Teux26

cyanmagentayellowblack

3

ÔÅÕXÏÓ 26

ÄéáâçôïëïãéêÜ ÍÝá

ÅËËÇÍÉÊÇ ÄÉÁÂÇÔÏËÏÃÉÊÇ ÅÔÁÉÑÅÉÁ

ÐÅÑÉÅ×ÏÌÅÍÁ ÍÝá áðü ôï 64ï ÓõíÝäñéï ôçò ÁìåñéêáíéêÞò ÄéáâçôïëïãéêÞò Åôáéñåßáò (ADA) ðïõ ðñáãìáôïðïéÞèçêå óôï ÏñëÜíôï ôçò Öëüñéíôá ôùí ÇÐÁ óôéò 4-8 Éïõíßïõ 2004 ........................................................................................................................... .......................................... 9 ÁíäñéáíÞ Âáæáßïõ, Áíôþíçò ÁëáâÝñáò ÐñùôåúíéêÝò äßáéôåò: Eßíáé åðéêßíäõíåò ãéá ôïõò äéáâçôéêïýò; ............................................ 17 ×Üñçò Äçìïóèåíüðïõëïò Êáéíïýñãéï öÜñìáêï ãéá ôçí ðá÷õóáñêßá êáé ôç äéáêïðÞ ôïõ êáðíßóìáôïò ................ 20 ÁíäñéáíÞ Âáæáßïõ Ôo Ìåôáâïëéêü Óýíäñïìï: 16 ÷ñüíéá ìåôÜ ôçí ðñþôç ïñéïèÝôçóÞ ôïõ ....................... 25 ÁíäñÝáò Ìåëéäþíçò Íåþôåñá ãéá ôçí ðñïëçðôéêÞ áíôéìåôþðéóç ôïõ äéáâçôéêïý ðïäéïý. Ìéá íÝá åý÷ñçóôç ìÝèïäïò ãéá ôçí ðñþéìç äéÜãíùóç ôçò ðåñéöåñéêÞò íåõñïðÜèåéáò ........ 30 Áóçìßíá ÌçôñÜêïõ Káëïêáßñé êáé ðáãùôÜ ............................................................................................................................... 32 ÁíäñéáíÞ Âáæáßïõ ÄÅËÔÉÏ ÔÕÐÏÕ: ÍÝåò ìïñöÝò êáé íÝåò åìðïñéêÝò ïíïìáóßåò óêåõáóìÜôùí áíèñþðéíçò éíóïõëßíçò ôçò Novo Nordisk ÅëëÜò ........................................................................ 37

3

cyanmagentayellowblack

5

ÔÅÕXÏÓ 26

ÅËËÇÍÉÊÇ ÄÉÁÂÇÔÏËÏÃÉÊÇ ÅÔÁÉÑÅÉÁ Ôï ðåñéïäéêü áõôü áðåõèýíåôáé óå Üôïìá ìå äéáâÞôç êáé óå åðáããÝëìáôá õãåßáò ðïõ Ý÷ïõí ó÷Ýóç ìå ôï äéáâÞôç Åêäßäåôáé áðü ôçí ÅëëçíéêÞ ÄéáâçôïëïãéêÞ Åôáéñåßá ÄéáíÝìåôáé ÄùñåÜí Ôá êåßìåíá ôùí äéáöçìßóåùí åßíáé õðü ôçí åõèýíç ôùí äéáöçìéæïìÝíùí êáé ü÷é ôçò ÅëëçíéêÞò ÄéáâçôïëïãéêÞò Åôáéñåßáò

Äéïéêçôéêü Óõìâïýëéï ÅëëçíéêÞò ÄéáâçôïëïãéêÞò Åôáéñåßáò Ðñüåäñïò Áíôéðñüåäñïò Ãåíéêüò Ãñáììáôåýò Ôáìßáò ÌÝëç

Öéëéððßäçò Ößëéððïò Ìåëéäþíçò ÁíäñÝáò Óùôçñüðïõëïò ÁëÝîçò Éùáííßäçò ÉùÜííçò ÁëáâÝñáò Áíôþíçò Âáóéëüðïõëïò ×Üñçò ÄéäÜããåëïò ÔñéáíôÜöõëëïò ÓáöëéÜíçò ÉùÜííçò ÐáðÜò Óôáýñïò

ÓõíôáêôéêÞ ÅðéôñïðÞ "ÄéáâçôïëïãéêÜ ÍÝá": Åðßôéìïò Ðñüåäñïò: ÁëéâéæÜôïò ÉùÜííçò Õðåýèõíïò Óýíôáîçò: Âáæáßïõ ÁíäñéáíÞ Ãñáììáôåýò: Éùáííßäçò ÉùÜííçò ÌÝëç: ÁëáâÝñáò Áíôþíçò Êïößíçò ÁèáíÜóéïò Áíáóôáóßïõ ÅëÝíç ÌçôñÜêïõ Áóçìßíá Âáóéëüðïõëïò ×Üñçò ÌðåíñïõìðÞ ÌáñéÜííá Äçìïóèåíüðïõëïò ×Üñçò Ôåíôïëïýñçò Íéêüëáïò Çñáêëåéáíïý ÓôõëéáíÞ ÔïõñíÞò Óõìåþí ÈõìÝëëç ÉùÜííá

Ôá÷. Äéåýèõíóç: ÅëëçíéêÞ ÄéáâçôïëïãéêÞ Åôáéñåßá ÌáéÜíäñïõ 9 - ÁèÞíá 11528 http://www.ede.gr ÉäéïêôÞôçò: ÅËËÇÍÉÊH ÄÉÁÂÇÔÏËÏÃÉÊH ÅÔÁÉÑÅIÁ - Åêäüôçò: ÅØÉËÏÍ

5

cyanmagentayellowblack

6

ÄÉÁÂÇÔÏËÏÃÉÊÁ ÍÅÁ

ÊÁÔÁËÏÃÏÓ ÓÕÍÅÑÃÁÔÙÍ

ÁíäñéáíÞ Âáæáßïõ

ÔÅÕ×ÏÓ 26ï

Ðáéäßáôñïò, ÅðéìåëÞôñéá Á´, Á´ ÐáéäéáôñéêÞ ÊëéíéêÞ, Äéáâçôïëïãéêü ÊÝíôñï, Íïóïêïìåßï Ðáßäùí Ð & Á Êõñéáêïý

Áíôþíçò ÁëáâÝñáò

Ðáèïëüãïò, ÁíáðëçñùôÞò ÄéåõèõíôÞò Á´ ÐáèïëïãéêÞò êëéíéêÞò Íïóïêïìåßï Åñõèñüò Óôáõñüò

×Üñçò Äçìïóèåíüðïõëïò

MÌedSci. SRD, Këéíéêüò Äéáéôïëüãïò- Âéïëüãïò, Ëáéêü Ãåíéêü Íïóïêïìåßï Áèçíþí

ÁíäñÝáò Ìåëéäþíçò

Áí. Ä/íôÞò , Õðåýèõíïò Äéáâçôïëïãéêïý ÊÝíôñïõ ÔæÜíåéï Íïó/ìåßï ÐåéñáéÜ

Áóçìßíá ÌçôñÜêïõ

Ðáèïëüãïò ìå åîåéäßêåõóç óôï Óáê÷áñþäç ÄéáâÞôç, Äéåõèýíôñéá ÌïíÜäáò Óáê÷áñþäç ÄéáâÞôç Ìåôáâïëéóìïý-Ðá÷õóáñêßáò, Íïóïêïìåßï Åññßêïò ÍôõíÜí

6

cyanmagentayellowblack

8

ÄÉÁÂÇÔÏËÏÃÉÊÁ ÍÅÁ

Áðü ôç Óýíôáîç H óõíôáêôéêÞ åðéôñïðÞ ôùí "Äéáâçôïëïãéêþí ÍÝùí" óôçí ðñïóðÜèåéá âåëôßùóçò ôçò áéóèçôéêÞò ôïõ ðåñéïäéêïý áðïöÜóéóå íá äþóåé ìéá åéêáóôéêÞ íüôá ó'áõôü ðñïâÜëëïíôáò ôáõôü÷ñïíá ôï Ýñãï ôùí óýã÷ñïíùí ÅëëÞíùí æùãñÜöùí. Ó'áõôü ôï ôåý÷ïò óôï åîþöõëëï öéëïîåíåßôáé Ýíá Ýñãï ôïõ ê. Áðüóôïëïõ ÃéáãéÜíïõ. Èá èÝëáìå íá åõ÷áñéóôÞóïõìå èåñìÜ ôïí êáëéôÝ÷íç ãéá ôçí áöéëïêåñäÞ ðñïóöïñÜ ôïõ Ýñãïõ ôïõ ãéá ôç öéëïôÝ÷íçóç ôïõ ðåñéïäéêïý êáé ôç èåñìÞ ôïõ áíôáðüêñéóç. Ôá Ýñãá ôïõ êïõ ÃéáãéÜíïõ ðñüôåéíå óôçí óõíôáêôéêÞ åðéôñïðÞ ç äéïñãáíþôñéá åéêáóôéêþí åêèÝóåùí ê.Ãùãþ ÊïëõâÞñá ôçí ïðïßá éäéáßôåñá åõ÷áñéóôïýìå ãéá ôç âïÞèåéÜ ôçò.

Ï Áðüóôïëïò ÃéáãéÜíïò ãåííÞèçêå óôçí Ôñßðïëç Áñêáäßáò ôï 1945. Ôï 1960 åãêáôáóôÜèçêå óôçí ÁèÞíá. ÊáôÜ ôçí ðåñßïäï 1965-67 óðïýäáóå ãñáöéêÝò ôÝ÷íåò óôïí Á.Ô.É. ìå äáóêÜëïõò ôïõò Á. ÔÜóóï, Ç ÄåêïõëÜêï, Ä ÌõôáñÜ, åíþ êáôÜ ôçí ðåñßïäï 1971-73 óõíÝ÷éóå ôéò óðïõäÝò ôïõ óôï åñãáóôÞñéï ôïõ Çëßá ÄåêïõëÜêïõ. Ôï 1968 ßäñõóå êáé äéçýèõíå ôï åñãáóôÞñéï ÅöáñìïóìÝíùí Ôå÷íþí "ÌïñöÞ". Ôï 1974 åãêáôÝëåéøå ôéò ÅöáñìïóìÝíåò ôÝ÷íåò êáé áöïóéþèçêå óôç æùãñáöéêÞ. ¸÷åé ðñáãìáôïðïéÞóåé 54 áôïìéêÝò åêèÝóåéò óôçí ÅëëÜäá, Ãáëëßá, ÂÝëãéï, Áããëßá, Éóðáíßá, Éôáëßá, Êýðñï. ¸÷åé ëÜâåé ìÝñïò óå ïìáäéêÝò åêèÝóåéò óôçí ÅëëÜäá, Êýðñï, USA, ÊáíáäÜ, Áõóôñáëßá, Áããëßá, Ãáëëßá, ÂÝëãéï, Éôáëßá, Ïëëáíäßá, Ãåñìáíßá, Åëâåôßá, Éóðáíßá, Éóëáíäßá, Âïõëãáñßá. ¸÷åé åéêïíïãñáöÞóåé âéâëßá ÅëëÞíùí óõããñáöÝùí. Äçìïóßåõóå ëïãïôå÷íéêÜ êåßìåíá óå äéÜöïñá ðåñéïäéêÜ. Áó÷ïëÞèçêå ìå ôç ëáïãñáößá êáé ôá åéêáóôéêÜ ôïõ èåÜôñïõ óêéþí "Öéãïýñåò", "ÓêçíéêÜ", Åêä. ÅñìÞò",1975-1076. Ôï 2003 åîåäüèç ôï ìõèéóôüñçìÜ ôïõ "Ãêïõíô ìðÜú öïñÝâåñ", åêäüóåéò 'ÊÜêôïò'. ¸ñãá ôïõ âñßóêïíôáé óôçí ÅèíéêÞ ÐéíáêïèÞêç ôçò ÅëëÜäáò, óôï Ìïõóåßï Áéãáßïõ, óôï Ìïõóåßï ÂïññÝ,, óôï Ìïõóåßï Öñéóßñá, óôï Õðïõñãåßï Ðïëéôéóìïý, óôçí ÅèíéêÞ ÔñÜðåæá ÅëëÜäáò, óôçí ÔñÜðåæá ÅÔÂÁ, óå Ðñåóâåßåò ôçò ÅëëÜäïò óôçí Åõñþðç, óå äçìüóéá, äçìïôéêÜ êáé éäéùôéêÜ ìïõóåßá, óå éäéùôéêÝò óõëëïãÝò óôçí ÅëëÜäá êáé ôï åîùôåñéêü. ¸ñãá ôïõ Ý÷ïõí êáôá÷ùñçèåß óôïõò êáôáëüãïõò ôùí ïßêùí 'Sotheby's' êáé Christie's. Zåß êáé åñãÜæåôáé óôçí ÁèÞíá.

* Åîþöõëëï: Áðüóôïëïò ÃéáãéÜíïò "Ôïðßï" Áêñõëéêü óå êáìâÜ 1998

8

cyanmagentayellowblack

9

ÔÅÕXÏÓ 26

ÍÝá áðü ôï 64ï ÓõíÝäñéï ôçò ÁìåñéêáíéêÞò ÄéáâçôïëïãéêÞò Åôáéñåßáò (ADA) ðïõ ðñáãìáôïðïéÞèçêå óôï ÏñëÜíôï ôçò Öëüñéíôá ôùí ÇÐÁ óôéò 4-8 Éïõíßïõ 2004 ÍÝá áðü ôç ìåôáìüó÷åõóç ôùí íçóéäßùí ôïõ ðáãêñÝáôïò Ç ìåôáìüó÷åõóç ôùí íçóéäßùí ôïõ ðáãêñÝáôïò ãéá ôïõò áóèåíåßò ìå Óáê÷áñþäç ÄéáâÞôç Ôýðïõ 1 (ÓÄÔ1) åîáêïëïõèåß êáé ðáñáìÝíåé ìéá ðåéñáìáôéêÞ äéåñãáóßá áí êáé áñêåôïß åñåõíçôÝò ôïõ ÷þñïõ åëðßæïõí üôé ôåëéêÜ èá áðïôåëÝóåé ìéá áðïôåëåóìáôéêÞ åíáëëáêôéêÞ èåñáðåßá óôç èÝóç ôçò ìåôáìüó÷åõóçò ïëïêëÞñïõ ôïõ ïñãÜíïõ. Ãßíïíôáé ìÜëéóôá ðñïóðÜèåéåò þóôå ç ìåôáìüó÷åõóç ôùí íçóéäßùí íá áðïôåëÝóåé ôç óõíéóôþìåíç èåñáðåßá ãéá ïñéóìÝíåò êáôçãïñßåò áóèåíþí áðü ôçí ADA. Ôá êáëýôåñá áðïôåëÝóìáôá áíáöÝñïíôáé áðü ôï êÝíôñï ôïõ Ðáíåðéóôçìßïõ ôïõ Åíôìïíôïí ôçò ÁëìðÝñôá ôïõ ÊáíáäÜ. Óýìöùíá ìå ôïí J Shapiro ìÝ÷ñé óÞìåñá Ý÷ïõí ìåôáìïó÷åõèåß 65 áóèåíåßò ìå ÓÄÔ1 ïé ïðïßïé ðáñáìÝíïõí åëåýèåñïé éíóïõëßíçò óå ðïóïóôü 70% ãéá ÷ñïíéêü äéÜóôçìá 2 ÷ñüíùí êáé 50% ãéá äéÜóôçìá 3 ÷ñüíùí. Ôï 88% ôùí áóèåíþí ôïõ êÝíôñïõ Ý÷åé éêáíïðïéçôéêÜ åðßðåäá c-ðåðôéäßïõ ãéá äéÜóôçìá ìÝ÷ñé êáé 3 ÷ñüíéá. ¸÷åé îåêéíÞóåé ìÜëéóôá ìéá ðïëõêåíôñéêÞ ìåëÝôç ìåôáîý äéáöüñùí êÝíôñùí ôùí ÇÐÁ, ÊáíáäÜ êáé Åõñþðçò êáé ìÝ÷ñé óÞìåñá Ý÷ïõí ìåôáìïó÷åõèåß >300 áóèåíåßò. ÁíáìÝíïíôáé ôá áðïôåëÝóìáôá áõôÞò ôçò ìåëÝôçò. Óå ìéá óôñïããõëÞ ôñÜðåæá ðïõ ðñáãìáôïðïéÞèçêå óôá ðëáßóéá ôïõ óõíåäñßïõ ìå èÝìá “Ìåôáìüó÷åõóç íçóéäßùí ãéá ôïí ÓÄÔ1. Áðü ôçí êëéíéêÞ Ýñåõíá óôçí êëéíéêÞ ðñÜîç” óõæçôÞèçêå êáôÜ ðüóïí èá ðñÝðåé ç áðïìüíùóç ôùí íçóéäßùí íá ãßíåôáé óå ïñéóìÝíá êåíôñéêÜ åñãáóôÞñéá êáé óôç

óõíÝ÷åéá íá áðïóôÝëëïíôáé ôá íçóßäéá óå ðåñéöåñéêÜ êÝíôñá üðïõ èá ãßíåôáé ç ìåôáìüó÷åõóç. Ï Dr R Alejandro áðü ôï Diabetes Research Institute ôïõ ðáíåðéóôçìßïõ ôïõ ÌáúÜìé åðé÷åéñçìáôïëüãçóå õðÝñ ôçò ëåéôïõñãßáò êåíôñéêþí åñãáóôçñßùí üðïõ èá ãßíåôáé ç áðïìüíùóç ôùí íçóéäßùí, äåäïìÝíïõ üôé ùò åðåîåñãáóßá åßíáé åîáéñåôéêÜ áðáéôçôéêÞ, áöïý áðáéôåß éäéáßôåñá åêðáéäåõìÝíï ðñïóùðéêü ìå õøçëü åðßðåäï ãíþóåùí êáé éêáíïôÞôùí êáé ôõðïðïéçìÝíåò ìåèüäïõò. Ç ìÝèïäïò åßíáé éäéáßôåñá áêñéâÞ êáé èá ðñÝðåé ôåëéêÜ íá åßíáé êåñäïöüñá âÜóåé ôùí áñ÷þí êÝñäïõò/ êüóôïõò ãéá íá åßíáé âéþóéìç. Óýìöùíá ìå ôïí R.A Dickey ôï ïëéêü êüóôïò ìéáò ìåôáìüó÷åõóçò íçóéäßùí óôéò ÇÐÁ áíÝñ÷åôáé óå $ 680.000, ðïóü ôï ïðïßï êáëýðôåé ÷ñïíéêü äéÜóôçìá 50 ÷ñüíùí, åê ôùí ïðïßùí ôá $ 200.000 áöïñïýí óôá äýï ðñþôá ÷ñüíéá ìåôÜ ôç ìåôáìüó÷åõóç. Ï P. Robertson, ãíùóôüò ãéá ôéò ìåëÝôåò ôïõ óôï ìåôáâïëéóìü ìåôÜ áðü ìåôáìüó÷åõóç ïëïêëÞñïõ ôïõ ðáãêñÝáôïò, óõíÝêñéíå ôçí áðïôåëåóìáôéêüôçôá ôçò ìåôáìüó÷åõóçò ôùí íçóéäßùí óå ó÷Ýóç ìå ôç ìåôáìüó÷åõóç ïëïêëÞñïõ ôïõ ïñãÜíïõ êáé êáôÝëçîå óôï óõìðÝñáóìá üôé ç ôåëåõôáßá áðïôåëåß áðïôåëåóìáôéêüôåñç ìÝèïäï åêåßíçò ôùí íçóéäßùí, ãéá ôïí Ýëåã÷ï ôçò õðåñãëõêáéìßáò êáé ôçò áããåéáêÞò íüóïõ. Áîßæåé íá óçìåéùèåß, ùóôüóï, üôé

