Uyghur - Tobit

Page 1


‫‪-1‬باب‬ ‫‪ 1‬توبىئېلنىڭ ئوغلى توبىتنىڭ سۆزلىرى كىتابى ‪ ،‬نەفتالى قەبىلىسىدىكى ئاسائېلنىڭ ئەۋالدىدىن ‪ ،‬گابېلنىڭ ئوغلى ئادۇئېلنىڭ ئوغلى ئادانئېلنىڭ ئوغلى ‪ ،‬تۇنىئېلنىڭ ئوغلى توبىتنىڭ سۆزى‬ ‫كىتابى‪.‬‬ ‫‪ 2‬ئاسسۇرالرنىڭ پادىشاھى دۈشمەننىڭ زامانىدا ‪ ،‬ئاسېرنىڭ ئۈستىدىكى جەلىلىيە ئۆلكىسىدىكى نېفتالى دەپ ئاتىلىدىغان بۇ شەھەرنىڭ ئوڭ تەرىپىدىكى بۇبېدىن تۇتقۇن قىلىنغان‪.‬‬ ‫‪ 3‬مەن توبىت ھاياتىمنىڭ پۈتۈن كۈنلىرىنى ھەقىقەت ۋە ئادالەت يولىدا ماڭدىم ‪ ،‬قېرىنداشلىرىمغا ‪ ،‬مەن بىلەن توققۇزغا كەلگەن مىللىتىم ئاسسۇرالر زېمىنىغا نۇرغۇن سەدىقە قىلدىم‪.‬‬ ‫‪ 4‬مەن ئۆز يۇرتۇمدا ‪ ،‬ئىسرائىلىيە زېمىنىدا ياش ۋاقتىمدا ‪ ،‬ئاتام نېفتالى قەبىلىسىنىڭ ھەممىسى قەبىلىلەر قۇربانلىق قىلىش ئۈچۈن ‪ ،‬ئىسرائىل قەبىلىلىرىدىن تالالنغان يېرۇسالېم جەمەتىدىن‬ ‫يىقىلدى‪ .‬ئۇ يەردە ‪ ،‬ھەممىدىن ئۈستۈن تۇرىدىغان بۇتخانا مۇقەددەس قىلىنغان ۋە ھەر دەۋرلەردە سېلىنغان‪.‬‬ ‫‪ 5‬ھازىر توپىالڭ كۆتۈرگەن بارلىق قەبىلىلەر ۋە ئاتام نېفتالىنىڭ ئۆيى موزاي بائالغا قۇربانلىق قىلدى‪.‬‬ ‫‪ 6‬لېكىن مەن يالغۇز ھېيتالردا دائىم يېرۇسالېمغا باردىم ‪ ،‬چۈنكى ئۇ ئىسرائىل خەلقىگە مەڭگۈلۈك پەرمان بىلەن بۇيرۇلغان ‪ ،‬تۇنجى مېۋىسى ۋە ئوندىن بىرى كۆپەيتىلگەن‪ .‬ئۇالر‬ ‫قۇربانلىق سۇپىسىدا ھارۇننىڭ ئەۋالدلىرىنى روھانىيالرغا بەردى‪.‬‬ ‫‪ 7‬كۆپىيىشنىڭ بىرىنچى ئون قىسمىنى مەن يېرۇسالېمدا خىزمەت قىلغان ھارۇننىڭ ئوغۇللىرىغا بەردىم‪ :‬يەنە ئوندىن بىر قىسمىنى سېتىۋېتىپ ‪ ،‬بېرىپ ھەر يىلى يېرۇسالېمدا‬ ‫ئۆتكۈزدۈم‪.‬‬ ‫‪ 8‬ئۈچىنچىسى ‪ ،‬دادامنىڭ ئانىسى دېبورا ماڭا بۇيرۇغاندەك ‪ ،‬مەن ئۇچراتقان كىشىلەرگە بەردىم ‪ ،‬چۈنكى مەن دادام تەرىپىدىن يېتىم قالدىم‪.‬‬ ‫‪ 9‬ئۇندىن باشقا ‪ ،‬مەن بىر ئەرنىڭ يېشىغا كەلگىنىمدە ‪ ،‬مەن ئۆز تۇغقانلىرىم ئاننا بىلەن توي قىلدىم ‪ ،‬ئۇنىڭ تۇبىيادىن تۇغۇلغان‪.‬‬ ‫‪ 10‬بىز ئەسىرلەرنى نىنەۋىگە ئېلىپ كەتكەندە ‪ ،‬بارلىق قېرىنداشلىرىم ۋە تۇغقانلىرىم يەھۇدىي ئەمەسلەرنىڭ نانلىرىنى يېدى‪.‬‬ ‫‪ 11‬لېكىن مەن ئۆزۈمنى يېيىشتىن ساقالپ قالدىم‪.‬‬ ‫‪ 12‬چۈنكى مەن خۇدانى چىن دىلىم بىلەن ئەسلىدىم‪.‬‬ ‫‪ 13‬ھەممىگە قادىر خۇدا ماڭا دۈشمەن بولغۇدەك ماڭا مەرھەمەت ۋە ياخشىلىق ئاتا قىلدى‪.‬‬ ‫‪ 14‬مەن مېدىياغا كىردىم ۋە مېدىيا شەھىرىدىكى راجېس شەھىرىدە ئون تاالنتلىق كۈمۈش گابرىيانىڭ ئىنىسى گابېل بىلەن ئىشەنچ بىلەن ئايرىلدىم‪.‬‬ ‫‪ 15‬دۈشمەن ئۆلگەندە ‪ ،‬ئۇنىڭ ئوغلى سېنناخېرىب ئۇنىڭ ئورنىغا پادىشاھ بولدى‪ .‬ئۇنىڭ مىراسى ئاۋارىچىلىققا ئۇچرىغان ‪ ،‬مەن مېدىياغا كىرەلمىدىم‪.‬‬ ‫‪ 16‬دۈشمەن دەۋرىدە قېرىنداشلىرىمغا نۇرغۇن سەدىقە بەردىم ‪ ،‬نانلىرىمنى ئاچالرغا بەردىم‪.‬‬ ‫‪ 17‬كىيىملىرىم يالىڭاچ بولۇپ ‪ ،‬ئەگەر مەن مىللىتىمنىڭ بىرەرسىنىڭ ئۆلگەنلىكىنى ياكى نىنەۋىنىڭ تېمىغا تاشلىغانلىقىنى كۆرسەم ‪ ،‬ئۇنى دەپنە قىلدىم‪.‬‬ ‫‪ 18‬ئەگەر سەنناخېرىب پادىشاھ كېلىپ ‪ ،‬يەھۇدىيەدىن قېچىپ كەتكەن بولسا ‪ ،‬مەن ئۇالرنى ئايرىم دەپنە قىلدىم‪ .‬چۈنكى ئۇنىڭ غەزىپىدە نۇرغۇن كىشىلەرنى ئۆلتۈردى‪ .‬ئەمما جەسەتلەر‬ ‫پادىشاھنى ئىزدىگەندە تېپىلمىدى‪.‬‬ ‫‪ 19‬نىنەۋىيلەردىن بىرى بېرىپ ‪ ،‬مەندىن پادىشاھقا ئەرز قىلىپ ‪ ،‬ئۇالرنى دەپنە قىلدىم ۋە يوشۇرۇپ قويدۇم‪ .‬مېنىڭ ئۆلتۈرۈلمەكچى بولغانلىقىمنى چۈشىنىپ ‪ ،‬قورقۇپ ئۆزۈمنى‬ ‫چېكىندىم‪.‬‬ ‫‪ 20‬ئاندىن ماللىرىمنىڭ ھەممىسى مەجبۇرىي ئېلىپ كېتىلگەن ‪ ،‬ئايالىم ئاننا ۋە ئوغلۇم توبىيانىڭ يېنىدا ھېچ نەرسە قالمىدى‪.‬‬ ‫‪ 21‬بەش كۈن ئۆتۈپ ‪ ،‬ئىككى ئوغلى ئۇنى ئۆلتۈرۈپ ‪ ،‬ئارارات تېغىغا قېچىپ كەتتى‪ .‬ئۇنىڭ ئوغلى سارچېدونۇس ئۇنىڭ ئورنىغا پادىشاھ بولدى‪ .‬ئۇ دادىسىنىڭ ھېسابىغا ۋە بارلىق‬ ‫ئىشلىرىغا ئاكام ئانارېلنىڭ ئوغلى ئاچياچارۇسنى تەيىنلىدى‪.‬‬ ‫‪ 22‬ئاخياخارۇس ماڭا يالۋۇرۇپ ‪ ،‬توققۇزغا قايتىپ كەلدىم‪ .‬ئاچىياخارۇس ئىستاكان ‪ ،‬ئىمزا قويغۇچى ‪ ،‬باشقۇرغۇچى ۋە ھېساباتنىڭ نازارەتچىسى ئىدى‪ .‬سارچېدونۇس ئۇنى يېنىغا‬ ‫تەيىنلىدى ‪ ،‬ئۇ مېنىڭ ئىنىمنىڭ ئوغلى ئىدى‪.‬‬ ‫ئىككىنچى باب‬ ‫‪ 1‬مەن يەنە ئۆيگە قايتىپ كەلگىنىمدە ‪ ،‬ئايالىم ئاننا ماڭا ئەسلىگە كەلدى ‪ ،‬ئوغلۇم توبىياس بىلەن يەتتە ھەپتىنىڭ مۇقەددەس بايرىمى بولغان ‪ Pentekost‬بايرىمىدا ‪ ،‬مېنى ياخشى بىر‬ ‫كەچلىك تاماق تەييارلىدى‪ .‬مەن تاماق يېيىش ئۈچۈن ئولتۇردۇم‪.‬‬ ‫‪ 2‬گۆشنىڭ كۆپلىكىنى كۆرۈپ ‪ ،‬ئوغلۇمغا‪« :‬بېرىپ ‪ ،‬رەببىمىزنى ئوياليدىغان قېرىنداشلىرىمىزدىن نېمىنى تاپساڭ ‪ ،‬شۇنى ئېلىپ كەل» دېدىم‪ .‬مانا ‪ ،‬مەن سېنى ساقالپ تۇرىمەن‪.‬‬ ‫‪ 3‬لېكىن ‪ ،‬ئۇ يەنە كېلىپ‪« :‬ئاتا ‪ ،‬مىللىتىمىزدىن بىرى بوغۇلۇپ ‪ ،‬بازارغا تاشالندى» دېدى‪.‬‬ ‫‪ 4‬ئاندىن مەن ھېچقانداق گۆشنى تېتىپ بېقىشتىن بۇرۇن ‪ ،‬ئورنۇمدىن تۇرۇپ ‪ ،‬ئۇنى كۈن ئولتۇرغۇچە ئۆيگە ئېلىپ كىردىم‪.‬‬ ‫‪ 5‬ئاندىن مەن قايتىپ كېلىپ ‪ ،‬ئۆزۈمنى يۇيۇپ ‪ ،‬گۆشلىرىمنى ئېغىر يېدىم‪.‬‬ ‫‪ 6‬ئاموسنىڭ ئېيتقىنىدەك ‪ ،‬ھېيتلىرىڭالر ماتەمگە ‪ ،‬بارلىق خۇشاللىقىڭالر ھەسرەتكە ئايلىنىدۇ‪.‬‬ ‫‪ 7‬شۇنىڭ ئۈچۈن ‪ ،‬مەن يىغالپ كەتتىم‪.‬‬ ‫‪ 8‬لېكىن قوشنىلىرىم مېنى مەسخىرە قىلىپ‪« :‬بۇ كىشى بۇ ئىش ئۈچۈن ئۆلتۈرۈلۈشتىن قورقمايدۇ ‪ ،‬كىم قېچىپ كەتتى؟ لېكىن ‪ ،‬ئۇ ئۆلۈكلەرنى قايتا دەپنە قىلدى‪.