IMA01-2018 by Industrielinqs pers en platform

www.imaintain.info

01 18 VIJFTIENDE JAARGANG – LOSSE VERKOOPPRIJS € 18,50

iMaintain Nr. 01 - 2018

CONDITIEBEWAKING & DIAGNOSE: INSPECTEURS ZO KLEIN ALS PINGPONGBALLEN

IMA01 omslag los.indd 1

16:57 23-01-18 16:30

Smeermiddelenvoor vooral aluw uw Smeermiddelen industriëletoepassingen toepassingen industriële

Voor uitgebreide informatie over onze mogelijkheden Voor uitgebreide informatie over onze mogelijkheden kunt u contact opnemen met: kunt u contact opnemen met: Total Nederland NV / Industriële smeermiddelen Total Nederland NV / Industriële smeermiddelen 070 - 31 408 070 - 31 8080 408 smeermiddelen.industrie@total.com smeermiddelen.industrie@total.com www.total.nl www.total.nl

Energizingperformance. performance.Every Everyday day Energizing A_omslag.indd 2 A_omslag.indd 2 los.indd IMA01 omslag 2

23-01-18 16:57

INHOUD 3

10 ‘We moeten het machtsdefect vernietigen’ Het 3D-tijdperk vraagt daarom om mensen met andere capaciteiten: smarts, gepassioneerde mensen die grote hoeveelheden informatie in oplossingen kunnen omzetten. Ze moeten wel de bevoegdheid krijgen om hun innovatieve ideeën in daden om te zetten, stelt de Vlaamse auteur Jef Staes. Hij spreekt tijdens iMaintain 2018.

17 Inspecteurs zo klein als pingpongballen Motes zijn kleine balletjes die metingen kunnen doen op plekken die niet bereikbaar zijn voor mensen en traditionele sensoren. Uniek aan de intelligente balletjes is dat ze tijdens een proces data kunnen verzamelen en zelf kunnen beslissen over wat ze gaan meten.

34 Lasrobot ondersteunt grote turnaround HyCo-installatie Normaal gesproken gaat een cold collector van een HyCo-installatie een leven lang mee. Toen deze toch moest worden vervangen, maakte men voor het eerst gebruik van een orbitale lasrobot. Met succes, aangezien de lassen zonder uitzondering in één keer werden goedgekeurd.

En verder 5 COMMENTAAR

26 INNOVATIE

7 ACTUEEL

28 ‘DATA IS VAN WAARDE, ALS JE HET WAARDE GEEFT’

14 PROJECT: NOORD/ZUIDLIJN

38 AGENDA

20 DYNAMISCH ONDERHOUD VAN EEN ZUIVELFABRIEK 25 PRODUCTEN

iMaintain 18

B_inhoud.indd 3

23-01-18 16:33

ADVERTENTIE-INDEX Abonnees .............................................................................................. 8 EasyFairs ...................................................................................4, 24, 40 Evenementenoverzicht Industrielinqs 2018 .......................................... 16 Hogeschool Utrecht Centrum voor Natuur & Techniek ........................... 18 IFS Benelux.......................................................................................... 39 iMaintain 2018.................................................................................... 22 Mourik Services ..................................................................................... 6 Prüftechnik .......................................................................................... 24 ®

Intelligent condition monitoring met Intellinova Parallel MB • • • •

4-kanaals continu trillingsmeetsysteem Ondersteund HD ENV en SPM HD technologie Intelligente alarmering en bandwaarde filtering Ideaal voor pompen, ventilatoren, koeltorens, generatoren etc.

• Eenvoudige integratie met PLC/DCS via Modbus

SPM Instrument ............................................................................... 4, 30 Techno Fysica ...................................................................................... 30 Total Nederland...................................................................................... 2 Veiligheidscoalitie van het Jaar 2018 ................................................... 36 Watervisie 2018 .................................................................................... 8

spminstrument.nl

Gelijktijdig met

21-22/03/2018 Antwerp Expo

Media Partners:

Knowledge Partners:

using your personal code: 2008

on www.maintenance-expo.be Organised by EASYFAIRS

MAI-advertenties.indd 2

IM01 Advertenties.indd 4

8/01/18 15:37

23-01-18 16:46

COMMENTAAR 5

Monkey business? Allereerst, voor alle lezers nog de beste wensen voor 2018. Ik weet het, dat kan eigenlijk niet meer, maar mijn motto is dat iemand het beste wensen het hele jaar door moet kunnen. Dus, bij dezen. Ik heb sowieso iets tegen ‘kan niet’ en ‘mag niet’. Kent u het moraalverhaal over een apenkooi, een trap en een banaan aan een touwtje aan het plafond? Wanneer een aap in de kooi besluit om de trap te beklimmen om die smakelijke banaan te kunnen bemachtigen, wordt de hele groep natgespoten. Dat is niet prettig. Als dit nog een paar keer gebeurt, gaan de andere apen het verband zien. Dus de eerstvolgende aap die de trap op wil, wordt tegengehouden door de groep. Dan wordt een van de apen vervangen. Deze nieuweling, die niets weet van het natspuiten, wordt bij het beklimmen van de trap door de resterende apen hardhandig van dat voornemen afgebracht. Als er nog een ‘oude’ aap door een nieuwe wordt vervangen, herhaalt zich dat, waarbij de nieuweling telkens enthousiast meehelpt de laatst-gekomene een pak rammel te geven. Op enig moment zijn alle oude apen, die weten van het natspuiten, vervangen. Toch is er geen aap die het in zijn hoofd haalt om die trap te beklimmen. Het is hem helemaal duidelijk: blijkbaar is dat iets dat niet kan of niet mag… Gelukkig is de mens soms een beetje eigenwijs en zijn er out-of-the-box-denkers. Dan gaat het principe ‘iedereen wist dat het niet kon, tot er iemand kwam die dat niet wist’ in werking treden. En dat is maar goed ook. Want als Henry Ford niet had nagedacht over iets dat onmogelijk leek, dan was de auto er niet gekomen. Hij zei namelijk: ‘Als ik mensen had gevraagd wat ze zouden willen hebben, hadden ze geantwoord: snellere paarden.’ Kijk waar we nu staan. Het is 2018 en we hebben het over robots, sensoren, big data. We stoppen niet bij de onderste traptrede. We gaan door, op weg naar ‘the next level.’ Laat dat nu het thema zijn van iMaintain 2018, het congres van het iMaintain platform en de NVDO op 15 maart in Harderwijk. En raar maar waar, het gaat daar ook over apen. Rode apen nog wel. Laura van der Linde Reageren? laura@industrielinqs.nl

TRAFFIC

Breg Schoen 020 3122 088

COMMERCIEEL MANAGER NUMMER 1 - 2018

UITGAVE VAN

Industrielinqs pers en platform Gedempt Hamerkanaal 155 1021 KP Amsterdam

Janet Robben 020 3122 085 janet@industrielinqs.nl

MEDEWERKERS

David van Baarle, Evi Husson, Inge Janse

LAY-OUT

BureauOMA BV, Wehl

COVER

Worldsteel|Seong Joon Cho

UITGEVER EN HOOFDREDACTIE Wim Raaijen 020 3122 081 wim.raaijen@industrielinqs.nl

Laura van der Linde 020 31 22 083 laura@industrielinqs.nl

EINDREDACTIE

Miriam Rook 020 3122 086 Liesbeth Schipper 020 3122 083 redactie@industrielinqs.nl

REDACTIE

Dagmar Aarts 020 3122 084 redactie@industrielinqs.nl

ADVERTENTIEVERKOOP

Jetvertising Arthur Middendorp 070 3990 000 arthur@jetvertising.nl www.jetvertising.nl

DRUKWERK

PreVision Graphic Solutions

ABONNEMENTEN (EXCL. BTW) Nederland/België € 103,Introductie NL/B 25% € 77,Overig buitenland € 128,50 Losse verkoopprijs € 18,50 Studenten € 42,Proefabonnement 3 mnd € 30,-

OPZEGGEN

Dit magazine hanteert de opzegregels uit het verbintenissenrecht. Wij gaan er van uit dat u het blad ontvangt uit hoofde van uw beroep. Hierdoor wordt uw abonnement steeds stilzwijgend met een jaar verlengd. Proef- en kennismakingsabonnementen worden niet automatisch verlengd en stoppen na het aantal aangegeven nummers. Opzeggen kan via www.aboland.nl, per post of per telefoon. De opzegtermijn is acht weken voor het einde van uw abonnementsperiode. Als opzegdatum geldt de datum waarop uw opzegging door Abonnementenland is ontvangen. Indien u hierom verzoekt, ontvangt u een bevestiging van uw opzegging met daarin de definitieve einddatum van uw abonnement. Adreswijzigingen kunt u doorgeven via www.aboland.nl, per post of per telefoon. Overige vragen kunt u stellen op www.aboland.nl of neem telefonisch contact met Abonnementenland op.

Site: www.bladenbox.nl voor abonneren of www.aboland.nl voor adreswijzigingen en opzeggingen. Prijswijzigingen voorbehouden. ISSN: 2211-6826

AGRI-WASTE WWW.PAPERWISE.EU

Papier omslag:

ABONNEMENTENLAND Postbus 20 1910 AA Uitgeest +31(0)251 25 79 24

iMaintain 18

C_commentaar.indd 5

23-01-18 16:34

Full service dienstverlener

Mourik Sterk in ontwikkeling

NÓG SNELLER IN BEDRIJF

...met de volautomatische orbitale lasrobot De volautomatische orbitale lasrobot produceert snel een integere lasnaad. Voor een precies en homogeen resultaat. Deze robot is een goed voorbeeld van innovatie. Innovatie loopt als een rode draad door de geschiedenis van Mourik. Wij zoeken altijd naar methodes waarmee uw industriële plant efficiënter en bovendien veiliger produceert! En weer door. Met Mourik, +31-10-296 54 00.

Mourik Services B.V. Telefoon +31-10-296 54 00

MOURIK_Adv_LasRobot_A4_2018_iMaintain_v1.indd 1 IM01 Advertenties.indd 6

Twitter.com/mourikholding LinkedIn.com/company/mourik

www.mourik.com E-mail info@mourik.com

23/01/2018 15:35 23-01-18 16:46

ACTUEEL 7

Miljoenen subsidie voor onderzoek naar 3D-metaalprinten

BEDRIJVENNIEUWS

De Nederlandse Organisatie voor Wetenschappelijk Onderzoek (NWO) stelt samen met bedrijven en andere organisaties 32 miljoen euro subsidie beschikbaar voor technologisch toponderzoek. Met het geld kunnen zes nieuwe onderzoeksprogramma’s worden opgezet. Een daarvan moet leiden tot een nieuwe 3D-printer voor grote metalen onderdelen. Met de zogenaamde perspectiefprogramma’s daagt NWO wetenschappers uit om een samenwerking op te zetten met het bedrijfsleven en maatschappelijke organisaties. Het gaat om multidisciplinair onderzoek met een uitdrukkelijke focus op toepassing. Een onderzoeksprogramma bestaat doorgaans uit vijf à zes projecten die het overkoepelende thema benaderen vanuit diverse onderzoeksrichtingen. Binnen het onderzoeksprogramma AiM2XL gaan onderzoekers een nieuwe 3D-printer ontwikkelen voor metalen voorwerpen van een tot en met tien meter groot. Met 3D-printtechnologie kun je op locatie op maat gemaakte driedimensionale onderdelen printen. Maar welke eigenschappen krijgen grote metalen objecten zoals scheepsschroeven als je ze print? Hoe zorg je ervoor dat zo’n uit laagjes opgebouwd voorwerp niet vervormt, scheurt of op onverwachte plekken gaat roesten? De onderzoekers bestuderen de eigenschappen van het geprinte materiaal tot op microniveau, en maken modellen waarmee ze het gedrag van het totale object kunnen voorspellen en controleren.

BAM gaat beheer en onderhoud Fontys Hogescholen uitvoeren Fontys Hogescholen heeft BAM Bouw en Techniek geselecteerd als beheeren onderhoudspartner voor in totaal 27 vestigingen in Eindhoven, Tilburg, Den Bosch, Sittard en Venlo. Fontys wil het beheer en onderhoud van haar gebouwen efficiënter en effectiever laten uitvoeren. BAM wil op basis van data-analyse storingen vroegtijdig detecteren, zodat preventief onderhoud kan plaatsvinden en verspilling kan worden voorkomen. Het contract is per 1 januari ingegaan en heeft een looptijd van tien jaar.

Emerson wint prijs in IoT Breakthrough Awards

FOTO: WIKICOMMONS

Bouw nieuwe sluis Eefde van start Aannemerscombinatie Lock to Twente is begonnen met de uitbreiding van de sluis Eefde. Allereerst worden de damwanden over een lengte van 2.500 meter de grond ingetrild. Daarnaast worden kabels en leidingen verlegd. Bij het project wordt ook een BHV-container getest als centraal opslagpunt voor het veiligheidsmateriaal: de EHBO-kit, AED en hulpmiddelen zoals een brancard. Bedenker van de BHV-container is Barry Buitenhuis, uitvoerder op het project. Door de container op de werkvloer te zetten kunnen omstanders binnen een minuut handelen. ‘Wat veel handiger is dan naar een keet te moeten gaan om daar de AED te pakken. Daar ben je zo minuten mee kwijt, terwijl in die situaties juist elke minuut telt.’ Werknemers op het project krijgen in een toolbox-overleg informatie over de container en hoe te handelen in geval van nood. De bouw van de nieuwe sluis is begin dit jaar gestart en wordt in 2020 afgerond.

Emerson is door IoT Breakthrough uitgeroepen tot ‘Industrieel IoT-bedrijf van het jaar’. Emerson levert IoTtechnologie en strategieën voor klanten in productie-industrieën, onder andere op het gebied van olie en gas, levensmiddelen, chemie en farmaceutica. Industriële bedrijven moeten het hoofd bieden aan snel veranderende marktomstandigheden, technisch complexe uitdagingen en aanhoudende druk om meer te presteren met dezelfde of minder middelen. Emerson heeft een digitaal ecosysteem ontwikkeld om haar klanten hiermee te helpen. Er waren in 2017 meer dan 3000 inzendingen voor de IoT Breakthrough Awards.

