Ima02 totaal lr by Industrielinqs pers en platform

www.imaintain.info

02 15 TWAALFDE JAARGANG – LOSSE VERKOOPPRIJS € 17,00

iMaintain Nr. 02 - 2015

Maint

Het mag azine va n

MA cover

de NVDO

Onderhou d bij de marine: omgeving ‘Aanpasse ’ | Risico n aan een gestuurd berekenen verandere infrabehee met bes nde r vergt lef taande pro | Faa cesdata | ‘The Future lkansen is Now’

MaintNL.indd

23-02-1

5 13:09

ONDERHOUD IN DE TOEKOMST HONDERD PROCENT VOORSPELBAAR? A Omslag Losse paginas.indd 1

25-02-15 25-02-15 13:29 11:09

BEZOEK BEZOEK RIWAL RIWAL OPOP STAND STAND 5.204 5.204

Going Goingfor fortop topperformance performance Riwal Riwal is sinds is sinds 19681968 gespecialiseerd gespecialiseerd in veilig in veilig en effi enciënt efficiënt

gerichte gerichte oplossingen oplossingen te bieden te bieden voorvoor veiligveilig en effi enciënt efficiënt werken werken

werken werken op hoogte op hoogte en isen in is deinafgelopen de afgelopen decennia decennia uitgegroeid uitgegroeid op hoogte. op hoogte. Dat Dat leidtleidt tot innovatie tot innovatie van van onzeonze producten producten en en tot kennispartner tot kennispartner en totaalleverancier. en totaalleverancier.

diensten. diensten. Zo zetten Zo zetten we de westandaard de standaard in ons in ons vakgebied vakgebied steeds steeds hoger. hoger.

VoorVoor uiteenlopende uiteenlopende soorten soorten onderhoud, onderhoud, die effi dieciënt efficiënt en veilig en veilig op hoogte op hoogte moeten moeten worden worden uitgevoerd, uitgevoerd, heeftheeft Riwal Riwal de meest de meest Naast Naast het verhuren het verhuren en verkopen en verkopen van van hoogwerkers, hoogwerkers, verreikers verreikers geschikte geschikte hoogwerker hoogwerker te huur te huur en teenkoop. te koop.

en heftrucks, en heftrucks, kuntkunt u ook u ook bij ons bij ons terecht terecht voorvoor eersteklas eersteklas onderdelen onderdelen en technische en technische diensten diensten voorvoor machines. machines. Riwal Riwal

Riwal Riwal hecht hecht veelveel waarde waarde aan aan samenwerking samenwerking en persoonlijk en persoonlijk

heeftheeft eigen eigen (indoor) (indoor) opleidingscentra opleidingscentra met met opleidingen opleidingen voorvoor

contact. contact. U staat U staat centraal centraal en we endoen we doen er alles er alles aan aan om uom u

het werken het werken met met hoogwerkers, hoogwerkers, verreikers verreikers en heftrucks. en heftrucks.

HOOGWERKERS HOOGWERKERS • VERREIKERS • VERREIKERS huren huren • kopen • kopen • onderhouden • onderhouden • onderdelen • onderdelen • opleidingen • opleidingen Telefoon: Telefoon: 078 078 - 618 - 618 18 88 18 88

Website: Website: www.riwal.com www.riwal.com

E-mail: E-mail: info@riwal.com info@riwal.com

Above Above all. all. Riwal Riwal RIWAL-maintenance-next-beursad2015.indd RIWAL-maintenance-next-beursad2015.indd 1 1

A Omslag.indd Omslag.indd 2 2 AAOmslag Losse paginas.indd 2

19-02-15 19-02-15 16:1516:15 25-02-15 13:29

INHOUD 3

10 Met z’n allen innoveren Vernieuwen en verbeteren is de enige manier om als bedrijf te overleven in de huidige economie. Professor dr. Steven Dhondt meent dat de structuur van organisaties anders moet en dat iedereen in het bedrijf daarvoor nodig is.

16 Onderhoud in de toekomst honderd procent voorspelbaar Aan data heeft de chemische industrie geen gebrek. Sterker nog: ze verzuipt er zowat in. Voor het Smart Industry-initiatief onderzoekt DI-WCM hoe de industrie die data kan gebruiken om het onderhoud honderd procent voorspelbaar te maken.

5 COMMENTAAR 7 ACTUEEL 14 3D-PRINTEN METALEN VERANDERT INDUSTRIE 22 KETEN BEPAALT SUCCES ONDERHOUD VAN MORGEN 26 ASSET MANAGEMENT VERGROOT LEVERINGSZEKERHEID WARMTEBEDRIJF 30 WHAT’S NEXT 35 MASTERING ASSETS 40 UNDER CONSTRUCTION 82 VOLGEND NUMMER

Maint

Het magazine van de NVDO

De drie finalisten voor de Maintenance Manager of the Year 2015-verkiezing zijn bekend. Roger Ham, Ivo van der Gaag en Hans Peters gaan voor goud. Op 19 maart wordt tijdens iMaintain 2015, het jaarcongres van de NVDO en het iMaintain platform, de winnaar bekendgemaakt.

‘Aanpassen aan een veranderende omgeving’ Faalkansen berekenen met bestaande procesdata De Stelling Lopend naar offshore-platforms Risicogestuurd infrabeheer vergt lef Doorvragen tot je bij de kern van het probleem bent Trends die de onderhoudswereld veranderen ‘The Future is Now’

48 52 58 59 60 64 70 74

iMaintain 15

B Inhoud.indd 3

25-02-15 10:14

Integraal beschikbaarheid en veiligheid verbeteren

“De inzet van Ultimo maakt het mogelijk om de beschikbaarheid van assets te verbeteren en de kosten van onderhoud beheersbaar te houden. Door ook werkvergunningen integraal vanuit de software te genereren, voldoen we eenvoudiger aan weten regelgeving (BRZO).”

Maintenance

Next Stand

5.203 Robert Ytsma, ICT & Asset Manager, Kisuma Chemicals

Maintenance Management

Kisuma Chemicals in Veendam profiteert net als vele andere organisaties van de gebruiksvriendelijke en modulaire mogelijkheden van Ultimo Maintenance Management. Ook op het gebied van Health, Safety & Environment verschaft de software passende oplossingen. En dat in één systeem. Bekijk hoe Ultimo wordt toegepast bij Kisuma Chemicals: www.ultimo.com/kisuma

Infra_adv_10022015_210x297_01.indd 1 Adverterties I.indd 4

10-02-15 14:42 25-02-15 09:58

COMMENTAAR 5

Communiceren kan je leren Dat onderhoud al jaren meer is dan - plat gezegd - repareren en smeren is geen verrassing. Het vakgebied is geëvolueerd naar een multidisciplinaire industrie waarin vooruitgekeken wordt om storingen te voorkomen, waarin nagedacht wordt over de business case om duurder werken materiaal in te zetten om zo toch goedkoper uit te zijn over de levensduur, en waarin de conditie van een asset bepaalt of onderhoud nodig is, niet sec de gedraaide uren. Het is een vakgebied dat door de hele kolom, van de werkvloer tot de directiekamer, aandacht verdient. Sterker nog, ook buiten de bedrijfsmuren is invloed van en op het onderhoud te merken. Voor het programmaonderdeel ‘Jouw goud/mijn goud’ van het iMaintain congres dat we samen met de NVDO op 19 maart organiseren, mocht ik afgelopen week op bezoek bij het Havenbedrijf Rotterdam en de Noord/Zuidlijn in Amsterdam. Met de asset owners van beide bedrijven bezochten we over en weer de locaties en bespraken we de overeenkomsten en verschillen in het asset management van de kapitaalgoederen. Het videoverslag daarvan tonen we op het congres en we praten er over door met de twee experts. Wat me voor beide bedrijven opviel, is dat voor de bouw en levenscyclus van zowel de Noord/Zuidlijn als de Tweede Maasvlakte er veel aandacht is voor de stakeholders. Misschien niet vanaf het begin bij alle twee de projecten, maar gaandeweg is er meer en meer aandacht voor het onderhoud van de relatie met de buren, huurders, gebruikers of klanten. En als je daar helder bent wat er gaat gebeuren en wat men kan verwachten, dan valt er goed te praten over ongemak of derving. Als ook daar vooruitgekeken wordt naar risico’s en mogelijke oplossingen, dan is voor de belanghebbende duidelijk dat hij serieus genomen wordt. Zo wordt beheren steeds meer een vakgebied van communiceren. Mark Oosterveer @M_Oosterveer mark@industrielinqs.nl

HOOFDREDACTIE

Mark Oosterveer 020 3122 793 mark.oosterveer@industrielinqs.nl NUMMER 02 - 2015

UITGAVE VAN

Industrielinqs pers en platform Veembroederhof 7 1019 HD Amsterdam

PARTNER

Nederlandse Vereniging voor Doelmatig Onderhoud (NVDO) Postbus 138, 3990 DC Houten

EINDREDACTIE

Miriam Rook 020 3122 796 miriam.rook@industrielinqs.nl Liesbeth Schipper 020 31 22 083 liesbeth.schipper@industrielinqs.nl

MEDEWERKERS

David van Baarle, Erik te Roller, Renske van den Berg, Ingrid Rompa, Pieter Pulleman, Teus Molenaar, Francis Voermans, Dagmar Aarts

LAY-OUT

De Opmaakredactie

COVER

Cofely GDF Suez

ADVERTENTIEVERKOOP Ahoy Rotterdam NV Ahoy-weg 10 3084 BA Rotterdam Postbus 5106 3008 AC Rotterdam Organisator van

UITGEVER

Wim Raaijen 020 3122 081 wim.raaijen@industrielinqs.nl

Jetvertising BV Kim de Bruin T: 070 399 00 00 F: 070 390 24 88 kim@jetvertising.nl

TRAFFIC

Breg Schoen 020 3122 088

DRUKKERIJ

PreVision Graphic Solutions

ABONNEMENTEN (EXCL. BTW)

Nederland/België € 95,– Introductie NL/B 25% € 71,– Overig buitenland € 119,– Losse verkoopprijs € 17,– Studenten € 39,– Proefabonnement 3 mnd € 27,50

OPZEGGEN

Dit magazine hanteert de opzegregels uit het verbintenissenrecht. Wij gaan er van uit dat u het blad ontvangt uit hoofde van uw beroep. Hierdoor wordt uw abonnement steeds stilzwijgend met een jaar verlengd. Proef- en kennismakingsabonnementen worden niet automatisch verlengd en stoppen na het aantal aangegeven nummers. Opzeggen kan via www.aboland.nl, per post of per telefoon. De opzegtermijn is 8 weken voor het einde van uw abonnementsperiode. Als opzegdatum geldt de datum waarop uw opzegging door Abonnementenland is ontvangen. Indien u hierom verzoekt, ontvangt u een bevestiging van uw opzegging met daarin de definitieve einddatum van uw abonnement. Adreswijzigingen kunt u doorgeven via www. aboland.nl, per post of per telefoon. Overige vragen kunt u stellen op www.aboland.nl of neem telefonisch contact met Abonnementenland op.

ABONNEMENTENLAND

Postbus 20 1910 AA Uitgeest Tel. 0900-ABOLAND of 0900-226 52 63 € 0,10 per minuut Fax 0251-31 04 05 Site: www.bladenbox.nl voor abonneren of www.aboland.nl voor adreswijzigingen en opzeggingen. Abonnementenland is ook bereikbaar via Twitter. Stuur uw tweet naar: @Aboland_klanten. Prijswijzigingen voorbehouden. ISSN: 2211-6826 © Industrielinqs pers en platform BV Niets uit deze uitgave mag worden gereproduceerd zonder toestemming van de uitgever.

iMaintain 15

C Commentaar.indd 5

25-02-15 10:15

•

Piping Design 1 & 2

•

Pipe Stress Analysis & Pipe Support

•

Ontwerp/Berekening Drukbelaste Componenten

•

Corrosie-arm Ontwerpen

•

Workshop P.E.D.

•

Stroming/Transport in Leidingen

•

Piping & Mechanical Engineering 1

•

Keuze & Selectie van Afsluiters

•

Polymeer Extrusietechnologie prof.dr.ir. Leon Janssen, RuG

Inlichtingen: Ed van der Linde 06 - 2011 5926 • e-mail: linde@aog.nl www.tccenter.nl

ADVERTENTIE INDEX

www.hi-force.com

Adverterties I.indd 6

Abonnees �� 62 AHOY Maintenance NEXT 2015 ��bijlage AIB Vincotte Nederland �� 38 BIM: Masterclass �� 72 Brand Energy & Infrastructure Services �� 36 Croon Elektrotechniek �� 18 Delta Heat Services �� 54 Deltavisie congres 2015 �� 28 Eco Ketelservice Verhuur �� 54 Endress + Hauser �� 34 E-r-s Netherlands �� 34 Hi-Force Nederland �� 6 Hoffmann Quality Tools �� 83 Hogeschool Utrecht Centrum voor Natuur & Techniek �� 42 iMaintain congres 2015 �� 78, 79 Insulcon �� 62 Lagersmit Sealing Solutions �� 50 Leemberg �� 28 Lubron Waterbehandeling �� 50 Parker Hannifin �� 46 Platformpagina �� 20, 21 Riwal �� 2 Sky Access �� 46, 76 SPM Instrument �� 34, 38 ST-Cleaning Special Tank Cleaning �� 12 TCC �� 6 Traduco �� 84 Ultimo Software Solutions �� 4

25-02-15 09:58

ACTUEEL 7

MEEST GELEZEN ONLINE 1. Shell-fabriek in Moerdijk wordt herbouwd Shell herbouwt de fabriek die sinds een explosie vorig jaar juni buiten bedrijf is. Op basis van het interne onderzoek wordt het ontwerp aangepast en verbeterd. Lees verder op deze pagina

2. Rotterdamse haven gaat intensief samenwerken met universiteiten Shell-fabriek in Moerdijk wordt herbouwd Shell herbouwt de fabriek die sinds een explosie vorig jaar juni buiten bedrijf is. Op basis van de uitkomsten van het interne onderzoek naar de oorzaak van het incident wordt het ontwerp van de MSPO-2-installatie verder verbeterd. De uitkomsten bevestigen de eerdere bevindingen dat een onverwachte reactie tussen ethylbenzeen en de katalysator bepalend is geweest. Shell gaat geen gebruik meer maken van ethylbenzeen bij het activeren van de katalysator om eenzelfde incidenten uit te sluiten. MSPO-2 wordt herbouwd op basis van het oorspronkelijke ontwerp en bevat noodzakelijke verbeterpunten. Naar verwachting kan de fabriek tussen eind 2015 en begin 2016 opstarten. Shell Moerdijk werkt ook aan het herstel van het stoomsysteem, dat in oktober als gevolg van verontreiniging in het systeem beschadigd raakte. Doordat een middendruk stoomboiler weer in gebruik is genomen, is er meer stoom beschikbaar. Hierdoor kon de aromaten-unit (CSAR) opstarten en is de betrouwbaarheid van de stoomlevering aan de MEOD- en MSPO-1-fabrieken, die sinds december weer draaien, verbeterd. De etheenfabriek MLO (de kraker) wordt naar verwachting in het najaar van 2015 weer in bedrijf genomen.

Slimmere aanpak asset management na herindeling gemeenten Het herindelen van gemeenten leidt tot professioneler en goedkoper beheer en onderhoud van de openbare ruimte. Tot deze conclusie kwamen de sprekers en deelnemers aan een symposium van ingenieursbureaus Witteveen+Bos en MaxGrip begin februari. Experts van gemeenten, waterschappen, provincies en bedrijven verantwoordelijk voor het beheer van onder andere wegen, kanalen en sluizen bogen zich samen over asset management in Noord-Nederland. De drie noordelijke provincies beschikken over meer dan 23.000 kilometer wegen, 4.500 kilometer boezemwaterkeringen en drie- tot zesduizend bruggen. De gezamenlijke waarde hiervan bedraagt meer dan honderd miljard euro. Sprekers van Witteveen+Bos en Wageningen Universiteit constateerden dat heringedeelde gemeenten sneller leren dan andere gemeenten. ‘Grote gemeenten denken strategisch na over besteding van hun budgetten voor beheer van wegen, straatmeubilair en riolering’, aldus Loes Schoondermark van Witteveen+Bos. ‘Zij vervangen bijvoorbeeld alleen de rioolbuizen die een grote kans maken op lekkage en combineren dit met wegbeheer.’ In dunbevolkte gebieden is efficiënt en goedkoop beheer van publieke werken steeds belangrijker. Door bevolkingskrimp dalen belastinginkomsten, terwijl het aantal wegen en bruggen niet afneemt. ‘De techniek stelt ons steeds beter in staat om te herkennen welke objecten aan vervanging toe zijn en welke nog jaren meekunnen’, aldus Lindy Molenkamp, verantwoordelijk voor wegen, bruggen en sluizen in de provincie Overijssel. Jelle Agema van Wetterskip Fryslân geeft aan: ‘Voor inrichting en beheer is integraal een overgang ingezet van ‘onbewust risico’s lopen’ naar ‘bewust risico’s nemen.’ Bij vervanging en renovatie van bijvoorbeeld gemalen kan een betere afweging worden gemaakt voor het investerings- en grootonderhoudsprogramma. Dit resulteert in een goede balans tussen prestaties van de infrastructuur, aanvaardbare risicoprofielen en kosten. Harm Post, directeur Groningen Seaports: ‘Slim beheer van havens is een onderdeel van onze groeistrategie. Slim beheer betekent soms ook investeren’.

Het doel van SmartPort 2.0 is het actief ontwikkelen, bundelen en investeren in kennis die van belang is voor het havengebied om de kansen te benutten die de internationale ontwikkelingen bieden. Lees verder op pagina 9

3. Programma voor 3D metaal printen gestart Het Nationaal Lucht- en Ruimtevaartlaboratorium (NLR) en TNO zijn een programma gestart voor de Nederlandse mkb en industrie om certificeerbare 3D metaal geprinte producten te maken. Lees verder op pagina 8

4. Enexis kiest voor inzet speurhonden bij opsporing netwerkstoringen Enexis laat in 2015 speurhonden een bijdrage leveren aan de opsporing van netwerkstoringen. Daarmee wil het bedrijf dit jaar tussen de 150 en 200 laagspanningsstoringen sneller verhelpen. Lees verder op pagina 8

5. Lemmer thuisbasis voor onderhoud windpark Westermeerwind Siemens heeft voor Lemmer gekozen vanwege de goede faciliteiten en bereikbaarheid, de gunstige ligging direct aan het IJsselmeer, de lokale voorzieningen en de mogelijkheid voor eventuele uitbreiding. Lees verder op pagina 9

iMaintain 15

D Actueel.indd 7

25-02-15 10:16

8 ACTUEEL

Metaalmoeheid oorzaak afbreken wieken van windmolen Medemblik De wieken van een windmolen in het IJsselmeer bij Medemblik, die eind vorig jaar afbraken, bleken metaalmoeheid te hebben. In de hoofdas van de wieken zaten kleine scheurtjes. De as was verzwakt en brak uiteindelijk af doordat de scheurtjes steeds groter werden, hierdoor viel de volledige bovenkant van de windmolen naar beneden. Kort voor het incident had de molen nog een onderhoudsbeurt gehad. De scheurtjes hadden volgens een woordvoerster hadden toen niet ontdekt kunnen worden. ‘Daarvoor is ultrasoon onderzoek nodig. De apparatuur daarvoor gaan we aanschaffen, om ook de andere drie windmolens in het park te controleren op metaalmoeheid.’

Reym winnaar Golden Best Practice De Magnetic crawler van Reym is door CASOS uitgeroepen tot beste veiligheidsoplossing van 2014 en is daarmee de winnaar van de jaarlijkse strijd om de Golden Best Practice. Het bedrijf wint een geldbedrag van 15.000 euro. De Magnetic Crawler is een hoge-/lagedrukinstallatie die door één persoon bediend kan worden en snel coatings, roest en aanslag kan verwijderen van stalen oppervlakken. Hierdoor is het bouwen van steigers en het werken op hoogte niet meer nodig. Ook kan de Magnetic Crawler in tanks worden gebruikt. De risico’s op incidenten worden met deze innovatie aanzienlijk verminderd.

Asset Sustainability Centre gestart Thijs Pennink, directeur Ontwikkelingsbedrijf Noord Holland Noord en John Stavenuiter, van het Asset Management Control Centre, hebben begin februari een samenwerkingsovereenkomst getekend voor de start van het Asset Sustainability Centre. Dit is een netwerk voor duurzaam asset management en ondersteunt bedrijven en organisaties bij het verduurzamen en optimaliseren van de bedrijfsvoering.

02 15 iMaintain

D Actueel.indd 8

Programma voor 3D metaal printen gestart Het Nationaal Lucht- en Ruimtevaartlaboratorium (NLR) en TNO zijn een programma gestart voor de Nederlandse mkb en industrie om certificeerbare 3D-metaalgeprinte producten te maken. Zes bedrijven nemen al deel in het programma en naar verwachting worden dat er nog twee keer zoveel. De totale omvang van het programma is 5,5 miljoen euro. Het Publiek-Privaat Samenwerkingsprogramma gaat vier jaar lopen. Het ‘Metal Additive Manufacturing’ programma is tot stand gekomen met hulp van het Ministerie van Economische Zaken en past binnen de Topsector HTSM. De grote ontwerpvrijheid, mogelijkheid om functies te integreren en hoge materiaal efficiëntie bieden grote kansen voor 3D-metaalprinten in veeleisende toepassingen zoals aerospace en de high-end industrie. Gewichtsreductie en verbeterde functionaliteit zijn voor deze toepassingen extra waardevol. Gebrek aan methoden voor certificering van het 3D-metaalprintproces is de belangrijkste beperking voor grootschalige toepassing van 3D-metaalprinten. NLR en TNO hebben dit programma opgezet voor de Nederlandse industrie om de benodigde bouwstenen te realiseren waarmee metalen producten voor veeleisende toepassingen met een marktconforme prijs en met een constante kwaliteit geprint kunnen gaan worden. Onderwerpen die binnen het programma aan bod komen zijn: materiaalkennis, proceskennis, certificatie & kwalificatie en ontwerpmethoden.

ADDITIVE INDUSTRIES

BEDRIJVENNIEUWS

Enexis kiest voor inzet speurhonden bij opsporing netwerkstoringen Enexis laat in 2015 speurhonden een bijdrage leveren aan de opsporing van netwerkstoringen. Verwacht wordt dat daarmee dit jaar tussen de 150 en 200 laagspanningsstoringen sneller kunnen worden verholpen dan nu. De speurhonden beginnen in NoordBrabant en Limburg. In 2016 volgen naar verwachting de andere voorzieningsgebieden van Enexis in Oost- en Noord-Nederland. De inzet van de honden verkort de opsporingstijd. Getrainde herders blijken via hun neus tot duizend keer beter storingen waar te kunnen nemen dan de huidige technische apparatuur. Ook wordt daardoor het uitschakelen van de hoofdzekering in alle bij de storing betrokken woningen overbodig, zodat klanten niet zonder stroom komen te zitten. De honden kunnen een storing tot op zeventig centimeter diepte waarnemen (de reguliere stroom-kabeldiepte). Zelfs tot drie dagen na een storing kan een getrainde hond aangeven waar de storing plaatsvond.

Breijer gaat rijksgebouwen onderhouden Het Rotterdamse bouwen installatiebedrijf Breijer is vanaf heden verantwoordelijk voor al het onderhoud aan bouwkundige elementen in rijksgebouwen. In opdracht van het Rijksvastgoedbedrijf heeft Breijer een vierjarig contract getekend voor 202 monumentaleen niet monumentale gebouwen verdeeld over zeven provincies. Hierbij gaat het om een bruto vloeroppervlak van zo’n 880.000 m2. Breijer wist de opdracht binnen te halen met een kwalitatief hoog en economisch voordelig voorstel.

Abonnees lezen meer op www.imaintain.info

25-02-15 10:16

ACTUEEL 9

Lemmer thuisbasis voor onderhoud windpark Westermeerwind Lemmer (Friesland) wordt de thuisbasis voor het onderhoud aan windpark Westermeerwind in het IJsselmeer. Siemens heeft voor Lemmer gekozen vanwege de goede faciliteiten en bereikbaarheid, de gunstige ligging direct aan het IJsselmeer, de lokale voorzieningen en de mogelijkheid voor eventuele uitbreiding. Lemmer wordt niet alleen thuisbasis voor het onderhoud aan windpark Westermeerwind, maar ook voor het onderhoud aan windparken op land. In eerste instantie gaan er een kleine twintig mensen vanuit Lemmer werken, waarvan het merendeel afkomstig is uit de regio. Siemens bouwt het zogeheten nearshore windpark Westermeerwind langs de noordelijke en westelijke dijk van de gemeente Noordoostpolder. Na voltooiing, eind 2015 begin 2016, onderhoudt Siemens het windpark gedurende een periode van vijftien jaar. Met zijn 48 windturbines gaat het windpark groene stroom verzorgen voor zo’n 160.000 Nederlandse huishoudens.

Tweede Kamer vijf jaar lang weg van Binnenhof door onderhoud De aangekondigde renovatie van het Binnenhof duurt waarschijnlijk tussen de vijf en dertien jaar. Het gebouwencomplex heeft veel onderhoud nodig, zowel aan de buitenkant als aan de binnenkant. Wanneer ervoor wordt gekozen alles tegelijk te renoveren moet het hele complex, de Tweede en Eerste Kamer, de Raad van State en het Torentje, voor vijf jaar dicht. Maar als ervoor wordt gekozen het werk in fases uit te voeren zal de renovatie maar liefst dertien jaar duren. Dat staat in een advies van een stuurgroep onder leiding van oudminister Liesbeth Spies. Minister Stef Blok (Wonen) gaf de opdracht voor de verkenningen van de renovatiemogelijkheden, maar heeft nog geen budget gereserveerd. Hij wilde vanochtend in de Volkskrant nog niet reageren, omdat hij het rapport van Spies nog niet heeft gekregen. Wel liet hij weten een uitgewerkt rapport te verwachten, waarin een paar varianten komen te staan van de verbouwing, de duur en de kosten ervan. De renovatie staat gepland voor 2018. Blok verwacht deze zomer alle gegevens duidelijk te hebben en een besluit te nemen. De politici zullen tijdelijk op zoek moeten naar nieuwe werkplekken. Daarvoor moeten ook nog geschikte ruimtes worden gevonden. Of de Tweede Kamer op het Binnenhof kan blijven is nog niet bekend.

BEDRIJVENNIEUWS Finalisten Prins Friso Ingenieursprijs bekend De drie kanshebbers op de Prins Friso Ingenieursprijs zijn bekend: ir. Gijs van den Boomen, Directeur Kuiper Compagnons; ir. Allard van Hoeken MBA, Head of New Energy Bluewater Energy Services en dr. ir. Yvo Saanen, Managing Director TBA. Op 18 maart wordt door een vakjury en publieksstemming bepaald wie de prijs in de wacht sleept en zich Ingenieur van het Jaar 2015 mag noemen.

Royal HaskoningDHV draagt diensten over aan KH Engineering Royal HaskoningDHV gaat haar afdeling die gespecialiseerde industriële diensten levert aan de olie-, gas- en chemiesector in Nederland, per 1 maart overdragen aan KH Engineering. De bedrijven richten een gezamenlijke taskforce op voor de dienstverlening aan grote klanten in de regio Zaandam.

Renovatie regionaal gastransportnet Gasunie gaat de komende jaren in het hele land oudere onderdelen van het regionale gastransportnet renoveren omdat ze het einde van hun technische levensduur naderen. Er worden 2800 afsluiterschema’s, 1000 gasontvangstations en 80 meeten regelstations aangepast. Grontmij gaat de technische ingenieursdiensten voor het aanpassen van bestaande gasinstallaties verzorgen.

Rotterdamse haven gaat intensief samenwerken met universiteiten Het bedrijfsleven in de Rotterdamse haven gaat intensief samenwerken met de Erasmus Universiteit Rotterdam en de Technische Universiteit Delft. SmartPort 2.0 richt zich op een aantal uitdagingen voor de Rotterdamse haven. Denk hierbij aan bijvoorbeeld de bereikbaarheid en ontsluiting van het havengebied, het gebruik van big data en de rol van de haven in de circulaire economie. Het doel van SmartPort 2.0 is het actief ontwikkelen, bundelen en investeren in kennis die van belang is voor het havengebied om de kansen te benutten die de internationale ontwikkelingen bieden. Naast de twee universiteiten zijn ook de gemeente Rotterdam, het Havenbedrijf Rotterdam en Deltalinqs de founding partners. SmartPort 2.0 streeft naar een intensieve samenwerking met lopende initiatieven in zowel regionaal als internationaal verband. Het bouwt voort op de opgedane ervaring en zal het reeds aanwezige innovatie-ecosysteem in en rond de haven substantieel versterken. SmartPort 2.0 moet zich ontwikkelen tot de centrale organisatie en verbindende schakel tussen universiteiten en bedrijven, die actief en langdurig investeert in kennisontwikkeling van belang voor de haven.

uw mailbox? Al het nineuvoworsoninze nieuwsbrief op

iMaintain.info!

Meld u aa

iMaintain 15

D Actueel.indd 9

25-02-15 10:16

10 INTERVIEW

Met z’n allen innoveren

Steven Dhondt: ‘Mensen moeten van hun werk kunnen leren, dat motiveert ze het meest.’

02 15 iMaintain

I Hoofdinterview.indd 10

Abonnees lezen meer op www.imaintain.info

25-02-15 10:22

INTERVIEW 11

Vernieuwen en verbeteren is de enige manier om als bedrijf te overleven in de huidige economie. Daarvoor heb je iedereen in het bedrijf nodig. De structuur van organisaties moet anders. ‘Het is niet degene met de meeste titels die de meest innovatieve oplossingen heeft’, zegt professor dr. Steven Dhondt.

Dagmar Aarts

Dhondt is onderzoeker bij TNO en gasthoogleraar aan de KU Leuven. Hij onderzoekt de relatie tussen gedrag en innovatie. Hoe kan sociale innovatie (workplace innovation) bijdragen aan vernieuwing? Met andere woorden: welk gedrag in de organisatie draagt bij aan het vernieuwen en veranderen van processen en de organisatie zelf? ‘Als je kijkt naar organisaties en management dan zie je dat ze de verkeerde basis gebruiken’, zegt Dhondt. ‘Men gaat ervan uit dat mensen rationeel zijn. Dat betekent dat ze heel eenvoudig kostenbatenafwegingen maken.’ Het is volgens de onderzoeker lastig te onderzoeken of dat ook echt zo is, want afhankelijk van hun belangen zijn mensen de ene keer wel rationeel en de andere keer niet. ‘Mensen zijn heel sociaal en laten zich makkelijk beïnvloeden door hun collega’s en contacten. Bovendien heeft elk mens zijn eigen waarde en die hoeft niet altijd rationeel te zijn. Daarmee moet je, als je innovatie wilt versterken, rekening houden in de vormgeving van je organisatie en in de vormgeving van werkplekken.’

Management Vanuit een kosten-batenafweging laten organisaties het innoveren vaak aan het management of de researchafdeling over. Degenen die het werk uitvoeren, moeten vooral zo snel en efficiënt mogelijk wer-

“ I Hoofdinterview.indd 11

ken. Zij worden niet betrokken bij het innovatieproces. Maar dan laat je als bedrijf een heleboel kansen liggen. Als voorbeeld neemt Dhondt de onderhoudssector. ‘We zien dat mensen redelijk wat leren in hun werksituaties. Organisaties moeten daar gebruik van maken. Als je de ontwikkelingen in de onderhoudswereld bekijkt, dan weten we dat de oppervlakken waarop mensen moeten werken alleen maar groter worden. De taken zijn steeds breder en er moet meer gebruik worden gemaakt van technologie. De onderhoudsmedewerker moet nu op allerlei manieren data invoeren en data verzamelen. Waar weinig op wordt gelet, is of zo iemand ook wat kan inbrengen om aan te geven of het werk beter en slimmer kan.’

Motiveren Om te vernieuwen moet er volgens Dhondt over alle lagen heen meer worden samengewerkt in een organisatie. Maar hoe zorg je er als bedrijf voor dat iedereen meedoet met vernieuwen? Hoe motiveer je je medewerkers om informatie door te geven? Vaak wordt gedacht dat financiële prikkels het beste werken. Dhondt: ‘We weten uit de psychologische wetenschappen dat het geven van een schouderklopje en geld onvoldoende is. Je moet ervoor zorgen dat het werk voldoende complex is en dat er fouten

Organisaties zijn ontdaan van actieve en slimme werknemers. 02

iMaintain 15

25-02-15 10:22

Industrial Services

Tank reiniging

Druk-Vacuüm DrukDruk Vacuüm techniek

Industriële reiniging

Droge stoffen techniek

Hogedruk reiniging

Transport

Riool reiniging

Milieuvriendelijk ontgassen

Austria

Netherlands

Germany

ST-Cleaning BV

www.st-cleaning.com office@st-cleaning.com Adverterties I.indd 12

‘t Woud 59 3232 LN Brielle 25-02-15 09:59

INTERVIEW 13

leren over je eigen dienstverlening en om je klant te helpen. Je moet er ook rekening mee houden dat niet elke klant je verder helpt in je innovatieproces.

