IMA08-2018

08 18 VIJFTIENDE JAARGANG – LOSSE VERKOOPPRIJS € 18,50

18 14:56

www.imaintain.info

DEFINITIE VAN VEILIGHEID MOET VERANDEREN IMA08 omslag los.indd 1

10-10-18 10:12 09-10-18 12:31

Smart Maintenance met Ultimo

Hoe richt u als Maintenance Manager uw onderhoudswerkzaamheden nog efficiënter in? En hoe maakt u onderhoud nou echt voorspelbaar? Koppel uw assets en processen aan elkaar en ga gewoon aan de slag. Voor meer inspiratie over Internet of Things, de rol van Ultimo hierbij en praktische voorbeelden nodigen wij u graag uit op ons blog: www.ultimo.com/blog

15052018_Ultimo_UM-adv_210x297_3mm.indd 1 IMA08 omslag los.indd 2 IMA08_A-Omslag.indd 2

INTEGRALE OPLOSSING Met Ultimo legt u niet alleen de verbinding tussen machines en mensen, maar ook tussen afdelingen en werkprocessen. Zet Ultimo in voor Maintenance Management, Safety Management (HSE), Fleet Management, Facility Management, IT Service Management en ondersteun in één gebruiksvriendelijk systeem al uw ondersteunende processen.

16/05/2018 15:40 10-10-18 10:12

INHOUD 3

12 ‘Van een incident valt niet veel te leren’ ‘Als we vorderingen willen maken op het gebied van veiligheid, dan moeten we eerst anders gaan denken.’ Volgens veiligheidsonderzoeker Cees Jan Meeuwis moeten incidenten op een hele andere manier worden onderzocht. ‘We moeten falen gaan verklaren door naar het succes van een systeem te kijken.’

22 Van onverwachte breakdowns naar Industrie 4.0 Kees van der Sluijs is naar eigen zeggen ‘challengend, maar ook absoluut een teammanager’. Dat die combinatie goed lijkt te werken voor DSM, blijkt niet alleen uit de resultaten, maar ook uit het enthousiasme van het team.

28 Onderhoud Belgische kerncentrales steeds grotere uitdaging Opnieuw is het onderhoud aan de kerncentrales van het Belgische Doel en Tihange in het nieuws. De jaarlijkse inspectie van de centrales bracht betondegradatie in een van de noodsystemen aan het licht.

België dreigt in november stroomtekorten te krijgen.

En verder 5 COMMENTAAR

32 LAAGSTE PRIJS NIET ALTIJD BESTE KEUS

7 ACTUEEL

34 AGENDA

16 OP REIS NAAR PREDICTIVE MAINTENANCE 18 ROBOTINSPECTIES IN EXPLOSIEGEVOELIGE GEBIEDEN 21 INDUSTRIE AAN DE VOORAVOND VAN PDM 4.0

8

iMaintain 18

IMA08_B-Inhoud.indd 3

09-10-18 11:56

ENDRESS+HAUSER | NAARDEN | 22 NOVEMBER

[Sch

rijf

nu i

n]

INDUSTRIAL INTERNET OF THINGS In de vierde industriële revolutie is alles met alles verbonden. Dat dit een positieve bijdrage kan leveren aan het optimaliseren van processen, begrijpen we. Maar de grote vraag is natuurlijk: hoe?

Hoe maken we optimaal gebruik van het Industrial Internet of Things (IIoT)? Hoe kan automatisering helpen om zowel de bedrijfsvoering als de winstgevendheid te verbeteren?

Tijdens deze Masters of Industry kijken we ook naar de spreekwoordelijke ‘beren op de weg’: hoe zit het met de data security en privacy?

Er zijn nu nog veel bedrijven die de kansen die IIoT biedt, laten liggen. Zonde!

Na deze Masters of Industry, die wordt gehouden op donderdag 22 november bij en in samenwerking met Endress+Hauser in Naarden, heeft u mogelijk voldoende inspiratie en praktische handvaten om ermee aan de slag te gaan.

Initiatiefnemers:

Programma 15.00 uur

Ontvangst

15.30 uur Start bijeenkomst • Welkomstwoord Laura van der Linde (iMaintain) • Presentaties Jaap Westeneng (Productmanager Asset & Inventory Management, Endress+Hauser) en Hans Sintemaartensdijk (Manager Innovations Asset Management, Tata Steel IJmuiden) • Discussie met sprekers en publiek • Kijkje in de Experience Room en kalibratieinstallatie 17.00 uur

Netwerkborrel

18.00 uur

Einde bijeenkomst

AANMELDEN Op www.mastersofindustry.nl kunt u zich registreren voor deze bijeenkomst. Deelname kost € 195 excl. btw.

De bijeenkomst is KOSTELOOS voor partners en experts van al onze platforms. Partners kunnen met hun VIP-code voor twee personen inschrijven.

Bedrijfsleden van onze platforms kunnen de bijeenkomst met € 100 korting bijwonen. Uw VIP-code geldt hier als kortingscode.

www.mastersofindustry.nl IMA08 Advertentie Advertenties.indd MoI 22 november.indd 4 1

09-10-18 13-06-18 11:59 14:27

COMMENTAAR 5

Undercover Boss Toegegeven, ik heb ook weleens naar het tv-programma Undercover Boss gekeken. Een tikkeltje Amerikaans, dat wel. Het is echter geweldig om te zien hoe volledig getransformeerde directieleden tot hele nieuwe inzichten komen, als ze een tijdje op de werkvloer meedraaien.

Zelf zou ik het niet kunnen, omdat mijn organisatie daarvoor gewoonweg te klein is. In het verleden kon ik als Sinterklaas nog net mijn neefje van zes en mijn nichtje van vijf voor de gek houden. Maar voor mijn collega’s zou een plaksnor, hair-extensions en verdraaide stem natuurlijk niet werken.

Voor een hoge manager van een groot chemieconcern zou het wel een interessant idee zijn. Die staat vaak een behoorlijk eind van de werkvloer af. Hij of zij zou zich een keer kunnen vermommen om te ervaren of de verzonnen protocollen bijvoorbeeld op het gebied van veiligheid in het echt wel werken. In deze iMaintain haalt veiligheidsonderzoeker Cees Jan Meeuwis het tv-programma niet voor niets als voorbeeld aan. De realiteit valt namelijk niet gemakkelijk in regeltjes en protocollen te vangen. Soms kunnen ze helpen, maar vaak werken ze averechts. Met name als ze de eigen verantwoordelijkheid van mensen koud stellen. Er zijn genoeg situaties op te noemen waarin oplettende medewerkers de protocollen gelukkig niet hebben opgevolgd. Met name in ongewone omstandigheden.

Volgens Meeuwis, die zelf uit de luchtvaart komt, moeten medewerkers die betrokken waren bij een incident bovendien niet ergens van worden beschuldigd. Je kunt ze volgens hem beter vragen wat hen zou kunnen helpen om niet meer in een soortgelijke situatie terecht te komen. Volgens de onderzoeker ontstaat er dan eigenaarschap en vooral ook meer inzicht bij de bedrijfsleiding. Meeuwis ‘Op deze manier leert een organisatie hoe een systeem echt werkt en met wat voor ontzettend lastige uitdagingen onze professionals te maken hebben tijdens hun werk.’

Ik zou zeggen: welke baas in de industrie durft eens undercover te gaan? iMaintain werkt er graag aan mee.

Wim Raaijen Reageren? Via de mail: wim@industrielinqs.nl of via Twitter

: @wimraaijen

TRAFFIC

Breg Schoen 020 3122 088

COMMERCIEEL MANAGER NUMMER 8 - 2018

UITGAVE VAN

Industrielinqs pers en platform Gedempt Hamerkanaal 155 1021 KP Amsterdam

Janet Robben 020 3122 085 janet@industrielinqs.nl

MEDEWERKERS

Monique Harmsen, David van Baarle, Evi Husson, Inge Janse

LAY-OUT

BureauOMA BV, Wehl

COVER

Laura van der Linde

UITGEVER EN HOOFDREDACTIE Wim Raaijen 020 3122 081 wim.raaijen@industrielinqs.nl

Laura van der Linde 020 31 22 083 laura@industrielinqs.nl

EINDREDACTIE

Miriam Rook 020 3122 086 Liesbeth Schipper 020 3122 083 redactie@industrielinqs.nl

REDACTIE

Dagmar Aarts 020 3122 084 redactie@industrielinqs.nl

ADVERTENTIEVERKOOP

Jetvertising Rob Koppenol | rob@jetvertising.nl 070 3990 000 www.jetvertising.nl

DRUKWERK

PreVision Graphic Solutions

ABONNEMENTEN (EXCL. BTW) Nederland/België € 103,Introductie NL/B 25% € 77,Overig buitenland € 128,50 Losse verkoopprijs € 18,50 Studenten € 42,Proefabonnement 3 mnd € 30,-

OPZEGGEN

Dit magazine hanteert de opzegregels uit het verbintenissenrecht. Wij gaan er van uit dat u het blad ontvangt uit hoofde van uw beroep. Hierdoor wordt uw abonnement steeds stilzwijgend met een jaar verlengd. Proef- en kennismakingsabonnementen worden niet automatisch verlengd en stoppen na het aantal aangegeven nummers.

Opzeggen en wijzigen kan via abonnementen@industrielinqs.nl, per post of per telefoon. De opzegtermijn is acht weken voor het einde van uw abonnementsperiode. Als opzegdatum geldt de datum waarop uw opzegging door ons is ontvangen. Als u hierom verzoekt, ontvangt u een bevestiging van uw opzegging met daarin de definitieve einddatum van uw abonnement.

Overige vragen kunt u stellen via abonnementen@industrielinqs.nl of neem telefonisch contact met ons op via T 020 312 20 88.

Prijswijzigingen voorbehouden.

ISSN: 2211-6826 © Industrielinqs pers en platform BV Niets uit deze uitgave mag worden gereproduceerd zonder toestemming van de uitgever.

Papier binnenwerk: PAPER & BOARD MADE OF

AGRI-WASTE WWW.PAPERWISE.EU

Papier omslag:

INDUSTRIELINQS PERS EN PLATFORM

Gedempt Hamerkanaal 155 1021 KP Amsterdam +31(0)20 312 20 88 abonnementen@industrielinqs.nl

8

iMaintain 18

IMA08_C-Commentaar.indd 5

09-10-18 11:58

ADVERTENTIE-INDEX 2XPO ....................................................................................... 20, bijlage 3P Quality Services.............................................................................. 35 Abonnees ............................................................................................ 10 Hateha................................................................................................... 6

Arbeidsbemiddeling voor Ingenieurs

Industrielinqs pers en platform .............................................................. 8 Industry & Energy 13 december 2018................................................. 30 Mainnovation ....................................................................................... 36 Masters of Industry 22 november 2018 ................................................. 4

Opgericht in 1950 door Koninklijke Hoogovens voor ingenieurs in industriĂŤle maintenance functies.

iMaintain platform ............................................................................... 24 SAB Detachering.................................................................................... 6 Stratt+ Industrial Management............................................................. 10

sabdetachering.nl | 0251 – 26 72 72

IMA08 Advertenties.indd 6

Ultimo Software Solutions ...................................................................... 2

09-10-18 11:59

ACTUEEL 7

BEDRIJVENNIEUWS Sekisui verhuist productielijnen naar Roermond

FOTO: PXHERE

Sekisui Alveo, producent van polyolefine schuimen, heeft een compleet machinepark laten verhuizen van Wales naar een nieuwe productielocatie in Roermond. En de voorbereidingen voor de verhuizing van nog meer productielijnen met toebehoren zijn in volle gang.

In juni zijn de eerste overgeplaatste productielijnen opgeleverd. Naast het coderen, afkoppelen, demonteren, transporteren en opnieuw opbouwen van de machinelijnen, heeft Sekisui ook technische verbeteringen aan de machines laten uitvoeren om de productie te optimaliseren.

SPIE was verantwoordelijk voor de aanpassingen aan de productielijnen.

‘De testproductie zit nu al aan de gelijke output, ruim binnen de specificaties’, zegt Jan Maas Smit, namens SPIE betrokken bij de omvangrijke turnkey operatie. ‘De verwachting is een nog efficiënter productieniveau.’

SPIE werkt bij de verhuizing samen met Unica Installatietechniek en Saan Industriële Verhuizingen.

Nederlandse chemische industrie moet de veiligste ter wereld worden De Nederlandse (petro-) chemische industrie moet in 2030 de veiligste ter wereld zijn.

Deze ambitie spraken staatssecretaris Stientje van Veldhoven van Infrastructuur en Waterstaat en vertegenwoordigers van de sector (Veiligheid Voorop) en de wetenschap met elkaar uit.

Met 44.000 banen en een omzet van vijftig miljard is de (petro-) chemische industrie van groot belang voor Nederland. Omdat in deze sector veel en vaak met gevaarlijke stoffen wordt gewerkt, is er voortdurend aandacht voor veiligheid. Zeker in Nederland, waar industriegebieden vaak dicht bij plekken liggen waar mensen wonen en recreëren, kunnen incidenten al snel grote gevolgen voor mens en milieu hebben.

Om de veiligheid binnen de sector te verbeteren, is gewerkt aan betere samenwerking tussen industrie, wetenschap en overheid. In 2016 kwamen deze partijen al met een gezamenlijke visie op hoe de veiligheid binnen de sector naar het hoogste niveau kan worden gebracht. Nu willen ze met de zogeheten ‘Safety Delta Nederland’ de volgende stap zetten, door er samen voor te zorgen dat de laatste inzichten op het gebied van veiligheid onderdeel worden van alle betrokken opleidingen. Ook komen er proeftuinen, waar geëxperimenteerd wordt met innovaties die de veiligheid moeten vergroten.

Eind september overhandigde Veiligheid Voorop de voorgangsrapportage aan de staatssecretaris. Het resulataat van de campagne is hoopgevend. Het aantal ongevallen met verzuim per miljoen gewerkte uren (LTI rate) is ten opzichte van voorgaande jaren substantieel gedaald. Absoluut is het aantal meldingen van ongevallen nagenoeg gelijk gebleven, waarbij het aantal gewerkte uren fors is toegenomen. De veiligheidsprestatie wordt onder meer uitgedrukt in het aantal ongevallen met verzuim (LTI – Lost Time Injury) en het aantal lekkages (LoPC – Loss of Primary Containment) per 100 fte.

ISO 55001-certificaat voor NS Techniek

Engie heeft op duurzame wijze IJsbaan De Meent Bauerfeind in Alkmaar gerenoveerd.

De koude-installatie van de ijsbaan is volledig vernieuwd en de naastgelegen sporthal zal voortaan worden verwarmd met de restwarmte van het nieuwe koelsysteem.

