ŞEKER Basit Şekerler Doğada en bol bulunan organik moleküller karbonhidratlardır. Karbon, hidrojen ve oksijenden oluşan (CH2O) n ampirik formülüne sahip karbonhidratlar; çoğu canlı organizmanın diyetinde enerjinin önemli bir kısmını sağlamak, vücutta enerji depolamak ve bazı hücreler arası iletişim formlarına aracılık eden hücre zarı bileşenleri olarak hizmet etmek gibi geniş bir fonksiyon yelpazesine sahiptirler.[1] Altı karbonlu monosakkaritlerin en önemli üyeleri olan glikoz, fruktoz ve galaktoz birbirlerinin izomeridir ve solunum olaylarında ham madde görevi görürler. Çift şeker adı verilen disakkaritler ise; arpa şekeri olarak bilinen maltoz, çay şekeri olarak bilinen sükroz ve süt şekeri olarak bilinen laktozdan oluşur. Polisakkaritlere nişasta, glikojen,selüloz ve kitin örnek verilebilir.
Bütün Şekerler Aynı Değildir Monosakkaritlerin insan vücuduna etkileri eşdeğer değildir. Aralarındaki temel fark vücudun onları nasıl metabolize ettiğine dayanır. Bunun yanı sıra, yapay tatlandırıcılar da doğal şekerden farklı etkilere sahiptirler. Tatlandırıcı olarak gittikçe popüler hale gelen ksilitol, gliserol, sorbitol, maltitol, mannitol gibi şeker alkolleri ince bağırsak tarafından tam olarak emilemediğinden şekerden daha az kalorili olmakla birlikte şişkinlik, ishal ve gaz sorunlarını doğururlar.[2] Agave şurubu ise yüksek şekilde
işlenen ve yüzde 80 fruktoz içeren bir tatlandırıdır. Bunların yanı sıra sağlığa faydalı olan bal, yüzde 53 fruktoz içermesine karşın ham haliyle yüksek miktarda antioksidan içeren bir gıda iken; stevia Güney Amerika stevia bitkisinin yaprağından elde edilen doğal bir tatlandırıcıdır. [3] Meyvelerde bulunan fruktoz ile paketli gıdalarda bulunan fruktozu aynı kulvarda kıyaslamamak gerekir, zira meyvelerde fruktoz ile birlikte bulunan antioksidanlar, yüksek lif oranı, vitaminler ve potasyumun vücuda yararları ağır basar. Ayrıca, örneğin bir şeftalideki fruktoz oranı %1 iken, yüksek fruktozlu mısır şurubunun yarısı fruktozdan oluşur.[4]
Şekerin Vücuda Etkileri Şeker türlerinden özellikle ilave şeker olarak sükroz ve yüksek fruktozlu mısır şurubunun insan vücuduna negatif etkileri azımsanamayacak kadar çoktur. Sofra şekeri olarak bilinen sükroz, vücutta iki monomere ayrılır: glikoz ve fruktoz. Bu monomerlerin ikisi de karaciğere gider. Glikoz hızlı enerji kaynağı olarak kullanılır veya daha sonra kullanılmak üzere depolanır. Fakat fruktoz için işler farklıdır. Fruktoz doğada nadir bulunan bir şeker türü olduğundan, karaciğerin evrimsel gelişimi nihayetinde fruktozu düzenleme fonksiyonu yoktur. Dolayısıyla fruktoz gereğine bakılmaksızın kan dolaşımına püskürtülür ve vücutta halihazırda yeterince enerji kaynağı depolanmışsa, fruktoz yağa dönüştürülür. Bu yağın
24
