Teux28 by Hellenic Diabetes Association

cyanmagentayellowblack

ÔÅÕXÏÓ 28

ÄéáâçôïëïãéêÜ ÍÝá

ÅËËÇÍÉÊÇ ÄÉÁÂÇÔÏËÏÃÉÊÇ ÅÔÁÉÑÅÉÁ

ÐÅÑÉÅ×ÏÌÅÍÁ Ï äéáâÞôçò óôï åïñôáóôéêü ôñáðÝæé: ôé íá ðñïóÝîïõìå; ....................................................... 9 ×Üñçò Ä. Äçìïóèåíüðïõëïò Íåþôåñá áðü ôç ÄéåèíÞ Âéâëéïãñáößá ............................................................................................ 14 Íéêüëáïò ÊåöáëÜò, ÅëÝíç Áíáóôáóßïõ ÅíôáôéêïðïéçìÝíç õðïëéðéäáéìéêÞ áãùãÞ ìåôÜ áðü ïîÝá óôåöáíéáßá óýíäñïìá. Ðñüóöáôá äåäïìÝíá .............................................................................................................. .................. 18 Óõìåþí ÔïõñíÞò ÏñìïíéêÞ áíôéóýëëçøç. Ç ÷ñÞóç ôçò óôç äéáâçôéêÞ ãõíáßêá ............................................... 20 Áéêáôåñßíç Óáëôßêç ÃñÞãïñï âÜäéóìá ãéá ôç èåñáðåßá ôïõ äéáâÞôç ......................................................................... 28 ÉùÜííçò Éùáííßäçò Ïé íÝïé óôü÷ïé ôùí åðéðÝäùí ôçò LDL-÷ïëçóôåñüëçò ............................................................. 32 Áíôþíçò ÁëáâÝñáò Åðéäüñðéá ......................................................................................................................................................... 34 Ïõñáíßá ÆÝñâá

cyanmagentayellowblack

ÔÅÕXÏÓ 28

ÅËËÇÍÉÊÇ ÄÉÁÂÇÔÏËÏÃÉÊÇ ÅÔÁÉÑÅÉÁ Ôï ðåñéïäéêü áõôü áðåõèýíåôáé óå Üôïìá ìå äéáâÞôç êáé óå åðáããÝëìáôá õãåßáò ðïõ Ý÷ïõí ó÷Ýóç ìå ôï äéáâÞôç Åêäßäåôáé áðü ôçí ÅëëçíéêÞ ÄéáâçôïëïãéêÞ Åôáéñåßá ÄéáíÝìåôáé ÄùñåÜí Ôá êåßìåíá ôùí äéáöçìßóåùí åßíáé õðü ôçí åõèýíç ôùí äéáöçìéæïìÝíùí êáé ü÷é ôçò ÅëëçíéêÞò ÄéáâçôïëïãéêÞò Åôáéñåßáò

Äéïéêçôéêü Óõìâïýëéï ÅëëçíéêÞò ÄéáâçôïëïãéêÞò Åôáéñåßáò Ðñüåäñïò Áíôéðñüåäñïò Ãåíéêüò Ãñáììáôåýò Ôáìßáò ÌÝëç

Öéëéððßäçò Ößëéððïò Ìåëéäþíçò ÁíäñÝáò Óùôçñüðïõëïò ÁëÝîçò Éùáííßäçò ÉùÜííçò ÁëáâÝñáò Áíôþíçò Âáóéëüðïõëïò ×Üñçò ÄéäÜããåëïò ÔñéáíôÜöõëëïò ÓáöëéÜíçò ÉùÜííçò ÐáðÜò Óôáýñïò

ÓõíôáêôéêÞ ÅðéôñïðÞ "ÄéáâçôïëïãéêÜ ÍÝá": Åðßôéìïò Ðñüåäñïò: ÁëéâéæÜôïò ÉùÜííçò Õðåýèõíïò Óýíôáîçò: Âáæáßïõ ÁíäñéáíÞ Ãñáììáôåýò: Éùáííßäçò ÉùÜííçò ÌÝëç: ÁëáâÝñáò Áíôþíçò ÊåöáëÜò Íßêïò Áíáóôáóßïõ ÅëÝíç Êïößíçò ÁèáíÜóéïò Âáóéëüðïõëïò ×Üñçò ÌçôñÜêïõ Áóçìßíá Äçìïóèåíüðïõëïò ×Üñçò ÌðåíñïõìðÞ ÌáñéÜííá Çñáêëåéáíïý ÓôõëéáíÞ Ôåíôïëïýñçò Íéêüëáïò ÈõìÝëëç ÉùÜííá ÔïõñíÞò Óõìåþí

Ôá÷. Äéåýèõíóç: ÅëëçíéêÞ ÄéáâçôïëïãéêÞ Åôáéñåßá ÌáéÜíäñïõ 9 - ÁèÞíá 11528 http://www.ede.gr ÉäéïêôÞôçò: ÅËËÇÍÉÊH ÄÉÁÂÇÔÏËÏÃÉÊH ÅÔÁÉÑÅIÁ - Åêäüôçò: ÅØÉËÏÍ

cyanmagentayellowblack

ÄÉÁÂÇÔÏËÏÃÉÊÁ ÍÅÁ

ÊÁÔÁËÏÃÏÓ ÓÕÍÅÑÃÁÔÙÍ

ÅëÝíç Áíáóôáóßïõ

ÔÅÕ×ÏÓ 28ï

Åíäïêñéíïëüãïò, Á Åíäïêñéíïëïãéêü ÔìÞìá-Äéáâçôïëïãéêü ÊÝíôñï ÐÃÍ ÁëåîÜíäñá

×Üñçò Äçìïóèåíüðïõëïò

MÌedSci. SRD, Këéíéêüò Äéáéôïëüãïò- Âéïëüãïò, Ëáéêü Ãåíéêü Íïóïêïìåßï Áèçíþí

Ïõñáíßá ÆÝñâá

ÊëéíéêÞ Äéáéôïëüãïò, Íïóïêïìåßï Ðáßäùí Ð & Á Êõñéáêïý

ÉùÜííçò Éùáííßäçò

Ðáèïëüãïò, ÅðéìåëçôÞò Â', Õðåýèõíïò Äéáâçôïëïãéêïý Éáôñåßïõ Êùíóôáíôïðïýëåéï Óõãêñüôçìá, Ð.Ã.Í.Í. Éùíßáò "Áãßá ¼ëãá"

Íéêüëáïò ÊåöáëÜò

Ðáéäßáôñïò - Åíäïêñéíïëüãïò

Áéêáôåñßíç Óáëôßêç

Éáôñüò, Åéäéêåõüìåíç Åíäïêñéíïëüãïò, Á Åíäïêñéíïëïãéêü ÔìÞìáÄéáâçôïëïãéêü ÊÝíôñï ÐÃÍ ÁëåîÜíäñá

Óõìåþí ÔïõñíÞò

Åíäïêñéíïëüãïò, ÌïíÜäá Óáê÷áñþäç ÄéáâÞôç ÌåôáâïëéóìïýÐá÷õóáñêßáò, Íïóïêïìåßï Åññßêïò ÍôõíÜí

cyanmagentayellowblack

ÄÉÁÂÇÔÏËÏÃÉÊÁ ÍÅÁ

Áðü ôç Óýíôáîç H óõíôáêôéêÞ åðéôñïðÞ ôùí "Äéáâçôïëïãéêþí ÍÝùí" óôçí ðñïóðÜèåéá âåëôßùóçò ôçò áéóèçôéêÞò ôïõ ðåñéïäéêïý áðïöÜóéóå íá äþóåé ìéá åéêáóôéêÞ íüôá ó'áõôü ðñïâÜëëïíôáò ôáõôü÷ñïíá ôï Ýñãï ôùí óýã÷ñïíùí ÅëëÞíùí æùãñÜöùí. Ó'áõôü ôï ôåý÷ïò óôï åîþöõëëï öéëïîåíåßôáé Ýíá Ýñãï ôïõ ê. ×ñßóôïõ ÊáñÜ Èá èÝëáìå íá åõ÷áñéóôÞóïõìå èåñìÜ ôïí êáëéôÝ÷íç ãéá ôçí áöéëïêåñäÞ ðñïóöïñÜ ôïõ Ýñãïõ ôïõ ãéá ôç öéëïôÝ÷íçóç ôïõ ðåñéïäéêïý êáé ôç èåñìÞ ôïõ áíôáðüêñéóç. Ôá Ýñãá ôïõ êïõ ×ñßóôïõ ÊáñÜ ðñüôåéíå óôçí óõíôáêôéêÞ åðéôñïðÞ ç äéïñãáíþôñéá åéêáóôéêþí åêèÝóåùí ê.Ãùãþ ÊïëõâÞñá ôçí ïðïßá éäéáßôåñá åõ÷áñéóôïýìå ãéá ôç âïÞèåéÜ ôçò.

Ï ×ñßóôïò ÊáñÜò ãåííÞèçêå óôá Ôñßêáëá Èåóóáëßáò óôéò 9 Äåêåìâñßïõ 1930. ÌåôÜ áðü óýíôïìåò óðïõäÝò óôï ÐÜíôåéï ÐáíåðéóôÞìéï (1948 - 1950), ãñÜöåôáé óôç Ó÷ïëÞ Êáëþí Ôå÷íþí ôùí Áèçíþí (1951), ðáßñíåé ôï äßðëùìá ôïõ (1955) êáé ìå õðïôñïößá ôïõ Éäñýìáôïò Êñáôéêþí Õðïôñïöéþí (1957) óðïõäÜæåé öñÝóêï óôç Ó÷ïëÞ Êáëþí Ôå÷íþí ôïõ Ðáñéóéïý ãéá ôñßá ÷ñüíéá. Óôï Ðáñßóé ìÝíåé ìÝ÷ñé ôï 1963. Óõã÷ñüíùò ôáîéäåýåé óôï ÂÝëãéï, Ïëëáíäßá, Éóðáíßá, Éôáëßá êáé Áããëßá. Áñãüôåñá ðñáãìáôïðïéåß ðïëëÜ ôáîßäéá óôç Âåíåôßá, Âáóéëåßá, ÊÜóóåë, ÂñõîÝëëåò êáé óôï Âåñïëßíï, ðáñáêïëïõèþíôáò ôéò ìåãÜëåò äéåèíåßò åêèÝóåéò. Ìå ôçí åðéóôñïöÞ ôïõ óôçí ÅëëÜäá ìåôÝ÷åé åíåñãÜ óôçí ðñïóðÜèåéá ãéá ôç äçìéïõñãßá åíüò óýã÷ñïíïõ êáëëéôå÷íéêïý êëßìáôïò, ìå ôçëåïðôéêÝò ðáñïõóßåò êáé ìå ðïëëÝò óõíåíôåýîåéò óå åöçìåñßäåò êáé ðåñéïäéêÜ. Éäñýåé åðßóçò ìå Üëëïõò êáëëéôÝ÷íåò ôçí ïìÜäá "ÔïìÞ" (1963) êáé ôïí "Óýíäåóìï ÅëëÞíùí Êáëëéôå÷íþí" (1976). Ôï 1973 öåýãåé ãéá ôç ÍÝá Õüñêç ìå õðïôñïößá ôïõ Éäñýìáôïò Ford. Åêåß åñãÜæåôáé äýï ÷ñüíéá êáé ðñáãìáôïðïéåß ôáîßäéá óôçí ÏõÜóéãêôïí, Âïóôþíç, Öëþñéäá êáé óôïí ÊáíáäÜ. Áðü ôï 1955 ìÝ÷ñé óÞìåñá, Ý÷åé ðñáãìáôïðïéÞóåé 67 áôïìéêÝò åêèÝóåéò: Michigan (1967), Ëåõêùóßá (1969, 2000), ÃÜíäç (1978), Âáóéëåßá (1979), Ðáñßóé (1982), Âåñïëßíï (1985), Óïõçäßá (1987), ÂñõîÝëëåò (1987), ÁìâÝñóá (1987), Í. Õüñêç (1990), Ëïíäßíï (1999), ÁèÞíá êáé óôéò ðåñéóóüôåñåò ìåãÜëåò ðüëåéò ôçò ÅëëÜäáò. Åðßóçò Ý÷åé ëÜâåé ìÝñïò óå ðïëëÝò ïìáäéêÝò ïñãáíþóåéò óå ìåãÜëåò ðñùôåýïõóåò ôçò Åõñþðçò, ÁìåñéêÞò êÜ. ÅêôåôáìÝíá êåßìåíá Ý÷ïõí ãñáöåß ãéá ôï Ýñãï ôïõ óå ðÝíôå âéâëßá-ìïíïãñáößåò. ÕðÜñ÷ïõí áêüìç óçìáíôéêÝò áíáöïñÝò óå åëëçíéêÜ êáé äéåèíÞ âéâëßá êáé ëåîéêÜ. Ôï 1984 åêðñïóþðçóå ôçí ÅëëÜäá óôçí 41ç ÌðéåíÜëå Âåíåôßáò. Ôï 2001 ç Áêáäçìßá Áèçíþí ôïõ áðÝíåéìå âñáâåßï ãéá ôï óýíïëï ôïõ Ýñãïõ ôïõ.

* Åîþöõëëï: ×ñÞóôïò ÊáññÜò "O ÁåíÜïò ×ñüíïò" 1994

Ôï Äéïéêçôéêü Óõìâïýëéï ôçò ÅëëçíéêÞò ÄéáâçôïëïãéêÞò Åôáéñåßáò êáé ç ÓõíôáêôéêÞ ÅðéôñïðÞ ôùí Äéáâçôïëïãéêþí ÍÝùí óáò åý÷ïíôáé ÊáëÜ ×ñéóôïýãåííá êáé åõôõ÷éóìÝíïò ï Êáéíïýñãéïò ×ñüíïò 8

cyanmagentayellowblack

ÔÅÕXÏÓ 28

Ï äéáâÞôçò óôï åïñôáóôéêü ôñáðÝæé: ôé íá ðñïóÝîïõìå;

á ×ñéóôïýãåííá êáé ç Ðñùôï÷ñïíéÜ Ýöôáóáí êáé ìáæß ç “áðåéëÞ” ðïõ ãéá êÜèå äéáâçôéêü Üôïìï ëÝãåôáé ÷ñéóôïõãåííéÜôéêï Þ ðñùôï÷ñïíéÜôéêï ôñáðÝæé. ÃëõêÜ, ðëïýóéá åäÝóìáôá, êåñÜóìáôá êáé ìðïõöÝäåò ðáñáöïñôùìÝíïé áðü êÜèå ëïãÞò ðáñáóêåõÜóìáôá, ðáñáäïóéáêÜ êáé ìç, èá âÜëïõí óå “äïêéìáóßá” êÜèå Üôïìï ìå äéáâÞôç ðïõ èá áìöéôáëáíôåõôåß áíÜìåóá óôç äéÜèåóç ãéá óùóôÞ äéáôñïöÞ êáé ñýèìéóç ôïõ æá÷Üñïõ, áëëÜ êáé óôç äéÜèåóç ãéá ãåýóç êáé óõììåôï÷Þ óôï åïñôáóôéêü êëßìá. Ôé ðñÝðåé ëïéðüí íá ðñïóÝîïõìå üóï áöïñÜ óôç äéáôñïöÞ ìáò þóôå ïé äéáêïðÝò êáé ïé ÷áñïýìåíåò áõôÝò ìÝñåò íá ìáò áöÞóïõí ìüíï åõ÷Üñéóôåò áíáìíÞóåéò êáé ü÷é áñíçôéêÜ óõìðôþìáôá, õøçëÝò ôéìÝò óáê÷Üñïõ êáé ðáñáðáíßóéá êéëÜ; ÐïéÜ åßíáé åêåßíá ëïéðüí ôá åäÝóìáôá ðïõ âñßóêïõìå óôï ôñáðÝæé áõôÝò ôéò çìÝñåò êáé ôé ðñÝðåé íá ðñïóÝîïõìå: ✔ Ãáëïðïýëá: Ç ãáëïðïýëá åßíáé ôï åßäïò êñÝáôïò ðïõ êõñéáñ÷åß ðëÝïí óôï ÷ñéóôïõãåííéÜôéêï ôñáðÝæé. ¸÷åé ðïëý ÷áìçëÞ ðåñéåêôéêüôçôá ëßðïõò, áöïý Ý÷åé êñÝáò ðïõ ãåíéêÜ ÷áñáêôçñßæïõìå “ëåõêü”. ¸ôóé óôá 120 ãñ ãáëïðïýëáò (Ýíá ìÝôñéï óôÞèïò) Ý÷ïõìå ìüíï 32 ãñáììÜñéá ðñùôåÀíçò õøçëÞò âéïëïãéêÞò áîßáò êáé ìüíï 7 ãñáììÜñéá æùéêïý ëßðïõò. ¸íá ôÝôïéï êïììÜôé óôÞ-

