01 17 VEERTIENDE JAARGANG – LOSSE VERKOOPPRIJS € 17,50
iMaintain Nr. 01 - 2017
15:20
www.imaintain.info
NIEUWE CONTRACTVORMEN NODIG VOOR HET DELEN VAN DATA
IMA01 B Inhoud.indd 4
25-01-1713:22 13:29 25-01-17
Smeermiddelen voor al uw industriĂŤle toepassingen
Voor uitgebreide informatie over onze mogelijkheden kunt u contact opnemen met: Total Nederland NV / IndustriĂŤle smeermiddelen 070 - 31 80 408 smeermiddelen.industrie@total.com www.total.nl
Energizing performance. Every day IMA01 IMA01BAInhoud.indd Omslag.indd4 37
9410
25-01-17 13:30
INHOUD 3
8 ‘Techniek gelukkig weer achter het gordijn vandaan!’ Onlangs zijn NedTrain en NS Reizigers samengevoegd in NS Operatie. Volgens Leo van Dongen, nu directeur NS Techniek, kan een vroege betrokkenheid van NS-technici bij het ontwerp van nieuwe rijtuigen de positieve invloed van onderhoud alleen maar versterken.
14 Slimmer onderhoud in de maakindustrie In navolging op het succes van onder andere Fieldlab Campione (procesindustrie) en Fieldlab Camino (infra) start World Class Maintenance nu met Fieldlab Capella voor de maakindustrie. Kwartiermaker Johan Treur: ‘Er is steeds meer big data beschikbaar, maar we weten nog niet goed hoe we dit optimaal kunnen benutten.’
16 Van dertig naar twaalf weken sleutelen Bietsuikerfabrieken staan na de ‘campagne’ acht maanden in onderhoudsmodus. Suiker Unie hanteert de TPM-methode om het onderhoud van de fabriek in Dinteloord te revitaliseren en de verwerkingscapaciteit te verhogen. Dit jaar wordt een metamorfoseplan afgerond: de onderhoudsperiode is dan met zestig procent gereduceerd.
En verder 5 COMMENTAAR
31 BIG DATA IN ASSET MANAGEMENT
6 ACTUEEL
37 KENNISDELING IN DE KETEN
20 WHAT’S NEXT
40 SAFETY DEAL VERHOOGT VEILIGHEID TANKOPSLAG
25 PRODUCTEN
44 PROJECT: VELSERTUNNEL
26 INNOVEREN MET BEPROEFDE TECHNIEKEN
47 OPINIE
28 INNOVATIE
50 AGENDA
01
iMaintain 16
IMA01 B Inhoud.indd 3
25-01-17 13:08
BIZZ56'' De nieuwe standaard in webvertising
SPECIALIST IN HEAT TREATMENT
Presenteer uw bedrijf, innovatie of project volgens de nieuwe standaard in webvertising: BIZZ56”. Vertel uw verhaal in uw eigen creatieve film van 56 seconden en de boodschap komt aan! Het doordachte stramien van BIZZ56” zorgt ervoor dat u en de filmers zich kunnen concentreren op het communicatieve en creatieve deel van uw boodschap. Bovenal zorgt BIZZ56” voor een snelle, complete en eigentijdse boodschap die de aandacht van uw doelgroep tot het einde vasthoudt. BIZZ56”-video’s zijn multi-inzetbaar: op uw website, via smartphones en tablets en op social media.
ADVERTENTIE-INDEX
Verrijk uw teksten, advertenties en commerciële Abonnees .............................................................................................. 4 boodschappen met een BIZZ56” video en integreer tekst,Services beeld en online voor een Delta Heat ............................................................................... 4 crossmediale boodschap. Easyfairs ......................................................................................... 18,48
Als dit icoon bij een afbeelding staat, bekijk dan het bijbehorende filmpje door met uw smartphone of tablet de foto te scannen met de iLinqs app. U vindt de gratis iLinqs app in +31(0)187 - 496940 | WWW.DELTA-HEAT-SERVICES.COM de appstore voor andriod en apple. Leemberg Pijpleidingen ........................................................................ 48 Mainnovation ....................................................................................... 52 BIZZ56”is een product 24,38 van Movielinqs Maintenance NEXT .......................................................................... video & virals. iLinqs is een app van
Prüftechnik .......................................................................................... 38
Industrielinqs pers en platform
Safe Maintenance Award ..................................................................... 46
Eco Ketelservice Verhuur ...................................................................... 18
Schaeffler Nederland ........................................................................... 51
Hogeschool Utrecht Centrum voor Natuur & Techniek ........................... 12
Total Nederland...................................................................................... 2
iMaintain platform ..........................................................................34-36
Ultimo Software Solutions .................................................................... 32
Jetvertising ........................................................................................... 38
Watervisie 2017 .................................................................................. 30
Meer weten? Neem contact op met Gijs Hoekstra (06 42 24 53 85) of movielinqs@industrielinqs.nl iMaintain 2017.................................................................................... 10 UE Systems ......................................................................................... 42 _A5_liggend_bizz56.indd 43
22-10-14 09:25
iMaintain.info
geeft nog meer waarde voor uw geld Meer nieuws dan ooit • • • • • • • •
Actuele berichtgeving over de gehele onderhoudssector Alle productinnovaties overzichtelijk bij elkaar Volledig evenementenoverzicht Online catalogi met producten en diensten Multimediale bedrijfspresentaties Tweewekelijkse Nieuwsbrief Live twitter updates LinkedIn interacted
iMaintain-abonnees krijgen meer • De nieuwste iMaintain staat een week voor verschijnen online • Abonnees krijgen toegang tot alle eerder verschenen artikelen • Volg de status van nieuwe projecten en uitbreidingen in de projectendatabase • Ga naar www.imaintain.info en kies abonneren
Ga direct naar imaintain.info en blijf iedereen voor 56-59_MO_NVDO_ Roosterinterventie.indd 58 _adv_www_iMaintain-A5.indd 43 IMA5 advertenties.indd 18 IMA01 Advertenties.indd 4
26-11-14 20-10-14 10:44 14:33 19-05-15 16:39 25-01-17 13:10
COMMENTAAR 5
Verwachtingen Ruim elf jaar geleden zaten Mark Oosterveer en ik in een transferbus van het vliegveld naar ons hotel in Tokio. Tevoren was gesteld dat de bus er anderhalf uur over zou doen. Onderweg hadden we toch echt vertraging door files. Niet dat het ons veel deerde, we waren volop in gesprek. Over Japan, over Yokogawa, de gastheer van onze persreis, over het uitgeefvak en veel meer. Haast ongemerkt arriveerden we bij het hotel. Ondanks de vertraging bleken we toch op tijd te zijn. Verwachtingsmanagement? In Nederland concentreren we ons vaak op wat niet goed gaat. Natuurlijk prima als dat vanuit een opbouwend perspectief wordt gedaan. Maar er wordt steeds meer geklaagd, zonder dat oplossingen worden aangedragen. Veel heeft te maken met onze eigen, wat verwende perceptie. Natuurlijk kennen we allemaal de frustratie van een vertraagde trein of bus. Niet fijn als je ergens op tijd moet zijn. Dat 93 procent van de treinen op tijd rijden, ofwel met maximaal vijf minuten vertraging, stemt ons echter nauwelijks tevreden. Het glas is zeven procent leeg. Verbeteren is gemakkelijker als je al op een goed niveau zit. Een goed geschreven stuk kan ik als redacteur gemakkelijker verbeteren dan een krakkemikkig verhaal. Daar weet ik niet waar ik moet beginnen. Dat het glas slechts zeven procent leeg is, kan dus positief worden aangewend als stimulans voor verbetering. Toen Mark Oosterveer en ik door Tokio reden – en soms stilstonden – kenden we elkaar nog maar net, 14 uur om precies te zijn. Tijdens ons verblijf in Tokio vertelde ik hem dat ik binnen een jaar een adjunct-directeur en collega-hoofdredacteur wilde aannemen bij Industrielinqs. En dat Mark me een goede kandidaat leek. Binnen een half jaar was hij aangenomen. Nu, na elf jaar neemt hij een andere trein. Toch blijft Mark binnen het expertpanel – zij het minder intensief – verbonden aan het iMaintain platform. Mark, bedankt voor het intensieve, leerzame en vaak ook mooie traject dat we de afgelopen elf jaar samen hebben afgelegd. Vertragingen zijn mij nauwelijks opgevallen. Wim Raaijen Reageren? Via de mail: wim@industrielinqs.nl of via Twitter : @wimraaijen
EINDREDACTIE
Miriam Rook 020 3122 086 miriam.rook@industrielinqs.nl NUMMER 1 - 2017
UITGAVE VAN
Industrielinqs pers en platform Gedempt Hamerkanaal 155 1021 KP Amsterdam
PARTNERS
Rotterdam Ahoy Ahoy-weg 10 3084 BA Rotterdam Postbus 5106 3008 AC Rotterdam Organisator van
Liesbeth Schipper 020 31 22 083 liesbeth.schipper@industrielinqs.nl
REDACTIE
Dagmar Aarts 020 31 22 084 Laura van der Linde
MEDEWERKERS
David van Baarle, Evi Husson, Ingrid Rompa, Inge Janse, Broer de Boer, Elias de Bruijne
LAY-OUT
BureauOMA BV, Wehl
COVER
Wim Raaijen
ADVERTENTIEVERKOOP
Jetvertising Arthur Middendorp 070 39 90 000 arthur@jetvertising.nl www.jetvertising.nl
TRAFFIC
Breg Schoen 020 3122 088
UITGEVER EN HOOFDREDACTIE Wim Raaijen 020 3122 081 wim.raaijen@industrielinqs.nl
DRUKKERIJ
PreVision Graphic Solutions
ABONNEMENTEN (EXCL. BTW) Nederland/België € 99,Introductie NL/B 25% € 74,25 Overig buitenland € 123,50 Losse verkoopprijs € 17,50 Studenten € 40,50 Proefabonnement 3 mnd € 29,-
OPZEGGEN
Dit magazine hanteert de opzegregels uit het verbintenissenrecht. Wij gaan er van uit dat u het blad ontvangt uit hoofde van uw beroep. Hierdoor wordt uw abonnement steeds stilzwijgend met een jaar verlengd. Proef- en kennismakingsabonnementen worden niet automatisch verlengd en stoppen na het aantal aangegeven nummers. Opzeggen kan via www.aboland.nl, per post of per telefoon. De opzegtermijn is acht weken voor het einde van uw abonnementsperiode. Als opzegdatum geldt de datum waarop uw opzegging door Abonnementenland is ontvangen. Indien u hierom verzoekt, ontvangt u een bevestiging van uw opzegging met daarin de definitieve einddatum van uw abonnement.
Overige vragen kunt u stellen op www.aboland.nl of neem telefonisch contact met Abonnementenland op.
ABONNEMENTENLAND
Postbus 20 1910 AA Uitgeest 0900-226 52 63 (€ 0,10 p.m.) Site: www.bladenbox.nl voor abonneren of www.aboland.nl voor adreswijzigingen en opzeggingen. Prijswijzigingen voorbehouden. ISSN: 2211-6826 © Industrielinqs pers en platform BV Niets uit deze uitgave mag worden gereproduceerd zonder toestemming van de uitgever. Papier binnenwerk: PAPER & BOARD MADE OF
AGRI-WASTE WWW.PAPERWISE.EU
Papier omslag:
Adreswijzigingen kunt u doorgeven via www.aboland.nl, per post of per telefoon.
01
iMaintain 16
IMA01 C Commentaar.indd 5
25-01-17 13:19
6 ACTUEEL
In de Tweede Kamer is gesproken over de examencommissies in het mbo en de rol van het bedrijfsleven hierin. De VVD heeft een amendement ingediend waarin de partij vast wil leggen dat examencommissies minimaal één lid moeten hebben uit het regionale bedrijfsleven. FME (ondernemersorganisatie voor de technologische industrie) vindt het voorstel van de VVD positief. FMEvoorzitter Ineke Dezentjé: ‘Terecht onderstreept de VVD hiermee nogmaals dat de aansluiting tussen bedrijfsleven en onderwijs geborgd moet worden.’ Naast betrokkenheid tijdens het sluitstuk van opleidingen is betrokkenheid van de technologische industrie tijdens de ontwikkelfase van technische opleidingen van nog groter belang. De technologische industrie levert graag haar bijdrage tijdens de ontwikkeling van het curriculum.
Twee Apaches terug voor groot onderhoud De eerste twee Nederlandse Apachegevechtshelikopters zijn terug uit Mali. Beide toestellen krijgen groot onderhoud bij het Logistiek Centrum Woensdrecht. De helikopters zijn ruim 2,5 jaar ingezet voor VN-missie Minusma in Mali. Nu ze terug zijn in Nederland krijgen de toestellen een grote onderhoudsbeurt. Tijdens een zogenoemde 500-uurs inspectie worden ze volledig nagekeken en opgeknapt. Ook krijgen ze een grote update en een grondige postdesert-inspectie, waarbij ze uit elkaar worden gehaald, gecontroleerd en van zand ontdaan. Over zo’n 25 weken worden de helikopters weer in gebruik genomen op Vliegbasis Gilze-Rijen. Het streven is om de andere twee Apaches binnenkort terug te vliegen naar Nederland. De vier Apaches vervulden een belangrijke rol voor VN-missie Minusma. De gevechtshelikopters verzamelden inlichtingen met behulp van geavanceerde sensoren en escorteerden Nederlandse eenheden op de grond.
01 16 iMaintain
IMA01 D Actueel.indd 6
Tata Steel gaat het aantal klassen op zijn bedrijfsschool (Academy) uitbreiden. Er komen extra klassen voor de opleidingen werktuigbouw en procestechniek. Bij procestechniek was vorig jaar al een extra klas toegevoegd. Ten opzichte van een jaar geleden zijn er nu drie extra klassen. In totaal zijn er dit jaar acht klassen aan de Academy van Tata Steel in IJmuiden, met elk gemiddeld twintig leerlingen. Van de medewerkers in de fabrieken en installaties bij Tata Steel is de helft ooit begonnen op de bedrijfsschool. Het slagingspercentage aan de Academy bedraagt volgens de school 88 procent (tegen een landelijk gemiddelde op het mbo van 65 procent). In 2016 werd de bedrijfsschool van Tata Steel door mbo-studenten uitgeroepen tot de best gewaardeerde technische mbo-opleiding van Nederland. Aan de Academy van Tata Steel worden diverse landelijk erkende technische opleidingen aangeboden: procestechniek (mbo-3), werktuigbouw (mbo-4) en elektrotechniek (mbo-4). Tata Steel zorgt ervoor dat de opleidingen naadloos aansluiten op de huidige stand van de techniek. Zo is er bijvoorbeeld speciale aandacht voor automatisering en robotisering.
FOTO: TATA STEEL
FME: ‘Aansluiting bedrijfsleven en onderwijs moet worden geborgd’
Tata Steel breidt bedrijfsschool uit
PWN als eerste drinkwaterbedrijf in Nederland gecertificeerd voor asset management PWN is als eerste drinkwaterbedrijf in Nederland gecertificeerd voor de norm NENISO55001 voor asset management. Met deze internationaal erkende certificering wil PWN haar inspanningen en deskundigheid op het gebied van asset management aantoonbaar maken. In 2012 is PWN samen met adviesbureau Mainnovation het traject gestart dat heeft geleid tot dit certificaat, uitgegeven door KIWA, de onafhankelijk certificerende organisatie die de audits bij PWN heeft afgenomen. Op basis van de erkende VDMXL-methode van Mainnovation is PWN er als organisatie in geslaagd om het asset management te professionaliseren en door dit extern te laten toetsen aantoonbaar te maken voor klanten en stakeholders. Joke Cuperus, directeur PWN: ‘Asset management gaat over de totale fysieke drinkwater-infrastructuur, van onze bronnen tot de watermeter bij de klant. Door professioneel asset management leveren we een sterke bijdrage aan het structureel beheren van onze bedrijfsmiddelen.’ Guy Delahay, managing partner Mainnovation: ‘Het was een logische evolutie. In de afgelopen jaren zijn bij PWN op diverse deelgebieden van het hele asset management speelveld al vele stappen gezet en verbeterde technieken ingevoerd, zoals bijvoorbeeld het optimaliseren van onderhouds- en inspectieplannen maar ook een gestructureerd langetermijninvesteringsplan. Het voor de certificering benodigde voorwerk zat er dan ook vooral in om al die deelaspecten in samenhang te beschrijven en toekomstbestendig te maken. Met VDMXL als raamwerk zijn alle werkprocessen op het gewenste niveau gebracht en ingebed in de dynamische procesbeheersingstool van het PWN kwaliteitssysteem, inclusief rollen en verantwoordelijkheden structuur en aansluiting op de PWN plancyclus. De beschrijving en uitwerking behelst niet alleen de asset management operatie zelf, maar ook het continu blijven verbeteren van het PWN Asset Management Systeem (AMS).’
FOTO: PWN
BEDRIJVENNIEUWS
Abonnees lezen meer op www.imaintain.info
25-01-17 12:41
ACTUEEL 7
Sensor meet impact aanmeren bulkcarriers bij lichterpalen IJmuiden
Extra geld nodig voor onderhoud dammen en stuwen Uit onderzoek van de Algemene Rekenkamer blijkt dat de minister Schultz van Infrastructuur en Milieu de komende jaren te weinig heeft geraamd voor het onderhoud en de renovatie van de infrastructuur aan dammen, dijken, stuwen en stormvloedkeringen. Van de 132 miljoen euro die extra nodig is, is een kwart niet gedekt voor de periode tot en met 2020 voor het zogenoemde hoofdwatersysteem, dat de hoeveelheid en kwaliteit van het water in goede banen leidt. In 2011 had de minister zelf vastgesteld dat er extra budget nodig was, maar dat blijkt alsnog onvoldoende. Dit onderhoud kost het Rijk gemiddeld per jaar 160 miljoen euro. Verder blijkt dat Rijkswaterstaat, als uitvoerder namens de minister, momenteel niet weet of er voldoende geld is. De uitgaven aan het hoofdwatersysteem zullen komende jaren hoger uitvallen, vanwege prijsstijgingen, onderhoud aan extra infrastructuur en onvoorzien onderhoud bij de Oosterscheldekering en herstelwerkzaamheden aan de stuw in Grave, die beschadigd raakte toen op 29 december een binnenvaartschip in dichte mist tegen de stuw voer. Daarbij ontstond een groot gat in de kering. De 132 miljoen euro lijkt grotendeels via bestaande potjes opgevangen te kunnen worden, maar er resteert een financieringstekort van 32 miljoen euro, volgens de Algemene Rekenkamer. Ondanks verbeteringen heeft Rijkswaterstaat geen actueel financieel overzicht. De minister stelt in een reactie dat zij voldoende budget beschikbaar heeft in geval van ernstige risico’s. Verder heeft de minister maatregelen getroffen voor de periode tot 2030 en is een deel van het financieringstekort opgevangen in de ontwerpbegroting 2017 van IenM. Volgens de berekening van de minister resteert een tekort van 18 miljoen euro. Dat hoeft volgens haar nu niet gedekt te worden, omdat het druk zal zetten op komende aanbestedingen.
BEDRIJVENNIEUWS VDL levert productielijnen aan Amerikaanse fabrieken
FOTO: EVELINE RENAUD
Op twee enorme lichterpalen in de haven van IJmuiden zijn draadloze sensoren geplaatst. Het Amsterdamse bedrijf 30MHz meet de impact van het aanmeren van bulkcarriers en monitort 24 uur per dag de conditie van de palen. Havenbedrijf Amsterdam was voorheen afhankelijk van visuele inspecties en meldingen van schippers. In IJmuiden wordt de lading van bulkcarriers die te diep steken voor de sluizen en het Noordzeekanaal gestort in kleinere schepen. Die liggen tijdens dit zogenoemde lichteren aan twee lichterpalen. Daarop zijn sensoren geplaatst die alle bewegingen registreren en vastleggen in een grafiek. Van elk moment in die grafiek kan een 3D-beeld van de lichterpaal worden getoond. De door de sensoren vergaarde gegevens worden real time visueel gemaakt op een dashboard. In geval van een ongewone beweging wordt die meteen gemeld bij de afdeling beheer en onderhoud van het havenbedrijf. De sensoren meten hoe ver bij het aanmeren een rubberen bumper die aan de palen is bevestigd wordt ingedrukt. En ook in welke mate het schip de palen opzij of naar achteren duwt. Op basis van de door de sensoren geleverde informatie kan worden besloten tot aanpassing, herstel of vervanging. Dat is belangrijk vanwege de lange levertijden. Bij gebrek aan een vaste stroomverbinding worden accu’s en batterijen gebruikt die slechts eenmaal per jaar hoeven te worden vernieuwd. Dat is van groot belang omdat de lichterpalen in open en ruw water staan. Een andere uitdaging was om een optimale beschikbaarheid van de door de sensoren vergaarde informatie te kunnen garanderen. Het havenbedieningscentrum in IJmuiden kreeg een gateway die communiceert met de twee lichterpalen. Dat kan mede dankzij de plaatsing van speciale antennes op de palen en ook op twee boeien die daar vlakbij liggen. Daardoor is een optimaal signaal mogelijk, zelfs als een aangemeerde bulkcarrier in de weg ligt. Verder is materiaal gebruikt dat onder vaak barre omstandigheden (wind, zout, meeuwenpoep, stof en zon) tegen een stootje kan. [Afbeelding: Lichterpalen foto Eveline Renaud]
VDL Groep gaat geautomatiseerde productielijnen leveren voor de nieuwe fabrieken van onder andere BMW en Volvo Cars. Het productieautomatiseringsbedrijf van VDL Groep, VDL Steelweld, gaat voor deze autofabrikanten productieautomatisering leveren waarin meer dan 800 robots zijn verwerkt. Met het werk in de VS in 2017 is een bedrag van meer dan 100 miljoen euro gemoeid. BMW en Volvo bouwen nieuwe autofabrieken in South Carolina. Om voet aan de grond te krijgen en te houden dienen ook toeleveranciers zelf in de VS gevestigd te zijn. Daarom heeft VDL Steelweld in 2016 drie vestigingen in de VS geopend, in Fremont (Californië), Detroit (Michigan) en Spartanburg (South Carolina).
