RUMOR BULLETIN ISSUE NO.2
Papalapit na ang halalan sa 2022, kaya naman parami na rin nang parami ang mga kumakalat na tsismis o sabi-sabi sa ating paligid. Para masigurong malinis at matagumpay ang halalan, laging tandaan: importanteng tama ang nakukuha nating kaalaman! Sa pamamagitan ng rumor bulletin na ito, ating sagutin ang mga talamak na tsismis at itama ang mga maling kaalamang maaaring magdulot ng kapahamakan sa ating halalan.
Mga Marka: Hindi Totoo Ang sabi-sabi ay napatunayang HINDI TOTOO sa pamamagitan ng pag factcheck gamit ang mga kilala at kagalang-galang na sources.
Sabi-sabi #1:
Panig ni Bise Presidente Robredo, may pakana raw sa disqualification case laban kay Marcos Jr.
Totoo Ang sabi-sabi ay napatunayang TOTOO sa pamamagitan ng pag fact-check gamit ang mga kilala at kagalang-galang na sources. Halo Ang sabi-sabi ay natagpuang may halong katotohanan at kasinungalingan.
Marka: Hindi Totoo
Walang Basehan Walang mahanap na kilala at kagalang - galang na sources para makumpirma kung may katotohanan ang sinasabi.
Ayon sa mga kumakalat na post sa social media, kampo raw ni Bise Presidente Leni Robredo ang naghain ng isang petisyon para ipakansela ang Certificate of Candidacy (COC) ni Ferdinand “Bongbong” Marcos Jr. para sa pagkapangulo. Hindi konektado sa opisina ni Robredo ang mga naghain ng petisyon. Sila ay mula sa iba’t ibang non-government at non-profit na organisasyon. Karamihan sa mga ito ay binubuo ng mga biktima ng Batas Militar sa panahon ni Ferdinand Marcos, ang ama ni Marcos Jr. Kabilang sa mga organisasyong naghain ng petisyon noong Nobyembre 2 ay ang Task Force Detainees of the Philippines, PH Alliance of Human Rights Advocates, Balay Rehabilitation Center, Kapatid, Families of Victims of Involuntary Disappearance, at Medical Action Group.
Link na pinagmulan: https://bit.ly/30NZwX6
Sabi-sabi #2:
Disqualification case ni Bongbong Marcos, ibinasura na raw ng COMELEC
Marka: Hindi Totoo
Link na pinagmulan: https://bit.ly/3DJjLUn
Sa isang panayam, sinabi ni COMELEC Spokesperson James Jimenez na “walang malinaw na basehan” para madiskalipika si Marcos Jr. sa pagtakbo bilang pangulo sa halalan sa 2022. Matapos nito, kumalat sa social media ang sabi-sabing ibinasura na na raw ng COMELEC ang petisyon laban kay Marcos Jr. Ngunit nilinaw ni Jimenez na ang kanyang pahayag ay lumabas bago pa man ang pagsampa ng petisyon laban kay Marcos Jr. noong Nobyembre 2. Dahil dito, hindi raw dapat tingnan ang kanyang pahayag sa konteksto ng nasabing petisyon. Sinasabi sa petisyon na pineke ni Marcos Jr. ang kanyang COC dahil sa pagpapahayag niyang kwalipikado siyang tumakbo sa darating na halalan kahit hindi naman daw talaga. Ang tinutukoy sa petisyon ay ang hatol na guilty kay Marcos Jr. noong 1997 para sa hindi niya pagbabayad ng income tax returns (ITR) mula 1982 hanggang 1984. Bagaman hindi nasentensyahan si Marcos Jr. ng pagkakakulong at pinagmulta lang ng P30,000, iginigiit naman ng mga naghain ng petisyon na ang hindi pagsumite ni Marcos Jr. ng ITR sa magkakasunod na taon ay isang halimbawa ng moral turpitude.
Sabi-sabi #3:
Senador de Lima, maaari daw diskalipikahin dahil sa kanyang pagkakakulong
Marka: Hindi Totoo
Link na pinagmulan: https://bit.ly/2ZeuLtP
Kamakailan, kumalat ang sabi-sabing hindi maaaring tumakbo si Senador Leila de Lima para sa panibagong termino sa darating na halalan dahil sa kanyang pagkaka-detain. Walang nakasaad sa batas na bawal tumakbo sa halalan nang dahil sa pagkakakulong. Maaari lang madiskalipika ang isang tao kung siya ay nahatulang guilty sa isang krimeng may sentensyang hindi bababa sa 18 buwang pagkakakulong o kung kaugay ito sa “moral turpitude” sa ilalim ng Omnibus Election Code. Hindi pa nahahatulan si de Lima sa mga kasong isinampa sa kanya. Taong 2017 siya ipina-detain dahil sa mga alegasyon ng drug trafficking sa kanyang panahon bilang Secretary ng Department of Justice.
TANDAAN! 1. Hindi lahat ng post sa social media ay makatotohanan. Para masigurong tama ang binabasa natin, ugaliing i-check kung tugma ito sa sinulat ng mga opisyal na pahayagan at media organizations. 2. Tingnan kung kapani-paniwala ang pinagmulan ng impormasyon. Ang gumawa ba ng post ay isang mamamahayag o eksperto sa paksang pinag-uusapan? Kung hindi ito masiguro, mainam na i-verify sa ibang source kung tama ang binabasa natin. 3. Mag-ingat sa mga post na nagkukunwaring totoo. May mga post na kunwaring galing sa isang totoong organisasyon pero in-edit ang larawan para ibahin ang nilalaman. Huwag basta-bastang umasa sa screenshots at forwarded messages—tingnan kung makikita rin ito sa opisyal na page ng source.
MAGING Nais mo bang makialam sa mga bagong sabi-sabi at tsismis? O kaya naman nais mo rin mag report ng mga nakikita mong sabi-sabi at tsismis online? Maari mong bisitahin at i-message ang https://www.facebook.com/ ALERTayo
Meron ka bang mga katanungan tungkol sa darating na eleksyon? Mga karapatan mo bilang botante? Maari mong bisitahin at i-message ang https://www.facebook.com/tisyahustisya Ang Tisya Hustisya Live Chat ay bukas araw-araw mula 8AM hanggang 4PM