Astû ien fen myn folk dy’t troch dy earm is, jild liene, dû scilst him net as woekerman wêze, en dû scilst him gjin woeker oplizze. Exodus 22:25
stekst. Hwent de earme scil nea ophâlde út it lân: dêrom gebea ik dy, sizzende: Dû scilst dyn hân wiid iepenje foar dyn broer, foar dyn earmen en foar dyn behoeftigen yn dyn lân. Deuteronomium 15:1-11
En dû scilst in earme net oansjen foar syn saak. Exodus 23:3 Dû scilst it oardiel fen jins earmen net wrakselje foar syn saak. Mar it saunde jier scilstû it rêste litte en stillizze; dat de earmen fen jins folk ite meije; Sa scilstû dwaen mei dyn wyngert en mei dyn olivehôf. Exodus 23:6,11 En dû scilst jins wyngert net rimje, en alle druven fan jins wyngert net sammelje; dû scilst se litte foar de earme en frjemde: Ik bin de Heare dyn God. Dû scilst gjin ûngerjuchtichheit dwaen yn it oardiel: dû scilst de persoan fan 'e earme net achtsje, noch de persoan fan 'e machtigen earje, mar yn gerjochtichheid scilstû dyn neiste oardielje. Leviticus 19:10,15 En astû de rispinge fan dyn lân rispje, scilstû de hoeken fan dyn fjild net skjin meitsje astû rispje, en dû scilst gjin rispinge fan dyn rispinge sammelje; bin de Heare dyn God. Leviticus 23:22 As jins broer earm wurden is en hwat fen syn besit forkoft hat, en as ien fen syn sibben komt om it to lossen, den scil er forlosse hwet syn broer forkoft. En as dyn broer earm wurden is en mei dy yn ferfal rekke is; den scilstû him helpe: ja, al is er in frjemdling of bywenner; dat er by dy wenje mei. En as dyn broer, dy't by dy wennet, earm wurdt en oan dy ferkocht wurdt; dû scilst him net twinge om as tsjinstfeint to tsjinjen, mar as hierfeint en as bywenner scil er by dy wêze en dy tsjinje oant it jubeljier ta; bern mei him, en hy scil weromkomme ta syn eigen slachte, en nei it erfskip fen syn âffears scil er weromkomme. En as in frjemdling of frjemdling ryk wurdt troch dy, en dyn broer dy't by him wennet earme wurden, en himsels ferkeapet oan de frjemdling of bywenneling by dy, of oan 'e foarrie fan 'e frjemdling syn famylje, dan kin er ferlost wurde. wer; ien fan syn bruorren mei him losse: itsij syn omke, of syn omke syn soan, kin losse him, of eltsenien dy't neist besibbe oan him út syn famylje kin losse him; of as er kin, scil er himsels forlosse. Leviticus 25:25,35,39-41,47 Oan 'e ein fan elke sân jier silst in frijlitting meitsje. En dit is de wize fan 'e frijlitting: elke skuldeasker dy't syn neiste wat lient, scil it frijlitte; hy scil it net easkje fen syn neiste, noch fen syn broer; hwent it hjit de frijlitting fan de Heare. Fan in frjemdling scilstû it wer opeaskje: mar hwat dyn is mei dyn broer, scil dyn hân loslitte; Besparje as der gjin earme ûnder jimme wêze sil; hwent de Heare scil dy tige seingje yn it lân dat de Heare dyn God dy jowt ta in erfskip om it yn besit te hawwen; dei. Hwent de Heare dyn God seinget dy, lyk as Er dy tasein hat; en dû scilst regearje oer in protte heidenen, mar hja scille net oer dy regearje. 7 As der ûnder jimme in earme is út ien fen jins broerren binnen ien fen jins poarten yn dyn lân, dat de Heare dyn God dy jowt, dû scilst dyn hert net ferhurde, noch dyn hân slute foar dyn earme broer: mar dû scilst dyn iepen meitsje. hân wijd oan him, en scil him grif genôch liene foar syn need, yn wat er wol. Pas op, dat der gjin gedachte is yn jins goddeleaze hert, sizzende: It sânde jier, it jier fan frijlitting, is foarby; en wês kwea dyn each tsjin dyn earme broer, en do jowst him neat; en hy rôp tsjin dy ta de Heare, en it wier sûnde foar dy. Dû scilst him wis jaen, en jins hert scil net bedarje astû him jowst, om't de Heare dyn God dy seingje scil yn al dyn wurken en yn alles hwerstû dyn hân oan
En as de man earm is, scilstû net sliepe mei syn pân: Yn alle gefallen scilstû him it pân wer oerjaan as de sinne ûndergiet, dat er yn syn eigen klean sliepe mei en dy seingje; en it scil gerjochtichheid wêze dy foar it oantlit des Heare dyn God. Dû scilst in hierfeint dy't earm en needich is net ûnderdrukke, of hy is fan dyn bruorren of fan dyn frjemdlingen dy't yn dyn lân binne binnen dyn poarten: Op syn dei scilstû him syn lean jaan, en de sinne scil net ûndergean op it; hwent hy is earm, en hy set syn hert derop, dat er net tsjin dy ta de Heare roppe, en it is sûnde foar dy. Deuteronomium 24:12-15 De Heare makket earm en makket ryk: Hy bringt leech en ferheft. Hy ferheft de earmen út it stof, en ferheft de bidler út 'e donghoop, om se ûnder foarsten te setten en har de troan fan' e hearlikheit te ervjen: hwent de pylders fan 'e ierde binne des Heare, en Hy hat de wrâld op harren. 1 Samuël 2:7-8 Lykas de dagen wêryn't de Joaden rêsten fan har fijannen, en de moanne dy't har keard wie fan fertriet ta freugde, en fan rou yn in goede dei: dat se har dagen meitsje soene fan feest en freugde, en fan it stjoeren fan dielen nei de oare , en jeften oan 'e earmen. Ester 9:22 Mar hy rêdt de earmen út it swird, út har mûle en út 'e hân fan 'e machtigen. Sa hat de earme hope, en ûngerjuchtichheit stoppet har mûle. Sjuch, lokkich is de man dy't God terjochtet; ferachtsje dêrom de tuchtiging fan 'e Almachtige net: hwent hy makket sear en bindet, hy ferwûnt, en syn hannen meitsje heil. Job 5:15-18 Hwent hy hat de earmen ûnderdrukt en forlitten; hwent hy hat mei geweld in hûs weinommen dat er net boud hat; Wis, hy scil gjin stilte yn syn búk fiele, hy scil net rêde fan hwet er winske. Job 20:19-20 Doe't it ear my hearde, doe seinge it my; en do't it each my seach, joech it my tsjûgenis: Om't ik de earmen dy't skriemde, en de wees, en dy't gjinien hie om him te helpen, rêden. De seining fan 'e dy't ree wie om te ferdwinen kaam oer my: en ik liet it hert fan 'e widdo sjonge fan blydskip. Ik die gerjochtichheid oan, en it beklaaide my: myn oardiel wie as in mantel en in mantel. Ik wie eagen foar de blinen, en fuotten wie ik foar de kreupelen. Ik wie in heit foar de earmen: en de saak dy't ik net wist, socht ik út. En ik bruts de kaken fan 'e goddeleazen, en skuorde de bút út syn tosken. Job 29:11-17 Sjuch, God is machtich en ferachtet gjinien: Hy is machtich yn krêft en wiisheid. Hy bewarret it libben fan 'e goddeleazen net, mar jout rjocht oan 'e earmen. Hy lûkt syn eagen net werom foar de rjuchtfeardigen, mar by keningen sitte se op 'e troan; ja, Hy stelt se fêst foar ivich, en hja binne ferheven. En as se yn keatlingen bûn binne en fêsthâlden wurde yn koaren fan ellinde; Dan lit er hjarren hjar wirk toand, en hjar oertrêdings dy't hja oertsjûge hawwe. Hy iepenet ek harren ear foar tucht, en gebea dat hja weromkomme fan ûngerjuchtichheit. As se harke en Him tsjinje, sille se har dagen trochbringe yn foarspoed, en har jierren yn wille. Mar as hja net hearre, scille hja omkomme troch it swird, en hja scille stjerre sûnder kennis. Mar de skynhilligen yn it hert heapje grime: se skrieme net as er se bindet. Se stjerre yn 'e jeugd, en har libben is ûnder de ûnreinen. Hy rêdt de earmen