Niet alleen de koude-installatie is vernieuwd, ook is ruim 56 kilometer aan roestvaststalen baanpijpen in de vloer van de 400 meterbaan gelegd. De baan wordt voortaan gekoeld met CO2 in plaats van ammoniak. Bovendien is het vernieuwde koudesysteem intelligent ingericht zodat er rekening wordt gehouden met weersomstandigheden en het geplande gebruik van de ijsbaan. Het energieverbruik wordt hierdoor laag gehouden.

Een nieuw concept in voorspellend onderhoud bepaalt via trillingsmetingen en lagerbewaking de status van de installaties.

Hiermee worden onverwachte storingen voorkomen, zodat de operationele kosten zo laag mogelijk worden gehouden. Engie blijft de komende tien jaar verantwoordelijk voor het onderhoud aan het nieuwe koelsysteem. De geheel vernieuwde baan opent vrijdag 12 oktober haar deuren.

Abonnees lezen meer op www.imaintain.info

IMA08_D-Actueel.indd 7

FOTO: LIESBETH SCHIPPER

IJsbaan verlaagt energierekening met duurzame renovatie

Na drie intensieve auditdagen maakte DEKRA bekend dat NS Techniek wordt voorgedragen voor certificering. Met dit ISO 55001-certificaat heeft NS Techniek naar eigen zeggen aangetoond dat het asset management van het rollend materieel professioneel is ingericht en wordt uitgevoerd.

Directeur NS Techniek Leo van Dongen is trots: ‘NS Techniek kan zich daarmee voegen bij een select aantal organisaties in Nederland, die voldoen aan de eisen voor dit specifieke asset management ISO certificaat.’ Er zijn enkele ‘mogelijkheden tot verbetering’ aangegeven en er zijn geen tekortkomingen geconstateerd. Er was vanuit DEKRA volop waardering voor de open en eerlijke houding. Het officiële certificaat wordt naar verwachting in november verstrekt.

8

iMaintain 18

09-10-18 12:09

‘MET INHOUD MAKEN WE VERSCHIL’ U kent ons wel van de platforms Petrochem, iMaintain of Het Nieuwe Produceren. De kwaliteit van onze informatie en sterke onderlinge relaties hebben daarbij steeds onze prioriteit.

Met diezelfde inzet verzorgen we ook inhoudelijke producties

Inspirerende opdracht Voor onze partner Van Meeuwen maken we bedrijfsfilms en diverse andere producties. Zo hebben we ook een bedrijfsmagazine geproduceerd. Wij werkten daarbij nauw samen met de directie van het bedrijf, wat resulteerde in een gezamenlijke redactie. Geweldig om te merken hoe gemakkelijk de partners van Van Meeuwen mee wilden werken aan een journalistiek inhoudelijke productie. Voor ons was het een inspirerende opdracht!

voor onze klanten. Denk bijvoorbeeld aan bedrijfsmagazines, filmproducties, whitepapers, projectreportages, de organisatie van congressen en strategisch advies. Met combinaties daarvan kunnen we complete content-campagnes opbouwen.

‘Het team heeft goed samengewerkt en een mooi magazine gecreëerd, waarop we uit de markt ook zeer positieve reacties krijgen.’

Rogier van Meeuwen, managing director Van Meeuwen Industries

Ook samenwerken met Industrielinqs?

Neem dan contact op met Janet Robben:

Of kijk op onze website: www.industrielinqs.nl

Liesbeth Schipper

Laura van der Linde

Miriam Rook

janet@industrielinqs.nl

eindredacteur

vakjournalist

eindredacteur

020-3122085

www.industrielinqs.nl Sjabloon advertentiepagina.indd 1 IMA08 Advertenties.indd 8

26-03-18 12:00 16:32 09-10-18

ACTUEEL 9

FOTO: WIM RAAIJEN

Shell Pernis levert warmte aan 16.000 huishoudens Shell Pernis, Havenbedrijf Rotterdam en Warmtebedrijf Rotterdam hebben begin oktober het officiële startschot voor het leveren van industriële restwarmte aan 16.000 Rotterdamse huishoudens. De warmte is afkomstig uit de raffinaderij van Shell Pernis. Daarmee is voor het Rotterdamse Warmtenet het eerste industriële schaap over de dam. Het is uiteindelijk de bedoeling dat het aan 500.000 huishoudens warmte gaat leveren en ook aan de kastuinbouw in de regio.

Het initiatief werd feestelijk ingeluid met omwonenden en met name kinderen van de Rotterdamse wijk Katendrecht, waar de eerste warmte onder meer heen zal gaan. Ook het kantoor van het Havenbedrijf krijgt warmte van Shell. Deze eerste overgang naar restwarmte levert jaarlijks een CO2-reductie op van 35.000 ton. Bovendien verdwijnt in de huishoudens de cv-ketel en hoeven er minder onderhoudskosten te worden gemaakt.

De credits komen geheel op conto van de bebouwde omgeving.

Directeur van Shell Pernis, Jos van Winsen is trots op deze eerste stap: ‘Op ons terrein in Pernis staan zestig fabrieken die al zeer energie-efficiënt werken. Met de raffinaderij horen we bij de 25 procent meest energiezuinige ter wereld. Dat blijkt uit de jaarlijkse wereldwijde benchmark van Solomon.

Willen we nog verdere stappen zetten, dan moeten we het vooral buiten het hek zoeken.’

Shell Pernis is na AVR de tweede leverancier en de eerste raffinaderij in de Rotterdamse haven die het lokale warmtenet restwarmte gaat leveren. De infrastructuur om warmte te kunnen leveren, is gereed.

Shell heeft installaties gebouwd die het mogelijk maken om de restwarmte uit de raffinaderij af te voeren. Havenbedrijf Rotterdam draagt zorg voor het transport ervan naar het bestaande warmtenet. Warmtebedrijf Rotterdam verzorgt de aansluiting op het bestaande warmtenet, het beheer, operatie en onderhoud ervan en verzorgt de levering aan de lokale warmtedistributeurs.

Een eerdere inventarisatie geeft aan dat alleen al met de beschikbare warmte uit de haven van Rotterdam ruim 500.000 huishoudens en een deel van de kastuinbouw in de regio van warmte kunnen worden voorzien. Het is de verwachting dat de komende jaren meer industriële bedrijven zich bij het initiatief aansluiten en warmte gaan leveren.

Ook voor Shell is dit waarschijnlijk een eerste stap. Van Winsen: ‘We zijn nu nog bezig met de eerste 16.000 woningen. Het is de bedoeling dat er iedere paar jaar ongeveer hetzelfde aantal bij komt, maar we moeten het ook financieel blijven bekijken. Het huidige project gaat net uit. Bij volgende stappen kunnen we leren van dit project. En het wordt nog interessanter als de CO2-prijs – het liefst wereldwijd- gaat stijgen.’

Strukton Rail bundelt krachten voor smart maintenance Strukton Rail is partnerships voor smart maintenance aangegaan met Siemens Mobility, Willow en Rail Restore. De krachtenbundeling moet leiden tot een verdere verbetering van de veiligheid, beschikbaarheid en efficiency van railsystemen.

Siemens Mobility en Strukton Rail werken samen om de mogelijkheden van IoT optimaal te benutten voor smart maintenance en assetmanagement. Samen hebben zij een applicatie ontwikkeld waarmee beginnende storingen in het spoor met automatische beeldherkenning worden opgespoord, vóórdat deze daadwerkelijk optreden.

Willow, een in Australië gevestigd IT-bedrijf, en Strukton Rail introduceren 3D-visualisering van live data in een intuïtieve tool in de railmarkt. Zij lanceren een digital twin platform waarmee railmanagers en vervoerbedrijven een holistisch inzicht krijgen in de assets en het gebruik van het totale railnetwerk. Dit inzicht leidt tot verbetering van het onderhoud en de exploitatie van het netwerk.

Rail Restore heeft met zijn waterstraaltechnologie een oplossing voor kleine gebreken aan het spoor die nu nog niet goed worden behandeld. De mobiele spoorsnijmachine herstelt versleten spoorstaven zonder de nadelen van slijpen, zoals warmte-inbreng in het spoor, veel vonken en fijnstof.

BEDRIJVENNIEUWS Rijkswaterstaat krijgt hulp bij groot onderhoud A79 Rijkswaterstaat krijgt bij de voorbereidingen voor het grootschalig onderhoud aan de snelweg A79 hulp van Arcadis. Zo zal het bedrijf een aantal onderzoeken doen om de staat van de weg goed in kaart te brengen.

De voormalig provinciale weg A79 tussen Maastricht en Heerlen dateert van 1970 en is toe aan groot onderhoud. Rijkswaterstaat vervangt de deklaag door stiller asfalt (zoab) en past onder andere de geleiderails, afwatering en bermen aan zodat deze weer voldoen aan de eisen van deze tijd. Daarnaast wordt een aantal op- en afritten verlengd om de komende jaren een goede doorstroming van het verkeer te kunnen waarborgen. Rijkswaterstaat verwacht eind 2019 een contract te kunnen gunnen aan een aannemer. Deze zal na de nodige voorbereidende werkzaamheden medio 2020 buiten aan de slag gaan. In 2021 moet de verbeterde A79 klaar zijn.

Vlaanderen werkt aan vernieuwing tunnelbeheer en -renovatie Het Vlaamse Agentschap Wegen en Verkeer (AWV) staat voor de taak om de aanpak van tunnelbeheer en -renovatie te moderniseren. Arcadis zal het agentschap de komende jaren daarbij adviseren en ondersteunen Het Agentschap Wegen en Verkeer van de Vlaamse overheid is verantwoordelijk voor het beheer van alle grote voertuigtunnels in Vlaanderen waaronder verschillende tunnels op het trans-Europese wegennet. De komende jaren wil het agentschap sterk inzetten op de renovatie en het slimmer beheren van haar tunnelpatrimonium door het gebruik van de nieuwste digitale tools. Zo moet de digitalisering van alle tunnelplannen in een intelligent en dynamisch 3D-model (BIM) ervoor zorgen dat renovaties tot in de puntjes kunnen worden voorbereid. Bovendien kan onderhoud slimmer worden georganiseerd volgens de meest actuele princi pes van assetmanagement.

8

iMaintain 18

IMA08_D-Actueel.indd 9

09-10-18 12:09

STRATT+ INDUSTRIAL MANAGEMENT

Divisies:

n Industry n Safety n Technical Documentation n Aerospace Stratt+ voor technische adviezen, projecten en processen in de industrie.

Extra kennis en capaciteit met persoonlijke aandacht en kwaliteit.

MAATWERK IN INDUSTRIE! Hoofdkantoor H.A. Lorentzstraat 1A 3331 EE Zwijndrecht

Vestiging Zeeland Amundsenweg 29 4462 GP Goes

T. 078 - 6120 320 I. www.stratt.nl E. welkom@stratt.nl

Naamloos-3 1

19-06-17 14:01

iMaintain

geeft nog meer waarde voor uw geld Meer nieuws dan ooit • • • • • • •

Actuele berichtgeving over de gehele onderhoudssector Alle productinnovaties overzichtelijk bij elkaar Volledig evenementenoverzicht Online catalogi met producten en diensten Multimediale bedrijfspresentaties Tweewekelijkse nieuwsbrief Volg de status van nieuwe projecten en uitbreidingen in de projectendatabase

iMaintain-abonnees krijgen meer • De nieuwste iMaintain staat een week voor verschijnen online • Abonnees krijgen toegang tot alle eerder verschenen artikelen • U kunt naar aanleiding van uw abonnement ook besluiten om bedrijfslid van het iMaintain platform te worden. Hierbij krijgt u onder andere voor twee personen toegang tot het jaarcongres iMaintain. Meer weten?

Kijk op www.imaintain.info/bedrijfslidmaatschap

Ga direct naar imaintain.info/abonneren en blijf iedereen voor IMA08 Advertenties.indd 10 IMA_half_liggend.indd 1

09-10-18 12:00 13-12-17 12:44

ACTUEEL 11

Belg Marc De Kerf (BASF) wint European Maintenance Manager Award

FOTO: PRORAIL

ProRail en TU Delft tekenen alliantie voor samenwerking ProRail en de TU Delft gaan de komende vijf jaar samenwerken in een alliantie. ProRail financiert research op het gebied van spoorvraagstukken, zoals preventief onderhoud en monitoring van de onderdelen in het spoor. Daarnaast levert ProRail een bijdrage aan het onderwijs via gastcolleges en biedt het testfaciliteiten voor research met het meetrijtuig van de TU Delft.

ProRail investeert minimaal 2.5 miljoen euro in research & development over railbouwkundig onderzoek bij TU Delft.

Dit onderzoek is belangrijk voor het bedrijf. Zo heeft het werk van professor Zili Li geresulteerd in het het dr. Trackmonitoringsysteem voor de kwaliteit van rails. Dit werd bijvoorbeeld ingezet bij de problemen op de Moerdijkbrug.

Inmiddels is deze technologie verder ontwikkeld naar een methode om de kwaliteit van rails contactloos te monitoren.

Afgelopen twintig jaar deed Li veel baanbrekend railonderzoek op het gebied van wrijving in het wiel-railcontact (glad spoor), spoor en wielschade modellering. Daarbij ging zijn aandacht vooral uit naar preventief onderhoud en monitoring van spooronderdelen waardoor men tot wel vier jaar vooruit kan kijken op schadeontwikkelingen.

BEDRIJVENNIEUWS Ontwikkelen tijdens loopbaan moet vanzelfsprekend worden

FOTO: BASF

Marc De Kerf, global expert maintenance & asset management petrochemicals bij BASF in België, is tijdens Euromaintenance 4.0 uitgeroepen tot winnaar van de European Maintenance Manager Award.

Gedurende zijn carrière werkte Marc De Kerf aan de ontwikkeling en toepassing van innovatieve concepten in onderhoud en asset management. De Kerf vertelt: ‘Bij BASF Antwerpen, waar ik tot één jaar geleden als maintenance manager verantwoordelijk was voor het onderhoud bij een cluster van drie chemische bedrijven van BASF, heb ik jaarlijks zo’n 20 tot 25 weken shutdowns uitgevoerd. Tijdens deze periode heb ik samen met mijn team tal van nieuwe werkmethoden ingevoerd. Voorbeelden zijn ‘Planning en Sheduling’ (inclusief werkvergunningen) in SAP, het leggen van de basis voor SAP budgettering en het opstellen van een kennismatrix voor de dienst. Voor deze periode heb ik meegewerkt aan de migratie van ons SAP-systeem en de reorganisatie van onze onderhoudsstructuur.

Daarvoor heb ik de dienst ‘Heavy Duty Large Rotating Equipment’ opgericht en zijn we gestart met datamonitoring van de machines als basis voor predictief onderhoud.’

Onlangs heeft De Kerf binnen BASF een functie gekregen waarin hij zijn ideeën kan doorvoeren in alle petrochemische fabrieken van BASF wereldwijd. Verder is hij zeer actief als vrijwilliger voor BEMAS, de Belgische non-profitorganisatie op het gebied van onderhoud en asset management, geeft hij presentaties in België en in het buitenland en verzorgt hij lezingen op universiteiten.

