imaintain, 06, 2012

www.i-maintain.nl

06 12 NEGENDE JAARGANG – LOSSE VERKOOPPRIJS e 16,-

iMaintain Nr. 06 - 2012

IT zorgT voor proacTIef onderhoud 001_A_cover.indd 2

20-06-12 09:53

Nu ook ge誰ntegreerde Lange Termijn Asset Planning module Uniek in de markt!

Alle assets onder controle

De voor uw organisatie belangrijke assets vertegenwoordigen een grote waarde. Door het professioneel beheren van de installaties, transportmiddelen, gebouwen, IT-middelen of infra assets vergroot u het overzicht, beheerst en bespaart u kosten, verhoogt u de levensduur en toont u aan dat u aan normen en wet- en regelgeving voldoet.

Ultimo is een gebruiksvriendelijke Asset Management oplossing. Dankzij de modulaire opbouw, flexibiliteit en waar nodig branchespecifieke eigenschappen is de software geschikt voor elke organisatie en branche.

SO F T WAR E SO LU TI O NS | W W W.U LTI M O. N E T

ultimo_adv_nl_29052012_297x210_01_proef.indd 1 002_ultimo.indd 1

04-06-12 17:50 19-06-12 14:32

inhoud 3

10 Odfjell heeft vooral tijd nodig Nadat DCMR overtredingen rapporteerde bij tankopslagbedrijf Odfjell, werd het toezicht verscherpt en kregen de media lucht van de zaak. Een nieuwe aanpak is echter ingezet. Algemeen directeur Geert Eijsink: ‘De transitie van slechtste jongetje uit de klas naar het beste heeft wel tijd nodig.’

Carrièrespecial Het is een van de grote thema’s in de industrie: het gebrek aan technisch personeel. Hoe gaan bedrijven hiermee om? In deze special onder meer aandacht voor flexibilisering van de arbeid, de terugkeer van de bedrijfsschool, het managen van competenties en cultuur op de werkvloer.

5

COMMENTAAR

6

ACTUEEL

14 GROTE ONDERHOUDSPIEK IN 2013 MAAKT PERSONEEL SCHAARS 19 THEMA: IT IN MAINTENANCE 23 PRODUCTEN 24 LICHTGEVEND PLASTIC GEEFT INZICHT IN POLYMEEREIGENSCHAPPEN 26 WHAT’S NEXT 31 UNDER CONSTRUCTION 33 VOLGEND NUMMER 59 AGENDA

Maint

NL

Het magazine van de NVDO

35

Lees in MaintNL onder andere over: de rol die maintenance speelt in de topsector High Tech Systemen en Materialen, de zin en onzin van de NEN 1010-normen, hoe ProRail de problemen op het spoor in de Randstad en in het bijzonder rond Schiphol met preventief onderhoud wil voorkomen en hoe JetNet techniek van haar nerdy imago wil ontdoen.

High Tech Holland kan niet zonder onderhoud Jet-Net maakt techniek toegankelijk Spoornet Randstad wordt verlost van ‘verkoudheid’ Column Frans Stokbrood MMY Cor van de Linde: ‘Goede ideeën moet je delen’ Stoom erop – schil eraf Ieder zijn vak: Innovatiemanager pleit voor preventief onderhoud Dag van het Onderhoud Voorzichtig herstel procesindustrie geeft hoop NEN 1010 is geen onzinnorm

38 40 44 47 48 51 56 60 61 64

06

iMaintain 12

003_C_inhoud.indd 3

20-06-12 16:13

YOUR REPUTATION IS MINE.

CaN YOuR rEpuTaTION bECOmE Our rEspONsIbILITy?

Vinçotte Nederland levert als onafhankelijke inspectie- en keuringsinstelling diensten aan op het gebied van veiligheid, kwaliteit en het milieu. Onze expertise omvat onder meer de controle van de integriteit van constructies, installaties, machines, apparaten en gebouwen en diensten rond arbeidsomstandigheden.

Bij Vinçotte Nederland werken meer dan 100 technische deskundigen. Naast de hoofdvestiging te Breda hebben we ook kantoren te Rotterdam en Akersloot en logistieke steunpunten in het hele land. Vinçotte Nederland maakt deel uit van de internationale groep Vinçotte, die met zijn meer dan 2500 medewerkers een kenniscentrum vormt en wereldwijd in 14 landen vestigingen heeft.

Kunnen wij met onze expertise ook van úw reputatie onze verantwoordelijkheid maken?

Neem een kijkje op onze website:

safety, quality and environment

004_AIB_DEG.indd 1

WWW.VINCOTTE.NL

19-06-12 14:32

COMMENTAAR 5

Personeel als energiebron De schaarste aan goed, technisch geschoold personeel heeft volgens mij veel weg van de situatie met fossiele brandstoffen. ‘We’ gebruiken ze op maar er wordt maar mondjesmaat gezocht naar alternatieven. Er is namelijk nog genoeg voor dertig jaar, of veertig, of vijftig. En dan hebben ‘ze’ wel weer wat nieuws ontwikkeld. Besparen op verbruik en investeren in alternatieven gebeurt op relatief kleine schaal. Gelukkig zijn daar welk uitschieters bij die kijken naar bio, zon of wind als bron. En het lijkt dat de huidige crisis daar een extra vaart aan geeft. Wat het verband is, weet ik niet. Maar het lijkt of er de laatste paar jaar ineens meer kan. Auto’s die 1 op 30 rijden, colaflessen van bio-materiaal en een lineaire rendementsverbetering van zonnecellen. Maar toch, relatief mondjesmaat. Energie is misschien nog gewoon te goedkoop. Voor de automobilist is een benzineprijs van 2,80 euro nauwelijks een reden geweest om minder te rijden. En thuis draaien de gas- en lichtmeters ook nog steeds op oude snelheid. En misschien is arbeid nu ook gewoon nog te goedkoop. De schaarste aan mensen is aangekondigd maar wordt nog niet collectief gevoeld. En zo valt het me ook op dat ‘de industrie’ nog niet collectief de handschoen oppakt om er iets aan te doen. De afgelopen Dag van het Onderhoud is voor sommige deelnemers zeer succesvol te noemen met honderd of meer bezoekers, compleet met touringcars. Maar voor de onderhoudsindustrie als geheel valt het aantal deelnemers niet mee. Vinden die bedrijven de instroom van nieuwe collega’s niet belangrijk genoeg? Hebben ze nog genoeg voor de komende dertig jaar? Ook hier geldt; als de energie op is, wordt het koud op de werkvloer. Gelukkig zijn ook hier wat inspirerende uitschieters. En die hebben zich onlangs weer gepresenteerd aan het grote publiek op 25 en 26 mei.

Mark Oosterveer mark@industrielinqs.nl @M_Oosterveer

HOOfdREdACTiE

Mark Oosterveer 020 3122 793 mark.oosterveer@industrielinqs.nl NUMMER 06 - 2012

David van Baarle 020 3122 082 david.vanbaarle@industrielinqs.nl

UiTgAvE vAN

EiNdREdACTiE

Industrielinqs pers en platform Veembroederhof 7 1019 HD Amsterdam Postbus 12936 1100 AX Amsterdam

PARTNER

Nederlandse Vereniging voor Doelmatig Onderhoud (NVDO) Postbus 138, 3990 DC Houten

Elise Quaden 020 3122 084 elise.quaden@industrielinqs.nl

MEdEwERkERs

Evi Husson, Liesbeth Schipper, Erik te Roller, Renske van den Berg, Ingrid Rompa, Pieter Pulleman, Jeroen Akkermans, Teus Molenaar

LAy-OUT

Gabriele Köbbemann

COvER ECT

AdvERTENTiEvERkOOP Ahoy Rotterdam NV Ahoy-weg 10 3084 BA Rotterdam Postbus 5106 3008 AC Rotterdam Organisator van

UiTgEvER

Wim Raaijen 020 3122 081 wim.raaijen@industrielinqs.nl

Jetvertising BV Arthur Middendorp T: 070 399 00 00 F: 070 390 24 88 arthur@jetvertising.nl

TRAffiC

Breg Schoen 020 3122 088

dRUkkERij

DeltaHage, Den Haag

AbONNEMENTEN (iNCL. bTw)

Nederland/België e 93,Introductie NL/België 25% e 69,75 Overig buitenland e 117,Losse verkoopprijs e16,Studenten e40,Proefabonnement (3x) e 27,50

OPzEggEN

Dit magazine hanteert de opzegregels uit het verbintenissenrecht. Wij gaan er van uit dat u het blad ontvangt uit hoofde van uw beroep. Hierdoor wordt uw abonnement steeds stilzwijgend met een jaar verlengd.

Proef- en kennismakingsabonnementen worden niet automatisch verlengd en stoppen na het aantal aangegeven nummers. Opzeggen kan via www. aboland.nl, per post of per telefoon.

De opzegtermijn is 8 weken voor het einde van uw abonnementsperiode.

Als opzegdatum geldt de datum waarop uw opzegging door Abonnementenland is ontvangen. Indien u hierom verzoekt, ontvangt u een bevestiging van uw opzegging met daarin de definitieve einddatum van uw abonnement. Adreswijzigingen kunt u doorgeven via www.aboland. nl, per post of per telefoon. Overige vragen kunt u stellen op www.aboland.nl of neem telefonisch contact met Abonnementenland op.

AbONNEMENTENLANd

Postbus 20 1910 AA Uitgeest Tel. 0900-ABOLAND of 0900-226 52 63 € 0,10 per minuut Fax 0251-31 04 05 Site: www.bladenbox.nl voor abonneren of www.aboland.nl voor adreswijzigingen en opzeggingen.

Abonnementenland is ook bereikbaar via Twitter. Stuur uw tweet naar: @Aboland_klanten.

Prijswijzigingen voorbehouden.

ISSN: 2211-6826

© Industrielinqs pers en platform BV Niets uit deze uitgave mag worden gereproduceerd zonder toestemming van de uitgever.

06

iMaintain 12

005_B_commentaar.indd 5

20-06-12 09:52

6 actueel

BeDRIJVeNNIeuWS Shell sluit onderhoudscontract af met Stork technical Services

Shell heeft een vijfjarig contract afgesloten met Stork Technical Services voor werkzaamheden aan de raffinaderijen in Pernis, Moerdijk en Rheinland (Duitsland). Het contract omvat de planning, voorbereiding, uitvoering en het managen van subcontractors van mechanische turnaround-werkzaamheden van 2013 tot 2017. ‘Samen met Stork Technical Services beogen wij efficiënte en voorspelbare turnarounds uit te voeren die tot verdere verbetering van onze prestaties moeten leiden’, aldus Carel Mensing, manager Turnarounds en Pojecten van Shell Pernis.

11,9 miljoen euro beschikbaar voor innovatieve HTSM-projectvoorstellen Technologiestichting STW heeft in samenwerking met FOM en ZonMW met ingang van 1 juni 2012 een call opengesteld voor projectvoorstellen die passen binnen de vijftien roadmaps die door het topteam High Tech Systemen en Materialen (HTSM) zijn opgeleverd.

De totale omvang van de subsidie is 11,9 miljoen euro. De deadline voor het indienen van projectvoorstellen is 4 september 2012.

De call is een uitvloeisel van het door het kabinet ingezette topsectorenbeleid. Het daagt onderzoekers en ondernemers uit gefundeerde kennis te ontwikkelen voor technologische doorbraken en innovatieve toepassingen. Academische onderzoekers worden uitgenodigd onderzoeksprojecten in te dienen die antwoorden geven op de wetenschappelijke en technologische uitdagingen en passen in de HTSM-roadmaps (zie www.htsm.nl/roadmaps). Amandus Lundqvist, boegbeeld van de topsector HTSM: ‘Deze call is het begin van concrete invulling van de roadmaps die door het HTSM-topteam zijn opgesteld.’

Crisiswetproject dringt voor bij Raad van State

tebodin opent kantoor in thailand De snelle economische groei in het Stille Oceaangebied en de groeiende klantenvraag heeft Tebodin doen besluiten een kantoor in Thailand te openen. Met dit nieuwe kantoor in Bangkok betreedt het advies- en ingenieursbureau een nieuw land. Het is het achtste kantoor in Azië. Vanuit deze acht kantoren werken meer dan vijfhonderd adviseurs en ingenieurs.

Het nieuwe kantoor in Thailand richt zich hoofdzakelijk op het bieden van advies- en engineeringdiensten aan internationaal opererende klanten.

De invoering van de Crisis- en herstelwet leidt tot vertraging bij de Raad van State voor projecten die niet onder de wet vallen. Er is sprake van een verdringingseffect, stelt minister Schultz van Haegen (infrastructuur) in antwoord op Kamervragen. ‘De extra aandacht die deze versnelde afhandeling vereist, gaat ten koste van de snelheid waarmee andere zaken in het ruimtelijk bestuursrecht kunnen worden afgedaan.’

Uit het meest recente jaarverslag van de Raad van State blijkt dat de gemiddelde doorlooptijd van ruimtelijke-ordeningszaken de afgelopen vier jaar steeg van 45 naar 53 weken. De minister hoopt dat de afhandeling sneller gaat als de nieuwe Omgevingswet eenmaal van kracht is.

Ontslagen bij Bam civiel

Nederlandse kenniseconomie scoort middelmatig

Bij werkmaatschappij BAM Civiel van bouwbedrijf BAM vallen binnenkort ontslagen. De directie gaat het personeel van de afdeling, waar in totaal 850 mensen werken, van de situatie op de hoogte stellen tijdens een bijeenkomst in Rotterdam. Dat heeft een woordvoerder van het bedrijf bevestigd. Hoeveel ontslagen er gaan vallen, is nog niet bekend. De directie voert daarover nog gesprekken met de ondernemingsraad en de vakbonden.

Nederland presteert economisch goed, maar scoort wat betreft concurrentie- en innovatievermogen in de Europese middenmoot. Dat blijkt uit een rapport van onderzoeksbureau TNO. Hoewel Nederland nog steeds bovengemiddeld investeert in de ontwikkeling van de kenniseconomie, is het aandeel van mensen werkzaam in innovatieberoepen de afgelopen jaren onder het EU-gemiddelde gezakt. Vooral het arbeidsaanbod in de exacte wetenschappen en techniek ontwikkelt zich ongunstig. Relatief weinig studenten, vooral weinig vrouwen, kiezen voor bètavakken. Wil Nederland met gidslanden als China en Duitsland meekomen, dan zullen overheid en bedrijven volgens TNO vooral moeten werken aan economische schaalvergroting, zodat innovatieafdelingen betaalbaar blijven. In sommige gevallen zal dat betekenen dat Nederlandse bedrijven door buitenlandse multinationals moeten worden overgenomen.

06 12 iMaintain

006_7_9_D_actueel.indd 6

Kijk voor meer nieuwsberichten op www.i-maintain.nl

20-06-12 09:52

actueel 7

‘Lek Nigerdelta door slecht onderhoud Shell’ Shell is zelf verantwoordelijk voor een lekkende oliepijpleiding in het Nigeriaanse dorp K-Dere. Daarbij is volgens Shell ruim tienduizend liter olie de grond in gelekt. Dat blijkt uit een intern, handgeschreven rapport van het oliebedrijf dat in handen is van VARA’s Vroege Vogels.

Shell suggereerde de afgelopen weken dat mogelijk sprake was van sabotage en oliediefstal door de lokale bevolking. Maar uit het document blijkt dat de pijpleiding door roest is gaan lekken. Dat zou duiden op slecht onderhoud.

Volgens het radioprogramma is het dorp in Nigeria al vaker getroffen door lekkages. Uit een rapport van het milieubureau van de Verenigde Naties van augustus vorig jaar blijkt dat Shell de eerder gelekte olie in K-Dere nooit goed heeft opgeruimd.

Chinese industrie mindert vaart

BeDRIJVeNNIeuWS titia Siertsema beoogd nieuwe voorzitter uNetO-VNI

Het bestuur van UNETO-VNI, de ondernemersorganisatie voor de installatiebranche en de technische detailhandel, heeft besloten om Titia Siertsema voor te dragen als opvolger van de huidige voorzitter, Marcel Engels. De Ledenraad van UNETOVNI beslist op 26 juni aanstaande formeel over haar benoeming, waarna zij per 1 januari aanstaande aantreedt als nieuwe voorzitter.

Titia Siertsema (55) heeft een lange ervaring in zowel het bedrijfsleven als bij UNETO-VNI. De afgelopen tien jaar was zij algemeen directeur van UNETO-VNI.

Sabca verliest onderhoud vliegtuigen amerikaans leger

De Chinese industrie is vorige maand opnieuw aanzienlijk minder sterk gegroeid dan in de afgelopen jaren. Dat blijkt uit cijfers van de Chinese overheid.

De productie van de Chinese industrie lag in mei 9,6 procent hoger dan een jaar eerder. Daarmee was de groei iets sterker dan de toename met 9,3 procent die in april werd gemeten. Het groeitempo lag echter nog altijd op ongeveer het laagste peil van de afgelopen drie jaar.

De zwakkere groei van de Chinese industrie wijst erop dat de groei van de gehele Chinese economie afneemt. De Chinese centrale bank voerde al onverwacht een renteverlaging door, in een poging de groei te stimuleren.

Door die plotselinge zet, bestond de vrees dat de cijfers over mei erg slecht zouden zijn.

‘Het is wellicht niet zo somber als gevreesd’, zei een Chinese econoom daarover tegen persbureau Reuters. ‘Maar de economische activiteit was zwak vorige maand.’

De inflatie in China zakte vorige maand tot drie procent. Dat is het laagste niveau in twee jaar tijd. Economen verwachten dat de inflatie de komende maanden nog verder afneemt, waardoor de Chinese centrale bank ruimte heeft de rente verder te verlagen.

Het Belgische Sabca gaat toch niet A10-toestellen van het Amerikaanse leger onderhouden. Door dit bericht werd de winst van 1,5 miljoen die het bedrijf het eerste kwartaal boekte overschaduwd.

Het bedrijf incasseert een tegenslag met de beslissing van de Amerikaanse luchtmacht (USAF) om zijn A10-vliegtuigen terug te trekken uit Europa. Nochtans had Sabca net een onderhoudscontract voor vijf jaar voor die toestellen verworven. ‘Dit betekent een beduidend verlies aan werkbelasting voor de vestiging van Charleroi. In een eerste fase werd een deel van het overtallige personeel naar Brussel overgeplaatst.’

06

iMaintain 12

006_7_9_D_actueel.indd 7

20-06-12 09:52

PROTECTIVE COATINGS

SIGMACOVER™ RANGE

SIGMACOVER is a range of durable epoxy primers, buildcoats and surface-tolerant coatings delivering outstanding corrosion protection for both new construction and maintenance of major assets.

RECOATABLE EPOXY SYSTEMS FOR OUTSTANDING CORROSION PROTECTION

• Easy to apply, fast curing and cost effective • Suitable for all corrosive industrial environments • Resistant to chemical splash and spillage

www.sigmacoatings.com/protective

MAINTENANCE ENGINEERING | RELIABILITY ENGINEERING | MAINTENANCE METHODS ENGINEERING “Let the compass of Vector Maintenance Management B.V. be your guide�

Voldoen aan kwaliteits- en veiligheidseisen: risico’s verlagen en kosten beheersen Risicoverlaging en kostenbeheersing worden steeds belangrijker in de industrie.

Bedrijven moeten zelf bepalen hoe zij (aantoonbaar) voldoen aan de hoge kwaliteitsen veiligheidseisen die gelden voor mens, milieu, middelen en productie.

In de hoofdrol: onderhoud en inspectie Op een verantwoordelijke manier maximale winst behalen kan alleen als de ongestoorde en veilige voortgang van het productieproces gewaarborgd is. De betrouwbaarheid en beschikbaarheid van technische installaties moeten dus optimaal zijn. Tegelijkertijd moeten de investeringen die nodig zijn voor een ongestoorde en veilige voortgang van het productieproces beheersbaar zijn. Ook op het gebied van onderhoud en inspectie.

Vector maakt beheersbaar Wij zijn als onafhankelijke adviespartner gespecialiseerd in het ontwikkelen van onderhoudsen inspectiestrategieĂŤn voor industriĂŤle bedrijven die werken met technische installaties. We begrijpen dat u, voor een uitgebalanceerd productieproces, uw onderhouds- en inspectietaken zo optimaal mogelijk op elkaar wilt afstemmen. Vanuit onze passie voor techniek en organisatie hebben we de kennis, ervaring, tools en methodieken ontwikkeld die dit mogelijk maken.

De aanpak van Vector Met de inrichting van uw managementsysteem zetten wij het laatste puntje op de i. Onze grootste uitdaging ĂŠn kracht ligt in het voortraject: inzicht krijgen in uw organisatie, uw organisatiedoelstellingen en de installaties waar u mee werkt. We luisteren goed naar u en kijken kritisch naar uw organisatie.

Na een grondige analyse formuleren we zorgvuldig uw onderhoudsfilosofie. Deze vormt de basis van een goed uitgedachte onderhouds- en inspectiestrategie waarbij we veel aandacht besteden aan de detaillering. De onderhouds- en inspectiestrategie vertalen we uiteindelijk naar uitgewerkte instructies in uw managementsysteem. De rapportagestructuur van uw managementsysteem richten we zodanig in dat het managementsysteem optimaal ten dienste staat van uw bedrijfsdoelstellingen.

XXX WFDUPSNN OM t JOGP!WFDUPSNN OM t

008_PPG_Vector.indd 1

19-06-12 14:32

actueel 9

Kabinet kiest voor Europees beveiligingssysteem spoor ERTMS

BeDRIJVeNNIeuWS Grote klus voor VolkerWessels in canada

Het Nederlandse spoor wordt uitgerust met het Europese beveiligingssysteem ERTMS (European Rail Traffic Management System). Dit is het meest moderne beveiligingssysteem voor het spoor en maakt het mogelijk de huidige capaciteit van het spoor beter te benutten en met hogere snelheden te rijden. Voorwaarde is wel dat het systeem voldoende stabiel moet zijn en dat reizigers zo min mogelijk mogen merken van de uitrol.

De ministerraad heeft daarmee ingestemd op voorstel van minister Schultz van Haegen van Infrastructuur en Milieu. Het voornemen is opgenomen in de kabinetsreactie op de aanbevelingen van de tijdelijke commissie onderhoud en innovatie spoor.

Landelijke invoering van het Europese beveiligingssysteem duurt waarschijnlijk minimaal tien jaar. Om op korte termijn de veiligheid van het spoor te verbeteren kiest het kabinet daarom voor extra investeringen in het huidige beveiligingssysteem ATB-Vv. In een zogenaamde Roadmap, die eind van de zomer verschijnt, wordt de planning en volgorde van ingebruikname van ERTMS bekend.

‘Bedrijven niet bezig met grondstoffentekort’ Europese bedrijven in de chemische, farmaceutische en voedingsmiddelenindustrie bereiden zich nauwelijks voor op een verwachte grondstoffenschaarste. Dat blijkt uit een onderzoek van advies- en accountantskantoor KPMG. Van de ruim tweehonderd onderzochte ondernemingen vreest zestig procent dat een tekort aan grondstoffen binnen nu en vijf jaar problemen gaat opleveren.

Toch is niet meer dan twintig procent van hen bezig met het opstellen of uitvoeren van beleid dat erop gericht is toekomstige bevoorrading zeker te stellen. KPMG adviseert de bedrijven meer aandacht te besteden aan technologische innovatie, recycling, en het aanwenden van minder schaarse grondstoffen.

Industriële productie eurozone daalt De industriële productie in de eurozone is in april voor de tweede achtereenvolgende maand gedaald. Dat heeft Europees statistiekbureau Eurostat bekend gemaakt.

De productie lag in april 0,8 procent lager dan in de voorgaande maand. In maart ging de productie met 0,1 procent achteruit. Economen hadden voor april een krimp met 1 procent voorspeld.

In vergelijking met april 2011 ging de productie met 2,3 procent omlaag. Het was de vijfde achtereenvolgende maand waarin de productie op jaarbasis kromp.

De sterkste dalingen ten opzichte van een jaar eerder werden gemeten in Italië (min 9,2 procent), Spanje (min 8,3 procent) en Portugal (min 7,6 procent). De Nederlandse industrie voerde de productie met 4,7 procent op.

Een Canadese dochter van bouwbedrijf VolkerWessels heeft samen met een aantal partners een contract van circa 1,5 miljard euro in de wacht gesleept. Het gaat om de aanleg en het beheer van een 27 kilometer lange snelweg bij Edmonton in Canada. Dat maakte VolkerWessels recentelijk bekend. Volker Stevin Highways gaat het beheer en onderhoud aan de weg doen. ‘De omvang van dit contract ligt om en nabij de vijfhonderd miljoen euro en zal in grote mate bijdragen aan het verder verstevigen van onze positie in Canada’, aldus bestuurder Alfred Vos van VolkerWessels. Het contract gaat in zodra de weg in 2016 rijklaar is en heeft een looptijd van dertig jaar.

Imtech neemt Britse dienstverlener over Technisch dienstverlener Imtech heeft de Britse branchegenoot Capula overgenomen. Dat maakte de onderneming onlangs bekend. Capula heeft een jaaromzet van rond de veertig miljoen pond en heeft meer dan 180 mensen in dienst. Volgens Imtech is de overnameprijs ongeveer vijf keer de winst voor rente, belastingen en amortisatie (ebita), wat in contanten zal worden voldaan. Ook draagt de overname direct bij aan de winst per aandeel.

06

iMaintain 12

006_7_9_D_actueel.indd 9

20-06-12 09:52

10 interview

Odfjell heeft vooral tijd nodig

Geert eijsink: ‘De transitie van slechtste jongetje uit de klas naar het beste heeft wel tijd nodig.’

06 12 iMaintain

010_11_12_13_J_interview.indd 10

Abonnees lezen meer op www.i-maintain.nl

20-06-12 15:37

interview 11

De Botleksite van tanksopslagbedrijf Odfjell zit in zwaar weer. Nadat DCMR een aantal overtredingen rapporteerde, werd het toezicht verscherpt en kregen de media lucht van de zaak. Een deel van de problemen had te maken met het maintenance management.

Algemeen directeur Geert Eijsink heeft vertrouwen in de nieuwe aanpak op dit gebied: ‘De transitie van slechtste jongetje uit de klas naar het beste heeft wel tijd nodig.’

FOTO’s: WIM RAAIjEN

Odfjell ligt sinds maart van dit jaar zwaar onder vuur nadat milieudienst DCMR een kritisch rapport schreef over de tankter­ minal in het Botlekgebied. De pers pikte de berichtgeving op, deed er nog een schepje bovenop en maakte het publiek zo bang dat de Rotterdamse politiek zich ermee ging bemoeien. Die liet zich overtuigen van de goede intenties van de leiding van Odfjell en liet weten te ver­ trouwen op de maatregelen die al waren ingezet om de veiligheidsrisico’s te beper­ ken. Toch was daarmee de kous niet af.

Het bedrijf ligt op een petrischaal en ieder nieuw incident wordt aangegrepen om opnieuw de vinger beschuldigend richting het chemiecluster in de Botlek in het algemeen en Odfjell in het bijzonder te wijzen. Ook de landelijke politiek kreeg lucht van de zaak en er werden zelfs Kamervragen gesteld. Niet alleen het beleid van Odfjell werd aan de kaak gesteld, maar vooral ook de controlerende instanties werd verweten steken te hebben laten vallen.

“

David van Baarle

Nu wil algemeen directeur Geert Eijsink ook niet beweren dat het bedrijf geheel onterecht op het matje is geroepen, ‘maar als het hier daadwerkelijk zo onveilig is als in sommige media wordt beweerd, zouden we er nooit durven werken. Onze eerste prioriteit is de veiligheid van onze 350 medewerkers en onze omgeving. Als die in het geding zou zijn, zouden we onze werkzaamheden direct staken. Dat is echter ver bezijden de waarheid. Ik wil de incidenten die we hebben gehad zeker niet bagatelliseren, maar als je de pers zou moeten geloven, dan stroomt het benzeen hier door de straten. Er zijn inderdaad ben­ zeenemissies geconstateerd, maar dat gaat over restemissies in de orde van grootte van parts per million. We investeren nu in nieuwe drijvende daken en vervangen het oude dampretoursysteem voor een nieuwe om ook die laatste beetjes emissie vluchtige organische stoffen terug te dringen. Er is echter nooit gevaar voor onze medewer­ kers geweest, laat staan voor de algemene volksgezondheid.’

Niet alleen het beleid van Odfjell werd aan de kaak gesteld, maar vooral ook de controlerende instanties werd verweten steken te hebben laten vallen.

06

iMaintain 12

010_11_12_13_J_interview.indd 11

20-06-12 15:37

12 interview

Incidenten Het waren juist wel die benzeenconcentra­ ties die DCMR voor het eerst alarmeerde.

DCMR experimenteerde in augustus 2011 met een nieuwe en nauwkeuriger meet­ wijze om de verhoogde benzeenconcen­ traties in de Botlek te achterhalen. Odfjell werkte vrijwillig mee aan het testen van de apparatuur, maar op de site werden hogere concentraties gemeten dan op vergelijkbare sites. Men werd dan ook gesommeerd maatregelen te nemen om de emissies terug te dringen.

Wat de milieudienst vervolgens tot extra maatregelen aanzette, is een ontsnapping van tweehonderd ton butaangas. Nu is een dergelijk incident op zich al ernstig genoeg, maar wat het bedrijf vooral kwalijk wordt genomen, is dat het niet is gemeld aan de betrokken instanties.

De instanties kwamen uiteindelijk achter het incident via een anonieme brief.

Odfjell staat onder het toezicht bedrijfs­ risico zware ongevallen (BRZO) en moet omwille van de veiligheid alle incidenten melden. Op het moment van schrijven, ligt deze zaak nog onder de rechter en kan Eijsink hier nog niets over zeggen.

Maar gezien de openheid die het bedrijf de afgelopen maanden heeft getoond, zal het ook hierover uitgebreid berichten wan­ neer de tijd rijp is.

Odfjell werd onder verscherpt toezicht gesteld en kreeg bij tijd en wijle onver­ wachte invallen van de inspectiediensten.

Zo stonden in februari ineens zes man van de inspectiedienst ’s avonds laat op de stoep van het tankterminalbedrijf. In maart tuigden de inspectiediensten zelfs geza­ menlijk een team op van zo’n 25 inspec­ teurs die de medewerkers het hemd van het lijf vroegen. ‘Dat is zeer ingrijpend’, vat Eijsink het samen. ‘Normaal gespro­ ken is een inspectie al vrij hectisch, maar dan krijg je nog de tijd om alle papieren paraat te zetten. Nu moesten we alles ineens overal vandaan halen en waren soms drie groepen gelijktijdig bezig met het interviewen van mensen.’

Risk based inspection De terminal van Odfjell in de Botlek heeft een lange historie die begint bij de bouw in 1957. In 1967 fuseert Pakhuismeesteren – de eigenaar van de terminal – met Blauwhoedenveem, waar­ door Pakhoed ontstaat. Tankopslagbedrijf Pakhoed fuseert in 1999 met branchege­

“

Odfjell werd onder verscherpt toezicht gesteld en kreeg bij tijd en wijle onverwachte invallen van de inspectiediensten.

noot Van Ommeren tot Vopak. Omdat de markmacht van deze fusiepartijen daar­ mee te groot zou worden, wordt een deel van de activiteiten verkocht. En daarmee komt de terminal in 2000 in handen van het Noorse Odfjell.

Eijsink werd in 2009 door Odfjell gevraagd de site weer in topconditie te krijgen. Een opdracht die hem na aan het hart ligt, mede gezien zijn ervaring met de branche tijdens negentien jaar Pakhoed/Vopak (business unit directeur) en vier jaar bij Argos (raad van bestuur).

‘Het bedrijven van een terminal is een vak dat je langzaamaan in je vingers moet krijgen’, zegt Eijsink. ‘Toen ik in 2009 aantrad, trof ik echter geen echte tank­ opslagmannen meer aan in de directie.

Daar heb ik dan ook snel verandering in gebracht. Dat wil overigens niet zeggen dat de site in slechte conditie was, we wil­ den echter de beste terminal van Europa worden. Daarvoor moest de cultuur om.

In die tijd had ik ook de eerste discussies met DCMR over de veiligheid van de site en we besloten de uitdaging op te pakken met eigen medewerkers.’ sinds de overname in 2000 is er wel degelijk geïnvesteerd in de site, met name in tankputten. Een van de maatregelen die al sinds 2002 was ingezet om de veiligheidsrisico’s beter te kunnen inschat­ ten, was de overgang van time based inspection (TBI) naar risk based inspection (RBI). Wanddiktemetingen, samen met kennis over en ervaring met de corro­ derende eigenschappen van de diverse chemicaliën die het bedrijf opslaat, geven de daadwerkelijke staat aan van de tanks.

Ook werd het degradatiegedrag van de tanks onderling vergeleken en met alle beschikbare gegevens kan een betrouw­ bare failure mode effects and critically analysis (FMECA)­studie worden gedaan.

Alleen geldt voor deze methode wel dat hoe langer de historie is, hoe betrouw­ baarder de analyses worden. Bovendien zijn betrouwbare wanddiktemetingen alleen mogelijk als de tank leeg is. Iets wat bij een gezonde tankterminal niet snel voorkomt. Wanneer bij een totaal areaal

van bijna driehonderd tanks jaarlijks zo’n dertig stuks vrijkomen voor inspectie, duurt het dus tien jaar voordat alle tanks kunnen worden geïnspecteerd. Vandaar ook dat Odfjell onder het huidige RBI­regime tot voor kort niet van alle tanks wist in welke staat ze verkeerden. Eijsink: ‘De nog niet geïnspecteerde tanks vielen nog wel ruim binnen de norm, dus van een gevaarlijke situatie was geen sprake. Maar daarmee ontstond voor een deel wel verwarring en het idee dat we geen controle hadden over onze assets.’

Intussen heeft DCMR een handhavingsbe­ schikking naar Odfjell gestuurd waarbij het bedrijf voor tachtig tanks waarin brandbare stoffen worden opgeslagen moet aantonen dat de inspecties en het onderhoud conform de vergunningseisen zijn uitgevoerd. Ook moeten 21 vacuüm/ drukventielen per 1 augustus gerepareerd zijn en 165 stuks van deze ventielen moeten per 1 september gecontroleerd, gekalibreerd en gecertificeerd zijn. Voor de overige tekortkomingen zoals die in het onderhoudsprogramma en uitvoering hiervan, handelen conform het risk based inspectie­regime en het op orde hebben van het archief en onderhoudregistratie­ systeem, is een termijn gesteld waarbin­ nen deze ongedaan moeten zijn gemaakt.

DCMR dreigt met boetes als de termijnen die het stelt niet worden gehaald.

Tijdfactor ‘De bevindingen van DCMR, de Arbeidsinspectie Veiligheidsregio Rotterdam en Rijkswaterstaat hadden niet hoofdzakelijk met technische mankemen­ ten te maken’, verduidelijkt Eijsink. ‘Zo’n elf procent van de in de BRZO­rapporten geconstateerde overtredingen had betrek­ king op techniek. Het overige deel had veel meer te maken met organisatorische zaken zoals procedures en werkinstructies.

Op technisch vlak waren we ook al sinds 2009 begonnen met verbeteringen, waar we een bedrag van 250 miljoen euro voor hebben uitgetrokken. Dit bedrag moet, naast het reguliere bedrag dat we jaarlijks uitgeven aan onderhoud, ervoor

06 12 iMaintain

010_11_12_13_J_interview.indd 12

20-06-12 15:37

interview 13

zorgen dat we straks van het slechtste jon­ getje van de klas transformeren naar het beste jongetje. Wat dat aangaat zijn onze doelen en die van de controlerende instan­ ties gelijk. Het kost alleen wel tijd om dat voor elkaar te krijgen en het lijkt erop dat ons die tijd nauwelijks wordt gegund.

Momenteel wordt onder andere met man en macht gewerkt aan het nieuwe damp­ verwerkingssysteem, steigers zes en zeven worden gerenoveerd, tankputdijken ook en waar nodig vernieuwd.’

Veiligheid De meeste aandacht van de Odfjell direc­ tie richt zich momenteel op een goed werkend veiligheidsbeheersysteem. Eijsink: ‘De geconstateerde overtredingen maak­ ten duidelijk dat we te weinig aandacht hadden gehad voor het VBs­stuk. Goed veiligheidsmanagement is een samenstel­ ling van hardware, cultuur en systemen. In alle drie moet je investeren, al zal het één eenvoudiger zijn dan het andere. In de chemische industrie zie je dat veiligheid veel meer ingebakken zit in de bedrijfscul­ tuur. De wereld van tankopslag groeit wat dat aangaat steeds meer richting chemie.

Hoewel we ook dit traject al hadden ingezet, drukten de geconstateerde over­ tredingen ons nog maar eens extra op het belang van een goede veiligheidscultuur.

Om daar meer richting aan te geven, heb­ ben we onder meer de hulp ingeroepen van de Brown Paper Company die ook bij onze buurman Aluchemie grote resultaten heeft geboekt op het gebied van de vei­ ligheidscultuur. Verder helpt TNO ons met het doorlichten van het veiligheidsbeleid.

Ook hier geldt weer dat men zowel kijkt naar de integriteit van de assets als ook naar de processen en gedrag.’