UNIIQ en ENGIE investeren in Semiotic Labs Investeringsfonds UNIIQ en technisch dienstverlener ENGIE Services investeren samen in Semiotic Labs. Met behulp van de innovatieve technologie van Semiotic Labs, dat in mei 2015 is opgericht door Simon Jagers en Gerben Gooijers, kan worden voorspeld wanneer elektromotoren dreigen uit te vallen. ‘Het is onze doelstelling om ongeplande downtime naar nul te reduceren. Om dit te realiseren maken we gebruik van sensoren en Machine- en Deep Learning algoritmes, die leren van gegevens die verzameld worden wanneer onze oplossing op grote schaal is uitgerold’, vertelt Gerben Gooijers. ‘De investering stelt ons in staat om enkele honderden sensoren bij klanten te plaatsen en goede resultaten uit het laboratorium in de praktijk te valideren.’ Het stilleggen van productieprocessen om machines preventief te onderhouden of om uitval te verhelpen, is erg kostbaar voor bedrijven. Met behulp van de technologie van Semiotic Labs kan voorspeld worden wanneer machines of machineonderdelen dreigen uit te vallen.
01
iMaintain 16
IMA01 D Actueel.indd 7
25-01-17 12:41
8 INTERVIEW
‘Techniek gelukkig weer achter het gordijn vandaan!’
‘We werken er met zijn allen continu aan om de afleverkwaliteit omhoog te krijgen. En dat werkt dus.’
01 17 iMaintain
IMA01 H Hoofdinterview.indd 8
Abonnees lezen meer op www.imaintain.info
25-01-17 13:04
INTERVIEW 9
Onlangs zijn NedTrain en NS Reizigers samengevoegd in NS Operatie. Een logische stap als je kijkt welke positieve invloed goed onderhoud heeft op beschikbaarheid en bedrijfszekerheid – steeds meer treinen rijden op tijd – en bijvoorbeeld de operationele kosten van treinen. Volgens Leo van Dongen, nu directeur NS Techniek, kan een vroege betrokkenheid van NS-technici bij het ontwerp van nieuwe rijtuigen die positieve invloed alleen maar versterken. Laatst had Leo van Dongen een hoogleraar van de University of Nottingham op bezoek in Enschede, waar Van Dongen deeltijdhoogleraar is aan de Universiteit Twente. Vanaf Schiphol met de trein uiteraard. ‘Toen ik hem van het station ophaalde, maakte hij direct uitgebreide complimenten over de Nederlandse Spoorwegen, omdat zijn reis per trein zo gesmeerd was verlopen. Dat we het echt goed voor elkaar hebben.’ Of het in de volksaard zit, of dat we gewoonweg verwend zijn, heel tevreden zijn Nederlanders niet over het treinverkeer. Misschien ligt de oorsprong van ons gemopper – tegenstrijdig genoeg – juist in het relatief hoge niveau van het Nederlandse spoorverkeer. Daardoor zijn onze verwachtingen ook hooggespannen en zien we mogelijk scherper wat eventuele verbeterpunten zijn, want die blijven er altijd. De cijfers wijzen echter uit dat verreweg de meeste treinen op tijd rijden ondanks de enorme en toenemende drukte op het spoor. Het gaat ook steeds beter. Van Dongen: ‘Momenteel rijdt 93 procent van de treinen op tijd, dat wil zeggen met maximaal een vertraging van vijf minuten. In 2002 was dat nog tachtig procent.’ In Europa doen alleen de Zwitsers – die sowieso bekend staan om hun punctualiteit – het beter als je dergelijke cijfers afzet tegen de drukte op het net.
FOTO’S: WIM RAAIJEN
“
IMA01 H Hoofdinterview.indd 9
Wim Raaijen
Het is loon naar werken. In de periode vanaf 2005 is bij de Spoorwegen veel focus gelegd op het op tijd rijden. Dat begon bij de mindset van machinisten en conducteurs. ‘Er is veel gewerkt aan de houding van de mensen in het primaire proces. Ons rijdend personeel is tegenwoordig veel scherper op het op tijd rijden, service en reisinformatie’, stelt de directeur Techniek (CTO) van NS, zoals Van Dongen zich sinds een paar maanden mag noemen.
Comfortprobleem Daarnaast is ook hard gewerkt aan verbetering van de beschikbaarheid en de bedrijfszekerheid van de treinstellen. Van Dongen: ‘Bij NedTrain hebben we heel hard gewerkt aan orde en netheid in onze processen. Dat heeft zeker resultaat opgeleverd. Momenteel heeft de Nederlandse Spoorwegen 3.000 rijtuigen. Voorheen werden er ruim 500 onttrokken, voor met name onderhoud en herstellingen. Tegenwoordig zijn dat er nog maar 250.’ Wat dat betreft is het goed dat de technische afdelingen en technici weer een centrale rol hebben gekregen binnen de NS. Maar wel anders dan vroeger. Van Dongen: ‘Vanaf de Tweede Wereldoorlog tot in de jaren tachtig was de techniek leidend voor de gehele BV Nederland. De Nederlandse publieke en private infra-
‘Het is goed dat we dichter op het primaire proces staan. Technici hebben gelukkig weer positie.’ 01
iMaintain 17
25-01-17 13:04
[Sch
rijf
u nu
in]
16 MAART 2017 | ROTTERDAM AHOY
SHARE Delen is het nieuwe hebben. In een tijd waar schaarste aan resources, kennis en materialen groeit, wordt de kracht van het collectieve steeds groter. In de industrie van morgen vertaalt zich dat bijvoorbeeld in een gedeelde verantwoordelijkheid voor opleiding, in open innovaties en in verrassende samenwerkingsverbanden. iMaintain 2017, het jaarcongres van de NVDO en het iMaintain platform, gaat op zoek naar inspirerende voorbeelden en deelt die kennis.
Programma 09.00 - 11.00 uur Business cases van iMaintain platform partners 10.30 uur Ontvangst voor dagprogramma 11.00-17.00 uur iMaintain congres dagprogramma met: • Keynotes • Pitches kandidaten Maintenance manager of the Year 2017 • Videoverslag met discussie • Discussie en interactie 17.00 - 18.30 uur Netwerkborrel
DOELGROEP
18.30 - 22.00 uur Diner met verkiezing Maintenance manager of the Year 2017
Beslissers en verschilmakers van: • Onderhoudsintensieve bedrijven en organisaties • Aanbieders van onderhoudsdiensten • Leveranciers van technologie en onderdelen op het gebied van onderhoud • Overheden en kennisinstituten.
www.imaintain.info/congres IMA01 Advertenties.indd Advertentie iMaintain hele 10 pagina.indd 1
25-01-17 09-01-17 13:10 13:50
INTERVIEW 11
structuur is aangelegd door ingenieurs. Achteraf niet ideaal, die eenzijdige focus op techniek. Technici zaten in een ivoren toren.’ In de jaren negentig stond de klant meer centraal en ook kregen de financiën meer aandacht. ‘Begrijpelijk, maar tegelijkertijd werden technici achter de gordijnen gedrukt. Dat leidde tot verwaarlozing van onze kapitaalgoederen en bracht ook risico’s met zich mee.’ Met aandacht voor duurzaamheid, veiligheid en gezondheid is er sinds een jaar of tien weer meer ruimte voor de technische inbreng en vooral voor een geïntegreerde aanpak van de klantgerichtheid, de technische integriteit en de betaalbaarheid. Op zodanige manier dat ze elkaar juist versterken. Volgens Van Dongen is het heel goed dat nu veel meer nadruk wordt gelegd op de onderlinge synergie tussen de verschillende aandachtsgebieden. Door versterking van de technische kwaliteit gaat ook de beschikbaarheid van treinstellen omhoog en dat kan kosten verlagen en inkomsten verhogen. Net als bij machinisten en conducteurs is bij het onderhoudsbedrijf NedTrain hard gewerkt aan een ander bewustzijn. Dat heeft geleid tot een hogere beschikbaarheid van rijtuigen. ‘Sinds 2005 werken we bijvoorbeeld met een aflevercontrole voordat het materieel weer wordt ingezet. Als een treinstel gereed is gemeld met een
issue op het gebied van veiligheid, dan staat dat voor tien punten. Een probleem met de bedrijfszekerheid krijgt vijf punten. Een comfortprobleem, bijvoorbeeld een kapotte leuning betekent één punt. Het gaat niet om een systeem om op minpunten te straffen, maar we werken er op deze manier met zijn allen continu aan om de afleverkwaliteit omhoog te krijgen. En dat werkt dus.’
ontvlechting van de NS van de jaren negentig is dus weer ongedaan gemaakt. Niet dat de ontvlechting indertijd verkeerd was. Integendeel, vindt Van Dongen. Het heeft juist veel duidelijk gemaakt en scherpte gebracht. Bijvoorbeeld dat er een belangrijk onderscheid moet zijn tussen infrastructuur en het rollend materieel. ‘ProRail blijft bijvoorbeeld wel zelfstandig, maar dat bedrijf richt zich dus op de infrastructuur. Daar maken ook andere bedrijven als Veolia en Arriva gebruik van. NedTrain richtte zich alleen op het onderhoud van het rollend materieel van NS Reizigers.’ Daar is geen sprake van belangenverstrengeling. ‘Het enige waar we goede afspraken over moeten maken, is de inzet van onze specifieke apparatuur waar ook andere spoorwegaanbieders gebruik van maken, zoals kuilwielenbanken, wasmachines en werkputten. Daar moeten Veolia en Arriva zo nodig ook terecht kunnen.’ Overigens zal NS minder vaak met deze aanbieders concurreren dan in het verleden. Zeker na de integriteitskwestie bij het verkrijgen van de concessie in Limburg, wil de NS zich focussen. Van Dongen: ‘We leggen ons toe op het hoofdrailnet, de intercityverbindingen met bijbehorende stoptreinverbindingen. We zijn goed in de exploitatie van drukke verbindingen. De kleinere, perifere lijnen vragen maatwerk. Dat kunnen andere bedrijven beter.’
Transparante keten Kuilwielenbanken De inbreng van het onderhoudsbedrijf is voor de hele spoorwegorganisatie zichtbaar geworden. Doordat er meer treinstellen beschikbaar kwamen en een hogere bedrijfszekerheid werd gerealiseerd, leverde NedTrain afgelopen jaren een duidelijke bijdrage aan het terugdringen van onder meer de vertragingen. Dat is in het belang van de reiziger, omdat er meer mensen kunnen worden vervoerd, maar het is ook goed voor de inkomsten. Van Dongen: ‘Het is goed dat we dichter op het primaire proces staan. Technici hebben gelukkig weer positie.’ Sinds een paar maanden zijn de technische afdelingen van NS Reizigers en het onderhoudsbedrijf NedTrain in elkaar geschoven en hield de laatste op te bestaan als aparte zelfstandige organisatie. Van Dongen is sinds 1 november directeur NS Techniek. Een deel van de
Het laatste decennium is er meer aandacht voor het voorspellen van technische problemen en predictief onderhoud. Juist doordat de technische afdelingen dichter op de primaire processen kwamen, kunnen ze nu beter in kaart brengen wat de oorzaken zijn van bijvoorbeeld storingen. Door deze informatie beter te analyseren, kunnen de werkplaatsen er beter op anticiperen met preventief onderhoud. Dat leidt uiteindelijk tot een hogere kwaliteit. Maar wat is een belangrijke volgende stap om een nog hogere beschikbaarheid van materieel te krijgen? Vooral in de scope op de langere termijn lijken nog mogelijkheden voor verbetering. Op de korte termijn is alles gericht op maintenance management, ofwel het zo goed mogelijk uitvoeren van onderhoud. Daar zijn al veel stappen in gemaakt. Op de middellange termijn wordt vooral gekeken naar de beste onderhoudsproces-
01
iMaintain 17
IMA01 H Hoofdinterview.indd 11
25-01-17 13:04
KENNIS MOET JE OOK ONDERHOUDEN. • Hoeveel onderhoud is juist genoeg? • Kunnen we met de onderhoudsfunctie geld verdienen? • Hoeveel kan onderhoud bijdragen aan het bedrijfsresultaat? • Wat is Excellent Onderhoud en hoe geef ik dit vorm?
DEZE OPLEIDIN ZIJN IN TE BRE GEN NG IN DE BACHEL EN WERKTUIGBOU OR WKUNDE DEELTIJD.
INFORMEER!
EXTRA START 17 BEGIN MEI 20 LOGIE ECHNO ONDERHOUDST EEN. IN HOOGEV
INFORMEER!
WAARDECREATIE DOOR GOED ONDERHOUD Een onderhoudsopleiding bij Hogeschool Utrecht helpt u in uw eigen bedrijf de antwoorden te vinden op deze vragen. In de afgelopen jaren zijn vele mooie resultaten en forse besparingen bereikt bij de deelnemende bedrijven. Door de brede scope op zowel Materiaalkunde, Engineering, Inspectie als Onderhoud bieden onze opleidingen op het gebied van Onderhoud precies die (integrale) kennis die nodig is om verder te kunnen kijken dan het eigen vakgebied, en daardoor aantoonbaar betere resultaten te boeken. • Post-MBO Onderhoudstechniek (OTK) • Post-HBO Onderhoudstechnologie (OT) • Post-HBO Onderhoud en Management (OM) • Master of Engineering in Maintenance & Asset Management
Start 4 oktober 2017 Start 5 oktober 2017 Start 5 oktober 2017 Start februari/september
Alle genoemde opleidingen kunnen naar wens in-company (op maat) verzorgd worden. Informeer naar de mogelijkheden. Meer weten? Bel 088 481 88 88, mail naar info@cvnt.nl of kijk op www.cvnt.nl.
ER VALT NOG GENOEG TE LEREN
IMA01 Advertenties.indd Eemsdeltakringen 2015-1012 FC_A4CERT.indd 1
25-01-17 11:52 13:11 04-11-16
INTERVIEW 13
sen, maintenance engineering dus. Op de lange termijn gaat het echter om de juiste productiemiddelen. Bij het ontwerpen en bouwen van nieuw treinmaterieel wordt ook rekening gehouden met bijvoorbeeld de onderhoudbaarheid: design voor maintenance. De technische kwaliteit, de kosten en bijvoorbeeld de nodige onderhoudsinspanningen in de totale levenscyclus worden daarin meteen meegenomen. Van Dongen wordt tegenwoordig met zijn technische afdelingen het liefst zo vroeg mogelijk betrokken bij het ontwerp van nieuw materieel. ‘Momenteel hebben we bij elkaar 2,5 miljard aan bestellingen lopen. Waaronder een order van 118 sprinters bij de Spaanse treinbouwer CAF. Op dit moment worden mensen van mijn technische afdelingen betrokken bij design reviews van deze sprinters. Ik moet zeggen dat het heel prettig samenwerken is met het relatief kleine CAF. Het bedrijf is heel open en bereidwillig. Toch is het nog belangrijker om ook goede en open relaties op te bouwen met de ongeveer twintig onderaannemers, zoals Mitsubishi en AtlasCopco. Als je een huis koopt, heb je later nog maar weinig contact met de aannemer. Als er iets mis is met de keuken, neem je contact op met de keukenleverancier. Datzelfde geldt ook voor treinen. Het is goed om al tijdens de ontwerp- en bouwfase een goede relatie op te bouwen met de leveranciers van de technische installaties.’ Deze roep om transparante ketens wordt vaker gehoord. Asset owner Erik Bijlsma van de Amsterdamse Noord/Zuidlijn een paar maanden terug in iMaintain: ‘We hebben straks heel veel gegevens waarmee we bijvoorbeeld onderhoud kunnen plannen. Het wordt echter nog interessanter als al onze toeleveranciers en collegabedrijven ook transparant zijn, zodat we nog meer informatie kunnen gebruiken om betere analyses te maken. We moeten naar een glazen keten streven.’
Apekop Voor Van Dongen heeft vroege betrokkenheid bij het ontwerp van nieuw materieel verschillende voordelen. Het zorgt ervoor dat er voldoende invloed op het ontwerp kan worden uitgeoefend, maar ook kunnen NS en zeker de technische afdelingen tijdig anticiperen op veranderingen. Bijvoorbeeld: om meerdere redenen zijn treinen tegenwoordig lager. Van Dongen:
“
Het is goed om al tijdens de ontwerp- en bouwfase een goede relatie op te bouwen met de leveranciers van de technische installaties.’
‘Onder de treinen is minder ruimte voor technische installaties. Die komen daardoor meer op het dak terecht. Dat heeft gevolgen voor de inrichting van onze werkplaatsen. We bouwen momenteel bordessen om ook op het dak ergonomisch verantwoord en effectief te kunnen werken. Voor verschillende aanpassingen investeren we momenteel 275 miljoen euro in onze werkplaatsen. Vergeet ook niet dat NS momenteel elf verschillende materieelseries heeft rondrijden en die moeten allemaal goed kunnen worden onderhouden. Ze hebben allemaal hun eigen technische specificaties, karakteristieken en eigenschappen.’ Vorig jaar moesten verschillende rijtuigen uit de mottenballen worden gehaald. In 2015 bleek dat nieuwe treinen te laat waren besteld om de toenemende drukte in 2016 en 2017 aan te kunnen. Het leverde de nodige politieke en maatschappelijke aandacht op. Van Dongen: ‘Een belangrijke oorzaak was dat onverwacht ook mbo-studenten een OV-jaarkaart kregen. NS had rekening gehouden met minder OV-kaarten voor studenten, maar dat werden er dus juist veel meer.’
De maatregelen die NS eind 2015 in een brief aan staatssecretaris Dijksma schreef, raakten bijna allemaal direct het werk van toen nog NedTrain. Het in dienst nemen van het bestaand reservematerieel, oude dubbeldekkers, betekende in de eerste maanden van 2016 dat Mat(erieel) ’64, in de volksmond ook wel de Standaard Stoptrein of de Apekop genoemd, weer een paar maanden op de reservebank terecht kwam. Van Dongen stelt dat zoiets beslist niet alleen een papieren handeling is. Materieel dat reserve staat, moet wel degelijk worden onderhouden. Zo moet er regelmatig een stukje mee worden gereden om bijvoorbeeld stilstand-corrosie van wielaslagers te voorkomen. Uiteindelijk is Mat ’64 begin april 2016 definitief met pensioen gegaan. Aan alles komt een einde. Van Dongen: ‘Overigens hebben we daar ook duidelijke richtlijnen voor. Als het wielstel van een rijtuig de maximaal voorgeschreven revisietermijn van 900.000 kilometer heeft afgelegd, houdt het daarbij ook stipt op. Geen kilometer verder. Dergelijke richtlijnen moet je gewoon volgen als je de integriteit van je installaties echt belangrijk vindt.’ ■
01
iMaintain 17
IMA01 H Hoofdinterview.indd 13
25-01-17 13:05
14 MAINTENANCE, CONDITIEBEWAKING EN DIAGNOSE
Slimmer onderhoud in de maakindustrie In navolging op het succes van onder andere Fieldlab Campione (gericht op de procesindustrie) en Fieldlab Camino (infra) start World Class Maintenance nu met Fieldlab Capella voor de maakindustrie. ‘De toekomst begint morgen’, legt kwartiermaker Johan Treur uit. ‘Er is steeds meer big data beschikbaar, maar we weten nog niet goed hoe we dit optimaal kunnen benutten voor slimmer onderhoud in de maakindustrie. Het is de hoogste tijd om ons daarin te verdiepen.’
Laura van der Linde
In het algemeen zijn fieldlabs praktijkomgevingen waarin bedrijven en kennisinstellingen samenwerken om van elkaar te leren en om slimme oplossingen te ontwikkelen, te testen en te implementeren. Binnen World Class Maintenance (WCM) wordt dit toegespitst op het aspect onderhoud. Johan Treur, kwartiermaker voor de opstart van Fieldlab Capella vertelt: ‘Fieldlabs die door WCM worden opgezet, hebben het doel om Nederland wereldkampioen onderhoud te maken met smart maintenance als belangrijkste drijfveer.’ Hij zoomt in op het doel van Fieldlab Capella: ‘Vandaag de dag gebeurt het onderhoud van technische assets nog nauwelijks op basis van data. Ongeveer vijf procent is datagedreven. Dat kan en moet veel beter maar daarvoor moeten we met elkaar eerst de spelregels afspreken.’