De European Maintenance Manager Award is een erkenning voor bijzondere prestaties op het gebied van maintenance. Deze award wordt tweejaarlijks uitgereikt door de European Federation of National Maintenance Societies (EFNMS) en de Salvetti Foundation. De overige finalisten waren Mario Cikojevic (maintenance manager bij Cemex in Kroatië), Jimmy Öberg (technical manager bij Kopparberg in Zweden) en Antonio Ros Pau (voormalig maintenance manager bij SEAT in Spanje).

Het moet vanzelfsprekend worden dat iedereen zich tijdens zijn of haar loopbaan blijft ontwikkelen. Daarom komt er een gezamenlijk actieplan van werkgevers- en werknemersorganisaties, onderwijsinstellingen, uitvoeringsorganisaties en het kabinet. Doel is dat mensen zich kunnen aanpassen aan veranderingen op de arbeidsmarkt. Minister Koolmees van Sociale Zaken en Werkgelegenheid: ‘Er komen nieuwe banen bij, andere verdwijnen juist. Bijvoorbeeld door nieuwe technologieën, digitalisering, de energietransitie. Om aan de slag te blijven, moet je regelmatig bijscholen. Zo krijg je meer grip op je eigen loopbaan. Daarom wil het kabinet zorgen voor een doorbraak op gebied van Leven Lang Ontwikkelen.’

Zo gaat het kabinet helpen bij de realisatie van een individueel leer- en ontwikkelbudget. Het gaat om een nieuw instrument, waarmee ook in het buitenland nog weinig ervaring bestaat. Als eerste stap wil het kabinet een digitaal overzicht ontwikkelen van individuele scholingsmogelijkheden en – op termijn – ook bijpassende financiële tegemoetkomingen.

Voor deze meerjarige investering komt 218 miljoen euro beschikbaar.

Baggerbedrijf wint onderhoudscontract dankzij groen schip Groningen Seaports en Baggerbedrijf de Boer uit Sliedrecht hebben een vijfjarig baggeronderhoudscontract voor de haven van Delfzijl ondertekend.

In het winnen van de aanbesteding speelde de verduurzaming van injectievaartuig Airset een belangrijke rol. Het vaartuig voldoet aan de Euro 6-normering, wat aangeeft dat er tot vijf keer minder uitstoot van stikstofoxide plaatsvindt dan de in de aanbesteding gevraagde eis.

uw mailbox?

Al het nineuvoworsoninze nieuwsbrief op

iMaintain.info!

Meld u aa

8

iMaintain 18

IMA08_D-Actueel.indd 11

09-10-18 12:10

12 INTERVIEW

‘Van een incident valt niet veel te leren’

Cees Jan Meeuwis: ‘Als we succes hebben, volgen we procedures doorgaans ook niet helemaal precies.’

8 18 iMaintain

IMA08_H-Hoofdinterview.indd 12

Abonnees lezen meer op www.imaintain.info

09-10-18 12:11

INTERVIEW 13

‘Als we vorderingen willen maken op het gebied van veiligheid moeten we eerst anders gaan denken.’ Volgens veiligheidsonderzoeker Cees Jan Meeuwis moeten incidenten op een hele andere manier worden onderzocht. ‘Als je kijkt naar het veiligheidsonderzoek in de meest vooruitstrevende industrieën, dan is dat allemaal gebaseerd op ideeën uit de jaren tachtig en negentig. Falen wordt verklaard door falen, maar we moeten falen gaan verklaren door naar het succes van een systeem te kijken.’

Dagmar Aarts

Veiligheid moet leuk worden en niet alleen maar gaan over compliance, incidenten en ellende volgens Cees Jan Meeuwis. Hij is piloot en veiligheidsonderzoeker bij een grote Nederlandse luchtvaartmaatschappij. Toen hij voor de veiligheidsafdeling werd gevraagd, is hij daar vol enthousiasme ingedoken. Maar bij de uitkomsten van incidentenonderzoeken knaagde er altijd iets aan hem. Meeuwis kwam er pas achter wat schuurde toen hij een college van veiligheidsprofessor Sidney Dekker bijwoonde. ‘Er ging een nieuwe wereld voor mij open.’ Meeuwis volgde het advies van de professor op en ging in Lund (Zweden) een masterprogramma over veiligheid volgen. Daar leerde hij over een hele nieuwe kijk op veiligheid die bekend staat onder verschillende namen: Safety-II, Safety Differently of New View.

FOTO'S: LAURA VAN DER LINDE

Mismatch Met zijn bedrijf Voqx probeert Meeuwis samen met zijn compagnon Vincent Steinmetz deze nieuwe kijk op veiligheid naar de praktijk te brengen. ‘In een traditioneel incidentenonderzoek reconstrueert men wat er is gebeurd. Stap voor stap wordt

“

IMA08_H-Hoofdinterview.indd 13

teruggegaan in de tijd om uit te vinden wat de oorzaak is geweest van het ongeval. Daarvoor worden alle protocollen en de regelgeving van de processen die er mee te maken hebben naast de reconstructie gelegd. En dan blijkt vaak dat een protocol ergens niet precies is gevolgd.

Die mismatch wordt vervolgens voorgedragen als verklaring waarom het mis is gegaan. Veiligheidsonderzoeken stoppen zodra die mismatch is gevonden.’

Maar als je succes zou reconstrueren, dan vind je ook mismatches tussen protocollen en de werkelijkheid. ‘Een mismatch betekent niet dat er een incident gaat gebeuren, want als we succes hebben, volgen we de procedures doorgaans ook niet helemaal precies. Daarmee kan de afwijking dus geen verklaring voor falen zijn. Sterker nog, het exact volgen van procedures is een hele goede manier van staken. Denk aan stiptheidsacties van buschauffeurs. Het hele netwerk ligt plat als zij exact volgens de regels gaan werken.

Mensen werken in een dynamische omgeving waarin moet worden geïmproviseerd.

Door adaptatie van protocollen krijg je het werk gedaan en gaat het efficiënter.’

Meeuwis: ‘We moeten anders gaan denken en de definitie van veiligheid veranderen.’

8

iMaintain 18

09-10-18 12:11

14 INTERVIEW

je de interactie tussen mensen en systemen zo vlekkeloos mogelijk kunt laten verlopen.’

De reden dat processen goed verlopen, is het aanpassingsvermogen van de mens aan actuele omstandigheden. Het heeft volgens Meeuwis dan ook niet zo veel zin om de limieten van de mens te onderzoeken en te kijken hoe het systeem daarop aansluit. Het is interessanter om de limieten van het systeem te vinden en te kijken hoe de mens met die limieten omgaat.

‘Stel er is een black-out, waardoor in een ziekenhuis niks meer werkt. De mens gaat dan iets doen om er nog het beste van te maken, zodat spoedoperaties bijvoorbeeld nog door kunnen gaan. Hij gaat op maat gemaakte oplossingen bedenken.’

Speelruimte in procedures

Mechanisch denken De traditionele manier van incidentenonderzoek is ontstaan doordat zij heel goed werkt als je te maken hebt met technologische incidenten. Als een apparaat niet doet wat hij moet doen, ga je onderzoeken aan welk component het ligt.

Meeuwis: ‘Omdat het daar zo ontzettend goed werkt, hebben we onszelf aangeleerd dat het ook zinvol is om incidenten en menselijk handelen op die manier te onderzoeken. Het is een hele mechanistische manier van redeneren. Maar het probleem van incidentenonderzoek is dat situaties waarin technische systemen door mensen worden gebruikt, complexer zijn.

De interactie tussen verschillende elementen ligt niet vast. Componenten hebben geen vaste verbindingen met elkaar.

Die moeten elke keer opnieuw worden gemaakt en zijn variabel. De ene keer kan je bijvoorbeeld wel iemand bereiken met de telefoon en de andere keer niet.

Met de mechanistische manier van denken, versimpel je de werkelijkheid en dat leidt tot problemen.’

Succes bekijken Hoe moeten we incidenten dan wel onderzoeken? Volgens Meeuwis moeten

onderzoekers in ieder geval niet in het incident zelf duiken, maar kijken naar de context en het systeem waarin zo’n incident gebeurt. ‘Normaal gesproken functioneert het proces. Het is daarom zinvoller om te begrijpen hoe we normaal gesproken succes creëren. Wat zijn daar de ingrediënten van? Hoe zorgen de mensen in het proces dat de verschillende radartjes goed op elkaar aansluiten? Hoe anticiperen ze op situaties die zich voordoen? Als we begrijpen wat de factoren zijn die normaal succes creëren, dan kan je onderzoeken wat het verschil is met die ene situatie waarin het mis is gegaan. We gaan falen verklaren door naar het succes van het systeem te kijken.’

Zwakste schakel Daarvoor moeten we ook anders naar de mens gaan kijken. Die wordt nu namelijk vaak als de zwakste schakel neergezet en dat is volgens Meeuwis onterecht. ‘Door het mechanistische denken, is de reliability van onze technische componenten waanzinnig goed, waardoor de invloed van de mens op een proces steeds groter is geworden. Maar je kunt mensen niet op dezelfde manier als hardware verbeteren.

Het is veel interessanter om te kijken hoe

Een van de professoren die zich bezig houdt met de nieuwe veiligheidswetenschap, David Woods, noemt dit ‘the law of stretched systems’. Het systeem heeft een bepaalde rek, maar de mens weet die nog verder op te rekken. Meeuwis: ‘Veiligheidsonderzoek kan je inzichten opleveren waar de rek van een systeem ophoudt, waar de mens het moet overnemen en wat er nodig is om van die situatie een succes te maken. Dan kan je begrijpen waardoor een hele vervelende samenloop van omstandigheden ervoor heeft gezorgd dat er dit keer geen succes is behaald. In plaats van tegen medewerkers te zeggen hoe ze moeten werken in procedures, ga je juist vragen wat ze nodig hebben om hun werk goed te doen.’

Procedures hoeven echter niet allemaal de prullenbak in te verdwijnen. ‘Ze helpen wel. Procedures zorgen ervoor dat ik met een willekeurige andere piloot een vliegtuig kan besturen. Maar ze kunnen niet alles voorschrijven om voorbereid te zijn op wat wij tegen gaan komen. Er moet altijd speelruimte zijn voor ons als experts om onverwachte situaties te kunnen managen. Het idee dat je iets kan verklaren aan de hand van het wel of niet volgen van richtlijnen of procedures is daarom een misvatting.’

Waarderend onderzoek Deze ideeën helpen in de nieuwe vorm van veiligheidsonderzoek. In traditioneel onderzoek wordt een ‘performance evaluatie’ gedaan. Er wordt geëvalueerd of mensen wel of niet goed hebben gewerkt.

8 18 iMaintain

IMA08_H-Hoofdinterview.indd 14

09-10-18 12:11

INTERVIEW 15

Dat antwoord is altijd negatief, want er is een incident gebeurd. Meeuwis: ‘Het alternatief is een waarderend onderzoek. Wij gaan ervan uit dat mensen die naar hun werk gaan niet komen om de boel in de soep te laten lopen. Wat ze doen, doen ze met de beste intenties. En wat ze doen, is altijd logisch. Mensen kiezen voor de meest passende oplossing. De taak van de veiligheidsonderzoeker is om uit te zoeken waarom het zo logisch was dat mensen iets hebben gedaan.’

Medewerkers die betrokken waren bij het incident worden niet beschuldigd van een stommiteit, maar wordt gevraagd wat zou kunnen helpen om de volgende keer wel tot een succesvol proces te komen. Meeuwis: ‘Daardoor ontstaat er persoonlijke betrokkenheid en verantwoordelijkheid voor veiligheid die medewerkers ineens bereid zijn om te nemen, omdat ze er eigenaar van worden. Ik wil dat iedereen na het lezen van een veiligheidsonderzoek begrijpt waarom mensen gehandeld hebben zoals ze hebben gehandeld. Op deze manier leert een organisatie hoe een systeem echt werkt en met wat voor ontzettend lastige uitdagingen onze professionals te maken hebben tijdens hun werk.’

Meeuwis vergelijkt het met het tv-programma Undercover Boss, waarin bazen van verschillende bedrijven undercover hun eigen werkvloer op gaan. De bazen weten op papier hoe het werk gedaan wordt, maar als ze meelopen op de werkvloer blijkt het vaak anders te gaan dan op het hoofdkantoor is bedacht. Wat achter een bureau is bedacht, is vrijwel nooit hoe de praktijk werkt.

Andersom denken Met de nieuwe manier van onderzoek wordt veiligheid leuk en positief. ‘Tot nu toe gaat veiligheid over non-compliance, incidenten, ellende, human error en procedures’, zegt Meeuwis. ‘Dat is allemaal negatief geladen jargon. Als je volgens de nieuwe manier gaat kijken, proberen we het werk van mensen inzichtelijk te maken en te kijken hoe ze ergens toe zijn gekomen. Samen proberen we de kans op succes te vergroten in plaats van de kans op falen te verkleinen. Van een incident zelf valt niet veel te leren, je moet het gebruiken als doorstapluik om te kijken hoe een systeem werkt.’

Als je niet van een incident kan leren, moet je dan wel incidentenonderzoek

“

Samen proberen we de kans op succes te vergroten in plaats van de kans op falen te verkleinen.’

doen? ‘Nee’, zegt Meeuwis. ‘Je moet het gebruiken als kans om te onderzoeken hoe je succesvoller kunt worden. Ik ben ervan overtuigd dat dit de enige manier is om nog verder te komen dan we al zijn.

We moeten nu gaan kijken hoe we dit handen en voeten gaan geven. Daarvoor moeten we eerst anders gaan denken en de definitie van veiligheid veranderen.’

Veiligheid definiëren we nu vaak als de afwezigheid van negatieve dingen. Als er geen ongeluk en geen letsel et cetera is, dan noemen we het veilig. ‘Dus als we geen onveiligheid hebben, dan noemen

we het veilig’, legt Meeuwis uit. ‘Bij geen enkel ander begrip kan je dit toepassen.

Het alternatief is om ingrediënten voor veiligheid te bedenken, om veiligheid aan de hand van de aanwezigheid van positieve dingen te definiëren. Veiligheid wordt dan het vermogen van mensen, organisaties en processen om succes te creëren in variabele omstandigheden. Dan krijgt veiligheid ineens inhoud en kan je gaan verbeteren in plaats van dat je probeert ellende buiten de deur te houden. Het is ontzettend moeilijk, maar we moeten dus eigenlijk andersom denken.’ ■

8

iMaintain 18

IMA08_H-Hoofdinterview.indd 15

09-10-18 12:11

16 ASSET MANAGEMENT

Op reis naar predictive maintenance Industrial internet of things, big data, predictive maintenance. Zijn het hypes en modewoorden of is het een ultiem doel voor de onderhoudswereld? Volgens Wieger Tiddens, die onderzoek heeft gedaan naar het inzetten van deze technologieën om onderhoud voorspelbaar te maken, is het tijd om de zeilen te hijsen en om de reis naar predictive maintenance aan te gaan. ‘Maar wel even stilstaan bij de mitsen en maren.’

