Petrochem 11 2014

making the difference

Nr. 11 – 2014

www.petrochem.nl • losse verkoopprijs € 20,50

Al 25 jaar het managementblad voor de olie- en chemische industrie

SGS is unique in the market in finding and creating opportunities and is recognized as the global benchmark for quality and integrity.

As the world’s leading inspection, verification, testing and certification company, with more than 75,000 employees, SGS operates a network of over 1,500 offices and laboratories around the world.

SGS helps to improve quality, safety, performance and efficiency for the following industries: Agricultural - Automotive Consumer Testing - Environmental - Industrial - Life Science - Minerals - Oil, Gas & Chemicals - Systems & Services Certification Governments & Institutions.

sgs gRoUP NETHERLANDs

sgs gRoUP BELgiUm

Malledijk 18 P.O. Box 200 NL-3200 AE Spijkenisse t +31 (0)181 69 33 33 e sgs.nl@sgs.com

SGS House Noorderlaan 87 B-2030 Antwerpen t +32 (0)3 545 44 00 e sgs.be@sgs.com

www.sgs.com

01_2_59_60_A_omslag_ABB_andus_SGS_.indd 2

INSIDE

‘Duurzaamheid is vooral een business principle’ • Met bio-lpg wil Neste Oil voorop blijven lopen • Mega-investering Antwerpen • Thema: Maintenance & Shutdowns

28-10-14 16:00

ANDUS group companies: Process Equipment & Constructions Armada Janse Armada Mobility Armada Rail FIB Industries HSM Steel Structures ISS Projects Lengkeek Staalbouw RijnDijk Construction

Refractories Gouda Feuerfest Deutschland Gouda Refractories Gouda Vuurvast Belgium Gouda Vuurvast Services

Offshore & Maritime HSM Offshore

Total integrated solutions for downstream?

Van Voorden Castings Van Voorden Maritime

Absolutely.

Serving the industry FIB Industries BV te Leeuwarden ontwerpt en produceert kwalitatief, hoogwaardige proces- en drukvaste apparatuur zoals: • • • •

We provide fully integrated power, automation, safety and telecoms solutions for oil refineries, heavy oil conversion and associated downstream processes. A partnership with ABB means world class expertise and continuity. By providing integrated products and solutions as the Main Automation Contractor (MAC) and the Main Electrical Contractor (MEC), we minimize customers’ risks, project delivery time and optimize the operational benefit of the installed system. ABB is your ideal partner to extend your refinery boundaries. www.abb.com/oilandgas

Drukvaten en reactoren Kolommen en scrubbers Reactor internals en kolom internals Warmtewisselaars

• Industriële vergassingsbranders (vergassing en Lo-NOx) • In- en uitlaatsystemen van gasturbines • Modules voor rookgasreiniging (DeNOx)

De producten worden gebouwd in alle roestvast staalsoorten, duplex, lean duplex, super duplex, hoog nikkellegeringen en exotische materialen zoals titanium en zirkonium. FIB Industries werkt voor uiteenlopende opdrachtgevers, zowel nationaal als internationaal, in alle sectoren van de procesindustrie.

FIB Industries BV Einsteinweg 18 8912 AP Leeuwarden NL T +31 (0)58 - 294 59 45 E info@fib.nl

FIB Industries is een zelfstandige werkmaatschappij binnen de divisie ‘Process Equipment & Constructions’ van Andus Group. De overige divisies zijn ‘Offshore & Maritime’ en ‘Refractories’.

Andus Group is een internationale onderneming met circa 1.000 medewerkers en 15 gespecialiseerde werkmaatschappijen wereldwijd actief in een breed, industrieel werkveld.

Kennismaken? Graag. Bel of kijk op www.fib.nl of www.andusgroup.com

www.abb.com/oilandgas

Downstream_ADV___Tipo_D_EN.indd 1 01_2_59_60_A_omslag_ABB_andus_SGS_.indd 3

07-05-14 10:36

FIB Corporate MagAd 210x297.indd 1

19-08-14 16:00 14:40 28-10-14

IN DEZE EDITIE

12 ‘DuurZaamhEID Is vooral EEN busINEss prINcIplE’ De eerste honderd dagen van Herbert Fisch als nieuwe topman van BASF Nederland BV zijn voorbij. Door de openheid van de Nederlandse cultuur en de professionele instelling, voelt hij zich al helemaal thuis. ‘Het voelt als een beloning hier te mogen werken.’ Een goede basis om voort te bouwen aan een organisatie met perspectief.

28 ThEma: maINTENaNcE & shuTDowNs Wat doe je als je vijftien procent moet besparen op vaste kosten? Het management van Huntsman Holland besloot te reorganiseren en een lean-traject in te gaan. Maintenance manager Jan van Goolen kijkt terug op een succesvolle reorganisatie. Als er een branche is die zichzelf steeds opnieuw uitvindt, dan is het wel de reinigingsbranche. Het verbeteren van de veiligheid is vaak een grote drijfveer om alternatieven te bedenken voor handmatig werk.

16 mEga-INvEsTErINg DIEsElmarkT aNTwErpEN Begin oktober hebben ExxonMobil en verschillende hoogwaardigheidsbekleders, waaronder de nieuwe Vlaamse premier, de eerste spade in de grond gestoken als startsein voor een investering van bijna achthonderd miljoen euro (een miljard dollar) in een nieuwe raffinage-eenheid in Antwerpen.

19 mET bIo-lpg wIl NEsTE oIl voorop blIjvEN lopEN Neste Oil doet na de bouw van de raffinaderij voor hernieuwbare diesel de eerste grote nieuwe investering op de Maasvlakte.

Voor zestig miljoen euro wordt een installatie gebouwd die restgassen moet opwerken tot bio-lpg. Daarmee zal het Finse concern eind 2016 als eerste een groen alternatief voor lpg te bieden.

25 NIEuwE ENErgIE cENTraal bIj coNgrEs EEmsDElTavIsIE BioBTX is tijdens het congres EemsDeltavisie in september uitgeroepen tot Northern Enlightenment of the Year 2014. De groene route die de onderzoekers kozen om aromaten te produceren en de volwassenheid van de technologie, gaf bij de jury de doorslag om BioBTX te verkiezen als winnaar.

INsIDE EN vErDEr commentaar Feiten en cijfers • Stoomlek legt Shell Moerdijk tot eind dit jaar plat • Q8 besluit definitief niet te investeren in raffinaderij Europoort Feiten en cijfers buitenland • Duitse deelstaat zoekt logistieke samentwerking met Nederland • Air Products bouwt 19 waterstof tankstations in Californië project-update onbevangen • Chris Aldewereld Innovatie agenda column • Henk Leegwater olie & gas

5

7

11 23 27 40 43 46 47

PETROCHEM 11 – 2014

03_B_Inhoud.indd 3

3

29-10-14 09:00

De massaflowmeter voor de procesindustrie Al 25 jaar het managementblad voor de olie- en chemische industrie NUMMER 11 - 2014

UITGAVE VAN: Industrielinqs pers en platform BV, Veembroederhof 7, 1019 HD Amsterdam, Postbus 12936, 1100 AX Amsterdam e-mail: redactie@petrochem.nl, website: www.petrochem.nl HOOFDREDACTIE: Wim Raaijen 020 312 2081 EINDREDACTIE: Liesbeth Schipper 020 312 2083 REDACTIE: David van Baarle 020 312 2082, Miriam Rook 020 312 2796

VASTE MEDEWERKERS: Chris Aldewereld, Katrien Bogaerts, Jan van Doorslaer, Jacqueline van Gool, Henk Leegwater, Gerard van Nifterik, Erik te Roller, Wim Soetaert, Francis Voermans, Eric de Vries, Cyril Widdershoven LAY-OUT: Gabriele Köbbemann OMSLAGFOTO: BASF ADVERTENTIEVERKOOP: Jetvertising BV, t: 070 399 0000 - f: 070 390 2488 Rob Koppenol rob@jetvertising.nl TRAFFIC: Breg Schoen 020 312 2088 DRUKWERK: PreVision Graphic Solutions

Zoekt u een standaard massaflowmeter ook geschikt voor veeleisende applicaties?

KROHNE OPTIMASS 6400 is het antwoord.

Met de ontwikkeling van de OPTIMASS 6400 massaflowmeter voor vloeistoffen en gassen verlegt KROHNE de grenzen voor toepassingsmogelijkheden, en maakt daarmee het KROHNE massaflow portfolio compleet. De hoogwaardige meter zet de standaard voor nauwkeurigheid en betrouwbaarheid.

OPTIMASS 6400 bereikt superieure resultaten ook onder veeleisende condities, zoals cryogene of hoge temperaturen van –200 tot +400 °C en drukken tot 200 bar.

ABONNEMENTEN (excl. 6% BTW) Petrochem verschijnt 11x per jaar.

Nederland/België v 165,– per jaar Introductie NL/B 25% v 124,00 per jaar Overig buitenland v 192,– Losse verkoopprijs v 20,50 Studenten v 38,50 Proefabonnement 3 mnd v 27,00 OPZEGGEN: Dit magazine hanteert de opzegregels uit het verbintenissenrecht. Wij gaan er van uit dat u het blad ontvangt uit hoofde van uw beroep. Hierdoor wordt uw abonnement steeds stilzwijgend met een jaar verlengd.

Proef- en kennismakingsabonnementen worden niet automatisch verlengd en stoppen na het aantal aangegeven nummers. Opzeggen kan via www.aboland.nl, per post of per telefoon. De opzegtermijn is 8 weken voor het einde van uw abonnementsperiode. Als opzegdatum geldt de datum waarop uw opzegging door Abonnementenland is ontvangen. Indien u hierom verzoekt, ontvangt u een bevestiging van uw opzegging met daarin de definitieve einddatum van uw abonnement.

Adreswijzigingen kunt u doorgeven via www.aboland.nl, per post of per telefoon. Overige vragen kunt u stellen op www.aboland.nl of neem telefonisch contact met Abonnementenland op.

Geeft continue stabiele meetwaarden dankzij Entrained Gas Management, ook bij 0–100% gasinsluiting in vloeistoffen, en beschikt over CT goedkeuring voor het ijkwaardig meten van gassen en vloeistoffen (MI002 en MI005).

Abonnementenland: Postbus 20, 1910 AA Uitgeest Tel: 0900-ABOLAND of 0900-226 52 63 (€ 0,10 per minuut) Fax: 0251-31 04 05 Site: www.bladenbox.nl voor abonneren of www.aboland.nl voor adreswijzigingen en opzeggingen.

Abonnementenland is ook bereikbaar via Twitter.

Stuur uw tweet naar: @Aboland_klanten.

Wat uw veeleisende procescondities ook zijn, ons uitgebreide portfolio massaflowmeters biedt altijd een oplossing.

Prijswijzigingen voorbehouden.

KROHNE – Proces instrumentatie is onze wereld.

© Industrielinqs pers en platform Niets uit deze uitgave mag worden gereproduceerd zonder toestemming van de uitgever.

ISSN: 1380-6386

Voor meer informatieve zie onze website.

04_colofon_krohne.indd 4

29-10-14 09:01

COMMENTAAR

‘De eerste afvaller lijkt al wel bekend: Kuwait Petroleum.’

Onder de druk uit voetballen Het uur der waarheid in de raffinage lijkt nu dan echt aangebroken. Al jaren wordt steen en been geklaagd over de te kleine marges en de overcapaciteit in de Europese raffinagesector. De druk lijkt momenteel zo hoog geworden, dat het niet lang meer duurt voor de eerste slachtoffers vallen.

En wie stilvalt, lijkt definitief gezien. De enige manier om te overleven lijkt momenteel de vlucht naar voren. Wat dat betreft hebben Exxon en Total al duidelijk de aanval gekozen, om zodoende onder de druk uit te voetballen.

Facelifts Beide concerns investeren momenteel fors in de Antwerpse haven. Zo stopt Exxon bijna achthonderd miljoen euro in een nieuwe raffinage-eenheid. Met de bouw van een nieuwe coker speelt het concern in op de behoefte aan schonere brandstoffen voor de scheepvaart en een toenemende dieselvraag in de aantrekkende transportsector. Het concern zet daarmee een stevige standaard. En Exxon lijkt de druk nog verder op te voeren met haar vergunningsaanvraag voor investeringen in de Rotterdamse raffinaderij. Nog niets is officieel, maar de geruchten worden steeds hardnekkiger. Een dubbelslag lijkt in de maak.

Het van origine Franse Total lijkt zich in ieder geval niet te schikken in een slachtofferrol. Het concern pakte in Antwerpen al eerder de handschoen op met zelfs een nog grotere investering dan Exxon, net om de hoek. Het steekt maar liefst een miljard euro in haar geïntegreerde olie- en chemische locatie. Deels gaat het geld in versterking van de kraker, maar ook de raffinage krijgt een facelift. Hilde Luystermans, algemeen directeur van Total Antwerpen in de vorige Petrochem: ‘In Europa is nog altijd een tekort aan diesel, en voor benzine geldt een overcapaciteit. Daarom verschuiven Europese raffinaderijen allemaal naar de dieselmarkt en verminderen ze de productie van zware stookolie.

Daarnaast geldt dat de raffinaderijen aan wettelijke specificaties moeten voldoen. Er moet dus steeds verder worden ontzwaveld. En bovendien moeten we zo competitief mogelijk opereren, dus een zo hoog mogelijke waarde uit onze

grondstoffen halen.’ Total wil in Antwerpen in combinatie met haar satelliet in Vlissingen een sterke positie houden in de woelige Europese raffinage door te flexibiliseren en te anticiperen op veranderende marktomstandigheden.

Aan zet De ogen zijn nu toch wel gericht op Shell. En met name op haar raffinaderij in Pernis. Welke zet heeft de Royal Dutch in gedachten? Vanuit het hoofdkantoor komen weliswaar geruststellende woorden, de raffinage blijft belangrijk voor het concern, maar concrete plannen zijn nog niet gehoord.

En die lijken wel nodig om het geweld van Exxon en Total te beantwoorden.

Ook wordt druk gespeculeerd over de raffinaderij van BP in de Europoort. Blijft die zich net als Shell in nevelen hullen, loopt die achterstand op, of gaat die ook in de aanval?

Q8 Tegelijkertijd is de eerste afvaller al wel bekend: Kuwait Petroleum lijkt definitief te hebben besloten niet meer te investeren in de raffinaderij in de Europoort. Om het complex serieus te laten meedraaien op de wereldmarkt is een investering nodig van zo’n twee miljard euro. Twee jaar geleden kwam de directie van Kuwait Petroleum nog met plannen om de raffinaderij in Rotterdam te verbeteren en moderniseren (Project Orange). Een beslissing of de plannen door zouden gaan, zou vorig jaar worden genomen, maar de knoop werd maar steeds niet doorgehakt. Deze plannen gaan nu dus definitief niet meer door. Daarmee is de toekomst van Kuwait Petroleum Europoort, en de achthonderd mensen die op de site werken, zeer onzeker geworden. Maar daar zullen ze in het Midden-Oosten nog het minst om wakker liggen.

Reageren? Via de mail: wim@industrielinqs.nl of via twitter : @wimraaijen

PETROCHEM 11 – 2014

05_C_commentaar.indd 5

5

28-10-14 12:20

... vooruitstrevend in SHDSL Ethernet extenders Doorvoersnelheden tot 15,3 Mbit/s over “single” twisted-pair kabel of 30,4 Mbit/s over twee paar (bonded) twisted-pair tot afstanden van 15 km. De geïntegreerde 2-poorts 10/100 Mb L2 Ethernet switch ondersteunt VLAN en QoS. De Ethernet extender beschikt over een RS-232 interface alsmede een USB aansluiting voor oa. systeemonderhoud. Het hoge werktemperatuurgebied (-40°C tot +70°C) alsmede de robuuste behuizing maken de Ethernet extender zeer geschikt voor toepassing in extreem zware omgevingen.

Maak gebruik van bestaande bekabeling en vergroot het netwerk tot ver boven Ethernet limieten.

... committed to perfection.

Er is zoveel meer over te vertellen ...

Meer weten ? Bel 0318-636262 of bezoek www.modelec.nl

DDW-142

www.modelec.nl Tel. 0318-636262 sales@modelec.nl

adv_WmoA4_DDW.indd 1 06_modelec.indd 1

11-01-13 13:57 28-10-14 10:33

he

op ww

m .nl

m

en

Stoomlek legt Shell moerdijk tot eind dit jaar plat Shell Moerdijk ligt zeker tot het einde van dit jaar stil. Dat wist NOS st gelez ee onlangs te melden. Het is een gevolg van een lekkage in het stoomsysteem op het terrein, die vorige week donderdag optrad. Nu er geen stoom is, kunnen ook de andere fabrieken niet produceren.

Toen begin oktober het stoomsysteem op het terrein moest worden w .p e tro c afgeschakeld door een lek, zorgde dat ook voor operationele problemen. Het gevolg was dat Shell flink moest fakkelen omdat alle fabrieken op het terrein moesten worden stilgelegd.

Woordvoerder Thijs van Velzen zegt dat op dit moment nog wordt onderzocht wat de impact is van het stilleggen van de installaties op Shell Moerdijk. ‘We stellen natuurlijk alles in het werk om de fabrieken zo snel mogelijk weer op te starten.’

fOTO: DOW BENElux

nieuwe ketenStopper dow Benelux reduceert reStproduct Dow Benelux reikt elk jaar onderscheidingen uit aan haar medewerkers voor hun bijdragen aan technologische doorbraken en aan het dichterbij brengen van oplossingen. Dit jaar ontvingen 65 medewerkers onderscheidingen voor hun werk. Samen zetten zij hun schouders onder vijftien projecten en uitvindingen, waarvan sommige leidden tot een patent voor nieuwe toepassingen.

Een voorbeeld van een project was het veranderen van de ketenstopper in het productieproces van de lDPE-fabriek. Dit gebeurde na een testfase in de pilotplant. Een ketenstopper wordt tijdens het proces toegevoegd en is een precisiewerkje voor operators. De nieuwe ketenstopper maakt dat de smeltindex, één van de belangrijkste productspecificaties, verbetert. Het levert aan het eind van de rit minder restproduct op - een jaarlijkse besparing van 258.000 kilo - omdat de stof tijdens het productieproces nagenoeg wordt opgebruikt.

fOTO: KuWaiT PETROlEuM CORPORaTiON

Q8 BeSluit definitief niet te inveSteren in raffinaderij europoort Kuwait Petroleum heeft definitief besloten niet meer te investeren in de raffinaderij in de Europoort.

Het is nog onbekend wat er nu met de raffinaderij gaat gebeuren.

Om het complex serieus te laten meedraaien op de wereldmarkt is een investering nodig van zo’n twee miljard euro. Twee jaar geleden kwam de directie van Kuwait Petroleum met plannen om de raffinaderij in Rotterdam te verbeteren (Project Orange). Er waren plannen voor de bouw van een lube oil hydrocracker.

Daarbij kwamen dan bijbehorende voorzieningen, zoals een amine regeneratie-eenheid en zuurwaterstrippers. De bestaande opslagcapaciteit van kerosine zou worden uitgebreid met 180.000 kubieke meter, verdeeld over vier nieuwe opslagtanks op de site.

Daarnaast zou een nieuwe steiger met vijf ligplaatsen worden gebouwd omdat de steigercapaciteit niet meer toereikend zou zijn.

Deze plannen gaan nu dus definitief niet meer door. Daarmee is de toekomst van Kuwait Petroleum Europoort, en de achthonderd mensen die op de site werken, zeer onzeker geworden.

Blijf op de hoogte en schrijf u in voor de nieuwsbrief op www.petrochem.nl

07_8_9_D_feiten-cijfers.indd 7

Eind augustus begon Shell Pernis met een grote onderhoudsstop. Veel installaties en fabrieken gingen uit bedrijf voor gepland groot onderhoud. Hoogtepunt van de stop was het uit- en inhijsen van een bestaande en nieuwe top en interieur – 370 ton – van een grote benzine-kraakinstallatie. Een tachtig meter hoge kraan – een van de grootste van de firma Mammoet – was nodig om deze spectaculaire klus te klaren. De onderdelen van de kraan werden met maar liefst negentig vrachtwagens aangevoerd om in drie weken te worden opgebouwd. Vier dagen sneller dan gepland werd de nieuwe top veilig op zijn plek gehesen. De onderhoudswerkzaamheden zullen eind november worden afgerond.

Chemieconcern akzoNobel voelt zich mogelijk genoodzaakt om weer chloortransporten uit te voeren.

Stakingen bij de chloorfabriek in de Botlek zorgen er voor dat het bedrijf niet voldoende chloor kan leveren aan haar klanten. Het bedrijf zegt bezig te zijn met voorbereidingen voor chloortransporten. Of het zover komt, hangt af van hoe de staking zich verder ontwikkelt. De fabriek draait al weken op een laag pitje.

Chemie-Pack uit Moerdijk heeft een schikking van 4,2 miljoen euro getroffen met de verschillende overheden die schadeclaims voor de brand in 2011 hadden ingediend. De schade van de brand is geschat op 71 miljoen euro. De gemeente, de provincie Noord-Brabant, Waterschap Brabantse Delta, Rijkswaterstaat en Havenschap Moerdijk denken dat de schikking het maximaal haalbare is.

Op 21 oktober werd bekend dat tankopslagbedrijf Vopak in Nederland tweehonderd van de duizend banen gaat schrappen vanwege sterke concurrentie. Het van oorsprong Rotterdamse bedrijf is specialist op het gebied van opslag en overslag van olieproducten, bulkchemicaliën en gassen. in totaal bezit Vopak wereldwijd 79 terminals in 29 landen.

PETROCHEM 11 – 2014

7

28-10-14 17:08

feiten & cijferS

De cao in de sector steigerbouw wordt structureel overtreden. De controle van opdrachtgevers als Shell en de NaM op de aannemers en onderaannemers in hun keten schiet ernstig tekort, stelt fNV, dat het laatste halfjaar op twee bouwplaatsen onderzoek heeft gedaan naar de caonaleving in de sector. uit controle van loonstroken is gebleken dat er bij de uitzendkrachten geen rekening wordt gehouden met aDV-dagen. Reisuren worden niet vergoed aan uitzendkrachten en zij ontvangen een significant lager uurloon. Steigerbouwers met jaren ervaring worden niet als vakkracht worden erkend.

De innovatieve cooler van OCi Nitrogen is één van de drie genomineerde projecten voor de european Business awards for the environment (EBaE) in de categorie duurzame processen. cool! is een innovatief koelsysteem dat kunstmestkorrels koelt met indirecte waterkoeling. Het resultaat is een reductie van stofemissie van 174 ton per jaar naar nul.

Het energieverbruik in de koelsectie is gereduceerd met 75 procent en de productie met 20 procent toegenomen. De winnaars worden op 1 december 2014 in lyon bekendgemaakt tijdens Pollutec, de tentoonstelling van milieutechnologieën.

Bijna zestig procent van de werkgevers in de olie- & gasbranche geeft aan dat het steeds lastiger wordt om geschikte specialisten te vinden. Dit blijkt uit een onderzoek van Brunel onder meer dan tweeduizend werkgevers en -nemers. Bedrijven in deze branche er niet in slagen de kennis van vertrekkende medewerkers goed op te vangen. Er is vooral vraag naar hoogopgeleide specialisten. Bijna de helft van de werkgevers vindt specialistische kennis van groot belang voor het goed functioneren van hun medewerkers. Een derde van de olie- & gasbedrijven is van mening dat de opleidingen van hun werknemers onvoldoende aansluiten bij de praktijk. Veel werkgevers vrezen dat de organisatie onvoldoende maatregelen treft om wegvloeiende kennis

8

kenniScentrum BiomaSSavergaSSing gelanceerd Op het congres Biomass Gasification Europe in alkmaar hebben de gemeente alkmaar, provincie Noord-Holland, ECN, TaQa, Energy Valley en de EnergyBoard Noord-Holland op 2 oktober 2014 inVesta gepresenteerd; het institute for Valorisation and Expertise of Thermochemics alkmaar. inVesta wordt hét landelijke kennis- en expertisecentrum op het gebied van biomassavergassing.