èïò ãáëïðïýëáò (÷ùñßò äÝñìá) áðïäßäåé ìüíï 175 èåñìßäåò. Áí åðéëÝîïõìå Üëëï êïììÜôé (ìå óêïýñï êñÝáò ð.÷. áðü ôï ìðïýôé) ç ðåñéåêôéêüôçôá ôïõ ëßðïõò ãßíåôáé ìåãáëýôåñç. Ãéá íá ìåéþóïõìå ôçí ðñüóëçøç áêüìá ðåñéóóïôÝñùí èåñìßäùí, êáëü åßíáé íá áðïöýãïõìå ôçí ðñïóèÞêç ìåãÜëçò ðïóüôçôáò ðñïóôéèÝìåíïõ âïõôýñïõ Þ ëáäéïý, íá áöáéñïýìå ôï äÝñìá (ðÝôóá) êáé íá øÞóïõìå ôç ãáëïðïýëá ìÝóá óå åéäéêÞ óáêïýëá Þ áëïõìéíü÷áñôï ãéá íá êñáôÞóåé ôçí õãñáóßá ôçò êáé ôïõò öõóéêïýò ÷õìïýò ôçò (Üñá íá ÷ñåéáóôåß êáé ëéãüôåñï ëßðïò). ✔ ÃÝìéóç: Ç ãÝìéóç ôçò ãáëïðïýëáò åßíáé âáóéêü êïììÜôé ôïõ ÷ñéóôïõãåííéÜôéêïõ ãåýìáôïò êáé åßíáé ðåñéôôü íá ôçí áðïöýãåôå. Ãéá íá åßíáé üìùò êáôÜëëçëç ãéá Üôïìá ìå äéáâÞôç, åßíáé êáëýôåñá íá áðïöýãåôå íá âÜëåôå ìÝóá êéìÜ, êÜôé ðïõ èá áíåâÜóåé ôçí ðåñéåêôéêüôçôá óå êïñåóìÝíï ëßðïò êáé ÷ïëçóôåñßíç. ¸ôóé ìðïñåß íá ðåñéÝ÷åé ðÝñá áðü ñýæé, êÜóôáíá áëëÜ êáé îçñïýò êáñðïýò êáèþò êáé ëßãåò óôáößäåò ãéá ðåñéóóüôåñç ãåýóç êáé Üñùìá. ¼óï áöïñÜ óôéò èåñìßäåò áðü ôéò 230 èåñìßäåò êáé ôá 15 ãñáììÜñéá ëßðïõò áíÜ 100 ãñáììÜñéá êáíïíéêÞò ãÝìéóçò (ìå êéìÜ), ìðïñïýìå íá ôéò ìåéþóïõìå óå 120 ìå 7 ãñáììÜñéá ëßðïõò êÜíïíôáò ôï ìéá êáëÞ åðéëïãÞ ãéá ãáñíéôïýñá óôï êñÝáò. 9

cyanmagentayellowblack

ÄÉÁÂÇÔÏËÏÃÉÊÁ ÍÅÁ

Ìéá ìåñßäá ßóç ìå 2/3 öëéôæáíéïý ôïõ ôóáãéïý ñýæé-ãÝìéóç áðïäßäåé 2 éóïäýíáìá õäáôÜíèñáêá=30 ãñ õäáôÜíèñáêá (äåäïìÝíïõ üôé èá ðåñéÝ÷åé ðïëý ìéêñÞ ðïóüôçôá óôáößäáò). ✔ ÐáôÜôåò: Ãíùñßæïíôáò ðëÝïí üôé ïé ðáôÜôåò ìðïñïýí íá õðÜñ÷ïõí óôï ðéÜôï åíüò áôüìïõ ìå äéáâÞôç, ìðïñïýìå íá ôéò óõìðåñéëÜâïõìå óôï ÷ñéóôïõãåííéÜôéêï ìåíïý, áñêåß íá áðïöýãïõìå íá ôéò ìáãåéñÝøïõìå ìáæß ìå ôï êñÝáò, äåäïìÝíïõ üôé ôï Üìõëï Ý÷åé ôçí ôÜóç íá áðïññïöÜåé ìåãÜëï ìÝñïò ôïõ ëßðïõò. Åðßóçò åßíáé êáëü íá ôéò øÞóïõìå îå÷ùñéóôÜ êáé ÷ñçóéìïðïéþíôáò åëáéüëáäï êáé ü÷é âïýôõñï ÊÜèå ðáôÜôá óå ìÝãåèïò áâãïý (85-100 ãñ) ðåñéÝ÷åé 15 ãñáììÜñéá õäáôÜíèñáêá êáé Üñá éóïäõíáìåß ìå 1 éóïäýíáìï. ¸ôóé ìéá ìÝôñéá ðïóüôçôá ðïõ ðåñéëáìâÜíåé ôñåéò (3) ôÝôïéåò ðáôÜôåò èá áðïäßäåé óõíïëéêÜ 45 ãñáììÜñéá (äçëáäÞ 3 éóïäýíáìá). ÃËÕÊÁ: ôï ìåãáëýôåñï ßóùò ðñüâëçìá ãéá Ýíá Üôïìï ìå äéáâÞôç, áêüìá êáé áí åßíáé éäéáßôåñá óõíåéäçôïðïéçìÝíï ìå ôç äéáôñïöÞ ôïõ åßíáé ôá ãëõêÜ, ðïõ êáôáíáëþíïõìå ôéò çìÝñåò áõôÝò. ÃåíéêÜ ãíùñßæïõìå üôé Ýíá Üôïìï ìå äéáâÞôç ðñÝðåé íá áðïöåýãåé ôçí êáôáíÜëùóç ãëõêþí, ôüóï ëüãù ôçò ðåñéåêôéêüôçôáò ôïõò óå æÜ÷áñç, áëëÜ êáé ëßðïò (êáé éäéáßôåñá êïñåóìÝíï áðü êñÝìá Þ âïýôõñï). Ôçí ßäéá óôéãìÞ, åßíáé äýóêïëï íá áðïöåõ÷èåß ðëÞñùò ç êáôáíÜëùóç ôïõò. ¸ôóé, åßíáé óõíåôü íá ãßíåôáé óõíåôÞ êá10

ôáíÜëùóç êáé ðÜíôá óôá ðëáßóéá åíüò ãåíéêÜ óùóôïý äéáéôïëïãßïõ. ✔ ÊïõñáìðéÝäåò: ðáñáäïóéáêÜ ãëõêÜ ôùí ãéïñôþí. ¸íáò ìéêñüò êïõñáìðéÝò (êëáóéêü ìÝãåèïò ðåñßðïõ 40-50 ãñáììáñßùí) äßíåé ðåñßðïõ 180-200 èåñìßäåò êáé 8-10 ãñáììÜñéá ëßðïõò, áðü ôá ïðïßá ìÝñïò åßíáé êïñåóìÝíï ëüãù ôçò ðñïóèÞêçò ôïõ âïõôýñïõ. ¸íáò êïõñáìðéÝò 50 ãñáììáñßùí ðåñéÝ÷åé ðåñßðïõ 50 ãñáììÜñéá õäáôÜíèñáêá (áðü óÜê÷áñá êáé Üìõëï) êáé Üñá ðåñéÝ÷åé 3 éóïäýíáìá õäáôÜíèñáêá. ÅÜí ôéíÜîïõìå ôïí êïõñáìðéÝ áðü ôçí åðéðëÝïí æÜ÷áñç Þ ÷ñçóéìïðïéÞóïõìå ãëõêáíôéêÝò ïõóßåò (ð.÷ slim line) áíôß ôçò êïéíÞò æÜ÷áñçò Ü÷íçò ãéá ôçí ðáñáóêåõÞ ôïõ ôüôå ìåéþíïõìå ôï öïñôßï ôùí õäáôáíèñÜêùí êáé ìðïñåß íá èåùñÞóïõìå üôé Ýíáò ìåôñßïõ ìåãÝèïõò êïõñáìðéÝò 50 ãñ. Ý÷åé 2 éóïäýíáìá õäáôáíèñÜêùí. ✔ ÌåëïìáêÜñïíá: ¸íá ìÝôñéï ìåëïìáêÜñïíï, ÷ùñßò óïêïëÜôá áðïäßäåé ðåñßðïõ 220 èåñìßäåò ìå ìÝóï üñï 10 ãñáììÜñéá ëßðïõò. Áí üìùò ðñïóôåèåß ç åðéêÜëõøç ôçò óïêïëÜôáò, áõôü áíåâÜæåé ôéò èåñìßäåò óå 270 êáé ôï ëßðïò óå 20 ãñáììÜñéá. ¸íá ìåëïìáêÜñïíï, êáíïíéêÜ ðáñáóêåõáóìÝíï, ìÝóïõ âÜñïõò 50 ãñáììáñßùí, ðåñéÝ÷åé 50 ãñáììÜñéá õäáôÜíèñáêá (áðü æÜ÷áñá ôïõ ìåëéïý êáé áëåýñé) êáé Üñá ðåñéÝ÷åé 3 éóïäýíáìá õäáôÜíèñáêá. Ôá áìÝëùôá ìåëïìáêÜñïíá Ý÷ïõí 1 éóïäýíáìï õäáôáíèñÜêùí åÜí ãéá ôçí ðáñáóêåõÞ ôïõò ÷ñçóéìïðïéÞèçêå ãëõêáíôéêÞ ïõóßá êáé 2

cyanmagentayellowblack

ÔÅÕXÏÓ 28

êïüë äßíåé 7 èåñìßäåò êáé Ýôóé Ýíá ðïôçñÜêé êñáóß 150 ml áðïäßäåé ðåñßðïõ 126 èåñìßäåò) ï óõíäõáóìüò ôïõ ìå ôçí êáôáíÜëùóç ðåñéóóüôåñçò ôñïöÞò áõôÝò ôéò çìÝñåò ìðïñåß íá óõìâÜëåé óôçí áýîçóç ôïõ óùìáôéêïý ìáò âÜñïõò. Ôáõôü÷ñïíá åßíáé óçìáíôéêü íá êáôáíáëþíåôáé ðÜíôá ìå ôá ãåýìáôá êáé ü÷é ìå Üäåéï óôïìÜ÷é, ãéá íá áðïöýãïõìå ôçí õðïãëõêáéìßá. ÃÅÍÉÊÅÓ ÏÄÇÃÉÅÓ ÃÉÁ ÔÇÍ ÅÏÑÔÁÓÔÉÊÇ ÐÅÑÉÏÄÏ

éóïäýíáìá åÜí åßíáé ðáñáóêåõáóìÝíá ìå êïéíÞ æÜ÷áñç ✔ Âáóéëüðéôá: Ç âáóéëüðéôá êáôáíáëþíåôáé ìéá öïñÜ ôï ÷ñüíï êáé Ýôóé åßíáé Ýíá ãëõêü ðïõ äåí åßíáé áíÜãêç íá áðïêëåßóïõìå. ¸íá ìéêñü êïììÜôé äßíåé ãýñù óôéò 380 èåñìßäåò, ðïóü ðïõ áõîÜíåôáé üôáí åßíáé âáóéëüðéôá ôýðïõ êÝéê. ¸íá ôÝôïéï êïììÜôé ðåñéÝ÷åé ðåñßðïõ 45 ãñáììÜñéá õäáôÜíèñáêá (Ýíá êïììÜôé êÝéê 30 ãñáììáñßùí áðïäßäåé 15 ãñáììÜñéá õäáôÜíèñáêá=1 éóïäýíáìï, åíþ áí ðáñáóêåõáóôåß ÷ùñßò æÜ÷áñç ìåéþíåôáé óôá 5 ãñáììÜñéá õäáôÜíèñáêá áíÜ 30 ãñáììÜñéá ìåñßäáò). ✔ Áëêïüë: Ôï áëêïüë ðñÝðåé íá êáôáíáëþíåôáé ìå ìÝôñï (1-2 ðïôçñÜêéá êñáóß ôçí çìÝñá) êáé áðü Üôïìá ÷ùñßò êÜðïéï ðñüâëçìá õãåßáò. ÄåäïìÝíïõ üôé äßíåé èåñìßäåò (1 ãñáììÜñéï áë-

• ÐñïóðáèÞóôå íá ðåñéïñßóåôå ôéò ôõ÷üí “ðáñáóðïíäßåò” óáò óôá 2 âáóéêÜ ãåýìáôá ôçò åïñôáóôéêÞò ðåñéüäïõ (÷ñéóôïõãåííéÜôéêï êáé ðñùôï÷ñïíéÜôéêï ãåýìá), áêïëïõèþíôáò óùóôÞ äéáôñïöÞ ðñéí êáé ìåôÜ. • Áñ÷ßóôå êÜèå ãåýìá óáò ìå êáôáíÜëùóç ìåãÜëçò ðïóüôçôáò óáëáôéêþí êáé ëá÷áíéêþí. Áõôü èá óáò ÷ïñôÜóåé êáé èá âïçèÞóåé óôç ìéêñüôåñç áðïññüöçóç ôïõ ëßðïõò áðü ôá êñÝáôá êáé ôá ôõñéÜ. • Ðñéí êáèßóåôå óôï ôñáðÝæé ðéåßôå 1-2 ðïôÞñéá íåñü ãéá íá ðåñéïñßóåôå ôçí üñåîç óáò • Ôçí åðïìÝíç çìÝñá áðü êÜèå ãåýìá ðïõ èá ðáñåêêëßíåé áðü ôéò êáíïíéêÝò óáò äéáéôçôéêÝò ðñïôéìÞóåéò ðåñéïñßóôå ôï öáãçôü óáò óå áðëÝò êáé ìÜëëïí áõóôçñÝò åðéëïãÝò (Üðá÷ï êñÝáò øçôü ìå óáëÜôá) • Æõãéóôåßôå óôçí áñ÷Þ ôçò åïñôáóôéêÞò ðåñéüäïõ êáé êáô’ åîáßñåóç ìåôñÜôå ôï âÜñïò óáò êÜèå ìÝñá, ãéá íá õðÜñ÷åé ÝëÝã÷ïò ôïõ âÜñïõò óáò. • ÅíôáôéêïðïéÞóôå ôç öõóéêÞ óáò äñáóôçñéüôçôá ãéá íá “éóïöáñßóåôå” ôõ÷üí äéáéôçôéêÝò “áìáñôßåò”!! ÌÉÊÑÁ ÌÕÓÔÉÊÁ ÏÔÁÍ ÔÑÙÔÅ ÅÎÙ ÅðåéäÞ ôéò çìÝñåò áõôÝò ôñþìå óõ÷íüôåñá Ýîù áðü ôï óðßôé êáëü åßíáé íá ðñïóÝîïõìå ôá ðáñáêÜôù, þóôå íá áðïöýãïõìå ôõ11

cyanmagentayellowblack

ÄÉÁÂÇÔÏËÏÃÉÊÁ ÍÅÁ

÷üí åðéðëïêÝò: · Áí äå ãíùñßæåôå ôï ìÝãåèïò ôçò ìåñßäáò Þ ôï ôé áêñéâþò ðåñéÝ÷åé, ñùôÞóôå. · ÐñïóðáèÞóôå íá ôñþôå ôéò ßäéåò ðïóüôçôåò ðïõ èá ôñþãáôå êáé óôï óðßôé. Áí ç ìåñßäá åßíáé ìåãÜëç, “ìïéñÜóôå” êÜðïéá ðïóüôçôá öáãçôïý óôïõò õðüëïéðïõò. · Ôñþôå áñãÜ. · Áí áêïëïõèåßôå äßáéôá ÷áìçëÞ óå áëÜôé, æçôÞóôå íá ìçí ðñïóèÝóïõí Ýîôñá áëÜôé óôï öáãçôü ðïõ ðáñáããåßëáôå. · Áðïöýãåôå ôá íôñÝóéãê Þ ôéò ëéðáñÝò óÜëôóåò. · Áðïöýãåôå ôá ôçãáíçôÜ öáãçôÜ êáé üóá åßíáé “ðáíÝ”. ÁöáéñÝóôå ôçí êñïýóôá ðñéí ôá êáôáíáëþóåôå. · Áðïöýãåôå ôéò ôçãáíçôÝò ðáôÜôåò ãéá óõíïäåõôéêü ôïõ öáãçôïý óáò. ÆçôÞóôå ëßãç ðïóüôçôá ñõæéïý Þ áêüìá êáëýôåñá øçôÜ ëá÷áíéêÜ Þ âñáóôÝò ðáôÜôåò. · Ðåñéïñßóôå ôï áëêïüë, ôï ïðïßï ðñïóäßäåé ðïëëÝò èåñìßäåò, êáé áðïöýãåôå ãëõêÜ ðïôÜ, ìðýñá êáé êïêôÝúë, ðñïôéìþíôáò ôï êñáóß. · Áðïöýãåôå ôç óõ÷íÞ êáôáíÜëùóç Ýôïéìùí ãåõìÜôùí (fast food) ôá ïðïßá ðñïóäßäïõí óõíÞèùò ðÜíù áðü 600 kcal, ïé ïðïßåò åßíáé öõóéïëïãéêÝò ãéá êáíïíéêÜ ãåýìáôá, áëëÜ ÷áìçëÝò ãéá åíäéÜìåóï óíáê. · Åíçìåñùèåßôå ãéá ôç äéáôñïöéêÞ áîßá ôùí ãåõìÜôùí ðïõ ðáñáããÝëíåôå. ÅéäéêÜ óôá ôá÷õöáãåßá, áí êáé õðÜñ÷ïõí ðëÝïí õãéåéíÝò åðéëïãÝò, ôá ðåñéóóüôåñá ãåýìáôá åßíáé õøçëÜ óå èåñìßäåò êáé ëßðïò. · Áí Ý÷åôå Ýíá “ãñÞãïñï” ãåýìá, ðñïóðáèÞóôå óôá õðüëïéðá ãåýìáôá íá Ý÷åôå óùóôÝò åðéëïãÝò, ìå áñêåôÜ ëá÷áíéêÜ êáé 12

öñïýôá. · Óêåöôåßôå êáé äéåõêñéíßóôå ôïí ôñüðï ìáãåéñéêÞò ðáñáóêåõÞò ôùí ôñïößìùí ðïõ ðáñáããÝëíåôå. Ôï êïôüðïõëï Þ ôï øÜñé åßíáé êáëÝò åðéëïãÝò ìüíï üôáí äåí åßíáé ôçãáíçôÜ Þ ðáíáñéóìÝíá. · Ç åðéëïãÞ ìéáò óáëÜôáò ùò ìåñßäá Þ áðü salad bar åßíáé êáëÞ åðéëïãÞ áñêåß íá åßíáé ðëïýóéá óå ëá÷áíéêÜ êáé íá ìçí ðåñéÝ÷åé: êñïõôüí, ìðÝúêïí, ôõñß, óÜëôóá ìå âÜóç æùéêü ëßðïò Þ ôõñß, óðüñïõò êáé íá ìçí åßíáé “óáëÜôåò” ìå âÜóç æõìáñéêü Þ ñýæé ìå ìáãéïíÝæá. · Áí èÝëåôå íá öÜôå ðßôóá, åðéëÝîôå üóåò Ý÷ïõí ëåðôÞ æýìç, ðåñéïñéóìÝíá áëëáíôéêÜ êáé áñêåôÜ ëá÷áíéêÜ üðùò ìáíéôÜñéá, ðéðåñéÝò, áãêéíÜñá. Ôá áëëáíôéêÜ èá óáò “öïñôþóïõí” ìå ðïëëÝò èåñìßäåò, áëÜôé êáé ëßðïò. · Áí ðñÝðåé íá öÜôå óå ìÝñïò ðïõ õðÜñ÷åé ìüíï ìðïõöÝò ìå ðïéêéëßá åäåóìÜôùí, ðñïóÝîôå ðñéí äéáëÝîåôå. Äåßôå üôé ðåñéÝ÷åé ï ìðïõöÝò ðñéí áñ÷ßóåôå íá óåñâßñåôå óôï ðéÜôï óáò. Áðïöýãåôå ðïëý ëéðáñÜ óíáê Þ öáãçôÜ áðü ôçí ßäéá êáôçãïñßá (äéÜöïñá êñÝáôá, ðéôÜêéá, ìåæåäÜêéá), ðñïóèÝóôå ôç óáëÜôá ìÝóá óôï ðéÜôï êáé êáèßóôå ðñéí áñ÷ßóåôå íá ôñþôå. · Ãéá ïñåêôéêü äéáëÝîôå êÜðïéá óïýðáò (ü÷é ìå êñÝìá) ìå âÜóç ôá ëá÷áíéêÜ, øçôÜ ëá÷áíéêÜ Þ óáëÜôá, ôïìáôï÷õìü. · Ìçí ðáñáóýñåóôå ìå ôï øùìß ðïõ öÝñíïõí áñ÷éêÜ ìå ôç ìáñãáñßíç Þ ôçí ðÜóôá åëéÜò. ÆçôÞóôå íá Ýñèïõí üëá ìáæß Þ óõíõðïëïãßóôå ôá ìå ôá õðüëïéðá ôñüöéìá ðïõ èá öÜôå. ×Üñçò Äçìïóèåíüðïõëïò, Êëéíéêüò Äéáéôïëüãïò

cyanmagentayellowblack

ÄÉÁÂÇÔÏËÏÃÉÊÁ ÍÅÁ

Íåþôåñá áðü ôç ÄéåèíÞ Âéâëéïãñáößá ÍÝïé ôñüðïé èåñáðåßáò; 1. Áðïôåëåóìáôéêüôçôá êáé áóöÜëåéá ôçò åéóðíåüìåíçò éíóïõëßíçò óõãêñéíüìåíç ìå õðïäüñéá éíóïõëßíç óå áóèåíåßò ìå ôýðïõ 1 äéáâÞôç Ï óêïðüò áõôÞò ôçò ìåëÝôçò Þôáí íá ðñïóäéïñßóåé áí ç åéóðíïÞ êñõóôáëëéêÞò éíóïõëßíçò ðñéí áðü êÜèå ãåýìá, óå îçñÜ ìïñöÞ, ìáæß ìå ìéá õðïäüñéá Ýíåóç ìáêñÜò äñÜóçò éíóïõëßíçò Ultralente ôçí þñá ôïõ ýðíïõ, ìðïñåß íá äþóåé óõãêñßóéìï ãëõêáéìéêü Ýëåã÷ï ìå Ýíá óõìâáôéêü ó÷Þìá éíóïõëßíçò óå áóèåíåßò ìå ôýðïõ 1 äéáâÞôç. Óôç ìåëÝôç óõììåôåß÷áí 335 áóèåíåßò ïé ïðïßïé ÷ùñßóèçêáí ôõ÷áßá óå äýï ïìÜäåò: ç ðñþôç Ýðáéñíå ðñïãåõìáôéêÞ åéóðíåüìåíç éíóïõëßíç êáé Ultralente õðïäüñéá, ôçí þñá ôïõ ýðíïõ êáé ç äåýôåñç 23 åíÝóåéò êñõóôáëëéêÞò éíóïõëßíçò, õðïäüñéá, ìáæß ìå NPH (ìÝóçò äñÜóçò éíóïõëéíç), ãéá 24 åâäïìÜäåò. ÌåôÜ áðü 24 åâäïìÜäåò ðáñáêïëïýèçóçò åëÝ÷èçêå åÜí õðÞñ÷å äéáöïñÜ óôç ãëõêïæõëéùìåíç áéìïóöáéñßíç HbA1c. Ç ìÝóç åëÜôôùóç ôçò HbA1c Þôáí ðåñßðïõ ßäéá êáé ãéá ôéò äýï ïìÜäåò: áðü 8,1 óå 7,9% óôçí åéóðíåüìåíç éíóïõëßíç êáé áðü 8,1 óå 7,7% óôçí õðïäüñéá éíóïõëßíç. ÕðÞñ÷å ó÷åôéêÜ ìåãáëýôåñç åëÜôôùóç óôç ãëõêüæç áßìáôïò íçóôåßáò êáé ìåôáãåõìáôéêÜ ãéá ôçí åéóðíåüìåíç éíóïõëßíç óå ó÷Ýóç ìå ôçí õðïäüñéá (äéáöïñÝò ôçò ôÜîçò ôùí 25-30 mg/dl) Ç óõ÷íüôçôá õðïãëõêáéìéêþí åðåéóïäßùí Þôáí åëáöñÜ ìéêñüôåñç óôçí åéóðíåüìåíç éíóïõëß14

