IMA02-2018

www.imaintain.info

02 18 VIJFTIENDE JAARGANG – LOSSE VERKOOPPRIJS € 18,50

iMaintain Nr. 02 - 2018

SMART INDUSTRY: MENS ONMISBAAR IN FABRIEK VAN DE TOEKOMST

IMA02 omslag los.indd 1

16:51 20-02-18 15:09

201303adv 18-03-13 08:39 Pagina 201303adv A4 A4 18-03-13 08:39 Pagina 1 1

VANDER DERLINDEN LINDEN&&VELDHUIS VELDHUIS VAN

INDUSTRIËLEISOLATIE ISOLATIE ●●INDUSTRIËLE BRANDBESCHERMING ●●BRANDBESCHERMING STEIGERBOUW ●●STEIGERBOUW ASBESTVERWIJDERING ●●ASBESTVERWIJDERING

de na nat tuuuur r IsIsool al at tieie aal sl s t twweeeede Van der Linden & Veldhuis Isolatie B.V., Edisonstraat 3133 Vlaardingen Van der Linden & Veldhuis Isolatie B.V., Edisonstraat 5, 5,3133 KGKGVlaardingen Postbus 232 - 3130 Vlaardingen,Telefoon Telefoon 010 - 445 Telefax 010 - 435 Postbus 232 - 3130 AEAEVlaardingen, 010 - 445 6666 00,00,Telefax 010 - 435 6464 8080 Vestigingen: Sas van Gentenen Wormerveer www.lindveld.nl Vestigingen: Sas van Gent Wormerveer www.lindveld.nl A Omslag.indd 2 A Omslag.indd 2 los.indd IMA02 omslag 2

20-02-18 16:51

INHOUD 3

10 Oude assets beheren met nieuwe technieken Bruggen en viaducten zijn een belangrijk onderdeel van ons hoofdwegennet.

Onderhoud, reparatie of vervanging zijn kostbare en ingrijpende aangelegenheden.

TNO onderzoekt hoe we met moderne technieken meer te weten kunnen komen over de staat en dus de onderhoudsbehoefte van deze verouderde assets.

14 Mens onmisbaar in fabriek van toekomst Steeds meer schakels in het productieproces van de plaatstaalbewerkende industrie worden gedigitaliseerd. 247TailorSteel richt zich als toeleverancier op de laatste trends als het gaat om digitalisering, maar weet als geen ander hoe belangrijk het is om klant én medewerker bij dit proces te betrekken.

18 Renovatie Nijkerkerbrug in teken van samenwerking Hoe mooi zou het zijn als in projecten de samenwerking tussen opdrachtgevers en -nemers zo goed is, dat de klant altijd blij is met het resultaat? Met die vraag begon Rijkswaterstaat de aanbesteding van de renovatie van de Nijkerkerbrug, die inmiddels in volle gang is. Aannemerscombinatie NU en Rijkswaterstaat werken als één team.

En verder 5 COMMENTAAR

27 PRODUCTEN

7 ACTUEEL

28 INNOVATIE MOET KADEMUREN AMSTERDAM REDDEN

16 BIJZONDERE BEROEPEN

32 ONTWIKKELING

23 BINNE VISSER, MAINTENANCE MANAGER OF THE YEAR 2017:

34 VOORSPELLEND ONDERHOUD BIJ GERENOVEERDE PYTHON

‘ZORG DAT JE DEZE GOLF PAKT’

38 AGENDA

2

iMaintain 18

B Inhoud.indd 3

20-02-18 15:35

ADVERTENTIE-INDEX

iMaintain

geeft nog meer waarde voor uw geld

Abonnees .............................................................................................. 4 Deltavisie 2018: 07-06-2018 ............................................................. 22

Meer nieuws dan ooit • • • • • • •

Actuele berichtgeving over de gehele onderhoudssector Alle productinnovaties overzichtelijk bij elkaar Volledig evenementenoverzicht Online catalogi met producten Multimediale bedrijfspresentaties Tweewekelijkse nieuwsbrief Volg de status van nieuwe projecten en uitbreidingen in de projectendatabase

iMaintain-abonnees krijgen meer • De nieuwste iMaintain staat een week voor verschijnen online • Abonnees krijgen toegang tot alle eerder verschenen artikelen • U kunt naar aanleiding van uw abonnement ook besluiten om bedrijfslid van het iMaintain platform te worden. Hierbij krijgt u onder andere voor twee personen toegang tot het jaarcongres iMaintain. Meer weten?

Kijk op www.imaintain.info/bedrijfslidmaatschap

Ga direct naar imaintain.info/abonneren en blijf iedereen voor

IMA_kwart_staand.indd 1

EasyFairs ....................................................................... 4, digitale bijlage Eco Ketelservice Verhuur ...................................................................... 22 Het Nieuwe Produceren 2018: 19-04-2018 ........................................ 30 Hogeschool Utrecht Centrum voor Natuur & Techniek ............................. 8 iMaintain 2018: 15-03-2018 ................................................................ 6 iMaintain platform ..........................................................................24-26 Mainnovation ....................................................................................... 40 Octopi Nederland................................................................................. 39 Rotterdam Ahoy ................................................................................... 36 Van der Linden & Veldhuis Isolatie ......................................................... 2 Veiligheidscoalitie van het Jaar: 11-04-2018 ....................................... 20

13-12-17 12:44

Gelijktijdig met

21-22/03/2018 Antwerp Expo

Register for your free visit Main Media Partners:

Media Partners:

Knowledge Partners:

using your personal code: 2008

on www.maintenance-expo.be Organised by EASYFAIRS

MAI-advertenties.indd 2

IM02 Advertenties.indd 4

8/01/18 15:37

20-02-18 15:16

COMMENTAAR 5

Over bruggen Door het interview met Arie Bleijenberg van TNO ben ik mij gaan verdiepen in bruggen.

Zo weet ik nu dat de langste brug ter wereld de Danyang-Kunshan-brug in China is. Dit spoorwegviaduct is maar liefst 164,8 kilometer lang. De langste brug in Nederland is de in 1965 gebouwde Zeelandbrug die met 5022 meter Noord-Beveland met Schouwen-Duiveland verbindt. Ik moest ook even denken aan de renovatie van de Oude IJsselbrug in Zutphen. De gemeente had een deel van de brug niet geschilderd om kosten te besparen. Dit zorgde voor beroering. Via Facebook riep een bewoner op om samen de brug af te maken, waarop de gemeente alsnog budget heeft vrijgemaakt om het laatste deel toch ook te laten schilderen. Honderd bewoners schilderden mee.

Als je je erin verdiept, merk je pas hoe fascinerend bruggen zijn. Bijvoorbeeld de brug in Parijs met eindeloos veel slotjes van verliefde stelletjes, die op enig moment het gewicht van al die slotjes niet langer kon dragen. En de prachtige Tower Bridge in Londen die ongeveer duizend keer per jaar opengaat voor een groot schip, mits dit 24 uur van tevoren wordt aangevraagd. Google eens op ‘de mooiste bruggen’ en je ziet imposante exemplaren qua hoogte, qua verlichting, qua bouwstijl. En dan heb ik het nog niet eens over de functionaliteit. Dankzij de nieuwe fietsbrug vlak bij mijn huis ben ik nu tien minuten eerder in hartje Harderwijk. Heel fijn.

Over Harderwijk gesproken (inderdaad, dit was een mooi ‘bruggetje’), in deze fijne stad wordt op 15 maart het iMaintain jaarcongres gehouden. Het thema is ‘Unlock the next level’ en dat betekent dat we naar de toekomst gaan kijken. Nieuwe technieken die helpen om onderhoud voorspelbaar te maken, om de productie te versnellen en te verbeteren, om de kwaliteit van het product te kunnen monitoren. Maar het gaat ook over de mens. Welke kwaliteiten hebben medewerkers nodig zodat het bedrijf ‘the next level’ kan bereiken. De toekomst ligt aan de overkant van een ravijn met allerlei beren op de weg en de vraag is dus: Wat doet u om die afstand te overbruggen? Laat u inspireren tijdens iMaintain 2018, het jaarcongres van het iMaintain platform en de NVDO.

Laura van der Linde Reageren? laura@industrielinqs.nl

TRAFFIC

Breg Schoen 020 3122 088 NUMMER 2 - 2018

UITGAVE VAN

Industrielinqs pers en platform Gedempt Hamerkanaal 155 1021 KP Amsterdam

COMMERCIEEL MANAGER

Janet Robben 020 3122 085 janet@industrielinqs.nl

MEDEWERKERS

Monique Harmsen, David van Baarle, Evi Husson, Inge Janse

LAY-OUT

BureauOMA BV, Wehl

COVER

Laura van der Linde

UITGEVER EN HOOFDREDACTIE Wim Raaijen 020 3122 081 wim.raaijen@industrielinqs.nl

Laura van der Linde 020 31 22 083 laura@industrielinqs.nl

EINDREDACTIE

Miriam Rook 020 3122 086 Liesbeth Schipper 020 3122 083 redactie@industrielinqs.nl

REDACTIE

Dagmar Aarts 020 3122 084 Lotte Burger 020 3122 084 redactie@industrielinqs.nl

ADVERTENTIEVERKOOP

Jetvertising Arthur Middendorp 070 3990 000 arthur@jetvertising.nl www.jetvertising.nl

DRUKWERK

PreVision Graphic Solutions

ABONNEMENTEN (EXCL. BTW) Nederland/België € 103,Introductie NL/B 25% € 77,Overig buitenland € 128,50 Losse verkoopprijs € 18,50 Studenten € 42,Proefabonnement 3 mnd € 30,-

OPZEGGEN

Dit magazine hanteert de opzegregels uit het verbintenissenrecht. Wij gaan er van uit dat u het blad ontvangt uit hoofde van uw beroep. Hierdoor wordt uw abonnement steeds stilzwijgend met een jaar verlengd. Proef- en kennismakingsabonnementen worden niet automatisch verlengd en stoppen na het aantal aangegeven nummers.

Opzeggen kan via www.aboland.nl, per post of per telefoon. De opzegtermijn is acht weken voor het einde van uw abonnementsperiode. Als opzegdatum geldt de datum waarop uw opzegging door Abonnementenland is ontvangen. Indien u hierom verzoekt, ontvangt u een bevestiging van uw opzegging met daarin de definitieve einddatum van uw abonnement.

Adreswijzigingen kunt u doorgeven via www.aboland.nl, per post of per telefoon. Overige vragen kunt u stellen op www.aboland.nl of neem telefonisch contact met Abonnementenland op.

Site: www.bladenbox.nl voor abonneren of www.aboland.nl voor adreswijzigingen en opzeggingen.

Prijswijzigingen voorbehouden.

ISSN: 2211-6826

© Industrielinqs pers en platform BV Niets uit deze uitgave mag worden gereproduceerd zonder toestemming van de uitgever.

Papier binnenwerk: PAPER & BOARD MADE OF

AGRI-WASTE WWW.PAPERWISE.EU

Papier omslag:

ABONNEMENTENLAND Postbus 20 1910 AA Uitgeest +31(0)251 25 79 24

2

iMaintain 18

C Commentaar.indd 5

20-02-18 15:38

BOUW & INFRA PARK | HARDERWIJK | 15 MAART

Met de opkomst van sensortechnologie en enorme rekencapaciteit lijkt de digitalisering van assets en zelfs hele fabrieken een ware gamechanger te worden.

We staan aan het begin van de vierde Industriële Revolutie (Industrie 4.0). Vooral op het gebied van asset management lijken de veranderingen veelbelovend.

Niet alleen is het nodige onderhoud beter te voorspellen, ook lijken zelfsturende systemen de rol van operators in te perken. Nu al zijn naast operators en traditionele technici ook andere mensen en kwaliteiten nodig.

De vraag naar data-analisten, robotprogrammeurs en regisseurs die proactief verantwoordelijk zijn voor het verhogen van de uptime en verlaging van de kosten groeit.

Wat zijn de kansen en uitdagingen van digitalisering?

Unlock the next level bij iMaintain 2018, het jaarcongres van het iMaintain platform en de NVDO.

[Sch

rijf

nu i

n]

Programma 09.00 uur Business cases van onder andere: • Endress+Hauser: digitalisering in onderhoud • Mainnovation: de interactieve benchmarking case 10.15 uur Ontvangst voor dagprogramma congres 11.00 uur Aanvang congres • Opening door dagvoorzitters Laura van der Linde (iMaintain) en Binne Visser (Philips, Maintenance Manager of the Year 2017) • Openingslezing: Jef Staes (auteur, oprichter van ‘The Red Monkey Company’ en innovation speaker) 12.00 uur Netwerklunch 13.15 uur Aanvang middagprogramma • Lezing Ivo Wenzler (Accenture) over simulaties en serious games • Jouw onderhoud, mijn onderhoud • Lezing van Maarten Essers (Innovation Officer ENGIE) over de ontwikkelingen op het gebied van robotica 14.45 uur Korte break 15.15 uur Vervolg middagprogramma • Lezing van Erik Bijlsma (Gemeente Amsterdam), gevolgd door een lezing van Lukas Brandts (opleidingsadviseur, HU) over de aansluiting van het technisch onderwijs op de praktijk • Interactief debat: zijn we klaar voor ‘de controlekamer van de toekomst’?

Initiatiefnemers:

17.00 uur 18.30 uur

Afsluiting en netwerkborrel Avondprogramma: Diner met bekendmaking van de Maintenance Manager of the Year 2018

www.imaintain.info/congres Hele pagina advertentie iMaintain 2018.indd 1 IM02 Advertenties.indd 6

19-02-18 15:16 16:00 20-02-18

ACTUEEL 7

Onderzoek naar staat assets industrie

BEDRIJVENNIEUWS

In februari is een onderzoek gestart naar de staat van de assets in de Nederlandse petrochemische industrie. Assets zijn onder meer leidingen, reactievaten, tanks en andere procesinstallaties die in de (petro)chemische industrie worden gebruikt. Eind mei zijn de resultaten naar verwachting bekend.

De petrochemische industrie, wetenschap en overheid startten in 2016 met het programma Duurzame Veiligheid 2030. Doel is om de veiligheid in de petrochemische industrie verder te versterken. Een belangrijk onderdeel van het programma is duurzaam asset management: het continu borgen van de integriteit en het optimaliseren van de beschikbaarheid van bestaande industriële installaties in Nederland. Om dit goed te doen, is het essentieel om eerst de huidige staat van de assets in de Nederlandse (petro)chemische industrie in kaart te brengen. Daarom start adviesbureau Mainnovation het onderzoek in opdracht van het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat, in samenwerking met de trekkers van de roadmap duurzaam asset management (programma Duurzame Veiligheid 2030), de VNCI en de VNPI. Het onderzoek moet onder meer achterhalen wat de resterende levensduur is van de assets. Ook brengen de onderzoekers in kaart hoeveel er de afgelopen jaren is geïnvesteerd in de modernisering van de bestaande procesinstallaties. Daarnaast kijkt het adviesbureau hoe de petrochemische industrie omgaat met ageing. 216 BRZO-bedrijven uit de Nederlandse (petro)chemische procesindustrie ontvangen een online-enquête. Ook interviewen de onderzoekers twintig bedrijven om de onderzoeksresultaten te valideren.

Onderwaterinspecties kades Groningen Seaports Groningen Seaports gaat in samenwerking met het Finse hightech bedrijf VRT Finland haar havenkades inspecteren, zowel boven als onder water met behulp van multibeam-technologie. Het havenbedrijf streeft hiermee naar een langere levenscyclus van haar havens, offshore-windparken, terminals en overige industrieterreinen. In 2017 is al zo’n vijf kilometer geïnspecteerd en vanaf eind januari starten de inspecties van de resterende ruim twintig kilometer.