9

cyanmagentayellowblack

10

ÄÉÁÂÇÔÏËÏÃÉÊÁ ÍÅÁ

ãéá ôç ìåôáìïó÷åõóç ïëïêëÞñïõ ôïõ ïñãÜíïõ õðÜñ÷åé åìðåéñßá ãéá ìåãáëýôåñï ÷ñïíéêü äéÜóôçìá óå ó÷Ýóç ìå ôç ìåôáìüó÷åõóç ôùí íçóéäßùí. Áíôßèåôá, ç ìåôáìüó÷åõóç ôùí íçóéäßùí ðáñïõóéÜæåé éäéáßôåñç åðéôõ÷ßá ôá ôåëåõôáßá äýï ÷ñüíéá êáé èá ðñÝðåé íá ãßíïõí êáéíïýñãéåò ìåëÝôåò ìå ôá ðéï ðñüóöáôá äåäïìÝíá ðñïêåéìÝíïõ íá åêôéìçèåß ôåëéêÜ ç áðïôåëåóìáôéêüôçôá ôùí äýï ìåèüäùí. Áò ìç ëçóìïíïýìå üôé ç ìåôáìüó÷åõóç ôùí íçóéäßùí åßíáé ðïëý ðéï áðëÞ ùò åðÝìâáóç, óå ó÷Ýóç ìå ôç ìåôáìüó÷åõóç ïëïêëÞñïõ ôïõ ïñãÜíïõ êáé Ý÷åé ðïëý ðåñéóóüôåñåò äõíáôüôçôåò ùò ðñïò ôï ÷åéñéóìü ôçò áíôéãïíéêüôçôáò ôùí íçóéäßùí þóôå íá ãßíïõí åõêïëüôåñá áðïäåêôÜ áðü ôïõò ëÞðôåò. ÅðéðëïêÝò ÍåöñïðÜèåéá - ÕðÝñôáóç Åßíáé áëÞèåéá üôé ðïëëÝò öïñÝò ôá "íÝá" áðü ôá ìåãÜëá óõíÝäñéá äåí åßíáé êáé ôüóï íÝá, áëëÜ ôïíßæïõí ðïëý Þ ëéãüôåñï ãíùóôÜ äåäïìÝíá ðïõ Ý÷ïõí óçìáíôéêÞ áîßá áëëÜ îåèùñéÜæïõí ìå ôïí êáéñü. Åðßóçò, ó÷åôéêÜ ðñüóöáôåò ðëçñïöïñßåò åðáíáëáìâÜíïíôáé þóôå ç åöáñìïãÞ ôïõò íá ãßíåé âßùìá. Áõôü áöïñÜ êáé óôçí õðÝñôáóç. ÕðÝñôáóç èåùñåßôáé ç áýîçóç ôçò áñôçñéáêÞò ðßåóçò óå åðßðåäá ðÜíù áðü 140/90 mmHg áíåîÜñôçôá áðü ôçí çëéêßá ôïõ áôüìïõ. Óôïõò áóèåíåßò ìå äéáâÞôç ç óõíýðáñîç ôçò õðÝñôáóçò ìå áðïâïëÞ áðü ôá ïýñá ðïëý ìéêñþí ðïóïôÞôùí ëåõêþìáôïò Þ áëëéþò ìéêñïëåõêùìáôéíïõñßáò, áðïôåëåß óõíäõáóìü ðïõ óõíïäåýåôáé áðü óçìáíôéêÞ áýîçóç ôïõ êéíäýíïõ êáñäéáããåéáêïý åðåéóïäßïõ, üðùò ôï Ýìöñáãìá êáé ôï áããåéáêü åãêåöáëéêü åðåéóüäéï. Ç ðáñïõóßá ëåõêþìáôïò óôá ïýñá äåí áíôéêáôïðôñßæåé ìüíïí íåöñéêÞ âëÜâç, áëëÜ êáé âëÜâç ôïõ ôïé÷þìáôïò üëïõ ôïõ áããåéáêïý äÝíäñïõ, óõìðåñéëáìâáíïìÝíùí êáé ôùí óôåöáíéáßùí áããåßùí Óôï ôåëåõôáßï óõíÝäñéï ôçò ADA ôïíßóôçêå ðÜëé ç óçìáóßá íá åðéôåõ÷èïýí ïé óôü÷ïé ôçò áíôéõðåñôáóéêÞò èåñáðåßáò, åéäéêüôåñá 10

áí óõíõðÜñ÷åé ëåýêùìá óôá ïýñá. Ï óôü÷ïò èá ðñÝðåé íá åßíáé ü÷é áðëþò ç ìåßùóç ôçò ôéìÞò ôçò áñôçñéáêÞò ðßåóçò, áëëÜ êáé ç ìåßùóç Þ êáé åîÜëåéøç ôïõ áðïâáëëüìåíïõ ëåõêþìáôïò áðü ôá ïýñá. Óôü÷ïò óôá Üôïìá ìå ìéêñïëåõêùìáôéíïõñßá êáé õðÝñôáóç åßíáé áñôçñéáêÞ ðßåóç êÜôù áðü 130/80 mmHg. Ç åðßôåõîç ôïõ óôü÷ïõ èá áðáéôÞóåé åíäå÷ïìÝíùò ôñßá Þ êáé ðåñéóóüôåñá áíôéõðåñôáóéêÜ öÜñìáêá. Ôï ðñüâëçìá åßíáé üôé õðÜñ÷åé ðïëëÝò öïñÝò êáêÞ óõììüñöùóç ôïõ áóèåíïýò. ÅðïìÝíùò, åêôüò áðü ôéò ïäçãßåò äéáêïðÞò ôïõ êáðíßóìáôïò, áðþëåéáò âÜñïõò, ðåñéïñéóìïý óôï áëÜôé èá ðñÝðåé íá ãßíåé óçìáíôéêÞ ðñïóðÜèåéá áðü ôïí èåñÜðïíôá éáôñü êáé ôïí áóèåíÞ íá áêïëïõèçèïýí ïé ïäçãßåò óùóôÞò áíôéõðåñôáóéêÞò áãùãÞò. Áéôéïëïãßá ôùí åðéðëïêþí Ï Dr Michael Brownlee, o ïðïßïò åßíáé êáèçãçôÞò ÉáôñéêÞò êáé Ðáèïëïãïáíáôïìßáò ôçò ¸äñáò Ánita êáé Jack Saltz êáé éäñõôÞò ôïõ ÊÝíôñïõ ¸ñåõíáò ãéá ÄéáâÞôç óôï KïëÝãéï ÉáôñéêÞò Albert Einstein ôçò ÍÝáò Õüñêçò Þôáí ï áðïäÝêôçò ôïõ âñáâåßïõ Banting ðïõ áðïôåëåß ôçí áíþôáôç äéÜêñéóç ôïõ ADA ãéá ôç óõìâïëÞ ôïõ óôçí êáôáíüçóç ôçò áéôéïðáèïãÝíåóçò ôùí åðéðëïêþí ôçò íüóïõ. Ï Dr Brownlee, o oðïßïò Ý÷åé êáé ï ßäéïò äéáâÞôç ôýðïõ 1, ôüíéóå üôé ôï 70% ôùí áôüìùí ðïõ ðáñïõóéÜæïõí êáñäéáêÜ åðåéóüäéá Ý÷ïõí äéáãíùóèåß Þ Ý÷ïõí ëáíèÜíïíôá óáê÷áñþäç äéáâÞôç Þ ðáñïõóéÜæïõí äéáôáñá÷Þ áíï÷Þò óôç ãëõêüæç. ÅðåéäÞ ï äéáâÞôçò áðïôåëåß êýñéá áéôßá ôýöëùóçò, íåöñéêÞò áíåðÜñêåéáò êáé áêñùôçñéáóìïý Üêñùí, ï åðéóôÞìïíáò áõôüò áöéÝñùóå ôç æùÞ ôïõ óôçí Ýñåõíá ôùí åðéðëïêþí. Áí êáé äéÜöïñïé åñåõíçôÝò áðü ôï 1968 Ýùò ôï ôÝëïò ôïõ 1990 åß÷áí ðåñéãñÜøåé 4 äéáöïñåôéêïýò ðáèïãåíåôéêïýò ìç÷áíéóìïýò ôçò äéáôáñá÷Þò ôïõ ìåôáâïëéóìïý ôçò ãëõêüæçò ðïõ åíäÝ÷åôáé íá ðáßæïõí ñüëï óôçí åìöÜíéóç ôùí åðéðëïêþí ôçò íüóïõ Ýëëåéðå ï óõíäåôéêüò êñßêïò ìå-

cyanmagentayellowblack

11

ÔÅÕXÏÓ 26

ôáîý ôïõò. Ï Dr Brownlee êáé ïé óõÅõñþðç. ÕðÜñ÷ïõí ôñÝ÷ïõóåò êëéíéíåñãÜôåò ôïõ ðñüôåéíáí üôé ï óõíäåêÝò ìåëÝôåò ðïõ èá äåßîïõí ôçí áðïôéêüò êñßêïò åßíáé ç áõîçìÝíç ðáñáôåëåóìáôéêüôçôÜ ôçò óôçí áíôéìåôþãùãÞ õðåñïîåéäßïõ óôá ìéôï÷üíäñéá ðéóç ôùí åðéðëïêþí. Ïé äýï Üëëïé ôùí åíäïèçëéáêþí êõôôÜñùí ôùí áãèåñáðåõôéêïß ðáñÜãïíôåò åßíáé ïé ãåßùí áëëÜ êáé Üëëùí êõôôÜñùí ôïõ áíáóôïëåßò åíüò åíæýìïõ ðïõ ïíïïñãáíéóìïý, üðùò ôùí áéìïðåôáëßùí. ìÜæåôáé PARP (Ðïëõ-ADP-ñéâïæï ðïÌå ôç âïÞèåéá äéáöüñùí öáñìáêåõëõìåñÜóç) ïé ïðïßïé ðñïóôáôåýïõí ôéêþí ïõóéþí ïé ïðïßåò åðáíáöÝñïõí Óùìáôßäéá åéóðíåüìåíçò áðü ôçí âëÜâç ôïõ DNA êáé ïñéóìÝóôï öõóéïëïãéêü ôá åðßðåäá ôùí åëåõ- éíóïõëßíçò íá áíôéïîåéäùôéêÜ ðïõ ìåéþíïõí ôçí èÝñùí ñéæþí óôá åíäïèçëéáêÜ êýôôáðáñáãùãÞ åëåýèåñùí ñéæþí. Ç ÷ñçñá åìðïäßæåôáé ç åíåñãïðïßçóç åíüò åíæýìïõ ðïõ óéìïðïßçóç áõôþí ôùí öáñìÜêùí áíïßãåé êáéíïýñïíïìÜæåôáé ðñùôåúíéêÞ êéíÜóç C, ôùí ðñïúüíôùí ãéïõò ïñßæïíôåò óôçí áíôéìåôþðéóç ôùí åðéðëïôåëéêÞò ãëõêïæõëßùóçò, ç óõóóþñåõóç ìéáò ïõêþí ôïõ äéáâÞôç. óßáò ðïõ ëÝãåôáé óïñâéôüëç êáé ç åíåñãïðïßçóç ôïõ ðáñÜãïíôá NF-kappa B äçëáäÞ ôùí ðáèïãåÍÝåò ôå÷íïëïãßåò - ÓõóôÞìáôá ÷ïñÞíåôéêþí ìç÷áíéóìþí ðïõ ðïõ Ý÷ïõí ðñïôáèåß ãéá ãçóçò éíóïõëßíçò ôçí åîÞãçóç ôùí åðéðëïêþí ôçò íüóïõ. Ï Ârownlee Åéóðíåüìåíç éíóïõëßíç óå äéáâÞôç ôýðïõ 2 ðñï÷þñçóå áêüìá ðåñéóóüôåñï ðñïôåßíïíôáò ôçí Ç ÷ïñÞãçóç ôçò éíóïõëßíçò õðü ôç ìïñöÞ áåáýîçóç ôçò ðáñáãùãÞò ôùí åëåõèÝñùí ñéæþí óôá ñïæüë, ùò åéóðíåüìåíç, âáóßæåôáé óôçí áñ÷Þ üôé åíäïèçëéáêÜ êýôôáñá ôïõ ôïé÷þìáôïò ôùí áãï âëåíïãüííïò ôùí ðíåõìïíéêþí êõøåëßäùí Ý÷åé ãåßùí ùò åíï÷ïðïéçôéêü ðáñÜãïíôá ãéá ôçí åìðÜ÷ïò åíüò ìüíï êõôôÜñïõ êáé êáôÜ óõíÝðåéáí ç öÜíéóç ôçò ìáêñïáããåéïðÜèåéáò ðñïâÜëëïíôáò ÷ïñçãïýìåíç éíóïõëßíç áðïññïöÜôáé ôá÷Ýùò Ýíáí êïéíü ðáèïãåíåôéêü ìç÷áíéóìü ôüóï ãéá ôç üðùò êáé ôá áíÜëïãá éíóïõëßíçò ôá÷åßáò äñÜìéêñï üóï êáé ãéá ôç ìáêñïáããåéïðÜèåéá. Ç ðñüóçò. ÁíÜëïãá ìå ôï óýóôçìá ðñïþèçóçò ðïõ ÷ñçôáóÞ ôïõ Ý÷åé ìåãÜëç óçìáóßá ãéáôß ìÝ÷ñé óÞìåñá óéìïðïéåßôáé áðïññïöÜôáé ôï 10-30% ôçò ÷ïñçïé êëéíéêÝò ìåëÝôåò Ýäåé÷íáí üôé ç õðåñãëõêáéìßá ãïýìåíçò éíóïõëßíçò. ÕðÜñ÷ïõí ðïëëÝò åôáéñåßåò áðïôåëïýóå êýñéï áéôéïðáèïãåíåôéêü ðáñÜãïíôá ðïõ Ý÷ïõí áíáðôýîåé óõóôÞìáôá ðñïþèçóçò ãéá ãéá ôçí ìéêñïáããåéïðÜèåéá, ü÷é, üìùò, ãéá ôçí ìáôçí åéóðíåüìåíç éíóïõëßíç. ÏñéêñïáããåéáêÞ íüóï. Ï Brownlee óìÝíåò ÷ñçóéìïðïéïýí ôçí éíðñüôåéíå åðéðëÝïí ôñåßò êáéóïõëßíç ùò îåñÞ óêüíç åíþ Üëíïýñãéåò èåñáðåõôéêÝò ïìÜäåò ëåò óå õãñÞ ìïñöÞ. Oé êëéíéêÝò öáñìÜêùí ãéá ôçí áíôéìåôþðéìåëÝôåò óå áóèåíåßò ìå óáê÷áóç ôùí åðéðëïêþí. Ç ðñþôç ñþäç äéáâÞôç ôýðïõ 2 (ÓÄÔ2) áíÞêåé óôïõò åíåñãïðïéçôÝò Ý÷ïõí äåßîåé üôé ç åéóðíåüìåíç ôçò ôñáíóêåôïëÜóçò (Ýíæõìï éíóïõëßíç ìðïñåß íá ÷ñçóéìïðïõ åðçñåÜæåé ôçí ïäü ôïõ ðåðïéçèåß ðñï ôùí ãåõìÜôùí ìå íôïöùóöïñéêïý). Åíåñãïðïßçðïëý êáëÜ áðïôåëÝóìáôá ãëõóç áõôïý ôïõ åíæýìïõ åìðïäßêáéìéêïý åëÝã÷ïõ. ÕðÜñ÷ïõí æåé ôçí ðáñáãùãÞ ãëõêïëõôéêþí áóèåíåßò ìå ÓÄÔ2 ðïõ Ý÷ïõí ìåôáâïëéôþí ðïõ ðñïêáëïýíôáé ðÜñåé åéóðíåüìåíç éíóïõëßíç ìÝáðü ôçí õðåñãëõêáéìßá. Ï Br÷ñé 4 ÷ñüíéá êáé Ý÷ïõí äéáôçownlee áíáêÜëõøå üôé Ýíá ðáñÞóåé êáëÜ åðßðåäá ãëõêáéìßáò ñÜãùãï ôçò èåéáìßíçò ç ìðåíüðùò áíáêïéíþèçêå óôï óõíÝöïôéáìßíç åíåñãïðïéåß ôçí äñéï. ÐáñÜãïíôåò ðïõ åíäÝ÷åôñáíêåôïëÜóç êáôÜ 250%. Ç ìðåíöïôéáìßíç åßíáé ðñüóèåôï ÓõóêåõÞ åéóðíåüìåíçò éíóïõëßíçò EXU- ôáé íá åðçñåÜæïõí ôçí áðïôåëåóìáôéêüôçôá ôçò åéóðíåüìåäéáôñïöÞò êáé êõêëïöïñåß óôçí BERA ôùí åôáéñéþí Aventis -Pfizer 11

cyanmagentayellowblack

12

ÄÉÁÂÇÔÏËÏÃÉÊÁ ÍÅÁ

íçò éíóïõëßíçò åßíáé ôï êÜðíéóìá, ëïéìþîåéò ôïõ áíþôåñïõ áíáðíåõóôéêïý êáé ç õðåñáíôéäñáóôéêüôçôá ôùí áåñïöüñùí ïäþí. Ïé ìåëÝôåò ìÝ÷ñé óÞìåñá Ý÷ïõí äåßîåé üôé ç ðíåõìïíéêÞ ëåéôïõñãßá êÜôù áðü êáíïíéêÝò óõíèÞêåò äåí åðçñåÜæåôáé éäéáßôåñá. ¸÷åé ðáñáôçñçèåß, ùóôüóï, áýîçóç ôïõ ôßôëïõ ôùí áíôééíóïõëéíéêþí áíôéóùìÜôùí ç ïðïßá, üìùò, äåí åðçñåÜæåé ôá åðßðåäá ôçò õðåñãëõêáéìßáò Þ ôç ëåéôïõñãßá ôùí ðíåõìüíùí óýìöùíá êáé ìå ìåëÝôåò ðïõ ðáñïõóéÜóèçêáí óôï ÁDA. ÕðÜñ÷ïõí ôñÝ÷ïõóåò êëéíéêÝò ìåëÝôåò ïé ïðïßåò èá äåßîïõí åÜí ç ìáêñï÷ñüíéá ÷ñÞóç ôçò åéóðíåüìåíçò éíóïõëßíçò åßíáé áóöáëÞò êáé áðïôåëåóìáôéêÞ. Éäéáßôåñá ãéá áóèåíåßò ìå ÓÄÔ2 ç ÷ñÞóç ôçò åéóðíåüìåíçò éíóïõëßíçò åßíáé äõíáôüí íá âïçèÞóåé óôçí êáëýôåñç óõììüñöùóç ôïõ áóèåíïýò êáé íá åðéôñÝøåé ôçí Ýíáñîç ôçò éíóïõëßíçò íùñßôåñá, äéáôçñþíôáò ôáõôü÷ñïíá ôá ðëåïíåêôÞìáôá ôïõ óõóôÞìáôïò ôùí ðïëëáðëþí åíÝóåùí. Ç äéáäåñìéêÞ êáé ç áðï ôïõ óôüìáôïò éíóïõëßíç äåí Ý÷ïõí äþóåé áíÜëïãá áðïôåëÝóìáôá ôçò åéóðíåüìåíçò éíóïõëßíçò. Ç äéáäåñìéêÞ éíóïõëßíç Ý÷åé äïêéìáóèåß óå êëéíéêÞ ìåëÝôçò öÜóçò 1 ç ïðïßá Ý÷åé äåßîåé üôé ç éíóïõëßíç áðïññïöïýìåíç äéáäåñìéêÜ Ý÷åé êáëÞ öáñìáêïêéíçôéêÞ ãéá 18 þñåò. Ãéá ôçí áðï ôïõ óôüìáôïò õðÜñ÷ïõí åëÜ÷éóôåò

êëéíéêÝò ìåëÝôåò. Óýìöùíá ìå ìåëÝôåò ðïõ ðáñïõóéÜóèçêáí óôï óõíÝäñéï ç õðü ôç ìïñöÞ óôïìáôéêïý óðñÝû éíóïõëßíç (Oralin) Ý÷åé äïêéìáóèåß óå ìéá ìåëÝôç ðïëý ìéêñïý áñéèìïý (5) õãéþí åèåëïíôþí. Ç ßäéá éíóïõëßíç Ý÷åé, åðßóçò, ÷ñçóéìïðïéçèåß óå 5 áóèåíåßò ìå ÓÄÔ1 óå ìåëÝôåò åõãëõêáéìéêÞò êáèÞëùóçò ãëõêüæçò (clamp) äïêéìÜæïíôáò äéÜöïñåò äüóåéò. ÂñÝèçêå üôé Ý÷åé ôá÷ýôåñç Ýíáñîç êáé âñá÷ýôåñç äéÜñêåéá óå ó÷Ýóç ìå ôçí éíóïõëßíç ôá÷åßáò äñÜóçò (Regular), åíþ ç áðïññüöçóÞ ôçò åîáñôÜôáé áðü ôç ÷ïñçãïýìåíç äüóç. Ùóôüóï, ï áñéèìüò ôùí áóèåíþí åßíáé ðïëý ìéêñüò êáé áðáéôïýíôáé ìåãáëýôåñïõ ìåãÝèïõò êáé äéÜñêåéáò ìåëÝôåò ãéá íá áðïäåé÷èåß ç áðïôåëåóìáôéêüôçôá ôçò. Åëðéäïöüñá åßíáé ç Ýñåõíá áðü ôï êëåéóôü óýóôçìá áíôëßáò éíóïõëßíçò. Óýìöùíá ìå ìéá ìåëÝôç áðü ôï Los Angeles êáé ôï Ìontpellier åêôéìÞèçêå ç áðïôåëåóìáôéêüôçôá ôïõ êëåéóôïý êõêëþìáôïò éíóïõëßíçò óå 4 áóèåíåßò ìå ÓÄÔ1 ïé ïðïßïé Ýöåñáí åìöõôåýóéìç áíôëßá éíóïõëßíçò (Ìedtronic MiniMed) (Åéêüíá 1). Ç Ýã÷õóç ôçò éíóïõëßíçò ãéíüôáí åíäïðåñéôïíáúêÜ. Óôïõò áóèåíåßò åß÷å åìöõôåõèåß ï åíäïöëÝâéïò áéóèçôÞñáò ãëõêüæçò ï ïðïßïò Ý÷åé ÷ñüíï æùÞò >200 çìÝñåò. Ï áéóèçôÞñáò åß÷å åðéêïéíùíßá ìå ôçí áíôëßá.

