TẠP CHÍ NGÂN HÀNG - 60 NĂM XÂY DỰNG VÀ PHÁT TRIỂN
(9/1952 - 9/2012)
HÀ NỘI THÁNG 9/2012
1
Mục lục Phần I: Chúc mừng 60 năm Tạp chí Ngân hàng. Phần II: Những phần thưởng cao quý. Phần III: Tạp chí Ngân hàng - 60 năm xây dựng và phát triển. Phần IV: Một số hình ảnh hoạt động của Tạp chí Ngân hàng
2
Lời nói đầu
C
ách đây 60 năm, một năm sau khi Ngân hàng Quốc gia Việt Nam được thành lập, Ban Lãnh đạo ngành Ngân hàng đã cho ra đời Tập san Ngân hàng (tiền thân của Tạp chí Ngân hàng ngày nay),. Trải qua nhiều thăng trầm, vượt qua nhiều khó khăn, thách thức, Tạp chí Ngân hàng, Tạp chí Lý luận và Nghiệp vụ của Ngân hàng Nhà nước Việt Nam đã kế thừa xứng đáng, phát huy và bồi đắp truyền thống vẻ vang của bao thế hệ cán bộ, công chức, viên chức, luôn hoàn thành tốt nhiệm vụ được giao, góp phần đáng kể vào sự nghiệp xây dựng và phát triển của ngành Ngân hàng. Với những nỗ lực bền bỉ, kiên trì phấn đấu, năng động sáng tạo và thích ứng với những thay đổi để tồn tại và phát triển, trong 60 năm qua, Tạp chí Ngân hàng đã được Đảng và Nhà nước ghi nhận những cống hiến, đóng góp tích cực, có hiệu quả và đã trao tặng nhiều phần thưởng cao quý, đó là Huân chương Lao động hạng Nhất, hạng Nhì, hạng Ba và nhiều Bằng khen của Thủ tướng Chính phủ, Ban Tuyên giáo Trung ương, Thống đốc Ngân hàng Nhà nước, Giấy khen của Hội Nhà báo Việt Nam và Bộ Văn hóa - Thông tin (nay là Bộ Thông tin và Truyền thông)… Nhân dịp này, Tạp chí Ngân hàng xin bày tỏ lòng biết ơn sâu sắc trước sự quan tâm chỉ đạo sát sao của Ban Lãnh đạo Ngân hàng Nhà nước, Ban Tuyên giáo Trung ương, Bộ Thông tin và Truyền thông, Hội Nhà báo Việt Nam; sự ủng hộ, giúp đỡ quý báu của các Vụ, Cục đơn vị trực thuộc Ngân hàng Nhà nước và sự phối hợp cộng tác chặt chẽ của các tổ chức tín dụng, các cơ quan báo chí trong và ngoài Ngành; sự quan tâm, động viên của các đồng chí nguyên là lãnh đạo và cán bộ Tạp chí Ngân hàng qua các thời kỳ; sự cộng tác nhiệt tình, bền bỉ và đóng góp to lớn của các cộng tác viên, bạn đọc. Nhân dịp kỷ niệm 60 năm xuất bản số đầu tiên (9/1952 - 9/2012), Tạp chí Ngân hàng xuất bản tập kỷ yếu “Tạp chí Ngân hàng - 60 năm xây dựng và phát triển” nhằm ghi lại những đánh giá, khen tặng và định hướng chỉ đạo của lãnh đạo Đảng và Nhà nước, khái quát hoạt động của Tạp chí Ngân hàng trong 60 năm qua và định hướng hoạt động trong giai đoạn mới; những lời chúc mừng, chia sẻ của các cơ quan, đơn vị và cá nhân về quá trình phát triển của Tạp chí Ngân hàng; những tâm tư, tình cảm, kỷ niệm sâu sắc, kinh nghiệm và đóng góp quan trọng của các thế hệ lãnh đạo, cán bộ, phóng viên, biên tập viên, nhân viên đã và đang công tác tại Tạp chí Ngân hàng... Trong quá trình biên soạn, mặc dù đã có nhiều cố gắng và cầu thị, nhưng chắc chắn tập kỷ yếu không tránh khỏi những khiếm khuyết, bất cập. Ban Biên soạn mong bạn đọc thông cảm, góp ý chân thành, thẳng thắn để những lần xuất bản sau này sẽ tốt hơn. TS. Nguyễn Thị Thanh Hương Tổng Biên tập Tạp chí Ngân hàng
3
Phần I: Chúc mừng 60 năm Tạp chí Ngân hàng.