Rijkswaterstaat bereidt groot onderhoud N3 voor

ABB sponsort Formule E

FOTO: RIJKSWATERSTAAT

Rijkswaterstaat is begonnen met de voorbereidingen op het groot onderhoud aan de N3. Het gaat onder andere om asfaltboringen, grondboringen en sonderingen. Daarnaast meet RWS de weg en de viaducten in. Het groot onderhoud aan de N3 gaat eind 2019 van start en wordt eind 2021 afgerond. In die periode gaat de gehele N3 tussen de A15 en de A16 grondig op de schop. Er komt een nieuwe fundering en stil asfalt. Daarnaast wordt ook het onderhoud aan de viaducten en geluidsschermen uitgevoerd en worden de bewegwijzering en openbare verlichting vervangen. Ook wordt het beweegbare deel van de Wantijbrug vervangen. Bij de uitvoering is speciale aandacht en ruimte voor duurzaamheid en innovatie. De bestaande verlichting wordt vervangen door ledverlichting. Daarnaast worden de verlichting en de borden boven de weg aangesloten op zonnepanelen, mogelijk zelfs een zonnepaneelboom. Deze maatregelen passen goed in de ambitie van de regio om in 2050 energieneutraal te zijn. De N3 moet zich straks niet alleen onderscheiden op het gebied van energie, maar ook in groen en materiaalgebruik. Langs de weg is veel ruimte voor een ecologische berm, prettig voor zowel automobilisten als fietsers en wandelaars. En de aannemer krijgt de voorwaarde mee zoveel mogelijk met circulaire materialen te werken, innovatie daarin een plek te geven en voornamelijk lokaal in te kopen.

ABB wordt titelsponsor van het FIA Formule E-kampioenschap. In deze autosportklasse wordt enkel met elektrische auto’s gereden. Het is voor het eerst in de geschiedenis van de formuleracerij dat een merk zich op deze manier aan een FIA-kampioenschap verbindt. ABB is een bekende naam op het gebied van elektrificatieproducten, robotica en industriële automatisering. Daarnaast biedt het bedrijf oplossingen voor het opladen van elektrische voertuigen. Als titelpartner van deze autosportklasse wil ABB de grenzen van e-mobiliteit verleggen om bij te dragen aan een duurzame toekomst.

iMaintain 18

D_actueel.indd 7

23-01-18 16:35

iMaintain

geeft nog meer waarde voor uw geld Meer nieuws dan ooit • • • • • • •

Actuele berichtgeving over de gehele onderhoudssector Alle productinnovaties overzichtelijk bij elkaar Volledig evenementenoverzicht Online catalogi met producten en diensten Multimediale bedrijfspresentaties Tweewekelijkse nieuwsbrief Volg de status van nieuwe projecten en uitbreidingen in de projectendatabase

iMaintain-abonnees krijgen meer • De nieuwste iMaintain staat een week voor verschijnen online • Abonnees krijgen toegang tot alle eerder verschenen artikelen • U kunt naar aanleiding van uw abonnement ook besluiten om bedrijfslid van het iMaintain platform te worden. Hierbij krijgt u onder andere voor twee personen toegang tot het jaarcongres iMaintain. Meer weten? Kijk op www.imaintain.info/bedrijfslidmaatschap

Ga direct naar imaintain.info/abonneren en blijf iedereen voor IMA_half_liggend.indd 1

13-12-17 12:44

INNOVATIE CENTRUM DUURZAAM BOUWEN | ROTTERDAM | 15 FEBRUARI

[Sc

hri

jf n

u in ]

PROACTIEVE COALITIES www.watervisie.com Advertentie Watervisie 2018 halve pagina.indd 1

IM01 Advertenties.indd 8

22-01-18 13:32

23-01-18 16:46

ACTUEEL 9

Techport krijgt fieldlab status

BEDRIJVENNIEUWS

Techport heeft de status van Smart Industry Fieldlab toegekend gekregen. Het is daarmee het 32e Smart Industry Fieldlab. Techport heeft de ambitie om real-time data uit fabrieksinstallaties te koppelen aan productiedata en kwaliteitsdata om zo een volledige integratie van data – en daarmee sturing- in de procesindustrie te realiseren. Hiermee wordt het onderhoud van installaties honderd procent voorspelbaar en de koppeling met productiedata en kwaliteitscontrole leidt tot een optimale inzet van productiemiddelen met een maximale output tegen minimale kosten. Hiervoor wordt in de periode 2018-2025 vanuit de IJmond een ecosysteem van producenten, leveranciers (onderhoudsbedrijven, ICT-bedrijven) en kennisdragers (universiteiten, mbo-instellingen, koepelverenigingen) opgezet, die collectief en structureel kennis opbouwen in de thema’s smart maintenance en smart asset management. Daarnaast wordt ingezet op het ontwikkelen van nieuwe businessmodellen en worden opleidingsmodules ontwikkeld met strategische, tactische en operationele doelen. Het fieldlab is ingericht rond user cases, een proefopstelling (met controlroom) en valorisatieprogramma’s op het gebied van opleiden en business innovation. De eerste case is de Dompelverzinklijn 3 van Tata Steel. Het lab trekt zeer nauw op met het fieldlab Campione dat gericht is op het honderd procent voorspelbaar maken van onderhoud.

Van Oord is Havenman van het Jaar Pieter van Oord (1961), ceo van Van Oord, is gekozen tot Havenman van het Jaar 2017. De jury koos Van Oord unaniem tot Rotterdamse Havenman van het Jaar. Ondanks de moeilijke tijd in de offshore-industrie is hij het afgelopen jaar blijven investeren in nieuwe activiteiten en innovatie. De onderneming bevindt zich in de voorhoede van bedrijven die bijdragen aan de versnelling van de energietransitie in Nederland. Naast baggeren, offshore, olie en gas is onder leiding van Pieter van Oord offshore-wind uitgegroeid tot de derde pijler onder het bedrijf. Van Oord investeert in geavanceerde schepen en bouwt enorme windprojecten op zee.

Antwerpse haven zet in op sneller en efficiënter vrachtverkeer

Tachtig bruggen en tunnels komende jaren opgeknapt De komende jaren worden tachtig bruggen en tunnels verjongd en vernieuwd. Het gaat om objecten die uit de jaren vijftig en zestig stammen en toe zijn aan groot onderhoud. Uitval en storingen zorgen voor hinder, files en economische schade. Door de groei van de mobiliteit neemt de impact hiervan toe. Minister Cora van Nieuwenhuizen (Infrastructuur en Waterstaat) trekt vanaf 2020 jaarlijks 350 miljoen euro uit voor de opknapbeurt in plaats van de huidige 150 miljoen euro per jaar. De minister wil de bruggen die belangrijk zijn voor de doorstroming voorrang geven in de programmering en met regio’s nauw optrekken om hinder tijdens de grote onderhoudsopgave de komende jaren zo veel mogelijk te beperken. De minister wil de onderhoudsopgave benutten om de infrastructuur klaar te maken voor de toekomst. ‘We kijken niet alleen naar het verlengen van de levensduur, maar zetten vooral ook in op de toepassing van de nieuwste technieken, waarmee we toekomstige storingen kunnen voorkomen en de infrastructuur voldoet aan de eisen voor toekomstig gebruik.’ Belangrijke voorwaarde daarbij is dat de technologische innovaties veilig en cybersecure zijn. Daarnaast wil Van Nieuwenhuizen de infrastructuur verder verduurzamen, bijvoorbeeld met bruggen en sluizen die energieneutraal gaan opereren en door hergebruik van materialen zoals asfalt.

KWS voert renovatie Waalbrug uit FOTO: PXHERE

Het Havenbedrijf Antwerpen investeert de komende drie jaar 1,4 miljoen euro in projecten die het vrachtverkeer dat verbonden is aan activiteiten van de haven vlotter en efficiënter laten verlopen. De zeven projecten die zijn geselecteerd voor financiële ondersteuning, moeten er samen voor zorgen dat er op jaarbasis bijna 250.000 vrachtwagenritten minder worden uitgevoerd. Ook de Vlaamse regering maakt 1,4 miljoen euro vrij voor projecten die de mobiliteit in en rond Antwerpen verduurzamen. De zeven projecten die financiële ondersteuning krijgen, zijn geselecteerd na een Open Projectoproep van het Havenbedrijf. De ingediende projecten zijn beoordeeld op een aantal criteria, zoals het aanbieden van een betrouwbaar en prijscompetitief alternatief voor bestaande en minder duurzame oplossingen en het voorzien van een rendabel business plan. De zeven projecten kunnen rekenen op een maximale steun van 200.000 euro gespreid over een periode van drie jaar. De gekozen projecten zijn er op gericht lege vrachtwagenritten te vermijden, meer over het spoor of via binnenvaartschip te vervoeren en de binnenvaart te innoveren Ook wordt er gewerkt aan de bouw van hybride binnenschepen, een directe spoorverbinding naar Luik en eentje naar Bratislava.

Rijkswaterstaat heeft de renovatie van de Waalbrug in Nijmegen gegund aan KWS, onderdeel van VolkerWessels. De aannemer gaat de renovatie van de brug zo uitvoeren dat de vier huidige rijstroken zo veel mogelijk beschikbaar blijven voor personenauto’s en OV-bussen. Renovatie van de tachtig jaar oude Waalbrug is nodig om ook in de toekomst vlot en veilig verkeer over de brug mogelijk te houden. KWS gaat tijdens de renovatie onder andere het betonnen rijdek vervangen en de staalconstructie schilderen. Daarnaast wordt in opdracht van de gemeente Nijmegen de busbaan omgebouwd tot een tweezijdig fietspad en de vormgeving zo veel mogelijk teruggebracht in de oorspronkelijke staat.

uw mailbox? Al het nineuvoworsoninze nieuwsbrief op

iMaintain.info!

Meld u aa

iMaintain 18

D_actueel.indd 9

23-01-18 16:35

10 INTERVIEW

‘We moeten het machtsdefect vernietigen’

Jef Staes: ‘De mensen in het oude tijdperk zullen niet zonder slag of stoot de macht overdragen aan een nieuwe generatie mensen.’

1 18 iMaintain

H_hoofdinterview.indd 10

Abonnees lezen meer op www.imaintain.info

23-01-18 16:44

INTERVIEW 11

Er komt steeds meer informatie beschikbaar. Het 3D-tijdperk vraagt daarom om mensen met andere capaciteiten. Geen schapen, maar Smarts, gepassioneerde mensen die grote hoeveelheden informatie in oplossingen kunnen omzetten. Op die manier kunnen ze organisaties verbeteren en problemen aanpakken die zijn veroorzaakt in het 2D-tijdperk. Smarts moeten dan wel de bevoegdheid krijgen om hun innovatieve ideeën in daden om te zetten, stelt de Vlaamse auteur Jef Staes. Hij spreekt tijdens iMaintain 2018.

Wim Raaijen

Het is de eerste vrijdag in het nieuwe jaar. De rust in de Abdij van Tongerlo bij Westerlo in Vlaanderen is haast serener dan normaal. Behalve dan in een van de kamers, net voorbij de poort die toegang geeft tot de gigantische binnentuin. Daar bruist het tijdens een interview met Jef Staes van de energie en inspiratie. De ideeën, associaties en logische deducties volgen elkaar in rap tempo op. Alsof de Vlaamse denker en auteur het allemaal voor het eerst uit zijn geest laat glijden. Toch is hij al enkele decennia bezig met het ontwikkelen van zijn theorie. En nog steeds komen er nieuwe inzichten bij. Jef Staes is – zoals zijn uitgever hem omschrijft – architect op het gebied van lerende en innovatieve organisaties. Hij is een veelgevraagd spreker en heeft inmiddels drie bestsellers op zijn naam staan: Mijn organisatie is een oerwoud, Mijn manager is een held en Ik was een schaap. Boeken die organisaties inspireren om meer met innovatieve ideeën te doen. Om afscheid te nemen van wat hij het 2D-tijdperk noemt, om het 3D-tijdperk te omarmen. Inmiddels broedt hij op een vierde boek dat zijn theorie moet vervolmaken. Staes: ‘Het mooie van schrijven is dat je continu bruggen slaat. Je vindt

FOTO’S: WIM RAAIJEN

“

H_hoofdinterview.indd 11

nieuwe woorden en metaforen. Elk boek heeft weer nieuwe begrippen die duidelijk maken dat we in een transitie zijn van de oude naar de nieuwe orde.’

Afgrond Misschien wel de meest opmerkelijke term die hij gebruikt is die van de rode aap, de metafoor van een vernieuwend idee. Zijn visie heeft hij niet voor niets de merknaam ‘Red Monkey Innovation Management’ meegegeven. In zijn eerste boek Mijn organisatie is een oerwoud schrijft hij: ‘Stel dat midden in het oerwoud uit het niets een rode aap verschijnt. Nergens in het woud is ooit zo’n rode aap gezien. Hoe reageren de andere apen? Of de andere dieren? Het rode aapje wordt onmiddellijk afgemaakt omdat hij de heersende orde en de bestaande zekerheden overhoop haalt. Hetzelfde lot ondergaan de meeste creatieve, innovatieve ideeën in een 2D-organisatie: ze worden onverbiddelijk afgeschoten.’ Juist innovatieve ideeën zijn nodig om ons van de afgrond weg te houden. Staes: ‘We zijn momenteel de wereld aan het vernietigen. Problemen als de plastic soep, het broeikaseffect en veel meer zijn de gevolgen van het 2D-tijdperk. En die

Jef Staes: ‘We bevinden ons in de chaotische overgangstijd van het 2D- naar het 3D-tijdperk.’ 1

iMaintain 18

23-01-18 16:44

12 INTERVIEW

zijn in het 3D-tijdperk op te lossen. Juist de groeiende beschikbaarheid aan informatie kan ons daarbij helpen.’