Afspraken In de maakindustrie zijn er feitelijk drie partijen die, op het gebied van data driven maintenance, een rol spelen in dit verhaal: de asset owner, de producent van de assets en de serviceprovider die het service-onderhoud verricht. Treur: ‘Stel, een OEM’er (Original Equipment Manufacturer, red.) bouwt een machine voor een fabriek. Deze bouwer zorgt ervoor dat er bepaalde sensoren worden ingebouwd. Al bij het ‘design for maintenance’ moet hij weten wat voor de andere partijen belangrijke informatie is. Vervolgens koopt iemand deze machine die dan data gaat produceren die ook weer van belang is voor de serviceverlener. Een van de te beantwoorden vragen is: wie is de eigenaar van deze data, of wie zou de eigenaar moeten zijn?’ Deze vraag is lastig te beantwoorden. Alle drie de partijen hebben baat bij de informatie die de machine levert. De bouwer kan hierop doorontwikkelen en een volgende release op de markt brengen die onderhoudsvriendelijker is. De service-
01 17 iMaintain
IMA01 I Thema.indd 14
verlener gebruikt de data om te bepalen wanneer onderhoud moet worden verricht. En tot slot is er de asset owner die, naar zijn mening, niet alleen het apparaat heeft gekocht, maar ook eigenaar is van de output daarvan. ‘Alle data maximaal beschikbaar stellen voor alle partijen lijkt de oplossing, maar dit levert weer vraagstukken op als privacy en concurrentiegevoeligheid. De andere partij kan ook werkzaam zijn voor de concurrent, dan wil je bepaalde data niet delen. Toch valt er zoveel te winnen voor alle partijen dat je kansen laat liggen als data helemaal niet wordt gedeeld. Er moeten dus nieuwe contractvormen worden ontwikkeld, waarin onder andere dit soort afspraken over deze data worden vastgelegd.’
Servitization Een trend die verweven is met dit vraagstuk, is ‘servitization’. OEM’ers kunnen waarde toevoegen aan een kernproduct door naast machines of producten ook goederen, diensten, ondersteuning, selfservice en kennis aan te bieden. In andere sectoren is het zelfs steeds gebruikelijker dat de OEM’er de eigenaar van de asset blijft en er feitelijk alleen een dienst wordt geleverd, waarbij de klant bijvoorbeeld betaalt voor ieder uur dat de machine draait. ‘Servitization is een verdienmodel en big data is in dit verhaal letterlijk waardevolle informatie’, vertelt Johan Treur. ‘Het geeft een machine meerwaarde die interessant is voor de afnemer van de dienst.’ Maar het spreekwoord ‘de één z’n brood, is de ander z’n dood’ gaat hier ook op. Dankzij de beschikbare data kan een bedrijf condition based maintenance toepassen of misschien wel honderd procent predictive maintenance. ‘Daar ligt gevoelsmatig een besparing van zo’n twintig tot dertig procent’, vertelt Treur. ‘In plaats van eens per half jaar kan het wellicht zo zijn, dat een machine slechts eens per
Abonnees lezen meer op www.imaintain.info
25-01-17 12:42
FOTO: IJSSEL TECHNOLOGIE
MAINTENANCE, CONDITIEBEWAKING EN DIAGNOSE 15
jaar hoeft te worden onderhouden. De asset owner, die is gebaat bij minimaal onderhoud, is hier blij mee, maar de service provider loopt inkomsten mis. Toch is het belangrijk om deze partijen aan boord te houden want we hebben ook te maken met toenemende complexiteit van de assets, waardoor het steeds moeilijker wordt voor asset owners om hun onderhoudskennis up-to-date te houden.’ Kunnen de revenuen terugvloeien naar de service provider, om ervoor te zorgen dat hij gaat meewerken? Zou het mogelijk zijn om die twintig tot dertig procent eerlijk te verdelen over alle partijen in de keten? Ook dit zijn vragen waarvoor binnen Fieldlab Capella wordt gezocht naar antwoorden.
Living labs Binnen het nieuwe fieldlab worden diverse ‘living labs’ ingericht, aparte groepjes die zich gaan richten op een specifiek vraagstuk, een specifieke sector of een bepaalde techniek. ‘Het fieldlab is net opgestart. We hebben de kaders afgebakend en daarbinnen moeten we nu de spelregels met elkaar bedenken. We moeten zaken concreet maken’, vertelt
Johan Treur. Hierbij wil Fieldlab Capella gebruikmaken van kennis en ervaring die is opgedaan binnen andere al draaiende fieldlabs. ‘Bij een deel van de vragen die we willen beantwoorden in dit fieldlab, kunnen we putten uit ervaringen die we opdoen in andere fieldlabs.’ Zo wordt ook binnen andere fieldlabs gewerkt met living labs. ‘Voor Fieldlab Capella zou het bijvoorbeeld goed zijn wanneer een aparte living lab zich richt op het deel ‘design for maintenance’. En mogelijk is er een grote partij die een eigen living lab wil adopteren.’
Treur: ‘Je laat kansen liggen als je data niet deelt. Er moeten nieuwe contractvormen worden ontwikkeld, waarin afspraken over deze data worden vastgelegd.’
Bij andere fieldlabs wordt gedacht aan een living lab waar bijvoorbeeld de mens als apart aandachtspunt centraal staat.
Ook voor Fieldlab Capella is dit interessant: ‘Technologisch kunnen we heel veel maar we moeten ‘de factor mens’ niet vergeten. In dit samenspel kunnen de belangen lijnrecht tegenover elkaar staan. Hoe zorg je dat mensen anders gaan denken? Hoe zorg je dat iedereen hierin mee wil gaan? Vraagt deze manier van werken specifieke vaardigheden van betrokkenen?’
Niet alleen Kenmerkend voor een fieldlab is ook dat theorie en praktijk met elkaar verweven zijn. ‘We willen zo spoedig mogelijk starten met een proefopstelling zoals in Fieldlab Campione of een pilot zoals bij Fieldlab Smash om te testen of dat wat we in theorie bedenken, in de praktijk werkt. Hiervoor zoeken we naar een aantal OEM’ers en hun ketenpartners om daarmee een aantal living labs te kunnen starten. Wat dat betreft ligt alles nog open.’ Het doel is uiteraard om de resultaten uit de pilot te vertalen naar bruikbare businessmodellen zodat dit business gaat opleveren voor de industriële wereld. ‘Wereldkampioen onderhoud worden dat doe je niet alleen, dat doe je samen!’ ■
01
iMaintain 17
IMA01 I Thema.indd 15
25-01-17 12:42
09FOT
16 OPTIMALISATIE
Van dertig naar twaalf weken sleutelen Traditioneel staan bietsuikerfabrieken na de ‘bietencampagne’ acht maanden in onderhoudsmodus. Suiker Unie hanteert de TPM-methode om het onderhoud van de fabriek in Dinteloord te revitaliseren. Tegelijkertijd verhoogt het bedrijf de verwerkingscapaciteit. Dit jaar wordt een metamorfoseplan afgerond: de onderhoudsperiode is dan met zestig procent gereduceerd. Nieuw is dat er naast de bietenverwerking ook in een flexibele periode van zeven weken suiker wordt geraffineerd in de maanden maart tot en met juni.
Broer de Boer
‘Denkkracht mobiliseren kan tot minder sleutelaars leiden’, is één van de belangrijke oneliners van Roland Goossens, manager Techniek bij Suiker Unie, onderdeel van Cosun. Van oorsprong is hij een chemisch technoloog en eerder werkte hij voor Nedalco. Daar paste hij de kansen die Total Productive Maintenance (TPM) biedt, met succes toe. Nu is hij verantwoordelijk voor het onderhoud van de suikerproductieplant in Dinteloord. ‘Door sluitingen zijn er in Nederland nu nog maar twee grote fabrieken overgebleven’, vertelt hij. ‘Toen ik aantrad in 2010, verwerkten we hier gemiddeld 19.600 ton bieten per dag. In 2017 wordt dat 28.000 ton. De campagne (de periode van levering en verwerking van suikerbieten, red.) nog verder verlengen is onmogelijk. Uitbreiding van de productiecapaciteit is dus nodig.’ Volgens Goossens zijn de suikerfabrieken in Dinteloord en Vierverlaten de grootste van Europa.
Halfproduct diksap opslaan De suikerbietencampagne is weer afgerond. Voor eind januari moeten de Nederlandse suikerbieten zijn verwerkt, want langer opslaan is ongewenst. De oogst van ruim 70.000 hectare suikerbieten, 100.000 voetbalvelden, startte in september. De bieten worden af land geleverd en meteen verwerkt tot onder andere kristalsuiker. De bieten worden gewassen, gesneden, gekookt en het suikerrijke vocht (ruwsap) wordt ingedikt tot diksap. Raffinage van het halfproduct diksap levert de suikerkristallen op. De suiker wordt opgeslagen en later verwerkt en verpakt. Traditioneel duurde de campagne negentig dagen, maar gaandeweg werd deze periode langer door sluiting van fabrieken. De twee grote fabrieken die in Nederland resteren, doen er nu circa 130 dagen over. Daarop volgt de intercampagne, de periode voor groot onderhoud. Zowel het productieproces (uitbreiding verwerkingscapaciteit suikerbieten) als de onderhoudsorganisatie ondergaan hierbij een metamorfose. Met dezelfde bezetting wordt de onderhoudsperiode ingekort van dertig naar twaalf weken. Daartoe startte de fabriek bij Dinteloord in 2012 al om ook in de periode april en mei suiker te kunnen raffineren uit het halfproduct diksap. In 2016 werd de opslagcapaciteit van het halfproduct diksap met 60.000 kubieke meter uitgebreid tot 180.000 kubieke meter. Hierdoor wordt de onderhoudstijd verder verkort.
01 17 iMaintain
IMA01 O Suikerunie.indd 16
10.000 uur inleveren De verwerkingscapaciteit van suikerbieten wordt binnen een meerjarenplan uitgebreid. Nieuw is ook de opslagcapaciteit van circa 180.000 kubieke meter diksap, een halfproduct. Goossens: ‘De helft van de fabriek staat nu tot september stil, maar tijdens de campagne draaien we volcontinu. Grote storingen hebben rampzalige effecten op de procesflow, want 24/7 staat hier elke anderhalve minuut een vrachtauto met verse suikerbieten voor de poort.’ Voor groot onderhoud is het bedrijf dus hoofdzakelijk aangewezen op de ‘intercampagne’. Van de 52 procesoperators krijgen 48 van het ene op het andere moment onderhoudstaken te doen. Zij vallen dan rechtstreeks onder de onderhoudsafdeling van Goossens. In totaal geeft hij tijdens de intercampagne leiding aan zo’n negentig medewerkers, bestaande uit stafleden, teamleiders, werkvoorbereiders projectleiders, monteurs en een arbofunctionaris. Goossens' ervaringen met TPM in een eerdere functie waren een aanbeveling om hem het onderhoud bij Suiker Unie flink te laten herzien. Zijn target loog er niet om. Zijn afdeling moest tienduizend onderhoudsuren inleveren. En, dat moest intern worden opgelost. Dat ging natuurlijk gepaard met flinke discussies op de werkvloer.
Ingesleten Goossens: ‘Onze onderhoudsperiode moest dus terug van dertig naar twaalf weken.’ Daarbij heeft de organisatie gebruik gemaakt van de Kaizen-methode (Japans voor ‘veranderen naar beter’) om doelen te stellen voor de productiviteitsverbetering. Goossens: ‘Aanvankelijk gebeurde dat op stafniveau in combinatie met het technische team. Topdown dus. Op onderhoudsgebied ging dat om: een betere werkvoorbereiding voor en tijdens
Abonnees lezen meer op www.imaintain.info
25-01-17 13:07
FOTO’S: COSUN
OPTIMALISATIE 17
de campagne, het tijdiger beslissingen nemen, het nauwkeuriger vastleggen van veranderingen en verbeteringen in de onderhoudsmodule van SAP, en het verbeteren van de skills van het personeel voor onderhoud in combinatie met inhuur van specialisten. Ook het verbeteren van de communicatie door beter overleg was een belangrijk punt.’ Goossens doelt er ook op dat de focus meer onderhoudsgericht moest worden. Want volgens hem waren er in het bedrijf, met zijn lange voorgeschiedenis qua onderhoud, ongemerkt zaken ingesleten waarvan de uitvoering veel efficiënter kon. ‘Op papier zagen we aanvankelijk slechts kans de onderhoudsperiode van dertig naar circa twintig weken te verkorten. Dat was onvoldoende’, aldus Roland. Als verantwoordelijke voor onderhoud zat Goossens dus nog met een gat van acht weken. ‘Bij onderhoud moet je niet harder werken, maar slimmer’, meent hij. ‘Het blijkt dat juist onderhoud voor 67 procent van de storingen zorgt. Op werkvloerniveau zijn daarom de onderhoudsmonteurs
bij het project betrokken om de onderhoudstijd nog verder te reduceren.’
een nieuwe, betere wijze aan te pakken.’
Concrete veranderingen
Goossens: ‘Het blijkt dat juist onderhoud voor 67 procent van de storingen zorgt.’
Zo kwam de onderhoudsorganisatie uiteindelijk tot belangrijke verbeteringen in de planning, tijdsreductie bij het sleutelen en een beter beheer van de - vaak - unieke reserveonderdelen. ‘Maar we kwamen ook tot andere belangrijke slotsommen. Betere documentatie van het equipment en de doorvoering van autonoom onderhoud, zoals de TPM-methode dat beoogt, kon ook de OEE nog eens belangrijk verbeteren’, aldus Goossens. ‘Het bijzondere aan dit soort organisatieprocessen is dat iedereen ideeën aan begint te dragen. Na een aanvankelijke scepsis ontstaat er vanzelf draagvlak om het onderhoud op
‘Zodra de bieten op zijn, zorgen we nu dat alles gereed is om direct met het onderhoud aan de slag te gaan. Daarbij gaan onze productiemensen, de operators, over in een totaal andere organisatie’, vertelt Goossens. ‘Voortaan leveren de onderhoudsmensen hun onderhoudsprojecten ook echt op aan de productieafdeling.’ Betekent dit dat eerder de slager zijn eigen vlees keurde? Lachend zegt Goossens: ‘Dat leek soms zo. Maar als ik nu het sein krijg dat de plant gereed is, wordt er op de werkvloer niet meer overal nog gesleuteld. Eerder ging het juist daardoor op de eerste echte draaidag nogal eens mis.’ Ook de testen voert men anders uit. Gebruikmakend van Kaizen/TPM worden gaandeweg tijdens de onderhoudsperiode stapsgewijs onderdelen van het productieproces opgeleverd. Goossens: ‘We willen naar een ‘nul’-storingsdoelstelling toe: gewoon beter draaien en door gebruik-
01
iMaintain 17
IMA01 O Suikerunie.indd 17
25-01-17 13:07
09FOTB_
29-30/03/2017 Antwerp Expo
Register for your free visit
using your personal code: 2004
on www.maintenance-expo.be Main Media Partner:
Media Partners:
Knowledge Partner:
Gelijktijdig met / en mĂŞme temps que
Organised by EASYFAIRS
Verhuur stoom- en heetwaterketels
Maintenance-2017-advertenties.indd 5
19/01/17 09:18
Eco Ketelservice Verhuur bv
www.eco-steamandheating.com +31 (0)13 583 94 40 | info@eco-steamandheating.com
IMA01 Advertenties.indd 18
25-01-17 13:11
OPTIMALISATIE 19
making van Kaizen de beschikbaarheid omhoog en de onderhoudskosten omlaag. We hebben nu de veelvoorkomende storingen beter in beeld en vermijden hoge onderhoudskosten.’ Volgens de manager heeft deze aanpak tijdens de intercampagne van 2016 zijn waarde voor de laatste productiecyclus al bewezen.
Pilaren Uitgangspunt bij Total Productive Maintenance (TPM), zoals Goossens dat hanteert, is dat iedereen zich verantwoordelijk moet gaan voelen voor de maintenance van het machinepark. Productiviteitsverbetering, met als eerste insteek het optimaliseren van de machinebeschikbaarheid, staat daarbij centraal. Het Japanse Nippondenso, een bedrijf in de auto-industrie, paste deze methode voor het eerst toe. In Nederland is Unilever een belangrijke trendsetter geweest in de toepassing van deze procesmanagement-methode. Het definiëren van zogenoemde pilaren is één van de kenmerken van het concept. Suiker Unie heeft dit gedaan met de pilaar Gepland Onderhoud. Deze telt acht subonderdelen. In steekwoorden worden de aanpassingen die het sterkst afwijken van eerder gevolgde procedures, of die voor optimalisatie belangrijk zijn, aangeduid. Afgelopen jaar heeft het subonderdeel Ondersteuning Autonoom Onderhoud al vruchten afgeworpen. Zo zijn er voor het eerst vanuit de eigen werkgebieden deeltesten uitgevoerd om voor de start van de campagne de hele fabriek optimaal gereed te hebben voor de campagne. De installaties werden zo in de juiste basiscondities opgeleverd aan de productieafdeling. Het doel van subonderdeel Nul-storingsactiviteiten is beter produceren door een maximale beschikbaarheid. Veel voorkomende storingen zijn daarvoor beter in beeld gebracht om herhalingen te voorkomen. Bij verbetering van de overall equipment effectiveness wordt de Kaizenaanpak toegepast.
Hoge prioriteiten Met informatie uit tools als FMECA (Failure Mode, Effects and Criticality Analysis) en RCM (Reliability Centered Maintenance) kan het onderhoud nog verder worden geoptimaliseerd. Hierbij betrekt Suiker Unie zowel de maintenance engineers
Roland Goossens
en de monteurs als de productiesectie. Een risicomatrix wordt ingezet om tot een beter onderhoudsplan te komen. Daarbij zijn factoren als arbo, milieu, kwaliteit, productieverlies en onderhoudskosten leidend als het gaat om het waarom, het hoe en wanneer onderhouden van productieonderdelen. Aan een goede omschrijving van taken, technische werkbeschrijvingen en inplanning van medewerkers kent het bedrijf hoge prioriteiten toe.
‘Het smeer(middelen)management is belangrijk bij onderhoud. Ik zie dat dit nogal eens een ondergeschoven kindje dreigt te worden.’ Zo moeten de werkplaatsen en het magazijn aan de 5-S methodologie voldoen. 5-S staat voor Scheiden, Schikken, Schoonmaken, Standaardiseren en inStandhouden. Uiteraard vindt hiervan een – interne – borging plaats via een auditsysteem. 5-S bevordert de vindbaarheid van de juiste reserveonderdelen. Daarnaast wordt de juiste hoeveelheid reserve-onderdelen bepaald met FMECA.
Slimmer werken Daarnaast is meegaan in nieuwe technieken natuurlijk waardevol om de nulstoringsdoelstelling te realiseren. Suiker Unie maakt daarbij onder meer gebruik van hardware als warmtecamera’s en sensoren die trillingen meten op het rotating equipment. Door hiermee slimmer te werken, wordt de onderhoudstijd nog verder gereduceerd. Signaleringen voordat het echt fout gaat, voorkomen bovendien stilstand van apparatuur. Suiker Unie slaat veel storinggerelateerde data op in een aparte module van het SAP-programma. Verbetering van de mogelijkheden die een dergelijk database biedt, is noodzakelijk. De kunst bestaat eruit om data om te zetten in bruikbare informatie. Een onderdeel dat expliciet meer aandacht moet krijgen bij dagelijks onderhoud is het smeren en oliën van het rotating equipment, vindt Goossens. In het algemeen onderschat de industrie hiervan de waarde, stelt hij. ‘Als de frequentie of de hoeveelheid smering onjuist is, gaat de beschikbaarheid van je plant omlaag. Dat geldt ook als je de verkeerde middelen gebruikt. Het hele smeermiddelenmanagement is belangrijk bij onderhoud. Ik zie dat dit nogal eens een ondergeschoven kindje dreigt te worden.’ ■
01
iMaintain 17
IMA01 O Suikerunie.indd 19
25-01-17 13:08
20 WHAT’S NEXT
TenneT heeft samen met haar Deense partner Energinet.dk de eerste heipaal geplaatst voor de bouw van het Nederlandse converterstation voor de COBRAcable, een onderzeese elektriciteitskabel tussen Nederland en Denemarken.
Aanleg COBRAcable tussen Nederland en Denemarken gestart warmte. De nieuwe hoogspanningsverbinding tussen Nederland en Denemarken is belangrijk voor de energiedoelstellingen van Nederland. De zeekabel verhoogt de leveringszekerheid en biedt de benodigde extra capaciteit om duurzaam opgewekte energie uit wind tussen Denemarken en Nederland te transporteren.’ Siemens is verantwoordelijk voor de bouw van de elektrische installaties in de converterstations in Nederland en Denemarken. In Nederland neemt Siemens daarnaast ook het civiele gedeelte van het converterstation voor zijn rekening. De COBRAcable is niet de eerste onderzeese elektriciteitsverbinding die TenneT aanlegt. In 2008 realiseerde TenneT de NorNed-kabel tussen Nederland en Noorwegen (capaciteit: 700 megawatt, lengte: 580 km) en in 2011 de BritNed-kabel tussen Nederland en het Verenigd Koninkrijk (capaciteit: 1.000 megawatt, lengte: 260 km). Naast de nieuwe COBRA-kabel is TenneT momenteel bezig met de aanleg van NordLink. Deze onderzeese kabel tussen Duitsland en Noorwegen krijgt een capaciteit van 1.400 megawatt en zal in 2020 gereed zijn.