Het vergassen van biomassa is een relatief nieuwe en duurzame technologie. Bij biomassavergassing worden de moleculen van vooral houtachtige biomassa dusdanig verhit dat ze kapot trillen en in kleinere moleculen uiteenvallen. Vergassing van biomassa heeft een hoog rendement, kan grootschalig worden toegepast en levert een hoogwaardig gas, het zogenaamde synthesegas. Het kan heel goed gebruikt worden als basis voor de productie van grote hoeveelheden groen gas, transportbrandstof, maar ook als grondstof voor de chemische industrie.

Om de vergassingstechnologie verder te ontwikkelen naar een commercieel product is het ontsluiten en uitbouwen van kennis essentieel. inVesta speelt hierin een centrale rol. Paul Korting, board member EnergyBoard Noord Holland en directeur ECN: ‘Met het lanceren van inVesta levert Noord-Holland een belangrijke bijdrage in het tot stand komen van meer kennis en technologie op het gebied van duurzame energie.’

chevron rondt tweede uitBreiding van Blending plant in gent af Chevron lubricants heeft de tweede fase van het omvangrijke uitbreidings- en investeringsprogramma voor de blending plant in Gent (België) afgerond. De uitbreiding speelt in op de toenemende verschuiving in de vraag naar premium basisoliën.

De Ghent Blending Plant is de strategische supply chain-hub van Chevron lubricants in Europa, waar de Texaco-producten voor de regio worden geproduceerd. De Gentse productielocatie streeft ernaar om eind 2015 een productiecapaciteit te bereiken van 40.000 ton. Dit is een capaciteitstoename van bijna vijftig procent ten opzichte van het begin van het uitbreidingsplan, dat startte in 2013 en drie fasen omvat.

Els Devriendt, Supply Chain Manager lubricants Europa: ‘in Europa is er een toenemende vraag naar Group ii-basisoliën en de vraag naar hoogwaardige producten zal blijven groeien. Met het afronden van deze tweede fase voldoen we aan die vraag en kunnen we klanten in heel Europa bedienen vanuit Gent.’

tno voorSpelt toxiciteit nieuwe chemiSche Stoffen De chemische industrie is voortdurend op zoek naar nieuwe stoffen. DiaMONDS van TNO is een onderzoeksprogramma dat helpt bij het voorspellen van de schadelijkheid van nieuwe en bestaande stoffen. De Europese richtlijn REaCH verplicht de chemische industrie de schadelijkheid van bestaande stoffen in kaart te brengen. Het is de verwachting dat Europa economisch interessante stoffen vanwege hun schadelijkheid in de toekomst zal verbieden. De industrie moet op zoek naar (veel) minder schadelijke alternatieven. Dinant Kroese van TNO: ‘Bij de ontwikkeling van nieuwe stoffen is het gewenst in een vroeg stadium een beeld van de schadelijkheid te krijgen, met name waar het gaat om bepaalde complexe schadelijk effecten die bij chronische blootstelling optreden. Dierstudies zijn tijdrovend en zeer kostbaar. alternatieve methoden zijn nog niet beschikbaar. Daarom hebben we DiaMONDS opgezet.’

Het project bundelt alle publiek beschikbare kennis van enkele duizenden reeds onderzochte stoffen in verschillende disciplines: computationele chemie, toxicologie, pathobiologie, systeembiologie, kinetiek en statistiek. Hiermee kan TNO relaties tussen chemische structuur en toxiciteit in kaart brengen. Bijzonder aan de biologische verificatie is dat deze wordt gedaan door middel van een gerichte in vitro of in vivo test. Hiermee vermijdt TNO uitgebreide dierstudies en kan een voorspelling toch biologisch worden onderbouwd. TNO verwacht DiaMONDS in 2015 volledig operationeel te hebben.

PETROCHEM 11 – 2014

07_8_9_D_feiten-cijfers.indd 8

28-10-14 17:08

fOTO: RTVOOST

tranSport moduleS pyrolySefaBriek hengelo Onlangs vond een groot transport plaats met modules voor de pyrolysefabriek van BTG-BTl in Hengelo. De fabriek kost negentien miljoen euro en moet eind dit jaar klaar zijn. Eenmaal in bedrijf kan Empyro twintig miljoen liter groene pyrolyse-olie per jaar produceren op basis van afvalhout.

Zes modules werden vanaf industrieterrein Marssteden in Enschede naar bedrijventerrein Havengebied getransporteerd. Bij het Havengebied werden de fabrieksdelen overgeladen en over het water vervoerd naar Hengelo. De fabriek is modulair: twintig bouwblokken worden in vijf weken in elkaar gezet. De andere helft is op locatie geproduceerd. De belangrijkste partij voor de bouw van Empyro is Zeton, dat de helft van de fabriek offsite bouwt en dan naar Hengelo verplaatst.

nieuwe organiSatie cvw neemt afhandeling Schade nam over De nieuw opgerichte regionale organisatie Centrum voor Veilig Wonen (CVW) zal de afwikkeling van de aardbevingsschade in Groningen per 1 januari 2015 overnemen van de NaM, die hierbij bewust een stap terug doet. Het bedrijf heeft veel kritiek gehad over de behandeling van klachten over de aardbevingsschade. NaM wordt verweten het gevaar van de gasboringen te lang te hebben gebagatelliseerd. Ook zouden ze informatie over onveilige woningen als gevolg van de bevingen hebben achtergehouden. Het Centrum zal zich vestigen in appingedam en is een samenwerking tussen ingenieursbureau arcadis, schadespecialist CED en een groep bouwbedrijven. Rond de 150 werknemers gaan zich bezig houden met het afhandelen van de schademeldingen. Complexe zaken worden behandeld door specialisten, maar kleinere schades zullen sneller worden afgehandeld.

BRENT RUWE OLIEKOERS 105

PRIJS PER VAT IN US DOLLARS

100

PERSONalia Kunstmestproducent OCi Nitrogen in Geleen heeft een nieuwe topman: gert-jan de geus. Hij volgt renso Zwiers op, die promotie maakt tot chief operating officer van de OCi fertilizer & Chemicals Group waar OCi Nitrogen onderdeel van uit maakt. De Geus was sinds 2010 verantwoordelijk voor alle productieactiviteiten van OCi Nitrogen. Daarvoor was hij director Operations bij DSM agro, dat in 2010 door OCi is overgenomen. akzo Nobel heeft een nieuwe chief financial officer: maëlys castella. Zij volgt keith nichols op die in juni dit jaar afscheid nam. Castella heeft de franse nationaliteit en was de afgelopen veertien jaar werkzaam bij air liquide en meest recent in de functie van group deputy CfO. DSM heeft per 1 oktober dimitri de vreeze benoemd tot voorzitter van de raad van commissarissen van DSM Nederland. Hij volgt feike Sijbesma op. De Vreeze is sinds september 2013 lid van de raad van bestuur van DSM. Hij studeerde bedrijfseconomie aan de universiteit van Groningen en begon zijn carrière bij DSM in 1990. Binnen de raad van bestuur is De Vreeze verantwoordelijk voor het materialencluster en de regio Europa.

Vanwege de plotselinge dood van Total-topman christophe de margerie, die omkwam bij een vliegtuigongeluk in Moskou, heeft het bedrijf een nieuwe voorzitter van de raad van commissarissen moeten benoemen.

De keuze is gevallen op thierry desmarest. patrick pouyanné wordt de nieuwe CEO. Pouyanné stond aan het hoofd van Refining & Chemicals.

95

90

85

80

van vertrekkende medewerkers op te vangen. Dennis Trapman, commercieel manager bij Brunel: ‘Werkgevers doen er verstandig aan om te investeren in interne scholing en het organiseren van kennissessies.’

11

12 15 16 17 18 19 22 23 24 25 26 29 30

SEPTEMBER

1

2

3

6

7

8

9 10 13 14 15 16 17 20

OKTOBER

PETROCHEM 11 – 2014

07_8_9_D_feiten-cijfers.indd 9

9

28-10-14 17:08

Welke magneetventielen vertrouwt u wanneer het om veiligheid gaat?

ASCO Numatics magneetventielen worden wereldwijd gebruikt in analytische en medische apparatuur. Ontworpen met betrouwbaarheid in het achterhoofd zijn ze de veilige keuze bij de bescherming van baby’s en medewerkers in een productie-omgeving.

Voor veiligheidssystemen leveren wij stuurventielen, 1oo2 redundante ventielen of spoelen en 2oo2 redundante besturingssystemen – beschikbaar met individueel gecertificeerde stuurventielen of als compact Actuator Control Systeem. Daarnaast beschikken we over een omvangrijke keuze aan certificaten voor explosiegevaarlijke omgevingen. Dit maakt ASCO Numatics tot de preferred supplier in procesinstallaties wereldwijd.

Voor nadere informatie bel +31 (0)33 277 79 11, e-mail info@asconumatics.nl of bezoek onze website op www.asconumatics.nl

Het Emerson logo is een handels- en servicemerk van Emerson Electric Co. Het ASCO logo is een geregistreerd handelsmerk van ASCO Valve Inc. © 2014 ASCO. Alle rechten voorbehouden.

3933 ASCO Medical ad-Petrochem 132x185 DUTCH.indd 1

06/10/2014 11:24

WORKER MOBILITY FOR HAZARDOUS AREAS

BARTEC Safe.t® Technology

The Ex-proof Smartphone and Tablet PC were the Industry is waiting for!

The new worker mobility is made by BARTEC. Built for enterprise use in rugged environments.

They are the toughest devices you will ever meet:

Impact X Agile X BARTEC NEDERLAND b.v. info@bartec.nl . www.bartec.nl

10_asco_bartec.indd 1

the most versatile intrinsically safe smartphone of the world.

Android, rugged, IP 68, HD video streaming, glove compatible

the most agile Ex-tablet PC ever made. And the thinnest.

Windows Embedded Industry Pro, front and rear cameras, integrated barcode scanner

The CSA, IECEx and ATEX certification has not compromised the quality and usability. They are very powerful, both on the inside and on the outside. Simply ahead of their times.

28-10-14 10:33

FOTO: AlExAnDER OSTROVSKy

FEITEN BUITENLAND

DUITSE DEELSTAAT zoEKT LoGISTIEKE SAmENwErKING mET NEDErLAND

De Duitse deelstaat Noordrijn-Westfalen (NRW) streeft ernaar om bij de digitalisering van de technische logistiekinfrastructuur nauwer samen te werken met Nederland. In het kader van de ‘Industrie 4.0’ oftewel ‘the internet of things’ voor logistieke ketens kunnen Nederland en Duitsland internationaal een voortrekkersrol innemen, aldus Garrelt Duin, minister van Economische Zaken van NRW. De Belangrijk is dan wel dat beide kanten hier snel en doelgericht werk van maken.

Dit zei de minister tijdens een bilateraal ondernemersforum van de NederlandsDuitse Handelskamer (DNHK) op 3 oktober in Rotterdam. De uitspraken van Duin vallen bij Nederlandse ondernemers en logistieke dienstverleners in goede aarde.

Tot nu toe bestaan er nog teveel nationale eilanden, benadrukt ook Bas Hennissen, directeur procesindustrie bij het Havenbedrijf Rotterdam. Van de 240 miljoen ton goederen, die jaarlijks tussen Nederland naar Duitsland wordt vervoerd, gaat zo’n 80 miljoen ton via de Rotterdamse haven. ‘Dit komt overeen met één vrachtwagenlading per tien seconden’, aldus Hennissen. In de toekomst zal dit nog meer worden.

NRW is bereid om op dit gebied nauwer met Nederlandse partijen te overleggen, zei minister Duin. ‘Rotterdam is de grootste haven van Europa en dus ook de grootste haven van Noordrijn-Westfalen. In Duisburg ligt de grootste binnenhaven van Europa. Het is logisch dat onze blik daarom niet naar het noorden gaat, maar automatisch naar het westen. De Rijn is voor ons allebei de belangrijkste levensader.’

AIr ProDUcTS BoUwT 19 wATErSToF TANKSTATIoNS IN cALIForNIë

FOTO: AIR PRODuCTS

Air Products heeft een overeenkomst getekend met FirstElement Fuel voor de levering van negentien waterstof tankstations, die in 2015 in Californië gebouwd worden.

De tankstations zijn onderdeel van het waterstof programma van de California Energy Commission (CEC). Air Products levert ook de waterstof voor de tankstations.

Met de uitbreiding van het netwerk van de tankstations anticipeert de staat op de introductie van waterstofauto’s door een aantal automobielfabrikanten in 2015. Frank Schnitzeler, business development manager Hydrogen Energy Systems: ‘Waterstof gaat in de toekomst een belangrijke rol spelen als energiebron voor transportdoeleinden. Door een uitgebreider netwerk van tankstations te realiseren, kunnen waterstofauto’s als ze eenmaal op grote schaal op de markt komen, ook meteen in gebruik genomen worden.’

Als alle waterstof tankstations operationeel zijn, is de waterstof tanktechnologie van het bedrijf in de staat op veertig plaatsen in gebruik. ‘Het tanken van waterstof vindt plaats onder een druk van zevenhonderd bar. Het SmartFuel-concept maakt het mogelijk een tankstation met behulp van standaardmodules snel te bouwen en uit te breiden. Dankzij het concept kunnen faciliteiten voor het tanken van waterstof overal in de Verenigde Staten eenvoudig en snel uitgerold worden om de introductie van waterstofauto’s te ondersteunen.’

Air Products is wereldwijd de grootste leverancier van waterstof. De waterstof wordt geleverd aan raffinaderijen, die de waterstof gebruiken om schonere brandstoffen te produceren. Het bedrijf heeft daarnaast een enorme ervaring met de technologie voor het tanken van waterstof.

Blijf op de hoogte en schrijf u in voor de nieuwsbrief op www.petrochem.nl

11_E_FCbuitenland.indd 11

Klesch Group koopt binnenkort derde Europese raffinaderij aan. Het bedrijf van miljardair en investeerder Gary Klesch, heeft nog maar net een tweede aankoop van een Europese raffinaderij afgerond, maar nu al wordt er gekeken naar een mogelijke derde investering. Hierbij staat hij haaks op de trend van het afstoten van verouderde, verliesdraaiende raffinaderijen.

In juli van dit jaar kocht het Amerikaanse bedrijf, dat zich specialiseert in het opkopen van in moeilijk weer verkerende bedrijven, de Milford Haven raffinaderij in Wales, een van de kleinste plants in het Verenigd Koninkrijk. De verwachting is nu dat binnen enkele maanden een derde Europese plant aan het portfolio wordt gevoegd. Momenteel heeft de industrie te maken met een teruglopende vraag en een toenemende concurrentie van overzeese raffinaderijen, waardoor er de laatste jaren vooral raffinaderijen gesloten zijn.

Om de markt weer in balans te brengen, zouden er eigenlijk voor 2018 nog zo’n tien middelgrote raffinaderijen gesloten moeten worden.

Milford Haven stond op de lijst van de te sluiten raffinaderijen, vanwege de ongunstige locatie.

Klesch meent echter dat door zijn business model de plant van verliesdraaiend in een succesvolle onderneming kan veranderen. Hij werkt het liefst met een ‘merchant’ model, waardoor hij in vergelijking met grotere bedrijven met minder restricties te maken heeft.

In 2010 kocht Klesch de Heide raffinaderij, in het noorden van Duitsland, over van Shell. Vandaag de dag is het een winstgevende plant.

Shell, Total en Eni, de grootste raffinadeurs in Europa, zijn nu allemaal bezig om hun bedrijven, met ingewikkelde supply systemen en bedrijfsstructuren, te herzien.

Klesch maakt gebruik van de goedkoopste ruwe olie, die wordt omgezet in brandstoffen zoals benzine, diesel en brandstof voor de luchtvaart.

PETROCHEM 11 – 2014

11

28-10-14 16:17

INTERVIEW

‘Duurzaamheid is vooral een business principle’

12

PETROCHEM 11 – 2014

12_13_14_15_O_Interview.indd 12

28-10-14 16:57

De eerste honderd dagen van Herbert Fisch als nieuwe topman van BASF Nederland BV zijn voorbij. Ondanks een spoedcursus bij de nonnen, voelt hij zich nog niet helemaal senang bij de Nederlandse taal. Maar dat is dan ook het enige.

Door de openheid van de Nederlandse cultuur en de professionele instelling voelt hij zich al helemaal thuis. ‘Het voelt als een beloning hier te mogen werken.’ Een goede basis om voort te bouwen aan een organisatie met perspectief.

Wim Raaijen

FOTO’s: WiM RaaijEn

In de dagelijkse praktijk als hoogste man van BASF in Nederland heeft Herbert Fisch niet gemerkt dat mensen er problemen mee hebben dat hij uit Duitsland komt. Misschien is er de laatste jaren op dat vlak ook wel veel veranderd. Dat Duitsland wereldkampioen werd, was voor veel Nederlanders zomaar acceptabel. Enkele decennia terug ondenkbaar. Met voetbal dat gebaseerd is op de Hollandse school, dat dan weer wel. Fisch denkt ook dat er op dat vlak wel het een en ander is veranderd in de loop der jaren en dat het nu gemakkelijker voor hem is, dan het een tijd terug zou zijn geweest.

Maar het gemak heeft volgens hem ook zeer te maken met de internationalisering en met de professionaliteit binnen Nederlandse bedrijven. ‘De cultuur is hier heel open. Zo heb ik het tot nu toe nog niet meegemaakt. In Hongarije, waar ik hiervoor werkte, was de nationale cultuur veel meer voelbaar.’

Dat heeft Fisch wel eens als belemmerend ervaren. Het is misschien daarom dat hij zo van de eerste maanden in Nederland geniet. ‘Het voelt als een beloning hier te mogen werken.’

‘De cultuur is hier heel open.

Zo heb ik het tot nu toe nog niet meegemaakt.’

PETROCHEM 11 – 2014

12_13_14_15_O_Interview.indd 13

13

29-10-14 09:57

Speciaal Dat hij voor deze belangrijkste managementpost in Nederland is gekozen, heeft volgens hem vooral te maken met dat het goed is om met een frisse blik naar de organisatie te kijken. ‘Van buiten naar binnen.’ De afgelopen jaren is BASF in Nederland sterk gegroeid door verschillende acquisities, na een periode waarin nagenoeg alle productielocaties werden verkocht. Het leek er even op dat BASF Nederland een verkooporganisatie zou blijven, maar de harmonica werd toch weer uitgetrokken. Het is een bonte verzameling geworden van verschillende productielocaties voor voornamelijk specialty chemicals. Met acht BASF vestigingen in Nederland van Heerenveen tot Maastricht voor de productie van verpakkingen, katalysatoren, pigmenten en bijvoorbeeld bouwmaterialen.

Fisch ziet het als een belangrijke taak om er meer samenhang in te brengen.

Activiteiten wil hij meer onder een paraplu brengen en het saamhorigheidsgevoel versterken. Maar tegelijkertijd ook eenheid in verscheidenheid. Want juist in de variatie ligt ook een belangrijke kracht.

‘Hier in Nederland zal geen grote geïntegreerde Verbund-site komen zoals in

Antwerpen of Ludwigshafen. De kracht zit hier vooral in de specialties, die op diverse kleinere locaties worden geproduceerd.’ Het woord “speciaal” zegt het al. Het gaat per productielocatie om specifieke processen, waar gespecialiseerde kennis voor nodig is.’

Hoofdkantoor Hoewel de energiekosten ook hier zeer belangrijk zijn, hebben ontwikkelingen als de schaliegasrevolutie minder vat op de BASF-activiteiten in Nederland. Het onderscheidende ligt in specialistische kennis. Dat het hoofdkantoor overweegt om een enorme investering te doen in een propyleenfabriek in de VS, met schaliegassen als grondstof, heeft met een andere dynamiek te maken in de basischemie. Fisch: ‘Bij productie van basischemicaliën ligt de focus veel meer op de kostprijs van de grondstoffen. En op grote Verbund-sites als Antwerpen en Ludwigshafen is alles gericht op het efficiënt produceren van de grote hoeveelheden chemicaliën. En natuurlijk onderzoeken wij nieuwe en betere grondstoffen voor onze specialties, en de productielocaties in Nederland zijn bijzonder energie-efficiënt. Zo heeft de locatie in

‘Binnen een jaar moet ook De Meern aan de veiligheidsstandaards van BASF voldoen.’

Heerenveen niet lang geleden nog maatregelen getroffen die tot dertig procent meer energie-efficiëntie hebben geleid.

Maar bij specialties ligt bijvoorbeeld vooral een belangrijke kracht in productinnovatie.’ Daar is BASF in Nederland volgens Fish al heel onderscheidend in en er zal nog meer nadruk op komen te liggen. ‘Daar ligt onze toekomst.’

Het lijkt er ook sterk op dat de ontwikkelingen van BASF in Nederland de koers van het totale concern onderstrepen. In 2015, het jaar dat het grootste chemieconcern ter wereld 150 jaar bestaat, zal het motto veranderen in We create chemistry, in plaats van The chemical company. Veel meer gericht op het creëren van nieuwe, innovatieve en duurzame oplossingen, dan op de concrete identiteit van het concern. En kansen voor nieuwe creaties liggen zeker op het vlak van de speciale chemicaliën.

Fisch verwacht dat de lijn van BASF Nederland van de afgelopen jaren dan ook wordt voortgezet. ‘Ik ga ervan uit dat we de komende jaren verder zullen groeien.’ Daarbij sluit hij nieuwe acquisities niet uit. ‘Op bestaande sites zullen uitbreidingen ook nodig zijn, zoals in De Meern, echter op het gebied van specialties is het goed om de ogen wijd open te houden voor gerichte acquisities. Het overstijgt uiteraard mijn verantwoordelijkheid, maar ik heb het idee dat ze op het hoofdkantoor alles scherp in de gaten houden.’

Psycholoog Meer eenheid van BASF Nederland zal vooral moeten liggen in marktbewerking, ontwikkelen van nieuwe commerciële mogelijkheden, innovatie, maar ook op het gebied van veiligheid. Alle productielocaties in Nederland zijn het laatste decennium aangekocht en komen dus uit een andere bedrijfscultuur. ‘De veiligheidsstandaards binnen BASF liggen heel erg hoog. En in de afgelopen jaren zijn alle sites op het gewenste niveau gebracht. Op één na.’ In De Meern zijn nog enkele veiligheidsissues.

De site nabij de stad Utrecht is de laatste jaren ook verschillende keren met veiligheidsincidenten in de pers geweest. Een doorn in het oog van de nieuwe topman: ‘Acht jaar na de overname van Engelhard is alles dus nog niet op orde. Dat duurt in mijn visie dus veel te lang. Het veranderen van een bedrijfscultuur gebeurt

14

PETROCHEM 11 – 2014

12_13_14_15_O_Interview.indd 14

29-10-14 09:02

niet van de ene op de andere dag, maar acht jaar… Er zijn al verschillende stappen gezet, maar op korte termijn moet ook de locatie in De Meern volledig aan de veiligheidsstandaards van BASF voldoen.’

Fisch denkt overigens niet dat het technisch beoordelend vermogen, of een gebrek daaraan, een rol speelt bij de problemen in De Meern. Bij verschillende recente incidenten in de Nederlandse chemie stellen sommige critici dat het management te weinig technisch onderlegd is en te veel alleen in spreadsheets denkt. Met enige nostalgie wordt wel eens gerefereerd aan voormalig DSMtopman De Bree, die regelmatig met operators meekeek en precies wist wat er gaande was. En BASF staat er ook om bekend dat er traditioneel veel techneuten in het management zitten. Ook Fisch is een gepromoveerd chemisch technoloog. Toch kan hij zich niet voorstellen dat deze achtergrond een belangrijke reden is voor zijn aanstelling in Nederland. ‘Op hoger managementniveau spelen veel meer zaken een rol dan technisch beoordelend vermogen.