‬‬ ‫‪ 9‬شۇ كۈنى كەچتە مەن يەنە دەپنەدىن قايتىپ كېلىپ ‪ ،‬ھويالمنىڭ تېمى بىلەن ئۇخالپ ‪ ،‬بۇلغىنىپ ‪ ،‬يۈزۈم ئېچىلمىدى‪:‬‬ ‫‪ 10‬مەن تامدا تارانچىالرنىڭ بارلىقىنى ‪ ،‬كۆزۈمنىڭ ئوچۇق ئىكەنلىكىنى ‪ ،‬تارانچىالر كۆزۈمگە ئىللىق تىزەكنى غۇڭۇلداپ ‪ ،‬كۆزۈمگە بىر ئاقلىقنىڭ كەلگەنلىكىنى بىلمەيتتىم‪ .‬دوختۇرالرنىڭ‬ ‫يېنىغا باردىم ‪ ،‬لېكىن ئۇالر ماڭا ياردەم قىلمىدى‪ .‬ئاچىياخارۇس مېنى ئېلىمايىسقا كىرگۈچە ئوزۇقالندۇردى‪.‬‬ ‫‪ 11‬ئايالىم ئاننا ئايالالرنىڭ خىزمىتىنى قىلدى‪.‬‬ ‫‪ 12‬ئۇ ئۇالرنى ئۆي ئىگىلىرىگە ئەۋەتكەندىن كېيىن ‪ ،‬ئۇنىڭ ئىش ھەققىنى بەردى ۋە بالىدىن باشقا يەنە بەردى‪.‬‬ ‫‪ 13‬ئۆيۈمدە تۇرۇپ يىغالشقا باشلىغاندا ‪ ،‬مەن ئۇنىڭغا‪« :‬بۇ باال نەدىن كەلگەن؟» دېدىم‪ .‬ئۇ ئوغرىالنمىدىمۇ؟ ئۇنى ئىگىسىگە بېرىڭ‪ .‬چۈنكى ئوغرىالنغان نەرسىنى يېيىش قانۇنلۇق‬ ‫ئەمەس‪.‬‬ ‫‪ 14‬لېكىن ئۇ ماڭا‪« :‬بۇ ئىش ھەققىدىنمۇ كۆپ سوۋغات ئۈچۈن بېرىلدى» دەپ جاۋاب بەردى‪ .‬قانداقال بولمىسۇن مەن ئۇنىڭغا ئىشەنمىدىم ‪ ،‬ئەمما ئۇنى خوجايىنالرغا بېرىشنى‬ ‫ئۆتۈندۈم‪ :‬مەن ئۇنىڭدىن نومۇس قىلدىم‪ .‬لېكىن ئۇ ماڭا‪« :‬سەدىقەڭ ۋە سالىھ ئەمەللىرىڭ قەيەردە؟» دەپ جاۋاب بەردى‪ .‬مانا ‪ ،‬سەن ۋە بارلىق ئىشلىرىڭ مەلۇم‪.‬‬ ‫‪-3‬باب‬ ‫‪ 1‬ئاندىن قايغۇرغىنىمدا يىغلىدىم ‪ ،‬قايغۇلىرىمدا دۇئا قىلىپ‪:‬‬ ‫‪ 2‬ئى رەببىم ‪ ،‬سەن ئادىل ‪ ،‬بارلىق ئىشلىرىڭ ۋە يوللىرىڭ رەھىم‪-‬شەپقەت ۋە ھەقىقەتتۇر ‪ ،‬سەن مەڭگۈ ۋە ئادىل ھۆكۈم قىلىسەن‪.‬‬ ‫‪ 3‬مېنى ئۇنتۇپ ‪ ،‬ماڭا قاراڭ ‪ ،‬مېنى گۇناھلىرىم ۋە نادانلىقىم ۋە ئاتا‪-‬بوۋىلىرىمنىڭ گۇناھلىرى ئۈچۈن جازالىماڭالر‪.‬‬ ‫‪ 4‬چۈنكى ‪ ،‬ئۇالر سېنىڭ ئەمرلىرىڭگە بويسۇنمىدى‪ .‬شۇڭالشقا ‪ ،‬بىز تارقاقالشتۇرۇلغان بارلىق مىللەتلەرگە غەنىيمەت ‪ ،‬ئەسىر ‪ ،‬ئۆلۈم ۋە بىزنى ھاقارەت قىلىش ئۈچۈن بىزنى‬ ‫قۇتۇلدۇرۇپ قالدىڭ‪.‬‬


‫‪ 5‬ھازىر سېنىڭ ھۆكۈملىرىڭ كۆپ ۋە توغرا‪ .‬مېنىڭ گۇناھلىرىم ۋە ئاتا‪-‬بوۋىلىرىم بويىچە ماڭا مۇئامىلە قىلغىن ‪ ،‬چۈنكى بىز سېنىڭ ئەمرلىرىڭگە ئەمەل قىلمىدۇق ۋە سېنىڭ ئالدىڭدا‬ ‫ھەقىقەتتە ماڭمىدۇق‪.‬‬ ‫‪ 6‬شۇڭا ‪ ،‬ماڭا ئۆزۈڭگە ئەڭ ياخشى كۆرۈنگەندەك مۇئامىلە قىلغىن ۋە روھىمنى مەندىن تارتىۋېلىشقا بۇيرۇغىن ‪ ،‬شۇنداق بولغاندا مەن ئېرىپ يەر بولۇپ قالىمەن‪ .‬مېنى ھاقارەتلەيدۇ ۋە‬ ‫قايغۇ‪-‬ھەسرەتكە تولغىن‪ .‬شۇڭا بۇيرۇق قىلغىنكى ‪ ،‬مەن ئەمدى بۇ ئازابتىن قۇتۇلۇپ ‪ ،‬مەڭگۈلۈك ماكانغا كىرىمەن‪ .‬يۈزۈڭنى مەندىن يىراقالشتۇرما‪.‬‬ ‫‪ 7‬شۇ كۈنى ‪ ،‬ئېكباتانېدا مېدىيا سارا شەھىرى راگۇئېلنىڭ قىزىمۇ دادىسىنىڭ دېدەكلىرى تەرىپىدىن ئەيىبلەندى‪.‬‬ ‫‪ 8‬چۈنكى ‪ ،‬ئۇ ئەسمودوس يامان روھ ئۆلتۈرگەن يەتتە ئېرى بىلەن توي قىلغان‪ .‬ئۇالر‪« :‬ئېرىڭىزنى بوغۇپ ئۆلتۈردىڭىزمۇ؟» دېدى‪ .‬ئاللىقاچان يەتتە ئېرىڭىز بار ئىدى ‪ ،‬ئۇالرنىڭ‬ ‫ھېچقايسىسىنىڭ ئىسمىمۇ قويۇلمىدى‪.‬‬ ‫‪ 9‬نېمىشقا ئۇالر ئۈچۈن بىزنى ئۇردىڭ؟ ئەگەر ئۇالر ئۆلۈپ كەتكەن بولسا ‪ ،‬ئۇالرغا ئەگىشىڭ ‪ ،‬بىز سېنى ئوغۇل ياكى قىزىنى ھەرگىز كۆرمەيلى‪.‬‬ ‫‪ 10‬ئۇ بۇ گەپلەرنى ئاڭالپ قاتتىق قايغۇردى ‪ ،‬شۇنىڭ بىلەن ئۇ ئۆزىنى بوغۇپ ئۆلتۈردى دەپ ئويلىدى‪ .‬ئۇ مۇنداق دېدى‪« :‬مەن دادامنىڭ بىردىنبىر قىزى ‪ ،‬ئەگەر مەن شۇنداق قىلسام ‪ ،‬بۇ‬ ‫ئۇنىڭغا قىلىنغان ھاقارەت بولىدۇ ‪ ،‬مەن ئۇنىڭ قېرىلىقىنى قايغۇ بىلەن قەبرىگە ئېلىپ كېلىمەن‪.‬‬ ‫‪ 11‬ئاندىن ئۇ دېرىزىگە قاراپ دۇئا قىلدى ۋە مۇنداق دېدى‪« :‬ئى رەببىم خۇدا ‪ ،‬سەن بەختلىك ‪ ،‬مۇقەددەس ۋە شان‪-‬شەرەپلىك ئىسمىڭ مەڭگۈ بەختلىك ۋە شەرەپلىكتۇر‪ .‬بارلىق ئىشلىرىڭ‬ ‫سېنى مەڭگۈ ماختىسۇن‪.‬‬ ‫‪ 12‬ئى رەببىم ‪ ،‬مەن كۆزۈمنى ۋە يۈزۈمنى ساڭا تىكتىم‪.‬‬ ‫‪ 13‬ئېيتقىنكى ‪« ،‬مېنى يەر يۈزىدىن ئېلىپ چىقىڭالر ‪ ،‬مەن ئەمدى ئەيىبلەنمەيمەن‪.‬‬ ‫‪ 14‬ئى رەببىم ‪ ،‬مېنىڭ ئىنسان بىلەن بولغان بارلىق گۇناھالردىن پاك ئىكەنلىكىمنى بىلىسەن‪.‬‬ ‫‪ 15‬مەن ئەسىرگە چۈشۈپ قالغان زېمىندا مېنىڭ ئىسمىمنى ۋە دادامنىڭ ئىسمىنى ھەرگىز بۇلغىمىدىم‪ .‬ئۇنىڭ ھايات ۋاقتىدا ‪ ،‬مەن ئۇنى ئۆزۈمگە خوتۇن قىلىپ بېرەلەيمەن‪ :‬يەتتە ئېرىم‬ ‫ئاللىقاچان قازا قىلدى‪ .‬نېمىشقا ياشايمەن؟ ئەگەر مېنىڭ ئۆلمەسلىكىمنى خالىمىسا ‪ ،‬ماڭا بولغان ھۆرمەتنى ۋە ماڭا ئىچ ئاغرىتىشنى بۇيرۇغىن ‪ ،‬بۇنىڭدىن كېيىن مەن ئەيىبلەنمەيمەن‪.‬‬ ‫‪ 16‬شۇنىڭ بىلەن ئۇالرنىڭ ھەر ئىككىسىنىڭ دۇئاسى ئۇلۇغ خۇدانىڭ ئۇلۇغلۇقى ئالدىدا ئاڭالندى‪.‬‬ ‫‪ 17‬رافائىل ھەر ئىككىسىنى ساقايتىش ئۈچۈن ‪ ،‬يەنى توبىتنىڭ كۆزىنىڭ ئاقلىقىنى كېڭەيتىش ۋە راگۇئېلنىڭ قىزى ساراغا توبىتنىڭ ئوغلى توبىياغا ئايالى بولۇش ئۈچۈن ئەۋەتىلدى‪ .‬ھەمدە‬ ‫ئاسمودوسنى يامان روھنى باغالش‪ .‬چۈنكى ئۇ ۋارىسلىق قىلىش ھوقۇقى بىلەن توبىياغا تەۋە ئىدى‪ .‬ئۆز‪-‬ئۆزىگە ئوخشاش ۋاقىت توبىتنىڭ ئۆيىگە كېلىپ ‪ ،‬ئۇنىڭ ئۆيىگە كىردى ‪،‬‬ ‫راگۇئېلنىڭ قىزى سارا ئۈستۈنكى ھۇجرىسىدىن چۈشتى‪.‬‬ ‫‪-4‬باب‬ ‫‪ 1‬ئۇ كۈنى توبىت ئۆزىنىڭ غەزەپ بىلەن تاراتقۇالرنىڭ غەزىپىدە قىلغان پۇلىنى ئېسىگە ئالدى‪.‬‬ ‫‪ 2‬ئۆز‪-‬ئۆزىگە‪« :‬مەن ئۆلۈمنى ئارزۇ قىلدىم‪ .‬نېمىشقا مەن ئوغلۇم توبىياسنى چاقىرمايمەن ‪ ،‬مەن ئۆلۈشتىن ئىلگىرى ئۇنىڭغا پۇلنى بىلدۈرىمەن‪.‬‬ ‫‪ 3‬ھەزرىتى ئەيسا ئۇنى چاقىرىپ‪ - :‬ئوغلۇم ‪ ،‬مەن ئۆلگەندە ‪ ،‬مېنى دەپنە قىلغىن‪ .‬ئاناڭنى خار قىلماڭ ‪ ،‬ئۇنى ئۆمۈر بويى ھۆرمەتلەڭ ‪ ،‬ئۇنى رازى قىلىدىغان ئىشنى قىلىڭ ‪ ،‬ئۇنى قايغۇغا‬ ‫سالماڭ‪.‬‬ ‫‪ 4‬ئوغلۇم ‪ ،‬ئۇنىڭ قورسىقىدا تۇرغان چېغىڭدا ‪ ،‬ئۇ ساڭا نۇرغۇن خەتەرلەرنى كۆرگەنلىكىنى ئېسىڭىزدە تۇتۇڭ ‪ ،‬ئۇ ئۆلگەندە ئۇنى مەن بىلەن بىر قەبرىگە دەپنە قىلىڭ‪.