Teux31

cyanmagentayellowblack

3

ÔÅÕXÏÓ 31

ÅËËÇÍÉÊÇ ÄÉÁÂÇÔÏËÏÃÉÊÇ ÅÔÁÉÑÅÉÁ Ôï ðåñéïäéêü áõôü áðåõèýíåôáé óå Üôïìá ìå äéáâÞôç êáé óå åðáããÝëìáôá õãåßáò ðïõ Ý÷ïõí ó÷Ýóç ìå ôï äéáâÞôç Åêäßäåôáé áðü ôçí ÅëëçíéêÞ ÄéáâçôïëïãéêÞ Åôáéñåßá ÄéáíÝìåôáé ÄùñåÜí Ôá êåßìåíá ôùí äéáöçìßóåùí åßíáé õðü ôçí åõèýíç ôùí äéáöçìéæïìÝíùí êáé ü÷é ôçò ÅëëçíéêÞò ÄéáâçôïëïãéêÞò Åôáéñåßáò

Äéïéêçôéêü Óõìâïýëéï ÅëëçíéêÞò ÄéáâçôïëïãéêÞò Åôáéñåßáò Ðñüåäñïò Áíôéðñüåäñïò Ãåíéêüò Ãñáììáôåýò Ôáìßáò ÌÝëç

Ìåëéäþíçò ÁíäñÝáò Éùáííßäçò ÉùÜííçò Ðáíáãéþôïõ ÈåìéóôïêëÞò ÌáêñõëÜêçò Êùíóôáíôßíïò Âáóéëüðïõëïò ×Üñçò ÄéäÜããåëïò ÔñéáíôÜöõëëïò Ìðïýóìðïõëáò Óôáýñïò ÐáðÜò Óôáýñïò Öéëéððßäçò Ößëéððïò

ÓõíôáêôéêÞ ÅðéôñïðÞ "ÄéáâçôïëïãéêÜ ÍÝá": Åðßôéìïò Ðñüåäñïò: ÁëéâéæÜôïò ÉùÜííçò Õðåýèõíïò Óýíôáîçò: Âáæáßïõ ÁíäñéáíÞ Ãñáììáôåýò: Äçìïóèåíüðïõëïò ×Üñçò ÌÝëç: ÁëáâÝñáò Áíôþíçò Êïößíçò ÁèáíÜóéïò Áíáóôáóßïõ ÅëÝíç ÌçôñÜêïõ Áóçìßíá Âáóéëüðïõëïò ×Üñçò ÌáêñõëÜêçò Êùíóôáíôßíïò Éùáííßäçò ÉùÜííçò ÌðåíñïõìðÞ ÌáñéÜííá Çñáêëåéáíïý ÓôõëéáíÞ Ôåíôïëïýñçò Íéêüëáïò ÈõìÝëëç ÉùÜííá ÔïõñíÞò Óõìåþí ÊåöáëÜò Íßêïò

Ôá÷. Äéåýèõíóç: ÅëëçíéêÞ ÄéáâçôïëïãéêÞ Åôáéñåßá ÌáéÜíäñïõ 9 - ÁèÞíá 11528 http://www.ede.gr ÉäéïêôÞôçò: ÅËËÇÍÉÊH ÄÉÁÂÇÔÏËÏÃÉÊH ÅÔÁÉÑÅIÁ - Åêäüôçò: ÅØÉËÏÍ

3

cyanmagentayellowblack

ÄÉÁÂÇÔÏËÏÃÉÊÁ ÍÅÁ

NOVONORDISK 2

4

4

cyanmagentayellowblack

5

ÔÅÕXÏÓ 31

ÄéáâçôïëïãéêÜ ÍÝá

ÅËËÇÍÉÊÇ ÄÉÁÂÇÔÏËÏÃÉÊÇ ÅÔÁÉÑÅÉÁ

ÐÅÑÉÅ×ÏÌÅÍÁ Ï óáê÷áñþäçò äéáâÞôçò êáé ïé åíôåñéêÝò éíêñåôßíåò: Ìéá íÝá èåñáðåõôéêÞ ðñïóÝããéóç ....................................................................................................... 9 Áíôþíçò ÁëáâÝñáò Ðùò íá áðïöåõ÷èïýí ïäïíôéáôñéêÜ ðñïâëÞìáôá óå Üôïìá ìå äéáâÞôç ...................... 11 ÉùÜííá ÈõìÝëëç ÁöéÝñùìá óôï äéáâçôéêü ðüäé ............................................................................................................. 15 Êáôåñßíá ÊáøéìÜíç Áñèñï ãéá ôá åðáããÝëìáôá õãåßáò: Ìåôáâïëéêü óýíäñïìï: Ïé íÝåò ïñéïèåôÞóåéò êáé ç åêôßìçóç ôïõ êáñäéáããåéáêïý êéíäýíïõ ôïõ óõíäñüìïõ ............................................................................................................................................ 23 AíäñÝáò Måëéäþíçò NÝá áðü ôï 65ï ÅôÞóéï ÓõíÝäñéï ôçò ÁìåñéêáíéêÞò ÄéáâçôïëïãéêÞò Åôáéñåßáò (ÁDA) .......................................................................................................................... ......................................... 28 ÁíäñéáíÞ Âáæáßïõ, ÉùÜííçò Éùáííßäçò ÍÝá áðü ôç ÄéåèíÞ Âéâëéïãñáößá ........................................................................................................ 32 ÅëÝíç Áíáóôáóßïõ ÁðáíôÞóåéò óå åñùôÞìáôá ôùí áíáãíùóôþí ìáò: ÁëÞèåéåò êáé ìýèïé ãéá ôç äéáôñïöÞ ìáò ................................................................................................................................. 35 AíäñéáíÞ Âáæáßïõ ÌéêñÜ ìõóôéêÜ üôáí ôñþôå Ýîù ......................................................................................................... 36 ×Üñçò Äçìïóèåíüðïõëïò

5

cyanmagentayellowblack

6

ÄÉÁÂÇÔÏËÏÃÉÊÁ ÍÅÁ

ÊÁÔÁËÏÃÏÓ ÓÕÍÅÑÃÁÔÙÍ

Áíôþíçò ÁëáâÝñáò

ÔÅÕ×ÏÓ 31ï

Ðáèïëüãïò, ÁíáðëçñùôÞò ÄéåõèõíôÞò Á´ ÐáèïëïãéêÞò ÊëéíéêÞò Íïóïêïìåßï Åñõèñüò Óôáõñüò

ÅëÝíç Áíáóôáóßïõ

Åíäïêñéíïëüãïò, Á Åíäïêñéíïëïãéêü ÔìÞìá-Äéáâçôïëïãéêü ÊÝíôñï ÐÃÍ ÁëåîÜíäñá

ÁíäñéáíÞ Âáæáßïõ

Ðáéäßáôñïò, ÅðéìåëÞôñéá Á´, Á´ ÐáéäéáôñéêÞ ÊëéíéêÞ, Õðåýèõíç Äéáâçôïëïãéêïý ÊÝíôñïõ, Íïóïêïìåßï Ðáßäùí Ð & Á Êõñéáêïý

×Üñçò Äçìïóèåíüðïõëïò

MÌedSci. SRD, Këéíéêüò Äéáéôïëüãïò- Âéïëüãïò, Ëáúêü Ãåíéêü Íïóïêïìåßï Áèçíþí

ÉùÜííá ÈõìÝëëç

Íïóçëåýôñéá Ð.Å. Äéáâçôïëïãéêü ÊÝíôñï Íïóïêïìåßï Ðáßäùí Ð ê´ Á Êõñéáêïý

Êáôåñßíá ÊáøéìÜíç

×çìéêüò

ÁíäñÝáò Måëéäþíçò

Ðáèïëüãïò, ÁíáðëçñùôÞò ÄéåõèõíôÞò Á´ ÐáèïëïãéêÞò ÊëéíéêÞò, Õðåýèõíïò Äéáâçôïëïãéêïý êÝíôñïõ, Ãåíéêü Íïóïêïìåßï ÐåéñáéÜÔÆÁÍÅÉÏ

ÉùÜííçò Éùáííßäçò

Ðáèïëüãïò, ÅðéìåëçôÞò Â', Õðåýèõíïò Äéáâçôïëïãéêïý Éáôñåßïõ Êùíóôáíôïðïýëåéï Óõãêñüôçìá, Ð.Ã.Í.Í. Éùíßáò "Áãßá ¼ëãá"

6

cyanmagentayellowblack

7

ÔÅÕXÏÓ 31

BAYER 3

7

cyanmagentayellowblack

8

ÄÉÁÂÇÔÏËÏÃÉÊÁ ÍÅÁ

Áðü ôç Óýíôáîç

H óõíôáêôéêÞ åðéôñïðÞ ôùí "Äéáâçôïëïãéêþí ÍÝùí" óôçí ðñïóðÜèåéá âåëôßùóçò ôçò áéóèçôéêÞò ôïõ ðåñéïäéêïý áðïöÜóéóå íá äþóåé ìéá åéêáóôéêÞ íüôá ó'áõôü ðñïâÜëëïíôáò ôáõôü÷ñïíá ôï Ýñãï ôùí óýã÷ñïíùí ÅëëÞíùí æùãñÜöùí. Ó'áõôü ôï ôåý÷ïò óôï åîþöõëëï öéëïîåíåßôáé Ýíá Ýñãï ôïõ ê. Âáóßëç ÔÜãêáëïõ. Èá èÝëáìå íá åõ÷áñéóôÞóïõìå èåñìÜ ôïí êáëéôÝ÷íç ãéá ôçí áöéëïêåñäÞ ðñïóöïñÜ ôïõ Ýñãïõ ôïõ ãéá ôç öéëïôÝ÷íçóç ôïõ ðåñéïäéêïý êáé ôç èåñìÞ ôïõ áíôáðüêñéóç. Ôá Ýñãá ôïõ êïõ ÔÜãêáëïõ ðñüôåéíå óôçí óõíôáêôéêÞ åðéôñïðÞ ç äéïñãáíþôñéá åéêáóôéêþí åêèÝóåùí ê.Ãùãþ ÊïëõâÞñá ôçí ïðïßá éäéáßôåñá åõ÷áñéóôïýìå ãéá ôç âïÞèåéÜ ôçò.

O Âáóßëçò ÔÜãêáëïò ãåííÞèçêå óôçí Ôñßðïëç ôï 1960. Áðü ôï 1978 åùò ôï 1981 óðïýäáóå ãëõðôéêÞ êáé ìÜñìáñï óôç Ó÷ïëÞ Êáëþí Ôå÷íþí ôçò ÔÞíïõ ìå äÜóêáëï ôï ÃéÜííç ÌáíéáôÜêï. Áðü ôï 1981 óðïýäáóå óôçí Á.Ó..Ê.Ô æùãñáöéêÞ ìå äáóêÜëïõò ôï ÃéÜííç Ìüñáëç êáé ôï ÄçìÞôñç ÌõôáñÜ. ÐáñÜëëçëá ðáñáêïëïýèçóå ôï åñãáóôÞñé øçöéäùôïý ìå äáóêÜëïõò ôï ÃéÜííç ÊïëÝöá êáé ôçí Ðåëáãßá Áããåëïðïýëïõ. Áðïöïßôçóå ôï 1987 ìå Üñéóôá êáé áðü ôá äýï åñãáóôÞñéá. ¸÷åé êÜíåé ðïëëÝò áôïìéêÝò åêèÝóåéò óå ãíùóôÝò ãêáëåñß óôçí ÁèÞíá êáé ôç Èåóóáëïíßêç. ¸÷åé, åðßóçò, óõììåôÜó÷åé óå ðïëëÝò ïìáäéêÝò åêèÝóåéò áíÜ ôçí ÅëëÜäá. ÆùãñáöéêÜ Ýñãá êáé øçöéäùôÜ âñßóêïíôáé óå äéÜöïñåò éäéùôéêÝò óõëëïãÝò. Æåß êáé åñãÜæåôáé óôçí ÁèÞíá.

* Åîþöõëëï: Âáóßëçò ÔÜãêáëïò ÓõêéÜ , ëÜäé óå êáìâÜ, 1998

8

cyanmagentayellowblack

9

ÔÅÕXÏÓ 31

Ï óáê÷áñþäçò äéáâÞôçò êáé ïé åíôåñéêÝò éíêñåôßíåò: Ìéá íÝá èåñáðåõôéêÞ ðñïóÝããéóç ÅéóáãùãÞ Ïé éíêñåôßíåò Ï óáê÷áñþäçò äéáâÞôçò áðïôåëåß ìéá ÷ñüíéá äéáÏé éíêñåôßíåò, ç ëÝîç ðñïÝñ÷åôáé áðü ôéò ëÝîåéò ôáñá÷Þ ôïõ ìåôáâïëéóìïý êõñßùò ôçò ãëõêüæçò, áëëÜ ÉÍóïõëßíç êáé óåÊÑÉÔÉÍÇ, äçëáäÞ Ýêêñéóç éíóïõëßíçò, êáé Üëëùí óçìáíôéêþí óôïé÷åßùí ôïõ ìåôáâïëéóìïý. åßíáé ïñìüíåò ðïõ ðáñÜãïíôáé áðü ôïí åíôåñéêü óù¼ðùò êáé óôçí õðÝñôáóç, ôçí ðá÷õóáñêßá, ôçí õðåñëÞíá. ÖõóéïëïãéêÜ, ìüëéò åéóÝëèåé ôñïöÞ óôï ëåðôü ÷ïëçóôåñïëáéìßá, Ýôóé êáé óôï óáê÷áñþäç äéáâÞôç Ýíôåñï, äßíåôáé åíôïëÞ Ýêêñéóçò óåêñåôéíþí. ÁõôÝò áðáéôåßôáé ìéá óõíå÷Þò ðñïóðÜèåéá ñýèìéóçò, åí ðñïÝ÷ïõí ôçí éäéüôçôá íá äéåãåßñïõí ôçí Ýêêñéóç éíóïõëßêåéìÝíïõ ôçò ãëõêüæçò, áöïý ìå áõôüí ôïí ôñüðï ìðïíçò áðü ôï ðÜãêñåáò, Ýíáò ìç÷áíéóìüò áëçèéíÜ áîéïñïýìå íá áðïöýãïõìå ðïëëÝò åðéðëïêÝò ðïõ ó÷åôßæïèáýìáóôïò, áöïý Ýôóé åêêñßíåôáé éíóïõëßíç ðñïôïý áêüíôáé ìå ôá áõîçìÝíá åðßðåäá ôçò ãëõêüæçò. ìá áðïññïöçèåß ç ãëõêüæç áðü ôï Ýíôåñï, þóôå üôáí Ç ðñïóðÜèåéá ôçò èåñáðåõôéêÞò áíôéìåôþðéóçò ôïõ åéóÝëèåé óôçí êõêëïöïñßá ç ãëõêüæç, íá õðÜñ÷åé Þäç ç óáê÷áñþäç äéáâÞôç ÷ñïíïëïãåßôáé áðü ðÜñá ðïëý éíóïõëßíç þóôå íá äéåõêïëõíèåß ç äéáêßíçóç ôçò ãëõðáëáéÜ. Ïñüóçìï óôç èåñáðåßá ôïõ äéáâÞôç Þôáí ç êüæçò ðñïò ôï åóùôåñéêü ôïõ çðáôéêïý êáé ìõúêïý êõôåéóáãùãÞ óôçí ðñÜîç, ôï 1922, ôÜñïõ êáé åí óõíå÷åßá ï ìåôáâïôçò éíóïõëßíçò. ¸ùò ôüôå, íåáñÜ ëéóìüò ôçò. Ç äéáðßóôùóç ôçò êõñßùò Üôïìá, êáôÝëçãáí ìÝóá óå ýðáñîçò áõôþí ôùí ïõóéþí Ýãéíå ëßãåò åâäïìÜäåò áðü ôç äéÜãíùáðü ôçí ðáñáôÞñçóç üôé ç Ýêêñéóç ôïõ äéáâÞôç. ÓÞìåñá ç êáôÜóç éíóïõëßíçò üôáí ÷ïñçãçèåß ãëõóôáóç Ý÷åé áëëÜîåé Üñäçí, êáé åßêüæç áðü ôï óôüìá åßíáé ðïëý ðåíáé åîáéñåôéêÜ óðÜíéï óôéò áíáñéóóüôåñç óå ó÷Ýóç ìå ôçí ÝêðôõãìÝíåò êïéíùíßåò íá ÷Üíïíôáé êñéóç éíóïõëßíçò ìåôÜ áðü ÷ïñÞÜíèñùðïé ëüãù ìç Ýãêáéñçò áíôéãçóç ßäéáò ðïóüôçôáò ãëõêüæçò åíìåôþðéóçò ôïõ äéáâÞôç. äïöëåâßùò, Üñá, ôï óõìðÝñáóìá ¼ìùò, ðáñÜ ôç óõíå÷Þ åéóáåßíáé üôé ç ëÞøç ãëõêüæçò áðü ôï ãùãÞ íÝùí èåñáðåõôéêþí ìÝóùí óôüìá ðáñÜãåé ïñéóìÝíåò éó÷õñÝò óôçí áíôéìåôþðéóç ôïõ äéáâÞôç, ìåéíóïõëéíïåêêñéôéêÝò ïõóßåò. ãÜëïò áñéèìüò áôüìùí åîáêïëïõèåß íá ôáëáíßæåôáé áðü áõôüí. ¸ôóé, Ç GLP-1 ðñïÝñ÷åôáé áðü ìéá öáñìáêåõôéêÞ Ôüðïò öõóéêÞò ðáñáãùãÞò Ýùò üôïõ âñåèåß ç ïñéóôéêÞ èåñá- ïõóßá ðïõ ïíïìÜæåôáé exendin-4 êáé åßíáé ìéá éíêñåôéíþí êáé öáñìáêåõôéðåõôéêÞ ëýóç ôïõ äéáâÞôç, ç ðñï- ðñùôåÀíç ðïõ âñßóêåôáé óôïõò óéåëïãüíïõò êÞ åêìåôÜëëåõóç áõôþí ôùí óðÜèåéá åßíáé ç üóï êáëýôåñç áíôé- áäÝíåò ìéáò äçëçôçñéþäïõò óáýñáò, ôçò Gila ïñìïíþí ìåôþðéóç ôïõ óáê÷Üñïõ ôïõ áßìá- monster. Öáßíåôáé üôé õðÜñ÷ïõí ðïëëÝò ôïò, äåäïìÝíïõ üôé åßíáé ðëÝïí ïñìüíåò ìå éäéüôçôåò éíêñåôßíçò óßãïõñï üôé üóï íùñßôåñá êáé üóï êáëýôåñá áíôéìåôùáëëÜ ïé óçìáíôéêüôåñåò ðïõ ó÷åôßæïíôáé ìå ôïí ìåôáðßóåé êáíåßò ôá åðßðåäá ôïõ óáê÷Üñïõ ôïõ áßìáôïò, ôüóï âïëéóìü ôçò ãëõêüæçò åßíáé äýï, ç GIP (Gastric Inhiìåéþíåôáé ç ðéèáíüôçôá åìöÜíéóçò Þ åîÝëéîçò ôùí åðébitory Polypeptide) êáé ç GLP-1 (Glucagon-Like Pepðëïêþí ðïõ ó÷åôßæïíôáé ìå ôïí äéáâÞôç. tide). ÅðåéäÞ ïé éäéüôçôåò ôçò GLP-1 åßíáé ðéï åíôõðùÌåôÜ ôçí åéóáãùãÞ óôçí êáèçìåñéíÞ ðñÜîç ôùí óéáêÝò üóïí áöïñÜ óôéò ìåôáâïëéêÝò äñáóôçñéüôçôÝò ãëéôáæïíþí ðïõ ßóùò èá Ý÷ïõí åíôõðùóéáêÜ áðïôåëÝôçò óôïí äéáâÞôç, ç Ýñåõíá åóôéÜóôçêå êõñßùò óå áõóìáôá óôçí áíôéìåôþðéóç ôçò óçìáíôéêüôåñçò ßóùò ðëçôÞí. ãÞò ðïõ ó÷åôßæåôáé ìå ôïí äéáâÞôç, äçëáäÞ ôï ÝìöñáãÁõôÝò ïé äýï ïñìüíåò, ïé éíêñåôßíåò, ðáñÜãïíôáé ìá ôïõ ìõïêáñäßïõ, ôá ôåëåõôáßá 2-3 ÷ñüíéá ãßíåôáé áðü ôï ëåðôü Ýíôåñï ìåôÜ áðü ôç ëÞøç ôñïöÞò. Óôç Ýíôïíç óõæÞôçóç êáé ãéá ôéò éíêñåôßíåò, ðïõ áðïôåëïýí óõíÝ÷åéá ïé éíêñåôßíåò äñïõí óå õðïäï÷åßò ðïõ âñßìéá åíôåëþò íÝá öéëïóïößá óôçí áíôéìåôþðéóç ôïõ äéáóêïíôáé ðÜíù óôï â-êýôôáñï ôïõ ðáãêñÝáôïò ìå áðïâÞôç. ôÝëåóìá ôçí áýîçóç ôçò Ýêêñéóçò éíóïõëßíçò. Ç öõóéï9

