IMA09-2016

www.imaintain.info

09 16 DERTIENDE JAARGANG – LOSSE VERKOOPPRIJS € 17,25

Maint

Het mag

azine va n de

NL

NVDO

‘We moete n maintena nce niet paratie inje van de kaa ctie-water rt vegen’ leiding NA inzetbaar | Snelle M | Intelli heid perso regente pla neel | Ou nning voo de treine r n in een nieuw jas je

VEILIGHEID MOET VANZELFSPREKEND WORDEN IN DE BOUW

IMA09 C commentaar.indd 6

19-10-16 12:58

Achter elk vat Total smeermiddelen schuilt een team van experts!

Met een landelijk opererend en ervaren team van Sales Engineers, een kundige technische dienst en een servicegerichte binnendienst zijn wij snel en gemakkelijk te bereiken. Dit in combinatie met een compleet assortiment smeermiddelen ĂŠn een zeer goede logistieke ondersteuning zorgt er voor dat u altijd op ons kunt rekenen.

Voor uitgebreide informatie over onze mogelijkheden kunt u contact opnemen met: Total Nederland N.V. / IndustriĂŤle smeermiddelen Telefoon: 070 - 3 18 0 40 8 E-mail: smeermiddelen.industrie@total.com www.total.nl

The right choice in lubricants

IMA09 C commentaar.indd 6

19-10-16 12:58

INHOUD 3

10 Lessen van de Noord/Zuidlijn Voor velen in Amsterdam blijft onzichtbaar dat de Noord/Zuidlijn internationaal voorop zal lopen met de moderne aanpak van het beheer en onderhoud.

Met name op het gebied van remote monitoring, zo blijkt uit een gesprek met asset owner Erik Bijlsma.

14 Veiligheid in de bouw moet beter Werken in de bouw brengt veel risico’s met zich mee. In rapportages over aantallen (dodelijke) ongevallen op de werkvloer behaalt de bouwsector een dubieuze eerste plaats. Wat kan de bouw leren van andere branches en gebeurt dit ook?

5 COMMENTAAR 6 ACTUEEL 17 VEILIG WERK VERDIENT WAARDERING 19 EXTRA INVESTERING IN BETERE DOORSTROMING VERKEER 20 BOTSBESTENDIGE DRONE INSPECTEERT AMERCENTRALE 23 DE MEERWAARDE VAN VIRTUAL REALITY VOOR DE INDUSTRIE 24 WHAT’S NEXT 29 PRODUCTEN

Maint

NL

Het magazine van de NVDO

33

De markt schakelt volgens Rene Baron van BASF over van maintenance naar asset management. Ook zelf heeft hij die overstap gemaakt.

Na een lekkage in de injectiewaterleiding van het Schoonebeek olieveld en het noodgedwongen stilleggen van de productie, besloot het bedrijf een flexibele HDPE-buis in de bestaande buis te leggen voor het transport van injectiewater.

‘We moeten maintenance niet van de kaart vegen’ Ontmanteling IJsselcentrale Harculo Snelle reparatie injectiewaterleiding NAM Oude treinen in een nieuw jasje On target aan de hand van KPI’s Een contract in dienst van de relatie Minder storingen door PGO’s in spooronderhoud Onderhoudscontract als een goed huwelijk Intelligente planning voor inzetbaarheid personeel Maintenance Manager 2015 schenkt prijzengeld Casus: Vastgoedmanager als huisvestingsmanager

36 40 42 46 50 53 55 57 58 62 65

9

iMaintain 16

IMA09 B inhoud.indd 3

19-10-16 11:21

ÂŽ

Intelligent condition monitoring met Intellinova Parallel MB Intellinova Parallel MB is een compact en robuust 4-kanaals parallel condition monitoring systeem, met eenvoudige integratie in bestaande automatiseringssystemen. Een ideale monitoring oplossing voor pompen, ventilatoren, koeltorens, generatoren etc.

spmin stru me n t.n l

VEILIG WERK VERDIENT WAARDERING De Safe Maintenance Award Benelux zoekt technische diensten en dienstverleners met een aantoonbaar effectief veiligheidsbeleid om mee te dingen naar de Safe Maintenance Award Benelux 2017.

Deelnemen kan in twee categorieĂŤn: 1. Technische dienstverleners (onderhoudscontractors en installateurs) 2. Bedrijven met een eigen onderhoudsdienst Verdient uw veiligheidsbeleid erkenning en waardering?

Schrijf dan nu in via www.safemaintenanceaward.com Na uw registratie stelt de jury een shortlist van genomineerden samen. De genomineerden worden bezocht en getoetst op de implementatie en uitvoering van hun veiligheidsbeleid. De winnaar wordt bekend gemaakt tijdens de dinershow op 12 april 2017 tijdens Maintenance NEXT in Rotterdam Ahoy.

De Safe Maintenance Award Benelux 2017 wordt verzorgd door Stichting Safety at Work en het iMaintain platform.

Meer weten over de award en sponsormogelijkheden?

Bezoek www.safemaintenanceaward.com

www.hi-force.com

IMA09 Advertenties.indd 4

19-10-16 11:09

COMMENTAAR 5

Een robot die een robot onderhoudt De laatste tijd komt het weer vaker in het nieuws. Dat robots uiteindelijk al ons werk gaan overnemen. Robotisering wordt vaak als een dreiging gezien voor de werkgelegenheid. En wat je kunt verzinnen, kan zo maar realiteit worden. Maar net als bij alle andere technieken: robots kunnen ten goede en ten kwade worden ingezet. Het probleem is echter de misvatting dat we als mens technologie zelf als boosdoener zien.

Techniek kent echter geen mores. Nog steeds doen technische apparaten wat wij ze ingeven en het ‘gedrag’ van technologie is niet bij voorbaat goed of slecht. Internet is bijvoorbeeld niet een intrinsiek slecht medium, we kunnen er namelijk zowel goede en verwerpelijke dingen mee doen. Het is maar wat we zelf willen en doen. Als we als samenleving willen dat internet alleen ten goede wordt gebruikt, uiteraard utopisch gedacht, dan moet je wat doen aan het gedrag van mensen of de mogelijkheden van verwerpelijke inzet van internet technisch beperken.

Dus ik weiger robots voorlopig als een bedreiging te zien. Als we ergens voor moeten vrezen, is het wel de slechte intenties van mensen die innovatieve technologie naar hun kwade hand willen zetten.

Zelf zie ik al heel veel interessante mogelijkheden en inmiddels interessante toepassingen. Zeker in combinatie met de opkomst van big data en het internet of things. Ook hier geldt natuurlijk dat gegevens goed dienen te worden beschermd, om verkeerde bedoelingen in te perken. De mogelijkheden zijn fascinerend. Zo zijn er inmiddels robots die installaties en zelfs andere robots onderhouden en dat verrassend nauwkeurig doen.

Een bedreiging? ‘De mens lijdt dikwijls het meest aan ‘t lijden dat hij vreest’ (Nicolaas Beets). Met goede intenties als basis, zie ik echter vooral veel mogelijkheden.

En natuurlijk is bijvoorbeeld menselijke zorg te verkiezen boven een zorgrobot. Maar als er te weinig mensen beschikbaar zijn voor die zorg en het zorgniveau met robots omhoog kan, waarom niet? Er zijn al verschillende onderzoeken die uitwijzen dat zorgrobots veel goeds kunnen brengen.

Zelf kan ik wel over een andere interessante ontwikkeling filosoferen. Er wordt momenteel een kookrobot ontwikkeld die met recepten van topkoks kan koken in onze eigen keuken. Iedere dag een sterrenmaaltijd, het liefst gezond, regelmatig Thai of Vietnamees, of voor mijn part de best gebakken frieten! Wie wil dat niet?

HOOFDREDACTIE

Mark Oosterveer 020 3122 082 mark.oosterveer@industrielinqs.nl NUMMER 09 - 2016

Wim Raaijen 020 3122 081 wim.raaijen@industrielinqs.nl

UITGAVE VAN

EINDREDACTIE

Industrielinqs pers en platform Veembroederhof 7 1019 HD Amsterdam

PARTNERS

Nederlandse Vereniging voor Doelmatig Onderhoud (NVDO) Postbus 138, 3990 DC Houten

Miriam Rook 020 3122 086 miriam.rook@industrielinqs.nl Liesbeth Schipper 020 31 22 083 liesbeth.schipper@industrielinqs.nl

MEDEWERKERS

Dagmar Aarts, Laura van der Linde, David van Baarle, Evi Husson, Ingrid Rompa, Inge Janse, Broer de Boer, Elias de Bruijne

LAY-OUT

BureauOMA BV, Wehl Rotterdam Ahoy Ahoy-weg 10 3084 BA Rotterdam Postbus 5106 3008 AC Rotterdam Organisator van

UITGEVER

Wim Raaijen 020 3122 081 wim.raaijen@industrielinqs.nl

COVERS

NASA en Tennet

ADVERTENTIEVERKOOP

Bureau Van Vliet Frank Oudman 023 571 47 45 f.oudman@bureauvanvliet.com www.bureauvanvliet.com

TRAFFIC

Breg Schoen 020 3122 088

Wim Raaijen @wimraaijen wim@industrielinqs.nl

DRUKKERIJ

PreVision Graphic Solutions

ABONNEMENTEN (EXCL. BTW) Nederland/België € 96,50 Introductie NL/B 25% € 72,Overig buitenland € 120,50 Losse verkoopprijs € 17,25 Studenten € 39,50 Proefabonnement 3 mnd € 28,00

OPZEGGEN

Dit magazine hanteert de opzegregels uit het verbintenissenrecht. Wij gaan er van uit dat u het blad ontvangt uit hoofde van uw beroep. Hierdoor wordt uw abonnement steeds stilzwijgend met een jaar verlengd. Proef- en kennismakingsabonnementen worden niet automatisch verlengd en stoppen na het aantal aangegeven nummers.

Opzeggen kan via www.aboland.nl, per post of per telefoon. De opzegtermijn is 8 weken voor het einde van uw abonnementsperiode. Als opzegdatum geldt de datum waarop uw opzegging door Abonnementenland is ontvangen.

Indien u hierom verzoekt, ontvangt u een bevestiging van uw opzegging met daarin de definitieve einddatum van uw abonnement.

Adreswijzigingen kunt u doorgeven via www.aboland.nl, per post of per telefoon.

Overige vragen kunt u stellen op www.aboland.nl of neem telefonisch contact met Abonnementenland op.

ABONNEMENTENLAND

Postbus 20 1910 AA Uitgeest 0900-226 52 63 (€ 0,10 p.m.)

Site: www.bladenbox.nl voor abonneren of www.aboland.nl voor adreswijzigingen en opzeggingen.

Prijswijzigingen voorbehouden.

ISSN: 2211-6826 © Industrielinqs pers en platform BV Niets uit deze uitgave mag worden gereproduceerd zonder toestemming van de uitgever.

Papier binnenwerk: PAPER & BOARD MADE OF

AGRI-WASTE WWW.PAPERWISE.EU

Papier omslag:

9

iMaintain 16

IMA09 C commentaar.indd 5

19-10-16 11:20

6 ACTUEEL

MEEST GELEZEN ONLINE 1. Provincie Zuid-Holland doet aangifte na stilleggen DuPont Dordrecht Twee productielijnen van de Delrinfabriek van DuPont in Dordrecht zijn halverwege oktober stilgelegd nadat er een incident met formaldehyde, een giftig gas, heeft plaatsgevonden. Het chemiebedrijf mag voorlopig niet opstarten en staat onder verscherpt toezicht.

Lees verder op pagina 9

2. Vakmensen uit de haven gaan digitaal met leerplatform Innovatieplatform iTanks, onderzoeksbureau TNO en uitgeverij Malmberg hebben SAM ontwikkeld, een digitaal, interactief leerplatform. SAM gaat ervoor zorgen dat werknemers in de haven continu leren over veilig werken.

Lees verder op pagina 7

3. D ode bij bedrijfsongeval Dow Terneuzen Eind september is bij Dow Terneuzen is een 55-jarige medewerker om het leven gekomen. Het ongeluk gebeurde bij de polyurethaanfabriek, een van de zestien fabrieken op het terrein van Dow. Lees verder op pagina 7

Veiligheidstests in Velsertunnel De vernieuwde Velsertunnel zit vol moderne veiligheidsvoorzieningen en die worden uitvoerig getest. Rijkswaterstaat en combinatie Hyacint willen zeker weten dat al deze systemen veilig functioneren.

De Velsertunnel heeft tien nieuwe vluchtdeuren, maar gaan ze wel makkelijk open als de nood aan de man is? Is de omroepinstallatie wel verstaanbaar? En spuiten de brandslangen wel ver genoeg? De tests in de Velsertunnel slaan geen veiligheidssysteem over. Ook de digitale besturing van de tunnel vanuit de verkeerscentrale wordt beproefd.

De ruim vijftig tunnelinstallaties worden in drie ronden getest. Eerst is de nieuwe apparatuur in de fabriek getest, daarna heeft de aannemer dit bij installatie in de tunnel nog eens dunnetjes overgedaan. De derde ronde is het moment van de waarheid: dan wordt gekeken of alle nieuwe systemen ook samen doen wat ze moeten doen.

Kaak Group neemt industrieel 3D-printsysteem in gebruik Kaak Group in Terborg neemt een industrieel 3D-printsysteem (de MetalFAB1) van Additive Industries in gebruik. De fabrikant van industriële productielijnen voor met name brood en pizza zal de machine gaan gebruiken voor het vervaardigen van onderdelen voor hun broodbaklijnen in roestvast- en gereedschapsstaal.

Volgens algemeen directeur Lodewijk van der Borg zorgt deze nieuwste technologie voor een aardverschuiving in de industrie. ‘Het apparaat kan ruim honderd uur aan één stuk meerdere opdrachten printen, produceert geen afval en werkt volledig geautomatiseerd.

De snelheid is tien keer zo hoog als de huidige machines. Ik denk dat weinig mensen zich realiseren wat dit gaat betekenen voor de maakindustrie.’

Kaak zal de machinecapaciteit delen met een aantal andere industriële koplopers uit het Oosten van Nederland zoals Royal Eijkelkamp, Goma, Copal Handling Systems, Hittech Bihca en Bronkhorst High Tech.

Geen vrachtverkeer over Merwedebrug A27 Gorinchem 4. D oden en gewonden door explosies bij twee locaties van BASF Bij een zware explosie en brand bij chemiebedrijf BASF in het Duitse Ludwigshafen op 17 oktober zijn twee medewerkers overleden en zijn acht mensen ernstig gewond geraakt.

Daarnaast werd bij het ter perse gaan van dit blad nog één persoon vermist.

Lees verder op pagina 9

5. G een vrachtverkeer over Merwedebrug A27 Gorinchem Er mag sinds 11 oktober geen vrachtverkeer meer rijden over de Merwedebrug in Gorinchem, omdat de brug tekenen van overbelasting vertoont.

Lees verder op deze pagina

9 16 iMaintain

IMA09 D actueel.indd 6

Er mag sinds 11 oktober geen vrachtverkeer meer rijden over de Merwedebrug in Gorinchem, omdat de brug tekenen van overbelasting vertoont.

In verband met de verbreding van de A27 is onder andere gekeken naar de belastbaarheid van de 55 jaar oude Merwedebrug. Uit de berekeningen bleek dat de stalen draagbalken van de brug mogelijk tekenen van overbelasting vertonen. Uit nader onderzoek naar haarscheurtjes in de draagbalken van de zuidelijke boog van de Merwedebrug blijkt dat de situatie hier ernstiger is dan bij de noordelijke boog, waar eerder onderzoek naar werd gedaan.

Alle voertuigen zwaarder dan 3,5 ton mogen tijdelijk de brug niet meer op. De brug blijft normaal beschikbaar voor personenauto’s. Vrachtverkeer moet omrijden via de A2 en A16. Per dag rijden ongeveer 95.000 voertuigen over de brug, 18.000 hiervan zijn vrachtwagens. De maatregelen hebben al tot enorme filevorming geleid.

Eind oktober zijn de inspecties klaar en moet duidelijk zijn hoe slecht de brug eraan toe is. Tegelijkertijd beginnen dan ook de herstelwerkzaamheden, die mogelijk tot in december kunnen duren. Als de zwakste plekken zijn gerepareerd, mag het vrachtverkeer de brug weer gebruiken, terwijl de andere werkzaamheden worden afgerond.

Abonnees lezen meer op www.imaintain.info

19-10-16 11:20

ACTUEEL 7

Inzage in staat afvalwaterleidingen met inspectierobot Acquaint BV heeft in samenwerking met wetenschappelijk onderzoeksinstituut Wetsus en Universiteit Twente een inspectietechniek ontwikkeld die inzicht geeft in de staat van (ondergrondse) buisleidingen. Middels een inspectierobot kan op nauwkeurige wijze degradatie van asbest cement buisleidingmateriaal worden vastgesteld. Vier Waterschappen in Nederland zijn zeer geïnteresseerd in deze nieuwe technologie die zich specifiek richt op asbest cement (AC) afvalwaterleidingen. Deze leidingstelsels verouderen en veel waterschappen hebben slechts een globaal beeld van de staat van de leidingen.

Waterschap Aa en Maas, Hoogheemraadschap Hollands Noorderkwartier, Waterschapsbedrijf Limburg en Waterschap Zuiderzeeland willen graag beter inzicht in de toestand van hun leidingen. Door bochten en hoeken zijn veel van deze leidingen echter lastig te inspecteren. Een intelligente inspectierobot (intelligent pig) moet oplossing bieden. De waterschappen maken nu gebruik van theoretisch modellen die aangeven wanneer vervangen nodig is. Als uit inspectierapportages blijkt dat de leidingen langer kunnen blijven liggen, dan betekent dit een forse besparing.

Acquaint is in 2015 gestart met de ontwikkeling van een intelligent pig die door moeilijk te inspecteren drinkwaterleidingen kan. De samenwerking tussen de waterschappen en het bedrijf moet leiden tot doorontwikkeling van de intelligent pig voor het inspecteren van asbest cement afvalwaterleidingen met geavanceerde ultrasone meettechnieken. Hiermee kan de restlevensduur worden bepaald en kunnen keuzes gemaakt worden ten aanzien van onderhoud en vervanging. In 2017 zal deze techniek commercieel beschikbaar zijn.

Vakmensen uit de haven gaan digitaal met leerplatform Innovatieplatform iTanks, onderzoeksbureau TNO en uitgeverij Malmberg hebben SAM ontwikkeld, een digitaal, interactief leerplatform. SAM gaat ervoor zorgen dat werknemers in de haven continu leren over veilig werken en dat kennis daadwerkelijk beklijft en wordt toegepast. Het leerplatform biedt werkgevers bovendien inzicht en overzicht in de kwaliteit van haar personeel.

SAM is in co-creatie met managers health, safety, environment en quality (HSEQ) van bedrijven in de Rotterdamse haven ontwikkeld. Met SAM leren werknemers in de haven aan de hand van herkenbare visuele werksituaties alles over veilig werken, de keuzes die zij kunnen maken en hoe ze zelf de veiligheid kunnen verbeteren in de Rotterdamse haven. Alle facetten om veilig te werken komen aan bod.

SAM toont levensechte werksituaties aan de hand van video, augmented reality en serious games. SAM geeft een medewerker én het bedrijf inzicht hoe de voortgang verloopt van de veiligheidscompetenties per medewerker en het team.

Op 28 september zijn 180 medewerkers van negen contractors actief aan de slag gegaan met SAM. In de pilot wordt er daadwerkelijk praktijkervaring mee opgedaan en wordt het platform in een feedback-loop aangepast aan de wensen van de gebruikers.

Raffinaderijen en opslagbedrijven zien de ontwikkelingen met interesse tegemoet. Op 1 januari 2017 wordt de definitieve versie geïntroduceerd.

De Rotterdamse haven heeft de ambitie om zich te profileren als meest veilige en duurzame mainport van de wereld. Om dit te bereiken vraagt de Rotterdamse haven van haar werknemers een meer proactieve houding waarin zij met elkaar oplossingen zoeken.

BEDRIJVENNIEUWS Dode bij bedrijfsongeval Dow Terneuzen Bij een bedrijfsongeval eind september bij Dow Terneuzen is een 55-jarige medewerker om het leven gekomen, meldde Omroep Zeeland.

Het ongeluk gebeurde bij de polyurethaanfabriek, een van de zestien fabrieken op het terrein van Dow. Hoe het bedrijfsongeval kon ontstaan, is nog onduidelijk. De betrokken instanties, waaronder de Inspectie SZW, doen onderzoek.

Royal HaskoningDHV bestaat 135 jaar Het bedrijf is in 135 jaar uitgegroeid tot een wereldwijd opererende organisatie met ruim 6.000 medewerkers in meer dan 150 verschillende landen. RHDHV is in Nederland onder andere actief op Schiphol Airport en op Nederlands grootste chemieindustrieterrein Chemelot. Dankzij strategisch asset management wordt gezorgd voor optimale prestaties en minimale kosten en risico’s.

Asfalt met driemaal zoveel gerecycled materiaal gelegd BAM en de provincies Noord-Brabant en Gelderland starten een proef met hergebruikt asfalt. Twee ‘proefvakken’ op provinciale wegen worden uitgerust met maximaal 93 procent gerecycled materiaal. Dit is driemaal zoveel als bij huidige hergebruikte asfaltdeklagen. Het moet leiden tot een energie- en CO2-reductie van circa dertig procent. Beide één kilometer lange proefvakken bevatten dubbellaags zoab. Dit levert een geluidsreductie van zeven decibel op.

Uit testen blijkt dat het asfalt ‘kwalitatief minimaal gelijkwaardig is aan traditioneel geproduceerde deklagen en vaak zelfs beter’.

BAM bracht op de N279 Veghel/’sHertogenbosch een proefvak aan, dat bestaat uit circa 80 procent gerecycled materiaal. Een deel van de N338 bij Doesburg kreeg een deklaag met een recyclingwaarde van circa 93 procent. Ook het bindmiddel van dit asfalt is grotendeels geproduceerd met hergebruikte materialen.

9

iMaintain 16

IMA09 D actueel.indd 7

19-10-16 11:20

ADVERTENTIE-INDEX Abonnees ............................................................................................ 32 Applus RTD .......................................................................................... 52 Atrium Groep ......................................................................................... 8 Delta Heat Services ............................................................................. 52 Duurzaam Geproduceerd 2017 ............................................................ 32 Gedore Technag ................................................................................... 56 Hateha................................................................................................. 64 Hi-Force Nederland ................................................................................ 4 Hogeschool Utrecht .............................................................................. 44 iMaintain 2017.................................................................................... 38 Leemberg Pijpleidingen ........................................................................ 38 Mainnovation ....................................................................................... 72 Masters of Industry .............................................................................. 16 iMaintain platform ......................................................................... 30, 31 Profion Maintenance Linqs 17 november ............................................. 28 Safe Maintenance Award ...................................................................... 4 Sitech Services .............................................................................. 18, 64 SPM................................................................................................. 4, 60 Stratt+ Industrial Management ............................................................ 28 Total Nederland...................................................................................... 2 Ultimo Software Solutions .................................................................... 71 Vinรงotte Nederland .............................................................................. 60 Zamro .................................................................................................. 22

IMA09 Advertenties.indd 8

19-10-16 11:12

ACTUEEL 9

Provincie Zuid-Holland doet aangifte na stilleggen DuPont Dordrecht Twee productielijnen van de Delrin-fabriek van DuPont in Dordrecht zijn halverwege oktober stilgelegd nadat er een incident met formaldehyde, een giftig gas, heeft plaatsgevonden. Het chemiebedrijf mag voorlopig niet opstarten en staat onder verscherpt toezicht. Nadat de melding van het incident bij de provincie Zuid-Holland was binnengekomen, heeft het provinciebestuur diezelfde avond aangedrongen op het onmiddellijk stopzetten van twee productielijnen. DuPont heeft daarop zelf besloten om deze productielijnen, tot nader order stil te leggen.

DuPont mag de Delrin-fabriek niet mag opstarten voordat is aangetoond dat voldoende maatregelen zijn genomen om de fabriek veilig te kunnen bedrijven, zowel in technisch opzicht als qua bediening door operators.

Als gevolg van de incidenten en de geconstateerde tekortkomingen wordt het toezicht bij DuPont verscherpt en verzwaard. Onder andere door het uitvoeren van extra (on) aangekondigde inspecties. In november 2016 zal er samen met de Inspectie SZW en de veiligheidsregio Zuid-Holland Zuid een intensieve controle worden uitgevoerd op het veiligheidsbeheerssysteem.

Het incident volgt kort op een tweetal eerdere incidenten met formaldehyde op 10 en 12 augustus 2016. Bij deze lekkages kwam 2730 kilo formaldehyde vrij. Vanwege deze incidenten heeft de Omgevingsdienst Zuid-Holland (OZHZ) namens de provincie ZuidHolland aangifte gedaan tegen DuPont.

In augustus werd ontdekt dat een breekplaat (een veiligheidsvoorziening) gedeukt was en een scheur bevatte. De breekplaat werd vervangen en de productie werd weer opgestart. Op basis van de informatie op dat moment ging DuPont uit van een klein incident.

Het bleek later dat er veel gas was vrijgekomen. Deze informatie zorgt voor een andere inschatting van de ernst van het incident. Nu heeft OZHZ namens de provincie ZuidHolland aangifte gedaan bij het Openbaar Ministerie. Uit onderzoek moet blijken of er sprake is van een strafbaar feit.

Testlocatie drones geopend bij vliegveld Twente Bij vliegveld Twente is eind september een testlocatie voor drones geopend. Er wordt een verkeersmanagementsysteem ontwikkeld voor het gebruik van drones in de buurt van stedelijke gebieden, mensen, bemande vliegtuigen, andere drones en honderden andere objecten.

De testlocatie, genaamd Space53, zegt de nationale locatie voor testen, trainen en ontwikkelen van unmanned systems op het land, in de lucht en het water te zijn. Space53 is een publiekprivate samenwerking; één gezamenlijk portaal voor nationale en internationale partijen. Er is nauwe samenwerking met onderzoeks- en onderwijsinstellingen zoals de Universiteit Twente, Saxion en ROC van Twente en bedrijven zoals Nokia.

Innoveren en samenwerken is cruciaal om als Nederland voorop te blijven lopen in deze industrie. Uitwisseling van kennis op het gebied van onderzoek, technologische ontwikkelingen, praktische toepassingen, testen & trainen, (Europese) wet- en regelgeving staat centraal. De publieke- en private sector organiseren demo’s, evenementen, bijeenkomsten en presentaties.

BEDRIJVENNIEUWS Spie gaat Brabantse bruggen en sluizen onderhouden en neemt Alewijnse over Spie gaat het onderhoud aan in totaal 92 bruggen en sluizen in de provincie Brabant verzorgen. In het voorstel aan RWS heeft Spie meegedacht over het gehele traject en over mogelijke optimalisaties en kostenbesparingen. De bruggen en sluizen liggen tussen Oosterhout en Venray.

Het traject wordt opgesplitst in drie regio’s, die ieder bediend worden door een lokale vestiging.

Daarnaast neemt het bedrijf Alewijnse Technisch Beheer over, onderdeel van de Alewijnse Groep, dat zich richt op het technisch beheer van gebouwgebonden installaties. Met vestigingen in Delft, Utrecht en Zwolle genereert Alewijnse een omzet van 32 miljoen euro op jaarbasis.

Doden en gewonden door explosies bij twee locaties van BASF Bij een zware explosie en brand bij chemiebedrijf BASF in het Duitse Ludwigshafen op 17 oktober zijn twee medewerkers overleden en zijn acht personen ernstig gewond en 17 lichtgewond geraakt. Daarnaast werd bij het ter perse gaan van dit blad nog één persoon vermist. De explosie gebeurde bij werk aan een pijpleiding. Er ontstonden secundaire branden aan ondere andere leidingen met etheen en propeen. Uit veiligheidsoverwegingen werd de productie in de steamcrackerinstallatie en enkele andere productie-installaties gelijk teruggeschroefd.

Ook in Lampertheim vond diezelfde dag een explosie plaats. Dit gebeurde in een filter. Vier mensen raakten gewond en werden met spoed naar een ziekenhuis gebracht. De installatie waar additieven voor kunststoffen wordt gemaakt, werd stilgelegd.

De oorzaak van beide ongevallen wordt onderzocht.

uw mailbox?

Al het nineuvoworsoninze nieuwsbrief op

iMaintain.info!

Meld u aa

9

iMaintain 16

IMA09 D actueel.indd 9

19-10-16 11:20

10 INTERVIEW

Lessen van de Noord/Zuidlijn

Erik Bijlsma, gemeente Amsterdam: ‘Ik kijk bijzonder uit naar het moment dat de eerste metro’s gaan rijden op de Noord/Zuidlijn.’