Proactief De license to operate van Odfjell lijkt nu in handen van de controlerende instan­ ties en de publieke opinie. Bovendien heeft de casus de gehele industrie in het Botlekgebied een knauw gegeven. Eijsink: ‘We hebben veel steun gekregen van andere tankopslagbedrijven, buurbedrij­ ven en klanten. Zij dachten structureel mee over oplossingen, hielpen met de root cause analyses en zijn ook bij ons op de site gekomen om processen te controle­ ren. Het is een bekend spreekwoord dat vertrouwen te voet komt en te paard gaat en dat hebben we aan den lijve onder­

“

We hebben veel steun gekregen van andere tankopslagbedrijven, buurbedrijven en klanten. Zij dachten structureel mee over oplossingen.

vonden. Nu is het zaak dat vertrouwen op te bouwen. Dat kan alleen maar door pro­ actief te laten zien dat we onze processen op orde hebben en de veiligheid gega­ randeerd is. Daarom zijn we ook heel open in onze communicatie en stelden we de poorten open tijdens de Dag van het Onderhoud. We zijn er nog niet, maar we zijn wel op de goede weg.’

Inmiddels worden grote slagen gemaakt op onderhoudsbeheer met de implementa­ tie van een Enterprise Resource Planning (ERP)­systeem dat wordt gevoed met infor­ matie uit een reliability centered maintenance­pakket dat op zijn beurt informatie krijgt van een risk based inspection­sys­ teem dat inspectieresultaten beoordeelt en classificeert. Het ERP­systeem weet welke assets moeten worden geïnspecteerd, de inspectieresultaten worden vervolgens beoordeeld en vergeleken en die gewo­

gen beoordeling wordt vertaald in een preventieve onderhoudsplanning. Met de beschikbare informatie kunnen bovendien de onderhoudstaken nog eens worden geoptimaliseerd. Met deze architectuur voldoet de site van Odfjell straks als eerste aan het probalistic preventive tank maintenance­concept dat de Europese industrievereniging EEMUA wil voorschrij­ ven aan tankopslagbedrijven.

Voorlopig zal het nog wel even rommelen rondom de Botlek­site van Odfjell. Al was het maar omdat de laatste inhaalslagen nog moeten worden gemaakt. ‘Bovendien rakelt de pers nog wel eens rapporten op die allang zijn achterhaald’, besluit Eijsink. ‘Het proces over de butaanemissie komt nog voor de rechter, dus ook dan zal alles nog eens langskomen. Maar daarna hopen we dat Odfjell alleen nog maar positief in het nieuws komt.’ n

06

iMaintain 12

010_11_12_13_J_interview.indd 13

20-06-12 15:37

14 Shutdown & turnaround

Grote onderhoudspiek in 2013 maakt personeel schaars In maart en april 2013 voert een aantal raffinaderijen en chemiebedrijven in nederland tegelijk een grote onderhoudsstop uit. dat levert een piek op in de vraag naar technisch personeel, dat van jaar tot jaar schaarser wordt. redden de bedrijven het deze keer? Met passen en meten lijkt het te gaan lukken. Creativiteit en samenwerking zijn hierbij de sleutelwoorden. net als vooruit denken. ‘door excellente voorbereiding slagen we erin hetzelfde werk met minder mensen te doen.’

Erik te Roller

Bedrijven en contractors, en ook bedrijven onderling, proberen al ver van te voren tot afstemming en afspraken te komen over wie wanneer stopt en wie het onderhoud voorbereidt en uitvoert. Zo’n vijftien jaar geleden inventariseerde de industriële vereniging Deltalinqs wie wanneer een grote stop hield. Maar de grote oliemaatschappijen wilden daar op een gegeven moment niet meer aan meewerken, omdat deze informatie volgens hen concurrentiegevoelig is. ‘Het is net als bij Formule 1-races’, zegt woordvoerder Carlo Eijkels van BP. ‘Als je weet wanneer de tegenstander een pitstop moet maken, kun je daar voordeel mee behalen.’

Verbonden Hoe het ook zij, de Botlek vormt het epicentrum van de stops. Daar zijn de fabrieken van AkzoNobel, Huntsman, Shin-Etsu en Nufarm aan elkaar gekoppeld in het bedrijvenpark Botlek. Het membraanelektrolysebedrijf van AkzoNobel produceert chloor en natronloog. Shin-Etsu zet een deel van het chloor met etheen van Shell om in vinylchoride en dat wordt weer PVC. Ook Huntsman gebruikt chloor en wel als hulpstof bij de productie van MDI, dat het bedrijf deels omzet in polyolen, waarvan klanten weer polyurethaanschuim maken. Na de reactie blijft gasvormig zoutzuur over, dat Huntsman aan Shin-Etsu levert. Nufarm ten slotte neemt chloor af als grondstof voor gewasbeschermingsmiddelen. De fabrieken zijn niet toevallig nauw met elkaar verbonden. Vroeger waren ze namelijk allemaal eigendom van AkzoNobel. Vanwege de koppeling van de productie plannen de vier bedrijven hun onderhoudsstop gelijktijdig en wel in de periode maart-april 2013. Tijdens de stop werken er in totaal tweeduizend mensen extra op de locatie, waarvan 750 bij AkzoNobel.

‘We doen alles wat we niet bij het dagelijks onderhoud kunnen doen’, zegt Bert Pasman, die de onderhoudsstop bij AkzoNobel coör-

06 12 iMaintain

014_15_16_17_R_artikel.indd 14

dineert. ‘Te denken valt aan het onderhoud van de compressoren, de uitwendige en inwendige inspectie van alle leidingen en het openmaken van installaties om ook die te controleren. Dit levert weer voortschrijdend inzicht op, waarmee we het onderhoud voortaan nog beter kunnen uitvoeren.’

Militaire operatie Pasman erkent, dat het deze keer lastiger is aan personeel te komen. ‘Veel bedrijven in de Botlek gaan tegelijk plat en willen de beste mensen hebben. Daarom zijn we er deze keer vroeg bij en werken we volgens een strakke planning naar de stop toe, waarbij we controleren of bedrijven hun afspraken nakomen. Hoofdaannemer Stork werft vakmensen in Nederland en België, die wij toetsen op parate kennis van bijvoorbeeld de diameters en eigenschappen van pakkingen. Ook moeten ze laten zien dat ze zaken goed kunnen demonteren en monteren. Dit geldt vooral voor de monteurs die het eerstelijns onderhoud gaan uitvoeren. Zij moeten hun werk perfect doen. Door dit alles kun je het project vergelijken met een militaire operatie.’

Stork bepaalt overigens niet wie de onderaannemers zijn. Afgesproken is dat Stork gebruikmaakt van de huiscontractors van

‘Alle bedrijven in de Botlek gaan tegelijk plat en willen de beste mensen hebben.’

AkzoNobel voor steigerbouw, isolatie en schilderwerk, omdat die goed op de locatie zijn ingespeeld.

Overbuurman Esso Nederland neemt omstreeks dezelfde periode zijn raffinaderij uit bedrijf, zodat het druk zal worden op de Welplaatweg, de Botlekweg en de aansluiting bij de A15. Tot overmaat van

Abonnees lezen meer op www.i-maintain.nl

20-06-12 09:51

Shutdown & turnaround 15

de fabrieken van akzonobel, huntsman, Shin-Etsu en nufarm in de Botlek staan met elkaar in verbinding. niet toevallig, aangezien ze ooit allemaal eigendom van akzonobel waren. nu heeft dat als gevolg dat ze allemaal hun stops gelijktijdig plannen.

ramp voert Rijkswaterstaat dan werkzaamheden uit aan de A15 ter hoogte van de Botlekbrug, die blijkbaar niet kunnen worden uitgesteld. ‘Met de andere bedrijven kijken we nu naar de mogelijkheden om op verschillende tijden te beginnen. Wij geven de voorkeur aan het werken van zeven uur ’s ochtends tot vijf uur ’s middags, maar we kunnen eventueel ook later beginnen en eindigen’, aldus Pasman.

‘Contractor zegt altijd ja’ Anders dan AkzoNobel, schakelt Shin-Etsu drie verschillende contractors voor de drie hoofdunits van de fabriek in. ‘Onze ervaring is dat contractors altijd “ja” zeggen’, zegt Ronald Raben, maintenance manager van het bedrijf. ‘Maar als een klus veel uren kost, moeten ze op een gegeven moment te veel mensen van buiten inhuren en gaat de kwaliteit van het werk achteruit.

Daarom eisen we een bepaalde verhouding tussen eigen personeel en ingehuurd personeel. We bieden het werk in drie kleinere units aan, zodat het voor de contractors overzichtelijker en beter behapbaar is, ook gelet op het feit dat ze elders in de Rijnmond werk te doen hebben.’

Edward van der Pijl, marketing en commu-

nicatieadviseur van BIS Industrial Services, constateert eveneens dat er volgend jaar een piek in de vraag naar firmapersoneel zal zijn. ‘Wij hebben een flexibele schil van nationale en internationale bedrijven die ons zo nodig kunnen assisteren met onze industriële dienstverlening zoals steigerwerk, isolatie en conservering. In overleg met het desbetreffende bedrijf of de contractor reserveren we personeel. In de aanloop naar grote onderhoudsstops doen we niet anders.’

Sabic in Geleen maakt in 2012 en 2013 een drukke periode mee. De afgelopen weken vond een grote onderhoudsstop van een polypropeenfabriek op de locatie in Geleen plaats. Tot september 2013 volgen nog de stops van drie polymeerfabrieken en een butadieenfabriek. In september en oktober 2013 vindt ten slotte de grote onderhoudsstop van naftakraker Olefins 4 plaats. ‘De Olefins 4 krijgt ook een upgrade, wat een energiebesparing van acht procent en een capaciteitsverhoging van twee procent zal opleveren’, zegt JanErik Capel, Director Turnarounds Europe.

Met de projecten en de onderhoudsstop is een investering van in totaal 135 miljoen euro gemoeid.

In het voorjaar van 2011 heeft naftakraker Olefins 3, ook in Geleen, een onderhoudsbeurt gehad. ‘Onze krakerstops vergen ruim driehonderdduizend directe uren.

Hieronder verstaan wij de uren ‘hands on tools’. Op de drukste dagen zijn er meer dan vijftienhonderd monteurs in de fabriek aan het werk, veel meer dan de regio kan leveren.

Tekort aan werkvoorbereiders Volgens Capel is de vraag naar uitvoerend personeel tijdens een onderhoudsstop altijd hoog en het aanbod krap. ‘Er is echter ook een tekort aan gekwalificeerde werkvoorbereiders die al lang vóór de uitvoering van een stop aan het werk gaan. Normaal is het al lastig om goede werkvoorbereiders op de markt te vinden. In drukke tijden is dat nog moeilijker. Net als andere bedrijven zuchten wij onder een tekort aan goed opgeleide technische mensen. En werkvoorbereiders kun je niet uit het buitenland halen. Iedereen kan zich in het Engels wel redelijk verstaanbaar maken, maar voorafgaand aan een turnaround moeten werkvoorbereiders continu en tot in detail overleg voeren over de activiteiten. Ze moeten daarom goed kunnen formuleren en dus goed Nederlands

06

iMaintain 12

014_15_16_17_R_artikel.indd 15

20-06-12 09:51

16 Shutdown & turnaround

kunnen spreken’, aldus Capel.

Om verzekerd te zijn van voldoende gekwalificeerd personeel is Sabic strategische samenwerkingsverbanden aangegaan met de industriële dienstverleners Stork en Cofely. Zij zijn de hoofdaannemers voor zowel het reguliere als het grote onderhoud in Geleen. ‘Voordeel is dat wij de mensen van Stork en Cofely hierdoor goed kennen en dat zij op hun beurt ons en onze systemen en installaties goed kennen’, verklaart Capel. ‘We werken met hen samen in meerdere teams. Dit heeft als voordeel dat we tijdens de lange voorbereidingsperiodes van de stops aan peak shaving kunnen doen: als een team mensen tekort komt, dan kunnen we zo’n team aanvullen met mensen van een ander team dat het op dat moment wat rustiger heeft. Voordeel is ook, dat we steeds met dezelfde mensen samenwerken, zodat we niet steeds opnieuw mensen hoeven in te werken in onze systemen en gebruiken. Ook maakt langdurige samenwerking alles beter voorspelbaar. De contractors weten in een vroeg stadium wanneer de onderhoudsstops zullen plaatsvinden en wanneer de teams moeten worden gemobiliseerd’, aldus Capel.

‘Maar het blijft schipperen om aan voldoende ervaren mensen te komen. We accepteren daarom ook enkele onervaren mensen die minder effectief zijn. Die draaien mee in ervaren teams, zodat wij ze tegelijk kunnen opleiden. Zo zorgen we voor nieuwe aanwas van de teams, een investering in de toekomst dus’, voegt Capel eraan toe.

Teams uit buitenland Het aantrekken van technici voor het uitvoeren van de grote onderhoudsstops levert volgens Capel geen problemen op. ‘Het mobiliseren van een grote groep monteurs is nooit gemakkelijk, maar het lukt nog steeds. Via de contractors laten we teams uit het buitenland komen met vaklieden uit onder andere Polen en Portugal die in de procesindustrie in Europa van klus naar klus gaan. Wel willen we hun namen en gegevens van te voren hebben, zodat we weten wie er binnenkomen. Iedereen moet een industrieel paspoort hebben, waarin certificaten zijn opgenomen zoals VCA of

door er creatief mee om te gaan valt het nog mee, maar het aanbod van technici houdt niet over. Sommige bedrijven huren daarom ook zij-instromers zoals grafici en beroepsmilitairen in.

vergelijkbare buitenlandse certificaten voor veiligheid. Ook eisen we dat de voorman van een team zowel Engels als de moedertaal spreekt, dus bijvoorbeeld Pools of Portugees. Bij een evacuatie-oproep kunnen ze hun team dan meteen naar een veilige plaats dirigeren. In het algemeen zijn onze ervaringen met dergelijke teams erg positief’, aldus Capel.

Cofely, industriële dienstverlener op het gebied van elektrotechniek, werktuigbouw, installaties en instrumentatie, ervaart daarentegen geen tekort aan mensen bij het reguliere onderhoud. ‘Wel zetten we alle middelen in om jongeren vooraan in de keten voor ons werk te interesseren’, zegt Ronald van der Sluis, directeur Onderhoud en Beheer van Cofely West Industrie. ‘We onderhouden contacten met scholen, zoals het Maintenance College, Albeda College en STC, en proberen ook zij-instromers

‘Als een klus veel uren kost, moeten contractors op een gegeven moment te veel mensen van buiten inhuren en gaat de kwaliteit van het werk achteruit.’

zoals grafici en beroepsmilitairen aan te trekken. Doordat we er creatief mee omgaan valt het nog mee, maar het aanbod van technici houdt inderdaad niet over. De echte vuurproef komt nog als de babyboomgeneratie grotendeels met pensioen is gegaan.’

Hoe kun je de vraag bij onderhoudsstops opvangen? ‘De clou is afstemmen. Neem bijvoorbeeld de chloorketen in Rotterdam.

Daar stemmen partijen binnen en buiten de keten de inschakeling van personeel onderling maximaal af. We noemen dat “schaarste sharen”’, verklaart Van der Sluis.

Wat eerder kan, eerder doen De kunst is volgens Van der Sluis om de scope van de projecten goed te beheersen en alles wat eerder kan ook eerder te doen, dus voorafgaand aan de onderhoudsstop. Hij noemt verder het voorbeeld van het bedrijf Mourik, dat bij industrieel schoonmaakwerk tegenwoordig ook het daarmee verbonden sleutelwerk oppakt.

‘Je hebt dan geen overdracht. De één hoeft niet op de andere te zitten wachten en bespaart tijd. Uiteraard dienen de

06 12 iMaintain

014_15_16_17_R_artikel.indd 16

20-06-12 09:51

Shutdown & turnaround 17

veiligheid en verantwoordelijkheid net zo goed geregeld te zijn.’

In de afgelopen tien jaar is de verhouding tussen opdrachtgever en industriële dienstverlener duidelijk veranderd. Van der Sluis: ‘Vroeger gaf de opdrachtgever aan dat hij bij een shutdown zoveel mensen nodig had. Wij klikten met de hakken en zorgden dat ze er kwamen. Nu gaan we daar veel zorgvuldiger mee om, gelet op zowel de kosten als de veiligheid. We gaan de dialoog aan, zo van “heb je wel 150 mensen nodig?”, “kan het niet met minder mensen?” en “ik heb ze niet allemaal”. Tegen klanten waarmee we geen langetermijnrelatie hebben, zeggen we nu in het geval van eenmalige opdrachten tijdens drukke periodes ook “nee” en dat wordt gerespecteerd.’

Om tijdens drukke periodes efficiënt met schaars personeel om te gaan, bereidt Cofely onderhoudsstops met zijn opdrachtgevers zorgvuldig voor. ‘Samen bepalen we tegenwoordig veel meer aan de voorkant: planning, bemanning, veiligheid, inzet van middelen. Al vanaf de scoping denken we mee over de uitvoering, zodat we bij de uitvoering zelf tegen zo min mogelijk problemen aanlopen. Door excellente voorbereiding slagen we erin hetzelfde werk met minder mensen te doen’, aldus Van der Sluis.

De schaarste aan technici wordt volgens hem ook veroorzaakt doordat er steeds hogere eisen worden gesteld. ‘Een elektrotechnicus moet tegenwoordig ook communicatievaardig zijn, een goede tekst

om de schaarste aan technici te bestrijden, zijn raffinaderijen en chemiebedrijven in de regio rotterdam vorig najaar een programma gestart om jongeren kennis te laten maken met wat er in het havengebied gebeurt.

‘Door excellente voorbereiding

‘Wij staan overigens helemaal achter de Arbeidstijdenwet en voeren ook zelf controles uit. Tijdens een stop van drie tot vier weken moet je oppassen dat je geen roofbouw pleegt op de mensen. Je moet voorkomen dat ze doodmoe naar huis gaan, omdat daardoor de kans toeneemt dat ze achter het stuur in slaap vallen of de volgende dag hun hoofd er niet bij hebben’, aldus Raben.

slagen we erin hetzelfde werk met

Allianties

minder mensen te doen’,

‘Als er een drukke onderhoudsperiode aankomt, trekken we bij opdrachtgevers tijdig aan de bel vanwege de beperkte capaciteit in de markt. We vragen onze opdrachtgevers tijdig een planning te geven van de benodigde capaciteit, zodat we ons daarop kunnen voorbereiden’, zegt Wim van Leeuwen, directeur business development van Cegelec. Sommige opdrachtgevers hebben het capaciteitsvraagstuk in hun strategie opgenomen. Zo werkt het bedrijf samen met SPIE in een vennootschap onder firma voor opdrachtgever BP, waarbij Cegelec meer op de uitvoering van investeringsprojecten is gericht en SPIE meer op het onderhoud.

kunnen schrijven, vernieuwend zijn en doorkneed zijn op het gebied van veiligheid. We stellen steeds hogere eisen en maken het onszelf daardoor ook lastiger’, aldus Van der Sluis.

Raben van Shin-Etsu constateert dat ook de aangepaste, strengere Arbeidstijdenwet bijdraagt aan de schaarste. Werknemers mogen maximaal elf uur achter elkaar doorwerken en moeten dan minimaal acht uur rust nemen, terwijl de werkweek maximaal 54 uur mag zijn.

Eerder heeft Cegelec met Imtech samengewerkt bij een grote onderhoudsstop van Total. Het voordeel van zo’n samenwerking voor de opdrachtgever is dat de kennis en kwaliteit beter geborgd zijn, dat de aannemers een breed pakket kunnen aanbieden, dat er voldoende mensen zijn en bepaalde expertises tegelijk aanwezig zijn.

Om de schaarste aan technici te bestrijden, zijn raffinaderijen en chemiebedrijven in de regio Rotterdam vorig najaar met onder meer industrievereniging Deltalinqs een programma gestart om jongeren kennis te laten maken met wat er in het havengebied gebeurt. Veel jongeren hebben geen weet van wat er allemaal voor hen te koop is. Met de campagne willen de partijen de jongeren laten zien dat er in het gebied vele uitdagende stages en banen te vinden zijn.

Ook elders lopen dergelijke programma’s.

Sabic Maintenance organiseert zogenaamde snuffelstages voor jongeren met een technische achtergrond om te kijken of werk in de petrochemie wat voor hen is. Capel: ‘De stagiairs tonen zich na verloop van tijd razend enthousiast vanwege de professionele werkomgeving.’ ■

06

iMaintain 12

014_15_16_17_R_artikel.indd 17

20-06-12 09:51

Heeft u de ambitie én de capaciteiten om bij de top te horen?

R

U bent talentvol in uw vakgebied, maar u wilt meer. U merkt dat u graag een spilfunctie wilt vervullen binnen uw bedrijf. Bij Avans+ staan tijdens de postbacheloren masteropleidingen uw persoonlijke ambities centraal.

Avans+ is al meer dan 35 jaar de meest succesvolle opleider op het gebied van technische opleidingen.

Tientallen ambitieuze en talentvolle technici gingen u voor met één van onze praktijkgerichte opleidingen.

U kiest voor: + een opleiding ontwikkeld door en met experts + een praktijkgericht en multidisciplinair leertraject + aandacht voor vaktechniek én persoonlijke effectiviteit + een breed aanbod in vervolgtrajecten

Avans-Techniek-Alg 93bx130h fc 04-12 .indd 1

In het najaar starten we weer met: + Maintenance Management 21-11-2012 + Assetmangement Infrastructuur 18-09-2012 + Nieuw!

European Energy Manager (Eurem) + Nieuw!

Lokaalspoor Infra Keten + Koudetechniek 24-09-2012 + Master of Pipeline Technology + Diverse bouwopleidingen Aanmelden / Informatie Postbus 2087, 4800 CB Breda tel: 0900 110 10 10 (lokaal tarief) e-mail: info@avansplus.nl Kijk op www.avansplus.nl

+31(0)46.702.23.61

19-04-12 15:53

Onmisbaar zakboek voor de KAM-coördinator KAM staat voor Kwaliteit, Arbo en Milieu. Het PT KAM-Zakboek geeft een uitgebreid overzicht van de ontwikkelingen op het gebied van kwaliteits-, arbo-, milieu- en integratiemanagement.

In deze vakgebieden verandert veel en worden nieuwe standaarden gezet.

Het PT KAM-Zakboek is uniek omdat niet alleen de drie werkgebieden uitgebreid worden beschreven. Ook is er veel aandacht voor de integratie van kwaliteit, arbo en milieu. In het PT KAM-Zakboek zijn de meest actuele ISO 9001:2008-norm en ISO 9004:2009-richtlijn verwerkt.

Het PT KAM-Zakboek is in eerste instantie bedoeld voor kwaliteits-, arbo- en milieucoördinatoren.

Maar het is ook voor anderen die te maken hebben met kwaliteit, arbo of milieu een waardevolle informatiebron.

BESTELLEN? GA NAAR WWW.SDU.NL/KAM-ZAKBOEK

018_coservices.indd 1

19-06-12 14:31

THEMA 19

IT in maintenance

Foto: CIVICA

Informatietechnologie is niet meer weg te denken uit de industrie. IT maakt maintenance makkelijker, al zitten er potentiĂŤle haken en ogen aan. Je wordt al snel een slaaf van de computer, terwijl de IT juist de organisatie moet ondersteunen en niet andersom. Bij afvalbeheerder en -verwerker Indaver in Antwerpen wisten ze een verbeterproces in werken te zetten met behulp van een automatiseringssysteem. Door de werkprocessen als uitgangspunt te nemen, de juiste rollen binnen het personeel in te zetten en zich te verplaatsen in de gebruikers van het nieuwe systeem, werd de technologie een vriend op de weg naar hogere beschikbaarheid en lagere onderhoudskosten.

06

iMaintain 12

019_K_themaspread.indd 19

20-06-12 09:51

20 IT In MaInTenance

eenduidige informatievoorziening stroomlijnt afvalverbranding Bij de afvalbeheerder en -verwerker Indaver antwerpen bleef de beschikbaarheid van de installaties achter, terwijl de onderhoudskosten te hoog waren.

Hoogste tijd om dat te verbeteren, vond de directie. De beschikbaarheid van de verbrandingslijnen ging omhoog en als bijkomend voordeel gingen de onderhoudskosten omlaag. IT werkte hier sterk ondersteunend. Hoofd Onderhoud David van Herterijck: ‘Het computersysteem is de rode draad bij een reorganisatie.’

Pieter Pulleman

De onderhoudsstrategie van afvalbeheerder en -verwerker Indaver in Antwerpen was tot 2010 zeer reactief. Dat resulteerde in een relatief lage beschikbaarheid (86 procent tegen 89 en 92 procent bij vergelijkbare Indaver-sites elders) en hoge onderhoudskosten. Voldoende potentieel om te verbeteren, zag de toenmalige onderhoudsmanager Wim Ooms die het verbeterproject inleidde. Samen met consultants van Mainnovation zette Ooms een verbeterproject op, dat rustte op twee pijlers, licht Van Herterijck toe. ‘Effectief werken: ‘doing the right things’ en efficient werken: ‘doing things right’.’

Werkzaamheden als uitgangspunt Een belangrijke factor bij aanvang van het hele verbeterproces was het beschrijven van de processen van de werkafhandeling. Johan Vandelaer van Mainnovation: ‘Indaver Antwerpen bestaat uit twee productie-eenheden: Thermische Behandeling Antwerpen (TBA, red.) en Anorganische Behandeling Antwerpen (ABA, red.). De onderhoudsorganisatie bestond uit een mechanisch en een E&I-deel en er was veel onduidelijkheid ten aanzien van rollen en taken.’

Om dat te verbeteren, moest de onderhoudsorganisatie meer gericht worden op productie. Hiervoor werden de oude teams eerst bij elkaar gebracht en vervolgens gesplitst in twee teams; een voor TBA en een voor ABA. Vandelaer: ‘En per eenheid splitsten we weer in mechanisch en E&I.’ Vandelaers collega Kees van Dixhoorn: ‘Het gebrek aan structuur en verantwoordelijkheden vertaalde zich naar het gebruik van het informatiseringsysteem. Wij hebben daarom eerst de basis aangepakt en namen de werkzaamheden als uitgangspunt. Daarnaast zorgden we voor voldoende opleiding en uitleg, zodat gemaakte keuzes bij het aanpassen van het systeem duidelijk waren voor iedereen.’

06 12 iMaintain

020_21_22_N_artikel.indd 20

Rollen aanpassen De onderhoudsafdeling (totaal circa veertig medewerkers) werkt met het business information system SAP. Ook andere afdelingen binnen het bedrijf gebruiken dit automatiseringssysteem, evenals andere Indaver-sites in België en daarbuiten. De afdeling Business Support beheert het systeem. Onderhoudsmanager Van Herterijck: ‘Wij gebruikten SAP wel, maar zonder eenduidige methodiek.

Medewerkers deden handelingen niet op dezelfde manier en gebruikten selectievelden niet altijd juist.’ Tot 2010 werkte het onderhoudsteam met werkleiders die alle taken verrichtten. Nu zijn er drie rollen, namelijk coördinator/gatekeeper, werkvoorbereider en supervisor. Een andere maatregel was het creëren van de functie van reliability engineer, de functie waarin Van Herterijck begon. Een belangrijke rol is die van de gatekeeper, die iedere melding vanuit productie

Verbetering rust op twee pijlers: ‘doing the right things’ en ‘doing things right’ beoordeelt. Dat gebeurt iedere ochtend en vormt de input voor de werkorderafhandeling. Vandelaer: ‘Daar moet je productie in ondersteunen en apart in trainen. Niet alleen invullen op het formulier wat het defect is, maar ook: hoe het defect is vastgesteld, wat men al heeft gecontroleerd om het defect te verhelpen, wat zijn aandachtspunten zoals de aanwezigheid van isolatie, of het moeten plaatsen van een stelling. Je moet de mensen niet alleen trainen op de wijzigingen in het systeem, maar ook in de nieuwe processen. Wat is er anders? Willen ze mee en kunnen ze mee? Het is van groot belang dat je

Abonnees lezen meer op www.i-maintain.nl

20-06-12 16:14

IT In MaInTenance 21

Bij afvalbeheerder en -verwerker Indaver is IT ingezet om beschikbaarheid te

als externe goed kunt samenwerken met je opdrachtgever. Je moet open en eerlijk zijn naar elkaar. Soms betekent het ook daadkrachtig ingrijpen en dat heeft de leiding van Indaver soms ook moeten doen.’

Basale wijzigingen Bij het aanpassen van het systeem ging het vaak om hele basale, praktische dingen, zoals het wijzigen van bepaalde voorinstellingen. Van Dixhoorn: ‘Voor het printen van de stuklijsten in het magazijn moest men voorheen telkens de printerkeuze aanpassen. Nu staat de printer van het magazijn als standaard ingesteld. Zo zijn er veel zaken aangepast waarmee je het vertrouwen van de gebruikers wint.’

Van Dixhoorn benadrukt dat het voor de gebruiker eenvoudig moet zijn om de juiste transactiecode te kiezen in het systeem. Op basis van de rollen in de werkprocessen en in overleg met de medewerkers moeten de voorselecties logisch en zo kort mogelijk zijn. ‘Bijvoorbeeld voor de planning zijn de selecties dusdanig gedefinieerd dat de werkvoorbereider een beperkte voorkeuze krijgt. Hij hoeft bijvoorbeeld alleen te zoeken in de lijst van werkorders die op zijn

naam staan en niet in alle werkorders.’ Een andere noviteit is het aanmaken van favorietenmenu’s, waardoor de gebruiker nog sneller bij de meest gebruikte onderdelen komt. Het business information system zelf is niet aangepast, maar op sommige onderdelen gebruikt Indaver Excel of Access, zoals bij planmatig onderhoud.

Van Herterijck: ‘Er zijn taken die je relatief weinig doet en die complex zijn. Dat kan goed in SAP. Maar voor korte, repetitieve taken zoals smeren is het minder geschikt.

We hebben hier circa tweeduizend smeerpunten en het managen van de smeerroutes per zone gebeurt in Excel en Access.

Het tijdig oproepen en afboeken gebeurt wel in SAP. Datzelfde doen we ook met de trillingsmetingen.’ Een van de uitgangspunten hierbij is wel dat alle informatiseringsystemen op één punt worden beheerd. Van Dixhoorn: ‘Het fysieke bestand staat op één plek.’

Weerstand Hoewel de meeste medewerkers direct de voordelen zagen van de aanpassingen in de werkprocessen en daarmee in het computersysteem, stuitte het veranderproces

FOTO: INDAVER

verhogen en onderhoudskosten te verlagen. er werd echter niet specifiek op lagere kosten gestuurd. Men wilde door proactief werken het aantal storingen verlagen. Lagere onderhoudskosten zijn dan een leuk extraatje.

ook op weerstand. Vandelaer: ‘Er is altijd weerstand tegen veranderingen. Door het systeem goed in te richten, krijg je de mensen mee. Daarnaast moet je zorgen voor rolgerichte training en coaching on the job.’ Van Dixhoorn zat hiervoor wekenlang letterlijk tussen de gebruikers van het systeem. Behalve trainen, kon hij zo ook eenvoudiger de feedback van het team verwerken. ‘Bijvoorbeeld de terugmelding van uren. Wij dachten dat dit één keer per dag gebeurde, maar dat blijkt meerdere keren te zijn. Dan moet je een andere transactie gebruiken en dus pasten we dit onderdeel aan. Je moet je kunnen verplaatsen in de gebruiker. Waar heeft hij behoefte aan? Je moet duidelijk uitleggen waarom de keuzes gemaakt zijn om op die manier te gaan werken en dat je de juiste gegevens moet invoeren.’ Van Herterijck: ‘Waar de mensen uiteindelijk het meest positief over zijn, is het SAP-verhaal. De zwarte doos die het eerder voor hen was, is nu een instrument dat hen gemakkelijker en beter hun werk laat doen.’ Uiteindelijk gaat het om twee belangrijke criteria, zegt Vandelaer: ‘De IT-tool moet de organisatie die je wenst

06

iMaintain 12

020_21_22_N_artikel.indd 21

20-06-12 16:14

22 IT In MaInTenance

ondersteunen en niet omgekeerd. En de IT-tool moet het werk verlichten.’

Struikelblokken Een van de struikelblokken bij automatiseringsprojecten kan zijn dat het management continu zoekt naar (nieuwe) performance indicatoren (KPI’s). Vandelaer: ‘We hebben een KPI-systeem opgezet in Excel en zeker in de beginperiode sleutelden we daar flink aan.’ Van Dixhoorn: ‘Als je elke twee maanden naar nieuwe KPI’s zoekt, dan heb je inderdaad een probleem en hou je je mensen nooit gemotiveerd om weer te veranderen.’ Van Herterijck: ‘De valkuil is eigenlijk een andere, denk ik.

Het is dat veel organisaties een gebrek aan visie tonen. Je maakt een analyse van de bestaande situatie en stelt de verbeterpunten vast. Vervolgens kijk je waar je het snelste het meeste op kunt winnen. Daar ga je het komend jaar of anderhalf jaar op focussen. Als leidinggevende zie je continu zaken om te verbeteren, maar een organisatie kan daar niet in mee. Je moet focussen en aan die verbeterpunten je tijd besteden die de meeste toegevoegde waarde leveren voor de gehele organisatie. Als je elke twee maanden andere KPI’s instelt, betekent het dat je continu je verbeterpunten bijstelt en dat is gebrek aan visie. De kracht van deze exercitie is dat wij een goede analyse hebben gemaakt. Wij kiezen duidelijk voor een betere beschikbaarheid en een proactief onderhoud. Daar komt een aantal extra’s uit, zoals lagere onderhoudskosten. We zijn die beschikbaarheid dan ook gaan meten en analyseren, dat is een belangrijke KPI. En het andere probleem is: komen we effectief tot uitvoering van die taken? Plannen wij voldoende en bereiden wij genoeg voor? Heel dat verhaal is ook vertaald in KPI’s en dat zijn eigenlijk de twee pijlers waarvoor we gekozen hebben: effectief en efficiënt.’

Leermomenten Terugkijkend op het hele traject ziet Van Herterijck als belangrijkste leermoment dat de assistentie van iemand met brede kennis van het informatiesysteem én onderhoud cruciaal is geweest voor het succes.

‘Simpelweg omdat je eigen IT-afdeling een onvoldoende brede kennis heeft van de onderhoudsmodule in het systeem. Voor onze eigen SAP-mensen is onderhoud maar een heel klein stukje van het geheel

De verbranding van afval gaat effectiever na invoering van het informatiesysteem.

De verbrandingslijnen staan minder vaak stil en als er nog stilstand is, worden de oplossingen sneller gevonden en doorgevoerd.

en bovendien zijn zij meer bezig met het beheer van het systeem dan met wijzigingen. Deze mensen missen daarom de diepgang die nodig is om de vele mogelijkheden die het systeem biedt, te toetsen aan de nieuwe organisatie die je wenst.

Het is begrijpelijk dat ze veel minder affiniteit hebben met het onderhoudsproces zelf, daarom is het voor hun zeer moeilijk om zich te verplaatsen in de rol van de onderhoudsmedewerker. Zij beheren ook boekhouding, aankoop, klantenrapportage en beheren het systeem op een heel ander niveau dan wanneer je in een onderhoudsreorganisatie stapt.’

Het verbetertraject nadert zijn einde.

‘De IT-tool moet de organisatie die je wenst ondersteunen en niet omgekeerd.’

Zijn de onderhoudskosten gedaald? Van Herterijck: ‘Wij hebben niet specifiek op lagere kosten gestuurd. De gedachte was als we minder reactief gaan werken, dan vertaalt zich dat in minder storingen. Een preventieve taak kost minder dan een storing oplossen, dus daarop gaan je kosten sowieso omlaag. Bovendien verdienen we

veel meer terug op een hogere beschikbaarheid dan met een enge focus op het verlagen van onderhoudskosten. Dus proactiever met onderhoud omgaan, zou ons al genoeg opleveren zonder dat we er actief op zouden sturen. We hebben ons voornamelijk gericht op het verhogen van die beschikbaarheid en dat zit met name in het reliability-verhaal. Bijvoorbeeld in het optrekken van de intervallen tussen de shutdowns van zes tot twaalf maanden op een van de lijnen. Ook op enkele ongeplande stilstanden hebben we maatregelen kunnen implementeren. En als we kijken naar de beschikbaarheid van onze verbrandingslijnen dan zien we daar een stijgende lijn in. Het is nog te vroeg om victorie te kraaien, maar de beschikbaarheid is de laatste maanden omhoog gegaan en de grootste stilstanden zijn gekende problemen waarmee we bezig zijn.’

Van Herterijck: ‘Als we het hele SAPverhaal niet meegenomen hadden op dit niveau, dan was de hele reorganisatie een mislukking geweest.’ Van Dixhoorn: ‘Je moet het inderdaad niet alleen vanuit het proces of vanuit het systeem bekijken, maar vanuit allebei.’ Vandelaer: ‘De vier onderdelen processen, IT, mensen en content grijpen in elkaar. Die kun je niet los van elkaar zien.’ ■

06 12 iMaintain

020_21_22_N_artikel.indd 22

20-06-12 16:14

PRODUCTEN 23

Producttrends op www.i-maintain.nl

1

Wegwerpcilinders voor gassen

2

Afdichtingsysteem

Air Products introduceert een assortiment wegwerpcilinders voor speciale gassen om tegemoet te komen aan de toenemende vraag naar toepassingen waarbij gebruiksgemak en draagbaarheid essentieel zijn. Het aanbod bestaat uit een breed scala aan gestandaardiseerde mengsels, die snel geleverd kunnen worden. De mengsels zijn speciaal ontwikkeld voor gasdetectie, analyse van de omgevingslucht, gasanalyse en specialistische analysetoepassingen als gaschromatografie. www.airproducts.nl

Het Compakt Seal-systeem van Vink vormt een perfecte aanvulling op het modulaire Link Seal-afdichtingsysteem.

