Petrochem 2, 2013

www.petrochem.nl • losse verkoopprijs € 20,00

Managementblad voor de olie- en chemische industrie Nr. 02 – 2013

making the difference

Nr. 02 – 2013

SGS is unique in the market in finding and creating opportunities and is recognized as the global benchmark for quality and integrity.

As the world’s leading inspection, verification, testing and certification company, with more than 75,000 employees, SGS operates a network of over 1,500 offices and laboratories around the world.

SGS helps to improve quality, safety, performance and efficiency for the following industries: Agricultural - Automotive Consumer Testing - Environmental - Industrial - Life Science - Minerals - Oil, Gas & Chemicals - Systems & Services Certification Governments & Institutions.

sgs gRoUP NETHERLANDs

sgs gRoUP BELgiUm

Malledijk 18 P.O. Box 200 NL-3200 AE Spijkenisse t +31 (0)181 69 33 33 e sgs.nl@sgs.com

SGS House Noorderlaan 87 B-2030 Antwerpen t +32 (0)3 545 44 00 e sgs.be@sgs.com

www.sgs.com

001_2_59_60_A_omslag.indd 2

Energie-integratie maakt WKK overbodig • VOTOB laat zien wat er wel goed gaat • Nauwe samenwerking maakt industrie veiliger • Thema: Onderhoud

13-02-13 09:16

ANDUS group companies: Process Equipment/ Constructions FIB Industries Lengkeek Staalbouw RijnDijk Construction

Infra Armada Rail Armada Mobility Armada Janse HSM Steel Structures

Het lukt me nooit om alle I/O wijzigingen door te voeren zo vlak voor de start-up datum.

Maar we kunnen niet opstarten zolang de I/O wijzigingen niet zijn doorgevoerd.

Refractories Gouda Refractories Gouda Vuurvast Services Gouda Vuurvast Belgium

DAT KUNT U WEL

Gouda Feuerfest Deutschland

Offshore/Maritime HSM Offshore Van Voorden Maritime Royal Van Voorden Castings

Serving the industry

Flexibiliteit waar en wanneer u het nodig hebt- Electronic Marshalling maakt dit mogelijk.

Strakke projectschema’s en veranderingen van specificaties zijn eerder regel dan uitzondering. Emerson maakt dit gemakkelijk door alle herbedrading te elimineren. Alleen met DeltaV Electronic Marshalling kunt u de veldbekabeling aansluiten, waar en wanneer u wilt, ongeacht het signaaltype of besturingsstrategie. Met deze flexibiliteit kunt u I/O’s vandaag, morgen of pas over tien jaar toevoegen. Bekijk hoe DeltaV Electronic Marshalling dit gemakkelijk maakt, scan de QR-code hieronder of ga naar de website: www.IOonDemandCalculator.com

Ons kernwoord: klanttevredenheid. Onze kerncompetenties: vuurvaste bekledingen, grootschalige industriële staalgerelateerde projecten, industrieel gietwerk, sluizen en bruggen, olie- en gasplatforms, scheepsschroeven, drukvaten, warmtewisselaars, opslagtanks, kelderbierinstallaties, systemen voor filtratie en separatie, luchttechniek, lichtreclame, reizigers gerelateerde voorzieningen, bovenleidingANDUS Group BV Beukenlaan 117

Het Emerson logo is een merknaam en een service merknaam van Emerson Electric Co. ©2013 Emerson Electric Co.

systemen voor het spoor, service en onderhoud. Nationaal en internationaal gecertificeerd, werkend volgens de hoogste veiligheids- en kwalliteitsnormen.

5616 VC Eindhoven T +31 (0)40 - 211 58 00 E info@andusgroup.com

115603 ins23_DeltaV-YCDT_Pet.indd 1 001_2_59_60_A_omslag.indd 3

14/01/2013 10:42

Andus MagAd Petrocem.indd 1

Kennismaken? Graag. Belt u even of kijk op www.andusgroup.com.

07-02-13 13:34 09:14 12-02-13

In deze editie 14 ‘Laat zien wat er weL goed gaat’

36 thema onderhoud

De tankopslagsector heeft met 2012 een roerig jaar achter de rug. Een aantal incidenten bij Odfjell bracht de veiligheid van de gehele sector in brede kring ter discussie. Onterecht, vindt Sandra de Bont van de Vereniging van Onafhankelijke Tankopslagbedrijven (VOTOB). Volgens haar is de casus van Odfjell niet exemplarisch voor de sector als geheel.

Vanwege de kwakkelende economie zoeken bedrijven naar allerlei mogelijkheden om kosten te besparen. Dit betekent niet dat onderhoud van installaties automatisch op een lager pitje wordt gezet. Door juist ver vooruit te plannen, krijgt procesinnovatie meer kans. En door een concernbreed overzicht is het mogelijk op een andere manier naar je totale asset base te kijken en verschillende zaken te overwegen. Zoals bijvoorbeeld wanneer het tijd is om op een bepaalde site extra te investeren. Met lange termijn assetmanagement kan met andere woorden veel worden gewonnen.

Een concreet, onlangs gerealiseerd project waarbij het kapitaalgoed weer vier jaar is veiliggesteld, is de turnaround bij de raffinaderij van IBR die Gunvor onlangs overnam.

23 wKK door energie-integratie overbodig De stoomvraag bij BP Geel is de laatste jaren zodanig gedaald dat het economisch niet langer verantwoord was de WKK in bedrijf te houden. Eind 2012 is de installatie dan ook stilgelegd.

Energiecoördinator van BP Geel, Johan Liekens, meent dat voor er besloten wordt een WKK te bouwen, processen eerst moeten worden geoptimaliseerd en mogelijkheden voor energie-integratie moeten worden onderzocht.

28 industrie door samenwerKing veiLiger Met 2,8 ongevallen met verzuim per miljoen gewerkte uren in 2011 behoort de olie- en gasindustrie tot de veiligste sectoren van de industrie. Dit is het resultaat van jarenlange nauwe samenwerking van het Staatstoezicht op de Mijnen en de industrietak. Van de veiligheidsaanpak kunnen andere bedrijfstakken wellicht het een en ander leren. Inspecteur-generaal Jan de Jong legt uit hoe de sector omgaat met veiligheid.

en verder Commentaar 05 Feiten en cijfers • Meer afval omgezet in biobrandstof • Finalisten Plant Manager of the Year 2013 bekend 07 Feiten en cijfers buitenland • Borealis investeert in Europese sites • Shell sluit gasdeal Oekraïne 11 binnenstebuiten 21 onbevangen • René den Heeten 27 technologie 33 Petrospect 35 Producten 51 agenda 57 Column • Van Hoogenhuyze 58

PETROCHEM 02 – 2013

003_B_Inhoud.indd 3

3

12-02-13 15:54

Omdat elke druppel telt Managementblad voor de olie- en chemische industrie NuMMer 02 - 2013 uitgave vaN: Industrielinqs pers en platform BV, Veembroederhof 7, 1019 HD Amsterdam, Postbus 12936, 1100 AX Amsterdam e-mail: redactie@petrochem.nl, website: www.petrochem.nl Hoofdredactie: Wim Raaijen 020 312 2081 eiNdredactie: Evi Husson 020 312 2796, Liesbeth Schipper 020 312 2083 redactie: David van Baarle 020 312 2082, Elise Quaden 020 312 2084, Ellen van den Burg 020 312 2083

vaste Medewerkers: Chris Aldewereld, Katrien Bogaerts, Jan van Doorslaer, Niko van Gent, Jacqueline van Gool, Bert van Hoogenhuyze, Henk Leegwater, Teus Molenaar, Gerard van Nifterik, Erik te Roller, Francis Voermans, Eric de Vries, Cyril Widdershoven Lay-out: Gabriele Köbbemann oMsLagfoto: BASF adverteNtieverkoop: Jetvertising BV, t: 070 399 0000 - f: 070 390 2488 Rob Koppenol rob@jetvertising.nl traffic: Breg Schoen 020 312 2088 drukkerij: DeltaHage, Den Haag

De strijd om olie wordt de komende jaren heviger, omdat weinig landen in de positie zijn om aan de toenemende vraag te kunnen voldoen.

Met nauwkeurige en betrouwbare meetinstrumentatie ondersteunt KROHNE haar klanten uit de petrochemie om uit de kostbare reserves kwalitatief hoogwaardige producten te kunnen blijven ontwikkelen en produceren.

De nieuwste generatie massaflowmeters – OPTIMASS 2300 – een uitstekend alternatief voor bulkmeting waarbij de hoogste nauwkeurigheid vereist is.

KROHNE – Petrochemie is onze wereld.

Voor meer informatie zie onze website.

aboNNeMeNteN (excl. BTW) Petrochem verschijnt 11x per jaar.

Nederland/België v 162,– per jaar Introductie NL/B 25% v 121,50 per jaar Overig buitenland v 188,– Losse verkoopprijs v 20,00 Studenten v 37,75 Proefabonnement 3 mnd v 26,50 opZeggeN: Dit magazine hanteert de opzegregels uit het verbintenissenrecht. Wij gaan er van uit dat u het blad ontvangt uit hoofde van uw beroep. Hierdoor wordt uw abonnement steeds stilzwijgend met een jaar verlengd.

Proef- en kennismakingsabonnementen worden niet automatisch verlengd en stoppen na het aantal aangegeven nummers. Opzeggen kan via www.aboland.nl, per post of per telefoon. De opzegtermijn is 8 weken voor het einde van uw abonnementsperiode. Als opzegdatum geldt de datum waarop uw opzegging door Abonnementenland is ontvangen. Indien u hierom verzoekt, ontvangt u een bevestiging van uw opzegging met daarin de definitieve einddatum van uw abonnement.

Adreswijzigingen kunt u doorgeven via www.aboland.nl, per post of per telefoon. Overige vragen kunt u stellen op www.aboland.nl of neem telefonisch contact met Abonnementenland op. abonnementenland: Postbus 20, 1910 AA Uitgeest Tel: 0900-ABOLAND of 0900-226 52 63 (€ 0,10 per minuut) Fax: 0251-31 04 05 Site: www.bladenbox.nl voor abonneren of www.aboland.nl voor adreswijzigingen en opzeggingen.

Abonnementenland is ook bereikbaar via Twitter. Stuur uw tweet naar: @Aboland_klanten.

Prijswijzigingen voorbehouden. © Industrielinqs pers en platform

OPTIMASS 2300

Niets uit deze uitgave mag worden gereproduceerd zonder toestemming van de uitgever.

ISSN: 1380-6386

004_colofon_krohne.indd 4

13-02-13 09:02

‘Als de chemie aan de voorkant wil bijdragen aan een duurzamere wereld, zal ze haar intenties ook in haar eigen processen moeten laten zien.’

Betaalbare energie De Europese procesindustrie, en zeker ook de Vlaamse en Nederlandse chemie, hebben last van de hoge energieprijzen.

Als er momenteel een investeringskeuze moet worden gemaakt tussen de VS en Europa, zal die eerder positief uitvallen voor de andere kant van de oceaan. De schaliegasrevolutie heeft daar de prijs van aardgas enorm naar beneden geduwd. Een bijkomend voordeel is dat aardgas voor verschillende chemische processen een uitstekende grondstof is, bijvoorbeeld voor de productie van melamine. Maar ook etheen, een van de grote zes, is eenvoudig te produceren uit methaan, oftewel aardgas.

Een productielocatie als Huntsman in Rozenburg kan daar zomaar last van krijgen. Al jaren hoopt het Nederlands management op de bouw van een nieuwe MDI-fabriek.

Bij voorgaande investeringen is met een vervolg al rekening gehouden, maar het schaliegas in de VS kan fors roet in het eten gooien. Als ik het goed heb, kan de Rozenburgse site ook prima MDI dat in Amerika is geproduceerd, verder verwerken; maar het liefst produceert directeur Max van der Meer en zijn team de MDI natuurlijk hier in Nederland. Temeer omdat in Rozenburg wordt geëxperimenteerd met een groene route voor de MDI-productie. Zo’n Green Deal verdient toch een kans!

Misschien ligt daar meteen ook het pijnpunt. Grote chemiebedrijven zien hun toekomst in het stimuleren van duurzame ontwikkelingen, met allerlei mooie oplossingen en producten.

Het probleem is echter dat als het om hun eigen processen gaat, ze al gauw in een spagaat terechtkomen. Goedkoop is lang niet altijd duurzaam. En als je niet uitkijkt, kom je als Europese industrie internationaal in een vervelende positie terecht. Door de opkomst van schaliegas in de VS en de grootse plannen van China en multinationals als Shell, moet Europa uitkijken dat het niet met alle – relatief goedkope – steenkool van de wereld wordt opgescheept. Zo waarschuwde Wouter de Geest (BASF Antwerpen) in de vorige Petrochem nog. Hij vindt dat Europa schaliegas zeker niet in de ban moet doen. Het is een kwestie van zorgvuldig winnen.

Voor Nederland lijkt het een slecht moment voor een schaliegasdiscussie, gezien het tumult over de mogelijke gevaren van aardgaswinning in het noorden. De aardbevingen kunnen heftiger worden en zelfs de dijken aantasten. En wie de Nederlandse dijken aantast, tast de Nederlandse eer aan en hakt een bres in onze controle over het water.

Landen als Polen en Oekraïne, waar grote aardgasvoorraden in de harde schalielagen zitten, lijken de schaliegasrevolutie in Europa te willen ontketenen. Voordeel is natuurlijk dat het daar minder dichtbevolkt is en de kans op overstroming is ook wat minder groot.

Het is goed dat de Europese industrie op zoek gaat naar betaalbare energie, en daar ook suggesties voor doet. Echter, als ze aan de voorkant wil bijdragen aan een duurzamere wereld, zal ze haar intenties ook in haar eigen processen moeten laten zien. Veel bedrijven hebben directe invloed op hun eigen energie-efficiëntie en sites hebben daarin al veel bereikt.

De volgende stap is efficiëntie in hele ketens. Max van der Meer deed daarvoor al eerder een oproep. Terecht gaf hij aan dat er nog veel kansen in het Rotterdamse gebied liggen om samen minder energie te gebruiken.

Met alle liefde trek ik dat door naar de hele Delta. In het verleden hebben we, in gezamenlijk initiatief met het Havenbedrijf Antwerpen, BASF Antwerpen en BP Geel en later met meer – ook Nederlandse – bedrijven, diverse malen het congres Chemvision georganiseerd. Daar is ook het Chemvision Forum uit voortgekomen, een overleg van verschillende sitemanagers in Nederland en Vlaanderen.

Betaalbare energie is een geweldig agendapunt. Er is nog zoveel te winnen als de industrie in de Delta meer gaat halen uit onderlinge synergie. En dan snijdt het mes aan twee kanten: de energie wordt betaalbaarder en de industrie werkt binnen haar eigen mogelijkheden aan verduurzaming. wim@industrielinqs.nl #reporter_wimraaijen

PETROCHEM 02 – 2013

005_C_commentaar.indd 5

5

12-02-13 14:08

024_traduco.indd 1

12-02-13 11:57

FOTO: NESTE OIL

FEITEN & CIJFERS

Meer afval oMgezet in biobrandstof Neste Oil heeft vorig jaar 742.000 ton afval en restmaterialen gebruikt voor de productie van biobrandstoffen; een verdubbeling ten opzichte van het jaar ervoor. In 2011 zette het bedrijf nog 330.000 ton om. De toename is vooral te danken aan de inzet van meer dierlijk vetafval en vetafval van visverwerkers. Op de biodiesel uit afval van Neste Oil kunnen jaarlijks 740.000 auto’s rijden.

Het bedrijf heeft vorig jaar in totaal 2,1 miljoen ton hernieuwbare grondstoffen in haar raffinaderijen gebruikt. Daarvan was 65 procent palmolie, 35 procent afval en reststoffen, en minder dan 0,5 procent andere plantaardige oliën.

Neste Oil heeft op de Maasvlakte in Rotterdam een fabriek voor de productie van biobrandstoffen. Deze fabriek heeft een capaciteit van 800.000 ton per jaar. Ook in Singapore heeft het bedrijf een biobrandstoffenfabriek, eveneens met een capaciteit van 800.000 ton per jaar. In Porvoo heeft het bedrijf twee units voor de productie van biobrandstoffen op de site van haar conventionele raffinaderij. efficiËntere scheepvaart heeft Minder stookolie nodig Vorig jaar is in de haven van Rotterdam minder brandstof geleverd aan de scheepvaart. Het bunkervolume daalde van 12,2 naar 10,9 miljoen ton. Stookolie werd verreweg het meeste geleverd; 10,3 miljoen ton tegen 11,6 miljoen ton in 2011. Het bunkeren van gasolie nam iets toe; van 530.000 ton naar 550.000 ton. Het Havenbedrijf schrijft de daling in zijn geheel toe aan de efficiëntere manier van varen door de scheepvaart.

Containerschepen gebruiken driekwart van de totale hoeveelheid gebunkerde stookolie. De containervaart vaart tegenwoordig efficiënter doordat grotere en vol beladen schepen beduidend langzamer varen; 15/18 knopen in plaats van 25 knopen. Tien procent minder dienstsnelheid bespaart twintig procent brandstof, dertig procent minder bespaart circa de helft brandstof. Bij een gebruik van 250 tot 300 ton per etmaal scheelt dat veel. Ook in het transport van natte en droge bulk zijn schepen het afgelopen jaar beduidend efficiënter gaan varen. borealis doet bod op Meststoffen total Borealis wil Total’s belang van 56,86 procent in de Belgische vennootschap Rosier overnemen. Rosier is een producent van minerale meststoffen, met productievestigingen in Sas-van-Gent en het Belgische Moustier. Borealis is al actief op de markt van stikstofhoudende meststoffen in Centraal-Europa en in Frankrijk waar het bedrijf begin 2012 PEC-Rhin heeft overgenomen. Borealis biedt tweehonderd euro per aandeel voor het meerderheidsbelang van Total.

Tegelijkertijd heeft Borealis een bod gedaan aan Total voor de overname van alle uitstaande aandelen van GPN. Dit is een Franse producent van stikstofhoudende meststoffen en stikstofoxide reductoren. De twee productielocaties bevinden zich in Grandpuits in de ruime omgeving van Parijs en Grand-Quevily in Normandië. De voorgestelde overnames dienen nog te worden goedgekeurd door de de mededingingsautoriteiten van de betrokken landen. De overname van de aandelen van Rosier zal bovendien alleen plaatsvinden als Borealis ook alle uitstaande aandelen van het Franse GPN verwerft.

blijf op de hoogte en schrijf u in voor de nieuwsbrief op www.petrochem.nl

007_8_9_D_feiten-cijfers.indd 7

Op 1 februari opende de nieuwe brandweerkazerne op industrieterrein Moerdijk zijn deuren. De kazerne is sindsdien dag en nacht bezet. Hij is er gekomen naar aanleiding van de brand bij Chemie-Pack twee jaar geleden. Na de brand concludeerde de Inspectie Openbare Orde en Veiligheid dat de gemeente de brandweerzorg op het industrieterrein niet goed had geregeld. taqa energy is medio januari begonnen met het boren van veertien putten voor de gasopslag in het gebied bergermeer bij Alkmaar. Het boren van alle putten duurt ongeveer twee jaar. De eerste commerciële opslag van aardgas in het Bergermeerveld begint in 2014. De volledige capaciteit van het veld kan een jaar later worden benut. In het Bergermeerveld komt negen miljard kubieke meter gas, waarvan een commerciële werkvoorraad van 4,1 miljard kubieke meter.

De rest is zogenoemd “kussengas” om het veld op een minimale druk te houden. katoen natie neemt drie terminals over van vsl logistics. Het gaat om terminals in Nuth (bij Maastricht), Terneuzen en Tessenderlo (België).

‘Met deze overnames vergroot Katoen Natie haar aandeel binnen de petrochemische industrie’, zegt CEO Fernand Huts. ‘We spelen in op de consolidatie die vandaag in Europa binnen de petrochemische sector plaatsvindt.’ Wat Katoen Natie voor de terminals heeft betaald, is niet bekendgemaakt.

De curatoren van de in november failliet verklaarde fosforproducent thermphos in Vlissingen-Oost hebben besloten deze fabriek niet te verkopen. Eerder was er nog kans op de verkoop van heel Thermphos aan het Kazachstaanse Kazphosphate.

Dat bedrijf kon echter geen bankgarantie geven binnen de termijn die de curatoren hadden gesteld. De curatoren besloten daarop alleen nog enkele buitenlandse dochters van de Vlissingse fabriek te verkopen. In Vlissingen verliezen 450 mensen hun baan.

PETROCHEM 02 – 2013

7

12-02-13 14:08

FEITEN & CIJFERS Oranje-Nassau Energie heeft een memorandum of understanding gesloten met investeringsmaatschappij kohlberg kravis roberts & co om samen te investeren in de upstream olie- en gassector in NoordwestEuropa. Oranje-Nassau Energie wil flink groeien door acquisities en met de investeringsmaatschappij achter zich kan het bedrijf breder kijken naar eventuele overnames van assets. Het bedrijf heeft al offshore assets in Nederland, Engeland en Gabon en produceert in 2013 ongeveer negenduizend vaten olie-equivalenten per dag. Ambitie is om de huidige reserves van zo’n honderd miljoen vaten olie-equivalenten in de komende jaren te verdubbelen. odfjell en de vakbonden zijn het eens geworden over een nieuw sociaal plan, waarbij minder mensen hun baan verliezen dan eerder gemeld. Volgens de bonden FNV Bondgenoten en CNV Vakmensen raken maximaal 35 mensen hun baan kwijt, eerder ging het om negentig banen. De mensen die wel weg moeten krijgen een ontslagvergoeding op basis van de oude kantonrechtersformule. ‘Dit sociaal plan was het meest haalbare bij een bedrijf dat technisch failliet is’, zegt FNV-bestuurder Ruud Wennekes.

Werknemers van sabic hebben actie gevoerd voor het behoud van een goed sociaal plan zoals dat in de oude cao is vastgelegd. Sabic heeft begin dit jaar laten weten dat het kosten moet besparen en dat het gedwongen ontslagen niet uitsluit. Daarbij wil het bedrijf het sociaal plan versoberen.

Het is voor het eerst in de tienjarige geschiedenis van het Saoedische bedrijf in Geleen dat er is gestaakt.

Op een naM-locatie in Coevorden is eind januari een lekkage geconstateerd aan een leiding. Uit de leiding is productiewater gestroomd; water dat bij de gaswinning vanuit de diepe ondergrond mee wordt geproduceerd.

De installaties staan in een grote bak; de vloeistof stroomt in deze bak en kan van daaruit in een tank worden gepompt. Onderzoek moet uitwijzen hoe de lekkage is ontstaan.

8

factsheet voor richtlijnen opslagtanks DCMR heeft een factsheet opgesteld over de richtlijn PGS 29 voor opslagtanks. De richtlijn geeft aan wat een bedrijf moet doen om brand te voorkomen en wat het moet doen als het mis gaat. ‘Er bleek veel onduidelijk over de precieze invulling van de richtlijn’, stelt Robert Ruigrok, beleidsmedewerker vergunningverlening bij de DCMR. Toelichtingen op de voorschriften ontbreken vaak en doorverwijzing naar andere normen gebeurt niet altijd op dezelfde manier, verduidelijkt Ruigrok. ‘Daar lopen bedrijven tegenaan, maar ook wij als toezichthouder. Wanneer geef je een vergunning af met een gemotiveerde afwijking en wanneer niet? En wanneer moet een bedrijf bijvoorbeeld overvulbeveiliging installeren, die voorkomt dat een tank overstroomt? Moet dat alleen in risicogevallen? En zo ja, wanneer is het risico groot? Voor een bedrijf met vijfhonderd tanks kan dat een grote investering betekenen.’

Een werkgroep verzamelde bij bedrijven en andere betrokken organisaties de diverse interpretaties van de richtlijnen. Ruigrok: ‘In de factsheet geven we aan hoe de richtlijn moet worden geïnterpreteerd, maar ook hoe je bijvoorbeeld zo’n risicobeoordeling moet doen. Behalve dat het een praktisch handvat is, schept dit duidelijkheid. Zowel bedrijf als toezichthouder weten zo wat er verwacht wordt.’