01 16 iMaintain
Abonnees lezen meer op www.imaintain.info
FOTO: TENNET
De kabelverbinding met een capaciteit van circa 700 megawatt wordt ongeveer 325 kilometer lang en loopt vanaf Eemshaven (Nederland) via het Duitse deel van de Noordzee naar Endrup (Denemarken). De verbinding wordt uitgevoerd als een hoogspanningsgelijkstroomkabel (High Voltage Direct Current, HVDC) omdat er dankzij deze gelijkstroomtechniek weinig verliezen optreden bij elektriciteitstransport over lange afstanden en er dus vrijwel geen (duurzame) stroom verloren gaat. Twee converterstations op land, een in Nederland en een in Denemarken, zijn nodig om de kabel aan te sluiten op de bestaande netten. In deze stations zal de elektriciteit (afhankelijk van de transportrichting) worden omgezet van gelijkstroom naar wisselstroom en vice versa, en in het Nederlandse respectievelijk Deense transportnet worden ingevoed om huishoudens en bedrijven te voorzien van elektriciteit. Minister Kamp, Economische Zaken: ‘Het kabinet zet in op het terugbrengen van de energievraag door middel van energiebesparing en stimuleert het duurzaam opwekken van elektriciteit en
IMA01 G WhatsNext.indd 20
25-01-17 12:51
WHAT’S NEXT 21
Een inklapbare container, grondstoffen uit afvalwater en een bijzondere scheidingstechniek hebben een Enlightenmentz of the Year gewonnen. De Enlightenmentz of the Year verkiezing is bedoeld om producten en processen die de groene industriële revolutie kunnen veroorzaken een duwtje in de rug te geven. De verkiezing kent drie categorieën: process, project en social. RINEW heeft gewonnen in de categorie Project. Met het project RINEW onderzoeken vijf organisaties of het mogelijk is om de (afval)waterkringloop te sluiten door middel van hergebruik. De partijen willen decentraal nutriënten, energie en water uit afvalwater halen. Naast het terugwinnen van grondstoffen wordt ook naar de toepasbaarheid van deze stoffen gekeken. Holland Container Innovations heeft een inklapbare container ontwikkeld en won in de categorie Social. ‘De 4FOLD gaat niet alleen de transportsector op zijn kop zetten, maar ook de wereldeconomie.’ Gemiddeld is in Europa veertig procent van de vervoerde containers leeg. Het vervoeren van die lege containers kost de transportwereld jaarlijks 25 miljard euro en onnodig veel CO2-uitstoot. De inklapbare container is daar een oplossing voor.
FOTO: HCI
INKLAPBARE CONTAINER, GRONDSTOFFEN UIT AFVALWATER EN BIJZONDERE SCHEIDINGSTECHNIEK WINNEN ENLIGHTENMENTZ OF THE YEAR 2017
Urban Mining Corp won in de categorie Process. Het bedrijf heeft een scheidingstechniek ontwikkeld waarmee op basis van verschil in dichtheid meerdere kunststofsoorten, elektronica en metalen in één processtap zeer nauwkeurig kunnen worden gescheiden. Op deze manier wordt uit afval materiaal herwonnen dat opnieuw het productieproces in kan.
Urban Mining Corp is in bezit van de patenten op deze MDS-technologie en richt zich nu op verdere ontwikkeling en op het vermarkten ervan voor een breed scala aan toepassingen. De winnaars krijgen onder andere een partnerschap voor een jaar bij MVO Nederland.
HANDS-ON SAMENWERKING IN TU/E INNOVATION SPACE
FOTO: TU/E
In het voorjaar van 2018 zal TU/e Innovation Space officieel van start gaan. Het is een platform waar studenten, studententeams, student-ondernemers en onderzoekers samen kunnen werken in multidisciplinaire teams. Dit met het doel om met
TU/e Innovation Space faciliteert ‘learning by doing’.
een wetenschappelijke benadering innovatieve oplossingen te bedenken voor hedendaagse vraagstukken, in samenwerking met bedrijven en organisaties. Bedrijven zoeken breed georiënteerde, goed opgeleide, hands-on ingenieurs van de toekomst. Daarom investeert de TU/e in nieuwe vormen van onderwijs en onderzoek. TU/e Innovation Space faciliteert ‘learning by doing’ en een meer ondernemende houding bij studenten. Het programma wil bachelor-, master- en PDEng studenten inspireren en faciliteren en nieuwe studenten aantrekken. Studenten worden ondersteund in multidisciplinaire projecten bij het ontwikkelen van prototypes in samenwerking met onderzoekers en het bedrijfsleven. Ook ondersteunt het programma in het omzetten van deze prototypen in tastbare producten en werkende diensten voor de maatschappij. Voordat TU/e Innovation Space geopend zal worden in 2018, zullen er in 2017 al diverse experimenten plaatsvinden.
01
iMaintain 16
IMA01 G WhatsNext.indd 21
25-01-17 12:51
22 WHAT’S NEXT
FOTO: UNIVERSITEIT TWENTE
RFID-PROEF MET SLIMME INSTRUMENTEN
FRAUNHOFER EN UTWENTE WERKEN SAMEN AAN SMART INDUSTRY Eind januari is het Fraunhofer Project Center for Design and Production Engineering for Complex High-Tech Systems aan de Universiteit Twente (FPC@UT) geopend. Het FPC@UT is een gezamenlijk initiatief van de Universiteit Twente, het Fraunhofer Institute for Production Technology IPT in het Duitse Aken, en Saxion. Het center moet een bijdrage leveren aan de belangrijkste uitdagingen binnen de smart industry, in nauwe samenwerking met het bedrijfsleven. Het FPC@UT zet in op de ontwikkeling van slimme productietechnologieën voor producten in diverse toepassingsgebieden. De focus ligt daarbij op design en product engineering in complexe hightech systemen. De nauwe samenwerking met het bedrijfsleven moet zorgen dat de
R&D-inspanningen leiden tot vlotte en succesvolle implementatie in de praktijk. De startfase omvat een termijn van vijf jaar en de samenwerkende partijen lanceren in de komende maanden drie van de vijf geformuleerde pilotprojecten. De thema’s van de pilotprojecten zijn: predictive maintenance, laser forming, fabrication of low cost piezoelectric microsystems for lab-on-a-chip applications, wafer-level glass molding for integrated opto-mechanical sensors en multimaterial laser-direct micro circuit generation. Het FPC@UT levert het een belangrijke bijdrage aan de ontwikkeling van Nederland en Duitsland in hun positie in wetenschappelijk- en technologie-gedreven innovaties in de belangrijkste sectoren.
In het Slingeland Ziekenhuis Doetinchem is eind januari gestart met een grensverleggende proef. In een publiek-private samenwerking worden starre endoscopen slim gemaakt door toepassing van RFID-chips. Een project waarbij op individueel instrumentniveau en met behulp van RFID- technologie starre optieken geautomatiseerd worden gevolgd. Met RFID wordt het ‘realtime’ volgen van ieder instrument mogelijk en kan ingezoomd worden tot elk gewenst detailniveau op ieder gewenst tijdstip. Hierdoor kan informatie over het gebruik en de historie worden opgeslagen. Een RFID-reader (scanner) stuurt de data automatisch naar een applicatie. Op afstand moet inzichtelijk worden waar de endoscoop zich bevindt. Het onderhoud dat door Van Straten Medical wordt uitgevoerd op de endoscopen wordt automatisch via RFID vast gelegd. Zodra een endoscoop in de instrumentmakerij van Van Straten Medical binnen komt, wordt deze via de RFID-chip uitgelezen en met een meetcomputer doorgemeten. Het doel is om de patiëntveiligheid te verhogen en de kostenpost voor het ziekenhuis van onder meer vervanging en instrumentvoorraad te reduceren.
KLM BREIDT ONDERHOUDSCONTRACT MET XIAMEN UIT
of zusterbedrijf Air France. KLM en Xiamen Airlines bieden al langer samen vluchten aan. Beide maatschappijen onderhouden een luchtbrug tussen Schiphol en de Chinese stad Xiamen. Die vluchten bieden over en weer overstapmogelijkheden voor passagiers naar bestemmingen elders in China en Europa.
01 16 iMaintain
Abonnees lezen meer op www.imaintain.info
IMA01 G WhatsNext.indd 22
FOTO: KLM
De technische dienst van KLM op Schiphol neemt de komende tien jaar het onderhoud voor zijn rekening aan de motoren van nog zes Dreamliners van de Chinese samenwerkingspartner Xiamen Airlines. Dat maakte de luchtvaartmaatschappij op 20 januari bekend. Vorig jaar besteedde Xiamen Airlines al het onderhoud aan de motoren van zijn zes Boeing 787-800’s uit aan KLM. Daar komen nu ook de zes Boeing 787-900’s uit de vloot van de Chinese maatschappij bij. Met de twee onderhoudscontracten is een totaalbedrag van 260 miljoen euro gemoeid. De Dreamliners van Xiamen Airlines zijn uitgerust met dezelfde motoren van General Electric als die van KLM. Vliegtuigonderhoud is een markt waar moederbedrijf Air FranceKLM de komende jaren veel groeimogelijkheden ziet. Met name het onderhoud aan motoren is erg lucratief. De motorenwerkplaats van KLM op Schiphol-Oost krijgt jaarlijks zo’n tweehonderd vliegtuigmotoren binnen voor onderhoud of reparatie. Zeven op de tien zijn van andere maatschappijen dan KLM zelf
25-01-17 12:51
WHAT’S NEXT 23
Port of Den Helder gaat voor bijna anderhalf miljoen euro walstroom aanleggen. De provincie Noord-Holland heeft maandag 23 januari een subsidie van 500.000 euro toegekend aan het project dat onder meer zorgt voor een flinke reductie van de CO2-uitstoot. Doel is dat schepen na afmeren in de civiele haven overschakelen op walstroom in plaats van te blijven draaien op de eigen motoren. Dit zorgt voor een flinke reductie van emissies en meteen ook voor minder geluid in de haven. Het gaat om het gebied tussen Moormanbrug en de Koopvaardersschutsluis, Nijverheidskade en Spoorweghaven. Mede door het aanleggen van walstroom kan de haven verder worden ontwikkeld en kan de ruimte intensiever worden gebruikt. Zo kunnen de Nijverheidskade en de Spoorweghaven beter worden gebruikt voor langliggers. De ligplaatsen voor de Moormanbrug kunnen dan beter en effectiever worden ingezet voor de offshore en voor het (de)mobiliseren van goederen en crew-changes. Dankzij een subsidie van de provincie Noord-Holland gaan dit jaar twaalf projecten van start die zich richten op meer duurzame Noord-Hollandse zeehavens.
FOTO: PETER VAN AALST
VIJF TON SUBSIDIE VOOR AANLEGGEN WALSTROOM PORT OF DEN HELDER
De projecten leveren een bijdrage aan de verbetering van de luchtkwaliteit, een efficiĂŤnter gebruik van de schaarse ruimte in de zeehavens en het stimuleren van de circulaire economie. Voorbeelden van deze verduurzamingsprojecten zijn een installatie voor het terugwinnen van fosfaat, een installatie voor de verwerking van restladingen van tankschepen, de aanleg van een tankponton voor de alternatieve brandstof LNG
en het aanleggen van walstroom. Gezamenlijk ontvangen de initiatiefnemers een bijdrage van de provincie van 3,3 miljoen euro. Zelf investeren de initiatiefnemers ruim 14,5 miljoen euro. Door de uitvoering van deze projecten worden de havens van Den Helder en het Noordzeekanaalgebied verder verduurzaamd en meer toekomstbestendig. Ook dienen de projecten als inspiratiebron voor andere havens en ondernemers.
STAP DICHTERBIJ LICHTERE VLIEGTUIGEN Promovendus Yibo Su heeft een sterke verbindingsmethode ontwikkeld voor lichtgewicht constructies met thermoplastische
composieten. Hierdoor zijn er meer toepassingsmogelijkheden van dit materiaal. Het onderzoek van de Universiteit Twente brengt de industrie een stap dichter bij lichtere vliegtuigen. Thermoplastische composieten zijn nieuwe, sterke en vooral lichte, brandstof besparende materialen, die bestaan uit vezels en thermoplastische kunststof. Het materiaal is al enige tijd bezig aan een opmars in onder andere de auto- en de vliegtuigindustrie. De nieuwste vliegtuigtypes van Boeing en Airbus bestaan bijvoorbeeld al voor de helft van het gewicht uit composietmaterialen, waarvan een groeiend aandeel thermoplastisch composiet is. Met deze toename ontstaan ook uitdagingen, met name op het vlak van verbindingen tussen verschillende materialen. Zoals tussen metalen en thermoplastisch composieten. Het onderzoek van Su levert hierin Thermoplastische composieten zijn nieuwe, sterke en vooral lichte, brandstof besparende een belangrijke bijdrage en maakt de weg materialen. vrij voor een bredere toepassing van thermoplastische composieten.
01
iMaintain 16
IMA01 G WhatsNext.indd 23
25-01-17 12:51
IMA01 Advertenties.indd 24
25-01-17 13:11
PRODUCTEN 25
Producttrends op www.imaintain.info
1
Monitoringsysteem legt storingsoorzaken bloot
2
Handheld communicator
3
Safety Hub
Schaeffler heeft een monitoringsysteem ontwikkeld voor het signaleren van onregelmatigheden in elektromotoren, pompen, ventilatoren en de hierin toegepaste wentellagers. De FAG SmartQB omvat een FAG QB sensor unit, een kubusvormige behuizing met touch-display en een kabel voor voeding en datatransmissie. Vijf storingsoorzaken kunnen worden geïdentificeerd en weergegeven: lagerschade, onbalans, wrijving/cavitatie (bij centrifugaalpompen), temperatuurtoename en alle algemene veranderingen in vibratiepatronen die niet duidelijk kunnen worden toegeschreven aan één van de hiervoor genoemde oorzaken. Dankzij de automatische storingsanalyse kan het systeem worden bediend door onderhoudspersoneel zonder enige kennis van trillingstechnologie. Meer informatie: www.schaeffler.com
Emerson Automation Solutions introduceert de AMS Trex Device Communicator, een mobiel communicatieapparaat met een intuïtieve gebruikersinterface en een helder en duidelijk scherm. Het apparaat is geschikt voor zware industriële omstandigheden. De gebruikersvriendelijke bediening is georganiseerd rond uit te voeren taken. De Trex communicator maakt de diagnose van apparaten en loops in het veld eenvoudiger te begrijpen en maakt veldwerkzaamheden eenvoudiger om af te ronden. Door de robuuste uitvoering is de communicator bestand tegen vocht en extreme temperaturen en kan het apparaat tegen stoten en vallen. Meer informatie: www.emerson.com
Het Balluff Safety concept omvat een aantal producten en componenten die risico’s voor mensen en productiesystemen minimaliseert, zoals noodstoppen, deurschakelaars en lichtschermen. Deze componenten zijn eenvoudig te integreren in uw eigen automatiseringssysteem. De Safety Hub is een unieke geïntegreerde Safety oplossing die gebruik maakt van IO-Link. IO-Link verzorgt de communicatie tot in de sensor en levert zowel sensor/actuator gegevens als safety informatie. Safety via IO-Link is eenvoudig te installeren, heeft een korte reactietijd en bespaart ruimte in uw machine. Meer informatie: www.balluff.nl
4
Opblaasbare drijflichamen
5
Dunne chemisch bestendige wegwerphandschoen
6
Hittebestendige veiligheidshelm
Met de ontwikkeling van opblaasbare drijflichamen die tijdelijke keermiddelen op hun plek zetten, wordt de renovatie van drie stuwcomplexen in de Nederrijn een stuk eenvoudiger. De tijdelijke keermiddelen bestaan uit twee staalconstructies, die ieder circa 130 ton wegen. De drijflichamen hebben circa 270 ton drijfvermogen. Alle zestien drijflichamen worden aangesloten op een luchtinstallatie met verdeelblok, waarbij iedere drijver apart kan worden aangestuurd. De verfijnde aansturing per drijver, maakt het mogelijk nauwkeurig de horizontale positie van de keermiddelen bij te stellen. Niet alleen tijdens het afzinken, maar ook tijdens het later weer omhoog brengen van de keerwanden. Meer informatie: www.buitink-technology.com
De Microflex 93-260 is een zeer dunne, chemisch bestendige wegwerphandschoen. De buitenste laag van nitril biedt maximale bescherming tegen organische oplosmiddelen, de zachte middelste laag is van neopreen en is bestand tegen zuren en basen. Het dunne design en de weerstand tegen chemische stoffen maakt de Microflex 93-260 een uitstekende beschermingsoplossing voor een groot aantal werkzaamheden, bijvoorbeeld in een laboratorium, bij verven en lakken, en bij montage en fabricage, algemeen onderhoud en reparaties. De handschoen is daarnaast ook zeer geschikt voor ingenieurs en onderhoudsmedewerkers in de luchtvaartindustrie. Meer informatie: www.ansell.com
De G3501 hittebestendige veiligheidshelm is ontworpen om aan de hoogste beschermingsniveaus te voldoen bij de zwaarste toepassingen. De helm biedt maximale veiligheid in alle metaalbewerkingomgevingen. De helm is elektrisch geïsoleerd volgens de NEN norm EN50365 voor het werken onder spanning bij laagspanninginstallaties en is goedgekeurd voor gebruik bij temperaturen van -30°C/+150°C. Door de verschillende binnenwerken, uitgevoerd met een draaiknop- of pinlock, biedt deze helm comfort en de juiste pasvorm. Toepassingsgebieden: staalbewerking, aluminium smeltprocessen, gieterijen en gietstukken, metaalrecycling, productie van vuurvast materiaal, cementindustrie. Meer informatie: www.wiltec.nl
01
iMaintain 17
IMA01 E Producten.indd 25
25-01-17 12:45
26 ASSET MANAGEMENT
Innoveren met beproefde technieken De toegevoegde waarde van innoveren wordt gezien, maar Amsterdam Airport Schiphol kan en wil met start- en landingsbanen niet fungeren als proeftuin. Daar zit een discrepantie. Toch weet Schiphol Airport zich uitstekend te redden binnen het speelveld van het doorvoeren van innovaties waar veiligheid leidend is in alle beslissingen die worden genomen. ‘We innoveren met beproefde technieken.’
Laura van der Linde
Omdat veiligheid een belangrijk gegeven is op een van de drukste vliegvelden van Europa, kan op de start- en landingsbanen niet worden getest of nieuwe technieken volstaan. ‘We zijn geen proeftuin, we maken alleen gebruik van beproefde technieken en toch worden diverse technische innovaties toegepast’, vertelt Jos Knoester, asset developer en adviseur bij Schiphol Group. Het innovatieve aspect zit hem vooral in het feit dat deze technieken zichzelf elders hebben bewezen en vervolgens, pas na grondig doorrekenen en verantwoord testen, worden toegepast op Schiphol. ‘Zo onderzoeken wij op onze start- en landingsbaan een nieuw concept verlichting. Een systeem met veel voordelen.’
worden genomen. We gaan graag op zoek naar manieren om de onderhoudsintensiviteit te verkleinen.’ Dankzij een geslaagde proef op vliegveld Eelde is Schiphol Airport nu ook de implementatie van CEDD aan het onderzoeken. CEDD staat voor Contactless Energy & Data Distribution en is ontwikkeld door TKH-werkmaatschappij USE System Engineering uit Haaksbergen. Knoester: ‘Dit is een innovatief verbindingssysteem voor de distributie van energie en data. Er ligt dan één kabel die in staat is om zowel stroom als data door te geven. Hierop kunnen meerder lichtornamenten worden bevestigd. Het is een contactloos systeem dus bij de aanleg of vervanging hoeft geen open elektrisch contact met de kabel te worden gemaakt.’
CEDD In 2016 heeft Amsterdam Airport Schiphol 63,6 miljoen passagiers in- of uitgecheckt. Dat was ruim negen procent meer ten opzichte van 2015. ‘We groeien. Er zit nog steeds een stijgende lijn in het vliegverkeer, om een mooie beeldspraak te gebruiken’, vertelt Knoester. ‘Daarnaast hebben we te maken met assets met een bepaalde onderhoudsbehoefte. Daar moeten we een weg in zien te vinden.’ Het traditionele verlichtingssysteem van de start-/landingsbaan wordt gevoed door krachtstroom die wordt aangevoerd via kabels. De bekabeling is weggewerkt in putten langs de banen en vanuit elke put loopt er via een transformator een kabel onder de baan door naar elke lamp. Om een start- en landingsbaan te voorzien van verlichting is ongeveer 150 kilometer bekabeling nodig. Knoester is geïnteresseerd in alternatieven: ‘Hoe meer bekabeling en onderdelen, hoe meer kans op verstoring. Verder zijn de putten behoorlijk gevoelig voor vocht, en onderhoudsintensief. Wanneer onderhoud gepleegd moet worden aan of rondom deze putten, moet altijd de complete baan buiten gebruik
01 16 iMaintain
IMA01 X Innovatie Schiphol.indd 26
Verantwoord Een ander voordeel van dit systeem is dat de putten niet langer nodig zijn. ‘Deze vochtgevoelige putten wilden we graag weg hebben. Een uitgangspunt voor onze innovaties is om ervoor te zorgen dat we zo min mogelijk assets op de start- en landingsbaan hebben. Hiermee verlagen we de storingsgevoeligheid en onderhoudsbehoefte.’ Bovendien is er sprake van een aanzienlijke energiebesparing. Een start-/landingsbaan is drie tot vier kilometer lang. Dit betekent gemiddeld 1500 lampjes per baan. Met een hogere betrouwbaarheidsgraad, efficiënter energieverbruik en minder en eenvoudiger onderhoud daalt de ‘Total Cost of Ownership’. Knoester: ‘Dit is een innovatie die naar ons idee goed gaat uitpakken. Maar we kijken wel voor welke baan deze connectietechnologie meerwaarde heeft en voor welke baan niet. Iedere baan heeft een andere functie en daarmee een andere gebruiksintensiteit. Maar ook de leeftijd van de baan en de bestaande verlichting speelt een rol.’ Baanverlichting is een safety-related
Abonnees lezen meer op www.imaintain.info
25-01-17 12:46
FOTO: SCHIPHOL GROUP
ASSET MANAGEMENT 27
Voor onderhoud moet altijd de complete start-/landingsbaan buiten gebruik worden genomen.
aspect. Een verandering moet verantwoord zijn. Daarom wordt goed onderzocht of dit CEDD-systeem gaat werken voor Amsterdam Airport Schiphol. ‘Vliegveld Eelde heeft er opzienbarende resultaten mee behaald. Het is dus niet helemaal nieuw maar we zijn wel het eerste vliegveld van dit formaat dat ermee bezig gaat.’