‬‬ ‫‪ 5‬ئوغلۇم ‪ ،‬پۈتۈن كۈن خۇدايىمىز پەرۋەردىگارىمىزنى ئۇنتۇپ قالماڭ ‪ ،‬ئىرادىڭىز گۇناھقا ۋە ئۇنىڭ ئەمرلىرىگە خىالپلىق قىلمىسۇن‪ .‬ئۆمۈر بويى توغرا ئىش قىلىڭ ‪ ،‬ئادالەتسىزلىك يولىغا‬ ‫ئەگەشمەڭ‪.‬‬ ‫‪ 6‬چۈنكى ‪ ،‬ئەگەر ھەقىقىي ئىش قىلسىڭىز ‪ ،‬قىلغان ئىشلىرىڭىز سىزگە ۋە ئادىل ياشايدىغانالرنىڭ ھەممىسىگە ئۇتۇقلۇق بولىدۇ‪.‬‬ ‫‪ 7‬ماللىرىڭغا سەدىقە بەرگىن‪ .‬سەدىقە بەرگىنىڭدە ‪ ،‬كۆزۈڭگە ھەسەت قىلمىغىن ۋە يۈزۈڭنى كەمبەغەەللردىن يانمىغىن ‪ ،‬خۇدانىڭ يۈزى سەندىن يۈز ئۆرۈمەيدۇ‪.‬‬ ‫‪ 8‬ئەگەر كۆپ بولساڭالر شۇنىڭغا مۇناسىپ سەدىقە بېرىڭالر‪ :‬ئەگەر ئازراق بولساڭالر ‪ ،‬ئازغىنە بويىچە بېرىشتىن قورقماڭالر‪.‬‬ ‫‪ 9‬چۈنكى ‪ ،‬ئېھتىياجلىق كۈنگە قارشى ئۆزىڭىزگە ياخشى بىر خەزىنە توپلىدىڭىز‪.‬‬ ‫‪ 10‬چۈنكى ‪ ،‬سەدىقە ئۆلۈمدىن قۇتۇلۇپ ‪ ،‬قاراڭغۇلۇققا كىرمەيدۇ‪.‬‬ ‫‪ 11‬چۈنكى ‪ ،‬سەدىقە ھەممىدىن ئۈستۈندۇر‪.‬‬ ‫‪ 12‬ئوغلۇم ‪ ،‬بارلىق زىناخورلۇقتىن ئېھتىيات قىل ‪ ،‬ئاتا‪-‬بوۋىلىرىڭنىڭ ئەۋالدىدىن بىر خوتۇن ئالغىن ‪ ،‬ئاتا‪-‬بوۋىلىرىڭالردىن بولمىغان يات ئايالنى ئالمىغىن ‪ ،‬چۈنكى بىز پەيغەمبەرلەرنىڭ‬ ‫ئەۋالدلىرى ‪ ،‬نو ‪ ،‬ئىبراھىم‪ ، .‬ئىسھاق ۋە ياقۇپ‪ :‬ئوغلۇم ‪ ،‬ئېسىمىزدە بولسۇنكى ‪ ،‬ئاتا‪-‬بوۋىلىرىمىز باشتىن‪-‬ئاخىر ‪ ،‬ھەتتا ئۇالرنىڭ ھەممىسى ئۆز تۇغقانلىرىنىڭ خوتۇنلىرىغا ياتلىق بولۇپ‬ ‫‪ ،‬پەرزەنتلىرىگە بەخت تىلىدى ‪ ،‬ئۇالرنىڭ ئەۋالدلىرى بۇ يەرگە ۋارىسلىق قىلىدۇ‪.‬‬ ‫‪ 13‬شۇڭا ‪ ،‬ئوغلۇم ‪ ،‬بۇرادەرلىرىڭنى سۆيگىن ‪ ،‬بۇرادەرلىرىڭنى ‪ ،‬قەۋمىڭنىڭ ئوغۇل‪-‬قىزلىرىنى خوتۇن ئالماسلىقنى كۆڭلۈڭدە پەس كۆرمەڭ ‪ ،‬چۈنكى مەغرۇرلۇق ھاالكەت ۋە نۇرغۇن‬ ‫ئاۋارىچىلىق ‪ ،‬شەھۋانىيلىق بۇزۇلغان‪ .‬چۈنكى ‪ ،‬شەھۋانىيلىق ئاچارچىلىقنىڭ ئانىسى‪.‬‬ ‫‪ 14‬ساڭا قىلغان ھەر قانداق كىشىنىڭ مائاشى سەن بىلەن بىللە تۇرمىسۇن ‪ ،‬ئۇنى قولدىن بەرمىسۇن ‪ ،‬چۈنكى ئەگەر سەن خۇداغا خىزمەت قىلساڭ ‪ ،‬ئۇمۇ ساڭا جاۋاب قايتۇرىدۇ‪ .‬ئوغلۇمنى‬ ‫چۆرىدىگەن ھالدا ‪ ،‬ھەممە ئىشالردا ‪ ،‬بارلىق سۆھبەتلىرىڭىزدە ئەقىللىق بولۇڭ‪.‬‬ ‫‪ 15‬نەپرەتلىنىدىغان ئادەمگە بۇنداق قىلماڭ ‪ ،‬ھاراق ئىچىش ئۈچۈن ھاراق ئىچمەڭ ‪ ،‬سەپەردە ھاراق ئىچىشنىمۇ بىللە قويماڭ‪.‬‬ ‫‪ 16‬نانلىرىڭىزنى ئاچالرغا ‪ ،‬كىيىملىرىڭىزنى يالىڭاچالرغا بېرىڭ‪ .‬سېنىڭ نېمىتىڭگە ئاساسەن سەدىقە بەرگىن ‪ ،‬سەدىقە بەرگەندە كۆزىڭگە ھەسەت قىلمىغىن‪.‬‬ ‫‪ 17‬نانلىرىڭىزنى ھەققانىيالرنىڭ دەپنە قىلىشىغا تۆكۈڭ ‪ ،‬لېكىن زالىمالرغا ھېچ نەرسە بەرمەڭ‪.‬‬ ‫‪ 18‬ئەقىللىق كىشىلەرنىڭ ھەممىسىدىن مەسلىھەت سوراڭ ‪ ،‬پايدا ئالىدىغان نەسىھەتلەرنى كەمسىتمەڭ‪.‬‬ ‫‪ 19‬تەڭرىڭ خۇداۋەندىگە ھەمدۇساناالر بولسۇن ‪ ،‬يوللىرىڭالرنىڭ توغرا يولدا مېڭىشىنى ‪ ،‬بارلىق يوللىرىڭ ۋە نەسىھەتلىرىڭالرنىڭ روناق تېپىشىنى ئارزۇ قىلغىن ‪ ،‬چۈنكى ھەر بىر‬ ‫مىللەتنىڭ نەسىھىتى يوق‪ .‬لېكىن ‪ ،‬پەرۋەردىگار ئۆزى بارلىق ياخشى ئىشالرنى بېرىدۇ‪ .‬شۇڭا ‪ ،‬ئوغلۇم ‪ ،‬ئەمرلىرىمنى ئۇنتۇپ قالما ‪ ،‬ئۇالرنى كاللىڭدىن چىقارمىغىن‪.‬‬ ‫‪ 20‬ھازىر مەن ئۇالرغا شۇنى ئىسپاتاليمەنكى ‪ ،‬مەن تاراتقۇالردىكى غەزەپتە گابرىيانىڭ ئوغلى گابېلغا ئون تاالنت تەقدىم قىلدىم‪.‬‬ ‫‪ 21‬ئوغلۇم ‪ ،‬بىزنىڭ كەمبەغەل بولۇپ قېلىشىمىزدىن قورقما ‪ ،‬چۈنكى خۇدادىن قورقساڭ ‪ ،‬بارلىق گۇناھالردىن يىراق بولۇپ ‪ ،‬ئۇنىڭ نەزىرىدە رازى بولىدىغان ئىشالرنى قىلساڭ ‪،‬‬ ‫نۇرغۇن بايلىقۇڭ بار‪.‬‬ ‫‪-5‬باب‬ ‫‪ 1‬توبىيا جاۋاب بېرىپ مۇنداق دېدى‪« :‬ئاتا ‪ ،‬سەن ماڭا بۇيرۇغانالرنىڭ ھەممىسىنى قىلىمەن‪.‬‬ ‫‪ 2‬لېكىن مەن ئۇنى تونۇمايدىغانلىقىمنى كۆرۈپ ‪ ،‬پۇلنى قانداق ئاالاليمەن؟‬ ‫‪ 3‬ئاندىن ‪ ،‬ئۇ ئۇنىڭغا قول يازمىنى بەردى ۋە ئۇنىڭغا‪ _ :‬مەن بىلەن بىللە بارااليدىغان ئادەمنى ئىزدەڭ ‪ ،‬مەن تېخى ياشايمەن ‪ ،‬مەن ئۇنىڭغا ئىش ھەققى بېرىمەن ‪ ،‬بېرىپ پۇلنى‬ ‫تاپشۇرۇۋېلىڭ‪.‬‬ ‫‪ 4‬شۇنىڭ بىلەن ‪ ،‬ئۇ ئادەم ئىزدەپ بارغاندا ‪ ،‬رافائىلنىڭ پەرىشتە ئىكەنلىكىنى بايقىدى‪.‬‬ ‫‪ 5‬لېكىن ‪ ،‬ئۇ بىلمەيتتى‪ .‬ئۇ ئۇنىڭغا‪« :‬سەن مەن بىلەن غەزەپكە بارامسەن؟ ھەمدە ئۇ يەرلەرنى ئوبدان بىلەمسىز؟‬


‫‪ 6‬پەرىشتە ئۇنىڭغا‪« :‬مەن سەن بىلەن بىللە بارىمەن ‪ ،‬مەن بۇ يولنى ئوبدان بىلىمەن ‪ ،‬چۈنكى مەن گابېل قېرىندىشىمىز بىلەن بىللە تۇردۇم» دېدى‪.‬‬ ‫‪ 7‬ئاندىن ‪ ،‬توبىيا ئۇنىڭغا‪« :‬دادامغا ئېيتمىغۇچە ‪ ،‬مېنى ساقالپ تۇرۇڭالر» دېدى‪.‬‬ ‫‪ 8‬ئاندىن ‪ ،‬ھەزرىتى ئەيسا ئۇنىڭغا‪ - :‬بېرىپ كەتمە‪ .‬شۇنىڭ بىلەن ئۇ كىرىپ دادىسىغا‪« :‬مانا مەن بىلەن بىللە بارىدىغان بىرىنى تاپتىم‪ .‬ئاندىن ئۇ‪« :‬ئۇنى ماڭا چاقىرغىن ‪ ،‬مەن ئۇنىڭ قايسى‬ ‫قەبىلە ئىكەنلىكىنى ‪ ،‬ئۇنىڭ بىلەن بىللە بارىدىغان ئىشەنچلىك ئادەم ياكى ئەمەسلىكىنى بىلەلەيمەن» دېدى‪.‬‬ ‫‪ 9‬ھەزرىتى ئەيسا ئۇنى چاقىرىپ ‪ ،‬ئۆيگە كىردى‪.‬‬ ‫‪ 10‬ئاندىن توبىت ئۇنىڭغا‪« :‬بۇرادەر ‪ ،‬ماڭا قايسى قەبىلە ۋە ئائىلە ئىكەنلىكىڭنى كۆرسەت‪.‬‬ ‫‪ 11‬ئۇ كىمگە‪« :‬ئوغلۇڭ بىلەن بىللە بېرىش ئۈچۈن قەبىلە ‪ ،‬ئائىلە ياكى يالالنما ئادەم ئىزدەۋاتامسەن؟ ئاندىن توبىت ئۇنىڭغا‪« :‬بۇرادەر ‪ ،‬تۇغقانلىرىڭ ۋە ئىسمىڭنى بىلىمەن» دېدى‪.‬‬ ‫‪ 12‬ئاندىن ‪ ،‬ئۇ‪« :‬مەن ھانانىيانىڭ ئوغلى ۋە قېرىنداشلىرىڭنىڭ ئوغلى ئازارىيا» دېدى‪.‬‬ ‫‪ 13‬ئاندىن توبىت‪« :‬قارشى ئالىمىز! ئەمدى ماڭا ئاچچىقالنماڭ ‪ ،‬چۈنكى مەن قەبىلىڭىزنى ۋە ئائىلىڭىزنى بىلىشنى تەلەپ قىلدىم‪ .