ÅíäïöëÝâéïò áéóèçôÞñáò ãëõêüæçò êïíôÜ óôïí äåîéü êüëðï ôçò êáñäéÜò Êáëþäéï ðïõ óõíäÝåé ôçí áíôëßá ìå ôïí áéóèçôÞñá ÊáèåôÞñáò Ýã÷õóçò éíóïõëßíçò

Õðïäüñéá åìöõôåýóéìç áíôëßá éíóïõëßíçò ðïõ åëåõèåñþíåé éíóïõëßíç åíäïðåñéôïíáúêÜ

Ïèüíç ðáñáêïëïýèçóçò áðïôåëåóìÜôùí (PPC) ðïõ ëáìâÜíåé êáé óôÝëåé ðëçñïöïñßåò óôçí áíôëßá ìå ôç âïÞèåéá ôçëåìåôñßáò

Åéêüíá 1. ÐëÞñùò åìöõôåýóéìï êëåéóôü êýëùìá ìå åíäïöëÝâéï áéóèçôÞñá ãëõêüæçò ëåéôïõñãßáò åíüò Ýôïõò êáé åìöõôåýóéìç áíôëßá éíóïõëßíçò (áíåöïäéáóìüò ìå éíóïõëßíç áíÜ 90 çìÝñåò) 12

cyanmagentayellowblack

13

ÔÅÕXÏÓ 26

ÌÝëëïí: ÓÞìáôá óôÝëíïíôáé áðü ôïí áéóèçôÞñá óôçí áíôëßá ìå ôç âïÞèåéá ôçëåìåôñßáò

Õðïäüñéïò áéóèçôÞôñáò ãëõêüæçò ðïõ ìåôñÜ ãëõêüæç óôïí äéÜìåóï éóôü

ÅîùôåñéêÞ áíôëßá éíóïõëßíçò ðïõ áðåëåõèåñþíåé éíóïõëßíç óôïí õðïäüñéï éóôü óå óôáèåñü ñõèìü Þ óå äüóåéò åöüäïõ

Åéêüíá 2. ÐëÞñùò åîùôåñéêü êëåéóôü êýêëùìá ìå õðïäüñéï áéóèçôÞñá ãëõêüæçò ëåéôïõñãßáò 3 çìåñþí êáé åîùôåñéêÞ áíôëßá éíóïõëßíçò ðïõ åëåõèåñþíåé ôçí éíóïõëßíç õðïäüñéá (áëëáãÞ õðïäüñéïõ êáèåôÞñá áíÜ 3 çìÝñåò

Ïé áóèåíåßò åéóÞ÷èçóáí óôï íïóïêïìåßï üðïõ Ýãéíå ç ðñïóðÜèåéá ëåéôïõñãßáò ôïõ êëåéóôïý êõêëþìáôïò éíóïõëßíçò ãéá 48 þñåò. ÄçëáäÞ ôá áðïôåëÝóìáôá ôçò êáôáãñáöÞò ãëõêüæçò áßìáôïò áðü ôïí áéóèçôÞñá ìåôáâéâÜæïíôáí óôçí áíôëßá, üðïõ ãéíüôáí ç åðåîåñãáóßá âÜóåé áëãïñßèìïõ ìå áðïôÝëåóìá íá áðåëåõèåñþíåôáé ç áíÜëïãç äüóç éíóïõëßíçò åíäïðåñéôïíáúêÜ óôïõò áóèåíåßò. Ôá óÜê÷áñá ôùí áóèåíþí äéáôçñÞèçêáí óå åðßðåäá ìåôáîý 80-240 mg/dl óôï 84.1% ôïõ ÷ñüíïõ. Åêôüò ôùí ãåõìÜôùí ôá óÜê÷áñá ðáñÝìåéíáí <240 mg/dl óôï 98% ôïõ ÷ñüíïõ. Áí êáé ôá áðïôåëÝóìáôá ôçò ìåëÝôçò äåí åßíáé éäáíéêÜ åßíáé åëðéäïöüñï üôé ôï êëåéóôü êýêëùìá éíóïõëßíçò ìðïñåß íá ãßíåé ðñáãìáôéêüôçôá. ×ñåéÜæåôáé, ùóôüóï, âåëôßùóç ôïõ áëãïñßèìïõ þóôå íá íá åðéôåõ÷èïýí ôéìÝò ãëõêüæçò áßìáôïò ìÝóá óå áðüëõôá öõóéïëïãéêÜ üñéá. AíÜëïãá áðïôåëÝóìáôá áíáöÝñèçêáí êáé ìå ôï åîùôåñéêü êëåéóôü óýóôçìá éíóïõëßíçò. Óå Üëëç ìåëÝôç áðü ôïõò ßäéïõò åñåõíçôÝò óå 6 áóèåíåßò ìå ÓÄÔ1 åêôéìÞèçêå ç áðïôåëåóìáôéêüôçôá ôïõ åîùôåñéêïý êëåéóôïý êõêëþìáôïò éíóïõëßíçò. Ôï êýêëùìá áõôü áðïôåëåßôáé áðü ìéá åîùôåñéêÞ áíôëßá (Ìedtronic MiniMed) ç ïðïßá áðïäßäåé ôçí éíóïõëßíç õðïäü-

ñéá êáé Ýíáí õðïäüñéï áéóèçôÞñá ãëõêüæçò ïé ïðïßïé óõíäÝïíôáé ìå ôçëåìåôñßá ìå Ýíá çëåêôñïíéêü õðïëïãéóôÞ ðïõ Ý÷åé Ýíáí áëãüñéèìï, ï ïðïßïò åðéôñÝðåé ôçí áðåëåõèÝñùóç ðïóüôçôáò éíóïõëßíçò áðü ôçí áíôëßá áíÜëïãá ìå ôá áðïôåëÝóìáôá ôùí ôéìþí ôçò ãëõêüæçò, üðùò áõôÞ ðñïóäéïñßæåôáé áðü ôïí õðïäüñéï áéóèçôÞñá (Åéêüíá 2). Ï áéóèçôÞñáò åß÷å ìÝóï ÷ñüíï æùÞò 27.5 þñåò. Ïé ðñï êáé ìåôáãåõìáôéêÝò ôéìÝò ãëõêüæçò óôïõò áóèåíåßò Þôáí áíôßóôïé÷á 105 ± 9 êáé 176± 12 mg/dl õðïäçëþíïíôáò üôé åßíáé äõíáôüò ï ãëõêáéìéêüò Ýëåã÷ïò ìå ôï åîùôåñéêü êëåéóôü óýóôçìá áíôëßáò éíóïõëßíçò. Ðñüëçøç óáê÷áñþäç äéáâÞôç ôýðïõ 2 óå ãõíáßêåò ìå äéáâÞôç êýçóçò Óôç óõíåäñßá ìå èÝìá “Ðñüëçøç óáê÷áñþäç äéáâÞôç ôýðïõ 2 óå ãõíáßêåò ìå äéáâÞôç êýçóçò. Ðùò åöáñìüæïõìå ôá áðïôåëÝóìáôá ôùí ðñüóöáôùí êëéíéêþí ìåëåôþí;“ ï R Ratner ìßëçóå ãéá ôá áðïôåëÝóìáôá ôïõ ðñïãñÜììáôïò ðñüëçøçò ôïõ äéáâÞôç 3200 åíçëßêùí çëéêßáò ßóçò Þ ìåãáëýôåñçò ôùí 25 ÷ñüíùí ðïõ Þôáí óå áõîçìÝíï êßíäõíï ãéá åìöÜíéóç äéáâÞôç. Ç ìåëÝôç áõôÞ, ãíùóôÞ 13

cyanmagentayellowblack

14

ÄÉÁÂÇÔÏËÏÃÉÊÁ ÍÅÁ

ùò DPP (Diabetes, Prevention Program), Ýäåéîå üôé ç áëëáãÞ ôñüðïõ æùÞò óôç äßáéôá êáé ôçí Üóêçóç üðùò, åðßóçò, ç áðþëåéá âÜñïõò ìðïñåß íá êáèõóôåñÞóç Þ íá åìðïäßóåé ôçí åìöÜíéóç ôçò íüóïõ. Ïé áóèåíåßò ðïõ Ýêáíáí áëëáãÝò óôïí ôñüðï æùÞò ìåßùóáí ôïí êßíäõíï åìöÜíéóçò ôïõ äéáâÞôç ôýðïõ 2 êáôÜ 58% óôç äéÜñêåéá ôùí 3 ÷ñüíùí, åíþ ïé óõììåôÝ÷ïíôåò ðïõ ëÜìâáíáí ôç óõíÞèç äéáôñïöÞ êáé ìåôöïñìßíç ìåßùóáí ôïí êßíäõíï êáôÜ 31%. Ï Dr Ratner ðáñïõóßáóå äåäïìÝíá áðü ôçí áíÜëõóç 355 ãõíáéêþí ðïõ åß÷áí éóôïñéêü äéáâÞôç êýçóçò (åðïìÝíùò åß÷áí áõîçìÝíï êßíäõíï ÓÄÔ2) êáé óõììåôåß÷áí óôçí DPP. Öáßíåôáé üôé ç ðñüëçøç åìöÜíéóçò äéáâÞôç óå áóèåíåßò ìå äéáâÞôç êýçóçò åßíáé äõíáôÞ, üìùò, ïé âéïëïãéêÝò áðïêñßóåéò åßíáé äéáöïñåôéêÝò óõãêñéôéêÜ ìå ôéò ãõíáßêåò ÷ùñßò éóôïñéêü. Ç ìåëÝôç UKPDS- Ôá ôåëåõôáßá äåäïìÝíá Ôï ðñüãñáììá Post Study Monitoring Program (PSM) åßíáé Ýíá ðñüãñáììá ðáñáêïëïýèçóçò áóèåíþí ìåôÜ ôï ôÝëïò ôçò 5÷ñïíçò ðñïäñïìéêÞò ìåëÝôçò ãéá ôï äéáâÞôç óôï ÅíùìÝíï Âáóßëåéï ãíùóôÞò ùò UKPDS. Ç UKPDS Þôáí ìéá ðïëõêåíôñéêÞ ìåëÝôç ðïõ ðñáãìáôïðïéÞèçêå óå 15 êÝíôñá ôïõ ÅíùìÝíïõ Âáóéëåßïõ êáé ðåñéÝëáâå 1704 ðá÷ýóáñêïõò áóèåíåßò ìå äéáâÞôç ôýðïõ 2, ïé ïðïßïé ÷ùñßóèçêáí ôõ÷áßá óå äýï ïìÜäåò, åêåßíïõò ðïõ áêïëïýèçóáí äßáéôá êáé åêåßíïõò ðïõ Ýëáâáí åðéðñüóèåôá ìåôöïñìßíç êáé ðáñáêïëïõèÞèçêáí ãéá ìÝóï ÷ñïíéêü äéÜóôçìá 10.7 ÷ñüíùí. ¸ãéíå, åðéðëÝïí óýãêñéóç ìåôáîý ôçò ïìÜäáò ôùí áôüìùí ðïõ Ýëáâáí ìåôöïñìßíç ìå ïìÜäåò áôüìùí ðïõ ðÞñáí óïõëöïíõëïõñßåò/ãëéâåíêëáìßäç Þ éíóïõëßíç. Ç ìåëÝôç Ýäåéîå üôé ç ìåôöïñìßíç ìåßùóå óçìáíôéêÜ ôïí êßíäõíï èáíÜôïõ, åãêåöáëéêþí åðåéóïäßùí, êáé ôåëéêþí óôü÷ùí ðïõ ó÷åôßæïíôáí ìå ôç ñýèìéóç ôïõ äéáâÞôç (üðùò ìå ìåßùóç ôçò ãëõêïæõëéùìÝíçò áéìïóöáéñßíçò) óå ó÷Ýóç ìå ôçí ïìÜäá ðïõ áêïëïýèçóå ìüíï äßáéôá (óõìâáôéêÞ èåñáðåßá). Ôï ðñü14

ãñáììá ðáñáêïëïýèçóçò ôùí áóèåíþí ðïõ óõììåôåß÷áí óôç ìåëÝôç PSM äéåîÞ÷èç ìåôáîý Ïêôùâñßïõ 1997 êáé Óåðôåìâñßïõ ôïõ 2002. Ç ìåëÝôç PSM åß÷å ùò óôü÷ï ôçí ðáñáêïëïýèçóç ôïõ ãëõêáéìéêïý åëÝã÷ïõ êáé ôçò áñôçñéáêÞò ðßåóçò ìåôÜ ôï ôÝëïò ôçò ìåëÝôçò UKPDS êáé íá äéåõêñéíßóåé óå ðïéü ðïóïóôü ðáñÝìåéíå ç ìåßùóç ôïõ êéíäýíïõ ðïõ åðåôåý÷èç êáôÜ ôç äéÜñêåéá ôçò ìåëÝôçò. Ç ìåëÝôç Þôáí ìåëÝôç ðáñáêïëïýèçóçò êáé äåí åß÷å ùò óôü÷ï ôç èåñáðåõôéêÞ ðáñÝìâáóç. Óôïõò áóèåíåßò ðïõ áêïëïýèçóáí ôï åíôáôéêïðïéçìÝíï ó÷Þìá ç ìÝóç ãëõêïæõëéùìÝíç áéìïóöáéñßíç áõîÞèçêå êáé ìåôÜ ôïí ôñßôï ÷ñüíï Þôáí ç ßäéá ìå åêåßíç ôùí áôüìùí ðïõ áêïëïýèçóáí ôç óõìâáôéêÞ èåñáðåßá. ÌåôÜ ôïí ôñßôï ÷ñüíï ç ãëõêïæõëéùìÝíç áéìïóöáéñßíç âåëôéþèçêå óôáèåñÜ êáé óôéò äýï ïìÜäåò, ðéèáíüí ëüãù ôçò äçìïóéüôçôáò ôçò óçìáóßáò ôùí áðïôåëåóìÜôùí ôçò UKPDS. Ç áíÜëõóç ôùí äåäïìÝíùí 5 ÷ñüíéá ìåôÜ ôï ôÝëïò ôçò UKPDS Ýäåéîå üôé ç ìåßùóç ôïõ êéíäýíïõ ðïõ ðáñáôçñÞèçêå óå Üôïìá ðïõ ÝíôÜ÷èçêáí áñ÷éêÜ óôçí ïìÜäá ôçò åíôáôéêïðïéçìÝíçò èåñáðåßáò ðáñÝìåéíå ç ßäéá óôá Üôïìá áõôÜ êáôÜ ôç äéÜñêåéá ôçò ìåëÝôçò. Óôá õðÝñâáñá Üôïìá ðïõ áñ÷éêÜ Ýëáâáí ìåôöïñìßíç, ç ìåßùóç ôïõ êéíäýíïõ åëáôôþèçêå, áëëÜ óõíÝ÷éóå íá ðáñáìÝíåé óçìáíôéêÜ ìéêñüôåñç óå ó÷Ýóç ìå áóèåíåßò ðïõ áêïëïýèçóáí ôç óõìâáôéêÞ èåñáðåßá ùò ðñïò ôïõò ðñùôáñ÷éêïýò óôü÷ïõò ôçò UKPDS äçëáäÞ ôç èíçôüôçôá ðïõ ïöåßëåôáé óå äéÜöïñá áßôéá êáé ôç êáñäéáããåéáêÞ íüóï. ÔÝëïò, ç áõîçìÝíç èíçôüôçôá ðïõ åß÷å ðáñáôçñçèåß óôçí UKPDS óôçí ïìÜäá ôùí áóèåíþí ðïõ Ýëáâáí óïõëöïíõëïõñßá êáé ìåôöïñìßíç ìåéþèçêå óçìáíôéêÜ êáé äåí õðÝñ÷å ôåëéêÜ óçìáíôéêÞ äéáöïñÜ. ÅðïìÝíùò, ôá åõåñãåôéêÜ áðïôåëÝóìáôá ôçò âåëôßùóçò ôïõ ãëõêáéìéêïý åëÝã÷ïõ ðïõ ðáñáôçñÞèçêáí êáôÜ ôç äéÜñêåéá ôçò UKPDS öáßíåôáé üôé ðáñáìÝíïõí ãéá ìåãáëýôåñï ÷ñïíéêü äéÜóôçìá êáé ìåôÜ ôç äéáêïðÞ ôïõ ðñùôïêüëëïõ. ÁíäñéáíÞ Âáæáßïõ, Áíôþíçò ÁëáâÝñáò, Éáôñïß

cyanmagentayellowblack

17

ÔÅÕXÏÓ 26

ÐñùôåúíéêÝò äßáéôåò: Eßíáé åðéêßíäõíåò ãéá ôïõò äéáâçôéêïýò;

H

Ýñåõíá ðÜíù óôéò ëåãüìåíåò “ðñùôåúíéêÝò” äßáéôåò îåêßíçóå áðü ôá ìÝóá ôïõ ðñï-ðñïçãïýìåíïõ áéþíá, áí êáé Ýãéíå åõñýôåñá ãíùóôÞ óôá ìÝóá ìüëéò ôïõ ðñïçãïýìåíïõ áéþíá. Áðü ôïõò ðñùôïðüñïõò áõôþí ôùí åéäéêþí äéáéôþí Þôáí ï William Banting (1796-1878), ï ïðïßïò Ýãñáøå ôï âéâëßï “Letter on Corpulence” ôï 1862, üðïõ ãéá ðñþôç öïñÜ äéáôõðþèçêå ç Üðïøç ðùò “ôñïöÝò ðïõ ðåñéÝ÷ïõí Üìõëï Þ óáê÷áñüæç ðñÝðåé íá áðïöåýãïíôáé...”. Áêïëïýèçóáí ðÜñá ðïëëÝò áíôßóôïé÷åò äßáéôåò üðùò åßíáé: 1) Ç Äßáéôá ôçò ÐáëáéïëéèéêÞò Åðï÷Þò” áðü ôïí Dr Richard Mackarness (1958), ç ïðïßá ðåñéåëÜìâáíå ëéãüôåñï áðü 60 gr õäáôáíèñÜêùí êáé õøçëÜ ðïóïóôÜ ðñùôåúíþí êáé ëßðïõò.

2) Ç “Äßáéôá ôïõ Åóêéìþïõ” áðü ôïí Dr. Blake Donaldson (1960), ç ïðïßá Þôáí ìéá äßáéôá ðïõ áðïôåëïýíôáí ó÷åäüí áðïêëåéóôéêÜ áðü êñÝáò êáé øÜñé.

3) “Äßáéôá ôùí åðåëåãìÝíùí õäáôáíèñÜêùí” áðü ôçí Elaine Gottschall, B.A., M.Sc (1994), ðïõ Þôáí ìéá äßáéôá åëåýèåñç ãëïõôÝíçò, ðïõ áñ÷éêÜ ðñïïñéæüôáí ãéá öëåãìïíþäåéò íüóïõò åíôÝñïõ, êïéëéïêÜêç êáé åõåñÝèéóôï Ýíôåñï. Óýìöùíá ìå ôç äßáéôá áõôÞ, ç áõîçìÝíç üñåîç ïöåßëåôáé óôç äõóáðïññüöçóç ôïõ åíôÝñïõ.