yn syn ellinde, en iepenet har earen yn ûnderdrukking. Job 36:5-15 Hwent de behoeftigen scil net altyd forgetten wirde; Psalmen 9:18 Hwerom steansto fierren, o Heare? hwerom ferbergstû dy yn tiden fan need? De goddeleaze yn syn grutskens ferfolget de earmen: lit se nommen wurde yn 'e yntelliginsje dy't se har foarsteld hawwe. Hwent de goddeleaze prakkesearret oer de winsk fan syn hert, en seinget de begeardige, dêr't de Heare in ôfgriis fan hat. De goddeleaze, troch de grutskens fan syn oantlit, sil net sykje nei God: God is net yn al syn gedachten. Syn wegen binne altyd slim; jins oardielen binne fier boppe út syn oantlit: al syn fijannen, hy sûget se. Hy hat yn syn hert sein: Ik scil my net wankelje, hwent ik scil nea yn tsjinslach wêze. Syn mûle is fol flok en bedrog en bedrog: ûnder syn tonge is ûnheil en idelheid. Hy sit yn 'e skûlplakken fan 'e doarpen: yn 'e geheime plakken fermoarde er de ûnskuldigen: syn eagen binne yn 't geheim rjochte op 'e earmen. Hy leit temûk as in liuw yn syn kûle: hy leit op 'e loer om de earmen te fangen: hy pakt de earme, as er him yn syn net lûkt. Hy krûpt en fernederet him, dat de earmen falle meie troch syn sterke. Hy hat yn syn hert sein: God is fergetten; Hy ferberget syn oantlit; hy sil it noait sjen. Gean oerein, o Heare; O God, hef jins hân op: ferjit de nederige net. Wêrom ferachtsje de goddeleazen God? hy hat yn syn hert sein: Jo sille it net easkje. Do hast it sjoen; hwent dû sjochst ûnheil en wrok, om it mei dyn hân to forjildjen; dû bist de helper fen de heitleazen. Brek dû de earm fan 'e goddeleaze en de kweade minske: sykje syn goddeleazen oant jo gjinien fine. De Heare is kening yn ivichheit: de heidenen binne omkommen út syn lân. Heare, Jo hawwe heard de begearte fan 'e nederige: Jo sille tariede harren hert, Jo sille meitsje jins ear te hearren; Psalmen 10
Mar ik bin earm en fertrietlik: lit jins heil, o God, my yn 'e hichte sette. Hwent de Heare harket de earmen, en forachtet syn finzenen net. Psalmen 69:29,33 Mar ik bin earm en behoeftig: meitsje hastich nei my, o God, do bist myn help en myn ferlosser; O Heare, wachtsje net. Psalmen 70:5 Hy scil jins folk rjuchtsje mei gerjuchtichheit, en jins earmen mei rjucht. Psalmen 72:2 Hy scil de earmen fen it folk rjuchtsje, Hy scil de bern fen 'e behoeftigen rêde, en de ûnderdrukker scil er ferneatigje. Hwent hy scil de behoeftigen rêde as er ropt; ek de earmen en dy't gjin helper hat. Hy scil de earmen en behoeftigen sparje, en de sielen fen 'e behoeftigen. Psalmen 72:4,12-13 O jow de siel fan jins tortelduif net oan 'e mannichte fen 'e goddeleazen; ferjit de gemeinte fen jins earmen net foar altyd. Lit de ûnderdrukten net skamje weromkomme, lit de earmen en behoeftigen jins namme priizgje. Psalmen 74:19,21 Ferdigje de earmen en heitleazen: doch rjocht oan 'e ellinde en behoeftige. Rêd de earmen en behoeftigen, ferlos se út 'e hân fan 'e goddeleazen. Psalmen 82:3-4 Bûg jins ear, Heare, hear my, hwent ik bin earm en needich. Psalmen 86:1 Dochs set er de earmen op 'e hichte út 'e ellinde, en makket him slachten as in keppel. Psalmen 107:41
Dy earme rôp, en de Heare hearde him, en forloste him út al syn benaudens. Psalmen 34:6
Hwent ik bin earm en needich, en myn hert is yn my ferwûne. Ik bin fuort as it skaad as it delkomt: ik wurdt op en del smiten as de sprinkhaan. Myn knibbels binne swak troch it fêstjen; en myn flêsk forfalt fan fet. Ik bin hjarren ek ta smaad wurden: do't hja my seagen, skodden hja de holle. Help my, Heare myn God, rêd my nei jins genede, dat hja witte meije dat dit jins hân is; datstû it dien hast, Heare. Lit se flokke, mar seingje jo: as se opsteane, lit se har skamje; mar lit jins tsjinstfeint bliid wêze. Lit myn fijannen klaaid wurde mei skamte, en lit se harsels bedekke mei har eigen betizing, as mei in mantel. Ik scil de Heare tige priizgje mei myn mûle; ja, ik scil him priizgje ûnder de mannichte. Hwent hy scil stean oan 'e rjochterhân fen 'e earmen, om him to rêdden fen dyjingen dy't syn siele foroardielje. Psalmen 109:22-31
Al myn bonken scille sizze: Heare, hwa is Jo lyk, dy't de earme forlost fen 'e dy't him to sterk is, ja, de earme en de behoeftige fen 'e dy't him fordjerret? Psalmen 35:10
Hy hat ferspraat, hy hat jûn oan 'e earmen; syn gerjuchtichheit is yn ivichheit; syn hoarn scil mei eare ferheven wirde. Psalmen 112:9
De goddeleazen hawwe it swird útlutsen, en hjar bôge bûgd, om de earmen en behoeftigen del te smiten, en deadzjen dy't oprjocht binne. Psalmen 37:14
Hy ferheft de earmen út it stof, en tilt de behoeftigen út 'e dong; Psalmen 113:7
Fanwege de ûnderdrukking fan 'e earmen, om it suchtsjen fan' e behoeftigen, sil Ik no oerein komme, seit de Heare; Ik sil him yn feilichheid sette foar him dy't him opblaast. Psalmen 12:5 Jimme hawwe skande de rie fen 'e earmen, hwent de Heare is syn taflecht. Psalmen 14:6
Mar ik bin earm en needich; dochs tinkt de Heare oan my: do bist myn help en myn ferlosser; wês net te wachtsjen, o myn God. Psalmen 40:17 Lokkich is hy dy't de earmen ynsjocht: de Heare scil him rêde yn 'e tiid fan need. Psalmen 41:1 Dyn gemeinte hat dêr wenne: Jo, o God, hawwe ré makke fan jins goedens foar de earmen. Psalmen 68:10
Ik scil hjar foarried oerfloedich seingje: hjar earmen scil ik mei brea sêdje. Psalmen 132:15 Ik wit dat de Heare de saak fan 'e ellinde en it rjocht fan 'e earmen ûnderhâlde sil. Psalmen 140:12 Gean nei de mier, do sleauwe; besjoch har wegen, en wês wiis: dy't gjin gids, opsichter, of oerste hat, foar har fleis yn 'e simmer foarsjocht, en har iten sammelet yn 'e rispinge. Hoe lang silsto sliepe, o sleauwe? wannear silsto út dyn sliep opstean? Noch in bytsje sliep, in bytsje sliep, in bytsje fold fan 'e hannen om te sliepen: Sa sil dyn earmoed komme as ien dy't reizget, en dyn gebrek as in wapene man. Spreuken 6:6-11
Hy wurdt earm dy't mei in slap hân omgiet, mar de hân fan 'e warbere makket ryk. De rykdom fan 'e rike is syn sterke stêd: de ferneatiging fan 'e earmen is har earmoed. Spreuken 10:4,15
earmoed komme as in reizgjende; en dyn need as in wapene man. Spreuken 24:30-34
D'r is dy't himsels ryk makket, mar neat hat: d'r is dy't himsels earm makket, mar dochs grutte rykdom hat. It losjild foar it libben fan in minske is syn rykdom: mar de earme heart gjin bestraffing. Earmoede en skande sil wêze foar wa't tucht wegeret; In protte iten is yn 'e bewurking fan 'e earmen: mar d'r is dat ferneatige wurdt fanwege gebrek oan oardiel. Spreuken 13:7-8,18,23