cyanmagentayellowblack

10

ÄÉÁÂÇÔÏËÏÃÉÊÁ ÍÅÁ ëïãéêÜ åêêñéíüìåíç GLP-1, üðùò Üëëùóôå êáé ç GIP Ý÷ïõí äéÜñêåéá æùÞò ìüëéò ïëßãùí ëåðôþí, äéüôé êáôáóôñÝöïíôáé ðïëý ãñÞãïñá áðü Ýíá Ýíæõìï ôï DPP-IV. Óôï óáê÷áñþäç äéáâÞôç ôýðïõ 2, ç Ýêêñéóç ôùí éíêñåôéíþí éäéáßôåñá, êáé ðéèáíþò ìüíïí ôçò GLP-1, åßíáé äéáôáñáãìÝíç. ÅñåõíçôÝò Ý÷ïõí êáôïñèþóåé íá ðáñÜãïõí Ýíá óõíèåôéêü ìüñéï ôïõ GLP-1 ôï ïðïßï äåí êáôáóôñÝöåôáé áðü ôï Ýíæõìï DPP-IV, ìå áðïôÝëåóìá ï ÷ñüíïò äñáóôéêüôçôáò ôïõ GLP-1 íá Ý÷åé áõîçèåß êáôÜ ðïëý. Ìéá Üëëç èåñáðåõôéêÞ ðñïóÝããéóç èá Þôáí ç áðåíåñãïðïßçóç ôïõ õðåýèõíïõ ãéá ôçí êáôáóôñïöÞ ôùí éíêñåôéíþí åíæýìïõ, äçëáäÞ ôïõ DPP-IV, ïðüôå èá ðáñáôåßíåôáé ï ÷ñüíïò äñáóôéêüôçôáò ôïõ GLP-1 ðïëý ðÝñáí ôùí 2-3 ëåðôþí ðïõ áíôéóôïé÷ïýí óôïí äñáóôéêü ÷ñüíï ôùí öõóéêþí éíêñåôéíþí. Éäéüôçôåò ôùí éíêñåôéíþí Ç áñ÷éêÞ éäéüôçôá ôùí éíêñåôéíþí ðïõ åíäéÝöåñå ôç ÷ñÞóç ôïõò óôï äéáâÞôç Þôáí âÝâáéá, üðùò áíáöÝñèçêå ðéï ðÜíù, ç éäéüôçôÜ ôïõò íá áõîÜíïõí ôçí Ýêêñéóç éíóïõëßíçò. ÐåñáéôÝñù ðáñáôçñÞóåéò üìùò Ýäåéîáí üôé ôá ìüñéá áõôÜ, ðÝñá áðü ôçí éêáíüôçôÜ ôïõò íá áõîÜíïõí ôçí Ýêêñéóç éíóïõëßíçò, åß÷áí êáé ðïëëáðëÝò Üëëåò åõåñãåôéêÝò éäéüôçôåò óôïí ìåôáâïëéóìü ôçò ãëõêüæçò êáé ãåíéêÜ óôï äéáâÞôç. Ïé óåêñåôßíåò áóêïýí ðïëëáðëÝò äñÜóåéò ðïõ Üìåóá êáé Ýììåóá óõìâÜëëïõí óôç ñýèìéóç ôçò ãëõêüæçò. ¸ôóé: á. Ìåéþíïõí ôçí Ýêêñéóç ôçò ãëõêáãüíçò. Ç ãëõêáãüíç åßíáé ìéá ïñìüíç ðïõ ðáñÜãåôáé êáé áõôÞ óôï ðÜãêñåáò, êáé ç ïðïßá áõîÜíåé ôçí ðáñáãùãÞ ôçò ãëõêüæçò áðü ôï Þðáñ. Ìåßùóç ôçò Ýêêñéóçò ôçò ãëõêáãüíçò ìåéþíåé ôá åðßðåäá ôçò ãëõêüæçò óôï áßìá. â. Åðéâñáäýíïõí ôçí êéíçôéêüôçôá ôïõ óôïìÜ÷ïõ. Áõôü Ý÷åé ùò óõíÝðåéá íá ðáñáìÝíåé ç ôñïöÞ ðåñéóóüôåñç þñá óôï óôïìÜ÷é, ìå åðáêüëïõèï ôï áßóèçìá êïñåóìïý êáé ôç ìåßùóç ôçò ðñïóëáìâáíüìåíçò ôñïöÞò. ã. Ðáñáôçñåßôáé áðþëåéá óùìáôéêïý âÜñïõò ðïõ äåí öáßíåôáé íá åñìçíåýåôáé ìüíïí áðü ôç ìåéùìÝíç ðñüóëçøç ôñïöÞò, áëëÜ ßóùò íá ïöåßëåôáé êáé óå ðéï óõóôçìáôéêÞ äñÜóç ôùí éíêñåôéíþí. ã. Öáßíåôáé üôé áõîÜíïõí ôçí åõáéóèçóßá óôçí éíóïõëßíç ìå áðïôÝëåóìá ôçí êáëýôåñç áîéïðïßçóç ôçò õðÜñ÷ïõóáò éíóïõëßíçò êáé ôç ìåßùóç ôùí áíáãêþí óå éíóïõëßíç. Áõôü ßóùò Ý÷åé ùò áðïôÝëåóìá ôçí ðñïóôáóßá ôïõ â-êõôôÜñïõ ôïõ ðáãêñÝáôïò ìå áðïôÝëåóìá ôçí êáëýôåñç ñýèìéóç ôçò ãëõêüæçò áöïý ðáñáìÝíåé êáé ç ‘öõóéêÞ ïäüò’ Ýêêñéóçò ôçò éíóïõëßíçò. ä. Óå ðåéñáìáôéêÜ äåäïìÝíá ìÜëéóôá, áíáöÝñåôáé üôé 10

ü÷é ìüíïí ðñïóôáôåýôçêå ôï â-êýôôáñï ôïõ ðáãêñÝáôïò ìåôÜ áðü ÷ïñÞãçóç éíêñåôéíþí, áëëÜ áõîÞèçêå êáé ï ðëçèõóìüò ôùí â-êõôôÜñùí, ìéá ðáñáôÞñçóç ìå óçìáíôéêÝò èåñáðåõôéêÝò åðéðôþóåéò, åöüóïí ïé ðáñáôçñÞóåéò áõôÝò åðéâåâáéùèïýí êáé óôïí Üíèñùðï. Áíåðéèýìçôåò åíÝñãåéåò êáé ôñüðïò ÷ïñÞãçóçò óåêñåôéíþí Ç ìüíç åãêåñéìÝíç éíêñåôßíç ðïõ êõêëïöïñåß óÞìåñá óôï åìðüñéï åßíáé ìéá óõíèåôéêÞ GLP-1, ç åîåíáôßäç. ÁõôÞ êõêëïöïñåß óå åíÝóéìç ìïñöÞ êáé ÷ïñçãåßôáé õðïäïñßùò- üðùò áêñéâþò ç éíóïõëßíç. ×ïñçãåßôáé äýï öïñÝò ôçí çìÝñá óå óôáèåñÞ äüóç, äåí õðÜñ÷åé äçëáäÞ áíÜãêç áõîïìåßùóçò ôçò äüóçò üðùò ãßíåôáé ìå ôçí éíóïõëßíç. Êõêëïöïñåß Ýôïéìç óõóêåõáóßá óå ìïñöÞ óôõëïý. Ôï öÜñìáêï Ý÷åé ðÜñåé Ýãêñéóç êá êõêëïöïñåß óôéò ÇÐÁ. Ðñüêåéôáé óýíôïìá íá êõêëïöïñÞóåé êáé óôç ÷þñá ìáò. Åñåõíþíôáé êáé áñêåôïß Üëëïé ðáñÜãïíôåò ìå äñÜóç éíêñåôßíçò. ºóùò ðéï ðñï÷ùñçìÝíïò óôï äñüìï ôçò Ýñåõíáò åßíáé Ýíáò áíáóôïëÝáò ôçò DPP-IV, ç ÷ïñÞãçóç ôïõ ïðïßïõ áíáôÝëëåé ôç äñÜóç ôçò DPP-IV ìå áðïôÝëåóìá ôçí áýîçóç ôïõ ÷ñüíïõ äñÜóçò ôçò GLP-1. Ï áíáóôïëÝáò ôçò DPP-IV ðëåïíåêôåß äéüôé èá êõêëïöïñÞóåé óå äéóêßï, ìå áðïôÝëåóìá íá ëáìâÜíåôáé ðéï åýêïëá. Ïé áíåðéèýìçôåò åíÝñãåéåò ðïõ ó÷åôßæïíôáé ìå ôçí åîåíáôßäç äåí áíáöÝñïíôáé óáí óçìáíôéêÝò. Ç óõ÷íüôåñç áíåðéèýìçôç åíÝñãåéá åßíáé ç íáõôßá, óôçí ïðïßá ìÜëéóôá áðïäüèçêå áñ÷éêÜ êáé ç áðþëåéá âÜñïõò, ãåãïíüò ðïõ äåí öáßíåôáé íá éó÷ýåé. Áðü ïñéóìÝíåò ìåëÝôåò áíáöÝñåôáé üôé Ýùò êáé 40% ôùí áôüìùí ðïõ ÷ñçóéìïðïßçóáí ôçí åîåíáôßäç åß÷áí êÜðïéáò Ýíôáóçò íáõôßá. Ðïëý óðáíéüôåñåò áíåðéèýìçôåò åíÝñãåéåò åßíáé ç õðïãëõêáéìßá, ï åìåôüò ïé äéáññïúêÝò êåíþóåéò, ç êåöáëáëãßá êáé ç äõóðåøßá. ÓõìðåñÜóìáôá Ôá ôåëåõôáßá ÷ñüíéá ç Ýñåõíá Ý÷åé öÝñåé óôçí åðéöÜíåéá óçìáíôéêÜ óôïé÷åßá ãéá ôç äñÜóç ôùí ïñìïíþí ôïõ ðåðôéêïý óùëÞíá óôï ìåôáâïëéóìü ôçò ãëõêüæçò, éäéáßôåñá ôéò éäéüôçôåò ôçò GLP-1 êáé GIP. ÁõôÝò ïé ïñìüíåò åßíáé óçìáíôéêïß äéåãÝñôåò ôçò ðáñáãùãÞò éíóïõëßíçò áðü ôï â-êýôôáñï ôïõ ðáãêñÝáôïò ìåôÜ áðü ôç ëÞøç ôñïöÞò. Ïé éíêñåôßíåò åßíáé ãíùóôü üôé äåí óõíôßèåíôáé óå åðáñêÞ ðïóüôçôá óôï óáê÷áñþäç äéáâÞôç ôýðïõ 2, êáé ç ÷ïñÞãçóÞ ôïõò öáßíåôáé ü÷é ìüíïí íá ñõèìßæåé ôá åðßðåäá ôçò ãëõêüæçò áëëÜ êáé íá ðñïóôáôåýåé êáé íá âåëôéþíåé ôçí áðüäïóç ôïõ â-êõôôÜñïõ, ôç èåìåëéþäç äéáôáñá÷Þ óôçí ðáèïãÝíåéá ôïõ óáê÷áñþäç äéáâÞôç ôýðïõ 2. Áíôþíçò ÁëáâÝñáò, Éáôñüò

cyanmagentayellowblack

11

ÔÅÕXÏÓ 31

Ðùò íá áðïöåõ÷èïýí ïäïíôéáôñéêÜ ðñïâëÞìáôá óå Üôïìá ìå äéáâÞôç ÐÝíôå áðëÜ âÞìáôá ìðïñïýí íá êÜíïõí ôç äéáöïñÜ óôçí õãéåéíÞ ôùí äïíôéþí, óôá Üôïìá ìå äéáâÞôç.

1. Ç ðñïóðÜèåéá äéáôÞñçóçò ôïõ óáê÷Üñïõ áßìáôïò õðü Ýëåã÷ï. Ôá äüíôéá ìáò ìïéÜæïõí íá åßíáé óêëçñÜ (óôÝñåá) êáé áíèåêôéêÜ. Ðáñüëá áõôÜ, åßíáé åõÜëùôá óôéò åðéäñÜóåéò ôïõ äéáâÞôç. Ï äéáâÞôçò ìðïñåß íá åðéäñÜóåé óôçí ðåñéï÷Þ ôïõ óôüìáôïò ùò åîÞò: · Ðñïêáëåß æçìéÜ óôá ìéêñïóêïðéêÜ áéìïöüñá áããåßá. Óáí áðïôÝëåóìá, êáèõóôåñåß ç åðïýëùóç ôùí éóôþí, (óõìðåñéëáìâáíïìÝíùí êáé ôùí éóôþí ôïõ óôüìáôïò). · Äõó÷åñáßíåé ôçí áíôéìåôþðéóç ôçò ïõëßôéäáò, áðïóôçìÜôùí êáé Üëëùí ëïéìþîåùí ôçò óôïìáôéêÞò êïéëüôçôáò. Ôá Üôïìá ìå äéáâÞôç Ý÷ïõí äéðëÜóéá ðéèáíüôçôá íá åìöáíßóïõí ïõëßôéäá, óå ó÷Ýóç ìå Üôïìá ÷ùñßò äéáâÞôç. · Ï äéáâÞôçò ìåñéêÝò öïñÝò ðñïêáëåß îçñïóôïìßá, ðïõ óå êÜðïéåò ðåñéðôþóåéò ìðïñåß íá ïäçãÞóåé óå ëïéìþîåéò êáé êïõöÜëåò óôá äüíôéá. Ç ðñïóðÜèåéá äéáôÞñçóçò ôùí åðéðÝäùí óáê÷Üñïõ óôï áßìá óå åðéèõìçôÜ åðßðåäá, óõìâÜëåé óôçí áðïöõãÞ ðñïâëçìÜôùí ôçò óôïìáôéêÞò êïéëüôçôáò ðïõ ó÷åôßæïíôáé ìå ôï äéáâÞôç.

2. Ç ôÞñçóç õãéåéíïý äéáéôïëïãßïõ Ôá ðåñéóóüôåñá óõóôÞìáôá ôïõ áíèñþðéíïõ ïñãáíéóìïý åõåñãåôïýíôáé áðü ôç äéáôñïöÞ, üôáí áõôÞ âáóßæåôáé óôïí Ïäçãü ôçò ÄéáôñïöéêÞò Ðõñáìßäáò. Ôï óôüìá äåí áðïôåëåß åîáßñåóç ó’ áõôü. Ìéá óùóôÞ äéáôñïöÞ ìåéþíåé ôïí êßíäõíï åìöÜíéóçò ïõëßôéäáò, áëëÜ êáé ôñýðáò óôá äüíôéá. Êáé ôá äýï ïöåßëïíôáé óå ìéêñüâéá ðïõ áíáðôýóóïíôáé áðü ôéò ôñïöÝò ðïõ ìÝíïõí óôá äüíôéá ãéá ðïëý êáéñü. Óçìáíôéêü ãéá ôá äüíôéá åßíáé ü÷é ìüíï ç ðïéüôçôá ôïõ öáãçôïý, áëëÜ êáé ç þñá ôïõ ãåýìáôïò. (ôé ôñþìå, áëëÜ êáé ðüôå ôñþìå) ÏñéóìÝíåò ôñïöÝò ðïõ óõóôÞíïíôáé óå Ýíá Üôïìï ìå äéáâÞôç, üðùò ôá öñïýôá, ôá ëá÷áíéêÜ êáé ôá äçìçôñéáêÜ, Ý÷ïõí ìåãÜëç ðåñéåêôéêüôçôá óå Üìõëï êáé óÜê÷áñá. Ôá âáêôçñßäéá ôçò ïäïíôéêÞò ðëÜêáò ÷ñçóéìïðïéïýí áõôÜ ôá óÜê÷áñá, þóôå íá ðáñÜãïõí ïîÝá. Ôá ïîÝá åßíáé áõôÜ ðïõ ìå ôç óåéñÜ ôïõò ðñïêáëïýí ôç æçìéÜ óôá äüíôéá êáé ôá êáôáóôñÝöïõí. Ãéá íá åëá÷éóôïðïéçèåß áõôÞ ç æçìéÜ, êáëü åßíáé íá ôåèåß Ýíá üñéï óôá åíäéÜìåóá ìéêñïãåýìáôá (óíáê), êáôÜ ôç äéÜñêåéá ôçò çìÝñáò. Åðßóçò, íá åðéëÝãïíôáé ùò åðß ôù ðëåßóôïí, ðåñéóóüôåñï õãéåéíÝò ôñïöÝò, üðùò åßíáé ôá ùìÜ ëá÷áíéêÜ. Ïé ôñïöÝò ðïõ ôñþãïíôáé êáôÜ ôç äéÜñêåéá ôùí êõñßùò ãåõìÜôùí, åßíáé ëéãüôåñï åðéâëáâåßò 11

cyanmagentayellowblack

12

ÄÉÁÂÇÔÏËÏÃÉÊÁ ÍÅÁ

ãéá ôá äüíôéá, ãéá äýï êõñßùò ëüãïõò: · ÊáôÜ ôç äéÜñêåéá ôùí ãåõìÜôùí õðÜñ÷åé ðåñéóóüôåñï óÜëéï óôï óôüìá êé áõôü âïçèÜ óôïí êáèáñéóìü ôùí äïíôéþí áðü ôá ïîÝá · Âïõñôóßæïíôáé ôá äüíôéá ìåôÜ áðü êÜèå ãåýìá (õðü ôçí ðñïõðüèåóç üôé éó÷ýåé êÜôé ôÝôïéï.

3. Ôï êáèçìåñéíü âïýñôóéóìá ôùí äïíôéþí Ç ðÝôñá, ç ôåñçäüíá êáé ç ïõëßôéäá åßíáé ôá ðéï óõ÷íÜ ðñïâëÞìáôá ôùí äïíôéþí êáé ôùí ïýëùí áíôßóôïé÷á, ðïõ ðïëëÝò öïñÝò ìÜëéóôá äçìéïõñãïýí ðñïâëÞìáôá êáé óôç ñýèìéóç ôïõ äéáâÞôç, ðñïêáëþíôáò áäéêáéïëüãçôá õøçëÝò ôéìÝò óáê÷Üñïõ óôï áßìá. Ãéá íá áíôéìåôùðéóôïýí áðïôåëåóìáôéêÜ üëá ôá ðáñáðÜíù, áëëÜ êáé ãéá ôçí åîáóöÜëéóç Üñéóôçò õãéåéíÞò óôç óôïìáôéêÞ êïéëüôçôá, ç ëýóç åßíáé ìßá: ôï êáèçìåñéíü âïýñôóéóìá ôùí äïíôéþí, êáèþò åßíáé óçìáíôéêü íá äéáôçñïýíôáé ôá äüíôéá êáèáñÜ. Ãéá ôï ëüãï áõôü, êáëü åßíáé íá áêïëïõèïýíôáé êÜðïéåò ãåíéêÝò áñ÷Ýò (ïäçãßåò) ãéá ôï âïýñôóéóìá ôùí äïíôéþí, ïé ïðïßåò óõóôÞíïíôáé ìåôáîý ôùí Üëëùí êáé áðü ôçí ÁìåñéêáíéêÞ ÏäïíôéáôñéêÞ ¸íùóç: · Âïýñôóéæå ôá äüíôéá óïõ ôïõëÜ÷éóôïí äýï öïñÝò çìåñçóßùò, êõñßùò ìåôÜ áðü ôá ãåýìáôá. Éäéáßôåñá óçìáíôéêü (äåí ðñÝðåé íá ðáñáëåßðåôáé), åßíáé ôï ðëýóéìï ôùí äïíôéþí ôï âñÜäõ ðñéí ôïí ýðíï. · ÅðÝëåîå ìßá ïäïíôüâïõñôóá ìå ìáëáêÝò ôñß÷åò (ðïõ Ý÷åé ðÜñåé ôçí Ýãêñéóç ôçò ÁìåñéêáíéêÞò ÏäïíôéáôñéêÞò ¸íùóçò). · ÅðÝëåîå ìßá ïäïíôüêñåìá ðïõ ðåñéÝ÷åé 12

öèüñéï (ðïõ Ý÷åé ðÜñåé ôçí Ýãêñéóç ôçò ÁìåñéêáíéêÞò ÏäïíôéáôñéêÞò ¸íùóçò). · Íá êñáôÜò ôçí ïäïíôüâïõñôóá óå ãùíßá 45ï ìå ôá äüíôéá óïõ êáé íá ôçí ìåôáêéíåßò ìáëáêÜ ìðñïò êáé ðßóù. · Íá êáèáñßæåéò ü÷é ìüíï ôéò åîùôåñéêÝò åðéöÜíåéåò ôùí äïíôéþí, áëëÜ êáé ôï ðßóù ìÝñïò ôïõò êáé ôç ãëþóóá. · Íá áíôéêáèéóôÜò ôçí ïäïíôüâïõñôóá êÜèå 3-4 ìÞíåò.