Het gaat bijvoorbeeld ook om goed personeelsbeleid, commercie, communicatie en op het gebied van veiligheid gaat het vooral ook om cultuur. Onze topman, Kurt Bock, komt ook niet meer uit de techniek.’

‘Duurzaamheid is niet alleen een buzz word, maar vooral een business principle’ Het draait op hoger managementniveau veel meer om het versterken van de bedrijfscultuur. Puur technisch geredeneerd heeft de chemische industrie met installaties te maken, waarbij altijd een kans is dat er iets misgaat, stelt Fisch.

Alles moet er daarom op gericht zijn om die kans zo klein mogelijk te maken. De problemen in De Meern hebben volgens hem niet zozeer met de technische integriteit van de installaties te maken of het beoordelend vermogen op technisch vlak. De Meern moet vooral de veiligheidscultuur versterken. Als er dan een deskundige aan te pas moet komen, dan zal het eerder een psycholoog of socioloog moeten zijn Tastbaar Op het gebied van innovatie ziet Fisch veel mogelijkheden in Nederland. Er zijn al goede samenwerkingsverbanden met onder andere TNO en de TU Delft, bijvoorbeeld op het gebied van magnetisch koelen. Nieuwe technologie om koelkasten, airco’s en meer koelapparaten vijftig tot zeventig procent energiezuiniger te maken. Een mooi voorbeeld van out-of-the-box-denken, vindt Fisch. Daar kan BASF Nederland nog veel meer

op voortbouwen: proactief zoeken naar nieuwe oplossingen, door ook van de geijkte paden af te gaan. Op die manier kunnen meer duurzamere aanknopingspunten ontstaan voor de verkoop.

Nu al voorbeelden te over. Typisch Nederlands is bijvoorbeeld het product Elastocoast, een oplossing om grind eenvoudig en natuurvriendelijk aan elkaar te plakken om op die manier dijken te versterken. Of de ontwikkeling van katalysatoren die diesel ontzwavelen en efficiënter en milieuvriendelijker in energie omzetten.

Op die manier wil het Nederlandse onderdeel ook gestand te doen aan een ander belangrijk motto van het concern: We drive sustainable solutions.

Tegelijkertijd wil Fisch daar heel nuchter over blijven, zonder al te veel vergezichten: ‘Duurzaamheid is niet alleen een buzz word, maar vooral een business principle. Het is aan ons de taak om te laten zien wat het werkelijk betekent. Met concrete goede oplossingen en nieuwe producten. We willen duurzaamheid tastbaar maken.’ En op die manier kunnen innovatie en duurzamere oplossingen belangrijke verbindende factoren zijn voor de kleurrijke verzameling die BASF Nederland momenteel is. W

PETROCHEM 11 – 2014

12_13_14_15_O_Interview.indd 15

15

29-10-14 10:01

PROJECT

Mega-investering dieselmarkt Antwerpen Begin oktober hebben ExxonMobil en verschillende hoogwaardigheidsbekleders, waaronder de nieuwe Vlaamse premier, de eerste spade in de grond gestoken als startsein voor een investering van bijna achthonderd miljoen euro (een miljard dollar) in een nieuwe raffinageeenheid in Antwerpen.

Laagzwavelig Met de bouw van de nieuwe coker anticipeert het concern vooral ook op de vraag naar schonere brandstoffen in de scheepvaart. Zware stookolie moet de komende jaren worden vervangen door minder vervuilende alternatieven. Van Roost: ‘Een goed alternatief is vloeibaar aardgas, vooral in de binnenvaart wordt daar momenteel volop geëxperimenteerd.

Maar ook laagzwavelige brandstoffen zullen het naar verwachting goed doen.’ Een kans die Exxon, ondanks de lage marges in de Europese raffinagesector, niet aan zich voorbij wilde laten gaan.

Daarnaast verwacht het concern ook een toenemende vraag naar diesel in de vrachttransport. Als gevolg van de aantrekkende economie zal het vrachtverkeer op de weg ook weer toenemen.

FOTO’s: ExxOnMObil

Wim Raaijen

Met de bouw van een nieuwe coker speelt het concern in op de behoefte aan schonere brandstoffen voor de scheepvaart en een toenemende dieselvraag in de aantrekkende transportsector.

De vraag naar diesel op de Europese markt is al langere tijd groter dan wat de raffinaderijen op dit continent produceren. Dat terwijl in de VS een overschot aan geproduceerde dieselolie is. Zo moet Europa diesel importeren en gaat er benzine naar de andere kant van de oceaan.

Met de nieuwe investering in Antwerpen heeft ExxonMobil deze onbalans zeker in het vizier gehad. ‘De onbalans is met de nieuwe investering niet zo maar verdwenen, maar we spelen er zeker op in’, stelt Joost van Roost, president ExxonMobil Petroleum & Chemical BVBA.

16

PETROCHEM 11 – 2014

16_17_R_artikel.indd 16

29-10-14 09:03

Eind 2017 De nieuwe installatie zal vooral zware hoogzwavelige olie omzetten in schonere brandstoffen. Van Roost ontkent dat ExxonMobil daarmee meer zware olie uit Rusland wil gaan verwerken.

‘We halen de ruwe olie uit verschillende landen en regio’s, waaronder het Midden-Oosten, Mexico en Venezuela.’

De nieuwe Vlaamse regering is erg verguld met de mega-investering die de grootste is in de Antwerpse industrie sinds jaren. Premier Geert Bougeois, die ook bij de ceremonie aanwezig

‘De onbalans is met de nieuwe investering niet zomaar verdwenen, maar we spelen er zeker op in’ was, benadrukte het belang van de industrie voor Vlaanderen. Daarmee lijkt hij de lijn van zijn voorganger, Kris Peeters (zie ook het septembernummer van Petrochem) nadrukkelijk voort te zetten. Ook haalde hij de verstevigde banden met Nederland aan, met name als het gaat om versterking van de industrie en een gezamenlijke visie op het gebied van energie.

Maar vooral de economische impact van de investering op de korte en lange termijn doet Vlaanderen uiteraard goed. Tot de oplevering van de coker eind 2017 zal het project zevenhonderd arbeidsplaatsen opleveren.

Daarna zijn er vast zeventig mensen extra nodig boven de huidige duizend werknemers bij ExxonMobil in Antwerpen. n

PETROCHEM 11 – 2014

16_17_R_artikel.indd 17

17

29-10-14 09:03

201303adv A4 18-03-13 08:39 Pagina 1

VAN DER LINDEN & VELDHUIS

● INDUSTRIËLE ISOLATIE ● BRANDBESCHERMING ● STEIGERBOUW ● ASBESTVERWIJDERING

Is o l a t ie a l s t w e e de na t u u r Van der Linden & Veldhuis Isolatie B.V., Edisonstraat 5, 3133 KG Vlaardingen Postbus 232 - 3130 AE Vlaardingen, Telefoon 010 - 445 66 00, Telefax 010 - 435 64 80 Vestigingen: Sas van Gent en Wormerveer www.lindveld.nl 18_vanderlinden.indd 1

28-10-14 10:33

PROJECT

Met bio-lpg wil Neste Oil voorop blijven lopen Neste Oil doet na de bouw van de raffinaderij voor hernieuwbare diesel de eerste grote nieuwe investering op de Maasvlakte.

Voor zestig miljoen euro wordt een installatie gebouwd die restgassen moet opwerken tot bio-lpg. Daarmee zal het Finse concern eind 2016 als eerste een groen alternatief voor lpg te bieden. Alleen daarom al is snelheid belangrijk bij de constructie.

Wim Raaijen

In september van dit jaar maakte Neste Oil een nieuwe investering bekend van een installatie voor de productie van biopropaan, oftewel bio-lpg. De aankondiging komt ruim vier jaar nadat het Finse bedrijf een investering van 670 miljoen euro afrondde op de Maasvlakte; een nieuwe raffinaderij voor de productie van hernieuwbare diesel. Dit is de grootste investering in de Rotterdamse procesindustrie van de laatste jaren.

En nu al gaat de site dus uitbreiden, met een installatie die bijproducten van de productie van diesel in bio-lpg omzet.

Nu worden de verschillende afvalgassen nog omgezet in elektriciteit. Directe verbranding is misschien wel de minst innovatieve oplossing. Hoog tijd voor een beter plan. Uit deze gassen een hoogwaardiger product maken dus.

Mogelijkheden verkennen De nieuwe installatie moet de afvalgassen opwerken tot biopropaan, dat aan alle

nodige specificaties van fossiel geproduceerd lpg voldoet. Met bio-lpg wil Neste Oil dus een nieuw, groen alternatief bieden in de bestaande brandstoffenmarkt.

Nu nog door meer uit de bestaande productstromen te halen, maar het is niet ondenkbaar dat het een opstap is naar een groter marktaandeel voor bio-lpg in de verdere toekomst. Immers, bio-lpg is ook te maken uit bijvoorbeeld pulp van suikerbieten, maïs of andere plantaardige afvalproducten. Met de installatie, die als eerste op de raffinaderij op de Maasvlakte wordt gebouwd, lijkt Neste Oil de mogelijkheden te verkennen. In Nederland, en niet in Singapore, waar Neste Oil een exacte kopie heeft staan van de Rotterdamse raffinaderij, omdat hier ook al meteen een markt voorhanden lijkt.

Half oktober maakte Neste Oil bekend dat SHV Energy, de moedermaatschappij van Primagaz, de biopropaan van Neste Oil – in met name Noord-West Europa – gaat vermarkten en verkopen.

Primagaz staat vooral bekend om haar gas in flessen, onder andere voor verbruikers die niet op een energienet zijn aangesloten.

‘Vooral het pionieren geeft veel energie’ Ambitie Een mooie nieuwe uitdaging dus voor de Neste-locatie op de Maasvlakte.

Technisch manager Martijn van den Berg geniet van de proactieve houding van het Finse hoofdkantoor. ‘Het blijft hier uitdagend, vooral dat pionieren geeft veel energie’, stelt Van den Berg, die ook om zich heen ziet dat de meeste bedrijven niet aan nieuwe investeringen toekomen. ‘Neste Oil blijft vernieuwen.

Naast de hernieuwbare diesel en bion-

PETROCHEM 11 – 2014

19_21_T_artikel.indd 19

19

29-10-14 09:04

WE MAKE IDEAS WORK –––––– Een goed idee is een mooi begin, maar een nuttige investering wordt het pas met een technische realisatie die echte waarde toevoegt. Met de kennis en kunde van 4.900 professionals wereldwijd werkt Tebodin elke dag aan ideeën én oplossingen die leiden tot operational excellence.

De praktische benadering en integrale aanpak van Tebodin hebben zich bewezen in tal van industriële markten. Onze slimme combinaties van consultancy en engineering zijn het antwoord op de toenemende complexiteit van internationaal concurreren.

De basis voor veiligheid, compliance, duurzaamheid en winstgevendheid wordt gelegd tijdens de ontwerpfase. Maar alleen als u de juiste partner kiest. Onze expertise in value engineering zorgt voor kostenefficiënt asset management en betere prestaties.

Tebodin is onderdeel van de internationale ‘engineering en services’ onderneming Bilfinger SE ––––––

TEBODIN NETHERLANDS B.V. www.tebodin.nl/olie-gas www.bilfinger.com

5416_TB_AD_PetroChem_210x297_v2.indd 1 20_tebodin.indd 1

4/4/14 08:49 AM 28-10-14 10:32

FOTO’s: NEsTE Oil

afta die we hier maken, produceert het concern ook al bio-kerosine. Daar komt nu dus ook bio-lpg bij. 'Stay ahead of the game' is het devies hier. Ik vind dat bijzonder motiverend en uitdagend.’

Het wordt dus een drukke periode voor Van den Berg, die vanuit het management team de scepter zwaait over de projecten. Na de ontwerpfase begint halverwege 2015 de constructie van de biopropaan-installatie. De onderhoudsstop is vooral bedoeld om de betrouwbaarheid en veiligheid van de raffinaderij op hoog niveau te houden.

Veiligheid De uitbreiding zit de komende jaren dus vooral in de nieuwe installatie voor biopropaan. De totale productiecapaciteit van de nieuwe installatie moet rond veertigduizend ton per jaar uitkomen. Er komen ook nieuwe opslagtanks en pijpleidingen op de raffinaderij.

Momenteel is huiscontractor Neste Jacobs, een joint venture van het moederbedrijf met ingenieursbureau Jacobs, bezig met het detailontwerp van de nieuwe installatie en bijbehorende infrastructuur. ‘Bij de bouw van de raffinaderij werkten we nog samen met Technip,

maar dat was ook een veel groter project. De bouw van de biopropaaninstallatie is prima te behappen voor onze huiscontractor.’

Bij het verder detailleren van het ontwerp wordt overigens ook onderzocht waarmee tijdens het project tijdwinst kan worden geboekt. Van den Berg: ‘Neste wil graag voorop blijven lopen en dan is het goed om er bij een nieuwbouwproject ook de vaart in te houden. Daarbij houden we onze ogen wijd open. Met veel interesse volgen we bijvoorbeeld de mogelijkheden van off-site en modulair bouwen, zoals bij de constructie van de nieuwe polyoleninstallatie van Huntsman is toegepast. Dat heeft daar tijdwinst opgeleverd zo las ik in Petrochem, dus vinden we een dergelijke aanpak ook het onderzoeken waard. Niet dat we het per se zo willen doen, maar we laten ons in deze fase graag inspireren.’

Bij Huntsman leverde de prefabricatie van de fabriek vooral tijdwinst op, doordat er minder tijdrovende vergunningsprocedures nodig waren. ‘Dat voordeel kunnen we hier sowieso ook hebben, doordat de nieuwe installatie op een af te schermen deel van het terrein wordt gebouwd. Op die manier creëer je een green field. Dit zal minder risico

‘De nieuwe installatie wordt op een green field, een af te schermen deel van het terrein, gebouwd. Dit zal minder risico opleveren.’

opleveren omdat we het grootste deel van de installatie buiten de draaiende plant neerzetten. Niet dat we maar enige concessie zullen doen op gebied van veiligheid. Onze strenge veiligheidsstandaards blijven ook bij de constructie van kracht, maar het scheelt wel veel procedures en tijd.’

Deugdelijk Bijzonder aan het investeringsproject is verder dat de opslagtanks zullen bedekt worden met grond. Het is de bedoeling dat de grond hellend tegen de cilindervormige opslagtanks wordt aangelegd.

Van den Berg: ‘Op die manier worden de opslagtanks op een eenvoudige en relatief betaalbare manier inherent veiliger gemaakt. Dat is heel belangrijk bij gas dat onder grote druk vloeibaar wordt gehouden, zoals bij lpg gangbaar is.’

Op allerlei manieren wil Neste Oil er alles aan doen om onnodige vertraging te voorkomen bij het project. Een goed projectteam is daarbij heel belangrijk.

Van den Berg: ‘Bij de samenstelling van het team is het belangrijk om ervaring en beoordelend vermogen uit de praktijk in te brengen. Daarom wil ik bijvoorbeeld dat een senior operator en mensen uit de maintenance organisatie meedraaien reeds vanaf de ontwerpfase. Die kunnen vanuit de praktijk heel goed en snel beoordelen of nieuw aan te schaffen onderdelen, zoals pompen, echt deugdelijk zijn en geschikt.’ n

PETROCHEM 11 – 2014

19_21_T_artikel.indd 21

21

28-10-14 12:24

ASSET INTEGRITY PARTNER STORK IS EEN WERELDWIJD OPERERENDE KENNISORGANISATIE OP HET GEBIED VAN ASSET-OPTIMALISATIE EN INTEGRITY MANAGEMENT VOOR DE OLIE & GAS-, CHEMIE- EN ENERGIESECTOR. Stork is al 185 jaar een betrouwbare en toonaangevende leverancier van asset integrity managementdiensten. Wij helpen onze klanten bij het optimaliseren van de productie door het onderhouden, repareren en verbeteren van hun industriële assets. Als één team opereren wij vanuit verschillende technische disciplines waarbij we voortdurend streven naar continuïteit, kwaliteit, innovatie en kostenbesparing.

Hiermee leveren we toegevoegde waarde gedurende de gehele levenscyclus van de assets van onze klanten. Veiligheid heeft daarbij altijd onze hoogste prioriteit.

WWW.STORK.COM

20140211_Petrochem-advert.indd 1 22_stork.indd 1

3/06/2014 10:43:32 28-10-14 10:32

PROJECT-UPDATE

Project: Polyolenfabriek Shell Pernis Bijzonderheden: Uitbreiding polyolenproductie door het bouwen van een extra reactor-unit met bijgehorende periferie. De omgevingsvergunning is inmiddels al toegekend.

Opdrachtgever: Shell Waar: Pernis Afronding: Onbekend

Project: NPG energy biogasinstallaties Bijzonderheden: Drie nieuwe biogasinstallaties in de haven van Antwerpen. De eerste installatie is inmiddels geopend, heeft een totaal vermogen van 3 MW en zal 21 GWh produceren.

Opdrachtgever: NPG energy Waar: Antwerpen Afronding: Najaar 2015

mOgElIJkE UITBREIDIng POlyOlEnPRODUCTIE shEll PERnIs Shell wil op Pernis wellicht de polyolenproductie uitbreiden. Het bedrijf heeft een omgevingsvergunning gekregen voor een extra reactor-unit met bijgehorende periferie. Woordvoerder Thijs van Velzen kan hier weinig informatie aan toevoegen. ‘We onderzoeken de mogelijkheden voor uitbreiding van de polyolenproductie. Een stap daarvan is het aanvragen van vergunningen, maar er is nog niets besloten.’

Shell heeft op Pernis een polyolenfabriek met een maximale productiecapaciteit van 255 kiloton. In 2008 is deze fabriek helemaal omgebouwd. Er kwam toen honderd kiloton aan productiecapaciteit bij door verbeterde procestechnologie. De fabriek werd daarvoor omgebouwd van een batch- naar een continu-proces. Het continu-proces leverde Shell veel voordelen op. Voor de nieuwe katalysator ging het energiegebruik met tachtig procent omlaag.

nIEUWE BIOgAsInsTAllATIE In hAvEn AnTWERPEn NPG energy, dochteronderneming van Enovos Luxemburg, heeft onlangs de NPG BIO II biogasinstallatie in de haven van Antwerpen geopend. Het is de eerste van drie openingen in de loop van het komende jaar. De installatie werd in recordtijd van slechts tien maanden gebouwd.

De installatie heeft een totaal vermogen van 3 MW en zal 21 GWh produceren, dat correspondeert met het energiegebruik van ongeveer 6.000 huishoudens. Het grootste gedeelte van de geproduceerde energie zal worden gebruikt door het bedrijf Antwerpen Gateway; het restant zal worden geïnjecteerd in het netwerk. De restwarmte wordt gebruikt voor voorbehandeling en daaropvolgende behandelingen van stromen en wordt gebruikt om de installatie te laten draaien.

Uiteindelijk zal de biogassector niet alleen in staat zijn een grote gascentrale van 400 MW te vervangen, maar ook CNG (gecomprimeerd aardgas) leveren voor voertuigen.

meer projecten op www.petrochem.nl

23_I_Projectenupdate.indd 23

FOTO: BIOGAS-E VzW

Opdrachtgever: OCI Waar: Europoort Afronding: April 2015

FOTO: OCI

Bijzonderheden: OCI bouwt twee tanks van 750 kubieke meter, waarmee de productiecapaciteit voor ammoniakwater op de site stijgt naar tachtigduizend ton per jaar.

Ook wordt er een trucklaadstation gebouwd.

OCI InvEsTEERT In TERmInAl EUROPOORT OCI Terminal Europoort breidt de capaciteit van zijn opslag- en verlaadinstallatie voor ammoniakwater uit.

Het bedrijf bouwt twee dubbelwandige, roestvrijstalen tanks van 750 kubieke meter. Hierdoor stijgt de productiecapaciteit op de site naar tachtigduizend ton per jaar. Daarnaast wordt een trucklaadstation gebouwd waardoor ook wegtransport mogelijk wordt. OCI investeert twee miljoen euro in het project.

Ammoniakwater wordt geproduceerd door het oplossen van pure ammoniak in gedemineraliseerd water.

Op dit moment heeft OCI Terminal Europoort nog geen opslagcapaciteit voor ammoniakwater. Het bedrijf produceert het product nu nog alleen op momenten dat er een schip komt laden. Dankzij de nieuwe opslagtanks en het trucklaadstation kan straks ammoniakwater in trucks worden geladen. De bouw is onlangs begonnen, het is de bedoeling dat het project in april 2015 wordt opgeleverd. Op dit moment heeft OCI in Europoort twee opslagtanks met elk een capaciteit van vijftienduizend ton gekoelde ammoniak.

FOTO: SHELL

Project: OCI Terminal Europoort

PETROCHEM 11 – 2014 23

28-10-14 11:07

(ADVERTORIAL)

Industriële touwtechniek oplossingen “Wij zeggen altijd, denkt u aan het bouwen van steigerwerk of inhuren van een kraan voor uw project, bel ons eerst en vraag naar de mogelijkheden.”

Steeds vaker wordt er beroep gedaan op Rope Access engineers in de onshore industrie marktsegment. In een vroeg stadium van projecten worden ze betrokken bij het advies geven van de werkzaamheden welke uitgevoerd kunnen worden door middel van Rope Access.

Sky-Access B.V. Sky-Access is sinds 2007 actief in het uitvoeren van projecten door middel van Industrieel touwtechniek, ook wel Rope Access genoemd.

Zij maken zich sterk in werktuigbouwkundig en elektrotechnisch onderhoud, inspecties en reparaties op hoog niveau op moeilijk bereikbare plekken. De projecten worden uitgevoerd door gecertificeerde lassers, E en W engineers. De voornaamste expertisegebieden zijn; Offshore, Wind industrie – inspecteren en repareren van windmolenbladen – en de industrie. Sky-Access is IRATA, SPRAT, VCA**, als ook ISO gecertificeerd

verlening. Voorafgaand aan een opdracht wordt er dan ook een RI&E opgesteld, een werkplan én voor aanvang een LMRA. Sky-Access heeft hun organisatie zo gestructureerd dat ze ook snel inzetbaar kunnen zijn bij ongeplande stops en/ of calamiteiten.

Werkzaamheden Tijdens deze regelmatige stops, is Sky-Access goed inzetbaar voor onder andere laswerk, onderhoud werkzaamheden aan affakkelinstallaties, NDO (tank-) inspecties, montage en demontage werk, installeren sprinkler installaties, aanleggen van verlichting en NACE verf inspecties. Met het inzetten van Rope Access engineers wordt het werk op hoogte veiliger en worden er kosten bespaard.

De buitenbedrijftijd wordt hierdoor gereduceerd.

Voordat de productie weer opgestart wordt, vinden diverse controles plaats om de veiligheid te garanderen. Sky access engineers kunnen hierbij aanwezig zijn als stand-by om zo snel in te grijpen op moeilijk bereikbare hoge plekken.

Neem contact op!

Graag worden wij tijdig bij een klus betrokken om mee te denken aan de beste oplossing voor uw uitdaging.

Bel naar +31 (0)88 – 1233 600 of kijk op onze website www.sky-access.com voor meer informatie.

Geplande stops Met name in de petrochemische industrie worden de productieprocessen regelmatig stopgezet voor inspectie en onderhoud werkzaamheden. Een stop is dan van groot (economisch) belang. Bij dergelijke grote onderhoudsstops is een goede voorbereiding essentieel om de buitenbedrijftijd te minimaliseren. Tijdens de stop worden de wettelijke inspecties uitgevoerd, worden nieuwe apparaten geïnstalleerd, wordt de fabriek schoongemaakt en wordt er onderhoud verricht.

