Water
Cultuur
Ontdek onze prachtige Hanzesteden
Natuur
Agenda
Regiokrant IJsseldelta
2013
Maar liefst drie historische Hanzesteden bevinden zich in de IJsseldelta: Zwolle, Kampen en Hasselt. Rijk aan monumentale panden, historie en cultuur. Onder leiding van een stadsgids ontdek je plekken waar je anders nooit zou komen. Kom je achter historische feitjes die je nog niet wist en ontdek je cultuurpareltjes die voor anderen verborgen blijven. Op www.overijsseltrips.nl vind je een overzicht van alle stadswandelingen/ dagtochten in de IJsseldelta.
IJsseldelta
Deze uitgave is een initiatief van:
Janssen de sethe zwartsluis
Overblok Stalhouderij Kroon
Slagerij Alex van Ingen
Overblok
Ikonenmuseum Boerendiekhuus
2
welkom in de IJsseldelta
Provincie
welkom in de IJsseldelta
Voorwoord
Water
Kom naar Zwartsluis
IJsseldelta:
dekte het nog pure, onont el gebied van Overijss
Vlakbij de kop van Overijssel bevindt zich een gebied dat nog puur is en vrijwel onontdekt door toeristen: de IJsseldelta. Historische steden, eeuwenoude waterwegen en unieke polders, dat is wat de IJsseldelta te bieden heeft. De IJsseldelta ligt aan de monding van de IJssel. Het gebied wordt omringd door de drie Hanzesteden Zwolle, Kampen en Hasselt, tapijtstad Genemuiden en watersportparadijs Zwartsluis. In het midden van de IJsseldelta ligt het Nationaal Landschap IJsseldelta met daarin één van de oudste polders van Nederland. Hèt pleziervaartgebied van ons land Het water staat centraal in de IJsseldelta en dat is nooit anders geweest. De IJsseldelta telt, naast het Zwartewater, Zwarte Meer, Ketelmeer en de
Karba Colofon Deze uitgave; ‘Welkom in de IJseldelta’ is een co-productie van BrugMedia en IJsseldelta Marketing. Oplage: 144.000 exemplaren Verspreiding: geïntegreerd in weekblad De Swollenaer weekblad De Brug weekblad De Stadskoerier weekblad Vechtdal Centraal weekblad Salland Centraal
IJssel, ontelbaar veel weteringen, uiterwaarden en slootjes. Een paradijs voor de watersporter dus. Op het water kun je genieten van rust, ruimte, natuur én eeuwenoude havensteden. Een unieke combinatie in ons land. Tegen de tijd dat het donker wordt, leg je aan in één van de vele havens en geniet je van een wijntje in Hasselt, een culinaire verrassing in Zwolle of een overnachting in Kampen. Eén gebied, drie dynamische Hanzesteden Vanaf de twaalfde eeuw ontstond in Duitsland het Hanzeverbond. Doel van het Hanzeverbond was het beschermen en uitbreiden van de handel in producten als zout, granen, vis, hout, wijn, bier en dierenhuiden. In de IJsseldelta treft u maar liefst drie Hanzesteden. De (culturele) rijkdom die het Hanzeverbond met zich meebracht is hier nog goed zichtbaar en de dynamiek is vandaag de dag nog voelbaar. De steden Zwolle, Kampen en Hasselt vertellen verhalen over arbeid, handel en lange zeereizen. De imposante historische gebouwen, havens en verdedigingswerken maken de Hanzesteden tot prachtige openlucht musea. Ontdek het allemaal tijdens één van de vele stadswandelingen onder leiding van een professionele gids.