Met de inspecties van VRT worden met behulp van een multibeam-sonar en een onbemand schip gelijktijdig gegevens boven en onder water verzameld. Hierdoor krijgt Groningen Seaports ondubbelzinnige en gedetailleerde onderzoeksgegevens terwijl er geen sprake is van downtime voor de normale dagelijkse activiteiten. Op basis van de resultaten kan eventueel worden besloten tot nadere doelgerichte inspecties door duikers om zo een volledig beeld van de bestaande situatie te krijgen.

Royal HaskoningDHV en Sitech Services hebben een nieuwe samenwerkingsvorm afgesproken voor het asset management van Chemelot in Limburg. De samenwerking is gericht op meer innovatie en intensievere samenwerking om Chemelot als chemiesite optimaal te laten functioneren. Het gaat om een miljoenencontract.

In opdracht van Sitech Services is Royal HaskoningDHV sinds 2006 verantwoordelijk voor het beheer en onderhoud van infrastructuur en faciliteiten op Chemelot, dat maar liefst 80 kilometer aan wegen, 50 kilometer spoor, 16 bruggen en viaducten, één binnenhaven en 195 kilometer rioolleidingen kent.

Binnen het contract is innovatie een speerpunt. Zo wordt het bestaande IT-landschap verrijkt ten behoeve van predictief onderhoud en gaat het team aan de slag met het verzamelen van data om met behulp van sensors noodzakelijke inspecties van specifieke infrastructuur te kunnen voorspellen en verbeteren.

Anders dan bij voorgaande contracten, werken beide partijen samen in één team.

Hierin maken site-eigenaar Sitech Services en sitebeheerder Royal HaskoningDHV gebruik van elkaars expertise, zodat de beschikbare capaciteit efficiënt wordt ingezet. De prioriteiten van het team zijn: veiligheid, voldoen aan wet- en regelgeving, bijdragen aan de duurzaamheidsambitie van Chemelot en het optimaliseren van Total Cost of Ownership.

CMS wint aanbesteding Delfland voor implementatie asset management CMS Asset Management, gaat het Hoogheemraadschap van Delfland ondersteunen bij de implementatie van asset management. Hiermee ondersteunt CMS het waterschap bij goed beheer van de assets, zoals stuwen, waterkeringen en zuiveringsinstallaties.

Hoogheemraadschap van Delfland koos CMS Asset Management uit twaalf partijen bij een Europese aanbesteding. Pieter Janssen, secretaris-directeur Hoogheemraadschap van Delfland: ‘Het zou mooi zijn als we over een jaar zien dat asset management niet meer een vaag woord is, maar dat het een manier van werken is die heel normaal wordt. Het moet in de genen gaan zitten van onze mensen.’

De consultants van CMS Asset Management gaan, samen met de medewerkers van Delfland, asset management binnen Delfland zodanig implementeren, dat deze zelfstandig de methoden van asset management kunnen toepassen, evalueren en verbeteren.

FOTO: JEAN JACQUES SPUISERS

Nieuwe samenwerking voor asset management Chemelot

Robot maakt tank schoon op Shell Pernis Op Shell Pernis is een tank gereinigd met behulp van een nieuwe robot.

Hiermee kan een tank veiliger en efficiënter worden schoongemaakt.

Normaal gesproken zijn vier mensen nodig voor deze klus. Om de tank schoon te maken, werken zij urenlang onder zware omstandigheden. De robot op rupsbanden gaat de tank in, zuigt product af, kan het product vermalen als het te groot is of met heet water dunner maken. Vervolgens wordt het product via een slang afgevoerd naar de vacuümwagen.

Er zitten diverse camera’s op de robot en ook in de tank, zodat vanuit de controle-unit alles te zien is. Met joysticks bedient één medewerker de robot.

2

iMaintain 18

D Actueel.indd 7

20-02-18 15:39

KENNIS MOET JE OOK ONDERHOUDEN. • Hoeveel onderhoud is juist genoeg?

• Kunnen we met de onderhoudsfunctie geld verdienen?

• Hoeveel kan onderhoud bijdragen aan het bedrijfsresultaat?

• Wat is Excellent Onderhoud en hoe geef ik dit vorm?

DEZE OPLEIDIN ZIJN IN TE BRE GEN NG IN DE BACHEL EN WERKTUIGBOU OR WKUNDE DEELTIJD.

INFORMEER!

EXTRA START 18 BEGIN MEI 20 LOGIE N H EC O ONDERHOUDST EEN. IN HOOGEV

INFORMEER!

WAARDECREATIE DOOR GOED ONDERHOUD Een onderhoudsopleiding bij Hogeschool Utrecht helpt u in uw eigen bedrijf de antwoorden te vinden op deze vragen. In de afgelopen jaren zijn vele mooie resultaten en forse besparingen bereikt bij de deelnemende bedrijven. Door de brede scope op zowel Materiaalkunde, Engineering, Inspectie als Onderhoud bieden onze opleidingen op het gebied van Onderhoud precies die (integrale) kennis die nodig is om verder te kunnen kijken dan het eigen vakgebied, en daardoor aantoonbaar betere resultaten te boeken.

• Post-MBO Onderhoudstechniek (OTK) • Post-HBO Onderhoudstechnologie (OT) • Post-HBO Onderhoud en Management (OM) • Master of Engineering in Maintenance & Asset Management

Start 3 oktober 2018 Start 4 oktober 2018 Start 4 oktober 2018 Start februari/september

Alle genoemde opleidingen kunnen naar wens in-company (op maat) verzorgd worden.

Informeer naar de mogelijkheden.

Meer weten? Bel 088 481 88 88, mail naar info@cvnt.nl of kijk op www.cvnt.nl.

ER VALT NOG GENOEG TE LEREN

IM02 Advertenties.indd 8

20-02-18 15:17

ACTUEEL 9

Technologische industrie juicht robotisering toe

BEDRIJVENNIEUWS

Medewerkers uit de industrie zijn positief over technologische ontwikkelingen als digitalisering en robotisering. Maar liefst 83 procent van de ondervraagden ziet de nieuwe ontwikkelingen als een kans en juicht deze toe. Dit blijkt uit onderzoek van Berenschot en Tias, in opdracht van ondernemersorganisatie voor de industrie FME. De ruim 6900 ondervraagden zien dat er op de werkvloer wordt ingezet op nieuwe technologie. Lange tijd werd gevreesd dat dit zou leiden tot banenverlies, maar uit het onderzoek van FME blijkt dit niet zo te zijn. Technologische ontwikkelingen zorgen juist voor nieuwe taken en functies, iets dat vraagt om andere kennis en vaardigheden.

Daarbij laat het onderzoek zien dat medewerkers graag willen meebewegen en zich verantwoordelijk voelen om bij te blijven. De veranderingen in het werkproces zorgen er juist voor dat het werk leuker en uitdagender wordt.

De steeds verdergaande digitalisering kan het concurrentievermogen vergroten, waardoor nieuwe en andere werkgelegenheid ontstaat. Hans van der Molen, directievoorzitter Berenschot: ‘De bedrijven en overheid moeten samen zorgen voor de noodzakelijke scholing om medewerkers te laten werken met nieuwe technologie. Uit dit onderzoek blijkt dat 99 procent van de medewerkers graag wil ontwikkelen.’

Havengebied Rotterdam aantrekkelijk voor transshipment Het doorvoeren van geloste containers naar andere zeehavens buiten Nederland is in de eerste drie kwartalen van 2017 met bijna dertig procent toegenomen ten opzichte van dezelfde periode vorig jaar, zo meldt het CBS. Het transshipmentvervoer vindt in Nederland voor meer dan 99 procent plaats in het havengebied van Rotterdam.

In de eerste drie kwartalen van 2017 werd in totaal ruim 46 miljoen ton aan goederen in containers aangevoerd in de Nederlandse zeehavens.

Dit is 5,4 miljoen ton meer dan in dezelfde periode van 2016.

Rijkswaterstaat richt zich op asfalt van de toekomst

Cybersecuritywet naar Tweede Kamer Aanbieders van essentiële diensten, zoals drinkwaterbedrijven, banken en beheerders van gas- en elektriciteitsleidingen worden in de loop van 2018 verplicht te voldoen aan beveiligingseisen. Zij moeten adequate maatregelen nemen tegen inbreuken van buitenaf op hun netwerk- en informatiebeveiliging. Als zich toch een cyberincident voordoet, moeten zij hun techniek en organisatie op orde hebben om de digitale ‘brand’ snel te kunnen blussen en de schade zoveel mogelijk te beperken. Dit blijkt uit het voorstel voor de Cybersecuritywet (Csw) van minister Grapperhaus (Justitie en Veiligheid), dat bij de Tweede Kamer is ingediend. De Csw vloeit voort uit de Netwerk- en Informatiebeveiligingsrichtlijn (NIB-richtlijn) van de Europese Unie. Deze spoort de lidstaten aan hun digitale weerbaarheid te vergroten en beter met elkaar samen te werken.

Ernstige cyberincidenten moeten voortaan ook worden gemeld bij de toezichthouder.

Volgens de huidige Wet gegevensverwerking en meldplicht cybersecurity (Wgmc) zijn aanbieders van bepaalde diensten enkel verplicht dit soort incidenten te melden bij het Nationaal Cyber Security Centrum (NCSC) - dat voor Nederland fungeert als een Cyber Security Incident Response Team (CSIRT). Een CSIRT waarschuwt voor risico’s en biedt hulp en bijstand bij cyberincidenten. De bepalingen in de huidige Wgmc worden opgenomen in de nieuwe cybersecuritywet. De Wgmc wordt ingetrokken.

Verscherpt toezicht risicobedrijven Zuid-Holland

FOTO: PIXABAY

Verlenging van de levensduur, vermindering van materiaalgebruik en verlaging van CO2uitstoot. En dat zonder de kosten uit het oog te verliezen. Rijkswaterstaat presenteerde samen met andere partijen in februari het Plan van Aanpak ‘Asfalt-Impuls. Voorbereid de toekomst in!’. Hierin staan 29 projectvoorstellen die het asfalt in Nederland moeten voorbereiden op een duurzame toekomst.

De voorstellen zijn verdeeld over zes verschillende thema’s: levensduurvoorspelling, kwaliteitsverbetering, kwaliteitsborging, kosteneffectiviteit, circulariteit en asfalt in contracten.

‘De Asfalt-Impuls moet in 2023 leiden tot een brede toepassing van technologie, kennis, tools en contracten waarmee de gemiddelde levensduur van onze asfaltwegen wordt verdubbeld en de standaardafwijking in de levensduur wordt gehalveerd’, aldus Mathijs van Stralen, hoofd van de afdeling wegen en geotechniek.

Volgens hem is het van groot belang dat alle materialen uiteindelijk in een gesloten systeem kunnen worden hergebruikt, waarbij ook de CO2-uitstoot wordt verlaagd. Tegelijkertijd zal de kwaliteit van het asfalt hetzelfde niveau houden, en waar mogelijk worden verhoogd. Door de levensduur te verlengen, hoeven er minder asfaltcentrales te draaien, zijn minder transportbewegingen nodig en minder nieuwe aardolieproducten om nieuw asfalt te produceren.

De provincie Zuid-Holland heeft maatregelen genomen om vergunningverlening, toezicht en handhaving (VTH) bij risicovolle bedrijven te versterken. Het toezicht wordt met name verscherpt bij de chemie, raffinaderijen en de tank op- en overslag.

In de zomer van 2017 heeft zich bij de raffinaderijen van Shell Pernis en ExxonMobil een aantal incidenten voorgedaan. Uit onderzoek is gebleken dat beide incidenten het gevolg waren van menselijke fouten. Voor de provincie reden om de inzet van VTH te versterken, met als voornaamste reden het leefmilieu voor de inwoners van Zuid-Holland te kunnen waarborgen.

Zowel Shell als ExxonMobil zijn na de incidenten onder verscherpt toezicht geplaatst. Zodoende moeten beide bedrijven maatregelen nemen om herhaling te voorkomen.

uw mailbox?

Al het nineuvoworsoninze nieuwsbrief op

iMaintain.info!

Meld u aa

2

iMaintain 18

D Actueel.indd 9

20-02-18 15:40

10 INTERVIEW

Oude assets beheren met nieuwe technieken

Arie Bleijenberg, TNO, verbaast zich over hoe we omgaan met de civiele infrastructuur die we in Nederland hebben. ‘Het is ons grootste publieke vermogen.’

2 18 iMaintain

H Hoofdinterview.indd 10

Abonnees lezen meer op www.imaintain.info

20-02-18 15:44

INTERVIEW 11

Bruggen en viaducten zijn een belangrijk onderdeel van ons hoofdwegennet. Onderhoud, reparatie of vervanging zijn kostbare en ingrijpende aangelegenheden. Maar overvallen worden door mogelijke haarscheurtjes in een constructieonderdeel – zoals in 2016 gebeurde met de Merwedebrug bij Gorinchem – willen we ook niet. TNO onderzoekt hoe we met moderne technieken meer te weten kunnen komen over de staat en dus de onderhoudsbehoefte van deze oude assets.

Laura van der Linde

Nederland is een waterland. Snelstromende rivieren, grote meren met uitlopers, kabbelende beekjes en de prachtige grachten die door onze oude steden slingeren. Daarnaast is Nederland een land van forenzen. Volgens het CBS werkt zes van de tien werknemers buiten de eigen woonplaats. Oorzaak en gevolg: we hebben bruggen en viaducten nodig om met droge voeten op de plek van bestemming te kunnen komen.

De meeste bruggen in ons land zijn in de jaren zestig en zeventig van de vorige eeuw gebouwd. Maar constructietekeningen en informatie over gebruikte materialen zijn soms in de loop der jaren zoek geraakt. Ook is er veel onbekend over oude assets: Hoe is de verkeersbelasting geweest, is er schade geweest, is er sprake van degradatie, wat is de onderhoudshistorie? Dat maakt het moeilijk om een waarde te verbinden aan de staat van deze assets. Dan maken we berekeningen op basis van conservatieve aannames en dan krijg je dus ook conservatieve uitkomsten. Dat moet beter kunnen.

FOTO’S: LAURA VAN DER LINDE

Toepasbaar Er zijn in Nederland ongeveer 40.000 bruggen en viaducten. Een deel wordt

“

H Hoofdinterview.indd 11

beheerd door Rijkswaterstaat. Gemeenten, provincies en waterschappen beheren de overige bruggen. De waarde van deze civiele infrastructuur is ongeveer 375 miljard. Nederland besteedt jaarlijks ongeveer zes tot negen miljard euro aan onderhoud, renovatie en vervanging van de totale infrastructuur. ‘Waar het geld aan wordt uitgegeven, wordt over het algemeen besloten op basis van visuele inspecties en van op ervaring gebaseerde vuistregels. We hebben tegenwoordig de beschikking over geavanceerde technieken die veel meer informatie geven over de staat van de afzonderlijke onderdelen van onze assets’, legt ingenieur Arie Bleijenberg uit. Hij is manager infrastructuur bij TNO. ‘De T van TNO staat voor ‘toegepast’ en dat mag je heel letterlijk nemen. In opdracht van overheden en andere marktpartijen richten wij ons op het toepassen van wetenschappelijke kennis in de praktijk. Vertaald naar bruggen en viaducten betekent dit dus dat we betere monitoringtechnieken ontwikkelen die in praktijk toepasbaar zijn.’

