyýükýalydyr,ýöne merhemetakyldarlaryňdodagyndatapylar.

17Theygnakdakyakyldaryňagzyndansoraýarlar, sözleriýüregindeoýlanarlar.

18weýranedilenjaýýaly,akmaküçinpaýhashem paýhaslydyr,akylsyzlarybilmekmanysyzgürlemek ýalydyr.

19Samsyklarataglymat,aýakdakyzynjyrlarwesag tarapdakygümürtiklerýalydyr.

20Akmakgülkibilensesiniçykarýar;ýöneakyllyadam azajykýylgyrýar

21Öwrenmek,akyllyadamaaltynşaý-seplerwesag elindäkibilezikýalydyr.

22Akmakadamyňaýagyýakynwagtdagoňşusynyň öýünegelýär,ýönetejribeliadamondanutanýar

23Akmaköýüňgapysyndangirer,ýöneterbiýelenen adamdaşardadurar

24Gapynydiňlemekadamyňgödekligi,ýönepaýhasly adammasgarabolar

25Gepleýänleriňdodaklaryözlerinedegişlibolmadyk zatlaryaýdypberer,ýönedüşünýänleriňsözleri deňagramlylykdaölçelýär

26Akmaklaryňýüregiolaryňagzyndadyr,akyldarlaryň agzyolaryňýüregindedir

27HudaýsyzlarŞeýtanynäletlänlerinde,özjanyny näletleýär

28Pyşyrdaşözjanynyharamlaýarweniredeýaşaýan bolsaýigrenilýär

BAP22

1aaltaadamhapadaşbilendeňeşdirilýärweherkim onymasgaraeder

2aaltaadamçöpüňhapalygybilendeňeşdirilýär:ony alanherbiradamelinisilkýär.

3Erbetterbiýelenmedikadam,kakasynyň biabraýlygydyrweýitirilmegiüçinakmakgyzdünýä inýär.

4Akyllygyzadamsynamirasgetirer,ýönenamyssyz ýaşaýankakasynyňagyrlygydyr.

5Batyrkakasyny-da,adamsyny-dabiabraýedýär,ýöne ikisi-deonyýigrener.

6Möwsümdenertekiýasýalygülkünç,ýönezolaklar wepaýhaslarydüzetmekhiçwagtgutarmaýar.

7Kimsamsyklygyöwredýänbolsa,küýzänibilelikde ýelmeşdirýänweukusyndanoýananýalydyr.

8Akmakhakdaertekiaýdýanadamukusyndagürleýär: ertekisiniaýdanda:«Nämeboldy?»Diýer.

9Çagalardogruçylýaşasaweşonuňbilenbirlikdebolsa, ene-atalarynyňesaslarynyýaparlar.

10Emmatekepbirbolmak,ýigrenmekweterbiýelemek isleýänçagalargaryndaşlarynyňasyllylygynyýitirýärler.

11Ölülerüçinaglaň,çünkiýagtylygyýitirdi,akmak üçinaglaň,sebäbidüşünmekisleýär:ölülerüçinaz aglaň,çünkioldynçalýar,ýöneakmagyňömriölümden haserbetdir.

12Adamlarölenadamüçinýedigünýastutýarlar.ýöne ömrüniňbütindowamyndasamsykwehudaýsyzadam üçin.

13Akmakbilenköpgürleşme,düşünmeýänadamyň ýanynabarma,kynçylykçek,ondansamsyklarbilen harambolmaz,ondanägäbol,ondangit,dynçalarsyň weaslabolmazdälibilenbiynjalykboldy.

14Gurşundanagyrnämebar?samsykdanbaşgaady näme?

15Gum,duzweköpmukdardademir,düşünmedik adamagaranyňdahasaňsat.

16Agaçguşakwebinadabirleşdirilenýaly,titremek bilenboşapbolmaýar,şonuňüçinmaslahatberlen maslahatbilenberkidilenýürekhiçwagtgorkmaz

17Düşünmekpikirineornaşanýürek,galereýanyň diwarynaadalatlyýazylanýalydyr.

18Belentýerdegoýlanpalawlarhiçhaçanýeliň garşysyndadurmaz,şonuňüçinakmakhyýalyndaky gorkunçýürekhiçbirgorkygarşydurupbilmez

19Gözüniýumýanadamgözýaşdöküpaglar,ýüregi gysýanbolsa,biliminigörkezer

20Kimguşlaradaşatsa,olarydaşlaşdyrar,dostuna garşyçykandostlugybozar

21Dostuňagylyççekseňem,umytdandüşme,çünki hoşniýetliligiňgaýdypgelmegimümkin

22Dostuňagarşyagzyňyaçanbolsaň,gorkmasebäbi barlyşykbolupbiler:ulumsylykdan,buýsançdan,syrlary aýanetmekdenýa-dadönüklikdenbaşgaýaralar,sebäbi buzatlarüçinherbirdostgider

23Garyplygyndagoňşyňyzawepalyboluň,gülläp ösmeginebegenersiňiz,kynçylykçekenwagtyndaoňa berkduruň,mirasyndamirasdarbolupbilersiňiz,çünki ortaçaemläkhemişeýazgarylmalydäldir:ýa-dahaýran galmaküçinsamsykbaýlar

24Ojagyňbugywetüssesiodagidýärkä;Ganyňöňünde kemsidiji

25Dostumygoramakdanutanmaryn;menemondan gizlenmerin.

26Maňahaýsydyrbirerbetlikgelse,onyeşidenherbir adamondanägäbolar.

27Kimagzymyňöňündesagatwedodaklarymda paýhasmöhürinigoýup,birdenýykylmazlygymwe dilimiňmeniýoketmezligikimbolar?

BAP23

1LordaReb,BütinömrümiňAtasywegubernatory, meniolaryňmaslahatlarynagoýma,menolaryňýanyna düşmesin.

2Pikirlerimekimjezaberer,ýüregimepaýhasterbiýesi berer?meninadanlygymüçingaýgyrmaýarlarwe günälerimdengeçmeýär:

3Bilimsizligimköpelip,günälerimköpelip, duşmanlarymyňöňündeýykylar,duşmanymseniň rehimdarlygyňdanuzakdabolanşatlanar.

4LordaReb,ömrümiňAtasyweHudaýy,maňa buýsançlygörünme,elmydamatekepbirpikirdenýüz öwür

5Biderekumytlardanwepikirlerdenýüzöwür,hemişe saňahyzmatetmekisleýänadamysaklarsyň.

6Garynaçgözligiýa-datenhöwesimenitutmasyn; guluňymaňaakylberme.

7Eý,çagalar,agzyňdüzgün-nyzamynydiňläň,ony saklaýanhiçhaçandodaklarynaalynmaz.

8Günäkärakmaklygyndagalar:erbetgürleýänhem tekepbiradamşeýdipýykylar.

9Agzyňyantiçmägeendiketme;Mukaddesiňadyna özüňiziulanmaň.

10Çünkihemişeýenjilýänhyzmatkärhökmündegökyz bolmaz,şonuňüçinhemişeHudaýaantiçýänweadyny dakýanadamgünäkärbolmaz.

11Känantiçenadamzalymlykdandolarwegyrgyn öýündenhiçhaçançykmaz:egergöwnünedegse,günäsi onuňüstünedüşerwegünäsiniboýunalmasa,ikiesse jenaýateder.biderekantiçse,bigünäbolmaz,öýi betbagtçylyklardandolybolar

12Ölümgeýnenbirsözbar:HudaýJacobakubyň mirasyndatapylmasyn;Çünkimunuňýalyzatlartakwa adamlardanuzakdabolarwegünälerinegirmez

13Gatyantiçmeküçinagzyňyulanma,çünkigünäsözi bar

14Beýikadamlaryňarasyndaoturanyňyzdakakaňyzy weejeňiziýadasalyňOlaryňöňündeýatdançykarmaň, şonuňüçinözadatyňyzboýunçaakmakbolarsyňyzwe dünýäinmedikbolmagyňyzyislärsiňizwedoglan günüňizenäletbolsun

15Gödeksözlereöwrenişenadamömrüniňdowamynda hiçhaçanözgermez

16Ikigörnüşliadamgünäniköpeldýär,üçünjisigahargazapgetirer:gyzgynakylýanýanotkimin,ol ýakylýançasöndürilmez:teniniňbedenindäkizynahor, otýakýançahiçwagtbesedilmezot

17Çörekbirjelepüçinýakymly,olölýänçägitmez

18Nikasynybozýanadam,ýüregindeşeýlediýýär: «Menikimgörýär?Garaňkylykgurşapalýar,diwarlar menigurşapalýar,menihiçkimgörmeýär;näme gorkmaly?BeýikHudaýmeniňgünälerimiýatlamaz:

19Şeýleadamdiňeadamlaryňgözlerindengorkýarwe RebbiňgözleriniňGündenonmüňesseýagtydygyny, adamlaryňähliýollarynygörüp,iňgizlinböleklerinigöz öňündetutmaýar.

20allhlizadyýaradylmazyndanozalbilýärdi. kämileşendensoň,hemmesineseretdi.

21Buadamşäheriňköçelerindejezalandyrylarwe alynmajakdygynaşübhelenmese.

22Şeýdip,adamsynytaşlap,başgabiriniňmirasdüşerini getirenaýalybilenemşeýlebolar.

23Ilkibilen,BeýikTaňrynyňkanunynaboýunegmedi; ikinjiden,olözadamsynagarşyhyýanatetdi;üçünjiden, zynaedip,jelepçilikedip,başgabiradamtarapyndan çagalarygetirdi.

24Olýygnagaçykarylarweçagalaryndansoragediler. 25Çagalarykökurmaz,şahalarymiwebermez.

26Memoryadynäletlener,terkediler.

27GalanlarRebdengorkmakdangowyzadyň ýokdugynyweRebbiňbuýruklarynagulakasmakdan süýjizadyňýokdugynybilerler

28Rebbeeýermekulyşöhratdyrweonykabuletmek uzakömürdir.

BAP24

1Paýhasözüniwaspederwehalkynyňarasynda şöhratlandyrar.

2BeýikBiribaryňýygnagyndaagzynyaçarwegüýjüniň öňündeýeňişgazanar.

3BeýikBiribaryňagzyndançykyp,ýeribulutkimin örtdüm.

4Menbelentýerlerdeýaşadym,tagtymbulutlysütünde.

5Diňejennetiňdaşynyaýladymweçuňlugyňaşagynda gezdim.

6Deňiztolkunlarynda,ýerýüzünde,herhalkdawe milletdeeýeçiliketdim.

7Bularyňhemmesibilendynçaldym,kimiňmirasynda galaryn?

8Şeýdip,ählizadyCreatoraradyjymaňabirbuýruk berdi,menidöredençadyrymydynçaldy-da:«mesgeniň Jacobakupda,Ysraýyldamirasbolsun»diýdi

9Olmeniilkibaşdandünýäýaratdy,menhiçhaçan ýitmerin

10MukaddesçadyrdamenOňahyzmatetdimŞeýdip, Siondaguruldym

11Edilşonuňýaly,söýgülişäherdemaňadynçberdi, Iýerusalimdebolsameniňgüýjümboldy

12Hormatlyhalkda,hatdaRebbiňmirasynyňbir böleginde-dekökurdum

13MenLiwandakedrkimin,Hermondaglaryndaserwi agajyýalybeýgeldim

14MenEn-gaddipalmaagajyýaly,icerihodakygül ösümligi,ýakymlymeýdandaadalatlyzeýtunagajyýaly beýikboldumwesuwuňýakasyndakyagaçýaly ulaldym

15Darçynweaspalatusýalyýakymlyysberdim,iňoňat mirra,galbanum,oniks,süýjistoraksweçadyrdaky hoşboýyslytüsseýalyýakymlyysberdim

16Turpagajyýalyşahalarymyuzatdym,şahalarym bolsahormatwemerhemetşahalarydyr.

17Üzümiňýakymlyysberşiýaly,güllerimhem hormatyňwebaýlygyňmiwesidir.

18Menadalatlysöýginiň,gorkynyň,bilimiňwe mukaddesumydyňenesidirin.Şonuňüçin,ebedibolmak bilen,adynyalançagalarymyňhemmesineberilýär.

19Mendenisleýänler,meniňýanymageliňwe miwelerimbilendolduryň.

20Çünkimeniňýadygärligimbaldansüýji,mirasymbal arysyndanhassüýji.

21Meniiýenlerhenizemaçbolarlar,meniiçenler henizemsuwsarlar.

22Maňagulakasýanhiçhaçanutanmazwemeniňbilen işleýänlerýalňyşmazlar.

23BularyňhemmesiBeýikTaňrynyňähtkitaby,hatda MusanyňJacobakubyňýygnaklarynamirasgoýmagy buýrankanunydyr.

24Rebdegüýçlibolmaň;sizitassyklamagyüçin,oňa ýapyşyň,çünkiGudratygüýçliRebýeke-täkHudaýdyr, onuňýanyndabaşgaHalasgärýok

25TäzemiwelerdöwründePhisonweTigrýalyähli zadypaýhasybilendoldurýar.

26Düşünjäniupewfratýaly,hasylwagtyndaIordaniýa ýalyköpeltdi.

27Bilimtaglymatynyüzümdöwründeýagtylykwe Geonýalygörkezýär.

28Ilkinjiadamonygowytanamaýardy,soňkusyony tapypbilmez.

29Çünkionuňpikirlerideňizdenhasköp,maslahatlary bolsaçuňlukdanhasçuň.

30Şeýlehem,derýanyňçeşmesiwebagyňgeçirijisi hökmündeçykdym.

