IMA06-2017

06 17 VEERTIENDE JAARGANG – LOSSE VERKOOPPRIJS € 17,50

17 15:20

www.imaintain.info

DOCUMENTATIEBEHEER ESSENTIEEL ONDERDEEL ASSET MANAGEMENT

IMA06 omslag los.indd 1

16:05 20-06-17 15:36

Smeermiddelenvoor vooral aluw uw Smeermiddelen industriëletoepassingen toepassingen industriële

Voor uitgebreide informatie over onze mogelijkheden Voor uitgebreide informatie over onze mogelijkheden kunt u contact opnemen met: kunt u contact opnemen met: Total Nederland NV / Industriële smeermiddelen Total Nederland NV / Industriële smeermiddelen 070 - 31 408 070 - 31 8080 408 smeermiddelen.industrie@total.com smeermiddelen.industrie@total.com www.total.nl www.total.nl

Energizingperformance. performance.Every Everyday day Energizing IMA06 A Voorplaat.indd IMA06 A Voorplaat.indd 2 22 IMA06 omslag los.indd

20-06-17 16:05

Eemsd Eemsdeltak

INHOUD 3

10 ‘Versnelling van predictive maintenance lijkt er aan te komen’ België lijkt significant verder te zijn dan Nederland en Duitsland met innovatieve ontwikkelingen als predictive maintenance en de inzet van big data in het onderhoud van installaties. Hoog tijd voor een Nederlandse versnelling, stellen Michel Mulders en Mark Haarman.

14 Onderhoudsdocumentatiebeheer best dynamisch Documentatiebeheer in relatie tot maintenance lijkt niet bepaald het meest spannende onderdeel van het onderhoudswerk.

Toch zorgt goed documentatiebeheer bij uitvoering van onderhoudstaken of bij een calamiteit ervoor dat processen geolied verlopen.

20 Slimme led-verlichting maakt sterrenhemel Chemelot zichtbaar Op de Chemelot-site zijn de tl-lampen vervangen door intelligente ledverlichting, die geen onderhoud nodig heeft en per gebruiker te schakelen is. Daarnaast is uniek dat de lampen niet van de fabrieken zelf zijn, zij nemen alleen maar licht af.

En verder 5 COMMENTAAR 6 ACTUEEL

27 REVISIE OF NIEUW? CALCULATIE-MODEL VOOR CO2-UITSTOOT HELPT

18 PROJECT: BOUW SLUIS IJMUIDEN

28 ARENA VERKENT TOEKOMST GEBOUWBEHEER

22 PRODUCTEN

31 OEFENFABRIEK RDM TRAINING PLANT BEREIKT HOOGSTE PUNT

23 NAM WINT VOMI SAFETY EXPERIENCE AWARD

32 DE OPKOMST VAN BLOCKCHAIN (EN WAT JE ER MEE KAN) 34 AGENDA

06

iMaintain 17

IMA06 B Inhoud.indd 3

20-06-17 15:32

HET OUDE MAGAZIJN | AMERSFOORT | 4 OKTOBER 2017 [Sch

rijf

Wat is de rol van ervaring als de industrie en de infrasector continu in beweging zijn? Ageing assets kunnen bijvoorbeeld met sensoren en realtime monitoring een nieuw leven krijgen, maar de besturing en het onderhoud vragen dan wel om andere kennis en capaciteiten. We moeten ervaren wat vernieuwing voor ons inhoudt.

Ook nieuwe contractvormen, vaak in combinatie met innovatieve technologie, zorgen voor de nodige beweging. Nieuwe ervaring bouwen we daarbij op vanuit bestaande ervaring.

Waar staan we nu en wat kunnen we nog meer verwachten? En hoe kunnen we daar op een zo effectieve manier op anticiperen?

u nu

in]

Programma 10.00 uur

Onvangst

10.30 uur

Aanvang congres: presentatie van onderzoek - Opening door dagvoorzitters Piet van der Linden (NVDO Suto) en Wim Raaijen (iMaintain) - Professor Leo van Dongen (NS en Universiteit Twente) en promovendus Jan Jaap Moerman presenteren resultaten SUTO-onderzoek: Betrouwbare Organisatie en Smooth Introduction

12.00 uur

Netwerklunch

13.15 uur

Middagprogramma: showcases - Systeemgerichte Contractbeheersing bij Rijkswaterstaat - Huub de Lange (Rijkswaterstaat) - Reliability Centered Maintenance bij Heineken - Strategische innovatiepartners bij de Johan Cruijff ArenA - Francesco Franchimon (BAM)

14.45 uur

Netwerkpauze

15.15 uur

Vervolg programma: best practices en interactieve sessie - Videoreportage Smooth Introduction - Interactieve sessie met stellingen - Debat: Asset Lifecycle Management

17.00 uur

Afsluiting en netwerkborrel

18.15 uur

Aanvang avondprogramma en diner Lezing van Ira Helsloot (hoogleraar Besturen van Veiligheid, Radboud Universiteit Nijmegen)

Initiatiefnemers:

www.imaintain.info/prestatie Hele pagina PRES.indd 14 IMA06 Advertenties.indd

20-06-17 10:34 15:32

COMMENTAAR 5

Grillige curves Dat verzin je toch niet? Dat Duitsland op de klim moet lossen en dat België juist demarreert op de col du Maintenance. Nederland kan het tempo van de Belgen ook niet volgen. Dat blijkt uit het rapport PdM 4.0 van Mainnovation en PwC over de stand van zaken op het gebied van predictive maintenance in de drie landen.

In België is 23 procent van de ondervraagde bedrijven bezig op het hoogste niveau van voorspellend onderhoud. Bedrijven die big data inzetten om bijvoorbeeld ook grillige omgevingsfactoren mee te nemen in de analyses ter verbetering van de prestaties van de assets. In Nederland is dat slechts zes procent en Duitsland loopt achter met een schamele twee procent. Duitsland! Het land waar Industry 4.0 voor het eerst het daglicht zag bij de Hannover Messe. Waar de maakindustrie nooit aan kracht heeft ingeboet.

En daar is meteen al de tweede verrassing van het onderzoek. Een halve verrassing om eerlijk te zijn, want ook Henk Akkermans van WCM heeft al eerder geconcludeerd dat de inzet van big data, smart sensors, analytische programma’s en meer in de maakindustrie niet verder is dan bijvoorbeeld in de procesindustrie. Ook Michel Mulders en Mark Haarman komen in hun rapport tot deze conclusie.

De koplopers moeten we ergens anders zoeken. Maar liefst 42 procent in de railsector beweegt zich op het hoogste niveau van predictive maintenance. Een aardig verschil met het gemiddelde percentage in alle sectoren! Overigens hebben de onderzoekers daar een prima verklaring voor. Bedrijven met veel vergelijkbare installaties zijn gemiddeld verder dan bedrijven met unieke installaties. Daardoor is nog meer informatie te verzamelen over treinen en rails en zijn bevindingen te kopiëren.

Toch ben ik wel benieuwd of big data straks in de railinfrastructuur ook in te zetten is om te anticiperen op bijvoorbeeld warme dagen. Op een dag als 18 juni toen door de hitte grillige curves in de rails ontstonden waardoor treinen zich zelfs vastreden. Voorspel het onvoorspelbare en je bent helemaal de geletruidrager.

Wim Raaijen Reageren? Via de mail: wim@industrielinqs.nl of via Twitter : @wimraaijen

EINDREDACTIE

Miriam Rook 020 3122 086 miriam.rook@industrielinqs.nl NUMMER 6 - 2017

UITGAVE VAN

Industrielinqs pers en platform Gedempt Hamerkanaal 155 1021 KP Amsterdam

Liesbeth Schipper 020 31 22 083 liesbeth.schipper@industrielinqs.nl

REDACTIE

020 31 22 084 Dagmar Aarts Laura van der Linde

MEDEWERKERS

David van Baarle, Evi Husson, Inge Janse

PARTNERS

Rotterdam Ahoy Ahoy-weg 10 3084 BA Rotterdam Postbus 5106 3008 AC Rotterdam Organisator van

LAY-OUT

BureauOMA BV, Wehl

COVER Lukoil

ADVERTENTIEVERKOOP

Jetvertising Arthur Middendorp 070 39 90 000 arthur@jetvertising.nl www.jetvertising.nl

TRAFFIC

Breg Schoen 020 3122 088

UITGEVER EN HOOFDREDACTIE Wim Raaijen 020 3122 081 wim.raaijen@industrielinqs.nl

DRUKKERIJ

PreVision Graphic Solutions

ABONNEMENTEN (EXCL. BTW) Nederland/België € 99,Introductie NL/B 25% € 74,25 Overig buitenland € 123,50 Losse verkoopprijs € 17,50 Studenten € 40,50 Proefabonnement 3 mnd € 29,-

OPZEGGEN

Dit magazine hanteert de opzegregels uit het verbintenissenrecht. Wij gaan er van uit dat u het blad ontvangt uit hoofde van uw beroep. Hierdoor wordt uw abonnement steeds stilzwijgend met een jaar verlengd. Proef- en kennismakingsabonnementen worden niet automatisch verlengd en stoppen na het aantal aangegeven nummers.

Opzeggen kan via www.aboland.nl, per post of per telefoon. De opzegtermijn is acht weken voor het einde van uw abonnementsperiode. Als opzegdatum geldt de datum waarop uw opzegging door Abonnementenland is ontvangen. Indien u hierom verzoekt, ontvangt u een bevestiging van uw opzegging met daarin de definitieve einddatum van uw abonnement.

Overige vragen kunt u stellen op www.aboland.nl of neem telefonisch contact met Abonnementenland op.

ABONNEMENTENLAND

Postbus 20 1910 AA Uitgeest 0900-226 52 63 (€ 0,10 p.m.)

Site: www.bladenbox.nl voor abonneren of www.aboland.nl voor adreswijzigingen en opzeggingen.

Prijswijzigingen voorbehouden.

ISSN: 2211-6826 © Industrielinqs pers en platform BV Niets uit deze uitgave mag worden gereproduceerd zonder toestemming van de uitgever.

Papier binnenwerk: PAPER & BOARD MADE OF

AGRI-WASTE WWW.PAPERWISE.EU

Papier omslag:

Adreswijzigingen kunt u doorgeven via www.aboland.nl, per post of per telefoon.

06

iMaintain 17

IMA06 C Commentaar.indd 5

20-06-17 15:29

6 ACTUEEL

In de Belgische editie van de Maintenance Manager van het Jaar kregen Ann van Look en Maxine Frimpong van BASF Antwerpen begin juni de award voor meest verdienstelijke Maintenance Manager van het Jaar 2017. Het is de eerste keer dat een vrouwelijk duo deze prijs in ontvangst mag nemen. De andere finalisten van deze twintigste editie waren Stéphanie Hammer van Elia, Danielle Lammens van Exmar en Samira Ben Ali van Stella Lanolines.

Met de twintigste editie van de Maintenance Manager van het Jaar heeft BEMAS, the Belgian Maintenance Association, de aandacht gevestigd op de verwezenlijkingen van vrouwelijke verantwoordelijken in technisch onderhoud en asset management.

Juryvoorzitter Herman Aerts (winnaar MMY 2006): ‘We hebben kunnen vaststellen dat er in alle bedrijven een sterke visie op onderhoud aanwezig is en dat vele goede praktijken worden toegepast. Bij BASF konden wij zien dat de strategie wat betreft veiligheid, gezondheid, milieu en kwaliteit op een zeer hoog niveau geïmplementeerd zijn. Ook op gebied van asset management behoren ze tot de top in de industrie. Gecombineerd met een goede focus op preventief, predictief en proactief onderhoud en derhalve ook zo weinig mogelijk correctief onderhoud, leverde dit volgens de jury een hoogste score en een terechte winnaar op.’

GVB pleit voor meer investeringen in materieel en infra

06 17 iMaintain

IMA06 D Actueel.indd 6

Emre Kaya (Organik Kimya) is Plant Manager of the Year 2017

FOTO: WIM RAAIJEN

De Amsterdamse stadsvervoerder GVB waarschuwt dat zonder extra investeringen in infrastructuur en materieel de metropoolregio Amsterdam op den duur onbereikbaar wordt. Alexandra van Huffelen, algemeen directeur van GVB: ‘Een ongeluk op de A10 zorgt steeds vaker voor verkeersinfarcten tot aan het Leidseplein. Dat lossen we alleen op met meer OV in de stad.’ GVB dringt er bij de gemeente en de vervoerregio op aan om tijdig voldoende tram- en metromaterieel aan te schaffen om tegemoet te komen aan de groei van het aantal reizigers. Met de gemeente is een studie gedaan naar de aanleg van een nieuw metronetwerk in de hoofdstad. Hier moet de gemeenteraad snel een besluit over nemen, benadrukt de topvrouw.

GVB haalde in 2016 een positief resultaat van 8,6 miljoen euro uit de operationele bedrijfsvoering, terwijl de subsidie voor het OV in de hoofdstad verder terugliep. GVB vervoerde afgelopen jaar opnieuw meer reizigers dan een jaar eerder: 233,6 miljoen, 2,9 procent meer dan in 2015.

Onder de streep boekte GVB een nettoverlies van 7,2 miljoen euro. Dit kwam door een eenmalige voorziening van bijna 19 miljoen euro voor extra onderhoud aan de Combinotrams. Deze trams zijn na 15 jaar halverwege hun normale levensduur, maar extra onderhoud bleek noodzakelijk om een aantal onverwachte technische mankementen te herstellen.

Ondanks de tegenvaller keert GVB 3,3 miljoen euro dividend uit aan de gemeente Amsterdam, die honderd procent van de aandelen bezit.

GVB kreeg in 2016 een exploitatiesubsidie van 40,9 miljoen euro, een jaar eerder was dit nog 73,6 miljoen euro. De komende jaren zal de subsidie verder teruglopen. Volgens Van Huffelen laat het jaarresultaat zien dat GVB op koers ligt om steeds minder afhankelijk te zijn van subsidie.

‘Behalve extra inkomsten uit reizigersgroei, realiseren we kostenbesparingen in de eigen bedrijfsvoering.’

