iMaintain 11 - 2019

www.imaintain.info

11 19 ZESTIENDE JAARGANG – LOSSE VERKOOPPRIJS € 19,-

PLANT IN OPTIMALE CONDITIE MET INDUSTRIE 4.0

IMA Advertenties.indd 1

04-12-19 10:35

Van het volgen van uw voertuigen tot het maximaliseren van de productiviteit TomTom Telematics is nu Webfleet Solutions

OPTIDRIVE-INDICATOR Alle bestuurders | Vandaag

0

8,0

10

DAGELIJKS AANTAL GEREDEN KILOMETERS Alle voertuigen | Vandaag

72,5

Express 003

71,0

Service 002

70,8

Express 005

68,3

Service 008

65,3

Service 033 Km

VOLTOOIDE ORDERS PER DAG Alle voertuigen | Vandaag | Totaal

75,0

Orders

TOTAAL

Sinds de lancering 20 jaar geleden zijn we uitgegroeid tot een wereldleider op het gebied van telematica, waarmee we meer dan 50.000 bedrijven helpen hun voertuigen te beheren en de productiviteit te maximaliseren. Door de recente overname door Bridgestone is onze naam nu veranderd van TomTom Telematics naar Webfleet Solutions.

Onze doelstelling blijft dezelfde: innoveren van fleet management en bouwen aan een toekomst voor mobiliteitsoplossingen.

Let’s drive business. Further.

webfleet.com

WFS_Ad_S&M_210x297_NL.indd 1 IMA Advertenties.indd 2

03/10/2019 15:18 04-12-19 10:30

INHOUD 3

08 ‘Innoveren is niet leuk, de boot missen nog minder’ Als je doet wat je altijd deed, krijg je wat je altijd kreeg. Voor bedrijven die opereren in de razendsnelle vierde industriële revolutie is dat geen optie. Stilstaan is achteruitgaan. Innoveren is het credo. ‘Maar innoveren is niet leuk’, weet Mare Straetmans.

Het is hard werken, vallen en opstaan.

12 De plant in optimale conditie met Industrie 4.0 Een plant geeft, net als het lichaam, signalen wanneer iets dreigt te falen en is gebaat bij een goede conditie en af en toe wat extra aandacht. In deze vierde industriële revolutie kunnen we een plant dusdanig aansturen en onderhouden dat deze optimaal functioneert en presteert.

16 Tata Steel bouwt continugietmachine in draaiende fabriek Staalproducent Tata Steel in IJmuiden besloot een derde continugietmachine te bouwen in de Oxystaalfabriek.

Projectmanager Ger Boer creëerde daarvoor een greenfield-situatie in een brownfield-omgeving door een muur van containers te plaatsen.

En verder 05 COMMENTAAR

26 GLT-CONSORTIUM WIL GASVELDEN BLIJVEN SERVICEN

06 ACTUEEL

29 NAM KIJKT TERUG OP GESLAAGDE TURNAROUND

21 TECHNIEKHELD: TECHNISCH INZICHT EN EEN LUISTEREND OOR

30 PROJECTEN

22 ‘PROCESEFFICIËNTIE MAAKT KLIMAATAKKOORD HAALBAAR’

34 AGENDA

11

iMaintain 19

IMA B Inhoud.indd 3

03-12-19 16:43

KENNIS MOET JE OOK ONDERHOUDEN. • Wat is Asset Management?

• Hoeveel onderhoud is juist genoeg?

• Kunnen we met de onderhoudsfunctie waarde creëren?

• Wat is de rol van onderhoud binnen het Asset Management?

• Wat is Predictive Maintenance en hoe geef ik dit vorm?

DEZE OPLEIDIN ZIJN IN TE BRE GEN NG IN DE BACHEL EN WERKTUIGBOU OR WKUNDE DEELTIJD.

INFORMEER!

EXTRA START MEI 2020 ECHNOLOGIE ONDERHOUDST EEN. IN HOOGEV

WAARDECREATIE DOOR GOED ONDERHOUD Een onderhoudsopleiding bij Hogeschool Utrecht helpt u in uw eigen bedrijf de antwoorden te vinden op deze vragen. Aan de hand van kaders gesteld door het Institute of Asset Management (IAM) en de European Federation of National Maintenance Societies (EFNMS) zijn vele mooie resultaten en forse besparingen bereikt bij de deelnemende bedrijven. Door de brede scope op zowel Materiaalkunde, Engineering, Inspectie als Maintenance Management bieden onze opleidingen op het gebied van Onderhoud precies die (integrale) kennis die nodig is om verder te kunnen kijken dan het eigen vakgebied, en daardoor aantoonbaar betere resultaten te boeken.

• Post-MBO Onderhoudstechniek (OTK) • Post-HBO Onderhoudstechnologie (OT) • Post-HBO Onderhoud en Asset Management • Master of Engineering in Maintenance & Asset Management

INFORMEER!

Start 30 september 2020 Start 1 oktober 2020 Start 8 oktober 2020 Start september 2020

Alle genoemde opleidingen kunnen naar wens in-company (op maat) verzorgd worden.

Informeer naar de mogelijkheden.

Meer weten? Bel 088 481 88 88, mail naar info@cvnt.nl of kijk op www.cvnt.nl.

ER VALT NOG GENOEG TE LEREN

iMaintain 2019-FC-210x297mm.indd 1 IMA Advertenties.indd 4

19-11-19 18:09 03-12-19 16:33

COMMENTAAR 5

Verandering We ontkomen er niet aan. Er gaat de komende jaren veel veranderen in de Nederlandse industrie. Vanwege de energietransitie gaan we op een andere manier produceren zodat we minder CO2 uitstoten, minder fossiele brandstoffen gebruiken, meer gaan recyclen en op zoek gaan naar alternatieven voor eindige en schadelijke grondstoffen.

Daarnaast is daar de digitale revolutie die ook grote impact gaat hebben op ons werk.

Sensortechnologie, augmented reality, 3D printing, cloud computing, 5G, robotica, dronetechnologie, digital twin… Ver weg? Nee hoor, binnen handbereik en dat is goed nieuws. Digitalisering en automatisering gaan ons helpen de energietransitie te laten slagen. Door een datagedreven aanpak krijgen we inzicht in ons verbruik en kunnen we onze assets optimaal benutten. We kunnen slimmer, duurzamer en veiliger gaan werken.

Zij aan zij met een robot of met een tablet in de hand.

Nu staat niet iedereen te springen om verandering. Veel mensen zijn tevreden met dat wat ‘is’ en willen dit graag zo houden. Het is goed zo, geen gedoe, geen onrust. Een stukje zekerheid. En toch moeten we ook deze mensen meenemen. Samen met deze medewerkers op zoek gaan naar oplossingen om het werk leuker en makkelijker te maken. Daarbij maximaal ruimte geven aan die typisch menselijke eigenschappen waarover een robot of een computer nooit zal beschikken: creativiteit, initiatief en ervaring.

Een voorwaarde om het maximale uit de digitale revolutie te kunnen halen.

Voor mij persoonlijk gaat er ook iets veranderen. Dit is mijn laatste column als hoofdredacteur van dit prachtige magazine. Ik laat een stukje zekerheid los en ga een nieuw avontuur aan bij een andere werkgever. Als lezer van iMaintain kunt u erop vertrouwen dat u met goedgeschreven artikelen ook het komend jaar wordt geïnformeerd, geïnspireerd en geactiveerd. Ik dank u voor uw steun, input en aandacht in de afgelopen jaren en wens u alle goeds en een voorspoedige digitale revolutie.

Laura van der Linde Reageren? laura@industrielinqs.nl

TRAFFIC

Breg Schoen 020 3122 088

COMMERCIEEL MANAGER NUMMER 11 - 2019

UITGAVE VAN

Industrielinqs pers en platform Gedempt Hamerkanaal 155 1021 KP Amsterdam

Janet Robben 020 3122 085 janet@industrielinqs.nl

MEDEWERKERS

Monique Harmsen, David van Baarle, Evi Husson, Inge Janse

LAY-OUT

BureauOMA BV, Wehl

COVER

Industrie 4.0

UITGEVER EN HOOFDREDACTIE Wim Raaijen 020 3122 081 wim.raaijen@industrielinqs.nl

Laura van der Linde 020 31 22 083 laura@industrielinqs.nl

EINDREDACTIE

Miriam Rook 020 3122 086 Liesbeth Schipper 020 3122 083 redactie@industrielinqs.nl

REDACTIE

Dagmar Aarts 020 3122 084 redactie@industrielinqs.nl

ADVERTENTIEVERKOOP

Jetvertising Rob Koppenol | rob@jetvertising.nl 070 3990 000 www.jetvertising.nl

DRUKWERK

PreVision Graphic Solutions

ABONNEMENTEN (EXCL. BTW) Nederland/België € 105,Introductie NL/B 25% € 78,50 Overig buitenland € 131,Losse verkoopprijs € 19,Studenten € 43,Proefabonnement 3 mnd € 30,50

OPZEGGEN

Dit magazine hanteert de opzegregels uit het verbintenissenrecht. Wij gaan er van uit dat u het blad ontvangt uit hoofde van uw beroep. Hierdoor wordt uw abonnement steeds stilzwijgend met een jaar verlengd. Proef- en kennismakingsabonnementen worden niet automatisch verlengd en stoppen na het aantal aangegeven nummers.

Opzeggen en wijzigen kan via abonnementen@industrielinqs.nl, per post of per telefoon. De opzegtermijn is acht weken voor het einde van uw abonnementsperiode. Als opzegdatum geldt de datum waarop uw opzegging door ons is ontvangen. Als u hierom verzoekt, ontvangt u een bevestiging van uw opzegging met daarin de definitieve einddatum van uw abonnement.

Overige vragen kunt u stellen via abonnementen@industrielinqs.nl of neem telefonisch contact met ons op via T 020 312 20 88.

Prijswijzigingen voorbehouden.

ISSN: 2211-6826 © Industrielinqs pers en platform BV Niets uit deze uitgave mag worden gereproduceerd zonder toestemming van de uitgever.

Papier binnenwerk: PAPER & BOARD MADE OF

AGRI-WASTE WWW.PAPERWISE.EU

Papier omslag:

INDUSTRIELINQS PERS EN PLATFORM

Gedempt Hamerkanaal 155 1021 KP Amsterdam +31(0)20 312 20 88 abonnementen@industrielinqs.nl

11

iMaintain 19

IMA C Commentaar Laura.indd 5

03-12-19 16:43

6 ACTUEEL

BEDRIJVENNIEUWS Nouryon neemt warmtekrachteenheid Delfzijl terug in gebruik Nouryon gaat de warmtekrachteenheid Delesto 2 weer in gebruik nemen. De installatie op het Chemiepark Delfzijl zal eind 2020 gaan fungeren als start/stop-installatie voor de levering van elektriciteit aan het openbare net op piekmomenten. Dat is ruim acht jaar nadat de eenheid uit gebruik is genomen. De installatie is sinds 2012 zeer degelijk geconserveerd.

Aanleiding voor het besluit van Nouryon zijn de veranderingen in de energiemarkt, stelt het bedrijf in een open brief aan relaties. Denk daarbij aan de voorgenomen sluiting van kolencentrales en de enorme toename van wind- en zonne-energie. Dat maakt volgens Nouryon de inzet van flexibele units, zoals gasgestookte warmtekrachtcentrales, noodzakelijk.

De gunstige prijsontwikkelingen en -verwachtingen op de elektriciteitsmarkt als gevolg hiervan spelen natuurlijk ook een belangrijke rol in het besluit.

De warmtekrachtcentrale gaat vanaf eind 2020 actief bijdragen aan de transitie naar een stabiel en duurzaam elektriciteitssysteem. De installatie zal daartoe jaarlijks zo’n 125 tot 200 keer als start/stop-installatie worden ingezet gedurende beperkte periodes van de dagen of weken.

Het zwaartepunt ligt waarschijnlijk in de herfst, de winter en het voorjaar. Met de herstart komt 350 megawatt aan elektrisch vermogen beschikbaar.

Energiebedrijf Delesto is tegenwoordig honderd procent in handen van Nouryon. Gedwongen door de verslechterende energiemarkt nam het bedrijf in maart 2012 Delesto 2 voorlopig uit bedrijf. De slechte situatie op de energiemarkt werd toen veroorzaakt door een hoge inkoopprijs voor aardgas in relatie tot de lage prijs voor elektriciteit. Ook de concurrentie van goedkope kolenstroom speelde mee, evenals het groeiende aanbod van gesubsidieerde zonne- en windenergie.

11 19 iMaintain

IMA D Actueel.indd 6

NAM sloopt gaswinningslocatie Ten Post De afgelopen maanden heeft de NAM de sloop van gaswinningslocatie Ten Post voorbereid. De put is afgesloten en de installatie is schoongemaakt en inmiddels overgedragen aan demontagebedrijf Meuva. Dit bedrijf gaat de bovengrondse installatie verwijderen.

Locatie Ten Post is een van de vijf gaswinningslocaties rond Loppersum. Op deze locaties wordt geen gas meer gewonnen, vanwege het besluit van minister Wiebes om de gaswinning uit het Groningenveld af te bouwen en op termijn te stoppen. De vijf locaties - Ten Post, Overschild, De Paauwen, ‘t Zandt en Leermens - zijn de eerste locaties die worden opgeruimd. De werkzaamheden bij Ten Post zijn in november begonnen en zullen tot begin 2020 duren.

Het verwijderen van de ondergrondse installatie gebeurt later. Daarbij wordt de oude metalen gasput op drie meter diepte onder het maaiveld afgesneden zodat deze geen belemmering meer vormt voor toekomstige ontwikkelingen op het terrein.

Ook de gasproductie van de locatie Sleen-4 bij Emmen is stopgezet. NAM begint nog dit jaar met de voorbereidende werkzaamheden om vervolgens de twee op locatie aanwezige gasproductieputten op te ruimen. Naar verwachting zal dit in het voorjaar van 2020 gebeuren.

Miljoenen voor onderzoek naar ‘digitale tweelingen’ De Technische Universiteit Eindhoven gaat samen met vijf andere universiteiten en twaalf industriële partners onderzoek doen naar zogenaamde digitale tweelingen. Dit zijn virtuele kopieën van hightech systemen waarmee je simulaties kan doen op basis van data en kunstmatige intelligentie. Doel is het ontwerp, de productie en het onderhoud van dit soort systemen te verbeteren.