4. Ç êáèçìåñéíÞ ÷ñÞóç ôïõ ïäïíôéêïý íÞìáôïò Ç ïäïíôéêÞ ðëÜêá ìðïñåß íá ó÷çìáôéóôåß áðü ôñïöÝò ðïõ Ý÷ïõí ìåßíåé áíÜìåóá óôá äüíôéá êáé êÜôù áðü ôá ïýëá, óå óçìåßá ðïõ ç ïäïíôüâïõñôóá, áêüìá êáé ìå Ýíá åðéìåëÝò âïýñôóéóìá, äýóêïëá ìðïñåß íá öôÜóåé. Ãé’ áõôü êñßíåôáé áðáñáßôçôç êáé óçìáíôéêÞ ç ÷ñçóéìïðïßçóç ôïõ ïäïíôéêïý íÞìáôïò. Ç ÷ñÞóç ôïõ åßíáé áðëÞ, ôïðïèåôþíôáò ôï íÞìá áíÜìåóá óôá äüíôéá êáé ìåôáêéíþíôáò ôï áðáëÜ ðñïò ôá ïýëá. Ìðáßíåé ðñþôá áðü ôç ìéá ìåñéÜ ôïõ äïíôéïý êáé ìåôÜ áðü ôçí Üëëç. Êüâïõìå ôï íÞìá óå ìÝãåèïò åíüò ìéóïöÝããáñïõ ðïõ áãêáëéÜæåé ôï äüíôé êáé óôç óõíÝ÷åéá, ôï ìåôáêéíïýìå áðáëÜ ðÜíù êÜôù. ÊÜðïéïò ðïõ Ý÷åé öôéÜîåé ìüíéìç ãÝöõñá óôá äüíôéá, äåí ìðïñåß åýêïëá íá ÷ñçóéìïðïéÞóåé ôï íÞìá êáôÜ áõôüí ôïí ôñüðï êáé êáëü èá Þôáí íá óõìâïõëåõôåß ôïí ïäïíôßáôñü ôïõ, ãéá ôïí ôñüðï ðïõ èá êáèáñßæåé áíÜìåóá óôá äüíôéá ðïõ Ý÷ïõí ôç ãÝöõñá. Ãéá ôçí êáëýôåñç ðñïóôáóßá ôùí äïíôéþí áðü ôñýðåò, åßíáé óçìáíôéêü, ôï ïäïíôéêü íÞìá íá

cyanmagentayellowblack

13

ÔÅÕXÏÓ 31

óõíïäåýåôáé áðü Ýíá óôïìáôéêü äéÜëõìá ìå öèüñéï ìßá öïñÜ çìåñçóßùò. Ôï öèïñéïý÷ï äéÜëõìá ÷ñçóéìïðïéåßôáé êáèçìåñéíÜ ìåôÜ ôï âïýñôóéóìá ôùí äïíôéþí.

5. ÔáêôéêÝò åðéóêÝøåéò óôïí ïäïíôßáôñï Ï ïäïíôéáôñéêüò Ýëåã÷ïò ìðïñåß íá áðïäåé÷èåß åõåñãåôéêüò ãéá ôï Üôïìï, áöïý ï ïäïíôßáôñïò: · ìðïñåß íá êÜíåé êáèáñéóìü ôùí äïíôéþí áðü ôçí ðëÜêá (ðÝôñá), üôáí äåí åßíáé åýêïëï íá áðáëëáãåßò áð’ áõôÞ, ìå ôï âïýñôóéóìá ôùí äïíôéþí êáé ôï ïäïíôéêü íÞìá. · Áíé÷íåýåé áìÝóùò, ïõëßôéäá êáé ôñýðåò óôá äüíôéá. ÅðåéäÞ, ôüóï ç ïõëßôéäá, üóï êáé ïé ôñýðåò óôá äüíôéá, áñ÷éêÜ ìðïñåß íá åßíáé áíþäõíá, ôï Üôïìï äåí ôá áíôéëáìâÜíåôáé êé Ýôóé ç êáôÜóôáóç ôùí äïíôéþí ÷åéñïôåñåýåé. · Áíé÷íåýåé êé Üëëá ðñïâëÞìáôá ôçò óôïìáôéêÞò êïéëüôçôáò, üðùò åßíáé êáñêßíïò ôïõ óôüìáôïò. Ãéá ôçí êáëýôåñç áíôéìåôþðéóç ôïõ ïðïéïäÞðïôå ðñïâëÞìáôïò óôç óôïìáôéêÞ êïéëüôçôá, åßíáé óçìáíôéêü ï ïäïíôßáôñïò íá ãíùñßæåé üôé ôï óõãêåêñéìÝíï Üôïìï Ý÷åé äéáâÞôç, Þ êÜðïéï Üëëï ðñüâëçìá õãåßáò, êáèþò åðßóçò êáé ôç èåñáðåßá ðïõ áêïëïõèåß ãéá êáèÝíá áðü áõôÜ. Ôá Üôïìá ìå äéáâÞôç, êáëü åßíáé íá åðéóêÝðôïíôáé ôïí ïäïíôßáôñï ôïõëÜ÷éóôïí ìßá öïñÜ ôï åîÜìçíï. ÐÝñá áðü ôéò ôáêôéêÝò åðéóêÝøåéò, êáëü åßíáé íá ðñïãñáììáôßæåôáé Ýíá ñáíôåâïý, üôáí ôï Üôïìï åìöáíßóåé êÜðïéï áðü ôá ðáñáêÜôù óõìðôþìáôá: · Áéìïññáãßá ôùí ïýëùí, êáôÜ ôç äéÜñêåéá ôïõ âïõñôóßóìáôïò ôùí äïíôéþí. · Êüêêéíá, åõáßóèçôá, Þ äéïãêùìÝíá ïýëá. · Ôá ïýëá Ý÷ïõí áðïóðáóôåß (Ý÷ïõí ìåôáêé-

íçèåß)áðü ôá äüíôéá. · Ðýï êÜôù áðü ôá ïýëá, üôáí áõôÜ ðéÝæïíôáé. · Ôá äüíôéá ìïéÜæïõí íá áëëÜæïõí èÝóç. · Åíü÷ëçóç óôá äüíôéá üôáí äáãêþíåéò. · Óõ÷íÜ Üó÷çìç ãåýóç óôï óôüìá Þ Üó÷çìç áíáðíïÞ. ÅðéðëÝïí, ôéò çìÝñåò ðïõ Ýíá Üôïìï ìå äéáâÞôç Ý÷åé ñáíôåâïý ìå ôïí ïäïíôßáôñï, êáëü åßíáé íá ôñþåé ôá ãåýìáôÜ ôïõ óå ôáêôÜ ÷ñïíéêÜ äéáóôÞìáôá êáé íá áêïëïõèåß êáíïíéêÜ ôç èåñáðåßá ôïõ ìå éíóïõëßíç, åêôüò êé áí Ý÷åé Üëëåò ïäçãßåò áðü ôï ãéáôñü ôïõ. Óôéò ðåñéðôþóåéò ðïõ Ý÷åé ãßíåé åîáãùãÞ äïíôéïý, Þ Üëëç ïäïíôéáôñéêÞ åñãáóßá ðïõ ðñïêáëåß ðïíüäïíôï óôïí áóèåíÞ Þ Ý÷åé äïèåß ïäçãßá áðü ôïí ïäïíôßáôñï ãéá áðïöõãÞ ëÞøçò óôåñåÜò ôñïöÞò ãéá ôï õðüëïéðï ôçò çìÝñáò, êáëü åßíáé ôï äéáéôïëüãéü ôïõ ãéá ôéò åðüìåíåò þñåò íá ðåñéëáìâÜíåé ìáëáêÝò ôñïöÝò êáé õãñÜ ðïõ íá ðåñéÝ÷ïõí ôïõò áíÜëïãïõò õäáôÜíèñáêåò. Óõíïøßæïíôáò, êáôáëÞãïõìå óôï åîÞò óõìðÝñáóìá: Ç ðñïóðÜèåéá äéáôÞñçóçò êáëÞò ñýèìéóçò ôïõ äéáâÞôç, ðïõ öõóéêÜ ðåñéëáìâÜíåé ôçí ôÞñçóç åíüò õãéåéíïý ôñüðïõ äéáôñïöÞò, óå óõíäõáóìü ìå ôï êáèçìåñéíü âïýñôóéóìá ôùí äïíôéþí áëëÜ êáé ôáêôéêÝò åðéóêÝøåéò óôïí ïäïíôßáôñï, óõìâÜëëïõí óçìáíôéêÜ óôçí ðñïóôáóßá ôùí äïíôéþí áðü ôéò âëáâåñÝò åðéäñÜóåéò ôïõ äéáâÞôç. Ç ðñüëçøç åßíáé ôï êëåäß ðïõ åîáóöáëßæåé Üñéóôç óôïìáôéêÞ õãéåéíÞ êáé Ýíá ëáìðåñü ÷áìüãåëï ðïõ ðÜíôá öôéÜ÷íåé ôç äéÜèåóÞ, ÷áñßæåé áéóéïäïîßá êáé åëðßäá êé ïìïñöáßíåé ôç æùÞ ìáò! ÉùÜííá ÈõìÝëëç, Íïóçëåýôñéá 13

cyanmagentayellowblack

ÄÉÁÂÇÔÏËÏÃÉÊÁ ÍÅÁ

ABBOTT 4

14

14

cyanmagentayellowblack

15

ÔÅÕXÏÓ 31

ÁöéÝñùìá óôï äéáâçôéêü ðüäé ÂáóéêÝò ãíþóåéò ãéá ôçí åìâéïìç÷áíéêÞ õðïóôÞñéîç ôïõ äéáâçôéêïý ðïäéïý 1. Ãéáôß êïõñÜæïíôáé ôá ðüäéá ìáò; Ãéá êÜèå ÷éëéüìåôñï ðïõ êÜíïõìå ðñÝðåé íá êïõâáëÞóïõí Ýíáí ôüíï. Õðïëïãßæåôáé üôé êáôÜ ôçí äéÜñêåéá ôçò æùÞò ìáò êÜíïõìå 400.000 ÷éëéüìåôñá, Üñá ôá ðüäéá ìáò êïõâáëïýí åêáôïìýñéá ôüíïõò!!!!!!!!!!

2. Ìå ðüóåò áñèñþóåéò åðéôåëïýí Ýíá ôüóï äýóêïëï Ýñãï; Ôá ðüäéá ìáò Ý÷ïõí 30 áñèñþóåéò!!!!!!

3. Ðüôå èåùñïýìå üôé Ýíá ðüäé ðáôÜåé öõóéïëïãéêÜ; ¼ôáí ç ðáôïýóá ìáò êÜíåé ôï áðïôýðùìá óôï ïðïßï ç ðåñéï÷Þ ðïõ äåí ðáôÜåé óôï Ýäáöïò åßíáé áõôÞ ôçò ðïäéêÞò êáìÜñáò.

4. ÕðÜñ÷åé ðåñßðôùóç íá ìçí ðáôÜìå öõóéïëïãéêÜ; Íáé, åÜí Ý÷ïõìå ãåííçèåß ìå êÜðïéá ðáñáìüñöùóç ð.÷. êïéëïðïäßá (ìåãáëýôåñç ðïäéêÞ êáìÜñá áðü üôé èá Ýðñåðå), ðëáôõðïäßá (ìéêñüôåñç ðïäéêÜ êáìÜñá áðü üôé èá Ýðñåðå) ê.ô.ë. Íáé, åÜí Ý÷ïõìå ðÜèåé ðáñáìüñöùóç óôá ðüäéá êáôÜ ôç äéÜñêåéá

15

cyanmagentayellowblack

16

ÄÉÁÂÇÔÏËÏÃÉÊÁ ÍÅÁ

ôçò æùÞò ìáò, üðùò êüôóéá, ðôþóç ìåôáôáñóßïõ, óöõñïäá÷ôõëßá ê.Ü., ôï ïðïßï óõíÞèùò ãßíåôáé óôéò ãõíáßêåò ãéáôß åêåßíåò öïñïýí óôåíÜ êáé øçëÜ ðáðïýôóéá!!!!!!!

6. Ôß ó÷Ýóç Ý÷åé ôï óÜê÷áñï ìå ôá ðüäéá; Ôï õøçëü óÜê÷áñï Ý÷åé ó÷Ýóç ìå ôá ðüäéá ãéáôß ìðïñåß íá ðñïêáëÝóåé áããåéïðÜèåéá, íåõñïðÜèåéá ç êáé ôá äýï ìáæß.

7. Ôé åßíáé ç áããåéïðÜèåéá; ÁããåéïðÜèåéá óçìáßíåé üôé Ý÷ïõìå êáêÞ êõêëïöïñßá ôïõ áßìáôïò óôá ðüäéá ìáò. ÄçëáäÞ • Äåí èñÝöïíôáé êáëÜ ôá ðüäéá • Äåí Ý÷ïõí ôüóï ïîõãüíï üóï ÷ñåéÜæïíôáé • Äåí ìðïñïýí íá äéïñèþóïõí âëÜâåò, äåí êëåßíïõí ïé ðëçãÝò • Äåí ìðïñïýí íá äïõëÝøïõí, ðïíÜíå óôï ðåñðÜôçìá

8. Ôé åßíáé ç íåõñïðÜèåéá; ÍåõñïðÜèåéá óçìáßíåé êáêÞ ëåéôïõñãßá ôùí íåýñùí ôùí ðïäéþí äçëáäÞ • Äåí êéíïýíôáé óùóôÜ ïé ìýåò • ¸÷ïõìå áíáéóèçóßá óôïí ðüíï, óôï êñýï, óôç æÝóôç • Äåí Ý÷ïõìå åõêéíçóßá, ðáñáìïñöþíïíôáé ôá ðüäéá ìáò • Äåí êáôáëáâáßíïõìå êéíäýíïõò, ïýôå êáôáëáâáßíïõìå åÜí Ý÷ïõìå êÜðïéï ðñüâëçìá ð÷. ¼ôé öïñÜìå óôåíÜ ðáðïýôóéá

9. ÐïéÜ åßíáé ôá ÷áñáêôçñéóôéêÜ åíüò íåõñïðáèçôéêïý ðïäéïý; • • • •

ÁëëáãÞ óôo ó÷Þìá ôïõ ðïäéïý ÁëëáãÞ óôá ÁíôáíáêëáóôéêÜ, ìåßùóç ôçò áéóèçôéêüôçôáò ÊÜëïõò Îçñïäåñìßá

10. ÐïéÜ åßíáé ôá ÷áñáêôçñéóôéêÜ ôïõ áããåéïðáèçôéêïý ðïäéïý; • • • •

ÁëëáãÞ óôï ÷ñþìá ôïõ äÝñìáôïò ÁëëáãÞ óôç èåñìïêñáóßá (êñýï) ÁëëáãÝò óôçí ôñé÷ïöõßá êáé óôá íý÷éá Áäõíáìßá øçëÜöçóçò ôùí ðåñéöåñéêþí óöýîåùí

11. ÅÜí Ý÷ù äéáâÞôç ðüôå íá áíçóõ÷Þóù ãéÜ ôá ðüäéá ìïõ; Äåí áéóèÜíïìáé ôá ðüäéá ìïõ • • • •

16

¼ôáí Ý÷ù êÜëïõò ¼ôáí Ý÷ù ìåßùóç ôïõ ëßðïõò êÜôù áðü ôá äÜ÷ôõëá êáé ðüíïõò óå áõôÞ ôçí ðåñéï÷Þ ¼ôáí ôá ðüäéá ìïõ äåí êéíïýíôáé ìå åõêïëßá Þ åßíáé Üêáìðôá ¼ôáí äåí âáäßæù öõóéïëïãéêÜ

cyanmagentayellowblack

17

ÔÅÕXÏÓ 31

• • • •

¼ôáí õðÜñ÷ïõí áëëáãÝò óôá ïóôÜ ôïõ ðïäéïý ¼ôáí ôá ðüäéá ìïõ ÷Üíïõí ôç öõóéïëïãéêÞ áñ÷éôåêôïíéêÞ ôïõò ¼ôáí ôá íý÷éá ìïõ åìöáíßæïõí ðñüâëçìá ¼ôáí Ý÷ù îçñïäåñìßá óôá ðüäéá ìïõ

12. ÐïéÜ åßíáé ç óùóôÞ ðñüëçøç ãéá ôá ðüäéá ìïõ åÜí Ý÷ù äéáâÞôç; • Åêðáßäåõóç ãéá ôï ðþò íá ðåñéðïéïýìáé ôá ðüäéá ìïõ • Ðåñéïäéêüò Ýëåã÷ïò ôùí ðïäéþí ìïõ áðü ôïí ãéáôñü • ×ñÞóç êáôÜëëçëùí õðïäçìÜôùí êáé ðåëìÜôùí åÜí ÷ñåéÜæåôáé

13. Ôé ðñÝðåé íá êÜíù åÜí Ý÷ù Óáê÷áñþäç ÄéáâÞôç êáé áðüëõôá öõóéïëïãéêÜ ðüäéá, äçëáäÞ äåí Ý÷ù ÁããåéïðÜèåéá/ÍåõñïðÜèåéá êáé äåí Ý÷ù ðáñáìüñöùóç óôï ó÷Þìá ôïõ ðïäéïý; Ç ýðáñîç óáê÷áñþäç äéáâÞôç åðéâÜëåé ìåãáëýôåñç ðñïóï÷Þ, áðü üôé óå Ýíá Üôïìï ÷ùñßò äéáâÞôç, ãéáôß ìåëëïíôéêÜ öõóéêÝò öèïñÝò ôïõ ðïäéïý óå óõíäõáóìü ìå êßíäõíï íåõñïðÜèåéáò Þ êáé áããåéïðÜèåéáò ìðïñåß íá áðïâïýí ìïéñáßåò.

14. Ôé ðñÝðåé íá êÜíù åÜí Ý÷ù Óáê÷áñþäç ÄéáâÞôç, äåí Ý÷ù ÁããåéïðÜèåéá/ÍåõñïðÜèåéá êáé Ý÷ù ìéêñÞ ðáñáìüñöùóç óôï ó÷Þìá ôïõ ðïäéïý ð.÷. êüôóéá; ÐñÝðåé íá öïñÜù áíáðáõôéêÜ õðïäÞìáôá êáé ôéò þñåò áé÷ìÞò êáé êïýñáóçò ãéá ôá ðüäéá ìïõ, íá öïñÜù åéäéêü éáôñéêü åëáóôéêü õðüäçìá, ãéá íá ìçí åñåèßæïíôáé ôá ðüäéá êáé åðéâáñýíïíôáé ïé ðáñáìïñöþóåéò, äçëáäÞ åñåèßæïíôáé ëüãù ðßåóçò óôçí ðåñéï÷Þ ôùí ðáñáìïñöþóåùí, ç ðåñéï÷Þ áõôÞ õðåñáéìáôþíåôáé êá ïé ðáñáìïñöþóåéò ìåãáëþíïõí êáé Üëëï.