Stomme film Het goede nieuws is dat het 3D-tijdperk aanstaande is, het slechte nieuws is echter dat de overgang niet gladjes zal verlopen. Ook in de industrie en infrawereld worden de contouren van de 3D-maatschappij steeds duidelijker. Sensortechnologie maakt het oogsten van enorm veel data mogelijk en met de huidige rekencapaciteit van computers is daar veel informatie uit te halen om te voorspellen wanneer bijvoorbeeld onderhoud nodig is. Door de informatie op een slimme manier in te zetten, hoeven bestaande installaties minder vaak stil te staan, is er beter zicht op energiebesparende mogelijkheden, kan er slimmer en zuiniger met grondstoffen worden omgesprongen, zijn bijvoorbeeld meer treinstellen beschikbaar op momenten dat het nodig is en noem maar op. Allemaal mooie vooruitzichten. Toch pakt slechts een klein aantal bedrijven de handschoen momenteel echt op. Staes heeft daar wel een verklaring voor: ‘We bevinden ons momenteel in de chaotische overgangstijd van het 2D- naar het 3D-tijdperk. De mensen die in het oude tijdperk aan het roer staan, zullen niet zonder slag of stoot de macht overdragen

aan een nieuwe generatie mensen die veel beter geschikt zijn om met innovatieve mogelijkheden om te gaan. Dat zorgt jammer genoeg voor vertraging. Daar moeten we echt vanaf. Want problemen vragen nu om antwoorden. No time to waste.’ Het is volgens Staes van groot belang om het machtsdefect, zoals hij de vertraging noemt in zijn recente boek, aan te pakken. De oude generatie probeert vernieuwing tegen te gaan en zorgt ervoor dat goede ontwikkelingen worden vertraagd. ‘Dat is natuurlijk niet nieuw. Een voorbeeld is de overgang van de stomme film naar films met geluid. In het tijdperk van de stomme film hadden de niet-sprekende acteurs de meeste macht. Zij hebben de opkomst van de geluidsfilm met alle macht tegen proberen te houden. Juist omdat ze dan van vakkundig en bevoegd zouden afdalen naar onkundig en onbevoegd.’

Passie De voorbeelden van het machtsdefect in de huidige tijd zijn legio. Staes noemt de brexit. Verschillende leiders van het 2D-tijdperk zijn er in geslaagd om de massa zo te bespelen dat ze voor de uitgang stemden. ‘Ook termen als fake news zijn middelen van de oude generatie om vernieuwing te blokkeren. Het bijzondere is natuurlijk dat grote hoeveelheden van betrouwbare informatie juist het tegengif

zijn voor fake news. Met name voor de onjuistheden, het echte fake news, die de heersende elite van het 2D-tijdperk de wereld in brengt.’ Niet zo lang geleden probeerden de auto- en de olie-industrie de elektrische auto af te doen als een doodlopende ontwikkeling. Bedrijven als Tesla, een wegbereider van het 3D-tijdperk, hebben veel weerstand ondervonden. Staes: ‘Het laat ook zien welke mensen er nodig zijn. Mensen met passie. Die niet snel opgeven en kunnen afzien om alle weerstand te weerstaan. Zelf ken ik dat ook. Ik heb indertijd een goede baan opgegeven als corporate learning officer bij Siemens. Ik heb een vast loon opgegeven, maar nu volg ik mijn passie.’

Jef’s Principle Het 3D-tijdperk heeft volgens Staes veel minder behoefte aan pensioenzoekende schapen, maar heeft gepassioneerde smarts nodig. In zijn boek Ik was een schaap omschrijft hij smarts als snelle denkers, die selectief zijn in het vinden en verwerken van informatie. ‘Ze willen niet alles weten, maar enkel dat wat ze nodig hebben om zichzelf verder te ontwikkelen.’ Smarts zijn ook vrijgevig in het delen van kennis en informatie en continu bereid om bij te leren. Ze koppelen passie aan talent. Probleem is echter dat veel smarts wel

1 18 iMaintain

H_hoofdinterview.indd 12

23-01-18 16:44

INTERVIEW 13

kundig zijn, maar momenteel geen of nauwelijks bevoegdheden hebben. Tegelijkertijd groeit ook de groep mensen die juist steeds minder kundig is in de veranderende omstandigheden, maar wel de bevoegdheden hebben. Volgens Staes is het tijd voor een vervolg op het ‘Peter’s Principle’. In 1969 beschreef organisatiekundige Laurence J. Peter het mechanisme dat werknemers die goed functioneren verschillende promoties kunnen krijgen. Dat proces stopt echter wanneer de werknemer na zijn laatste promotie zijn nieuwe functie niet meer aankan. Het groeit boven zijn pet. Vanaf dat moment neemt zijn nut voor de organisatie snel af, soms totdat hij zelfs een negatieve bijdrage aan de organisatie levert. Hoog tijd voor Jef’s Principle. Het mechanisme dat mensen zonder van functie te veranderen incompetent worden. Maar ze houden vaak nog wel een hele lange tijd de bevoegdheden. ‘Met catastrofale gevolgen voor de organisatie.’

Nokia Blijft de vraag: hoe kunnen organisaties er voor zorgen dat er een versnelde verschuiving optreedt in zeggenschap richting de kundige smarts. Jef Staes heeft daar de laatste jaren veel over nagedacht en eigenlijk is het antwoord betrekkelijk eenvoudig. ‘We moeten het machtsdefect vernietigen. Dat kan als organisaties een duidelijke missie hebben, waarin ruimte is voor disruptieve innovatie. Waar willen we heen met ons oerwoud? Als dat voor iedereen duidelijk is, dan zijn veranderingen veel gemakkelijker door te voeren. Een duidelijke missie brengt bovendien focus aan. Waar binnen oude organisaties vaak te weinig innovatieve ideeën geboren worden omwille van een passieloze missie, hebben jonge bedrijven

“

Zonder vernieuwing zijn bedrijven echt ten dode opgeschreven in het 3D-tijdperk.’

regelmatig te veel de verkeerde disruptieve rode apen door het gebrek aan een duidelijke missie. Dat kan ook frustrerend zijn. Vooral als jouw rode aap daardoor te weinig aandacht krijgt. Veel slimme mensen gaan dan hun heil elders zoeken. 3D-executives weten in ieder geval voldoende medewerkers aan zich te binden die passie hebben en kunnen afzien om de missie van het bedrijf te realiseren. En ze koesteren rode apen die het bedrijf verder helpen, in plaats van ze te elimineren. 3D-executives willen rode apen juist groot maken. Zonder vernieuwing zijn bedrijven echt ten dode opgeschreven in het 3D-tijdperk. Ze gaan Nokia of bijvoor-

beeld Kodak achterna. Ook Nokia had de deur moeten openen naar de ontwikkeling van een iPhone.’ Naast dat Staes broedt op een vierde boek is hij ook druk bezig met het verder opzetten van zijn Red Monkey Company. Hij is een veelgevraagd spreker, zo opent hij op 15 maart het iMaintain jaarcongres van het platform iMaintain en de NVDO. Maar hij wil op veel meer manieren mensen en organisaties verder helpen in het 3D-tijdperk. Zo heeft hij inmiddels een Academy in de steigers en bouwt hij gepassioneerd aan een uitvoerig kennisnetwerk. Als een 61-jarige met het hart van een jonge 3D-smart. ■

iMaintain 2018: Unlock the next level Keynote speaker Jef Staes houdt ons met zijn confronterende stellingen een spiegel voor. Lezingen zijn er verder onder andere van Maarten Essers (ENGIE) over de ontwikkelingen 15 maart vindt bij Bouw&Infra Park in Harderwijk het congres op het gebied van robotica, en van Lukas Brandts (Hogeschool iMaintain 2018 plaats. We staan aan het begin van de vierde Utrecht) over de aansluiting van het technisch onderwijs op de industriële revolutie (Industrie 4.0). Vooral op het gebied van praktijk. Natuurlijk wordt ook weer de Maintenance Manager asset management lijken de veranderingen veelbelovend. Wat of the Year gekozen. Kijk voor het programma en om aan te zijn de kansen en uitdagingen van digitalisering? melden op www.imaintain.info/congres

iMaintain 18

H_hoofdinterview.indd 13

23-01-18 16:44

14 PROJECT

1 18 iMaintain

L_fotospread Wim.indd 14

Abonnees lezen meer op www.imaintain.info

23-01-18 16:50

PROJECT 15

Laatste hand aan de assets van de Noord/Zuidlijn Op 22 juli is het zo ver. Dan gaat vroeg in de ochtend de eerste metro een officiële dienst rijden over de Noord/ Zuidlijn. Nu al rijden er regelmatig testmetro’s heen en weer. Er wordt nog hard gewerkt aan met name de stations en de infrastructuur rondom de stations.

FOTO: WIM RAAIJEN

Hoewel er veel is misgegaan tijdens de procedure en de aanleg, ligt er straks een metrolijn waarop Amsterdam en heel Nederland trots kan zijn. Ook op het gebied van beheer en onderhoud, met name als het gaat om remote monitoring van de onderdelen. Daarmee is de nieuwe lijn een voorbeeld voor het Amsterdamse metronet. Straks wordt het beheer en onderhoud van het hele net in Amsterdam op een moderne manier ingericht, waarbij remote monitoring en digitalisering een grote rol spelen. ■

iMaintain 18

L_fotospread Wim.indd 15

23-01-18 16:50

EVENEMENTENOVERZICHT 2018 Dinsdag 6 februari

Donderdag 7 juni

Donderdag 15 februari

September

Donderdag 15 maart

Woensdag 3 oktober

Woensdag 11 april

December

Donderdag 19 april

Neem voor meer informatie over de evenementen contact op met Catelijne Klaver, congrescoรถrdinator, via congressen@industrielinqs.nl of 020 3122 089.

Energietransitie Locatie: Chemelot, Geleen www.imaintain.info/wcm-regiolinqs

Proactieve coalities Locatie: ICDuBo, Rotterdam www.watervisie.com

Unlock the next level Locatie: Bouw & Infra Park, Harderwijk www.imaintain.info/congres

Locatie: Rotterdam Ahoy www.petrochem.nl/veiligheidscoalitie

Upcycles Locatie: The Awarehouse, Scherpenzeel www.hetnieuweproduceren.nu/jaarcongres

Het nieuwe produceren Locatie: Innovatiekracht, Spijkenisse www.deltavisie2018.nl

Thema: nog niet bekend Locatie: Delfzijl www.eemsdeltavisie.nl

Thema: nog niet bekend Locatie: nader te bepalen www.imaintain.info/prestatie

Thema en locatie nog niet bekend www.utilities.nl/jaarcongres2018

www.industrielinqs.nl/platform-events Evenementenoverzicht 1 IM01 Advertenties.indd 2018.indd 16

18-01-18 23-01-18 10:09 16:46

THEMA: CONDITIEBEWAKING & DIAGNOSE 17

Inspecteurs zo klein als pingpongballen Motes zijn kleine balletjes die metingen kunnen doen op plekken die niet bereikbaar zijn voor mensen en traditionele sensoren. Uniek aan de intelligente balletjes is dat ze tijdens een proces data kunnen verzamelen en zelf kunnen beslissen over wat ze gaan meten.

Dagmar Aarts

De motes zijn op dit moment ongeveer zo groot als pingpongballen en zitten vol sensoren. Ze kunnen worden gebruikt om informatie te krijgen over plekken die niet of moeilijk toegankelijk zijn voor mensen en andere technieken. Denk hierbij aan industriële reactoren, staalcontainers en leidingen voor water, olie, gas of chemicaliën. Wat gebeurt er in een proces in een reactor? En wat is de toestand van een leiding? Bij dit soort vragen kunnen motes uitkomst bieden. Een leiding hoeft dan niet onnodig open te worden gebroken. De motes worden ontwikkeld in het internationale project Phoenix onder leiding van de Technische Universiteit Eindhoven. Onderzoeker Heinrich Wörtche: ‘Op dit moment gebeurt er veel op het gebied van het internet of things, waarbij systemen met ons en met elkaar communiceren. Maar in veel infrastructuur in de industrie, zoals leidingen met een vloeistof erin, werkt draadloze communicatie niet goed terwijl dat een van de basisprincipes is van het internet of things.’ Er moest dus een andere techniek worden bedacht om

Abonnees lezen meer op www.imaintain.info

I_thema_motes.indd 17

informatie over deze systemen te kunnen verzamelen: de motes.

Nadeel is een voordeel De ontwikkeling van de balletjes is een uitdaging, want er komen nogal wat eisen bij kijken als je metingen wilt doen terwijl een installatie in bedrijf blijft. Het proces mag natuurlijk niet worden verstoord en de motes mogen voor sommige systemen niet groter zijn dan vijf millimeter. Vanwege de beperkte ruimte voor een batterij hebben ze een minimale energievoorziening, waardoor ze niet alles kunnen meten en opslaan. Daarnaast

09FOT

Wörtche: ‘Van tevoren weten wij niet precies wat er gemeten gaat worden.’

is er ook geen ruimte voor een propeller of iets dergelijks, dus kunnen de balletjes niet uit zichzelf bewegen. Ze moeten zich met de stroom laten meevoeren. Wörtche: ‘Dat nadeel is meteen ook een voordeel, want daardoor kunnen we bijvoorbeeld de stroomsnelheid meten. Aan de andere kant betekent het tegelijkertijd dat wij geen controle hebben over de motes.’ En dat zorgt voor nog een volgende uitdaging. Hoe weet je waar de balletjes hun metingen hebben gedaan? Daarvoor wordt ultrasoundtechnologie ingezet, die bijvoorbeeld ook in de parkeersensoren van de meeste auto’s zitten. De motes kunnen via deze sensoren aan elkaar laten weten waar ze zich bevinden. Wörtche: ‘Hierdoor weten wij de relatieve afstand tussen de balletjes, waardoor wij een beeld van de omgeving krijgen en kunnen achterhalen waar ze een bepaalde meting hebben gedaan.’

iMaintain 18

23-01-18 16:45

KENNIS MOET JE OOK ONDERHOUDEN. • Hoeveel onderhoud is juist genoeg? • Kunnen we met de onderhoudsfunctie geld verdienen? • Hoeveel kan onderhoud bijdragen aan het bedrijfsresultaat? • Wat is Excellent Onderhoud en hoe geef ik dit vorm?

DEZE OPLEIDIN ZIJN IN TE BRE GEN NG IN DE BACHEL EN WERKTUIGBOU OR WKUNDE DEELTIJD.

INFORMEER!

EXTRA START 18 BEGIN MEI 20 LOGIE N H EC O ONDERHOUDST EEN. IN HOOGEV

INFORMEER!

WAARDECREATIE DOOR GOED ONDERHOUD Een onderhoudsopleiding bij Hogeschool Utrecht helpt u in uw eigen bedrijf de antwoorden te vinden op deze vragen. In de afgelopen jaren zijn vele mooie resultaten en forse besparingen bereikt bij de deelnemende bedrijven. Door de brede scope op zowel Materiaalkunde, Engineering, Inspectie als Onderhoud bieden onze opleidingen op het gebied van Onderhoud precies die (integrale) kennis die nodig is om verder te kunnen kijken dan het eigen vakgebied, en daardoor aantoonbaar betere resultaten te boeken. • Post-MBO Onderhoudstechniek (OTK) • Post-HBO Onderhoudstechnologie (OT) • Post-HBO Onderhoud en Management (OM) • Master of Engineering in Maintenance & Asset Management

Start 3 oktober 2018 Start 4 oktober 2018 Start 4 oktober 2018 Start februari/september

Alle genoemde opleidingen kunnen naar wens in-company (op maat) verzorgd worden. Informeer naar de mogelijkheden. Meer weten? Bel 088 481 88 88, mail naar info@cvnt.nl of kijk op www.cvnt.nl.