De veiligheid staat centraal bij onze dienst-

24_sky_advertorial.indd 34

28-10-14 14:35

EEMSDELTAVISIE

Nieuwe energie centraal bij congres EemsDeltavisie Technostarter BioBTX is tijdens het congres EemsDeltavisie uitgeroepen tot Northern Enlightenment of the Year 2014.

De groene route die de onderzoekers kozen om aromaten te produceren en de volwassenheid van de technologie, gaf bij de jury de doorslag om BioBTX te verkiezen boven Wendelin Lab en Colt.

Prof. dr. Ton Schoot Uiterkamp poneerde tijdens Eemsdeltavisie de stelling: ‘Alleen samen met Agro heeft de Chemie in Nederland nog een gezonde toekomst.’

BioBTX ontwikkelt samen met de Rijksuniversiteit Groningen en Syncom een proces om aromaten uit hernieuwbare grondstoffen te produceren. Dit proces maakt het mogelijk om de chemische bouwblokken benzeen, tolueen en xyleen uit bijvoorbeeld houtresten te maken. Het eindproduct is identiek aan zijn fossiele broer, waardoor chemische installaties die op BTX draaien probleemloos met deze groene variant aan de slag kunnen.

Een Enlightenment is een lichtend voor-

beeld van duurzame innovatie. Voor het eerst is dit jaar een speciale rubriek aan de verkiezing toegevoegd om duurzame innovatie in het noorden van Nederland voor het voetlicht te brengen. BioBTX mag zich het komende jaar Northern Enlightenment of the Year noemen en wordt op de voet gevolgd door de platforms van Petrochem en Duurzaam Geproduceerd. Technisch directeur van BioBTX Niels Schenk ziet de benoeming als een opsteker om de technologie verder te ontwikkelen. ‘Het proces werkt

SUIkERBIET kaN NEDERlaNDSE CHEMIE VERSTERkEN Tijdens het EemsDeltavisie-congres bleek dat de interesse voor de suikerbiet als grondstof voor de chemie in Noord-Nederland heel groot is. In een oliehaven als Rotterdam is de urgentie misschien minder groot, maar de Eemsdelta is op zoek naar nieuwe mogelijkheden. En met het agrarische achterland, lijkt de suikerbiet als grondstof voor een biogebaseerde chemie bijzonder interessant.

Uit een studie van Deloitte blijkt dat Nederland verrassend goed in staat is om de wereldwijde fermentatie-industrie te voorzien van suikers en afgeleide producten.

‘De wereldwijde markt voor fermentatieproducten bedraagt ongeveer 127 miljard dollar, waarvan 110 miljard dollar voor ethanol, en groeit sneller dan het BBP’, stelt Willem Vaessen, director Chemical Value Chain bij Deloitte en onderzoeksleider van het rapport. ‘Door horizontale en verticale integratie in de keten kan er zelfs nog meer winst worden behaald dan in de studie wordt aangeven. Het is een interessante markt om in Nederland te investeren voor bedrijven’, zeg hij.

in het laboratorium goed, maar we zijn nu toe aan testen op grotere schaal. We hopen dan ook snel investeerders te vinden die ons kunnen helpen die volgende stap te zetten.’

Nieuwe energie De andere finalisten waren Wendelin Lab en Colt. Wendelin Lab zet glycerine om in bio-methanol, zo wordt een bijproduct van de productie van biodiesel ineens een zeer waardevolle grondstof.

Colt ziet mogelijkheden voor energiebesparing in de industrie door adiabatisch koelen. Zuivelproducent Fonterra past deze technologie toe bij een nieuwe lactosefabriek in Heerenveen.

De verkiezing gebeurde tijdens het EemsDeltavisie-congres, dat dit jaar voor het eerst plaatsvond in de Eemshaven.

Tijdens het congres stonden nieuwe mogelijkheden voor de Noordelijke industrie centraal. Met het thema 'Nieuwe Energie voor de Eemsdelta' werden lichtende voorbeelden voor verduurzaming, meer samenwerking in industriële ketens en nieuwe inzichten voor efficiëntie naar boven getild. Het thema werd toegelicht door clustercommissaris Eemsdelta René Scheffers. n

PETROCHEM 11 – 2014

25_U_artikel.indd 25

25

28-10-14 14:37

Evides Ongekend betrouwbaar

Complexe watervraagstukken oplossen met een slimme maatwerkoplossing.

Wij regelen het.

Hergebruik van (afval)water en het sluiten van de waterketen worden steeds belangrijker. Dat is voor de industrie niet altijd even makkelijk op te lossen. Maar wij hebben het antwoord.

Betrouwbaarheid, leveringszekerheid en kwaliteit zijn kernvereisten bij ons ‘maatwerk in water’ voor de chemische-, petrochemische- en voedingsmiddelenindustrie. Op basis van DBFO-contracten (Design, Build, Finance & Operate) leveren wij onze opdrachtgevers diverse soorten proceswater, zorgen wij voor de zuivering van afvalwater en maken wij hergebruik van water (effluent) mogelijk. En dat 24/7 vanuit operational excellence. Voor minder doen we het niet.

www.evides.nl

26_evides.indd 1

28-10-14 10:32

ONBEVANGEN

Blijkbaar is de kloof tussen managers en de werkvloer zo groot aan het worden, dat er allerlei dure managementsystemen en veiligheidsprogramma’s nodig zijn om de verbeterideeën van de werknemer te kunnen horen en stimuleren.

Gevoel bij de werkvloer Door mijn werk kom ik bij veel verschillende bedrijven in de chemische sector. Uiteraard komt het thema veiligheid dan ter sprake. Meestal zijn er nog wel stappen te maken om de veiligheid naar een hoger niveau te tillen. En het valt mij daarbij steeds meer op dat bedrijven allerlei verschillende veiligheidsprogramma’s starten om dat te bereiken. Op zich is het goed dat er aandacht is voor veiligheid en dat er tijd en geld beschikbaar voor wordt gesteld, maar ergens krijg ik daar toch steeds meer een gek gevoel van. In alle veiligheidsprogramma’s draait het om het verbeteren van het veiligheidsdenken en het stimuleren van een veiligere bedrijfscultuur. Tenminste, dat is wat er in het mooie praatje wordt verteld, dat ter illustratie van het programma ten gehore wordt gebracht.

Als je een rode draad door de verschillende programma’s zoekt, dan komt het er vaak op neer dat de werkvloer een systeem krijgt opgelegd. Werknemers moeten daarin gaan rapporteren, dat gaan bespreken in werkgroepen met daarin ook vertegenwoordigers van het management en dan zelf ook een oplossing gaan bedenken, want dan zou 'de oplossing beter gedragen worden'. De medewerkers worden in sessies 'aan de hand meegenomen' hoe ze de vaak onbegrijpelijke, achterliggende gedachtes achter de methode moeten zien en een weg moeten zien te vinden in de verschillende formulieren. Geïllustreerd met sheets vol met prachtige voorbeelden en stappenplannen, worden de medewerkers suf gepraat over Japanse filosofieën of Amerikaanse gedachtes, die de basis vormen voor het programma.

Goed idee Maar zijn we niet een beetje aan het doorslaan? Als je deze systemen echt probeert te doorgronden en zoekt naar hetgeen ze werkelijk stimuleren, dan komt het erop neer dat de medewerkers – op een bijzonder ingewikkelde manier – een soort spreekbuis naar het management krijgen. Want behalve dat men onveilige situaties moet gaan melden, moet er door diezelfde medewerkers ook meteen een oplossing worden bedacht. En daar gaat het management dan geld voor vrijmaken, zodat diezelfde werkvloer de oplossing kan uitvoeren.

Maar is dat dan zo heel anders als het hebben van een goed idee? Als menig medewerker zich heeft bezeerd aan een scherp onderdeel, dan hebben zij allemaal echt wel ideeën hoe dat anders kan. Alleen worden die klachten en ideeën blijkbaar niet gehoord, met als gevolg dat men in zijn schulp kruipt en niets meer laat horen.

Het lijkt er dus sterk op dat menig management geen gevoel meer heeft bij de werkvloer. Blijkbaar is de kloof tussen managers en de werkvloer zo groot aan het worden, dat er allerlei dure managementsystemen en veiligheidsprogramma’s nodig zijn om de verbeterideeën van de werknemer te kunnen horen en stimuleren.

In gesprek gaan Maar is het voeren van zo’n verbeterprogramma dan wel de juiste investering? Moeten managers zich niet simpelweg meer laten zien op de werkvloer? Luisteren naar wat hun mensen stoort en met hen in gesprek gaan over veiligheid? Als ze aan medewerkers vragen waar zij zich aan storen, krijgen ze waarschijnlijk veelal dezelfde antwoorden als vanuit hun dure programma. Dus manager, kom van uw ivoren toren! Ga mee met je mensen en ervaar eens hoe zij bepaalde taken (moeten) uitvoeren. Daar is enorm veel te halen. Maak structureel tijd om met uw mensen mee te werken. En beperk dat niet tot een veiligheidsrondje of managementpraatje bij het koffieautomaat. Draai eens een nachtdienst, doe eens taken die u van uw medewerkers verlangt, maak uw handen eens vuil. En als u uw handen niet vies wilt maken, waarom moeten uw mensen dat dan wel? Bespreek de knelpunten die men ziet.

Helaas blijft er nog veel te veel voor het oprapen liggen. En een deel van het geld dat aan die dure programma’s opgaat, kan dan rechtstreeks in oplossingen van veiligheidsproblemen worden gestoken.

Chris Aldewereld is ingenieur Scheikundige Technologie en werkzaam als Adviseur Industriële Veiligheid.

Aldewereld@gmail.com

PETROCHEM 11 – 2014

27_N_onbevangen.indd 27

27

28-10-14 11:08

28

PETROCHEM 11 – 2014

28_29_X_Themaspread.indd 28

28-10-14 11:12

THEMA MAINTENANCE & SHUTDOWNS

• Wat doe je als je vijftien procent moet besparen op vaste kosten? Het management van Huntsman Holland besloot te reorganiseren en een lean-traject in te gaan.

Maintenance manager Jan van Goolen kijkt terug op een succesvolle reorganisatie.

• De reinigingsbranche is een branche die zichzelf steeds opnieuw uitvindt. Het verbeteren van de veiligheid is een grote drijfveer om alternatieven te bedenken voor handmatig werk. Het lukt bedrijven om automatische reinigingsmethoden te ontwikkelen die efficiënter en sneller werken.

PETROCHEM 11 – 2014

28_29_X_Themaspread.indd 29

29

28-10-14 11:12

ONDERHOUD

Lean verstevigt controle over plant Huntsman Wat doe je als je vijftien procent moet besparen op vaste kosten?

Het management van Huntsman Holland besloot te reorganiseren en een lean-traject in te gaan, en kijkt nu terug op een succesvolle reorganisatie. Maintenance manager Jan van Goolen roemt daarbij de bijdrage van de contractors: ‘We wisten dat het programma alleen zou kunnen slagen als we de contractors er ook bij zouden betrekken.’

David van Baarle

Na de aankondiging dat de Botlek-site van Huntsman vijftien procent moest besparen, besloot het bedrijf een lean-traject in te gaan. Maintenance manager Jan van Goolen pakte de handschoen op en stroomlijnde de dagelijkse onderhoudsorganisatie. Van Goolen kent de fabriek al bijna dertig jaar en merkt dat het leantraject, dat sinds 2012 loopt, inmiddels zijn vruchten afwerpt. Men is met de vlooienkam door de organisatie gegaan en heeft de taken en rollen binnen de onderhoudsorganisatie uitvoerig benoemd. ‘En bij al die deelprocessen zorgen we ervoor dat we de Deming-cirkel sluiten’, zegt Van Goolen. ‘Zowel op strategisch, als op tactisch en operationeel niveau is het zaak om de rolverdeling helder te krijgen: wie is waarvoor verantwoordelijk? En hoe zorg je ervoor dat werk niet alleen wordt uitgevoerd en geborgd, maar dat je ook constant leert en verbetert.’

Het bedrijf heeft in de Botlek twee upstream MDI-fabrieken staan. MDI staat voor methyleendifenyldi-isocyanaat en is een grondstof voor polyurethaan, wat op zijn beurt terug te vinden is als zacht schuim in matrassen, maar ook als hard materiaal voor de isolatie van auto’s.

MDI 1 is al sinds de jaren zeventig in bedrijf, terwijl MDI 2 in 1997 in gebruik werd genomen. Van Goolen: ‘Toen ik destijds bij ICI kwam werken, de voormalige eigenaar van het industriecomplex, werden veel systemen in de MDI 1-fabriek nog pneumatisch bediend. Die zijn inmiddels allemaal vervangen voor moderne elektronische systemen. Het process control systeem van MDI 2 is aan vervanging toe, wat volgend jaar op de planning staat. Er wordt dus nog steeds volop geïnvesteerd in de fabrieken.’

Oprekken Een van de eigenschappen van MDI is dat het erg viscues, oftewel stroperig en kleverig, is. Met name die eigenschap is een grote uitdaging voor het onderhoud

30

aan de assets van Huntsman. ‘Pompen, leidingen, reactorvaten en warmtewisselaars ondervinden allemaal hinder van het proces en de producten die er doorheen gaan’, zegt Van Goolen. Daarmee nemen de prestaties op den duur af en moeten installatiedelen worden gereinigd.

De kunst is om dit te voorkomen of dat moment zo ver mogelijk uit te stellen.

‘Door nieuwe technieken toe te passen, maar ook door op een andere manier naar de installatie te kijken, hebben we de jaarlijkse stopintervallen kunnen oprekken. Maar het uiteindelijke doel is om de fabrieken nog maar een keer in de vier jaar stil te leggen voor groot onderhoud.

We hebben een lange termijnvisie uitgerold die dat straks mogelijk moet maken.

Want wij moeten er absoluut zeker van zijn dat de fabriek die vier jaar veilig en betrouwbaar blijft werken.’

Bezuinigingen De rol van onderhoud staat in de Huntsman-organisatie op gelijke voet met het operationeel management. ‘Een groot voordeel is dat onze directeur Max van der Meer het onderhoudsvak goed kent’, zegt Van Goolen. ‘Dus hij begrijpt als geen ander waar we mee bezig zijn.

Bovendien is de gehele organisatie ingericht op het zo efficiënt en effectief mogelijk benutten van de installaties.

Dat doe ik niet alleen, maar samen met twee productiemanagers, een Process Excellence manager, een EHS-manager (Environment Health & Safety), een Supply Chain manager en natuurlijk een HR-manager en een financieel manager.’

Die samenwerking werd in 2011 extra op de proef gesteld toen de Huntsmanorganisatie bezuinigingen aankondigde.

Om de concurrentie voor te blijven, moesten de vaste kosten van de Botleklocatie met vijftien procent dalen. ‘Zo’n forse besparing bereik je niet door hier en daar de kaasschaaf eroverheen te halen’, zegt Van Goolen. ‘We moesten

PETROCHEM 11 – 2014

30_31_33_X2_thema_artikel.indd 30

29-10-14 09:05

FOTO’s: HunTsMan

echt reorganiseren en besloten een leantraject in te gaan. Een van de eerste stappen die we hebben genomen, was het bepalen van de kernactiviteiten. Daarbij hebben we de dagelijkse onderhoudsorganisaties gewijzigd en die van de turnarounds losgekoppeld.’

In 2011 was het bedrijf al begonnen met een nieuwe turnaround-visie. ‘Tot nog toe is het aardig gelukt om de doelstellingen te halen. Zoals gezegd verwachten we de intervallen de komende jaren te kunnen vergroten. Door de reorganisatie hebben we eenvoudig gezegd een kleinere staf nodig en betrekken we onze contractors nog meer bij het reguliere onderhoud en de stops. Voor sommige specialismen, zoals een werkplaats, is het gewoon niet meer rendabel om eigen personeel in dienst te houden. Toen we meer fabrieken moesten beheren, konden we dit nog wel in stand houden.

Een specialistische contractor werkt voor meer sites en kan daarmee meer kennis en ervaring meebrengen. We hebben simpelweg de volumes niet meer om bepaalde functionaliteiten in dienst te houden en moesten dus wel saneren.’

Gefaseerd Dat is natuurlijk snel gezegd, maar het betekende ook dat mensen vervroegd met pensioen moesten gaan of bij leveranciers werden ondergebracht.

‘Overigens is de doelstelling van het

‘Ik heb veel liever dat iemand handelend optreedt en misschien onterecht alarm slaat, dan dat hij de situatie maar op zijn beloop laat.’ programma niet alleen de kosten omlaag te brengen, maar ook de productiviteit omhoog te brengen. Om die reden hebben we juist ook mensen aangenomen.

Het aantal maintenance engineers is bijvoorbeeld verdubbeld. We zijn het traject vroeg gestart en hebben er bewust voor gekozen de veranderingen gefaseerd door te voeren. Eerst werd de nieuwe productieorganisatie geïmplementeerd en een half jaar daarna de werkprocessen van de onderhoudsorganisatie.

Tegelijkertijd is ook een investeringsprogramma gestart om de fabrieken state of the art te houden en verder te verbeteren. Ik denk dat we door die aanpak een van de meest succesvolle reorganisaties hebben gehad in de geschiedenis van de Botlek-site.’

Partners Van Goolen roemt de bijdrage van de contractors: ‘We wisten dat het programma alleen zou kunnen slagen als we de contractors erbij zouden betrekken. We hebben de aannemers dan ook gevraagd of ze deel wilden nemen aan het ontwikkelen van de nieuwe leanwerkprocessen. We werken met vaste

contractors, zes grote bedrijven die verenigd zijn in een Contractor Forum.

Met sommige hebben we al meer dan dertig jaar een relatie en we zien ze dan ook meer als partners dan als dienstverleners.’

Door ook de contractors te betrekken, heeft Huntsman uiteindelijk veel efficiency-verbeteringen kunnen doorvoeren, stelt Van Goolen. ‘Ik wil dan ook benadrukken dat in de processen die we hebben beschreven de aannemer op gelijk niveau staat met de eigen werknemers.

Of het nu gaat om procesverbetering, innovatie of bijvoorbeeld veiligheid: we betrekken de aannemers bij de werkzaamheden en belonen goed gedrag.

Laatst legde een werknemer van Mourik, een van onze aannemers, het werk stil omdat hij een onveilige situatie meende te zien. Hij vertrouwde een filter in een van onze installaties niet en informeerde direct de productieverantwoordelijke.

Achteraf bleek er broei in het filter te zijn ontstaan, wat niet direct tot een onveilige situatie leidde, maar wel moest worden aangepakt. Ik heb echter veel liever dat iemand handelend optreedt en misschien onterecht alarm slaat, dan dat hij de PETROCHEM 11 – 2014

30_31_33_X2_thema_artikel.indd 31

31

28-10-14 14:41

“ Is your plant ready for the future? “

NDT G6 Welders Bolt Tensioning Industrial Rope Techniques

Special Lifting

Painting Rescue Teams Paint Inspection

Heat Treatment

Making critical plant information fully visible is just the beginning of the vigilant cycle. Seeing clearly gives you the knowledge necessary to anticipate the changes required in your process.

Knowing in advance brings you the speed and flexibility to optimize your plant in real time. And by acting with agility, you are able to adapt to the ups and downs of your business environment. VigilantPlant excels at bringing out the best in your plant and your people - keeping them fully aware, well informed, and ready to face the next challenge.

Rope Access?

SKY-ACCESS! T. +31 (0)88 - 12 33 600 WWW.SKY-ACCESS.COM

Please visit us at www.yokogawa.com/eu

32_yokogava_sky.indd 1

28-10-14 10:32

situatie maar op zijn beloop laat. Een prima reactie dus en we zetten de betreffende man dan ook in het zonnetje.’

Andersom gebeurt helaas ook. ‘Als een persoon een overtreding maakt en niet veilig werkt, mag hij bij mij uitleggen wat er is gebeurd. Afhankelijk van de situatie moeten we toch echt afscheid van elkaar nemen. Op een site als de onze kun je dergelijk gedrag niet tolereren. We hebben duidelijke life saver-regels en je moet niet alleen zorgen dat je je daar zelf aan houdt, maar ook je collega’s erop wijzen als ze onveilig werken. Als je dat niet doet, keur je dat gedrag impliciet goed.’

Best practices Het lean-traject heeft de controle over de plant verstevigd. Daardoor komt de focus van de onderhoudsorganisatie steeds meer te liggen op het voorkomen van breakdowns en het efficiënter uitvoeren van het geplande onderhoud.

‘Door bad actors te benoemen in een top twintig en steeds de nummer één van het lijstje aan te pakken, hebben we al heel wat repeterende storingen kunnen terugbrengen.’

Zelfs op wereldniveau wisselt Huntsman ervaringen met best practices en bad actors uit tussen de verschillende sites.

‘Hoewel de omstandigheden anders zijn, zijn de processen nagenoeg hetzelfde.

Toen we een lijstje met grote productieverstoorders samenstelden in Amerika, Europa en China kwamen we met veel dezelfde items. En soms is al eens een oplossing gevonden waar andere sites ook iets aan hebben. In Amerika en China hebben ze reinigingsmethoden ontwikkeld, waarvan we de toepasbaarheid in Rotterdam aan het onderzoeken zijn. Toen we ervaringen uitwisselden over een problematische pomp bleek dat de Chinezen daar een ander type pomp voor hadden gevonden die helemaal geen problemen vertoonde.’

Maar ook op organisatorisch gebied heeft het bedrijf slagen gemaakt. ‘Zo hebben we een vaste dagdienst productieploeg geïntroduceerd, waarmee we vergissingen door informatieoverdracht voorkomen. Nu is het zo dat de ploeg waarmee je een afspraak maakt, ook

degene is die de begeleiding bij de uitvoering voor zijn rekening neemt.

Hierdoor worden afspraken ook veel minder op het laatste moment gewijzigd. Een andere aanpassing is de samenvoeging van de twee fabrieksonderhoudsafdelingen naar een centrale onderhoudsorganisatie.’

Respect De processen lopen dus gesmeerder, maar een deel van de verbeteringen zit in technische en operationele innovatie.

‘De kunst is om de kennis die in de organisatie zit, naar boven te halen en te benutten’, zegt van Goolen. ‘We houden regelmatig zeepkist-bijeenkomsten waar werknemers hun ideeën voor verbeteringen kunnen delen. Je verbaast je soms over hoeveel input je krijgt als je mensen de kans geeft hun ideeën te spuien.’

Huntsman heeft al heel wat innovaties doorgevoerd die uit het hoofd van de medewerkers of die van contractors is ontsproten. ‘Zo is een automatische coil-reiniger (verwarmingsspiraal) in

‘Je verbaast je soms over hoeveel input je krijgt als je mensen de kans geeft hun ideeën te spuien.’

samenwerking met PDM en Mourik ontwikkeld. Het mooie hiervan is dat het werk behalve efficiënter ook veel veiliger kan worden uitgevoerd en dat Mourik de opgedane kennis eveneens elders gebruikt. We worden daar als industrie beter van.’

Doordat contractors ook diensten aan andere sectoren bieden, wordt de opgedane kennis gedeeld. ‘Zo mag een gewicht boven de 25 kilo volgens de arbowet niet meer handmatig worden getild. En dus zetten we in het verleden dan al snel een hijskraan in. Echter, een van de medewerkers wist dat in de bouw regelmatig gebruik wordt gemaakt van een hijstas, waarbij de last met gecertificeerde katrollen wordt getild. Een veel snellere, eenvoudigere, veilige en goedkopere oplossing dan de hijskranen.’

Het verbeteren van de werkprocessen in de keten levert alle partijen plezier in het werk op en een financieel voordeel, stelt Van Goolen. ‘Maar niet alles is in geld uit te drukken. Een goede relatie en respect naar elkaar is minstens zo belangrijk. Of het nu gaat om veiligheid, procesverbetering of innovatie: het zijn uiteindelijk de mensen die het verschil maken. Dus neem de tijd voor elkaar en geef elkaar zo nu en dan een compliment.’ W PETROCHEM 11 – 2014

30_31_33_X2_thema_artikel.indd 33

33

28-10-14 14:41

Snel en betrouwbaar Onze Hydra compensatoren en Hydra metaalslangen zijn meer dan flexibel: we bieden onze klanten een oneindig aantal verschillende aansluitingen, voor elke toepassing het juiste!