‬چۈنكى سەن مېنىڭ ئىنىم ‪ ،‬سەمىمىي ۋە ياخشى‬ ‫مال‪-‬مۈلۈككە ئىگە ‪ ،‬چۈنكى مەن يېرۇسالېمغا بېرىپ دۇئا‪-‬تىالۋەت قىلىپ ‪ ،‬تۇنجى ئوغۇلالرنى ۋە مېۋىلەرنىڭ ئوندىن بىرىنى تەقدىم قىلغىنىمىزدا ‪ ،‬ئۇ ئۇلۇغ سامايالرنىڭ ئوغۇللىرى‬ ‫ھانانىيا ۋە يوناتاسنى بىلىمەن‪ .‬ئۇالر قېرىنداشلىرىمىزنىڭ خاتالىقى بىلەن ئازدۇرۇلمىدى‪ :‬ئۇكام ‪ ،‬سەن ياخشى مال‪.‬‬ ‫‪ 14‬لېكىن ماڭا ئېيتقىنكى ‪ ،‬مەن ساڭا قانداق ئىش ھەققى بېرەي؟ سەن ئۆز ئوغلۇمغا ئوخشاش كۈندە بىر دراخما ۋە كېرەكلىك ئىشالرنى قىالمسەن؟‬ ‫‪ 15‬شۇنداق ‪ ،‬ئەگەر بىخەتەر قايتىپ كەلسىڭىز ‪ ،‬مائاشىڭىزغا بىر نەرسە قوشىمەن‪.‬‬ ‫‪ 16‬ئۇالر خۇشال بولدى‪ .‬ئاندىن ئۇ توبىياغا‪« :‬سەپەرگە تەييارلىق قىلغىن ‪ ،‬خۇدا ساڭا ياخشى سەپەر ئەۋەتسۇن» دېدى‪ .‬ئوغلى سەپەرگە ھەممە نەرسىنى تەييارالپ بولغاندىن كېيىن ‪،‬‬ ‫دادىسى‪« :‬بۇ ئادەم بىلەن بىللە بارغىن ‪ ،‬جەننەتتە ياشايدىغان خۇدا مۇساپىڭنى روناق تاپىدۇ ‪ ،‬خۇدانىڭ پەرىشتىسى سېنى ھەمراھ قىلىدۇ» دېدى‪ .‬شۇنىڭ بىلەن ئۇالر ھەر ئىككىسى چىقىپ‬ ‫كەتتى ‪ ،‬يىگىتنىڭ ئىتى ئۇالر بىلەن بىللە‪.‬‬ ‫‪ 17‬ئانىسى ئاننا يىغالپ تۇرۇپ توبىتقا‪« :‬نېمىشقا ئوغلۇمنى يولغا سالدىڭ؟ ئۇ بىزنىڭ ئالدىمىزغا كىرىپ‪-‬چىقىشتا قولىمىزنىڭ خىزمەتچىسى ئەمەسمۇ؟‬ ‫‪ 18‬پۇلغا پۇل قوشۇشقا ئاچكۆز بولماڭ ‪ ،‬ئەمما ئۇ بالىمىزغا نىسبەتەن رەت قىلسۇن‪.‬‬ ‫‪ 19‬چۈنكى ‪ ،‬رەببىمىز بىزگە ياشاش ئۈچۈن بىزگە بەرگەن نەرسە كۇپايە قىلىدۇ‪.‬‬ ‫‪ 20‬ئاندىن توبىت ئۇنىڭغا‪« :‬پەرۋا قىلما ‪ ،‬سىڭلىم! ئۇ بىخەتەر ھالدا قايتىپ كېلىدۇ ‪ ،‬كۆزىڭىز ئۇنى كۆرىدۇ‪.‬‬ ‫‪ 21‬چۈنكى ‪ ،‬ياخشى پەرىشتە ئۇنى ھەمراھ قىلىدۇ ‪ ،‬ئۇنىڭ سەپىرى روناق تاپىدۇ ‪ ،‬ئۇ بىخەتەر قايتىپ كېلىدۇ‪.‬‬ ‫‪ 22‬ئاندىن ئۇ يىغالشنى ئاخىرالشتۇردى‪.‬‬ ‫‪-6‬باب‬ ‫‪ 1‬ئۇالر سەپەرگە چىققاندا ‪ ،‬كەچتە تىگرىس دەرياسىغا كېلىپ ‪ ،‬ئۇ يەردە يېتىپ قالدى‪.‬‬ ‫‪ 2‬يىگىت ئۆزىنى يۇيۇشقا چۈشكەندە ‪ ،‬بىر بېلىق دەريادىن سەكرەپ چۈشۈپ ئۇنى يەپ كەتكەن بوالتتى‪.‬‬ ‫‪ 3‬پەرىشتە ئۇنىڭغا‪ - :‬بېلىقنى ئېلىپ كەت! يىگىت بېلىقنى تۇتۇپ يەرگە قوندۇردى‪.‬‬ ‫‪ 4‬پەرىشتە ئۇنىڭغا‪« :‬بېلىقنى ئېچىڭ ‪ ،‬يۈرەك ‪ ،‬جىگەر ۋە ئۆتنى ئېلىپ بىخەتەر ساقالڭ» دېدى‪.‬‬ ‫‪ 5‬يىگىت پەرىشتە بۇيرۇغاندەك قىلدى‪ .‬ئۇالر بېلىقنى قورۇغاندىن كېيىن ‪ ،‬ئۇنى يەپ كەتتى‪ .‬ئاندىن ئىككەيلەن ئېكباتانغا يېقىنالشقۇچە يولغا چىقتى‪.‬‬ ‫‪ 6‬ئاندىن ‪ ،‬يىگىت پەرىشتە ئازارياس بۇرادەرگە‪ :‬يۈرەك ‪ ،‬جىگەر ۋە بېلىقنىڭ گالچىسى نېمە؟‬ ‫‪ 7‬ھەزرىتى ئەيسا ئۇنىڭغا‪ - :‬يۈرەك ۋە جىگەرگە تېگىش ‪ ،‬ئەگەر شەيتان ياكى رەزىل روھ ئاۋارىچىلىككە ئۇچرىسا ‪ ،‬بىز چوقۇم ئەر ياكى ئايالنىڭ ئالدىدا تاماكا چېكىشىمىز كېرەك ‪،‬‬ ‫يىغىلىش بۇنىڭدىن كېيىن بىزار بولمايدۇ‪.‬‬ ‫‪ 8‬ئۆت خالتىسىغا كەلسەك ‪ ،‬ئۇنىڭ نەزىرىدە ئاقلىق بولغان ئادەمنى ياغالش ياخشى ‪ ،‬ئۇ ساقىيىپ كېتىدۇ‪.‬‬ ‫‪ 9‬ئۇالر غەزەپكە يېقىنالشقاندا ‪،‬‬ ‫‪ 10‬پەرىشتە يىگىتكە مۇنداق دېدى‪ :‬بۇرادەر ‪ ،‬بۈگۈن بىز سېنىڭ نەۋرە تۇغقانسەن راگۇئېل بىلەن بىللە تۇرىمىز‪ .‬ئۇنىڭ يەنە سارا ئىسىملىك بىرال قىزى بار‪ .‬مەن ئۇنىڭ ئۈچۈن‬ ‫سۆزلەيمەن ‪ ،‬ئۇ سىزگە بىر خوتۇن بېرىدۇ‪.‬‬ ‫‪ 11‬چۈنكى ‪ ،‬سەن پەقەت ئۇنىڭ تۇغقانلىرى ئىكەنلىكىڭنى كۆرۈپ ‪ ،‬ئۇنىڭ ئۆزىگە خاس ھوقۇقى بار‪.‬‬ ‫‪ 12‬دېدەك ئادىل ۋە دانا ‪ ،‬ئەمدى مېنىڭ گېپىمنى ئاڭال ‪ ،‬مەن ئۇنىڭ دادىسى بىلەن سۆزلىشىمەن‪ .‬بىز غەزەپتىن قايتىپ كەلگىنىمىزدە ‪ ،‬بىز نىكاھنى تەبرىكلەيمىز ‪ ،‬چۈنكى مەن راگۇئېلنىڭ‬ ‫مۇسانىڭ قانۇنى بويىچە ئۇنى باشقا بىرىگە ياتلىق قىاللمايدىغانلىقىنى بىلىمەن ‪ ،‬ئەمما ئۇ ئۆلۈمدە گۇناھكار بولىدۇ ‪ ،‬چۈنكى ۋارىسلىق قىلىش ھوقۇقى باشقىالرغا قارىغاندا سىزگە باغلىق‪.‬‬ ‫‪.other‬‬ ‫‪ 13‬ياش يىگىت پەرىشتەگە جاۋاب بەردى ‪ ،‬ئاڭلىدىم ‪ ،‬ئازاريا ئاكا ‪ ،‬بۇ دېدەكنىڭ يەتتە كىشىگە بېرىلگەنلىكىنى ‪ ،‬ئۇالرنىڭ ھەممىسىنىڭ توي ئۆيىدە قازا قىلغانلىقىنى ئېيتتى‪.‬‬ ‫‪ 14‬مەن ھازىر دادامنىڭ بىردىنبىر ئوغلى ‪ ،‬مەن ئۇنىڭ يېنىغا كىرسەم ‪ ،‬ئىلگىرىكىگە ئوخشاش ئۆلۈپ كېتىشىمدىن قورقىمەن ‪ ،‬چۈنكى يامان روھ ئۇنى ياخشى كۆرىدۇ ‪ ،‬ئۇ ھېچقانداق‬ ‫تەنگە زىيان يەتكۈزمەيدۇ ‪ ،‬بەلكى كەلگەنلەرگە‪ .‬ئۇ; شۇڭالشقا ‪ ،‬مەنمۇ ئۆلۈپ كېتىشىمدىن قورقىمەن ‪ ،‬دادامنىڭ ۋە ئاپامنىڭ ھاياتىنى مەن ئۈچۈن قايغۇ بىلەن قەبرىگە ئېلىپ كېلىمەن ‪،‬‬ ‫چۈنكى ئۇالرنىڭ دەپنە قىلىدىغان باشقا ئوغلى يوق‪.‬‬ ‫‪ 15‬پەرىشتە ئۇنىڭغا‪ - :‬ئاتاڭنىڭ ئۆز تۇغقانلىرىڭنىڭ ئايالىغا ياتلىق بولۇش توغرىسىدا بەرگەن بۇيرۇقلىرىنى ئېسىمدە تۇتمامسەن؟ ئەي ئىنىم! چۈنكى ئۇ سېنى خوتۇنغا بېرىدۇ‪ .‬يامان‬ ‫روھنى ھېسابلىماڭالر‪ .‬چۈنكى ‪ ،‬بۇ كېچىدە ئۇ سىزگە توي قىلىدۇ‪.‬‬ ‫‪ 16‬نىكاھ ئۆيىگە كىرگىنىڭدە ‪ ،‬ئەتىرنىڭ كۈلىنى ئېلىپ ‪ ،‬ئۇالرغا بېلىقنىڭ يۈرىكى ۋە جىگىرىنى قويۇپ ‪ ،‬ئۇنىڭ بىلەن تاماكا چېكىسەن‪:‬‬ ‫‪ 17‬شەيتان ئۇنى پۇرايدۇ ‪ ،‬قېچىپ كېتىدۇ ‪ ،‬ئەمدى قايتا كەلمەيدۇ ‪ ،‬لېكىن سەن ئۇنىڭ يېنىغا كەلگىنىڭدا ‪ ،‬ئىككىڭالر ئورنىدىن تۇرۇپ ‪ ،‬رەھىم‪-‬شەپقەتلىك خۇداغا دۇئا قىلىڭالر‪.‬‬ ‫قورقماڭالر ‪ ،‬چۈنكى ئۇ باشتىن‪-‬ئاخىر سىزگە تەيىنلەنگەن‪ .‬سەن ئۇنى ساقاليسەن ‪ ،‬ئۇمۇ سەن بىلەن بىللە ماڭىدۇ‪ .‬ئۇنىڭ ئۈستىگە ئۇ سېنى بالىلىق قىلىدۇ دەپ ئوياليمەن‪ .‬توبىيا بۇ‬ ‫ئىشالرنى ئاڭلىغاندىن كېيىن ‪ ،‬ئۇنى ياخشى كۆردى ‪ ،‬يۈرىكى ئۇنىڭغا ھەقىقىي قوشۇلدى‪.