VYNOVA DECARBONISEERT TESSENDERLO

Vynova decarboniseert stoomproductie

Vynova produceert in Tessenderlo verschillende basischemicaliën, zoals natronloog, kaliloog, kaliumcarbonaat en monovinylchloride. Het bedrijf zet sterk in op duurzaamheid en heeft de afgelopen jaren diverse processen geoptimaliseerd. Peter Van der Veken, vice president Technology & Engineering, verantwoordelijk voor de technologiekeuzes die in de fabrieken worden toegepast, geeft uitleg.

Evi Husson Vynova heeft duurzaamheid in de volle breedte omarmd. Het bedrijf ziet het als een verplichting ten opzichte van de mens en de samenleving. ‘Economisch succes gaat tenslotte gepaard met sociale rechtvaardigheid en verantwoordelijkheid voor het milieu’, stelt Peter Van der Veken. ‘Daarom hebben we recent een duurzaamheidsprogramma opgestart dat rust op drie pijlers: decarbonisatie, circulariteit en de impact van chemische stoffen op mens en milieu.’ Van der Veken is onder meer verantwoordelijk voor de decarbonisatie van de vijf locaties waar de fabrieken gevestigd zijn: Tessenderlo, Beek, Wilhelmshaven (Duitsland), Mazingarbe (Frankrijk) en Runcorn (Verenigd Koninkrijk).

Modernste technieken

Om te komen tot decarbonisatie is het belangrijk om eerst de processen zo goed mogelijk te optimaliseren. ‘In Tessenderlo hebben we daarom in 2005 en 2017 elektrolyse-units gebouwd die met moderne membraantechnologie chloor, loog en waterstof produceren.’ Die elektrolyse-eenheden vervingen de oude productie-installaties voor natrium- en kaliumhydroxide, die gebaseerd waren op kwikceltechnologie. ‘Kwik moest tegen 2017 worden uitgefaseerd in Europa en door de twee investeringen hebben we hieraan voldaan.’ Het bedrijf zette hiermee ook een grote stap voorwaarts op het vlak van duurzaamheid en energie-efficiëntie. ‘Voor de bouw van de elektrolyse-units met membraantechnologie hebben we er meteen voor gekozen de modernste technieken toe te passen om een zo laag mogelijk energiegebruik te hebben. Denk bijvoorbeeld aan de keuze van membranen die zo weinig mogelijk elektriciteit gebruiken bij de splitsing van de zoutmoleculen.’ De nieuwste eenheid werd in 2018 in gebruik genomen. ‘Hiermee is het elektriciteitsverbruik ten opzichte van de stopgezette eenheid met dertig procent gedaald, een daling die overeenkomt met het energieverbruik van tienduizend gezinnen.’

Betere balans

In de elektrolysefabriek wordt zout (natriumchloride of kaliumchloride) gesplitst in loog, dus natriumhydroxide (NaOH) of kaliumhydroxide (KOH), chloor en waterstof. De chloor wordt vervolgens gebruikt in de MVC-fabriek die eveneens op de site van Tessenderlo is gevestigd. ‘De geproduceerde waterstof gebruiken we intern als chemische grondstof en als energiedrager. De ideale situatie is om alle geproduceerde waterstof te valoriseren, maar dat is complexer dan je misschien in eerste instantie zou denken’, vertelt Van der Veken. In 2019 en 2020 heeft Vynova in Tes-

De stoomketel van Vynova in Tessenderlo draait niet op aardgas maar op waterstof, een bijproduct van Vynova’s eigen processen.

senderlo uitbreidingen doorgevoerd aan de elektrolysezijde. ‘Hierdoor is het aanbod van waterstof hoger, maar ook volatieler geworden. En aangezien een elektrolyse-unit veel elektriciteit verbruikt, kunnen we onze installaties ook goed gebruiken om het elektriciteitsnet te stabiliseren door de belasting te variëren. De daaruit voortvloeiende productiedalingen en -stijgingen mogen echter niet voor problemen zorgen bij

de installaties die de waterstof afnemen. Om te zorgen voor een betere balans hebben we daarom geïnvesteerd in nieuwe waterstofstoomketels. Ook tijdens piekproducties van waterstof kunnen we nu alle waterstof gebruiken door stoom te produceren. We hebben voldoende ketelcapaciteit om alle waterstof te kunnen gebruiken, zelfs als een van de ketels in onderhoud is.’

Stoomketels

Elke stoomketel heeft een brandervermogen van meer dan 20 megawatt en kan 30 ton stoom per uur produceren.

Daarmee kunnen de ketels ongeveer twee derde van alle stoom opwekken die de site in Tessenderlo verbruikt. Voorheen werd gebruik gemaakt van stoomketels op aardgas. ‘Aangezien bij de verbranding van waterstof geen broeikasgassen vrijkomen, kunnen we op die manier ook verder decarboniseren, met circa tienduizend ton per jaar. Dat komt overeen met de CO2-uitstoot van tweeduizend gezinnen die koken en hun huis verwarmen met aardgas.’ De stoomketels passen goed in het toekomstbeleid van Vynova. ‘De investeringen gebeuren allemaal met ons einddoel – net-zero uitstoot of volledige decarbonisatie – in het achterhoofd.’

Waterstofroute

Van der Veken blikt ook alvast vooruit naar toekomstige projecten. ‘We streven op termijn naar volledige decarbonisatie. Er zijn drie opties om hiertoe te komen. Als er op sites sprake is van krakers – zoals bij de MVC-fabriek – is er veel energie nodig. Vandaag de dag worden deze krakers gestookt met aardgas. In de

‘Ook tijdens piekproducties van waterstof kunnen we nu alle waterstof gebruiken door stoom te produceren.’

energietransitie waarin we streven naar net-zero zijn er drie oplossingen. Eén ervan is carbon capture & storage. Dit is naar mijn idee een tussenoplossing. Daarnaast is volledige elektrificatie een mogelijkheid. Elektrificatieprojecten bevinden zich momenteel echter nog in de onderzoeks- of pilotfase, dus dat is nog niet meteen voor morgen. Een derde optie is verbranding op basis van waterstof.’ Voorin de deze laatste optie ziet Vynova veel mogelijkheden. ‘De waterstof die we produceren, willen we zeker verder gebruiken. We verwachten dat door verdere energieoptimalisaties we in de toekomst minder stoom nodig zullen hebben voor onze productieprocessen. Dit betekent dat we meer waterstof voor onze krakers zouden kunnen inzetten. Kiezen we uiteindelijk voor de waterstofroute, dan zal echter onze eigen waterstofproductie onvoldoende zijn om de vraag van de krakers volledig af te dekken. Daarom zullen we ook moeten nadenken over de mogelijkheden om aan te sluiten op een waterstofnetwerk dat er vandaag nog niet ligt.’

Warmtepompen

Ook al zijn er al veel optimalisatieslagen gemaakt, meer besparen is dus nog steeds mogelijk. ‘Je zult altijd de bovengenoemde eindoplossingen nodig hebben, maar hoe energie-efficiënter je je productie kunt maken, hoe beter. In onze fabrieken is het laaghangende fruit inmiddels al geplukt, maar we zijn ervan overtuigd dat we nog meer kunnen verbeteren. Denk bijvoorbeeld aan betere isolatie van leidingen en andere installatieonderdelen of aan het nog beter gebruiken van restwarmtestromen. Bovendien moeten deze ideeën steeds opnieuw worden geëvalueerd, want waar dit voorheen soms niet rendabel was, kan dit met de huidige hoge CO2- en energieprijzen wel het geval zijn.’ Om het potentieel een boost te geven, kijkt Vynova ook naar mogelijkheden van warmtepompen. ‘Als je de temperatuur van restwarmte met een warmtepomp kunt verhogen van 60 graden naar 90 tot 130 graden Celsius, biedt dat voor bepaalde processen opnieuw mogelijkheden. We volgen de ontwikkelingen die gaande zijn in elk geval op de voet. We willen de beste opties kiezen. Opties die niet alleen op dit moment veel kunnen opleveren, maar ook het beste passen in onze toekomstvisie op lange termijn.’ ■

GESCHIEDENIS VAN VYNOVA

Vynova is Europees producent van PVC en chlooralkali-producten. Het verhaal van Vynova’s PVC- en MVC-productie in België en Nederland begon op 16 december 1969, toen het Nederlandse DSM en het Belgische Produits Chimiques de Tessenderloo (PCT, later omgedoopt tot Tessenderlo Chemie) de joint venture Limburgse Vinyl Maatschappij (LVM) oprichtten. De naam verwees naar de locatie van beide bedrijven: PCT in Belgisch Limburg en DSM in Nederlands Limburg. Met de oprichting van de Limburgse Vinyl Maatschappij bundelden DSM en PCT de krachten. Het doel: in Tessenderlo MVC maken en op basis van dat MVC in het Nederlandse Beek PVC produceren. Minder dan drie jaar later waren de PVC-fabriek in Beek en de MVC-fabriek in Tessenderlo een feit. Ze werden met elkaar verbonden via een ondergrondse pijpleiding van 63 kilometer. In Tessenderlo werd een tweede MVC-fabriek gebouwd, die werd opgestart in 1976. Ook in Beek werd in de volgende decennia op verschillende momenten de productiecapaciteit uitgebreid. In de loop der jaren veranderde de aandeelhouderstructuur van de activiteiten verschillende keren. In 1983 werden de PVC-plant in Beek (op dat moment nog volledig in handen van DSM), de MVC-activiteiten in Tessenderlo en de PVC-fabriek in het Franse Mazingarbe (eind 1976 gekocht door Tessenderlo Chemie) volledig ondergebracht onder LVM, dat ook de leiding nam over de commerciële PVC-activiteiten. In 1989 verkocht DSM haar belang in LVM, met inbegrip van de PVC-fabriek in Beek en de MVC-fabriek in Tessenderlo, aan Tessenderlo Chemie, en in 2011 werden de PVC-activiteiten van Tessenderlo Chemie door INEOS ChlorVinyls gekocht. Een nieuw hoofdstuk van de sites in Tessenderlo en Beek begon op 1 augustus 2015, toen de industriële groep ICIG beide vestigingen verwierf, naast drie andere sites in Mazingarbe (Frankrijk), Wilhelmshaven (Duitsland) en Runcorn (VK). De vijf vestigingen vormen sindsdien samen een nieuwe speler op de markt: Vynova. Sinds de oprichting van Vynova investeerde ICIG al meer dan 225 miljoen euro in de vestigingen van Tessenderlo en Beek om de betrouwbaarheid, energie-efficiëntie en duurzaamheidsprestaties van de productie-installaties verder te verbeteren. Ook op productvlak werd en wordt er geïnvesteerd en geïnnoveerd. Zo lanceerde Vynova in 2020 MVC en PVC op basis van hernieuwbaar etheen uit biomassa en op basis van circulair etheen uit plastic afval. In 2021 volgde de lancering van hernieuwbaar natriumhydroxide, geproduceerd met hernieuwbare elektriciteit, en eerder dit jaar bracht Vynova een gamma koolstofarme kaliumderivaten op de markt. Door deze innovatieve productgamma’s kunnen klanten de CO2-voetafdruk van hun producten aanzienlijk verkleinen.

FOTO: INEOS

Ineos en Fluxys hebben een samenwerkingsovereenkomst getekend voor een haalbaarheidsonderzoek naar een waterstofnetwerk in de Antwerpse haven. De waterstofbackbone past mooi bij de plannen van Ineos om de ethaankraker van het vlaggenschipproject Project ONE van waterstof te voorzien. De drie miljard kostende etheenfabriek moet een van de meest duurzame in zijn soort worden en minder dan de helft uitstoten van de top tien best presterende krakers in Europa.

Volgens Ineos heeft de ethaankraker straks jaarlijks honderdduizend ton waterstof nodig voor zijn kraakfornuizen en stoomboilers. Het Engelse chemiebedrijf verwacht dat het zestig procent van zijn emissies terug kan dringen door blauwe waterstof uit zijn eigen kraakproces in te zetten. De overige veertig procent zal het elders moeten halen. En daar biedt de open access waterstofleiding natuurlijk een goede aanvulling.

Fluxys consulteert de diverse Belgische industriële clusters over de nodige investeringen in waterstofinfrastructuur. De netbeheerder kijkt daarbij uiteraard ook naar aansluiting op netwerken buiten België

PARTNERNIEUWS

Afblaasinstallatie Sabic effectief tegen verlies van plastic korrels

Om te voorkomen dat plastic korrels in het milieu terecht komen, reinigt SABIC de beladen vrachtwagens voor ze de Chemelot site verlaten. Sinds 2021 gebeurt dat automatisch met behulp van een afblaasinstallatie. Een project dat inmiddels heeft geleid tot positieve resultaten. Er worden duidelijk minder korrels aangetroffen in de zeven en langs de bermen. En er worden ook weinig korrels in het effluent van de waterzuiveringsinstallatie (IAZI) van Chemelot gevonden.