Van flenzen tot laseinden of draadnippels, volledig volgens klantenwens en zoveel u maar nodig heeft. Wij assembleren onze flexibele elementen snel en betrouwbaar.

Witzenmann Benelux NV Ter Stratenweg 13 B-2520 Oelegem

•

• •

Meld u nu gratis aan!

•

•

•

•

• •

•

•

• •

25.02.14 14:14

•

•

Anzeige 190x130.indd 1

•

•

•

•

•

www.witzenmann.be

Hét naslagwerk voor de Industriële Delta, gedrukt en online AIB-VINCOTTE Nederland bv

•

Ajax-Chubb Brandbeveiliging

•

•

•

•

Aluminium Centrum AMC Centre (AMC-RF) AMC T&T bv

•

•

•

•

•

•

•

overige trainingen

In- en outsourcing

leidinggeven en coachen

didactische vaardigheden

Communicatie (in teams / projecten)

Werkvoorbereiding

Projectmanagement

directievoering

overig

Industrieel onderhoud

•

•

Infrastructuur

opleidingsinstituut

(Petro-)chemie

energievoorziening

management en organisatie

•

Opslag – Opslag – Opslag – Opslag – Opslag – Opslag – Opslag – Opslag – Opslag – Opslag – Opslag – Opslag

•

•

•

•

•

•

•

•

•

•

•

•

•

•

•

•

•

•

•

•

•

•

•

•

ANNEXIS consultancy

•

•

•

•

•

•

•

•

Applus RTD Benelux

•

•

•

Apply Opleidingen bv

•

•

•

•

•

•

•

•

•

In december 2014 verschijnt–deOpleidingen nieuwe editie van Opleidingen – Opleidingen – Opleidingen – Opleidingen – Opleidingen – Opleidingen – Opleidingen de Industrielinqs Catalogus, het handboek voor de industriële delta. De Industrielinqs Catalogus is Onderhoud – Onderhoud – Onderhoud – Onderhoud – Onderhoud – een Onderhoud – Onderhoud – Onderhoud – crossmediaal naslagwerk met artikelen, achtergrondinformatie, branchegegevens, bedrijfsprofielen, opleiOffshore services & equipment – Offshore services & equipment – Offshore services & equipment – Offshore dingen, informatie van brancheverenigingen en een Logistiek – Logistiek – Logistiek – Logistiek – Logistiek – Logistiek Logistiek – Logistiek – Logistiek – Logistiek complete matrix van producten en diensten–met hun leveranciers.

•

•

Arbo Opleidingsinstituut

•

Arbode bv

•

•

•

•

•

•

•

•

•

•

•

•

•

•

•

•

•

•

•

•

•

•

•

•

•

•

•

•

•

•

•

•

•

•

•

Avans+

•

•

•

•

•

BME Opleidingen bv

•

•

•

Bureau Veritas Training Benelux

•

•

•

•

•

•

CBT Trainingen & Opleidingen

•

•

Coastal Training Technologies

•

•

•

•

•

•

Comprehensio

•

•

•

•

•

Copla Opleiding & Training bv

•

•

•

•

Avans University of Applied Sciences •

•

Cost Engineering Consultancy bv

•

•

CoThink bv

•

•

•

•

decoachvooringenieurs.nl

Delft TopTech

•

•

•

•

C-Services Holland

Cursuscentrum Overschie

•

Deltares

•

•

•

•

•

•

•

•

•

•

•

•

•

•

•

•

•

•

•

•

•

•

•

•

•

•

•

•

•

•

•

•

•

•

•

•

•

•

•

•

•

•

•

•

DHTC bv

DNV Academy

•

•

DARE!! Instruments

Delta-Tech bv

• •

•

•

Nederland bv

Arbo Support bv

•

•

•

•

•

DuPont Sustainable Solutions,

•

•

•

•

•

Training Solutions

•

Egemin bv

•

•

•

•

•

•

•

•

•

•

•

Egemin NV

•

•

•

•

•

•

•

•

•

•

• •

Elsevier Opleidingen

•

•

•

•

•

•

•

•

•

Energy Technology Services bv

•

•

•

28

Kijk voor meer details op www.industrielinqs.nl/opleidingengids

IndustrIelInqs Catalogus 2014

profielen

028-39_opl_matrix.indd 28

18-12-13 13:17

AiB-VinCoTTe nederland B.V.

Sectoren

opleidingsvorm

opleidingsniveau

✘ ✘ ✘

✘

✘

✘ ✘

takkebijsters 8 4871 Bl Breda Postbus 6869 4802 HW Breda telefoon: 076 5172288 Internet: www.vincotte.nl e-mail: info@vincotte.nl

energievoorziening (Petro-)chemie Industrieel onderhoud Infrastructuur overig

aIB-Vinçotte nederland B.V. - oftewel Vinçotte - is een dienstverlenend bedrijf op het vlak van inspectie, controle, certificatie en opleidingen inzake kwaliteit, veiligheid en milieu.

onafhankelijkheid en betrouwbaarheid Vinçotte nederland maakt deel uit van de internationale groep Vinçotte en geniet als geaccrediteerde en door de overheid erkende keurings- en inspectie-instelling in heel nederland bekendheid.

Vinçotte nederland biedt een breed gamma van complementaire diensten aan. door onze deskundigheid, competentie en flexibiliteit bieden we een toegevoegde waarde voor de klant. Het productenpalet bestaat onder andere uit: niet-destructief onderzoek, keuringen van drukapparatuur (als notified Body), keuringen van hijs- & hefwerktuigen, elektrotechnische inspecties, keuringen van attractie- & speeltoestellen, systeemcertificatie (Iso 9000, Iso 14 000, VCa*/**) en training.

✘ ✘

dagopleiding avondopleiding deeltijdopleiding Bedrijfsopleiding train the trainer Maatwerk online

✘

erkenning Verworven competenties MBo niveau HBo/Bachelor Wo/Master niet van toepassing

ven in de opleiding van hun medewerkers. om aan deze behoefte te voldoen, voorziet Vinçotte nederland in een breed scala van ndoopleidingen. Vandaag trainen we cursisten in overeenstemming met nagenoeg alle codes en standaarden, inclusief de asnt regels, en 473 en Iso 9712. naast algemene opleidingen voor het behalen van erkende certificaten in ndo bestaat ook de mogelijkheid om cursussen op maat van de klant te doceren in één van onze opleidingscentra of op locatie bij de klant. Vinçotte nederland is een erkend opleidingsinstituut door Hobéon sKo en Bant.

•

een greep uit onze opleidingen; - Basis ndo - ultrasoon onderzoek - Penetrant onderzoek - Visueel onderzoek - Magnetisch onderzoek - toFd - radiografie - Phased array - Filmlezen Voor kalender, tarieven en inschrijfformulier zie www.vincotte.nl

Gas – Industrieel Gas – Indusopleidingsvorm Technology Consultancy Sectoren Center ✘ energievoorziening dagopleiding

✘ ✘

radesingel 50 9711 eK groningen Postbus 7080 9701 JB groningen telefoon: 050-3162626 e-mail: linde@aog.nl

✘

✘

(Petro-)chemie Industrieel onderhoud Infrastructuur overig

✘

technology Consultancy Center is een spin-off van de rijksuniversiteit groningen en voert technisch contractonderzoek uit voor bedrijfsleven

opleidingsniveau

avondopleiding deeltijdopleiding Bedrijfsopleiding train the trainer Maatwerk online

✘ ✘ ✘

erkenning Verworven competenties MBo niveau HBo/Bachelor Wo/Master niet van toepassing

en overheid op diverse gebieden. daarnaast verzorgen wij opleidingen op het gebied van piping, apparatenbouw en extrusie.

IndustrIelInqs Catalogus 2014

022-25_opl_prof.indd 22

18-12-13 13:17

logo of advertentie. vermelding in de Industrielinqs Robbin Hofman van control – Fluid Een FluidBelcontrol – Fluid control – Fluid control – Fluid control – Fluid control – Fluid control – Fluid Catalogus is gratis. Controleer nu uw Jetvertising en vraag naar vermelding of meld gratis aan via de mogelijkheden.

Engineering & Contracting – Engineering & Contracting – Engineering & Contracting – Engineering & Contracting www.industrielinqs.nl/linqs (+31 (0)70-399 0000 – robbin@jetvertising.nl) Energielevering – Energielevering – Energielevering – Energielevering – Energielevering – Energielevering – Ener•

•

transport – Verticaal transport – Verticaal transport – Verticaal transport – Verticaal transport – Verticaal transport – Verticaal transport – Verticaal transport – Verticaal transport – Verticaal V •

•

•

• •

•

•

•

–Transport –Transport –Transport –Transport –Transport –Transport –Transport –Transport –Transport –Transport –Transport –Transport –Transport –Transport – Transport – Transport – Transp

•

heid, milieu – Veiligheid, gezondheid, milieu – Veiligheid, gezondheid, milieu – Veiligheid, gezondheid, milieu – Veiligheid, gezondheid, milieu – Veiligheid, gezondheid, milieu – Veiligheid, ge

Transport – Transport –Transport –Transport –Transport –Transport –Transport –Transport –Transport –Transport

•

Veiligheid, gezondheid, milieu – Veiligheid, gezondheid, milieu – Veiligheid, gezondheid, milieu – Veiligheid, gezond-

Transport

•

Veiligheid, gezondheid, milieu

•

•

•

•

•

•

•

•

• •

•

•

•

•

•

•

Control – Process Control – Process Control – Process Control – Process Control – Process Control – Process Control – Process Control – Process Control – Process Control – Process Control –

•

ment – Rotary equipment – Rotary equipment – Rotary equipment – Rotary equipment – Rotary equipment – Rotary equipment – Rotary equipment – Rotary equipment – Rotary equipment

Process Control – Process Control – Process Control – Process Control – Process Control – Process Control – Process

•

Rotary equipment – Rotary equipment – Rotary equipment – Rotary equipment – Rotary equipment – Rotary equip-

Process Control

•

Rotary equipment

•

•

•

•

•

– Opslag – Opslag – Opslag – Opslag – Opslag – Opslag – Opslag – Opslag – Opslag – Opslag – Opslag – Opslag – Opslag – Opslag – Opslag – Opslag – Opslag – Opslag – Opslag – Opslag

•

ages – Piping & appendages – Piping & appendages – Piping & appendages – Piping & appendages – Piping & appendages – Piping & appendages – Piping & appendages – Piping & appen

Opslag – Opslag – Opslag – Opslag – Opslag – Opslag – Opslag – Opslag – Opslag – Opslag – Opslag – Opslag

•

Piping & appendages – Piping & appendages – Piping & appendages – Piping & appendages – Piping & append-

Opslag

•

Piping & appendages

•

• •

•

•

•

•

•

•

•

•

•

•

•

•

•

•

•

•

•

•

•

•

•

•

•

Onderhoud – Onderhoud – Onderhoud – Onderhoud – Onderhoud – Onderhoud – Onderhoud – Onderhoud – Onderhoud – Onderhoud – Onderhoud – Onderhoud – Onderhoud – Onderhou

•

– Opleidingen – Opleidingen – Opleidingen – Opleidingen – Opleidingen – Opleidingen – Opleidingen – Opleidingen – Opleidingen – Opleidingen – Opleidingen – Opleidingen – Opleidingen

Onderhoud – Onderhoud – Onderhoud – Onderhoud – Onderhoud – Onderhoud – Onderhoud – Onderhoud – •

Opleidingen – Opleidingen – Opleidingen – Opleidingen – Opleidingen – Opleidingen – Opleidingen – Opleidingen

Onderhoud

•

Opleidingen

•

•

•

•

•

•

•

•

•

•

•

•

•

•

– Logistiek – Logistiek – Logistiek – Logistiek – Logistiek – Logistiek – Logistiek – Logistiek – Logistiek – Logistiek – Logistiek – Logistiek – Logistiek – Logistiek – Logistiek – Logistiek – Log

•

services & equipment – Offshore services & equipment – Offshore services & equipment – Offshore services & equipment – Offshore services & equipment – Offshore services & equipment –

Logistiek – Logistiek – Logistiek – Logistiek – Logistiek – Logistiek – Logistiek – Logistiek – Logistiek – Logistiek

•

Offshore services & equipment – Offshore services & equipment – Offshore services & equipment – Offshore

Logistiek

•

Offshore services & equipment

•

•

•

•

•

•

•

•

•

•

•

•

•

•

latiebouw – Installatiebouw – Installatiebouw – Installatiebouw – Installatiebouw – Installatiebouw – Installatiebouw – Installatiebouw – Installatiebouw – Installatiebouw – Installatiebouw

trieel Gas – Industrieel Gas – Industrieel Gas – Industrieel Gas – Industrieel Gas – Industrieel Gas – Industrieel Gas – Industrieel Gas – Industrieel Gas – Industrieel Gas – Industrieel G

•

Installatiebouw – Installatiebouw – Installatiebouw – Installatiebouw – Installatiebouw – Installatiebouw – Instal-

Industrieel Gas – Industrieel Gas – Industrieel Gas – Industrieel Gas – Industrieel Gas – Industrieel Gas – Indus-

•

Installatiebouw

Industrieel Water

control – Fluid control – Fluid control – Fluid control – Fluid control – Fluid control – Fluid control – Fluid control – Fluid control – Fluid control – Fluid control – Fluid control – Fluid control – •

•

•

•

•

•

•

•

•

•

•

•

•

•

•

•

•

•

•

•

•

•

•

•

•

• •

• •

•

•

•

– Consultancy – Consultancy – Consultancy – Consultancy – Consultancy – Consultancy – Consultancy – Consultancy – Consultancy – Consultancy – Consultancy – Consultancy – Consultan

•

techniek – Elektrotechniek – Elektrotechniek – Elektrotechniek – Elektrotechniek – Elektrotechniek – Elektrotechniek – Elektrotechniek – Elektrotechniek – Elektrotechniek – Elektrotechniek

Consultancy – Consultancy – Consultancy – Consultancy – Consultancy – Consultancy – Consultancy – Consultancy

•

Elektrotechniek – Elektrotechniek – Elektrotechniek – Elektrotechniek – Elektrotechniek – Elektrotechniek – Elektro-

Consultancy

•

Elektrotechniek

•

•

•

•

•

•

•

•

•

•

gielevering – Energielevering – Energielevering – Energielevering – Energielevering – Energielevering – Energielevering – Energielevering – Energielevering – Energielevering – Energieleverin

•

– Engineering & Contracting – Engineering & Contracting – Engineering & Contracting – Engineering & Contracting – Engineering & Contracting – Engineering & Contracting – Engineering &

Energielevering – Energielevering – Energielevering – Energielevering – Energielevering – Energielevering – Ener-

•

Engineering & Contracting – Engineering & Contracting – Engineering & Contracting – Engineering & Contracting

Energielevering

•

Engineering & Contracting

•

•

•

•

•

•

•

•

– Industrieel Water – Industrieel Water – Industrieel Water – Industrieel Water – Industrieel Water – Industrieel Water – Industrieel Water – Industrieel Water – Industrieel Water – Industrieel W

Fluid control – Fluid control – Fluid control – Fluid control – Fluid control – Fluid control – Fluid control – Fluid

•

Industrieel Water – Industrieel Water – Industrieel Water – Industrieel Water – Industrieel Water – Industrieel Water

Fluid control

•

Industrieel Gas

ing – Auditing – Auditing – Auditing – Auditing – Auditing – Auditing – Auditing – Auditing – Auditing – Auditing – Auditing – Auditing – Auditing – Auditing – Auditing – Auditing – Auditing

Algemeen

Algemeen – Algemeen – Algemeen – Algemeen – Algemeen – Algemeen – Algemeen – Algemeen – Algemeen

– Algemeen – Algemeen – Algemeen – Algemeen – Algemeen – Algemeen – Algemeen – Algemeen – Algemeen – Algemeen – Algemeen – Algemeen – Algemeen – Algemeen – Algemeen – •

•

•

•

•

•

•

•

•

•

•

•

•

•

•

•

•

•

•

•

•

•

tisering – Automatisering – Automatisering – Automatisering – Automatisering – Automatisering – Automatisering – Automatisering – Automatisering – Automatisering – Automatisering –

Auditing – Auditing – Auditing – Auditing – Auditing – Auditing – Auditing – Auditing – Auditing – Auditing – Audit-

•

Automatisering – Automatisering – Automatisering – Automatisering – Automatisering – Automatisering – Automa-

Auditing

•

Automatisering

•

•

•

•

•

Verticaal transport – Verticaal transport – Verticaal transport – Verticaal transport – Verticaal transport – Verticaal •

Verticaal transport

A

•

•

•

•

vermelding met een profiel, Industrieel Water – Industrieel Water – Industrieel Water – Industrieel Water – Industrieel Water – Industrieel Water 22

•

Industrieel Gas – Industrieel Gas – Versterk uw gratis

De Industrielinqs catalogus biedt een unieke mix van Industrieel Gas –informatie Industrieel Industrieel drukwerk en digitale met eenGas groot–bereik van ruim 3000 exemplaren.

Training Kwaliteit vereist gekwalificeerde mensen. daarom investeren vooruitstrevende, innovatieve bedrij-

•

Uw advertentie

•

•

Installatiebouw – Installatiebouw – Installatiebouw – Installatiebouw – Installatiebouw – Installatiebouw – Instal-

4 12

Amerplastics Europa bv – www.amerplastics.com

6 4

4

4

4

2

2

12345

Amafiltergroup – www.amafiltergroup.com

Altena Group – www.altena.com

Altrad Balliauw Groep – www.altradballiauw.com

Americol bv – www.americol.nl

Altrex bv – www.altrex.nl

4

4

4

4

234

18-12-13 13:16

23-10-14 10:32 14:25 28-10-14

Alup-Kompressoren bv – www.alup.nl

6

123456

• Almo Products bv – www.almoproducts.nl/nl/industrie

Alteco Europe bv – www.alteco.nl

Almeco – www.almeco.be

Almeco Nederland bv – www.almeco.nl

All Risk bv – www.valbeveiliging.nl

Alldos bv – www.alldos.com

123456

4

12345

Alimak Hek bv – www.alimakhek.nl

All in Plast – www.allinplast.nl

Alfa Laval Benelux nv / sa – www.alfalaval.com

4

4

4

4

4

4

Alewijnse Panelenbouw bv – www.alewijnse.nl

Albers Alligator – www.albersalligator.com

12345

Albuko nv – www.albuko.be

Albema Robema – www.albema-robema.nl

AKOS Engineering bv – www.akos.nl

Alaxa Products bv – www.alaxa.nl

Alfa Laval Benelux bv – www.alfalaval.com Zie ook de advertentie op pagina 46 en 108

1

Ajax Brandbeveiliging bv – www.ajaxfire.nl

AJK Hydrolift nv – www.ajkhydrolift.eu

1

Airclean Safety Products – www.aircleansysteme.com/nl

Airco-Fin bv – www.aircofin.com

AIMT Nederland – www.aimt-group.com

6

6

4

Airtec Pneumatic Engineering bv – www.airtec.nl

4

4

Air-Parts bv – www.air-parts.com

2

4

4

Airconet bv – www.airconet.nl

Airconveyors International bv – www.airconveyors.nl

4

4

4 2

2

Air Liquide Industrie bv – www.airliquide.com

Air Products Nederland bv – www.airproducts.com

4

6

123456

2

2

Afvalstoffen Terminal Moerdijk bv – www.atmmoerdijk.nl

AHD Aandrijftechniek bv – www.ahd-aandrijftechniek.nl

4

Aggreko International (Ned.) bv – www.aggreko.com

Ahoy – www.ahoy.nl

4 Zie ook de advertentie op pagina 47

4

Aertssen Kranen nv – www.aertssen.be

6

6

6

4

45

4

4

4

2

Aero Control Uden – www.aerocontrol.nl/

Advanced Flow Technics bv – www.aft.nl

12

3

Advies- en Ingenieursbureau Rufer – www.air.nl

AE Sensors bv – www.aesensors.nl

Aerotherm bv – www.aerotherm.nl

Kijk voor meer details op www.industrielinqs.nl/linqs

•

•

•

•

• 01_IPPcat_A5.indd 2 34_witzenmann_IPP.indd 1

123456

IndustrIelInqs Catalogus 2014

Advantech Europe – www.advantech.eu

Sector: Olie en gas - 1 Utilities - 2 Voedingsmiddelenindustrie - 3 (Petro)chemie - 4 Biotechnologie - 5 Overig - 6

52

051-107_matrix.indd 52

ADC Performance Improvement – www.adcpi.nl

•

•

•

•

•

•

•

•

Activiteiten

REINIGING

Innovaties maken industriële reiniging veiliger Als er een branche is die zichzelf steeds opnieuw uitvindt, dan is het wel de reinigingsbranche. Het verbeteren van de veiligheid is vaak een grote drijfveer om alternatieven te bedenken voor handmatig werk.

Bovendien lukt het bedrijven steeds meer om automatische reinigingsmethoden te ontwikkelen, die ook nog eens efficiënter en sneller werken.

David van Baarle

tussenkomst van een mens de pijpen kon uitspuiten. ‘Bijkomende uitdaging was dat de warmtewisselaar waarvoor we het apparaat ontwierpen, een exemplaar met 17.631 pijpen, vrij groot was en binnenin de installatie zat. We maakten een modulair ontwerp dat we langs een mangat naar binnen konden brengen en binnenin weer konder opbouwen.

Iedereen was zeer tevreden over het resultaat. Niet alleen omdat hij veiliger en sneller werkt, maar ook omdat we een veel beter eindresultaat bereikten.’

Omdat de machine het werk doet, kan met hogere drukken worden gewerkt en worden de bundels schoner dan ooit.

‘Sterker nog: de eerste keer dat we deze pijpenbundel reinigden, kwamen er stukken slang van collega’s uit de bundel die bij eerdere werkzaamheden waren achtergebleven. De methode was kostbaarder dan de traditionele manier, maar de warmtewisselaars konden veel sneller weer in bedrijf worden genomen en het rendement was veel hoger geworden.’

Op een vergelijkbare manier maakt Mourik ook de buitenkant van air-fin banken automatisch schoon. ‘We installeren sporen boven op de installatie zodat een robot er automatisch overheen kan lopen zonder schade aan te richten. De robot spuit de vinnen in zeer korte tijd schoon met hogedruk water. De techniek heeft zich inmiddels bewezen. Vaak tekenen we samen met de opdrachtgever de rails nu al in bij nieuwbouw.’

Machines kunnen reinigingswerk dikwijls efficiënter, maar vooral veiliger uitvoeren dan mensen. De reinigingsbranche is voortdurend bezig om te innoveren en machines in te zetten bij gevaarlijke klussen. Zo ook Mourik, dat veel schoonmaakwerkzaamheden uitvoert voor grote bedrijven in de chemie en de olie- en gassector.

Demian De Wit, manager New Product Development bij het bedrijf, vertelt over de innvaties die Mourik vaak samen met zijn opdrachtgevers ontwikkelt.

‘Schoonmaakwerk kan soms behoorlijk gevaarlijk zijn’, zegt De Wit. ‘Neem bijvoorbeeld het intern reinigen van warmtewisselaars. Traditioneel werden die handmatig uitgespoten met een spuitlans.

Een beetje warmtewisselaar heeft al snel duizenden pijpjes. Die moet je normaal gesproken om de beurt uitspuiten. Dat kost niet alleen veel tijd, maar is ook behoorlijk gevaarlijk. Er zit een flinke druk op zo’n spuitlans en als een pijp verstopt zit, ontstaat de kans dat een lans terugschiet en alles meeneemt in zijn vlucht, inclusief degene die hem bedient.’