In earme man dy't de earmen ûnderdrukt, is as in sweepende rein dy't gjin iten oerlit. Better is de earme dy't yn syn oprjuchtheid wandelt, as wa't pervers is yn syn wegen, al is er ryk. Wa't troch woeker en ûnrjochtfeardich gewin syn goed fergruttet, dy scil it sammelje foar him dy't meilijen mei de earmen hat. De rike man is wiis yn syn eigen oermoed; mar de earme dy't forstân hat, ûndersiket him. As in brûsjende liuw en in brûzjende bear; sa is in goddeleaze hearsker oer it earme folk. Dy't syn lân bebouwt, scil brea hawwe oerfloed: mar dy't idel persoanen efterfolget, scil earmoed genôch hawwe. Dy't him haast om ryk te wurden, hat in kwea each, en tinkt net dat earmoede oer him komme sil. Dy't de earmen jowt, sil net ûntbrekke: mar dy't syn eagen ferberget, sil in protte flok hawwe. Spreuken 28:3,6,8,11,15,19,22,27
De earme wurdt hate sels fan syn eigen neiste, mar de rike hat in protte freonen. Dy't syn neiste ferachtet, sûndiget: mar dy't genede hat oer de earmen, lokkich is er. Dy't de earme ûnderdrukt, smaet syn Maker, mar dy't him eare hat barmhertichheit oer de earmen. Spreuken 14:20-21,31
De rjuchtfeardige achtet de saak fen 'e earmen, mar de goddeleaze achtet it net to witten. De earme en de bedrieger komme byinoar: de Heare makket har beide eagen ljocht. De kening dy't de earmen trou oardielet, syn troan sil fêststeld wurde foar altyd. Spreuken 29:7,13-14
Wa't de earme spot, smaet syn Maker; Spreuken 17:5
Twa dingen haw ik fan dy easke; wegerje my se net foar't ik stjer. Ferwiderje idelheid en leagens fier fan my ôf: jou my gjin earmoed noch rykdom; fied my mei iten dat my geskikt is, dat ik net fol wêze en dy ferkenne en sizze: Hwa is de Heare? of dat ik earm bin en stelle, en de namme fan myn God omdôch nim. Der is in generaasje, waans tosken binne as swurden, en har kaaktosken as messen, om de earmen út 'e ierde te fortarre, en de behoeftigen út 'e minsken. Spreuken 30:7-9,14
D'r is dat ferspraat en dochs groeit; en d'r is dy't mear efterhâldt as it gaadlik is, mar it oanstriidt ta earmoed. Spreuken 11:24
De earmen brûke ferbetteringen; mar de rike antwurdet rûch. Spreuken 18:23 Better is de earme dy't wandelt yn syn oprjuchtichheit, as in dwaas op syn lippen, en is in dwaas. Rykdom makket in protte freonen; mar de earme is skieden fan syn neiste. Alle bruorren fan 'e earmen haatsje him: hoefolle mear geane syn freonen fier fan him ôf? hy forfolget se mei wurden, mar se hawwe him wol. Dy't meilijen hat oer de earmen, lient de Heare; en hwet er jown hat, scil er him wer betelje. De winsk fan in minske is syn goedertichheid: en in earme is better as in liger. Spreuken 19:1,4,7,17,22 Leafst net sliepe, datstû net yn earmoed komme; doch dyn eagen iepen, en dû scilst sêd wurde mei brea. Spreuken 20:13 Wa't syn earen tahâldt foar it roppen fan 'e earmen, dy scil sels skrieme, mar net heard wurde. Wa't fan wille hâldt, sil in earm wêze: wa't wyn en oalje hâldt, sil net ryk wêze. Spreuken 21:13,17 Ryk en earm komme byinoar: de Heare is de Maker fan allegearre. De rike hearsket oer de earmen, en de liener is tsjinstfeint fan 'e jildsjitter. Dy't in oerfloedich each hat, sil seinge wirde; hwent hy jowt fen syn brea oan 'e earmen. Dy't de earmen ûnderdrukt om syn rykdom te fergrutsjen, en dy't oan 'e rike jowt, scil wis misse. Berôvje de earmen net, om't hy earm is, en ûnderdrukke de ellinde net yn 'e poarte: Spreuken 22:2,7,9,16,22 Wês net ûnder wynbibbers; ûnder oproerige flêskflesters: Hwent de dronkaard en de sulver scil yn earmoed komme, en slaperigheid scil in man beklaaie mei lappen. Spreuken 23:2021 Ik gyng troch it fjild fan 'e luien, en by de wyngert fan 'e man sûnder ferstân; En sjuch, it waerd allegearre oerwoeksen mei toarnen, en nettels hienen it gesicht bedutsen, en de stiennen muorre derfan wie ôfbrutsen. Doe seach ik, en betocht it goed: ik seach derop en krige ynstruksje. Noch in bytsje sliep, in bytsje sliep, in bytsje hannen fold om te sliepen: Sa sil dyn
Iepenje dyn mûle, oardielje rjochtfeardich, en pleitsje de saak fan 'e earmen en behoeftigen. Hja stekt de hân út nei de earmen; ja, hja stekt de hannen út nei de needlingen. Spreuken 31:9,20 Better is in earm en in wiis bern as in âlde en dwaze kening, dy't net mear oankundige wurde sil. Hwent út 'e finzenis komt er ta kening; hwent ek wa't yn syn keninkryk berne wirdt earm. Prediker 4:13-14 As jo de ûnderdrukking fan 'e earmen en in gewelddiedich ferdraaiing fan oardiel en gerjochtichheid sjogge yn in provinsje, ferwûnderje dan net oer de saak: hwent wa't heger is as de heechste, achtet; en der binne heger as hja. Prediker 5:8 Want wat hat de wize mear as de dwaas? hwat hat de earme, dy't wit to rinnen foar de libbenen? Prediker 6:8 Dizze wiisheid haw ik ek sjoen ûnder de sinne, en it like my grut: d'r wie in lytse stêd en in pear minsken dêryn; en der kaem in greate kening tsjin it, en belegere it, en boude greate bolwurken der tsjin; dochs tocht gjin minske oan dy selde earme man. Doe sei ik: Wysheid is better as krêft; lykwols wurdt de wiisheid fan 'e earme ferachte, en syn wurden wurde net heard. De wurden fan wizen wurde yn stilte mear heard as de gjalp fan 'e hearsket ûnder dwazen. Wysheid is better as oarlochswapens: mar ien sûnder ferneatiget folle goeds. Prediker 9:13-18 De Heare scil yn it oardiel gean mei de âldsten fen syn folk en syn foarsten: hwent jimme hawwe iten de wyngert; de bút fen 'e earmen is yn jimme huzen. Hwet miene jimme, dat jimme
myn folk yn stikken slaan en it gesicht fen 'e earmen slûpe? seit de Heare Heare der hearskaren. Jesaja 3:14-15 Wee dejingen dy't ûnrjochtfeardige besluten beslute, en dy't grimmitigens skriuwe dy't se foarskreaun hawwe; Om de behoeftigen fan it oardiel ôf te kearen, en it rjocht ôf te nimmen fan 'e earmen fan myn folk, dat widdowen har proai wêze meie, en de wederleazen berôve! Jesaja 10:2 Mar mei gerjuchtichheit scil er de earmen oardielje, en scil er de earmen fen 'e ierde mei rjucht bisprekke, en hy scil de ierde slaan mei de roede fen syn mûle, en mei de azem fen syn lippen scil er de goddeleazen deadzje. Jesaja 11:4 En de earstberne fen 'e earmen scil fiede, en de behoeftigen scil lizze yn feilichheid; Wat sil men dan de boaden fan it folk antwurdzje? Dat de Heare Sion stifte hat, en de earmen fen syn folk scille der op bitrouwe. Jesaja 14:30,32 O Heare, do bist myn God; Ik scil dy ferheffe, jins namme priizgje; hwent dû hast wûnderlike dingen dien; jins rieden fan âlds binne trou en wierheid. Hwent dû hast in stêd in bult makke; fan in ferdigene stêd in ruïne: in paleis fan frjemden om gjin stêd te wêzen; it scil nea boud wirde. Dêrom scil it sterke folk dy forhearlikje, de stêd fen 'e freeslike folken scil dy freezje. Hwent dû