ER VALT NOG GENOEG TE LEREN

IM01 Advertenties.indd 18

23-01-18 16:47

FOTO’S: DAGMAR AARTS

THEMA: CONDITIEBEWAKING & DIAGNOSE 19

Instinct De balletjes krijgen instincten mee, een klein beetje kunstmatige intelligentie. ‘Met de set regels die wij ze geven, kunnen ze tot op zekere hoogte zelf beslissen wat ze gaan meten’, legt Wörtche uit. ‘Is een mote bijvoorbeeld dicht bij de wand, dan kan hij beslissen om de wanddikte te gaan meten. Op deze manier kunnen ze hun beperkte energie zo optimaal mogelijk benutten. Van tevoren weten wij dus niet precies wat er gemeten gaat worden.’ Aan de hand van een eerste praktijktoets in een driehonderd meter lange bluswaterleiding die al veertig jaar onder de grond ligt, legt de onderzoeker uit hoe de techniek werkt. ‘We wilden de toestand van de leiding in kaart brengen. We wisten dat er onder andere stukken gietijzer vervangen zijn door plastic, maar waar de reparaties zijn gedaan, is helaas nooit bijgehouden.’ Als de balletjes aan het eind van de pijp zijn opgevangen, worden ze uitgelezen. In de dataset wordt dan gezocht naar patronen. ‘Op basis daarvan bouwen we een model van wat de motes in de leiding hebben gezien’, zegt Wörtche. Hij laat een dataset zien, in de vorm van een grafiek, van een balletje dat door de leiding is gegaan en het aardmagneetveld heeft gemeten. ‘Dat geeft ons een indicatie over

welk materiaal er op bepaalde punten in de buis zit. Een gietijzeren pijp vangt het aardmagneetveld namelijk af en een plastic stuk buis niet. Hoe het balletje door de leiding beweegt, zegt ook iets over het materiaal. De motes gaan niet alleen horizontaal door de pijp, maar hobbelen ook een beetje op en neer. We weten dat ze harder gaan hobbelen als een leiding ouder is en er bijvoorbeeld roest in zit. Zo krijgen we een idee van de toestand van de pijp.’

Ingewikkelde modellen Nu is de bluswaterleiding volgens de onderzoeker redelijk simpel om te onderzoeken met de motes, omdat er toch nog relatief veel over bekend is. Het wordt anders als de balletjes worden ingezet in een pijpleiding van duizend kilometer, een ondergronds waterreservoir of een reactor waarvan eigenlijk niet precies duidelijk is wat voor reacties er in plaatsvinden. ‘Dan kunnen modellen enorm ingewikkeld worden.’ Er wordt in dat soort systemen ook niet gewerkt met één of een paar balletjes, maar zullen er gelijk duizenden worden ingezet. Op die manier heb je in één keer heel veel informatie, want ze meten niet allemaal op dezelfde plek in het systeem. Vaak wordt er met de motes een

antwoord gezocht op een concrete vraag zoals: Is er een lekkage in mijn leiding? Is mijn leiding op bepaalde punten dichtgeslibt?

Optimaliseren Zodra de motes met data binnen zijn, kan het basismodel dat van tevoren is bedacht, worden aangepast. Wörtche: ‘Op basis daarvan kunnen we het instinct van de balletjes veel beter instellen. Een lekkage meet je anders dan een verslibbing. Je kan bijvoorbeeld instellen dat ze geen temperatuur hoeven te meten, maar juist wel de druk. Vervolgens gooien we de motes het systeem weer in en kunnen we met die data het model verder optimaliseren en valideren.’ Het kan dat de balletjes niet allemaal terugkomen uit het systeem, maar dat is volgens de onderzoeker geen probleem omdat ze zo zijn gemaakt dat ze processen niet verstoren. Binnenkort gaan de onderzoekers van de universiteit de motes nog verder testen in een doorzichtige buis op de campus. Daarnaast worden er al gesprekken gevoerd met grote chemiebedrijven en technology-providers die geïnteresseerd zijn in de techniek. Advies- en ingenieursbureau Antea Group is als businesspartner bij het project betrokken en wil de motes graag snel gaan inzetten. ■

iMaintain 18

I_thema_motes.indd 19

23-01-18 16:45

20 MAINTENANCE MANAGER

Dynamisch onderhoud van een zuivelfabriek Wat vandaag binnen komt als verse koemelk, staat overmorgen al in het koelvak van de supermarkt. Keurig in een verpakking met bijvoorbeeld een fris fruitsmaakje, supervers en gezond. ‘Mede door deze snelle verwerking van dagverse zuivel is het werk zeer dynamisch. Je staat dicht bij de leverancier en bij de klant. Wij zijn de schakel tussen de boer en de supermarkt en dat is een verantwoordelijke job.’ Voor maintenance manager Renger de Vries van Arla Foods is het voorkomen van stilstand prioriteit nummer één. ‘We moeten kunnen vertrouwen op de assets.’

Laura van der Linde

Bij Renger de Vries loopt nog net geen melk door de aderen, maar dat had maar zo gekund want De Vries is een absolute zuivelman. In 1979 is hij in dienst getreden bij een van de voorgangers van Arla Foods in Nijkerk. ‘Ik ben afgelopen maand zestig geworden en dat betekent dat ik mij langzaam kan gaan voorbereiden op een pensioen. Maar stilzitten is aan mij niet besteed.’ Daarom voelt hij zich ook prima op zijn gemak in de dynamische wereld die zuivelfabriek heet. ‘Ja dynamisch, echt waar. Zuivel wordt nog wel eens gezien als oubollig, maar iedereen die een dagje meeloopt in deze fabriek heeft al snel in de gaten dat dat niet klopt. Nieuwe medewerkers kijken hier hun ogen uit’, vertelt De Vries met enige trots.

Organisatie De afdeling maintenance van Arla Foods Nijkerk is verantwoordelijk voor alle assets op het terrein. Dus alle gebouwen, machines, procesinstallaties en utilities. De Vries: ‘De fabriek zelf is opgedeeld in drie bedrijfsonderdelen met elk een eigen teamleider als aanspreekpunt vanuit de technische dienst. We beschikken over een mainstream plant en een plant voor specialties en dan is er nog een distributiecentrum met daarbij een technisch magazijn voor het voorraadbeheer.’ Op de site werken in totaal 290 medewerkers. Het maintenance team bestaat uit 37 vaste medewerkers, 6 externen

die zijn gedetacheerd en daarnaast nog een aantal ‘derden’ die incidenteel projecten uitvoeren. ‘Onder de derden valt bijvoorbeeld een medewerker van Van Meeuwen Industries. Die maakt echt deel uit van het team, niet in de laatste plaats omdat ik vind dat goed smeerwerk een zeer belangrijk onderdeel is van het totale onderhoud. Als je niet smeert, dan loopt de boel vast en dat willen we niet.’

Producten In de zuivelfabriek in Nijkerk worden producten van twee merken verwerkt: Arla en Melkunie (voorheen Campina). De Vries: ‘Bij Melkunie kun je denken aan vla – van rum rozijnen- tot vanille vla – en aan ‘the Breaker’ die hier in grote hoeveelheden van de lopende band rolt. Maar natuurlijk ook melk en yoghurt zonder verdere smaaktoevoegingen. Veel van deze zuivelproducten maken we ook voor Arla, maar Arla staat heel specifiek voor biologisch en natuurzuiver. We zijn in Nederland de grootste biologische zuivelverwerker.’ In het geval van een grote breakdown heeft dit direct gevolgen voor de levering van de producten. ‘Bij de Albert Heijn en de Jumbo zou je dan letterlijk lege schappen zien. We staan dus niet alleen dicht bij de boer en de supermarkt, maar ook bij de consument.’ Omdat met dagverse producten wordt gewerkt draait de fabriek nagenoeg 24/7. ‘Omdat we stilstand willen voorkomen en om een storing direct te verhelpen, hebben we altijd eigen technici op de vloer.’

PROFIEL

Onderhoudsmethode

Naam: Renger de Vries Leeftijd: 60 Bedrijf: Arla Foods Functie: Maintenance manager Opleiding: Werktuigbouwkunde en post HBO bedrijfskunde Achtergrond: Friesche Vlag, Friesland Foods. De zuivelfabriek in Nijkerk is in 2009 door Arla overgenomen.

Voor het reguliere onderhoud, dat zo goed mogelijk wordt afgestemd met de planning van de productie, zijn twee werkvoorbereiders in dienst die zich bezighouden met het onderhoudsmanagementsysteem en dus ook met het plannen van onderhoud. We zijn gestart met het werken volgens de FMECA-methode en

1 18 iMaintain

K_maintenancemanager.indd 20

Abonnees lezen meer op www.imaintain.info

23-01-18 16:49

FOTO’S: LAURA VAN DER LINDE

MAINTENANCE MANAGER 21

dit staat voor ‘Failure Mode, Effects and Criticality Analysis’. Met dit stappenplan voor de risicoanalyse en beoordeling van bedrijfsmiddelen wordt vastgesteld wat de kritische componenten zijn in een installatie. ‘Hiermee kunnen we alle mogelijke faalvormen in beeld brengen en kunnen we ons werk erop inrichten om dit te voorkomen. Uit deze FMECA komt dus een concrete actielijst.’ De FMECA-methode is een onderdeel van de overkoepelende maintenance strategie. ‘Ook zijn we gestart met Operator Asset Care (OAC). Hier gaat het heel erg over eigenaarschap’, legt De Vries uit. ‘De operator kan zijn eigen kleine technische werkzaamheden aan een machine uitvoeren. Wanneer deze machine moet worden omgebouwd naar een ander formaat, dan zou hij dit zelf moeten kunnen doen inclusief de fijnafstellingen. Deze methode zijn we nog aan het doorvoeren. Het is de bedoeling dit verder uit te rollen over de gehele plant.’

De Vries: ‘We staan niet alleen dicht bij de boer en de supermarkt, maar ook bij de consument.’

Eigenaarschap is ook het codewoord voor het aanmaken van een zogenaamd (storings)label. ‘Deze mag door iedereen op de werkvloer worden aangemaakt. Een labelcoördinator bepaalt de prioriteit voor de uitvoering. Het storingslabel wordt door een TD’er opgepakt. Een prio 1 wordt direct ingepland en een prio 2 kan worden opgepakt wanneer een monteur hier gelegenheid voor heeft.’

Moderne middelen De medewerkers op de werkvloer worden ondersteund door diverse moderne tech-

nieken. ‘Het productieproces wordt constant gemonitord. Als bijvoorbeeld wordt geconstateerd dat een flap van een doos los zit, dan wordt hier een melding van gegeven. Op een ander scherm is dan te zien welke onderdelen gecontroleerd en eventueel bijgesteld moeten worden.’ Aan het eind van de lijn staan meerdere robots om de verpakte producten op pallets te laden. De Vries: ‘Dit zou voor een mens zwaar werk zijn. De hoeveelheden die hier voorbij komen zijn immens. Wanneer iemand dit constant moet tillen, dan zal hij al snel rugklachten hebben. Een robot is onuitputtelijk en enorm sterk.’ De maintenance manager staat op een balustrade en kijkt hoe de robots bewegen. ‘En mooi om te zien’, voegt hij er lachend aan toe. In de mainstreamplant staan zes robots en in de specialtiesplant staan er zeven. ‘Ook het distributiecentrum is grotendeels geautomatiseerd. Zware pallets worden door kranen moeiteloos geplaatst en weer weggepakt.’

iMaintain 18

K_maintenancemanager.indd 21

23-01-18 16:49

09FOT

BOUW & INFRA PARK | HARDERWIJK | 15 MAART

Met de opkomst van sensortechnologie en enorme rekencapaciteit lijkt de digitalisering van assets en zelfs hele fabrieken een ware gamechanger te worden. We staan aan het begin van de vierde Industriële Revolutie (Industrie 4.0). Vooral op het gebied van asset management lijken de veranderingen veelbelovend. Niet alleen is het nodige onderhoud beter te voorspellen, ook lijken zelfsturende systemen de rol van operators in te perken. Nu al zijn naast operators en traditionele technici ook andere mensen en kwaliteiten nodig. De vraag naar data analisten, robotprogrammeurs en regisseurs die proactief verantwoordelijk zijn voor het verhogen van de uptime en verlaging van de kosten groeit. Wat zijn de kansen en uitdagingen van digitalisering? Unlock the next level bij iMaintain 2018, het jaarcongres van het iMaintain platform en de NVDO. Initiatiefnemers:

[Sch

rijf

u nu

in]

Programma 10.15 uur

Ontvangst voor dagprogramma congres

11.00 uur Aanvang congres • Opening door dagvoorzitters Laura van der Linde (iMaintain) en Binne Visser (Philips, Maintenance Manager of the Year 2017) • Openingslezing: Jef Staes (auteur, oprichter van ‘The Red Monkey Company’ en innovation speaker) 12.00 uur

Netwerklunch

13.15 uur Aanvang middagprogramma • Jouw onderhoud, mijn onderhoud • Lezingen, onder andere van Maarten Essers (Innovation Officer ENGIE) over de ontwikkelingen op het gebied van robotica 14.45 uur

Korte break

15.15 uur Vervolg middagprogramma • Pitches kandidaten Maintenance Manager of the Year 2018 • Lezingen, o.a. van Lukas Brandts (opleidingsadviseur, HU) over de aansluiting van het technisch onderwijs op de praktijk • Aansluitend een interactief debat: zijn we klaar voor ‘de controlekamer van de toekomst’? 17.00 uur

Afsluiting en netwerkborrel

18.30 uur

Avondprogramma: Diner met verkiezing van de Maintenance Manager of the Year 2018

www.imaintain.info/congres Hele pagin advertentie iMaintain 2018.indd 1 IM01 Advertenties.indd 22

15:48 23-01-18 16:47

MAINTENANCE MANAGER 23

Nieuwe generatie De Vries vindt het toepassen van moderne middelen niet alleen belangrijk voor de productie maar ook voor de aantrekkelijkheid voor een nieuwe generatie technici. ‘Met deze moderne middelen vergroot je de attractiviteit en dat is nodig.’ Het zuivelbedrjif is met het Corlaer College, een school voor voortgezet onderwijs, een samenwerking aangegaan gericht op het stimuleren van jongeren om te kiezen voor techniek. ‘We staan bijvoorbeeld met een kraam op de informatiemarkt. Ik merk dat de jongeren zelf op zich wel geïnteresseerd zijn, maar dat ouders hun kinderen soms liever bij een andere kraam zien. We doen ons best om jongeren en ouders te vertellen en te laten zien dat een baan in de techniek tegenwoordig heel anders is dan vroeger. Voorheen waren we op zoek naar TD’ers met een werktuigbouwkundige achtergrond, maar dit verschuift steeds verder naar iemand met een bredere opleiding zoals bijvoorbeeld kennis over mechatronica.’