BASF partner van Vattenfall bij tender Hollandse Kust West

Vattenfall neemt deel aan de tender voor Hollandse Kust West en tekent in voor beide kavels, kavel VI en VII, met BASF als partner voor kavel VI. De offshore windmolenparken zijn voor beide bedrijven uiterst belangrijk voor het bereiken van hun duurzaamheidsdoelstellingen. De duurzame elektriciteit van Hollandse Kust West zou BASF’s doel steunen om tegen 2050 een netto nul CO2-uitstoot te bereiken. De kavels gaan elk 700 MW aan offshore windenergiecapaciteit opleveren.

Brochure ‘Introductie Omgevingswet Vergunningverlening in de haven’

Om bedrijven uit het havengebied zo goed mogelijk voor te bereiden op het werken met de Omgevingswet hebben Deltalinqs, het Havenbedrijf Rotterdam, de Veiligheidsregio Rotterdam Rijnmond, GGD, DCMR en het Ministerie van Binnenlandse Zaken de brochure Introductie Omgevingswet Vergunningverlening in de haven opgesteld. Deze brochure bevat informatie over zowel nieuwe onderwerpen als onderwerpen die anders worden geregeld onder de Omgevingswet die op 1 januari 2023 in werking treedt.

Het Petrochem platform brengt experts, gebruikers en leveranciers van producten en diensten bijeen om bij te dragen aan transparante informatievoorziening rond de olie- en chemische industrie. Het Petrochem platform bereikt zijn doelgroep via het vakblad Petrochem, de website www.petrochem.nl, de nieuwsbrief, rondetafelbijeenkomsten, het jaarcongres Deltavisie en andere events.

PARTNERS VAN HET PETROCHEM PLATFORM

Bekijk de partnerfilmpjes op www.petrochem.nl/partners-leden

CONTENTPARTNERS

LEDEN VAN HET PETROCHEM PLATFORM

ENGIE logotype_solid_BLUE_RGB 14/04/2015

24, rue Salomon de Rothschild - 92288 Suresnes - FRANCE Tél. : +33 (0)1 57 32 87 00 / Fax : +33 (0)1 57 32 87 87 Web : www.carrenoir.com

RÉFÉRENCES COULEUR

R0 G170 B255

LEADER IN HIGH TEMPERATURE SOLUTIONS

Zone de protection 1

Zone de protection 2

Zone de protection 3

‘QU TES’

Als de energietransitie ons één ding leert, dan is het dat een raffinaderij slechts een radertje is in een veel groter systeem. In dat systeem werken moleculen en elektronen samen, maar is ook samenwerking tussen de schakels in de keten essentieel.’

Karen de Lathouder, BP Nederland, in de het hoofdinterview in deze editie.

Er zijn regels die een ruime interpretatie toestaan. Ruimer dan de bedoeling van die regels is. Het omgekeerde komt ook voor. Zo zijn er regels die heel strikt zijn en waarbij vanwege de bedoeling een ruime interpretatie juist wel nuttig zou zijn.’

Henk Leegwater, Lexxin, in zijn column in deze editie.

Bedrijven in onze regio hebben plannen voor ruim vijftig projecten in de hele waterstofketen die oplopen tot investeringen van 9 miljard euro tot 2030. Hiermee kunnen tienduizenden banen uit de gassector behouden worden en kunnen er nog eens enkele tienduizenden nieuwe banen bij komen.’

Cas König, Groningen Seaports, in Dagblad van het Noorden.

HET EXPERTPANEL VAN HET PETROCHEM PLATFORM BESTAAT UIT DE VOLGENDE SPECIALISTEN

Johan Alebregtse

Manufacturing & Technology Executive Consultancy

Frank Beckx Kennis- en Lobbycentrum Voka,

directeur

Jos Benders

voormalig topman Lyondell

Sandra de Bont VOTOB Academy,

directeur

Jan Bout Stichting HaskoningDHV,

bestuurslid

Frans Brüning Iv-Industrie,

business development manager

Jan Van Doorslaer

voormalig woordvoerder BASF Antwerpen

Niko van Gent

voormalig woordvoerder Huntsman Holland

Michel Grijpink Hogeschool Utrecht,

Learning & Development consultant

Ronald Hoenen Equans,

regio directeur

Plant Manager of the Year 2015

Joris Hurenkamp Havenbedrijf Rotterdam,

senior business manager

Emre Kaya Organik Kimya,

global supply chain director

Plant Manager of the Year 2017

Cor Kloet

voormalig algemeen directeur SPIE Nederland

Tijs Koerts EPSC,

operations director

Cas König Groningen Seaports, directeur

Enrico Lammers Pro6com en DWG Process & Safety

managing director/ partner

Henk Leegwater Lexxin,

consultant

Bart Leenders Neste,

vice president production

Frank de Leng ACTAD,

operations manager

Michel Leyseele Pipelink,

managing director

Marit van Lieshout Kenniscentrum Duurzame Havenstad,

Iector Procesoptimalisatie en -intensificatie

Cor van de Linde iTanks,

managing director

Michel Meertens DSM,

vice president premix operations

Genserik Reniers TU Delft,

professor Safety and Security Science Group

Elsbeth Roelofs MVO Nederland,

sectormanager Chemie, Internationaal MVO programma

Egbert Schellenberg FNV,

vakbondsbestuurder procesindustrie

Dik Schipper voormalig production leader Dow Benelux

John Schonewille Stratt+ Industrial Management,

directeur

Gerald Schotman Shell,

senior vice president

Jaap Schouten TU Eindhoven,

professor

Wim Soetaert Universiteit Gent,

professor

Wouter Stam Flowid,

managing director

Niek Stokman Bilfinger Tebodin West Nederland,

sales manager oil & gas

Gabriel Tschin Plant One Rotterdam,

managing director

Henk Veldink Hexion,

senior director global strategic development

René Venendaal BTG Biomass Technology Group,

algemeen directeur

Roelf Venhuizen

voormalig voorzitter Profion en directeur NAM

Roelof van Wijk Teijin Aramid, plantmanager

Maaike de Wit Straatman Koster advocaten,

advocaat

Jeroen van Woerden Jitink,

managing director

Cor Zijderveld

voormalig voorzitter SBE

CHEMIE

Opdrachtgever: BASF Waar: Antwerpen Investering: ruim 500 miljoen euro Afronding: 2022

Opdrachtgever: BASF Waar: Antwerpen Investering: onbekend Afronding: 2024 BASF investeert meer dan vijfhonderd miljoen euro in de bouw van een tweede grote ethyleenoxide-fabriek en verschillende installaties voor ethyleenoxide-derivaten. De gefaseerde opstart van de nieuwe installaties begint in 2022.

BASF bouwt op haar Verbund-site in Antwerpen een nieuwe productie-unit voor alkylethanolamines. Het bedrijf verwacht de installatie in 2024 in gebruik te kunnen nemen. De bouw van de nieuwe fabriek is het sluitstuk in een serie van projecten op de Antwerpse site.

Opdrachtgever: Black Bear Carbon Waar: Geleen Investering: 78 miljoen euro Afronding: tweede helft 2023

Opdrachtgever: Borealis Waar: Kallo Investering: 1 miljard euro Afronding: medio 2022 Black Bear Carbon gaat op Chemelot rubbergranulaat van afgekeurde vrachtwagen- en autobanden verwerken via pyrolyse. Daarbij valt het rubber uiteen in carbon black, pyolyse-olie en -gas. De twee productielijnen krijgen elk een capaciteit van 2.300 kilo granulaat per uur en kunnen samen 40.000 ton granulaat per jaar verwerken. Dit levert maximaal 18.000 ton carbon black, ongeveer 6.000 ton gas en 20.000 ton olie per jaar op.

Borealis gaat op haar productiesite in Kallo een fabriek bouwen voor propaandehydrogenering. Deze krijgt een capaciteit van 750.000 ton per jaar. In het eerste halfjaar van 2022 zou de fabriek moeten opstarten.

Opdrachtgever: Covestro Waar: Antwerpen Investering: 300 miljoen euro Afronding: 2024

Opdrachtgever: Ineos Waar: Lillo (Antwerpen) Investering: 3 miljard euro Afronding: 2026 Covestro investeert driehonderd miljoen euro in de bouw van een nieuwe productie- eenheid voor aniline in Antwerpen. De opstart van de nieuwe eenheid wordt verwacht in 2024. Aniline is een grondstof voor MDI, dat vervolgens een voorproduct is van polyurethaan hardschuim.

Ineos realiseert een ethaankraker in Lillo (Antwerpen). Deze gaat ethaan omzetten in etheen, een belangrijke grondstof voor de chemische industrie. Het concern investeert ruim drie miljard euro in het project en verwacht dat de stoomkraker in 2026 in productie is.

Opdrachtgever: Kronos Waar: Gent Investering: 36 miljoen Afronding: 2022

Opdrachtgever: Lanxess Waar: Lillo Investering: onbekend Afronding: 2023

Opdrachtgever: Mitsubishi GC Waar: Botlek Rotterdam Investering: onbekend Afronding: 2024 Kronos investeert 26 miljoen euro in een uitbreiding van productiecapaciteit. Er komt een grotere pigmentfilter en mogelijk een vierde stoommaler en nieuwe verpakkingslijn. Hierdoor kan de productiecapaciteit worden verhoogd naar 120.000 ton per jaar. Daarnaast investeert het 10 miljoen euro in energierecuperatie.

Lanxess heeft in Lillo (Antwerpen) een installatie voor de reductie van de lachgasuitstoot in gebruik genomen. Deze breekt zo’n vijfhonderd ton lachgas per jaar af. Het project heeft ongeveer tien miljoen euro gekost. In 2023 komt er een tweede installatie bij, die twee keer zoveel lachgas kan afbreken.

Mitsubishi Gas Chemical bouwt een nieuwe fabriek voor de productie van meta-xyleendiamine (MXDA) in de Botlek, Rotterdam. Deze krijgt een capaciteit van 25 kiloton en moet medio 2024 in productie gaan.

Opdrachtgever: Shell Waar: Moerdijk Investering: honderden miljoenen euro’s Afronding: 2025 Shell Moerdijk vervangt de zestien oudste fornuizen van de stoomkraker door acht nieuwe. De capaciteit blijft gelijk. De nieuwe fornuizen worden vanaf 2022 in modules naar de locatie verscheept. Daar worden ze één voor één in elkaar gezet om gefaseerd de capaciteit van de oude fornuizen over te nemen.

Opdrachtgever: Teijin Aramid Waar: Emmen Investering: onbekend Afronding: medio 2022

Opdrachtgever: Tessenderlo Kerley Waar: Geleen Investering: onbekend Afronding: medio 2023

Opdrachtgever: Umincorp Waar: Rotterdam Investering: onbekend Afronding: onbekend

GROEN EN BIO

Opdrachtgever: o.a. Alco Bio Fuel Waar: Gent Investering: 10 miljoen euro Afronding: voorjaar 2022

Opdrachtgever: ArcelorMittal Waar: Gent Investering: 120 miljoen euro Afronding: 2022

Opdrachtgever: Argent Energy Waar: Amsterdam Investering: onbekend Afronding: 2024

Opdrachtgever: Avantium Waar: Delfzijl Investering: onbekend Afronding: eind 2023

Opdrachtgever: BioBTX Waar: Delfzijl Investering: 80 miljoen euro Afronding: 2027

Opdrachtgever: Cargill Waar: Gent Investering: 150 miljoen euro Afronding: juni 2022

Opdrachtgever: DBG BioEnergy Waar: Delfzijl Investering: onbekend Afronding: eind 2022 Teijin Aramid breidt haar productiecapaciteit voor Twaron supervezels met meer dan 25 procent uit. De totale extra capaciteit zal volledig beschikbaar zijn in 2022. Diverse grote investeringen verhogen de productiecapaciteit, inclusief implementatie van de nieuwste technologie.

Tessenderlo Kerley begint in 2022 met de bouw van een fabriek voor vloeibare meststoffen op het Chemelot-terrein in Geleen. Het bedrijf wil het ontwerp van de fabriek eind 2021 afronden en verwacht dat de fabriek in het tweede kwartaal van 2023 klaar is voor de productie van ammoniumthiosulfaat.

Umincorp bouwt een tweede rPET-fabriek in Rotterdam. Het bedrijf werkt in Amsterdam al plastic afvalstromen mechanisch op tot zuivere grondstoffen voor producenten van plastic producten. Een belangrijke stap in het proces is het scheiden van plastics in de afvalstroom met behulp van een magnetische vloeistof.

Bioraffinaderij Alco Bio Fuel (ABF), gasleverancier Messer Benelux en IJsfabriek Strombeek investeren tien miljoen euro in een ‘recovery unit’ voor koolstofdioxide. Het gaat om een tweede unit bij Alco Bio Fuel in Gent, die CO2-gas uit de processtroom recupereert en zuivert en omzet in vloeistof. Begin 2022 moet de unit operationeel zijn.

ArcelorMittal investeert via dochteronderneming C-Shift 120 miljoen euro in het project Steelanol om tien procent van de afvalgassen van het staalbedrijf om te zetten in bioethanol. C-Shift maakt gebruik van een nieuwe technologie waarbij bacteriën CO-rijk gas vergisten tot ethanol en kan straks zo’n 80 miljoen liter bio-ethanol per jaar produceren.