9 16 iMaintain

IMA09 H hoofdinterview.indd 10

Abonnees lezen meer op www.imaintain.info

19-10-16 11:17

INTERVIEW 11

Natuurlijk is het een en ander misgegaan bij de aanleg van de Noord/Zuidlijn. Maar straks ligt er een verbinding waar Amsterdam gewoon trots op kan zijn. Ook op technisch gebied. Want voor velen blijft onzichtbaar dat de metrolijn internationaal voorop zal lopen met de moderne aanpak van het beheer en onderhoud. Met name op het gebied van remote monitoring, zo blijkt uit een interview met asset owner Erik Bijlsma.

Wim Raaijen

22 juli 2018 gaat het dan toch eindelijk gebeuren. Dan rijdt de eerste officiële metro op de Amsterdamse Noord/Zuidlijn. ‘Dat gaat echt gebeuren, al moeten we hem duwen’, grapt Erik Bijlsma van de gemeente Amsterdam. De eerste paar metro’s rijden nog wel zonder passagiers, want ze moeten eerst van de remise bij het meest noordelijke station naar Station Zuid. Zodat de dienstregeling dan ook van beide kanten kan beginnen.

Dat is toch wel wat later dan in 1998 de bedoeling was, toen het politieke besluit werd genomen. 2011 was het oorspronkelijke doel en ook de bijgestelde datum in 2017 wordt niet gehaald. Daarnaast gingen de geraamde kosten ruim over de kop. Niet 1,4 miljard euro, maar 3,1 miljard gaat de nieuwe metrolijn uiteindelijk kosten. Iedereen heeft inmiddels zijn of haar mond er vol over gehad. De conclusie van een onderzoekscommissie in 2006 was dat het project nooit zo had mogen verlopen, maar omdat er al zoveel was gedaan op dat moment, was er geen weg meer terug.

Het grootste rumoer was al grotendeels verstomd toen Erik Bijlsma als asset owner Nieuwe Rail Infra in 2010 in dienst kwam bij de afdeling Metro en Tram van de gemeente Amsterdam. ‘Op dat moment FOTO’S: WIM RAAIJEN

“

IMA09 H hoofdinterview.indd 11

lag er inmiddels een mooie ondergrondse wandelinfrastructuur’, zegt hij iets gekscherend. ‘Het civiele gedeelte was zo ongeveer afgerond en nu moest het metrosysteem, met alle technische en afbouwsystemen, nog worden aangelegd.’

Meetbaar Daar ligt meteen de belangrijkste les van het traject dat straks bij de opening twintig jaar heeft geduurd. Volgens Bijlsma had veel eerder kennis van het transportsysteem en het beheer en onderhoud daarvan moeten worden binnengebracht in het hele bouwproces. Hij vat de geschiedenis kort samen: ‘De politieke opdracht in 1998 was dat er een werkend, deels ondergronds, metrosysteem moest komen die Amsterdam-Noord met de rest Amsterdam moest verbinden. Die zou de stad moeten ontlasten van enorme drukte van bussen vanuit de Zaanstreek en Waterland die af en aan rijden door Amsterdam-Noord richting CS. De politieke beslissing was verder niet inhoudelijk gespecificeerd en het budget van 1,4 miljard euro was nog niet onderbouwd.’

Het civiele ontwerp moest nog volledig beginnen. Dat was klaar toen in 2002 de eerste boor de grond in ging. ‘Het ontwerp is gedaan door een civiel

Erik Bijlsma: ‘Goed opdrachtgeverschap is echt cruciaal voor het succes van een project.’

9

iMaintain 16

19-10-16 11:17

12 INTERVIEW

ingenieursbureau. Daar mag je niet van verwachten dat ze veel weten over railsystemen. Het is echt jammer dat die kennis er toen niet bij is gehaald. Die conclusie hebben we hier al wel getrokken. Op verschillende vlakken waren er dan wellicht andere keuzes gemaakt. Nu kregen wij in 2010 en 2011 te maken met ruwbouw, afbouw, ruimtes, roltrappen en liftsystemen die al grotendeels waren aangelegd of zonder beheer- en onderhoudsspecificaties waren aanbesteed. Door de gescheiden aanpak is het integrale systeemontwerp niet voorbereid op verschillende interessante technische mogelijkheden en innovaties. Toch jammer. Helemaal als je weet dat de betonnen tunnels en staalconstructies gebouwd zijn om honderd tot honderdvijftig jaar mee te gaan. Overigens hadden we als eigenaar en beheerder bij een vroege betrokkenheid ook de kosten beter kunnen inschatten. Dan waren de kosten tijdens de opdrachtformulering in 1998 al veel reëler geweest en was de overschrijding zeker minder geweest. En ja, de kans dat het project dan alsnog niet was doorgegaan vanwege de enorme begroting, was ook groter geweest.’

Een opdracht verstrekken alleen op basis van functionele specificaties werkt niet bij een dergelijk groot project, is ook wel duidelijk geworden. ‘Helemaal niet als je deze specificaties niet meetbaar kunt maken, zoals in sommige gevallen.

Goed opdrachtgeverschap is echt cruciaal voor het succes van een project. Als de opdracht niet goed is gespecificeerd, dan mag je niet zomaar uitgaan van een goede uitvoering.’

Patatje met Gelukkig is er toch nog veel ruimte geweest voor technische vernieuwing.

Zo zijn de metro’s straks voorbereid om mogelijk in de toekomst onbemand te rijden. ‘Dat is al een extra stapje boven het rijden met veiligheidssystemen als back-up voor de bestuurders.’

Een volgende stap is dat een metro wel volautomatisch rijdt, maar dat dit nog wel onder leiding van een mens gebeurt. De uiteindelijke stap zou volledig onbemande besturing zijn. Maar daar lijken we hier in Nederland nog niet helemaal aan toe, terwijl het op verschillende plekken in de wereld al wel gebeurt. Bijlsma: ‘Technisch is dit helemaal niet ingewikkeld. Ook op het gebied van veiligheid zie ik weinig problemen. Onder andere het gevoel van onveiligheid bij mensen lijkt de politiek nog tegen te houden.’

De maatschappelijke factor speelt een belangrijke rol, weet Bijlsma sinds hij bij de gemeente Amsterdam werkt. ‘Ik noem het weleens een patatje met. Voordat ik hier kwam, was ik gewend om vooral naar technische mogelijkheden en kosten te kijken. Hier bij de gemeente Amsterdam speelt de maatschappij ook zeer mee.’ Hij heeft ook ondervonden dat sociale innovatie complexer is dan technische vernieuwing. ‘Technologisch kan echt heel veel, maar maatschappelijke en ook interne sociale factoren spelen een belangrijke rol.’

Doelmatigheid De onderhoudsorganisatie van de bestaande metrolijnen zit bijvoorbeeld

nog heel traditioneel in elkaar. ‘Vanuit het conventionele oogpunt betekent het uitbreiden van de assets automatisch ook dat de onderhoudsorganisatie moet worden uitgebreid. Met verschillende technische innovaties is dat misschien helemaal niet nodig.’

Bijlsma doelt met name op de mogelijkheden van automatiseringstechnologie en bijvoorbeeld sensoren waardoor de toestand van technische onderdelen continu en op afstand zijn te monitoren. Op dat vlak zijn er bij de Noord/Zuidlijn interessante stappen gezet. ‘Hoe gek het ook klinkt, we zijn daarbij enorm geholpen door de kredietcrisis. Daardoor werden budgetten teruggeschroefd. En er kwam meer ruimte voor innovatieve ideeën die efficiëntieverhogend en dus kostenbesparend zijn. Overigens werden we ook geholpen door de invoering van de wet Lokaal Spoor. Juist de komst van een wettelijke toezichtsorgaan hielp ons enorm, vooral omdat dat orgaan met name let op veiligheid en doelmatigheid. Nieuwe technologie kan juist in dienst staan van deze twee criteria. Het is heel goed om deze criteria meetbaar te maken. Zo kunnen we laten zien dat we met verdergaande automatisering doelmatiger kunnen werken. Het helpt natuurlijk ook dat er meer transparantie is op het gebied van veiligheid. Iedereen in de railinfra-sector zegt dat veiligheid heel belangrijk is. Maar ik merk dat iedereen er in de praktijk ook een andere interpretatie op nahoudt. Het lijkt me heel goed dat hier eenduidigheid in komt en duidelijke criteria.’

QR-code Transparantie is sowieso een belangrijk begrip voor Erik Bijlsma. ‘Op systeemniveau kunnen we op afstand zestig procent van alle technische onderdelen monitoren. Als je bedenkt dat het monitoren van betonnen elementen al minder zin heeft, is dat best een hoog percentage.

Dus we hebben straks heel veel gegevens waarmee we bijvoorbeeld onderhoud kunnen plannen. Het wordt echter nog veel interessanter als al onze toeleveranciers en collega-bedrijven ook transparant zijn, zodat we nog meer informatie kunnen

9 16 iMaintain

IMA09 H hoofdinterview.indd 12

19-10-16 11:17

INTERVIEW 13

gebruiken om nog betere analyses te maken. We moeten naar een glazen keten streven. Alle partijen in de hele keten moeten gebruik kunnen maken van dezelfde data.’

Zelfs de reiziger kan daar volgens de asset owner een rol in spelen. ‘We ontwikkelen momenteel voor reizigers een systeem met QR-codes op technische onderdelen. Als een reiziger ziet dat iets kapot is, kan hij dat straks melden door bijvoorbeeld een foto van het defect te maken en deze via de aanwezige QRcode op te sturen. Dan kunnen we nog sneller reageren.’

Remote monitoring Natuurlijk is het een hele uitdaging om maximale transparantie te bereiken.

Verschillende partijen moeten daar aan meewerken. Ook moeten er soms aardige stappen worden gezet. Een mooi voorbeeld vormen de liften in de diverse metrostations. De leverancier van deze liften heeft al kunstmatige intelligentie ingebouwd, waarmee verschillende analyses zijn te maken over de toestand van een lift. ‘Zo kan er bijvoorbeeld worden inge-

“

We moeten naar een glazen keten streven. Alle partijen in de hele keten moeten gebruik kunnen maken van dezelfde data.’

schat wanneer er het beste onderhoud kan worden gepleegd. De leverancier die de gegevens afleesbaar moet maken, komt echter niet verder dan het presenteren van een paar meldingen; aan, uit of defect. Daarmee gooi je veel waardevolle informatie weg. Dat is natuurlijk nog wel een issue dan. Met diverse partijen zijn we bezig om dit alsnog voor elkaar te krijgen.’

Het lijkt erop dat de Noord/Zuidlijn straks vooroploopt op het gebied van remote monitoring. En niet alleen de nieuwe metrolijn, straks wordt het beheer en onderhoud van het hele metronet in Amsterdam op een moderne manier ingericht, waarbij remote monitoring en digitalisering dus een grote rol spelen. Bijlsma: ‘Onlangs sprak ik Henk Akkermans van World Class Maintenance en hij was onder de indruk van waar we nu staan

met de digitalisering van het beheer en onderhoud. Ver voor Nederlandse begrippen, maar misschien ook wel wereldwijd.

Het zou mooi zijn als we als voorbeeld kunnen dienen.’

Een paar maanden, hoogstens een jaar na de cruciale datum 22 juli 2018, zit de klus van Erik Bijlsma, het in eigendom en beheer nemen van de Noord/Zuidlijn, erop. ‘Wat dan? Het lijkt me geweldig om verder te brengen wat we hier hebben geleerd als opdrachtgever en toekomstig eigenaar en beheerder van nieuwbouw railprojecten. En dan met name als het gaat om het digitaliseren van beheer en onderhoud en het benutten van systeeminformatie in een grotere context. Maar het duurt natuurlijk nog even. Ja, ik kijk vooralsnog bijzonder uit naar het moment dat straks de eerste metro’s gaan rijden op de Noord/Zuidlijn.’ ■

9

iMaintain 16

IMA09 H hoofdinterview.indd 13

19-10-16 11:17

14 MAINTENANCE, VEILIGHEID EN ARBO

Veiligheid in de bouw moet beter Valgevaar, gevaarlijke stoffen, onjuist gebruik persoonsbeschermende middelen, fysieke overbelasting et cetera. Werken in de bouw brengt veel risico’s met zich mee. In rapportages over aantallen (dodelijke) ongevallen op de werkvloer behaalt de bouwsector een dubieuze eerste plaats. Wat kan de bouw leren van andere branches en gebeurt dit ook?

Je zou kunnen denken dat de offshore en de chemische industrie veel gevaarlijker zijn dan de bouw. Toch vallen de cijfers over persoonlijk letsel in deze sectoren mee. ‘Het besef van de risico’s en de ernst van de ongelukken is hier zo groot dat dit een soort stimulerende factor is als het gaat om veilig werken’, vertelt Micaela dos Ramos, directrice van het Koninklijk Instituut van Ingenieurs (KIVI).

Laura van der Linde

Cijfers Uit resultaten van de Nationale Enquête Arbeidsomstandigheden van 2015 blijkt dat metaal- en bouwarbeiders het vaakst te maken hebben met arbeidsongevallen die leiden tot verzuim van één of meer dagen. In de industrie is de oorzaak vaker dan gemiddeld dat werknemers zich ergens aan snijden of stoten, terwijl in de bouw letsel door verstuiking of verrekking of het vallen van grote hoogte vaker aan de orde is. Ongeveer de helft van alle ongevallen in de bouw betreft valongevallen.

Verder is een opvallende uitkomst van het onderzoek dat ruim acht op de tien metaal- en bouwarbeiders, de beroepsgroepen met de meeste arbeidsongevallen met verzuim, zeggen hun collega’s aan te spreken op onveilig of ongezond werken.

Zelf krijgen meer dan zeven op de tien van hen het te horen wanneer zij onveilig of ongezond werk verrichten. Elektriciens en elektronicamonteurs spreken elkaar het meest aan op onveilig werken. Bijna 89 procent van de werknemers doet dit en iets meer dan 78 procent wordt hierop aangesproken.

Vooralsnog zorgt dit nog niet voor het gewenste resultaat, want volgens Inspectie SZW is het aantal ernstige ongevallen in de bouw in de eerste helft van 2016 van 1149 naar 1310 (14 procent) toegenomen in vergelijking met het eerste half jaar van 2015. Voor het aantal dodelijke ongevallen geldt zelfs een schokkende

9 16 iMaintain

IMA09 I thema.indd 14

stijging van 56 procent, namelijk van 27 ongevallen naar 46. SZW benoemt als mogelijke oorzaak dat de productie weer toeneemt in deze sectoren waar de crisis van 2008 flinke impact had.

Governance Code Veiligheid Het KIVI behoort samen met dertien andere organisaties tot de ‘early adaptors’ van de nationale Governance Code Veiligheid in de Bouw. Opdrachtgevers en opdrachtnemers in de bouw, infra en installatietechniek, zoals bijvoorbeeld ProRail, het Rijksvastgoedbedrijf, Ballast Nedam, Heijmans en BAM, hebben door ondertekening aangegeven dat zij de veiligheidscultuur van de eigen organisatie willen bevorderen. Het thema ‘veiligheid’ wordt verankerd in de organisatie onder het mom van ‘je doet het veilig of je doet het niet’.

Jelle Otten, advocaat en partner bij AKD advocaten, notarissen & belastingadviseurs, is initiatiefnemer en medeondertekenaar van de Governance Code Veiligheid.

‘De ondertekenaars – louter CEO’s van de organisaties – committeren zich aan het actief uitdragen van het belang van veiligheid op de werkvloer. Dit doen zij onder meer door middel van bijeenkomsten, door brancheoverschrijdend ervaringen te delen, door zelf op de bouwplaats het goede voorbeeld te geven, door het intern op de agenda te zetten en door te investeren in materiaal en voorzieningen.’

Gezond boerenverstand Kernwaarde nummer 1 die ten grondslag ligt aan deze Governance Code Veiligheid, luidt ‘Verbetering van de veiligheidscultuur in de gehele sector’.

Otten bevestigt dat het vooral gaat om houding en gedrag. ‘Allereerst moet men zich bewust zijn van de risico’s. Wanneer mensen beseffen dat iets gevaarlijk is, is de intrinsieke motivatie om het werk veilig te doen groter. We vragen directieleden

Abonnees lezen meer op www.imaintain.info

19-10-16 11:17

FOTO: LAURA VAN DER LINDE

MAINTENANCE, VEILIGHEID EN ARBO 15

hier open over te communiceren zodat op die manier houding en gedrag positief worden beïnvloed.’

Eigenlijk gaat het op alle niveaus vooral om het gebruiken van je gezonde boerenverstand. Randvoorwaarden zijn dan wel dat het materiaal en de voorzieningen goed zijn. ‘Daar moeten bedrijven in investeren, dus het is belangrijk om dit onderwerp buiten de concurrentiesfeer te houden’, aldus Otten. Micaela dos Ramos vindt dat het gezonde verstand wel gevoed moet worden: ‘Weten is één, maar het herkennen van onveilige situaties is een tweede. Daarom moeten we blijven praten over veiligheid en moet dit continu worden meegenomen in de processen.

We moeten leren van branches waar het beter gaat, van best practices, maar zeker ook van de dingen die niet goed gaan.

Ongelukken en bijna ongelukken moeten worden gemeld, als onderdeel van een dashboard.’

Olievlekwerking Otten hoopt dat de Governance Code Veiligheid gaat werken als een katalysator met olievlekwerking; aandacht voor veilig

werken moet namelijk niet alleen effect hebben op de eigen organisatie en de eigen medewerkers. ‘Het is de bedoeling dat iedereen die op de bouwplaats komt, wordt getriggerd om veilig te werken. Ook onderaannemers en leveranciers of mensen die op een snelweg langs bouwwerkzaamheden rijden. En we willen bereiken dat het veilig werken wordt meegenomen in de opleidingen zodat nieuwe lichtingen het van huis uit mee krijgen. Het moet een vanzelfsprekendheid gaan worden.’

‘We moeten leren van branches waar het beter gaat, van best practices, maar zeker ook van de dingen die niet goed gaan.’

Thijs Mooren is bij de Technische Universiteit Eindhoven coördinator van bouwgerelateerde activiteiten op de campus. ‘Ik zie wel een verbetering als het gaat om het nastreven van veiligheid. Voorheen werd in de aanbesteding met één alinea

meegedeeld dat ‘er veilig gaat worden gewerkt.’ Daar is nu meer aandacht voor.

Bouw-bedrijven verdiepen zich in de doelgroep, in ons geval bijvoorbeeld mensen die in laboratoria werken. Het is belangrijk om daar over en weer afspraken over te maken.’ De groeiende aandacht voor veilig werken heeft de TU/e aangezet om zelf ook ‘Gouden regels voor de veiligheid’ op te stellen. ‘Hiermee is ook voor een buitenstaander, bijvoorbeeld een bouwvakker, duidelijk hoe wij hier werken.’

De wet- en regelgeving op het gebied van veiligheid, de Governance Code Veiligheid, het Veiligheidspaspoort, VCAtrajecten en meer eigen afspraken en instrumenten over dit onderwerp moeten blijkbaar nog beklijven of beter worden ingebed. We lezen nog altijd nieuwsberichten over boetes omdat onvoldoende is voldaan aan afgesproken veiligheidseisen of – iets dat niet in geld is uit te drukken – over ongevallen met dodelijke afloop.

Otten: ‘Eigenlijk is het niet zo ingewikkeld; je doet iets veilig, of je doet het niet.

Punt!’ ■

9

iMaintain 16

IMA09 I thema.indd 15

19-10-16 11:17

09FOT

FIELDLAB CAMPIONE | RIJEN | 12 DECEMBER 2016

Asset management 4.0

Programma

Tijdens deze bijeenkomst is er aandacht voor verregaande integratie van bestaande assets met nieuwe ICT-mogelijkheden.

Daarbij zullen twee specialisten een introductielezing geven van elk maximaal 30 minuten.

Deze lezingen worden gevolgd door een discussie met het expertpanel van het iMaintain platform en het aanwezige publiek.

14:30 uur 15:00 uur 15.10 uur

We voeren geen discussie of het Big Data, Smart Industry, Industrie 4.0 of The Industrial Internet of Things moet heten. We kijken wel wat de impact kan zijn van de vierde industriële revolutie op het beheer van bestaande en nieuwe productiefaciliteiten. Daarbij is ruimte voor grootse plannen en toekomstvisies en er is aandacht voor bewezen technologieën uit recente projecten.

15.40 uur 16.10 uur 16.20 uur

16.50 uur 17.20 uur 17.30 uur

[Sch

rijf

u nu

in]

Ontvangst Opening Introductielezing: Deel 1, De belofte van data-integratie Wat kan de vierde industriële revolutie gaan betekenen voor asset management?

Discussie met expertpanel en bezoekers Korte break Introductielezing: Deel 2, Van goed idee naar business case Praktijkervaring met de integratie van ICT en Maintenance Discussie met expertpanel en bezoekers Samenvatting en afsluiting Fris en versnapering

Aanmelden SPONSORING U kunt een bijdrage leveren aan deze bijeenkomst.

Om te beginnen is uw aanwezigheid van grote waarde. Mocht u met een aantal gasten naar dit evenement willen komen, dan bieden we daar graag een aantal mogelijkheden voor. Bijvoorbeeld 5 toegangskaarten voor €450 of 10 kaarten + artikel van twee pagina’s in de Industrielinqs catalogus voor €1800.

Kijk voor meer informatie op www.mastersofindustry.nl.

Op www.mastersofindustry.nl kunt u zich registreren voor deze bijeenkomst. Deelname kost € 195 excl. BTW. De bijeenkomst is KOSTELOOS voor partners en experts van het iMaintain platform en genodigden. Partners kunnen met hun VIPcode voor twee personen inschrijven voor dit event.

Bedrijfsleden van onze platforms kunnen de bijeenkomst met € 100 korting bijwonen. Uw VIPcode geldt hier als kortingscode.

Initiatiefnemers:

www.mastersofindustry.nl IMA09 Advertenties.indd 161018 Advertentie MoI 1216 december hele pagina.indd 1

19-10-16 09:48 11:12 18-10-16

VEILIGHEID 17

Veilig werk verdient waardering Veilig werken in de industrie heeft topprioriteit en elk incident is er één teveel.

Een belangrijke factor voor veilig werken is de menselijke factor. De juiste mix van cultuur, leiderschap, het juiste voorbeeld en niet in de laatste plaats de overtuiging om veilig te willen werken, zorgen voor bewustzijn en resultaten. De technische diensten en dienstverleners die hier hard aan werken, hebben een voorbeeldfunctie voor de rest van de markt.

De technische dienst en de dienstverlener die dit aantoonbaar het best geregeld hebben, verdienen een Award: De Safe Maintenance Award Benelux.

Mark Oosterveer

De grootste beloning voor veilig werken is dat er niets gebeurt. Alle inspanningen van HSE-managers, afdelingschefs en medewerkers blijven daardoor grotendeels uit het zicht. De Safe Maintenance Award Benelux beloont deze ‘onzichtbare’ inspanningen en stimuleert hiermee veilig werken. De Award wordt jaarlijks uitgereikt aan de onderhoudsafdeling en de technische dienstverlener uit de Benelux die bewijst onderhoud op een veilige en verantwoorde manier uit te voeren. Dat bewijs wordt geleverd door een vakkundige jury die de inschrijvingen beoordeelt en de bedrijven door een bezoek toetst op de uitvoering van hun veiligheidsbeleid.

Na een eerste selectie van de deelnemende partijen wordt een lijst van drie genomineerden per categorie samengesteld.

Deze partijen worden bezocht en door een deskundige en onafhankelijke jury aan de tand gevoeld. De jury bestaat uit veiligheidsspecialisten uit Nederland en België met deskundigheid op het gebied van veiligheidsbeleid, regelgeving, veiligheidsmiddelen en veiligheidscultuur.

Shortlist Peter van Nierop, initiatiefnemer en bestuurslid van de stichting Safety at Work, vertelt: ‘De award is ontstaan na

Safe Maintenance Award 2017 Geïnteresseerde dienstverleners en trotse technische diensten kunnen registreren via de website www.safemaintenanceaward.com.

Verdient een technische dienst of dienstverlener volgens u deze Award, mail dan uw favoriet met een korte toelichting naar peter.van.nierop@safetyatwork.eu

Abonnees lezen meer op www.imaintain.info

IMA09 L Safe Maintenance.indd 17

de Europese campagne voor veilig onderhoud in 2011 van OSHA, het Europees Agentschap voor veiligheid en gezondheid op het werk. Met het magazine TIM en de Maintenance beurs in Vlaanderen werd gezorgd voor zichtbaarheid en een podium. Vanaf 2017 zal de Award in Nederland worden verzorgd in samenwerking met het iMaintain platform en Rotterdam Ahoy.’

Het gaat al weer snel. Van Nierop: ‘We zijn samen met iMaintain druk bezig om het avondprogramma op te zetten en de eerste werving voor deelnemers is ook de deur uit. De komende maanden bouwen we het spelersveld verder uit en dan zal de shortlist worden bepaald met de jury.’

09FOT

Een belangrijk onderdeel van veilig werken is het delen van vragen, ervaring en veilige praktijken.

Kennis delen Dit jaar komt de verkiezing van de Safe Maintenance Award Benelux tot ontknoping bij een dinershow tijdens de beurs Maintenance NEXT. Hierbij worden de drie kandidaten per categorie voorgesteld met een korte pitch, een video en een kort interview. Tijdens de avond is volop ruimte voor netwerken en kennisdeling, maar is de meeste aandacht voor de 2x3 deelnemers en uiteindelijk de winnaars. In aanloop naar de verkiezing wordt in vakblad iMaintain aandacht besteed aan de deelnemers. Na het evenement worden de twee winnende partijen verder gepresenteerd aan de doelgroep van het blad.

Een belangrijk onderdeel van veilig werken is het delen van vragen, ervaring en veilige praktijken. De Safe Maintenance Award biedt een platform voor die kennisdeling en zorgt bovendien voor erkenning van de inspanningen om zo ver te komen. ■

9

iMaintain 16

19-10-16 11:25

(ADVERTORIAL)

Sitech dichter bij ambitie World Class Manufacturing met ISO 55001

Als je world class wilt zijn, moet je voorop durven lopen. Sitech Services gaat die uitdaging aan. Zo heeft Sitech als een van de eersten in de chemische industrie afgelopen zomer het ISO 55001 certificaat behaald.

Doordat de eigen werkwijze al goed aansloot op de ISO-normen, verliep het certificeringstraject als een goed geoliede machine.

Integraal denken staat centraal in de processen. Er wordt gestreefd naar ‘one plan’ per fabriek. ‘Alle afdelingen werken samen aan dezelfde doelstelling waar iedereen, vanuit eigen expertise, een steentje aan bijdraagt. Iedere beslissing die wordt genomen, is een stap in de richting die we met elkaar hebben afgesproken. Op die manier houden we gezamenlijk het hele proces in de gaten.’

ISO 55001 is de norm voor een optimale prestatie van de assets tegen de laagst mogelijke kosten. De certificering stond hoog op de strategische agenda van Sitech 2020. ‘Met dit visieprogramma scheppen we de voorwaarden die nodig zijn voor World Class Manufacturing’, vertelt projectleider Maurice Jilderda. Er zijn diverse projecten opgestart waaronder het strategisch meerjarenplan voor asset management.

Certificering toont aan dat het asset management binnen Sitech op een professionele manier is ingericht. ‘Door een van de eerste gecertificeerde bedrijven in de chemie te zijn, laten we zien dat we proactief zijn en voorop lopen. Eigenschappen die horen bij een ‘world class’ organisatie’, aldus Jilderda.

Certificering verplicht Sitech om vier keer per jaar een interne audit uit te voeren op deelgebieden en De audit om het ISO-certificaat te behaook om externe audits te houden. Deze ‘We streven naar ‘one plan’ per len, stond gepland voor 2017. Ter voorvervolgstappen gaan helpen om binnen fabriek. Integraal en lifecycle denken de eigen organisatie nog meer focus bereiding hierop volgde Jilderda seminars en cursussen. ‘Bij Sitech werken te krijgen op het integraal denken en staan centraal.’ Maurice Jilderda, we aan verbetering. Sterker nog het op het lifecycle denken. Jilderda: ‘Nog projectleider bij Sitech Services is een ‘way of working’ geworden om meer dan voorheen willen we integraal, continu te kijken naar optimalisatie en over de afdelingen heen, samenwerverbetermogelijkheden. Hierdoor voldeden we op veel gebieden ken. Als je de levenscyclus van een fabrieksinstallatie centraal stelt al aan de ISO 55001 normen.’ Jilderda deed eerst een quick-scan bij het opstellen van een strategisch meerjarenplan, dan gebeurt en hierop volgde een uitgebreidere scan door een externe partij. dit bijna vanzelf. Daarbij komen allerlei aspecten kijken, zoals Deze bevestigde de eigen bevindingen: er ontbrak niet veel. onderhoud, verbetering, kwaliteit, milieu, inkoop, opleidingen en veiligheid.’