Website brengt vraag en aanbod tankcontainers bij elkaar Duizenden tankcontainers over de wereld gaan leeg van de bestemming terug naar het depot omdat er simpelweg geen product is om de tankcontainer te voorzien van lading op retour. Intermodal Finder heeft daarom het web-systeem Tank Container Finder gelanceerd. Doel van deze website is het bij elkaar brengen van vraag en aanbod van tankcontainers in de transportindustrie. Bedrijven kunnen zoeken naar tankcontainers die aansluiten op de eisen en wensen bij het te vervoeren product. Door de beschikbaarheid op locatie inzichtelijk te maken wordt een economische-, ecologische- en efficiëntieslag geboden. Op dit moment zijn een aantal lease-maatschappijen aangesloten met hun aanbod van beschikbare tankcontainers. De verwachting is dat deze early adopters zullen worden gevolgd door internationale maatschappijen, zodat het aanbod in het systeem zal groeien. Meer info: www.tankcontainerfinder.com.

Lees ook het artikel over Sabic en MCT die containervervoer per schip rendabel maken in Petrochem 7/8 – 2012. Dit nummer is voor abonnees digitaal beschikbaar. onrust over gasWinning groningen De Nederlandse Aardolie Maatschappij (NAM) en de overheid nemen maatregelen om de veiligheid boven het gasveld in Groningen te vergroten. Dat is nodig omdat aardbevingen volgens onderzoekers in de toekomst heviger kunnen worden. De NAM reserveert honderd miljoen euro extra voor versterking van kwetsbare gebouwen. Ook komt er onderzoek hoe de kans op een aardbeving kan worden beperkt.

Tot nog toe werd aangenomen dat de trillingen niet sterker zouden worden dan 3,9 op de schaal van Richter. Maar in de toekomst kan de kracht van een beving bij het Groningen-veld weleens uitkomen op 4 tot 5. Er is een kans van één op veertien dat het gebied in de komende twaalf maanden door een aardschok van groter dan 3,9 op de schaal van Richter wordt getroffen, stellen de onderzoekers. De onderzoeken werden gedaan nadat het dorp Huizinge in de gemeente Loppersum vorig jaar werd getroffen door een aardbeving. Die had een kracht van 3,4 op de schaal van Richter en richtte veel schade aan. Om het aantal bevingen in de toekomst terug te brengen, zou volgens de onderzoekers zo min mogelijk gas moeten worden gewonnen. Minister Henk Kamp van Economische Zaken stelt echter dat rekening moet worden gehouden met de staatskas, die een tegenvaller van 2,2 miljard euro per jaar te verwerken krijgt als er twintig procent minder gas uit het Groningen-veld zou worden verkocht.

De minister neemt de conclusies serieus maar gaat de gaswinning in Groningen nog niet beperken. Hij neemt eind dit jaar of begin volgend jaar een besluit en wil voor december alle informatie over de gaswinning in Groningen hebben om een verantwoord besluit te kunnen nemen. Op dit moment wordt jaarlijks vijftig miljard kuub aardgas gewonnen en dit wordt tot 2027 afgebouwd naar twintig miljard kuub gas per jaar. In het veld zat ooit 2.800 miljard kuub gas en daarvan is nu nog 780 miljard kuub over. Sinds het begin van de winningen zijn volgens Kamp vijfduizend aardschokken geregistreerd. De NAM heeft laten weten de installatie van meetapparatuur en studies naar aardbevingen, die het al in gang heeft gezet, versneld uit te voeren.

PETROCHEM 02 – 2013

007_8_9_D_feiten-cijfers.indd 8

12-02-13 14:08

FEITEN & CIJFERS kennis energieprojecten gebundeld Agentschap NL heeft kennis uit projecten op het gebied van energie-innovatie in Nederland gebundeld in de digitale Energie-Innovatiecatalogus. Zo’n zevenhonderd samenvattingen van demonstraties en onderzoeksprojecten uit de beleidsprogramma’s Energie Onderzoek Subsidie (EOS) en Innovatieagenda Energie (IAE) zijn in de catalogus opgenomen. De eindrapporten van driehonderd afgeronde projecten zijn ook in de catalogus te vinden. Van oudere projecten, is een update opgenomen. Binnenkort zijn ook de projecten die onder het topsectorenbeleid zijn gestart in de catalogus te raadplegen. Het energiegebruik in Nederland moet in 2020 voor minimaal zestien procent bestaan uit hernieuwbare bronnen. ‘We willen met de kennis uit al deze projecten een sneeuwbaleffect bereiken’, zegt Hugo Brouwer, manager Energie-innovatie bij het ministerie van Economische Zaken. ‘Als een onderzoek succesvol is gebleken, liggen er mooie kansen voor verder onderzoek en toepassing. We kunnen ook leren van onderzoeken die mislukt zijn. Een onderzoek is nooit opgezet om te mislukken, dus het is altijd goed om te weten waar iets is misgegaan, zodat we er lering uit kunnen trekken voor toekomstige projecten.’

Meer informatie: www.agentschapnl.nl/energie-innovatie. finalisten plant Manager of the year 2013 bekend

st gelez ee

m .nl

op ww

he

m

en

Drie sterke kandidaten zullen tijdens Deltavisie 2013 de strijd met elkaar aangaan om de titel Plant w Manager of the Year 2013. .p e tro c De winnaar wordt een jaar lang boegbeeld van de procesindustrie. Cas König (ESD-SIC, Delfzijl), Peter Kilburn (Lubrizol Advanced Materials Resins, Delfzijl) en Gerwin Meulenbeld (Purac Biochem, Gorinchem) zijn dit jaar de drie plantmanagers die meedingen naar de felbegeerde titel Plant Manager of the Year 2013. De verkiezing wil bijdragen aan een positief imago van de Nederlandse procesindustrie, door de inspanning en prestaties van plantmanagers op het gebied van onder andere veiligheid, gezondheid, milieu en productiviteit te benoemen en te waarderen. Een vakkundige jury beoordeelt de kandidaten op hun maatschappelijke betrokkenheid, leiderschap en communicatieve vaardigheden.

De jury bestaat uit juryvoorzitter Jos Benders (voormalig topman Lyondell Europe), Colette Alma (directeur VNCI), Cor Kloet (directeur Spie Nederland) en de voorgaande winnaars van de verkiezing: Michel Meertens (DSP), Edith Romp (Avebe) en Dik Schipper (Dow). Op 6 juni wordt de Plant Manager of the Year 2013 bekendgemaakt in de avond van Deltavisie in Rotterdam.

De Plantmanager of the Year verkiezing is een initiatief van Petrochem en wordt georganiseerd in samenwerking met de VNCI. Meer informatie op: www.deltavisie2013.nl.

120

PRIJS PER VAT IN US DOLLARS

115

110

26 27 28 31 2

DECEMBER

3

Begin februari is het onderzoeksprogramma Computational Sciences for Energy Research – een initiatief van Shell, NWO en FOM – gestart. Het omvat 75 promotieplaatsen en grootschalige investeringen in de onderzoeksinfrastructuur op het gebied van Computational Sciences, de ontwikkeling van CO2-neutrale brandstoffen en de betrouwbaarheid van slimme energiesystemen. De 22 projectvoorstellen die zijn geselecteerd uit de eerste ronde van het programma, zijn te vinden op www.fom.nl

BEDRIJVENNIEUWS BP heeft Michael townshend per 1 maart benoemd tot senior vice president van Russia BP Group. Townshend was al sinds 2011 non-executive director van de Russische joint venture TNK-BP. Hij volgt david peattie op, die na 34 dienstjaren BP verlaat.

AkzoNobel heeft graeme armstrong per 1 april benoemd tot managing director Surface Chemistry en country director voor Noord-Amerika. Op dit moment is Armstrong lid van het executive committee en in die hoedanigheid verantwoordelijk voor Onderzoek, Ontwikkeling en Innovatie. Hij volgt bob Margevich op, die zijn carrière beëindigt en met pensioen gaat.

BRENT RUWE OLIEKOERS

105

De acties bij AkzoNobel waarmee vakbonden hadden gedreigd, zijn voorlopig van de baan. In een overleg tussen de bonden en AkzoNobel is een akkoord gesloten dat aan de leden wordt voorgelegd. De uitkomst van de onderhandelingen over de eenjarige CAO is dat AkzoNobel nu een structurele loonsverhoging van 2,25 procent biedt. De CAO waarover nu een akkoord is bereikt, loopt in juni van dit jaar alweer af.

4

JANUARI

7

8

9 10 11 14 15 16 17 18 22 23 24 25 28 29 30 31 1

4

5

BP heeft bob fryar per 15 februari benoemd tot executive vice-president for Safety and Operational Risk. Hij neemt deze taak over van Mark bly die met pensioen gaat. Fryar was executive vice president for Production in de upstream business van BP.

FEBRUARI

PETROCHEM 02 – 2013

007_8_9_D_feiten-cijfers.indd 9

9

12-02-13 14:08

Evides Ongekend betrouwbaar

12 miljoen m3 demiwater per jaar produceren met één installatie.

Wij doen het.

Vijftien grote (petro)chemische bedrijven in de Rotterdamse haven worden vanuit onze Demiwaterplant Botlek 24/7 voorzien van proceswater. Hun processen staan nooit stil. Onze productie dus ook niet. Betrouwbaarheid, leveringszekerheid en kwaliteit zijn kernvereisten bij ons ‘maatwerk in water’ voor de chemische-, petrochemische- en voedingsmiddelenindustrie. Op basis van DBFO-contracten (Design, Build, Finance & Operate) leveren wij onze opdrachtgevers diverse soorten proceswater, zorgen wij voor de zuivering van afvalwater en maken wij hergebruik van water (effluent) mogelijk.

En dat 24/7 vanuit operational excellence. Voor minder doen we het niet.

www.evides.nl

010_evides.indd 1

12-02-13 11:55

FEITEN BUITENLAND

FOTO: BOREALIS

De opleving van de Chinese economie zorgt dit jaar voor een sterkere groei van de vraag naar olie dan eerder werd gedacht, stelt het internationaal energie agentschap (IEA). Het agentschap verwacht nu dat er in 2013 dagelijks 90,8 miljoen vaten olie nodig zijn. Dat zijn 240.000 vaten meer dan eerder werd voorspeld. De nieuwe voorspelling wijst erop dat er dit jaar één procent meer olie wordt verbruikt dan in 2012.

Borealis investeert in europese sites Borealis investeert meer dan 45 miljoen euro in haar sites in Stenungsund (Zweden) en Porvoo (Finland). In Stenungsund loopt een C4-project dat de bestaande raffinagestromen moet upgraden om aan de benodigde productspecificaties voor n-butenen te voldoen. Het bedrijf steekt 21 miljoen euro in dit project dat in maart 2015 moet zijn afgerond.

In Porvoo gaat Borealis een dertig jaar oude verwarmingseenheid vervangen voor de fenolfabriek. De nieuwe eenheid moet de efficiency verbeteren en zal minder onderhoud vergen. Dit project vergt een investering van 25 miljoen euro en moet in 2015 worden afgerond. shell Bouwt lnG-exportterminal in vs Shell gaat samen met het Amerikaanse energiebedrijf Kinder Morgan een LNGexportterminal bouwen bij Savannah in de Amerikaanse staat Georgia. De fabriek zal worden gebouwd op het terrein van de Elba Island LNG Terminal van Southern Liquefaction Company, een dochterbedrijf van Kinder Morgan. Shell krijgt een belang van 49 procent in de terminal en wil de volledige capaciteit van de terminal – waarschijnlijk 2,5 miljoen ton LNG per jaar – zelf benutten. In een eerste fase van het project gaan de bedrijven uit van 1,5 miljoen ton LNG per jaar.

De bestaande terminal op Elba Island kreeg in juni vorig jaar toestemming van het Amerikaanse ministerie van Energie om jaarlijks tot vier miljoen ton LNG te exporteren naar leden van de zogeheten Free Trade Association. In augustus volgde een soortgelijk verzoek voor export naar niet-leden. Voor de eerste fase van het project met Shell is geen aanvullende toestemming nodig van het Amerikaanse ministerie van Energie. verkoop texas City-raffinaderij Bp rond BP heeft de verkoop van haar raffinaderij in Texas City en een deel van haar verkoopen logistieke netwerk in het zuidoosten van de Verenigde Staten afgerond. Marathon Petroleum betaalt 2,4 miljard dollar voor het pakket. De Texas City refinery heeft een capaciteit van 475.000 vaten per dag.

BP verwacht ook de verkoop van haar Carson-raffinaderij in Californië dit jaar te kunnen afronden. Het Britse bedrijf heeft na de verkoop van de twee raffinaderijen nog drie raffinaderijen in het noordelijke deel van de Verenigde Staten over. Dit zijn Whiting (Indiana), Cherry Point (Washington) en Toledo (Ohio). Deze raffinaderijen hebben een capaciteit van respectievelijk 413.000, 234.000 en 160.000 vaten per dag. De Toledoraffinaderij is een 50/50 joint venture met Husky Energy.

BP kondigde de verkoop van de Carson- en Texas City-raffinaderij bijna twee jaar geleden aan. Het chemiecomplex naast de raffinaderij in Texas City is overigens geen onderdeel van de verkoop. De zakelijke overeenkomsten tussen Texas City Chemicals en de verkochte raffinaderij blijven bestaan.

Blijf op de hoogte en schrijf u in voor de nieuwsbrief op www.petrochem.nl

011_13_E_FCbuitenland.indd 11

tessenderlo Group heeft de verkoop van haar profielenactiviteiten in continentaal Europa aan investeringsmaatschappij OpenGate Capital voltooid. De desinvestering past binnen de strategie van Tessenderlo Group om zich meer toe te spitsen op gespecialiseerde producten en diensten op het gebied van voeding, landbouw, waterbeheer en de valorisatie van bio-reststoffen. De profielenactiviteiten in continentaal Europa omvatten productiefaciliteiten in Frankrijk (Clerval) en België (Oeselgem), en distributiecentra in Hongarije en Polen. dupont heeft de verkoop haar performance Coatings business aan the Carlyle Group afgerond. De vermogensbeheerder betaalde 4,9 miljard dollar (ongeveer vier miljard dollar na belastingen) contant. DuPont Performance Coatings (DPC) is een wereldwijde leverancier van autolakken en industriële laksystemen.

Een rechter in San Francisco heeft de schikking goedgekeurd van Bp voor de ramp met het platform deepwater horizon in 2010. BP verklaart zich (mede)schuldig aan de milieuramp en betaalt de Verenigde Staten omgerekend ruim 3,3 miljard euro schadevergoeding. De explosie op het platform in de Golf van Mexico kostte elf medewerkers het leven en veroorzaakte de grootste olieramp in de Amerikaanse geschiedenis. Door de schuldbekentenis blijft het bedrijf verder gevrijwaard van strafvervolging. De eigenaar van het platform, Transocean, trof eerder deze maand een schikking met de VS van 1,3 miljard dollar.

PETROCHEM 02 – 2013

11

12-02-13 14:08

Veilig werken op hoogte Wij staan in de startblokken om uw onderhoud en nieuwbouwproject succesvol te laten verlopen.

Met Harsco heeft u één aanspreekpunt voor isoleren, steigerbouw, hoogwerkers, fireproofing, tracing, stralen en conserveren. Alle disciplines dus onder één dak. Met een groot potentieel aan materialen en gekwalificeerde monteurs. Met een strakke planning en vakkennis on-site. En boven alles met een scherp oog voor uw veiligheid!

22702

Neem voor meer informatie contact op: T (0900) 742 00 00 E info@harsco-i.nl www.harsco-i.nl

012_harsco.indd 1

12-02-13 11:56

FEITEN BUITENLAND

m .nl

op ww

he

m

en

GaswinninG moet investeren in heliumproduCtie De krappe markt en de beschikbaarheid van helium leiden al enige st gelez ee tijd tot veel discussie. Het tekort op de heliummarkt is vooral te wijten aan de daling van de productie van aardgas en LNG, stelde Walter Nelson van Air Products, tijdens een symposium van de European Industrial Gases Association. Ook speelt mee dat wereldw .p e tro c wijd verschillende fabrieken zijn stilgelegd, waar helium werd geproduceerd. Helium wordt gewonnen als bijproduct bij de productie van aardgas.

Nieuwe productielocaties staan overigens op stapel. Zo komt er een nieuwe aardgas productiefaciliteit die levert aan een heliumfabriek in Wyoming (Verenigde Staten) en een LNG- en heliumproject in Qatar. Ook zijn er nieuwe productiefaciliteiten voor LNG en helium in Algerije in aanbouw . Deze projecten worden naar verwachting dit jaar operationeel. voornaamste Gasveld noorweGen op halve kraCht Het Noorse Statoil heeft in januari de aardgasproductie op het Troll-veld, de belangrijkste winningslocatie van het land, met 37 miljoen kubieke meter per dag verlaagd. Dat is bijna een halvering van de gemiddelde productie van 84 miljoen kubieke meter. Het veld ligt in het noordelijke deel van de Noordzee, ongeveer 65 kilometer ten westen van Kollsnes, iets boven Bergen. Het Troll A-platform kampte met mankementen aan compressoren, waardoor het gebruikelijke productieniveau niet kon worden gehaald.

Het Troll-veld is goed voor ongeveer veertig procent van de totale gasreserves van Noorwegen en is een van de grootste olievelden op het Noorse continentaal plat.

In 2011 kondigde Statoil aan elf miljard Noorse kronen te investeren in twee nieuwe compressoren op Troll A. Daarmee verwacht het bedrijf dat de productie van gas uit het veld tot 2063 verzekerd zal zijn. De nieuwe compressoren vormen de laatste fase van een geplande capaciteitsuitbreiding op het Troll A-platform en zullen in 2015 in gebruik worden genomen. Met de nieuwe compressoren kan Troll A 120 miljoen kubieke meter gas per dag produceren tot 2018, en dertig miljard kubieke meter per jaar tot 2024. Partners in Troll zijn Petoro (56 procent), Statoil (30,58 procent), Norske Shell (8,10 procent), Total E&P Norge (3,69 procent) en ConocoPhillips Skandinavia (1,62 procent).

GijzelinG op GasComplex alGerije Zeker 38 buitenlandse werknemers zijn in januari om het leven gekomen bij een gijzelingsactie op het gascomplex In Amenas in het noordoosten van Algerije. Er zijn ook 29 gijzelnemers gedood tijdens de belegering, waaraan Algerijnse troepen met een bestorming van het complex een einde maakten. Drie gijzelnemers zijn daarbij levend opgepakt. Volgens de Algerijnse regering zijn ruim 107 buitenlandse en 685 Algerijnse gijzelaars gered. De gijzeling duurde vier dagen. De terroristen eisten het stopzetten van de Franse militaire interventie in Mali.

De In Amenas gasfaciliteit is een joint venture van het Noorse Statoil, het Britse BP en het Algerijnse staatsbedrijf Sonatrach. Het veld ligt ongeveer 1.300 kilometer ten zuiden van Algiers en ongeveer zestig kilometer ten westen van de grens met Libië.

Medio 2006 werd het eerste gas uit het veld geproduceerd. reChtBank Beslist in de niGeriaanse zaken teGen shell De rechtbank in Den Haag heeft uitspraak gedaan over vijf zaken die Milieudefensie en vier boeren uit de Nigerdelta tegen Shell hadden aangespannen met betrekking tot olielekkages in Nigeria in de periode 2004-2007. De rechter kwam tot de conclusie dat de lekkages het gevolg waren van sabotage. In één zaak veroordeelde de rechtbank Shell tot het betalen van een schadevergoeding wegens nalatigheid. Een afsluiter van een olieput bij het dorp Ikot Ada Udo was eenvoudig met een Engelse sleutel te openen en Shell had deze inbreuk kunnen voorkomen, meent de rechtbank. Het bedrijf plaatste in 2010 wel een zogeheten betonplug om de afsluiter onbereikbaar te maken, maar tegen die tijd liep de rechtszaak al. De hoogte van de schadevergoeding die Shell moet betalen wordt in een aparte procedure vastgesteld. De rechtbank oordeelde in de vier andere zaken dat Shell niet aansprakelijk is voor de lekkages omdat de maatschappij voldoende maatregelen had getroffen tegen sabotage en dus niet nalatig is geweest. Desondanks zagen saboteurs kans de ondergrondse pijpleidingen te bereiken, er olie uit te halen en daarmee de milieuschade te veroorzaken.

shell en hyundai oilbank gaan een fabriek bouwen voor de productie van basisolie in het Zuid-Koreaanse daesan. De fabriek, die naar verwachting in de tweede helft van 2014 in gebruik wordt genomen, krijgt een productiecapaciteit van 650.000 ton per jaar. Shell en Hyundai Oilbank willen met de fabriek inspelen op de verwachte vraag naar smeermiddelen in het Verre Oosten. Shell heeft al basisoliefabrieken in Singapore, Taiwan en Japan.

Total-bestuursvoorzitter Christophe de margerie staat voor de rechtbank op verdenking van corruptie bij het olie-voor-voedselprogramma van de Verenigde Naties voor Irak ten tijde van Saddam Hoessein. Uit onderzoek van de Verenigde Naties bleek dat voor miljarden dollars aan fraude was gepleegd met het steunprogramma dat was bedoeld om de Iraakse bevolking te helpen de economische sancties tegen het regime van Hoessein te doorstaan, door Irak toe te staan olie te verkopen in ruil voor voedsel.

De Margerie wordt beschuldigd van medeplichtigheid bij het misbruik van bedrijfseigendommen. Als hij schuldig wordt bevonden, kan hij tot vijf jaar celstraf krijgen plus een boete.

Eni-dochter versalis gaat een strategisch partnerschap aan met yulex, een bedrijf dat materialen op basis van landbouwproducten ontwikkelt.

Samen gaan zij in het zuiden van Europa een fabriek bouwen voor de industriële productie van biorubber op basis van guayule. Deze plant (Parthenium argentatum) is niet eetbaar, vraagt weinig water en geen pesticides, en kan een alternatief zijn voor natuurlijk rubber waarvoor sommige mensen een allergie hebben. Het partnerschap omvat de hele keten, van de teelt van de planten tot de extractie van het biorubber en de bouw van een biomassa-energiecentrale. De partners richten zich in eerste instantie op biorubbermaterialen voor consumenten en medische toepassingen, maar het doel is het proces te optimaliseren zodat biorubber kan worden geleverd aan de bandenindustrie.

PETROCHEM 02 – 2013

011_13_E_FCbuitenland.indd 13

13

13-02-13 09:03

INTERVIEW

‘Waar het ons uiteindelijk om gaat, is dat bedrijven een verbeterplan maken, van het hoogste niveau.’

14

PETROCHEM 02 – 2013

014_15_16_17_19_O_Interview.indd 14

12-02-13 14:07

‘We willen laten zien wat er wel goed gaat’

De tankopslagsector heeft met 2012 een roerig jaar achter de rug. Een aantal incidenten bij Odfjell bracht de veiligFOTO’s: ERIC dE VRIEs

heid van de gehele sector in brede kring ter discussie.

Onterecht, vindt Sandra de Bont van de Vereniging van Onafhankelijke Tankopslagbedrijven (VOTOB). Volgens haar is de casus van Odfjell niet exemplarisch voor de sector als geheel. Sterker nog, VOTOB werkt momenteel aan een self assessment tool voor veiligheid, die niet alleen de actuele veiligheidsprestaties helder moet weergeven, maar ook vooruitgang moet borgen.