Fietsend en wandelend door het Nationaal Landschap De IJsseldelta omsluit één van 20 Nationale Landschappen die ons land telt. Nationaal Landschap IJsseldelta bestaat onder andere uit één van de oudste polders van ons land: de polder Mastenbroek. Het unieke landschap onderscheidt zich door de grote mate van openheid, de oudste rationele, geometrische verkaveling en het reliëf in het landschap in de vorm van huisterpen en kreekruggen. Het gebied leent zich uitstekend om in te fietsen en te wandelen. Bekijk vanaf de oude zeedijken de polders en geniet van de bijzondere flora en fauna die de IJsseldelta rijk is. Je kunt het gebied ontdekken met behulp van het fietsknooppuntennetwerk. Vanaf het najaar 2013 is ook het wandelroutenetwerk in de IJsseldelta beschikbaar. Nederland in het klein Omdat de regio IJsseldelta vele typisch Nederlandse kenmerken huisvest, binnen een straal van 40 kilometer, noemen we de regio ook wel Nederland in het klein. Dijken, polders, waterwegen, streekproducten, historische Hanzesteden, alles is binnen handbereik. Ontdek en ervaar het nog pure en onontdekte stukje van Nederland: Welkom in onze IJsseldelta! Meer informatie over de IJsseldelta vind je in deze gids, op www.vvvijsseldelta.nl en op facebook.com/ijsseldelta.
in het weekend van Hemelva a rt!
Hou je van water, boten en watersport? Kom dan naar het nautische evenement Zwartsluis onder Zeil. Dit twee-jarige evenement wordt gehouden van 9 t/m 12 mei in Zwartsluis. Er zijn schepen aanwezig van alle scheepstypen. Middelpunt van de scheepsvloot is nationaal varend monument, de ‘Zwartsluizer Botter ZS13’. Je kunt aan boord van de schepen om te kijken hoe er aan boord geleefd werd. Soms kun je zelfs een rondje meevaren op een schip! Het evenement geeft je een blik in het verleden toen schippers zeilend hun brood verdienden met transport over water. In Zwartsluis sloegen zij hun goederen op of verhandelden zij hun waren. Op 9 mei gaat het evenement van start met het admiraalzeilen. Het admiraalschip, de ZS13, wordt dan begeleid door de vele ronde- en platbodemjachten en vaart uit naar het Zwartewater. Een waar spektakel dus komt dat zien! Op 10 mei volgt de officiële opening van Sluuspoort, de gerenoveerde eilanden en het Botterhuus in Zwartsluis. Jaren is er gewerkt aan het nòg aantrekkelijker maken van Zwartsluis. Het resultaat mag er zijn. Daarom krijgt de openingshandeling een uniek ‘koninklijk’ tintje met de komst van ‘De Groene Draeck’. En dan is er natuurlijk de Nacht van Zwartsluis, waarin de Horeca van Zwartsluis zich van haar beste kant laat zien. Zaterdag wordt ook feestelijk als de ‘Rotary Zwartewaterland’ activiteiten organiseert in de Kolksluis en aan de Handelskade. Voor een goed doel kun je tegen een kleine vergoeding mee doen aan diverse spelen. Zondag is een dag van bezinning. De rust keert terug in Zwartsluis en
wordt het historische evenement wordt afgesloten met een openlucht kerkdienst vanaf de botter ZS13. Programma Donderdag 9 mei (Hemelvaartsdag) 9.00 uur: palaver 10.30 uur: opening door burgemeester 12.30 uur: schepen in Kolksluis 14.00 uur: Admiraalzeilen Vrijdag 10 mei 10.00 uur: varen met publiek op botter ZS13 en VSRP-schepen shantykoren festival 16.00 uur: officiële opening door Gedeputeerde Rietkerk op ‘De Groene Draeck’ 21.00 uur: Nacht van Zwartsluis Zaterdag 11 mei 10.00 uur: varen met publiek op botter ZS13 en VSRP-schepen 18.30 uur: barbecue bij Het Oude Gemeentehuis Zondag 12 mei 10.30 uur: Openlucht Kerkdienst vanaf de botter ZS13 11..30 uur: vertrek schepen
OASE
Vormgeving en opmaak: bco reclameburo, Kampen Constructieweg 41-1 (038) 337 00 54 De volgende editie verschijnt medio juli 2013. Voor meer informatie kunt u contact opnemen met Elske Koukoulas op nummer (038) 337 00 52 Niets uit deze krant mag -zonder toestemming van de uitgever- ter publicatie worden overgenomen in welke vorm dan ook. Op advertenties en commerciële producties in deze krant die niet eigendom zijn van de opdrachtgever of reclamebureau, berust het copyright bij de uitgever. Aan zet- en/of drukfouten kunnen geen rechten worden ontleend.