Het is een efficiënt systeem dat voor een permanente en hermetische afdichting zorgt van gas-, drinkwater- en afvalwaterleidingen, maar ook leidingen voor bekabeling bij passages door muren, vloeren en/of plafonds. Het Compakt Seal-systeem is een druk-aanspansysteem waarbij het rubberen element in elkaar gedrukt wordt door twee metalen schijven. De drukschijven zijn vervaardigd uit roestvrij staal. De Compakt Seal dicht de lege ruimte tussen de buis en de bekisting perfect af. www.vink.be

3

GSM Switch

Remote Control via een GSM-oproep voor het openen van poorten of het inschakelen van apparaten op afstand met behulp van een mobiele telefoon is nu mogelijk. Een oproep naar de ESIM110 wordt vergeleken met de nummers die zijn opgeslagen in het geheugen van de ESIM110. Wanneer dit nummer voorkomt in de database wordt het relais bekrachtigd voor een bepaalde tijdsduur. Wanneer het nummer niet voorkomt in de database, wordt de oproep genegeerd. De oproep zelf wordt niet aangenomen waardoor er geen kosten voor de oproep in rekening worden gebracht. www.besd.nl

4

Veiligheidsschoenen

Ondanks het eigentijdse uiterlijk van de nieuwe veiligheidsschoenen, heeft MASCOT op geen enkele manier een compromis gemaakt als het gaat om veiligheid. De schoenen voldoen aan dezelfde hoge eisen als MASCOT’s andere veiligheidsschoenen. Om optimaal comfort tijdens een werkdag te bieden, zijn de nieuwe schoenen voorzien van MASCOT’s nieuwe inlegzool. Die biedt onder andere meer steun aan de voetboog, en zorgt voor schokabsorbtie in de hiel zodat uw voeten minder belast worden. www.mascot.dk

5

Multifunctioneel licht

6

Snelle full-size CPU-kaart

7

Portofoon combineert analoog met digitaal

8

Trillingsmeter

Toolspecial.com presenteert een nieuwe productserie: multifunctionele lampen van Pickup-Lite. Deze doordachte superzaklampen beschikken over een flexibele kop, die bovendien volledig magnetisch is. Daarnaast hebben alle Pickup-Lite-modellen specifieke en onderscheidende kenmerken, waarmee de zoektocht naar zoekgeraakte boutjes en moeren een peulenschil wordt. www.harrems.nl

HPS Industrial, specialist in industriële computers, neemt de HiCORE-i67Q1 van Arbor op in zijn assortiment. De HiCOREi67Q1 is een full-size CPU-kaart met PICMG 1.3 bus voor gebruik in industriële PC’s. De kaart is geschikt voor alle volledig diepe kasten en dus ruim inzetbaar. Hij past in verschillende formaten industriële PC’s, van PC’s met zes slots tot PC’s met twintig slots en ondersteunt de PCI express bus. www.hpsindustrial.nl

De stijlvolle SL4000 lijkt op een smartphone, maar is de nieuwe digitale portofoon van Motorola in de MOTOTRBO-serie. De portofoon combineert alle functionaliteiten uit de analoge portofoonwereld met de nieuwste digitale technieken. Dit biedt veel mogelijkheden en deze portofoon heeft tal van toepassingsgebieden. Spraak en data kunnen geïntegreerd worden met extra features zoals Bluetooth, trilfunctie en intelligente audio. In combinatie met de MOTOTRBO-repeaters, mobilofoons, accessoires, data-applicaties, software en services kan men beschikken over een uitgebreid systeem dat volledig naar wens kan worden ingezet. www.koningenhartman.com

Fluke introduceert de Fluke 805 trillingsmeter, een draagbaar multifunctioneel instrument voor trillingsonderzoek, dat kwantificeerbare informatie biedt over de staat van lagers en de gehele constructie van motoren en andere roterende apparatuur. De Fluke 805 is ideaal voor eerstelijns werktuigkundige serviceteams die moeten kunnen beschikken over betrouwbare en reproduceerbare metingen aan roterende apparatuur om belangrijke ‘go/no-go’-beslissingen te nemen. www.have-digitap.nl

Kijk voor meer productinnovaties op www.i-maintain.nl

023_F_producten.indd 23

06

iMaintain 12

20-06-12 09:50

24 InnovatIe

Lichtgevend plastic geeft inzicht in polymeereigenschappen Binnen alle facetten van het technischwetenschappelijk spectrum wordt gewerkt aan industriële innovatie. veel onderzoek bekijkt de mogelijkheden van digitalisering en automatisering. Zo wordt het analyseren van digitale data steeds efficiënter. Maar ook op ‘analoog’ gebied valt er nog te winnen. Zo kan plastic nu licht geven als het breekt en kende het nederlandse spoor onlangs een primeur met een robottrein voor onderhoud.

Elise Quaden

Onderzoekers aan de Technische Universiteit van Eindhoven (TU/e) hebben plastic weten te produceren dat licht geeft als het beschadigd raakt, bijvoorbeeld door eraan te trekken. Echte praktische toepassingen voor de vinding zijn er nog niet, maar dit plastic kan in beginsel wel nuttig zijn bij ander onderzoek naar de eigenschappen van materiaal.

van het plastic. Dit element bestaat uit een moleculaire ring, genaamd dioxetaan.

Deze ring breekt open als er hard genoeg aan getrokken wordt. In dat geval gaat hij licht uitzenden. Dit licht blijft uit het plastic stralen zolang eraan getrokken wordt. Bij scheuring van het plastic volgt een lichtflits, omdat er dan heel veel moleculaire ringen tegelijk openbreken.

Moleculaire ring Het plastic van de Eindhovenaren, die hun onderzoek gepubliceerd zagen in het tijdschrift Nature Chemistry, licht op als de moleculen van het materiaal kapot gaan. Het plastic zelf bestond al, nieuw is nu de ‘ingebouwde’ lichtflits. Het plastic dat hoogleraar Supramoleculaire Polymeerchemie Rint Sijbesma en zijn collega’s hebben gemodificeerd, is rubberachtig van structuur en oranje van kleur.

Het licht dat ontstaat bij beschadiging kan rood, geel, blauw en groen zijn.

De TU/e-wetenschappers hebben een extra element ingebouwd in de moleculen

‘Het was nog niet precies bekend hoe plexiglas breekt. Door deze nieuwe eigenschap kunnen we dat beter onderzoeken.’

Breekgedrag Het voordeel van dit lichtgevende plastic bewijst zich voorlopig enkel in de toepassingen in nieuw onderzoek. Het licht geeft aanwijzingen over hoe het

Primeur met robottrein

Spoorbeheerder ProRail had onlangs een primeur op het spoor tussen de plaatsen Bedum en Loppersum in Groningen. Op dat traject wordt het spoor vernieuwd. Voor dit project werd voor het eerst in Nederland een robottrein ingezet.

Het gaat om de RPM-RS-900 van railinfrastructuurbedrijf Spitzke, een robottrein van zevenhonderd meter lang. Met behulp van deze trein verving ProRail over enkele kilometers de ballast, nadat eerder al de dwarsliggers en spoorstaven waren vernieuwd. De robottrein heeft ook over 1,2 kilometer een zogenaamde Planumsschutzschicht-laag aangebracht. Dit geeft meer stabiliteit in de grond en verkleint de kans op verzakking.

06 12 iMaintain

024_25_P_artikel.indd 24

Abonnees lezen meer op www.i-maintain.nl

20-06-12 09:50

InnovatIe 25

Plastic dat licht geeft als het breekt: deze vinding kan fundamenteel onderzoek verder helpen, bijvoorbeeld door zichtbaar te maken hoe plastic zich gedraagt als het wordt belast.

Cum laude voor efficiënt ‘process mining’ Jagadeesh Chandra Bose van de Technische Universiteit Eindhoven is cum laude gepromoveerd op zijn proefschrift ‘Process Mining in the Large’. Bose heeft technieken bedacht om logboeken van complexe systemen beter te analyseren.

Veel installaties houden tegenwoordig grote hoeveelheden digitale data bij over hun presteren. Als voorbeeld geeft Bose systemen van wafersteppers en röntgenapparaten. Alle tienduizenden stappen die de apparaten per dag nemen, worden vastgelegd. Aan de hand van die gegevens kun je in theorie inzicht verkrijgen in hoe processen verlopen, waar fouten voorkomen en waar kansen op verbetering liggen. Dit heet ‘process mining’. Het enige probleem is hierbij dat de hoeveelheid aan gegevens zo groot is, dat het moeilijk wordt om er orde in te creëren en conclusies uit te trekken.

Bose beschrijft in zijn proefschrift nieuwe algoritmes die structuur kunnen aanwijzen in de berg met data. Het gaat daarin onder meer om het herkennen van substructuren behorend bij de afzonderlijke activiteiten die kunnen plaatsvinden in of aan een machine. Processen worden herkend, gegroepeerd, vergeleken en in diagrammen gevisualiseerd. Ook wist hij prestatie-indicatoren te associëren met de analyse.

plastic breekt,waar het breekt en wanneer (bij hoeveel kracht). Sijbesma: ‘Het onderzoek is vooral gedreven door fundamentele wetenschappelijke vragen, naar de mogelijkheden om met mechanische krachten nieuwe soorten chemie te ontsluiten.’ Praktischere toepassingen zijn er echter ook te bedenken. Omdat het licht zichtbaar maakt wat het ‘breekgedrag’ van plastic is, kunnen we meer te weten komen over waar, wanneer en hoe polymeren breken. Zo komen we meer te weten over het belastingsgedrag van plastic. ‘Zo was nog niet precies bekend hoe plexiglas breekt. Door deze nieuwe eigenschap kunnen we dat beter onderzoeken’, aldus Sijbesma. Op deze manier kan er een sterker soort plastic gemaakt worden.

Het principe is in de basis afkomstig uit de natuur, om precies te zijn van vuurvliegjes. De stof die ervoor zorgt dat zij licht geven, wordt ook gebruikt in het plastic van Sijbesma en collegae. ‘Het enige verschil is dat vuurvliegjes een chemische reactie gebruiken om het licht te produceren. Wij gebruiken kracht door het uit elkaar te trekken.’ ■

06

iMaintain 12

024_25_P_artikel.indd 25

20-06-12 09:50

26 WHAT’S NEXT

Ruim zestig procent van de ondernemers in de industriële sector verwacht de komende jaren problemen met het vinden van personeel. Ruim de helft van de industriële bedrijven zoekt haar personeel deels in het buitenland.

Zestig procent ondernemers vreest tekort technisch personeel Dat blijkt uit onderzoek van ingenieursbureau DHV en de Universiteit Utrecht, waaraan ondernemers uit de sector hebben deelgenomen. Het onderzoek concludeert ook dat de Nederlandse industrie koploper is op gebied van duurzaamheid.

Vergrijzing Slechts vier procent van de ondernemers in de industriële sector voorziet geen problemen bij het vinden van hoogopgeleid technisch personeel.

Het toenemende tekort verrast Jelle Hannema, unitdirecteur asset management van DHV, niet: ‘Tekort aan technici speelt al jaren, maar is door vergrijzing alleen maar nijpender. 43 procent van de werknemers in deze sector is ouder dan 45, in de dienstensector is dat één derde.’

Scholieren Voldoende goed gekwalificeerd personeel is één van de belangrijkste voorwaarden voor het benutten van kansen, maar Nederland blijft achter in het aantal technisch afgestudeerden ten opzichte van buurlanden. Het aantal afgestudeerde bètatechnici is acht procent lager ten opzichte van de EU en elf procent lager ten opzichte van Duitsland.

Een lichtpuntje is dat het aantal scholieren met een bètaprofiel groeit en ook de instroom bij technische universiteiten (TU’s) stijgt.

Vruchten afwerpen

Onderzoek laat zien dat ruim zestig procent van de ondernemers denkt te weinig technisch personeel te kunnen vinden in de toekomst. Maar er is ook

Jelle Hannema: ‘De initiatieven van onder meer het Platform Bèta en Techniek – om onder meer het imago van techniek te verbeteren – lijken vruchten af te werpen. Het aantal voorinschrijvingen op Nederlandse TU’s is in 2012 zelfs gestegen. Er is meer nodig om toekomstige tekorten te compenseren, maar het is een begin. We zien bijvoorbeeld ook dat de industrie zelf veel activiteiten onderneemt, door de samenwerking met kennisinstellingen.’

goed nieuws. Steeds meer scholieren kiezen voor een technische opleiding.

.

06 12 iMaintain

026_27_28_29_O_whatsNEXT.indd 26

20-06-12 09:50

WHAT’S NEXT 27

JElMEr lEErT JoNgE kiNdErEN ovEr civiElE TEcHNiEk Het bedrijf Jelmer geeft dit jaar opnieuw een serie workshops over civiele techniek aan de jonge kinderen van IMC Weekendschool Amsterdam Zuidoost. In vier gastlessen, gegeven door Jelmer trainees en businesspartners, leren de kinderen – in de leeftijd van tien tot veertien jaar – alles over wat civiele techniek betekent, waar je het tegenkomt en wat je ermee kunt.

Op deze manier willen zij de kinderen stimuleren om te kiezen voor een opleiding of wellicht een carrière in de civiele techniek.

IMC Weekendschool is een school voor aanvullend onderwijs voor gemotiveerde jongeren, die drie jaar lang elke zondag les krijgen van gepassioneerde gastdocenten. Na de eerste kennismaking met Jelmer in 2011 werd een succesvolle module civiele techniek opgezet. Tamara Doves, coördinator van het tweede leerjaar van IMC Weekendschool: ‘Wij werden vorig jaar erg enthousiast door Jelmers ambitie om jonge mensen te laten zien dat civiele techniek een geweldig vakgebied is. De trainees konden hun passie voor het vak erg goed overbrengen en de module werd dan ook als een van de beste beoordeeld door de kinderen. De lessen zijn een goede aanvulling op ons curriculum, want je merkt dat de kinderen weinig van civiele techniek weten.’ Ook Hugo Loomeyer, talent engineer bij Jelmer, is blij met de samenwerking. ‘We willen niet alleen een bijdrage

Kinderen weten weinig van civiele techniek. Speciale workshops gaan daar iets aan doen.

leveren aan de civiele toekomst door traineeships aan te bieden aan talentvolle jonge ingenieurs, maar we willen ook jongere generaties enthousiast maken voor de techniek. De gastlessen aan de kinderen van IMC Weekendschool zijn hier een mooi voorbeeld van.’

.

EXTrEME WArMTEbElASTiNg viA SpuiTgiETEN ECN heeft een extreem thermoshock bestendig materiaal voor kernfusietoepassingen ontwikkeld dat met spuitgieten wordt vormgegeven. KeyTec en ECN hebben een licentieovereenkomst getekend waardoor KeyTec via dit proces hoogwaardige materialen (hoogsmeltend en slijtvast) kan maken en leveren.

technologie. Het materiaal is zeer homogeen en vertoont een fijne microstructuur, dezelfde in drie dimensies, in tegenstelling tot de richtingsafhankelijkheid van conventioneel materiaal. Het materiaal vertoont dan ook geen rekristallisatie tussen 1200 en 1440 graden Celsius, maar is stabiel tot ruim boven 2000 graden Celsius.

Wolfraamcomponenten Wolfraam en Molybdeen zijn poedermetallurgische materialen die optimaal blijven tijdens extreme warmtebelasting. ECN heeft een poedermetallurgische variant van het spuitgiettechnologieproces ontwikkeld voor de productie van wolfraamcomponenten, die onder extreme warmtebelastingen superieure eigenschappen vertonen. Het materiaal is Yttrium gedoteerd.

Testen bij een geabsorbeerd vermogen van 1,13 gigawatt per vierkante meter gedurende duizend cycles van 1 milliseconde leiden niet tot scheurvorming, in tegenstelling tot conventioneel materiaal. Met name de ductiliteit, de buigsterkte en de hardheid van het materiaal zijn geoptimaliseerd, alsmede de rekristallisatie eigenschappen. KeyTec en ECN willen deze ontwikkeling uitbreiden naar andere moeilijk bewerkbare hoogsmeltende materialen en precisiemetaalcomponenten met bijzondere eigenschappen in kleine series.

Toepassing Hoewel dit proces is ontwikkeld voor kernfusietoepassing en ten behoeve van NRG, is het ook zeer geschikt voor tal van andere hoge temperatuur- en afschermingstoepassingen. De unieke eigenschappen van het verkregen materiaal zijn voor een groot gedeelte bepaald door het gebruik van de spuitgiet-

ECN heeft een extreem thermoshock bestendig materiaal voor kernfusietoepassingen ontwikkeld. KeyTec gaat dit materiaal ontwikkelen.

06

iMaintain 12

026_27_28_29_O_whatsNEXT.indd 27

20-06-12 09:50

28 WHAT’S NEXT

glAZEN STolp ovEr TorEN SEriEuZE opTiE Het plaatsen van een glazen stolp van 1,5 miljoen euro is in beeld voor de Poldertoren in Emmeloord.

De gemeente Noordoostpolder knapte de markante watertoren de afgelopen jaren voor een bedrag van ongeveer vier miljoen euro op. De huidige gebruikers worden nu echter met lekkages geconfronteerd.

Het college van burgemeester en wethouders denkt de Poldertoren voor een bedrag van één miljoen euro waterdicht te kunnen maken. Uit een bouwkundige analyse is echter gebleken dat alleen het plaatsen van een glazen stolp de toren honderd procent waterdicht maakt. Een aantal politieke partijen wil nu deze optie serieus onderzoeken.

De variant is eerder niet uitgewerkt omdat het plaatsen van een glazen kap een te grote impact op het monument zou hebben.

De jachthaven van het Friese Langweer wordt duurzaam gerenoveerd door het gebruik van allerlei gerecyclede materialen.

rENovATiE JAcHTHAvEN MET rEcycliNgkuNSTSTof De Friese gemeente Skarsterlân heeft de jachthaven in Langweer gerenoveerd met diverse producten die zijn gemaakt van gerecyclede kunststof. In de jachthaven zijn steigers van gerecyclede kunststof van Lankhorst Recycling Products toegepast, en voor de oeverbescherming is de Prolock grond- en waterkering van Profextru gebruikt. De producten gaan lang mee en ze zorgen ervoor dat de kosten voor onderhoud en beheer lager zijn dan bij het gebruik van traditionele producten.

Toen bij een inspectie bleek dat de oeverbescherming en de steigerconstructie van de jachthaven in Langweer aan vervanging toe waren, koos de gemeente ervoor om dit te doen met kunststof. Eerdere goede ervaringen met ProLock en de compleetheid van de steigers van Lankhorst Recycling Products waren doorslaggevend bij de keuze voor deze oplossingen bij de renovatie.

Heine Lageveen, projectleider bij de renovatie van de jachthaven in Langweer: ‘De gemeente Skarsterlân is de gemeente met de grootste oppervlakte aan binnenwater in Friesland. Watersport, toerisme en duurzaamheid zijn voor onze gemeente erg belangrijk en samen met de provincie zetten we daar sterk op in, met de jachthaven als een mooi visitekaartje. Uiteraard kijken wij ook zeer kritisch naar de benodigde investeringen en naar het totaalplaatje. Daarbij gaat het niet alleen om de initiële investering maar ook om de kosten van aanleg en de kosten van beheer en onderhoud. De keuze voor gerecycled kunststof past daar vanwege de eigenschappen goed in.

De Poldertoren in Emmeloord, een watertoren, lekt. Alleen een glazen stolp zou de toren geheel waterdicht kunnen maken.

.

prorAil AlErT op HiTTEproblEMEN Spoorbeheerder ProRail heeft ten tijde van het warme weer het spoor extra goed in de gaten gehouden. Het bedrijf voerde extra controles uit op kritische plekken, zoals bochten en wissels.

Als het spoor te warm wordt, kan het bol gaan staan, met vertragingen tot gevolg. Monteurs moeten daarom zorgen dat de warmte

kan ontsnappen. Dat gebeurt door sleuven in de sporen te slijpen.

Ook de relaiskasten worden gecontroleerd. Als de temperatuur daarin te hoog wordt, kunnen sein- en wisselstoringen optreden.

Een hitteschouw, zoals de controle heet, wordt altijd uitgevoerd als de temperatuur langere tijd tot boven de 25 graden stijgt.

06 12 iMaintain

026_27_28_29_O_whatsNEXT.indd 28

20-06-12 09:50

WHAT’S NEXT 29

riJkSWATErSTAAT riJdT ElEkTriScH op EN oM SluiZENcoMplEX TErNEuZEN Rijkswaterstaat heeft twee elektrische auto’s in gebruik voor op en om het sluizencomplex in Terneuzen. De laatste jaren neemt Rijkswaterstaat steeds meer maatregelen om de duurzaamheid te vergroten. In deze lijn worden vier traditionele auto’s in Terneuzen vervangen door elektrische auto’s.

De auto’s worden hoofdzakelijk voor korte ritten naar sluizen of bruggen in de omgeving gebruikt en maken per rit dus weinig kilometers. Een ideale situatie voor elektrisch autorijden. Voor het opladen van de accu’s worden snellaadpunten bij het kantoor van Rijkswaterstaat in Terneuzen geplaatst.

De keuze voor elektrisch rijden past in het streven van Rijkswaterstaat om een voorhoedepositie in te nemen in het realiseren van kabinetsbeleid op het gebied van duurzaamheid.

De sluizen in Terneuzen worden voortaan ‘bediend’ door elektrische auto’s. Hiermee wil Rijkswaterstaat haar voorhoedepositie op het gebied van duurzaamheid kracht bij zetten.

.

De juistheid van het besluit om NS en ProRail te splitsen, in 1995 genomen, wordt betwijfeld door NS-topman Meerstadt. Volgens hem heeft het bijgedragen aan meer problemen op het spoor.

NS: oNdErZoEk SpliTSiNg MET prorAil NS-topman Meerstadt stelt de splitsing van de NS en ProRail ter discussie. De NS-directeur heeft een brief naar alle politieke partijen gestuurd waarin hij vraagt om onderzoek naar de problemen op het spoor.

De strikte scheiding tussen NS en ProRail werd in 1995 doorgevoerd. NS gaat sinds die tijd over de treinen en het contact met de reizigers, ProRail beheert het spoorwegnet.

Volgens Meerstadt heeft die rigoureuze knip nog steeds negatieve gevolgen. Zo werd een vastgevroren wissel vroeger ter plaatse door een machinist of stationschef opgelost, nu mogen NS-medewerkers dat niet meer doen en geldt er een speciaal protocol, en komt een ProRail-medewerker soms uren later met een oplossing.

Een woordvoerder van de NS zei in het Radio 1 Journaal dat het bedrijf zich zal neerleggen bij de uitkomsten van het onderzoek, ook als dat een splitsing van NS en ProRail betekent. ‘Het gaat erom wat in de huidige situatie de beste oplossing is voor de reizigers.’ .

NiEuW cENTruM voor proJEcTlAdiNg Het Havenbedrijf Rotterdam en de Broekman Group gaan het oostelijk deel van het RDM-terrein aan de Waalhaven renoveren en opnieuw inrichten. Het huidige ‘Heavy Lift Centre’ voor de op- en overslag van zware en volumineuze goederen uit energie- en offshore-industrie en projectlading, wordt hierdoor ingrijpend vernieuwd en sterk uitgebreid.

Het Havenbedrijf investeert ruim vijftien miljoen euro in het project. De werkzaamheden voor het centrum voor zware lading zijn al begonnen met de sloop van enkele bouwvallige loodsen en lopen door tot het derde kwartaal van 2014.

Met het feitelijk nieuwe centrum beantwoordt de Broekman Group aan de groeiende vraag uit de energiesector naar op- en overslag van zware stukken in goed geoutilleerde loodsen met moderne bovenloopkranen. Tevens kan men straks overdekte assemblageruimte aanbieden en zo meer waarde toevoegen aan de activiteiten. Voor de omvangrijke stukken voor onder andere de offshore sector wordt ook de ruimte voor buitenopslag vergroot, efficiënter ingedeeld en voorzien van een nieuwe zware fundering en bestrating.

Het Havenbedrijf Rotterdam gaat het centrum voor de op- en overslag op het RDM-terrein vernieuwen. Dit besluit is voornamelijk ingegeven door de vraag van de energiesector om betere faciliteiten.

06

iMaintain 12

026_27_28_29_O_whatsNEXT.indd 29

20-06-12 09:50

i-Maintain.nl

geeft nog meer waarde voor uw geld

Meer nieuws dan ooit • Actuele berichtgeving over de gehele onderhoudssector • Alle productinnovaties overzichtelijk bij elkaar • Volledig evenementenoverzicht • Online catalogi met producten en diensten • Multimediale bedrijfspresentaties • Tweewekelijkse Nieuwsbrief • Live twitter updates • LinkedIn interacted

iMaintain-abonnees krijgen meer • De nieuwste iMaintain staat een week voor verschijnen online • Abonnees krijgen toegang tot alle eerder verschenen artikelen • Volg de status van nieuwe projecten en uitbreidingen in de projectendatabase • Ga naar www.i-maintain.nl en kies abonneren

i-maintain.nl

Ga direct naar i-maintain.nl en blijf iedereen voor

030_www.indd 1 _adv_www_iMaintain.indd 43

19-06-12 18-06-12 14:31 13:57

UNDER CONSTRUCTION 31

IJsberenverblijf Blijdorp dicht door barst

Het binnenverblijf van de ijsberen in Diergaarde Blijdorp is afgesloten, omdat een ruit ervan is beschadigd. Van het gelaagde glas, dat het water scheidt van het publiek, is een van de laagjes kapot. Voor alle zekerheid zijn de ijsberen naar het buitenverblijf verplaatst, en is het waterbassin leeggepompt.

Volgens een woordvoerder zou het kunnen dat ijsbeer Vicks (‘die jonge puberijsbeer’) met een stuk steen de barst heeft veroorzaakt.

Deur vliegtuig komt neer op golfbaan De deur van een vliegtuig is onlangs losgeraakt en neergekomen op een golfbaan in het zuiden van de Amerikaanse staat Florida. Stomtoevallig gebeurde het op een van de twee dagen per jaar waarop de golfbaan voor onderhoud is gesloten. Het ging om de cabinedeur van een privétoestel, een Canadair CL60. De deur kwam terecht op baan 16 van de Westin Diplomat Resort & Spa-golfclub in Hallandale Beach. Niemand raakte daarbij gewond. Het straalvliegtuig was kort daarvoor opgestegen van Opa-Locka Executive Airport en had koers gezet naar het vijftig kilometer noordelijker gelegen Pompano Beach Municipal Airport. Onmiddellijk na het kwijtraken van de deur vloog de piloot naar een vliegveld in Fort Lauderdale, waar hij veilig landde. De golfbaan ligt in een redelijk dicht bebouwd gebied en is omgeven door bedrijven en woningen.

Twee ongelukken op dezelfde kruising door storing stoplichten Onlangs vonden er twee ongevallen plaats op de kruising N18 en N330 (Halseweg) bij Varsseveld als gevolg van een storing van de stoplichten. Eerst zag een automobilist uit de richting van Halle, die wilde oversteken, een auto uit de richting van Lichtenvoorde over het hoofd. Niet veel later gebeurde het tweede ongeval. Een vrachtwagen met aanhanger kwam van de A18 en reed richting Lichtenvoorde, en botste tegen een auto die de N18 wilde oversteken richting Halle. De bestuurster zag de vrachtwagen over het hoofd.

Alle vier de bestuurders kwamen met de schrik vrij. De bijrijdster is met onbekende verwondingen naar een ziekenhuis vervoerd. Alle voertuigen raakten zwaar beschadigd en werden afgesleept.

Zijn u curieuze berichten opgevallen in het nieuws voor onze under construction-rubriek? Stuur deze dan naar redactie@industrielinqs.nl 06

iMaintain 12

031_H_under_construction.indd 31

20-06-12 09:49

Kansen door versobering 1 november 2012 • Drijvend Paviljoen • Rotterdam r 1 novembe Reserveer uw agenda alvast in

Kansen door versobering

Programma

Investeringen in infrastructuur nemen af. Er is minder geld voor bouwen en minder geld voor behouden. Maar is dat erg? Een veranderende markt biedt ook mogelijkheden om zelf te veranderen.

De versobering van de inframarkt biedt kansen! Tijdens iMaintain INFRA op 1 november 2012 wordt samen met het publiek via lezingen en discussie gezocht naar die kansen. Industrielinqs stelt samen met de NVDO Sectie Infra een programma samen waarbij de hele waardeketen, van opdrachtgever tot en met instandhouder, wordt belicht. Het netwerk van sprekers en bezoekers zorgt daarbij voor nieuwe inzichten en vervolgacties. U maakt die discussie compleet! Reserveer daarom 1 november in uw agenda. ’s Avonds wordt alweer voor de derde keer het infra-projectteam van het jaar verkozen. Uit een aantal genomineerde teams wordt die groep mensen gekozen, die overall het best scoort op de toetsingscriteria van een vakkundige jury. U kunt zelf ook een team nomineren. Neem daarvoor contact op met de NVDO via info@nvdo.nl

10.30 uur Ontvangst en registratie 11.00 uur Opening ochtendprogramma 11.10 uur Wat is er aan de hand?

Twee lezingen waarin de huidige en toekomstige situatie wordt beschreven 12.00 uur Lunch 13.00 uur Kansen door versobering bij opdrachtgevers Twee lezingen uit de praktijk van de opdrachtgevers waarbij van de nood een deugd is gemaakt 13.45 uur Projectpitches De drie genomineerde Infra-projectteams presenteren hun eigenkans door versobering aan het publiek 14.30 uur Pauze 15.00 uur Kansen door versobering bij aannemers Hoe reageert de markt?

Twee inspirerende verhalen over kansrijke initiatieven 15.30 uur Kansen op de zeepkist 16.45 uur Afsluiting met borrel 18.15 uur Start avondprogramma

Kijk op www.i-maintain.nl/infra voor meer informatie.

MEER INFORMATIE OVER LOGISTIEK, INHOUD EN/OF SPONSORING Congresinformatie: Kiki Nelson • 020-3122791• kiki@industrielinqs.nl Sponsorinformatie: Anouk Bouwmeester • 020-3122797 • anouk@industrielinqs.nl INITIATIEFNEMERS

032_INFRA_A4.indd 2

19-06-12 16:39

volgend nummer 33

In HeT volgende nummer Contractvormen Contractvormen zijn aan verandering onderhevig. DBFM(O)-constructies en publiek-private samenwerkingen lijken de markt te veroveren, vooral bij het Rijk. Zo heeft Rijkswaterstaat de intentie om het geplande onderhoud aan de Afsluitdijk middels een DBFM-contract aan te besteden en gunde de Rijksgebouwendienst onlangs het onderhoud aan drie gevangenissen voor acht jaar aan de markt. Toch heerst er nog terughoudendheid.

Roadmap afvalwaterketen Waterschappen, gemeenten en Rioned hebben een roadmap ontwikkeld om te komen tot een leidraad asset management voor de afvalwaterketen. 415 gemeenten en 25 waterschappen moeten aan de hand van deze roadmap tot bezuinigingen gaan komen. Maar om te kunnen ‘snijden’ zijn eerst forse investeringen nodig.

Scenarioplanning Toen de kredietcrisis toesloeg, bleek dat de toekomst waar veel mensen en bedrijven op rekenden, geen waarheid zou worden. Het werd weer duidelijk dat de toekomst niet vaststaat. Hoe kan een bedrijf zich dan toch voorbereiden op een onbekende toekomst?

Bij scenarioplanning wordt niet uitgegaan van de trends en ontwikkelingen die zeker zijn, maar gaat men juist uit van de onzekere trends en ontwikkelingen.

THemA: ConTrACTvormen EN VERDER MaintNL In dit eerste nummer na de zomer onder meer Ieder z’n vak met een maintenance engineer van NedTrain die constant de balans zoekt tussen machineoptimalisatie en kosten. Ook nemen we alvast een voorschot op de Maintenance Manager of the Yearverkiezing van 2013.

iMaintain nummer 7 verschijnt 31 augustus

Thema’s 2012 iMaintain 08-2012 risicomanagement

iMaintain 09-2012 Benchmarking

iMaintain 10-2012 duurzaamheid

06

imaintain 12

033_G_volgend nummer.indd 33

20-06-12 14:42

DIT TIJDSCHRIFT DEUGT Het tijdschrift dat u nu leest, is lid van H O I , het instituut dat de oplagen van gedrukte media controleert. Daardoor speelt dit tijdschrift open kaart met al haar adverteerders. Omdat die harde oplagecijfers keurig houvast bieden voor wat de advertentietarieven moeten waarmaken. Dat is eerlijk zaken doen.

En inderdaad, dat geeft nogal te denken over uitgevers die zich niet hebben aangesloten bij H O I ...

DE HARDE CIJFERS Postbus 314, 1180 AH Amstelveen T 020 661 36 26 E info@hoi-online.nl W www.hoi-online.nl

Advertentie index IMAINTAIN

CARRIERE SPECIAL

AIB Vincotte Nederland ........................................................... 4

Ardee - engineering & detachering ......................................... 24

AvansPlus ............................................................................. 18

CoThink ............................................................................... 12

CSA Group Europe ............................................................... 92

Hogeschool Utrecht Centrum voor N&T ..................................... 6

Coservices ........................................................................... 18

I.E.S. ................................................................................... 16

DEG Solutions ........................................................................ 4

Keppner Tregoe ...................................................................... 8

Imaintain Prestatiemanagement congres................................... 91

Kiwa Nederland ................................................................... 16

iMaintainInfra ....................................................................... 32

Lloyds .................................................................................. 18

PPG Protective & Marine Coatings ............................................ 8

Mekano Industrial ................................................................. 24

Sdu Uitgevers ....................................................................... 18

RecCen ................................................................................ 22

Ultimo Software Solutions......................................................... 2

SPIE Nederland ...................................................................... 2

Vector Maintenance Management ............................................. 8

Stemotion Training en Adviesbureau ....................................... 24 Stichting PHOV ..................................................................... 22 TCC Technology Consultancy Center ....................................... 24

034_index_HOI.indd 6

19-06-12 14:30

2 1 0 2 l a i c e p s e Carrièr

Vertrouwen, trots en plezier centraal • De bedrijfsschool is weer hip • Combinatie vast én flexibel personeel populair • Verandering vraagt om competentiemanagement

035_A_cariere_special_cover.indd 1

20-06-12 13:40

036_spie.indd 1

20-06-12 09:59

INHOUD

4

De bedrijfsschool is weer hip De bedrijfsschool is terug van weggeweest.

Groei van de bedrijven, vergrijzing, een krimpende arbeidsmarkt en een teruglopende interesse in de technische beroepen zijn voor bedrijven aanleiding om zelf de opleiding en de werving hiervoor ter hand te nemen. ‘Als je vakmensen nodig hebt, moet je zelf opleiden.’

10

Creëer een cultuur waar vertrouwen, trots en plezier centraal staan Goede bedrijven hebben loyale medewerkers en geen problemen om nieuw personeel aan te trekken. Maar wat is precies een ‘goed bedrijf’. Het productiebedrijf van Mars staat hoog op de lijst van ‘goede bedrijven’. ‘We proberen met onze opleidings- en carrièreplanning mooie paden te maken voor zowel onze experts als degenen die zich willen verbreden.’

13

Excelleren in je vak ‘Als je de processen goed beheerst, haal je ook het maximum uit de installaties.’ Sander Klokman, consultant maintenance engineering bij Tata Steel in IJmuiden, beschrijft in één zin het doel van het Company Asset Management Framework van Tata. Door voorkomende situaties op een structurele manier op te lossen, wordt duurzaam gewerkt aan procesverbetering. En daarvoor is het beheren van competenties onmisbaar.

14

Combinatie vast én flexibel personeel populair Flexibilisering van de arbeidsmarkt is een hot onderwerp. Hoe bewegen onze bedrijven mee met conjunctuurschommelingen?

En wat betekent dat voor onze arbeidsverhoudingen en voor medewerkers? Er komen steeds meer ZZP’ers en flexwerkers op de markt. Deze ‘flexibele schil’ binnen een personeelsbestand maakt dat bedrijven kunnen meebewegen.

COLOFON Hoofdredacteur David van Baarle

Eindredacteur Elise Quaden

Medewerkers

Pieter Pulleman, Renske van den Berg, Ingrid Rompa, Mark Oosterveer. Evi Husson, Liesbeth Schipper

Lay-out

Gabriele Köbbemann

Traffic

Breg Schoen

Cover

Vakkanjers

Advertentieverkoop

Jetvertising bv Arthur Middendorp, Tel.: 070 399 0000 Fax: 070 390 2499, arthur@jetvertising.nl ©Industrielinqs pers en platform 2012 Niets uit deze uitgave mag worden gereproduceerd zonder toestemming van de uitgever

20

Veranderende wereld vraagt om competentiemanagement De wereld verandert en gewenste competenties dus ook. Met competentiemanagement krijg je de juiste mens op de juiste plek. Dat is goed voor mens en organisatie, maar je moet wel vooruit blijven kijken. ‘Er vindt een verschuiving plaats: van focus op kennis en vaardigheden naar zelfinzicht en authenticiteit. Wat moet je daarmee als technisch bedrijf?’