In het algemeen kan over de toestand van onze bruggen en viaducten worden gezegd dat ze verouderen en dat veel ervan het einde van de ontwerplevensduur

Bleijenberg: ‘We willen in de toekomst kunnen kijken en toekomstig verval voorzien.’

2

iMaintain 18

20-02-18 15:44

12 INTERVIEW

TNO ontwikkelde vervolgens een extrapolatiemodel zodat een vertaalslag kon worden gemaakt naar het totale rijdek.

Hierna is de techniek bij de brug bij Ewijk gevalideerd. ‘En ja, we konden concluderen dat dit een beproefde en behoorlijk betrouwbare methode was. Het geeft inzicht in waar zich haarscheurtjes bevinden en hoe snel deze groeien.’

Betonsterkte

naderen. Een tweede punt om rekening mee te houden is dat de verkeersbelasting, onder andere in aantal en gewicht van vrachtwagens, de afgelopen decennia is toegenomen en nu groter is dan waarop bij het ontwerp destijds was gerekend.

beoordelen. Wij doen dus onderzoek naar inspectietechnieken voor materialen als metaal, staal, hout en beton. Het feitelijke beoordelen, gebeurt vervolgens door ingenieursbureaus.’

Luisteren Inspectietechnieken De afsluiting van de Merwedebrug voor bijna alle vrachtverkeer zorgde voor behoorlijk wat onrust in het land. Toen met metingen werd vastgesteld dat er haarscheurtjes in de draagbalken zaten, heeft Rijkswaterstaat (RWS) al het verkeer zwaarder dan 3,5 ton verboden nog langer over de brug te rijden. Dit vrachtverkeer moest omrijden via de A2 en A16.

Dit betekende minimaal twintig minuten extra reistijd. Experts van RWS en TNO onderzochten of dit echt nodig was.

TNO was voor de Merwedebrug, maar ook voor vele andere bruggen en viaducten in Nederland, al bezig om de conditie van verouderende infrastructuur beter in beeld te brengen. ‘Met onze kennis en deskundigheid ontwikkelen we nieuwe gereedschappen om de staat en de veiligheid van constructies grondig te onderzoeken. We zijn gaan kijken hoe we de materialen waaruit bruggen en viaducten zijn opgebouwd beter kunnen

Een effectieve methode om erachter te komen wat de staat is van een stuk staal, is door ernaar te luisteren. Bleijenberg: ‘We kunnen met akoestische emissiesensoren – dit zijn nauwkeurige microfoontjes – het geluid van vermoeiingsscheurtjes oppikken. Deze techniek hebben we in ons lab in Delft getest op een gedeelte van een stalen rijdek. De geluidsgolven zijn ontdaan van bijgeluiden en met behulp van algoritmes zichtbaar gemaakt. Toen konden we constateren dat de scheurtjes inderdaad hoorbaar waren.’

Maar wat werkt in een lab, hoeft niet per se te werken in de praktijk. De techniek werd getest op de Van Brienenoordbrug in Rotterdam. De sensoren werden geplaatst onder het rijdek en verbonden met een op afstand uitleesbaar datasysteem. ‘We kozen voor een plek die flink wordt belast: het deel direct na een voegovergang.

Er waren hier natuurlijk meer en andere geluiden dan in het lab, maar ook deze konden we eruit filteren.’

Voor beton geldt dat de sterkteklassen zijn beschreven in de betonvoorschriften NENEN 206-1 en NEN 8005. Deze betonsterkte is gebaseerd op de 28-daagse druksterkte en wordt uitgedrukt in N/mm².

Bleijenberg: ‘We weten dat beton dat er dertig jaar ligt nóg sterker is dan beton dat er 28 dagen ligt. Een andere factor is de belasting. Dit proberen we zo goed mogelijk in beeld te brengen door meer te weten te komen over het aantal en het gewicht van de vrachtwagens die er overheen rijden. De sterkte en de belasting samen leiden tot een beoordeling van de veiligheid.’

Hier is gekozen voor een Monte-Carlosimulatie. Wikipedia geeft een heldere uitleg: ‘Een simulatietechniek waarbij een fysiek proces niet één keer, maar vele malen wordt gesimuleerd, elke keer met andere startcondities. Het resultaat van deze verzameling simulaties is een verdelingsfunctie die het hele gebied van mogelijke uitkomsten weergeeft.’ Deze techniek brengt de onzekerheden in beeld. Door vervolgens te meten of monitoren kan de onzekerheid worden verminderd.

‘Just in time’ Het uiteindelijke doel van deze onderzoeken is niet alleen om meer te weten te komen over de staat van brug- en viaductdelen. Bleijenberg: ‘We willen eigenlijk in de toekomst kunnen kijken en toekomstig verval voorzien.’ Door de data die op basis van genoemde en overige moderne technieken wordt verkregen te koppelen aan andere gegevens die beschikbaar zijn over deze assets – bijvoorbeeld het aantal verkeersbewegingen, extreme weersomstandigheden, ongelukken die hebben plaatsgevonden – kan het inspectie-interval hierop worden aangepast.

‘Condition based asset management dus.

Kunnen we het onderhoud uitstellen, het ‘just in time’ uitvoeren en op die manier kosten besparen?’ Monitoring is dus de

2 18 iMaintain

H Hoofdinterview.indd 12

20-02-18 15:44

INTERVIEW 13

basis voor een betrouwbare voorspelling van de restlevensduur en voor besluiten over reparatie of renovatie. Door met nieuwe meetmethoden constructies goed in de gaten te houden, daalt ook de kans op onverwacht falen.

Bleijenberg verbaast zich over hoe we omgaan met de civiele infrastructuur die we in Nederland hebben. ‘De waarde is zo’n 375 miljard euro. Het is verreweg ons grootste publieke vermogen. En we gaan ermee om alsof het een last is.

Beheer en onderhoud kost geld. Het is iets waar de landelijke en lokale politiek makkelijk op bezuinigen. Ergens is dat wel begrijpelijk, want bewoners van een gemeente horen liever dat er een miljoen euro wordt geïnvesteerd in huizenbouw of in de zorg dan dat er een miljoen euro wordt besteed aan de renovatie van een oude brug.’ Volgens Bleijenberg komt dat deels doordat de omvang van de vervangingsopgave die ons wacht onvoldoende in beeld is. ‘We hebben te weinig informatie over de staat waarin de asset verkeert.

We weten niet of en hoe groot de onderhoudsachterstand is. Ook is het vaak zo dat het budget bepaalt wat er gebeurt.’

Ontdekkingsreis Bleijenberg beschouwt deze zoektocht naar betere inspectiemethoden als een grote ontdekkingsreis die hij aangaat met de beheerder van deze assets. ‘Voor elk onderdeel van een asset geldt dat er een meest geschikte, meest efficiënte manier is om de conditie te bepalen. Met drones kunnen we inspecties verrichten op plekken die moeilijk bereikbaar zijn. Die bereikbaarheid kan dus ook een bepalende factor zijn. Maar de beperkende factor hier is dat een drone geen haarscheurtjes waarneemt.’

Op deze ontdekkingsreis kunnen ook alsmaar nieuwe technieken in de reiskoffer worden gestopt. Zo kan een satelliet tegenwoordig al op millimeters waarnemen, terwijl tien jaar geleden nog zeer onscherpe beelden werden vergaard. ‘Met satellieten kunnen we bijvoorbeeld doorbuigingen waarnemen. Nu nog zijn landmeters uren bezig om dit te onderzoeken.

En hoe ver zijn we met onderwater sensortechnologie? Zijn we al zo ver dat er geen duikers meer het water in hoeven?’

Verder wordt in een project dat wordt uitgevoerd in samenwerking met Havenbedrijf Rotterdam onderzoek gedaan naar

Vermoeiingsproef met een klein deel van een brugconstructie

“

We kunnen met akoestische emissiesensoren het geluid van vermoeiingsscheurtjes oppikken.’

het gebruik van big data voor voorspelling van de levensduur van kademuren. Wat doet het aanmeren van schepen met een kademuur? Welke sensoren moeten waar worden geplaatst om er zo veel mogelijk informatie uit te kunnen halen?

Investeren Het toepassen van nieuwe technieken en informatie uitwisselen met andere branches en wellicht ook met andere landen – zo steekt Duitsland bijvoorbeeld substantieel meer geld in de instandhouding van de civiele infrastructuur – zijn goede stappen voorwaarts, vindt Bleijenberg.

‘Maar wat nog wel kan verbeteren is de aandacht die de politiek er aan geeft.

Daarnaast moeten we investeren in de ontwikkeling van betere, nieuwe gereedschappen om deze oude constructies te kunnen beoordelen.’ Bleijenberg noemt in dit verband ook de driehoek civiele techniek-sensortechnologie-ICT. ‘Er is dus een multidisciplinaire aanpak nodig. Die drie vakgebieden zijn nodig om betere gereedschappen te kunnen ontwikkelen.’

Niemand heeft beweerd dat het een reis zonder hobbels en bobbels zou zijn.

‘Maar we kunnen beter zelf de eindbestemming kiezen en ook het moment van arriveren. Wat ons betreft pakken we hier en daar slimme binnendoorweggetjes. En ja, deze gaan uiteraard over bruggen en viaducten.’ ■

2

iMaintain 18

H Hoofdinterview.indd 13

20-02-18 15:44

14 THEMA: SMART INDUSTRY

Mens onmisbaar in fabriek van de toekomst Van de bestelling tot aan de levering.

Steeds meer schakels in het productieproces van de plaatstaalbewerkende industrie worden gedigitaliseerd. Een ontwikkeling die van grote invloed is op de klant, maar ook op de medewerkers.

247TailorSteel richt zich als toeleverancier op de laatste trends als het gaat om digitalisering, maar weet als geen ander hoe belangrijk het is om klant én medewerker bij dit proces te betrekken.

Lotte Burger

247TailorSteel werd in 2007 opgericht en is daarmee een jonge speler binnen de metaalindustrie. Volgens sales manager Ferdinand Nibbeling heeft het bedrijf uit Varsseveld vanaf dag één een duidelijke visie gehad: met de nieuwste technologieën de klant zo efficiënt mogelijk bedienen. Nibbeling: ‘In het begin kon niet iedereen uit de sector onze visie volgen. De metaalindustrie is van zichzelf nogal conventioneel, en het kost sommige bedrijven moeite om innovaties door te voeren in een productieproces dat al jaren op dezelfde manier verloopt. Het was voor hen lastig om te zien dat wij ons juist wilden toespitsen op de allernieuwste technologieën.’

Efficiënter productieproces Inmiddels is 247TailorSteel een van de grootste spelers binnen de plaatstaalbewerkende industrie. Dit is volgens Nibbeling mede te danken aan de continue ontwikkeling die het productieproces doormaakt. Ondanks dat dit de concurrentiepositie versterkt, probeert het bedrijf ook andere spelers op de markt te inspireren om te innoveren. Zodoende kwam in 2014 het idee voor de ‘Smart Bending

Versnellingsagenda De Smart Bending Factory is als fieldlab onderdeel van Smart Industry. Dit platform presenteerde vorige maand de implementatieagenda 2018-2021, met als titel: ‘Dutch industry, fit for the future’. In deze zogenaamde ‘versnellingsagenda’ is veel aandacht voor de kansen van digitalisering. Volgens het platform is het noodzakelijk dat bedrijven inspelen op het digitale werkproces om zo de concurrentiepositie te versterken. Zodoende zal de Nederlandse industrie zich moeten richten op de nieuwste software en moeten er opleidingen worden ontwikkeld op het gebied van robotisering.

In de afgelopen jaren zijn er vanuit Smart Industry zo’n 32 fieldlabs opgezet, waarin bedrijven experimenteren met de nieuwste technologie. Inmiddels is er zo’n 165 miljoen euro geïnvesteerd in de verschillende projecten, waarvan een groot deel afkomstig is van de overheid. Ook voor het komende jaar stelt het kabinet 3,5 miljoen euro beschikbaar om de fieldlabs te ondersteunen.

2 18 iMaintain

I Thema.indd 14

Factory’, een digitaal fieldlab waar verschillende bedrijven uit de metaalindustrie brainstormen over nieuwe methodes die het productieproces efficiënter kunnen maken. ‘In 2015 kregen wij toekenning van subsidie vanuit het Europees Fonds voor Regionale Ontwikkeling 2014-2020.

Na veel gesprekken is het uiteindelijk gelukt om verschillende partijen bij elkaar te brengen, waaronder ook een aantal opleidingscentra.’

Binnen de Smart Bending Factory is iedere partij gelijk aan elkaar. Nibbeling: ‘Alles dat aan nieuwe ideeën wordt besproken, blijft in vertrouwde kring. In de factory kennen we geen concurrentie.’ Het doel van het fieldlab is onder andere om een manier te vinden die het productieproces versnelt, waardoor het materiaal eerder bij een klant kan worden afgeleverd. Tegelijkertijd moet een efficiënter productieproces ook lagere kosten met zich meebrengen. Zodoende moet het in de nabije toekomst mogelijk worden de kostprijs van kleinere series gelijk te krijgen aan die van grotere series. Daarbij zal een efficiëntere werkwijze ook van positieve invloed zijn op het milieu.

‘Doordat de hoeveelheid materiaalafval zal worden teruggebracht, hoeft er minder te worden gerecycled. Bovendien is staal een duurzaam basismateriaal, wat het een toekomstbestendig product maakt’, aldus Nibbeling.

IJzer smeden 247TailorSteel lijkt zich met de Smart Bending Factory te willen richten op een digitale werkwijze waar geen handen meer voor nodig zijn. Hoewel nu al een groot deel van de productie wordt aangestuurd door middel van AGV-systemen (automatisch geleide voertuigen), is Nibbeling van mening dat de mens altijd onmisbaar zal blijven in een fabriek. ‘Het is zaak dat zwaar en repeterend werk uiteindelijk wordt overgenomen door robots en machi-

Abonnees lezen meer op www.imaintain.info

20-02-18 15:58

FOTO: 247TAILORSTEEL

THEMA: SMART INDUSTRY 15

nes, maar procesoperators zullen altijd nodig zijn om systemen te kunnen optimaliseren. En je moet medewerkers daarbij stimuleren. Daag mensen uit om mee te denken over nieuwe slimme manieren van werken. Maak gebruik van de kennis op de werkvloer.’

Bij 247TailorSteel wachten ze dan ook niet op de kerstborrel aan het einde van het jaar om ideeën uit te wisselen. ‘Dat is veel te laat voor iets dat bijvoorbeeld in februari speelde. Je moet het ijzer smeden als het heet is.’

Verder is de klant een belangrijk klankbord voor het metaalbedrijf. Zeker toen het besloot eigen software te ontwikkelen onder de naam Sophia: Sophisticated Intelligent Analyser. Deze online tool werkt aan de hand van kunstmatige intelligentie, van waaruit productie en logistiek worden aangestuurd.

Op die manier genereert het systeem vrijwel direct lasergesneden metalen platen, buizen en kantdelen. ‘Het is een stuk eenvoudiger geworden om producten

te bestellen. Waar klanten vroeger twee dagen moesten wachten op een offerte, kan de online tool nu in twee minuten de kosten van een bestelling berekenen.’ Ook is het mogelijk om via dit systeem 24/7 bestellingen te plaatsen, en daar maken

Nibbeling: ‘Daag mensen uit om mee te denken over nieuwe slimme manieren van werken.

Maak gebruik van de kennis op de werkvloer. mensen goed gebruik van. Nibbeling: ‘We zien dat het aantal bestellingen na 17.00 uur nog altijd toeneemt. Veel mensen uit het mkb hebben ’s avonds pas tijd om materiaal te bestellen.’