31Iňgowybagymysuwlandyrarynwebagýatagymdan köpsuwalaryndiýdim,ine,derýamderýa,derýam deňzeöwrüldi

32Menentekdaňatýanýalyöwrederinweýagtylygyny uzaklaraibererin.

33Menhenizemtaglymatypygamberlikhökmünde döwerinweonyähliýaşlaraebedilikgaldyraryn

34Ine,mendiňeözümüçindäl-de,paýhas gözleýänleriňhemmesiüçinzähmetçekdim

BAP25

1ÜçzatmenigözelleşdirdiweHudaýyňweerkekleriň öňündeowadandurdum:doganlaryňjebisligi, goňşularyňsöýgüsi,erkekweaýalybilelikdeylalaşýan 2Janymüçgörnüşliadamyýigrenýär,menolaryň durmuşynagatygaharymgelýär:buýsanýangaryp, ýalançybaýweýalançygarryzyna

3youthaşlygyňdahiçzatýygnamadykbolsaň,ýaşyňda nädipzattapypbolar?

4Eý,çalsaçlarwegadymyadamlarüçinmaslahat bilmeknähiliajaýypzat!

5Eý,garrylaryňpaýhasy,hormatlyadamlaradüşünmek wemaslahatnähiliajaýyp

6Köptejribegarrylaryňtäji,Hudaýdangorkmakolaryň şöhratydyr

7heartüregimdebagtlybolmaküçindokuzzatbar, onunjysynydilimbilenaýdaryn:Çagalarynabegenýän adam;weduşmanynyňýykylmagynygörmeküçin ýaşaýan:

8Düşünjeliaýalybilenýaşaýan,dilibilensüýnmedik weözündenhasmynasypadamahyzmatetmedikadam: 9Paýhastapan,eşidýänleriňgulagyndagürleýän:

10Eý,paýhastapýannähilibeýik!Ondanýokarda Rebdengorkýanýok.

11EmmaRebbiňsöýgüsihemmezadyýagtylandyrmak üçingeçýär,onysaklaýankimbilendeňeşdiriler?

12Rebdengorkmak,söýgüsiniňbaşlangyjydyr,iman bolsaoňaýapyşmagyňbaşlangyjydyr.

13Maňaislendikgyrgyn,ýüregiňgyrgynyberiň, islendikerbetlik,aýalyňzalymlygy:

14Islendikjebir,meniýigrenýänleriňçekýänjebirleri, aralmak,duşmanlaryňaralmagy.

15pentylanyňkellesindenýokardakelleýok;duşmanyň gazabyndanýokardagaharýok

16Erbetaýalbilenöýsaklamazdan,arslanwe aagondarhabilenýaşamagymakulbildim.

17Aýalyňzalymlygyýüzüniüýtgedýärweýüzünijorap ýalygaraňkyradýar.

18Adamsygoňşularynyňarasyndaoturar;Muny eşidendegatygynanar.

19Wickedhlierbetlikleraýalyňzalymlygyüçinazdyr, günäkäriňpaýyonuňüstünedüşsin.

20Çägeýolunaçykmakgarrylaryňaýagynabolşyýaly, asudaadamasözlerdendolyaýal-da.

21Aýalyňgözelliginebüdremäňwelezzetalmagyny islemäň.

22Aýal,adamsynysaklasa,gahar-gazapdan, gödeklikdenweköpmasgaraçylykdandoly.

23Zalymaýalbatyrlygypeseldýär,ýüziagyrýarwe ýüregiýaralanýar:kynçylykdaadamsynateselli bermeýänaýalejizelleriweejizdyzlaryedýär.

24Aýaldangünäniňbaşlangyjygeldiweonuňüstibilen hemmämizölýäris.

25Suwgeçme;erbetaýal-dadaşaryýurtdaerkinlige çykmaýar

26Egerisleýşiňýalygitmese,onyteniňdenkes,aýrylyş kagyzyberwegoýber

BAP26

1Sypaýyaýalybolanadambagtlydyr,çünkigünleriniň sanyikiesseköpeler

2Sypaýyaýaladamsynabegenýärweömrüniň ýyllarynyrahatlykdageçirer

3GowyaýalRebdengorkýanlaryňarasyndaberiljek gowypaýdyr

4Adambaýbolsun,garypbolsun,Rebbeýüregigowy bolsa,elmydamaşadyýanýüzbilenbegener

5heartüregimiňgorkýanüçzadybar;dördünjisiüçin gorkdum:birşäheriňtöhmeti,tertipsizmähelläniň ýygnanmagyweýalantöhmet:bularyňhemmesi ölümdenemerbet

6heartöneýürekwehasrathasraty,başgabiraýala gabanjaňlykedýänwehemmelerbilenaragatnaşyk saklaýandiliňgyrgysydyr

7Erbetaýal,boýnunasarsdyrylanboýuntyrykdyr:ony tutanadam,edilçorbanytutanýalydyr.

8Içgiliaýalwedaşaryýurtlybiradamulygahar-gazap döredýärweutanjynyýapmaz.

9Aýalyňjelepçiligi,tekepbirgörnüşindewe gabaklaryndabellibolupbiler.

10Gyzyňyzutançsyzbolsa,onyerkinsaklaň,ýogsaaşa erkinlikbilenözünikemsidýär.

11Gödekgözüňegözegçiliket,saňagarşyhyýanatetse geňgalma.

12Çeşmetapandasuwsuzsyýahatçyýalyagzynyaçar weýanyndakyherbirsuwdaniçer:herbirkirpikde oturarweýaýyňherokunaaçar.

13Aýalyňmerhemetiärinibegendirýärwepaýhas süňklerinisemredýär.

14ÜmsümwesöýýänaýalRebbiňpeşgeşidir;weakyl öwredilenýalygymmatlyzatýok.

15Utanýanwewepalyaýalgoşamerhemetdir,materik aňynabahaberipbolmaz

16BeýikasmandaGündoganda;öýüniňtertibinde gowyaýalyňgözelligihemşeýle.

17Mukaddesşemdeaçykyşykbolşyýaly;bişen döwürdeýüzüňgözelligihemşeýle.

18Altynsütünlerkümüşiňüstünde;hemişelikýürekli adalatlyaýaklaramşeýle.

19Oglum,ýaşyňgülünisakla;nätanyşlaragüýçberme. 20fieldhlimeýdandahasylalanyňyzda,aksiýalaryňyzyň gowulygynabilbaglap,öztohumyňyzbilenekiň.

21Şeýdip,seniňnesliňgowynesilynamynaeýebolar.

22Jeleptüýdükhasapediler;ýönedurmuşaçykanaýal adamsyüçinölümegarşydiňdir.

23Erbetaýalzalymadamapaýhökmündeberilýär, ýöneRebdengorkýantakwaaýalberilýär.

24Namyssyzaýalutançdanýüzöwürýär,ýönedogruçyl aýaladamsynahormatgoýar.

25Utançsyzaýalithasaplanar;utanýanbolsaRebden gorkar

26husbandrinihormatlaýanaýalhemmelerdenakylly hasapediler;Emmabuýsanjybilenözüniabraýdan düşürenadamhemmelerdenhudaýsyzhasaplanar

27Duşmanlarykowmaküçingatyaglaýanaýalwe käýinçgözlener

28heartüregimigynandyrýanikizatbar;üçünjisimeni gaharlandyrýar:garyplykdanejirçekýänsöweşiji; tarapyndankesgitlenmedikdüşünjeliadamlar; dogrulykdangünägaýdypgelýänbiri;Rebşeýlegylyjy taýynlaýar

29Söwdagärözünierbetliketmekdensaklamalydäldir; hakergünädenazatbolmaz

BAP27

1Köplerownukbirzatüçingünäetdiler;bolçulyk gözleýänadamgözünisowar

2Dyrnakdaşlaryňbirleşmesiniňarasyndaçaltýapyşşy ýaly;şonuňüçingünäsatynalmakbilensatmagyň arasyndaýakynlaşýar

3AdamRebdengorkupözünitutmasa,öýibasym ýykylar

4Birelekbilensüzülenýaly,galyndylargalar;şonuň üçinadamyňgepindäkihapalygy.

Ojakküýzegäriňgap-gaçlarynysubutedýär;şonuňüçin adamyňkazyýetişionuňpikirinde.

6Miweagaçgeýnenbolsayglanedýär;ynsanyň ýüregindeulumsylyksözlerihemşeýledir.

7Onuňgürleýäninieşitmezdenozalhiçkimiöwme; Çünkibuerkekleriňsynagydyr.

8Dogrulygaeýerseň,onyalarsyňweşöhratlyuzyndon ýalygeýersiň.

9Guşlarözlerinemeňzeýär;şeýdip,amaledýänlere hakykatgaýdypgeler.

10Arslanýyrtyjagaraşypýatyrka;Zalymlykedýänler üçingünäediň.

11Takwaadamyňsözielmydamapaýhasbilenbolýar; samsykaýýalyüýtgeýär.

12Egerpaýhaslybolsaňyz,wagtysynlaň;ýöne düşünjeliadamlaryňarasyndahemişebol.

13Samsyklaryňgürrü.lerigorkunç,sportybolsa günäsizlikdir

14Kasamedeniňsaçlarydikdurmagyhakda;dawajenjellerionuňgulaklarynysaklamagamejburedýär.

15Tekepbirleriňdawa-jenjeligandökmekdir,olaryň sögünçlerigulagaagyrdegýär.

16Kimsyrlaryaçsa,karzynyýitirer;wehiçhaçan aňynadosttapmaz.

17Dostuňysöýweoňawepalybol,ýöneonuňsyrlaryna dönükliketseň,onuňyzyndangitme.

18Çünkiadamduşmanyýokedişiýaly;goňşyň söýgüsiniýitirdiňmi?

19Guşyelindençykarýanýaly,goňşyňygoýberdiň,ony yzynaalmarsyň?

20Indionuňyzynadüşme,çünkiolgatyuzakda; duzakdangaçypgidenkökeýaly.

21aarabaradaaýdylandabolsa,onybaglapbolar. kemsidilendensoňýaraşykbolupbiler,ýönesyrlara dönüklikedenadamumytsyzdyr.

22Gözleribilenýalpyldaýanadamerbetlikedýär,ony tanaýanbolsaondandaşlaşar.

23Senbarbolsaň,ýakymlygürlärwesözleriňehaýran galar,ýöneahyryndaagzynyýazarwesözleriňetöhmet atar

24Menköpzadyýigrenýärdim,ýöneonuňýalyzatýok; ÇünkiRebonyýigrener

25Kimbeýikligedaşatsa,onyözkellesineataraldawly urgyýaralanar

26Kimçukurgazsa,şolýeredüşer,duzakguranadam şolýeredüşer

27Erbetlikedeniňüstünedüşerweniredengelendigini bilmez

28Masgaralamakwemasgaralamaktekepbirlerden;ar almakarslanýaly,olaragaraşar

29Dogruçyllaryňýykylmagynabegenýänlerduzaga düşerler;hasratolaryölmezdenýokeder

30Erbetlikwegahar,hatdabuýigrençdirgünäkäradam ikisine-deeýebolar

BAP28

1AralýanRebdenaralarwegünälerinihökmanýatda saklar

2Goňşyňyňsaňaedenzyýanynybagyşla,dogaedeniňde günäleriňembagyşlanar.

3BiradambeýlekisineýigrenýärweRebdenötünç soraýarmy?

4Özünemeňzeýänadamarehimetmeýär,günäleriniň geçilmeginisoraýarmy?

5Egeradamýigrenjiiýmitlendirýänbolsa,günäleriniň geçilmeginikimsorar?

6Ahyrzamanyýadyňasal,duşmançylykbesetsin; korrupsiýanyweölümiýadasalyňwebuýruklaryýerine ýetiriň.

7Buýruklaryýadasalyňwegoňşyňyzaýamanlyketmäň: BeýikBiribaryňähtiniýadasalyňwenadanlygagöz aýlaň.

8Jedellerdengaçaduruň,günäleriňiziazaldarsyňyz, çünkigaharlyadamdawaýakar,

9Günäkäradamdostlarynybiynjalykedýärwe parahatçylyklyadamlararasyndajedeledýär.

10Otmeselesibolşyýaly,oda-daýanýar,adamyň güýji-de,gazaby-daşeýledir.baýlygynagörägahary gelýär;näçegüýçlibolsa,şonça-daýanar

11Gyssaglydawaotýakýar,howlukmaçsöweşgan dökýär.

12Ujunyursaň,olýanar,egertüýkürseň,söndürilerwe bularyňikisi-deagzyňdançykýar.

13Pyşyrdynäletläňweikidildegürläň,çünkibeýle adamlarparahatçylyklyadamlaryýoketdi.

14Gaýgysyzdilköpleribiynjalyketdiweolary milletdenmilletesürdi:güýçlişäherlerýykyldywe beýikadamlaryňöýleriniýykdy.

15Gaýgysyzdilahlaklyaýallarykowdywe zähmetindenmahrumetdi.

16Munydiňlänadamhiçwagtrahatlyktapmazwe asudaýaşamaz.

17Gamçynyňurmagyetdeyzgaldyrýar,ýönediliň urmagysüňkleridöwýär

18Köpüsigylyçdanýykyldy,ýönedilbilen ýykylanlaryňköpüsidäl.