Gerard van Nifterik

PETROCHEM 02 – 2013

014_15_16_17_19_O_Interview.indd 15

15

12-02-13 14:07

‘Natuurlijk waren we al voor 2012 bezig met veiligheid’, zegt Sandra de Bont, adjunct-directeur van VOTOB, de Vereniging van Onafhankelijke Tankopslagbedrijven. ‘We hadden ook een toekomstvisie, waarin we hebben aangegeven elkaar te ondersteunen en ervaringen te delen, juist op het gebied van veiligheid en duurzaamheid. Zo begint iedere ledenvergadering met een casus van een van onze leden, met het doel daarvan te leren. Als branche nemen we ook deel aan programma’s als Veiligheid Voorop en als invulling daarvan werken we nu dus aan een eigen veiligheidsplan op basis van self assessment.

Dat is heel concreet.’

De Bont neemt per 1 mei het roer over van de huidige directeur en secretaris Hennie Standaar. Ze was en is verantwoordelijk voor het opstellen en uitrollen van een nieuw veiligheidssysteem voor de aangesloten tankopslagbedrijven.

Eind vorig jaar stemden de leden in met een nieuw veiligheidsplan dat meer inzicht moet geven in de staat van de veiligheid binnen de sector. Want alle inspanningen ten spijt, de resultaten bleven volgens De Bont vaak onopgemerkt.

Vandaar dat VOTOB werkt aan een systematiek waarmee de sector voor zichzelf én voor de buitenwereld inzichtelijk kan maken waar men op het gebied van veiligheid staat, maar ook waar het beter kan.

‘Je kunt alles op het gebied aan hard- en software op orde hebben, maar dat zegt nog niets over hoe je ermee omgaat.’

16

Odfjell De komst van zo’n plan komt niet helemaal uit de lucht vallen. Vorig jaar kwam de veiligheid binnen de sector negatief in de publiciteit naar aanleiding van de perikelen bij tankopslagbedrijf Odfjell. Na een reeks incidenten legde DCMR Milieudienst Rijnmond in de zomer van 2012 een deel van de terminal stil omdat er volgens de Milieudienst geen garantie kon worden gegeven op de juiste werking van de aanwezige blusmiddelen. Een week later maakte Odfjell bekend de terminal tijdelijk helemaal te sluiten om de veiligheid te verbeteren.

Vervolgens kondigde de Onderzoeksraad Voor Veiligheid aan onderzoek naar de vestiging te gaan doen ‘in verband met meerdere incidenten, de stillegging en aanhoudende onrust bij het bedrijf ’.

Uiteindelijk moet Odfjell zich voor de rechter verantwoorden, omdat het volgens het Openbaar Ministerie (OM) onvoldoende aandacht had voor de veiligheid.

PETROCHEM 02 – 2013

014_15_16_17_19_O_Interview.indd 16

12-02-13 14:07

‘VOTOB heeft kennis genomen van de recente onderzoeken over de integriteit van tanks en veiligheidscultuur bij onder andere tankopslagbedrijven in het Rijnmondgebied’, schreef de branchevereniging in het verlengde van de commotie op haar website. ‘De organisatie staat positief tegenover de onderzoeken, want de VOTOB zet zich in voor een veilige en duurzame tankopslag. De onderzoeken laten zien dat de onderzochte bedrijven op de goede weg zijn. Tegelijkertijd is duidelijk dat er zeker ruimte is om veiligheid naar een hoger plan te tillen.’

daarin managing directors van terminals.

Daarnaast hebben we een technische commissie waarin technical managers afkomstig van de leden zitting hebben.

Stuurgroep en technische commissie worden aangevuld met twee adviesbureaus plus stakeholders als het havenbedrijf, de inspectie SZW en ook contractors. Daarmee willen we draagvlak creëren. Waar het ons uiteindelijk om gaat, is dat bedrijven een verbeterplan maken, van het hoogste niveau. We willen die beweging naar verbetering zien; je moet altijd willen dat het beter wordt.’

Draagvlak ‘Bedrijven zijn en blijven zelf verantwoordelijk voor hun veiligheid en duurzaamheid’, stelt De Bont. ‘Veel van onze bedrijven zijn al jaren prima bezig. Alleen is het vaak onzichtbaar.

Met de nieuwe systematiek kunnen ze zelf zien hoe ze scoren op het gebied van veiligheid en zelf ook verbeterplannen opstellen. Samen met de leden is inmiddels een stuurgroep opgericht met

Mindware De self assessment-systematiek van VOTOB heeft drie onderdelen: hardware (alles wat op een tankopslag terrein staat), software (managementsystemen en procedures) en mindware (cultuur). Deze drie onderdelen zijn onlosmakelijk met elkaar verbonden. De Bont: ‘Vooral de mindware is wat ons betreft belangrijk.

Je kunt alles op het gebied aan hard- en software op orde hebben, maar dat zegt

nog niets over hoe je ermee omgaat.

Die drie-eenheid proberen we in een self assessment tool te vatten.’

Veel van die elementen zitten ook in andere systemen, zoals in de BRZOinspecties, maar daarbij wordt niet naar mindware gekeken. ‘Bij ons systeem wordt op ieder van de drie onderdelen op essentiële punten naar de competenties gevraagd. Bedrijven kunnen daarop scoren op een schaal van een tot vijf.

Al die scores bij elkaar geven een beeld van hoe ze het doen. Op het onderdeel veiligheid wordt bijvoorbeeld specifiek gevraagd naar leiderschap. Hoe dat is geborgd, hoe in dat verband met contractors wordt omgegaan, dat soort dingen. Dat levert uiteindelijk een score op.’

Witte vlekken Volgens De Bont is de nieuwe zelfonderzoekmethode geen doublure van bestaande systemen. ‘We hebben een longlist gemaakt van alles wat er al is, zoals van ISO 14001 tot BRZO-inspectie, PGS 29 richtlijn en ga zo maar door. Al die

PETROCHEM 02 – 2013

014_15_16_17_19_O_Interview.indd 17

17

12-02-13 14:08

DE KUNST VAN HET VERSTAAN

...

...

VEILIGE RADIOCOMMUNICATIE START MET LUISTEREN Elkaar verstaan is essentieel in situaties waar mensenlevens op het spel staan. Gebrek aan bereik, bezette gesprekskanalen of zelfs uitval van apparatuur zijn zaken die fatale gevolgen kunnen hebben.

Verstaan begint bij goed luisteren. Daarom zijn we vooral geïnteresseerd in uw wensen en eisen. We combineren dat met onze kennis én kwalitief hoogstaande (ATEX) apparatuur. Het resultaat: op úw bedrijf toegespitste radiocommunicatie waar u op kunt vertrouwen.

018_flash.indd 1

Zo kunt u advies, bereikmetingen, maatwerk en apparatuurkeuze in één hand houden. Dat kan resulteren in een geïntegreerd systeem met (explosieveilige ATEX) portofoons en koppelingen naar paging, meldkamersystemen, telefooncentrales en slagboominstallaties. En kopen hoeft niet. Huren kan ook.

www.flash-services.com

12-02-13 11:56

‘Samenwerken en uitwisselen van informatie op het gebied van veiligheid deden we al, maar met de nieuwe systematiek willen we het effect daarvan ook kunnen meten.’ aspecten worden in deze tool meegenomen, plus dat de witte vlekken worden weggewerkt. Dat is ook een belangrijk onderdeel van het proces. Het is een rode draad en dwingt je na te denken over de focus. Natuurlijk, we moeten oppassen dat we niet opnieuw het wiel aan het uitvinden zijn. Er zijn al ontzettend veel tools, maar we willen met dit instrument vooral iets specifieks voor de tankopslagsector neerzetten.’

Tegelijkertijd wil VOTOB een van haar huidige veiligheidsspeerpunten – het bij elkaar brengen van de leden – hiermee stimuleren. ‘Samenwerken en uitwisselen van informatie op het gebied van veiligheid deden we al, maar met de nieuwe systematiek willen we het effect daarvan ook kunnen meten. En, we willen niet alleen dingen die niet goed gaan boven water krijgen. We willen vooral kunnen laten zien wat er wel goed gaat en wat er verbetert. En als er uit de tool komt dat

we op bepaalde punten niet goed scoren, dan zullen we daar beleid op maken.’

Helder beeld Momenteel bevindt het self assessentsysteem van VOTOB zich nog in de ontwikkelfase, maar De Bont wil vaart maken. Voor de zomer moet het systeem werken en nog voor die tijd – waarschijnlijk maart – gaat VOTOB bij een aantal bedrijven proefdraaien. Als het werkt, maakt de vereniging van alle deelresultaten een geaggregeerde versie, die als geheel een beeld moet geven van de veiligheidssituatie binnen de sector. De resultaten – de uitkomsten van de self assessment tool en de daarbij samenhangende verbeterplannen van de bedrijven – zal de branchevereniging ook gebruiken om beleid of specifieke verbeterprogramma’s te ontwikkelen.

‘Voortgang kunnen we pas laten zien als we minstens twee maal hebben

getoetst’, zegt De Bont. ‘Maar het geeft ook een helder beeld van hoe de sector ervoor staat. Bedrijven steken veel tijd en energie in de tool en ze moeten ook nog eens een verbeterplan maken. Die intentie willen we uitdragen, met name naar de stakeholders. Als we onze doelen op deze manier helder maken, geeft dat een bepaalde status. Kijk, voor de zomer gaat SZW 133 BRZO-bedrijven inspecteren. Met zo’n tool communiceert het een stuk makkelijker over je plannen.’

De branche kan hiermee inzichtelijk maken waar ze staat en ook heel concreet aangeven wat ze waar wil verbeteren. ‘Natuurlijk, een convenant zou de volgende stap kunnen zijn. Maar vergeet niet dat we al Veiligheid Voorop hebben.

Je moet ook niet te veel ingewikkelde, bestuurlijke dingen willen optuigen.

Bovendien, het maakt ook niet zoveel uit hoe het wordt genoemd. Waar het om gaat, is dat we de beweging naar verbetering laten zien.’

‘Wanneer ik tevreden ben? Eigenlijk ben ik dat al’, zegt De Bont. ‘Ik zie het besef van de noodzaak wat betreft veiligheid en het enthousiasme waarmee er binnen de sector nu al aan het ontwikkelen van de de veiligheidstool wordt gewerkt.

Daar ben ik echt tevreden over.’ W

PETROCHEM 02 – 2013

014_15_16_17_19_O_Interview.indd 19

19

12-02-13 14:08

... vooruitstrevend met layer 3 managed Ethernet switch Alleen al de uitstraling van de Lynx+, layer 3 Ethernet switch met ingebouwde firewall en routingprotocols, is een reden deze te integreren in zware industriële netwerktoepassingen. Unieke switch functionaliteiten als FRNT-redundantie (< 20ms hersteltijd), IPsec, VLAN, IGMP snooping en QoS. De IP-40 behuizing en het werkingstemperatuurgebied, -40°C tot +70°C, staan garant voor toepassingen in extreme omstandigheden.

Robuust en betrouwbaar in zware industriële omgevingen Er is zoveel meer over te vertellen ...

Meer weten ? Bel 0318-636262 of bezoek www.modelec.nl

www.modelec.nl Tel. 0318-636262 sales@modelec.nl

adv_WmoA4_lynx.indd 1 020_modelec.indd 1

11-01-13 13:57 12-02-13 11:56

BINNENSTEBUITEN Jarenlang zat Jan Van Doorslaer midden in de chemische sector. Nu bekijkt hij alles van buitenaf.

Lijstjes Jan van Doorslaer

Ik ben geen fan van lijstjes. Die leiden meestal tot beperktheid van inzicht en dus ook beperktheid van uitzicht. De wereld en bij uitbreiding de mensheid zit ingewikkelder in mekaar dan lijstjes laten uitschijnen. Lijstjes hebben een begin: 'de nummer één' en een einde: 'de laatste in de rij'. Al wie daartussen zit, is geen winnaar en voelt zich eigenlijk dus loser, hoewel ze dat niet zijn. Toen ik nog professioneel actief was, had ik zo een eigen systeem ontworpen van lijstjes.

De voorlaatste week van januari bleef ik toch hangen bij de berichtgeving over de nieuwe lijst van de meest duurzame ondernemingen ter wereld. De Global 100 heet die en wordt opgesteld door de Canadese mediafirma Corporate Knights die communiceert over duurzame investeringen. Het is hun negende editie en dat die bekend werd gemaakt op The World Economic Forum in Davos wekte mijn argwaan. Tja dacht ik, dat is een goed geplaatste pr-actie. Dat de firma zichzelf verkoopt als The Company for Clean Capitalism verscherpte mijn argwaan. Ik dacht eerst: Bestaat er dan zoiets als dirty capitalism? Maar daarvan ben ik overtuigd sinds de crash van 2008.

Relativeren Wat navlooien op het internet leerde me dat de Ondernemingsridders – Corporate Knights – niet over één nacht ijs gaan. Uit een lijst van vierduizend ondernemingen die actief zijn op alle continenten en bereid zijn voldoende ondernemingsgegevens publiek te maken, wordt een shortlist gemaakt van 350 ondernemingen. Voor die 350 ondernemingen worden twaalf criteria getoetst, die te maken hebben met economische efficiëntie, energiezuinigheid, grondstoffenbesparing, beheersing van de leefmilieulast, beste praktijken inzake veiligheid

en gezondheid, de loonspanning tussen wat de CEO verdient en wat de modale arbeider, bijdragen tot sociaal welzijn…

Kortom de Ridders blijken wat ervaring te hebben inzake duurzaamheidsevaluatie.

Bovendien kunnen ze hun eigen rangschikking relativeren, want ze zeggen zelf: ‘Geen enkele evaluatie van duurzaamheid is perfect en elke methodologie heeft haar sterktes en zwaktes.’ Dat heb ik nog niet vaak gelezen van ratingbureaus.

ferro-dame: Vieille Montagne. De groep kreeg eind jaren tachtig van de vorige eeuw een nieuw management en dat gooide het roer zeer drastisch om. Van een ouwe industriële tante naar een modern bedrijf. En daarom heeft Umicore die “onderscheiding” gekregen: resoluut inzetten op schone technologie (katalysatoren, herlaadbare batterijen, zonnecellen en brandstofcellen) en op efficiënt gebruik van grondstoffen via eigen recyclageprocessen. Maar ook omdat Umicore er zich

En waar stond de chemie in de lijst van de honderd meest duurzame ondernemingen?

Gouden plak Tot mijn niet geringe verbazing bleek dat een Belgische onderneming de nummer 1 ter wereld was geworden. Wij Belgen, die er nauwelijks in slagen een gouden plak te halen op gelijk welk sportevenement, staan plots op nummer 1. En die nummer 1 is Umicore. Umiwhat? Umicore, een wat vreemde naam die toch de oorsprong van de onderneming in zich draagt: Union Minière. Dat was een dochter van de beroemde Société Générale die tot de jaren zeventig in België de industriële ruggengraat vormde met soms sterke, soms zwakke wervels. Wat deed de Union Minière? Simpel, de grondstoffen die werden ontgonnen in “Belgisch Congo” – goud, zilver, tin, koper, kobalt – verwerken voor de industrie. Dat gebeurde eerst in Congo zelf, later vooral in België, waar de Union Minière enkele industriële sites had, die niet uitblonken in milieuvriendelijkheid, integendeel.

Maar op een bepaald moment werd bij de ontmanteling van de Société Générale de Union Minière afgesplitst en werd het samengevoegd met een al even oude non-

toe engageerde om sterk vervuilde sites – vier in totaal – te saneren en daarvoor 77 miljoen euro opzij zette. De erfenis uit het verleden opkuisen en niet doorgeven aan de komende generaties.

Omslag En waar stond de chemie in de lijst van de honderd meest duurzame ondernemingen? Ik moet toegeven dat dit me wat ontgoochelde. Binnen de top 10 prijken wel drie ondernemingen uit de life sciences, maar de eerste echte chemie-onderneming blijkt dan BASF te zijn op de vijfendertigste plaats. Wouter De Geest zei in de vorige editie dat de chemie in België en in Europa al wel de omslag naar duurzaamheid heeft gerealiseerd, maar er is nog werk aan de winkel. Als duurzaamheid een dynamisch concept is dan kijken we uit naar de volgende Global 100.

Zie ook www.global100.org en www.umicore.com. En lees het artikel over recycling bij Solvay en Umicore in Petrochem 11 - 2012

PETROCHEM 02 – 2013

021_P_Binnestebuiten.indd 21

21

12-02-13 14:07

Tebodin always close Veiligheid heeft bij internationaal advies- en ingenieursbureau Tebodin vanzelfsprekend topprioriteit: installaties moeten veilig gebouwd, bedreven en onderhouden kunnen worden. De basis daarvoor wordt gelegd tijdens het ontwerp; onze diepgaande kennis en ervaring maar ook geavanceerde engineering tools, ontwerp- en veiligheidsprocedures brengen u verder. Daarnaast kunnen onze experts u helpen bij het praktisch implementeren van duurzame oplossingen.

De huidige economische situatie vraagt om bijzondere aandacht voor kostenefficiĂŤnt ontwerpen. Technische elementen zoals standaardisatie, modulair ontwerpen, construction driven engineering, value engineering en een no-change filosofie brengen wij dagelijks in de praktijk tijdens het ontwerp. Onze Asset Management en Operational Excellence dienstverlening levert een belangrijke bijdrage aan het structureel verlagen van operationele en onderhoudskosten van installaties met behoud of verbetering van de prestaties.

www.tebodin.nl/olie-gas

022_tebodin.indd 1

12-02-13 11:56

PROJECT

Energie-integratie maakt WKK overbodig De stoomvraag bij BP Geel is de laatste jaren zodanig gedaald dat het economisch niet langer verantwoord was de WKK in bedrijf te houden. Eind 2012 is de installatie dan ook stilgelegd.

Energiecoördinator van BP Geel, Johan Liekens, meent dat voor er besloten wordt een WKK te bouwen, processen eerst moeten worden geoptimaliseerd en mogelijkheden voor energieintegratie moeten worden onderzocht. ‘Een WKK mag geen hoeksteen van de energiehuishouding zijn, maar een sluitsteen.’

Jacqueline van Gool

LINQS Na een snelle groei in de jaren negentig is er nu sprake van een terugval van warmtekrachtkoppeling in Nederland. WKK heeft het moeilijk op de huidige markt. Cogen Europe publiceerde een rapport over WKK in Nederland.

Een preview van dit rapport is te vinden op www.cogeneurope.eu.

Klik op Knowledge Centre en vervolgens op European Cogeneration Review. Of klik hier als u de digitale versie leest.

Het einde van 2012 betekende ook het einde van de warmtekrachtinstallatie op het terrein van BP in Geel. ‘Op 31 december om 23 uur is de installatie uitgeschakeld’, vertelt Johan Liekens, energiecoördinator van de site. ‘Het was niet langer rendabel de installatie continu in bedrijf te houden omdat de stoomvraag de afgelopen jaren tot minder dan een derde van de geïnstalleerde capaciteit was afgenomen, onder meer door verschillende energiebesparende maatregelen.’ Omdat de overeenkomst met Electrabel, eigenaar van het gasturbinegedeelte van de WKK, eind 2012 afliep, werd gekozen op dat moment de installatie definitief uit dienst te nemen.

De WKK op het terrein van BP Geel werd in 1996-1997 gebouwd, tegelijkertijd met de PTA3-fabriek. PTA (purified terephthalic acid) is een grondstof voor PET-flessen en polyesters en wordt gemaakt uit paraxyleen. ‘Met de bouw van de PTA3-eenheid werd onze stoomvraag groter. In die periode – de elektriciteitsmarkt was nog niet geliberaliseerd – had de overheid geopteerd om via Electrabel – de gereguleerde operator voor productie en levering van elektriciteit – te voorzien in duizend megawatt WKK-capaciteit.

‘Onze groeiende stoomvraag paste natuurlijk prima in de plannen om te investeren in WKK’, vertelt Liekens.

‘De installatie die in samenwerking met Electrabel werd gebouwd, paste qua stoomproductie precies in de toenmalige stoombehoefte van onze processen.’

Debottlenecking Tot 1998 was de hele site in Geel in handen van Amoco. In dat jaar fuseerde Amoco met BP. De polypropeenproductie in Geel werd daarna overgenomen door Ineos. In 2007 besloot Ineos een oude polypropeeninstallatie stil te leggen. De stoomvraag werd daarmee gereduceerd met zo’n dertig ton per

uur. Tegelijkertijd investeerde BP zelf in de debottlenecking van haar eigen processen. ‘De productie van PTA uit paraxyleen is een exotherm proces. De warmte die hierbij vrijkomt, kan worden gebruikt om stoom te produceren. In 2006 werden de afzonderlijke PTAinstallaties geïntegreerd op energie en productstromen. Zo werden er extra stoomgeneratoren geplaatst in PTA productielijnen’, legt Liekens uit.

Terwijl het energieverbruik daalde, groeide mede door de debottlenecking de productie. De PTA-productie van PTA2 was in 1991 nog 250.000 ton per jaar en die van PTA3 was in 1997 nog 500.000 ton. De gezamenlijke PTAproductiecapaciteit ligt nu boven 1,2 miljoen ton per jaar. ‘Door het stijgen van de PTA-productie, steeg ook de hoeveelheid exotherme warmte. Daardoor konden we binnen het proces hogere stoomniveaus behalen en hadden we minder stoom uit de WKK nodig.’

De stoombehoefte uit de WKK is in de huidige situatie nog slechts een derde van de maximale capaciteit van de WKK. ‘De huidige basisbehoefte aan ketelstoom is gedaald tot beneden de minimale stoomproductie van de WKK. Hierdoor is het niet langer verdedigbaar om de WKK in bedrijf te houden.’

Ontmanteld Voor de resterende stoomvraag maakt BP nu gebruik van twee stoomketels. De benodigde elektriciteit komt van het net.

Het overschakelen van de warmtekrachtcentrale naar de ketels leverde geen specifieke moeilijkheden op. ‘Deze stoomketels hadden we al staan. Er draaide altijd al één ketel op lage capaciteit als back-up voor de WKK. Ook hadden we één ketel op “waakvlam”. Voordat we de WKK hebben uitgeschakeld, hebben we deze twee ketels opgestart en kon de productie gewoon doorlopen’, vertelt Liekens.

PETROCHEM 02 – 2013

023_25_T_artikel.indd 23

23

13-02-13 09:04

The Power of Knowledge Engineering Delivering profit through reliability

•Asset Management •Global Maintenance Benchmarking •Maintenance Strategy Review (RCM) •Engineering Consultancy •Condition Based Maintenance •Spare Parts Optimization •Lubrication Management

006_skf.indd 1

12-02-13 11:55

FOTO: BP

Electrabel zal de gasturbine op de site van BP in Geel demonteren, in een container conserveren en van de site verwijderen.

De WKK wordt nu ontmanteld. ‘We hebben de bovenkant van de ketel afgedekt om te voorkomen dat er regen of sneeuw in zou komen. Daarna zijn alle connectoren en leidingen afgesloten. De ketel is daarna leeggemaakt en gevuld met stikstof. De gasturbine wordt door Electrabel gedemonteerd, in een container geconserveerd en van de site verwijderd.’

Spark spread Liekens stelt dat WKK’s in het verleden te veel werden gezien als hoeksteen van de energievoorziening.

‘Natuurlijk is het op zich een efficiente oplossing omdat ook de warmte die vrijkomt bij de elektriciteitsproductie wordt benut. Maar dan moet je wel die vraag ook hebben. WKK’s op basis van gasturbines worden pas economisch interessant bij een hoge bijstook, anders is het goedkoper om elektriciteit van het net in te kopen.

De spark spread is erg laag.’

De spark spread is de marge tussen de prijs van een unit elektriciteit en de kosten van de brandstof die nodig is om deze unit elektriciteit op te wekken. Alle andere kosten (onderhoud enzovoorts) moeten uit deze spark spread worden bekostigd. Als de spark spread te laag is,

betekent dit dat de kosten aan de installatie niet langer worden gecompenseerd.