In vier dagen tijd werden veel afdelingen onder de loep genomen, waaronder HRM, Sourcing, Finance, ICT, Improve en LTO Services. Ook bezochten de auditeurs de fabrieken van OCI Sitech Services BV Nitrogen en ARLANXEO. ‘Ze waren positief verrast door de conPostbus 27 sistentie van onze processen en systemen, de scheiding tussen de 6160 MB Geleen operationele en de functionele organisatie en onze manier van +31(0)46 476 60 66 opleiden’, verklaart Jilderda. ‘Ook onze verbetermentaliteit en www.sitech.nl betrokkenheid vielen op.’ communications@sitech.nl

IMA09 Advertorial sitech.indd 18

19-10-16 12:35

ACTUEEL 19

Extra investering in betere doorstroming verkeer Om de bereikbaarheid van de regio’s Amsterdam en Rotterdam/Den Haag te verbeteren wordt door Minister Schultz (Infrastructuur en Milieu) 400 miljoen euro extra uitgetrokken. Ook wordt 200 miljoen euro extra beschikbaar gesteld om de doorstroming van het verkeer tussen de haven in Rotterdam en OostNederland en Duitsland te verbeteren.

Daarnaast worden maatregelen genomen om de doorstroming op de A6, tussen Almere Buiten-Oost en Lelystad, te verbeteren.

Laura van der Linde

Met aanvullende investeringen in de regio’s Amsterdam en Rotterdam/Den Haag en op de goederencorridor tussen Rotterdam en Duitsland worden knelpunten opgelost en de internationale concurrentiepositie versterkt. Het verbeteren van de doorstroming op de A6 is nodig om de bereikbaarheid van Lelystad Airport te garanderen. Er is bewust gekozen voor investeren in deze gebieden omdat het hier om economisch belangrijke gebieden gaat. Voor de aanpak van de knelpunten wordt een pakket aan maatregelen gemaakt bestaande uit kleinere ‘slimme’ maatregelen en uitbreiding van de bestaande infrastructuur. Naast deze nieuwe programma’s loopt er al een breed onderzoek naar mogelijke maatregelen voor een betere doorstroming van het verkeer in Zuid-Nederland en wordt voor de komende jaren de inhoud van een programma voor de regio Utrecht in kaart gebracht.

de hoofdrijbaan naar drie stroken.

In de overleggen met de regio’s zijn verschillende afspraken gemaakt voor nieuwe projecten. Zo krijgt de provincie Zeeland een bijdrage van 5 miljoen van het Rijk voor de Sloeweg (N62). Daarnaast zijn er besluiten genomen voor de verbetering van de doorstroming op de A67 tussen Eindhoven en Venlo. Bij dit onderzoek wordt met name gekeken naar de bijdrage die nieuwe innovatieve technieken op het gebied van mobiliteit en verkeersmanagement kunnen leveren aan een vlottere afwikkeling van de personenauto’s en vrachtwagens op de weg.

Tevens wordt 30 miljoen euro uitgetrokken voor nieuwe maatregelen om de verkeersveiligheid op de snelwegen verder te verbeteren. Gezien het aantal ernstige enkelzijdige ongevallen wordt het geld met name besteed om de bermen veiliger te maken.

Lelystad Airport

Overige knelpunten

FOTO: RWS - JILDERT HUVER

De minister kondigt ook aan dat ze 50 miljoen euro reserveert voor de verbreding van de A4 ter hoogte van Leiden (Burgerveen - Leiden). Er loopt voorbereidend onderzoek voor de verbreding van

Abonnees lezen meer op www.imaintain.info

IMA09 Z extra.indd 19

De maatregelen die worden genomen om de doorstroming op de A6 te verbeteren zijn nodig om de bereikbaarheid van Lelystad Airport te garanderen, nu de luchthaven vanaf 2018 een deel van de vluchten en daarmee reizigers van Schiphol gaat overnemen. Het verkeer op de A6 zal de komende jaren toenemen, onder meer vanwege de groei van het aantal inwoners van Almere, meer economische activiteit in de regio en de toename van het aantal passagiers op Lelystad Airport. Met een betere verbinding kan het vliegveld fungeren als twin-hub voor vliegverkeer.

Ook dragen de verbeteringen bij aan de economische ontwikkeling van Flevoland.

Specifiek wordt gekeken naar de verbreding van de A6 tussen Almere Buiten-Oost (afslag 8) en Lelystad Centrum (afslag 10). Het gaat om een traject van 16 kilometer. In het onderzoek wordt ook gekeken naar duurzame en innovatieve oplossingen op het gebied van Smart Mobility. ■

9

iMaintain 16

19-10-16 11:26

20 INSPECTIE

Botsbestendige drone inspecteert Amercentrale De drone valt, krijgt een schop en rolt als een voetbal door de gang. Het is allemaal geen enkel probleem. Deze op afstand bestuurbare drone is zo ontworpen dat hij botsbestendig is en inspecties in besloten ruimtes kan uitvoeren.

Hij kan langs plafonds rollen, tegen wanden knallen en toch nog blijven vliegen. Bij de Amercentrale van RWE is met succes een inspectie met deze drone gedaan. In slechts een halve nacht wist de energiecentrale dat er geen reparatie nodig was aan de warmtewisselaars.

hun touw steeds verhangen. Wij wilden zo snel mogelijk weten of we iets moesten doen aan de warmtewisselaars. Toen heb ik Ronik Inspectioneering gebeld om te vragen of zij een drone hebben die deze inspectie kan doen.’

Overtuigingskracht

FOTO: RONIK

Dagmar Aarts

De inspectie met de drone is gedaan in de Amer BIO WKC van de energiecentrale in Geertruidenberg. Een gebouw van zo’n tachtig meter hoog waar onderin de stoomketel brandstof wordt geblazen, dat vervolgens wordt verbrand. Daarboven hangen zes ‘matten’ van twintig meter hoge warmtewisselaars achter elkaar. Met dit buizensysteem wordt stoom gemaakt.

Tijdens een korte stop pas geleden vonden medewerkers een paar kleine steuntjes in het asafvoersysteem. Allerlei vragen rezen: Waar kwamen deze stukken vandaan? Zijn andere onderdelen nog wel goed of dreigen die ook af te breken?

Moet er worden gerepareerd?

Op foto’s werd geprobeerd te ontdekken wat voor onderdelen er uit het asafvoersysteem waren gevist. Ron Bisschops, discipline engineer van RWE: ‘We zagen dat het delen van de ondersteuning van leidingen waren die in de stoomketel lopen. Het is een heel karwei om tussen al die warmtewisselaars en buizen uit te vinden waar deze afgebroken stukken precies vandaan komen. Normaal laten we een inspectie door abseilers doen, die overal foto’s van maken. Dat is gevaarlijk werk en het duurt lang, want ze moeten

9 16 iMaintain

IMA09 O drone.indd 20

Dat was voor Ronik het moment om hun nieuwe drone Elios ter sprake te brengen. De Elios heeft een soort kooi om zich heen waardoor hij tegen wanden of andere constructies kan botsen en er zelfs langs kan rollen, waardoor hij van zeer dichtbij haarscherpe beelden maakt.

Bisschops zag het meteen zitten. ‘Intern moest ik echter wel al mijn overtuigingskracht gebruiken om ook de anderen enthousiast te krijgen voor dit idee. We hebben eerder inspecties met drones gedaan en die waren niet zo succesvol.

Dan viel de communicatie tussen de drone en de piloot weg en waren we vervolgens de drone kwijt.’

Marien van den Hoek verzekerde Bisschops en zijn collega’s dat zijn drone niet ergens in de ketel zou verdwijnen.

‘Deze drone is speciaal gemaakt om in besloten ruimtes te vliegen’, zegt Van den Hoek. ‘Hij heeft ledverlichting, een infraroodcamera en kan 180 graden draaien, zodat hij bijvoorbeeld ook het plafond kan filmen. De piloot heeft een controller en kan op een tablet door de ‘ogen’ van de drone kijken waardoor hij weet waar hij vliegt. Hij hoeft zelf niet eens de besloten ruimte in om de drone daar te laten vliegen. De inspecteurs kunnen ook direct meekijken op het scherm, waardoor je bijna het karakter van een live inspectie krijgt.’

En dat geeft voordelen. Bisschops: ‘De abseilers maken foto’s die inspecteurs later bekijken. Willen ze iets beter zien dan moet de abseiler weer terug om een nieuwe foto te maken. Doordat ze nu meteen mee kijken op het scherm van de piloot,

Abonnees lezen meer op www.imaintain.info

19-10-16 11:28

FOTO: FLYABILITY

INSPECTIE 21

Door de constructie om de drone heen, is hij veilig voor mensen en de fabriek.

kunnen ze direct vragen of hij even een stukje terug kan vliegen of kan inzoomen.’

Risico Het was een risico voor RWE om de drone in te zetten, want Elios had zich nog niet eerder in zo’n groot project bewezen. Daarom was het ook voor Van den Hoek spannend. ‘We hebben ’s nachts met de drone in de Amercentrale gevlogen, maar ik heb geen moment slaap gehad. Het ging gelukkig perfect.’

Bisschops: ‘Het is een unieke situatie, binnen een halve nacht wisten we dat de warmtewisselaars nog goed hingen en we niets hoeven te repareren. Als we dit met abseilers hadden gedaan, zouden we zeker twee dagen bezig zijn geweest. Nu kon ik ’s ochtends aan iedereen melden dat alles goed is met eenheid 9.’

Ronik kan met deze case aan sceptici tonen dat hun drone werkt. Van den Hoek: ‘Het is een gouden project geweest. Alle bezwaren die mensen aanvoeren waarom het niet zou kunnen, kunnen we met dit project weerleggen. We krijgen namelijk altijd dezelfde vragen: Hoe zit het met de

veiligheid? Wat voegt de drone toe? Nu kunnen we laten zien dat we veel sneller zijn dan een traditionele inspectie en door de constructie om de drone heen, is hij veilig voor mensen en de fabriek.’

Bisschops: ‘Steigerbouw doen we liever alleen wanneer het niet anders kan. Het is tijdrovend, duur en niet zonder risico.’

willen is dat drones een wanddiktemeting kunnen doen op plekken waar je nu moeilijk bij kunt. Het probleem is dat er voor zo’n meting contact moet zijn tussen de drone en de wand. Van den Hoek: ‘Wij onderzoeken of we een drone kunnen maken die zich aan de wand kan vastplakken door zich vacuüm te zuigen of door magnetisme en dan een sensor op de wand kan drukken. Maar deze ontwikkeling bevindt zich nog in een prematuur stadium.’

Stop Wanddiktemeting Hoewel Bisschops heel blij is met de drone-inspectie die is gedaan, heeft hij nog meer wensen voor drone-inspecties.

‘Hoe verder je in de ketel komt, hoe dichter de warmtewisselaars op elkaar zitten.

Ik denk dat een kleinere drone voor sommige inspecties handig is.’ Op dit moment bestaat die nog niet, maar Van den Hoek verwacht met de snelheid waarmee de technologie zich nu ontwikkelt, dat dit type drone over twee jaar veel kleiner is.

Wat Bisschops daarnaast heel graag zou

In 2018 houdt RWE een grote onderhoudsstop in de Amer BIO WKC. Bisschops zou dan ook drones in willen zetten voor inspectie. ‘Steigerbouw doen we liever alleen wanneer het niet anders kan.

Het is tijdrovend, duur en niet zonder risico. Met de drone zouden we de schoorsteen kunnen inspecteren en de ruimte waar de ontzwaveling wordt gedaan. Dit is een nare ruimte om in te werken, met een drone is het werk een stuk veiliger te doen en deze technologie heeft zich al bewezen.’ ■

9

iMaintain 16

IMA09 O drone.indd 21

19-10-16 11:28

J

ij, afsluiter, hebt de macht. Het laatste woord over wat stroomt of niet stroomt in het systeem. Gaat het als een kalm en ijskoud bergbeekje, of als de zondvloed zelve? Wat de pomp of aggregaat

verdient is wat hij krijgt, van jou. Jij bent het linksdraaiende begin, en het rechtsdraaiende einde. Alle leidingen weten dat er maar één is die echt de leiding heeft, en dat ben jij!

De afsluiter. Eén van de 500.000 onmisbare technische onderdelen die je bij Zamro online kunt bestellen.

TECHNISCH GEZIEN HEBBEN WE ALLES.

Zamro_PRINT_NL_Kraan_iMaintain Links.indd 1 IMA09 Advertenties.indd 22

WWW.ZAMRO.NL

18-10-16 16:24 19-10-16 11:13

INNOVATIE 23

De meerwaarde van virtual reality voor de industrie Alvast werken met een apparaat dat nog moet worden gebouwd. In een machine kruipen terwijl deze op volle kracht staat te draaien. Een prototype plaatsen en nog drie keer vragen om een gewijzigde versie. Onmogelijk en kostbaar? Niet met virtual en augmented reality.

Laura van der Linde

In Eindhoven verzorgde de BOM (Brabantse Ontwikkel Maatschappij) eind september de bijeenkomst ‘Virtual reality voor de industrie’. ‘Bedrijven zijn nog niet zo bekend met de mogelijkheden van virtual reality (VR) of augmented reality (AR)’, aldus Coen Sanderink van de BOM. Bij AR wordt een virtuele laag op de echte wereld geprojecteerd en bij VR wordt de echte wereld vervangen door een virtuele wereld. ‘Onbekend maakt onbemind, dus investeringen blijven uit en deze mooie techniek wordt niet toegepast.’

De techniek wordt al maximaal gebruikt in de gaming industrie. Levensechte avatars wandelen door virtuele werelden om daar allerhande problemen op te lossen. En wat te denken van de Pokémons, wezens die dusdanig ‘aanwezig’ zijn in de echte wereld dat groepen mensen hier razend druk mee zijn. De VR- en AR-technieken lijken vooral te zijn gericht op het funaspect, heeft de techniek wel serieus potentieel voor de industrie?

Time-to-market verkorten Willy de Jong van Océ Technologies vertelt dat VR voor hen een uitkomst was. Océ is onder andere fabrikant van kantoorprinters, kopieerapparaten en scanners, maar ook van grote fullcolour productieprinters. Aan de hand van een concreet praktijkvoorbeeld wist De Jong duidelijk te maken dat een investering in VR binnen het bedrijf heeft geleid tot meer efficiency, een verkort time-to-market-traject en een besparing van kosten.

‘Mensen die onderhoud plegen, storingen verhelpen en reparaties uitvoeren aan onze machines moeten worden getraind.

We zochten naar een manier om het trainen parallel te laten lopen aan het lineaire proces van ontwerp, fabricage en ingebruikname. Zo kon de time-to-market worden verkort. Onze monteurs konden al met de machine werken voordat deze was gebouwd.’

Abonnees lezen meer op www.imaintain.info

IMA09 M Au-reality.indd 23

Trainen in virtuele wereld Het 2D-ontwerp van een nieuwe machine werd tot in het kleinste detail in 3D opgebouwd en uitgewerkt tot een virtueel apparaat. Met de bijbehorende VR-bril kon de machine uitvoerig worden bekeken en bediend. ‘We konden heel makkelijk bij onderdelen komen die normaal zeer ontoegankelijk zijn. De (de)montage kun je achterwege laten. Je kruipt gewoon in de machine. Je kunt perspectieven laten zien, die normaal niet haalbaar zijn.’

Ook het werken zelf gaat snel. Heeft iemand een schroevendraaier nodig, dan wordt deze in het menu geselecteerd en binnen een seconde is de werkende hand veranderd in gereedschap. Bovendien kan iedereen gelijktijdig werken, vanuit verschillende delen van de wereld.

VR in de praktijk Vooralsnog worden VR en AR in de industrie voornamelijk gebruikt om mensen te trainen. Zeer functioneel, aangezien ‘iets ervaren’ de meest effectieve manier is om te leren.

Ook als het apparaat er echt staat hebben deze moderne technieken toegevoegde waarde. Een expert op een bepaalde machine kan op afstand meekijken wanneer er een storing is en een minder ervaren monteur begeleiden in de reparatie.

Of de monteur kan een AR-applicatie filmpje starten dat de werkzaamheden stap voor stap toont. Nieuwe medewerkers kunnen worden opgeleid zonder dat een draaiende machine hoeft te worden stopgezet. Volgens de BOM heeft VR, of een vorm hiervan, wel degelijk toegevoegde waarde voor de industriële sector.

Technisch is veel mogelijk, nu moeten bedrijven er nog open voor staan. Durven investeren om je investering vervolgens terug te verdienen door de efficiency en de verkorte time-to-market, maar ook anders denken: van platte 2D-tekeningen naar 3D-ontwerpen en nu virtual reality. ■

9

iMaintain 16

19-10-16 11:25

24 WHAT’S NEXT

Robotisering is in opmars, ook in de wereld van het industrieel onderhoud. Begin oktober presenteerde Mourik de Hydra Robotic Exchanger Cleaning, de eerste autonome inwendig bundelreiniger. Hiermee verloopt de bundelreiniging sneller, veiliger, nauwkeuriger en effectiever.

Eerste autonome inwendige bundelreiniger gepresenteerd Met het op de markt brengen van de Hydra 5 is er een snellere, veiligere en nauwkeuriger manier van bundelreiniging mogelijk. Nadat het apparaat is ingesteld – waarbij het eenmalige scannen van de pijpenplaat van de bundel en de verdere afstelling via een eenvoudig menu worden doorlopen – zal de Hydra de interne reiniging volledig zelfstandig uitvoeren. Vijf roterende lansen reinigen de bundel met een krachtige hogedrukstraal.

Voordelen

schade aan de bundel geminimaliseerd.

Daarnaast is de doorlooptijd korter en zijn minder mensen nodig om de werkzaamheden uit te voeren. Demian De Wit, Mourik: ‘Een snellere doorlooptijd, betere efficiency en nauwkeurigheid betekenen een besparing van kosten. We willen ernaar toe dat er niet langer zowel een machinist als een operator nodig is. De Hydra kan door één persoon worden bediend. Ook daar zit winst. Hiermee kunnen grote bundels worden gereinigd, bijvoorbeeld op raffinaderijen. Met een grote bundelreiniging betekent dit schaalvoordeel.’

FOTO: MOURIK

De Hydra bewaakt voortdurend de parameters. Wordt een afwijking gedetecteerd,

dan past het systeem de reinigingsmethode meteen aan. Het brein hierachter is de SCALAR-technologie. Hiermee is jarenlange ervaring in bundelreiniging gekoppeld aan de technologie van machine learning.

Tijdens de reiniging verzamelt SCALAR informatie over de bundel, wat helpt om verder inzicht te krijgen in de conditie van de systemen. Een operator is over het algemeen ongeveer zeven seconden bezig met het positioneren van de lansen; de Hydra heeft hier anderhalve seconde voor nodig. Bovendien is de nauwkeurigheid veel groter en wordt geen enkel pijpje vergeten. Hiermee wordt de kans op

9 16 iMaintain

IMA09 G whats next.indd 24

Abonnees lezen meer op www.imaintain.info

19-10-16 11:18

WHAT’S NEXT 25

SLIM STOPLICHT MEET HOEVEEL FIETSERS WACHTEN In Rotterdam is een stoplicht geplaatst dat door een warmtesensor weet of er veel fietsers staan te wachten. De warmtesensor meet aan de hand van lichaamswarmte hoe druk het is. Staan er veel fietsers, dan gaat het verkeerslicht langer en vaker op groen.

Fietsplan Sneller kunnen doorfietsen is een van de bijna dertig actiepunten in het fietsplan 2015-2018 ‘Fietsen heeft voorrang’.

Hiermee wil de gemeente stimuleren dat meer Rotterdammers de fiets pakken. Een van de grootste frustraties van fietsers is lang wachten voor verkeerslichten. De warmtesensor is een van de experimenten waarmee Rotterdam onderzoek doet naar het verkorten van de wachttijden voor fietsers bij verkeerslichten. Deze wordt nog nergens in Nederland gebruikt voor fietsverkeerslichten. Gekozen is voor het Churchillplein, hier moeten fietsers soms lang wachten (tot twee minuten). De verwachting is dat de wachttijd voor fietsers door het nieuwe verkeerslicht met dertig tot vijftig procent afneemt.

Het effect van de sensor wordt in de gaten gehouden. Uitgangspunt is dat de fietsers profijt moeten hebben van deze maatregel en de automobilisten wel iets meer wachttijd mogen ervaren, maar de sensor niet

tot verstopping van andere kruispunten moet leiden. Slaagt de proef, dan kan het zijn dat meer warmtesensoren in Rotterdam komen.

WINDTURBINEBLADEN GEÏNSPIREERD OP UILENVLEUGELS

Een getande structuur aan de achterrand en minuscule kammen aan de voorrand verminderen het ruisen van de luchtstroom.

De vleugels van een uil hebben als inspiratie gediend voor stille windturbines. Uilen kunnen hun prooi ongemerkt naderen door de bijzondere structuur van hun vleugels.

Een getande structuur aan de achterrand en minuscule kammen aan de voorrand verminderen het ruisen van de luchtstroom, omdat deze in kleinere wervelingen wordt opgedeeld. Dit effect wordt nu toegepast in een nieuwe uitvinding van Siemens, die de aero-akoestische eigenschappen van rotorbladen optimaliseert. Naast de wervelingsgeneratoren op het bladoppervlak voorziet het bedrijf de achterranden van een combinatie van tanden en kammen. Samen creëren deze tanden en kammen kleine wervelingen, precies op het punt waar de snellere bovenstroom van het rotorblad de langzamere onderstroom treft. Hierdoor wordt het geruis van de achterrand van het blad aanzienlijk verminderd. De nieuwe technologie kan worden gebruikt op locaties waar grenzen aan het geluidsniveau zijn gesteld, zodat daar de energieproductie kan worden opgevoerd zonder hogere geluidsemissies.

9

iMaintain 16

IMA09 G whats next.indd 25

19-10-16 11:18

26 WHAT’S NEXT

EERSTE DRAADLOOS LAADSTATION OP ZONNE-ENERGIE VOOR ELEKTRISCHE FIETS

OPLAADBARE BATTERIJ MET VEEL MEER OPSLAGCAPACITEIT ECN heeft een nieuwe technologie ontwikkeld waarmee oplaadbare batterijen vijftig procent meer opslagcapaciteit krijgen. Door die toe te passen kan de actieradius van elektrische auto’s vergroot worden, gaan accu’s in smartphones, laptops en andere elektronica langer mee en kunnen de kosten voor opslag van duurzame energie omlaag.

Om de nieuwe technologie naar de markt te brengen en investeerders aan te trekken, hebben ondernemers Christian Rood en Gabriel de Scheemaker het bedrijf LeydenJar Technologies opgericht.

De startup heeft de financiering voor het eerste jaar rond, voert al gesprekken met

grote internationale batterijproducenten en wil in 2018 een proeffabriek starten.

De nieuwe technologie vervangt het traditionele grafiet in de anode door silicium, waardoor dit onderdeel van de lithiumion batterij tien keer zoveel opslagcapaciteit krijgt en de batterij als geheel vijftig procent. Het probleem van silicium is echter dat het bij het opladen opzwelt en drie keer zo groot wordt, waardoor siliciumlagen los kunnen raken en de batterij uit elkaar valt.

ECN brengt de silicium via nanotechnologie in kolommetjes op een koperfolie aan, zodat er ruimte is om uit te zetten en de batterij stabiel blijft.

STUDENTEN VERSTUREN EEN BERICHT VEILIG VIA BACTERIËN Een team studenten van de RUG heeft een bacterie zo veranderd dat deze kan dienen als opslagmedium voor data en er een bericht mee verstuurd kan worden.

Deze vorm van data-overdracht, bioencryptie, wordt gezien als een toekomstige manier om veilig en compact miljoenen gigabytes aan data op te slaan en uit te wisselen. De studenten doen met hun vinding mee aan de wereldwijde iGEM-competitie in Boston, eind oktober.

De studenten hebben een bericht in het DNA van een bacterie gestopt, in een andere bacterie werd de sleutel gedaan om het bericht mee te kunnen decoderen.

Een collega-team heeft het bericht van de RUG-studenten ontvangen en al kunnen lezen. Volgens de studenten is hun systeem vrijwel onhackbaar.

9 16 iMaintain

IMA09 G whats next.indd 26

Op 12 oktober presenteerde Pavol Bauer, hoofd vakgroep ‘Direct Current (DC) Systems, Energy Conversion & Storage’ van TU Delft, het eerste draadloos laadstation op zonneenergie voor elektrische fietsen.

Bij dit laadstation wordt direct de opgewekte zonne-energie van de acht zonnepanelen via het DC-net naar de gelijkspanningsbatterij in de fiets geladen. Het laadstation kan tien kilowattuur aan zonne-energie in de batterijen opslaan om autonoom te kunnen functioneren. De gebruiker van de fiets kan de laadstatus volgen via een ingebouwd scherm op het station of op zijn of haar mobiel. Het draadloos laden duurt niet langer of korter dan ‘gewoon’ laden van elektrische fietsen. Het oplaadstation biedt plek aan vier elektrische fietsen, een elektrische scooter en een onderzoeksfiets die draadloos wordt opgeladen. Ook fungeert het oplaadstation als ‘Living Lab’, een proeftuin voor verder onderzoek. De afgelopen twee jaar zijn tot nu tien studenten op het project afgestudeerd.

De verwachting is dat de acht panelen in de winter genoeg energie zullen opwekken om de elektrische fietsen en de scooter te voorzien van stroom. Het overschot van de zomer gaat naar het elektriciteitsnet. De komende tijd zal de vakgroep van Pavol Bauer het draadloos laden voor verschillende fietsen en scooters verder doorontwikkelen. Zij willen uiteindelijk naar een situatie waarbij het laadstation bestaat uit slechts enkele tegels die als zonnepaneel fungeren en waar overheen kan worden gefietst, een ‘solar road’. Met daarbij de integratie van zonnecellen en het draadloze oplaadsysteem wordt een kostbare constructie overbodig.

Het draadloos laadstation is tot stand gekomen door subsidies van de afdeling Deltas, Infrastructures & Mobility Initiative van de TU Delft, stichting 3E en stichting Climate-KIC.

Abonnees lezen meer op www.imaintain.info

19-10-16 11:18

WHAT’S NEXT 27

FOTO: HANS-PETER VAN VELTHOVEN

WERELDKAMPIOEN ZONNERACEN BREEKT RECORD

Het Nuon Solar Team heeft opnieuw bewezen de meest efficiënte zonnewagen ter wereld te kunnen bouwen. Begin oktober wonnen de Delftse studenten na een spannende race de SASOL Solar Challenge in Zuid-Afrika. Met een totaal van 4717 kilometer op de teller verbraken zij het wereldrecord aantal kilometers gereden in een zonnerace.

Ze hadden daarmee na acht dagen racen 173 kilometer voorsprong op de belang-

rijkste concurrent, de Japanse Universiteit Tokai.. Twee jaar geleden was het verschil met nummer twee nog 1500 kilometer.

De gereden afstand was goed voor een nieuw wereldrecord.

Stevige concurrentie Hoewel het Nuon Solar Team de afgelopen jaren zelden een race heeft verloren, wordt de winst steeds minder vanzelfsprekend. Ook in Zuid-Afrika bleek dat

de zonneauto’s van de verschillende teams steeds meer op elkaar gaan lijken.

Het winnen van de race kwam aan op details. Zo slaagde het Delftse team er – mede dankzij de geoliede samenwerking - meerdere keren in om binnen 1,5 minuut de banden te verwisselen, wat hen veel tijdwinst opleverde. Ook het nieuwe zelf ontwikkelde en geproduceerde zonnepaneel heeft bijgedragen aan een efficiënte race.

UT-STUDENT ONTWERPT ONDERWATERDRONE

De onderwaterdrone wordt door een vliegende quadcopter in het water wordt gelaten.

Mark Zwart, masterstudent Industrial design engineering aan Universiteit Twente, heeft met zes medestudenten een designbureau opgericht. Het zevental ontwerpt accessoires voor drones. Zwart: ‘We merkten dat er best veel behoefte is aan grafische ontwerpen, maar wij willen ook in de hoek van productontwerpen zitten.’

Hij ontwierp voor de bedrijven Robor Electronics uit Bentelo en DRONExpert een onderwaterdrone. Deze kan helpen bij het vinden van drenkelingen of het verkennen van duiklocaties. ‘Ik heb een lichtgewicht voertuigje ontwikkeld dat door een vliegende quadcopter in het water wordt gelaten. Daarbij dient de kabel die de drone naar beneden brengt meteen als communicatie- en stroomkabel.

Draadloos video streamen is onder water namelijk niet mogelijk en op deze manier kan ook de accu van de quacopter worden gebruikt.

9

iMaintain 16

IMA09 G whats next.indd 27

19-10-16 11:18

STRATT+ INDUSTRIAL MANAGEMENT

Divisies:

n Industry n Safety n Technical Documentation n Aerospace Stratt+ voor technische adviezen, projecten en processen in de industrie.