FOTO: BASF

Duitsland

kunnen worden gemaakt. Mensen moeten van hun werk kunnen leren, dat motiveert ze het meest. Dan creëer je een omgeving waarin medewerkers met de organisatie delen wat ze hebben geleerd.’ Ook moet volgens de onderzoeker niet alles van bovenaf in de organisatie worden bedacht. Onderhoudsmedewerkers zouden met klanten mee moeten denken en in gesprek moeten gaan om te leren over producten en vernieuwingen zodat ze dat kunnen terugkoppelen aan het management. Dhondt: ‘Je moet al je medewerkers bewust betrekken in het innovatietraject. In plaats van dat maar vijf procent bezig is met innoveren, vergroot je dat naar honderd procent. Een medewerker die niet betrokken wordt bij het proces zal heel veel dingen zien maar niet doorgeven. Je moet het ze dus echt bewust vragen en dat is in de meeste organisaties niet ingebouwd.’ Er zijn discussies om werknemers apart tijd te geven om te innoveren. Google doet dat al. Daar mogen werknemers twintig procent van hun tijd vrij besteden aan het nadenken over vernieuwingen en producten. Geen goede idee vindt Dhondt. ‘Je beperkt de creativiteit tot twintig procent van de werktijd. Een baan

moet dat eigenlijk voor honderd procent aanbieden. Het kan goed zijn dat je op een bepaald moment in een proces iets nieuws bedenkt.’

Valkuilen Om samen in de organisatie te werken aan innovatie kan een bedrijf een externe adviseur binnen halen. Maar volgens Dhondt is dat niet altijd nodig. Hij denkt dat het sparren met andere bedrijven en het hebben van kennisplatforms de beste instrumenten zijn. Zelf is hij op dit moment verantwoordelijk voor een Europees leernetwerk over sociale innovatie. ‘We proberen voor de Europese Commissie een netwerk op te bouwen waarbij we bedrijven, vooral in de industrie, hun ervaringen laten delen over sociale innovatie. Er zijn veel valkuilen waar je in kunt trappen tijdens dat traject. Daar moet je je bewust van zijn. Bedrijven moeten daarom bereid zijn om hun informatie te delen.’ Een van de valkuilen is dat er niet goed wordt nagedacht over hoe klanten of consumenten betrokken kunnen worden bij de co-creatie. En onderhoudsmedewerkers moeten er niet van uitgaan dat ze zomaar even een klus doen. Als je dat wel doet, is de valkuil dat je niet elke kans ziet om te

Goud Professor dr. Steven Dhondt geeft tijdens iMaintain 2015 een presentatie over wat de waarde van gedrag is bij innoveren, toepassen en veilig werken. Bij het jaarcongres van de NVDO en het iMaintain platform gaan we op zoek naar goud. Op 19 maart 2015 tonen we topprestaties en zoeken we antwoorden. Welke drive moet je bijvoorbeeld hebben om de beste te worden? Wat valt er nog te winnen met nieuwe technieken? En hoe voorkom je dat er oplossingen met gouden randjes worden bedacht. Kijk voor meer informatie en het programma op www.imaintain.info/congres

In Duitsland zijn ze beter in innoveren. Het fascineerde Dhondt dat de arbeidsproductiviteit en innovativiteit in Nederland al jaren achter loopt bij Duitsland. Volgens hem heeft dat te maken met het grote aantal zzp’ers dat ons land rijk is. ‘Zo’n vijftien jaar geleden werden zzp’ers als een valide oplossing gezien voor de samenleving. We zijn daarin uniek. Geen enkel ander land in de Europese Unie heeft zoveel zzp’ers en er is ook geen land dat onze tendens volgt. Wij hebben inmiddels een miljoen zelfstandigen. Organisaties zijn ontdaan van heel veel actieve en slimme werknemers. Daar lopen bedrijven nu tegenaan als ze willen doorgroeien, innoveren of hun processen willen vernieuwen. Want degene die je nodig hebt, zit aan de buitenkant en die kan je alleen nog binnen krijgen met een contract. Dat is tamelijk duur en zzp’ers houden de informatie die ze verzamelen bij zich. Wat hebben zij er aan om die kennis te delen?’ Aan Duitse kant komen dit niet voor. Daar komen mensen via lange opleidingen bedrijven binnen en ontwikkelen en delen ze hun kennis binnen de organisatie. ‘In Nederland trekken werknemers vanuit een bedrijf zo snel mogelijk naar een zelfstandig statuut’, zegt Dhondt. ‘Dat zou op zich geen probleem zijn als het de start is van een eigen onderneming en het laten groeien van een eigen bedrijf met een aantal medewerkers.’ Hij vervolgt: ‘Als we kijken naar wat het probleem is van de Nederlandse industrie, van de economie in het algemeen, is het dat de kleine bedrijven onvoldoende sterk groeien. Dat doen we slechter dan omringende landen. Het heeft er mee te maken dat ondernemingen onvoldoende snel de competenties die ze nodig hebben, kunnen aantrekken. Tot enkele jaren geleden hebben we gedacht dat zzp’ers de toekomst zouden zijn. Sinds drie à vier jaar weten we nu dat we er economisch veel last van hebben. Als we in de maintenancewereld voor elkaar krijgen dat mensen meedenken en bereid zijn om de organisatie te laten groeien dan gaan we het hopelijk op het niveau van Duitsland doen.’ ■

iMaintain 15

I Hoofdinterview.indd 13

25-02-15 10:23

14 ADDITIVE MANUFACTURING

3D-printen metalen verandert industrie Het printen van kunststof heeft al een enorme vlucht genomen. Nu wordt ook de waarde van het 3D-printen van metalen onderzocht. Volgens experts gaat het niet zoals velen denken de industrie op zijn kop zetten. Het 3D-metaalprinten is een aanvulling op wat er al is. ‘Je print producten die anders niet te maken zijn.’

Dagmar Aarts

Additive Industries richt zich vol op het 3D-printen van metalen. Het Eindhovense bedrijf wil een eigen industriële 3D-printer op de markt zetten. Daan Kersten, co-founder en CEO van Additive Industries: ‘Het eerste kwartaal van 2016 moet de eerste machine bij een klant staan. Die printer zijn we helemaal vanaf nul aan het opbouwen. In de meeste bestaande machines zitten namelijk een aantal fundamentele ontwerpfouten.’ Daarnaast doet het bedrijf onderzoek in het AddLab. Dat is een initiatief van Additive Industries en acht industriële partners. In het lab wordt onderzocht hoe met het 3D-printen van metalen lichtere, compactere en meer complexe producten gemaakt kunnen worden die ook nog eens betere thermische prestaties hebben. Bij de metalen moet worden gedacht aan titanium, roestvaststaal en aluminium. Eigenlijk is alles mogelijk, behalve koper. Dat reflecteert de laser enorm in de printer. Het is ook nog niet mogelijk om meerdere metalen tegelijk te printen. Dat geeft veel afval dat niet meer her te gebruiken is en het vervuilt de machine. Er is veel belangstelling voor het AddLab. Verschillende bedrijven legden samen 2,4 miljoen euro op tafel zodat er drie jaar lang onderzoek gedaan kan worden naar het 3D-printen van metalen.

Hype 3D-printen is niet altijd de oplossing, waarschuwt Kersten. ‘Het is een beetje een hype. Je moet niet printen omdat je kunt printen, maar omdat je niet anders kan. Er zit een enorm gevaar in dat je alles gaat printen. Dat is duur en niet alles is te 3D-printen. Wij moeten het niet hebben van dat we goedkoper zijn. Wij printen producten die anders niet te maken zijn of waar printen een betere business case oplevert bijvoorbeeld doordat het proces sneller is of lichtere producten oplevert.’

02 15 iMaintain

J Additive manufacturing.indd 14

Rein van der Mast is manager Design & Engineering. Hij legt uit: ‘Met 3D-printen kan je andere soorten vormen maken dan met frezen of draaien. We maken vormen die je ook in de natuur ziet, waar materiaal alleen daar zit waar het echt bijdraagt aan de functie. De natuur verspilt niet graag materialen en dat doen wij bij 3D-printen ook niet. We produceren bijna geen afval.’

‘ Je print producten die anders niet te maken zijn.’ Nog een voordeel van het printen is dat een object uit één onderdeel bestaat, terwijl er bij andere methoden vaak meerdere delen aan elkaar moeten worden gemaakt. Dat maakt het product meestal weer complexer en zwaarder. Ook verlaagt het de bedrijfszekerheid omdat er meer kwetsbare vlakken zijn waar lekkage of scheurvorming kan optreden. En dat willen bedrijven juist niet. Denk aan de ruimtevaart en luchtvaart. Daar wordt de 3D-printtechniek al omarmd. De luchten ruimtevaart heeft behoefte aan compacte lichte delen. Dat scheelt gewicht in de lucht. Ook voor reserveonderdelen die niet meer te krijgen zijn, is 3D-printen een uitkomst. Zo reproduceerde Van der Mast vorig jaar nog een onderdeel voor zijn Porsche uit het begin van de jaren tachtig.

Aanpassen Met 3D-printen zijn allerlei vormen in één object te integreren. Als voorbeeld laat Van der Mast een kleine warmtewisselaar zien met piepkleine bochtige buisjes. Helemaal uit één stuk gemaakt. ‘Iemand die hier met een bestaand industrieel object komt om dat te laten printen, slaat de plank mis. Met 3D-printen inte-

Abonnees lezen meer op www.imaintain.info

25-02-15 10:25

FOTO: ADDITIVE INDUSTRIES

ADDITIVE MANUFACTURING 15

greer je onderdelen en maak je verbindingen lichter. Je maakt een vervangend ontwerp voor je product met dezelfde functie.’ Bedrijven kunnen wel bij Additive Industries terecht voor een evaluatie van hun product of vragen over het ontwerp. In samenspraak met opdrachtgevers wordt gekeken wat de voordelen zijn om iets in metaal te 3D-printen. Van der Mast: ‘We kunnen, omdat we zonder productspecifieke gereedschappen werken, producten na verloop van tijd aanpassen aan de nieuwe wensen van klanten. Kan het ontwerp na testen nog beter? Dan kan je het daarna eenvoudig weer veranderen.’ Als je bestaande methoden kunt gebruiken om een product te maken, moet je die gebruiken, volgens de twee mannen. Dat is vaak sneller en gemakkelijker. ‘Maar het is vrijwel nooit alleen een technische keuze om te printen’, legt Kersten uit. ‘De afweging hangt onder andere af van doorlooptijd en beschikbaarheid. Een voorbeeld: als je wilt frezen heb je een blok van het uitgangsmateriaal in voorraad nodig dat de juiste grootte heeft. Voor 3D-printen heb je alleen poeder nodig. Bij Shell moesten ze laatst een onderdeel hebben. Het materiaal hadden ze niet op voorraad en het zou zes weken duren om het te bestellen. Toen hebben ze de printer aangezet en was het onderdeel

in twee weken geprint. Anders hadden ze acht weken downtijd van de raffinaderij gehad. Dat was nu een stuk korter.’

bezig met meer dan twintig mensen en nu printen we pas iets van metaal waar we tevreden mee zijn.’

Spare parts

Met 3D-printen integreer

Hoewel 3D-printen dus niet altijd de beste oplossing is, gaat het toch voor een verandering zorgen. Kersten: ‘Ik denk dat een heel aantal spare parts gaat verdwijnen, omdat je die gemakkelijk in kleine series kan printen. Er wordt nu al heel beperkt ingezet op serieproducten. Wij willen die drempel verlagen en de range van producten die daarvoor interessant is uitbreiden.’ Voor sommige onderdelen is het te duur om de gereedschappen, mallen en matrijzen te bewaren en onderhouden. Daarom wordt er nu nog vaak één laatste serie gemaakt in de hoop dat er dan genoeg spare parts zijn. Als je dat voor veel producten doet, dan heb je heel veel dure opslagruimte nodig en een groot kapitaalslag. Ook daar kan 3D-printen een uitkomst bieden. Dan hoeft er maar een bestand digitaal op te worden geslagen en die kan indien nodig eenvoudig worden geoptimaliseerd.

Instellingen Bij 3D-printen komt ongelooflijk veel kijken vertelt Kersten. ‘Mensen denken dat je een printer koopt, de stekker er in doet en gaat printen. Wij zijn al een jaar

je onderdelen en maak je verbindingen lichter. Maar daarmee is het bedrijf er nog niet. Van der Mast: ‘De bestaande machines zijn nu nog erg foutgevoelig. We moeten goed kijken welke instellingen we waarvoor gebruiken en wat het effect daarvan is. Zo willen we met de instellingen spelen om objecten nauwkeuriger te maken. Nu moet alles nog worden nabewerkt. We streven er ook naar om minder vervorming te krijgen van de producten tijdens het proces in de printer. Daar moeten we meer grip op krijgen en doen we verder onderzoek naar. Dit vormt de basis voor de volgende generatie metaalprinters die we nu zelf ontwikkelen.’ In de toekomst zal volgens Kersten in de ontwerpfase van een product al rekening worden gehouden met 3D-printen. ‘De keuze in de ontwerpfase is nu niet meer definitief. Dat kan veranderen en dat moeten mensen beseffen. Het kan zo zijn dat je een prototype print, het vervolgens gaat gieten en aan het einde van de lifecycle weer gaat printen.’ ■

iMaintain 15

J Additive manufacturing.indd 15

25-02-15 10:25

16 PREDICTIVE MAINTENANCE

Onderhoud in de toekomst honderd procent voorspelbaar Aan data heeft de chemische industrie geen gebrek. Sterker nog: ze verzuipt er zowat in. Voor het Smart Industryinitiatief onderzoekt DI-WCM hoe de industrie die data kan gebruiken om het onderhoud honderd procent voorspelbaar te maken. Tom Bouws van het programmabureau Smart Industry en Henk Akkermans van DI-WCM gaven tijdens Profion Maintenance Linqs een blik in de toekomst van maintenance.

Informatietechnologie heeft de wereld in rap tempo veranderd. Waar tien jaar geleden nog nauwelijks behoefte leek aan een mobiele telefoon, kan de gemiddelde Nederlander geen dag meer zonder zijn smartphone. De muziekindustrie is met de opkomst van digitale muziekdiensten stevig door elkaar geschud en zelfs de gemiddelde boer kan via zijn computer zien of zijn koeien gezond zijn en wat ze hebben gegeten.

02 15 iMaintain

K Predictive maintenance.indd 16

‘ We zullen de aanwezige data beter moeten gebruiken om onderhoud alleen uit te voeren als dat echt

Industriële revolutie David van Baarle

gaat, hoeven fabrikanten geen reserveonderdelen meer in voorraad te houden. Dat levert uiteraard voordelen op, maar ook nieuwe uitdagingen. Want net als in de muziekindustrie gaat met deze nieuwe mogelijkheden het verdienmodel rigoureus veranderen.’

Tom Bouws van het programmabureau Smart Industry toont voorbeelden van nieuwe diensten die dankzij de informatie en communicatietechnologie mogelijk zijn. De digitalisering van de wereld wordt ook wel de vierde industriële revolutie genoemd en veel landen om ons heen proberen ook de discrete en procesindustrie te laten profiteren van de voordelen die ICT biedt. In Duitsland noemt men het ‘Industrie 4.0’, in België ‘Made Different’ en Europa doet een duit in het zakje met ‘European Factories of the Future Research Association’ (Effra). Nederland pakte vrij recent de handschoen op met het Smart Industry-initiatief waarbij, anders dan in Duitsland, de behoefte van de industrie als uitgangspunt wordt genomen om die vervolgens te koppelen aan de mogelijkheden van de informatietechnologie. Bouws: ‘Met name de koppeling van digitale informatie aan de mogelijkheden om dit fysiek te produceren kan ervoor zorgen dat bedrijven die tot voor kort naar lage lonenlanden vertrokken weer dichter bij de klant gaan zitten.’ Bouws toont het voorbeeld van een knop van de afwasmachine die afbreekt. In plaats van een nieuwe knop bij de leverancier te bestellen, zoekt de klant de digitale tekeningen op van de knop op het internet en laat hem vervolgens 3D-printen. ‘Als de technische ontwikkeling op deze manier door-

nodig is.’ Om alle ideeën en technologieën in banen te leiden, richtte het Smart Industryconsortium een tiental zogenaamde Fieldlabs op. In zo’n Fieldlab kunnen bedrijven en kennisinstellingen aan de slag met Smart Industry-oplossingen en ze ontwikkelen, testen en implementeren.

Campione Voor de onderhoudsmarkt is met name het Fieldlab Campione, honderd procent voorspelbaar onderhoud in de chemische sector, een interessante proeftuin. Het project is een voortzetting van het Campi-project dat al langer loopt onder de vlag van DI-WCM. Henk Akkermans is wetenschappelijk directeur van de organisatie en trekt ook de kar voor het Fieldlab. ‘Conditiemeting is al best oud’, zegt Akkermans. ‘Toen de Apollo-raketten naar de maan werden gestuurd, was het al mogelijk om hun conditie op afstand te monitoren. Het is des te vreemder dat we vandaag de dag van veel assets de conditie niet kennen, terwijl we wel veel meten. De data wordt vastgelegd, maar komen vervolgens in het zogenaamde data lake terecht, waar er niets meer mee gebeurt. De technologie is dus niet zozeer het probleem, maar we moeten wel regelen dat we de aanwezige

Abonnees lezen meer op www.imaintain.info

25-02-15 10:25

PREDICTIVE MAINTENANCE 17

data kunnen gebruiken om processen beter te begrijpen en degradatie te voorspellen. Daarvoor is het Campione-project in het leven geroepen. Het Fieldlab is dan ook niet zozeer een researchproject, maar er op gericht om de zogenaamde vallei des doods tussen onderzoek en markt te overbruggen.’

Regisseur ‘In 97 procent van de gevallen doen we het fout’, vervolgt Akkermans. ‘Maar drie procent van de data in de procesindustrie wordt ‘getagged’ en slechts een fractie daarvan wordt gebruikt voor condition based maintenance. En dus voeren we correctief onderhoud uit als het al te laat is, of planmatig onderhoud terwijl dit helemaal niet nodig is. We zullen de aanwezige data beter moeten gebruiken om onderhoud alleen uit te voeren als dat echt nodig is. Natuurlijk staat de techniek niet stil. Zo is er sinds kort een sensor die corrosie meet. Maar we weten al heel veel van een proces zonder al die extra monitoring. We weten dat een pomp meer energie gaat gebruiken als er wat mis mee is of je kunt aan de doorstroom van je producten herleiden of een filter is

volgelopen. De data is er, we hoeven het alleen maar te gaan gebruiken.’ Natuurlijk is het hoofddoel van het project om het onderhoud aan de Nederlandse chemische fabrieken straks honderd procent voorspelbaar te maken, maar het onderzoek zou ook een mooi exportproduct kunnen opleveren. Akkermans: ‘Rolls Royce, dat vliegtuigmotoren levert aan de luchtvaartindustrie, verkoopt al grotendeels zogenaamde ‘power by the hour’-contracten waarbij ze de functie verkopen van een vliegtuigmotor in plaats van een product. Ook bedrijven zoals Sitech, een projectpartner in Campione, kunnen straks hun diensten verkopen aan chemische bedrijven over de hele wereld. Via zogenaamde control towers kunnen ze de conditie van de assets monitoren en als regisseur optreden bij het onderhoud.’ Naast Sitech participeren ook Cargill en Fuji Film in het Fieldlab. Akkermans: ‘De fysieke locatie van het Campione is Gate2 dat is gevestigd op de voormalige vliegbasis Gilze-Rijen, maar het lab strekt zich uit naar Tilburg, Heerlen en Sas van Gent. We hebben dus zowel de mogelijkheid om in een veilige omgeving te experimenteren als ook drie locaties waar

we de kunnen kijken hoe de theoretische modellen zich in de praktijk gedragen. Zo zijn we erachter gekomen dat de ene asset meer data oplevert dan de andere. Daar moet je dan ook verschillend mee omgaan. Als je veel data beschikbaar hebt kun je naar correlaties zoeken en visualisaties maken, terwijl je bij een asset waarvan weinig data beschikbaar is meer moet kijken naar de fysische degradatiemodellen en risicoanalyses.’

Data-veredelingsketen Akkermans toont een overzicht van de data-veredelingsketen die verzamelde data kan omzetten naar waardevolle informatie, inzicht en actie. ‘Zoals gezegd kun je met sensoren de actuele informatie meten van parameters als temperatuur, druk, flow, vibraties et cetera. Om die informatie te kunnen relateren aan de conditie van de assets, zal je ze moeten vastleggen in de tijd, ook wel ‘taggen’ genoemd. De volgende stap is het structureren van de verschillende databronnen om er vervolgens correlaties in te kunnen ontdekken via statistische analysemethodes. Op dat gebied zijn er behoorlijk interessante ontwikkelingen met lerende

iMaintain 15

K Predictive maintenance.indd 17

25-02-15 10:25

We kwamen hier in 1974 en zijn geen minuut meer weggeweest

Bij DuPont in Dordrecht worden in negen fabrieken

Naast onderhoud doen wij ook nieuw bouw pro-

o.a. kunstharsen, koelmaterialen en Teflon geprodu-

jecten. Van het vernieuwen van verlichting tot

ceerd. De productie gaat 24 uur per dag, 7 dagen

de installatie van grote 500 kW compressoren.

per week door. Op het terrein van DuPont vind je

Voor het vaste team zijn er elke dag weer nieuwe

al 35 jaar onafgebroken vakmensen van Croon.

uitdagingen. Wilt u meer weten over het groot-

Ze staan niet alleen klaar om reparaties uit te

ste in elektrotechniek gespecialiseerde bedrijf,

voeren, maar ook om storingen te voor komen.

met meer dan 130 jaar ervaring? Kijk op croon.nl

ontwerp . realisatie . maintenance croon.nl

0540.00.671 advertentie Dupont 185x267.indd 1

Adverterties I.indd 18

29/01/15 14:41

25-02-15 10:09

PREDICTIVE MAINTENANCE 19

algoritmes en zelflerende systemen. De rekenkracht van computers neemt toe en er kunnen steeds complexere berekeningen worden gemaakt. Desondanks moet je wel verstand in het systeem stoppen. Als bijvoorbeeld bij een windturbine de temperatuur oploopt naarmate het harder waait, is dat geen indicatie dat hij degradeert. Loopt de temperatuur echter op terwijl het zacht waait, is dat wel een waarschuwing dat er slijtage optreedt. Juist die correlaties moet uit de hoofden van engineers komen.

is het niet alleen mogelijk om de huidige status van een asset vast te leggen, maar wordt het ook mogelijk om voorspellingen te doen over zijn gedrag in de toekomst. Wanneer je daar ook bedrijfseconomische waardes en risico’s aan hangt, kun je gewogen beslissingen nemen, aanbevelingen tot actie geven en ze ook inplannen.’ In het overzicht van Akkermans wordt de Deming-cirkel van 'plan, do, check, act' gesloten en dus is de cirkel pas rond als het onderhoud is uitgevoerd, geëvalueerd en eventueel bijgesteld.

ICT

‘ Het probleem is niet dat we een tekort aan data hebben, maar eerder dat we erin verzuipen.’

De volgende stap is een root cause analyse uit te voeren om de achterliggende mechanismes achter het faalgedrag bloot te leggen. Als die informatie bekend is,

Akkermans: ‘Het probleem is niet dat we een tekort aan data hebben, maar eerder dat we erin verzuipen. Dit Fieldlab moet de terughoudendheid van de asset owners doorbreken door de technologie toe te passen en al doende te leren. Essentieel daarbij is om de onderhoudsketen erbij te betrekken. De kleine mkb-bedrijfjes zijn vaak veel innovatiever dan de grote asset owners en hun kennis kunnen we goed gebruiken.’ Akkermans heeft er vertrouwen in dat het

Campione-project de industrie een stap verder kan helpen om geen verrassingen meer te krijgen in het gedrag van zijn assets. ‘We proberen zelfs de meest onzekere factor, het menselijk gedrag, te elimineren. Met neurofeedbacksystemen in een koptelefoon is het bijvoorbeeld mogelijk om de muziek harder te zetten als de sensoren in de koptelefoon meten dat iemand er niet met zijn hoofd bij is.’ Op de vraag waarom het nu wel gaat lukken met condition based maintenance, antwoordt hij: ‘De gebroeders Wright bouwden ook geen vliegtuig vanaf niets, maar combineerden een groot aantal bestaande technieken. Ze hebben jaren moeten wachten op die ene cruciale techniek die het mogelijk maakte te vliegen. De technieken, methodes en analysetools die we in Campione gebruiken zijn ook niet nieuw, maar de rekenkracht en communicatiemogelijkheden van ICT-systemen zijn wel met sprongen vooruit gegaan. Hierdoor is het nu ook voor minder hightech toepassingen dan de Apollo mogelijk om geavanceerde analyses uit te voeren.’ ■

iMaintain 15

K Predictive maintenance.indd 19

25-02-15 10:26

Het iMaintain Platform brengt experts, gebruikers en leveranciers van producten en diensten bijeen om bij te dragen aan transparante informatievoorziening rond onderhoud en assetmanagement. Het platform belicht op een journalistieke en onafhankelijke manier innovaties, behandelt actuele onderwerpen en inspireert. Via het vakblad iMaintain, met de website www.imaintain.info, met vier rondetafelmeetings per jaar, diverse bijeenkomsten en met een jaarcongres bereikt het iMaintain Platform haar doelgroep.

De partnerstructuur van het iMaintain Platform bestaat uit complementaire marktpartijen. De samenstelling waarborgt de objectiviteit van het platform en zorgt voor een verregaande integratie in de doelgroep.

De volgende bedrijven zijn partner van het iMaintain Platform:

Overige partners

Platform.indd 20

25-02-15 10:53

Het expertpanel van het iMaintain Platform bestaat uit de volgende specialisten:

Leden van het iMaintain Platform

asset management

Henk Akkermans Hoogleraar dynamiek van toeleveringsnetwerken, Universiteit Tilburg Wetenschappelijk directeur DI-WCM

Ton Huibers Maintenance Manager, Vlisco Maintenance Manager of the Year 2013

Leo van Dongen Professor Maintenance Engineering, Universiteit Twente Directeur Fleet Services, NedTrain

Nico van Kessel Principal Consultant Asset Management, Tata Steel

Michel Grijpink Hogeschool Utrecht, consultant

Cor van de Linde Directeur innovatieplatform iTanks Maintenance Manager of the Year 2012

Mark Haarman Managing Director, Mainnovation

Henk van der Meer Teamleider Events, BP raffinaderij Rotterdam

Rob de Heus Champion World Class Maintenance, Sitech Services

Roelf Venhuizen Voorzitter Profion, Bestuurlid Veiligheid Voorop, Voormalig CEO NAM

Geert-Jan van Houtum Professor Reliability, Quality en Maintenance, TU Eindhoven

Johan Wolt Maintenance Manager, AkzoNobel lndustrial Chemicals MCA Delfzijl Maintenance Manager of the Year 2014

Scan de foto en bekijk het filmpje 1) 2) 3) 4)

Installeer op uw smartphone of tablet de app ‘iLinqs’ Start de app op uw smartphone of tablet Scan de foto waarbij het icoon is geplaatst Het bijbehorende filmpje verschijnt op smartphone of tablet

Wilt u meer weten over lidmaatschap of partnering van het iMaintain Platform, kijk dan op www.imaintain.info of neem contact op met Anouk Bouwmeester: Anouk@industrielinqs.nl – 020 3122 797

Platform.indd 21

25-02-15 10:53

22 ONDERHOUD VAN MORGEN

Keten bepaalt succes onderhoud van morgen De enige manier om de industrie nog efficiënter te maken, is samenwerking in de keten. Maar dat vergt wel visie en een sterke regie van de asset owners. Tijdens de rondetafeldiscussie van het iMaintain platform wordt direct duidelijk dat de contouren van het onderhoud van morgen al zichtbaar zijn, maar dat een aantal ketenpartners nog iets harder zijn best mag doen om aansluiting te vinden.

David van Baarle

De engineer van de toekomst ontwerpt assets zodanig dat ze geen onderhoud meer nodig hebben. Al vanaf de conceptfase denken ontwerpers na over de levenscyclus van onderdelen en hun functie in de verschillende systemen waar ze terechtkomen zodat er geen sprake meer is van onderhoud, maar van asset of life cycle management. Bovendien kan een aangetaste asset zichzelf diagnosticeren, eventueel repareren of indien nodig communiceren dat hij dient te worden vervangen. Met de huidige kennis over onderhoud, ondersteund door informatietechnologie, is de geschetste toekomst zeer realistisch, maar voordat we zover zijn hebben we nog te maken met economisch afgeschreven assets, een demografische krimp en een wereldmarkt die zorgt voor een volatiele economie. En dat brengt technische, personele en economische uitdagingen met zich mee. Periodes van snelle groei worden steeds vaker afgewisseld door krimpscenario’s en assets moeten dan ook kunnen meeveren met de markt. Tel daarbij de uitdaging op dat de technische kennis in rap tempo aan het afnemen is en de uitdaging voor morgen wordt steeds duidelijker.

iMaintain Platform Het iMaintain platform brengt experts, gebruikers en leveranciers van producten en diensten bijeen om bij te dragen aan transparante informatievoorziening rond onderhoud en assetmanagement. Partners en een expertpanel bieden de redactie ondersteuning door te vertellen over wat er speelt in de sector. Onderdeel van het platform zijn vier rondetafeldiscussies waarin telkens een actueel onderwerp wordt besproken. Deelnemers aan de rondetafeldiscussie van het iMaintain platform: • Ton Huibers Vlisco • Rob de Heus, Sitech • Jac de Boer, Tebodin • Roelf Venhuizen, Profion • Chris Provo Kluit, Mainnovation • Felix Pourquié, Mainnovation

02 15 iMaintain

L Rondetafel.indd 22

Met die uitdaging zit Ton Huibers van Vlisco ook. ‘We hebben jarenlang een strategie gevoerd die was gericht op groei, en in die periode heb ik een flexibele schil opgebouwd van goede zzp-monteurs waar ik zeer tevreden over ben. Inmiddels zitten we echter in een fase van stabilisatie. Als je meer kunt verkopen dan maken, verdien je geld. Maar is de situatie andersom dan moet je wel op de kosten gaan letten. Dat geldt zeker ook voor de maintenance-organisatie.’ Huibers koos er bewust voor om niet in zijn organisatie te gaan snijden. ‘We hebben een behoorlijk grote technische dienst met zo’n zeventig man personeel en ik vind het een beetje vreemd om die te ontslaan terwijl je weet dat er krapte is op de technische arbeidsmarkt. Als de economie aantrekt, hebben we ze weer net zo hard nodig. Bovendien hebben we de afgelopen jaren geïnvesteerd in het opbouwen van het kennisniveau van de monteurs en zij kennen de installaties van binnen en van buiten. Ik heb de oplossing gezocht in samenwerking met onder andere textielbedrijven in de buurt. Die bedrijven hebben een veel kleinere technische dienst, maar wel zo nu en dan behoefte aan specialistische kennis op het gebied van onderhoud. Ik heb ze voorgesteld om personeel te poolen. Wat wil zeggen dat de flexmonteurs zo nu en dan ook kunnen worden ingezet bij andere bedrijven.’ Nu hij de smaak te pakken heeft, kijkt Huibers nog verder naar mogelijkheden tot samenwerking. ‘Ik heb nu voor zo’n zes miljoen euro aan spare parts op de plank liggen. Als ik die op een of andere manier kan koppelen aan de behoefte van vergelijkbare bedrijven, worden we daar samen beter van.’

Investeren De panelleden zijn het met elkaar eens dat samenwerking in de keten de sleutelfactor is voor het onderhoud van morgen.