Hightech systemen worden steeds complexer en steeds moeilijker te ontwerpen, produceren en onderhouden. Het Digital Twin-programma ontwikkelt methoden om van dit soort systemen accurate digitale tweelingen te maken: virtuele softwareversies waarmee je simulaties kunt doen om bijvoorbeeld te voorspellen hoe veranderingen in het ontwerp de prestaties zullen beïnvloeden, of welk onderdeel op welk moment onderhoud nodig heeft.

Digitale tweelingen zijn nu meestal nog gebaseerd op statische theoretische modellen die uitgaan van normaal gedrag. Onderzoekers koppelen binnenkort modellen aan meetgegevens die aangeven hoe het systeem daadwerkelijk functioneert. Daarna combineren ze de data met kunstmatige intelligentie. Op die manier maken ze digitale kopieën die zichzelf continu verbeteren en aanpassen. Het onderzoek richt zich op een aantal voorbeeldsystemen die de bij het programma betrokken Nederlandse hightechbedrijven aandroegen.

Kraker Sabic tijdens stop aangesloten op Limburgs warmtenet Naftakraker Olefins 4 van Sabic op Chemelot is tijdens een recente onderhoudstop aangesloten op het warmtenet van Het Groene Net. Hiermee is de eerste fysieke stap gezet om woningen en kantoren in de regio Sittard aardgasvrij te maken met industriële restwarmte.

Het Groene Net legt zich sinds 2015 toe op de ontwikkeling en aanleg van de warmteinfrastructuur in Sittard. Zo wordt momenteel al gebruik gemaakt van de warmte van de biomassacentrale BES. Inmiddels zijn 650 woningen en 25 bedrijven en instellingen aangesloten. Die nemen per jaar ongeveer 65 terajoule aan warmte af.

Naar verwachting worden tussen 2020 tot 2033 nog eens 20.000 tot 25.000 huishoudens en tachtig kantoren in Zuid-Limburg aangesloten op Het Groene Net. Hierbij is naftakraker Olefins 4 van Sabic de eerst beoogde warmtebron voor de warmtelevering. Volgens Bert Bosman, duurzaamheidsexpert bij Sabic, is de aansluiting op Het Groene Net het begin van een van de grootste duurzame warmtenetten van Nederland op basis van restwarmte uit de industrie. Hij verwacht een enorme besparing van aardgas en een vermindering van de CO2-uitstoot met 47.000 ton. De samenwerking met Het Groene Net is voor Sabic een goede manier om restwarmte door te geven aan de omgeving.

Abonnees lezen meer op www.imaintain.info

03-12-19 16:41

ACTUEEL 7

Gerecycled asfalt bespaart 75 procent CO2

KWS heeft voor het eerst honderd procent gerecycled asfalt op grote schaal gebruikt.

Bedrijventerrein Schiphol Trade Park in Hoofddorp kreeg het hergebruikte asfalt in zowel de onder-, tussen- als deklaag van de weg.

Het bedrijf produceert zijn gerecyclede asfalt in het eigen Highly Ecologic Recycling Asphalt (HERA) System, onderdeel van de Rotterdamse asfaltcentrale. Na de eerste pilot met gerecycled asfalt in de deklaag in 2017 is dit project de volgende stap in volledig gerecyclede asfaltwegen.

In vergelijking met een reguliere asfaltconstructie bespaart KWS hiermee 75 procent op CO2-uitstoot bij de productie van het asfalt.

KWS bracht het asfalt de afgelopen maanden in fases aan. Basis voor het asfalt is oud asfalt uit de regio. Een breker vermaalt dit tot een homogene grondstof, die het HERA-Systeem opwarmt. Toevoeging van biologische verjongingsolie brengt de flexibele eigenschappen van de bitumen weer terug. Daarmee heeft de gerecyclede weg dezelfde eigenschappen als een nieuwe.

Aldel installeert twaalf megawatt zonnepanelen Aluminium Delfzijl (Aldel) installeert in totaal vijftigduizend vierkante meter zonnepanelen op zijn fabrieksdaken. De verwachte zonnecapaciteit ligt tussen acht en twaalf megawatt. Het bedrijf gebruikt veel stroom voor de elektrolytische productie van aluminium.

Om zijn energieverbruik te vergroenen, selecteerde het bedrijf Ecorus als samenwerkingspartner. Het bedrijf verwacht eind volgend jaar te beginnen met de installatie van de zonnepanelen. Dan kunnen ze halverwege 2021 beginnen met de eerste stroom­ levering.

Kanttekeningen bij groei aantal elektrische auto’s Als we met z’n allen overstappen op de elektrische auto, is de huidige productie van een aantal kritieke metalen onvoldoende. Dat stelt een rapport van milieuwetenschapper Benjamin Sprecher en organisaties Copper8 en Metabolic. Als oplossing pleiten ze onder meer voor elektrische deelauto’s, auto’s met een kleinere accu en betere recycling.

Volgens het Klimaatbeleid moeten er in 2030 een kleine twee miljoen elektrische auto’s in Nederland rijden. Op dit moment zijn dat er zo’n 171.000. Het gaat dus om een groei van meer dan duizend procent in krap elf jaar tijd. Het rapport Metaalvraag van Elektrisch Vervoer stelt dat het beter is deze groei te begrenzen. In 2030 zouden er maximaal één miljoen elektrische auto’s in Nederland moeten rijden.

De transitie naar elektrisch vervoer is belangrijk, stelt Sprecher, onderzoeker bij het Centrum voor Milieuwetenschappen Leiden. ‘Alleen moeten we er bewust van zijn dat dit beleid niet zonder consequenties is.’ Zo legt hij uit dat een grotere vraag naar kritieke metalen – die ook nodig zijn voor zonnepanelen en windmolens – funest kan zijn voor de natuur. ‘Een grotere vraag leidt onvermijdelijk tot de bouw van nieuwe mijnen. Om overlast voor de mens te voorkomen, zullen die op afgelegen plekken komen. Dat gaat ten koste van nu al schaarse natuurgebieden. We moeten ons hiervan bewust zijn en zorgen voor duurzamere mijnbouw.’

Andere oplossingen, zoals nieuwe technologieën die minder afhankelijk zijn van kritieke metalen of het gebruik van kleinere accu’s, zijn een stuk minder effectief maar wel makkelijker te implementeren. Tot slot beveelt het rapport de ontwikkeling aan van een sterkere Europese recycling-industrie voor kritieke metalen.

BEDRIJVENNIEUWS Geluidsscherm met zonnecellen is groot succes De eerste resultaten van een proef met een nieuw type geluidsscherm op de A50 bij Uden zijn boven verwachting. Het scherm, Solar Highways, zet zonlicht om in elektriciteit. Het nieuwe ervan is dat de zonnecellen aan twee kanten licht opvangen. Je kunt ze dus in elke richting plaatsen.

De verwachting uit modelberekeningen was dat het geluidsscherm voldoende energie zou opwekken voor zo’n vijftig huishoudens. Uit de eerste metingen blijkt nu dat de opbrengst met tweehonderd megawatt per jaar zo’n twintig procent hoger is. Dat is voldoende energie voor zestig huishoudens. Of één miljoen kilometer elektrisch rijden. Of veertien kilometer snelweg verlichten.

Vervuiling van het scherm blijkt nagenoeg geen invloed te hebben op de opgewekte hoeveelheid energie. De komende maanden wordt de technische, organisatorische en financiële haalbaarheid van de constructie verder onderzocht.

Opvallend is dat het dubbelzijdige scherm van vierhonderd meter lang eigenlijk “verkeerd” staat. Het is niet gericht op het zonnige Zuiden maar op het Oosten en het Westen.

De ochtend- en middagzon worden daardoor wel steeds optimaal benut.

Bovendien beperkt een speciaal ontwerp het effect van schaduwwerking tot het minimum. De som van de opbrengst aan de voor- en achterkant is vrijwel onafhankelijk van de oriëntatie van het paneel.

ECN part of TNO realiseerde de innovatie in opdracht van en in samenwerking met Rijkswaterstaat.

Heijmans Infra bouwde het geluid­ scherm van vierhonderd meter lang en vijf meter hoog. Daarin zijn 1.600 vierkante meter zonnecellen verwerkt.

De bovenste vier meter bestaat uit zonnepanelen. Solar Highways draagt bij aan de duurzaamheids­ ambities van Rijkswaterstaat dat in 2030 energieneutraal en circulair wil werken en vijftig procent minder grondstoffen wil verbruiken.

11

iMaintain 19

IMA D Actueel.indd 7

03-12-19 16:41

8 INTERVIEW

‘Innoveren is niet leuk, de boot missen nog minder’

Mare Straetmans (Van Oord): ‘Ga innoveren op gebieden die echt bijdragen aan de strategische doelstellingen van het bedrijf, anders ga je in de marge innoveren.’ ’

11 19 iMaintain

IMA H Hoofdinterview.indd 8

Abonnees lezen meer op www.imaintain.info

03-12-19 16:34

INTERVIEW 9

Als je doet wat je altijd deed, krijg je wat je altijd kreeg. Voor bedrijven die opereren in de razendsnelle vierde industriële revolutie is dat geen optie. Stilstaan is achteruitgaan. Innoveren is het credo.

‘Maar innoveren is niet leuk’, weet Mare Straetmans. Het is hard werken, vallen en opstaan. ‘Maar wie het niet doet, mist de boot.’

Laura van de Linde

Hij is er niet geboren maar toen hij voor zijn studie bedrijfskunde naar Rotterdam kwam, zat de stad onmiddellijk in zijn hart. ‘De nuchterheid, de wil om aan te pakken en natuurlijk de haven.’ Mare Straetmans heeft iets met water, met de maritieme sector. ‘De Rotterdamse haven en nieuwe dingen bouwen vormen de rode draad in mijn carrière.’

FOTO’S: LAURA VAN DER LINDE

Nieuwe manier van werken In 2012 begon hij bij Port of Rotterdam als strateeg, maar hij rolde al snel in de functie van innovator. Daar werd de basis gelegd voor het Rotterdam Port Fund.

Bedrijven die focussen op vernieuwing, duurzaamheid en technologie worden door Rotterdam Port Fund een stap verder geholpen. Vanuit deze rol richtte Straetmans PortXL op en was hij gedurende vier jaar directeur. Ook hier ging het over innoveren, vernieuwen en vooruitdenken.

In de huidige functie van Straetmans zijn dit ook belangrijke thema’s. ‘Ik ben directeur digitale transformatie bij Van Oord, een van de grootste bagger- en offshore windbedrijven ter wereld. Van Oord wilde zich richten op digitalisering en dat is iets wat ik mezelf eigen wilde maken. Wat ik inbreng, is ondernemerschap en een nieuwe manier van werken.’

In de traditionele manier van werken draait het om datgene leveren wat er van je wordt gevraagd. ‘Daar is niet veel mis

“

IMA H Hoofdinterview.indd 9

mee, maar er kan tegenwoordig zo veel meer.’ Bijvoorbeeld wanneer een klant vraagt naar een update van een bepaald project. ‘Je kunt puur een rapport aanleveren, maar je kunt ook doorvragen, op zoek gaan naar de vraag achter de vraag, en kijken of je meer kunt bieden.

Volstaat een rapport of wil de klant een dashboard? En zou dit een middel kunnen zijn waarbij ook andere partijen input kunnen leveren? Is dit klantvriendelijkheid of is dit extra service waar de klant misschien wel voor wil betalen?’

Volgens Straetmans liggen er kansen wanneer alle facetten van het bedrijf veel meer digitaal worden meegenomen in de uitvoering. ‘We moeten niet in het traditionele blijven hangen. Er kan nu zo veel meer. Dan moet je niet vasthouden aan een traditionele werkwijze.’

Eat or be eaten Volgens Straetmans is of wordt digitalisering veel belangrijker voor bijna alle business. Dat betekent nieuwe businessmodellen, nieuwe manieren van geld verdienen.

Straetmans: ‘Kijk bijvoorbeeld naar het verhaal van de taxi versus Uber. Eerst was de taxi in charge, maar de taxichauffeur is nu iemand die wordt gestuurd door een app. Dus als je te laat inspringt op digitale mogelijkheden, loop je inkomsten mis.’

Door digitalisering, sensortechnologie, big data, kan een bedrijf sterker inzetten op

Mare Straetmans : ‘Als jij niet een rol pakt in de vernieuwing, dan word je omvergelopen.’

11

iMaintain 19

03-12-19 16:34

10 INTERVIEW

predictive maintenance en ook dit geeft mogelijkheden voor een goede business­ case. ‘De propositie naar je klanten toe wordt interessanter omdat je veel eerder falen kunt inschatten en downtime kunt voorkomen. Als je de klant kunt laten zien dat jij weet wanneer hij een probleem gaat krijgen, dan is dit natuurlijk zeer interessant. Dit heeft waarde.’

Meegaan met de tijd gaat dus over slimmer intern werken, de klanten op een andere manier bedienen en over nieuwe businessmodellen. ‘Wat mij betreft zou dit een motivatie moeten zijn voor bedrijven om te innoveren. Je kunt slimmer en sneller business doen. Beter je klanten bedienen, hogere marges halen en ook nieuwe marktniches meepakken. Daarnaast zou het mooi zijn als je het werk voor je personeel leuker kunt maken en ervoor kunt zorgen dat zij werk doen dat een hogere waarde heeft.’

Straetmans zegt er een hekel aan te hebben om “de disruptie-kaart te spelen”.

‘Maar ik begin daar zelf steeds meer in te geloven, ook voor onze sectoren. Eat or be eaten. Het Kodak verhaal: ze zagen de technologie, maar zagen de toepas-

sing ervan niet. Dat is op vele gebieden heel hard aan het gebeuren. Dus als jij niet een rol pakt in de vernieuwing, dan word je omvergelopen.’

Energietransitie Als een bedrijf speler in de markt wil blijven, is innoveren een must. Niet alleen vanwege de businesscase, maar ook vanwege de energietransitie, de enorm grote uitdaging om CO2-emissie te reduceren.

‘Rigide procedures, lage ontwikkelingssnelheden en een instinctieve neiging om risico’s te vermijden, zijn kenmerkend voor grote bedrijven en dit is niet bepaald bevorderlijk voor de innovaties die nodig zijn om de energietransitie binnen de gestelde termijn te bereiken.’

In de scheepvaart wordt gesproken over vijftig procent emissiereductie in 2050.