19Zäherindengoralýanadamgowydyrboýuntyrygyny çekmedikýa-dadaňylmadyk

20Onuňboýuntyrygydemirboýuntyrygy,bogunlary bolsabürünçdenybarat

21Onuňölümierbetölüm,gabyrondangowudy

22Hudaýdangorkýanlarahökümdarlykbolmaz,ody ýakmaz

23Rebdenýüzöwürenleroňadüşer;olardaýanar, söndürilmez;arslankiminiberilerwegaplaňýalyiýer

24Seret,emlägiňizitikenbilendaňyp,kümüşaltynyňyzydaňyň,

25Sözleriňizideňagramlylykdaölçäňweagzyňyzüçin gapywebarýasaýyň

26Seresapboluň,garaşýanadamyňöňündeýykylmaz

BAP29

1Rehimdargoňşusynakarzberer;elinigüýçlendirýän bolsabuýruklaryýerineýetirýär

2Goňşyňyzamätäçwagtyndakarzberiňweöz wagtyndagoňşyňyzapulberiň

3Sözüňiber,wepalylykbilenişsalyş,elmydamasaňa zerurzadytaparsyň.

4Köplerbirzatkarzberlende,tapylaröýdüp,kömek edenkynçylyklarasezewaretdiler.

5Olalýançaadamyňelindenöper;goňşusynyňpullary üçinbolsaboýunegýär,ýöneyzynagaýtarypbermeli wagtyuzaldar,hasratsözlerinigaýtarypbererwe wagtdanzeýrener.

6Egerýeňişgazansa,ýarysynyalmaz,onytapanýaly hasaplar:ýokbolsa,pulundanmahrumetdi,sebäpsiz duşmanetdi:oňanäletberýärwerelsler;hormatüçin oňamasgaraçylykberer.

7Şonuňüçinköpleraldamakdangorkup,beýleki erkekleriňerbetişleriüçinkarzbermekdenýüz öwürdiler.

8Yetönegarypbiradamasabyret,oňarehimetmezligi gijikdir.

9Buýruküçingaryplarakömekediňwegaryplygy sebäplionyyzynaöwürmäň

10Doganyňwedostuňüçinpuluňyýitir,daşyň aşagyndaposlamaz.

11HazynaňyzyBeýikBiribaryňtabşyryklarynagörä goýuň,busizealtyndanhasköpgirdejigetirer.

12Ammarlaryňyzdasadakalaryýapyň,siziähli kynçylyklardanhalaseder.

13Duşmanlaryňyzagarşygüýçligalkandanwe naýzadanhasgowysöweşer.

14Dogruçyladamgoňşusyüçinkepillikberýär,ýöne samsykadamonyterkeder.

15Kepilligiňiziýatdançykarmaň,çünkiOlsizejanyny berdi.

16Günäkär,kepilnamasynyňgowyemläginiýokeder: 17Şüküretmeýänadam,özünihalasedenhowpda galdyrar.

18Suretişipköpemlägiyzynaaldywedeňiztolkuny ýalysarsdyrdy:güýçliadamlaröýlerindenkowup çykardylarwegeňhalklaryňarasyndaaýlandylar

19Rebbiňtabşyryklarynybozýanzalymadam kepilnamadüşerwegirdejigazanmaküçinbeýleki adamlaryňişinialypbaranwekazyýetişinegirer

20Goňşyňyzagüýjüňizegöräkömekediňweözüňiziň beýleýagdaýadüşmezligiňizdenägäboluň

21Durmuşüçinesasyzatsuw,çörek,egin-eşikwe utançüçinjaý

22Garypadamyňortaçakottejdäkidurmuşy,başga biriniňöýündäkinäziknyrhdanhasgowudyr

23Azbolsunýa-daköpbolsun,öýüňiziň kemsidilmeginieşitmezliküçinrazyboluň

24Çünkiöýme-öýaýylgançdurmuş,çünkinätanyş bolsaňyz,agzyňyzyaçmagahetedipbilmeýärsiňiz

25Şatlanarsyňyz,toýedersiňiz,şüküretmersiňiz, üstesine-deajysözlerieşidersiňiz:

26Geliň,geliň,saçakberiňwetaýýarlanzadyňyzy maňaiýmitlendiriň

27Nätanyşadam,abraýlyadamaýerber;agam myhmançylygagelýär,meniňöýümemätäç

28Buzatlardüşünjeliadamüçinagyrdyr;öý hojalygynyňkemsidilmegiwekarzberijiniň kemsidilmegi

BAP30

1Oglunysöýýän,ahyryndaşatlanmagyüçinhasany duýmagynasebäpbolýar.

2Oglunyjezalandyranadamşatlanarwetanyşlarynyň arasyndaşatlanar.

3Oglunaöwredýänadamduşmanygynandyrýar, dostlarynyňöňündeşatlanar.

4Kakasyölse-de,ölmedikýaly,çünkiöziýalybirini yzyndagaldyrdy.

5liveaşapýörkä,onygördiwebegendi,ölendensoň bolsagynanmady.

6Duşmanlaryndanaralmagywedostlaryna hoşniýetlilikbermeginiisledi.

7Oglunyaşaköpedenadamýaralarynydaňar.her nalyşdaiçegeleribiynjalykbolar.

8döwülmedikatgatygüýçlibolýarweözünegalançaga bilgeşleýinbolar.

9Çagaňyzykakyň,olsizigorkuzar:onuňbilenoýnaň wesizeagyrlykgetirer.

10Onuňbilengülmäň,ýogsaonuňbilengynanarsyňyz weahyryndadişleriňizidişlemersiňiz.

11youthaşlygyndaoňaerkinlikbermäň,yzyndan gözüňizigamaşdyrmaň.

12youngaşwagtyndaboýnunyaşakegiňwe çagalygyndaonyikiýenjiň,ýogsaolboýnunadüşmez, saňaboýunbolmaz,ýüregiňehasratgetirer.

13Ogluňyzyjezalandyryňwebiwepalyketmegiňizsize zyýanbermezligiüçinonyzähmetçekiň.

14Garyplar,berkwekonstitusiýaberk,bedenindeejir çekýänbaýadamdangowudyr.

15Saglykwebedeniňoňatemlägiählialtynlardan, güýçlibedenbolsaçäksizbaýlykdanýokarydyr.

16Sagdynbedeniňüstündebaýlyk,ýüregiňşatlygyndan ýokaryşatlykýok.

17Ölümajydurmuşdanýa-daüznüksizkeselden gowudyr.

18Agzyňyýapmaküçinguýlannaharlar,gabyrda goýlanetýalydyr

19Gurbanlyksadakanyňnämepeýdasybar?çünkine iýipbiler,ne-deysalypbiler:Rebdenyzarlananadam hemşeýledir

20Päkgyzygujaklap,demalýanagtykkimingözleri bilengörýärweiňňildeýär

21Akylyňyzaagyrlykbermäňweözmaslahatyňyzbilen özüňizigynamaň

22heartüregiňşatlygyadamyňdurmuşydyr,adamyň şatlygyonuňömrüniuzaldýar

23Janyňysöý,ýüregiňeteselliber,hasratysenden uzaklaşdyr,çünkihasratköpadamyöldürdiwepeýdasy ýok

24Göriplikwegaharömrigysgaldýar,seresaplykýaşy öňegetirýär

25Şadyýanwegowyýüreketineweiýmitinealadaeder BAP31

1Baýlygasynetmeketiýitirýärweoňaideguky uklaýar

2Seresaplyk,adamyňukusynybozmazýaly,uklamaga ýolbermez,

3Baýlaryňbaýlygyýygnamakdaköpzähmetibar;dynç alanda,näzikzatlaryndandolýar.

4Garyplargarypemlägindezähmetçekýärler;gidensoň, henizemmätäç.

5Altynysöýýänaklanmaz,korrupsiýaeýerenýeterlik bolar.

6Altynköpleriňharabalygyboldy,weýranboldy.

7Oňagurbanberýänlerüçinbüdremekdir,herakmak hemşonyalar.

8Kemçiliksiztapylanwealtynyňyzyndangitmedik baýlarbagtlydyr.

9Olkim?bizoňamübärekdiýeris,çünkiÖzhalkynyň arasyndaajaýypişleretdi.

10Munuňbilenkimsynagdangeçirildiwekämillik tapyldy?şöhratbersin.Kimgöwnünedegipbilerwe göwnünedegmedi?ýa-daýamanlyketdiňmi?

11Harytlarydörediler,jemagatsadakaberer

12Köpsaçakbaşyndaotursaň,oňaaçgözbolmawe “Etdeköpzatbar”diýme.

Erbetgözüňerbetzatdygynyýadyňyzdançykarmaň, gözdenhaserbetzatnämedöredildi?şonuňüçinher pursatdaaglaýar.

14Niräseretseňizeliňiziuzatmaňweözibilensaçaga atmaň.

15Goňşyňyözüňehökümetme,hertarapdanseresap bol.

16Ynsanbolşyýalyiýiň,öňüňizdegoýlanzatlaryiýiň; ýigrenmezligiňizüçinbellikiýiň.

17Edepüçinilkigit;göwnüňizedegmezliküçin doýmaň.

18Köpleriňarasyndaoturanyňyzda,ilkibileneliňizi uzatmaň.

19Gowyterbiýelenenadamüçingatyazzatýeterlikdir weşemalynydüşeginegysmaz.

20Gowyukyortaçaiýmitlenmekdengelýär:irturýar weakyl-paýhasyýanyndadyr,ýönesynlamagyň,garnyň wegarnyňagyrylarydoýmazadamda.

21Egeriýmägemejburedilenbolsaň,tur,çyk,gus, dynçalarsyň

22Oglum,menidiňle,meniýigrenme,iňsoňunda aýdyşymýalytaparsyň,ähliişleriňdeçaltbol,saňakesel bolmaz

23Kimetindenliberalbolsa,adamlaronuňhakdagowy gürlärler;wegowyöýhyzmatybaradakyhasabata ynanylar

24hisöneetinisamsykedeniňgarşysynatutuşşäher hüňürdeşersamsyklygynyňgüwänamalaryna şübhelenmelidäldir

25Şerapdabatyrlygyňygörkezme;çakyrköpleriýok etdi

26Ojakçümdürmekbilengyrasynysubutedýär, tekepbirleriňýürekleriniserhoşlykbilenşerapedýär

27Çakyr,ortaçaserhoşbolsa,adamüçindurmuşýaly gowydyr:şerapsyzadamüçindurmuşnäme?sebäbi adamlarybegendirmeküçinýasaldy

28Şerapölçenip,möwsümdeýüregiňşatlygynywe aňyňşadyýanlygynygetirýär:

29excessöneaşaserhoşbolanşerap,dawa-jenjelwe dawa-jenjeldöredýär.

30Serhoşlyk,akmakadamyňgöwnünedegýänçä gaharynyartdyrýar:güýjipeseldýärweýaralary döredýär.

31Şerapdagoňşyňyýazgarma,şatlygyndaýigrenme, oňasözberme,içmägeçagyrma.

BAP32

1Baýramyňussadyedilseň,özüňiýokarygaldyrma, galanlaryňbiriýalybol;olarayhlasediňweoturyň.

2Bütinişiňiýerineýetireniňdensoň,olarbilen şatlanmakwebaýramygowytertibesalmaküçintäç almaküçinýeriňial.

3Senýaşuly,gürle,çünkiolsaňabagly,ýönedogry pikirbilen;sazlamazlygapäsgelberiň.

4Sazandabarýerindesözdökmäňwewagtyňgeçmegi bilenpaýhasgörkezmäň.

5Şerapbanketindesazyňkonserti,altynagoýlan karbunkulyňalamatyýaly.

6Altyneserdegoýlanzümrüdiňalamatyýaly,ýakymly şerapbilensazyňsazyhem.

7youigit,saňazerurlykbarbolsagürle,ýöneikigezek soralsagatyaz.

8Sözleriňizgysgabolsun,azsözbilendüşüniň;dilini bilýänwesaklaýanýalybol.

9Egerbeýikadamlaryňarasyndabolsaň,özüňiolar bilendeňleşdirme;gadymyadamlarýerindebolsa,köp sözulanmaň.

10underyldyrymçakmazdanozal;utanýanadamrazy bolar.

11Betimetur,iňsoňkusybolma;ýönehaýaletmänöýe elt.

12Ondawagtyňyzyalyňweislänzadyňyzyediň,ýöne buýsançlysözbilengünäetmäň.

13Buzatlarüçinseniýaradanwesenigowyzatlary bilendolduranadamaakpataber.

14KimRebdengorksa,oňajezaberler.Onyir gözleýänlerhoşniýetliliktaparlar

15Kanungözleýänadambuzatlardandolar,ýöne ikiýüzlimuňagaharygeler

16Rebdengorkýanlarhökümtaparlarweadalatyyşyk ýalyýakarlar

17Günäkäradamýazgarylmaz,özisleginegöräbahana tapar

18Maslahatberijiadamünslibolar;ýönegeňwe buýsançlyadam,hatdaözihakdamaslahat bermezdenemgorkybilengorkmaýar

19Maslahatbermezdenhiçzatetme;Birgezek edeniňdensoňtobaetme

20fallykyljakýoluňyzagitmäňwedaşlaryňarasynda büdremäň

21Aç-açanynamlybolmaň

22Özçagalaryňyzdanägäboluň

23Herýagşyişdeözjanyňabilbagla;çünkibu buýruklaryberjaýetmekdir

24RebbeimanedenlerbuýrugagulakasýarlarOňabil baglaýanhiçhaçanerbetbolmaz

BAP33

1Rebdengorkýanadamaerbetlikbolmaz;emma synagdaonyýenehalaseder.

2Akyllyadamkanunyýigrenmeýär.Emmaikiýüzli adamtupandagämiýalydyr.

3Düşünjeliadamkanunabilbaglaýar;Kanun,oňasöz hökmündewepalydyr.