‘We doen ons best om jongeren te vertellen en te laten zien dat een baan in de techniek tegenwoordig heel anders is dan vroeger.’ Duurzaamheid Arla Foods heeft het streven om te besparen op de energie en om de CO2uitstoot te reduceren. ‘We hebben een eigen energiecoördinator in huis die op zoek gaat naar mogelijkheden om dit te bewerkstelligen.’ De mogelijkheid om te investeren in duurzaamheidsmaatregelen

is echter wel beperkt. Dit heeft te maken met het feit dat Arla een coöperatie is waarbij 12.500 Europese melkveehou-

MAINTENANCE MANAGER OF THE YEAR 2018 Wie volgt Binne Visser van Philips Consumer Lifestyle op in 2018 en wordt Maintenance Manager of the Year? Binnenkort vindt u op www.imaintain.info en in de volgende editie van dit blad meer informatie over de genomineerden. De bekendmaking zal op 15 maart plaatsvinden tijdens het jaarcongres iMaintain 2018 in Harderwijk. Kijk voor het programma en aanmelden op www.imaintain.info/congres

ders zijn aangesloten. Beslissingen die worden genomen hebben het doel om sterker en beter te worden om de boeren daarvan te laten profiteren. Dit principe staat centraal binnen Arla. De Vries: ‘Binnen Arla is vastgesteld dat een investering zich binnen vier jaar moet kunnen terugverdienen. Dat heeft alles te maken met het feit dat we de boeren graag goed willen betalen voor hun melk. We kunnen niet van ze verlangen dat ze een tijdje op een houtje gaan bijten.’ Dat betekent niet dat er helemaal geen ruimte is voor innovaties. ‘Dat is zeker belangrijk, maar het moet wel in balans blijven.’ ■

iMaintain 18

K_maintenancemanager.indd 23

23-01-18 16:49

EXPOEUROPE 20-22 MARCH 2018 - AHOY, ROTTERDAM The world’s leading international event for the tank terminal industry

PRUFTECHNIK HOUDT UW MACHINES IN TOPCONDITIE Predictieve maintenance

 Laseroptische uitlijning: vertrouw op de wereldmarktleider

technologie en on-site

 Conditiebewaking en trillingsanalyse: online en offline machinediagnose

dienstverlening

 Conditiebewaking op afstand  Lokale dienstverlening, software ondersteuning, service en kalibratiecontrole

PRUFTECHNIK N.V. Noorderlaan 147, bus 25 B-2030 Antwerpen Tel: +32 3 272 56 36 Info@pruftechnik.be www.pruftechnik.be A member of the PRUFTECHNIK group

 ISO conforme opleidingen en VCA gecertificeerde assistentie on-site  Lloyds gecertificeerde dienstverlening voor Marine en Offshore

IM01 Advertenties.indd 24

23-01-18 16:47

PRODUCTEN 25

Slagdrukknoppen

Draadloos alarmsysteem voor bouwterreinen

De nieuwe Serie 45 slagdrukknoppen is dankzij het extra grote bedieningsvlak ideaal voor gebruik in ruwe omgevingen, waar plotselinge en ongecoördineerde bewegingen bepaalde commando’s moeten activeren. Deze drukknop kan worden bediend met de vlakke hand, met werkhandschoenen aan of met de elleboog. De slagdrukknop wordt gemonteerd in een behuizing geleverd. De keuze uit verschillende schakelelementen geeft de klant aanzienlijke flexibiliteit bij het configureren van zijn machines. De slagdrukknop is leverbaar in vier standaardversies: met een rode lens, stapfunctie en een trekontgrendeling voor de stopfunctie of met een zwarte lens voor pulsfunctie. Meer informatie: www.eao.com/45

De JCB Alert Tower is een compacte camera videobeveiligingstoren die door middel van alarmtechnologie zorgt voor het snel en effectief beveiligen van (bouw-) terreinen en leegstaande panden. De beveiligingstoren is praktisch in gebruik en gemakkelijk te (ver)plaatsen. De JCB Alert Tower is binnen een uur op locatie geïnstalleerd en inzetbaar als standalone unit of als aanvulling op andere beveiligingssystemen. Bij activatie wordt een video van tien seconden opgenomen en ter beoordeling verstuurd naar de VPS meldkamer, waarna - indien nodig - hulpdiensten worden aangestuurd. Meer informatie: www.vps-nl.com

Meer veiligheid bij schroefmontage

Rotaction is de combinatie van een vrij draaiende huls met een beschermafdekking voor de verbinding van gereedschap en steeksleutel of verlengstuk en steeksleutel. De serie blinkt uit door geringe wrijving en een hoge slijtvastheid. Deze hulzen draaien tijdens het vastschroeven niet mee. Bovendien beschermt het nieuwe accessoire de te monteren onderdelen. Het risico op krassen en afdrukken op gelakte of kwetsbare oppervlakken daalt duidelijk. Tot de productlijn behoren steeksleutels met vierkant- en zeskantkop, met een surface-drive-find-trap en bits, klingen en snelwisseladapters met vrij draaiende beschermhulzen. Meer informatie: www.atlascopco.nl

Sensorsimulator

Stootdempers

Draadloze gipsplaatschroevendraaiers

De SensorSimulator SIM-1 beschikt naast een simulatiefunctie voor spanning, stroom, DMS en temperatuur ook over een meetfunctie voor spanning en stroom. De standaardversie kan binnenkort ook worden uitgebreid met een frequentiesignaal (1Hz tot 500 kHz ). Het instrument is gebouwd in een behuizing met een hoge mate van bescherming door de IP 65 beschermklasse en de rubberen protectiehuls. Hierdoor kan het ook in vochtige en ruige condities worden ingezet. De bediening is eenvoudig en gebruiksvriendelijk. Slechts zes toetsen in het front in combinatie met een groot display waarop instellingen en waarden worden getoond. Het instrument is voorzien van een oplaadbare accu met kwaliteitsindicatie, zodat er altijd voldoende spanning aanwezig is. Meer informatie: www.ghm-nl.com

Overdruk in pijpleidingen in raffinaderijen kan rampzalige gevolgen hebben. In het onwaarschijnlijke geval van overdruk moeten veiligheidsventielen daarom snel kunnen worden geopend. Het gebruik van elektrische aandrijfsystemen en remmen is echter meestal verboden, omdat een klein vonkje al kan leiden tot een explosie. De hydraulische industriële stootdempers dienen voor het absorberen van de energie, die bij het openen van de veiligheidsventielen vrijkomt. De stootdempers remmen de zuigerstang van de pneumatische cilinder af, als de afsluiters in geval van nood binnen een halve seconde open moeten gaan. De MAGNUM-stootdempers fungeren daarbij als laatste man, als de compressor bij overdruk niet vanzelf uitschakelt. Meer informatie: www.ace-ace.com

Met een gewicht van slechts één kilogram en omvang van 254 mm is de BTS12C 12 Volt gipsplaatschroevendraaier ideaal voor het schroeven op lastige plaatsen zoals onder andere plafonds. Het tweede nieuwe model, de BTS18BL, beschikt over een krachtige koolborstelloze 18 Volt motor en is slechts 266 mm lang. Met beide machines zijn nauwkeurige prestaties mogelijk door middel van het instelbare neusstuk. Daarnaast kunnen beide machines worden voorzien van een schroefhulpstuk voor een automatische schroefaanvoer van 25 tot 55 mm. Meer informatie: www.wiltec.nl

iMaintain 18

E_producten.indd 25

23-01-18 16:36

26 INNOVATIE

Vanuit de lucht bekijken wat te onderhouden

FOTO: THOMAS BOUDEWIJN

Met geo-informatie en satellietdata kan een gebied snel worden geanalyseerd. Hierbij worden vanuit de lucht objecten op aarde herkend. Zelfs overhangende bomen, viaducten en schaduwen worden verwerkt in de analyse. Met de techniek kan onder andere snel inzicht worden verkregen in wat precies onderhouden moet worden. BAM Infra heeft de door Sobolt ontwikkelde techniek gebruikt in de aanbestedingsfase van het gebiedscontract Zuid-Kennemerland IJmond in Noord-Holland. Voorheen werd voorafgaand aan de gunning van een gebiedscontract doorgaans een steekproef gedaan van het gebied en na gunning wordt dan een volledige analyse uitgevoerd. Dit is vaak een combinatie van een visuele schouw en handmatige analyses. Met deze nieuwe technologie analyseert BAM Infra het gebied al tijdens de aanbestedingsfase. Hierdoor krijgt de opdrachtgever al voor gunning een zeer nauwkeurig beeld van het eigen areaal. Het bedrijf past de technologie ook toe voor het inventariseren van de aanwezige hoeveelheid vierkante meters zonnepanelen in een gebied. Waardevolle informatie voor gemeenten bij de uitvoering van hun duurzaamheidsambities.

Familiebedrijf bouwt Tesla om tot waterstofauto Familiebedrijf Holthausen Clean Technology is het gelukt om een Tesla om te bouwen tot waterstofauto. Daarmee wordt de actieradius vergroot van vijfhonderd naar duizend kilometer. Voor Max Holthausen (achttien jaar), engineer bij Holthausen Clean Technology, was het idee om waterstofcellen in een Tesla te bouwen eigenlijk best voor de hand liggend. Het familiebedrijf waarin hij werkt is gespecialiseerd in duurzaam gas en sinds een aantal jaar levert het ook waterstof. Het ombouwen van de elektrosche auto was een flinke klus, omdat Tesla’s vol zitten met complexe software. ‘Daar moet je aanpassingen in maken’, zegt Holthausen. ‘De auto accepteert namelijk niet dat er stroom van een externe bron komt.’ De omgebouwde Tesla heeft als naam Hesla gekregen. Het bedrijf wil als deze helemaal goed werkt, eerst een paar duizend kilometer rijden om te testen. Ook moet de Hesla nog goedkeuring krijgen van de RDW. Daarna gaat het bedrijf de ombouwdienst pas echt aanbieden. De ondernemer verwacht dat het ombouwen 60.000 tot 70.000 euro kan gaan kosten.

FOTO: NASA

Data-gedreven aanleg van wegen

DEZE RUBRIEK WORDT MEDE MOGELIJK GEMAAKT DOOR

Op het terrein van de Universiteit Twente wordt getest hoe je asfalt data-gestuurd kan maken om de aanleg te optimaliseren en voorspellingen te doen over de levensduur. Een nieuw-aangelegde weg op de UT-campus krijgt ingebouwde glasvezelsensoren voor metingen tijdens de aanleg en het gebruik van de weg. De proef op de campus maakt deel uit van het project Asphalt Paving Research & Innovation (ASPARi), waaraan vrijwel alle grote wegenbouwers deelnemen, voor professionalisering van de sector. ‘Asfalt leggen is een proces met nog veel impliciete kennis, die aanwezig is bij de ploeg die aan de weg werkt’, legt onderzoeker Seirgei Miller uit. ‘Door meteen data te verzamelen, kunnen we het proces in real-time aanpassen en nieuwe instructies geven aan de wegwerkers. En we kunnen deze data koppelen aan het gedrag van de weg op langere termijn.’ Wegbeheerders stellen volgens de onderzoekers steeds hogere eisen. Waar vroeger nog wel eens een garantieperiode van drie tot vijf jaar werd gehanteerd, is dat nu eerder zeven tot tien jaar. Tijdens het leggen van het asfalt op de campus is al veel gemeten. Door bijvoorbeeld een combinatie van hoge-resolutie GPS, camera’s en infraroodscanners in te zetten. Miller: ‘We weten veel over asfaltproducten, in het lab kunnen we optimale mengsels samenstellen. Maar de condities tijdens het leggen kunnen doorslaggevend zijn voor bijvoorbeeld de vorstbestendigheid. Ook kunnen op dat moment al spanningen ontstaan die tot snellere slijtage leiden.’ De fiber optics sensoren die in de weg zijn aangebracht, kunnen continu op afstand worden uitgelezen. Ze zijn bestand tegen hoge temperaturen en kunnen de temperatuur van het asfalt tijdens vorst-dooi cyclussen, en bijvoorbeeld de doorbuiging bij belasting, meten. De temperatuur van de asfaltlaag wordt ook met een aantal RFID-sensoren gemonitord en vergeleken met de fiber optic data. Al tijdens het leggen hebben de nieuwe sensoren een schat aan informatie opgeleverd. Nu is het spannend om te zien hoe de weg zich de komende jaren gedraagt, en of dit gedrag is te herleiden tot de condities tijdens de aanleg.

1 18 iMaintain

Q_iTanks.indd 26

23-01-18 16:52

INNOVATIE 27

Wetenschappers maken met het blote oog afleesbare waterstofsensor Volgens veel wetenschappers is de beoogde ‘waterstofeconomie’, waarin waterstof de belangrijkste drager van duurzaam opgewekte energie moet gaan worden, onvermijdelijk. Maar aan het gebruik van waterstof zijn risico’s verbonden, omdat het brandbaar en moeilijk te detecteren is. Betrouwbare sensoren die de aanwezigheid van waterstof aantonen zijn daarom belangrijk. Wetenschappers van de Universiteit Utrecht, de TU Delft en de European Synchrotron Radiation Facility (ESRF) in Grenoble hebben nu een sensor ontwikkeld die van kleur verandert bij blootstelling aan waterstof. Het onderzoek waarover de wetenschappers in Nature Communications schrijven, is gericht op een combinatie van de chemische elementen yttrium en zirkoon, twee zogeheten ‘overgangsmetalen’. Het grote voordeel van die samenstelling is dat het materiaal van kleur verandert op het moment dat de hoeveelheid opgenomen waterstof stijgt. Hiermee heeft het onderzoek naar de overgangsmetalen een waterstofsensor opgeleverd die met het blote oog af te lezen is, waardoor lekkages op een eenvoudige manier kunnen worden gemeten. Ook kan de sensor makkelijk meten of de waterstofdruk in een installatie nog hoog genoeg is. Het onderzoek zou gevolgen kunnen hebben voor de opslag van waterstof voor gebruik in voertuigen. ‘Nu wordt waterstof opgeslagen in zware 700-bar-cilinders’, zegt professor Bernard Dam van de TU Delft. ‘Idealiter zou je waterstof opslaan in een licht metaal, zoals magnesium. Alleen is de evenwichtsdruk van magnesium veel te laag, waardoor er bij het gebruik van magnesium niet genoeg flow van waterstof is om een brandstofcel aan te drijven.’ De wetenschappers denken dat het wellicht mogelijk is om een overgangsmetaal aan magnesium toe te voegen, en zo de evenwichtsdruk te verhogen tot minstens 1 bar. Dat zou magnesium tot een geschikt opslagmetaal, en een lichter alternatief voor de cilinders die nu worden gebruikt, maken. Verder onderzoek moet uitwijzen of dit idee uitvoerbaar is.