4
Thư của Thống đốc Ngân hàng Nhà nước Việt Nam
N
Gửi tập thể cán bộ, phóng viên, biên tập viên, nhân viên Tạp chí Ngân hàng nhân dịp kỷ niệm 60 năm thành lập (9/1952 - 9/2012)
hân dịp kỷ niệm 60 năm thành lập Tạp chí Ngân hàng, thay mặt Ban Cán sự Đảng, Ban Lãnh đạo Ngân hàng Nhà nước, tôi xin gửi tới toàn thể cán bộ, phóng viên, biên tập viên, nhân viên đã và đang công tác tại Tạp chí Ngân hàng cùng các cộng tác viên lời chúc mừng tốt đẹp nhất! Cách đây 60 năm, một năm sau khi Ngân hàng Quốc gia Việt Nam được thành lập, Tập san Ngân hàng, tiền thân của Tạp chí Ngân hàng ngày nay, xuất bản số đầu tiên. Trong suốt chặng đường 60 năm xây dựng và phát triển, các thế hệ cán bộ, phóng viên, biên tập viên, nhân viên Tạp chí Ngân hàng qua các thời kỳ đã quyết tâm phấn đấu, vượt qua khó khăn, hoàn thành tốt nhiệm vụ được giao; góp phần tích cực vào công cuộc đổi mới và phát triển ngành Ngân hàng. Tạp chí Ngân hàng đã làm tốt nhiệm vụ tạp chí lý luận và nghiệp vụ của Ngân hàng Nhà nước Việt Nam; cung cấp kịp thời những cơ sở khoa học cho việc hoạch định chính sách trong lĩnh vực tiền tệ, ngân hàng; tích cực tuyên truyền, phổ biến đường lối chủ trương của Đảng, pháp luật của Nhà nước và các cơ chế của ngành Ngân hàng. Với những đóng góp quan trọng đó, Tạp chí Ngân hàng đã được nhận nhiều phần thưởng cao quý do Đảng và Nhà nước trao tặng: Huân chương Lao động hạng Ba (1987); Huân
5
chương Lao động hạng Nhì (1992); Huân chương Lao động hạng Nhất (2010) và nhiều phần thưởng cao quý khác. Thay mặt Ban Cán sự Đảng, Ban Lãnh đạo Ngân hàng Nhà nước, tôi nhiệt liệt biểu dương những nỗ lực, cố gắng và kết quả mà Tạp chí Ngân hàng đã đạt được trong 60 năm qua. Bước vào giai đoạn phát triển mới, hội nhập ngày càng sâu rộng vào nền kinh tế thế giới, nhất là trong điều kiện hiện nay, nền kinh tế trong nước và ngoài nước đang có những biến động phức tạp, lĩnh vực tài chính tiền tệ - ngân hàng đang phải đối mặt với nhiều thách thức, Đảng và Nhà nước đang quyết tâm tái cơ cấu tổng thể nền kinh tế, trong đó, tập trung vào ba lĩnh vực quan trọng nhất là cấu trúc đầu tư mà trọng tâm là đầu tư công; cơ cấu lại thị trường tài chính với trọng tâm là tái cấu trúc hệ thống ngân hàng và các tổ chức tài chính; tái cấu trúc doanh nghiệp nhà nước mà trọng tâm là các tập đoàn kinh tế và các tổng công ty nhà nước. Chính vì vậy, nhiệm vụ đặt ra cho ngành Ngân hàng vô cùng nặng nề để khắc phục được những tồn tại, yếu kém trong nội tại hệ thống, tái cấu trúc các tổ chức tín dụng thành công, góp phần kiểm soát lạm phát, ổn định kinh tế vĩ mô và phát triển bền vững; đáp ứng tốt vai trò huyết mạch của nền kinh tế. Điều đó, đòi hỏi Tạp chí Ngân hàng cần tổ chức tốt hơn nữa diễn đàn trao đổi lý luận, nghiệp vụ về tiền tệ và hoạt động ngân hàng, qua đó, hội tụ được những tri thức của các nhà khoa học, các nhà quản lý trong và ngoài nước, đóng góp cơ sở khoa học cho việc đề ra cơ chế, chính sách của Ngành; tuyên truyền kịp thời chủ trương, chính sách của Đảng và Nhà nước, của ngành Ngân hàng và những bài học kinh nghiệm từ thực tiễn. Tôi mong muốn và tin tưởng rằng, trong thời gian tới, toàn thể cán bộ, phóng viên, biên tập viên, nhân viên Tạp chí Ngân hàng tiếp tục phát huy những thành quả đã đạt được, nhận thức sâu sắc những nhiệm vụ hiện nay để nỗ lực học tập, nâng cao trình độ nghiệp vụ, ý thức chính trị và đạo đức của người làm báo, bám sát thực tiễn trong nước và quốc tế trong quá trình tác nghiệp để cùng với toàn Ngành thực hiện thắng lợi nhiệm vụ to lớn và hết sức nặng nề mà Đảng và Nhà nước giao phó. Chúc các đồng chí mạnh khỏe, hạnh phúc và thành công! Thân ái!