Extra kennis en capaciteit met persoonlijke aandacht en kwaliteit.

MAATWERK IN INDUSTRIE! Hoofdkantoor Stationsweg 45 3331 LR Zwijndrecht

Vestiging Zeeland Amundsenweg 29 4462 GP Goes

T. 078 - 6120 320 I. www.stratt.nl E. welkom@stratt.nl

[Sc

hri

jf n

u in

]

FME | ZOETERMEER | 17 NOVEMBER 2016 Dienstverlening: functie, service of inspanning?

Programma

Waarom zou je tegenwoordig asset owner moeten zijn? In de industrie zien we steeds vaker businesscases waarbij een functie wordt afgenomen in plaats van een product.

15:30 uur 16:00 uur 16:15 uur

Neemt u een prestatiecontract voor uw utilities of koopt u warmte, water, lucht en stoom in? Koopt u al licht of koopt u nog lampen? Nieuwe businessmodellen bieden kansen en mogelijkheden.

17.15 uur 17:45 uur

Bij deze Profion Maintenance Linqs kijken Profion, iMaintain en World Class Maintenance naar de verschuivingen in de markt, best practices en nieuwe businessmodellen voor servitisation.

• Boardmembers, sitemanagers en maintenance managers van industriële opdrachtgevers • Directie van industriële aannemers • Beleidsmakers en beslissers van overheden • Lectoren en hoofddocenten uit de onderwijssector

AANMELDEN kan via pml.industrielinqs.nl. De bijeenkomst is KOSTELOOS voor Profion-leden, partners van WCM en partners/ leden van het iMaintain platform. Niet-leden betalen €150,-

Ontvangst Opening Lezingen van Frank Marks (Praetimus) en Guido Frenken (Engie) Discussie met sprekers en publiek Netwerkborrel

Doelgroep

Kijk voor meer informatie op pml.industrielinqs.nl

Powered by:

PML.INDUSTRIELINQS.NL PML halve pagina 17 november 2016.indd 1

IMA09 Advertenties.indd 28

18-10-16 12:28

19-10-16 11:13

PRODUCTEN 29

Producttrends op www.imaintain.info

1

Automatisch snelwisselsysteem voor kleine robots

2

Alu-cut-systeem voor doorslijpen van aluminium

Het snelwisselsysteem SWS-001 is het kleinste automatische robotwisselsysteem op de markt. Met een te hanteren gewicht tot 1,4 kg, is het geschikt voor kleinere robottypes, waar grijpers en gereedschap in enkele seconden automatisch moeten worden gewisseld.

Meer informatie: www.schunk.nl

Het alu-cutsysteem voor de PRO haakse slijper G2511 is geschikt voor het op maat zagen van aluminiumprofielen en voor het doorslijpen en snijden in de tank- en apparatenbouw, in de luchtvaartindustrie, in de scheeps-, voertuig- en aanhangerbouw. Met het systeem kunnen aluminium materialen tot tien mm dikte worden doorgeslepen.

Meer informatie: www.atlascopco.nl

3

Robotlijn voor lijmverwerking

De nieuwe robotsystemen zijn inzetbaar in omstandigheden waar seriematige repeterende handelingen van toepassing zijn, met nadruk op de (precisie)dosering van lijm. De gebruiksvriendelijke installatie zorgt ervoor dat elke gewenste handeling gemakkelijk in te voeren is. Dankzij deze eenvoudige installatie en de relatief beperkte investering, is de inzet van een robotsysteem al rendabel bij kleine serieproducties.

Meer informatie: www.wiltec.nl

4

Innovatief blussysteem

Het blussysteem Exxfire®1500 combineert aspiratie- en blustechniek voor het onderdrukken van brand in kasten met bedrijfskritische apparatuur, zoals serverracks en besturingskasten. Het systeem is ontwikkeld voor gesloten kasten waar operationeel kritische processen draaien. Optische sensoren detecteren de aangezogen lucht continu op rook. Nadat twee sensoren rook hebben gedetecteerd en de interne software ‘overtuigd’ is dat er geen sprake is van vals alarm, wordt het pre-alarm geactiveerd.

Indien niet voortijdig manueel wordt ingegrepen, schakelen de ventilatoren uit en treedt de blussing in werking. Door een chemische reactie komt stikstof op kamertemperatuur en op lage druk vrij, waardoor verdere schade wordt voorkomen.

Meer info: www.hertek.nl

5

Spangrepen

6

Diagnosedisplay voor signaleren storingen

7

Stationaire gasdetector

8

Kettingbreker

Het assortiment spangrepen varieert van vaste in kunststof uitvoering tot excentersnelspanners, knevelschroeven, knevelmoeren, verstelbare spangrepen met axiaallagers tot zwenkschijven met platkopschroef. Zowel de vaste als de verstelbare spangrepen zijn ontwikkeld voor het inklemmen, fixeren of positioneren van producten. De verstelbare spangrepen zijn te leveren met drukknop, zaagsnede of binnenzeskant of in een handmatig te draaien uitvoering.

Meer info: www.mparts.nl

Met de combinatie van veiligheidsrelais en diagnosedisplay kunnen gebruikers snel zien welke sensor, eindschakelaar of noodstopdrukknop geactiveerd is. De log-functie biedt relevante informatie, zoals geactiveerde sensoren en alarmmeldingen. Hierdoor is de oorzaak van een storing snel te achterhalen en kan men stilstandtijden tot een minimum beperken. Het display kan worden gebruikt om lopende projecten gemakkelijk op te slaan en te (her)laden. Dankzij de kopieerfunctie bij serieproductie kan de gebruiker de configuratie eenvoudigweg kopiëren.

Meer info: www.siemens.nl

De iTRANS 2 stationaire gasdetector heeft een intelligent elektronica platform dat voorziet in maximaal twee punten van detectie vanuit één enkel apparaat.

Deze gasdetector kan een combinatie van gassen detecteren door het gebruik van verschillende beschikbare sensortechnologieën, zoals electrochemische, catalytische en infrarood sensoren. Het explosie-proof apparaat is ontworpen voor gebruik in ruwe omgevingen.

Meer info: www.TycoGFD.com

Met deze kettingbreker kunnen kettingen met zowel standaard geklonken pennen als Easy Break-pennen worden gedemonteerd.

De kop van de Easy Break-pen is in het midden verdiept zodat u deze niet hoeft af te slijpen voordat u de pennen uitponst. Bij tweevoudig en viervoudig geklonken kettingen moeten eerst de penkoppen worden afgeslepen met een haakse slijper voordat u de pennen uitponst.

Meer info: tsubaki.eu

Kijk voor meer productinnovaties op www.imaintain.info

IMA09 F producten.indd 29

9

iMaintain 16

19-10-16 11:19

Het iMaintain platform brengt experts, gebruikers en leveranciers van producten en diensten bijeen om bij te dragen aan transparante informatievoorziening rond onderhoud en asset management. Het platform belicht op een journalistieke en onafhankelijke manier innovaties, behandelt actuele onderwerpen en inspireert. Via het vakblad iMaintain, met de website www.imaintain.info, met drie rondetafelmeetings per jaar, diverse bijeenkomsten en met een jaarcongres bereikt het iMaintain platform haar doelgroep.

Partnernieuws Tebodin opent vestiging in Verenigd Koninkrijk Het nieuwe kantoor - Bilfinger Tebodin United Kingdom zal zich vooral richten op de farmaceutische, chemische, voedings-, energie- en andere industriĂŤle markten. Tebodin werkt in het Verenigd Koninkrijk nauw samen met haar Bilfinger-zusterbedrijven. Bilfinger is daar, met ongeveer drieduizend professionals, een gevestigde aanbieder van consultancy-, ontwerp- en engineeringdiensten. Bilfinger Tebodin United Kingdom maakt het mogelijk om beter in contact te zijn met internationale klanten.

Partners van het iMaintain platform

Vernieuwde terminal CTT Rotterdam geopend Minister Kamp opende eind september de vernieuwde, trimodale terminal van CTT Rotterdam. CTT verzorgt containertransporten van en naar Rotterdam vanuit haar basis in Twente en heeft een dagelijkse directe spoorverbinding met Kutno (Polen) en Bad Bentheim (Duitsland). Om aan de groeiende vraag te kunnen blijven voldoen, is de op- en overslagcapaciteit vier hectare uitgebreid, de terminal is aangepast voor langere opslag van gevaarlijke stoffen en beschikt nu over vijf sporen van 400 meter. De uitbreiding past in het beleid van het Havenbedrijf om het containervervoer per spoor en binnenvaart van en naar Duitsland en Polen te versterken.

Bekijk alle partnerfilmpjes op www.imaintain.info/platform

Contentpartner 600 leerlingen strijden om techniekprijs Tata Steel Maar liefst 600 derdejaarsleerlingen van 20 VMBO-scholen uit heel Noord-Holland hebben deelgenomen aan de Check de Techniek competitie bij Tata Steel in IJmuiden.

De aankomende technici kregen een rondleiding over de site van het staalbedrijf en mochten hun technische kennis etaleren aan de hand van diverse praktijkopdrachten.

Tevens werd hun een aantal technische vraagstukken voorgelegd. Leerlingen van het Huygens College uit Heerhugowaard hebben de meeste punten verzameld en hebben daarmee dit jaar de eerste prijs in de wacht gesleept.

De prijs werd uitgereikt door Jeroen Klumper, manager van de Academy van Tata Steel.

Kennis- en innovatiecentrum Maintenance Procesindustrie

Leden van het iMaintain platform

Wilt u meer weten over lidmaatschap of partnering van het iMaintain platform, kijk dan op www.imaintain.info of neem contact op met Gerard Nieveen: Gerard@industrielinqs.nl – 020 3122 085

IMA09 Platform.indd 30

19-10-16 11:27

‘Expertquotes’ ‘Noem het vergrijzende infra, noem het aging assets, maar smart maintenance is heel hard nodig in Nederland.’

Henk Akkermans, World Class Maintenance, reageert op Twitter op het bericht dat de Merwedebrug dicht moest voor vrachtverkeer vanwege de haarscheurtjes in het brugdek.

‘De houding van managers, operators én monteurs bepaalt in belangrijke mate het resultaat. We moeten de driehoek mens, proces en technologie sluiten.’

‘We hebben straks heel veel gegevens waarmee we bijvoorbeeld onderhoud kunnen plannen. Het wordt echter nog veel interessanter als al onze toeleveranciers en collega-bedrijven ook transparant zijn, zodat we nog meer informatie kunnen gebruiken om nog betere analyses te maken. We moeten naar een glazen keten streven. Alle partijen in de hele keten moeten gebruik kunnen maken van dezelfde data.’

Erik Bijlsma, gemeente Amsterdam, over de ontwikkelingen bij de Noord/Zuidlijn in het hoofdinterview van deze iMaintain.

Leo van Dongen, NedTrain, in het Langs de IJssel magazine van september.

Het expertpanel van het iMaintain platform bestaat uit: Henk Akkermans

Mark Haarman

Nico van Kessel

Ruud Schenk

Hoogleraar dynamiek van toeleveringsnetwerken, Universiteit Tilburg Wetenschappelijk directeur WCM

Managing Director, Mainnovation

Principal Consultant Asset Management, Tata Steel

Algemeen Directeur, ENGIE West Industrie

Erik Bijlsma Asset Owner, Gemeente Amsterdam

Hans Hennekam

Theo Knijff

Peter Schokker

Manager IA Service Europe, Yokogawa

Operational Manager, Ki<|MPi

Maintenance manager, Koninklijke Vezet Maintenance Manager of the Year 2016

IMA09 Platform.indd 31

Jac de Boer

Rob de Heus

Cor van de Linde

Roelf Venhuizen

Senior Consultant Asset Management & Maintenance, Tebodin

Champion World Class Maintenance, Sitech Services

Directeur innovatieplatform iTanks Maintenance Manager of the Year 2012

Voorzitter Profion, Bestuurslid Veiligheid Voorop, Voormalig CEO NAM

Annemarie Burgemeester

Geert-Jan van Houtum

Henk van der Meer

Ron Wever

Principal Consultant Asset Management, Dimensys

Professor Reliability, Quality en Maintenance, TU Eindhoven

Teamleider Events, BP raffinaderij Rotterdam

Asset manager, Schiphol Group

Leo van Dongen

Ton Huibers

Taco Mets

Johan Wolt

Professor Maintenance Engineering, Universiteit Twente Directeur Fleet Services, NedTrain

Maintenance Manager, Vlisco Maintenance Manager of the Year 2013

Technical Director, Van Meeuwen Industries

Maintenance Manager, AkzoNobel lndustrial Chemicals MCA Delfzijl Maintenance Manager of the Year 2014

Michel Grijpink

Giel Jurgens

Hans Peters

Learning & Development consultant, Hogeschool Utrecht

Asset Owner, Havenbedrijf Rotterdam

Teammanager, Drinkwaterbedrijf Dunea Maintenance Manager of the Year 2015

19-10-16 11:27

2017

BIZZ56'' De nieuwe standaard in webvertising Presenteer uw bedrijf, innovatie of project volgens de nieuwe standaard in webvertising: BIZZ56”.

Vertel uw verhaal in uw eigen creatieve film van 56 seconden en de boodschap komt aan! Het doordachte stramien van BIZZ56” zorgt ervoor dat u en de filmers zich kunnen concentreren op het communicatieve en creatieve deel van uw boodschap. Bovenal zorgt BIZZ56” voor een snelle, complete en eigentijdse boodschap die de aandacht van uw doelgroep tot het einde vasthoudt. BIZZ56”-video’s zijn multi-inzetbaar: op uw website, via smartphones en tablets en op social media.

THE AWAREHOUSE | SCHERPENZEEL | 20 JANUARI

Verrijk uw teksten, advertenties en commerciële boodschappen met een BIZZ56” video en integreer tekst, beeld en online voor een crossmediale boodschap.

[Sav e th

e da te]

Als dit icoon bij een afbeelding staat, bekijk dan het bijbehorende filmpje door met uw smartphone of tablet de foto te scannen met de iLinqs app.

U vindt de gratis iLinqs app in de appstore voor andriod en apple.

BIZZ56”is een product van Movielinqs video & virals. iLinqs is een app van Industrielinqs pers en platform

HET NIEUWE PRODUCEREN

Meer weten?

Neem contact op met Gijs Hoekstra (06 42 24 53 85) of movielinqs@industrielinqs.nl

www.duurzaamgeproduceerd.nl/congres

_A5_liggend_bizz56.indd 43

22-10-14 09:25

161014 Halve pagina DGP17.indd 1

iMaintain.info

14-10-16 16:47

geeft nog meer waarde voor uw geld Meer nieuws dan ooit • • • • • • • •

Actuele berichtgeving over de gehele onderhoudssector Alle productinnovaties overzichtelijk bij elkaar Volledig evenementenoverzicht Online catalogi met producten en diensten Multimediale bedrijfspresentaties Tweewekelijkse Nieuwsbrief Live twitter updates LinkedIn interacted

iMaintain-abonnees krijgen meer • De nieuwste iMaintain staat een week voor verschijnen online • Abonnees krijgen toegang tot alle eerder verschenen artikelen • Volg de status van nieuwe projecten en uitbreidingen in de projectendatabase • Ga naar www.imaintain.info en kies abonneren

Ga direct naar imaintain.info en blijf iedereen voor 56-59_MO_NVDO_ Roosterinterventie.indd 58 _adv_www_iMaintain-A5.indd 43 IMA5 advertenties.indd 18 IMA09 Advertenties.indd 32

26-11-14 20-10-14 10:44 14:33 19-05-15 16:39 19-10-16 11:13

Maint

NL

Het magazine van de NVDO

â&#x20AC;&#x2DC;We moeten maintenance niet van de kaart vegenâ&#x20AC;&#x2122; | Snelle reparatie injectie-waterleiding NAM | Intelligente planning voor inzetbaarheid personeel | Oude treinen in een nieuw jasje

IMA09 MA Cover MaintNL.indd 33

19-10-16 11:24

Conditiebewaking Veiligheid Maintenance Expertise - Techniek Netwerk en?

an! a e j d Mel vdo.nl www.naatschap > lidm

Deel kennis en ervaring >> word lid!

Ervaar netwerken in groter verband

De Nederlandse Vereniging voor Doelmatig Onderhoud

houdsprofessionals biedt de NVDO een ongeëvenaard

(NVDO) is de toonaangevende branchevereniging op het

netwerk van branchegenoten. De NVDO kent diverse bran-

gebied van onderhoud. Het overdragen van kennis en het

che- en aspectgerichte secties en regionale kringen. De

realiseren en in stand houden van het grootste onder-

vereniging draagt bij aan (wetenschappelijk) on-

houdsnetwerk van Europa, ziet de NVDO als belangrijke

derzoek en brengt trends, ontwikkelingen en visies

doelstelling. Met een groeiend aantal leden van onder-

binnen de branche in kaart.

Lidmaatschap van de NVDO biedt vele voordelen • • • • • • • • • •

Professioneel netwerk op het gebied van onderhoud Kringbijeenkomsten en seminars over specifieke thema’s Cursussen over onderhoudsmanagement Studiedagen met actuele thema’s Secties en werkgroepen gericht op specifieke onderhoudsaspecten Vacaturebank Lidmaatschap van de NVDO Group op LinkedIn (wetenschappelijke) Onderzoeken NVDO Corrosie Helpdesk Jongerenboard

• • • •

NVDO Onderhoudskompas Platform Materiaalkunde (wetenschappelijke) publicaties, waaronder Visiedocumenten Kortingen op ons cursusaanbod van de NVDO Maintenance Academy • Korting op NVDO-studiedagen • (gratis) abonnement op de vakbladen iMaintain/MaintNL en MaintWorld Asset Management, Duurzaamheid en Veiligheid zijn belangrijke thema’s waaraan de NVDO regelmatig en in breder verband aandacht besteedt!

Ga naar www.nvdo.nl en meld je aan...

NVDO - Lange Schaft 7G - 3991 AP Houten | Postbus 138 - 3990 DC Houten Telefoon 030 - 634 60 40 | Fax 030 - 634 60 41 | E-mail info@nvdo.nl | www.nvdo.nl

IMA09 MB Voorzitter.indd 34

19-10-16 11:24

Van de voorzitter

Kleine initiatieven gewaardeerd Met groot plezier was ik getuige van het feit dat Maintenance Manager van het Jaar 2015, Hans Peters (Dunea Drinkwaterbedrijf) zijn prijzengeld van 2500 euro doneerde aan de Anne Kuijs Stichting. De stichting maakt kleine projecten in Tanzania mogelijk. Een voorbeeld zijn kansarme kinderen die dankzij de stichting een technische opleiding kunnen volgen. Dat is een prachtig voorbeeld van lokale, kleinschalige initiatieven met groot resultaat. Verderop in deze editie van MaintNL leest u hier meer over.

En zo zijn er nog meer voorbeelden, bijvoorbeeld binnen de energietransitie naar een schoon, betrouwbaar en betaalbaar energiesysteem, een van de grote maatschappelijke uitdagingen waar Nederland voor staat. Daarbij hebben we elkaar nodig, zonder dat de overheid de industrie betuttelt binnen dit vraagstuk, of zoals u wilt, zonder dat de overheid ons continu controleert.

Een mooi, klein initiatief waarbij we de betrokkenheid op persoonsniveau zo duidelijk kunnen realiseren. Een voorbeeld: Bij de opwekking van perslucht gaat veel energie verloren. Bij het samenpersen wordt de meeste elektriciteit direct omgezet in warmte (voel maar aan een fietspomp) en van de overblijvende 25 procent gaat een deel verloren door drukverliezen. Perslucht is daardoor tot wel twintig maal duurder dan elektriciteit. Als we allemaal de compressor niet onnodig gebruiken, brengt dat al gauw een interessante besparing met zich mee. Gewoon een klein initiatief zonder grote ingrijpende maatregelen vooraf.

voor onder andere timmermannen en metaalbewerkers samengesteld. Gered Gereedschap ontvangt gereedschap dat door anderen niet meer wordt gebruikt, maar nog wel bruikbaar is. Gereedschap dat geen waarde schijnt te hebben. Na een grondige opknapbeurt is ditzelfde gereedschap inmiddels een productiemiddel waarmee geld wordt verdiend. Het gereedschap is allesbehalve waardeloos. Voor slechts duizend euro voorziet de stichting een opleidingscentrum van gereedschap.

De kosten die moeten worden gemaakt om het gereedschap op te knappen en ter plaatse te krijgen, zijn slechts een zesde deel van de commerciële waarde in Nederland. Het is waarschijnlijk overbodig te zeggen dat de waarde voor de ontvangers niet in geld is uit te drukken.

Een ander mooi voorbeeld van een klein initiatief dat inmiddels zo succesvol is, dat Praxis zich hier zelfs voor inzet door landelijke verzamelpunten in te richten.

Bij kleine initiatieven is de bestemming vaak heel duidelijk, transparant en eerlijk.

Bij kleine initiatieven is de bestemming vaak heel duidelijk, transparant en eerlijk. Zo werden in Oeganda via de stichting Gered Gereedschap dertig leerling-sets

Het mag duidelijk zijn dat ik kleine initiatieven een warm hart toedraag. Het is prachtig dat het ministerie van Binnenlandse Zaken ervoor heeft gekozen om de verduurzaming van de gebouwde omgeving te stimuleren middels de energieprestatievergoeding (EPV) en ik onderschrijf de visie dat de reductie van CO2-uitstoot tegen zo laag mogelijke kosten kan worden gerealiseerd met behulp van verschillende energiedragers (gas, elektriciteit), maar net zo lief stimuleer ik onze onderhoudsprofessionals om zich kleinschalig in te zetten.

Want, kleine initiatieven zijn van onschatbare waarde!

Bas P. Kimpel Voorzitter MaintNL 9 - 2016 35

IMA09 MB Voorzitter.indd 35

19-10-16 11:24

Maintenance Manager

‘ We moeten maintenance niet van de kaart vegen’ De markt schakelt volgens Rene Baron van BASF over van maintenance naar asset management. Ook zelf heeft Baron die overstap gemaakt. ‘Het is belangrijk dat er een koppeling blijft bestaan tussen asset management en maintenance.’

Dagmar Aarts Rene Baron kan als asset manager bij BASF in Heerenveen wel heel mooie plannen maken, maar die moeten ook nog worden uitgevoerd. ‘Asset management gaat meer over de lange termijn in plaats van het dagelijkse operationele werk. We moeten daarom opleidingen blijven aanbieden, die mensen voorbereiden op de onderhoudswereld. Het kan best zijn dat je mensen die interesse hadden voor het onderhoudsvak, wegkaapt omdat ze meteen asset management willen doen. Ik zou graag zien dat asset managers een pad door onderhoudsland afleggen richting asset management.

Een asset manager die nog nooit een pomp heeft gezien, heeft niet mijn voorkeur. Hij moet wel iets kunnen zeggen over of een apparaat moet worden vervangen of langer onderhouden en hij moet begrijpen wat de maintenancemedewerkers zeggen. Het is belangrijk dat er een koppeling blijft bestaan tussen asset management en maintenance. Hoewel de markt steeds meer richting asset management beweegt, moeten we maintenance niet van de kaart vegen.’

Jongleren Zelf heeft hij een heel pad gevolgd door de onderhoudswereld. Bijna twintig jaar werkte hij als maintenance en engineering manager. Eerst voor Johnsons Polymer en na de overname in 2006 voor BASF. Sinds januari 2015 is hij asset manager. ‘Die functie bestond niet voor deze sites. Vroeger deed ik maintenance engineering en een stuk asset management. Het had geen duidelijke plek, we deden allemaal een deel.’

36 MaintNL

Het was af en toe wel lastig dat hij toen zowel de langetermijnplannen maakte en de uitvoering deed. ‘De hectiek van de dag heerst, terwijl je tegelijkertijd beslist over wat je allemaal later ook nog moet doen’, zegt Baron. ‘Vanuit asset management zou je kunnen zeggen dat we de inspecties van 2018 naar 2016 halen, want dan kunnen we 2018 met minder downtime het jaar doorkomen. Terwijl je als maintenance denkt: dan krijg ik er nog een klus bij. Daarmee was ik constant aan het jongleren. Daarom zijn het nu twee aparte functies. Zodat we de juiste dingen doen, we effectief zijn en de maintenance-organisatie de plannen op een efficiënte manier kan uitvoeren. Dat is hun rol.’

Baron kan de fabriek wel dromen en dat helpt hem ontzettend in zijn nieuwe rol.

‘Omdat al het preventief onderhoud door de maintenance-afdeling werd bepaald, weet ik heel goed wat er staat. En als er nu iets nieuws komt, dan moet ik ervoor zorgen dat er een preventief onderhoudsplan

komt. Daarom kom ik alsnog veel op de vloer, zoiets kan niet vanaf een afstand.’

Veiligheid en milieu Baron merkt dat meer dan 75 procent van het preventief onderhoud op de site een oorsprong heeft in milieu of veiligheid, denk bijvoorbeeld aan emissiemetingen en inspecties. ‘BASF heeft een heel hoog veiligheidsbesef en dat wordt ook verwacht van bedrijven die ze overneemt. Wij voldeden bij de overname al aan alle wetten en regels, maar BASF heeft ook eigen safetyconcepten die hier toen zijn geïmplementeerd. Daardoor zijn extra instrumentele beveiligingen toegevoegd op al onze installaties. Dat zijn er honderden, die elk jaar moeten worden gecontroleerd.’

Mede hierdoor neemt de complexiteit op de site toe. ‘Vroeger hadden we alleen een procesbesturingssysteem, nu hebben we ook een veiligheidssysteem. De operator heeft er daardoor een systeem bijgekregen dat hij moet beheersen. Hetzelfde geldt voor degene die het moet onderhouden.

We moesten ons daarop organiseren, maar het uiteindelijke doel is om het veiligheidsniveau omhoog te brengen en dat is altijd goed.’

Dat was dus een kleine uitdaging een paar jaar geleden. Ook nu ziet Baron een aantal

PROFIEL Naam: Rene Baron Leeftijd: 50 Opleiding: Algemene operationele technologie, Master of maintenance management Achtergrond: Meyn groep, Johnsons Polymer Bedrijf: BASF Heerenveen Functie: Asset manager Soort werkzaamheden: Zorg dragen dat we met betrekking tot de technische installaties de juiste dingen doen.

9 - 2016

IMA09 MI Mantenance Manager.indd 36

19-10-16 11:22

FOTO'S: DAGMAR AARTS

Baron: ‘De buitenwereld verandert en wat toen goed was, is nu niet meer het beste.’

uitdagingen. Zo heeft hij het idee dat wetgeving sneller verandert dan vroeger. ‘Het betekent dat je als organisatie niet mag inslapen. Je moet je ogen open hebben naar de buitenwereld en je daarop aanpassen. Wij houden de veranderingen bij door lid te zijn van een aantal organisaties, zoals de VNCI en de NVDO, en door het lezen van vakbladen. Soms weten we ook al van tevoren dat wetgeving gaat veranderen omdat we erbij zijn betrokken. Onlangs is de warenwetbesluit drukapparatuur veranderd en dat heeft invloed op vergunningen en periodieke inspecties. Informatie daarover moet je opslurpen en daarom wilde ik naar een seminar over dit besluit. Ik heb de wet gelezen, maar het is moeilijk leesbaar. Ik vraag me af wat er precies van mij wordt verwacht. Dat seminar werd afgelast, omdat er te weinig animo was. Dat verbaast mij dan wel erg.’

Drie vliegen in één klap Hoewel er dus goed rekening moet worden gehouden met allerlei veranderingen, doet BASF Heerenveen daar zelf vrijwillig aan mee. Zo is als doel gesteld om een

‘Je moet je ogen open hebben naar de buitenwereld en je daarop aanpassen.’ certificaat voor de ISO 50001 (energiemanagement) en de ISO 55001 (asset management) binnen te halen. Beide taken die bij de afdeling asset management terecht komen. Op het gebied van energiemanagement heeft BASF Heerenveen al een mooi project gehad samen met het bedrijf Water & Energy Solutions. Door heel anders naar productieprocessen en utilities te kijken, is er een energiereductie van maar liefst 33 procent gerealiseerd. Zo bleek bij BASF dat de boilers en het fornuis (dat reststoffen uit het productieproces verbrandde) ook stoom produceren. Warmte uit de warmtekracht-unit op het terrein was dus helemaal niet nodig. Uiteindelijk is de warmtekrachtkoppeling verwijderd en zijn de absorptiekoelers vervangen door elektrisch aangedreven koelers.

Baron: ‘Hiermee hebben we de Northern Enlightenmentz gewonnen, een duurzaamheidsprijs. Bij alle BASF-sites in Nederland zal op deze manier naar de bedrijfsvoering worden gekeken. Naast dat we enorm veel energie besparen, hebben we minder kosten en wordt onze concurrentiepositie beter. Je slaat zo dus drie vliegen in één klap. Toch zie je dat energie bij veel bedrijven op de tweede plaats komt, productie komt eerst. Bij ons stamden de technische oplossingen voor het opwekken van energie en warmte uit 1995. Maar de buitenwereld verandert en wat toen goed was, is nu niet meer het beste. De vraag bij bedrijven zou moeten zijn of ze nog vaak genoeg toetsen of hun uitgangspunten nog valide zijn. Het is daarom goed dat er nu meer aandacht komt voor energiemanagement.’