FOTO: BASF

Ann van Look en Maxine Frimpong zijn Maintenance Manager van het Jaar in België

MEEST GELEZEN ONLINE

Emre Kaya (36 jaar) is begin juni tijdens Deltavisie uitgeroepen tot Plant Manager of the Year 2017. De site director van chemiebedrijf Organik Kimya heeft de afgelopen jaren met zijn team flinke stappen gezet op het gebied van veiligheid, productiviteit, klanttevredenheid en medewerkertevredenheid. De jury over Emre Kaya: ‘Vanuit een moeilijke startperiode heeft men hier het tij weten te keren door een rigoureuze aanpak van cultuuroverbrugging en -verandering, een transparante communicatie, een structurele veiligheidsaanpak, opleiding van het personeel en aandacht voor de mens in de organisatie. Dit alles resulteerde in verbetering van de veiligheidscijfers, de productiecijfers, tevredenheid van het personeel en het vertrouwen in de organisatie. Continue aandacht voor het productieproces resulteert in continue verbetering. Emre is gestart met het invoeren van lean en heeft mooie voorbeelden getoond van verbeterideeën van medewerkers die zijn uitgevoerd. Het is Emre Kaya gelukt om met de juiste passie en dialoog de mensen in de organisatie te bereiken. Hij was dusdanig succesvol dat het Turkse moederbedrijf gedeeltes van zijn ‘Nederlandse’ aanpak overnam.’

Met de titel van Plant Manager of the Year op zak wil Kaya zich sterk maken voor duurzame groei. ‘Bij groei moet je rekening houden met alle aspecten in het bedrijf. Je kan niet alleen maar zeggen dat je vijftig procent meer wilt produceren. Je moet nadenken over investeringen, veiligheid, het milieu, de leveringsketen, tevredenheid van het personeel en investeren in human capital. Voor groei heb je iedereen uit je bedrijf nodig.’

Kaya nam het in de finale op tegen Roelof van Wijk van Avebe en Henk Veldink van Hexion. De verkiezing van de Plant Manager of the Year wordt jaarlijks georganiseerd en is een initiatief van het Petrochem platform, de VNCI en Votob in samenwerking met Deltalinqs en het Havenbedrijf Rotterdam. De verkiezing draagt bij aan een positief imago van de Nederlandse procesindustrie. Een jury, internetstemmers en de bezoekers van het congres Deltavisie bepalen de winnaar. De jury bestond uit Jos Benders (voormalig topman Lyondell), Cor Kloet (voormalig directeur SPIE Nederland), Sandra de Bont (directeur Votob), Colette Alma (directeur VNCI), Ronald Hoenen (site manager DSM Dyneema) en Jeroen van Woerden (managing director Kemira en PMY 2016).

Abonnees lezen meer op www.imaintain.info

20-06-17 15:59

ACTUEEL 7

Haven Rotterdam bouwt centrum voor windenergie op zee

FOTO: WIM VAN HET KLOOSTER

Arcadis organiseert asset management Regio Tram Utrecht Arcadis gaat het asset management van de trambanen voor Regio Tram Utrecht (RTU) verzorgen. Experts controleren het functioneren van de seinen, wissels, bovenleidingen, overwegbeveiliging en andere kritieke onderdelen van het tramsysteem. Daarvoor is een raamcontract gesloten met de provincie Utrecht. Het contract heeft een looptijd van vier jaar en een opdrachtwaarde van 1,9 miljoen euro met de optie voor nog eens vier jaar.

Arcadis levert inspecteurs die de staat van de assets opnemen en beheren voor zowel de SUNIJ-lijn (Utrecht-Nieuwegein-IJselstein) en de toekomstige Uithoflijn. De moeilijkheid zit volgens het ingenieursbureau in het feit dat alle assets in binnenstedelijk gebied liggen en daardoor andere uitdagingen met zich meebrengen ten opzichte van heavyrail.

Ook is Arcadis betrokken bij het oplossen en analyseren van storingen, incidenten en afstemming met de vele stakeholders van de RTU, het optimaliseren van het assetregister en het optimaliseren van het onderhoudsregime.

Volgens marktgroepdirecteur rail & openbaar vervoer Hanneke van Hengstum van Arcadis stelt deze aanpak de opdrachtgever in staat om beter grip op de prestaties, kosten en risico’s te krijgen. ‘Het is een mooi bewijs dat het Operate & Maintain speerpunt binnen Arcadis zijn vruchten afwerpt. We kijken er naar uit om de provincie bij te blijven staan rondom de uitdagingen die binnenstedelijk railvervoer met zich meebrengt.’

BEDRIJVENNIEUWS ILLUSTRATIE: PORT OF ROTTERDAM

De Rotterdamse haven creëert ruimte voor een Offshore Center voor windenergie op zee, decommissioning (ontmanteling van olie- en gasplatforms) en de ‘olie & gas’markt. Daartoe wordt op Maasvlakte 2 in de Prinses Alexiahaven een nieuw haventerrein van maximaal 70 hectare opgespoten. Er bestaat al zeer concrete belangstelling van het bedrijfsleven voor dit centrum.

Het Havenbedrijf verwacht dat de eerste bedrijven zich hier binnen twee jaar vestigen. ‘De aanleg van windparken op zee is een enorme groeimarkt. Dat vraagt om een gespecialiseerd havengebied voor de aanleg en onderhoud van die parken. Daar willen we graag in voorzien. Dat past in ons treven om dé offshore hub van Europa te zijn en een leidende rol te spelen in de energietransitie’, aldus Allard Castelein, CEO van het Havenbedrijf.

Het Offshore Center Maasvlakte 2 (OCMV2) komt in de Prinses Alexiahaven tegen de zeewering te liggen ter hoogte van de ligplaats van de Pioneering Spirit. Het wordt een centrum waar topbedrijven samenwerken in de markten offshore wind, decommissioning en olie & gas met activiteiten als constructie, assemblage, heavy lift, logistiek en (de) mobilisaties. Zowel op het gebied van offshore windparken als decommissioning liggen de komende jaren volop kansen. Het Havenbedrijf start zo snel mogelijk met het opspuiten van de eerste 30 hectare en de aanleg van in eerste instantie 600 meter ‘heavy load’ diepzeekade met de benodigde infrastructuur. Het is de bedoeling dat in de loop van 2019 de eerste bedrijven operationeel zijn op OCMV2. Het centrum kan worden uitgebreid met nog eens 40 hectare en 1000 meter kademuur.

Van oudsher is Rotterdam een toonaangevende haven voor de maritieme industrie. Sinds enige tijd heeft het Havenbedrijf offshore als speerpunt van zijn beleid, met als belangrijkste aandachtsgebieden windenergie en decommissioning. Dat leidde onder meer tot de afbouw van de Pioneering Spirit en de vestiging van Sif (een bedrijf dat is gespecialiseerd in het produceren van funderingen van windturbines). In dit verband hebben vorig jaar enkele Rotterdamse bedrijven ook een manifest getekend: ‘Rotterdam Offshore Wind Coalition’.

Cas König nieuwe directeur Groningen Seaports Cas König (51) wordt per 1 september benoemd tot directeur van Groningen Seaports. Hij volgt Harm Post op die na ruim zeventien jaar het havenbedrijf verlaat voor nieuwe uitdagingen. König heeft in de afgelopen jaren een brede ervaring opgebouwd in de industriële havenomgeving. Zo heeft hij diverse functies uitgevoerd bij het Delfzijlse bedrijf ESD-SIC waarvan hij in de periode 2009-2015 als directeur de regie heeft gevoerd. Vanaf 2015 was hij directeur van Klesch Aluminium Delfzijl.

Praktische en sociale ervaringen heeft hij opgedaan in binnen- en buitenland. In 2013 is hij uitgeroepen tot Plant Manager of the Year. Hij is in de afgelopen jaren bij diverse belangenorganisaties actief geweest waaronder de Vereniging Nederlandse Chemische Industrie (VNCI), Samenwerkende Bedrijven Eemsmond (SBE) en VNO-NCW Noord.

König heeft speciale affiniteit voor milieu, gezondheid, veiligheid en omgeving in relatie tot bedrijvigheid.

Lieve Declercq nieuwe directeur SPIE Nederland Technisch dienstverlener SPIE stelt per 1 september 2017 Lieve Declercq aan als opvolgster van algemeen directeur Lei Ummels.

Declercq (51) heeft in Leuven haar opleiding technische bedrijfskunde gevolgd. Van 1990 tot en met 2000 is zij in verschillende functies werkzaam geweest bij Esso Benelux.

Daarna heeft zij twe jaar gewerkt als marketing directeur voor de Van Gansewinkel Groep, gevolgd door tien jaar als managing director bij de Maltha Groep. Vanaf 2012 is Declercq als directie-voorzitter werkzaam geweest bij drinkwaterbedrijf Vitens.

Declercq: ‘SPIE aan een groene toekomst door middel van duurzaamheid en innovatie. Ik heb altijd geloofd in een toekomst die duurzaam is ingericht voor de volgende generaties.

Dat ik mag bijdragen aan die toekomst vind ik een enorme eer.’

06

iMaintain 17

IMA06 D Actueel.indd 7

20-06-17 15:59

14 SEPTEMBER | EVENEMENTENHAL | DELFZIJL

[SA VE

TH

ED ATE ]

NIEUWE SYNERGIE www.eemsdeltavisie.nl Advertentie Eemsdeltavisie halve pagina.indd 1

12-06-17 14:44

ADVERTENTIE-INDEX

Redder.

Altijd.

Vrijwillig.

Abonnees .......................................................................................... 16

EemsDeltavisie 2017 ........................................................................... 8

Hogeschool Utrecht ............................................................................ 35

iMaintain platform ........................................................................24-26

KNRM .................................................................................................. 8

Mainnovation ..................................................................................... 36

iMaintain Prestatiemanagement 2017 ................................................. 4

Stratt+ Industrial Management .......................................................... 16

Word donateur!

Koninklijke Nederlandse Redding Maatschappij

IMA06 Advertenties.indd 8

Total Nederland.................................................................................... 2 www.knrm.nl

20-06-17 15:32

ACTUEEL 9

Fietsbrug uit de 3D-printer

Uitstel groot onderhoud A12 dankzij verjongingscrème

Nieuwe manier om lithium op te wekken Vanuit de overtuiging dat ‘science can change the world’ geven DSM en haar samenwerkingspartners innovaties een duwtje in de rug middels de Bright Minds Challenge. Wetenschapper Ernesto Julio Calvo uit Argentinië is dit jaar uitgeroepen tot winnaar.

De uitvinding waar Calvo en zijn team aan werken onder de naam Inquimae, behelst een nieuwe manier om lithium op te wekken. Lithium wordt volop gebruikt in batterijen. Het winnen van lithium gebeurt nu op een manier die een negatieve impact heeft op het milieu en bovendien erg lang duurt.

Calvo: ‘We hebben een elektrochemische methode ontwikkeld waarbij lithiumchloride vrij komt. Deze lithium kan worden toegepast in bijvoorbeeld elektrische auto’s en mobiele telefoons.’

Rob van Leen, hoofd innovaties bij DSM vertelt dat DSM een missie heeft.

‘We willen de ecologische voetafdruk verkleinen, we streven naar honderd procent hernieuwbare energie en we willen anderen helpen om hier ook hun bijdragen aan te leveren. Om die reden willen we kleine bedrijven die fantastische ideeën hebben en op zoek zijn naar manieren om dit verder uit te werken, helpen om dit daadwerkelijk te realiseren.’

De focus van de wedstrijd van dit jaar lag op het ontwikkelen van een oplossing waarmee zonne-energie of duurzame energieopslag kan worden bevorderd. Voorwaarden waren dat de oplossing gepatenteerd moest zijn en klaar om op te schalen. Winnaar Inquimae is beloond met vijfhonderd uur ondersteuning van experts werkzaam bij DSM of een van de samenwerkingspartners.

FOTO: RWS

De A12 tussen Bunnik en Veenendaal heeft in beide richtingen een ‘verjongingskuur’ gekregen. Het wegdek is voorzien van een ‘verjongingscrème’ die in het asfalt trekt en zorgt voor een kwaliteitsverbetering. Hiermee wordt het eerste groot onderhoudsmoment uitgesteld. Zes jaar geleden is TNO in opdracht van Rijkswaterstaat samen met partners een onderzoek gestart naar de verlenging van de levensduur van zoab (zeer open asfaltbeton) met verjongingsmiddelen.

Op de Nederlandse snelwegen is zoab het meest gebruikte asfalt. Het vermindert het verkeersgeluid en het opspatten van regen. Het bestaat uit een mengsel van gebroken grind, zand, vulstof en bitumen.

Dit laatste is een stroperig bindmiddel, gemaakt van aardolie, dat ervoor zorgt dat de stenen in het asfalt aan elkaar blijven zitten. Het ontstaan van wegdekschade na enkele jaren valt echter niet te voorkomen.

Met de crème, een nieuw hechtmiddel, kunnen kleine scheurtjes in het asfalt worden geheeld. Hierdoor wordt het bitumen (teer) in het asfalt opgepept en aangevuld, waardoor de steentjes in de deklagen minder snel loslaten. Resultaten tot dusver tonen aan dat de levensduur van het zoab met drie jaar wordt verlengd door deze toepassing. Een dergelijke verjongingscrème betekent een besparing op onderhoudskosten, minder verkeershinder en het is een milieuvriendelijkere manier van wegbeheer. Voordelen voor de weggebruiker zijn minder en kortere wegafsluitingen.

BEDRIJVENNIEUWS

FOTO: TU/E

De betonprinter van de faculteit Bouwkunde is half juni begonnen met het printen van ’s werelds eerste 3D-geprinte brug van gewapend en voorgespannen beton. De fietsbrug wordt onderdeel van een nieuw stuk randweg bij Gemert, waarin bouwbedrijf BAM Infra meerdere innovatieve technieken toepast.

Een van de voordelen van het printen van een brug is dat er veel minder beton nodig is dan bij de conventionele techniek, waarbij een mal wordt volgestort. De printer legt alleen beton neer waar het nodig is. Dat is gunstig, want bij de productie van cement komt veel CO2 vrij, en daarvan is bij geprint beton veel minder nodig. Een ander voordeel is de vormvrijheid: de printer kan elke willekeurige vorm maken zonder gebruik te hoeven maken van houten mallen.

Een extra bijzonderheid is dat de onderzoekers erin zijn geslaagd een proces te ontwikkelen om wapening mee te printen. Tijdens het leggen van een betonstrook, voegt de betonprinter meteen een stalen kabel in. Met die kabels wordt de brug ‘voorgespannen’, zodat er geen trekspanning in het beton kan ontstaan, want daar is beton slecht tegen bestand. De betonnen elementen die nu worden geprint, worden later gelijmd om een brug te vormen.

Naar verwachting is het printen van de brugdelen binnen twee maanden klaar. In september wordt de brug geplaatst.

uw mailbox?

Al het nineuvoworsoninze nieuwsbrief op

iMaintain.info!