íç: 8,6 åðåéóüäéá/ìÞíá áíÜ áóèåíÞ Ýíáíôé 9 åðåéóïäßùí/ìÞíá áíÜ áóèåíÞ óôçí õðïäüñéá. Óå áóèåíåßò ðïõ Ýëáâáí åéóðíåüìåíç éíóïõëßíç ðáñáôçñÞèçêå áýîçóç ôùí áíôéóùìÜôùí êáôÜ ôçò éíóïõëßíçò, ÷ùñßò üìùò êëéíéêÞ óçìáóßá. Ïé áíåðéèýìçôåò åíÝñãåéåò Þôáí ßäéåò êáé óôéò äýï ïìÜäåò: Þðéïò Ýùò ìÝôñéïò âÞ÷áò ðïõ Þôáí ðéï óõ÷íüò óôçí ïìÜäá ôçò åéóðíåüìåíçò éíóïõëßíçò (27% óôçí åéóðíåüìåíç Ýíáíôé 5% óôçí õðïäüñéá éíóïõëßíç), ìå åëÜôôùóç áõôïý êáôÜ ôçí äéÜñêåéá ôçò èåñáðåßáò. Ôá ôåóô ðíåõìïíéêÞò ëåéôïõñãßáò Þôáí ôá ßäéá êáé óôéò äõï ïìÜäåò. Ç éêáíïðïßçóç ôùí áóèåíþí Þôáí ìåãáëýôåñç ìå ôçí åéóðíåüìåíç éíóïõëßíç. ÓõìðåñáóìáôéêÜ, ç åéóðíåüìåíç éíóïõëßíç öáßíåôáé üôé åßíáé áðïôåëåóìáôéêÞ, êáëÜ áðïäåêôÞ êáé áíåêôÞ óå áóèåíåßò ìå ôýðïõ 1 äéáâÞôç êáé ðñïóöÝñåé åî' ßóïõ êáëü ãëõêáéìéêü Ýëåã÷ï ìå Ýíá óõìâáôéêü ó÷Þìá éíóïõëßíçò. Ó÷üëéï: ÕðÜñ÷ïõí äéÜöïñåò ìåëÝôåò ðïõ äåß÷íïõí ôçí áðïôåëåóìáôéêüôçôá ôçò èåñáðåßáò ìå åéóðíåüìåíç éíóïõëßíç óå áóèåíåßò ìå äéáâÞôç ôýðïõ 1 Þ 2. Ùóôïóï, õðÜñ÷ïõí áñêåôÜ åñùôÞìáôá ðïõ èá ðñÝðåé íá áðáíôçèïýí ðñéí ç åéóðíåüìåíç éíóïõëßíç áñ÷ßóåé íá ÷ñçóéìïðïéåßôáé óå óõíäõáóìü ìå õðïäüñéá éíóïõëßíç ìÝóçò Þ ìáêñÜò äñÜóçò óôç èåñáðåõôéêÞ áãùãÞ áôüìùí ìå äéáâÞôç. Ðüóï êáëÜ áðïññïöÜôáé ç åéóðíåüìåíç éóíïõëßíç óå ðåñßðôùóç ëïßìùîçò ôùí ðíåõìüíùí; Ðüóï áêñéâÞò ìðïñåß íá åßíáé ç äüóç áõôÞò; ÅðåéäÞ ç éíóïõëßíç åßíáé áõîçôéêüò ðáñÜãïíôáò ðïéÜ åßíáé ç ìá-

cyanmagentayellowblack

ÔÅÕXÏÓ 28

êñï÷ñüíéá åðßäñáóÞ ôçò óôïí ðíåõìïíéêü éóôü; Ïëá äåß÷íïõí üôé üôáí åãêñéèåß ç ÷ïñÞãçóç ôçò åéóðíåüìåíçò éíóïõëßíçò (ìÜëëïí ìåôÜ ôï 2006) èá ÷ïñçãçèåß êõñßùò óå áóèåíåßò ìå äéáâÞôç ôýðïõ 2, éäßùò óå åêåßíïõò ðïõ äéóôÜæïõí íá îåêéíÞóïõí ôçí éíóïõëéíïèåñáðåßá. ×ñåéÜæïíôáé ðåñéóóüôåñá äåäïìÝíá ðñïêåéìÝíïõ íá ÷ïñçãçèåß óå áóèåíåßò ìå äéáâÞôç ôýðïõ 1, éäßùò ðáéäéÜ Quattrin et al, Diabetes care 2004; 27:26222627 2. ¸ëåã÷ïò ìåôáãåõìáôéêþí óáê÷Üñùí áßìáôïò óå áóèåíåßò ìå äéáâÞôç ôýðïõ 2 ìåôÜ áðü ÷ïñÞãçóç åíüò íÝïõ ðáñÜãùãïõ éíóïõëßíçò áðü ôï óôüìá (HIM2) Ï óôü÷ïò áõôÞò ôçò ðéëïôéêÞò ìåëÝôçò Þôáí íá äéåñåõíÞóåé ôçí áðïôåëåóìáôéêüôçôá óôçí åëÜôôùóç ôçò ãëõêüæçò áßìáôïò ìåôáãåõìáôéêÜ êáé ôçí áóöÜëåéá ìßáò áõîáíüìåíçò äüóçò åíüò ðñïúüíôïò éíóïõëßíçò áðü ôï óôüìá, (åîõë-éíóïõëßíç ìïíïóýíèåôï 2- HIM2) óå áóèåíåßò ìå ôýðï 2 äéáâÞôç: ÄÝêá ïêôþ áóèåíåßò ìå ôýðï 2 äéáâÞôç óõììåôåß÷áí óå áõôÞí ôçí ôõöëÜ ôõ÷áéïðïéçìÝíç ìåëÝôç. ÐÞñáí åßôå á) ÇÉÌ2 áðü ôï óôüìá (óå ìéá áðü ôéò ðáñáêÜôù äüóåéò: 0,375, 0,5 Þ 1 mg/kg) åßôå â) 8 ìïíÜäåò õðïäüñéá êñõóôáëëéêÞ éíóïõëßíç (Humulin R) åßôå ã) åéêïíéêü öÜñìáêï (placebo). ÔñéÜíôá ëåðôÜ ìåôÜ ôçí ÷ïñÞãçóç ôïõ öáñìÜêïõ äüèçêå Ýíá ãåýìá 720 Kcal. ¸ãéíå óõëëïãÞ äåéãìÜôùí áßìáôïò áíÜ ôáêôÜ ÷ñïíéêÜ äéáóôÞìáôá ãéá ìÝôñçóç ãëõêüæçò êáé éíóïõëßíçò áßìáôïò, Ýùò 4 þñåò ìåôÜ ôçí ÷ïñÞãçóç ôïõ öáñìÜêïõ. Ï ìÝóïò üñïò ôçò ãëõêüæçò áßìáôïò óå áóèåíåßò ðïõ ðÞñáí ôï íÝï ðáñÜãùãï éíóïõëßíçò áðü ôï óôüìá ÇÉÌ2 Þôáí ÷áìçëüôåñïò óå ó÷Ýóç ìå áõôïýò ðïõ ðÞñáí åéêïíéêü öÜñìá-

êï (ç äéáöïñÜ Þôáí óôáôéóôéêÜ óçìáíôéêÞ óå äüóç 1 mg/kg) êáé ðåñßðïõ ßäéïò ìå áõôïýò ðïõ ðÞñáí õðïäüñéá éíóïõëßíç. Ç ãëõêüæç áßìáôïò 2 þñåò ìåôÜ ôï ãåýìá, Þôáí ðåñßðïõ ßäéá ãéá ôï ÇÉÌ2 êáé ôçí õðïäüñéá éíóïõëßíç. Ôï ÇÉÌ2, üìùò, ðáñïõóßáóå ÷áìçëüôåñá åðßðåäá éíóïõëßíçò óôï áßìá áðü ôçí õðïäüñéá éíóïõëßíç. ÓõìðåñáóìáôéêÜ, Ôï íÝï ðáñÜãùãï éíóïõëßíçò áðü ôï óôüìá ÇÉÌ2 Þôáí êáëÜ áðïäåêôü êáé áíåêôü. ¹ôáí åîßóïõ áðïôåëåóìáôéêü ìå ôçí õðïäüñéá éíóïõëßíç, ðáñÜ ôá ÷áìçëüôåñá åðßðåäá éíóïõëßíçò áßìáôïò ðïõ ðáñáôçñÞèçêáí. M. Knipes et al, Diabetes Care 2003; 26: 421-426 Ó÷üëéï: Ç ÷ïñÞãçóç ôçò éíóïõëßíçò áðü ôï óôüìá åßíáé åîáéñåôéêÜ åëêõóôéêÞ ÁõôÞ ç ìåëÝôç, ùôüóï, åßíáé êáèáñÜ åñåõíçôéêÞ êáé èá ðñÝðåé íá áêïëïõèÞóïõí ðïëëÝò áêüìá êáé óå ìåãáëýôåñï áñéèìü áóèåíþí ðïõ èá áðïäåßîïõí ôçí áðïôåëåóìáôéêüôçôá ôçò áðü ôïõ óôüìáôïò éíóïõëßíçò óôçí áíôéìåôþðéóç ôùí áôüìáùí ìå äéáâÞôç. Èá ðñÝðåé íá áðáíôçèïýí áñêåôÜ åñùôÞìáôá áêüìá ó÷åôéêÜ ìå ôç äüóç, ôçí áóöÜëåéá, ôçí áðïññüöçóç

cyanmagentayellowblack

ÄÉÁÂÇÔÏËÏÃÉÊÁ ÍÅÁ

óå áóèåíåßò ìå ãáóôñåíôåñïëïãéêÜ ðñïâëÞìáôá, óå áóèåíåßò ìå äéáâÞôç ôýðïõ 1 êáé ôéò áíåðéèýìçôåò åíÝñãåéåò. Íéêüëáïò ÊåöáëÜò, Ðáéäßáôñïò -Åíäïêñéíïëüãïò Ç äåêáåôÞò åðßðôùóç ôùí åîåëßîåùí ôçò èåñáðåõôéêÞò áíôéìåôþðéóçò ôïõ ÓÄ1 óå ðáéäéÜ, óôçí åìöÜíéóç óïâáñÞò õðïãëõêáéìßáò Ïé åñåõíçôÝò áðü ôï Íïóïêïìåßï Princess Margaret ãéá ôá ðáéäéÜ áðü ôçí Áõóôñáëßá ìåëÝôçóáí ðñïïðôéêÜ ãéá 10 ÷ñüíéá (19922002) ôçí åðßðôùóç ôùí ìåôáâïëþí óôçí èåñáðåõôéêÞ áíôéìåôþðéóç ôïõ ÓÄ1 ðïõ óõíÝâçóáí óôç äéÜñêåéá ôçò äåêáåôßáò, óå ðáéäéÜ êáé åöÞâïõò. Ïé åîåëßîåéò áõôÝò óõíïðôéêÜ ó÷åôßæïíôáé ìå: áõóôçñüôåñïõò ãëõêáéìéêïýò óôü÷ïõò, ÷ñÞóç áíáëüãùí éíóïõëßíçò, ÷ñçóéìïðïßçóç ó÷çìÜôùí ðïëëáðëþí åíÝóåùí éíóïõëßíçò, êáèþò êáé áíôëéþí óõíå÷ïýò õðïäüñéáò Ýã÷õóçò éíóïõëßíçò. ÓõãêåêñéìÝíá, óå 1335 ðáéäéÜ, åê ôùí ïðïßùí 654 Þôáí áãüñéá êáé 631 êïñßôóéá çëéêßáò Ýùò 18 åôþí, êáôáãñÜöçêå ç ðïñåßá ôïõ ãëõêáéìéêïý åëÝã÷ïõ óå óõíäõáóìü ìå ôçí åìöÜíéóç óïâáñÞò õðïãëõêáéìßáò, ðïõ ïñßóôçêå óáí åìöÜíéóç óðáóìþí Þ óáí áðþëåéá 16

óõíåßäçóçò. ÊáôÜ ôç äåêáåôßá ðáñáêïëïýèçóçò óçìåéþèçêå óçìáíôéêÞ ìåßùóç ôçò HbA1c êáôÜ 0,2% êÜèå ÷ñüíï. ¸ôóé, ç ìÝóç ôéìÞ ôçò ãëõêïæõëéùìÝíçò áéìïóöáéñßíçò ìåéþèçêå áðü 10,9% ôï 1992 óå 8,1% ôï 2002. ÐáñÜëëçëá, ôá ðñþôá 5 ÷ñüíéá ðáñïõóéÜóôçêå ìßá áýîçóç ôïõ ðïóïóôïý åìöÜíéóçò óïâáñþí õðïãëõêáéìéþí êáôÜ 29% áíÜ Ýôïò, áëëÜ óôç óõíÝ÷åéá äåí ðáñáôçñÞèçêå ðåñáéôÝñù áýîçóç, ðáñÜ ôçí óõíå÷éæüìåíç ìåßùóç ôçò HbA1c. Ïé ðáñÜãïíôåò ðïõ óõó÷åôßæïíôáí ìå ôçí áõîçìÝíç åìöÜíéóç õðïãëõêáéìéþí Þôáí: ç íåáñÞ çëéêßá ôïõ ðáéäéïý, ôï öýëï (ôá áãüñéá, éäéáßôåñá óôçí åöçâåßá, ðáñïõóßáæáí óõ÷íüôåñá õðïãëõêáéìßá áðü ôá êïñßôóéá), ç ÷áìçëüôåñç êïéíùíéêï-ïéêïíïìéêÞ êáôÜóôáóç, ï êáëýôåñïò ãëõêáéìéêüò Ýëåã÷ïò êáèþò êáé ç õøçëüôåñç äüóç éíóïõëßíçò. ÓçìáíôéêÞ äéáðßóôùóç ôçò ìåëÝôçò áõôÞò åßíáé üôé Ýíáò ìéêñüò áñéèìüò ðáéäéþí, ðïõ ôÝèçêå óå áíôëßá óõíå÷ïýò Ýã÷õóçò éíóïõëßíçò óôç äéÜñêåéá ôùí äýï ôåëåõôáßùí ÷ñüíùí ôçò ðáñáêïëïýèçóçò, ðáñïõóßáóå óçìáíôéêÜ ìéêñüôåñá ðïóïóôÜ óïâáñþí õðïãëõêáéìéþí, ðáñÜ ôçí êáëýôåñç ãëõêáéìéêÞ ñýèìéóç ðïõ åìöÜíéóå ç ïìÜäá áõôÞ. Ïé óõããñáöåßò êáôáëÞãïõí üôé ðñÝðåé íá ãßíïõí íÝåò ðñïóðÜèåéåò óôçí èåñáðåõôéêÞ áíôéìåôþðéóç ôùí áôüìùí ìå ÓÄ1, ïé ïðïßåò èá âåëôéþíïõí ôïí ãëõêáéìéêü Ýëåã÷ï ÷ùñßò ðáñÜëëçëá íá áõîÜíåôáé ôï ðïóïóôü óïâáñþí õðïãëõêáéìéþí. M. Bulsara et al. (2004) Diabetes Care, 27:2293-2298 ÅëÝíç Áíáóôáóßïõ, Íéêüëáïò ÊåöáëÜò, Éáôñïß

cyanmagentayellowblack

ÄÉÁÂÇÔÏËÏÃÉÊÁ ÍÅÁ

ÅíôáôéêïðïéçìÝíç õðïëéðéäáéìéêÞ áãùãÞ ìåôÜ áðü ïîÝá óôåöáíéáßá óýíäñïìá. Ðñüóöáôá äåäïìÝíá