Laura van der Linde

Methodes als predictive maintenance (PdM) zijn een effectief middel om onverwachte stilstandstijd van assets te voorkomen en tegelijkertijd de totale onderhoudskosten te verlagen. Veel bedrijven worstelen echter met het toepassen van de technieken die dit mogelijk maken en zijn, om uiteenlopende redenen, niet in staat om de potentiële voordelen te realiseren.

‘Bedrijven geven aan dat ze wel ideeën hebben over wat mogelijk zou zijn of dat ze al wel een aantal eenvoudige technieken gebruiken. Bedrijven die zich volop focussen op PdM, dat zijn er nog niet zo veel’, vertelt Wieger Tiddens die onlangs is gepromoveerd aan de Universiteit Twente met zijn proefschrift Setting sail towards predictive maintenance.

Zeiltocht Wie zich bezig gaat houden met PdM, moet zich ervan bewust zijn dat hij een reis aangaat. ‘Je gaat als het ware een zeiltocht maken. Je materiaal moet op orde zijn, je moet weten waar je naar toe vaart en welk schip de beste keus is voor deze tocht. En je moet constant een vinger aan de pols houden of je nog op de juiste koers zit’, legt Tiddens uit, die zelf ook graag zeilt. De titel van zijn proefschrift is dus niet zomaar uit de lucht gegrepen.

‘Het maken van een overzeese zeiltocht betekent ook dat je onderweg diverse problemen moet zien te overwinnen. Dat geldt ook voor de implementatie van predictive maintenance. De keuze van de juiste technieken om de verzamelde data te verwerken, lijkt vaak een ‘trial and error’ proces en de businesscase van de toepassing van predictive maintenance is vaak onbekend. Misschien zal blijken dat je niet de juiste instrumenten hebt, of je data is niet geschikt om PdM succesvol toe te passen. Of de medewerkers houden liever vast aan de traditionele meetmethoden. Maar is dat een reden om het zeil dan maar te laten zakken en te zien waar

8 18 iMaintain

IMA08_L-Prestatiemanagement.indd 16

de wind je naar toe blaast?’ Hij erkent dat het voor een bedrijf een grote stap is om koers te zetten richting predictive maintenance. Hierbij merkt hij op dat voorspellend onderhoud natuurlijk niet het doel is.

‘Het is ondersteunend aan de operatie.

PdM is een middel.’ Wel een middel waar hij in gelooft. ‘Mits je goed voorbereid op reis gaat.’

Beren op zee Voor zijn onderzoek bestuurde Tiddens veertien casussen uit verschillende industrieën in Nederland. De vraag hoe beslissingen rondom de toepassing van predictief onderhoud beter kunnen worden gestructureerd, stond centraal. Om alle beren op de weg – voor zover die zich op zee bevinden – te kunnen tackelen, formuleerde hij een stappenplan. ‘Het project start met een inventarisatie van datgene dat er al is en de bruikbaarheid van deze factoren. Wat gaat bijdragen aan het voorspellen van onderhoud? Welke data is beschikbaar en welke kennis over PdM heb je al in huis of kun je bijvoorbeeld bij de OEM’er opvragen?’

Vervolgens gaat het om het identificeren van geschikte assets en componenten voor de toepassing van voorspellend onderhoud. Deze identificatie is nodig om te kunnen beoordelen waar PdM het grootste voordeel gaat opleveren.

Tiddens: ‘In deze fase stel je vragen als: hoe vaak faalt een asset en welke downtime levert dit op? En je moet je bewust zijn van de showstoppers die succesvolle implementatie in de weg staan. De benodigde technologieën zijn bijvoorbeeld niet beschikbaar, er zijn geen financiële middelen of onderhoudsclustering gaat als een beperkende factor werken. Je kunt bijvoorbeeld op basis van PdM het onderhoud van een asset een jaar opschuiven, maar als dat niet in een jaar valt waarin groot onderhoud gepland staat, dan is dit mogelijk zinloos.’

Abonnees lezen meer op www.imaintain.info

09-10-18 12:13

FOTO: LAURA VAN DER LINDE

ASSET MANAGEMENT 17

Windrichting Mogelijk kan in de beginfase al blijken dat de organisatie er nog niet klaar voor is en volgens Tiddens kan dat ook een uitkomst zijn. ‘Het is niet voor ieder bedrijf de beste keus.’ Tijdens iMaintain Prestatiemanagement, waar Tiddens een lezing gaf over dit onderwerp, werd onder de tachtig aanwezigen gepeild wat volgens hen op dit moment de grootste belemmering vormt voor de implementatie. De antwoorden varieerden van ‘de beschikbaarheid van de juiste en voldoende data’, ‘kennis over het analyseren van de data is niet in huis’, en ook ‘de gedragenheid en het vertrouwen in de technieken’ werd gemeld als belemmering.

Tiddens herkent dit. Tijdens zijn onderzoek reageerde een van de engineers sceptisch: ‘Gaat die computer mij nou vertellen dat de machine kapot is? Ik ben toch de monteur!’ Tiddens: ‘Dat voelt een beetje alsof de wind uit de verkeerde richting waait en dat maakt het inderdaad lastig om koers te houden.’ Volgens Tiddens begint het opvangen en wegnemen van de belemmeringen met begrijpen wat je wilt voorspellen en ook wat een sensor meet en wat je hiermee kunt. ‘Dat bete-

kent even stilstaan en daar de tijd voor nemen. In deze fase is het ook belangrijk om je ambitieniveau te bepalen. Dit bepaalt waaraan de voorspelling dient te voldoen en op basis daarvan kies je de meest geschikte technieken die voor jouw bedrijf haalbaar zijn.’

Tiddens: ‘Het is belangrijk om je ambitieniveau te bepalen. Dit bepaalt waaraan de voorspelling dient te voldoen.’

Op koers Predictive maintenance is een project van de lange adem. ‘Veel bedrijven hebben de opdracht om ervoor te zorgen dat een investering zich binnen vijf jaar terugverdient, anders wordt het geld er niet voor neergelegd. Maar het blijkt dat je pas na een aantal jaren echt de vruchten ervan kunt plukken.’ Dat maakt het inderdaad lastig om de bedrijfswaarde van PdM aan te kunnen tonen, terwijl het ontwikkelen

van een goede businesscase zeer belangrijk is. ‘Daarom is doorlopend evalueren van belang. Van zowel de technische als de financiële aspecten, maar ook een organisatorische evaluatie. Daarnaast zijn niet-financiële elementen belangrijk.

Vinden we dit als bedrijf een belangrijke richting om kennis in te ontwikkelen en past het bij de medewerkers, de processen en de bedrijfsvoering? Op die manier kun je nagaan of je nog steeds op de juiste koers zit.’

Tot slot geeft Tiddens aan dat het succes van de implementatie van PdM ook zit in een integrale aanpak. De data die wordt verzameld, kan ook worden gebruikt voor andere doeleinden dan alleen voor maintenance. Kan brandstof worden bespaard? Kan de productie omhoog?

Maar ook wat leren we hieruit en kunnen we op basis van deze kennis gerichter investeren in nieuwe assets? Tiddens: ‘Ik denk dat voorspellend onderhoud een zeer effectief middel zou kunnen zijn om op vele vlakken de juiste beslissingen te nemen. Ja, de implementatie kost tijd, maar dan kun je wel vol vertrouwen de zeilen hijsen en de reis aangaan. Behouden vaart.’ ■

8

iMaintain 18

IMA08_L-Prestatiemanagement.indd 17

09-10-18 12:13

09FOT

18 INDUSTRIE 4.0

Robotinspecties in explosiegevoelige gebieden De inzet van sensoren, drones, robots en allerhande informatie en communicatietechnologie maakt de petrochemie niet alleen efficiënter, maar ook stukken veiliger. Een laatste toevoeging maakt dat maar weer duidelijk. De ExR-1 Robot voert inspecties uit in ATEX-omgevingen zonder zelf een gevaar te vormen voor de installatie die hij inspecteert.

David van Baarle

Nu zijn robots niet geheel nieuw, maar in explosiegevoelige gebieden gelden andere regels. Met name van belang is de ATEX/IECEx-certificering die zeer hoge eisen stelt aan de gebruikte materialen en componenten in een installatie. Samir El Awadi, commercieel directeur van ExRobotics, beschrijft de zorgvuldigheid waarmee de certificering tot stand komt.

‘De ATEX/IECEx-normen zijn ontwikkeld voor stationaire installaties. Om die installaties explosieveilig te maken, maakt men doorgaans gebruik van robuuste en vaak zware componenten. Een inspectierobot die zo lang en ver mogelijk de assets moet inspecteren, moet juist zo licht en mobiel mogelijk zijn. We hebben dan ook zowat alle onderdelen van de robot gedwongen zelf moeten ontwikkelen om ze vervolgens stuk voor stuk te certificeren bij de Amerikaanse keuringsinstantie UL. Vervolgens moesten we ook het productieproces certificeren, net als de samenstelling van de onderdelen. De weg naar een explosieveilige robot was dan ook lang, maar het voordeel is dat we nu wel zeer eenvoudig wijzigingen kunnen aanbrengen in het ontwerp. Normaal gesproken moet je namelijk voor iedere wijziging een nieuwe certificeringsronde doorgaan. Maar omdat onze processen al geborgd zijn, kunnen we een sniffer of bijvoorbeeld infraroodcamera toevoegen zonder de integriteit van het ontwerp aan te tasten.’

Verdachte plekken NAM krijgt binnenkort de primeur en zal tien ExR-1 robots inzetten voor de inspectie van een aantal onbemande gaswinlocaties. El Awadi: ‘Deze robots worden via een laptop en joystick op afstand bestuurd door de operators van NAM. Normaal gesproken moeten de locaties van de toezichthouder een paar keer per week visueel worden geïnspecteerd. Nu kunnen ze diezelfde inspectie uitvoeren

8 18 iMaintain

IMA08_K-Robotinspecties.indd 18

vanuit hun veilige en comfortabele operatorroom. Of zelfs vanuit Brazilië, zoals Shell onlangs nog demonstreerde.’

Om die taak goed te kunnen uitvoeren, is de robot voorzien van één achttien megapixel camera aan de voorkant en twee videocamera’s. Verder heeft de robot een microfoon aan boord en, indien gewenst, een gassensor. Zo nodig kan de camera inzoomen op verdachte plekken, waarna de operator kan beslissen of ingrijpen nodig is. Uiteraard kan een operator ook meters uitlezen of meeluisteren met de robot naar afwijkende geluiden.’

Algoritmes De configuratie van de robot bij NAM is nog redelijk sober, zegt productie en maintenance manager Joris Grotenhuis van NAM. ‘We kiezen bewust voor een versie die met name geschikt is om onze operationele controles te kunnen uitvoeren. Daarvoor hebben we eigenlijk alleen beeld en geluid nodig. Normaal gesproken loopt een operator over een productielocatie en kijkt en luistert of er afwijkingen zijn. Een robot zou hetzelfde moeten doen en kan bijvoorbeeld ook de stand van een manometer checken. Door een robot in te zetten, besparen we in ieder geval de reistijd van een fieldoperator, alsook van onze werkvoorbereiders die van een afstand de actuele situatie op de site kunnen bekijken, wat zowel de veiligheid als de efficiency ten goede komt.’

De operator doet nog steeds de schouw, dus die tijd win je niet. Maar hij doet dat wel vanaf kantoor.

Grotenhuis: ‘We zijn ons er van bewust dat deze ontwikkeling nog in de kinderschoenen staat, met een heel ontwikkelingstraject voor de boeg. We gaan de komende periode ervaring opdoen en dit concept verder uitwerken. Eerst willen we zelf ervan overtuigd raken dat met een robot dit soort controles veilig kunnen worden uitgevoerd, voor we in gesprek

Abonnees lezen meer op www.imaintain.info

09-10-18 12:14

INDUSTRIE 4.0 19

gaan met de toezichthouder om een deel van de controlerondes door robots te laten uitvoeren. Vooralsnog hebben we er ook bewust voor gekozen om de operator live mee te laten kijken, maar het zou best kunnen dat we in de toekomst veel meer data kunnen vastleggen en intelligentie kunnen toevoegen. Het feit dat we nu een ATEX-veilige robot kunnen inzetten, is voor ons al een eerste stap. We hebben nu tien stuks van deze systemen die op tien locaties worden ingezet. Met name de kleinere remote locaties, waar operators minder vaak komen voor operationele handelingen, zijn geschikt voor de inzet van robots. Uiteraard willen we weten of we alle informatie kunnen verzamelen die we nodig hebben, maar ook wat de daadwerkelijke tijdsbesparing is.’

Grotenhuis: ‘Door intelligentie aan deze innovatieve technologie toe te voegen, kan dat ook goed uitpakken voor het verder verhogen

09FOT

Big data, digitalising en remote proactive monitoring zijn voor het concern belangrijke innovatiegebieden om veiligheid verder mee te verbeteren, productie te optimaliseren en kosten te reduceren.

Robotisering zou daar een onderdeel van kunnen zijn. Grotenhuis: ‘Door intelligentie aan deze innovatieve technologie toe te voegen, kan dat ook goed uitpakken voor het verder verhogen van de veiligheid en beschikbaarheid van de installaties.

Met de juiste algoritmes zou het namelijk mogelijk moeten zijn om vroegtijdig patroonafwijkingen te detecteren en daar op te handelen.’

Klimmen en dalen Geheel nieuw zijn de robots overigens niet. Het team dat aan deze robots werkte, was ook de grondlegger van de zogenaamde Sensabot. Deze robot inspecteert al sinds 2016 de assets van een productiesite van Shell in Kazachstan. El Awadi: ‘De omstandigheden daar zijn met temperaturen van rond de min twintig graden Celsius behoorlijk extreem. Een inspectie is in deze omstandigheden dan ook geen pretje. In dit soort omstandigheden, waar

FOTO: EXROBOTICS

van de veiligheid

inspecteurs vaak extra beschermende kleding nodig hebben om hun werk te kunnen uitvoeren, bieden robots een uitkomst.

De robots doen hun werk bij temperaturen van min veertig tot plus vijftig graden Celsius en zijn ongevoelig voor eventuele procesgassen.’

Anders dan de ExR-1 robot, kan de Sensabot ook klimmen en dalen. Daarvoor zijn aan de zijkant van de installaties speciale rails aangelegd. Deze robot heeft bovendien een aantal camera’s en sensoren op een uitschuifbare arm, waardoor hij zeer flexibel kan worden ingezet. De ExR-1 is wat eenvoudiger uitgevoerd, maar heeft bewezen voldoende informatie te verschaffen om eventuele risico’s te kunnen detecteren of uitsluiten.