In de nabije omgeving van de site zijn volgens Liekens ook geen potentiële afnemers van het surplus aan stoom te vinden, die in dit kader het verschil hadden kunnen maken. ‘We hebben wel

wordt WKK in Europese en nationale policies te veel als een hoeksteen naar voren geschoven’, vindt Liekens. ‘Ik denk dat men eerst naar andere opties moet kijken voordat een WKK wordt gebouwd. Eerst moeten processen worden geoptimaliseerd. Er is veel mogelijk

‘De productie van PTA uit paraxyleen is een exotherm proces. De warmte die hierbij vrijkomt, kan worden gebruikt om stoom te produceren.’ overwogen of er geen mogelijkheden waren om de installatie ook voor derden in te zetten. Er is hier in de buurt echter geen bedrijf die een dergelijke stoomvraag kan garanderen om de WKK in bedrijf te houden. Evenmin is een warmtenet voor stadsverwarming aanwezig, waar we de warmte op zouden kunnen leveren.’

Sluitsteen Liekens denkt dat er in de toekomst minder snel warmtekrachtcentrales zullen worden gebouwd. ‘Een WKK moet geen hoeksteen van de energiehuishouding zijn, maar een sluitsteen. Toch

op het gebied van energie-integratie, zowel binnen als buiten de hekken van het eigen terrein. En als het economisch potentieel van al die opties ten volle is benut, dan kan er worden gekeken of er nog een resterende warmtevraag is die een WKK economisch zinvol kan invullen. En de one-million-dollar- question is dan uiteraard hoe de stoomvraag, de spark spread, de relevante regelgeving met subsidies en certificaten, en andere marktomstandigheden op de lange termijn zullen evolueren, want een WKK is en blijft een kapitaalintensieve investering die zeer gevoelig is aan deze parameters.’ W

PETROCHEM 02 – 2013

023_25_T_artikel.indd 25

25

12-02-13 14:07

www.ApplusRTD.com Applus RTD is de wereldwijde referentie voor Asset Integrity Services met een solide basis in Niet-Destructief Onderzoek en Inspecties. Onze focus ligt op het leveren van totaal oplossingen op het gebied van testen, inspecteren en certificeren, die de integriteit van uw installatie waarborgen. Dit doen we al sinds 1937.

Onze Asset Integrity Services, standaard en op maat gemaakt, verzekeren de integriteit en conformiteit van uw installaties.

Applus RTD Nederland Delftweg 144 3046 NC Rotterdam T + 31 10 716 60 00 E info.netherlands@applusrtd.com

Bezoek ook onze stand op StocEXPO Antwerpen!

Tijdelijk of semi permanent behoefte aan extra warmte en/of energie?

Uw bron van informatie bij het kopen of huren van ketelinstallaties voor stoom, warm en heet water.

Verhuur • warmwaterketels tot 8 MW • heetwaterketels tot 12 MW • automatische expansie-inrichtingen • stoomketelunits tot 28 barg van 400 kg/hr tot 16.000 kg/st • ontgassers, voedingswatertanks, ontharders • olietanks 3, 5, 10 en 20m3 • in container, buitenopstelling of romneyloodsen

Services • 24 uurs storingsdienst • leidingwerkmontage • onderhoud • engineering

Milieuzorg • Low-NOx installaties • geluidsbesparende omhuizingen • CE normering

www.ecotilburg.com Postbus 899, 5000 AW Tilburg - Hectorstraat 23, 5047 RE Tilburg - Tel: 013 5839440 - Fax: 013 5358315 - E-mail: info@ecotilburg.com

026_applus_eco.indd 1

12-02-13 11:57

ONBEVANGEN Natuurlijk, de journalistiek is de waakhond van de democratie.

Maar wat als de waakhond vals wordt en willekeurig om zich heen bijt?

Waakhond Op een doodgewone doordeweekse dag sloeg ik de zoveelste pagina van de NRC open en las een opmerkelijk bericht. Aan eurocommissaris Neelie Kroes is een rapport aangeboden waarin wordt geadviseerd dat in ieder EU-land een commissie zou moeten komen, die toezicht houdt op de media. Deze toezichthouder zou zelfs journalisten boetes mogen opleggen en de status van journalist ontnemen. En uiteraard zouden alle nationale commissies weer onder toezicht staan van een EU-commissie. Ook wordt geopperd dat er een tuchtrecht zou moeten zijn voor journalisten.

Los van de vraag of EU-bemoeienis wenselijk is, vind ik de aanbevelingen helemaal zo gek nog niet. Tuchtrecht en toezicht in de journalistiek. Het zijn vieze woorden, taboes bijna. Maar ja, dat was de beperking van de hypotheekrenteaftrek ook.

Het artikel greep juist mijn aandacht omdat ik mij de week ervoor behoorlijk heb opgewonden over berichtgeving in een ander Nederlands dagblad over het functioneren van de locale milieudienst in relatie tot ons bedrijf. De inhoud en strekking van dat artikel zijn naar mijn mening kort gezegd, om een gevleugelde uitspraak te gebruiken, infaam en abject. Het artikel bevat feitelijke onwaarheden en er wordt vakkundig gesjoemeld met de chronologie van de gebeurtenissen. De journalist in kwestie heeft duidelijk de klok horen luiden, maar weet niet waar de klepel hangt. En dan blijkt ook nog dat de auteur van het artikel een Persprijs heeft ontvangen. Wat is dan eigenlijk het criterium? Dat je de bevolking goed en volledig informeert als journalist? Of dat je op de voorpagina een sappig artikel schrijft?

Nieuwswaarde Het bewuste artikel is geen losstaande berichtgeving. De problemen bij Odfjell, Thermphos, Dow Terneuzen en ChemiePack zijn uitgebreid in het nieuws geweest. En ook de tijdelijke sluitingen van fabrieken bij Abengoa Bioenergy, BASF De Meern en Organik Kimya worden nu als nieuwswaardig beschouwd. Op zich terecht, maar ik begin me af te vragen of de inhoud van de berichtgeving – en daarmee de reden dat het nieuwswaarde heeft – wel altijd waarheidsgetrouw is. Ik kan het niet zeggen, ik ken het reilen en zeilen van die bedrijven niet. Maar als het vergelijkbaar is met de berichtgeving over ons bedrijf vrees ik met grote vreze.

Vorig jaar leerde ik van een Nederlands actualiteitenprogramma dat op onze site mosterdgas wordt gemaakt. Dit ging vloeiend over in de mededeling dat mosterdgas door Saddam Hoessein werd gebruikt in de Iran/Irak-oorlog. Klinkt sensationeel, wekt dus de interesse van de burger. Het is alleen niet waar, maar wie ligt daar nou wakker van? De consument in ieder geval niet. Klakkeloos wordt aangenomen dat wat in de media komt, ook de waarheid is.

Zwakke broeders Het bovenstaande is op zich nog redelijk onschuldig.

Journalisten gebruiken bijvoorbeeld ook vaak foutief de term officier van justitie in plaats van advocaat-generaal wanneer een rechtszaak zich voordoet bij een gerechtshof. Dit zal weinig mensen opvallen, laat staan storen. Alleen een jurist schudt stilletjes zijn hoofd. Maar wat als er sprake is van excessen of structureel onjuiste berichtgeving? Wie houdt de journalist tegen? Natuurlijk, de journalistiek is de waakhond van de democratie. Maar wat als de waakhond vals wordt en willekeurig om zich heen bijt? Begrijp me niet verkeerd, ik denk dat er veel goede journalisten zijn, die onafhankelijke en volledige berichtgeving hoog in het vaandel hebben staan. Maar zoals in iedere beroepsgroep heb je zwakke broeders. Zwakke broeders die bij andere beroepsgroepen via de tuchtrechter ter verantwoording worden geroepen.

Journalisten hebben alleen een code en een soort gentlemen’s agreement dat zij zich daaraan zullen houden. Als een journalist dit niet doet, kan er worden geklaagd bij de Raad voor de Journalistiek. Deze Raad kan wel een oordeel vellen, maar geen sancties opleggen. Typisch geval van een Nederlands poldermodelletje.

Ik sta dus helemaal niet afwijzend tegenover toezicht op de journalistiek, mits het onafhankelijk en professioneel wordt vormgegeven. En het zal ook nog moeten stroken met artikel 10 EVRM (recht op vrijheid van meningsuiting). Dit voor elkaar krijgen klinkt als een hele uitdaging. Gelukkig hoef ik me daarmee niet bezig te houden. Dat doet Neelie Kroes wel.

René den Heeten is process chemist bij Huntsman Polyurethanes Rotterdam

PETROCHEM 02 – 2013

027_N_onbevangen.indd 27

27

12-02-13 14:07

VEILIGHEID

Nauwe samenwerking maakt industrie veiliger Met 2,8 ongevallen met verzuim per miljoen gewerkte uren in 2011 behoort de olie- en gasindustrie tot de veiligste sectoren van de industrie. Dit is het resultaat van jarenlange nauwe samenwerking van het Staatstoezicht op de Mijnen en de industrietak. Van de veiligheidsaanpak kunnen andere bedrijfstakken wellicht het een en ander leren. Inspecteurgeneraal Jan de Jong legt uit hoe de sector omgaat met veiligheid.

Erik te Roller

ILINQS Volgens Jan de Jong, inspecteurgeneraal van het Staatstoezicht op de Mijnen, berust de succesvolle aanpak van de veiligheid in de olieen gasindustrie op de nauwe samenwerking tussen deze industrie en de overheid. Belangrijk is ook dat de audits die de bedrijven zelf uitvoeren van hoge kwaliteit zijn. Lees meer over het toezichtsbeleid van het Staatstoezicht op de Mijnen op www.sodm.nl/publicaties. De olieen gasindustrie wordt in Nederland vertegenwoordigd door Nogepa, de Nederlandse Olie en Gas Exploratie en Productie Associatie. Meer informatie over Nogepa kunt u vinden op www.nogepa.nl.

28

Eind jaren tachtig nam het veiligheidsbewustzijn in de olie- en gasindustrie flink toe. Aanleiding was de ramp met het productieplatform Piper Alpha in het Britse deel van de Noordzee in 1988, waarbij 167 mensen omkwamen.

Een onafhankelijk onderzoek naar de oorzaken van de ramp leverde een serie aanbevelingen op, zoals het invoeren van een integraal managementsysteem voor veiligheid, gezondheid en milieu.

Ook bepleitten de onderzoekers dat de overheid van voorschrijvende regelgeving zou overstappen op doelstellende regelgeving en toezicht zou gaan houden op systeemniveau.

‘In Nederland hebben we hieruit de nodige lessen getrokken’, zegt Jan de Jong, inspecteur-generaal van het Staatstoezicht op de Mijnen. ‘Sinds 1992 hebben we samen met de industrie hard gewerkt aan het in de praktijk brengen van die aanbevelingen en hiermee veel bereikt. Zo nam het aantal ongevallen met verzuim per miljoen gewerkte uren af van tien in 1992 tot vijf in 2000, dat is dus een halvering. In 2010 kwam het cijfer uit op 3,2 en in 2011 op 2,8. Dat laatste is een all time low. Ik kan helaas niet zeggen dat er geen ongelukken meer kunnen gebeuren, maar de kans daarop is wel sterk afgenomen vergeleken met tien à twintig jaar geleden.’

Overzichtelijker De veiligheidsaanpak vergelijken met die van andere sectoren is volgens De Jong niet eenvoudig. De chemie- en raffinagesector omvatten bedrijven die onderling sterk verschillen qua grootte en activiteiten. De olie- en gassector is met vijftien tot twintig bedrijven veel kleiner.

Ook zijn de activiteiten meer eenduidig: exploratie en productie van olie en gas op zee dan wel in het land. Hierdoor is de sector veel overzichtelijker. Eén keer per maand vergaderen de directeuren

van de bedrijven bij branchevereniging Nogepa (Nederlandse Olie en Gas Exploratie en Productie Associatie). ‘Als ik een keer ergens aandacht voor wil vragen, dan kan ik daar gewoon aanschuiven en het onderwerp in één keer met iedereen bespreken. In de andere sectoren lijkt me dat veel lastiger. Verspreid over een aantal branches heb je daar bijvoorbeeld met 416 BRZO-bedrijven te maken, dat wil zeggen bedrijven die met grote hoeveelheden gevaarlijke stoffen werken’, licht De Jong toe.

Ook verschilt de wetgeving. In de olie- en gasindustrie valt bijna alles onder de Mijnbouwwet en de Arbowet.

Chemiebedrijven en raffinaderijen hebben daarentegen te maken met diverse wetten en verschillende toezichthouders. Veiligheid bijvoorbeeld valt deels onder de Arbowet (inclusief explosieveiligheid van de installaties) en deels onder de Wet milieubeheer (inclusief risicocontouren en externe veiligheid).

Zodoende hebben de bedrijven te maken met diverse toezichthouders, zoals de Inspectie SZW (Arbowet), de Inspectie Leefomgeving en Transport, de provincie of een regionale milieudienst (milieuvergunningen), Rijkswaterstaat, brandweer, gemeentes en waterschappen.

Die komen steeds vaker tegelijkertijd inspecteren en stellen een gezamenlijk BRZO-rapport op. Maar er zijn nog steeds een groot aantal verschillende toezichthouders, waardoor tegenstrijdige verklaringen niet helemaal zijn te voorkomen.

Voor de olie- en gasindustrie is Staatstoezicht op de Mijnen (SodM) de enige toezichthouder namens de ministeries van Sociale Zaken, Infrastructuur & Milieu en Economische Zaken.

‘Wij inspecteren op grond van de Arbowet, Mijnbouwwet en de diverse milieuwetten. Deze wetten zijn nauw aan elkaar verbonden. Voor 2003 ging de Mijnbouwwet ook over veiligheid,

PETROCHEM 02 – 2013

028_29_31_R_artikel.indd 28

12-02-13 14:06

fOTO'S: WINTERSHALL

gezondheid en milieu, maar nu is dat gescheiden’, verklaart De Jong.

Nauwe samenwerking De succesvolle aanpak van de veiligheid berust volgens hem op de nauwe samenwerking tussen de olie- en gasindustrie en de overheid. ‘SodM houdt

systeemtoezicht, dat drie belangrijke onderdelen omvat. Ten eerste kijken we of een bedrijf het systeem goed heeft beschreven. Ten tweede stellen we als uitgangspunt dat het bedrijf een risicoanalyse moet hebben gemaakt van de primaire processen. En als derde controleren we of de cyclus van plan, do, check, act goed

STAATSTOEZICHT OP DE MIJNEN Namens het ministerie van Sociale Zaken voert het Staatstoezicht op de Mijnen (SodM) bij 150 platforms op zee controles uit in het kader van de Arbowet en Warenwet. Dit laatste, omdat platforms tegelijkertijd ook hotels herbergen voor het personeel, waarbij de keukens en het eten moeten voldoen aan alle eisen van de Nederlandse Voedsel en Waren Autoriteit. Over de arbeidsomstandigheden en de veiligheid heeft SodM regelmatig contact met de Inspectie SZW. Op basis van mijnbouwwet en gaswet houdt SodM ook toezicht op de integriteit van buisleidingen voor aardgas en olie. Voor alle overige (hogedruk) leidingen doet ILT dat op basis van het Besluit Externe Veiligheid Buisleidingen. Zij werken bij het toezicht nauw samen.

SodM valt als vanouds onder het ministerie van Economische Zaken en is daar verantwoordelijk voor de mijnbouw waaronder ook de exploratie en winning van olie en gas wordt verstaan. De wet verplicht bedrijven om die koolwaterstoffen doelmatig te winnen en hiertoe een winningsplan op te stellen. SodM ziet erop toe dat de bedrijven zich aan de plannen houden. Ook is SodM betrokken bij de ondergrondse opslag van gas, olie, CO2 en water (voor het verwarmen en koelen van huizen en gebouwen). Verder houdt SodM de bodemdalingen en aardbevingen als gevolg van gaswinning in de gaten.

functioneert. Die drie onderdelen moeten in het systeem zitten’, aldus De Jong.

Het managementsysteem is voor de bedrijven niet alleen een hulpmiddel om de risico’s te beheersen, maar ook om de prestaties op het gebied van veiligheid, gezondheid en milieu continu te verbeteren. ‘De Mijnbouwwet schrijft niet veel meer voor dan dat de bedrijven over een managementsysteem moeten beschikken, dat voldoet aan de internationale normen voor kwaliteit, veiligheid, gezondheid en milieu. De invulling hiervan is het resultaat van de samenwerking van SodM en de industrie’, aldus De Jong.

‘Belangrijk is dat de audits die de bedrijven zelf uitvoeren van hoge kwaliteit zijn en voldoen aan de internationale norm, met name wat betreft onafhankelijkheid en deskundigheid. Wij kijken op de locaties of de bedrijven hun eigen aanbevelingen naar aanleiding van die audits daadwerkelijk hebben gerealiseerd, dus doen wat ze zeggen’, voegt De Jong eraan toe.

Ten slotte inspecteert SodM bij de bedrijven of de barrières om ongelukken te voorkomen aanwezig en effectief zijn door inspecties in het veld. Zo kijkt de dienst naar de organisatie van de activiteiten. Is het onderhoud goed gepland? Vindt er

PETROCHEM 02 – 2013

028_29_31_R_artikel.indd 29

29

12-02-13 15:57

BENZINETANKS VADO LIGURE, ITALIË

Contact-vrije gasflowmeting

GEREALISEERD: 2011-2012 COATINGSPECIFICATIE: HEMPADUR 15590 HEMPADUR 35760 HEMPADUR MASTIC 45880 HEMPATHANE HS 55610

BREDE TOEPASSING VOOR TANKLININGS EN TANKCOATINGS



Installatie zonder procesonderbreking



Geen lekkage-risico



Groot meetbereik



Geen drukverlies





Geen verloop en slijtage





Bi-directioneel





Nauwkeurig en betrouwbaar



ATEX gecertificeerd

Hempel, bijna 100 jaar ervaring in duurzame coatingsystemen, technische begeleiding/advisering en maatwerk met hoogwaardige systeem oplossingen conform ISO-12944.



Bestand tegen - Zwaar corrosieve omgeving - Uitgebreide reeks chemicaliën - Hoge temperaturen Oplosmiddelvrije systemen Systemen voor onderhoud Bewezen duurzaamheid

Gasproductie I Gasopslag I Gasdistributie I Gasverwerking

BEZOEK HEMPEL TIJDENS STOCEXPO 2013 VAN 19-21 MAART 2013

FLEXIM: Van buiten meten, wat van binnen stroomt

U vindt ons in stand A12, naast de registratiedesk nabij de hoofdingang.

Flexim Instruments Benelux BV Tel.: +31(0)10 24 92 333 Fax.: +31(0)10 24 92 339

www.hempel.nl

benelux@flexim.com www.flexim.com 030_flexim_hempel.indd 1

12-02-13 13:53

inderdaad preventief onderhoud plaats volgens de planning? Ook kijken de inspecteurs van SodM naar de technische aspecten, bijvoorbeeld of de veiligheidskleppen op tijd zijn gekeurd en gecertificeerd. Verder controleren ze of de mensen de juiste trainingen hebben gehad.

Veiligheidscultuur Let SodM ook op de veiligheidscultuur van een bedrijf? De Jong: ‘We kijken daar steeds meer naar sinds de Macondo-ramp waarbij grote hoeveelheden olie in de Golf van Mexico terecht zijn gekomen. Dat doen we samen met collega’s van landen rondom de Noordzee. Op het moment loopt er een internationale audit van Engeland, Noorwegen, Denemarken en Nederland naar de veiligheidscultuur en manier van leidinggeven bij boringen. Het gaat niet alleen over hoe de mensen met elkaar omgaan, maar ook hoe leiding aan ze wordt gegeven. In april verschijnt het rapport. We roepen daarna de directeuren bijeen van alle olie- en gasbedrijven die op de Noordzee actief zijn om zaken voor het voetlicht te krijgen. Zij zijn immers verantwoordelijk voor goed werkende systemen.’

Op dit soort internationale bijeenkomsten komen punten aan de orde waarvoor SodM extra aandacht vraagt.

‘De vorige keer in Aberdeen ging het over procesveiligheid, niet alleen van de installaties op de platforms, maar ook over het boren. Een proces omvat

immers opeenvolgende activiteiten die leiden tot een product. Boren leidt tot de productie van olie of gas. De vraag is dan hoe je dat beter kunt beheersen’, licht De Jong toe.

Kennis verspreiden De doelstellingen van SodM voor de komende tijd zijn het verhogen van de procesveiligheid en het verbeteren

PuBLICATIES NOGEPA Naar aanleiding van het Macondo-incident zijn bedrijven uit de olie- en gasindustrie bij branchevereniging Nogepa om de tafel gaan zitten om de veiligheid opnieuw onder de loep te nemen. Dit heeft geleid tot een aantal concrete acties om de veiligheid verder te verhogen en om beter voorbereid te zijn op eventuele rampen. Zo is er een publicatie verschenen over best practices met betrekking tot boren en het maken van een boorput (planning, ontwerp, projectuitvoering en afsluiting) aangevuld met een checklist. Ook is er een publicatie verschenen voor olie- en gasoperators om boorputten te kunnen beoordelen op basis van internationaal verzamelde kennis.

Verder is er een publicatie verschenen die aangeeft wat de minimumvereisten zijn voor het voorkomen van een blow-out, inclusief de configuratie van blowoutpreventers, procedures voor bediening, onderhoud en testen. Ten slotte is er een document dat een overzicht biedt van de componenten die in de boorput worden geïnstalleerd, terechtkomen of aan de oppervlakte worden gebruikt om een boorputbarrière te vormen. Deze biedt eveneens een checklist. Afgesproken is dat alle bedrijven volgens de normen van deze documenten gaan werken om zo de kans op een incident te minimaliseren en om adequaat te kunnen reageren mocht zich toch nog een incident voordoen.

van de veiligheidscultuur. ‘De mensen moeten professioneel met elkaar omgaan en elkaar op de juiste wijze aanspreken op dingen die niet goed zijn. Dat kan nog veel beter, maar gaat niet vanzelf.

Daar moeten ze elke dag aan werken en in investeren. Sinds de blow-out in Macondo zijn er in de wereld alweer vier à vijf blow-outs geweest, waaronder een platform van Total in Engeland, waar gas ontsnapte. Het heeft vijftig dagen geduurd om de zaak te dichten. Er is dus nog werk aan de winkel’, aldus De Jong.

De laatste blow-out in Nederland was een oliespuiter in Schoonebeek in 1976: een dertig meter hoge fontein van stoom, olie en zand afkomstig uit een defecte put van de NAM. Het duurde ruim anderhalve dag voordat technici erin slaagden de put weer af te sluiten.

Naast toezicht houden, zet SodM zich ook in om kennis over veiligheid onder de bedrijven te verspreiden. ‘Wij komen bij alle bedrijven en zien zowel goede als slechte dingen, waarover wij graag de andere bedrijven informeren. We vragen de bedrijven om daar zelf iets over te vertellen. Met het bespreken van de goede dingen hebben ze geen moeite.

De slechte dingen nemen wij meestal als casus over om andere bedrijven ervan te laten leren’, aldus De Jong. W

PETROCHEM 02 – 2013

028_29_31_R_artikel.indd 31

31

12-02-13 15:57

More than a solution.

• • • • •

Elektrotechniek Meet- en regeltechniek Data- telecommunicatie Brandmeldinstallaties Veiligheidsinstallaties

• Keuren installaties, handgereedschap, ladders en trappen • Ondersteuning Technische Diensten • Verhuur Zone 0 Verlichting

Petrochemie

041-1 Pietersen PetroChemie Adv 185x132mm FC.indd 1

On & OFFshOre GOrinchem 26, 27 en 28 maart 2013

Technische Dienst

Pietersen Elektriciteit B.V. Westhavenkade 98, 3133 AV Vlaardingen Postbus 259, 3130 AG Vlaardingen Tel. (010) 434 32 66, Fax (010) 434 24 65 E-mail: pe@pietersen.nl, Internet: www.pietersen.nl

Safety

Kijk voor meer informatie op www.pietersen.nl

Installatie Techniek

Professionals in installatiewerk

22-02-12 10:33

Bent u op zoek naar een unieke gelegenheid om te netwerken, zaken te doen en nieuwe producten/diensten onder de aandacht te brengen binnen de On & Offshore branche? Dan is de vakbeurs On & Offshore in Evenementenhal Gorinchem de oplossing. Deze specialistische vakbeurs is een netwerkevenement en biedt u gedurende drie dagen de gelegenheid om uw relaties te ontmoeten. Op 26, 27 en 28 maart 2013 vindt in Evenementenhal Gorinchem voor de 5e editie de vakbeurs On & Offshore plaats! Dé vakbeurs die zich richt op gespecialiseerde ondernemers in de olie-, gas-, duurzame-, petrochemische-, en baggerindustrie.