15. ÐïéÜ åßíáé ôá ÷áñáêôçñéóôéêÜ êáôÜëëçëïõ õðïäÞìáôïò ãéÜ ðáñáìïñöþóåéò; • Åéäéêü õëéêü ìåãÜëçò åëáóôéêüôçôáò ðïõ Ý÷åé ôç äõíáôüôçôá íá ðñïóáñìüæåôáé óôéò äéÜöïñåò ðáñáìïñöþóåéò /äõóìïñößåò • ÅðÝíäõóç óôéò åõáßóèçôåò ðåñéï÷Ýò, üðùò äÜ÷ôõëá, êüôóéá • ÓêëçñÞ õðïóôÞñéîç ôçò ðôÝñíáò äåîéÜ êáé áñéóôåñÜ, ãéá íá ìçí ãÝñíåé ôï ðüäé • ¾øïò ðôÝñíáò ~22mm • ÅëáóôéêÞ áíèåêôéêÞ óüëá • ÁíáóÞêùóç ôïõ ðñüóèéïõ ìÝñïõò ãéá îåêïýñáóôï âÜäéóìá

17

cyanmagentayellowblack

18

ÄÉÁÂÇÔÏËÏÃÉÊÁ ÍÅÁ

16. Ôé ðñÝðåé íá êÜíù åÜí Ý÷ù Óáê÷áñþäç ÄéáâÞôç, ÁããåéïðÜèåéá / ÍåõñïðÜèåéá, ìå Þ ÷ùñßò ðáñáìüñöùóç óôï ó÷Þìá ôïõ ðïäéïý; ÐñÝðåé áðáñáßôçôá êÜðïéåò þñåò ôçí çìÝñá êáé êõñßùò åêåßíåò ðïõ ôáëáéðùñïýíôáé ôá ðüäéá ìïõ, íá öïñÜù åéäéêü éáôñéêü ãéá äéáâÞôç õðüäçìá êáé ðÝëìá íåõñïðÜèåéáò/áããåéïðÜèåéáò ìå óôü÷ï ôçí áðïöõãÞ äçìéïõñãßáò êÜëùí, óêëçñýíóåùí, ôñáõìáôéóìþí. Ôï ðÝëìá ìðïñåß íá åßíáé Ýíá Ýôïéìï íåõñïðÜèåéáò Þ Ýíá êáôüðéí ðáñáããåëßáò åîáôïìéêåõìÝíï, áíÜëïãá ìå ôï ôé ÷ñåéÜæåôáé ï êáèÝíáò.

17. Ôé åßíáé ôï Ýôïéìï ðÝëìá íåõñïðÜèåéáò; Åéäéêü õëéêü ðïõ áðïññïöÜ ôïõò êñáäáóìïýò êáé åîùìåéþíåé ôéò ðéÝóåéò. ¸ôóé, ðñïóôáôåýåé ôï åõáßóèçôï íåõñïðáèçôéêü ðüäé óôá óçìåßá ðïõ õðÜñ÷ïõí õøçëÝò ðéÝóåéò. Ç íåõñïðÜèåéá áõîÜíåé ôçí ðßåóç ðïõ äÝ÷ïíôáé ôá ðüäéá ìáò Ýùò êáé 500 öïñÝò. Ôï ðÝëìá ôçò íåõñïðÜèåéáò óå óõíäõáóìü ìå êñÝìá ïõñßáò èá âïçèÞóåé íá ìåéùèïýí ïé óêëçñýíóåéò êáé ïé êÜëïé, Üñá êáé ï êßíäõíïò íá áíïßîåé ôï ðüäé ìáò.

18. Ôé åßíáé ôï êáôÜ ðáñáããåëßá ðÝëìá; Áðïôåëåßôáé áðü áëåðÜëëçëá óôñþìáôá õëéêþí ïñèïðåäéêïý ó÷Þìáôïò, ôá ïðïßá åðéëÝãïíôáé áíÜëïãá ìå ôçí êáôÜóôáóç ôïõ ðïäéïý, äçëáäÞ åÜí åßìáóôå õðÝñâáñïé, åÜí Ý÷ïõìå óÜê÷áñï, åÜí êáé ðïõ Ý÷ïõìå êÜëïõò. Ãßíåôáé ìåôÜ áðü ðåëìáôïãñÜöçóç

×áñáêôçñéóôéêÜ ôùí Ýíèåôùí ðÜôùí Áðïôåëïýíôáé áðü áëëåðÜëëçëá óôñþìáôá äéáöüñùí ðõêíïôÞôùí óå ïñèïðåäéêü ó÷Þìá ãéá ìåßùóç ôùí ðéÝóåùí. Ç åðéëïãÞ ôïõ ðÝëìáôïò ãßíåôáé áíÜëïãá ìå ôç ãåíéêÞ êáôÜóôáóç ôïõ åêÜóôïôå áóèåíÞ, ôçí ýðáñîç äåñìáôéêþí âëáâþí êáé ôç âéïìç÷áíéêÞ ðáèïëïãßá ôïõ ðïäéïý.

19. ÐïéÝò åßíáé ïé ðåñéï÷Ýò êéíäýíïõ ðïõ ðñÝðåé íá åîåôÜæù óáí Üôïìï ìå äéáâÞôç êáé íåõñïðÜèåéá/áããåéïðÜèåéá;

18

cyanmagentayellowblack

19

ÔÅÕXÏÓ 31

20. ÐïéÜ åßíáé ôá ÷áñáêôçñéóôéêÜ ôïõ éáôñéêïý õðïäÞìáôïò ãéá äéáâÞôç; Ôï éáôñéêü õðüäçìá ãéá óáê÷áñþäç äéáâÞôç, ðñÝðåé íá Ý÷åé ðéóôïðïéçôéêü áðü ôçí ÅõñùðáúêÞ ¸íùóç üôé åßíáé åéäéêü ãéá äéáâÞôç.

• ¢Aêáìðôç ôåëåßùò óüëá ãéá íá ìïéñÜæåôáé ôï óùìáôéêü âÜñïò óå üëç ôçí ðåëìáôéáßá åðéöÜíåéá êáé íá ìçí äçìéïõñãïýíôáé êÜëïé, éäéáßôåñá óôá äÜ÷ôõëá êáé óôá ìåôáôÜñóéá.

• ÁíáóÞêùóç ôïõ ðñüóèéïõ ìÝñïõò ãéá îåêïýñáóôï âÜäéóìá êáé áðïöüñôéóç ôùí ìåôáôáñóßùí êáé ôùí äá÷ôýëùí, þóôå íá ìåéùèïýí ïé óêëçñýíóåéò, ïé êÜëïé êáé ïé ðüíïé óå áõôÞ ôçí ðåñéï÷Þ Åéäéêü ãéá äéáâÞôç õðüäçìá • Öáñäý ãéá íá ÷ùñÜåé ôéò ôõ÷üí ðáñáìïñöþóåéò êáé íá ìçí ðéÝæåé ôá äÜ÷ôõëá.

• ×ùñßò êáììßá ñáöÞ êáé åðÝíäõóç ìå áöñþäç äéðëÞ öüäñá ãéá íá áðïöåýãïíôáé ïé ôñáõìáôéóìïß • ÓêëçñÞ õðïóôÞñéîç ôçò ðôÝñíáò äåîéÜ êáé áñéóôåñÜ êáé ýøïò ðôÝñíáò ~22mm ãéá íá ìçí ãÝñíåé ôï ðüäé • ÌåãÜëï Üíïéãìá ãéá íá ìðáßíïõí åýêïëá áêüìç êáé ðüäéá ìå öáñäý êïõôïõðéÝ • Ðñüóèåôç åðÝíäõóç óôçí ðåñéï÷Þ ôçò ãëþóóáò êáé ôçò ðôÝñíáò ìåéþíåé ôïí êßíäõíï åìöÜíéóçò Ýëêïõò óå áõôÝò ôéò ðåñéï÷Ýò Óôï 80% ôùí åëêþí • ÐÝëìá ôï ïðïßï íá ìåéþíåé ôéò ðéÝóåéò ðïõ áóêïýóôá êÜôù Üêñá ôùí áôüìùí ìå äéáâÞôç íôáé óôï ðüäé êáôÜ ôï âÜäéóìá êáé ôçí ïñèïðñïçãÞèçêå ôñáýìá óôáóßá óõíÞèùò áðü õðü• ÅëáóôéêÞ áíôéïëéóèçôéêÞ áíèåêôéêÞ óüëá ãéá óôáäçìá èåñü âÜäéóìá

21. ÐïéÜ åßíáé ç êýñéá áéôßá äçìéïõñãßáò Ýëêïõò; Äõóìïñößåò êáé ôñáõìáôéóìïß áðü õðüäçìá

22. Ðþò Ýíáò êÜëïò ìðïñåß íá ïäçãÞóåé óå Ýëêïò; 1. Ó÷çìáôéóìüò êÜëïõ 2. Õðïäüñéïò áéìïñáãßá 3. ÑÞîç ôïõ äÝñìáôïò 4. Êßíäõíïò ìüëõíóçò

Ðáñïõóßáóç Ýëêïõò áðü åðáíåéëçììÝíç ðßåóç

19

cyanmagentayellowblack

20

ÄÉÁÂÇÔÏËÏÃÉÊÁ ÍÅÁ

23. Ðþò Ýíá éáôñéêü õðüäçìá ãéá äéáâÞôç ìðïñåß íá óôáìáôÞóåé ôç äçìéïõñãßá Ýëêïõò;

Éáôñéêü õðüäçìá ãéá äéáâÞôç

↓

¢Áêáìðôç óüëá

↓

24. Ôé ìÝôñá ðñÝðåé íá ðÜñù åÜí åß÷á Ýëêïò êáé Ýêëåéóå; ÅðåéäÞ õðÜñ÷åé ðïëý ìåãÜëïò êßíäõíïò íá áíïßîåé óôï ßäéï óçìåßï Þ êÜðïõ áëëïý Ýëêïò êáé åðåéäÞ ç ìüíç ðñïóôáóßá åßíáé ôï éáôñéêü ðáðïýôóé, ðñÝðåé áðáñáßôçôá ôïõëÜ÷éóôïí 8 þñåò ôçí çìÝñá íá öïñÜù éáôñéêü õðüäçìá ãéá äéáâÞôç êáé íá åëÝã÷ù óõóôçìáôéêÜ ôá ðüäéá ìïõ ãéá ôéò ðéÝóåéò, þóôå üðïõ åßíáé õøçëÝò ìå ðÝëìá óôá ìÝôñá ìïõ íá ìåéùèïýí, ãéáôß õøçëÝò ðéÝóåéò Þ ôñáõìáôéóìüò ìðïñåß íá ïäçãÞóïõí óå äçìéïõñãßá Ýëêïõò

25. Ôé ðñÝðåé ðÜíôá íá èõìÜìáé åÜí åß÷á Ýëêïò;

Ôñïðïðïßçóç âáäßóìáôïò

↓

ÁðïöõãÞ ðßåóçò óôá ìåôáôÜñóéá

ÅÉÄÉÊÁ ÕÐÏÄÇÌÁÔÁ ÊÁÉ ÅÍÈÅÔÏÉ ÐÁÔÏÉ ÅÉÍÁÉ ÁÐÁÑÁÉÔÇÔÏÉ ÓÅ ÁÓÈÅÍÅÉÓ ÌÅ ÅËÊÏÓ ×áñáêôçñéóôéêÜ êáôÜëëçëùí ðáðïõôóéþí

Áðïöüñôéóç ôïõ ðñüóèéïõ ðïäéïý óôç ñá÷éáßá ðëåõñÜ

Áðïöüñôéóç óôçí ðåñéï÷Þ ôçò ðôÝñíáò (ïðßóèéï ìÝñïò

Áðïöüñôéóç ôïõ ðñüóèéïõ ðïäüò åî' ïëïêëÞñïõ (ñá÷éáßá ðåëìáôéáßá)

¼ôé óôï 85% ôùí áêñùôçñéáóìþí ôùí êÜôù Üêñùí ôùí áôüìùí ìå äéáâÞôç Ý÷åé ðñïçãçèåß Ýëêïò. ÅðïìÝíùò ç áíïé÷ôÞ ðëçãÞ ìå âÜæåé óå ðïëý ìåãÜëï êßíäõíï. Ôá åéäéêÜ éáôñéêÜ õðïäÞìáôá ãéá äéáâÞôç ìåéþíïõí êáôÜ 80% ôçí ðéèáíüôçôá íá îáíáíïßîåé ôï ðüäé ìïõ.

26. Ôé ðñÝðåé íá êÜíù åÜí Ý÷ù áíïé÷ôü Ýëêïò;

ÄéáâÜèìéóç ôïõ ýøïõò ôçò óüëáò, ðñéí ôéò ìåôáôÜñóéåò êåöáëÝò

Åíåñãü Ýëêïò ìå Þ ÷ùñßò ëïßìùîç Íá öñïíôßóù íá êëåßóåé, ãéáôß äéáôñÝ÷ù êßíäõíï ìüëõíóçò êáé áêñùôçñéáóìïý. ×ñåéÜæïìáé ôçí êáôÜëëçëç éáôñéêÞ ðáñÝìâáóç êáé ðåñéðïßçóç êáé ôá êáôÜëëçëá éáôñéêÜ ðáðïýôóéá ðïõ äåí èá áöÞíïõí ôï ðüäé ìïõ íá ðéÝæåôáé óå åêåßíï ôï óçìåßï êáé èá âïçèÞóïõí íá êëåßóåé ç ðëçãÞ.

20

Áðïöüñôéóç ôïõ ðñüóèéïõ ðïäéïý óôç ñá÷éáßá ðëåõñÜ ÁóèåíÞò õøçëïý êéíäýíïõ ãéá åîÝëêùóç

cyanmagentayellowblack

21

ÔÅÕXÏÓ 31

27. Ôé ðñÝðåé íá êÜíù åÜí Ý÷ù áêñùôçñéáóôåß, áêüìç êáé åëÜ÷éóôá ð.÷. óå Ýíá äÜ÷ôõëï; Áêüìç êáé ôï ìéêñü ìáò äá÷ôõëÜêé íá ëåßðåé, ìå ôïí êáéñü áëëÜæåé óçìáíôéêÜ ç éóïññïðßá ôùí ðéÝóåùí óôï ðüäé ìáò, ìå áðïôÝëåóìá íá ðáñáìïñöþíåôáé. Ç ðáñáìüñöùóç åßíáé åðéêßíäõíç ãéáôß ìðïñåß íá åðéâáñýíåé ôï ðüäé óå Üëëá óçìåßá êáé íá öôÜóïõìå íá îáíááêñùôçñéáóôïýìå. Ãéá áõôü ðñÝðåé áðáñáßôçôá íá öïñÜìå ó÷åäüí ðÜíôá éáôñéêÜ õðïäÞìáôá êáé ðÝëìáôá ìå ðñïóèÞêç óôï óçìåßï ôïõ áêñùôçñéáóìïý, ãéá íá ðñïóôáôÝøïõìå ôï ðüäé ìáò êáé íá áðïöýãïõìå ðåñáéôÝñù áêñùôçñéáóìü. Ç åðéóôÞìç Ý÷åé ðñï÷ùñÞóåé êáé õðÜñ÷ïõí êáé óéëéêïíïý÷åò ðñïóèÞêåò ïé ïðïßåò áíôéêáèéóôïýí ôï áêñùôçñéáóìÝíï êïììÜôé ðáíïìïéüôõðá ìå áõôü ðïõ Ý÷åé êïðåß êáé âïçèïýí ôï ðüäé íá éóïññïðÞóåé.

28. Ôé åßíáé ôï ðåëìáôïãñÜöçìá; Ôï ðåëìáôïãñÜöçìá åßíáé Ýíá ìç÷Üíçìá ôï ïðïßï åëÝã÷åé ôéò ðéÝóåéò ïé ïðïßåò áóêïýíôáé óôá ðüäéá ìáò êáôÜ ôï âÜäéóìá Þ ôç óôÜóç. Áõôü åßíáé ìßá ðïëý ÷ñÞóéìç ãéá ôïí éáôñü ìáò ðëçñïöïñßá, åéäéêÜ üôáí Ý÷ïõìå áããåéïðÜèåéá/íåõñïðÜèåéá. Ìå ôçí ðëçñïöïñßá áõôÞ ìðïñïýí íá êáôáóêåõóôïýí ðÝëìáôá åîáôïìéêåõìÝíá óôá ìÝôñá ìáò, þóôå ôï ðüäé ìáò íá ðáôÜåé öõóéïëïãéêÜ êáé íá ìåéþóïõìå ôïõò êéíäýíïõò ðáñáìüñöùóçò, åîÝëêùóçò ê.ë.ð. Êáôåñßíá ÊáøéìÜíç, ×çìéêüò

21

cyanmagentayellowblack

ÄÉÁÂÇÔÏËÏÃÉÊÁ ÍÅÁ

METRONIC 5

22

22

cyanmagentayellowblack

23

ÔÅÕXÏÓ 31

Áñèñï ãéá ôá åðáããÝëìáôá õãåßáò Ìåôáâïëéêü óýíäñïìï: Ïé íÝåò ïñéïèåôÞóåéò êáé ç åêôßìçóç ôïõ êáñäéáããåéáêïý êéíäýíïõ ôïõ óõíäñüìïõ ÄåêáåðôÜ ÷ñüíéá ìåôÜ ôçí ðñþôç áíáöïñÜ ôïõ Reaven óôï óýíäñïìï éíóïõëéíïáíôßóôáóçò (áñ÷éêÜ óõóôáôéêÜ óôïé÷åßá ôïõ óõíäñüìïõ: ï äéáâÞôçò, ç äõóëéðéäáéìßá êáé ç õðÝñôáóç, óôá ïðïßá ìåôÜ 3åôßá, ðñïóôÝèçêå êáé ç ðá÷õóáñêßá), ôï ëåãüìåíï óÞìåñá äõóìåôáâïëéêü óýíäñïìï × åßíáé óôï åðßêåíôñï ôçò åðéóôçìïíéêÞò êáé åñåõíçôéêÞò áíÜëõóçò ôçò éáôñéêÞò êïéíüôçôáò. Ï åðéðïëáóìüò ôïõ áõîÜíåé óçìáíôéêÜ, óõó÷åôéæüìåíïò éäéáßôåñá ìå ôçí ðñüïäï ôçò çëéêßáò. ÓÞìåñá ôï 25% ôïõ ðëçèõóìïý, èåùñåßôáé üôé ðáñïõóéÜæåé ìåôáâïëéêü óýíäñïìï (Ì.Ó) åíþ óå çëéêßåò ìåãáëýôåñåò ôùí 60 åôþí ï åðéðïëáóìüò ôïõ õðåñâáßíåé ôï 45% (üðùò Ýäåéîå ç NHANES III ãéá ôïí ÁìåñéêÜíéêï ðëçèõóìü). Ç áýîçóç ôïõ åðéðïëáóìïý ôïõ Ì.Ó åßíáé ðáñÜëëçëç ìå ôçí åðéäçìéêÞ áýîçóç ôçò ðáãêüóìéáò óõ÷íüôçôáò ôïõ óáê÷áñþäç äéáâÞôç (ÓÄ) êáé ôçò ðá÷õóáñêßáò. Óôïé÷åßá áðü ôïí WHO ðñïóäéïñßæïõí óå 200 åêáôïììýñéá ôïí áñéèìü ôùí áôüìùí ìå ÓÄ ìå ðñïïðôéêÞ áýîçóçò ôïõò êáôÜ 70% ìÝ÷ñé ôï 2025, åíþ ïé ðá÷ýóáñêïé (ÂÌÉ> 30 kg/m2) åêôéìÜôáé üôé õðåñâáßíïõí ôá 300 åêáôïììýñéá áôüìùí ðáãêüóìéá ìå ôÜóç áýîçóçò êáôÜ 50% ôçí ðñïóå÷Þ 20åôßá. Ãéá ôçí ïñéïèÝôçóç ôïõ Ì.Ó Ý÷ïõí õðÜñîåé ôçí ôåëåõôáßá 5åôßá äéÜöïñåò êáôåõèõíôÞñéåò ïäçãßåò áðü áíôßóôïé÷ïõò ïñãáíéóìïýò (WHO, EGIR, NCEP ATP III). (âë. ðßíáêá 1). Óôçí ïñéïèÝôçóÞ ôïõò ï WHO êáé ï EGIR äßíïõí Ýìöáóç