Criteria Bij een overstap naar nieuwe verlichtingssystemen is Schiphol gebonden aan een aantal voorschriften: de licht-output is wettelijk vastgesteld dus een manier van verlichten voldoet wel of niet. De keus voor een systeem wordt vooral bepaald door de mate van onderhoudsvriendelijkheid en of met het systeem minder energie wordt verbruikt. Deze criteria zorgen automatisch voor een verlaging van de kosten. Het CEDD-verlichtingssysteem is nu eerst toegepast op de helikopterlandingsplaats. ‘Het is een eerste test en wanneer dit goed uitpakt vormt deze test het uitgangspunt voor de integratie van CEDD in het totale Schiphol-areaal’, aldus Knoester. Een innovatie moet uiteraard aansluiten
op dat wat er al is. Een eerste toepassing op kleine schaal heeft tevens een lerend effect. ‘Hiermee worden de risico’s voor grootschalige toepassingen inzichtelijk. Zo kunnen we voorkomen dat een starten landingsbaan een proeftuin wordt en onverwacht buiten gebruik moet worden genomen.’
Knoester: Een uitgangspunt voor onze innovaties is om ervoor te zorgen dat we zo min mogelijk assets op de start- en landingsbaan hebben. Een ander criterium voor een innovatie is dat het moet leiden tot een verbetering. ‘Wel moeten we daarbij altijd de veiligheid voor ogen houden en kosten moeten tegen risico’s worden afgewogen.’
Baanonderhoudsstrategie
per week. Wat is de beste dag, het beste seizoen om onderhoud te plegen? Hoe wordt onderhoud ingepland, afgestemd op het gebruik? Jos Knoester: ‘Het onderhoud richten wij risicogestuurd in, maar er moet een balans zijn met prestatie en kosten. Natuurlijk hebben we te maken met correctief onderhoud, maar het meeste kan worden ingepland.’ Voor gepland onderhoud zijn een aantal mogelijkheden: wordt een start-/landingsbaan langdurig buiten gebruik gesteld om onderhoud uit te voeren of is het mogelijk om dit te plannen op een moment dat de baan minder intensief wordt gebruikt? ‘In de zomer is het uiteraard drukker dan in de winter, dus je wilt het liefst ’s winters beslag leggen op de baan, maar niet alle werkzaamheden zijn geschikt voor winterse temperaturen of Nederlandse regenbuien’, legt Knoester uit. Een goede onderhoudsstrategie dient dus ook rekening te houden met wanneer onderhoud uitgevoerd kan worden. Ook daar komen technische innovaties om de hoek kijken als kans om steeds verder te verbeteren. ■
De behoefte om te vliegen verschilt per jaar, maar ook per jaargetijde en zelfs
01
iMaintain 16
IMA01 X Innovatie Schiphol.indd 27
25-01-17 12:46
28 INNOVATIE
Veilig werken achter lekkende klep Versnelde toepassing slimme energiesystemen De HESI-faciliteit van TNO in Groningen is eind januari officieel geopend. De faciliteit Hybride Energie Systeem Integratie (HESI) is een testomgeving voor bedrijven om in een gecontroleerde, realistische omgeving energieinnovaties op grote schaal te testen. Het is de eerste proeftuin in zijn soort in Europa en staat in directe verbinding met energielabs in onder meer de Verenigde Staten om opschaling te ondersteunen en real-time simulaties uit te voeren. Diverse bedrijven en organisaties richten zich op het ontwikkelen van nieuwe producten en diensten om de transitie van fossiele brandstoffen naar duurzame energie vorm te geven. Met de HESI-faciliteit kunnen deze nieuwe technologieën worden getest, zodat bedrijven hun vindingen sneller en robuust op de markt kunnen brengen. Het uiteindelijke doel is om van losstaande, kleinschalige proeven op te schalen naar grootschalige experimenten onder omstandigheden die in de reële wereld ook voorkomen.
Geen enkele klep is absoluut veilig. Daardoor zijn bedrijven veel mankracht, managementtijd, productietijd en daarmee geld kwijt om een reparatie achter een klep mogelijk te maken. Veel bedrijven werken met zogenoemde double block and bleed (DBB) systemen, maar zelfs deze zijn niet honderd procent veilig. Een nieuw systeem heet dan ook de DBB-Saver. Het idee achter de DBB-Saver is eigenlijk heel eenvoudig: de machine creëert een vacuüm tussen twee kleppen. Door dat vacuüm wordt het fysiek onmogelijk dat gas via een lekke klep naar een veiliggestelde werkplek stroomt. Het vacuüm wordt automatisch geregeld en continu bewaakt. En daardoor kunnen werkzaamheden op een veel veiliger niveau worden uitgevoerd. De DBB-Saver bestaat uit een SKID die wordt aangesloten op de bleed van een installatie, plus twee alarmconsoles. Eén console komt op de veiliggestelde werkplek te staan en de andere in de controlekamer. Mocht er toch een lekkage zijn die groter is dan de capaciteit van de DBB-saver, dan wordt iedereen meteen gealarmeerd. In dat geval, en in het worst case scenario dat de machine faalt, komen werknemers eigenlijk alleen terecht in de conventionele situatie met de geopende bleed. In situaties waar een dubbel block and bleed niet mogelijk is, maar wordt gewerkt met een enkele klep, kan de machine overigens ook worden ingezet. Dan trekt hij een vacuüm in het huis van de klep. De extra beschermingslaag verhoogt ook dan het veiligheidsniveau. De DBB-Saver is al toegepast bij Taqa in de Bergermeer en dat heeft Taqa bijna één miljoen euro bespaard.
Extra financiering voor verbinding kennis en starters
Stel je eens voor: je autobanden hebben een lagere rolweerstand zodat je benzine bespaart; je boot hoeft niet meer zo vaak naar een dok voor een nieuwe onderwaterverflaag; je computer of smartphone wordt nog kleiner en rekenkrachtiger, en je zonnecellen wekken door het gebruik van nieuwe coatings al je benodigde elektriciteit op, zelfs in het Nederlandse klimaat. Door ‘zelf-assemblerende’ materialen te maken, die zich spontaan vormen uit kleine bouwstenen, komen zulke efficiëntere toepassingen steeds dichterbij. Daarom ontwikkelen onderzoekers uit vijf onderzoeksgroepen en zes bedrijven zelf-organiserende (nano-)deeltjes, die zichzelf ordenen DEZE RUBRIEK WORDT MEDE MOGELIJK GEMAAKT DOOR
Minister Kamp van Economische Zaken stelt via het Toekomstfonds tien miljoen euro extra beschikbaar om innovatieve starters te ondersteunen bij het valoriseren van hun innovaties. Deze financiële impuls gaat via een uitbreiding van het bestaande programma Take-off. Naast universiteiten en hogescholen krijgen ook kennisinstellingen voor toegepast onderzoek meer mogelijkheden om hun innovaties om te zetten in een product of dienst. Innovatieve starters kunnen via het Toekomstfonds een lening krijgen om een bedrijf te starten. Zo zijn zij in staat om het product verder te ontwikkelen en op de markt te brengen. In 2010 lanceerden de ministeries van Economische Zaken en van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap het zogenoemde Valorisatieprogramma met een totaalbudget van 63 miljoen euro en een looptijd van acht jaar. Universiteiten en hogescholen, de partners van het programma, hebben dit budget inmiddels verdubbeld naar 132 miljoen euro. Succesvolle voorbeelden van valorisatie zijn er volop. Zo heeft het bedrijf Ipsum Energy samen met de Universiteit Twente een nieuw concept voor energiebesparing ontwikkeld. Ieder elektrisch apparaat heeft een soort 'vingerafdruk'. Met een innovatie van Ipsum Energy kunnen consumenten of bedrijven meten wat apparaten aan elektriciteit gebruiken. In de verbruikte stroom is te zien of het om de wasmachine, de oven of bijvoorbeeld een broodrooster gaat. Door het elektriciteitsverbruik van alle apparaten real-time te meten, zonder dat op ieder apparaat een kastje zit, is het mogelijk om eenvoudig te beginnen met energiebesparing. FOTO: IPSUM ENERGY
Nieuwe concepten voor zelfassemblerende materialen
01 17 iMaintain
IMA01 ITANKS.indd 28
25-01-17 13:06
INNOVATIE 29
Teamreflectie ná het werk om ongelukken te voorkomen
Studenten TU Delft presenteren robotoplossingen
FOTO: TU DELFT
Robots kunnen ons leven een stuk comfortabeler maken. Daarvoor moeten ze nog wel veel leren, bijvoorbeeld hoe ze goed met elkaar èn met ons kunnen samenwerken. Studenten van van de minor Robotica aan de TU Delft zochten daarom aan de hand van concrete opdrachten naar oplossingen voor deze problemen. Zo ontwierpen de studenten een semiautonome drone die ballasttanks van schepen kan inspecteren, een lastige en soms gevaarlijke taak. De drone kan door nauwe doorgangen vliegen, zijn omgeving in kaart brengen, en de precieze problemen en hun locatie doorgeven. De inspecteur kan buiten de tank blijven, en desgewenst de drone bijsturen. Een ander voorbeeld is robot ARNI die composieten (onderdelen) op defecten kan inspecteren. Dit belangrijke maar voor mensen vaak vrij saaie proces wordt door deze robot – een Kukarobotarm – met ultrasone sonde met behulp van water uitgevoerd. Het resultaat van deze inspectie wordt vervolgens in een CAD-model verder beoordeeld.
in grotere structuren met unieke materiaaleigenschappen. Zo komen legio bestaande en nieuwe toepassingen op een nieuwe manier binnen bereik. Ze doen dit binnen het het CHIPPprogramma Nanofun uit het Innovatiefonds Chemie. CHIPP staat voor Chemical Industrial Partnership Programme en is één van de publiekprivate samenwerkingsvormen van het Innovatiefonds Chemie. CHIPPsubsidies zijn bedoeld voor samenwerkingsprojecten van één bedrijf met minimaal twee kennisinstellingen.
180 ondertekenaars Nationaal Grondstoffenakkoord
FOTO: PRORAIL
Elke dag ná de dienst een half uur teamoverleg binnen de treinverkeersleiding van ProRail en de omgang met onverwachte en onvoorziene situaties zal significant verbeteren. De kans op ongelukken en bijna-ongelukken neemt navenant af. Teamreflectie zou een structureel onderdeel moeten worden van de bedrijfscultuur van de spoorbeheerder. Dat betoogt Willy Siegel, promovendus aan de Universiteit Twente op basis van zijn onderzoek naar ‘Teamreflectie op zwakke veerkrachtsignalen’ binnen het programma ExploRail. Daarin financieren NWO en ProRail samen onderzoek naar optimalisatie van het spoorbeheer. De interactie tussen de mens en de techniek wordt steeds complexer, terwijl de verwachtingen over veiligheid toenemen. Ook bij spoorbeheerder ProRail. Onderzoeker Willy Siegel concludeert dat structurele kennisuitwisseling binnen teams over de gebeurtenissen van de dag dé bron is voor onbeschreven kennis. Siegel: ‘Tijdens een teambespreking moeten drie aspecten van het werk tezamen onderwerp van gesprek zijn: prestatie, werkdruk en veiligheid. Al die omstandigheden van het bijna-ongeluk, waarvan er dagelijks meerdere zich voordoen in allerlei schakeringen van ernst, worden onder die drie noemers naar boven gehaald via het nabesprekingsysteem. De kennis moet je implementeren. Daarbij moet je ook elke dag boekstaven wat er die dag goed is verlopen om te handelen, anticiperen, in procedures te verwerken én te leren.’ Voorafgaand aan bijna-ongelukken gebeurt hetzelfde als bij een echt ongeluk, aldus Siegel. In het ideale geval kan de treinverkeersleiding alles opvangen wat onverwacht en onvoorzien is. ’Vraag is: waar reflecteert men op? Zwakke veerkrachtsignalen stimuleren werknemers om te praten en na te denken. Dat doe je ná je werk met behulp van een nabesprekingsysteem (Resiliencer), waarvoor we een aantal aspecten van de moeilijk meetbare veerkracht hebben weten te kwantificeren.’ Daarnaast moet je kijken naar wat goed verloopt en niet eindeloos blijven nadenken over wat fout gaat, meent Siegel. ‘De treindienstleider van de toekomst heeft vaardigheden nodig voor effectieve teamreflectie. Aan het einde van zijn dienst dient hij in de rol van operationeel analist te kruipen.’
Er is een forse omslag nodig in de manier waarop we met grondstoffen en afval omgaan. Daarom hebben eind januari 180 partijen in Den Haag het Nationaal Grondstoffenakkoord getekend. Hierin staan afspraken om de Nederlandse economie te laten draaien op herbruikbare grondstoffen. Namens het kabinet tekenden staatssecretaris Dijksma (Infrastructuur en Milieu) en minister Kamp (Economische Zaken). Het Nederlandse bedrijfsleven werd vertegenwoordigd door Hans de Boer (VNO-NCW) en Michaël van Straalen (MKB-Nederland). Door bijvoorbeeld nog meer bestaand plastic te recyclen en te gebruiken voor nieuwe producten en verpakkingen, is minder olie nodig als grondstof voor nieuw plastic. De Nederlandse levensmiddelengigant Unilever neemt als een van de ondertekenaars het voortouw door in 2025 honderd procent recyclebaar plastic te gebruiken voor hun verpakkingen. Omdat voor hergebruik veel minder energie nodig is dan bij het verwerken van nieuwe grondstoffen, worden ook minder broeikasgassen uitgestoten en is het daarmee beter voor het klimaat. Met de omschakeling naar een circulaire economie wordt Nederland veel minder afhankelijk van grondstoffen uit het buitenland. DEZE RUBRIEK WORDT MEDE MOGELIJK GEMAAKT DOOR
01
iMaintain 17
IMA01 ITANKS.indd 29
25-01-17 13:07
[Sch
rijf
u nu
in]
WATERDRAGERS Water heeft op zichzelf een lage waarde, maar als drager van energie en grondstoffen is het onmisbaar voor de industrie. Tijd voor een herwaardering. Want een integrale blik op energie, water en grondstoffen biedt vaak onverwachte kansen en economische en ecologische winst. Of het nu om stoomsystemen, koel-, proces- of afvalwater gaat: de invloed van de keten wordt steeds groter. Zowel aan het begin als aan het einde van de waterketen ontstaan interessante technische innovaties, maar ook innovatieve samenwerkingsverbanden.
Programma
Tijdens Watervisie 2017 presenteert de waterketen zich als waterdrager: bescheiden als single utility, maar met een grote impact op de utilitiesvoorziening in zijn geheel.
15.15 uur Vervolg programma met o.a. • Interviews met diverse onderzoekers en ondernemers rondom het thema ‘ Waterdragers’ • Bekendmaking Water Innovator of the Year 2017 • Slotlezing
12.00 uur
Ontvangst met lunch
13.00 uur Start congres met o.a.: • Introductie door dagvoorzitters Wim Raaijen (Petrochem) en Arne Verliefde (Hoogleraar Universiteit Gent) • Keynote Paul McNicholas (Worldwide Head Water Treatment, Air Liquide) • Pitches Water Innovator of the Year kandidaten 14.45 uur
17.30 uur
Pauze
Netwerkborrel
Initiatiefnemers:
Partners:
www.watervisie.com WAT17Advertenties.indd hele pagina advertentie.indd 1 IMA01 30
18-01-17 13:12 14:14 25-01-17
MASTERS OF INDUSTRY 31
Big data in asset management Big data, wat moet je er mee? Jacques de Swart, partner bij PwC, laat zich er het liefst door verrassen. ‘Het heeft geen zin om met data iets te bewijzen wat je al weet. Je moet open staan voor wat data je nog meer kan leren.’ Tijdens Masters of Industry in december legde hij uit hoe wiskunde kan helpen om de grote hoeveelheid data bruikbaar te maken.
Dagmar Aarts
Om iets te kunnen met de grote hoeveelheid data die beschikbaar komt, is volgens De Swart een nieuw soort professional nodig. ‘Je hebt een datawetenschapper nodig die de skills van een softwareprogrammeur, statisticus en een storyteller combineert om op die manier interessante informatie in de databerg te vinden.’ Zelf wordt hij ‘gedreven door de kracht om wiskunde te ontsluiten’. Hij wil nieuwe informatie uit big data halen en bij verschillende industrieën heeft hij dat al gedaan, zoals bijvoorbeeld bij treinen.
Met een kleurcode wordt aangegeven wat de kans op een storing is. Als die oranje is, dan is het best waarschijnlijk dat de trein gaat stranden. De Swart: ‘Het verrassende is dat ze niet opvallen als je naar de afzonderlijke sensoren kijkt bij zo’n oranje melding. Ze hebben allemaal geen abnormaal hoge waarde. Het gaat dan ook om de combinatie van de sensoren. Als de een middelmatig hoog is, is er op zich niks aan de hand, tenzij drie andere ook middelmatig hoog zijn. Dan zien we dat de kans op een stranding groter wordt.’
Combineren van sensoren Een treinmachinist heeft tachtig sensoren in zijn cabine. Daarvan wil hij graag een samenvatting, zodat hij weet of hij moet stoppen omdat er iets niet goed is met de trein of dat hij gewoon door kan rijden. Het gaat dan niet om informatie of de olie bijvoorbeeld te heet is. Met het combineren van sensoren wil je onverwachte storingen kunnen voorkomen. De Swart: ‘Hiervoor laten we de computer met behulp van historische gegevens verbanden zoeken tussen alle sensorsettings. Je vraagt de computer dus een algoritme te maken zodat de historische failures in het model passen. En dan hoop je dat je in de toekomst met dat model de failure voor kan zijn.’ Hoe werken de gecombineerde sensoren?
Masters of Industry Tijdens Masters of Industry wordt telkens een actueel onderwerp onder de loep gehouden, om meer diepgang te geven aan veelbelovende industriële ontwikkelingen. Masters of Industry werkcolleges zijn onder andere bedoeld voor: Directie, productiemanagers, plantmanagers, maintenance managers, ontwikkelaars, technische (project) managers, engineers, beleidsmakers, investeerders en onderzoekers in en rondom de proces- en maakindustrie. Kijk voor volgende bijeenkomsten op www.mastersofindustry.nl
Verwachtingsmanagement Toch blijft het nog een dilemma of de trein bij een ‘oranje melding’ ook echt stil moet worden gezet. De Swart: ‘Wiskunde kan je helpen, maar er ontstaan ook meldingen als er eigenlijk niks aan de hand is. In het geval van de trein kan het dat de sensor oranje aangeeft, maar dat er geen stranding volgt. Dat noemen we een false positive. Er komt daarom ook een enorm verwachtingsmanagement kijken bij dit soort dingen. Je kan de werkelijkheid nooit helemaal voorspellen, er is altijd ruis. Bij een wiskundig model moet je altijd nog zelf afwegingen maken en dat gaat beter als je wat afweet van wiskunde. Je kan niet alles aan een robot overlaten. Heel veel prutsers komen weg met een slecht model dat vaak een false positive geeft. Want je weet nooit wanneer je ten onrechte de trein stil hebt gezet.’ Je moet met behulp van data heel goed weten of je je trein stil moet zetten als de sensor groen, geel, oranje of rood is. En dat hangt volgens De Swart af van kosten als je een trein onterecht stilzet na een melding en wat het kost als je de trein niet stil zet, maar daardoor later strandt. ‘Als je als bedrijf dit soort kosten en de kans op een fout op een probleem kan bepalen, dan kan je kijken of je met behulp van data verder aan de slag kunt.’