Argent Energy breidt haar productiecapaciteit in de Amsterdamse haven uit naar 540.000 ton biodiesel. Voor de uitbreiding worden twee nieuwe productielijnen en een waterzuivering gebouwd. Ook komen er meer opslagtanks voor hernieuwbare producten.

Avantium bouwt in Delfzijl een demofabriek voor de productie van furaandicarbonzuur, een grondstof voor plastics. De installatie gaat plantaardige grondstoffen omzetten in zo’n 5.000 ton groene FDCA per jaar. Naar verwachting zal de bouw van de demofabriek eind 2023 klaar zijn.

BioBTX bouwt in Delfzijl een fabriek die 50.000 ton hernieuwbare en afgedankte materialen, zoals afvalplastics en meertouwen, gaat omzetten in de grondstoffen benzeen, tolueen en xyleen. De fabriek – PETRA Circular Chemicals Plant – wordt gebouwd op Chemiepark Delfzijl en vergt een investering van tachtig miljoen euro.

Cargill investeert 150 miljoen euro in een nieuwe biodieselfabriek in Gent. Deze krijgt een productiecapaciteit van 115.000 ton biodiesel per jaar en kan rioolslib, reststoffen uit de industrie en allerlei andere grondstoffen verwerken tot biodiesel. In juni 2022 moet de fabriek klaar zijn.

DBG BioEnergy bouwt haar eerste fabriek in Delfzijl. Deze gaat cellulosehoudend industrieel afval omzetten in bioLNG, groene kunstmest en vloeibare CO2. De installatie krijgt een capaciteit van 15.000 ton bioLNG per jaar en moet eind 2022 operationeel zijn.

Opdrachtgever: Dow Waar: Terneuzen Investering: onbekend Afronding: onbekend Dow werkt aan het ontwerp en de engineering van een eenheid die pyrolyse-olie – gemaakt van afvalplastic – zuivert voor gebruik in de fabrieken. De eenheid in Terneuzen krijgt een capaciteit van 10.000 ton per jaar. Het hart draait om de PureStep-technologie van Haldor Topsoe, die onzuiverheden uit vloeibare grondstof kan verwijderen.

Opdrachtgever: Gasunie, Perpetual Next Waar: Delfzijl Investering: 60 miljoen euro Afronding: 2024 Gasunie en Perpetual Next willen in Delfzijl een fabriek bouwen die organische reststromen via torrefactie omzet in groengas en bio-char. De fabriek die naar verwachting in 2024 in gebruik wordt genomen, start met een groengasproductie van 12 miljoen kuub per jaar. Met het project is een investering gemoeid van circa zestig miljoen euro.

Opdrachtgever: Gidara Energy Waar: Amsterdam Investering: 250 miljoen euro Afronding: begin 2024

NIEUW PROJECT

Opdrachtgever: Gidara Energy Waar: Rotterdam-Botlek Investering: onbekend Afronding: 2025

Opdrachtgever: IST Green Chemicals Waar: Axelse Vlakte Investering: 100 miljoen euro Afronding: begin 2024

NIEUWE PROJECT

Opdrachtgever: Indaver Waar: Antwerpen Investering: 100 miljoen euro Afronding: 2023

Opdrachtgever: Neste Waar: Rotterdam Investering: 190 miljoen euro Afronding: tweede helft 2023 Gidara Energy bouwt in de haven van Amsterdam een fabriek die niet-recyclebaar afval omzet in syngas en vervolgens in methanol. De fabriek krijgt een capaciteit van ongeveer 87,5 kiloton methanol. De verwachting is dat deze begin 2024 operationeel is.

Gidara Energy bouwt in de haven van Rotterdam een fabriek die vanaf 2025 niet-recyclebaar afval gaat omzetten in syngas en vervolgens methanol. De fabriek krijgt een jaarlijkse capaciteit van ongeveer 90.000 ton hernieuwbare methanol, door omzetting van 180.000 ton niet-recyclebaar afval.

IST Green Chemicals bouwt op de Axelse Vlakte in Zeeland een nieuwe fabriek die bio-ethanol uit suikerbieten maakt. Niet via een tussenstap met suiker, maar rechtstreeks, dankzij de Betaprocess-technologie. Deze brengt de cellen van de suikerbiet via vacuümextrusie tot explosie, waardoor de suikers direct bloot komen te liggen.

Indaver investeert 100 miljoen euro in een fabriek die polystyreenafval terug kan omzetten in styreen. De opstart van de fabriek in Antwerpen is gepland voor 2023. Trinseo neemt gedurende tien jaar minimaal vijftig procent van het geproduceerde r-styreen af van Indaver.

Neste breidt haar productiecapaciteit in Rotterdam uit om de productie van duurzame vliegtuigbrandstof (SAF) mogelijk te maken. Momenteel produceert de raffinaderij voornamelijk duurzame diesel. Dankzij aanpassingen aan de raffinaderij kan Neste straks 500.000 ton SAF per jaar produceren.

Opdrachtgever: Neste en Ravago Waar: Vlissingen Investering: onbekend Afronding: onbekend

Opdrachtgever: Nordsol, Attero, Titan Waar: Wilp Investering: onbekend Afronding: 2023

Opdrachtgever: Photanol en Nobian Waar: Delfzijl Investering: onbekend Afronding: 2024 Neste en Ravago willen in Vlissingen een fabriek bouwen die plastic afval gaat verwerken met de thermochemische liquefactietechnologie van het Amerikaanse Alterra Energy. De installatie krijgt een verwerkingscapaciteit van ongeveer 55 kiloton gemengd plastic afval per jaar.

Nordsol, Attero en Titan willen samen organische reststromen omzetten in bio-LNG en beschikbaar maken voor de scheepvaart. Attero zet huishoudelijk bioafval om in zes miljoen kubieke meter biogas per jaar. Nordsol werkt dit op tot ongeveer 2.400 ton bio-LNG per jaar en Titan is de exclusieve langetermijnafnemer.

In een demofabriek van Photanol en Nobian (voorheen Nouryon) in Delfzijl zetten bacteriën CO2 om in organische zuren. De twee partijen willen de fabriek in 2023 gaan opschalen naar 30.000 ton. Deze commerciële fabriek moet vervolgens in 2024 in productie gaan.

Opdrachtgever: Pryme Waar: Rotterdam Investering: onbekend Afronding: tweede helft 2022

Opdrachtgever: Relement Waar: Bergen op Zoom Investering: onbekend Afronding: 2025 Pryme bouwt in Rotterdam een proeffabriek voor de productie van pyrolyse-olie uit afvalplastic. In een eerste stap gaat de fabriek 35 tot 40 kiloton plastic verwerken (40 kiloton plastic levert ongeveer 30 kiloton pyrolyse-olie op). Gaandeweg voert Pryme de capaciteit op naar 60 kiloton plastic afval per jaar. De ingebruikname van een tweede fabriek met een productiecapaciteit van 350 kiloton pyrolyse-olie per jaar staat gepland voor 2024.

Relement, een spin-off van TNO, vestigt zich op de Green Chemistry Campus. Het bedrijf gaat op commerciële schaal bio-aromaten uit biomassaresiduen produceren voor toepassing in onder meer smeermiddelen en coatings. Een van de eerste bio-aromaten die Relement op de markt brengt, is een alternatief voor ftaalzuuranhydride in alkydverf.

Opdrachtgever: SCW Systems/Gasunie Waar: Delfzijl Investering: 200 miljoen euro Afronding: 2023 SCW Systems gaat samen met partner Gasunie een fabriek in Delfzijl bouwen die jaarlijks 150 tot 200 miljoen kubieke meter groen gas produceert uit (natte) organische reststromen. Met de bouw van de fabriek is een investering gemoeid van 150 tot 200 miljoen euro. Naast groen gas wordt ook groene waterstof geproduceerd.

Opdrachtgever: Shell Waar: Pernis Investering: onbekend Afronding: 2024 Shell Pernis bouwt een fabriek die biobrandstoffen gaat maken van biologische (afval) olie. De fabriek krijgt een capaciteit van 820.000 ton biobrandstoffen per jaar. Naast de fabriek komt een pre-treatment unit (PTU) met een capaciteit van ongeveer 1.100 kiloton voorbehandelde olie per jaar. Ook komen er nieuwe tanks op de site in Pernis.

Opdrachtgever: Shell en BlueAlp Waar: Nederland Investering: onbekend Afronding: 2023

Opdrachtgever: o.a. SkyNRG Waar: Delfzijl Investering: onbekend Afronding: 2026 Een joint-venture van Shell en BlueAlp bouwt twee installaties in Nederland, die dertig kiloton moeilijk te recyclen plastic gaan omzetten in pyrolyse-olie. De installaties moeten in 2023 operationeel zijn en leveren alle pyrolyse-olie als grondstof aan de krakers van Shell in Moerdijk en Duitsland.

SkyNRG, KLM, SHV en Schiphol bouwen een productiefaciliteit voor duurzame vliegtuigbrandstof in Delfzijl. Groene waterstof zou worden gecombineerd met afval- en reststromen om 100.000 ton duurzame vliegtuigbrandstof en 15.000 ton bioLPG per jaar te produceren.

Opdrachtgever: Synkero Waar: Amsterdam Investering: onbekend Afronding: 2027

Opdrachtgever: Trinseo Waar: Tessenderlo Investering: onbekend Afronding: 2023

Opdrachtgever: Twence Waar: Hengelo Investering: onbekend Afronding: eind 2023

Opdrachtgever: UBQ Materials Waar: Bergen op Zoom Investering: onbekend Afronding: eind 2022 Start-up Synkero wil in de Amsterdamse haven een fabriek bouwen voor de productie van 50.000 ton duurzame kerosine. Grondstof is CO2 dat wordt afgevangen in de industrie of direct uit de lucht. Dit wordt samen met groene waterstof omgezet in synthetisch kerosine. De planning is dat de fabriek in 2027 draait.

Trinseo gaat in Tessenderlo een fabriek bouwen voor de chemische recycling van polystyreen. De fabriek gaat 15.000 ton gerecycled polystyreen per jaar produceren. De bouw ervan begint eind 2022. De technologie is van Synova (en oorspronkelijk van TNO), Worley is ingeschakeld voor de engineering.

Twence bouwt in Hengelo een grootschalige CO2-afvanginstallatie. Deze kan straks 100.000 ton CO2 per jaar afvangen en hergebruiken. Denk daarbij aan natriumbicarbonaat om rookgassen te reinigen of vloeibare CO2 voor gebruik in kassen. Naar verwachting gaat de installatie in het laatste kwartaal van 2023 in bedrijf.

Het Israëlische bedrijf UBQ Materials wil in Bergen op Zoom een fabriek bouwen die huishoudelijk afval omzet in een thermoplastisch materiaal. De productiefaciliteit moet vanaf eind 2022 zo’n 70.000 ton UBQ-materiaal gaan produceren.

Opdrachtgever: VTTI Waar: Tilburg Investering: onbekend Afronding: derde kwartaal 2023

Opdrachtgever: Xycle Waar: Rotterdam Investering: onbekend Afronding: vierde kwartaal 2023

OLIE, GAS EN OFFSHORE

Opdrachtgever: zes olie-/gasbedrijven Waar: Noordzee Investering: onbekend Afronding: eind 2023

Opdrachtgever: Fluxys Waar: Zeebrugge Investering: onbekend Afronding: begin 2026

Opdrachtgever: NAM Waar: Pernis Investering: onbekend Afronding: onbekend

Opdrachtgever: NAM Waar: Ternaard Investering: onbekend Afronding: onbekend

UPDATE

Opdrachtgever: ONE-Dyas Waar: Noordzee Investering: onbekend Afronding: eind 2024

Opdrachtgever: Petrogas E&P Waar: blokken A en B (Noordzee) Investering: onbekend Afronding: onbekend

Opdrachtgever: Petrogas E&P Waar: Noordzee Investering: onbekend Afronding: 2026

Opdrachtgever: Vermilion Waar: Westerveld en Weststellingwerf Investering: onbekend Afronding: onbekend Tankopslagbedrijf VTTI neemt het bio-energieproject van Re-N Technology over. In 2023 wil het bedrijf een biogasinstallatie hebben gebouwd. Deze verwerkt organisch afval en nevenstromen met een anaeroob vergistingsproces. De installatie krijgt een capaciteit van 17 megawatt en genereert onder meer 23 miljoen kubieke meter biogas per jaar.

Xycle, een joint venture van NoWit, Patpert Teknow Systems en Vopak, bouwt een fabriek in Rotterdam die 20 kiloton niet-mechanisch recyclebaar plastic per jaar gaat omzetten in ongeveer 20 miljoen liter pyrolyse-olie. De fabriek zal naar verwachting in het vierde kwartaal van 2023 operationeel zijn.

Zes olie- en gasbedrijven hebben een overeenkomst getekend met Oceaneering Services om gezamenlijk exploratieputten in de Nederlandse Noordzee te ontmantelen. Het gaat om 24 zogenoemde mud line suspension putten van NAM, Neptune Energy, ONEDyas, Petrogas E&P, TotalEnergies EP Nederland en Wintershall Noordzee.