FOTO’s: MOuRik

Schoner dan ooit Zoiets wilde Mourik voorkomen en dus ontwikkelde het bedrijf een apparaat dat met zes lansen tegelijkertijd zonder

Ultrasoon En zo zijn er wel meer innovaties die reiniging een stuk eenvoudiger en efficiënter maken. ‘Neem ultrasoonreiniging. Door de te reinigen delen in een speciale vloeistof onder te dompelen en er geluidsgolven op los te laten, ontstaat cavitatie. Het vuil wordt losgetrild en kan eenvoudig worden verwijderd. De voordelen zijn legio: geluid kan overal bij, waardoor het vuil tot in de kleinste hoekjes kan worden losgemaakt.

PETROCHEM 11 – 2014

35_37_X1_thema_artikel 2.indd 35

35

28-10-14 11:22

Highly specialised in designing and manufacturing of electric heater and control systems for the petrochemical and chemical industries, offshore applications, refineries and other.

We are specialists in heat transfer and production of electrical heaters and Sinus Jevi references can be found all over the world. Our products and experience cover a wide range of applications and serve our different customers Our complete range of customengineered process and immersion heaters, together with our standard product portfolio which incorporates immersion heaters, room heaters and thermostats, have extensive IECEx, and ATEX certification.

Liquids Sinus-Jevi Electric Heating B.V.

Gasses

Solids

Spaces

Aambeeld 19 1671 NT Medemblik +31 (0) 227 549 100

Resistors www.sinusjevi.com

WAGENBORG NEDLIFT

HEAVY TRANSPORT. LIFTING AND HOISTING. CREATING CONNECTIONS. STATE OF THE ART EQUIPMENT. OUR COMMITTED PEOPLE AND SPECIAL CARE FOR YOUR VALUED CARGO. THAT IS WHAT IT’S ALL ABOUT IN OUR BUSINESS.

Photo: BASF

SIGN OF SOLUTIONS

Wagenborg Nedlift Merseyweg 50 B, 3197 KG Rotterdam Botlek Tel. +31 10 300 69 00 \ www.wagenborg.com Gate 1, Urmonderbaan 22, 6167 RD Geleen Tel. +31 46 702 24 20 \ nedlift@wagenborg.com

36_sinus_wagenborg.indd 1

28-10-14 10:31

Bovendien is de impact van geluidsgolven op materialen kleiner dan die van hogedrukwater. Sommige kwetsbare onderdelen zoals demisters en structured packings kun je moeilijk schoonmaken met hogedrukwater. In het verleden werden die eerder vervangen dan gereinigd. Alleen al het voorkomen van die kosten, maakt een investering in ultrasoontechnologie lonend.’

Bij de laatste turnaround van een grote raffinaderij heeft Mourik alle equipment, die moest worden schoongemaakt, op deze manier gereinigd. ‘Door ultrasoon in te zetten als aanvulling op de traditionele reinigingstechnieken, bespaarden we zo’n zesduizend kuub water op het volledige project. Dat is zes miljoen liter water minder dat door de zuiveringsinstallatie moet. Kortom, een aanzienlijke kostenbesparing.’

Spanningsveld En zo kan De Wit wel even doorgaan.

‘Onze klanten vragen ons vaak om een alternatieve oplossing en we kunnen terugvallen op de verschillende werkmaatschappijen om daar gehoor aan te geven. Er ontstaat wel altijd een spanningsveld als je gaat innoveren, omdat je nu eenmaal technieken inzet die nog niet beproefd zijn.

Gelukkig kunnen we al veel simuleren met 3D-modellen om de onzekerheden eruit te halen. Vervolgens testen we vaak in samenspraak met de klant een nieuw apparaat in een veilige omgeving voordat we hem op de kritische assets loslaten.’

Of wat te denken van non-entry tank cleaning, waarbij er geen mensen meer in een mangat hoeven te klimmen om een tank schoon te maken. In plaats daarvan plaatst men op afstand bestuurde reinigingskanonnen op een tank, voorzien van verlichting en camera’s.

Daarna kan een operator op veilige afstand de kanonnen bedienen, die tientallen meters ver kunnen spuiten.’

Coating Het voorkomen van verontreinigingen aan industriële installaties is nog beter dan het achteraf verwijderen ervan. De Van Gansewinkel Groep heeft een dochterbedrijf dat gespecialiseerd is in het schoonmaken van fornuizen van ovens.

Het vliegas dat ontstaat na verbranding van fossiele brandstoffen, koekt aan op de wanden en dan is er grof geweld nodig om het ervan af te krijgen. Het bedrijf gebruikt daarvoor een gepatenteerde technologie waarbij gas in een zak

De reinigingsbranche is daarom voortdurend bezig om te innoveren en machines in te zetten bij gevaarlijke klussen.

wordt gepompt die gecontroleerd tot ontploffing wordt gebracht. De drukgolf breekt het vliegas van de wanden zonder dat de wanden zelf beschadigd raken.

Maar voorkomen is nog beter. Daarom onderzoekt het bedrijf momenteel ook de mogelijkheden van een coating die voorkomt dat vuil zich hecht aan bijvoorbeeld wanden van olieopslagtanks. Patrick Hartman is bij het onderzoek betrokken: ‘We werken samen met een Duits bedrijf dat een coating maakt op basis van heel fijn silicium. Eigenlijk zand, maar dan op nanoschaal. Als je dat zand op water strooit, zie je het gewoon drijven. Op nanoschaal is silicium dus hydrofoob en die eigenschap zorgt ervoor dat vuil zich nauwelijks hecht als je het in een coating op een oppervlak van staal, maar ook bijvoorbeeld beton of hout aanbrengt. En als er toch vuil aan blijft hangen, krijg je het er met een droge doek vanaf.’

Het bedrijf test de werking ervan momenteel in een opslagtank. ‘De resultaten zijn veelbelovend. Overigens testen we twee verschillende versies van de coating: beide weren water, vuil en stof, maar de Ultra-versie is ook nog eens zuurbestendig tot een pH van veertien.

De transparante coating is eenvoudig aan te brengen en spray je gewoon op het oppervlak. Overigens moet dat oppervlak wel eerst grondig worden gereinigd, maar vervolgens beschermt de spray het oppervlak naar verwachting voor zo’n zeven tot vijftien jaar.’ W PETROCHEM 11 – 2014

35_37_X1_thema_artikel 2.indd 37

37

28-10-14 11:22

Het Petrochem Platform brengt experts, gebruikers en leveranciers van producten en diensten bijeen om bij te dragen aan een transparante informatievoorziening rond de olie- en chemische industrie. Het platform belicht op een journalistieke en onafhankelijke manier innovaties, behandelt actuele onderwerpen en inspireert. Het Petrochem Platform bereikt zijn doelgroep via het blad Petrochem, de website www.petrochem.nl, rondetafelbijeenkomsten en het jaarcongres Deltavisie.

DE VOLGENDE BEDRIJVEN ZIJN PARTNER VAN HET PETROCHEM PLATFORM

OVERIGE PARTNERS PETROCHEM PLATFORM:

LEDEN PETROCHEM PLATFORM:

KLEUREN: LOGO CITTĂ€ ROMANA

04_advertentie_PETplatform_2p.indd 38

PANTONE

CMYK

ROOD: PMS 1797 ORANJE: PMS 158 LICHT ORANJE: PMS 1505

ROOD: 5-90-75-0 ORANJE: 5-70-90-0 LICHT ORANJE: 0-30-70-0

28-10-14 10:26

HET EXPERTPANEL VAN HET PETROCHEM PLATFORM BESTAAT UIT DE VOLGENDE SPECIALISTEN Ben Ale BenAle Risk Management Advice, eigenaar

René den Heeten Huntsman Polyurethanes, process chemist

Cor van de Linde iTanks, managing director

Jos Benders voormalig topman Lyondell

Eward Hofstede AVEBE, managing director operations

Michel Meertens DSM, director manufacturing competences

Katrien Bogaerts Kaneka, production engineer

Karin Husmann Plant One, managing director

Frans Scheeren OCI Nitrogen, plantmanager

Jan Bout Bout&Co, partner

Hans Kerkhoven voormalig topman Shell Global Solutions

Dik Schipper Dow Benelux, production leader

Jan Van Doorslaer voormalig woordvoerder BASF Antwerpen

Cor Kloet voormalig algemeen directeur SPIE Nederland

Jaap Schouten TU Eindhoven, professor

Niko van Gent voormalig woordvoerder, Huntsman Holland

Cas König ESD-SIC, plantmanager

Wim Soetaert Universiteit Gent, professor

Louwrens Hacquebord Universiteit Groningen, professor

Bart Leenders Neste Oil, managing director

Wouter Stam Flowid, managing director

SCAN DE FOTO EN BEKIJK HET FILMPJE

Roelf Venhuizen Profion, voorzitter

Wanneer u dit icoon bij een afbeelding ziet staan, kunt u het bijbehorende filmpje bekijken door met uw smartphone de foto te scannen.

Hoe werkt het?

1) Installeer op uw smartphone of tablet de app ‘iLinqs’ 2) Start de app op uw smartphone of tablet 3) Scan de foto waarbij het icoon is geplaatst

Cyril Widdershoven TNO, business development manager

WILT U MEER WETEN OVER LIDMAATSCHAP OF PARTNERING VAN HET PETROCHEM PLATFORM? Kijk op www.petrochem.nl of neem contact op met Anouk Bouwmeester: Anouk@industrielinqs.nl - 020 3122 797

04_advertentie_PETplatform_2p.indd 39

28-10-14 10:27

INNOVATIE

Microreactor zet organisch afval om in energie Bij de omzetting van biomassa naar producten als plastics of brandstof is waterstof nodig en blijft een significant deel van de biomassa over als afval. Ook bij de voedselproductie blijft veel biomassa over als afval. Een katalysereactie genaamd aqueous phase reforming (APR) is een manier om dit afval efficiënt in waterstof om te zetten. Dit kan vervolgens weer worden gebruikt voor de bewerking van biomassa, of elektriciteitsopwekking in een brandstofcel.

Een onderzoeker van de TU/e heeft aan een microreactor gewerkt om deze reactie te laten plaatsvinden. Ze is erin geslaagd zowel de katalyse als de reactor te optimaliseren. Doordat APR in de vloeibare fase wordt uitgevoerd, hoeft de biomassa niet eerst te worden gedroogd, waardoor dit proces heel efficiënt is.

Serious game voor crisiscommunicatie Crisiscommunicatieadviseurs hebben een uitdagend vak. Geen crisis is ooit hetzelfde. Dat geldt ook voor de partners in het tijdelijke crisisnetwerk. Maar de behoefte van burgers aan juiste informatie is onverminderd groot. De juiste informatie op het juiste moment, zorgt dat burgers weten wat er aan de hand is en wat ze zelf kunnen doen. Goede afstemming met de netwerkpartners zorgt dat iedereen goed geïnformeerd is en dat de informatie aan de burgers helder en duidelijk is. Geen gemakkelijk proces.

Crisiscommunicatieadviseurs moeten hun vaardigheden daarom goed kunnen trainen. Het ontwerpen van (complexe) trainingen kost echter veel mankracht. De serious game CrisisCommunicatieGame, ontwikkeld door T-Xchange, Crisisplan, het Instituut Fysieke Veiligheid en TNO, stelt de individuele trainer echter in staat om voortaan zelf een training te ontwerpen. Deze serious game biedt een virtuele omgeving die oneindig kan groeien door nieuwe scenario’s toe te voegen.

40

VErANdErENdE wET- EN rEgElgEVINg VrAAgT OM cOMplIANcE dATAbASE iTanks werkt samen met diverse bedrijven aan een compliance database. Deze software-applicatie biedt een totaaloplossing om eenvoudiger en professioneler in compliance te zijn. Waarom? Verschillende bedrijven met verschillende assets hebben te maken met steeds meer en sneller veranderende wet- en regelgeving.

Daarom wil iTanks voor tankterminals, havenbedrijf en offshore alle regels en wetten die van toepassing zijn onderbrengen in een database.

In deze software-applicatie kunnen bedrijven een object, locatie of situatie invoeren waarop vervolgens de koppeling wordt gelegd met de relevante wet- en regelgeving.

Deze kunnen worden gevalideerd en gekoppeld aan tijdslimieten. Door middel van een groen of rood licht is het voor een bedrijf in één oogopslag zichtbaar of deze per object, locatie of situatie compliant is.

Om de compliance database up-to-date te houden, werkt het systeem als een 'in-thecloud' oplossing met serviceondersteuning. Door de samenwerking tussen verschillende experts en disciplines, biedt de database altijd een volledig en actueel overzicht.

Bij wijzigingen van wet- en regelgeving krijgen bedrijven een signaal en vervolgens kan men direct zien op welk object, locatie en/of situatie die wijziging betrekking heeft Alle documenten worden centraal opgeslagen in een digitaal logboek. Deze zijn altijd en overal toegankelijk voor de mensen die het bedrijf toegang verschaft.

bETErE grOEIkANSEN VOOr INNOVATIEVE bEdrIjVEN

Het kabinet heeft vijftig miljoen euro beschikbaar om innovatieve ondernemers te helpen hun bedrijf succesvol in de markt te zetten. De Regeling Vroegefasefinanciering moet voorkomen dat waardevolle ideeën voor nieuwe producten of diensten in de ontwikkelingsfase stranden en de markt nooit bereiken.

‘Ondernemers hebben vaak moeite om financiering te vinden voor de fase, waarin ze nog onderzoeken of een idee kans van slagen heeft’, zegt minister Kamp van Economische Zaken. ‘Private investeerders en banken vinden het dan nog te risicovol om te investeren en stappen liever in als het product gereed is voor de markt.

Vroegefasefinanciering overbrugt deze financieringskloof.’

Vroegefasefinanciering kan door startende ondernemers en innovatieve MKB’ers worden ingezet voor het ontwikkelen van een werkend prototype, het uitvoeren van marktonderzoek of het uitwerken van een businessplan. De Rijksdienst voor Ondernemend Nederland voert de regeling uit voor MKB-ondernemers. Academische starters kunnen terecht bij Technologiestichting STW.

PETROCHEM 11 – 2014

40_41_J_iTanks_Innovatie.indd 40

28-10-14 11:14

INNOVATIE

EErSTE TANkSTATION VOOr AuTO’S Op wATErSTOf

ITANkS-lEdEN petrochem platform

Nederland neemt in Europa een belangrijke positie in op het gebied van innovatie en de productie van waterstof. In de regio Rotterdam wordt deze brandstof voor een groot deel van de Europese markt geproduceerd en onder meer via ondergrondse leidingen getransporteerd naar België en Frankrijk.

Het is daarom niet gek dat juist in het Zuid-Hollandse Rhoon een pompstation is geopend voor auto’s die op waterstof rijden. Het is de eerste van twintig tankpunten die de komende jaren in Nederland langs de weg zullen verrijzen. Het tankstation is van Air Liquide, dat bouwt aan een groter Europees netwerk van waterstofstations.

Tot nu toe rijden in Nederland alleen enkele vrachtauto’s, een bestelauto en een aantal bussen op waterstof. Deze konden voorheen voor een tankbeurt terecht in Amsterdam, Arnhem en Helmond. Het nieuwe tankstation aan de A15 geeft een impuls aan waterstof voor personenauto’s, omdat deze ook toegankelijk is voor de gewone automobilist.

AllEMAAl AAN dE TyrOSINE

Sloot Tankbouw

Steve Jobs zwoer bij een fruitdieet omdat hij er betere ideeën door kreeg. En inderdaad: voedsel met veel tyrosine, zoals bananen, perziken en amandelen, laat ons dieper en creatiever denken, blijkt uit onderzoek van de Universiteit Leiden. De onderzoekers stelden vast dat proefpersonen die sinaasappelsap met toegevoegd tyrosine hadden gedronken, beter scoorden op denktaken dan wanneer ze een placebo hadden gekregen.

Tyrosine is een aminozuur dat de aanmaak van dopamine bevordert, wat een gunstige invloed heeft op het vermogen om creatief te denken. Het komt voor in diverse soorten fruit, maar ook in soja, spinazie, eieren en hüttenkäse. Ik zou zeggen, doe er uw voordeel mee.

dEzE rubrIEk wOrdT MEdE MOgElIjk gEMAAkT dOOr

PETROCHEM 11 – 2014

40_41_J_iTanks_Innovatie.indd 41

41

28-10-14 11:14

safesite.nl

safesitebv

Continue groei, bijzondere innovaties en het hoogste technische niveau – dat is VALVE WORLD EXPO in Düsseldorf. Centraal staan ventielen en armaturen, het totale spectrum aan toebehoren en ontwikkelde en doorontwikkelde technologieën.

De VALVE WORLD CONFERENCE, het belangrijkste evenement van de branche, analyseert de toekomst van de markt aan de hand van wetenschappelijke inzichten. Düsseldorf turns it on !

UW SPECIALIST IN VEILIG WERKEN OP HOOGTE INSPECTIE & KEURING VAN PERSOONLIJKE VALBEVEILIGING, PERMANENTE SYSTEMEN EN VALBLOKKEN (OOK OP LOCATIE)

9e internationale vakbeurs met congres voor industrie-armaturen

Düsseldorf, 2 – 4 december 2014

Supported by:

Advies

Training

Rope Access

Installatie

Verkoop

Sponsored by:

Inspectie www.valveworldexpo.com

Safe Site B.V., Staalindustrieweg 19, 2952 AT Alblasserdam

Onderhoud Valbeveiliging

Informatie in Nederland: Fairwise bv Verlengde Tolweg 2a _ 2517 JV Den Haag Tel. +31 (0)70 350 1100 _ Fax +31 (0)70 358 4061 info@fairwise.nl

42_messeD_safesite.indd 1

SafeSite0020_Advertentie_Inspectie_90x267 map.indd 1

V GM C HECKLIST A ANNEMERS

21-10-2014 11:11:13

28-10-14 10:35

AGENDA SEMINAR / CURSUS / MASTERCLASS Technotrans www.technotrans.nl

MicrobiEEl GEïNDucEErDE corrosiE Reducerende micro-organismen zorgen voor dertig tot vijftig procent van de corrosiegevallen en de corrosiesnelheid kan tien tot honderd keer sneller gaan dan normale corrosie. Deze organismen kunnen complete systemen dicht laten slibben en een zeer corrosieve omgeving veroorzaken. Micro-organismen zijn lastig te bestrijden en vragen om een heel andere strategie dan een elektrochemisch proces. Tijdens deze eendaagse training leren deelnemers alles over het ontstaan van microbieel geïnduceerde corrosie: diagnose, bestrijding en preventie.

20 november Vlaardingen

Mikrocentrum www.mikrocentrum.nl

iNvoEriNG ToT sTATisTischE procEsbEhEErsiNG In de industrie neemt het niveau van de eisen toe. Dit heeft gevolgen voor de mate waarin leveranciers hun processen beheersen. Statistische technieken kunnen daarbij een waardevol instrument zijn. In deze cursus wordt duidelijk onder welke voorwaarden het gebruik van statistische technieken op de werkvloer succesvol verloopt. Een goede toepassing van deze technieken zorgt voor rust in de organisatie, door minder storingen en beter haalbare planningen. Ook wordt duidelijk wat haalbaar is met de verschillende productieprocessen waardoor de verwachtingen tussen klant en leverancier beter op elkaar kunnen worden afgestemd.

1 april 2015 Eindhoven

CONGRES / BEURS / EVENEMENT Management producties www.offshore-tech.nl

offshorE TEch 2014 Jaarcongres over de technologische ontwikkelingen in de offshore industrie. Deze industrie staat bekend om de booming business en de vele kansen en mogelijkheden die de offshore wereldwijd biedt. Genoeg ingrediënten voor veel organisaties om te blijven investeren en innoveren. Welke technische ontwikkelingen spelen er nu en wat is de verwachting van projecten in de toekomst?

13 november Rotterdam

Duurzaam Geproduceerd www.duurzaamgeproduceerd. nl/congres

DuurzAAM GEproDucEErD Veel bedrijven prediken openlijk duurzaamheid. Maar hoe brengen ze hun intenties daadwerkelijk in praktijk? Bedrijven als Coca-Cola, Ikea en BMW die met hun producten direct op de consumentenmarkt komen, voelen vaak nog de urgentie en de druk vanuit de maatschappij. Met duurzame alternatieven kunnen ze namelijk marktaandeel behouden en zelfs vergroten. Wat zet de bedrijven verder terug in de keten aan om hun processen en tussenproducten te verduurzamen?

Het kennisplatform Duurzaam Geproduceerd gaat tijdens het congres op zoek naar inspirerende voorbeelden uit de praktijk. Om beter te kunnen begrijpen hoe woorden ook daden kunnen worden.

18 november Rotterdam

clEANTEch busiNEss DAy De markt voor duurzame energietechnologie groeit wereldwijd met gemiddeld zes procent per jaar tot zelfs 4.400 miljard euro in 2025 (bron: Roland Berger). De CleanTech sector is de komende jaren dus een belangrijke economische sector. CleanTech Business Day brengt innovatie, markt en financiering bij elkaar. Het thema is dit jaar Energy Storage. De opslag van energie is cruciaal voor een duurzame energiemix. Energie kan op vele manieren worden opgeslagen: in batterijen, in chemische verbindingen, in water, lucht of warmte. In het themaprogramma komen de allernieuwste opslaginnovaties aan bod.

9 december Rotterdam

cts

manufa

Euroforum www.euroforum.nl/

Meer agendapunten op www.petrochem.nl

43_K_agenda.indd 43

PETROCHEM 11 – 2014

43

29-10-14 09:07

Market review AAndrijftechniek en gereedschAppen

Van eyle & ruygers – schwartz Sevillaweg 75 3047 AL RotteRdAm Postbus 35040 3005 dA RotteRdAm tel: +31 (0)10- 245 50 00 Fax: +31 (0)10- 262 06 22 e-mail: info@erxs.nl Website: www.erxs.nl

Afdichtingen, Afsluiters slAngen en kunststoffen

eriks bv

toermalijnstraat 5 1812 RL ALKmAAR Postbus 280 1800 BK ALKmAAR tel: +31 (0)72- 514 15 14 Fax: +31 (0)72- 515 56 45 e-mail: info@eriks.nl Website: www.eriks.nl

Algemeen

chemicAls

chemicals, lime, recycling and Automotive de noord chemicals b.v.

Ridderpoort 14 2984 BG RIddeRKeRK Postbus 257 2980 AG RIddeRKeRK tel: +31 (0)180- 41 59 88 Fax: +31 (0)180- 41 71 70 e-mail: info@noordchem.nl Website: www.noordchem.nl

demontAge

ddm demontage B.V.

Industriële verhuizingen demontage – Sloopwerken transport – Asbestsanering offshore Postbus 253 3454 Zm de meeRN tel: +31 (0)30- 666 97 80 Fax: +31 (0)30- 245 91 27 e-mail: info@ddm.eu Website: www.ddm.eu

energietechniek

eXplosieVeilige Verlichting & signAlering

Victor lighting

Gedistribueerd door: eurotronic B.V. Curieweg 8d 2408 BZ ALPHeN AAN deN RIJN Postbus 582 2400 AN ALPHeN AAN deN RIJN tel: +31 (0)172- 49 10 76 Fax: +31 (0)172- 49 29 37 e-mail: info@eurotronic.nl Website: www.eurotronic.nl

mechAnicAl contrActing

engineering, pijpleidingen, montage en Apparatenbouw Postbus 2517 2940 AA LeKKeRKeRK tel: +31 (0)180- 45 21 88 Fax: +31 (0)180- 66 23 08 e-mail: info@klip.nl Website: www.klip.nl

milieu & enVironment

inspectie, tAnks drukAppArAten, Vloeren

kiwa nederland B.V.