6
Nguyễn Văn Bình Ủy viên BCH Trung ương Đảng Thống đốc Ngân hàng Nhà nước Việt Nam
Hà Nội, ngày 28 tháng 8 năm 2012
N
Kính gửi: Tạp chí Ngân hàng
hân dịp kỷ niệm 60 năm Tạp chí Ngân hàng xuất bản số đầu tiên (9/1952 - 9/2012), thay mặt lãnh đạo Ban Tuyên giáo Trung ương, tôi xin trân trọng gửi tới các đồng chí lãnh đạo Ngân hàng Nhà nước Việt Nam - Cơ quan chủ quản của Tạp chí, lời cảm ơn sâu sắc; xin gửi lời chúc mừng nồng nhiệt, thân thiết tới toàn thể cán bộ, phóng viên, biên tập viên, nhân viên cùng các cộng tác viên của Tạp chí Ngân hàng qua các thời kỳ. Trong suốt 60 năm qua, Tạp chí Ngân hàng đã phát huy truyền thống vẻ vang của ngành Ngân hàng, của nền báo chí cách mạng Việt Nam, nỗ lực phấn đấu, đạt được những thành tựu quan trọng, góp phần xứng đáng vào sự nghiệp đấu tranh giải phóng dân tộc, thống nhất đất nước, xây dựng và bảo vệ Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa. Đặc biệt, trong những năm gần đây, Tạp chí Ngân hàng đã cùng toàn ngành Ngân hàng phấn đấu, vượt qua khó khăn, cùng các ngành, các cấp kiềm chế lạm phát, ổn định kinh tế vĩ mô, đổi mới mô hình tăng trưởng, tái cấu trúc toàn Ngành, đảm bảo an sinh xã hội. Tạp chí Ngân hàng vừa là tạp chí lý luận, nghiệp vụ của Ngân hàng Nhà nước, vừa là tạp chí có uy tín trong khối tạp chí kinh tế, luôn bám sát tình hình thực tiễn, tích cực tuyên truyền đường lối, nghị quyết của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước, nhất là các hoạt động, các vấn đề tiền tệ, tín dụng, ngân hàng và nhiều vấn đề cấp thiết khác. Trong suốt quá trình xây dựng và phát triển, Tạp chí Ngân hàng đã vinh dự được đón nhận đủ ba bộ Huân chương Lao động do Chủ tịch nước trao tặng: Huân chương Lao động hạng Ba (1987); Huân chương Lao động hạng Nhì (1992); Huân chương Lao động hạng Nhất (2010), cùng nhiều phần thưởng cao quý khác cho tập thể và các thế hệ cán bộ, phóng viên, nhân viên của Tạp chí. Trong bối cảnh sự nghiệp đổi mới, đẩy mạnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa và hội nhập quốc tế của nước ta ngày càng đi vào chiều sâu, ngành Ngân hàng đang thực hiện quyết liệt đề án cơ cấu lại hệ thống đã được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt, điều đó tạo ra nhiều cơ hội to lớn và cả những thách thức không nhỏ. Gần đây nhất, việc làm trong sạch bộ máy và hoạt động toàn Ngành thu hút sự quan tâm của cả xã hội. Mong rằng, Tạp chí Ngân hàng tiếp tục thực hiện tốt hơn tôn chỉ, mục đích của mình; phát huy những ưu điểm, thành tích đã đạt được, bám sát Nghị quyết Đại hội XI của Đảng, Kết luận Hội nghị Trung ương 3 (khoá XI), các quyết sách của Chính phủ và của Ngành, đẩy mạnh công tác tuyên truyền, nghiên cứu lý luận, tổng kết thực tiễn hoạt động của Ngành, của hệ thống tài chính, tiền tệ, tiếp tục thu được nhiều thành tích to lớn hơn nữa. Chúc các đồng chí sức khỏe, hạnh phúc, thành công!