BASF Heerenveen hoopt eind volgend jaar het ISO 50001 certificaat te krijgen.

Harde afspraken Over drie tot vijf jaar hoopt Baron ook het ISO 55001 certificaat te behalen. Binnen BASF is daar een technical guideline voor geschreven die hij gaat gebruiken. ‘Dat is MaintNL 9 - 2016 37

IMA09 MI Mantenance Manager.indd 37

19-10-16 11:22

[Sa ve th

ed

16 MAART 2017

SHARE

| ROTTERDAM AHOY

www.imaintain.info/congres

161014 Halve pagina IMA17.indd 1

IMA09 Advertenties.indd 38

ate ]

Initiatiefnemers:

14-10-16 14:31

19-10-16 11:13

onze roadmap voor de komende jaren. Als we die volgen, zijn we zo gecertificeerd, want nu we een afdeling asset management hebben, gaan we voor het hoogste goed.

We willen hiermee ook een stuk professionaliteit uitstralen. Ik zal trots zijn als het ons lukt.’

Voor iedereen was het even wennen dat er een afdeling asset management was. Mensen moesten Baron in een andere rol gaan zien dan als maintenance en engineering manager. ‘Ik heb daar goede gesprekken over gehad met de afdelingsleiders. We hebben afgesproken wat ze van mij kunnen verwachten en wat ik van hen verwacht.

Dat moest hard worden uitgesproken, want anders ligt straks alles op je bord. Nu weten we wat we van elkaar mogen verwachten en waar we elkaar op kunnen aanspreken.’

Baron spreekt van een dynamische werkomgeving waarin iedereen probeert om samen verder te komen. ‘Ik wil mij blijven ontwikkelen en mijn collega’s hebben dat ook. Veel werken er net als ik al twintig jaar.

We hebben in die tijd veel groei mee mogen maken. Zo stond in 1995 een deel van de fabriek er nog niet. Met mijn collega’s heb ik toen een fabriek mogen bouwen. En daarna zijn er altijd nog nieuwe dingen bij gekomen. Daar leer je heel veel van en je ontwikkelt je daardoor steeds verder. Daarnaast heb ik ook nog een opleiding master of maintenance management gedaan. Het is fijn dat iedereen continu bezig is zich te ontwikkelen, als je dat alleen doet, kom je niet verder. Het is denk ik een belangrijke factor waarom mensen hier zo lang werken.’

Drie sollicitanten Toch is dat tegelijkertijd ook een zorg, de vergrijzing. Baron merkt dat er weinig instroom is van jongeren in de techniek. ‘Laatst had-

den we een vacature voor een E&I-engineer, het was bedroevend hoe weinig reacties we kregen van mensen die aan de functieeisen voldeden. In totaal voldeden maar drie sollicitanten aan de gevraagde eisen.’

MAINTENANCE MANAGER OF THE YEAR 2017 Wie wordt Maintenance Manager van het Jaar 2017?

Wie volgt Peter Schokker van Koninklijke Vezet op in 2017? Wie verdient het om mee te doen aan deze eervolle strijd om de titel Maintenance Manager van het Jaar?

Schrijf nu in of draag uw kandidaat voor via de website van de NVDO: www.nvdo.nl.

BASF probeert daarom jonge mensen te interesseren voor techniek. ‘We ontvangen scholen om te laten zien wat we doen. Op de middelbare school moeten leerlingen al snel een keuze maken voor een alfa- of bètavakkenpakket. Als ze eenmaal voor de alfa-kant hebben gekozen, krijg je ze nog maar moeilijk de bèta-kant op. Om ze te laten zien hoe leuk techniek en chemie kan zijn, doen we proefjes met kinderen, doen we mee aan open chemiedagen en werken we samen met wetenschapsmuseum Nemo. Laatst hebben collega’s van mij op hun vrije zondag proefjes gedaan met leraren, zodat zij die weer met hun leerlingen kunnen doen. We doen alles om de jeugd enthousiast te krijgen voor techniek in de breedste zin van het woord.’ ■

MaintNL 9 - 2016 39

IMA09 MI Mantenance Manager.indd 39

19-10-16 11:22

Slim slopen

Ontmanteling IJsselcentrale Harculo Engie Energie Nederland heeft Koole Contractors aangewezen voor het verwijderen van de IJsselcentrale in Zwolle, beter bekend als de Harculo-centrale. Het bedrijf is onlangs gestart met de voorbereiding voor de ontmanteling van de 61 jaar oude gascentrale.

De variatie en de omvang van de centrale zorgt ervoor dat dit project een looptijd heeft tot eind 2018.

Evi Husson

De laatste activiteiten van de IJsselcentrale zijn per 1 januari 2016 definitief gestopt. De gebouwen uit de jaren vijftig voldoen niet meer aan de eisen van deze tijd. De kosten van instandhouding zijn hoog, terwijl er ook asbest en slakkenwol aanwezig is. Om die redenen is besloten dat het compleet sluiten en saneren van de centrale de meest rendabele oplossing is.

Het project bestaat uit het ontmantelen van het gehele complex aan gebouwen.

Het hoofdgebouw is 240 meter lang en vijftig meter hoog en had oorspronkelijk één schoorsteen. Later zijn er vier bijgebouwd.

Tegenwoordig staan er nog twee van de vijf overeind. Van origine werd steenkool gebruikt voor het opwekken van energie, maar later is overgestapt op aardolie.

In de energiecentrale staan zes ketels met bijbehorende turbines die worden ontmanteld. Daarnaast wordt het gehele terrein van de, door aardgas gestookte, elektriciteitscentrale gesaneerd. Er is nog geen nieuwe bestemming gevonden voor het terrein als de centrale volledig is gesaneerd.

indienden, gaande van algemeen werkplan, methode, veiligheidsplan, het afwikkelen van zaken omtrent flora en fauna, het omgaan met schadelijke stoffen, enzovoorts. Vervolgens hebben we dit plan en de te nemen veiligheidsmaatregelen als een van de belangrijkste pijlers in een aantal gesprekken verder toegelicht. Op basis daarvan en het feit dat we voor Engie al eerder centrales hebben gesloopt – onder andere de Flevocentrale in Lelystad – is ons de opdracht toegekend.’

Veiligheid Veiligheid is bij een project van zo’n omvang een van de belangrijkste pijlers, geeft Treffers aan. ‘Het gebouw bevat op verschillende plaatsen asbesthoudend isolatiemateriaal, dat volgens de strenge regelgeving in Nederland zal worden weggehaald. Een onafhankelijk milieukundig advies- en onderzoeksbureau doet daarbij eerst een grondig vooronderzoek. Het bureau geeft vervolgens aan waar het asbesthoudend materiaal zich bevindt en op welke manier het moet worden weggehaald. Hierover krij-

gen wij een bindend advies.’

Om asbest op een veilige manier te verwijderen, bouwt het bedrijf rond de asbestbron een ‘containment’ om de bron in te sluiten. ‘Dit is een constructie die op onderdruk wordt gezet. Bij het verwijderen van het asbestmateriaal blijven de stofdeeltjes daardoor binnen het gebied aangezien de buitendruk hoger is dan de druk binnen het afgesloten gebied.’ Het asbesthoudende materiaal wordt verzameld en verpakt. De afvalzakken worden afgesloten en in afgesloten containers, voorzien van labels, vervoerd naar een erkende inzamelaar.

‘Op deze manier worden systematisch alle asbesthaarden verwijderd.’

Zijn deze werkzaamheden voltooid, dan zal wederom een onafhankelijke partij controleren of het werk volgens plan en naar behoren is uitgevoerd. ‘We vinden het belangrijk dat onafhankelijke partijen hierbij zijn betrokken om te waarborgen dat de asbestverwijdering conform wet- en regelgeving wordt uitgevoerd. Het is in het belang van onze eigen werknemers en de omgeving dat dit op een goede manier gebeurt.’

Slakkenwol Keramische wol moet eveneens worden verwijderd. ‘Dit mag onder normale wet- en regelgeving worden weggehaald. Echter, in deze oude gascentrale halen we ook dit type wol uit voorzorg onder asbestcondities weg, een wens van zowel ons als Engie.’

Nog een materiaal waarmee rekening moet worden gehouden, is slakkenwol. Dit werd

Tender Het project is een van de grootste ontmantelingsprojecten ooit uitgevoerd in Nederland. Koole Contractors, een dienstverlener met specialisme op het gebied van industriële sloop, sanering, wrakverwijdering en kadebouw werd het project gegund. Jurgen Treffers, directeur van Koole: ‘Engie schreef een tender uit waarop wij onze plannen

40 MaintNL

IMA09 MT Sloop.indd 40

PLANNING ONTMANTELINGSWERKZAAMHEDEN 2016-2017 Verwijderen bijgebouwen en ontmanteling ‘binnen’: verwijderen van asbest, slakkenwol, bodem en technische installaties 2017-2018 Productgebouwen en schoorstenen 2018 Terreinafwerking

9 - 2016

19-10-16 11:29

Flora en fauna De voorbereidingen van de werkzaamheden zijn inmiddels al begonnen. ‘Daarbij gaat het niet alleen om het plannen van de ontmanteling van het bedrijf, maar ook met de flora en fauna in en rond het terrein wordt rekening gehouden. Er zit bijvoorbeeld een slechtvalk in het gebouw. Aangezien dit een beschermde vogel is, hebben we andere kooien en broedplaatsen laten bouwen zodat deze vogel op een andere plaats dan de centrale verder kan vertoeven.’

Ook een ooievaarsnest heeft een nieuwe bestemming gekregen. ‘Dergelijke aspecten vragen al meteen aandacht. Het vergt enige voorbereidingstijd om dit te regelen en het moet volledig zijn afgerond voordat je met de werkzaamheden kunt starten.’

Samenwerking ‘Meestal krijgen we de sleutel en komt de opdrachtgever na een aantal maanden kijken of het pand weg is. Dit project is van zo’n omvang en complexiteit dat veel partijen erbij zijn betrokken. We leveren steeds een deelplanning in bij Engie die onder andere wordt getoetst op veiligheid. Dat werkt erg prettig.’ Aangezien het een complex project is, is een voorbereidingstijd van ongeveer een half jaar niet vreemd.

Naast de nauwe samenwerking met de opdrachtgever, is er intensief contact met

FOTO: KOOLE CONTRACTOR

vroeger in de hoogovens gebruikt en bevat soms een kleine concentratie radioactiviteit. ‘Ook dit halen we weg in samenspraak met een externe partij, een gespecialiseerd bedrijf in het beoordelen van radioactiviteit.

Ook dat is aan strenge wet- en regelgeving gebonden.’ Bodemsanering moet eveneens gebeuren. Dit zal binnen de gebouwen worden uitgevoerd, waardoor er voor de omgeving geen risico’s zijn.

Een laatste veiligheidsaspect dat Treffers noemt, is het feit dat ongeveer 95 procent van de mensen die bij de afbraak zijn betrokken, vast in dienst zijn. ‘Zij hebben ontzettend veel ervaring in dit soort werkzaamheden, wat de algemene veiligheid verhoogt. Vermoedelijk zullen we voor eenvoudige werkzaamheden nog wel een beroep doen op externe partijen.’

Het pand is vijftig meter hoog, waardoor met steigers en harnasgordels zal worden gewerkt. Hierbij zijn normale veiligheids­ aspecten van toepassing.

Het ontmantelen van de centrale gebeurt op een slimme manier.

toezichthouders zoals provincie Overijssel, gemeente Zwolle, Inspectie SZW, Rijksdienst Ondernemend Nederland, Waterschap/RWS. ‘Diverse ondersteunende partijen zijn eveneens bij het project betrokken, voor de monitoring van de IJsseldijk, de asbestverwijdering, bodemsanering, de slakkenwol, het fauna en flora-aspect en de veiligheid.’

Treffers: ‘We proberen alles uit de centrale zoveel mogelijk te recyclen.’

Ook de buurtbewoners zijn op de hoogte gesteld. ‘De omwonenden wonen allemaal op enige afstand van de centrale waardoor de ontmanteling vermoedelijk weinig overlast zal geven. Daarnaast zijn er meerdere informatieavonden gehouden, waar omwonenden de mogelijkheid hadden om vragen te stellen.’

Tweede leven De dienstverlener en opdrachtgever Engie hebben een turnkey-overeenkomst gesloten. ‘We ontvangen een vaste prijs om de werkzaamheden uit te voeren. De opbrengsten van de nog aanwezige installaties en de te recyclen stoffen, zijn voor ons.’ Ook dat is contractueel geregeld. Treffers: ‘Vanaf het moment dat de opdracht ons was gegund en het contract was getekend, heb-

ben wij ons netwerk met leveranciers en afnemers aangesproken die we in dit soort situaties benaderen. Nog niet alle ketels en apparaten hebben op dit moment al een nieuwe bestemming gevonden, maar we zijn net begonnen, dus dat zal uiteindelijk wel lukken. Sommige zaken hebben nu eenmaal meer tijd nodig.’

Het ontmantelen gebeurt op een slimme manier. ‘We hebben hiervoor een methodiek ontwikkeld. Eerst worden de stenen en ramen uit de gebouwen gehaald, daarna volgen de leidingen zodat geleidelijk aan een geraamte overblijft. We scheiden daarbij meteen de materialen bij de bron zelf, tijdens het sloopwerk. Dat is veel efficiënter dan het eerst verzamelen en vervolgens scheiden.’

Het meest lucratief zijn de verkoop van de nog aanwezige installaties en het aanwezige koper, gevolgd door andere metalen die zich nog in het pand bevinden. ‘We proberen alles zoveel mogelijk te recyclen. IJzer en staal wordt bijvoorbeeld verwerkt en geschikt gemaakt voor de auto-industrie.

Maar ook beton en asfalt krijgt een goede bestemming. In veel gevallen moet je betalen om dit soort bouwafval te storten, maar wij hebben een partij gevonden die dit van ons wil afnemen. Het wordt verwerkt tot granulaat voor wegenbouw. We zijn er met andere woorden erg bij gebaat om heel goed en zorgvuldig te recyclen. Dit zorgt ervoor dat we flexibeler kunnen werken.

Gelukkig hebben we daar al jarenlang ervaring mee.’ ■ MaintNL 9 - 2016 41

IMA09 MT Sloop.indd 41

19-10-16 11:29

Project

Snelle reparatie injectiewaterleiding NAM Een lekkage in de injectiewaterleiding van het Schoonebeek olieveld vorig jaar april, noopte de NAM tot het staken van de olieproductie. Het bedrijf besloot een flexibele HDPE-buis in de bestaande koolstofstalen buis te leggen voor het transport van injectiewater. De joint venture aQuaintance werkte deze oplossing technisch uit. Dankzij de goede samenwerking tussen alle betrokken partijen werd het project op tijd opgeleverd.

Jacqueline van Gool

Nadat in april vorig jaar een lekkage in de injectiewaterleiding was ontdekt, werd de olieproductie uit het Drentse olieveld Schoonebeek gestopt. Na onderzoek bleek dat het staal van de leiding op meerdere plaatsen was aangetast. De boosdoener: bacteriën, die zorgden voor corrosie, een zogeheten 'microbe induced corrosion'.

NAM vond de leiding niet meer geschikt voor het transport van injectiewater. ‘Schade op deze schaal is in onze leidingen nog nooit voorgekomen’, vertelt Gert Versteegt, pipeline en project engineer van de NAM. ‘De meeste schade aan onze leidingen, tachtig tot negentig procent, ontstaat door toedoen van derden, bijvoorbeeld door graafwerkzaamheden van externe partijen. In 2013 hebben we deze leiding nog over de hele lengte geïnspecteerd met een intelligent-PIG en daarbij werden geen veranderingen in de wanddikte geconstateerd.

De bacteriën hebben de schade dus in een heel korte tijd aangericht.’

Het is een geruststellende gedachte dat het probleem op zichzelf staat. ‘Deze vorm van corrosie blijkt heel specifiek te zijn voor het injectiewater afkomstig uit het Schoonebeekveld in combinatie met het materiaal van de buis en komt in andere injectiewaterleidingen niet voor.’

Pipe-in-pipe Omdat het probleem grootschaliger was dan het repareren van een enkele lekka-

42 MaintNL

ge, moest een andere oplossing worden bedacht om de leiding snel weer operationeel te krijgen en de olieproductie op te starten. Het staken van de olieproductie betekende immers een grote inkomstenderving voor de NAM. Het leggen van een nieuwe leiding zou veel overlast voor de omgeving veroorzaken. Bovendien zou het vergunningentraject jaren in beslag kunnen nemen.

Na de opties te hebben overwogen, koos NAM ervoor een ‘pipe-in-pipe’-oplossing toe te passen. Over de hele lengte van de injectiewaterleiding is een flexibele buis door de bestaande stalen pijp getrokken.

Het consortium aQuaintance (een joint venture van Engie Services, Tebodin en A.Hak Leidingbouw), sinds zo’n vijftien jaar ver-

antwoordelijk voor een deel van de landelijke onshore-projecten van de NAM, werkte voor deze oplossing de haalbaarheid en de technische toepasbaarheid uit.

Pipe-in-pipe-oplossingen zijn op zich niet nieuw. In de offshore worden leidingen wel vaker op deze manier gerepareerd. Maar de lengte, 45 kilometer, en het feit dat er veel bochten in de buis zitten, maakten het project wat complexer. Dit gegeven, gecombineerd met de wens dat het project snel moest worden opgeleverd en zo min mogelijk overlast aan omwonenden moest geven, maakten dat aQuaintance diverse technische innovaties heeft toegepast.

‘Om te beginnen bij het soort leiding dat is gebruikt. Er is gekozen voor een flexibele HDPE-buis van het Amerikaanse bedrijf Flexsteel. De buis is met koolstofstalen strips versterkt en kan drukken tot 150 bar aan’, vertelt Ids Bakker, projectmanager bij aQuaintance en Tebodin.

Kabel en lier Doordat er een aantal bochten zit in het traject waarover de buis loopt, komen er grote krachten op te staan als deze in de bestaande leiding wordt gebracht. ‘Om overlast zoveel mogelijk te beperken, was

ACHTERGROND SCHOONEBEEKVELD Het Schoonebeekveld werd in 1943 ontdekt. In 1947 werd de productie opgestart en tot 1996 is er olie gewonnen. Vervolgens lag de productie tot 2011 stil, omdat de olie te stroperig was en niet economisch te winnen. Sinds 2011 wordt enhanced oil recovery toegepast, zodat er de komende 25 jaar nog olie uit het veld kan worden gehaald. Hiertoe wordt superheated droge stoom van driehonderd graden Celsius in het veld geïnjecteerd. De olie stroomt beter door de hoge temperatuur en de verhoogde druk in het veld. De aardolie gaat via ondergrondse pijpleidingen naar de raffinaderij van BP in het Duitse Lingen. Het productiewater gaat als injectiewater via een ondergrondse leiding van in totaal bijna zeventig kilometer naar de waterinjectielocaties in Twente, waar het in lege aardgasvelden wordt gepompt.

9 - 2016

IMA09 MK Schoonebeek.indd 42

19-10-16 11:33

FOTO'S: AQUAINTANCE

Op het tracé van 45 kilometer zijn zestig putten gemaakt. De leiding is van put naar put doorgetrokken.

het voor ons zaak om zo lang mogelijke lengtes in één keer in te brengen. Om dit te bereiken, hebben we in het voortraject veel verschillende ideeën de revue zien passeren. We hebben gekeken of het mogelijk was om water in de leiding te brengen, waardoor de buis drijvend naar binnen kon worden gebracht. We hebben onderzocht of het gebruik van rollagers of kleine treintjes de juiste oplossing was. Of dat de buis eventueel de leiding kon worden ingeblazen. Uiteindelijk is ervoor gekozen om de flexibele buis er met een kabel en lier in te trekken’, aldus Bakker.

Maar de bochten in de buis maakten van het project een uitdaging. ‘De wrijvingsgetallen waren onbekend en vooral de scherpe bochten zorgden voor wat hoofdbrekens.

Zelfs de Universiteit Twente kon ons geen uitsluitsel geven’, zegt Wim Uiterwijk, constructiemanager van aQuaintance. ‘Daarop hebben we zelf een testopstelling gemaakt, waarin we de situatie konden nabootsen.

We hebben een stalen buis met bochten gemaakt, waardoor we dertig meter flexibele buis hebben getrokken. De wrijvingsgetallen, voortkomend uit de tests, kwamen overeen met de theorie. Daaruit hebben we modellen opgesteld en hebben we bepaald waar de putten moesten komen.’

Op het tracé van 45 kilometer zijn zestig putten gemaakt. De leiding is van put naar put doorgetrokken. Een bijkomend feit was het bochtige traject dat de trekkabel moest afleggen. ‘Het risico ontstaat dan dat de kabel de bestaande buis doorsnijdt. We hebben een kabel gekozen met een slag in de lengte van de kabel, die het minste slijtage veroorzaakt’, legt Bakker uit.

Bakker: ‘We hebben voorspellende rekenmodellen ontwikkeld voor de optredende krachten.’

Koppelstukken Om een zo lang mogelijke treklengte te krijgen, is ook een smeermiddel aangebracht dat de glijweerstand vermindert tijdens het intrekken. ‘Hiervoor is een nieuwe machine ontwikkeld, die tot twee kilometer smeermiddel kan aanbrengen’, vertelt Bakker.

Ook de koppelstukken zijn innovatief. ‘De leiding wordt geleverd in stukken van 185 meter en wordt met koppelingen aan elkaar gezet, die ook goed bestand moeten zijn

tegen alle krachten. De koppelingen zijn beschermd met een speciaal ontwikkelde mantel, het vulmateriaal is polyurethaan met een korte uithardingstijd. Hierdoor kunnen ze snel worden gemonteerd. Iedere leidingsectie is na het intrekken met water op 120 bar getest.’

Maximale trekkracht In Nederland gelden voor dergelijke operaties hoge kwaliteitseisen. ‘Het ontwerp en de uitvoeringsmethode moest voldoen aan de NEN3650 en API17J-normen. Dat vraagt een onderbouwing met berekeningen die laten zien hoeveel kracht er op de leiding wordt uitgeoefend tijdens het intrekken en als de leiding in bedrijf is. De uitvoeringsmethode is uitgebreid getest en we hebben voorspellende rekenmodellen ontwikkeld voor de optredende krachten. Tijdens de uitvoering is de trekkracht continu geregistreerd om te voorkomen dat het maximum werd bereikt’, legt Bakker uit.

Het consortium zocht de limieten op van wat technisch mogelijk is. ‘Er is niets onderschat, we hebben de wrijving zelfs overschat. Maar het is beter om hierin een beetje conservatief te zijn, dan dat je in het veld moet stoppen omdat je de maximale trekkracht hebt bereikt. Omdat het intrekMaintNL 9 - 2016 43

IMA09 MK Schoonebeek.indd 43

19-10-16 11:34

• MELD NU • BESTEL DE B AAN, R • OF INFORME OCHURE, ER NA MAATWERK AR KIJK OP WWW.C OF BEL 088 48 VNT.NL 1 8888

en Deze opleiding gen in zijn in te bren elorde deeltijd bach ktuigopleiding Wer bouwkunde. r de Informeer naa . mogelijkheden

Waardecreatie door goed onderhoud pOst-MbO ONDERhOuDstEchNiEK pOst-hbO ONDERhOuDstEchNOlOgiE pOst-hbO ONDERhOuD EN MANAgEMENt MAstER Of ENgiNEERiNg iN MAiNtENANcE AND AssEt MANAgEMENt

IMA09 Advertenties.indd 441 HU_FC-210x297mm.indd

19-10-16 15-09-16 11:14 15:49

ken van de buis nieuw voor ons was, moesten we goed voorbereid zijn op unknown unknowns’, aldus Versteegt. ‘Dankzij alle data uit dit project, zijn onze rekenmodellen verbeterd en durven we in de toekomst wel langere treklengtes aan’, voegt Bakker toe.

Hoewel het projectteam tijdens de uitvoering zag dat de treklengte nog niet aan zijn maximum zat, was het niet mogelijk deze te verlengen. Bakker: ‘Je werkt in serie.

Als je één put verplaatst, verschuift ook de rest van de putten. De plaats van de zestig putten lag van tevoren vast. Je hebt een afspraak met landeigenaren en andere betrokkenen, dat kun je niet zomaar veranderen. Doordat de kracht op de buis in de bochten een stuk lager was dan we aanvankelijk dachten, konden we op een paar plekken wel een put overslaan en meteen doortrekken tot de volgende put.’

Bijscholing Tijd was de rode draad in dit project. Vertraging is het project niet opgelopen, zeggen de betrokkenen. Versteegt noemt een heel concreet voorbeeld van een maatregel die tijdswinst heeft opgeleverd. ‘We besloten bepaalde mensen bij te scholen, zodat ze ook inzetbaar waren op andere werkzaamheden binnen een ploeg. Dat zorgde ervoor dat de ploegen efficiënter werkten. Als zoiets per put een winst van een uur oplevert, zorgt dat met zestig putten voor veel winst. In zo’n serieel project heeft één optimalisatie zestig keer effect.’

Projectteam Dat het project zo soepel verliep was volgens de drie heren vooral te danken aan het team. ‘We hebben er veel energie in gestoken om alle neuzen dezelfde kant op te laten wijzen en we spraken binnen een dag dezelfde taal. Alle partijen wilden er een succes van maken. Voor Flexsteel was het de eerste keer dat ze zo’n groot project voor Shell/NAM deden. Voor ons als aQuaintance was het een belangrijk, groot project. Hak heeft haar meest ervaren (hoofd)uitvoerders ingezet, Tebodin zijn meest ervaren pipeline-engineers, de mensen van NAM waren heel praktijkgericht.

En ook Engie, dat zorgde voor de aansluitingen aan het begin en eindpunt, had de juiste technici ingezet. Er is heel bewust gekozen om bepaalde mensen in te zetten

in dit project’, aldus Uiterwijk. De samenwerking met het Amerikaanse team van Flexsteel verliep ook buitengewoon soepel.

‘Dat was toch een onbekend gegeven. Het is een partij waarmee we nog nooit hadden samengewerkt. Het is moeilijk om vooraf een inschatting te maken over hoe dat gaat verlopen.’

Versteegt: ‘In zo’n serieel project heeft één optimalisatie zestig keer effect.’

Juiste man Hoewel de pipe-in-pipe minimaal twintig jaar meekan, is dit voor de NAM geen definitieve oplossing voor het injectiewater. De doorsnede van de injectiewaterleiding is gereduceerd van achttien tot acht inch. ‘De capaciteit van de leiding is met de pipe-inpipe-oplossing ongeveer een kwart van de originele leiding.’ De olieproductie zal wel lager zijn dan in de afgelopen jaren, maar toch niet tot een kwart worden gereduceerd. Wel werd de capacititeit van de oude buis al niet volledig benut. ‘We zullen daarbij de olieput laten produceren die op dat moment het meeste olie levert.’ NAM heeft een injectievergunning tot 2021. In die tijd

onderzoekt de onderneming of er alternatieven zijn voor productiewaterinjectie. ‘We moeten sowieso iedere zes en tien jaar kijken of de huidige stand van de techniek het toestaat om water milieuvriendelijker te verwerken.’

Er is momenteel vanuit de regio behoorlijk wat tegenstand tegen de waterinjecties.

Hoewel het protest zich richt tegen de waterinjecties en niet zozeer tegen dit project, werd de tegenstand wel gevoeld. ‘We hebben geen vertragingen opgelopen door protesten van tegenstanders van de waterinjecties. Ook al werd er vooraf wel gedreigd met wegversperringen en dergelijke om het werk tegen te houden’, vertelt Uiterwijk.

Een sterk punt in dit project was het inhuren van personeel en equipment bij lokale bedrijven. Het voordeel hiervan was dat zij de lokale situatie het beste kennen. NAM had daarnaast één gezicht, Marten Lambers, voor het contact met de landeigenaren en andere lokale stakeholders. Dat is iemand die uit deze regio komt en de lokale omgeving en sentimenten als geen ander kent. Veel lof van de drie heren voor hem. ‘Hij heeft ervoor gezorgd dat alle vergunningen op tijd in orde kwamen en dat we toegang kregen tot alle percelen waarop we moesten werken. Hij spreekt alles af op basis van vertrouwen: een man een man, een woord een woord. Dat heeft gewerkt.

Hij was echt de juiste man op de juiste plaats.’ ■ MaintNL 9 - 2016 45

IMA09 MK Schoonebeek.indd 45

19-10-16 11:34

Levensduurverlenging

Oude treinen in een nieuw jasje De NS moderniseert haar dubbeldekkers van het type VIRM in de werkplaats in Haarlem. De treinen uit de jaren negentig lopen tegen het einde van hun levensduur aan. NedTrain reviseert de treinen zodat ze de komende twintig jaar kunnen blijven rijden.