3
Jansen de sethe
Bistro leuk
4
welkom in de IJsseldelta
Natuur
Verse streekproducten
ldelta van (H)eerlijk IJsse
De IJsseldelta heeft zijn eigen streekmerk (H)eerlijk IJsseldelta. Eerlijke, pure en duurzame streekproducten gekweekt op de typische poldergrond van de IJsseldelta. Dit gebied heeft in de loop der tijd een strijd gevoerd tegen het water. Omdat het gebied deels onder NAP ligt, is het vaak overstroomd. Dit overstromen zorgde voor een bijzondere samenstelling van de grond. Dat proef je terug in de producten. Vol van smaak en rijk aan vitaminen. De streekproducten van de IJsseldelta worden duurzaam
geproduceerd. Dat betekent dat de tot standkoming van de producten zo veel mogelijk plaatsvindt in de eigen streek. Er wordt gestreefd naar een zo klein mogelijke belasting van het milieu. En dat maakt de producten natuurlijk nòg lekkerder! Onder het streekmerk (H)eerlijk IJsseldelta worden tomaten, kom-
kommers, aardbeien, zuivelproducten, aardappels en uien verkocht. Daarnaast bieden de ondernemers van (H)eerlijk IJsseldelta een variëteit aan recreatieve mogelijkheden aan. Zo kun je in de IJsseldelta op weidevogelsafari, trekschuitvaren of kanoën. Ook overnachten en groepsbijeenkomsten behoren tot de mogelijkheden.
Streekproductenrecept uit de IJsseldelta Gebakken schapenkaas met bradertjes en een salade van tomaten en komkommer Benodigdheden: (kijk op www. heerlijkijsseldelta.nl voor de adressen of haal alles bij Kalter Aardbeien in IJsselmuiden) knoflookschapenkaas Mècorino van de Vreugdenhoeve, plakjes bacon, aardappeltjes en een uitje van ’t Rechterveld, tomaten van Van den Belt, komkommers van de familie Limburg, zeezout, olijfolie, verse rozemarijn, oregano, knoflook en balsamico azijn.
schil en was ze schoon. Snijd ze vervolgens in partjes. Bak ze lichtbruin in olijfolie. Als ze bijna klaar zijn doe je er een uitje en knoflook bij en strooi je er rozemarijn en zeezout over. Niet te lang meebakken anders wordt de knoflook bitter.
Bereidingswijze Bradertjes Laat de aardappeltjes in de
Komkommer en tomatensalade Snijd de komkommer en toma-
Gebakken schapenkaas Snijd het schapenkaasje in dikke plakken. Rol de bacon er om heen zodat de kaas helemaal ingepakt is. Bak het vervolgens in de olijfolie.
ten in kleine stukjes. Maak een dressing van balsamico azijn en olijfolie. Schenk dit over de salade (niet te veel) en maak af met takjes oregano en wat zeezout.
Recept
Toetjessuggestie: Kalter aardbeien met basilicum Snijd de aardbeien in 2 helften. Hak wat basilicumblaadjes fijn en schep dit door de aardbeien. Eet smakelijk!!! Kijk ook eens op: www.heerlijkijsseldelta.nl voor alle streekproducten
Rederij Jan Timmerman
Houtburcht
Halfords
welkom in de IJsseldelta
Cultuur
Water
Varen en fietsen
! door de IJsseldelta
IJsseldelta
wat is er te doen?
Hoe kom je als toerist aan informatie over wat er te beleven is in een gebied? In de IJsseldelta kan dat op verschillende manieren. Zo kun je natuurlijk terugvallen op de website www.vvvijsseldelta.nl. Maar wat als je in het gebied bent en geen beschikking hebt over internet? Sinds dit voorjaar heeft de IJsseldelta daar een oplossing voor: digitale informatieborden. Op deze borden kun je in googlemaps precies zien waar je bent, wat de historie van de plek is en wat het
bezichtigen waard is. Je vindt de digitale informatieborden bij de VVV-agentschappen in Zwolle, Kampen, Zwartsluis, Hasselt en Genemuiden, bij Museumboerderij Erf 29 op Kampereiland en bij schapenmelkerij de Vreugdehoeve in Zwolle. Een rondje langs alle informatieborden geeft je een goede indruk van al het moois in de IJsseldelta!