Korte lijnen

de klant, iets dat Nibbeling ziet als iets vanzelfsprekends. ‘Je wilt de klant zo goed mogelijk bedienen, dus je moet ook weten waar de behoeftes liggen.

Waar een klant tien jaar geleden nog niet zoveel waarde hechtte aan de levertijd, is hij nu terecht ontevreden als een bestelling is vertraagd. Je moet zorgen dat je altijd op tijd levert.’

Een groot voordeel hierbij is volgens hem dat 247TailerSteel het gehele proces, van inkoop tot logistieke uitvoering, in eigen beheer heeft. Het bedrijf is niet afhankelijk van anderen, waardoor de lijnen een stuk korter zijn dan bij andere bedrijven. Hierdoor is het ook makkelijk om verbeteringen binnen het bedrijf door te voeren.

De komende jaren wil het metaalbedrijf doorgaan met het doorvoeren van innovaties. 247TailorSteel hoopt hiermee een voorbeeld te kunnen zijn voor andere bedrijven. Ook om daarmee de BV in Nederland sterk te houden, zodat men kan concurreren met de Europese markt. ■

Sophia is aangepast op de wensen van

2

iMaintain 18

I Thema.indd 15

20-02-18 15:58

09FOT

16 BIJZONDERE BEROEPEN

2 18 iMaintain

M BIjzondereBeroepen.indd 16

Abonnees lezen meer op www.imaintain.info

20-02-18 16:00

BIJZONDERE BEROEPEN 17

Guido de Groot is ‘Balance of Plant Engineer’ op het nieuwe offshore-windpark Gemini. ‘We zorgen voor de infrastructuur die nodig is om het windpark goed te laten draaien’, legt hij uit. Het gaat dan bijvoorbeeld over inspectie en onderhoud van kabels, funderingen en verfwerk. ‘Dit is echt een serieuze, volwassen industrie. We werken met specialisten en het is veel veiliger geworden.’

Het Gemini Windpark is een van de grootste offshore-windparken ter wereld, zowel in omvang als productie. Een veld met 75 turbines is gesitueerd ten noorden van Ameland en een tweede veld met 75 turbines ligt ten noorden van Schiermonnikoog. De Siemens windturbines hebben ieder een vermogen van vier megawatt en het totaal opgeteld vermogen aan duurzame energie is zeshonderd megawatt. Het park is op 8 mei 2017 officieel geopend.

Kinderziektes Je zou kunnen denken dat een splinternieuw windpark nog weinig onderhoud nodig heeft, maar De Groot en zijn collega’s hoeven zich niet te vervelen. ‘Een windpark op zee leeft. De zee beweegt, de grond beweegt. We monitoren bijvoorbeeld of de kabels nog altijd diep genoeg in de zeebodem liggen. En we kijken of de stenen die moeten voorkomen dat het zand om de turbine wegspoelt, nog liggen zoals ze moeten liggen.’

Verder hebben nieuwe assets vaak te maken met kinderziektes. Een voorbeeld hiervan is dat het verfwerk soms sneller afbladdert dan verwacht. ‘Wanneer de onderhoudsboot tegen een turbine ligt, kan dit zorgen dit voor lichte schade aan het verfwerk. Wij bekijken dan of dit om (normale) gebruikssporen gaat.’

FOTO: GEMINI WINDPARK

Veiliger Het onderhoud wordt uitgevoerd door goed opgeleide mensen. ‘Wij volgen diverse offshore-trainingen zodat we van tevoren risico’s kunnen inschatten en zodat we weten wat we bij een calamiteit moeten doen.’ De Groot vertelt dat het materiaal ook sterk is verbeterd. ‘We gebruiken overal valbeveiliging. De steigerhaken zijn inmiddels vervangen door een soort autogordel. Als je valt, schiet de lijn direct vast. En we dragen zwemvesten met zenders. Mocht iemand toch te water raken, dan kunnen we hem snel terugvinden.’ ■

2

iMaintain 18

M BIjzondereBeroepen.indd 17

20-02-18 16:00

18 INFRA

Renovatie Nijkerkerbrug in teken van samenwerking Hoe mooi zou het zijn als in bouwprojecten de samenwerking tussen opdrachtgevers en opdrachtnemers zo goed is, dat de klant altijd blij is met het eindresultaat en er altijd sprake is van eerlijk geld voor eerlijk werk? Met die vraag begon Rijkswaterstaat de aanbesteding van de renovatie van de Nijkerkerbrug.

Inmiddels is de renovatie in volle gang en werken aannemerscombinatie NU en Rijkswaterstaat als één team.

David van Baarle

In het voorjaar van 2013 dacht het opdrachtgeversforum in de bouw na over hoe de samenwerking tussen (semi-) publieke opdrachtgevers en marktpartijen verder zou kunnen worden verbeterd. De toenmalige directeur-generaal van Rijkswaterstaat (RWS), Jan Hendrik Dronkers, nam hiermee het initiatief tot Project DOEN. De rijkswegbeheerder stond en staat namelijk voor een behoorlijke uitdaging om de ageing assets van de Nederlandse infrastructuur klaar te maken voor de toekomst. In datzelfde voorjaar startte RWS dan ook met Project DOEN. Een project dat is begonnen met het idee van een contractloos en regelarm project, maar al snel is gaan draaien om de vraag: Hoe mooi zou het zijn als in bouwprojecten de samenwerking tussen opdrachtgevers en opdrachtnemers zo goed is, dat de klant altijd blij is met het eindresultaat en er altijd sprake is van eerlijk geld voor eerlijk werk?

Het project heeft daarbij van Rijkswaterstaat de ruimte gekregen om een nieuwe werkwijze te ontwikkelen om hiervan te leren voor de sector. Samen met Bouwend Nederland, NL Ingenieurs en MKB Infra werkte men ideeën uit waarbij alle conventies werden losgelaten en traditionele en ingesleten grenzen tussen opdrachtgever en opdrachtnemer vervaagden. ‘We kozen daarbij bewust voor een niet al te complex project, dat bovendien vergelijkbaar is met vele andere projecten die nog op de nominatie staan om te worden aangepakt’, zegt Marlotte Koster, vanuit RWS betrokken bij het DOEN. ‘Dat werd de aanpak van het probleem dat speelde op de Nijkerkerbrug, waar een gewichtsbeperking was ingesteld nadat geconstateerd was dat de brug niet geschikt bleek voor de huidige verkeersbelasting.’

Partners Onder de Nijkerkerbrug staat nu een tijdelijke bouwkeet met uitzicht op het werk

2 18 iMaintain

N Nijkerkerbrug.indd 18

dat inmiddels in volle gang is. Jan-Co van den Doel vertegenwoordigt officieel de aannemerscombinatie NU, waarin Mourik samenwerkt met BESIX. ‘Maar eigenlijk ben ik gewoon van DOEN’, zegt hij.

‘Want zowel in de voorbereiding als in de uitvoeringsfase werken we als één team samen met Rijkswaterstaat.’

De aanloop naar de uiteindelijke gunning was al anders dan de publieke infrasector gewend is. Koster: ‘We wilden de samenwerking met de markt vanaf het begin vormgeven. Daarom hebben we via Tendernet de markt uitgenodigd om pre-commercieel met ons mee te denken over de opzet van de aanbestedingsprocedure tijdens de Werkplaats DOEN. We realiseerden ons dat een aanbestedingsprocedure de samenwerking, de kans om maximale klantwaarde te leveren en om te komen tot eerlijk geld voor eerlijk werk kan maken of kraken. We zijn met aanmelders gewoon om tafel gaan zitten met een blanco papier en zijn in gesprek gegaan over hoe het aanbestedingsproces eruit zou moeten komen te zien. Wat ons ten eerste opviel, was dat de sfeer zeer open was en niemand zijn eigen ideeën aan het beschermen was. Dat kwam onder andere doordat deze gesprekken bewust niet over de brug gingen, maar over de vraag hoe je tot een eerlijke risicoverdeling komt, tot een eerlijke prijs en tot een technische oplossing waar de klant, de beheerder van de brug en de omgevingspartijen blij mee zijn. Die dag leverde ons een grove schets op van hoe we de aanbestedingsprocedure zouden moeten opzetten.’

Na deze eerste consultatie, benaderde het DOEN-team een aantal brancheverenigingen om de resultaten uit Werkplaats DOEN te vertalen naar een nieuwe manier van aanbesteden, specifiek voor dit project. Koster: ‘We wilden voorkomen dat wij vanuit Rijkswaterstaat deze input alleen vanuit ons perspectief zouden inter-

Abonnees lezen meer op www.imaintain.info

20-02-18 16:02

FOTO’S: RIJKSWATERSTAAT

INFRA 19

preteren. Door via de brancheverenigingen mensen vanuit diverse marktpartijen te betrekken die zelf ook dit soort aanbestedingen en projecten doen, brachten we beide perspectieven samen om te komen tot een aanbestedingsproces dat voor beide kanten werkt.’

Assessment Het aanbestedingsproces voor de Nijkerkerbrug is zo ingericht dat men na een aantal stappen één laatste partij kon selecteren die een goede samenwerkingspartner vormde voor het DOEN-team van Rijkswaterstaat. Dat team moest een visie hebben die aansloot op het gedachtengoed van DOEN en goede plannen van aanpak hebben voor de één-op-één-fase.

Tijdens die fase hebben de teams van de laatste gegadigde en Rijkswaterstaat op gelijkwaardige basis samengewerkt aan het ontwerp, de risicoverdeling, de prijs en het contract.

In de eerste fase van de aanbesteding kregen vijftien inschrijvers de mogelijkheid om hun visie op het project uiteen te zetten. Koster: ‘Dit was eigenlijk een soort sollicitatiebrief waarin de aannemers hun motivatie en competenties duidelijk

maakten. Een belangrijk onderdeel van de tweede fase was een assessment van de teams. We wilden weten met wie we zouden gaan samenwerken en we wilden graag continuïteit in deze samenwerking. Hoewel dit niet geheel in beton kan worden gegoten – mensen kunnen om verschillende redenen niet altijd bij een project betrokken blijven – wilden we voorkomen dat de samenwerking binnen het team als totaal hierdoor in het geding zou komen. In de praktijk zagen

Dat samenwerken nam Rijkswaterstaat zeer serieus. Koster: ‘Organisatieadviesbureau Twynstra Gudde beoordeelde door middel van een assessment de onderlinge samenwerking tussen de teams van elke gegadigde en Rijkswaterstaat.We nemen namelijk geen bedrijven in dienst, maar mensen. Dan is het wel handig te weten of we goed met elkaar kunnen samenwerken. We wilden weten met wie we drie jaar lang zouden samenwerken. Hoe beter je samenwerkt, hoe groter de kans is dat je synergie bereikt in een project.’

Koster: ‘Hoe beter je samenwerkt,

Klantwaarde

hoe groter de kans is dat je synergie bereikt in een project.’

we dan ook best nog wel wat wisselingen de afgelopen drie jaar. Dat is overigens niet altijd erg, omdat je in andere fases van een project soms ook andere mensen nodig hebt. Maar we zijn altijd samen het gesprek aangegaan met de vervangers om er zeker van te zijn dat ze op persoonlijk en professioneel vlak pasten in het team.’

Na het uitgebreide voortraject, waarbij nog niet over techniek of prijs was gesproken, werd de pre-award uiteindelijk verleend aan combinatie NU. Van den Doel: ‘Hoewel we de laatst overgebleven partij waren, werd het project nog niet officieel gegund. We gingen eerst gezamenlijk in gesprek met de beheerder van de brug, de omgeving en met elkaar om de beste technische oplossing te ontwerpen voor alle stakeholders. Klantwaarde stond hierbij voorop. Uit die verkenning kwam onder andere naar voren dat alle partijen er bij gebaat waren dat het verkeer tij-

2

iMaintain 18

N Nijkerkerbrug.indd 19

20-02-18 16:02

ROTTERDAM AHOY | WOENSDAG 11 APRIL [Sch

rijf

Met de ‘VeiligheidsCoalitie van het Jaar’ willen Veiligheid Voorop en Industrielinqs de procesindustrie en haar toeleveranciers inspireren om nog meer samen te werken om de veiligheidscultuur te verbeteren.

De VeiligheidsCoalitie van het Jaar 2018 wordt bekend gemaakt op woensdag 11 april 2018 tijdens de beurs Safety&Health@Work in Rotterdam Ahoy. Dat gebeurt in de avond tijdens een diner.

Het evenement richt zich op de hoogste echelons bij asset owners, contractors en technologiebedrijven. Denk aan country managers, sitemanagers, plantmanagers, HSEmanagers en directieleden van toeleveranciers.

Ook bestuurders van publieke organisaties en overheden horen tot de primaire doelgroep.

Founding partners:

nu i

n]

Programma 17.00 uur Ontvangst en netwerkborrel 18.30 uur Aanvang diner met onder andere: • Pitches van de finalisten die zijn genomineerd voor ‘VeiligheidsCoalitie van het Jaar’ • Bekendmaking van de ‘VeiligheidsCoalitie van het Jaar’ 22.00 uur Einde Wilt u aanwezig zijn bij het diner?

U kunt voor € 1250 een tafel voor 8 personen reserveren. Neem contact op met Janet Robben, commercieel manager, via janet@industrielinqs.nl of bel 020 3122 085.

Sponsors:

www.petrochem.nl/veiligheidscoalitie IM02 Advertenties.indd 20 Advertentie Veiligheidscoalitie.indd 1

20-02-18 16-02-18 15:17 11:47

INFRA 21

dens de renovatie zoveel mogelijk gebruik kon blijven maken van de brug. Dat was mogelijk door zoveel mogelijk aan de onderkant van de brug te werken. Samen keken we welke risico’s met de voorgestelde werkwijze gepaard konden gaan en samen stelden we een contract op.’ Dit was ook het moment dat de kostendeskundigen van beide partijen met elkaar aan tafel gingen zitten. Samen hebben zij een raming opgesteld, volgend uit het gezamenlijk gemaakte ontwerp en de afgesproken risicoverdeling. De ontwerpers van RWS en NU hebben samen gewerkt om dit ontwerp te maken om ook daar geen ruis in te krijgen.

Van den Doel: ‘Omdat we ervoor hebben gekozen om één team te vormen, konden we een aantal functies uit een normaal projectteam combineren. Waar normaal gesproken gespiegelde teams van de opdrachtgever en opdrachtnemer opereren, werken we bijvoorbeeld met één contractmanager, risicomanager en omgevingsmanager. De voordelen hiervan zijn talloos, maar de belangrijkste is dat hier geen interpretaties meer ontstaan. We werken allemaal met dezelfde ontwerpsoftware en managementtools, hebben één bouwvergadering en gezamenlijke afstemmomenten, ook met onze directeuren.’

Geen ruis Inmiddels is het project in volle gang. De pijlers van de Nijkerkerbrug zijn deze

winter omhuld met steigers en doeken.

Van den Doel: ‘De brug was niet bestand tegen de toegenomen verkeersdruk. Daarbij heeft hij zowel te lijden van momentals dwarskrachten. We verstevigen onder andere de pijlers door deze op te dikken met beton. Een opvallende keuze is dat de wapening van het beton wordt voorzien van kathodische bescherming. Wat een goed voorbeeld is van een levensduurverlengende techniek die bij de aanleg wellicht iets duurder is, maar gedurende de dertig jaar dat de brug weer optimaal moet functioneren zijn geld terugverdient.’

De liggers van de brug worden opgedikt met staal en spuitbeton om dwarskrachten op te vangen, terwijl koolstoflamellen

Van den Doel: ‘We werken met dezelfde software en managementtools, hebben één bouwvergadering en gezamenlijke afstemmomenten.’

de momentkrachten moeten opvangen.