Fluxys LNG gaat op de LNG-terminal in Zeebrugge zes miljoen ton extra hervergassingscapaciteit per jaar aanbieden, en daarvoor is bijkomende infrastructuur nodig. Vanaf begin 2024 gaat het om in totaal 4,7 miljoen ton extra capaciteit per jaar, en vanaf begin 2026 moet de volledige 6 miljoen ton per jaar beschikbaar zijn.

NAM wil de gaswinning uit het gasveld Pernis herstarten. Met een nieuwe boring kan het bedrijf de gaswinning hervatten en nog ongeveer 300 miljoen kubieke meter gas produceren over een periode van meerdere jaren.

NAM wil gas gaan winnen uit het Ternaard-veld, ten oosten van het dorp in Friesland. Er zal schuin worden geboord naar het kleine gasveld op 3,5 kilometer diepte. Dit ligt ten noorden van het dorp en voor een belangrijk deel onder de Waddenzee. Na een proefboring in 1991 is het veld eerder nog niet in productie genomen.

ONE-Dyas gaat het gasveld N05-A in de Noordzee ontwikkelen. Er komt een productieplatform in de Noordzee, negentien kilometer ten noorden van Schiermonnikoog en Borkum. Een nieuw aan te leggen pijpleiding brengt het gas aan land. Ook komt er een kabel naar een Duits windpark in de buurt voor de elektriciteitsvoorziening op het platform. Naar verwachting kan eind 2024 het eerste gas worden geproduceerd.

Petrogas E&P wil in de komende tien jaar circa vijf gasvelden in de blokken A en B van de Noordzee uitrusten met een gasproductieplatform. Het gas wordt per pijpleiding getransporteerd naar het platform A12. Daar wordt het verzameld, behandeld en gecomprimeerd voor transport via NOGAT-pijpleiding, die in Den Helder aan land komt.

Petrogas E&P heeft Heerema opdracht gegeven vier productieplatformen in de Nederlandse Noordzee te ontmantelen. Het gaat om de platformen Haven, Hoorn, Helm en Helder in blok Q1 waarvan Helm het langste, bijna veertig jaar, olie en gas heeft geproduceerd.

Vermilion wil aardgas gaan produceren uit twee kleine velden, genaamd VDW-A en VDW-B. De gasvelden strekken zich uit onder de gemeenten Westerveld en Weststellingwerf. Op een geschikte plek boven de gasvelden wil het bedrijf een gaswinningslocatie aanleggen en vanaf die locatie één tot drie putten boren.

Opdrachtgever: Vermilion Energy Waar: Heerenveen Investering: onbekend Afronding: onbekend Vermilion Energy Netherlands wil vanuit de bestaande locatie Nieuwehorne aardgas winnen uit twee gasvoorkomens. De verwachte capaciteit is maximaal 470.000 kubieke meter aardgas per dag. Vermilion verwacht er aardgas te winnen tot 2029. Voor het transport moet een transportleiding worden aangelegd naar de bestaande gasleiding in Mildan.

Opdrachtgever: Wintershall Noordzee Waar: Noordzee Investering: onbekend Afronding: 2022

TANKOPSLAG

Opdrachtgever: Alpha Terminals Waar: Vlissingen Investering: 450 miljoen Afronding: 2022 Wintershall Noordzee begint met een grootschalig ontmantelingsprogramma in de Noordzee. Het bedrijf sluit 24 putten in zowel Nederlandse als Duitse wateren. Daarnaast verwijdert het bedrijf twee productieplatforms (Q4-A en Q4-B) en twee onderzeese installaties (P9-A en P9-B).

Alpha Terminals investeert 450 miljoen euro in een nieuwe terminal voor vloeibare bulk in het havengebied van Vlissingen. De tankterminal krijgt 59 tanks met een gezamenlijke opslagcapaciteit van 720.000 kubieke meter. Daarnaast komt er een steiger voor het lossen en laden van zee- en binnenvaartschepen.

Opdrachtgever: Evolution Terminals Waar: Vlissingen Investering: onbekend Afronding: 2023 Evolution Terminals ontwikkelt in Vlissingen een nieuwe terminal voor de opslag van vloeibare bulkgoederen. Het bedrijf is van plan minimaal 619.000 kubieke meter vloeibare bulkopslagcapaciteit en een diepwatersteiger met een diepgang tot 17 meter te bouwen. De terminal krijgt ook infrastructuur voor het laden en lossen van vrachtwagens en treinen.

Opdrachtgever: Global Energy Storage Waar: Europoort Investering: onbekend Afronding: onbekend Global Energy Storage (GES) neemt een terrein van ruim twintig hectare in de Europoort over van Gunvor. Het bedrijf wil er tankopslag voor producten met een laag koolstofgehalte realiseren. Er komt een nieuwe steiger en infrastructuur voor de koolstofarme grondstoffen.

Opdrachtgever: HES International Waar: Maasvlakte 1 Investering: honderden miljoenen Afronding: begin 2022 HES International ontwikkelt op Maasvlakte 1 een tankterminal van 52 tanks met een totale capaciteit van circa 1,3 miljoen kubieke meter voor de op- en overslag van olieproducten en biobrandstoffen. BP heeft zich gecommitteerd aan het project, inclusief plannen voor pijpleidingverbindingen tussen hun raffinaderij en de terminal.

Opdrachtgever: JPB Waar: Delfzijl Investering: onbekend Afronding: 2022 JPB breidt haar opslagcapaciteit op het Chemie Park Delfzijl uit met acht tanks van elk 3.500 kubieke meter. In totaal komt er 28.000 kubieke meter aan opslagcapaciteit bij. Daarnaast wordt de verlaadsnelheid opgeschroefd, waardoor schepen sneller kunnen worden beladen. De verwachting is dat de eerste tanks in juli 2022 klaar zullen zijn.

Opdrachtgever: Koole Tankstorage Waar: Rotterdam Investering: onbekend Afronding: onbekend

Opdrachtgever: Rubis Terminal Waar: Rotterdam Investering: onbekend Afronding: onbekend

Opdrachtgever: Vesta Terminals Waar: Antwerpen Investering: onbekend Afronding: 2022 Koole Tankstorage Botlek bouwt een state-of-the-art opslagterminal met een capaciteit van 80.000 kubieke meter naast de bestaande Koole Botlek terminal in Rotterdam. Koole bouwt de terminal dedicated voor Marvesa Supply Chain Services. Dit bedrijf zal de terminal voor lange termijn leasen.

Rubis Terminal bouwt zeven nieuwe koolstofstalen opslagtanks in de Rotterdamse haven. De opslagtanks krijgen elk een capaciteit van 3.600 kubieke meter en zijn geschikt voor diverse chemicaliën en biobrandstoffen. In totaal komt er 25.200 kubieke meter opslagcapaciteit bij.

Vesta Terminals breidt zijn terminal in Antwerpen uit met 150.000 kubieke meter. De extra capaciteit is bestemd voor vliegtuigbrandstoffen, gasolie en diesel. Het gaat om vijf nieuwe tanks van elk 30.000 kubieke meter.

Opdrachtgever: Vopak Waar: Vlaardingen Investering: onbekend Afronding: 2023

UTILITIES

Opdrachtgever: Air Liquide Waar: Moerdijk Investering: 125 miljoen euro Afronding: zomer 2022

Opdrachtgever: Air Products Waar: Zuidbroek Investering: onbekend Afronding: zomer 2022

Opdrachtgever: Avaio en Aecom Waar: Antwerpen Investering: onbekend Afronding: 2024

Opdrachtgever: Chemours Waar: Dordrecht Investering: onbekend Afronding: medio 2022

Opdrachtgever: Ekopak Waar: Tessenderlo Investering: onbekend Afronding: 2022

NIEUW PROJECT

Opdrachtgever: o.a. Ekopak Waar: Antwerpen Investering: ruim 100 miljoen euro Afronding: 2025

Opdrachtgever: Engie Waar: Den Helder Investering: onbekend Afronding: zomer 2022

Opdrachtgever: Evides Industriewater Waar: Antwerpen Investering: onbekend Afronding: voorjaar 2022

Opdrachtgever: Gasunie Waar: Nederland Investering: 1,5 miljard euro Afronding: 2027 Vopak bouwt in Vlaardingen 64.000 kubieke meter opslagcapaciteit bij. Het gaat om zestien opslagtanks. De uitbreiding vloeit voort uit een lange termijn samenwerkingsovereenkomst met Shell. Vopak verzorgt vanuit Vlaardingen de opslag van een breed scala aan grondstoffen voor de nieuwe biobrandstoffenfabriek van Shell in Pernis.

Air Liquide investeert 125 miljoen euro in een luchtscheidingseenheid voor de productie van zuurstof. In 2022 moet de fabriek in Moerdijk operationeel zijn. Bijzonder is dat het bedrijf de unit combineert met een energieopslagsysteem. De unit kan straks maximaal 2.200 ton zuurstof per dag maken.

Air Products bouwt drie luchtscheidingsinstallaties voor een nieuwe stikstofinstallatie van Gasunie in Zuidbroek, Groningen. De stikstof maakt geïmporteerd aardgas geschikt voor Nederlands gebruik. De fabrieken produceren 180.000 kubieke meter stikstof per uur zodra ze zomer 2022 operationeel zijn.

Avaio en Aecom bouwen samen een ontziltingsinstallatie op het terrein van Covestro in de haven van Antwerpen. Deze gaat vanaf begin 2024 brak dokwater oppompen en omzetten in hoogwaardig proceswater voor de chemiesector. De installatie moet in 2024 operationeel zijn.

Chemours wil een nieuwe zuiveringsinstallatie bouwen die onder andere gefluorineerde stoffen uit het afvalwater haalt. Dat gebeurt nu met een tijdelijke mobiele unit. De chemisch-fysische zuiveringsinstallatie gaat gemiddeld zestig kubieke meter afvalwater per uur verwerken, met een maximale capaciteit van 120 kubieke meter per uur.

Ekopak bouwt een demiwater-installatie op de site van Vynova in Tessenderlo. Deze voorziet de site later dit jaar van meer dan één miljoen kubieke meter zuiver en duurzaam proceswater per jaar. De oplevering van de installatie is voorzien voor het derde kwartaal van 2022.

Aquafin, Ekopak, PMV en Water-link werken samen om tegen 2025 jaarlijks zo’n 20 miljard liter afvalwater van Antwerpse gezinnen op te werken tot koelwater voor bedrijven in de Antwerpse haven. Ekopak, PMV en Water-link ontwikkelen de koelwaterfabriek, waarbij Ekopak de fabriek bouwt en exploiteert. Aquafin levert het gezuiverde afvalwater via een nieuwe leiding. PMV en Water-link ontwikkelen het distributienetwerk in de haven.

Engie en Port of Den Helder bouwen een 1 tot 1,5 MW elektrolyser voor de productie van groene waterstof in de Kooyhaven in Den Helder. De installatie krijgt elektriciteit van een zonnepark in de regio en levert de groene waterstof aan een tankstation voor gebruikers in weg- en watertransport.

Evides Industriewater bouwt een slimme demiwaterinstallatie op de site van BASF in Antwerpen. De installatie gebruikt verschillende waterstromen uit de productie van BASF en zet restwarmte uit condensaat in om de zuivering te verduurzamen. Dit resulteert in efficiënter watergebruik en een lager energie- en chemicaliënverbruik.

Gasunie investeert 1,5 miljard euro in een nationaal transportnet voor waterstof. Dit net sluit grote industriële clusters aan op installaties waar straks blauwe of groene waterstof wordt gemaakt. Het bedrijf zet voor dit net bestaande gasleidingen in, die vrijkomen door de dalende aardgasvraag. De backbone kan er al in 2027 liggen.

Opdrachtgever: Gasunie Waar: Emmen Investering: onbekend Afronding: 2022 Gasunie legt een nieuwe aardgasleiding voor hoogcalorisch aardgas aan, met daarnaast een tweede leiding die in de toekomst kan worden gebruikt voor het transport van waterstof. De leidingen worden gelegd tussen het GETEC Park.Emmen en het GZI Next terrein in Emmen.

Opdrachtgever: Gasunie TS Waar: Zuidbroek Investering: 500 miljoen Afronding: 2022

Opdrachtgever: o.a. Gasunie Waar: Zeeland Investering: onbekend Beslissing: eind 2025

Opdrachtgever: Gate Terminal Waar: Maasvlakte Investering: onbekend Afronding: oktober 2024 Gasunie Transport Services wil de stikstofinstallatie in Zuidbroek uitbreiden. Het project omvat ook een mengstation inclusief vier kilometer nieuwe leiding, en aansluitlei- dingen op bestaande gasleidingen en een stikstofleiding die is verbonden met de bestaande stikstofcaverne in Heiligerlee.

Gasunie en North Sea Port ontwikkelen een regionaal transportnetwerk voor waterstof in Zeeland. Het Hydrogen Delta Network NL wordt een open netwerk dat in 2027 wordt verbonden met de landelijke waterstofinfrastructuur die Gasunie in Nederland ontwikkelt. Begin 2022 wordt de route voor het regionale waterstofnetwerk bepaald.