Voor de voetbal- en zorgrobots van de TU Eindhoven is het vanzelfsprekend dat ze kunnen omgaan met onverwachte, niet geprogrammeerde gebeurtenissen. Ook industrierobots hebben baat bij grotere zelfstandigheid en zelfredzaamheid. De universiteit start daarom met industriepartners een onderzoeksproject om mobiele industrierobots een open wereldbeeld te geven, waarin zo weinig mogelijk vooraf is vastgelegd. Belangrijk daarin is dat de robots leren begrijpen wat ze zien, zodat ze beter om kunnen gaan met verrassingen. Het project draagt de naam FAST (new Frontiers in Autonomous Systems Technology). Het project moet mobiele robots opleveren die flexibeler om kunnen gaan met een omgeving waarin situaties veranderen. Dat heeft allerlei voordelen. De omgeving hoeft bijvoorbeeld niet afgebakend te zijn en er zijn geen specifieke banen of herkenningspunten nodig. Ook wordt de ontwikkeltijd van robots korter. Om dit te realiseren gaan de partijen samen een ‘semantisch wereldmodel’ maken voor robots. Dit betekent dat een robot informatie kan koppelen aan zijn waarnemingen en situaties en objecten kan herkennen, waardoor beter reageren mogelijk is. Als voorbeeld: onderscheid kunnen maken tussen een pallet met goederen, een groep mensen of een heftruck, levert een groot scala aan mogelijkheden op voor de robot om op te reageren. Ook moeten hij actief zelf op zoek gaan naar informatie om een situatie beter te kunnen beoordelen om uiteindelijk zijn taak beter uit te oefenen. Dit kan bijvoorbeeld door met meerdere sensoren de situatie actief in beeld te brengen, door informatie te halen van het Internet of Things of door bij een mens te rade te gaan. Met deze nieuwe informatie vult de robot zijn wereldbeeld aan. De robots worden dus lerend, zodat ze dezelfde situatie een volgende keer gemakkelijker doorkomen of weten te vermijden. Ook zullen ze steeds meer tussen en met mensen opereren. Binnen het semantische wereldmodel is de interactie met mensen dan ook een belangrijk onderdeel.

FOTO: TU EINDHOVEN

Flexibele robots voor industrie in ontwikkeling

DEZE RUBRIEK WORDT MEDE MOGELIJK GEMAAKT DOOR

iMaintain 18

Q_iTanks.indd 27

23-01-18 16:52

28 THEMA: CONDITIEBEWAKING & DIAGNOSE

‘Data is van waarde, als je het waarde geeft’ In de onderhoudswereld gaat het steeds vaker over data. Niet zomaar data, maar big data. Als in ‘groot, veel en complex’. De ware ‘technerd’, die zich dagelijks met deze materie bezig mag houden, ziet de potentie. Simon Jagers van Semiotic Labs verwacht dat er de komende jaren veel verandert. ‘We zijn er nog lang niet, maar vanaf nu gaat het wel snel. Over vijf jaar wordt alle nieuwe equipment gemonitord.’

Laura van der Linde

Met big data worden datasets bedoeld die zo groot en complex zijn dat ze niet met de reguliere datamanagementtools of traditionele dataverwerkingsapplicaties kunnen worden verwerkt. Er zijn ingewikkelde algoritmes nodig om verbanden te leggen en conclusies te trekken. ‘Vanuit onderhoudsperspectief is data pas waardevol als je op basis hiervan mitigerende maatregelen kunt nemen’, legt Simon Jagers uit. Hij heeft zich samen met enkele andere ‘technerds’ – een geuzennaam die Jagers zichzelf en zijn collega’s heeft gegeven – gestort op het verwaarden van data. ‘Hoe kun je beschikbare data efficiënt benutten om te zorgen dat het je bedrijfsvoering ten goede komt? Dat is eigenlijk de centrale vraag. Maar die vraag bleek lastig te beantwoorden.’

Moment van falen Het oorspronkelijke idee van Semiotic Labs was om algoritmes los te laten op

data om deze waarde te geven. De focus lag hierbij op onderhoud. ‘Waarom? Simpel. Bedrijven willen dat dingen het blijven doen en dat betekent dat onderhoud moet worden gepleegd.’ De data is van waarde wanneer op basis van deze informatie het moment van falen tijdig wordt aangekondigd en ongeplande stilstand wordt voorkomen. En als data kan worden vertaald naar een efficiënt onderhoudsplan afgestemd op drie aspecten: de beschikbare mensen, aanwezige reserveonderdelen en de geplande momenten van stilstand. ‘Dat zijn inderdaad nogal wat eisen, maar wij waren optimistisch. Er is zo veel data beschikbaar, daar moet wel waardevolle informatie uit voortkomen.’ Die hoeveelheid data is inderdaad een zegen, maar ook een vloek. ‘Na de eerste projecten moesten we concluderen dat de beschikbare data wel heel divers was en ook nog eens moest voortkomen uit verschillende databases. Het feit dat er veel data is, betekent niet automatisch dat in die data waarde zit. Het was lastig om op voorhand te bepalen of bepaalde data waardevol zou kunnen zijn. Op basis van onze eerste opdrachten was het vaak wel mogelijk om te voorspellen wanneer iets stuk zou gaan, maar pas vlak van tevoren. Er moest meer uit te halen zijn. Dus, mouwen opstropen en door!’

Proof of concept

De sensoren en algoritmes van Semiotic Labs kunnen data omzetten in informatie over de conditie van elektromotoren en rotating equipment.

1 18 iMaintain

J_thema_semioticlabs.indd 28

Allereerst werd focus aangebracht. In Europa draaien honderd miljoen elektromotoren en deze werken allemaal volgens hetzelfde principe. Om voor deze motoren patronen van gedrag te kunnen genereren, ontwikkelde Semiotic Labs een sensor die stroom meet. ‘Als we de patronen van een goed draaiende elektromotor als consistent gegeven kunnen beschouwen, dan is alles dat hiervan afwijkt waardevolle informatie’, legt Jagers uit. Ook bleek dat specifieke vormen van falen een eigen vingerafdruk

Abonnees lezen meer op www.imaintain.info

23-01-18 16:48

FOTO’S: LAURA VAN DER LINDE|SEMIOTIC LABS

THEMA: CONDITIEBEWAKING & DIAGNOSE 29

achterlaten in de patronen. ‘We zagen niet alleen vingerafdrukken voor bijvoorbeeld kortsluiting in de stator, maar ook het caviteren van een pomp is duidelijk waarneembaar.’ Driehonderd exemplaren van dit ‘proof of concept’ werden in het eerste kwartaal van het afgelopen jaar geïnstalleerd bij tien early adopters. ‘Wederom zeer leerzaam’, vertelt Jagers ‘De meetgegevens uit het veld waren grilliger dan die we in ons lab hadden gegenereerd. Uit de praktijk bleek namelijk dat het aanslaan van een andere motor of machine effect heeft op de metingen. Ook wanneer in de buurt een lasapparaat wordt gebruikt, is dit zichtbaar in de statistieken.’ Toch kunnen de gemeten pieken wel degelijk worden beschouwd als waardevolle data, maar alleen als deze informatie wordt gekoppeld aan andere data. ‘Deze ‘andere data’ moet dus op de juiste manier worden vertaald. Je wilt weten hoe groot de impact is van andere data op de elektromotor waarvan jij het moment van falen wil kunnen bepalen.’

Om dit te kunnen doen, moest het team opnieuw aan de slag om nieuwe hardware te ontwikkelen.

Jagers: ‘Uit de praktijk bleek dat het aanslaan van een andere motor of machine effect heeft op de metingen.’

Derde versie Met vallen en opstaan heeft Semiotic Labs uiteindelijk een methode ontwikkeld waarin sensoren en algoritmes data omzetten in informatie over de conditie van elektromotoren en rotating equipment. Deze methode is zich nu keihard aan het bewijzen, vertelt Jagers. ‘We brengen het nu echt naar ‘the next level’. We gaan op schepen van de Koninklijke Marine sensoren aanbrengen om met name de

gezondheid van de koelinstallatie en de airco te monitoren. Belangrijke assets voor een schip.’ Dit brengt nieuwe uitdagingen met zich mee. ‘Aan boord wordt de elektriciteit geleverd door generatoren, dus de spanning is van een andere kwaliteit dan we gewend zijn. Daarnaast is het schip constant in beweging en ook dit is van invloed op de elektromotoren.’ De grote vraag is nu of het bedrijf ook aan boord van een schip kan monitoren. Jagers: ‘De marine gaat een eigen conditiemonitoring uitvoeren zodat de gegevens naast elkaar kunnen worden gelegd. Deze vraag zal dan al snel kunnen worden beantwoord. Evenals de vraag of een systeem voor datagedreven onderhoud de marine gaat helpen om onderhoud efficiënter uit te voeren.’ Groot onderhoud, vervangingen of falen van equipment tijdens een missie zijn geen optie. Kan dit worden gepland op een moment dat medewerkers en reserveonderdelen beschikbaar zijn? ‘Wij denken van wel.’

iMaintain 18

J_thema_semioticlabs.indd 29

23-01-18 16:48

Unieke technologie voor trillingsen lagerconditie metingen HD Enveloping – een revolutie in trillingsanalyse

DuoTech – één opnemer voor trillingsen schokpuls metingen

Intellinova Parallel – Intelligent trillingsmeetsysteem voor directe integratie in controle systemen w w w.s pmins t rument .nl

IM01 Advertenties.indd 30

23-01-18 16:47

THEMA: CONDITIEBEWAKING & DIAGNOSE 31

Hoogste mate van beschikbaarheid Moraal van dit verhaal is dat de grote hoeveelheid beschikbare data wel degelijk waarde heeft, mits je het waarde geeft. In het tijdperk van het internet of things is het mogelijk om het functioneren van machines te modelleren in patronen die iets zeggen over de staat waarin ze verkeren. Jagers legt uit hoe dit proces er in grote lijnen uitziet. ‘Verschillende sensoren genereren data en dit wordt naar de cloud gestuurd. Hier draai je vervolgens algoritmes op.’ Een algoritme is een reeks instructies, die wordt gebruikt om een probleem op te lossen. Uiteindelijk zal hier ‘actionable information’ uit voort komen, waardevolle, bruikbare inzichten over de gezondheid van de machines. ‘De klant wil immers weten of hij werkzaamheden moet uitvoeren en ook wanneer en hoe.’ Alles is erop gericht om de hoogste mate van beschikbaarheid van kritieke apparatuur te waarborgen door middel van datagedreven inzichten.

Neveneffecten Volgens Jagers wordt er tot op heden al wel veel over big data gesproken, maar hebben we nog een lange weg te gaan. ‘We beseffen dat het waardevolle input is, maar we zijn er nog lang niet.’ Hij heeft het niet alleen over de juiste technieken van verzamelen en analyseren van de data. ‘Het gaat ook over nieuwe businessmodellen, wie is eigenaar van de vergaarde data? Je gaat steeds meer zien dat de leverancier van de machine, die ook verantwoordelijk is voor het onderhoud, geen machines meer levert, maar draaitijd.’ Dit principe wordt ook wel servitisation genoemd waarin een productleverancier op basis van het product een dienst gaat leveren. ‘Een interessante ontwikkeling, want hierdoor werken zowel asset owner als OEM’er aan een optimalisatie van de machine, terwijl de serviceafdeling voorheen onderdeel was van het verdienmodel van de machinebouwer.’ Jagers erkent dat deze ontwikkeling ook gevolgen heeft voor de manier waarop het onderhoudswerk wordt uitgevoerd. ‘Waar een monteur vroeger zijn zintuigen gebruikte om informatie te krijgen – hoe klinkt de machine, hoe ziet het eruit – kan hij nu data uitlezen. Op basis daarvan kan hij bepalen of equipment naar behoren draait. Worden afwijkingen geconstateerd, dan kunnen we gericht uitzoeken

of we weten wat de oorzaak hiervan is en of onderhoud of vervanging nodig is. Maar de specialist blijft belangrijk. Het laagwaardige werk wordt overgenomen door sensoren maar sensoren en algoritmes doen slechts de eerste beoordeling. De specialist kan vervolgens effectiever worden ingezet.’

‘Waar een monteur vroeger zijn zintuigen gebruikte om informatie te krijgen, kan hij nu data uitlezen. Op basis daarvan kan hij bepalen of equipment naar behoren draait.’ Toekomst Jagers denkt dat over vijf jaar alle nieuwe equipment wordt gemonitord en dat over tien jaar correctief onderhoud tot het verleden behoort. ‘Dit is niet een ontwikkeling die op zichzelf staat. Alles heeft met elkaar te maken. Het is een onder-

deel van de vierde industriële revolutie waarin bijvoorbeeld ook de sensoren batterijtechnologie is verbeterd en waarin opslag en verwerking van data in de cloud betaalbaar en nagenoeg oneindig is.’ Hiermee is het mogelijk om continu te meten. ‘Continue opslag is overigens niet nodig. Alleen afwijkingen en samples worden opgeslagen.’ Datagedreven onderhoud is tevens een antwoord op de problematiek rondom het vinden van nieuwe technici. ‘Deze techniek geeft ons de gelegenheid om onderhoud veel efficiënter uit te voeren zodat we met de beschikbare mensen toe kunnen.’ Honderd procent voorspelbaar onderhoud is volgens Jagers binnen bereik. ‘Maar het moet wel een mix zijn van kwaliteitsdata die op de juiste manier wordt vergaard en geanalyseerd.’ Een samenwerking tussen technici en data-analisten dus, waarbij de data wordt ingezet als versterking van de mens die nog altijd beschikt over capaciteiten die ook zeer waardevol zijn: ervaring en intuïtie. En daar valt geen algoritme op los te laten. ■

iMaintain 18

J_thema_semioticlabs.indd 31

23-01-18 16:49

Het iMaintain platform brengt experts, gebruikers en leveranciers van producten en diensten bijeen om bij te dragen aan transparante informatievoorziening rond onderhoud en asset management. Het platform belicht op een journalistieke en onafhankelijke manier innovaties, behandelt actuele onderwerpen en inspireert. Via het vakblad iMaintain, met de website www.imaintain.info, met drie rondetafelmeetings per jaar, diverse bijeenkomsten en met een jaarcongres bereikt het iMaintain platform haar doelgroep.