5
De IJsseldelta is bij uitstek geschikt om varend en fietsend te ontdekken. De Veerman van Kampen biedt nu een uniek arrangement om deze beide vervoersmiddelen te combineren. ’s Ochtends kom je met de fiets aan boord en geniet je
van een kopje koffie met appelgebak op het bovendek van
het zonnetje. Stroomafwaarts vaart de Veerman van Kampen door de prachtige rivierdelta bij de monding van de IJssel richting het Kattegat. Hier leven wel zestig soort vogels en driehonderd verschillende plantensoorten. Via dit overweldigende natuurschoon vaar je via het Ketelmeer naar Schokkerhaven. Aangekomen op het Zwartewater geniet je van een uitgebreide lunch aan boord. Je vaart langs de prachtige stadjes Genemuiden en Zwartsluis om vervolgens in historische Hanzestad Hasselt aan te leggen. Hier gaan de fietsen van boord en fietst u via Zwolle, over de dijk langs de IJssel, terug naar Kampen. Meer informatie: www.deveermanvankampen.nl
Op safari in eigen land Helemaal naar de Serengeti woestijn voor een safari? Onzin, dit kan tegenwoordig in eigen land! Biologische boerderij Polderzicht biedt weidevogelsafari’s voor het hele gezin. De boer neemt je mee in de safaribus door het weiland en brengt je vlakbij de weidevogels die vertoeven rond de speciaal aange-
Cultuur
legde plasdras. Ook kun je via de loopbrug door de stal naar de uitkijkpost om vogels te spotten. Wil je iets actievers? Ook mogelijk! Je kunt bij Polderzicht ook kanoĂŤn of trekschuitvaren. En je bent natuurlijk altijd welkom om een kijkje te nemen in de stal om een glimp op te vangen van het boerenleven.
Veerman Van Kampen
Wereldwinkel Genemuiden
Den Alerdinck
6
welkom in de IJsseldelta
Decotuin
Bos bedden
welkom in de IJsseldelta
7
Agenda
Mei
25 mei Streektaalfestival ‘Eikoerei’ centrum Genemuiden
8, 9 mei Rhytm & Blues Festival Grote Kerkplein, Zwolle
25 mei Remember the 90’s IJsselhallen Zwolle
9 mei HESZ Open Binnenstad Zwolle
30 mei t/m 2 juni Zwolle Unlimited Binnenstad Zwolle
9, 10, 11, 12 mei Zwartsluis onder Zeil Zwartsluis
Juni
11 mei Molen en gemalendag d’Olde Mesiene Mastenbroek/Kamperzeedijk
1 juni Kunstmarkt Genemuiden
11 mei Meat loaf IJsselhallen Zwolle
8 juni Dweildagen binnenstad Hasselt
11 mei IJsseldeltadag, Kamperzeedijk 11 mei Nationale Molen en gemalendag IJsseldelta
8 juni Molen- en Gemalendag d’Olde Mesiene Mastenbroek 8 juni Rabo Fietsdag fam.Pelleboer, Het Asjesgoed Mastenbroek, Genemuiden
16, 17, 18 mei Beachvolleybal weekend Van Heutszplein Kampen
8 juni Zwolse Halve Marathon Festival Binnenstad Zwolle
18 mei Fusion of Dance Wijthmenerplas Zwolle
9 juni Sportactiviteit Park de Wezenlanden Zwolle
20 mei Pinksterbrunch, Vreugdenhoeve Zwolle 22 mei Babybeurs Genemuiden
12 t/m 23 juni Stadsopera Amalia Bandi Binnenstad Zwolle
24 mei Stars of Holland IJsselhallen Zwolle
15 juni Klinkerfestival Binnenstad Zwolle
24 mei streektaalquiz ‘Kieken waj ‘zegt’ ’t Olde Staduus Genemuiden
15 juni Rotary Fietstocht Genemuiden