Gate terminal, een joint venture van Gasunie en Vopak, breidt de capaciteit van haar LNG-terminal op de Maasvlakte uit met 1,5 bcm per jaar. Daarmee komt de totale capaciteit van de terminal straks op 13,5 bcm per jaar. De extra capaciteit moet vanaf oktober 2024 beschikbaar zijn.

Opdrachtgever: oa HyNetwork Services Waar: Rotterdam Investering: onbekend Afronding: 2025 Havenbedrijf Rotterdam en HyNetwork Services gaan samen aan de slag met HyTransPort, een nieuwe waterstofleiding door de Rotterdamse haven. De 32 kilometer lange leiding start op de Tweede Maasvlakte en het eindpunt van de eerste fase ligt bij Pernis. In de toekomst sluit de pijpleiding aan op een landelijk en internationaal waterstofnetwerk.

Opdrachtgever: Ineos Waar: België Investering: onbekend Afronding: onbekend

Opdrachtgever: North Water Waar: Delfzijl - Garmerwolde Investering: onbekend Afronding: eind 2023

NIEUW PROJECT

Opdrachtgever: Plug Power Waar: Antwerpen Investering: onbekend Afronding: 2025

Opdrachtgever: Stercore Waar: Emmen Investering: onbekend Afronding: 2022

Opdrachtgever: Tessenderlo Group Waar: Tessenderlo Investering: onbekend Afronding: eind 2025 Ineos investeert meer dan twee miljard euro in de productie van groene waterstof in heel Europa. Het bedrijf bouwt daarvoor in de komende jaren tot 2032 fabrieken in Noorwegen (20 MW elektrolyzer) en Duitsland (100 MW elektrolyzer). Ook voor België, Frankrijk en het VK heeft Ineos investeringen in elektrolyzers gepland.

Waterbedrijf Groningen en Evides Industriewater, verenigd binnen North Water, werken samen om de regio Delfzijl te voorzien van industriewater. Ze willen hiervoor onder andere een industriewaterleiding aanleggen tussen Garmerwolde en Delfzijl. Ook is er een industriewaterpompstation en een demiwatervoorziening nodig.

Het Amerikaanse Plug Power wil een 100 megawatt groene waterstoffabriek bouwen in de Antwerpse Haven. De bouw van de fabriek begint na afronding van het vergunningsproces, naar verwachting eind 2023. De eerste productie van groene waterstof wordt eind 2024 verwacht en de inbedrijfstelling van de fabriek zal in 2025 plaatsvinden.

Stercore bouwt een innovatieve mestvergassingsinstallatie in Emmen. De fabriek draait straks voornamelijk op duurzaam opgewekte elektrische energie en zet mest en digestaat uit co-vergisters om in groen gas en bio based carbon.

Tessenderlo Group wil een tweede gascentrale bouwen in Tessenderlo. Vorig jaar al heeft het bedrijf daarvoor aanvragen ingediend. Als alles volgens plan verloopt, zou de nieuwe 900 MW energiecentrale per 1 november 2025 operationeel moeten zijn. Het bedrijf heeft al een gasgestookte 425 MW STEG-centrale in Tessenderlo.

Opdrachtgever: Tien partners Waar: Rodenhuize Investering: 140 miljoen euro Afronding: 2024

Opdrachtgever: o.a. Vattenfall Waar: Eemshaven Investering: onbekend Afronding: 2023 Tien private en publieke partners investeren 140 miljoen euro in het North-C- Methanol project. Dit project omvat een elektrolyzer van 65 megawatt die water met windenergie omzet in groene waterstof en een methanolfabriek die deze waterstof gebruikt om afgevangen CO2 van lokale industriële spelers om te zetten naar groene methanol.

Vattenfall, Gasunie en het Noorse Equinor werken samen om waterstof in te zetten als brandstof voor de Magnum-centrale in de Groninger Eemshaven. Zij hebben een innovatieproject opgestart om vanaf 2023 een van de drie units van de centrale over te schakelen op waterstof.

Opdrachtgever: VoltH2 Waar: Vlissingen Investering: 35 miljoen euro Afronding: onbekend VoltH2 bouwt een groene waterstoffabriek in Vlissingen. Het gaat om een 25 MW elektrolyse-eenheid die jaarlijks tot 3.600 ton groene waterstof kan produceren. Sweco ontwerpt de installatie zo dat deze kan worden uitgebreid naar 100 MW. De investering voor de eerste fase is begroot op 35 miljoen euro.

Opdrachtgever: VoltH2 en Virya Energy Waar: Terneuzen Investering: 40 miljoen euro Afronding: tweede helft 2023 VoltH2 Terneuzen en Virya Energy bereiden de bouw van een groene waterstoffabriek op industriepark Axelse Vlakte in Terneuzen voor. Het gaat om een 25 MW elektrolyse-eenheid. De fabriek zal jaarlijks tot 3.600 ton groene waterstof produceren. Eventueel kan de productie later nog worden verdubbeld en mogelijk verdrievoudigd. De investering voor de eerste fase is begroot op 35 tot 40 miljoen euro.

PILOTS/PROEFFABRIEKEN

Opdrachtgever: Asbetter Acids Waar: Rotterdam Investering: 70 miljoen euro Afronding: 2024 Asbetter Acids bouwt een demonstratiefabriek die 60.000 ton asbestcement dakplaten gaat verwerken en tegelijkertijd 170.000 ton industriële restzuren neutraliseren. Het ontwerp voor de fabriek moet in september 2022 gereed zijn. Daarna volgt de aanbesteding voor de bouw van de fabriek. Het project vergt een investering van 60 tot 70 miljoen euro.

Opdrachtgever: BASF Waar: Antwerpen Investering: 25 miljoen euro Afronding: begin 2023

Opdrachtgever: o.a. Bek & Verburg Waar: Eemshaven Investering: onbekend Afronding: onbekend

Opdrachtgever: Bolder Industries Waar: Antwerpen Investering: onbekend Afronding: 2024

Opdrachtgever: o.a. CEA Waar: Rotterdam Investering: onbekend Afronding: begin 2023

Opdrachtgever: CFK Recycling Waar: Delfzijl Investering: onbekend Afronding: onbekend BASF Antwerpen investeert 25 miljoen euro in een proeffabriek voor superabsorberende polymeren (SAP). Het nieuwe SAP Excellence Center wordt uitgerust met dataverwerkingssystemen en sensortechnologie, die zorgen voor hogere productperformance en versnelling van de opschaling in de productie-installaties.

Bek & Verburg, Groningen Seaports en Impact Recycling zetten samen een pilotproject op om oude visnetten te recyclen. Ze onderzoeken of kunststof visnetten vanuit heel Nederland in Eemshaven kunnen worden gescheiden in PP en PE, beide met een zuiverheid van 98 procent.

Bolder Industries bouwt in Antwerpen een fabriek die via een gepatenteerd proces chemische stoffen uit afgedankte autobanden kan halen. Deze zijn geschikt voor hergebruik in rubber, plastic en petrochemische producten. In het terugwinningsproces wordt 98 procent van de materialen van de band gebruikt.

Het project MULTIPLHY (CEA, Paul Wurth, Engie, Sunfire, Neste) integreert een hoge-temperatuur elektrolyzer met het proces van Neste in Rotterdam. De elektrolyzer produceert groene waterstof voor de productie van biobrandstoffen. Hij krijgt een nominaal vermogen van 2,6 megawatt en een waterstofproductiecapaciteit van 60 kilo per uur.

Het Duitse CFK Recycling wil met Teijin Aramid een pilot opzetten voor het recyclen van koolstofvezels door middel van pyrolyse. Het gaat om een pilot op kleine schaal voor de recycling van aramide. De insteek is vooral om te kijken wat er met het gerecyclede product mogelijk is.

Opdrachtgever: Coolbrook Waar: Geleen Investering: 12,5 miljoen euro Afronding: april 2022 Het Finse Coolbrook investeert 12,5 miljoen euro in een zogeheten RDR-eReactor. Dit is een elektrische oplossing voor het verwarmen van de ovens in naftakrakers. De test- reactor wordt op de Brightlands Chemelot Campus gebouwd en moet met een capaciteit van vijfhonderd kilo grondstoffen per uur produceren.

Opdrachtgever: D-CRBN Waar: Antwerpen Investering: 150 miljoen euro Afronding: 2029

Opdrachtgever: Deep Branch Waar: Geleen Investering: onbekend Afronding: onbekend Start-up D-CRBN wil een pilot doen met een plasmareactor. Deze gaat per jaar 30.000 ton CO2 omzetten in CO en O2. De reactor is goed schaalbaar en de start-up hoopt dan ook in 2029 een miljoen ton per jaar te kunnen omzetten.

Biotechbedrijf Deep Branch wil een proeffabriek bouwen op Chemelot. Het bedrijf gebruikt micro-organismen om CO2 en waterstof om te zetten in eiwitten. Met de proeffabriek wil het bedrijf informatie verzamelen voor het engineeringontwerp van haar eerste productiefaciliteit op commerciële schaal. Die fabriek zou in al 2023 moeten produceren.

Opdrachtgever: Itero Waar: Sittard-Geleen Investering: 25 miljoen euro Afronding: 2024

Opdrachtgever: o.a. Port of Antwerp Waar: Antwerpen Investering: onbekend Afronding: eind 2022 Het Britse Itero bouwt op de Brightlands Chemelot Campus een demonstratiefabriek voor het omzetten van moeilijk te recyclen plastic afval in een grondstof voor nieuwe plastics. De unit krijgt een capaciteit van 27.000 ton gemengd plastic afval per jaar. Voor toekomstige fabrieken kunnen meerdere modules naast elkaar worden gezet worden.

Een consortium van Engie, Fluxys, Indaver, Inovyn, Oiltanking, Port of Antwerp en de Vlaamse Milieuholding gaat duurzame methanol produceren in de haven van Antwerpen. Een pilotinstallatie op de site van Inovyn zet afgevangen CO2 en waterstof, gemaakt met groene energie, om in ongeveer achtduizend ton methanol per jaar.

Opdrachtgever: PosHydon-consortium Waar: offshore Investering: onbekend Afronding: 2022 Een consortium van onder andere TNO, Neptune Energy, DEME en NEL doet een waterstofpilot op het Q13a-A platform van Neptune Energy. De pilot heet PosHYdon en gaat zeewater opwerken tot demiwater waarna een 1,25 MW elektrolyzer, gevoed door windstroom, dit omzet in maximaal 500 kilo groene waterstof per dag.

Opdrachtgever: Sabic Plastic Energy Advanced Recycling Waar: Geleen Investering: onbekend Afronding: tweede helft 2022 Sabic en Plastic Energy bouwen binnen een 50/50 joint venture een fabriek die moeilijk recyclebare kunststoffen omzet in synthetische oliën. Deze Tacoil gaat als grondstof naar de installaties van Sabic op Chemelot. Die maakt er opnieuw polymeren van. De fabriek is de eerste installatie op commerciële schaal en krijgt een capaciteit van 15.000 ton Tacoil per jaar.

Opdrachtgever: Shell Waar: Moerdijk Investering: onbekend Afronding: 2024

NIEUW PROJECT

Opdrachtgever: o.a. Sif Group Waar: Maasvlakte 2 Investering: onbekend Afronding: 2023 Shell heeft een nieuwe technologie ontwikkeld om CO2 uit rookgassen af te vangen en bouwt daarvoor een demonstratiefabriek op het terrein van energiecentrale BMC Moerdijk. Deze gaat in de loop van 2024 zo’n 150 ton CO2 per dag afvangen. Bilfinger is engineering en projectpartner in het demonstratieproject, dat TulipGreenCO2 heet.

Sif Group, KCI the engineers, GE Renewable Energy en Pondera zetten op de Maasvlakte 2-terminal van Sif een demonstratieproject op om te onderzoeken of een volledig commercieel offshore, off-grid gecentraliseerd windpark voor de productie van groene waterstof op zee haalbaar is. De demo-eenheid krijgt een capaciteit van ongeveer 750 ton groene waterstof per jaar Het project heet AmpHytrite.

Opdrachtgever: Triple Helix Waar: Antwerpen Investering: onbekend Afronding: 2024 Triple Helix bouwt een pilotfabriek in de haven van Antwerpen om polyurethaanschuim, afkomstig van onder meer afgedankte matrassen, isolatiepanelen en autostoelen samen met gebruikte PET uit de retail- en voedingsindustrie, om te zetten in polyolen en amines. De fabriek zal volledig circulair werken en in haar eigen energiebehoeftes voorzien.

Process Automation Solutions is een wereldwijd opererende, merkonafhankelijke Solution Provider. Met meer dan 1600 medewerkers ontwerpen en realiseren wij uw proces controle systemen (DCS) veiligheidssystemen (SIS) E&I en data collectie (MES). Process Automation Solutions is een wereldwijd opererende, merkonafhankelijke Solution Provider. Met meer dan 1600 medewerkers ontwerpen Met onze digitalisatie oplossingen verbinden wij uw fysieke productie systemen met de CLOUD om de efficiency van uw assets te en realiseren wij uw proces controle systemen (DCS) veiligheidssystemen (SIS) E&I en data collectie (MES). verhogen. Process Automation Solutions beschikt over een Functional Safety management systeem volgens IEC61511v2. Met onze digitalisatie oplossingen verbinden wij uw fysieke productie systemen met de CLOUD om de efficiency van uw assets te verhogen. Samen met onze dochteronderneming Industrial Automation Partners BV bieden wij u complete geïntegreerde logistieke en procesc Process Automation Solutions beschikt over een Functional Safety management systeem volgens IEC61511v2. ontrole oplossingen voor tankterminals. Samen met onze dochteronderneming Industrial Automation Partners BV bieden wij u complete geïntegreerde logistieke en procescontrole oplossingen voor tankterminals.