Ðßíáêáò 1. Äéáôáñá÷Ýò ðïõ óõó÷åôßæïíôáé ìå ôçí áíôßóôáóç óôç äñÜóç ôçò éíóïõëßíçò êáé ôçí õðåñéíóïõëéíáéìßá Äõóáíåîßá óôç ãëõêüæç äéáôáñá÷Þ ãëõêüæçò íçóôåßáò äéáôáñá÷Þ áíï÷Þò óôç ãëõêüæç Äéáôáñá÷Ýò ôïõ ìåôáâïëéóìïý ôïõ ïõñéêïý ïîÝïò áõîçìÝíç óõãêÝíôñùóç ïõñéêïý ïîÝïò óôï ðëÜóìá ìåéùìÝíç íåöñéêÞ áðÝêêñéóç ôïõ ïõñéêïý ïîÝïò Äõóëéðéäáéìßá áõîçìÝíá ôñéãëõêåñßäéá -ìåéùìÝíç HDL-C ýðáñîç ìéêñþí ðõêíþí LDL áõîçìÝíç ìåôáãåõìáôéêÞ ëéðáéìßá ÁéìïäõíáìéêÝò äéáôáñá÷Ýò áõîçìÝíç äñáóôçñéüôçôá ôïõ óõìðáèçôéêïý íåõñéêïý óõóôÞìáôïò áõîçìÝíç íåöñéêÞ êáôáêñÜôçóç íáôñßïõ áõîçìÝíç áñôçñéáêÞ ðßåóç Äéáôáñá÷Ýò áéìüóôáóçò áõîçìÝíç óõãêÝíôñùóç ôïõ áíáóôïëÝá ôïõ åíåñãïðïéçôÞ ôïõ ðëáóìéíïãüíïõ (plasminogen activator inhibitor-1, PAI-1) áõîçìÝíç óõãêÝíôñùóç ôïõ éíùäïãüíïõ ÅíäïèçëéáêÞ äõóëåéôïõñãßá ÁõîçìÝíç óõãêÝíôñùóç ðñïóêïëëçôéêþí ìïñßùí (ICAM, VCAM) Méêñïëåõêùìáôéíïõñßá ÁõîçìÝíï ADMA (áóõììåôñéêÞ äéìåèõë-áñãéíßíç) ÖëåãìïíÞ ÁõîçìÝíá åðßðåäá CRP, TNF-a, IL-6 ÁõîçìÝíá åðßðåäá ñåæéóôßíçò, ìåéùìÝíç áäéðïíåêôßíç ËïéðÜ Ëéðþäåò Þðáñ Óýíäñïìï ðïëõêõóôéêþí ùïèçêþí Óýíäñïìï õðíéêÞò Üðíïéáò Meigs JB. The metabolic syndrome. BMJ 2003;327: 61-62 Eckel R, Grundy S, Zimett P. Lancet 2005; 365: 1415

23

cyanmagentayellowblack

24

ÄÉÁÂÇÔÏËÏÃÉÊÁ ÍÅÁ Ðßíáêáò 2. Ïñéóìüò ôïõ ìåôáâïëéêïý óõíäñüìïõ (NCEP-ATP III). Ãéá ôïí ÷áñáêôçñéóìü ôïõ óõíäñüìïõ áðáéôïýíôáé ôïõëÜ÷éóôïí 3 óõíéóôþóåò Þ ðåñéóóüôåñåò ÐáñÜãïíôáò Êéíäýíïõ Êåíôñéêïý ô. Ðá÷õóáñêßá ¢íäñåò Ãõíáßêåò Ôñéãëõêåñßäéá HDL ÷ïëçóôåñüëç ¢íäñåò Ãõíáßêåò ÁñôçñéáêÞ ÕðÝñôáóç Ãëõêüæç Ðë. Íçóôåßáò

≥3

Áðáñáßôçôç ôéìÞ-åðßðåäï ÐåñéöÝñåéá ÌÝóçò >102 cm >88cm ≥150 mg/dL <40 mg/dL <50 mg/dL ≥130/ ≥ 85 mmHg ≥110mg/dL JAMA 2001;

êõñßùò óôçí ðáñïõóßá éíóïõëéíïáíôßóôáóçò Þ êáé äéáâÞôïõ ðïõ ïäçãïýí êáé óôç äçìéïõñãßá, ðáñïõóßá êáé ôùí Üëëùí óõíéóôùóþí, ôïõ Ì.Ó, åíþ ï NCEP åóôéÜæåé êõñßùò óôçí êïéëéáêÞ ðá÷õóáñêßá ðïõ óå äåýôåñï åðßðåäï åõïäþíåé ôçí éíóïõëéíïáíôßóôáóç êáé ôçí äçìéïõñãßá êáé ôùí Üëëùí óôïé÷åßùí ôïõ óõíäñüìïõ (Ðßíáêáò 2). Ç ðñüôáóç ôïõ NCEP åßíáé ðñïôéìþìåíç êëéíéêÜ êáèþò ìå áðëÞ êëéíéêÞ åîÝôáóç êáé ìå ôçí âïÞèåéá åðßóçò áðëþí âéï÷çìéêþí ìåôñÞóåùí ðñïóäéïñßæåôáé åýêïëá ç ðáñïõóßá Þ ìç Ì.Ó. Ðñüóöáôá óôçí öáñÝôñá ïñéïèÝôçóçò ôïõ óõíäñüìïõ ðñïóôÝèçêå ìßá áêüìá ðñüôáóç, áõôÞ ôç öïñÜ áðü ôïí IDF (International Diabetes Federation) (âë. ðßíáêá 3). Óôçí ðñüôáóç áõôÞ äßíåôáé áêüìá ìåãáëýôåñï âÜñïò óôçí ðáñïõóßá êïéëéáêÞò ðá÷õóáñêßáò (ìå ÷áìçëüôåñá ôá ïñéæüìåíá üñéá) ðïõ èåùñåßôáé óáí áíáíôéêáôÜóôáôï ðëÝïí óôïé÷åßï ãéá ôçí ïñéïèÝôçóç ôïõ óõíäñüìïõ. ¸ôóé ìåéþíïíôáé óçìáíôéêÜ ôá üñéá ðñïóäéïñéóìïý ôçò êïéëéáêÞò ðá÷õóáñêßáò (>94 cm Ýíáíôé 102 cm ãéá ôïõò Üíäñåò êáé >80 cm Ýíáíôé 88 cm ãéá ôéò ãõíáßêåò), åíþ áðü ôá Üëëá 24

(êáôÜ NCEP) êñéôÞñéá ôïõ Ì.Ó ìåéþíïíôáé ôá åðßðåäá ôïõ óáê÷Üñïõ áßìáôïò ðÜíù áðü ôá ïðïßá ôï óÜê÷áñï áßìáôïò èåùñåßôáé èåôéêü êñéôÞñéï ãéá Ì.Ó (100mg% Ýíáíôé 110 mg%). Ðñïöáíþò üóïí áöïñÜ ôá åðßðåäá óáê÷Üñïõ ëÞöèçêå õð’ üøéí ï áðü Ýôïõò ðñïóäéïñéóìüò ôïõ IFG (äéáôáñá÷Þ ãëõêüæçò íçóôåßáò) áðü ôçí ÁìåñéêÜíéêç ÄéáâçôïëïãéêÞ Åôáéñåßá (ADA) óáí óÜê÷áñï ïñïý ≥100 <126mg%. (Ðßíáêáò 3). Äåí õðÜñ÷åé Ýôóé áìöéâïëßá üôé ç ðáñïõóßá ôïõ Ì.Ó èá ëÜâåé åðéäçìéêÝò äéáóôÜóåéò óáí áðïôÝëåóìá ôùí áéôéþí ðïõ äçìéïõñãïýí êáé ÓÄ êáé ðá÷õóáñêßá (êáôáíÜëùóç ìåãÜëçò ðïóüôçôáò ôñïöþí õøçëÞò åíåñãåéáêÞò áîßáò, Ýëëåéøç óùìáôéêÞò Üóêçóçò êëð.) áëëÜ êáé óáí óõíÝðåéá ôùí íÝùí êñéôçñßùí ðïõ áîéïëïãïýí áêüìç ðåñéóóüôåñï ôç óçìáóßá áíß÷íåõóçò ôïõ Ì.Ó. ¸÷åé üìùò ðñáãìáôéêÜ ôüóï ìåãÜëç óçìáóßá ç áíß÷íåõóç ôïõ Ì.Ó; ÁíáìöéóâÞôçôá Ý÷åé. Ãéáôß ôï Ì.Ó óõíäÝåôáé ìå áõîçìÝíï êßíäõíï åìöÜíéóçò ÓÄ (3 Ýùò 5 öïñÝò ìåãáëýôåñïò ï êßíäõíïò ãéá ÓÄ óôï Ì.Ó), áëëÜ êõñßùò ìå áõîçìÝíï êáñäéáããåéáêü êßíäõíï. ÄåäïìÝíá áðü äéÜöïñåò óçìáíôéêÝò ìåëÝôåò (Kuopio study, Botnia, Verona) ðñïóäéïñßæïõí óáí 3ðëÜóéï ôïí êßíäõíï óôåöáíéáßáò íüóïõ Þ êáñäéáããåéáêÞò èíçôüôçôáò óôá Üôïìá ìå Ì.Ó åíþ äéðëáóéÜæåôáé ï êßíäõíïò óôåöáíéáßùí óõìâáìÜôùí óôá Üôïìá ìå ÓÄ ðïõ ðáñïõóéÜæïõí êáé Ì.Ó (êáé áðïôåëïýí ôï 90% ôùí áôüìùí ìå ÓÄ). Ðñüóöáôá åðßóçò ìå ôá áðïôåëÝóìáôá ôçò INTERHEART ìåëÝôçò, ç êïéëéáêÞ ðá÷õóáñêßá ðïõ óõíäÝåôáé ìå ôçí éíóïõëéíïáíôßóôáóç Ý÷åé áíáãíùñéóèåß óáí áíåîÜñôçôïò ðáñÜãïíôáò êéíäýíïõ ãéá Ýìöñáãìá ìõïêáñäßïõ. Êáé åßíáé åðßóçò éäéáßôåñá áõîçìÝíïò ï êáñäéáããåéáêüò êßíäõíïò óôá Üôïìá ìå óáê÷áñþäç äéáâÞôç ðïõ åßíáé ç óõíÝðåéá ôçò åîÝëéîçò ôïõ Ì.Ó: Ôï 50% ôùí áôüìùí ìå ðñùôïåìöáíéæüìåíï ÓÄ ðáñïõóéÜæïõí Þäç êáñäéáããåéáêü íüóï (UKPDS), ôï 55% ôùí áóèåíþí ìå óôåöáíéáßá íüóï

cyanmagentayellowblack

25

ÔÅÕXÏÓ 31 Ðßíáêáò 3. Ìåôáâïëéêü óýíäñïìï: IDF 2005 Êåíôñéêïý ôýðïõ ðá÷õóáñêßá Waist >94 cm ãéá Üíäñåò >80 cm ãéá ãõíáßêåò + 2 áðü ôá ðáñáêÜôù: Ôñéãëõêåñßäéá ≥ 150 mg% HDL < 40 mg/dl ãéá Üíäñåò HDL <50 mg/dl ãéá ãõíáßêåò Áñô. Ðßåóç > 130/ 85 mmHg Ãëõêüæç íçóôåßáò >100 mg%

Ý÷ïõí äéáâÞôç Þ ðñïäéáâÞôç –IFG Þ ÉGT –(ìåëÝôç EuroHeart óå 110 êÝíôñá), åßíáé 2ðëÜóéïò Ýùò 5ðëÜóéïò ï êáñäéáããåéáêüò êßíäõíïò óôá Üôïìá ìå ÓÄ (Framingham study), åíþ ôï 80% ôùí äéá-

âçôéêþí áóèåíþí èá áðïâéþóåé ëüãù êáñäéáããåéáêÞò íüóïõ. Åêôßìçóç êáñäéáããåéáêïý êéíäýíïõ åðß ìåôáâïëéêïý óõíäñüìïõ ÄéÜöïñåò ðñïóåããßóåéò åßíáé äéáèÝóéìåò ãéá íá åêôéìÞóïõí ôïí 10åôÞ êßíäõíï ãéá êáñäéáããåéáêÞ íüóï. Ç ðëÝïí ãíùóôÞ êáé äüêéìç ðñïóÝããéóç åßíáé áõôÞ ðïõ ÷ñçóéìïðïéåß ôïí áëãüñéèìï êéíäýíùí ôïõ Framingham ìå ôçí ïðïßá óõíåêôéìþíôáé êáé ðïóïôéêïðïéïýíôáé 6 ìåãÜëïé ðáñÜãïíôåò êéíäýíïõ: çëéêßá, êÜðíéóìá, áñôçñéáêÞ ðßåóç, ïëéêÞ ÷ïëçóôåñüëç Þ LDL, HDL, äéáâÞôçò. ÅéäéêÜ ï óáê÷áñþäçò äéáâÞôçò óå Üëëåò ðñïóåããßóåéò áëëÜ êáé óôéò ôåëåõôáßåò êáôåõèõíôÞñéåò ïäçãßåò ãéá ôïí äåßêôç Framingham, åêôéìÜôáé ùò õøçëïý êéíäýíïõ êáôÜóôáóç, áíåîÜñôçôç ôùí Üëëùí ðáñáãüíôùí êéíäýíïõ êáé éóïäõíáìåß ìå ôç óôåöáíéáßá íüóï (10åôÞò êßíäõíïò ≥20%

Ðßíáêáò 4. Ìåôáâïëéêü óýíäñïìï. êáñäéáããåéáêÜ óõìâÜíôá

Ãëõêüæç íçóôåßáò > 100 mg/dL

ÁÐ >130/85 mmHg ÐåñéöÝñåéá ìÝóçò >94 cm >80 cm

25

cyanmagentayellowblack

26

ÄÉÁÂÇÔÏËÏÃÉÊÁ ÍÅÁ ãéá ôçí áíÜðôõîç êáñäéáããåéáêÞò íüóïõ). Óýìöùíá ìå ôçí ìåëÝôç êáñäéÜò (Framingham heart study), ç ðñïóèÞêç ôçò êïéëéáêÞò ðá÷õóáñêßáò, ôùí ôñéãëõêåñéäßùí êáé ôçò ãëõêüæçò íçóôåßáò (êñéôÞñéá ôïõ ìåôáâïëéêïý óõíäñüìïõ ðïõ äåí õðÜñ÷ïõí óôï ìïíôÝëï Framingham), óôïí õðïëïãéóìü ôïõ êéíäýíïõ êáôÜ Framingham risk ðñïêáëåß ìéêñÞ Þ êáèüëïõ áýîçóç óôçí ðñïãíùóôéêÞ éó÷ý ôïõ ìïíôÝëïõ ãéá ôçí êáñäéáããåéáêÞ íüóï. Ðñüóöáôåò ìåëÝôåò äåí äéáðßóôùóáí âåëôßùóç ôçò ðñïãíùóôéêÞò äõíáôüôçôáò (ãéá êáñäéáããåéáêÞ íüóï) ôïõ Framingham risk score ìå ôçí ðñïóèÞêç ôïõ ìåôáâïëéêïý óõíäñüìïõ. Ç ìåãÜëç üìùò åðéäçìéïëïãéêÞ ìåëÝôç AFCAPS/ TEXCAPS ôåêìçñßùóå ôï ìåôáâïëéêü óýíäñïìï óáí óçìáíôéêü ðñïãíùóôéêü ðáñÜãïíôá ôçò êáñäéáããåéáêÞò íüóïõ ìåôÜ ðñïóáñìïãÞ ãéá ôïí äåßêôç êéíäýíïõ êáôÜ Framingham. Åðßóçò óôçí åîáéñåôéêÜ ïñãáíùìÝíç Quebec study ôá åðßðåäá éíóïõëßíçò, ôñéãëõêåñéäßùí, ìéêñþí ðõêíþí LDL êáé ôçí ðåñéöÝñåéá ìÝóçò, óôïé÷åßá ðïõ åßôå åßíáé, åßôå óõíäÝïíôáé óçìáíôéêÜ ìå ôéò óõíéóôþóåò ôïõ ìåôáâïëéêïý óõíäñüìïõ, áðïôÝëåóáí éó÷õñïýò ðñïóäéïñéóôéêïýò ðñïãíùóôéêïýò ðáñÜãïíôåò ôçò êáñäéáããåéáêÞò íüóïõ. Áðáéôåßôáé Ýôóé åðß ðëÝïí äéåñåýíçóç ôçò ðéèáíüôçôáò áýîçóçò ôçò ðñïãíùóôéêÞò éêáíüôçôáò ôïõ ìïíôÝëïõ Framingham ìå ôçí ðñïóèÞêç ôùí ëïéðþí êñéôçñßùí ôïõ ìåôáâïëéêïý óõíäñüìïõ. ÐÜíôùò ôá áõîçìÝíá åðßðåäá CRP öáßíåôáé íá óõíäÝïíôáé ìå áõîçìÝíï êßíäõíï óôåöáíéáßáò íüóïõ ðÝñá áðü ôá äåäïìÝíá êñéôÞñéá. Ôá õðÜñ÷ïíôá åñåõíçôéêÜ äåäïìÝíá äåí äßíïõí, åðßóçò, óáöÞ áðÜíôçóç åÜí ï êáñäéáããåéáêüò êßíäõíïò ôïõ ìåôáâïëéêïý óõíäñüìïõ åßíáé ìåãáëýôåñïò Þ ü÷é áðü ôïí áèñïéóôéêü êßíäõíï ôùí åðß ìÝñïõò ìåôáâïëéêþí äéáôáñá÷þí ðïõ åßíáé óõíéóôþóåò êáé óõíáðïôåëïýí ôï óýí26

äñïìï áõôü. ºóùò Ýíá ó÷Þìá ôáîéíüìçóçò –êáôçãïñéïðïßçóçò ôïõ Ì.Ó (ðïõ íá áíôáíáêëÜ ôï âáèìü êáé ôï ìÝãåèïò ôùí äéáôáñá÷þí ðïõ ïñéïèåôïýí ôï óýíäñïìï: 3, 4, 5 óõíéóôþóåò, ìå äéáâÞôç Þ ÷ùñßò äéáâÞôç êëð), áíÜëïãï ìå áõôü ôçò áñôçñéáêÞò ðßåóçò êáé ôïõ ÂÌÉ, íá Ýäéíå êáëýôåñåò êáé ðëÝïí ÷ñÞóéìåò êëéíéêÜ áðáíôÞóåéò óôá õðÜñ÷ïíôá åñùôçìáôéêÜ. Ðñïò ôï ðáñüí óýìöùíá ìå ôéò êáôåõèýíóåéò ôïõ NCEP (National Cholesterol Education Program) ôïõ 2004 ôï ìåôáâïëéêü óýíäñïìï èåùñåßôáé åíäéÜìåóç êáôçãïñßá êáñäéáããåéáêïý êéíäýíïõ óýìöùíá ìå ôï äåßêôç Framingham (10åôÞò êßíäõíïò 10-20%). ÅÜí üìùò ôï ìåôáâïëéêü óýíäñïìï óõíïäåýåôáé ìå åðßðåäá CRP ≥3 mg/l Þ áõîçìÝíç éäéáßôåñá ôçí êïéëéáêÞ ðá÷õóáñêßá (waist) ôüôå èåùñåßôáé êáôÜóôáóç õøçëïý êéíäýíïõ (10åôÞò êßíäõíïò ≥20%). ÂÉÂËÉÏÃÑÁÖÉÁ 1. Á. Ìåëéäþíçò. ‘’ÓÄ, ìåôáâïëéêü óýíäñïìï êáé áèçñùìÜôùóç”. Åêä. «Óåëßäá», 2004, óåë. 530.

2. G. Hanson. “Inflammation, atherosclerosis and CAD”.

NEJM 2005; 352: 1685 -95.

3. R. Eckel, S. Grundy, P. Zimmet. ”The metabolic syndrome”. Lancet 2005; 365: 1415 -28.

4. A. Sjohern, T. Nystrom. ”Endothelial inflammation in insulin resistance”. Lancet 2005; 365: 610 -15.

5. P. Moreno, V. Fluster. ’New aspects in the pathogenesis of diabetic atherothrombosis’. JACC 2004; 44: 2293 -3000.

6. E. Ford. ‘Risks for all cause mortality, cardiovascular disease and diabetes associated with the Metabolic Syndrome’. Diab. Care 2005; 28: 1769 -1778.

7. P. Miranda, R. Defronzo, R. Callill. ‘’Metabolic syndrome: definition, pathophysiology and mechanisms”. Am.H.J. 2005; 149: 33 -45.