4) “Äßáéôá ãéá ôïõò åèéóìÝíïõò óôïõò õäáôÜíèñáêåò” áðü ôïõò Richard F. and Rachael F. Heller (1991), ç ïðïßá ðåñéëÜìâáíå 2 ãåýìáôá ÷áìçëþí õäáôáíèñÜêùí åíþ ðñïóÝöåñå ôï ëåãüìåíï “ãåýìá áíôáìïéâÞò” 5) Äßáéôá “Protein Power Plan” ôùí Michael êáé Mary Eades (1995), ðïõ ðåñéåëÜìâáíå 3 öÜóåéò, ìå óôáäéáêÞ áýîçóç ôùí õäáôáíèñÜêùí áðü 20 óå 130 ãñ

6) Ç Äßáéôá ôçò Æþíçò áðü ôïí Barry Sears ðáñïõóéÜóôçêå ìüëéò ôï 1996 óôçí áãïñÜ êáé Ýãéíå éäéáßôåñá äçìïöéëÞò, êõñßùò óôçí ÁìåñéêÞ áëëÜ êáé óå Üëëá êñÜôç. Åßíáé ìéá äßáéôá ðïõ ìïéÜæåé ìå ôçí äßáéôá ôïõ Atkins, áëëÜ ðåñéÝ÷åé ðåñéóóüôåñïõò õäáôÜíèñáêåò. Ôá ðïóïóôÜ ôùí èñåðôéêþí óõóôáôéêþí óôç äßáéôá áõôÞ åßíáé: 40% áðü õäáôÜíèñáêåò, 30% áðü ðñùôåÀíåò êáé 30% áðü ëßðïò. Ç äßáéôá ôïõ Atkins åßíáé ßóùò ç ðéï äéÜóçìç “÷çìéêÞ” äßáéôá, ç ïðïßá ðñùôï-ðáñïõóéÜóôçêå ôï 1972. Åßíáé ìéá äßáéôá õøçëÞ óå ðñùôåÀíåò, ïé ïðïßåò áíôéðñïóùðåýïõí Ýíá ðïóïóôü ìåãáëýôåñï áðü ôï 30% ôçò èåñìéäéêÞò ðñüóëçøçò, åíþ üðùò åßíáé ãíùóôü, ôï ðñïôåéíüìåíï ðïóïóôü äåí îåðåñíÜ ôï 15%, õøçëÞ óå ëßðïò êáé ðïëý ÷áìçëÞ óå õäáôÜíèñáêåò, ïé ïðïßïé äåí îåðåñíïýí ôá 20 ãñ óõíïëéêÜ çìåñçóßùò. Ôá Üôïìá ðïõ áêïëïõèïýí áõôÞ ôç äßáéôá ðñÝðåé íá áðïöåýãïõí ó÷åäüí ðëÞñùò: ôá äçìçôñéáêÜ, ôï øùìß, ôá öñïýôá, ôá æõìáñéêÜ ôï áëêïüë, ôá ãëõêÜ ê.á., ôñüöéìá äçëáäÞ ðïõ, ôïõëÜ÷éóôïí ôá ðåñéóóüôåñá, ðñÝðåé íá áðïôåëïýí ôç âÜóç ôçò êáèçìåñéíÞò äéáôñïöÞò. Áíôßèåôá, “äéêáéïýíôáé” íá ôñþíå üóï êñÝáò, ôõñß, øÜñéá, áõãÜ, ìáëÜêéá Þ Üëëåò ðñùôåúíéêÝò ðçãÝò èÝëïõí, ÷ùñßò íá ôßèåíôáé ðïóïôéêïß ðåñéïñéóìïß. ¸íá åíäåéêôéêü äéáéôïëüãéï åßíáé ôï áêüëïõèï: ÐÑÙÉÍÏ 2 áâãÜ ïìåëÝôá êáé 2 ëïõêÜíéêá ãáëïðïýëáò Þ 4 öÝôåò ìðÝúêïí Þ 60 ãñ ôõñß êñÝìá ÌÅÓÇÌÅÑÉÁÍÏ120 ãñ ôüíïõ áðü êïíóÝñâá, ìéêñÞ óáëÜôá (3 öýëëá ìáñïýëé, ½ íôïìÜôá), 50 ãñ ôõñß öÝôá êáé 6-7 åëéÝò ÂÑÁÄÉÍÏ 250 ãñ ìïó÷áñßóéï öéëÝôï,100 ãñ óðáíÜêé ðïóÝ.

H äßáéôá áðïôåëåßôáé áðü ôÝóóåñá äéáöïñåôéêÜ óôÜäéá: ôï óôÜ17

cyanmagentayellowblack

18

ÄÉÁÂÇÔÏËÏÃÉÊÁ ÍÅÁ äéï ðïõ ðñïêáëåß ôçí êÝôùóç, ôï óôÜäéï ôçò áðþëåéáò ôïõ âÜñïõò, ôï óôÜäéï ôçò ðñïóõíôÞñçóçò êáé ôï óôÜäéï ôçò óõíôÞñçóçò. Áðü ôç äßáéôá ôïõ ¢Aôêéíò, áëëÜ êáé ó÷åäüí üëåò ôéò ëåãüìåíåò “ðñùôåúíéêÝò” äßáéôåò, áðïõóéÜæïõí ó÷åäüí áðïêëåéóôéêÜ ïé õäáôÜíèñáêåò, êÜôé ðïõ “áíáãêÜæåé” ôïí ïñãáíéóìü íá ÷ñçóéìïðïéÞóåé, áíôß ôçò ãëõêüæçò, ôá ëéðáñÜ ïîÝá ùò ðçãÞ åíÝñãåéáò, ìå áðïôÝëåóìá íá ðáñïõóéÜæåôáé Ýêêñéóç óôï áßìá êÜðïéùí ïõóéþí ðïõ ïíïìÜæïíôáé êåôüíåò. Ïé êåôüíåò åßíáé ïõóßåò ðïõ ðåñéïñßæïõí ôï áßóèçìá ôçò üñåîçò. Ç áðïõóßá ôùí õäáôáíèñÜêùí Ý÷åé åðßóçò ùò áðïôÝëåóìá ôçí áýîçóç ôçò äéïýñçóçò, ðïõ óõíåðÜãåôáé áðþëåéá õãñþí áðü ôï óþìá, êáé óõíåðþò ìåßùóç ôïõ óùìáôéêïý âÜñïõò. Áõôü ðïõ ðñÝðåé íá åðéóçìáíèåß åßíáé üôé ç ðáñáãùãÞ ôùí êåôïíþí åßíáé ìéá óïâáñÞ ðáèïëïãéêÞ êáôÜóôáóç ðïõ äéáôáñÜóóåé ôç ÷çìéêÞ éóïññïðßá ôïõ ïñãáíéóìïý. Ï ßäéïò Aôêéíò âÝâáéá äçëþíåé ÷áñáêôçñéóôéêÜ óôï âéâëßï ôïõ üôé “Ï éó÷õñéóìüò üôé ïé êåôüíåò ìðïñåß íá óõóóùñåõôïýí êáé íá öôÜóïõí óå åðéêßíäõíï åðßðåäï ìÝóá óôï óþìá åßíáé ìéá ðëÜíç” êáé áêüìá üôé “Ôï óþìá ñõèìßæåé ôï åðßðåäï ôùí êåôïíþí ìå ôïí ßäéï ôñüðï ðïõ ñõèìßæåé ôï óÜê÷áñï ôïõ áßìáôïò Þ ôï pH” êáé “Ïé êåôüíåò åêêñßíïíôáé óôá ïýñá (êáé óõ÷íÜ êáé óôçí áíáðíïÞ) êáé áõôü åßíáé ìéá áðüëõôá öõóéêÞ êáé öõóéïëïãéêÞ ëåéôïõñãßá ôïõ óþìáôïò”. Áõôü üìùò ðïõ ïõóéáóôéêÜ éó÷ýåé åßíáé üôé ç ðáñïõóßá ôùí êåôïíþí ìðïñåß íá ðñïêáëÝóåé: ðïíïêåöÜëïõò, æáëÜäåò, êüðùóç, áíáãïýëá êáé Üó÷çìç ïóìÞ óôï óôüìá, åíþ ôá Üôïìá ðïõ áêïëïõèïýí ôÝôïéåò äßáéôåò íéþèïõí óõ÷íÜ êïõñáóìÝíá êáé ëçèáñãéêÜ. Äßáéôá ¢Aôêéíò êáé íåöñÜ Ìéá äéáôñïöÞ ìå õøçëÝò ðïóüôçôåò ðñùôåúíþí, ìðïñåß íá åðéôá÷ýíåé ôçí áðþëåéá íåöñéêÞò ëåéôïõñãßáò, éäéáßôåñá óå Üôïìá ôá ïðïßá Þäç ðÜó÷ïõí áðü Þðéá íåöñéêÞ áíåðÜñêåéá, åíþ ôï åßäïò ôùí ðñùôåúíþí ðáßæåé óçìáíôéêü ñüëï, äåäïìÝíïõ üôé ïé ðñùôåÀíåò áðü ôï êñÝáò, åðéäåéíþíïõí ðåñéóóüôåñï ôç íåöñéêÞ ëåéôïõñãßá áðü ôéò ðñùôåÀíåò ôùí ãáëáêôïêïìéêþí ðñïúüíôùí êáé öõôéêÞò ðñïÝëåõóçò (ð.÷. áðü ôç âýíç). Ç ÁìåñéêáíéêÞ ÄéáâçôïëïãéêÞ Åôáéñåßá óõóôÞíåé ðñùôåúíéêÞ ðñüóëçøç ìÝ÷ñé 20% êáé Ýôóé ðï18

óïóôÜ ðïõ öôÜíïõí ìÝ÷ñé êáé ôï 35% óå óõíäõáóìü ìå ôçí êÝôùóç (äéáäéêáóßá ðïõ áíáðôýóóåôáé üôáí äåí õðÜñ÷åé éêáíïðïéçôéêÞ ðñüóëçøç õäáôáíèñÜêùí óôç äéáôñïöÞ) ìðïñïýí íá åðéäåéíþóïõí ôç íåöñéêÞ ëåéôïõñãßá. Äßáéôá ¢Aôêéíò êáé ëßðïò Ç äßáéôá óõóôÞíåé ôçí õøçëÞ êáôáíÜëùóç ïëüðá÷ùí ãáëáêôïêïìéêþí êáé êñåÜôùí, ðïõ ó÷åôßæåôáé ìå ìåãÜëç ðñüóëçøç ëßðïõò êáé êõñßùò êåêïñåóìÝíïõ (óôç äßáéôá ´Áôêéíò ôá ðïóïóôÜ ôïõ êåêïñåóìÝíïõ ëßðïõò öôÜíïõí ôá 20-25% áíôß ôïõ ðñïôåéíüìåíïõ 10%). ¼ðùò åßíáé ãíùóôü, õðÜñ÷åé óõó÷Ýôéóç êåêïñåóìÝíïõ ëßðïõò ìå áõîçìÝíá åðßðåäá ÷ïëçóôåñüëçò, LDL êáé êáñäéáããåéáêÜ åðåéóüäéá. Ìßá ôõðéêÞ äßáéôá Atkins 1600 kcal ðåñéëáìâÜíåé: 46.5 ãñ êåêïñåóìÝíïõ ëßðïõò, 923 mg ÷ïëçóôåñüëçò êáé ìüíï 4 ãñ äéáéôçôéêþí éíþí. ¸ôóé, åßíáé öõóéêü íá ïäçãåß óå áýîçóç ôçò ÷ïëçóôåñüëçò ôïõ áßìáôïò êáé óå áõîçìÝíï êßíäõíï êáñäéïðÜèåéáò. Óå ó÷åôéêÜ ðñüóöáôç ìåëÝôç ôïõ 2000 óôï Journal of the American College of Nutrition âñÝèçêå üôé Üôïìá ðïõ áêïëïýèçóáí ãéá ìåãÜëï äéÜóôçìá ôç äßáéôá ôïõ Áôêéíò ðáñïõóßáóáí 25% õøçëüôåñá ðïóïóôÜ ÷ïëçóôåñßíçò êáé êáôÜ óõíÝðåéá 50 % ðéï áõîçìÝíá ðïóïóôÜ êáñäéáããåéáêÞò íüóïõ. Äßáéôá ¢Aôêéíò êáé ðßåóç Ç áõîçìÝíç ðñüóëçøç íáôñßïõ (êñÝáò, ôõñéÜ, ôõðïðïéçìÝíá ôñüöéìá üðùò áëëáíôéêÜ) óå óõíäõáóìü ìå ôç ìåéùìÝíç ðñüóëçøç äéáéôçôéêþí éíþí óõìâÜëëïõí óôçí áýîçóç ôçò áñôçñéáêÞò ðßåóçò. Äßáéôá ¢Aôêéíò êáé ïõñéêü ïîý ÔñïöÝò üðùò ôï êñÝáò, ôá èáëáóóéíÜ, ôï áõãü åßíáé ðëïýóéåò óå ðïõñßíåò, ïé ïðïßåò ìåôáâïëßæïíôáé óå ïõñéêü ïîý ðïõ äçìéïõñãåß ïõñéêÞ áñèñßôéäá, åéäéêüôåñá óå Üôïìá ðïõ Ý÷ïõí ðñïäéÜèåóç. Äßáéôá ¢Aôêéíò êáé êáêÞ äéáôñïöÞ Ï áðïêëåéóìüò ôñïöþí üðùò üóðñéá, äçìçôñéáêÜ ïëéêÞò Üëåóçò, öñïýôá, ïñéóìÝíá ëá÷áíéêÜ áõîÜíïõí ôïí êßíäõíï åìöÜíéóçò äõóëåéôïõñãßáò ôïõ åíôÝñïõ, ëüãù ôçò ðïëý ÷áìçëÞò ðñüóëçøçò öõôéêþí éíþí (ôÝôïéåò äßáéôåò ðáñÝ÷ïõí 5-10 ãñáììÜñéá, ðïõ åßíáé ðïëý ëßãüôåñá áðü ôá ðñïôåéíüìåíá 20-25 ãñáì-

cyanmagentayellowblack

19

ÔÅÕXÏÓ 26 ìÜñéá áðü ôïõò Äéåèíåßò Ïñãáíéóìïýò). ¸ôóé, ôá Üôïìá ðïõ áêïëïõèïýí áõôïý ôïõ åßäïõò ôéò äßáéôåò, èÝôïõí ôçí õãåßá ôïõò óå êßíäõíï, ëüãù Ýëëåéøçò ìéêñïäéáôñïöéêþí óõóôáôéêþí üðùò âéôáìßíåò êáé é÷íïóôïé÷åßá. Äßáéôá ¢Aôêéíò êáé óáê÷áñþäçò äéáâÞôçò Ôá Üôïìá ìå äéáâÞôç ôýðïõ 1 äéáôñÝ÷ïõí ôïí êßíäõíï ôçò õðïãëõêáéìßáò ëüãù ôçò ìåéùìÝíçò ðåñéåêôéêüôçôáò ôçò ôñïöÞò óå õäáôÜíèñáêåò, êáèþò êáé üëùí áõôþí ðïõ ðñïáíáöÝñèçêáí (õðÝñôáóç, õðåñëéðéäéáìßá, õðåñïõñé÷áéìßá). ÁëëÜ ïýôå ãéá ôá Üôïìá ìå ÓÄÔ2 ç äßáéôá ´Áôêéíò åßíáé ç åíäõêíõüìåíç. Ç ðñüóëçøç ðñùôåÀíçò ìåãáëýôåñç ôïõ 20% ó÷åôßæåôáé ìå íåöñéêÞ âëÜâç êáé õøçëüôåñá åðßðåäá áëâïõìéíïõñßáò. ¸÷ïõí ðñáãìáôïðïéçèåß êÜðïéåò ìåëÝôåò óå áóèåíåßò ìå äéáâÞôç óôéò ïðïßåò Ýãéíå óýãêñéóç ôçò áðïôåëåóìáôéêüôçôáò ôçò äßáéôáò ÷áìçëÞò ðåñéåêôéêüôçôáò óå õäáôÜíèñáêåò, õøçëÞò ðåñéåêôéêüôçôáò óå ðñùôåúíåò ÷ùñßò ðåñéïñéóìü ôïõ ëßðïõò êáé ôçò äßáéôáò ìå ÷áìçëÞ ðåñéåêôéêüôçôá ëßðïõò (ìåßùóç ôùí óõíïëéêþí èåñìßäùí êáôÜ 500 kcal/çìÝñá êáé ðñüóëçøç èåñìßäùí áðü ëßðïò Ýùò 30% ôçò ïëéêÞò çìåñÞóéáò èåñìéäéêÞò ðñüóëçøçò) óôéò ïðïßåò áíáöÝñèçêå âåëôßùóç ôïõ ãëõêáéìéêïý åëÝã÷ïõ óôá Üôïìá ðïõ áêïëïýèçóáí ôç äßáéôá ÷áìçëÞò ðåñéåêôéêüôçôáò óå õäáôÜíèñáêåò (Samaha FF et al N Engl J Med, 2003;348:2074-2081). Óå áíÜëïãç ìåëÝôç, åðßóçò, ðïõ ðñáãìáôïðïéÞèçêå óå ðá÷ýóáñêá Üôïìá ðïõ äåí åß÷áí äéáâÞôç âñÝèçêå üôé êáé ç äßáéôá ÷áìçëÞò ðåñéåêôéêüôçôáò óå õäáôÜíèñáêåò êáé õøçëÞò ðåñéåêôéêüôçôáò óå ðñùôåúíåò ðñïêáëåß, ìÝóù ôçò ìåßùóçò âÜñïõò, âåëôßùóç ôçò åõáéóèçóßáò óôçí éíóïõëßíç åîßóïõ áðïôåëåóìáôéêÜ ìå ôç äßáéôá ôçò ìåéùìÝíçò ðåñéåêôéêüôçôáò óå ëßðïò (Foster GD et al, N Engl J Of Medicine,2003;348:2082-2090). Ùóôüóï, ôá áðïôåëÝóìáôá áõôþí ôùí ìåëåôþí èá ðñÝðåé íá åñìçíåõèïýí ìå ìåãÜëç ðñïóï÷Þ, ãéáôß ïé ìåëÝôåò áõôÝò Ý÷ïõí ðñïáãìáôïðïéçèåß óå ìéêñü áñéèìü áóèåíþí êáé ÷ñåéÜ-

æåôáé ðáñáêïëïýèçóç ãéá ìåãáëýôåñï ÷ñïíéêü äéÜóôçìá, þóôå íá åêôéìçèåß ç áðïôåëåóìáôéêüôçôá êáé ç áóöÜëåéá ôçò äßáéôáò ùò ðñïò ôïõò êáñäéáããåéáêïýò äåßêôåò. Åßíáé åíäéáöÝñïí ôï ðþò ï ßäéïò ï ¢Aôêéíò õðïóôÞñéæå ôç äßáéôá ôïõ. ÁíÝöåñå ëïéðüí ðùò “Ç ÄéáôñïöéêÞ ÐñïóÝããéóç ¢Aôêéíò äåí åßíáé ìüíï ç ðéï áðïôåëåóìáôéêÞ áãùãÞ ãéá ôïõò äéáâçôéêïýò, áëëÜ áðïôåëåß åðßóçò Ýíá óßãïõñï ôñüðï ãéá íá äïèåß ôÝëïò óôéò åðéäçìéêÝò äéáóôÜóåéò ôçò ðÜèçóçò. Ìðïñåß íá ìçí äéáêñßíïìáé ãéá ôçí ôáðåéíïöñïóýíç ìïõ, áëëÜ èá Þìïõí ðñïäüôçò ôçò áíèñùðüôçôáò áí õðïóôÞñéæá ïôéäÞðïôå Üëëï.” Âåâáßùò, áò ìç ëçóìïíïýìå üôé ðßóù áðü üëá áõôÜ õðïêñýðôåôáé êáé ç åìðïñéêÞ ðëåõñÜ ôçò äßáéôáò ¢Aôêéíò åêôüò áðü ôéò õøçëÝò ðùëÞóåéò ôùí âéâëßùí êáé ôùí ðñïúüíôùí “¢Áôêéíò”, ç åðéôõ÷ßá ôçò äßáéôáò öáßíåôáé ðùò Ý÷åé áñ÷ßóåé íá åðçñåÜæåé ôç âéïìç÷áíßá ôñïößìùí ðáñÜ ôá üóá áñíçôéêÜ ðñïáíáöÝñèçêáí. Ïé áãïñÝò êñÝáôïò ðáñïõóéÜæïõí áõîçôéêÞ ôÜóç ëüãù ôçò äßáéôáò áõôÞò, åíþ ðñüóöáôá ïé áãïñÝò áâãþí óôç Âñåôáíßá áíÝâçêáí áðñïóäüêçôá 3%, áýîçóç ðïõ áðü ðïëëïýò åéäéêïýò óõíäÝèçêå ìå ôç äßáéôá áõôÞ. ÐïëëÝò åôáéñåßåò ðáñáóêåõÜæïõí ôñüöéìá ìå ëéãüôåñïõò õäáôÜíèñáêåò üðùò åôáéñåßåò ðïõ ðáñáóêåõÜæïõí óïêïëÜôåò Þ êüñí öëÝúêò ÓõìðÝñáóìá: Ç äßáéôá ´Áôêéíò äåí åßíáé äßáéôá ðïõ èá ðñÝðåé íá áêïëïõèåßôáé áðü Üôïìá ìå äéáâÞôç ôýðïõ 1 Þ 2. Åêôüò ôïõ êéíäýíïõ ôùí õðïãëõêáéìéêþí åðåéóïäßùí õðÜñ÷åé ï êßíäõíïò ôçò õðÝñôáóçò, äõóëéðéäáéìßáò êáé åðïìÝíùò êáñäéáããåéáêþí åðåéóïäßùí êáèþò êáé áýîçóçò ôïõ ïõñéêïý ïîÝïò. Ôï ìõóôéêü óôçí áðþëåéá âÜñïõò åßíáé ç óùóôÞ äßáéôá óõíôÞñçóçò ðïõ ðñÝðåé ðÜíù áðü üëá íá åßíáé õãéåéíÞ. ÅÜí äåí õðÜñ÷åé ç áíÜëïãç ðñïóï÷Þ åßíáé äõíáôüí ðïëý ãñÞãïñá íá íá åðáíáêôçèåß ôï âÜñïò ðïõ Ý÷åé ÷áèåß. Äßáéôåò ôýðïõ ¢Áôêéíò ìðïñåß íá åßíáé åðéêßíäõíåò ãéá ôçí õãåßá, éäéáßôåñá åÜí åöáñìüæïíôáé ìáêñï÷ñüíéá. ×Üñçò Äçìïóèåíüðïõëïò Êëéíéêüò Äéáéôïëüãïò 19

