3.3. Giáo dục bằng việc nêu cao tấm gương người tốt việc tốt

thế hệ học sinh, sinh viên Việt Nam cần phải có chí tự động, tự cường, tự lập; Phải có khí khái ham làm việc, chứ không ham địa vị, phải có quyết tâm, đã làm việc gì thì làm cho đến nơi đến chốn, làm cho kỳ được, phải có lòng ham tiến bộ, ham học hỏi, học luôn, học mãi. Học văn hoá, học chính trị, học nghề nghiệp.., những nhà quản lý giáo dục, những thầy cô giáo – là những người có vai trò hết sức quan trọng trong sự nghiệp trồng người, hãy luôn khắc ghi những lời Bác căn dặn, coi đó là kim chỉ nam định hướng cho triết lý giáo dục hiện đại nhằm tìm ra giải pháp đưa nền giáo dục nước nhà phát triển tích cực và bền vững, góp sức vào công cuộc CNH-HĐH đất nước, xây dựng một nước Việt Nam giàu mạnh, dân chủ, công bằng, văn minh.

3.3. Giáo dục bằng việc nêu cao tấm gƣơng ngƣời tốt việc tốt.

Việc nêu cao, tuyên dương tấm gương người tốt việc tốt hay “Thi đua, khen thưởng” là một trong những phương giáo dục hiệu quả nhất đang được nhà nước ta vận dụng và đạt kết quả rất tốt. Việc làm này nó có tác dộng rất lớn về mặt tâm lý nhằm khuyến khích việc phát triển các hoạt động, tính chất cá nhân của từng cá nhân nói riêng và cả tập thể nói chung , Đoàn viên, Sinh viên cảm thấy được khích lệ, nâng cao giá trị bản thân để rồi từ đó tạo ra tâm lí phấn khởi; một tâm lý tích cực ở bản thân, khiến cho họ cảm thấy tự hào về khả năng của mình để rồi từ đó cố gắng phát huy, và hơn cả là gây nên hiệu ứng đám đông nhằm làm ảnh hưởng những điều tích cực hơn nữa đến với mọi người đặc biệt là lớp người trẻ - là độ tuổi sinh viên Thi đua, khen thưởng là biện pháp tổ chức thực tiễn, một phương pháp tuyên truyền, giáo dục tích cực để động viên ý chí sáng tạo, ý chí quyết tâm, năng lực hoạt động thực tiễn của cán bộ,chiến sỹ thực hiện thắng lợi nhiệm vụ mà cấp trên giao. Chủ tịch Hồ Chí Minh đã đã dạy: Thi đua là một cách rất tốt, rất thiết thực để làm cho mọi người tiến bộ. Thi đua giúp cho đoàn kết chặt chẽ thêm và đoàn kết chặt chẽ để thi đua mãi. Trong thời gian qua, hầu hết các cơ quan, các đơn vị sự nghiệp công lập trong các cấp đã duy trì nghiêm túc, phát huy được vai trò của công tác thi đua, khen thưởng vào thực hiện thắng lợi nhiệm vụ chính trị, góp phần quan trọng xây dựng tổ chức đảng trong sạch vững