8. P. Pandona, A. Ajada, A. Chandhuri et al. ‘’Metabolic syndrome”. Circulation 2005; 111: 1448 -54.

A. Måëéäþíçò Éáôñüò

cyanmagentayellowblack

27

ÔÅÕXÏÓ 31

ÊÏÕÑÁÌÐÉÅÄÅÓ -ÆÙÃÑÁÖÏÓ 6

27

cyanmagentayellowblack

28

ÄÉÁÂÇÔÏËÏÃÉÊÁ ÍÅÁ

NÝá áðü ôï 65ï ÅôÞóéï ÓõíÝäñéï ôçò ÁìåñéêáíéêÞò ÄéáâçôïëïãéêÞò Åôáéñåßáò (ÁDA)

ðïõ ðñáãìáôïðïéÞèçêå óôï San Diego ôçò Êáëéöüñíéáò ôùí ÇÐÁ áðü 10-14 Éïõíßïõ 2005 ÍÝïé ðáñÜãïíôåò êéíäýíïõ óôçí åêôßìçóç ôïõ êéíäýíïõ ôçò êáñäéáããåéáêÞò íüóïõ êáé ðáñáêïëïýèçóç ôïõ áðïôåëÝóìáôïò ôçò èåñáðåõôéêÞò ðáñÝìâáóçò. Óå óõìðüóéï ðïõ ðñáãìáôïðïéÞèçêå óôá ðëáßóéá ôïõ óõíåäñßïõ ãéá ôç ÷ñÞóç ôñéþí íÝùí ìç ðáñáäïóéáêþí ðáñáãüíôùí êéíäýíïõ óôçí åêôßìçóç ôïõ êéíäýíïõ ãéá êáñäéáããåéáêÞ íüóï, ôñåßò åéäéêïß o Cristie M Ballantyne MD ÄéåõèõíôÞò ôïõ ÊÝíôñïõ ôçò Ðñüëçøçò ôçò ÊáñäéáããåéáêÞò íüóïõ óôï ÊïëëÝãéï ÉáôñéêÞò Âayler ôïõ Çouston, o Ronald Krauss MD ÄéåõèõíôÞò ôçò ¸ñåõíáò ãéá ÁñôçñéïóêëÞñùóç óôï Íïóïêïìåßï Ðáßäùí ôïõ Éíóôéôïýôïõ ¸ñåõíáò ôïõ ¼êëáíô êáé ï Lewis H Kuller MD, DrPH, êáèçãçôÞò ôçò Åðéäçìéïëïãßáò óôï ÐáíåðéóôÞìéï ôïõ Ðßôóìðïõñãê, ìßëçóáí ãéá ôç ÷ñçóéìüôçôá ôçò C-áíôéäñþóáò ðñùôåúíçò (CRP), ôïõ ìåãÝèïõò ôùí óùìáôéäßùí ôçò ÷áìçëÞò ðõêíüôçôáò ëéðïðñùôåúíçò (LDL) êáé ôçò âáèìïëïãßáò (score) ôçò åíáðüèåóçò áóâåóôßïõ óôéò óôåöáíéáßåò áñôçñßåò óôç âåëôßùóç ôçò åêôßìçóçò ôïõ êáñäéáããåéáêïý êéíäýíïõ êáé ôçò ðáñáêïëïýèçóçò ôïõ áðïôåëÝóìáôïò ôçò èåñáðåõôéêÞò ðáñÝìâáóçò.

CRP Ï Dr Balantyne õðïóôÞñéîå üôé ç CRP åßíáé ï êáëýôåñïò ìåëåôçìÝíïò äåßêôçò êáñäéáããåéáêïý êéíäýíïõ. Ðñüêåéôáé ãéá Ýíá ðåíôáìåñÝò ðïëõðåðôßäéï ôï ïðïßï áíÞêåé óôéò ðñùôåúíåò ïîåßáò öÜóçò êáé áðïôåëåß äåßêôç öëåãìïíÞò. Ç CRP äéåãåßñåé ôéò ðñïöëåãìïíþäåéò êõôôáñïêßíåò éíôåñëåõêßíç 6 (ÉL-6) êáé ôïí ðáñÜãïíôá íÝêñùóçò ôùí üãêùí áëöá TNF-á êáé äåóìåýåé ëéðïðñùôåúíåò ðïõ ðåñéÝ÷ïõí ôçí áðïëéðïðñùôåúíç Â. ÁõîçìÝíá åðßðåäá CRP êáé åíüò Üëëïõ äåßêôç öëåãìïíÞò, ôçò öùóöïëéðÜóçò Á2 ðïõ äåóìåýåôáé ìå ëéðïðñùôåúíç (LpPLA2) Ý÷ïõí óõó÷åôéóèåß ìå äéðëÜóéá áýîçóç êéíäýíïõ ãéá éó÷áéìéêü åðåéóüäéï. ÖÜñìáêá ðïõ ÷ñç28

óéìïðïéïýíôáé ãéá ôç ìåßùóç ôùí åðéðÝäùí ôùí ëéðéäßùí ôá ïðïßá ïíïìÜæïíôáé óôáôßíåò Ý÷åé âñåèåß üôé ìåéþíïõí ôá åðßðåäá êáé ôùí äýï ðáñáãüíôùí êéíäýíïõ. ÌéêñÜ óùìáôßäéá LDL Ï Dr Krauss ìßëçóå ãéá ôç óçìáóßá ôùí õðïêáôçãïñéþí ôçò ÷áìçëÞò ðõêíüôçôáò ëéðïðñùôåúíçò (LDL). Tá ìéêñÜ óùìáôßäéá LDL Ý÷ïõí áíáãíùñéóèåß ùò ðáñÜãïíôáò êéíäýíïõ ãéá êáñäéáããåéáêÞ íüóï ôá ôåëåõôáßá 15-20 ÷ñüíéá.ÕðÜñ÷ïõí 4 õðïêáôçãïñßåò LDL. Ôá ìåãÜëïõ ìåãÝèïõò óùìáôßäéá LDL Þ LDL-1, ôá ìåóáßïõ ìåãÝèïõò Þ LDL-2 êáé ôá ìéêñÜ Þ LDL-3 êáé LDL-4. Ôá ìéêñÜ óùìáôßäéá åßíáé ðïëý ðéï áèçñùìáôïãüíá äçëáäÞ ðñïêáëïýí ðåñéóóüôåñï áèçñïóêëÞñùóç, êáé åßíáé ðéï óõíçèéóìÝíá. ÓõíÞèùò ôá õøçëÜ åðßðåäá ôñéãëõêåñéäßùí ðáñÜãïõí ìéêñÜ óùìáôßäéá LDL êáèþò êáé ìéêñüôåñá óùìáôßäéá ôçò õøçëÞò ðõêíüôçôáò ëéðïðñùôåúíçò ÇDL. Óôá Üôïìá ìå äéáâÞôç ôá ìéêñÜ óùìáôßäéá LDL åßíáé áíåîÜñôçôïò ðáñÜãïíôáò êéíäýíïõ ãéá êáñäéáããåéáêÞ íüóï. ÌåëÝôåò Ý÷ïõí äåßîåé üôé õøçëüôåñá åðßðåäá ìéêñþí óùìáôéäßùí LDL óõíïäåýïíôáé áðü ôñéðëÜóéï êßíäõíï ãéá êáñäéáããåéáêÞ íüóï óå ó÷Ýóç ìå áíôßóôïé÷á ìåãÜëùí óùìáôéäßùí. ÁããåéïãñáöéêÝò ìåëÝôåò Ý÷ïõí äåßîåé ìåßùóç ôçò åîÝëéîçò ôçò óôåöáíéáßáò íüóïõ üôáí ìåéþíïíôáé ôá åðßðåäá ôùí ìéêñþí óùìáôéäßùí LDL. Ï Dr Krauss óõìðÝñáíå üôé ç ìÝôñçóç áõôþí åíäÝ÷åôáé íá åßíáé ÷ñÞóéìç óôçí ðáñáêïëïýèçóç ôçò åîÝëéîçò ôçò óôåöáíéáßáò íüóïõ êáé ôçò ðñüâëåøçò ôïõ êéíäýíïõ. Óêïñ åíáðüèåóçò áóâåóôßïõ ôùí óôåöáíéáßùí áñôçñéþí Ï Dr Kuller õðïóôÞñéîå üôé ï ðñïóäéïñéóìüò ôïõ áóâåóôßïõ ôùí óôåöáíéáßùí áñôçñéþí ìå áîïíéêÞ ôïìïãñáößá ìå áêôßíá çëåêôñïíßùí (EBCT Electron-Beam Computed Tomography) åßíáé ÷ñÞóéìïò äåßêôçò åêôßìçóçò áèçñïóêëÞñùóçò êáé êáñäéáããåéáêÞò íüóïõ. Ç âáèìïëüãçóç (score) ôïõ áóâåóôßïõ ôùí óôåöáíéáßùí áããåßùí åßíáé

cyanmagentayellowblack

29

ÔÅÕXÏÓ 31 ìåãáëýôåñç óå Üôïìá ìå äéáâÞôç óå ó÷Ýóç ìå ôïõò ìç äéáâçôéêïýò êáé åßíáé áõîçìÝíç óå Üôïìá ìå ðáèïëïãéêÞ êáìðýëç ãëõêüæçò. Óêüñ ìåãáëýôåñï ôïõ 100 åßíáé áíçóõ÷çôéêü. Ôï óêüñ ôïõ áóâåóôßïõ ôùí óôåöáíéáßùí áããåßùí åßíáé ÷ñÞóéìïò äåßêôçò ãéá ôçí áíôéìåôþðéóç ôçò áèçñïóêëÞñùóçò êáé ÷ñÞóéìïò óôçí ðñüâëåøç ôùí êáñäéáããåéáêþí åðåéóïäßùí éäßùò óå óõíäõáóìü ìå ðáñáäïóéáêïýò ðáñÜãïíôåò êéíäýíïõ üðùò ç õðÝñôáóç êáé ôï êÜðíéóìá. Ôï óêüñ ôïõ áóâåóôßïõ ôùí óôåöáíéáßùí áñôçñéþí åßíáé áíåîÜñôçôïò ðáñÜãïíôáò êéíäýíïõ ãéá êáñäéáããåéáêÜ åðåéóüäéá. Óå Üôïìá ìå óáê÷áñþäç äéáâÞôç åßíáé éäéáßôåñá ÷ñÞóéìïò óôçí ðñüâëåøç ôçò èíçôüôçôáò. ¼óï õøçëüôåñï ôï óêüñ ôüóï åßíáé ìåãáëýôåñïò ï êßíäõíïò èáíÜôïõ. Ï Dr Kuller óõìðÝñáíå üôé ôï áóâÝóôéï ôùí óôåöáíéáßùí áñôçñéþí åßíáé ÷ñÞóéìïò äåßêôçò åêôßìçóçò õðïêëéíéêÞò áèçñïóêëÞñùóçò, åßíáé åýêïëç äïêéìáóßá êáé ìå ìåãÜëç åðáíáëçøéìüôçôá. Åßíáé éó÷õñüò ðáñÜãïíôáò ðñüâëåøçò ôçò Ýêâáóçò ôçò êáñäéáããåéáêÞò íüóïõ. Óáê÷áñþäçò äéáâÞôçò êáé åðéðëïêÝò Ç áíáóõíäõáóìÝíç áíèñþðéíç ëáêôïöåñßíç (rhLF) ðñïÜãåé ôçí åðïýëùóç ôùí äéáâçôéêþí íåõñïðáèçôéêþí åëêþí. Ç áíèñþðéíç áíáóõíäõáóìÝíç ëáêôïöåñßíç åßíáé ìéá áíïóïôñïðïðïéçôéêÞ ðñùôåúíç ðïõ Ý÷åé åðïõëùôéêÝò éäéüôçôåò óå ìïíôÝëá æþùí. Ïé Ernest Yankee êáé óõíåñãÜôåò äéåîÞãáãáí ìéá ðéëïôéêÞ ìåëÝôç öÜóçò1/2 ìå óôü÷ï íá äéåñåõíÞóïõí êáôÜ ðüóïí ï ðáñÜãïíôáò áõôüò åßíáé ÷ñÞóéìïò óå áóèåíåßò ìå äéáâÞôç êáé íåõñïðáèçôéêÜ Ýëêç. ÅîåôÜóèçêáí 55 áóèåíåßò ïé ïðïßïé Ýëáâáí æÝë 1%, 2.5% Þ 8,5% äýï öïñÝò ôçí çìÝñá ãéá 30 çìÝñåò óôá íåõñïðáèçôéêÜ Ýëêç ôïõò. ÊáíÝíáò áóèåíÞò äåí ðáñïõóßáóå ëïßìùîç Þ ðáñåíÝñãåéåò ôïõ öáñìÜêïõ êáôÜ ôç äéÜñêåéá ôçò èåñáðåßáò. Ôï äåýôåñï óêÝëïò ôçò ìåëÝôçò ðåñéåëÜìâáíå ìéá ôõ÷áéïðïéçìÝíç ìåëÝôç ìå ïìÜäá ìáñôýñùí óôïõò ïðïßïõò äïêéìÜóèçêå ç áðïôåëåóìáôéêüôçôá ôùí æÝë 2.5% Þ 8,5% Ýíáíôé åéêïíéêïý öáñìÜêïõ. Ïé ïìÜäåò ôùí áóèåíþí ðïõ Ýëáâáí æÝë 2.5% Þ 8,5% ðáñïõóßáóáí äéðëÜóéï ðïóïóôü éÜóçò óå ó÷Ýóç ìå ôçí ïìÜäá ìáñôýñùí. Oé åñåõíçôÝò óõìåñáßíïõí üôé ç áíèñþðéíç óõíäõáóìÝíç ëáêôïöåñßíç åßíáé áðïôåëåóìáôéêÞ êáé áóöáëÞò óôçí áíôéìåôþðéóç ôùí íåõñïðáèçôéêþí åëêþí óå áóèåíåßò ìå óáê÷áñþäç äéáâÞôç, áðáéôïýíôáé, ùóôüóï, ðåñéóóüôåñåò ìåëÝôåò óå

ìåãáëýôåñï áñéèìü áóèåíþí ãéá íá åêôéìçèåß ç áðïôåëåóìáôéêüôçôá ôïõ öáñìÜêïõ. ÁíäñéáíÞ Âáæáßïõ, Éáôñüò Nåüôåñá óôçí áíôéìåôþðéóç ôçò êïéëéáêÞò ðá÷õóáñêßáò óôá äéáâçôéêÜ Üôïìá Åßíáé áíáìöéóâÞôçôç ç éó÷õñÞ óõó÷Ýôéóç ôçò ðá÷õóáñêßáò êáé ôïõ óáê÷áñþäç äéáâÞôç ôýðïõ 2. Ïé äõï áõôÝò êáôáóôÜóåéò ëáìâÜíïõí ðáãêüóìéá äéáóôÜóåéò åêñçêôéêÝò äßíïíôáò óôï ðñüâëçìá ôï ÷áñáêôÞñá åðéäçìßáò. Ç éó÷õñÞ óýíäåóç ôùí äõï êáôáóôÜóåùí ðáèïöõóéïëïãéêÜ áöïñÜ ôçí áíôï÷Þ óôçí éíóïõëßíç ðïõ áõîÜíåôáé óçìáíôéêÜ ìå ôçí åíäïêïéëéáêÞ óõóóþñåõóç ëßðïõò. ¸ôóé, ï ðëÝïí óýã÷ñïíïò ïñéóìüò ôïõ ìåôáâïëéêïý óõíäñüìïõ Ý÷åé ùò áðáñáßôçôç ðñïûðüèåóç ôçí ýðáñîç êïéëéáêÞò ðá÷õóáñêßáò (üðùò ïñßæåôáé ùò ðåñßìåôñïò ìÝóçò ìåãáëýôåñç áðü 94 åê óôïõò Üíäñåò êáé 80 åê óôéò ãõíáßêåò) ìå ôçí ðáñÜëëçëç ýðáñîç ôïõëÜ÷éóôïí Üëëùí äõï äéáôáñá÷þí áðü ôéò êÜôùèé: ãíùóôüò ÓÄ Þ óÜê÷áñï íçóôåßáò >100 mg%, ãíùóôÞ õðÝñôáóç Þ áñôçñéáêÞ ðßåóç >130/85 mmHg, ôñéãëõêåñßäéá >150 mg%, êáé HDL<40 mg% (Üíäñåò) Þ <50 mg% (ãõíáßêåò). Ç ìÝ÷ñé óÞìåñá áíôéìåôþðéóç ôùí ðáñáãüíôùí êéíäýíïõ îå÷ùñéóôÜ óôá Üôïìá ìå ÓÄ ôýðïõ 2 ìåéþíåé óçìáíôéêÜ ôç èíçôüôçôá êáé ôç íïóçñüôçôá áðü êáñäéáããåéáêÜ íïóÞìáôá ç ïðïßá üìùò ðáñáìÝíåé óçìáíôéêÜ õøçëüôåñç áðü áõôÞí ðïõ ðáñáôçñåßôáé óôá Üôïìá ÷ùñßò ÓÄ ôýðïõ 2. Öáßíåôáé ðùò ç áíôéìåôþðéóç ôçò áíôßóôáóçò óôçí éíóïõëßíç ìå öÜñìáêá üðùò ïé ãëéôáæüíåò Þ ç áíôéìåôþðéóç ôçò êïéëéáêÞò ðá÷õóáñêßáò èá ìðïñïýóáí íá óõìâÜëëïõí óôç ðåñáéôÝñù ìåßùóç áõôïý ôïõ êéíäýíïõ. Ôá áðïôåëÝóìáôá ôçò ìåãÜëçò ìåëÝôçò PROACTIVE ðïõ äçìïóéåýôçêå ðñüóöáôá Ýäåéîáí üôé ç ðñïóèÞêç ìéáò ãëéôáæüíçò (óõãêåêñéìÝíá ôçò ðéïãëéôáæüíçò) óôçí áíôéäéáâçôéêÞ áãùãÞ ôùí áôüìùí ìå óáê÷áñþäç äéáâÞôç ìåßùóå êáôÜ 16% ôïí êßíäõíï ÁÅÅ, åìöñÜãìáôïò ôïõ ìõïêáñäßïõ êáé èáíÜôïõ áðü êáñäéáããåéáêÜ áßôéá. Ç ìåßùóç áõôÞ ìðïñåß íá ïöåßëåôáé óôç êáëýôåñç ñýèìéóç ôïõ óáê÷Üñïõ áëëÜ êáé óôçí áíôéìåôþðéóç ôçò áíôßóôáóçò óôçí éíóïõëßíç. ÌåëÝôåò ðïõ âñßóêïíôáé óå åîÝëéîç èá áðáíôÞóïõí ïñéóôéêÜ óå áõôü ôï åñþôçìá. ¼óïí áöïñÜ ôç êïéëéáêÞ ðá÷õóáñêßá åíäéáöÝ29

cyanmagentayellowblack

30

ÄÉÁÂÇÔÏËÏÃÉÊÁ ÍÅÁ ñïíôá Þôáí ôá áðïôåëÝóìáôá ôçò ìåëÝôçò RIO-Diabetes ðïõ áíáöÝñèçêáí ðñüóöáôá óôçí åôÞóéá óõíÜíôçóç ôçò ÁìåñéêáíéêÞò ÄéáâçôïëïãéêÞò Åôáéñåßáò óôïí Óáí ÍôéÝãêï, ôïí Éïýíéï ôïõ 2005. Ç ìåëÝôç áõôÞ Ýãéíå óå Üôïìá ìå óáê÷áñþäç äéáâÞôç ìå ôç ÷ñÞóç ôïõ öáñìÜêïõ (äåí êõêëïöïñåß áêüìá óå êáìéÜ ÷þñá ôïõ êüóìïõ) Rimonabant (ÑéìïíáìðÜíô). Ç ïõóßá áõôÞ áðïôåëåß áíáóôáëôÞ ôùí õðïäï÷Ýùí CB1 (Õðïäï÷åßò åíäïêáííáâéíïåéäþí ôýðïõ 1). Ôï óýóôçìá ôùí åíäïêáííáâéíïåéäþí áðïôåëåß Ýíá åíäïãåíÝò, öõóéïëïãéêü óýóôçìá ðïõ äéáäñáìáôßæåé óçìáíôéêü ñüëï óôçí åíåñãåéáêÞ ïìïéïóôáóßá êáé óôç óõóóþñåõóç ôïõ ëßðïõò êáèþò êáé óôï ìåôáâïëéóìü ôçò ãëõêüæçò êáé ôùí ëéðéäßùí. Ôï óýóôçìá áõôü äñáóôçñéïðïéåßôáé ôüóï óôï Êåíôñéêü Íåõñéêü Óýóôçìá üóï êáé óôç ðåñéöÝñåéá. (ëéðþäç éóôü, Þðáñ, ìõúêü éóôü). ÕðÜñ÷ïõí äõï åíäïãåíåßò ïõóßåò ðïõ óõíäÝïíôáé ìå ôïõò õðïäï÷åßò ôùí åíäïêáííáâéíïåéäþí. Ïé ïõóßåò áõôÝò åßíáé ç áíáíäáìßäç êáé ç 2-áñá÷éäïíõëéêÞ ãëõêåñüëç. Ïé ïõóßåò áõôÝò óõíäÝïíôáé óôïõò õðïäï÷åßò CB1 êáé CB2 ôùí êõôôáñéêþí ìåìâñáíþí ðñïêåéìÝíïõ íá äñÜóïõí. Óôïõò ßäéïõò õðïäï÷åßò óõíäÝåôáé êáé ç ãíùóôÞ åîáñôçóéïãüíïò ïõóßá êÜííáâç. Ç åðéëåêôéêÞ áíáóôïëÞ ôùí õðïäï÷Ýùí CB1 óôïí õðïèÜëáìï ìå ôï ñéìïíáìðÜíô Ý÷åé ùò áðïôÝëåóìá ôçí ìåéùìÝíç ðñüóëçøç ôñïöÞò ðïõ ïäçãåß óå ìåßùóç ôïõ óùìáôéêïý âÜñïõò êáé ôïõ åíäïêïéëéáêïý ëßðïõò. ÐáñÜëëçëá, ï áðïêëåéóìüò ôùí õðïäï÷Ýùí áõôþí óôç ðåñéöÝñåéá Ý÷åé ùò áðïôÝëåóìá ôç ìåßùóç ôçò ëéðïãÝíåóçò êáé ôçí áýîçóç ôçò ëéðïíåêôßíçò (äñÜóç óôï ëéðþäç éóôü), ôçí áõîçìÝíç ðñüóëçøç ãëõêüæçò óôïõò ìõò (äñÜóç óôïõò ìõò) êáé ôç ìåßùóç ôçò ëéðïãÝíåóçò óôï Þðáñ (âåëôßùóç ôçò äõóëéðéäáéìßáò êáé ôïõ ëéðþäïõò Þðáôïò). Ìéá óåéñÜ ìåëåôþí ìå ôç ãåíéêÞ ïíïìáóßá RIOprogram Ýäùóå óçìáíôéêÜ êáé åíèáññõíôéêÜ áðïôåëÝóìáôá üóïí áöïñÜ óôçí áíôéìåôþðéóç ôçò êïéëéáêÞò ðá÷õóáñêßáò áëëÜ êõñßùò ôùí ìåôáâïëéêþí äéáôáñá÷þí ðïõ ôç óõíïäåýïõí êáé õöáßíïõí ôïí éóôü ôïõ ìåôáâïëéêïý óõíäñüìïõ. Ç ðéï åíäéáöÝñïõóá áðü áõôÝò ãéá ôá Üôïìá áõôÜ åßíáé ç RIO-Diabetes. Óå áõôÞ ôç ìåëÝôç óõìðåñéåëÞöèçóáí 1045 äéáâçôéêïß áóèåíåßò (õðÝñâáñïé Þ ðá÷ýóáñêïé), çëéêßáò 18-70 åôþí, ðïõ ðáñáêïëïõèÞèçêáí ãéá 1 Ýôïò. Ôá Üôïìá áõôÜ åß÷áí ÂÌÉ: 27-40 kg/m2 30