Meld u aa

06

iMaintain 17

IMA06 D Actueel.indd 9

20-06-17 16:00

10 INTERVIEW

‘De versnelling van predictive maintenance lijkt er aan te komen’

Michel Mulders (links) en Mark Haarman: ‘Er zullen straks eindelijk meer vrouwen in de industrie gaan werken. Goede data-analisten zijn vaak vrouwen.’

06 17 iMaintain

IMA06 H Hoofdinterview.indd 10

Abonnees lezen meer op www.imaintain.info

20-06-17 15:27

INTERVIEW 11

’ Markant is het zeker, België lijkt significant verder te zijn dan Nederland en Duitsland met innovatieve ontwikkelingen als predictive maintenance en de inzet van big data in het onderhoud van installaties. Er wordt in ons land veel gesproken over de mogelijkheden van Industry 4.0, Internet of Things, maar de echte daden moeten nog komen. Hoog tijd voor een versnelling op dit gebied, stellen Michel Mulders en Mark Haarman. Zij namen de stand op en adviseren de industrie om in actie te komen.

Wim Raaijen

Zelf hadden Michel Mulders en Mark Haarman ook niet verwacht dat België voorop zou lopen met de nieuwste ontwikkelingen op het gebied van maintenance.

Maar dat Duitsland achterblijft op Nederland, is bijna nog verwonderlijker. Dat is toch het land van de maakindustrie, het land dat de term Industry 4.0 op de Hannover Messe zelf op de kaart heeft gezet.

En predictive maintenance maakt daar echt deel van uit. Sterker nog: als het gaat om big data, digitalisering en real-time monitoring wordt de voorspelbaarheid van onderhoud bijna altijd in dezelfde adem genoemd.

Volgens Mark Haarman, directeur en eigenaar van Mainnovation, zou de achterstand weleens te maken kunnen hebben met te weinig centrale aandacht voor maintenance bij de oosterburen. ‘In België en Nederland zorgen de beroepsverenigingen Bemas en de NVDO er wel voor dat innovaties in het onderhoud, zoals predictive maintenance, veel landelijke aandacht krijgen. In Duitsland is er geen centrale organisatie. Maintenance is onderdeel van de organisatiestructuur per sector. Bijvoorbeeld chemie, automotive en andere.’ Daardoor worden innovatieve ontwikkelingen in asset management niet massaal en geïntegreerd opgepakt.

FOTO’S: WIM RAAIJEN

“

IMA06 H Hoofdinterview.indd 11

Ageing people Wat echter het verschil tussen Nederland en België zou moeten verklaren, is wat minder duidelijk. Haarman: ‘Ik kom veel in Vlaanderen en ik merk dat ze onderhoud daar heel serieus nemen. Het is een sterke en trotse sector. Ik was onlangs bij de verkiezing van de Belgische Maintenance Manager of the Year. Daar waren achthonderd mensen. Een enorme happening. Dat zegt toch wel wat.’

Misschien helpt het ook mee dat Vlaanderen de industrie sinds het debacle met Opel sowieso veel serieuzer neemt. In het vorige Vlaamse kabinet, toen nog onder leiding van de huidige federale vicepremier Kris Peeters, is zelfs een industriebeleid tot stand gekomen, dat momenteel door de huidige Vlaamse regering verder wordt uitgerold. Er is meer gevoel voor urgentie, zo lijkt wel. ‘Dat zou zo maar een belangrijke rol kunnen spelen’, vindt ook Michel Mulders, partner van PwC Nederland. ‘In Nederland vond de politiek nog niet zo lang geleden dat we ons vooral op de dienstensector moesten concentreren. De Amsterdams Zuidas moest het middelpunt van de economie worden.

Dat inzicht wordt de laatste tijd wel wat bijgesteld, maar het tempo is nog te laag.

We moeten echt gaan versnellen bij het

Mulders en Haarman: ‘Bouw een goed ecosysteem voor predictive maintenance.’

06

iMaintain 17

20-06-17 15:27

12 INTERVIEW

van big data in zicht. Het niveau dat in het rapport ‘predictive maintenance 4.0’ wordt genoemd. Haarman: ‘Op het derde niveau draait het nog om redelijk voorspelbare variabelen, pas op het vierde niveau gaat het ook om het meten en reageren op grilligere, minder voorspelbare invloeden, denk aan het weer en andere omgevingsinvloeden.’

In totaal elf procent van alle onderzochte bedrijven in de drie landen hadden stappen gezet op het vierde niveau. ‘Slechts elf procent’, vinden Haarman en Mulders.

‘Wij hadden dat vooraf hoger ingeschat’, stelt Mulders. ‘Hoopgevend is wel dat een op de drie bedrijven daar over vijf jaar wel wil zitten. Dus de versnelling lijkt er wel aan te komen. Tegelijkertijd is er dan meteen een nieuwe uitdaging. De industrie heeft andere mensen nodig. Veel meer data-analisten en reliability engineers.’

Een enorme uitdaging voor industrie, maar vooral ook het onderwijs, want die zijn er nu nauwelijks of niet. Haarman laat een staafdiagram zien van huidige functies in het onderhoud. Overwegend nog heel veel traditionele technici. ‘Kijk je naar het aandeel reliability engineers, dan is dat nog maar beperkt. En data-analisten zijn er nog nauwelijks. Dat moet echt snel veranderen.’

282 bedrijven

innoveren van de industrie om internationaal bij te blijven. Zeker als je kijkt naar de huidige ontwikkelingen in Azië. We hebben niet alleen last van ageing assets, maar ook van ageing people. In 2050 bevindt zich door vergrijzing en arbeidsmigratie richting het oosten nog maar zeven procent van de werkzame wereldbevolking in Europa. Dan moeten we nog meer op innovatie inzetten om een rol van betekenis te kunnen spelen.’

Versnelling Voor het rapport PdM 4.0, Predict the Unpredictable dat eind juni uitkomt, onderzochten PwC en Mainnovation de stand van de industrie in Duitsland, Nederland en België op het gebied van predictive maintenance. Wat de consultants sowieso opviel, is dat er wel heel veel over wordt gesproken, maar dat er nog maar weinig partijen zijn die forse stappen hebben gezet. Zo zijn er weinig

bedrijven die bijvoorbeeld met big-dataanalyse werken bij het onderhoud van hun installaties.

In het rapport worden vier niveaus onderscheiden. Op het eerste niveau draait het bij het onderhoud nog om visuele, menselijke inspecties. Periodiek worden fysieke controles uitgevoerd en de conclusies die worden getrokken zijn slechts gebaseerd op de expertise van degene die de inspectie uitvoert. Op het tweede niveau gaan meetinstrumenten een rol spelen. Nog steeds draait het om periodieke inspecties en de uitkomst is een combinatie van de informatie uit de instrumenten en de kennis van de inspecteur.

Bij het derde niveau gaat het om het realtime monitoren van de conditie van installaties. Het geautomatiseerde systeem geeft signalen op grond van vooraf ingegeven regels, wetmatigheden of bijvoorbeeld kritische niveaus. Pas op het vierde niveau komt predictive maintenance op basis

Er zijn sectoren die al verder zijn en waar de industrie en de infra van kunnen leren. Zo is de bankenwereld een van de voorlopers op gebied van big data.

Mulders: ‘Tegenwoordig hebben we het over banking, als een dienst. We gaan niet meer naar een fysiek gebouw, dat we de bank noemen. Veel functies zijn daar weg en er zijn juist heel veel andere functies bijgekomen, met name op het gebied van het analyseren van enorme hoeveelheden gegevens. Ook bij PwC hebben we al een hele ontwikkeling achter de rug. Nog niet lang geleden was het aantal data-analisten wereldwijd binnen ons bedrijf op twee handen te tellen.

Nu hebben we inmiddels tweeduizend data-analisten in dienst.’

De trend kan in de industrie nog een hele interessante bijvangst hebben. Haarman: ‘Er zullen straks eindelijk meer vrouwen in de industrie gaan werken. Goede dataanalisten zijn namelijk vaak vrouwen.

Overigens denk ik niet dat traditionele technici helemaal gaan verdwijnen, naar analogie van de banken waar veel uitvoe-

06 17 iMaintain

IMA06 H Hoofdinterview.indd 12

20-06-17 15:27

INTERVIEW 13

rende banen zijn verdwenen. Er zal nog veel ruimte blijven voor technisch vakmanschap en met name voor reliability engineers. Hun kennis en ervaring blijft nodig, maar hun werk zal veranderen. Met dataanalyse kunnen zij nog meer begrijpen wat nodig is om installaties beter te laten functioneren om zodoende nog beter hun werk te kunnen doen.’

Een ander opvallend resultaat van het onderzoek is dat het verbeteren van de uptime van installaties als economische belangrijkste doelstelling van predictive maintenance wordt gezien. De 282 bedrijven in Nederland, Duitsland en België die aan het onderzoek meededen, zetten kostenreductie op de tweede plaats, daarna komt verlenging van de levensduur van installaties en pas op de vierde plaats komt het verbeteren van de veiligheidsprestaties. Haarman: ‘Vooral kostenbesparing en de inzet van disruptieve technologie hadden wij van tevoren hoger ingeschat. Het kan ook zijn dat dergelijke doelen later belangrijker worden.’

Bezoek Wat wel in de lijn van de verwachting ligt, is dat bedrijven met veel vergelijkbare installaties gemiddeld verder zijn dan bedrijven met unieke installaties. Daardoor is nog meer informatie te verzamelen en bevindingen over een onderdeel zijn ook toepasbaar op andere installatie-

“

Michel Mulders: ‘We hebben inmiddels binnen ons bedrijf tweeduizend data-analisten in dienst.’

onderdelen. Met name bedrijven in de infrastructuur hebben veel vergelijkbare onderdelen als treinstellen, rails en kades.

Bedrijven als ProRail, Nedtrain, Alliander en ook het Havenbedrijf Rotterdam horen in Nederland bij de koplopers. Vooral de railbedrijven scoren goed. Daarvan zegt 42 procent in de drie landen al op het vierde niveau van predictive maintenance te zitten.

Opvallend is dat Sitech, het gezamenlijke bedrijf voor asset management op het Limburgse chemiecomplex Chemelot, ook bij de kopgroep hoort. De chemie kent juist veel unieke en afzonderlijke installaties.

Haarman: ‘Het unieke van Sitech is dat het een samenwerking van verschillende chemische productiebedrijven is.’ Daardoor is meer informatie te verzamelen, bijvoorbeeld van vergelijkbare onderdelen als pompen en kleppen, bij meerdere bedrijven en kunnen bevindingen worden gedeeld. Ook is een investering in concepten en technologie voor predictive maintenance volgens Haarman gemakkelijker op te brengen door verschillende bedrijven, dan wanneer ieder bedrijf

afzonderlijk stappen moet zetten. Dat raakt meteen ook aan een belangrijke aanbeveling van het rapport van PwC en Mainnovation: ‘Bouw een goed ecosysteem voor predictive maintenance.’ Het is belangrijk om samenwerkingsverbanden te zoeken, vooral ook met toeleveranciers van technologie, onderzoekscentra en andere externe partners. Om beter en sneller te kunnen groeien op het vlak van predictive maintenance is het heel vruchtbaar om modellen en bevindingen met partners te delen. Een ecosysteem dat bijvoorbeeld bij Sitech heel goed zichtbaar is en nu al duidelijk zijn vruchten afwerpt.

Inspirerend, vinden Mulders en Haarman.

En ze zijn niet de enigen. Verschillende geïnteresseerden uit onder andere de maakindustrie komen juist bij Sitech op bezoek om er van te leren. Haarman: ‘Ze zijn vaak zeer onder de indruk van wat ze op Chemelot aantreffen.’

Misschien toch ook wel weer kenmerkend.

Uit het onderzoek blijkt ook dat de maakindustrie zeker niet verder is dan de procesindustrie, ondanks het feit dat het juist daar indertijd leek te beginnen. ■

06

iMaintain 17

IMA06 H Hoofdinterview.indd 13

20-06-17 15:27

14 MAINTENANCE EN DOCUMENTATIEBEHEER

Onderhoudsdocumentatiebeheer best dynamisch Documentatiebeheer in relatie tot maintenance lijkt niet bepaald het meest spannende onderdeel van het onderhoudswerk. Het is een ‘moetje’, iets dat nog wel eens blijft liggen omdat operationele zaken nu eenmaal meer aandacht vragen. Toch zijn de teksten van deze documenten vergelijkbaar met de oliën en smeermiddelen die wel dagelijks worden toegepast; bij uitvoering van onderhoudstaken of bij een calamiteit zorgt goed documentatiebeheer ervoor dat processen geolied verlopen.

Laura van der Linde

Documentatiebeheer anno 2017 is al wel veel makkelijker en efficiënter dan dertig jaar geleden. Van rijen stellingkasten in een kelder gevuld met grijze multomappen vol archiefmateriaal over de verschillende assets naar – heel toegankelijke – informatie online. De juiste zoekwoorden geven snel inzage in de meest recente versie van een document.

Het bijhouden van documenten over de assets is hierdoor ook veel eenvoudiger.

Met een opdracht ‘opslaan als’ of door queries te draaien vanuit het systeem worden, aan de hand van verzamelde data, rapportages online opgeslagen zodat gegevens kunnen worden geraadpleegd, wanneer dit nodig is. Hoeveel uur heeft een machine gedraaid? Wanneer was de laatste onderhoudsstop en wat is er toen gebeurd? En welke modificaties hebben plaatsgevonden?

Structuur Ron Wever, asset manager bij Schiphol Group, is ervan overtuigd dat het documentatiebeheer op Amsterdam Airport Schiphol meer dan op orde is. ‘Documentatie van de assets is belangrijk. Je moet erop kunnen vertrouwen dat je werkt met de meest recente versie.’

Het klopt dat er werk verzet moet worden om ervoor te zorgen dat alles up-to-date is. Binnen de afdeling asset management is hiervoor een speciaal configuratiebeheerteam in het leven geroepen die de documentatie beheert. ‘Je moet het bijhouden. Het moet onderdeel gaan worden van je werkstructuur, net zoals alle onderhoudstaken.’

Structuur is hierin sowieso het codewoord.

‘Wanneer er geen structuur in zit, is alles onvindbaar. Wij werken met een asset decompositie systeem. Gerangschikt naar terminal, functie, dienst en dan inzoomen op de machinerie en de onderdelen hiervan.’ Wever legt dit uit aan de hand van een voorbeeld: ‘We zijn onder andere

06 17 iMaintain

IMA06 I Thema.indd 14

verantwoordelijk voor de instandhouding van het bagagesysteem. Een functie die dit systeem moet leveren, is het sorteren van bagage. Dit gebeurt door de sorteermachine en deze bestaat uit karren, lopende banden en andere onderdelen.’