On & Offshore Gorinchem heeft zich vanaf het begin geprofileerd als een nationale vakbeurs. Door deze profilering komen leveranciers binnen de offshore markt in contact met cliënten welke vaak op internationaal niveau opereren. On & Offshore Gorinchem is een platform waarbij de leverancier op eigen bodem, in eigen taal, zakelijke relaties kan onderhouden en kan bouwen aan een nieuw netwerk.

On & Offshore biedt hoog gehalte beslissingsbevoegden op de beursvloer On & Offshore heeft afgelopen editie in 2012 een hoog percentage beslissingsbevoegden op de beursvloer mogen ontvangen. Namelijk meer dan de helft van het totaal aantal bezoekers van de drie dagen durende beurs bekleedde een functie waarin hij of zij beslissingsbevoegd is. Dit is voortgekomen uit de resultaten van de digitale registratie. Deze evaluatie kunt u bekijken op de website van On & Offshore. Digitale registratie is ook komende editie de manier om een bezoek te brengen aan de vakbeurs. Middels een registratiecode kunt u zich aanmelden voor een beursbezoek op de website van On & Offshore op www. evenementenhal.nl.

Full service formule wederom aanwezig op On & Offshore Vanzelfsprekend is ook komende editie de Full Service Formule van Evenementenhal van kracht!

Compleet ontzorgen, dat is het keurmerk van Evenementenhal Gorinchem. U kunt erop vertrouwen dat alles in goede handen is. Uiteraard geldt deze full service formule voor zowel exposant als bezoeker.

Zoals vermeldt dienen bezoekers zich door middel van registratie aan te melden voordat men een bezoek kan brengen aan de vakbeurs, vergeet u dit dus niet! Door vermelding van een Kamer van Koophandel nummer van uw bedrijf, ontvangt u een gratis entreebewijs.

032_koeling_pietersen.indd 1

samenwerking irO en On & Offshore gecontinueerd IRO, de branchevereniging van Nederlandse ondernemingen binnen de olie-, en gasindustrie, is ook komende editie weer ondersteunend partner van On & Offshore. Elk IRO-lid kan van deze samenwerking mee profiteren! Wanneer u, als lid, wilt deelnemen aan de vakbeurs ontvangt u 5% korting op de standhuur van Evenementenhal.

Dus bent u IRO-lid en bent u enthousiast over een beursdeelname aan On & Offshore 2013? Meldt u dan nu bij de beursorganisatie!

12-02-13 12:01

Opslag windenergie krijgt vaart

De enorme groei aan duurzame elektriciteit in Duitsland vraagt om nieuwe methodes voor energieopslag. Via opslag kunnen de vraag en het aanbod van elektriciteit immers beter op elkaar worden afgestemd.

Overtollige windenergie kan bijvoorbeeld worden opgeslagen door het te gebruiken voor de elektrolyse van water in waterstof en eventueel vervolgens de omzetting naar methaan.

Zo wil autofabrikant Audi dit jaar vanaf de zomer synthetisch gas gaan invoeden op het aardgasnetwerk in Duitsland. Het bedrijf bouwt hiervoor samen met SolarFuel een fabriek in Werlte. Deze zal elektriciteit van windof zonne-energie gebruiken om water elektrolytisch te splitsen in zuurstof en waterstof, waarna de waterstof verder reageert met kooldioxide uit de nabijgelegen biogasfabriek tot methaan.

De fabriek in Werlte zal volgens de initiatiefnemers genoeg gas produceren om 1.500 auto’s per jaar meer dan vijftienduizend kilometer per jaar te laten rijden. Het hart van de fabriek – de reactor – is een ontwerp van MAN Diesel & Turbo.

Eerder al maakte RWE bekend in het Duitse Niederaussem een proefinstallatie te bouwen en testen, die eveneens met windenergie water kan omzetten in waterstof en zuurstof. Het testen van deze installatie is onderdeel van het Co2rrect-project, waaraan naast diverse onderzoeksgroepen en RWE ook Bayer en Siemens meewerken.

De bedoeling van dit project is om het met wind geproduceerde waterstof om te zetten in een chemisch product. Zo kan het reageren met CO2 uit de afgassen van de RWE-elektriciteitscentrale in Niederaussem tot methaan. Op die manier kan windenergie worden opgeslagen in de vorm van aardgas. Het waterstof kan echter ook worden gebruikt om andere chemische producten van te maken, zoals methanol.

Dit jaar zal het effect worden onderzocht van fluctuaties in het aanbod van windenergie op het elektrolyse-systeem en op de kwaliteit van het geproduceerde waterstof. De elektrolyse-installatie – een proton exchange membrane – is ontworpen door Siemens. Bayer werkt aan katalysatoren die nodig zijn voor de chemische reacties.

Ook Gasunie werkt aan een soortgelijke installatie. Het bedrijf bouwt samen met Greenpeace Energy aan een fabriek in de gemeente Suderburg, ongeveer tachtig kilometer ten zuiden van Hamburg. Deze gaat windenergie gebruiken voor het splitsen van water. De waterstof wordt rechtstreeks in het hogedrukaardgasnetwerk ingevoed.

Planning is om de faciliteiten eind 2013 in gebruik te nemen. dier kan antibiOtica maken

Antibiotica maken is een klusje voor schimmels en sommige bacteriën, hebben we lang gedacht. Maar nu blijkt het insectachtige bodemdier Folsomia candida ook het vermogen te bezitten om antibiotica te maken. Dat hebben onderzoekers van de Vrije Universiteit Amsterdam, de Universiteit Leiden, het Imperial College in Londen en DSM aangetoond. De wetenschappers onderzochten het genoom van het bodemdier en vonden twee genen die essentieel zijn om het enzym isopenicilline-Nsynthase te maken. Dat enzym is op zijn beurt weer nodig om antibiotica (isopenicilline en daarvan afgeleide stoffen) te maken.

De gevonden genen zijn actief in de darmen van het bodemdier en hebben typische kenmerken van hogere organismen. Ze verschillen wel van de corresponderende genen in schimmels, maar de stukjes DNA die direct met de functie van de enzymen te maken hebben, zijn precies hetzelfde. Waarschijnlijk zijn de genen 'overgesprongen' van een schimmel of bacterie en opgenomen in het genoom van het bodemdier.

Tussen bacteriën onderling is dit overspringen niet ongebruikelijk, maar overdracht naar dieren is zeer zeldzaam.

TECHNOLOGIE koelen met minder energie Onderzoekers van BASF en de TU Delft hebben materialen met unieke eigenschappen ontwikkeld, die magnetische koeling mogelijk maken.

Deze techniek kan naar verwachting tot vijftig procent energiebesparing in koelsystemen opleveren. BASF werkt inmiddels aan een pilot voor de opschaling van de productie van het nieuwe materiaal en werkt tegelijkertijd aan de marktintroductie van de eerste magnetocalorische apparaten. Onderzoekers van de Radboud Universiteit droegen bij om de magnetocalorische basisprincipes te begrijpen. Hun berekeningen toonden een nieuw type magnetisme aan, waarbij zwak en sterk magnetisme naast elkaar bestaan in een materiaal. Op basis van die resultaten verwachten de onderzoekers dat ze in de toekomst nóg betere materialen kunnen ontwikkelen, door de samenstelling aan te passen. britten maken benzine uit lucht Een bedrijf in het Noorden van Engeland, Air Fuel Synthesis, heeft een air capture-technologie ontwikkeld, waarmee het synthetische benzine kan produceren op basis van schone lucht en elektriciteit. Het proces van de productie en verbranding van de brandstof is koolstofneutraal en begint met lucht te blazen in een toren met natriumhydroxide.

Dat bindt aan de CO2 in de lucht en vormt natriumcarbonaat. Door elektrische energie toe te voegen aan die stof splitst de kooldioxide en die wordt opgeslagen voor later gebruik. Vervolgens verwijdert een ontvochtiger waterdamp uit de lucht en wordt meer energie toegevoegd om de waterstof- en zuurstofmoleculen te scheiden. Door de waterstof in de juiste verhouding met de CO2 te mengen produceren ze een synthetische gasvormige koolwaterstof.

Die kan verder worden verwerkt tot methanol, dat wordt omgezet in synthetische benzine. Die benzine kan rechtstreeks in voertuigen worden gebruikt of vermengd worden met ‘gewone’ benzine.

PETROCHEM 02 – 2013

033_J_Technologie.indd 33

33

12-02-13 14:06

tHe storaGe terMInaL oPerators’

ConFerenCe & eXHIBItIon ANTwERp EXpO 19 - 21 MARcH 2013

tHe worLd’s Fastest GrowInG tank terMInaL event

PaCked ConFerenCe ProGraMMe

• Market developments - the impact of the eurozone crisis with refinery closures and new ownership • Diversification in the market for european crude • the importance of solid tank foundations and new technology to enhance safety and risk strategies

180+ world class exhibitors at the Free to attend exhibition.

• SEE live demonstrations of the latest innovations in your industry • DISCOVER new, more cost-effective solutions to existing processes and test drive the latest products on the market • MEET the world’s leading suppliers and network with industry experts from the oil and chemical industries

Join us on: oFFICIaL PuBLICatIon

Partners & suPPorters: Kringen

sPonsors: Maintenance

INDUSTRIAL FIRE JOURNAL

Download your booking form or register for the FREE EXHIBITION now at

www.stocexpo.com

www.ceotronics.com

CT-ClipCom: de In-Ear-Headset!

Verkrijgbaar als oormicrofoon en met zwanenhalsmicrofoon.

CeoTronics werd als eerste onderneming in de communicatiebranche volgens ATEX-richtlijn 94 / 9 gecertificeerd. Vraag s.v.p. naar onze ATEX producten. jan.van.pelt@ceotronics.com Mobiel +31 6-53569241

034_ceo_easy.indd 1

12-02-13 13:54

Stank van ParijS tot Londen

Een gaslek in een fabriek bij het Franse Rouen heeft in januari voor de nodige opschudding gezorgd. Het gas dat vrijkwam was mercaptaan, een stof die vanwege de geur aan bijvoorbeeld aardgas wordt toegevoegd. Door de wind had de geur zich verspreid van Parijs tot Londen.

In de directe omgeving van Rouen kwamen klachten binnen over hoofdpijn en misselijkheid. Maar ook elders werden de hulpdiensten menig keer gebeld door verontruste burgers. Volgens de autoriteiten was er geen gevaar voor de gezondheid. aPP herkent duurzaamheid

Het is tegenwoordig mogelijk een gratis app te downloaden waarmee je in één oogopslag kunt zien hoe milieu(on)vriendelijk het oplosmiddel is dat je gebruikt.

De applicatie geeft aan zestig vaak gebruikte oplosmiddelen een rapportcijfer, gecombineerd met een groene, gele of rode achtergrondkleur. In de berekening worden zowel veiligheid, gezondheidsrisico’s, luchtvervuiling, watervervuiling als afvalproductie meegenomen. Daarnaast is ook de structuurformule van de stoffen in de app af te lezen. kunStStofvezeL verandert van kLeur bij oPrekken

Sportkleding die lokaal van kleur verandert naarmate de onderliggende spieren opzwellen, ligt binnenkort misschien in de winkelrekken. Een aantal onderzoekers legde het werkingsprincipe uit in het tijdschrift Advanced Materials.

Het idee werd afgeleid van vruchten van de tropische plant Margaritaria nobilis. Die blijken hun blauwe kleur te ontlenen aan een oppervlak waarbij de bovenste lagen een repeterend patroon vormen dat interferentie veroorzaakt bij lichtgolven van bepaalde golflengtes.

Onderzoekers van Harvard en Exeter zijn erin geslaagd dit te imiteren door een dunne tweelaags film te maken van PDMS-siliconenrubber en fotosensitief polyimide (PSPI). Die film rollen ze op rond een glasvezel die ze er later weer uit etsen. Op die manier ontstaat een vezel die uit een vast aantal lagen folie bestaat,

en die een bepaalde kleur reflecteert.

Het grote verschil met de tropische vrucht is dat de vezels rekbaar zijn. Als je ze oprekt, veranderen de inwendige lengteverhoudingen ook de golflengte die door de nanostructuur wordt gereflecteerd. De verschuiving kan oplopen tot tweehonderd nanometer. Dit is genoeg om het grootste deel van het zichtbare spectrum te kunnen bestrijken.

De auteurs verwachten dat het productieproces ook op industriële schaal is uit te voeren waardoor sportkleding die van kleur verandert, slechts een kwestie is van tijd. ontdekking drugSLab kwam uit

In Tilburg is een drugslaboratorium blootgelegd door rookontwikkeling.

Vermoedelijk ging er iets fout in het productieproces waardoor flinke rookwolken uit de loods kwamen. De toegesnelde brandweer rook een chemische lucht en ontdekte het drugslab. Het zou om een redelijk groot laboratorium gaan waar synthetische drugs werden gemaakt. Er stonden onder meer grondstoffen en gasflessen in de loods. Voor de specialisten van de Landelijke Faciliteit Ontmanteling kwam de ontdekking in zekere zin goed uit. Er stond al een grote landelijke oefening gepland. In plaats daarvan zijn de medewerkers ingezet om het echte drugslab in Tilburg te ontmantelen.

PETROSPECT 'Als één regio veel goedkoop aardgas heeft, dan beïnvloedt dat natuurlijk de concurrentieverhoudingen. We moeten daarom niet doen alsof er niets aan de hand is, maar de situatie onder ogen zien en kijken hoe we hier het beste mee om kunnen gaan.’

Gerard van Harten, boegbeeld Topsector Chemie, in Shell Venster ‘De wereld verandert en dus moeten we ons afvragen of we wel bij onze eerder gemaakte keuzes kunnen blijven. Europa kan het klimaat nu eenmaal niet in zijn eentje redden.’

Yves Verschueren, gedelegeerd bestuurder essenscia, in Chemie Magazine ‘Tot nu toe is de voortgang onvoldoende om er vertrouwen in te hebben dat we de scherpe doelstellingen voor 2020 en de haast ondenkbare, maar wel geformuleerde doelstelling voor 2050 bereiken. We hebben versnelling nodig en bij voorkeur versnelling die groei genereert.’

Ser-voorzitter Wiebe Draijer, in Chemie Magazine 'Wij zijn het enige Westerse land waar de afgelopen jaren een daling van energieproductiviteit is ontstaan'.

Opnieuw Draijer 'Met de lage gasprijzen wordt Amerika aantrekkelijker voor industriele productie en aantrekkelijker voor de energie-intensieve industrie. Er worden weer meer chemische fabrieken gebouwd in de VS.' Dick Benschop, president-directeur Shell Nederland, in Energie actueel ‘Wereldwijd is het belang van schaliegas heel groot. In Nederland staan we voorlopig aan de kant en doen we niets.’

Opnieuw Benschop 'Omdat transities wel één tot twee generaties kunnen duren kan er onderweg vanalles misgaan. Er is visie nodig en dat staat of valt met lokaal leiderschap.'

Jan Rotmans, hoogleraar Erasmus Universiteit Rotterdam, in Energie Plus

PETROCHEM 02 – 2013

035_F_petrospect.indd 35

35

12-02-13 14:06

THEMA

Onderhoud

Vanwege de kwakkelende economie zoeken bedrijven naar allerlei mogelijkheden om kosten te besparen. Dit bete­ kent niet dat onderhoud van installaties automatisch op een lager pitje wordt gezet. Door juist ver vooruit te plan­ nen, krijgt procesinnovatie meer kans. En door een con­ cernbreed overzicht is het mogelijk op een andere manier naar je totale asset base te kijken en verschillende zaken te overwegen. Zoals bijvoorbeeld wanneer het tijd is om op een bepaalde site extra te investeren. Met lange termijn assetmanagement kan met andere woorden veel worden gewonnen.

Een concreet, onlangs gerealiseerd project waarbij het kapitaalgoed weer vier jaar is veiliggesteld, is de turn­ around bij de raffinaderij van IBR, die onlangs door Gunvor is overgenomen. Aangezien veel ervaren turnaround mana­ gers door de overname eieren voor hun geld hadden geko­ zen en waren vertrokken, riep Gunvor hulp in van buitenaf.

36

PETROCHEM 02 – 2013

036_37_X_Themaspread.indd 36

13-02-13 09:04

fOTO: gunvOR

‘Een bedrijf wil zijn tijd en geld investeren daar waar het de veiligheid en productie het meeste dient.’

PETROCHEM 02 – 2013

036_37_X_Themaspread.indd 37

37

12-02-13 15:56

THEMa

Onderhoud in crisistijd Vanwege de kwakkelende economie zoeken bedrijven naar allerlei mogelijkheden om kosten te besparen. Betekent dit ook dat ze het onderhoud van installaties op een lager pitje zetten of doen ze juist meer onderhoud om vervangingsinvesteringen uit te stellen? Welke keuzes worden gemaakt? Michel Meertens en Eward Hofstede vertellen hoe respectievelijk DSM en Avebe ermee omgaan.

Erik te Roller

‘De economische crisis in Europa gaat ook aan DSM niet voorbij. We letten daarom extra op de kosten’, zegt Michel Meertens, verantwoordelijk voor Functional Excellence bij DSM. Functional Excellence is het totaal aan competenties en programma’s waarmee het bedrijf het maximale uit zijn fabrieken wil halen. ‘Bij ons staat voorop dat de fabrieken veilig moeten kunnen opereren en we aan alle vergunningseisen kunnen voldoen. Preventief onderhoud is daarom essentieel. Tegelijkertijd kijken we hoe we asset management, onderhoud en levensduurverlenging nog slimmer kunnen aanpakken. We willen voorkomen dat we door kortzichtig te besparen op de onderhoudskosten van

een belangrijk onderdeel van ons veiligheidsmanagementsysteem, waarmee we de risico’s beperkt houden en de wet- en regelgeving naleven. De Inspectie SZW controleert onder andere of we het preventief onderhoud goed uitvoeren.’

Oprekken In het verlengde van onderhoud ligt het oprekken van de levensduur van installaties. Meertens: ‘Als het op een gegeven moment niet meer mogelijk is een installatie met goed onderhoud bedrijfszeker te houden, dan wordt het tijd om delen van die installatie te vervangen om zo de levensduur op te rekken.’

Hofstede vult hem aan: ‘Wij hebben een planning voor het vervangen van

Meertens: ‘Met een concernbreed overzicht kun je op een andere manier naar je totale asset base kijken en verschillende zaken overwegen, zoals wanneer wil ik wat op welke site investeren?’

LINQS DSM wil niet alleen op site-niveau, maar ook op concern-niveau vooruitdenken over onderhoud. ‘Door ver vooruit te plannen, willen we procesinnovatie meer kans geven’, vertelt Michel Meertens, verantwoordelijk voor Functional Excellence bij DSM. Innovatie stimuleren is ook de insteek van een nieuwe internationale samenwerking tussen vier Europese landen. Nederland, België, Duitsland en Frankrijk willen gezamenlijk stappen zetten om innovatie te versnellen en marktintegratie op Europees niveau te verbeteren. Meer informatie: www.more4core.eu/

38

installaties later met hoge inhaalkosten te maken krijgen, die moeilijk op te brengen zijn’, aldus Meertens.

Bij Avebe is er sprake van twee soorten onderhoud, stelt Eward Hofstede, managing director Operations van Avebe. ‘In het najaar tijdens de campagne moeten onze fabrieken 168 uur per week ongestoord kunnen draaien. Het onderhoud is daarop gericht in die tijd. Tijdens de rest van het jaar voeren we voor zover nodig groot onderhoud uit.’

‘Onze onderhoudsstrategie is gericht op de lange termijn’, vervolgt Hofstede.

‘Onderhoud uitstellen doen we liever niet, want dan neemt de kans op storingen toe en zijn onze fabrieken dus minder betrouwbaar. Onderhoud draagt ook bij aan de veiligheid voor de mensen die bij ons werken en de veiligheid voor de omgeving. Preventief onderhoud vormt

bepaalde onderdelen van machines en installaties. Zo hebben we bij Avebe een groot aantal walsen waarvan we er elk jaar enkele volgens een vast schema laten reviseren. Het reviseren van een wals kunnen we best een half jaar uitstellen.

Maar we doen dat liever niet, omdat de kans op storingen dan toeneemt.

Bovendien voeren gespecialiseerde technici dit onderhoud uit, waarmee je al lang van tevoren een afspraak in de agenda moet vastleggen.’

‘Er komt een moment dat we voor de keuze komen te staan om een installatie geheel te vervangen’, vervolgt Hofstede.

‘We vragen ons dan af of zo’n installatie nog tien jaar mee kan zonder de bedrijfszekerheid van de fabriek in gevaar te brengen. Als de kans op uitval toeneemt, moeten we overwegen de installatie geheel te vervangen. Zo

PETROCHEM 02 – 2013

038_39_41_Z_thema_artikel.indd 38

12-02-13 14:09

FOTO'S: DSM

hebben we om die reden in de afgelopen twee jaar ons hoogspanningsnet vernieuwd. De hoogspanningskabels in de grond waren aan het einde van hun levensduur. We wilden storingen en gevaarlijke situaties voorkomen. Ook hebben we meteen nieuwe transformatoren laten plaatsen.’

Bij het onderhoud of de vervanging van een auto spelen dezelfde overwegingen een rol, verduidelijkt Hofstede. ‘Laat je de distributieriem of de koppakking van de motor repareren of schaf je toch maar een nieuwe auto aan? Dat hangt er vanaf hoe bedrijfszeker je auto moet zijn.’

Overzicht DSM wil de revisie of vervanging van installaties tijdig zien aankomen en daarom het fundament van asset management, onderhoud en lifetime extension, oftewel het oprekken van de levensduur, versterken. Meertens: ‘We willen dat op DSM-niveau kunnen overzien. Daarom zijn we in gesprek met de locaties en business units om te weten te komen wat de langetermijnplaatjes voor hun installaties zijn, kortom wat voor onderhoud of groot onderhoud de komende jaren nodig is. Op basis van

deze inventarisatie willen we tot een langetermijnvisie komen, die helpt om een goede financiële planning te maken en waarmee we er uiteraard voor kunnen zorgen dat de fabrieken betrouwbaar en veilig kunnen blijven draaien.’

Op de vraag wat dat toevoegt, antwoordt Meertens: ‘Op site-niveau werd bij DSM al vooruit gedacht over onderhoud. Maar het maken van overzicht op DSM-niveau biedt mogelijkheden voor een meer strategische aanpak van asset management.

Met zo’n concernbreed overzicht kun

niet voor verrassingen te staan. We willen dit nu gaan formaliseren, dat wil zeggen er een regulier proces van maken, zodat het onderhoud en de planning ervan bij alle activiteiten aan bepaalde standaarden voldoet.’

Procesinnovatie Verwacht DSM dat het onderhoud daardoor per saldo goedkoper wordt?