Eenvoudiger en consistenter Inmiddels wordt ook gewerkt aan een nieuwe generatie robots die meer auto-

noom werkt. Daarvoor rondde ExRobotics begin dit jaar een succesvolle proef af bij Shell Pernis. Een robot inspecteerde via het zogenaamde ‘follow the line’principe een deel van de site. ‘Hij volgt een van tevoren vastgelegd traject en legt daarbij beeld en geluid vast, dat daarna kan worden uitgelezen. Behalve dat het inspectiewerk eenvoudiger wordt, wordt het ook consistenter uitgevoerd, waardoor de beelden eenvoudiger te vergelijken zijn met eerdere situaties.’

Uiteraard moet ook een robot worden gevoed, en de robots detecteren zelf wanneer ze naar het docking station moeten.

De actieradius is zo’n vijf kilometer op één lading, waar de robot ongeveer twee uur over doet. Daarna zal hij zelf het docking station opzoeken, dat in een veilige zone moet staan. Daar zal het twee dagen duren voor een volledig lege accu weer is geladen. ■

8

iMaintain 18

IMA08_K-Robotinspecties.indd 19

09-10-18 12:14

Brabanthallen ’s-Hertogenbosch

13-15 NOV 2018 WEEK VAN DE OPPERVLAKTE TECHNOLOGIE

Oppervlaktetechniek is belangrijker dan ooit Ontdek de nieuwste mogelijkheden en maak het verschil Zonder oppervlaktetechnologie, geen producten. En de

Van intelligente tot slijt vaste laag, en van trendy afwerking

innovaties in dit vakgebied gaan hard. Dus wilt u op de

tot mechanische bewerking.

hoogte blijven van de laatste ontwikkelingen op dit gebied. Zien hoe processen en bewerkingen efficiënter,

Ook voor kennisoverdracht, ontmoetingen en inspirerende

beter of gemakkelijker kunnen, welke behandelmethoden

exposities kunt u op SURFACE Campus terecht. Laat samples

de markt gaan veroveren en welke productinnovaties

testen in het SURFACE Lab, ga vol de diepte in bij een van

hun intrede hebben gedaan. U vindt dit alles én meer op

de lezingen van de Congres Campus en ontmoet vakgenoten

SURFACE Campus – het meest inspirerende vakevent voor

en aanbieders. Op de themapleinen is er specifieke

oppervlaktetechnologie.

aandacht voor reiniging, verf, hout en 3D-printen.

Dus mis het niet – hét vakevent voor de

SURFACE Campus 2018 toont u state-of-the-art technieken

oppervlaktetechnologie van 13 tot en met 15 november.

en mogelijkheden voor de oppervlaktebehandeling van o.a. aluminium, staal, rvs, beton, kunststof, hout, glas,

SURFACE Campus 2018 is onderdeel van de Week van

composieten, hybride en 3D-geprinte materialen etc.

de Oppervlaktetechnologie.

75

kennissessies

175+

deelnemers

Gratis toegang met voorregistratiecode 500.009.32 en meer informatie zie surfacecampus.nl

IMA08 Advertenties.indd 20

1001

mogelijkheden

In samenwerking met

13 t/m 15 november 2018 | Brabanthallen ’s-Hertogenbosch #surfacecampus

09-10-18 12:01

ACTUEEL 21

Industrie aan de vooravond van PdM 4.0 Steeds meer bedrijven hebben de intentie om in de toekomst gebruik te gaan maken van big data analytics in hun voorspellend onderhoud. Dit blijkt uit een onderzoek onder 268 bedrijven in Nederland, Duitsland en België, uitgevoerd door Mainnovation en PwC. Zestig procent van de respondenten heeft of concrete plannen of de intentie om hier in de nabije toekomst mee aan de slag te gaan. In 2017 was dit nog 49 procent.

Laura van der Linde

PwC en Mainnovation hebben voor de tweede keer, als een vervolg op het onderzoek uit 2017, een marktonderzoek uitgevoerd naar voorspellend onderhoud.

Zij zijn overtuigd dat maintenance naar een next level kan worden gebracht door de kracht van nieuwe digitale technologieën te koppelen aan een sterk begrip van onderhoud. Om de bevindingen op een samenhangende manier te kunnen presenteren, zijn niveaus gedefinieerd.

Binnen het eerste niveau wordt onderhoud uitgevoerd op basis van visuele inspecties.

Niveau 2 en 3 worden gevormd door respectievelijk de bedrijven die gebruikmaken van instrumenten en real-time condition monitoring. Op het vierde niveau (PdM 4.0) worden beslissingen genomen op basis van big data-analyses. PdM 4.0 biedt de mogelijkheid om onvoorspelbare storingen te voorspellen.

Om te kunnen onderzoeken in hoeverre bedrijven ten opzichte van 2017 stappen voorwaarts hebben gemaakt, werden de resultaten van beide jaren vergeleken.

‘We wilden toetsen of de bewustwording rondom PdM 4.0 is gegroeid, of er meer gebruik wordt gemaakt van data, en op welke vlakken wordt geïnvesteerd’, aldus Michel Mulders, partner en industry leader industrial manufacturing bij PwC. ‘Maar ook de redenen waarom bedrijven er niet mee aan de slag gaan en welke resultaten de voorlopers op dit gebied boeken met deze technologie.’

Vooravond In 2017 bevond elf procent van de respondenten zich op het vierde niveau. Uit recent onderzoek blijkt dat dit nog steeds elf procent is. Dit laat zien dat de plannen en ambities van bedrijven met betrekking tot PdM 4.0 nog niet hebben geresulteerd in een merkbare toename van het toepassen hiervan. Maar dat we aan een vooravond staan van grootschalige implementatie, werd duidelijk door de signifi-

Abonnees lezen meer op www.imaintain.info

IMA08 Q Actueel.indd 21

cante toename van het aantal bedrijven dat heeft aangegeven concrete plannen of de intentie te hebben om PdM 4.0 te gaan gebruiken: 60 procent in 2018 ten opzicht van 49 procent in 2017. Een kwart van de respondenten geeft aan nu middenin de fase van implementeren te zitten. Vorig jaar was dit twintig procent.

Er is meer geïnvesteerd in de capaciteiten en middelen die nodig zijn voor PdM 4.0.

In vergelijking met 2017 zijn meer bedrijven gebruik gaan maken van externe data. Ook de toename van het aantal bedrijven dat inzet van data scientists, reliability engineers en IT-specialisten heeft gekoppeld aan onderhoudsactiviteiten, laat zien dat hier een duidelijke ontwikkeling richting predictive maintenance zit.

Businesscase Het aantal bedrijven dat aangeeft geen plannen te hebben voor PdM is afgenomen, van 51 procent in 2017 naar 40 procent in 2018. Van deze groep gaf de meerderheid (63 procent) aan dat een goede businesscase niet kon worden gemaakt of dat het niet relevant was voor hun bedrijf. Uit het rapport Predictive Maintenance 4.0 – Beyond the hype: PdM 4.0 delivers results blijkt ook dat 95 procent van de bedrijven die PdM 4.0 al wel inzetten, positieve resultaten boekt.

Zij geven aan dat het verantwoordelijk is voor het verbeteren van één of meer key maintenance value drivers (uptime verbetering, kostenbesparing, verkleinen van veiligheidsrisico’s, verlengen van levensduur van apparaten). Zestig procent heeft de ‘uptime’ weten te verhogen, met een gemiddelde verbetering van negen procent. ‘Dat is een fantastisch resultaat, want de kosten van downtime zijn hoog. Zo is met de relatief beperkte investering die nodig is om PdM 4.0 te implementeren en uit te voeren, een vele malen groter rendement te behalen’, aldus Mark Haarman, managing partner bij Mainnovation. ■

8

iMaintain 18

09-10-18 12:15

22 MAINTENANCE MANAGER

Van onverwachte breakdowns naar Industrie 4.0 Kees van der Sluijs kent de site van DSM Engineering Plastics in Emmen als zijn broekzak omdat hij betrokken was bij de bouw en bij de productie. Vervolgens lag er een pittige uitdaging om ook de maintenance-organisatie goed op de rit te krijgen. Van der Sluijs was in dat traject naar eigen zeggen ‘uitdagend, maar ook absoluut een teammanager’. Dat die combinatie goed lijkt te werken voor DSM blijkt niet alleen uit de resultaten, maar ook uit het enthousiasme van het team.

Laura van der Linde

8 18 iMaintain

IMA08_J-Maintenance manager.indd 22

Kees van der Sluijs is manager operations voor de PA6 plant en maintenance manager voor de gehele site. ‘Ja, dat is veel werk en veel verantwoordelijkheid, maar ik heb een zeer gemotiveerd en toegewijd team achter me staan waar ik op kan bouwen. Samen geven we uitvoering aan een plan waar iedereen de schouders onder zet. Dat was namelijk hard nodig.’

Thuiskomen Van der Sluijs studeerde chemische technologie aan de Universiteit van Twente.

Na zijn dienstplicht kwam hij in 1990 als process engineer bij DSM werken. ‘Ik deed veel research en was betrokken bij de opschaling van producten en de ontwikkeling van processen.’ Na zeven jaar kwam er een nieuwe uitdaging op zijn pad: het nieuwbouwproject voor een polyamide 6 polymerisatiefabriek. De bouw van deze fabriek, die al snel de PA6 werd genoemd, werd afgerond in 1999 en toen wilde Van der Sluijs er ook graag in werken. Eerst als hoofd van afdeling technologie en later achtereenvolgens als productiemanager en manager operations. Binnen deze laatste functie was hij in 2005 verantwoordelijk voor de opstart van een nieuwe polymerisatielijn.

Na zoveel werkervaring binnen DSM klonk het aanbod om even buiten de hekken te kijken helemaal niet verkeerd. Het werd een uitstapje van in totaal negen jaar naar de kabelfabrieken van eerst Draka en later de Prysmian Group. ‘En toen ik in 2014 voor mezelf begon, was de eerste grote klus die ik binnenhaalde bij DSM in Emmen. Ik was weer terug op mijn thuisbasis. Eerst als manager operations voor de twee polymerisatiefabrieken, en kort daarna ook als interim site manager.’ Het thuiskomen voelde zo goed dat Van der Sluijs weer gewoon in dienst kwam. Eerst een half jaar als site manager en toen de functie van maintenance manager maar niet werd ingevuld,

besloot hij deze rol op te pakken naast de functie van manager operations voor de PA6 plant.

Partners In de PA6 plant wordt op basis van caprolactam de polymere polyamide 6 (nylon) geproduceerd. Dit polymeer wordt gebruikt in textiel- en tapijtgarens en voor huishoudelijke-, industriële- en elektrotechnische toepassingen. Verder staan op de site in Emmen nog een compoundplant waar polymeren worden gemaakt voor specifieke toepassing door toevoeging diverse additieven, en de DAP (DSM Advanced Polyesters) die grondstoffen produceert om in de compound thermoplastische elastomeren te maken.

Voor al deze plants is Van der Sluijs dus verantwoordelijk voor het onderhoud.

‘Maar zeker niet alleen’, benadrukt hij. Er was een paar jaar geleden een gedegen blauwdruk neergelegd voor hoe maintenance zou moeten worden georganiseerd.

‘Dat was een plan waar ik in geloofde.

Toen we niemand konden vinden om hier sturing aan te geven, besloot ik om deze handschoen op te pakken. Ik had affiniteit met maintenance, naar mijn idee kan ik met deze twee petten goed meedenken over de strategie van de plants en ik vind het mooi om een schakel te kunnen zijn tussen productie en maintenance.’

Van der Sluijs kijkt overigens met een integrale blik naar de totale site. ‘Ik houd er niet van om te spreken over klant en leverancier. We zijn partners van elkaar en we moeten samenwerken om dezelfde doelen te bereiken.’ Hij is daarin heel stellig: ‘Als het op één van de drie plants goed gaat, dan valt er eigenlijk nog niets te vieren. Als ergens hulp nodig is, als er ergens mankracht tekort is, dan help je elkaar. En als je er zo naar kijkt, als je elkaar beschouwt als samenwerkingspartners, wordt het ook direct gezelliger op de site.’

Abonnees lezen meer op www.imaintain.info

09-10-18 12:17

FOTO’S: LAURA VAN DER LINDE

MAINTENANCE MANAGER 23

Veranderingen De blauwdruk voor de afdeling maintenance lag er al in 2014. In de jaren ervoor was er flink bezuinigd en dat had geleid tot veel onverwachte breakdowns.

‘Ook zagen we dat storingen bijna allemaal het label ‘hoge prio’ kregen omdat men wel wist dat werkorders met ‘lage prio’ gewoon bleven liggen. Dat moest anders.’

In het plan, waar Van der Sluijs ook aan mee heeft geschreven, was opgenomen dat er twaalf extra fte nodig was. Inmiddels zijn bijna alle vacatures ingevuld en is er voor iedere plant een reliability en een maintenance engineer. Daarboven staat één groepsleider. ‘De teams zijn dus dedicated per plant, maar we helpen elkaar uit de brand als dit nodig is. We doen veel zelf, alleen voor bepaalde projecten huren we specifieke expertise in.’

Wat ook veranderd is, is de interne communicatie. ‘Onontbeerlijk als je op een goede manier wil samenwerken’, vindt Van der Sluijs, ‘maar toen ik als maintenance manager instapte, waren er afde-

lingen die niet eens bilateraaltjes hadden met hun chef.’ Er ligt nu een heldere overlegstructuur met de reliability engineers als eerste aanspreekpunt vanuit de fabrieken waarin iedereen kan zeggen wat gezegd moet worden. Dat doet Van der Sluijs zelf ook. ‘Ik vraag veel van mijn mensen. Ik daag ze uit om het beste uit iedereen te halen, maar ik ben zeker ook wel een teammanager.’

Van der Sluijs: ‘Ik vind het mooi om een schakel te kunnen zijn tussen productie en maintenance.’

Voorspellend De aanpak van Van der Sluijs lijkt vruchten af te werpen. ‘De sfeer is beter, er is een sterk gevoel van saamhorigheid, we weten elkaar te vinden, er wordt beter gecommuniceerd binnen de afdelingen

per plant en ook onderling met de andere plants.’ Voor de komende drie jaar heeft Van der Sluijs drie stevige doelstellingen die behaald gaan worden door continu te streven naar verbetering. ‘De availability moet omhoog en we willen geen storingen of incidenten. Daar zetten we nu samen de schouders onder.’

Wat al veel beter gaat, is het voorspellen wanneer iets stuk gaat. ‘We hebben daarin geïnvesteerd en hebben dit nu veel beter in beeld.’ Ook hier is communicatie een sleutelwoord. ‘We zijn nu bezig met een omvangrijk onderhoudsproject met als doel levensduurverlenging van de compound-drogers. We hebben er 29 en er zijn er nu twaalf gereviseerd in samenwerking met Stork en Tebodin Industrial Services. In het begin was dit een behoorlijk gesloten samenwerking. Niemand wilde de andere partij in de kaarten laten kijken.’ Toch vond Van der Sluijs dit nodig.