Process Automation Solutions BV An ATS Company Nikkelstraat 2, 4823AB BREDA 076 – 65876738 Email: Info.nl@pa-ats.com Process Automation Solutions BV An ATS Company Nikkelstraat 2, 4823AB BREDA 076 – 65876738 Email: Info.nl@pa-ats.com Industrial Automation Partners BV A PA Solutions company Zekeringstraat 17B, 1014BM AMSTERDAM 020 – 4472727 Email: Info@iapbv.nl Industrial Automation Partners BV A PA Solutions company Zekeringstraat 17B, 1014BM AMSTERDAM 020 – 4472727 Email: Info@iapbv.nl

INOX INTELLIGENCE

THE ART OF STAINLESS STEEL

STAPPERT Noxon is een landelijk opererende handelsorganisatie op gebied van roestvaststalen buizen, fittingen en staf. Wij zijn onderdeel van een onafhankelijke internationale groep met diverse Europese vestigingen. Met ons brede assortiment en omvangrijke voorraden zijn we in staat om uw bestelling op uw gewenste datum en tijd in heel Nederland te leveren. Wij werken continu aan optimalisatie van de kwaliteit van onze producten, dienstverlening en efficiency in de kosten. We zoeken daarbij altijd naar de aansluiting met uw wensen en behoeften. Wij hechten veel waarde aan langdurige persoonlijke relaties. Uw ervaren klantenteam is op de hoogte van uw wensen, reageert snel en adequaat op al uw vragen, is oplossingsgericht en helpt u bij het maken van de juiste keuzes. Op welk gebied kunnen wij u ontzorgen? Inkoopgemak of kosten efficiency?

STAPPERT Noxon B.V.

Gerstdijk 4, 5704 RG Helmond - Netherlands T +31 492 582111 | noxon@stappert.biz noxon.stappert.biz

Opdrachtgever: Vertoro Waar: Rotterdam Investering: onbekend Afronding: 2022

Opdrachtgever: VITO Waar: Antwerpen Investering: 4,3 miljoen euro Afronding: eerste kwartaal 2022

Opdrachtgever: Waste4ME Waar: Moerdijk Investering: 2,9 miljoen euro Beslissing: 2030

Opdrachtgever: Zeeland en Vlaanderen Waar: Vlissingen-Oost Investering:100 miljoen euro Afronding: 2025

PLANNEN

Opdrachtgever: Air Liquide Waar: Terneuzen Investering: onbekend Beslissing: 2022

Opdrachtgever: Air Liquide, Vattenfall Waar: Rotterdam Investering: onbekend Beslissing: 2023

Opdrachtgever: Antwerp@C Waar: Antwerpen Investering: onbekend Beslissing: eind 2022

Opdrachtgever: Aramis Waar: Rotterdam Investering: onbekend Beslissing: 2023

Opdrachtgever: o.a. Avantium Waar: Chemie Park Delfzijl Investering: 100 miljoen euro Beslissing: onbekend Vertoro bouwt een demofabriek die lignine-houdende biomassa kan omzetten in cellulose, suikers en zogenoemde Goldilocks. Dit laatste is een ruwe lignine-olie en een alternatief voor aardolie. De demofabriek moet in 2022 operationeel zijn.

Vlaamse onderzoeksorganisatie VITO bouwt met Jacobs Belgium en VMH een pilot-installatie voor de productie van bio-aromaten uit lignine/hout. De installatie krijgt een capaciteit van ongeveer tweehonderd kilo per dag. Het LignoValue Pilot project kost 4,3 miljoen euro en moet begin 2022 resulteren in een werkende installatie.

Het Noord-Brabantse Pyrochem-project wil vanaf 2030 jaarlijks één miljoen ton afvalplastic chemisch recyclen tot waardevolle grondstoffen. Waste4ME ontwerp een demonstratiefabriek met een capaciteit van 35 kiloton. Het wil daarin vijf afvalstromen van afvalverwerker Renewi testen. Andere projectpartners zijn Van der Kooy, Green Chemistry Campus, de Brabantse Ontwikkelingsmaatschappij en Avans Hogeschool.

Zeeuwse en Vlaamse bedrijven en overheden willen in 2030 een grote groene waterstoffabriek in bedrijf hebben. De fabriek moet een capaciteit krijgen van één gigawatt. en komt waarschijnlijk in Vlissingen-Oost te staan. Eerste stap is echter de bouw van een proeffabriek met een investering van honderd miljoen euro. Die moet er in 2025 staan.

Air Liquide heeft vergevorderde plannen om een 200 MW elektrolyzer te bouwen in Terneuzen. Het project, ELYgator genaamd, integreert op een slimme manier twee verschillende elektrolysetechnologieën (PEM en alkaline) in één ontwerp. Als het project doorgaat, kan de installatie in 2024 beginnen met de productie van groene waterstof.

Air Liquide en Vattenfall onderzoeken de haalbaarheid van project CurtHyl in de Rotterdamse haven. Daarbij produceert een 10 MW elektrolyzer 980 ton waterstof per jaar met elektriciteit van Vattenfall’s onshore windpark Slufterdam. De opstart wordt voorzien in 2023. Vanaf 2025 volgt wellicht een uitbreiding naar een elektrolyzer van 100 MW of meer.

Antwerp@C, een consortium van Air Liquide, BASF, Borealis, ExxonMobil, Ineos, Fluxys, Port of Antwerp en TotalEnergies, onderzoekt de haalbaarheid van CO2-infrastructuur in Antwerpen. Het gaat om een centrale pijpleiding op beide oevers en verschillende gemeenschappelijke behandelingsunits. En ook een gemeenschappelijke installatie voor het vloeibaar maken van CO2 en de tussentijdse opslag ervan.

TotalEnergies, Shell Nederland, EBN en Gasunie onderzoeken onder de naam Aramis samen de mogelijkheid voor een derde CO2-afvang en opslaghub in de haven van Rotterdam. De CO2-inzamelingshub omvat een compressor station, een terminal om schepen aan te leggen en opslagtanks die de vloeibare CO2 van de schepen tijdelijk kunnen opslaan. De partijen mikken op een operationele start in 2026.

Avantium, Nobian en RWE willen een bioraffinaderij bouwen op Chemie Park Delfzijl, waarin uit houtsnippers zuivere suikers worden gemaakt die dienen als grondstof voor verven en lakken. De fabriek krijgt een capaciteit van 130 kiloton snippers per jaar, maar kan worden opgeschaald naar 350 kiloton. De fabriek is mogelijk in 2022 operationeel.

Opdrachtgever: Avantium en Cosun Beet Company Waar: onbekend Investering: onbekend Beslissing: eerste helft 2023

Opdrachtgever: BASF en Air Liquide Waar: Antwerpen Investering: onbekend Beslissing: onbekend

Opdrachtgever: Borealis Waar: Beringen Investering: onbekend Beslissing: uitgesteld

Opdrachtgever: BP Waar: Rotterdam-Europoort Investering: 1 miljard euro Beslissing: onbekend

Opdrachtgever: BP en HyCC Waar: Maasvlakte Rotterdam Investering: onbekend Beslissing: 2023

Opdrachtgever: Clariter Waar: Delfzijl Investering: onbekend Beslissing: onbekend

Opdrachtgever: CosunBeet Company Waar: Delfzijl Investering: 50 miljoen euro Beslissing: 2022

Opdrachtgever: o.a. Deltalinqs Waar: Rotterdam Investering: onbekend Beslissing: onbekend

Opdrachtgever: Dow en Tata Steel Waar: IJmuiden Investering: 1 miljard euro Beslissing: onbekend

Opdrachtgever: Dow Waar: Terneuzen Investering: onbekend Beslissing: 2022 Avantium en Cosun Beet Company willen dit jaar een joint venture oprichten voor de bouw van een commerciële fabriek die suikers uit bieten omzet in glycolen (MEG en MPG). De investeringsbeslissing daarvoor volgt in de eerste helft van 2023. De commerciële activiteiten kunnen vervolgens in 2025 beginnen.

Air Liquide en BASF willen met het gezamenlijke project CCS-project Kairos@C 14,2 miljoen ton CO2 hun op Antwerpse chemische site vermijden in de eerste tien jaar na voltooiing van het project. Het gaat om CO2 afvang, liquefactie, transport en opslag in de Noordzee. Volgens planning wordt het project in 2025 operationeel.

Borealis heeft de front end engineering and design fase voor de uitbreiding van zijn polypropeenfabriek in Beringen goedgekeurd en het EPC-contract toegekend aan Tecnimont. De definitieve investeringsbeslissing over deze uitbreiding van 250 tot 300 kiloton wordt eind 2019 genomen en de opstart wordt medio 2022 verwacht.

BP overweegt de raffinaderij in Rotterdam uit te breiden met een hydrocracker om producten als laagzwavelige diesel en kerosine te produceren. Daarnaast kan BP met dit proces basisolie produceren voor de productie van smeermiddelen. Met de bestaande hoeveelheid grondstoffen kunnen meer hoogwaardige producten worden geproduceerd.

HyCC en BP willen op de Maasvlakte in Rotterdam een 250 megawatt elektrolyser bouwen. De groene waterstof van H2-Fifty, maximaal 45.000 ton per jaar, wordt ingezet om de raffinaderij van BP en andere industrieën in het havengebied te verduurzamen.

Clariter wil op bedrijventerrein Oosterhorn in Delfzijl een fabriek bouwen die afvalplastics verwerkt tot oplosmiddelen, oliën en waxen. De beoogde fabriek krijgt een productiecapaciteit van 50 kiloton per jaar.

Cosun Beet Company wil in Delfzijl een bio-raffinagefabriek bouwen om bietenpulp van haar suikerfabrieken om te zetten in nieuwe plantaardige producten, zoals vervangers van microplastics in verf, wasmiddelen, tandpasta en shampoo. De fabriek wordt volledig elektrisch.

Deltalinqs, AVR en Tronox onderzoeken een 5 megawatt elektrolyzer met verwaarding van geproduceerde waterstof, restwarmte én zuurstof. Het project geeft ook een doorkijk naar opschaling richting 100 megawatt. Hierbij wordt rekening gehouden metr het verwerken van CO/CO2 uit restgas en mogelijk ook rookgas naar chemicaliën zoals methanol.

Dow Benelux en Tata Steel Nederland overwegen in IJmuiden een fabriek te bouwen, die ook gassen van Tata’s hoogovens afvangt en het koolmonoxide omzet in synthetisch gas. Dow kan daar in Terneuzen plastics van maken. De bouw hangt af van het succes van twee proefprojecten.

Dow wil naar een emissieloze productie toe in Terneuzen. In de eerste fase gaat het om een fabriek die bijproducten omzet in waterstof en CO2. De waterstof gaat als schone brandstof terug in het productieproces en de CO2 wordt afgevangen en opgeslagen. Bij groen licht kan de waterstoffabriek naar verwachting in 2026 opstarten.

Opdrachtgever: Engie en Equinor Waar: Gent Investering: onbekend Beslissing: onbekend

NIEUW PROJECT

Opdrachtgever: ENGIE, OCI en EEW Waar: Eemshaven/Delfzijl Investering: onbekend Beslissing: derde kwartaal 2023 Engie en Equinor onderzoeken de technische en economische haalbaarheid van een fabriek die blauwe waterstof produceert in Gent. Het H2BE-project gebruikt autothermische reforming-technologie (ATR) om waterstof uit aardgas te produceren. Afgevangen CO2 wordt vervolgens getransporteerd en opgeslagen onder de Noorse Noordzee.

ENGIE, OCI en EEW werken samen aan een grootschalige op waterstof gebaseerde waardeketen in Noord-Nederland. De eerste fase van het HyNetherlands (HyNL) project bestaat uit een elektrolyse-installatie van 100 MW, die wordt aangedreven met 200 MW van offshore windturbines. Deze moet vanaf 2025 waterstof produceren voor de productie van e-methanol uit biogeen CO2, en voor lokale andere sectoren.

Opdrachtgever: Fluxys en Virya Energy Waar: Zeebrugge Investering: 35 miljoen euro Beslissing: 2022 Hyoffwind, een consortium van Fluxys en Virya Energy, wil een 25 megawatt elektrolyzer in Zeebrugge realiseren. Het verwacht medio 2022 een vergunning te krijgen en in de loop van dit jaar een definitieve investeringsbeslissing te nemen. De eerste productie is gepland voor begin 2023.