Meertens: ‘De belangrijkste drijfveer om dit te doen, is dat we zicht willen hebben op de lange termijn, zodat we

Hofstede: ‘Op het ogenblik herzien we onze beheersconcepten volledig, zodat we op basis van de behoefte van de business en installatie­ kennis de juiste preventieve onderhouds­ programma’s kunnen uitvoeren.’ je op een andere manier naar je totale asset base kijken en verschillende zaken overwegen, zoals wanneer wil ik wat op welke site investeren? Op die manier kan het bedrijf deze investeringen verwerken in een meerjarenplanning en komt het

deze informatie kunnen meenemen in strategische overwegingen en een goede financiële planning kunnen maken voor vervangingsinvesteringen. Ook schept het ruimte voor procesvernieuwing. Het gaat erom dat we eerder bedenken of we PETROCHEM 02 – 2013

038_39_41_Z_thema_artikel.indd 39

39

12-02-13 14:09

DACE Prijzenboekje Richtprijzen van de industriĂŤle procesinstallatie

Editie 28

Onmisbaar bij Snelle raming van projecten Snelle kostenafweging van alternatieve uitvoeringen Het eenvoudig beoordelen van offerteprijzen Objectieve toetsing van eigen prijzen aan die van de markt Deze uitgave bevat richtprijzen van vrijwel elk onderdeel van een industriĂŤle procesinstallatie. Tevens bevat het boekje kengetallen per m2 oppervlakte voor productie-, magazijn-, kantoor- en laboratoriumgebouwen en bouwdeelprijzen voor bouwkundige, installatietechnische en civieltechnische componenten.

Alle gegevens in het boekje worden jaarlijks getoetst aan de realiteit van recente investeringen. De samenstellers zijn actief betrokken bij investeringsprojecten en staan midden in de praktijk.

Ga voor uw bestelling of een abonnement naar www.sdu.nl/prijzenboekje Of bel 070 378 98 80

040_sdu.indd 1

12-02-13 11:58

een installatie één op één willen vervangen of nieuwe technologie willen gaan toepassen. Bij het toepassen van nieuwe technologie moeten we namelijk op tijd met procesontwikkeling aan de gang gaan. Als we met die beslissing wachten tot het moment dat de installatie binnen een paar maanden moet worden vervan-

gen, zijn we te laat. Door ver vooruit te plannen, willen we procesinnovatie meer kans geven. Nieuwe technologie levert immers doorgaans een betere kwaliteit product en een hoger grondstoffenrendement op, en het bespaart energie.

Zonder procesvernieuwing valt dit niet te bereiken.’

Meertens: ‘Door ver vooruit te plannen, willen we procesinnovatie meer kans geven.’ aSSET MaNagEMENT Bij asset management gaat het om het bereiken van de juiste balans tussen kosten van onderhoud, betrouwbaarheid van het proces en veiligheid. Doorgaans komt dit neer op een afweging tussen de onderhoudskosten en de beschikbaarheid van een installatie. Bij continu-processen is het van belang storingen te voorkomen, omdat die vaak erg kostbaar zijn. Maar dit betekent niet dat alle onderdelen van zo’n procesinstallatie preventief moeten worden onderhouden. Niet alle onderdelen zijn even kritisch. Er zijn onderdelen die kapot kunnen gaan zonder dat de fabriek meteen stilvalt. andere onderdelen zijn wel cruciaal voor de bedrijfszekerheid.

Bij sommige installaties kost uitval veel geld en is preventief of predictief (voorspellend) onderhoud essentieel. Bij andere installaties valt met een beperkt aantal storingen te leven en kan worden volstaan met breakdown-onderhoud waarbij onderdelen pas worden vervangen als ze kapot gaan. Overigens lijkt het alsof breakdown-onderhoud goedkoper is, maar in de praktijk is het een gegeven dat breakdown-onderhoud juist duurder is.

Voorraad Volgens Meertens heeft de economische crisis weinig of geen invloed op de onderhoudsprogramma’s bij DSM. ‘We zijn momenteel vooral bezig om met behulp van vooruit denken de langetermijnbasis van onderhoud en asset management te versterken.’ Ook bij Avebe verandert de crisis weinig aan de onderhoudsprogramma’s, stelt Hofstede.

‘We willen onze license to operate niet op het spel zetten en ook geen ernstige storingen riskeren. Met beknibbelen op onderhoud schieten we ons zelf in de voet.’

Wel kijkt Avebe hoe het samen met aannemers tot uitgekiende onderhoudsconcepten kan komen. Hofstede: ‘Als je beheersconcept klopt, is het afbreukrisico klein. Op het ogenblik herzien we onze beheersconcepten volledig, zodat we op basis van de behoefte van de business en installatiekennis de juiste preventieve onderhoudsprogramma’s kunnen uitvoeren. Daar hoort ook bij dat je altijd een minimale hoeveelheid juiste reserveonderdelen in voorraad hebt om ervoor te zorgen dat je machines en installaties kunnen blijven draaien.

Als je installaties zo onderhoudt dat ze betrouwbaar zijn, ben je per definitie het goedkoopste uit.’ W PETROCHEM 02 – 2013

038_39_41_Z_thema_artikel.indd 41

41

12-02-13 14:09

THEMa

Turnaround onder druk De raffinaderij van IBR werd na het faillissement van Petroplus in sluimerstand gezet.

Uiteindelijk nam Gunvor de site over en kon men de productie weer opstarten. Tenminste, er moest nog wel eerst een turnaround worden uitgevoerd.

Aangezien al veel ervaren turnaround managers eieren voor hun geld hadden gekozen en waren vertrokken, riep Gunvor hulp in van buitenaf.

David van Baarle

LINQS Gunvor is een nieuwe speler in de raffinagewereld. Het bedrijf werd opgericht in 1999 door de Zweed Torbjörn Törnqvist, die CEO is, en de Russische miljardair Gennady Timchenko. In ruim tien jaar tijd is het bedrijf uitgegroeid tot één van 's werelds grootste handelsbedrijven, met een jaaromzet van zo'n zeventig miljard dollar en meer dan 2.500 medewerkers. aanvankelijk hield het bedrijf zich alleen bezig met de export van Russische olie. Met groot succes; op een gegeven moment ging een derde van alle over zee geëxporteerde Russische olie via Gunvor. Daarna is het bedrijf ook andere activiteiten gaan ontplooien, door investeringen in onder meer terminals, pijpleidingen en kolenmijnen. En sinds de overname dus ook in raffinage.

42

Independent Belgian Refinery (IBR) in de haven van Antwerpen kent een lange en bewogen geschiedenis. Sinds de raffinaderij in 1968 in gebruik is genomen, is hij constant aangepast aan de veranderende eisen van de tijd zoals de mogelijkheid tot destillatie van lichtere fracties en het viskeuzer maken van de zwaardere fracties. Daarna mochten transportbrandstoffen steeds minder zwavel bevatten en bovendien investeerde men in nieuwe processen die de flexibiliteit in het mengen van benzine verbeterden. Momenteel kan IBR dan ook vertrouwen op een volwassen raffinaderij die vele soorten kwaliteiten ruwe olie kan verwerken tot diverse fracties, waaronder nafta, benzine, stookolie en ongeveer alle raffinageproducten die daartussen zitten.

Ook het eigendom van de raffinaderij is in zijn lange bestaan onderhevig geweest aan verandering, met als laatste feit de overname door Gunvor. Dit wereldwijd opererende bedrijf beheerst de gehele logistieke keten van fossiele brandstoffen – van upstream tot downstream – en

heeft opslagfaciliteiten en nu twee raffinaderijen. Het bedrijf is de op drie na grootste ruwe oliehandelaar ter wereld.

Het bedrijf kreeg interesse in de raffinaderij nadat de vorige eigenaar, Petroplus, zijn faillissement had aangevraagd.

Marcel Mazenauer was toen refinery manager van de Antwerpse raffinaderij en is inmiddels technisch directeur Raffinaderijen bij Gunvor. Hij stelt dat IBR in goede conditie is en met andere raffinaderijen kan concurreren.

Afschakelen ‘Vanaf het moment dat Petroplus in 2006 de scepter zwaaide, is er zo’n 250 miljoen dollar geïnvesteerd in deze site.

De prestatie van de bestaande assets is verbeterd. Zo werd de zwavelrecuperatie-eenheid om aan de strengere SO2-emissienormen te kunnen voldoen, omgebouwd tot een EuroClaus-eenheid.

In 2010 is zelfs geïnvesteerd in een grote cogeneratie-fabriek. Ondanks de investeringen, kon Petroplus financieel niet het hoofd boven water houden in de lastige Europese raffinagemarkt. ‘Zo’n dreigend

PETROCHEM 02 – 2013

042_43_Y_thema_artikel.indd 42

12-02-13 15:28

Partners Mazenauer: 'In maart 2012 werd het bod van Gunvor geaccepteerd en het bedrijf beloofde daarbij dat het ook de meer dan tweehonderd man personeel in dienst zou houden en de nodige investeringen zou doen om de veiligheids-, milieu- en operationele prestaties van de site te verbeteren. De activiteiten van de raffinaderij die sinds februari stilstonden, werden binnen enkele dagen weer opgestart. Gunvor rondde tegelijkertijd de onderhandelingen met Petroplus Marketing af voor de overname van de overgebleven voorraden van de raffinaderij.’

Een voorwaarde van de overname was dat er alsnog een turnaround moest worden gedaan. Aangezien een groot deel van de medewerkers met turnaround-ervaring was vertrokken, riep Mazenauer de hulp in van advies- en ingenieursbureau PDM. Het bedrijf kreeg de taak om zo snel mogelijk een team samen te stellen die de klus zo snel, goed en veilig mogelijk kon klaren. Jan Bosmans, Turnaround manager van IBR, was de counterpart van PDM. ‘We begonnen niet helemaal onvoorbereid’, zegt Bosmans. ‘In 2010 hadden we al een upgrade uitgevoerd waarbij we onder meer heel veel nieuwe veldapparatuur installeerden. Die data konden we nu gebruiken om voorspellingen te doen over de staat van de assets.’

Projectteam Guus Schulze, Projectmanager PDM: ‘PDM kreeg de haast onmogelijke taak om zoveel mogelijk informatie boven tafel te krijgen. Met name voor de procesinstallaties met hoge risico’s moesten we van tevoren een beter beeld van de situatie krijgen. Door reeds vertrokken werknemers te interviewen, kregen we steeds meer informatie. Daarna hebben we een geïntegreerd projectteam samen-

FOTO'S: GuNvOR

faillissement heeft hoe dan ook zijn weerslag op een site’, zegt Mazenauer.

‘Veel werknemers kozen eieren voor hun geld en solliciteerden naar andere banen.

Toen het faillissement uiteindelijk daadwerkelijk werd uitgesproken, moesten we de machines zelfs gecontroleerd afschakelen en in sluimerstand zetten. In februari analyseerden we de verschillende overnamevoorstellen, met het besef in het achterhoofd dat tijd kritiek was, aangezien een volledig faillissement voor de deur stond en we in dat geval alle activiteiten zouden moeten stoppen.’

Onderdelen waarvan werd vermoed dat ze wel eens zouden moeten worden vervangen, werden vooraf al besteld.

gesteld waar zowel PDM, IBR als de contractors in waren vertegenwoordigd.

We hebben met elkaar afgesproken dat we discussies niet uit de weg gaan, maar dat we ze alleen voeren om verder te kunnen, niet om het contract open te breken.’

Ketenbenadering Dat het project dan ook binnen de scope is voltooid, mag dan ook een klein wonder heten. Schulze: ‘De voorberei-

voornamelijk in de hoeveelheid werk in een zeer krappe tijdsplanning. We waren dan ook erg tevreden over de manier van samenwerken met IBR, maar ook met de contractors. Ze hebben soms echt meer werk gehad dan we van tevoren konden inschatten, maar door de duidelijke afspraken vooraf heeft niemand het gehad over extra beloning voor aanvullend werk of werk dat over moest.

Neem maar van mij aan dat we ook pittige discussies hebben gehad, maar we

‘Voor de procesinstallaties met hoge risico’s moesten we van tevoren een beter beeld van de situatie krijgen. Door reeds vertrokken werknemers te interviewen, kregen we steeds meer informatie.’ dingen voor de turnaround begonnen eind mei, de turnaround begon op 1 oktober en medio november konden we weer opstarten. Dat betekende wel dat we voorbereidingsmaatregelen moesten nemen waar mogelijk en improviseren waar dit niet anders kon. Van tevoren hadden we de fabriek al onderverdeeld in categorieën en risicogroepen.

Onderdelen waarvan we vermoedden dat ze wel eens zouden moeten worden vervangen, hadden we vooraf al besteld.

Door een goede risicoanalyse stonden we niet voor heel grote verrassingen.

De grootste complexiteit zat eigenlijk

zijn er altijd beter uitgekomen. PDM is een onbekende raffinaderij, in een onbekende omgeving met onbekende mensen ingegaan om in zeer korte tijd een turnaround uit te voeren die de raffinaderij weer vier jaar veilig en efficiënt laat werken. Dat doen er niet veel na.'

Mazenauer heeft weer vertrouwen in de toekomst: ‘Gunvor heeft een solide basis en zorgt voor een stabiele stroom van ruwe olie. Hoewel de raffinage altijd wel een bewogen sector zal blijven, waar de marges echt minimaal zijn, geeft de ketenbenadering van Gunvor een voorsprong op de competitie.’ W PETROCHEM 02 – 2013

042_43_Y_thema_artikel.indd 43

43

12-02-13 15:28

THEMa

Soepelere audits dankzij assetmanagement De Europese chemische industrie heeft het niet gemakkelijk.

De internationale concurrentie is groot en de eigen markt groeit maar weinig. Tegelijk neemt de druk om veilig en milieuvriendelijk te opereren toe. In die omstandigheden is het belangrijk het maximale uit de productiemiddelen te halen. Met lange termijn assetmanagement kan hier veel worden gewonnen.

Francis Voermans

LINQS Een lange termijn asset management strategie draagt meer bij aan het maximaliseren van het bedrijfsresultaat en het veiligstellen van de bedrijfstoekomst. Om bedrijven hierbij te helpen, is een nieuwe ISO 55.000-serie, de nieuwe standaard voor asset management, opgesteld.

Certificering biedt handvatten om kapitaalgoederen kostenefficiënt te beheren. Meer informatie over de ISO 55.000 richtlijn is te vinden op: www.assetmanagementstandards.com

44

Jarenlang probeerden veel bedrijven de onderhoudskosten zover mogelijk te reduceren. Op korte termijn lijkt dit te renderen, maar op lange termijn kan deze strategie zich wreken. De kosten over de hele levensduur van een installatie worden hoger, de asset prestaties nemen af, de risico’s nemen toe en de voorziene levensduur van het productiemiddel wordt niet gehaald. Een lange termijn assetmanagement-strategie draagt meer bij aan het maximaliseren van het bedrijfsresultaat en het veiligstellen van de bedrijfstoekomst, stelt Mark Geerars, consultancy manager bij Stork: ‘Asset management omvat alle activiteiten die gekoppeld zijn aan de volledige levenscyclus van het kapitaalgoed; van ontwerp via opereren, onderhouden en verbeteren tot en met ontmanteling van de asset. In plaats van al deze activiteiten afzonderlijk te optimaliseren streeft een integrale assetmanagement-aanpak juist naar het optimaal afstemmen van al deze activiteiten. In vele bedrijven ligt hier nog een groot potentieel ter optimalisatie.’

Onderhoud speelt een grote rol in deze integrale aanpak. Het implementeren van assetmanagement brengt dan ook veranderingen mee voor de onderhoudsafdeling. ‘Er is een onderhoudsbeleid en -strategie noodzakelijk, de processen en organisatie moeten worden ingericht, de medewerkers moeten de juiste competenties hebben en de noodzakelijke middelen moeten worden voorzien’, aldus Geerars.

teerde strategieën zoals voor het investeringsbeleid en operating.

Stork heeft een consultancy team dat bedrijven helpt bij het opstellen van de juiste strategie en bij de implementatie daarvan. De koppeling van die twee activiteiten is belangrijk, zegt Geerars: ‘Vaak zie je dat managers mooie strategieën bedenken, maar tegelijkertijd blijft de werkvloer hetzelfde doen. Als er geen goed plan is voor de invoering, heeft het geen zin om een strategie op te stellen.

Een belangrijk aspect is dat de mensen in de veranderingen meegaan.’ Assetmanagement vereist dat de onzichtbare muurtjes binnen een organisatie worden afgebroken. ‘Mensen moeten uit hun gewoontes worden gehaald. Het is niet altijd de schuld van slecht onderhoud of van het slecht opereren. Er moet een cultuur komen waarbij mensen samenwerken aan een gemeenschappelijk doel waarbij ze hun ideeën kunnen inbrengen en daarbij serieus worden genomen.’

Stork besteedt bij het inrichten van asset management daarom veel aandacht aan het bouwen van bruggen. ‘Vanaf dag één betrekken we ook de mensen op de werkvloer en de tussenlagen. We laten bijvoorbeeld door het middenkader een eerste presentatie doen voor de directie.

Vanaf de eerste maand zijn er sessies met uitvoerend personeel en mensen uit de tussenlaag. Het zijn simpele dingen, maar op die manier zorg je voor draagvlak. Op het moment dat we starten met de invoering is het al hun ding.’

Cultuur De onderhoudsstrategie beschrijft hoe onderhoud bijdraagt aan de vereisten van de bedrijfsstrategie en de eisen van stakeholders. Maar ook hoe aan de wettelijke eisen wordt voldaan en hoe de veiligheid van medewerkers en omgeving wordt gegarandeerd. Daarbij moet de onderhoudsstrategie rekening houden met andere assetmanagement gerela-

Integratie Als de nieuwe strategie eenmaal is geïmplementeerd, merken de mensen snel dat er verbeteringen zijn. ‘De juiste dingen worden slimmer en sneller gedaan.

Mensen zien dat er meer kilo’s uit de fabriek komen. De samenwerking tussen de diensten is verbeterd. De administratieve druk voor compliance en audits wordt minder. Dat zijn zichtbare resultaten.’

PETROCHEM 02 – 2013

044_45_47_49_W_thema_artikel.indd 44

12-02-13 15:32

FOTO: BP

Die ervaring heeft ook Ewout Noordermeer, directeur van Ultimo. ‘De onderhoudsmanager van een bedrijf dat net op een nieuw systeem is overgegaan, vertelde laatst dat de audits zo soepel waren verlopen.’ Ultimo levert software-oplossingen voor de industrie, onder meer ter ondersteuning van assetmanagement. Noordermeer ziet assetmanagement niet als een geheel nieuwe methode. ‘De integratie van de verschil-

Dienst. Van origine werd het gebruikt voor storingsanalyses, de planning van preventief onderhoud en efficiënt voorraadbeheer en inkoop. In de loop van de tijd is het als een olievlek door de organisatie verspreid. Eerst was er de integratie met productie. Operators kregen ook toegang tot het systeem en zo werd de communicatie tussen productie en technische dienst verbeterd. Die integratie maakte het mogelijk om steeds

‘Vaak zie je dat managers mooie strategieën bedenken, maar tegelijkertijd blijft de werkvloer hetzelfde doen.’ lende afdelingen binnen een bedrijf is in de loop der tijd steeds verder gegaan.

Assetmanagement is een term die er nu wordt aangehangen, maar eigenlijk is het een ontwikkeling die al heel lang aan de gang is.’

De ontwikkeling van de software van Ultimo, dat dit jaar 25 jaar bestaat, is parallel gegaan aan de steeds verdere integratie bij haar klanten. ‘Ultimo begon als software voor de Technische

meer taken bij productie neer te leggen, zoals inspectie en schoonmaken. Daarna werd ook de engineering geïntegreerd en werden alle ontwerptekeningen en documenten eraan gekoppeld.’

Planning Nog steeds gaat die integratie verder, vervolgt Noordermeer: ‘Sinds een jaar hebben we een module voor lange termijn assetplanning, waarmee voor een

set installaties een planning kan worden gemaakt voor de hele levenscyclus.

Het gaat dan om beslissingen als grote modificaties of vervangingen. Met zo’n systeem kun je een evenwichtige lange termijn planning maken, zodat je bijvoorbeeld niet in één jaar heel veel moet investeren. Zo wordt er weer een gat gedicht, namelijk dat tussen onderhoud en finance.’

Een nieuwe ontwikkeling is dat ook veiligheid wordt geïntegreerd. Dat betekent bijvoorbeeld dat de werkvergunningen automatisch worden gegenereerd binnen de technische werkorderportefeuille, waar dat voorheen in aparte systemen of met de hand ging. Ook kunnen risico-analyses worden geïntegreerd. ‘Een fabriek bestaat bijvoorbeeld uit duizend installaties, maar vijftig daarvan zijn het meest kritiek. Een bedrijf wil zijn tijd en geld investeren daar waar het de veiligheid en productie het meeste dient’, legt Noordermeer uit.

Aan de andere kant gaat de integratie met het veld steeds verder. Condition monitoring-systemen genereren automatisch werkorders voor de TD. ‘Een instrument meet bijvoorbeeld de diameter van een pijp. Zodra deze een PETROCHEM 02 – 2013

044_45_47_49_W_thema_artikel.indd 45

45

12-02-13 15:33

HÉT JAARCONGRES VAN DE NEDERLANDSE VERENIGING VOOR DOELMATIG ONDERHOUD EN HET VAKBLAD IMAINTAIN

FINALISTEN VERKIEZING MAINTENANCE MANAGER OF THE YEAR 2013: Mieke van Zon, Heijmans Infra Services Arjen van Broekhoven, Volker Infra Ton Huibers, Vlisco Nederland

11.15 uur Opening 11.30 uur De Kracht van samenwerking Wat krijgt de sector voor elkaar als krachten worden gebundeld?

12.15 uur Lunch 13.15 uur De Kracht van het oude Ervaar het succes van vergrijzing door Francel Vos, TNO 13.45 uur De Kracht van techniek door Martin van Pernis, Kivi Niria 14.15 uur Pitches van de drie genomineerden voor de

/

KRACHT KRACHT

15.15 uur Pauze 15.45 uur De Kracht van het nieuwe Welke innovaties versterken de onderhoudssector van morgen? met Leo van Dongen, Universiteit Twente 16.10 uur De Kracht van een lange adem Wat beweegt een asset owner om in een contract van tien jaar al het onderhoud aan een van zijn fabrieken uit te besteden door TATA Steel en IJsseltechologie 16.45 uur De Kracht van een vraag Wat krijg je voor elkaar door de juiste vraag te stellen? door Juul Martin van #Durftevragen 17.30 uur Afsluiting van het dagdeel met een netwerkborrel 18.15 uur Diner met de verkiezing van de

Goed onderhoud zorgt dat de zaken die er toe doen, hun kracht behouden. Dat geldt van een losse machine tot aan de hele onderhoudsindustrie. Van food tot process en van infra tot hightech. De Nederlandse onderhoudsindustrie is volgens het NVDO Onderhoudskompas goed voor ruim dertig miljard euro omzet per jaar. Houdt die industrie het vermogen om aan de vraag te blijven voldoen? En wat is daarbij de kracht van een goed besluit, een nieuwe collega, de kracht van kennis of de kracht van innovatie? Tijdens iMaintain 2013 staat kracht centraal.

Maintenance Manager of the Year 2013

Initiatiefnemers:

U NU IN

21 maart 2013 • De Kuip • rotterDam

PROGRAMMA

Maintenance Manager of the Year-verkiezing 2013

/SCHRIJF

CONGRESINFORMATIE Kiki Nelson kiki@industrielinqs.nl 020-31 22 791

MEDIA ADVIES Anouk Bouwmeester anouk@industrielinqs.nl 020-31 22 797

www.i-maintain.nl/kracht

Mediapartners:

Leden iMaintain Platform:

Partners iMaintain Platform:

Organisatie:

SKF Asset Management Services

02_iMaintain_adv_A4.indd 2

13-02-13 10:06

FOTO: SHELL

paar millimeter dichtslibt, gaat er een signaal naar de TD.’ Door de omslag van interne netwerken naar web based applications, wordt daarbij het bereik van de systemen veel groter.

Communicatie Met al die uitbreidingen komen de van origine onderhoudssystemen als Ultimo op steeds meer terreinen en ontstaat er bijvoorbeeld overlap met ERP-systemen.

Te meer daar ERP-leveranciers hun systemen verder naar ‘beneden’ uitbreiden door onderhoudsmanagement aan hun pakketten toe te voegen. ‘De systemen kunnen goed samen gaan, maar soms botst het. Er zijn technische diensten die worden gedwongen om met ERP te werken, omdat de managers één systeem in de hele organisatie willen hebben. Maar in bedrijven waar de TD meer te zeggen heeft, worden de systemen aan elkaar gekoppeld’, zegt Noordermeer.