‘Maar de grote vraag is hier: hoeveel tijd krijgen we van de maatschappij? Er gaat natuurlijk regelgeving komen en als de sector niet snel genoeg verduurzaamt, naar de maatstaven van de maatschappij, dan gaan er regels komen die zeggen wat de sector moet doen.’ Bovendien is de sector onderdeel van een logistieke

keten met daarin bedrijven met hogere ambities. ‘Ikea heeft gezegd dat zij per 2030 zeventig procent emissie willen reduceren van de hele supply chain en Nestlé mikt voor 2050 zelfs op honderd procent. Als jouw ambities lager liggen, ben je gewoon geen leverancier van deze grote bedrijven meer.’

Straetmans vindt de maritieme wereld te behoudend. ‘In mijn beleving heeft dit te maken met het feit dat we ver van de eindconsument af staan. Als je Facebook, CocaCola of Nike bent, en je volgt niet de laatste trends, ben je in no-time een deel van je omzet kwijt. Als wij hier te laat zijn met blockchain of virtual reality, dan ligt niemand daar wakker van. We hebben niet die directe afrekening van de consument op ons gedrag. Maar dat is wel aan het veranderen omdat de concurrentie vanuit alle hoeken komt. Dus de vraag is hoeveel tijd we nog hebben om aan te haken.’

Kansen Maar als we de disruptieve kant zouden willen omdenken, moeten we dus naar kansen kijken: dingen sneller doen, beter

11 19 iMaintain

IMA H Hoofdinterview.indd 10

03-12-19 16:34

INTERVIEW 11

doen. Straetmans geeft ook meteen een voorbeeld van hoe innovatie de medewerkers van dienst kan zijn. ‘Bij bedrijven zitten nog altijd mensen data te controleren, of deze wel goed is overgetypt. Of te controleren of een draaischijf in de juiste positie staat, terwijl je dit met een sensor prima kunt afdekken.’

Straetmans ziet ontwikkelingen op het gebied van nieuwe technologie – sensoren, blockchain, artificial intelligence et cetera – en op het gebied van toepassingen. ‘Ik zie bijvoorbeeld marktplatformen waarbinnen logistieke vraag en aanbod bij elkaar worden gebracht. Ik zie ook veel openbare data waarvan diverse partijen dankbaar gebruik maken of zouden moeten maken. Je kunt op marine traffic je schepen volgen. Zet daar een scraper op (scraping is een vorm van kopiëren, waarbij specifieke gegevens worden verzameld en gekopieerd van internet, red.) en je krijgt opeens informatie over jouw schepen. Waarom doet het ene schip er langer over dan het andere? Waarom pakt dat schip een andere koers? Waardevolle data.’

Ook ziet hij kansen in samenwerking met startups. ‘Je moet een startup alleen wel echt de kans geven, want inherent aan innoveren is het proces van vallen en opstaan.’ Straetmans noemt innoveren zelfs ‘niet leuk’. ‘Er zijn honderden hobbels en bottlenecks, maar wie de mogelijkheden en kansen durft te zien en zich durft te committeren aan het gehele traject, kan bij succes een enorme stap voorwaarts maken.’

Commitment Om de kans op succes te vergroten, begint het met de betrokkenheid van uitvoerend management. Straetmans: ‘Dit is essentieel omdat tijd en geld beschikbaar moeten worden gesteld. Benader het management pas als je de toegevoegde waarde van de innovatie kunt aantonen.

Ga daarnaast innoveren op gebieden die echt bijdragen aan de strategische doelstellingen van het bedrijf, anders ga je in de marge innoveren.’

Vervolgens gaat het over de uitvoering.

‘Of het nu gaat om startups die zich gaan

“

‘Wanneer er fouten worden gemaakt, leer daar dan van en ga niet direct het project afschieten en “een schuldige” aanwijzen.’

buigen over oplossingen dan wel kansen, of over een afdeling intern: neem het serieus. Leg dit niet neer bij een collega die het erbij moet doen op een vrijdag na vijf uur. En maak het behapbaar. Begin met korte pilots van drie tot zes maanden waarvoor duidelijke einddoelen zijn vastgesteld. Het is beter om in kleine stappen uit te zoeken wat werkt en wat niet werkt.

Plan, do, check, act. En als iets werkt, ga dan pas opschalen waarbij goed wordt nagedacht over alle vervolgstappen.

Wanneer er fouten worden gemaakt, leer daar dan van en ga niet direct het project afschieten en “een schuldige” aanwijzen.’

In die vervolgstappen komt de innovator ook andere afdelingen tegen. ‘Inkoop moet mee. Finance en HR moeten het snappen en dat geldt ook voor de afdeling Sustainability. En ook Marketing moet mee, waar zet je nou precies op in?’

Het gaat vooral over commitment.

Managementcommitment en ook commitment in geld en tijd. Dat terwijl er geen zekerheid van slagen is. ‘Maar voor elk bedrijf zijn er misschien duizend kansen waarvan je best kunt inschatten wat het laaghangende fruit is, wat een redelijke kans van slagen heeft. Gewoon beginnen.’ ■

11

iMaintain 19

IMA H Hoofdinterview.indd 11

03-12-19 16:34

12 THEMA: INDUSTRIE 4.0

Plant in optimale conditie met Industrie 4.0 Een plant is als het menselijk lichaam: als je er goed voor zorgt, blijft het gezond en gaat het lang mee. Een plant geeft, net als het lichaam, signalen wanneer iets dreigt te falen en is gebaat bij een goede conditie en af en toe wat extra aandacht. In deze vierde industriële revolutie kunnen we een plant dusdanig aansturen en onderhouden dat deze optimaal functioneert en presteert.

Daar worden plant én mens blij van.

Laura van der Linde

Industrie 4.0 wordt gekenmerkt door digitalisering en connectiviteit. Van (nagenoeg) alle installaties kunnen we data verzamelen, analyseren en hiermee de efficiëntie en/of veiligheid verbeteren en we zijn in staat om alles met alles te verbinden. Industrial internet of things. De mogelijkheden zijn eindeloos. Echter vanwege kosten, beschikbare mankracht, technische haalbaarheid of simpelweg gebrek aan tijd kunnen we natuurlijk niet alles wat mogelijk is toepassen. We moeten keuzes maken. Waarmee creëren we de hoogste return on investment? Waarmee lossen we (toekomstige) problemen op? Waarmee verbeteren we de conditie, veiligheid en de output van onze assets?

Simulatiesoftware Op 27 en 28 november 2019 hield Rockwell Automation in Chicago haar jaarlijkse Automation Fair. Bij de ‘innovation-booth’ werden industriële innovaties gepresenteerd waarmee Rockwell de ‘connected enterprise’ tot leven wil brengen.

Susana Gonzalez, directeur Europa, Midden-Oosten en Afrika: ‘Met focus op automatisering creëren we automatiseringspro-

11 19 iMaintain

IMA I Thema.indd 12

ducten, software en oplossingen waarbij het de uitdaging is om de stortvloed aan informatie te vertalen in bruikbare en toepasbare inzichten.’ Rockwell doet dit samen met partners die beschikken over kennis en expertise die in het verlengde ligt van haar eigen core business.

Zo ontwikkelde Rockwell Automation in samenwerking met robotbouwer Fanuc, onder de noemer Emulate3D, digital twinsoftware voor virtuele inbedrijfstelling, doorvoersimulatie en industriële demonstratie. ‘Op deze manier kunnen we een robot virtueel in een nieuwe fabriek plaatsen en testen in hoeverre de handelingen in lijn zijn met de omgeving en de verdere afwerking’, legt John Pritchard uit. Emulate3D laat niet alleen de handelingen van de robot zien, maar bijvoorbeeld ook van de installaties eromheen. ‘Hiermee krijgt de toekomstige gebruiker letterlijk meer zicht op de toekomstige situatie in zijn fabriek. Eventuele knelpunten kunnen worden weggenomen en daarnaast is dit een zeer geschikte trainingstool.’

Digital twin Ook Emerson gelooft sterk in het concept digital twin. Met complexere systemen, meer aandacht voor veiligheid, een stevige duurzaamheidsopgave en een nieuwe generatie technici die vooral digitaal is ingesteld, is in de industrie de traditionele werkwijze behoorlijk aan het veranderen.

Een antwoord op deze ontwikkelingen is de digital twin. Jacqueline de Waal, business manager lifecycle services bij Emerson Automation Solutions: ‘We kunnen op basis van nieuwe technieken beter monitoren, bijsturen en heel gericht beslissingen nemen om productie- en onderhoudsprocessen te optimaliseren.

Als je meer inzage hebt in de dynamische procescondities, kun je hier veel beter op sturen. Dankzij deze informatie is het mogelijk om ongeplande downtime te voorkomen en om geplande shutdowns

Abonnees lezen meer op www.imaintain.info

03-12-19 16:31

efficiënter en sneller te laten verlopen. Met het oog op productie kunnen deze nieuwe technieken zorgen voor een constante kwaliteit en meer efficiëntie.’

Ook is het met een digital twin mogelijk om een idee voor een optimalisatie eerst uit te testen in een simulatiemodel. De Waal: ‘Wijzigingen in het proces gaan effect hebben, maar welk effect? Gaat een bepaalde aanpassing bijvoorbeeld helpen om cavitatie te voorkomen? Test het uit.

Een nieuw product introduceren in een batchproces? Test en valideer het eerst met de twin.’

Last but not least: een twin kan ook worden ingezet om operators te trainen, of het nu gaat om (bij)scholing of het trainen van nieuwe medewerkers die te zijner tijd zelfstandig gaan werken op een site.

‘Safety is in de industrie een groot goed.

In een digital twin kan naar hartenlust en zonder risico worden getraind en geoefend. Het is zelfs mogelijk om scenario’s in het veld of in de controlekamer te simuleren die zelden voorkomen, maar waar het van levensbelang is dat medewerkers weten wat ze wel en niet moeten doen.’

Medewerker vriendelijk Dankzij de mogelijkheden vanuit digitalisering en Industrie 4.0 is het niet alleen mogelijk om de veiligheid te verbeteren – een voorbeeld: dankzij de introductie van drones in de industrie hoeven medewerkers niet meer fysiek een tank in om deze te inspecteren – maar ook om het werk te vergemakkelijken. Eerder dit jaar vertelde Staf Seurinck van ABB dat een industriële robot zeer nauwkeurig, sterk repetitief werk kan verrichten gedurende een zeer lange tijd. ‘Dat kan ook zwaar werk zijn, denk aan de robots die de carrosserie van een auto verplaatsen, of juist zeer fijn en precies werk. En er komen robots waarmee je gaat samenwerken, zogenaamde cobots.’ Volgens Seurinck zal gevaarlijk, zwaar en monotoon werk in de toekomst

FOTO’S: LAURA VAN DER LINDE

THEMA: INDUSTRIE 4.0 13

steeds vaker worden uitgevoerd door robots. ‘Zij gaan het ons dus makkelijker maken.’

Op de Automation Fair in Chicago wist de felgroene Fanuc robot van Elm Electrical indruk te maken door alle handelingen te verrichten die nodig waren om een kop koffie, al dan niet met suiker en melk, te kunnen serveren. Show natuurlijk, maar ook een knappe demonstratie van een aaneenschakeling van handelingen.

Jacqueline de Waal: ‘Een nieuw product introduceren in een batchproces? Test en valideer het eerst met de twin.’

Maar niet alleen robots kunnen het leven van een medewerker veraangenamen.

Op de beurs konden bezoekers ook kennismaken met het concept Uncle Rocky, ontwikkeld voor interactie met automatisering. ‘Uncle Rocky reageert op stemgeluid – geef bijvoorbeeld een commando om een systeem aan of uit te schakelen –

maar is ook in staat om onderdelen van een installatie te identificeren’, vertelt John Pritchard. Een mobiele telefoon met een Uncle Rocky app maakt een foto van een onderdeel en in beeld verschijnt direct meer informatie. ‘Een praktische tool voor productidentificatie. Is dit een onderdeel dat faalt, dan kan via deze weg zeer eenvoudig een nieuwe worden besteld.’ Deze innovatie wordt naar verwachting in 2020 in gebruik genomen.

Augmented reality Er worden steeds vaker en steeds meer mobiele devices toegepast in de industrie, mits dit veilig is natuurlijk. Een andere toepassing die in Chicago werd gedemonstreerd, was een manier om met een tablet realtime informatie over een installatie te kunnen bekijken. De tablet wordt op een onderdeel van een installatie gericht en in een aparte layar verschijnt informatie over de staat van de asset.

Indien gewenst kan contact worden opgenomen met een expert die zich ergens op de wereld bevindt en die live kan meekijken om de monteur ter plaatse advies te kunnen geven. Deze expert kan op zijn eigen tablet delen omcirkelen of met een

11

iMaintain 19

IMA I Thema.indd 13

03-12-19 16:31

09FOT

iMaintain

geeft nog meer waarde voor uw geld Meer nieuws dan ooit • • • • • • •

Actuele berichtgeving over de gehele onderhoudssector Alle productinnovaties overzichtelijk bij elkaar Volledig evenementenoverzicht Online catalogi met producten en diensten Multimediale bedrijfspresentaties Tweewekelijkse nieuwsbrief Volg de status van nieuwe projecten en uitbreidingen in de projectendatabase

iMaintain-abonnees krijgen meer • De nieuwste iMaintain staat een week voor verschijnen online • Abonnees krijgen toegang tot alle eerder verschenen artikelen • U kunt naar aanleiding van uw abonnement ook besluiten om bedrijfslid van het iMaintain platform te worden. Hierbij krijgt u onder andere voor twee personen toegang tot het jaarcongres iMaintain. Meer weten?

Kijk op www.imaintain.info/bedrijfslidmaatschap

Ga direct naar imaintain.info/abonneren en blijf iedereen voor

ADVERTENTIE-INDEX

IMA_half_liggend.indd 1

ADOPTEER EEN PUP ADOPTEER EEN PUP

ADOPTEER EEN PUP ADOPTEER EEN PUP

13-12-17 12:44

Abonnees ............................................................................................ 14

BASF Belgium Coordination Center Comm.V......................................... 35

Hogeschool Utrecht Centrum voor Natuur & Techniek ............................. 4

KNGF ................................................................................................... 14

EN HELP ’M BLINDENGELEIDEHOND WORDEN.

EN HELPWWW.ADOPTEEREENPUP.NL ’M BLINDENGELEIDEHOND WORDEN.

Mainnovation ....................................................................................... 36

Watervisie congres: 13 februari 2020 .................................................. 20

WWW.ADOPTEEREENPUP.NL

EN HELP ’M BLINDENGELEIDEHOND WORDEN. EN HELP ’M BLINDENGELEIDEHOND WORDEN.