Hij stuurde op openheid en het delen van kennis en expertise. ‘De kwaliteit van de revisies werd beter en het ziet ernaar uit dat we de onderhoudsbeurten hebben

8

iMaintain 18

IMA08_J-Maintenance manager.indd 23

09-10-18 12:17

09FOT

MAGAZINE ONLINE FILM EVENTS MEETINGS AWARDS EXPERTS LEDEN PARTNERS ZICHTBAARHEID BEREIK CONTACT KENNISDELING

Het iMaintain Platform brengt experts, gebruikers en leveranciers van producten en diensten bÄłeen om bÄł te dragen aan transparante informatievoorziening rond onderhoud en asset management.

Het iMaintain Platform deelt kennis en inspiratie door de integratie van netwerk, magazine, website, events, social media, film, verkiezingen, round tables en specials.

Het iMaintain platform versterkt uw netwerk.

Het iMaintain platform kent experts, leden en partners.

Meer weten: Janet Robben 020 31 22 085 janet@industrielinqs.nl

Het iMaintain platform biedt partners een optimale mix van zichtbaarheid, bereik, contact en kennisdeling.

www.imaintain.info 160920Advertenties.indd iLinqs IMA_Platform.indd 1 IMA08 24

20-09-16 12:02 13:52 09-10-18

MAINTENANCE MANAGER 25

kunnen oprekken van vier naar twaalf jaar. En we hebben bijna geen correctieve kosten meer op die drogers.’

Industrie 4.0 Een ander probleem waarvan onlangs de oorzaak is achterhaald, was het stuklopen van de cardan-as van stikstofventilatoren.

‘Deze hadden een te korte standtijd vanwege onbalans. De normale trillingsmetingen gaven onvoldoende aanknopingspunten voor de oorzaak van deze onbalans.

De reliability engineers gingen op zoek naar alternatieven.’

Uitgangspunt was het verhogen van de betrouwbaarheid. Weten wat er aan de hand is. Weten waardoor de onbalans veroorzaakt werd en dus ook hoe je dit kunt voorkomen. De oplossing werd gevonden in de techniek van ‘motion amplification’. Er wordt gebruik gemaakt van een camera die, in combinatie met speciale software, de kleinste bewegingen kan detecteren en kan versterken zodat het zichtbaar wordt voor het blote oog.

Iedere pixel wordt een trillingssensor die in een zeer kort tijdsbestek miljoenen meetpunten met data kan creëren. Op

elke gewenst punt van de stikstofventilator kon een trillingsspectrum zichtbaar worden gemaakt. Zo kon heel gericht gezocht worden naar afwijkingen. Deze techniek werd oorspronkelijk toegepast in de medische wereld, maar blijkt ook zeer toepasbaar in de industrie. ‘Uit de analyse bleek namelijk dat de fundatie niet goed was. We hebben dit aangepast en het probleem was inderdaad verholpen.’

‘De mannen dragen uit dat maintenance belangrijk is. En dat kan ik zeer waarderen.’

Van der Sluijs juicht het toe dat moderne technieken worden ingezet. ‘Maar om dit structureel toe te passen, moet je wel eerst aan de basisvoorwaarden voldoen. We hebben nu de juiste mensen aan boord, de structuur zoals die nu is werkt goed. We hebben het huis op orde, we krijgen meer grip op de financiële kant en pas dan kunnen we stappen zetten richting Industrie

4.0. De medewerkers staan te trappelen om hiermee aan de slag te gaan.’

Trots Toen Van der Sluijs na zijn zomervakantie weer op de site kwam, kon hij niet om het bordje ‘Main Street’ heen. Een mooi blauw straatnaambordje dat was opgehangen in de gang waar de reliability en de maintenance engineers hun kantoor hebben. ‘Tekenend voor de trots die de mannen voelen’, legt Van der Sluijs uit.

‘Ze dragen uit waar ze mee bezig zijn.

Dat maintenance belangrijk is. En dat kan ik zeer waarderen.’

Van der Sluijs erkent dat hij zelf wel iets beter aan de slag zou kunnen met de persoonlijke PR. ‘Dat is wel een uitdaging voor mij ja. Dus toen Bart Hilderink, een van de reliability engineers, mij kwam vertellen dat ik ons verhaal moest gaan delen met dit vakblad, moest ik wel even over mijn bescheidenheid heen stappen.

Maar ja, als ik hen vertel dat laten zien wat je doet belangrijk is, dan moet ik zelf natuurlijk wel het goede voorbeeld geven.

Practice what you preach.’ ■

8

iMaintain 18

IMA08_J-Maintenance manager.indd 25

09-10-18 12:17

Het iMaintain platform brengt experts, gebruikers en leveranciers van producten en diensten bijeen om bij te dragen aan transparante informatievoorziening rond onderhoud en asset management. Het platform belicht op een journalistieke en onafhankelijke manier innovaties, behandelt actuele onderwerpen en inspireert. Via het vakblad iMaintain, met de website www.imaintain.info, met drie rondetafelmeetings per jaar, diverse bijeenkomsten en met een jaarcongres bereikt het iMaintain platform haar doelgroep.

Partnernieuws Honderdjarig bestaan Tata Steel gevierd met koning Koning Willem-Alexander heeft eind september bij Tata Steel de viering van het honderdjarig bestaan van het staalbedrijf in de IJmond geopend. De koning deed dat door in de grote tent op het festivalterrein het boek open te slaan waarin honderd verhalen van medewerkers, omwonenden, klanten en leveranciers zijn opgetekend.

Voorafgaand daaraan bracht de koning een bezoek aan het Innovation Centre op het terrein, waar hij in het R&D laboratorium uitleg kreeg over de manier waarop onderzoekers speciale staalsoorten ontwikkelen voor toepassing in auto’s. Na de openingshandeling ging hij in gesprek met een aantal medewerkers en omwonenden van het staalbedrijf die hebben meegewerkt aan de persoonlijke verhalen.

Grootste zonnepark van Limburg op Chemelot De bouw van het grootste industriële zonnepark van Limburg is gestart. Op een voormalige deponie van DSM op het Chemelot terrein moet zonnepark Louisegroeve hernieuwbare stroom leveren met een capaciteit voor circa duizend huishoudens. Het park is een initiatief van zonnepark uitbater NaGa Solar, DSM en Chemelot. NaGa Solar verzorgt de investering in het zonnepark en de infrastructuur, de bouw en het beheer van het park. DSM stelt de grond beschikbaar en daarnaast zijn de zonnepanelen uitgerust met de laatste technologische innovaties van het bedrijf. Chemelot coördineert de verdere uitrol. Het zonnepark zal naar verwachting eind november de eerste stroom leveren aan het elektriciteitsnet.

Bilfinger opent nieuw hoofdkantoor Met de officiële openingshandeling door de Rotterdamse burgemeester Aboutaleb is het nieuwe hoofdkantoor van Bilfinger Industrial Services eind augustus feestelijk geopend. Vanuit deze Rotterdamse locatie aan de Waalhaven Oostzijde stuurt Bilfinger enkele duizenden onderhoudsmedewerkers in de Belgische en Nederlandse industrie aan. Aan de Rotterdamse Waalhaven vond Bilfinger een inspirerend en representatief onderkomen, van waaruit het bedrijf zijn ingezette koers verder vorm gaat geven.

Partners van het iMaintain platform

Bekijk alle partnerfilmpjes op www.imaintain.info/partners-leden

Contentpartners Kennis- en innovatiecentrum Maintenance Procesindustrie

Leden van het iMaintain platform

Wilt u meer weten over lidmaatschap of partnering van het iMaintain platform, kijk dan op www.imaintain.info of neem contact op met Janet Robben: Janet@industrielinqs.nl – 020 3122 085

IMA08 G Platform.indd 26

09-10-18 12:19

‘Quotes’ ‘Ik wil dat iedereen na het lezen van een veiligheidsonderzoek begrijpt waarom mensen gehandeld hebben zoals ze hebben gehandeld. Op deze manier leert een organisatie hoe een systeem echt werkt en met wat voor ontzettend lastige uitdagingen onze professionals te maken hebben tijdens hun werk.’

Veiligheidsonderzoeker Cees Jan Meeuwis in het hoofdinterview in deze editie.

‘Veel bedrijven hebben de opdracht om ervoor te zorgen dat een investering zich binnen vijf jaar terugverdient, anders wordt het geld er niet voor neergelegd. Maar het blijkt dat je pas na een aantal jaren echt de vruchten ervan kunt plukken.

Daarom is doorlopend evalueren van belang. Van zowel de technische als de financiële aspecten, maar ook een organisatorische evaluatie.’

Wieger Tiddens, Universiteit Twente, over predictive maintenance tijdens iMaintain Prestatiemanagement, 3 oktober in Doorn.

Het expertpanel van het iMaintain platform bestaat uit: Henk Akkermans Hoogleraar Supply Chain Management, Universiteit Tilburg

Mark Haarman

Managing director, Mainnovation

Nico van Kessel

Principal consultant Asset Management, Tata Steel

Dennis Braamse

Manager asset management, LambWeston/Meijer

Bestuurslid, Veiligheid Voorop, Voormalig CEO NAM en voorzitter Profion

Wetenschappelijk directeur WCM Erik Bijlsma Directie-adviseur asset management, Gemeente Amsterdam

Roelf Venhuizen

Maarten Habets

senior global lead Maintenance & Asset management, Heineken Maintenance Manager of the Year 2018

Hans Hennekam

Manager IA Service Europe, Yokogawa

Theo Knijff

Senior maintenance & reliability manager, Dow Chemicals

Binne Visser

Director Prod. Eng. & Maintenance, Philips Maintenance Manager of the Year 2017

Cor van de Linde

Directeur innovatieplatform iTanks

Ivo van Vliet

algemeen directeur, ENGIE Services West Industrie

Maintenance Manager of the Year 2012

Annemarie Burgemeester

Rob de Heus

Henk van der Meer

Ron Wever

Michael Donders

Geert-Jan van Houtum

Taco Mets

Johan Wolt

Leo van Dongen

Ton Huibers

Mark Oosterveer

Tim Zaal

Professor Maintenance Engineering, Universiteit Twente

Maintenance Manager of the Year 2013

Principal consultant Asset Management, Dimensys

Manager techniek & engineering, Delicia Eigenaar Donders RCM Consultancy Directeur NS Techniek

Ivo van der Gaag

Global maintenance manager, Vopak

Champion World Class Maintenance, Sitech Services

Professor Reliability, Quality en Maintenance, TU Eindhoven

Supervisor Techniek, Nedschroef

Simon Jagers

Oprichter Semiotic Labs Bestuurslid WCM

Michel Grijpink

Learning & Development consultant, Hogeschool Utrecht

IMA08 G Platform.indd 27

Giel Jurgens Asset owner, Havenbedrijf Rotterdam

Teamleider Events, BP Raffinaderij Rotterdam

Technical director, Van Meeuwen Industries

Programmamanager, iTanks

Asset manager, Schiphol Group

Maintenance manager, AkzoNobel lndustrial Chemicals MCA Delfzijl Maintenance Manager of the Year 2014 Consultant TZConsultancy

Peter Schokker

Maintenance manager, Koninklijke Vezet Maintenance Manager of the Year 2016

Jan Stoker

Sr. lecturer assetmanagement en maintenance, Hogeschool Utrecht

09-10-18 12:19

28 ASSET MANAGEMENT

Onderhoud kerncentrales België steeds grotere uitdaging Opnieuw is het onderhoud aan de kerncentrales van het Belgische Doel en Tihange in het nieuws. De jaarlijkse inspectie van de centrales bracht betondegradatie in een van de noodsystemen aan het licht. Omdat de centrales pas weer mogen draaien als het euvel is verholpen, dreigt België in november stroomtekorten te krijgen. Toezichthouder FANC is heel helder in zijn reactie hierop: ‘Stroomtekort of niet, de reactoren worden pas in bedrijf genomen als Engie-Electrabel ons ervan kan overtuigen dat aan de veiligheidsvereisten is voldaan.’

David van Baarle

De kerncentrales in het Belgische Doel en Tihange zouden oorspronkelijk vanaf 2015 stoppen met produceren. De toenmalige regering besloot echter de technische levensduur van de oudste centrales, Doel 1, Doel 2 en Tihange 3, in ieder geval met tien jaar te verlengen. De reactoren met een levensduur van tussen de 36 en 43 jaar liggen sindsdien behoorlijk onder de loep van de pers en politiek.

Nu is het lijstje incidenten inmiddels ook behoorlijk lang, maar dat laat ook zien hoe serieus zowel de uitbater als de toezichthouder zijn meldingsplicht neemt. De laatste geconstateerde degradatie lijkt ook niet zo ernstig als hij wordt gebracht. Desondanks valt het wel op hoeveel verstoringen de centrales kennen. Tussen 2005 en 2015 werden er in Doel en Tihange in totaal 93 noodstops gemaakt.

Inspecties Niet voor niets staat de wereldwijde nucleaire sector onder zwaar toezicht. De kans op een kernramp is weliswaar statistisch

niet heel groot, maar de gevolgen ervan zijn wel heel ingrijpend. Dat bewijzen de kernrampen in het Russische Tsjernobyl en het Japanse Fukushima. Even om alles in perspectief te zetten: deze rampen zijn schaal zeven op de International Nuclear and Radiological Event Scale (INES)schaal. De recent geconstateerde degradaties vallen in de categorie nul, wat staat voor een incident zonder gevolgen voor de veiligheid. Desondanks is de toezichthouder, het Federaal Agentschap voor Nucleaire Controle (FANC), onverbiddelijk. ‘Engie-Electrabel zal ons er eerst van moeten overtuigen dat de bunkers integer zijn en dat aan alle veiligheidsvereisten is voldaan voordat ze weer mogen opstarten’, zegt nucleair safety expert Simon Coenen van FANC. De betondegradatie is door Engie-Electrabel zelf geconstateerd bij de inspecties die plaatsvinden op het moment dat er een splijtstofwisseling plaatsvindt. Coenen: ‘De centrales worden om de twaalf of achttien maanden uit bedrijf gehaald om de

Incidenten Uitbater van de kerncentrales Doel en Tihange Engie-Electrabel reactor in het geval van een ernstig ongeval, in de reactor van is verplicht alle incidenten rondom de centrales te melden. Hier- Tihange 2. onder een overzicht van recente meldingen.

Lek Doel 1 Stilstand Doel 4 Maandagochtend 23 april constateerde Engie-Electrabel een Op zaterdag 9 juni is de reactor Doel 4 stilgelegd. Door een klein lek op het primair circuit met een grootteorde van enkele fout in de elektronische regeling van de turbine (niet-nucleair liters per minuut. gedeelte) werd de turbine uitgeschakeld waardoor de reactor ook automatisch wordt stilgelegd.