Carrièrespecial 2012

037_B_cariere_special_inhoud.indd 3

3

20-06-12 16:16

OPLEIDING

FOTO: Vakkanjers

De bedrijfsschool is weer hip

De bedrijfsschool is terug van weggeweest. Groei van de bedrijven, vergrijzing, een krimpende arbeidsmarkt en een teruglopende interesse in de technische beroepen zijn voor bedrijven aanleiding om zelf de opleiding en de werving hiervoor ter hand te nemen. ‘Als je vakmensen nodig hebt, moet je zelf opleiden.’

Pieter Pulleman

4 Carrièrespecial 2012

038_39_41_G_cariere_special_artikel.indd 4

20-06-12 10:11

De N.V. Bataafsche Petroleum Maatschappij (het latere Shell) startte in 1943 een bedrijfsschool in Pernis. De eerste lichting stu­ denten werd er opgeleid tot bankwerker. Gaandeweg groeide de school uit tot een professioneel opleidingscentrum. Herman den Boeft studeerde er aansluitend aan zijn mulo tussen 1966 en 1968 meet­ en regeltechniek. ‘Dat was een behoorlijk gecomprimeerde opleiding, inclusief de mts­theorie. Dat leverde overigens geen mts­diploma op, maar wel een bedrijfsdiploma. Toen kon dat nog.’

In 2000 verlieten de laatste bedrijfsschoolleerlingen de school en sloot Shell er de deuren.

FOTO: Vakkanjers

Mammoetwet Leerlingen van de vroegere bedrijfsscholen werden opgeleid vol­ gens de behoeften van het bedrijf dat de bedrijfsschool bestierde.

Er was regelmatig overleg tussen school en bedrijf. Zowel het leer­ lingwezen als het bedrijf stelde eisen aan het niveau van de leer­ lingen. Het diploma was in principe landelijk erkend. Den Boeft: ‘Bedrijfsscholen hadden het imago dat zij vooral handelden in eigen belang en dat de leerlingen er contracten kregen waar ze niet van af zouden kunnen. Dat is echter niet mijn ervaring.’ Veel be— drijfsscholen sloten als gevolg van de zogenoemde Mammoetwet (1968) hun deuren. Deze wet schafte de mulo, mms en hbs af.

Mavo, havo en vwo kwamen ervoor in de plaats. Ook ontstond op dat moment het lager beroepsonderwijs (lbo), later ‘voorbereidend beroepsonderwijs’ (vbo) genoemd, om aan te geven dat men eigenlijk een vervolgopleiding diende te volgen. De grondgedachte achter deze wet was dat elke leerling zowel een algemene als een beroepsopleiding zou moeten volgen. Hierdoor konden (delen van de) bedrijfsscholen verdwijnen.

Vanaf het begin was (en is) er discussie over de aansluiting van lbo en mbo op elkaar en op de arbeidsmarkt.

Ervaringsniveau Na een lange carrière bij onder andere GTI, Sulzer en Burger Ergon is Den Boeft nu mede­eigenaar van Ardee, een adviesbureau dat aan­ vullende capaciteit levert op het gebied van engineering, werkvoor­ bereiding en projectmanagement. Het valt hem op dat de jongeren aan het ‘zwerven’ zijn geraakt. ‘Voordat ze tegenwoordig settelen zijn ze dertig. Dan zijn ze toch tien jaar later dan wij vroeger.’ Het heeft effect op het ervaringsniveau van mensen, wil hij maar zeg­ gen. ‘Het is noodzakelijk om die groep extra kennis bij te brengen.

Een klant van ons heeft twintig meet­ en regeltechnici rondlopen.

Binnen vijf jaar vertrekt een derde en de achterblijvers zijn twintigers en dertigers met minder kwaliteit die niet of onvoldoende ‘on the job’ zijn opgeleid. Bovendien zit alles bij de dienstverleners.’ Intern probeert Ardee zijn mensen ook bij te scholen, maar door de enorme drukte is dat lastig. ‘Vooral multidisciplinaire technici zijn gewild.’

Den Boeft nam onlangs twee dertigers aan. Twee VUT’ers coachen de nieuwelingen ‘on the job’. ‘Twee à drie dagen per week. Ze mogen zelf hun agenda bepalen en dat werkt prima.’

‘als je vakmensen nodig hebt, moet je zelf opleiden.’

Meer regie Joulz (onderdeel van Eneco) ontwerpt, bouwt en onderhoudt infra­ structuren voor energiedistributie. Het bedrijf heeft sinds bijna zes jaar weer een eigen bedrijfsschool: het Kennis en Ervarings Instituut, kortweg KEI. De school ontwikkelt opleidingen voor gas, elektriciteit en warmte. Niet alleen voor medewerkers van Joulz, maar ook voor energiebedrijf Eneco, netbeheerder Stedin en enkele andere organisaties. Vakvolwassen medewerkers doorlopen er (verplichte) bijscholingstrajecten en kunnen er Eerder Verworven Competenties omzetten in vrijstellingen voor officiële diploma’s.

Danny Ouwendijk kreeg zes jaar geleden carte blanche van zijn directie om een bedrijfsschool op te zetten. ‘We wilden meer regie over het opleiden van technisch personeel en het veiligheidsbe­ wustzijn vergroten.’ Ouwendijk keek daarbij niet alleen naar de eisen vanuit de vakdiploma’s, maar ook de kennis die dreigde weg te vloeien als gevolg van de vergrijzing. KEI biedt een landelijk er— kend diploma op basis van een BBL­traject (beroepsbegeleidende leerweg). Dat betekent dat de leerling drie dagen per week werkt, één dag theorieles krijgt van het ROC en één dag praktijkles op de bedrijfsschool. Overigens zijn de theorielessen sinds vorig jaar ook in de bedrijfsschool, om zo de theorie beter te laten aansluiten op de praktijk. De school heeft gemiddeld 250 BBL­leerlingen en leidt op voor de diploma’s gas en elektra op alle vier niveaus met spe­ cialisaties, bijvoorbeeld op hoogspanning. Het valt uiteen in drie tra­ jecten, zegt Ouwendijk. ‘Het gaat vooral om leerlingen van zestien tot achttien jaar, die willen werken en leren. In die eerste anderhalf jaar kijken we of de persoon bij het bedrijf past en hoe hun ontwik­ keling is. Dan begint de tweede fase: doorstromen naar niveau drie van de opleiding. Het derde traject zijn de zij­instromers, bijvoor­ beeld uit de installatietechniek. Die scholen we bij.’

Nooit gestopt Een bedrijf dat nooit stopte met zijn bedrijfsschool is Tata Steel in IJmuiden (voorheen Corus en daarvoor Koninklijke Hoogovens).

De bedrijfsschool is een belangrijk strategisch instrument in het personeelsbeleid van Tata Steel, zegt bedrijfsschool manager Rolf Deen. Al in 1939 richtte het toenmalige Hoogovens de school op.

Deen: ‘De helft van de mensen in de productie is begonnen in de bedrijfsschool. De school is belangrijk voor de kwaliteit, houding en kennis van onze medewerkers.’ De eerste 25 jaar resideerde de bedrijfsschool in de werkplaatsen van het staalbedrijf, sinds 1964 is er een volwaardig schoolgebouw. ‘Sinds het begin werken we intensief samen met het techniekonderwijs in de regio.’ De Tata­ school heeft jaarlijks gemiddeld 120 BBL­leerlingen. Daarnaast volgen jaarlijks circa 430 medewerkers er onderwijs. Deen: ‘Die gaan dan van mbo­niveau drie naar vier, of stromen door naar hbo­ onderwijs.’ De overnames door eerst Corus en later Tata hadden geen effect op het voortbestaan van de bedrijfsschool. Sterker nog, in 1992, dus ver voor de overname door Tata, namens de Indiërs het IJmuidense opleidingsmodel al over.

●

‘De docent veiligheid had zelf in de fik gestaan.

Dan wil je wel luisteren.’

Carrièrespecial 2012

038_39_41_G_cariere_special_artikel.indd 5

5

20-06-12 10:11

Wilt u het team met de beste vaardigheden om problemen écht op te lossen?

Praktijkgericht ontwikkelen van vaardigheden U maakt het verschil door te investeren in de competenties om problemen op te lossen. Dit is de beste garantie om storingen in één keer goed op te lossen. Want meer dan ooit is het belangrijk dat we efficiënt met onze tijd, kennis en middelen (leren) omgaan.

Als u kiest voor CoThink, kiest u voor resultaat en verbinding. Wij werken altijd aan actuele vraagstukken uit de praktijk en we ontwikkelen de verborgen kracht in uw organisatie. Voor ieder vraagstuk ‘gaan we tot het gaatje’ om uw doelstellingen te realiseren: minder storingen, lagere kosten, hoger rendement en meer werkplezier.

reflection direction action

040_cothink.indd 1

Innovative TroubleShooting & Innovative Root Cause Analysis Beter resultaat door effectief oplossen van problemen Leergang Reliability & Maintenance Engineering Vaardigheden voor succesvol Asset Management Op zoek naar een oplossing?

Bel 06 13 14 09 72 of 06 13 14 09 79, mail naar meerinfo@cothink.nl of kijk op www.cothink.nl

www.cothink.nl

20-06-12 10:00

Praktijkinstructeurs Praktijkmensen van Shell met voldoende didactische ervaring gaven destijds les in Pernis, vertelt Den Boeft. ‘Dat was wel fantas­ tisch hoor, die directe praktische link met de werkzaamheden in het veld. De docent veiligheid had zelf in de fik gestaan. Dan wil je wel luisteren.’ Er was een proeffabriek waarin de leerlingen aan de slag gingen. ‘Als de distillatiekolom te heet werd, moesten wij dat als regeltechneuten weer op orde brengen. Je was dus ook een beetje operator.’ De bedrijfsscholen van Tata en Joulz verbinden allebei de theorie ook aan de praktijk. Ze doen dat samen met een ROC in een beroepsbegeleidende leerweg opzet (BBL). Docenten van het ROC verzorgen er de theorielessen en praktijkinstructeurs van de bedrijven met een didactische training of onderwijsbevoeg­ dheid het praktijkgedeelte.

Werven De instroom op de opleidingen vergt veel aandacht. Ouwendijk: ‘De leerlingen krijgen op de scholen te veel theorie en weten niet wat te kiezen. Maar als bedrijven zijn we zelf ook schuldig, want we hebben ons lange tijd te weinig geprofileerd.’ Het werven van leer­ lingen gebeurt op verschillende manieren. Ouwendijk: ‘We werven leerling­monteurs samen met de Stichting Werk en Vakmanschap.

Daarnaast staan we op beurzen, geven we gastcolleges, nemen we deel aan een landelijke promotiecampagne voor het werken in de energiesector, werven we via onze eigen medewerkers en proberen we bij leerlingen in beeld te komen via acties op bijvoorbeeld Facebook.’ Deen: ‘Het werven gebeurt bij ons via een wijdvertakt netwerk in het middelbaar onderwijs, maar ook via diverse edu­ catieve programma’s. We hebben intensief contact met decanen en er komen wekelijks twee klassen op excursie; het is een inten­ sief wervingsprogramma. Daarnaast bestaat er al een jaar of tien Techno Challenge, een meerjarenplan om techniek en wetenschap te promoten door de onderwijsketen heen, van basisschool tot uni­ versiteit. Dat is ook zeer succesvol. Het vraagt om een lange adem

en een geduldige strategie om jongeren en hun ouders te beïn— vloeden. Maar je ziet dat waar dit soort programma’s lopen, er een afbuiging te zien is in de belangstelling voor techniek. Als je ernaar vraagt, blijkt dat twee à drie leerlingen op de tien dankzij dit soort programma’s bij ons terecht komt.’

Vervolgtraject Leerlingen die het Kennis­ en Ervarings Instituut succesvol doorlo­ pen, krijgen een baan bij Joulz. Aansluitend kunnen ze doorleren voor bijvoorbeeld storingsmonteur of leidinggevende. ‘Qua proces en begeleiding loopt dat via de bedrijfsschool’, zegt Ouwendijk.

De Tata­school leidt op tot een officieel erkend diploma. Ook na het diploma blijft opleiden belangrijk, zegt Deen. ‘Tijdens de studie is daar al aandacht voor, want wij vinden het belangrijk dat medewerkers zelf aan het stuur zitten van hun loopbaan. Na de opleiding volgt bij de onderhoudsdienst bijvoorbeeld het Jonge Vaklieden Programma en krijgen de nieuwe medewerkers vier jaar lang begeleiding om vakman te worden.’

De ‘return on investment’ op opleiden is voor veel organisaties een ‘hot item’. Deen: ‘Kun je dat wel meten? In die discussie zitten wij ook. De kosten van een eigen opleiding wegen niet op tegen de kosten van koud werven in de markt. Bovendien is de kwaliteit nu beter, want personeel dat je zelf opleidt, kun je meteen operationeel inzetten.’ Ouwendijk: ‘De bedrijfsschool kost het bedrijf veel geld, maar we hebben de handjes nodig. De monteurs verdienen het geld in het veld. Zonder monteurs heeft het bedrijf geen toekomst. Als je vakmensen nodig hebt, moet je zelf opleiden. De scholen doen het niet.’ Den Boeft: ‘Toch is dit zeer ernstig. We geven met z’n allen wel veel geld uit aan de roc’s en bij diplomering zeggen we dan ‘mooi diploma, maar veel te theoretisch, en niet geschikt voor de arbeids­ markt’. Daarna geven we nog eens heel veel geld uit aan ‘bedrijfs— school­achtig’ praktijkonderwijs. En elk bedrijf en/of branche op z’n eigen houtje.’ Deen: ‘Je ziet dat veel bedrijven spijt hebben van het sluiten van hun bedrijfsopleiding.’ n Carrièrespecial 2012

038_39_41_G_cariere_special_artikel.indd 7

7

20-06-12 10:11

Achieve operational excellence and set your business free.

Kepner-Tregoe helpt u om het potentieel binnen uw organisatie te ontsluiten met:

Contact: 0575 56 87 12 WWW.KEPNER-TREGOE.COM/NL

Clear Thinking in a complex world

042_43_Keppner_advertorial.indd 8

20-06-12 13:41

ADVERTORIAL

Help, de techniek is te complex!

Waar technische training tekort schiet Kennis lijkt iets magisch. Als je het hebt, kun je de wereld aan en verdwijnt alle onzekerheid. De meeste mensen voelen zich ongemakkelijk bij het gebrek aan voldoende technische kennis van het systeem/product dat zij ondersteunen. Technische training en opleiding lijkt de voor de hand liggende oplossing. Uiteraard helpt technische kennis om problemen op te lossen. Helaas gaat de techniek sneller voort dan je kunt bijspijkeren, en beperkt een technische training zich tot een gelimiteerd domein. Is kennis dan geen machtig wapen? Nee, niet machtig genoeg, er is meer nodig. De door Kepner en Tregoe uitgevoerde studies leren ons dat goede acties altijd voorafgaan door helder denken. Maar juist dat heldere denken laat ons in de steek als het even spannend wordt.

Is kennis macht?

Hoe meer we weten, des te zekerder we ons voelen. Niets is zo bevredigend als kennis van de wereld om je heen. We kunnen de situatie beter inschatten, we weten beter hoe we moeten antwoorden, we weten de oplossing van een vraagstuk; het heeft zo zijn voordelen. In deze zin is kennis verrijkend. Los daarvan bestaat uiteraard het gevaar van doorslaan: denken dat je het weet, maar dan volledig de plank misslaan.

Tijdens onze werkzaamheden als trainer, coach en facilitator, in onder andere Analytical Trouble Shooting (ATS) en Problem Solving & Decision Making (PSDM) merken we dat kennis in de weg zit van een juiste en heldere aanpak van problemen en situaties in het algemeen. Kennelijk is kennis dus niet zaligmakend. We grijpen terug op wat in het verleden heeft gewerkt (patroonherkenning en emotionele labelling), of wat intuïtie ons ingeeft. Dat dit niet altijd tot de juiste resultaten leidt, weten we uit de bankwereld, het hoge spare part-verbruik en de lang openstaande problemen (en helaas ook klagende klanten). Patroonherkenning betekent dat we te veel aannames maken, omdat we denken de situatie te herkennen uit het verleden. Het gevolg: voorbarige conclusies. Bij emotionele labelling hecht de informatie die we binnen krijgen zich aan de gevoelens en emoties opgeslagen in onze herinneringen. Het gevolg: negeren van feiten, en emotioneel en bevooroordeeld reageren. In beide situaties zit de kennis en ervaring in de weg.

Uiteraard ben je gevormd door de jaren heen en is het moeilijk om blanco een situatie in te gaan en wellicht is dat ook niet altijd wenselijk. Maar ... er wordt zoveel gehamerd op kennis en kenniseconomie dat je je kunt afvragen wat er gebeurt als je geen kennis hebt.

042_43_Keppner_advertorial.indd 9

Nu is niet weten als je wel het nodige weet uiteraard onmogelijk. Je kunt je hersenen niet zomaar ‘uitzetten’. Dus wat is er dan nodig om helder te kunnen denken?

Helder denken Waar het om draait, is dat we op zoek zijn naar zekerheid in situaties die ons te complex lijken en onze kennis en ervaring te boven gaan. Hoe vorm je dan een beeld van de wereld om je heen en van die complexe situatie? Door toch even de kennis uit te schakelen, je open te stellen voor wat er werkelijk speelt. Zet het ‘heldere denken’ aan. Dit doe je door de juiste vragen te stellen en deze op een gestructureerde en overzichtelijke manier te documenteren.

Maar ook door keer op keer af te vragen; welke aannames heb ik gemaakt toen ik deze situatie beoordeelde? Welk perspectief heb ik gehanteerd en bestaat er wellicht nog een ander perspectief? Welke vooronderstelling heb ik gemaakt die nu mijn gedrag stuurt? Welke interpretatie/betekenis heb ik al gegeven aan de gepresenteerde data? In welke mate is de gepresenteerde informatie/data een conclusie van iemand anders?

Kritisch procesdenken wordt vaak gezien als langzaam en niet oplossingsgericht genoeg. Onze praktijkervaring laat zien dat juist zonder diepe technische kennis situaties kunnen worden beoordeeld en problemen worden opgelost. Hierbij gaat het om de juiste communicatie en documentatie: het stellen van open vragen volgens een gestructureerde manier en het documenteren van de antwoorden.

Op deze wijze ontstaat een helder beeld van de situatie; de onzin is door de werkwijze eruit gefilterd. Hiermee is men vaak beter in staat om het probleem op te lossen dan door de vele trial-and-error pogingen. Bovendien komt het de samenwerking ten goede en je geeft de klant, extern of intern, het vertrouwen dat je aan de juiste zaken bezig bent.

Bestaande kennis moet niet in de weg staan bij het vergaren van nieuwe kennis. Complexiteit is niet iets om bang voor te zijn. Ga de uitdaging aan. Kijk of je jouw denken kan aanscherpen en zie hoe het dan alleen maar boeiender wordt! www.kepner-tregoe.com/nl/

Clear Thinking in a Complex World

20-06-12 13:41

Motivatie

Vertrouwen, trots en plezier staan centraal

Goede bedrijven hebben loyale medewerkers en geen problemen om nieuw personeel aan te trekken. Maar wat is precies een ‘goed bedrijf ’. Het productiebedrijf van Mars deed dit jaar voor de eerste keer mee met het onderzoek van Great Place to Work naar werknemerstevredenheid en eindigde hoog op de lijst.

‘We proberen met onze opleidings- en carrièreplanning mooie paden te maken voor zowel onze experts als degenen die zich willen verbreden’, is een van de verklaringen van P&O-manager Rachel Sommerdijk.

Ingrid Rompa

10 Carrièrespecial 2012

044_45_J_cariere_special_artikel.indd 10

20-06-12 10:10

Great Place to Work publiceert jaarlijks de lijst van Beste Werkgevers. ‘Wij doen dat voor Nederland, maar onze collega’s doen dat ook op internationaal niveau’, licht senior consultant Lenneke Persons toe. ‘Op deze manier willen we organisaties die werken volgens de uitgangspunten van Great Place to Work (GPTW) in het zonnetje zetten.’

Organisaties die in aanmerking willen komen voor een plek op de lijst voeren twee onderzoeken uit. Bij één onderzoek krijgen medewerkers een anonieme digitale vragenlijst voorgelegd waarbij ze kunnen reageren op 58 stellingen. ‘In een Great Workplace heb je het over een cultuur waar Vertrouwen, Trots en Plezier centraal staan. Het gaat om de relaties tussen medewerkers en leidinggevende gebaseerd op vertrouwen, hoe trots je bent op de organisatie waar je werkt en op je baan, en met hoeveel plezier je samenwerkt met collega’s. Die relaties vormen het uitgangspunt.’

Het andere onderzoek richt zich op de organisatie; het werkgeversbeleid. De vragenlijst wordt voorgelegd aan HR of het management van een organisatie. ‘Zij moeten laten zien wat ze vanuit het beleid doen voor de medewerker, dus hoe zorg je voor een optimale organisatiecultuur.’ De score van het medewerkeronderzoek en het werkgeversonderzoek bepalen de totaalscore. ‘De medewerkerscore telt echter voor tweederde mee en de score op het beleid voor eenderde. Je kunt nóg zo’n mooi beleid hebben, maar als je medewerkers dit niet zo ervaren, doe je iets niet goed. Beste Werkgevers onderscheiden zich vooral op inspireren vanaf de beleidskant, dus hoe kun je een inspirerende werkomgeving zijn voor je medewerkers.

Uitdaging Op de lijst staat Mars Nederland in Veghel met de marketing en sales divisie voor de Nederlandse Markt op de zesde plaats, en Mars Food Europe staat daar net onder. Bedrijven die hoger scoorden op de lijst zijn Mc Donalds’, SAS, eBay, Amgen en Microsoft.

‘We vinden het heel bijzonder dat we zo hoog op de lijst van Beste Werkgevers 2012 staan’, glundert Rachel Sommerdijk, P&O adviseur bij Mars Food Europe. ‘Wij doen dit jaar voor het eerst mee en we zijn meteen al op de zevende plaats geëindigd. Vaak zie je dat met name banken, consultancy- of IT-bedrijven hoog scoren, dus we zijn als productiebedrijf heel trots op deze uitslag.’

Mars wil deze positie graag behouden en zelfs verbeteren. ‘Niet zozeer om hoger te scoren voor de buitenwereld, maar om met elkaar volledig in de race te blijven als Beste Werkgever. We zijn al een paar jaar op een informele manier bezig een aantal speerpunten helder te krijgen. Een daarvan is betrokkenheid. Daarnaast bekijken we hoe we ervoor kunnen zorgen dat onze werkomgeving bijdraagt aan de gezondheid en het welzijn van onze mensen.’

Volgens de uitslagen van het onderzoek, bleek Mars al goed bezig te zijn. ‘De deelname aan dit onderzoek was hoog, en onze medewerkers hebben met name positief gereageerd op de open vragen’, vertelt Sommerdijk. ‘Er is heel veel input gegeven en daar

‘Onze medewerkers zijn heel trots op ons bedrijf en delen dat graag met anderen. ‘

zijn we heel blij mee. Dat vinden wij belangrijker dan de scores.

In het najaar gaan we kijken of we ons gaan focussen op de verbeterpunten, of dat we ons in eerste instantie richten op het verder uitbouwen van datgene wat we reeds goed doen.’

Een van de verbeterpunten is meer openheid bieden bij wijzigingen binnen de organisatie. ‘Communicatie en transparantie scoren bij veel bedrijven wat lager, en dat zie je ook bij ons terug’, knikt Sommerdijk. ‘We hebben nu gekeken hoe we het meer in de teamcommunicatie kunnen verwerken, zodat de informatie via een ander kanaal misschien wel goed aankomt.’

Het onderdeel waar Mars het hoogste op scoort is ‘actief trots’.

‘Onze medewerkers zijn heel trots op ons bedrijf en delen dat graag met anderen. Dat heeft vooral te maken met het familiare gevoel en de onderlinge betrokkenheid, van hoog tot laag’, legt Sommerdijk uit. ‘Mars is een van de laatste grote familiebedrijven ter wereld. De familie Mars heeft vanaf het begin gelet op verbondenheid, en dat zie je overal in terugkomen.’ Oud-Beijerland is met 220 medewerkers bovendien een relatief kleine site voor Mars.

‘Het is echt ‘ons kent ons’. We delen veel dingen met elkaar, we vieren successen samen, maar we steunen elkaar ook bij trieste gebeurtenissen. Die verbondenheid is wat Mars uniek maakt.’

Happy Tijdens het selectieproces voor openstaande vacatures wordt al rekening gehouden met ‘passendheid bij de cultuur van Mars’. ‘In de eerste fase kijken we of de persoonlijkheid en de competenties van de sollicitant bij ons passen en of die persoon hier happy wordt. Maar onze mensen moeten ook de openheid en benaderbaarheid hebben die bij dit geheel past. Bij ons is de hoogste manager gelijk aan de medewerker in de laagste functiegroep.’

De kernprincipes - kwaliteit, verantwoordelijkheid, vrijheid, wederkerigheid en efficiëntie - worden streng nageleefd binnen het bedrijf. ‘Dat is meer dan een tekst op de muur. Bovendien hebben we jaarlijks actieplannen en werksessies rondom het thema ‘betrokkenheid’. Daar werken wij hard aan. Het voordeel van goed werkgeversschap is loyaliteit en daardoor uiteindelijk een betere performance in de volle breedte. Minder ziekteverzuim en minder uitstroom zijn ook positieve gevolgen.’

Mars is bovendien een bedrijf dat crossfunctionele doorgroei stimuleert. ‘Het intern bewegen van mensen heeft allerlei voordelen.

Op die manier kan men zich goed verplaatsen in de ander en daardoor worden de resultaten beter. En voor de medewerker betekent dit dat je je snel kunt ontwikkelen én verbreden binnen het bedrijf.’

Mars heeft als productieorganisatie veel technisch personeel in dienst, bijvoorbeeld als projectleider of engineer. ‘Er zijn veel mogelijkheden voor doorgroei, zowel naar andere vakgebieden als binnen de techniek, want we zien dat technici daar toch een voorliefde voor hebben’, glimlacht Sommerdijk. We proberen daarom met onze opleidings- en carrièreplanning mooie paden te maken voor zowel onze experts als degenen die zich willen verbreden.’ ■

●

‘Beste Werkgevers onderscheiden zich vooral op inspireren vanaf de beleidskant’ Carrièrespecial 2012

044_45_J_cariere_special_artikel.indd 11

11

20-06-12 10:10

KENNIS MOET JE OOK ONDERHOUDEN.

NIEUNWOLOGIE,

PROCESTECH 12 BIJEENKOMSTEN012 START SEP TEMBER 2

• Hoeveel onderhoud is juist genoeg?

• Kunnen we met de onderhoudsfunctie geld verdienen?

• Hoeveel kan onderhoud bijdragen aan het bedrijfsresultaat?

• Wat is Excellent Onderhoud en hoe geef ik dit vorm?

WAARDECREATIE DOOR GOED ONDERHOUD Een onderhoudsopleiding bij Hogeschool Utrecht helpt u in uw eigen bedrijf de antwoorden te vinden op deze vragen. In de afgelopen jaren zijn vele mooie resultaten en forse besparingen bereikt bij de deelnemende bedrijven. Door de brede scope op zowel Materiaalkunde, Engineering, Inspectie als Onderhoud bieden onze opleidingen op het gebied van Onderhoud precies die (integrale) kennis die nodig is om verder te kunnen kijken dan het eigen vakgebied, en daardoor aantoonbaar betere resultaten te boeken.

• HBO Onderhoudstechniek • Post-HBO Onderhoudstechnologie • Post-HBO Onderhoud en Management • Master of Engineering in Maintenance & Asset Management

Start 3 oktober 2012 Start 4 oktober 2012 Start 4 oktober 2012 Start 27 augustus 2012

Alle genoemde opleidingen kunnen naar wens in-company (op maat) verzorgd worden.

Informeer naar de mogelijkheden.

Meer weten? Bel 088 481 88 88, mail naar info@cvnt.nl of kijk op www.cvnt.nl.

ER VALT NOG GENOEG TE LEREN

046_HU.indd FC_A4.indd 1 1

20-06-12 10:00 14-02-12 14:24

COMPETENTIES

Excelleren in je vak ‘Als je de processen goed beheerst, haal je ook het maximum uit de installaties.’ Sander Klokman, consultant maintenance engineering bij Tata Steel in IJmuiden, beschrijft in één zin het doel van het Company Asset Management Framework van Tata.

Een onderdeel van dat framework is storingsreductie op alle installaties. Door voorkomende situaties op een structurele manier op te lossen, wordt duurzaam gewerkt aan procesverbetering. En daarvoor is het beheren van competenties onmisbaar.

Mark Oosterveer

De afgelopen jaren is bij Tata Steel veel energie gestoken in het Company Asset Management Framework, CAMF. Daarbij wordt geïnvesteerd in kennis en kunde om de resultaten te halen die in de bedrijfsdoelen van Tata Steel zijn beschreven. Het opleidingstraject voor verschillende disciplines heeft als doel dat storingen niet alleen vakkundig worden opgelost maar vooral duurzaam worden voorkomen. Sander Klokman vertelt: ‘Samen met CoThink leren we de mensen om anders te kijken naar een probleem. In plaats van direct op te gaan lossen, gaat men kijken naar de feiten en net zo lang doorvragen tot de bron van het probleem is gevonden.

En dat is voor technici niet altijd eenvoudig.’ De opleiding is deels gebaseerd op bestaande Tata-modules en is aangevuld tot een leergang van zes maanden doorlooptijd. Het is een mix van theorie en gerichte praktijkopleiding. Zo pakken de cursisten ook een probleem uit hun eigen top tien en werken gericht aan het oplossen en verder voorkomen van hun eigen storingen. Klokman: ‘We leren onze mensen ook om te kijken naar de waarde van een storing en de kosten om het op te lossen. Zo kies je objectief wat de belangrijkste storing is om te voorkomen.’

Europa De aanpak en zeker de kennis die bij de storingsreductieprojecten wordt opgedaan, wordt ingezet voor Tata Steel Europe. Een belangrijke tool daarbij is de A3 die wordt gebruikt om de situatie, de aanpak en de oplossing te beschrijven. Klokman: ‘Het is een techniek die ook bij Lean wordt gebruikt. Op een A3 werk je op een eenduidige manier van links naar rechts van probleem naar duurzame oplossing. Daarbij hoort ook dat de beschrijving van het probleem, de oplossing en de implementatie zo helder zijn, dat andere vestigingen de opgedane kennis ook inzetten om vergelijkbare situaties te voorkomen. Onze klanten en de directie vragen na een calamiteit ook steeds vaker naar de A3.’

On the job De aanpak wordt in een vereenvoudigde versie ook ingezet bij de beheerders van de installaties. Met behulp van de maintenance engineers werken zij bij een storing binnen een week naar een A3 met Event Map (de methode van CoThink). In de Event Map staat de aanpak van probleem tot oplossing helder beschreven.

Klokman: ‘Op deze manier pakken we binnen een jaar misschien wel zestig probleemgevallen op een duurzame manier aan en zorgen we voor een hogere beschikbaarheid van de installaties.’

Academy De aanpak op verschillende niveaus binnen de Tata Steelorganisatie hoort bij de opleidingsdoelen. Eli Willem, hoofd opleidingen bij Tata Steel IJmuiden, beschrijft het model. ‘Sinds ruim een jaar hebben we de Tata Steel Academy. De Academy is de paraplu waar alle ontwikkelingen van medewerkers onder vallen.

Binnen de Academy vallen bijvoorbeeld alle opleidingen van Tata Steel die als doel hebben de competenties van onze mensen te ontwikkelen. Binnen Tata wordt met de Academy gewerkt van de werkvloer tot hoger management om de ontwikkeling van competenties, kennis en vaardigheden op hoger niveau te krijgen en te houden. Voor elke functie is een omschrijving van de benodigde skills. Dat geldt zowel voor generieke als voor specifieke kennis en vaardigheden. De ‘gap’ tussen de gewenste en beschikbare specifieke kennis en vaardigheden wordt met onze Academy ingevuld.’

De investering in kennis en vaardigheden hoort bij de werkwijze van Tata Steel. De opleidingen worden meegenomen in persoonlijke ontwikkelingsplannen en in carrièreplanningen. Er wordt ook gesproken over de zogeheten ‘return on investment’. Wat ga je bijdragen aan de bedrijfsdoelen als je de training hebt gevolgd? Eli Willem: ‘Vakmanschap op ieder niveau, dat is de kern. Het gaat er vooral om dat we de mensen willen laten excelleren in hun vak!’ n Carrièrespecial 2012

047_cothink.indd 13

13

20-06-12 16:18

FLEXIBILISERING

Combinatie vast én flexibel personeel populair

Flexibilisering van de arbeidsmarkt is een hot onderwerp. Hoe bewegen onze bedrijven mee met conjunctuurschommelingen? En wat betekent dat voor onze arbeidsverhoudingen en voor medewerkers? Er komen steeds meer ZZP’ers en flexwerkers op de markt. Deze ‘flexibele schil’ binnen een personeelsbestand maakt dat bedrijven kunnen meebewegen.

Renske van den Berg

14 Carrièrespecial 2012

048_49_51_H_cariere_special_artikel.indd 14

20-06-12 10:07

Een groot onderwerp binnen ‘flexibilisering van de arbeidsmarkt’ is dat het leger aan zelfstandigen binnen de beroepsbevolking zich zou gaan meten met het percentage werkenden met een vaste baan. Dezelfde vaste baan tot je pensioen is niet meer gangbaar.

Yuppen verdwijnen en maken plaats voor chips: conscious happy independent professionals. Maar dit is een mythe: het aantal ZZP’ers of zelfstandigen neemt zeker niet zulke proporties aan als in het publieke debat wel eens is voorspeld, zegt arbeidseconoom Ronald Dekker in het Tijdschrift voor Arbeidsmarktvraagstukken in 2011.

MKB Nederland voorspelde in 2008 dat er twee miljoen ZZP’ers zouden zijn in 2010. Dat zou bijna dertig procent van alle werkenden zijn. Dekker, van het onderzoeksinstituut voor de arbeidsmarkt Reflect van de Universiteit van Tilburg, onderzocht en ontkrachtte dit. Zelfstandig ondernemerschap wordt niet de nieuwe norm op de arbeidsmarkt. Wel zijn ZZP’ers een groeiend onderdeel van de arbeidsmarkt geworden, waardoor steeds meer mensen minder aanspraak kunnen maken op inkomenszekerheid en scholing. Voor specialisten die hun schaarse talent duur kunnen verkopen, is dat niet zo’n probleem. Maar we moeten oppassen voor ‘schijnzelfstandigen’: personeel dat ontslagen wordt en als zelfstandige weer ingehuurd, waarbij bedrijven alle risico’s op het personeel afwentelen, stelt Dekker in het onderzoek.

Statistieken Cijfers van het CBS in mei tonen aan hoe het aantal zelfstandigen dan wél stijgt. De afgelopen tien jaar was dat met 200.000 van 867.000 naar bijna 1,1 miljoen. Afgezet tegen de gehele beroepsbevolking is dat van 12 procent naar 14,5 procent. Die groei van 2,5 procent komt bijna helemaal voor rekening van zelfstandigen zonder personeel, die komend van 7,4 procent nu 10 procent van de beroepsbevolking uitmaken.

Binnen de nijverheid groeide het aantal zelfstandigen met 3,6 procent verhoudingsgewijs iets harder: van 140.000 (9 procent van 1,55 miljoen) naar 180.000 (12,6 procent van 1,43 miljoen). Maar daarbij geldt ook dat het totale aantal werkenden in de sector afnam. Ook hier kwam de zelfstandigengroei geheel voor rekening van 40.000 nieuwe ZZP’ers die komend van 5,4 procent nu 8,7 procent van de nijverheidswerkers uitmaken.

En hoe zit het met flexwerkers? Volgens het CBS is nu bijna een op de vijf werknemers flexwerker en hebben werknemers steeds vaker een flexibele arbeidsrelatie. Tussen 2001 en 2011 groeide hun aandeel binnen de beroepsbevolking van dertien naar achttien procent. Het gaat vooral om jongere werknemers. De conjunctuur heeft grote invloed op de ontwikkeling van het aantal flexwerkers.

Hun werkgelegenheid hangt af van schommelingen, aldus het CBS in een bericht op 29 mei.

In de periode 2004 tot en met 2007 groeide de economie sterk en nam de werkgelegenheid voor flexwerkers navenant toe. In 2009 kromp de economie en daalde het aantal flexwerkers mee.

Het aantal ZZP’ers of zelfstandigen neemt zeker niet zulke proporties aan als in het publieke debat wel eens is voorspeld.

Wanneer het slecht gaat met de economie verliezen werknemers met een flexibele arbeidsrelatie als eerste hun baan. Maar de afname van flexwerk was echter minder groot dan de toename in de jaren ervoor.

In tien jaar is het aandeel flexwerkers al met al met bijna de helft toegenomen, waarbij die toename vooral komt door het aandeel werknemers met een tijdelijk contract, mét uitzicht op een vast dienstverband en vaste uren. In 2011 ging dit om bijna zeven procent van de werknemers, tegen vier procent in 2001. Ook het aandeel oproepkrachten groeide tot drie procent in 2011. Het aandeel uitzendkrachten is echter redelijk stabiel gebleven en lag zowel in 2001 als in 2011 rond de drie procent. Toen bij slechter economisch tij het aantal uitzendkrachten ineens flink daalde vanaf 2007, vielen de hardste klappen binnen die drie procent van de beroepsbevolking echter wel in de industrie.