4Nämediýmelidiginitaýýarla,şondaeşidersiň, görkezmänibagla,soňjogapber.

5Akmaklaryňýüregiarabaýalydyr;wepikirleri togalanýanokýalydyr.

6Atlyatýaňsylaýandostýaly,özüneoturanlaryň hemmesiniňaşagyndadyr.

7Whyylyňhergününiňýagtylygygünüňşöhlesiýaly, nämeüçinbirgünbeýlekisindenýokary?

8Rebbitanamakbilenolartapawutlandylar,pasyllary webaýramlaryüýtgetdi.

9Käbirlerinibelentgünleretdi,mukaddesetdi, käbirleriniadatygünleretdi.

10Adamlaryňhemmesiýerden,Adamýerdenýaradyldy

11Rebköpbilimbilenolaryböldiweýollarynydürlidürlietdi.

12Käbirlerineakpataberdi,beýgeltdi,käbirini mukaddesetdiweýakynlaşdyrdy,ýönekäbirini näletledi,peseltdiweýerlerindençykdy.

13Palçykküýzegäriňelindebolşyýaly,onyözislegi boýunçaýasamaküçin,ynsanözüniiňgowygörşiýaly edipgörkezmeküçinýaradyjynyňelindedir.

14goodagşylykýamanlyga,ýaşaýyşölümegarşy goýulýar,takwaadamlargünäkärlere,günäkärler takwalaragarşydyr.

15ŞonuňüçinBeýikBiribaryňähliişlerinegözaýlaň. weikiweikisibar,biribeýlekisinegarşy.

16Iňsoňundaüzümýygnaýjyýalyoýandym:Rebbiň ýalkamagybilengirdejigazandymweüzümýygnaýjy ýalyçakyrymyýyrtdym.

17Diňeözümüçindäl,eýsemöwrenmekisleýänleriň hemmesiüçinzähmetçekendigimigözöňündetutuň

18Eý,beýikadamlar,menidiňläňweýygnak hökümdarlary,gulakasyň

19liveaşaýanwagtyňyzdaogluňyza,aýalyňyza, doganyňyzawedostuňyzagüýçbermäňwe harytlaryňyzybaşgabirinebermäň,ýogsaoltobaeder weýenebirgezekdilegedersiňiz

20liveaşasaňweiçiňdedemalsaň,hiçkimeberme

21Çagalaryňyzyňsypaýyçylyketmegiňizdenhas gowusy,sizigözlemegihasgowudyr

22yourhliişleriňizdeözüňiziileritutuň;abraýyňyza tegmilgoýmaň

23Günleriňizigutaryp,ömrüňizitamamlajakwagtyňyz mirasyňyzypaýlaň

24Iým,taýajykweýüklereşeküçin;hyzmatkärüçin çörek,düzedişweiş

25Hyzmatkäriňiişealsaň,dynçalarsyň,ýöneboş işlemägeýolberseňazatlykgözlär

26Boýuntyrykweýakasyboýunegýär,erbethyzmatkär üçingynamalarweazaplar

27Işsizbolsundiýip,onyişeiberiňişsizlikköp ýamanlygyöwredýär.

28Onyözünelaýykbolşyýalyişlediň:gulakasmasa, hasagyrzynjyrgeýiň.

29Emmahiçkimeaşaaşabolma;weislegsizhiçzat etme.

30Hyzmatkäriňbarbolsa,öziýalybolsun,çünkisen onybahasybilensatynaldyň.

31Egerguluňbarbolsa,onydoganýalyýalbar,çünki senoňaözjanyňýalymätäç,egeroňaýamanlyketseň weolsendengaçsa,onygözlemeküçinhaýsyýolbilen gitjek?

BAP34

1Düşünmedikadamyňumytlarybiderekweýalan, düýşlersamsyklarybeýgeldýär.

2Kimdüýşlerigörýänbolsa,kölegedüşüp,ýeliňyzyna düşýänýalydyr.

3Düýşlerigörmek,birýüzüňýüzünemeňzeşligiýaly birzadyňbeýlekisinemeňzeşligi.

4Nämäniarassalapbolar?ýalanzatdanhaýsyhakykat gelipbiler?

5Jadygöýlik,jadygöýlikwedüýşlerbiderekdirwe ýürekagyrydaaýalyňýüregiýalyjoşýar.

6SaparyňyzdaBeýikBiribardaniberilmedikbolsa, ýüregiňiziolaragoýmaň.

7Çünkidüýşlerköplerialdadyweolarabilbaglap bilmedi.

8Kanunýalansyzkämilliktapylar,paýhaswepalyagzy kämildir.

9Syýahatedenadamköpzadybilýär;köptejribesi bolanadampaýhasyglaneder.

10Tejribesibolmadykadamazzadybilýär,ýöne syýahatedenadampaýhasdandoly.

11Syýahatedenimdeköpzadygördüm.weaýdypbiljek zatlarymdanhasköpdüşünýärin

12Menköplençölümhowpyndadym,ýöneşuzatlar sebäplihalasboldum.

13Rebdengorkýanlaryňruhyýaşar;Sebäbiumytlary olaryhalasedijide

14RebdengorkýanadamgorkmazwegorkmazSebäbi olonuňumydydyr

15Rebdengorkýanadamyňjanybagtly,kimeseredýär? Onuňgüýjikim?

16ÇünkiRebbiňgözionysöýýänlereseredýär,bu olaryňgüýçligoragyweberkdurmagy,yssydan goramak,günortangünüňörtügi,büdremekdenwe ýykylmakdankömekdir

17Olruhydireldýärwegözleriýeňilleşdirýär:saglyk, ýaşaýyşwebereketberýär

18Nädogrybirzadygurbanedenbolsa,onuň gurbanlygygülkünçdir;adalatsyzadamlaryňsowgatlary kabuledilmeýär

19BeýikZalymlaryňsadakalaryndanrazydäldirköp gurbanlykbilengünäüçinrahatlanmady

20Garyplaryňsadakalarynygetirýänler,ogluny kakasynyňgözüniňalnyndaöldürýänýalyedýär

21Mätäçleriňçöregiolaryňdurmuşydyr,onyaldaýan ganlyadamdyr

22Goňşusynyňdurmuşynyalýanadamonyöldürer; hakynatutulanişçinialdasa,gandökýär.

23Birigursa,beýlekisiýykylsa,zähmetdenbaşganäme peýdasybar?

24Biridogaedip,beýlekisinäletläninde,Rebkimiň sesinieşider?

25Ölijesetdegenindensoňözüniýuwýan,ýenebir gezekdegse,ýuwulmagynyňnämepeýdasybar?

26Günäleriüçinagyzbekleýän,ýene-degidip, namazynydiňlänadambilenşeýlemi?ýa-da kiçigöwünliligioňanämepeýdasybar?

BAP35

1Kanunyberjaýedýänýeterliksadakalargetirýär: buýrugagulakasýanadamparahatçylykgurbanlygyny berýär.

2Gowyýagşylykalýanununberýär;sadakaberen bolsaöwgigurbaneder

3Erbetlikdenýüzöwürmek,Rebbiňgöwnündenturýan zat;adalatsyzlygyterketmekgurbanlykdyr.

4Rebbiňhuzuryndaboşgörünmersiň

5Çünkibuzatlaryňhemmesibuýruksebäpliedilmelidir.

6Dogruçyllaryňgurbanlygygurbanlyksypasynyýag edýär,ýakymlyysybolsaBeýikBiribaryňöňünde.

7Adalatlyadamyňgurbanbermegikabulederliklidir. ýadygärligihiçwagtýatdançykarylmaz.

8GözüňbilenRebbeşöhratber,eliňdäkiilkinji miweleriazaltma.

9yourhlisowgatlaryňyzdaşadyýanýüzgörkeziňwe ondanbirinişatlykbilenbagyşlaň.

10BeýikBiribarasenibaýlaşdyryşyýalyber; gazanylandansoň,şadyýangözbilenber.

11ÇünkiRebjezabererwesaňaýediesseköpberer.

12Sowgatlarbilenzaýalanmagypikiretmäň;Munuň üçinolalmaz,adalatsyzgurbanlaraynanma;ÇünkiReb kazydyrweadamlarahormatgoýmaz

13Garypadamagarşyhiçkimikabuletmez,ezilenleriň dogasynydiňlär.

14Olýetimleriňýalbarmagynyýigrenmez;ýa-dadul aýalarz-şikaýatynydökende

15Dulaýalyňýaňaklaryndangözýaşdökülmeýärmi? ýykylmagynasebäpbolýanadamagarşyaglamagy dälmi?

16Rebbehyzmatedenmerhemetbilenkabuledilerwe dogasybulutlaraýeter

17Pespälleriňdogasybulutlarydeşýär,ýakynlaşýança tesellitapmaz;BeýikTaňryadalatlyhökümçykarýança wehökümçykarýançagitmez

18ÇünkiRebrehimsizleriňbilinisüpürip, butparazlardanaralýança,Rebýaltabolmaz, Gudratygüýçliolarasabyretmeztätekepbirleriň köpüsinialyp,adalatsyzlaryňhasasynydöwýänçä;

19täherkimeedenişine,ynsanlaryňişinegörä guralynaçenli;halkynyňişinehökümedip,rehimşepagatynabegenýänçä

20Merhemet,guraklykdöwründeýagyşbulutlaryýaly, hasratwagtyndamöwsümlidir

BAP36

1LordaReb,bizerehimetwebizeseret: 2Özüňiyzarlamaýanählihalklaragorkuňyiber.

3Nätanyşhalklaragarşyeliňizigaldyryň,gudratyňyzy görsünler.

4Biziňöňümizdemukaddesedilşiňizýaly,biziň aramyzda-dabeýikboluň.

5Saňamälimbolşyýaly,saňadiňeHudaýdanbaşga hudaýyňýokdugynyýa-daHudaýdygynybilsinler.

6Täzealamatlarygörkeziňwebaşgatäsingudratlar dörediň:ajaýypişleriňizigörkezerýalyeliňiziwesag eliňizişöhratlandyryň.

7Gahargazabyňyal-da,gazabyňydök:garşydaňyýok etweduşmanyýoket.

8Wagtyňyzygysgaediň,ähtiňiziýadasalyňweajaýyp işleriňiziyglanetsinler.

9Gaçýanadamoduňgazabyndanheläkbolsun;halka sütemetsinler.

10butparazlaryňhökümdarlarynyňkellesiniýumuň, “Bizdenbaşgahiçkimýok”diýiň.

11Jacobakubyňählitaýpalarynybirýerejemläňwe ilkibaşdanolaramirasgalyň.

12LordaReb,seniňadyňbilenatlandyrylanadamlara weilkinjiogluňdiýipatlandyranYsraýylarehimet.

13Eý,mukaddesşäheriňiz,dynçalýanýeriňiz Iýerusalimerehimediň.

14Sionyaýdypbolmajaksözleriňbilenwehalkyňy şöhratyňbilendoldur:

15Ilkibaşdaeýebolanlaryňyzagüwälikberiňwe adyňyzdangelenpygamberleriösdüriň.

16Sizegaraşýanlarysylaglaňwepygamberleriňiz wepalybolsun.

17LordaReb,gullaryňyňdileginieşit,Harunyňöz halkyňaberennygmatynagörä,ýerýüzünde ýaşaýanlaryňhemmesiniňSeniňebediHudaýdygyňy bilsin

18Garynählietleriiýýär,ýönebiretbeýlekisinden gowudyr.

19Düwürtikdürligörnüşlitagamlarydadypgörşiýaly, ýalansözleredüşünmekýüregihemşeýle

20Gaýgysyzýürekagyrlygydöredýär,ýönetejribeli adamoňajezaberer

21Aýalherbirerkekkişinikabuleder,ýönebirgyz beýlekisindengowudyr

22Aýalyňgözelligiýüzibegendirýär,erkekbolsahiç zadygowygörmeýär

23Egerdilindehoşniýetlilik,ýumşaklykwerahatlykbar bolsa,adamsybeýlekierkeklerýalydäl

24Aýalalsa,özünemeňzeşkömekwedynçsütüni başlaýar

25Goragýokýerindeemläkzaýalanýar,aýalyýokbolsa ýas-aýlanypaýlanar

26Şäherdenşäheregeçýängowybellenenogrykim bilipbiler?Öýibolmadyk,gijäniňniräbarsa,şoňakim ynanar?

BAP37

1Herdostaýdýar,menemonuňdosty,ýönedostybar, oldiňeadybilendost.

2aoldaşwedostduşmanaöwrülendeölümegaýgy dälmi?

3Eý,erbethyýal,ýerialdawbilenörtmeküçinnireden geldiň?

4aoldaşbar,oldostuňrowaçlygynabegenýär,ýöne kynçylykwagtyndaoňagarşyçykar.

5Dostunagarnynakömekedýänwebedeniduşmana garşyalypbarýanbirýoldaşbar.

6Dostuňyýatdançykarmawebaýlygyňdaonyýatdan çykarma.

7Hergeňeşçimaslahatberýär;ýöneöziüçinmaslahat berýänkäbirleribar.

8Geňeşçidenägäboluň,nämämätäçdiginiöňünden biliň;öziüçinmaslahatberer;ýogsaolsaňabijeatmaz, 9Saňaaýt:youroluňgowy,şondansoňsaňanäme boljakdygynygörmeküçinbeýlekitarapadur.