Webfleet Solutions ................................................................................. 2

WWW.ADOPTEEREENPUP.NL WWW.ADOPTEEREENPUP.NL

IMA Advertenties.indd 14

03-12-19 16:33

THEMA: INDUSTRIE 4.0 15

pijl aanwijzen, ter ondersteuning van zijn mondelinge toelichting. Hiermee wordt de kans op fouten geminimaliseerd en een storing wordt sneller verholpen omdat een expert niet persoonlijk naar de plant hoeft te komen. Een enorme verbetering van de efficiëntie.

Op dezelfde beurs werd ook een virtual reality toepassing gedemonstreerd. Waar bij augmented reality de echte wereld nog steeds zichtbaar is, kom je bij virtual reality als gebruiker in een volledig virtuele wereld terecht. John Pritchard: ‘We hebben een plant opgebouwd in een virtuele wereld, compleet met draaiende installaties. Daarnaast hebben we de mogelijkheid gecreëerd om als mens, in de vorm van een avatar, in deze plant handelingen te verrichten. Deze avatars kunnen samenwerken en, dankzij handcontrollers, een machine aan- of uitzetten. De machine zal reageren zoals in de echte wereld.’ Volgens Pritchard is dit een ideale manier om medewerkers te trainen.

Inzicht In deze vierde industriële revolutie is dus eindeloos veel mogelijk. Technieken worden doorontwikkeld en gecombineerd en zo ontstaan praktische tools om de productie te verbeteren, om beter inzicht te krijgen in de staat van de assets, om

medewerkers te trainen of om de veiligheid naar een hoger plan te tillen. Maar Menno Lanting, innovator en spreker tijdens het NextGen congres van Emerson, waarschuwt: ‘Negentig procent van de bedrijven die zich bezig gaat houden met digitale transformatie, loopt tegen aanzienlijke problemen aan.’ Volgens hem is de uitvoering bijzonder ingewikkeld.

werker van essentieel belang. Rachael Conrad: ‘De vier fasen zijn design, build, sustain en improve. Op deze manier neem je de organisatie stap voor stap mee in een transitie naar automatisering en digitalisering.’ Volgens haar wordt data op deze manier uiteindelijk de beste vriend van de medewerker. ‘Data geeft de medewerker namelijk inzicht in de verbeteringen.’

Menno Lanting: ‘Negentig

Optimale conditie

procent van de bedrijven die zich bezig gaat houden met digitale transformatie, loopt tegen aanzienlijke problemen aan.’

Hij heeft hier ook een verklaring voor: ‘Organisaties die disruptie ervaren, moeten vaak op enig moment constateren dat de organisatie niet mee komt met de ontwikkelingen van de technologie.’ Om te zorgen dat digitale transformatie wel degelijk zorgt voor verbeteringen, is het dus zaak om de medewerkers deelgenoot te maken van deze transitie.’

Volgens Rockwell verloopt een transitie in vier fasen en in iedere fase is die mede-

Terug naar de mens. We dragen een smart watch om na te gaan of we vandaag voldoende stappen hebben gezet.

We lopen hard met Runkeeper om te zien of de conditie verbetert. Misschien dragen we een hartslagmeter om effectiever te kunnen trainen. En wie wil stoppen met roken, downloadt een app die bijhoudt hoe veel geld je al hebt bespaard met niet roken.

Op alle vlakken worden we digitaler en gaat data een steeds belangrijkere rol in ons leven spelen. Op basis van dit inzicht kunnen we bijsturen om de optimale conditie te bereiken. Dat geldt voor ons eigen lichaam, maar ook voor de plant die soms onrustig is, soms trilt en beeft, soms stoom afblaast, maar zich gelukkig ook naar behoren gedraagt en geniet als er voor hem/haar wordt gezorgd. ■

11

iMaintain 19

IMA I Thema.indd 15

03-12-19 16:31

16 PROJECT

Tata Steel bouwt continugiet– machine in draaiende fabriek Staalproducent Tata Steel in IJmuiden besloot een derde continugietmachine te bouwen in de Oxystaalfabriek. De andere twee machines konden echter niet te lang stilstaan. Projectmanager Ger Boer creëerde een greenfield-situatie in een brownfield-omgeving door een muur van containers te plaatsen. Daarna moest hij nog al zijn creativiteit aanwenden om voldoende ruimte te vinden voor de 220 miljoen kostende uitbreiding.

David van Baarle

Voor wie nog nooit op het terrein van Tata Steel is geweest, valt één ding op: alles is buitenproportioneel groot. De hoogovens in IJmuiden, inmiddels de grootste van Europa, hebben een lange historie en in ruim honderd jaar is een complete stad verrezen met eigen voorzieningen. De staalindustrie is een van de meest competitieve industrietakken ter wereld. Om bij te blijven in de mondiale ontwikkelingen, investeert het bedrijf daarom volop in innovatieve technologieën. Zo investeerde Tata Steel onder meer in zijn staalfabriek, warmbandwalserij, de koudbandwalserijen, de dompelverzinklijnen en de fabriek voor verpakkingsstaal.

Misschien wel een van de meest indrukwekkende projecten is echter de bouw van een nieuwe, extra continugietmachine in de Oxystaalfabriek. Het project met een investeringssom van 220 miljoen euro vergroot niet alleen de capaciteit, maar stelt het bedrijf ook in staat om staal van nog hogere kwaliteit te produceren. Iets

Continugieten Bij een continugietmachine giet men eerst vloeibaar staal uit staalpannen via een buis in een bassin, de zogenaamde verdeelbak. Twee gietpannen worden om de beurt gevuld en via een draaitoren boven het bassin geplaatst. Vanuit het bassin wordt de gietvorm gevuld. Dit is een watergekoelde, rechthoekige koperen vorm zonder bodem die verticaal staat opgesteld. In deze vorm koelt de huid van het staal terwijl de kern vloeibaar blijft. Omdat een deel van het staal nog zacht is, moet het materiaal dat de gietvorm verlaat nog wel door rollen worden ondersteund.

Na het gieten wordt het staal naar de koelkamer geleid, waar ze, door middel van watersproeiers, zover afkoelt dat ook het binnenste ervan geheel stolt. Vervolgens wordt de streng met branders in plakken verdeeld. De plakken kunnen verschillende diktes hebben, afhankelijk van de wens van de klant.

CGM23 heeft een straal van 9,5 meter en een metallurgische lengte van 32,7 meter. De continugietmachine kan plakken met een dikte van tussen de 180 en 305 millimeter produceren in breedtes variërend van 900 tot 2.150 millimeter.

De machine verwerkt een breed scala aan soorten stalen, van koolstofstaal tot hogesterktestaal. De machine heeft een rechte, slimme gietvorm met elektromag– netische schudders, die voorkomen dat het staal blijft plakken.

11 19 iMaintain

IMA P Tata Steel.indd 16

waarvan vooral de veeleisende automobielindustrie zal profiteren.

Ongevalvrij De grootste prestatie vindt Ger Boer, projectmanager van continugietmachine (CGM) 23, het feit dat er tot nog toe geen ongevallen zijn gemeld. In zijn kamer prijkt dan ook een oorkonde voor één miljoen veilige werkuren. En dat is een hele prestatie voor een bouwproject in een draaiende fabriek. Het siert zijn bescheidenheid, want het veelomvattende project kende heel wat andere uitdagingen die minstens zo prestigieus zijn. ‘De investeringsbeslissing voor dit project is al in 2012 genomen’, vertelt Boer. ‘In 2015 konden we beginnen met de daadwerkelijke bouw. Vlak daarvoor, in 2014, was converter23 nog vervangen. Dit was de oudste van de drie converters die we in bedrijf hadden.’ In een converter wordt staal en schroot gemengd, waarna de aanwezige koolstof er met zuurstof uit wordt verwijderd. Dit staal gaat vervolgens naar de continugietmachines, waar het staal tot plakken wordt gegoten.

De bestaande twee continugietmachines zijn inmiddels veertig jaar oud, maar leveren nog steeds uiterst hoogwaardig staal, stelt Boer. ‘We verwachten echter een toename in de vraag naar steeds hoogwaardiger staal. Bovendien wilden we de kennis die we de afgelopen jaren hebben opgedaan, vertalen naar nog betere staalsoorten. We hebben dan ook samen met leverancier Primetals heel wat modificaties doorgevoerd in de overall system requirements.’

Bijkomende uitdaging was dat de derde machinelijn naast de twee bestaande lijnen moest worden gebouwd. ‘Behalve dat daar eigenlijk te weinig ruimte voor was, wilden we de andere twee lijnen ook niet onnodig stilzetten tijdens de voorbereidingen en de bouw. We besloten dan ook om een greenfield-situatie te creëren in

Abonnees lezen meer op www.imaintain.info

03-12-19 16:32

FOTO’S: DAVID VAN BAARLE

PROJECT 17

een brownfield-omgeving. Met fysieke barrières schermden we de bouwplaats af, terwijl dertig meter verder vloeibaar staal van meer dan 1.500 graden Celsius werd verwerkt tot dikke plakken.’

even slikken. Je wilt tenslotte geen vloeibaar staal over je heen krijgen. Gelukkig werkte de fysieke scheiding naar behoren.

We hebben wel eens een lekkende pan gehad, maar dat leidde nooit tot gevaarlijke situaties.’

IJzeren muur Die fysieke barrière bestaat uit zeecontainers die driehoog opgestapeld een ijzeren muur vormen. Terwijl aan de ene kant van de muur de warmtewisselaars in deksels worden gemonteerd, giet men aan de andere kant staal. Een bovenloopkraan die zijn gelijke niet kent, tilt een pan met het gewicht van een Boeing 747 van een trein en verplaatst deze met behoorlijke snelheid naar één van de twee continugietmachines. Boer: ‘Het was in het begin best wennen voor mensen die achter de muur werkten. Het letterlijk gloeiend hete staal schijnt namelijk fel op de kraan en als je dat op je af ziet komen, moet je wel

Boer: ‘Met fysieke barrières schermden we de bouwplaats af, terwijl dertig meter verder vloeibaar staal van meer dan 1.500 graden Celsius werd verwerkt tot dikke plakken.’

Hoewel de hal waarin de derde lijn moest worden geplaatst niet klein is, miste Boer nog wel een stuk ruimte. ‘We hadden een

stuk hal van achttien meter beschikbaar, maar dat was niet genoeg. De draaitoren, die een tweetal pannen opvangt en beurtelings boven de gietvorm draait, heeft normaal gesproken al 25 meter nodig om de draai te maken. We moesten dus ruimte creëren. Die ruimte vonden we door de werkplaats, die aan het einde van de hal stond, af te breken en verderop opnieuw te bouwen. Maar we vonden ook extra ruimte door het ontwerp van de draai­ toren aan te passen. Door de pannen niet naast elkaar, maar schuin achter elkaar te plaatsen, hoefde giethal 2 niet te worden verlengd. Daarvoor was ook geen ruimte buiten het gebouw.’

Kolom verplaatsen Een grote uitdaging was de verplaatsing van een van de hoofddragende kolommen die de gietkraanrail dragen. Dit was nodig om de noodzakelijke ruimte van

11

iMaintain 19

IMA P Tata Steel.indd 17

03-12-19 16:32

18 PROJECT

De grootste prestatie vindt Ger Boer het feit dat er tot nog toe geen ongevallen zijn gemeld.

25 meter te creëren voor de draaitoren zelf. De kolom heeft een doorsnede van 3,5 maal één meter en een hoogte van 35 meter. De kolom zorgt samen met de andere kolommen voor de stabiliteit van de verschillende productiehallen en draagt

naast de dakconstructie aan weerszijden van de kolom op 26 meter hoogte twee kraanbanen met een hijscapaciteit van 480 en 120 ton.

Omdat de productie van de twee bestaande continugietmachines niet al te lang stil

Continugietmachine 23 in cijfers Aanvoer materiaal Voor de continugietmachine zijn zo’n zevenduizend ton machinedelen, segmenten, pompen, motoren, staalconstructies en vloeren met bordessen aangeleverd. Grotendeels per schip en de rest via wegtransport.

Afmetingen bouwkuip Fundatie van de continugietmachine is circa 130 meter bij 40 meter Fundatie tot de plakkenhal is in totaal circa 165 bij 40 meter Fundatie van de totale bouwput is 195 bij 40 meter Betonaanvoer Voor de fundatie van de snijhal: circa 4.500 kubieke meter Voor de fundatie van de continugietmachine: circa 12.000 kubieke meter Betonijzer en constructiestaal Voor de snijhal: 1.800 ton (incl berenkiep en schuivenwerkplaats) Voor de fundatie van CGM 23 aan wapening: 2.000 ton

mocht staan, moest de stalen kolom in dertig uur tijd over een afstand van zeven meter worden verplaatst. Eerst zorgde men ervoor dat de krachten die op de kolom stonden, werden weggeleid naar de overige kolommen. Vervolgens werkte men 24/7 door om binnen de tijdsgrenzen te blijven. Dankzij een zorgvuldige planning en een zeer gemotiveerd team werd die dertig uur gehaald. Dit huzarenstukje leverde Tata Steel in 2018 de Nationale Staalprijs op.

Diep graven Ondanks de ruimtebeperkende maatregelen is de bouwvloer toch nog een imposante veertig meter breed en 130 meter lang. Tot aan de plakkenhal komt daar zelfs nog 35 meter bij. Boer: ‘Voordat we konden beginnen, moesten we eerst een stuk graven. De hal ligt op acht meter boven NAP, maar om de continugietmachine inclusief rollenondersteuning en plakkenhal te bouwen, moesten we tien meter diep graven. Dat betekende dat we op twee meter onder NAP uitkwamen.

In totaal hebben we 34.000 kuub zand afgegraven en weggevoerd. Die hoeveel-

11 19 iMaintain

IMA P Tata Steel.indd 18

03-12-19 16:32

PROJECT 19

heid kun je vergelijken met de inhoud van veertien olympische zwembaden.’

Daarmee ontstond wel een uitdaging voor twee stalen kolommen die de dakconstructie ondersteunden. Die zouden door het graafwerk los komen te staan.

Boer: ‘Gelukkig konden we dit oplossen door de grond onder de kolommen met zogenaamd waterglas te verstevigen.

Door de bestaande grond te injecteren met water, natriumsilicaat en een verhardingsmiddel ontstond een zogenaamde poer die stevig genoeg was om de constructie te dragen.’

‘ Je kunt je voorstellen dat de combinatie van water en hoge temperaturen corrosie in de hand werkt.’

Ook bijzonder was dat de bouwers besloten onder het bestaande fundament te bouwen. De funderingspalen waar de huidige fabriek op rust, werden gedeeltelijk blootgelegd en boden ruimte voor de hydrauliek, waterbeheersingsinstallatie en onder meer schakelruimtes.