Voor deze onderdelen is documentatie beschikbaar; technische gegevens, as built tekeningen, veiligheidsrapporten, asset condities, onderhoudsprotocollen en informatie over modificaties.

Kennis Documentatiebeheer gaat over data van systemen. Al deze data vormen belangrijke informatie en kennis. Kennis over de assets, hoe ze werken en hoe je hier mee om gaat. De impliciete kennis – simpel uitgelegd: de informatie in de hoofden van medewerkers – kan worden vastgelegd in een onderhoudsplan, uitgeschreven in protocollen. ‘Dat geldt voor een Boeing, maar ook voor een bagagesorteermachine. Wat is het protocol als een defect optreedt bij een specifiek onderdeel? Of liever: wat is het protocol om te voorkomen dat dit defect optreedt.’

MSG3, het derde rapport van de Maintenance Study Group, wordt op Schiphol gezien als een soort onderhoudsbijbel.

‘Het is een methodologie voor het vaststellen van een preventieve actie om een defect te voorkomen. We kunnen systemen analyseren om vervolgens onderhoudsactiviteiten te identificeren en initiëren.

Door het houden van kennissessies proberen we de onderhoudsprotocollen aan te passen op basis van de kennis en ervaring van de werkvloer. Het gaat hier om impliciete en zelfs tacit kennis – informatie waarvan de ‘weter’ niet eens beseft dat het waardevolle kennis is – die we boven water willen krijgen’, aldus Wever.

Generaties In dit verhaal is de vergrijzing wel degelijk een issue. ‘De oude garde wil nog wel

Abonnees lezen meer op www.imaintain.info

20-06-17 15:26

FOTO: SCHIPHOL

MAINTENANCE EN DOCUMENTATIEBEHEER 15

eens drijven op ervaring. Die handelen soms op de automatische piloot als een probleem moet worden opgelost. In sommige gevallen is de ‘ouderwetse aanpak’ misschien niet de juiste. Dit proberen we te tackelen tijdens de kennissessies.’

Het niet delen van kennis leidt tot kennisverschraling, is de stellige mening van Wever. Het elektronisch documentensysteem, de online beschikbare informatie, is een middel om de kennis te delen. ‘Als je dit bijhoudt, netjes versiebeheer toepast en het actief deelt met je mensen, is iedereen op de hoogte van datgene dat ze moeten weten.’

Wever ziet ook op dit vlak een verschil tussen generaties: ‘De jeugd is wel gewend om online informatie te zoeken.

De oudere, ervaren techneuten steken eerst de handen uit de mouwen en als ze spaak lopen gaan ze kijken.’ Nog een voordeel van het elektronisch documentensysteem: het is mogelijk je te abonneren op een specifieke functie (zoals bagagesortering) en wanneer een update plaats

vindt in de documentatie, worden abonnees actief geïnformeerd. ‘Het zou goed zijn als mensen op dat moment de informatie tot zich nemen zodat ook de kennis in het hoofd weer up-to-date is. Daarnaast zorgen we bij veranderingen aan systeemdelen voor een gecoördineerde plando-check-act aanpak van de wijziging.

en mogelijke onderhoudsveranderingen.

Jaarlijks vindt een audit plaats op de gevolgde stappen binnen de wijzigingen en de bijbehorende versies. Onderhoudsbeheer gaat immers over het weten wat je hebt, maar als je niet weet wat er is veranderd, dan weet je ook niet echt wat je hebt.’

Data driven maintenance

Wever: ‘Als je dit bijhoudt, netjes versiebeheer toepast en het actief deelt met je mensen, is iedereen op de hoogte van datgene dat ze moeten weten.’

Wanneer veranderingen moeten worden doorgevoerd, wordt het systeem eerst geblokkeerd en uitgecheckt. Dit wordt ook doorgevoerd in documenten, tekeningen

Tijdens het jaarcongres ‘Trends in Maintenance’ van Stork in juni ging het over data driven maintenance. De opkomst van digitalisering in asset management betekent dat we steeds beter ongewenste gebeurtenissen kunnen voorkomen en beslissingen kunnen nemen gebaseerd op voorspellende modellen. Belangrijke boodschap tijdens dit congres was dat het belangrijk is om volop data te verzamelen voor je daadwerkelijk voldoende input hebt om hier conclusies aan te verbinden en hiernaar te gaan handelen.

Daarnaast is het zaak om deze data op de juiste manier te interpreteren. Volgens

06

iMaintain 17

IMA06 I Thema.indd 15

20-06-17 15:26

09FOT

STRATT+ INDUSTRIAL MANAGEMENT BIZZ56'' De nieuwe standaard in webvertising Presenteer uw bedrijf, innovatie of project volgens de nieuwe standaard in webvertising: BIZZ56”.

Vertel uw verhaal in uw eigen creatieve film van 56 seconden en de boodschap komt aan! Het doordachte stramien van BIZZ56” zorgt ervoor dat u en de filmers zich kunnen concentreren op het communicatieve en creatieve deel van uw boodschap. Bovenal zorgt BIZZ56” voor een snelle, complete en eigentijdse boodschap die de aandacht van uw doelgroep tot het einde vasthoudt. BIZZ56”-video’s zijn multi-inzetbaar: op uw website, via smartphones en tablets en op social media.

Divisies:

n Industry n Safety Als dit icoon bij een afbeelding staat, bekijk dan het bijben Technical Documentation horende filmpje door met uw smartphone of tablet de foto te n Aerospace scannen met de iLinqs app.

U vindt de gratis iLinqs app in Stratt+ voor technische adviezen, de appstore voor andriod en

projecten en processenapple. in de industrie.

Extra kennis en capaciteit met persoonlijke aandacht en kwaliteit.

Verrijk uw teksten, advertenties en commerciële boodschappen met een BIZZ56” video en integreer tekst, beeld en online voor een crossmediale boodschap.

MAATWERK IN INDUSTRIE! BIZZ56”is een product van Movielinqs video & virals. iLinqs is een app van Industrielinqs pers en platform

Vestiging Zeeland Amundsenweg 29 4462 GP Goes

Hoofdkantoor T. 078 - 6120 320 H.A. Lorentzstraat 1A I. www.stratt.nl 3331 EE Zwijndrecht E. welkom@stratt.nl Meer weten? Neem contact op met Gijs Hoekstra (06 42 24 53 85) of movielinqs@industrielinqs.nl Naamloos-3 1

19-06-17 14:01

_A5_liggend_bizz56.indd 43

22-10-14 09:25

iMaintain.info

geeft nog meer waarde voor uw geld Meer nieuws dan ooit • • • • • • • •

Actuele berichtgeving over de gehele onderhoudssector Alle productinnovaties overzichtelijk bij elkaar Volledig evenementenoverzicht Online catalogi met producten en diensten Multimediale bedrijfspresentaties Tweewekelijkse Nieuwsbrief Live twitter updates LinkedIn interacted

iMaintain-abonnees krijgen meer • De nieuwste iMaintain staat een week voor verschijnen online • Abonnees krijgen toegang tot alle eerder verschenen artikelen • Volg de status van nieuwe projecten en uitbreidingen in de projectendatabase • Ga naar www.imaintain.info en kies abonneren

Ga direct naar imaintain.info en blijf iedereen voor 56-59_MO_NVDO_ Roosterinterventie.indd 58 _adv_www_iMaintain-A5.indd 43 IMA5 advertenties.indd 18

IMA06 Advertenties.indd 16

26-11-14 20-10-14 10:44 14:33 19-05-15 16:39

20-06-17 15:33

MAINTENANCE EN DOCUMENTATIEBEHEER 17

Stella Kapodistria van de TU Eindhoven heb je hier absoluut een dataspecialist voor nodig. ‘Datavergaring kan worden verstoord door diverse externe factoren.

Bijvoorbeeld door softwarefalen, menselijke fouten, een stroomstoring, weersomstandigheden en de sensoren die de data verzamelen kunnen natuurlijk ook kapot.’

Bij big data gaat het erom dat gegevens voor langere duur moeten worden verzameld en dat diverse bronnen moeten worden geraadpleegd en gecombineerd. ‘Ga vervolgens na of patronen kunnen worden gegenereerd en hoe een onderbreking van dit patroon kan worden uitgelegd.

Data-analyse heeft pas waarde als de kwaliteit goed is. Onderzoek dus altijd de data-adequaatheid en de waarde,’ aldus Kapodistria.

Voorspelbaarheid Paul van der Voort, programmamanager innovatie bij ProRail, heeft zich verdiept in de vraag hoe data kan helpen om de continuïteit te verbeteren. ‘We hebben geëxperimenteerd met het plaatsen van sensoren op bijvoorbeeld wissels, weerstations en vluchtdeuren. Ook zijn we treinen gaan volgen om een beter beeld te krijgen van alle treinbewegingen en

we hebben onderzocht hoe we storingen kunnen voorkomen.’ Van der Voort en zijn team legden de lat hoog. ‘We vroegen ons af of we in staat zouden zijn om inzichtelijk te krijgen welke wissel komende week gaat storen.’ Dan is het belangrijk dat je weet hoe een wissel in elkaar steekt en waardoor een storing wordt veroorzaakt. ‘Hiervoor zijn we data gaan verzamelen en gaan analyseren. Hieruit ontstond een lijstje van verdachte wissels.

Dit zijn we gaan clusteren in groepjes wissels die zich hetzelfde gedragen. De voorspelbaarheid van storingen maakte grote stappen voorwaarts.’

Kapodistria: ‘Data-analyse heeft pas waarde als de kwaliteit goed is. Onderzoek dus altijd de dataadequaatheid en de waarde.’

Een andere verstoring van de continuïteit wordt veroorzaakt door de aanwezigheid van mensen of dieren op het spoor.

‘Hierdoor gaan treinen op deze trajecten langzamer rijden. Was het mogelijk om ook bij deze ongrijpbare externe factor de voorspelbaarheid te verbeteren?’

Ook hier werd al snel de vraag gesteld waardoor deze verstoring wordt veroorzaakt. ‘We gingen op zoek naar gegevens over scholen, evenementen en psychiatrische instellingen in de buurt van het spoor en dit hebben we naast de data gelegd die we hadden verzameld over vertragingen door derden. Hieruit werd duidelijk wat de ‘hotspots’ waren en zodoende konden we opsporingsambtenaren heel gericht aansturen.’

Informatie bijhouden en data verzamelen dragen bij aan de continuïteit en voorspelbaarheid van processen en systemen.

Op het gebied van automatisering loopt de industrie niet voorop, maar er worden stappen gezet. Voorzichtige stappen – documenten zijn gescand en als pdfbestanden online te raadplegen – maar ook ambitieuze, revolutionaire stappen, zoals de ontwikkeling van een global datamodel waarmee een organisatie als Stork aan de hand van verzamelde data de asset owner nog beter van dienst kan zijn. ■

06

iMaintain 17

IMA06 I Thema.indd 17

20-06-17 15:26

18 PROJECT

06 17 iMaintain

IMA06 S Fotospread.indd 18

Abonnees lezen meer op www.imaintain.info

20-06-17 15:16

PROJECT 19

Contouren nieuwe zeesluis IJmuiden zichtbaar De bouw van de nieuwe zeesluis in IJmuiden vordert gestaag. Wat er nu nog uit ziet als een kale zandvlakte, wordt een sluis van vijfhonderd meter lang, zeventig meter breed en achttien meter diep. Langzaamaan worden de contouren van de nieuwe zeesluis zichtbaar. De vaargeul komt links van waar nu het grote rode schip ligt.

In IJmuiden wordt een nieuwe zeesluis gebouwd, omdat de Noordersluis in 2029 het einde van de technische levensduur (honderd jaar) bereikt. Ook is de sluis te klein geworden voor de steeds grotere zeeschepen. Een nieuwe, grotere zeesluis laat toe dat ook grotere schepen vlot en veilig door het Noordzeekanaal varen.

Tijdens de bouw blijft het sluizencomplex grotendeels open voor de scheepvaart en het wegverkeer. De planning is dat de nieuwe zeesluis in oktober 2019 open gaat. De huidige Noordersluis wordt dan buiten gebruik gesteld.

De bouw van de nieuwe zeesluis is een samenwerking tussen Rijkswaterstaat, de gemeente Amsterdam, Havenbedrijf Amsterdam en de provincie NoordHolland.

FOTO: TOPVIEWLUCHTFOTOGRAFIE

Ook uw project in iMaintain? Mail uw foto naar redactie@industrielinqs.nl â–

06

iMaintain 17

IMA06 S Fotospread.indd 19

20-06-17 15:17

20 INNOVATIE

Slimme led-verlichting maakt sterrenhemel Chemelot zichtbaar Het is een stuk donkerder op de Chemelot-site, voortaan wordt een groot gedeelte van de lampen ’s avonds gedimd. De tl-lampen zijn vervangen door intelligente ledverlichting. Met de nieuwe lampen is het energieverbruik met tachtig tot meer dan negentig procent te verlagen. Bijzonder is dat deze ledlampen speciaal voor de chemische industrie zijn gemaakt, geen onderhoud nodig hebben en intelligent te schakelen zijn. Daarnaast is uniek dat de lampen niet van de fabrieken zelf zijn, zij nemen alleen maar licht af.

Dagmar Aarts

Wat kan er nou moeilijk zijn aan het ophangen van ledverlichting? Nou heel veel, als het om chemische fabrieken gaat.

Er bestond nog geen intelligent en draadloos bestuurbaar armatuur dat voldeed aan de eisen van de chemische industrie: chemische resistentie, continuïteit, veilig in een explosiegevaarlijke omgeving, corrosiebestendig en onderhoudsvrij. De nieu we armatuur heeft de komende tien tot vijftien jaar geen onderhoud nodig. En dan is de ledverlichting die nu is ontwikkeld ook nog op afstand dim- en regelbaar.

Uniek volgens de betrokkenen. Maar niet alleen dit gegeven was bijzonder aan het project, ook de leaseconstructie die is opgezet, is speciaal.

Voordat de verlichting werd opgehangen ‘is er anderhalf jaar water door de Maas gegaan’. Acht verschillende bedrijven op Chemelot en dienstverlener Sitech Services zijn samen in het innovatieve concept gestapt van de verlichting. Een idee dat kwam van Dietal (producent van armaturen) en PSPL (gespecialiseerd in slimme verlichtingsoplossingen). Het eerste idee sloeg niet meteen aan, omdat de bedrijven zelf een investering van acht tot tien miljoen moesten doen. Dat geld stopten sommige bedrijven liever in het optimaliseren van de productie dan in lampen. ‘Dat is logisch’, zegt Richard Schouten, director maintenance & turnarounds van Sitech. ‘Ik heb toen gevraagd of ze met een concept konden komen waarin wij geen lampen kopen, maar (lumen)licht.’

