Interview / Nederland ontwikkelt waterstof-elektrisch systeem voor eerste emissievrije vlucht met passagiers

In 2028

Met het allereerste passagiersvliegtuig op groene waterstof heeft Nederland een wereldprimeur die de transitie naar duurzame luchtvaart versnelt.

Samenwerkingsverband HAPSS (Hydrogen Aircraft Powertrain and Storage System) ontwikkelt een waterstof-elektrisch systeem, waarmee we straks volledig emissievrij vliegen. Het systeem is schaalbaar en bovendien helemaal made in Holland.

Daarmee verduurzaamt HAPSS de luchtvaart in sneltreinvaart én maakt het ons land wereldwijd de belangrijkste speler in vliegen op waterstof. In 2025 moet het systeem op labschaal werken. De eerste commerciële passagiersvlucht vertrekt in 2028 vanaf Rotterdam The Hague Airport.

HAPSS werd in 2020 opgezet door InnovationQuarter en consultancybureau Unified International. Het programma verenigt de TU Delft, de Rijksoverheid, het Koninklijk Nederlands Lucht- en Ruimtevaartcentrum, Fokker Technologies en nog dertien maakbedrijven van binnen en buiten de luchtvaart. Het Nationaal Groeifonds kende € 383 miljoen toe aan het programma Luchtvaart in Transitie, waarvan HAPSS ruim een kwart ontving. Vanuit het samenwerkingsverband ontstond eind 2022 de bv Conscious Aerospace. Als tier 1-systeemleverancier bouwt Conscious Aerospace toestellen om en stoomt het luchtvaartmaatschappijen klaar voor de innovatieve waterstoftechnologie.

De innovatiekracht

De technologie zet vloeibare waterstof om in elektriciteit die het vliegtuig aandrijft en reduceert zo de CO2-uitstoot van een vlucht tot nul. ‘We versnellen de verduurzaming van de luchtvaart door bestaande vliegtuigen om te bouwen’, vertelt Michel van Ierland, oprichter en directeur van Unified International en Conscious Aerospace. ‘Op compleet nieuwe vliegtuigen zouden we nog zo’n tien jaar moeten wachten.’

De elektriciteit opslaan in accu’s ziet Michel niet als volwaardig alternatief. ‘Die zijn relatief zwaar voor lange vluchten met veel passagiers. Op kleine schaal kunnen batterijen uitkomst bieden, bijvoorbeeld voor general aviation en op korte vluchten met een beperkt aantal passagiers.’

De maatschappelijke waarde

Als belangrijkste leverancier van waterstofsystemen staat Nederland, en met name Zuid-Holland, een enorme positieve impact op de economie te wachten. ‘Vanaf 2028 zullen we zo’n vijfhonderd tot duizend nieuwe banen creëren, van ontwikkeling tot productie’, verwacht Michel. ‘En zo’n € 15 miljard aan exportpotentieel.’ Andersom biedt de regio een gunstig vestigingsklimaat voor HAPSS. ‘ZuidHolland beschikt over ontzettend veel kennis en kunde, en een uitstekende infrastructuur.’ De innovatie maakt de vliegtuigbouw bovendien een aantrekkelijke branche om in te werken. Het bewijs daarvoor heeft Conscious Aerospace nu al. ‘We kregen laatst ruim driehonderd reacties op vier technische vacatures, ondanks de enorme krapte op de arbeidsmarkt.’

De rol van InnovationQuarter

InnovationQuarter speelde een doorslaggevende rol bij het samenstellen van het HAPSSconsortium. ‘Dankzij hun grote netwerk kwamen we snel tot een shortlist’, blikt Michel terug. Zijn bedrijf en het Aerospaceteam van InnovationQuarter delen dezelfde visie op de betekenis van de luchtvaart voor Zuid-Holland. ‘We kijken hetzelfde naar de verduurzaming van de luchtvaart en zien in die transitie een uniek verdienpotentieel voor de metropoolregio. Op het gebied van groene waterstofproductie heeft de regio een unieke positie en er is veel kennis aanwezig bij maakbedrijven en onderzoeksinstellingen. Die gedeelde visie resulteerde in het commitment om hier een succes van te maken.’

De toekomstplannen

De HAPSS-partners werken in eerste instantie aan een klein waterstofvliegtuig voor zo’n veertig passagiers, dat tot 800 kilometer kan vliegen. In 2025 wordt het op laag vermogen getest bij Rotterdam The Hague Airport. Het vliegveld is al gestart met de voorbereidingen, met onder meer aanpassingen aan de grondinfrastructuur. In 2028 moet het eerste commerciële passagiersvliegtuig op waterstof opstijgen. Naar verwachting gaan nog eens vijf jaar later toestellen met een vermogen tot duizend passagiers in productie. ‘Met Conscious Aerospace zetten we de stap naar de volgende generatie vliegtuigen’, stelt Michel. ‘Als tier 1-systeemleverancier creëren we een geheel nieuw verdienvermogen in de transitie naar een duurzamere luchtvaart.’