Strategisch recruiten Hoe kun je als industrieel bedrijf omgaan met vaste krachten, ZZP’ers en flexwerkers? Volgens directeur Jan-Willem Peters van bureau voor detachering, werving & selectie Continu moet je te allen tijde anticiperend en strategisch personeelsbeleid voeren.

Dus zowel in hoogtij- en laagtijperiodes. ‘De afgelopen jaren zie je de beschikbaarheid van goed technisch personeel teruglopen: dat geldt zowel voor laag-, middel- als hoogopgeleid personeel en dit loopt door conjunctuurschommelingen heen. Zorg dat wervers weten welke mensen je wanneer nodig hebt en dat je een aantrekkelijk bedrijf bent voor personeel. Ook als er géén vacatures zijn, anders ben je te laat als de markt weer aantrekt.’

Ook kun je nadenken over een slimme combinatie van vast en flexibel personeel. Peters signaleert de ‘flexibele schil’ bovenop een vast personeelsbestand, die steeds meer bedrijven inrichten.

‘Vooral industriële bedrijven met internationale oriëntatie willen een strategische pool van vast en flexibel. De omvang van die schil verschilt, afhankelijk van portefeuille, werkvoorraad en of je eigen mensen ook verschillende functies kunnen oppakken.’

Bedrijven die veel projectmatig werk hebben, zoals chipmachine— fabrikant ASML, voelen vaak veel sterkere schommelingen dan bedrijven met doorlopende processen voor hun eindproduct. ‘Onze gemiddelde ervaring is dat tachtig procent van de bedrijven nu graag op basis van detacheringscontracten mensen aannemen, met het idee dat dit personeel daarna in dienst kan treden.’ Een op de vijf mensen voor wie Continu bemiddelt, krijgt direct een vast contract, drie komen er inderdaad na een detacheringsperiode in dienst en nog een gaat na contractperiode naar een volgend project.

‘Wie op detacheringsbasis werkt, werkt tegen marktconforme voorwaarden’, benadrukt Peters, om misverstanden over deze groep flexwerkers uit de wereld te helpen. ‘Zij zijn bij ons in dienst en krijgen indien nodig ook de vereiste opleiding, auto of verzekering.’

●

‘Vooral industriële bedrijven met internationale oriëntatie willen een strategische pool van vast en flexibel.’

Carrièrespecial 2012

048_49_51_H_cariere_special_artikel.indd 15

15

20-06-12 10:07

KIWA TRAINING LEVERANCIER VAN KENNIS

Kiwa Training biedt de energiebranche cursussen op het gebied van distributietechniek en installatietechniek.

Daarnaast kunt u ook bij Kiwa Training terecht voor cursussen op het gebied van kwaliteitsmanagementsystemen en duurzaam ondernemen.

Een greep uit ons cursusaanbod: • Middelbare Gas-, Warmte- en Elektriciteitsdistributietechniek • Hogere Gastechniek • Gasstationstechniek • Kathodische Bescherming 1 en 2 • PE-lassen • Examinering Bovengronds Lekzoeken • Normkennis en Interne Audit ISO9001, ISO14001, ISO50001 en VCA • MVO en CO2-Prestatieladder • Legionellapreventie Adviseur • Inspectie Brandstoftoevoerleidingen en Bovengrondse Tankinstallaties • Onderhoud en Veiligheidsinspectie Stookinstallaties Ook voor maatwerk en in-company trainingen kunt u bij ons terecht.

Kijk op www.kiwatraining.nl voor een volledig overzicht van ons cursusaanbod.

SCHRIJF VANDAAG NOG IN EN ZORG DAT U BIJBLIJFT! Kiwa Training Telefoon +31(0)55 539 35 39 e-mail training@kiwa.nl www.kiwatraining.nl

050_IES_KIWA.indd 1

20-06-12 10:00

ToTale beroepsbevolking 2002 – 2011: Beroepsbevolking van 7.010.000 neemt toe tot 7.392.000 • Zelfstandigen binnen de beroepsbevolking neemt toe van 867.000 (12,4 procent) tot 1.077.000 (14,6 procent) • Zelfstandigen zonder personeel: 519.000 (7,4 procent) neemt toe tot 728.000 (9,8 procent) • Zelfstandigen met personeel: 349.000 (5 procent) blijft absoluut gelijk maar neemt relatief af (4,7 procent) Nijverheidssector 2002 - 2011: • Beroepsbevolking werkzaam in de nijverheid: 1555.000 neemt af naar 1426.000 • Zelfstandigen binnen die beroepsbevolking neemt toe van 140.000 (9 procent) naar 180.000 (12,6 procent) • Zelfstandigen zonder personeel: 84.000 (5,4 procent) neemt toe tot 124.000 (8,7 procent) • Zelfstandigen met personeel: 57.000 (3,7 procent) blijft ongeveer gelijk met 56.000 (3,9 procent) Bron: CBS

Flexibele schil Fabrikant van chipmachines ASML richtte een flexibele schil in toen de chipindustrie in 2002 en 2003 te maken kreeg met een enorme ‘downturn’. Grote groei sloeg om in een flinke productiedaling.

Woordvoerder Lucas van Grinsven: ‘In onze industrie kan een downturn zomaar een omzetverlies van veertig procent betekenen. Op dat moment merkten we dat we onze kosten daar niet snel genoeg op konden aanpassen.’ ASML besloot dat standaard gemiddeld twintig procent van het werk met flexibele krachten moet worden verzet.

‘Dat is een flexibele schil die je in drie maanden tijd kan ‘afpellen’ en waarmee je snel tot een kostenbesparing van twintig procent kan komen. Alle afdelingen doen mee, van ontwerpen, assembleren, testen en kalibreren tot onderhoud. Flexibiliteit heeft een zwaartepunt op de productievloer, ten opzichte van de research & developmentafdeling welke altijd door moet innoveren, ongeacht piek of dal.

ASML bracht ook flexibiliteit aan in de vaste kern van personeel.

‘Namelijk het moment wanneer de vaste medewerker zijn uren werkt. Tijdens een ‘upturn’ willen we graag dat men een paar uurtjes extra werkt zonder dat we daarvoor meteen dure overuren moeten uitbetalen. Meeruren houden we bij in een potje, de ‘urenbank’. Tijdens een ‘downturn’ kan een medewerker ze weer opmaken. De medewerker heeft hierdoor de zekerheid dat hij altijd zijn loon krijgt, of we nou een piek of een dal beleven.’

Vanwege haar aard heeft ASML bovengemiddelde ervaring met personeelsflexibilisering in Nederland, denkt Van Grinsven. ‘We hebben een groot netwerk aan toeleveranciers die aan dezelfde marktschommelingen onderhevig zijn. We leggen ons personeelsmodel met de urenbank en flexibele schil aan hen uit als zij dat willen.’

Van de flexibele krachten bij ASML, komt er een op de tien van een uitzendbureau, tegen negen van een detacheringsbureau. Van Grinsven: ‘Voordeel van de detacheringsbureaus is dat ze vaak zijn gespecialiseerd. Voordeel van vaste medewerkers is dat ze altijd de meeste binding hebben met het bedrijf.’

ZZP’ers zonder rompslomp Het groeiend aantal ZZP’ers is voor sommigen een trend gebleken waar men goed op kon inspringen met nieuwe bemiddeling. Lag het enkele decennia geleden voor grotere bedrijven minder voor de hand om met ZZP’ers te werken vanwege de administratieve rompslomp en het verschil in schaalgrootte, tegenwoordig bemiddelen detacheerders en andere bureaus daarin. Zoals bijvoorbeeld Mekano Industrial, dat pioniert als specialistisch ZZP-bureau voor de industrie, met inmiddels ongeveer twaalfhonderd zelfstandigen in hun pool.

Commercieel Manager Lars van Beek: ‘Het begon toen mijn compagnon als ZZP’er voor een machinebouwer in de semiconindustrie werkte, en de vraag kreeg of hij meer zelfstandige collega’s wist. Voor ZZP’ers was het niet makkelijk bij grote spelers binnen te komen omdat men dan voor elke ZZP’er een crediteur moest aanmaken en documenten moest controleren zoals de VAR, certificaten en de aansprakelijkheidsverzekering.

Dit verzorgen we nu als bemiddelaar.’ Per 1 september 2008 werd de eenmanszaak Mekano omgezet in Mekano Industrial BV, intermediair tussen technische ZZP’ers en industrie. Tussen 2010 en 2012 groeide het bedrijf van dertig naar honderd medewerkers.

Voor opdrachtgevers zijn ZZP’ers gemotiveerde flexwerkers, omdat zij voor zichzelf werken. ‘Het zijn vaak mbo’ers van een jaar of 35 tot 45 die na tien jaar bij een baas besloten dat zij dit ook voor zichzelf konden doen.’ De ZZP’ers worden gescreend en van een profiel voorzien. Na een klus of tijdens de klus wordt de samenwerking geëvalueerd, waar ook de ZZP’er zijn voordeel mee kan doen. Van Beek gelooft dat het massaal outsourcen van activiteiten rond de millenniumwisseling nu heeft plaatsgemaakt voor het behouden van specifieke kennis in een vaste kern, aangevuld met flexwerkers en ZZP’ers voor de pieken in de uitvoering zoals bijvoorbeeld groot onderhoud. n Carrièrespecial 2012

048_49_51_H_cariere_special_artikel.indd 17

17

20-06-12 10:07

Life Matters.

Inspection and Structural engineers - The Netherlands Life matters, that’s why working for Lloyd’s Register is so important.

We’re committed to recruiting and developing the very best people to help us achieve our goal of protecting lives and the environment. Everyone in the business is a part of that vision, whether they’re a technical plan appraisal expert, an administrator at one of our main offices, or an inspector on a client ship or oil platform.

We are looking for experienced inspection and structural engineers for on and offshore operations within our Energy and Marine departments.

If you share our passion for doing the right thing for both our clients and the environment, it’s a chance to be part of a global organisation that’s proud of its history, while investing more in its future than ever before.

To find out more about our job opportunities, rewards and careers in the Lloyd’s Register Group, please visit our global careers website: www.lr.org/careers

Resized.indd 1

052_53_lloyds_advertorial.indd 18

14/06/2012 14:45:42

20-06-12 10:09

ADVERTORIAL

Lloyd’s Register als Top Employer Lloyd’s Register Group is gecertificeerd als een van de Top Employers Nederland 2012. Uit onafhankelijk onderzoek naar hun personeelsbeleid is gebleken dat Lloyd’s Register Group uitstekende werkomstandigheden heeft. Wim den Dekker is Head of HR Western European Area en hij legt uit wat deze certificering bij Lloyds betekent.

De Lloyd’s Register Group is een van de wereldleiders op het gebied van het beoordelen van bedrijfsprocessen en producten aan de hand van internationaal erkende normen. Het bedrijf streeft ernaar om complete risicomanagementoplossingen te bieden voor de gehele levensduur van installaties. Zodoende helpt Lloyd’s Register om de veiligheid, integriteit en operationele werking van assets en systemen mede te garanderen. Het bedrijf is actief in de disciplines Upstream, Downstream, Power, Manufacturing, Marine en Rail and Metro.

Top Employer De klanten van Lloyd’s Register beheren doorgaans grootschalige, hoogwaardige assets waar de gevolgen van fouten zeer hoog kunnen zijn, zowel financieel als voor de omgeving en het milieu. In 2012 is Lloyd’s Register na een onafhankelijk onderzoek door het CRF Institute geplaatst op de lijst van slechts 58 Top Employers in Nederland.

People Business Wim den Dekker is Head of HR Western European Area bij Lloyd’s Register. Hij geeft aan wat het certificaat Top Employer van CRF inhoudt. ‘De Top Employers-methodologie is ontwikkeld door het CRF Institute. Het instituut identificeert koplopers op het gebied van HR, leiderschap en strategie. Onlangs is Lloyd’s Register door het CRF Institute gecertificeerd als Top Employer Nederland én internationaal.’ Hij vervolgt: ‘De certificering is een bevestiging van een onafhankelijke partij dat Lloyd’s Register een toporganisatie is om voor te werken. We presteren sterk op de gebieden primaire en secundaire voorwaarden, training & ontwikkeling, carrièremogelijkheden en organisatiecultuur. Als kennisorganisatie hebben we

052_53_lloyds_advertorial.indd 19

geen fabrieken en geen zichtbaar product buiten de certificaten en documenten die wij genereren. We worden door klanten grotendeels beoordeeld op hoe onze mensen het bij hen doen. Dat maakt van ons werk een people business. Onze medewerkers vormen het hart van onze organisatie. Zij bepalen op de eerste plaats de toegevoegde waarde voor onze klanten en daarmee ook ons succes. Dus het blijven investeren in onze technische en niet-technische medewerkers is van strategisch belang. Het Top Employers-certificaat is een tastbaar product van dit beleid.’

Verantwoordelijkheid Maar wat zorgt er dan voor dat Lloyd’s Register een leuk bedrijf is om voor te werken? Den Dekker legt uit: ‘Lloyd’s Register is een gerenommeerd bedrijf. We zijn een degelijke werkgever, met duidelijke structuren en processen. Als consultant, inspector, auditor of surveyor heb je bij ons veel ruimte en een grote verantwoordelijkheid: de veiligheid en kwaliteit van de producten en processen die we certificeren of waarover we adviseren staan immers voorop.

Daarom is het continu ontwikkelen van onze medewerkers van essentieel belang. Dit vinden de medewerkers ook belangrijk. Er is een ruim budget beschikbaar voor opleidingen.’ Den Dekker besluit zijn betoog: ‘We zijn bovendien trots op ons bedrijf en werk, al zijn we wat mij betreft nog wel eens te bescheiden.’ www.lr.org

20-06-12 10:09

COMPETENTIES

Veranderende wereld vraagt om competentiemanagement

De wereld verandert en gewenste competenties dus ook. Met competentie­ management krijg je de juiste mens op de juiste plek. Dat is goed voor mens en organisatie, maar je moet wel vooruit blijven kijken. ‘Er vindt een verschuiving plaats: van focus op kennis en vaardigheden naar zelfinzicht en authenticiteit.

Wat moet je daarmee als technisch bedrijf?’

Pieter Pulleman

20 Carrièrespecial 2012

054_55_57_I_cariere_special_artikel.indd 20

20-06-12 14:44

t t

‘Veel bedrijven roepen wel dat ze aan competentiemanagement doen, maar er valt nog veel te verbeteren op dat gebied’, zegt Michel Grijpink van het Centrum voor Natuur & Techniek van de Hogeschool Utrecht. ‘Welke competenties en op welke niveaus? Je ziet veel persoonlijke ontwikkelplannen - wat trouwens professionele ontwikkelplannen moeten zijn - maar je moet wel zorgen dat die aansluiten op de afdelingsdoelstellingen en de bedrijfsplannen. Gebeurt dat wel voldoende? Verder moet je kijken welke eisen je stelt, nu en over drie jaar, want je moet bijscholen op de eisen van morgen. De functie is vaak al veranderd terwijl het functieprofiel nog niet is aangepast. Functies en dus competenties hobbelen er achteraan. Je moet dus een fixed competentieprofiel hebben voor nu, maar er ook één opstellen voor over twee à drie jaar en daarop bijscholen.’

Kansen Volgens senior consultant Julia Bal van Hudson Netherlands passen zowel grote als kleine bedrijven competentiemanagement toe.

‘Grote ondernemingen voeren een strategisch personeelsbeleid en competentiemanagement is daar onderdeel van. Dat competentiemanagement is een raamwerk van selectieprocedures, ontwikkelplannen, beoordelingen en een salarishuis.’ Het mkb kan op dit gebied nog wel wat winnen, denkt ze. Bal: ‘De vraag is ook of je het competentiemanagement moet noemen. De vraag moet steeds zijn: wie willen we als organisatie zijn, wat hebben we nu in huis en is dit voldoende afgestemd op elkaar? Er is winst te behalen door dat structureel te monitoren. De verkeerde man op de verkeerde plek of een niet-gemotiveerde medewerker kosten geld. Dat is eenvoudig in kaart te brengen. Zeker in de technische branches zie ik hiervoor nog veel kansen.’

Effectief personeelsmanagement ‘Door de technologische ontwikkelingen worden processen steeds ingewikkelder. Denk aan Six Sigma’, zegt Bal. ‘Een mts’er kan het dan wellicht niet meer bijbenen, waardoor je een hts’er nodig hebt.

Dat is vaak weer een ander type mens. Hij of zij is moeilijker te behouden als je bijvoorbeeld je manier van aansturen niet aanpast.

Daarnaast staan er veel veranderingen op de agenda, dus moet je mensen in beweging krijgen.’ Als je vraagt wat daarvoor nodig is in deze omgevingen, refereert Bal aan GDF Suez Nederland. Een bedrijf dat veel bezig is met innoveren en duurzaamheid en dat stuurt op competenties. ‘We hebben daar het competentiemanagement ondersteund. Eerst hebben we gezamenlijk de belangrijkste competenties voor de verschillende managementlagen in kaart gebracht.

Vanuit dit kader voerden we ontwikkelgerichte assessments uit: wie heeft welke talenten en hoe verhouden deze zich tot de bijbehorende functie of het niveau? Wat moet een persoon nog ontwikkelen en welke trainingen heeft hij nodig om een bepaalde positie te kunnen innemen? Hiermee bereik je een geïntegreerd HR-proces dat

‘De verkeerde man op de verkeerde plek of een niet-gemotiveerde medewerker kosten geld.’

aansluit op de strategie van de organisatie en bovendien een gedegen opvolgingsplanning voor de sleutelposities. Dan heb je het over effectief personeelsmanagement.’

Mindset veranderen Volgens Grijpink moeten mensen hun mindset veranderen.

‘Nederlandse bedrijven doen wel veel aan het bijscholen van personeel, maar vaak zijn het kortdurende trainingen. Zeg maar een week op de hei. Maar als de cursist dan terugkeert op zijn werkplek en er zijn achterstanden om weg te werken, dan regeert al weer snel de dagelijkse waan. Hij heeft dan misschien wel geleerd hoe hij een nieuw apparaat moet bedienen, maar hij leert zo niet om vanuit een andere scope naar zijn werk te kijken, terwijl dat juist zo belangrijk is.’ Als voorbeeld van een andere kijk op het onderhoud, noemt Grijpink de verschuiving van de focus op de maakkosten naar de total cost of ownership. ‘Maar neem ook een monteur in een gebouw met moderne klimaatbeheersing. Zo’n systeem heeft wat meer tijd nodig om zich aan te passen aan grote temperatuurschommelingen buiten. Stel dat een kantoormedewerker klaagt over de temperatuur en de monteur grijpt in door het systeem boven zijn bureau aan te passen, dan ontregelt hij het hele systeem. Die monteur snapt zijn rol in het geheel niet en creëert juist een probleem.’

Ontwikkelingen Bal: ‘Competenties veranderen omdat de wereld verandert. Wat doen bedrijven daarmee, hoe anticiperen we daarop? Het gaat allang niet meer alleen om kennis. Emotionele intelligentie en sociale competenties worden steeds belangrijker. De jonge generatie zal bijvoorbeeld anders leiding geven, met een andere stijl.’ Dat de wereld verandert, beseft ook Maries van Aert van Stork Asset Management Consultancy. ‘Als consultancybedrijf is ons product kennis en kunde. Je moet niet meer alleen kennis hebben van asset management, maar ook steeds meer van je marktsegment, bijvoorbeeld energie, of olie en gas. Je moet echt veel meer de taal van de markt kunnen spreken.’ Een andere verandering is de duur dat iemand bij een baas blijft. ‘Vroeger zat een consultant minimaal vijf, zes jaar bij een baas. Nu is dat vaak twee tot vier jaar, al zie je wel dat nu de markt krimpt mensen weer wat langer blijven zitten. Nadeel is dat het weer lastiger is voor de verjonging, ook al omdat juist de jongeren wel verkassen en de ouderen blijven hangen. Bij technisch specialisten is dat overigens weer anders, daar wil je juist wel mensen die lang blijven en zoek je stabiliteit in je organisatie.’

Opleiden Het gat dichten tussen aanwezige en gewenste competenties kan (deels) door middel van het opleiden van medewerkers.

Competentiemanagement begint met een probleemstelling, zegt

●

‘Je moet echt veel meer de taal van de markt kunnen spreken.’

Carrièrespecial 2012

054_55_57_I_cariere_special_artikel.indd 21

21

20-06-12 14:44

Wil jij het hele veiligheidsplaatje overzien?

Ga voor de (gecombineerde) opleiding Hogere Veiligheidskunde-Arbeidshygiëne van PHOV Waar de Veiligheidskundige zich meer richt op de risico’s die op korte termijn tot gezondheidsletsel of schade kunnen leiden, richt de Arbeidshygiënist zich juist op de gezondheidsrisico’s op lange termijn. De gecombineerde opleiding HVK-AH verbindt beide specialisaties. Na afronding van deze opleiding ben je zowel Hogere Veiligheidskundige als Arbeidshygiënist.

Kies voor PHOV, dan kies je voor kwaliteit • Docenten uit de praktijk en autoriteiten op hun vakgebied • Praktijkgericht met opdrachten binnen het eigen bedrijf • HVK’ers kunnen in een verkort traject de Specialisatie AH volgen • PHOV al 20 jaar toonaangevend in de Veiligheidskunde Start 27 september 2012

Hogere Veiligheidskunde/Arbeidshygiëne Alleen de opleiding Hogere Veiligheidskunde of Arbeidshygiëne volgen kan ook.

Start 9 oktober 2012

Specialisatie AH voor HVK’ers

Meer weten? Bel ons gerust op 030 231 82 12 of check onze website www.phov.nl

Technische vacatures?

Besteed net als 150 bedrijven uw Werving & Selectie uit aan RECCEN Recruitment Center en ontvang een iPad 3 cadeau!

WERVING Wij plaatsen uw vacature met bedrijfsnaam op alle relevante vacaturebanken. Label B is inclusief CV-search. Label C omvat tevens een advertentie in het Technisch Weekblad.

SELECTIE Op basis van uw specifieke criteria, voeren onze recruiters de selectie uit. Alleen de beste kandidaten komen bij u op gesprek.

APPLE iPAD 3 CADEAU Indien u voor 1 juli 2012 Label B of Label C afneemt, ontvangt u van ons een iPad 3 t.w.v. ¤ 479,- cadeau! Meer informatie en de voorwaarden vindt u op reccen.nl/ i PAD3 of scan de QR-code.

Project Manager Wervingskosten:

Project Manager Wervingskosten:

Label C

W&S bureau

¤ 4.000

Tarieven zijn excl. BTW

¤ 12.000

QR-CODE Stationspark 704-708

056_stichtingPHOV_RecCen.indd 1

RECCEN

|

Label C

Label A

Label B

8 Vacaturebanken Selectie

12 Vacaturebanken CV-Search Selectie

12 Vacaturebanken CV-Search Advertentie Selectie

¤ 2.000

¤ 3.000

¤ 4.000

3364 DA Sliedrecht

|

T 0184 - 42 51 41

|

E info @ reccen.nl

RECCEN.NL Baanbrekend in recruitment!

20-06-12 10:00

Grijpink. ‘Je mist bepaalde kennis en daarom ga je opleiden. Om te weten of het resultaat oplevert, moet je meten. Dan kun je ook groeien.’ In Nederland gebeurt dat meten eigenlijk maar op één niveau, namelijk door de evaluatie van de student, zegt Grijpink.

‘Die evaluatie is ook belangrijk, want een student moet het wel leuk vinden om te studeren. Dat is de basis om te leren. Maar je moet verder kijken dan dat.’ Volgens Grijpink zijn er nog drie niveaus, namelijk toetsen of de student de kennis beheerst, toetsen wat het resultaat is van de opleiding en of de student de nieuw verworven kennis toepast in zijn werk.

Oppassen voor generatiekloof Stork Asset Management Consultancy reageert onder andere op de veranderingen met traineeships. ‘Voor jonge potentials stippelen we trajecten uit door het hele bedrijf heen. We kijken welke aandachtsgebieden nodig zijn voor de trainee. En het is een manier om een afdeling een boost te geven en te zorgen voor verjonging.’

Het mes snijdt aan twee kanten, want de consultants leren op hun beurt van de trainees. ‘Het is een mooie manier voor ons als con-

sultants om die jonge gasten beter te begrijpen. We moeten oppassen voor een generatiekloof. Wat nu van school afkomt, is over tien jaar leidinggevende bij een klant. Je moet weten wat die man of vrouw drijft. Als je als bedrijf sterker wilt worden, moet je wat doen.’ Trainees bij Stork krijgen daarom interessante projecten. Ze krijgen goede begeleiding van een mentor, legt Van Aert uit. ‘Maar het is zeker geen babysitting. Het is een coach, waarop ze kunnen terugvallen en het is niet hun leidinggevende.’

Bal: ‘Voor bedrijven is het in deze tijd een uitdaging om de balans te vinden tussen kostenefficiëntie en sturen op een langetermijnvisie. De wereld beweegt en je moet up-to-date blijven. Er vindt een verschuiving plaats: van focus op kennis en vaardigheden naar zelfinzicht en authenticiteit. Wat moet je daarmee als technisch bedrijf? In ieder geval moet je er bewust van zijn en een standpunt innemen.’ Grijpink ziet het graag in het grotere geheel. ‘De wereld verandert van de vijf p’s (promotie, prijs, plaats, product en personeel, red.) naar de drie c’s: customer-wens, convenience en costs.

Dat vraagt om andere competenties van de techneut. Die moet meer met een economische blik kijken.’ n Carrièrespecial 2012

054_55_57_I_cariere_special_artikel.indd 23

23

20-06-12 14:44

Stoom, een vak apart, ook in opleiden!

Stoom is dikwijls het hart van het bedrijf. Het personeel is goed getraind en opgeleid in vele aspecten van hun vak. Op stoomgebeid is echter bedroevend weinig kennis. De weinige opleidingen die er al zijn, zijn erg theoretisch van opzet, terwijl vooral de praktijkkant en veiligheid erg belangrijk is.

Er ontstaat onnodig veel schade aan leidingwerk en installaties door waterslag en corrosie. Ook worden proces eisen soms niet gehaald, omdat het stoomsysteem niet naar behoren werkt. Bovendien ontstaan 10% van de ongevallen in de procesindustrie door verbranding aan processystemen en stoom. Een goede praktijk gerichte opleiding op stoom is dan ook zeer belangrijk.

Stemotion geeft al vele jaren stoom cursussen die praktijkgericht zijn.

Bovendien worden alle cursussen op maat gemaakt voor het betreffende bedrijf en niveau van de cursisten.De cursussen worden afgesloten met een examen, waarbij een certificaat te behalen is: een belangrijk bewijs van verhoogd vakmanschap!

Voor een vrijblijvende presentatie en info: Stemotion stoomtechniek info@stemotion nl • www.stemotion.nl • 013-5348037

ARDEE b.v. engineering & consultancy

Multidisciplinair ingenieursbureau • Technische installaties

o Werktuigbouw o Elektrotechniek o Klimaattechniek o Meet- regel en besturingstechniek

• • • • •

Maintenance Haalbaarheidsonderzoek en begrotingen (Detail-) engineering en tekenwerk Procesoptimalisatie/organisatie Detachering

Een nieuwe uitdaging?

Ardee Consultancy Ardee engineering en detachering Ardee maintenance

058_ardee_mekano_stem_TCC.indd 1

Extra capaciteit nodig ?

Ardee B.V. Boutershemstraat 46 4611 KD Bergen op Zoom Postbus 431 4600 AK Bergen op Zoom Tel. 0164 - 242305 Fax 0164 - 265450 Website: www.ardee.nl Email: info@ardee.nl

•

Piping Design 1 & 2

•

Pipe Stress Analysis & Pipe Support

•

Ontwerp/Berekening Drukbelaste Componenten

•

Corrosie-arm Ontwerpen

•

Workshop P.E.D.

•

Stroming/Transport in Leidingen

•

Piping & Mechanical Engineering 1

•

Keuze & Selectie van Afsluiters

•

Polymeer Extrusietechnologie prof.dr.ir. Leon Janssen, RuG

Inlichtingen: Ed van der Linde 050 - 316 2626, 06 - 2011 5926 e-mail: linde@aog.nl

20-06-12 10:00

Maint

NL

Het magazine van de NVDO

Spoor Randstad verlost van ‘verkoudheid’ | NEN 1010 geen onzinnorm | High Tech Holland kan niet zonder onderhoud | Jet-Net maakt techniek toegankelijk 059_MA_NVDO_cover.indd 35

20-06-12 10:36

Conditiebewaking Veiligheid Maintenance Expertise - Techniek Netwerk en?

n! a a e j Meld vdo.nl www.n ap atsch

> lidma

Deel kennis en ervaring >> word lid!

Ervaar netwerken in groter verband

De Nederlandse Vereniging voor Doelmatig Onderhoud

houdsprofessionals biedt de NVDO een ongeëvenaard

(NVDO) is de toonaangevende branchevereniging op het

netwerk van branchegenoten. De NVDO kent diverse bran-

gebied van onderhoud. Het overdragen van kennis en het

che- en aspectgerichte secties en regionale kringen. De

realiseren en in stand houden van het grootste onder-

vereniging draagt bij aan (wetenschappelijk) on-

houdsnetwerk van Europa, ziet de NVDO als belangrijke

derzoek en brengt trends, ontwikkelingen en visies

doelstelling. Met een groeiend aantal leden van onder-

binnen de branche in kaart.

Lidmaatschap van de NVDO biedt vele voordelen • • • • • • • • • •

Professioneel netwerk op het gebied van onderhoud Kringbijeenkomsten en seminars over specifieke thema’s Cursussen over onderhoudsmanagement Studiedagen met actuele thema’s Secties en werkgroepen gericht op specifieke onderhoudsaspecten Vacaturebank Lidmaatschap van de NVDO Group op LinkedIn (wetenschappelijke) Onderzoeken NVDO Corrosie Helpdesk Jongerenboard

• NVDO Onderhoudskompas • (wetenschappelijke) publicaties, waaronder Visiedocumenten • Kortingen op ons cursusaanbod van de NVDO Maintenance Academy • Korting op NVDO-studiedagen • (gratis) abonnement op de vakbladen iMaintain en MaintWorld Asset Management, Duurzaamheid en Veiligheid zijn belangrijke thema’s waaraan de NVDO regelmatig en in breder verband aandacht besteedt!

Ga naar www.nvdo.nl en meld je aan...

NVDO - Voorveste 2 - Postbus 138 - 3990 DC Houten Telefoon 030 - 634 60 40 | Fax 030 - 634 60 41 | E-mail info@nvdo.nl | www.nvdo.nl

036_wervingsadvertentie.indd 1

19-06-12 14:30

van de voorzitter Van Toverwoord naar Resultaat Elk bedrijf wil geassocieerd worden met Duurzaamheid, het toverwoord van vandaag binnen onze samenleving.

Wie wil er nou niet ‘iets’ mee doen? Ook thuis zijn we lekker duurzaam bezig, want we drinken Max Havelaarkoffie, we plaatsen zonnepanelen, bankieren duurzaam en we rijden in hybride auto’s.

Plannen om een steentje bij te dragen aan duurzaam ondernemen zijn er ruimschoots en resultaten zijn er ook al te benoemen. Een van die resultaten is de ‘Leidraad Green Lease’. De werkgroep ‘Split Incentive’ van het Platform Duurzame Huisvesting gaat het concept ‘Green Lease’ verder ontwikkelen. Ze werkt aan een menukaart met ‘groene’ artikelen die aan een huurcontract kunnen worden toegevoegd.

Een geweldig initiatief dat de NVDO als een van de elf ondertekenaars van het samenwerkingsconvenant binnen het Platform volledig ondersteunt. De verdere ontwikkeling van deze leidraad past voor de volle honderd procent binnen de doelstellingen van het Platform; verbetering van de samenwerking in de huisvestingsketen zorgt voor aantoonbare resultaten bij het verduurzamen van de huisvesting. Daarbij wil het platform de markt en de overheid beïnvloeden.

Ik ben er trots op dat onze vereniging is aangesloten bij dit waardevolle samenwerkingsverband dat in haar korte bestaan reeds in staat is het toverwoord Duurzaamheid te vertalen naar resultaat. De ‘groene huurovereenkomst’ is een prestatiecontract dat afspraken vastlegt

over duurzaam gebruik en duurzame gebouwenexploitatie. Er worden concrete afspraken gemaakt over energetische doelstellingen en (gebouwspecifieke) MVOdoelstellingen. Ook wordt vastgelegd hoe de kosten, besparingen en opbrengsten van de energetische en duurzame maatregelen onderling worden verdeeld. Bovendien moet er sprake zijn van een wederzijdse prikkel om verantwoordelijkheid te nemen voor het gebruik en het beheer van het pand.

Het samenwerkingsverband gaat nu op zoek naar ‘free floating material’, onderdelen van huurcontracten of bijlagen die gebruikt kunnen worden als input voor een menukaart. Met een keuzemenu moet het voor verhuurders en huurder gemakkelijker worden om een ‘Green Lease’ af te sluiten. In een koepelconvenant tussen het Rijk en de vastgoedbranche wordt een link gelegd tussen Rijksbeleid en een standaard ‘Green Lease’, waarmee het draagvlak van een ‘Green Lease’ snel vergroot zal worden.

Uw input is welkom, want alleen een sticker ‘Nee-Nee’ op de brievenbus is echt niet genoeg. En een beetje toveren met duurzaamheid kan iedereen, maar concrete resultaten boek je samen, bijvoorbeeld binnen het Platform Duurzame Huisvesting.

Alleen een sticker ‘Nee-Nee’ op de brievenbus is echt niet genoeg. Een beetje toveren met duurzaamheid kan iedereen, maar concrete resultaten boek je samen.

Met vriendelijke groet, Bas Kimpel, voorzitter

MaintNL 06 – 2012 37

061_MB_NVDO-D_Voorzitter.indd 37

20-06-12 10:36

Onderhoud in de topsectoren

High Tech Holland kan niet zonder onderhoud De ambities van de topsector High Tech Systemen en Materialen (HTSM) zijn hoog. In 2009 had de sector al een productiewaarde van 73 miljard, een exportomvang van 32 miljard en een toegevoegde waarde van 23 miljard euro, maar men denkt de exporten in 2020 zelfs te kunnen verdubbelen. Om die ambities waar te maken, verinnigt de sector zijn banden en zoekt men naar samenwerking in de ketens.

David van Baarle Amandus Lundqvist is het boegbeeld van de Topsector High Tech Systemen en Materialen. De voormalig topman van IBM ziet het als zijn taak de vele disciplines die de high tech sector vertegenwoordigt, samen te voegen tot één sterk merk: Holland High Tech. ‘De high tech sector is goed vertegenwoordigd in Nederland, of het nu gaat om lucht- en ruimtevaart, halfgeleiders, zonne-energie of gezondheidszorg. Een aantal zeer grote high tech bedrijven betrekt de keten bij zijn activiteiten zodat het aantal mkb-bedrijven in de sector nog veel groter is. Er wordt dus al effectief samengewerkt, maar toch denken we dat de integratie van onderwijs, onderzoek, overheid en bedrijfsleven nog beter kan worden afgestemd. De uitdagingen die we voor ons zien zijn dermate verstrekkend, dat innovatie nodig is om ze het hoofd te bieden.’ Lundqvist doelt op de sociale uitdagingen die de topsector adresseert in zijn roadmap. ‘De Europese bevolking vergrijst en ontgroent, terwijl in andere delen van de wereld de bevolking steeds meer groeit. Die demografische ontwikkelingen hebben hun beslag op enerzijds gezondheid en welzijn, maar ook op de beschikbaarheid van grond- en hulpstoffen en energie. Ook het klimaat reageert op die demografische ontwikkelingen en daar zullen we een antwoord op moeten vinden. We denken dat technologie de oplossing kan bieden voor genoemde problemen. En de Nederlandse industrie kan daar een

belangrijke rol in spelen. Nu is het onze taak de high tech industrie op een hoger plan te brengen, uiteraard ook als aanjager van de economie. De systematiek van publiek-private samenwerking waar het ministerie van Economische Zaken, Landbouw en Innovatie voor koos, kan daar een belangrijke focus in brengen.’

Focus Lundqvist en zijn team besloten zich te concentreren op negen high tech sectoren en zes technologiespecialisaties die dwars door alle high tech sectoren heen hun toepassing vinden. ‘De Nederlandse high tech industrie is al sterk vertegenwoordigd in een aantal sectoren en kan daar nog meer van profiteren door meer focus, aandacht en onderzoek. Zo is bijvoorbeeld ASML al jarenlang marktleider op het gebied van wafersteppers voor de productie van halfgeleiders. Dat is dan ook een van de roadmaps die we verder uitrollen. Océ voert dezelfde positie op het gebied van printers en hetzelfde geldt voor Philips, dat op het gebied van health care een vooraanstaande positie heeft opgebouwd. Rondom die grote bedrijven is ook een netwerk van kleinere bedrijven ontstaan die componenten of diensten leveren. Verder bestaan er roadmaps voor de automotive, solar, luchtvaart en ruimtevaart, allemaal gebieden waar we nog steeds een grote rol spelen en dat moeten blijven doen.’

Dat de aanpak werkt, blijkt temeer uit de

response vanuit de markt. Maar liefst 571 bedrijven hebben inmiddels hun steun betuigd aan één van de roadmaps. En voor de goede orde: daarvan behoort 85 procent tot het midden- en kleinbedrijf. De investeringsbereidheid is ook groot, gezien het bedrag van 579 miljoen dat de bedrijven inleggen voor 2012 en nog eens 490 miljoen in 2013. De publieke gelden zijn min of meer gekoppeld aan de investeringsbereidheid van de private partijen en de overheid draagt dan ook 428 en 392 miljoen euro bij in respectievelijk 2012 en 2013. Dat betekent dat er nog dit jaar ruim één miljard in research and development voor high techsystemen en materialen wordt gestoken.