Een van de overspanningen van de brug wordt compleet vervangen. ‘Deze bevindt zich boven een lokale weg en was zo vaak aangereden dat deze niet meer te renoveren viel. We brengen hier slankere liggers aan waardoor we tegelijkertijd

de doorrijhoogte vergroten. Dit was een belangrijke wens van de weggebruikers.’

Het werk aan de Nijkerkerbrug is dus nog niet af, maar tot nu toe zijn Koster en Van den Doel zeer tevreden. Koster: ‘Ik merk in ieder geval dat mensen meer plezier aan hun werk beleven. In plaats van elkaar tegen te werken, zijn we nu heel transparant samen bezig waarde toe te voegen aan de brug. De beheerder van de brug komt eens in de twee weken kijken en op dit moment zijn we bezig met een proefoverdracht om ervoor te zorgen dat alle tekeningen en andere documenten die we aan het einde van het project overdragen aan de beheerder aansluiten bij wat hij nodig heeft. We vragen hem dan direct welke documentatie hij nodig heeft in de beheer en onderhoudsfase. We merken ook dat de doorlooptijden korter worden. Als zich een onverwachte situatie voordoet, kan je direct een collega op de schouder tikken en samen een oplossing zoeken. En misschien nog het belangrijkste: mensen zijn trots op hun werk. Dat is een natuurlijke behoefte die soms wel eens wordt dwarsgezeten door onduidelijke contracten. Door dat los te laten en meer te investeren in de samenwerking en door samen te bepalen wat je onderling met elkaar afspreekt in bijvoorbeeld het contract, voorkom je ruis. Voor mensen is dat ook heel duidelijk: als er iets in het proces fout gaat, kan je niemand de schuld geven, behalve jezelf.’ ■

2

iMaintain 18

N Nijkerkerbrug.indd 21

20-02-18 16:02

[SA VE

INNOVATIEKRACHT | SPIJKENISSE | 7 JUNI

TH

ED ATE ]

HET NIEUWE PRODUCEREN www.deltavisie2018.nl Advertentie halve pagina DV18.indd 1

IM02 Advertenties.indd 22

20-02-18 13:53

20-02-18 15:18

IMAINTAIN 2018 23

‘Zorg dat je deze golf pakt’ Het thema van het iMaintain jaarcongres op donderdag 15 maart is ‘Unlock the next level’ en ik denk dat dat een belangrijke boodschap is voor alle asset owners en maintenance professionals die deze dag naar Harderwijk komen.

Een jaar geleden werd ik tijdens dit congres uitgeroepen tot Maintenance Manager of the Year en dat maakt dat ik tijdens het congres co-host ben. Ik draag die dag het stokje over aan mijn opvolger en dan houdt het ambassadeurschap voor mij op. Hoewel, ik ben en blijf enthousiast vertellen over total productive manufacturing, big data en alle verdere mogelijkheden van Industrie 4.0.

Binne Visser

iMaintain 2018 Kijk voor het programma en aanmelden op www.imaintain.info/congres

Als ik terugkijk op het afgelopen jaar, dan kan ik oprecht zeggen dat het winnen van die titel mij veel heeft gebracht. Het heeft ervoor gezorgd dat onderhoud binnen Philips in de spotlights kwam te staan.

Laten we eerlijk wezen, we weten allemaal dat dit vakgebied vaak een onderschoven kindje is. Het staat achteraan in de keten. Tenzij er moet worden bezuinigd, dan kijkt men al snel naar onderhoud. Met het winnen van de titel was er opeens zeer veel belangstelling voor wat wij hier doen. Intern, Philips wereldwijd, maar ook extern. Als ik had gewild, dan had ik iedere week ergens kunnen spreken. Ik heb heel selectief de podia gekozen waarvan ik het idee had dat ik mijn verhaal bij de juiste mensen zou krijgen. Zo heb ik in december gesproken tijdens de MRO-Talk in Berlijn waar de hele industrie van Europa aanwezig was.

Ik kreeg ontzettend veel positieve reacties en belangstelling voor de visie en aanpak.

Prachtig. Ik heb echt het idee dat ik, vanuit deze rol van Maintenance Manager of the Year, goed heb kunnen uitdragen dat onderhoud toegevoegde waarde heeft.

Meebewegen Binnen Philips zijn wij al op weg naar ‘the next level’. We doen heel veel met data en sensortechniek en ik denk ook dat wij voorop lopen op het gebied van vision en robotica. Industrie 4.0 kan de onderhoudssector veel brengen. Ik vind het een goede zaak dat er tijdens iMaintain 2018 aandacht is voor deze moderne technieken. Want die ‘wave’ komt op ons af.

Die houden we niet tegen. En dan kun je maar beter zorgen dat je deze golf pakt, want anders loop je het risico om tegen de rotsen te slaan.

Het is goed dat het programma ook aandacht besteedt aan de mensen die nodig zijn voor onze sector. Dat het vak door alle nieuwe technieken een beter imago krijgt, daar geloof ik in, maar dan moeten we er wel voor zorgen dat jonge kinderen weten hoe het werkt in de techniek. Wij als technische industrie moeten de scholen helpen om te laten zien hoe leuk dit vak is. Verder denk ik dat wij ons er bewust van moeten zijn dat de jongeren die nu uit de schoolbanken rollen anders zijn opgeleid. Niet verkeerd, maar anders. Ik merk ook dat sollicitanten binnenkomen met eigen wensen en behoeften. Die hebben bijvoorbeeld liever geen vijfdaagse werkweek. We hebben de vakmensen niet voor het uitzoeken, dus hier hebben we mee om te gaan. Je moet als organisatie niet alleen de golf van technische vooruitgang pakken, maar je moet ook meebewegen met behoeften van (toekomstige) medewerkers.

Kortom, er valt nog veel te ontsluiten om bij ‘the next level’ te komen. Ik hoop dat u er bent donderdag 15 maart bij iMaintain 2018, het jaarcongres van het iMaintain platform en de NVDO. Tot ziens, of zoals we in Friesland zeggen: Oant sjen!

Binne Visser Maintenance manager Philips Maintenance Manager of the Year 2017

Abonnees lezen meer op www.imaintain.info

O Aankeiler.indd 23

2

iMaintain 18

20-02-18 16:04

Het iMaintain platform brengt experts, gebruikers en leveranciers van producten en diensten bijeen om bij te dragen aan transparante informatievoorziening rond onderhoud en asset management. Het platform belicht op een journalistieke en onafhankelijke manier innovaties, behandelt actuele onderwerpen en inspireert. Via het vakblad iMaintain, met de website www.imaintain.info, met drie rondetafelmeetings per jaar, diverse bijeenkomsten en met een jaarcongres bereikt het iMaintain platform haar doelgroep.

Partnernieuws Turnaround voor Sitech Services Sitech Services gaat een nieuwe en uitdagende toekomst tegemoet. In een relatief kort tijdsbestek heeft de voormalige facilitaire dienstverlener van DSM zich ontwikkeld tot zelfstandig expert op het gebied van technologische support en innovatie binnen de procesindustrie en andere sectoren. Deze turnaround wordt vanaf nu zichtbaar in een nieuwe ambitie, een nieuwe uitstraling en nieuwe communicatie.

Tebodin gaat verder als Bilfinger Tebodin Sinds 13 februari gaat het advies- en ingenieursbureau Tebodin verder onder de naam Bilfinger Tebodin. Met deze naamswijziging wordt benadrukt dat Tebodin een integraal onderdeel vormt van industrieel dienstverlener Bilfinger SE. Bilfinger kocht Tebodin in 2012 om de zijn engineeringsactiviteiten te versterken.

Niels van Rhenen, CEO van Bilfinger Tebodin: ‘Onze nauwe samenwerking binnen het sterke Bilfinger netwerk biedt de mogelijkheid om nog meer proactief op de wensen van onze klanten in te spelen. Wij hebben de ambitie om uit te groeien tot een nog sterker wereldwijd merk binnen de advies- en ingenieurssector, inclusief project- en bouwmanagement.’

Bilfinger Tebodin biedt een breed scala aan diensten, die alle stadia van een project omvatten: van begin tot oplevering, binnen zes industriële hoofdmarkten.

Partners van het iMaintain platform

Bekijk alle partnerfilmpjes op www.imaintain.info/partners-leden

Contentpartners Kennis- en innovatiecentrum Maintenance Procesindustrie

Drie operatiekamers in recordtijd bouwen Engie gaat in samenwerking met bouwbedrijf Jan Snel drie extra operatiekamers bouwen voor het Wilhelmina Kinderziekenhuis. Dankzij inzet van ‘concurrent engineering’ en BIM virtual reality wordt een enorme versnelling in het bouwproces bereikt.

Het gaat hierbij om het efficiënt coördineren van de communicatie van alle teamleden, waardoor alle kennis en kunde gelijktijdig wordt gemobiliseerd. Eén grote ruimte is hiervoor ingericht waar Engie, Jan Snel, alle toeleveranciers en onderaannemers samen werken aan de uitvoering. Hierdoor wordt een enorme versnelling in het bouwproces bereikt.

De OK’s gaan vanaf eind mei 2018 in bedrijf.

Leden van het iMaintain platform

Wilt u meer weten over lidmaatschap of partnering van het iMaintain platform, kijk dan op www.imaintain.info of neem contact op met Janet Robben: Janet@industrielinqs.nl – 020 3122 085

G_platform.indd 24

20-02-18 15:46

‘Quotes’ ‘Wij als technische industrie moeten de scholen helpen om te laten zien hoe leuk dit vak is. Verder denk ik dat wij ons er bewust van moeten zijn dat de jongeren die nu uit de schoolbanken rollen anders zijn opgeleid. Niet verkeerd, maar anders. Ik merk ook dat sollicitanten binnenkomen met eigen wensen en behoeften. Je moet als organisatie niet alleen de golf van technische vooruitgang pakken, maar je moet ook meebewegen met behoeften van (toekomstige) medewerkers.’

‘We denken samen na over toepassingen in en om het spoor en zorgen dat we die samen verder ontwikkelen en testen, als aanvulling op het monitoringsystemen van Strukton zelf. Voor ons is een dergelijke samenwerking enorm belangrijk: Strukton kent de markt, beschikt over een enorme berg aan data en kennis en is bijzonder actief op het innovatie-vlak.”

Simon Jagers, Semiotic Labs, over wat de volgende stappen worden van zijn bedrijf bij de finale van Sprout Start-up van het Jaar.

Binne Visser, Philips Consumer Lifestyle, over de toekomst voor techniek in deze editie.

Het expertpanel van het iMaintain platform bestaat uit: Henk Akkermans Hoogleraar Supply Chain Management, Universiteit Tilburg Wetenschappelijk directeur WCM

Michel Grijpink

Learning & Development consultant, Hogeschool Utrecht

Nico van Kessel

Principal consultant Asset Management, Tata Steel

Peter Schokker

Maintenance manager, Koninklijke Vezet Maintenance Manager of the Year 2016

Erik Bijlsma Asset owner, Gemeente Amsterdam

Mark Haarman

Theo Knijff

Jan Stoker

Jac de Boer

Hans Hennekam

Cor van de Linde

Roelf Venhuizen

Maintenance Manager of the Year 2012

Voormalig CEO NAM en voorzitter Profion

Henk van der Meer

Binne Visser

Senior consultant Asset Management & Maintenance, Tebodin

Dennis Braamse

Manager asset management, LambWeston/Meijer

Managing director, Mainnovation

Manager IA Service Europe, Yokogawa

Rob de Heus

Champion World Class Maintenance, Sitech Services

Operational manager, Ki<|MPi

Directeur innovatieplatform iTanks

Teamleider Events, BP Raffinaderij Rotterdam

Sr. lecturer assetmanagement en maintenance, Hogeschool Utrecht

Bestuurslid, Veiligheid Voorop,

Director Prod. Eng. & Maintenance, Philips Maintenance Manager of the Year 2017

Annemarie Burgemeester

Geert-Jan van Houtum

Taco Mets

Ron Wever

Michael Donders

Ton Huibers

Mark Oosterveer

Johan Wolt

Eigenaar Donders RCM Consultancy

Maintenance Manager of the Year 2013

Leo van Dongen

Simon Jagers

Principal consultant Asset Management, Dimensys

Manager techniek & engineering, Delicia

Directeur NS Techniek Professor Maintenance Engineering, Universiteit Twente

Ivo van der Gaag

Technical manager, VTTI

G_platform.indd 25

Professor Reliability, Quality en Maintenance, TU Eindhoven

Supervisor, Humaintain

Oprichter Semiotic Labs, bestuurslid WCM

Technical director, Van Meeuwen Industries

Productmanager SAM, Malmberg

Asset manager, Schiphol Group

Maintenance manager, AkzoNobel lndustrial Chemicals MCA Delfzijl Maintenance Manager of the Year 2014

Hans Peters

Teammanager, Drinkwaterbedrijf Dunea Maintenance Manager of the Year 2015

Giel Jurgens Asset owner, Havenbedrijf Rotterdam

Ruud Schenk

Algemeen directeur, ENGIE West Industrie

20-02-18 15:46

MAGAZINE ONLINE FILM EVENTS MEETINGS AWARDS EXPERTS LEDEN PARTNERS ZICHTBAARHEID BEREIK CONTACT KENNISDELING

Het iMaintain Platform brengt experts, gebruikers en leveranciers van producten en diensten bÄłeen om bÄł te dragen aan transparante informatievoorziening rond onderhoud en asset management.

Het iMaintain Platform deelt kennis en inspiratie door de integratie van netwerk, magazine, website, events, social media, film, verkiezingen, round tables en specials.

Het iMaintain platform versterkt uw netwerk.

Het iMaintain platform kent experts, leden en partners.

Meer weten: Janet Robben 020 31 22 085 janet@industrielinqs.nl

Het iMaintain platform biedt partners een optimale mix van zichtbaarheid, bereik, contact en kennisdeling.

www.imaintain.info 160920 iLinqs IMA_Platform.indd 1 IM02 Advertenties.indd 26

20-09-16 15:18 13:52 20-02-18

PRODUCTEN 27

1

Trainingen valpreventie

Uit onderzoek blijkt dat 29 procent van alle arbeidsongevallen wordt veroorzaakt door vallen van hoogte. Vijftien tot twintig personen overlijden jaarlijks aan de gevolgen van een val van hoogte. 3M Capital Safety en Wiltec willen het aantal valongevallen door ontoereikende vaardigheid reduceren naar nul en verzorgen dit jaar daarom complete theorie- en praktijkcursussen ten behoeve van valpreventie. Deelnemers leren voor hoe ze gevaren en risico’s inventariseren, veilige werkgebieden identificeren en met welke veilige methoden ze kunnen werken.

Meer informatie: www.wiltec.nl

2

ATEX-versie rugged tablet voor de chemische, olie- en gasindustrie De vernieuwde Panasonic Toughpad FZ-G1 is een fully-rugged Windows-tablet van 10,1 inch met een batterijduur van 14 uur en meer functionaliteit. De tablet is gecertificeerd voor gebruik boven de grond in zone 2-ruimtes in potentieel explosiegevaarlijke omgevingen in de chemische, olie- en gasindustrie.

Mobiele werkers kunnen de rugged tablet gebruiken voor vele toepassingen, zoals toegang tot geo-informatiesystemen, informatie over onderhoud en installatie of informatie over de inzet van mensen en middelen. De nieuwe versie van de FZ-G1 is een Windows 10 Pro-apparaat met hoogwaardige prestaties en een 6e generatie Intel Core i5-6300u vPro CPU-processor dat uitgebreide compatibiliteits- en verbindingsopties biedt.