Partnernieuws Directiewisseling bij Van Meeuwen Rogier van Meeuwen (33) is per 1 januari 2018 zijn vader Frank van Meeuwen (67) opgevolgd als managing director van Van Meeuwen Industries en de aan haar gelieerde ondernemingen in Nederland. Frank van Meeuwen heeft er als managing director meer dan veertig jaar leiding gegeven en daarmee voor groei en continuïteit gezorgd. Frank blijft vanaf januari actief als Voorzitter Raad van Advies. Rogier werkt sinds 2010 bij Van Meeuwen en wordt met zijn aanstelling als managing director de derde generatie als leidinggevende van Van Meeuwen. Hij neemt ook de verantwoordelijkheden over als formeel zaakvoerder en bestuurder van de Belgische entiteiten die zijn gevestigd in Antwerpen. Energy Challenges van start Tijdens de Energy Challenges worden ruim 400 jongeren van 9 tot 16 jaar op het basis- en voortgezet onderwijs uitgedaagd om campagne te voeren voor energiebesparing en duurzaamheid op hun school en in hun omgeving. Jongeren maken zo spelenderwijs kennis met duurzaamheid, energie en techniek. Engie is partner in dit project. Tijdens de kick-off in Alkmaar op 16 januari 2018 kwamen alle deelnemende teams bij elkaar. Betrokken bedrijven uit de regio verzorgden hier verschillende workshops op het gebied van techniek en duurzaamheid. Zo legden een aantal experts van Engie aan de leerlingen uit hoe je energie kan besparen bij verlichting. De finale van de Energy Challenges is in juni 2018.

Partners van het iMaintain platform

Bekijk alle partnerfilmpjes op www.imaintain.info/partners-leden

Contentpartners Kennis- en innovatiecentrum Maintenance Procesindustrie

Havenbedrijf Rotterdam sluit onderhoudscontracten Havenbedrijf Rotterdam heeft eind december contracten getekend met twee aannemers voor het onderhoud van de droge infrastructuur, de wegen in de haven en de verschillende groenvoorzieningen, in de haven. Van Gelder wordt verantwoordelijk voor de weginfrastructuur. De groenvoorzieningen zullen door BTL worden onderhouden. Beide contracten zijn voor twee jaar gesloten, met de wens om voor acht jaar te verlengen. In totaal betreft het opdrachten over de eerste twee jaar van ruim veertien miljoen euro. Voor de onderhoudscontracten heeft het Havenbedrijf gebruik gemaakt van ‘best value procurement’. Voor de eerste twee jaar is gekozen voor RAW-aanbesteding. Daarna wordt overgestapt naar een prestatiecontract.

Leden van het iMaintain platform

Wilt u meer weten over lidmaatschap of partnering van het iMaintain platform, kijk dan op www.imaintain.info of neem contact op met Janet Robben: Janet@industrielinqs.nl – 020 3122 085

G_platform.indd 32

23-01-18 16:41

‘Quotes’ ‘We bevinden ons in de overgangstijd van het 2Dnaar het 3D-tijdperk. De mensen in het oude tijdperk zullen niet zonder slag of stoot de macht overdragen aan een nieuwe generatie mensen die beter geschikt zijn om met innovatieve mogelijkheden om te gaan. Dat zorgt jammer genoeg voor vertraging.’ Jef Staes in het hoofdinterview in deze editie. ‘De meetgegevens uit het veld waren grilliger dan die we in ons lab hadden gegenereerd. Uit de praktijk bleek namelijk dat het aanslaan van een andere motor of machine effect heeft op de metingen. Ook wanneer in de buurt een lasapparaat wordt gebruikt, dan is dit zichtbaar in de statistieken.’

‘Binnen Arla is vastgesteld dat een investering zich binnen vier jaar moet kunnen terugverdienen. Dat heeft alles te maken met het feit dat we de boeren graag goed willen betalen voor hun melk. We kunnen niet van ze verlangen dat ze een tijdje op een houtje gaan bijten.’ Renger de Vries, maintenance manager Arla Foods, over het werken binnen een coöperatie waarbij 12.500 Europese melkveehouders zijn aangesloten. Beslissingen die worden genomen hebben het doel om sterker en beter te worden om de boeren daarvan te laten profiteren.

Simon Jagers, Semiotic Labs, over de eerste resultaten van hun nieuwe sensoren.

Het expertpanel van het iMaintain platform bestaat uit: Henk Akkermans Hoogleraar Supply Chain Management, Universiteit Tilburg

Ivo van der Gaag

Technical manager, VTTI

Giel Jurgens Asset owner, Havenbedrijf Rotterdam

Teammanager, Drinkwaterbedrijf Dunea Maintenance Manager of the Year 2015

Wetenschappelijk directeur WCM Erik Bijlsma Asset owner, Gemeente Amsterdam

Michel Grijpink

Nico van Kessel

Ruud Schenk

Jac de Boer

Mark Haarman

Theo Knijff

Peter Schokker

Senior consultant Asset Management & Maintenance, Tebodin

Dennis Braamse

Manager asset management, LambWeston/Meijer

Annemarie Burgemeester

Principal consultant Asset Management, Dimensys

Michael Donders

Learning & Development consultant, Hogeschool Utrecht

Managing director, Mainnovation

Principal consultant Asset Management, Tata Steel

Operational manager, Ki<|MPi

Algemeen directeur, ENGIE West Industrie

Maintenance manager, Koninklijke Vezet Maintenance Manager of the Year 2016

Hans Hennekam

Manager IA Service Europe, Yokogawa

Rob de Heus

Champion World Class Maintenance, Sitech Services

Cor van de Linde

Roelf Venhuizen

Maintenance Manager of the Year 2012

Voormalig CEO NAM en voorzitter Profion

Henk van der Meer

Binne Visser

Directeur innovatieplatform iTanks

Teamleider Events, BP Raffinaderij Rotterdam

Bestuurslid, Veiligheid Voorop,

Director Prod. Eng. & Maintenance, Philips Maintenance Manager of the Year 2017

Geert-Jan van Houtum

Taco Mets

Ron Wever

Leo van Dongen

Ton Huibers

Mark Oosterveer

Johan Wolt

Professor Maintenance Engineering, Universiteit Twente

Maintenance Manager of the Year 2013

Manager techniek & engineering, Delicia Eigenaar Donders RCM Consultancy Directeur NS Techniek

G_platform.indd 33

Hans Peters

Professor Reliability, Quality en Maintenance, TU Eindhoven

Supervisor, Humaintain

Technical director, Van Meeuwen Industries

Productmanager SAM, Malmberg

Asset manager, Schiphol Group

Maintenance manager, AkzoNobel lndustrial Chemicals MCA Delfzijl Maintenance Manager of the Year 2014

23-01-18 16:41

34 ASSET MANAGEMENT

Lasrobot ondersteunt grote turnaround HyCo-installatie Normaal gesproken gaat een cold collector van een HyCo-installatie een leven lang mee. Met het uitbouwen ervan was dan ook bij de bouw niet echt rekening gehouden. Toen deze toch moest worden vervangen, maakte men voor het eerst gebruik van een orbitale lasrobot. Met succes, aangezien de lassen zonder uitzondering in één keer werden goedgekeurd.

David van Baarle

De HyCO-3 installatie van Air Liquide in Bergen op Zoom produceert waterstof en koolstofmonoxide uit aardgas met behulp van stoom via het ‘steam methane reforming’ (SMR) proces. Het gasmengsel wordt eerst verwarmd, over een katalysator geleid waarna het wordt omgezet in waterstof en koolstofmonoxide. Deze worden dan gekoeld en verder verwerkt. De installatie werkte de afgelopen jaren probleemloos en ging alleen eens in de twee tot vier jaar uit bedrijf voor inspecties, om de katalysator te vervangen, warmtewisselaars schoon te maken en kleine gebreken te repareren. Inspecties van de installatie hadden echter uitgewezen dat de integriteit van de cold collector (een buis die het hete gas uit de reactoren verzamelt en naar de warmteterugwinning leidt) van het fornuis niet meer kon worden gegarandeerd en dat deze moest worden vervangen. Een viertal Mourik-bedrijven koppelde kennis en kunde en wist de turnaround binnen vijf weken succesvol af te ronden.

Best practices

woordelijk voor de onderhoudsstops in Antwerpen, Bergen op Zoom, Rotterdam en Terneuzen. Klipper: ‘Onze activiteiten kunnen grofweg worden opgedeeld in luchtscheiding,waterstof, koolstofmonoxideproductie en dan bedrijven we ook nog een aantal cogeneratie-installaties. Aangezien we een behoorlijk aantal van dit soort installaties beheren en onderhouden, ben ik dagelijks met een klein team bezig met het plannen en uitvoeren van onderhoudsstops aan onze installaties. Het voordeel hiervan is dat er binnen de eigen organisatie veel kennis is over het veilig en doelmatig uitvoeren van turnarounds. En doordat binnen de drie productgroepen veel overeenkomsten zijn tussen de assets is het ook mogelijk om best practices te documenteren en te delen. Ons kernteam is zeer ervaren, maar beperkt in omvang. We maken dan ook altijd gebruik van gekwalificeerde contractors, waarbij wij zelf een rol van ‘guidance and control’ opnemen. Uiteindelijk werken de partijen aan onze assets en dus willen we wel zeker weten dat dit veilig gebeurt en volgens onze kwaliteitsnormen.’

Johan Klipper is maintenance manager turnarounds bij Air Liquide en verant-

Degradatie De degradatie van de cold collector was twee jaar geleden aan het licht gekomen. ‘Net als veel bedrijven, proberen we de intervaltijden voor shutdowns zo veel mogelijk te vergroten’, zegt Klipper. ‘Waar de installaties voorheen om de twee jaar uit bedrijf moesten worden genomen, hebben we dit inmiddels weten op te rekken tot eens in de vier jaar. Geholpen door nieuwe weten regelgeving, maar ook door toepassing van preventief en predictief onderhoud, kunnen we de integriteit over een langere periode garanderen. We meten de conditie van de meest kritische assets en kunnen daarmee de keuringsinstanties laten zien dat de integriteit gewaarborgd is. Desondanks ontkom je niet aan slijtage van, met name, rotating

1 18 iMaintain

O_hyco3.indd 34

Abonnees lezen meer op www.imaintain.info

23-01-18 16:51

FOTO’S: MOURIK

ASSET MANAGEMENT 35

equipment zoals compressoren en ventilatoren en vervuiling van de warmtewisselaars. Bovendien gaat de katalysator ook maar een beperkte periode mee. Bij de laatste stop van de HyCO-3 installatie twee jaar geleden, stelden we vast dat er een begin van degradatie was opgetreden in de cold collector. Toen al besloten we hem twee jaar later te vervangen en wisten we dat het een van de grootste stops zou worden die we tot nog toe hadden gehad. Gelukkig konden we de impact op onze klanten beperken doordat onze fabrieken via een pijpleiding met elkaar zijn verbonden. Maar helemaal honderd procent afdekken van de vraag, lukt niet. Er was dus wel degelijk tijdsdruk.’

Cold collector Bij Mourik was projectleider Willem Otto onder andere verantwoordelijk voor het uitbouwen van de oude cold collector en het terugplaatsen van een nieuwe. Die klus bleek een behoorlijke uitdaging omdat niet alleen de cold collector zelf moest worden uitgebouwd, maar ook honderd Inconel-reformerpijpen moesten worden losgesneden die aan de collector waren verbonden. Uiteraard moest alles ook weer worden vast gelast. Een lasrobot bood hier

uitkomst, waardoor het lassen niet alleen sneller, maar ook preciezer verliep. ‘Zo’n cold collector is in de basis een stalen buis die van binnen is voorzien van vuurvast beton’, zegt Otto. ‘Deze collector verzamelt het hete gas uit het fornuis en brengt het naar de warmterecuperatiesectie. Grootste uitdaging was de omvang van de buis, toch zo’n 42 tot 52 duim. In principe zou een cold collector een leven lang mee moeten gaan en dus was bij

steeds op zijn plek worden gezet,

tor en vijzelden hem er uit. Dat de praktijk wel eens weerbarstiger is dan de theorie, bleek wel uit het feit dat we ondanks alle voorzorgsmaatregelen toch een hoekje van drie centimeter uit een bordes moesten halen om voldoende ruimte te krijgen.’ Nadat de oude cold collector uit de installatie was gehaald, werd de vervanger op dezelfde manier - in dit geval in vijf stukken - teruggeplaatst en ter plekke vastgelast en werd het beton gelijmd. ‘We klaarden deze toch wel uitdagende klus in drie shifts’, zegt Otto. ‘Al hebben we uiteraard ook pre-shutdown al de nodige voorbereidingen getroffen. Zo hadden we de steigers al klaar staan, waardoor we met een vliegende start konden beginnen.’

geprogrammeerd en bediend.’