TS. Nguyễn Thế Kỷ Phó Trưởng Ban Tuyên giáo Trung ương
7
Tạp chí Ngân hàng với dòng chảy lịch sử Ngân hàng Việt Nam
C
hỉ sau “ngày sinh” của Ngân hàng Quốc gia (NHQG) Việt Nam (tiền thân của Ngân hàng Nhà nước Việt Nam (NHNN)) hơn một năm, Tạp chí Ngân hàng (tiền thân là Tập san Ngân hàng) cũng đã được ra đời. Từ đó đến nay, Tạp chí luôn đồng hành và được xem là người góp phần chép sử trong suốt dòng chảy lịch sử của ngành Ngân hàng. Trong dịp kỷ niệm 60 năm ngày thành lập Ngân hàng Việt Nam (06/5/1951-06/5/2011) vừa qua, NHNN đã triển khai xây dựng Phòng Truyền thống ngành Ngân hàng Việt Nam, biên soạn và xuất bản cuốn sách “60 năm Ngân hàng Việt Nam tư liệu và hình ảnh”, xây dựng bộ phim về lịch sử Ngành. Để triển khai các công việc trên, việc tìm kiếm, sưu tầm các tư liệu, hiện vật (đặc biệt trong thời kỳ những năm 50s, 60s, 70s của thế kỷ XX) về hoạt động của Ngành rất khó khăn. May mắn, NHNN đã khai thác được rất nhiều tư liệu và hình ảnh từ các Tập san Ngân hàng (Tập san) được lưu trữ ở Kho Lưu trữ NHNN. Thật cảm động khi giở từng trang những tờ giấy sần đã vàng ố
8
TS. Đào Minh Tú Phó Thống đốc NHNN vì thời gian, nhưng thông tin sống động, chân thực, người ta cảm thấy như chạm vào lịch sử hào hùng của ngành Ngân hàng trong dòng chảy của lịch sử dân tộc. Hiếm có tài liệu lưu nào khiến tôi cảm động như vậy. Thời gian không bao giờ dừng lại, chức năng nhiệm vụ của Tạp chí có những thay đổi qua các thời kỳ phát triển, nhưng những gì mà Tập san Ngân hàng đã xây dựng lên, đã để lại, vẫn còn nguyên giá trị lịch sử, giá trị truyền thống đến ngày hôm nay. Tư liệu lịch sử của Ngành Nói về góc độ khoa học, ngoài chức năng cơ bản là phổ biến các vấn đề lý luận về nghiệp vụ ngân hàng, góp phần nâng cao dân trí về kiến thức tài chính - ngân hàng trong đội ngũ cán bộ Ngành và công chúng, Tạp chí Ngân hàng còn là cuốn biên niên sử của Ngân hàng Việt Nam. Tháng 9/1952, hơn một năm sau khi NHQG Việt Nam được thành lập. Ban Lãnh đạo Ngành đã cho ra đời Tập san Ngân hàng. Đây là ấn phẩm báo chí đầu tiên và duy nhất của Ngành cho đến tận năm 1990. Là công cụ thông tin quan trọng lúc bấy giờ nên hầu hết mọi diễn biến lịch sử hoạt động của Ngành đều được phản ánh trên Tập san. Những người nghiên cứu có thể tìm thấy trong các Tập san thời gian những năm 90s thế kỷ XX trở về trước, tất cả các sự kiện, các chủ trương, cơ chế chính sách, số liệu hoạt động cơ bản của ngành Ngân hàng. Những tài liệu sơ kết quý, 6 tháng và tổng kết năm. Những bài phát biểu của các đồng chí lãnh đạo. Trao đổi nghiệp vụ, kinh nghiệm