‬‬ ‫‪-7‬باب‬ ‫‪ 1‬ئۇالر ئېكباتانغا كەلگەندىن كېيىن ‪ ،‬راگۇئېلنىڭ ئۆيىگە كەلدى‪ .‬سارا ئۇالر بىلەن كۆرۈشتى‪ .‬ئۇالر بىر‪-‬بىرىگە ساالم بەرگەندىن كېيىن ‪ ،‬ئۇالرنى ئۆيگە ئېلىپ كىردى‪.‬‬ ‫‪ 2‬ئاندىن راگۇئېل ئايالى ئېدناغا‪« :‬بۇ يىگىت نەۋرە تۇغقانلىرىم توبىتقا قانداق ئوخشايدۇ!‬ ‫‪ 3‬راگۇئېل ئۇالردىن‪« :‬بۇرادەرلەر ‪ ،‬نەدىن كەلدىڭالر؟ ئۇالر كىمگە‪« :‬بىز نېفەلىمنىڭ ئوغۇللىرى ‪ ،‬ئۇالر توققۇز ئەسىردە ئەسىر» دېدى‪.‬‬ ‫‪ 4‬ئاندىن ‪ ،‬ھەزرىتى ئەيسا ئۇالرغا‪ - :‬توبىتنى تۇغقانلىرىمىزنى بىلەمسىز؟ ئۇالر‪« :‬بىز ئۇنى تونۇيمىز» دېدى‪ .‬ئاندىن ئۇ‪« :‬ساالمەتلىكى ياخشىمۇ؟‬ ‫‪ 5‬ئۇالر‪« :‬ئۇ ھايات ‪ ،‬ساالمەتلىكى ياخشى» دېدى‪ .‬توبىيا‪« :‬ئۇ مېنىڭ ئاتام» دېدى‪.‬‬ ‫‪ 6‬راگۇئېل سەكرەپ تۇرۇپ ئۇنى سۆيدى ۋە يىغلىدى‪.‬‬ ‫‪ 7‬ئۇنىڭغا بەخت تىلەپ ‪ ،‬ئۇنىڭغا‪« :‬سەن سەمىمىي ۋە ياخشى ئادەمنىڭ ئوغلى» دېدى‪ .‬ئەمما ئۇ توبىتنىڭ قارىغۇ ئىكەنلىكىنى ئاڭالپ ‪ ،‬قايغۇردى ۋە يىغلىدى‪.‬‬


‫‪ 8‬ئوخشاشال ‪ ،‬ئايالى ئېدنا ۋە قىزى سارا يىغالپ كەتتى‪ .‬ئۇالر خۇشال ھالدا ئۇالرنى خۇشال قىلدى‪ .‬شۇنىڭدىن كېيىن ئۇالر بىر قوچقارنى ئۆلتۈرۈپ ‪ ،‬ئۈستەلگە گۆش دۇكىنى قويدى‪.‬‬ ‫ئاندىن توبىيا رافائىلغا ‪ ،‬ئازاريا ئاكا ‪ ،‬سەن يولدا سۆزلىگەن ئىشالرنى سۆزلە ۋە بۇ سودىنى ئەۋەتىپ بەرگىن دېدى‪.‬‬ ‫‪ 9‬شۇنىڭ بىلەن ئۇ بۇ ئىشنى راگۇئېلغا يەتكۈزدى‪ :‬راگۇئېل توبىياغا‪« :‬يەپ‪-‬ئىچىڭ ‪ ،‬خۇشال بولۇڭ» دېدى‪.‬‬ ‫‪ 10‬چۈنكى ‪ ،‬سەن مېنىڭ قىزىم بىلەن توي قىلىشىڭ كېرەك ‪ ،‬شۇنداقتىمۇ مەن ساڭا ھەقىقەتنى جاكاراليمەن‪.‬‬ ‫‪ 11‬مەن قىزىمنى يەتتە ئەرگە ياتلىق قىلدىم ‪ ،‬ئۇالر شۇ كۈنى كەچتە ئۇالر ئۇنىڭ قېشىغا كەلدى‪ .‬ھالبۇكى ‪ ،‬ھازىر خۇشال بولۇڭ‪ .‬ئەمما توبىياس مۇنداق دېدى‪ :‬بىز قوشۇلمىغۇچە ۋە‬ ‫بىر‪-‬بىرىمىزگە قەسەم قىلغۇچە ‪ ،‬مەن بۇ يەردە ھېچ نەرسە يېمەيمەن‪.‬‬ ‫‪ 12‬راگۇئېل مۇنداق دېدى‪« :‬بۇنىڭدىن كېيىن ئۇنى ئۇسۇل بويىچە ئېلىپ كېلىڭ ‪ ،‬چۈنكى سەن ئۇنىڭ نەۋرە ئاكىسى ‪ ،‬ئۇ سېنىڭ ‪ ،‬رەھىمدىل خۇدا سېنى ھەممە ئىشتا ياخشى ئۇتۇققا‬ ‫ئېرىشتۈرىدۇ‪.‬‬ ‫‪ 13‬ئاندىن ‪ ،‬ئۇ قىزىنى ساراغا چاقىردى ‪ ،‬ئۇ دادىسىنىڭ قېشىغا كەلدى‪ .‬ھەزرىتى ئەيسا ئۇنى قولىغا ئېلىپ ‪ ،‬توبىياغا خوتۇنلۇق قىلدى‪ .‬ھەزرىتى ئەيسا ئۇنىڭغا‪ :‬دادىسى‪ .‬ئۇ ئۇالرغا بەخت‬ ‫تىلىدى‪.‬‬ ‫‪ 14‬ئۇ ئايالى ئېدناغا تېلېفون قىلىپ ‪ ،‬قەغەز ئېلىپ ‪ ،‬ئەھدە قورالى يېزىپ پېچەتلىدى‪.‬‬ ‫‪ 15‬ئۇالر تاماق يېيىشكە باشلىدى‪.‬‬ ‫‪ 16‬راگۇئېل ئايالى ئېدناغا تېلېفون قىلىپ ‪ ،‬ئۇنىڭغا‪« :‬سىڭلىم ‪ ،‬باشقا بىر ھۇجرى تەييارالپ ‪ ،‬ئۇ يەرگە ئەكېلىپ بېرىڭ» دېدى‪.‬‬ ‫‪ 17‬ئۇ قىزنىڭ بۇيرۇغىنىنى قىلىپ ‪ ،‬ئۇنى شۇ يەرگە ئېلىپ كەلدى‪ .‬ئۇ يىغالپ كەتتى ‪ ،‬ئۇ قىزىنىڭ كۆز ياشلىرىنى ئالدى ۋە ئۇنىڭغا‪:‬‬ ‫‪ 18‬قىزىم ‪ ،‬خاتىرجەم بولۇڭ قىزىم‪ .‬ئەرش ۋە زېمىننىڭ رەببى بۇ قايغۇ‪-‬ھەسرەتلىرىڭ ئۈچۈن ساڭا خۇشاللىق ئاتا قىلغىن ‪ ،‬قىزىم‪.‬‬ ‫‪-8‬باب‬ ‫‪ 1‬ئۇالر تاماق يەپ بولۇپ ‪ ،‬توبىيانى ئۇنىڭ يېنىغا ئېلىپ كەلدى‪.‬‬ ‫‪ 2‬ئۇ كېتىۋېتىپ ‪ ،‬رافائىلنىڭ سۆزىنى ئېسىگە ئالدى ۋە ئەتىرنىڭ كۈلىنى ئېلىپ ‪ ،‬بېلىقنىڭ يۈرىكى ۋە جىگىرىنى ئۇنىڭغا سېلىپ ‪ ،‬ئۇنىڭغا تاماكا چەكتى‪.‬‬ ‫‪ 3‬يامان روھنىڭ پۇرىقىنى پۇرىغاندا ‪ ،‬ئۇ مىسىرنىڭ ئەڭ چېتىگە قېچىپ كەتتى ‪ ،‬پەرىشتە ئۇنى باغلىدى‪.‬‬ ‫‪ 4‬شۇنىڭدىن كېيىن ‪ ،‬ئۇالر ھەر ئىككىلىسى تاقالغاندىن كېيىن ‪ ،‬توبىيا كارىۋاتتىن ئورنىدىن تۇرۇپ‪« :‬سىڭلىم ‪ ،‬ئورنۇڭدىن تۇر ‪ ،‬خۇدا بىزگە رەھىم قىلسۇن دەپ دۇئا قىاليلى» دېدى‪.‬‬ ‫‪ 5‬ئاندىن توبىيا‪« :‬ئەي ئاتا‪-‬بوۋىلىرىمىزنىڭ خۇداسى ‪ ،‬سەن بەختلىك ‪ ،‬مۇقەددەس ۋە شەرەپلىك ئىسمىڭ مەڭگۈ بەختلىك! ئاسمان ساڭا ۋە بارلىق مەخلۇقاتلىرىڭغا بەخت ئاتا قىلسۇن‪.‬‬ ‫‪ 6‬سەن ئادەم ئەلەيھىسساالمنى ساراڭ قىلىپ ‪ ،‬ئۇنىڭغا ئايالى ھاۋانى ياردەمچى قىلىپ بەردىڭ ۋە ئۇالردىن تۇرغىن‪ :‬ئۇالرنىڭ ئىچىدە ئىنسانالر كەلدى‪ :‬سەن‪« :‬ئىنسان يالغۇز بولۇشى‬ ‫ياخشى ئەمەس» دېدىڭ‪ .‬ئۇنىڭغا ئوخشاش ياردەم قىاليلى‪.‬‬ ‫‪ 7‬ئى رەببىم ‪ ،‬مەن بۇ سىڭلىمنى شەھۋەت ئۈچۈن ئەمەس ‪ ،‬بەلكى دۇرۇس دەپ قارايمەن‪.‬‬ ‫‪ 8‬ھەزرىتى ئەيسا‪ - :‬ئامىن‪.‬‬ ‫‪ 9‬شۇنىڭ بىلەن ئۇالر شۇ كۈنى كەچتە ئۇخلىدى‪ .‬راگۇئېل ئورنىدىن تۇرۇپ ‪ ،‬قەبرە ياسىدى‪.‬‬ ‫‪ 10‬دېسەم ‪ ،‬ئۇنىڭمۇ ئۆلۈپ كېتىشىدىن قورقىمەن‪.‬‬ ‫‪ 11‬لېكىن راگۇئېل ئۇنىڭ ئۆيىگە كىرگەندە ‪،‬‬ ‫‪ 12‬ئۇ ئايالى ئېدناغا‪ :‬دېدەكلەردىن بىرنى ئەۋەتىپ ‪ ،‬ئۇنىڭ ھايات ياكى ئەمەسلىكىنى كۆرۈپ بېقىڭ‪ :‬ئەگەر ئۇ بولمىسا ‪ ،‬بىز ئۇنى دەپنە قىلىمىز ‪ ،‬ھېچكىم بۇنى بىلمەيدۇ‪.‬‬ ‫‪ 13‬مۇالزىمەتچى ئىشىكنى ئېچىپ كىرىپ ‪ ،‬ئۇالرنىڭ ھەر ئىككىسىنىڭ ئۇخالۋاتقانلىقىنى كۆردى‪.‬‬ ‫‪ 14‬ھەزرىتى ئەيسا چىقىپ ‪ ،‬ئۇالرغا ھايات ئىكەنلىكىنى ئېيتتى‪.‬‬ ‫‪ 15‬ئاندىن راگۇئېل خۇدانى مەدھىيىلىدى ۋە مۇنداق دېدى‪« :‬ئى خۇدا ‪ ،‬سەن بارلىق پاك ۋە مۇقەددەس ماختاشالر بىلەن ماختىلىشقا اليىقسەن‪ .‬شۇڭا ئەۋلىيالىرىڭىز پۈتۈن مەخلۇقاتلىرىڭىز‬ ‫بىلەن سېنى ماختىسۇن‪ .‬بارلىق پەرىشتىلىرىڭىز ۋە سايلىغانلىرىڭىز سېنى مەڭگۈ ماختىسۇن‪.‬‬ ‫‪ 16‬سەن ماختاشقا ئەرزىيسەن ‪ ،‬چۈنكى سەن مېنى خۇشال قىلدىڭ‪ .‬مەن گۇمان قىلغان بۇ مېنىڭ يېنىمغا كەلمەيدۇ‪ .‬ئەمما سەن بىزگە زور رەھمىتىڭ بىلەن مۇئامىلە قىلدىڭ‪.