õðïëéðéäáéìéêÞ áãùãÞ ìå óôáôßíåò áóêåß ôåêìçñéùìÝíç ðñïóôáôåõôéêÞ äñÜóç áíáöïñéêÜ ìå ôá êáñäéáããåéáêÜ íïóÞìáôá ôüóï óå äéáâçôéêÜ üóï êáé óå ìç äéáâçôéêÜ Üôïìá. Ç ðëÝïí èïñõâþäçò êáé óõ÷íÜ ç ðñþôç åêäÞëùóç ôùí êáñäéáããåéáêþí íïóçìÜôùí åßíáé ôá ïîÝá óôåöáíéáßá åðåéóüäéá. Ôïí ôåëåõôáßï ÷ñüíï ïëïêëçñþèçêáí äõï ìåëÝôåò1,2 ïé ïðïßåò áöïñïýí óôçí åðßäñáóç ôçò ðñþúìçò åíôáôéêïðïéçìÝíçò õðïëéðéäáéìéêÞò áãùãÞò ìåôÜ áðü ïîÝá óôåöáíéáßá óýíäñïìá, åíþ ðáñÜëëçëá ôñïðïðïéÞèçêáí ïé èåñáðåõôéêïß óôü÷ïé õðïëéðéäáéìéêÞò áãùãÞò áðü ôï ATP III/ NCEP3 (Íational Cholesterol Education Programme - Åèíéêü Ðñüãñáììá Åêðáßäåõóçò ãéá ôç ×ïëçóôåñüëç ôçò ÁìåñéêÞò) áíáöïñéêÜ ìå ôïõò áóèåíåßò õøçëïý êéíäýíïõ êáñäéáããåéáêþí íïóçìÜôùí. Åéäéêüôåñá óôç ìåëÝôç PROVE-IT1 ìåëåôÞèçêå ç åðßäñáóç ôçò åðéèåôéêÞò õðïëéðéäáéìéêÞò áãùãÞò ìå áôïñâáóôáôßíç (80 mg) Ýíáíôé ðñáâáóôáôßíçò (40mg) óå 4162 áóèåíåßò åíôüò 10 çìåñþí áðü ïîý óôåöáíéáßï åðåéóüäéï ãéá ìÝóï ÷ñïíéêü äéÜóôçìá äõï åôþí. Äéáðéóôþèçêå ïôé ç åíôáôéêïðïéçìÝíç õðïëéðéäáéìéêÞ áãùãÞ ìåßùóå ôïí êßíäõíï êáñäéáããåéáêïý óõìâÜìáôïò êáôÜ 16% (22,4% Ýíáíôé 26,3% ôùí áóèåíþí), åðßäñáóç ç ïðïßá Þôáí åìöáíÞò Þäç áðü ôéò ðñþôåò 30 çìÝñåò ôçò èåñáðåßáò. Óôç ìåëÝôç Á to Z2, ìåëåôÞèçêå ç åðßäñáóç ôçò åðéèåôéêÞò õðïëéðéäáéìéêÞò áãùãÞò ìå óéìâáóôáôßíç (40 mg ãéá 1 ìÞíá êáé êáôüðéí 80 mg) Ýíáíôé 20 (mg) óéìâáóôáôßíçò 4 ìÞíåò ìåôÜ áðü ïîý óôåöáíéáßï åðåéóüäéï óå 4497 áóèåíåßò. Óå áíôßèåóç ìå ôçí ðñïçãïýìåíç ìåëÝôç, ôï åõíïúêü áðïôÝëåóìá ôçò ðñþéìç åöáñìïãÞò åðéèåôéêÞò õðïëéðéäáéìéêÞò áãùãÞ åìöáíßóôçêå üøéìá, ìåôÜ ôïõò ôÝóóåñéò ìÞíåò áðü ôçí Ýíáñîç ôçò ìåëÝôçò. Åéäéêüôåñá äéáðéóôþèçêå ìåßùóç êáôÜ 25% ôïõ êéíäýíïõ êáñäéáããåéáêïý óõìâÜìáôïò (6,8% Ýíáíôé 9,3%). Ç äéáöïñÜ ìåôáîý ôùí äõï ìåëåôþí4 18

áðïäßäåôáé óôï ìéêñüôåñï ôïõ áíáìåíüìåíïõ áñéèìü óõìâáìÜôùí, óôç ìéêñüôåñç äéáöïñÜ óôçí LDL-÷ïëçóôåñüëç ìåôáîý ôùí ïìÜäùí (33mg/dl Ýíáíôé 14 mg/ dl, óôéò ìåëÝôåò PROVE-IT êáé A to Z, áíôßóôïé÷á) êáèþò êáé óôç ìéêñüôåñç ìåßùóç ôùí åðéðÝäùí C-áíôéäñþóáò ðñùôåúíçò óôç ìåëÝôç Á to Z. ÂÜóç ôùí áðïôåëåóìÜôùí ôçò ìåëÝôçò PROVE-IT áëëÜ êáé ôçò HPS5, ôï NCEP/ATP III ðñïôåßíåé ÷áìçëüôåñïõò èåñáðåõôéêïýò óôü÷ïõò ãéá ôçí LDL-÷ïëçóôåñüëç óå Üôïìá õøçëïý êéíäýíïõ åìöÜíéóçò êáñäéáããåéáêþí óõìâáìÜôùí. Åéäéêüôåñá óå Üôïìá ìå åãêáôåóôçìÝíç óôåöáíéáßá íüóï êáé á) óáê÷áñþäç äéáâÞôç, â) ðïëëáðëïýò ðáñÜãïíôåò êéíäýíïõ (ð.÷. êÜðíéóìá, õðÝñôáóç), ã) Üôïìá ìå ìåôáâïëéêü óýíäñïìï êáé ôÝëïò ä) ìåôÜ áðü ïîý óôåöáíéáßï åðåéóüäéï (ïîý Ýìöñáãìá ìõïêáñäßïõ, áóôáèÞò óôçèÜã÷ç) ðñïôåßíåôáé ùò èåñáðåõôéêüò óôü÷ïò ç LDL-÷ïëçóôåñüëç < 70 mg/dl. Âéâëéïãñáößá 1. Cannon CP, et al. Intensive versus moderate lipid lowering with statins after acute coronary syndromes. N Engl J Med 2004;350:1495-1504. 2. De Lemos JA, et al. Early Intensive vs a delayed Conservative Simvastatin Strategy in patients with acute Coronary Syndromes. JAMA 2004;292:1307-1316. 3. Grundy SM, et al. Implications from recent clinical trials for the National Cholesterol Education Program Adult Treatment Panel III Guidelines. Circulation 2004; 110: 227-239. 4. Nissen SE. High-dose statins in Acute Coronary Syndromes. JAMA 2004;292: 1365-1367. 5. Heart Protection Study Collaborative Group. MRC/BHF Heart Protection Study of cholesterol lowering with simvastatin in 20,536 high-risk individuals: a randomised placebo-controlled trial. Lancet. 2002;360:7-22.

Óõìåþí ÔïõñíÞò, Éáôñüò

cyanmagentayellowblack

ÄÉÁÂÇÔÏËÏÃÉÊÁ ÍÅÁ

ÏñìïíéêÞ áíôéóýëëçøç. Ç ÷ñÞóç ôçò óôç äéáâçôéêÞ ãõíáßêá Áðü ôçí äåêáåôßá ôïõ 1970 Ý÷ïõí ãßíåé ðÜñá ðïëëÝò ìåëÝôåò ðïõ áöïñïýí ôçí ÷ñÞóç äéáöüñùí áíôéóõëëçðôéêþí ïñìïíéêþí ìåèüäùí áðü äéáâçôéêÝò ãõíáßêåò. Óôéò ìåëÝôåò áõôÝò Ýãéíå ðñïóðÜèåéá íá êáôáìåôñçèåß ç åðßäñáóç ôùí áíôéóõëëçðôéêþí óêåõáóìÜôùí óôïí ìåôáâïëéóìü ôùí õäáôáíèñÜêùí êáé ôùí ëéðéäßùí, üðùò êáé ï êßíäõíïò áíÜðôõîçò êáñäéáããåéáêÞò íüóïõ êáé èñïìâïåìâïëéêþí åðåéóïäßùí. Óôéò ôñåßò ôåëåõôáßåò äåêáåôßåò ç èåñáðåõôéêÝò ôÜóåéò, üðùò êáé ïé êïéíùíéêÝò ðñïôåñáéüôçôåò Ý÷ïõí äéáöïñïðïéçèåß ðïëý. Óôï êåßìåíï ðïõ áêïëïõèåß èá áíáöåñèïýí ïé óýã÷ñïíåò áíôéóõëëçðôéêÝò ìÝèïäïé, ç áðïôåëåóìáôéêüôçôá, ïé êßíäõíïé êáé ôá ðëåïíåêôÞìáôá ðïõ áðïññÝïõí áðü ôçí ÷ñÞóç ôïõò üðùò êáé ç áóöÜëåéá ôùí äéáöüñùí óêåõáóìÜôùí ãéá ôéò äéáâçôéêÝò ãõíáßêåò.

Ç ðëçèõóìéáêÞ Ýêñçîç êáé ç áýîçóç ôïõ ðñïóíïíôáé ëÜèç êáôÜ ôçí åöáñìïãÞ.) äüêéìïõ åðéâßùóçò, Ýêáíáí áðü ôçí äåêáåôßá ôïõ Ç éäáíéêÞ áíôéóõëëçðôéêÞ ìÝèïäïò åßíáé áõôÞ 60, åðéôáêôéêü ôïí Ýëåã÷ï ôùí ãåííÞóåùí. ÓÞìåðïõ: á) ç áðïôåëåóìáôéêüôçôÜ ôçò áããßæåé ôï 100%. ñá ï ïéêïãåíåéáêüò ðñïãñáììáôéóìüò ïöåßëåé íá â) åßíáé êáëÜ áíåêôÞ êáé äåí ðñïêáëåß ðáñåíÝñóÝâåôáé ôéò áôïìéêÝò åðéëïãÝò ãéá ôçí áíáðáñáãåéåò. ã) åßíáé áðëÞ óôç ÷ñÞóç, áíþäõíç óôçí ãùãÞ, áëëÜ êáé íá ìðïñåß íá ðáñÝ÷åé óýã÷ñïíåò åöáñìïãÞ ä) äåí åîáñôÜôáé áðü ôçí óõ÷íüôçôá ìåèüäïõò áíôéóýëëçøçò. Ãéá ôçí ïñèÞ áíôéóõëëçôùí óåîïõáëéêþí åðáöþí å) ç åðÜíïäïò ôçò ãïðôéêÞ ìÝèïäï, ÷ñåéÜæåôáé íéìüôçôáò åßíáé ðëÞñçò íá åîåôáóèïýí ôÝóóåñåéò ìåôÜ ôç äéáêïðÞ ôçò êáé ðáñÜìåôñïé: ç áðïôåëåôÝëïò óô) ôï êüóôïò ôçò óìáôéêüôçôá, ç áíï÷Þ ôïõ åßíáé ÷áìçëü. öáñìÜêïõ, ç äéÜñêåéá ôçò Ç ïñìïíéêÞ áíôéóýëëçåðéèõìçôÝáò áíôéóýëëçøçò øç, ìå êýñéï áíôéðñüóù(ìüíéìç Þ ðáñïäéêÞ) êáé ôá ðï ôá áíôéóõëëçðôéêÜ äéóõíõðÜñ÷ïíôá íïóÞìáôá. óêßá öáßíåôáé üôé ðëçñåß ÅðéðëÝïí óå áóèåíåßò ìå ôéò ðåñéóóüôåñåò ðñïõðï÷ñüíéåò ðáèÞóåéò (ð.÷. ïé èÝóåéò ôïõ éäáíéêïý ôñüäéáâçôéêïß áóèåíåßò), åßíáé ðïõ áíôéóýëëçøçò. Ôï ðïðñùôáñ÷éêÞò óçìáóßáò ç óïóôü ôçò áðïôõ÷ßáò åßðñïãñáììáôéóìÝíç Ýíáñíáé 0,1% áí êáé ìðïñåß îç êõïöïñßáò ãéá ôïõò ëüíá áõîçèåß óôï 3% ëüãù ãïõò ðïõ èá áíáöåñèïýí ôçò ìç óùóôÞò óõììüñðáñáêÜôù. öùóçò óôçí áãùãÞ. ÊõÓôïí ðáñáêÜôù ðßíáñéÜñ÷çóå ëüãù ôçò õøçêá öáßíïíôáé ïé êõñéüôåëÞò áðïôåëåóìáôéêüôçôáò ñåò ìÝèïäïé áíôéóýëëçêáé ôçò åõêïëßáò åöáñìïøçò êáé ôá ðïóïóôÜ áðïãÞò ôçò áëëÜ êáé ôçò ôåëåóìáôéêüôçôÜò ôïõò. åõåñãåôéêÞò åðßäñáóçò (èåùñçôéêÞ áðïôåëåóìáôéðïõ öáßíåôáé üôé Ý÷åé óôçí êüôçôá èåùñåßôáé åêåßíç ìåßùóç ôçò åìöÜíéóçò êýìåôÜ áðü óùóôÞ ÷ñÞóç óôåùí êáé êáñêßíïõ ôçò êáé ðñáãìáôéêÞ üôáí ãß- Gustav Klimt: Ôï öéëß 1907, ÁõóôñéáêÞ ðéíáêïèÞêç, ÂéÝííç ùïèÞêçò êáé ôçò ìÞôñáò. 20

cyanmagentayellowblack

ÔÅÕXÏÓ 28 ÌÝèïäïò áíôéóýëëçøçò

ÈåùñçôéêÞ áðïôåëåóìáôéêüôçôá %

ÐñáãìáôéêÞ áðïôåëåóìáôéêüôçôá %

ÏÑÌÏÍÉÊÅÓ ÌÅÈÏÄÏÉ ÁÍÔÉÓÕËËÇÐÔÉÊÁ ÄÉÓÊÉÁ Óõíäõáóìüò ïéóôñïãüíïõ- ðñïãåóôáãüíïõ Ìüíï ðñïãåóôáãüíï ÌÁÊÑÁÓ ÄÑÁÓÇÓ Depoprovera ðñïãåóôáãüíï Åìöýôåõìá ðñïãåóôáãüíïõ ÅíäïìçôñéêÜ óðéñÜë ðñïãåóôáãüíïõ Äáêôýëéïò (Nuvaring) ìå óõíäõáóìü ïéóôñïãüíïõ-ðñïãåóôáãüíïõ ÅÐÅÉÃÏÕÓÁ ÁÍÔÉÓÕËËÇØÇ Óõíäõáóìüò Þ ìüíï ðñïãåóôáãüíï

99,9 99,5

97 97

99,7 99,9 98

99,7 99,9 97

99,9

98 94 94 94 91 97 99,2

88 82 82 82 72 79 97

99,9 99,8

99,9 99,6

ÌÇ ÏÑÌÏÍÉÊÅÓ ÌÅÈÏÄÏÉ ÐñïöõëáêôéêÜ ÄéÜöñáãìá Ôñá÷çëéêü êÜëõììá Êïëðéêüò óðüããïò: óå Üôåêíåò óå ãõíáßêåò ðïõ ôåêíïðïßçóáí Óðåñìïêôüíá ÅíäïìçôñéêÜ óðéñÜë ÷áëêïý ÓÔÅÉÑÙÓÇ ÁíäñéêÞ Ãõíáéêåßá

ÓÞìåñá õðïëïãßæåôáé üôé ðÜíù áðü 60 åêáôïìýñéá ãõíáßêåò óôï êüóìï, ÷ñçóéìïðïéïýí ôï ÷Üðé. Áëëåò ïñìïíéêÝò ìÝèïäïé åßíáé ôá ìáêñÜò äéáñêåßáò ðñïãåóôáãüíá óå ìïñöÞ åíÝóéìç, åìöõôåýìáôïò Þ åíäïìçôñéêïý åìðïôéóìÝíïõ óðéñÜë. Ôï ÷Üðé ôçò åðüìåíçò ìÝñáò åßíáé ìéá ðñùôïðïñéáêÞ ëýóç ãéá áíôéìåôþðéóç ìéáò áíåðéèýìçôçò êýçóçò ìåôÜ áðü ìç ðñïãñáììáôéóìÝíç óåîïõáëéêÞ åðáöÞ. ÁíôéóõëëçðôéêÜ äéóêßá Ôé åßíáé ëïéðüí ôá áíôéóõëëçðôéêÜ äéóêßá; Ï ðñþôïò ôýðïò áíôéóõëëçðôéêþí óêåõáóìÜôùí, ðïõ åßíáé êáé ï ðéï äéáäåäïìÝíïò, åßíáé áõôüò ðïõ ðåñéÝ÷åé óõíäõáóìü äýï äéáöïñåôéêþí ïñìïíþí, ôï ïéóôñïãüíï êáé ôï ðñïãåóôáãüíï. Ôï ïéóôñïãüíï, óå üëá ôá óêåõÜóìáôá ðïõ êõêëïöïñïýí

óôç ÷þñá ìáò, åßíáé ç áéèõíõëïéóôñáäéüëç, ìéá óõíèåôéêÞ ïñìüíç, 20 öïñÝò ðéï äñáóôéêÞ áðü ôçí 17â-ïéóôñáäéüëç, ôçí öõóéêÞ ïñìüíç ðïõ ðáñÜãïõí ïé ùïèÞêåò. Ôá ðáëáéüôåñá ÷ñüíéá ç äüóç ôçò áéèõíõëïéóôñáäéüëçò ðïõ ðåñéåß÷áí ôá áíôéóõëëçðôéêÜ äéóêßá Þôáí ðïëý ìåãÜëç (80-100ìg). ÓÞìåñá üìùò ÷ñçóéìïðïéïýìå ìéêñüôåñåò äüóåéò ðïõ êáé ôï ßäéï áðïôåëåóìáôéêÝò åßíáé êáé äåí ðñïêáëïýí ôüóï óïâáñÝò áíåðéèýìçôåò åíÝñãåéåò. Ç åëÜ÷éóôç áðïôåëåóìáôéêÞ äüóç åßíáé ôá 20 ìg çìåñçóßùò (low dose pills) åíþ ç ìåãáëýôåñç áðïäåêôÞ óÞìåñá äüóç åßíáé ôá 50 ìg. Åêôüò áðü ïéóôñïãüíï üìùò, ôá áíôéóõëëçðôéêÜ äéóêßá ðåñéÝ÷ïõí êáé ðñïãåóôáãüíï. Åßíáé ìéá Üëëç ïñìüíç ðïõ Ý÷åé äñÜóç óõìðëçñùìáôéêÞ óôï åíäïìÞôñéï. Ôï âïçèÜ íá ùñéìÜóåé óùóôÜ ðñéí áðü ôçí Ýììçíï ñýóç, 21

cyanmagentayellowblack

ÄÉÁÂÇÔÏËÏÃÉÊÁ ÍÅÁ

ðñïóôáôåýïíôÜò ôï áðü ôçí õðåñðëáóßá. (Ïôáí ôï åíäïìÞôñéï åêôåßèåôáé ìüíï óå ïéóôñïãüíá ôüôå ï êßíäõíïò ãéá êáñêßíï åßíáé éäéáßôåñá áõîçìÝíïò åíþ ìå ôçí ôáõôü÷ñïíç åðßäñáóç ðñïãåóôáãüíïõ, ï êßíäõíïò ðñáêôéêÜ ìçäåíßæåôáé). Ôá ðñþôá ðñïãåóôáãüíá ðïõ êáôáóêåõÜóôçêáí Þôáí ôá 19-íïñóôåñïåéäÞ. ÁõôÜ ðñïåñ÷üíôáí áðü ôçí ôåóôïóôåñüíç, ãéáõôü êáé åìöÜíéæáí áíäñïãïíéêÞ äñÜóç ðïõ Þôáí üìùò áíåðéèýìçôç. Ìå ôçí ðÜñïäï ôïõ ÷ñüíïõ ïñéóìÝíåò áðü áõôÝò ôéò ïõóßåò ôñïðïðïéÞèçêáí Ýôé ðåñáéôÝñù Ýôóé þóôå íá åëá÷éóôïðïéçèåß ç áíäñïãïíéêÞ ôïõò äñÜóç êáé íá áõîçèåß ç ðñïãåóôáãïíéêÞ (íïñåèéíäñüíç, íïñåèéíïäñÝëç). Áñãüôåñá ðáñáóêåõÜóôçêáí áêüìç ðéï éó÷õñÜ ðñïãåóôáãüíá, ïé ëåãüìåíåò ãïíÜíåò (íïñãåóôñÝëç, ëåâïíïãåóôñÝëç) êáé ðéï ðñüóöáôá ôá ôñßôçò ãåíéÜò ðñïãåóôáãüíá ìå áêüìç ðéï ìåéùìÝíç áíäñïãïíéêÞ äñÜóç (íïñãåóôéìÜôç, äåóïãåóôñÝëç, ãåóôïäÝíç). ÁíåðÜíôå÷á üìùò óå ðñüóöáôåò ìåãÜëåò åðéäçìéïëïãéêÝò ìåëÝôåò, öÜíçêå üôé ç ÷ñÞóç áõôþí ôùí ðñïãåóôáãüíùí ôñßôçò ãåíéÜò, åíåß÷å ìåãáëýôåñï êßíäõíï ãéá èñïìâïåìâïëéêÜ åðåéóüäéá. Åôóé ç åðéëïãÞ ôùí áóèåíþí ðïõ èá ôïõò ÷ïñçãçèïýí, êáëü åßíáé íá ãßíåôáé ìå ðñïóï÷Þ. Åêôüò üìùò ôùí ðñïáíáöåñïìÝíùí ðñïãåóôáãüíùí, õðÜñ÷ïõí êáé ïñéóìÝíá Üëëá ðïõ åßíáé êõñßùò áíôéáíäñïãüíá ìåôáõôü÷ñïíç ðñïãåóôáãüíï äñÜóç (ïîéêÞ êõðñïôåñüíç, äñïóðéñåíüíç). Åßíáé ÷ñÞóéìá óå ãõíáßêåò ìå õðåñáíäñïãïíáéìßá, üðùò ôï óýíäñïìï ðïëõêõóôéêþí ùïèçêþí êáé Ý÷ïõí åõíïéêü áðïôÝëåóìá óôçí áêìÞ êáé ôçí õðåñôñß÷ùóç. Ïé äïóïëïãßåò ôïõ ïéóôñïãüíïõ êáé ôïõ ðñïãåóôáãüíïõ ðïéêßëïõí óôï êÜèå óêåýáóìá êáé ôá ÷Üðéá ðñÝðåé íá ëáìâÜíïíôáé ìå ìéá êáèïñéóìÝíç óåéñÜ. ÕðÜñ÷ïõí ôñåßò êáôçãïñßåò óêåõáóìÜôùí: ôá ìïíïöáóéêÜ (üëá ðåñéÝ÷ïõí ßäéá äüóç ïéóôñïãüíïõ êáé ðñïãåóôáãüíïõ), ôá äéöáóéêÜ (ðåñéÝ÷ïõí ïéóôñïãüíï – ðñïãåóôáãüíï óå äýï äéáöïñåôéêïýò óõíäïéáóìïýò äüóåùí) êáé ôá ôñé22

