RUMOR BULLETIN ISSUE NO.1
Papalapit na ang halalan sa 2022, kaya naman parami na rin nang parami ang mga kumakalat na tsismis o sabi-sabi sa ating paligid. Para masigurong malinis at matagumpay ang halalan, laging tandaan: importanteng tama ang nakukuha nating kaalaman! Sa pamamagitan ng rumor bulletin na ito, ating sagutin ang mga talamak na tsismis at itama ang mga maling kaalamang maaaring magdulot ng kapahamakan sa ating halalan.
Mga Marka:
Sabi-sabi #1:
Hindi Totoo Ang sabi-sabi ay napatunayang HINDI TOTOO sa pamamagitan ng pag factcheck gamit ang mga kilala at kagalang-galang na sources.
Sara Duterte, kumpirmadong tatakbo bilang bise-presidente kasama si Ferdinand “Bongbong” Marcos, Jr.
Totoo Ang sabi-sabi ay napatunayang TOTOO sa pamamagitan ng pag fact-check gamit ang mga kilala at kagalang-galang na sources. Halo Ang sabi-sabi ay natagpuang may halong katotohanan at kasinungalingan.
Marka: Hindi Totoo
Walang Basehan Walang mahanap na kilala at kagalang - galang na sources para makumpirma kung may katotohanan ang sinasabi. Link na pinagmulan: https://bit.ly/3D0Cj1Y
Maraming kumakalat na post at video na nagsasabing kumpirmado na ang pagtakbo ni Davao City Mayor Sara Duterte-Carpio—kung hindi man bilang pangulo ay ikalawang pangulo naman sa ilalim ni Ferdinand “Bongbong” Marcos Jr. Sa pagkakasulat ng bulletin na ito, wala pang opisyal na pahayag ang kampo ni Duterte-Carpio ukol sa kanyang pagtakbo sa kahit anong pambansang posisyon sa darating na halalan. Nauna na siyang maghain ng Certificate of Candidacy (COC) para sa kanyang ikatlo at huling termino bilang alkalde ng Davao City. Nobyembre 15 ang huling araw ng substitution ng mga kandidato.
Sabi-sabi #2:
Leni Robredo, diskalipikado sa pagtakbo matapos masita ang pagkalap ng donasyon
Marka: Hindi Totoo
Link na pinagmulan:https://bit.ly/3o8MhIp
Sabi-sabi #3:
Manny Pacquiao, inakusahang namimili ng boto
Marka: Halo
Pinabulaanan ni Commission on Elections (Comelec) spokesperson James Jimenez ang sabi-sabing diniskalipika si Bise Presidente Leni Robredo sa pagtakbo bilang pangulo. Naunang sinita ni Comelec Commissioner Rowena Guanzon ang pamamaraan ng pagkalap ng donasyon ng volunteer campaign team ni Robredo, dahil ipinagbabawal sa batas ang donasyon mula sa mga dayuhan. Kasunod nito, umikot sa social media ang balitang nadiskalipika si Robredo. Nilinaw naman ni Jimenez na walang naganap na paglabag ang kampo ni Robredo dahil hindi pa siya opisyal na kandidato. Nakasaad kasi sa R.A. 9369 na ang mga naghain ng Certificate of Candidacy (COC) ay magiging opisyal na kandidato lamang sa simula ng opisyal na panahon ng pangangampanya.
Kinumpirma ni Senador Pacquiao mismo na umiikot siya sa iba’t ibang lugar sa bansa para mamigay ng salapi, ngunit itinanggi niyang paraan ito ng pamimili ng boto. Aniya, “financial assistance” lang ito na matagal na niyang ipinamamahagi. Ayon naman sa Commission on Elections (Comelec), may mali silang nakikita sa ginagawa ni Pacquiao dahil maaari itong makaapekto sa pagboto ng publiko — pero sa ilalim ng batas, hindi pa ito maituturing na “vote buying” dahil hindi pa opisyal na nagsisimula ang panahon ng kampanya.
Link na pinagmulan: https://bit.ly/305jlcp
TSISMIS: Walang Basehan
Psssst! Bayaran daw yung mga sumama sa Leni Caravan? Maliban sa pahayag ng nasabing vloggers, walang inilabas na konkretong ebidensyang nagpapatunay na binayaran ang Tiktok video creators at ang mga kalahok sa caravan.
Totoo ba?! Pinapabango ng Inquirer yung pangalan ni Leni?
Huy! Ferdinand “Bongbong” Marcos Jr., gagawing probinsya ng Tsina ang Pilipinas kung sakaling mahalal
Ang datos na ginamit sa nasabing post ay mula sa CrowdTangle, isang social monitoring platform. Bagaman hindi isinaad kung ilan sa interactions ang maituturing na positibo at negatibo, walang ebidensyang nagpapahiwatig na kinukundisyon ng Inquirer ang pag-iisip ng publiko gamit ang kanilang post.
Bagaman nakipagkita sina Marcos Jr. at ang Chinese Ambassador, walang rekord na sinabi ni Marcos Jr. na nais niyang gawing Special Administrative Region ng Tsina ang Pilipinas kung sakaling manalo siya sa pagkapangulo.
TANDAAN!
1. Hindi lahat ng post sa social media ay makatotohanan. Para masigurong tama ang binabasa natin, ugaliing i-check kung tugma ito sa sinulat ng mga opisyal na pahayagan at media organizations. 2. Tingnan kung kapani-paniwala ang pinagmulan ng impormasyon. Ang gumawa ba ng post ay isang mamamahayag o eksperto sa paksang pinag-uusapan? Kung hindi ito masiguro, mainam na i-verify sa ibang source kung tama ang binabasa natin. 3. Mag-ingat sa mga post na nagkukunwaring totoo. May mga post na kunwaring galing sa isang totoong organisasyon pero in-edit ang larawan para ibahin ang nilalaman. Huwag basta-bastang umasa sa screenshots at forwarded messages—tingnan kung makikita rin ito sa opisyal na page ng source.
MAGING Nais mo bang makialam sa mga bagong sabi-sabi at tsismis? O kaya naman nais mo rin mag report ng mga nakikita mong sabi-sabi at tsismis online?
Meron ka bang mga katanungan tungkol sa darating na eleksyon? Mga karapatan mo bilang botante?
Maari mong bisitahin at i-message ang https://www.facebook.com/ALERTayo
Ang Tisya Hustisya Live Chat ay bukas araw-araw mula 8AM hanggang 4PM
Maari mong bisitahin at i-message ang https://www.facebook.com/tisyahustisya