Lease Zo is uiteindelijk een operational leaseconcept ontstaan, dat de bedrijven volledig ontzorgt op het gebied van verlichting, kortom light-as-a-service. Voor de deelnemende Chemelot-bedrijven is dit ondergebracht in TPPL Chemelot Leasing (TCL), dat de armaturen financiert en de installatie en het onderhoud voor zijn rekening neemt. Gedurende de leasetermijn

06 17 iMaintain

IMA06 Q Sitech smart led.indd 20

van vijftien jaar hebben de bedrijven geen omkijken meer naar de fabrieksverlichting.

Is een lamp kapot of geeft de lamp aan er binnenkort mee op te houden, dan wordt deze vervangen door TCL. Daarnaast komen de lampen niet in de boeken van de bedrijven te staan, wat fiscaal weer voordeel oplevert.

Het zijn niet zomaar led-armaturen die zijn gemaakt. Hun intelligentie maakt ze onderscheidend. Via een draadloos netwerk geven ze informatie door over hun conditie. Jaap Feddes (CEO PSPL): ‘Denk daarbij aan vervuiling, storingen, omgevingslicht en branduren. Ook weet je continu wat de resterende levensduur van je installatie is, waardoor je altijd weet wat haar waarde is. Vanuit asset management gezien, is dat heel bijzonder.’

Daarnaast kunnen de armaturen reageren op veranderende omstandigheden in de omgeving. Is een lamp bijvoorbeeld kapot, dan zullen de omringende lampen wat meer gaan schijnen om ervoor te zorgen dat er alsnog genoeg licht is.

Lichtvervuiling Met de ledverlichting wordt het energieverbruik met tachtig tot meer dan negentig procent omlaag gebracht, wat een half miljoen euro per jaar scheelt. Vanuit Total Cost of Ownership gezien, zijn de armaturen twaalf euro per stuk per jaar goedkoper dan de huidige verlichting. Op het terrein worden circa 17.000 lampen vervangen. Dat geld is voor de bedrijven echter niet het belangrijkste, het gaat ze er vooral om om de lichtvervuiling boven Chemelot te verminderen. Hans Smeets (sr technical support engineer bij Sitech): ‘Er is nu altijd een zee van licht, terwijl er ’s avonds bijna niemand in de fabrieken is.

Als we iets aan die verlichting doen, is het ook voor iedereen duidelijk dat we met duurzaamheid bezig zijn. Er gebeurt op dat gebied veel op deze site, maar dat is voor de buitenwereld niet zichtbaar.’

Abonnees lezen meer op www.imaintain.info

20-06-17 15:19

FOTO’S: SITECH SERVICES EN DAGMAR AARTS

INNOVATIE 21

Ook vanuit veiligheidsoogpunt is de nieuwe verlichting belangrijk. In de fabrieken is het nu net alsof je in het daglicht staat, wat comfortabeler is aan de ogen en de werkplek beter zichtbaar maakt. Daarnaast schakelt de verlichting vanzelf aan bij alarmsituaties of als het draadloze netwerk voor de besturing van de verlichting uitvalt. Verlichting kan ook altijd nog vanuit de controlekamer worden aangezet.

Laaiend enthousiast In 2016 is begonnen met een pilot bij twee fabrieken, waarbij duizend ledlampen zijn geïnstalleerd en getest. Ron van Dijk (projectmanager bij Sitech): ‘Na die pilot stonden verschillende asset owners voor mijn bureau, want ze wilden de nieuwe lampen allemaal als eerste in hun fabriek hebben. Iedereen was laaiend enthousiast. Inmiddels hebben we drieduizend lampen opgehangen. Plantmanagers komen naar mij toe en zeggen ‘We hebben een heel andere fabriek gekregen’.’

Tijdens de rondleiding ziet Ron sommige delen van de fabriek ook voor het eerst met de nieuwe verlichting. ‘Dit is echt niet normaal! Ik ben gewoon trots op ons

eigen werk. De fabrieken zijn nu veel beter verlicht en het licht is ook minder geel.’ Handig is dat gebruik is gemaakt van de bestaande bekabeling van de huidige verlichtingsinstallatie, er hoefde geen nieuwe infrastructuur aan te worden gelegd.

Van Dijk (Sitech Services): ‘Plantmanagers komen naar mij toe en zeggen ‘We hebben een heel andere fabriek gekregen’.’

Badge met lichtvoorkeur Uiteindelijk is het de bedoeling dat de ledverlichting nog slimmer wordt ingezet.

Schouten: ‘We willen werknemers een badge meegeven waar hun persoonlijke lichtvoorkeuren in zijn opgeslagen. Als een medewerker dan in de fabriek komt, weet het systeem hoeveel licht hij fijn vindt om in te werken. De lampen kunnen de medewerker ook volgen als hij loopt, de rest van de fabriek hoeft dan niet verlicht

te zijn. Ook kunnen we bij een incident vluchtwegen verlichten, zelfs zo dat we mensen haaks op de wind laten vluchten in verband met giftige gassen.’

Hij vervolgt: ‘De mogelijkheden zitten in het systeem, maar we moeten het nog verder inrichten. Ook moeten we rekening houden met de gevoelens van de medewerkers. Zij moeten niet het idee hebben dat we ze gaan volgen met die badge, dat is namelijk niet de intentie.’

Smeets: ‘Hoewel zo’n badge ook als voordeel heeft dat we bij een calamiteit precies weten waar iedereen is.’

Het duurt nog minstens een jaar voor gebruik kan worden gemaakt van deze optimale manier van het besturen van verlichting. Nu worden de lampen ’s avonds nog gedimd en kan er een groep lampen vanuit de controlekamer worden aangedaan als iemand daar om vraagt.

Op Chemelot doen nu vijf bedrijven met in totaal 22 fabrieken mee met de nieuwe verlichting, dat is ongeveer de helft van de site. De hoop is dat de rest zich ook aansluit en de sterrenhemel boven Chemelot weer heel goed zichtbaar is. ■

06

iMaintain 17

IMA06 Q Sitech smart led.indd 21

20-06-17 15:19

22 PRODUCTEN

1

Cryogene schroefwarmtewisselaar

2

Noodverlichtingslijn

3

Ergonomische warmtebeeldcamera’s

Om bulkgoederen in een proces voor te bereiden voor vermaling heeft Van Beek de cryogene schroef ontwikkeld. Deze schroefwarmtewisselaar is ook geschikt voor processen waarbij het belangrijk is dat producten in korte tijd (snel) moeten afkoelen, bijvoorbeeld in de voedingsmiddelenindustrie of in chemische processen. De cryogene schroef bevriest het product in korte tijd door het toepassen van meerdere nozzles die vloeibare stikstof toevoegen aan het product. De warmtewisselaar is uitgerust met paddles, die zorgen voor een goede menging van het product en de stikstof. De mantel van de transporteur is dubbelwandig en er bevindt zich een vacuüm voor isolatie. De schroef is eenvoudig te verwijderen uit het casco met behulp van een demontabele flens aan de uitloopzijde.

Meer informatie: www.van-beek.nl

De nieuwe noodverlichtingslijn Hiled is ontworpen om installateurs vluchtrouteverlichting aan te bieden die eenvoudig te installeren is, zelfs in de hoogste en technisch meest uitdagende industriële ruimtes. De nieuwe lijn heeft een krachtige lichtbundel van 1000 lumen die de grond kan verlichten, zelfs op een hoogte hoger dan 12 meter. De lamp kan 360 graden worden gedraaid om elke omgeving te verlichten en het Hiled afgesloten IP65 loop-in/loop-out kabelsysteem beschermt de voeding zelfs onder extreme omstandigheden.

Deze vluchtrouteverlichting kan afzonderlijk worden gebruikt of naast elkaar aangesloten worden voor gebieden die een dubbele lichtinstallatie vereisen. De behuizing kan aan verschillende ankerpunten worden bevestigd, waaronder plafonds, muren, pilaren en kabelgoten.

Meer informatie: www.abb.com

FLIR Systems introduceert de T530 en T540 professionele warmtebeeldcamera’s, ontwikkeld voor thermografen die werkzaam zijn in uiteenlopende omgevingen waaronder stroomopwekking, elektriciteitsdistributie en onderzoekslaboratoria. Deze nieuwe camera’s zijn voorzien van verbeterde ergonomie met een 180 graden draaiend optisch blok, laserautofocus en automatisch kalibrerende lenzen, die onderling verwisselbaar zijn. Omdat de camera nu verder kan worden gedraaid, kunnen thermografen vanuit een comfortabele positie beelden vastleggen boven, onder en zelfs rond obstructies.

Meer informatie: www.flir.eu

4

Vacuümvermogensschakelaar

5

‘Full brick’ omzetters

6

Koel- en tandemdroger

De vacuümvermogensschakelaars van het type Sion Lateral 3AE61 en 3AE63 zijn compact gebouwd en lichter qua gewicht dan vergelijkbare producten. De vermogensschakelaars schakelen alle bedrijfs- en foutstromen, waarborgen de stroom in het netwerk en beschermen zowel het distributienetwerk als de aangesloten verbruikers tegen de gevolgen van kortsluiting. Anders dan gasgeïsoleerde schakelaars onderbreken vacuümvermogensschakelaars de vlamboog in een vacuümonderbreker. De hermetisch afgesloten vacuümonderbrekers zijn geheel onderhoudsvrij en onafhankelijk van omgevingsinvloeden. De schakelaars worden toegepast in de secundaire middenspanningsverdeling, zoals bij ring main units, transformatorstations, industriële installaties, maar bijvoorbeeld ook windenergie- of fotovoltaïsche installaties.

Meer informatie: www.siemens.nl

De lagere-kosten iFB serie 557 tot 600W DC-DC omzetters, ondergebracht in de industriële standaard ‘full brick’ vormfactor, voldoen met een groot bruikbaar vermogen en een robuust ontwerp aan de eisen van gedistribueerde vermogensarchitecturen.

Toepassingen zijn te vinden in een breed scala aan datacommunicatie-, telecommunicatie- en test- en meetapparatuur. De omzetters hebben het industriële standaard ‘full brick’ formaat.

Door de integrale bodemplaat kan het 12 V model bij 500 W werken in een omgevingstemperatuur van 52 °C met een luchtstroom van slechts 2 m/s. Gebruik van een extern koellichaam of een koude plaat geeft een verdere verbetering van de thermische prestaties. Met rendementen tot 94 procent zijn de interne vermogensverliezen minimaal, wat een betrouwbare werking verzekert.

Meer informatie: www.tdk-lambda.com

Door de nieuwe, volledig geïntegreerde aluminium warmtewisselaar zijn vermogensverliezen in het koelcircuit en de behoefte aan koelmiddel zeer gering. Voor een optimale werking beschikt de serie standaard over een digitale besturing inclusief een potentiaalvrij alarmcontact. Dit meldt meteen wanneer er bedrijfsomstandigheden zijn, bijvoorbeeld het drukdauwpunt, die in een kritiek gebied zijn gekomen.

Modellen vanaf 2,6 m3/min zijn als optie leverbaar met energiebesparingsfunctie. Deze verlaagt het opgenomen vermogen in deellastbedrijf nog verder. De nieuwe koeldrogers DS-2 zijn geschikt voor zowel 50 als 60 Hz. Meer informatie: www.boge.com

06 17 iMaintain

IMA06 E Producten.indd 22

20-06-17 15:29

VEILIGHEID 23

NAM wint VOMI Safety eXperience Award Drie finalisten op het podium, gespannen gezichten. Dan het verlossende woord: de Nederlandse Aardolie Maatschappij, asset Groningen wint dit jaar de VOMI Safety eXperience Award. ‘Drie kandidaten die veiligheid hoog in het vaandel hebben staan, maar de Groningers vielen op doordat ze hun veilige zelf bleven’, aldus juryvoorzitter Ruud van Doorn.

Laura van der Linde

Het is de derde keer dat de VOMI Safety eXperience Award is uitgereikt, maar volgens juryvoorzitter Ruud van Doorn (CEO van Bilfinger Industrial Services) zaten de finalisten niet eerder zo dicht bij elkaar.

‘Een compliment aan het adres van ExxonMobil, Shell Moerdijk en de Nederlandse Aardolie Maatschappij, asset Groningen.

Deze bedrijven steken alle drie boven het gemiddelde uit als het gaat om het creëren van een veilige werkomgeving voor eigen mensen én contractors.’

Consortium Namens de Nederlandse Aardolie Maatschappij, asset Groningen vertelde operations manager Carl Schmitz de aanwezigen hoe op de Groninger velden wordt samengewerkt met aannemers. ‘Het onderhoud, modificaties en incidentele projecten worden uitgevoerd door het consortium GLT-Plus. Het consortium wordt gevormd door Stork, Yokogawa, Siemens en Jacobs, maar zodra deze medewerkers hier het hek binnenlopen, zijn ze onderdeel van het team Groningen. De kleur van de overall is niet belangrijk.’

Die gelijkheid is volgens Schmitz essentieel om de veiligheid te kunnen waarborgen. ‘Het gaat om vertrouwen, openheid en eerlijkheid. Wanneer je elkaars gelijke bent, durf je elkaar over en weer aan te spreken als het gaat om veiligheid.’

Juryrapport De jury heeft de deelnemers beoordeeld op vijf thema’s: empowerment, de prioritering voor veiligheid, de veiligheidscultuur, de communicatie onderling en de communicatie vanuit het management. Deze thema’s komen voort uit de NOSACQvragenlijst, een wetenschappelijke aanpak

Carl Schmitz en team van Nederlandse Aardolie Maatschappij, asset Groningen.

Abonnees lezen meer op www.imaintain.info

IMA06 K VMOI winnaar.indd 23

van het inventariseren van het veiligheidsklimaat. Van Doorn: ‘De focus lag vooral op het thema veiligheidscultuur. Het gaat hier over gelijkwaardigheid, openheid, in hoeverre worden contractors serieus genomen en wordt er iets gedaan met verbetersuggesties?’

Bij de NAM bleek duidelijk dat wordt geïnvesteerd in voorbereiding. Ook kreeg de jury terug van de contractors, die op de site aan het werk waren, dat zij letterlijk en figuurlijk de ruimte krijgen. Werkruimte – niet al het werk hoeft op een postzegel te worden uitgevoerd – en de ruimte om je zegje te doen.