01
iMaintain 16
IMA01 T MOI.indd 31
25-01-17 13:06
09FOT
IMA01 Advertenties.indd 32
25-01-17 13:13
FOTO: PRORAIL
MASTERS OF INDUSTRY 33
Eén portaal voor alle partijen op het spoor Bij het Nederlandse spoor zijn meerdere partijen betrokken. Al die partijen slaan hun data anders op, waardoor gegevens soms lastig inzichtelijk zijn te maken. Anderhalf jaar geleden is gestart met ‘Spoordata’, een programma dat als doel heeft om alle partners in de spoorbranche te voorzien van de juiste, volledige, actuele en toegankelijke informatie over de infrastructuur. Raymond Soeters legde tijdens Masters of Industry uit hoe het nieuwe programma werkt. ProRail is verantwoordelijk voor een veilig, betrouwbaar, punctueel en duurzaam spoornetwerk in Nederland. Het bedrijf verdeelt als onafhankelijke partij de ruimte op het spoor, regelt al het treinverkeer, bouwt stations en legt nieuwe sporen aan. Ten slotte onderhoudt ProRail bestaande sporen, wissels, seinen en overwegen. Maar ProRail is niet het enige bedrijf op het spoor. Ze werkt nauw samen met vervoerders en partners. Het onderhoud wordt daadwerkelijk uitgevoerd door aannemers en op het spoor rijden treinen van tien reizigersvervoerders en ook nog twintig goederenvervoerders. Met Spoordata wil ProRail dat haar vervoerders en partners het plannen, ontwerpen, bouwen, beheren en besturen van het spoor baseren op dezelfde informatie. Met het programma Spoordata kan alle informatie over spoorobjecten via één portaal worden gevonden door alle partners op het spoor. Soeters: ‘Voor de hele spoorsector is zo duidelijk welke data we gebruiken en hoe we die met elkaar uitwisselen. Iedereen
spreekt dezelfde taal als we het hebben over een wissel of een bovenleiding.’ Iedereen die aan het spoor werkt kan altijd en overal beschikken over correcte en actuele gegevens. De data in Spoordata zijn namelijk ook beschikbaar op mobiel en tablets. Soeters: ‘Inspecteurs die willen weten wat de onderhoudshistorie is van een wissel kunnen dat ter plekke opzoeken. Net als andere informatie. En als ze constateren dat een object ‘buiten’ er anders bij ligt dan in Spoordata staat geregistreerd, kunnen ze daar meteen melding van maken en lossen we het op.’ ProRail werkt volop samen met partners in Spoordata. ‘Wij wilden echt samen met hen nadenken welke data we willen uitwisselen, via welk proces en welke ICT-oplossing daar bij past. Zo handelen wij ketenbreed in één omgeving infrastoringen af, real time en in één taal. Alle onderhoudsaannemers werken straks op het SAP-systeem van ProRail. Via dit systeem zijn alle functionaliteiten beschikbaar. Van de registratie door de Meldkamer, alarmering van aannemer, de monteur die de storingsgeschiedenis raadpleegt, prognoses voor het herstel en de technische en contractuele afhandeling en evaluatie. Er is een uniforme taal afgesproken voor de codering van storingen. Doordat we ons met zijn allen op dezelfde databron baseren, verwachten we de hersteltijd van een storing verder terug te brengen en rijden er sneller treinen.’
01
iMaintain 16
IMA01 T MOI.indd 33
25-01-17 13:06
Het iMaintain platform brengt experts, gebruikers en leveranciers van producten en diensten bijeen om bij te dragen aan transparante informatievoorziening rond onderhoud en asset management. Het platform belicht op een journalistieke en onafhankelijke manier innovaties, behandelt actuele onderwerpen en inspireert. Via het vakblad iMaintain, met de website www.imaintain.info, met drie rondetafelmeetings per jaar, diverse bijeenkomsten en met een jaarcongres bereikt het iMaintain platform haar doelgroep.
Partnernieuws Verbeterde Leergang Conditiemeting door samenwerking HU en NVDO Al vele jaren wordt de markt opgeleid in conditiemeting volgens de norm voor conditiemeting NEN 2767. Tot dit jaar deden de NVDO (Nederlandse Vereniging voor Doelmatig Onderhoud) en Hogeschool Utrecht dat separaat van elkaar. Vanaf januari 2017 zijn de opleidingen geïntegreerd om zodoende de markt op een meer uniforme manier op te leiden. Binnen deze opleiding worden deelnemers opgeleid tot professionele inspecteurs/adviseurs, die een belangrijke bijdrage kunnen leveren aan verbetering van de staat van gebouwen en installaties.
Farmaceutisch bedrijf Janssen vestigt 200 medewerkers in Breda De verkooporganisatie en afdeling klinisch onderzoek van het farmaceutisch bedrijf Janssen verhuizen van Tilburg naar Breda. De 200 medewerkers vestigen zich op het Bond Park. Er is gekozen voor Breda vanwege de centrale ligging in de Benelux. Breda ligt zeer gunstig ten opzichte van de locaties van Janssen in Leiden en Beerse, België. Het bedrijf Janssen zijn de farmaceutische bedrijven van Johnson & Johnson. Zij ontwikkelen en maken innovatieve geneesmiddelen en maken deze beschikbaar voor artsen en patiënten wereldwijd. In Nederland werken er ruim 2100 mensen bij Janssen, waarvan er 200 straks in Breda kantoor hebben. Het overgrote deel werkt in Leiden, zowel in Research & Development als in productie. Directiebenoeming bij Tebodin B.V. Het College van Bestuur van Bilfinger SE heeft Niels van Rhenen per 1 december 2016 benoemd als Chief Executive Officer (CEO) van Tebodin B.V. In deze nieuwe positie zal hij leiding geven aan de gehele Tebodin organisatie. De focus zal zijn op het verder ontwikkelen van de ‘owners engineer‘ kant binnen bepaalde industriële marktsegmenten en regio’s als een wereldwijde activiteit binnen Bilfinger Group. Niels van Rhenen startte zijn carrière bij Tebodin in 2010 als directeur van Tebodin Netherlands B.V. In deze functie heeft hij een grote bijdrage geleverd aan de verdere ontwikkeling en groei van Tebodin in Noordwest Europa. In september 2014 werd hij benoemd in de directie van Tebodin B.V.
Partners van het iMaintain platform
Bekijk alle partnerfilmpjes op www.imaintain.info/platform
Contentpartner Kennis- en innovatiecentrum Maintenance Procesindustrie
Leden van het iMaintain platform
Wilt u meer weten over lidmaatschap of partnering van het iMaintain platform, kijk dan op www.imaintain.info of neem contact op met Gerard Nieveen: Gerard@industrielinqs.nl – 020 3122 085
IMA01 Platform.indd 34
25-01-17 12:44
‘Expertquotes’ ‘De mensen op de werkvloer zitten hier niet op te wachten, die willen gewoon hun werk doen. En zij zijn goed in hun werk omdat ze dingen weten. Daarom is het belangrijk om ze te motiveren om hun kennis te delen. Geef ze erkenning dat deze kennis bijdraagt aan een positief resultaat.’ Hans Peters, Drinkwaterbedrijf Dunea, over het belang van kennis delen tijdens een expertmeeting eind december. ‘Om de toename van wetten en regels het hoofd te bieden, is het noodzakelijk deze continu te toetsen aan het huidige organisatie-managementsysteem. En bedrijven dienen kritisch te zijn naar zichzelf en zich hardop de vraag te stellen of alle certificaten die aan de muur hangen iets toevoegen aan het primaire proces of verweven zijn in andere regels of richtlijnen.’ Ivo van der Gaag, VTTI, reageert op de stelling ‘Steeds scherpere regelgeving leidt af van de core business van een bedrijf’.
‘Medewerkers beschikken over talenten waar je soms geen weet van hebt. Om dit boven water te krijgen, om een beeld te krijgen van het DNA van de persoon waar je mee werkt, is intermenselijk contact essentieel. Laat je gezicht zien, zorg dat de mensen je kennen, kom bij elkaar en drink informeel een kop koffie met elkaar.’ Ron Wever, Schiphol Group, over het belang van kennis delen tijdens een expertmeeting eind december. ‘De spagaat ontstaat vaak omdat de gevolgen van het niet juist uitvoeren van regulier onderhoud of de klussen direct zichtbaar wordt in de kwaliteit of kwantiteit van het productieproces of eindproduct. Doordat dit direct zichtbaar wordt zal er, vaak vanuit productie, meteen druk worden uitgeoefend om het probleem op te lossen.’ Peter Schokker, Vezet, reageert op de stelling ‘Steeds scherpere regelgeving leidt af van de core business van een bedrijf’.
Het expertpanel van het iMaintain platform bestaat uit: Henk Akkermans Hoogleraar dynamiek van toeleveringsnetwerken, Universiteit Tilburg Wetenschappelijk directeur WCM
Mark Haarman
Erik Bijlsma Asset owner, Gemeente Amsterdam
Hans Hennekam
Theo Knijff
Operational manager, Ki<|MPi
Peter Schokker
Maintenance manager, Koninklijke Vezet Maintenance Manager of the Year 2016
Manager IA Service Europe, Yokogawa
Cor van de Linde
Roelf Venhuizen
Maintenance Manager of the Year 2012
Voormalig CEO NAM en voorzitter Profion
Directeur innovatieplatform iTanks
Bestuurslid, Veiligheid Voorop,
Jac de Boer
Rob de Heus
Henk van der Meer
Ron Wever
Annemarie Burgemeester
Geert-Jan van Houtum
Taco Mets
Johan Wolt
Leo van Dongen
Ton Huibers
Mark Oosterveer
Professor Maintenance Engineering, Universiteit Twente
Maintenance Manager of the Year 2013
Senior consultant Asset Management & Maintenance, Tebodin
Principal consultant Asset Management, Dimensys
Directeur NS Techniek
Champion World Class Maintenance, Sitech Services
Professor Reliability, Quality en Maintenance, TU Eindhoven
Supervisor, Humaintain
Teamleider Events, BP Raffinaderij Rotterdam
Technical director, Van Meeuwen Industries
Giel Jurgens
Hans Peters
Michel Grijpink
Nico van Kessel
Ruud Schenk
Learning & Development consultant, Hogeschool Utrecht
Asset owner, Havenbedrijf Rotterdam
Principal consultant Asset Management, Tata Steel
Asset manager, Schiphol Group
Maintenance manager, AkzoNobel lndustrial Chemicals MCA Delfzijl Maintenance Manager of the Year 2014
Productmanager SAM, Malmberg
Ivo van der Gaag
Technical manager, VTTI
IMA01 Platform.indd 35
Managing director, Mainnovation
Teammanager, Drinkwaterbedrijf Dunea Maintenance Manager of the Year 2015 Algemeen directeur, ENGIE West Industrie
25-01-17 12:44
MAGAZINE ONLINE FILM EVENTS MEETINGS AWARDS EXPERTS LEDEN PARTNERS ZICHTBAARHEID BEREIK CONTACT KENNISDELING
Het iMaintain Platform brengt experts, gebruikers en leveranciers van producten en diensten bijeen om bij te dragen aan transparante informatievoorziening rond onderhoud en asset management. Het iMaintain Platform deelt kennis en inspiratie door de integratie van netwerk, magazine, website, events, social media, film, verkiezingen, round tables en specials.
Het iMaintain platform versterkt uw netwerk.
Het iMaintain platform kent experts, leden en partners.
Meer weten: Gerard Nieveen 020 31 22 085 gerard@industrielinqs.nl
Het iMaintain platform biedt partners een optimale mix van zichtbaarheid, bereik, contact en kennisdeling.
www.imaintain.info IMA01 Advertenties.indd 36 160920 iLinqs IMA_Platform.indd 1
25-01-17 13:52 13:13 20-09-16
ASSET MANAGEMENT 37
Kennisdeling in de keten Kennis is iets ongrijpbaars. Het kan vervagen en verouderen en zelfs compleet weg vallen als een medewerker met pensioen gaat. Kennis wordt soms als macht gezien en niet automatisch gedeeld. Er is een verschil tussen relevante en irrelevante kennis en dan is er ook nog kennis waar we ons helemaal niet bewust van zijn. Toch is kennis, en dat wat we ermee doen, een smeermiddel van onze maatschappij; wordt het goed gebruikt dan loopt alles als een geoliede machine, maar verdwijnt het, dan kunnen bepaalde processen stil komen te staan.
Laura van der Linde
Traditioneel werd binnen veel bedrijven gewerkt volgens de top-down benadering; dat wat door de bedrijfstop werd bedacht, werd medegedeeld – om niet te zeggen ‘opgelegd’ – aan de onderliggende lagen binnen het bedrijf. Inmiddels weten we dat bestuurders op deze manier het contact met hun organisatie verliezen. We weten ook dat er wat te winnen valt als er ruimte is voor feedback en transparantie, zowel top-down als bottom-up. Kennis zit namelijk in alle lagen van het bedrijf. Bij de IT’ers als het gaat om de systemen, bij de afdeling Asset Management als het gaat om de assets en bij de monteurs in het veld als het gaat om de werking en eventuele storingen. Erik Bijlsma is asset owner van de nieuwe railinfrastructuur in de gemeente Amsterdam. Hij is onder andere betrokken bij het programma MA-DAM wat staat voor Metropoolregio Amsterdam, Duurzaam Asset Management. ‘Wanneer je bezig bent met veel projecten of langdurige projecten, ben je je er opeens van bewust dat het soms lastig is om grip te hebben op het aspect kennis. Hoe krijgen we hier grip op?’
Digitalisering Experts van het iMaintain en andere belangstellenden waren eind 2016 te gast bij de afdeling Eigendom Metro en Tram van de gemeente Amsterdam. Erik Bijlsma vertelde daar dat afgelopen jaar een ambitieuze doelstelling is geformuleerd die niet standaard is in de spoorwegbranche: ‘We willen meer openheid en transparantie bereiken. We zien de meerwaarde van kennisdeling, maar er wordt nu nog te weinig op gestuurd, juist omdat het zo’n ongrijpbaar begrip is.’ Om ervoor te zorgen dat de kennis wordt gebundeld, wil Metro en Tram naar één up-to-date datasysteem dat door iedereen kan worden geraadpleegd en waar medewerkers, vanuit hun eigen vakgebied,
informatie aan kunnen toevoegen. ‘Van de monteurs in het veld tot en met de burgemeester van onze stad.’ Deze wens is uiteraard een gevolg van de overgang naar een digitaal gedreven beheersketen. ‘We willen veel meer contact in die keten bewerkstelligen zodat iedereen zijn kennis kan delen met iedereen. Om een simpel voorbeeld te noemen; binnen dit systeem zouden ook evenementen in Amsterdam moeten worden ingevoerd omdat deze zorgen voor een grote belasting van onze infrastructuur en om werkzaamheden af te stemmen op verwachte drukte in de stad.’
Veelkoppig monster Maar dat het kan, wil nog niet zeggen dat we het kunnen. ‘Daar ligt ook een kennisgerelateerd probleem’, legt Bijlsma uit. ‘Op allerlei gebieden gaat de techniek onze kennis voorbij. Een eenvoudige lift was voorheen prima te beheren, maar tegenwoordig is er veel meer artificial intelligence ingebouwd. Dat vereist specifieke kennis.’ De asset manager van nu wordt geconfronteerd met een toenemende technische complexiteit en daaruit mogelijk voortvloeiende complexe storingen die zijn beheer en planmatig onderhoud steeds meer bemoeilijken. Een bedrijf moet dus met zijn tijd mee gaan en dat betekent onder andere dat de monteurs hun kladblok terzijde moeten gaan leggen. Maar kennis is een veelkoppig monster: ‘We hebben assets die al jaren oud zijn en die ook nog jaren in bedrijf zullen zijn. Door vergrijzing vloeit kennis over deze assets weg. Hoe kunnen we deze kennis overdragen aan een jongere generatie? Sommige handelingen zijn voor bepaalde mensen pure routine. Wat gebeurt er als deze routiniers met pensioen gaan?’ Ook zit kennis soms bij externe partijen. Wanneer opnieuw moet worden aanbesteed, kan dit ook tot gevolg hebben dat kennis (opeens) is verdwenen.
01
iMaintain 16
IMA01 Y Ronde Tafel.indd 37
25-01-17 12:48
09FOT
PRUFTECHNIK CONDITION MONITORING
Geaccrediteerde training
vanuit de
praktijk
Opleidingen Trillingsanalyse
Internationaal erkend diploma volgens ISO 18436-2 en ASNT Ervaren docenten trillingsanalyse met praktijkervaring Duidelijke simulatoren en dynamische trillingsmodellen Talrijke analysevoorbeelden vanuit de praktijk 6 maanden online toegang tot lesmateriaal O.a. Nederlandstalig naslagwerk
Eerstvolgende ISO opleidingen CAT.II training 13-17 maart 2017 CAT.III training 12-16 juni 2017 Locatie: Crowne Plaza hotel in Antwerpen Voor meer informatie en inschrijvingen: r.boets@pruftechnik.be Tel: +32 3 272 56 36
Officiële beursspecials Maintenance NEXT 2017 11 13 april 2017
BENT U DEELNEMER? Bij ons kunt u terecht om extra aandacht te vestigen op uw deelname.
7
iMaintain verschijnt met een voorbeschouwing, beursspecial en nabeschouwing. Daarnaast verzorgen wij de Beurscatalogus met alle wetenswaardigheden over de beurs die bij de ingang aan de bezoekers wordt aangeboden. Voor nadere informatie en reserveringen kunt u contact opnemen met Arthur Middendorp of Kim de Bruin van Jetvertising b.v., T: +31 (0)70 399 00 00 • E: sales@jetvertising.nl
IMA01 Advertenties.indd 38
25-01-17 13:14
ILLUSTRATIE: ANSON LOBO
ASSET MANAGEMENT 39
Kennis delen en borgen Om ‘in control’ te kunnen blijven startte de gemeente Amsterdam, in samenwerking met Explicit Solutions, een project waarbij de vraag ‘hoe kunnen we kennis delen en borgen?’ centraal stond. Wie kennis wil delen, moet eerst benoemen wat relevante en benodigde kennis is. Vervolgens moet worden geïnventariseerd waar en bij wie deze kennis zit en daarna moet die wetenschap worden gedeeld. Peter Beerten van Explicit Solutions ontwikkelde een stappenplan waarmee bedrijven meer grip krijgen op de kennis die er binnen bedrijven is. ‘Het gaat daarbij niet alleen om expliciete kennis – kennis die is vastgelegd in procedures en handleidingen – maar misschien nog wel meer over impliciete kennis die minder zichtbaar en minder toegankelijk is, die pas naar boven komt als ernaar wordt gevraagd. En dan is er nog de onbewuste of ‘tacit’ kennis. Ervaring en informatie die voor de eigenaar zo logisch is, dat ze niet als kennis wordt gezien. De hoeveelheid expliciete kennis willen we vergroten, want deze kennis kan eenvoudig worden gedeeld.’ Beerten zag in dat we vaak niet op de hoogte zijn van de echte kennisbronnen in de organisatie, laat staan dat het borgen en doorgeven van die kennis goed was geregeld. Hij is voorstander van het aanstellen van
een kenniscoördinator. ‘Zo iemand is verantwoordelijk voor kennisdeling in eigen huis, maar ook voor het vraagstuk hoe je kennis kunt verankeren in de contracten met partners.’
‘We zien de meerwaarde van kennisdeling, maar er wordt nu nog te weinig op gestuurd, juist omdat het zo’n ongrijpbaar begrip is.’ Mensenwerk Tijdens de expertmeeting werd duidelijk dat organisaties op verschillende manieren bezig zijn met kennisdeling. Hans Peters van Dunea stelde dat het willen delen van kennis geen automatisme is: ‘De mensen op de werkvloer zitten hier niet op te wachten, die willen gewoon hun werk doen. En zij zijn goed in hun werk omdat ze dingen weten. Daarom is het belangrijk om ze te motiveren om hun kennis te delen. Geef ze erkenning dat deze kennis bijdraagt aan een positief resultaat. Benadruk dat zij anderen iets kunnen leren en maak ze op die manier belangrijk.’ Ron Wever van Schiphol Group beaamt dat medewerkers zeer waardevolle ken-
niswerkers zijn. ‘Medewerkers beschikken over talenten waar je soms geen weet van hebt. Om dit boven water te krijgen, om een beeld te krijgen van het DNA van de persoon waar je mee werkt, is intermenselijk contact essentieel. Laat je gezicht zien, zorg dat de mensen je kennen, kom bij elkaar en drink informeel een kop koffie met elkaar.’ Diverse bedrijven geven aan dat er gebruik wordt gemaakt van een vorm van digitale kennisdeling. Bij een van de partijen was door de monteurs onderling een WhatsApp-groep aangemaakt waar informatie werd gedeeld over onderhoud, storingen en bijbehorende werkzaamheden. ‘Goed dat het wordt gedeeld, maar je hebt geen grip op WhatsApp’, was de mening van de aanwezigen. Dit zou beter moeten worden gefaciliteerd met bijvoorbeeld een centraal geregistreerd onderhoudsmanagementsysteem. Kennis en kennisdeling zou op de balans moeten staan van bedrijven. Investeren in opleiden – het vergroten en verbreden van kennis, maar ook in IT-systemen waarmee kennis kan worden gedeeld. Wanneer bedrijven dit goed voor elkaar hebben zorgt dit voor meerwaarde, kan erop worden gestuurd en wordt kennis geborgd. Op die manier krijgen we grip op kennis.