Sproeisysteem Doel 4 Op 14 maart 2018 werd bij een controle vastgesteld dat een Pompen brandwatersysteem Tihange 2 deel van het sproeisysteem van reactor Doel 4 niet beschikbaar Op 7 juni 2018 waren de pompen in het Tihange 2-brandwa- was. tersysteem gelijktijdig niet beschikbaar.

Dieselgeneratoren Doel 1 en 2 Veiligheidspompen Tihange 2 Op 16 februari 2018 werd een onregelmatigheid vastgesteld Op 25 april 2018 werd een onregelmatigheid vastgesteld in bij het automatisch inschakelen van de veiligheidsdiesels in de de veiligheidspompen, die instaan voor de koelfunctie van de kerncentrale van Doel 1 en 2.

8 18 iMaintain

IMA08_P-Stroomkrapte.indd 28

Abonnees lezen meer op www.imaintain.info

09-10-18 12:21

FOTO: BENOIT BRUMMER

ASSET MANAGEMENT 29

splijtstof te wisselen. Omdat de systemen dan worden uitgeschakeld, kunnen de inspecteurs installaties en ruimtes inspecteren die tijdens bedrijf niet mogelijk zijn.

Dat geldt ook voor deze noodinstallaties.

In het gebouw waar deze noodinstallaties staan, wordt soms overtollige stoom afgeblazen op het moment dat er overdruk in de ketels zou ontstaan.’

Al in 2017 vond Engie-Electrabel in reactor 3 van de Doel centrale een afwijking aan de betonconstructie bij de uitgangspijpen van de stoomuitlaatkleppen. ‘De hoge stoomdruk en thermische schokken bleken het beton aan de oppervlakte aan te tasten. Daardoor kan de bewapening onder deze laag corroderen en de integriteit van de constructie aantasten. Dit is destijds hersteld en we hebben direct verzocht om ook de andere reactoren met hetzelfde ontwerpspecificaties hierop de controleren. Alleen de vier meest recente Belgische eenheden: Tihange 2, Tihange 3, Doel 3 en Doel 4 beschikken over deze extra veiligheidsinstallaties. Die inspecties zijn nu uitgevoerd en ook in deze systemen blijkt het beton gevoelig voor

de hoge temperaturen en vocht. Hoezeer het beton is aangetast, heeft met name te maken met de frequentie waarop het systeem is ingezet. Zoals gezegd gaat het om een bypass-systeem dat maar enkele keren per jaar worden ingezet. Het is dus op voorhand niet te zeggen hoe vaak Engie-Electrabel het systeem zal inzetten, maar als ze dat doet, moet deze wel naar behoren werken.’

Coenen: ‘Engie-Electrabel zal ons er eerst van moeten overtuigen dat aan alle veiligheidsvereisten is voldaan voordat ze weer mogen opstarten.’

Bunker De jongere reactoren, van begin tachtiger jaren, zijn anders ontworpen dan de meeste Europese en wereldwijd gebouwde kerncentrales. Zo heeft bijvoorbeeld de Nederlandse kerncentrale in Borssele

geen vergelijkbare bunker. De degradatie van het één meter dikke beton zal dan ook niet zozeer de integriteit van de centrale zelf aantasten, maar wel de vereiste weerstand aan een externe gebeurtenis in gevaar brengen. Coenen: ‘De kritische systemen, waar ook dit noodsysteem onder valt, moeten een externe aanval van een vliegtuig kunnen weerstaan en die eis wordt met de betondegradatie in gevaar gebracht. We eisten dan ook van de uitbater dat deze het beton zou herstellen van het bijgebouw van Doel 3.’

Gezien de omvang van deze degradatie, stelde Electrabel een nieuwe methodologie voor en bouwde een nieuw dak. ‘Ook bij de andere reactoren zal de uitbater vergelijkbare herstelwerken moeten uitvoeren om ons ervan te overtuigen dat de integriteit is hersteld. Hoe ze dat doen, is aan Engie-Electrabel. Wij beoordelen alleen de gevolgde procedures en controleren het uitgevoerde werk.’

Engie-Electrabel is druk bezig met het herstel van de plafonds, maar dit kan nog even duren. De Belgisch/Franse uitbater van de kerncentrales meldt dan ook bezig

8

iMaintain 18

IMA08_P-Stroomkrapte.indd 29

09-10-18 12:21

09FOT

BRIGHTLANDS CHEMELOT CAMPUS | SITTARD-GELEEN (NL) | DECEMBER 13TH

[Reg

iste

r no w]

WHEN ELECTRONS POWER MOLECULES To meet the European climate challenges and goals of the Paris Agreement, new ways of collaboration are needed. Fences between the heavy process industry and energy sector have to be lowered. First steps have already been taken. New energy saving processes have been implemented and advanced bio routes have been developed. And yet another, maybe more sustainable synergy is rising...when electrons meet molecules.

Grasp the opportunity Electrification and electrochemistry can play a pivotal role in cutting CO2-emissions or even becoming CO2-negative. A double-edged sword!

Huge amounts of sustainable electricity can be stored by turning molecules from air and water into useful materials and fuels. Fast growing surpluses of wind and solar power in Europe can be stored.

And the industry can cut its emissions dramatically and decrease its dependency on fossil feedstock in a competitive way.

To grasp this opportunity, new value chains have to be developed cutting through multiple sectors. So let’s lower the sector fences and start energizing a new economy!

Program 09.45h

10.30h Plenary morning program • Opening conference by chairman of the day Bob Wind • Keynote Mark Williams (Vice-president Europe, Sabic) • Three short talks from decision makers/experts from different backgrounds; Robert Claasen (Chemelot Executive Director), Prof. Bert Weckhuysen (Utrecht University) • Pitches Industrial Energy Enlightenmentz 12.30h

Lunch

13.30h

Parallel sessions round one and two

15.15h

Network break

15.45h

Parallel session round three

16.45h

Conclusion and announcement winner Industrial Energy Enlightenmentz • Interactive debate • Announcement winner Industrial Energy Enlightenmentz • Closing conference

17.30h

A co-creation of:

Reception and registration

Network drinks

Launching partner:

www.industryandenergy.nl Advertentie IMA08 Advertenties.indd Industry and energy 30 2018 hele pagina.indd 1

04-10-18 12:04 09-10-18 16:10

ASSET MANAGEMENT 31

te zijn met de uitvoering van ingrijpendere werkzaamheden in de eenheden van Tihange 2, Tihange 3 en Doel 4. ‘In verschillende gebouwen zijn, na afschrapingen, afwijkingen gedetecteerd tussen het originele ontwerp en de visuele vaststellingen. Bouwkundige werkzaamheden zijn dus belangrijk. Ze worden nauwkeurig uitgevoerd met de beste specialisten van het land’, meldt een woordvoerder van EngieElectrabel. Volgens de laatste berichten zit in de bunker van Tihange 2 zelfs helemaal geen betonijzer waar dat volgens de tekeningen wel had moeten zitten.

Intussen dreigt België een serieus stroomtekort te krijgen. Tihange 2 zou tot 1 juni 2019 onbeschikbaar zijn, Tihange 3 tot 2 maart 2019. En dat terwijl de andere reactoren ook stilstaan voor langdurige revisie. Doel 1 en 2 liggen stil om ze klaar te maken voor een levensduurverlenging van tien jaar. Zo wordt onder andere een back-upleiding van het reservekoelwatersysteem van Doel 1 aangepast nadat uit inspectie bleek dat de integriteit was aangetast. Om te voorkomen dat hetzelfde systeem bij Doel 2 problemen zou opleveren, wordt deze ook preventief aangepakt. Men verwacht dan ook pas rond eind december de twee centrales weer in gebruik te kunnen nemen.

Om ernstigere problemen te voorkomen schuift Engie-Electrabel met de planningen en haalt revisies naar voren. Toch lijkt het erop dat men op het hoogtepunt van de herstelwerkzaamheden gebruik kan maken van slechts twee reactoren. Dit heeft uiteraard consequenties voor de Belgische stroomvoorziening. België is voor de helft van zijn stroomvoorziening afhankelijk van de productie van de vier kernreactoren in Doel en drie reactoren in Tihange.

De stilstand van de reactoren leidt dan ook tot zorgen bij netbeheerder Elia en de Belgische regering.

Zo meldden de Belgische kranten onlangs nog dat Energieminister Marie Christine Marghem op zoek moet naar 750 megawatt extra stroomcapaciteit. De minister vond onder meer extra capaciteit in een gascentrale in Vilvoorde, die uit de mottenballen zal worden gehaald. Ook bestudeert Marghem de mogelijkheid voor import uit Franrijk, Duitsland en Nederland. Een deel van de extra capaciteit moet komen uit peakshavingcontracten

FOTO: MAARTEN SEPP

Stroomtekort

met een aantal energiegrootverbruikers.

Toch zal netbeheerder Elia waarschijnlijk ook noodgeneratoren moeten aansluiten om grote vraagpieken snel te kunnen ondervangen.

Het is niet voor de eerste keer dat de Belgische stroomvoorziening in gevaar komt. In 2014 dreigden de Belgen een donkere kerst tegemoet te zien. Ook toen waren de kerncentrales de oorzaak van de dreigende black-out. Maar liefst drie kernreactoren moesten onverwacht worden gesloten en de Belgen werd verzocht hun kerstverlichting te doven als het elektriciteitstekort te groot zou worden.

Uiteindelijk viel de schade mee en bleven de lichtjes branden.

Haarscheuren Tijdens een groot onderhoud van Doel 3 in 2012 werd een periodieke inspectie van bepaalde delen van de reactorkuip uitgevoerd. Voor deze inspectie werd een nieuw soort ultrasoon meettoestel gebruikt dat betere, meer gedetailleerde inspectieresultaten oplevert. Naar aanleiding van deze uitgevoerde inspecties, werden in de reactorkuip van Doel 3, en later ook in die van Tihange 2, bepaalde onzuiverheden vastgesteld. Na verder onderzoek, bleek het om waterstofinsluitsels te gaan, een gekend fenomeen in de metallurgie.

Deze insluitsels werden dus onterecht scheurtjes genoemd.

Dit waterstof is tijdens de productie van de stalen mantel bij de Rotterdamse Droogdokmaatschappij (RDM) ingesloten. Omdat de mantel van kerncentrale Borssele ook daar vandaan komt, werd ook deze aan een grondige inspectie onderworpen. De staalsoorten die bij de Nederlandse en Belgische kerncentrales zijn gebruikt, zijn echter niet vergelijkbaar en kwamen van twee verschillende leveranciers. De inclusies zijn bij Borssele dan ook niet aangetroffen.

Intussen voerden experts testen uit met vergelijkbaar staal om te kijken of de waterstofvlokken tot problemen zouden kunnen leiden. Uiteindelijk concludeert FANC dat de inclusies geen gevaar vormen voor de integriteit van de mantel, al denken critici uit met name de anti-kernenergielobby daar anders over. Zo trommelde Wise een aantal deskundigen op die meldden dat de stalen mantel verbroste en onder hoge druk zou komen te staan. De experts concludeerden dat de insluitingen met een lengte van gemiddeld twaalf tot zestien millimeter en een dikte van ongeveer een sigarettenvloeitje geen problemen zouden moeten opleveren. Zo constateerde men geen evolutie in de tijd, wat betekent dat de inclusies niet groter werden. Bovendien lopen de vlokken parallel met de binnenwand van de kuip, waardoor ze maar beperkt onderhevig zijn aan mechanische spanningen in de reactorkuip. ■

8

iMaintain 18

IMA08_P-Stroomkrapte.indd 31

09-10-18 12:22

32 CONTRACTMANAGEMENT

Laagste prijs niet altijd beste keus Bij de uitvoering van industriële projecten kan de asset owner meerdere wegen bewandelen: de uitvoering wordt geheel of gedeeltelijk zelf gedaan of uitbesteed.

Bij uitbesteding kan worden gekozen voor de huiscontractor of voor een andere aannemer of aannemers. De betrouwbaarheid, prijs-kwaliteitverhouding en de veiligheid zijn hierbij belangrijke factoren, maar hebben we daar wel voldoende grip op?

Wie zijn huis wil laten schilderen, gaat op zoek naar een schilder die het goed en goedkoop doet. We willen immers wel kwaliteit, maar daar willen we zo min mogelijk voor betalen. We zitten graag voor een dubbeltje op de eerste rang.

Volgens datzelfde principe sluiten we contracten af voor industriële projecten. En op zich is er niets mis met het kiezen voor de beste prijs-kwaliteitsverhouding, maar hoe bewaak je dat kantelpunt? Wanneer wordt het toch echt te goedkoop en gaat het ten koste van de kwaliteit?

Laura van der Linde

Contractuele afspraken Om bij projecten die worden uitbesteed zowel de veiligheid, de kwaliteit als het tijdspad te bewaken, worden afspraken vastgelegd in contracten. In de kern zijn er twee contractvormen: bij ‘input based’ contracten wordt vooral gekeken naar de werkzaamheden die worden uitgevoerd.

De vergoeding is gebaseerd op een bedrag per activiteit. Bij ‘output based’ contracten, ook vaak ‘performance based contracten genoemd, worden door de partijen afspraken gemaakt over de prestaties die worden geleverd. Deze worden vastgelegd in key performance indicators (KPI’s) en op basis daarvan worden vergoedingen uitgekeerd. ‘Beide vormen hebben zo hun voor- en nadelen’, vertelt Henk Akkermans, directeur WCM. ‘Performance based lijkt interessanter, want het gaat over het algemeen natuurlijk om het eindresultaat, maar dan moet je als contractor wel zeker weten dat je invloed kunt uitoefenen op dat eindresultaat. Er is altijd een ‘outcome uncertainty’. Bij beide partijen kunnen problemen en onvoorziene omstandigheden de kop opsteken. En dan heb je opeens gedoe.’

Volgens Akkermans is het belangrijk om te sturen op zowel ‘relational governance’ als ‘contractual governance’. ‘Daarnaast is het een goed idee om het inkopen niet alleen aan inkoop over te laten, maar

8 18 iMaintain

IMA08_O-Inkoop duurkoop.indd 32

zeker ook aan maintenance en operations intern.’

Onvoorziene omstandigheden In een contract alles borgen is echter onmogelijk. ‘Een contract kan nooit in alles voorzien, ook al maak je het drie keer zo dik’, zegt Akkermans. Ook Wiek Wijnands, die zich met zijn bedrijf Kensan onder andere bezighoudt met contractmanagement, erkent dit. ‘Met een contract maak je veel meetbaar doordat je goede afspraken maakt over de uitvoering en het resultaat, maar er blijft altijd sprake van een grijs gebied waar je geen grip op hebt. Omgevingscondities, bijzondere omstandigheden, soms is iets anders bedoeld, is er sprake van miscommunicatie of overmacht.’

Volgens Wijnands is het eerder regel dan uitzondering dat er sprake is van onvoorziene omstandigheden die ervoor zorgen dat opdrachtgever en opdrachtnemer met het contract in de hand met elkaar in discussie gaan. ‘Dat gebeurt doorlopend.