hast in krêft west foar de earmen, in krêft foar de behoeftigen yn syn need, in taflecht foar de stoarm, in skaad fan 'e waarmte, as de stoarm fan 'e skriklike is as in stoarm tsjin 'e muorre. Jesaja 25:1-4 Fertrou jimme yn 'e Heare foar ivich, hwent yn 'e Heare is de Heare ivige sterkte, hwent Hy bringt de heechwennen del; de hege stêd, dy leit er leech; hy leit it leech, oant de grûn ta; hy bringt it sels ta it stof. De foet scil it del treadzje, de foetten fen 'e earmen, en de stappen fen 'e behoeftigen. Jesaja 26:4-6 Ek sille de sagmoedigen har freugde yn 'e Heare fergrutsje, en de earmen ûnder 'e minsken sille bliid wêze yn 'e Hillige fan Israel. Jesaja 29:19 Ek de ynstruminten fan 'e tsjoenster binne kwea: hy betinkt kweade tinzen om de earmen te ferneatigjen mei falske wurden, ek as de needy rjucht sprekt. Jesaja 32:7 As de earmen en behoeftigen wetter siikje, en d'r is gjinien, en hjar tonge faalt fen toarst, Ik, de Heare, scil hjar hearre, Ik, de God fen Israël, scil hjar net forlitte. Jesaja 41:17 Is dit net it fêstjen dat ik útkard haw? om de bannen fan 'e goddeleaze los te meitsjen, om de swiere lesten los te meitsjen en de ûnderdrukten frij te litten, en dat jo elk jok brekke? Is it net om jins brea oan de hongerigen to dwaen, en datstû de earmen dy't fordreaun binne nei dyn hûs bringe? as jo de neakene sjogge, dat jo him bedekke; en datstû dysels net ferbergje foar dyn eigen fleis? Dan scil jins ljocht útbrekke as de moarn, en scil jins sûnens gau nei foaren springe: en jins gerjochtichheid scil foar dy útgean; de hearlikheit des Heare scil dyn lean wêze. Jesaja 58:6-8
Dêrom sei ik: Wiswier binne dizze earmen; hja binne dwaes, hwent hja kenne de wei des Heare net, noch it oardiel fen hjar God. Jeremia 5:4 Sjong de Heare, priizgje de Heare, hwent Hy hat de siele fen 'e earmen rêden út 'e hân fen 'e kweade minsken. Jeremia 20:13 Hy oardiele de saak fan 'e earmen en behoeftigen; doe wie it goed mei him: wie dit net om my te kennen? seit de Heare. Jeremia 22:16 Do fierde Nebuzaradan, de oerste fan 'e liif, it oerbliuwsel fan it folk dat yn 'e stêd oerbleau, en de oerbliuwsels fan 'e minsken dy't yn 'e stêd oerbleaune, en de oerbliuwende minsken dy't him foelen, mei it oare folk dat oerbleaune. Mar Nebuzaradan, de oerste fan 'e liifwacht, liet út 'e earmen fan it folk, dy't neat hiene, yn it lân fan Juda, en joech har tagelyk wynbergen en fjilden. Jeremia 39:9-10 Sjuch, dit wie de ûngerjuchtichheit fen jins suster Sodom, grutskens, folheit fen brea, en oerfloed fen ledigheit wier yn hjar en yn hjar dochters, en hja forsterke de hân fen 'e earmen en behoeftigen net. Ezekiel 16:49 As er in soan kriget dy't in rôver is, in bloedfergieter, en dy't ien fan dizze dingen sa docht, En dy't net ien fan dy plichten docht, mar sels op 'e bergen iet hat, en de frou fan syn neiste ûntreinige, Hy hat de earmen en behoeftigen ûnderdrukt, mei geweld bedoarn, it pân net werombrocht, en de eagen opsloech nei de ôfgoaden, hat ôfgryslik dien, hat útjûn op woeker, en hat ferheging nommen: scil er dan libje? hy scil net libje: al dy grouwels hat er dien; hy scil wis stjerre; syn bloed scil op him komme. Nou, sjuch, as er in soan kriget, dy't al syn heite sûnden sjocht dy't er dien hat, en sjocht, en net docht soksoarte, dy't net iten hat op 'e bergen, en syn eagen net opheft nei de ôfgoaden fan it hûs fan Israel hat de frou fan syn neiste net ûntreinige, noch ien ûnderdrukt, it pân net weromhâlden, noch mei geweld bedjerre, mar hat syn brea jûn oan de hongerigen, en de neakenen bedutsen mei in kleed, dy't syn hân fan 'e earmen, dy't gjin woeker noch ferheging ûntfongen hat, myn oardielen dien hat, yn myn ynsettingen wannele; hy scil net stjerre om de ûngerjuchtichheit fen syn heit, hy scil wis libje. Ezekiel 18:10-17 De minsken fen it lân hawwe ûnderdrukking brûkt en rôven útoefene, en de earmen en behoeftigen fergriemd, ja, se hawwe de frjemdling ûnrjochtlik ûnderdrukt. Ezekiel 22:29 Dêrom, o kening, lit myn rie jo oannimlik wêze, en brekke jins sûnden troch gerjochtichheid en jins ûngerjuchtichheden troch barmhertichheid toand oan 'e earmen; as it in ferlinging wêze kin fan jins rêst. Daniël 4:27
Hwent al dy dingen hat myn hân makke, en al dy dingen binne west, seit de Heare: mar nei dizze man scil Ik sjen, sels nei de earme en fan in verbryselde geast, en bibberet foar myn wird. Jesaja 66:2
Sà seit de Heare; Om trije oertrêdingen fan Israel en om fjouwer scil Ik de straf derfan net ôfdraaie; hwent hja forkoften de rjuchtfeardige for silver, en de earmen for in pear skuon; Dat pantsje nei it stof fan 'e ierde op' e holle fan 'e earmen, en keare de wei fan' e sagmoedigen ôf, en in man en syn heit sille yn deselde tsjinstfaem yngean om myn hillige namme te ûntheiligen: Amos 2:6-7
Ek yn jins rokken is it bloed fan 'e sielen fan 'e earme ûnskuldigen te finen: ik haw it net fûn troch geheim sykjen, mar op al dizze. Jeremia 2:34
Harkje dit wird, jimme kinen fen Basan, dy't op 'e berch fen Samaria binne, dy't de earmen ûnderdrukke, dy't de behoeftigen ferpletterje, dy't tsjin hjar hearen sizze: Bring, en
lit ús drinke. De Heare Heare hat sward by syn hillichheit, dat sjuch, de dagen scille oer dy komme, dat Er dy mei hakken weinimme scil, en dyn neiteam mei fiskhokken. Amos 4:1-2 Om't jimme de earmen treaun binne, en jimme lêst fen nôt fan him nimme: jimme hawwe huzen boud fan bisnien stien, mar dêr scille jimme net yn wenje; jimme hawwe noflike wyngerds plante, mar jimme scille der gjin wyn fen drinke. Hwent ik ken dyn mannichfâldige oertrêdings en dyn machtige sûnden: hja pleage de rjuchtfeardige, hja nimme omkeapjen, en hja keare de earmen yn 'e poarte ôf fan har rjocht. Amos 5:11-12 Harkje dit, o jimme, dy't de behoeftigen opslokje, om de earmen fan it lân te ûntbrekken, sizzende: Wannear sil de nije moanne fuort wêze, dat wy koarn ferkeapje meie? en de sabbat, dat wy weet stelle meie, de efa lyts en de sikkel grut meitsje, en de lykwichten mei bedrog ferfalskjen? Dat wy de earmen keapje meie foar sulver, en de behoeftigen foar in pear skuon; ja, en ferkeapje it ôffal fen it weet? Amos 8:4-6 Dû hast mei syn stêven de holle fan syn doarpen trochslein: se kamen út as in stoarm om my te ferspriede: har freugde wie as om de earmen temûk op te ferjitten. Habakuk 3:14 Ik scil ek in benoud en earm folk yn it formidden fen dy litte, en hja scille op 'e namme des Heare bitrouwe. Sefanja 3:12 En ûnderdrukke net de widdo, noch de wees, de frjemdling, noch de earme; en lit gjinien fan jimme yn jimme hert kwea tsjin syn broer yntinke. Sacharja 7:10 En ik scil de slachtkeppel weidzje, ek jimme, earmen fen 'e keppel. En ik naem my twa stêven; de iene neamde ik Beauty, en de oare neamde