mạnh (TSVM) cơ quan, đơn vị vững mạnh toàn diện (VMTD). Tuy nhiên, bên cạnh đó, vẫn có một số cơ quan, đơn vị cơ sở, công tác thi đua, khen thưởng duy trì còn mang tính hình thức, rập khuôn, máy móc, chưa tạo được động lực và sự tham gia của đông đảo cán bộ, chiến sĩ trong đơn vị. Điều này thể hiện rõ ở nội dung, chỉ tiêu thi đua chung, chủ yếu sao chép nội dung của trên, chưa cụ thể hóa sát với đặc điểm, nhiệm vụ đơn vị. Hơn nữa, nhiều thời điểm, các phong trào thi đua còn “chồng lấn” nhau, phong trào này chưa kết thúc đã có phong trào khác, dẫn đến nhàm chán. Thậm chí có cơ quan, đơn vị lãnh đạo, chỉ huy không quan tâm nên xảy ra tình trạng các phong trào thi đua có “phát” nhưng không “động”. Đã vậy, sau mỗi đợt, mỗi phong trào, việc biểu dương khen thưởng chưa kịp thời, xét khen thưởng thực hiện không đúng quy trình dẫn đến khen thưởng và đề nghị khen thưởng chưa đúng người, đúng việc; có những tập thể, cá nhân đáng khen thì không khen, không đáng khen lại được khen, từ đó làm phản tác dụng của khen thưởng, tạo tâm lý cho Đoàn viên, Thanh thiếu niên không mấy mặn mà với các phong trào thi đua. Khí thế của phong trào thi đua chua cao, tính hiệu quả thấp, tác dụng giáo dục chưa thật sự sâu rộng, chưa đáp ứng được yêu cầu, nhiệm vụ do thực tế đơn vị đặt ra. Trong quá trình tổ chức thực hiện phong trào thi đua thiếu sự kiểm tra, giám sát của người chỉ huy các cấp, từ đó dẫn tới tình trạng phát động là do cấp trên còn thực hiện như thế nào là do cấp dưới. Đây chính là lời giải cho câu hỏi: “Vì sao, việc thực hiện các phong trào thi đua ở một số đơn vị cơ sở hiệu quả chưa cao”, và tại sao “thi đua, khen thưởng nhiều nhưng những mô hình, kinh nghiệm ít được phổ biến rộng rãi”… Trong cuộc đời hoạt động cách mạng của mình, Chủ tịch Hồ Chí Minh không bàn nhiều về đạo đức dưới dạng lý thuyết, mà chủ yếu nói về thực hành đạo đức bằng cách làm gương và nêu gương. Bài học đó có ý nghĩa thực tiễn lớn lao và vẫn còn nguyên giá trị đối với chúng ta hôm nay. Vậy vì sao tiêu đề của mục này vẫn nói lên tầm quan trọng của việc nêu gương người tốt, việc tốt không chỉ là một cách giáo dục rất hiệu quả, điều đó cũng đã được đề cao và khẳng định rõ bởi.

Sinh thời, Chủ tịch Hồ Chí Minh rất coi trọng phương pháp nêu gương đạo đức. Vì thế Người nhấn mạnh: lấy gương người tốt, việc tốt hằng ngày để giáo dục lẫn nhau là một trong những cách tốt nhất để xây dựng Đảng, xây dựng các tổ chức cách mạng, xây dựng con người mới và cuộc sống mới.[60] Chủ tịch Hồ Chí Minh cho rằng: nói chung thì các dân tộc phương Đông giàu tình cảm, và đối với họ, một tấm gương sống còn có giá trị hơn một trăm bài diễn văn tuyên truyền. Do vậy, Người yêu cầu mỗi cán bộ, đảng viên phải làm kiểu mẫu trong công tác và lối sống, trong mọi lúc, ở mọi nơi; nói phải đi đôi với làm, để quần chúng noi theo. Nói đi đôi với làm, đối lập với nói mà không làm của những người hứa suông hoặc “nói một đằng, làm một nẻo” của những kẻ cơ hội. Tự mình phải gương mẫu thực hiện nêu gương trước mới giúp người khác làm theo, bản thân mình không gương mẫu thì không thể nói ai được. Đây là nội dung của phong cách nêu gương về mọi mặt của cán bộ, đảng viên… Theo Chủ tịch Hồ Chí Minh, để nêu gương thì trước hết bản thân phải làm gương trong mọi công việc từ nhỏ đến lớn, thể hiện thường xuyên, về mọi mặt, phải cần, kiệm, liêm, chính, chí công, vô tư, nói phải đi đôi với làm. Trong đó, mỗi đảng viên, cán bộ cũng như mỗi người cần nắm vững và giải quyết tốt trên ba mối quan hệ chủ yếu: đối với mình, đối với người, đối với việc. Đối với mình phải không tự cao tự đại, tự mãn, kiêu ngạo mà luôn học tập cầu tiến bộ, luôn tự kiểm điểm để phát triển điều hay, sửa đổi điều dở của bản thân, phải tự phê bình mình như rửa mặt hằng ngày. Đối với người, luôn giữ thái độ chân thành, khiêm tốn, đoàn kết, thật thà, không dối trá, lừa lọc với thái độ khoan dung, độ lượng, trên tinh thần thương yêu đồng chí, đồng bào; đối với việc, dù trong hoàn cảnh nào cũng phải giữ nguyên tắc “dĩ công vi thượng” (để việc công lên trước việc tư), đã phụ trách việc gì thì phải tận tâm, tận lực làm cho kỳ được, không sợ khó khăn, gian khổ, việc gì có lợi cho dân thì phải hết sức làm, việc gì có hại cho dân thì phải hết sức tránh… Trong suốt cuộc đời hoạt động cách mạng của mình, Chủ tịch Hồ Chí Minh đã nêu tấm gương sáng ngời về phong cách nêu gương, nói đi đôi với làm.