Daar ligt een continue spanning, waarbij de verantwoordelijkheid heen en weer wordt geschoven. Dit bepaalt namelijk wie de benodigde extra werkzaamheden of extra uren moet betalen.’ Dit opvangen is niet makkelijk, maar je kunt wel zo veel mogelijk opvangen. Wijnands: ‘Er wordt in contracten vaak een koppeling gemaakt met de Uniforme Administratieve Voorwaarden zoals de UAV-GC. Dit zijn geïntegreerde contracten, ontwerp en uitvoering, waarin normen en basisregels worden omschreven over hoe moet worden omgegaan met eventuele wijzigingen.

Hiermee heb je een goede basis.’

Onrust Maar toch, als de vraag rijst wie de ontstane extra kosten op tafel moet leggen, kan de situatie zelfs zeer grimmig worden.

Henk Akkermans van WCM: ‘Als de ene partij de poot stijf houdt, dan doet de

Abonnees lezen meer op www.imaintain.info

09-10-18 12:23

FOTO: PIXABAY

CONTRACTMANAGEMENT 33

ander dat ook. Die kans is groter wanneer de opdracht is gegund aan een onbekende, nieuwe partij. De huiscontractor is immers gebaat bij een goede relatie.’

Over het algemeen werkt Bilfinger Industrial Services vanuit langdurige raamcontracten. CEO Ruud van Doorn: ‘Wat mij betreft zijn wederzijds vertrouwen en een goede relatie belangrijke voorwaarden voor een goede samenwerking’, zegt Van Doorn. ‘Alleen dan kun je samen stappen voorwaarts maken.’ Wanneer een incidentele opdracht wordt verstrekt aan de contractor met de laagste offerte, is er geen sprake van een relatie. Van Doorn: ‘Je ziet wel eens dat een project om verschillende redenen wordt gegund aan een externe partij. Deze is misschien goedkoper en de asset owner wil niet dat het reguliere onderhoud dat de huiscontractor uitvoert eronder lijdt. Toch komen ze er al snel achter dat deze nieuwe contractor niet thuis is op de locatie. Misschien zelfs niet thuis in deze wereld. Dan betalen beide wat leergeld en ja, dat kan betekenen dat de asset owner alsnog duurder uit is.’

Als er sprake is van een relatie zoek je eerder naar wegen om minnelijk te schikken. ‘Je wilt immers die relatie in stand houden. Maar is die er niet, dan kan het tot zeer ongewenste situaties leiden. Jij niet betalen, wij niet werken! Dan krijg je onrust op de site en daar is niemand bij gebaat.’

Akkermans: ‘Bij beide partijen kunnen problemen en onvoorziene omstandigheden de kop opsteken.

En dan heb je opeens gedoe.’

Lage prijzen Kwaliteit en betrouwbaarheid hebben een prijs en wie niet bereid is om deze prijs te betalen, kan alleen maar hopen dat het project goed wordt uitgevoerd. Henk Akkermans: ‘Bij het aanbesteden van projecten is inderdaad sprake van een ‘race to the bottom’. Er is geen inkoper die

wordt afgerekend op het feit dat hij voor de laagste prijs heeft gekozen. En laten we wel wezen: als een inkoper offertes moet vergelijken, dan kan dat heel goed op basis van de prijs. Die is vergelijkbaar.

Maar bepalen welke aanbieder beter is in zijn werk, is een stuk lastiger.’

‘Ja, de opdrachtgevers hebben een bepaalde macht’, zegt Ruud van Doorn.

‘Ze kunnen je dwingen tot lagere prijzen.’

Een contractor wil immers serieus meedingen naar een opdracht. ‘Maar je moet concurreren met bedrijven die eigenlijk te lage prijzen hanteren. Je bent dan geneigd daarin mee te gaan, maar dat is op een gegeven moment wel op.’

Doordat bedrijven op zoek zijn naar die beste prijs-kwaliteit verhouding, waarbij prijs dus vergelijkbaar is en kwaliteit minder, is er dus sprake van een ‘race to the bottom’. Als het werk moet worden uitgevoerd tegen een lage prijs, dan gaat dit ten koste van het investeren in innovaties, het aannemen van medewerkers en zelfs – en daar wordt het ronduit gevaarlijk – van de investeringen in veiligheid. ■

8

iMaintain 18

IMA08_O-Inkoop duurkoop.indd 33

09-10-18 12:23

09FOT

34 AGENDA

November 7-8 november 2018 LCW, Vliegbasis Woensdrecht seminars.amccentre.nl Seminar Asset Management Control 2018 Voor de zeventiende keer wordt door het ministerie van Defensie, onderdeel Defensie Materieel Organisatie in samenwerking met het AMC Centre het seminar Asset Management Control georganiseerd. Dit jaar is het thema ‘Get Oriented’: To find the optimal balance. De locatie is het Logistiek Centrum Woensdrecht op de vliegbasis. Ook de excursie vliegtuigonderhoud zal daar plaatsvinden.

8 november 2018 Postillion Hotel, Dordrecht go.emersonprocess.com/nextgen-2018 NextGen, Fast Forward into a Smart Industry Tijdens NextGen gaat het over innovatie, IIOT-oplossingen, die meehelpen de betrouwbaarheid, beschikbaarheid en winstgevendheid van fabrieken te optimaliseren. Daarnaast wordt gekeken naar een thema dat steeds belangrijker wordt: cybersecurity, om te zorgen dat de nieuwe datastromen bij de juiste mensen veilig terechtkomen in de vorm van eenvoudige acties. De technologie mag dan misschien wel zo ver zijn, maar zijn de mensen dat ook?

Hoe maken we bijvoorbeeld medewerkers future proof en agile?

En hoe maak je je bedrijf aantrekkelijk om het beste personeel te werven en te houden? Tijdens NextGen, Fast Forward into a Smart Industry worden deze ervaringen gedeeld door eindgebruikers en serviceverleners.

15 november 2018 De Doelen, Rotterdam www.betondag.nl Betondag 2018 De Betondag 2018 heeft als thema: Beton, duurzamer dan ooit!

In juli is het Betonakkoord voor duurzame groei ondertekend. Een nationaal ketenakkoord ter versterking van de duurzame transitie van Nederland en van de toekomstbestendigheid van de betonketen. In het akkoord zijn afspraken beschreven voor 4 thema’s: CO2-uitstoot, Circulariteit, Natuurlijk kapitaal en Sociaal kapitaal.

De eerste drie thema’s zullen door de marktpartijen worden opgepakt. Voor het vierde thema is de Betonvereniging partner.

15 november 2018 Rotterdam Ahoy www.smartportsummit.nl SmartPort Summit 2018 SmartPort heeft een heleboel wetenschappelijke kennis te delen dit jaar. Ruim 45 projecten zijn of worden nog dit jaar afgerond.

Kennis over de energietransitie, digitalisering en automatisering van de logistiek en de maritieme infrastructuur.

Wat als alle ontwikkelde kennis wordt toegepast? Wat is er nog nodig? Wat zijn de nieuwe vraagstukken? Hoe ziet de Rotterdamse Haven er dan uit in 2050? Dat is het thema voor deze SmartPort Summit.

Schrijf nu in!

22 november 2018 Endress+Hauser, Naarden www.mastersofindustry.nl Masters of Industry: Industrial Internet of Things (IIoT) In de vierde industriële revolutie is alles met alles verbonden.

Dat dit een positieve bijdrage kan leveren aan het optimaliseren van processen, begrijpen we. Maar de grote vraag is natuurlijk: Maken we optimaal gebruik van het Industrial Internet of Things (IIoT)? Hoe kan automatisering helpen om zowel de bedrijfsvoering als de winstgevendheid te verbeteren? Er zijn nu nog veel bedrijven die de kansen die IIoT biedt, laten liggen. Zonde!

Tijdens deze Masters of Industry kijken we ook naar de spreekwoordelijke ‘beren op de weg’: hoe zit het met de data security en privacy? Met presentaties van Jaap Westeneng (Endress+Hauser), Hans Sintemaartensdijk (Tata Steel IJmuiden) en een kijkje in de Endress+Hauser Experience Room.

28 november 2018 De Reehorst, Ede www.atexevent.nl ATEX Event Voor iedere editie van het ATEX Event kiest de organisatie een specifiek thema. Voor 2018 ligt een extra nadruk op mechanische apparatuur. In tegenstelling tot elektrische apparatuur, waarvoor de inspecties en het onderhoud relatief nauwkeurig zijn beschreven, blijft de informatie voor mechanische apparatuur wat summier. Wanneer gaat het hier om een ontstekingsbron?

Hoe voorkom je dat het een ontstekingsbron wordt of hoe dek je de veiligheid wanneer dit niet mogelijk is? En wat is er eigenlijk belangrijk wanneer je onderhoud uitvoert aan dit type apparatuur?

December

Schrijf nu in!

13 december 2018 Brightlands Chemelot Campus, Geleen www.industryandenergy.nl Industry & Energy: When electrons power molecules Om de Europese klimaatuitdagingen en -doelen aan te gaan, is samenwerking nodig. Duurzame energie moet snel groeien in Europa. Maar hoe gaan we energieoverschotten opslaan? Aan de andere kant moet de industrie haar uitstoot en de fossiele grondstof verminderen. Elektrochemie lijkt de kortste weg naar negatieve CO2-emissies. Zowel de industrie als de energiesector moeten de nieuwe waardeketen met elkaar afstemmen en profiteren van de nieuwe mogelijkheden.

Dit internationale congres is een initiatief van FME, Industrielinqs en VoltaChem met founding partner Chemelot en is gericht op de industrie en energiesector in Nederland, Vlaanderen en Noordrijn-Westfalen. Het congres heeft een speciale focus op elektrificatie en elektrochemie. De voertaal tijdens dit congres is Engels.

8 18 iMaintain

IMA08_F-Agenda.indd 34

09-10-18 12:24

o

2018 15:40

3P Quality Services zoekt: 3P Quality Services B.V. is een onafhankelijk technisch inspectiebureau binnen de petrochemische industrie, process industrie, offshore en energiesector.

Wij bieden een breed scala aan support services, Onze sleutelwoorden zijn: Inspectie, Maintenance en Vendor inspectie activiteiten.

3P Quality Services B.V. bemiddelt vanuit een projectmatige aanpak en/of vanuit een vaste bemiddeling binnen de vakgebieden Engineering, Construction management, Shutdown management en Project management.

Voor diverse nationale en internationale functies op het gebied van inspectie en aanverwante diensten, zijn wij doorlopend op zoek naar:

QUALITY SERVICES

Werktuigbouwkundigen MBO/HBO niveau De ideale kandidaten beschikken minimaal over: • MBO/HBO werktuigbouwkunde • Opleiding IKT/SKK (II/III) – en/of MLT/EWT/IWT • Beheersing van Microsoft Office • Goede contactuele eigenschappen • Grote mate van zelfstandigheid 3P Quality Services biedt kansen en mogelijkheden ook voor 50 plussers en starters op de arbeidsmarkt. 3P Quality Services is gecertificeerd volgens ISO 9001/VCA. Een kwaliteitsgarantie gaat echter niet alleen om systemen en standaarden, maar vooral om mensen. Daarom investeren wij voortdurend in onze professionals door middel van opleidingen en coaching.

Voor meer informatie en vragen kunt u contact opnemen met Dhr. C.J. de Graaf of Dhr. K. van Oevelen T +31(0)161 438 500.

Bent u onze juiste kandidaat? Mail dan uw sollicitatie met CV naar 3pqs@3pgroup.com onder vermelding van 3P zoekt werktuigbouwkundigen en jong talent.

IMA08 omslag los.indd 35

3P zoekt ook jong talent 3P heeft in samenwerking met diverse klanten een overeenkomst om jonge talenten een kans te geven. 3P en onze klanten willen graag investeren voor nu en in de toekomst en 3P verzoekt kandidaten die als lasser of NDO-er reeds 5 jaar ervaring hebben en een MTS diploma hebben en/of dit willen behalen te solliciteren.

In overleg en in samenwerking met onze klanten zoekt 3P een geschikte werklocatie om op termijn door te groeien naar een volwaardige QC-er en/of inspecteur.

Voor een volledig overzicht van de vacatures bekijk het aanbod op: www.3pgroup.com

Continuïteit door deskundigheid.

10-10-18 10:13 09-10-18 12:31

Adv Mainnovation 210x297 IMA08 omslag los.indd 36 met afloop3mm.indd 1 IMA08_A-Omslag.indd 1

19-09-1810:13 14:56 10-10-18

UITNODIGING

Oppervlaktetechniek is belangrijker dan ooit Ontdek de nieuwste mogelijkheden

Brabanthallen ’s-Hertogenbosch

13-15 NOV 2018 WEEK VAN DE OPPERVLAKTE TECHNOLOGIE

75

kennissessies

175+

deelnemers

13 t/m 15 november 2018 | Brabanthallen ’s-Hertogenbosch Ga voor openingstijden en voorregistratie voor gratis toegang naar surfacecampus.nl

1001

mogelijkheden

In samenwerking met

Uw persoonlijke registratiecode:

500.009.32

Brabanthallen ’s-Hertogenbosch

13-15 NOV 2018 WEEK VAN DE OPPERVLAKTE TECHNOLOGIE

Oppervlaktetechnologie maakt het verschil Zonder oppervlaktetechnologie, geen producten. Oppervlaktebehandeling maakt materialen geschikt voor datgene waarvoor ze bedoeld zijn. Bovendien geeft het producten meerwaarde, doordat het materiaal na behandeling langer meegaat,

Deze uitnodigingskaart wordt u

een luxe uitstraling of extra functionaliteit

aangeboden door:

krijgt, of lagere onderhoudskosten. En ieder product vraagt om een passende behandeling. Dit veelzijdige vakgebied staat allesbehalve stil – de innovaties gaan razendsnel. Kom naar SURFACE Campus 2018 en ontdek de nieuwste mogelijkheden zelf.

Gratis toegang bij voorregistratie met uw persoonlijke registratiecode (z.o.z.) op surfacecampus.nl.

Organisatie: 2XPO B.V. i.s.m. ION, Vereniging Industrieel Oppervlakte­ behandelend Nederland

1001 mogelijkheden; voorsprong door innovatieve technieken

175+ deelnemers; grootste aanbod Benelux bijeen ION Congres Campus; 75 kennissessies Breed, informatief en innovatief programma met doorlopend lezingen, masterclasses en best practices. De hoofdthema’s per dag:

• Dinsdag 13 november:

Veiligheid, wet- en regelgeving en normen.

• Woensdag 14 november:

Oppervlaktebehandeling voor substraten.

• Donderdag 15 november:

Coatings toegepast in de industrie.

Ga voor meer info en het volledige programma naar surfacecampus.nl SURFACE Campus 2018 is onderdeel van de Week van de Oppervlaktetechnologie. #surfacecampus