öáóéêÜ (ðïõ ðåñéÝ÷ïõí ôñåßò äéáöïñåôéêïýò óõíäõáóìïýò äüóåùí ïéóôñïãüíïõ –ðñïãåóôáãüíïõ). Ï äåýôåñïò ôýðïò áíôéóõëëçðôéêþí äéóêßùí åßíáé åêåßíá ðïõ ðåñéÝ÷ïõí ìüíï ðñïãåóôáãüíï (mini-pill). ÁõôÜ ôá äéóêßá Ý÷ïõí ìéêñüôåñç áíôéóõëëçðôéêÞ áðïôåëåóìáôéêüôçôá êáé ìðïñåß íá ìçí ñõèìßóïõí ôüóï êáëÜ ôïí êýêëï, ìå áðüôïêç áíþìáëç áéìïññáãßá, ðáñÜôáóç ôïõ êýêëïõ êëð. Åéíáé ÷ñÞóéìá óå èçëÜæïõóåò ìçôÝñåò, äéüôé ôï öÜñìáêï åêêñßíåôáé åëÜ÷éóôá óôï ãÜëá, üðùò êáé óå ãõíáßêåò Üíù ôùí 40 åôþí, ðïõ ïýôùò Þ Üëëùò Ý÷ïõí ìåéùìÝíç ãïíéìüôçôá. ÓêåõÜóìáôá ìáêñÜò äñÜóçò Áðü áõôÜ, ôá åìöõôåýìáôá êáé ôá ìçíéáßùò åíÝóéìá, åßôå äåí êõêëïöïñïýí óôç ÷þñá ìáò, åßôå Ý÷ïõí ðïëý ðåñéïñéìÝíç ÷ñÞóç ëüãù ðáñåíåñãåéþí. Ï êïëðéêüò äáêôýëéïò ðïõ ðñüóöáôá Ý÷åé êõêëïöïñÞóåé, åßíáé ôï NuvaRing ìå óõíäõáóìü ïéóôñïãüíïõ- ðñïãåóôáãüíïõ êáé åöáñìüæåôáé ìßá öáñÜ ôïí ìÞíá. Ôá åíäïìÞôñéá óðåéñÜìáôá ìå ðñïãåóôáãüíï (Mirena) åíäåßêíõôáé óå ãõíáßêåò ðïõ èçëÜæïõí, Üôïêåò êáé óå üóåò Ý÷ïõí áíôÝíäåéîç ãéá ëÞøç ïéóôñïãüíïõ (èñïìâïöéëßá, çðáôéêÜ íïóÞìáôá). Íá óçìåéùèåß üôé ôá åðßðåäá ôïõ ðñïãåóôáãüíïõ óôï ðëÜóìá ôïõ áßìáôïò åßíáé 10 öïñÝò ÷áìçëüôåñá áðü áõôü ôùí áðü ôï óôüìá óêåõáóìÜôùí, ç äå äñÜóç ôïõò áóêåßôáé ôïðéêÜ. ÌÝèïäïé åðåßãïõóáò áíôéóýëëçøçò Ðþò èá ìðïñïýóå üìùò íá åðéëõèåß ï êßíäõíïò ãéá áíåðéèýìçôç åãêõìïóýíç ìåôÜ áðü ìéá ÷ùñßò ðñïöýëáîç åðáöÞ; Ç áíÜãêç ãéá åðåßãïõóá áíôéóýëëçøç êáëýðôåôáé ìå ôï ëåãüìåíï ÷Üðé ôçò åðüìåíçò ìÝñáò. Åéíáé äýï ÷Üðéá ðïõ ðñÝðåé íá ëçöèïýí ôï ðñþôï åíôüò ôñéþí ôï ðïëý çìåñþí áðü ôçí åðáöÞ êáé ôï äåýôåñï 12 þñåò ìåôÜ ôï ðñþôï. ÐåñéÝ÷ïõí óõíäõáóìü ïéóôñïãüíïõ (50ìg) êáé ðñïãåóôáãüíïõ, Þ ìüíï ðñï-

cyanmagentayellowblack

ÔÅÕXÏÓ 28

ÐÉÍÁÊÁÓ ÁÍÔÉÓÕËËÇÐÔÉÊÙÍ ÄÉÓÊÉÙÍ ÐÏÕ ÊÕÊËÏÖÏÑÏÕÍ ÓÔÇÍ ÅËËÁÄÁ ÏÉÓÔÑÏÃÏÍÏ ÐÑÏÃÅÓÔÁÃÏÍÏ

ÉÄÉÏÓÊÅÕÁÓÌÁ

áéèõíõëïéóôñáäéüëç

ëåâïíïñãåóôñÝëç

Nordette Neogynon Nordiol Trinordiol

áéèõíõëïéóôñáäéüëç

íïñãåóôñÝëç

Ovral

áéèõíõëïéóôñáäéüëç

äåóïãåóôñÝëç

áéèõíõëïéóôñáäéüëç

ãåóôïäÝíç

Marvelon Mercilon Laurina Gynera, Trigynera Minulet, Triminulet Harmonette Meliane

áéèõíõëïéóôñáäéüëç

Äñïóðéñåíüíç

Jasmin

áéèõíõëïéóôñáäéüëç

Êõðñïôåñüíç

Gynofen

ãåóôáãüíï. Ç äñÜóç ôïõò óõíßóôáôáé óôï üôé äçìéïõñãïýí Ýíá åíäïìÞôñéï áêáôÜëëçëï ãéá åìöýôåõóç åìâñýïõ. Åêôüò áðü ðáñïäéêÝò ðáñåíÝñãåéåò, üðùò ôÜóç ãéá åìåôü, ôï ÷Üðé ôçò åðüìåíçò çìÝñáò äåí ðáñïõóéÜæåé ìáêñïðñüèåóìåò ðáñåíÝñãåéåò êáé äåí Ý÷åé áíôåíäåßîåéò, áñêåß âåâáßùò ç ëÞøç íá ìçí åðáíáëáìâÜíåôáé óõ÷íÜ.

Ìç÷áíéóìüò äñÜóçò Ìå ðïéü ôñüðï äñïõí üëá áõôÜ ôá äéáöïñåôéêÜ öÜñìáêá; Ôá äéóêßá ìå óõíäõáóìü ïéóôñïãüíïõ-ðñïãåóôáãüíïõ, áíáóôÝëïõí ôçí ùïññçîßá. Áõôü ãßíåôáé êáôáóôÝëëïíôáò ôçí Ýêêñéóç ôùí ãïíáäïôñïðéíþí. Ïé ãïíáäïôñïðßíåò (FSH, LH) åßíáé ïñìüíåò ðïõ ðáñÜãïíôáé óå Ýíáí åíäï-

Áðüëõôç áíôÝíäåéîç ãéá ôç ÷ñÞóç áíôéóõëëçðôéêþí äéóêßùí áðïôåëïýí ïé åîÞò ðáèïëïãéêÝò êáôáóôÜóåéò: ÐñïçãçèÝí èñïìâïåìâïëéêü åðåéóüäéï Þ åãêåöáëéêü åðåéóüäéï. ÊáñäéáããåéáêÝò ðáèÞóåéò Éóôïñéêü ïéóôñïãïíïåîáñôþìåíïõ üãêïõ (êáñêßíïò ùïèçêþí, åíäïìçôñßïõ, ìáóôïý) Åíåñãüò çðáôéêÞ íüóïò Óõóôçìáôéêüò Åñõèçìáôþäçò Ëýêïò Åãêõìïóýíç Áéìïññáãßá ôçò ìÞôñáò ðïõ äåí Ý÷åé ðëÞñùò äéåñåõíçèåß Õðåñôñéãëõêåñéäáéìßá Ãõíáßêåò Üíù ôùí 35 åôþí ðïõ êáðíßæïõí >15 ôóéãÜñá çìåñçóßùò ÄéáâçôéêÞ áìöéâëçóôñïåéäïðÜèåéá, Þ íåöñïðÜèåéá Ó÷åôéêÝò áíôåíäåßîåéò: Ôá õðåñ êáé ôá êáôÜ ôçò ÷ñÞóçò ÷ñåéÜæåôáé íá åêôéìçèïýí óôéò ãõíáßêåò ðïõ ðáñïõóéÜæïõí áññýèìéóôç õðÝñôáóç, éíïìõþìáôá ìÞôñáò, çìéêñáíßåò, êáôÜèëéøç, ÷ïëïëéèßáóç. Ï óáê÷áñþäçò äéáâÞôçò, ç ðá÷õóáñêßá êáé ôï êÜðíéóìá áðïôåëïýí ðáñÜãïíôåò ðïõ óõíåêôéìþíôáé. ÐáñÜãïíôåò êéíäýíïõ: Ï óçìáíôéêüôåñïò ðáñÜãïíôáò êéíäýíïõ åßíáé ôï êÜðíéóìá. Ôá ôåëåõôáßá ÷ñüíéá èåùñåßôáé üôé ç çëéêßá äåí áðïôåëåß óçìáíôéêü åðéâáñõíôéêü ðáñÜãïíôá áñêåß ç ãõíáßêá íá ìçí êáðíßæåé. Óõã÷ïñÞãçóç Üëëùí öáñìÜêùí: Ï èåñÜðùí éáôñüò ðñÝðåé íá åßíáé åíÞìåñïò ãéá ôõ÷üí óõã÷ïñÞãçóç Üëëùí öáñìÜêùí ðïõ ðéèáíÜ áëëçëåðéäñïýí ìå ôéò ïñìüíåò ôùí áíôéóõëëçðôéêþí äéóêßùí åßôå ìåéþíïíôáò ôçí áíôéóõëëçðôéêÞ äñÜóç (áíôéåðéëçðôéêÜ, áíôéöõìáôéêÜ), åßôå åðéôåßíïíôáò ôçí ïéóôñïãïíéêÞ äñÜóç (áíôéìõêçôéáóéêÜ).

cyanmagentayellowblack

ÄÉÁÂÇÔÏËÏÃÉÊÁ ÍÅÁ

ç ìåßùóç ôçò ðéèáíüôçôáò íá ðáñïõóéáóôïýí öëåãìïíþäçò íüóïò óôçí ðåñéï÷Þ ôçò ëåêÜíçò, åíäïìçôñßùóç, åîùìÞôñéïò êýçóç. Âïçèïýí óôç óìßêñõíóç ôùí êýóôåùí ôçò ùïèÞêçò êáé óôçí ìåßùóç ôçò ðéèáíüôçôáò ãéá êáñêßíï ôçò ùïèÞêçò êáé ôïõ åíäïìçôñßïõ. ÁíáöÝñåôáé åðßóçò áýîçóç ôçò ïóôéêÞò ðõêíüôçôáò, Ýôóé þóôå ïé ÷ñÞóôñéåò íá ðáñïõóéÜæïõí ìåôåììçíïðáõóéáêÜ 25% ëéãüôåñá êáôÜãìáôá óôï éó÷ßï. Áíåðéèýìçôåò åíÝñãåéåò: ÐÝñá áðü ôá ðñïáíáöåñüìåíá ðëåïíåêôÞìáôá, åßíáé óçìáíôéêü ïé ÷ñÞóôñéåò ôùí áíôéóõëëçðôéêþí äéóêßùí íá åßíáé åíÞìåñåò ãéá ôéò ôõ÷üí ðáñåíÝñãåéåò. ÏñéóìÝíåò ðáñåíÝñãåéåò åßíáé Üìåóåò êáé õðï÷ùñïýí ìÝóá óå ëßãïõò ìÞíåò, ÔÝôïéåò åßíáé ç íáõôßá, ç ôÜóç óôïõò ìáóôïýò, ç áëëáãÞ óôçí øõ÷ïëïãéêÞ äéÜèåóç, åíäéÜSir Lawrence Alma-Tadema ËåðôïìÝñåéá áðü ôá ëïõôñÜ ôïõ KañáêÜëëá ìåóåò áéìïññáãßåò, áìçíüññïéá, ç áýîç1899, ÉäéùôéêÞ óõëëïãÞ óç óùìáôéêïý âÜñïõò. Ïëá áõôÜ åßíáé êñéíÞ áäÝíá ôïõ åãêåöÜëïõ, ôçí õðüöõóç. Ðñïëüãïé ðïõ ìðïñåß íá ïäçãÞóïõí óå äéáêïðÞ ôïõ êáëïýí ôçí ùñßìáíóç ôùí ùïèõëáêßùí êáé ôçí öáñìÜêïõ, ÷ùñßò íá åíÝ÷ïõí êßíäõíï ãéá ôçí õãåßá. ùïññçîßá óôï ìÝóïí ôïõ êýêëïõ Ïé óçìáíôéêüôåñåò ðáñåíÝñãåéåò üìùò ãéá ôéò Ôá áíôéóõëëçðôéêÜ äéóêßá ðïõ ðåñéÝ÷ïõí ìüíï ïðïßåò Ý÷ïõí åíï÷ïðïéçèåß ôá áíôéóõëëçðôéêÜ, ðñïãåóôáãüíï, ðñïêáëïýí áëëáãÝò óôï åíäïìÞåßíáé ïé ìáêñïðñüèåóìåò ðáñåíÝñãåéåò áðü ôçí ôñéï êáé óôçí ôñá÷çëéêÞ âëÝííá, ç ïðïßá ãßíåôáé êáñäéÜ, ôá áããåßá êáé ôïí ìåôáâïëéóìü. ëéãüôåñï äéáðåñáôÞ, ïýôùò þóôå ïýôå ôá óðåñÐáñåíÝñãåéåò áðü ôï êáñäéáããåéáêü ìáôïæùÜñéá íá ìðïñïýí åýêïëá íá êéíçèïýí ðñïò óýóôçìá ôéò óÜëðéããåò ãéá íá ãïíéìïðïéÞóïõí ôï ùÜñéï, ÐïëëÝò åßíáé ïé ìåëÝôåò ðïõ Ýãéíáí ôá ôåëåõïýôå ôï åíäïìÞôñéï íá ãßíåôáé êáôÜëëçëï ãéá åìôáßá 20 ÷ñüíéá óôéò ïðïßåò öÜíçêå üôé ôá ðáöýôåõóç ãïíéìïðïéçìÝíïõ ùáñßïõ. ëáéüôåñá áíôéóõëëçðôéêÜ ìå ôéò ðïëý øçëÝò äüÐëåïíåêôÞìáôá êáé ùöÝëç óåéò ïñìïíþí åß÷áí êáé áõîçìÝíï êßíäõíï íïóçÇ ÷ñÞóç ôùí áíôéóõëëçðôéêþí äéóêßùí ðñïñüôçôáò êáé èíçóéìüôçôáò áðü êáñäéáããåéáêÜ óöÝñåé, üðùò ðñïáíáöÝñáìå, ðÝñá áðü ôçí áíôéóõìâÜìáôá êáé åéäéêÜ Ýìöñáãìá ôïõ ìõïêáñäßïõ. óýëëçøç êáé ïñéóìÝíá åðéðñüóèåôá ùöÝëç. Åôóé, Ï êßíäõíïò áõîÜíåé ìå ôï êÜðíéóìá êáé ôï éóôïóôéò ãõíáßêåò ìå ðïëõêõóôéêÝò ùïèÞêåò, ç áíôéáíñéêü õðÝñôáóçò. Ôá íåþôåñá áíôéóõëëçðôéêÜ öáßäñïãüíïò äñÜóç ïñéóìÝíùí ðñïãåóôáãüíùí (êõíåôáé áðü ðïëý êáëÜ ó÷åäéáóìÝíåò ìåëÝôåò üôé ðñïôåñüíç, äñïóðéñåíüíç), âåëôéþíåé ôçí õðåñäåí äçìéïõñãïýí êßíäõíï ãéá óôåöáíéáßá íüóï, ôñß÷ùóç êáé ôçí áêìÞ (ìåéþíåôáé ç ðáñáãùãÞ áíðáñÜ ìüíï óå êáðíßóôñéåò. äñïãüíùí áðü ôçí ùïèÞêç êáé ôá åðéíåöñßäéá). Ôá ÷Üðéá ðïõ ðåñéÝ÷ïõí ìüíï ðñïãåóôáãüíï, Áëëåò èåñáðåõôéêÝò åíäåßîåéò åßíáé äéáôáñá÷Ýò ôçò åðåéäÞ äåí êáôáóôÝëëïõí ôéò ñõèìéóôéêÝò ïñìüåììÞíïõ ñýóåùò üðùò ç äõóìçíüññïéá, ïé ìçíïñíåò ôçò õðüöõóçò, åíäÝ÷åôáé íá ðñïêáëÝóïõí ñáãßåò êáé ç óõíïäüò óéäçñïðåíéêÞ áíáéìßá. Óôéò áýîçóç ôùí ïéóôñïãüíùí, ìå äéÜöïñåò áíåðéèýåõåñãåôéêÝò äñÜóåéò ôïõò ðåñéëáìâÜíïíôáé åðßóçò ìçôåò åíÝñãåéåò êáé åðéðëÝïí áõîÜíïõí ôïí êßí24