22 juni RTL viert de Zomer Park de Wezenlanden Zwolle 22 juni Family Fair herstel hervormde kerk Genemuiden 30 juni Racident Oldtimer Tour Binnenstad Zwolle 22 juni Family Fair Parkeerterrein kerkgebouw Genemuiden
Juli 3 juli jaarmarkt centrum Genemuiden 6 juli Molen- en Gemalendag d’Olde Mesiene Mastenbroek 6 juli Ballonfestijn Sportveld nabij Sporthal de Prinsenhof Hasselt 6 juli t/m 10 aug Zwartsluizer zaterdagen Zwartsluis 3, 10, 17, 24 juli Blauwvingerdagen Binnenstad Zwolle
IJsseldelta
In de IJsseldelta ontluikt de natuur. Wist je dat er vlakbij Zwolle een biologische schapenmelkerij staat waar je lammetjes kunt aaien en een flesje kunt geven? Op de Vreugdenhoeve maken ze verse schapenmelk, heerlijke schapenkaasjes, verkopen ze de lekkerste streekproducten uit de IJsseldelta en organiseren ze allerlei leuke dingen voor jong en oud. Op tweede pinksterdag kun je
genieten van een rijk gevulde pinksterbrunch voor het hele gezin. Daarnaast organiseren ze speciaal voor de kinderen een workshop vilten. Vilten is een manier van schapenwol verwerken. Je kunt er de leukste figuren mee maken! Na het brunchen kun je een
14 en 15 september Open Monumentendag IJsseldelta
5 t/m 20 augustus Zomerkermis Binnenstad Zwolle
14 september Campement van Hanze Kampen Kampen
7 t/m 12 augustus Tentcampagne Park de Weezenlanden Zwolle 15 augustus grote kindervlooienmarkt centrum Genemuiden 16 augustus Stratenfestival Binnenstad Zwolle 18 augustus Kamper Stripspektakel Kampen 31 augustus Lipgloss Festival W Wijthmenerplas Zwolle 31 augustus Brandweer, veiligheids regio IJsselland Milligerplas Zwolle week 35 Euifeest Binnenstad Hasselt 30, 31 augustus Kadefestival Kampen 31 augustus Brommersprint Randweg Oost Genemuiden
21 juli Dance tour Park de Wezenlanden Zwolle
September
25 juli Kamper Uitdag Kampen
4 t/m 8 september Stadsfestival Binnenstad Zwolle
Augustus 3 augustus Molen- en Gemalendag d’Olde Mesiene Mastenbroek
Natuur
Pinksteren in de
1,8, 15 augustus Kamper Uitdagen Kampen
14 september Stoomdag Stoomgemaal Olde Mesiene Kamperzeedijk 14 september rommelmarkt centrum Genemuiden 20 september Sponsorloop GHS Park de Wezenlanden Zwolle 21 september Love boat/Rainbow Sensation Rodetorenplein Zwolle 24 t/m 29 september Circus Renz Park de Wezenlanden Zwolle 21 september Genemusiment Binnenstad Genemuiden 21 september Zwartewaterlandloop Gemeente Zwartewateland Zwartsluis 21 september Zwartewaterrace Gemeente Zwartewateland Zwartsluis
4 t/m 8 september Ballonspektakel Park de Wezenlanden Zwolle
Taxicentrale kijkje nemen in het schapentheater met uitzicht op de stallen of de kunst van het kaas maken afkijken. De Vreugdehoeve ligt in het natuurgebied de Vreugderijkerwaard. Dit gebied ligt in de uiterwaarden van de IJssel en leent zich uitermate voor een wandeling of fietstocht waarbij je kunt genieten van de prachtige flora en fauna. Zeker in dit jaargetijde een aanrader! In de Vreugdehoeve kunt u verschillende routes krijgen om van dit gebied te genieten. Opgeven voor de brunch of vilten doet u via herman@devreugdehoeve.nl of 06-28745728.