10Özüňeşübhelenýänbilenmaslahatlaşma, maslahatyňygöriplikedýänlerdengizle

11Gabanýanbirinedegýänaýalbilenmaslahatlaşmaň; uruşmeselesindegorkakbilenemdäl;ýa-daalyş-çalyş meselesindetäjirbilen;ýa-dasatyjybilen;ýa-daşükür edýängöripadambilen;ýa-darehimdaradambilen hoşniýetlilikdegenok;ýa-dahaýsydyrbirişüçinýalta bilen;ýa-dabirýyllykişgutarmaküçinhakynatutmak bilen;ýa-daköpişsizişsizhyzmatkäribilen:haýsydyr birmaslahatberme.

12theöneRebbiňtabşyryklarynyýerineýetirmegi

bilýäntakwaadambilenhemişebol,aklyseniňpikiriňe görä,göwresiňialjakbolsaň,seniňbilengynanar.

13heartüregiňiziňmaslahatydursun,çünkisendenhas wepalyadamýok.

14Sebäbibiradamyňaňy,beýikdiňdeýokardaoturan ýedi-dengowrakgözegçiniaýdypbilmez.

15Iňesasyzatbolsa,BeýikBiribaradilegediň, ýoluňyzyhakykataugrukdyrar.

16Herbirkärhanabaşlamazdanöňürtipikirediňweher birişdenöňmaslahatberiň.

17enceüzýüziüýtgemegiňalamatydyr.

18Dörtzatýüzeçykýar:ýagşylykbilenýamanlyk, ýaşaýyşweölüm,ýönedilhemişeolaryňüstünden hökümsürýär

19Akyllyweköplereöwredýän,ýöneöziüçinpeýdasyz biribar

20Sözdepaýhasgörkezýänweýigrenýänbiribar,ol ähliiýmitdengarypbolar

21ÇünkiRebdenmerhemetberilmeýär,çünkiähli paýhasdanmahrumdyr

22Başgabiriöziüçinakylly;wedüşünmekmiweleri agzyndaöwgämynasyp

23Akyldarözhalkynaöwütberýär;wedüşünişiniň miweleripujaçykmaýar

24Akyllyadambereketdendolar;Onygörenleriň hemmesionybagtlyhasaplarlar

25Ynsanömrüniňgünlerisanalypbilner,emma Ysraýylyňgünlerisan-sajaksyzdyr

26Akyldarözhalkynyňarasyndaşöhratalar,ady hemişelikbolar

27Oglum,durmuşyňdajanyňysubutet,munuň erbetdiginigör,oňaberme

28Çünkihemmezatadamlarüçinpeýdalydäl,herbir adamhemmezatdanlezzetalmaýar.

29Haýsydyrbiriýmitdedoýmaň,etlereaşaaçgöz bolmaň:

30Etiňartykmaçlygykeselgetirýär,galplykbolsahola öwrüler.

31Galplykbilenköpadamheläkboldy;Emmamuňa ünsberenadamömrüniuzaldýar.

BAP38

1Lukmany,ulanypboljakulanyşyňyzüçinözüne hormatgoýuň,çünkiRebonyýaratdy.

2ÇünkiBeýikBiribaraşypagelýärwepatyşanyň hormatynyalar.

3Lukmanyňussatlygybaşynygaldyrarwebeýik adamlaryňöňündehaýrangalar.

4Rebýerdendermanýaratdy.akyllybolsaolary ýigrenmez

5Suwy,ajaýyplygybellibolarýaly,agaçbilensüýji dälmi?

6Ajaýypişlerindehormatlanmaküçinadamlara ussatlykberdi.

7Şeýleadamlarbilenadamlarybejerýärweagyrylaryny aýyrýar.

8Şeýlezatlardanapotekarkonditerönümleriniöndürýär; eserleriniňsoňyýok;Ondanbütinýerýüzünde parahatlykbar.

9Oglum,hassalygyňyzdaäsgermezliketmäň,Rebbe dilegediň,Olsizibejerer.

10Günädendaşlaşyňweelleriňizidogrybuýruňwe ýüregiňiziählierbetliklerdenarassalaň.

11Süýjiysweajaýypunýadygärligiberiň;ýokýaly ýaglysadakaberiň.

12Soňralukmanaýerberiň,çünkiRebonyýaratdy,goý, olsendengitmesin,çünkisenoňamätäç.

13Ellerindegowyüstünlikgazananwagtbar

14ÇünkiolarRebbeömriuzaltmakweýeňilleşdirmek üçinberýänzatlarynyňüstünlikgazanmagynydileýärler.

15eraradanyňöňündegünäedenadam,lukmanyňeline düşsin

16Oglum,ölüleriňüstündengözýaşdöksinweözüňe ulyzyýanýetirenýalyaglapbaşlasoňadatboýunça bedeniniýapyňwejaýlanyşynaünsbermäň

17Ajyaglaň,iňňildäňweözüňizemynasypbolşyýaly aglaňwebir-ikigünýamanlyketmezliküçinaglaň, agyrlygyňyzüçinözüňizirahatlandyryň

18Çünkiagyrlykölümgelýär,ýüregiňagyrlygybolsa güýjibozýar

19Hasratda-dagaýgygalar,garyplaryňdurmuşy ýüregiňnäletidir

20heartüregedüşmäň:onykowuňweiňsoňkusyna agzaboluň

21Munyýatdançykarma,çünkiyzynaöwrülişikýok, oňaýagşylyketmän,özüňezyýanber

22Hökümimiýadyňasal,çünkiseniňkihemşeýlebolar düýnmeniňüçinweşugünseniňüçin

23Ölülerdynçalanda,ýatlamalarydynçalsyn;Ruhy ondanaýrylanda,oňateselliberiň

24Öwrenenadamyňpähim-paýhasydynçalmak mümkinçiligindengelýär,azişedenbolsaakyllybolar. 25Nädipsürgisaklaýan,geçideşöhratlandyrýan, öküzlerisürýänwezähmetleribilenmeşgullanýanwe öküzhakdagürleýänpaýhasnädipgazanypbiler?

26ekinýasamaküçinaklynyberýär;wesygyrot-iýmini bermägeçalyşýar.

27Şeýlelikbilen,gije-gündizzähmetçekýänherbir agaçussasyweussa,möhürlerikesýänwegabyrlaýan, dürlidürlüligiýasamagaçalyşýanweýasamaşekilleri berýänweişiňgutarmagynatomaşaedýänler:

28Demirçiçukuryňgapdalyndaotyrwedemirişinigöz öňündetutup,otbugybedeniniýitirýärwepeçiňyssy bilensöweşýär:gulaklaryndaçekiçiňwegarynjanyňsesi hemişeeşidilýär.gözlerhenizemýasaýanzadynyň görnüşineseredýär;işinigutarmaküçinpikiriniçözýär weonykämilleşdirmeküçinsynedýär:

29Şeýdip,küýzegärişindeoturyp,tekeriniaýaklary bilenöwrüp,hemişeişineünsliweähliişinisanbilen ýerineýetirýär

30Palçygyelibilenýasap,güýjüniaýaklarynyňöňünde egýär.ýolbaşçylyketmeküçinözüniulanýar;ojagy arassalamagaçalyşýar:

31Bularyňhemmesiellerinebilbaglaýar,herkimöz işindeakyllydyr.

32Bularbolmasabirşäherýaşapbilmez,islänýerinde ýaşamazlar,ýokary-aşakdüşmezler:

33Jemgyýetçilikmaslahatyndagözlenmezlerýa-da ýygnakdaýokaryoturmazlar:kazylaryňoturgyjynda oturmazlar,hökümiňhöküminedüşünmezler:adalatwe hökümyglanedipbilmezler;tymsallaryňaýdylýan ýerindetapylmaz.

34Emmaolardünýäniňýagdaýynysaklarlarweähli isleglerisenetçilikde.

BAP39

1HisöneBeýikTaňrynyňkanunynaakylberenwebu hakdaoýlanmakbilenmeşgullanýan,gadymylaryň paýhasynygözlärwepygamberliklerbilenmeşgullanar.

2Meşhuradamlaryňsözleriniýerineýetirer,inçe tymsallarniredebolsa,şolýerde-debolar

3Agyrsözlemleriňsyrlarynygözlärwegaraňky tymsallardagürleşer

4Olbeýikadamlaryňarasyndahyzmatederwe şazadalaryňöňündeçykyşeder,kesekiýurtlardagezer; Çünkiadamlaryňarasyndaýagşylygyweýamanysynap gördi

5HisüreginiÖzüniýaradanRebbeirýüztutarweBeýik Biribaryňöňündedogaeder,dogaedipagzynyaçarwe günäleriüçindilegeder

6BeýikRebislänwagty,düşünmekruhybilendolar: paýhaslysözlerdökerwedogasyndaRebbeşüküreder

7Maslahatynywebiliminiugrukdyrarwesyrlarynda oýlanar

8ÖwrenenzatlarynygörkezerweRebbiňähtiniň kanunybilenşöhratlanar

9Köpleronuňdüşünjesiniöwýärler;dünýäçydamaly bolsa,olöçmez;ýadygärligigitmezweadynesildennesledowameder

10Milletlerpaýhasynygörkezerler,jemagatöwgiaýdar 11Ölse,müňdenhasulyatgaldyrar,ýaşasa,köpelder.

12Yetöne,meniňpikiredenzadymhasköp;Çünkimen aýýalydoly.

13Eý,mukaddesçagalar,maňagulakasyňwe meýdanyňçeşmesindeösýängülýalyösüň:

14Yslytütetgiýalyýakymlyysberiňweliliýaýaly gülläpösüň,ysiberiňweöwgiaýdymynyaýdyň,ähli işlerindeRebbealkyşaýdyň.

15Adynyulaldyň,dodaklaryňyzyňaýdymlary,arfalar bilenöwgiaýdyňweOnyöwmekbilenşeýlediýersiňiz:

16Rebbiňähliişlerigatygowudyrwenämeemretse, wagtyndaýerineýetiriler.

17Hiçkim:«Bunäme?Nämeüçinbeýle?amatly wagtdahemmesinigözlärler:Onuňbuýrugybilen suwlarüýşmekýaly,agzynyňsözleribilenbolsasuw çeşmeleri.

18Onuňemribilenislänzadyýerineýetiriler.haçan halasetjekdiginihiçkimpäsgelberipbilmez.

19BedeniňähliişleriOnuňhuzuryndadyr,hiçzatonuň gözündengizlenipbilmez.

20Olbakydanebedigörýär;weonuňöňündeajaýypzat ýok.

21Adam:«Bunäme?Nämeüçinbeýle?Çünkiählizady ulanmaküçinýaratdy.

22Berekediguryýerleriderýaýalyörtdiwesuwjoşdy. 23Suwyduzlugaöwürenýaly,butparazlarhem gazabynaeýebolarlar.

24Onuňýollarymukaddeslereaçykbolşyýaly; erbetlere-debüdreýärler.

25Çünkigowyzatlarilkibaşdanýaradylandyr, günäkärlerüçinerbetzatlar.

26Adamömrünitutuşlygynaulanmaküçinesasyzatlar suw,ot,demirweduz,bugdaýuny,bal,süýt,üzümiň gany,ýagweegin-eşikdir.

27Bularyňhemmesitakwaadamlarüçinpeýdalydyr, günäkärlerbolsaýamanlygaöwrüler

28Aralmaküçindöredilenruhlarbar,gahar-gazabyna agyrdegýär;weýranbolandagüýçlerinidökýärlerwe ýaradanlaryňgazabynyköşeşdirýärler

29Ot,doň,açlykweölümbularyňhemmesiaralmak üçinýaradyldy;

30wildabanyhaýwanlaryňdişleri,garpyzlar,ýylanlar weerbetlerijezalandyrýangylyç

31Onuňbuýrugynabegenerler,zerurbolandaýer ýüzündetaýynbolarlar;Wagtygelende,Onuňsözüni bozmazlar

32Şonuňüçinilkibaşdanýüregimedüwdümwebu zatlarhakdaoýlandymweýazmaçagoýdum

33Rebbiňähliişlerigowy,ählizerurzatlarywagtynda berer

34Adamaýdypbilmezýaly,buondanamerbetdir, sebäbiwagtyňgeçmegibilenolaryňhemmesi makullanar

35ŞonuňüçinRebbibütinýürekweagzbilenöwüňwe Rebbiňadynyalkyşlaň

BAP40

1HerbiradamüçinulykynçylykdöredilýärweAdam atasynyňogullaryna,enesiniňgöwresindençykan günündenbaşlap,ählizadyňenesinegaýdypgelýän gününeçenliagyrboýuntyrykbolýar.

2Geljekdäkizatlaryweölümgününigözöňüne getirmek,pikirlerinibiynjalykedýärweýürek gorkusynydöredýär;

3Şöhrattagtyndaoturanlardan,ýerýüzündewekülde kiçeldilenadama;

4Gyrmyzywetäçgeýenadamdanzygyrmatadan tikilenadama.

5Gahar,göriplik,kynçylykwerahatsyzlyk,ölümden gorkmak,gahar,dawa-jenjelwedüşegindedynçalýan wagtygijekiukusybiliminiüýtgedýär.

6Birazýa-dahiçzatonuňdynçlygydäl,şondansoň ukusynda,edilgözegçilikdesaklaýangününde, söweşdengutulanýalyýüreginigörmekdekynçylyk çekýär.

7Hemmesihowpsuzbolanda,oýanýarwegorkynyňhiç zatdäldiginehaýrangalýar

8Munuňýalyzatlaradamda-da,haýwanda-daähli ynsanlardabolupgeçýärwegünäkärlereýediesseköp bolýar

9Ölüm,gandöküşlik,dawawegylyç,betbagtçylyklar, açlyk,muşakgatwebetbagtçylyk;

10Buzatlarerbetlerüçinýaradyldy,suwjoşmagyüçin olarüçinýaradyldy.