Orbitaal lasrobot

de bouw van de HyCO-3 geen rekening gehouden met het verwijderen ervan. De enige mogelijkheid die onze engineers zagen, was dan ook om hem in twee stukken te snijden en de stukken via een systeem van vijzels en sleden er uit te duwen. We bouwden een twee meter hoge stellage van zogenaamde tieners, plaatsten de sleden en rollers onder de cold collec-

Het gebruik van de eerder genoemde lasrobot hielp ook bij het halen van de toch wel krappe deadline. Otto: ‘De reformerpijpen, Inconel-vijfduimers, waren nog goed en moesten dus stuk voor stuk weer worden vast gelast. Gelukkig kregen we bij dit project voldoende financiële ruimte om op zoek te gaan naar een lasrobot. Uiteindelijk vonden we die in de Verenigde Staten, waar de volautomatische orbitaal lasrobot wordt ingezet in de voe-

Otto: ‘Hoewel een robot veel werk uit handen neemt, moet deze nog

iMaintain 18

O_hyco3.indd 35

23-01-18 16:51

ROTTERDAM AHOY | 11 APRIL [SAV

E TH

Bent u onderdeel van een samenwerking of partnerschap die de veiligheid in de procesindustrie verbetert? Of kent u zo’n coalitie? Veiligheid Voorop en Industrielinqs zoeken naar de beste voorbeelden van ‘real partners in safety’, zodat ze extra in het spotlicht gezet kunnen worden, voor de verkiezing van de Veiligheidscoalitie van het jaar 2018. Veiligheid overstijgt alles en mag nooit een onderwerp van onderlinge concurrentie zijn. Veiligheid vraagt juist om verbinding, nauwe samenwerking tussen opdrachtgevers en opdrachtnemers, partijen uit verscheidene sectoren en bedrijven die vaak een verschillende achtergrond hebben, kortom echte partnerschappen.

E DA TE]

Noteer alvast in uw agenda: De Veiligheidscoalitie van het Jaar 2018 wordt bekend gemaakt op 11 april 2018 tijdens de beurs Safety&Health@Work in Rotterdam Ahoy. Dat gebeurt in de avond tijdens een diner. Dan pitchen de finalisten en geeft een keynote spreker een lezing over veiligheid in de industrie. Kandidaten kunnen t/m woensdag 7 februari worden aangedragen.

Stuur ons kandidaten voor deze award via een mail met een korte omschrijving. U kunt mailen naar Corine Baarends, Veiligheid Voorop (baarends@vnoncw-mkb.nl) of Wim Raaijen, Industrielinqs (wim@industrielinqs.nl). Initiatiefnemers:

Founding partners:

www.petrochem.nl/veiligheidscoalitie Veiligheidscoalitie2018 deelnameprijzen.indd 1 IM01 Advertenties.indd - zonder 36

10-01-18 16:48 14:42 23-01-18

ASSET MANAGEMENT 37

dingsmiddelenindustrie en de nucleaire energiesector. We besloten, na een aantal proeven te hebben genomen, om de robot voor het eerst in dit project te gebruiken. De resultaten waren beter dan we van tevoren dachten. Bij de röntgentests bleek dat honderd procent van de lassen werd goedgekeurd. Dat is bij conventioneel lassen bijna nooit het geval. Daarbij doet de robot het ook nog eens sneller. Normaal gesproken werken twee lassers aan twee kanten aan één pijpverbinding. De robot neemt de taak van die twee lassers volledig over. Daarbij zijn de arbeidsomstandigheden ook een reden om een robot te prefereren boven manueel werk. Tussen de pijpen zat soms maar zestig millimeter. Daar kan geen mens meer tussen, maar een machine dus wel. Bovendien heeft een machine geen last van de soms lastige hoeken die een lasser moet maken om zijn werk te doen.’

Klipper: ‘Zo’n robot meet continu de kwaliteit van de las en verliest zijn aandacht niet.’

Nu lijkt de introductie van een robot een bedreiging voor de lasspecialist, maar Otto bespeurde juist veel enthousiasme bij de lassers. ‘Hoewel een robot veel werk uit handen neemt, moet deze nog steeds op zijn plek worden gezet, geprogrammeerd en bediend. Onze lassers kregen dan ook een training tot gecertificeerd operator van de machine. Normaal gesproken liggen die lassers continu op of onder pijpleidingen, terwijl ze nu de robot een programma laten afdraaien. Ze werden zelfs zo enthousiast dat ze een eigen Whatsapp-groep opzetten om ervaringen uit te wisselen. Overigens gebeurt de voorbewerking nog wel handmatig. De lassers leggen de grondlaag terwijl de machine hem aflast. Maar dat deze manier van lassen toekomst heeft, is voor ons wel duidelijk. Alleen al het feit dat we steeds lastiger vakmensen kunnen vinden die dit soort zwaar manueel werk nog wil uitvoeren, noodzaakt ons om naar alternatieven te kijken. De robot werkt sneller, maakt minder fouten omdat het programma van tevoren vaststaat en hij kan in principe continu werken. We

hebben het werk dan ook bijna volledig met slechts twee shifts kunnen uitvoeren. Het blijft natuurlijk spannend als de lassen worden gecontroleerd, maar als je dan geen fouten ontdekt, betekent dat een enorme tijdwinst.’ Ook Klipper is enthousiast over de inzet van de lasrobot: ‘Er ligt al een behoorlijke tijdsdruk op een dergelijk groot project en dan wil je geen tegenvallers hebben, zoals een niet integere las. De röntgentests wezen uit dat de lassen goed waren. Zo’n robot meet continu de kwaliteit van de las en, anders dan de mens, verliest zijn aandacht niet. Fouten kunnen grote consequenties hebben voor de planning omdat ze niet alleen moeten worden hersteld, maar ook opnieuw moeten worden gekeurd en getest. Ik verwacht niet dat we nog veel cold collectors moeten vervangen, maar ook voor regulier laswerk biedt een lasrobot zeker voordelen.’ Uiteraard werden de vijf weken downtime ook benut om het reguliere onderhoudswerk uit te voeren. Omdat het een multidisciplinair project is, werkten Mourik International, Mourik Services, Mourik Vlissingen en Unidense Technology samen om de krappe deadline te halen. Unidense is katalysatorspecialist en heeft een unieke

methode ontwikkeld om de katalysator zo efficiënt mogelijk in de pijpen te krijgen. Maar ook het verwijderen van een katalysator is specialistisch werk. Otto: ‘Vroeger hielden de katalysatorspecialisten de pijpen schuin, klopten er op, waardoor de katalysator losliet en uit de pijp stortte. Inmiddels zijn de milieueisen terecht aangescherpt en wil men geen spills meer hebben. Dat soort regelgeving kan soms de markt opschudden, maar maakt vaak ook creatief. Nu leggen onze specialisten de pijpen plat om ze vervolgens met een zuigerslang leeg te zuigen. Dit is veel sneller, efficiënter, stofvrij en dus schoner.’ Ook de revisie of eigenlijk upgrade van de 250 branders van het fornuis was een niet alledaagse klus voor Mourik. ‘Normaal gesproken moeten die worden uitgebouwd en op transport worden gezet naar een specialist. Wij konden ze echter in onze eigen werkplaats reviseren, wat weer tijdwinst opleverde.’ Klipper is inmiddels al weer bezig met de voorbereiding van de volgende stops. ‘Hoewel turnarounds min of meer routine voor ons zijn, blijft ieder project uniek. We zijn dan ook blij dat het project op tijd is opgeleverd en dat dit zonder incidenten is verlopen.’ ■

iMaintain 18

O_hyco3.indd 37

23-01-18 16:51

38 AGENDA

Maart

April

Schrijf nu in! 15 maart 2018 Bouw & Infra Park, Harderwijk www.imaintain.info/congres iMaintain 2018: Unlock the next level

Schrijf nu in! 11 april 2018 Rotterdam Ahoy www.petrochem.nl/veiligheidscoalitie Veiligheidscoalitie van het Jaar/Safety&Health@Work

We staan aan het begin van de vierde industriële revolutie (Industrie 4.0). Vooral op het gebied van asset management lijken de veranderingen veelbelovend. De vraag naar data-analisten, robotprogrammeurs en regisseurs die proactief verantwoordelijk zijn voor het verhogen van de uptime en verlaging van de kosten groeit. Wat zijn de kansen en uitdagingen van digitalisering? Keynote speaker Jef Staes, expert op het vlak van business- en cultuurinnovatie, houdt ons met zijn flamboyante vertelstijl en confronterende stellingen een spiegel voor. Lezingen, onder andere van Maarten Essers (Innovation Officer bij ENGIE) over de ontwikkelingen op het gebied van robotica en van Lukas Brandts (opleidingsadviseur Hogeschool Utrecht) over de aansluiting van het technisch onderwijs op de praktijk. Natuurlijk wordt ook weer de Maintenance Manager of the Year gekozen. Unlock the next level bij iMaintain 2018, het jaarcongres van het iMaintain platform en de NVDO.

Woensdag 11 april 2018 wordt tijdens de Safety&Health@Work beurs in Rotterdam Ahoy voor het eerste de prestigieuze prijs ‘VeiligheidsCoalitie van het Jaar’ uitgereikt aan een samenwerking van bedrijven in de chemieketen. Veiligheid overstijgt alles en mag nooit een onderwerp van onderlinge concurrentie zijn. De prijs is een initiatief van Veiligheid Voorop in samenwerking met Industrielinqs. Samen gaan zij op zoek naar de beste voorbeelden van samenwerking voor een veilige toekomst. Safety&Health@Work is een netwerkbijeenkomst voor professionals die veilig en gezond werken op nummer 1 hebben staan. Zo’n honderd exposanten tonen de nieuwste producten, diensten, trainingen en certificeringen die bijdragen aan de veiligheid van de werkomgeving. De beurs richt zich in het bijzonder op de high-risk-sectoren waar veiligheid en gezondheid een constante uitdaging zijn: industrie, haven, bouw en logistiek.

21-22 maart 2018 Antwerp Expo, Antwerpen www.easyfairs.com/nl/maintenance-2018 Maintenance 2018 Kennis delen, potentiële klanten en partners ontmoeten, mee zijn in de onderhoudssector: de jaarlijkse vakbeurs Maintenance biedt meer dan ooit een klankbord voor elke professionele speler in industrieel onderhoud, shutdown-technologie, asset management en productiebetrouwbaarheid. Ontmoet nieuwe en bestaande relaties tijdens netwerkmomenten. En profiteer van de kruisbestuiving met vakbeurs Pumps & Valves die tegelijkertijd plaatsvindt.

21-22 maart 2018 Antwerp Expo, Antwerpen www.easyfairs.com/nl/pumps-valves-2018 Pumps & Valves 2018 Op 21 en 22 maart 2018 vindt in Antwerp Expo de zeventiende editie plaats van Pumps & Valves, technologiebeurs voor de procesindustrie in de Benelux. Pumps & Valves focust op industriële pompen, (regel)kleppen, dichtingen, filters, filtratieoplossingen, processingapparatuur, (pijp)leidingen etc. Tegelijkertijd worden talrijke diensten in het vakgebied voor industrie, overheid en pijpleidingbeheerders voorgesteld. Sinds 2012 wordt Pumps & Valves parallel met de beurs Maintenance georganiseerd. Een beurscombinatie die een overzicht biedt van het aanbod in zowel onderhoud, shutdown-technologie en productiebetrouwbaarheid als procesapparatuur, kleppen en pompen.

17-18 april 2018 Brightlands Chemelot, Geleen www.3dprintingmaterialsconference.com 3D Printing Materials Conference The roads to success in the 3D printing sector will depend on fine-tuning materials to the needs of each application. This finetuning process will involve the type and the quality, strength and costs of materials, but also the selection of marketing channels and for example packaging of the end product. The market has huge potential: it seems that hardly a day goes by without new materials being added to the 3D printing palette.

20 april 2018 Utrecht www.bovenhoudsymposium.hu.nl Bovenhoud Symposium 2018 Het zestiende Bovenhoud Symposium van de Master of Engineering van de Hogeschool Utrecht heeft als thema ‘Internet of Things: Wat betekent 30 jaar bovenhoud voor morgen?’ Meer infomatie over het programma volgt spoedig.

September 24-27 september 2018 Antwerpen www.bemas.org EuroMaintenance 4.0 ‘4.0’ verwijst naar de vierde industriële revolutie: meer digitalisering, (online) condition monitoring, industrial internet of things, big data, enzovoort. Wat is de impact van dit alles op uw onderhoud en asset management? Ontdek wat echt werkt en wat hype is.

1 18 iMaintain

F_agenda.indd 38

23-01-18 16:37

GLOBALPROVIDER PROVIDEROFOF GLOBAL ENTERPRISEAPPLICATION APPLICATIONSOFTWARE SOFTWARE ENTERPRISE

WHAT’SNEXT NEXT WHAT’S FORYOUR YOURBUSINESS? BUSINESS? FOR remaincompetitive, competitive,service serviceorganizations organizationsneed needtotoembrace embrace ToToremain end-to-endtransformation transformationtotoa adigital digitalmodel modelthat thatdelivers deliversanan ananend-to-end enhancedcustomer customerrelationship. relationship. enhanced Datacapture capturefrom frominitial initialcustomer customerengagement engagementtotoa atechnician’s technician’s Data mobiledevice devicecan canbebeseamless, seamless,meaning meaningreduced reducedcosts costsand and mobile increasedthroughput throughputforforsustainable sustainablebusiness businessgrowth. growth. increased

IFSworld.com IFSworld.com IMA01 omslag los.indd 39

23-01-18 16:30 23-01-18 16:30 23-01-18 16:57

VAKBEURS

TECHNOLOGIES FOR INDUSTRIAL MAINTENANCE AND ASSET MANAGEMENT

• • •

TOTAALPLATFORM VOOR DIVERSE INDUSTRIEËN MAAK GEBRUIK VAN EXCLUSIEF ALL-IN CONCEPT DEELNAME MOGELIJK VANAF €2400,-

BOEK UW STAND

WWW.MAINTENANCE-GORINCHEM.COM

A_omslag.indd 1 IMA01 omslag los.indd 40

23-01-18 16:57

iMaintain Nr. 01 - 2018

17, 18 & 19 | 04 | 2018 | EVENEMENTENHAL GORINCHEM

21-22/03/2018 Antwerp Expo

UITNODIGING

REGISTREER NU VOOR UW GRATIS TOEGANG

met uw persoonlijke registratiecode: 1015

via www.maintenance-expo.be

Deze uitnodiging wordt u aangeboden door:

iMaintain

Organised by EASYFAIRS

Beleef het grootste event rond productiegericht onderhoud in een van Europa’s industriële zwaartepunten: Antwerpen • Blijf op de hoogte van de innovaties bij de meer dan 300 exposanten dankzij de “Digital Innovation Tour”. • Kom bijleren tijdens de 11 masterclasses over onderhoudsstrategie, voorbereiden van shut-downs, maintenance 4.0 cases, veiligheid en meer. • Kom netwerken tijdens het afterwork event op 21 maart.

WWW.MAINTENANCE-EXPO.BE Gelijktijdig met

21/03/2018: 10.00 - 18.00 Nocturne: 18.00 - 20.00 22/03/2018: 10.00 - 18.00 Antwerp Expo Hal 1, 2, 3 & 4 Jan Van Rijswijcklaan 191 2020 Antwerpen