Opdrachtgever: Gasunie Waar: Zuidwending Investering: 500 miljoen euro Beslissing: 2022 Gasunie bereidt de opslag van groene waterstof voor in vier zoutcavernes bij Zuidwending. Als alles volgens plan verloopt, kan de eerste zoutcaverne in 2026 zijn gevuld met waterstof. En het is de bedoeling dat er in 2030 vier cavernes met waterstof zijn gevuld. Voor het geschikt maken van alle vier de cavernes is ongeveer 500 miljoen euro nodig.

Opdrachtgever: Gasunie Waar: Rotterdam Investering: onbekend Beslissing: 2022 Afhankelijk van het project van Shell voor een waterstoffabriek op de Tweede Maasvlakte, is er een pijpleiding nodig. Gasunie en Havenbedrijf Rotterdam willen die aanleggen en exploiteren. De pijpleiding loopt van de fabriek naar de raffinaderij van Shell in Pernis. Het definitieve besluit is gepland in 2022. Het project kan halverwege 2024 afgerond.

Opdrachtgever: Gasunie, HES, Vopak Waar: Maasvlakte Rotterdam Investering: onbekend Beslissing: onbekend

Opdrachtgever: o.a. Gasunie Waar: Den Helder Investering: onbekend Beslissing: onbekend

Opdrachtgever: o.a. Gasunie Waar: Rotterdam Investering: onbekend Beslissing: 2022

Opdrachtgever: o.a. Gasunie en Shell Waar: Eemshaven Investering: onbekend Beslissing: 2024 Gasunie, HES International en Vopak ontwikkelen samen een importterminal voor groene ammoniak als waterstofdrager op de Maasvlakte. Het streven is dat de terminal, die de naam ACE Terminal zal gaan krijgen, vanaf 2026 operationeel is. De drie partners hebben een locatie op de Maasvlakte in Rotterdam op het oog. Het uiteindelijke investeringsbesluit moet nog worden genomen.

Gasunie, NAM, GasTerra, Port of Den Helder, Ontwikkelingsbedrijf Noord-Holland Noord, gemeente Den Helder, provincie Noord-Holland en New Energy Coalition onderzoeken de haalbaarheid van een waterstoffabriek in Den Helder. Het gaat om een fabriek die waterstof maakt uit aardgas en de CO2 afvangt voor opslag.

Havenbedrijf Rotterdam, Gasunie en EBN plannen in CCS-project Porthos een leiding door het havengebied waaraan bedrijven afgevangen CO2 kunnen leveren. Jaarlijks moet twee tot vijf miljoen ton CO2 worden opgeslagen, oplopend tot dertig miljoen in 2030. Na een investeringsbeslissing in 2022 moet het systeem in 2024 operationeel zijn.

Gasunie, Shell, RWE, Equinor en Eneco slaan de handen ineen voor het project NortH2. Kern is de bouw van ’s werelds grootste windpark in de Noordzee met een vermogen van tien gigawatt. En de bouw van een waterstoffabriek in de Eemshaven. De partners verwachten zo’n 800.000 ton groen waterstof per jaar te produceren in 2040. OCI is aan het project verbonden als afnemer van de waterstof.

DDM Demontage B.V.

Demontage, Sloopwerken Industriële verhuizingen, Asbestsanering

3454 PW DE MEERN Tel: +31 (0)30 - 666 97 80 E-mail: info@ddm.eu Website: www.ddm.eu

MANUFACTURING EXECUTION SYSTEMS (MES)

MAGION Process Control Engineering B.V.

Wolga 5 2491 BK DEN HAAG Tel: +31 (0)70 - 444 27 70 Fax: +31 (0)70 - 444 20 82 E-mail: info@magion.nl Website: www.magion.nl

Dutramex B.V.

Energieweg 19 4143 HK LEERDAM Tel: +31(0)345 - 61 40 11 E-mail: sales@dutramex.com Website: www.dutramex.com

Veerhangers & -supports Hydraulische Schokdempers Trillingsdempers Bewegingsbegrenzers Pijpophangingen Pijpondersteuningen Klemsystemen Glijplaten Isolatiepakketten Counter Weight Systemen Staalconstructies

Indien u ook vermeld wilt worden in de Market Review van Petrochem, neemt u dan contact op met Jetvertising, Vincent IJff, tel. 070 399 0000.

ADOPTEER EEN PUP ADOPTEER EEN PUP

EN HELP ’M BLINDENGELEIDEHOND WORDEN.

EN HELP ’M BLINDENGELEIDEHOND WORDEN. WWW.ADOPTEEREENPUP.NL

WWW.ADOPTEEREENPUP.NL

MAGION Process Control Engineering B.V.

Wolga 5 2491 BK DEN HAAG Tel: +31 (0)70 - 444 27 70 Fax: +31 (0)70 - 444 20 82 E-mail: info@magion.nl Website: www.magion.nl

STUDBOLTS

BC Basco

MANUFACTURER OF HIGH INTEGRITY BOLTING Vierschaarstraat 7A 9160 LOKEREN Tel: +32 9 348 21 35 E-mail: sales@basco.be Website: www.beck-industries.com

Elektrisch voorwarmen en gloeien / Inductie verwarmen / Stationaire en mobiele gloeiovens / Uitdrogen beton en coatings Delta Heat Services B.V.

Scheelhoekweg 2 3251 LZ STELLENDAM Postbus 52 3250 AB STELLENDAM Tel: +31 (0)187 - 49 69 40 Fax: +31 (0)187 - 49 68 40 E-mail: info@delta-heat-services.nl Website: www.delta-heat-services.nl

SMIT Heat Treatment

PO Box 117 5430 AC Cuijk

Locatie Rotterdam: Scheepsbouwweg 45, Rotterdam +31 78 699 96 90 rotterdam@smit-industrial.com Locatie Cuijk: Havenlaan 16, Katwijk NB cuijk@smit-industrial.com

www.smit-industrial.com

Petrochem

geeft nog meer waarde voor uw geld

Meer nieuws dan ooit

• Actuele berichtgeving over de chemische industrie • Alle productinnovaties overzichtelijk bij elkaar • Volledig evenementenoverzicht • Online catalogi met producten • Multimediale bedrijfspresentaties • Wekelijkse nieuwsbrief • Volg de status van nieuwe projecten en uitbreidingen in de projectendatabase

Petrochem-abonnees krijgen meer

• De nieuwste Petrochem staat een week voor verschijnen online • Abonnees krijgen toegang tot alle eerder verschenen artikelen • U kunt naar aanleiding van uw abonnement ook besluiten om bedrijfslid van het Petrochem platform te worden. Hierbij krijgt u onder andere voor twee personen toegang tot het jaarcongres Deltavisie. Meer weten? Kijk op www.petrochem.nl/bedrijfslidmaatschap

Ga direct naar petrochem.nl/abonneren en blijf iedereen voor

NIEUW PROJECT

Opdrachtgever: Gunvor Waar: Rotterdam Investering: onbekend Beslissing: onbekend

Opdrachtgever: H2Gate Waar: Amsterdam Investering: onbekend Beslissing: onbekend Gunvor heeft plannen om in Rotterdam een biobrandstoffenfabriek te bouwen. De nieuwe installatie moet plantaardige en dierlijke oliën en vetten gaan omzetten naar 700.000 ton hernieuwbare gasolie per jaar. Het gaat om een voorbehandelingseenheid en een hydrogeneringsinstallatie die uit twee productietreinen bestaat, elk met een capaciteit van circa 350.000 ton per jaar.

Vijf partijen onder de naam H2Gate onderzoeken of het importeren van een miljoen ton groene waterstof per jaar haalbaar is in de Amsterdamse haven. Ook werken ze aan een blauwdruk voor een import-, opslag-, distributie- en handelshub. Het initiatief ligt bij Port of Amsterdam en tankopslagbedrijf Evos.

Opdrachtgever: o.a. Haven Oostende Waar: Oostende Investering: onbekend Beslissing: onbekend

Opdrachtgever: HyCC en Tata Steel Waar: IJmuiden Investering: onbekend Beslissing: onbekend

Opdrachtgever: HyCC en Gasunie Waar: Chemie Park Delfzijl Investering: onbekend Beslissing: medio 2022

Opdrachtgever: Ineos Oxide Waar: mogelijk Antwerpen Investering: onbekend Beslissing: 2023

Opdrachtgever: Lyondell Waar: Botlek Investering: onbekend Beslissing: onbekend

Opdrachtgever: NAM Waar: Emmen Investering: onbekend Beslissing: onbekend

Opdrachtgever: Neptune Energy Waar: Noordzee Investering: onbekend Beslissing: onbekend Haven Oostende, DEME Concessions en PMV willen een groene waterstoffabriek bouwen. De fabriek vangt pieken bij de productie van groene stroom af en moet in 2025 klaar zijn. Eerst wordt de haalbaarheid verder onderzocht waarna demonstratieprojecten volgen. De fabriek - Hyport - krijgt een capaciteit van 50.000 ton waterstof per jaar.

HyCC en Tata Steel willen een 100 MW elektrolyser op het terrein van Tata Steel in IJmuiden bouwen. Deze gaat – naast zuurstof – maximaal 15.500 ton waterstof per jaar produceren. Het project heeft de naam H2ermes gekregen.

HyCC en Gasunie New Energy willen een 20 MW elektrolyser bouwen op het Chemie Park Delfzijl. Deze gaat maximaal 3.000 ton groene waterstof per jaar maken. BioMCN maakt er met CO2 uit haar proces e-methanol van. In een tweede stap willen de partners de installatie uitbreiden naar 60 megawatt voor SkyNRG.

Ineos Oxide wil een nieuwe fabriek voor ethylideen norborneen (ENB) bouwen. Een beslissing over de locatie van de nieuwe fabriek is nog niet genomen. Een van de opties is om in Antwerpen een tweede productielijn te bouwen. Het concern heeft daar al een ENB-fabriek, waar momenteel via debottlenecking de capaciteit wordt vergroot.

Lyondell overweegt zijn SMPO-fabriek in de Botlek uit te breiden door een debottle- necking. De capaciteit zou kunnen worden verhoogd van 325 naar 375 kiloton propyleenoxide en van 725 naar 850 kiloton styreenmonomeer per jaar. Het project wordt nog onderzocht op financiële en technische haalbaarheid.

Op de NAM-locatie van de voormalige gaszuiveringsinstallatie in Emmen komt mogelijk een groene waterstoffabriek. Eigenaar NAM gaat deze optie met verschillende partners nader onderzoeken. Groen waterstof kan de fabrieken op het Emmtec-terrein van onder andere DSM en Teijin Aramid onafhankelijk maken van het Groningengas.

Neptune Energy doet een haalbaarheidsonderzoek naar grootschalige CO2-opslag in de Noordzee. Het bedrijf wil jaarlijks tussen vijf en acht miljoen ton CO2 opslaan in de lege gasvelden in de licentiegebieden L10-A, L10-B en L10-E, die Neptune Energy exploiteert. In totaal gaat het om 120 tot 150 miljoen ton CO2.

Opdrachtgever: Neptune Energy, RWE Waar: offshore in de Noordzee Investering: onbekend Beslissing: onbekend Neptune Energy en RWE willen samen het offshore groene waterstofproject H2opZee ontwikkelen. Het demonstratieproject bouwt 300 tot 500 megawatt elektrolysecapaciteit in de Noordzee voor waterstofproductie met behulp van offshore wind. Vooralsnog wordt nu eerst een haalbaarheidsstudie uitgevoerd en een laagdrempelig kennisplatform opgezet.

Opdrachtgever: Neste Waar: Rotterdam Investering: 1,5 miljard euro Beslissing: begin 2022 Neste wil een nieuwe fabriek voor hernieuwbare producten bouwen op de Eerste Maasvlakte in Rotterdam. Het bedrijf heeft daar al een raffinaderij voor duurzame diesel. De uiteindelijke investeringsbeslissing volgt eind dit jaar of begin volgend jaar. De investeringskosten zijn geraamd op 1,5 miljard euro.

Opdrachtgever: Ørsted Waar: Zeeland Investering: onbekend Beslissing: onbekend

Opdrachtgever: Proton Ventures Waar: Bergen op Zoom Investering: onbekend Beslissing: onbekend Ørsted wil in twee fasen een elektrolysecapaciteit van 1 GW realiseren. Het bedrijf wil die koppelen aan een groot windmolenpark (2GW) in het Nederlandse deel van de Noordzee. In een eerste fase gaat het om 500 MW aan elektrolysecapaciteit. De ontwikkeling van deze fase begint zodra de regelgeving en een regionaal waterstofnetwerk klaar is. De tweede fase is afhankelijk van de aansluiting op de nationale waterstofinfrastructuur.

Proton Ventures onderzoekt of het technisch/economisch haalbaar is om een fabriek voor groene ammoniak te bouwen op de site van Sabic in Bergen op Zoom. Het bedrijf denkt aan een capaciteit van 8.500 ton groene ammoniak per jaar. Grondstof voor de ammoniakfabriek is waterstof dat als bijproduct ontstaat in de chloorfabriek van Sabic.