ik Bands; en ik weidzje de keppel. En it waerd op dy deis brutsen, en sa wisten de earmen fen 'e keppel dy't op my wachte dat it it wird des Heare wie. Sacharja 11:7,11 Sillich binne de earmen fan geast: hwent hjar is it keninkryk der himelen. Mattéus 5:3 De blinen krije it sicht, en de kreupele rinne, de melaatsen wurde skjinmakke, en de dôven hearre, de deaden wurde opwekke, en de earmen hawwe it evangeelje forkend. Mattéus 11:5 Jezus sei tsjin him: As jo folslein wêze wolle, gean dan en ferkeapje wat jo hawwe, en jou oan 'e earmen, en jo sille in skat hawwe yn 'e himel; en kom en folgje my. Mattéus 19:21 Do't Jezus nou to Bethanië wier, yn it hûs fen Simon de melaatske, kaem der in frou ta him mei in albasten doaze mei tige kostbere salve, en goot it op 'e holle, wylst er oan it iten siet. Mar do't syn learlingen it seagen, waerden hja grammoedich, sizzende: Hwerfoar is dit ôffal? Want dizze salve soe foar folle ferkocht wurde kinne en oan 'e earmen jûn wurde. Doe't Jezus it forstie, sei er tsjin hjar: Hwerom meitsje jimme de frou yn 'e problemen? hwent hja hat my in goed wirk dien. Hwent jimme hawwe de earmen altyd by jimme; mar my hawwe jim net altyd. Hwent dêryn hat hja dit útgien salve op myn lichem, se die it foar myn begraffenis. Wiswier sis ik jimme, oeral dêr't dit evangeelje yn 'e hiele wrâld ferkundige wurde sil, dêr sil ek dat, dat dizze frou dien hat, ferteld wurde ta in oantinken oan har. Mattéus 26:6-13
Doe seach Jezus him leaf, en sei tsjin him: Ien ding ûntbrekt jo: gean hinne, ferkeapje alles wat jo hawwe en jou oan 'e earmen, en jo sille in skat hawwe yn 'e himel; en kom, nim it krús op en folgje my. Markus 10:21 En der kaem in earme widdo, en hja smiet der twa myten yn, dy't in farthing meitsje. En hy rôp syn learlingen ta him en sei tsjin hjar: Wiswier sis ik jimme, dat dizze earme widdo mear yngien hat as allegearre dy't yn 'e skatkiste smiten hawwe. mar hja smiet alles yn wat hja hie, fan har need, al hjar libben. Markus 12:42-44 De Geast des Heare is op my, om't Hy my salve hat om it evangeelje te preekjen oan 'e earmen; hy hat my stjoerd om de brutsen herten te genêzen, om befrijing te preekjen oan 'e finzenen, en werhelje fan it sicht oan 'e blinen, om de ferwûnen yn frij te litten, Lukas 4:18 En hy sloech syn eagen op syn learlingen, en sei: Seinge binne jimme earmen, hwent jimmes is it keninkryk fan God. Lukas 6:20 En Jezus antwirde en sei tsjin hjar: Gean hinne en sis tsjin Johannes hwet jimme sjoen en heard hawwe; hoe't de blinen sjogge, de kreupelen rinne, de melaatsen wurde skjinmakke, de dôven hearre, de deaden opwekke wurde, oan de earmen wurdt it evangeelje ferkundige. Lukas 7:22 Mar as jo in feest meitsje, rop dan de earmen, de ferminkten, de kreupelen, de blinen; hwent hja kinne dy net forjown; Sa kaem dy tsjinstfeint en liet syn hear dizze dingen sjen. Do sei de hear fen it hûs, dy't lilk wie, tsjin syn feint: Gean gau út op 'e strjitten en leanen fan 'e stêd, en bring de earmen, en de ferminkten, en de stilstean en de blinen. Lukas 14:13,21 Doe't Jezus dat hearde, sei er tsjin him: Dochs ûntbrekt it jo ien ding: ferkeapje alles wat jo hawwe, en diel út oan 'e earmen, en dû scilst in skat hawwe yn 'e himel; en kom, folgje my. Lukas 18:22 En Sacheüs gyng stean en sei tsjin de Heare; Sjuch, Heare, de helte fan myn goed jou ik oan 'e earmen; en as ik ien fan ien troch falske beskuldiging ôfnommen haw, dan jou ik him fjouwerfold werom. Lukas 19:8 En hy seach ek in earme widdo dêr twa myten yn smiten. En hy sei: Wierlik sis ik jimme, dat dizze earme widdo mear yngien hat as hja allegearre. dat sy hie. Lukas 21:2-4 Hwent de earmen hawwe jimme altyd by jimme; mar my hawwe jim net altyd. Joh 12:8 Hwent it hat harren fan Masedoanië en Achaje behaagd in beskate bydrage te leverjen foar de earme hilligen dy't te Jeruzalem binne. Romeinen 15:26 En al jou ik al myn guod om de earmen te iten, en al jou ik myn lichem om te ferbaarnen, en ik haw gjin woldiedigens, it nut my neat. 1 Korintiërs 13:3 As fertrietlik, dochs altyd bliid; as earm, dochs meitsje in protte ryk; as neat hawwende, en dochs alle dingen besit. 2 Korintiërs 6:10 Boppedat, bruorren, wy dogge jo te witten fan 'e genede fan God dy't jown is oan' e tsjerken fan Masedoanje; Hoe dat yn in grutte beproeving fan ellinde de oerfloed fan har freugde en
har djippe earmoede oerfloed ta de rykdom fan har frijsinnigens. Hwent jimme kenne de genede fan ús Hear Jezus Kristus, dat hy, al wie er ryk, mar om jimme wille earm wurden, dat jimme troch syn earmoed ryk wêze mochten. 2 Korintiërs 8:1-2,9 (Sa't skreaun is: Hy is ferspraat, Hy hat oan 'e earmen jûn: syn gerjochtichheid bliuwt foar altyd. 2 Korintiërs 9:9 Allinnich wolle se dat wy de earmen ûnthâlde; datselde dêr't ik ek foar stie te dwaan. Galatiërs 2:10 Myn bruorren, hawwe net it leauwe fan ús Hear Jezus Kristus, de Hear fan 'e hearlikheid, mei respekt foar persoanen. Hwent as der in man mei in gouden ring, yn moaie klean, yn jimme gearkomst komt, en der komt ek in earme man yn in ôfgryslike klean; En jimme hawwe respekt foar him dy't de fleurige klean oan hat, en sizze tsjin him: Sit hjir op in goed plak; en sis tsjin de earmen: Stean dêr, of sit hjir ûnder myn fuotbank. Binne jimme dan net part fan jimmesels, en binne jimme rjochters wurden fan kweade tinzen? Harkje, myn leafste bruorren, hat God net de earmen fan dizze wrâld útkard, ryk yn it leauwe, en erfgenamten fan it keninkryk dat Er tasein hat oan dyjingen dy't Him leafhawwe? Jakobus 2:2-5 En skriuw oan 'e ingel fan 'e gemeente fan 'e Laodiseeërs; Dizze dingen seit de Amen, de trouwe en wiere tsjûge, it begjin fan 'e skepping fan God; Ik ken dyn wurken, datsto net kâld noch waarm bist: ik soesto kâld of waarm wierste. Dêrom, om't jo lauw binne, en net kâld noch waarm, sil ik dy út myn mûle spuie. Om't jo sizze: Ik bin ryk, en fergrutte mei goed, en haw neat ferlet; en wit net datst ellinde bist, en ellinde, en earm, en blyn en neaken. en wite klean, datstû klaaid wurde meist en de skamte fan dyn skamte net forskynt; en salvje dyn eagen mei eachsalf, datstû sjen meist. Safolle as ik hâld, bestraf en tuchtigje ik: wês dus iverich en bekear my. Sjuch, ik stean by de doar en klopje: as immen myn stim heart en de doar iepen docht, scil ik by him ynkomme en mei him ite, en hy mei my. Him dy't oerwint, sil ik jaan om by my op myn troan te sitten, lykas ik ek oerwûn haw, en mei myn Heit op syn troan set bin. Wa't ear hat, lit him hearre wat de Geast tsjin 'e gemeenten seit. Iepenbiering 3:14-22 En hy sei sa: O minsken, hoe sterk is wyn! it makket alle minsken dy't it drinke dwale: it makket de geast fan 'e kening en fan it heiteleas bern allegearre ien; fan 'e slaaf en fan 'e frijman, fan 'e earme en fan 'e rike: 1 Esdras 3:18-19 Doch rjocht oan 'e widdo, oardielje foar de wederleazen, jou oan 'e earmen, ferdigenje de wees, klaai de neakenen, Healje de brutsen en de swakken, laitsje gjin kreupele om te spot, ferdigenje de ferminkten, en lit de bline ynkomme it oansjen fan myn dúdlikens. 2 Esdra 2:20-21 En do't ik in oerfloed fen iten seach, sei ik tsjin myn soan: Gean hinne en bring hwet dy earme man fen ús bruorren, dy't tinkt oan 'e Heare, hwet jo fine scille; en sjuch, ik bliuw foar dy. Tobit 2:2 Jou aalmoezen fan jins besit; en astû aalmoezen jout, lit dyn each net oergeunstich wêze, en dyn oantlit net keare fan alle earmen, en it oantlit fan God scil net fan dy ôfkeare wirde. Tobit 4:7