01
iMaintain 16
IMA01 Y Ronde Tafel.indd 39
25-01-17 12:48
40 VEILIGHEID
Safety Deal verhoogt veiligheid tankopslag Als belangenbehartiger van tankopslagbedrijven heeft Votob de afgelopen jaren onder andere ingezet op een verbetering van de veiligheid. De veiligheid op een plant wordt gewaarborgd door een veelvoud aan wetten, regels, gedragsnormen en procedures. De Safety Deal is een gezamenlijk initiatief van brancheverenigingen Votob en Vomi om de veiligheid in de tankopslagketen te verbeteren. Zijn de geldende regels voor alle partijen duidelijk en hoe verloopt de samenwerking tussen tankopslagbedrijven en contractors?
Laura van der Linde
Wie werkzaam is in de tankopslagsector is zich bewust van de risico’s. Veilig werken is een absolute must. Binnen de branche wordt hard gewerkt om het algemene veiligheidsniveau van de aangesloten bedrijven te vergroten. Er worden regelmatig audits gehouden, er zijn verplichte overheidsinspecties en er is ruimte om elkaar aan te spreken op onveilig gedrag. Veiligheid is onderdeel van het teamoverleg en er worden persoonlijke beschermingsmiddelen verstrekt. Maar er zijn grenzen aan wat een branche in zijn eentje kan doen: de tank-opslagbranche functioneert niet in een vacuüm, maar heeft voortdurend te maken met (onder)aannemers en andere ketenpartners die ook een rol spelen in de veiligheid. De Safety Deal die brancheverenigingen Votob en Vomi hebben gesloten, is een logische stap om ook door samenwerking in de keten het veiligheidsniveau te verbeteren.
Safety Maturity Tool De Safety Deal komt voort uit de Safety Maturity Tool. In opdracht van de Votob hebben Kiwa en Royal HaskoningDHV in 2013, 2014, 2015 en 2016 Safety Maturity Tool-audits gehouden bij alle Votob-
leden. Tijdens deze onafhankelijke audit kregen de deelnemende bedrijven in drie dagen tijd ruim zeshonderd vragen voorgeschoteld. ‘Het gaat om in totaal 26 terminals’, vertelt Sandra de Bont, directeur van de Votob, de vereniging van Nederlandse tankopslagbedrijven. ‘Voor iedere terminal is per jaar in beeld gebracht hoe zij scoort op het gebied van hardware (de assets, zoals tanks en leidingen), software (de managementsystemen) en mindware (de veiligheidscultuur).’ Bij hardware gaat het om thema’s als ‘Zijn de leidingen in goede staat?’ en ‘Wordt de bluswatervoorziening getest?’ De vragen zijn allemaal ja/nee-vragen. Dat geldt ook voor het thema software waarbij het onder andere gaat over ‘Voldoen de medewerkers aan alle deskundigheidseisen op het gebied van veiligheid?’ en ‘Zijn mogelijke noodsituaties bekend?’. Tot slot het thema mindware met vragen als ‘Op welke manier wordt informatie over veiligheid in het bedrijf gedeeld?’. De uitkomsten van de vier jaren zijn uitgezet in spinnenwebgrafieken. De Bont: ‘Hiermee is zichtbaar in hoeverre er door de jaren heen sprake is van ontwikkelingen, maar ook op welk gebied er binnen alle terminals – uitzonderingen daarge-
Votob Academy Een tweede project dat is voortgekomen uit de Safety Maturity Tool, en dat ook raakvlakken heeft met veiligheid, is de oprichting van de Votob Academy. Sandra de Bont: ‘Uit de resultaten van de SMT bleek dat er nog iets te verbeteren viel op het onderdeel opleidingen. Dit onderdeel vertoonde, net als het onderdeel ketensamenwerking, een ‘dipje’ in de grafiek.’ Het is volgens De Bont een veelgehoorde klacht in het bedrijfsleven: onderwijs en arbeidsmarkt sluiten niet goed op elkaar aan. En dus moeten bedrijven de leerlingen nóg eens bijspijkeren wanneer ze in dienst komen. Als branchevereniging van Nederlandse tankopslagbedrijven
01 16 iMaintain
IMA01 M Votob.indd 40
heeft Votob nu, samen haar leden, opleidingsactiviteiten ontwikkeld voor werknemers bij tankopslagbedrijven. De Votob Academy biedt een tweejarige opleiding waarmee mensen een volwaardig MBO-3 niveau diploma kunnen behalen. De lesstof is ontwikkeld aan de hand van de kennis die de bedrijven zelf al in huis hebben en bestaat uit een mix van theorie- en praktijklessen. Leren gebeurt door middel van e-learning en vindt plaats op de terminal. Lesmateriaal, zoals instructiefilmpjes, worden gemaakt bij de leden zelf. In januari wordt gestart met de opleidingen. Instappen kan op ieder moment van het jaar.
Abonnees lezen meer op www.imaintain.info
25-01-17 12:49
FOTO: VTTI
VEILIGHEID 41
laten – ruimte is voor verbetering. De spinnenwebgrafieken laten namelijk heel duidelijk zien op welk vlak sprake is van ‘een dipje’. Reden om in te zoomen op dit onderdeel.’
dit plant-specifieke veiligheids-DNA in voldoende mate bekend is bij de contractors. ‘Op iedere plant moeten contractors zich verdiepen in de regels die daar gelden. Daar ligt een grote wederzijdse verantwoordelijkheid.’
safety per definitie op elkaar
lopen. Een taak voor de opdrachtgever. De opdrachtnemer dient er vervolgens voor te zorgen dat de leiding weer goed wordt afgesloten en dat dit wordt gecommuniceerd. Zo heeft iedereen zijn eigen verantwoordelijkheden.’ Contractors weten wat hun opdracht is, maar de details van het proces zijn niet bekend en alle risico’s ook niet. Zij zijn dus afhankelijk van de opdrachtgever. ‘We verwachten dat de opdrachtgever een veilige plek creëert.’
aansluiten.’
Veiligheidscultuur
De contractors, die doorgaans werkzaam zijn op meerdere plants, hebben primair de focus op personal safety. Ammerdorffer: ‘Het is niet zo dat de personal safety en de process safety per definitie op elkaar aansluiten. Dit kan alleen wanneer we kennis met elkaar delen en daardoor beter met elkaar mee kunnen denken. Bijvoorbeeld: wanneer een contractor een leiding moet openen voor onderhoud of inspectie, moet hij ervan uit kunnen gaan dat de druk eraf is, dat er geen vloeistoffen meer doorheen
Nick Stubbe is HSE-Manager bij Bilfinger Industrial Services. Zijn medewerkers zijn soms jaren achtereen werkzaam op dezelfde plant, maar er zijn ook ploegen die projectmatige klussen uitvoeren en dan weer bij de één, dan weer bij de ander werken. ‘Op het gebied van veiligheid en veilig werken is er behoorlijk veel verschil tussen de tankopslagbedrijven. Het niveau van veiligheid kan heel wisselend zijn. Ik doel daarmee niet alleen op het verschil tussen de bedrijven zelf qua risico, maar ook op de veiligheidscultuur op een plant.’ Wanneer een contractor werkzaamheden gaat verrichten op een site, is
Samenwerking contractors Overall waren de resultaten goed. Wel liet het software-onderdeel een ‘dipje’ zien bij het thema ‘Hoe gaat het bedrijf om met aannemers?’ De Votob en de Vomi, de branchevereniging van dienstverlenende ondernemers in de procesindustrie, sloegen daarom de handen ineen om de audit bij zowel asset owners als aannemers te kunnen houden. Dit traject is het project ‘Samen veilig werken in de keten’ genoemd en is middels een Safety Deal van het ministerie van Infrastructuur en Milieu ondersteund. ‘Het is al jaren een punt van zorg dat de veiligheidsregels bij verschillende opdrachtgevers niet uniform zijn’, vertelt Mark Ammerdorffer van de Vomi. Het gaat dan bijvoorbeeld over noodprocedures, de maximum snelheid op het terrein en voorschriften over wanneer iemand valbescherming moet dragen. Met dit project wordt onder andere bekeken of
Ammerdorffer: ‘Het is niet zo dat de personal safety en de process
01
iMaintain 16
IMA01 M Votob.indd 41
25-01-17 12:49
09FOT
imaintain-ue systems 170119.indd 1 IMA01 Advertenties.indd 42
19-01-17 14:00 25-01-17 13:18
FOTO: BASF
VEILIGHEID 43
hij afhankelijk van een aantal factoren die de opdrachtgever moet regelen. Natuurlijk moet hij zelf ook de zaken voor elkaar hebben, maar hij is in principe te gast op de site. Volgens Stubbe begint veiligheid bij het welkom heten van je gast. ‘Het is niet bevorderlijk voor de samenwerking wanneer een contractor eerst een uur bij de portiersloge zit te wachten.’ Ook de locatie waar deze medewerkers hun handen kunnen wassen en een boterham kunnen eten is belangrijk. ‘Het verband lijkt er niet te zijn, maar dit is wel degelijk belangrijk voor de veiligheid’, legt Stubbe uit. ‘De mensen moeten het gevoel hebben dat ze welkom zijn en dat ze serieus worden genomen. Alleen dan creëer je een sfeer waarin zorgen kunnen worden geuit en vragen kunnen worden gesteld. Je verlaagt op die manier de drempel zodat mensen elkaar over en weer kunnen aanspreken op veiligheid.’
Communicatie Voor het project ‘Samen veilig werken in de keten’ zijn contractors benaderd die werkzaam zijn bij minimaal twee tankopslagbedrijven die lid zijn van de Votob. Er zijn vragen gesteld op operationeel niveau, op het niveau van het middelmanagement en op directieniveau. De vragen die voorbij kwamen, variëren van ‘Hoe beleef je de veiligheid op de terminal?’ tot ‘Waar ben je gehuisvest?’.
Sandra de Bont: ‘De resultaten van dit onderzoek waren behoorlijk positief maar we denken dat we dit een klein beetje naar beneden moeten bijstellen. Kritiek uiten richting je opdrachtgever is niet makkelijk. Wel geeft deze eerste meting een aardige indicatie en is de communicatie over dit onderwerp opgestart.’
Stubbe: ‘De kennis die op een plant rond loopt is groot, maar wordt niet voldoende benut.’ Omdat de bal nu vooral moet blijven rollen heeft het vervolg op deze eerste stap inmiddels plaatsgevonden. Op 6 december werd een bijeenkomst gehouden waar tankopslagbedrijven en contractors de resultaten van het onderzoek hebben besproken. Dit gebeurde in de vorm van een speeddate. ‘Eén op één met elkaar aan tafel en heel open spreken over verbetermogelijkheden. Hier zijn heel concrete verbeterpunten uit gekomen. Bovendien draagt het bij aan het over en weer begrip hebben voor elkaar werkwijze en keuzes die worden gemaakt.’ Nick Stubbe vindt dit een prima initiatief van de Votob en de Vomi. ‘De kennis die op een plant rond loopt is groot, maar wordt niet voldoende benut doordat er te
weinig over wordt gesproken. Dat dit nu wel gebeurt, is zeer waardevol want we hebben elkaar nodig om elkaar te kunnen versterken.’
Veiligheid Voorop Deze Safety Deal is als veiligheidsplan voor de petrochemische industrie in 2015 door staatssecretaris Mansveld van het ministerie van Infrastructuur en Milieu en Anton van Beek (voorzitter van het programma Veiligheid Voorop) uitgekozen als één van de zes voorbeeldprojecten. Het project wordt dan ook gesubsidieerd door de overheid voor een periode van twee jaar. De Bont gaat ervan uit dat het project daarna door de leden van beide verenigingen wordt gedragen. ‘Iedereen ziet het belang ervan in. De reacties zijn zeer positief.’ Het actieplan Veiligheid Voorop is in 2011 opgesteld met het doel de veiligheidsprestaties van de (petro)chemie naar een nog hoger niveau te brengen. Veiligheid Voorop is een initiatief van VNONCW, de chemische industrie (VNCI), de petroleumindustrie (VNPI), de tankopslagbedrijven (Votob) en de handelaren in chemische producten (VHCP). Later hebben ook andere organisaties zich aangesloten, zoals de brancheorganisaties van onderhoudsorganisaties (Vomi, NVDO en Profion) en verf- en drukinktbedrijven (VVVF). ■
01
iMaintain 16
IMA01 M Votob.indd 43
25-01-17 12:50
44 PROJECT
Na exact negen maanden sluiting is de Velsertunnel op 16 januari 2017 weer open gegaan. De negen maanden durende renovatie is daarmee volgens planning afgerond. De eerste dag van de gerenoveerde Velsertunnel verliep niet zon-
01 17 iMaintain
IMA01 Z Project.indd 44
der problemen. De tunnel moest drie keer dicht vanwege een te hoge vrachtwagen, terwijl de doorrijhoogte juist met twaalf centimeter is verhoogd om dit probleem te voorkomen.
De Velsertunnel is met bouwjaar 1957 de oudste snelwegtunnel van Nederland en is nu van binnen compleet gemoderniseerd. Rijkswaterstaat en combinatie Hyacint hebben de tunnel onder meer voorzien van een nieuw ventilatiesysteem, nieuwe
Abonnees lezen meer op www.imaintain.info
25-01-17 12:27
PROJECT 45
FOTO: RIJKSWATERSTAAT
09FOT
vluchtwegen en een eigentijdse digitale besturing. Ook is de doorrijhoogte van de tunnel met 12 centimeter vergroot. Op de foto zijn de laatste werkzaamheden aan de lichtroosters te zien voordat de tunnel open ging voor verkeer.
De lichtroosters zorgen voor een geleidelijke overgang van licht naar donker. Het ging hierbij om reparaties aan het deel van het tunneldak dat tussen de lichtroosters zit. Daar verhielp combinatie Hyacint lekkages. Ook is nieuwe dakbedekking
aangebracht. Daarnaast nam Hyacint de goten onder de lichtroosters onder handen; die zijn waar nodig gerepareerd, schoongemaakt en in een beschermende coating gezet.
01
iMaintain 17
IMA01 Z Project.indd 45
25-01-17 12:27
[Sch
rijf
u nu
in]
VEILIG WERK VERDIENT WAARDERING 12 april 2017 | Rotterdam Ahoy Bekendmaking Safe Maintenance Award Benelux
De Safe Maintenance Award Benelux stimuleert veilig werken bij onderhoudsafdelingen en technische dienstverleners. De award wordt jaarlijks uitgereikt aan een onderhoudsafdeling en een technische dienstverlener die bewijst onderhoud op een veilige en verantwoorde manier uit te voeren. Schrijf nu in, uw veilige werk verdient waardering!
Wat is uw bijdrage aan veilig werk?
Is veilig werken bij uw technische dienst de enige manier waarop dingen gebeuren?
Bent u als leverancier van advies, inspecties, diensten of producten nauw betrokken bij de veiligheid van onderhoudswerk? Of draagt u als contractor of vereniging graag bij aan de mindset van veilig werken? Presenteer uw bedrijf dan als partner van de Safe Maintenance Award Benelux.
Levert u als technische dienstverlener uw werkzaamheden altijd met veiligheid als hoogste prioriteit? Schrijf nu in en ding mee naar de Safe Maintenance Award Benelux 2017. Een vakkundige jury beoordeelt uw inschrijving en kiest en bezoekt de genomineerden. Kijk voor inschrijven en informatie op www.safemaintenanceaward.com.
Hiervoor zijn veel mogelijkheden. Bezoek www.safemaintenanceaward.com voor meer informatie of bel: Gerard Nieveen: +31 (0) 6 2489 9108 Peter van Nierop: +31 (0) 6 5327 8835
De Safe Maintenance Award Benelux 2017 wordt verzorgd door Stichting Safety at Work en het iMaintain platform.
www.safemaintenanceaward.com Advertentie SMAB.indd 146 IMA01 Advertenties.indd
29-11-16 13:18 13:52 25-01-17
OPINIE 47
‘ Steeds scherpere regelgeving leidt af van de corebusiness van een bedrijf’ In de vorige editie van iMaintain zei Michael Donders, manager Techniek en Engineering van hagelslagfabriek Delicia, dat hij de steeds verder aangescherpte regelgeving in de voedingsindustrie soms lastig vindt. Hierdoor zijn ze bij Delicia met veel dingen bezig die niet primair te maken hebben met de corebusiness. ‘Wij zijn goed in hagelslag maken, maar ook
veel bezig met het voldoen aan wet- en regelgeving en de specifieke wensen van onze klanten. Dat zijn natuurlijk wel randvoorwaarden om op een veilige manier hagelslag te maken. Aan de andere kant houdt het ons ook scherp, en helpt het ons om het morgen weer een stukje beter te doen dan vandaag.’
Wat vinden onze experts? Zijn zij het eens of oneens met de stelling ‘Steeds scherpere regelgeving leidt af van de corebusiness van een bedrijf.’
‘De corebusiness van elk bedrijf is gericht op het waarborgen van de continuïteit, dus is het voldoen aan regelgeving corebusiness.’ Ik ben het niet met de stelling eens en denk dat het voldoen aan de regelgeving juist een van de belangrijkste zaken is die tot de corebusiness van een bedrijf behoren. De corebusiness bestaat mijns inziens uit het waarborgen van de continuïteit van het bedrijf. Hierop zijn alle activiteiten van het bedrijf uiteindelijk gericht. Voor de technische dienst betekent dit niet alleen het onderhouden van het primaire productieproces, maar ook om dit op een duurzame en maatschappelijk verantwoorde wijze te doen waarbij de risico’s voor medewerkers, consument, omgeving en milieu zo klein mogelijk zijn. De meeste regelgeving is ook gericht op deze gebieden en deze regels zijn meestal ontstaan naar aanleiding van gebeurtenissen in het verleden waarbij grote schade is ontstaan door het niet juist inschatten van de risico’s. Door voortschrijdend inzicht, technische vooruitgang of verschuiving van de maatschappelijke
09FOT
acceptatie van risico’s wordt de lat steeds hoger gelegd en blijven de regels continu aan verandering onderhevig. De technische dienst wordt vaak aangewezen als asset owner en is daarmee, naast de uitvoering van het reguliere onderhoud en het uitvoeren van allerlei kleine klussen/wijzigingen, ook verantwoordelijk voor de uitvoering, verslaglegging en opvolging van wettelijke inspecties en dergelijke. De spagaat ontstaat vaak omdat de gevolgen van het niet juist uitvoeren van regulier onderhoud of de klussen direct zichtbaar wordt in de kwaliteit of kwantiteit van het productieproces of eindproduct. Doordat dit direct zichtbaar wordt zal er, vaak vanuit productie, meteen druk worden uitgeoefend om het probleem op te lossen. Het niet voldoen aan regelgeving echter, brengt in eerste instantie ‘slechts’ een verhoogd risico met zich mee op het gebied van (voedsel)veiligheid, en de gevolgen worden niet direct, of helemaal niet zichtbaar. Tot het moment dat de afwijking aan het licht komt bij een controle, of erger, als er een incident plaatsvindt. Buiten het feit dat niemand dit soort risico’s bewust zou moeten willen lopen, komt in beide gevallen de ‘licence to operate’ en daarmee de continuïteit van het bedrijf onder druk te staan. Aangezien we eerder al hadden vastgesteld dat de corebusiness van elk bedrijf is gericht op het waarborgen van de continuïteit, is hiermee aangetoond dat het voldoen aan de regelgeving dus corebusiness is! Peter Schokker is maintenance manager bij Koninklijke Vezet en Maintenance Manager of the Year 2016.
01
iMaintain 17
IMA01 S Stelling.indd 47
25-01-17 13:20
EXPOEUROPE 28 - 30 MARCH 2017 - AHOY, ROTTERDAM
Register now qq www.stocexpo.com Stocexpo2017_HalfpageVIS.indd 1
IMA01 Advertenties.indd 48
Organised by
30/11/2016 09:05:57
25-01-17 13:18
OPINIE 49
‘Er zit een maximum aan het verscherpen van de regelgeving in relatie tot het beheersen van risico’s.’ ‘Eens! In mijn beleving zit er een maximum aan het verscherpen van de regelgeving in relatie tot het beheersen van risico’s. Als binnen organisaties focus is voor en beheersing van het primaire proces, dan volgt daaruit automatisch het besef en de bewustwording voor veiligheid en voorschriften omdat dit een risico kan zijn voor de license to operate indien hier niet naar wordt gehandeld. Organisaties die dit met opzet ontwijken (bewust-onbe-
kwaam) zullen op de lange termijn nooit succesvol zijn. Dit omdat handhaving dit uiteindelijk zal ondervangen of omdat de kern van de bedrijfsvoering niet gezond is omdat de focus verkeerd ligt. Om de toename van wetten en regels het hoofd te bieden, is het noodzakelijk deze continu te toetsen aan het huidige organisatie-managementsysteem. En bedrijven dienen kritisch te zijn naar zichzelf en zich hardop de vraag te stellen of alle certificaten die aan de muur hangen iets toevoegen aan het primaire proces of verweven zijn in andere regels of richtlijnen. Ook kan het van toegevoegde waarde zijn om met de toezichthoudende instanties in gesprek te gaan om echt goed te begrijpen wat het doel is van de regelgeving en of de interpretatie die de organisatie ervan heeft, juist is. Dit voorkomt discussie en handhaving achteraf tijdens de inspecties. Hopelijk hebben wij onze lessen geleerd na Buncefield en Chemiepack en trekken we de verantwoordelijkheid naar ons toe in plaats van het laveren tussen de regels en gaan voor winst op korte termijn.’ Ivo van der Gaag is Technical Manager bij Euro Tank Terminal (VTTI).