Anders dan de topsector Energie, koos de topsector HTSM voor één innovatiecontract en zijn de bedragen nog niet direct aan de diverse roadmaps gekoppeld. ‘We hebben met de roadmaps een duidelijk overzicht van de hoogwaardig technische ontwikkelingen in Nederland gegeven en het publieke geld zal over die vijftien HTSM-roadmaps worden verdeeld, maar het is aan de partijen zelf hoeveel ze willen bijdragen aan het innovatiecontract. Wanneer zij een x-bedrag aan innovatie uitgeven, kunnen ze een vergelijkbaar bedrag verwachten vanuit het fonds. Overigens gaat het niet alleen om geld, maar ook om de inzet van personeel en middelen.’

Levenscyclus Dat onderhoud een intrinsiek onderdeel is van de high tech sector is volgens Lundqvist evident. ‘We hebben het over complexe en vaak kostbare apparatuur die jarenlang moet meegaan om de investering terug te verdienen. Dan volsta je niet met het simpel afleveren van een product. Deze sector denkt al bij het ontwerp na over de levenscyclus van zijn assets en onderhoud is daar integraal onderdeel van. Neem alleen al de luchtvaart. Die sector staat aan de wieg van vele reeds bewezen onderhoudsmethodie-

38 MaintNL 06 – 2012

062_63_MF_NVDO-artikel.indd 38

20-06-12 10:36

FOTO: PHILIPS

Philips heeft een vooraanstaande positie op het gebied van high tech health care. Hun mri-scanner is daar een voorbeeld van. Onderhoud is van levensbelang om dergelijke apparatuur zo lang mogelijk in bedrijf te houden.

ken en betrekt de hele keten in zijn streven naar een zo veilig mogelijke vloot. Hetzelfde geldt voor printers, machines voor de voedingsmiddelenindustrie of een mri-scanner. Dit zijn zulke gespecialiseerde apparaten dat de OEM’er vaak ook zelf het onderhoud voorschrijft of zelfs uitvoert. Het is dan ook niet ondenkbaar dat bij de uitvoering van de roadmaps ook onderhoudspartijen worden betrokken.’

Gouden handen en hoofden Het innovatiecontract is begin april aan de kamer aangeboden, maar dat wil niet zeggen dat alles al tot in detail is uitgewerkt.

De topconsortia voor kennis en innovatie (TKI’s) zijn bijvoorbeeld nog niet bekend.

‘De research and development is in de high tech branche al vrij goed georganiseerd.

Veel van het voorgestelde onderzoek zou dan ook kunnen aanhaken bij de programma’s van de reeds bestaande instituten of ecosystemen zoals TNO, NLR en FOM. De ondersteuning vanuit het topteam zal veel meer op de achtergrond gebeuren. Ook geven veel bedrijven aan te willen aanhaken op Europese programma’s zoals Eureka

en de Joint Technology Initiatives.’

Een punt van zorg, ook voor de high tech sector, is de instroom van personeel. ‘We verwachten een tekort aan zowel de gouden handen als hoofden’, vat Lundqvist het probleem samen. ‘Met name op mboniveau kunnen de tekorten aan gekwalificeerd personeel tot grote problemen lei-

‘De uitdagingen die we voor ons zien, zijn dermate verstrekkend dat innovatie nodig is om ze het hoofd te bieden.’ den. Indien de prognoses voor 2020 daadwerkelijk uitkomen, lopen we dan tegen een arbeidstekort van veertigduizend man.

Op hoger niveau zou je nog gebruik kunnen maken van kennismigranten, alhoewel het wenselijker is om de gouden hoofden zoveel mogelijk lokaal te werven, maar op

mbo-niveau zal dat minder eenvoudig zijn.

We zullen dan ook gezamenlijk moeten optrekken om techniek aantrekkelijker te maken en een lans te breken voor vakken als mechatronica en nanotechnologie, wat echt interessant is, maar nog onvoldoende status heeft.’

Lundqvist ziet nog veel mogelijkheden voor samenwerking in de sector. ‘Een groot deel van de high tech sector is geconcentreerd in de regio Eindhoven, maar ook in Delft en Twente vind je veel innovatieve bedrijven.

Neem bijvoorbeeld het Europese ruimtevaartonderzoekcentrum Estec dat in Noordwijk zetelt. Door samenwerking versnel je niet alleen innovatie, maar versterk je ook het merk Holland High Tech. Ik had onlang de president van Beieren op bezoek en die verbaasde zich zeer over het hoge niveau van de technische bedrijven in Nederland. En dat is nog een buurman, laat staan hoe de rest van de wereld op de hoogte is van onze kennis en kunde. Nu kan het gehele bedrijfsleven samen met de kennisinstituten en de overheid optrekken om te laten zien dat Nederland meer is dan kaas, klompen en tulpen.’ n MaintNL 06 – 2012

062_63_MF_NVDO-artikel.indd 39

39

20-06-12 10:36

Arbeid en onderhoud

Jet-Net maakt techniek toegankelijk Wat doe je nu eigenlijk in de praktijk met Biologie, Scheikunde, Natuurkunde en Wiskunde, vragen veel leerlingen zich af. Jet-Net (Jongeren en Technologie Netwerk Nederland) geeft een realistisch beeld van technische beroepen en studies achter deze vakken. ‘Ook om het imago te verbeteren, want dat was niet altijd even goed’, licht projectleider Sebastiaan Smit toe. ‘De keuzes van leerlingen worden vaak gebaseerd op verkeerde beelden. Techniek zou alleen voor nerds zijn, of je krijgt er vieze handen van.’

Ingrid Rompa Jet-Net laat samen met scholen en bedrijven zien dat de werkelijkheid heel anders is. ‘Leerlingen beseffen niet dat technologie overal om hen heen is. Kijk maar naar mobiele telefoons, computers, iPads. Wij vertellen ze wat daaraan vooraf gaat. We proberen aan te sluiten bij de belevingswereld van jongeren door een product als voorbeeld te nemen.’

Terugloop Eind jaren 90 was er een enorme terugloop van studenten in het technisch onderwijs, vertelt Smit. ‘Dit was het geval met lager én hoger opgeleiden. Jet-Net heeft de keuze gemaakt zich te richten op havo/vwo. Andere initiatieven, zoals TechNet, richten zich op vmbo.’ Het initiatief voor Jet-Net is ontstaan vanuit het bedrijfsleven. Smit: ‘In 2002 was er een aantal bedrijven dat een tekort aan hoger opgeleide bètatechnici constateerde. Ze zijn vervolgens gaan samenwerken met havo/vwo- scholen omdat ze zich realiseerden dat leerlingen dáár een keuze maken die bepalend is voor hun toekomst.

Omdat weinig leerlingen voor een technisch profiel kozen, zijn ze de klassen in gegaan om te laten zien wat de mogelijkheden zijn van de bètavakken. Deze bedrijven werkten toen ook al samen met universiteiten en hogescholen.’

Vanaf het begin was de doelstelling tweeledig. ‘Enerzijds willen we de bètavakken

verrijken en anderzijds zetten we beroepsbeelden neer voor de leerlingen. Medewerkers uit het bedrijfsleven die voor de klas staan, vertellen over de keuzes die ze hebben gemaakt en waarom. Ze zijn een inspirerend voorbeeld voor de jongeren.’

Toename In die tien jaar is het aantal leerlingen dat wordt bereikt enorm toegenomen. ‘We zijn

We zijn begonnen met multinationals, maar inmiddels zijn mkb-bedrijven ook aangesloten.’

Bij de scholen die zijn aangesloten bij JetNet, ligt de keuze voor een technisch profiel iets hoger dan bij andere scholen, zegt Smit. ‘Daarnaast zijn de instroomcijfers in het hoger technisch onderwijs gestegen.’

Waar het Smit vooral om gaat, is een goed en duidelijk beeld geven van de diverse mogelijkheden. ‘Ik vind het heel belangrijk dat je als leerling bewúst keuzes maakt die bepalend zijn voor je toekomst. Het is van belang docenten hierbij te betrekken, zodat ook zij een goed beeld hebben van bètatechnologische beroepen.’

Jet-Net werkt samen met bedrijven, scholen én de overheid. ‘Toen Jet-Net begon heeft de overheid het meteen omarmd en hebben we subsidie ontvangen vanuit het Rijk. We werken heel nauw samen met het Platform Bèta Techniek, dat jaarlijks ruim

‘Ik vind het heel belangrijk dat je als leerling bewúst keuzes maakt die bepalend zijn voor je toekomst. Het is van belang docenten hierbij te betrekken, zodat ook zij een goed beeld hebben van bètatechnologische beroepen.’ begonnen met vijf bedrijven en vijftien havo/vwo- scholen. Inmiddels zijn we gegroeid naar 85 technologische bedrijven en 170 scholen, die één op één samenwerken. Het samenwerken bestaat onder meer uit workshops bij de bedrijven, gastlessen rondom thema’s of modules op school. Ook worden projectweken gehouden die aansluiten bij het curriculum van de school en worden leerlingen begeleid bij het schrijven van een profielwerkstuk.

vijf ton in Jet-Net investeert. We maken ook gebruik van hun kennis en ervaring als het gaat om programma’s richting scholen. We proberen aan te sluiten waar we kunnen en met name te verbinden en te versterken.’

Bedrijven Als projectleider houdt Smit zich onder meer bezig met bedrijvenwerving. ‘Vanuit het bedrijfsleven wordt momenteel zo’n zes

40 MaintNL 06 – 2012

064_65_66_MI_NVDO-artikel.indd 40

20-06-12 10:35

fOTO: ERNST BODE

Samenwerking tussen scholen en bedrijven is de sleutel om leerlingen in de praktijk te laten meemaken wat werken in de bètawereld inhoudt.

miljoen aan gekapitaliseerde menskracht geïnvesteerd in onderwijs. Dat is heel veel, maar we zijn nog steeds op zoek naar nieuwe bedrijven die zich willen aansluiten bij Jet-Net. Behalve de 170 scholen die zijn aangesloten, hebben we circa 100 scholen op de wachtlijst die dolgraag willen samenwerken met een bedrijf.’

Van bedrijven die interesse hebben, wordt verwacht dat ze invulling geven aan de doelstelling van Jet-Net: leerlingen enthousiasmeren voor bèta en technologie. ‘We merken uit de verhalen en reacties van docenten, leerlingen en bedrijfsleven dat Jet-Net wel degelijk meerwaarde heeft. Dat betekent echter niet dat we het dreigende tekort aan bètatechnici kunnen opvangen.

Ik herken de bezorgdheid van de NVDO over het tekort aan technisch personeel op de arbeidsmarkt, en dat is voor ons dé reden om door te gaan. Bijna twee op de tien afgestudeerden is een bèta. Om meer balans te creëren op de arbeidsmarkt, moeten we groeien naar vier op de tien. Dat is een zeer ambitieuze doelstelling, maar we zijn op de goede weg.’

Universum Conny de Jonge is coördinator Universum op het Hofstad Lyceum in Den Haag. Ze organiseert projecten voor de leerlingen en heeft regelmatig overleg met de docenten van de technische vakken. ‘We hebben drie pijlers op onze havo/vwo-school, waaronder Universum. Dat betekent dat je je techniekkant heel sterk inzet. Wij vinden het belangrijk dat jongeren tijdens hun schoolcarrière in aanraking komen met techniek, zodat ze de keuze kunnen maken daar een vervolg in te zoeken in de vorm van een opleiding of beroep.’

De reden is niet zozeer het tekort aan technisch personeel op de arbeidsmarkt of de grote kans op werk. ‘Nee,dat is niet de achterliggende gedachte’, meldt De Jonge. ‘We willen leerlingen een rijke leeromgeving bieden, waarbij techniek ook een facet is.

We proberen het inzicht voor leerlingen te verbreden en dat lukt alleen maar door ze dingen te laten zien en te laten meemaken.

Technische vakken bieden veel kansen op een vervolgopleiding of –studie en je hebt veel keuze. Het zou prettig zijn als dat tech-

niek is, maar ze kunnen alle kanten op.

Techniek kent bovendien heel veel kanten.

Het is niet ‘alleen maar’ met een veiligheidsbril en een witte jas in een laboratorium werken. Het komt op zoveel manieren terug in je wereld. Vaak weten leerlingen dat niet. Wij tonen ze de diverse mogelijkheden waarvan ze zich nu nog niet bewust zijn. Daar besteden we graag tijd en aandacht aan.’

Jet-Netschool De Jonge heeft onder meer contact met JetNet, Platform Bèta Techniek en Shell. ‘We zijn al heel lang een Jet-Netschool en daardoor werken we samen met bedrijven. Zeker in de eerste jaren merkten we een grote toename van leerlingen die voor techniek kozen. Nu blijft dat een beetje op hetzelfde niveau hangen. Het landelijk gemiddelde is dat 55 procent van de leerlingen een NT- of NG- profiel (Natuur en Techniek of Natuur en Gezondheid, red.) aankan en wij zitten op dat niveau. Dat is zeker dankzij de aandacht die wij aan techniek schenken, want anders wordt daar toch minder voor gekozen.’

MaintNL 06 – 2012

064_65_66_MI_NVDO-artikel.indd 41

41

20-06-12 10:35

Arbeid en onderhoud

De school heeft een doorgaande leerlijn in de onder- en bovenbouw. In de onderbouw is er naast de projecten ook het vak techniek. ‘Voor een deel is dat praktijk in een technieklokaal’, licht De Jonge toe. ‘In de bovenbouw kunnen eindexamenleerlingen voor een technisch profielwerkstuk kiezen.

Onze leerlingen hebben daardoor meegedaan aan de Shell Eco-marathon, Lego League en de first Tech Challenge. Ik denk dat het heel goed is wanneer meer bedrijven een bijdrage zouden leveren op een school. Je komt als school niet zomaar een bedrijf binnen. Een samenwerking kan kleinschalig beginnen en als het werkt, is dat hartstikke leuk voor beide partijen.’

Toegepast techniekonderwijs Noorderpoort in Stadskanaal is een mooi voorbeeld van een school met toegepast techniekonderwijs. ‘Onze school heeft drie opleidingsrichtingen, waaronder Techniek’, vertelt Peter Hazenberg. ‘Ik ben projectleider op Noorderpoort van het Vakcollege, vmbo en mbo, niveau 2 en 3. Dat zijn leerlingen van de basisberoepsgerichte- en kaderberoepsgerichte leerweg die graag met hun handen werken.’

Daarnaast is hij interim teammanager Techniek niveau 4 voor de opleidingen Engineering, fijnmechanische techniek en Bouwkunde. ‘Deze opleidingen zijn vergelijkbaar met de mts- opleidingen van vroeger. Deze leerlingen stromen vaak door naar het hbo. Twee van onze scholen hier in Stadskanaal zijn gericht op havo, vwo en onderbouw vmbo.’

Leerlingen van Noorderpoort kiezen bewust voor een van de drie opleidingen. ‘Ze hoeven niet meer enthousiast gemaakt te worden’, beaamt Hazenberg. ‘Maar op de weg ernaartoe is het zeker van belang te laten zien wat een vak als Techniek inhoudt en dat het niet alleen maar vies werk is, zoals vaak wordt gedacht. Het zijn prachtig mooie banen.’ Hazenberg houdt zich actief bezig

Techniek is niet alleen voor nerds. Jet-Net probeert het nerdy imago van techniek dat leeft bij de jeugd te veranderen.

Er is niet alleen behoefte aan hoger opgeleid technisch personeel; ook aan mensen op de werkvloer is een enorm tekort.’

Contact met bedrijven

De school werkt soms samen met het Platform Bèta Techniek. ‘Maar los daarvan hebben we

‘Techniek kent heel veel kanten. Het is niet ‘alleen maar’ met een veiligheidsbril en een witte jas in een laboratorium werken.’ met voorlichting op toeleverende vmboscholen. ‘We praten onder meer over de werkgelegenheid in de technische beroepen en richtingen die wij op school hebben.

zelf ook regelmatig contact met bedrijven. Er worden excursies georganiseerd en af en toe komen vertegenwoordigers en praktijkopleiders naar onze school. We zijn ook heel actief

in maatschappelijke projecten samen met bedrijven.’ Daarnaast lopen de leerlingen stage. ‘Dus ook op die manier zien ze wat er binnen bedrijven speelt. De bedrijven zijn heel blij met onze leerlingen. Tijdens hun stage op niveau 2, 3 en 4 krijgen de meeste meteen al een baan aangeboden.’

Hazenberg merkt dat er momenteel minder leerlingen geïnteresseerd zijn in techniek dan vroeger. ‘Toen ik hier zelf op de technische opleiding zat, waren er drie of vier parallelklassen en nu is dat er nog maar één. De afgelopen tien tot twintig jaar is dat behoorlijk teruggelopen. Maar ondanks de demografische ontwikkelingen - minder jongeren - loopt het leerlingenaantal voor de techniekopleiding nu niet meer terug. En bij vmbo-techniek groeien we zelfs, dus dat is heel positief.’ n

42 MaintNL 06 – 2012

064_65_66_MI_NVDO-artikel.indd 42

20-06-12 10:35

cursussen Kennis is onze kracht! Inschrijven kan eenvoudig via de Maintenance Academy op www.nvdo.nl

Komende NVDO Cursussen Locatie: NVDO Verenigingsgebouw, Houten

kers van inspectiebedrijven, ingenieursbureaus, adviesbureaus, opdrachtgevers, aannemers, systemintegrators en installatiebedrijven.

Voor het rooster van de Leergang Conditiemeting/INFRA zie www.nvdo.nl

Start 10 september 2012 Leergang Conditiemeting/INFRA

Start 10 september 2012 Leergang Conditiemeting/BOEI

Deze leergang leidt de inspecteur op tot erkend en gediplomeerd vakman binnen de vakdisciplines: • Civiele kunstwerken, zoals houten en stalen bruggen, viaducten, tunnels, sluizen, gemalen en vergelijkbare objecten • Waterbouw, zoals havens, oevers, damwanden, kribvakken, dammen • Cultuur en Terreinen, zoals groenvoorzieningen, grasvelden, bermen, bossen, bosschages • Electro en Werktuigbouw, zoals VRI’s, ondergrondse infra, openbare verlichting, brug-stuw-sluisaandrijvingen, tunnelinstallaties, bruginstallaties, en dergelijke • Verhardingen, zoals rijkswegen, provinciale wegen, plaatselijke wegen (in samenspraak met CROW).

Deze leergang gaat over de standaardmethodiek voor doelmatig beheer en onderhoud van gebouwen en gebouw installaties in de praktijk. Conditiemeting is een persoonsonafhankelijke opname- en registratiemethodiek. Het maakt niet uit wie inspecteert. Als de methode goed wordt toegepast, zijn de uitkomsten bij alle inspecteurs gelijk. Of, zoals gedefinieerd in de norm NEN 2767; ‘Conditiemeting is een op gebrekenopname gebaseerde objectieve methodiek voor de bepaling van de conditie van bouw- en installatiedelen’.

Conditiemeting vindt plaats op basis van het kwalificeren en het kwantificeren van gebreken van bouw- en installatiedelen. En dat heeft veel voordelen voor het beheer en onderhoud van gebouwen en gebouwinstallaties. Er is immers precies bekend welke onderhoudswerkzaamheden uitgevoerd moeten worden. Conditiemeting is een eerste stap op weg naar een goede onderhoudsbeheersing.

Het doel van de NVDO Leergang Conditiemeting/BOEI is de deelnemer te leren hoe een objectieve registratie volgens NEN 2767/BOEI moet worden uitgevoerd. De algemene doelstelling is de inspecteur per discipline Bouwkunde, Werktuigbouwkundige Installaties of Elektrotechnische Installaties, naast onderhoudsaspecten ook de relevante informatie over brandveiligheid en energie te laten opnemen. De overlast voor een gebouwgebruiker wordt dan tot een minimum beperkt en de informatie kan worden verwerkt tot een onderhoudsplan waarin tevens de maatregelen/herstelkosten voor brandveiligheid en verbetering van de energetische kwaliteit zijn opgenomen. BOEI is derhalve een wezenlijk onderdeel van deze leergang. Met de inbreng van de inspecteur, wordt de vastgoedbeheerder of -manager in staat gesteld het levensloopproces van gebouwen met bijbehorende installaties naar kosten, tijd en kwaliteit te beheersen.

Gelet op het belang van conditiemeting en het niveau van het examen worden flinke eisen gesteld aan de deelnemers. De succesvolle cursist heeft een opleiding op mbo- of hbo-niveau met een diploma afgerond. Daarna heeft hij/zij een meerjarige praktijkervaring opgebouwd.

Cursisten moeten bij inschrijving een actueel cv inleveren, waarin vermeld wordt over welke vaardigheden hij/zij beschikt en waarbij de ervaring wordt toegelicht.

Voor het rooster van de Leergang Conditiemeting/BOEI zie www.nvdo.nl

Overheden worden geconfronteerd met aanzienlijke bezuinigingen. Sturing op meerjarige onderhoudsplannen wordt hiermee nog belangrijker. De NEN 2767-4 INFRA is, samen met een risicoanalyse, het stuurmiddel geworden bij plaatselijke, regionale en landelijke overheden. De Leergang Conditiemeting/INFRA geeft vanuit theoretische en praktische kaders inzicht in de zienswijze van infrastructuur binnen overheden ten aanzien van de implementatie van conditiemeting binnen het beleidskader van inspecties, maar ook binnen geïntegreerde contracten.

Hierbij kan conditiemeting, conform de NEN 2767-4, als extra stuur- en beheersmiddel worden ingezet om als opdrachtgever grip te houden op de steeds abstracter wordende contracten en de beheersing daarvan.

Het doel van de NVDO Leergang Conditiemeting/INFRA is de deelnemer te leren hoe een objectieve registratie volgens de NEN 2767-4 uitgevoerd moet worden. De werkvoorbereider, beheerder, inspecteur is met deze leergang in staat beter inzicht te krijgen in de meerjarige onderhoudsplanning (MJOP) en sturing op (prestatie)contracten.

Gelet op het belang van conditiemeting en het niveau van het examen, worden flinke eisen gesteld aan de deelnemers. De succesvolle cursist heeft een opleiding op mbo- of hbo-niveau met een diploma afgerond. Daarna heeft de cursist meerjarige praktijkervaring opgebouwd. Cursisten moeten bij inschrijving een actueel cv inleveren, waarin vermeld wordt over welke vaardigheden hij/zij beschikt en waarbij ervaring wordt toegelicht. De Leergang Conditiemeting/INFRA is vooral bestemd voor medewer-

MaintNL 06 - 2012

067_MK_NVDO_cursussen.indd 43

43

20-06-12 10:35

Best practices

Spoornet Randstad wordt verlost van ‘verkoudheid’ Het lijkt de afgelopen tijd om de haverklap raak: storing op het spoor rond Schiphol. De problemen staan niet op zichzelf. Het hele spoornet in de Randstad is kwetsbaar. Een klein probleem veroorzaakt een kettingreactie van storingen. ProRail wil de perikelen bij de bron aanpakken en gaat het spoor preventief controleren.

Jeroen Akkermans

ProRail is dit voorjaar een onderzoek gestart naar de ‘piekuitval’ van seinen en wissels rond Schiphol begin dit jaar. Een flink aantal wissels bleek niet naar behoren te functioneren. Het spoor rond Schiphol wordt meter voor meter gecheckt.

Een van de oorzaken is al blootgelegd, vertelt Ruurd Tissing, onderhoudsmanager operaties bij ProRail. ‘We hebben een tijdje geleden een groot deel van de wissels voorzien van een nieuw type elektrische contacten. Daar loopt zowel de kracht- als de incontrolestroom overheen. Het is een type met een wolfram-zilverlegering: dat zou minder snel slijten dan zijn voorganger.’

De grotere robuustheid introduceerde een onvoorzien nadeel. Het nieuwe contact blijkt gevoeliger te zijn voor een overgangsweerstand op de contactvingers. In combinatie met extreme vorst en ijsvorming op de vingers, trad er een onverwacht effect op. ‘Er ontstonden overgangsweerstanden waardoor de in-controle stroomloop verzwakte. De wissel is dan niet meer ‘in controle’ voor de treinbeveiligingsinstallatie, en valt uit de besturing.’

Voor ProRail en de aannemers was dit fenomeen volkomen nieuw. ‘Het is echt een technisch vraagstuk waar je even op moet oefenen. We gaan nu zo snel mogelijk alle contacten vervangen.’

De gewraakte contacten zijn volgens Tissing slechts een rimpel in het web van oorzaken dat winter op winter het Randstedelijke spoor ontregelt. De spoorschema’s in zijn kantoor geven al een vin-

gerwijzing. Een snelle blik leert dat de raildichtheid in het westen van het land aanzienlijk groter is dan in het oosten. Met name in de driehoek Schiphol, Amsterdam en Utrecht liggen zware knopen. En die worden steeds dikker. Tissing wijst ter illustratie op een groene lijn in de Randstad waarover de Thalys en de Fyra rijden. ‘Die is groeiende.’

Een storing in dit met sporen, wissels en seinen bezaaide landschap plant zich in razendsnel tempo voort. Eenzelfde soort storing in het oosten van het land heeft

afgemaakt en het toewijzen van nieuwe rijwegen blokkeren. Andere treinen kunnen op dat baanvak niet meer rijden volgens plan, en lopen vertraging op.’

Als de wissel stoort in de vroege spits, en een van de vertraagde of gestrande treinen toevallig een ploeg machinisten herbergt, stapelen de effecten zich nog meer op. ‘De treinen die ze moeten besturen gaan niet rijden. Tenminste, als er niet snel een vervanger wordt geregeld. De storing plant zich zo onoverzienbaar voort.’

De dienstregeling heeft wel iets van een Zwitsers horloge, stelt Tissing. ‘Het is moeilijk al die radertjes te laten draaien. Iemand maakt een wandelingetje met zijn hond langs het spoor, waardoor machinisten op de rem trappen. Een automobilist let even niet op bij een overweg, we hebben een botsing. Er steekt een storm op waardoor de bovenleidingen wijken: de trein moet langzamer rijden vanwege de veiligheid. De bliksem slaat plots in, of een aannemer

‘Als Schiphol of Utrecht verkouden wordt, gaan de rest van de Randstad en het land ook flink snotteren.’

meestal alleen lokale consequenties. ‘De Randstad is doortrokken van logistieke afhankelijkheden. Als Schiphol of Utrecht verkouden wordt, gaan de rest van de Randstad en het land ook flink snotteren.’

Voorplanten Tissing geeft een voorbeeldje van een olievlek die zich rap door het netwerk verspreidt. ‘Wissels verknopen op grote emplacementen allerlei treinseries. Die krijgen na elkaar rijwegen toegewezen. De geautomatiseerde beveiliging houdt daarbij alles in de gaten. Als een wissel stoort, kan een reeds ingelegde rijweg niet worden

maakt een foutje tijdens de uitvoering van voorbereidende werkzaamheden. Iemand besluit uit het leven te stappen en kiest daarvoor een trein uit. Elke dag is het wel een keer raak en zijn er vertragingen.’

Soms stapelen de storingen zich erg snel op. Vooral in de winter is het lastig het horloge te laten draaien. Neem bijvoorbeeld het onderhoud. Dat loopt bij extreme vorst tegen onverbiddelijke grenzen aan.

‘Grondroerende werkzaamheden mogen niet meer. De monitoringsvoertuigen die met ultrasoon- en wervelstroomtechnieken met tachtig kilometer per uur de conditie van de spoorstaven meten, kunnen niets

44 MaintNL 06 – 2012

068_69_70_MH_NVDO-artikel.indd 44

20-06-12 10:34

In de Schipholtunnel zijn er regelmatige storingen. ProRail is daarin dit voorjaar een onderzoek gestart naar de ‘piekuitval’ van seinen en wissels rond Schiphol.

meer uitrichten. De gel die hiervoor op het spoor moet worden gesmeerd, vriest bij extreem lage temperaturen eenvoudigweg vast.’

Sneeuw belemmert bijvoorbeeld de videoschouwtrein in de uitvoering van de ritten.

‘Daardoor zien we bepaalde dingen niet meer. En als je als onderhoudsgever niet goed oplet, vallen er ook nog meetritten uit ten faveure van het reizigersverkeer. Meten is er dan even niet meer bij.’ Maar juist in de winter zijn goede metingen nodig.

Spoorstaafbreuken komen dan bijvoorbeeld veel frequenter voor vanwege de grote trekspanningen, vertelt Tissing. ‘Let wel, ultrasoon meten is state-of-the-art.

Maar ook techniek kent grenzen.’ Breuken repareren is soms ook onmogelijk. ‘Neem het thermietlassen van een breuk bij extreme vorst. Dat kun je wel vergeten.’

Daarnaast is er ook nog de chaos op de weg

door noodweer. Storingsploegen die wissels en seinen moeten repareren, komen in de Randstad in files terecht. ‘Ze staan soms wel uren vast.’

De winterse problemen met onderhoud ijlen na in de lente. Organisatorisch is het

Onderhoud loopt bij extreme vorst tegen onverbiddelijke grenzen aan. een pittige klus om de achterstand weg te werken, zegt Tissing. ‘Onderhoud plannen is sowieso een krachttoer. Het meeste voeren we in de nacht uit, in concurrentie met treinen en projecten. Een spoor, of een

deel van een emplacement, gaat periodiek voor circa een uur of vijf op slot. Netto houd je een uurtje of vier over. Daarin moet het allemaal gebeuren.’ Het onderhoud zou waarschijnlijk een stuk effectiever zijn als aannemers hele nachten ongestoord door kunnen werken. Het nachtelijk treinverkeer maakt het plannen in de Randstad behoorlijk lastig. ‘Maar vervoerders willen het zo.’

Personeel De winterse perikelen hebben ook te maken met zaken die dieper in de onderhoudsketen liggen. Aannemers kampen met een tekort aan techneuten. Bovendien is de grootte van de ploegen afgestemd op gemiddelde omstandigheden. Bij extreem winterweer geeft dat problemen.

‘Aannemers trekken niet zomaar een extra blik monteurs open. Soms kunnen ze persoMaintNL 06 – 2012

068_69_70_MH_NVDO-artikel.indd 45

45

20-06-12 10:34

Best practices

Minder wissels betekent minder storingen. ProRail stelt daarom voor dat vervoerders meer op vaste trajecten gaan rijden.

neel wegtrekken uit andere projecten. Die zijn door het winterse weer vaak ook stilgevallen. Maar soms lukt dat niet. Ook dit plant zich voort in het netwerk.’

voorgehouden na de problemen van deze winter. Tissing drukt zich voorzichtig uit.

‘Wij weten dat het erg moeilijk is om aan goed geschoold en gemotiveerd technisch

De winterse perikelen op het spoor hebben ook te maken met zaken die dieper in de onderhoudsketen liggen. Aannemers kampen met een tekort aan techneuten.

Maar: alleen maar meer technisch personeel aannemen voor de piekmomenten helpt weinig. ‘We moeten ook de logistiek, techniek en de infrastructuur snel robuuster maken.’

Een andere vraag is: wordt het reguliere onderhoud wel goed uitgevoerd? Moet de onderhoudsfrequentie misschien omhoog?

ProRail heeft de aannemers die vragen

personeel te komen. En tja, laten we eerlijk zijn: er zijn maar weinig mensen die het ‘s nachts bikkelen eindeloos volhouden, en dat meter voor meter, nauwkeurig en precies.’

Wissels Het gebrek aan goede techneuten laat zich niet snel oplossen. Maar er zijn wel andere

storingsbronnen weg te nemen, zegt Tissing voorzichtig. Neem het grote aantal wissels in de Randstad. Als de vervoerders op vaste trajecten gaan rijden, loopt het aantal wissels fors terug. Daardoor wordt de voortplanting van storingen voor een groot deel geëlimineerd. ProRail is hierover in gesprek met de vervoerders. Die laten zich niet gemakkelijk overtuigen. ‘Ze hebben liever een flexibel spoor, met veel wissels. Als er bijvoorbeeld een trein of wissel stukgaat, kun je eromheen rijden. Ook een nieuwe dienstregeling regelen is dan makkelijker.

Wij stellen iets anders voor. Bij vaste trajecten mag er niets meer misgaan. De wissels die overblijven, mogen niet meer uitvallen.

Het rijdend materieel mag niet meer stilvallen. Machinisten moeten er altijd zijn. De infrastructuur moet altijd goed functioneren.’ Het verlies aan flexibiliteit wordt ruimschoots gecompenseerd door de toename van betrouwbaarheid. ‘Althans, dat vinden wij.’ n

46 MaintNL 06 – 2012

068_69_70_MH_NVDO-artikel.indd 46

20-06-12 10:34

Column Duurkoop Het is tegenwoordig in om maatschappelijk verantwoord te ondernemen. Ik merk dat ook in mijn omgeving. Waar je ook komt, in de Lyons Club of de golfbaan: iedereen is wel bezig met een of ander energieverbeteringsproject, doet iets leuks met kinderen of steunt goede doelen in donker Afrika. Je hoort mij niet zeggen dat ze dat niet moeten doen, maar kan er ook nog gewoon gewerkt worden? Misschien klink ik een beetje chagrijnig zo tegen de zomervakantie aan, maar ik kreeg laatst weer zo’n cradle to cradle-goeroe aan de lijn die mijn keten wel even zou komen sluiten. Nu zijn er hier in de buurt wel wat zuipketen die nodig moeten worden gesloten, maar daar doelde hij niet op. ‘Is uw bedrijf wel duurzaam?’, vroeg hij me. Waarop ik antwoordde dat het eerste deel van dat woord, ‘duur’, me niet aanstaat.

En nu we het er toch over hebben, vind ik ‘zaam’ ook niet zo positief. Zet er ‘lang’ of ‘een’ voor en het huilen staat me nader dan het lachen. Bovendien is het ook zo’n holle frase geworden: als ik mijn machines goed onderhoud en ervoor zorg dat ze niet tien jaar, maar vijftien jaar meegaan, is dat ook heel duurzaam. Maar daar heb je toch geen 'fancy' namen voor nodig? Dat is gewoon slim. Mijn oma zei het vroeger al: goedkoop is duurkoop. En daar had ze gelijk in. Je kunt wel voor een dubbeltje op de eerste rij willen zitten, maar neem maar van mij aan dat je uiteindelijk altijd duurder uit bent.

Datzelfde geldt voor dat hele duurzame gedoe.

Neem windmolens. Die zijn zogenaamd heel duurzaam.

Nu kun je me veel vertellen, maar weet je hoe vaak die dingen stilstaan? Ik wel. Ik zie ze iedere dag als ik door de polder naar de zaak rijd en ’s avonds weer terug. Om de haverklap staat er een stil, en niet omdat het niet waait. Nee, hij is echt stuk. En dan moet er dus een servicemonteur helemaal naar boven klimmen om de tur-

bine weer aan de praat te krijgen. Ik vraag me toch af of het niet mogelijk is de elektromotor gewoon op de grond te plaatsen. Scheelt toch een aanzienlijke klim naar boven. Gewoon een aandrijfriem om de as van de wieken en je bent klaar.

Ik durf de stelling wel aan dat de onderhoudsindustrie een van de duurzaamste industrieën is die er bestaan.

Daar hebben we geen gebakken lucht voor nodig. Ik heb hier machines staan uit de tachtiger jaren die mijn technici zo’n beetje uit hun hoofd kennen en als er een onderdeel niet meer voorradig is, frezen ze desnoods ter plekke zelf iets in elkaar. Misschien gebruiken ze iets meer energie dan een moderne machine zou gebruiken, maar denk je eens in hoeveel energie er gaat zitten in het produceren van een nieuwe machine.

Maar goed, ik zit dus met dat woordje ‘duurzaam’. Daar moet iets beters voor zijn te vinden. Iets is pas duur als de prijs niet in overeenstemming is met de waarde ervan. Mijn machines zijn economisch allang afgeschreven, maar zijn technisch nog in topconditie. Dus waarde moet er in ieder geval in terug te vinden zijn. Verwaarding?

Wie weet kan de lezer van MaintNL mij helpen met deze zoektocht. Ik begreep dat er zich zeer begaafde taalvirtuozen onder uw doelgroep bevinden die van onderhoud bovenhoud maken en die waken voor kreupelhout en brandhout. Dan moeten ze ook wel een beter woord kunnen vinden voor duurzaam. Iemand?

Ing. Frans Stokbrood Directeur FS Virtual Enterprise

MaintNL 06 – 2012

071_MJ_NVDO-Column.indd 47

47

20-06-12 14:43

Maintenance Manager

Goede ideeën moet je delen ‘Vroeger gaven we aannemers opdrachten en deden de lassers en schilders vervolgens hun werk. Tegenwoordig zitten we met ze om de tafel. Zij hebben vaak goede ideeën over hoe het werk beter en sneller kan worden uitgevoerd. Dat levert een enorme tijdswinst op’, zegt Cor van de Linde, technical manager van MOT, die onlangs is uitgeroepen tot Maintenance Manager of the Year.