cyanmagentayellowblack

20

ÄÉÁÂÇÔÏËÏÃÉÊÁ ÍÅÁ

Êáéíïýñãéï öÜñìáêï ãéá ôçí ðá÷õóáñêßá êáé ôç äéáêïðÞ ôïõ êáðíßóìáôïò

Ó

å äïñõöïñéêü óõìðüóéï ðïõ äéïñãáíþèçêå óôá ðëáßóéá ôïõ 64ïõ ÅôÞóéïõ Óõíåäñßïõ ôçò ÁìåñéêáíéêÞò ÄéáâçôïëïãéêÞò Åôáéñåßáò óôï ÏñëÜíôï ôçò Öëüñéíôá ôùí ÇÐÁ ìå ðñüåäñï ôïí êáèçãçôÞ J S Skyler êáé ïìéëçôÝò ôïõò êáèçãçôÝò P Zimmet, L C Dale êáé J-P Despres óõæçôÞèçêå ç áðïôåëåóìáôéêüôçôá ôçò ÷ñÞóçò åíüò êáéíïýñãéïõ öáñìÜêïõ ôçò ñéìïíáìðÜôçò (Rimonabant) ðïõ õðüó÷åôáé ðïëëÜ ãéá ôç äéáêïðÞ ôïõ êáðíßóìáôïò êáé ôçí áðþëåéá âÜñïõò êáé, åðïìÝíùò, áíáìÝíåôáé íá åßíáé éäéáßôåñá ÷ñÞóéìï óôá Üôïìá ìå ìåôáâïëéêü óýíäñïìï*, ðá÷õóáñêßá êáé óáê÷áñþäç äéáâÞôç ôýðïõ 2 (ÓÄÔ2). Óýìöùíá ìå äåäïìÝíá áðü ôç ÄéåèíÞ Ïñãáíéóìü ãéá ôï ÄéáâÞôç (International Diabetes Federation), õðïëïãßæåôáé üôé ï áñéèìüò ôùí áôüìùí ìå ÓÄÔ2 óå üëï ôïí êüóìï áíÝñ÷åôáé óå 180.000.000 åíþ áíáìÝíåôáé íá áõîçèåß óôá 330.000.000 ôï 2025. ÅðïìÝíùò, áíáìÝíåôáé íá áõîçèåß ðïëý êáé ç óõ÷íüôçôá ôçò êáñäéáããåéáêÞò íüóïõ ðïõ èá áðïôåëÝóåé êýñéá áðåéëÞ ãéá ôç äçìüóéá õãåßá óôï ìÝëëïí ìå ôåñÜóôéåò ïéêïíïìéêÝò êáé êïéíùíéêÝò óõíÝðåéåò. Ç áðþëåéá âÜñïõò áðïôåëåß êýñéï èåñáðåõôéêü óôü÷ï óôçí ðåñßðôùóç áôüìùí ìå ÓÄÔ2 Þ/êáé ìåôáâïëéêü óýíäñïìï (óõíäõáóìüò ðá÷õóáñêßáò, óáê÷áñþäç äéáâÞôç ôýðïõ 2, õðÝñôáóçò êáé äõóëéðéäáéìßáò). Áîßæåé íá óçìåéùèåß üôé óýìöùíá ìå ìéá ìåëÝôç ôùí Wing RR êáé óõí, áêüìá êáé ìÝôñéá áðþëåéá âÜñïõò êáôÜ 5% Ýùò 10% óå Üôïìá ìå ÓÄÔ2 (6.9 Ýùò 13.9 kg) ìåôÜ áðü Ýíá ÷ñüíï Ý÷åé ùò áðïôÝëåóìá ôç óçìáíôéêÞ ìåßùóç ôçò ãëõêïæõëéùìÝíçò áéìïóöáéñßíçò (HBA1c) êáôÜ 1.1%, áëëÜ êáé ôçò ãëõêüæçò íçóôåßáò, ôùí ôñéãëõêåñéäßùí, åíþ áõîÜíåôáé

óçìáíôéêÜ ç HDL-÷ïëçóôåñüëç (ç êáëÞ ÷ïëçóôåñüëç). Ôï êÜðíéóìá óå Üôïìá ìå óáê÷áñþäç äéáâÞôç Ý÷åé óõó÷åôéóèåß ìå áêüìá ìåãáëýôåñï êßíäõíï êáñäéáããåéáêÞò íüóïõ, áëëÜ êáé ìåãáëýôåñï êßíäõíï ìéêñïáããåéáêþí åðéðëïêþí ôïõ ôýðïõ ôçò íåöñïðÜèåéáò, áìöéâëçóôñïåéäïðÜèåéáò êáé íåõñïðÜèåéáò. ÅðïìÝíùò, ç ùöÝëåéá áðü ôç äéáêïðÞ ôïõ åßíáé ôåñÜóôéá. Ùóôüóï, ìÝ÷ñé óÞìåñá ïé ìÝèïäïé ðïõ Ý÷ïõí ÷ñçóéìïðïéçèåß ãéá ôç äéáêïðÞ ôïõ êáðíßóìáôïò Ý÷ïõí, äõóôõ÷þò, ìÝôñéá áðïôåëÝóìáôá. Ãéá ôïí ëüãï áõôü ç áíáêÜëõøç íÝùí öáñìÜêùí ðïõ èá åßíáé áîéüðéóôá êáé áóöáëÞ åßíáé ìåãßóôçò óçìáóßáò.

To öÜñìáêï ðïõ áíáöÝñèçêå ðáñáðÜíù áíÞêåé óôçí êáôçãïñßá ôùí áíáóôïëÝùí ôùí õðïäï÷Ýùí CB1 ôïõ óõóôÞìáôïò ôùí åíäïêáííáâéííïåéäþí. Ôá åíäïêáííáâéíïåéäÞ åßíáé åíäïãåíÞ ëéðßäéá (áíáíäáìßäç êáé 2-áñá÷éäïíõëãëõêåñüëç) ôá ïðïßá ðáñÜãïíôáé áðü ôçí áðïäüìçóç ôùí ìåìâñáíþí ôùí êõôôÜñùí êáé ôá ïðïßá óõíäÝïíôáé êáé óôç óõíÝ÷åéá åíåñãïðïéïýí ôïõò êáííáâéíïåéäåßò õðïäï÷åßò CB1 êáé CB2 (ðïõ áíÞêïõí óôçí ïéêïãÝíåéá ôùí ðñùôåúíþí G). Ïé õðïäï÷åßò áõôïß áíáêáëýöèçêáí óôéò áñ÷Ýò ôïõ 1990. Áðü ôïõò äýï õðïäï÷åßò ïé CB1 åßíáé ïé ðëÝïí äéáäåäïìÝíïé óôïõò éóôïýò ôùí èçëáóôéêþí ìå ìåãáëýôåñåò óõãêåíôñþóåéò óå ïñéóìÝíåò ðåñéï÷Ýò ôïõ åãêåöÜëïõ, åíþ áðáíôþíôáé êáé óå Üëëá ðåñéöåñéêÜ üñãáíá, üðùò åêåßíá ôïõ ãáóôñåíôåñéêïý óõóôÞìáôïò, ôïõ áíáðáñáãùãéêïý, ôïõ áíáðíåõóôéêïý êáé ôïõ êáñäéáããåéáêïý, êáèþò åðßóçò êáé óôá ëéðïêýôôáñá. Ôá åíäïêáííáâéíïåéäÞ äåí áðïèçêåýïíôáé óôïõò íåõñþíåò, áëëÜ

*Ãéá ôï ìåôáâïëéêü óýíäñïìï ìðïñåß ï áíáãíþóôçò íá óõìâïõëåõèåß ôï Üñèñï ôïõ ê. Ìåëéäþíç óôï ßäéï ôåý÷ïò óåë. 25

20

cyanmagentayellowblack

21

ÔÅÕXÏÓ 26 ðáñÜãïíôáé “üôáí êáé ïðïôåäÞðïôå” áðáéôåßôáé, ñá, (ïñìüíçò ðïõ áíáóôÝëëåé ôç äñáóôéêüôçôá åíþ óôç óõíÝ÷åéá áäñáíïðïéïýíôáé ãñÞãïñá áðü åíæýìùí ðïõ åìðëÝêïíôáé óôç óõóóþñåõóç ëßðïõò õäñïëõôéêÜ Ýíæõìá. Ðïéïò, üìùò, åßíáé ï âéïëïãéäçëáäÞ ôç ëéðïãÝíåóç), ìåéþíåé ôçí ðñüóëçøç êüò ñüëïò áõôþí ôùí ëéðéäßùí; Ïé ìåëÝôåò ôùí ôñïöÞò êáé ôï óùìáôéêü âÜñïò. ôåëåõôáßùí 10 ÷ñüíùí Ýäåéîáí üôé ôá åíäïêáííáÇ ñéìïíáìðÜôç åßíáé öáñìáêåõôéêÞ ïõóßá ðïõ âéíïåéäÞ ðáñÜãïíôáé êáé óôç óõíÝ÷åéá äéåãåßñïõí áíáóôÝëëåé ôç äñÜóç ôùí CB1 õðïäï÷Ýùí êáé ôïõò CB1 õðïäï÷åßò ìåôÜ áðü óôñåóïãüíá åñåèßÝ÷åé ÷ñçóéìïðïéçèåß óå ìåëÝôåò óôïí Üíèñùðï óìáôá. Ç äéÝãåñóç ôùí õðïäï÷Ýùí åßíáé âñá÷åßáò ùò ìÝóï äéáêïðÞò ôïõ êáðíßóìáôïò êáé áðþëåéáò äéÜñêåéáò êáé ðåñéïñßæåôáé óôïõò éóôïýò åêåßíïõò âÜñïõò. ðïõ õößóôáíôáé ôï óôñåò Þ ôç âëÜâç, äéáêüðôåôáé äå ìüëéò ï ïñãáíéóìüò áíáëÜâåé. ÏñéóìÝíåò ùóôüÑéìïíáìðÜôç êáé äéáêïðÞ ôïõ êáðíßóìáôïò óï, ðáèïëïãéêÝò êáôáóôÜóåéò ìðïñåß íá ïäçãÞÇ ñéìïíáìðÜôç Ý÷åé ÷ñçóéìïðïéçèåß óå ìéá äéóïõí óå ÷ñüíéá õðåñäéÝãåñóç ôçò ðáñáãùãÞò ôùí ðëÞ-ôõöëÞ ôõ÷áéïðïéçìÝíç ìåëÝôç óôéò ÇÐÁ åíäïêáííáâéíïåéäþí (Þ ìåßùóç ôçò áðïäüìçóÞò (STRATUS -US) óå 787 Üôïìá ìÝóçò çëéêßáò 42 ôïõò) ìå áðïôÝëåóìá ôç åôþí, ôá ïðïßá êÜðíéæáí óõíå÷Þ äéÝãåñóç ôùí õðïêáôÜ ìÝóï üñï 23 ôóéäï÷Ýùí CB1 êáé åðïìÝíùò ãÜñá ôçí çìÝñá. Ôá Üôïôçí åêäÞëùóç äéáöüñùí ìá áõôÜ ÷ùñßóèçêáí ôõóõìðôùìÜôùí. ÷áßá óå 3 ïìÜäåò, åêåßíá Ôï óýóôçìá ôùí åíäïðïõ ðÞñáí 20 mg öáñêáííáâéíïåéäþí åìðëÝêåìÜêïõ, 5mg Þ åéêïíéêü ôáé óôïí Ýëåã÷ï ôïõ öÜñìáêï ìßá öïñÜ ôçí åíåñãåéáêïý éóïæõãßïõ êáé çìÝñá ãéá 10 åâäïìÜäåò. ôçò ðñüóëçøçò âÜñïõò Óôï ôÝëïò ôùí 10 åâäï(ôüóï óôïí åãêÝöáëï ìÜäùí ôï ðïóïóôü ôùí üóï êáé óå ðåñéöåñéêÜ áôüìùí ðïõ äéÝêïøáí ôï üñãáíá) êáé óôçí éêáíüêÜðíéóìá ãéá ÷ñïíéêü ôçôá áíôáðüêñéóçò ôïõ äéÜóôçìá ôïõëÜ÷éóôïí 4 áôüìïõ óå äåäïìÝíï êßåâäïìÜäùí Þôáí 27.6% íçôñï üôáí õðÜñ÷åé óôçí ïìÜäá áõôþí ðïõ “áíôáìåéâÞ” (äéüôé âñßóêåÝëáâáí 20 mg ôïõ öáñôáé óå íåõñþíåò ôïõ ìåìÜêïõ, 15.6% óå åêåßíïõò óïëéìðéêïý óõóôÞìáôïò). ðïõ ðÞñáí 5 mg êáé 16.1 ÄéÜöïñåò ìåëÝôåò % óå åêåßíïõò ðïõ ÝëáÝäåéîáí üôé äéÝãåñóç ôùí âáí ôï åéêïíéêü öÜñìáCB1 õðïäï÷Ýùí ïäçãåß êï. ¸íá áðü ôá óõ÷íüóå áõîçìÝíç ðñüóëçøç ôåñá ðñïâëÞìáôá ðïõ ôñïöÞò, ïé ðá÷ýóáñêïé áíôéìåôùðßæïõí ôá Üôïìá åðßìõåò Ý÷ïõí áõîçìÝíá ðïõ ðñïóðáèïýí íá äéáåðßðåäá åíäïêáííáâéíïåéêüøïõí ôï êÜðíéóìá åßäþí óôïí õðïèÜëáìï, íáé ç ðñüóëçøç ôïõ âÜåíþ åÜí ìå ôç âïÞèåéá ôçò Fernando Botero "×ïñåõôÝò" 1987, éäéùôéêÞ óõëëïãÞ ñïõò. Ç ìÝóç ðñüóëçøç ãåíåôéêÞò ìç÷áíéêÞò áðåâÜñïõò Þôáí 0.5 kg, 2 êáé íåñãïðïéçèïýí ïé CB1 õðïäï÷åßò, äçìéïõñãïý3.6 áíôßóôïé÷á óôéò 3 ïìÜäåò. Ùóôüóï, ôá ðá÷ýíôáé ðéï ëåðôüóùìá ðïíôßêéá (äéáãïíéäéáêÜ ðïóáñêá Üôïìá (Äåßêôçò ìÜæáò óþìáôïò >35 kg/ íôßêéá). ÅðéðëÝïí, áíáóôïëÞ ôçò äñÜóçò ôùí CB1 m2) Ý÷áóáí êáôÜ ìÝóï üñï 0.4 kg ìå äüóç ñéìïõðïäï÷Ýùí óå ðåéñáìáôüæùá, ïäçãåß óå áýîçóç íáìðÜôçò 20 mg Ýíáíôé åêåßíùí ðïõ ðÞñáí ôï ôçò Ýêöñáóçò ôçò áäéðïíåêôßíçò óôá ëéðïêýôôáåéêïíéêü öÜñìáêï êáé ïé ïðïßïé, áíôßèåôá, ðÞñáí 21

cyanmagentayellowblack

22

ÄÉÁÂÇÔÏËÏÃÉÊÁ ÍÅÁ 2.1 kg. To öÜñìáêï Ýãéíå ðïëý êáëÜ áíåêôü êáé ç ðéï óõíçèéóìÝíç, ðáñïäéêÞ ðáñåíÝñãåéá Þôáí ç íáõôßá ðïõ åìöáíßóèçêå óå ðïóïóôü 15.7% óå åêåßíïõò ðïõ ðÞñáí 20 mg Ýíáíôé 9.2% åêåßíùí ðïõ ðÞñáí ôï åéêïíéêü öÜñìáêï. Ç ìåëÝôç áõôÞ, ç ïðïßá óõíå÷ßæåôáé ìå óôü÷ï íá åðåêôáèåß óå 6.500 êáðíéóôÝò ìå ðáñáêïëïýèçóç ãéá ÷ñïíéêü äéÜóôçìá ôïõëÜ÷éóôïí 1 Ýôïõò ìåôÜ ôç äéáêïðÞ ôïõ öáñìÜêïõ, Ýäåéîå üôé ç ÷ñÞóç 20 mg ñéìïíáìðÜôçò ãéá ÷ñïíéêü äéÜóôçìá 10 åâäïìÜäùí äéðëáóßáóå ôï ðïóïóôü áðï÷Þò áðü ôï êÜðíéóìá Ýíáíôé åêåßíùí ðïõ ðÞñáí ôï åéêïíéêü öÜñìáêï êáé ìåßùóå óçìáíôéêÜ ôçí ðñüóëçøç âÜñïõò óôá Üôïìá ìå öõóéïëïãéêü âÜñïò, õðÝñâáñá êáé ðá÷ýóáñêá. ÅðïìÝíùò, ôï öÜñìáêï áõôü åíäÝ÷åôáé íá áðïôåëÝóåé Ýíá åðéðëÝïí âïçèçôéêü åñãáëåßï óôïí áãþíá ãéá ôç äéáêïðÞ ôïõ êáðíßóìáôïò, åö’üóïí ðÜñåé ôçí áíÜëïãç Ýãêñéóç êáé ïëïêëçñùèïýí ïé ìåëÝôåò, ÑéìïíáìðÜôç êáé ï ñüëïò ôçò óôç èåñáðåßá ôçò ðá÷õóáñêßáò/ìåôáâïëéêïý óõíäñüìïõ Ç ñéìïíáìðÜôç Ý÷åé ÷ñçóéìïðïéçèåß óå 3 êëéíéêÝò ìåëÝôåò öÜóçò 4, óå ðåñéóóüôåñïõò áðü 6000 ðá÷ýóáñêïõò/õðÝñâáñïõò ìå óôü÷ï íá åêôéìçèåß ç áðïôåëåóìáôéêüôçôá ôïõ öáñìÜêïõ óôçí áðþëåéá âÜñïõò êáé ôç ìåßùóç ôùí ìåôáâïëéêþí ðáñáãüíôùí êéíäýíïõ. Ìéá ôÝôáñôç ôñÝ÷ïõóá êëéíéêÞ ìåëÝôç (RIO-Diabetes) äéåíåñãåßôáé óå ðá÷ýóáñêïõò áóèåíåßò ìå ÓÄÔ2 êáé ìïíïèåñáðåßá (äéãïõíßäéá Þ óïõëöïíõëïõñßá). Ç ìåëÝôç RIO-Lipids åßíáé ç ðñþôç áðü ôéò 3 ìåëÝôåò óå ðá÷ýóáñêïõò/õðÝñâáñïõò áóèåíåßò. Åßíáé ðïëõêåíôñéêÞ, ôõ÷áéïðïéçìÝíç, äéðëÞ ôõöëÞ ìå ìÜñôõñåò ðïõ ðáßñíïõí êáé åéêïíéêü öÜñìáêï êáé äéåîÜãåôáé óå äéÜöïñåò ÷þñåò. Ôá Üôïìá ðïõ åíôÜóóïíôáé óôç ìåëÝôç åßíáé õðÝñâáñá Þ ðá÷ýóáñêá ìå Äåßêôç ÌÜæáò Óþìáôïò (ÄÌÓ) >27 êáé <40 kg/m2, ôá ïðïßá Ý÷ïõí äõóëéðéäáéìßá (õøçëÞ ôéìÞ ôñéãëõêáéñéäßùí êáé áèçñùìáôéêü äåßêôç >4.5 ãéá ãõíáßêåò êáé >5 ãéá Üíäñåò) êáé ôéìÞ ãëõêü22