‘De strengere regelgeving houdt ons inderdaad wel scherp.’ Regelgeving is en wordt nog steeds complexer. Dit maakt het onvermijdelijk om het goed te beleggen binnen een bedrijf en de taakverdeling ook te borgen bij eigen medewerkers. Regelmatig liepen wij er bijvoorbeeld tegenaan dat regelgeving niet alleen in de loop van de tijd verandert, maar ook dat de nieuwbouw afdeling(en) ondanks alle goede bedoelingen na overdracht sommige zaken niet conform nieuwe regels heeft laten bouwen. Bij controle door ‘handhaving’ of andere partijen bleken zaken direct al te moeten worden aangepast om te kunnen voldoen of alsnog onder certificaat te kunnen brengen. Een onafhankelijke partij die dit kan bewaken, zou veel kunnen toevoegen in deze. Met name vanwege de enorme diversiteit in regels en normen voor de vele disciplines en vakgebieden. Vooral voor brandstof-/chemicaliënopslag is de vingerende norm of regel(s) zelfs voor branchespecialisten niet altijd uit te leggen. Dit bleek soms heel diffuus.
Een bekend fenomeen is bijvoorbeeld de (water)aftap voorziening van dieselolieopslagtanks. In reactie op collega Michael Donders van Delicia zou ik graag willen bevestigen dat de strengere regelgeving ons inderdaad wel scherp houdt. In de drinkwatersector gelden andere normen als voor de voedselindustrie. Sinds enkele jaren is de Hygiëne Code Drinkwaterbereiding ontwikkeld en deze schrijft ons voor in oude en nieuwe installaties bij het uitvoeren van onderhoud strenge hygiënische maatregelen te treffen. De praktische uitvoering daarvan stelt ons nog voor vele uitdagingen qua inzet van mensen, materieel en gereedschap. Hoe deze zaken in de installaties logistiek te regelen en hoe bijvoorbeeld gereedschap en reservedelen die door ons of aannemers worden gebruikt, goed te desinfecteren en op te slaan, is een ware zoektocht. We kunnen in die zin ook nog veel van elkaar leren, zoals methodes die worden gebruikt bij de kweek of verwerking van groenten en fruit of zaden en planten in onder andere het Westland.
Hans Peters is teammanager Drinkwaterbedrijf Dunea en Maintenance Manager of the Year 2015.
01
iMaintain 17
IMA01 S Stelling.indd 49
25-01-17 13:20
50 AGENDA
Februari 15 februari 2017 iTanks, Rotterdam www.nvdo.nl Innovatie ontmoet techniek Sprekers van Vopak, RWE AG en Ronik delen hun ervaringen over het inzetten van drones voor inspecties, zoals in het enorme tankpark van Vopak en onder hun jetty’s (aanlegsteigers). RWE AG heeft de duur van een geplande inspectie teruggebracht van drie dagen naar drie uur met behulp van drones in de Amer 9 Centrale. Tijdens deze middag krijgt u een demonstratie van de Flyability Elios drone, een drone in een beschermende kooi waardoor hij zonder problemen tegen muren en plafonds kan vliegen.
16 februari 2017 Innovatie Centrum Duurzaam Bouwen, Rotterdam www.watervisie.com Watervisie 2017 Water is als drager van energie en grondstoffen onmisbaar voor de industrie. Een integrale blik op energie, water en grondstoffen biedt onverwachte kansen en economische en ecologische winst. De invloed van de keten wordt steeds groter. Zowel aan het begin als aan het einde van de keten ontstaan interessante technische innovaties, maar ook innovatieve samenwerkingsverbanden. Tijdens Watervisie 2017 presenteert de waterketen zich als waterdrager: bescheiden als single utility, maar met een grote impact op de gehele utilities-voorziening.
Maart
17 maart 2017 Utrecht www.mikrocentrum.nl Onderhoud van spuitgietmatrijzen Vaak wordt er met deze kostbare gereedschappen ad-hoc omgesprongen en wordt matrijsonderhoud enkel gezien als kostenpost. Met de juiste kennis van zaken en een planmatige aanpak is een snellere opstart van de productie gegarandeerd en is er minder sprake van productafkeur.
31 maart 2017 SKF, Nieuwegein www.nvdo.nl Nationaal Asset Management Debat Asset management is een krachtig ondersteunend middel dat bijdraagt in het realiseren van een operational excellente bedrijfsvoering, het draagt bij aan het waarborgen en verduurzamen van het verdienmodel. De organisatie wordt zich meer bewust van de noodzaak van kosteneffectief en risicogestuurd beheer en onderhoud van de assets over de levensduur.
April 5–6 april 2017 Brabanthallen, ’s-Hertogenbosch www.easyfairs.com Automation 2017 Automation is de ontmoetingsplaats met een verbindende factor tussen de verpakkings- en logistieke sector. Deze beurs wordt tegelijkertijd met Empack en Logistics&Distribution georganiseerd. Door deze nieuwe ontwikkeling krijgen bedrijven die actief zijn in verpakken, logistiek, distributie en de automatisering daarvan één compleet contactmoment aangeboden.
7 maart 2017 Koningshof, Veldhoven www.rapidpro.nl RapidPro en Virtual (R)evolution
11-13 april 2017 Rotterdam Ahoy www.maintenancenext.nl Maintenance NEXT 2017
De twee vakbeurzen RapidPro en Virtual (R)evolution slaan de handen opnieuw ineen. Tijdens de beurzen staan nieuwe ontwikkelingen op het gebied van productontwikkeling, 3D-technologiën, augmented reality en virtual reality.
Maintenance NEXT 2017 bouwt van 11 tot en met 13 april aan de onderhoudsindustrie van vandaag én morgen. Deze editie staat in het teken van Mastering Assets; Partnering for Performance. Dit thema sluit aan op de trend dat samenwerking en het delen van informatie van essentiële waarde is voor Asset Owners, fabrikanten (OEM), toeleverings- en servicebedrijven en vanzelfsprekend de professionals die op dagelijkse basis verantwoordelijk zijn voor optimale prestaties tegen reële kosten.
Save the date! 16 maart 2017 Rotterdam Ahoy www.imaintain.info/congres iMaintain 2017 Delen is het nieuwe hebben. In een tijd waar schaarste aan resources, kennis en materialen groeit, wordt de kracht van het collectieve steeds groter. In de industrie van morgen vertaalt zich dat bijvoorbeeld in een gedeelde verantwoordelijkheid voor opleiding, in open innovaties en in verrassende samenwerkingsverbanden. iMaintain 2017, het jaarcongres van de NVDO en het iMaintain platform, gaat op zoek naar inspirerende voorbeelden en deelt die kennis.
Mei 2-4 mei 2017 RAI, Amsterdam www.apexshow.com APEX 2017 Op APEX 2017 presenteren internationale fabrikanten van verreikers, werkliften, schaarliften, telescoophoogwerkers, verticale werkplatforms, mast hoogwerkers en hoogwaardig steigermateriaal hun producten. Naast bekende fabrikanten uit Europa en de VS geven ook acht fabrikanten uit China acte de presence.
01 17 iMaintain
IMA01 F Agenda.indd 50
25-01-17 12:35
941028_SmartQB_225x300_NL.indd 1
IMA01 B Inhoud.indd 4
22.09.2016 13:46:13
25-01-1713:23 13:28 25-01-17
iMaintain Nr. 01 - 2017
Na het wereldwijde succes van VDM:
Tijd voor vernieuwing Wat is de toekomst van onze verouderende industrie, die niet vervangen kan worden, maar wel moet concurreren met jonge fabrieken uit opkomende landen? Het antwoord is Value Driven Maintenance & Asset Management, kortweg VDM XL. Wilt u weten wat VDM XL voor u kan betekenen? Bestel het nieuwe boek van Mark Haarman en Guy Delahay.
www.mainnovation.com
IMA01 B Inhoud.indd 4 36 1 adv XL iMaintain A4.indd IMA01 A Omslag.indd
25-01-17 16-01-1713:29 15:20
TOP SELLER 2016/17 WSL-BAK GEREEDSCHAPWAGEN WORKSTER MET 147-DLG SORTIMENT + ACCUMACHINE BOSCH + 1990 M VERLENGSTUK
HIGHLIGHT
€969, 00
gedore.com/topseller
TOP SELLER 2016/17
GEDORE workster smartline: de wendbare werkplaatsassistent, veelzijdig uitrustbaar, gemakkelijk te sturen ››Solide constructie, extreem wendbaarheid en heel veel mogelijkheden, gereedschappen en kleine onderdelen zijn altijd onder handbereik op te bergen: deze kenmerken maken de nieuwe workster smartline tot een onmisbare assistent. ››Zeven brede, volledig uittrekbare laden en kleine opbergvakken bij het werkblad bieden meer dan genoeg ruimte. ››Daarnaast gooit de slimme workster hoge ogen met een robuuste, krasvast gecoate corpus en een rij-stuurhandgreep waarmee hij ook bij volle belasting gemakkelijk en flexibel kan worden gemanoeuvreerd.
WSL-BAK GEREEDSCHAPWAGEN WORKSTER MET 147-DLG SORTIMENT + ACCUMACHINE BOSCH + 1990 M VERLENGSTUK ›› 147-delig assortiment voor industrie ambacht en de automobielbranche ›› in gereedschapwagen WSL-L7 ›› GEDORE check-tool-systeem: controle op volledigheid via 2-kleurige kunststof-inzet ›› gereedschappen in metrische maten ›› PLUS verlengstuk met magneet nr. 1990 M ›› PLUS accu-machine BOSCH GSR 10,8-2-LI + toebehoren in tas
HIGHLIGHT
€969, 00
Inhoud TS CT2-D19-D20 + TS CT2-7 + TS CT2-2154SK-119 + TS CT2-142 + 1990 M + BOSCH GSR 10,8-2 LI + WSL-L7
0 90,9
Code 3014282
Nr. WSL-BAK
AFZONDERLIJKE COMPONENTEN IN EEN OOGOPSLAG
1045 mm
WSL-L7 GEREEDSCHAPWAGEN WORKSTER SMARTLINE MET 7 LADEN
510 mm
785 mm
002 003
TS CT2-D19-D20 b h 127 mm b 8 97 mm b 7 115 mm R 3 4 5 5,5 6 7 8 9 10 11 12 13 mm R i E4 E5 E6 E7 E8 E10 D l 4 5,5 6,5 8 mm D h 2,5 3 4 5 6 mm D . M5 M6 M8 D k PH1 PH2 PH3 D m PZ1 PZ2 PZ3
D j T6 T7 T8 T9 T10 T15 T20 T25 T27 T30 T40 bD Db Y DYI d h 270 mm d 8 63 mm d 8 125 + 250 mm T 3 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 21 22 24 27 30 32 mm T 5 5 6 7 8 9 10 12 14 mm
TS CT2-7
TS CT2-2154SK-119
TS CT2-142
ì 3 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 24 mm A 2 2,5 3 4 5 6 8 10 mm
l 3,5 5,5 6,5 8 mm k PH1 PH2 o 500 g á 120x12x5 mm
á 1,5 3 4 mm ç 250x24 mm ç 125x10x5 mm á 120x12x5 mm
1990 M VERLENGSTUK 1/2" MET MAGNEET
GSR 10,8-2-LI + ACCESSOIRESET IN TAS Gebruikers profiteren
››Met 169 mm enorm korte bouwvorm voor optimale bediening ››Professioneel vermogen: drijfwerk met 2 standen zorgt voor krachtige 15 N·m (zachte schroefverbinding) bij het boren en schroeven ››Meer looptijd met 2x 2,0 Ah batterij Technische gegevens
››Onbelast toerental 0-400 / 1300 min-1 ››Draaimoment, max. (hard/zacht): 30 / 15 N·m ››Draaimomentstanden 20+ 1 ››Boor-Ø staal/hout, max. 10/19 mm ››Schroef-Ø, max. 7 mm ››Netto- / brutogewicht 2,5 / 2,8 kg Leveringsomvang
››2x 2,0 Ah Li-Ion batterij ›› oplader AL 1115 CV ››tas ›› 39-delige accessoireset
Waterpomptang 15-voudig verstelbaar nr. 142 10 TL Combinatietang POWER nr. 8250-180 JC Telefoontang nr. 8133-200 JC Zijsnijtang POWER nr. 8316-180 JC l Ø 1 1,5 2 2,5 3 3,5 4 4,5 5 5,5 6 6,5 7 7,5 8 8,5 9 9,5 10 10,5 / Ø 3,3 4,2 6,8 10,2
TOP SELLER 2016/17
19 DMU-20 DOPSLEUTELSET 1/2" 15-delig ›› samengesteld op basis van de dagelijkse praktijk ›› met gesmede, geharde 6-kant UD-profiel dopsleutels, voor handgebruik ›› hulpstukken uit GEDORE-vanadium staal 31CrV3 ›› met robuuste omschakelbare ratel met pal, met drukknopontkoppeling ›› met cardan-verlengstuk, maakt draaien tot 15° mogelijk
PROMOTION
€89, 90
Ratel _ 1993 U-20
Dopsleutels 19 10 12 13 15 16 17 18 19 22 24 27 30 32
Hulpstukken ' 1990 KR-10
0 Code 4,2 3014347
Nr. 19 DMU-20
IN 19-009 DOPSLEUTELSCHROEVENDRAAIERSET 1/2" 9-delig ›› tbv binnenzeskantschroeven ›› met dopsleutel-schroevendraaiers uit GEDORE vanadium speciaalstaal ›› praktische samenstelling voor brede toepassing
PROMOTION
€49, 90 OT Dopsleutels 5 IN 19 4 5 IN 19 L 5-90 6-90 7-140 8-140 9-140 10-140 12-140 14-140
0 1,2
Code 3014444
Nr. IN 19-009
004 005
3550-UK-LS3 MOMENTSLEUTEL SET 1/2" TORCOFLEX UK 40-200 N·M 4-delig ›› praktische 1/2" momentsleutel-set bestaande uit een momentsleutel plus toebehoren (3 doplseutels lang met beschermhuls 17, 19, 21 mm)
›› ideaal voor de montage van aluminium velgen ›› verstelbare momentsleutel met geïntegreerde ratelfunctie voor gecontroleerd rechtsom aantrekken in het bereik van 40 tot 200 N·m
›› 1/2" vierkant met kogelborging DIN 3120 - A 12,5, ISO 1174 ›› schaal N·m onder een zichtvenster met loepeffect ›› nauwkeurigheid: +/- 3% tolerantie van de ingestelde schaalwaarde ›› levering met testcertificaat volgens DIN EN ISO 6789, herleidbaar op nationale normen
PROMOTION
€111, 00
a" 1/2
a 12,5
N·m 40-200
y 499
9 10
0 Code 1,990 3014398
Nr. 3550-UK-LS3
316 D PENDRIJVERSET 6-delig ›› vlgs. DIN 6450 ›› in metalen cassette ›› gloeiend gesmeed ›› gehard en zorgvuldig ontlaten ›› blauw gelakt
PROMOTION
€14, 90 Inhoud -3 -4 -5 -6 -8 -10
0 Code 0,850 3014320
Nr. 316 D
TOP SELLER 2016/17
S 7 R-04 RINGRATEL-STEEKSLEUTELSET 4-delig ›› courante samenstelling ›› platte uitvoering ›› UD-profiel ›› grote krachtoverbrenging ›› arbeidshoek 7° van 10 tot 13 mm, 6° van 17 tot 19 mm ›› voor losdraaien of snel vastdraaien met ratelfunctie ›› in tas
PROMOTION
€44, 44
Inhoud 3 7 R 10 13 17 19
0 0,680
Code 2303949
Nr. S 7 R-04
S 8393 TANGENSET 3-delig ›› courante samenstelling ›› bestaand uit: waterpomptang 142 10 TL, kracht-combinatietang 8250-200 JC en kracht-zijsnijtang 8314-180 JC, Zweeds model
›› Best cutting power (Bcp), toont het optimale snijpunt bij perfect krachtgebruik
PROMOTION
€34, 90 Krachttangen: Door het draaipunt dat naar voren is verplaatst, en de hefboom die daardoor verlengd is, wordt de krachtsinspanning met 35 % verminderd
Inhoud 142 10 TL + 8250-200 JC + 8314-180 JC
0 1,071
Code 3012859
Nr. S 8393
006 007
SK 2154 PH-06 3-C SCHROEVENDRAAIERSET MET SLAGKAP
2150-2160 PH-06 SCHROEVENDRAAIERSET
6-delig
›› tbv zaagsnede- en kruiskop-schroeven PH
›› voor vastzittende sleuf- en kruiskopschroeven PH ›› met aandrijfzeskant aan de kling
PROMOTION
6-delig
€13, 90
PROMOTION
€25, 90
met slagkap
winner
Inhoud ? 2154SK 4,5 5,5 6,5 8 ; 2160SK PH 1 2
0 Code 0,880 1878743
Nr. SK 2154 PH-06
Inhoud ? 2150 4 5,5 6,5 8 ; 2160 PH 1 2
0 Code 0,660 1482319
Nr. 2150-2160 PH-06
2150-2160 PZ-06 3C-SCHROEVENDRAAIERSET
VDE 2170-2160 PH-077 VDE-SCHROEVENDRAAIERSET
6-delig
7-delig
›› tbv zaagsnede- en kruiskop-schroeven PZ
›› tbv zaagsnede- en kruiskop-schroeven PH ›› VDE-isolatie tot 1000 V, conform EN 60900/IEC 60900, volledig geïsoleerde kling
PROMOTION
PROMOTION
€13,
90
€23, 90
iO ö 1000 V Inhoud ? 2150 4 5,5 6,5 8 < 2160 PZ 1 2
0 Code 0,670 1482300
Nr. 2150-2160 PZ-06
Inhoud ? VDE 2170 2,5 4 5,5 6,5 ; VDE 2160 PH 0 1 2
0 Code 0,575 1616048
Nr. VDE 2170-2160 PH-077
GEDORE Technag B.V. Flemingweg 7 2408 AV Alphen aan den Rijn · NETHERLANDS T +31 (0) 172 / 42 73 50 F +31 (0) 172 / 42 73 60 technag@gedore.com www.gedore.com Brands of the GEDORE Group gedore.com · carolus.de · ochsenkopf.com
GEDORE-KLANN France SARL Parc d'activités des Béthunes - La Mare II 10, avenue du Fief - Bât. 12 BP 79144 Saint-Ouen-l'Aumône 95074 Cergy Pontoise Cedex · FRANCE T +33 (0)1 34 40 16 60 F +33 (0)1 34 40 16 61 info-klann@gedore.fr www.gedore.fr www.klann.fr Brands of the GEDORE Group gedore.com · carolus.de · ochsenkopf.com
VERKRIJGBAAR BIJ
Alle prijzen zijn vrijblijvende adviesprijzen per stuk/set, excl. BTW. Technische wijzigingen en/of drukfouten voorbehouden. Levering geschiedt via de vakhandel.
Geldig van 01-09-2016 tot 31-03-2017. Leverbaar zolang de voorraad strekt!
3023931_pro_ged_gte_nl_herbst_16
29-30/03/2017 Antwerp Expo
UITNODIGING INVITATION
UITNODIGING INVITATION
29-30/03/2017 Antwerp Expo
maintenance-2017-exposantenkaart.indd 1
• 29/03/2017: 10.00 - 19.00 • 30/03/2017: 10.00 - 18.00 Antwerp Expo Jan Van Rijswijcklaan 191 2020 Antwerpen / Anvers
16/12/16 15:11
Main Media Partner:
Media Partners:
www.maintenance-expo.be Knowledge Partner:
Gelijktijdig met / en même temps que
“Let’s take maintenance to the Master level” Le salon indépendant et interactif dédié à la maintenance et orienté produit dans l’un des axes industriels prioritaires d’Europe : Anvers
• Verhoog de betrouwbaarheid, levensduur en rentabiliteit van uw machinepark dankzij de nieuwste onderhoudstechnologieën. • Wees voorbereid op storingen, verklein het risico op stilstanden en optimaliseer de productie. Kortom, spaar tijd en geld uit. • Neem deel aan conferenties rond Asset Management en Smart Maintenance en learnshops rond Condition Monitoring met hoge toegevoegde waarde. Wissel kennis en ideeën uit met de beste onderhoudsexperts in uw sector.
• Augmentez la fiabilité, la durée de vie et la rentabilité de votre parc de machines grâce aux nouvelles technologies d’entretien • Soyez préparés en cas de panne, réduisez le risque de temps mort et optimisez la production. En résumé, épargnez du temps et de l’argent. • Participez aux conférences sur l’Asset Management et la Smart Maintenance ainsi qu’aux learnshops sur le Condition Monitoring avec une haute plus-value. Échangez des connaissances et des idées avec les meilleurs experts en entretien de votre secteur.
WWW.MAINTENANCE�EXPO.BE Organised by EASYFAIRS
REGISTREER NU VOOR UW GRATIS TOEGANG Met uw persoonlijke registratiecode.
ENREGISTREZ�VOUS MAINTENANT POUR VOTRE ENTRÉE GRATUITE Avec votre code d’enregistrement personnel.
3002 VIA / SUR WWW.MAINTENANCE�EXPO.BE Deze uitnodiging wordt u aangeboden door: Cette invitation est offerte par :
iMaintain
Organised by EASYFAIRS
Dé onafhankelijke en interactieve beurs rond productiegericht onderhoud, in een van Europa’s industriële zwaartepunten: Antwerpen