hoạt động ngân hàng nước ngoài (chủ yếu Trung Quốc và Liên Xô), các vấn đề khác của kinh tế quốc dân. Có thể tìm thấy ở đây bức tranh của nền kinh tế Việt Nam qua các thời kỳ, với những định hướng và kết quả hoạt động phục vụ kinh tế - xã hội của ngành Ngân hàng; Những sự kiện liên quan đến đồng tiền Việt Nam; Lịch sử hình thành và phát triển của các đơn vị trực thuộc NHQG và NHNN sau này. Tập san Ngân hàng cũng là nơi đăng tải thường xuyên các bài viết dưới dạng nghiên cứu, trao đổi ý kiến hoặc cung cấp sử liệu về nghiên cứu lịch sử ngân hàng, tiền tệ, tín dụng để bạn đọc tham khảo và tham gia ý kiến đóng góp. Bên cạnh đó, để tìm hiểu thêm về những nhân vật lịch sử giữ vai trò trọng trách trong ngành Ngân hàng, thậm chí tâm tư, nguyện vọng những người cán bộ ngân hàng bình thường qua các thế hệ, người ta cũng có thể tìm thấy qua những Tập san Ngân hàng. Không chỉ biên niên sử về hoạt động, hình ảnh hoạt động ngân hàng mà đời sống tinh thần của những người cán bộ ngân hàng cũng hiện lên rất rõ nét. Đặc biệt là những tấm gương người tốt, việc tốt. Từ các chi nhánh, từ các Vụ, cục của Ngân hàng Trung ương (NHTW), những tin/bài về người tốt, việc tốt rất sống động, thuyết phục được gửi về đăng tải thường xuyên trên các số Tạp chí. Một trong những bài như vậy, tôi ấn tượng nhất là chuyện đồng chí Gồi, cán bộ chi điếm ngân hàng Văn Giang nghe đài báo rét đã cùng cán bộ hợp tác xã xuống các đội sản xuất kiểm tra chuồng trâu, rơm rạ của xã viên vay vốn ngân hàng. Đồng chí giải thích: “Trâu chết rét, cày bừa dối, làm không kịp thời vụ ảnh hưởng đến sản xuất, hợp tác xã mất vốn, ngân hàng cũng khó đòi được nợ”. Đồng chí đã hướng dẫn bà con cách giữ ấm cho trâu bò, cách cày bừa cho năng suất lúa cao hơn và những điều đó đã đi vào cuộc sống thường ngày thật giản dị, chân
thật mà hiệu quả cho đồng vốn Nhà nước. Với nội dung phản ánh phong phú như vậy, có thể nói các Tập san Ngân hàng trước đây là những tư liệu rất quý về lịch sử, đặc biệt là những giai đoạn đầu của ngành Ngân hàng. Mấy năm trước, NHNN đã tiến hành biên soạn lịch sử ngành Ngân hàng Việt Nam. Đáng tiếc là cho đến nay, chúng ta chưa thể cho ra đời được cuốn lịch sử chính thức của Ngành. Nhưng đó cũng là cơ hội để chúng ta tiếp tục tìm tòi nghiên cứu để sử dụng những tư liệu (chân thực, cùng thời) của Tập san Ngân hàng để tiếp tục bổ sung, hoàn chỉnh và sớm phát hành. Góp phần nâng cao kiến thức cán bộ ngân hàng và phổ biến pháp luật Có thể nói Tập san Ngân hàng và sau này là Tạp chí Ngân hàng với tư cách tạp chí lý luận chuyên ngành đã đóng vai trò rất to lớn, quan trọng trong việc nâng cao kiến thức cho cán bộ ngân hàng, sinh viên học sinh chuyên ngành tài chính - ngân hàng và những người có liên quan. Các bài viết trên Tạp chí chủ yếu từ những chuyên gia, nhà quản lý, cán bộ đang công tác tại NHNN và các tổ chức tín dụng (TCTD) và những người khác quan tâm đến lĩnh vực tiền tệ và hoạt động ngân hàng đã đem đến cho Tạp chí nhiều bài viết có hàm lượng khoa học, có tính thực tiễn. Vì vậy, có giá trị tham khảo cao đối với người đọc. Tạp chí Ngân hàng đồng thời cũng là công cụ đắc lực để tuyên truyền phổ biến pháp luật. Đặc biệt khi các kênh báo chí chưa nhiều như bây giờ, Internet chưa xuất hiện, Tạp chí là phương tiện truyền tải các văn bản quy phạm pháp luật quan trọng như Quyết định 218/CT ngày 3/7/1987 của Chủ tịch Hội đồng Bộ trưởng (HĐBT) cho làm thử việc chuyển hoạt động ngân hàng sang hạch toán kinh doanh XHCN, Nghị định 53/HĐBT về mô hình tổ chức của NHNN,