æçò íçóôåßáò <126 mg/dl. ÓõíïëéêÜ 1036 ðá÷ýóáñêá/õðÝñâáñá Üôïìá, ìÝóçò çëéêßáò 47.8 ÷ñüíùí êáé ìÝóï ÄÌÓ 34 kg/ m2, ÷ùñßóèçêáí ôõ÷áßá óå 3 ïìÜäåò, åêåßíá ðïõ ðÞñáí ñéíáìáìðÜôç óå äüóç 5, 20 mg Þ åéêïíéêü öÜñìáêï ãéá äéÜóôçìá 1 Ýôïõò. Ïé áóèåíåßò Þôáí óå Þðéá õðïèåñìéäéêÞ äßáéôá. Ç ÷ïñÞãçóç ôçò ñéíáìáìðÜôçò óå äüóç 20 mg ðñïêÜëåóå óçìáíôéêÞ ìåßùóç ôïõ âÜñïõò óþìáôïò (-6.9 kg) êáé ôçò ðåñéöÝñåéáò ôçò ìÝóçò (-7.1cm) óå ó÷Ýóç ìå ôçí ïìÜäá ðïõ ðÞñå ôï åéêïíéêü öÜñìáêï. Áðü ôá Üôïìá ðïõ ðÞñáí ôá 20 mg ôï 72.9% Ý÷áóå ðåñéóóüôåñï áðü ôï 5% ôïõ áñ÷éêïý âÜñïõò óå ó÷Ýóç ìå ôï 27.6% åêåßíùí ðïõ ðÞñáí ôï åéêïíéêü öÜñìáêï. ÅðéðëÝïí ôï 44.3% åêåßíùí ðïõ ðÞñáí ôá 20 mg êáé ïëïêëÞñùóáí ôç ìåëÝôç êáôÜöåñáí íá ÷Üóïõí âÜñïò >10% óå ó÷Ýóç ìå ôï 10.3% åêåßíùí ìå ôï åéêïíéêü öÜñìáêï. Ç áðþëåéá ôïõ âÜñïõò óå åêåßíïõò ðïõ Ýëáâáí ôá 20 mg óõíïäåýèçêå êáé áðü óçìáíôéêÞ ìåßùóç ôùí åðéðÝäùí ôùí ôñéãëõêáéñéäßùí êáé óçìáíôéêÞ áýîçóç ôùí åðéðÝäùí ôçò HDL-÷ïëçóôåñüëçò. ÅðéðëÝïí, âåëôßùóå óçìáíôéêÜ ôá åðßðåäá ãëõêüæçò êáé éíóïõëßíçò, üðùò áõôü åëÝã÷èçêå ìå ôç äïêéìáóßá ôçò áðü ôïõ óôüìáôïò ÷ïñÞãçóçò ãëõêüæçò êáé ìåßùóå óçìáíôéêÜ ôïõò ðáñÜãïíôåò êéíäýíïõ ãéá ôï ìåôáâïëéêü óýíäñïìï. Ôï öÜñìáêï Ýãéíå êáëÜ áíåêôü ìå åëÜ÷éóôåò ðáñïäéêÝò ðáñåíÝñãåéåò. ÅðïìÝíùò, óýìöùíá ìå ôá áðïôåëÝóìáôá ôçò RIO-Lipids ìåëÝôçò ç ñéìïíáìðÜôç åßíáé Ýíáò êáéíïýñãéïò öáñìáêåõôéêüò ðáñÜãïíôáò ðïõ âïçèÜ óôçí áðþëåéá âÜñïõò êáé ôç âåëôßùóç ôïõ ãëõêáéìéêïý êáé ëéðéäáéìéêïý ðñïößë, êáèþò êáé ôç ìåßùóç ôùí ðáñáãüíôùí êéíäýíïõ ãéá ôçí êáñäéáããåéáêÞ íüóï óå ðá÷ýóáñêïõò êáé õðÝñâáñïõò áóèåíåßò. Äéåõêñéíßæåôáé üôé ôï öÜñìáêï äåí Ý÷åé áêüìá êõêëïöïñÞóåé óôçí áãïñÜ êáé äåí Ý÷åé ðÜñåé áêüìá Ýãêñéóç ãéá êõêëïöïñßá. ÁíäñéáíÞ Âáæáßïõ, Iáôñüò

cyanmagentayellowblack

25

ÔÅÕXÏÓ 26

ÓôÞëç ãéá åðáããÝëìáôá õãåßáò Ôo Ìåôáâïëéêü Óýíäñïìï: 16 ÷ñüíéá ìåôÜ ôçí ðñþôç ïñéïèÝôçóÞ ôïõ

¼

ôáí ï êáèçãçôÞò Reaven óôá ôÝëç ôçò äåêáåôßáò ôïõ ’80 ïñéïèåôïýóå Ýíá íÝï óýíäñïìï, ôï óýíäñïìï ÷ Þ óýíäñïìï Reaven, ïýôå ï ßäéïò äåí èá ìðïñïýóå íá öáíôáóôåß ðüóï ôá åðüìåíá ÷ñüíéá ç åðéóôçìïíéêÞ êïéíüôçôá èá áó÷ïëåßôï ìå ôï óýíäñïìï áõôü: ìå ôá óôïé÷åßá ôïõ óõíäñüìïõ, ìå ôïõò ìç÷áíéóìïýò ðïõ óõíäÝïõí ôéò ðáñáìÝôñïõò ôïõ óõíäñüìïõ ìåôáîý ôïõò, ìå ôçí óýíäåóÞ ôïõ ìå ôçí áèçñùìÜôùóç, ìå ôéò íÝåò ïñéïèåôÞóåéò êáé äéåõñýíóåéò ôïõ óõíäñüìïõ ðïõ óÞìåñá ðëÝïí ïíïìÜæåôáé “ìåôáâïëéêü óýíäñïìï” Ì.Ó. Ôï ìåôáâïëéêü óýíäñïìï (Ì.Ó) åßíáé Ýíá ðáæë ìåôáâïëéêþí äéáôáñá÷þí ðïõ ïäçãïýí áíáðü-

öåõêôá óôçí áèçñùìÜôùóç êáé óôçí êáñäéáããåéáêÞ íüóï. ÂáóéêÝò øçößäåò áõôïý ôïõ ðáæë åßíáé ç ðá÷õóáñêßá (êõñßùò ç êåíôñéêïý ôýðïõ), ç äõóëéðéäáéìßá, ç õðÝñôáóç êáé ï óáê÷áñþäçò äéáâÞôçò. Êïéíüò ðáñáíïìáóôÞò ôùí äéáôáñá÷þí áõôþí åßíáé ç ðáñïõóßá áíôßóôáóçò ôùí ðåñéöåñéêþí éóôþí (êáé êõñßùò ôïõ ìõúêïý éóôïý êáé ôïõ Þðáôïò) óôçí äñÜóç ôçò éíóïõëßíçò. Ç éíóïõëéíïáíôßóôáóç áõôÞ äåí åßíáé ìåí íüóïò, åßíáé üìùò êåíôñéêÞ ìåôáâïëéêÞ äéáôáñá÷Þ ðïõ áõîÜíåé ôïí êßíäõíï åìöÜíéóçò ôùí äéáôáñá÷þí ðïõ óõíáðïôåëïýí ôï ìåôáâïëéêü óýíäñïìï, åíþ óõíäÝåôáé áéôéïëïãéêÜ ìå ôéò äéáôáñá÷Ýò áõôÝò.

Ðßíáêáò 1: Äéáôáñá÷Ýò ðïõ óõó÷åôßæïíôáé ìå ôçí áíôßóôáóç óôç äñÜóç ôçò éíóïõëßíçò êáé ôçí õðåñéíóïõëéíáéìßá Äõóáíåîßá óôç ãëõêüæç äéáôáñá÷Þ ãëõêüæçò íçóôåßáò äéáôáñá÷Þ áíï÷Þò óôç ãëõêüæç Äéáôáñá÷Ýò ôïõ ìåôáâïëéóìïý ôïõ ïõñéêïý ïîÝïò áõîçìÝíç óõãêÝíôñùóç ïõñéêïý ïîÝïò óôï ðëÜóìá ìåéùìÝíç íåöñéêÞ áðÝêêñéóç ôïõ ïõñéêïý ïîÝïò Äõóëéðéäáéìßá áõîçìÝíá ôñéãëõêåñßäéá ìåéùìÝíç HDL-C ýðáñîç ìéêñþí ðõêíþí LDL áõîçìÝíç ìåôáãåõìáôéêÞ ëéðáéìßá ÁéìïäõíáìéêÝò äéáôáñá÷Ýò áõîçìÝíç äñáóôçñéüôçôá ôïõ óõìðáèçôéêïý íåõñéêïý óõóôÞìáôïò áõîçìÝíç íåöñéêÞ êáôáêñÜôçóç íáôñßïõ áõîçìÝíç áñôçñéáêÞ ðßåóç

Äéáôáñá÷Ýò áéìüóôáóçò áõîçìÝíç óõãêÝíôñùóç ôïõ áíáóôïëÝá ôïõ åíåñãïðïéçôÞ ôïõ ðëáóìéíïãüíïõ (plasminogen activator inhibitor-1, PAI-1) áõîçìÝíç óõãêÝíôñùóç ôïõ éíùäïãüíïõ ÅíäïèçëéáêÞ äõóëåéôïõñãßá áõîçìÝíç åðáãùãÞ ìïíïðýñçíùí êõôôÜñùí áõîçìÝíç óõãêÝíôñùóç ìïñßùí êõôôáñéêÞò ðñïóêüëëçóçò áõîçìÝíç óõãêÝíôñùóç áóýììåôñçò äéìåèõëáñãéíßíçò ìåéùìÝíç- åîáñôþìåíç áðü ôï åíäïèÞëéï- áããåéïäéáóôïëÞ Áíáðáñáãùãéêü óýóôçìá Óýíäñïìï ðïëõêõóôéêþí ùïèçêþí ËïéðÜ Ëéðþäåò Þðáñ Óýíäñïìï õðíéêÞò Üðíïéáò Mergs et al. BMJ 2003;

25

cyanmagentayellowblack

26

ÄÉÁÂÇÔÏËÏÃÉÊÁ ÍÅÁ ÓÞìåñá åêôüò ôùí âáóéêþí óõíéóôùóþí ôïõ Ì.Ó. áíáöÝñåôáé êáé ìéá óåéñÜ Üëëùí äéáôáñá÷þí , ïé ïðïßåò ó÷åôßæïíôáé ìå ôï Ì.Ó.: Ç õðåñïõñé÷áéìßá, ôï ëéðþäåò Þðáñ, ç õðíéêÞ Üðíïéá, ôï óýíäñïìï ðïëõêéóôéêþí ùïèçêþí, ç áõîçìÝíç ðçêôéêüôçôá ôïõ áßìáôïò êëð. (âë. Ðßíáêáò 1). Ïé äéáôáñá÷Ýò áõôÝò äåí ïñéïèåôïýí âåâáßùò ôï Ì.Ó., åí ôïýôïéò üìùò óõíäÝïíôáé ìå áõôü, åî áéôßáò ôçò êïéíÞò ìåôáâïëéêÞò ôïõò áíáöïñÜò ðïõ åßíáé ç éíóïõëéíïáíôßóôáóç. Ôï Ì.Ó. åêöñÜæåôáé, åìöáíßæåôáé üôáí ãåíåôéêþò åðéñåðÞ Üôïìá áðïêôïýí õðåñâïëéêü âÜñïò.

Êáô’ áõôüí ôïí ôñüðïí, ðáñÜãïíôåò üðùò áíèõãéåéíÞ äéáôñïöÞ êáé ç ìåéùìåíç Ýùò áíýðáñêôç óùìáôéêÞ äñáóôçñéüôçôá äéáìïñöþíïõí Ýíá ‘ôïîéêü’ ðåñéâÜëëïí ðïõ ñáãäáßá áõîÜíåé ôçí óõ÷íüôçôá åìöÜíéóçò ôïõ ìåôáâïëéêïý óõíäñüìïõ.

25% ôïõ ðëçèõóìïý óôçí ÁìåñéêÞ Þäç åêôéìáôáé üôé ðáñïõóéÜæïõí ìåôáâïëéêü óýíäñïìï. Óôïí óáê÷áñþäç äéáâÞôç äå, ï åðéðïëáóìüò ôïõ ìåôáâïëéêïý óõíäñüìïõ öèÜíåé ôï 92%. Ôï Ì.Ó. äåí ðáñïõóéÜæåé êÜðïéá åéäéêÜ äéáöïñïäéáãíùóôéêÜ óõìðôþìáôá. Ôá óõìðôþìáôá ôùí åðé ìÝñïõò ìåôáâïëéêþí äéáôáñá÷þí ðïõ óõíá-

Ðßíáêáò 2: ÊñéôÞñéá ôåêìçñßùóçò ìåôáâïëéêïý óõíäñüìïõ óýìöùíá ìå WHO, NCEP ATP III & EGIR 1 WHO (1998)

NCEP ATP III (2001)

EGIR (1999)

ÓÜê÷áñï íçóôåßáò (mg%)

≥ 110 êáé/Þ

≥ 110

≥ 110

2þñåò ìåôáãåõìáôéêü (mg%)

≥ 140

-

-

Ôñéãëõêåñßäéá (mg/dl)

≥ 150

≥ 150

>180

<35(Aíäñåò)

< 40.2 (¢íäñåò)

< 1.0

<40 (Ãõíáßêåò)

<50 (Ãõíáßêåò)

≥ 140 /90

≥ 130/85

≥ 140 êáé/Þ ≥90

>0.90 (Á /0.85 (Ã)

-

-

>30

-

-

>102 (Á)/ 88Ã)

≥ 94 (Á)/ 80(Ã)

Õøçëüôåñï ôåôáñôçìüñéï ôïõ äåßêôç, ÇÏÌÁ

-

Éíóïõëßíç íçóôåßáò >Q43

EUA **>20 mg/min Þ Alb/creat. Ratio ≥ 30 mg/g

-

-

Éíóïõëßíç ðëÜóìáôïò êáé/Þ óÜê÷áñï +2 Üëëá êñéôÞñéá

3 êñéôÞñéá Þ ðåñéóóüôåñá

ÇDL ÷ïëçóôåñüëç (mg/dll) ÓõóôïëéêÞ Á.Ð./ ÄéáóôïëéêÞ Á.Ð. (mmHg) ÏìöáëéêÞ ðåñßìåôñïò / ðåñßìåôñï ðåñéöÝñåéáò BMI (kg/m2)2 ÏìöáëéêÞ ðåñßìåôñïò (waist) Iíóïõëßíç ðëÜóìáôïò

¢ëëá (Ìéêñïëåõêùìáôéíïõñßá) Ïñéóìüò óõíäñüìïõ

EGIR: European Group of Insulin Resistance ÅUA** ÁðÝêêñéóç áëâïõìßíçò ïýñùí 2 BMI: Äåßêôçò ÌÜæáò Óþìáôïò 3 Q4: Åðßðåäá éíóïõëßíçò ðïõ áíôéóôïé÷ïýí óôï 25% ôùí áôüìùí ìå ôéò õøçëüôåñåò ôéìÝò.

1

26

Iíóïõëßíç ðëÜóìáôïò íçóôåßáò +2 Üëëá êñéôÞñéá

cyanmagentayellowblack

27

ÔÅÕXÏÓ 26 ðáñôßæïõí ôï Ì.Ó. åßíáé êáé óõìðôþìáôá ðéèáíïý Ì.Ó. Ç äéÜãíùóç ùò åê ôïýôïõ èá åßíáé óõíäõáóôéêÞ êáé êõñßùò êëéíéêÞ áðü ôïí ãéáôñü, ðïõ èá áíé÷íåýóåé ôçí ðáñïõóßá Þ ìç ôùí ìåôáâïëéêþí êáé êëéíéêþí ðáñáìÝôñùí ðïõ ïñéïèåôïýí ôï Ì.Ó. ÕðÜñ÷ïõí äéÜöïñåò ðñïôÜóåéò ôåêìçñßùóçò ôïõ ìåôáâïëéêïý óõíäñüìïõ áðü ìåãÜëïõò ïñãáíéóìïýò: WHO, NCEP ATP III, EGIR êëð. (âë. ðßíáêá 2). Ç êëéíéêÞ ôáîéíüìçóç ôïõ Ì.Ó. ðïõ Ý÷åé ðñïôáèåß áðü ÁìåñéêÜíéêç åðéôñïðÞ åéäéêþí (NCEP) ðñï ôñéåôßáò éó÷ýåé êõñßùò Ýêôïôå ãéáôß åðéôñÝðåé ôïí åýêïëï ðñïóäéïñéóìü óôçí êëéíéêÞ ðñÜîç ôïõ Ì.Ó. Êáô’ áõôüí ôïí ôñüðï, êáèßóôáôáé ìå åõêïëßá äõíáôÞ ç áíß÷íåõóç ôùí áôüìùí ìå Ì.Ó. ÐÜíôùò ðñüóöáôá ïé äéÜöïñåò ôáîéíïìÞóåéò óõíäÝïíôáé êáé ìå äéáöïñåôéêÝò ðñïóåããßóåéò ó÷åôéêÜ ìå ôïí ìåôáâïëéêü “ðõñïäïôçôÞ” ôïõ Ì.Ó. Ç ðñïóÝããéóç ôïõ WHO ïõóéáóôéêÜ èåùñåß ôçí éíóïõëéíïáíôßóôáóç ðñùôáñ÷éêü áßôéï ðïõ ïäçãåß óå ëéðüëõóç êáé ëéðïôïîéêüôçôá. Ç ðñïóÝããéóç ôïõ NCEP èåùñåß ôçí êïéëéáêÞ ðá÷õóáñêßá áöåôçñéáêÞ áéôßá ôïõ Ì.Ó, êáèþò ôï ìåãÜëï êïéëéáêü ëéðïêýôôáñï åêêñßíåé êõôôïêßíåò êáé êõñßùò ôçí ðñùôåúíç TNFa ðïõ åðéäñÜ óôïí õðïäï÷Ýá ôçò éíóïõëßíçò êáé óõìâÜëëåé óôçí äçìéïõñãßá éíóïõëéíïáíôßóôáóçò. Åðéðñüóèåôá, ç áõîçìÝíç áðåëåõèÝñùóç ëéðáñþí ïîÝùí (FFA) åðß êïéëéáêÞò ðá÷õóáñêßáò ïäçãåß áöåíüò ìåí óå áõîçìÝíç óýíèåóç VLDL áðü ôï Þðáñ ìå áðïôÝëåóìá áýîçóç ðáñáãùãÞò ôùí áèçñùãüíùí ìéêñþí ðõêíþí LDL êáé ìåßùóç ôçò ÇDL êáé áö’ åôÝñïõ óå ëéðþäç äéÞèçóç ôùí ìõþí ìå áðïôÝëåóìá áíôáãùíéóìü óôçí éóôéêÞ äñÜóç ôçò éíóïõëßíçò êáé äåõôåñïãåíþò áíÜðôõîç éíóïõëéíïáíôßóôáóçò. Ïé äýï áõôÝò ðñïóåããßóåéò êáôáëÞãïõí êáé óôçí äçìéïõñãßá äýï ïíôïôÞôùí ðïõ áìöüôåñåò åõïäþíïõí ôçí áèçñùìáôéêÞ äéáäéêáóßá. Ôïí äéáâÞôç ìå ìåôáâïëéêü óýíäñïìï êáé ôï ìåôáâïëéêü óýíäñïìï ÷ùñßò äéáâÞôç.

Ïé ðáñÜìåôñïé ôïõ ìåôáâïëéêïý óõíäñüìïõ ìå ôçí óõíåðéêïõñßá ôçò áíôßóôáóçò óôçí éíóïõëßíç ôùí ðåñéöåñéêþí éóôþí óõìâÜëëïõí éäéáßôåñá óôçí áõîçìÝíç óõ÷íüôçôá ôçò êáñäéáããåéáêÞò íüóïõ åðß Ì.Ó. Ðñüóöáôç ÖéëëáíäéêÞ ìåëÝôç äåß÷íåé üôé ôï Ì.Ó óõíäÝåôáé ìå ôåôñáðëÜóéï êßíäõíï óôåöáíéáßïõ èáíÜôïõ, åíþ Üëëåò ìåëÝôåò äéáðéóôþíïõí äéðëáóéáóìü ôïõ êéíäýíïõ óôåöáíéáßáò íüóïõ üôáí ç ðáñïõóßá óáê÷áñþäç äéáâÞôç óõíäõÜæåôáé ìå ðáñïõóßá êáé Ì.Ó Ç èåñáðåßá ôïõ ìåôáâïëéêïý óõíäñüìïõ ðåñéëáìâÜíåé ôçí âåëôßùóç ôçò âáóéêÞò õðïêåßìåíçò ìåôáâïëéêÞò äéáôáñá÷Þò, äçëáäÞ ôçò áíôßóôáóçò ôùí ðåñéöåñéêþí éóôþí óôçí äñÜóç ôçò éíóïõëßíçò. Áõôü ìðïñåß íá åðéôåõ÷èåß ìå ôçí áëëáãÞ ôïõ ôñüðïõ æùÞò (åëÜôôùóç ôïõ óùìáôéêïý âÜñïõò êáé ìÝôñéá êáèçìåñéíÞ óùìáôéêÞ Üóêçóç) êáé åíäå÷ïìÝíùò ìå öÜñìáêá (ð.÷. ãëéôáæüíåò) êáèþò êáé ìå ôçí áíôéìåôþðéóç ôùí ðáñáãüíôùí êéíäýíïõ ðïõ óõíõðÜñ÷ïõí (õðÝñôáóç, äõóëéðéäáéìßá, êõñßùò ìåßùóç ôçò LDL, äéáâÞôçò). Ç äßáéôá Ý÷åé ìåãÜëç óõìâïëÞ óôçí èåñáðåßá ôïõ ìåôáâïëéêïý óõíäñüìïõ, áöïý ïé õðïèåñìéäéêÝò äßáéôåò ìåéþíïõí ôï óùìáôéêü âÜñïò, ôçí áñôçñéáêÞ ðßåóç, åíþ âåëôéþíïõí ôï ëéðéäáéìéêü ðñïößë êáé ôïí ãëõêáéìéêü Ýëåã÷ï). Ìåßùóç 5-7% ôïõ áñ÷éêïý âÜñïõò óå ðá÷ýóáñêïõò åßíáé éêáíÞ ãéá íá âåëôéþóåé óçìáíôéêÜ üëåò ôéò ðáñáìÝôñïõò ôïõ ìåôáâïëéêïý óõíäñüìïõ. ¸ìöáóç ôåëåõôáßá äßíåôáé óôçí ìåóïãåéáêÞ äßáéôá , ç ïðïßá ìðïñåß íá ìåéþóåé êáôÜ 50-70% ôïí êßíäõíï êáñäéáããåéáêþí åðåéóïäßùí ó’ áõôïýò ðïõ ôçí áêïëïõèïýí (üðùò Ýäåéîå ç ìåëÝôç LYON). ÓçìÝñá õðÜñ÷åé ðïéêéëßá íÝùí äåäïìÝíùí êáé áíáöïñþí ó÷åôéêþí ìå ôï Ì.Ó. êáé ôéò èåñáðåõôéêÝò êáôåõèýíóåéò. ÍÝùí äåäïìÝíùí ðïõ áöïñïýí: - Êõôôáñéêïýò ìç÷áíéóìïýò ðïõ åßíáé õðåýèõíïé 27

cyanmagentayellowblack

28

ÄÉÁÂÇÔÏËÏÃÉÊÁ ÍÅÁ ãéá ôçí áíôßóôáóç óôçí éíóïõëßíç.