Dagmar Aarts

Door de aanhoudende economische groei en de dalende werkloosheid, gaan steeds meer mensen met de trein. In een gemiddelde maand vervoert de spoorwegmaatschappij 31,6 miljoen reizigers. Het is druk en de NS heeft moeten beloven te zorgen voor voldoende plaats in de spits. Afgelopen zomer zijn daarom al de oudste dubbeldekstreinen, de zogeheten DDM1, teruggebracht op het spoor. De elf treinen leveren in totaal 8.700 extra sta- en zitplaatsen op.

Eerder dit jaar creëerde de NS al 4.500 ziten staplaatsen door de invoering van een pitstop bij het onderhoud. Ook leverde de ombouw van een deel van de eerste klas 1.000 extra tweedeklas zitplaatsen op. Daarbij stromen er vanaf december 58 nieuwe sprinters de dienstregeling in, vanaf

2018 komen er nog eens 118 sprinters bij en vanaf 2021 rijden er ook circa tachtig nieuwe intercity’s rond. Deze grootschalige vernieuwing van de vloot kost 2,5 miljard euro.

Ook de revisie van de VIRM-treinen is onderdeel van dit programma. Hoewel deze dubbeldekkers na hun metamorfose geen extra capaciteit opleveren, moeten ze wel worden aangepakt. De VIRM loopt tegen het einde van haar levensduur aan en als de NS niets doet, dan is ze in 2020 in één keer 81 dubbeldekkers kwijt. In een periode van vier jaar worden de treinen daarom in plukjes van het spoor gehaald voor een modernisering. Na vijftig of zestig dagen, afhankelijk van de lengte van de trein, zijn ze klaar om reizigers te vervoeren en komen ze weer terug op de rails. Op deze manier moeten in 2020 uiteindelijk

alle 81 treinstellen met 416 rijtuigen aan de beurt zijn geweest.

Strippen Van de oorspronkelijke treinen blijft maar weinig over als NedTrain er in Haarlem mee aan de slag gaat. De rijtuigen worden stuk voor stuk gestript. Eigenlijk blijven alleen wat systemen, het onderstel en de buitenkant nog staan. Het grootste deel van het materiaal dat bij het strippen vrij komt, wordt gerecycled, soms zelfs in de nieuwe trein. Zo worden de wanden en leuningen op de balkons, het deel waar reizigers in- en uitstappen, hergebruikt uit de oude trein.

Op die manier is geprobeerd de kosten van de revisie zo laag mogelijk te houden. Alles dat nieuw wordt gekocht, moet uiteindelijk via treinkaartjes worden terugverdiend. Dat is ook de reden dat er is gekozen voor een revisie en niet voor nieuwe treinen. Nu is de investering 450 miljoen euro, terwijl er voor compleet nieuwe dubbeldekkers het dubbele had moeten worden betaald.

First Time Right De werkplaats in Haarlem is zo’n dertig voetbalvelden groot en is opgedeeld in 22 stations, werkplatforms die allemaal een onderdeel van de trein aanpakken. Een bak (spoorjargon voor rijtuig, red.) schuift iedere twee dagen een stap op in het proces.

Jean-Pierre Pieters is als ontwerp- en bouwteamleider verantwoordelijk voor het interieur: ‘Door de stations kan je heel goed plannen, waardoor je gecontroleerd door het hele proces loopt.’

De eerste VIRM is inmiddels helemaal klaar en NedTrain is bezig om te leren hoe problemen in het begin kunnen worden opgelost.

Het revisieproces moet zo efficiënt mogelijk worden gedaan tegen de laagste kosten.

Een onderdeel van de werkmethode, die is gebaseerd op de Lean-filosofie, is verspillingen uit het proces te halen. De werk-

46 MaintNL

9 - 2016

IMA09 ML Dubbeldekkers.indd 46

19-10-16 11:33

FOTO’S: NS

In een periode van vier jaar worden de treinen in plukjes van het spoor gehaald voor een modernisering.

plaats is direct tegen het centrum aangebouwd waar leveranciers hun spullen afleveren, zodat er geen onnodige transporten plaatsvinden. Leveringen gaan zelfs direct van de toeleveranciers naar productie, zodat er geen overbodige voorraad is. Tot slot worden materialen per werkinstructie aangeleverd, dit voorkomt onnodig zoeken naar onderdelen. Problemen worden direct opgelost en verbeteringen worden door teams ingevoerd in de werkprocessen. Het werk dat wordt uitgevoerd wordt ‘First Time Right’ gedaan, afwijkingen worden daardoor niet verder doorgegeven in het proces.

Ronde hoekjes De bakken worden in de werkplaats met behulp van luchtkussens van het ene naar het andere station vervoerd. Pieters: ‘Eén bak weegt 26 ton als hij af is. We proberen hem steeds lichter te maken zodat hij minder snel slijt. Aan de andere kant mag een bak ook weer niet te licht worden, omdat hij dan minder veilig is op het spoor.’

Ook verder wordt er nogal wat veranderd aan de treinen. Ze zijn voorzien van het modernste meubilair, schermen met actuele reisinformatie, wifi, brailleplaatjes bij de leuningen en een rolstoeltoegankelijke wc. Een grote trots, want voor het eerst is

Pieters: ‘Er is goed gekeken naar de bereikbaarheid van de verschillende systemen.’ er in het toilet ook een urinoir en wordt alles opgevangen in een bioreactor. Alles dat door de wc gaat, wordt op natuurlijke wijze afgebroken waardoor er alleen nog schoon water naar buiten loopt. Zelfs over de tafeltjes bij een vierzitsplek is nagedacht. Deze zijn dikker, iets minder diep en wat ronder dan de oude tafeltjes. Bij een botsing is de impact op een reiziger daardoor kleiner. Je glijdt als het ware van de tafel af. Door nieuwe ledver-

lichting en verbeterde aerodynamica is de trein ook duurzamer en zuiniger geworden.

Aan de reiziger is dus zeker gedacht en ook de monteurs en reinigingsdienst zijn niet vergeten. Pieters: ‘Er is goed gekeken naar de bereikbaarheid van de verschillende systemen. De concepten van VIRM waren al goed voor het onderhoud, dus we hebben er vooral voor gezorgd dat ook de nieuwe systemen goed bereikbaar zijn. Als het designteam overleg had, dan zaten alle stakeholders daarbij, zoals bijvoorbeeld ons onderhoudsbedrijf dat in Onnen zit.

We hebben ook goed over de schoonmaak nagedacht, kan je overal goed bij met een doekje? Zo zijn de hoekjes in de ruimte voor koffers rond waardoor vuil er makkelijk is weg te halen.’ ■

VEILIGHEID EN COMFORT In de VIRMm1 is een digitaal beeldregistratie- en opslagsysteem ingebouwd.

Het systeem zorgt ervoor dat de passagiersbewegingen op de balkons worden geregistreerd en vastgelegd. De reizigersdeuren en treeplanken zijn aangepast aan regelgeving. Alle vloeren zijn vernieuwd.

De bovenverdieping is aangepast om in te kunnen werken of rustig te kunnen lezen, in een zakelijkere inrichting. De benedenverdiepingen zijn informeler met onder andere een loungebank.

MaintNL 9 - 2016 47

IMA09 ML Dubbeldekkers.indd 47

19-10-16 11:33

Prestatiemanagement

Prestatiemanagement: On Target

48 MaintNL

9 - 2016Â

IMA09 MS Fotoverslag.indd 48

19-10-16 11:29

MaintNL 9 - 2016 49

IMA09 MS Fotoverslag.indd 49

19-10-16 11:29

Prestatiemanagement

On target aan de hand van KPI’s Er zijn vele manieren om een contract op te stellen. De bedrijfsdoelstelling, de kernwaarden en het beschikbare budget zijn allemaal factoren die belangrijk zijn bij het bepalen van de KPI’s.

Arnoud van Assema van Schiphol Group en Geert Füchs van Royal HaskoningDHV gunden elkaar een kijkje in de keuken. Ze leidden elkaar rond op de eigen locatie en spraken over ‘Jouw Contract, Mijn Contract.’

Laura van der Linde/Liesbeth Schipper

Kritieke prestatie-indicatoren, of wel Key Performance Indicators, zijn een belangrijk gegeven voor het onderhoud van de assets.

Hieruit blijkt wat een bedrijf echt belangrijk vindt. Zowel Schiphol Group als RHDHV hebben ‘customer intimacy’ als basisvoorwaarde. ‘De klant heeft bepaalde verwachtingen van ons als asset owner en daar willen we aan voldoen’, aldus Van Assema.

projecten.’

Bij RHDHV op Chemelot is het meten en monitoren van het onderhoud aan de orde.

Ieder kwartaal wordt gerapporteerd over de KPI’s en de servicelevels: de KPI’s op een hoger abstractieniveau en de onderliggende service levels op een iets lager abstractieniveau. ‘Met eigen aannemers wordt gecommuniceerd op detail- en KPI-niveau.

De rapportages richting opdrachtgever Sitech Services zijn minder gedetailleerd.’

Meetbare KPI’s RHDHV is als beheerder verantwoordelijk voor de beschikbaarheid en andere prestaties van de assets in de openbare ruimte op Chemelot. Geert Füchs: ‘Om te kunnen bepalen wat goed is, hebben wij in de overeenkomst een functionele baseline opgesteld. Samen met de eigenaar hebben we vervolgens gekeken aan welke functionele eisen assets moeten voldoen. Dus de belangen van de stakeholders waren hierin belangrijk.’

Waar RHDHV heel erg rekening moet houden met de aanwezigheid van de eigenaar, heeft Van Assema op Schiphol een iets ‘luxere’ positie. ‘We zijn zowel eigenaar als beheerder. De installaties zijn van Schiphol. Wel is er een aparte afdeling asset management die bekijkt of het onderhoud echt nodig is uit strategisch oogpunt voor Schiphol. Ook wordt bekeken of het onderhoud geen raakvlak heeft met andere grote

Van Assema: ‘De klant heeft bepaalde verwachtingen van ons als asset owner en daar willen we aan voldoen.’

On Target Het thema van iMaintain Prestatiemanagement, het congres van NVDO Sectie Suto en het iMaintain platform, was ‘On Target’. Op de vraag hoe je on target blijft - hoe blijf je gefocust op de gemaakte afspraken in het contract - antwoordde Van Assema: ‘Door goed met elkaar in gesprek te zijn en te blijven en zowel op operationeel, tactisch als strategisch niveau te KPI’s te bekijken.

DE OPDRACHTGEVERS Naam: Arnoud van Assema Senior Service Manager Functie: Bedrijf: Schiphol Group Asset info: Contractmanager voor drie technische contracten waaronder het bouwkundige deel, operationele bedrijfsmiddelen zoals liften, rolpaden en automatische deuren, en de brandveiligheidsinstallaties in het terminalcomplex.

Arnoud van Assema

50 MaintNL

9 - 2016

IMA09 MP Jouwmijn.indd 50

19-10-16 11:31

Füchs: ‘We moeten ervoor open staan om de discussie aan te gaan, het niet zien als bedreiging, maar als een kans.’

Uitdagingen Füchs vertelt dat in tien jaar tijd goede stappen voorwaarts zijn gezet. ‘En op het gebied van communicatie kunnen we nog steeds stappen zetten. We moeten ervoor open staan om de discussie aan te gaan, het niet zien als een bedreiging, maar als een kans.’

Het is niet makkelijk om te communiceren dat je afwijkt van de doelstellingen, toch

DE OPDRACHTGEVERS Naam: Geert Füchs Functie: Leading professional Asset Management Bedrijf: Royal HaskoningDHV Asset info: RHDHV is, in opdracht van Sitech Site Services, sinds 2006 verantwoordelijk voor het beheer de assets in de openbare ruimte van Chemelot, Nederlands grootste chemische industrieterrein. De assets bestaan onder andere uit wegen, spoorlijnen, bruggen en fly-overs, een haven en ongeveer 200 kilometer riolering.

blijft het belangrijk om elkaar daarop aan te spreken.

Verder wil Füchs op het gebied van innoveren en vernieuwen graag nog stappen zetten. ‘Ook daar liggen kansen, hoewel je soms ook weer wordt ingehaald door de wetgeving. We deden op enig moment inspecties met drones tot werd vastgesteld dat je binnen zoveel kilometer van een vliegveld niet met drones mag vliegen. Erg jammer.’

Het kijkje in de keuken is beide heren uitstekend bevallen. Füchs: ‘Boeiend om te zien hoe Schiphol Group heeft nagedacht over hoe en wanneer je het best onderhoud kunt plegen om het dagelijkse operationele proces zo min mogelijk te storen. Ik ga daar wel iets van mee nemen.’

Van Assema was vooral gecharmeerd van de wijze waarop bij RHDHV de KPI’s waren geformuleerd: ‘Op een abstracter niveau dan wij hebben gedaan. Dat heeft ons aan het denken gezet of wij niet op sommige punten een stapje terug moeten.’ ■

FOTO’S: GIJS HOEKSTRA

Los daarvan hebben we op persoonsniveau bilateraaltjes, zodat we ook frustraties of andere ervaringen met elkaar kunnen delen.’

Deze permanente monitoring en met elkaar in gesprek te blijven, staat ook bij RHDHV op de agenda. ‘In het begin hadden we te maken met een actiegericht contract waarbij werd voorgeschreven wie wat doet, maar het gaat nu veel meer over de resultaten.’

Na het afsluiten van het contract is een nulmeting gedaan en op basis hiervan wordt gekeken hoe het gaat. ‘Als blijkt dat moet worden geïnvesteerd, dan moet hiervoor een investeringsplan worden opgesteld.’

Feit blijft dat het hard werken is om iedere vijf jaar opnieuw een contract te kunnen afsluiten. ‘Voor de benodigde investeringen komen wij ieder jaar rond de zomer met een voorstel. Wij onderbouwen die investeringen met een businesscase: waarom wij denken dat het de moeite waard is om die investeringen te doen.’

Geert Füchs

JOUW CONTRACT, MIJN CONTRACT De film van het bezoek en het gesprek over de overeenkomsten en de verschillen tussen de afgesloten onderhoudscontracten is terug te vinden op www.imaintain.info/prestatie en het NVDO YouTube kanaal.

MaintNL 9 - 2016 51

IMA09 MP Jouwmijn.indd 51

19-10-16 11:31

Helder inzicht in uw installaties NDO

Applus RTD levert innovatieve, betrouwbare en kwalitatief hoogwaardige technologieën en diensten voor Niet-destructief Onderzoek, inspecties en certificatie.

Inspectie

Toegewijd, proactief en vakbekwaam personeel is overal ter wereld beschikbaar om met u samen te werken om operationele effiency te behouden, terwijl de risico’s voor mens en omgeving geminimaliseerd worden.

Certificatie Training & Opleiding Stralingsbescherming

Wij bieden u een helder inzicht in de integriteit van uw installaties.

T + 31 10 716 60 00 E info.netherlands@applusrtd.com

www.ApplusRTD.nl

• PREHEAT AND STRESS RELIEF

SPECIALIST IN HEAT TREATMENT

• INDUCTION AND RESISTANCE • CERTIFIED OFFSHORE TECHNICIANS • RENTAL AND SALES OF EQUIPMENT • STATIONARY AND MOBILE FURNACES • DRY OUT AND CURING

WWW.DELTA-HEAT-SERVICES.COM

IMA09 Advertenties.indd 52

INFO@DELTA-HEAT-SERVICES.COM

+31 (0) 187 - 49 69 40

19-10-16 11:14

Prestatiemanagement

Een contract in dienst van de relatie In de NVDO Suto Benchmark van dit jaar is onderzocht wat de impact van strategie en prestatiemaatstaven (KPI’s) zijn op prestatiemanagement en wat de bepalende factoren zijn van een relatiekwaliteit. Hoe zorg je voor een betere samenwerking en betere prestaties.

Het blijkt dat Nederland door haar kernwaarden in de industrie in de middenmoot zit als het gaat om de concurrentiepositie.

‘Nederlandse bedrijven focussen vooral op kwaliteit en betrouwbaarheid en minder op kostenbeheersing en klantbediening’, zegt Frank Verbeeten, hoogleraar accounting aan de Universiteit Utrecht. Terwijl er bijvoorbeeld in Zwitserland vooral wordt ingezet op kwaliteit, kostenbeheersing, klantbediening en innovatie. Verbeeten heeft gekeken wat bedrijven die het heel goed doen belangrijk vinden. ‘Het blijkt dat je niet per se de laagste kosten hoeft te hebben om aan te sluiten bij de asset owner, maar je zou je strategie moeten aanpassen op wat de asset owner van je vraagt.’

Wat kunnen anderen leren van deze zogenaamde High Performing Organisations (HPO’s)? Uit het onderzoek blijkt dat er geen groot verschil zit in strategische prioriteiten, maar wel in de opzet van het contract. Bij HPO’s wordt gebruik gemaakt van bonus-malus regelingen. Terwijl bij bedrijven die minder goed presteren vaker van malusregelingen gebruik wordt gemaakt

Dagmar Aarts

dan van bonusregelingen. Verbeeten: ‘Je wordt gestraft als je iets verkeerds doet, maar je wordt niet geprikkeld om het beter te doen dan ze van je verwachten.’

Ook is te zien dat bij contracten die goed lopen zowel door de opdrachtgever en -nemer meer wordt geïnvesteerd om het contract goed op te zetten. Daarnaast zijn duidelijke escalatieprocedures opgesteld.

Opvallend is verder dat er meer innovatieve diensten, producten en nieuwe technologieën worden gepresenteerd in een contract. Verbeeten: ‘Als je te veel op prestaties stuurt, krijg je wel kleine procesverbeteringen, maar niet de radicale innovatie die nodig is om een stap vooruit te maken.

Doelen verwoorden Die innovaties ontstaan als er wederzijds vertrouwen is en daarvoor is een goede relatie tussen opdrachtgever en -nemer nodig. Wendy van der Valk, assistant professor supply chain management aan de Universiteit Tilburg, keek in het onderzoek naar de waarde van een goede relatie. Die relatiekwaliteit is nu onder de maat. De vraag over relatiekwaliteit werd in 2012 en 2016 aan de respondenten gesteld en in die tijd is de relatiekwaliteit met vijftig procent gedaald. ‘Dit terwijl vertrouwen, betrokkenheid en communicatie noodzakelijk zijn voor de tevredenheid van zowel de opdrachtgever als opdrachtnemer.’

Maar hoe zorg je dat die relatiekwaliteit verbetert? Volgens Van der Valk is het belangrijk om te zoeken naar een partner die past bij jouw organisatie. Als er sprake is van

gemeenschappelijke doelen en wederzijds vertrouwen, dan is elk probleem op te lossen via heldere en tijdige communicatie.

Zorg daarom dat er regelmatig formele meetings zijn. ‘Je ziet succes ontstaan bij bedrijven die proactief met elkaar om de tafel gaan. Er komt toch altijd iets boven tafel dat ergens toe leidt.’

Daarnaast is ook informele communicatie belangrijk. ‘Ga eens samen naar een workshop of bel je contact eens op zijn verjaardag. Op het moment dat je tijd met elkaar doorbrengt, gaat er informatie-uitwisseling plaatsvinden. In studies zag ik dat het persoonlijke aspect een belangrijke rol speelt.

Op het moment dat je elkaar echt weet te vinden en net iets meer van elkaar weet dan van een gemiddelde zakenrelatie, dan werpt dat zijn vruchten af, je kunt samen makkelijker je doelen bereiken.’

Die doelen worden vaak niet goed verwoord in contracten. Die zijn nu te veel gericht op hoe processen en procedures moeten plaatsvinden in plaats van dat er concrete prestatiedoelstellingen zijn gedefinieerd.

Een contract wordt nog teveel alleen als beschermingsmechanisme gebruikt, terwijl er ook aandacht moet zijn voor het vastleggen van de rolverdeling en de samenwerking. ‘Om te zorgen dat een contract niet verstikkend maar faciliterend is, is het belangrijk dat het contract in dienst van de relatie staat. Opdrachtgever en -nemer zouden er samen voor moeten gaan zitten.’ ■ MaintNL 9 - 2016 53

IMA09 MN Verbeeten.indd 53

19-10-16 11:32

Agenda November 9 - 10 november 2016 De Broodfabriek, Rijswijk www.iir.nl Opslagtanks 2016 Tijdens de 26e editie van de conferentie Opslagtanks, staat de PGS 29 Nieuwe Stijl op de agenda. Bezoekers worden bijgepraat over de laatste actualiteiten, uitvoering van opgelegde acties, implementatie van regels en impact voor bedrijven.

11 november 2016 NVDO, Houten www.nvdo.nl ISO 55000 Strategisch gebouwbeheer ISO 55000 is een internationale norm die de eisen voor het ontwikkelen, implementeren, onderhouden en verbeteren van een managementsysteem voor asset management specificeert. Deelnemers hebben na deze training inzicht in de toepassingsmogelijkheden van de ISO 55000 en kennen de integrale eenduidige aanpak die de norm voorschrijft. Ze kunnen deze kennis inzetten voor vastgoedsturing en strategisch gebouwbeheer in hun eigen organisatie.

16 - 17 november 2016 NH Conference Centre Koningshof, Veldhoven www.precisiebeurs.nl Precisiebeurs 2016 De Precisiebeurs, trefpunt voor precisietechnologie, mechatronica en fijnmechanische technologie, richt zich op precisietechnologie van micron tot nanometergebied.

De precisietechnologie wordt ingezet voor vele branches zoals: semiconductor, health care, energie, life science, automotive, aerospace etc.

17 november 2016 BioBase Europe Training Center, Terneuzen www.kicmpi.com Emissiedetectie - de nieuwste methodieken en normen Het wordt steeds belangrijker: lekvrije installaties en fabrieken met minimale emissies die voldoen aan de wettelijke eisen. In dit seminar willen we een technisch overzicht presenteren welke technieken beschikbaar zijn en wat de vooren nadelen hiervan zijn. Wat zijn de huidige normen en wat zal de richting zijn waar we als industrie naar toe gaan?

Wat zijn belangrijke vraagstukken, wat is beschikbaar op de markt en voldoet dit?

25 november 2016 Archeon, Alphen aan den Rijn www.nvdo.nl NVDO Jaarbijeenkomst - Save the date!

De NVDO Jaarbijeenkomst vindt ook dit jaar op een bijzondere locatie plaats, het Archeon in Alphen aan den Rijn. Met de jaarvergadering, verschillende topsprekers en het jaarlijkse netwerkdiner wordt het jaarthema ‘Operational Excellence in Perspectief’ grandioos afgesloten. Reserveer de datum alvast in uw agenda.

54 MaintNL

IMA09 ME Agenda.indd 54

29 november - 1 december 2016 Rotterdam Ahoy www.easyfairs.com/transport-nl Transport & Logistics 2016 Verbindingen leggen is de uitdaging binnen Transport en Logistiek. Dat geldt voor fysieke verbindingen op het gebied van infrastructuur, maar ook voor verbindingen tussen bedrijven in de logistieke keten en de rol die Mainports hierin spelen. Hierbij komt het erop aan slim gebruik te maken van data en innovaties die de nieuwste technologie mogelijk maken. Dit staat volledig in het teken van een duurzame logistieke sector die Nederland nog sterker positioneert in Europa.

December 1 - 2 december 2016 NVDO Verenigingsgebouw, Houten www.nvdo.nl Meerjarenonderhoudsplanning Bij een meerjarenonderhoudsplanning gaat het erom dat de wensen van een organisatie vertaald worden naar de mogelijkheden van het gebouw waarin die organisatie gehuisvest is. De cursist is na afloop in staat een Programma van Eisen voor Instandhouding op te stellen, bezien vanuit dwingend recht, regelend recht en beleid.

Hij kan een meerjarenonderhoudsplanning van (bouwkundig) onderhoud maken en weet om te gaan met onderhoudskengetallen en projectanalyses om de eigen meerjarenonderhoudsplanning mee te kunnen vergelijken.

Januari 17 - 20 januari 2016 Rotterdam Ahoy www.infratech.nl InfraTech 2017 De vakbeurs InfraTech 2017 zet innovatie meer dan ooit nadrukkelijk in de schijnwerpers. Nieuw zijn ‘Lab op straat’, het thema Infra Innovaties op de beursvloer en een kennisprogramma rondom vier trends in de sector. Het thema van InfraTech 2017 is: ‘Slim verbinden’.

25 en 26 januari 2017 NVDO, Houten www.nvdo.nl Montage & Demontage van lagers Uit onderzoek is gebleken dat veel lagers vroegtijdig uitvallen door direct beïnvloedbare factoren, zoals onjuiste montage, vervuiling, onjuiste lagerkeuze of passingen, geen optimale smering, etc. Deelnemers worden in staat gesteld de problemen, verbonden aan het gebruik van lagers, te begrijpen en de verschillende lagertypen en –aanduidingen te herkennen.

Daarnaast raken de deelnemers vertrouwd met de juiste en veilige gereedschappen voor de verschillende montage- en demontagemethoden en het smeren van lagers. Ze zullen ook beter in staat zijn lagerschades te analyseren en te voorkomen. Na de praktische oefeningen zullen de deelnemers de materie echt beheersen!

9 - 2016

19-10-16 11:23

Prestatiemanagement

Minder storingen door PGO’s in spooronderhoud Onderhoud van het spoor is geen sinecure. In september heeft de NS 33,3 miljoen reizigers vervoerd. Een record. De verantwoordelijkheid om al deze reizigers op tijd te kunnen laten reizen, is groot.

Storingen moeten dus worden voorkomen. Vanaf 1 oktober 2016 werkt VolkerRail aan het spoor op basis van afspraken vanuit twee langdurige prestatiegerichte onderhoudscontracten.

Binnen VolkerRail is Kars Quist als tendermanager onder andere verantwoordelijk voor de aanbestedingen van onderhoudscontracten. Tijdens iMaintain Prestatiemanagement sprak hij over twee tienjarige contracten die VolkerRail met ProRail, de beheerder van het spoor, heeft afgesloten voor het onderhoud van het spoor in de kop van Noord-Holland en in het gebied rond Rotterdam.

Investeringen Onderdeel van de prestatiegerichte onderhoudscontracten (PGO’s) zijn afspraken over de beveiliging, het groenbeheer en natuurlijk het spoor zelf. ‘Doel is om het onderhoud zodanig in te plannen dat de veiligheid, de kwaliteit en de beschikbaarheid zo optimaal mogelijk zijn tegen een zo laag mogelijke prijs. Ook het aantal storingen is belangrijk. Hiervoor is een bonusmalusregeling afgesproken; een storing kost ons 15.000 euro. Dat maakt dat we bereid zijn om te investeren om storingen te voorkomen. Met een langetermijncontract kun je investeringen beter inplannen.’

VolkerRail steekt veel tijd en energie in kennis over de spoorlijnen. ‘Wij willen weten hoe die infrastructuur erbij ligt en dat betekent dat metingen en inspecties heel belangrijk zijn. Speciale meettreinen zullen vaker rijden zodat we beter kunnen voorspellen wat er met het spoor gebeurt.

Verder plaatsen we op strategische plekken sensoren. Hiermee kunnen we de conditie

Laura van der Linde van het spoor en de bijbehorende techniek bewaken, maar we kunnen ze ook benutten voor andere doelen. We gebruiken bijvoorbeeld sensoren in de strijd tegen kabeldiefstal. Het is een kwestie van veel investeren in de hoop dat dit op den duur wordt terugverdiend.’

Veranderingen Vanaf 2007 wordt in de sector gewerkt met PGO’s. Voordien werd een traditioneel aannemersmodel gebruikt en werd voor iedere klus betaald. Dit gaf zekerheid, maar ook een heleboel administratieve rompslomp en discussies over meerwerk. Nu is een vaste prijs afgesproken. ‘ProRail geeft ons binnen die prijs de ruimte om onderhoudswerkzaamheden in te richten naar eigen inzicht. Hierbij staat het voorkomen van storingen centraal.’

De informatie die over het spoor wordt verzameld, wordt opgeslagen in een database.

VolkerRail heeft onder andere een aantal wiskundigen in dienst genomen om met gebruik van deze data op zoek te gaan naar correlaties om het onderhoud te kunnen optimaliseren. Daarnaast wordt constant nagedacht over hoe de gegevens kunnen worden vertaald naar zinnige informatie voor de storingsmonteurs.

Betrokkenheid Wat ook is veranderd, is de betrokkenheid van de eigen medewerkers bij de doelstelling. Voorheen was alleen duidelijk welke

klus er moest worden geklaard. Dit werd uitgevoerd en hier werd een factuur voor ingediend. Met de nieuwe PGO’s is kritisch naar de processen en werkwijze gekeken.