êáé HbÁ1c: 6,5-10%. ×ùñßóôçêáí óå ôñåéò ïìÜäåò: placebo (348 áóèåíåßò), Rimonabant 5mg (358 áóèåíåßò), Rimonabant 20mg (339 áóèåíåßò). ¼óïí áöïñÜ óôç èåñáðåßá ôïõ óáê÷Üñïõ åõñßóêïíôáí óå ìïíïèåñáðåßá ìå óïõëöïíõëïõñßá Þ Ìåôöïñìßíç (Glucophage). Ðñùôáñ÷éêüò óôü÷ïò Þôáí íá ìåëåôçèåß ç áëëáãÞ óôï óùìáôéêü âÜñïò åíþ äåõôåñåýïíôåò óôü÷ïé Þôáí ïé: • ÁëëáãÞ óôç HbA1c.

• ÁëëáãÞ óôá ëéðßäéá (ôñéãëõêåñßäéá, HDL).

• ÁëëáãÞ óôçí ðåñßìåôñï ìÝóçò.

• ÁëëáãÞ óôçí åðßðôùóç ôïõ ìåôáâïëéêïý óõíäñüìïõ. Ôá Üôïìá áõôÜ åß÷áí êáé õðÝñôáóç (ôï 63.7%) êáé äõóëéðéäáéìßá (ôï 57.1%). Ôá Üôïìá ðïõ Ýëáâáí rimonabant 20 mg ìåßùóáí ôï Ó êáôÜ 5.3 êéëÜ (óå óýãêñéóç ìå ôï 1.4 ôçò ïìÜäáò ðïõ Ýëáâå åéêïíéêü öÜñìáêï) êáé ôçí ðåñßìåôñï ìÝóçò êáôÜ 5.2 åêáôïóôÜ (óå óýãêñéóç ìå ôï 1.9 åêáôïóôÜ ôçò ïìÜäáò ôïõ åéêïíéêïý öáñìÜêïõ). Ôï ðïóïóôü ôùí äéáâçôéêþí áôüìùí ðïõ áðþëåóå >5% ôïõ áñ÷éêïý óùìáôéêïý âÜñïõò áíÞëèå óôï 55.9%. (óå ó÷Ýóç ìå ôï 19.2% óôçí ïìÜäá ôïõ åéêïíéêïý öáñìÜêïõ). Ôá Üôïìá ðïõ åðÝôõ÷áí HbA1c <6.5% (Üñéóôç ãëõêáéìéêÞ ñýèìéóç) Ýöôáóáí ôï 42.9% óôçí ïìÜäá ôïõ öáñìÜêïõ (20.8% óôçí ïìÜäá åëÝã÷ïõ). Ç ìÝóç ðôþóç ôçò HbA1c Þôáí 0.7%. Áðü ôï ðïóïóôü áõôü ìüíï ôï 0.4% ïöåßëåôáé óôçí áðþëåéá âÜñïõò (óõìâáßíåé äçëáäÞ áðü ôçí áðþëåéá âÜñïõò êáé ìå ìç öáñìáêåõôéêÜ ìÝóá) åíþ ôï õðüëïéðï 0.3% áðïôåëåß åéäéêÞ äñÜóç ôïõ öáñìÜêïõ (óõíäÝåôáé ðéèáíþò ìå äñÜóåéò ôïõ rimonabant óôç ðåñéöÝñåéá). Ôï ðïóïóôü ôùí áôüìùí ìå ÓÄ ôýðïõ 2 ðïõ ðÜó÷åé áðü Ìåôáâïëéêü Óýíäñïìï ìåéþèçêå êáôÜ 18.9%. ÓçìáíôéêÝò áëëáãÝò åðÞëèáí åîÜëëïõ êáé óôá ëéðßäéá: áõîÞèçêáí ôá åðßðåäá ôçò HDL êáôÜ 18.2% êáé ìåéþèçêáí ôá åðßðåäá ôùí ôñéãëõêåñéäßùí êáôÜ 11.2%. Ïé áíåðéèýìçôåò åíÝñãåéåò ôïõ öáñìÜêïõ Þôáí Þðéåò êáé áöïñïýóáí êõñßùò åõåñåèéóôüôçôá, Üã÷ïò, íáõôßá êáé êáêÞ äéÜèåóç óå ðïóïóôÜ ðÜíôùò êÜôù áðü 3%. Ôï öÜñìáêï áõôü äå êõêëïöïñåß áêüìá óå êáìéÜ ÷þñá ôïõ êüóìïõ. Èá ðñÝðåé íá Ý÷ïõìå õðïìïíÞ þóôå íá åðéâåâáéþóïõìå êáé óôçí êáèçìåñéíÞ êëéíéêÞ ðñÜîç ôá áðïôåëÝóìáôá áõôÜ. ÉùÜííçò Éùáííßäçò, Éáôñüò

cyanmagentayellowblack

31

ÔÅÕXÏÓ 31

MENARINI 7

31

cyanmagentayellowblack

32

ÄÉÁÂÇÔÏËÏÃÉÊÁ ÍÅÁ

ÍÝá áðü ôç ÄéåèíÞ Âéâëéïãñáößá ×ñçóéìïðïßçóç åéóðíåüìåíçò éíóïõëßíçò óáí ðñïãåõìáôéêÞ éíóïõëßíç óå åíôáôéêïðïéçìÝíï ó÷Þìá éíóïõëéíïèåñáðåßáò óå áóèåíåßò ìå ÓÄ1 Ç åéóðíåüìåíç äéáìÝóïõ ôïõ âëåííïãüíïõ ôùí ðíåõìüíùí éíóïõëßíç Ý÷åé äïêéìáóôåß óáí õðåñôá÷åßá éíóïõëßíç óå áóèåíåßò ìå ÓÄ1 êáé ÓÄ2. ÄïêéìÜæïíôáé ðïëëÜ óõóôÞìáôá øåêáóìïý ãéá ôç ÷ïñÞãçóç ôçò éíóïõëßíçò åßôå óå óôåñåÜ åßôå óå õãñÞ ìïñöÞ. Ôï Exubera åßíáé ôï óýóôçìá øåêáóìïý ðïõ Ý÷åé ðåñéóóüôåñï äïêéìáóôåß êëéíéêÜ, óôï ïðïßï ôïðïèåôåßôáé éíóïõëßíç ôá÷åßáò äñÜóçò, óå ìïñöÞ îçñÜò óêüíçò, óå óõóêåõáóßåò 1 Þ 3 mg (1 mg= 2-3 ìïíÜäåò éíóïõëßíçò) êáé ìå ôç âïÞèåéá ôïõ øåêáóôÞñá åéóðíÝåôáé áñãÜ êáôÜ ôç äéÜñêåéá âáèéÜò åéóðíïÞò. Óå áõôÞ ôçí ôõ÷áéïðïéçìÝíç ðïëõêåíôñéêÞ ìåëÝôç óõãêñßèçêå ç ÷ïñÞãçóç äýï ó÷çìÜôùí éíóïõëéíïèåñáðåßáò óå 350 áóèåíåßò ìå ÓÄ1 Êáé ïé äýï ïìÜäåò áóèåíþí Ýëáâáí åíäéÜìåóç

ÓõóêåõÞ åéóðíåüìåíçò éíóïõëßíçò EXUBERA ôùí åôáéñéþí Aventis -Pfizer

32

éíóïõëßíç NPH (2 öïñÝò çìåñçóßùò) ãéá ôçí êÜëõøç ôçò âáóéêÞò Ýêêñéóçò éíóïõëßíçò. Ãéá ôçí êÜëõøç ôùí ãåõìáôéêþí áíáãêþí ç ìßá ïìÜäá Ýëáâå õðïäïñßùò ôá÷åßá éíóïõëßíç 30´ ðñéí ôá ãåýìáôá, åíþ ç Üëëç åëÜìâáíå ôçí åéóðíåüìåíç éíóïõëßíç (Exubera 1-2 åéóðíïÝò), ðåñßðïõ 10 ëåðôÜ ðñéí ôá ãåýìáôá. Óôï ôÝëïò ôçò ìåëÝôçò ðáñáôçñÞèçêå ç ßäéá ìéêñÞ ìåßùóç ôçò HbA1c (-0.16%) êáé óôéò äýï ïìÜäåò. Ç ìåßùóç ôùí ìåôáãåõìáôéêþí ôéìþí ãëõêüæçò Þôáí ðáñüìïéá êáé óôéò äýï ïìÜäåò, áëëÜ ðáñáôçñÞèçêå óçìáíôéêÜ ìåãáëýôåñç ìåßùóç óôç ãëõêüæç íçóôåßáò (êáôÜ 40mg/dl) óôçí ïìÜäá ôçò åéóðíåüìåíçò éíóïõëßíçò. Ç ÷ñÞóç ôçò åéóðíåüìåíçò éíóïõëßíçò óõíäõÜóôçêå ìå ìéêñüôåñá ðïóïóôÜ óõíïëéêþí õðïãëõêáéìéêþí åðåéóïäßùí, áëëÜ ôá ðïóïóôÜ ôùí óïâáñþí õðïãëõêáéìéþí Þóáí ðåñéóóüôåñá óõãêñéíüìåíá ìå ôçí ÕÄ ÷ïñÞãçóç éíóïõëßíçò. Åðßóçò ç åéóðíåüìåíç éíóïõëßíç óõíäõÜóôçêå ìå áõîçìÝíï ðïóïóôü äçìéïõñãßáò áíôéóùìÜôùí Ýíáíôé ôçò éíóïõëßíçò, ÷ùñßò üìùò ôçí åìöÜíéóç êëéíéêþí åêäçëþóåùí, åýñçìá ðïõ ìåëåôÜôáé ðåñáéôÝñù. ÔÝëïò äåí ðáñáôçñÞèçêáí äéáöïñÝò ìå êëéíéêÞ óçìáóßá óôéò ðáñáìÝôñïõò ôçò áíáðíåõóôéêÞò ëåéôïõñãßáò, åêôüò áðü ìßá ìéêñÞ ìåßùóç ôçò éêáíüôçôáò äéÜ÷õóçò ôïõ ìïíïîåéäßïõ ôïõ Üíèñáêá. Ç äéáöïñÜ áõôÞ, ðïõ ìðïñåß íá ïöåéëüôáí êáé óå ìåèïäïëïãéêïýò ëüãïõò, åñåõíÜôáé óõóôçìáôéêÜ. ÓõìðåñáóìáôéêÜ, ïé åñåõíçôÝò ðñïôåßíïõí üôé ç ÷ïñÞãçóç åéóðíåüìåíçò éíóïõëßíçò óå áóèåíåßò ìå ÓÄ1 ìðïñåß íá áðïôåëÝóåé ìéá åíáëëáêôéêÞ ìÝèïäï ãéá ôç ÷ïñÞãçóç ôçò ðñïãåõìáôéêÞò ÕÄ ÷ïñÞãçóçò éíóïõëßíçò óå ïñéóìÝíïõò áóèåíåßò ìå ÓÄ1, ðïõ äåí ìðïñïýí íá áêïëïõèÞóïõí åíôáôéêïðïéçìÝíï ó÷Þìá éíóïõëßíçò ÕÄ ÷ïñÞãçóçò.

S. Skyler êáé óõí. Diabetes Care (2005) 28:16301635 ÅëÝíç Áíáóôáóßïõ, Éáôñüò

cyanmagentayellowblack

33

ÔÅÕXÏÓ 31

JOÇNSON/ONE TOUCH 8

33

cyanmagentayellowblack

ÄÉÁÂÇÔÏËÏÃÉÊÁ ÍÅÁ

ÂÉÁÍ /CADEREL 9

34

34

cyanmagentayellowblack

35

ÔÅÕXÏÓ 31

ÁðáíôÞóåéò óå åñùôÞìáôá ôùí áíáãíùóôþí ìáò ÁëÞèåéåò êáé ìýèïé ãéá ôç äéáôñïöÞ ìáò Èá ðñÝðåé íá ôñþìå ìüíï îõíüìçëá; ¸íá Üôïìï ìå äéáâÞôç ìðïñåß íá ôñþåé ìåãÜëç ðïéêéëßá öñïýôùí. Ðñïóï÷Þ, üìùò, ãéáôß äåí èá ðñÝðåé óå Ýíá ãåýìá íá êáôáíáëþíåé ìåãÜëç ðïóüôçôá öñïýôùí, ïýôå íá õðïêáèéóôÜ Ýíá êõñßùò ãåýìá ìå öñïýôá ãéáôß ìðïñåß íá áõîÞóåé ðïëý êáé áðüôïìá ôï ìåôáãåõìáôéêü ôïõ óÜê÷áñï. ÉäéáéôÝñùò óå ðåñéüäïõò, üðùò ôï êáëïêáßñé, ðïõ õðÜñ÷åé ìåãÜëç ðïéêéëßá öñïýôùí, äåí èá Þôáí éäéáßôåñá óïöü êáðïéïò íá öÜåé 1/2 êáñðïýæé ãéáôß äåí èÝëåé íá öÜåé öáãçôü. Ôçí áýîçóç áõôÞ ôïõ óáê÷Üñïõ ôçí âëÝðïõìå åÜí åëÝîïõìå ôï óÜê÷áñï ìáò ü÷é 2þñåò áëëÜ 1/2 ìÝ÷ñé ôï ðïëý 1 þñá ìåôÜ ôï ãåýìá. Ãéá íá áðïöýãïõìå ìåãÜëåò áõîÞóåéò ôïõ ìåôáãåõìáôéêïý óáê÷Üñïõ ðñïôéìïýìå íá êáôáíÝìïõìå ôá öñïýôá óôá äéÜöïñá ãåýìáôá ôïõ 24ùñïõ. ÅðéðëÝïí, óå Üôïìá ðïõ ôï ó÷Þìá éíóïõëéíïèåñáðåßáò ôïõò åðéôñÝðåé ìéêñïãåýìáôá, Þ óå åêåßíá ôá Üôïìá ðïõ Ý÷ïõí äéáâÞôç ôýðïõ 2 êáé ôï äéáéôïëüãéü ôïõò åðïôñÝðåé íá êáôáíáëþíïõí ìéêñïãåýìáôá, Ýíá öñïýôï ìðïñåß áðü ìüíï ôïõ íá áðïôåëÝóåé Ýíá ìéêñïãåýìá Þ áêüìá ìðïñåß íá ÷ïñçãçèåß ðñéí áðü ôçí Üóêçóç. Ôé åßíáé êáëýôåñï íá êáôáíáëþóïõìå ïëüêëçñï ôï öñïýôï Þ ôï ÷õìü ôïõ; Ôï öñïýôï Ý÷åé öëïýäá, åðïìÝíùò, Ý÷åé ßíåò ðïõ Ý÷åé áðïäåé÷èåß üôé êáèõóôåñïýí ôçí áðïññüöçóç ôïõ óáê÷Üñïõ. Áíôéèåôá, ï ÷õìüò ðïõ åßíáé óå õãñÞ ìïñöÞ ðåñíÜ ãñçãïñüôåñá óå ó÷Ýóç ìå ôï öñïýôï áðü ôï óôïìÜ÷é óôï Ýíôåñï, üðïõ ãßíåôáé ç áðïññüöçóç ôùí õäáôáíèÜñêùí. ¢Áñá èá ðñïôéìÞóïõìå íá öÜìå Ýíá öñïýôï ìå ôç öëïýäá ôïõ ðáñÜ íá ðéïýìå Ýíá ÷õìü êáé ìÜëéóôá