11Eartherdäkiählizatlarýeneýereöwrüler,suwdan bolanzatlardeňzegaýdýar.

12Parahorlukweadalatsyzlykýokediler,ýönehakyky amalbakydowameder.

13Zalymlaryňharytlaryderýaýalygurarweýagyşda güýçliýyldyrymkiminsesbilenýokbolar.

14Eliniaçandabegener,hyýanatçylarpujaçykarlar.

15Hudaýsyzlaryňçagalaryköpşahalarçykarmazlar, ýönegatygaýanyňüstündäkiharamköklerdir.

16Derýanyňherbirsuwundawekenaryndaösýänhaşal otlarähliotlaryňöňündeçekiler

17Bollykhasylberýänbagýalydyrwerehimdarlyk bakydyr.

18Zähmetçekmekweadamyňbarlygybilen kanagatlanmakýakymlydurmuşdyr,ýönehazyna tapýanolaryňikisindenemýokarydyr

19Çagalarweşäherbinasyerkekleriňadynydowam etdirýärler,ýöneikisindenemkemsizaýalhasaplanýar

20Şerapwesazýürekleribegendirýär,ýönepaýhas söýgüsiikisindenemýokarydyr

21Turbawezebursüýjisazdöredýär,ýöneikisindenem ýakymlydilbar

22Gözüňhoşniýetliligiwegözelligiisleýär,ýöneýaşyl bolandamekgejöweniňkidenhasköp

23Dostweýoldaşhiçhaçanoňuşmaýarlar,ýöne ikisindenemadamsybilenaýalbar

24Doganlarwekömekkynçylyklaragarşydyr,ýöne sadakaikisindenemköpberer

25Altynwekümüşaýagyňyberkitýär,ýöne ikisindenemmaslahatberilýär

26Baýlykwegüýçýüregigöterýär,ýöneRebden gorkmakolaryňikisindenemýokarydyr:Rebden gorkmakislemeýärwekömekgözlemelidäl

27Rebdengorkmakhasylberýänbagdyrweonyähli şöhratdanýokarytutýar.

28Oglum,dilegçiniňdurmuşynaýolberme; ýalbarmakdanöleniňgowudyr.

29Başgabiradamyňsaçagynabaglybolanadamyň ömriömürhasaplanmaz;Çünkiözünibeýlekiadamlaryň etibilenhapalaýar,ýönegowyterbiýelenenakyllyadam ondanägäbolar.

30Dilegetmekutançsyzlaryňagzyndasüýji,ýöne garnyndaotýakar.

BAP41

1Eý,ölüm,mal-mülkündedynçalýanadama,ony biynjalyketjekhiçzatbolmadykwehemmezatda gülläpösýänadamaýatlamaknähiliajy!et!

2Eý,ölüm,mätäçlereweiňsoňkydöwürdeýaşaýan, hemmezadaaladabildirýänlere,umytsyzlygawe sabyrlylygyýitirenlerehökümiňkabulederliklidir!

3Ölümjezasyndangorkma,sendenöňkiwesoňkusyny ýadasal;ÇünkibuRebbiňähliynsanlaraberen hökümidir

4NämeüçinBeýikBiribaryňrazylygynagarşy? gabyrdaon,ýüz,ýa-damüňýylýaşadyňmydiýipsorag ýok.

5Günäkärleriňçagalaryýigrenjiçagalar,hudaýsyzlaryň mesgentutanlarydyr.

6Günäkärleriňçagalarynyňmirasyýokbolarweolaryň nesillerihemişelikmasgarabolar.

7Çagalarhudaýsyzkakadanzeýrenerler,sebäbiolar onuňüçinmasgarabolarlar.

8BeýikTaňrynyňkanunynyterkedenhudaýsyz adamlar,sizewaý!köpelseň,heläkbolarsyň:

9Egerdoglanbolsaň,näletbilendoglarsyň,ölseň,nälet seniňpaýyňbolar.

10eartherdäkizatlaryňhemmesiýeneýereöwrüler, şonuňüçinhudaýsyzlarnäletdenheläkçiligegeçerler

11Adamlaryňýaslarybedenlerihakda,ýöne günäkärleriňerbetadyýokediler.

12Adyňahormatgoý;Çünkibuseniňbilenmüňsany altynhazynadanýokarybolar

13Gowydurmuşyňbirnäçegünibar,ýönegowyatbaky dowamedýär

14Çagalarym,tertip-düzgüniparahatçylykdasaklaň, gizlenenpaýhaswegörünmeýänhazynaüçinikisindedenämepeýdasybar?

15Akmaklygynygizleýänadam,paýhasynygizlän adamdangowudyr

16Şonuňüçinsözümegöräutan,çünkiähliutançlary saklamakgowydäl;ýa-dahemmezatdadüýbünden tassyklananok

17Atanyňweejäniňjelepçiliginden,şazadanyňwe gudratlyadamyňöňündeýalansözlemekdenutan;

18Kazywehökümdaryňöňündeedenjenaýaty; ýygnagyňwehalkyňöňündezalymlyk;ýoldaşyňyzyň wedostuňyzyňöňündeadalatsyzhereketetmek;

19Seniňýaşaýanýeriň,Hudaýyňhakykatyweähti baradaogurlyk;tirsegiňizbilenetiňüstündeegilmek; bermekwealmaküçinmasgaralamak;

20Saňasalamberýänleriňöňündedymmak;jelepçilige seretmek;

21Garyndaşyňyzdanýüzüňizisowmak;ýa-dabirbölegi ýa-dasowgatalmak;ýa-dabaşgabiradamyňaýalyna seretmek.

22Ora-dagyrnagybilenaşameşgulbolup,düşegine ýakynlaşmaň;ýa-dadostlaryňyzyňöňündegödeksözler; bereniňdensoň,öwünme;

23Ora-daeşidenzadyňygaýtalamakwegürlemek;we syrlaryaçmak.

24Şeýdip,hakykatdanamutanarsyňyzweähli adamlaryňöňündemerhemettaparsyňyz.

BAP42

1Buzatlardanutanmaňwehiçkimiňgünäsinikabul etmäň:

2BeýikBiribaryňkanunyweähti;hudaýsyzlary aklamaküçinhöküm;

3Hyzmatdaşlaryňyzwesyýahatçylaryňyzbilen hasaplaşmak;ýa-dadostlaryňmirasynysowgatetmek;

4Deňagramlylygyňweagramlaryňtakyklygy;ýa-da köpýa-daazalmak;

5Söwdagärleriňbiperwaýsatmagy;çagalaryköp düzetmek;erbethyzmatkäriňtarapynyganaöwürmek.

6Erbetaýalyňbarýerindesaklamakgowyzat;weköp eliňbarýerindeýap.

7everythinghlizadysanweagrambilengowşuryň; berjekýa-daalýanzatlaryňyzyýazmaçaýazyň.

8akmaklara,akmaklaraweýaşlarbilenbäsleşýänaşa garrylarahabarbermekdenutanmaň,şeýdip, hakykatdanamöwrenersiňizweýaşaýanähliadamlar tarapyndanmakullanarsyňyz.

9Kakasyhiçkimbilmängyzyüçinoýarýar;Oňaideg ukynyalýar:ýaşwagty,gülüniňöçmezligiüçin;we ýigrenilmegiüçinöýlenen:

10Gyzlykdöwründekakasynyňöýündeharambolup, çagadogurmazlygyüçin;özünialypbarmazlygyüçin adamsybar;öýlenende,önelgesizbolmagyüçin.

11Utançsyzgyzyňyzagözegçilikediň,ýogsaolsizi duşmanlaryňyzagülkünç,şäherdebirsözwehalk arasyndamasgaraedip,märekäniňöňündeutandyrar

12Herbirbedeniňgözelliginigörmäňweaýallaryň arasyndaoturmaň

13Çünkieşiklerdengüjük,aýallardanbolsaerbetlik gelýär

14Utançwemasgaraçylykgetirýänsypaýyaýaldan, aýaldanerkekadamyňarassalygygowudyr

15IndiRebbiňişleriniýadasalarynwegörenzatlarymy aýdaryn:RebbiňsözleribilenOnuňeserleri

16lightagtylykberýänGünhemmezadaseredýärwe onuňişiRebbiňşöhratyndandoly

17RebmukaddeslereGudratygüýçliRebbiňşöhraty üçinguruljakähliajaýypişleriniyglanetmeküçingüýç bermedi

18Çuňlugyweýüregigözleýärweolaryňmekir enjamlarynaseredýär,çünkiRebbilinjekzatlaryň hemmesinibilýärwedünýäniňalamatlarynygörýär

19Geçmişiwegeljekleriyglanedýärwegizlinzatlaryň ädimleriniaçýar

20Ondanhiçbirpikirgaçypgutulmaýarweondanhiç birsözgizlenmeýär.

21Pähim-paýhasynyňajaýypeserlerinitaýýarladywe bakydanbakydyr.Oňahiçzatgoşulypbilmez,azaldylyp bilinmezwehiçbirgeňeşçämätäçbolmaz.

22allhlieserlerinähiliislenýär!adamhatdauçgunyhem görerýaly.

23Bularyňhemmesiulanylýarwehemişelikulanylýar wehemmesigulakasýar.

24Hemmezatbiri-birinegarşydyrwehiçzady kämilleşdirmedi.

25Birzadygowyýa-dabaşgabirzatkesgitleýär, şöhratynygörmekbilenkimdolar?

BAP43

1Beýikligiňbuýsanjy,aýdyňberkligi,asmanyň gözelligi,şöhratlygörkezmesibilen;

2Günpeýdabolanda,Özüniňajaýypguralyny,Beýik Biribaryňişiniyglanedip:

3Günortanýurdygurşapalýar,ýanýanyssykimçydap biler?

4Ojakurýanadamyssyişleýär,ýönegündaglaryüç esseýakýar;otlybuglardandemalmakweýagty şöhleleribermekgözlerigaraňkylaşdyrýar.

5MunyýaradanRebbeýikdir.webuýrugybilen howlukmaçylgaýar.

6Aýy,möwsümiňyglanedilmegiwedünýäniňalamaty üçinhyzmatetdi.

7Aýdanbaýramlaryňalamaty,kämilligindeazalýan yşyk.

8Aý,adynyňadynygöterýär,üýtgemegindeajaýyp artýar,ýokardakygoşunguralybolup,asmanyň düýbündeşöhlesaçýar;

9Jennetiňgözelligi,ýyldyzlaryňşöhraty,Rebbiňbelent ýerlerindeýagtylykberýänbezeg

10Mukaddesiňemribilenolartertipdedurarlarwe sagatlaryndahiçwagtýadamazlar.

11thelemgoşaraserediňweonyýaradanlaryöwüň; ýagtylygyndagatyowadan

12Olasmanyşöhratlytegelekbilengurşapalýarwe BeýikBiribaryňeliegildi

13Onuňbuýrugybilengaryýagdyrýarwehöküminiň ýyldyrymlarynyçaltiberýär

14Munuňüstibilenhazynalaraçylýar,bulutlarguşýaly uçýar

15Ulygüýjibilenbulutlaryberkitdi,ýagyşdaşlary ownukboldy

16Onuňnazaryndadaglartitreýärweisleginegörä günortaşemalöwüsýär

17underyldyrymyňsesiýertitreýär,demirgazyktupany wetupanhemtitreýär:uçýanguşlarýalygarlary dargatýar,aşakgaçmagybolsaçekirtgeleriňyşygy ýalydyr: 18Göz,aklygynyňowadanlygynahaýrangalýarwe ýagyşýagandaýürekhaýrangalýar

19Aýazaýagyhemýeredökýänduzýaly,ýygnanan bolsa,ýititaýaklaryňüstündeýatýar

20Demirgazykdansowukşemalöwüsip,suwbuzda jemlenende,suwýygnananlaryňhemmesindebolýarwe suwydöşgursagyýalygeýýär.

21Daglaryýuwýar,çöliýakýarweotlaryotýalyýakýar. 22Hemmeleriňhäzirkibejergisiçaltgelýänduman, yssytäzelenendensoňgelýänçyg.

23Özüniňmaslahatybilençuňlugyköşeşdirýärwe adalaryoturdýar.

24Deňizdeýüzýänlerhowpyhakdaaýdýarlar; gulagymyzbileneşidenimizde,haýrangalýarys.

25Çünkiajaýypweajaýypeserler,dürlihaýwanlarwe kitlerdöredildi.

26Olarysoňybilenüstünlikgazandywehemmezat Onuňsözibilen.

27Bizköpgürläpbileris,ýönegysgaçaaýdypbileris: şonuňüçinjemi.

28Onynädipulaldypbileris?çünkiählieserlerinden beýikdir.

29Rebelhençwebeýikdir,gudratygudratdyr.

30Rebbişöhratlandyranyňyzda,onymümkinboldugyça beýgeldiň.Çünkihatdaolondanhemýokarybolar:Ony beýgeldip,bargüýjüňigaýgyrmaweýadama;sebäbihiç haçanýeterlikderejedegidipbilmersiň.

31Olbizeaýdypbilerýaly,onykimgördi?kimbolşy ýalyulaldypbiler?

32Bulardanhasulyzatlargizlenipdi,sebäbibizonuň käbireserlerinigördük.

33ÇünkiRebählizadyýaratdy.takwaadamlarapaýhas berdi.

BAP44

1Geliňindimeşhuradamlarywebizdenatababalarymyzywaspedeliň.

2Rebilkibaşdanbeýikgüýjibilenolarbilenulyşöhrat gazandy.