Onderhoudsvriendelijk Het ontwerp van de nieuwe continugietmachine wijkt echter op nog meer punten af van de twee bestaande systemen. Zo koos men ervoor de radius te vergroten. Dit houdt in dat de machine langer wordt, wat de staalkwaliteit verbetert. ‘Bij het gieten van staal begin je altijd verticaal’, vertelt Boer. ‘Je giet het staal in de gewenste dikte en breedte, waarna het langzaamaan horizontaal verder wordt geleid. Hoe geleidelijker dit gebeurt, hoe beter. Als het staal een bocht moet maken, levert dit stress op door temperatuurverschillen en mechanische spanning aan zowel de binnen- als de buitenkant. Door de hellingshoek te verkleinen, neemt de stress af. Maar dat betekent wel dat je een langere baan nodig hebt.’

Ook nieuw is dat de rollen die het staaltransport begeleiden het staal deels meewalsen. ‘Na de continugietmachine gaat het staal naar de warmwalserij, maar straks kunnen we dat proces dus ook al deels voor zijn. We kunnen dan zelfs al

op klantspecificatie de dikte van de plakken bepalen.’

Boer is verder zeer tevreden over de open architectuur van de verticale zone. ‘In dit deel van het proces gebruiken we veel koelwater om de assets te beschermen. Je kunt je voorstellen dat de combinatie van water en hoge temperaturen corrosie in de hand werkt. Als alles is afgesloten, kan je dit echter lastig voorkomen of repareren. Nu zijn alleen de delen afgeschermd waar het staal doorheen gaat, terwijl we de ondersteunende assets direct kunnen benaderen.’

Onderhoud is sowieso een uitdaging in de staalindustrie. De verdeelbak waar het vloeibare staal in wordt gegoten, is bekleed met een vuurvaste keramische laag. Die laag laat op den duur echter los, waarna de bak opnieuw moet worden bekleed, oftewel gemetseld. Dit opnieuw bekleden gebeurt bijna continu in de werkplaats die eerder voor de bouw van de nieuwe continugietmachine moest wijken. Inmiddels staat er weer een fonkelnieuwe werkplaats naast de nieuwe continugietmachine, die ook zo goed als klaar is. ■

11

iMaintain 19

IMA P Tata Steel.indd 19

03-12-19 16:32

TATA STEEL | VELSEN-NOORD | 13 FEBRUARI

[SAV

E TH

E DA TE]

HET SCHADUWMINISTERIE VAN WATER Klimaatverandering en bevolkingsgroei legt druk op zowel de kwaliteit als kwantiteit van water. Waar schaarste optreedt, moeten bestuurders soms drastische keuzes maken. De industrie komt bij die keuzes vaak niet op de eerste plaats, terwijl ze ook onderdeel van de oplossing kan zijn.

Programma 11.00 uur

Optioneel: rondleiding (vol=vol)

12.00 uur

Ontvangst met lunch

13.00 uur

Aanvang congres - Wat kan er nu?

• Keynote Klaas Vos (Sustainability manager global supply chain, FrieslandCampina) • Keynote Perry van der Marel (Managing director Northwater)

14.15 uur

Korte pauze

14.45 uur

Middagprogramma - Wat kan er straks?

• Pitches Water Innovator of the Year 2020

15.30 uur

Korte pauze

16.00 uur

Vervolg programma - wat is er nodig?

• Verkiezing van de Schaduwminister van Water Kandidaten zijn o.a. Jan Bruning (CEO, Nedmag) en Neldes Hovestad (VP Operations Dow Benelux) • Uitsmijter • Bekendmaking Water Innovator of the Year 2020

17.30 uur

Netwerkborrel

18.30 uur

Einde congres

Hoe zorgen de grootverbruikers van zoetwater ervoor dat ook hun belangen worden gehoord? Het schaduwministerie van water verbindt de waterketen en spreekt namens álle watergebruikers.

De Water Innovator of the Year verkiezing is een onderdeel tijdens het Watervisie congres. We gaan op zoek naar innovatieve bedrijven, start-ups of overheidsinstellingen die innovatie, duurzaamheid, publiek-private samenwerking hoog in het vaandel hebben staan.

Initiatiefnemers:

Partners Watervisie platform:

www.watervisie.com HeleAdvertenties.indd pagina advertentie 20 Watervisie20.indd 1 IMA

15-11-19 16:53 14:41 03-12-19

TECHNIEKHELD 21

Technisch inzicht en een luisterend oor ‘Een Energiewachter in hart en nieren’, noemt zijn teamleider hem. De 38-jarige Erik Rasker uit Peize (Groningen) moet even lachen als hij dit hoort. ‘Het is misschien wel waar ook. Dit is echt wel mijn baan.’ Als hem wordt gevraagd waarom, antwoordt Rasker: ‘Door de combinatie van het technische en het sociale aspect. Ik kom bij mensen thuis en hoor soms hun hele levensverhaal. Bijzonder.’

FOTO: ANNA DORENBOS

Laura van der Linde

Wat houdt je functie in?

‘Ik ben servicetechnicus bij Energiewacht, dochteronderneming van Essent. Ik verricht onderhoud en los storingen op aan verwarmingstoestellen en ventilatiesystemen. Verder begeleid ik nieuwe collega’s die vooral op onderhoudsklussen worden ingezet.’

Wat maakt jouw werk leuk?

‘Ik was voorheen werkzaam in de autotechniek. Via mijn zwager ben ik in 2002 bij Energiewacht terecht gekomen. Ik moest drie jaar lang twee avonden in de week naar school en ondertussen draaide ik al werkweken van veertig uur. Dat was pittig, maar wel de moeite waard. Ik vind het leuk om mensen te helpen. Ik hoor vaak: ‘Wat ben ik blij dat je er bent.’ Dat is natuurlijk fijn om te horen.

Ik vind het ook fijn dat ik niet continu op dezelfde plek zit en het allerleukst is het sociale aspect. Ik kom van alles tegen.

Van de vroeger-was-alles-beter-senioren tot studentenhuizen, van mensen met

smetvrees tot woningen waar je eerst afval moet verplaatsen om bij de ketel te kunnen komen.’

Wat is kenmerkend voor jouw werkwijze?

‘Het werk, het stukje techniek, dat moet kwalitatief goed zijn. Ik ga niet weg voor de storing echt is opgelost. Desnoods bel ik met de fabrikant. Maar voor deze functie is het ook zeer belangrijk dat je over sociale vaardigheden beschikt. Ik heb meerdere keren het complete levensverhaal van de klant gehoord. Terwijl ik de storing oplos, bied ik een luisterend oor.

Dat wordt zeer gewaardeerd.’

Wat zijn de uitdagingen in je werk?

‘Voor mij persoonlijk de energietransitie en de grote vraag waar dit naartoe gaat.

Warmtepompen, waterstof, elektrisch of hybride systemen. Ik ben benieuwd. Voor Energiewacht is het een uitdaging om nieuwe monteurs te vinden. We organiseren soms bijeenkomsten voor jonge technici in de hoop dat ze gaan solliciteren.

Abonnees lezen meer op www.imaintain.info

IMA L Techniekheld.indd 21

Er wordt dan een informatief praatje gehouden en, omdat ik zo positief ben over Energiewacht, mag ik vaak het wervende verhaal houden. Die jongens willen weten hoe het er in de praktijk aan toe gaat. Dat ze een auto, kleding en opleiding van de zaak krijgen. Dat je bijzondere dingen meemaakt en dat het werk daardoor nooit saai is. Op die manier probeer ik de jongens te motiveren om te gaan solliciteren op een baan die ik met heel veel plezier uitvoer.’ ■

Techniekhelden Techniekhelden zijn technici die om bepaalde redenen onmisbaar zijn voor het bedrijf of die iets bijzonders doen of hebben gedaan met grote impact. Heeft u een collega die u in het zonnetje wilt zetten? Laat het ons weten via redactie@industrielinqs.nl

11

iMaintain 19

03-12-19 16:33

22 TECHNOLOGIE

‘ Procesefficiëntie maakt klimaatakkoord haalbaar’ In de komende tien jaar moet Nederland de CO2-uitstoot bijna halveren. Dat betekent dat de industrie voor de schijnbaar onmogelijke opgave staat om 14,3 miljoen ton extra CO2-uitstoot te reduceren in 2030. Is dit haalbaar? Hans van der Spek van FME is optimistisch. ‘Mits wij alle ruimte geven aan procesefficiëntie.’

Laura van der Linde

De klokt tikt door. Eind 2015 is het Klimaatakkoord ondertekend en toen leek 2030 nog redelijk ver weg. Binnenkort is het 2020 en dan is het tijdspad naar 2030 slechts een decennium. Is die gestelde CO2-reductie wel een haalbare kaart? Als we kijken naar de snelheid – of liever gezegd traagheid – waarmee de mogelijkheden en benodigdheden om in te kunnen zetten op elektrificatie, waterstof en CO2-afvang en -opslag zich ontwikkelen, dan moeten we concluderen dat de daadwerkelijke uitstootreductie pas na 2025 op gang komt. Dan gaan we de doelstelling niet halen.

ben we de ambitie neergelegd om voor 2025 minimaal zes miljoen ton CO2 te besparen door een versnelde uitrol van innovatieve technologie met bewezen impact.’ Voor dit project werd de samenwerking gezocht met bedrijven die werken aan nieuwe, innovatieve technologie die nog niet grootschalig wordt toegepast en die significante impact heeft of gaat hebben op reductie of flexibilisering van energieverbruik en/of broeikasgasuitstoot.

Hans van der Spek: ‘De technologieën uit het 6-25

6 miljoen ton in 2025

portfolio hebben vrijwel altijd

Hans van der Spek, programmadirecteur CleanTech bij FME, erkent dit. ‘De grote transities die op stapel staan, daar geloof ik in. We moeten ook niet stoppen met het aanleggen van nieuwe infrastructuur, het aanpassen van de wet- en regelgeving en het uitdenken van nieuwe businessmodellen. Dit zijn echter langdurige en ook kostbare trajecten.’

En toch is Van der Spek optimistisch.

Sterker nog: FME en VEMW hebben een nieuwe stip op een horizon gezet die nota bene dichterbij is. ‘Met Project 6-25 heb-

een terugverdientijd van minder dan vijf jaar.’

Deze baanbrekende technologieën om processen in de industrie efficiënter te maken, worden inmiddels succesvol geïmplementeerd. Project 6-25 zoekt verbinding binnen de keten zodat samen, stap voor stap, snelle en concrete resultaten worden behaald.

Innovaties Het optimisme van Van der Spek wordt aangewakkerd door de resultaten die een aantal van deze partijen hebben aangetoond. Zonder andere tekort te willen doen, wil Van der Spek twee voorbeelden uitlichten. ‘Het bedrijf EnerGQ benadert het industriële proces als een menselijk lichaam waarbij je de energiestromen kunt vergelijken met de bloedsomloop.

Beide geven signalen af als er ergens iets aan de hand is. Als je gericht gaat meten, ontdek je waar de pijnpunten zitten. Op basis van data, worden patronen geïdentificeerd en wordt onderzocht welke aanpassingen leiden tot verbeteringen.

Het menselijk lichaam heeft wellicht fysio-

11 19 iMaintain

IMA S Artikel.indd 22

Abonnees lezen meer op www.imaintain.info

03-12-19 16:50

TECHNOLOGIE 23







 W y



KŶĂĬĂŶŬĞůŝũŬĞ 

therapeutische handelingen nodig en in een fabriek kun je processen bijsturen.’

KLM gebruikt deze techniek in de Boeingvliegtuigen, weet Van der Spek. ‘Uit de data bleek bijvoorbeeld dat de ene piloot zuiniger vloog dan de andere. EnerGQ zette deze bevindingen om in concrete vlieginstructies en inderdaad, er werd minder brandstof verbruikt.’ EnerGQ richt zich in de eerste plaats op energiebesparende maatregelen, maar de data kan natuurlijk ook worden benut om kosten te verlagen, de veiligheid te verbeteren of storingen te voorkomen.

Het tweede voorbeeld is Qpinch. ‘Dit bedrijf heeft een technologie ontwikkeld waarmee zij langs de chemische weg, dus niet met mechanische warmtepomp technologie, laagwaardige restwarmte kunnen omzetten in hoogwaardige proceswarmte.’ Waar restwarmte nu massaal wordt weggekoeld, onbenut wordt gelaten, kan het met duurzame elektriciteit ook worden opgewaardeerd tot bruikbare proceswarmte. ‘In de regio Rotterdam gaat jaarlijks voor zes miljoen euro aan restwarmte verloren. Met hergebruik kunnen we veel winnen en enorm veel besparen.’

Financiering Dit klinkt bijna te mooi om waar te zijn.

Je zou verwachten dat bedrijven in de rij staan om hierin te investeren, maar volgens Van der Spek zijn bedrijven voorzichtig. Hij begrijpt dit ook. ‘Je kunt je geld maar een keer uitgeven en investeren in innovaties is spannend.’ Om dergelijke hobbels weg te nemen, is gekozen voor een zorgvuldige, projectmatige aanpak.

‘Het vooronderzoek, waarin werd nagegaan in hoeverre de industrie behoefte heeft aan deze aanvliegroute, is afgerond. Dit traject vindt weerklank, dus we zijn dit programma nu verder aan het ontwikkelen. Het is meer dan het samenbrengen van partijen.’

Een van de stappen die moeten worden



/ŵƉůĞŵĞŶƚĂƟĞ  

   

  ďĞƐƚ ƉƌĂĐƟĐĞƐ



09FOT





gezet, is het valideren van de technologieën. Hiervoor wordt een onafhankelijk bureau ingeschakeld. ‘Zij gaan na of de impact van de gepresenteerde technologie geen luchtfietserij is. Heeft datgene dat wordt geclaimd reëel potentieel? Kunnen ze het waarmaken?’ Dit is uiteraard ook weer een belangrijk aspect voor het rondkrijgen van de financiering. ‘We zijn enorm blij met de Rabobank als partner.

Ook zij geloven in deze manier om CO2reductie versneld voor elkaar te krijgen.’

Een andere hobbel voor bedrijven om te investeren in innovaties, is de druk op het Capex-budget. ‘Ook deze hindernis kan worden overwonnen. Allereerst: de technologieën uit het 6-25 portfolio hebben vrijwel altijd een terugverdientijd van min-



 W y



der dan vijf jaar. Verder is het mogelijk de besparing als een service in te kopen.