‬‬ ‫‪ 17‬سەن ماختاشقا ئەرزىيسەن ‪ ،‬چۈنكى سەن ئۇالرنىڭ ئاتا‪-‬بوۋىلىرىنىڭ بىردىنبىر پەرزەنتلىرى بولغان ئىككىسىگە رەھىم قىلدىڭ ‪ ،‬ئى رەببىم ‪ ،‬ئۇالرغا رەھىم قىلغىن ۋە ھاياتىنى خۇشاللىق‬ ‫ۋە رەھىم‪-‬شەپقەت بىلەن ئاخىرالشتۇرغىن‪.‬‬ ‫‪ 18‬ئاندىن راگۇئېل خىزمەتكارلىرىنى قەبرىنى تولدۇرۇشقا بۇيرۇدى‪.‬‬ ‫‪ 19‬ئۇ توي زىياپىتىنى ئون تۆت كۈن ئۆتكۈزدى‪.‬‬ ‫‪ 20‬چۈنكى ‪ ،‬توي كۈنلىرى توشۇشتىن بۇرۇن ‪ ،‬راگۇئېل ئۇنىڭغا قەسەم بىلەن‪« :‬توينىڭ ئون تۆت كۈنى توشمىغۇچە كەتمىسۇن» دېدى‪.‬‬ ‫‪ 21‬ئاندىن ئۇ ماللىرىنىڭ يېرىمىنى ئېلىپ بىخەتەر ھالدا دادىسىنىڭ يېنىغا بارسۇن‪ .‬مەن ۋە ئايالىم ئۆلگەندە ‪ ،‬قالغانلىرى بولۇشى كېرەك‪.‬‬ ‫‪-9‬باب‬ ‫‪ 1‬توبىيا رافائىلنى چاقىرىپ ‪ ،‬ئۇنىڭغا‪:‬‬ ‫‪ 2‬ئازارىيا بۇرادەر ‪ ،‬بىر خىزمەتكار ۋە ئىككى تۆگەنى ئېلىپ ‪ ،‬تاراتقۇالرنىڭ غەزىپىگە بېرىپ ‪ ،‬گابائىلغا بېرىپ ‪ ،‬پۇلنى ئېلىپ كېلىپ ئۇنى تويغا ئېلىپ كەل‪.‬‬ ‫‪ 3‬چۈنكى راگۇئېل مەن كەتمەيمەن دەپ قەسەم قىلدى‪.‬‬ ‫‪ 4‬ئاتام كۈنلەرنى سانايدۇ‪ .‬ئەگەر مەن ئۇزۇن تۇرسام ‪ ،‬ئۇ بەك پۇشايمان قىلىدۇ‪.‬‬ ‫‪ 5‬شۇنىڭ بىلەن رافائىل سىرتقا چىقىپ ‪ ،‬گابايىل بىلەن بىللە تۇرۇپ ‪ ،‬ئۇنىڭغا قول يازمىنى بەردى‪ :‬پېچەتلەنگەن سومكىالرنى ئېلىپ ئۇنىڭغا بەردى‪.‬‬ ‫‪ 6‬ئەتىگەندە ‪ ،‬ئۇالر ئىككىسى بىللە چىقىپ ‪ ،‬تويغا كەلدى‪ .‬توبىيا ئايالىغا بەخت تىلىدى‪.‬‬ ‫‪-10‬باب‬ ‫‪ 1‬ئاتىسى توبىت ھەر كۈنى ساناپ تۇراتتى ‪ ،‬سەپەرنىڭ ۋاقتى توشقاندا ‪ ،‬ئۇالر كەلمىدى‪.‬‬ ‫‪ 2‬ئاندىن توبىت‪ :‬ئۇالر تۇتۇلدىمۇ؟ ياكى گابېل ئۆلدىمۇ ‪ ،‬ئۇنىڭغا پۇل بېرىدىغان ئادەم يوقمۇ؟‬ ‫‪ 3‬شۇنىڭ بىلەن ئۇ بەك پۇشايمان قىلدى‪.‬‬ ‫‪ 4‬ئايالى ئۇنىڭغا‪ _ :‬ئوغلۇم ئۆلۈپ كەتتى ‪ ،‬چۈنكى ئۇ ئۇزۇن ئۆمۈر كۆردى‪ .‬ئۇ يىغالشقا باشلىدى‪.‬‬ ‫‪ 5‬ئوغلۇم ‪ ،‬مەن سېنى قويۇپ بەرگەچكە ‪ ،‬كۆزۈمنىڭ نۇرىدىن ھېچنېمىگە پەرۋا قىلمايمەن‪.‬‬ ‫‪ 6‬توبىت ئۇنىڭغا‪« :‬خاتىرجەم بول ‪ ،‬پەرۋا قىلما ‪ ،‬چۈنكى ئۇ بىخەتەر» دېدى‪.‬‬


‫‪ 7‬لېكىن ‪ ،‬ئۇ‪« :‬خاتىرجەم بول ‪ ،‬مېنى ئالمىغىن‪ .‬ئوغلۇم ئۆلدى‪ .‬ئۇ ھەر كۈنى ئۇالر ماڭغان يولغا چىقىپ ‪ ،‬كۈندۈزى گۆش يېمىدى ‪ ،‬ھەمدە تويونىڭ ئون تۆت كۈنى توشقۇچە ئوغلى‬ ‫توبىياسنى يىغالش ئۈچۈن كېچىچە توختاپ قالمىدى ‪ ،‬راگۇئېل ئۇنىڭغا قەسەم قىلدى‪ .‬ئۇ يەردە‪ .‬ئاندىن توبىياس راگۇئېلغا‪« :‬مېنى قويۇپ بەرگىن ‪ ،‬چۈنكى دادام ۋە ئاپام مېنى‬ ‫كۆرمەيدۇ» دېدى‪.‬‬ ‫‪ 8‬قېيناتىسى ئۇنىڭغا‪« :‬مەن بىلەن بىللە تۇر ‪ ،‬مەن ئاتاڭغا ئەۋەتىمەن ‪ ،‬ئۇالر ئۇنىڭغا ئىشنىڭ قانداق بولىدىغانلىقىنى ئېيتىپ بېرىدۇ» دېدى‪.‬‬ ‫‪ 9‬لېكىن توبىيا‪ :‬ياق‪ .‬لېكىن مەن دادامنىڭ قېشىغا باراي‪.‬‬ ‫‪ 10‬راگۇئېل ئورنىدىن تۇرۇپ ‪ ،‬ئۇنىڭغا ئايالى سارەنى ‪ ،‬ماللىرىنىڭ ‪ ،‬خىزمەتكارلىرىنىڭ ۋە چارۋىلىرىنىڭ يېرىمىنى بەردى‪.‬‬ ‫‪ 11‬ھەزرىتى ئەيسا ئۇالرغا بەخت تىلەپ ‪ ،‬ئۇالرنى يولغا سېلىپ‪« :‬پەرۋەردىگارىم!‬ ‫‪ 12‬ئۇ قىزىغا‪« :‬ئاتا‪-‬ئاناڭ بولغان ئاتا‪-‬ئاناڭنى ۋە ئاتا‪-‬ئاناڭنى ھۆرمەت قىل ‪ ،‬مەن سېنىڭ خۇش خەۋەرنى ئاڭاليمەن» دېدى‪ .‬ئۇ ئۇنى سۆيدى‪ .‬ئېدنا يەنە توبىياغا‪« :‬ئەرشتىكى رەببىم‬ ‫سېنى ئەسلىگە كەلتۈرىدۇ ‪ ،‬قىزىم ساراڭنىڭ بالىلىرىنى مەن ئۆلۈشتىن بۇرۇن كۆرەلەيمەن ‪ ،‬شۇنداق قىلسام ‪ ،‬پەرۋەردىگار ئالدىدا خۇشال بولىمەن ‪ ،‬مانا مەن قىزىمنى ساڭا تاپشۇردۇم‪.‬‬ ‫ئاالھىدە ئىشەنچ قەيەردە ئۇنىڭ يامانلىقىغا يالۋۇرماڭ‪.‬‬ ‫‪-11‬باب‬ ‫‪ 1‬بۇ ئىشالردىن كېيىن ‪ ،‬توبىيا يول يۈرۈپ ‪ ،‬خۇدانى ئۆزىنىڭ بەختلىك سەپەر قىلغانلىقى ئۈچۈن مەدھىيە ئوقۇدى ۋە راگۇئېل ۋە ئايالى ئېدناغا بەخت تىلىدى ۋە تاكى ئۇالر توققۇزغا‬ ‫يېقىنالشقۇچە يولغا چىقتى‪.‬‬ ‫‪ 2‬رافائىل توبىياغا‪« :‬بۇرادەر ‪ ،‬داداڭدىن قانداق ئايرىلغانلىقىڭنى بىلەمسەن؟‬ ‫‪ 3‬ئايالىڭىزنىڭ ئالدىغا ئالدىراپ ئۆي تەيياراليلى‪.‬‬ ‫‪ 4‬بېلىقنىڭ گالنى قولىڭىزغا ئېلىڭ‪ .‬شۇنىڭ بىلەن ئۇالر يولغا چىقتى ‪ ،‬ئىتمۇ ئۇالرنىڭ كەينىدىن ماڭدى‪.‬‬ ‫‪ 5‬ئاننا ئوغلىنىڭ يولىغا قاراپ ئولتۇردى‪.‬‬ ‫‪ 6‬ئۇ ھەزرىتى ئەيسانىڭ كېلىشىنى جاكارالپ ‪ ،‬ئاتىسىغا‪ - :‬مانا ئوغلۇڭ ۋە ئۇنىڭ بىلەن بىللە ماڭغان ئادەم كەلدى‪.‬‬ ‫‪ 7‬رافائىل‪ - :‬توبىيا ‪ ،‬داداڭنىڭ كۆزىنى ئاچىدىغانلىقىنى بىلىمەن‪.‬‬ ‫‪ 8‬شۇنىڭ ئۈچۈن ‪ ،‬ئۇنىڭ كۆزلىرىنى ئۆت خالتىسى بىلەن ياغالڭ ۋە ئۇنىڭغا ئۇرۇلسا ‪ ،‬ئۇ سۈركىلىدۇ ‪ ،‬ئاقلىق يوقىلىدۇ ۋە ئۇ سېنى كۆرىدۇ‪.‬‬ ‫‪ 9‬ئاننا يۈگۈرۈپ كېلىپ ‪ ،‬ئوغلىنىڭ بوينىغا يىقىلدى ۋە ئۇنىڭغا‪ - :‬ئوغلۇم ‪ ،‬سېنى كۆرگەنلىكىمنى كۆرۈپ ‪ ،‬بۇنىڭدىن كېيىن مەن رازى‪ .‬ئۇالر ھەر ئىككىسىنى يىغلىدى‪.‬‬ ‫‪ 10‬توبىتمۇ ئىشىك ئالدىغا چىقىپ يىقىلدى ‪ ،‬ئەمما ئوغلى ئۇنىڭ يېنىغا يۈگۈردى‪.‬‬ ‫‪ 11‬دادىسىنى تۇتۇۋېلىپ ‪ ،‬دادىسىنىڭ كۆزىگە گالنى ئۇرۇپ‪« :‬ياخشى بولغىن دادام‪.‬‬ ‫‪ 12‬ئۇنىڭ كۆزلىرى ئەقىللىق بولۇشقا باشلىغاندا ‪ ،‬ئۇالرنى سىالپ قويدى‪.‬‬ ‫‪ 13‬ئاق كۆز ئۇنىڭ بۇلۇڭ‪-‬پۇچقاقلىرىدىن تۆكۈلۈپ كەتتى‪ .‬ئوغلىنى كۆرۈپ بوينىغا يىقىلدى‪.‬‬ ‫‪ 14‬ئۇ يىغالپ تۇرۇپ‪« :‬ئى خۇدا ‪ ،‬سەن نېمىدېگەن بەختلىك! مۇقەددەس پەرىشتىلىرىڭ نېمىدېگەن بەختلىك!‬ ‫‪ 15‬سەن قامچىالپ ‪ ،‬ماڭا رەھىم قىلدىڭ ‪ ،‬چۈنكى ‪ ،‬مەن ئوغلۇم توبىيانى كۆرىمەن‪ .‬ئۇنىڭ ئوغلى خۇشال بولۇپ ‪ ،‬دادىسىغا تاراتقۇالردا يۈز بەرگەن چوڭ ئىشالرنى سۆزلەپ بەردى‪.‬‬ ‫‪ 16‬توبىت كېلىننى نىنەۋىنىڭ دەرۋازىسى ئالدىدا كۆرۈشۈشكە چىقىپ ‪ ،‬خۇشال بولۇپ خۇدانى مەدھىيىلەپ كەتتى‪.