cyanmagentayellowblack

ÔÅÕXÏÓ 28

äõíï ãéá óáê÷áñþäç äéáâÞôç, åéäéêÜ áí õðÜñ÷åé ðñïäéáèåóéêüò ðáñÜãïíôáò ð÷ ðñïçãçèåßò äéáâÞôçò êýçóçò. Ï êßíäõíïò ãéá åãêåöáëéêü áããåéáêü åðåéóüäéï ìå ôá ÷áìçëÞò äüóçò ïéóôñïãüíïõ äéóêßá äåí öáßíåôáé íá åßíáé ìåãáëýôåñïò áðü áõôüí ãõíáéêþí ðïõ äåí åßíáé ÷ñÞóôñéåò. Ïìùò Ý÷åé äåé÷ôåß üôé áõîÜíåé 3,5 öïñÝò óôéò êáðíßóôñéåò êáé Ýùò 7 öïñÝò óôéò õðåñôáóéêÝò, ôéò äéáâçôéêÝò êáé óôçí áëêïïëéóìü. ÈñïìâïåìâïëéêÞ íüóïò Ç åðßðôùóç ôçò öëåâéêÞò íüóïõ óõó÷åôßæåôáé ü÷é ìüíï ìå ôçí äüóç ôùí ïñìïíþí ïéóôñïãüíïõðñïãåóôáãüíïõ ðïõ ðåñéÝ÷ïõí ôá ÷Üðéá, áëëÜ êáé ìå ôï åßäïò ôïõ ðñïãåóôáãüíïõ. (ÄçëáäÞ, áí ìéá ãõíáßêá ðáßñíåé ÷Üðé ìå ìüíï ðñïãåóôáãüíï, ï êßíäõíïò åßíáé 2,5 öïñÝò ìåãáëýôåñïò áðü ôïí êßíäõíï ìéáò ìç ÷ñÞóôñéáò, êáé ãßíåôáé 8 öïñÝò ìåãáëýôåñïò ìå ôá ôñßôçò ãåíéÜò ðñïãåóôáãüíá. Áí üìùò óõíõðïëïãßóïõìå ôïí êßíäõíï ãéá èñïìâïåìâïëéêÞ íüóï ìåôÜ áðü åãêõìïóýíç, ï ïðïßïò áõîÜíåé êáôÜ 12,5 öïñÝò, ôåëéêÜ, óôïí ãåíéêü ðëçèõóìü, ï êßíäõíïò åßíáé ìéêñüò êáé áöïñÜ ðåñéóóüôåñï ãõíáßêåò ðïõ Ý÷ïõí êÜðïéá ãåíåôéêÞ ðñïäéÜèåóç (èñïìâïöéëßá, ìåôÜëëáîç óôïí ðáñÜãïíôá Leiden V). Ìåôáâïëéóìüò ôùí õäáôáíèñÜêùí êáé ôùí ëéðéäßùí ÃåíéêÞ áñ÷Þ åßíáé üôé üóï ðéü áíäñïãïíéêÞ äñÜóç Ý÷ïõí ôá ðñïãåóôáãüíá, ôüóï ðéï åðéæÞìéá åßíáé ãéá ôï êáñäéáããåéáêü óýóôçìá êáé ôïí ìåôáâïëéóìü. ÓÞìåñá ãíùñßæïõìå üôé ïé áíäñïãïíéêÝò éäéüôçôåò ôùí ðñïãåóôáãüíùí ôùí ðáëáéïôÝñùí óêåõáóìÜôùí, êáèþò êáé ïé áõîçìÝíåò äïóïëïãßåò ôùí ïéóôñïãüíùí, ïäçãïýóáí óõ÷íÜ óå äéáôáñá÷Þ ôçò áíï÷Þò ôçò ãëõêüæçò áí êáé ëßãåò ôåëéêÜ ãõíáßêåò åìöÜíéæáí óáê÷áñþäç äéáâÞôç. Óå ìßá ìåëÝôç üðïõ óõììåôåß÷áí ãõíáßêåò ìå ðñïçãçèÝíôá óáê÷áñþäç äéáâÞôç êýçóçò êáé ðïõ ôïõò ÷ïñçãÞèçêå ÷Üðé ìå ìüíï ðñïãåóôáãüíï ùò áíôéóýëçøç êáôÜ ôçí ãáëïõ÷ßá, åìöÜíéóáí ðñÜãìáôé áýîçóç ôïõ êéíäýíïõ ãéá óáê÷áñþäç äéáâÞôç ôý-

ðïõ 2, óå ó÷Ýóç ìå åêåßíåò ðïõ äåí ðÞñáí. Óå Üëëåò ìåëÝôåò õãéþí ãõíáéêþí ðïõ åëÜìâáíáí áíôéóõëëçðôéêÜ äéóêßá ïñéóìÝíïé äåßêôåò éíóïõëéíïáíôßóôáóçò (üðùò ç ôéìÞ ãëõêüæçò äéþñïõ óôçí êáìðýëç áíï÷Þò óôçí ãëõêüæç - OGTT êáé ç éíóïõëßíç íçóôåßáò) Þôáí ðéï áõîçìÝíåò, åíþ ïýôå ç ãëõêïæõëéùìÝíç áéìïóöáéñßíç, ïýôå ç ãëõêüæç íçóôåßáò åðçñåÜóôçêå.1,2. Ãéá áõôÞí ôçí åëÜôôùóç ôçò åõáéóèçóßáò óôçí éíóïõëßíç ðÜíôùò åíï÷ïðïéïýíôáé ôá óêåõÜóìáôá ìå ôéò ìåãáëýôåñåò äüóåéò ïéóôñïãüíùí êáé ðñïãåóôáãüíùí üðùò êáé ôá ìáêñÜò äñÜóçò ðñïãåóôáãüíá (åíÝóéìá Þ åìöõôåýìáôá), åéäéêÜ áí õðÜñ÷ïõí ðñïäéáèåóéêïß ðáñÜãïíôåò. ÁëëÜ êáé ôá ëéðßäéá åðçñåÜæïíôáé áðü ôéò áíäñïãïíéêÝò éäéüôçôåò ôùí ÷áðéþí. Åôóé, ôá åðßðåäá ôùí ôñéãëõêåñéäßùí ìðïñåß íá áõîçèïýí åëáöñþò. Ïóïí áöïñÜ óôçí ÷ïëçóôåñßíç, ôá ìåí ïéóôñïãüíá Ý÷ïõí ôçí ôÜóç íá ôçí åëáôôþóïõí, åíþ ôá ðñïãåóôáãüíá ìðïñåß åßôå íá áõîÞóïõí ôçí åðéæÞìéá LDL ÷ïëçóôåñüëç, åßôå áêüìç êáé íá ôçí ìåéþóïõí (ôñéôçò ãåíéÜò, íïñåèéíäñüíç. ÐÜíôùò, óå ôýðïõ É äéáâçôéêÝò ãõíáßêåò, ç ÷ñÞóç ãéá 1 Ýôïò áíôéóõëëçðôéêþí äéóêßùí ÷áìçëÞò äüóçò, äåí åðçñåÜæåé ðåñéóóüôåñï ôï ëéðéäáéìéêü ðñïößë áðü ü,ôé óå õãéåßò ãõíáßêåò. ÊáêïÞèåéåò Ï êßíäõíïò ãéá íåïðëáóßåò Ý÷åé ìåëåôçèåß äéåîïäéêÜ. Ìåôááíáëýóåéò äåß÷íïõí üðùò ðñïáíáöÝñèçêå, ìåßùóç ôïõ êéíäýíïõ ãéá êáñêßíï ôïõ åíäïìçôñßïõ êáé ôùí ùïèçêþí, áëëÜ ðéèáíÞ ìéêñÞ áýîçóç ôïõ êéíäýíïõ ãéá êáñêßíï ìáóôïý, ôñá÷Þëïõ ôçò ìÞôñáò êáé ôïõ Þðáôïò. Áõôü ðÜíôùò ðïõ èá ðñÝðåé íá ôïíéóèåß åßíáé üôé áíÜëïãá ìå ôï éóôïñéêü ôçò êÜèå ãõíáßêáò êáé ôçí óõìðôùìáôïëïãßá ôçò, ðñÝðåé íá ÷ïñçãåßôáé ôï êáôÜëëçëï ãéá áõôÞí ÷Üðé êáé óå êáììßá ðåñßðôùóç äåí åðéôñÝðåôáé ìéá ãõíáßêá íá îåêéíÞóåé ìüíç ôçò áíôéóõëëçðôéêÞ áãùãÞ ÷ùñßò éáôñéêÞ ðáñáêïëïýèçóç. Ç áíôéóýëëçøç óôéò ãõíáßêåò ìå Óáê÷áñþäç ÄéáâÞôç ¼ðùò Ý÷åé Þäç ðñïáíáöåñèåß, ç êáëÞ ìåôá25

cyanmagentayellowblack

ÄÉÁÂÇÔÏËÏÃÉÊÁ ÍÅÁ

âïëéêÞ ñýèìéóç ôùí äéáâçôéêþí ãõíáéêþí ðñéí ôçí åðßôåõîç åãêõìïóýíçò åßíáé æùôéêÞò óçìáóßáò. Óôï óáê÷áñþäç äéáâÞôç, ç óõ÷íüôçôá êáé ç óïâáñüôçôá ôùí êáñäéáããåéáêþí åðéðëïêþí áõîÜíåé ìå ôçí çëéêßá áëëÜ êáé ôçí åãêõìïóýíç. Ïé äéáâçôéêÝò áóèåíåßò ÷ñåéÜæåôáé íá óõìâïõëåýïíôáé ãéá Ýíáñîç ôïõ ïéêïãåíåéáêïý ôïõò ðñïãñáììáôéóìïý óå íåáñüôåñç çëéêßá. Ôáõôü÷ñïíá ç ðéèáíüôçôá ãéá óõããåíåßò áíùìáëßåò ôùí íåïãíþí äéáâçôéêþí ìçôÝñùí ðÝöôåé áðü 7% óôï 1% üôáí åðéôõã÷Üíåôáé êáëÞ ìåôáâïëéêÞ ñýèìéóç ðñéí êáé êáôÜ ôéò ðñþôåò ïêôþ åâäïìÜäåò ôçò êýçóçò. Äõóôõ÷þò, áðü ìåëÝôåò Ý÷ïõìå äåé üôé åíþ Ýíá 80% ôùí äéáâçôéêþí ãõíáéêþí åíçìåñþíïíôáé ãéá ôçí áíáãêáéüôçôá ôçò êáëÞò ãëõêáéìéêÞò ñýèìéóçò ðñï ôçò óýëëçøçò, ôåëéêÜ ìüíï ôï 20-40% ðñïãñáììáôßæåé ôçí åãêõìïóýíç. Áðïôåëåóìáôéêüò ðñïãñáììáôéóìüò ìéáò êýçóçò åðéôõã÷Üíåôáé ìå ôçí áíôéóýëëçøç. ÁóöáëÞò áíôéóõëëçðôéêÞ ìÝèïäïò èåùñåßôáé ôï åíäïìçôñéêü óðéñÜë ÷áëêïý (áí êáé åíÝ÷åé ìéêñü êßíäõíï ãéá ôïðéêÝò ëïéìþîåéò). Ç ÁìåñéêÜíéêç Ýíùóç ãõíáéêïëüãùí êáé ìáéåõôÞñùí äßíåé ùò êáôåõèõíôÞñéá ïäçãßá íá ÷ñçóéìïðïéåßôáé ôï áíôéóõëëçðôéêü äéóêßï ìå óõíäõáóìü ÷áìçëÞò äüóçò ïéóôñïãüíïõ êáé ðñïãåóôáãüíïõ ìüíï óå ãõíáßêåò ìå äéáâÞôç ðïõ äåí êáðíßæïõí, åßíáé ìéêñüôåñåò áðü 35 åôþí, êáé äåí ðáñïõóéÜæïõí åíäåßîåéò õðÝñôáóçò, íåöñïðÜèåéáò, áìöéâëçóôñïåéäïðÜèåéáò, Þ Üëëçò áããåéáêÞò íüóïõ.3 Äåí óõíéóôþíôáé ôá ìáêñÜò äñÜóçò óêåõÜóìáôá, ïýôå ôá åìöõôåýìáôá ðñïãåóôáãüíùí. Óå ãõíáßêåò ìå ðñïçãïýìåíï óáê÷áñþäç äéáâÞôç êýçóçò, êáëü åßíáé êáôÜ ôçí ÷ñÞóç áíôéóõëëçðôéêþí, íá ðáñáêïëïõèïýíôáé ïñéóìÝíïé ìåôáâïëéêïß äåßêôåò, äéüôé ìðïñåß íá ðáñïõóéáóôåß ìéá ìéêñÞ åðéäåßíùóç óôçí éíóïõëéíïáíôßóôáóç. Ôá áíôéóõëëçðôéêÜ äéóêßá äåí åðçñåÜæïõí ôçí ðïñåßá êáé ôçí åîÝëéîç ôïõ óáê÷áñþäç äéáâÞôç ôýðïõ 1 Þ ôýðïõ 2. ÊáôÜ ðüóïí üìùò èá ìðïñïýóáí íá áõîÞóïõí ôïí êßíäõíï ãéá åíùñßôåñç åìöÜíéóç åðéðëïêþí áðü ôá íåöñÜ Þ ôïõò ïöèáëìïýò; Óå ìßá ìåãÜëç ìåëÝôç ðïõ Ýãéíå óå ãõíáßêåò ìå óáê÷áñþäç äéáâÞôç ôýðïõ 1, áðü ôéò ïðïßåò ïé ìéóÝò Ýëáâáí áíôéóõëëçðôéêÜ äéóêßá ãéá Ýíá Ýôïò, åíþ ïé Üëëåò ìéóÝò äåí åß÷áí ëÜâåé ðïôÝ, äåí äéáðéóôþèçêå êáìßá óçìáíôéêÞ äéáöïñÜ óôïí íåöñïëïãéêü êáé óôïí ïèöáëìïëïãéêü Ýëåã÷ï. 26

Åðßóçò, ïé ôéìÝò ôçò ãëõêïæõëéùìÝíçò áéìïóöáéñßíçò ðáñÝìåéíáí ßäéåò êáé óôéò äýï ïìÜäåò5. ÔÝëïò óå ìéá ìåãÜëç ðñïïðôéêÞ ìåëÝôç ðïõ Ýãéíå óå 98000 íïóçëåýôñéåò, äåí öÜíçêå áõîçìÝíïò êßíäõíïò ãéá åìöÜíéóç óáê÷áñþäç äéáâÞôç áðü ôçí ÷ñÞóç áíôéóõëëçðôéêþí äéóêßùí6. Åßíáé ðéèáíü ïé áóèåíåßò ìå óáê÷áñþäç äéáâÞôç ðïõ áðáéôåß ÷ñÞóç éíóïõëßíçò, íá ÷ñåéáóôïýí ìéá ìéêñÞ áýîçóç óôçí çìåñÞóéá éíóïõëßíç. Èá Þèåëá ôÝëïò íá ôïíßóù ðüóï ðïëýôéìç åßíáé ç ïñãÜíùóç åîåéäéêåõìÝíùí äéáâçôïëïãéêþí êÝíôñùí, üðïõ íá ìðïñïýí íá áðåõèýíïíôáé êáé íá åíçìåñþíïíôáé ïé áóèåíåßò ìå äéáâÞôç, äéüôé, ìå ôéò óùóôÝò êáôåõèõíôÞñéåò ïäçãßåò, ôïí Ýãêáéñï ðñïãñáììáôéóìü êáé ôçí óôåíÞ éáôñéêÞ ðáñáêïëïýèçóç, ìðïñïýí íá áðïêôÞóïõí öõóéïëïãéêÜ êáé õãéÞ ìùñÜ. ÂÉÂËÉÏÃÑÁÖÉÁ 1. AmJ Obst Gynecol: 1990 Effects of oral contraceptives on carbohydrate and lipid metabolism, the Telecom study 2. AmJ Obst Gynecol: 1990 Clinical aspects of the relationship between oral contraceptives, abnormalities in carbohydrate metabolism and the development of cardiovascular disease 3. J Gynecol Obstet: ACOG Practice bulletin, The use of hormonal contraception in women with coexisting medical conditions, No 18 2000 4. Diabetes Care 2003: Effects of injectable or implantable progestin-only progestins on insulineglucose metabolism and diabetes risk 5. JAMA 1994: OC and renal and retinal complications in young women withIDDM 6. Diabetes Care 1997: A prospective study of oral contraceptives and NIDDM among US women • Williams Textbook of Endocrinology 10th edition 2003 ÃïíÜäåò, åíôáôéêÞ åêðáßäåõóç óôçí Åíäïêñéíïëïãßá. 2002 Ýêä: Åëë. ÅíäïêñéíïëïãéêÞ Åôáéñåßá. Äéáäéêôõáêïß ôüðïé www.neahygeia.gr www.elodi.gr/nea http://www.bestmedicalid.com/resources/ diabetes/18/Birth-Control-Diabetes-Pill.html www.bestmedicalid.com Áéêáôåñßíç Óáëôßêç, Éáôñüò

cyanmagentayellowblack

ÄÉÁÂÇÔÏËÏÃÉÊÁ ÍÅÁ

ÃñÞãïñï âÜäéóìá ãéá ôç èåñáðåßá ôïõ äéáâÞôç

óáê÷áñþäçò äéáâÞôçò áðïôåëåß ìéá ÷ñüíéá íüóï ðïõ óõíôñïöåýåé ôá Üôïìá ðïõ ðÜó÷ïõí óå üëç ôç äéÜñêåéá ôçò æùÞò ôïõò. Áðïôåëåß ïõóéáóôéêÜ Ýíáí äéáöïñåôéêü ôñüðï æùÞò. ÓõóôáôéêÜ áõôïý ôïõ ôñüðïõ æùÞò åßíáé ç óùóôÞ äéáôñïöÞ, ç ðåéèáñ÷ßá óôçí áðáñáßôçôç öáñìáêåõôéêÞ áãùãÞ êáé ï ôáêôéêüò éáôñéêüò êáé åñãáóôçñéáêüò Ýëåã÷ïò. Ï äñüìïò ðñïò ôç ïñéóôéêÞ ëýóç ôïõ ðñïâëÞìáôïò ôïõ äéáâÞôç åßíáé áêüìá ìáêñýò. Óôá “âÞìáôá” ðïõ ìðïñåß ï êÜèå äéáâçôéêüò íá êÜíåé ãéá íá âåëôéþóåé ôïí Ýëåã÷ï ôïõ êõñßáñ÷ï ñüëï äéáäñáìáôßæïõí ôá âÞìáôá ðïõ êáèçìåñéíÜ âáäßæåé ôï äéáâçôéêü Üôïìï óôá ðëáßóéá ôçò êáèçìåñéíÞò ôïõ óùìáôéêÞò äñáóôçñéüôçôáò. Ï ñüëïò ôçò áõîçìÝíçò óùìáôéêÞò äñáóôçñéüôçôáò óõ÷íÜ õðïôéìÜôáé. Åßíáé ãíùóôü üôé ç áõîçìÝíç óùìáôéêÞ äñáóôçñéüôçôá âåëôéþíåé ü÷é ìüíï ôï óÜê÷áñï áëëÜ êáé ôçí áñôçñéáêÞ ðßåóç, äéåõêïëýíåé ôçí áðþëåéá óùìáôéêïý âÜñïõò êáé êõñßùò ôç äéáôÞñçóç ôçò áðþëåéáò ôïõ, åíþ ãõìíÜæåé ôï êáñäéáããåéáêü óýóôçìá âåëôéþíïíôáò ôçí áíôï÷Þ ôïõ. Ç ôáêôéêÞ Üóêçóç ìÝôñéáò Ýíôáóçò åßíáé åõåñãåôéêÞ ãéá ôçí õãåßá. Óôá äéáâçôéêÜ Üôïìá üðùò êáé óôï ãåíéêü ðëçèõóìü óõíéóôÜôáé Þðéá áåñïâéêÞ Üóêçóç êÜèå çìÝñá ãéá ôïõëÜ÷éóôïí 30 28