Dit drukt dan op het Opex- en niet op het Capex-budget.’

Leren van ervaringen De verplichting om het komende decennium 14,3 miljoen ton CO2-uitstoot extra te besparen ligt er. ‘Het moment dat het pijpenstelen gaat regenen met verplichtingen en ‘gij moet’ en ‘gij zult’ zit er aan te komen. Dan kun je beter nu zelf de regie pakken en stappen gaan zetten met bewezen technieken. Het project-platform wordt een learning community. We leren van ervaringen en succesverhalen. Met uiteindelijk niet één doel, groener worden, maar ook slimmer en energie-efficiënter.’ ■

11

iMaintain 19

IMA S Artikel.indd 23

03-12-19 16:50

Het iMaintain platform brengt experts, gebruikers en leveranciers van producten en diensten bijeen om bij te dragen aan transparante informatievoorziening rond onderhoud en asset management. Het platform belicht op een journalistieke en onafhankelijke manier innovaties, behandelt actuele onderwerpen en inspireert. Via het vakblad iMaintain, met de website www.imaintain.info, met drie rondetafelmeetings per jaar, diverse bijeenkomsten en met een jaarcongres bereikt het iMaintain platform haar doelgroep.

Partnernieuws CCUS-project Athos polst marktinteresse Tata Steel, Gasunie, EBN en Port of Amsterdam werken samen aan een CCUS-project in het Noordzeekanaalgebied. Nu een haalbaarheidsstudie is afgerond, voeren de partners diverse vervolgstudies uit. Daarvoor nodigen zij andere partijen uit om hun interesse in het CCUS-project kenbaar te maken. Om meer inzicht te krijgen in welke bedrijven serieus geïnteresseerd zijn om gebruik te maken van het geplande CO2-transport- en opslagnetwerk is een Expression of Interest-proces (EoI) gestart. Daarin zijn vragen opgenomen omtrent timing en volume van aan te leveren of af te nemen CO2. Een meer gedetailleerde vragenlijst volgt nadat een wederzijds belang is vastgesteld.

Industrie vraagt aandacht voor infrastructuur De industrie heeft een groot aantal projecten in ontwikkeling, die gaan bijdragen aan het behalen van de CO2reductiedoelen voor 2030. Daarbij is een goed werkende infrastructuur van cruciaal belang voor het welslagen van de projecten. Een aantal industriepartijen, waaronder Chemelot, heeft daarvoor bij de overheid aandacht gevraagd. Op korte termijn loopt de industrie al tegen de noodzaak tot uitbreiding van infrastructuur aan. Daarom vragen de partijen om betrokkenheid van de overheid.

Voor het nemen van regie, stroomlijning van vergunningverlening, dekking van investeringsrisico en het bouwen aan maatschappelijk draagvlak.

OV verbindt zich aan Klimaatakkoord Het openbaar vervoer vervult een cruciale rol bij het verder verduurzamen van de mobiliteit en het bereikbaar houden van Nederland. Daarom verbindt het openbaar vervoer zich aan het Klimaatakkoord. ‘We onderstrepen de doelstellingen van het Klimaatakkoord van harte en werken elke dag aan de verdere verduurzaming van Nederland, aldus Tjalling Smit, directeur Commercie & Ontwikkeling en Lid Raad van Bestuur bij NS. De OV-sector heeft al stappen gezet om het openbaar vervoer te verduurzamen. Treinen, trams en metro’s rijden alleen maar op duurzame energie en ook bussen en veerponten zijn steeds vaker klimaatneutraal.

Op die manier wordt een verdere bijdrage geleverd aan het Klimaatakkoord.

Partners van het iMaintain platform

Bekijk alle partnerfilmpjes op www.imaintain.info/partners-leden

Contentpartners Kennis- en innovatiecentrum Maintenance Procesindustrie

Leden van het iMaintain platform

Wilt u meer weten over lidmaatschap of partnering van het iMaintain platform, kijk dan op www.imaintain.info of neem contact op met Janet Robben: Janet@industrielinqs.nl – 020 3122 085

IMA G Platform.indd 24

03-12-19 16:39

‘Quotes’ ‘Sommige bedrijven hebben niet eens een goed beslissingsondersteunend systeem. Of ze hebben er wel een, maar weten niet precies wat het systeem doet. Dan gaan de planners bijvoorbeeld voorstellen van het systeem handmatig bijwerken. Ze maken er geen optimaal gebruik van.’

‘Je wint het nooit met verdedigen, daarom moet je vooruitkijken. Dit doe je met de kennis die er op de vloer is en door de verantwoordelijkheid te leggen waar je het proces kunt beïnvloeden. Zo heeft onderhoud een toegevoegde waarde en is het bovendien een inspirerende job.’

Geert-Jan van Houtum, TU Eindhoven, in Link over de digitale supply chain

Binne Visser, Philips, over het in hun kracht zetten van onderhoudsmonteurs.

Het expertpanel van het iMaintain platform bestaat uit: Henk Akkermans Hoogleraar Supply Chain Management, Universiteit Tilburg

Mark Haarman

Nico van Kessel

Jan Stoker

Maarten Habets

Ton Klinkenberg

Roelf Venhuizen

Managing partner, Mainnovation

Principal consultant Asset Management, Tata Steel

Wetenschappelijk directeur WCM Erik Bijlsma Directie-adviseur asset management, Gemeente Amsterdam

Dennis Braamse

Manager asset management, LambWeston/Meijer

Senior global lead Maintenance & Asset management, Heineken Maintenance Manager of the Year 2018

Hans Hennekam

Manager IA Service Europe, Yokogawa

directeur, Phijns

Senior lecturer assetmanagement en maintenance, Hogeschool Utrecht

Bestuurslid, Veiligheid Voorop, Voormalig CEO NAM en voorzitter Profion

Theo Knijff

Senior maintenance & reliability manager, Dow Chemicals

Binne Visser

Director Prod. Eng. & Maintenance, Philips Maintenance Manager of the Year 2017

Annemarie Burgemeester

Senior asset manager civiel, Rijkswaterstaat

Michael Donders

Manager techniek & engineering, Delicia Eigenaar Donders RCM Consultancy

Leo van Dongen

Professor Maintenance Engineering, Universiteit Twente

Ivo van der Gaag

Operational director, Alpha Storage Group

Rob de Heus

Champion World Class Maintenance, Sitech Services

Cor van de Linde

Directeur innovatieplatform iTanks

Ivo van Vliet

Algemeen directeur, ENGIE Services West Industrie

Maintenance Manager of the Year 2012

Geert-Jan van Houtum

Professor Reliability, Quality en Maintenance, TU Eindhoven

Ton Huibers

Manager Technische Dienst, Nedschroef

Celeste Martens

Manager maintenance, Croonwolter&dros

Oprichter Semiotic Labs

Asset manager, Schiphol Group

Maintenance Manager of the Year 2019

Taco Mets

Technical director, Van Meeuwen Industries

Maintenance Manager of the Year 2013

Simon Jagers

Ron Wever

Johan Wolt

Maintenance manager, Nouryon MCA Delfzijl Maintenance Manager of the Year 2014

Mark Oosterveer

Programmamanager, iTanks

Tim Zaal

Consultant TZConsultancy

Bestuurslid WCM

Michel Grijpink

Learning & Development consultant, Hogeschool Utrecht

IMA G Platform.indd 25

Giel Jurgens Asset owner, Havenbedrijf Rotterdam

Peter Schokker

Maintenance manager, Koninklijke Vezet Maintenance Manager of the Year 2016

03-12-19 16:39

26 PROJECT

GLT-consortium wil gasvelden blijven servicen Toen eind vorige eeuw duidelijk werd dat de natuurlijke druk van het Groningen gasveld zou afnemen, besloot de NAM deze kunstmatig op te voeren. Dankzij het Groningen Long Term project kregen twintig clusters een grondige renovatie en werden alle clusters bijzonder efficiënt voorzien van compressoren. Een terugblik op een miljarden-project.

David van Baarle

Tot 1995 was de druk in het Groningen gasveld voldoende om het gas te kunnen winnen, te behandelen (drogen) en in het netwerk van Gasunie te kunnen afleveren.

Na die tijd waren daar grote compressoren voor nodig. NAM begon daarom het project Groningen Long Term. Het twee miljard kostende project was naast de Betuwelijn en de Hogesnelheidslijn een van de grootste infrastructuurprojecten die Nederland sinds lange tijd had gezien.

Het idee was om de bestaande clusters te voorzien van compressoren. Daarvoor moesten twintig clusters wel een grondige renovatie ondergaan. Want behalve de drukverhoging, wilde NAM ook een modernisering van de gaswinningslocaties. Verder wilde NAM de installaties op afstand kunnen bedienen.

Partners De uitvraag van het multidisciplinaire project mondde uit in een unieke samenwerking. NAM vroeg geïnteresseerde partijen zich als consortium in te schrijven. Hoofdaannemer Stork Engineers & Contractors, later Jacobs Engineering, wist in 1997

een keur aan partners samen te brengen die in het dagelijkse leven ook concurrenten van elkaar konden zijn. De betrokken partijen Stork Industry Services, Siemens, Siemens Industrial Turbomachinery, Jacobs Engineering en Yokogawa richtten een vof op, waarin ze als gelijkwaardige partners acteerden. Juist die gelijkwaardigheid lag ten grondslag aan het succes van het project.

Opvallend in het project was dat een aantal nieuwe technieken voor het eerst werd toegepast. Zo zette Siemens voor het eerst 23 megawatt compressoren in met magnetische lagers. Deze hadden als voordeel dat ze een heel groot operationeel bereik hadden, veel minder geluid produceerden en ook niet hoefden te worden gesmeerd.

Het besturingssysteem kwam van Yokogawa dat meteen ook het grootste DCSsysteem sinds zijn geschiedenis leverde.

Maar misschien wel de grootste innovatie was de projectaanpak. Omdat de gasproductieclusters veel op elkaar leken, zat er een zekere herhaling in de projecten. De partners spraken af het programma per cluster aan te pakken. Voordat ze aan het tweede cluster begonnen, analyseerden de partners wat er goed ging tijdens de eerste en wat er beter kon. Zo konden ze de geleerde lessen meenemen naar het volgende cluster.

Dit principe werd gedurende het gehele programma voortgezet. Met name de engineering van Jacobs en de uitvoering van Stork werden steeds verder gestroomlijnd, waardoor de oplevering van het project steeds eenvoudiger en sneller ging. De vijf partners zaten ook fysiek onder één dak. Dat maakte het mogelijk om buiten de eigen kaders mee te denken over projectoptimalisaties.

Blauwdruk In 1997 begon het consortium met de renovatie van winningslocatie Tjuchem.

Dit werd de blauwdruk voor de andere

11 19 iMaintain

IMA J NAM-GLT.indd 26

Abonnees lezen meer op www.imaintain.info

03-12-19 16:42

PROJECT 27

09FOT

clusters. Daarna werden alleen nog wijzigingen doorgevoerd als ze significante en aantoonbare voordelen meebrachten. Het tweede cluster, in Bierum, werd drie jaar later opgeleverd. Maar daarna ging het hard. Met de geleerde lessen lukte het om jaarlijks drie clusters op te leveren. En op 25 september 2009 leverde het consortium het laatste cluster – Slochteren met de satelliet Froombosch – op aan de NAM. De partijen namen daarna echter geen afscheid van hun opdrachtgever, al was het maar omdat er nog een 25-jarig onderhoudscontract lag. NAM had al eerder berekend dat het Groningen gasveld dankzij de renovatie nog vijftig jaar lang kon produceren.

GLT Plus Het succes smaakte naar meer en de vijf partners opperden om de ondergrondse opslag in Grijpskerk en Norg, het tankenpark in Delfzijl en de ondergrondse leidingen in beheer te nemen. NAM had al plannen klaar liggen om de opslag in Norg uit te breiden en via een dertig kilometer lange pijpleiding te koppelen aan de Groningen-clusters. Men verwachtte

bovendien dat de productie uit het veld, ondanks de investeringen, zou blijven dalen. Ook zou de rol van de gasvelden als swing supplier veranderen. De inspanningen om het veld zo lang mogelijk in conditie te houden, zouden dan wel eens vergelijkbaar kunnen zijn met het renovatieproject.

Van der Wal: ‘We konden de projectervaringen meenemen naar de volgende productiefaciliteiten.’

De lang gekoesterde voortzetting kwam er. In 2010 sloot het consortium onder de naam GLT-PLUS een nieuw servicecontract af met NAM. Met als enige verschil dat Jacobs samenging met het Australische Worley zitten alle partners nog steeds in het consortium. Het raamwerkcontract dat de partijen ondertekenden had een looptijd van vijftien jaar en zou naar verwachting ruim vijfduizend manjaren aan werkgelegenheid opleveren, waarvan een groot deel in Noord-Nederland.

Tweede compressor Al direct na afronding van het Stork GLTproject werd er gesproken over een tweede compressiefase. Men verwachtte namelijk dat de druk in het Groningen gasveld op den duur zo laag zou worden dat een tweede compressor nodig was. ‘Ook hier kozen we voor een projectaanpak’, vertelt managing director Sebastiaan van der Wal van GLT-PLUS. ‘We hebben eerst een vooruitgeschoven second stage compressieproject uitgevoerd, nog voordat NAM hem daadwerkelijk nodig had. Zo konden we de projectervaringen meenemen naar de volgende productiefaciliteiten.’

De voorbereidingen begonnen in 2011 om in 2013 de eerste second stage compressor op te leveren op productielocatie Schaapbulten. ‘Helaas is het daarbij gebleven. De omstandigheden waren inmiddels dermate veranderd dat we de kracht van het partnership konden beproeven.’

Aardbevingen Al in 1986 voelden de bewoners van Assen op Tweede Kerstdag een aardbeving. Men vermoedde toen dat er een

11

iMaintain 19

IMA J NAM-GLT.indd 27

03-12-19 16:42

28 PROJECT

relatie bestond met de gaswinning in het gebied. Sindsdien is het aantal aardbevingen toegenomen. Toen in 2012 een aardbeving van 3,6 op de schaal van Richter werd gemeten in Huizinge, betekende dit een kantelpunt in de politieke besluitvorming rondom het gasveld. De Rijksoverheid besloot dan ook meerdere malen de gaskraan verder dicht te draaien.

De reactie van de partners op de veranderde marktomstandigheden bevestigt volgens Van der Wal de kracht van het raamcontract. ‘Het idee van een dergelijk contract is dat je meeveert met de omstandigheden. Je deelt als volwaardige partners zowel de lusten als de lasten. We hebben de organisatie dan ook behoorlijk omgegooid en zochten direct naar mogelijkheden om dezelfde kwaliteit en veiligheid te kunnen garanderen tegen lagere kosten.’