Sir Winston Churchilllaan 273 2288 eA RIJSWIJK Postbus 70 2280 AB RIJSWIJK tel: +31 (0)70 414 44 00 Fax: +31 (0)70 414 44 20 e-mail: inspectie@kiwa.nl Website: www.kiwa.nl

n.r. koeling

Griendstraat 13 Postbus 95 2920 AB KRImPeN A/d IJSSeL tel: +31 (0) 180 54 51 11 Fax: +31 (0) 180 54 51 10 e-mail: Info@nrkoeling.nl Website: www.nrkoeling.nl

pipe supports

kunststofroosters en constructies (gVk)

sgs nederland b.v.

malledijk 18 Postbus 200 3200 Ae SPIJKeNISSe tel: +31 (0)181- 69 33 33 Fax: +31 (0)181- 69 35 81 e-mail: info@sgs.com Website: www.sgs.com

BlAst VAlVes

dutramex BV Engineering , supply of energy processes, biomass, steam, thermal oil, hot water, ORC, incinerators, solid fluid bed, sander dust installations

intec netherlands BV

mAnn+hummel Vokes Air BV Filter + Beschermtechniek Nijverheidsweg 15 3401 mC IJSSeLSteIN Postbus 309 3400 AH IJSSeLSteIN tel: +31 (0)88- 865 37 24 Fax: +31 (0)88- 865 37 00 e-mail: infonl@vokesair.com Website: www.vokesair.com

for Benelux, marine & offshore Po Box 101 NL – 8180 AC Heerde the Netherlands tel: +31 (0) 653 23 17 30 Fax: +31 (0) 842 29 98 14 email: info@intec-energy.nl Website: www.intec-energy.nl

flexxcon B.V.

Correspondentieadres Postbus 1761 3800 Bt Amersfoort magazijn/werkplaats Parallelweg 74 7161 AG Neede tel: 033 4556696 Fax: 033 4553295 e-mail: info@flexxcon.com Website: www.flexxcon.com

Ambachtstraat 1a 4143 HB LeeRdAm tel: +31 (0)345- 61 40 11 Fax: +31 (0)345- 61 95 25 e-mail: info@dutramex.com Website: www.dutramex.com

mAnufActuring eXecution systems (mes)

mAgion process control engineering B.V. Wolga 5 2491 BK deN HAAG tel: +31 (0)70- 444 27 70 Fax: +31 (0)70- 444 20 82 e-mail: info@magion.nl Website: www.magion.nl

44

PETROCHEM 11 – 2014

44_45_marketreview.indd 44

28-10-14 10:35

Market review process control

ptfe

stAAlconstructies

python BV mAgion process control engineering B.V. Wolga 5 2491 BK deN HAAG tel: +31 (0)70- 444 27 70 Fax: +31 (0)70- 444 20 82 e-mail: info@magion.nl Website: www.magion.nl

process eQuipment

polyfluor plastics BV minervum 7006 NL-4817 ZL Breda Postbus 5533 NL-4801 dZ Breda tel. +031 (0)76-7920000 Fax. +031 (0)76-7920030 e info@polyfluor.nl www.polyfluor.nl

Nijverheidsweg 20 7921JJ Zuidwolde (dr.) tel: +31 (0)528 -37 10 45 Fax: +31 (0)528-37 13 96 mail: info@python.nl Websites: www.python.nl

WAterBehAndeling

euroWAter B.V.

Pastoor van Breugelstraat 8a 4744 RB Bosschenhoofd the Netherlands tel: +31 880005000 Fax: +31 880005005 e-mail: gvt@eurowater.nl Website: www.eurowater.nl

Verzekeringen

studBolts

intrAmAr insurances Bc Basco Alfa laval Benelux BV

Baarschot 2 4817 ZZ BRedA Postbus 9377 4801 LJ BRedA tel: +31 (0)76- 579 12 00 Fax: +31 (0)76- 579 12 11 e-mail: benelux.info@alfalaval.com Website: www.alfalaval.com

mANUFACtUReR oF HIGH INteGRItY BoLtING

Vierschaarstraat 7A 9160 LoKeReN tel: +32 9 348 21 35 Gsm: +32 479 82 72 63 e-mail: sales@basco.be Website: www.bc-basco.com

process simulAtion

WArmteBehAndeling

jotem Waterbehandeling b.v.

Parelstraat 24 7554 tm HeNGeLo tel: +31 (0)74- 24 25 255 Fax: +31 (0)74- 24 34 880 e-mail: info@jotem.nl Website: www.jotem.nl zz

elektrisch voorwarmen en gloeien / inductie verwarmen / Stationaire en mobiele gloeiovens / Uitdrogen beton en coatings

Alfa laval Benelux nV

Bazellaan 5 B- 1140 BRUSSeL, BeLGIË tel: +32 (0)2- 728 38 11 Fax: +32 (0)2- 728 38 03 e-mail: benelux.info@alfalaval.com Website: www.alfalaval.com

Het Nieuwe diep 34 A8 1781 Ad deN HeLdeR Postbus 891 1780 AW deN HeLdeR tel: +31 (0)223- 61 22 22 Fax: +31 (0)223- 61 55 22 e-mail: info@intramar.nl Website: www.intramar.nl

Bea nederland B.V.

Anthony Fokkerstraat 2 3261 LB oud Beijerland Postbus 1554 3260 BB oud Beijerland tel.: +31 (0)186 - 62 02 88 Fax: +31 (0)186 - 62 02 44 e-mail: sales@beaned.nl Website: www.beagroup.com

delta heat services B.V.

Scheelhoekweg 2 3251 LZ SteLLeNdAm Postbus 52 3250 AB SteLLeNdAm tel: +31 (0)187- 49 69 40 Fax: +31 (0)187- 49 68 40 e-mail: info@delta-heat-services.nl Website: www.delta-heat-services.nl

protomation bv

In Control by Simulation operator training Simulators Arendstraat 4 6135 Kt SIttARd tel: +31 (0)46 458 47 48 Fax: +31 (0)46 458 63 83 e-mail: info@protomation.com Website: www.protomation.com

smit gloeidienst B.V.

Havenlaan 16 5433 NL KAtWIJK (N. Br.) tel: +31 (0)485 31 65 66 Fax: +31 (0)485 31 87 32 e-mail: info@smit-industrial.com Website: www.smit-industrial.com

indien u ook vermeld wilt worden in de market review van petrochem, neemt u dan contact op met jetvertising, robbin hofman, tel. 070 399 0000.

Uw abonnement wordt stilzwijgend verlengd tot wederopzegging en dient twee maanden van tevoren opgezegd te worden.

PETROCHEM 11 – 2014

44_45_marketreview.indd 45

45

28-10-14 10:35

COLUMN

In mijn naïviteit dacht ik dat de top van de Nederlandse chemie oprecht geïnteresseerd zou zijn in mijn waarnemingen, omdat die immers in allerhande beleidsverklaringen uitspreekt veiligheid hoog in het vaandel te hebben staan.

Toeval?

Bestaat toeval? Sommigen beweren van niet. In mijn studententijd heb ik mij bezig gehouden met stochastische processen, zeg maar toevalsprocessen. Wiskundig bezien bestaan die dus wel.

Toen echter een site manager zich na een ongeval liet ontvallen dat hij domme pech had gehad, alweer vele jaren geleden, viel de hoofdredacteur van dit blad hem daarop aan. Wij accepteren geen ongevallen en al helemaal niet door te roepen dat we pech hebben gehad, ook al is bekend dat mensen zo nu en dan fouten maken.

Niemand is feilloos. Daar kunnen wij als mensen niets aan doen, dat hoort bij ons handelen. Toeval dus. Vandaar dat we onze (veiligheid)systemen zo hebben ingericht dat er dan toch niet meteen iets ernstigs gebeurt. We hebben diverse barrières opgeworpen die ongevallen moeten voorkomen, zoals zo mooi weergegeven is in het model van Reason met de pijl en de plakjes gatenkaas. En toch gebeuren er ernstige ongevallen en doen zich forse ongewenste gebeurtenissen voor.

Ongevallen en ongewenste gebeurtenissen zijn een teken dat we niet alles onder controle hebben. Vandaar dat we daar serieus naar kijken. Helemaal incidentvrij opereren, zal dat ooit lukken? Daar wringt voor mij de schoen. We rekenen immers met kansen, ook als het om onze beveiligingssystemen gaat. En die kans is nooit nul, tenzij we niets doen. Moeten we dat dan toeval of domme pech noemen?

Ernstige signalen Eerder heb ik op deze plaats mijn grote zorgen uitgesproken over de veiligheid in de procesindustrie in Nederland. Die was gebaseerd op waarnemingen en gesprekken met medewerkers in de sector. Medewerkers die mij soms vroegen om te komen kijken en naar mijn oordeel vroegen. Niet voor niets, naar bleek.

Ook hoorde ik van medewerkers die vonden onvoldoende mogelijkheden te krijgen om in hun bedrijf de noodzakelijke klussen te laten uitvoeren. En zo ook medewerkers die het te gortig werd dat ze niet werden gehoord en daarom het bedrijf verlieten. Ernstige signalen dus.

46

Die column heeft ertoe geleid dat ik met de top van de Nederlandse chemie aan tafel heb gezeten om deze zorg toe te lichten. In mijn naïviteit dacht ik dat die oprecht geïnteresseerd zou zijn in mijn waarnemingen, omdat de top immers in allerhande beleidsverklaringen uitspreekt veiligheid hoog in het vaandel te hebben staan. Helaas werd deze meeting een deceptie voor mij. In plaats van mij vragen te stellen, werd er meteen verdedigend opgetreden. Ik voelde mij daar reuze ongelukkig onder.

Helemaal een naar gevoel kreeg ik bij de baas van Shell Nederland van wie ik sterk het idee kreeg dat hij mij niet serieus nam. Tijdens mijn betoog vond hij zijn telefoon namelijk belangrijker en hij had ook geen verhelderende vragen. Ik was extra ontdaan, omdat een significant deel van bovengenoemde waarnemingen en gesprekken juist met Shell te maken had.

Beoordelingsvermogen Heeft Shell met een historicus aan de top in Nederland en snel roulerende functionarissen misschien onvoldoende beoordelingsvermogen? Toen ik plantmanager was, kwam de CEO van DSM wel eens op bezoek. Dat was ir. Simon de Bree, een chemisch ingenieur. Hem kon je echt niets wijsmaken en hij had altijd bijzonder scherpe vragen.

Enige tijd na mijn gesprek met de chemietop ging het bij de opstart van een Shell-fabriek op Moerdijk goed mis. Ik geef toe dat ik dacht: Ha, zie je nou wel! Ik weet dat dat fout is, maar ik ben ook een mens en ik maak dus ook fouten. Toen ik een relatie legde met mijn bevindingen, zei de directeur van de VNCI dat ik dat niet mocht doen: toeval? Begin oktober ging het weer mis bij Shell Moerdijk. Nu ligt door een incident de hele site tot het einde van het jaar plat. Weer toeval?

Henk Leegwater (henk.leegwater@lexxin.com) is zelfstandig consultant.

PETROCHEM 11 – 2014

46_M_column.indd 46

28-10-14 11:08

04 14

Inside Magazine Magazine voor voor de en gasindustrie Inside de olievoedingsspecialties

Europese energie-unie voor borging gaslevering

47_OA_olie_cover.indd 2

Power-to-gas nog te duur als peakshaver

28-10-14 13:08

SEE YOUR PLANT WITH SMART EYES ® CADWorx INTERGRAPH®Intergraph CADWORX 2014 ®

®

fieldPipe™ Professional

TRANSFORM Intergraph YOURCADWorx PLANT DESIGN WITH fieldPipe for Leica CloudWorx, combined with CADWorx CAPABILITIES Plant Professional, delivers IMPROVED MODELING the most efficient plant as-built and spool verification tool on the market:

• Save time with intelligent as-built development in the field • More accuracy with as-built development from laser point clouds • Intelligent 3D modelling onsite • Integration with CADWorx Plant Professional and stress analysis www.intergraph.com/global/eu/go/cadworx.aspx

Intergraph, the Intergraph logo, and CADWorx are registered trademarks of Intergraph Corporation. Other brands and product Intergraph, the Intergraph logo, and CADWorx are names registered Corporation. are trademarks trademarks ofof Intergraph their respective owners.

Other brands and product names are trademarks of their respective owners.

fieldPipe_Half Page-Horizontal_v2.indd 1

48_eco_intergraph.indd 1

10/22/2014 5:19:23 PM

28-10-14 11:30

05

Nieuws

BP en GDF Suez ontdekken nieuw olieveld in de Noordzee • Geslaagde offshore-oefening olie- en gassector • Chevron heeft mogelijk nieuwe bron gevonden

06

europese eNergieuNie voor borgiNg gasleveriNg

De Europese Unie en de diverse lidstaten staan voor grote keuzes. De veiligheid van de energievoorziening staat op het spel, maar maatregelen als effectief antwoord op de korte termijn worden nog steeds niet genomen.

11

power-to-gas Nog te duur als peakshaver

Power-to-gas kan de komende decennia een belangrijke rol spelen in het terugdringen van de CO2-uitstoot en de overgang van fossiele brandstoffen naar wind- en zonne-energie, maar de investeringskosten en kapitaallasten blijken nog te hoog.

Uitgave van industrielinqs pers en platform bv postbus 12936, 1100 aX amsterdam

Eindredacteur Miriam rook 020 3122 796 liesbeth schipper 020 3122 083

Algemeen directeur wim raaijen 020 3122 281

Vormgever gabriele köbbemann

Uitgever Mark oosterveer 020 3122 793

Medewerkers pieter pulleman, Cyril widdershoven, tsaerd Zoethout

Co lo fo N

olie & gas 04|14 Advertentieverkoop Jetvertising bv postbus 1890, 2280 dw rijswijk t: 070 399 0000 | f: 070 390 2488 website: www.jetvertising.nl Traffic breg schoen 020 312 2088 Drukkerij drukkerij deltahage, den haag

Cover Harald Pettersen - Statoil ASA

04 | 14

49_OB_olie_inhoud.indd 3

3

28-10-14 13:10

18 november 2014 | AHOY Rotterdam

Laatste mogelijkheid.

Meld u aan!

PRACTICE WHAT YOU PREACH Veel bedrijven prediken openlijk duurzaamheid. Maar hoe brengen ze hun intenties daadwerkelijk in praktijk? Bedrijven als Coca Cola, Ikea en BMW die met hun producten direct op de consumenten markt komen, voelen vaak nog de urgentie en de druk vanuit de maatschappij. Met duurzamere alternatieven kunnen ze namelijk marktaandeel behouden of zelfs vergroten. Doen ze niks, dan is het afbreukrisico groot. Maar wat zet de bedrijven verder terug in de keten aan om hun processen en tussenproducten te verduurzamen?

Hoofdprogramma (Preaches, Pitches en Practices) 10.00 11.00

11.05

11.45 Het kennisplatform Duurzaam Geproduceerd wil tijdens het congres op zoek naar inspirerende voorbeelden uit de praktijk. Om beter te kunnen begrijpen hoe woorden ook daden kunnen worden.

12.15 12.45 13.30

uur Ontvangst en registratie uur Opening door dagvoorzitters Wim Raaijen (Duurzaam Geproduceerd) en Marga Hoek (De Groene Zaak) uur Preaches van experts Met o.a. Marga Hoek en Mariska van Dalen (Tebodin) uur Pitches Social Enlightenment 2014 (www.enlightenmentz.nl) uur Practice Duurzaam Tijdschrift uur Lunch uur Practices uit de voedingsmiddelenen de maakindustrie

Bekijk het actuele programma van het congres of meld u direct aan via:

www.duurzaamgeproduceerd.nl/congres

Met o.a. Hannie Stappers (Rockwool) 14.15 14.45

Wilt u partner worden van het platform DGP? Neem contact op met Anouk Bouwmeester: T | 020 - 3122797 E | anouk@industrielinqs.nl

Wilt u congresinformatie?

Neem contact op met Marjolein Veeninga: T | 020 - 3122791 E | marjolein@industrielinqs.nl

15.15 15.45 16.40 17.00

uur Pitches Product Enlightenment 2014 (www.enlightenmentz.nl) uur Pitches Process Enlightenment 2014 (www.enlightenmentz.nl) uur Pauze uur Practices uit de chemie en energiesector uur Bekendmaking Enlightenmentz 2014 uur Borrel

Voor de laatste informatie en meer details:

www.duurzaamgeproduceerd.nl Initiatiefnemers

Partners

Contentpartners

Mediapartners

www.duurzaamgeproduceerd.nl/congres 02_advertentie_duurzaam_geproduceerd_A4.indd 30

27-10-14 11:23

BP en GDF Suez ontDekken nieuw olievelD in De noorDzee > Oliebedrijven BP en GDF Suez hebben de vondst van een nieuw olieveld in het Britse gedeelte van de Noordzee bekend gemaakt. Het veld, door

ten noordwesten van Den Helder, iets misgegaan. Ruim tachtig bemanningsleden, waaronder negen gewonden, werden met een boot geëvacueerd en aan land gebracht. Het aanlanden van mensen op het Marineterrein in Den Helder werd fysiek nagespeeld. Vier medewerkers raakten volgens het scenario dusdanig gewond dat zij met een reddingshelikopter moesten worden opgehaald. De aankomst van de gewonden op Den Helder Airport werd ook geoefend.

Het doel van de oefening is om als industrie en overheid gezamenlijk calamiteiten te lijf te gaan. Waarnemers van Staatstoezicht op de Mijnen en Rijkswaterstaat keken in Den Haag en Den Helder toe hoe de reddingsoperatie werd geleid. De olie- en gassector houdt jaarlijks oefeningen om na te gaan of de in de wetgeving vastgelegde procedures adequaat worden gevolgd en, in een gesimuleerde omgeving, ook werken.

GeSlaaGDe oFFShoreoeFeninG olie- en GaSSector > Nederlandse olie- en gasproducenten, verenigd in NOGEPA, en de Nederlandse overheid hielden begin oktober een offshore calamiteitenoefening. De Kustwacht, de Veiligheidsregio Noord-Holland Noord, de gemeente Den Helder, de Koninklijke Marine, Staatstoezicht op de Mijnen en Rijkswaterstaat waren betrokken bij deze oefening. In het scenario is tijdens onderhoudswerkzaamheden aan een gasput op een van de productieplatforms van Total, ruim honderd kilometer

chevron heeFt moGelijk nieuwe Bron GevonDen FOTO: TOTAL E&P NEDERLAND

GDF Suez E&P UK ‘Marconi’ genoemd en door BP ‘Vorlich’, grenst aan andere velden van deze bedrijven en is getest op een maximale productie van 5350 barrels per dag. Managing directeur Ruud Zoon van GDF Suez E&P UK noemt de ontdekking van het veld ‘bemoedigend’.

Hij voegt toe: ‘Door actief onderzoek is het veld onze derde succesvolle vondst dit jaar.’

GDF Suez heeft vijftig vergunningen in de centrale en zuidelijke Noordzee. BP heeft ruim twaalf miljard euro gereserveerd voor hun programma in de Noordzee.

Bijna negen miljard van het totale bedrag zal in de komende vijf jaar door uitgegeven worden.

Trevor Garlick, regio directeur BP North Sea: ‘We zoeken steeds naar nieuwe manieren om velden

te vinden en om samen te werken met andere partijen.’

Het Britse ministerie van Energie is verheugd met de vondst: ‘De ontdekking van het veld laat zien wat er in de Noordzee bereikt kan worden als bedrijven intensief samenwerken om het maximale te halen uit de overblijvende olie- en gasreserves. Er zit een groot potentieel in deze zee.’

> Chevron Corporation heeft op 23 oktober een olieontdekking gedaan in het Guadalupeprospect in het Amerikaanse deel van de Golf van Mexico.

In de Keathley Canyon Block 10 Well No. 1 in ontdekte het bedrijf een significante hoeveelheid olie. De bron ligt op zo’n 290 kilometer van de kust van Louisana. Er is tot een diepte van 9,2 kilometer geboord.

04 | 14

51_OD_OLIE_nieuws.indd 5

5

28-10-14 11:06

OPINIE

Europese energie-unie voor borging gaslevering De Europese Unie en de diverse lidstaten staan voor grote keuzes. De veiligheid van de energievoorziening staat op het spel, maar maatregelen als effectief antwoord op de korte termijn worden nog steeds niet genomen. Het Russisch-Oekraïens conflict heeft Brussel geconfronteerd met het gegeven dat gasleveringen vanuit Rusland niet gegarandeerd zijn.

Cyril Widdershoven

De agressieve machtspolitiek van de huidige leiders in Moskou staat haaks op de liberale, economisch soms naïeve politiek van de Europese lidstaten. Na de inlijving van de Krim door Rusland en de bijna-invasie van delen van Oost-Oekraïne, is Brussel er eindelijk van overtuigd dat de Russische gasaanvoer kan worden stilgelegd. De nieuwe EU-sancties op het bankensysteem en de energiesector van Rusland versterken deze zorgen alleen maar.

De reacties van Brussel en lidstaten zoals Duitsland, Frankrijk en Italië, zijn echter zeer verrassend. De grote Europese staten schijnen zich nog steeds niet te realiseren dat de historische, economische relatie met Rusland aan het veranderen is. EU-rapporten over de energievoorzieningszekerheid vertonen nog steeds geen enkel benul van de veranderende geopolitieke situatie en de implicaties op het gebied van energieleveranties door niet-EU-staten.

In het laatste EU Energie Rapport werd er relatief laconiek gedaan over de gevolgen van een gasblokkade door Rusland. Volgens EU-experts is het zeer goed mogelijk om de benodigde 172 miljard kubieke meter Russisch gas elders te gaan halen. De wereldwijde gasmarkt heeft op dit moment te maken met een overschot aan de aanbodzijde, waardoor nieuwe contracten zeer snel kunnen worden gesloten, is het idee op de Brusselse burelen. De realiteit is echter anders.

6

52_53_55_OG_olie_artikel.indd 6

Afhankelijkheid Als Poetin zijn dreigementen om de gastoevoer te stoppen in werking stelt, zijn de gevolgen voor Europa niet te overzien. De sancties, die door de Verenigde Staten en de Europese Commissie zijn opgelegd, maken niet echt indruk op Poetin. Mogelijke stopzetting van gastoevoer aan de Oekraïne of Polen zal grote delen van Midden- en Oost-Europa confronteren met een Russische Koude Winter. De effectiviteit van deze gasblokkade zal zeker te merken zijn in Oost-Europa, want de winter komt eraan.

Voor West-Europa is de situatie niet schrijnend, er is voldoende gastoevoer en -opslag om maandenlang zonder Russisch gas te kunnen. Ook kan er gas worden aangevoerd via de diverse LNGhervergassingsinstallaties in Noordwest-Europa.

De aanvoer van gas van derden (Noorwegen, Qatar, Algerije) in combinatie met eigen productie (Nederland, Verenigd Koninkrijk, Denemarken) is meer dan voldoende om mogelijke tekorten elders op te kunnen vangen.

De positie van Noordwest-Europa is echter niet te vergelijken met de voormalige Oostbloklanden, zoals Polen, Tsjechië, Slowakije, Roemenië, en ZuidEuropese landen zoals Griekenland of Italië. Deze landen zijn nog steeds of steeds meer afhankelijk van de Russische gasaanvoer. Op dit moment worden er nog steeds grote pijpleidingprojecten aangelegd, zoals South Stream, een samenwerking van Rusland (Gazprom) en het Italiaanse olie- en gasbedrijf ENI. De afhankelijkheid van Russisch gas in Italië, de Balkan en Griekenland neemt alleen maar toe de komende jaren.

Europese energie-unie Europese politici en het bedrijfsleven hebben steeds geroepen dat het goed zakendoen is met het nieuwe Rusland. De liberalisering van de Russische economie en de mogelijkheid om daadwerkelijk eigendom te verwerven in Rusland, had veel mensen ervan overtuigd dat er een einde was gekomen aan de eeuwenoude machtspolitiek van Rusland. De Poetin-era werd gezien

04 | 14

28-10-14 11:34

FOTO’S: GAZPROM

als een stap naar een wereld vrij van machtspolitiek en Koude Oorlog-frictie. Deze Rusland-hype heeft nu echter haar Waterloo gevonden.