En eangje net, myn soan, dat wy earm makke binne: hwent dû hast in protte rykdom, astû God freze, en ôfwykt fan alle sûnde, en docht hwet goed is yn syn eagen. Tobit 4:21 Mistrou net yn 'e eangst foar de Heare as jo earm binne: en kom net mei in dûbel hert ta Him. Ecclesiasticus 1:28 Myn soan, bedriigje de earmen fan syn libben net, en lit de earme eagen net lang wachtsje. Fersmite net it smeekjen fan 'e troffen; en kear jins oantlit net ôf fan in earme man. Lit it dy net fertrietje om jins ear foar de earme te bûgjen en him mei sêftmoedigens in freonlik antwurd te jaan. Ecclesiasticus 4:1,4,8 En stek jins hân út nei de earmen, dat jins seining folmakke wirde mei. Ecclesiasticus 7:32 Oft hy ryk, eal of earm is, har gloarje is de freze foar de Heare. It is net gaadlik de earme man dy't forstân hat te ferachtsjen; likemin is it handich om in sûndige man grut te meitsjen. Ecclesiasticus 10:22-23 De earme man wurdt eare foar syn feardigens, en de rike man wurdt eare foar syn rykdom. Hwa't yn earmoed eare wurdt, hoefolle mear yn rykdom? en dy't skande is yn rykdom, hoefolle mear yn earmoed? Ecclesiasticus 10:30-31 Der is ien dy't arbeit, en pine docht, en hastich makket, en sa folle mear efter is. Wer is der in oar dy't stadich is en help nedich hat, fermogen en fol earmoede hat; dochs seach it each des Heare him foar goed oan, en sette him op út syn leechste, En tilde syn holle op út ellinde; sadat in protte dy't it seagen fernuvere oer him. Foarspoed en tsjinslach, libben en dea, earmoed en rykdom, komme fan de Heare. Wysheid, kennis en begryp fan 'e wet binne fan' e Heare: leafde en de wei fan goede wurken binne fan Him. Ferwûnderje net oer it wurk fan sûnders; mar fertrou op de Heare, en bliuw yn jins arbeid: hwent it is maklik yn 'e eagen des Heare ynienen in earme ryk te meitsjen. Ecclesiasticus 11:11-15,21 De rike hat ferkeard dien, en dochs driget er mei: de earme hat ûnrjocht, en hy moat ek bidde. Hokker oerienkomst is der tusken de hyena en in hûn? en hokker frede tusken ryk en earm? Lykas de wylde ezel de liuw syn proai is yn 'e woastenije: sa ite de rike de earmen op. Lykas de grutske dimmenens haatsje: sa hat de rike de earmen in ôfsku. In rike man, dy't begjint te fallen, wurdt ophâlden fan syn freonen: mar in earme man dy't del is, wurdt fuortstutsen troch syn freonen. As in rike man fallen is, hat er in protte helpers: hy sprekt dingen dy't net sprutsen wurde moatte, en dochs rjochtfeardigje de minsken him: de earme man glide út, en dochs bestraften se him ek; hy spriek wiis, en koe gjin plak hawwe. As in rike sprekt, dan hâldt elk syn tonge, en sjuch, hwat er seit, se roppe it ta de wolken ta: mar as de earme sprekt, dan sizze se: Wat is dit? en as er stroffelet, dan sille se helpe om him om te kearen. Rykdom is goed foar him dy't gjin sûnde hat, en earmoede is kwea yn 'e mûle fan' e goddeleazen. Ecclesiasticus 13:3,18-24 As jo genôch hawwe, tink dan oan 'e tiid fan' e honger: en as jo ryk binne, tink dan oan earmoede en need. Ecclesiasticus 18:25 In gebed út 'e mûle fan in earme man berikt de earen fan God, en syn oardiel komt gau. Ecclesiasticus 21:5
Wês trou oan dyn neiste yn syn earmoede, datstû bliid meistst yn syn wolfeart: bliuw him fêst yn 'e tiid fan syn benaudens, datstû mei him erfgenamt kinst yn syn erfskip: hwent in lyts lângoed is net altyd te ferachtsjen. noch de rike dy't dwaas is om yn bewûndering te hawwen. Ecclesiasticus 22:23 Trije soarten minsken haat myn siel, en ik bin tige misledige op har libben: in earme man dy't grutsk is, in rike man dy't in liger is, en in âlde oerhoarger dy't doart. Ecclesiasticus 25:2 Oft in man ryk of earm is, as hy in goed hert hat foar de Heare, hy sil altyd bliid wêze mei in fleurich gesicht. D'r binne twa dingen dy't myn hert fertrietje; en de tredde makket my lilk: in kriichsman dy't earmoed lijt; en minsken fan ferstân dy't net ynsteld binne; en ien dy't weromkeart fan gerjochtichheid ta sûnde; de Heare makket sa'n ien klear foar it swird. Ecclesiasticus 26:4,28 Dochs hawwe jo geduld mei in man yn earme lângoed, en wachtsje net om him genede te bewizen. Help de earmen om 'e wille fan it gebod, en kear him net ôf fanwegen syn earmoed. Better is it libben fan in earme man yn in gemien bûthús, as delikate kost yn in oar syn hûs. Ecclesiasticus 29:8-9,22
Mar Trifina hie grutte sommen jild nei Paulus stjoerd, en ek klean út 'e hannen fan Thecla, ta help fan 'e earmen. Hannelingen fan Paulus en Thecla 10:5 Lit de rike de needsaak fan 'e earmen útdiele, en lit de earmen God seingje, dat er him ien jûn hat, troch wa't syn need foarsjoen wurde kin. De earste brief fan Klemens oan de Korintiërs 17:35 Hwent sa seit de Hillige David: Ik scil de Heare bilitte, en it scil him better behagen as in jonge bolle dy't hoarnen en klauwen hat. Lit de earmen it sjen en bliid wêze. De earste brief fan Klemens oan 'e Korintiërs 22:8
De earme wurket yn syn earme lângoed; en as er fuortgiet, is er noch needich. Ecclesiasticus 31:4
Mar tsjin ús seit er op dizze wize. Is dit net de fêste dy't ik útkard haw, om de bannen fan 'e goddeleazen los te meitsjen, de swiere lesten los te meitsjen en de ûnderdrukten frij te litten; en dat jimme elk jok brekke? Is it net om jins brea oan de hongerigen to dwaen, en datstû de earmen dy't fordreaun binne nei dyn hûs bringe? As jo de neakene sjogge dat jo him bedekke, en dat jo jo net ferbergje foar jo eigen fleis. Dan scil dyn ljocht útbrekke as de moarn, en dyn sûnens scil gau útspringe; en jins gerjuchtichheit scil foar dy útgean, de hearlikheit des Heare scil dyn lean wêze. Algemiene Brief fan Barnabas 2:16-18 Dû scilst ek mei dyn hannen arbeidzje om de earmen te jaan, dat dyn sûnden dy ferjûn wurde meie. Dû scilst net oerlizze oftstû jaan moatst: noch, neidatstû jûn hat, murmje deroer. Algemiene Brief fan Barnabas 14:20
Wa't in offer bringt fan it goed fan 'e earmen, docht lyk as ien dy't de soan deadet foar de eagen fan syn heit. Ecclesiasticus 34:20