3Patyşalyklaryndahökümsürenler,güýç-kuwwaty bilentanalýan,düşünişmekleribilenmaslahatberýänwe pygamberlikleriyglanedenadamlar:

4Halkyňýolbaşçylarymaslahatlarywebilimleribilen adamlarüçinduşuşýarlar,akyllywesözleýiş:

5Aýdym-sazsazlarynytapyp,ýazmaçaaýatlar okaýanlar:

6Baýadamlar,ýaşaýanýerlerindeasudaýaşap, başarnykly:

7Bularyňhemmesiöznesillerindehormatlandyweöz döwrüniňşöhratydy

8Olaryňöwgülerihabarberilmegiüçinyzyndaat galdyranlarbar

9Käbirleribolsaýadygärligiýok;hiçwagtbolmadyk ýalyheläkbolanlar;wehiçhaçandünýäinmedikýaly bolýarlar;weolaryňyzyndakyçagalary

10Emmadogrulygyýatdançykarylmadykrehimdar adamlardy

11Tohumlarybilenhemişegowymirasgalarwe çagalaryähtde

12Tohumlaryberkdurýarlar,çagalarybolsaözleriüçin

13Olaryňtohumybakygalar,şöhratyöçmez

14Jesetlerirahatlykdajaýlandy;emmaolaryňady hemişelikýaşaýar

15Halközpaýhaslarynygürrüňberer,jemagathem öwgiaýdar.

16HanokRebbirazyetdiweählinesilleretobagörelde bolupterjimeedildi.

17Nuhkämilwedogruçyltapyldy;gazapwagtynda dünýäniçalyşmaküçinalyndy;şonuňüçinsuwjoşanda, olýerdegalyndybolupgaldy.

18Onuňbilenebediähtedildi,ählietlersuwdanheläk bolmaz.

19Ybraýymköpadamyňatasydy,şöhratdaOňa meňzeýänhiçkimýokdy.

20BeýikBiribaryňkanunynyýerineýetirenweOnuň bilenähteden,ähtinitenindegoýdy.subutedilende wepalytapyldy.

21Şonuňüçinem,öznesillerindemilletlereakpata berjekdigini,onytoprakýalyköpeldip,tohumyny ýyldyzlarýalybeýgeldip,deňizdendeňzemiras aljakdygynakasametdi.derýadanbaşlap,ýeriňiňujuna çenli

22YshakhemkakasyYbraýymyňhatyrasynaähli adamlaraakpataweähtgurdyweJacobakubyňbaşyna goýdyBereketindeonyykraretdi,oňamirasberdiwe paýlarynyböldi;onikitaýpanyňarasyndaolaryböldi.

BAP45

1Ondanähliynsanlaryň,hatdaHudaýyňsöýgüli Musasyweýadygärligibereketliadamlarysöýýän rehimdaradamyçykardy.

2Duşmanlaryondangorkup,onyşöhratlymukaddeslere meňzetdiweulaltdy.

3Sözleribilengudratlarybesetdi,patyşalaryňöňünde şöhratlandyrdy,halkynabuýrukberdiweşöhratynyňbir böleginigörkezdi.

4Olözüniynamsyzwemylaýymlykdamukaddesetdi weähliadamlardansaýlady.

5Olsesinieşitdirip,garaňkybuludagetirdiwe Jacobakubaähtlerini,Ysraýylahökümleriniöwretmek üçinýüzüniňöňündebuýruklar,hatdaýaşaýyşwebilim kanunlarynyberdi

6LewitaýpasyndanöziýalymukaddesHaruny,hatda doganyny-dabeýgeltdi

7Onuňbilenbakyähtedip,halkarasyndaruhanylyk berdiowadanbezeglerbilenbezediweşöhratlybasyny geýdi

8Oňaajaýypşöhratberdi;baýeşikler,eşikler,uzyndon weefodbilenberkitdi

9Onynarlarwetöweregindeköpsanlyaltynjaňlarbilen gurşapaldy,gidipbarýarka,halkynyňçagalaryna ýadygärlikhökmündeybadathanadabirsesýa-dabirses eşidiler

10Altyn,gökýüpekwegyrmyzymukaddeseşikbilen, keşdäniňişi,döşgursagyweUrimweThummimbilen; 11Bükülengyrmyzy,mekirişçiniňişi,möhürlerýaly nagyşlananwealtynagoýlangymmatbahalydaşlar, zergäriňişi,Ysraýyltaýpalarynyňsanyndansoň ýadygärliküçinýazylanýazgy

12Olkeramatly,hormatbezegi,gymmatbahalyiş, gözleriňislegleri,owadanweowadannagyşlarbilen altyntäçgoýdy

13Ondanöňbeýleadamýokdy,hiçbirnätanyşadam geýmedi,diňeçagalaryweçagalaryhemişelikdi.

14Olaryňgurbanlyklaryhergünikigezekdolyiýiler. 15Musaonymukaddesetdiwemukaddesýagbilen ýaglady.Bu,oňahyzmatedip,ruhanylykwezipesini ýerineýetirmekleriüçinasmangalýança,oňaweonuň neslinebellendi.weadyndanhalkaakpataber.

16OlözhalkybilenýaraşmaküçinRebbegurbanlyk, ýakymlyyslytütetgiweýakymlyysbermeküçin ýaşaýanähliadamlardansaýlady.

17OňaJacobakubagüwälikleriöwretmegiweYsraýyla özkanunlaryndahabarbermegiüçinhöküm kanunlaryndaygtyýarlyklarynyberdi.

18Nätanyşadamlaroňagarşydildüwşükguradylarwe çölde,hatdaDatanyňweAbironyňtarapdarybolan adamlarweCorejemagatynagahar-gazapbilendil ýetirdiler.

19MunyRebgördi,muňagöwnündenturmadywe gahar-gazabynyýitirdi.Olaryodyýakmaküçin gudratlargörkezdi

20EmmaHarunyhasabraýlyetdi,oňamirasberdiwe köpeltmegiňilkinjimiwelerinioňaböldi.esasanambol çörektaýýarlady:

21ÇünkiolarRebbiňözünewetohumynaberen gurbanlaryndaniýýärler.

22Şeýle-debolsa,halkyňýurdundanemirasy,ne-de halkarasyndapaýyýokdy,çünkiRebbiňöziwepaýydyr.

23Şöhratdaüçünji,EleazaryňoglyFinees,Rebden gorkmakdayhlasedip,ýürekdenbatyrgaýlykbilen durdy,halkyzynaöwrülip,Ysraýylüçinýaraşyk gazandy.

24Şonuňüçinonuňbilenmukaddesýeriňwehalkynyň baştutanybolmalydygyweöziwenesilleriruhanylyk mertebesiüçinhemişelikbolmalydygybarada parahatçylykşertnamasybaglaşyldy:

25JudaahudataýpasyndanbolaneyşaýyňoglyDawut bilenbaglaşylanähtinegörä,patyşanyňmirasydiňe onuňnesillerinebolmalydyr,şonuňüçinHarunyň mirasyhemonuňneslindebolmalydyr

26Hudaýözhalkynadogruçyllykbilenhöküm çykarmak,ýagşyzatlarynyňýokedilmezligiwe şöhratynyňbakydowametmegiüçinsizeýürekde paýhasberýär

BAP46

1NawyoglyIsasöweşlerdebatyrgaýdyweHudaýyň saýlanlarynyhalasetmekweolaragarşyçykan duşmanlaryndanaralmaküçinadynagöräbeýikbolan MusanyňpygamberliklerdemirasdüşeriboldyYsraýyly mirasgoýmagyüçin

2Elleriniýokarygaldyryp,gylyjynyşäherlereuzadanda, nähiliulyşöhratgazandy!

3Ondanöňkimdurdy?ÇünkiRebbiňöziduşmanlaryny özünegetirdi

4Günserişdesibilenyzagaýdypgelmedimi?webirgün ikiuzyndälmi?

5Duşmanlarhertarapdanbasyşedenlerinde,iňbeýik Rebbiçagyrdy.BeýikRebonyeşitdi.

6Güýçligüýçlidaşlarbilenmilletleregazaplysöweşdi weBet-horonneslindemilletleriňähligüýjünibilmegi üçingarşyçykanlaryýoketdi,çünkiolRebbiň huzuryndasöweşdi.weGudratygüýçliniňyzynadüşdi.

7Musanyňdöwründe,JefunanyňoglyKalebbilen rehimdarlykedip,ýygnagagarşyçykyp,halkygünäden saklap,erbetleriňnägileliginiköşeşdirdi.

8Pyýadaaltyýüzmüňadamdanikisiolarymirasa, hatdasüýtwebalakýanýurdagetirmeküçinsaklandy.

9RebKalebe-degarrylykdöwründegalangüýçkuwwatyberdi,şonuňüçinýurduňbelentýerlerinegirdi wetohumymirasaldy:

10YsraýylogullarynyňhemmesiRebbeeýermegiň gowydygynygörerýaly.

11Kazylarhakda,ýüregijelepçiliketmedikýa-da Rebdenaýrylmadykherbiradamýadynabereketbersin.

12Süňkleriýerlerindengülläpössün,hormatlanýanlaryň adyçagalarynadowametsin

13Rebbiňsöýgüsi,RebbiňsöýgüliŞamuwelbir patyşalykgurup,özhalkynaşazadalaryýaglady.

14Rebbiňkanunybilenýygnagyhökümetdi,Reb Jacobakubahormatgoýdy.

15Wepalylygybilenhakykypygambertapyldywesözi bilengörüşdewepalydygybelliboldy.

16Duşmanlaryemdirýänguzynyhödürlänlerinde, güýçliRebbiçagyrdy.

17Rebgökdenýyldyrymçakdywegatysesbilensesini eşitdi.

18Tirleriňhökümdarlarynywepiliştlileriňähli şazadalarynyýoketdi.

19UzakuklamazdanozalRebbiňweseçip saýlananlaryňöňündenägilelikbildirdi,menhiçkimiň harytlarynyaýakgapýalyalmadym,hiçkimony günäkärlemedi.

20Olölendensoňpygamberliketdiwepatyşanyň soňunygörkezdiwehalkyňerbetliginiýoketmeküçin pygamberlikdeýerindensesiniçykardy.

BAP47

1SoňraDawutdöwründepygamberliketmeküçin Natanýerindenturdy

2Parahatçylykgurbanlygyndanalnanýaglarýaly, DawuthemYsraýylogullaryndansaýlandy

3Olçagalarýalyarslanlar,guzularýalyaýylarbilen oýnady

4entegemýaşbolsa,äpetdälmi?elindäkidaşbilenelini galdyryp,Golýatyňöwünmesiniýenjende,halkyň kemsidilmeginiaýyrmadymy?

5ÇünkiOlBeýikRebbiçagyrdysagelindeşolgüýçli söweşijiniöldürmekwehalkynyňşahynygurmaküçin güýçberdi

6Şeýdip,adamlaroňaonmüňadambilenhormat goýdularweRebbiňnygmatlaryndaşöhrattäjiberendigi üçinonyöwdüler

7Çünkiählitarapdanduşmanlaryýoketdi,piliştlileri garşydaşlarynyýoketmediweşugüneçenlişahyny döwdi

8allhlieserlerindeşöhratsözleribilenMukaddesBirini waspetdi;bütinýüregibilenaýdymaýdýardyweözüni döredenadamysöýýärdi.

9Aýdymçylarynysesleribilensüýjisazwehergün aýdymlaryndaöwgiaýdypbilerýaly,gurbanlyk sypasynyňöňündegoýdy.

10Baýramlarynyowadanlaşdyrdy,mukaddesadyny waspedip,ybadathananyňirdeneşidilmegiüçin dabaralydöwürleritertibesaldy.

11Rebgünäleriniaýyrdyweşahynyebedileşdirdi.Oňa patyşalarbilenähtweYsraýyldaşöhrattagtyberdi.

12Ondansoňbirakyllyogululaldyweonuňüçinköp ýaşady.

13Süleýmanparahatçylyklydöwürdehökümsürdiwe hormatlandy;ÇünkiHudaýonuňadyndanjaýgurup, mukaddesýeriniebediliktaýýarlamaküçindaştöwereginiümsümledi.

14youthaşlygyňyzdaakyl-paýhaslybolduňyzwesuw joşmasyýalydüşünişdiňiz!

15Seniňkalbyňbütinýerýüzünigurşapaldy,garaňky tymsallarbilendoldurdyň.

16SeniňadyňadalaragitdiSeniňrahatlygyňüçin söýgülibolduň.

17aýdymlaryňyz,nakyllaryňyz,tymsallaryňyzwe düşündirişleriňizüçinýurtlarsizehaýrangaldylar.

18YsraýylyňRebbiTaňrydiýilýänRebTaňrynyňady bilensenaltynýalyaltynýygnadyňwegurşun hökmündekümüşköpeltdiň.

19Aýallarabaşegdiň,bedeniňbilenboýunegdiň.

20Senözabraýyňyhapaladyň,tohumyňyhapaladyň, şeýdip,çagalaryňagahargetirdiňweakmaklygyňüçin gynandyň.

21Şeýdip,patyşalykbölünip,Efraýymdanpitneçibir patyşalykhökümsürdi.

22EmmaRebhiçwagtrehim-şepagatynyterketmez, işleriniňhiçbiri-deheläkbolmaz,saýlanannesillerini hemýoketmez,söýýäntohumynyelindenalmaz,şonuň üçinJacobakubagalyndyberdi.OndanDawudyňkökü.