Bác kêu gọi toàn dân tiết kiệm, bản thân Người nghiêm túc thực hiện, từ việc ăn, mặc đến sinh hoạt, làm việc hằng ngày Bác đều gương mẫu. Chúng ta có thể thấy rõ điều đó trong cả cuộc đời của Người. Khi nước nhà vừa giành được độc lập năm 1945, đứng trước nạn đói đang hoành hành, Người kêu gọi toàn dân diệt “giặc đói” bằng hành động cụ thể, mười ngày nhịn ăn một bữa để lấy số gạo tiết kiệm đó cứu những người bị đói và chính. Người đã làm gương, nghiêm túc thực hiện một cách triệt để mặc dù phải làm việc nhiều, sức khỏe giảm sút vì vừa trải qua một trận ốm nặng… Bộ đội, cán bộ ăn cơm độn ngô, khoai sắn, Bác cũng yêu cầu nấu cơm độn 50% đúng như mọi người. Đồ dùng sinh hoạt cá nhân của Bác cũng rất giản dị và rất tiết kiệm. Bác Hồ thường căn dặn mọi người phải thực hành tiết kiệm, tiết kiệm sức lao động, tiết kiệm thời giờ, tiền bạc; phải tiết kiệm từ cái to đến cái nhỏ, không xa xỉ, hoang phí, không bừa bãi, phô trương hình thức. Bác đã sống cả cuộc đời thanh bạch từ ăn, ở đến phương tiện sử dụng phục vụ công việc hằng ngày. Là Chủ tịch nước nhưng Bác cũng chỉ có vài bộ quần áo đơn sơ, giản dị, anh em phục vụ muốn đề nghị may mới cho Bác, nhưng Bác không cho và nói: Bác có hai bộ là đủ dùng rồi. Hiện nay đồng bào ta còn thiếu quần áo mặc. Bác có như vậy là đủ và tốt lắm rồi! Bữa ăn của Bác như bữa ăn của mọi nhà: Bát canh, quả cà, con cá hoặc lát thịt kho... Các đồng chí ở gần Bác đều cho biết Bác rất tiết kiệm. Có đôi tất rách đã vá lại mấy lần Bác cũng không dùng tất mới, áo Bác rách có nhiều khi phải vá vai, rồi lộn cổ… vá đi vá lại, Bác mới cho thay... Bác nói: “Cái gì còn dùng được nên dùng, bỏ đi không nên”. Có lần một đồng chí cán bộ gần Bác đã mạnh dạn thưa thật với Bác rằng: Bác là Chủ tịch nước, Bác mặc áo sờn vá như thế thì không phù hợp lắm. Bác nói: Này chú! Chủ tịch Đảng, Chủ tịch nước mặc áo vá thế này là cái phúc của dân đấy! Đừng bỏ cái phúc ấy đi. Quả thật, nêu gương có vai trò hết sức to lớn đối với việc hoàn thiện đạo đức con người. Trong gia đình thì người con chịu ảnh hưởng trực tiếp từ cha mẹ. Người anh, người chị phải là tấm gương đối với em. Trong nhà trường, thầy cô phải là tấm gương sáng đối với học trò. Trong tổ chức, tập thể, những người lãnh đạo phải là tấm gương cho cấp dưới. Trong xã hội, tấm gương của các thế