Een groot voordeel van het koppelen van de verschillende systemen is de betere communicatie. Noordermeer: ‘Een onderhoudsmanager heeft nogal eens moeite om zich in de taal van het bestuur uit te drukken. Met een goed systeem kan hij de financiële gevolgen van zijn ideeën inzichtelijk maken.

Daarmee wordt hij een betere gespreks-

partner voor het bestuur. Dat horen we uit de praktijk. Een onderhoudsmanager zat bijvoorbeeld altijd twee keer per jaar om de tafel met mensen van financiën en dat was een hele strijd. Nu heeft hij maandelijks contact en loopt het veel soepeler.’

Risicogebaseerd onderhoud Assetmanagement creëert meerwaarde door vanuit de bedrijfsdoelstellingen risicogebaseerd onderhoud te implementeren, maar daar moet wel tijd en geld in worden geïnvesteerd. Daar schort het bij veel bedrijven aan, stelt Peter Bakkum, manager business development van SKF Benelux. ‘Bedrijven implementeren wel nieuwe risicogebaseerde onderhoudsconcepten, maar richten zich vaak op com-

mogelijk werk uit handen wil nemen.

Dat bespaart de klant tijd en geld en het verlaagt de werkdruk op de eigen organisatie. ‘Met name goede maintenance en reliability ingenieurs zijn schaars.

We doen daarom veel vanuit analyses zelfstandig, bij de klant of bij ons op kantoor. In een later stadium verifiëren we onze analyses bij de klant, met een nadrukkelijke focus op bedrijfskritische assets.’

Strategie SKF is oorspronkelijk – en al jaren ‘s werelds grootste – producent van lagers en aanverwante apparaten. Zo’n twintig jaar geleden begon het naast die producten ook diensten te verlenen. ‘Destijds bleken de lagers in de industrie niet de

‘Een onderhoudsmanager heeft nogal eens moeite om zich in de taal van het bestuur uit te drukken.’ pliance; met name de BRZO-wetgeving of aanvullende eisen van DCMR. Daardoor hebben ze vaak onvoldoende tijd om verbetertrajecten uit te voeren die veel geld opleveren.’

SKF biedt daarom assetmanagement diensten aan waarbij het de klant waar

theoretisch gecalculeerde levensduur te halen. SKF ging daarom diensten verlenen om de MTBF – de gemiddelde tijd tussen falingen – te vergroten.

Het begon met condition monitoring en ontwerpverbeteringen, maar groeide al snel uit tot compleet onderhoudsPETROCHEM 02 – 2013

044_45_47_49_W_thema_artikel.indd 47

47

13-02-13 09:06

Datum: 06|06|13 • Locatie: RDM Campus Rotterdam

Hét evenement voor de industrie in de Rijn/Schelde-delta

INNOVEREN, COMBINEREN en COMMUNICEREN

Innoveren, combineren en communiceren Door het combineren van ideeën en technologieën ontstaan vaak nieuwe en waardevolle oplossingen.

Deltavisie 2013 inspireert beslissers uit de industrie, politiek en wetenschap om die combinaties te zoeken.

Innovaties in energie-efficiëntie, ketendenken en milieueffecten liggen binnen bereik. En ook innovaties in veiligheid en continuïteit zijn bijna voelbaar. Een onmisbare schakel in het zoeken naar die combinaties is open communicatie. Communicatie met elkaar en met de samenleving, want innoveren doe je samen. Tijdens Deltavisie 2013 onderzoeken we daarom met sprekers én congresdeelnemers hoe de industrie in de Rijn/Scheldedelta stappen voorwaarts kan maken door te combineren, te communiceren en daardoor proactief te innoveren.

Programma 11.00 11.45 12.30 13.00 14.00 14.30

uur uur uur uur uur uur

15.30 16.30 17.00 18.00 19.00

uur uur uur uur uur

21.30 uur

Partner cases Ontvangst en registratie Plenaire opening Masterclasses Pauze Plenaire discussie met kandidaten Plant Manager of the Year-verkiezing Masterclasses Pauze Plenair debat Borrel Diner en Plant Manager of the Year-verkiezing 2013 Sluiting

Congresinformatie: Kiki Nelson kiki@industrielinqs.nl • 020 - 31 22 791 Media advies: Anouk Bouwmeester anouk@industrielinqs.nl • 020 - 31 22 797 Deltavisie2013 is een samenwerkingsverband van:

Partner Petrochem Platform:

Leden Petrochem Platform:

www.deltavisie2013.nl 02_A4_Deltavisie.indd 2

11-02-13 15:37

FOTO: HuNTSMaN

managment. Tien jaar geleden is daar assetmanagement bijgekomen’, vertelt Bakkum.

De bijzonderheid aan SKF’s assetmanagement is dat het wordt ondersteund door de eigen engineering-afdeling, vervolgt hij: ‘Veel bedrijven werken wel met risicogebaseerde onderhoudsconcepten, maar ze hebben weinig inzicht in de performance killers en cost drivers. Het lijkt een open deur maar ik verbaas me regelmatig als ik spreek met klanten over de bad actors.

Onderhoudsstrategieën zijn vaak gebaseerd op het vroegtijdig detecteren en verhelpen van falingen. Wij proberen die falingen te elimineren, door met onze ingenieursafdeling het ontwerp verder te optimaliseren.

Op dat gebied is veel te halen.’

Onlangs sloot SKF een driejarig contract met Huntsman voor het up-to-date houden van de onderhoudsstrategie.

NIEuwE STaNDaaRD VOOR aSSETMaNagEMENT De nieuwe ISO 55.000-serie, de nieuwe standaard voor assetmanagement, is zo goed als af. Deze zal grotendeels de PaS55-standaard vervangen. ISO-leden uit 110 landen stemmen in februari en wanneer twee derde heeft ingestemd, is de standaard een feit. Dat betekent dat de standaard hoogstwaarschijnlijk in het najaar van 2013 een officiële status krijgt en wordt gepubliceerd.

In 2004 werd de public available standard (PaS) 55 gepubliceerd door de British Standard Institution (BSI). In Nederland kwam er pas eind 2009 een Nederlandse Technische afspraak (NTa) die zich met asset management bezighield: de NTa 8120. Deze standaard was specifiek gericht op het transport van elektriciteit en gas. In 2010 startte NEN het initiatief voor aansluiting bij de ISO asset management-norm. Profion en de NVDO zijn van begin af aan betrokken bij het opstellen van ISO 55001 en 55002, de delen die de eisen aan het managementsysteem omschrijven.

De norm lijkt een zeer waardevolle aanvulling op de bestaande ISO-normen. Lex Daan, vicevoorzitter van de NVDO en betrokken bij de opstelling van de nieuwe asset management-standaard, verwacht dat steeds meer bedrijven de standaard zullen toepassen. ‘Ook in Nederland zie je een trend van een terugtrekkende overheid. Tegelijkertijd dwingt diezelfde overheid wel een zorgplicht af via de wet- en regelgeving. Dat betekent dat partijen hoe dan ook zullen moeten laten zien dat ze zorgvuldig met hun assets omgaan. Certificering kan helpen de regelgever te overtuigen van de professionaliteit van de asset owner.’

Up-to-date SKF biedt haar diensten aan in 130 landen en heeft daarom een gestandaardiseerde methode ontwikkeld voor assetmanagement-analyses. SKF werkt met twee modellen. Het eerste is asset efficiency optimisation, een model voor maintenance management. Het tweede heet maintenance maturity en is een model dat per proces kijkt naar de volwassenheid. ‘Met behulp van de modellen bepalen we waar een bedrijf staat en waar de belangrijkste verbeterpunten liggen. We doen dat door een benchmark uit te voeren met veertig KPI’s, gebaseerd op een database met 1400 bedrijven.’ De verbeterpunten zijn bijvoorbeeld het definiëren van een onderhoudsstrategie of van een toestandsafhankelijk onderhoudsregime, of verbetertrajecten voor individuele assets.

Uit een doorrekening van deze projecten volgt wat de toegevoegde waarde is. ‘De toegevoegde waarde is leidend. De investering moet zich binnen afzienbare tijd terugverdienen.’

De verbeteringen die uit assetmanagement analyses naar voren komen zijn niet alleen rendabel voor bedrijven die er pas mee beginnen. Onlangs sloot SKF een driejarig contract met Huntsman voor het up-to-date houden van de onderhoudsstrategie. ‘Zo’n tien jaar geleden was Huntsman een van de eerste bedrijven waarvoor we een risicogebaseerde onderhoudstrategie hebben gedefinieerd.

We moeten er nu voor zorgen dat de strategie fit-for-purpose blijft.’ Een asset management strategie is namelijk nooit af, zegt Bakkum: ‘De strategie moet meegaan met de veranderende bedrijfsdoelstellingen en omstandigheden.’

W PETROCHEM 02 – 2013

044_45_47_49_W_thema_artikel.indd 49

49

13-02-13 09:06

PROTECTING YOUR PROCESS

Wij beschermen u – wat u ook wil ondernemen !

Parachutisten vertrouwen op hun harnas. Zo kan u, voor uw procesinstallaties, rekenen op Pepperl+Fuchs en zijn 60 jaar ervaring in explosieveiligheid.

Onze intrinsiekveilige barrières beschermen duizenden chemische, farmaceutische, olie & gas en andere productie-installaties tegen explosiegevaar. Maar we hebben nog meer te bieden ! Veldbussystemen, human-machine-interfaces, level control of corrosiemonitoring : wij zijn de experts. Dankzij onze wereldwijde vertegenwoordiging vindt u ons waar en wanneer u ons nodig heeft.

Pepperl+Fuchs N.V. Metropoolstraat 11 • 2900 Schoten • België Tel. +32 (0) 3 644 25 00 • Fax. +32 (0) 3 644 24 41 pa-info@be.pepperl-fuchs.com • www.pepperl-fuchs.com Pepperl+Fuchs B.V. Pettelaarpark 104 • 5216 PR ’s-Hertogenbosch • Nederland Tel. +31 (0) 73 7507 107 • Fax. +31 (0) 73 6444 749 pa-info@nl.pepperl-fuchs.com • www.pepperl-fuchs.com

AGRESSIEVE, EXPLOSIEVE OF KRITISCHE OMGEVING ?

BEKOMAT® Specials www.beko-technologies.nl

■

RVS uitvoering

■

Onbelast, lage druk of vacuüm

■

Explosieveilig met ATEX certificering Neem contact op met onze Service afdeling voor informatie over onderhoud

BEKO TECHNOLOGIES - “STERK IN PERSLUCHT”

DIT TIJDSCHRIFT DEUGT Het tijdschrift dat u nu leest, is lid van H O I , het instituut dat de oplagen van gedrukte media controleert. Daardoor speelt dit tijdschrift open kaart met al haar adverteerders.

Omdat die harde oplagecijfers keurig houvast bieden voor wat de advertentietarieven moeten waarmaken. Dat is eerlijk zaken doen. En inderdaad, dat geeft nogal te denken over uitgevers die zich niet hebben aangesloten bij H O I ...

DE HARDE CIJFERS BEKO Technologies B.V. Veenen 12 - 4703RB Roosendaal

050_pepperl_hoi_beko.indd 1

T

E

0165 32 03 00

benelux@beko.de

Postbus 314, 1180 AH Amstelveen T 020 661 36 26 E info@hoi-online.nl W www.hoi-online.nl

12-02-13 12:05

PRODUCTEN spinninG disc De start-up SPINID gaat in 2013 de markt op met haar reactortechnologie. SPINID, een spin-off van de TU Eindhoven, ontwerpt en bouwt chemische reactoren op basis van 'spinning disc technologie'.

Daarmee kunnen chemische reacties veel veiliger, flexibeler en efficiënter plaatsvinden, zowel qua gebruik van grondstoffen als energieverbruik. SPINID ontwerpt en bouwt spinning disc apparatuur, waarin op gecontroleerde wijze reacties en scheidingen plaatsvinden. Hierdoor kan precies dát geproduceerd worden wat men wil, met minimale bijproducten en reststromen.

Meer informatie over SPINID: www.spinid.nl slijtvaste handschoen HexArmor produceert handschoenen voor gebruik in zwaardere industriële en olieachtige werkomgevingen.

De Rig Lizard handschoen is een soepele, mechanics style handschoen die snij-, naald- en perforatiebestendig is. De IR-X smash guards die tot 133 procent van de klap opvangen zijn direct op de handschoen geïnjecteerd, op de volledige handrug en vingers. Dit verkleint de kans op kneuzingen of breuken bij het stoten van de hand. Daarnaast zijn deze flexibel, waardoor het comfort van de handschoen is gewaarborgd. De handpalm is slijtvast en geeft een goede grip, ook wanneer er met olie wordt gewerkt.

Meer informatie bij Prestop: www.prestopbv.nl besturinGen en positiereGelaars KSB brengt een nieuwe generatie multifunctionele afsluiterbesturingen en positieregelaars voor pneumatische kwartslag en lineaire aandrijvingen op de markt. De werking van de Amtronic en Smarttronic strekt zich uit van het open/dicht-schakelen van een pneumatisch bediende afsluiter met signalering van de eindposities tot een regelende bediening, die onafhankelijk van een besturing kan functioneren. Het complete pakket bestaat uit een afsluiter, aandrijving en intelligente besturing of positieregelaar. Een VDI/VDE-aansluiting tussen de positieregelaar en de aandrijving maakt de directe montage op de eigen kwartslagaandrijvingen uit de series Actair en Dynactair van KSB mogelijk. Deze eenvoudige en kostenbesparende oplossing maakt montage, beugels en externe pneumatische leidingen overbodig. Bovendien worden mogelijke montagefouten en het risico van ongewenst drukverlies voorkomen.

Meer informatie bij KSB: www.ksb.nl veiliGheidsschoenen beoordelen Steel Blue heeft wetenschappelijk onderzoek naar veiligheid en comfort van werkschoenen vertaald in een test voor het beoordelen van veiligheidsschoenen. Met deze ‘zelfdoetest’ kunnen professionals hun huidige veiligheidsschoenen onderzoeken en nieuwe schoenen beter beoordelen. Aan de hand van de test worden alle belangrijke aandachtspunten voor de aanschaf van nieuwe schoenen doorlopen. Naast zorgvuldig passen, komt ook de natuurlijke afwikkeling van de schoen en de torsie aan de orde.

Het doel van de test is dat professionals veilige en comfortabele werkschoenen met plezier dragen, ongeacht het merk.

Meer informatie bij Steel Blue: www.steelblue.nl

Gasabsorptiewarmtepomp

Door de plaatsing van een Remeha Gasabsorptiewarmtepomp (Gas HP) realiseren bestaande gebouwen vijftien tot dertig procent energiebesparing en een ongeveer vergelijkbare reductie van de CO2-uitstoot. Dit blijkt uit praktijkprojecten die in de afgelopen periode met de Gas HP zijn uitgevoerd. Om de voordelen van dit toestel voor de installatiewereld snel inzichtelijk te maken, heeft Remeha een online rekenmodule gelanceerd. Deze geeft de gebruiker binnen enkele minuten inzicht in het besparingspotentieel voor wat betreft het gasverbruik en reductie van de CO2-uitstoot.

Meer informatie bij Remeha: nl.remeha.com

modulair veiliGheidsrelais

Met Sirius 3SK1 presenteert Siemens Industry Automation een nieuwe serie veiligheidsrelais. Het componentenportfolio is, afhankelijk van de vereisten, modulair op te bouwen, wat toepassing van de relais vereenvoudigt en tijd bespaart. De veiligheidsrelais zijn geschikt voor het aansluiten van zowel elektromechanische veiligheidscomponenten alsook elektronische veiligheidssensoren. Sirius maakt deel uit van de Safety Integrated-oplossingen voor machineveiligheid, dat is ontwikkeld om de engineering een stuk simpeler te maken en de beschikbaarheid van de automatiseringssystemen te vergroten. Machines en installaties kunnen daardoor sneller gerealiseerd en aan nieuwe eisen aangepast worden.

Meer informatie bij Siemens: www.siemens.nl

meer producten op www.petrochem.nl

051_53_G_producten.indd 51

PETROCHEM 02 – 2013 51

12-02-13 14:09

advertentie-index

VENTO CLEAN SYSTEM

PetrOCHeM

Abonnees ......................................................................... 56 Andus Group .................................................................... 59 Applus RTD ...................................................................... 26 Beko Technologies ........................................................... 50 Ceo Tronics AGEasy Fairs UK Ltd.................................... 34 Deltavisie congres ........................................................... 48

Emissievrij Ontgassen

Easy Fairs België .......................................................Bijlage Easy Fairs UK Ltd ...........................................34, en bijlage Eco Ketelservice Verhuur ................................................. 26 Emerson Process Management ....................................... 2 Evenementenhal Hardenberg ......................32, en bijlage Evides ............................................................................... 10 Flash Services Nederland ............................................... 18 Flexim Instruments Benelux ........................................... 30

Tijdens ontgassen van Tanks Emissievrij Inertiseren van Tanks Laden, Lossen & Overslaan Tijdbesparend Design op Maat & Mobiel Gecertificeerd & Getest

Harsco Infrastructure ...................................................... 12 Hempel ............................................................................. 30 iMaintain congres ............................................................ 44 Krohne Nederland ............................................................. 4 Market review .......................................................54 t/m 56 MODELEC Data-Industrie ................................................ 20 N.R. Koeling ..................................................................... 52 Pepperl + Fuchs................................................................ 50 Pietersen Electriciteit ....................................................... 32 Sdu Uitgevers .................................................................. 40

N.R. Koeling bv

SGS Nederland ................................................................ 60

Griendstraat 13 2921 LA Krimpen a/d IJssel The Netherlands

SKF .................................................................................... 24

+31 (0) 180 54 51 11 Info@nrkoeling.nl www.nrkoeling.nl

Tebodin Netherlands ....................................................... 22 Traduco ............................................................................... 6

052_evenementenhal_index.indd 1

12-02-13 12:05

PRODUCTEN handheld scanner Duranmatic introduceert de kleinste en lichtste handheld scanner op de markt, de OPI-3601. Deze 2D Opticon scanner is in staat om de meest beschadigde en moeilijkste Datamatrixcodes en QR-codes te lezen. De codes kunnen zowel geprint, via de smartphone als digitaal gelezen worden. De scanner is in elke branche inzetbaar. Van het scannen van codes op retail-producten, het lezen van e-tickets of polsbandjes op concerten of evenementen tot het scannen van farmaceutische producten.

Meer informatie bij Duranmatic: www.duranmatic.nl duurZaam composietmateriaal ARN Recycling en NPSP hebben een nieuw composiet ontwikkeld, gemaakt van materialen uit gerecyclede auto’s en een bio-based hars. Het materiaal wordt milieuvriendelijk geproduceerd, is sterk en kan worden gegoten en bedrukt.

Hierdoor kent het vele toepassingen zoals bijvoorbeeld in straatnaamborden en straatmeubilair. Het materiaal wordt op de markt gebracht onder de merknaam BlueRoots. De nieuwe composiet bestaat uit een mengsel van een bio-based bindmiddel en een vulmiddel. Als bindmiddel wordt een bio-based hars toegepast. De vulstoffen, afkomstig van gerecyclede auto’s, worden door ARN Recycling geproduceerd in de nieuwe Post Shredder Technology fabriek in Tiel.

Meer informatie: www.blueroots.nl ZuiGercompressoren Een deel van de zuigercompressoren van ALUPKompressoren uit het leveringsprogramma is verbeterd. Het gaat om de eentraps zuigercompressoren uit de HLE-serie. De vernieuwing betreft de eentraps pomp, waarbij lucht in één fase/trap wordt gecomprimeerd tot bijvoorbeeld een druk van tien bar. De pomp heeft een cilinder met een grotere inhoud en grotere slag wat samen leidt tot een veertien procent toename in luchtlevering. De gietijzeren zuiger in de pomp draagt bij aan de grotere luchtlevering met een lager toerental. Door de lagere snelheid van de zuiger is er minder slijtage en een hogere betrouwbaarheid. De zuiger maakt de compressor tot wel drie db(A) stiller en gebruiksvriendelijker. Daarnaast zorgt de koeling van de pomp voor een betrouwbaardere compressor. De lage temperatuur zorgt voor minder slijtage aan de draaiende delen.

Meer informatie bij ALUP: www.alup.nl handheld oscilloscoop Fluke introduceert de Fluke 190-serie II 500 MHz ScopeMeter-testinstrumenten in een handheld, afgedichte, robuuste oscilloscoop; zonder in te leveren op de veiligheidsspecificatie of de robuustheid van het instrument of op de bedrijfstijd van de batterijen. Nu kunnen elektronicaspecialisten beschikken over een hoogwaardige oscilloscoop met de bandbreedte en resolutie die nodig zijn om op locatie praktisch elk signaal te kunnen registreren.

Het tweekanaalsmodel 190-502 heeft een bandbreedte van 60, 100, 200 en 500 megahertz.

Meer informatie bij Fluke: www.fluke.nl

vereenvoudiGd storinGZoeKen

Fluke introduceert het draadloze systeem Fluke CNX. Dit is een serie test- en meetinstrumenten die meerdere meetmodules draadloos met elkaar verbindt en gelijktijdig meetwaarden verstuurt naar een masterinstrument dat zich op maximaal twintig meter afstand bevindt.

Aan de basis van het draadloze systeem staat een multimeter van CAT III 1000 V / CAT IV 600 V met een scherm waarop de meetwaarden van het instrument samen met livemetingen van maximaal drie andere meetmodules worden weergegeven.

Voor complexere problemen kunnen gebruikers live, met behulp van een computer die is voorzien van een CNX pc-adapter, gelijktijdig de meetwaarden van maximaal tien modules bekijken.

De modules omvatten wisselspanningsmodules, wisselstroomtangen, iFlex-wisselstroomtangen en temperatuurmodules type K. Ze kunnen live metingen uitvoeren of maximaal 65.000 records loggen. De gelogde gegevens kunnen in een bestand met .csv-indeling op een computer worden opgeslagen. Met het systeem kunnen gebruikers de modules op gevaarlijke of lastige plaatsen aanbrengen en de metingen kunnen vanaf een veilige afstand worden bekeken. Een technicus kan bijvoorbeeld een paneel spanningsloos maken. Vervolgens spannings- of stroommodules aansluiten op alle drie de fasen, het paneel sluiten en opnieuw onder spanning zetten. De metingen zijn buiten de boogontladingszone af te lezen.

Meer informatie bij Fluke: www.fluke.nl

PETROCHEM 02 – 2013 53

051_53_G_producten.indd 53

12-02-13 14:09

Market review AAndrijftechniek en gereedschAppen

BedrijfsBeMiddeLing

cOMpensAtOren

ecurie rosier

dictAtOr prOdUctie B.V.