Opdrachtgever: RWE Waar: Eemshaven Investering: onbekend Beslissing: 2022 Het project Eemshydrogen van RWE omvat de bouw van een 50 MW-elektrolyzer in de Eemshaven met een directe aansluiting op windpark Westereems van RWE. Als RWE in 2022 een definitieve investeringsbeslissing neemt, kan het in 2024 groene waterstof produceren. BioMCN is dan de eerste klant. Mogelijk neemt Evonik ook groene waterstof af.

Opdrachtgever: RWE Waar: Geleen Investering: onbekend Beslissing: 2022

Opdrachtgever: Shell Waar: Emmen Investering: onbekend Beslissing: onbekend RWE wil op Chemelot een installatie bouwen die organische reststromen verwerkt tot grondstoffen-pellets, om die via vergassing om te zetten in circulaire waterstof. Over de afname van deze waterstof is RWE in gesprek met OCI, het moederbedrijf van kunstmestproducent OCI Nitrogen.

Shell heeft vergevorderde plannen om een 10 megawatt elektrolyzer bouwen op het terrein van de voormalige gaszuiveringsinstallatie van de NAM in Emmen. De elektrolyzer gaat de energie van het 12 megawatt zonnepark van Shell op de locatie (28.500 panelen) omzetten in groene waterstof.

Opdrachtgever: o.a. Shell en Enerkem Waar: Rotterdam Investering: 200 miljoen euro Beslissing: eind 2022 Shell, Enerkem en Havenbedrijf Rotterdam vormen het langverwachte waste-to-chemicals-project om tot waste-to-jet. De partners gaan per jaar 360 kiloton niet-recylcebaar afval omzetten in 80 kiloton jetfuel (70%) en nafta (30%). Als de vergunningaanvraag voor het herziene project soepel verloopt, kan de productie in 2025/26 beginnen.

Opdrachtgever: Shell Waar: Tweede Maasvlakte Rotterdam Investering: onbekend Beslissing: 2022 Shell wil op de Tweede Maasvlakte een groene waterstoffabriek bouwen, de Holland Hydrogen I. Deze gaat ongeveer 60.000 ton groene waterstof per jaar (60 ton per dag) produceren met energie van het windmolenpark Hollandse Kust Noord. Als alles volgens plan loopt, kan de installatie waarschijnlijk in 2024 in gebruik worden genomen.

Opdrachtgever: Teijin en BioBTX Waar: Emmen en Delfzijl Investering: onbekend Beslissing: onbekend Teijin en BioBTX hebben grote investeringsplannen om de Twaron-vezels van Teijin te verduurzamen. Teijin is al zo ver dat de engineering wordt voorbereid. BioBTX heeft nu een demofabriek in Groningen en denkt aan een fabriek – mogelijk in Delfzijl – van enige tientallen miljoenen euro’s. De investering van Teijin zou een veelvoud daarvan bedragen.

Opdrachtgever: Uniper Waar: Rotterdam Investering: onbekend Beslissing: 2022 Uniper wil groene waterstof gaan produceren op haar Maasvlakte-locatie. Het bedrijf onderzoekt de mogelijkheden van een elektrolyse-installatie die om te beginnen een capaciteit van 100 MW krijgt. In de verdere toekomst kan de capaciteit groeien naar 500 MW. Een investeringsbesluit volgt in 2022.

Opdrachtgever: UPM Waar: Maasvlakte 2 Rotterdam Investering: onbekend Beslissing: 2023

Opdrachtgever: Vattenfall Waar: Amsterdam Investering: onbekend Beslissing: 2022

Opdrachtgever: Wintershall Waar: Blok F17 Investering: onbekend Beslissing: onbekend

Opdrachtgever: Yara Waar: Sluiskil Investering: onbekend Beslissing: uiterlijk begin 2022

Opdrachtgever: Zeeland Refinery Waar: Vlissingen Investering: onbekend Beslissing: onbekend Het Finse UPM wil een geavanceerde bioraffinaderij met een capaciteit van 500.000 ton hernieuwbare brandstoffen in Rotterdam bouwen. Grondstoffen zijn houtige biomassa, vloeibaar afval en andere restgrondstoffen. Het havenbedrijf Rotterdam heeft voor UPM een terrein op Maasvlakte 2 gereserveerd.

Vattenfall heeft plannen voor de bouw van een 10 megawatt elektrolyzer op het terrein van de voormalige Hemweg-centrale in Amsterdam. De elektrolyzer moet in 2024 operationeel zijn. Eventueel wordt de capaciteit tegen 2027 nog verhoogd naar 100 megawatt. Het bedrijf neemt in 2022 een definitief besluit over project HY4Am.

Wintershall wil ongeveer 120 kilometer ten noorden van Den Helder olie en gas winnen (blok F17). De verwachte productie zou maximaal 20.000 vaten olie en 500.000 kubieke meter gas per dag zijn. Het gas wordt per pijpleiding getransporteerd. De olie wordt in een onderwateropslagtank opgeslagen die wekelijks wordt geleegd.

Yara wil in Sluiskil groene ammoniak produceren. Daarvoor werkt het samen met offshore windparkontwikkelaar Ørsted. Een 100 megawatt elektrolyzer moet de windenergie van Ørsted omzetten in groene waterstof, waarmee Yara zo’n 75.000 ton groene ammoniak per jaar kan maken, en vervolgens groene meststoffen.

Zeeland Refinery heeft plannen voor de bouw van een honderdvijftig megawatt elektrolyzer in Vlissingen. Deze zou vanaf 2025 waterstof aan de raffinaderij kunnen gaan leveren. Een groeipad naar één gigawatt in 2030 behoort ook tot de mogelijkheden.

SPECIALIST IN HEAT TREATMENT

ADVERTENTIE-INDEX

Abonnees ........................................................................ 50

Andus Group................................................................... 55 Delta Heat Services......................................................... 53

Endress + Hauser............................................................ 56

Hogeschool Utrecht........................................................ 14 KROHNE Nederland.......................................................... 4

Logisticon Water Treatmen............................................. 28 Market review ................................................................. 50 Mersen Benelux.............................................................. 42

Muehlhan ........................................................................ 42

OMV Gas Marketing Trading & Finance.......................... 2 Process Automation Solutions ...................................... 46

STAPPERT Noxon ........................................................... 46

Vecom Group .................................................................. 38 VEGA Meet- en Regeltechniek ....................................... 20 Verder .............................................................................. 38

+31(0)187 - 496940 | WWW.DELTA-HEAT-SERVICES.COM Vestigingen: Stellendam • Elsloo • Antwerpen

‘Ik pleit voor inzichtelijke regels waaraan mensen zich houden omdat ze die nuttig vinden.’

Zoek de hoed

Vorige maand stond met grote koppen in de krant: ‘Tientallen grote Nederlandse bedrijven spreken af om zich aan de belastingregels te houden’. Ze gaven aan belastingafdracht voortaan als plicht te zien en beloofden geen gebruik meer te maken van constructies om belastingen te ontwijken. In de media werd hier veel aandacht aan besteed en de reacties waren positief. Dat zette mij aan het denken. Zouden we ook zo enthousiast reageren als dieven ons vertellen voortaan niet meer te stelen? Of zouden we reageren met: ‘Hè, hè eindelijk.’ Want stelen, dat was het toch in essentie? Blijkbaar ligt het hier anders. Er zijn regels die een ruime interpretatie toestaan. Ruimer dan de bedoeling van die regels is.

Bedoeling

Het omgekeerde komt ook voor. Zo zijn er regels die heel strikt zijn en waarbij vanwege de bedoeling een ruime interpretatie juist wel nuttig zou zijn. Neem de Groene Kruisweg over Voorne Putten. Een tachtig kilometer per uur weg met bij stoplichten een beperking van vijftig kilometer per uur. Voor de verkeersveiligheid kan ik mij dat laatste voorstellen, tenminste als het druk is. Maar vaak rijd ik tegen middernacht moederziel alleen over deze vierbaansweg met de cruise control op tachtig kilometer per uur, lekker ontspannen luisterend naar muziek, en passeer ik een kruispunt waarvan ik het stoplicht al kilometers van tevoren op groen heb zien staan. Een paar weken later krijg ik dan echter de consequentie onder ogen middels een schrijven van het CJIB. Ik had in alle eenzaamheid ook bij een groen licht moeten afremmen en weer optrekken. Dat kost energie, schaadt het milieu en dient zeker de verkeersveiligheid niet. Wat mij betreft dus zonder doel, behalve dan het voorkomen van een boete. Dat doet me denken aan het boek Verdraaide organisaties van Wouter ’t Hart. De bedoeling zou centraal moeten staan en de regels dienen dat doel te dienen en niet op zichzelf te staan, zoals vaker het geval is. Een mooie illustratie daarvan hoorde ik ooit van mijn buurman. Zijn collega moest voor z’n werk regelmatig naar het buitenland om ondersteuning te verlenen bij het opstarten van een nieuwe fabriek. Zo kwam hij een keer in een gebied terecht waar het meer dan twintig graden vroor met een snerpend koude wind. Omdat hij regelmatig buiten in de fabriek moest zijn, had hij een warme berenmuts gekocht om bevroren oren te voorkomen. Hij declareerde de kosten van deze berenmuts bij zijn reisdeclaratie. Deze werd echter niet goedgekeurd. Hotelkosten, taxiritten, maaltijden, de barrekeningen, van alles kon worden gedeclareerd, maar geen kleding. Die collega vond dat buitengewoon onredelijk aangezien hij privé niets aan die berenmuts had. Maar ja, regels zijn regels.

Nut

Een volgende opstart die hij assisteerde, betrof een plant in een tropisch gebied. Om een zonnesteek te voorkomen had hij een tropenhoed gekocht. Zijn reisdeclaratie was deze keer helemaal in orde en werd goedgekeurd, toch had hij op het formulier geschreven: ‘Zoek de hoed’. Die was niet te vinden, maar zat er wel in. Zo ken ik een ondernemer die een zijns inziens onterechte boete al velen malen heeft teruggehaald bij de overheid, overigens zonder ergens te vermelden: ‘Zoek de hoed’. Vandaar dat ik pleit voor inzichtelijke regels waaraan mensen zich houden omdat ze die nuttig vinden. Want niet alles is immers zo simpel te handhaven als een maximumsnelheid, zelfs als dat geen nut heeft. Kim Putters van het Sociaal Cultureel Planbureau deed in een afscheidsinterview een wijze uitspraak die naar mijn hart is: ‘Er is een sterke neiging te denken vanuit maatregelen waarnaar mensen zich moeten gaan gedragen, in plaats van te denken vanuit mensen.’ De ervaring leert echter dat wijze uitspraken vaak niet ter harte worden genomen. En zo blijft er nog steeds genoeg stof voor columnisten.

Henk Leegwater is onafhankelijk consultant. henk.leegwater@lexxin.com

Duidelijkheid | professionaliteit | veiligheid (VCA-P) Duidelijkheid | professionaliteit | veiligheid (VCA-P)

RijnDijk Staalconstructies is een speler van formaat voor (middel)grote staalconstructieprojecten in de (petro) RijnDijk Staalconstructies is een speler van formaat voor (middel)grote staalconstructieprojecten in de (petro) chemische industrie, zware industrie, energiemarkt en complexe utiliteitsbouw. Tot de opdrachtgevers behoren chemische industrie, zware industrie, energiemarkt en complexe utiliteitsbouw. Tot de opdrachtgevers behoren industriële multinationals, EPC-contractors en grote aannemers in binnen- en buitenland. Projectmanagement, industriële multinationals, EPC-contractors en grote aannemers in binnen- en buitenland. Projectmanagement, engineering, productie en montage worden in eigen beheer uitgevoerd. engineering, productie en montage worden in eigen beheer uitgevoerd.

• Duidelijkheid, professionaliteit en een unieke combinatie van knowhow en productiefaciliteiten binnen één bedrijf. • Duidelijkheid, professionaliteit en een unieke combinatie van knowhow en productiefaciliteiten binnen één bedrijf. • Complete service door de aanwezigheid van alle disciplines (project management, engineering, productie en montage) • Complete service door de aanwezigheid van alle disciplines (project management, engineering, productie en montage) in eigen beheer.in eigen beheer. • ISO-certificering, EN 1090-certificering, VCA-P certificering en diverse internationale erkenningen maken RijnDijk • ISO-certificering, EN 1090-certificering, VCA-P certificering en diverse internationale erkenningen maken RijnDijk

Staalconstructies tot een betrouwbare, full service partner bij de realisatie van (staal)constructieprojecten in elke grootte. Staalconstructies tot een betrouwbare, full service partner bij de realisatie van (staal)constructieprojecten in elke grootte. RijnDijk Staalconstructies is een zelfstandige werkmaatschappij binnen Andus Group: een internationaal opererende RijnDijk Staalconstructies is een zelfstandige werkmaatschappij binnen Andus Group: een internationaal opererende holdingmaatschappij met gespecialiseerde werkmaatschappijen die wereldwijd actief zijn in een breed industrieel werkveld. holdingmaatschappij met gespecialiseerde werkmaatschappijen die wereldwijd actief zijn in een breed industrieel werkveld.

Kennismaken? Graag. Bel of kijk op www.rijndijk.com of www.andusgroup.comKennismaken? Graag. Bel of kijk op www.rijndijk.com of www.andusgroup.com