RUMOR BULLETIN ISSUE NO.5
Papalapit na ang halalan ngayong 2022, kaya naman parami na rin nang parami ang mga kumakalat na tsismis o sabi-sabi sa ating paligid. Para masigurong malinis at matagumpay ang halalan, laging tandaan: importanteng tama ang nakukuha nating kaalaman! Sa pamamagitan ng rumor bulletin na ito, ating sagutin ang mga talamak na tsismis at itama ang mga maling kaalamang maaaring magdulot ng kapahamakan sa ating halalan.
Mga Marka: Hindi Totoo Ang sabi-sabi ay napatunayang HINDI TOTOO sa pamamagitan ng pag factcheck gamit ang mga kilala at kagalang-galang na sources.
Sabi-sabi #1:
Comelec, na-hack; Bise-Presidente Robredo, kasabwat daw
Totoo Ang sabi-sabi ay napatunayang TOTOO sa pamamagitan ng pag fact-check gamit ang mga kilala at kagalang-galang na sources. Halo Ang sabi-sabi ay natagpuang may halong katotohanan at kasinungalingan.
Marka: Hindi Totoo
Walang Basehan Walang mahanap na kilala at kagalang - galang na sources para makumpirma kung may katotohanan ang sinasabi.
Nitong Enero, ibinalita ng Manila Bulletin na diumano’y nakompromiso raw ng hackers ang servers ng Commission on Elections na naglalaman ng mga sensitibong impormasyon kaugnay ng eleksyon. Kaugnay nito, kumalat naman sa social media ang ilang posts na nagsasabing kasabwat daw si Bise-Presidente Robredo sa insidente para masiguro ang pagkapanalo niya sa darating na halalan. Pinabulaanan ng Comelec ang alegasyon ng pangha-hack sa kanilang sistema. Ayon sa kanila, wala pa raw sa kanilang sistema ang mga impormasyong diumano’y nakompromiso. Sa pagkakasulat ng bulletin na ito, nasa kalagitnaan pa ng imbestigasyon ang National Bureau of Investigation (NBI) at National Privacy Commission (NPC) ukol sa nasabing alegasyon ng pangha-hack. Wala pang inilalabas na opisyal na ulat ang dalawang ahensya ukol dito.
Sabi-sabi #2:
Senador Leila de Lima, nakakulong daw dahil guilty sa kasong kriminal Marka: Hindi Totoo
Isa sa mga karaniwang maling akala kaugnay kay Senador Leila de Lima ay ang pagkakakulong sa kanya dahil sa pagiging guilty o may sala sa isang kasong kriminal. Bilang paglilinaw, si Sen. de Lima ay nakakakulong bilang isang “detainee.” Ang mga detainee ay mga indibidwal na nasa kustodiya ng awtoridad habang nililitis ng korte ang kanilang kaso. Iba sila sa mga “inmate,” na nahatulan na ng korte at binubuno ang kanilang sentensiya sa loob ng kulungan
Taong 2017 na-detain si Sen. de Lima. Ito ay dahil sa alegasyon ng pagtanggap ng pera galing sa mga drug lord noong tumatakbo siya bilang senador noong 2016 — panahon na nanunungkulan siya bilang kalihim ng Department of Justice. Na pawalang-sala siya sa isang kaso noong Pebrero 2021, pero may dalawa pa siyang kasong kasalukuyang inililitis ng korte.
Sabi-sabi #3:
Lito Atienza, ipinaratang na minamanipula raw ni Marcos Jr. ang mga survey
Sa isang social media post, sinabi raw ni vice-presidential candidate Lito Atienza na minamanipula ni Ferdinand “Bongbong” Marcos Jr. ang mga survey para sa halalan. Sa opisyal na pahayag ni Atienza, pinayuhan niya ang publiko na huwag paniwalaan ang resulta ng mga survey. Ayon sa kanya, pinopondohan lang ang mga ito ng mga pulitiko na gustong hikayatin ang mga botante na iboto ang mga nangunguna sa listahan.
Marka: Hindi Totoo
Bagaman si Marcos Jr. ang nangunguna sa mga survey, walang record na tinukoy ni Atienza si Marcos Jr. sa pagmamanipula ng mga survey. Ang naging pahayag lang niya ukol kay Marcos Jr. ay “hindi siya kumbinsido sa kakayahan [ni Marcos Jr.] na pamunuan ang bansa.”
TANDAAN! 1. Walang mali sa pagkuwestiyon sa ating mga nalalaman. May mga kaalaman at pinaniniwalaan tayong maaaring matagal na nating dala-dala. Kung mapag-alaman man nating mali pala ang mga ito, hindi natin dapat itong ikahiya o ipagkaila. Walang masama sa pagtuwid sa ating mga pinaniniwalaan — bagkus, makatutulong pa ito para masigurong tama ang mga umiikot na kaalaman sa ating komunidad. 2. Kapag may napansin tayong mali, huwag tayong mahiyang itama ito. Kung may mapansin din tayong maling kaalaman na nagmumula sa ating mga kamag-anak o kaibigan, subukin nating itama ang kanilang sinasabi. Sa maayos na pakikipag-usap, maaari natin silang mahikayat na buksan ang kanilang isip sa pagbabago. 4. Malaki ang epekto ng maling kaalaman, pero nasa atin ang kapangyarihang lumaban. Malaki ang banta ng kasinungalingan at maling kaalaman — hindi lang sa darating na halalan, kundi sa ating pang-araw-araw na pamumuhay. Sa kabila nito, may kapangyarihan tayong labanan ito. Sa tamang pananaliksik at sa walang-sawang pagmumulat sa mga tao sa ating paligid, maaari nating maprotektahan ang ating komunidad mula sa mga umiikot na maling kaalaman.
MAGING Nais mo bang makialam sa mga bagong sabi-sabi at tsismis? O kaya naman nais mo rin mag report ng mga nakikita mong sabi-sabi at tsismis online? Maari mong bisitahin at i-message ang https://www.facebook.com/ ALERTayo
Meron ka bang mga katanungan tungkol sa darating na eleksyon? Mga karapatan mo bilang botante? Maari mong bisitahin at i-message ang https://www.facebook.com/tisyahustisya Ang Tisya Hustisya Live Chat ay bukas araw-araw mula 8AM hanggang 4PM