‬‬ ‫‪ 17‬لېكىن ‪ ،‬توبىيا ئۇالرنىڭ ئالدىدا رەھمەت ئېيتتى ‪ ،‬چۈنكى خۇدا ئۇنىڭغا رەھىم قىلدى‪ .‬ئۇ كېلىنى سارانىڭ يېنىغا كەلگەندە ‪ ،‬ئۇنىڭغا بەخت تىلەپ مۇنداق دېدى‪« :‬قارشى ئالىمىز ‪،‬‬ ‫قىزىم‪ :‬سېنى بىزگە ئېلىپ كەلگەن خۇدا بەختلىك بولسۇن ‪ ،‬ئاتاڭ ۋە ئاناڭغا مۇبارەك بولسۇن‪ .‬ئۇنىڭ توققۇز قېرىنداشلىرى ئارىسىدا خۇشاللىق بار ئىدى‪.‬‬ ‫‪ 18‬ئاخياخارۇس ۋە ئىنىسىنىڭ ئوغلى ناسباس كەلدى‪.‬‬ ‫‪ 19‬توبىيانىڭ تويى يەتتە كۈن خۇشاللىق ئىچىدە ئۆتكۈزۈلدى‪.‬‬ ‫‪-12‬باب‬ ‫‪ 1‬ئاندىن توبىت ئوغلى توبىياسنى چاقىرىپ ‪ ،‬ئۇنىڭغا‪« :‬ئوغلۇم ‪ ،‬ئۇ كىشىنىڭ مائاشىنىڭ سەن بىلەن بىللە ماڭغانلىقىنى كۆرۈڭ ‪ ،‬سەن ئۇنىڭغا تېخىمۇ كۆپ بېرىشىڭ كېرەك» دېدى‪.‬‬ ‫‪ 2‬توبىيا ئۇنىڭغا‪« :‬ئى ئاتا ‪ ،‬مەن ئېلىپ كەلگەن نەرسىلەرنىڭ يېرىمىنى ئۇنىڭغا بېرىش ماڭا زىيانلىق ئەمەس» دېدى‪.‬‬ ‫‪ 3‬چۈنكى ‪ ،‬ئۇ مېنى بىخەتەر ھالدا يەنە سېنىڭ يېنىڭغا ئېلىپ كەلدى ‪ ،‬ئايالىمنى ساقايتتى ۋە پۇلنى ئېلىپ كەلدى ۋە ئوخشاشال ساقىيىپ كەتتى‪.‬‬ ‫‪ 4‬بوۋاي ئۇنىڭغا‪ - :‬دېدى‪.‬‬ ‫‪ 5‬شۇنىڭ بىلەن ‪ ،‬ئۇ پەرىشتىنى چاقىرىپ ‪ ،‬ئۇنىڭغا‪ _ :‬ئېلىپ كەلگەن نەرسىلىرىڭنىڭ يېرىمىنى ئېلىپ ‪ ،‬بىخەتەر جايغا كەت‪.‬‬ ‫‪ 6‬ئاندىن ‪ ،‬ئۇ ئىككىسىنى ئايرىپ ‪ ،‬ئۇالرغا مۇنداق دېدى‪« :‬خۇداغا ھەمدۇسانا ئېيتىڭالر ‪ ،‬ئۇنى مەدھىيىلەڭالر ‪ ،‬ئۇلۇغالڭالر ۋە ھاياتالرنىڭ ھەممىسىنىڭ ئالدىدا ساڭا قىلغان ئىشلىرى‬ ‫ئۈچۈن ئۇنى مەدھىيىلەڭالر»‪ .‬خۇدانى مەدھىيىلەش ‪ ،‬ئۇنىڭ نامىنى ئۇلۇغالش ۋە شەرەپ بىلەن خۇدانىڭ خىزمىتىنى كۆرسىتىش ياخشى‪ .‬شۇڭا ئۇنى ماختاشقا ئالدىرىماڭ‪.‬‬ ‫‪ 7‬پادىشاھنىڭ سىرىنى مەخپىي تۇتۇش ياخشى ‪ ،‬ئەمما خۇدانىڭ خىزمىتىنى ئاشكارىالش شەرەپلىك‪ .‬ياخشى ئىشالرنى قىلىڭ ‪ ،‬ھېچقانداق يامانلىق سىزگە تەگمەيدۇ‪.‬‬ ‫‪ 8‬دۇئا روزا ‪ ،‬سەدىقە ۋە ھەققانىيلىق بىلەن ياخشى‪ .‬ھەققانىيلىق بىلەن ئازراق بولسىمۇ ئادالەتسىزلىكتىن كۆپ ياخشى‪ .‬سەدىقە بېرىش ئالتۇن سالغاندىن كۆرە‪:‬‬ ‫‪ 9‬سەدىقە ئۆلۈمدىن قۇتۇلۇپ ‪ ،‬بارلىق گۇناھالرنى پاكاليدۇ‪ .‬سەدىقە ۋە ھەققانىيلىقنى ئادا قىلغۇچىالر ھاياتقا تولۇشى كېرەك‪:‬‬ ‫‪ 10‬لېكىن ‪ ،‬گۇناھكارالر ئۆز ھاياتىنىڭ دۈشمىنى‪.‬‬ ‫‪ 11‬شۈبھىسىزكى ‪ ،‬مەن سىلەردىن ھېچ نەرسە ساقلىمايمەن‪ .‬چۈنكى مەن بىر پادىشاھنىڭ سىرىنى مەخپىي تۇتۇش ياخشى ‪ ،‬ئەمما خۇدانىڭ خىزمىتىنى ئاشكارىالش شەرەپلىك دېدىم‪.‬‬ ‫‪ 12‬شۇڭا ‪ ،‬دۇئا‪-‬تىالۋەت قىلغاندا ‪ ،‬كېلىنىڭ ساراڭ دۇئا‪-‬تىالۋەتلىرىڭنى مۇقەددەس كىشىنىڭ ئالدىدا ئېلىپ كەلدىم‪ .‬ئۆلۈكلەرنى دەپنە قىلغاندا ‪ ،‬مەنمۇ سەن بىلەن بىللە ئىدىم‪.‬‬ ‫‪ 13‬ئۆرە تۇرۇپ ‪ ،‬كەچلىك تاماقنى تاشالپ ‪ ،‬ئۆلۈكلەرنى يېپىش ئۈچۈن كېچىكتۈرمىسەڭ ‪ ،‬ياخشى ئەمەللىرىڭ مەندىن يوشۇرۇلمىدى ‪ ،‬لېكىن مەن سەن بىلەن بىللە ئىدىم‪.‬‬ ‫‪ 14‬مانا ئەمدى خۇدا سېنى ۋە كېلىنىڭ ساراڭنى ساقايتىشقا ئەۋەتتى‪.‬‬ ‫‪ 15‬مەن رافائىل ‪ ،‬ئەۋلىياالرنىڭ دۇئاسىنى ئوقۇيدىغان ۋە مۇقەددەس كىشىنىڭ شان‪-‬شەرىپى ئالدىدا كىرىپ‪-‬چىقىدىغان يەتتە مۇقەددەس پەرىشتىنىڭ بىرى‪.‬‬ ‫‪ 16‬شۇنىڭدىن كېيىن ئۇالر ھەر ئىككىلىسى ئاۋارە بولۇپ ‪ ،‬يۈزلىرىگە يىقىلدى‪.‬‬ ‫‪ 17‬لېكىن ‪ ،‬ھەزرىتى ئەيسا ئۇالرغا‪ - :‬قورقماڭالر ‪ ،‬چۈنكى ئۇ سىلەرگە ياخشى بولىدۇ‪ .‬شۇڭا خۇدانى مەدھىيىلە‪.‬‬ ‫‪ 18‬چۈنكى ‪ ،‬مەن ھېچقانداق ياخشىلىقىم ئۈچۈن ئەمەس ‪ ،‬بەلكى خۇدايىمىزنىڭ ئىرادىسى بىلەن كەلدىم‪ .‬شۇڭا ئۇنى مەڭگۈ مەدھىيىلەيمىز‪.‬‬ ‫‪ 19‬بۇ كۈنلەردە مەن سىلەرگە كۆرۈندۈم‪ .‬لېكىن مەن يېمىدىم ‪ ،‬ئىچمىدىم ‪ ،‬ئەمما بىر كۆرۈنۈشنى كۆردىڭىز‪.‬‬ ‫‪ 20‬شۇڭا ‪ ،‬خۇداغا شۈكۈر ئېيتىڭالر ‪ ،‬چۈنكى مەن مېنى ئەۋەتكەن كىشىنىڭ يېنىغا بارىمەن‪ .‬ئەمما قىلىنغان ئىشالرنىڭ ھەممىسىنى كىتابقا يېزىڭ‪.‬‬ ‫‪ 21‬ئۇالر ئورنىدىن تۇرۇپ ‪ ،‬ئۇنى كۆرمىدى‪.‬‬ ‫‪ 22‬ئاندىن ‪ ،‬ئۇالر خۇدانىڭ ئۇلۇغ ۋە ئېسىل ئىشلىرىنى ۋە پەرۋەردىگارنىڭ پەرىشتىسىنىڭ ئۇالرغا قانداق كۆرۈنگەنلىكىنى ئىقرار قىلدى‪.‬‬ ‫‪-13‬باب‬


‫‪ 1‬ئاندىن توبىت خۇشاللىق دۇئاسى يېزىپ مۇنداق دېدى‪« :‬مەڭگۈ ياشايدىغان خۇداغا مۇبارەك بولسۇن ‪ ،‬ئۇنىڭ پادىشاھلىقىغا مۇبارەك بولسۇن‪.‬‬ ‫‪ 2‬چۈنكى ئۇ بااليىئاپەت قىلىدۇ ‪ ،‬رەھىم قىلىدۇ‪ .‬ئۇ دوزاخقا چۈشۈپ ‪ ،‬قايتا تىرىلىدۇ‪.‬‬ ‫‪ 3‬ئەي ئىسرائىلالر ‪ ،‬ئۇنى يەھۇدىي ئەمەسلەر ئالدىدا ئېتىراپ قىلغىن ‪ ،‬چۈنكى ئۇ بىزنى ئارىسىغا تارقاتتى‪.‬‬ ‫‪ 4‬ئۇ يەردە ئۆزىنىڭ ئۇلۇغلۇقىنى جاكارالڭ ۋە ئۇنى تىرىكلەرنىڭ ئالدىدا مەدھىيىلەڭ ‪ ،‬چۈنكى ئۇ بىزنىڭ رەببىمىز ‪ ،‬ئۇ مەڭگۈ ئاتىمىز خۇدادۇر‪.‬‬ ‫‪ 5‬ئۇ بىزنىڭ گۇناھلىرىمىز ئۈچۈن بىزنى قامچىاليدۇ ‪ ،‬يەنە رەھىم قىلىدۇ ۋە بىزنى تارقاقالشتۇرغان بارلىق مىللەتلەردىن يىغىدۇ‪.‬‬ ‫‪ 6‬ئەگەر پۈتۈن ۋۇجۇدىڭىز ۋە پۈتۈن زېھنىڭىز بىلەن ئۇنىڭغا يۈزلىنىپ ‪ ،‬ئۇنىڭ ئالدىدا توغرا مۇئامىلە قىلسىڭىز ‪ ،‬ئۇ سىزگە يۈزلىنىدۇ ۋە يۈزىنى سىزدىن يوشۇرمايدۇ‪ .‬شۇڭا ئۇنىڭ سىز‬ ‫بىلەن نېمە ئىش قىلىدىغانلىقىنى كۆرۈڭ ھەمدە ئۇنى پۈتۈن ئاغزىڭىز بىلەن ئىقرار قىلىڭ ۋە قۇدرەتلىك رەببىنى مەدھىيىلەپ ‪ ،‬مەڭگۈلۈك پادىشاھنى مەدھىيىلەڭ‪ .‬ئەسىردىكى زېمىنىمدا ئۇنى‬ ‫مەدھىيىلەيمەن ‪ ،‬ئۇنىڭ كۈچ‪-‬قۇدرىتىنى ۋە ئۇلۇغلۇقىنى گۇناھكار بىر مىللەتكە جاكاراليمەن‪ .‬ئەي گۇناھكارالر ‪ ،‬بۇرۇلۇڭالر ۋە ئۇنىڭ ئالدىدا ئادالەت قىلىڭالر ‪ ،‬ئۇ سىزنى قوبۇل قىالمدۇ‬ ‫ۋە سىزگە رەھىم قىالمدۇ؟