ëåðôÜ. Ç åðéëïãÞ ôïõ åßäïõò ôçò Üóêçóçò åîáñôÜôáé êáé áðü ôïí ßäéï ôïí åíäéáöåñüìåíï. ÃåíéêÝò óõìâïõëÝò ÅÜí äåí åßóôå âÝâáéïé üôé ìðïñåßôå íá áóêçèåßôå óõìâïõëåõèåßôå ôï ãéáôñü óáò. ÓõíÞèùò áõôü åßíáé áðáñáßôçôï åÜí Ý÷åôå ðñïâëÞìáôá ìå ðüíïõò óôçí ðëÜôç Þ ôéò áñèñþóåéò óáò, åÜí áññùóôÞóáôå ðñüóöáôá Þ áí äåí Ý÷åôå áóêçèåß åäþ êáé êáéñü. ÅÜí Ý÷åôå óôçèÜã÷ç, äýóðíïéá, ßëéããï Þ æÜëç üôáí áóêåßóôå ðñÝðåé íá óôáìáôÞóåôå êáé íá óõìâïõëåõèåßôå ôï ãéáôñü óáò. ÅÜí Ý÷åôå ëïßìùîç ìçí áóêÞóôå. ÐåñéìÝíåôå 2 þñåò ìåôÜ áðü Ýíá âáñý ãåýìá êáé 1-1,5 þñåò ìåôÜ áðü Ýíá åëáöñý ãåýìá ðñéí áóêçèåßôå. Ðñéí áñ÷ßóåôå êÜíôå ãéá 10 ëåðôÜ ðñïèÝñìáíóç ìå áóêÞóåéò ôåíôþìáôïò, êÜìøåéò êáé Üëëåò ìéêñÝò êéíÞóåéò ÷åñéþí êáé ðïäéþí ðïõ ÷áëáñþíïõí ôéò áñèñþóåéò êáé èåñìáßíïõí ôïõò ìõò. Áõôü èá âïçèÞóåé íá ìçí ôñáõìáôéóôåßôå êáèþò áóêåßóôå. Åíþ áóêåßóôå ðñÝðåé áêüìá íá åßóôå óå èÝóç íá ìéëÞóåôå êáé íá èåùñåßôå ôçí Üóêçóç ìÝôñéáò Ýíôáóçò - ìçí áóêÞóôå óå åðßðåäï ðïõ èåùñåßôå äýóêïëï Þ “âáñý”. ÌåôÜ áðü ôçí ÜóêçóÞ åßíáé óçìáíôéêü íá ìçí óôáìáôÞóåôå îáöíéêÜ, áëëÜ íá ðåñðáôÜôå áñãÜ Ýùò åðéóôñÝøïõí ïé óöýîåéò óáò êáé ç áíáðíïÞ óáò óôï êáíïíéêü.

cyanmagentayellowblack

ÔÅÕXÏÓ 28

Aôïìá 30-39 åôþí

Aôïìá 40-49 åôþí

ÓôÜäéï

×éëéüìåôñá

ËåðôÜ

ÖïñÝò åâäïìáäéáßùò

×éëéüìåôñá

ËåðôÜ

ÖïñÝò åâäïìáäéáßùò

2.5

3.0

3.5

4.0

4.5

5.0

5.5

6.0

6.0 Þ 7.0 Þ 6.0

50 65 55

4 4 5

6.5 Þ 7.0 Þ 6.5

55 65 55

4 4 5

¢ôïìá >50 åôþí ÓôÜäéï

×éëéüìåôñá

ËåðôÜ

ÖïñÝò åâäïìáäéáßùò

2.5

3.0

3.5

4.0

4.5

5.0

5.5

6.0

7.0 or 7.0 or 6.0

65 70 55

4 5 5

Ç óùìáôéêÞ äñáóôçñéüôçôá äå óçìáßíåé áðáñáßôçôá “ãõìíáóôÞñéï”. Ìðïñåß êáíåßò íá áêïëïõèÞóåé Ýíá ðñüãñáììá áõîçìÝíçò óùìáôéêÞò äñáóôçñéüôçôáò ìå áðëÜ ìÝóá üðùò ôï ðåñðÜôçìá Þ ôï ðïäÞëáôï. ÐïëëÝò öïñÝò ìÜëéóôá ìðïñåß íá áðïâåß óùôÞñéá ç åíóùìÜôùóç óôç êáèçìåñéíÞ ìáò æùÞ êÜðïéùí óõíçèåéþí üðùò:

✔ áíåâáßíù ìå ôç óêÜëá áíôß íá ÷ñçóéìïðïéÞóù ôïí áíåëêõóôÞñá ✔ ÷ñçóéìïðïéþ ôá ìÝóá ìåôáöïñÜò áíôß ãéá ôï áõôïêßíçôï ✔ ðáñêÜñù ëßãá ôåôñÜãùíá ðéï ìáêñéÜ áðü ôï óðßôé Þ ôç äïõëåéÜ ãéá íá ðåñðáôÞóù

Âçìáôüìåôñá

✔ êáôåâáßíù ìéá óôÜóç ðñéí ôï ðñïïñéóìü ìïõ áí ÷ñçóéìïðïéþ ôá ìÝóá ìåôáöïñÜò ✔ äå ÷ñçóéìïðïéþ ôï áõôïêßíçôï ãéá áðïóôÜóåéò Ýùò 1-2 ÷éëéüìåôñá êëð. Áí áêïëïõèÞóåé êáíåßò Ýíá ðñüãñáììá ðåñðáôÞìáôïò ãéá ôç ìÝãéóôç áóöÜëåéá åßíáé êáëü íá áõîÜíåé ðñïïäåõôéêÜ ôç äñáóôçñéüôçôá âÜóåé ïäçãéþí. ¸íá ðáñÜäåéãìá ôÝôïéïõ ðñïãñÜììáôïò áíÜëïãá ìå ôçí çëéêßá ðáñáôßèåôáé óôïõò ðßíáêåò ôçò óåëßäáò êáé áöïñÜ êõñßùò Üôïìá 29

cyanmagentayellowblack

ÄÉÁÂÇÔÏËÏÃÉÊÁ ÍÅÁ

õðÝñâáñá Þ ðá÷ýóáñêá: Ôï êÜèå óôÜäéï äéáñêåß 1 åâäïìÜäá. ÌåôÜ ôéò 10 áõôÝò åâäïìÜäåò ìðïñåß êáíåßò íá áêïëïõèÞóåé áíåîÜñôçôá çëéêßáò Ýíá ðñüãñáììá óõíôÞñçóçò ðïõ ìïéÜæåé ìå ôï áêüëïõèï : ×éëéüìåôñá

ËåðôÜ

ÖïñÝò åâäïìáäéáßùò

4.5

5.0

5.5

6.0

7.0

Áí êáíåßò äåí åðéèõìåß íá áêïëïõèÞóåé Ýíá ôÝôïéï “äïìçìÝíï” êáé áõóôçñü ðñüãñáììá ìðïñåß íá ÷ñçóéìïðïéÞóåé Ýíá áðëü üñãáíï ðïõ ëÝãåôáé âçìáôüìåôñï (pedometer). Ôï ìéêñü áõôü üñãáíï ôïðïèåôåßôáé óôç æþíç ôïõ ðáíôåëïíéïý êáé “ìåôñÜ” ôá âÞìáôá ðïõ êÜíïõìå êáèçìåñéíÜ. Áí âÜëïõìå ùò óôü÷ï íá áõîÞóïõìå ôá âÞìáôá ðïõ êÜíïõìå êáôÜ 2000 çìåñçóßùò Þ íá âáäßæïõìå ôïõëÜ÷éóôïí 10000 âÞìáôá çìåñçóßùò ìðïñïýìå ìå ôç âïÞèåéá áõôïý ôïõ ïñãÜíïõ íá åëÝã÷ïõìå ôçí ðñáãìáôïðïßçóç áõôïý ôïõ óôü÷ïõ. ÔÝôïéá âçìáôüìåôñá ðùëïýíôáé óôá öáñìáêåßá êáé óå ðïëëÝò ÷þñåò ôïõ êüóìïõ åßíáé Þäç ðïëý äçìïöéëÞ. ÐñïãñÜììáôá åêãýìíáóçò óå ïñãáíùìÝíïõò ÷þñïõò åßíáé âåâáßùò áðïäåêôÜ. Áí ôï äéáâçôéêü Üôïìï ðñüêåéôáé íá áêïëïõèÞóåé ðñïãñÜììáôá Ýíôïíçò óùìáôéêÞò äñáóôçñéüôçôáò åßíáé êáëü íá ôï êÜíåé êáôüðéí óõíåííüçóçò ìå ôï ãéáôñü ôïõ êáé åíäå÷ïìÝíùò ìåôÜ áðü êáñäéïëïãéêü Ýëåã÷ï. Ìéá þñá ãñÞãïñï ðåñðÜôçìá ôçí çìÝñá ìåéþíåé 20% ôï êßíäõíï åìöÜíéóçò äéáâÞôç åíþ áíôßèåôá ìéá þñá 30

ðáñáêïëïýèçóçò ôçëåüñáóçò áõîÜíåé éóüðïóá ôï êßíäõíï. Áò èõìüìáóôå ëïéðüí êÜèå óôéãìÞ üôé : ✔ ÐåñðáôÜìå ãñÞãïñá ãéá íá öôÜóïõìå óôç êáëýôåñç ñýèìéóç ôïõ äéáâÞôç ✔ ×ñçóéìïðïéïýìå ôá ðüäéá ìáò áíôß ãéá ôï áõôïêßíçôï ãéá íá ðñïóôáôÝøïõìå ôç êáñäéÜ ìáò. ✔ Áò áñ÷ßóïõìå áðü áýñéï êéüëáò ÷ùñßò êáèõóôÝñçóç êáé ÷ùñßò äéêáéïëïãßåò. É. Éùáííßäçò Ðáèïëüãïò

cyanmagentayellowblack

ÄÉÁÂÇÔÏËÏÃÉÊÁ ÍÅÁ

Ïé íÝïé óôü÷ïé ôùí åðéðÝäùí ôçò LDL-÷ïëçóôåñüëçò ÅéóáãùãÞ Ôá áõîçìÝíá åðßðåäá ÷ïëçóôåñüëçò ìáæß ìå ôçí áýîçóç ôçò áñôçñéáêÞò ðßåóçò, ôçí ðá÷õóáñêßá êáé ôï êÜðíéóìá áðïôåëïýí ôñåéò áðü ôïõ ôïõò äÝêá óçìáíôéêüôåñïõò ðáñÜãïíôáò êéíäýíïõ ðáãêïóìßùò ðïõ áí äåí áíôéìåôùðéóèïýí êáôáëëÞëùò ìðïñïýí íá ïäçãÞóïõí óôïí èÜíáôï. Óçìáíôéêïß ðáñÜãïíôåò åßíáé åðßóçò ç ÷ñÞóç áêáôÜëëçëïõ íåñïý, ç óéäçñïðåíßá, ç êáôÜ÷ñçóç ïéíïðíåýìáôïò êáé ôá áêáôÜëëçëá áðï÷åôåõôéêÜ äßêôõá. Ç áèçñïóêëÞñùóç, äçëáäÞ ç áðüöñáîç ôïõ áõëïý ôùí áããåßùí, ïäçãåß óå êáñäéáããåéáêÞ íüóï. Ïé êëéíéêÝò åêäçëþóåéò ôçò êáñäéáããåéáêÞò íüóïõ ìðïñåß íá åßíáé ôï Ýìöñáãìá ôïõ ìõïêáñäßïõ, ç óôçèÜã÷ç ôï åãêåöáëéêü åðåéóüäéï- ìüíéìï Þ ðáñïäéêü, êáé ç íüóïò ôùí ðåñéöåñéêþí áããåßùí ôùí êÜôù Üêñùí. Ç êáñäéáããåéáêÞ áõôÞ íüóïò ó÷åôßæåôáé Üìåóá ìå áýîçóç ôùí åðéðÝäùí ôçò ÷ïëçóôåñüëçò, áëëÜ êáé ôçí õðÝñôáóç, ôï êÜðíéóìá ôï ðáñáðáíßóéï âÜñïò êáé âÝâáéá ôá åðßðåäá ôçò ãëõêüæçò ôïõ áßìáôïò. Ôï ìÝãåèïò ôïõ ðñïâëÞìáôïò Õðïëïãßæåôáé üôé ï Ýíáò óôïõò äýï êáôïßêïõò ôùí ÇíùìÝíùí Ðïëéôåéþí Ý÷åé åðßðåäá ÷ïëçóôåñüëçò ðÜíù áðü 200 mg/dl. Óôçí Åõñþðç ðåñßðïõ äýï óôá ôñßá Üôïìá ìå óôåöáíéáßá íüóï Ý÷ïõí åðßðåäá ÷ïëçóôåñüëçò ðÜíù áðü 190mg/dl. Åßíáé ãíùóôü áðü ÷ñüíéá üôé ç ìåßùóç ôùí åðéðÝäùí ôçò ÷ïëçóôåñüëçò, ìå áëëáãÞ ôïõ ôñüðïõ æùÞò Þ öáñìáêåõôéêÜ, óõíïäåýåôáé áðü ðôþóç ôçò óõ÷íüôçôáò ôçò óôåöáíéáßáò íüóïõ. ÌÜëéóôá, ãéá êÜèå 10% ìåßùóç ôçò ïëéêÞò ÷ïëçóôåñüëçò, ç èíçôüôçôá ðïõ 32

ïöåßëåôáé óå óôåöáíéáßá íüóï ìåéþíåôáé êáôÜ 15%. Åßíáé ëïéðüí öáíåñü üôé ç ÷ïëçóôåñüëç åßíáé Ýíáò ðáñÜãïíôáò êéíäýíïõ ï ïðïßïò ìðïñåß íá ôñïðïðïéçèåß. Ç ÷ïëçóôåñüëç ùò ðáñÜãïíôáò êéíäýíïõ óôåöáíéáßáò íüóïõ Ç ÷ïëçóôåñüëç áðïôåëåßôáé áðü áñêåôÜ åðß ìÝñïõò óôïé÷åßá. Ôá êõñéüôåñá óôïé÷åßá ôçò ÷ïëçóôåñüëçò åßíáé ç LDL-÷ïëçóôåñüëç (÷áìçëÞò ðõêíüôçôáò óôçí ïðïßá êáé ïöåßëïíôáé ðïëëÜ áðü ôá äåéíÜ ôçò ÷ïëçóôåñüëçò, êáé ç HDL-÷ïëçóôåñüëç (õøçëÞò ðõêíüôçôáò ÷ïëçóôåñüëç) ç ïðïßá áóêåß ðñïóôáôåõôéêÞ äñÜóç. Ç LDL-÷ïëçóôåñüëç áðïôåëåß ôïí êýñéï óôü÷ï ôçò áíôéëéðéäáéìéêÞò áãùãÞò, áöïý ãíùñßæïõìå üôé åßíáé ç êõñßùò õðåýèõíç ôçò âëÜâçò ðïõ ðñïêáëåß ç ÷ïëçóôåñüëç óôï ôïß÷ùìá ôùí áããåßùí ìå ôåëéêü áðïôÝëåóìá ôçí áðüöñáîç ôïõ áõëïý ôïõ áããåßïõ êáé ôï Ýìöñáãìá Þ ôï áããåéáêü åãêåöáëéêü åðåéóüäéï. Ç ïéêïãåíÞò õðåñ÷ïëçóôåñïëáéìßá áðïôåëåß ôçí óõ÷íüôåñç êëçñïíïìéêÞ íüóï ðïõ áðáíôÜôáé óôéò ÷þñåò ôçò Äýóçò. Ôá Üôïìá áõôÜ Ý÷ïõí ôéìÝò ÷ïëçóôåñüëçò ðÜíù áðü 330 mg/dl êáé ôéìÝò ôçò LDL-÷ïëçóôåñüëçò ðÜíù áðü 200 mg/ dl ðåñßðïõ, êáé ùò åê ôïýôïõ åìöáíßæïõí ìåãÜëï êßíäõíï óôåöáíéáßáò íüóïõ. Ç ÷ïëçóôåñüëç óôïí óáê÷áñþäç äéáâÞôç êáé ôç ãíùóôÞ óôåöáíéáßá íüóï Ôï ðáñÜäïîï, ôïõëÜ÷éóôï áðü ðñþôçò üøåùò, åßíáé üôé äåí êéíäõíåýïõí áðü óôåöáíéáßá íüóï ìüíïí ôá Üôïìá ìå ðïëý õøçëÝò ôéìÝò LDL-÷ïëçóôåñüëçò. ¸ôóé, ôá Üôïìá ìå óáê÷áñþäç äéáâÞôç ùò êáé åêåßíá ðïõ Ý÷ïõí Þäç õðïóôåß Ýíá Ýìöñáãìá, áêüìá êáé ó÷åôéêÜ ÷á-

cyanmagentayellowblack

ÔÅÕXÏÓ 28 ìçëÝò ôéìÝò LDL-÷ïëçóôåñüëçò, 100-130mg/dl, åßíáé éêáíÝò íá ðñïêáëÝóïõí óïâáñÝò âëÜâåò ôùí óôåöáíéáßùí áããåßùí ôçò êáñäéÜò. Ï ëüãïò äåí åßíáé áêñéâþò ãíùóôüò. Öáßíåôáé üìùò üôé ôá áããåßá áõôþí ôùí áôüìùí åßíáé ðéï åõÜëùôá óôçí åðßäñáóç ôçò LDL-÷ïëçóôåñüëçò óå ó÷Ýóç ìå åêåßíá ôùí ìç äéáâçôéêþí áôüìùí ùò êáé åêåßíùí ðïõ äåí Ý÷ïõí õðïóôåß Ýìöñáãìá. Åðß ðëÝïí öáßíåôáé üôé óå áõôÜ ôá Üôïìá äéáöÝñåé êáé ç LDL-÷ïëçóôåñüëç, áöïý Ý÷åé ôçí éêáíüôçôá íá äéåéóäýåé ðéï åýêïëá óôï ôïß÷ùìá ôùí áããåßùí ðñïêáëþíôáò âáñéÝò áããåéáêÝò âëÜâåò. Óôü÷ïé ôçò LDL-÷ïëçóôåñüëçò ôá 70mg/dl! Ç LDL-÷ïëçóôåñüëç áðïôåëåß ó÷åôéêÜ íÝï èåñáðåõôéêü óôü÷ï, áí ëÜâåé êáíåßò õðüøç üôé ïäçãßåò ãéá ôçí áíôéìåôþðéóç ôçò õðÜñ÷ïõí ìüíïí ôá ôåëåõôáßá 25 ðåñßðïõ ÷ñüíéá. ¸ùò ôï 2001, óôü÷ïò Þôáí ç ìåßùóç ôçò LDL-÷ïëçóôåñüëçò êÜôù áðü 100 mg/dl, êáé áõôü äéüôé áðü ìåãÜëåò ìåëÝôåò ðïõ åß÷áí äéåîá÷èåß Ýùò ôüôå, áðïäåß÷èçêå üôé åöüóïí ç LDL-÷ïëçóôåñüëç ìåéùèåß êÜôù áðü 100 mg/dl, ôá áðïôåëÝóìáôá åßíáé ðéï åõíïúêÜ óå ó÷Ýóç ìå ó÷åôéêÜ õøçëüôåñåò ôéìÝò. Ôá ôåëåõôáßá ôñßá ÷ñüíéá üìùò Ý÷ïõí äåé ôï öùò ôçò äçìïóéüôçôáò íÝåò