Meer informatie: www.toughbook.eu

3

Contactloze IO-link connector

De IO-Link-inductieve-coupler van Murrelektronik draagt contactloos energie en bi-directionele IO-link-communicatie over via een luchtspleet. Dit voorkomt mechanische slijtage en is ideaal geschikt om intensief gebruikte connector- of sleepringverbindingen te ontlasten.

IO-link-master en -device laten zich met de coupler in korte tijd (10 ms) verbinden en net zo snel weer ontkoppelen. Typische toepassingsgebieden zijn gereedschapswisselaars, invoereenheden, roterende overdrachtmachines, etc.

Meer informatie: www.murrelektronik.nl

4

Dubbelspanner met ingekapselde aandrijving

5

AC-DC industriële voedingen met nominale ingangen

6

Inspectiesoftware

De Kontec KSC-D van Schunk is een lichte en vlakke dubbelspanner die speciaal is ontwikkeld voor veeleisende toepassingen in geautomatiseerde CNC bewerkingscentra. Een inductiegehard basiselement, lange klauwgeleiders, passende schuiven, geharde klauwen en een volledig ingekapselde aandrijving staan garant voor een hoge mate van precisie, een maximale slijtvastheid en minimale reinigingswerkzaamheden. De volledig vernikkelde spanner is perfect beschermd tegen corrosie bij langdurig gebruik in palletsystemen of spantorens. Met een comfortabele derdehandfunctie kunnen twee werkstukken naast elkaar worden geplaatst, gefixeerd en veilig worden geklemd.

Meer informatie: www.nl.schunk.com

De CSW65 serie AC-DC industriële voedingen met nominale ingangen van 115 VAC, 230 VAC en 277 VAC accepteren een zeer breed bereik aan ingangsspanningen, van 90 VAC tot 305 VAC. Bij werking op 277 VAC zijn er geen step-down transformators nodig. Toepassingen voor deze voedingen zijn onder andere slimme gebouwautomatisering, verlichting, regelaars voor verwarmings- en koelinstallaties en veilige gebruikerstoegangssystemen. De CSW65 met een maximaal uitgangsvermogen van 65 W kan zonder geforceerde luchtkoeling werken bij omgevingstemperaturen tussen -10 °C en +70 °C. Meer informatie: www.it.tdk-lambda.com

De inspectiesoftware AudiMAX, die door TwinSparc is ontwikkeld, is specifiek voor inspectiebedrijven ontworpen, die conform de norm ISO/IEC 17020:2012 geaccrediteerd zijn of willen worden. Inspecteurs kunnen de software bij hun dagelijkse werk gebruiken. Met de tool is het mogelijk om betere en foutloze inspectierapporten af te leveren. AudiMAX draait in de cloud.

Hierdoor duurt een implementatie veel korter, dan wanneer het op een server bij een klant moet worden geïnstalleerd.

Updates zijn direct beschikbaar en capaciteiten zijn snel uit te breiden. Bedrijven die uit veiligheidsoverwegingen extra maatregelen willen treffen, kunnen kiezen voor extra beveiliging: een ‘two-factor-authentication’ via de mobiele telefoon.

Meer informatie: www.audimax.info

2

iMaintain 18

E Producten.indd 27

20-02-18 15:41

28 INFRA

Innovatie moet kademuren Amsterdam redden Amsterdam heeft meer dan vijfhonderd kilometer kademuren en oevers, en het onderhoud daarvan is kostbaar en intensief. Daarom gooit de gemeente het over een andere boeg om deze gigantische onderhoudsklus te klaren: een innovatiepartnerschap. ‘We zijn ontzettend op zoek naar nieuwe methoden die ons kunnen helpen om goedkoper, sneller en met minder overlast te werken’, zegt Martijn Meulblok van het Ingenieursbureau Amsterdam.

Monique Harmsen

De inwoners van Amsterdam worden regelmatig opgeschrikt door verzakkingen van kademuren. Het herstel van die schades kost veel geld en tijd, en zorgt voor veel overlast. Reden voor de gemeente Amsterdam om het over een andere boeg te gooien met het onderhoud van de kademuren. Ze daagt marktpartijen uit met innovatieve oplossingen te komen die twee keer zo snel, voor de helft van het geld en met minder overlast dan nu kunnen worden uitgevoerd.

‘We hebben onze ambitie bewust heel hoog gelegd’, stelt Tim van de Laar, projectmanager van de gemeente Amsterdam.

‘We willen echt proberen om in de toekomst voor de helft van de huidige investeringskosten die kades te vervangen.’

De belangrijkste oorzaak voor de verzakkingen is het veranderende gebruik. De kademuren zijn ooit ontworpen op het gebruik van paard en wagen, toen kwamen de auto’s en nu gaan er vrachtauto’s over en zware bouwkranen.

Obstakels In andere steden worden de kades volgens Van de Laar veel goedkoper opgeknapt dan in Amsterdam. ‘De belangrijkste reden van het hoge kostenplaatje in Amsterdam is dat de verzekeraars van de panden aan de kades eisen dat er heel stringente maatregelen worden genomen om verzakking van panden te voorkomen. Twee jaar voor aanvang van de werkzaamheden moeten we de panden al monitoren om te zien of ze stabiel zijn en niet gaan verzakken door de werkzaamheden. Met een bouwmethode die minder invloed heeft op de omgeving wordt dit risico kleiner en kunnen we sneller werken.’

Andere obstakels en kostenposten zijn bomen, leidingen en de vele woonboten die tijdens de werkzaamheden moeten worden verplaatst. Dat vereist een intensieve begeleiding van de gemeente en kost veel geld. ‘Als je hier een oplossing voor

2 18 iMaintain

K Kadermuren.indd 28

vindt, kunnen investeringskosten omlaag en dat geldt ook voor de doorlooptijd. De kade ligt nu een jaar open, dat kan worden gehalveerd.’

De doelstelling is duidelijk, en daar komt als extra voorwaarde bij dat de innovatieve oplossingen kunnen worden toegepast in heel Amsterdam. ‘De lat ligt heel hoog’, erkent Van de Laar. ‘We komen er echter niet met kleine aanpassingen. Om een systeemverandering te bereiken, moeten we echt op een compleet andere manier gaan denken.’

Omvang Hoe groot het probleem in Amsterdam is, wordt duidelijk uit de cijfers. In totaal heeft Amsterdam meer dan vijfhonderd kilometer kademuren en oevers. Het project richt zich op tweehonderd kilometer harde kades in de stad. Het streven van de gemeente is om een kademuur één keer in de honderd jaar te vervangen.

Dit betekent een vervanging van twee kilometer per jaar. Op dit moment wordt er maar vijfhonderd meter kade per jaar vervangen.

Bovendien is nog niet exact in kaart gebracht waar de zwakke plekken zitten.

Het huidige inspectieregime geeft volgens Martijn Meulblok, technisch manager binnenstedelijke kademuren van het Ingenieursbureau Amsterdam, geen volledig inzicht. De eerste inspectie gebeurt op de fiets of varend in een bootje langs de kades. Er wordt gekeken naar de staat van de kademuren, onder andere of deze gescheurd of verzakt zijn. Als dit het geval is, wordt een zwaardere inspectie met duikers uitgevoerd en worden metingen verricht. Er is een zwaarder inspectieregime in de maak waaruit moet blijken welke levensverlengende maatregelen moeten worden genomen om het instorten van kademuren te voorkomen. Dat helpt volgens Meulblok, maar zal niet zaligmakend zijn.

Abonnees lezen meer op www.imaintain.info

20-02-18 15:59

FOTO’S: GEMEENTE AMSTERDAM

INFRA 29

Data verzamelen Meer inzicht in het areaal helpt wel om calamiteiten, bijvoorbeeld door zware belasting door vrachtverkeer, te voorkomen. Meulblok is bezig met het verzamelen van data om in de toekomst te kunnen voorspellen wat een kademuur gaat doen.

Op dit moment liggen alle ontwerptekeningen van de kades nog ergens in papieren archieven. Dat geldt ook voor de inspectierapporten die weer ergens anders liggen. ‘We gaan alle data in een BIM (bouwwerkinformatiemodel, red.) stoppen.

We hebben dan een digitale omgeving waarin de kademuur staat getekend met daaraan gekoppeld foto’s, inspectierapporten en deformatiegegevens. We zijn er op alle fronten mee bezig, maar dat is niet morgen klaar.’

Ook de satellietmetingen van panden die worden verricht voorafgaand aan werkzaamheden kunnen in het BIM worden opgenomen. ‘De satelliet heeft de afgelopen tien jaar alle panden ingemeten en we kunnen nu dus met terugwerkende kracht kijken of een pand stabiel is. In de toekomst gaan we proberen die satellieten

zo in te stellen dat we kunnen meten of de kademuur aan het vervormen is.’

Innovatiepartnerschap Een innovatiepartnerschap, een nieuwe manier van aanbesteden, kan volgens Meulblok een oplossing bieden voor de gigantische onderhoudstaak waar de

Meulblok: ‘Het lastige is dat we ons overleveren aan de innovatie van de markt zonder dat we van tevoren weten wat we gaan krijgen.’ gemeente Amsterdam voor staat. ‘We zijn ontzettend op zoek naar nieuwe methoden die ons kunnen helpen om goedkoper, sneller en met minder overlast te werken. Stel dat we de komende twee jaar tien kilometer kade moeten vervangen. Als we dat op de traditionele manier doen, ligt heel de stad lam en zijn alle straten afgesloten. Tien kilometer kademuur ver-

vangen kost zo’n tweehonderd miljoen euro. Dat is gigantisch veel geld. De vraag die we aan de markt stellen, is of dat goedkoper kan. Het lastige is dat we ons overleveren aan de innovatie van de markt zonder dat we van tevoren weten wat we gaan krijgen. Als we het op de traditionele manier doen, dan weten we wat we hebben, het is techniek die zich in honderd jaar heeft bewezen.’

Het is volgens Meulblok overigens niet zo dat de ontwikkeling van de huidige technologie stil staat. ‘We doen nu al alles volgens de laatste technieken, maar die technieken ontwikkelen zich langzaam.

We drukken damwanden, boren palen en monitoren de omgeving om schade te voorkomen. Het zijn verfijningen van de bestaande techniek. Met het innovatiepartnerschap zijn we op zoek naar echt nieuwe technieken op het gebied van bouwtechniek of kadeconcepten, of een combinatie van beide.’

In het verleden heeft het Ingenieursbureau Amsterdam al vaker innovatieve projecten uitgezet maar het bleef meestal bij een pilot. Een langdurige samenwerking

2

iMaintain 18

K Kadermuren.indd 29

20-02-18 15:59

09FOT

[Sch

THE AWAREHOUSE | SCHERPENZEEL | 19 APRIL

Duurzaam betekent in onze beleving nog te vaak houdbaar. Maar willen we nog rondrijden in vervuilende diesels uit de jaren negentig? En moeten we nog steeds fabrieken bouwen die twintig, dertig, veertig of zelfs vijftig jaar meegaan?

Met ons streven naar houdbaarheid sluiten we ons in veel gevallen voor lange tijd af van wezenlijke en vaak broodnodige vernieuwingen. Vaak moeten we juist afbreken om te verbeteren.

Het Nieuwe Produceren gaat op 19 april in Scherpenzeel op zoek naar voorbeelden van upcycling. Niet compenseren, maar accelereren.

nu i

n]

Programma 10.15 uur

Ontvangst en registratie

11.00 uur Pitches & Preaches 1 • Opening door dagvoorzitters Geanne van Arkel (Interface) en Wim Raaijen (Het Nieuwe Produceren) • Openingslezing Rob van Hattum (VPRO Tegenlicht) • Ptiches Process Enlightenmentz 12.15 uur

Recycling betekent nog te vaak downcycling: hergebruik van materialen in producten met een lagere toegevoegde waarde. Oude dieselauto’s moeten we uit elkaar halen en de materialen hergebruiken in nieuwere veel efficiëntere auto’s of andere hoogwaardigere producten.

rijf

Netwerklunch

13.15 uur Pitches & Preaches 2 • Lezing Henk Akkermans (World Class Maintenance) • Pitches Project Enlightenmentz 14.45 uur

Korte pauze

15.15 uur

Pitches & Preaches 3

• Pitches Social Enlightenmentz • Afsluitende lezing • Bekendmaking Enlightenmentz of the Year 2018 17.00 uur

Netwerkborrel

Partners:

www.hetnieuweproduceren.nu/jaarcongres Advertentie hele pagina.indd IM02 Advertenties.indd 30 1

19-02-18 15:19 14:56 20-02-18

INFRA 31

is volgens Van de Laar lastig omdat de gemeente vastzit aan aanbestedingsregels. ‘We mogen als gemeente niet zomaar naar een partij toeschrijven. Je ziet dan dat bij het volgende project innovatie eigenlijk geen kans meer maakt. Het mooie van het innovatiepartnerschap is dat het een combinatie is van het samen ontwikkelen van innovatie en het samen uitvoeren van meerdere projecten op die wijze. De samenwerking hoeft niet met één partij te zijn, het kunnen er ook twee of drie zijn.’

Flexibiliteit inbouwen In de toelichting op het innovatiepartnerschap wordt gevraagd na te denken over nieuwe functies voor de kades. Het draait om het inbouwen van flexibiliteit om mee te kunnen gaan in de veranderingen van de stad. Van de Laar legt uit: ‘Er komen meer elektrische auto’s en er wordt nagedacht over vervoer per water waardoor de vrachtauto’s van kades af kunnen.

Hoe flexibel ben je om nieuwe functies te integreren? Als parkeerplekken niet meer nodig zijn, komen er andere functies. Het zou wel mooi zijn als je de flexibiliteit hebt om daarop in te spelen.’

Innovatief vermogen Specifieke kennis van waterbouw is volgens de eerste uitnodiging van de gemeente niet nodig. Van de Laar: ‘We geloven erg in de kracht van de combinaties. Aanbieders moeten een aantal competenties hebben waarvan de belangrijkste het innovatieve vermogen is. Ze moeten laten zien dat ze ervaring hebben met het bedenken en ontwikkelen van innovaties, maar daarnaast moeten ze ervaring hebben met bouwen in de binnenstad en beschikken over bouwcapaciteit. Dat komt samen in een combinatie van een bouwer met een innovator of een start-up.’

Bij de meeste innovaties speelt big data een steeds belangrijkere rol. Van de Laar geeft toe dat het kan helpen bij een slimmere monitoring van de kades, maar het is volgens hem niet verstandig om alles in het innovatiepartnerschap te stoppen. Het proces van monitoring wordt opgepakt via een ander traject.

Hoewel out-of-the-box-denken wordt toegejuicht, moet wel rekening worden gehouden met het feit dat de Amsterdamse grachten behoren tot de Werelderfgoedlijst van Unesco en het uiterlijk

van de kades hetzelfde moet blijven. Dat betekent echter niet dat er per definitie een muur moet worden gemetseld. Er zijn andere oplossingen waardoor een kade van beton of een ander materiaal er toch kan uitzien als een kade van een paar honderd jaar oud.

Van de Laar: ‘Om een systeemverandering te bereiken, moeten we echt op een compleet andere manier gaan denken.’

‘Belangrijk is dat de levensduur weer naar honderd jaar wordt gebracht, maar we zijn bereid in gesprek te gaan als een onderdeel van de oplossing om de vijftien of dertig jaar moet worden vervangen.

Dat geldt eigenlijk voor alle randvoorwaarden die we stellen. We stimuleren marktpartijen om deze ter discussie te stellen op het moment dat het laten vallen van een dergelijke eis bijdraagt aan het grotere doel dat we hebben.’