Erik te Roller

Maasvlakte Oil Terminal (MOT) neemt ruwe olie in van supertankers en slaat die op in 39 grote tanks. Van daaruit verpompt het bedrijf de ruwe olie naar de raffinaderijen van Shell, Esso, BP, Q8 en Total. Het gaat om veertig miljoen ton olie per jaar, ongeveer veertig procent van de olie-invoer in Rotterdam. MOT is een joint venture van de

genoemde raffinaderijen en het tankopslagbedrijf Vopak. Sinds 1972 houdt MOT zich keurig aan zijn missie en visie: het excellent uitvoeren van het logistieke proces, waarbij kwaliteit, veiligheid, betrouwbaarheid, beschikbaarheid en continue verbetering sleutelbegrippen zijn.

Ogenschijnlijk lijkt er niet veel te zijn veran-

DIgITALE MONTEuR Op een van de workshops in de nattebulksector is Van de Linde op het idee gekomen van de digitale monteur. ‘Als we de jeugd voor techniek willen interesseren moeten we aansluiting vinden bij hun wereld en iets met smartphones of iPads doen om het werk aantrekkelijker te maken. Op dat idee borduur ik nu voort bij het uitwerken van de Europese richtlijn voor emissiebeheersing en Milieukwaliteitsnormen (MKN). Een monteur moet met een minimum aan gegevens aan de slag kunnen gaan, waarbij hij bij verschillende bedrijven dezelfde soort gegevens krijgt aangereikt onder dezelfde contractvoorwaarden. Dat levert tijdwinst op.’ Het idee is ontstaan uit het programma Pieken in de Delta van het ministerie van EL&I. ‘Bij MOT willen we hiervan een praktijkcase maken. We volgen een roadmap om uiteindelijk te komen tot het vaststellen van een set gegevens waarmee monteurs met de nodige digitale hulpmiddelen snel aan de slag kunnen gaan.’

Begeleiding van nieuwe mensen blijft uiteraard nodig, maar als ze de gegevens van bijvoorbeeld de vele procedures snel en overzichtelijk bij elkaar kunnen vinden, scheelt dat heel wat tijd en energie. ‘Bij ons kunnen we de mensen in een kleine groep relatief snel inwerken. Maar bij grote bedrijven hebben mensen wel een jaar nodig om de weg binnen het bedrijf te leren kennen. Die tijd moet je zien te bekorten. Tegelijk moet je het voor jonge mensen aantrekkelijker maken dit werk te doen. Operators en monteurs zijn steeds moeilijker te krijgen. Jongeren hebben nog vaak het idee dat het werk in de industrie vies is, maar dat is helemaal niet zo. Onze uitdaging is om een ander beeld van de industrie aan de jeugd over te brengen.’

derd in het veertig jarig bestaan van MOT, maar de schijn bedriegt. Het bedrijf pakt bijvoorbeeld het onderhoud tegenwoordig op een heel andere manier aan dan in het verleden en technical manager Cor van de Linde zit boordevol ideeën over hoe alles nog beter kan. Ook stimuleert hij de mensen bij MOT en bij de contractor om met nieuwe ideeën te komen en ‘out of the tank’ te denken. Vanuit het managementteam van MOT geeft hij leiding aan de afdeling maintenance die ongeveer tien mensen telt. Zij besteden een groot deel van het werk uit aan firma’s als SPIE (ingenieursbureau) en Verwater (tankbouw en -onderhoud), waardoor er soms wel tweehonderd mensen op het terrein aan het werk zijn.

Nieuw systeem Vroeger werkte MOT met een onderhoudsbeheerssysteem dat vooral gericht was op het naleven van vergunningen. ‘Na mijn komst zijn we op een nieuw systeem overgegaan. We hebben eerst de meest kritische systemen en onderdelen van het bedrijf in kaart gebracht en zijn nagegaan wat de risico’s op falen waren. Aan de hand daarvan hebben we een programma voor preventief onderhoud opgezet, dus een programma voor wat we jaarlijks moeten doen om de veiligheid, betrouwbaarheid en beschikbaarheid van de installaties te waarborgen. Ook hebben we vastgesteld wat we tijdens de levensduur van twintig jaar van een tank aan onderhoud moeten doen om die betrouwbaar en beschikbaar te behouden. Veel onderdelen inspecteren we eens per jaar, zoals tankmixers.

Sommige onderdelen ook twee keer per jaar. Aan pompen doen we trillingsmetingen en aan de hand van het trillingsniveau bepalen we of onderhoud nodig is, dus of we de pomp moeten openmaken of niet’, aldus Van de Linde. Met periodiek en preventief onderhoud komt het bedrijf ook

48 MaintNL 06 – 2012

072_73_74_MN_NVDO-artikel.indd 48

20-06-12 10:34

fOTO: WIM RAAIjEN

Cor van de Linde werd onlangs Maintenance Manager of the Year 2012. Een prijs waar hij graag al zijn personeel de credits voor geeft.

tegemoet aan de eisen van de ATEX-richtlijn voor explosieveiligheid. Voorkomen moet worden dat pompen en tankmixers door defecten oververhit raken en zo gevaar voor explosies opleveren. Apparatuur is daartoe aangepast en temperatuurbeveiligingen zijn aangebracht. Daarnaast inspecteert en onderhoudt het bedrijf de apparatuur regelmatig, waarbij het onder andere gaat om het tijdig smeren ervan.

Tanks schoonmaken De kennis van ATEX en andere zaken deelt het bedrijf met andere bedrijven in de regio Rotterdam. ‘MOT heeft het initiatief genomen tot het oprichten van het kenniscentrum iTanks, waar mensen die werkzaam zijn in de natte bulk hun kennis en ideeën kunnen uitwisselen’, zegt Van de Linde.

‘Hiermee willen we de innovatie in de natte bulksector bevorderen, vooral op het gebied van techniek en veiligheid. Eén van de onderwerpen waar we naar kijken is het schoonmaken van tanks. De schoonmakers brengen nu zes tot zeven weken in een tank

door. Het is daar vuil, vies en glad. Om hun gezondheid te beschermen dragen ze adembescherming, maar dat is zwaar werken. Om de twee uur moeten ze de tank uit om te pauzeren. Ik vraag me af of we in de toekomst nog gemakkelijk mensen kunnen krijgen die dit soort werk willen doen. Het zou mooi zijn als er helemaal geen mensen

de mogelijkheden zijn. Dat doen we samen met specialisten van de raffinaderijen die eigenaar zijn van MOT.’

Kenniscentrum Het kenniscentrum iTanks is een stichting die werkt zonder winstoogmerk. ‘Op deze manier garanderen we onafhankelijkheid.

‘Als we in de natte bulk en de procesindustrie bij een teruglopend aantal technische mensen en toenemende schaarste aan personeel de productiviteit flink kunnen verhogen, is dat zeer welkom.’

de tanks in hoefden te gaan om schoon te maken. Er zijn al machines op de markt om tanks schoon te maken, maar die zijn nog niet geschikt voor het formaat tanks dat wij hebben. De komende tijd zoeken we uit wat

De mensen willen niet het idee hebben dat ze de kans lopen voor andermans karretje te worden gespannen. Veel mensen moeten nog wennen aan het delen van kennis. Ze vragen zich nog steeds af wat ze wel en niet MaintNL 06 – 2012

072_73_74_MN_NVDO-artikel.indd 49

49

20-06-12 10:34

Maintenance Manager

kunnen zeggen. uiteraard zijn ze aan hun werkgever en ook de mededingingswetgeving verplicht om bepaalde informatie geheim te houden, maar op het gebied van veiligheid en techniek kun je informatie doorgaans zonder problemen delen.’

Ook de informatie waarover contractors beschikken, is van groot belang, gaat Van de Linde verder. ‘Sommige contractors werken al twintig jaar op ons terrein. Mochten die vertrekken, dan ben je ook meteen hun kennis kwijt. Ooit is uit onderzoek naar voren gekomen dat kennis voor drie procent in de computer zit, voor zeventien procent in de archieven en voor tachtig procent in de hoofden van mensen. Die kennis moet je toegankelijk maken en houden. Als ik specifieke informatie wil hebben over bepaalde onderwerpen, zoals bijvoorbeeld corrosie, moet ik weten bij welke mensen ik moet zijn. Op dit moment zijn we bezig een database op te zetten die verschillende onderwerpen koppelt aan de juiste mensen. We letten erop, dat dit ook specialisten zijn, want een consultant kan wel beweren dat hij bij wijze van spreken van alle markten thuis is, maar dat is natuurlijk niet reëel.

Gezamenlijke uitdaging Een belangrijke ontwikkeling bij MOT, waar Van de Linde pal achterstaat, is de samenwerking met partners bij continuverbetering. ‘We zijn met Verwater een partnership aangegaan, waarbij we de opbrengst van een verbetering delen. Als we bijvoorbeeld bij de uitvoering van een project een ton lager uitkomen dan begroot, delen we het verschil en hebben we ieder 50.000 euro gewonnen. Het voordeel hierbij is dat beide partners bij zo’n aanpak dezelfde focus hebben: veiligheid, een betrouwbare planning en beheersing van de kosten. Vroeger gooiden we een opdracht over de schutting en moesten de mensen van Verwater zelf bedenken hoe ze de opdracht het beste konden uitvoeren en er genoeg aan over

konden houden. Nu is de voortgang van een project een gezamenlijke uitdaging.

Deze aanpak heeft effect gesorteerd. Bij het schoonmaken van een tank hebben we de doorlooptijd met tien weken omlaag weten te brengen. Daarom plannen we nu alles integraal. We leggen de agenda’s van de afdelingen operations en maintenance en die van de contractor naast elkaar. Op deze manier hebben we zo’n vierhonderd kleine acties gepland. Doordat we de werkzaamheden van schoonmaken, wassen en schilderen van tanks op elkaar hebben afgestemd, hoeven mensen minder vaak op elkaar te wachten en winnen we veel tijd.

Een voorwaarde voor het succes van deze aanpak is uiteraard dat mensen zich aan de afspraak houden. Morgen klaar is morgen klaar.’

Een andere belangrijke voorwaarde is, dat je elkaar als partners kunt vertrouwen. ‘Als de aannemer efficiënter werkt, kan hij minder uren factureren en maakt hij dus minder

MAINTENANCE MANAgER Of THE YEAR Elk jaar reikt de NVDO na afloop van het iMaintain-congres tijdens het verkiezingsdiner de award voor de Maintenance Manager of the Year uit.

In 2012 was Cor van de Linde de gelukkige. Wilt u een kandidaat aandragen voor 2013? Neem dan contact op met de NVDO op info@nvdo.nl

omzet en dreigt hij er dus bij in te schieten.

Bij ons mag hij dat echter compenseren met een hogere marge. Als het werk bijvoorbeeld in de helft van de tijd gedaan is en daar een hogere marge tegenover staat, houdt de contractor toch nog evenveel aan de klus over. Het voordeel voor de contractor is dat hij zijn mensen in de uitgespaarde tijd weer op een ander klus kan zetten en zo meer geld kan verdienen. Deze ontwikkeling is ook interessant in het licht van de vergrijzing. Als we in de natte bulk en de procesindustrie bij een teruglopend aantal technische mensen en toenemende schaarste aan personeel de productiviteit flink kunnen verhogen, is dat zeer welkom.’

Van de Linde wijst ook op de cultuurverandering die de partnerships vragen. ‘Nu we deze aanpak drie maanden hebben gevolgd, komen de ideeën los. Voorheen deden lassers en schilders wat van hen gevraagd werd. Nu bespreken we de werkzaamheden vooraf. Dat heeft verschillende ideeën opgeleverd, zoals de inzet van goede verlichting op lasapparatuur en de start van een innovatie op het gebied van lasapparatuur. In plaats van jarenlang te werken volgens de aanwijzingen van hun baas kunnen ze nu aangeven hoe het werk handiger kan worden aangepakt. Dat leidt tot de nodige verbeteringen waar beide partijen van profiteren.’ n

50 MaintNL 06 – 2012

072_73_74_MN_NVDO-artikel.indd 50

20-06-12 10:34

Maintenance Academy

Stoom erop – schil eraf Gepassioneerde medewerkers, geloof in verbetering, een rationele methodische aanpak en hard werken. Dat zijn de ingrediënten voor goedlopende aardappelverwerking. Een leverancier die op het punt stond zijn fabriek de sluiten, ging ermee van 283 uur ongeplande stilstand naar 72 uur.

Jan Willem Vernhout

Recent hebben we een leverancier van frites en aardappelproducten begeleid bij het oplossen van een aantal problemen. De problemen waren zodanig dat er vanuit het hoofdkantoor gedreigd werd met sluiting. De aanleiding was dat de geplande productie vaker niet dan wel gehaald werd. Dit leidde vervolgens weer tot het missen van leveringen aan klanten. Daarnaast werd het onderhoudsbudget fors overschreden, was er sprake van te veel productafval en het management had inmiddels twijfels bij de motivatie van het personeel. Een complexe situatie die vraagt om een gestructureerde rationele aanpak.

Na een korte, maar intensieve periode van data-analyse in combinatie met observaties (Go See) en gesprekken met de medewerkers, was het mogelijk om de context duidelijk te schetsen en de oplossingsrichting te formuleren.

Peeler Uit de Value Stream Map bleek dat de Peeler een grote bottleneck in de productieflow was. Deze veroorzaakte achttien procent van de totale stilstand. De Peeler is een installatie om de schil van een aardappel los te maken door middel van stoomdruk. Een

team van medewerkers (operators, monteurs en procestechnologen) werd gefaciliteerd bij de analyse van het storingsgedrag via Event Mapping. Een van de grote oorzaken was het onverwacht en te snel kapot gaan van een seal op de vul/losdeur en een uitlaatklep. Het effect hiervan: onderhoudskosten van ruim 320.000 euro per jaar en 86 uren ongeplande stilstand.

Goed doorvragen naar de achterliggende oorzaken stelde het team in staat om verschillende effectieve acties in te voeren. Een van de monteurs had al een alternatief type seal gevonden en de manier van reinigen werd gestandaardiseerd, goed beschreven en alle operators kregen een duidelijke instructie. Door het uitvoeren van tussentijdse inspecties van de seal en de klep werden de ongeplande stilstanden tot een minimum beperkt. De totale onderhoudskosten van de Peeler werden verlaagd met 35 procent en de ongeplande stilstanden van 283 uur naar 72 uur terug gebracht.

Stoorzenders Een van de belangrijkste oorzaken van de verspilling (productafval) bleek te liggen in niet goed functionerende inpakmachines.

Van de zes machines waren er steeds twee die vastliepen. Samen met de operators werden diverse probleemanalyses uitgevoerd. Op basis van deze rationele analyse kwam het team tot de conclusie dat deze twee ‘stoorzenders’ in de loop der jaren steeds verder van de standaard afgeweken waren. In plaats van de oorzaak van een storing weg te nemen werden er vaak ‘creatieve oplossingen’ gekozen om de machine weer aan het draaien te krijgen. De beide machines werden weer teruggebracht in de originele technische staat en de storingsgraad daalde met 55 procent. De juiste standaarden werden gevisualiseerd en bij de machines werden verbeterborden geplaatst.

Op deze borden leggen de medewerkers zelf de ‘problemen-oorzaken-oplossingen’ vast, nadat ze getraind waren in het stellen van de juiste vragen. Wekelijks werd het afval hierdoor met duizenden kilo’s gereduceerd.

Naast de bovengenoemde voorbeelden werden nog veel meer verbeterinitiatieven uitgevoerd die de fabriek binnen een half jaar weer op niveau kregen. Vanaf dat momentwerd elke week het doel gerealiseerd. Het resultaat van gepassioneerde medewerkers, geloof in verbetering, een rationele methodische aanpak en hard werken.

Delen Deze casus en andere goede best practices willen we graag met de NVDO-leden delen.

Dat doen we tijdens de studiedag Lean Manufacturing op 10 oktober 2012. Dan gaan we dieper in op bijvoorbeeld het internationaal toepassen van Lean-techniek op onderhoudswerk. De studiedag wordt ingericht met topsprekers, allemaal met een praktische benadering. Zo kunnen de deelnemers van ASML leren hoe succesvol de introductie van Lean Manufacturing in een hightech, lage volumes organisatie, diverse specifieke uitdagingen heeft overwonnen.

Meer informatie volgt na de zomer.

Jan Willem Vernhout is Facilitator bij CoThinkthe motivactors en Bestuurslid NVDO Kring Friesland n MaintNL 06 – 2012

075_MD_NVDO-academy.indd 51

51

20-06-12 10:34

NVDO Bedrijvengids Kennisuitwisseling staat centraal bij de NVDO. Daarbij hoort ook kennis over producten en diensten. In de afgelopen jaren ontving u als lid van de NVDO jaarlijks een gedrukt exemplaar van de NVDO Bedrijvengids. Daarin staat een keur van leveranciers van producten en diensten. Een selectie uit deze gids staat voortaan in MaintNL. De Bedrijvengids met alle contactgegevens is online te vinden op www.i-maintain.nl/nvdobg.

Afvalverwerking BakerCorp bv Cofely Experts bv Cofely Services bv Emtes Uitzendbureau bv Enigma Nederland bv HaVeP Workwear/Protective wear Helma Reinigingsdienst bv Heru bv Martec-Nederland Stork Industry Services Stork Technical Services TCI Cleaning Tecona bv Van Dijk bv Van Gansewinkel Industrial Services bv Wegusta Holland bv

Aggregaten 2rent bv ABIRD Industrial Rental Services Atlas Copco Belgium Brinkmann & Niemeijer Motoren bv Cofely Experts bv Cofely Services bv Croon Elektrotechniek bv Rotterdam (hoofdkantoor) Laskar Hardinxveld bv RS Components bv Swanenberg Hydrauliek bv Z-Safety Services bv Zeevenhooven Air

Asafdichtingen (pomp) Alfa Laval Benelux bv Brammer Nederland bv Ceratec Technical Ceramics bv Cofely Experts bv ERIKS bv Imtech Industrial Services bv Métallisation Nord Industrie NedClad Technology bv NMF Techniek bv SKF Benelux Smit Coating bv Stork Industry Services Stork Technical Services SynTherm

52 MaintNL 06 – 2012

076_77_78_79_MM_NVDO_bedrijvengids.indd 52

Venko Schilderbedrijven Hoogeveen

Compressoren en toebehoren 2rent bv ABIRD Industrial Rental Services Airconet bv Amero Compressoren bv Atlas Copco Belgium EUROFLUID GROUP / Hans van de Linden Agenturen Geveke Energy Services Grassair Compressoren bv Hertel Integrated Services Hobrand Howden Thomassen Compressors bv IBK Groep Johnson Controls ICSR KAESER Compressoren bv KroTech, Droogijs Reiniging Machines Métallisation Nord Industrie Q Plus bv Riako Kompressoren Stork Industry Services Stork Technical Services Swanenberg Hydrauliek bv Z-Safety Services bv Zeevenhooven Air

Dichtingen en afsluiten Applicom Brandpreventie Systemen bv Bijl & de Jong bv Brammer Nederland bv ERIKS bv Hertel Integrated Services Métallisation Nord Industrie NMF Techniek bv RS Components bv SKF Benelux Stork Industry Services Stork Technical Services Technom Tools bv Theunissen Technical Trading bv Vatis

Energiemetingen Atlas Copco Belgium

AVIC BAM Techniek bv Bierma Energie Metingen Burgers Ergon bv Installatietechniek Cofely Services bv Croon Elektrotechniek bv Rotterdam (hoofdkantoor) Evenhuis Inspectie & Advies Geveke Energy Services Honeywell Building Solutions Imtech SMS INNAX GEBOUW & OMGEVING bv Iv-Bouw bv Metesco Nederland bv RS Components bv SPIE Nederland Van Empel Inspecties & Advisering bv Van Stratum Elektrotechniek Weerdenburg Huisvesting Consultants (WHC) bv

Fittingen ABIRD Industrial Rental Services Airco-Fin bv Alfa Laval Benelux bv Amero Compressoren bv Barteling Buizen bv Bijl & de Jong bv Brammer Nederland bv ERIKS bv HTT Industrial Systems bv Hydroflex Hydraulics Imbema Denso bv Jetting System Europe KOOPAL compensatoren MB Plastics Holland bv Métallisation Nord Industrie MRCONSULT bv NedClad Technology bv NMF Techniek bv Rijkers Procestechniek bv RS Components bv Salotech International bv Schmolz + Bickenbach bv Stork Industry Services Stork Technical Services Swanenberg Hydrauliek bv

www.i-maintain.nl/nvdobg

20-06-12 10:33

T.H.M. Gaasbeek bv TCI Cleaning Technom Tools bv Troost aandrijftechniek, industrie- en scheepsbenodigdheden Van Leeuwen Buizen Vatis Versteden Leidingsystemen bv

Hefwerktuigen 2rent bv Brammer Nederland bv Cofely Experts bv De Mennega Groep HaVeP Workwear/Protective wear Holmatro Industrial Equipment bv Konecranes bv Logitrans Belgium Mennens Schiedam bv Riwal Hoogwerkers bv Swanenberg Hydrauliek bv Technisch Handels- en Adviesbureau Swart bv Wagenborg Nedlift bv Z-Safety Services bv

Infrastructuur Cofely Services bv Copernicos Groep bv Croon Elektrotechniek bv Rotterdam (hoofdkantoor) DHV bv ETANN Engineering Heijmans Industrieservice bv HOMIJ Technische Installaties bv Ingenieursbureau Westenberg MaxGrip ‘Engineering Maintenance’ Mennega Constructies Movares Nederland bv Nacap Benelux bv Prysmian Cables and Systems bv Sika Nederland bv Strukton Rail Consult bv Swanenberg Hydrauliek bv Tecona bv Triflex bv

Kathodische bescherming HTT Industrial Systems bv Ingenieursbureau Westenberg MAVOM bv MRCONSULT bv RS Components bv Sigmakalon Protective Coatings NL Smit Coating bv Venko Schilderbedrijven Hoogeveen

Lasfittingen ABIRD Industrial Rental Services Imbema Denso bv NMF Techniek bv

www.i-maintain.nl/nvdobg

076_77_78_79_MM_NVDO_bedrijvengids.indd 53

Lasrookafzuiging 2rent bv ABIRD Industrial Rental Services Laskar Hardinxveld bv Nicoverken Industrial Services bv Spraybest Europe bv

Metaalbewerking Barteling Buizen bv Cilinder-repair Meta Croom nv De Mennega Groep Emtes Uitzendbureau bv HaVeP Workwear/Protective wear Heijchroom bv Jetting System Europe KEN-group Klip bv Mennega Constructies Meta Croom nv Metalas Cleaning Systems bv Métallisation Nord Industrie Numac Machineonderhoud & Procesoptimalisatie - Hoofdkantoor ROB-Zeeland Rotako bv Smit Coating bv Sneep Industries bv Snouck Coating bv SPIE Nederland Stork Industry Services regio Noordoost Stork Intermes bv Swanenberg Hydrauliek bv T.M. Noten - Belfeld T.M. Noten - Breda

Technische Dienstverlening Brabant bv Tuinte machinefabriek Van Eyle & Ruygers - Schwartz Venko Schilderbedrijven Hoogeveen Vos Industrial Projects bv Vos Mechanical Contracting bv Wegusta Holland bv Zappey bv

Motorenreparatie Bakker Sliedrecht Electro Industrie bv Baumüller Benelux bv Cilinder-repair Meta Croom nv Cofely Experts bv Cofely Services bv Croon Elektrotechniek bv Rotterdam (hoofdkantoor) HaVeP Workwear/Protective wear Meta Croom nv Metalas Cleaning Systems bv Perspect Benelux bv Reikon aandrijftechniek bv Smit Coating bv Stolk Transmission Services Stork Industry Services Stork Technical Services Venko Schilderbedrijven Hoogeveen

On site machining ABIRD Industrial Rental Services Zuidwest Cilinder-repair Meta Croom nv HOBO Hydrauliek Meta Croom nv MaintNL 06 – 2012

53

20-06-12 10:33

NVDO Bedrijvengids

NL Octrooicentrum Patriot International bv SKF Benelux Stork Industry Services Stork Intermes bv Stork Technical Services Onderhoudsproducten Alewijnse Zwolle Alfa Laval Benelux bv Almeco Nederland bv Anderol Europe bv BakerCorp bv Burgers Ergon bv Installatietechniek C.C. Jensen Benelux Compris Consulting bv Copernicos Groep bv ERIKS bv European Reliability Centre (ERC) bv GTI Zuidoost bv HaVeP Workwear/Protective wear Ingenieursbureau Westenberg MAVOM bv MaxGrip ‘Engineering Maintenance’ Mikrocentrum MRCONSULT bv NL Octrooicentrum Opti-Light International Perspect Benelux bv PlanLogic bv

54 MaintNL 06 – 2012

076_77_78_79_MM_NVDO_bedrijvengids.indd 54

bv

PPG Protective & Marine Coatings Reikon aandrijftechniek bv Rotako bv RS Components bv Schaeffler Nederland bv Sika Nederland bv SKF Benelux SPM Instrument bv Sterling Fluid Systems (Netherlands) bv Stork Industry Services Stork Technical Services Swanenberg Hydrauliek bv Triflex bv TrustLube bv Van Eyle & Ruygers - Schwartz Van Meeuwen Smeerbeheer bv VesCoLub bv

Opslagtanks Applus RTD Benelux BakerCorp bv De Mennega Groep Emtes Uitzendbureau bv Excelsum Industrial & Marine Services bv Imtech Industrial Services bv KEN-group Klip bv Martec-Nederland

MaxGrip ‘Engineering Maintenance’ Nicoverken Industrial Services bv NL Octrooicentrum Perspect Benelux bv Plasticon The Netherlands bv Poly Products bv Smit Coating bv Venko Schilderbedrijven Hoogeveen

Reiniging/producten/systemen Alfa Laval Benelux bv ALPHA bvba Avanti Trading and Rental bv C.C. Jensen Benelux bv Cofely Services bv Derc Adviesgroep bv DiBO FIS - Food & Industrial Supplies DiBO Nederland bv E.S. Supply Enigma Nederland bv Excelsum Industrial & Marine Services bv Height Specialists Heru bv Inocec Jetting System Europe MAVOM bv Metalas Cleaning Systems bv NL Octrooicentrum

www.i-maintain.nl/nvdobg

20-06-12 10:33

Ralteco bv Recontec bv Sika Nederland bv Smit Coating bv Technom Tools bv Triflex bv Van Dijk bv Variclean Benelux bv Venko Schilderbedrijven Hoogeveen VesCoLub bv WBT-Electron bv

Roestvast staal Cofely Noord bv De Mennega Groep Heijchroom bv Klip bv Mennega Constructies NedClad Technology bv Nestinox bv NL Octrooicentrum Noxon Stainless bv Rijkers Procestechniek bv RS Components bv Schmolz + Bickenbach bv Sneep Industries bv Stork Industry Services Stork Technical Services Wegusta Holland bv

Smeermiddelen en systemen BIS Chem bv Brammer Nederland bv C.C. Jensen Benelux bv Duport Lubricare bv ERIKS bv MAVOM bv NL Octrooicentrum NMF Techniek bv RS Components bv SKF Benelux Stork Industry Services Stork Technical Services TD-SUPPORT TrustLube bv Van Eyle & Ruygers - Schwartz Van Meeuwen Smeerbeheer bv VesCoLub bv

Smeeroliën en vetten AHD Benelux bv Anderol Europe bv Brammer Nederland bv Busch bv C.C. Jensen Benelux bv Duport Lubricare bv MAVOM bv NL Octrooicentrum RS Components bv SKF Benelux TD-SUPPORT

www.i-maintain.nl/nvdobg

076_77_78_79_MM_NVDO_bedrijvengids.indd 55

Triple-R Nederland bv TrustLube bv Van Eyle & Ruygers - Schwartz Van Meeuwen Smeerbeheer bv VesCoLub bv Zeevenhooven Air

Tankbouw/bekleding Barteling Buizen bv GBT Benelux bv J. de Jonge flowsystems bv Klip bv KTR Benelux bv Martec-Nederland MB Plastics Holland bv NL Octrooicentrum Plasticon The Netherlands bv Sneep Industries bv Triflex bv

Verlichting 2rent bv Burgers Ergon bv Installatietechniek Cofely Noord bv ETANN Engineering Indulux Nederland NL Octrooicentrum Opti-Light International

RS Components bv Vonk bv Weerdenburg Huisvesting (WHC) bv

Consultants

Wielen AHD Benelux bv Bijlsma Hijs- en Heftechniek BIS Both Industrial Services bv Brammer Nederland bv Cofely Experts bv ERIKS bv Imtech Industrial Services bv NL Octrooicentrum Reikon aandrijftechniek bv RS Components bv Smit Coating bv SPM Instrument bv Stolk Transmission Services Stork Industry Services Stork Technical Services Stork Turbo Service bv Suurmond bv Troost aandrijftechniek, industrie- en scheepsbenodigdheden Van Meeuwen Smeerbeheer bv Venko Schilderbedrijven Hoogeveen Wegusta Holland bv MaintNL 06 – 2012

55

20-06-12 10:33

Ieder z’n vak

Innovatiemanager pleit voor preventief onderhoud Met beheersoftware van machines en apparaten komt informatie beschikbaar die goed is te gebruiken om preventief onderhoud te plegen. Of om na te gaan of een storingsmonteur meteen aan de slag moet of maandagochtend pas zijn gereedschap hoeft te gebruiken. ‘Dat besef begint steeds meer door te dringen’, zegt Theun Prins, innovatiemanager.

Teus Molenaar

Theun Prins ziet het als zijn taak om de mogelijkheden voor preventief onderhoud uit te breiden en bij (mogelijke) klanten tussen de oren te krijgen. Zijn bedrijf, YP Telemetrie, is gevestigd in Drachten, maar werkzaam door heel Nederland. Sterker nog, zo vertelt Prins, de software wordt wereldwijd gebruikt. Door klanten als Norit (producent van actieve kool en zuiveringsmembranen) en Van der Wiel Stortgas, dat internationaal onder meer stortgasinstallaties bouwt en onderhoudt.

Prins gaat eerst in op de ontstaansgeschiedenis van het bedrijf. ‘Mijn vader, Yde Prins, heeft de onderneming in 1987 opgericht. Hij heeft aanvankelijk vooral veel plc’s geprogrammeerd. Dat was destijds een nieuwe ontwikkeling. Met heel veel fabriekseigen oplossingen. Om alles te kunnen beheren, zo dacht hij, is het nodig om een hardwareonafhankelijk platform te hebben, waar op een centrale plek alle stuurinformatie bij elkaar komt en is te bekijken. Die gedachte is het begin geweest van CARS: Centraal Alarmerings- & Registratie Systeem. En in de loop der jaren is het product verbeterd, uitgebreid en zijn er modules bij gebouwd.’

CARS is de kern van de softwareoplossingen die Prins op de markt brengt. De diverse modules die eraan zijn toegevoegd zijn Onderhoud (een onderhoud managementsysteem), Data Analyse (maakt van gegevens informatie) en Decision Maker (voor real-time controlbesturing).

Telemetrie is de drager en oorsprong van de

producten. Telemetrie (synoniem: telemonitoring ) is een techniek voor het op afstand kunnen meten van parameters zoals temperatuur, druk en/of energieverbruik. De gemeten grootheden (datalogging) worden vervolgens via bedrade of draadloze telecommunicatie verstuurd naar de beheerder of gebruiker van de technische installatie.

gekscherend noemt, een belangrijke bijdrage geleverd. Hij doelt op Apple. ‘Met de iPhone en iPad heeft deze computerfabrikant de wereld het vertrouwen gegeven om op een natuurlijke manier met computers en programmatuur om te gaan. Dat doen mensen tegenwoordig thuis, en dat willen ze ook op hun werk kunnen. Mensen van een servicedienst willen sleutelen, storingen verhelpen. Ze willen niet worden opgescheept met veel administratie en met talloze schermen waarop ze moeten klikken om hun werk gedaan te krijgen. Het moet zo eenvoudig mogelijk, anders wordt het gewoonweg niet gebruikt. Dat hebben we in het verleden wel meegemaakt.’ En daarmee komt het gesprek op de software die Prins maakt en de markt waarop hij zich beweegt.

Eerst naar Oostenrijk

Vooral gemeenten

Theun Prins is niet vanzelfsprekend het familiebedrijf ingerold. Hij heeft de HTS Informatica afgerond en is in Oostenrijk gaan werken bij Omicron, een bedrijf dat meet- en regelapparatuur produceert voor de producenten en transporteurs van elektrische energie. Hij was er verantwoordelijk voor de automatisering van de eindtest van de apparatuur. ‘In de loop der jaren heb ik daar goed Duits leren praten en verstaan.

Dat bleek een pluspunt om te helpen onze producten bij onze oosterburen aan de man te brengen. Dus na een tijdje ben ik bij mijn vader in het bedrijf gekomen om de exportprojecten handen en voeten te geven. Want er ligt nog een hele wereld voor ons open. Dat heb ik vijf jaar gedaan.

Nu richt ik me meer op de Nederlandse aspecten en de algemene bedrijfsvoering.’

Tegelijkertijd houdt hij de markt nauwlettend in de gaten en bekijkt welke functionaliteit aan de software is toe te voegen om het onderhoud te vergemakkelijken.

Daarbij heeft onder andere een Amerikaanse fruithandelaar, zoals hij het

De onderneming is vooral bekend bij gemeenten en waterschappen. Dat is historisch gegroeid vanuit de diep technische kennis van plc’s. In rioolsystemen zitten veel pompen, filters, kleppen, noem maar op. Onderdelen die allemaal moeten worden aangestuurd en onderhouden. In een kleine gemeente gaat het dan al gauw om tientallen apparaten. ‘Het is handig om die centraal te monitoren en aan te sturen.

Vanuit één console een overzicht hebben en kunnen ingrijpen als dat nodig is. Steeds meer apparaten en machines hebben een IP-adres en zijn dus vanaf afstand te besturen. Dat is een voordeel dat je moet benutten.’

Veel apparaten of machines en kunstwerken, zoals bruggen en sluizen, zijn niet direct op een telefoon- of datanetwerk aangesloten. Dan komt de telemetrie om de hoek kijken. De software gaat bij het wegvallen van een netwerk of onverwachte verandering van een IP-adres verschillende acties uitvoeren om de verbinding te herstellen of een andere verbinding tot stand

56 MaintNL 06 – 2012

080_81_82MP_NVDO-artikel.indd 56

20-06-12 10:33

Theun Prins: ‘Systemen worden steeds complexer. Ze beheren en onderhouden moet eenvoudiger worden.’

te brengen via bijvoorbeeld UMTS, ADSL, GPRS OF HSDPA. Het gaat er in elk geval om dat de gegevens van de apparatuur bij de centrale monitoringseenheid via een netwerk aankomen.

Nu gebeurt dit vaak nog door iemand langs de gemalen te laten gaan om daar bepaalde handelingen te verrichten of gewoon om vast te stellen hoe het ervoor staat.

Onderhoud wordt vaak volgens de fabrieksvoorschriften periodiek uitgevoerd. Dus niet als het echt nodig is.

Eerst inventariseren ‘Hier valt veel winst te boeken door het onderhoud efficiënter in te richten met centraal beheer op afstand en intelligente verwerking van gegevens’, vertelt Prins. ‘Maar in deze zware economische tijd is het een boodschap die lastig binnenkomt.

Overheden zien de aanschaf en inrichting van deze systemen eerder als een kostenpost, niet als een investering om te kunnen besparen op andere kosten. Je kunt vaak gemakkelijk uitrekenen wat de terugverdien-

tijd is van dergelijke systemen. Maar ja, er gaat dus altijd wel eerst een investering aan vooraf. En de boodschap dat je hiermee de beschikbaarheid van systemen verhoogt en tegelijkertijd de onderhoudskosten naar beneden brengt, komt om die reden maar moeizaam door. Daarom hebben wij ons systeem modulair opgebouwd. Je hoeft niet meteen alles te kopen. Je kunt het stap voor stap in de praktijk gaan toepassen. Dan

ineens van alles ermee willen doen. ‘Vaak merk je dat in eerste instantie de software wordt gebruikt om te inventariseren welke apparatuur er allemaal is binnen bijvoorbeeld een rioleringssysteem. Want dat is vaak niet bekend. Of het zit verstopt in mappen met tal van papieren documenten, totaal onoverzichtelijk. Aanpassingen worden wel bijgehouden, maar ook op een weinig inzichtelijke manier. Als je niet weet

‘Mensen van een servicedienst willen sleutelen, storingen verhelpen. Ze willen niet worden opgescheept met veel administratie en met talloze schermen waarop ze moeten klikken om hun werk gedaan te krijgen.’

ervaren mensen zelf de voordelen van het opzetten van proactief onderhoud.’

Het opvallende is wel dat, zodra gemeenten met beheersoftware aan de slag gaan, ze

wat je hebt, noch in welke staat het verkeert, kun je geen goed budget voor onderhoud opstellen. Dan kom je altijd voor verrassingen te staan. En per definitie zijn dat MaintNL 06 – 2012

080_81_82MP_NVDO-artikel.indd 57

57

20-06-12 10:33

Ieder z’n vak

dus financiële tegenvallers. Die hadden bij een goed overzicht en inzicht voorkomen kunnen worden.’

Kennisbank Wie eenmaal wel de stap heeft gezet het onderhoud professioneel aan te pakken, wil er meer mee doen. ‘Wij verzamelen de historische gegevens van apparatuur, van storingen en hoe die zijn verholpen.

Daarmee bouw je een kennisbank op die je kunt inzetten voor proactief onderhoud’, verklaart Prins. ‘Je kunt kijken naar de oorzaak van een alarm. Je kunt dan ineens zien dat iemand in drie weken tijd op dezelfde storing is afgeweest. En passende maatregelen treffen. Vroeger wist een gemeente ook wel dat iemand steeds naar dezelfde storing ging, omdat die onderhoudsmonteur in dienst was, maar tegenwoordig is het onderhoud vaak uitbesteed en gaan er verschillende mensen op een storing af.