Besparingen De productie van de velden ging naar beneden, en daarmee ook de inkomsten van de NAM. ‘Het consortium sprong eigenlijk redelijk natuurlijk in op de veranderde omstandigheden’, stelt Van der Wal. ‘We zijn direct bij elkaar gaan zitten om te kijken waarmee we konden bijdragen en we riepen een aantal werkgroepen in het leven om kosten te besparen.

Het uitgangspunt was daarbij dat we niet

wilden inleveren op kwaliteit en veiligheid.’

Ook daar kwam de inmiddels twintig jaar ervaring goed van pas. ‘We startten een campagne waarbij we goede (besparings) ideeën met elkaar deelden door er een flyer van te maken. Uiteindelijk konden we alle flyers bundelen in een behoorlijk dik boek. Een van de uitdagingen was bijvoorbeeld dat de veldapparatuur verouderde. Hoewel de apparatuur zelf het nog prima deed, zat de uitdaging vooral in de software en de softwarekennis. Door die kennis bij te spijkeren, voorkwamen we een dure investering, met behoud en borging van de veiligheid.’

Van der Wal: ‘Een nieuwe generatie controllers kopen en implementeren zou tientallen miljoenen euro’s kosten.’

Hetzelfde geldt voor de magnetische lagers. Van der Wal: ‘De controllers die het magneetlagersysteem regelden, waren ook verouderd. Er waren geen reserveonderdelen meer verkrijgbaar en we zouden een nieuwe generatie controllers moeten

kopen en implementeren. Dit zou tientallen miljoenen euro’s kosten. We besloten alternatieve routes te onderzoeken om toch aan reservecontrollers te komen.

Siemens heeft toen samen met haar leverancier Waukesha aangeboden de oude NGC-controller te herontwikkelen . De verouderde technologie werd samengesteld uit componenten die nog wel op de markt verkrijgbaar waren.’

Nieuwe fase Inmiddels heeft NAM het raamcontract met GLT-PLUS, wegens omstandigheden, per 31 december 2020 opgezegd. Het concern wil het onderhoud van al zijn landassets onderbrengen in één OneShore organisatie zoals zijn offshore assets in OneGas. Van der Wal: ‘De veranderende omstandigheden noodzaken NAM anders met de assets om te gaan. Ze gaan dan ook hun portfolio herschikken. We kregen van NAM wel duidelijk te horen dat ze het contract alleen maar opzegden omdat de inhoud niet meer passend was, niet vanwege de prestaties. We zullen dan ook zeker als consortium bieden op het landcluster. We willen twintig jaar ervaring inzetten om ook onder de nieuwe omstandigheden nog jaren de gasvelden te servicen, zodat NAM deze kan blijven inzetten in de veranderende energiemarkt.’ ■

11 19 iMaintain

IMA J NAM-GLT.indd 28

03-12-19 16:42

PROJECT 29

NAM kijkt terug op geslaagde turnaround in Den Helder De NAM heeft vanaf eind augustus tot in september een turnaround van de gasbehandelingsinstallatie in Den Helder gehad. Hoewel het groot onderhoud langer duurde dan gepland, kijkt NAM terug op een succesvolle samenwerking en geslaagde turnaround.

Liesbeth Schipper

NAM werkt bij de gaswinning op het zuidelijke deel van de Noordzee samen met Shell UK. De productieplatforms van beide partijen op de Noordzee zijn via een groot netwerk van leidingen op de zeebodem met elkaar verbonden. In totaal staan er acht bemande en vijftien onbemande platforms aan de Nederlandse kant.

Het aardgas van deze platforms komt in Den Helder aan land. Met een capaciteit van 91 miljoen kubieke meter gas per dag heeft deze locatie een van de grootste gasbehandelingsinstallaties ter wereld.

Jaarlijks verwerkt de installatie (GBI) zo’n tien miljard kubieke meter aardgas. Vanuit Den Helder levert NAM het gas aan Gasunie, dat vervolgens het transport naar particulieren en bedrijven verzorgt.

Complete productiestop Op de GBI in Den Helder staan drie installaties. Een daarvan, de NOGATinstallatie, is voor de stop buiten bedrijf gesteld. Het was belangrijk om het groot onderhoud zo snel en effectief mogelijk uit te voeren. Immers, alle producerende platformen – ook die van derde partijen die over NOGAT produceren – lagen stil.

Het groot onderhoud komt elke zes jaar terug en is noodzakelijk om de installaties in goede staat te houden en (veiligheids) inspecties te verrichten. De NAM was

Nieuwe fakkel Een belangrijk onderdeel van deze turnaround was het vervangen van de flare.

Een reparatie of upgrade op locatie behoorde ook tot de mogelijkheden, maar vanwege de grote productie-impact en veiligheid koos de NAM voor het plaatsen van een nieuwe flare. Het uiterlijk van de nieuwe fakkel is gelijk aan de oudere versie, zodat deze gemakkelijk weer op de gasbehandelingsinstallatie kon worden aangesloten. Wel zijn de nieuwste technieken toegepast. Zo heeft de nieuwe fakkel een speciale branderkop die de CO2-emissie verlaagt. De onderdelen van de nieuwe fakkel zijn al eerder, in de zomer, door verschillende bedrijven gemaakt.

Vervolgens is de oude fakkel tijdens de stop weggehaald en de nieuwe geplaatst.

Dat moest in de korte periode dat de installatie stil lag in één keer goed.

Abonnees lezen meer op www.imaintain.info

IMA Q Summit.indd 29

al een jaar van tevoren met de voorbereiding begonnen om de turnaround in goede banen te kunnen leiden. Om alles zo efficiënt mogelijk te laten verlopen, waren er planningssessies met alle relevante disciplines, zoals Maintenance, Operations, Inspectie en Modifications.

Al deze disciplines stemden met elkaar af wanneer welke activiteiten aan de beurt zouden komen, met altijd het hoogste niveau van veiligheid.

Binnen budget Toch duurde het onderhoud uiteindelijk langer dan gepland. Het later aanleveren van essentiële onderdelen gooide roet in de planning. Het statement bleef echter: we doen het veilig of we doen het niet.

Wel is de turnaround binnen budget gebleven. In het voortraject maakt NAM daarover duidelijke afspraken met zijn dienstverleners en leveranciers.

Al in de voorbereiding, tijdens de uitvoering en ook na de turnaround krijgt iedereen de gelegenheid om feedback en verbeterpunten aan te dragen. Na de uitvoering wordt er dan ook een uitvoerige sessie gehouden om alle verbeterpunten te behandelen en deze om te zetten in actie voor de volgende stop. Waar bij de volgende turnaround extra focus op zal liggen, moge duidelijk zijn: materiaal. ■

11

iMaintain 19

03-12-19 16:42

30 ONDERHOUDSPROJECTEN DEFENSIE Wie: Koninkijke Luchtmacht Waar: Gilze-Rijen Wanneer: 2021 - 2022 Wat: moderniseren Apache-vloot

In totaal worden 28 Apache-gevechtshelikopters van de Koninklijke Luchtmacht herbouwd en gereviseerd. De AH-64D-helikopters worden voorzien van nieuwe rompen, transmissies en rotorbladen. Daarnaast wordt het vermogen van de motoren vergroot.

INFRA Wie: Gemeente Amsterdam Wat: programma Aanpak Wegtunnels Waar: Amsterdam Wanneer: 2019 - 2025

De gemeente Amsterdam gaat binnen het programma Aanpak Wegtunnels Amsterdam drie tunnels en de Verkeerscentrale aanpakken. De Piet Heintunnel moet worden aangepakt om te voldoen aan nieuwe wetgeving. De renovatie begint in het voorjaar van 2021 en duurt naar verwachting tot de zomer van 2022. Daarnaast worden in de Amsterdam Arenatunnel de technische installaties verbeterd en in de Michiel de Ruijtertunnel de brandbestendigheid van het beton.

Wie: NS Wat: modernisering 81 dubbeldekkers Waar: Haarlem Wanneer: tot met 2020

NS moderniseert tussen 2016 en 2020 81 dubbeldekkers. Er komen elk jaar ongeveer twintig nieuwe treinen op het spoor die weer jaren meekunnen.

Wie: NS Wat: modernisering 45 dubbeldekkers Waar: Haarlem Wanneer: vanaf 2020

De modernisering van 45 dubbeldekkers gaat om 242 rijtuigen met 24.500 zitplaatsen. De ombouw van het eerste treinstel is eind 2020 gereed. Na een testperiode met deze trein begint in de loop van 2021 de serieproductie en gaan ze het spoor op. Deze dubbeldekkers kunnen dan weer zo’n twintig jaar mee. Lees meer over dit project in iMaintain 2, 2019.

Wie: Port of Den Helder Wat: renovatie Zeedoksluis Waar: Den Helder Wanneer: tot en met maart 2021

Port of Den Helder heeft BAM Infra opdracht gegeven de Zeedoksluis in Den Helder te renoveren.

Het is de eerste grondige renovatie sinds de bouw van het dok in 1974. De sluis wordt voorzien van nieuwe elektrotechnische bedienings- en besturingsinstallaties. Verder worden de bewegingswerken van de sluisdeuren vervangen en krijgt het schilderwerk een opfrisbeurt.

Wie: ProRail Wat: onderhoud emplacement Kijfhoek Waar: Barendrecht / Zwijndrecht Wanneer: tot en met 2023

Met 50 hectare, 43 verdeelsporen, 14 aankomstsporen en 12 opstelsporen is Kijfhoek het grootste emplacement van Nederland. Kijfhoek is meer dan veertig jaar oud en toe aan grootschalig onderhoud. In 2021 tot en met 2023 wordt het heuvelsysteem vernieuwd, en er worden sporen en wissels vervangen.

Wie: Rijkswaterstaat Wat: groot onderhoud A4, A8, A10 Waar: Noord-Holland Wanneer: in 2019 en 2020

Rijkswaterstaat laat groot onderhoud uitvoeren aan rijkswegen A4, A8 en A10 in Noord-Holland.

De werkzaamheden bestaan voornamelijk uit het vernieuwen van in totaal zeventig kilometer asfalt. Daarnaast vindt er op verschillende plaatsen onderhoud of vervanging plaats aan voegovergangen van bruggen en viaducten.

Wie: Rijkswaterstaat Wat: onderhoud Nederrijnbrug Waar: Heteren Wanneer: maart 2019 - maart 2020

Het onderhoud aan de Nederrijnbrug omvat betonherstel aan de binnen- en onderzijde van de brug en conservering van de leuningen aan de buitenzijde van de brug

Wie: Rijkswaterstaat Wat: renovatie Waalbrug Waar: Nijmegen Wanneer: in 2019 en 2020

De renovatie van de Waalbrug omvat het vervangen van het betondek, onderhoud- en schilderwerkzaamheden, herstel en versterking van de staalconstructie, een nieuwe brugindeling en onderhoud aan de verlichting en leuningen.

Mist u een project? Mail het naar redactie@industrielinqs.nl 11 19 iMaintain

IMA R Onderhoudsprojecten.indd 30

03-12-19 16:43

ONDERHOUDSPROJECTEN 31

Wie: Rijkswaterstaat Wat: groot onderhoud aan de N200 Waar: Amsterdam Wanneer: in 2019 en 2020

De N200 tussen Amsterdam A10 West en Halfweg is toe aan groot onderhoud en krijgt gedeeltelijk een nieuwe weginrichting. Het project omvat een dijkophoging, vervanging van drinkwatertransportleidingen en het vernieuwen van boezembruggen en een duiker.

Wie: Rijkswaterstaat Wat: renovatie Wantijbrug Waar: Dordrecht Wanneer: in 2020

De opdracht voor de renovatie van de Wantijbrug is gegund aan Volkerbrug, een combinatie van Vialis, Volker Rail Nederland en Volker Staal en Funderingen. Volkerbrug gaat onder andere de twee vallen, het beweegbare deel, van de brug vervangen. Het industriĂŤle automatiseringsdeel van de renovatie is aan Siemens gegund.

Wie: Rijkswaterstaat Wat: versterking Houtribdijk Waar: IJsselmeer Wanneer: 2019 - 2020

De Houtribdijk, de dam tussen het IJsselmeer en het Markermeer, of tussen Lelystad en Enkhuizen, voldoet niet meer aan de veiligheidsnorm van de Waterwet en wordt daarom over 25 kilometer met zand en steen versterkt. Na de versterking is de dijk bestand tegen stormen die gemiddeld eens in de tienduizend jaar voorkomen.

Wie: Rijkswaterstaat Wat: renovatie stuw Nederrijn en Lek Waar: Hagestein, Amerongen en Driel Wanneer: tot en met 2021

De renovatie van stuwensemble Nederrijn en Lek omvat onder andere het moderniseren van de bediening en besturingsinstallaties van stuwen en sluizen, het verduurzamen van sluisdeuren, vizier- en cilinderschuiven en de realisatie van centrale bediening. Na de oplevering van het renovatieproject volgen nog achttien maanden onderhoud

Wie: Rijkswaterstaat Wat: versterken Afsluitdijk en sluizen Waar: Noord-Nederland Wanneer: 2019 - 2022

Rijkswaterstaat versterkt samen met consortium Levvel de Afsluitdijk. Levvel ontwerpt, bouwt, financiert en onderhoudt de versterking gedurende 25 jaar. Het project omvat het aanbrengen van 32 kilometer beschermende toplaag tegen overslaand water, het versterken van sluizen, aanleg van nieuwe stormvloedkeringen en inbouw van pompen bij Den Oever. Lees meer in iMaintain 2, 2019.

Wie: Rijkswaterstaat Wat: renovatie Van Brienenoordbrug Waar: Rotterdam Wanneer: 2020 - 2021

De renovatie van de Van Brienenoordbrug omvat onder andere het versterken van de westelijke boogbrug (tweede Van Brienenoordbrug). Daarnaast zijn de oostelijke boogbrug (eerste Van Brienenoordbrug) en aanbruggen van beide bruggen toe aan een grondige inspectie. Ook de systemen voor bediening, besturing en bewaking van de beweegbare delen van de bruggen zijn aan vernieuwing toe. En de beweegbare delen van de oostelijke brug moeten worden vernieuwd.