Abonnees lezen meer op www.imaintain.info

25-02-15 10:27

ONDERHOUD VAN MORGEN 23

‘Maar dat vraagt wel om een duidelijke visie en strategie van de asset owner’, zegt Chris Provo Kluit van Mainnovation. ‘Die zal in dit soort trajecten de leiding moeten nemen en zijn visie delen met zijn contractors.’

in het algemeen belang is en welke kennis confidentieel is. Als de druk maar hoog genoeg is, verschuift die grens steeds meer naar het algemeen belang. Momenteel zit er nog genoeg restlevensduur in de Nederlandse assets, maar om te overleven

‘ Als monteurs geen feeling hebben met het bedrijf, zullen ze minder snel meedenken over kostenbesparingen of slimmer onderhoud.’ ‘Veel asset owners zijn nog wat huiverig in het delen van hun kennis omdat ze bang zijn de concurrentie in de kaart te spelen’, zegt Roelf Venhuizen van Profion. ‘Of ze zijn bang dat als ze een storing hebben, dat de serviceprovider niet beschikbaar is omdat hij bij een concurrent aan het werk is. Een toeleverancier krijgt niet zomaar het mandaat om kennis door te geven. Er zullen duidelijk afspraken moeten worden gemaakt welke kennis

in de huidige economische omstandigheden zijn nog wel besparingen tot dertig procent nodig. Bedrijven zullen alles uit de kast moeten halen om die besparingen voor elkaar te krijgen.’ Rob de Heus waarschuwt dat de maintenance-afdeling er wel voor moet waken dat de gemaakte besparingen op de goede manier worden besteed. ‘Tot nog toe is het vaak zo dat de maintenanceafdeling drie ton bespaart en de produc-

tieafdeling je dankbaar is omdat zij extra budget krijgen voor investeringen. Het is tot nog toe lastig uitleggen dat je dat geld beter kunt investeren in vergroting van de betrouwbaarheid van de assets. We hebben een tijd geleden dezelfde situatie gehad: we bespaarden in het operationele maintenance geld dat bij operations dreigde terecht te komen. Het is ons gelukt om onze opdrachtgever ervan te overtuigen dat we dat geld wilden investeren in zijn toekomst. Het gevolg daarvan was dat we vorig jaar twintig procent aan efficiency hebben gewonnen en dat we de voorinvestering hebben terugverdiend.’ De Heus drukt de asset owners op het hart dat ze goed moeten nadenken welk werk ze willen uitbesteden en vooral ook hoe ze dit willen doen. ‘Als je handjes wilt uitbesteden aan commerciële bedrijven die volume willen maken, hoef je niet te verwachten dat ze reliability centered maintenance toepassen. Die willen liever een seal vervangen dan zeggen dat het

iMaintain 15

L Rondetafel.indd 23

25-02-15 10:27

24 ONDERHOUD VAN MORGEN

nog niet nodig is. Als monteurs geen feeling hebben met het bedrijf waar ze voor werken, zullen ze minder snel geneigd zijn mee te denken over kostenbesparingen of slimmer onderhoud.’

OEM Nog een stap verder in procesoptimalisatie is de original equipment manufacturers (OEM’s) bij de onderhoudsstrategie te betrekken. Die houden volgens het panel tot nog toe hun kaarten angstvallig op de borst. Dat is niet geheel verrassend omdat ze tot nog toe het meeste geld verdienen met service en onderhoud. ‘De positie en houding van een OEM’er zal moeten veranderen’, zegt De Heus. ‘Ze zullen hun kennis moeten delen om ons te helpen in onze missie te slagen. De laatste tien à vijftien procent efficiencywinst moeten we uit de keten halen en daar hebben we de OEM’ers bij nodig. We willen graag met hulp van de OEM’er ter plaatste een pomp kunnen reviseren. Als ze het zelf doen, is dat niet alleen duur, maar we zijn die pomp vaak ook drie maanden kwijt. Ze zullen zich moeten realiseren dat hun huidige kostenstructuur niet meer houdbaar is onder de huidige omstandigheden, maar ook dat ze hun kennis zullen moeten delen. De man in het veld moet een pomp kennen en hem niet uitbouwen als dat niet nodig is.’ Huibers wil nog verder gaan: ‘Ik wil zelfs mijn werkplaats aan een OEM’er aanbieden om een revisie ter plekke uit te voeren, ook voor andere klanten. We hebben onszelf ten doel gesteld een storing binnen negentig minuten te verhelpen. Als

een OEM’er er al zo lang over doet om ter plekke te komen, ben je niet geloofwaardig.’

Integraal systeem Nu zijn er uiteraard verschillen tussen de innovatiebereidheid van branches. High tech bedrijven zoals ASML en Apple werken al lang in ketens en kunnen alleen maar innoveren door informatie en kennis te delen. Die partijen leveren vaak ook geen producten meer, maar een functionaliteit. Inmiddels is die trend ook bij andere leveranciers te zien: Vanderlande levert de functie intern transport in plaats van een losse set transportbanden en bagagesystemen. Philips biedt tegenwoordig lumen aan, in plaats van verlichting. Doordat de leveranciers worden afgerekend op de beschikbaarheid van hun assets, gaan ze er ook heel anders mee om en investeren ze meer in technologieën en methodieken die de beschikbaarheid en betrouwbaarheid vergroten. Nu scheelt het natuurlijk wel of een fabriek zestig jaar oud is of net opgeleverd. Bij nieuwbouwprojecten kan al van tevoren worden nagedacht over het toekomstige onderhoud, rekening houdend met de levenscyclus van een fabriek. ‘Toch vergeten bedrijven vaak om dat traject goed te begeleiden’, weet Jac de Boer van Tebodin. ‘Meestal komt het toch erop neer dat een engineeringsbureau een fabriek ontwerpt en hem daarna overhandigt aan zijn klant om pas daarna na te denken over het onderhoud. Hoe meer je in het voortraject rekening houdt met onderhoud hoe goedkoper je aan het

einde van de rit uit bent. Dat geldt niet alleen voor design for maintenance, maar ook voor het terugvinden van engineeringsdata in de beheer en onderhoudsfase. Tot nog toe zijn er maar weinig bedrijven die alle data via één systeem beschikbaar kunnen maken. Daar is nog veel winst te halen.’ Dezelfde data is overigens ook voor bestaande assets interessant, vindt De Heus. ‘Zo’n integraal systeem zou voor ons ideaal zijn. Mijn wens is om de plants die wij onderhouden in te scannen en dat te vertalen naar een as built 3D-model om die vervolgens te koppelen aan SAP.’ De ontsluiting van data is sowieso volgens de aanwezigen een belangrijke stap in het onderhoud voor de zeer nabije toekomst. ‘Het uitstellen van turnaround-intervallen is een grote winst voor de procesindustrie’, zegt De Heus. ‘En dus moeten we met zijn allen heel goed worden in predictive engineering, condition monitoring en risk based maintenance. We zullen de data die al in het systeem zit beter moeten kunnen interpreteren en er relevante informatie uit halen. Er wordt in onze branche nog teveel gewerkt met spreadsheets terwijl er systemen beschikbaar zijn die veel meer goud boven water kunnen halen.’ Venhuizen: ‘De goed opgeleide mens blijft ook voor het onderhoud van morgen belangrijk. Uiteindelijk gaat big data alleen niets oplossen. Het gaat om de systeemkennis van de engineer en zijn analytisch vermogen om die data te gebruiken om het onderhoud van de toekomst efficiënter en effectiever te maken.’ ■

02 15 iMaintain

L Rondetafel.indd 24

25-02-15 10:27

PRODUCTEN 25

Producttrends op www.imaintain.info

Interflon Holland lanceert een nieuwe versie van Interflon Lubrication And Control (ILAC), een onderhoudsmanagementsysteem met een combinatie van diensten en producten om (smeer)technisch onderhoud strategisch te implementeren en te borgen. Alle smeerpunten worden in kaart gebracht, gedocumenteerd en met vooraf ingestelde frequentie ingepland voor onderhoud. ILAC is inzetbaar voor het documenteren van onderhoudswerkzaamheden, automatiseren van smeer- en onderhoudsactiviteiten, registreren van afwijkingen van machines, rapportage van storing en urenverantwoording. Meer informatie: www.interflon.com

Veiligheidsschoen met slipweerstand

Ex de oplossingen

Honeywell heeft de Otter Premium Protectserie met veiligheidsschoenen met antislipzolen uitgebreid met twee damesschoenen. De nieuwe ontwerpen hebben goede antislipprestaties en dragen het SRC-keurmerk. De zool is snijbestendig, biedt bescherming tegen veel zuren en oliën en is bij kort contact bestand tegen temperaturen tot 300 graden. Het profiel van de zool is zelfreinigend. De serie is goedgekeurd voor gebruik in omgevingen met elektrostatische ontlading. Meer informatie: www.honeywellsafety.com

Ex de oplossingen zijn drukvaste behuizingen (Ex d) die zijn gecombineerd met Ex e behuizingen, waarin terminals en bedieningselementen zijn geïnstalleerd. Speciale verbindingen zorgen ervoor dat de beide behuizingen goed op elkaar zijn aangesloten. Een flens tussen de behuizingen zorgt ervoor dat de behuizing is beschermd tegen explosies en voorkomt dat vuil zich afzet of dat vocht binnendringt in het apparaat. Componenten voor de meeten regeltechniek, of de elektrische installatietechniek, die niet specifiek zijn ontworpen voor omgevingen met een explosierisico kunnen in de Ex d behuizing worden geïnstalleerd. De drukvaste behuizing zorgt ervoor dat de niet-Ex-gekeurde apparaten geen bedreiging voor het milieu vormen. Meer informatie: www.pepperl-fuchs.com

eenvoudigweg de radar omkeren en in lokalisatiemodus zetten voor eenvoudige identificatie en analyse. Het weersbestendige (IP66) systeem is ontwikkeld voor gebruik op verschillende terreinen. De radar is een modulair ontwerp en kan in minder dan twee minuten in elkaar gezet

Onderhoudssoftware

Grondpenetrerende radar

De RD1000+ radar van Radiodetection is ontwikkeld voor het lokaliseren van allerlei soorten ondergrondse infrastructuur met behulp van breedbandradar. Hij beschikt over digitale signaalverwerking, waarmee operators zelfs kleine nutslijnen kunnen detecteren op een diepte tot acht meter, en meerdere nutslijnen kunnen positioneren in relatie tot elkaar. Als een ondergrondse pijpleiding of kanaal gedetecteerd is, kunnen operators

worden. Meer informatie: nl.radiodetection.com

Lockout/tagout-oplossingen

Drying locker

De lockout/tagout-procedure voorkomt letsels tijdens onderhoudswerken zoals breuken, snijwonden, amputaties, brandwonden en shocks. Het is een geplande veiligheidsprocedure waarbij de energietoevoer naar industriële machines geïsoleerd en onderbroken wordt tijdens onderhoudswerkzaamheden. De procedure omvat het gebruik van vergrendelingssystemen, persoonlijke hangsloten en sleutels. De Safety Redbox™ Group Lockout Box kan op verschillende manieren geplaatst of bevestigd worden. Bovendien kan de nieuwe lockbox ter plaatse verankerd worden, zodat het onmogelijk wordt de sleutels te bemachtigen en de vergrendelingsprocedure te omzeilen. Het nieuwe Perma-Mount™-vergrendelingssysteem voor kogelkranen blijft permanent op zijn plaats zonder de werking van de machines te hinderen. Een vergrendelbaar haakmechanisme blokkeert de afsluiter van de kogelkraan in de gesloten stand voor de start van de onderhoudswerkzaamheden. Het Safelex™ universeel kabelvergrendelingssysteem maakt gebruik van een sterke stalen kabel en een hangslotbeugel om alle apparatuur te vergrendelen waarvoor geen specifiek vergrendelingssysteem beschikbaar is. De kabellengte varieert van 1 tot 5 meter. Meer informatie: www.bradycorp.com

De drying locker is een modulaire kast voor 1 tot 13 personen. De radiator onderin elke kast zorgt voor een constante warme luchtstroom die via het plafond van de kast weer wordt weggezogen. Op deze manier is vochtige kleding binnen enkele uren weer droog en hygiënisch. De kasten kunnen, indien gewenst, worden voorzien van kluisjes zodat alles veilig kan worden opgeborgen. De lockers hebben een laag verbruik. Om energie te besparen gaat de radiator uit zodra een deur opengaat en is het mogelijk de temperatuur van elke locker individueel in te stellen. Aan de buitenkant brandt bovendien een lampje ter indicatie dat de radiator aan staat. Meer informatie: www.algeco.nl

Kijk voor meer productinnovaties op www.imaintain.info

G Producten.indd 25

iMaintain 15

25-02-15 10:19

26 ASSET MANAGEMENT

Asset management vergroot leveringszekerheid Warmtebedrijf Inmiddels gebruiken zo’n vijftigduizend Rotterdammers overtollige warmte van de Afval- en energiecentrale AVR. Beheerder van de infrastructuur, Warmtebedrijf Infra, doet er alles aan om zijn klanten altijd te kunnen voorzien van warmte. Door met een derde partij in zee te gaan, heeft het bedrijf nu een duidelijke rolverdeling tussen asset owner, asset manager en serviceprovider.

David van Baarle

Sinds 2013 heeft Rotterdam een warmtenet dat overtollige warmte van de afvalverbranding van Afval- en energiecentrale AVR naar de bewoners van de stad Rotterdam vervoert. Het traject loopt over een lengte van 26 kilometer van Rozenburg via een boosterstation in Hoogvliet en een boosterstation aan de Groene Kruisweg naar het warmtestation Maasstad Ziekenhuis en de warmtehub Brielselaan. Een geïsoleerde buisleiding voert het water van om en nabij 120 graden Celsius naar de stad terwijl een tweede leiding het water terugvoert naar het havengebied. De leiding werd in 2013 aangelegd door aannemer Visser & Smit Hanab die een design, build, maintain en operatecontract afsloot, wat wil zeggen dat de buisleidingenspecialist vijftien jaar verantwoordelijk blijft voor het onderhouden van de infrastructuur. Ondanks dat het beheer en onderhoud is uitbesteed, blijft Warmtebedrijf Rotterdam als eigenaar wel verantwoordelijk voor de leveringszekerheid, betrouwbaarheid en veiligheid van het net. Of, beter gezegd: Warmtebedrijf Infra is de asset owner van het warmtenet met al zijn mechanische en elektrische componenten. Warmtebedrijf Rotterdam bestaat namelijk uit twee delen: Exploitatie en Infra. Exploitatie is gezamenlijk eigendom van de gemeente Rotterdam en E.On, terwijl Warmtebedrijf Infra eigendom is van de gemeente Rotterdam, de provincie Zuid-Holland en Woonbron.

Jonge infrastructuur Hadeel Aziz is asset manager van Warmtebedrijf Rotterdam Infra en met een man of dertien zorgt hij ervoor dat het warme water altijd de vijftigduizend Rotterdammers bereikt die gebruik maken van het warmtenet. ‘Eenvoudig gezegd verkoopt exploitatie warmte aan de huishoudens en wij zorgen ervoor dat het er ook daadwerkelijk komt’, zegt Aziz. ‘Dat is met een kleine organisatie nog best een

02 15 iMaintain

N Warmteweg.indd 26

uitdagende taak. We bedrijven een vrij jonge infrastructuur en inmiddels zijn de meeste kinderziektes die gepaard gaan met nieuwe installaties er wel uit, maar het heeft wel tijd en inspanning gekost. Het is namelijk een behoorlijke installatie die het water transporteert.’ Om maar wat getallen te noemen: in het leidingenstelsel wordt zo’n elf miljoen liter water getransporteerd en dan staan er ook nog een buffertank bij AVR en bij de Brielselaan. In de buffertank bij AVR zit negen miljoen liter water, bij de Brielselaan zes miljoen liter. Alles bij elkaar zit er in het hele systeem 25 miljoen liter water.

‘ We hebben de organisatie nu zo ingericht dat we de beschikbaarheid van ons warmtesysteem hebben geborgd.’ ‘Het zal je niet verbazen dat in de boosterstations behoorlijk grote pompen staan, de grootste hebben een vermogen van één megawatt, die toch de nodige aandacht vergen en waarbij we ook rekening moeten houden met de veiligheid van onze medewerkers. Bovendien lopen onze leidingen door een groot industriegebied, door een tunnel en vervolgens ook nog een stuk door bewoond gebied. We moeten ons ook houden aan de Wet Informatie-uitwisseling ondergrondse netten (Wion, red.) en ons tracé is aangemeld bij het Kabels en Leidingen Informatie Centrum, ofwel KLIC. Graafschade is namelijk nog altijd een van de grootste bedreigingen voor een ondergrondse leiding en dus houden we de instanties netjes op de hoogte van eventuele wijzigingen in ons tracé en controleren we op zettingen.’

Abonnees lezen meer op www.imaintain.info

25-02-15 10:51

FOTO’S: VOLKERWESSELS

ASSET MANAGEMENT 27

Asset manager Om de organisatie nog sterker neer te zetten, zocht Aziz een derde partner die als beheerder van het net kon optreden. ‘Als de warmteweg een rijksweg zou zijn, dan zijn wij de eigenaar van de weg en is Visser & Smit Hanab de garage die reparaties uitvoert. We zochten nog een partij die als de ANWB kan optreden en snel een oplossing vindt als er iets mis gaat, maar die ook advies kan geven over de te volgen onderhoudsstrategie en die controleert of de werkzaamheden van de serviceprovider conform de eisen van de opdrachtgever zijn.’ Die partij werd Evides Industriewater. Frank Theunissen is de counterpartner van Aziz namens Evides Industriewater, het bedrijf dat onder meer proces- en demiwater levert aan een groot deel van de industrie in de Botlek. ‘Het beheer van een waterinfrastructuur of een warmtenet ligt zeer dicht bij elkaar’, zegt Theunissen. ‘Ook wij transporteren behoorlijke hoeveelheden water met nagenoeg dezelfde

assets als het Warmtebedrijf gebruikt. Natuurlijk is er wel een verschil in temperatuur en daar zul je rekening mee moeten houden. Maar als wij geen water kunnen leveren, is dat net zo vervelend als dat de huizen niet meer kunnen worden verwarmd. En dus doen we er alles aan om die situatie te voorkomen. Om de betrouwbaarheid, beschikbaarheid en veiligheid van ons systeem te borgen, zijn we een PAS55-certificeringstraject ingegaan en inmiddels zijn we dan ook officieel PAS55-gecertificeerd.’ De Engelse standaard voor asset management biedt een structuur voor bedrijven om hun organisatie zo in te richten dat taken en verantwoordelijkheden duidelijk zijn verdeeld, risico’s zijn gedocumenteerd en dat de conditie van de assets gedurende hun levenscyclus is geborgd in systemen. De standaard is met name geschikt voor asset management van infrastructuur en komt dan ook voort uit de behoefte van de Engelse spoorwegen. PAS55 schrijft ook voor dat bedrijven een

duidelijk onderscheid moeten maken tussen de eigenaar (asset owner), beheerder (asset manager) en de uitvoerder van het (onderhouds)werk. Evides Industriewater vervult dus de taak van asset manager en bewaakt met name de procedures.

Rolverdeling Begin december 2014 ondertekende Evides Industriewater de dienstverleningsovereenkomst met Warmtebedrijf Infra. Beide organisaties kozen voor een langdurige relatie in de vorm van een partnership. Net als met serviceprovider Visser & Smit Hanab is de dienstverleningsovereenkomst afgesloten voor een periode van vijftien jaar. Behalve dat Evides namens het Warmtebedrijf ervoor zorgt dat de onderhoudspartij (Pipeline Control) haar verplichtingen onder de Design-Build-Maintain-overeenkomst correct nakomt, ondersteunt het waterbedrijf het Warmtebedrijf bij het voldoen aan veiligheid, weten regelgeving, duurzaamheid, leveringszekerheid en imago.

iMaintain 15

N Warmteweg.indd 27

25-02-15 10:51

Deltavisie 2015 Donderdag 4 juni Rotterdam THEMA: ZERO

In de (inter)nationale industrie krijgt het getal nul steeds meer een magische lading. Zero accidents, zero emissions, zero footprint zijn veelgehoorde doelstellingen. De realiteit leert ons dat deze doelstellingen niet zo maar haalbaar zijn. Toch laten verschillende bedrijven zien dat wanneer iedereen de intentie van deze doelstellingen doorleeft en er naar handelt, er daadwerkelijk veel mogelijk is. Het vraagt vaak wel om een open, proactieve

houding en de bereidheid om oude patronen los te laten. Tijdens Deltavisie komen verschillende inspirerende voorbeelden aan bod. En we onderzoeken de mogelijkheden van radicale doelstellingen. Kom je dichter bij de horizon, dan staat er wellicht geen stip, maar ZERO.

Doelgroep Deltavisie congres • • • •

Management in de procesindustrie: topmanagement, plantmanagement, technisch management, projectmanagement en inkoop Management van de toeleverende industrie: epc-contractors, industriële aannemers, toeleveranciers van equipment en toeleveranciers van utilities Consultants en onderzoekers Beleidsmakers bij overheden

www.deltavisie2015.nl

Adverterties I.indd 28

25-02-15 10:09

ASSET MANAGEMENT 29

Het feit dat Evides al zijn eigen beheerorganisatie had staan, heeft wel meegeholpen in de totstandkoming van de overeenkomst en zal volgens Theunissen ook een synergie-effect hebben. ‘We opereren ongeveer in hetzelfde gebied. We moeten onze tracés regelmatig schouwen en dan is het vrij eenvoudig om zo’n schouwer ook het Warmtenet te laten controleren.’

Alles bij elkaar zit er in het hele systeem 25 miljoen liter water. In de analogie met de wegorganisatie is E.ON de bestuurder van de auto. Aziz: ‘Zij zijn de operators van de installatie en hebben een 24-uurs wacht klaarstaan die storingen registreert. Zodra de operators van E.ON zien dat bijvoorbeeld een pomp in storing gaat, bellen ze eerst met de beheerder, Evides Industriewater. Die beslist vervolgens of een reset voldoet of dat er meer moet gebeuren. De beheerder kan vervolgens de operator begeleiden om een storing te verhelpen of als er echt moet worden gesleuteld, de serviceprovi-

der aan het werk zetten. Voordat die aan het werk gaat, zorgt de beheerder ervoor dat de pomp is afgeschakeld en veilig kan worden benaderd voor reparatie. En uiteindelijk geeft de beheerder de installatie weer vrij als de reparatie is uitgevoerd.’

In- en uitbreidingen Aziz: ‘We hebben de organisatie nu zo ingericht dat we de beschikbaarheid van ons warmtesysteem hebben geborgd. De komende tijd zullen we dus nog meer grip hebben op onze assets. We hebben bij de aanleg van het net al rekening gehouden met eventuele verstoringen en veel kritische assets, zoals pompen en warmtewisselaars zijn redundant uitgevoerd. De buffers zijn overigens vooral gebouwd om de piekvraag in de ochtend en vroege avond op te vangen. Bij een verstoring kunnen we ze even inzetten, maar dat moet zeker niet te lang duren. De beschikbaarheid van het net ligt dan ook rond de 99 procent. Maar nu hebben we nog een nieuw systeem en we moeten ook al nadenken over de risico’s tijdens de verschillende levensfases.’ Het kan zo maar zijn dat het net in de toekomst wordt uitgebreid. ‘Eigenlijk hebben we rekening gehouden met zowel

inbreidingen als uitbreidingen’, zegt Aziz. Het net is aangelegd om overtollige restwarmte van de industrie in het Botlekgebied nuttig te gebruiken in de Rotterdamse huishoudens. ‘Tot nog toe komt de warmte alleen nog van AVR, maar we hebben er rekening mee gehouden dat bedrijven kunnen aankoppelen aan het systeem. Voor onze organisatie geldt eigenlijk dat hoe meer partijen aansluiten hoe beter dat is voor ons risicoprofiel. Door meerdere bronnen aan te sluiten neemt de kans immers af dat er geen warmte meer kan worden geleverd. Ook de uitbreiding aan de afnemerskant moet geen problemen opleveren. Het zal het uiteindelijke doel alleen maar vergroten, want dat is toch de verduurzaming van de energiebehoefte van de Rotterdamse bevolking.’ De relatief jonge organisatie staat nu in ieder geval in de steigers, nu is het nog een kwestie van doen, besluit Aziz. ‘Het kost tijd om zo’n complexe installatie te leren kennen en dat heb je niet in een paar weken gedaan.’ Theunissen is het daar geheel mee eens: ‘Je kunt nog zoveel boeken lezen over het besturen van een vliegtuig, je leert pas vliegen door het te doen.’ ■

iMaintain 15

N Warmteweg.indd 29

25-02-15 10:52

30 WHAT’S NEXT

Grafeen wordt wel een wondermateriaal genoemd, de bijzondere koolstofverbinding belooft snellere computers, betere sensoren en nog veel meer. Maar het lukt nog niet goed om grafeen van goede kwaliteit te produceren op industriële schaal. Wetenschappers van de Rijksuniversiteit Groningen hebben mogelijk een doorbraak bereikt.

Grafeen groeit op koperoxide De Groningse onderzoekers zijn er in geslaagd om met succes grafeen te laten groeien op koperoxide. Dit resultaat en een nauwkeurige analyse van de eigenschappen van grafeen op het oxide zijn nu gepubliceerd op de website van het tijdschrift Nano Letters. Daar beschrijft het team dat het grafeen op koperoxide volledig ontkoppeld is, wat betekent dat de bijzondere elektronische eigenschappen nog helemaal intact zijn. Dit resultaat kan verstrekkende gevolgen hebben volgens de universiteit. Meike Stöhr, een van de onderzoekers: ‘Andere labo-

ratoria moeten onze bevindingen nog wel reproduceren en er zal nog een flinke inspanning nodig zijn om de groeicondities van het grafeen te verbeteren.’ Maar in principe zou het mogelijk moeten zijn om grote kristallen grafeen die bestaan uit één enkel domein te laten groeien op koperoxide. Als dit inderdaad zo is, is het ook mogelijk om met lithografische technieken allerlei elektronische schakelingen te maken van het grafeen op een manier die commercieel zeer interessant is.

OOGSTROBOT VERDER ONTWIKKELD

De paprikarobot wordt de eerste oogstrobot ter wereld die in een commerciële kas zal worden ingezet.

02 15 iMaintain

H WhatsNext.indd 30

Wageningen UR leidt een internationaal onderzoeksprogramma voor de ontwikkeling van een oogstrobot voor paprika’s. De robot wordt de eerste oogstrobot ter wereld die in een commerciële kas zal worden ingezet. Op 12 februari is het project SWEEPER gestart. In Europa wordt er jaarlijks 1,3 miljard kilogram paprika’s geoogst. Al eerder is er in het Europese project CROPS een oogstrobot voor paprika ontwikkeld. Maar de afgelopen tien jaar heeft fundamenteel onderzoek geleid tot inzichten en technologische ontwikkelingen waarmee de SWEEPER-partners deze robot verder kunnen ontwikkelen. Het EU Horizon 2020-programma voor Onderzoek en Innovatie steunt het SWEEPER met een bedrag van vier miljoen euro.

Abonnees lezen meer op www.imaintain.info

25-02-15 10:19

WHAT’S NEXT 31

UT ONTWIKKELT DRAADLOOS SENSORSYSTEEM VOOR BRUGGEN EN TUNNELS Onderzoekers van het Universiteit Twenteonderzoeksinstituut CTIT hebben een prototype ontwikkeld van een draadloos sensornetwerksysteem waarmee je de staat van bouwwerken als bruggen, tunnels en gebouwen kunt monitoren. Het systeem wordt tijdens de bouw aangebracht en blijft tijdens de complete levensduur van het bouwwerk in werking. De sensoren meten onder andere trillingen, hellingen en spanningen in de constructie, maar ook de stevigheid van de fundering. Deze sensoren worden tijdens de bouw geplaatst en blijven daarna ook actief meten of de constructie nog stabiel is. Afhankelijk van het formaat van het bouwwerk worden er tussen de tientallen en duizenden sensoren geplaatst. Sensoren hebben gemiddeld een grootte van een pakje sigaretten. De methode bespaart veel tijd en geld ten opzichte van traditionele meetmethoden. Het draadloze communicatieaspect van het systeem is ontwikkeld door Zahra Taghikhaki die op 28 januari promoveerde

Afhankelijk van het formaat van het bouwwerk worden er tussen de tientallen en duizenden sensoren geplaatst.

op haar onderzoek. Zij ontwikkelde een prototype van het systeem. Een Zwitsers bedrijf heeft het systeem getest tijdens de

bouw van een nieuwe brug en heeft het voornemen om het systeem op de markt te brengen.

ONDERHOUDSDRONE SCOORT IN ROBOTCOMPETITIE Een team van Twentse robotica-experts is de enige overgebleven Nederlandse deelnemer in de grootste roboticacompetitie van Europa. Het team ontwikkelt autonome drones die onderdelen van windturbines kunnen inspecteren. In de EuRoC (European Robotics Challenges) draait het om het overbrengen van fundamentele kennis over robotica naar praktische toepassingen in de industrie. De onderzoekers van de Universiteit Twente richten zich in hun onderzoek op het onderhoud van hoogspanningskabels en windturbines door meerdere luchtrobots. Autonome samenwerking tussen die drones is daarbij erg belangrijk. De drones worden uitgerust met een arm waarop camera’s, sensoren en gereedschap zijn geplaatst. Deze drones

kunnen uiteindelijk zonder de tussenkomst van mensen onderhoud aan de hoogspanningskabels, energiecentrales en windturbines uitvoeren. Dit is goedkoper, de kwaliteit gaat omhoog en het levert geen gevaar voor menselijke monteurs op. In totaal ontvangen de deelnemers aan de wedstrijd gezamenlijk een subsidie van zo’n zeven miljoen euro vanuit het FP7-subsidieprogramma van de EU. Met dit vier jaar durende traject wordt Europa verder op de kaart gezet met innovatieve en toepasbare ontwikkelingen in de industriële robotica. Nadat het Twentse team succesvol door de eerste ronde kwam, is het nu bezig aan de tweede ronde. Daarin moeten de wetenschappelijke en economische waarden van het robotplatform worden aangetoond.

iMaintain 15

H WhatsNext.indd 31

25-02-15 10:19

32 WHAT’S NEXT

TRANSISTORS VAN SILICEEN Onderzoekers van de Univesity of Texas zijn er in geslaagd om transistors te maken van siliceen, een siliciumlaag met een dikte van één atoom. Siliceen is doorgaans moeilijk te fabriceren en instabiel wanneer het in aanraking komt met lucht. De wetenschappers hebben dit opgelost door het siliceen in een vacuümkamer neer te laten slaan op een dunne laag zilver en daaroverheen weer een laagje aluminiumoxide te plaatsen. Vervolgens draaiden ze deze constructie om en schraapten iets van de zilverlaag weg om zo twee metalen ‘eilandjes’ te creëren die fungeren als elektroden.

FASEVERANDEREND GEVELMATERIAAL Onderzoekers van de technische universiteiten in Delft en Eindhoven hebben een lichtdoorlatend, faseveranderend gevelmateriaal ontwikkeld. Door het materiaal op de zuidgevel aan te brengen, kan een gebouw veertig procent energie besparen. De onderzoekers hebben een prototype gemaakt dat draaibaar is. In de zomer kan het warmte van buiten op slaan en in de winter kan het warmte binnen houden.

CO2 VANGEN MET MICROBOLLETJES Onderzoekers van de Harvard University, de University of Illinois en het Lawrence Livermore National Laboratory hebben samen microcapsules ontwikkeld die efficiënter het broeikas-gas CO2 uit rookgassen van energiecentrales kunnen afvangen dan de gangbare materialen dit doen. De microbolletjes bevatten een buitenlaag van polymeer die hoog doorlaatbaar is en ze hebben een vloeibare kern die bestaat uit een natriumcarbonaatoplossing, die CO2 absorbeert.

‘BONUSELEKTRONEN’ IN GERMANIUM NANOKRISTALLEN LEIDEN TOT BETERE ZONNECELLEN Onderzoekers van de Stichting FOM, de UvA, de TU Delft en de Universiteit van de Algarve hebben ontdekt dat germanium nanokristallen onder de invloed van licht ‘bonuselektronen’ opleveren. Deze extra elektronen kunnen de opbrengst van zonnecellen vergroten, of de gevoeligheid van lichtsensoren verbeteren. De onderzoekers publiceren hun werk in Light: Science & Applications. In nanokristallen kan de absorptie van een enkel foton leiden tot meerdere aange-

slagen elektronen: twee voor de prijs van één! Dit fenomeen, ladingsvermenigvuldiging, was al bekend bij silicium nanokristallen. Silicium is het meest gebruikte materiaal voor zonnecellen. De onderzoekers hebben nu gezien dat ladingsvermenigvuldiging ook plaatsvindt in germanium nanokristallen, waarbij de efficiëntie gemakkelijker te verbeteren is dan bij silicium nanokristallen. De ontdekking kan daardoor leiden tot betere zonnecellen.

PROVIDERS STEKEN HONDERD MILJOEN EURO IN NETWERK VOOR ‘INTERNET OF THINGS’ De Franse startup Sigfox heeft honderd miljoen euro opgehaald voor internationale uitbreiding. Sigfox biedt een netwerk voor het ‘internet of things’. Slimme apparaten kunnen hierdoor eenvoudig op internet worden aangesloten. De investering komt van onder meer de Spaanse provider Telefonica, de Koreaanse provider SK Telecom en de Japanse provider NTT Docomo, meldt Techcrunch. Het bedrijf biedt via een beperkt aantal zendmasten een mobiel netwerk op de lage 868 MHz-frequentie aan. Dat betekent dat het netwerk een groot bereik heeft, maar een lage capaciteit. Die capaciteit is echter voldoende om slimme energiemeters, lampen en sensoren met het internet te verbinden zodat ze data kunnen ontvangen en versturen. Bovendien verbruikt het netwerk erg weinig stroom wat van groot belang is bij veel van deze slimme apparaten.