÷õìü áðü áðï÷õìùôÞ ðïõ Ý÷åé åîáöáíßóåé êÜèå ß÷íïò öëïýäáò. Ãéá ôï ëïãï áõôü ðñïôéìïýìå íá äßíïõìå ÷õìü óå ðåñßðôùóç õðïãëõêáéìßáò, þóôå íá ðåôý÷ïõìå ãñÞãïñç áýîçóç ôïõ óáê÷Üñïõ óôï áßìá. Ôé åßíáé ï ãëõêáéìéêüò äåßêôçò; Ï ãëõêáéìéêüò äåßêôçò åßíáé Ýíáò áñéèìüò ðïõ ìáò äåß÷íåé ðüóï ðéï ãëõêåéÜ åßíáé ìéá ôñïöÞ óå ó÷Ýóç ìå ßóç ðïóüôçôá øùìéïý Þ áëëéþò ðüóï ìáò áíåâÜæïõí ôï óÜê÷áñï 50 ãñáììÜñéá ìéáò óõãêåêñéìÝíçò ôñïöÞò óå ó÷Ýóç ìå 50 ãñáììÜñéá øùìéïý. Ìáò âïçèÜåé óôçí êáèçìåñéíÞ ðñÜîç ï ãëõêáéìéêüò äåßêôçò; Ï ãëõêáéìéêüò äåßêôçò ìáò âïçèÜ íá åðßëÝîïõìå ôñïöÝò ðïõ áíáâÜæïõí ëéãüõôåñï ôï óÜê÷áñï óå ó÷Ýóç ìå Üëëåò. Ð÷. Ôá ìáêáñüíéá áíåâÜæïõí ôï óÜê÷áñï ëéãüôåñï áðü ôï øùìß. ÅðïìÝíùò èá ðñïôéìÞóåé êÜðïéïò íá öÜåé 1/2 öëõôæÜíé ìáêáñüíéá óå ó÷Ýóç ìå ìßá öÝôá 30 ãñáììáñßùí øùìéïý. Ðñïóï÷Þ üìùò! ÅÜí öÜåé êÜðïéïò ìéá ïëüêëçñç ãáâÜèá ìáêáñüíéá åßíáé áðïëýôùò âÝâáéï üôé èá Ý÷åé ðïëý ðåñéóóüôåñï óÜê÷áñï óå ó÷Ýóç ìå ìéá öÝôá 30 ãñáììáñßùí øùìéïý. ¢Áñá Ý÷åé ìåãÜëç, åðßóçò, óçìáóßá êáé ç ðïóüôçôá ôùí õäáôáíèÜêùí, ìå Üëëá ëüãéá ôï ãëõêáéìéêü öïñôßï. ÅðïìÝíùò, ç éäáíéêÞ ôñïöÞ èá Þôáí åêåßíç ðïõ Ý÷åé ÷áìçëü ãëõêáéìéêü äåßêôç áëëÜ êáé ÷áìçëü ãëõêáéìéêü öïñôßï. Ãéá ôïí ëüãï áõôü ìðïñåß ôï êÜèå Üôïìï ìå äéáâÞôç íá óõæçôÞóåé ìå ôï äéáéôïëüãï ôïõ êáé íá åðëÝîåé Ýíáí êáôÜëïãï ôñïöþí ðïõ ôçñïýí üóï ôï äõíáôüí ðåñéóóüôåñï ôçí ðáñáðÜíù ðñïûðüèåóç. ÁíäñéáíÞ Âáæáßïõ, Éáôñüò 35

cyanmagentayellowblack

36

ÄÉÁÂÇÔÏËÏÃÉÊÁ ÍÅÁ

ÌéêñÜ ìõóôéêÜ üôáí ôñþôå Ýîù Áí êáé åßíáé åõêïëüôåñï êáé ðñïôéìüôåñï ãéá êÜèå äéáâçôéêü Üôïìï, íá ôñþåé óôï óðßôé ôïõ ðñïêåéìÝíïõ íá Ý÷åé êáëýôåñç ñýèìéóç ôïõ óáê÷Üñïõ ôïõ, ðïëý óõ÷íÜ, åßôå ãéá êïéíùíéêïýò, åßôå ãéá åðáããåëìáôéêïýò ëüãïõò áíáãêÜæïíôáé Þ åðéëÝãïõí íá öÜíå Ýîù áðü ôï óðßôé. ¸ôóé, åßôå ðñüêåéôáé ãéá åðáããåëìáôéêü ãåýìá, ãéá öáãçôü óôçí ôáâÝñíá óôéò äéáêïðÝò, ãéá öáãçôü áðü ôï ôá÷õöáãåßï - delivery ôçò ãåéôïíéÜò, Þ ãéá «Ýîïäï» óôï ôá÷õöáãåßï - fast food, ìå ôá ðáéäéÜ, ôï íá ôñþìå Ýîù åßíáé ìÝñïò ôçò æùÞò ìáò. ÃåíéêÜ ôñþìå Ýîù áðü ôï óðßôé ãéáôß åßíáé åýêïëï, åßíáé ãñÞãïñï êáé ìáò áñÝóåé. ÊáôÜ ðüóï üìùò åßíáé õãéåéíü; Ìðïñåß êáé íá åßíáé. Áñêåß íá ðñïãñáììáôßóïõìå óùóôÜ ôçí þñá êáé ôï ìÝñïò, íá åðéëÝîïõìå óùóôÜ êáé óõíåôÜ êáé óßãïõñá èá ìðïñÝóïõìå íá êáôáíáëþóïõìå êÜôé ðïõ íá ôáéñéÜæåé óôï ðëÜíï ôùí ãåõìÜôùí ìáò. ÕðÜñ÷ïõí ðëÝïí áñêåôÝò åðéëïãÝò óå ðïëëÜ åóôéáôüñéá, áêüìá êáé ôá÷õöáãåßá ðïõ ìðïñïýí íá èåùñçèïýí ùò õãéåéíÝò êáé ìðïñïýí íá áíôéêáôáóôÞóïõí ôï ãåýìá Þ ôï äåßðíï ìáò, ÷ùñßò ðñüâëçìá ãéá ôï äéáâÞôç. Ôé ðñÝðåé íá ëïéðüí íá êÜíïõìå üôáí ôñþìå Ýîù; Ðïéåò åßíáé ïé ðáãßäåò êáé ìå ðïéïõò ôñüðïõò èá ôéò áðïöýãïõìå; • Áí äå ãíùñßæåôå ôï ìÝãåèïò ôçò ìåñßäáò Þ ôï ôé áêñéâþò ðåñéÝ÷åé, ñùôÞóôå. ÐñïóðáèÞóôå íá ôñþôå ôéò ßäéåò ðïóüôçôåò ðïõ èá ôñþãáôå êáé óôï óðßôé. Áí ç ìåñßäá åßíáé ìåãÜëç, «ìïéñÜóôå» êÜðïéá ðïóüôçôá öáãçôïý óôïõò õðüëïéðïõò. Ãéá áõôü, åßíáé óçìáíôéêü íá åðéëÝãåôå, üôáí áõôü åßíáé åöéêôü, ìéá ìåñßäá.

• Ôñþôå áñãÜ. ÁõôÞ åßíáé ìéá óõìâïõëÞ ðïõ èá âïçèÞóåé ãåíéêüôåñá êáé óôç ñýèìéóç ôïõ âÜñïõò áëëÜ êáé ôïõ óáê÷Üñïõ, äåäïìÝíïõ üôé áñãü öáãçôü óçìáßíåé óáöþò ìéêñüôåñç ðïóüôçôá óõíïëéêÞò êáôáíÜëùóçò öáãçôïý. Êáôáíáëþíïíôáò ìå áñãü ñõèìü ôï öáãçôü ìáò, ôï áßóèçìá ôïõ êïñåóìïý Ýñ÷åôáé ôñþãïíôáò ëéãüôåñï, ìå óáöþò ìéêñüôåñç åðéâÜñõíóç ôïõ ïñãáíéóìïý ìå èåñìßäåò êáé ðïóüôçôåò ëßðïõò êáé õäáôáíèñÜêùí.

36

• Áí áêïëïõèåßôå äßáéôá ÷áìçëÞ óå áëÜôé, æçôÞóôå íá ìçí ðñïóèÝóïõí Ýîôñá áëÜôé óôï öáãçôü ðïõ ðáñáããåßëáôå. Áí ðáñáããåßëåôå öáãçôü «ôçò þñáò» üðùò øçôü êñÝáò æçôÞóôå íá øçèåß ìüíï ìå ìõñùäéêÜ êáé ðñïóèÝóôå ëåìüíé.

• Áðïöýãåôå ôá íôñÝóéãê Þ ôéò ëéðáñÝò óÜëôóåò, óå êñÝáôá Þ ëá÷áíéêÜ óáëÜôáò. ÐñïôéìÞóôå ôï áðëü ëáäïëÝìïíï Þ ëáäüîõäï, þóôå íá ìçí åðéâáñýíåôå èåñìéäéêÜ ôï ðéÜôï óáò, ìå ëéðáñÜ ðïõ óõíÞèùò åßíáé êáé êïñåóìÝíá (ìáãéïíÝæá, êñÝìá ãÜëáêôïò) • Áðïöýãåôå ôá ôçãáíçôÜ öáãçôÜ êáé üóá åßíáé «ðáíÝ». ÁöáéñÝóôå ôçí êñïýóôá ðñéí ôá êáôáíáëþóåôå, äåäïìÝíïõ üôé áõôÞ áðïññïöÜåé ìåãÜëç ðïóüôçôá ëßðïõò. Áðïöýãåôå ôéò ôçãáíçôÝò ðáôÜôåò ãéá óõíïäåõôéêü ôïõ öáãçôïý óáò, ðïõ åßíáé ôñüöéìï ìå ðïëëÝò èåñìßäåò êáé õøçëü ãëõêáéìéêü äåßêôç. ÆçôÞóôå ëßãç ðïóüôçôá ñõæéïý Þ æõìáñéêïý ÷ùñßò óÜëôóá Þ áêüìá êáëýôåñá øçôÜ ëá÷áíéêÜ ó÷Üñáò, ðïõ õðÜñ÷ïõí ðëÝïí óå ðïëëÜ åóôéáôüñéá.

• Ðåñéïñßóôå ôï áëêïüë, ôï ïðïßï ðñïóäßäåé ðïëëÝò èåñìßäåò, êáé áðïöýãåôå ãëõêÜ ðïôÜ, ìðýñá êáé êïêôÝúë. Êáëýôåñç åðéëïãÞ åßíáé ôï êñáóß, áëëÜ êáé áõôü èá ðñÝðåé íá êáôáíáëþíåôå ìå ìÝôñï (1-2 ðïôÞñéá / çìÝñá).

• Áðïöýãåôå ôç óõ÷íÞ êáôáíÜëùóç Ýôïéìùí ãåõìÜôùí (fast food) ôá ïðïßá ðñïóäßäïõí óõíÞèùò 600-1000 kcal, ïé ïðïßåò åßíáé öõóéïëïãéêÝò ãéá êáíïíéêÜ ãåýìáôá, áëëÜ ÷áìçëÝò ãéá åíäéÜìåóï óíáê. ¸íá êëáóéêü äéðëü ÷Üìðïõñãêåñ, Ý÷åé 590 èåñìßäåò, 34 ãñáììÜñéá ëßðïõò, 24 ãñáììÜñéá ðñùôåÀíçò êáé 1090 mg áëÜôé, åíþ ôá ëåãüìåíá «íÜãêåôò» êïôüðïõëïõ, ôá ïðïßá èåùñïýíôáé áðü ðïëëïýò åëáöñéÜ

cyanmagentayellowblack

37

ÔÅÕXÏÓ 31

•

•

•

•

åðéëïãÞ ëüãù êïôüðïõëïõ äßíïõí (ôá 6 êïììÜôéá) 290 èåñìßäåò, 17 ãñáììÜñéá ëßðïõò, 15 ãñáììÜñéá ðñùôåÀíçò êáé 540 mg áëÜôé êáé óõíïäåýïíôáé óõíÞèùò ìå ðñïôçãáíéóìÝíåò ðáôÜôåò, ðïõ áíåâÜæïõí êáôÜ ðïëý ôï èåñìéäéêü öïñôßï. Åíçìåñùèåßôå ëïéðüí, áí áõôü åßíáé äõíáôü, ãéá ôç äéáôñïöéêÞ áîßá ôùí ãåõìÜôùí ðïõ ðáñáããÝëíåôå óôá ãíùóôÜ ôá÷õöáãåßá. Áðïöýãåôå ôéò ðáãßäåò ôùí «extra size» ãåõìÜôùí ìå ôéò ìåãáëýôåñåò ìåñßäåò ðáôÜôáò Þ áíáøõêôéêïý. Ôï èåôéêü åßíáé ðùò áêüìá êáé óå áõôÜ ôá åóôéáôüñéá õðÜñ÷ïõí ðëÝïí õãéåéíÝò åðéëïãÝò, ìå óáëáôéêÜ êáé öñÝóêá óÜíôïõúôò ðïõ ìðïñïýí íá áðïôåëÝóïõí êáëÝò ëýóåéò. Áí Ý÷åôå Ýíá «ãñÞãïñï» ãåýìá, ðñïóðáèÞóôå óôá õðüëïéðá ãåýìáôá ôçò çìÝñáò íá Ý÷åôå óùóôÝò åðéëïãÝò, ìå áñêåôÜ ëá÷áíéêÜ êáé öñïýôá êáé ëéãüôåñï ëßðïò êáé êñÝáò. Óêåöôåßôå êáé äéåõêñéíßóôå ôïí ôñüðï ìáãåéñéêÞò ðáñáóêåõÞò ôùí ôñïößìùí ðïõ ðáñáããÝëíåôå. Ôï êïôüðïõëï Þ ôï øÜñé åßíáé êáëÝò åðéëïãÝò ìüíï üôáí äåí åßíáé ôçãáíçôÜ Þ ðáíáñéóìÝíá. ØçôÜ óôç ó÷Üñá Þ ìáãåéñåìÝíá óôï öïýñíï ìå íôïìÜôá êáé ìõñùäéêÜ åßíáé áóöáëþò ðéï åíäåäåéãìÝíá. Ç åðéëïãÞ ìéáò óáëÜôáò ùò ìåñßäá Þ áðü salad bar åßíáé êáëÞ åðéëïãÞ áñêåß íá åßíáé ðëïýóéá óå ëá÷áíéêÜ êáé íá ìçí ðåñéÝ÷åé: êñïõôüí, ìðÝúêïí, ôõñß, óÜëôóá ìå âÜóç æùéêü ëßðïò Þ ôõñß, óðüñïõò êáé íá ìçí åßíáé áðü ôéò «óáëÜôåò» ðïõ Ý÷ïõí ùò âÜóç ôïõò æõìáñéêü Þ ñýæé ìå ìáãéïíÝæá. Áí èÝëåôå íá öÜôå ðßôóá, åðéëÝîôå üóåò Ý÷ïõí ëåðôÞ æýìç, ðåñéïñéóìÝíá áëëáíôéêÜ (ü÷é áðáñáßôçôá ãáëïðïýëáò, áñêåß íá ìçí ðñïóôåèïýí ðïëëÜ äéáöïñåôéêÜ åßäç üðùò ðåðåñüíé Þ ìðÝúêïí) êáé áñêåôÜ ëá÷áíéêÜ üðùò ìáíéôÜñéá, ðéðåñéÝò, áãêéíÜñá. Ôá áëëáíôéêÜ èá óáò «öïñôþóïõí» ìå ðïëëÝò èåñìßäåò, áëÜôé êáé ëßðïò. Ðåñéïñéóôåßôå óå êáôáíÜëùóç 1-2 êïììáôéþí.

• Áí ðñÝðåé íá öÜôå óå ìÝñïò ðïõ õðÜñ÷åé ìüíï ìðïõöÝò ìå ðïéêéëßá åäåóìÜôùí, ðñïóÝîôå ðñéí äéáëÝîåôå. Äåßôå ü,ôé ðåñéÝ÷åé ï ìðïõöÝò ðñéí áñ÷ßóåôå íá óåñâßñåôå óôï ðéÜôï óáò. Áðïöýãåôå ðïëý ëéðáñÜ óíáê Þ öáãçôÜ áðü ôçí ßäéá êáôçãïñßá (äéÜöïñá êñÝáôá, ðéôÜêéá êáé ðñïúüíôá æýìçò, ìåæåäÜêéá), ðñïóèÝóôå ôç óáëÜôá ìÝóá óôï ðéÜôï êáé êáèßóôå ðñéí áñ÷ßóåôå íá ôñþôå.

• Ãéá ïñåêôéêü äéáëÝîôå êÜðïéá óïýðáò (ü÷é ìå êñÝìá) ìå âÜóç ôá ëá÷áíéêÜ, øçôÜ ëá÷áíéêÜ Þ óáëÜôá, ôïìáôï÷õìü.

• Ìçí ðáñáóýñåóôå ìå ôï øùìß ðïõ öÝñíïõí áñ÷éêÜ ìå ôç ìáñãáñßíç Þ ôçí ðÜóôá åëéÜò. ÆçôÞóôå íá Ýñèïõí üëá ìáæß Þ óõíõðïëïãßóôå ôá ìå ôá õðüëïéðá ôñüöéìá ðïõ èá öÜôå. Áí êáôáíáëþóåôå üìùò øùìß ðñéí ôï ãåýìá, áðïöýãåôå ôçí êáôáíÜëùóç ôçò ãáñíéôïýñáò óáò êáé ðñïóèÝóôå áñêåôÜ ëá÷áíéêÜ áðü ôç óáëÜôá óáò.

• Áðïöýãåôå ôá ìåæåäÜêéá êáé ôá ôçãáíçôÜ ïñåêôéêÜ. ÊáëÝò åðéëïãÝò ãéá ïñåêôéêÜ åßíáé ôá øçôÜ ëá÷áíéêÜ, óáëÜôåò ÷ùñßò óÜëôóåò êáé íôñÝóéíãê Þ óùò, ëéáóôÝò íôïìÜôåò ê.ë.ð.

• ÐñïóðáèÞóôå íá ðáñáããÝëíåôå ìéá ìåñßäá ãéá åóÜò êáé íá áðïöåýãåôáé ôá ðïëëÜ ïñåêôéêÜ ãéáôß ÷Üíåôå ôïí Ýëåã÷ï ôçò ôñïöÞò ðïõ êáôáíáëþíåôå. Êáëýôåñåò åðéëïãÝò åßíáé øçôü êïôüðïõëï Þ øÜñé ìå óáëÜôá öñÝóêùí ëá÷áíéêþí.

• Ãéá åðéäüñðéï ìðïñåßôå íá äéáëÝîåôå åßôå öñïýôï, åßôå ãéáïýñôé ìå öñïýôï, åßôå 1 ìðÜëá áðëü ðáãùôü âáíßëéá, ÷ùñßò óéñüðé Þ îçñïýò êáñðïýò. Áðïöýãåôå ôá óéñïðéáóôÜ ãëõêÜ êáé üóá Ý÷ïõí êñÝìá Þ óáíôéãý.

• ¼óïí áöïñÜ ôá óíáê üôáí âñßóêåóôå åêôüò óðéôéïý êáëÝò åðéëïãÝò åßíáé Ýíá ãéáïýñôé, ìéá ìðÜñá äçìçôñéáêþí ÷ùñßò æÜ÷áñç, Ýíá áðëü ôüóô ìå ôõñß êáé ëá÷áíéêÜ, 1 êïõëïýñé Èåóóáëïíßêçò. ×Üñçò Äçìïóèåíüðïõëïò Êëéíéêüò Äéáéôïëüãïò-Âéïëüãïò 37

cyanmagentayellowblack

38

ÄÉÁÂÇÔÏËÏÃÉÊÁ ÍÅÁ

ÅÃÃÑÁÖÇ ÓÔÁ ÄÉÁÂÇÔÏËÏÃÉÊÁ ÍÅÁ ÅÐÙÍÕÌÏ: .................................................................................................................................................. .......................................................................................................................................................................... ÏÍÏÌÁ: ........................................................................................................................................................ .......................................................................................................................................................................... Ç äéåýèõíóç ðïõ èÝëù íá ëáìâÜíù ôï ðåñéïäéêü ÄéáâçôïëïãéêÜ ÍÝá åßíáé: ......................................................................................................................... .......................................................................................................................................................................... .......................................................................................................................................................................... Ïäüò: .................................................................................................... Áñéè. ................................................ Ðüëç: .................................................................................................... Ôá÷. Êùä. : ..................................... Ôá÷õäñïìéêÞ Äéåýèõíóç: ÅëëçíéêÞ ÄéáâçôïëïãéêÞ Åôáéñåßá ÌáéÜíäñïõ 23 ÁèÞíá 11528

ÕÐÏÃÑÁÖÇ

Ôï ðåñéïäéêü ðñïóöÝñåôáé ÄÙÑÅÁÍ

ÏÄÇÃÉÅÓ ÃÉÁ ÔÏÕÓ ÓÕÃÃÑÁÖÅÉÓ ÄÉÁÂÇÔÏËÏÃÉÊÙÍ ÍÅÙÍ

(ãé' áõôïýò ðïõ áó÷ïëïýíôáé ìå ôï äéáâÞôç êáé èÝëïõí íá åíçìåñþóïõí) 1. ¢ñèñï 2-3 äáêôõëïãñáöçìÝíùí óåëßäùí. Ìéêñüôåñï Üñèñï, ìå ðñáêôéêÝò óõóôÜóåéò, ïäçãßåò Þ ìå óçìåßá õðåíèýìéóçò.

2. Óôï êýñéï Üñèñï, íá õðÜñ÷ïõí 1 Ýùò 2 óçìåßá, ôá ïðïßá èÝëåé ï óõããñáöÝáò íá ôïíßóåé óáí êýñéá ìçíýìáôá. ÁõôÜ èá ôõðùèïýí óå Üëëï öýëëï (èá åêôõðùèåß ìÝóá óôï Üñèñï óå åéäéêü ðåñéèþñéï).

3. Óå êÜèå Üñèñï íá õðÜñ÷ïõí 2 ìå 3 êýñéåò âéâëéïãñáöéêÝò ðáñáðïìðÝò.

4. Íá ðåñéêëåßïõí ìÝóá óôï Üñèñï, 1 Ýùò 2 óêßôóá áí õðÜñ÷ïõí, óå ó÷Ýóç ìå ôï èÝìá..

5. ÅÜí åßíáé åöéêôü, ôï êåßìåíï íá åßíáé óå äéóêÝôá, óôï óýóôçìá word, version Windows 1995, ãéá PC ìå ìÝãåèïò ãñáììÜôùí 12.

6. Ôï Üñèñï íá óõíïäåýåôáé ìå ôï üíïìá ôïõ óõããñáöÝá, äéåýèõíóç êáé ôçëÝöùíï ôßôëï (ãéáôñüò, íïóçëåõôÞò ê.ëð.) êáé ôüðï åñãáóßáò, ìå çìåñïìçíßá áðïóôïëÞò.

7. Ôï Üñèñï íá óôáëåß: ÓõíôáêôéêÞ ÅðéôñïðÞ Ðåñéïäéêïý ÄéáâçôïëïãéêÜ ÍÝá ÌáéÜíäñïõ 23, 115 28 ÁèÞíá 38