23Şeýdip,Süleýmanata-babalarybilendynçaldy, nesillerindenbolsaRoboam,hatdahalkyňakmaklygy wedüşünjesibolmadykadamlarymaslahatybilenyzyna öwürdiYsraýylygünäedenweEfraýymagünäýoluny görkezenNebatyňoglyoboarobgamhembardy:

24Günäleriaşaköpeldiweýurtdankowuldy

25Çünkiaralýança,ählierbetliklerigözlediler

BAP48

1SoňraYlýaspygamberotýalyýerindenturdy,sözi çyraýalyýanýardy

2Olaraaçlykgetirdiweyhlasybilenolaryňsanyny azaltdy

3Rebbiňsözibilenasmanyýapdyweüçgezekotýykdy 4Eý,Ylýas,ajaýypişleriňdenähilihormatgoýduň! Saňakimöwünipbiler!

5BeýikBiribaryňsözibilenölenadamydireldip,janyny ölülerdendireltdi:

6Patyşalaryweýranedenabraýlyadamlary:

7SinaýdaweHorebdeRebbiňkäýinçinieşidenler:ar alyşhökümini:

8Aralmaküçinpatyşalaryweondansoňüstünlik gazanmaküçinpygamberlerikimyglanetdi:

9Ottüweleýindeweotlyarabadagöterilenler:

10Özdöwründekäýinç,Rebbiňhöküminiňgazabyny gaharlandyrmazdanozalköşeşdirmek,atanyňýüregini oglunaöwürmekweJacobakuptaýpalarynydikeltmek üçinbellenen.

11Senigörenweaşykbolupýatanlarbagtlydyr!Çünki hökmanýaşarys.

12YlýastupanbilenörtüldiweEliseusruhybilendoldy: ýaşapýörkä,hiçbirşazadanyňhuzuryndahereket etmedi,hiçkimemözüneboýunegdiripbilmedi.

13Hiçbirsözonyýeňipbilmedi.ölendensoňbedeni pygamberliketdi.

14Durmuşyndamugjyzalaretdi,ölende-deajaýypişleri boldy.

15Bularyňhemmesiüçinadamlartobaetmediler, günälerindenýüzöwürmediler,talanyp,ýerlerinden

kowlup,ýerýüzünedargadylar,ýöneDawudyňöýünde kiçijikbiradamwehökümdargaldy.:

16OlardankäbiriHudaýyňgöwnündenturýanzatlary etdi,käbirleribolsagünäleriköpeltdi.

17Ezekiýasşäheriniberkitdiwearasynasuwgetirdi: gatygaýanydemirbilengazdywesuwüçinguýular ýasady.

18ÖzdöwründeSenheribgelip,Rabsaceiberip,Siona garşyeliniýokarygaldyryp,buýsançbilenöwündi.

19Soňraýürekleriniweellerinititredi,çagadogran aýallarýalyagyrdy.

20EmmarehimdarRebbeýüztutdularweellerinioňa uzatdylar,derrewMukaddesHudaýolarygökdeneşidip, Esaýgullugytarapyndanhalasetdi.

21Aşurgoşunynyöldürdi,perişdesiolaryýoketdi.

22ÇünkiEzekiýaRebbiňgöwnündenturýanzady edipdiwegörşünewepalybolanpygamberEsaýyň buýruşyýaly,kakasyDawudyňýollaryndagüýçli bolupdyr.

23Özdöwründegünyzagaýdyp,patyşanyňömrüni uzaltdy

24Ahyryndanämebolmalydygynyajaýypruhbilen gördiweSiondaýastutýanlarateselliberdi

25Olbakyboljakzatlary,gizlinzatlaryýa-dageljek zatlarygörkezdi

BAP49

1ososiýanyýatlamak,apotekarsungatybilenýasalan atyryňdüzüminemeňzeýär:ähliagzlardabalýaly,şerap banketindesazýalysüýji

2Adamlarykabuledenindeözünidogryalypbardywe zalymlygyňýigrenjiniaýyrdy

3heartüreginiRebbegönükdirdi,hudaýsyzlarwagtynda Hudaýaybadatetdi

4Dawutdan,Ezekiýasdanweososiýadanbaşgalaryň hemmesikemçilikliboldy,çünkiBeýikBiribaryň kanunlarynyterketdiler,hatdaJudahahudapatyşalarydabaşabarmady

5Şonuňüçingüýjünibaşgalara,şöhratynykesekibir halkaberdi

6Jeremiahermeýanyňpygamberliginegörä,mukaddes ýeriňsaýlananşäheriniýakdylarweköçeleriweýran etdiler.

7Çünkiolarkökurup,azapedipýokedipbilerýaly, ejesiniňgöwresindemukaddesedilenpygamberbolan ýamanlygyýalbardylar.gurup,ekipbilerýaly.

8Keruplaryňarabasyndagörkezilenşöhratlygörnüşi Ezekiezekilgördi.

9Çünkiduşmanyňýagyşşekiliastyndaýatlap,dogry ýolaçykanlaraugrukdyrdy.

10Onikipygamberdenýadygärlikmübärekbolsun, süňkleritäzedengülläpössün,çünkiJacobakubateselli berdilerweumytbilenhalasetdiler.

11Zorobabelinädipulaltmaly?hatdasagtarapdakygol ýalydy:

12osedosedekiňoglyIsahemşeýledi:özdöwründejaý gurup,Rebbeebedişöhratüçintaýynmukaddes ybadathanaguran.

13SaýlananlaryňarasyndameşhurlygybolanNeemias ýykylandiwarlarybizegaldyrdy,derwezeleriwe gözeneklerigurup,harabalyklarymyzytäzedendikeltdi

14EmmaýerýüzündeHanokýalyadamýaradylmady. çünkiolýerdenalyndy.

15Şeýlehem,doganlarynyňgubernatoryJosephusup ýalydoglanýigitýokdy,süňkleriRebhasaplanýar.

16SemweSetadamlararasyndaulyhormatdy,Adam ýaradylyşdakyählijanly-jandarlardanýokarydy.

BAP50

1Öýündeöýitäzedenbejerenweözdöwründe ybadathananyberkitenOnýanyňoglybaşruhanySimun:

2Onuňbinasyndanbinadangoşabeýiklik, ybadathananyňdiwaryndakybeýikgalaguruldy:

3Onuňdöwründesuwýalyguýydeňizýalykompasda bolup,bürünçtabaklarbilenörtüldi:

4Ybadathananyňýykylmazlygybaradaaladaedip, şäherigabawdanberkitdi:

5Mukaddesýerdençykanda,halkarasyndanähili hormatlandy!

6Bulutyňarasyndadaňýyldyzy,dolulygynaAýkimin:

7Beýikleriňybadathanasynagünşöhlesaçýanweýagty bulutlardaälemgoşarýaly:

8ofylyňýazyndagülgülleri,suwderýalarynyň boýundakyliliýalarwetomuswagtyndahoşboýysly agaçşahalaryýaly:

9Sensordaot,ýakymlyyslytütetgiweherdürligymmat bahalydaşlarbilenýasalanaltyngapýaly:

10Miweberýänadalatlyzeýtunagajywebulutlaraçenli ösýänserwiagajyýaly

11Hormatlybasynygeýip,şöhratyňkämilliginigeýip, mukaddesgurbanlyksypasynaçykanda,mukaddeseşigi hormatlady

12Bölümleriruhanylaryňelindenalanda,öziLiwanda ýaşkedrkimingurbanlyksypasynyňojagyndadurdy Palmaagaçlaryonygurşapalýardylar

13Harunyňogullaryşöhratda,Rebbiňberen tabşyryklarybütinYsraýyljemagatynyňöňündeşeýle boldy

14BeýikGudratygüýçliniňsadakasynybezemeküçin gurbanlyksypasyndakyhyzmatytamamlap,

15Olkäsäeliniuzadyp,üzümiňganynydökdiwe gurbanlyksypasynyňetegindehemmeleriňiňbeýik Patyşasynaýakymlyysberdi.

16SoňraHarunyňogullarygygyryp,kümüşsurnaý çaldylarweBeýikBiribaryňhatyrasynaýatlamaküçin gatysesçykardylar.

17Soňraähliadamlarhowlukman,iňBeýikTaňry Rebbeybadatetmeküçinýüzleriniaşakegdiler.

18Aýdymçylarsesleribilenöwgiaýdýardylar,dürli seslerbilensüýjisazdöredildi.

19AdamlarBeýikTaňrydanRebbiňdabarasy gutarýança,Onuňhyzmatynygutarýança,rehimdar Onuňöňündedilegetdiler.

20Soňraaşakdüşüp,Rebbiňbereketinidodaklarybilen bermekweOnuňadynabegenmeküçinbütinYsraýyl halkynyňeliniýokarygaldyrdy.

21BeýikBiribardanbereketalmagyüçinikinjigezek ybadatetmeküçinbaşegdiler.

22Şonuňüçingünlerimiziýatgydanbeýgeldýänwe rehim-şepagatybilenbiziňbilenişsalyşýanhemme ýerdeajaýypişleredýänhemmeleriňHudaýynaalkyş aýdyň!

23Ysraýyldabakyrahatlykbolarýaly,bizeýürek şatlygyberýär:

24Olbiziňbilenrehim-şepagatynytassyklap,wagtynda halaseder!

25heartüregimiňýigrenýänikigörnüşibar,üçünjisi milletdäl:

26Samariýadagyndaoturanlar,piliştlileriňarasynda ýaşaýanlarweSikemdeýaşaýanakmakadamlar.

27IýerusalimliSirakyňoglyIsabukitapdaýürekden paýhasdöküp,düşünmekwebilimöwretmekhakda ýazdy.

28Buzatlardaamaledenbagtlydyr!ýüreginesalan akyllybolar.

29Çünkiolaryýerineýetirse,hemmezadagüýçlibolar, çünkitakwaadamlarapaýhasberýänRebbiňnuryony alypbarýarRebbiňadybakyalkyşbolsun!Omyn, Omyn

BAP51

1SirakyňoglyIsanyňdogasyLordaRebwePatyşa, saňaminnetdarlykbildirerinweHalasgärimHudaý, adyňywaspedýärin:

2Çünkisenmeniňgoragçymwekömekçim,bedenimi weýrançylykdan,töhmetdiliniňduzagyndanweýalan sözleýändodaklardangoradyňwegarşydaşlarymyň garşysynakömekçibolduň:

3Seniňrehimdarlygyňwebeýikligiňköplüginegörä meniiýmägetaýynbolanlaryňdişlerinden,janymy gözleýänleriňelindenweköpsanlygörgülerdenhalas etdiňMendebardy;

4Hertarapdanotbasmakdanweýakmadykoduň arasyndan;

5Jähennemiňgarnynyňçuňlugyndan,haramdildenwe ýalansözlerden

6Patyşanynädogrydildeaýyplap,janymhatdaölümedeýakynlaşdy,durmuşymdowzahyňgolaýyndaboldy.

7Olarmenihertarapdangurşadylar,maňakömeketjek adamýokdy:Adamlaryňgoldawynygözledim,ýönehiç kimýokdy.

8Soňra,ýaReb,rehimdarlygyňaweköneedenişleriňe, garaşýanlarynädiphalasedýändigiňiweduşmanlaryň elindenhalasedendigiňhakdapikiretdim.

9Soňraýalbarýandileglerimiýerimdengaldyryp, ölümdengutulmagynydilegetdim.

10RebbimiňAtasyRebbi,kynçylykgünlerimdewe tekepbirlerwagtyndakömeketmezligiüçinýalbardym.

11Seniňadyňyhemişewaspederin,şükürbilenwasp ederin;Şeýdip,dilegimeşidildi:

12Çünkisenmeniheläkçilikdenhalasetdiň,erbet wagtdanhalasetdiň,şonuňüçinsaňaşükürederin,seni waspederinweadynydakaryn,ýaReb.

13Menentekýaşwagtymýa-dadaşaryýurda gidenimde,dogamdapaýhasisleýärdim

14Menybadathananyňöňündeonuňüçindogaetdim, ahyrynaçenlionygözlärin.

15Hatdagüldenüzümbişýänçäýüregimoňabegendi: aýagymdogryýoldangitdi,ýaşlygymdangözledim.

16Gulagymybirnemeegip,onykabuletdimweköpzat öwrendim.

17Şonuňüçingirdejigazandym,şonuňüçinmaňa paýhasberenlereşöhratbererin.

18Çünkimenonuňyzyndanetmegimaksatetdimwe ýagşylygayhlasbilengitdim.menutanmaýaryn.

19Janymonuňbilengöreşdi,edenişlerimdetakyk boldum:ellerimiasmanagöterip,onybilmezligimüçin agladym.

20Janymyoňagönükdirdim,onyarassagördüm: heartüregimilkibaşdanoňagoşuldy,şonuňüçinmeni terketmezler.

21Onygözlemekdeýüregimgysdy,şonuňüçingowy baýlygaeýeboldum

22Rebmaňasylagymüçinbirdilberdi,menhemony waspederin.

23Bilimsizler,maňaýakynlaşyňweokuwöýünde mesgentutuň

24Nämeüçinhaýal,janyňyzyňteşnebolandygyny görüp,buzatlaranämediýýärsiňiz?

25Agzymyaçdym-da,onypulsyzsatynalyňdiýdim

26Boýnuňyboýuntyrygyňaşagynagoý,kalbyňa görkezmeber,onytapmakkyn

27Ine,meniňazzähmetimbarwemaňaköpdynçaldy

28Ulymukdardapulbilenöwreniňweköpaltynalyň

29Ruhuňyzmerhemetinebegensinweöwgüsinden utanmaň

30Işwagtyňyzyişlediň,wagtyndabolsasize sylagyňyzyberer