Ondernemend in Bedrijfsovernames

Van eyle & ruygers – schwartz Sevillaweg 75 3047 AL RotteRdAm Postbus 35040 3005 dA RotteRdAm tel: +31 (0)10- 245 50 00 Fax: +31 (0)10- 262 06 22 e-mail: info@erxs.nl Website: www.erxs.nl

Afdichtingen, AfsLUiters, cOMpensAtOren en sLAngen

klingerBV

Nikkelstraat 2-4 3067 GR RotteRdAm Postbus 8504 3009 Am RotteRdAm tel: +31 (0)10- 455 75 55 Fax: +31 (0)10- 456 38 90 e-mail: klinger@klinger.nl Website: www.klinger.nl

Afdichtingen, AfsLUiters sLAngen en kUnststOffen

ecurie rosier Bedrijfsovernames B.V. meidoornweg 12 4191 LB Geldermalsen ing edwin Rosier RAB tel: +31 (0)345- 65 12 26 mobiel: +31 (0)6 43 02 96 34 e-mail: edwin@ecurie.nl Website: www.ecurie.nl

BLAst VALVes

Vokes-Air BV

Filter + Beschermtechniek Nijverheidsweg 15 3401 mC IJSSeLSteIN Postbus 309 3400 AH IJSSeLSteIN tel: +31 (0)88- 865 37 24 Fax: +31 (0)88- 865 37 00 e-mail: info@vokesair.nl Website: www.vokesair.com

toermalijnstraat 5 1812 RL ALKmAAR Postbus 280 1800 BK ALKmAAR tel: +31 (0)72- 514 15 14 Fax: +31 (0)72- 515 56 45 e-mail: info@eriks.nl Website: www.eriks.nl

ALgeMeen

Ridderpoort 14 2984 BG RIddeRKeRK Postbus 257 2980 AG RIddeRKeRK tel: +31 (0)180- 41 59 88 Fax: +31 (0)180- 41 71 70 e-mail: info@noordchem.nl Website: www.noordchem.nl

ciViL, piping And ArchitectUrAL WOrks

sgs nederland b.v.

malledijk 18 Postbus 200 3200 Ae SPIJKeNISSe tel: +31 (0)181- 69 33 33 Fax: +31 (0)181- 69 35 81 e-mail: info@sgs.com Website: www.sgs.com

54

Simon Stevinstraat 8 8400 oostende Belgium tel: +32 (0)59- 51 07 55 Fax: +32 (0)59- 51 07 87 Website: www.dekomte.be e-mail: info@dekomte.be

herteL industrial sealings bv.

Seggelant-West 10 3237 mJ Vierpolders the Netherlands tel: +31 (0)181- 28 11 17 Fax: +31 (0)181- 28 11 78 Website: www.hertel.com e-mail: hans.vanegmond@hertel.com expansion.joints@hertel.com

VBk groep

Kernweg 37 1637 LH HooRN tel: +31 (0)229- 23 28 04 Fax: +31 (0)229- 23 69 85 e-mail: info@vbkgroep.nl Website: www.vbkgroep.nl

energieweg 11 8304 AJ emmeLooRd Postbus 57 8300 AB emmeLooRd tel: +31 (0)527- 61 34 56 Fax: +31 (0)527- 69 84 20 e-mail: info@dictator.nl Website: www.dictator.nl

Vertegenwoordiging in België: AmY NV/SA Lieven Bauwensstraat 23 B- 8200 BRUGGe, BeLGIË tel: +32 (0)50- 31 28 48 Fax: +32 (0)50- 31 16 64 e-mail: info@amy.be Website: www.amy.be

eXpLOsieVeiLige VerLichting & signALering

deMOntAge

Victor Lighting

ddM demontage B.V.

de noord chemicals b.v. eriks bv

dekOMte BeneLUX

cheMicALs

chemicals, Lime, recycling and Automotive

eXpLOsieVeiLige deUrtechniek & AAndrijVingen

Industriële verhuizingen demontage – Sloopwerken transport – Asbestsanering offshore Postbus 253 3454 Zm de meeRN tel: +31 (0)30- 666 97 80 Fax: +31 (0)30- 245 91 27 e-mail: info@ddm.eu Website: www.ddm.eu

engineering & cOntrActing

grontmij Belgium nV

Industry, Water & energy Services m. Gillemanstraat 5 B- 9060 ZeLZAte, BeLGIË tel: +32 (0)9 345 70 67 Fax: +32 (0)9 345 53 67 e-mail: industry-water-energy@ grontmij.be Website: www.grontmij.be

Gedistribueerd door: eurotronic B.V. Curieweg 8d 2408 BZ ALPHeN AAN deN RIJN Postbus 582 2400 AN ALPHeN AAN deN RIJN tel: +31 (0)172- 49 10 76 Fax: +31 (0)172- 49 29 37 e-mail: info@eurotronic.nl Website: www.eurotronic.nl

gLOBAL cAd center

proclass b.v.

Lindelaan 4 3319 XK dordrecht Postbus 9138 3301 AC doRdReCHt tel: +31 (0)78- 622 89 11 Fax: +31 (0)78- 621 12 23 e-mail: info@proclass.nl Website: www.proclass.nl ProClass technologies Pvt. Ltd. Park View enclave, Road no2 500034 Hyderabad, India Website: www.GlobalCadCenter.com

PETROCHEM 02 – 2013

054_55_56_marketreview.indd 54

12-02-13 11:59

Market review instALLAtie VLOeren inspectie

kiwa nederland B.V.

Sir. W. Churchill-laan 273 2288 eA RIJSWIJK Postbus 70 2280 AB RIJSWIJK tel: +31 (0)70- 414 46 21 Fax: +31 (0)70- 414 46 40 e-mail: inspectie@kiwa.nl Website: www.1kiwa.com

kUnststOf Leidingen

prOjectpLAnning & cOntrOL

MAnUfActUring eXecUtiOn systeMs (Mes)

hanwel MAgiOn process control engineering B.V. Wolga 5 2491 BK deN HAAG tel: +31 (0)70- 444 27 70 Fax: +31 (0)70- 444 20 82 e-mail: info@magion.nl Website: www.magion.nl

MechAnicAL cOntrActing

Afsluiters, compensatoren, leidingondersteuningen en –systemen, glijlagers, jacketed piping, PtFe lined piping Jan tinbergenstraat 209 7559 SP Hengelo ov tel: +31 (0)74- 265 00 00 Fax: +31 (0)74- 265 00 01 e-mail: verkoop@hanwel.com Website: www.hanwel.com

prOcess cOntrOL

primaplan B.V.

Cypresbaan 37 2908 Lt CAPeLLe A/d IJSSeL tel: +31 (0)10- 442 51 97 Fax: +31 (0)10- 451 49 41 e-mail: info@primaplan.nl Website: www.primaplan.nl

ptfe

Minks kunststoftechniek rotterdam B.V.

Klompenmakerstraat 68 3194 de RotteRdAm HooGVLIet Postbus 493 3190 AK RotteRdAm tel: +31 (0)10- 472 03 09 Fax: +31 (0)10- 416 88 28 e-mail: info@minks.nl Website: www.minks.nl

kUnststOfrOOsters en cOnstrUcties (gVk)

engineering, pijpleidingen, Montage en Apparatenbouw Postbus 2517 2940 AA LeKKeRKeRK tel: +31 (0)180- 45 21 88 Fax: +31 (0)180- 66 23 08 e-mail: info@klip.nl Website: www.klip.nl

MiLieU & enVirOnMent

MAgiOn process control engineering B.V. Wolga 5 2491 BK deN HAAG tel: +31 (0)70- 444 27 70 Fax: +31 (0)70- 444 20 82 e-mail: info@magion.nl Website: www.magion.nl

prOcess eqUipMent

polyfluor plastics BV t. +31-162-472122 F. +31-162-472123 Postbus 221 4900 Ae oosterhout info@polyfluor.nl www.polyfluor.nl

stUdBOLts

Bea nederland B.V. flexxcon B.V.

Correspondentieadres Postbus 1761 3800 Bt Amersfoort magazijn/werkplaats Parallelweg 74 7161 AG Neede tel: 033 4556696 Fax: 033 4553295 e-mail: info@flexxcon.com Website: www.flexxcon.com

LOOnreiniging prOcess eqUipMent

IndusClean indusclean nV

Kluizenhof 31 B-9170 Sint Gillis Waas België tel: +32 (0)3- 234 95 26 Fax: +32 (0)3- 234 94 87 e-mail: general@indusclean.com Website: www.indusclean.com

Alfa Laval Benelux BV n.r. koeling

Griendstraat 13 Postbus 95 2920 AB KRImPeN A/d IJSSeL tel: +31 (0) 180 54 51 11 Fax: +31 (0) 180 54 51 10 e-mail: Info@nrkoeling.nl Website: www.nrkoeling.nl

pipe sUppOrts

dutramex BV

Ambachtstraat 1a 4143 HB LeeRdAm tel: +31 (0)345- 61 40 11 Fax: +31 (0)345- 61 95 25 e-mail: info@dutramex.com Website: www.dutramex.com

Baarschot 2 4817 ZZ BRedA Postbus 9377 4801 LJ BRedA tel: +31 (0)76- 579 12 00 Fax: +31 (0)76- 579 12 11 e-mail: benelux.info@alfalaval.com Website: www.alfalaval.com

Anthony Fokkerstraat 2 3261 LB oud Beijerland Postbus 1554 3260 BB oud Beijerland tel.: +31 (0)186 - 62 02 88 Fax: +31 (0)186 - 62 02 44 e-mail: sales@beaned.nl Website: www.beagroup.com

stAALcOnstrUcties

Alfa Laval Benelux nV

Bazellaan 5 B- 1140 BRUSSeL, BeLGIË tel: +32 (0)2- 728 38 11 Fax: +32 (0)2- 728 38 03 e-mail: benelux.info@alfalaval.com Website: www.alfalaval.com

frijns industrial group

Industriële staalconstructies & Projectmanagement de Valkenberg 14 Postbus 150 6300 Ad VALKeNBURG A/d GeUL tel: +31 (0)43- 601 01 01 Fax: +31 (0)43- 601 01 02 e-mail: info@frijnsgroup.com Website: www.frijnsgroup.com

PETROCHEM 02 – 2013

054_55_56_marketreview.indd 55

55

12-02-13 11:59

Market review WAterBehAndeLing

Voortman staalbouw

Industriële staalconstructies & dak en Wandbeplatingen Plaagslagen 16 Postbus 83 7460 AB RIJSSeN tel: +31 (0)5- 4853 90 00 e-mail: a.mensing@voortmanstaalbouw.nl Website: www.voortmanstaalbouw.nl

eUrOWAter B.V.

Pastoor van Breugelstraat 8a 4744 RB Bosschenhoofd the Netherlands tel: +31 880005000 Fax: +31 880005005 e-mail: gvt@eurowater.nl Website: www.eurowater.nl

Petrochem.nl geeft nog meer waarde voor uw geld

Verzekeringen

intrAMAr insurances

Het Nieuwe diep 34 A8 1781 Ad deN HeLdeR Postbus 891 1780 AW deN HeLdeR tel: +31 (0)223- 61 22 22 Fax: +31 (0)223- 61 55 22 e-mail: info@intramar.nl Website: www.intramar.nl

jotem Waterbehandeling b.v.

Parelstraat 24 7554 tm HeNGeLo tel: +31 (0)74- 24 25 255 Fax: +31 (0)74- 24 34 880 e-mail: info@jotem.nl Website: www.jotem.nl

WArMteBehAndeLing

elektrisch voorwarmen en gloeien / inductie verwarmen / Stationaire en mobiele gloeiovens / Uitdrogen beton en coatings

delta heat services B.V.

Scheelhoekweg 2 3251 LZ SteLLeNdAm Postbus 52 3250 AB SteLLeNdAm tel: +31 (0)187- 49 69 40 Fax: +31 (0)187- 49 68 40 e-mail: info@delta-heat-services.nl Website: www.delta-heat-services.nl

Meer nieuws dan ooit • Actuele berichtgeving over de olie- en chemische industrie • Alle productinnovaties overzichtelijk bij elkaar • Volledig evenementenoverzicht • Online catalogi met producten en diensten • Multimediale bedrijfspresentaties • Tweewekelijkse Nieuwsbrief • Live twitter updates • LinkedIn interacted

Petrochem-abonnees krijgen meer • De nieuwste Petrochem staat een week voor verschijnen online • Abonnees krijgen toegang tot alle eerder verschenen artikelen • Volg de status van nieuwe projecten en uitbreidingen in de projectendatabase • Ga naar www.petrochem.nl en kies abonneren

indien u ook vermeld wilt worden in de Market review van petrochem, neemt u dan contact op met jetvertising – rob koppenol, tel. 070 399 0000. Uw abonnement wordt stilzwijgend verlengd tot wederopzegging en dient twee maanden van tevoren

petrochem.nl

opgezegd te worden.

56

PETROCHEM 02 – 2013

054_55_56_marketreview.indd 56

Ga direct naar Petrochem.nl en blijf iedereen voor

12-02-13 11:59

CURSUS

AGENDA

Reed Business Opleidingen www.reedbusinessopleidingen.nl

ROOt Cause analysis Storingen in machines en installaties brengen vaak aanzienlijke schade met zich mee. Als een bedrijf meer onderzoek doet naar de oorzaken – de zogenaamde root causes – van storingen en risico’s, kan er veel geld worden bespaard. In de opleiding Root Cause Analysis krijg je inzicht in de volgende probleemoplossende methodieken: Pareto, Failure Mode and Effect Analysis, Root Cause Failure Analysis en Demming Plan-Do-Check-Act verbeterplannen.

Deze cursus is bedoeld voor maintenance of reliability engineers, maintenance managers, projectleiders, groepsleiders, shift leaders of lijnmanagers.

5 maart Rotterdam

Mikrocentrum www.mikrocentrum.nl

Quality engineeR De introductie van een nieuw product in het productieproces is vaak een complex samenspel van activiteiten die veelal gelijktijdig worden uitgevoerd. De Quality Engineer legt de analyse vast in een kwaliteitsplan en regelt de autorisatie voor dit plan bij stakeholders of uitvoerders. In deze cursus wordt aandacht besteed aan het analyseren van een product of proces op alle benodigde aspecten die invloed hebben op de productkwaliteit. Ook het opstellen van een kwaliteitsplan, het coachen bij de uitvoering van het kwaliteitsplan en het opstellen van de kwaliteitsstatusrapportage op basis van het kwaliteitsplan komen aan bod. De cursus is bedoeld voor quality engineers en medewerkers die met quality engineering beginnen of hier zeer nauw bij betrokken zijn zoals quality managers en KAMmanagers.

7 maart Utrecht

iiR www.iir.nl

industRieel shutdOwn ManageMent Tijdens deze driedaagse training leert de cursist hoe hij of zij een stop op een efficiënte manier aanpakt. Op dag één komt projectmanagement en shutdown-inrichting aan bod. Tijdens dag twee staat de operationele uitwerking van de stopuitvoering centraal terwijl dag drie belicht hoe de strategie is te vertalen naar de praktijk.

12 t/m 26 maart Maarssen

BEURS / EVENEMENT / SEMINAR industrielinqs pers en platform www.i-maintain.nl/congres

iMaintain COngRes – theMa: KRaCht Goed onderhoud zorgt dat de zaken die er toe doen, hun kracht behouden. Dat geldt van een losse machine tot aan de hele onderhoudsindustrie. Van food tot process en van infra tot hightech. De Nederlandse onderhoudsindustrie is volgens het NVDO Onderhoudskompas goed voor ruim dertig miljard euro omzet per jaar. Houdt die industrie het vermogen om aan de vraag te blijven voldoen? En wat is daarbij de kracht van een goed besluit, een nieuwe collega, de kracht van kennis of de kracht van innovatie? Tijdens iMaintain 2013 staat kracht centraal.

21 maart Rotterdam

evenementenhal gorinchem www.evenementenhal.nl

On & OffshORe Deze vakbeurs richt zich op gespecialiseerde ondernemers in de gas-, duurzame -, petrochemische -, en baggerindustrie. De beurs biedt een netwerkplatform aan ondernemers en bedrijven om onder andere huidige en potentiële relaties uit de branche te ontmoeten. Komende editie wordt er een toevoeging aan de beursvloer gecreëerd, namelijk een plein met bedrijven vanuit Den Helder.

26, 27 en 28 maart Gorinchem

Meer agendapunten op www.petrochem.nl

057_K_agenda.indd 57

PETROCHEM 02 – 2013

57

12-02-13 14:09

Vooral kleinere spelers die ook nog eens met de kostbare Reachregelgeving te maken hebben, staan met de rug tegen de muur.

Tijd Mijn laatste column voor Petrochem. Ruim vijftien jaar geleden werd mij gevraagd een column te schrijven, die niet perse over de actualiteit in de petrochemische industrie hoefde te gaan. Ik heb nog steeds geen tekort aan onderwerpen, maar zoals Koningin Beatrix zei: ‘Het is tijd voor een nieuwe generatie.’

In vijftien jaar is er veel veranderd. Nederland ging van een land met grote welvaart en redelijke groeiperspectieven naar een land met een voorlopig krimpende economie, snel vergrijzende bevolking en steeds lagere persoonlijke inkomens.

Nederlandse wetten en regels worden steeds meer bepaald door Europese.

Digitalisering en automatisering zijn steeds verder opgerukt.

Aan de ene kant leidt dit tot forse productiviteitsverhoging, aan de andere kant zijn er soms bizarre bijverschijnselen. Denk aan de problemen met de OV-chipkaart en de treeplank van de Fyra-trein die bij elke deur op de millimeter moet sluiten om de hele trein niet te laten stoppen.

Voorspelbaar Voor een deel waren de veranderingen voorspelbaar; Europa’s beroepsbevolking daalt de komende decennia gestaag van 308 miljoen mensen in 2012 naar 265 miljoen in 2060. Volgens de Economist is dat impliciet de aanname dat er jaarlijks één miljoen immigranten in de werkzame leeftijd binnenkomen. Voor Nederland zou dat pro rata vijftigduizend immigranten per jaar betekenen, twintig jaar lang. Zijn de politiek en de bevolking daar emotioneel aan toe? Zonder voldoende aanvulling dreigt een groot aantal onvervulbare vacatures in de (petrochemische) industrie, zoals mijn mede-columnist Van Doorslaer recent schreef.

Dan zijn er de gevolgen van de kredietcrisis. Overheden in Europa en de Verenigde Staten hebben gekozen voor het laten oplopen van de inflatie om de tekorten weg te werken. Dit is een doelbewuste verarming van de bevolking, die onvermijdelijk neerslaat in de koopkracht zoals nu – behalve in Duitsland – overal te zien is. Daarbij wreekt zich in ons land dat er – op de direct na-oorlogse jaren na – nooit echt sprake is geweest van een industriebeleid.

Triest Voor de chemische industrie is er ook veel veranderd. Naast het Midden-Oosten hebben nu ook de Verenigde Staten een definitieve voorsprong genomen in de kosten dankzij hun shale-gas en shale-oil. Dit zal op korte termijn grote gevolgen hebben voor de Europese chemische industrie. DSM heeft hier al tien jaar geleden op geanticipeerd door zijn commodity chemicals grotendeels te verkopen, maar vooral kleinere spelers die ook nog eens met de kostbare Reach-regelgeving te maken hebben, staan met de rug tegen de muur. Misschien wordt het tekort aan werknemers van Van Doorslaer wel opgelost doordat veel bedrijven verdwijnen. Triest maar het kan.

Het milieu is een volgende verandering. In die vijftien jaar is de temperatuur van de planeet een graad gestegen en de doelstelling van maximaal twee graden stijging tot 2035 is al praktisch onhaalbaar. Drie graden of meer lijkt dichter in de buurt te komen. De dramatisch lage CO2 prijzen in Europa dragen daar hun steentje aan bij en bieden weinig incentives om grootschalige energie-uitstoot te verminderen.

Energiezekerheid is een ander punt. De snellere opwarming betekent op termijn veel hogere kosten. Hier heeft het IEA al herhaaldelijk voor gewaarschuwd. Maar ook strategisch heeft Europa – en Nederland – op energiegebied fors ingeleverd.

Nederland, met het grootste gasveld van West-Europa, heeft nog ruwweg voor vijftien jaar “eigen” gas. De afhankelijkheid van gasimport in Europa door onzekere en wispelturige leveranciers neemt schrikbarend toe.

Eenduizendste Kortom, Europa staat voor een verdere erosie van zijn macht en economisch gewicht. Nu zijn trends nooit eeuwig; in 2038 schijnt de “vergroening” (in leeftijd dan) van Nederland weer in te zetten. Het Chinese loonniveau stijgt met tien tot twintig procent per jaar en ook de Chinese beroepsbevolking daalt sinds vorig jaar met grote gevolgen in het komende decennium. Voor mij wellicht te laat om mee te maken, maar 25 jaar in termen van de planeet is nog geen eenduizendste van de leeftijd van een eendagsvlieg. Het is maar hoe je ernaar kijkt.

Ik wens Petrochem en de Nederlandse petrochemische industrie en allen die er werken een lang en gelukkig bestaan.

Van Hoogenhuyze

58

PETROCHEM 02 – 2013

058_M_column.indd 58

12-02-13 14:08

ANDUS group companies: Process Equipment/ Constructions FIB Industries Lengkeek Staalbouw RijnDijk Construction

Infra Armada Rail Armada Mobility Armada Janse HSM Steel Structures

Het lukt me nooit om alle I/O wijzigingen door te voeren zo vlak voor de start-up datum.

Maar we kunnen niet opstarten zolang de I/O wijzigingen niet zijn doorgevoerd.

Refractories Gouda Refractories Gouda Vuurvast Services Gouda Vuurvast Belgium

DAT KUNT U WEL

Gouda Feuerfest Deutschland

Offshore/Maritime HSM Offshore Van Voorden Maritime Royal Van Voorden Castings

Serving the industry

Flexibiliteit waar en wanneer u het nodig hebt- Electronic Marshalling maakt dit mogelijk.

Strakke projectschema’s en veranderingen van specificaties zijn eerder regel dan uitzondering. Emerson maakt dit gemakkelijk door alle herbedrading te elimineren. Alleen met DeltaV Electronic Marshalling kunt u de veldbekabeling aansluiten, waar en wanneer u wilt, ongeacht het signaaltype of besturingsstrategie. Met deze flexibiliteit kunt u I/O’s vandaag, morgen of pas over tien jaar toevoegen. Bekijk hoe DeltaV Electronic Marshalling dit gemakkelijk maakt, scan de QR-code hieronder of ga naar de website: www.IOonDemandCalculator.com

Ons kernwoord: klanttevredenheid. Onze kerncompetenties: vuurvaste bekledingen, grootschalige industriële staalgerelateerde projecten, industrieel gietwerk, sluizen en bruggen, olie- en gasplatforms, scheepsschroeven, drukvaten, warmtewisselaars, opslagtanks, kelderbierinstallaties, systemen voor filtratie en separatie, luchttechniek, lichtreclame, reizigers gerelateerde voorzieningen, bovenleidingANDUS Group BV Beukenlaan 117

Het Emerson logo is een merknaam en een service merknaam van Emerson Electric Co. ©2013 Emerson Electric Co.

systemen voor het spoor, service en onderhoud. Nationaal en internationaal gecertificeerd, werkend volgens de hoogste veiligheids- en kwalliteitsnormen.

5616 VC Eindhoven T +31 (0)40 - 211 58 00 E info@andusgroup.com

115603 ins23_DeltaV-YCDT_Pet.indd 1 001_2_59_60_A_omslag.indd 3

14/01/2013 10:42

Andus MagAd Petrocem.indd 1

Kennismaken? Graag. Belt u even of kijk op www.andusgroup.com.

07-02-13 13:34 09:14 12-02-13

www.petrochem.nl • losse verkoopprijs € 20,00

Managementblad voor de olie- en chemische industrie Nr. 02 – 2013

making the difference

Nr. 02 – 2013

SGS is unique in the market in finding and creating opportunities and is recognized as the global benchmark for quality and integrity.

As the world’s leading inspection, verification, testing and certification company, with more than 75,000 employees, SGS operates a network of over 1,500 offices and laboratories around the world.

SGS helps to improve quality, safety, performance and efficiency for the following industries: Agricultural - Automotive Consumer Testing - Environmental - Industrial - Life Science - Minerals - Oil, Gas & Chemicals - Systems & Services Certification Governments & Institutions.

sgs gRoUP NETHERLANDs

sgs gRoUP BELgiUm

Malledijk 18 P.O. Box 200 NL-3200 AE Spijkenisse t +31 (0)181 69 33 33 e sgs.nl@sgs.com

SGS House Noorderlaan 87 B-2030 Antwerpen t +32 (0)3 545 44 00 e sgs.be@sgs.com

www.sgs.com

001_2_59_60_A_omslag.indd 2

VOTOB laat zien wat er wel goed gaat • Energie-integratie maakt WKK overbodig • Nauwe samenwerking maakt industrie veiliger • Thema: Onderhoud

12-02-13 13:34