02 15 iMaintain

H WhatsNext.indd 32

25-02-15 10:19

WHAT’S NEXT 33

SOLAR TEAM EINDHOVEN WINT ‘OSCAR VAN TECHNOLOGIE’ Stella, ’s werelds eerste gezinsauto op zonne-energie van Solar Team Eindhoven heeft de Crunchie voor ‘Beste technologische ontwikkeling’ gewonnen tijdens de achtste editie van de Crunchies in San Francisco. Het team laat daarmee grote namen achter zich, zoals Apple, SpaceX, Bitcoin en European Space Agency (ESA). De Crunchies worden jaarlijkse uitgereikt door TechCrunch en VentureBeat, twee van de grootste technologie-websites van de wereld. Stella is bedacht, ontworpen en gebouwd door studenten van Technische Universiteit Eindhoven. De ontlading is groot bij de studenten van TU/e. ‘We hebben een nieuwe visie op auto’s neergezet en dankzij deze prijs ontvangen we de erkenning daarvoor’, aldus teammanager Lex Hoefsloot. Technisch manager Roy Cobbenhagen: ‘We vinden het echt ongelofelijk dat we als studententeam tussen zulke grote bedrijven staan. Het is alsof David tegen Goliath strijdt. Dat we de prijs ontvangen voor de beste technologische prestatie laat duidelijk de potentie van een auto op zonne-energie zien en hoe wij als studenten naar de toekomst kijken van mobiliteit.’ De studenten van de TU/e hebben in 2013 een heel nieuw concept auto bedacht en gebouwd: een elektrische gezinsauto die zijn energie direct van de zon krijgt door zonnepanelen. De auto is daarvoor ultralicht, uitzonderlijk aerodynamisch en heeft een

De auto isultralicht, uitzonderlijk aerodynamisch en heeft een buitengewoon efficiënte aandrijvingslijn.

buitengewoon efficiënte aandrijvingslijn, met motoren in de wielen, en een uitgekiend energiemanagementsysteem en minimaal batterijpakket. Bij gemiddeld gebruik in Nederland leveren de zonnepanelen van de auto tien maanden per jaar meer energie op dan de auto verbruikt. Die extra energie kan aan het stroomnet geleverd worden.

AMERIKAANSE MARINE ONTHULT BRANDWEERROBOT De Amerikaanse marine heeft een autonome brandweerrobot onthuld die vuur kan detecteren en blussen. Dat meldt de onderzoeksafdeling van de Amerikaanse marine. De robot moet in de toekomst worden ingezet om branden aan boord van een schip te blussen. De Shipboard Autonomous Firefighting Robot (SAFFiR) kan op ongelijke vloeren lopen, herkent vlammen door middel van een hittecamera en kan daarnaast zelf zijn waterslang besturen. Een lasercamera herkent de omgeving en kan inschattingen over de brand maken. Mensen kunnen via een camera met de robot meekijken. Om de robot goed te beschermen tegen hitte, krijgt de SAFFiR een speciaal hittebestendig pak. Dit pak beschermt de mechanische onderdelen en ingebouwde hardware.

iMaintain 15

H WhatsNext.indd 33

25-02-15 10:19

MC2015-008

Uw instrumenten tot in perfectie gestemd Kalibratie door Endress+Hauser = kwaliteitsborging • Als instrumentatieproducent hebben we de meeste kennis van het instrument en de applicatie waarin het wordt toegepast, zodat na kalibratie zeker is dat uw bedrijfsvoering optimaal is. Mocht het noodzakelijk zijn, dan zijn we tevens in staat om direct na de kalibratie te repareren en/of te justeren. • Indien u instrumenten van andere merken gebruikt worden deze tevens door Endress+Hauser gekalibreerd. U heeft daarmee maar één aanspreekpunt nodig voor on-site of laboratoriumkalibratie volgens uw geplande onderhoudsschema. • Alle kalibratieresultaten en bijbehorende instrument-informatie wordt consistent digitaal in een W@M Portalen op papier beschikbaar gesteld zodat u bent voorbereid op eventuele kwaliteitsaudits. www.nl.endress.com/calibration Endress+Hauser BV Postbus 5102 1410 AC Naarden Tel. +31 35 695 86 11 info@nl.endress.com www.nl.endress.com

Adverterties I.indd 34

25-02-15 10:09

MAINTENANCE NEXT 35

De komende editie van Maintenance NEXT gaat voor de overtreffende trap van beheren. In de evolutie van onderhoud naar beheer en asset management, is ‘Mastering Assets’ het ultieme doel. Volledige controle door de juiste kennis en een goede beheersing van systemen, zorgt voor veilige en beschikbare installaties. En dat alles tegen een goed en verantwoord tarief. ‘Mastering Assets’ is multidisciplinair, met aandacht voor mensen, innovatie en waardecreatie. Mark Oosterveer

Mastering Assets Het thema van Maintenance NEXT is dit jaar ‘Mastering Assets’. Hiermee draagt de beurs in Ahoy Rotterdam bij aan de overtreffende trap van beheer en onderhoud voor de Nederlandse industrie. Dat is vandaag misschien voor veel bedrijven nog te ver gegrepen, maar het kan Maintenance NEXT zijn. De weg naar de volledige controle over de installaties kan lang en moeizaam zijn met trial and error, benodigde kennis en nieuwe ervaringen. Toch is veel van die kennis en ervaring vaak al bij vakgenoten beschikbaar, in de waardeketen van leverancier tot gebruikers. En die kennisdragers komen 21, 22 en 23 april bij elkaar in Ahoy Rotterdam.

De opzet van de beurs heeft vele dimensies. Een vaste waarde van een beurs zijn de exposanten. Rond de driehonderd bedrijven tonen op de beursvloer waar ze goed in zijn, of dat nu met dienstverlening, advies of producten is. Drie dagen lang staat een groot deel van Ahoy in het teken van de bezoeker en kennisoverdracht. Extra diepgang wordt gecreëerd met verschillende activiteiten in het randprogramma. Erik Takes, exhibition manager van Maintenance NEXT: ‘Naast een sterk deelnemersveld op de beursvloer, hebben we bij Maintenance NEXT altijd een aanvullend programma dat voor iedere editie op maat wordt samengesteld.’ Het beursthema ‘Mastering Assets’ is daarvoor bij editie

iMaintain 15

M maintenance next.indd 35

25-02-15 10:28

25191 BRAND adv Jalila - iMaintain.indd 1 Adverterties I.indd 36

20-02-15 13:14 25-02-15 10:10

MAINTENANCE NEXT 37

2015 leidend. ‘Wij helpen onze bezoekers graag om de overtreffende trap van beheer mogelijk te maken’, zegt Takes. ‘Elke beursdag heeft een eigen dagthema met een inhoudelijk programma. Voor de realisatie van Mastering Assets is veel belangrijk, wij hebben gekozen om dit jaar in te gaan op de arbeidsmarkt met Who’s NEXT, op de innovatie die nodig is met What’s NEXT en de waardecreatie en -behoud met Value NEXT.’ Vanuit Ahoy wordt elke ochtend een kosteloos seminar aangeboden met vooraanstaande sprekers en met pakkende onderwerpen.

Maintenance Tomorrow Maintenance NEXT besteedt veel aandacht aan innovatie. Inventieve producten en werkwijzen dragen bij aan een verhoogde efficiency, nieuwe ontwikkelingen zijn van groot belang voor professionals binnen de industrie. Daarom wordt er tijdens Maintenance NEXT 2015 een ‘Maintenance Tomorrow’ paviljoen vormgegeven. Bezoekers van de beurs kunnen in hal vier kennis maken met de innovaties die de exposanten daarvoor hebben aangeleverd. Met touchscreens is er aandacht voor alle innovaties, groot en klein. Deze manier van presenteren zorgt dat ook de vernieuwingen die klein van formaat maar groot van impact zijn, dezelfde aandacht krijgen als een groot en opvallend product. Uiteraard wordt gezorgd dat de bezoekers na deze inspiratie direct de weg vinden naar de betreffende exposant.

MegaTech Plaza’s Maintenance NEXT richt ook deze editie een aantal MegaTech Plaza’s in waar inspirerende technieken te vinden zullen zijn. Zo is er ook aandacht voor 3D-training op een van de MegaTech Plaza’s. Deze techniek draagt op een interactieve manier bij aan de kennis en ervaring van gebruikers en dienstverleners. Service en maintenance van complexe producten moet worden getraind, maar dat kan vaak niet op een echt product. Kosten, veiligheid, beschikbaarheid en de locatie kunnen de training bemoeilijken. Veelgebruikte oplossingen als films, online sessies en documentatie bieden wel informatie, maar geen ervaring. En dat terwijl de trainees dat eigenlijk zouden moeten hebben. Op een van de MegaTech Plaza’s presenteert Vroomtraining daar een oplos-

sing voor: een compleet 3D-model van het product uit de CADdatabase. VROOM ontsluit dit model en biedt de mogelijkheid eenvoudig zélf trainingen te ontwikkelen, in volledig interactieve virtual reality.

Kennisprogramma Elke beursdag biedt Maintenance NEXT ook een kosteloos te bezoeken programma aan. Elke dag zorgen experts voor sterke lezingen en discussies in het Maintenance NEXT Theater. Op 21 april is er aandacht voor de arbeidsmarkt van vandaag en morgen met Who’s NEXT. Cees Jan Asselbergs van Deltalinqs vertelt over de regionale aanpak van het structureel tekort aan technici, Marie-Claire van Doremalen, Regiosecretaris Koninklijke Metaalunie, district Zuid-Holland, vertelt over de behaalde successen van het initiatief voor de afstemming van arbeidsmarkt, opleidingsaanbod en opleidingsinvulling voor Metaal, Electro- en Installatietechniek. En Harry van der Voorn zal namens de mboraad ingaan op de vraag ‘Wat is de technische mbo-er van de toekomst?’ Op 22 april is de vraag What’s NEXT. Op die dag staat innovatie centraal en dan belicht Daan Kersten van Additive Industries in zijn keynote ‘When will 3D metal printing replace your spare parts warehouse?’ de mogelijkheden en fabels rond 3D-printen voor spare parts. Korik Alons van Accenture gaat in zijn presentatie in op de trends op het gebied van innovatie en onderhoud zoals deze in de recente editie van het NVDO Onderhoudskompas zijn beschreven. Op de derde beursdag, 23 april, staat waardecreatie en waardebehoud met asset management centraal in Value NEXT. Die waarde zit op vele plaatsen, ook in oude systemen. Henk Akkermans, wetenschappelijk directeur van DI-WCM vertelt over de waardecreatie van het Fieldlab Campione, met als doel honderd procent voorspelbaarheid van onderhoud in de vierde industriële revolutie. Ook in de keten zit veel waarde, mits die keten goed beheerst wordt. Nick Piscaer en Herman van den Hoogen van NVDO SUTO vertellen over de waarde van Contract Management als Value Generator voor asset management.

Bezoekers die zich voorafgaand aan de beurs registreren, kunnen vanaf deze editie gebruik maken van een digitaal zakelijk ‘matching’ platform, Ahoy Connect. Hiermee worden op basis van vakgebied en interesses matches gemaakt die tot afspraken op de beurs kunnen leiden. Een tweede initiatief is ‘Maintenance NEXT Presenteert Oplossingen’, waarbij vragen van bezoekers anoniem voorgelegd worden aan de exposanten. De terugkoppeling van de antwoorden wordt door de organisatie gerealiseerd. Inschrijven, voorbereiden en volgen van de verdere ontwikkelingen rond Maintenance NEXT kan via de website www.maintenancenext.nl.

iMaintain 15

M maintenance next.indd 37

25-02-15 10:28

Unieke technologie voor trillingSen lAgerconditie metingen

Met uitzonderlijke analytische kracht en veelzijdigheid voorziet Leonova u van een unieke combinatie van geavanceerde technologie en efficiëntie gecombineerd in één instrument. Leonova Diamond IS en Leonova Emerald IS zijn de eerste draagbare instrumenten voor gebruik in een EX-omgeving. Ze beschikken over de SPM HD technologie voor lagerconditiebewaking in het toerentalbereik van 1 tot 20000 rpm. Daarnaast is Leonova Diamond het eerste Ex instrument met 3 parallelle trillingsmeetkanalen.

Stand: 3.103

leonovabyspm.com spminstrument.nl

YOUR REPUTATION IS MINE.

CAN YOUR REPUTATION BECOME OUR RESPONSIBILITY? Safety, quality and environment

Vinçotte Nederland levert als onafhankelijke inspectie- en keuringsinstelling diensten aan op het gebied van veiligheid, kwaliteit en het milieu. Onze expertise omvat onder meer de controle van de integriteit van constructies, installaties, machines, apparaten en gebouwen en diensten rond arbeidsomstandigheden. Bij Vinçotte Nederland werken meer dan 100 technische deskundigen. Naast de hoofdvestiging te Breda hebben we ook kantoren te Rotterdam, Terneuzen en Akersloot en een aantal logistieke steunpunten in het hele land. Vinçotte Nederland maakt deel uit van de internationale groep Vinçotte, die met zijn meer dan 2500 medewerkers een kenniscentrum vormt en wereldwijd in 17 landen vestigingen heeft. Kunnen wij met onze expertise ook van úw reputatie onze verantwoordelijkheid maken? Neem een kijkje op onze website: WWW.VINCOTTE.NL Bezoek onze stand op MAINTENANCE NEXT - stand 2107!

Adverterties I.indd 38

25-02-15 10:10

NEXT NOVITEITEN 39

Van 21 tot en met 23 april zorgen ruim driehonderd exposanten voor nieuwe ideeën, nieuwe diensten en nieuwe contacten op Maintenance NEXT 2015. Als sneak preview presenteert iMaintain een kleine selectie uit het aanbod.

NEXT Noviteiten WLT Liquid & Gas Loading Technology levert een complete set valbeveiligingsapparatuur. Deze apparatuur is custom built. WLT levert een grote variatie aan types valbeveiligingsapparatuur, de keuze hangt af van de situatie en het beschikbare budget. De recent ontwikkelde verticaal bewegende veiligheidskooien kunnen de schuine stand van de tankwagen volgen en zijn instelbaar voor verschillende tankhoogtes. Stand 5.200

Gilde Main B.V. laat de Digitale Werkbonnen en Incidenten App zien. Het heen en weer lopen van uw monteur is verleden tijd. Op zijn smartphone of tablet kan de monteur zijn werkbonnen digitaal ontvangen en retour sturen naar de backoffice. McMain biedt deze oplossing voor u zonder dat u voor de McMain app gebruikers hoeft te betalen. Stand 5.005

Roossien Hoogwerktechniek toont haar microhoogwerkers. Deze zorgen ervoor dat een persoon zijn werkzaamheden op ‘lage’ werkhoogtes tot circa vijf meter snel en efficiënt kan uitvoeren. Een aantal van de microhoogwerkers uit het leveringsprogramma gebruiken geen stroom, accu en olie. Stand 5.303

IPCO laat onder andere de POLYKEN VE Wrap Primer zien. Deze wordt gebruikt als een hechtlaag en corrosiewering, in combinatie met een bekleding tegen mechanische beschadigingen. Het product is geheel onschadelijk en kan direct op de ondergrond worden aangebracht. De primer heeft extreem goede, blijvende hechting en corrosiewerende eigenschappen, gecombineerd met een lange levensduur en zelfherstellend vermogen, zonder kathodische onthechting. Stand 2.507

Profiltra B.V. presenteert de Profiltra Tankpit Seal, de optimale afdichting van pijpdoorvoeringen in tankputten en dijken. Het product voldoet geheel aan de PGS29 richtlijnen en voorkomt lekkage, zelfs bij brand. De Tankpit Seal Bevat geen gelijmde delen, dit is veelal de zwakke schakel bij hoge temperaturen. De Seal absorbeert axiale en radiale bewegingen en is makkelijk te monteren in nieuwe en bestaande constructies. Stand 3.305

Applus RTD toont haar nieuwste technologische innovaties. Een daarvan is de RTD DTI Trekscan voor de inwendige inspectie van pijpleidingen met bochten vanaf 1,5D. Ook wordt de RTD Plant Master, de nieuwste innovatie op het gebied van Permanent Monitoring getoond. Stand 2.107

Altena Industrial Services laat een reeks van innovaties in haar dienstverlening zien op het gebied van het meten van koolwaterstoffen tijdens het stomen en injecteren van een reinigingsproduct. Ook voor het ontwateren van raffinaderijslib en het verwijderen van kwikhoudende fouling in equipment biedt het bedrijf vernieuwing in de dienstverlening. Stand 2.310

Abonnees lezen meer op www.imaintain.info

O Producten MNext.indd 39

iMaintain 15

25-02-15 10:52

40 UNDER CONSTRUCTION

Beroemd masker Toetanchamon onherstelbaar beschadigd Het beroemde dodenmasker van de Egyptische farao Toetanchamon is in Caïro ernstig beschadigd geraakt. De baard van het beeld brak tijdens een schoonmaakbeurt af en werd vervolgens zeer slordig weer teruggelijmd. Volgens de Britse krant The Guardian gebeurde dit op gezag van de conservatoren in het Egyptische museum. Zij wilden de oudheidkundige schat na de beschadiging zo snel mogelijk weer tentoonstellen. Het 3300 jaar oude masker is namelijk een belangrijke trekpleister voor het museum. Er is daarom overgegaan op een reparatie met sneldrogende lijm, volgens kenners alleen maar geschikt voor metaal of steen. Hierdoor is het masker flink beschadigd. Er is nu een ruimte ontstaan tussen het gezicht en de baard en hierdoor is er een transparante gele lijmlaag te zien. Ook zitten er krassen op de kin van het masker, doordat er is geprobeerd lijmresten met een spatel weg te halen. Uit angst voor represailles wilden de restauratoren van het museum anoniem blijven. Na de wereldwijde commotie over het masker is uiteindelijk toch een van de conservatoren naar voren gestapt. Dr. Elham Abdel Rahman is hoofd historisch onderhoud van het museum en droeg de eindverantwoordelijkheid voor de reparatie. Zij is begin februari van haar taken ontslagen en naar een lagere functie binnen het museum verplaatst.

Blauwe sneeuw in Russische stad Inwoners van de Russische stad Chelyabinsk kregen deze maand wel een erg vroege Paasverrassing. De stad was bedekt onder een dunne laag pastelblauwe sneeuw. Sommige inwoners dachten dat de sneeuw giftig was. Zo vertelden verschillende bewoners aan de plaatselijke Russische media dat de sneeuw naar een soort vreemde metaalgeur rook. Na onderzoek bleek de blauwe kleur afkomstig uit de nabijgelegen paaseierenfabriek Viteks. De zakken met kleurstof bleken te lekken en de stof is terechtgekomen in het ventilatiesysteem. Het bedrijf liet weten dat de kleurstof geen gevaar vormt voor de volksgezondheid. Het is niet de eerste keer dat het stadje opgeschrikt wordt door een bizar evenement. In 2013 stortte een meteoor vlak bij het stadje neer en raakten 1200 mensen gewond.

Robotstofzuiger valt slapende vrouw aan In Zuid-Korea heeft een robotstofzuiger een vrouw tijdens het slapen de schrik van haar leven bezorgd. De 52-jarige dame lag op de grond een dutje te doen, terwijl de stofzuiger ondertussen haar appartement schoonmaakte. Maar het duurde niet lang voordat zij bruut werd gewekt uit haar slaap. De stofzuiger zag haar hoofd aan voor een baal stof en probeerde het op te zuigen. Het haar van de vrouw kwam in de stofzuiger vast te zitten, maar gelukkig wist zij vanuit haar benarde situatie nog wel de hulpdiensten te bellen. Uiteindelijk moest de brandweer eraan te pas komen om haar te bevrijden. Die wist haar al snel los te krijgen en de vrouw kwam met de schrik en een (bijna) volle bos haar vrij. Ook de rebellerende robot wist de operatie te overleven, maar mocht daarna wel gelijk door naar de recycling.

02 15 iMaintain

F Under construction.indd 40

25-02-15 10:18

Maint

Het magazine van de NVDO

Onderhoud bij de marine: ‘Aanpassen aan een veranderende omgeving’ | Risicogestuurd infrabeheer vergt lef | Faalkansen berekenen met bestaande procesdata | ‘The Future is Now’ MA cover MaintNL.indd 41

25-02-15 10:29

KENNIS MOET JE OOK ONDERHOUDEN.

EXTRA START

• Hoeveel onderhoud is juist genoeg? • Kunnen we met de onderhoudsfunctie geld verdienen? • Hoeveel kan onderhoud bĳdragen aan het bedrĳfsresultaat? • Wat is Excellent Onderhoud en hoe geef ik dit vorm?

ONDERHOUDS TECHNOLOGIE14 APRIL 201 IN HOOGEVEE 5 N INFORMEER!

WAARDECREATIE DOOR GOED ONDERHOUD Een onderhoudsopleiding bij Hogeschool Utrecht helpt u in uw eigen bedrijf de antwoorden te vinden op deze vragen. In de afgelopen jaren zijn vele mooie resultaten en forse besparingen bereikt bij de deelnemende bedrijven. Door de brede scope op zowel Materiaalkunde, Engineering, Inspectie als Onderhoud bieden onze opleidingen op het gebied van Onderhoud precies die (integrale) kennis die nodig is om verder te kunnen kijken dan het eigen vakgebied, en daardoor aantoonbaar betere resultaten te boeken. • Post-MBO Onderhoudstechniek (OTK) • Post-HBO Onderhoudstechnologie (OT) • Post-HBO Onderhoud en Management (OM) • Master of Engineering in Integrated Service Engineering

Start 30 september 2015 Start 1 oktober 2015 Start 1 oktober 2015 Start februari/september

Alle genoemde opleidingen kunnen naar wens in-company (op maat) verzorgd worden. Informeer naar de mogelijkheden. Meer weten? Bel 088 481 88 88, mail naar info@cvnt.nl of kijk op www.cvnt.nl.

ER VALT NOG GENOEG TE LEREN

Adverterties I.indd2015-01 42 Europoortkringen FC_A4.indd 1

25-02-15 05-01-15 10:11 11:24

Van de voorzitter Makkelijker gezegd dan gedaan? De minst volwassen vorm van samenwerking is wanneer die samenwerking vorm krijgt op een opportunistische basis. Interne doelen staan bovenaan en eigen activiteiten en initiatieven worden niet gedeeld of gecombineerd. Het succes wordt gemeten aan de hand van de eigen winst en er wordt niet veel geïnvesteerd in een langdurige relatie met de andere partij. Er is niet of nauwelijks geïnvesteerd in kennis, kunde en vaardigheden. Er wordt getracht eigen modellen op te dringen aan de ander in plaats van gezamenlijke modellen te ontwikkelen. Er is vaak sprake van aandacht voor slechts enkele van de kritische succesfactoren. Veelal de harde factoren, zoals het juridische contract en service level afspraken. Bij een systematische samenwerking erkennen beide betrokken partijen dat het resultaat van samenwerking een op zichzelf staande doelstelling is. Beide organisaties pakken een samenwerking gestructureerd en systematisch aan. Dit mondt uit in bijvoorbeeld een aparte regieorganisatie die zich continu met de outsourcing bezig houdt, de plannen maakt en bijstelt. Dit team ontwikkelt gezamenlijke procedures, methoden en (taal)modellen om de samenwerking vorm te geven. De partners zijn zich bewust van de 52 kritische succesfactoren, ze worden echter nog niet allemaal en in samenhang gebruikt. Onze vereniging zet liever in op een so called ‘Volwassen Samenwerking’ waarbij we de samenwerking graag voor langere tijd inzetten en bij voorkeur op meerdere niveaus. Een volwassen samenwerking is dynamisch en continu in beweging. Tot stand brengen, vormen, uitbreiden, behouden en verbeteren is allemaal noodzakelijk om de gewenste vruchten van samenwerken te plukken. In korte tijd kreeg de samenwerking met VemeT vorm, zetten we de samenwerking binnen het

Platform Duurzame Huisvesting voort en herinner ik u nog maar eens aan de werkelijk unieke tot stand gekomen synergie met Uneto-VNI, Bouwend Nederland, TVVL, NVTG en FMN die we eind januari vorm gaven met een grandioos event Jong Professionals Verenigd. Ook daar zetten we in op een langdurige samenwerking. Je zou denken dat het vanzelfsprekend is dat organisaties anno 2015 beter gaan samenwerken. Maar dat is makkelijker gezegd dan gedaan. Strategievorming doen organisaties in de basis namelijk liever alleen. Al was het maar omdat veel organisaties ook elkaars concurrenten zijn, of in een opdrachtgever-opdrachtnemer relatie met elkaar verwikkeld zijn. Vaak duurt het dan ook langer dan we logisch vinden, voordat partijen in een bepaalde sector elkaar ‘vinden’. Mijn advies: toon volwassenheid, maar pak door! Mijn conclusie is dat een volwassen samenwerking altijd wat oplevert, wanneer je met collega-organisaties op zoek gaat naar gemeenschappelijke belangen. Voor de NVDO is het dan natuurlijk mooi om dat gesprek te mogen begeleiden en de gemeenschappelijke strategie op papier te zetten, maar het echte werk zit er dan al op. Dat is namelijk het werk om al die partijen tot het inzicht te brengen, dat zij er meer aan hebben een gemeenschappelijke strategie te ontwikkelen dan zich dood te staren op hun eigen organisatie. Voor de NVDO is het makkelijker gedaan dan gezegd, want wij zijn van nature een bescheiden vereniging. Volwassen samenwerken staat hoog op onze agenda en ik roep u op met ons mee te doen, voor langere tijd en op meerdere niveaus.

‘Een volwassen samenwerking levert altijd wat op, wanneer je op zoek gaat naar gemeenschappelijke belangen.’

Bas P. Kimpel Voorzitter

MaintNL 02 – 2015 43

MB voorzitter.indd 43

25-02-15 10:36

Maintenance Manager

Drie maintenance managers gaan voor goud De drie maintenance managers die strijden om de titel Maintenance Manager of the Year 2015 gaan voor goud. Ze zijn trots op de teamprestaties die ze samen met hun technische dienst en serviceproviders leveren. Het goud ligt volgens hen dan met name ook op de werkvloer. De taak van de maintenance manager is om de talenten zoveel mogelijk tot hun recht te laten komen. David van Baarle

FOTO: KERRY

Roger Ham

Roger Ham is Maintenance Manager bij Kerry Ingredients & Flavours, een Iers bedrijf dat ooit door melkboeren is opgericht, maar dat nu een brede range aan ingrediënten voor voedingsmiddelen levert. Het bedrijf heeft wereldwijd honderdveertig vestigingen en Ham is verantwoordelijk voor de conditie van de assets bij de vestigingen van het bedrijf in Zwijdrecht en Tilburg (Ingredients & Flavors). De range aan producten die in beide vestigingen wordt gemaakt is zeer divers maar heeft als verbindende factor dat het allemaal voedingsmiddelen zijn. En dus is de voedselveiligheid leidend in de bedrijfsvoering van Kerry, maar klanten stellen ook steeds meer eisen op het gebied van duurzaam ondernemen. ‘Je kunt je voorstellen dat we regelmatig audits krijgen van de notified bodies, maar ook onze klanten controleren regelmatig of we ons aan hun voorschriften houden, daar komt straks ook nog de jury van de Maintenance Manager of the Year-verkiezing bij’, grapt Ham. Kerry is bezig met een herstructurering van zijn wereldwijde activiteiten, wat onder meer resulteerde in het centraliseren van de research & development-organisatie in het Ierse Naas. Ook het asset management is wereldwijd gestandaardiseerd onder de

IMAINTAIN 2015 De bekendmaking van de winnaar zal plaatsvinden tijdens iMaintain 2015, het jaarcongres van de NVDO en het iMaintain platform dat op 19 maart plaatsvindt in Ahoy, Rotterdam. Voor meer informatie over het congres en de verkiezing, kijk op: www.imaintain.info/congres www.nvdo.nl

noemer Kerry Asset Management System (KAMS). ‘Basis was de invoering van SAP Plant Maintenance in 2011’, zegt Ham. ‘Omdat ik al ervaring had met onderhoudsbeheersysteem Ultimo vroeg men mij of ik kon meehelpen het KAMS-model in te vullen en in SAP PM te implementeren. Tot 2012 zijn we bezig geweest met het inrichten van het systeem, waarna we de data konden overzetten om in 2013 live te gaan. Inmiddels is het systeem over alle sites uitgerold en kunnen we ook prestaties met elkaar vergelijken. Het zal geen verbazing

‘Tot nog toe bestaat er nog geen Chief Maintenance Officer. Daar wil ik me het komende jaar graag hard voor maken.’

44 MaintNL 02 – 2015

MQ Maintenance Manager.indd 44

25-02-15 10:49

Ivo van der Gaag Dat een tankopslagbedrijf de volle belangstelling heeft van de toezichthoudende instanties, mag geen verbazing wekken. VTTI is wat de veiligheid en betrouwbaarheid een witte raaf, gezien het feit dat bij de laatste BRZO-inspectie in Rotterdam

‘Als mensen zich gerespecteerd voelen en het idee hebben zinvol werk te doen, betaalt dat zich altijd terug.’ geen overtredingen en geen bevindingen zijn gedaan. Ivo van der Gaag is de Maintenance Manager van VTTI. Net zoals andere tankopslagbedrijven in Rotterdam en Amsterdam, verhuurt VTTI de beschikbare tankcapaciteit aan (olie)handelaren (traders), zegt Van der Gaag. ‘De handel in producten zoals bijvoorbeeld crude, stookolie, nafta, jetfuel en gasolie, om er maar een paar te noemen, gaat 24 uur per dag zeven dagen per week door. Een vertraging kan al snel grote economische gevolgen hebben voor onze klanten en dus moeten wij ervoor zorgen dat onze infra beschikbaar is, dus dat een schip snel kan aanmeren aan een jetty, aankoppelen aan een laadarm en via de pomp kan gaan laden of lossen. De nadruk in het onderhoud ligt dan ook met name op zoveel mogelijk voorspelbaar te zijn met behulp van preventief en predictief onderhoud.’ Van der Gaag heeft twee terminals onder zijn hoede: één in Rotterdam, de Euro Tank Terminal, en één in Amsterdam, de Euro Tank Amsterdam. ‘De verschillen tussen de twee terminals kunnen bijna niet groter’, zegt Van der Gaag. ‘De terminal in Rotterdam is relatief jong en heeft een 28-tal grote opslagtanks die gezamenlijk ca. 1,1 miljoen kuub product kunnen opslaan. De Amsterdamse terminal is veel ouder en heeft 210 kleinere opslagtanks die ongeveer evenveel product op kunnen slaan als de Rotterdamse vestiging. Je kunt je voorstellen dat beide sites om een andere strategie op het gebied van onderhoud vragen. In Amsterdam hebben we al behoorlijk wat vervangingsinvesteringen gedaan om de tanks en infrastructuur weer up-to-date te brengen terwijl we in Rotterdam vanaf nul zijn begonnen. De terminal in Rotterdam is ook bijna volledig geautomatiseerd terwijl in Amsterdam nog veel afsluiters-/kleppen handmatig bediend moeten worden.’ Voor beide sites geldt een risk based maintenance strategie en er lopen dan ook heel

FOTO: GIJS HOEKSTRA

wekken dat wij in de eerste benchmarks zeer goed scoorden.’ Die laatste uitspraak klinkt onbescheiden, maar Ham haast zich te melden dat het niet alleen zijn prestatie was. ‘Uiteindelijk zijn het de mensen die het werk uitvoeren. Het is best een overgang om technici zover te krijgen dat ze niet alleen een reparatie uitvoeren, maar ook het uitgevoerde werk rapporteren in een systeem. De verleiding ligt op de loer om als je uren boekt altijd het bovenste apparaat in de lijst te nemen. Maar daarmee wordt dat ene apparaat wel ineens heel duur. En dus moet je ze stap voor stap in het proces meenemen en ze laten zien hoeveel waarde hun informatie heeft voor het bedrijf. Het is dan ook niet gelogen dat het goud op de vloer ligt. Het is mijn taak om dat goud zoveel mogelijk te ontginnen. Bijvoorbeeld door te investeren in extra planning & scheduling capaciteit zodat een monteur de juiste materialen en gereedschappen heeft als hij een klus moet uitvoeren en een machine is vrij- en veiliggesteld voordat er aan wordt gewerkt. Daarmee neemt de hands on tooltime van een monteur enorm toe.’ Ons uiteindelijke doel is World Class Maintenance, waarbij we Reliability Centered Maintenance als uitgangspunt nemen. De technische uptime is al 96 procent, maar het deel gepland onderhoud kan nog wel een stuk beter. Dat is dan ook een belangrijke KPI waar we op sturen.’ Als Ham Maintenance Manager of the Year wordt, is dat voor hem een motivatie om maintenance in de boardroom te krijgen. ‘Veel maintenance managers zijn bot gezegd toch vaak doorgegroeide onderhoudsmannen. We moeten meer de taal van het management gaan spreken en dat is toch meer financieel dan technisch. Ik heb zelf ook een technisch verleden, maar dat is geen excuus om te verzanden in jargon. Tot nog toe bestaat er nog geen Chief Maintenance Officer, maar die zou er wel moeten zijn. Daar wil ik me het komende jaar dan ook graag hard voor maken.’