Daar valt veel te stroomlijnen. Door de rapportages digitaal beschikbaar te hebben en te kunnen analyseren, komen veel voorkomende storingen en hun mogelijke oplossingen eerder aan het licht.’

Je ziet wel, vervolgt hij, dat afdelingen bij gemeenten informatie met elkaar gaan delen als gevolg van inzichtelijk onderhoudsbeheer. ‘Het bestuurlijk apparaat bij een gemeente is meestal in afzonderlijke silo’s opgedeeld, maar de gebiedsinformatie bijvoorbeeld is belangrijk om te kunnen beoordelen of een bepaalde storing meteen moet worden opgelost of nog wel even kan wachten. Het maakt namelijk wel uit of een bepaalde klep vastzit waardoor een aantal straten dreigt te overstromen, of dat die storing ergens in het buitengebied zit waar bijna geen mensen wonen. Daarom moet de onderhoudsafdeling over dergelijke informatie kunnen beschikken. Zulke externe bronnen worden ingevoerd in ons softwaresysteem. Dat kan een klant zelf doen, waarbij wij adviseren. Of wij doen dat. Er zijn ook al gemeenten die - als ze eenmaal over de juiste gegevens beschikken - de informatie gaan delen met de waterschappen. Wij hebben daarvoor een exportfunctie ingebouwd.’

Eenvoudiger maken De software is ook in andere sectoren, bijvoorbeeld de petrochemie of voedingsindustrie, te gebruiken. ‘Maar wij gaan daar geen marketinginspanningen verrichten’, zegt Prins. ‘Er zijn softwarehuizen die daar

‘Door rapportages digitaal beschikbaar te hebben en te kunnen analyseren, komen veel voorkomende storingen en hun mogelijke oplossingen eerder aan het licht.’ al goede oplossingen voor hebben. Wij zijn goed in het beheer van de openbare ruimte.

Daar is voor ons voorlopig nog genoeg te doen.’

Het belangrijkste is dan toch wel, zo meldt hij, de boodschap over te brengen dat het onderhoud professioneler is aan te pakken, gevolgd door de constatering dat dit

op den duur een flinke besparing oplevert.

En de innovatiemanager Prins? ‘De systemen worden steeds complexer. Wij moeten het eenvoudiger maken ze te beheren en te onderhouden. De wensen van de gebruiker vertaal ik naar technische mogelijkheden om onze software daaraan aan te passen.’ n

58 MaintNL 06 – 2012

080_81_82MP_NVDO-artikel.indd 58

20-06-12 10:33

AGENDA

11 t/m 13 september Evenementenhal, Hardenberg www.evenementenhal.nl

9 oktober Gelredome, Arnhem www2.fhi.nl/indethernet

Installatie Vakbeurs

Industrial Ethernet

De veertiende editie van de Installatie Vakbeurs Hardenberg vindt plaats op 11, 12 en 13 september 2012. In september 2011 hebben meer dan vijftienduizend bezoekers de vakbeurs bezocht, en vierhonderd exposanten weer deelgenomen. Ook in 2012 zal Installatie Vakbeurs landelijke dekking creëren met de drie locaties; Hardenberg, Gorinchem en Venray.

Na de eerste jaren dat er nu ervaring is opgedaan met communicatie over ethernet in de industrie, is het nu een goed moment om die ervaringen met elkaar te delen en de mogelijkheden voor de toekomst te gaan bekijken. Heeft de technologie gebracht wat we ervan verwachtten? Wordt het industrial ethernet nu op grote schaal toegepast of zijn er nog veel drempels te overwinnen? Waar wordt de doorbraak nog gehinderd wordt, wat zijn dan de problemen die nog moeten worden getackeld?

18 september Postillion Hotel, Dordrecht www.postillionhotels.nl Onderhoudsmanagement Aan het onderhoud worden steeds meer eisen gesteld.

Tevens komen veel mensen in een kaderfunctie in het onderhoud zonder dat ze daarvoor opgeleid zijn. De cursus Onderhoudsmanagement geeft inzicht in wat er komt kijken bij onderhoudsmanagement (inclusief preventief onderhoud) en hoe daar goed mee om te gaan is. Ook krijgt u helder zicht en grip op de wisselwerking tussen onderhoud en de rest van een bedrijf.

22 september NH Conference Centre Koningshof, Veldhoven www.internelogistiekdag.nl ERP - PDM Dag voor de maakindustrie Deze dag biedt directeuren, bedrijfsleiders, controllers product-, logistiek-, supply chain- en ICT-applicatiemanagers uit de klantorder-, voorraadgestuurde industrie en projectgestuurde (engineering)sectoren onder andere: handvatten voor optimalisatie van productiebedrijfsprocessen, inzichten en ondersteuning bij het opstellen en uitvoeren van (management)analyse, invalshoeken vanuit verschillende functionele domeinen op basis van bewezen best practices voor specifieke aandachtsgebieden en een interactief programma.

26 september Glazen Ruimte, Maarssen www.i-maintain.nl/prestatie iMaintain Prestatiemanagement Goed prestatiemanagement heeft positieve gevolgen op de totale keten van asset manager tot toeleverancier.

Hierbij worden missie, strategie en doelstellingen van de organisatie vastgesteld en vertaald naar succesfactoren voor business units, afdelingen en voor samenwerkingsverbanden. De resultaten van de NVDO SUTO Benchmark 2012 bevestigen deze stellig. Deze resultaten staan centraal tijdens iMaintain op 26 september 2012. Onder de noemer ‘prestatiemanagement aan zet’ worden de succesfactoren van goed prestatiemanagement benoemd, besproken en vertaald naar het contract van de toekomst.

9 t/m 11 oktober Brabanthallen, Den Bosch www.energievakbeurs.nl Energie 2012 Energie 2012 is de enige nationale vakbeurs gericht op energiebesparing en duurzame energie. Naast een breed exposantenaanbod, biedt Energie 2012 een uitgebreid inhoudelijk programma. De vakbeurs Energie richt zich op energiebesparing in de brede zin van het woord, met de focus op industrie en bouw. Nieuw op Energie 2012 is het onderwerp mobiliteit.

1 november Het Drijvend Paviljoen, Rotterdam www.i-maintain.nl/infra iMaintain INFRA Investeringen in infrastructuur nemen af. Er is minder geld voor bouwen en minder geld voor behouden. Maar is dat erg? Een veranderende markt biedt ook mogelijkheden om zelf te veranderen. De versobering van de inframarkt biedt kansen! Tijdens iMaintain INFRA op 1 november 2012 wordt voor en met het publiek via lezingen en discussie gezocht naar die kansen. Industrielinqs stelt samen met de NVDO Sectie Infra een programma samen waarbij de hele waardeketen, van opdrachtgever tot en met instandhouder, wordt belicht.

13 november NVDO Verenigingsgebouw, Houten www.nvdo.nl Masterclass: Talent Management Een organisatie zou bij het opzetten van een talentpool om te beginnen moeten bepalen welke posities zogenaamde A-posities zijn. Op deze posities moeten dus A-players of high performers worden gezet.

Dat gebeurt lang niet altijd en daarmee wordt veel talent en geld verspild. Om een A-player ook echt een A-prestatie te laten leveren, is tevens een A-context noodzakelijk. Pas als deze gesegmenteerde benadering wordt gekozen (en toegepast) heeft talentmanagement het gewenste effect.

MaintNL 06 – 2012

083_ME_NVDO_agenda.indd 59

59

20-06-12 10:33

Dag van het Onderhoud

Onderhoud in de etalage Om te laten zien wat goed onderhoud betekent voor de Nederlandse samenleving, zetten veel bedrijven hun poorten open tijdens de Landelijke Dag van het Onderhoud op 25 en 26 mei. Want iedereen profiteert dagelijks van de hoge kwaliteit van onderhoud in Nederland. Van infrastructuur tot procesindustrie. Van melkfabriek tot elektriciteitscentrale. En toch is dat voor het grote publiek niet altijd duidelijk.

Nora Koeman

eens gescheiden werelden. Daar moeten we van af. Onderhoud is een voorwaarde voor het verbeteren van fabrieken en niet alleen machines.’

FOTO: NVDO

Rotterdam en Amsterdam

Het initiatief voor de tweede Landelijke Dag van het Onderhoud ligt bij de NVDO. Samen met uitgeverij Industrielinqs en met medewerking van Process Infra Uptime, Profion en DI-WCM is tijd en energie gestoken in de organisatie van deze dag. Niet alleen om de waarde van onderhoud aan te tonen, maar vooral om zo te laten zien dat onderhoud een mooi en uitdagend vakgebied is met een toekomst. En dat is nodig. De gemiddelde leeftijd van technisch personeel ligt ruim boven de veertig jaar en een grote uitstroom de komende jaren ligt dan ook in lijn der verwachting. Daarmee ontstaat ook een tekort aan personeel, mede door de beperkte instroom van nieuwe werknemers. Het interesseren van jongeren en zijinstromers voor technische beroepen en in het bijzonder de onderhoudsbranche is daarom van groot belang.

Opening Wat deze editie opviel, was de vaak geclusterde aanpak van de openstelling. Uniek daarin was de organisatie bij IJssel Technologie in Zwolle. Samen met belangrijke partners als Scania, Abbott

Laboratories, Unilever, Teijin Aramid, Heineken, IES Asset Management en ook de Hogeschool Windesheim en Deltion College werd een pakkend seminar verzorgd nadat gedeputeerde Theo Rietkerk van de Provincie Overijssel officieel de Landelijke Dag van het Onderhoud opende.

In zijn rede op het terrein van IJssel Technologie benadrukte Rietkerk het belang van goed onderhoud en de waarde van de Landelijke Dag van het Onderhoud.

De onderhoudsindustrie heeft vaak nog een slecht imago en daarbij helpt het om te laten zien wat er wel gebeurt.

In Zwolle werd aansluitend aan de aftrap een symposium gehouden over het verbeteren van de prestaties van het productieproces. Rode draad was dat de technische dienst en zijn monteurs nauwer moeten samenwerken met productie en haar operators. Rien Slingerland, algemeen directeur van IJssel Technologie: ‘Nederland moet het, bijvoorbeeld ten opzichte van China, hebben van het maximaal benutten van zijn productiecapaciteit. Daarbij moet je het morgen beter willen doen dan vandaag.

Productie en onderhoud waren nog wel

In de regio Rotterdam waren verschillende initiatieven. Bij Shell was de centrale werkplaats in de Botlek opengesteld voor het publiek dat met een bus over de plant naar de grote werkplaats werd vervoerd. Ook had Vopak de plant opengesteld voor geïnteresseerden. Bij Ahoy Rotterdam, dat voornamelijk bekend is van de concerten en feesten, maakten de bezoekers kennis met de andere kant van al het gefeest, in de technische ruimtes. En bij SGS konden de bezoekers het thema van de dag ‘Zien, leren, doen!’ letterlijk ervaren met Lab Experience.

In de regio Amsterdam hebben het ROC Amsterdam en Technisch College Velzen een technisch rondje Noord-Holland georganiseerd. De leerlingen werden opgehaald en kregen vervolgens een tour langs bedrijven als Brabebo (auto-onderdelen), Gouwerok (aluminium jachtcasco’s), Frans van Zaal (Totaal Techniek), VTOC (opleiding vliegtuigonderhoud), Van Walraven (ophangsystemen, sanitair, brandbeveiliging) en Verhoef (Revalidatie Techniek). Bij jachtwerf Gouwerok konden de bezoekers zich aan een jacht in aanbouw vergapen, in de prijsklasse van een miljoen euro per strekkende meter. De stagiaires die in vaste dienst aangenomen waren, gaven de rondleidingen, en zo werd een afstudeerproject vertoond: een aluminium praam, die met de traditionele Aalsmeerder praamrace van september tussen de houten schuiten mee mag varen.

Toekomst Naast de genoemde clusters waren ook op lokaal niveau verschillende bedrijven open voor bezoek. Bij sommige deelnemers met matig succes, bij anderen ronduit geslaagd.

In ieder geval hebben de deelnemende bedrijven hun verantwoordelijkheid genomen om ook voor een duurzame toekomst van de industrie te investeren in kennis, kunde en vooral nieuwe instroom. n

60 MaintNL 06 – 2012

084_MQ_NVDO-artikel.indd 60

20-06-12 10:32

Onderhoudskompas

Voorzichtig herstel procesindustrie geeft hoop

Onder meer in de kunststofproducerende industrie lijkt de recessie langzaam afgeschud te worden. Het verwachte tekort aan grondstoffen staat echter alweer voor de deur.

De wereldeconomie roert zich. Het Europees herstel verloopt ook nog moeizaam en zelfs China ziet zijn economische groei afnemen.

Moet de chemische industrie rekening houden met een rebalancing-scenario of zit er toch nog groei in?

David van Baarle

Afzetprijs

De procesindustrie is vaak een graadmeter voor de rest van de Nederlandse industrie.

Kort gezegd komt het erop neer dat ze als eerste de recessie voelt, maar ook als eerste het herstel inluidt. Helaas geldt ook hier dat in het verleden behaalde resultaten geen garantie bieden voor de toekomst.

Inderdaad: de omzet van de aardolie-, chemische -, rubber- en kunststofproductenin-

Ontegenzeggelijk is het herstel van de procesindustrie goed nieuws. Het productievolume per gemiddelde werkdag van de verschillende industriĂŤle takken nam toe en ook de prijzen stegen in deze branche. De waarde van de ontvangen orders liet een wisselend beeld zien; in de chemische industrie bleef de waarde vrijwel gelijk, terwijl de waarde van de ontvangen orders in de farmaceutische industrie ruim onder het niveau van maart 2011 lag.

dustrie was in maart 2012 hoger dan in dezelfde maand een jaar eerder. Dus zou er reden kunnen zijn voor voorzichtig applaus.

De economische wereld is echter nog in beroering en de Europese economie staat nog steeds onder spanning, Amerika en China in zijn kielzog meeslepend. Het lijkt er dan ook op dat het rebalancing-scenario uit het Onderhoudskompas 2011 nog

steeds het meest voor de hand liggende scenario is waar de procesindustrie de komende tijd rekening mee moet houden.

MaintNL 06 – 2012

085_86_87_MO_NVDO-artikel.indd 61

61

20-06-12 10:32

In maart 2012 hebben de aardolie-, chemische -, rubber- en kunststofproductenindustrie bijna negen procent meer omgezet dan in dezelfde maand een jaar eerder. Het bedrag aan verkopen groeide op de binnenlandse markt met ruim vijf procent en op de exportmarkt met elf procent. De afzet per gemiddelde werkdag steeg met ruim vijf

trie, keramische industrie, papier en karton en afvalverwerking en recycling worden ook onder de procesindustrie gerekend.

Gelukkig laat ook de Economische Barometer van het mkb-metaal over het eerste kwartaal van 2012 een verbetering zien ten opzichte van het vierde kwartaal van 2011. Deze verbetering wordt met name

De economische wereld is echter nog in beroering en de Europese economie staat nog steeds onder spanning.

procent. Hieraan droegen de hogere afzetprijzen voor een belangrijk deel bij.

In maart had de aardolie-industrie met zeventien procent veruit de sterkste omzettoename. Deze onderliggende branche werd gevolgd door de chemische industrie, waar het bedrag aan verkopen 4,5 procent hoger was. In de overige twee subbranches lagen de omzetten onder het niveau van maart 2011.

Betere verwachtingen Het eerste kwartaal van 2012 heeft de aardolie-, chemische -, rubber- en kunststofproductenindustrie afgesloten met twaalf procent meer omzet. Het verkoopvolume van de branche was met ruim 0,5 procent iets hoger dan dat van een jaar eerder.

Nu is de procesindustrie groter dan alleen de aardolie-, chemische -, rubber- en kunststofproductenindustrie. De metaalindus-

gedragen door de verwachtingen voor het tweede kwartaal. Dit geldt zowel voor de orderposities in binnen- en buitenland als voor het bedrijfsresultaat. Per saldo is er geen sprake van een toe- of afname van de orderpositie binnenland. De verwachtingen voor het tweede kwartaal van dit jaar zijn beter dan de realisatie van het eerste kwartaal, maar ook beter dan de verwachtingen van een kwartaal geleden. Dit in tegenstelling tot de waardering van de orderportefeuille.

Voor de ontwikkeling van de buitenlandse orderpositie geldt dat het aantal bedrijven dat een beter kwartaal achter de rug heeft, is toegenomen. Voor de waardering van de buitenlandse orderpositie geldt dat 43 procent van de bedrijven deze als gunstig waardeert (dit was 35 procent) tegen maar 9 procent als ongunstig (dit was 17 procent).

Ook de verwachtingen van de buitenlandse

NVDO ONDErHOuDSKOMPAS 2012 Het werk aan het NVDO Onderhoudskompas 2012 is in volle gang. Evenals voorgaande jaren zijn in deze editie weer waardevolle feiten, cijfers en trends te vinden over de stand van de onderhoudsmarkt anno 2012. In het Visiedocument ‘Onderhoud binnen de Food, Beverage & Farma-sector in 2020’ wordt bijzondere aandacht besteed aan de toekomst van het onderhoud binnen deze sector. Tevens geeft het u sturing op welke manier succesvol te zijn in deze onzekere toekomst. Aan dit Visiedocument is met groot elan gewerkt door een aantal professionals uit de sector.

Het NVDO Onderhoudskompas bevat dit jaar een nieuw element. In de jaarlijkse enquête werd hiervan al een klein stukje zichtbaar. Het ING Economisch Bureau kijkt dit jaar namelijk speciaal voor de NVDO naar de invloed van conjuncturele ontwikkelingen op de onderhoudsmarkt en de onderhoudsbudgetten. Stellen bedrijven onderhoud uit als het economisch slecht gaat? Of zetten ze dan juist vol in op onderhoud om nieuwe investeringen uit te kunnen stellen? Een apart gedeelte zal op al deze vragen antwoord geven.

orderpositie voor het tweede kwartaal van 2012 zijn beter dan in de vorige kwartalen en liggen weer op het niveau van het tweede kwartaal van 2011. 40 procent van de ondernemers verwacht een beter tweede kwartaal tegen 11 procent die een slechter kwartaal verwacht. De onzekerheid over de export van de afgelopen drie kwartalen lijkt in het afgelopen kwartaal te zijn omgeslagen in meer vertrouwen.

Hervormen De crisis die is ingezet door de kredietcrisis in de Verenigde Staten is omgeslagen naar een eurocrisis die de kredietwaardigheid van vooral de zuidelijke eurolanden onder druk zet. De ongunstige economische berichten hebben ook een negatieve invloed op het consumentenvertrouwen waardoor een negatieve spiraal ontstaat.

Volgens de Organisatie voor Economische Samenwerking en Ontwikkeling (Oeso) zal de Nederlandse economie later dit jaar voorzichtig aantrekken. Wel blijven de hoge schulden van Nederlandse huishoudens en de vastgelopen huizenmarkt een gevaar voor herstel. De bezuinigingen van de overheid om aan de drie procent uit het stabiliteitspact te voldoen, zijn noodzakelijk om het vertrouwen in de economie te herstellen, zegt de organisatie. Wel moet de overheid oppassen voor een negatieve impact op de economie als er te snel bezuinigd wordt.

De Oeso zegt ook dat Nederland de arbeidsmarkt moet hervormen om te profiteren van de globalisering. Vooral de bescherming van werknemers belemmert de flexibiliteit en daarmee de productiviteit in de economie. De Oeso prijst het stimuleren van de topsectoren in het bedrijfsleven. De Nederlandse economie moet het in de toekomst namelijk hebben van innovatie en kansen op nieuwe markten.

Energie en grondstoffen Tegelijkertijd is de eurocrisis ook een energie- en grondstoffencrisis. Met name de hoge olieprijs drukt de economie nog eens in de verdediging. Inmiddels zetten de eurocrisis en de groeivertraging in China de vraag naar olie wel onder druk, maar de prijzen zijn nog altijd zo hoog dat ze economische groei afremmen. Onzekerheid over de aanvoer van olie uit met name Iran dreef de olieprijzen in de eerste maanden van 2012 op. Vorige maand werd echter een scherpe daling ingezet. Investeerders maken zich zorgen over de ontwikkeling

62 MaintNL 06 – 2012

085_86_87_MO_NVDO-artikel.indd 62

20-06-12 10:32

Moet de chemische industrie rekening houden met een rebalancing-scenario of zit er toch nog groei in?

van de wereldeconomie. Minder groei leidt tot een kleinere toename van de vraag naar grondstoffen.

Het gevaar dat de prijzen weer gaan stijgen, is nog niet geweken. De kwestie Iran hangt

wegens het kernenergieprogramma van de islamitische republiek.

Toch is de economie niet helemaal te voorspellen. Als de groeigetallen een voorteken zijn voor herstel van de economie, zullen

Van de ruim tweehonderd onderzochte ondernemingen vreest zestig procent dat een tekort aan grondstoffen binnen nu en vijf jaar problemen gaat opleveren. nog altijd boven de markt, aldus het Internationaal Energie Agentschap. De export uit Iran is flink gedaald door de sancties die veel landen hebben opgelegd

bedrijven zich toch moeten aanpassen aan de nieuwe marktomstandigheden. In het Growth-scenario in het Visiedocument ‘Onderhoud binnen de procesindustrie’

wordt onder andere gewaarschuwd voor een hoge druk op de beschikbaarheid en betaalbaarheid van grondstoffen. En daar bereiden Europese bedrijven in de chemische, farmaceutische en voedingsmiddelenindustrie zich volgens een studie van KPMG nauwelijks op voor.

Van de ruim tweehonderd onderzochte ondernemingen vreest zestig procent dat een tekort aan grondstoffen binnen nu en vijf jaar problemen gaat opleveren. Toch is niet meer dan twintig procent van hen bezig met het opstellen of uitvoeren van beleid dat erop gericht is toekomstige bevoorrading zeker te stellen.

KPMG adviseert de bedrijven meer aandacht te besteden aan technologische innovatie, recycling, en het aanwenden van minder schaarse grondstoffen. n MaintNL 06 – 2012

085_86_87_MO_NVDO-artikel.indd 63

63

20-06-12 10:32

Wet- en regelgeving en onderhoud

NEN 1010 is geen onzinnorm De normen van de NEN 1010 zijn geen muggenzifterij. Veel ogenschijnlijk strenge regels voorkomen gevaarlijke situaties in schakelkasten, zoals een te hoge temperatuur. De normen zijn gestolde wijsheden die continu in ontwikkeling zijn. Bijscholing is dan ook noodzakelijk voor monteurs om op de hoogte te blijven. ‘De beste tip die ik een collega kan geven is deze: ga regelmatig op cursus.’

Jeroen Akkermans Storings- en onderhoudstechnicus Frank van Dongen maakt het geregeld mee: verdeel- en schakelkasten die delen van de NEN 1010-normen aan hun laars lappen.

Een typische controle kan als volgt uitpakken. Dozen en andere spullen werpen geen barricade op, dus Van Dongen kan meteen de verdeelkast in. Ook de installatietekeningen liggen voor het grijpen. Dat stemt allemaal opgewekt, totdat blijkt dat de groepsaanduidingen ontbreken, een lasdop wordt aangetroffen en verschillende aders in vrolijke krullen zijn geknoopt. De NEN 1010-normen zijn daar onverbiddelijk over: dat mag al lang niet meer.

Maar zijn de schendingen nou rampzalig?

Niet per se, zegt Van Dongen, die voor

Croon Elektrotechniek dagelijks op pad gaat. ‘Maar het kan wel rampzalig worden.

NEN 1010-normen zijn gestolde wijsheden, een richtlijn voor veilig handelen, gebaseerd op praktijkgevallen en nieuwe inzichten. Bovendien: als het misgaat, keert de verzekeraar niets uit. Daarnaast zijn de normen indirect verplicht via het Bouwbesluit.’

Normenboek Van Dongen heeft een jaar of twaalf ervaring als onderhoudsmonteur op zak. Op het moment van spreken spoedt hij zich naar een kinderdagverblijf in Rotterdam om werkzaamheden op te nemen. In de verdeelkast is een deel van de schroeven weg-

gebrand. Zogeheten verbindingsstrips zijn niet goed vastgezet op de rails. Gevolg is een overgangsweerstand waardoor er vonkjes kunnen ontstaan. ‘Dan zal vroeg of laat de boel wegbranden.’ Voor en na het karwei in Rotterdam doet Van Dongen uit de doeken wat hij onder meer in de verdeelkasten aantreft. Of juist niet aantreft.

Neem de installatietekeningen die volgens de NEN 1010-normen aanwezig moeten zijn. Als die ontbreken, levert dat een hoop gedoe op. Het is bijvoorbeeld lastiger om een storing op te lossen. ‘Over het algemeen gaan we dan na overleg met de opdrachtgever nieuwe tekeningen maken, en controleren we daarna de gehele installatie. Dat kan, dat zal duidelijk zijn, voor veel overlast zorgen.’

Croon laat zijn medewerkers om de twee jaar bijscholen door ze naar de opfriscursus van de NEN 1010 te sturen. Meestal zijn dit cursussen die de nieuwste ontwikkelingen aan de hand van praktijkvoorbeelden toelichten. Het dikke normenboek raadpleegt Van Dongen zelden. De lectuur vormt uiterst taaie kost. ‘Uiteraard zoek je af en toe wat op. Maar een goed en helder voorbeeld beklijft veel beter dan het boek van a tot z doorlezen.’

Onzinnorm Niet alleen het boek zelf is pittig. Veel zaken in de NEN-pil behoren tot de categorie moeilijk controleerbaar detailwerk.

Neem bijvoorbeeld de maximale kabellengte. Die mag, afhankelijk van de context, niet langer zijn dan bijvoorbeeld 61 of 122 meter, legt Van Dongen uit. ‘Een te lange kabel wordt een straalkacheltje, en dat kan brand opleveren. Omdat het erg tijdrovend is om alle kabels op te meten, controleren we bijvoorbeeld de temperatuur van de kast. Als die erg warm is, laten we meestal een thermografische scan uitvoeren. Indien nodig kijken we verder.’

De maximale kabellengte is bepaald geen

64 MaintNL 06 – 2012

088_89_MG_NVDO-artikel.indd 64

20-06-12 10:31

Schendingen van de NEN 1010 zijn niet gelijk rampzalig. Maar in sommige gevallen zijn de risico’s wel groot en kan er brand uitbreken in een schakelkast.

onzinnorm. ‘Er is een reële kans op uitval van de installatie en de bijbehorende bedrijfsprocessen. In het ergste geval zelfs brand.’

Een ander detailklusje betreft de kabelschoenen waarmee kabels worden afgewerkt. Bij elk merk schoen hoort een tang van hetzelfde merk. De praktijk leert dat verschillende merken tangen en schoenen door elkaar heen worden gebruikt. En dat levert gevaar op, aldus de NEN-voorschriften. Ook dat is geen muggenzifterij.

‘Als je de verkeerde tang gebruikt, zit de schoen niet goed vast. En dat kan weer brand opleveren.’

Vaak is niet te controleren of de schoenen met de juiste tangen zijn bevestigd. Soms laten de tangen een merkteken achter. ‘Dat is zelfs verplicht. Maar soms is er niets te

Ook de mooie krullen zijn in een verdeelkast uit den boze. Kabels in krullen draaien was vroeger staande praktijk. Maar de ervaring leerde dat een hoop krullen een te krachtig magneetveld kunnen veroorzaken.

Als de velden elkaar versterken, kan dat voor een flinke warmteontwikkeling zorgen.

‘Tegenwoordig maken we daarom een slinger in de kabels.’

De kabels lijken soms wel vogelvrij verklaard.

Af en toe opent Van Dongen een schakelkast en springen de aders bijkans naar buiten. ‘De gedachte is kennelijk: ach, als het deksel erop zit, zie je er niets meer van. Maar de isolatie van de aders kan ernstig beschadigen. Het gevolg is een grotere kans op storingen en eventueel aanrakingsgevaar.’

Het is soms ook geen sinecure om een kabel in een klem te persen. Door oplo-

‘Mooie krullen zijn in een verdeelkast uit den boze.

Tegenwoordig maken we daarom een slinger in de kabels.’ zien. Een probleem is ook dat de schoenen achterin de kast zijn weggewerkt. Om erbij te komen, moet de spanning er af, en dat geeft weer overlast.’ Toch is het aan te raden de schoenen een keer te controleren.

‘Als er brand uitbreekt door het gebruik van ‘een verkeerde tang’, keert de verzekering niets uit.’

pende frustratie zetten sommige monteurs punttangen in. ‘Een recept voor het beschadigen van je isolatie.’ Door haastig of onnauwkeurig werken, zit er soms wat ruimte tussen de isolatiemantel en de klem. Ook dat kan niet door de NEN-beugel. ‘Er kunnen vonken van komen, en dat kan weer verschrikkelijk misgaan.’ Getordeerde en

verwrongen kabels zijn ook niet van de lucht. ‘Dan denk ik: waar is hier de kennis en kunde gebleven?’

Europa De wat oudere monteurs zouden ook zo maar kunnen denken dat lasdoppen in de verdeelkast geen probleem zijn. Maar de NEN is al jaren geleden van gedachte veranderd. ‘Als er moet worden gelast in een kast, werken we de aders af op een klemmenrails. Dat geeft een minder rommelige aanblik dan losse lasdoppen. Bovendien zitten de aders nu echt goed vast.’

De NEN 1010-normen liggen niet onwrikbaar vast, maar worden geregeld aangescherpt door nieuwe inzichten of innovaties. Ook is er een tendens om de NENnormen meer in overeenstemming te brengen met Europese regels. Ook hierdoor verandert er nog wel eens wat. ‘Door Europa worden NEN-normen soms zelfs een slagje soepeler.’ Zo mogen in landen als Duitsland en Luxemburg kabels worden weggesmeerd in muren. Lange tijd was dat verboden in Nederland. Maar door de harmonisatie mogen sinds een tijdje ook in Nederland geschikte kabels worden weggesmeerd.

‘Toch handig om te weten.’ Hoe houdt Van Dongen alle veranderingen en ontwikkelingen nu bij? ‘De beste tip die ik een collega kan geven is deze: ga regelmatig op cursus.’ n MaintNL 06 – 2012

088_89_MG_NVDO-artikel.indd 65

65

20-06-12 10:31

column Meer kaartje dan visite …

U vindt uw eigen visitekaartje waarschijnlijk mooi en functioneel, maar zo’n persoonlijke afdruk maakt u natuurlijk niet voor uzelf, maar voor anderen. Heeft u wel eens aan de ontvanger gevraagd wat die van uw visitekaartje vindt?

Bij het NVDO Bureau verwerken wij de visitekaartjes in een digitale administratie. Het maakt ons dus niet uit hoe uw kaartje eruitziet. Het gaat om de contactgegevens die we meteen digitaal opslaan. Het fantastisch ogende kaartje verdwijnt dus meteen in de papierbak. Onlangs kwam ik nog een stuk of twintig van die kaartjes tegen en een paar vielen echt op. Iemand had zijn foto in zwart-wit op zijn kaartje geprint. Een fractie van een seconde dacht ik dat het om een bidprentje ging. En een ZZP’er had als functie ‘CEO’ onder zijn naam gezet … hoe serieus kun je het nemen als een zelfstandige zichzelf CEO noemt?

Hoeveel indruk maak je eigenlijk met het noemen van je studietitels op je visitekaartje? Het vermelden van je functie is volgens mij van groter nut.

Toch voelen velen zich nog geroepen om te laten zien dat ze één of meerdere hbo-diploma’s op zak hebben en hun BA’s achter de naam zetten; om niet te spreken van al die hts’ers die nog Ing. op hun kaartje zetten.

In die stuk of twintig visitekaartjes was bij het merendeel onduidelijk wat het bedrijf nu eigenlijk doet. De bedrijfsnaam gaf geen clou en op de achterkant, die vaak onbedrukt is, stond ook geen aanvullende informatie.

Tja, waarschijnlijk was ik bij het in ontvangst nemen van het kaartje wel zo beleefd om de vraag te stellen wat het bedrijf doet? Natuurlijk, er is iets voor te zeggen dat men expres geen toelichting van de bedrijfsactiviteiten op het visitekaartje vermeldt om de conversatie op gang te helpen. Maar vergeet men dan niet dat de kaartjes vaker ná dan tijdens een ontmoeting worden bekeken?

Geen van de stuk of twintig visitekaartjes maakte melding van een LinkedIn-account of Twitter-adres. Op geen van de kaartjes stonden quotes geprint en een enkel kaartje had zo’n klein lettertype dat mijn leesbrilletje er graag een broertje bij zou hebben gehad.

Kortom; ik ben best dol op visitekaartjes, maar het gaat mij meer om de afgegeven visite, dan om het kaartje!

Er is iets voor te zeggen dat men expres geen toelichting van de bedrijfsactiviteiten op het visitekaartje vermeldt om de conversatie op gang te helpen. Maar vergeet men dan niet dat de kaartjes vaker ná dan tijdens een ontmoeting worden bekeken?

colofon

Ellen den Broeder-Ooijevaar, Verenigings Manager

MaintNL is het verenigingsmagazine van de Nederlandse Vereniging voor Doelmatig Onderhoud. De naam MaintNL is eigendom van de NVDO.

Postbus 138 3990 DC Houten t +31(0)30 634 60 40 f +31(0)30 634 60 41

e info@nvdo.nl • www.nvdo.nl • www.nvdovac.nl

66 MaintNL 06 – 2012

090_MC_NVDO_Vmanager.indd 66

20-06-12 10:31

Prestatiemanagement u bent aan zet!

Congres van NVDO Sectie SUTO en iMaintain Woensdag 26 september • De Glazen Ruimte • Maarssen

Programma 10.30 uur

Welkom en introductie door de dagvoorzitters Piet van der Linden, Voorzitter NVDO Sectie Suto Mark Oosterveer, Uitgeefdirecteur Industrielinqs

10.40 uur

Presteren van contract naar management Dr. Frank Verbeeten, Associate Professor Management Accounting & Control, Universiteit van Amsterdam

11.40 uur

Presteren met behulp van KPI’s; de economische benadering ING Economisch Bureau

12.20 uur

Presteren van de onderhoudsorganisatie Cor van de Linde, Maintenance Manager Maasvlakte Olie Terminal, Maintenance Manager of the Year 2012

12.50 uur

Lunch

13.30 uur

Jouw contract, mijn contract Videoreflecties van contractvormen in onderhoud

14.00 uur

Presteren door de keten; snelle time to market Arjo de Vries, Siemens Nederland

14.25 uur

Presteren met de goede cultuur van veiligheid, contracten en mens Dhr. Rieks Perdok, Directeur Cofely Noord

14.50 uur

Pauze

15.05 uur

Het contract van de toekomst Behandeling van de belangrijkste vragen uit de markt: knelpunten, trends en Ontwikkelingen (vooraf ingediend*) Onder leiding van TOPspreker!

Mindmapping (Arjen) Mak, iBanx

Prestatiemanagement Goed prestatiemanagement heeft positieve gevolgen voor de totale keten van assetmanager tot toeleverancier. Missie, strategie en doelstellingen worden vastgesteld en vertaald naar succesfactoren voor business units, afdelingen en samenwerkingsverbanden. De resultaten van de NVDO Suto Benchmark 2012 bevestigen dit en staan centraal tijdens het congres. Onder de noemer prestatiemanagement aan zet worden de succesfactoren van goed prestatiemanagement benoemd, besproken en vertaald naar het contract van de toekomst. In navolging van de Benchmarkstudie heeft de NVDO Sectie Uitbesteden en Toeleveren van Onderhoud (SUTO) de impact van prestatiemeetsystemen en leermechanismen van onderhoudscontracten, in samenwerking met de Universiteit van Amsterdam en de NEVI, nader onderzocht.

Vanuit het perspectief van zowel de opdrachtgever als de opdrachtne-

Presteren onder druk!

mer. De resultaten, trends en ontwikkelingen naar aanleiding van dit

Erik Hulzebosch, Schaatser

onderzoek delen wij graag met u. Het congres is bedoeld voor functio-

16.50 uur

Samenvatting en vooruitblik door de dagvoorzitters

narissen in de waardeketen van opdrachtgever tot en met opdrachtne-

17.05 uur

Aangeklede netwerkborrel

mer. Iedereen die waarde toevoegt aan een succesvolle samenwerking

17.45 uur

Netwerkdiner met tafelredes

in onderhoudscontracten is bij dit congres aan zet.

16.05 uur

Initiatiefnemers:

INFORMATIE: KIKI NELSON Tel.: +31 (0)20–31 22 791 kiki.nelson@industrielinqs.nl

A4_staand.indd 2

www.i-maintain.nl/prestatie 20-06-12 10:47

WE’LL GET YOU TO NORTH AMERICA. THE SAFER WAY. There are many ways to export your industrial control equipment to North America. Play it safe right from the start with the certification mark from CSA Group. For more than 90 years, we have developed safety standards for the North American market and have tested and certified products. The CSA Group global network provides you with local qualified testing and certification experts who will work through the entire process together with you.

For further info go to www.csagroup.org Tel.: +49 69 509 571 555 E-Mail: csa.europe@csagroup.org

068_CSA.indd 1

Job-Nr.: 317-003712 • Kunde: CSA • Anzeige Industrie ENGLISCH • Motiv: Zwille 19-06-12 14:32 Farben: 4 fbg. ( 4c Euroskala) • Anlageformat = Endformat: B 210 x H 297 mm (+ 3 mm Beschnitt)