Brussel moet nu een effectieve en implementeerbare energiestrategie ontwikkelen, waarbij op grote schaal nieuwe gasaanvoerstromen worden gegenereerd. De noodzaak tot een gezamenlijke Europese aanpak is duidelijk, omdat men voor 172 miljard kubieke meter de markt op moet gaan. Voor het vinden van deze zeer grote hoeveelheden gas (LNG) is een Europese energieunie nodig. De laatste jaren hebben aangetoond dat de lidstaten of hun diverse nationale bedrijven niet in staat zijn deze hoeveelheden voor Europa te vinden.

Tegelijkertijd moet de invloed van Rusland en Gazprom in diverse gaslanden niet worden onderschat.

Veel nieuwe projecten in Algerije, Egypte of andere potentiële gasexporterende landen zijn in handen van de Russen. Iran en Irak zijn hier ook voorbeelden van.

Het is daarom noodzakelijk om voor eens en altijd binnen de Europese Unie een echte en realistische energiepolitiek te gaan bedrijven.

De afhankelijk van een gering aantal energieproducerende landen, zoals Rusland, is niet functioneel voor

de versterking van de veiligheid van de energieaanvoer voor Europa.

Diverse grootschalige maatregelen zijn noodzakelijk om de EU minder afhankelijk te maken van machtige spelers zoals Rusland. De Commissie Junker heeft de eerste aanzet hiervoor gegeven door het opperen van

De grote Europese staten schijnen zich nog steeds niet te realiseren dat de historische, economische relatie met Rusland aan het veranderen is. het opzetten van een EU energie-unie. Deze discussie moet snel worden gevoerd en bij meerderheid worden besloten binnen de Europese Unie. Dit laatste om te voorkomen dat EU-lidstaten die sterk zijn verbonden aan het Gazprom-Moskou establishment (Italië en Duitsland) dit torpederen.

Projecten Verder is het noodzakelijk om binnen de Europese Unie eindelijk de miljardeninvesteringen te gaan 04 | 14

52_53_55_OG_olie_artikel.indd 7

➜ 7

28-10-14 11:34

STIKSTOF ON-SITE GENEREREN Atlas Copco Rental verhuurt stikstofgeneratoren die stikstof ter plaatse genereren met een zuiverheid tot 99,999%.

Vraag de specificaties van onze generatoren op via verhuur@nl.atlascopco.com of kijk op onze website. www.atlascopcorental.nl.

Specialist in Heat Treatment Preheating and stress relief Induction and resistance Stationary furnaces Dry out and curing Rental and sales Mobile furnaces

www. delta-heat-services.com info@delta-heat-services.com +31 (0) 187 - 49 69 40

54_atlas_delta.indd 1

28-10-14 10:34

vrijmaken om de gehele Europese gasmarkt technisch met elkaar te verbinden. Op dit moment is het bijna onmogelijk om via LNG-aanlanding in West-Europa de lidstaten in Oost- en Midden-Europa van voldoende gasvolumes te voorzien. Mogelijke leveranties van grote hoeveelheden gas via pijpleidingen in WestEuropa zijn voor landen in het oosten niet mogelijk door een tekort aan interconnecties en technische mogelijkheden. Zo kunnen veel pijpleidingen alleen in oost-westelijke richting worden gebruikt.

Europese lidstaten, ook Nederland, moeten nu voor eens en altijd besluiten om de Europese energiemarkt te veranderen en te integreren. De bestaande geografische tweedeling tussen West- en Oost-Europa kan niet blijven bestaan. Op hetzelfde moment moeten de Europese lidstaten alles in het werk gaan stellen om de diversificatie van het energiesysteem te versterken.

Nieuwe gaspijpleidingsystemen zijn noodzakelijk om de landen te bevoorraden. Additionele LNGaanlandingsprojecten zijn ook gewenst.

De Nederlandse situatie kan hierbij als voorbeeld dienen. In de jaren negentig en begin 21-ste eeuw stonden er drie tot vier LNG-aanlandingsprojecten gepland in Nederland. Onder druk van diverse partijen is toen besloten er maar één te laten doorgaan. Deze foutieve analyse van de toenmalige spelers is nu duidelijk. Met een LNG-terminal van twaalf miljard kubieke meter in Rotterdam kunnen we nog geen deuk in een pakje boter slaan tijdens een Europese gascrisis. Meer projecten zijn nodig om een echte gasrotonde te krijgen.

Destabilisering Diverse onderzoeken, onder meer van Nederlandse partijen (HCSS, TNO), hebben al aangegeven dat er een noodzaak is om een actief Europees buitenlands

energiebeleid te voeren om zo meer aanvoer vanuit andere landen dan Rusland mogelijk te maken.

Algerije, Qatar, Libië, Angola, Nigeria, Mozambique of zelfs Iran moeten in deze strategie worden meegenomen. Op dit moment echter is dit nog steeds een utopie.

Alle EU-lidstaten zijn alleen bezig met het implementeren van een nationale energiepolitiek, waarbij een gecoördineerde aanpak niet wordt nagestreefd.

Het tegendeel wordt alleen bereikt. De Duitse Energiewende heeft de Europese energiemarkt gedestabiliseerd. De onwilligheid van Frankrijk en Italië om

We moeten Europa klaarmaken voor grotere instabiliteit in de energiesector en er alles aan doen om de EU zo energieonafhankelijk als mogelijk is te maken. samen te werken, is ook duidelijk. Het Nederlandse energiebeleid, weer totaal nationaal gericht, kan alleen nog maar leiden tot grotere destabilisering van het Noordwest-Europese systeem, terwijl de kosten de pan uit gaan rijzen.

Niet alleen moeten we Europa klaarmaken voor grotere instabiliteit in de energiesector, maar ook moeten we er alles aan gaan doen om de EU zo energieonafhankelijk te maken als maar mogelijk is. Investeringen zijn nodig om de infrastructuur te vergroten, aanvoer van energie te diversifiëren en de Europese lidstaten ervan te overtuigen (ook Nederland) alles op alles te zetten om de aanwezige lokale energiereserves (gas, schaliegas, kolen) te gebruiken. ▲ 04 | 14

52_53_55_OG_olie_artikel.indd 9

9

28-10-14 11:34

Helder inzicht in uw installaties Applus RTD levert innovatieve, betrouwbare en kwalitatief hoogwaardige technologieën en diensten voor Niet-destructief Onderzoek, inspecties en certificatie.

Toegewijd, proactief en vakbekwaam personeel is overal ter wereld beschikbaar om met u samen te werken om operationele effiency te behouden, terwijl de risico’s voor mens en omgeving geminimaliseerd worden.

Wij bieden u een duidelijk inzicht in de integriteit van uw installaties.

T + 31 10 716 60 00 E info.netherlands@applusrtd.com

www.ApplusRTD.com

25% korting op uw vacature

VACATURES Het Petrochem Platform heeft sinds 2014 op vacatures.petrochem.nl een eigen vacaturesite waarop werkgevers en -nemers in de (petro)chemie elkaar kunnen vinden. Tientallen opdrachtgevers en duizenden bezoekers hebben hier inmiddels gebruik van gemaakt.

Als lezer van Petrochem willen we u graag aanbieden met korting uw vacature(s) hier te plaatsen. In samenwerking met het bureau Exenzo, dat de werving voor deze website uitvoert, geven wij daarom eenmalig 25% korting op het plaatsen van één of meerdere vacatures. U kunt zo tegen lage kosten de voordelen van deze website uitproberen.

Wilt u hier gebruik van maken?

Wilt u meer weten over deze website?

Neem dan contact op met Exenzo via

Neem dan contact op met Miriam Rook,

sales@exenzo.com en vermeld hierbij

redactie- en innovatiemanager van

dat u lezer bent van Petrochem. U krijgt

Industrielinqs, via 020 3122 796 of

dan 25% korting op uw bestelling.

miriam.rook@industrielinqs.nl

pet_vacature_advertentie.indd 1 56_applus_petvak.indd 1

23-10-14 15:02 28-10-14 10:34

POWER-TO-GAS

Power-to-gas nog te duur als peakshaver Power-to-gas kan de komende decennia een belangrijke rol spelen in het terugdringen van de CO2-uitstoot en de overgang van fossiele brandstoffen naar wind- en zonne-energie. De technologie om elektriciteit om te zetten in waterstof en synthetisch aardgas is echter minder geschikt om alleen de pieken in vraag en aanbod van duurzame energiebronnen op te vangen. Daarvoor zijn de investeringskosten en kapitaallasten nog te hoog.

David van Baarle

Nederland heeft als doelstelling om in 2050 de CO2emissie met 80 tot 95 procent terug te dringen ten opzichte van 1990. Daarvoor is grootschalige winning van zonne- en windenergie noodzakelijk. Die bronnen leveren doorgaans echter alleen elektriciteit. Omdat elektriciteit minder dan twintig procent van de totale energievraag omvat, en omdat niet alle energievraag kan worden geëlektrificeerd, is een schakeltechnologie nodig die van duurzame stroom een duurzame brandstof maakt. Bijvoorbeeld voor de industrie en de transportsector.

Een van de grootste power-to-gas plants ter wereld (onderdeel van het Wombat-project) staat in Duitsland.

Via power-to-gas kan die omzetting tegen de laagste maatschappelijke kosten worden gemaakt, blijkt uit een studie van Energieonderzoek Centrum Nederland (ECN) en DNV GL. De studie onderzocht de mogelijke rol van deze technologie in de toekomstige Nederlandse energiehuishouding vanuit een integraal energiesysteemperspectief.

Synthetisch aardgas Bij power-to-gas wordt via elektrolyse water omgezet in waterstof en zuurstof. Waterstof kan direct worden gebruikt in de industrie- of transportsector. Ook kan het worden bijgemengd in het aardgasnetwerk, maar daaraan zijn beperkingen. Als aan waterstof CO2 wordt toegevoegd – bijvoorbeeld uit biomassa – kan er synthetisch aardgas worden gemaakt dat onbeperkt in het aardgasnetwerk kan worden ingevoed. Nadeel alleen is dat deze optie duurder is en er bij verbranding opnieuw CO2 vrijkomt.

Nader onderzoek Hoewel power-to-gas vaak wordt genoemd als de ideale methode om tijdelijke overschotten aan wind- en zonne-energie op te slaan en zo pieken in het aanbod op te vangen, is dit niet de beste optie. Het onderzoek laat zien dat enkel voor deze functie geen rendabele business case kan worden gemaakt. ‘De investeringskosten zijn te hoog in verhouding tot het geringe aantal draaiuren dat de installaties hiervoor maken’, legt projectleider Jeroen de Joode van ECN uit.

Volgens de studie zijn er andere, goedkopere opties om dreigende overschotten in het aanbod te benutten.

Bijvoorbeeld het uitwisselen van overschotten met andere landen, het (flexibel) sturen van de elektriciteitsdraad, de opslag van elektriciteit in bijvoorbeeld batterijen en het tijdelijk afschakelen van windmolens en zonnecellen. Als power-to-gas echter al wordt ingezet voor de productie van CO2-vrije brandstof, dan kan het flexibel opereren van de power-to-gas-installatie wel extra baten opleveren. Sowieso is volgens ECN nader onderzoek nodig om de technologie op de langere termijn rendabel te maken. Nu is dat nog niet het geval. ▲ 04 | 14

57_OH_olie_artikel.indd 11

11

28-10-14 11:21

RVS – en stalen tanks - Autoclaven

- Kolommen

- RVS tanks

- Reactors

- Opslagtanks

- Silo’s

- Buffervaten

- Filtertanks

- Druktanks

- Warmtewisselaars

AJK Hydrolift, Industrie Kanaal-Noord 1173, B-3960 Bree Tel. +32 89 46 93 90 email: info@ajkhydrolift.eu Web: www.ajkhydrolift.eu

SCHENK Verhuur biedt u de grootste afzetbare container van Nederland! Deze is zeer geschikt voor de opslag van diverse vloeistoffen. De 80 m3 buffercontainer is verkrijgbaar in een open-top en gesloten versie.

SCHENK Verhuur levert desgewenst vloeistofdichte lekbakken en kunststof rijplaten.

• Vloeistofdichte containers (14, 20, 28 en 40 m3) • Ontwateringscontainers • Open-top en gesloten 80 m3 buffercontainers NIJMEGEN • Leidingwerk, appendages en aansluitingen • Transport van containers t +31 (0)24 - 348 25 93

www.schenkgroep.nl

ADVERTENTIE-INDEX

Stop!

EAO noodstop-schakelaars.

EAO biedt een zeer ruime keuze aan noodstopknoppen en stopknoppen.

. Inbouwdiepte vanaf 13,5 mm . Foolproof uitvoeringen . Sleutel - of draaiontgrendeling . Afwijkende kleur voor remote control . Duidelijk ontgrendelsymbool volgens EN 60204 . Ook met LED-verlichting

www.eao.nl

EAO_NL_90x132.indd 1 58_index_ajk_eao_schenk.indd 1

Your Expert Partner for Human Machine Interfaces

ABB . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .2 AJK Hydrolift . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .58 Andus Group . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .59 Applus RTD . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .56 ASCO Controls . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .10 Atlas Copco Rental . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .54 Bartec Nederland . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .10 Coolworld Rentals . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . bijlage Delta Heat Services . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .54 Duurzaam Geproduceerd congres 2014 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .50 EAO Benelux . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .58 Eco Ketelservice Verhuur . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .48 Evides . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .26 Intergraph Benelux . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .48 Industrielinqscatalogus 2015 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .34 Krohne Nederland . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .4 Market review . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .44, 45 Messe Düsseldorf . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .42 MODELEC Data-Industrie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .6 Petrochem platform . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .39 Petrochem platform . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .38 Safe Site . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .42 Schenk Verhuur . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .58 SGS Nederland . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .60 Sinus Jevi Electric Heating . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .36 Sky Access . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .24, 32 Stork Technical Services Holding . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .22 Tebodin Netherlands . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .20 vacature site Petrochem . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .56 Van der Linden & Veldhuis Isolatie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .18 Wagenborg Nedlift Vlaardingen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .36 Witzenmann Benelux . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .34 Yokogawa Europe Solutions . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .32

22.10.2014 14:15:22 Uhr 28-10-14 11:06

ANDUS group companies: Process Equipment & Constructions Armada Janse Armada Mobility Armada Rail FIB Industries HSM Steel Structures ISS Projects Lengkeek Staalbouw RijnDijk Construction

Refractories Gouda Feuerfest Deutschland Gouda Refractories Gouda Vuurvast Belgium Gouda Vuurvast Services

Offshore & Maritime HSM Offshore

Total integrated solutions for downstream?

Van Voorden Castings Van Voorden Maritime

Absolutely.

Serving the industry FIB Industries BV te Leeuwarden ontwerpt en produceert kwalitatief, hoogwaardige proces- en drukvaste apparatuur zoals: • • • •

We provide fully integrated power, automation, safety and telecoms solutions for oil refineries, heavy oil conversion and associated downstream processes. A partnership with ABB means world class expertise and continuity. By providing integrated products and solutions as the Main Automation Contractor (MAC) and the Main Electrical Contractor (MEC), we minimize customers’ risks, project delivery time and optimize the operational benefit of the installed system. ABB is your ideal partner to extend your refinery boundaries. www.abb.com/oilandgas

Drukvaten en reactoren Kolommen en scrubbers Reactor internals en kolom internals Warmtewisselaars

• Industriële vergassingsbranders (vergassing en Lo-NOx) • In- en uitlaatsystemen van gasturbines • Modules voor rookgasreiniging (DeNOx)

De producten worden gebouwd in alle roestvast staalsoorten, duplex, lean duplex, super duplex, hoog nikkellegeringen en exotische materialen zoals titanium en zirkonium. FIB Industries werkt voor uiteenlopende opdrachtgevers, zowel nationaal als internationaal, in alle sectoren van de procesindustrie.

FIB Industries BV Einsteinweg 18 8912 AP Leeuwarden NL T +31 (0)58 - 294 59 45 E info@fib.nl

FIB Industries is een zelfstandige werkmaatschappij binnen de divisie ‘Process Equipment & Constructions’ van Andus Group. De overige divisies zijn ‘Offshore & Maritime’ en ‘Refractories’.

Andus Group is een internationale onderneming met circa 1.000 medewerkers en 15 gespecialiseerde werkmaatschappijen wereldwijd actief in een breed, industrieel werkveld.

Kennismaken? Graag. Bel of kijk op www.fib.nl of www.andusgroup.com

www.abb.com/oilandgas

Downstream_ADV___Tipo_D_EN.indd 1 01_2_59_60_A_omslag_ABB_andus_SGS_.indd 3

07-05-14 10:36

FIB Corporate MagAd 210x297.indd 1

19-08-14 16:00 14:40 28-10-14

making the difference

Nr. 11 – 2014

www.petrochem.nl • losse verkoopprijs € 20,50

Al 25 jaar het managementblad voor de olie- en chemische industrie

SGS is unique in the market in finding and creating opportunities and is recognized as the global benchmark for quality and integrity.

As the world’s leading inspection, verification, testing and certification company, with more than 75,000 employees, SGS operates a network of over 1,500 offices and laboratories around the world.

SGS helps to improve quality, safety, performance and efficiency for the following industries: Agricultural - Automotive Consumer Testing - Environmental - Industrial - Life Science - Minerals - Oil, Gas & Chemicals - Systems & Services Certification Governments & Institutions.

sgs gRoUP NETHERLANDs

sgs gRoUP BELgiUm

Malledijk 18 P.O. Box 200 NL-3200 AE Spijkenisse t +31 (0)181 69 33 33 e sgs.nl@sgs.com

SGS House Noorderlaan 87 B-2030 Antwerpen t +32 (0)3 545 44 00 e sgs.be@sgs.com

www.sgs.com

01_2_59_60_A_omslag_ABB_andus_SGS_.indd 2

INSIDE

‘Duurzaamheid is vooral een business principle’ • Met bio-lpg wil Neste Oil voorop blijven lopen • Mega-investering Antwerpen • Thema: Maintenance & Shutdowns

28-10-14 16:00

â–˛

digitale bijlagen

Full Service Rental of Temperature Control Product overview

Coolworld, Full Service Huren voor korte of lange termijn Tijdelijke behoefte aan koeling of verwarming?

Full Service Huren bij Coolworld garandeert dat een tijdelijk probleem met koeling of verwarming zonder eigen investeringen punctueel en betrouwbaar wordt opgelost. Tijdelijk huren belast uw investeringscapaciteit niet, waardoor deze volledig beschikbaar blijft voor de ontwikkeling van

Voorkom stagnatie of schade met een direct inzetbare oplossing van Coolworld. Ook bij renovatie, uitbreiding of vervanging van een vaste installatie kan tijdelijk huren veel voordeel opleveren, bijvoorbeeld omdat de kostenverhogende tijdsdruk op het project geheel wegvalt.

uw core-business.

All-in huurformule Bij Coolworld zit verhuren in de genen.

All-in betekent bij ons: • deskundig technisch advies, zonodig op locatie • probleemanalyse en nauwkeurige projectdefinitie • snelle turnkey levering, installatie en inregeling • eigen transport en installatietechnici • conform milieu- en/ of veiligheidsnormen HACCP, GMP, STEK • eigen 24/7/365 servicedienst

Coolworld levert pasklare oplossingen bij ondermeer: • Capaciteitstekorten • Verbouwingen • Testopstellingen • Seizoenspieken • Evenementen • Calamiteiten en storingen

Vraag nu een offerte aan of ga naar coolworld-rentals.com voor meer informatie.

Verplaatsbare koel- en vriescellen Elke opslagcapaciteit direct beschikbaar Stekkerklare koel- en vriescellen vanaf 10 m³ voor het koelbewaren, vriesbewaren, tempereren of invriezen van producten.

Coolworld is pionier op het gebied van verplaatsbare HACCP koel- en vriescellen.

Het programma bestaat uit; • Koelcellen • Koelcontainers • Demontabele koelcellen • Vriescellen • Vriescontainers • Invriescellen en shockvriezers • Ultra low temperature vriescellen • Tempereercellen • Demontabele vriescellen

Proceskoeling Voorkom productieverlies met direct inzetbare apparatuur voor proceskoeling Lucht- en watergekoelde koudwatermachines (chillers) voor het koelen of verwarmen van proceswater.

Warmtewisselaars voor een volledig fysieke scheiding tussen de procesvloeistof en de koudwatermachine.

Het programma bestaat uit; • Lucht- en watergekoelde koudwatermachines/chillers • Luchtgekoelde low temp koudwatermachines/chillers • Warmtewisselaars • Pompen • 3-wegkleppen • Alle benodigde randapparatuur

Klimaatbeheersing

Verwarming

In elke ruimte de ideale temperatuur!

Altijd een gezond binnenklimaat

Klimaatbeheersing en airconditioning garanderen een stabiele productiviteit en/of voorzien in comfort voor bezoekers, klanten en medewerkers.

U voorkomt bederf van temperatuurgevoelige producten of uitval van uw productie. De apparatuur van Coolworld kenmerkt zich door een lage geluidsbelasting, is energiezuinig en gemakkelijk en snel te installeren.

Verkrijgbaar in capaciteiten vanaf 5 kW en modulair uitbreidbaar.

Als uw vaste verwarming niet beschikbaar is, bijvoorbeeld tijdens renovatie, modernisering of een storing hoeft u noch warmte, noch warm water te ontberen. Voor elk tijdelijk verwarmingsprobleem biedt Coolworld een passende oplossing.

Het programma bestaat uit; • Airhandlers • Low temperature airhandlers • Rooftop airco’s • Mobiele airco’s • Spotairco’s • Watergekoelde koelmachines • Drogers • Alle benodigde randapparatuur

Het programma bestaat uit: • Rooftop airco’s met warmtepomp • Airhandlers met verwarming • Electro- en dieselheaters • Koudwatermachines met warmtepomp • Mobiele ketelhuizen • Doorstroomheaters • Alle benodigde randapparatuur

Coolworld: Full Service Rental of Temperature Control Coolworld is een internationale verhuurorganisatie van koel- en verwarmingsapparatuur met de hoofdvestiging in Waalwijk (Nederland) en daarnaast eigen vestigingen, logistieke depots en servicepunten in Nederland, België, Duitsland, Frankrijk, Oostenrijk en Zwitserland. Hierdoor staat Coolworld altijd dicht bij de klant en is 24/7/365 service gegarandeerd.

Met een up-to-date verhuurvloot kunnen wij adequaat inspelen op vrijwel elke vraag naar tijdelijke koel- en verwarmingsoplossingen, hoe omvangrijk ook.

Coolworld beschikt over een eigen afdeling Product Development en is de enige aanbieder met een grote, direct beschikbare vloot van zowel verplaatsbare HACCP koel- en vriescellen als apparatuur voor klimaatbeheersing en proceskoeling. Met een integere en klantgerichte instelling streven wij lange termijn relaties met onze klanten na.

Coolworld kent uw bedrijfsproces Veelzijdig gekwalificeerde medewerkers staan garant voor deskundige en klantgerichte oplossingen.

Kwaliteit, snelheid, flexibiliteit en service zijn bij Coolworld niet zomaar kreten, het is onze bedrijfscultuur.

Ook thuis in úw branche • Voedingsmiddelenindustrie • Farmaceutische industrie • Chemische industrie • Kunststofindustrie • Facility, overheid en zorg • Groothandel, retail, horeca en evenementen • Distributie, op- en overslag • Installatiebedrijven

24/7/365 Service Neem vrijblijvend contact op. www.coolworld-rentals.com CW-O001-NL-2

Coolworld Nederland T +31 (0)416-68 80 88 E salesnl@coolworld.nl I www.coolworld.nl

Coolworld België T 0800-88900 (gratis vanuit België) E salesbe@coolworld-rentals.be I www.coolworld-rentals.com

Waalwijk • Amsterdam • Zwolle

Brussel • Antwerpen • Namen