En wer, seinge binne de earmen, en dy't forfolge wurde om 'e wille fan 'e gerjochtichheid; hwent hjar is it keninkryk fan God. De Brief fan Polykarpus oan de Filippiërs 1:11
Hy sil gjin persoan akseptearje tsjin in earme man, mar sil hearre it gebed fan 'e ûnderdrukten. Ecclesiasticus 35:13
En lit de âldsten barmhertich en barmhertich wêze foar allegearre; keare se fan harren flaters; op syk nei de swakken; net ferjitte de widdouwen, de wees en de earmen; mar altyd foarsjen wat goed is sawol yn 'e eagen fan God en minske. De Brief fan Polykarpus oan de Filippiërs 2:15
Better is de earme, dy't sûn en sterk is fan konstitúsje, as in rike man dy't yn syn lichem lijd wurdt. Ecclesiasticus 30:14
Yn ellinde bliuwt ek fertriet: en it libben fan 'e earmen is de flok fan it hert. Ecclesiasticus 38:19 En de Heare waard ergern troch dit en troch al it wurk fan 'e stêden fan Sodom, hwent hja hiene oerfloed fan iten en hiene rêst ûnder har, en noch woene de earmen en behoeftigen net stypje, en yn dy dagen har kweade dieden en sûnden wurden grut foar it oantlit des Heare. En de Heare stjoerde twa fan 'e ingels dy't yn Abrahams hûs kommen wiene, om Sodom en syn stêden te ferneatigjen. Jasher 19:44-45 En Jozef sloech op syn hynder syn eagen nei de himel, en rôp en sei: Hy forheft de earme út it stof, Hy forheft de needrichheit út 'e dong. O Hear der hearskaren, lokkich is de man dy't op Jo fertrout. Jasher 49:30 De sillige en altyd glorieuze faam Marije, ûntstien út it keninklike ras en famylje fan David, waard berne yn 'e stêd Nazareth, en oplieding te Jeruzalem, yn' e timpel fan 'e Hear. Har heite namme wie Joachim, en har mem wie Anna. De famylje fan har heit wie út Galiléa en de stêd Nazareth. De famylje fan har mem wie fan Bethlehem. Harren libben wie sljocht en rjocht yn 'e eagen fan' e Heare, from en foutleas foar minsken. Hwent hja ferdielden al hjar guod yn trije dielen: Ien dêrfan wijden hja oan 'e timpel en de timpeloffisieren; in oar ferdielden se ûnder frjemden en persoanen yn earme omstannichheden; en de tredde reservearre se foar harsels en it gebrûk fan har eigen famylje. Evangeelje fan 'e berte fan Maria 1: 1-4
As immen âld wurdt, wanhopet er fan himsels fanwegen syn swakke en earmoede, en ferwachtet neat oars as de lêste dei fan syn libben. De Hoeder fan Hermas 3:124 Der is neat better as dizze dingen yn it libben fan 'e minske; dy't dizze dingen yn har libben hâlde en dwaan sille. Harkje neist wat folgje dizze. Om de widdowen te tsjinjen; de wederleazen en earmen net te ferachtsjen; om de tsjinstfeinten fan God te ferlossen fan need; gastfrij wêze; (want yn gastfrijens is der soms grutte fruchten) net twifelich wêze, mar stil wêze. It twadde boek fan Hermas 8: 9-10 Doe't ik it fjild yn gong en de iep en de wynstôk seach, en mei mysels tocht oan har fruchten, ferskynde in ingel my en sei tsjin my; Wat tinke jo sa lang yn josels? En ik sei tsjin him: Hear, ik tink oan dizze wynstok en dizze iep, om't har fruchten moai binne. En hy sei tsjin my; Dizze twa beammen binne ynsteld foar in patroan foar de tsjinstfeinten fan God. En ik sei tsjin him: Hear, ik soe witte wêryn it patroan fan dizze beammen, dy't jo neame, bestiet. Harkje, seit er; sjochst dizze wynstok en dizze iep; Hear, sei ik, ik sjoch se: Dizze wynstôk, seit er, is fruchtber, mar de iep is in beam sûnder frucht. Dochs soe dizze wynstôk net folle frucht drage, útsein as it troch dizze iep set waard en der troch stipe waard; mar op 'e grûn lizzen, soe mar kweade frucht drage, om't it net oan 'e iep hong; wylst se stipe op 'e iep draacht, sawol foar himsels as foar dat. Sjoch dêrom hoe't de iep net minder, mar leaver mear
frucht jout as de wynstôk. Hoe, hear, sei ik, draacht it mear frucht as de wynstôk? Want, sei er, de wynstôk dy't op 'e iep stipe wurdt jout sawol in protte as goede fruchten; wylst it, as it lâns op 'e grûn lei, mar net folle drage soe, en dat ek tige siik. Dizze gelikensens wurdt dêrom foarsteld oan 'e tsjinstfeinten fan God; en it stiet foar de rike en earme man. Ik antwurde: Hear, meitsje my dit iepenbier. Hear, sei er; de rike man hat rykdom; mar foar de Heare is er earm; hwent hy is 1 opnommen oer syn rykdom, en bidt mar in bytsje ta de Heare; en de gebeden dy't er docht binne loai en sûnder krêft. As de rike dêrom de earmen útrikt wat er wol, dan bidt de earme ta de Heare foar de rike; en God jowt de rike man alle goede dingen, om't de earme ryk is yn gebed; en syn fersiken hawwe grutte krêft by de Heare. Dan tsjinnet de rike alle dingen oan 'e earmen, om't er fernimt dat er troch de Heare heard wurdt: en hy jout him des te reewilliger en sûnder twifel, wat er wol, en soarget der foar dat him neat ûntbrekt. En de earme dankt de Heare foar de rike; hwent hja dogge beide hjar wirk fen 'e Heare. By de manlju wurdt dêrom tocht dat de iep gjin frucht jout; en hja witte net, en begrepen net, dat syn selskip by de wynstôk tafoege wurdt, de wynstôk in dûbele ferheging draacht, sawol foar himsels as foar de iep. Sa wurde de earmen, dy't ta de Heare bidde foar de rike, troch him heard; en hjar rykdom wirdt tanommen, hwent hja tsjinje de earmen fen hjar rykdom. Se wurde dêrom beide dielde makke oan inoars goede wurken. Hwa't dêrom dizze dingen docht, dy scil net forlitten wirde troch de Heare, mar scil skreaun wurde yn it boek des libbens. Lokkich binne dejingen dy't ryk binne, en fiele dat se fergrutte binne: hwent hy dy't dêr ferstân fan hat, sil oaren wat tsjinje kinne. It tredde boek fan Hermas 2
fen it swird fen 'e dea, en yn 't fjûr smiten wirde, en scil for altyd forbaerne. Boek fan de geheimen fan Henoch 63
Dus dus dwaan. Nei't jo dien hawwe wat foarôf skreaun is, scilst dy deis dêr'tst fêststest hielendal neat mear priuwe as brea en wetter; en birekkenje de hoemannichte spiis dy'tst de oare dagen ite scilst ite, dû scilst de útjeften dy'tst dy deis meitsje scoest ôfsette, en jou it oan de widdo, de wees en de earmen. It tredde boek fan Hermas 5:30
... Hwent as Jo gjin krêft jowst, Hwa kin de tucht mei earmoed ferneare? As in man bestraft wurdt troch middel fan syn korrupsje, is jo beproeving fan him yn syn fleis en yn 'e ellinde fan earmoed ... Psalmen fan Salomo 16 Hear, jins genede is foar altyd oer de wurken fen jins hannen; Jo goedens is oer Israel mei in ryk kado. Dyn eagen sjogge har oan, dat gjinien fan har lijt; Jo earen harkje nei it hopefolle gebed fan 'e earmen ... Psalmen fan Salomo 18