Hierbij is volop gebruik gemaakt van ervaring en kennis van de mensen ‘buiten’. ‘We wilden bereiken dat medewerkers gingen meedenken over de beschikbaarheid van het spoor. Dan moet je ze verantwoordelijk maken voor een gebied en niet voor slechts een specifieke klus. Monteurs, die we tegenwoordig beheerders noemen, worden uitgedaagd om hun bevindingen en ideeën met ons te delen. Praten, praten, praten is het devies dat we alle lagen van de organisatie meegeven. Heel belangrijk.’

Die betrokkenheid en samenwerking is niet alleen binnen de eigen organisatie van belang. Er wordt ook geïnvesteerd in een goede relatie met opdrachtgever ProRail.

Quist: ‘Het voorkomen van winterstoringen is geen onderdeel van het contract.

Toch beseffen we dat deze storingen grote impact kunnen hebben op de klanttevredenheid en het imago van onze opdrachtgever. Dan kunnen we ons strikt aan het contract houden en zeggen dat we ons hier niet voor willen inzetten, maar dan wordt het nooit een succes. We kunnen alleen samen succesvol zijn.’ ■ MaintNL 9 - 2016 55

IMA09 MO Volkerrail.indd 55

19-10-16 11:31

imaintain-gedore 160921.indd 1

anz_gte_ged_topseller_nl_148x192mm_0916.indd 1

IMA09 Advertenties.indd 56

14-10-16 09:15

15.09.16 09:56

19-10-16 11:14

Prestatiemanagement

Onderhoudscontract als een goed huwelijk Een onderhoudscontract is in veruit de meeste gevallen een zakelijke overeenkomst met een duidelijk verschil tussen de opdrachtgever en de opdrachtnemer. In het geval van MOT en Verwater wordt zelfs gesproken over een ‘huwelijk’. Beide partijen hebben voor nog eens vijf jaar de samenwerking verlengd Laura van der Linde Wederzijds vertrouwen, gelijkwaardigheid, openheid en transparantie. Het zijn kernwaarden voor ieder goed huwelijk. Ze blijken ook prima te werken voor het samenwerkingsverband dat Maasvlakte Olie Terminal (MOT) en Verwater onder de naam MOVE met elkaar zijn aangegaan.

Henk Hoedelmans is projectmanager bij olieopslag en -overslagbedrijf MOT. Verwater, specialist op het gebied van tankonderhoud en tankbouw, was hier al jaren een belangrijke samenwerkingspartner.

Op enig moment rees de vraag ‘kunnen we de samenwerking verbeteren?’ Er werd in gezamenlijk overleg een scope gemaakt en in 2011 werd het ‘huwelijk’ gesloten met het ondertekenen van een contract van zeven A4’tjes met een focus op zes KPI’s.

De openheid en transparantie waarover afspraken zijn gemaakt, gaat ver. Hoedelmans: ‘Bij Verwater weten ze wat ons budget is en wij weten wat hun marges zijn en welke winst ze maken. Daar zijn we heel open over. Je hebt dan begrip voor elkaars keuzes. Teamwork en betrokkenheid wordt hierdoor versterkt.’

Dankzij deze constructie voelt iedereen zich vrij om naar elkaar uit te spreken als iets beter kan. Olaf Rienks, projectmanager bij Verwater, legt uit: ‘Je bent het heus niet altijd eens met elkaar. Maar mensen durven elkaar aan te spreken. Doordat je elkaars doelen kent en begrijpt, kom je er altijd uit.’

Win-win Onderdeel van de KPI’s waren meetmomenten en contactmomenten op directieniveau. Zo werd de samenwerking constant

aangescherpt. Rienks: ‘We gingen meer met elkaar mee denken en de faalkosten gingen omlaag. Doordat de schilder met de lasser meedacht, ik met Henk meedacht en andersom werden werkzaamheden veel beter op elkaar afgestemd. Zo kwam een uitvoerder met het idee om, in plaats van telkens weer lassen, in één keer een nieuwe bodem te plaatsen. Dat werd doorgerekend en dat bleek een aanzienlijke besparing op te leveren.’ Ook is het groot onderhoud aan een opslagtank van 58 weken teruggebracht naar 32 weken. Alles dankzij het beter afstemmen van werkzaamheden.

Natuurlijk gaat er ook wel eens iets fout.

Waar mensen werken, worden fouten gemaakt. Maar door korte communicatielijnen worden dingen snel opgelost. ‘We zijn niet bezig met de schuldvraag, maar met de oplossing. Dat geeft een veilig gevoel bij de mensen’, aldus Rienks. Dankzij de goede sfeer en het teamgevoel is er weinig verloop. Dat heeft ook te maken met de ruimte dat het team krijgt om te verbeteren.

Alle ideeën worden serieus genomen en waar dat mogelijk is, wordt direct een klein budget gezocht om kleine veranderingen te proberen. Zo heeft iedereen binnen MOVE een rol om on target te blijven.

Hernieuwd In 2015 kreeg Hoedelmans een lastige opdracht: ‘De partners zeiden ‘leuk dat jullie getrouwd zijn, maar we willen toch dat jullie voor de volgende aanbesteding ook andere marktpartijen toelaten’. Er werd een tender opgestart. Ik wilde MOVE graag bij elkaar houden, want het team functio-

neerde perfect.’ Gelukkig waren de zorgen onnodig. ‘Verwater bleek volledig marktconform. We konden opnieuw een vijfjarig contract afsluiten.’

De hernieuwing van het contract heeft een paar wijzigingen met zich meegebracht.

Rienks: ‘We hadden al ervaren dat het onderhoud aan de tanks steeds lastiger te voorspellen was en daardoor moeilijk om te budgetteren. Er is een basisbudget afgesproken, dat wordt na inspectie definitief vastgesteld en afhankelijk hoe we daarop presteren, is er een bonus-malusregeling.’

Ook is er voor gekozen om de werkzaamheden verder uit te breiden en de mensen van MOVE worden ingezet op andere projecten in samenwerking met andere bedrijven.

Uit alles blijkt dat MOVE een succes is. De KPI’s zijn meetbaar dus kan eenvoudig worden bepaald in hoeverre hieraan wordt voldaan. Ook de reductie in de faalkosten en de winst in tijd en geld zijn factoren waar de directie erg blij mee is. Maar de uitstekende onderlinge band, het wederzijdse respect en de waardering is misschien wel het grootste bewijs dat dit een gelukkig huwelijk is. ■ MaintNL 9 - 2016 57

IMA09 MQ MOVE.indd 57

19-10-16 11:31

Personeel

Intelligente planning voor inzetbaarheid personeel Na een aantal magere jaren, neemt het werk in de bouw- en infrasector weer behoorlijk toe. De hoogconjunctuur legt ook meer druk op het personeel. Door intelligente personeelsplanning lukt het BAMInfra Rail om de inzetbaarheid van het personeel aanzienlijk te vergroten. En dat legt het bedrijf bepaald geen windeieren.

David van Baarle

De asset manager van het Nederlandse spoorwegennet ProRail besloot een aantal jaar geleden beheer en onderhoud anders uit te besteden. Waar aannemers het onderhoud aan de railinfrastructuur voorheen per regio kregen toegewezen en werden betaald voor het verrichte werk, stuurt ProRail nu meer op prestatiegericht onderhoud en integrale contracten. Om dat goed te kunnen managen, splitste de spoorbeheerder het Nederlandse spoor in een twintigtal contractgebieden waar de markt vervolgens op kon aanbieden. Die nieuwe aanpak stelde ook bij de aannemers nieuwe eisen aan de organisatie.

Een van die partijen is BAM Infra Rail, dat historisch gezien sterk is vertegenwoordigd in het westen van Nederland en in Brabant.

De organisatieverandering werd onder meer aangegrepen om de personeelsplanning te stroomlijnen. En met succes, getuige de besparing van enkele miljoenen euro’s.

Barbara Kollée, manager Capaciteitsbeheer bij BAM Infra Rail, is samen met haar team mede verantwoordelijk voor dit succes.

Centraliseren ‘Inmiddels hebben we tien jaar ervaring met integrale contracten’, zegt Kollée. ‘Dus wat de techniek en het management aangaat, is de organisatie al aangepast aan de eisen die prestatiecontracten stellen. De verdeling van het onderhoud in contractgebieden stelde ons wel voor uitdagingen in het samenstellen van de teams. Niet alleen omdat de geografische verspreiding groter werd, maar ook omdat sommige technische

58 MaintNL

specialisten nu eenmaal schaars zijn. Daar komt nog bij dat we zowel nieuwbouw- en renovatieprojecten als onderhoudscontracten uitvoeren. Dit zijn twee disciplines met een eigen dynamiek die vaak om een andere benadering vragen. Bij nieuwbouw en renovatie heb je het doorgaans over grote afgebakende projecten, terwijl onderhoudscontracten vaak meerdere kleine projecten omvatten voor een langere tijdsduur. Bij nieuwbouw kan je bovendien vaak overdag werken, terwijl bijna al het onderhoud ’s nachts of in de weekenden wordt gepleegd.

Bovendien worden ook storingen opgelost.

Daardoor kent deze tak heel grote pieken in de avonduren. Overdag moeten alleen storingen worden verholpen. Het is heel lastig om je personeelsplanning te optimaliseren op pieken, dus zijn we hoe dan ook voor een deel afhankelijk van inhuur van externe arbeidskrachten.’

Om de personeelsplanning te stroomlijnen en zo goed mogelijk af te stemmen op deze nieuwe eisen, besloot BAM Infra Rail enkele jaren geleden de personeelsplanning te centraliseren in de afdeling capaciteitsbeheer. ‘Daarbij kozen we er bewust voor om onderhoud en projecten niet te splitsen’, legt Kollée uit. ‘Hoewel het geen wetmatigheid is, kan een technisch expert die zich met nieuwbouwprojecten bezighoudt in sommige gevallen ook onderhoudsactiviteiten uitvoeren en andersom. Veel is afhankelijk van de technische competenties van een medewerker, maar ook van zijn houding en gedrag. Beide leggen we vast en matchen we met de gevraagde profielen.’

Intelligente planning Kollée: ‘Vorig jaar was er dringende behoefte aan een nieuw planningspakket en schreven we een uitvraag uit voor een planningssysteem. Een van de belangrijkste eisen was dat het systeem flexibel moest zijn in te richten. Uiteindelijk viel de keuze op Monaco, een systeem dat van origine is ontwikkeld voor de zorgsector. We koppelden dat vervolgens aan ons eigen Metacom-systeem zodat de aanvragen van de verschillende businessunits op dezelfde manier binnenkomen als we gewend waren.

De invulling van die aanvragen is echter behoorlijk veranderd.’

Kollée en haar team hebben een regiefunctie gekregen binnen de organisatie, waardoor de productiviteit is toegenomen. ‘Waar in het verleden de uitvoerder zijn eigen team samenstelde, vaak met mensen die hij kende, komen de aanvragen via de werkvoorbereiding nu bij ons binnen waarna wij teams vormen op basis van vaardigheid, competenties en, indien mogelijk, postcodegebied. Daarbij houden we ook rekening met de door de spoor-cao voorgeschreven werk- en rusttijden. Het voordeel van deze centralisering is dat wij een landelijk dekkend overzicht hebben van ons personeelsbestand in alle businessunits. In het verleden kwam het voor dat men in de ene regio extra mensen moest inhuren omdat er tekorten waren, terwijl er in de andere regio mensen in de wacht stonden. Door vraag en aanbod beter te matchen, wisten we al snel heel wat kosten voor inhuurkrachten te besparen. Een bijkomend voordeel is dat er een veel betere match kan worden gemaakt tussen de door de werkvoorbereider gevraagde kennis en kunde en de personen met het beste competentieprofiel.’

Competenties De spoorwegbranche stelt hoge eisen aan de vakbekwaamheid van uitvoerend perso-

9 - 2016

IMA09 MM Personeelsplanning.indd 58

19-10-16 11:32

FOTO’S: PRORAIL

Kollée: ‘Er kan een betere match worden gemaakt tussen de door de werkvoorbereider gevraagde kennis en kunde en de personen met het beste competentieprofiel.’ neel en geeft certificaten uit voor bepaalde vaardigheden. ‘Maar we willen ook graag op de hoogte zijn van de zogenaamde soft skills’, zegt Kollée. ‘Wat zijn het gedrag en de houding tegenover veiligheid? Werkt iemand goed samen met collega’s, wat is zijn coördinerend vermogen en hoe communiceert diegene met collega’s of klanten? Allemaal zaken die lastig zijn te certificeren, maar die we wel willen vastleggen.

Die informatie halen we met name uit de beoordelingsgesprekken die we samen met de uitvoerders organiseren. Maar ook directe feedback van aanvragers kan worden meegenomen in het competentieprofiel.’

Planners kunnen met het nieuwe systeem direct zien wie inzetbaar is op basis van de cao en op basis van hun gecertificeerde vaardigheden op specifieke railactiviteiten.

Kollée: ‘Vroeger zat die informatie voor een deel in het hoofd van een planner. Nu zit die kennis opgeslagen in een systeem. Dat wil niet zeggen dat er geen ruimte is voor creativiteit, maar de keuzes zijn minder afhankelijk van interpretatie. Ook werkvoorbereiders worden gedwongen beter over hun keuzes na te denken. Voorheen wisten zij wie ze nodig hadden en stelden hun team samen op basis van eerdere ervaringen. Nu daar een intermediair tussen

zit, kan deze de aanvraag nog eens kritisch onder de loep leggen. Heeft een uitvoerder daadwerkelijk twee specialisten op het gebied van elektrotechniek nodig? Of is één ook voldoende?’

Kollée: ‘Werkvoorbereiders worden gedwongen beter over hun keuzes na te denken.’

Cultuurverandering De overgang naar een nieuw systeem waarbij meer regie wordt overgenomen, is een behoorlijke cultuurverschuiving. Kollée: ‘We hebben dan ook de nodige aandacht besteed aan de acceptatie ervan. We stelden multidisciplinaire werkgroepen samen die zich bezighielden met de inrichting van het nieuwe systeem. Het is belangrijk dat het geen keurslijf wordt, maar werknemers juist ondersteunt bij hun dagelijkse werk.

Een grote verbetering is bijvoorbeeld dat we met vaste templates werken voor de aanvragen. Voorheen stuurde een werkvoorbereider een tekstje waarin hij de activitei-

ten omschreef die moesten worden uitgevoerd. Vervolgens was het aan de interpretatie van de planner om daar de juiste skills bij te zoeken. Nu zijn er vaste omschrijvingen voor vaste werkzaamheden, zodat er geen ruimte is voor aannames.’

Ook opbouw van het systeem en de interface is in overleg uitgevoerd. ‘De planners mochten aangeven welke informatie ze in welke schermen wilden, welke codes werden gehanteerd en welke kleuren men gebruikte om de status van opdrachten aan te geven. Met behulp van de IT-ontwikkelaars zijn dashboards ontwikkeld die gebruikers van het planningssysteem realtime inzage verlenen in operationele data.’

Nieuwe fase Ondanks dat de technische invoering redelijk goed is verlopen, moeten mensen wel wennen aan de nieuwe aanpak. Zo krijgen de uitvoerders inzicht in het systeem via een portaal, terwijl de eigen en externe medewerkers via een app kunnen zien op welk project en bij welke uitvoerder ze zijn ingepland. Kollée: ‘Voor een deel moesten mensen hun routines opgeven en dat wekte in het begin vaak weerstand op. Gelukkig hadden we een hulplijn opgezet zodat vragen en problemen direct konden worden MaintNL 9 - 2016 59

IMA09 MM Personeelsplanning.indd 59

19-10-16 11:32

110 BAR GEMOEDSRUST, ALSTUBLIEFT Veiligheid, kwaliteit en duurzaamheid zijn niet altijd in eenheden te vatten. Als onafhankelijke inspectieen keuringsinstantie leveren wij o.a. diensten op het gebied van NDO, drukapparatuur keuringen, elektrotechnische keuringen en lifting.

U mag gerust zijn.

Vinçotte vinkt het voor u af.

Veiligheid, kwaliteit en milieuvriendelijkheid Met onze inspecties, testing, certificatie en opleidingen bieden wij alle oplossingen onder één dak om u en uw omgeving veiligheid, duurzaamheid en kwaliteit te garanderen en te zorgen dat uw investeringen renderen.

vincotte.nl // volg ons

IMA09 Advertenties.indd 60

19-10-16 11:14

teruggekoppeld. We hebben ongeveer een half jaar nodig gehad om de losse eindjes aan te pakken, maar zijn inmiddels toe aan de volgende fase. Want ondanks dat het aantal inhuurkrachten is afgenomen, willen we ook deze profielen in het bestand krijgen. Door de opbouw van het systeem kunnen we redelijk eenvoudig de gegevens van onze oproepkrachten invoeren, of dat nu zzp’ers zijn of onderaannemers. Die hebben we namelijk hard nodig omdat ons werk vaak in piekmomenten plaatsvindt en we geen eigen personeelsbestand hebben ingericht op piekmomenten. ’

Lagendijk: ‘Het is verstandig om een strategie voor de komende drie à vijf jaar uit te stippelen.’

Tevreden Dankzij het systeem beschikt BAM Infra Rail over meer informatie tijdens de aanvraag en kunnen daarnaast ook toekomstgerichte rapportages uit het systeem worden gehaald. ‘Binnenkomende aanvragen krijgen een bepaalde reserveringsstatus van waaruit we een concrete prognose voor drie maanden kunnen afgeven. Wat ons ook helpt, is dat planners niet meer zelfstandig hun aanvraag kunnen wijzigen. Alle aanvragen, ook wijzigingen, komen via ons binnen waardoor er geen disputen achteraf

ontstaan over de facturering of urenregistratie. Hoewel het heel rigide overkomt, heeft deze aanpak de workflow aanzienlijk verbeterd en zijn ook de calculaties beter onder controle.’

Strategische personeelsplanning De situatie die Kollée schetst, is niet uniek voor de onderhoudssector. Veel bedrijven hebben de organisatie omgegooid van regionaal georiënteerde divisies naar landelijke sectorclusters. Investeringen in intelligente personeelsplanning zouden zich ook in die clusters kunnen terugverdienen. Tegelijkertijd is het goed voor de technische branche om rekening te houden met de langere termijn, ofwel strategische personeelsplanning. De continuïteit van de dienstverlenende industrie is namelijk zeer nauw verbonden met de kwaliteit en kwantiteit van personeel en die staat in de toekomst behoorlijk onder druk. PricewaterhouseCoopers (PwC) bracht twee jaar geleden de acceptatie en ontwikkeling van strategische personeelsplanning in kaart en kwam tot de conclusie dat het Nederlandse bedrijfsleven het best aardig deed, maar dat er wel meer waarde is te halen uit de beschikbare informatie. Alfred Lagendijk was een van de onderzoekers die het rapport samenstelden: ‘De intelligente personeelsplanning van BAM infra Rail is een mooi voorbeeld van hoe inzicht in de bestaande arbeidspool zorgt voor een betere match tussen vraag en aanbod. Bedrijven zouden echter tegelijkertijd ook rekening moeten houden met toekomstige externe ontwikkelingen

waarop ze niet direct invloed hebben. Zo zijn er sterke demografische ontwikkelingen, ofwel vergrijzing, die de arbeidspool verkleinen en tegelijkertijd vergrijsde organisaties minder flexibel en minder aantrekkelijk voor jonge mensen maken.

De financieel economische omstandigheden worden bovendien turbulenter en ook op technisch vlak gaan de ontwikkelingen zo snel dat het voor een deel van de beroepsbevolking lastig is bij te blijven. In zo’n snel veranderende wereld, is het verstandig om een strategie voor de komende drie à vijf jaar uit te stippelen en vooral ook om die strategie te vertalen naar mensen. Hoeveel mankracht heb je nodig, welke kwalificaties hebben die nodig en wie neem je vast in dienst en welke disciplines kan je inhuren?’

In veel gevallen is zo’n toekomstscenario te destilleren uit trends uit het verleden.

Lagendijk: ‘Door zo’n trend door te trekken naar de toekomst kan je al voorzichtige voorspellingen maken. Die toekomstscenario’s kan je vervolgens verfijnen met behulp van beschikbare informatie uit andere HR-systemen. Hoe was het ziekteverzuim de afgelopen jaren? Welke competentieprofielen hanteer je? Hoe is de leeftijdssamenstelling, de doorgroei en hoe is het personeelsverloop? Allemaal zaken uit het verleden die relevant zijn om een voorspelling te maken van de toekomstige personeelsopbouw van een bedrijf. Door deze voorspelling te matchen met de gewenste opbouw volgens de bedrijfsstrategie, zie je vanzelf waar er tekorten ontstaan.’ ■ MaintNL 9 - 2016 61

IMA09 MM Personeelsplanning.indd 61

19-10-16 11:33

Competenties

Maintenance Manager 2015 schenkt prijzengeld Toen Hans Peters vorig jaar werd benoemd tot Maintenance Manager van het Jaar, kon hij niet vermoeden wat hem als titelhouder te wachten stond. Hij werd gebeld, gemaild, persoonlijk bezocht om zijn expertise te delen, zijn adviezen te geven en mee te werken aan artikelen, congressen en andere evenementen. Dat hij daar zoveel tijd en energie in heeft gestoken, verdient al een dikke pluim, maar nu schenkt Hans ook nog eens het totale prijzengeld aan de Anne Kuijs Stichting.

Ellen den Broeder-Ooijevaar

Drinkwaterbedrijf Dunea kent een uitstekende onderhoudsorganisatie en dat is nodig, want het produceert en levert aan circa 1,3 miljoen klanten lekker en betrouwbaar drinkwater in het westelijk deel van Zuid-Holland. Het bedrijf ontvangt jaarlijks 1 miljoen recreanten in de duinen tussen Monster en Katwijk en beheert deze prachtige natuur en beschermt de drinkwaterwinning, al meer dan 140 jaar! Schoon drinkwater, rust en ruimte in de Randstad vormen de basis voor een goed leven. Dunea is altijd op zoek naar (nieuwe) oplossingen en mogelijkheden voor drinkwater en natuur.

Productie en onderhoudsafdelingen binnen Dunea werken nauw met elkaar samen, mede dankzij de inspanningen van de in 2015 benoemde Maintenance Manager van het Jaar, Hans Peters. De afstand tussen mens en machine is namelijk toegenomen en daarom is de samenwerking tussen disciplines essentieel. Peters zette verbeter­ teams op en laat ook andere disciplines zelf presteren. Asset management, in combinatie met mensen en veiligheid, heeft de volle aandacht. Hoe kunnen installaties zo lang mogelijk beschikbaar worden gehouden zonder interventie van mensen en middelen. Remote monitoring is geïntroduceerd waardoor de werkdruk drastisch omlaag is gebracht. Renovaties zijn doorgevoerd om Remote Services mogelijk te maken. Hans is bescheiden, doet gewoon zijn werk en

62 MaintNL

straalt daarbij een hoge mate van werkplezier uit.

Hart op de goede plaats Hoewel niet in het juryrapport van destijds als zodanig benoemd, kan een extra competentie aan zijn lange lijst van eigenschappen worden toegevoegd. Hans heeft naast zijn enorme vakinhoudelijke kennis namelijk ook nog eens ‘het hart op de goede plaats’. Op een zomerse avond, wanneer de temperaturen bij ons hetzelfde zijn als in Afrika, ontmoeten we Hans opnieuw.

Deze keer in gezelschap van Anne Kuijs die voor de gelegenheid het bijna voltallige bestuur van de Anne Kuijs Stichting heeft meegenomen. Niet zomaar een gezellige avond, maar een fantastische avond waarop Peters zijn totale prijzengeld (2.500 euro) aan de stichting schenkt.

De Anne Kuijs Stichting ontstond in 2002 tijdens een familieweekend van Oma Anne Kuijs-Visser, waar kleindochter Anne aanwezig was. De naar haar oma vernoemde Anne werkt sinds 1998 in Afrika. Eerst als coördinator van sportprogramma’s in een vluchtelingenkamp in Kenia, daarna op een lerarenopleiding in Malawi. Weer later vond ze haar draai in Tanzania via Terre des Hommes.

Anne vertelt erover: ‘Inmiddels ben ik ook gediplomeerd ergotherapeut en heb ik dat een tijdje gedaan in een ziekenhuis in

Mwanza. Maar ik heb pas echt mijn draai gevonden in de gehandicaptenzorg, waar ik sinds dit jaar via een Zwitserse organisatie werkzaam in ben. Afrika heeft mijn hart gestolen en ik vind het fantastisch om er niet alleen te werken, maar ook om iets extra’s te doen voor groepen mensen die het zonder een beetje steun nauwelijks redden.’

De stichting helpt inmiddels vele kinderen en hun ouders, die overigens ook zelf bijdragen aan de schoolkosten. Daarnaast ondersteunt de stichting ook projecten van anderen waarbij onderwijs en opleiding van kinderen en jongeren centraal staat.

Groot gebaar Anne weet heel goed waar de prachtige schenking van het prijzengeld van maintenance manager Hans Peters vandaan komt en memoreert nog eens aan de motivatie van Peters’ benoeming ‘Onze stichting is maar klein en de donaties zijn doorgaans ook niet zo groot als het enorme gebaar dat Hans vandaag doet. Ik ben niet alleen heel erg blij met het prijzengeld, maar ook enorm trots op de man van mijn nichtje die de financiële waardering onder meer kreeg omdat hij zo goed is in zijn werk en ook op een aimabele en professionele manier buiten de directe maintenancescope handelt.

Dat doet hij bijvoorbeeld in de keten met collega-drinkwaterbedrijven, maar Hans spant zich ook in als het gaat om het vormgeven van samenwerking met opleidingsinstituten.’

Ze vervolgt: ‘Buiten het feit dat hij zelf definitieve besluiten neemt, doet zijn mening er bijzonder toe binnen Dunea. Hij vertoont vriendelijk en motiverend leiderschap en levert een belangrijk aandeel in nieuwe technologie, middelen en inspectietechnieken. Een steeds belangrijker aspect daarbij vormt hygiënisch werken en steeds hoger wordende productie-kwaliteitseisen. Daar

9 - 2016

IMA09 MU Goed doel.indd 62

19-10-16 11:28

FOTO: NVDO

De Anne Kuijs Stichting steunt projecten waarbij onderwijs en opleiding van kinderen en jongeren centraal staat.

draagt Hans met zijn team in hoge mate aan bij.’

Dunea zet zich in Voor de bescheiden Peters is de schenking geen wonder. ‘Toevallig heeft mijn werkgever ook banden met Mwanza in Tanzania’, vult hij aan. ‘Wij ondersteunen en zetten waterprojecten op. Door het opzetten van een nieuw, particulier, waterbedrijf voor het managen van plattelandswatervoorzieningssystemen kan er binnen drie jaar schoon water worden geleverd aan dertigduizend mensen in die regio. Als dat goed lukt, kunnen over tien jaar nog driehonderdduizend dorpelingen schoon water krijgen van dit nieuwe waterbedrijf.’

Zomaar een voorbeeld van het goede werk dat het drinkwaterbedrijf in samenwerking met diverse partners in Afrika doet.

Dunea werkt in dit project samen met de ontwikkelingsorganisatie SNV, het onderzoeksinstituut TNO, het bedrijf Hatenboer Water en BoP Innovation. De Rijksoverheid subsidieert het project. SNV werkt al sinds 1975 in het noordwestelijke deel van Tanzania en richt zich daar ook op de problematiek met water en sanitatie. SNV en

Anne Kuijs: ‘Met het prijzengeld kunnen we voorlichting geven op scholen en consultatiebureaus.’

Dunea hebben in 2012 een verkenning uitgevoerd naar het functioneren van vijfenveertig kleinere watersystemen. Van die onderzochte systemen bleek er maar één naar behoren te werken!

Bovendien bleek dat veel waterputten een zeer hoge concentratie fluor hebben en dus ongeschikt zijn voor drinkwater. TNO gaat in dit project een zuiveringsinstallatie ontwikkelen voor de verwijdering van het fluor, die wordt gebouwd door Hatenboer Water. BoP InC zorgt voor het goed functioneren van het nieuw opgerichte (private) waterbedrijf.

Het project past binnen het beleid van de Tanzaniaanse overheid om particuliere ondernemers te betrekken bij de watervoorziening en het wordt ondersteund door de regionale en lokale overheid.

Vanzelfsprekende bestemming De Anne Kuijs Stichting heeft een bestemming voor het prijzengeld gevonden.

Brandwonden komen relatief vaak voor in haar land aangezien de meeste Tanzaniaanse families op vloerniveau koken.

Vooral in de steden waar veel gezinnen in éénkamerwoningen wonen, is er voor kinderen geen veilige speelplek. Preventieve maatregelen zijn nauwelijks bekend en de supervisie van jonge kinderen is summier.

Zij zijn dan ook vaak het slachtoffer van omvallende kookpotten met hete pap, water of olie. Die brandwonden worden niet gekoeld met water, maar behandeld met lokale remedies als meel, ei, honing, suiker of tandpasta.