Luisteren Binnen de Nederlandse Aardolie Maatschappij is er maandelijks een veiligheidsoverleg waar iedereen verplicht aan moet deelnemen. Verder worden onder de noemer ‘Let’s talk safety’ lunchsessies gehouden waarbij NAM’ers en contractors vanuit alle lagen met elkaar aan tafel zitten.

Schmitz: ‘We luisteren naar elkaar. Als je er niet op deze manier mee om gaat dan is het credo ‘veilig werken’ slechts een poster aan de muur.’ De volgende stap is minstens zo belangrijk vindt hij: ‘Als iets wordt uitgesproken, wordt het ook opgepakt. Dan nemen we het mee in het overleg en gaan we daadwerkelijk zorgen dat we de dingen beter en veiliger doen.’

In 2015 was SABIC Geleen de eerste winnaar van de VOMI Safety eXperience Award. Vorig jaar viel deze eer te beurt aan ExxonMobil, die in alle de edities behoorde tot de top drie van genomineerden. Vanaf 8 juni staat de Nederlandse Aardolie Maatschappij, asset Groningen een jaar lang te boek als het bedrijf waar werknemers van dienstverleners de beste veiligheidsbeleving hebben. Schmitz: ‘Eigenlijk hebben we allemaal gewonnen, want de NAM is voor 50 procent eigendom van Shell en voor 50 procent van ExxonMobil. We zijn allemaal winnaar.’ ■

06

iMaintain 17

20-06-17 15:26

Het iMaintain platform brengt experts, gebruikers en leveranciers van producten en diensten bijeen om bij te dragen aan transparante informatievoorziening rond onderhoud en asset management. Het platform belicht op een journalistieke en onafhankelijke manier innovaties, behandelt actuele onderwerpen en inspireert. Via het vakblad iMaintain, met de website www.imaintain.info, met drie rondetafelmeetings per jaar, diverse bijeenkomsten en met een jaarcongres bereikt het iMaintain platform haar doelgroep.

Partnernieuws Yokogawa participeert in Business Council for Sustainable Development Yokogawa is toegetreden tot het World Business Council for Sustainable Development (WBCSD). Met de toetreding is Yokogawa in staat om de duurzaamheidsinspanningen te versnellen en zo bij te dragen aan de doelstellingen van de Verenigde Naties op het gebied van duurzame ontwikkeling. WBCSD is een organisatie van CEO’s van bijna 200 wereldwijde bedrijven die een positieve impact op het bedrijfsleven, het milieu en de maatschappij willen hebben door duurzame praktijkinitiatieven te stimuleren. Daarmee wil de organisatie de overgang naar een duurzame wereld versnellen en het succes van de aangesloten bedrijven op lange termijn garanderen.

Sitech behaalt opnieuw ISO55001 certificering na her-audit Sitech Manufacturing Services op Chemelot is het eerste asset managementbedrijf in de chemie dat in juli 2016 de ISO55001 certificering wist te behalen. Op 29 en 30 mei 2017 vond een her-audit plaats, die het bedrijf ook dit keer zonder ‘non-conformities’ doorstond. Daarmee is de certificering voor professioneel asset management de komende periode een feit. Tijdens de audit eind mei was certificatie-instelling DNV-GL wederom onder de indruk van de manier waarop het asset management binnen Sitech Manufacturing Services georganiseerd is. Het doel van asset management is om het beste te halen uit ‘assets’, ofwel fabrieksinstallaties. Dat gebeurt door deze fabrieksinstallaties gedurende hun hele levensduur (lifecycle) zo goed mogelijk te laten presteren, tegen de laagste mogelijke kosten en met risico’s die aanvaardbaar zijn.

Nieuw Refinish Competence Centre geopend Begin juni is het vernieuwde Refinish Competence Centre van BASF Coatings Services in Maarssen geopend. Jaarlijks worden zo’n 250 tot 300 cursisten getraind in duurzame en efficiëntere applicatietechnieken voor de lakken van BASF. Het praktijkgedeelte van de trainingslocatie is compleet verbouwd en gemoderniseerd. De mengruimte is opnieuw ingericht en er iseen nieuwe spuitcabine met grote panoramavensters geplaatst.

Partners van het iMaintain platform

Bekijk alle partnerfilmpjes op www.imaintain.info/partners-leden/

Contentpartners Kennis- en innovatiecentrum Maintenance Procesindustrie

Leden van het iMaintain platform

Wilt u meer weten over lidmaatschap of partnering van het iMaintain platform, kijk dan op www.imaintain.info of neem contact op met Janet Robben: Janet@industrielinqs.nl – 020 3122 085

IMA06 P Platform.indd 24

20-06-17 15:20

‘Expertquotes’ ‘Documentatie van de assets is belangrijk. Je moet erop kunnen vertrouwen dat je werkt met de meest recente versie waarin alle wijzigingen zijn verwerkt.

Onderhoudsbeheer gaat immers over het weten wat je hebt, maar als je niet weet wat er is veranderd, dan weet je ook niet echt wat je hebt.’

Ron Wever, Schiphol Group, in het artikel over documentatiebeheer in deze iMaintain.

‘Er zullen straks eindelijk meer vrouwen in de industrie gaan werken. Goede data-analisten zijn namelijk vaak vrouwen. Overigens denk ik niet dat traditionele technici helemaal gaan verdwijnen, naar analogie van de banken waar veel uitvoerende banen zijn verdwenen. Er zal nog veel ruimte blijven voor technisch vakmanschap en met name voor reliability engineers.’

Mark Haarman, Mainnovation, in het hoofdinterview in deze iMaintain.

Het expertpanel van het iMaintain platform bestaat uit: Ivo van der Gaag

Giel Jurgens

Hans Peters

Erik Bijlsma Asset owner, Gemeente Amsterdam

Michel Grijpink

Nico van Kessel

Ruud Schenk

Jac de Boer

Mark Haarman

Theo Knijff

Peter Schokker

Henk Akkermans Hoogleraar Supply Chain Management, Universiteit Tilburg

Technical manager, VTTI

Asset owner, Havenbedrijf Rotterdam

Wetenschappelijk directeur WCM

Senior consultant Asset Management & Maintenance, Tebodin

Dennis Braamse

Manager asset management, LambWeston/Meijer

Annemarie Burgemeester

Principal consultant Asset Management, Dimensys

Michael Donders

Managing director, Mainnovation

Principal consultant Asset Management, Tata Steel

Operational manager, Ki<|MPi

Algemeen directeur, ENGIE West Industrie

Maintenance manager, Koninklijke Vezet Maintenance Manager of the Year 2016

Hans Hennekam

Manager IA Service Europe, Yokogawa

Rob de Heus

Champion World Class Maintenance, Sitech Services

Cor van de Linde

Roelf Venhuizen

Maintenance Manager of the Year 2012

Voormalig CEO NAM en voorzitter Profion

Henk van der Meer

Binne Visser

Directeur innovatieplatform iTanks

Teamleider Events, BP Raffinaderij Rotterdam

Bestuurslid, Veiligheid Voorop,

Director Prod. Eng. & Maintenance, Philips Maintenance Manager of the Year 2017

Geert-Jan van Houtum

Taco Mets

Ron Wever

Eigenaar Donders RCM Consultancy

Professor Reliability, Quality en Maintenance, TU Eindhoven

Leo van Dongen

Ton Huibers

Mark Oosterveer

Johan Wolt

Professor Maintenance Engineering, Universiteit Twente

Maintenance Manager of the Year 2013

Manager techniek & engineering, Delicia

Directeur NS Techniek

IMA06 P Platform.indd 25

Learning & Development consultant, Hogeschool Utrecht

Teammanager, Drinkwaterbedrijf Dunea Maintenance Manager of the Year 2015

Supervisor, Humaintain

Technical director, Van Meeuwen Industries

Productmanager SAM, Malmberg

Asset manager, Schiphol Group

Maintenance manager, AkzoNobel lndustrial Chemicals MCA Delfzijl Maintenance Manager of the Year 2014

20-06-17 15:20

MAGAZINE ONLINE FILM EVENTS MEETINGS AWARDS EXPERTS LEDEN PARTNERS ZICHTBAARHEID BEREIK CONTACT KENNISDELING

Het iMaintain Platform brengt experts, gebruikers en leveranciers van producten en diensten bÄłeen om bÄł te dragen aan transparante informatievoorziening rond onderhoud en asset management.

Het iMaintain Platform deelt kennis en inspiratie door de integratie van netwerk, magazine, website, events, social media, film, verkiezingen, round tables en specials.

Het iMaintain platform versterkt uw netwerk.

Het iMaintain platform kent experts, leden en partners.

Meer weten: Janet Robben 020 31 22 085 janet@industrielinqs.nl

Het iMaintain platform biedt partners een optimale mix van zichtbaarheid, bereik, contact en kennisdeling.

www.imaintain.info 160920Advertenties.indd iLinqs IMA_Platform.indd 1 IMA06 26

20-09-16 15:33 13:52 20-06-17

DUURZAAMHEID 27

Revisie of nieuw? Calculatiemodel voor CO2-uitstoot helpt MGH installeert, reviseert en herstelt elektromechanische aandrijfgroepen en is onlangs een bijzonder duurzaamheidsproject gestart. Om klanten bewust te maken van het milieuvoordeel van een gereviseerde tandwielkast ten opzichte van een nieuw exemplaar, heeft het bedrijf een calculatiemodel voor CO2uitstoot ontwikkeld.

Dagmar Aarts

Als bedrijven moeten kiezen tussen een revisie van hun tandwielkast of de aanschaf van een nieuwe, doen ze dat meestal op basis van de prijs en de levertijd.

Met het calculatiemodel kunnen ze nu ook de CO2-uitstoot mee laten wegen.

Het model kijkt op drie manieren naar CO2-uitstoot, legt Harald Heyvaert van MGH uit. ‘We kijken naar het materiaal, de productie en het transport. In veel gevallen blijkt dat het dan interessanter is om een revisie uit te voeren. De efficiëntie van de apparaten is de afgelopen tientallen jaren ongeveer hetzelfde gebleven.

Voor de rest is het duurzamer om lokaal revisies en werkzaamheden te doen dan om ergens ver weg te produceren en producten te importeren. Voor een revisie geldt wel: hoe groter de tandwielkast, hoe groter het verschil in CO2-uitstoot tussen revisie en nieuw. Bij een revisie van een grote tandwielkast bedoeld voor hijswerk hebben we laatst een reductie van 89 procent CO2-uitstoot weten te bereiken.

Dat komt overeen met 155.000 kilometer

Abonnees lezen meer op www.imaintain.info

IMA06 L MGH.indd 27

rijden in een personenwagen. Bij een standaardrevisie van een reductor voor een vijzel op een waterzuiveringsinstallatie zijn lagers en dichtingen vervangen.

In vergelijking met een volledig nieuwe aandrijfgroep zorgde de revisie voor 71 procent minder CO2-uitstoot. Dat zijn interessante cijfers om rekening mee te houden.’

Prijs Hoewel revisie op het gebied van het milieu meestal interessanter lijkt, is soms een nieuwe tandwielkast toch beter. Een voorbeeld hiervan is de vervanging van een wormwielreductor met een efficiëntiegraad van 85 procent door een nieuw exemplaar met maar liefst 97 procent efficiëntie. In dit geval was deze optie duurzamer en de terugverdientijd was minder dan één jaar.

Heyvaert: ‘Ook bij een tandwielkast die te lang heeft gedraaid zonder het juiste onderhoud en waarbij schade is, is het beter om over te gaan op een vervanging. Preventief en predictief onderhoud is daarom heel erg belangrijk.’ Hoe minder de schade, hoe minder onderdelen er moeten worden vervangen, en hoe ecologischer en economischer de revisie kan worden uitgevoerd. ‘Met dat soort onderhoud willen we proberen om revisies die normaal bijvoorbeeld om de vijf jaar worden gedaan te verlagen naar acht jaar. Dat heeft enorm veel impact op de CO2-uitstoot.’

Voor de meeste klanten is het mee laten wegen van het milieuvoordeel op het gebied van tandwielkasten nog een stap te ver, merkt Heyvaert. ‘Voorlopig nemen klanten de beslissing vooral op basis van de prijs. Maar het is een interessante kapstok om onze volledige strategie aan op te hangen en ik ben er van overtuigd dat duurzaamheid belangrijker gaat worden om rekening mee te houden op dit gebied.’ ■

06

iMaintain 17

20-06-17 15:25

28 ASSET MANAGEMENT

Arena verkent toekomst gebouwbeheer De mogelijkheden voor gebouwbeheer zijn al drastisch verbeterd, maar de Amsterdam ArenA gaat nog een stap verder. Door de inzet van outcome based service gebouwmanagementsystemen, sensoren, deep learning en augmented reality verbetert de bezoekerservaring van het stadion de komende jaren.

David van Baarle

De Amsterdam ArenA (die zal worden hernoemd naar de Johan Cruijff ArenA) is naast thuisbasis van voetbalclub Ajax een business- en evenementencenter waar de nieuwste technieken worden toegepast.

Om technische en sociale innovaties ruim baan te geven, riep het management van het voetbalstadion de Amsterdam Innovation ArenA in het leven. Hier krijgen innovatie en duurzaamheid ruim baan.

Chief innovation officer en directeur facility management Henk van Raan stelde twee jaar geleden samen met de directie een vijfjarenplan tot 2020 op waarin de ambitie werd uitgesproken om in die periode twintig procent minder kosten en twintig procent meer inkomsten te realiseren. Opvallend in dit plan was ook de betrokkenheid van partners die de vrijheid kregen om de nieuwste technologie uit te proberen in een dynamische omgeving.

Zo levert Philips speciale ledverlichting, smart lighting genoemd, die het entertainmentgehalte, maar ook de veiligheid vergroot. En Nuon installeerde niet alleen 4200 zonnepanelen op het dak van het stadion, maar zorgt ook voor duurzame koude via koeling uit de nabijgelegen Ouderkerkerplas.

Recent kondigden installatiedeskundige BAM Bouw en Techniek en automatiseringsspecialist Honeywell aan toe te zijn getreden tot de partners van de Amsterdam Innovation Arena voor een periode van tien jaar. Zij gaan nieuwe technologische ontwikkelingen toepassen binnen de Arena.

Predictief onderhoud BAM bouwde in 1996 samen met Ballast Nedam het stadion in Amsterdam ZuidOost en is ook verantwoordelijk voor het bouwkundige onderhoud. De opdracht van BAM Bouw en Techniek gaat echter verder. De technisch dienstverlener is aangesteld als hoofdaannemer voor alle techniek en heeft zich ten doel gesteld

06 17 iMaintain

IMA06 M BAM.indd 28

een kostenreductie te realiseren voor het energieverbruik, onderhoud en facility management van het stadion. Het Outcome Based Service (OBS) gebouwmanagementsysteem van Honeywell zou een grote bijdrage aan deze doelstellingen moeten leveren.