Ivo van der Gaag wat risk based inspection-trajecten om de theoretische degradatiemodellen te staven met de werkelijke conditie van de assets. ‘Het voordeel van de Amsterdamse site is dat er veel historische gegevens beschikbaar zijn over de onderhoudshistorie en de prestaties van de assets. In Rotterdam hebben we de luxe dat we direct vanaf de nieuwbouw een onderhouds- en beheerplan konden opstellen. Overigens zijn we daar niet zomaar gekomen. In het begin lag de focus met name op de nieuwbouw en hielden we ons met name bezig met projectwerk. Daarna is het projectteam omgebouwd naar een onderhoudsorganisatie. Om risico gestuurd te kunnen werken hebben we HazOP- en FMECA-studies uitgevoerd, waarna we meerjarenplannen en jaarplanningen konden inrichten. Het doel is om het maximale uit de assets te kunnen halen tegen acceptabele kosten. Daarbij probeer ik ook zoveel mogelijk synergie te halen uit de samenwerking tussen Rotterdam en Amsterdam. Op dit moment zijn de energieprijzen behoorlijk laag en is er relatief weinig beweging op de markt. Maar dat kan van vandaag op morgen omslaan. De assets moeten dan ook constant in conditie blijven. Het gebeurt bij wijze van spreken nog wel eens dat een schip zich bij ons aanmeldt als hij al de haven in vaart. MaintNL 02– 2015 45

MQ Maintenance Manager.indd 45

25-02-15 10:49

NDT G6 Welders Bolt Tensioning Industrial Rope Techniques

Special Lifting

Samen kunnen we uw bulk filtratiePainting en doseersysteem Samen kunnen we Rescue Teams

Samen kunnen we met de Service Master Plus en de Serviceman Plus uw systemen monitoren.

Paint Inspection De Serviceman Plus is robuust, draagbaar en gemakkelijk in gebruik. U heeft de mogelijkheid om druk, flow en temperatuur in een oog opslag snel uit te lezen. De Serviceman Plus is ideaal voor gebruik bij mobiele en industriĂŤle systemen.

Heat Treatment

De Service Master Plus is een draagbaar multifunctioneel meetinstrument dat wordt gebruikt bij hydraulische toepassingen voor het meten van druk, temperatuur, flow en stroom / spanning. Men kan hiermee gegevens meten, volgen, analyseren en opslaan. Dit is zeer geschikt voor service/onderhoud werkzaamheden.

Rope Access? SKY-ACCESS!

Zowel de Serviceman Plus als de Service Master Plus kunt u uitlezen op uw computer.

T. +31 (0)88 - 12 33 600 WWW.SKY-ACCESS.COM

www.parker.nl

0030Imaintain05122014.indd 1 Advertenties II.indd 46

21-11-14 14:03 25-02-15 10:11

Hans Peters Hans Peters is teammanager bij Drinkwaterbedrijf Dunea. De drinkwaterwereld heeft een aantal unieke elementen die het onderhoud en asset management aan de infrastructuur en installaties een extra dimensies geven. ‘Misschien wel de meest unieke factor waarmee wij rekening moeten houden, is het feit dat drinkwater in de grondwet als eerste levensbehoefte is vastgelegd en dus feitelijk altijd beschikbaar moet zijn. De tarieven voor de waterprijs worden vastgesteld door de aandeelhouders, in ons geval de gemeenten in het voorzieningsgebied. De inkomsten liggen dan ook min of meer vast en komen voort uit het vrij vaste waterverbruik van bedrijven en particulieren. Naast de strenge eisen die er aan drinkwater gesteld worden op het gebied van micro-

‘Risicoanalyses komen van de afdeling asset management, maar de input komt toch echt van de mensen uit het veld.’

biologische veiligheid zien we tegelijkertijd nieuwe bedreigingen op ons af komen in de vorm van medicijnresten, microplastics en andere moeilijk te verwijderen chemische stoffen. Dunea is naast drinkwaterbedrijf ook natuurbeheerder, dit geeft een unieke positie aan ons werk. Het produceren van schoon, betrouwbaar en gezond drinkwater met behulp van onze duinen, het beheren van deze Natura 2000-gebieden en de groeiende recreatie in een steeds drukker wordende randstad, stelt ons voor nieuwe uitdagingen en druk op de kosten van ons onderhoudswerk. Een van de manieren om met de veranderende omstandigheden om te gaan is efficiënter te werken en die omslag maakten Peters en zijn collega’s al een tijd geleden. ‘Door de operationele organisatie van drie waterwingebieden en de productielocaties te centraliseren op één locatie hebben we al heel wat geld bespaard. Bovendien kunnen we het onderhoudswerk nu uniform over de locaties heen managen en sturen. De risicoanalyses komen daarbij van de afdeling asset management, maar de input komt toch echt van de mensen uit het veld.’ Het lijkt bijna afgesproken, maar ook Peters vindt dat daar dan ook het goud van zijn bedrijf ligt. ‘Het wordt steeds pijnlijker duidelijk hoe afhankelijk we zijn van ons technisch personeel’, zegt Peters. ‘Al was het maar dat we nauwelijks nieuwe aanwas kunnen krijgen. Samen met de collegateams maak ik me binnen Dunea al sterk om stageplaatsen aan te bieden, samen te werken met opleidingsinstituten en jongeren te interesseren voor een baan in de techniek. Als ik Maintenance Manager of the Year zou worden, zou ik die missie breder willen trekken. Want wij zijn niet het enige bedrijf dat last gaat krijgen van de vergrijzing.

FOTO: GIJS HOEKSTRA

Als organisatie hebben wij de klant centraal staan en trachten we er alles aan te doen om deze te bedienen.’ Zijn eigen rol ziet Van der Gaag vooral als faciliterend en motiverend. ‘We werken met een klein team op de payroll, maar met een grote schil van serviceproviders. Ik werk vanuit een bedrijfskundige benadering waarbij de teamleden de specialisten zijn. Ik zie het dan ook vooral als mijn taak om steeds de stip aan de horizon te plaatsen en door het geven van vertrouwen en support aan mijn teamleden naar de stip toe te werken. Zodra dit het geval is gaan we opnieuw een stip zetten, op deze manier ontstaat er een klimaat van continue verbetering waarbij mensen hun potentieel aan kunnen spreken door in vrijheid en met vertrouwen te kunnen acteren. Wat mij betreft zit daar ook het goud! Dit geldt niet alleen voor het eigen personeel, maar juist ook bij de serviceproviders. We werken nauw samen met onze aannemers en zien elkaar als volwaardige partners. Uiteindelijk moet je inzien dat je van elkaar afhankelijk bent, ik noem dit altijd wederzijdse afhankelijkheid. Dat we een goede werksfeer hebben, blijkt wel uit het ziektepercentage van 0,31 procent. Als mensen zich gerespecteerd voelen en het idee hebben zinvol werk te doen, betaalt dat zich altijd terug; in prestaties en in geld.’

Hans Peters

De beste strategie is volgens mij om te de mogelijkheden van de (ouder) wordende eigen medewerkers meer te benutten.’ De productie-installaties van Dunea zijn sinds enkele jaren volledig geautomatiseerd. Peters: ‘We zijn op zoek naar de optimale balans tussen wat wij zelf kunnen blijven doen en wat we uitbesteden. We koesteren de eigen opgebouwde kennis en verkennen wat de markt beter of goedkoper kan uitvoeren. Mede door de toenemende automatisering is de afstand tussen mens en machine de laatste jaren drastisch toegenomen. Goede samenwerking tussen de verschillende disciplines is daarom essentieel geworden.’ Met de invoering van PAS55 is risicomanagement een leidende factor geworden in de activiteiten van ook Peters’ team. ‘We dragen bij in een pilot in onder andere Katwijk om installaties minutieus te onderzoeken en in een risicomatrix te stoppen. Een groot deel van de installaties is namelijk aan het einde van zijn levensduur en alles vervangen zou kapitalen kosten. Momenteel zit er nog veel redundantie in het systeem en het is de vraag of we dat altijd nodig hebben. Door risicomanagement toe te passen, kunnen we gecalculeerde risico’s nemen zonder onze taak om schoon en veilig drinkwater aan te bieden te verzaken.’ ■

MaintNL 02– 2015 47

MQ Maintenance Manager.indd 47

25-02-15 10:49

De Vloer Op

‘ Aanpassen aan een veranderende omgeving’ De Louise-Marie prijkt in volle glorie in DOK VI van de Koninklijke Marine in Den Helder. Er wordt intensief onderhoud gepleegd aan het schip, zowel aan delen en systemen onder als boven water. ‘De buitendekse opstellingen zijn allemaal van boord gehaald’, wijst Kapitein-luitenant ter zee Jeroen Hodes. ‘In dit dok worden onder meer conserveringswerkzaamheden verricht.’ Ingrid Rompa In Den Helder wordt in twee hallen geconditioneerd onderhoud uitgevoerd aan de schepen zelf: de schepenlifthal en DOK VI. In de schepenlifthal worden de schepen uit het water gelift. Via transport worden ze vervolgens de hal ingereden. ‘Dat geldt voor onderzeeboten en voor de wat kleinere bovenwatereenheden’, legt Hodes uit. ‘Het grootste dat we in DOK VI kwijt kunnen is een LCF, een Luchtverdediging en Commando Fregat.’

DOK VI Momenteel ligt de Louise-Marie (LoMa) in DOK VI. ‘Het is een Belgisch schip. We hebben een intensief samenwerkingsverband met België. Wij onderhouden hun fregatten en zij verzorgen werkzaamheden voor ons aan de mijnenbestrijdingsvaartuigen.’ Een belangrijk aspect van effectieve instandhouding is samenwerking met andere landen. ‘Je deelt de kosten als je grotere series hebt. Onze NATO-partners hebben veelal dezelfde systemen of dezelfde technologie. Daar moeten uiteraard goede afspraken over worden gemaakt, omdat alle landen zelf de regie willen houden.’ DOK VI is circa 35 jaar oud. Het is helemaal geoutilleerd om het M-fregat, de Oceangoing Patrol Vessels (OPV´s) en de LCF te kunnen droogzetten onder geconditioneerde omstandigheden. ‘We doen hier onder meer de conservering. De dekopstellingen, zoals radars, zijn er dan al allemaal vanaf gehaald. Het schip wordt vervolgens helemaal kaal gemaakt en er worden nieuwe verflagen aangebracht. Dat moet onder

bepaalde condities gebeuren. Wanneer we hiermee klaar zijn verlaat het schip het dok. Het onderhoud van een schip duurt gemiddeld een half jaar. Uitloop op de dokperiode willen we zo veel mogelijk beperken, want we hebben er maar een van.’ ‘Dit is de dokdeur’, wijst Hodes. ‘Aan de andere kant is het water. De deur wordt niet mechanisch dichtgehouden, maar hij zit dicht door de waterdruk. Wanneer een schip klaar is, zetten we de kleppen open en dan loopt het dok langzaam vol en kan het schip naar buiten. Als het dok weer droog moet worden gezet, sluiten we de deur en pompen we het water er weer uit.

Het water wordt via deze putten terug de haven ingepompt.’

Strategie De schepen worden onderhouden om ze operationeel in te kunnen zetten in het hoogste geweldsspectrum, legt luitenant ter zee Sander van Leeuwen uit. ‘En dat willen we voor een strategisch deel wel zelf in de hand houden. Wij zullen onze onderhoudsstrategie daar dus op moeten inrichten.’ Volgens wapensysteemmanager Van Leeuwen verschilt zijn werk wezenlijk met het werk van een gemiddelde asset manager in de onderhoudswereld. ‘Die is met name gefocust op de instandhouding van de asset. Wij willen de instandhouding optimaliseren en de beschikbaarheid van de installaties waarborgen. Ze moeten het nu doen én we moeten vooruit kijken naar de operationele behoefte van de toekomst.’ Als onderhoudsbedrijf richt de marine op een bepaalde inzet van het materieel. ‘We doen een stuk periodiek preventief onder-

PROFIELEN Naam: Jeroen Hodes Leeftijd: 45 jaar Opleiding: Universiteit WTB; Koninklijk Instituut voor de Marine (KIM) Functie: Hoofd Maritieme Instandhoudingsgroep Fregatten & OPV’s Soort werkzaamheden: O nderhouden van fregatten en OPV’s. Naam: Arnold Boomstra Leeftijd: 44 jaar Opleiding: Universiteit Elektrotechniek, postdoctoraal Mechatronica Functie: Hoofd Techniekgroep Sensoren en wapensystemen Soort werkzaamheden: Instandhouding sensoren en wapensystemen.

48 MaintNL 2 – 2015

MD DeVloerOp.indd 48

25-02-15 10:37

houd: Organizational Level Maintenance (OLM), Intermediate Level Maintenance (ILM) en Depot Level Maintenance (DLM). Een schip is hier eens in de vier jaar tot acht jaar voor onderhoud. Behalve preventief onderhoud is er ook incidenteel onderhoud, wat we niet kunnen plannen. Dat noemen we de ANWB-functie. Daarnaast doen we modificaties; grote upgrades van systemen gericht op de veiligheidssituatie van de toekomst. En ook gericht op Obsolescence Management. Op een gegeven moment zijn schepen twintig jaar oud en zijn bepaalde onderdelen niet meer verkrijgbaar. Je zult dan moeten nadenken over upgrades.’

Samenwerking

FOTO’S: AD BIERSTEKER, FOTOBIERSTEKER.NL

De Koninklijke Marine is een overheidsbedrijf, dus de strategie is heel breed. ‘We hebben een overheidsstrategie op het gebied van onderhoud. Er wordt veel gesproken over samenwerken tussen de overheid en het bedrijfsleven. Ook op het gebied van werkgelegenheid. Bovendien mogen we niet concurreren.’ Een deel van de strategie is nadenken over wat ze zelf willen doen, wat ze samen willen doen en wat ze willen uitbesteden. ‘Voor het dagelijks onderhoud aan boord hebben we een specifiek clubje mensen dat dit werk kan doen. Het is beperkt in aantal en in kennis. Dit werk moeten en willen we zelf doen. Juist vanwege de specifieke kenmerken van het militair bedrijf, bijvoorbeeld zoals op de afdeling sensoren en wapensystemen.’ Er wordt ook samengewerkt met de industrie. ‘Dat doen we omdat we deels de kennis en capaciteit als regiefunctie willen behouden, maar we zijn soms ook afhankelijk van grote industriële partners, die specifieke kennis in huis hebben. Daar werken we op een strategische manier mee samen. Dat is een wederzijdse afhankelijkheid. We zouden het liefst alles zelf willen doen maar dat is niet reëel. We werken samen zonder de regie te verliezen.’ MaintNL 02 – 2015 49

MD DeVloerOp.indd 49

25-02-15 10:37

Uw water, onze zorg! Al ruim 30 jaar is Lubron dĂŠ specialist in waterbehandeling. Met hedendaagse technieken ontwikkelen wij voor iedere specifieke toepassing een optimale oplossing. Onze werkwijze is een goed samenspel tussen apparatuur, additieven en service. Daarmee zijn wij uniek, want wij: ontwikkelen en maken zelf apparatuur op maat voor uw toepassing; formuleren zelf de additieven voor een optimale conditionering; hebben zelf ons eigen serviceteam dat uw installatie 24 uur per dag en in heel Nederland in optima forma kan houden. Dat geeft zekerheid. Lubron heeft de kennis en de middelen om voor u vrijblijvend systeemscans uit te voeren voor bestaande of nieuwe te realiseren systemen. Daarmee krijgt u een goed beeld of het systeem (nog) voldoet aan de huidige regelgeving en de laatste stand der techniek. Uw eerste stap: www.lubron.eu.

liquidyne seals Secure pump performance to protect your core business

Advertenties II.indd 50

Apparatuur

Service

Klant

Additieven

Lubron Waterbehandeling B.V. Mechelaarstraat 38 4903 RE Oosterhout Tel 0162 426931 Fax 0162 459192 www.lubron.eu

Reach our experts by dialling +31 (0)88 0216 200 or via sales@lagersmit.com

25-02-15 10:12

Er worden ook onderhoudswerkzaamheden uitbesteed aan meerdere partners: het nietstrategisch werk. ‘Dat moet wel kosteneffectief zijn en moeten we met elkaar bewaken.’ Kosteneffectiviteit is heel belangrijk, maar niet vanzelfsprekend leidend. ‘De functie als overheidsorganisatie in de samenleving speelt ook een belangrijke rol. Wij praten daarom niet over doelmatig onderhoud, maar over doeltreffend onderhoud.’

Installatieniveau Het onderhoud vindt plaats op basis van het wapensysteemmanagement en dat vertaalt zich door op installatieniveau. Daar werkt de installatiemanager/engineer samen met een productiemanager en een assortimentsmanager om het proces te optimaliseren. ‘Wij houden ons vooral bezig met ILM en DLM’, licht hoofd Techniekgroep Sensoren en Wapensystemen Arnold Boomstra toe. ‘De onderhoudswerkzaamheden die dus aan de wal kunnen plaatsvinden. De meeste apparatuur aan boord van een oorlogsschip – radar, sonar, kanon of lanceerinrichting – halen we tijdens de grotere onderhoudsperiodes van boord en worden hier ter plekke onderhouden. Daarmee ontlasten we het schip en zorgen we voor kosteneffectiviteit. Het gaat bovendien vaak om hoogwaardige en complexe elektronica of mechanica, en die kunnen we handiger inrichten als we dat op een locatie doen: de gespecialiseerde werkplaatsen met specifieke kennis en kunde van de mensen.’ In deze bovenwater- en onderwaterhal komen de systemen gedemonteerd aan, wijst Boomstra. ‘Het gaat om sensoren die boven en onder de waterlijn worden gebruikt. Onder water hebben we het over sonar en boven water over kanonnen en radarsystemen. Deze systemen komen hier eens in de vier tot acht jaar binnen. Er wordt een beproeving gehouden om te kijken wat er naast de reguliere taken extra moet gebeuren. Wat je hier ziet zijn de grotere complexe systemen. Deze installaties worden van het schip gehaald als het in het dok ligt.’ De systemen worden binnen gereden en vervolgens gedemonteerd. ‘We hebben allerlei werkplaatsen waar de diverse onderdelen worden onderhouden en ze ook weer worden samengebouwd. De gemiddelde doorlooptijd van zo’n onderhoud is dertig weken. Mocht dat passen binnen een onderhoudsperiode van een schip, dan kan hij meelopen. Past het niet, dan kun-

nen installaties waarvan we er voldoende hebben ook wisselen. Dan wordt het onderhoud ontkoppeld gedaan van het originele vaarprogramma.’ In de hal bevindt zich onder meer een meetkamer om antennes door te meten op richtingsgevoeligheid en afstandsbereik. ‘Hier wordt bepaald hoeveel last ze hebben van storingen. Op die manier kunnen we de normstelling doen, zodat de antenne voldoet aan zijn specificaties. Dit is een stalen ruimte, want je wilt de antennes meten en niet de omgevingsinvloeden. Er is geen enkele straling van buitenaf. Wat we hier zien staan is een prototype wat over twee à drie jaar op de schepen staat.’

Specialisten Aan een gedemonteerde installatie wordt met één tot vijftien man gewerkt. Iedereen heeft zijn eigen specialisme: elektrotechnici, mechanici, elektronici. ‘Het zijn allemaal vrij schaarse kwaliteiten. Hier is nog geen gebrek aan technisch personeel, maar het wordt wel moeilijker om mensen te krijgen. We werken veel samen met de regio om mensen op te leiden na een mbo- of hboopleiding. Zo maken we de mensen eigen met de systemen. Het zijn behoorlijk complexe werkzaamheden. We willen ze tevens laten wennen aan het hoge kwaliteitsniveau.’ Belangrijk onderdeel van de werkzaamheden is testen en beproeven. ‘Wanneer je een commandant een schip meegeeft, wil je zeker weten dat de radar het doet, en dat het kanon het doet. Dat hij raak schiet met een bepaalde nauwkeurigheid. De hele

instandhouding aan de wal is opgebouwd uit testen en beproevingen. De finale test is op zee. Dan moet een doel uit de lucht kunnen worden gehaald.’

Life Cycle Benadering Het wapensysteemmanagement is een Life Cycle Benadering, gericht op kosteneffectiviteit. ‘Dat betekent dat we in de fase van bouw en ontwerp eigenlijk al willen meepraten over inzet, gebruik en onderhoud. In de eerste twintig procent van de tijd van de ontwerpfase van een schip wordt tachtig procent van de kosten van de instandhouding van de hele Life Cycle bepaald.’ Voor wat betreft betrouwbaarheid wordt nagedacht over modificaties; is een installatie nog in stand te houden en moeten technische aanpassingen worden gedaan om de installatie weer kosteneffectief te maken of te houden. ‘Dat is heel dynamisch’, meent Hodes. ‘Een schip wordt ontworpen op basis van een gebruiksprofiel. En als we opeens op andere plekken op de wereld worden ingezet dan verwacht – met totaal andere condities - dan worden je installaties en je onderhoudsconcepten ook opeens heel anders. Het is een continu proces van aanpassen aan een veranderende omgeving. Dat is niet te vergelijken met asset management in een planmatig productieproces. Het periodieke onderhoud doen we in een operationeel wisselende omgeving. We proberen planned maintenance te doen, maar we worden ingehaald door de realiteit. En dat heeft ook impact op allerlei andere processen.’ ■ MaintNL 02 – 2015 51

MD DeVloerOp.indd 51

25-02-15 10:38

Procesdata

Faalkansen berekenen met bestaande procesdata In een gemiddelde operatorroom ligt een schat aan informatie over de processen van een fabriek. Perry van der Meijden van Cofely bedacht dat de informatie uit het DCS-systeem ook zou kunnen worden gebruikt om de werking en de conditie van de assets te monitoren. Een proef bij chemiebedrijf Emerald Kalama bewees dat het inderdaad mogelijk is om het falen van kritische assets te voorspellen. David van Baarle Emerald Kalama is een redelijk nieuwe speler in Nederland, maar kent een lange historie in de Verenigde Staten. Het bedrijf nam in 2010 de activiteiten van DSM in de benzoëzuurmarkt over en was daarmee direct een concurrent armer. De fabriek in de Rotterdamse Botlek maakt diverse producten voor met name de voedingsmiddelenindustrie op basis van tolueen. Zo maakt het benzoëzuur, een additief voor varkensvoer, maar ook natrium benzoaat, wat terug te vinden is in cosmeticaproducten. Een ander product van Emerald Kalama is benzaldehyde, wat dankzij zijn sterke amandelgeur met name terug te vinden is in voedingsproducten, maar ook als additief voor plastics. Emerald Kalama nam de assets en het personeel van de fabriek over en kondigde niet snel daarna nieuwe investeringsplannen aan voor een fabriek voor niet-naftalene weekmakers. Zogenaamde ftalaten, weekmakers op basis van naftaleen, waren namelijk al langer negatief in het nieuws vanwege hun vermoedelijke schadelijkheid voor de gezondheid en milieu. K-Flex, het product van Emerald Kalama, is een veilig alternatief voor deze weekmakers en de populariteit ervan stijgt nog steeds. De fabriek werd in 2012 in gebruik genomen en begin

dit jaar bracht het bedrijf naar buiten dat het de productiecapaciteit nog eens gaat uitbreiden.

Onderhoudsstop De fabriek in Rotterdam heeft de luxepositie dat het alles wat het produceert, direct kan afzetten in de markt. De asset managementstrategie is er dan ook vooral op gericht om de fabriek zo veel mogelijk te laten produceren en dat kan alleen maar door hem zo betrouwbaar mogelijk te maken.

‘We streven er dan ook naar om het proces en het gedrag van de assets zoveel mogelijk te kunnen voorspellen.’ Maintenance manager Danny Hartman was al betrokken bij het onderhoud van de fabriek toen hij nog in handen was van DSM en is nu mede verantwoordelijk voor de conditie van de assets, die dus behoorlijk in leeftijd variëren. ‘Net als veel fabrieken in dit

gebied is onze site in de jaren zestig gebouwd. Niet dat we zulke oude assets hebben, maar we hebben er toch wel bijzitten die economisch al zijn afgeschreven. Dat wil niet zeggen dat ze technisch ook niet meer voldoen, maar we kijken wel kritisch naar hun prestaties. We zijn een BRZObedrijf en worden dus streng gecontroleerd. Tot nog toe gaan we eens in de twee jaar uit bedrijf voor een grote onderhoudsstop, maar we werken ernaar toe om meerdere kleine stops in een jaar te plannen zodat de productie gewoon door kan gaan. We streven er dan ook naar om het proces en het gedrag van de assets zoveel mogelijk te kunnen voorspellen, zodat we tijdig kunnen ingrijpen of bewust kunnen wachten tot de volgende stop.’

Procesdata Het onderhoudsteam van Emerald Kalama is bescheiden en het meeste hands on onderhoud is dan ook uitbesteed bij contractor Cofely. Perry van der Meijden is als contractmanager bij Cofely kind aan huis bij Emerald Kalama. Van der Meijden gebruikte zijn goede relatie met het bedrijf om een idee waarmee hij langer rondliep in de praktijk uit te proberen. ‘Ik kom als contractmanager bij heel veel bedrijven en iedere keer dat ik in een operatorroom kwam, viel het me op dat er een hoop informatie wordt weergegeven over het proces, maar dat het naast alarmen eigenlijk geen informatie geeft over de werking en de conditie van de assets. Dit opende me wel de ogen: er moet een schat aan data in de Distributive Control Systems (DCS, red.) van die operators te vinden zijn dat ook van waarde is voor effectief en efficiënt onderhoud. Enige uitdaging was om uit die data de juiste informatie te halen om iets te kunnen zeggen over de prestaties van de

52 MaintNL 02 – 2015

MP Procesdata Aemerald.indd 52

25-02-15 10:48

FOTO’S: MICHEL LEMANS

Van der Meijden: ‘Je moet uit die data de juiste informatie halen om iets te kunnen zeggen over de prestaties van de assets.’

assets. Je hebt het dan al snel over gigantische hoeveelheden data en om daar zinnige informatie uit te halen, moesten we analytische programma’s kunnen koppelen aan de kennis van de operators en de onderhoudsexperts. Samen met Hogeschool Rotterdam zijn we dan ook de uitdaging aangegaan om te kijken of we eenvoudige procesdata zoals temperatuur, druk of doorstroming konden gebruiken om voorspellingen te kunnen doen over de conditie en het falen van een asset. De theoretische exercitie leidde uiteindelijk tot de conclusie dat het mogelijk zou moeten zijn. Maar om echt zeker te zijn, wilden we een testopstelling bouwen. De kracht van het idee zit echter in het gebruik van reeds aanwezige data, dus een praktijktest zou een nog betere proof of concept zijn. Aangezien we een goede relatie hadden met Emerald Kalama, vroegen we of we bij hen de proef op de som konden nemen.’ Die proef kwam er. Emerald Kalama had een pompinstallatie die bij tijd en wijle problemen gaf. ‘De eerste stap was om te bepalen welke procesparameters iets zouden kunnen zeggen over de conditie en werking van de pomp’, zegt Van der Meijden. ‘We kwamen uiteindelijk op een zestal parameters die

ons de juiste informatie gaven. Zo keken we naar het vloeistofniveau van een destillatiekolom die vóór de pomp in het proces geplaatst is. Uiteraard keken we ook naar de temperatuur, de druk en de flow van de pomp. En, misschien heel simpel, we keken naar de status van de pomp: of hij aan of uit stond. Er was namelijk een redundante pomp aanwezig en soms draaide maar een van de twee. Toen we de parameters hadden bepaald konden we vervolgens nadenken over het model dat de samenhang tussen de verschillende parameters beschrijft. Om afwijkingen te kunnen vinden, moet je het model eerst inlezen met data over een periode dat de pomp ‘lekker draaide’. Hoewel de leverancier van de pomp uiteraard ook cijfers over de levensduur kan overhandigen, blijkt in de praktijk dat er vaak teveel afwijkingen van het standaardgebruik zijn om daar betrouwbare voorspellingen mee te kunnen doen. Het scheelt bijvoorbeeld al wat voor soort medium je verpompt, maar ook of je de pomp constant belast of hem regelmatig open afschakelt. We wilden dus de parameters uit het veld hebben om er zeker van te zijn dat we appels met appels vergelijken. Toen we het model hadden vol-

tooid, konden we de data vergelijken met de metingen tijdens een slechtere periode. Uiteindelijk wil je kunnen voorspellen wat de eerstvolgende faaloorzaak zal zijn en dat is gelukt. Het bleek dat de gegevens die we uit de procesdata destilleerden precies overeenkwamen met de daadwerkelijk gemelde problemen met de pomp. Uiteindelijk geeft het model inzicht in de conditie van assets met een voorspelling van faalmoment en faaloorzaak. En door een live koppeling met het DCS-systeem vindt de monitoring continu plaats.’

Overgedimensioneerd Hartman: ‘We deden uiteraard al root cause analyses bij falende assets en voeren trillingsmetingen uit op de kritische rotating equipment. Maar zo’n trillingsmeting is vaak een momentopname en de oorzaak van het disfunctioneren van apparaten kan veel eerder of veel later in het proces zitten. Nu leveren de bekende automatiseringsbedrijven ook apparatuur die dit soort voorspellingen kunnen doen, maar daarvoor moet je wel investeren. En dat terwijl de procesparameters al uit het systeem te halen zijn. We weten wat het vloeistofniveau is van een MaintNL 02 – 2015 53

MP Procesdata Aemerald.indd 53

25-02-15 10:48

Verhuur stoom- en heetwaterketels

Eco Ketelservice Verhuur bv

www.eco-steamandheating.com +31 (0)13 583 94 40 | info@eco-steamandheating.com

Specialist in Heat Treatment Preheating and stress relief Induction and resistance Stationary furnaces Dry out and curing Rental and sales Mobile furnaces

www. delta-heat-services.com info@delta-heat-services.com +31 (0) 187 - 49 69 40

Advertenties II.indd 54

25-02-15 10:12

Van der Meijden: ‘Het model geeft inzicht in de conditie van assets met een voorspelling van faalmoment en faaloorzaak.’

opslagvat, kunnen het motorvermogen van een roerwerk zien en weten ook binnen welke temperatuurrange het proces normaal moet verlopen. Afwijkingen hierin zeggen dus iets over de conditie van de assets. Enige uitdaging is dat je heel veel data hebt en het lastig zoeken is naar de informatie die je nodig hebt. Maar dat hebben we nu boven water kunnen halen.’

‘Dankzij de metingen kunnen we veel beter beargumenteren wat een vervangingsinvestering oplevert voor de betrouwbaarheid van het proces.’ In het geval van de pomp was de oorzaak van zijn onvoorspelbare gedrag met name dat hij structureel met een te laag debiet draaide. Hartman: ‘De pomp was dermate overgedimensioneerd dat hij heel veel product verpompte dat vervolgens moest worden gesmoord met een klep. We zagen dat

het peil van de destillatiekolom op sommige momenten heel snel zakte en dat de druk aan de andere kant van de pomp vervolgens behoorlijk opliep. De beste oplossing was dan ook de pomp te vervangen voor een kleiner model. We wisten dit wel langer, maar konden dankzij de metingen nu veel beter beargumenteren wat een vervangingsinvestering oplevert voor de betrouwbaarheid van het proces en uiteindelijk ook voor de onderhoudskosten.’

Davis Inmiddels is Cofely bezig het Data Vision systeem ‘Davis’, zoals Van der Meijden de analysetool heeft genoemd, toe te passen bij meerdere klanten. ‘Ik vergelijk een fabriek weleens met een auto’, zegt Van der Meijden. ‘Je hebt steeds meer sensoren en meters op een auto zitten, maar als je naar Parijs wilt rijden wil je eigenlijk niet opeens geconfronteerd worden met bijvoorbeeld een alarm op een laag oliepeil of lage bandenspanning. Je wilt vroegtijdig geïnformeerd worden, zodat er tijd is om gepland actie te ondernemen. Andersom kan ook: als je weet dat je weinig benzine hebt, kun je ervoor kiezen om langzamer te rijden en zo brandstof besparen. De uiteindelijke beslissing ligt bij de operator. Als een klant

op een product zit te wachten, kun je er bewust voor kiezen om de fabriek harder te laten werken. Of je kiest ervoor een tandje lager te gaan, zodat je zeker weet dat je geen procesonderbrekingen krijgt.’ ‘Uiteindelijk hangt alles met elkaar samen’, vult Hartman aan. ‘Zo laten we onze vloeibare producten kristalliseren in een kristallisator. Het kristalpercentage heeft een directe correlatie met de prestaties van de fabriek. Als je de juiste parameters tot je beschikking hebt van de processen daarvoor, kun je trends ontdekken en bijsturen.’ Emerald Kalama paste Davis ook nog bij een andere bad actor toe. Hartman: ‘We hadden een destillatiekolom met een lage beschikbaarheid. We hadden de procesdata al beschikbaar en dus was het een eenvoudige exercitie om ook daar de oorzaak van te achterhalen. Ook daar hebben we uiteindelijk een investering gedaan om de prestaties en installatiebeschikbaarheid op te krikken.’ Cofely gaat Davis niet als los product op de markt aanbieden. Van der Meijden: ‘We zijn een service provider en we zien Davis vooral als een tool om onze klanten beter van dienst te zijn. We zien onszelf als partner van Emerald Kalama en hebben er beide belang bij dat de assets zich zo voorspelbaar mogelijk gedragen.’ ■ MaintNL 02 – 2015 55

MP Procesdata Aemerald.indd 55

25-02-15 10:48

Nieuws

Bouw heeft na lastige tijd weer extra handen nodig De bouw zit flink verlegen om installateurs en monteurs. Op de site van de Nationale Vacaturebank werden vorig jaar 2400 méér vacatures geplaatst voor de bouwsector. Nu de woningsector weer wat aantrekt, is er werk aan de winkel. Met name installateurs en monteurs kunnen flink aan de bak. De stijging van het aantal vacatures in de bouw met 21 procent noemt Olga Kleinlooh van de Nationale Vacaturebank ‘een kentering’. Het is voor het eerst in jaren dat er zo veel mensen in de bouwsector worden gevraagd. Hoe anders was dat tot voor kort geleden. Sinds 2009 zijn zo’n 70.000 bouwvakkers op straat komen te staan doordat de woningen bouwsector zo goed als stil kwam te liggen.