8
welkom in de IJsseldelta
Cultuur
Water
Beleef de kunstroute
van Genemuiden
Tapijtstad Genemuiden is deze zomer ook kunststad Genemuiden. Dertig winkels in het centrum zijn vanaf 1 juni kunstatelier. Die dag is er bovendien een grote kunstmarkt in het centrum van Genemuiden. Kom Genemuiden eens van een heel andere kant bekijken! Kunstenaars uit Genemuiden kunnen tot 1 september hun werken tentoonstellen in winkelpanden van Genemuiden. “Hopelijk zo gevarieerd mogelijk: van gedichten tot keramiek en schilderijen. Op die manier ontstaat er een bijzondere kunstroute die mensen naar Genemuiden trekt. Zowel voor de kunstenaars als de winkeliers is dit een mooie samenwerking”. Helma Vermeer kreeg het idee ooit tijdens een bezoek aan het Noord-
Hollandse Bergen. Kunstenaars exposeerden daar in leegstaande winkelpanden. Ze vertelde Josita van de Wetering van De Groene Lantaarn over het initiatief en voor beide dames het wisten doolde een groots plan in hun hoofden. Dat begon met het tonen van kunst in drie leegstaande winkelpanden. “Maar al snel bedachten we dat het nog veel leuker zou zijn als ook in andere winkels kunst te zien zou zijn. En vanuit dat idee ontstond
weer het plan voor een kunstmarkt”, vertelt Vermeer. Ondertussen is er een organisatie gevormd waarin een aantal kunstenaars en winkeliers van Middenstand Vereniging Genemuiden zitten. Zij werken aan de grote kunstmarkt op 1 juni, met tientallen kramen in onder meer de Kruisstraat en de Langestraat. “Het moet een dag vol zien en doen worden. Leerlingen van kunstenaars gaan bijvoorbeeld op straat aan het werk. Zelf geef ik voor kinderen een workshop ‘koe schilderen’ met acrylverf”, vertelt kunstenares Gea Kok, die hoopt dat kunstenaars en bezoekers uit Genemuiden en wijde omgeving naar de kunstmarkt komen. Stiekem wil de organisatie kunst in Genemuiden ook een impuls geven, vertelt Alien Groothuis, die een eigen atelier heeft aan de Kruisstraat. “Genemuiden is een kunststad in opbouw. Heel veel inwoners zijn kunstzinnig bezig. Je hebt alleen al drie schilderclubs. Daarmee naar buiten treden is heel belangrijk. Op die manier inspireer je anderen om ook aan de slag te gaan.” De speciale kunstroute langs de dertig winkels moet daaraan ook een bijdrage leveren. De kunstenaars zijn ervan overtuigd dat beide evenementen een succes worden. “Al was het maar omdat Genemuiden nog nooit een kunstevenement van deze omvang heeft gekend”, zegt Vermeer.
Neem eens
De pont In Zalk ligt een uniek pontje in de vaart. Dit voetveer verbindt Zalk met ‘s-Heerenbroek/Veecaten van april tot en met september. Aan het eind van het veerpad dat vanaf de Zalkerdijk tussen de landerijen naar de rivier loopt, heeft de IJsseldelta een unieke veerdienst. Dit voetveer brengt dagelijks fietsers en voetgangers veilig over de rivier, die hier op zijn absolute smalst is. Zo smal, dat het met een beetje fantasie mogelijk lijkt om voorbijvarende schippers een hand te geven. Het veer is functioneel voor veel IJsseldeltabewoners en biedt in het hoogseizoen honderden toeristen per week de mogelijkheid om de wandel- of fietstocht aan de andere oever voort te zetten. Op de zuidelijke oever biedt het toegankelijke deel van de zandduin een heus strandgevoel. Er wordt wel gezwommen, maar
Genemuider kunstroute
in het algemeen geldt dit als gevaarlijk vanwege de sterke stroming en de langskomende binnenvaart. Het Zalkerveer is een maatschappelijk werkervaringsproject in combinatie met het theehuis, dat aan de grotendeels autovrije Veecaterdijk staat. Het theehuis is een belangrijke pleisterplaats voor fietsers en wandelaars. Het terras zit bij mooi weer altijd vol. Meer informatie over dit theehuis is te vinden in het hoofdstuk ‘s-Heerenbroek. www.zalk.info. Wil je meer informatie over fietsroutes in de IJsseldelta? Bij de VVV-agentschappen in de IJsseldelta zijn volop fietsroutes verkrijgbaar. www.vvvijsseldelta.nl