hệ trước đối với các thế hệ sau là đặc biệt quan trọng. Hồ Chí Minh rất coi trọng việc nêu gương, Người nói: Ðối với những người có thói hư tật xấu, trừ hạng người phản lại Tổ quốc và nhân dân, ta cũng phải giúp họ tiến bộ bằng cách làm cho cái phần thiện trong con người nảy nở để đẩy lùi phần ác, chứ không phải đập cho tơi bời. Lấy gương người tốt, việc tốt để hằng ngày giáo dục lẫn nhau là một trong những cách tốt nhất để xây dựng Ðảng, xây dựng các tổ chức cách mạng, xây dựng con người mới, cuộc sống mới. Trong Di chúc, Người đã viết: Suốt đời tôi hết lòng, hết sức phục vụ Tổ quốc, phục vụ cách mạng, phục vụ nhân dân. Nay dù phải từ biệt thế giới này, tôi không có điều gì phải hối hận, chỉ tiếc rằng không được phục vụ nhân dân lâu hơn nữa, nhiều hơn nữa. Người mãi là tấm gương sáng cho toàn Đảng, toàn quân, toàn dân học tập. Tấm gương của Người - tư tưởng Hồ Chí Minh có “hiệu ứng lan tỏa, sức lôi kéo mạnh mẽ”. Quả đúng là, nghĩ về Người lòng ta trong sáng hơn! Tư tưởng, tấm gương đạo đức, phong cách của Người mãi là di sản tinh thần to lớn của dân tộc mà các thếhệ trẻ cần phải gìn giữ, học tập và làm theo. Thông qua thực tiễn trên, hiện nay Trường Đại học Nội vụ Hà Nội đã có rất nhiều các chương trình lập thành tích, thi đua, đặc biệt thong qua các cá nhân, tập thể tiêu biểu như: Họp và bình xét giới thiệu Đoàn viên ưu tú kết nạp Đảng hằng năm, sinh viên 5 tốt…v.v .Tặng giấy khen, tổ chức các cuộc thi, lễ tuyên dương các cá nhân tiêu biểu cho các cá nhân đạt giải trong cuộc thi viết sách, I MISS HUHA,Giải thể thao sinh viên hằng năm.v.v. Các hình thức chủ yếu là trao bằng khen của cấp Bộ, cấp trường….,trao giải thưởng, hiện vật có giá trị nhằm thúc đẩy tinh thần cũng như tác động tới các sinh viên khác trong phạm vi nhà trường, và đặc biệt là những cá nhân,tập thể có thành thích xuất sắc tiêu biểu sẽ phổ biến rộng tới các phương tiện thông tin truyền thông, điều đó không chỉ nhằm làm quảng bá các hoạt động mang tính thiết thực trong Đoàn, khối, mà còn nhằm mở rộng hơn nữa các phong trào tới các tầng lớp Thanh thiếu niên trong nhà trường, bởi cũng chính vì tầng lớp Sinh viên là tầng lớp chiếm số lượng đông đảo nhất và sử dụng các công nghệ thông tin nhiều nhất..

Các vấn đề trên đã nhằm làm cho việc nêu gương có ý nghĩa quan trọng trong việc giáo dục nhân cách con người cũng như thu phục nhân tâm. Hiện nay đất nước đang trong giai đoạn hội nhập, bên cạnh những yếu tố tích cực cũng còn tồn tại nhiều mặt hạn chế, sai lệch về mặt văn hóa cộng với lối sống thiếu lành mạnh của một bộ phận giới trẻ. Do đó những tấm gương người tốt việc tốt, về lối sống lành mạnh cần được đề cao, phát huy nhằm xây dựng một cộng đồng văn minh.