Flexkrachten Dat de behoefte aan personeel nu groeit, daar heeft Kleinlooh van de vacaturesite wel een verklaring voor: ‘De bouw heeft als eerste sector flinke klappen te verwerken gehad en heeft noodgedwongen veel personeel moeten ontslaan. Nu de markt weer wat aantrekt, moeten bedrijven wat gaten dichten.’ En ze heeft er nog een andere verklaring voor: bouwbedrijven lijken alvast voor te sorteren op betere tijden die gaan komen. De verwachting van bouwdeskundigen is dat dit jaar de bouw voor het eerst in jaren een flinke plus zal laten zien. Toch leiden de positieve geluiden nog niet tot veel vaste banen.

Op de vacaturesite zijn het vooral selectie- en wervingsbureaus en uitzenders die op zoek zijn naar flexkrachten. Uitkeringsinstantie UWV signaleert dezelfde ontwikkeling. Zegsman Remco Icke wijst op cijfers over 2014 waaruit blijkt dat er minder nieuwe uitkeringen zijn verstrekt en die daling is volgens hem vooral te danken aan de bouwnijverheid. In de bouw nam het aantal uitkeringen af met zestien procent. Volgens hem wordt nu vooral gezocht naar gespecialiseerde bouwvakkers, zoals monteurs en installateurs. Ook Bouwend Nederland ziet het stukken beter

gaan. ‘Er worden meer bestaande huizen verbouwd, nieuwe woningen gebouwd en meer gebouwen gerenoveerd. Voor al dat werk zijn dus meer handen nodig’, reageert woordvoerder Pim Nusselder. Hij verwacht dat het aantal banen de komende jaren zal toenemen. Niet alleen omdat er meer wordt gebouwd, maar ook omdat er door de vergrijzing meer bouwvakkers met pensioen gaan en er steeds minder leerlingen worden opgeleid. Toch tempert hij het enthousiasme. ‘Het aantal faillissementen loopt terug, maar het vertrouwen is wankel. Veel bedrijven houden nog hun adem in.’

Bouwsector stopt financiering aantal vakbondsbolwerken

De Nederlandse bouwsector stopt met de financiering van een aantal belangrijke vakbondsbolwerken. De financiering voor onder andere de instituten voor opleidingen en arbeidsomstandigheden zal worden stopgezet. Brancheorganisatie Bouwend Nederland is van mening dat de uitvoeringskosten van deze collectieve taken te hoog zijn geworden en dat de vakbonden daarbij te weinig hebben bijgestuurd. De bouwsector wil deze taken vanaf volgend jaar gaan overdragen aan commerciële partijen. Deze kunnen namelijk veel meer werknemers in de bouw bedienen voor hetzelfde geld, vertelt Joba van den

Berg, directeur sociale zaken van Bouwend Nederland. ‘Er is geen geld meer voor randverschijnselen zoals het uitgeven van magazines en het houden van congressen. Je moet jezelf beperken tot de marktvraag’, verklaart Van den Berg het besluit. Tot nu toe werden onder meer beroepsopleidingen, verzuimbegeleiding en inspectie van arbeidsomstandigheden in de bouwsector georganiseerd door de arbo-stichting Arbouw en Kennisinstituut Fundeon. Deze vakbondsbolwerken werden gefinancierd door ruim 32 miljoen euro aan werkgeversbijdragen.

56 MaintNL 02 – 2015

MJ KorteBerichten.indd 56

25-02-15 10:41

Nieuws

Samenwerking NVDO met Vereniging Metalen (VeMet) De Vereniging Metalen, VeMet (aangesloten bij de Bond voor Materialenkennis), spant zich in om kennis van en belangstelling voor metalen te versterken. De NVDO is sinds 1 januari van dit jaar een samenwerking met VeMet aangegaan met als doel elkaar te versterken en samen op te trekken in publicaties en evenementen. De eisen voor metalen worden extremer, zowel qua eigenschappen als duurzaamheid. Desondanks is de belangstelling voor het vakgebied Metaalkunde laag. Tegelijkertijd neemt het aantal metaalkundigen af en begint het gebrek aan metaalkundige kennis in het onderwijs en bedrijfsleven echt een probleem te worden. Noch de NVDO, noch de VeMet hebben een pasklare oplossing om dit probleem te verhelpen. Maar met voorzichtige initiatieven wordt daar gezamenlijk aan gewerkt. Zo ondersteunt de NVDO van harte het initiatief van de Luitenbeurs. De VeMet stelt eens per jaar een beurs van maximaal 5000 euro beschikbaar voor een buitenlandse stage van een student of werknemer. De stage kan plaatsvinden bij een buitenlandse universiteit, onderzoeksinstituut of bedrijf en moet gericht zijn op het vergroten van de metaalkundige kennis. De belangrijkste criteria bij de selectie zullen zijn: metaalkundige inhoud van de stage, kwaliteit van de ontvangende instantie, het doel van de stage binnen de opleiding of de carrière van de bursaal, en de bjdrage aan de versterking van metaalkundige kennis en duurzaam gebruik van metalen.

De stage dient in 2015 of 2016 te worden uitgevoerd. De beurs kan aan een metaalkundige (student) worden toegekend of aan een persoon uit een ander vakgebied, die haar of zijn metaalkundige kennis wil verdiepen of verbreden. De bursaal hoeft niet de Nederlandse nationaliteit te hebben. Om in aanmerking te komen voor de Luitenbeurs moeten kandidaten voor 1 juni 2015 een aanvraag (in het Nederlands of in het Engels) indienen bij het secretariaat, e-mail: VeMetLuitenbeurs@vemet.nl. De aanvraag bestaat uit: Curriculum Vitae en contactgegevens, een motivatie voor de keuze van de instantie en begeleiding vanuit Nederland, de bijdrage van de stage aan verrijking van metaalkundige kennis en duurzaam gebruik van metalen, en een financieel overzicht. Kijk voor alle voorwaarden op www.VeMet.nl. Vergeet u niet te vermelden dat uw organisatie of onderwijsinstelling NVDO-lid is? Tijdens de jaarlijkse VeMet-dag wordt de toekenning van de Luitenbeurs 2015 bekend gemaakt. Na de stage dient het stagerapport aan de VeMet te worden toegestuurd. Een door de ontvangende instantie goedgekeurd stageverslag of samenvatting daarvan zal gepubliceerd worden op de website van de VeMet met verwijzing naar de VeMet Luitenbeurs. Voor verdere voorwaarden wordt verwezen naar www.VeMet.nl waar tevens het aanmeldformulier en alle wedstrijdcondities staan vermeld.

NVDO Onderhoudskompas

Onlangs is de vijfde editie van het NVDO Onderhoudskompas verschenen met het Visiedocument ‘Technologische trends met impact op de onderhoudssector’. De trends die vorig jaar de Top 3 vormden (‘de invloed van aandeelhouders en financiers’, ‘de aanscherping van regelgeving en noodzaak tot compliance’ en ‘de behoefte aan ICT’), staan opnieuw in de Top 5. ‘Aanscherping van regelgeving en noodzaak tot compliance’ voert dit jaar de lijst aan, gevolgd door ‘aandacht voor Operational Excellence’ en ‘invloed van aandeelhouders en financiers’. Opvallend is dat de nummer 1 van 2012 (en nummer 5 van 2013), ‘schaarste aan technisch geschoold personeel’, uit de Top 10 is verdwenen. Mogelijk heeft dit ermee te maken dat steeds meer hbo- en wo-studenten kiezen voor een technische studie. Een andere verklaring kan zijn dat de industrie alternatieve oplossingen zoekt om de schaarste aan personeel op te

lossen, zoals het gebruik van robots of andere technologieën. Dat kan de hoge notering van de (nieuwe) trend ‘aandacht voor technische innovatie’ verklaren. De totale Top 10 treft u in het generieke deel, het Kompas. Tijdens het onderzoekstraject hebben veel vertegenwoordigers uit de onderhoudssector enthousiast meegewerkt aan het opstellen van de toekomstscenario’s. Ook de enquête

mocht wederom op een ruime respons rekenen. De NVDO wil iedereen die aan deze editie van het Onderhoudskompas heeft bijgedragen hartelijk danken voor hun inzet. De resultaten van hun inspanningen zijn terug te vinden in deze publicatie. De NVDO is er zeker van dat de boodschap u zal inspireren om uw visie op de toekomst vorm te geven en om te zetten in een effectieve strategie. MaintNL 02 – 2015 57

MJ KorteBerichten.indd 57

25-02-15 10:41

De Stelling

“Een lange looptijd voor onderhoudscontacten is niet meer van deze tijd” De stelling die is voorgelegd aan de NVDO leden betreft de looptijd van onderhoudscontracten. Er is door 118 leden hierop gereageerd en enkele leden hebben ook hun visie op deze stelling gegeven.

ARJAN BIJKER, EIGENAAR IMPAZZ MAINTENANCE Oneens. Ik denk dat als je onderhoudsbedrijven ook inzet voor regulier onderhoud, dat het lerend effect dan steeds groter wordt als je samen optrekt. Als je outputafspraken maakt met duidelijke SLA’s erin, dan geeft het rust en vertrouwen, langdurige contracten. Ik ken bedrijven die dan de besparing die het onderhoudsbedrijf realiseert samen deelt met de opdrachtgever. Hierbij streven beide partijen naar een optimale samenwerking wat alleen langdurig kan in verband met de investeringen van beide partijen in die relatie. Ik ben ook benieuwd naar het vervolg van deze discussie.

ARNOLD OP DEN BROUW, COÖRDINATOR KLEINE PROJECTEN, STRUKTON WORKSPHERE Een langere relatie heeft zeker het voordeel dat je installatiekennis krijgt, maar ook inzicht in de belangen van de klant hierin. Hierdoor kun je als onderhoudspartij ook deze dan een gedegen en gepast advies meegeven. Het nadeel echter is dat er een soort relatie blindheid ontstaat omdat deze zelfde kennis ook andere adviezen welke niet direct gunstig voor de klant zijn vaak word achtergehouden. En ja: in de industrie en soms bij grotere installateurs zie je deze professionaliteit in de utiliteit (helaas niet altijd), maar maintenance bestaat ook in een lokale gymzaal of een buurthuis. In deze sector verbazen mij de korte termijn oplossingen, welke alleen maar meer kosten opleveren.

HAN BEELEN, COUNTRY MANAGER HOLLAND, JOHN CRANE HOLLAND BV Indien binnen een onderhoudscontract prestatieverbetering van de apparatuur een doelstelling is, dan is lange termijn contracten een MUST. De verbetering op langere termijn kan geprojecteerd worden. Je kan berekenen wat je moet doen om de verbeteringen te realiseren en daarop de contractcondities en de KPI’s afstemmen. De effecten van verbetertrajecten betalen vaak pas op termijn uit, en is het enkel interessant voor de service provider bij langere termijn contracten. Goed opgestelde KPI’s en dashboards voorkomen de nadelen van lange termijn contracten.

ADRIE TEPAS, PRODUCTMANAGER, GRONTMIJ Interessante discussie en het is goed om te weten vanuit welke branche wordt ingestoken, ook in verband met de schaal waarop beheerd wordt en of het bedrijfskritieke processen betreft.

58 MaintNL 02 – 2015

MF de stelling.indd 58

25-02-15 10:39

Actueel

Helikopters en kleine onderhoudsschepen zijn niet langer nodig voor onderhoud aan onbemande platforms en aardgasproductieputten in de Zuidelijke Noordzee. De Nederlandse Aardolie Maatschappij (NAM) heeft daar een nieuw uniek schip voor in gebruik genomen, de Kroonborg. Zelfs technici zonder zeebenen kunnen nu zonder misselijk te worden offshore aan het werk. De Kroonborg is tachtig meter lang en is een werkplaats, magazijn, hotel en transportmiddel ineen. ‘Het schip is net een Zwitsers zakmes, het heeft heel veel functionaliteiten’, zegt projectmanager Haije Stigter van de NAM. ‘De Kroonborg is geboren uit frustratie. We werken al jaren met walk-towork vessels, maar we konden altijd maar een beperkt aantal materialen en gereedschappen meenemen. We zochten naar een totaaloplossing om materialen en mensen op de juiste plek te krijgen. Naast een comfortabele accommodatie, waarop je bijvoorbeeld niet zeeziek wordt, wilden we ook een bewegingsgestuurde gangway en een bewegingsgestuurde kraan waarmee we containers met gereedschap en materiaal kunnen overzetten.’ De bewegingsgestuurde gangway is een loopbrug van 22 meter waarover medewerkers veilig naar een platform kunnen lopen. Met het Ampelmann-systeem kan de brug golfbewegingen van 2,5 meter compenseren, waardoor ze bijna stil ligt. Hetzelfde geldt voor de kraan die op het dek staat. Ook met hoge golven kan die materiaal verladen.

Bewegingssensoren Stigter: ‘De loopbrug en de kraan werken met bewegingssensoren die de beweging van het schip meten. De bewegingen worden door hydraulische cilinders gecompenseerd en zo ontstaat een stabiel platform. Het is eigenlijk een omgekeerde vluchtsi-

FOTO: NAM

Lopend naar offshore-platforms De Kroonborg is een nieuw uniek onderhoudsschip van de NAM.

Dagmar Aarts

mulator is. Die probeert bewegingen van een vliegtuig te simuleren zoals stijgen, landen en turbulentie. Dus dat gaat vrij heftig. Wij doen het omgekeerde en compenseren de golfbewegingen.’

‘Het schip is net een Zwitsers zakmes.’ Niet alleen het Ampelmann-systeem zorgt ervoor dat mensen op het schip weinig deining ervaren. Op de Kroonborg wordt ook gebruik gemaakt van dynamic positioning capabilities. Stigter: ‘Dat heb je nodig, want als je naast een gasproducerend platform komt, moet je zorgen dat het schip stil ligt.’ Het schip heeft een combinatie van twee boegschroeven en twee Voith Schneiders, een soort propellers. Die zien er niet uit als de traditionele scheepsschroeven, maar zijn verticaal in het water stekende vliegtuigbladen, zes aan beide kanten. Met die schroeven en met GPS-signalen weet de NAM het vaartuig op een bepaalde plek in de zee te laten liggen.

Betrouwbaar In Nederland zijn ongeveer 175 kleine gasvelden op land en zee. Ruim een kwart van het Nederlandse aardgas komt uit deze velden. Door het schip kan de NAM kleine velden ontwikkelen en de levensduur van

velden verlengen. Willem Rogge, woordvoerder van de NAM: ‘Door het schip hebben we meer efficiënte werkuren. Met helikoptervluchten ben je enorm afhankelijk van het weer. Als het slecht weer is dan kan je niet uitvliegen of is het lastig om mensen op te halen.’ De Kroonborg is wat dat betreft veel betrouwbaarder. De verwachting is dat zij driehonderd dagen per jaar op zee is. Daarbij is er rekening mee gehouden dat het schip elke twee weken terugkomt naar de haven voor een nieuwe crew en dat er veertig dagen in het jaar zijn waarop het weer te slecht is. De platforms voor gaswinning zelf worden door het schip eenvoudiger en goedkoper. Rogge: ‘Helikopterdekken en andere zaken die eerst op platforms zaten, zijn niet meer nodig. Zo zitten installaties om putten op te starten nu op het schip. Er kunnen zestig mensen aan boord, waarvan veertig technici en twintig scheepsbemanning. De technici kunnen aan verschillende platforms tegelijk werken, omdat je met het schip in de buurt blijft.’ Doordat de productiekosten voor de platforms omlaag gaan, kunnen de velden langer worden geëxploiteerd. De Kroonborg is een Nederlands product. Ze is gebouwd door Niestern Sander uit Delfzijl en rederij Wagenborg uit dezelfde stad ondersteunt de NAM de komende tien jaar met offshore-operaties voor gaswinning. Het schip is maandag 7 februari gedoopt. Er wordt al mee gevaren, maar ze zal pas 2 april volledig operationeel zijn. ■ MaintNL 02 – 2015 59

MK Actueel.indd 59

25-02-15 10:42

Risicogestuurd infrabeheer

Risicogestuurd infrabeheer vergt lef LEF, dat was er zeker nodig om open en transparant met elkaar te spreken over risicogestuurd infrabeheer. De noodzaak voor de infrabeheerders om efficiënter te werken is echter hoog, met budgetten die onder druk staan en een burger die steeds mondiger wordt. De combinatie Rijkswaterstaat en NVDO bleek dan ook een gouden greep om lessen uit de infra op dit gebied met elkaar te delen en de samenwerking in de keten te bevorderen. David van Baarle Het LEF Future Center van Rijkswaterstaat is een perfecte omgeving om uit de comfortzone te treden en geijkte patronen te doorbreken. De talloze brainstormruimtes zijn er volledig op gericht om de creativiteit de vrije loop te laten. Met zitkuilen, ronde kussens, natuurlijke patronen en kleurrijke verlichting worden al snel de remmen weggenomen en wordt gediscussieerd over risicomatrixen, FMECA’s en de rolverdeling in de keten. Voordat iedereen zijn brein laat leeglopen, is het eerst zaak de verschillende spelers te benoemen om ze vervolgens aan elkaar te koppelen. En dus worden de areaal beheerders, asset owners, service providers en adviseurs eerst gescheiden en dan gemixt. De sfeer lijkt gelijk al om te slaan van onwennig, naar bereid om samen te werken.

‘We moeten leren dezelfde taal te spreken en de afgesproken risico’s te vertalen naar het dagelijkse beheer.’ Han Roebers, Hoofd instandhouding constructies en onderhoud bij Rijkswaterstaat en voorzitter NVDO Sectie Infra vat de opdracht voor Rijkswaterstaat kort samen.

‘In het verleden waren de onderhoudsactiviteiten van Rijkswaterstaat vooral schadegericht, nu zitten we in een transitie waarin we prestatiegericht gaan werken. We moeten daarvoor de dialoog aangaan met de verschillende schakels in de keten. Samen met de NVDO hebben we alle schakels in de keten bij elkaar, nu is het de kunst ze samen te smeden. Door te leren begrijpen

wat er mogelijk is op het gebied van risicomanagement en te ervaren welke blokkades in de weg zitten, kunnen we samen veranderen.’

Geen standaard Dat de infrawereld een beetje achterloopt op het gebied van risicomanagement, blijkt wel uit de voorbeelden die Michiel Post van Nebest laat zien. Eerst toont hij een foto van een vliegtuig. ‘De meeste mensen stappen met een gerust hart in een vliegtuig, omdat ze weten dat de toestellen zeer nauwkeurig worden geïnspecteerd. Internationaal worden faalgegevens van toesteltypes uitgewisseld en men kijkt naar faalkansen en de effecten daarvan voor de veiligheid. Bovendien kent de branche een zeer strenge toezichthouder: de Inspectie Leefomgeving en Transport (ILT). Of neem de energiewereld. Stoomketels werden jarenlang gekeurd

CUR-AANBEVELING De infrabranche heeft duidelijk behoefte aan standaarden om kunstwerken op hun risico’s te kunnen beoordelen. Tijdens de inspirerende dag in het LEF Center werd die behoefte vervuld met de lancering van de CUR-Aanbeveling 117 ‘Inspectie en advies kunstwerken’. In eerste instantie is de aanbeveling voor civieltechnische (infrastructurele) constructies, maar deze nieuwe aanpak kan ook voor objecten uit het bouwkundige en utilitaire vastgoed worden gebruikt. Er is aansluiting gezocht bij andere normen en richtlijnen, zoals de NEN 2767 Conditiemeting. In de nieuwe CUR-Aanbeveling is een start gemaakt met recente ontwikkelingen, zoals risicogestuurd beheer en onderhoud. De Aanbeveling is in samenwerking met het NVDO Inspectieplatform en opdrachtgevers ontwikkeld. Het begrijpen, ervaren en het samen veranderen richting risicogestuurd beheer en onderhoud is een must voor alle partijen. Er wordt naar gestreefd dat opdrachtgevers en de markt elkaar kunnen helpen om op een efficiënte manier een onderbouwing te kunnen geven waarom bepaalde financiële middelen voor inspecties en onderzoeken binnen het B&O-budget noodzakelijk zijn om efficiënt en onderbouwd om te gaan met budgetten om de risico’s voor beheerders en beleidsmakers te beheersen als onderdeel van assetmanagement.

60 MaintNL 02 – 2015

MO LEF.indd 60

25-02-15 10:45

FOTO’S: DAVID VAN BAARLE

Er moet een organisatie verantwoordelijk worden gesteld voor toezicht en handhaving. door het stoomwezen, wat nu is overgenomen door Lloyd’s register. Hetzelfde geldt voor schepen. Ook daar inspecteert ILT regelmatig op naleving van weten regelgeving op het gebied van veiligheid en milieu. Zelfs auto’s moeten regelmatig langs de APK-keuring. Maar wat is er geregeld voor de kunstwerken in het Nederlandse wegennet? Daar zijn geen keuringsdiensten of notified body’s die bruggen inspecteren.’ Post laat het voorbeeld zien van een kademuur in Deventer. ‘Hoe zorgen we ervoor dat deze kademuur veilig is? Wat is het degradatiepatroon? We weten het niet en kunnen ook niet terugvallen op de weten regelgeving. We gaan ervan uit dat de Brienenoordbrug, waar dagelijks duizenden auto’s over rijden, veilig is. Maar dat is niet wettelijk geregeld. Het lijkt er dus op dat infra een beetje tussen wal en schip is gekomen en dat de markt zelf moet regelen dat we niet alleen onze taken goed uitvoeren, maar ook dat we de juiste dingen doen. En dus moeten we het areaal op orde hebben en de functie van objecten in een systeem vastleggen. Uiteindelijk is risico niet veel meer dan de combinatie van functie en conditie van een object of systeem. Maar wie bepaalt wat een goede conditie is en welke risico’s nog acceptabel zijn? We moeten leren dezelfde taal te spreken en de afgesproken risico’s te vertalen naar het dagelijkse beheer.’ Veiligheid is niets anders dan aantoonbaar risico, stelt Post. ‘En dus moeten we samen met de markt kunnen aantonen dat we alle risico’s kennen. Dat begint al door

een goede rolverdeling. Wie is de eigenaar van een kunstwerk, wie beheert het en wie houdt er toezicht op de uitvoering van de beheertaken? Een beetje viaduct heeft al 24 verschillende partijen die voor verschillende systemen verantwoordelijk zijn. Dan is het lastig om iemand aan te spreken op het falen van het systeem. Er moet dus een organisatie verantwoordelijk worden gesteld voor toezicht en handhaving.’

Begrijpen Het voorbeeld van de kademuren komt niet zomaar naar voren, want Nebest voerde een pilot uit in Dordrecht om de kademuren risicogestuurd in stand te houden. Mark Lodema van Nebest legt tijdens een inspiratieronde uit tegen welke uitdagingen hij aanliep. ‘Misschien was de grootste uitdaging dat we te maken hebben met een historisch areaal dat voor 1900 is aangelegd. Hoewel er wel archiefmateriaal beschikbaar is over de aanleg ervan, is deze verre van compleet. De eerste stap was dan ook om een initiële objectrisico-analyse uit te voeren om de conditie van het areaal te bepalen. Dat betekende niet alleen in de documenten duiken, maar ook inspecties en metingen uitvoeren. Gemeenten werken anders dan bijvoorbeeld Rijkswaterstaat en hebben lang niet alle informatie beschikbaar. Bovendien was de informatie die er was gefragmenteerd over verschillende partijen. Om de conditie te vertalen naar risico’s heb je ook weer informatie nodig van de stakeholders. Toen de kade ooit werd aangelegd, had deze nog een indus-

‘Een beetje viaduct heeft al 24 verschillende partijen die voor verschillende systemen verantwoordelijk zijn. Dan is het lastig om iemand aan te spreken op het falen van het systeem.’

MaintNL 02– 2015 61

MO LEF.indd 61

25-02-15 10:45

BIZZ56'' De nieuwe standaard in webvertising Presenteer uw bedrijf, innovatie of project volgens de nieuwe standaard in webvertising: BIZZ56”. Vertel uw verhaal in uw eigen creatieve film van 56 seconden en de boodschap komt aan! Het doordachte stramien van BIZZ56” zorgt ervoor dat u en de filmers zich kunnen concentreren op het communicatieve en creatieve deel van uw boodschap. Bovenal zorgt BIZZ56” voor een snelle, complete en eigentijdse boodschap die de aandacht van uw doelgroep tot het einde vasthoudt. BIZZ56”-video’s zijn multi-inzetbaar: op uw website, via smartphones en tablets en op social media.

Verrijk uw teksten, advertenties en commerciële boodschappen met een BIZZ56” video en integreer tekst, beeld en online voor een crossmediale boodschap.

Meer weten?

Stand 3.300

Als dit icoon bij een afbeelding staat, bekijk dan het bijbehorende filmpje door met uw smartphone of tablet de foto te scannen met de iLinqs app. U vindt de gratis iLinqs app in de appstore voor andriod en apple.

BIZZ56”is een product van Movielinqs video & virals. iLinqs is een app van Industrielinqs pers en platform

Neem contact op met Gijs Hoekstra (06 42 24 53 85) of movielinqs@industrielinqs.nl

_A5_liggend_bizz56.indd 43

22-10-14 09:25

iMaintain.info

geeft nog meer waarde voor uw geld Meer nieuws dan ooit • • • • • • • •

Actuele berichtgeving over de gehele onderhoudssector Alle productinnovaties overzichtelijk bij elkaar Volledig evenementenoverzicht Online catalogi met producten en diensten Multimediale bedrijfspresentaties Tweewekelijkse Nieuwsbrief Live twitter updates LinkedIn interacted

iMaintain-abonnees krijgen meer • De nieuwste iMaintain staat een week voor verschijnen online • Abonnees krijgen toegang tot alle eerder verschenen artikelen • Volg de status van nieuwe projecten en uitbreidingen in de projectendatabase • Ga naar www.imaintain.info en kies abonneren

Ga direct naar imaintain.info en blijf iedereen voor Advertenties II.indd Roosterinterventie.indd 62 56-59_MO_NVDO_ 58 _adv_www_iMaintain-A5.indd 43

25-02-15 26-11-14 10:44 20-10-1410:13 14:33

triële functie. Nu wordt hij gebruikt als wandelpromenade. Dan praat je direct over andere risico’s en liggen de toleranties veel lager. De gevolgschade of kans op letsel is immers veel groter.’

‘We gaan ervan uit dat de Brienenoordbrug, waar dagelijks duizenden auto’s over rijden, veilig is. Maar dat is niet wettelijk geregeld.’ In Frankrijk lijkt de overheid iets verder te zijn met verplichte inspecties aan kunstwerken. Thomas Stablon van de Franse tak van Arcadis legt uit dat de Franse Rijkswaterstaat bruggen van voorgespannen beton uit de jaren zestig en zeventig als verdacht heeft aangeduid en dat de regelgeving rondom inspecties en risicoanalyses om de tien jaar wordt aangescherpt. De inspectiemethodes die Arcadis daarbij toepast, zijn vergaand en geven een goed beeld van de huidige conditie van het voorgespannen beton. Zo kijkt men met röntgenstralen dwars door het beton heen en kan men zo de staaldraden in het beton optisch inspecteren. In sommige gevallen test men ook de kwaliteit van de staaldraden door ze bloot te leggen en er een instrument aan te hangen die aan de draden trekt om zo de speling te bepalen.

Ervaren Na het begrijpen-deel van de presentaties is het in de middag tijd om te ervaren waar een beheerder van een areaal tegenaan loopt. Bijvoorbeeld bij een betonnen brug die er op het eerste gezicht nog best goed uitziet. De groep krijgt verschillende soorten informatie tot zijn beschikking en moet vervolgens aanbevelingen doen over eventueel vervolgonderzoek. De informatie die er is, laat al een ander beeld zien van de brug. Foto’s tonen dragers waar de roestplekken duidelijk te zien zijn en waar de grond gedeeltelijk is weggeslagen. Een andere groep heeft een oud inspectierapport waar-

uit blijkt dat er scheuren in de liggers zitten en dat de bewapening verroest is. Al naar gelang de informatie binnen sijpelt, blijkt de brug steeds minder betrouwbaar te worden. Vooral gezien het feit dat er met enige regelmaat zeer zware vrachtwagens overheen rijden. Het is Jeroen Davelaar van Nebest er dan ook niet om te doen het goede antwoord te krijgen, maar meer om te laten zien hoe complex een risicobeoordeling van een nog zeer eenvoudige brug al is. ‘Je moet als beheerder de risico’s in kaart kunnen brengen door de goede inspecties uit te voeren. Iedere inspectie kost geld en dus maak je steeds weer de overweging of een inspectie daadwerkelijk nodig is, of je binnen de wettelijke kaders werkt en wat de topgebeurtenissen kunnen zijn. Een beoordeling is dan ook per definitie subjectief.’

Veranderen Na de sessies is het tijd om de dialoog op te zoeken en te kijken hoe de infrabranche

kan samenwerken om risicogestuurd infrabeheer in de harten en minds van organisaties te krijgen. In groepen van zo’n tien man wordt er de hele middag keihard gebrainstormd over nut- en noodzaak van FMECA-studies, communicatie, decomposition en samenwerking in de keten, om er maar een paar te noemen. Het uiteindelijke resultaat mag er zijn: er mag wel geconcludeerd worden dat de partijen het ermee eens zijn dat risicogestuurd infrabeheer dé toekomst is voor zowel Rijkswaterstaat als de provincies en gemeenten. Maar voordat het zover is, moet iedereen wel dezelfde taal leren spreken. Dat kan formeel, met standaarden en procedures. Maar misschien nog belangrijker is om de dialoog aan te gaan met de stakeholders. Dat risicomanagement werkt, weet men al uit voorbeelden uit de industrie. Nu is het zaak de geleerde lessen te vertalen naar de dagelijkse praktijk van de infrawereld. ■ MaintNL 02– 2015 63

MO LEF.indd 63

25-02-15 10:46

Reliability & Maintenance Engineering

Doorvragen tot je bij de kern van het probleem bent Maintenance engineer Hilco van den Bogaart van Waterschap Rivierenland gebruikt de RATIO-methode om problemen in het watersysteem niet alleen op te lossen, maar ze in de toekomst ook te voorkomen. Inmiddels heeft hij met deze aanpak al een behoorlijke investering weten te vermijden.

Waterschap Rivierenland stelt zich ten doel om de waterschapsbelasting die de burger betaalt zo effectief mogelijk in te zetten om te zorgen voor schoon water en droge voeten. Om die doelstelling te halen, implementeerde het waterschap risicogestuurd onderhoud. Daarbij zijn de activiteiten gericht op het reduceren van de risico’s die de bedrijfsdoelstellingen bedreigen. Inmiddels werkt men hard aan het vormgeven van een risicomatrix en is de afdeling technische installaties bezig de nieuwe manier van werken verder te ontwikkelen. De maintenance engineer vormt een belangrijke functionaris in deze afdeling omdat hij randvoorwaarden schept voor de technische experts en het proces voert om risico’s goed in te kunnen schatten en eventueel te beperken. Ondanks goed risicogestuurd onderhoud kan er zich toch een onverwachts probleem voordoen waarvoor een structurele oplossing moet worden gezocht. In dat geval valt men terug op de kennis van de maintenance engineer. En zo kan het dat werktuigbouwer Hilco van den Bogaart zich mocht verdiepen in reliability en maintenance engineering. Van den Bogaart volgde daarvoor de leergang Reliability & Maintenance Engineering die de NVDO samen met CoThink aanbiedt aan professionals die vaardigheden willen ontwikkelen voor het faciliteren bij het oplossen van problemen en meer verdieping zoeken in hun asset management. ‘Veel technici, en ik dus ook, trappen al snel in de valkuil om als zich een probleem voor-

David van Baarle

doet direct conclusies te trekken’, zegt Van den Bogaart. ‘Monteurs denken vaak al intuïtief te weten wat er speelt, bedenken een oplossing en gaan aan de slag om het probleem op te lossen. Als daarmee de kous af is, is er niets aan de hand, maar hoe vaak gebeurt het niet dat hetzelfde probleem vroeg of laat weer opduikt. Reliability en maintenance engineering leert je om afstand te nemen, zoveel mogelijk informatie te verzamelen en het antwoord uit te stellen totdat je bij de kernoorzaak van het probleem bent. Alleen als je de oorzaak kent, kun je een goede oplossing kiezen.’