Grote belangstelling De reacties uit de markt op het innovatiepartnerschap zijn positief. Tijdens de eerste bijeenkomst van het project, afgelopen december, waren honderdtwintig verschillende bedrijven aanwezig. Dat is volgens Van de Laar opvallend omdat over het algemeen de inschrijving op projecten enorm afneemt in Amsterdam. ‘Iedereen heeft nu voldoende werk en situaties waarbij er twee inschrijvingen zijn, komen steeds vaker voor. De grote belangstelling toont aan dat op deze manier opdrachten in de markt zetten op heel veel animo kan rekenen. Wij moeten zorgen voor een gezond perspectief, voldoende vervolgwerk en een eerlijke vergoeding van de kosten in verhouding tot de inspanning.’

Partijen die het volledige partnerschapstraject doorlopen, krijgen een vaste vergoeding van honderdduizend euro voor het ontwikkelen van innovatie. ‘Dat is waarschijnlijk niet voldoende om alle kosten te dekken, maar daar staat tegenover dat je kans maakt op vervolgprojecten. Niet alleen in Amsterdam, maar ook in andere steden. Binnen de G4, het overleg van de vier grootste gemeenten, wisselen we intensief kennis met elkaar uit’, aldus Van de Laar. ■

2

iMaintain 18

K Kadermuren.indd 31

20-02-18 15:59

32 ONTWIKKELING

Het Brabantse Maintenance & Services Innovatieprogramma 2017-2020 is gericht op het creëren van betere omstandigheden voor de industrie om innovatieve oplossingen een grotere kans van slagen te bieden. De Brabantse Ontwikkelings Maatschappij (BOM) faciliteert dit programma, door individuele partijen en consortia te ondersteunen die zich bezighouden met nieuwe ontwikkelingen die bijdragen aan de ambities van het innovatieprogramma.

Deze ambities zijn gericht op ontwikkelingen rondom het voorspelbaar maken van onderhoud, vergroting van de efficiency van het onderhoudsproces, nieuwe businessmodellen en oplossingen ten aanzien van de beschikbaarheid en het opleidingsniveau van technisch personeel.

Naast expertise en een uitgebreid cross-sectoraal netwerk biedt de BOM ondersteuning in de vorm van kapitaal om de groei van werkgelegenheid en omzet binnen de Brabantse smart maintenance industrie te versterken. Ondernemers of consortia met ideeën, start-ups en/of bedrijven die willen groeien en bijdragen aan het Brabantse Maintenance & Service Innovatieprogramma kunnen bij de BOM terecht voor een uitgebreid dienstenportfolio.

Businesscases kunnen vanaf de vroegste fase (idee) worden ondersteund, waarbij wordt gekeken naar relevante technologie, schaalbaar businessmodel, internationale potentie en maatschappelijke impact.

Ondernemers in de start-upfase worden door de BOM ondersteund bij hun strategische uitdagingen, waaronder het ophalen van kapitaal. Daarnaast worden ondernemers begeleid bij het market-ready maken van de dienst of product, het vinden van “launching customers” of het opzetten van hun onderneming. Hiervoor kunnen bijvoorbeeld bepaalde leningen DEZE RUBRIEK WORDT MEDE MOGELIJK GEMAAKT DOOR

FOTO: EXROBOTICS

BOM stimuleert Brabantse Maintenance industrie

Leidingen van binnenuit inspecteren met snakerobot De opkomst van smart industry maakt het onmogelijke haalbaar. Zo lijkt het anno 2018 bijvoorbeeld mogelijk om olie-, gas- en chemieleidingen, over afstanden van vele honderden meters, van binnenuit te inspecteren. De Universiteit Twente ontwikkelde hiervoor de snakerobot en dit concept wordt binnen het Smart Tooling project nu geïndustrialiseerd. ‘We maken hem robuuster en geschikt voor meerdere toepassingen’, legt Iwan de Waard van ExRobotics uit.

ExRobotics, opgericht in 2017 door ImProvia en Peerless Robotics, richt zich op mobiele robotica in de olie-, gas en petrochemische industrie (ATEX en IECEx Zone 1). ‘De behoefte aan robotica in deze explosiegevaarlijke omgeving is ontstaan vanuit een veiligheidsgedachte. Soms zijn er situaties waar je liever geen mensen naar toe stuurt. Dan kan een robot bepaalde inspecties uitvoeren, terwijl de mens op veilige afstand blijft’, vertelt Iwan de Waard, directeur van ImProvia en initiatiefnemer van het consortium ExRobotics. Veiligheid is echter niet meer de enige reden. ‘Inmiddels kan de robot qua prijs concurreren met de inzet van een operator. Een robot kan zorgen voor een verlaging van de operationele kosten. Voor de snakerobot geldt namelijk dat deze de wanddikte van binnenuit kan meten. Dit betekent dat niet de volledige isolatie hoeft te worden gestript en er hoeven geen steigers te worden geplaatst.’

Ogen, oren en neus Het bedrijf ontwikkelde eerder een robot die zich rijdend over een site kan bewegen met een operator achter de knoppen, desnoods honderd kilometers verderop. ‘Deze robot is voorzien van camera’s, zodat we bijvoorbeeld breuken in tanks of leidingen kunnen waarnemen. Met microfoons kunnen we afwijkende geluiden oppikken. En gassensors geven aan wanneer er sprake is van een lek.’

Echter, als er iets mis is kan de robot niets doen. ‘Je kunt slechts een klein deel automatiseren. De robot zou nog wel een schakelaar kunnen omzetten, maar verder is hij beperkt in zijn handelingen. Het open en dicht draaien van een afsluiter is voor een mens al geen eenvoudige handeling – er komt bijvoorbeeld kracht bij kijken – laat staan voor een robot.’ De mens, die veel flexibeler is, kan dus meer. Maar als het gaat om inspecties door robots, met een mechanische vervanging van de ogen, oren en neus van de mens, dan is een robot een prima alternatief.

Bewust bedraad Na de rijdende robots, die assets van buitenaf kunnen inspecteren, boog ExRobotics zich vanuit het Interreg Smart Tooling project over een nieuwe uitdaging. De Universiteit Twente had in opdracht van de Gasunie een snakerobot ontwikkeld die zich door gasleidingen met een diameter van vijf centimeter kon verplaatsen om overal de dikte

2 18 iMaintain

Q BOM.indd 32

20-02-18 16:07

te meten. ‘Het systeem bleek te werken, dus toen kwam de vraag of deze systematiek robuuster en breder inzetbaar kon worden gemaakt. Niet alleen voor gasleidingen, maar ook voor leidingen waar olie en chemicaliën doorheen stromen. Leidingen die variëren in breedte en soms wel een kilometer lang zijn.’ Momenteel wordt het eerste concept dus verder uitgewerkt. Hij wordt sterker en groter gemaakt, wat automatisch betekent dat hij zwaarder wordt. ‘We onderzoeken hoe we hem meer frictie kunnen geven zodat hij toch in een leiding omhoog kan kruipen. En we kijken hoe we op basis van materiaalkeus de robot zo licht mogelijk kunnen maken.’

Ook is onderzocht of een draadloze versie mogelijk was. ‘Daar zijn we snel van afgestapt. De draad voorziet de snakerobot van stroom, is bedoeld voor de communicatie – het verzamelen van data – en we kunnen de robot aan het snoer terugtrekken, mocht deze onverhoopt vastlopen of stuk gaan.’

Wetten en regels Een andere vraag die bij de ontwikkelaars opkwam was of de snakerobot moest voldoen aan de ATEX-normering. ‘Onze rijdende robots voldoen hier wel aan. Deze zijn conform de ATEX-richtlijnen ontwikkeld. De snake moet het hebben van zijn fijne motoriek en lichtheid. Het is sowieso lastig om te ATEX-normen te integreren op mobiele robotica.’ Maar volgens De Waard is het ook geen must. ‘De eerste versie van de snake wordt in principe niet ATEX en kan worden ingezet tijdens een shutdown. In een later stadium wordt een ATEX-versie ontwikkeld voor situaties die dat wel vereisen.’

De Waard zou graag zien dat partners in de industrie hier samen afspraken over maken. ‘We maken equipment voor de industrie. Dow Chemicals, BASF, Shell en Total zijn voor ons belangrijke partijen die met ons meedenken. Ik ben ervan overtuigd dat we in gezamenlijk overleg tot een product kunnen komen dat doet wat hij moet doen en maximaal veilig is.’ De Waard verwacht medio dit jaar een werkend ‘proof of concept’ te hebben en wellicht eind dit jaar een verkoopbaar product.

Interregionale samenwerking Het Smart Tooling project is een Interreg Vlaanderen/Nederland project.

Dat betekent dat het van daaruit wordt gesubsidieerd. Kenniscentrum Ki<|MPi is projectverantwoordelijke van het Smart Tooling project Op dit moment werken achttien mkb-/kmo-bedrijven en serviceproviders samen aan de ontwikkeling van de technologie binnen diverse deelprojecten. Het project is opgedeeld in vier hoofd thema’s: cleaning, inspectie, werkplaats en UAS. Deze clusters werken volgens hun eigen planning aan de innovaties. Ze gebruiken daarvoor hun eigen kennis, maar schakelen ook externe expertise in en maken gebruik van de kennis en expertise van de ‘hoofd-kennispartners’ in het project. De hoofdpartners bestaan uit Ki<|MPi, BASF, Dow Benelux, Impuls Zeeland, Rewin, BOM, BEMAS, Sirris, Universiteit Gent, AVANS Hogeschool en Universiteit Twente.

Er wordt nauw samengewerkt aan innovatieve roboticatoepassingen voor maintenance in de procesindustrie. Het Inspectie Cluster bestaat uit de asset owners BASF en Dow Benelux, de Universiteit Twente als kennisinstelling en ExRobotics is de technologie-ontwikkelaar in dit cluster.

FOTO: GASUNIE

ONTWIKKELING 33

of fondsen worden ingezet. Zo kan de BOM tot 2,5 miljoen euro seedfunding in de vorm van aandelenkapitaal aanbieden.

Bedrijven die willen groeien en een bewezen track-record hebben op het gebied van concurrentiekracht, innovatieve product-/marktcombinatie, sterke industriekennis en management en ondernemingservaring, kunnen bij de BOM terecht voor ondersteuning in de volgende fase van hun groeiproces.

De BOM richt zich op drie klantsegmenten: Met Brabant Ventures ondersteunt de BOM ondernemingen met impactinvesteringen, kennis en netwerk.

BOM Brabant Ventures richt zich hierbij op ondernemingen in de Brabantse topsectoren – met groeipotentie en groeiambitie – die innovaties bieden met maatschappelijke impact.

Met Foreign Investments stimuleert de BOM succesvolle buitenlandse bedrijven – die een bijdrage kunnen leveren aan economische en maatschappelijke vraagstukken – om te vestigen en groeien in Brabant.

Door internationalisering versterkt BOM Foreign Investments de economie en ecosystemen in Brabant.

Met Renewable Energy ondersteunt de BOM initiatieven in Brabant – die gebruik maken van bewezen technologieën – met impactinvesteringen, kennis en netwerk. Hiermee realiseert de BOM CO2-reductie door verduurzaming van de energievoorziening in Brabant.

Bent u een ondernemer, een start-up of bedrijf met (internationale) groeiambities en draagt uw ambitie bij aan de doelstellingen van het Innovatieprogramma? Neem dan contact op met Roland Grimm (rgrimm@bom.nl).

Kijk voor meer informatie op: www. brabant.nl/dossiers/dossiers-op-thema/ economie-en-werk/maintenance.aspx DEZE RUBRIEK WORDT MEDE MOGELIJK GEMAAKT DOOR

2

iMaintain 18

Q BOM.indd 33

20-02-18 16:08

34 ASSET MANAGEMENT

Voorspellend onderhoud bij gerenoveerde Python Bijna acht omwentelingen rond de aarde. Zo’n afstand hebben de treinen van de Python gedurende 36 jaar afgelegd. De publiekstrekker van de Efteling met dubbele looping en kurkentrekker is momenteel in groot onderhoud. Eind maart zal de nieuwe achtbaan voorzien zijn van onder meer een nieuwe stalen constructie, nieuwe besturing, een nieuw type bekabeling en sensoren, ledverlichting en andere remmen. De ritbeleving blijft hetzelfde, want de loopings, dubbele kurkentrekker en helix komen in het nieuwe ontwerp terug. ‘Na de werkzaamheden kan de Python weer jarenlang mee. Het is een icoon dat echt bij de Efteling hoort en waar veel van onze gasten mooie jeugdherinneringen aan hebben. Die jeugdherinneringen willen we levend houden’, zegt manager Planning & Beheer Pim van der Ven.

Evi Husson

Toen de Python in 1981 opende, was het niet alleen de eerste achtbaan in de Efteling, maar ook de grootste en meest spectaculaire achtbaan op het Europese vasteland. Inmiddels is de stalen achtbaan 36 jaar oud en hebben de treinen in deze periode een totale afstand van 309.435 kilometer afgelegd. Hoog tijd voor een grote opknapbeurt. Het 350.000 kilo wegende Efteling-icoon is van januari tot en met maart 2018 in onderhoud.

‘Binnen de Efteling staan veiligheid en onderhoud hoog in het vaandel. Voor de assets zijn we actief op zoek naar het optimum tussen de gewenste prestatie, de gastbeleving, de onderhoudskosten en het beheersen van risico’s’, geeft Pim van der Ven van de Efteling aan. Het bedrijfsonderdeel Techniek en Projecten bestaat uit de afdelingen Uitvoering, Projecten & Engineering en Planning & Beheer. Deze laatste afdeling heeft werkvoorbereiders, een centrale planner voor onderhoud, maintenance engineers op het gebied van bouw, werktuigbouw en elektro, een groenbeheerder en asset managers. ‘De afdeling is verantwoordelijk voor het

onderhouden en in stand houden van het erfgoed. Op basis van prestatiemetingen, onderhouds- en groenplannen, storingsanalyses, verbetervoorstellen en meerjarenplannen wordt de continuïteit gewaarborgd’, aldus Van der Ven.

Dagelijkse controle en keuringen De Python wordt - net als de andere attracties - dagelijks gecontroleerd door de afdeling Operatie. Daarnaast vinden reguliere controles plaats door de afdeling Veiligheid en door de onafhankelijk keurende instantie TÜV. Frank Poels, uitvoerder bij het project: ‘De treinen zijn door de jaren heen een aantal keer vernieuwd. De laatste keer was in 2011. De grote renovatie aan de Python vindt plaats omdat de Efteling goed en uitgebreid onderhoud aan haar attracties nodig vindt, om zodoende de herinneringen aan de Python te laten voortbestaan.’

Voorbereidingen In 2016 is gestart met de eerste voorbereidingen voor het Pythonproject. Poels: ‘Met alle betrokken partijen zaten we

Geschiedenis Python De Python zorgde bij de allereerste plannen al voor opschudding. Vóór de komst van de reuzenachtbaan bestond de Efteling enkel uit een Sprookjesbos en speeltuin. Vrij snel na de opening van de Python bleek dat deze thrillride de toekomst van het park een belangrijke nieuwe richting zou geven. In 1981 bezochten - door de komst van de Python - 400.000 extra gasten de Efteling.