General manager Jan van Dijk van Honeywell Building Solutions ziet veel mogelijkheden voor het predictieve onderhoudssysteem OBS. ‘De Arena is inmiddels meer dan twintig jaar oud en zo ook het gebouwbeheersysteem. We raakten in gesprek met het innovatieplatform en die gaven ons de kans om een project te laten uitvoeren waarin we de voordelen van predictief onderhoud konden laten zien. De samenwerking gaat verder dan het leveren van een systeem, alle partners delen hun kennis en data met elkaar.’

Uiteraard hoort bij predictief onderhoud een keur aan sensoren die zaken als trillingen, temperatuur of bijvoorbeeld druk kunnen meten. Honeywell levert en plaatst dan ook meet- en regelapparatuur en sensoren in het gehele stadion. ‘De Arena wordt inmiddels verbouwd’, vervolgt Van Dijk. ‘De buitenschil aan de voorzijde is al uitgebreid en komende jaren volgen de andere drie zijden van het stadion. Niet dat er meer plaatsen bijkomen, maar wel uitgebreidere faciliteiten zoals toiletten, bars enzovoorts. Ook in dat deel zullen we onze meet- en regelapparatuur plaatsen zodat we meer data kunnen verzamelen en analyseren. Met name dat laatste deel, de data-analyse, moet de nodige kostenbesparingen opleveren. De combinatie van goedkopere sensoren, meer communicatiemogelijkheden en nieuwe algoritmen levert veel data op die de algoritmen moeten omzetten in bruikbare informatie om faalmechanismen te achterhalen en zo installaties te onderhouden voordat ze daadwerkelijk uitvallen.’

Van Dijk noemt het voorbeeld van een luchtbehandelingskast die met een elek-

Abonnees lezen meer op www.imaintain.info

20-06-17 15:23

FOTO: JORRIT LOUSBERG

ASSET MANAGEMENT 29

tromotor wordt aangedreven. ‘Behalve dat we de status van de motor zelf kunnen monitoren, kunnen we ook de output ervan meten. Zo wordt met bestaande sensoren gekeken naar mogelijke andere uitkomsten. Wellicht zien we heel andere verbanden en kunnen we de beleving van de bezoekers koppelen aan de conditie van de elektrische systemen in het stadion. Het mooie van dit project is dat de sensoren niet alleen worden ingezet om de conditie van de installaties op peil te houden, maar bijvoorbeeld ook om het energieverbruik te monitoren en eventueel bij te sturen. Op deze manier gaan we anders om met de data die we verkrijgen van de sensoren om te komen tot een optimale inzet van systemen.’

Open platform Het nieuwe gebouwbeheersysteem kan volgens Van Dijk eenvoudig worden gekoppeld aan het bestaande systeem.

‘De basiskernel blijft hetzelfde, we voegen er alleen een slimme bovenlaag aan toe die de informatie kan analyseren. Dit doet het systeem 24 uur per dag, zeven dagen

in de week. Waar nodig kijkt een service engineer mee om in te kunnen grijpen als dat nodig mocht zijn.’

Van Dijk: ‘De combinatie van goedkopere sensoren, meer communicatiemogelijkheden en nieuwe algoritmen levert veel data op.’

Hoewel predictieve onderhoudbeheersystemen al vaker worden toegepast, heeft de Arena volgens Van Dijk wel een extra troef in handen. ‘De Amsterdam Innovation Arena stelt zijn partners de voorwaarde dat ze hun data voor elkaar openbaar toegankelijk maken. Die open structuur biedt zeer veel voordelen voor het asset management van het stadion. Hoewel wij niet verantwoordelijk zijn voor de liftsystemen, kunnen we wel zien hoeveel energie ze verbruiken en hoe ze presteren. Uiteindelijk beïnvloeden de systemen elkaar

weer en door deze transparante aanpak kan je synergievoordelen halen uit zo’n partnership.’

Lifecyclemanagement Zoals gezegd is de Arena voor BAM geen onbekende plek. Na de bouw in 1996 van het stadion was de technisch dienstverlener verantwoordelijk voor beheer en onderhoud van de installaties.

Francesco Franchimon, directeur bij BAM Energy Systems, is ervan overtuigd dat het asset management radicaal gaat veranderen. ‘De visie op gebouwbeheer is de afgelopen jaren behoorlijk veranderd.

Het uitgangspunt is verschoven naar de waarde van een gebouw gedurende de levenscyclus. Waar bouwbedrijven vroeger klaar waren zodra de oplevering was voltooid, is de oplevering nu het startpunt van een langdurige en duurzame samenwerking. Vastgoed moet daarom over het algemeen aan drie dingen voldoen. Ten eerste moet een gebouw slim, actief en flexibel genoeg zijn om de veranderende gebruikersbehoeftes te kunnen faciliteren.

Ten tweede moet een gebouw een aan-

06

iMaintain 17

IMA06 M BAM.indd 29

20-06-17 15:23

09FOT

30 ASSET MANAGEMENT

trekkelijke plek zijn om te wonen of te werken en het gevoel van welzijn vergroten. Als derde moet de exploitatie van een gebouw gegarandeerd zijn gedurende de verschillende levensfases. Lifecyclemanagement is de sleutelfactor in de contracten die de bouwsector tegenwoordig aangaat.’

De meest kritische assets zijn het gras, het verschuifbare dak en de IT-infrastructuur.

Franchimon: ‘Met name op het gebied van IT-infrastructuur zal de meeste innovatie plaatsvinden. Het stadion betrekt zelfs zijn directe omgeving bij zijn plannen op het gebied van mobiliteit, beleving en energie. Zo wordt samen met Eaton en Nissan een grote batterij gebouwd, die de Arena zelf, maar ook bijvoorbeeld het Afas-theater van noodstroom zou kunnen voorzien. In zo’n complexe omgeving moeten systemen niet alleen zeer robuust worden ingericht, maar ook met elkaar kunnen communiceren.’

Franchimon: ‘Dankzij uitgebreide informatie- en communicatiesystemen kunnen we de positieve beleving van de bezoekers vergroten.’

Wat helpt bij het asset management van complexe gebouwen is het feit dat met het toenemende aantal sensoren de beschikbare data is toegenomen, terwijl de gebouwbeheersystemen zo slim zijn geworden dat ze de hier uit gedestilleerde informatie kunnen gebruiken om degradatie te voorspellen. Franchimon: ‘De rol van econometristen en data-analisten zal de komende jaren toenemen. Samen met de maintenance manager zullen zij het asset management en het dagelijkse beheer en onderhoud moeten optimaliseren om zo de hoogste beschikbaarheid te krijgen tegen de laagst mogelijke kosten. Die functies zullen dan ook steeds meer met elkaar versmelten. De kennis en ervaring van de maintenance professionals zijn nodig om de juiste data te kunnen filteren en de data-analist moet algoritmes kunnen ontwikkelen aan de hand van de faalindi-

FOTO: JORRIT LOUSBERG

Algoritmes

catoren die de sensoren registreren. We hebben daar al succes mee geboekt toen we comfortklachten kregen in een van de ruimtes in het stadion. Via een root-causeanalyse kwamen we er achter dat de koeling niet goed werkte omdat er lucht in de installatie was gekomen. Als zich nu een vergelijkbare storing zou voordoen, weet het systeem dankzij het ontwikkelde algoritme direct wat de monteur moet doen om het euvel te verhelpen. Uiteindelijk ontwikkelen we honderden algoritmes om dergelijke zaken te ondervangen.

Deze kennis wordt steeds meer onderdeel van het gebouwbeheersysteem, dat een dynamisch en lerend systeem wordt, ook wel deep learning genoemd. Uiteindelijk kunnen we een monteur op pad sturen met een virtual of augmented realitybril en instructies vanuit het gebouwbeheersysteem geven over wat hij wanneer moet onderhouden en hoe hij dat moet doen.’

reguliere onderhoud geldt dat de basis, de klantbeleving, goed moet zijn. Hoewel we ruimte krijgen om te innoveren, moet de klant geen hinder ondervinden.’

Toch denkt Franchimon dat de samenwerking tussen de verschillende partners ook deze ogenschijnlijke chaos in betere banen kan leiden. ‘Dankzij uitgebreide informatie- en communicatiesystemen kunnen we de positieve beleving van de bezoekers vergroten door ze bijvoorbeeld tijdig te informeren over eventuele files of alternatieve routes en waar ze het beste kunnen parkeren, maar bijvoorbeeld ook tonen welke toiletten worden schoongemaakt en welke beschikbaar zijn. Onze dienstverlening is een combinatie van onderhoud, facilitymanagement en energiemanagement. Al deze componenten grijpen in elkaar en beïnvloeden elkaar.

Bovendien kunnen we ook de kennis en expertise van de partners gebruiken om een dagje Arena nog leuker te maken.’

Evenementen In het stadion maakt BAM wel onderscheid tussen het reguliere onderhoud en de dynamiek die heerst rondom grote evenementen. ‘Bij voetbalwedstrijden of grote concerten staat er een vaste groep monteurs klaar die problemen snel kan oplossen’, zegt Franchimon. Zij moeten altijd een topprestatie leveren en fouten uitsluiten. ‘Uiteraard proberen we zo veel mogelijk voor te zijn, maar waar zoveel mensen tegelijkertijd aanwezig zijn, kan je nooit alles voorspellen. Ook voor het

De nieuwe partners zijn zeer te spreken over de open cultuur. ‘Er komt een moment dat je innovaties of nieuwe concepten moet testen in de praktijk’, zegt Franchimon. ‘Daarvoor heb je partijen nodig die hun nek durven uitsteken. We gaan experimenteren met technologie van de toekomst en daarbij loop je altijd kans dat je in de praktijk tegen andere uitkomsten aanloopt als verwacht. Maar de verwachte toegevoegde waarde is te groot om er niet aan te beginnen.’ ■

06 17 iMaintain

IMA06 M BAM.indd 30

20-06-17 15:23

OPLEIDING 31

Oefenfabriek RDM Training Plant bereikt hoogste punt De bouw van de oefenfabriek RDM Training Plant in Rotterdam heeft het hoogste punt van ruim veertig meter bereikt.

Eind mei is de laatste en hoogste toren omhoog gehesen nadat burgemeester Ahmed Aboutaleb hiervoor het startsein gaf. Deze mijlpaal werd door alle betrokken partijen gevierd.

De RDM Training Plant gaat bijdragen aan het versterken van bewust veilig werken in de procesindustrie. Het project is een initiatief van diverse publieke en private partijen waaronder het regulier beroepsonderwijs. Zeven industriële contractors, die zich hebben verenigd in het bouwconsortium Project Realisatie Oefenplant (PRO), realiseren de levensechte oefenfabriek. De oplevering van de RDM Training Plant wordt deze zomer verwacht.

Toekomstige en huidige medewerkers

trainen om zo efficiënt mogelijk en volgens de hoogste en meest actuele veiligheidseisen te werken: dat is het primaire doel van de RDM Training Plant. De Rotterdamse oefenfabriek is bedoeld voor medewerkers in diverse bedrijfssectoren, techniekstudenten vanuit een mbo- of hboopleiding en personen vanuit omscholingstrajecten en zij-instromers. Trainees volgen op de plant praktijkgerichte veiligheidstrainingen in een realistische setting, gegeven door trainers die gevormd zijn door de beroepspraktijk. ■

FOTO: WIM RAAIJEN

09FOT

06

iMaintain 17

IMA06 R Trainingsplant.indd 31

20-06-17 15:18

32 INNOVATIE

De opkomst van blockchain (en wat je er mee kan) Sinds begin dit jaar hoor je het steeds vaker: blockchain. Het is het meest bekend als het systeem achter de Bitcoin, maar nu worden ook andere mogelijkheden onderzocht. Voor onderhoud en asset management kan het grote veranderingen betekenen. Wat is blockchain en wat kan je er allemaal mee?

Dagmar Aarts

Heel simpel gezegd is blockchain een digitale versie van een grootboek gevuld met transacties. Hierbij is geen bank of notaris nodig, omdat het grootboek op computers van verschillende deelnemers in een keten is opgeslagen. Als er een transactie wordt gedaan, controleren al die computers de transactie waardoor fraude praktisch onmogelijk is.

IFS, gespecialiseerd in enterprise software, kijkt in haar lab naar ontwikkelingen in de markt en nieuwe technologieën en wat die voor effect gaan hebben.

Vorig jaar zijn ze op blockchain gedoken. ‘Sinds begin dit jaar hoor je er ineens overal over’, vertelt Bas de Vos, directeur van IFS Labs. ‘Ik weet niet hoe dat komt, misschien geloven we er meer in met zijn allen. Blockchain wordt nu vooral in de financiële wereld gebruikt, met de Bitcoin (elektronisch geld, red.) als het meest bekende voorbeeld. Maar er wordt ook gekeken of het gebruikt kan worden om bijvoorbeeld het Kadaster

buiten spel te zetten. Dan kunnen we de eigenaarsoverdracht van een kavel zelf opslaan.’

Onkraakbaar Waarom is dat nou zo interessant? De Vos: ‘Doordat meerdere mensen, dat kunnen zelfs drie miljoen zijn, een afschrift van een transactie op hun computer hebben staan, is het onkraakbaar. Om een transactie te wijzigen moet ik minstens de helft van het aantal deelnemers tegelijkertijd die transactie aan laten passen. Daarom noemen ze het ook een blockchain, je bent eigenlijk niet in staat om een bestaande transactie aan te passen. Je kunt wel steeds nieuwe transacties doen, waardoor je een ketting van transacties krijgt rond een bepaald onderwerp. Dat noem je dus een blockchain. Het grote voordeel is dat een blockchain in principe honderd procent betrouwbaar en honderd procent verifieerbaar is.’

Forse impact TNO probeert de hype rond blockchain wat te ‘dehypen’, want hoewel het volgens de onderzoeksorganisatie een forse impact gaat hebben, zijn er nog problemen die moeten worden opgelost. Volgens Egbert-Jan Sol (programmadirecteur smart industry bij TNO) is blockchain vergelijkbaar met het internet. ‘Internet is in drie stappen van tien jaar ontwikkeld. Eerst had je de academische fase van 1987 tot 1997, daarna het inbellen met vaste lijnen tot 2007 en toen kregen we de iPhone en is de mobiele versie gekomen. Als je twintig jaar geleden vroeg wat internet ging betekenen, was dat onduidelijk. Blockchain heeft dezelfde karakteristieken. We weten niet hoe en hoe snel het de maatschappij gaat veranderen.’