‘Doordat we de risico’s kennen, weten we ook waar de performance killers en cost drivers zitten.’

Klinkt als logisch nadenken en feitelijk is dat zo. ‘Het is de kunst om de goede vragen te stellen op het juiste moment en zoveel mogelijk disciplines bij je task force te betrekken zodat je het probleem vanuit alle invalshoeken kunt bekijken.’ Het stellen van de juiste vragen is precies de vaardigheid die je tijdens de leergang ontwikkelt.

Reflecteren CoThink ontwikkelde een aanpak die het proces van probleem tot oplossing in een vaste structuur giet. ‘De RATIO-aanpak helpt je om tot de kernoorzaak van het probleem te komen en daar de juiste acties op te ondernemen. Misschien wel belangrijker: het zorgt ervoor dat de oplossing voor het probleem gedragen wordt door meerdere vakdisciplines en wordt vastgelegd in de organisatie. Anders blijf je het wiel opnieuw uitvinden en oeverloos discussiëren of een andere oplossing misschien niet beter was geweest. De eerste letter van de RATIO-aanpak is de ‘R’ van Reflecteren. Om het probleem helder te krijgen is het de kunst om geen genoegen te nemen met het eerste antwoord dat je krijgt. Zoals ik al zei, is het belangrijk om zoveel mogelijk disciplines bij je project te betrekken. Bij ons zijn dat niet alleen de monteurs, maar ook de operators van de rioolwaterzuiveringsinstallaties (RWZI’s) of bijvoorbeeld de procestechnologen. Het helpt om een zogenaamde Event Map van de situatie te maken, zodat je een visueel beeld krijgt van wat er gebeurt, maar ook direct ziet wat je nog mist in het overzicht. Je ziet vaak dat experts het probleem vanuit hun eigen gezichtspunt bekijken en al snel met een oplossing komen die in hun expertisegebied ligt.’ Van den Bogaart vervolgt: ‘Mijn taak is er in eerste instantie op gericht om het probleem zo goed mogelijk te beschrijven, en door te vragen. De waterkringloop is behoorlijk complex en de oorzaak van een probleem kan wel eens eerder in de keten zitten dan je aanvankelijk denkt. We zijn nu bijvoorbeeld bezig met de analyse van een probleem in een gemeentelijk rioolstelsel. Een deel van de betonnen leiding is aangetast door te hoge concentraties waterstofsulfide. Deze aantasting is aangetroffen bij een lozingspunt van een van onze rioolgemalen. We weten dus dat de aantasting

64 MaintNL 02 – 2015

ML GoThink.indd 64

25-02-15 10:43

CoThink Event Map: Betonrot gemeenteriool bij inprikpunt Rioolgemaal Hoge reparatie/ vervangings kosten

Context

Gevolg

Riool zou kunnen instorten

Hiermee wordt het probleem verplaatst naar verderop in 12) Lining het riool aanbrengen in rioolbuis

Bekende oorzaak

Riool tussen de ontvangstput en het inprikpunt is aangetast (rot)

Niet realistisch

Waterschap

3) Ventilator capaciteit verhogen

Te hoge H2S concentratie in de rioolbuis

Hiermee wordt het probleem verplaatst naar verderop in het riool

4) H2S strippen uit het rioolwater

Locatie Er komt H2S vrij uit het rioolwater bij inprikpunt op het gemeente riool

Auteur

Datum laatste update 29-01-2015

Omschrijving status in behandeling

H2S komt vrij in de ontvangstput

5) Water doseren

7) Nitraat doseren

Rioolwater uit Beek bevat veel H2S

Vervuilingswaarde afvalwater

Afgezogenlucht wordt terug het riool in geblazen

Geanalyseerde oorzaak

1) Compostfilter herstellen of vervangen door ander soort filter

Bevorderende omstandigheid 300 Doorbroken barrière

2) Afgezogen lucht naar de omgeving blazen

Zuurstof gebrek in persleiding

Aankoeking/vervuiling binnenzijde persleiding

Dit leid niet tot significante H2S reductie

Compostfilter werkt niet

Mogelijke barrière Gekozen actie

Lange verblijftijd in persleiding

Waarom werkt het compostfilter niet voldoende?

Gekozen barrière

Ingevoerde actie

Ingevoerde barrière

Bewezen actie

8) Persleiding vegen

Versie 20131207

Onbekende oorzaak

Mogelijke actie

6) Ijzer dosering

Dit leid niet tot significante H2S reductie 9) Persleiding leeg blazen

Doorbroken barrière Eigenaar

Luchtbehandeling verlaagt de H2S concentratie in de ontvangstput en rioolbuis onvoldoende

10) Turbulentie reduceren

Inprikpunt gemeenteriool

EN Bevorderende omstandigheid

Gemeente

11) Persleiding doortrekken naar RWZI

Hilco van den Bogaart

Event

Natuurlijk proces met bacterien

Bewezen barrière

van het riool van de waterstofsulfide (H2S) komt, maar niet hoe de waterstofsulfide in de rioolbuis terecht heeft kunnen komen. Nu heb ik er zelf geen kaas van gegeten, en dat hoeft ook niet, want ik heb met de experts gesproken die zich bezighouden met de waterkringloop, en ook met de operators van de RWZI.’

Analyseren De tweede letter van de RATIO-aanpak staat voor Analyseren. Soms is de kernoorzaak niet zo eenvoudig gevonden en is meer diepgang nodig. Van den Bogaart: ‘Met behulp van de procesvragen kan het probleem specifieker gemaakt worden en kom je al heel snel bij de meest waarschijnlijke oorzaak van het probleem. We weten nu dat de luchtbehandelingsinstallatie om de ontstane H2S af te zuigen ter plaatse van het lozingspunt niet goed heeft gefunctioneerd. Daarnaast weten we dat bij droog weer de H2S-concentratie hoger is ter plaatse van het lozingspunt simpelweg door het feit dat het minder regent, waardoor de afvalstroom minder wordt verdund. Je zult dus dieper in de keten moeten kijken dan alleen het rioolsysteem. We kunnen technische oplossingen bedenken, bijvoorbeeld door de luchtbehandelingsin-

stallatie te herstellen, maar je zou ook de afvalstroom kunnen verdunnen door er extra water in te pompen bij droog weer. Uiteindelijk hebben alle oplossingen weer gevolgen voor de rest van de keten en je moet ervoor waken dat de oplossing niet weer een nieuw probleem veroorzaakt.’ Als de analysefase is voltooid, is het tijd voor het ‘Toewijzen’ van de acties, ook hier kan de Event Map weer helpen om de gevonden oplossingen van het probleem grafisch weer te geven en keuzes te maken. ‘De ene keuze hoeft niet altijd beter zijn dan de andere, maar soms moet je ook de kosten goed opwegen tegen de baten. Sommige oplossingen zijn gemakkelijker te implementeren dan anderen. Wellicht is het eenvoudiger om water te doseren dan de luchtbehandeling te herstellen.’

Implementeren en Observeren Van den Bogaart vervolgt: ‘De volgende stap in de RATIO-aanpak is het Implementeren van de acties om ze vervolgens te Observeren en het resultaat te evalueren, maar zover zijn we nog niet. Ik heb er wel alle vertrouwen in dat dit de manier is om weloverwogen beslissingen te nemen. Een ander voorbeeld illustreert dat. Bij een

RWZI was geopperd om een ander type slib-retour-regeling te bouwen. De kosten voor deze ombouw bedroegen circa tienduizend euro. Na twee RATIO-sessies van één uur waren we er uit dat het modificeren niet zinvol was. Ten eerste was er geen afwijking van de norm, de huidige installatie voldoet aan gestelde eisen. Daarnaast wees een vergelijking met andere RWZI’s uit dat de modificatie niet zou leiden tot een nauwkeurigere besturing van het proces. Aanpassing was dus niet nodig en daarmee hebben we een onnodige uitgave bespaard.’ Het risicogestuurd onderhoud zit nog niet volledig in de haarvaten van Waterschap Rivierenland en ook de RATIO-aanpak wordt nog niet structureel toegepast. ‘De eerste resultaten zijn in ieder geval hoopgevend en beide trajecten vullen elkaar goed aan’, besluit Van den Bogaart. ‘Doordat we de risico’s kennen, weten we ook waar de performance killers en cost drivers zitten en welke verbeterprojecten voorrang krijgen. Op die manier zorgen we ervoor dat de betrouwbaarheid en prestaties van onze assets verbeteren en dat de ontvangen waterschapsbelasting effectief worden ingezet.’ ■ MaintNL 02– 2015

ML GoThink.indd 65

25-02-15 10:43

Cursussen

Kennis is onze kracht! Inschrijven kan eenvoudig via de Maintenance Academy op www.nvdo.nl Komende NVDO Cursussen Locatie: NVDO Verenigingsgebouw, tenzij anders vermeld Start 30 april VDM (Value Driven Maintenance) Masterclass Met VDM kan de onderhoudsafdeling snel veranderen in een professionele organisatie die bijdraagt aan het totale bedrijfsresultaat. Daarnaast helpt VDM bij het inrichten van de Meest Waardevolle Onderhoudsorganisatie. Hierbij wordt gebruik gemaakt van bewezen best practices van toonaangevende bedrijven, branche specifieke benchmarks en de mogelijkheden van geautomatiseerde EAMsystemen. Honderden bedrijven over de gehele wereld hebben de kracht van VDM ontdekt, in uiteenlopende industrieën zoals de olie- en gasindustrie, chemie, voeding en farmacie, automotive, consumentenelektronica, maritiem en openbaar vervoer, havens, wegen, luchtvaart, defensie, energie en utiliteit. Allen met indrukwekkende resultaten.

Doel De masterclass leert u hoe u met onderhoud toegevoegde waarde kunt creëren. Daartoe zult u de VDM-methodologie leren toepassen op uw eigen situatie en de door u ontworpen Meest Waardevolle Onderhoudsorganisatie implementeren binnen uw organisatie. De VDM-methodiek bevat een kwantitatief besturingsmodel waarmee inzichtelijk wordt gemaakt hoe onderhoud een positieve bijdrage kan leveren aan de waardecreatie binnen het bedrijf.

Onderwerpen VDM Introductiedag Algemene trends in onderhoud en de belangrijke positie van VDM hierin; Economisch toegevoegde waarde en aandeelhouderswaarde en hoe onderhoud hieraan een bijdrage kan leveren. Inzicht in het waardedrijvermodel, KPI’s, benchmarking, het competentiemodel, het VDM Control Panel en verschillende maintenace best practices. Met behulp van een aansprekende bedrijfscase zal uitgelegd worden hoe VDM de motor kan zijn voor continue innovatie. Webinars U volgt acht VDM verdiepings-webinars. Dit zijn educatieve ‘web based seminars’ waaraan u vanaf uw werkplek kunt deelnemen. De webinars behandelen de kerncompetenties van onderhoud en nemen maximaal 1 uur in beslag. De webinars kunnen worden opgenomen en op elk gewenst tijdstip worden bekeken. De webinars staan in het teken van: Benchmark uw Maintenance Performance, Beheersing van Onderhoudskosten, Verhogen van technische beschikbaarheid, De toekomst van Reliability Engineering, Werkstroombeheer, Effectief uitbesteden van

onderhoudswerkzaamheden, Optimaliseren reservedelen logistiek en Succesvol implementeren van EAM-systeem. Maintenance Business Experience De Maintenance Business Experience is een interactieve management game voor maintenance en reliability professionals waarbij alle geleerde facetten van de VDMmethodiek toegepast kunnen worden. Tijdens de MBE strijden verschillende teams tegen elkaar met als doel voor het fictieve bedrijf ‘Evolve’ een onderhoudsstrategie te ontwikkelen die de meeste waarde creëert. Het team dat na vier fictieve begrotingsjaren de grootste economische waarde heeft gecreëerd, wint de Most Valuable Maintenance Award.

21 en 22 mei 2015 Uitbesteden van Onderhoud In Company mogelijk Na het volgen van de tweedaagse cursus Uitbesteden van Onderhoud, is de cursist in staat om het proces van contractmanagement in te richten en te beheersen. Concreet leert de cursist wat contractmanagement inhoudt, welke typen onderhoudscontracten mogelijk zijn en hoe deze strategisch toegepast kunnen worden. Daarnaast leert de cursist onderhoudscontracten opstellen, borgen, bewaken en evalueren. Tot slot worden de concepten Life Cycle Costing en Total Cost of Ownership behandeld als uitgangspunten voor investeringsbeslissingen.

Onderwerpen Algemeen • Wat wordt verstaan onder contractmanagement? Proces van uitbesteden: inventariseren, specificeren, • selecteren, contracteren, borgen, uitvoeren/begeleiden, bewaken en evalueren. Strategie • Type onderhoudscontracten: raamovereenkomst, prestatie, all-in, preventief en correctief. • Kennismanagement. • Contracteigenaar, contractbeheerder, budgethouder. • Vaststellen OEM-afhankelijkheid (risicoanalyse). Opstellen contracten • Standaard Service Overeenkomst. • Aansprakelijkheid en overige inkoopvoorwaarden. • Serviceafspraken specificeren, zoals: werkafspraken, responsetijden, onderdelen, beschikbaarheid, validatie, conditiemetingen, etc. • Transparantie. Leverancierselectie • Aanbesteding.

66 MaintNL 02 – 2015

MI bNVDO bijeenkomsten.indd 66

25-02-15 10:41

•K ostenbenchmarking. •C ontractevaluatie. Controle en Grip •C ontractbeheersysteem. • Borgen onderhoudscontracten; koppelen objecten, vastleggen serviceafspraken. • Drie-weg matching onderhoudscontract, order, servicebon en factuur. • Op welke wijze kan een organisatie grip en inzicht krijgen op de totale omvang van onderhoudscontracten en de samenhangende kosten?

2 en 3 juni 2015 Prestatiebestekken en Prestatiecontracten voor Gebouwonderhoud Na het volgen van de tweedaagse cursus Prestatiebestekken en Prestatiecontracten voor Gebouwonderhoud, is de cursist in staat strategisch en beleidsmatig de statusbepaling van vastgoed in kaart te brengen. Hij leert 'de kunst' van uitbesteden van beleid en contractvorm tot en met evaluatie.

Onderwerpen Strategie en beleid • Wat is onderhoud, gewenst of noodzakelijk en Onderhoud is vermijden en herstellen. • Heeft het bedrijfsproces invloed op uit te voeren onderhoud en Hoe wordt huisvestingbeleid afgestemd op onderhoudscenario’s en kwaliteitsniveaus? • Resultaat onderhoud: functiebehoud, waardebehoud en zelfs toename waarde. • Welke criteria leiden tot onderhoudsactiviteiten, technische conditie? Functionaliteit? Bedrijfsrisico? Statusbepaling vastgoed (het in kaart brengen van onderhoudswerk) • Onderhoudsconcepten, Inspectiegegevens, Ervaringsgegevens . •M eerjarenplanningen. • NEN 2767 als basis voor onderhoudsplanning. • Hulpmiddelen als software ondersteuning voor onderhoudswerk, onderhoudshistorie en kengetallen. Uitbesteden, prestatiebestek, prestatieovereenkomst • Uitbesteden onderhoudswerk en Beleid en strategie uitbestedende organisatie. • Wat doe je wel en wat doe je niet – wat doet de toeleverancier. • Samenwerken met je toeleverancier: welke contractvormen. • Leveranciersselectie - gunning. • Beheersing onderhoudskosten en Opstellen prestatiebestekken. • Voordelen en nadelen prestatiebestekken en Meten van contractuele bepalingen.

•N agaan of afspraken nagekomen zijn en Belonen en straffen: bonus - malus. • Valkuilen en tegenwind.

Bestemd voor De cursus Prestatiebestekken en Prestatiecontracten voor Gebouwonderhoud is bestemd voor beheerders van grote gebouwencomplexen, hoofden technische dienst, hoofden facility management (kantoren, onderwijs, ziekenhuizen) en hun financiële managers. Deze cursus is ook te gebruiken door medewerkers van toeleveranciers.

16 en 17 juni 2015 Verkenning Conditiemeting BOEI Om de asset value van gebouwen en haar installaties te borgen én te kunnen monitoren, dient bij aanvang, tijdens en na afloop van contracten de technische toestand nauwkeurig vastgesteld te worden. De Conditiemeting BOEI biedt hiertoe een objectieve integrale inspectiemethodiek voor de thema’s Brandveiligheid, Onderhoud, Energie en Inzicht in Wet- en Regelgeving. Zo wordt de exacte status bepaald en kunnen onderhoudsbudgetten optimaal ingezet worden. Door integratie van de vier thema’s wordt een inspectie effectief benut en het aantal inspectiebezoeken sterk gereduceerd.

Doel Na het volgen van de tweedaagse cursus heeft de deelnemer inzicht in de verschillende aspecten die van belang zijn bij het inzetten van BOEI-inspecties. De deelnemer herkent de toegevoegde waarde van een BOEI-inspectie binnen een onderhoudscontract of bij het opzetten en beheren van een meerjarenonderhoudsplanning. De deelnemer heeft inzicht in de achtergrond van de BOEIthema’s en in de gebruikte inspectiemethodieken binnen de verschillende vakdisciplines.

Onderwerpen •W at is Conditiemeting BOEI? • Plaats van BOEI in de huidige onderhoudsmarkt. • Brandveiligheid; achtergrond bouwbesluit en introductie. • Onderhoud; algemene introductie NEN 2767. • Energie; introductie EPBD-regelgeving en Energielabel. • Inzicht in weten regelgeving: wat verlangt zorgplicht en regelgeving aan vastleggen van gegevens. • Basiskennis Conditiebepaling per vakdiscipline conform BOEI; opname gebreken, verwerking en rapportage.

Bestemd voor Deze cursus is voor iedereen die bij contractmanagement, onderhoud en beheer betrokken is. Dit geldt zowel voor opdrachtgevers, opdrachtnemers, gebruikers en adviesbureaus. Bijvoorbeeld contractmanagers, facilitair managers, aanbesteders, installateurs, aannemers, alsmede werkvoorbereiders, onderhoudsinspecteurs en technisch en bouwkundig onderhoudspersoneel. MaintNL 02– 2015 67

MI bNVDO bijeenkomsten.indd 67

25-02-15 10:41

Conditiebewaking Veiligheid Maintenance Expertise - Techniek Netwerk en?

aan! e j d l Me .nl o d v n . www schap at

> lidma

Deel kennis en ervaring >> word lid! Ervaar netwerken in groter verband

De Nederlandse Vereniging voor Doelmatig Onderhoud

houdsprofessionals biedt de NVDO een ongeëvenaard

(NVDO) is de toonaangevende branchevereniging op het

netwerk van branchegenoten. De NVDO kent diverse bran-

gebied van onderhoud. Het overdragen van kennis en het

che- en aspectgerichte secties en regionale kringen. De

realiseren en in stand houden van het grootste onder-

vereniging draagt bij aan (wetenschappelijk) on-

houdsnetwerk van Europa, ziet de NVDO als belangrijke

derzoek en brengt trends, ontwikkelingen en visies

doelstelling. Met een groeiend aantal leden van onder-

binnen de branche in kaart.

Lidmaatschap van de NVDO biedt vele voordelen • • • • • • • • • •

Professioneel netwerk op het gebied van onderhoud Kringbijeenkomsten en seminars over specifieke thema’s Cursussen over onderhoudsmanagement Studiedagen met actuele thema’s Secties en werkgroepen gericht op specifieke onderhoudsaspecten Vacaturebank Lidmaatschap van de NVDO Group op LinkedIn (wetenschappelijke) Onderzoeken NVDO Corrosie Helpdesk Jongerenboard

• • • •

NVDO Onderhoudskompas Platform Materiaalkunde (wetenschappelijke) publicaties, waaronder Visiedocumenten Kortingen op ons cursusaanbod van de NVDO Maintenance Academy • Korting op NVDO-studiedagen • (gratis) abonnement op de vakbladen iMaintain/MaintNL en MaintWorld Asset Management, Duurzaamheid en Veiligheid zijn belangrijke thema’s waaraan de NVDO regelmatig en in breder verband aandacht besteedt!

Ga naar www.nvdo.nl en meld je aan... NVDO - Lange Schaft 7G - 3991 AP Houten | Postbus 138 - 3990 DC Houten Telefoon 030 - 634 60 40 | Fax 030 - 634 60 41 | E-mail info@nvdo.nl | www.nvdo.nl

MI bNVDO bijeenkomsten.indd 68

25-02-15 10:41

Casus

De servicetechnicus kan analyseren In 1925 begon Tijmen Breman in Genemuiden een rijwielherstelbedrijf. Hij had ongetwijfeld niet voorzien dat zijn bedrijf zou uitgroeien tot de huidige Breman Installatiegroep. Maar achter de groei van het bedrijf tot wat het nu is, één van de grootste installatiebedrijven van Nederland, zat wel degelijk een visie.

Breman zag en benutte de mogelijkheden die er kwamen. De vijf broers: Harm, Jan Willem, Reind, Piet en Roelof Jan, zonen van Tijmen Breman, zorgden samen voor grote groei van het bedrijf. In 1953 werden elektrische installaties en loodgieterwerk aangenomen. De komst van het aardgas in 1966 bood mogelijkheden voor het aanleggen van lokale en centrale verwarmingssystemen. Daardoor kwam de omzet in 1971 uit op twaalf miljoen gulden. En Breman groeide gestaag door. Dat was mede te danken aan de totaal nieuwe vorm van bedrijfsvoering die Reind Breman in 1971 bedacht en die in 1972 werd ingevoerd: de Breman-structuur. Lang voordat bedrijven massaal beweerden dat ‘hun personeel hun kapitaal was’, bracht de Breman Installatiegroep die gedachte, vanuit christelijk-sociaal oogpunt, al in de praktijk. Breman vond dat medewerkers mee moesten delen in de zeggenschap over het bedrijf. En in de winst! Nu, negentig jaar later, is het personeel nog steeds het grootste kapitaal bij wie een hoog kennisniveau vereist is. Dit geldt ook voor het oplossen van storingen, want soms wordt naar oplossing gegaan en blijft een goede analyse van de oorzaken achterwege. Daarom is geïnvesteerd om het analytisch denkvermogen bij het personeel te verhogen. Binnen de utiliteit worden de installaties steeds complexer en daarnaast verwacht een opdrachtgever ook steeds meer van een technicus. In dat kader is het goed dat de servicetechnicus een juiste analyse kan maken. Daarom worden de medewerkers van Breman Zwolle getraind in Storingsanalyse. Ze werden getraind in een stap-voor-stap-aanpak, een systematische manier van denken voor het analyseren en oplossen van storingen. Ook groeide het besef dat werknemers op inhoud met de opdrachtgevers willen samenwerken.

Storingsanalyse, maar dan Anders Op 14 april a.s. organiseert de NVDO wederom een open training ‘Storingsanalyse, maar dan Anders’ in haar verenigingsgebouw te Houten. Deelnemers worden getraind in een stap voor stap aanpak, een systematische manier van denken voor het analyseren en oplossen van storingen. De deelnemer krijgt daarbij antwoord op de volgende vragen: • Hoe meld ik storingen duidelijk en welke vragen moet ik (mezelf) stellen om ervoor te zorgen dat ik alle relevante informatie verzamel die nodig is voor het oplossen van de storing? • Op welke wijze kan ik alle gegevens met betrekking tot een storing het beste (visueel) vastleggen, zodat de feiten door iedereen eenvoudig begrepen worden? • Hoe kan ik een nog niet opgeloste storing zorgvuldig overdragen aan een collega, zodanig dat hij direct met de analyse kan beginnen? • Hoe pak ik de analyse van de storing efficiënt en effectief wijze aan, zonder voorbarige conclusies te trekken? • Hoe bepaal ik op basis van de beschikbare informatie de juiste storingsoorzaak, zonder te vervallen in een aanpak van ‘trial and error’? • Hoe bepaal ik de beste maatregelen om de storingsoorzaak weg te nemen?

Zo wordt iedereen een soort Ambassadeur Plus als het gaat om systematisch denken. Bij complexere problemen hebben medewerkers een methode om een goede analyse te maken. Het is een eenduidige werkwijze waarin medewerkers elkaar ondersteunen. Tijdens toolboxmeetings wordt de methode besproken om het op die manier actueel te houden bij de mensen. De doelstelling van Breman is om uiteindelijk het aantal vervolgbezoeken te verminderen en ervoor te zorgen dat complexe problemen snel worden opgelost. Hierbij zijn de medewerkers en natuurlijk vooral de opdrachtgevers bij gebaat.

MaintNL 02 – 2015 69

ME Casus.indd 69

25-02-15 10:38

Trends

Trends die de onderhouds wereld veranderen Uit het laatste Onderhoudskompas van de NVDO komen een vijftal technologische ontwikkelingen naar voren die van invloed zijn op het onderhoud. Deze innovaties kunnen voor grote veranderingen zorgen in onze sector. Wat is nu precies de stand van zaken? Pieter Pulleman

Augmented reality: investeren in het informatieproces Augmented reality (AR) is een live beeld van de werkelijkheid waaraan computerelementen zijn toegevoegd, zoals geluid, afbeeldingen, video of GPS-informatie. Het beeld wordt geprojecteerd met behulp van een smartphone, tablet of bril. Een onderhoudsmonteur die door een installatie loopt kan met behulp van het systeem instructies ontvangen over hoe een component te demonteren. De techniek kan pas toegevoegde waarde leveren als de onderliggende database goed is. Pas wanneer

de augmented reality-apparaten overal de juiste data beschikbaar maken, wordt het van waarde voor de onderhoudsprofessional en -organisatie. Het bedrijf Etteplan uit Best is al enkele jaren in de weer met augmented realitytoepassingen. Roland Grimm: ‘Augmented reality kan handig zijn om een monteur efficiënt te ondersteunen bij bepaalde werkzaamheden.’ Grimm constateert dat er veel softwarebedrijven zijn die flitsende demo’s vertonen met mooie toepassingen. ‘Maar ze lopen vast op de content erachter. Want zodra door engineering de installa-

tie wijzigt, wil je wel dat het pijltje op het goede plekje blijft wijzen. Het XML content management systeem moet dus in orde zijn en up-to-date.’ Daar ligt nog een uitdaging, meent hij. ‘Veel gebeurt nog met statische gegevens. Door XML te gebruiken kan je de informatie interactief maken. De kosten zitten dan ook niet in de techniek, maar in het informatieproces.’ Conservatisme in de sector en gebrek aan investeringsbereidheid zorgen voor terughoudendheid, maar toch biedt AR veel kansen, vindt Grimm. Vooralsnog schat hij de kansen voor virtual reality toepassingen hoger in, vooral in trainingssituaties. ‘De gamingsector is goed ontwikkeld, dat scheelt enorm.’

3D-printen: hype of niet? 3D-printen heeft de potentie om van grote invloed te zijn op de industrie. Zo hebben bedrijven minder of geen spare parts nodig en kunnen er op maat gemaakte oplossingen worden gemaakt. Ook kan er met steeds meer materialen worden geprint. Metaal 3D-printen heeft het in zich om een belangrijke plaats in te gaan nemen in de maakindustrie. Met metaal 3D-printen (officieel: additive manufacturing) kunnen complexe producten laagsgewijs opgebouwd worden op basis van een 3D CAD file. Marc de Smit is R&D engineer bij NLR (Nationaal Lucht- en Ruimtevaartlaboratorium) en expert in additive manufacturing. Een groot voordeel van 3D-printen is de ontwerpvrijheid, zegt hij. ‘Je kunt dingen maken die anders niet kunnen. Dat leidt bijvoorbeeld tot gewichtsoptimalisatie. Of betere vormgeving leidt tot betere performance. Zo gaat G.E. brandstofverstuivers 3D-printen die lichter zijn, bestaan uit minder componenten en minder brandstof

70 MaintNL 02 – 2015

MR Trends.indd 70

25-02-15 10:50

verbruiken.’ Het materiaalverbruik is met additive manufacturing ook efficiënter dan bij verspanen. Toch is het niet zo simpel als het lijkt. De Smit: ‘Een 3D-metaalprinter is niet goedkoop, het metaalpoeder is duur, de productietijd is lang en het proces is complex.’ Je moet rekening houden met speciale ontwerpregels en er zijn vele materiaal- en procesvariabelen die de kwaliteit beïnvloeden, legt hij uit. Als daarin een fout wordt gemaakt, mislukt het productieproces en kan het eindproduct weggegooid worden. ‘Dat is de grootste hindernis: de investeringen en de leercurve om goede producten te maken.’ Certificeren en kwalificeren is een belangrijk onderdeel van de technologische ontwikkeling. Het is een essentieel onderdeel voordat je 3D-printen kan gebruiken voor high end toepassingen. NLR heeft de afgelopen jaren veel kennis opgebouwd en is onlangs samen met TNO begonnen met een onderzoeksprogramma waar ook meerdere bedrijven aan deelnemen. ‘Onze functie als technologiecentrum is dat we bedrijven helpen bij de implementatie. Dat geldt ook voor bedrijven die niet actief zijn in de aerospace.’

predictive analytics. Jilderda: ‘Meervoudige data aan elkaar knopen om een levend model op te zetten om te voorspellen, en om wat-als scenario’s op te zetten.’ Het gaat dan om het verzamelen en analyseren van equipmentdata, procesdata en omgevingsdata. De focus ligt bij Sitech in eerste instantie op roterende apparatuur op basis van impact. Het bedrijf ziet predictive analytics als volgende stap in het invoeren van condition based maintenance. Het doel is veiligheid (voorspellen in plaats van reageren), betrouwbaarheid (meer product betekent meer marge) en het behalen van een kostenvoordeel (gepland werken in plaats van reactief ). ‘Voordat je met analytics aan de slag kunt, moet je eerst zorgen voor een goede basis. Dat je werkt op basis van vakmanschap. Als je een afwijking constateert, dat je weet wat je gaat doen. En hoe je dat vertaalt in een businessbeslissing. Cultuur en gedrag zijn daarom belangrijke basis-

componenten die eerst in orde moeten zijn en waar we daarom veel tijd in investeren.’ Van de grote berg data behapbare informatie maken is een ander aspect. ‘Daarvoor hebben we zeker hulp nodig van de ICTafdeling. We zullen ook experts in analytics op moeten leiden al dan niet in combinatie met de bestaande functie van reliabiltiy engineering.’ Een landelijk initiatief rondom Predictive Condition Monitoring met behulp van big data en analytics is het Smart Industryinitiatief dat insteekt op het creëren van nieuwe business op basis van nieuwe, geïntegreerde datastromen. Fieldlab Campione is een deelproject daarvan dat het onderhoud voor chemiebedrijven honderd procent voorspelbaar maken. Het Fieldlab moet bedrijven helpen om real-time informatie te verzamelen en te analyseren over de staat van hun productie-infrastructuur om zo onderhoud precies op tijd uit te voeren (in plaats van planmatig of correctief). Doel is om de onderhoudskosten in de chemiesector fors te verlagen en tegelijkertijd de output van fabrieken toe laten nemen. Sitech Services participeert in dit Fieldlab.

‘Internet of things’: slimme sensoren voor real-time informatie Tegenwoordig worden steeds meer objecten en machines met slimme sensoren uitgerust. Dit komt doordat sensoren en chips steeds goedkoper worden. Daarnaast is het door steeds beter ontwikkelde telecommunicatie mogelijk om grote hoeveelheden data (bijvoorbeeld uit sensoren) snel

Analytics: patronen en nuttige informatie halen uit een databerg Data wordt steeds toegankelijker en de opslag ervan steeds goedkoper. Bedrijven hebben vaak moeite om met deze ontwikkeling mee te groeien, waardoor het gebruik van data door onderhoudsorganisaties te vaak onbenut blijft. Dit terwijl data tegenwoordig wordt gezien als één van de meest waardevolle assets van een organisatie. Maurice Jilderda werkt als projectmanager bij Sitech Services samen met onderhoudsexpert Rob de Heus aan het invoeren van MaintNL 02 – 2015 71

MR Trends.indd 71

25-02-15 10:50

NEVI en Deal! Magazine organiseren:

Masterclass Businessgedreven Inkoop Locatie:

Landgoed Bergen, Vught.

Data:

donderdag 12 maart 2015, donderdag 9 april 2015, donderdag 7 mei 2015 en donderdag 4 juni 2015.

Kosten:

2.520 euro voor leden NEVI en abonnees Deal!, PT Industrieel Management, Automatiseringgids, Cobouw en Energiegids. Voor nietleden en nietabonnees: 2.898 euro. Kosten zijn inclusief lunch, koffie, thee, syllabi en parkeergelden.

Kijk voor meer informatie en uw inschrijving op: www.agevents.nl of www.nevi.nl.