- Ðñùôåßíåò ðïõ åêêñßíïõí êõñßùò ôá ëéðþäç êýôôáñá êáé óõìâÜëëïõí óôçí éíóïõëéíïáíôßóôáóç êáé ôï Ì.Ó. (ëåðôßíç, ðáñÜãùí íÝêñùóçò ôùí üãêùí, éíôåñëåõêßíç–6, ëéðïíåêôßíç (ìåéùìÝíá åðßðåäá) êëð.).

- Ôçí óýíäåóç öëåãìïíÞò êáé éíóïõëéíïáíôßóôáóçò êáé ôç óçìáóßá åêôßìçóçò åéäéêþí ðñùôåéíþí öëåãìïíÞò üðùò ç CRP. - Ôçí öáñìáêåõôéêÞ áíôéìåôþðéóç ôùí åðé ìÝñïõò ðôõ÷þí ôïõ Ì.Ó., üðùò ôçò ðá÷õóáñêßáò (óéìðïõôñáìßíç êáé ïñëéóôÜôç ïé íÝåò öáñìáêåõôéêÝò ïõóßåò) ôçò äõóëéðéäáéìßáò (íÝåò óôáôßíåò êáé öéìðñÜôåò) ôçò õðÝñôáóçò (áíôáãùíéóôÝò ôùí õðïäï÷Ýùí ôçò áããåéïôáíóßíçòÉÉ) ôïõ äéáâÞôç (ìåôéãëéíßäåò, áíÜëïãá éíóïõëßíçò êëð).

- Ôçí áíÜðôõîç êáé êõêëïöïñßá öáñìÜêùí üðùò ïé ãëéôáæüíåò ðïõ åíåñãïðïéïýí åéäéêïýò ðõñçíéêïýò õðïäï÷åßò êáé áõîÜíïõí ôçí éóôéêÞ åõáéóèçóßá ôùí ðåñéöåñéêþí éóôþí óôçí äñÜóç ôçò éíóïõëßíçò. Ïé ãëéôáæüíåò óÞìåñá ÷ñçóéìïðïéïýíôáé óå äéáâçôéêïýò áóèåíåßò ðïõ ðáñïõóéÜæïõí éíóïõëéíïáíôßóôáóç. Ùóôüóï, ðïëý ðéèáíüí, óôï Üìåóï ìÝëëïí áõôÜ ôá öÜñìáêá èá ÷ñçóéìïðïéçèïýí åõñýôåñá ãéá ôçí èåñáðåõôéêÞ áíôéìåôþðéóç ôùí áóèåíþí ìå Ì.Ó. ÓõìðåñáóìáôéêÜ, 16 ÷ñüíéá ìåôÜ ôçí ðñþôç áíáêïßíùóç ôïõ óõíäñüìïõ, ôï ìåôáâïëéêü óýíäñïìï óÞìåñá áðïôåëåß Ýíá ðëáßóéï ìåôáâïëéêþí äéáôáñá÷þí, ðáñáãüíôùí êéíäýíïõ êáé äåéêôþí êéíäýíïõ ìáêñïáããåéïðÜèåéáò ðïõ óõíäÝåôáé Üññçêôá êáé ôåêìçñéùìÝíá ìå ôïí áèçñùìáôéêü êßí-

äõíï. ¸íá ðëáßóéï ðïõ óõíå÷þò åìðëïõôßæåôáé ìå íÝïõò ðáñÜãïíôåò , åíþ ðÜíôá ðáñáìÝíåé ç ðñùôïãåíÞò Þ äåõôåñïãåíÞò ó÷Ýóç (ìåóù åëåõèÝñùí ëéðáñþí ïîÝùí) ôïõ óõíäñüìïõ ìå ôçí éóôéêÞ éíóïõëéíïáíôßóôáóç. Ôá óôïé÷åßá äå äåß÷íïõí ïôé äåí åßìáóôå ìáêñéÜ áðü ôçí öáñìáêåõôéêÞ áíôéìåôþðéóç ôçò éíóïõëéíïáíôßóôáóçò êáé óôïõò ìç äéáâçôéêïýò ìå ìåôáâïëéêü óýíäñïìï.

BIBËÉÏÃÑÁÖÉÁ 1. Á. Ìåëéäþíçò : “Óáê÷áñþäçò äéáâÞôçò, ìåôáâïëéêü óýíäñïìï êáé áèçñùìÜôùóç” 2004. Åêäüóåéò “Óåëßäá”. Óåë. 530.

2. Meigs JB: ‘The metabolic syndrome’ BMJ 2003; 327: 61-2.

3. Meigs JB: ‘Insulin resistance syndrome? Syndrome X? Multiple metabolic syndrome? A syndrome at all? Factor analysis reveals patterns in the fabric of correlated metabolic risk factors’. Ann J Epidem.

2000; 152: 908-11.

4. Hansson RL, Imperatore G, Bennet DH et al.

‘Components of the ‘metabolic syndrome’ and incidence of type 2 diabetes’. Diabetes 2002; 51: 3120-7.

5. Lakka HM, Laaksonen DE, Lakka TA et al. ‘The metabolic syndrome and total and cardiovascular disease mortality in middle –aged men’. JAMA 2002; 288: 2709 –16.

6. Gerald M. Reaven. Insulin Resistance, Cardiovascular Disease, and the Metabolic Syndrome: How well do the emperor’s clothes fit? Diabetes Care 2004 27: 1011-1012.

ÁíäñÝáò Ìåëéäþíçò, Éáôñüò 28

cyanmagentayellowblack

30

ÄÉÁÂÇÔÏËÏÃÉÊÁ ÍÅÁ

Íåþôåñá ãéá ôçí ðñïëçðôéêÞ áíôéìåôþðéóç ôïõ äéáâçôéêïý ðïäéïý Ìéá íÝá åý÷ñçóôç ìÝèïäïò ãéá ôçí ðñþéìç äéÜãíùóç ôçò ðåñéöåñéêÞò íåõñïðÜèåéáò

Ó

ôá ðëáßóéá ôïõ 30ïõ Äéåèíïýò Äéáâçôïëïãéêïý Óõíåäñßïõ ôçò Ìáýñçò èÜëáóóáò ðïõ Ýãéíå óôçí Ñïõìáíßá áðü 19 Ýùò 23 ÌáÀïõ ôïõ 2004 áíáêïéíþèçêå ìåëÝôç åëÝã÷ïõ, áîéïëüãçóçò ãéá Ýíá íÝï äéáãíùóôéêü ìÝóï åëÝã÷ïõ ôçò ëåéôïõñãéáò ôïõ áõôïíïìïõ íåõñéêïõ óõóôçìáôïò, ìå ìéá áõôïêüëëçôç ôáéíéá ìå ôçí ïíïìáóßá neuropad. Ïé åðéðëïêÝò áðï ôï íåõñïðáèçôéêü äéáâçôéêü ðüäé åßíáé ç ðéï óõ÷íÞ êáé ç ðéï äáðáíçñÞ áðü ôéò ÷ñüíéåò åðéðëïêÝò ôïõ Óáê÷áñþäç ÄéáâÞôç éäéáßôåñá ôïõ ôýðïõ 2. Ôï 40-75% ôùí ìç ôñáõìáôéêþí áêñùôçñéáóìþí êÜôù Üêñùí ãßíïíôáé óå áóèåíåßò ìå Óáê÷áñþäç ÄéáâÞôç. Ç âáóéêüôåñç áéôßá ôïõ "Äéáâçôéêïý ðïäéïý "åßíáé ç ðåñéöåñéêÞ äéáâçôéêÞ íåõñïðÜèåéá. Ï óêïðüò ôçò ìåëÝôçò Þôáí ç áîéïëüãçóç ôçò åõáéóèçóßáò êáé ôçò åéäéêüôçôáò ôïõ neuropad óáí ìßá ðñþôç äïêéìáóßá åëÝã÷ïõ ôçò ëåéôïõñãßáò ôïõ áõôüíïìïõ íåõñéêïý óõóôÞìáôïò óôá êÜôù Üêñá, åëÝã÷ïíôáò ôçí óùóôÞ ëåéôïõñãßá ôùí éäñùôïðïéþí áäÝíùí ôùí êÜôù Üêñùí ìå ôçí áõôïêüëëçôç ôáéíßá (neuropad). ÁíÜëïãá ìå ôá åðßðåäá åíõäÜôùóçò ôçò åðéäåñìßäáò ç ôáéíßá (neuropad) áëëáæåé ÷ñþìá ðïõ áíôéóôïé÷åß óôçí áêåñáéüôçôá ôïõ áõôïíüìïõ íåõñéêïý óõóôÞìáôïò. Óôçí ìåëÝôç áõôÞ åîÝôáóèçóáí Üôïìá ìå äéáâÞôç êáé éóôïñéêü åìöÜíéóçò Üôïíïõ Ýëêïõò óôá êÜôù Üêñá. Ôï íÝï äéáãíùóôéêü ìÝóï neu30

ropad åöáñìüóôçêå óôçí êåöáëÞ ôïõ 1ïõ ìåôáôáñóßïõ óôï ðÝëìá ôùí áôüìùí ìå äéáâÞôç ôáõôü÷ñïíá êáé óôá äýï ðüäéá. ÅëÝãèçêå ç ÷ñùìáôéêÞ Ýíäåéîç ìåôÜ áðü 10 ëåðôÜ. (ñïæ=öõóéïëïãéêü, ìðëå Þ ìðëå-ñïæ= ðáèïëïãéêü áðïôÝëåóìá) Ç åõáéóèçóßá ôïõ neuropad Þôáí ðÜñá ðïëõ êáëÞ (80%). Óå óýãêñéóç ìå Üëëåò ìåèüäïõò üðùò ìå 10gr monofilament çôáí 80%, ìå Âéïèåóéüìåôñï åõñÝèç 70%, êáé ìå äéáðáóþí 90%. Ç åéäéêüôçôá ôïõ neuropad Þôáí 50%. Óå óýãêñéóç ìå Üëëåò ìåèüäïõò üðùò ìå 10gr monofilament çôáí 100%, ìå Âéïèåóéüìåôñï åõñÝèç 77,8%, ìå äéáðáóþí 40%. Ç èåôéêÞ êáé ç áñíçôéêÞ ðñïãíùóôéêÞ áîßá Þôáí åðßóçò ðáñüìïéá ìå áõôÞ ôùí Üëëùí êëáóéêþí äïêéìáóéþí. Ôï neuropad åßíáé åõáßóèçôï, áóöáëÝò, áíôéêåéìåíéêü, åýêïëï óôç ÷ñÞóç êáé åðáíáëáìâáíüìåíï ìÝóï åëÝã÷ïõ. ¸íá áäéáìöéóâÞôçôï ðëåïíÝêôçìá åßíáé ôï üôé ìðïñåß íá ÷ñçóéìïðïéçèåß êáé áðü ôá éäéá ôá Üôïìá ìå äéáâÞôç óáí áõôïÝëåã÷ïò. Ç óõãêñéôéêÜ ìéêñÞ åéäéêüôçôá (50%), ãéá ìéá ôïóï áðëç äïêéìáóßá åëÝã÷ïõ äåí ìðïñåß íá èåùñçèåß ìåéïíÝêôçìá, äéüôé ï ìüíïò "êßíäõíïò" åßíáé ç áõîçìÝíç åõáéóèçôïðïßóç ôùí áóèåíþí óôçí ðñïëçøç ôïõ äéáâçôéêïý ðïäéïý êáé ç ðñùéìç åêðáßäåõóç ôïõò áêüìá êáé óå áóèåíåßò ìå ìåéùìÝíç ðéèáíüôçôá åìöÜíéóçò Ýëêïõò ôùí êÜôù Üêñùí. Áóçìßíá ÌçôñÜêïõ Éáôñüò

cyanmagentayellowblack

32

ÄÉÁÂÇÔÏËÏÃÉÊÁ ÍÅÁ

Káëïêáßñé êáé ðáãùôÜ

Å

ßíáé ôï ðéï äçìïöéëÝò åðéäüñðéï ôïõ êáëïêáéñéïý. Ôï ëáôñåýïõí ìéêñïß êáé ìåãÜëïé. ¸÷åé ïðáäïýò öáíáôéêïýò êáé ðáèéáóìÝíïõò. Ðïéü; Ìá öõóéêÜ ôï ðáãùôü. Ç ãïçôåßá ôïõ åßíáé ôüóï ìåãÜëç ðïõ ç ðáñïõóßá ôïõ äéáâÞôç äåí áðïôåëåß áíáóôáëôéêü ðáñÜãïíôá ãéá ðïëëïýò íá ôï ãåõèïýí. ¼ìùò, óùóôü åßíáé íá åíçìåñùèïýìå êáé íá åðéëÝîïõìå ôï ðáãùôü åêåßíï ðïõ èá ðñïêáëÝóåé ôç ìéêñüôåñç äõíáôÞ áýîçóç ôùí åðéðÝäùí óáê÷Üñïõ áßìáôïò. Êáé áõôü ãéáôß ôï ðáãùôü Ý÷åé õäáôÜíèñáêåò ïé ïðïßïé èá áõîÞóïõí ôá åðßðåäá óáê÷Üñïõ áßìáôïò, ðñùôåúíåò êáé ëßðç. Ç ðáñïõóßá ôïõ ëßðïõò, éäéáßôåñá óå ðáãùôÜ ðïõ åßíáé ðáñáóêåõáóìÝíá ìå êñÝìá ãÜëáêôïò êáèõóôåñåß ôçí êÝíùóç ôïõ óôïìÜ÷ïõ êáé åðïìÝíùò ôçí áðïññüöçóç ôïõ óáê÷Üñïõ êáé åõèýíåôáé ãéá õøçëÝò ôéìÝò êÜðïéåò þñåò áñãüôåñá. Ïé ðåñéóóüôåñåò ìåñßäåò Ýôïéìùí ðáãùôþí Ý÷ïõí ðåñßðïõ 30 ãñáììÜñéá õäáôÜíèñáêåò äçëáäÞ 2 ðåñßðïõ éóïäýíáìá. ÕðÜñ÷ïõí ðáãùôÜ åëáöñéÜ 0% + 0% ôá ïðïßá äåí Ý÷ïõí ðñüóèåôç æÜ÷áñç êáé ëßðïò êáé ðáãùôÜ 0% ðïõ äÝí å÷ïõí ðñüóèåôç æÜ÷áñç áëëÜ Ý÷ïõí ëéðáñÜ. ÅðéðëÝïí, õðÜñ÷ïõí ðáãùôÜ åëáöñéÜ (light) ôá ïðïßá, üìùò, Ý÷ïõí æÜ÷áñç, áëëÜ åßíáé ðåñéïñéóìÝíçò ðåñéåêôéêüôçôáò óå ëéðáñÜ. ×ñåéÜæåôáé, åðïìÝíùò, ðñïóï÷Þ óôéò åôéêÝôåò. Èá Þôáí ðñïôéìþôåñï Ýíá Üôïìï ìå äéáâÞôç íá êáôáíáëþíåé ðáãùôÜ 0%+0%. Ç ìåñßäá ôùí ðáãùôþí áõôþí Ý÷åé ðåñßðïõ 22 ãñáììÜñéá õäáôÜíèñáêåò (äçëáäÞ 1 ½ éóïäýíáìá). Ôï ðáãùôü áõôü Þ ôï ðáãùôü 0% ìðïñåß íá ôá ðÜñåé ôï Üôïìï ìå äéáâÞôç óôç èÝóç åíüò ìéêñïãåýìáôïò, éäßùò åÜí ðñüêåéôáé íá áêïëïõèÞóåé Üóêçóç Þ óå Ýíá êýñéï ãåýìá áíôéêáèéóôþíôáò 1 ½ Þ 2 éóïäýíáìá áíôßóôïé÷á õäáôáíèñÜêùí äçëáäÞ ðåñßðïõ 1 öÝôá øùìß 30 ãñáììáñßùí 32

êáé Ýíá Þ ìéóü öñïýôï. Ìéá åíáëëáêôéêÞ ëýóç åßíáé íá ãßíåé Ýîôñá éíóïõëßíç ãéá íá êáëõöèïýí ïé áíÜãêåò ôïõ ðáãùôïý. Âåâáßùò, äåí åßíáé äõíáôüí íá êÜíïõìå éíóïõëßíç êÜèå ìÝñá ãéá íá öÜìå ôï ðáãùôü ãéáôß èá ðÜñïõìå âÜñïò. Ìðïñïýìå üìùò íá êÜíïõìå êÜôé áíÜëïãï óå ïñéóìÝíåò åîáéñÝóåéò ð.÷. óå êÜðïéï åïñôÞ, Þ óå êÜðïéï Ýîïäï ìå ôçí ïéêïãÝíåéÜ ìáò Þ ôïõò ößëïõò ìáò Þ óå êÜðïéá éäéáßôåñç ðåñßðôùóç. Åáí êÜðïéá öïñÜ êáôáíáëþóïõìå êïéíü ðáãùôü áò ðñïôéìÞóïõìå ôá ðéï åëáöñéÜ êáé áò ðñïóÝîïõìå ôçí ðïóüôçôá. ¼÷é ðåñéóóüôåñï áðü ìéá ìðÜëá 70 ãñ. Ôï íá öÜåé êÜðïéïò ìå óÜê÷áñï 200 mg/dl Ýíá ôåñÜóôéï ðýñáõëï äåí èá Þôáí âåâáßùò ü,ôé ðéï óïöü, üóï êáé Üí åßíáé áðïëáõóôéêü, ãéáôß èá åêôïîåýóåé ôï óÜê÷áñï óôá ýøç ìáæß ìå ôéò ôýøåéò ìáò. Èá Þôáí êáëü ðñéí áðü êÜôé ôÝôïéï íá ãßíåôáé Ýëåã÷ïò ôïõ óáê÷Üñïõ áßìáôïò, üðùò êáé ìåôÜ ôï ðáãùôü 1 ½ -2 þñåò þóôå åÜí ÷ñåéÜæåôáé ôçí åðüìåíç öïñÜ íá ãßíïõí ïé áíÜëïãåò äéïñèùôéêÝò êéíÞóåéò. ´Áôïìá ôá ïðïßá öÝñïõí áíôëßá éíóïõëßíçò ìðïñïýí åõêïëüôåñá íá ÷åéñéóèïýí ôï èÝìá ôïõ ðáãùôïý ãéáôß Ý÷ïõí ôç äõíáôüôçôá íá ÷ñçóéìïðïéÞóïõí ôç äéöáóéêÞ äüóç (dual bolus), äçëáäÞ íá äþóïõí ìéá ðïóüôçôá ùò åö'Üðáî äüóç êáé ôçí õðüëïéðç íá ôçí äþóïõí óå äéÜóôçìá 2 Þ 3 ùñþí. Óå ðáëáéüôåñï ôåý÷ïò åß÷áìå äçìïóéåýóåé êáôÜëïãï ðáãùôþí 0%, 0% + 0% êáé êïéíþí ðïõ êõêëïöïñïýí óôçí áãïñÜ. Óå áõôü ôï ôåý÷ïò èá äþóïõìå ìåñéêÜ óõìðëçñùìáôéêÜ óôïé÷åßá ãéá êïéíÜ êáé light ðáãùôÜ, ãéá ôïõò êþíïõò êáé ôá óéñüðéá ðïõ óåñâßñïíôáé ìå ôá ðáãùôÜ êáé áõôü ãéá íá îÝñïõìå ôé èá Þôáí êáëü íá ðñïôéìÞóïõìå. Áò ìç ëçóìïíïýìå üôé ôá ðáãùôÜ 0%+0%, 0%, êáé ôá åëáöñéÜ (light) åßíáé êáôÜëëç-

cyanmagentayellowblack

33

ÔÅÕXÏÓ 26 ëá êáé ãéá ôá ðá÷ýóáñêá Üôïìá êáé ãåíéêÜ ãéá üëïõò åêåßíïõò ðïõ ðñïóÝ÷ïõí ôï âÜñïò ôïõò. Oé ïíïìáóßåò åßíáé üðùò áíáãñÜöïíôáé óôá ðáãùôÜ. Óçìåéþíåôáé üôé óôçí ïéêïãåíåéá-

Åßäïò

êÞ óõóêåõáóßá ç ìåñßäá ðáãùôïý åßíáé ßóç ìå ìéá ìðÜëá 70 ãñáì. Ëüãù ôçò Ýêôáóçò ôùí óôïé÷åßùí óõìðëçñùìáôéêÝò ðëçñïöïñßåò èá äçìïóéåõèïýí óôï åðüìåíï ôåý÷ïò

Êcal /100 ãñáì.