‬ ‫‪ 7‬خۇدايىمنى مەدھىيىلەيمەن ‪ ،‬روھىم ئەرشنىڭ پادىشاھىنى مەدھىيىلەپ ‪ ،‬ئۇنىڭ ئۇلۇغلۇقىدىن خۇشال بولىدۇ‪.‬‬ ‫‪ 8‬ھەممە ئادەم سۆزلىسۇن ‪ ،‬ئۇنىڭ ھەققانىيلىقى ئۈچۈن ھەممەيلەن ئۇنى ماختىسۇن‪.‬‬ ‫‪ 9‬ئەي يېرۇسالېم ‪ ،‬مۇقەددەس شەھەر ‪ ،‬ئۇ سېنى بالىلىرىڭنىڭ ئىشلىرى ئۈچۈن قىينايدۇ ۋە ياخشىالرنىڭ ئوغۇللىرىغا يەنە رەھىم قىلىدۇ‪.‬‬ ‫‪ 10‬پەرۋەردىگارغا ھەمدۇسانا ئېيتىڭالر ‪ ،‬چۈنكى ئۇ ياخشىدۇر‪ .‬مەڭگۈلۈك پادىشاھنى مەدھىيىلەڭ ‪ ،‬ئۇنىڭ چېدىرى سىزدە خۇشاللىق بىلەن قايتا قۇرۇلسۇن ‪ ،‬ئۇ يەردە ئەسىرلەر‬ ‫بولغانالرنى خۇشال قىلسۇن ۋە ئۇ يەردە مەڭگۈ سۆيگۈسى بار‪ .‬بۇ ئېچىنىشلىق‪.‬‬ ‫‪ 11‬نۇرغۇن دۆلەتلەر يىراقتىن پەرۋەردىگار خۇدانىڭ نامىغا قولىدا سوۋغات ‪ ،‬ھەتتا ئەرشنىڭ پادىشاھىغا سوۋغا قىلىدۇ‪ .‬بارلىق ئەۋالدالر سېنى خۇشاللىق بىلەن مەدھىيلەيدۇ‪.‬‬ ‫‪ 12‬سېنى ئۆچ كۆرىدىغانالرنىڭ ھەممىسى لەنەتكە ئۇچرايدۇ ‪ ،‬سېنى مەڭگۈ سۆيىدىغانالرنىڭ ھەممىسى بەختلىك بولىدۇ‪.‬‬ ‫‪ 13‬ئادىلنىڭ بالىلىرى ئۈچۈن خۇشال بولۇڭالر ۋە خۇشال بولۇڭالر ‪ ،‬چۈنكى ئۇالر بىر يەرگە يىغىلىپ ‪ ،‬ھەققانىي ئادەم پەرۋەردىگارغا بەخت تىلەيدۇ‪.‬‬ ‫‪ 14‬ئەي سېنى سۆيىدىغانالر نەقەدەر بەختلىك! چۈنكى ئۇالر سېنىڭ تىنچلىقىڭدىن خۇشال بولىدۇ‪ .‬چۈنكى ئۇالر سېنىڭ شان‪-‬شەرىپىڭنى كۆرگەندىن كېيىن ‪ ،‬سەن ئۈچۈن خۇشال بولىدۇ‬ ‫ۋە مەڭگۈ خۇشال بولىدۇ‪.‬‬ ‫جېنىم ئۇلۇغ پادىشاھ خۇداغا بەخت ئاتا قىلسۇن‪.‬‬ ‫‪ 16‬يېرۇسالېم ياقۇت ‪ ،‬زۇمرەت ۋە قىممەتلىك تاشالر بىلەن سېلىنىدۇ‪ .‬تاملىرىڭىز ‪ ،‬مۇنارلىرىڭىز ۋە جەڭلىرىڭىز ساپ ئالتۇن بىلەن سېلىنىدۇ‪.‬‬ ‫‪ 17‬يېرۇسالېمنىڭ كوچىلىرىغا بېرىل ‪ ،‬كاربون ۋە ئوفىرنىڭ تاشلىرى ياسالدى‪.‬‬ ‫‪ 18‬ئۇنىڭ بارلىق كوچىلىرى‪« :‬ئاللۇيا! ئۇالر ئۇنى مەدھىيىلەپ‪« :‬ئۇنى مەڭگۈ مەدھىيلىگەن خۇداغا مۇبارەك بولسۇن!‬ ‫‪-14‬باب‬ ‫‪ 1‬شۇنىڭ بىلەن توبىت خۇدانى مەدھىيىلەشنى ئاخىرالشتۇردى‪.‬‬ ‫‪ 2‬ئۇ سەككىز ئەللىك ياشتا بولۇپ ‪ ،‬سەككىز يىلدىن كېيىن ئۇنىڭغا ئەسلىگە كەلتۈرۈلدى‪ .‬ئۇ سەدىقە قىلدى ‪ ،‬ئۇ پەرۋەردىگار خۇدادىن قورقۇپ ‪ ،‬ئۇنى مەدھىيىلىدى‪.‬‬ ‫‪ 3‬ئۇ قېرىغاندا ئوغلىنى ۋە ئوغلىنىڭ ئوغۇللىرىنى چاقىرىپ ‪ ،‬ئۇنىڭغا‪« :‬ئوغلۇم ‪ ،‬بالىلىرىڭنى ئېلىپ كەت! چۈنكى ‪ ،‬مەن قېرىپ ‪ ،‬بۇ ھاياتتىن ئايرىلىشقا تەييارمەن‪.‬‬ ‫‪ 4‬ئوغلۇم مېدىياغا كىرىڭ ‪ ،‬چۈنكى مەن يۇنۇس پەيغەمبەر نىنەۋىنىڭ ئېيتقانلىرىنىڭ ئاغدۇرۇلۇشىغا ئىشىنىمەن‪ .‬ھەمدە بىر مەزگىل تىنچلىق تاراتقۇدا بولىدۇ‪ .‬قېرىنداشلىرىمىزنىڭ بۇ‬ ‫ياخشى يەردىن يەر يۈزىگە چېچىلىپ يۈرۈشى كېرەك‪ .‬يېرۇسالېم ۋەيران بولىدۇ ‪ ،‬ئۇنىڭدىكى خۇدانىڭ ئۆيى كۆيۈپ كېتىدۇ ۋە بىر مەزگىل ۋەيران بولىدۇ‪.‬‬ ‫‪ 5‬شۇنىڭ بىلەن ‪ ،‬خۇدا ئۇالرغا رەھىم‪-‬شەپقەت قىلىدۇ ۋە ئۇالرنى زېمىنغا ئېلىپ كىرىدۇ ۋە ئۇالر بۇ يەرگە ئىبادەتخانا سالىدۇ‪ .‬ئۇنىڭدىن كېيىن ‪ ،‬ئۇالر تۇتقۇن قىلىنغان جايالرنىڭ‬ ‫ھەممىسىدىن قايتىپ كېلىپ ‪ ،‬يېرۇسالېمنى شان‪-‬شەرەپ بىلەن قۇرىدۇ ‪ ،‬خۇدانىڭ ئۆيى ئۇنىڭدا پەيغەمبەرلەر ئېيتقاندەك ئۇلۇغۋار بىنا بىلەن مەڭگۈ سېلىنىدۇ‪.‬‬ ‫‪ 6‬ھەممە خەلق بۇرۇلۇپ ‪ ،‬پەرۋەردىگار خۇدادىن ھەقىقىي قورقىدۇ ۋە بۇتلىرىنى دەپنە قىلىدۇ‪.‬‬ ‫‪ 7‬شۇنىڭ بىلەن ھەممە مىللەتلەر پەرۋەردىگارنى مەدھىيىلەيدۇ ‪ ،‬ئۇنىڭ خەلقى خۇدانى ئېتىراپ قىلىدۇ ‪ ،‬پەرۋەردىگار ئۆز خەلقىنى ئۇلۇغاليدۇ‪ .‬رەببىمىز خۇدانى ھەقىقەت ۋە ئادالەت‬ ‫بىلەن سۆيىدىغانالرنىڭ ھەممىسى خۇشال بولۇپ ‪ ،‬قېرىنداشلىرىمىزغا رەھىم‪-‬شەپقەت قىلىدۇ‪.‬‬ ‫‪ 8‬ئوغلۇم ‪ ،‬توققۇزىدىن ئايرىلغىن ‪ ،‬چۈنكى يۇنۇس پەيغەمبەر ئېيتقان سۆزلەر چوقۇم ئەمەلگە ئاشىدۇ‪.‬‬ ‫‪ 9‬لېكىن ‪ ،‬تەۋرات قانۇنى ۋە ئەمرلەرگە ئەمەل قىلىڭالر‪.‬‬ ‫‪ 10‬مېنى اليىق دەپنە قىلغىن ‪ ،‬ئاناڭ مەن بىلەن بىللە‪ .‬ئەمما ئەمدى ‪ Nineve‬دا تۇرماڭ‪ .‬ئېسىمدە قېلىشىچە ‪ ،‬ئوغلۇم ‪ ،‬ئاماننىڭ ئۇنى تەربىيىلەپ چىققان ئاچىياخارۇسنى قانداق بىر‬ ‫تەرەپ قىلغانلىقى ‪ ،‬نۇردىن ئۇنى قاراڭغۇلۇققا قانداق ئېلىپ كەلگەنلىكى ۋە ئۇنى يەنە قانداق مۇكاپاتلىغانلىقى ئېسىڭىزدە بولسۇن‪ .‬ماناسېس سەدىقە قىلدى ۋە ئۇالر ئۈچۈن تەييارلىغان‬ ‫ئۆلۈم توزاقلىرىدىن قۇتۇلدى ‪ ،‬ئەمما ئامان قىلتاققا چۈشۈپ ھاالك بولدى‪.‬‬ ‫‪ 11‬شۇڭا ‪ ،‬ئوغلۇم ‪ ،‬ھازىر سەدىقە نېمە ئىش قىلىدىغانلىقى ۋە ھەققانىيلىقنىڭ قانداق بولىدىغانلىقىنى ئويالڭ‪ .‬ئۇ بۇ گەپلەرنى قىلىپ بولغاندىن كېيىن ‪ ،‬يۈز سەككىز ئەللىك ياشقا كىرگەن‬ ‫كارىۋاتتىكى ئەرۋاھتىن ۋاز كەچتى‪ .‬ئۇنى ھۆرمەت بىلەن دەپنە قىلدى‪.‬‬ ‫‪ 12‬ئانىسى ئاننا ئۆلگەندىن كېيىن ‪ ،‬ئۇنى دادىسى بىلەن بىللە دەپنە قىلدى‪ .‬ئەمما توبىياس ئايالى ۋە بالىلىرى بىلەن ئېكباتانغا قېيناتىسى راگۇئېلغا كەتتى‪.‬‬ ‫‪ 13‬ئۇ يەردە شەرەپ بىلەن قېرىپ ‪ ،‬دادىسى بىلەن قېينانىسىنى ھۆرمەت بىلەن دەپنە قىلدى ‪ ،‬ئۇ ئۇالرنىڭ مال‪-‬مۈلۈكلىرىگە ۋە دادىسى توبىتقا ۋارىسلىق قىلدى‪.‬‬ ‫‪ 14‬ئۇ مېدىيادىكى ئېكباتاندا يۈز يەتتە يىگىرمە ياشتا ۋاپات بولدى‪.‬‬ ‫‪ 15‬لېكىن ئۇ ئۆلۈشتىن ئىلگىرى ‪ ،‬نابۇكودونوسور ۋە ئاسسېرۇس تەرىپىدىن تارتىۋېلىنغان نىنەۋىنىڭ ھاالك بولغانلىقىنى ئاڭلىدى‪ .‬ئۇ ئۆلۈشتىن ئىلگىرى نىنەۋىدىن خۇشال بولدى‪.‬‬


Turn static files into dynamic content formats.

Create a flipbook
Issuu converts static files into: digital portfolios, online yearbooks, online catalogs, digital photo albums and more. Sign up and create your flipbook.