Inovatif Kimya Dergisi Sayi 86

Page 18

GEÇMİŞE TUTULAN IŞIK RADYOKARBON YÖNTEMİ İnsanlık tarihine ışık tutan ve geçmişi anlayıp bize sunan arkeoloji bilimi tıptan mühendisliğe kadar pek çok bilim dalına da ışık tutarak gelişmelerini sağlamıştır. Arkeolojinin en büyük amacı bulguların ne zamana ait olduğuna dair doğru tarihlemeyi yapmaktır. Yıllardır arkeoloji ve sosyal bilimlerde tarihlendirme çalışmaları yapan bilim insanlarının teorileri Willard Libby’nin radyokarbon tarihleme yöntemini bulmasıyla kanıtlamıştır.

karışarak hızla atmosferin her tarafına dağılır. Bitkiler ve hayvanlar hayatları boyunca karbonun bu kararsız izotopunu havadaki oksijenle birleşerek karbondioksit oluştururlar. Böylece Karbon-14 depolamış olurlar. Bir organizmadaki karbon-14 izotoplarının oranı yaşadığı dönemde atmosferdeki karbon-14 izotopu oranıyla aynıdır. Canlı öldükten sonra yarı ömrü 5730 yıl olan karbon-14 izotopları bozundukça bu oran giderek azalmaya başlar.[1]

Amerikan fizikokimyacı Willard Libby radyokarbon tarihlendirme yöntemini bulmuştur. Bulduğu bu yöntemle 1960 yılı Nobel Kimya Ödülü’nü almaya hak kazanmış olup, pek çok bilim dalındaki düşünceleri etkileyebilecek bir buluşa imza atmıştır. Radyokarbon ya da diğer bir adıyla karbon-14 karbon atomunun kararsız ve güçsüz olan radyoaktif bir izotopudur. Uzaydan gelen kozmik ışınlarla havadaki atomların etkileşimiyle salınan nötron parçacıkları havada %78 oranda bulunan azot ile çarpışarak azot atomlarından bir proton salınmasına sebep olur. Bir nötron kazanıp bir proton kaybetmiş olan azot atomu, Karbon 14 atomuna dönüşmüş olur. Oluşan Karbon-14 atomları atmosferdeki oksijen elementiyle tepkimeye girmesiyle karbon dioksit gazı haline gelir ve sonrasında atmosferdeki diğer gazlarla

18


Turn static files into dynamic content formats.

Create a flipbook
Issuu converts static files into: digital portfolios, online yearbooks, online catalogs, digital photo albums and more. Sign up and create your flipbook.