Feiten en cijfers Python: • Type attractie: Stalen achtbaan • Opening: 1981 (12 april voor bezoekers, 18 juni officiële opening) • Investering: destijds 10 miljoen gulden • Hoogste snelheid: 75 kilometer per uur • Minimale lengte bezoekers: 1,20 meter

2 18 iMaintain

L Efteling.indd 34

• • • •

•

• • • • •

Duur van de rit: ± 2 minuten Lengte baan: ± 750 meter Hoogste punt: 29,05 meter Treinen: 2 treinen met maximaal 24 personen per trein. In totaal heeft de Python vier verschillende treinen gehad: in 1981, 1996, 2005 en 2011 Baanverloop: De Python is een achtbaan met dubbele looping en kurkentrekker. In totaal gaat de bezoeker 4 keer over de kop Capaciteit: 1.500 per uur Totale afstand afgelegd: 309.435 km (bijna acht keer rond de wereld) Gewicht: 350.000 kilo Onderhoudsperiode: 8 januari – 31 maart 2018 Kosten renovatie: 4,5 miljoen euro

Abonnees lezen meer op www.imaintain.info

20-02-18 15:55

FOTO’S: EFTELING

ASSET MANAGEMENT 35

eind dat jaar voor het eerst rond de tafel, waaronder ook CSM Steelstructures. Dit bedrijf uit Hamont-Achel (België) ontwerpt, produceert en monteert diverse types staalconstructies.’ Voor de Efteling bouwden ze eerder al stalen onderdelen van de Vliegende Hollander (waterachtbaan) en waren ze betrokken bij de renovatie van de Droomvlucht (hangende darkride met gondels in een droomwereld).

Vóór het onderhoud kon plaatsvinden, werd de Pythonbaan opnieuw berekend en werd een herontwerp gemaakt. ‘De constructie waarop de baan rust, is iets veranderd. De kolommen of pilaren gaan er iets anders uitzien: ze waren recht, nu komt er een knik in. Ook komen er extra, schuine verbindingsstukken tussen een aantal palen. Uit berekeningen blijkt deze constructie het meest duurzaam te zijn. De lay-out (loopings, kurkentrekkers, bochten, red.) van de baan blijft hetzelfde, er veranderen slechts details in de constructie’, legt Poels uit.

De berekeningen zijn vervolgens door keuringsinstantie TÜV Nederland gecontroleerd en goedgekeurd. ‘Ze voerden daarbij ook een meting uit met de oude baan. TÜV was daarnaast aanwezig bij

de productie van de baanonderdelen en is aanwezig bij de montage in de Efteling.

Zeker de koppeling tussen de oude en nieuwe baandelen is een belangrijk punt in het test- en inspectieplan. De inspecteurs nemen steekproeven en doen metingen.

Niet alleen van de baan, maar natuurlijk ook van de remmen en de besturing.’ Aan de hand van het ontwerp en de werktekening kon CSM starten met de productie van de baandelen. ‘Uit 370 ton staal hebben zij 57 kolommen en 47 baandelen geproduceerd.’

Toen alle afzonderlijke onderdelen klaar waren, is begonnen met de afbraak van de Python. Dit om zo weinig mogelijk downtime te hebben.

baan van de Python. Met een eerste knip in de baan werd op 11 januari gestart met de ontmanteling. Poels: ‘In de eerste twee weken van de onderhoudsperiode is het staal van de achtbaan op hoogte in stukken gesneden met snijbranders. Vervolgens is de Efteling-achtbaan met een grote hydraulische tang in stukken van ongeveer 3.000 kilo geknipt, die zijn afgevoerd.

De baan is vanaf de drop tot aan het wachtstation vervangen, inclusief de vertrouwde dubbele looping, kurkentrekker en helix. In de baan zelf worden de remmen, pneumatiek en bijbehorende elektra vervangen. In het station de instappoortjes en besturingsruimte. De aandrijving wordt gereviseerd.’

Heropbouw

Poels: ‘De uitdaging is om de nieuwe baan op de bestaande fundering te plaatsen.’

Afbraak Op 8 januari werd op 29 meter hoogte officieel afscheid genomen van de oude

Na de ontmanteling van de Python stonden alleen het station en de lift nog overeind. Deze worden hergebruikt. Op de lift worden de lining, ketting, kettingwielen, spaninrichting en lagering vervangen.

De fundering van de oude baan is gehandhaafd gebleven. ‘De uitdaging ligt hem in het plaatsen van de nieuwe baan op de bestaande fundering. Daarnaast is het altijd spannend of het project binnen

2

iMaintain 18

L Efteling.indd 35

20-02-18 15:55

ad-185x267mm-hr.pdf 1 2-2-2018 10:05:56

C

M

Y

CM

MY

CY

CMY

K

IM02 Advertenties.indd 36

20-02-18 15:19

ASSET MANAGEMENT 37

beschikbare tijd kan worden afgerond. Dit geldt overigens voor elk project.’

Tot nu toe verloopt het project voorspoedig. ‘Bij de sloop liep het project zelfs anderhalve dag voor op schema. Ook de ontmanteling van de besturing, de poortjes en de remmen en de liftketting verliep zonder problemen. De liftconstructie kreeg een flinke onderhoudsbeurt en de bestaande baandelen van de eerste bocht, de liftheuvel en de eerste afdaling zijn grondig schoongemaakt’, vertelt Poels.

Eind januari zijn de eerste nieuwe baandelen van de Python geplaatst en al snel volgden de loopings. ‘De opbouw duurt ongeveer vijf weken. Tegelijkertijd starten we ook met de montage van de remmen, de poortjes, de lift en de besturing. We verwachten dat er begin maart een complete baan staat.’

Testfase Als de baan staat dan start de testfase met de push & pull test. ‘Omdat we te maken hebben met een herontwerp met een stukje oude en een stukje nieuwe baan, doen we een fysieke test om te zien hoe vloeiend het verloop van de baan daadwerkelijk is. Daarvoor worden dus echte karretjes met een kraan door de baan getrokken. De laatste 2,5 week voor de opening gebruiken we voor testritten dummypoppen in de baan, de tests van alle elektronica en het afstellen van de remmen. Dan zijn we als alles goed gaat, eind maart klaar voor de eindcontrole van TÜV Nederland. Dan doen we ook weer een nieuwe baanmeting, net zoals vóór

de renovatie. Omdat het baanverloop vloeiender is, zonder knikjes, verwachten we dat de nieuwe baan iéts sneller zal gaan dan de oude.’

Na officiële goedkeuring van de inspectiedienst kunnen de eerste mensen een rit maken in de vernieuwde Python en wordt de achtbaan op 31 maart weer geopend.

voorspellend onderhoud. Poels: ‘Door het plaatsen van andere sensoren wordt een constante monitoring eenvoudiger. Verder blijft het onderhoudsplan van de Python vrijwel gelijk aan het huidige plan. Met het verschil dat we overgaan op bijvoorbeeld een nieuw type bekabeling, ledverlichting en andere remmen, waardoor het geheel onderhoudsvriendelijker is.‘ ■

Toekomst Bij de nieuwe Python wordt ingezet op

Hergebruik De materialen en onderdelen die niet meer kunnen worden gebruikt in de Python worden omgesmolten of gerecycled voor hergebruik elders.

Daarnaast worden uit de oude kolommen de moeren bewaard.

Hiervan zal een bijzonder Python-aandenken worden geproduceerd. Dit aandenken zal (vanaf) eind maart in een beperkte oplage te koop zijn in de Efteling.

Duurzame initiatieven Duurzaamheid is een vertrouwd begrip voor de Efteling. Stichting Natuurpark de Efteling heeft hiervoor bij de oprichting in 1952 een solide basis gelegd.

Het doel om de Efteling voor altijd te behouden is in de basis al een duurzame doelstelling. Daarbij wil de Efteling duurzaam verwonderen. Twee pijlers staan centraal: ‘het ondersteunen

van maatschappelijke projecten’ en ‘footprint verkleinen’.

Door de jaren heen is het park uitgebreid met talloze attracties en gebouwen. Desondanks wordt maximaal elf procent van het gebied bebouwd. De Efteling houdt zorgvuldig rekening met de natuurrijke omgeving waarin zij ligt en werkt samen met natuurorganisaties.

Voor het op peil houden van de waterpartijen en het besproeien van het ‘groen’ binnen de Efteling wordt er sinds 1997 ‘Klaterwater’ gebruikt. De Efteling koopt gezuiverd huishoudelijk afvalwater uit Kaatsheuvel in en pompt dat naar het golfpark.

Daar wordt het in een special rietveld nogmaals biologisch gezuiverd. Hierna is de kwaliteit optimaal en wordt het naar de waterpartijen gepompt. Daarnaast doet de Efteling aan klimaatregeling door middel van de warmte-koud opslag in verschillende gebouwen.

2

iMaintain 18

L Efteling.indd 37

20-02-18 15:55

38 AGENDA

Maart

April

Schrijf nu in!

15 maart 2018 Bouw & Infra Park, Harderwijk www.imaintain.info/congres iMaintain 2018: Unlock the next level

Schrijf nu in!

11 april 2018 Rotterdam Ahoy www.petrochem.nl/veiligheidscoalitie Veiligheidscoalitie van het Jaar/Safety&Health@Work

We staan aan het begin van de vierde industriële revolutie (Industrie 4.0). Vooral op het gebied van asset management lijken de veranderingen veelbelovend. De vraag naar data-analisten, robotprogrammeurs en regisseurs die proactief verantwoordelijk zijn voor het verhogen van de uptime en verlaging van de kosten groeit. Wat zijn de kansen en uitdagingen van digitalisering?

Keynote speaker Jef Staes, expert op het vlak van business- en cultuurinnovatie, houdt ons met zijn flamboyante vertelstijl en confronterende stellingen een spiegel voor.

Lezingen, onder andere van Maarten Essers (Innovation Officer bij ENGIE) over de ontwikkelingen op het gebied van robotica en van Lukas Brandts (opleidingsadviseur Hogeschool Utrecht) over de aansluiting van het technisch onderwijs op de praktijk.

Natuurlijk wordt ook weer de Maintenance Manager of the Year bekend gemaakt.

Unlock the next level bij iMaintain 2018, het jaarcongres van het iMaintain platform en de NVDO.

Woensdag 11 april 2018 wordt tijdens de Safety&Health@Work beurs in Rotterdam Ahoy voor het eerste de prestigieuze prijs ‘VeiligheidsCoalitie van het Jaar’ uitgereikt aan een samenwerking van bedrijven in de chemieketen. De prijs is een initiatief van Veiligheid Voorop in samenwerking met Industrielinqs.

Safety&Health@Work is een netwerkbijeenkomst voor professionals die veilig en gezond werken op nummer 1 hebben staan.

Zo’n honderd exposanten tonen de nieuwste producten, diensten, trainingen en certificeringen die bijdragen aan de veiligheid van de werkomgeving. De beurs richt zich in het bijzonder op de high-risk-sectoren waar veiligheid en gezondheid een constante uitdaging zijn: industrie, haven, bouw en logistiek.

21-22 maart 2018 Antwerp Expo, Antwerpen www.easyfairs.com/nl/maintenance-2018 Maintenance 2018 Kennis delen, potentiële klanten en partners ontmoeten, mee zijn in de onderhoudssector: de jaarlijkse vakbeurs Maintenance biedt meer dan ooit een klankbord voor elke professionele speler in industrieel onderhoud, shutdown-technologie, asset management en productiebetrouwbaarheid.

Ontmoet nieuwe en bestaande relaties tijdens netwerkmomenten.

En profiteer van de kruisbestuiving met vakbeurs Pumps & Valves die tegelijkertijd plaatsvindt.

21-22 maart 2018 Antwerp Expo, Antwerpen www.easyfairs.com/nl/pumps-valves-2018 Pumps & Valves 2018 Op 21 en 22 maart 2018 vindt in Antwerp Expo de zeventiende editie plaats van Pumps & Valves, technologiebeurs voor de procesindustrie in de Benelux. Pumps & Valves focust op industriële pompen, (regel)kleppen, dichtingen, filters, filtratieoplossingen, processingapparatuur, (pijp)leidingen etc. Tegelijkertijd worden talrijke diensten in het vakgebied voor industrie, overheid en pijpleidingbeheerders voorgesteld.

Sinds 2012 wordt Pumps & Valves parallel met de beurs Maintenance georganiseerd. Een beurscombinatie die een overzicht biedt van het aanbod in zowel onderhoud, shutdown-technologie en productiebetrouwbaarheid als procesapparatuur, kleppen en pompen.

17-18 april 2018 Brightlands Chemelot, Geleen www.3dprintingmaterialsconference.com 3D Printing Materials Conference The roads to success in the 3D printing sector will depend on fine-tuning materials to the needs of each application. This finetuning process will involve the type and the quality, strength and costs of materials, but also the selection of marketing channels and for example packaging of the end product. The market has huge potential: it seems that hardly a day goes by without new materials being added to the 3D printing palette.

17-19 april 2018 Evenementenhal Gorinchem www.maintenance-gorinchem.com Maintenance Gorinchem 2018 Vakbeurs Maintenance is het oplossingsgerichte totaalplatform voor industrieel onderhoud en asset management. Professionals uit diverse sectoren bezoeken de beurs voor innovaties, kennis en om ontspannen te netwerken. Bezoekers treffen een breed aanbod aan diensten en producten: van onderhoud tot inspectie en van IT tot veiligheid. Procesoptimalisatie staat centraal.

20 april 2018 Koningsbergerstraat 9, Utrecht www.bovenhoudsymposium.hu.nl Bovenhoud Symposium 2018 Het zestiende Bovenhoud Symposium van de Master of Engineering van de Hogeschool Utrecht heeft als thema ‘Internet of Things: Wat betekent 30 jaar bovenhoud voor morgen?’ Naast ontwikkelingen rond asset management is het internet of things een van de grote uitdagingen waar de onderhoudswereld mee te maken heeft. Het symposium gaat in op de wijze waarmee op integrale wijze waarde kan worden gecreëerd met internet of things in een organisatie.

2 18 iMaintain

F Agenda.indd 38

20-02-18 15:42

S

r

IMA02 omslag los.indd 39

20-02-18 15:10 20-02-18 15:10 20-02-18 16:51

iMaintain Nr. 02 - 2018

Na het wereldwijde succes van VDM:

Tijd voor vernieuwing Wat is de toekomst van onze verouderende industrie, als deze niet vervangen kan worden, maar wel moet concurreren met jonge fabrieken uit opkomende landen?

Het antwoord is Value Driven Maintenance & Asset Management, kortweg VDM XL. Wilt u weten wat VDM XL voor u kan betekenen?

Bestel het nieuwe boek van Mark Haarman en Guy Delahay.

www.mainnovation.com

adv XL NVDO 185x267.indd 1

A Omslag.indd 1 IMA02 omslag los.indd 40

09-09-15 08:36

20-02-18 16:51

21-22/03/2018 Antwerp Expo

UITNODIGING

REGISTREER NU VOOR UW GRATIS TOEGANG

met uw persoonlijke registratiecode: 1015

via www.maintenance-expo.be

Deze uitnodiging wordt u aangeboden door:

iMaintain

Organised by EASYFAIRS

Beleef het grootste event rond productie­gericht onderhoud in een van Europa’s industriële zwaartepunten: Antwerpen • Blijf op de hoogte van de innovaties bij de meer dan 300 exposanten dankzij de “Digital Innovation Tour”.

• Kom bijleren tijdens de 11 masterclasses over onderhoudsstrategie, voorbereiden van shut-downs, maintenance 4.0 cases, veiligheid en meer.

• Kom netwerken tijdens het afterwork event op 21 maart.

WWW.MAINTENANCE-EXPO.BE Gelijktijdig met

21/03/2018: 10.00 - 18.00 Nocturne: 18.00 - 20.00 22/03/2018: 10.00 - 18.00 Antwerp Expo Hal 1, 2, 3 & 4 Jan Van Rijswijcklaan 191 2020 Antwerpen