Sol geeft een voorbeeld van hoe blockchain de logistiek rondom de haven van Rotterdam zou kunnen veranderen. ‘Je zou alle containers die de haven in en uit gaan in een database kunnen onderbrengen waar iedereen in kan kijken en zijn real-time

06 17 iMaintain

IMA06 N IFS.indd 32

planning op kan baseren. Nu ben je afhankelijk van de informatie die iemand anders jou geeft.’

Voordat het zover is, moeten nog wat problemen worden opgelost. Zo is de software nog niet stabiel, contractuele relaties moeten veranderen en er is een digitaal paspoort nodig. Sol: ‘Als je een transactie doet, wil je zeker weten dat je dat met de juiste partij doet. Daarom is een digitaal paspoort nodig voor personen, bedrijven en ook objecten die worden verhandeld.

Veel bedrijven zijn daar nu mee bezig, maar ze gebruiken allemaal een eigen manier van identificatie. Om blockchain te laten werken, moeten we daar standaarden voor ontwikkelen. Er zal nog wel een paar jaar over heen gaan voordat blockchain standaard wordt gebruikt. Ik zeg altijd maar: het zal langzamer gaan dan je nu denkt. Maar als je over vijf of tien jaar terug kijkt, is het harder gegaan dan je had verwacht.’

Abonnees lezen meer op www.imaintain.info 20-06-17 15:23

INNOVATIE 33

BLOCKCHAIN

Blockchain, known as the technology behind Bitcoin, is one of the most talked-about and intriguing technologies at the moment. Blockchain, similar to the rising of the internet, has the potential to disrupt business. IFS Labs is researching the potential use-cases for business and their impact on business applications.

Someone wants to register a transaction

2

The transaction is represented as a block in the shared ledger

3

The block is broadcast to all participants

4

The participants approve the transaction is valid, providing consensus

5

The block is added to the chain

6

A single picture of the chain and actual state is available to all authorized participants

ILLUSTRATIE: IFS

1

Blockchain voor onderhoud Er wordt nu volop onderzocht waar blockchain nog meer voordelen kan opleveren.

Ook voor inkoop en onderhoud zijn er mogelijkheden. IFS Labs heeft hiervoor een case onderzocht in de luchtvaart.

Daar werkt vaak een netwerk van spelers samen die verantwoordelijk zijn voor het onderhoud van een vliegtuig. Je hebt een OEM die een onderdeel maakt, dat wordt over zee getransporteerd, het komt in een onderhoudscentrale, er wordt misschien nog een test op gedaan, vervolgens installeert iemand het onderdeel in een vliegtuig en de luchtvaartmaatschappij vliegt er mee. De Vos: ‘Het is voor die hele keten buitengewoon belangrijk dat ze weten wat er met dat onderdeel is gebeurd. Stel, het vliegtuig stort neer, dan wil je weten of er verkeerd onderhoud is gepleegd of er een constructiefout in het onderdeel zat.’

Volgens De Vos is de historie van zo’n onderdeel nu kostbaar en ingewikkeld.

De spelers in de keten maken gebruik van verschillende software (ERP), waardoor de systemen niet met elkaar kunnen communiceren. Dat leidt tot papieren communicatie en hoge kosten om aan de regels van de luchtvaart te voldoen. ‘In onze case heb-

De Vos: ‘Het maakt inzichtelijker wat er in de leveringsketen gebeurt, het zorgt voor meer vertrouwen in de keten, lagere kosten en minder papieren en mondelinge communicatie.’

ben we een kopie van wat iedereen in zijn eigen ERP zet, weggeschreven in een blockchain. Dus eigenlijk zit er over het hele netwerk van spelers in de luchtvaart een blockchain en iedereen schrijft daar het afschrift van een transactie rondom een asset in. Op deze manier kan iedereen zijn eigen systeem houden, maar heb je wel een database waar van een onderdeel de hele leveringshistorie honderd procent betrouwbaar en verifieerbaar beschikbaar is. Het maakt inzichtelijker wat er in de leveringsketen gebeurt, het zorgt voor meer vertrouwen in de keten, lagere kosten en minder papieren en mondelinge communicatie. Eenzelfde

soort scenario kan je je voorstellen bij een nucleaire powerplant of een olieplatform.’

Uitdagingen Potentieel zitten er dus allemaal voordelen aan blockchain, maar er zijn ook nog wel wat uitdagingen die overwonnen moeten worden. Van wie is de data, wie mag data aanpassen en wie kan het allemaal zien? Er zijn nu verschillende blockchainvarianten. Er is een public ledger, zoals bij de Bitcoin, waarbij iedereen alle data kan zien. Ook zijn er private ledgers waarbij alleen mensen in de keten de informatie kunnen zien. Daarnaast zijn er nog verschillende tussenvormen. De Vos: ‘Iedereen praat over blockchain alsof we het vandaag kunnen doen, maar ik denk dat het nog niet schaalbaar is naar productie-implementaties. Ik denk dat er nog genoeg uitdagingen zijn op het gebied van privacy, security en samenwerking in de keten. Bedrijven moeten er nu wel in investeren en er onderzoek naar doen, want de potentie van blockchain is heel groot. Als ze het niet doen en het wordt dadelijk een succes dan heb je als bedrijf de oorlog verloren. Zo simpel is het.’ ■

06

iMaintain 17

IMA06 N IFS.indd 33

20-06-17 15:23

34 AGENDA

September

Oktober

14 september 2017 Evenementenhal Delfzijl www.eemsdeltavisie.nl EemsDeltavisie 2017: Nieuwe synergie

4 oktober 2017 Het Oude Magazijn, Amersfoort www.imaintain.info/prestatie iMaintain Prestatiemanagement: Experience

Synergie is op allerlei vlakken mogelijk. Tussen energiesector, de landbouw en de chemie bijvoorbeeld. Of tussen overheid, onderzoek en bedrijfsleven. Maar ook op het gebied van innovatie.

Zo kan synergie tussen oude en nieuwe technologie bestaande installaties een nieuw leven geven. Slimme sensoren, big data en analytische systemen kunnen ageing assets efficiënter, veiliger en duurzamer maken. Ofwel gereed voor een nieuwe toekomst.

Wat is de rol van ervaring als de industrie en de infrasector continu in beweging zijn? Ageing assets kunnen bijvoorbeeld met sensoren en real-time monitoring een nieuw leven krijgen, maar de besturing en het onderhoud vragen dan wel om andere kennis en capaciteiten. We moeten ervaren wat vernieuwing voor ons inhoudt.

19-21 september 2017 Evenementenhal Hardenberg www.evenementenhal.nl Technische Industriële Vakbeurs (TIV) De beursthema’s voor TIV Hardenberg 2017 zijn Food Industry en Smart Industry. Door alle vernieuwingen is het beursprofiel geüpdatet en bestaat komende editie uit 7 sectoren: grondstoffen & materialen, aandrijf- & besturingstechniek, personeel & organisatie, industriële toelevering, industriële productietechnieken (METAVAK), industriële automatisering en digitalisering.

21 september 2017 Pilz Nederland, Vianen www.pilz.nl Seminar Vrouwen in de Techniek – Women only!

Discussier mee over genderverschillen, vrouwelijke leiderschapsstijlen, competenties en de stand van zaken op dit gebied in Nederland en de rest van de wereld.

27 en 28 september 2017 NH Conference Centre Koningshof, Veldhoven www.kunststoffenbeurs.nl Kunststoffen 2017 Kunststofproducten zijn onmisbaar geworden voor toepassingen in de industrie en handel, bouwnijverheid, verpakkingsindustrie en consumentenproducten. Daarnaast zorgt de wetgeving ervoor dat het gebruik van kunststof kritisch bekeken wordt.

Op deze beurs staan specialistische bedrijven uit Nederland, België en Duitsland zoals designbureaus, productontwikkelaars, grondstofleveranciers, spuitgiet- en extrusiebedrijven, vacuümvormers, gereedschapmakers, machineleveranciers, softwareleveranciers en rapid-prototypers.

28 september 2017 Midden Nederland Hallen, Barneveld www.business-software-event.nl Business Software Event 2017 Het Business Software Event is een geschikt platform als u op zoek bent naar: nieuwe ontwikkelingen binnen dit speelveld, nieuwe/aanvullende software, verdere optimalisatie van uw huidige bedrijfsprocessen of software.

10 en 11 oktober 2017 NH Conference Centre Koningshof, Veldhoven www.metaal2017.nl Metaal 2017 De metaalindustrie kent een grote diversiteit aan technologieën, applicaties en marktgebieden in de verspanende industrie, de niet-verspanende industrie en de wereld van 3D-metaalprinten.

Metaal 2017 biedt kansen voor cross-overs tussen vertegenwoordigers uit vele domeinen.

11 en 12 oktober 2017 Hart van Holland, Nijkerk www.no-dig-event.nl No-Dig event 2017 Deze lustrumeditie staat in het teken van het aanleggen, repareren, renoveren en vervangen van ondergrondse kabels en leidingen met gebruik van sleufloze technieken (No-Dig). No-dig is economisch aantrekkelijk, duurzaam, levert minder hinder op en beperkt de CO2-uitstoot.

November 8 november 2017 Marine Etablissement Amsterdam seminars.amccentre.nl Seminar Asset Management Control Er worden drie keynotes gepresenteerd door Benno Bultink (RWS), Cecile van Oppen (Copper 8) en Richard Laurijssen, waarna er 21 parallel presentaties plaatsvinden.

December 12-14 december 2017 Evenementenhal Hardenberg www.evenementenhal.nl/elektro Elektro Vakbeurs 2017 Op inspiratiepleinen staan de thema’s ‘Living’, ‘Security’, ‘Industry’ en ‘Energy’ centraal. ‘Industry’ richt zich op ontwikkelingen betreft automatisering, optimalisatie, digitalisering van apparaten en productiemiddelen. In de energietransitie spelen energieopslag, energieopwekking en energiebesparing een steeds grotere rol. Op het ‘Energy’-plein laten exposanten oplossingen zien.

06 17 iMaintain

IMA06 F Agenda.indd 34

20-06-17 15:28

KENNISMOET MOETJEJE KENNIS OOKONDERHOUDEN. ONDERHOUDEN. OOK • Hoeveel onderhoud is juist genoeg?

• Hoeveel onderhoud is juist genoeg?

• Kunnen met onderhoudsfunctie geld verdienen?

• Kunnen wewe met de de onderhoudsfunctie geld verdienen?

• Hoeveel kan onderhoud bij dragen aan het bedrij fsresultaat?

• Hoeveel kan onderhoud bijdragen aan het bedrijfsresultaat?

• Wat is Excellent Onderhoud geef ik dit vorm?

• Wat is Excellent Onderhoud en en hoehoe geef ik dit vorm?

DEZDEEZOEPLOEPIDLEINIDINGEN ZIJNZIJINN TINE TBEREBRGEENNG NG EN IN DINE DBEACBHAECLHELEONR OR WEW RKETRUKIGTUBIG OUKW OUBW UNKDUENDE DEEDLETEIJLDT.IJD.

INFINOFROMREMEERE! R!

WAARDECREATIE DOOR GOED ONDERHOUD WAARDECREATIE DOOR GOED ONDERHOUD onderhoudsopleiding Hogeschool Utrecht helpt in uw eigen bedrijf antwoorden EenEen onderhoudsopleiding bij bij Hogeschool Utrecht helpt u inu uw eigen bedrijf de de antwoorden te vinden op deze vragen.

In de afgelopen jaren zijn vele mooie resultaten en forse te vinden op deze vragen. In de afgelopen jaren zijn vele mooie resultaten en forse besparingen bereikt deelnemende bedrijven.

Door brede scope zowel besparingen bereikt bij bij de de deelnemende bedrijven.

Door de de brede scope op op zowel Materiaalkunde, Engineering, Inspectie als Onderhoud bieden onze opleidingen Materiaalkunde, Engineering, Inspectie als Onderhoud bieden onze opleidingen op op hethet gebied Onderhoud precies (integrale) kennis nodig is om verder te kunnen kijken gebied vanvan Onderhoud precies diedie (integrale) kennis diedie nodig is om verder te kunnen kijken dan het eigen vakgebied, en daardoor aantoonbaar betere resultaten te boeken. dan het eigen vakgebied, en daardoor aantoonbaar betere resultaten te boeken.

• Post-MBO Onderhoudstechniek (OTK) Start 4 oktober 2017 • Post-MBO Onderhoudstechniek (OTK) Start 4 oktober 2017 • Post-HBO Onderhoudstechnologie (OT) Start 5 oktober 2017 • Post-HBO Onderhoudstechnologie (OT) Start 5 oktober 2017 • Post-HBO Onderhoud en Management (OM) Start 5 oktober 2017 • Post-HBO Onderhoud en Management (OM) Start 5 oktober 2017 • Master of Engineering in Maintenance & Asset Management Start februari/september • Master of Engineering in Maintenance & Asset Management Start februari/september genoemde opleidingen kunnen naar wens in-company maat) verzorgd worden.

AlleAlle genoemde opleidingen kunnen naar wens in-company (op(op maat) verzorgd worden.

Informeer naar mogelijkheden.

Informeer naar de de mogelijkheden.

Meer weten? mail naar info@cvnt.nl of kijk www.cvnt.nl.

Meer weten?

BelBel 088088 481481 88 88 88,88, mail naar info@cvnt.nl of kijk op op www.cvnt.nl.

ERVALT VALTNOG NOGGENOEG GENOEGTE TELEREN LEREN ER

Eemsdeltakringen 2015-10 FC_A4.indd 1 Eemsdeltakringen 2015-10 FC_A4.indd 1 IMA06 omslag los.indd 35

02-05-17 12:00 20-06-17 15:37 02-05-17 12:00 20-06-17 15:37 20-06-17 16:06

Na het wereldwijde succes van VDM:

Tijd voor vernieuwing Wat is de toekomst van onze verouderende industrie, die niet vervangen kan worden, maar wel moet concurreren met jonge fabrieken uit opkomende landen?

Het antwoord is Value Driven Maintenance & Asset Management, kortweg VDM XL. Wilt u weten wat VDM XL voor u kan betekenen?

Bestel het nieuwe boek van Mark Haarman en Guy Delahay.

www.mainnovation.com

IMA06 omslag A Voorplaat.indd 1 IMA06 los.indd 36 adv XL iMaintain A4.indd 1

20-06-17 16:06 16-01-17 15:20