3.4. Phát huy việc giáo dục đạo đức cho sinh viên thông qua hoạt động của Đoàn Thanh niên

Đoàn thanh niên là tổ chức quan trọng, là trường học giáo dục sinh viên thành công dân có ích cho xã hội. Chính vì vậy, phát huy vai trò của Đoàn thanh niên sẽ nâng cao chất lượng giáo dục đoàn viên, sinh viên trong nhà trường. Trong việc giáo dục đạo đức Hồ Chí Minh cho sinh viên, Đoàn thanh niên phải thể hiện tính tiên tính tiên phong của mình. Cần phát huy tốt vai trò chỉ đạo của đoàn thanh niên Trường Đại học Nội Vụ Hà Nội trong việc tổ chức và thu hút sinh viên vào các phong trào chính trị xã hội, chủ động đề ra các hoạt động và phong trào thi đua cho đoàn thanh niên, cần xây dựng nội dung kế hoạch từng hoạt động cụ thể hình thức giáo dục phong phú đa dạng và sinh động để thu hút đoàn viên sinh viên tham gia, cần chú trọng nhiệm vụ giáo dục chính trị tư tưởng cho sinh viên gắn với đạo đức Hồ Chí Minh như: tiếp tục tổ chức học tập quán triệt các nghị quyết của Đảng, của Đoàn tổ chức các lớp học học sinh hoạt chính trị, đẩy mạnh việc học tập chủ nghĩa Mác Lênin học tập và làm theo tư tưởng đạo đức phong cách Hồ Chí Minh, làm tốt công tác nắm bắt tình hình dẫn diễn biến tư tưởng kịp thời kịpthời định hướng nhận thức và hành động cho đoàn viên sinh viên tăng cường giáo dục truyền thống yêu nước và tinh thần tự hào dân tộc cho đoàn viên sinh viên. Đoàn Thanh niên trường Đại học Nội Vụ Hà Nội phải chú trọng đưa các hoạt động giáo dục đạo đức Hồ Chí Minh cho sinh viên đi vào chiều sâu gắn với nhiệm vụ học tập và nghiên cứu khoa học là nhiệm vụ hàng đầu của mỗi sinh viên cần tổ chức nhiều phong trào thi đua học tập nghiên cứu khoa học tham gia

xây dựng môi trường học tập văn minh thân thiện . Thường xuyên tổ chức các hoạt động phong trào như: “ Hội trại báo, “cuộc thi Ý tưởng khởi nghiệp”, ....các phong trào này sẽ hướng mục tiêu học tập nghiên cứu khoa học của sinh viên và những vấn đề thực tiễn của đời sống và có tác động lớn tới nhận thức và hành động của sinh viên làm cho sinh viên thấy được giá trị của truyền thống dân tộc và trách nhiệm rèn luyện bản thân để góp phần xây dựng đất nước. Đoàn Thanh niên trường Đại học Nội Vụ Hà Nội cần tiếp tục đổi mới và phát triển các phong trào tình nguyện vì cộng đồng đổi mới phương pháp nâng cao chất lượng các chương trình: “ Tiếp sức mùa thi”, “ thanh niên tình nguyện”, “hiến máu nhân đạo” và đưa ra những hoạt động này trở thành yêu cầu cần thực hiện đối với sinh viên để xét hạnh kiểm, rèn luyện hoạt động tình nguyện vì cộng đồng cần được tổ chức một cách thường xuyên chảy đều trong năm diễn ra ở nhiều nơi. Đồng thời cần thực hiện tốt công tác giám sát và tổng kết trao đổi giúp trao đổi rút kinh nghiệm việc việc thực hiện các hoạt động tình nguyện biểu dương khen thưởng kịp thời đối với những cá nhân sinh viên với tập thể có thành tích cao trong hoạt động tình nguyện. Thường xuyên tổ chức các buổi hội thảo về hoạt động tình nguyện nhằm mang lại môi trường học tập hiệu quả đối với sinh viên.