Met Gerco Rietveld, strategist en auteur van Inkoop, een nieuw paradigma

Het nieuwe concept van de businessgedreven inkoop is gelanceerd met de publicatie van het boek Inkoop, een nieuw paradigma. Al snel ontving auteur Gerco Rietveld hiervoor de prestigieuze prijs Managementboek van het Jaar. Inkoopdirecteuren, cpo’s en an dere inkoopprofessionals zijn zich direct gaan verdiepen in het onderwerp, met vele bijeenkomsten, studies en dis cussies als gevolg. Het nieuwe inkoopparadigma heeft aardig wat stof doen opwaaien. Maar inmiddels zijn de eerste zaadjes geplant. Tijd voor een masterclass. Doel van deze masterclass is deelnemers vertrouwd te maken met het concept van de businessgedreven inkoop en handvatten te bieden bij de daadwerke lijke implementatie van de theorie in de praktijk. De Masterclass omvat 4 trainingsdagen, waarin telkens die per wordt ingegaan op alle aspecten van het concept business gedreven inkoop, zowel de strategische elementen als de tacti sche aspecten.

Mediapartners

2421_126 NEV adv_Masterclass BI_210x297.indd 1 Advertenties II.indd 72

18-11-14 16:47 25-02-15 10:13

overal beschikbaar te maken tegen lage kosten. De fysieke wereld wordt hierdoor verbonden met het internet. Dit fenomeen, het ‘internet of things’, wordt ook wel als de vierde industriële revolutie gezien. Deze technologie is nu volop in beweging. De verwachting (Gartner) is dat in 2020 circa 26 miljard objecten met het internet verbonden zijn. Softwarebedrijf SAP introduceerde eind vorig jaar drie producten die het gebruik van sensoren in onderhoud, logistiek en de maakindustrie moeten faciliteren. David Parker, global vice president of SAP Big Data and Internet of Things, verwacht de komende twee jaar ‘een significante opbloei te zien’. Dat zei hij in november tegen vakblad Computerworld. Parker doelt op het gebruik van een veelheid aan sensoren in het onderhoud, de logistiek en de maakindustrie. De sensoren kunnen grote besparingen opleveren door tijdig fouten op te sporen. Het ‘internet of things’ gaat ervoor zorgen dat organisaties anders om zullen gaan met onderhoud. Het eerste pakket dat SAP nu introduceert combineert historische gegevens met real-time data. Hierdoor kan de onderhoudsmanager beslissingen voor vroegtijdig dan wel uitgesteld onderhoud beter onderbouwen. Het tweede pakket biedt een overzicht van alle productieeenheden en de manier hoe deze optimaal kunnen worden geconfigureerd. Het derde biedt een overzicht van stromen in een warehouse of op andere knooppunten in de logistieke keten. Alles op basis van de informatie die slim geplaatste sensoren verzamelen en via het netwerk doorgeven.

naast speelt veiligheid een rol. Want hoe luchtwaardig zijn deze kleine luchtvaarttoestellen? Daarover is nog weinig bekend en dat is een reden voor de wetgever om het vliegen boven (onder meer) gebouwen en installaties in principe te verbieden. Een heel ander type robot is de Laser Coating Removal robot die de afgelopen twee jaar door het Nederlandse Stratagem (sinds kort onder de naam LCR Systems) werd ontwikkeld. Het betreft een robotinstallatie die met behulp van vision technologie en een hoog rendement laser oude verflagen volautomatisch van vliegtuigen kan verwijderen. De robot bespaart flink op manuren en is een stuk vriendelijker voor het milieu. ‘Het is een voorbeeld van een robot die een ‘vieze’ onderhoudstaak overneemt’, zegt Jos Gunsing, lector Robotica & Mechatronica bij Avans Hogeschool. Gunsing noemt een andere robot, de ‘Baxter robot’, als een belangrijke ontwikkeling. ‘Het is een robot die met twee armen in

staat is om redelijk complexe handelingen te verrichten. De Baxter robot is voorzien van sensoren zodat hij ziet waar de objecten zijn die hij moet pakken. Hij is ook veel flexibeler dan de robots die de maakindustrie doorgaans gebruikt. De snelheid kan nog beter en dat geldt ook voor het samenwerken en het flexibel interacteren met de mens.’ Onderhoud aan de steeds geavanceerdere robotsystemen is een ander punt, zegt lector Gunsing. ‘Er zal een nog groter beroep gedaan worden op de mechatronische kennis van de monteur. Niet alleen voor reparatie en vervanging, maar ook voor testen en inregelen. Dat is behoorlijk complex. Denk ook aan betrouwbare draadloze netwerksystemen die je nodig hebt.’ Op de lange termijn kunnen robots zorgen voor een hernieuwde verdeling op de arbeidsmarkt, doordat ze naast inspectietaken ook onderhoudswerkzaamheden kunnen overnemen van de onderhoudsprofessional. ■

Robots: kennis van mechatronica wordt nog belangrijker Robots worden steeds geavanceerder door verbeterde sensoren en betere software. Bij de nieuwste generatie gaat het om snel inleren, inbedden in de omgeving en samenwerken met de mens in onderhoud, productie en logistiek. Robots zijn onder meer interessant voor gevaarlijke inspectietaken op hoogte, of in een tank. Zo is er de afgelopen jaren volop geëxperimenteerd met drones. Dow deed een test boven een installatie (die toen buiten gebruik was) en er zijn voorbeelden van flare-inspecties en een bruginspectie. Helaas staat de stringente regelgeving een breed gebruik van deze vliegende robots nog in de weg. DaarMaintNL 02 – 2015 73

MR Trends.indd 73

25-02-15 10:51

Congres

‘ The Future is Now’ De wereld verandert in razend tempo. Drones, robots, en computers nemen steeds meer werk over van de mens. Wie met zijn onderneming of organisatie op dezelfde voet doorgaat, heeft kans morgen niet meer te bestaan. Tijdens het congres ‘The Future is Now’ werden de ruim 150 bezoekers meegenomen naar de toekomst om ze na te laten denken over wat de maatschappelijke en technologische trends voor invloed hebben op hun werk en hoe ze daarop kunnen inspelen. Dagmar Aarts

Verbonden zijn met de toekomst Jan-Henk Bouman en Wim van Rooijen van Fountainheads zijn trendverkenners en innovatieversnellers. Zij helpen bedrijven naar hun eigen toekomst te kijken. Het congres is om half acht ‘s ochtends begonnen en zij zorgen er met hun presentatie voor dat iedereen meteen wakker is. Bouman valt meteen met de deur in huis: ‘Niet alleen de economie en samenleving veranderen, maar ook uitspraken. De uitspraak: ‘Als je doet wat je altijd doet, dan krijg je wat je altijd kreeg’, geldt niet meer. Als je vandaag doet wat je gisteren deed, dan ben je morgen out of business. Je moet verbonden zijn met de toekomst. Maar wat is die toekomst?’ Bouman legt uit dat we in een wereld van exponentiële groei leven. De bewijslast voor die groei is de Wet van Moore, die stelt dat computerchips elke 18 tot 24 maanden dubbel zo snel worden voor dezelfde prijs. ‘In 2040 wordt de computerchip zo snel als mensenhersens. Daarna maakt het de exponentiële stap naar alle mensenhersens bij elkaar. Na 2040 hebben wij de great unknown genoemd, want we weten niet wat er dan gaat gebeuren.’

Kansen Om niet morgen out of business te zijn, moet je volgens Bouman werken aan de toekomst. ‘Er zijn altijd kansen. Bedrijven zoals Apple zien die kansen. Ze halen zeventig procent van hun omzet uit producten en diensten die er een paar jaar geleden nog niet waren. Gerd Leonard, futuroloog bij Google, zegt dat ondernemers in 2018 zestig tot zeventig procent van hun omzet halen uit producten en diensten die er nu nog niet zijn.’ Om in te spelen op toekomstige trends, moet je als ondernemer verbonden zijn met de jongens en meisjes uit de garageboxen. Want die vinden de wereld volgens Bouman opnieuw uit. Zo zijn Google en Whatsapp allebei op een zolderkamertje begonnen. ‘Uiteindelijk hebben die jongens van Google de Google driverless car gebouwd. Niet om de auto-industrie in de weg te zitten. Er was één iemand bij Google van wie een vriend was overleden bij een auto-ongeluk. Hij bedacht dat ze een robotauto konden maken die beter rijdt dan de mens. De auto-industrie probeert nu een inhaalslag te maken en maakt robotauto’s die zichzelf steeds meer leren. Zo leren ze

zichzelf dingen waar wij zelf niet over na hadden kunnen denken. Google vindt niet de auto opnieuw uit, maar mobiliteit.’

Dodo Wim van Rooijen vertelt verder dat ondernemers over de grenzen van hun eigen sector moeten kijken om daar wat van te leren. ‘Het gaat er niet om dat je de rijkste, de slimste of grootste bent. Je moet je zo snel mogelijk aanpassen aan de wisselende omstandigheden. Zo word je niet de dodo in je marktsegment.’ Innovatie wordt volgens Van Rooijen vaak verward met inventiviteit. ‘Innovatie is niet alleen het hebben van een idee. Je moet er wel iets mee doen en waarde creëren.’ Als voorbeeld geeft hij Kodak, dat de boot naar digitalisering heeft gemist terwijl ze de ideeën toch in huis hadden. Een medewerker van Kodak had namelijk de eerste digitale camera bedacht. Maar de CEO vond het niks en stuurde de man weg. ‘Kodak was zo verliefd op fotorolletjes dat ze geen geld over had om zichzelf naar een nieuwe levensfase te brengen.’ Om sneller te kunnen ontwikkelen, verandert de wereld van patenten. Veel data wordt voor iedereen beschikbaar doordat het in de open source wordt gezet. Bouman: ‘Want er zijn altijd meer slimme mensen buiten je organisatie dan er in. Je kan daarom beter verbonden zijn met die wereld en je kennis delen.’ ‘Yale University heeft onderzocht dat de gemiddelde levensduur van een S&P 500 onderneming is afgenomen van 67 jaar, als je gestart bent in 1920, tot 15 jaar vandaag’, zegt Van Rooijen. ‘Dat wordt alleen maar korter. Je gaat niet failliet, maar je moet jezelf steeds opnieuw uitvinden.’

74 MaintNL 02 – 2015

MN Congres.indd 74

25-02-15 10:44

FOTO'S: NVDO

In contact met de jongens en meisjes uit de garageboxen

Robots stelen je baan Wie in de productie, administratie of transport werkt, moet vrezen voor zijn baan. Er is een grote kans dat robots dat werk gaan overnemen. Maar wie had gedacht dat supercomputers ook het werk van advocaten en accountants beter kunnen? Robots gaan onze banen stelen. Maar is dat eigenlijk erg? Je hebt domme robots die doen wat ze moeten doen vertelt Jan-Henk Bouman, maar je hebt ook robots die denkwerk uit handen nemen. Supercomputers als Watson van IBM bijvoorbeeld. Naast caissières moeten dus ook advocaten en accountants oppassen. Bouman: ‘De hoofdtaak van een advocaat is onderzoek doen en analyseren. Dat kunnen robots veel beter en sneller. Nu heb je heel veel advocaten nodig die het werk doen. Straks heb je maar één advocaat nodig die het algoritme voor de supercomputer schrijft.’

Vragen Dat banen in de toekomst worden overgeno-

men door robots roept een hoop vragen op. Hoe gaan we dat betalen bijvoorbeeld? Bouman: ‘Robotisering is eigenlijk legaal zwartwerken. De Staat krijgt geen loonbelasting meer, maar krijgt wel meer uitgaven omdat er meer werklozen zijn.’ Nog twee vragen die rijzen zijn: Wat gaan al die mensen doen als hun werk wordt overgenomen door robots. En is het erg dat robots onze banen inpikken? Het zijn vragen waar Bouman geen precies antwoord op heeft, maar hij heeft er wel ideeën over. ‘Foxconn heeft 1,2 Chinezen in dienst en kwam negatief in het nieuws met de werkomstandigheden binnen het bedrijf. De werknemers zouden onder erbarmelijke omstandigheden apparaten voor Apple maken. Foxconn denkt er nu over na om haar medewerkers te vervangen door robots. Dan vraag ik me af: is dat erg?’ Nog zo’n voorbeeld. Zora de zorgrobot doet gymoefeningen voor aan ouderen die zij na kunnen doen. Bouman: ‘Voorheen

deed een verpleegkundige dat. Maar die kon niet tegelijkertijd de bewegingen van de ouderen corrigeren. Nu Zora de oefeningen doet, heeft de verpleegkundige de tijd om rond te lopen en de ouderen te helpen. Je kan dus een ander soort zorg verlenen door de robot.’

Chaos Bouman vindt dat we moeten leren ‘dansen, swingen en leven’ met robots. Maar voordat we dat doen gaan we volgens hem een chaos door. ‘Na die chaos worden we wakker en gaan we ons leven anders inrichten. We gaan meer naar een economie van delen. Daar hebben we nu geen tijd voor. Het is veel mooier als we het rustiger aan doen. Dat de robots het meeste van ons werk doen en wij nog maar vijftien uur per week werken. De rest van de tijd kunnen we besteden aan vrije tijd. Dat is mijn utopie.’

MaintNL 02– 2015 75

MN Congres.indd 75

25-02-15 10:44

(ADVERTORIAL)

Technical Rope Access Solutions “Saving of down time” Sky-Access BV specialises in Rope Access, industrial rope techniques for mechanical and electro-technical maintenance purposes. Assembling and disassembling, welding, NDT, (tank) inspections, constructing, blasting and painting, blade repair and blade inspection. Our main areas of expertise are industry, onshore & offshore wind and offshore oil & gas. Cost-effective, safe and quick Rope Access is, in many cases, a costeffective way of working. It’s also safer and quicker. You safe on the time normally needed to set up and remove commonly used scaffolding. Rope Access is a completely safe, reliable technique for creating working areas at high elevations and on places that are difficult to access. Using Rope Access, complex technical projects can be realised in a quick, efficient way.

Advertenties II.indd 76

NDT Inspection at Akzo Nobel Sky-Access B.V. was awarded with a contract for the 5 years’ NDT inspection in an acetic acid tank. Scope of work consist of liquid penetrant and ultrasonic testing. Sky-Access designed a light weight frame in order to span a diameter of 18 meters in the tank. In a period of two working days, we assembled the frame in the tank, executed the inspection and disassembled the frame. With our technical rope assess solution, we realized a saving of 10 days downtime for Akzo Nobel. You can imagine that they were positive surprised and very satisfied. Sky-Access stands for technical innovations executed with technical know-how!

Contact us! We would like to be involved in your project as soon as posible so we can help to find the best solution for your challenge.

Call +31 (0)88 – 1233 600 or visit our website www.sky-access.com for further information.

25-02-15 10:13

Bezoekers Elke bezoeker van de ‘The Future is Now’ bijeenkomst heeft een ander congres gehad. Iedereen kon de hele tijd rondlopen en zijn eigen congres samenstellen. Wie naar een presentatie wilde, had keus uit verschillende opties, maar je kon er ook voor kiezen om eens een Google Glass op te zetten, een drone te vliegen of te discussiëren over verschillende stellingen. Wat nemen bezoekers mee naar huis?

‘Innovatie is niet alleen het hebben van een idee. Je moet er wel iets mee doen en waarde creëren.’ Accountant Timon Bol van Conpro, specialist in het reinigen en conserveren van klimaattechnische installaties weet het nog zo net

niet of al die robots ons werk over gaan nemen. ‘Ik zie dat mensen juist weer steeds meer persoonlijk contact willen. Ze willen weer een accountant over de vloer. Ik denk dat we het midden moet vinden tussen het persoonlijke, de innovatie en techniek. Ik denk dat wat er vandaag is gezegd deels visionair en voor een groot deel realiteit is.’ Bernard Arends van IJssel Technologie heeft nieuwe dingen gehoord tijdens de bijeenkomst. ‘Mens en automatisering samen wordt heel breed getrokken. We weten wat de angst is voor robots, maar we weten nog niet wat ze op kunnen leveren. Daar is lef voor nodig.’ Bij het bedrijf van Arends zijn ze wel al bezig om zich op de toekomst voor te bereiden door naar andere manieren van werken te kijken. ‘Wij zijn een onderhoudsbedrijf en werken er aan om onze productie te verbeteren. Misschien moet er een andere manier komen om je prestatie te innen? We willen

nieuwe vormen vinden voor transacties. Niet alleen met geld. Je moet denk ik van een verdienmodel naar een ander model toe. Bijvoorbeeld door ruilen of samenwerken, zodat je er allebei profijt van hebt.’ ■

Het congres werd op 22 januari gehouden door de NVDO Jongerenboard, Young TVVL, UnetoVNI, NVTG, FMN en Bouwend Nederland. De dag stond geheel in het teken van de toekomst en hoe we daar nu al op kunnen of moeten inspelen. Kijk ook op: Jongprofessionalsverenigd.nl. Met de NVDO Jongerenboard wil de NVDO jonge vakgenoten helpen met hun werk, hun carrière en hun netwerk.

MaintNL 02– 2015 77

MN Congres.indd 77

25-02-15 10:44

GOUD DONDERDAG 19 MAART 2015 AHOY, ROTTERDAM

Het beheer van installaties in de Nederlandse en Vlaamse industrie gebeurt op hoog niveau. Het speelveld wordt onder meer bepaald door de vaak hoge leeftijd van de installaties, de druk op presteren en het voldoen aan weten regelgeving. En hoewel de industrie trots kan zijn op behaalde resultaten, is er nog meer te halen. Bij iMaintain 2015, het jaarcongres van de NVDO en het iMaintain platform, gaan we op zoek naar GOUD! 09:00 Business cases van platformpartners • Tebodin organiseert de business case FMECAHAZOPLOPARCMRAM • Sitech en Mainnovation organiseren een business case getiteld Maintenance Vision 2020 • Cofely verzorgt een business case over DAVIS, een tool om goud uit data te halen Kijk op www.imaintain.info/congres voor meer informatie 10:30 Ontvangst dagprogramma 11:15 Start van het dagprogramma met onder meer: • Theo Olijve, Managing Director van Odfjell Terminals Rotterdam. Hij vertelt hoe hij van achterblijver de transformatie naar koploper maakt. • Erik Bijlsma, Asset owner van de Noord/Zuidlijn, in een multidisciplinaire discussie met Giel Jurgens, Asset owner bij het Havenbedrijf Rotterdam. • Marco Vijfvinkel, Manager process & control services bij Vanderlande. Hij vertelt over de transitie van traditionele product-/projectleverancier naar het leveren van volledig geïntegreerde diensten en oplossingen. • Steven Dhondt, TNO en KU Leuven. Hij vertelt over de waarde van gedrag voor gouden prestaties. • Rob de Heus, Champion World Class Maintenance van Sitech Services, die dieper ingaat op het potentieel van design for maintenance. • Lotte de Koning, TU Eindhoven. Zij vertelt hoe ze met haar team wereldkampioen robotsoccer werd. • Met pitches, discussie, videoverslagen en een sterk netwerk. 18:15 Avondprogramma met de verkiezing van de Maintenance Manager of the Year. Initiatiefnemers:

IMA congres 2015.indd 78

Partners van het iMaintain Platform:

25-02-15 10:24

Schr

ijf nu

in!

HÉT JAARCONGRES VAN DE NVDO EN HET IMAINTAIN PLATFORM

DOELGROEP • Onderhoudsintensieve bedrijven en organisaties • Aanbieders van onderhoudsdiensten • Leveranciers van technologie en onderdelen op het gebied van onderhoud • Overheden en kennisinstituten

MAINTENANCE MANAGER OF THE YEAR VERKIEZING

De finalisten voor de Maintenance Manager of the Year 2015 zijn bekend: • Ivo van der Gaag, VTTI B.V. • Roger Ham, Kerry Ingredients & Flavours • Hans Peters, Drinkwaterbedrijf Dunea Alle drie maintenanceprofessionals van topniveau strijden op 19 maart om de prestigieuze titel 'Maintenance Manager of the Year 2015'. Met deze wedstrijd beloont de Nederlandse Vereniging voor Doelmatig Onderhoud (NVDO) in samenwerking met iMaintain de manager die een duidelijke visie op onderhoud heeft omgezet in een resultaatgericht beleid.

Schrijf nu in op www.imaintain.info/congres Leden van het iMaintain Platform:

Mediapartners asset management

IMA congres 2015.indd 79

25-02-15 10:24

Agenda

maart

april

19 maart 2015 Ahoy, Rotterdam www.imaintain.info/congres

14 april 2015 Hoofdstraat 5, Hoogeveen www.cursussen.hu.nl

iMaintain 2015, het jaarcongres van de NVDO en het iMaintainplatform

Start opleiding Onderhoudstechnologie

Onderhoud is topsport. Het beheer van installaties in de industrie gebeurt op hoog niveau. Het speelveld wordt onder meer bepaald door de vaak hoge leeftijd van installaties, de druk op presteren en het voldoen aan weten regelgeving. En hoewel de industrie trots kan zijn op behaalde resultaten: er is meer te halen! Bij iMaintain 2015, het jaarcongres van de NVDO en het iMaintainplatform, gaan we op zoek naar goud. Op 19 maart 2015 tonen we topprestaties en zoeken we antwoorden. Welke drive moet je bijvoorbeeld hebben om de beste te worden? Wat valt er nog te winnen met nieuwe technieken? Wat is de potentie van sociale innovatie? En hoe voorkom je dat er oplossingen met gouden randjes worden bedacht.

Houdt u zich in uw werk bezig met industrieel onderhoud en wilt u zich daarin verder professionaliseren? Werkt u als technisch specialist in bijvoorbeeld de proces- of voedingsmiddelenindustrie, dan wel de energie- of transportsector en heeft u beroepsmatig te maken met industrieel onderhoud? Wilt u op de hoogte blijven van de laatste trends en innovaties? Dan is de post-bachelor-opleiding Onderhoudstechnologie van de Hogeschool Utrecht iets voor u. Tijdens deze opleiding krijgt u alle benodigde theoretische en praktische tools aangereikt en leert u in termen van waardevermeerdering - denken over de functie van onderhoud binnen uw organisatie. De opleiding biedt u de kans om in relatief korte tijd uw kennis over het brede gebied van de onderhoudstechnologie naar een hoger niveau te tillen.

25 maart 2015 Rengerslaan 10, Leeuwarden www.nhl.nl Cursus serious gaming Steeds vaker worden spelelementen en mediatechnologie gebruikt om professionele doelen te bereiken. Ook in verandertrajecten en educatie kan een serious game een effectief hulpmiddel zijn. Voorwaarde is natuurlijk wel dat het beoogde doel ook echt wordt bereikt. In deze cursus leert u aan de hand van een eigen praktijksituatie hoe u op systematische en meetbare wijze games kunt inzetten om uw professionele doelen te bereiken. De cursus heeft een brede opzet en is bedoeld voor professionals uit bijvoorbeeld: consultancy, human resource management, arbo en milieu, zorg en welzijn, onderwijs.

26 maart 2015 Stork Services, Elsloo www.nvdo.nl Conditiemonitoring/Uitlijnen roterende machines NVDO Sectie Techniek is te gast bij Stork Services ZuidNederland in Elsloo. Stork richt zich op het verbeteren en optimaliseren van asset integrity gedurende de gehele levenscyclus van assets. Zij doet dit voor klanten in de olie & gassector, chemische sector, energiesector en andere door assets gedreven sectoren. Enkele van de belangrijkste diensten zijn: Asset Management consultancy, Asset optimisation, Project management en Asset life extension. Tijdens deze middag komt u alles te weten over het condition based maintenance van roterende machines en het nut ervan.

21-23 april 2015 Ahoy, Rotterdam www.maintenancenext.nl Maintenance NEXT 2015 Maintenance NEXT 2015 bouwt van 21 t/m 23 april aan de onderhoudsindustrie van vandaag én morgen met de thema’s arbeid, innovatie en waardecreatie. Het thema is ‘Mastering Assets’: maximaal inzicht in en controle van de installaties op alle niveaus! Gedurende drie dagen zal Ahoy Rotterdam in het teken staan van onderhoudsoplossingen en technologische producten anno nu en ‘NEXT’. Bezoekers komen naar de beurs om een actueel overzicht te krijgen van de mogelijkheden en specifieke informatie over onderhoudsoplossingen die aansluiten bij hun dagelijkse praktijk en toekomstige ontwikkelingen.

22 - 23 april 2015 NH Conference Centre Koningshof, Veldhoven www.materials.nl Materials 2015 Deze vakbeurs is het trefpunt voor professionals die betrokken zijn bij de keuze, het toepassen en (na)bewerken van materialen. Er komen veel technieken aan bod, zoals specialistische bewerkingen, warmtebehandelingen, omvorm-, oppervlakte- en verbindingstechnieken. Verder is er op de beursvloer veel aandacht voor oplossingen van allerlei ‘materiaaluitdagingen’, zoals corrosie, hechting, temperatuurbestendigheid, hergebruik, recyclebaarheid, slijtvastheid, wrijvingsweerstand, UVbestendigheid en vervormbaarheid. Ook komen onderwerpen als analysetechnieken, schaarste en schadeonderzoek aan bod.

80 MaintNL 02 – 2015

MH Agenda.indd 80

25-02-15 10:40

Column Trots op mijn stad As ik boven op de Dom sta, kijk ik effe naar benee dan zie ik het oude gragie, het Vreeburg en Wijk C Ja, dan sprink mu hartsie open, ik ben trots… wat dag ie wat der is geen mooier plehekkie, as Utereg m’n stad, as Utereg m’n stad Dat is het ‘volkslied’ van mijn geboortestad Utrecht en ik zing het moeiteloos mee. Net zoals een Limburger met het grootste gemak zijn ‘volkslied’ meezingt en weet dat ‘Daar is mijn vaderland, Limburgs dierbaar oord’ twee keer achter elkaar wordt gezongen en een Fries in het Fries zingt ‘Klink dan en daverje fier yn it rûn’. Met het meezingen van onze lokale volksliederen toon je een soort van trots. En ik zing uit volle borst, want in mijn geboortestad siddert ons vakgebied op zijn grondvesten. Om al het achterstallig onderhoud van bruggen, wegen, riolering en infrastructuur aan te pakken in Utrecht, is zo’n honderd miljoen euro nodig voor meer dan honderd onderhoudsprojecten….. Honderd onderhoudsprojecten alleen al in ‘mijn’ stad! In de gehele stad zullen werkzaamheden worden uitgevoerd. Zo zal de herbouw van de ingestorte kademuur bij de Bemuurde Weerd plaatsvinden. Die kademuur is al in oktober 2013 ingestort, maar nu is het dan toch zover dat in februari de wederopbouw is begonnen. Daarvoor is twee miljoen euro begroot. Naast de kademuur zal ook het Ledig Erf flink aangepakt worden.

In de periode mei tot september 2015 worden werkzaamheden aan wegen, bruggen en fietspaden in het gebied rondom het Ledig Erf gecombineerd uitgevoerd. Ik vind het prachtig, want het is daar ook prachtig. De gemeente werkt aan het vernieuwen van het asfalt op het Ledig Erf en een deel van de Catharijnesingel, de herinrichting van de Tolsteegsingel, het herstel van de funderingen van de Kromme Rijnbrug en Looiersbrug en aan de doorstroom van fietsers in dit gebied. Hartstikke fijn dat er onderhoud gepleegd wordt, want als ik van mijn huidige woonplaats Houten naar Utrecht fiets, kom ik over die brug. De staat van het asfalt en de funderingen is momenteel zo slecht dat het dit jaar aangepakt moet worden. Andere opvallende klussen zijn de herbestrating van de Breedstraat, het vervangen van tweeduizend meter riool in Vleuten-De Meern, het aanpakken van wortelopdruk in dertig straten in Overvecht en het verbeteren van de verkeerslichten op diverse kruisingen in diezelfde wijk. Ik verzeker u, als alle honderd onderhoudsprojecten zijn uitgevoerd, zing ik nog veel harder en nog veel trotser ‘Ja, dan sprink mu hartsie open, ik ben trots… wat dag ie wat. Der is geen mooier plehekkie as Utereg m’n stad, as Utereg m’n stad’!

Honderd onderhoudsprojecten alleen al in ‘mijn’ stad!

colofon

Ellen den Broeder-Ooijevaar Verenigings Manager

MaintNL is het verenigingsmagazine van de Nederlandse Vereniging voor Doelmatig Onderhoud. De naam MaintNL is eigendom van de NVDO.

Postbus 138 3990 DC Houten t +31(0)30 634 60 40 f +31(0)30 634 60 41

e info@nvdo.nl • www.nvdo.nl • www.nvdovac.nl

MaintNL 02 – 2015 81

MC ver_manager.indd 81

25-02-15 10:37

82 VOLGEND NUMMER

IN HET VOLGENDE NUMMER Cloudoplossingen Het werken in de cloud zorgt voor dramatische vereenvoudiging van standaarden. Dure maatwerkpakketten van vroeger worden ingeruild voor cloudoplossingen waarbij standaardisatie een onderdeel is om goedkoper en sneller te werken. Wat vinden de opdrachtgevers en consultants hiervan? Wat gebeurt er met ongebruikte data?

Drones veroveren onderhoudswereld Gouda Vuurvast wilde weten of het mogelijk was om een drone te gebruiken om de binnenkant van een oven te inspecteren en visualiseren. Het bedrijf voerde in samenwerking met TripleS-3D een test uit in een van de ovens van het Afval Energiebedrijf Amsterdam. Niet alleen om te onderzoeken wat de technische mogelijkheden en beperkingen waren, maar ook om te kijken hoe de weten regelgeving met dit soort inspecties omgaat.

RFID-chips in beheer en onderhoud Het beheer en onderhoud van constructies in bouw en infra kan efficiënter. RFID-chips, voorzien van sensoren en zenders, kunnen continu gegevens over de onderhoudstoestand van betonconstructies naar de beheerder sturen. Ook kunnen de chips worden gebruikt voor het lokaliseren en identificeren van bouwdelen.

Thema: Maintenance in de maakindustrie

Thema’s 2015

iMaintain 03-2015

iMaintain 04-2015

iMaintain 05-2015

iMaintain 06-2015

iMaintain 07-2015

iMaintain 08-2015

iMaintain 09-2015

iMaintain 10-2015

EN VERDER MaintNL De bouwdatapool is een initiatief van bedrijven uit de bouwkolom vor het verbeteren van het uitwisselen van digitale informatie. Gemeente Leidschendam-Voorburg heeft het beheer en onderhoud van 89 gemeentelijke gebouwen uitbesteed aan Breijer onderhoud. De storingen van de installaties zijn met vijftig procent gedaald. Waar wordt op gestuurd?

iMaintain Nummer 3 verschijnt 7 april 2015

Maintenance in de maakindustrie iMaintain Congres Special Maintenance, opleiding en werk Maintenance en informatisering Maintenance en de gebouwde omgeving Maintenance en industriële reiniging Maintenance en risicomanagement Maintenance in de infra

02 15 iMaintain

E Volgend nummer.indd 82

25-02-15 10:17

2-15 16:1516:15

Bezoek Bezoek ons ons opop dede MAINTENANCE MAINTENANCE NEXT NEXT inin Ahoy Ahoy Rotterdam, Rotterdam, Hal Hal 22 - Stand - Stand 2.406 2.406

AL ALVOOR VOORDE DESTART STARTEEN EENRUIME RUIMEVOORSPRONG. VOORSPRONG. MET METGEREEDSCHAPSTECHNIEK GEREEDSCHAPSTECHNIEKVAN VAN DE DEHOFFMANN HOFFMANNGROUP. GROUP. Uitsluitend Uitsluitend metmet gereedschap gereedschap vanvan topklasse topklasse bereik bereik je de je top. de top. Daarom Daarom vertrouwt vertrouwt hethet Audi Audi Sport Sport Team Team Rosberg Rosberg bij de bij Duitse de Duitse Tourenwagen-Masters Tourenwagen-Masters (DTM) (DTM) op op de Hoff de Hoff mann mann Group. Group. Want Want wij wij doen doen alles alles omom onze onze partners partners nognog beter beter te maken. te maken. www.hoff www.hoff mann-group.com mann-group.com

A Omslag Losse paginas.indd 83

25-02-15 25-02-15 11:10 13:2911:10

iMaintain Nr. 02 - 2015

Ken de risico’s. Dan is alles beheersbaar.

AMprover® biedt inzicht, overzicht en controle. Zo beheerst u risico’s én bespaart u kosten. Wilt u grip op uw bedrijfsprocessen? Kosteneffectief beheer en onderhoud van uw bedrijfsmiddelen? Uw kostenstructuur verbeteren door verantwoorde risicobeheersing? Dat kan met het overzichtelijke softwarepakket AMprover®. AMprover® helpt u uw risico’s in beeld te brengen en te beheersen. Daarmee voldoet u aan de weten regelgeving. Bovendien bent u in staat de juiste afwegingen en beslissingen te maken in al uw processen. En dat niet alleen nu, maar over de gehele levensduur van uw bedrijfsmiddelen. AMprover® is ontwikkeld door Traduco, professionals op het gebied van Asset Management. Nieuwsgierig naar onze oplossingen? Ga naar www.traduco.nl of bel 072 5726525

ACEC

AMERICAN COUNCIL OF ENGENEERING COMPANIES

100 Years of Excellence

a wider perspective, focused on you A Omslag Losse 1paginas.indd 84 Omslag.indd

25-02-15 13:29