Wie: Rijkswaterstaat Wat: grootschalig onderhoud A79 Waar: Limburg Wanneer: 2020 - 2021

Rijkswaterstaat vervangt de deklaag van de snelweg A79 door stiller asfalt (zoab) en past onder andere de geleiderails, afwatering en bermen aan zodat deze weer voldoen aan de eisen van deze tijd. Daarnaast wordt een aantal op- en afritten verlengd om de komende jaren een goede doorstroming van het verkeer te kunnen waarborgen.

Wie: Rijkswaterstaat Wat: groot onderhoud aan de N3 Waar: Dordrecht Wanneer: 2020 - 2022

Het asfalt en de fundering op de gehele N3 is aan vervanging toe. Daarom wordt er over tien kilometer nieuw asfalt gelegd. Over de gehele lengte komt daaronder ook een nieuwe funderingsconstructie te liggen.

Wie: Rijkswaterstaat Wat: dijkversterking Marken Waar: Marken Wanneer: in 2021

De dijk rond Marken heeft stabiliteitsproblemen en is op delen te laag. Op veel plekken ligt de steenbekleding los en bovendien is de dijk op dit moment slecht te onderhouden. Plan is om de Zuidkade en Westkade buitenwaarts te verplaatsen en te versterken

Wie: Rijkswaterstaat Wat: renovatie IJsselbruggen Waar: Arnhem Wanneer: in 2021

In 2021 laat Rijkswaterstaat renovatiewerkzaamheden uitvoeren aan de onderzijde van de twee stalen IJsselbruggen in de A12 richting Duitsland. De bruggen zijn na uitvoering van de renovatie dertig jaar vrij van groot onderhoud.

11

iMaintain 19

IMA R Onderhoudsprojecten.indd 31

03-12-19 16:43

32 ONDERHOUDSPROJECTEN

Wie: Rijkswaterstaat Wat: onderhoud Oosterscheldekering Waar: Zeeland Wanneer: tot en met 2022

De constructie van de 124 cilinders en 32 schuiven van de Oosterscheldekering zijn van staal en gevoelig voor roest. Ze krijgen daarom iedere tien jaar een nieuwe, beschermende verflaag.

Wie: Rijkswaterstaat Wat: renovatie brug Urmond Waar: Urmond Wanneer: 2022 - 2023

Tijdens het opknappen van brug Urmond over het Julianakanaal in 2017, waarbij de stalen boogconstructie werd geconserveerd en verstevigd, bleek dat er meer moest worden gedaan.

Rijkswaterstaat onderzoekt wat de beste oplossing is.

Wie: Rijkswaterstaat Wat: versterking waterkering IJmuiden Waar: IJmuiden Wanneer: 2022 - 2024

De kering rondom het sluizencomplex bij IJmuiden voldoet op onderdelen niet meer aan de toekomstige veiligheidsnormen. De bekleding moet op delen van de kering worden verbeterd en de hoogte van de kering moet op delen worden opgehoogd.

Wie: Rijkswaterstaat Wat: renovatie Heinenoordtunnel Waar: regio Rotterdam Wanneer: 2023 - 2024

De Heinenoordtunnel is toe aan een grote opknapbeurt. De tunnel krijgt een nieuwe vluchtgang en de technische installaties en systemen worden vervangen.

Wie: Rijkswaterstaat Wat: renovatie draaibruggen Sluiskil en Sas van Gent Waar: Zeeland Wanneer: tot en met 2024

De draaibruggen Sluiskil en Sas van Gent worden op afstand bedienbaar en daarna gerenoveerd. Het nieuwe bediensysteem biedt voor de toekomst mogelijkheden tot uitbreiden, aanpassen en onderhouden.

PROCESINDUSTRIE Wie: Borealis Plastomers Wat: turnaround Waar: Geleen Wanneer: maart en april 2020

Borealis Plastomers heeft in maart en april 2020 een grote stop. Het bedrijf produceert op Chemelot in twee productielijnen polyolefinen onder de productnamen Queo en Stamylex.

NIEUW PROJECT Wie: Nouryon Wat: herstart Delesto 2 Waar: Delfzijl Wanneer: eind 2020

Nouryon gaat de warmtekrachteenheid Delesto 2 weer in gebruik nemen. De installatie op het Chemiepark Delfzijl zal eind 2020 gaan fungeren als start/stop-installatie voor de levering van elektriciteit aan het openbare net op piekmomenten. Dat is ruim acht jaar nadat de eenheid uit gebruik is genomen. De installatie is sinds 2012 zeer degelijk geconserveerd.

Wie: OCI Manufacturing Fertilizers Wat: turnaround Waar: Geleen Wanneer: april 2020

OCI Manufacturing Fertilizers heeft in april 2020 een onderhoudsstop van drie weken. OMF produceert in Geleen salpeterzuur en kunstmest. Salpeterzuur wordt geproduceerd in drie fabrieken (SZF4, SZF5 en SZF6), kunstmest wordt gemaakt in de nitraatfabriek (NF2).

Wie: Yara Wat: turnaround ammoniakfabriek D Waar: Sluiskil Wanneer: in 2020

Ammoniakfabriek D krijgt sinds oktober 2018 overtollig waterstof van Dow Benelux via een bestaande loze gasleiding van Gasunie. In de turnaround die in 2020 op de planning staat, moeten nog meer verbeteringen worden doorgevoerd. Daarbij kan wellicht worden geprofiteerd van de onderhoudsstop van ammoniakfabriek E in 2018.

Mist u een project? Mail het naar redactie@industrielinqs.nl 11 19 iMaintain

IMA R Onderhoudsprojecten.indd 32

03-12-19 16:43

ONDERHOUDSPROJECTEN 33 SLOOP Wie: EPZ Wat: ontmanteling kolencentrale Waar: Borssele Wanneer: 2019 - 2021

EPZ is begonnen met de ontmanteling van zijn kolencentrale in Borssele. De centrale is in 1987 in gebruik genomen en sinds 2000 wordt er ook biomassa meegestookt. Vóór de sloop is de installatie zoveel mogelijk gereinigd. Volgens de planning worden de ontmanteling en bodemsanering eind juli 2021 afgerond.

NIEUW PROJECT Wie: NAM Wat: sloop locatie Ten Post Waar: Groningen Wanneer: begin 2020

NAM heeft de sloop van gaswinningslocatie Ten Post voorbereid. De put is afgesloten en de installatie is schoongemaakt en overgedragen aan Meuva. Dit demontagebedrijf gaat de bovengrondse installatie verwijderen. De werkzaamheden bij Ten Post zullen tot begin 2020 duren.

NIEUW PROJECT Wie: NAM Wat: sloop locatie Sleen-4 Waar: Emmen Wanneer: voorjaar 2020

NAM heeft de gasproductie van de locatie Sleen-4 bij Emmen stopgezet. Na de voorbereidende werkzaamheden worden de twee op locatie aanwezige gasproductieputten opgeruimd. Naar verwachting zal dit in het voorjaar van 2020 gebeuren.

Wie: Tata Steel Wat: ontmanteling oude Kooksgashouder Waar: IJmuiden Wanneer: vanaf najaar 2019

In de kooksgashouder wordt het kooksgas van de twee kooks- en gasfabrieken opgevangen voor het via een pijpleiding wordt getransporteerd naar de Warmbandwalserij. Daar wordt het ingezet om de plakkenovens te stoken, zodat aardgas wordt uitgespaard. Na de ingebruikname van de nieuwe kooksgashouder in de zomer wordt de oude uit bedrijf genomen en ontmanteld.

NIEUW PROJECT Wie: Vattenfall Wat: ontmanteling Hemweg 8 Waar: Amsterdam Wanneer: vanaf 2020

Vattenfall sluit op 1 januari 2020 zijn kolencentrale aan de Hemweg in Amsterdam. Het ontmantelingstraject van Hemweg 8 begint in 2020. Het terrein wordt een plek voor productie, doorvoer en tijdelijke opslag van fossielvrije elektriciteit en warmte.

UTILITIES Wie: Dunea Wat: modernisering productielocatie Waar: Katwijk Wanneer: tot en met 2025

De procesautomatisering van productielocatie Katwijk wordt vervangen door volautomatische procesvoering. Verder worden elektrotechnische installaties aangepast. BAM Industrie is in december 2018 begonnen met voorbereidingen voor de vernieuwing van de energievoorziening van het drinkwaterpompstation. Dunea wil de middenspanning distributie en noodstroomvoorziening herinrichten.

Wie: RWE Wat: onderhoud aan Clauscentrale Waar: Maasbracht Wanneer: tot en met 2020

RWE haalt de Clauscentrale in Maasbracht uit de mottenballen. De gascentrale werd in 2014 wegens overcapaciteit gesloten, maar wordt in 2020 weer in gebruik genomen. De centrale heeft vier jaar stilgestaan en hoewel er onderhoud is gepleegd, moet alles weer in topconditie worden gebracht. Daarom worden tot 2020 nog onderhoudswerkzaamheden uitgevoerd.

Wie: TenneT Wat: grote vervangingsopgave Waar: Nederland Wanneer: tot en met 2028

TenneT vervangt assets op hoogspanningsstations. Het gaat om primaire assets (transformatoren tot vermogensschakelaars), secundaire (aansturing tot telecommunicatiesystemen) en tertiaire componenten van een station.

Wie: Waterschap Brabantse Delta Wat: renoveren afvalwaterpersleiding Waar: Noord-Brabant en Zeeland Wanneer: start medio 2019

De afvalwaterpersleiding transporteert afvalwater van industrieterrein Moerdijk en 35 dorpen en steden naar de RWZI in Bath. In 2019 start de renovatie van persstations bij Roosendaal, Bergen op Zoom en Bath. Ook wordt de leiding over 3,5 kilometer verdubbeld. De extra leiding is in 2020 in bedrijf en de gerenoveerde persstations in 2023.

11

iMaintain 19

IMA R Onderhoudsprojecten.indd 33

03-12-19 16:43

34 AGENDA

Januari 9 januari 2020 3D Makers Zone, Haarlem www.nvdo.nl/kalender/

moeten bestuurders soms drastische keuzes maken. De industrie komt bij die keuzes vaak niet op de eerste plaats, terwijl ze ook onderdeel van de oplossing kan zijn. Hoe zorgen de grootverbruikers van zoetwater ervoor dat ook hun belangen worden gehoord? Het schaduwministerie van water verbindt de waterketen en spreekt namens álle watergebruikers.

Studiedag Toekomstig Onderhoud Deelnemers van deze NVDO studiedag worden meegenomen in de laatste trends en innovaties die het onderhoudsvak wezenlijk zouden kunnen veranderen. Methodes en technieken met als doelstelling om predictief onderhoud 100 procent accuraat te maken, smart tooling en initiatieven die Nederland wereldwijd op de kaart moeten zetten op het gebied van innovatie en Maintenance 4.0. Met medewerking van onder andere Simon Jagers (Semiotic Labs), Roland van de Kerkhof (Smart Maintenance Skillslab) en Steven Devos (Proeftuin ‘Smart Maintenance’).

10 januari 2020 IBM, Amsterdam itanks.eu/event/iot-cafe-sensoring/ IOT Café ‘Sensoring’ Op vrijdag 10 januari organiseert iTanks een IOT Café bij IBM in Amsterdam. Deze editie wordt gekeken naar het begin van de keten: sensoring. Welke eenheden zijn te meten en hoe kan de data van de sensoren worden gebruikt voor smart automatisering? Hoe kan daarnaast data van afgeleide meetpunten, andere data-acquisitie en bestaande data van publieke bronnen worden meegenomen in de analyse?

30 januari 2020 DeFabrique, Utrecht iv.heliview.nl Jaarcongres Industriële Veiligheid Tijdens het jaarcongres Industriële Veiligheid staat kennisdeling en interactie tussen u en uw vakgenoten centraal. Het congres toont de laatste ontwikkelingen op het gebied van machineveiligheid, procesveiligheid, explosieveiligheid en alle facetten van veiligheidscultuur en veiligheidsgedrag. Het thema is ‘Samenhang in Veiligheid’ en lezingen worden verzorgd door onder andere Rik van Terwisga (NEN), Harmen Alkema (Ministerie van Defensie), en twee nabestaanden van een dodelijk ongeval die de Stichting Arbeidsongevallen hebben opgericht.

Februari 13 februari 2020 Tata Steel, IJmuiden www.watervisie.com Watervisie 2020 Klimaatverandering en bevolkingsgroei legt druk op zowel de kwaliteit als kwantiteit van water. Waar schaarste optreedt,

Maart 10 t/m 12 maart 2020 Ahoy, Rotterdam www.stocexpo.com StocExpo Het grootste internationale event voor de tank terminal industrie wordt gehouden van 10 tot 12 maart in Ahoy, Rotterdam. StocExpo brengt toonaangevende spelers uit de industrie en bedrijven samen om nieuwe producten en diensten te presenteren en de nieuwste trends en marktvoorspellingen te bespreken. De driedaagse vakbeurs en conferentie trekt meer dan 3500 industrieprofessionals vanuit 70 landen.

25 en 26 maart 2020 Antwerp Expo www.maintenance-expo.be/nl/ Maintenance Belgium The place to be voor elke professionele speler in industrieel onderhoud, shutdown technologie, asset management en productiebetrouwbaarheid. Schaaf uw kennis bij aan de hand van masterclasses over onderhoudsstrategie, voorbereiden shut-downs, maintenance 4.0, veiligheid en cases van vakmensen. Proef van innovatie, automatisering en virtual reality tijdens de BEMAS Innovation Tour/Award, Robot Demo zone en Virtual Maintenance zone.

April 21 t/m 23 april 2020 Evenementenhal Gorinchem www.maintenance-gorinchem.com Maintenance Gorinchem Op 21, 22 en 23 april 2020 vindt in Evenementenhal Gorinchem de tweede editie van Maintenance plaats. Dit event is voor elke professionele speler binnen industrieel onderhoud, shutdown technologie, asset management en productiebetrouwbaarheid.

Vakbeurs Maintenance vindt gelijktijdig plaats met Worksafe.

11 19 iMaintain

IMA F Agenda.indd 34

03-12-19 16:44

Onderhoud, bescherming en herstelling voor industriĂŤle omgevingen BASF Master Builders Solutions levert geavanceerde oplossingen voor het onderhoud van uw industrie. Van herstellingen en beschermingen van betonstructuren, het verankeren van machines tot hoog chemisch resistente vloeistofdichte vloeren. www.masterseal-7000cr.basf.com/nl

industrie_210x297.indd 1 IMA Advertenties.indd 35

26/02/19 13:22 04-12-19 10:31

Adv Mainnovation 210x297 met afloop3mm.indd 1 IMA Advertenties.indd 36

19-09-18 14:56 04-12-19 10:32