ìåëÝôåò ïé ïðïßåò áíáöÝñïõí üôé åéäéêÜ óôá Üôïìá ìå äéáâÞôç ùò êáé åêåßíá ðïõ Ý÷ïõí õðïóôåß Ýìöñáãìá ï óôü÷ïò ôçò ìåßùóçò ôçò LDL-÷ïëçóôåñüëçò åßíáé ðëÝïí ôá 70mg/dl, óôü÷ïò ðïõ ðñéí ìåñéêÜ ÷ñüíéá Þôáí áäéáíüçôïò êáé äéüôé äåí õðÞñ÷áí áðïäåßîåéò üôé áõôü èá åß÷å üöåëïò êáé äéüôé äåí õðÞñ÷áí ôá öáñìáêåõôéêÜ ìÝóá ãéá ôçí åðßôåõîç ôÝôïéùí ôéìþí. ÐñÝðåé ðñÜãìáôé íá åðéäéþêïõìå ôüóï ÷áìçëïýò óôü÷ïõò; Ç áëÞèåéá åßíáé üôé ôá óôïé÷åßá äåí åßíáé ôüóï îåêÜèáñá áêüìá. Ùóôüóï, óå Üôïìá ìå äáâÞôç êáé óôåöáíéáßá íüóï êáëüí åßíáé íá áêïëïõèïýíôáé ïé íÝåò óõóôÜóåéò ôçò ÁìåñéêáíéêÞò NCEP (National Cholesterol Education Program) ðïõ êáèïñßæïõí ùò óôü÷ï ôçò LDL-÷ïëçóôåñüëçò ôéìÞ ôçò ôÜîçò ôùí 70mg/dl. ÂÝâáéá, ôïí ôåëéêü ëüãï ôïí Ý÷åé ï èåñÜðùí éáôñüò ï ïðïßïò èá áðïöáóßóåé áí óôï óõãêåêñéìÝíï áóèåíÞ áîßæåé ç Ýíôïíç ðñïóðÜèåéá ðïõ èá ðñÝðåé íá êáôáâëçèåß ãéá ôçí ôüóï ìåãÜëç ìåßùóç ôçò LDL-÷ïëçóôåñüëçò, ëáìâÜíïíôáò êáé õðüøç ôéò ðéèáíÝò ðáñåíÝñãåéåò ôùí öáñìÜêùí ðïõ èá ðñÝðåé íá ÷ïñçãçèïýí, ðïëëÝò öïñÝò êáé óå ìåãÜëåò äüóåéò. ÓõìðÝñáóìá Ï èåñÜðùí éáôñüò åîáêïëïõèåß, üðùò åäþ êáé áéþíåò, íá åßíáé åêåßíïò ðïõ èá ëÜâåé ôçí ôåëéêÞ áðüöáóç. Èá ðñÝðåé íá æõãßóåé ôá õðÝñ êáé ôá êáôÜ ìéáò Ýíôïíçò èåñáðåõôéêÞò ðñïóðÜèåéáò ìåßùóçò ôçò LDL-÷ïëçóôåñüëçò, ôçí êáôÜóôáóç ôïõ áóèåíïýò ôïõ êáé ôé ðñïóäïêÜ íá êåñäßóåé ìå ìéá óçìáíôéêÞ ìåßùóç ôçò LDL÷ïëçóôåñüëçò. Áíôþíçò ÁëáâÝñáò Éáôñüò 33

cyanmagentayellowblack

ÄÉÁÂÇÔÏËÏÃÉÊÁ ÍÅÁ

Åðéäüñðéá ¸íá áðü ôá ìåãáëýôåñá ðñïâëÞìáôá ðïõ áíôéìåôùðßæïõí ôá Üôïìá ìå óáê÷áñþäç äéáâÞôç åßíáé ç áðï÷Þ ôïõò áðü ôç æÜ÷áñç êáé ãåíéêüôåñá áðü ôéò ãëõêÝò ãåýóåéò. Óýìöùíá ìå ôéò óõóôÜóåéò ôùí äéåèíþí ïñãáíéóìþí ðïõ áó÷ïëïýíôáé ìå ôï äéáâÞôç ç æÜ÷áñç äåí áðïôåëåß áðáãïñåõìÝíç ôñïöÞ, åö'üóïí êáôáíáëþíåôáé êÜôù áðü ïñéóìÝíåò ðñåïûðïèÝóåéò. Ôï ãëýêéóìá ìðïñåß "ðåñéóôáóéáêÜ" íá óõìðåñéëçöèåß óôï äéáéôïëüãéï åíüò äéáâçôéêïý áôüìïõ, áñêåß áõôü íá ãíùñßæåé ðùò èá ÷åéñéóèåß ôï óÜê÷áñü ôïõ. Ç ãíþóç ôçò ðïóüôçôáò ôùí õäáôáíèñÜêùí Þ ôùí éóïäõíÜìùí õäáôáíèñÜêùí ðïõ ðåñéÝ÷åé ôï ãëýêéóìá åßíáé áðáñáßôçôç ïýôùò þóôå åßôå íá áíôéêáôáóôáèåß ìå ôçí áíôßóôïé÷ç ðïóüôçôá õäáôáíèñÜêùí áðü ôï äéáéôïëüãéï ãéá íá ðñïóôåèåß ôï ãëýêéóìá, åßôå íá ðñïóáñìïóôåß ç ðïóüôçôá ôçò éíóïõëßíçò ðïõ èá ëÜâåé. Óå áõôÝò ôéò ðåñéðôþóåéò èá âïçèïýóå íá åëÝîïõìå ôï óÜê÷áñï ðñéí êáé äýï þñåò ìåôÜ ôçí êáôáíÜëùóç ôïõ ãëõêïý êáé óå ðåñßðôùóç áóôï÷ßáò íá ðñïóáñìïóôåß êáëýôåñá ç äüóç ôçí åðüìåíç öïñÜ. ÐáñáêÜôù áêïëïõèïýí ðßíáêåò ìå ãëõêßóìáôá ðïõ êõêëïöïñïýí óôï åìðüñéï êáé ðåñéÝ÷ïõí ðëçñïöïñßåò ü÷é ìüíï ãéá ôçí ðïóüôçôá õäáôáíèñÜêùí áëëÜ êáé ôïõ ëßðïõò ðïõ áõôÜ ðåñéÝ÷ïõí. Ôá ëéðáñÜ êáé ïé èåñìßäåò åßíáé åîßóïõ óçìáíôéêÜ êáé èá ðñÝðåé íá ëáìâÜíïíôáé õðüøç áðü ôá Üôïìá ìå äéáâÞôç ðñïôïý êÜíïõí "ôç ãëõêéÜ ôïõò áôáóèáëßá". Èá èÝëáìå íá åõ÷áñéóôÞóïõìå ôéò åôáéñåßåò ÖÁÃÅ, ÄÅËÔÁ êáé ÌÅÂÃÁË ãéá ôéò ðëçñïöïñßåò ðïõ åõãåíéêÜ ìáò ðáñá÷þñçóáí ó÷åôéêÜ ìå ôá óôïé÷åßá ãéá ôá èñåðôéêÜ óõóôáôéêÜ ôùí ðñïúüíôùí ôïõò

ÅÐÉÄÏÑÐÉÁ ÃÅÍÉÊÅÓ ÐËÇÑÏÖÏÑÉÅÓ

ÈÑÅÐÔ. ÓÕÓÔÁÔÉÊÁ áíÜ 100g ðñïúüíôïò: ÅíÝñãåéá (kcal): ÐñùôåÀíåò (ãñ.): ÕäáôÜíèñáêåò (ãñ.): ËéðáñÜ (ãñ.): ÓÕÓÊÅÕÁÓÉÁ (ãñ.) ÈÑÅÐÔ. ÓÕÓÔÁÔ. áíÜ ôåìÜ÷éï: ÅíÝñãåéá (kcal) : ÕäáôÜíèñáêåò (ãñ) : Áñéèì. ÉóïäõíÜìùí õäáô:

ÖÁÃÅ BLACK FOREST

ÔÑÏÕÖÁ ÓÏÊÏËÁÔÁ

ÊÑÅÌÁ ÊÁÑÁÌÅËÅ

ÓÉÊÁÃÏ

ÓïêïëáôÝíéï ãëýêéóìá

Ãëýêéóìá ìå ðáíôåóðÜíé, óéñüðé êåñáóéïý, êïììÜôéá âýóóéíï êáé óáíôéãý

ÊñÝìá ìå óéñüðé êáñáìÝëáò

Åðéäüñðéï ãÜëáêôïò ìå êáêÜï

288 4,2 42,1 11,4 2*100

254 3,8 44 7 2*100

134 3 24,3 2,7 2*125

127 3,1 21,9 3 2*125

288 42,1

254 44

167,5 30

159 27,3

2,8

1,8

cyanmagentayellowblack

ÔÅÕXÏÓ 28

ÅÐÉÄÏÑÐÉÁ ÃÅÍÉÊÅÓ ÐËÇÑÏÖÏÑÉÅÓ

ÈÑÅÐÔ. ÓÕÓÔÁÔÉÊÁ áíÜ 100g ðñïúüíôïò: ÅíÝñãåéá (kcal): ÐñùôåÀíåò (ãñ.): ÕäáôÜíèñáêåò (ãñ.): ËéðáñÜ (ãñ.): Áëêïüëç (ãñ): ÓÕÓÊÅÕÁÓÉÁ (ãñ.) ÈÑÅÐÔ. ÓÕÓÔÁÔ. áíÜ ôåìÜ÷éï: ÅíÝñãåéá (kcal) : ÕäáôÜíèñáêåò (ãñ) : Áñéèì. ÉóïäõíÜìùí õäáô: ÅÐÉÄÏÑÐÉÁ

ÖÁÃÅ ÔÉÑÁÌÉÓÏÕ

ÐÑÏÖÉÔÅÑÏË

ÅÐÉÄÏÑÐÉÁ

ÑÕÆÏÃÁËÏ

Óïõ ìå ãÝìéóç êñÝìáò êáé óïêïëÜôá

Ãëýêéóìá áðï ðáíôåóðÜíé ìå ëéêÝñ êáöÝ êáé êñÝìá ìå êáêÜï.

Åðéäüñðéï ìå êñÝìá, óïêïëÜôá êáé ðáíôåóðÜíé ìå ëéêÝñ êáêÜï

301 3,4 25,4 19,9 1 2*90

275 4,5 36,2 11,3 1,5 2*90

259 4,2 33,4 10,9 1,5 2*90

120 2,8 20,5 3

271 23

247 32,5

233 30

180 31

1,5

2,2

ÌÏÕÓ ÓÏÊÏËÁÔÁÓ ÌÅ ÓÁÍÔÉÃÕ

ÌÏÕÓ ÓÏÊÏËÁÔÁÓ

ÃÅÍÉÊÅÓ ÐËÇÑÏÖÏÑÉÅÓ ÈÑÅÐÔ. ÓÕÓÔÁÔÉÊÁ áíÜ 100g ðñïúüíôïò: ÅíÝñãåéá (kcal): ÐñùôåÀíåò (ãñ.): ÕäáôÜíèñáêåò (ãñ.): ËéðáñÜ (ãñ.): ÓÕÓÊÅÕÁÓÉÁ (ãñ.) ÈÑÅÐÔ. ÓÕÓÔÁÔ. áíÜ ôåìÜ÷éï: ÅíÝñãåéá (kcal) : ÕäáôÜíèñáêåò (ãñ) : Áñéèì. ÉóïäõíÜìùí õäáô:

ÔÁÑÔÏÕÖÏ

2*150

FRUYO & CHOCOLATE FRUYO & CHOCOLATE ÓÔÑÁÔÓÉÁÔÅËËÁ ÖÑÁÏÕËÁ Ãéáïýñôé ìå ãåýóç óôñáôóéáôÝëëá

Ãéáïýñôé ìå öñÜïõëá êáé óïêïëÜôá

197 2,7 19,5 12 2*100

160 3,2 24,5 5,5 2*100

147 4,7 20 5,3 2*200

151 4,8 21 5,3 2*200

197 19,5

160 24,5

294 40

302 42

1,3

1,6

2,6

2,8

FANTASIASTRACCIATELLA

ÄÅËÔÁ FANTASIA-TRACCIATELLA COOKIES

FANTASIA- BLACK FOREST

ÃÅÍÉÊÅÓ ÐËÇÑÏÖÏÑÉÅÓ

Ãéáïõñôïåðéäüñðéï ìå êïììÜôéá óïêïëÜôáò

Ãéáïõñôï åðéäüñðéï ìå Ãéáïõñôïåðéäüñðéï êïììÜôéá óïêïëÜôáò êáé black forest ìðéóêüôïõ

Ãéáïõñôïåðéäüñðéï ìå ãåýóç âáíßëéáò êáé êïììáôÜêéá êáñáìÝëáò

ÈÑÅÐÔ. ÓÕÓÔÁÔÉÊÁ áíÜ 100g ðñïúüíôïò: ÅíÝñãåéá (kcal): ÐñùôåÀíåò (ãñ.): ÕäáôÜíèñáêåò (ãñ.): ËéðáñÜ (ãñ.): ÓÕÓÊÅÕÁÓÉÁ (ãñ.)

124 5,6 16,9 3,5 2*150

119 5,8 14,1 3,5 2*150

121 5,6 14 4,4 2*150

119 5,7 15,7 3,5 2*150

cyanmagentayellowblack

ÄÉÁÂÇÔÏËÏÃÉÊÁ ÍÅÁ

ÅÐÉÄÏÑÐÉÁ ÈÑÅÐÔ. ÓÕÓÔÁÔ. áíÜ ôåìÜ÷éï: ÅíÝñãåéá (kcal) : ÕäáôÜíèñáêåò (ãñ) : Áñéèì. ÉóïäõíÜìùí õäáô:

FANTASIASTRACCIATELLA

ÄÅËÔÁ FANTASIA-TRACCIATELLA COOKIES

FANTASIA- BLACK FOREST

186 25,3

178,5 21,15

178,5 23,55

181,5 21

1,7

1,4

1,6

1,4

DANETTE DOUBLE

ÅÐÉÄÏÑÐÉÁ ÃÅÍÉÊÅÓ ÐËÇÑÏÖÏÑÉÅÓ

Åðéäüñðéï ãÜëáêôïò ìå êñÝìá Åðéäüñðéï ãÜëáêôïò ìå êáñáìÝëá êáé óïêïëÜôá

DANETTE ÂÁÍÉËÉÁ DANETTE ÓÏÊÏËÁÔÁ Åðéäüñðéï ãÜëáêôïò ìå âáíßëéá / óïêïëÜôá

163 3,6 22,9 6,3 4*80

123 3 23,5 1,9 4*125

109 -117 2,4 18 - 20 2,9 4*125

130 18,3 1,2

154 29,4 2

136,2 - 146,2 22,5 - 25 1,5 - 1,6

ÌÅÂÃÁË DOLCE CHEESCAKE ÑÕÆÏÃÁËÏ ÐÏËÉÔÉÊÏ ÖÑÁÏÕËÁ/ÁÃÑÉÏÊÅÑÁÓÏ/ ÐÏÑÔÏÊÁËÉ - ÁÍÁÍÁÓ

ÅÐÉÄÏÑÐÉÁ

DOLCE

Åðéäüñðéï ãéáïõñôéïý ìå óéñüðé áðü êïììÜôéá öñïýôùí (öñÜïõëá,áãñéïêÝñáóï, ðïñôïêÜëé - áíáíÜò)

Åðéäüñðéï ìå ãéáïýñôé, êïììÜôéá óïêïëÜôáò êáé öñïýôùí (stracciatella, öñÜïõëá, ìðáíÜíá, êåñÜóé)

127 2,95 22 3 2*150

111 - 115 4,5 20 - 21 1,5 2*150

107 - 122 4,3 - 5,3 15,5 - 17,7 3 - 3,3 2*150

190 33 2,2

166,5 - 172,5 30 - 31,5 2 - 2,1

160 - 183 23,2 - 26,5 1,5 - 1,8

ÃÅÍÉÊÅÓ ÐËÇÑÏÖÏÑÉÅÓ

DANETTE ÊÑÅÌÁ ÊÁÑÁÌÅËÅ

Ïõñáíßá ÆÝñâá, ÊëéíéêÞ Äéáéôïëüãïò 36

cyanmagentayellowblack

ÄÉÁÂÇÔÏËÏÃÉÊÁ ÍÅÁ

ÅÃÃÑÁÖÇ ÓÔÁ ÄÉÁÂÇÔÏËÏÃÉÊÁ ÍÅÁ ÅÐÙÍÕÌÏ: .................................................................................................................................................. .......................................................................................................................................................................... ÏÍÏÌÁ: ........................................................................................................................................................ .......................................................................................................................................................................... Ç äéåýèõíóç ðïõ èÝëù íá ëáìâÜíù ôï ðåñéïäéêü ÄéáâçôïëïãéêÜ ÍÝá åßíáé: ......................................................................................................................... .......................................................................................................................................................................... .......................................................................................................................................................................... Ïäüò: .................................................................................................... Áñéè. ................................................ Ðüëç: .................................................................................................... Ôá÷. Êùä. : ..................................... Ôá÷õäñïìéêÞ Äéåýèõíóç: ÅëëçíéêÞ ÄéáâçôïëïãéêÞ Åôáéñåßá ÌáéÜíäñïõ 23 ÁèÞíá 11528

ÕÐÏÃÑÁÖÇ

Ôï ðåñéïäéêü ðñïóöÝñåôáé ÄÙÑÅÁÍ

ÏÄÇÃÉÅÓ ÃÉÁ ÔÏÕÓ ÓÕÃÃÑÁÖÅÉÓ ÄÉÁÂÇÔÏËÏÃÉÊÙÍ ÍÅÙÍ

(ãé' áõôïýò ðïõ áó÷ïëïýíôáé ìå ôï äéáâÞôç êáé èÝëïõí íá åíçìåñþóïõí) 1. ¢ñèñï 2-3 äáêôõëïãñáöçìÝíùí óåëßäùí. Ìéêñüôåñï Üñèñï, ìå ðñáêôéêÝò óõóôÜóåéò, ïäçãßåò Þ ìå óçìåßá õðåíèýìéóçò. 2. Óôï êýñéï Üñèñï, íá õðÜñ÷ïõí 1 Ýùò 2 óçìåßá, ôá ïðïßá èÝëåé ï óõããñáöÝáò íá ôïíßóåé óáí êýñéá ìçíýìáôá. ÁõôÜ èá ôõðùèïýí óå Üëëï öýëëï (èá åêôõðùèåß ìÝóá óôï Üñèñï óå åéäéêü ðåñéèþñéï). 3. Óå êÜèå Üñèñï íá õðÜñ÷ïõí 2 ìå 3 êýñéåò âéâëéïãñáöéêÝò ðáñáðïìðÝò. 4. Íá ðåñéêëåßïõí ìÝóá óôï Üñèñï, 1 Ýùò 2 óêßôóá áí õðÜñ÷ïõí, óå ó÷Ýóç ìå ôï èÝìá.. 5. ÅÜí åßíáé åöéêôü, ôï êåßìåíï íá åßíáé óå äéóêÝôá, óôï óýóôçìá word, version Windows 1995, ãéá PC ìå ìÝãåèïò ãñáììÜôùí 12. 6. Ôï Üñèñï íá óõíïäåýåôáé ìå ôï üíïìá ôïõ óõããñáöÝá, äéåýèõíóç êáé ôçëÝöùíï ôßôëï (ãéáôñüò, íïóçëåõôÞò ê.ëð.) êáé ôüðï åñãáóßáò, ìå çìåñïìçíßá áðïóôïëÞò. 7. Ôï Üñèñï íá óôáëåß: ÓõíôáêôéêÞ ÅðéôñïðÞ Ðåñéïäéêïý ÄéáâçôïëïãéêÜ ÍÝá ÌáéÜíäñïõ 23, 115 28 ÁèÞíá 38