Hear, sei ik, ik soe witte, wat foar pine it binne dy't elk ûndergiet? Harkje, sei er; De ferskate pine en pine binne dejingen dy't minsken elke dei yn har hjoeddeistige libben ûndergeane. Foar guon lije ferliezen; oaren earmoede; oaren ferskate sykten. Guon binne ûnrêstich; oaren lije ferwûnings fan dyjingen dy't ûnweardich binne; oaren falle ûnder in protte oare besikingen en ûngemak. It tredde boek fan Hermas 6:22 Dan binne sokken set oer mindere ministearjes; en hawwe de earmen en de widdouwen beskerme; en hawwe altyd in kuilich petear hâlden: dêrom wurde se ek beskerme troch de Heare. It tredde boek fan Hermas 9:231 Strek dyn hannen út nei de earmen neffens dyn krêft. Ferbergje dyn sulver net yn 'e ierde. Help de trouwe man yn ellinde, en ellinde sil jo net fine yn 'e tiid fan jo problemen. Boek fan 'e geheimen fan Henoch 51: 1-3 As de minske de neakenen kleet en de hongerige foltôget, sil hy beleanning fan God fine. Mar as syn hert murmelt, docht er in dûbele kwea: ruïne fan himsels en fan dat wat er jout; en foar him sil der gjin beleanning fûn wurde fanwegen dat. En as syn eigen hert fol is mei syn iten en syn eigen fleis mei syn klean, docht er ferachting, en ferjit al syn úthâldingsfermogen fan earmoede, en sil gjin lean fine foar syn goede dieden. Elke grutske en grutske man is hatelik foar de Heare, en elke falske spraak, klaaid yn ûnwierheid; it scil snien wirde mei it blêd
O Heare God, ik sil jins namme priizgje mei blydskip, yn 'e midden fan dyjingen dy't jins rjochtfeardige oardielen kenne. Hwent Do bist goed en barmhertich, it taflecht fen 'e earmen; As ik ta Jo roppe, negearje my dan net stil. Hwent gjin minske nimt bút fen in machtich man; Wa kin dan neat nimme fan wat Jo makke hawwe, útsein Jo sels jowt? Want de minske en syn diel lizze foar Jo yn 'e lykwicht; Hy kin net taheakje oan, om te fergrutsjen, wat troch Jo foarskreaun is ... Fûgels en fisken jouwe jo fieding, Yn dat Jo rein jouwe oan 'e steppen, dat grien gers ûntspringe kin, Om foer yn 'e steppe te meitsjen foar alle libbene dingen ; En as se hongerje, dan ferhefje se har oantlit ta Jo. Keningen en hearskers en folken, o God, jo voedje jo; En hwa is de help fen 'e earmen en behoeftigen, as Jo net, o Heare? En do silst harkje, hwent hwa is goed en sêft as do? Bliid meitsje fan 'e siel fan' e nederige troch jo hân yn barmhertichheid te iepenjen ... Psalmen fan Salomo 5 ... En de frommen sille tankje yn 'e gearkomst fan it folk; En oer de earmen scil God barmhertich wêze yn 'e blydskip fan Israel; Want goed en barmhertich is God foar ivich, en de gearkomsten fan Israel sille de namme fan 'e Heare ferhearlikje ... Psalmen fan Salomo 10 Doe't ik yn need wie, rôp ik de namme des Heare oan, ik hope op 'e help fan' e God fan Jakob en waard rêden; Foar de hope en taflecht fan 'e earmen binne Jo, o God ... Psalmen fan Salomo 15
O myn soan! as de rike in slang ite, dan sizze se: "It is troch syn wiisheid," en as in earme it ite, dan seit it folk: "Fan syn honger." O myn soan! besykje jins soan en jins tsjinstfeint, ear't jo jins guod oan hjar oerjown hawwe, dat se net mei har fuortkomme; hwent dy't in folle hân hat, wurdt wiis neamd, al is er dom en ûnwittend, en dy't in lege hân hat, wurdt earm, ûnwittend neamd, al is er de foarst fan 'e wizen. O myn soan! Ik haw in kolosynth iten, en aloë opslokt, en ik haw neat bitterer fûn as earmoed en krapte. O myn soan! lear jins soan soberheid en honger, dat er goed dwaen mei yn it bestjoer fan syn húshâlding. O myn bern! de dij fan in kikkert yn dyn hân is better as in guozzen yn de pot fan dyn neiste; en in skiep by dy is better as in okse fier fuort; en in sparrow yn dyn hân is better as tûzen sparrows fleanende; en earmoede dy't sammelet is better as it ferstrooijen fan in protte foarried; en in libbene foks is better as in deade liuw; en in poun wol is better as in poun rykdom, ik bedoel goud en sulver; hwent it goud en it sulver binne ferburgen en bedutsen yn 'e ierde, en net sjoen; mar de wol bliuwt op 'e merken en it wurdt sjoen, en it is in pracht foar wa't it draacht. O myn soan! in lyts fortún is better as in ferspraat fortún. O myn soan! in libbene hûn is better as in deade earme man. O myn soan! in earme dy't rjocht docht is better as in rike dy't dea is yn 'e sûnden. O myn soan! besykje de earmen yn syn ellinde, en sprek oer him yn it bywêzen fan 'e sultan, en doch dyn warberens om him út 'e mûle fan 'e liuw te rêden. Der binne fjouwer dingen dêr't noch de kening noch
syn leger feilich yn wêze kinne: ûnderdrukking troch de fizier, en min regear, en perversy fan 'e wil, en tiranny oer it ûnderwerp; en fjouwer dingen dy't net ferburgen wurde kinne: de ferstannigen en de dwazen, en de rike en de earmen. It ferhaal fan Ahikar 2:17,39-41,49-52,57,67 Hwent in protte hat de hoererij fordylge; om't, al is in man âld of eal, of ryk of earm, hy bringt smaad oer himsels mei de soannen fan 'e minsken en bespot mei Beliar. Testamint fan Ruben 2:8 En de ingel fan God liet my sjen dat froulju foar altyd hearskje oer kening en bidler. En fan 'e kening nimme se syn gloarje ôf, en fan 'e dappere man syn macht, en fan 'e bidler sels dat lytse dat syn earmoede is. Testamint fan Juda 3:22-23 En dy't stoarn binne yn fertriet, sille opkomme yn blydskip, en dy't earm wiene om 'e wille fan' e Heare, sille ryk wurde, en dyjingen dy't deade binne om 'e wille fan 'e Heare sille wekker wurde ta it libben. Testamint fan Juda 4:31 Want oan alle earmen en ûnderdrukten haw ik de goede dingen fan 'e ierde jown yn 'e ienheid fan myn hert. Hâld dêrom, myn bern, de wet fan God, en krije iensumens, en kuierje yn skuldleazens, net spylje de drokte mei de saken fan jo neiste, mar hâld fan 'e Heare en jo neiste, hawwe begrutsjen mei de earmen en swakken. Testamint fan Issaskar 1:31,38 As immen yn eangst wie, die ik myn suchten by syn synen, En ik dielde myn brea mei de earmen. Testamint fan Issaskar 2:11-12 Want de earme man, as er frij is fan oergeunst, hy behat de Heare yn alle dingen, is seinge boppe alle minsken, om't er net it wurk fan idele minsken hat. Lit dêrom de jaloerskens fan jimme sielen ôf, en hâld inoar mei oprjochtheid fan hert. Testamint fan Gad 2:15-16 In oar stealet, docht ûnrjocht, plonderet, ferrifelet en hat meilijen mei de earmen: ek dit bad in dûbeld aspekt, mar it gehiel is kwea. Wa't syn neiste ferrifelet, terget God en swardet falsk tsjin 'e Allerheechste, en dochs meilijen oer de earme: de Heare, dy't de wet gebean hat, makket er neat en makket er út, en dochs ferfrist er de earmen. Testamint fan Aser 1:14-15 En as mynhear fan hûs wei wier, dan dronk ik gjin wyn; en trije dagen lang naem ik myn iten net, mar ik joech it oan de earmen en siken. Testamint fan Jozef 1:30 As immen ferhearlike wurdt, hy benijt him net; as immen ferrike is, is er net jaloersk; as immen dapper is, hy priizget him; de deugdsume man priizget er; oer de earme hat er genede; oer de swakken hat er meilijen; ta God sjongt er lof. Testamint fan Benjamin 1:26