Ðñùôåúíåò /100 ãñáì

ËéðáñÜ /100 ãñáì.

Êåêïñåó./100 ãñáì.

ÕäáôÜíè. ÌÝãå/100 èïò ãñáì. ìåñßäáò

ÕäáôÜíè. /ìåñßäá

Êcal /ìåñßäá

Éóïäõí. õäáôÜíè. /ìåñßäá

Multi Mini 0% (6 ôåìÜ÷éá) ÎõëÜêé âáíßëéá 0%+0% ìå åðéêÜëõøç óïêïëÜôáò 0% æÜ÷áñç Þ åðéêÜëõøç öñáüõëáò

165

4.9

6,8

4.2

30.4

40

12.2

65

0.8

Âáíßëéá 0%+0% ìå åðéêÜëõøç óïêïëÜôáò 0% æÜ÷áñç

242

5.6

13,6

8.4

33.8

85

28.7

206

2

ÊáñáìÝëëá 0%+0%% ìå åðéêÜëõøç óïêïëÜôáò 0% æÜ÷áñç

242

5.6

13.6

8.4

33.8

85

28.7

206

2

Âáíßëéá 0%+0%% ìå êïììÜôéá öñÜïõëáò 490 ãñ/750 ml

109

3.2

0.054

0

32.3

70

22.6

76

1½

Variete Báíßëéá êáêÜï-öñÜïõëá 0%+0% 980 ãñ

77

4.5

0

26.5

65

17.2

50

1

0% öñïýôá 490 ãñ

108

3.2

0.05

32.2

70

22.6

76

1½

ÊõðåëÜêé 140 âáíßëëéá 0%+0% ìå êïììÜôéá óïêïëÜôáò 5% ëéðáñÜ, 0% æÜ÷.

3.9

5

33.4

95 ãñáì.

(150 ml)

31.8

133

2 õäáôáíè.

Status classic

4.8

22.5

29.8

85

25.4

291

1.7

EBÃÁ

342

3.1

33

cyanmagentayellowblack

34

ÄÉÁÂÇÔÏËÏÃÉÊÁ ÍÅÁ

Åßäïò

Êcal /100 ãñáì.

Ðñùôåúíåò /100 ãñáì

ËéðáñÜ /100 ãñáì.

Scandal Full Chocolate

285

4.4

Scandal Yogurt Nuts & Berries

290

KáúìÜêé

Êåêïñåó./100 ãñáì.

ÕäáôÜíè. ÌÝãå/100 èïò ãñáì. ìåñßäáò

ÕäáôÜíè. /ìåñßäá

Êcal /ìåñßäá

Éóïäõí. õäáôÜíè. /ìåñßäá

16.9

31.0

130

40.4

371

2.7

4.8

16.6

25.1

130

32.7

378

2

199

3.6

7.8

28.6

110

31.5

219

2

Refresh öñÜïõëá

103

ß÷íç

ß÷íç

32.0

65

20.8

67

1½

ÊáúìÜêé 2 L (1300 ãñ)

201

4.1

8.8

26.1

70

18.3

141

1.2

Variete Báíßëéá -êáêÜï-öñÜïõëá 980 ãñ

170

4.1

8.2

24.7

70

17.3

119

1.1

Cool and Slim (îõëÜêé âáíßëéáò 0% +0% ìå åðéêÜëõøç óïêïëÜôáò)

207

4.3

13.2

29.2

75

21.9

155

1½

Íirvana Choco &Cherries

204

4

8

29

140

40.6

285

2.7

Nirvana Over óÜíôïõúôò

205

6

16

44

100

44

205

3

Sorbe lite

180

0

0

25

100

25

180

2

Ðýñáõëïò Magnum chocomania

243

5

1.3

39

115

44.8

279

3

Ðýñáõëïò Magnum Choco

272

5

12

37

100

37

272

2

Ðýñáõëïò Over óïêïëÜôáò

268

5

12

35

140

49

375

3.3

Êiss ice cream

307

4

15

39

60

23.4

184

1½

Lacky girl

165

4

5

36

ÎõëÜêé Âïss 342 double öñÜïõëá

2

22

34

100

34

342

2.3

Ðýñáõëïò Ìagnum Cream

5

13

34

100

34

273

2.3

ÄÅËÔÁ

34

273

cyanmagentayellowblack

35

ÔÅÕXÏÓ 26

Åßäïò

ÌÝãåèïò ìåñßäáò

Èåñìßäåò Kcal

Ëßðïò gr

% Kcal Ëßðïò

Êåêïñ. ËéðáñÜ gr

Xïëçóôåñüëç mg

ÍÜôñéï mg

Ðñùôåúíåò gr

Yäáôáíèñáêåò gr

Yäáôáí- Éóïäýíáìá èñáêåò Éóïäýí.

Çaagen Dazs Âutter Pecan

½ öëõôæ.

390

24

61

9

130

100

5

29

2

2 õäáô.

5 ëéðïò

Chocolate & Almond

½ öëõôæ.

310

22

64

12

<5

50

6

23

1 1/2

1 ½ õäáô.

4 ëéðïò

Chocolate Chip

½ öëõôæ.

290

20

58

10

105

40

5

28

2

2 õäáô.

4 ëéðïò

Chocolate Fudge

½ öëõôæ.

290

14

50

70

5

26

2

2 õäáô.

3ëéðïò

Chocolate Ice Cream

½ öëõôæ.

270

18

60

11

115

75

5

26

2

2 õäáô.

3 ëéðïò

Coffee

½ öëõôæ.

270

17

58

8

55

120

5

26

2

2 õäáô.

3 ëéðïò

ÖñÜïõëá

½ öëõôæ.

250

15

56

8

20

50

7

29

2

1 ½ õäáô.

3 ëéðïò

Âáíßëëéá

½ öëõôæ

270

18

60

11

120

85

5

21

1½

1 ½ õäáô.

4 ëéðïò

Low fat Vanilla

½ öëõôæ.

170

3

16

2

20

50

7

29

2

2 õäáô.

1 ëéðïò

50

0

0

0

0

15

<1

11

1

1 õäáô.

Kþíïé ðáãùôïý Êþíïò æá÷. 1

Óéñüðéá ðáãùôïý (Çershey's) Óéñüðé óïêïëÜôáò

2 êïõô. 100 óïýðáò

0

0

0

0

25

<1

25

1 1/2

1 ½ õäáô.

Óéñüðé öñÜïõëáò

2 êïõô. 100 óïýðáò

0

0

0

0

10

0

26

2

2 õäáô.

Ðñùôåúíåò 100 gr

Ðñùôåúíåò /100 ml

ÕäáôÜíè.

100 gr

ÕäáôÜíè. /100 ml

Ëßðïò /100 gr

Ëßðïò /100 ml

Solero exotic 133.4 (îõëÜêé âáíßëéá ìå sorbet öñïýô.

1.77

1.48

23.51

19.59

3.58

2.98

75

17.6

100.0

1.1

Coctail

4.1

2.65

28.3

18,3

5.2

3.36

97

27.4

170.7

1.8

Åßäïò

Êcal /100 ãñáì.

ÌÝãåèïò ìåñßäáò ãñáì.

ÕäáÊcal ôÜíè. /ìåñßäá /ìåñßäá ãñáì.

Éóïäýí. /ìåñßäá

ÐáãùôÜ Algida

176.4

35

cyanmagentayellowblack

36

ÄÉÁÂÇÔÏËÏÃÉÊÁ ÍÅÁ

Åßäïò

Êcal /100 ãñáì.

Ðñùôåúíåò 100 gr

Ðñùôåúíåò /100 ml

ÕäáôÜíè.

100 gr

ÕäáôÜíè. /100 ml

Ëßðïò /100 gr

Ëßðïò /100 ml

ÌÝãåèïò ìåñßäáò ãñáì.

ÕäáÊcal ôÜíè. /ìåñßäá /ìåñßäá ãñáì.

Viva Caramel Light

109.3

2.9

1.69

20.6

12.02

1.7

0.99

70

14.4

76.5

1

Super Toy

165

4.6

2.68

25.2

14.66

5.1

2.97

64

16.1

105.6

1

Magic double caramel

348

4

3.6

38

34.2

20

18

99

37.6

344.5

2 1/2

Magic double chocolate

378

4.5

3.76

36

30.11

24

20.7

92

33.1

347.8

2 1/5

Magic classic

302

4

2.87

31

22.2

18

12.9

88

27.3

265.8

2

Magic Almond

309.2

4.8

2.44

32

22.2

18

12.9

88

28.16

271.9

2

Magic Cone Classic

345.3

4.2

2.6

35.1

21.72

20.9

12.9

99

34.7

341.8

2.3

Cornetto Classico

311

4.5

2.7

35

21

17

10.20

75

26.2

233.2

1.7

Cornetto chocolate

307

4

2.4

30

18

19

11.4

75

22.5

230.2

1 1/2

Super Cornetto classico

314.7

4.3

2.58

34

20.25

17.9

10.53

95

32.3

298,9

2

King Cone

248

4.11

229

32

18

10.43

5.82

145

46.4

359.6

3.1

KáúìÜêé 2L

206.3

3.3

1.65

28

14

8.9

4.45

70

19.6

144.4

1.3

Carte D'Or 2L 206.5 ÊñÝìá/óïêïëÜôá

3.3

1.65

29.2

14.5

8.5

4.25

70

20.4

144.5

1

Carte D' Or Stracciatella 900 ml

3.5

1.94

32

17.8

8

4.4

70

22.4

149.8

1

Carte D' Or 188.4 Tiramissu 900 ml

4

2.22

26

14.46

7.6

4.22

70

18.2

131.8

1.2

Carte D' Or 211.1 Triple Chocolate 900 ml

3.5

1.9

27

15

9.90

5.5

70

18.9

147.7

1.3

Carte D' Or light 152.5 milk Chocolate 1L

3.1

1.55

24

12

4.9

2.45

70

16.8

106.7

1

Carte D' Or light 135.6 vanilla 1L

2.9

1.5

20.9

10.4

4.5

2.2

70

14.63

94.9

1

214

Éóïäýí. /ìåñßäá

ÁíäñéáíÞ Âáæáßïõ Iáôñüò 36

cyanmagentayellowblack

37

ÔÅÕXÏÓ 26

ÄÅËÔÉÏ ÔÕÐÏÕ ÍÝåò ìïñöÝò êáé íÝåò åìðïñéêÝò ïíïìáóßåò óêåõáóìÜôùí áíèñþðéíçò éíóïõëßíçò ôçò Novo Nordisk ÅëëÜò Óôï ÷ñïíéêü äéÜóôçìá ìåôáîý Áõãïýóôïõ 2004 êáé Íïåìâñßïõ 2004 èá ðñáãìáôïðïéçèåß ìßá óåéñÜ áëëáãþí óôá õðÜñ÷ïíôá óêåõÜóìáôá áíèñþðéíçò éíóïõëßíçò ôçò Novo Nordisk. ÌåñéêÝò áðü áõôÝò åßíáé áðëÝò áëëáãÝò ïíïìÜôùí åíþ Üëëåò áöïñïýí ôçí áíôéêáôÜóôáóç ðáëáéüôåñùí ìå íÝåò óõóêåõáóßåò éíóïõëßíçò. Ïé áëëáãÝò áõôÝò ãßíïíôáé ãéá ôçí åíáñìüíéóç ôùí ïíïìÜôùí êáé ôùí óõóêåõáóéþí áíèñþðéíçò éíóïõëßíçò ôçò ÷þñáò ìáò ìå ôá áíôßóôïé÷á ðñïúüíôá ôùí õðïëïßðùí åõñùðáúêþí êñáôþí. Åßíáé áîéïóçìåßùôï üôé: · äåí áëëÜæåé êáíÝíáò ôýðïò éíóïõëßíçò · äåí ðñüêåéôáé íá ëåßøåé êáíÝíáò ôýðïò éíóïõëßíçò áðü ôçí áãïñÜ · åðáíÝñ÷åôáé ï ôýðïò PenMix® 20 Penfill® 1,5 ml óå íÝá ïíïìáóßá êáé óõóêåõáóßá, ùò Mixtard® 20 Penfill® ìåôÜ áðü áðïõóßá 2 ìçíþí áðü ôçí áãïñÜ, ëüãù ðñüùñçò åîÜíôëçóçò áðïèåìÜôùí. Ïé ìåôáâïëÝò ðïõ èá åðÝëèïõí åßíáé ïé åîÞò: Á. Öõóßããéá (Penfill®) Áíèñþðéíçò Éíóïõëßíçò Ôá öõóßããéá (Penfill ®) ôïõ 1,5 ml áíôéêáèßóôáíôáé ìå íÝá öõóßããéá (Penfill®) ôùí 3 ml, óôá ïðïßá èá êõêëïöïñÞóïõí êáé ïé 7 ôýðïé éíóïõëßíçò ðïõ êõêëïöïñïýí óÞìåñá áðü ôç Novo Nordisk. Ôá íÝá öõóßããéá áíèñþðéíçò éíóïõëßíçò ôùí 3ml Ý÷ïõí âåëôéùìÝíåò ðñïäéáãñáöÝò ðáñáãùãÞò áëëÜ êáé óõíôÞñçóçò êáé ç ÷ñÞóç ôïõò ãßíåôáé ìå íÝá, ðéï åîåëéãìÝíá óõóôÞìáôá ÷ïñÞãçóçò, êõñéüôåñï ôùí ïðïßùí åßíáé ôï NovoPen® 3. Ôá “óôõëü” NovoPen® 3 èá ÷ïñçãïýíôáé óôá Üôïìá ìå äéáâÞôç äùñåÜí áðü ôç Novo Nordisk ÅëëÜò ìåôÜ áðü åíôïëÞ ôïõ èåñÜðïíôïò éáôñïý. Â. Öéáëßäéá (Vial 10 ml) Áíèñþðéíçò Éíóïõëßíçò Óôá öéáëßäéá èá ãßíåé ìüíï ìéá óçìáíôéêÞ áëëáãÞ óôçí åìðïñéêÞ ïíïìáóßá ôçò éíóïõëßíçò Actraphane HM, ç ïðïßá ìåôïíïìÜæåôáé óå Mixtard 30. Ìå ôçí ïëïêëÞñùóç ôùí ìåôáâïëþí áõôþí åîáóöáëßæïíôáé: 1. Ïìïéïìïñößá ïíïìÜôùí êáé óõóêåõáóéþí ôùí éíóïõëéíþí ðáíåõñùðáúêÜ 2. Ðñüóâáóç óå ìßá óåéñÜ ðñùôïðïñéáêþí íÝùí óõóôçìÜôùí ÷ïñÞãçóçò éíóïõëßíçò ðïõ ðåñéëáìâÜíåé ôá NovoPen® 3, NovoPen® Junior, Innovo® êáé InDuo®.

3. Ðñüóâáóç óå ïðïéïäÞðïôå óýóôçìá ÷ïñÞãçóçò äéáñêïýò ÷ñÞóçò áíáðôýîåé ìåëëïíôéêÜ ç Novo Nordisk.

4. Ìåãáëýôåñç ïéêïíïìßá éíóïõëßíçò êáé ëéãüôåñá ëÜèç ÷åéñéóìþí ìå ôá óõóôÞìáôá ÷ïñÞãçóçò éíóïõëßíçò, ëüãù ôçò ìåßùóçò ôïõ áñéèìïý ôùí áëëáãþí ôïõ öõóéããßïõ (penfill®) Ãéá ôçí êáëýôåñç åíçìÝñùóç ôùí áôüìùí ìå äéáâÞôç õðÜñ÷åé áðü ôéò 9 Áõãïýóôïõ ç áíïéêôÞ ãñáììÞ åðéêïéíùíßáò 801 11 88 800, ìå 24ùñç ëåéôïõñãßá. (êëÞóç ìüíï áðü óôáèåñü ôçëÝöùíï ìå ÷ñÝùóç ìéáò áóôéêÞò ìïíÜäáò).

37

cyanmagentayellowblack

38

ÄÉÁÂÇÔÏËÏÃÉÊÁ ÍÅÁ

ÅÃÃÑÁÖÇ ÓÔÁ ÄÉÁÂÇÔÏËÏÃÉÊÁ ÍÅÁ ÅÐÙÍÕÌÏ: .................................................................................................................................................. .......................................................................................................................................................................... ÏÍÏÌÁ: ........................................................................................................................................................ .......................................................................................................................................................................... Ç äéåýèõíóç ðïõ èÝëù íá ëáìâÜíù ôï ðåñéïäéêü ÄéáâçôïëïãéêÜ ÍÝá åßíáé: ......................................................................................................................... .......................................................................................................................................................................... .......................................................................................................................................................................... Ïäüò: .................................................................................................... Áñéè. ................................................ Ðüëç: .................................................................................................... Ôá÷. Êùä. : ..................................... Ôá÷õäñïìéêÞ Äéåýèõíóç: ÅëëçíéêÞ ÄéáâçôïëïãéêÞ Åôáéñåßá ÌáéÜíäñïõ 23 ÁèÞíá 11528

ÕÐÏÃÑÁÖÇ

Ôï ðåñéïäéêü ðñïóöÝñåôáé ÄÙÑÅÁÍ

ÏÄÇÃÉÅÓ ÃÉÁ ÔÏÕÓ ÓÕÃÃÑÁÖÅÉÓ ÄÉÁÂÇÔÏËÏÃÉÊÙÍ ÍÅÙÍ

(ãé' áõôïýò ðïõ áó÷ïëïýíôáé ìå ôï äéáâÞôç êáé èÝëïõí íá åíçìåñþóïõí) 1. ¢ñèñï 2-3 äáêôõëïãñáöçìÝíùí óåëßäùí. Ìéêñüôåñï Üñèñï, ìå ðñáêôéêÝò óõóôÜóåéò, ïäçãßåò Þ ìå óçìåßá õðåíèýìéóçò.

2. Óôï êýñéï Üñèñï, íá õðÜñ÷ïõí 1 Ýùò 2 óçìåßá, ôá ïðïßá èÝëåé ï óõããñáöÝáò íá ôïíßóåé óáí êýñéá ìçíýìáôá. ÁõôÜ èá ôõðùèïýí óå Üëëï öýëëï (èá åêôõðùèåß ìÝóá óôï Üñèñï óå åéäéêü ðåñéèþñéï).

3. Óå êÜèå Üñèñï íá õðÜñ÷ïõí 2 ìå 3 êýñéåò âéâëéïãñáöéêÝò ðáñáðïìðÝò.

4. Íá ðåñéêëåßïõí ìÝóá óôï Üñèñï, 1 Ýùò 2 óêßôóá áí õðÜñ÷ïõí, óå ó÷Ýóç ìå ôï èÝìá..

5. ÅÜí åßíáé åöéêôü, ôï êåßìåíï íá åßíáé óå äéóêÝôá, óôï óýóôçìá word, version Windows 1995, ãéá PC ìå ìÝãåèïò ãñáììÜôùí 12.

6. Ôï Üñèñï íá óõíïäåýåôáé ìå ôï üíïìá ôïõ óõããñáöÝá, äéåýèõíóç êáé ôçëÝöùíï ôßôëï (ãéáôñüò, íïóçëåõôÞò ê.ëð.) êáé ôüðï åñãáóßáò, ìå çìåñïìçíßá áðïóôïëÞò.

7. Ôï Üñèñï íá óôáëåß: ÓõíôáêôéêÞ ÅðéôñïðÞ Ðåñéïäéêïý ÄéáâçôïëïãéêÜ ÍÝá ÌáéÜíäñïõ 23, 115 28 ÁèÞíá 38