Anne: ‘Dat komt een genezing uiteraard niet ten goede. Oppervlakkige brandwonden die niet worden gekoeld, kunnen diepe brandwonden worden. Het gevolg is onnodig lijden en blijvende handicaps. De maatregel ‘eerst water, de rest komt later’, kent men nog niet. Met het prijzengeld kunnen wij posters, brochures en stickers maken en daarmee kunnen we weer voorlichting geven op scholen en op consultatiebureaus in Mwanza, Tanzania.’ ■ MaintNL 9 - 2016 63

IMA09 MU Goed doel.indd 63

19-10-16 11:28

Elke dag verbeteren wij de procesindustrie Sitech Manufacturing Services levert de top in onderhoud en procesoptimalisatie. Ons doel: klanten helpen om succesvol te zijn. Met perfect werkende installaties versterken we hun wereldwijde concurrentiepositie. Ons verbeter- en innovatievermogen is de onderscheidende kracht. Het uitgangspunt is maatwerk, waarbij klantgerichtheid, kwaliteit en leverbetrouwbaarheid voorop staan. Â Ambitieus? We maken het waar.

Wij noemen het World Class Manufacturing.

www.sitech.nl

IMA09 Advertenties.indd 64

19-10-16 11:14

Casus

Vastgoedmanager als huisvestingsmanager De term vastgoedmanager is verbonden aan managers die vastgoed exploiteren en ontwikkelen voor derden, dus niet voor de eigen organisatie. We spreken over huisvestingsmanagement wanneer de vastgoedmanager belast is met vastgoed dat door de eigen organisatie primair als bedrijfsmiddel wordt ingezet.

Vakinhoudelijke scope van huisvestingsmanagement • Beheerder: verzorgt de ruimtevraag ten aanzien van de huisvesting. De benadering is operationeel, voornamelijk juridisch en technisch en richt zich op het beheren van de ruimten van vastgoed: 1. Technische ondersteuning bedrijfsproces, 2. Ruimtebeheer.

• Controller: (kosten)efficiënt regelen van processen, minimaliseren van de bedrijfskosten (kostenbeheersing, werken met een jaarbegroting en verbetering financiering).

• Onderhandelaar: krachtige en creatieve projectmatige probleemoplosser. Verlaging/beheersing huisvestingskosten, werken met een meerjarenplan gericht op technische instandhouding van de huisvesting (risicobeheersing en waken voor reputatieschade; werken met interne huurovereenkomsten).

• Ondernemer: is in staat de missie van het vastgoedbedrijf te integreren in een strategie. Verbetering interne communicatie met het doel een goede relatie met de gebruikers van de huisvesting op te bouwen en te onderhouden. Vertaling bedrijfsstrategie in huisvesting, werken met een meerjarenplan op basis van heldere huisvestingskwaliteit. Versterken integraal management, werken met meerjarenexploitatieprognoses. Optimaliseren processen en producten.

Realiseren strategisch personeelsmanagement. Realiseren bedrijfsdoelstellingen.

• Strateeg: zoekt actief naar mogelijkheden om succes voor het vastgoedbedrijf te creëren en de nodige actie daartoe te ondernemen.

Vaardigheid van de huisvestingsmanager • Beheerder: verzorgt de ruimtevraag ten aanzien van de huisvesting. De benadering is operationeel, voornamelijk juridisch en technisch en richt zich op het beheren van de ruimten van vastgoed.

• Controller: (kosten)efficiënt regelen van processen,

1 en 2 december Meerjaren Onderhoudsplanning bij de NVDO Bij een meerjarenonderhoudsplanning gaat het erom dat de wensen van een organisatie worden vertaald naar de mogelijkheden van het gebouw waarin die organisatie is gehuisvest. Een goede planning maakt gebruik van de resultaten die zijn verkregen uit onderhoudsinspecties (bijvoorbeeld volgens NEN 2767). Elke onderhoudsplanning heeft twee belangrijke functies: het is een gereedschap bij onderhoudsbeheersing en een goed communicatiemiddel bij het zichtbaar maken van de resultaten van onderhoudswerkzaamheden.

De cursist is na afloop in staat: een Programma van Eisen voor Instandhouding op te stellen, bezien vanuit dwingend recht, regelend recht en beleid. Hij kan een meerjarenonderhoudsplanning van (bouwkundig) onderhoud maken en weet om te gaan met onderhoudskengetallen en projectanalyses om de eigen onderhoudsplanning mee te kunnen vergelijken.

minimaliseren van de bedrijfskosten.

• Onderhandelaar: krachtige en creatieve projectmatige probleemoplosser.

• Ondernemer: is in staat de missie van het vastgoedbedrijf te integreren in een strategie (samenwerken, planning en organiseren, voortgangscontrole).

• Strateeg: zoekt actief naar mogelijkheden om succes voor het vastgoedbedrijf te creëren en de nodige actie daartoe te ondernemen (leervermogen, innovatief handelen, omgevingsbewustzijn, organisatie-sensitiviteit, bestuurssensitiviteit).

De huisvestingsmanager heeft geen moeite om general management naar huisvestingsmanagement door te vertalen. Het huisvestingsmanagement vraagt tegenwoordig echter om een meer strategische aanpak. Een aanpak die niet alleen zorgt voor kostenbeheersing, maar ook inzicht geeft in de planning van huisvesting en bijdraagt aan de continuïteit en flexibiliteit van de organisatie. De huisvestingsmanager van nu is de schakel tussen het algemeen management van het concern en de facility managers van de afzonderlijke businessunits of vestigingen.

MaintNL 9 - 2016 65

IMA09 MJ Casus.indd 65

19-10-16 11:34

Cursussen Kennis is onze kracht! Inschrijven kan eenvoudig via de Maintenance Academy op www.nvdo.nl Komende NVDO Cursussen Locatie: NVDO Verenigingsgebouw, tenzij anders vermeld 15 en 16 november Duurzaam Spare Parts Management; Voorraadbeheersing 2.0 In Company mogelijk Met duurzaam spare parts management streven we naar het vermijden van onnodige voorraden op korte én lange termijn. En het tegengaan van verspillingen heeft niet alleen betrekking op direct meetbare kosten, maar ook op financiële en economische neveneffecten, zoals onnodig verbruik van grondstoffen en energie, en het vernietigen van in reservedelen opgesloten toegevoegde waarde.

gemaakt van risicomatrices en worden risicoprofielen opgesteld van technische componenten binnen de installaties.

Veelal resulteert dit in keuzes ten aanzien van onderhoudsstrategieën. Door het toepassen van risicomanagement op praktijkgerichte vraagstukken wordt niet alleen de kennis overgebracht, maar leert men ook wat de impact is van de methodiek voor uw organisatie. Ook wordt duidelijk wat de verhouding is tussen de kosten en de opbrengsten bij het implementeren van de risicomanagement.

Doel De cursus stelt u in staat om risicomanagement voor beheer en onderhoud toe te passen gedurende de gehele levenscyclus van een technische installatie.

Doel Deze tweedaagse cursus leert u een goed inzicht te krijgen in de technieken en methoden van Duurzaam spare parts management; Voorraadbeheersing 2.0!

Onderwerpen • Visie op duurzaam spare parts management en onderhoud • Het organiseren van duurzaam spare parts management • De afhankelijkheden van andere bedrijfsfuncties • Risicomanagement en materiaalcategorieën • Voorraadstrategieën en bestelformules • Inkopen van artikelen t.b.v. onderhoud • Het beheren van artikelen in het magazijn • Administratie van de voorraad- en artikelgegevens • Voorraadbeheer en informatiesystemen • Optimalisatie en kostenreductie • Het meten van het effect van duurzaam spare parts management • Stappenplan voor verbeteringen De aangeboden theorie wordt verduidelijkt met praktijkvoorbeelden en wordt afgewisseld met oefeningen en cases, waarbij deelnemers hun eigen kennis en ervaring kunnen delen. Er is ruimte om problemen, waarmee de deelnemers in de eigen praktijk te maken hebben, te bespreken.

Onderwerpen • Kader van risicomanagement • Gebruik van risicomatrices • Gebruik van risicogetallen • Toepassen van kosteneffectiviteit • Werken met scenario’s en tools • Uitvoeren van risicoanalyse • Interpreteren en communiceren van resultaten • Realiseren van risicobewust denken, organisatiebreed

6 december Storingsanalyse, maar dan Anders!

22 en 23 november Praktijkgericht Risicomanagement voor Beheer en Onderhoud van Assets Binnen risicomanagement is het gebruik van risicomatrices een essentieel onderdeel om kosteneffectiviteit te realiseren voor het beheer en onderhoud van assets. Door gebruik te maken van risicomatrices en risicogetallen kunnen de risicogevolgen in kaart worden gebracht wat leidt tot beslissingsscenario’s. Hierdoor kunnen risico’s worden vermeden of bewust worden geaccepteerd op gebieden als productie, kosten, veiligheid, imago en milieu. Onderhoudsmedewerkers worden vaak betrokken bij risicoanalyses binnen analysemethodieken zoals RCM en FMECA. Hierin wordt gebruik

66 MaintNL

IMA09 MF Cursus.indd 66

Deze cursus biedt deelnemers een complete aanpak voor het effectief en efficiënt oplossen van storingen. Enkele honderden onderhoudsprofessionals zijn reeds opgeleid. In één dag wordt geleerd: • Hoe een samenloop van omstandigheden of vaag probleem kan worden verduidelijkt tot een kernachtige omschrijving van storingsmelding(en).

• Hoe alle informatie over een storing nauwkeurig kan worden beschreven, zodanig dat onderscheid wordt gemaakt tussen geruchten en feiten.

• Hoe op een zo efficiënt mogelijke wijze de oorzaak van de storing kan worden bepaald.

• Hoe de juiste maatregelen kunnen worden gekozen.

9 - 2016

19-10-16 11:23

7,8 en 9 december Werkvoorbereiding van Onderhoudswerkzaamheden In Company mogelijk Werkvoorbereiding geeft antwoord op onder meer de volgende vragen: hoe moet het werk worden uitgevoerd, welke materialen zijn benodigd, hoeveel uren zijn nodig, wat is de doorlooptijd van het werk en welke specifieke hulpmiddelen/gereedschappen en veiligheidsmaatregelen zijn noodzakelijk? De werkvoorbereidingsfunctie dient daarnaast overzicht te hebben over het totale werkpakket, inclusief het werk dat door derden zal worden uitgevoerd.

Doel

• Hoe de samenwerking en de communicatie tussen de (interne) klant en de ‘storingsoplosser’ kan worden verbeterd. Denk bijvoorbeeld aan de relatie tussen TD-Productie.

Resultaat: storingen worden sneller en definitief opgelost.

Door betere samenwerking ontstaat een hogere beschikbaarheid van productie-installaties met lagere onderhoudskosten tot gevolg.

Doel Deelnemers worden getraind in een stap-voor-stap-aanpak, een systematische manier van denken voor het analyseren en oplossen van storingen. De deelnemer krijgt daarbij antwoord op de volgende vragen: • Hoe meld ik storingen duidelijk en welke vragen moet ik (mezelf) stellen om ervoor te zorgen dat ik alle relevante informatie verzamel die nodig is voor het oplossen van de storing?

• Op welke wijze kan ik alle gegevens met betrekking tot een storing het beste (visueel) vastleggen, zodat de feiten door iedereen eenvoudig worden begrepen?

• Hoe kan ik een nog niet opgeloste storing zorgvuldig overdragen aan een collega, zodanig dat hij direct met de analyse kan beginnen?

• Hoe pak ik de analyse van de storing efficiënt en effectief wijze aan, zonder voorbarige conclusies te trekken?

• Hoe bepaal ik op basis van de beschikbare informatie de juiste storingsoorzaak, zonder te vervallen in een aanpak van ‘trial and error’?

• Hoe bepaal ik de beste maatregelen om de storingsoorzaak weg te nemen?

Het doel van de cursus is te leren om op een verantwoorde en efficiënte manier om te gaan met het werkvoorbereidings- en planningsproces en daarnaast inzicht te krijgen in de complexiteit en toegevoegde waarde van de werkvoorbereidingsfunctie.

Onderwerpen Dag 1 • Visie op onderhoud en op de rol van de werkvoorbereiding • Belangrijke begrippen met betrekking tot voorbereiding en planning • Het onderhoudsproces en de bijdragen van de werkvoorbereider • Optimalisatie en prioriteiten stellen • Functieprofiel van de werkvoorbereider Dag 2 • Coördinatiemethoden en standaardisatie • Case 1: standaardisatie van werkmethoden • Invloed van de installatieconditie op werkvoorbereiding • Het archief van de werkvoorbereider: opzet van mini-files • Case 2: werkvoorbereiding en calculatie Dag 3 • Plantijden, soorten tijdsbesteding en reduceren van vermijdbare verliestijden • Hands on Tool Time (HOTT) • Zin en onzin van gangbare calculatiemethodieken • Soorten planning en relatie met uitbesteding • Case 3: opbouw weekplanning • Relevante prestatie-indicatoren • Stappenplan voor duurzame verbetering van de werkvoorbereiding

Onderwerpen Tijdens deze eendaagse cursus worden eigen ervaringen uitgewisseld. De deelnemers krijgen een beeld van hun huidige werkwijze bij het analyseren van storingen. Vervolgens wordt stap voor stap een systematische aanpak voor storingsanalyse getraind. Daarbij worden korte stukken theorie steeds afgewisseld met vele praktische voorbeelden en oefeningen om vaardigheid te ontwikkelen in een kritische aanpak.

Deelnemers ontvangen tijdens de cursus een syllabus. Voor toepassing van de methoden in het eigen bedrijf worden tevens digitale werkbladen beschikbaar gesteld.

MaintNL 9 - 2016 67

IMA09 MF Cursus.indd 67

19-10-16 11:23

Nieuws Beheer en onderhoud gebouwinstallaties van TU/e Unica gaat het beheer en onderhoud van alle gebouwinstallaties in de gebouwen van de Technische Universiteit Eindhoven (TU/e) doen. Het uitbestedingscontract (looptijd van tien jaar) is gericht op resultaatgericht technisch beheer. Dit houdt in dat Unica het technisch beheer naar eigen inzicht invult, binnen de opgestelde kwaliteitseisen en afspraken.

In totaal gaat het om een oppervlakte van meer dan 260.000 vierkante meter.

De TU/e-campus vormt het grootste bebouwingscomplex binnen de ring van Eindhoven. Het werk van Unica betreft advisering, beheer, inspectie en (preventief) onderhoud aan de werktuigbouwkundige installaties (installaties die zorgen voor verwarming, ventilatie en airconditioning van de gebouwen).

Al het werk geschiedt vanzelfsprekend conform de NEN-normen. Unica ondersteunt de TU/e met het optimaliseren van de gebruikswaarde van haar gebouwen en levert een bijdrage aan de verduurzaming van de universiteit.

ring) en Heijmans Infra (terreintechniek). Het beheer en onderhoud wordt uitgevoerd op basis van ‘ondernemend samenwerken’. Dit betekent dat alle partners gezamenlijk verantwoordelijk zijn voor het resultaat. Door deze integrale aanpak kunnen de partijen hun dienstverlening optimaal afstemmen op de behoeften en wensen van de TU/e en effectief bijdragen aan de doelstellingen van de universiteit.

Ronald van Nattem, Hoofd Beheer en Onderhoud van de TU/e: ‘Door nauw samen te werken en elkaar te stimuleren, kunnen we het maximale uit onze gebouwen halen en een aangename omgeving creëren voor onze studenten en medewerkers. Gezien haar expertise in technisch beheer van grote gebouwcomplexen en het realiseren van ambitieuze duurzaamheidsdoelstellingen zijn wij blij met Unica als partner.’

Dertig procent energiebesparing TU/e wil in 2020 (in vergelijking met 2005) dertig procent energie besparen, waarvan twintig procent in de gebouwen moet worden gerealiseerd. Op langere termijn streeft de TU/e naar een campus die in 2030 vijftig procent energieneutraal is oftewel vijftig procent van de benodigde energie zelf zal opwekken.

Warmte-koudeopslag is een van de toegepaste duurzame oplossingen die hieraan bijdraagt. De gebouwen hebben voor de opwekking van energie de beschikking over een van de grootste WKO’s van Europa (32 bronnen).

Warmte-koudeopslag, waarbij energie in de vorm van warmte of koude in de bodem wordt opgeslagen, leidt tot een aanzienlijke energiebesparing en vermindering van de CO2-uitstoot.

Partnership van zes partijen Een partnership van zes partijen is verantwoordelijk voor de gebouwde omgeving van de TU/e. Naast de TU/e zelf zijn dat Heijmans (bouwkunde), Unica (werktuigbouwkunde), Strukton (elektrotechniek), Honeywell (gebouwautomatise-

Vijftig procent minder grondstoffen in 2030 volgens Kamp Nederland moet door het recyclen van afval en het hergebruik van restproducten in 2030 de helft minder grondstoffen gebruiken. Dat ambitieuze doel sprak minister Kamp van Economische Zaken uit in EenVandaag. Het kabinet wil fors investeren in de circulaire economie, waarin grondstoffen steeds opnieuw worden gebruikt en afval niet meer bestaat.

In Nederland wordt al hard gewerkt aan deze nieuwe economie, zoals in het Brabantse Gemert waar drie ondernemers een methode ontwikkelden waarmee met restafval van een champignonkwekerij warmte wordt gemaakt. Hiermee kunnen naast de kwekerij ook omliggende bedrijven worden verwarmd. De kweekresten van de vijf miljoen kilo champignons die jaarlijks in de kwekerij van Van den Boomen wordt geproduceerd, werden tot voor kort naar Duitsland en Frankrijk vervoerd als meststof. Doordat het nu op eigen terrein wordt hergebruikt, snijdt het mes aan twee kanten: met de verwarmingsmethode wordt niet alleen tot vier mil-

68 MaintNL

IMA09 MG Nieuws.indd 68

joen kuub gas bespaard, maar wordt ook vervoer op de weg, met alle uitstoot vandien, overbodig.

Miljardenbranche De circulaire economie is onomkeerbaar en broodnodig, stelde de Sociaal Economische Raad onlangs in het rapport ‘Geen tijd te verliezen’. Omdat grondstoffen simpelweg opraken, moet afval wel worden hergebruikt om de welvaart in stand te houden.

Volgens het kabinet heeft de nieuwe economie dan ook veel potentie. Uit onderzoekt blijkt dat de circulaire economie de komende jaren kan uitgroeien tot een miljardenbranche die aan tienduizenden mensen werk kan bieden.

Hoe realistisch zijn de ambities van het kabinet? En hoe gaan we de gestelde doelen halen? EenVandaag bezocht de champignonkwekerij Van den Boomen in Gemert en sprak er met minister Kamp en Jan Jonker, hoogleraar circulaire economie aan de Universiteit Nijmegen. Op de NVDO-website vindt u een filmpje van deze gesprekken.

9 - 2016

19-10-16 11:22

Nieuws Faillissement metaalindustrie doet 340 banen verdwijnen De ijzer- en metaalgieterij Componenta is failliet verklaard.

Hierdoor verliezen 340 mensen hun baan. Het bedrijf heeft twee vestigingen: één in Hoensbroek en één in Weert. Eerder werd al aangekondigd dat de vestiging in Hoensbroek eind 2017 sluit. Hierbij verdwijnen zestig banen. Het Finse Componenta maakt onderdelen voor vrachtwagens, grondverzet- en wegenbouwmachines.

De vestigingen in Finland en Zweden blijven wel bestaan, maar daar moet fors worden gereorganiseerd. De Turkse vestiging komt er zonder kleerscheuren vanaf. Enkele jaren terug waren er nog vijfhonderd werknemers in Nederland.

De Nederlandse activiteiten brachten in 2014 een omzet van 85 miljoen euro op. Het concern leed in 2014 een verlies van 28,6 miljoen euro. Het verlies verdrievoudigde vorig jaar tot 82,7 miljoen. De omzet was toen vijfhonderd miljoen euro.

Het bedrijf heeft wereldwijd 4.250 werknemers.

Vakbonden zijn onaangenaam verrast door het faillissement.

‘Er is de afgelopen jaren een zwalkend beleid gevoerd, waarbij de plannen voor de Limburgse vestigingen steeds veran-

derden’, aldus Dick van Gestel, van vakbond De Unie. De Unie en FNV wijten het faillissement aan mismanagement en wanbeleid. Volgens hen moet de curator een onderzoek instellen.

Destructief De trend ‘Schaarste aan technisch geschoold personeel’ is de grootste stijger van dit jaar in het NVDO Onderhoudskompas; van plaats 16 in 2015 naar plaats 2 in 2016. Nog altijd daalt de aanwas van nieuw technisch geschoolde starters en houdt de vergrijzing aan. Al meerdere jaren is dit een erkend probleem waar media herhaaldelijk over rapporteren en een trend die in het NVDO Onderhoudskompas telkens zichtbaar is. Hoewel technische universiteiten dit jaar onverwacht veel aanmeldingen kregen, blijft het middelbaar beroepsonderwijs achter.

De afgelopen drie jaar is het aantal mbo-leerlingen in de techniek niet boven de 137.000 leerlingen gekomen, terwijl het aantal leerlingen in de jaren ervoor minimaal 6.000 leerlingen hoger lag.

Talent naar het buitenland Naast problemen met de groeiende vraag in aantal technisch geschoolden, is er ook een toename in de eisen die gesteld worden aan het nieuwe technische personeel. Een oorzaak hiervan kan zijn dat de regelgeving toeneemt en daarmee dat technische werknemers aan strengere eisen moeten voldoen.

Combinatie van het moeilijker maken om aan de eisen te voldoen en de groeiende vraag van technisch geschoolden, maakt het voor de bedrijven onzeker of in de toekomst genoeg technisch personeel te vinden is. Mede hierdoor ziet de branchevereniging uit Houten dat bedrijven focussen op het binden van personeel aan hun organisatie.

Ook ziet de NVDO in haar Onderhoudskompas dat er niet alleen problemen zijn omtrent schaarste aan technisch geschoolden in Nederland, maar ook bijvoorbeeld in Duitsland. Bedrijven zoeken een deel van hun technisch geschoolden in het buitenland en daarmee ook Nederland. De scholieren worden

gelokt door middel van een maandelijks te besteden budget en huisvesting. Dit moet jonge studenten verleiden om voor hen te gaan werken. Voor Nederland zou dit problemen kunnen geven, aangezien er al schaarste aan technisch geschoolden is. Doordat technische mensen vanuit Nederland naar het buitenland gaan, zijn bedrijven genoodzaakt om ook meer te investeren in het aantrekken van talent, waardoor de benodigde tijd en te investeren kosten zullen toenemen.

Hulp nodig Europa’s grootste branchevereniging binnen asset management, de NVDO, is onaangenaam verrast door het gebrek aan actieve financiële betrokkenheid van de minister. De vier technische universiteiten denken namelijk aan een studentenstop als ze niet meer geld krijgen van het Rijk. De toestroom is zo groot dat ze die mogelijk moeten gaan inperken.

Tien jaar geleden telden technische universiteiten 32 duizend studenten, inmiddels is dat aantal gegroeid naar 53 duizend. De rijksbijdrage is in dezelfde periode gegroeid van 5500 naar 6700 euro per student per jaar. Volgens de universiteiten is dat onvoldoende om de toenemende aantallen op te vangen.

Minister Bussemaker is echter niet van plan om de portemonnee te trekken. ‘Ik kan me niet voorstellen dat ze verrast zijn door de stijgende studentenaantallen. Ze wisten jaren geleden al dat dit eraan kwam’, aldus Bussemaker in het AD. Indien nodig heeft ze tegen een numerus fixus geen bezwaar.

De NVDO is geschokt en noemt deze slechte ontwikkeling destructief. Onze sector schreeuwt om goedopgeleide collega’s! Daar is hulp van de minister hard bij nodig!

MaintNL 9 - 2016 69

IMA09 MG Nieuws.indd 69

19-10-16 11:22

Column

Lekker luchtig; lezen!

Behalve tijdens de vakantie, heb ik nauwelijks tijd en zin om een boek te lezen. Maar als ik er dan zo voor mijn campertje een in mijn handen heb, dan ben ik meteen verslingerd. In de zomervakantie heb ik veel gelezen. Mijn voorkeur gaat uit naar waargebeurde verhalen. Dat scheelt mij een stuk inbeeldingsvermogen en later ook een teleurstelling als er bijvoorbeeld een boek wordt verfilmd en er dan een personage verschijnt dat je je totaal anders had ingebeeld. Dat geldt niet voor Carol Velthuis. Zij schreef het (wat mij betreft allerbeste) managementboek Zomerspelers. Ik kreeg het onlangs te leen van een NVDO-lid en ik las het keer op keer, citeerde eruit en eigenlijk vrat ik het bijna op. Het was zo inspirerend!

Industrieën of sectoren worden soms jarenlang gedomineerd door één marktleider. Die succesvolle bedrijven noemt Velthuis ‘zomerspelers’, met verwijzing naar de natuurlijke seizoenscyclus van elk bedrijf. De grote vraag is hoe je als bedrijf zo lang mogelijk in de zomer van die cyclus kunt blijven. De inhoud bestaat uit een reeks korte best practices en ik ben er trots op dat er NVDO-lidbedrijven in worden geciteerd. Carol analyseerde vijfhonderd grote bedrijven in al hun stadia. Daaruit kwamen er vijftien naar voren die zich in een uitzonderlijk lange zomer bevinden, waaronder bijvoorbeeld Amazon, Apple, Canon, Hewlett Packard, Ikea en Walt Disney. Deze zomerspelers hebben een

aantal kenmerken gemeen. Zo hebben ze een langetermijnblik, scherpe klantfocus, management dat dicht bij de werkvloer staat, ze blinken uit in kwaliteit én kostenbeheersing en ze hebben hechte gemeenschappelijke waardenkenmerken, die bij veel bedrijven grotendeels ontbreken. Het boek boeit door de toegankelijke beschrijving van de meest uitzonderlijke businessverhalen en biedt lessen die voor elk bedrijf leerzaam en uitvoerbaar zijn.

Tijd om Carol te bellen. ‘Heb je zin om bij ons Suto iMaintain congres op 5 oktober langs te komen? Dat staat in het teken van prestatiemanagement en hoe je binnen dat thema On Target komt.’ De schrijfster van het boeiende, luchtige boek zei meteen ja. Ik geef het toe, ik vond het gewoon spannend om Carol in levende lijve te ontmoeten. Ze heeft weken op mijn nachtkastje gelegen, ging mee op reis naar Slovenië, Oostenrijk en Duitsland en als iemand in Houten het even wilde inzien, stond ik er als een waakhond bij om het terug te krijgen. Mijn exemplaar is nu persoonlijk gesigneerd en ik ben benieuwd of er nog een vervolgeditie komt op het boek met ezelsoren, markeringen, koffievlekken en vingerafdrukken dat ik met veel plezier voor de zoveelste keer zal lezen.

‘Zomerspelers hebben een langetermijnblik, scherpe klantfocus en hechte gemeenschappelijke waardenkenmerken.’

Ellen den Broeder-Ooijevaar Verenigings Manager

colofon MaintNL is het verenigingsmagazine van de Nederlandse Vereniging voor Doelmatig Onderhoud. De naam MaintNL is eigendom van de NVDO. Eindredactie: Ellen den Broeder-Ooijevaar 70 MaintNL

Postbus 138 • www.nvdo.nl 3990 DC Houten • www.nvdovac.nl t +31(0)30 634 60 40 e info@nvdo.nl

9 - 2016

IMA09 MC VerManager.indd 70

19-10-16 11:23

IMA09 C commentaar.indd 6

19-10-16 12:58

Na het wereldwijde succes van VDM:

Tijd voor vernieuwing Wat is de toekomst van onze verouderende industrie, als deze niet vervangen kan worden, maar wel moet concurreren met jonge fabrieken uit opkomende landen?

Het antwoord is Value Driven Maintenance & Asset Management, kortweg VDM XL. Wilt u weten wat VDM XL voor u kan betekenen?

Bestel het nieuwe boek van Mark Haarman en Guy Delahay.

www.mainnovation.com

adv XL NVDO 185x267.indd 1

IMA09 C commentaar.indd 6

09-09-15 08:36

19-10-16 12:59

J

ij, afsluiter, hebt de macht. Het laatste woord over wat stroomt of niet stroomt in het systeem. Gaat het als een kalm en ijskoud bergbeekje, of als de zondvloed zelve? Wat de pomp of aggregaat

verdient is wat hij krijgt, van jou. Jij bent het linksdraaiende begin, en het rechtsdraaiende einde. Alle leidingen weten dat er maar één is die echt de leiding heeft, en dat ben jij!

De afsluiter. Eén van de 500.000 onmisbare technische onderdelen die je bij Zamro online kunt bestellen.

€30

korting op je eerste bestelling!

WWW.ZAMRO.NL

TECHNISCH GEZIEN HEBBEN WE ALLES.