9
chuyển ngân hàng từ 1 cấp thành ngân hàng 2 cấp, hai Pháp lệnh về Ngân hàng tháng 5/1990 và hai Luật về Ngân hàng tháng 12/1997. Bản thân nhiều bài viết nghiên cứu, trao đổi, phản ánh thực tiễn hoạt động ngân hàng khi các văn bản quy phạm pháp luật đi vào cuộc sống đăng trên Tạp chí Ngân hàng cũng là tài liệu tham khảo quý báu cho những nhà làm luật hiện nay. Tính phê bình trong Tạp chí Ngân hàng Tạp chí Ngân hàng là nguồn cung cấp ý kiến tham gia về cơ chế chính sách, góp phần chỉ ra những yếu kém, sai lầm trong hoạt động ngân hàng trong suốt thời kỳ của nền kinh tế quan liêu bao cấp cũng như hiện nay. Mục Sổ tay của cán bộ kiểm tra và cán bộ lao động trong Tập san Ngân hàng số 1 năm 1956 có bài viết của ông Đinh Văn Căn (cán bộ kiểm tra NHTW) nói thẳng: Từ trước đến nay, sở dĩ có nhiều món nợ quá hạn hay khê đọng, thu không được do mấy nguyên nhân sau đây: (i) Cán bộ đi cấp vốn quan liêu, cấp vốn sai đối tượng. (ii) Trong lúc ghi hạn trả trong khế ước cũng quan liêu nốt, tự ý mình viết không hỏi ý kiến người vay xem cần vay bao nhiêu, trả làm mấy kỳ, mỗi kỳ là bao nhiêu, vào ngày nào để cho đúng với vụ thu hoạch của nông dân… Những khuyết điểm được chỉ ra đó đến nay vẫn còn nguyên giá trị. Tôi cũng chú ý đến một bài của tác giả Nguyễn Văn Khang (Chi nhánh Thái Bình) trong mục Sổ tay cán bộ (Tập san Ngân hàng số 15 năm 1956) nêu hiện tượng sử dụng hai tài khoản tạm thu và tạm chi “là nơi dung thân rất tốt cho các khoản chi gì không rõ ràng, không đúng nguyên tắc” duy trì năm này qua năm khác trở thành một mớ bòng bong mà “không được trung ương ngó tới hoặc có thì cũng chỉ nặng về đôn đốc, nhẹ về kế hoạch cụ thể làm cho địa phương càng
10
thêm rối như tơ vò!”. Tạp chí Ngân hàng là nguồn cung cấp ý kiến tham gia về cơ chế chính sách, góp phần chỉ ra những yếu kém, sai lầm trong hoạt động ngân hàng trong suốt thời kỳ của nền kinh tế quan liêu bao cấp cũng như hiện nay. Là tạp chí mang tính lý luận khoa học, việc mạnh dạn chỉ ra những hạn chế, bất cập nhưng với tinh thần xây dựng để hoạt động của NHNN ngày càng hiệu quả hơn, hoạt động ngân hàng thương mại ngày càng lành mạnh luôn là điều cần thiết. Mạng lưới cộng tác viên rộng khắp Tính thời sự, cập nhật và bao quát thông tin trong các Tập san, Tạp chí Ngân hàng trước đây rất rõ. Đạt được điều này, trước hết có lẽ là tâm huyết, quan điểm làm báo của những cán bộ chuyên trách làm Tập san, nhưng bên cạnh đó phải nói đến sự cộng tác rất chặt chẽ của các cán bộ trong Ngành từ địa phương đến trung ương, từ chuyên viên đến các đồng chí lãnh đạo cao nhất. Ngay từ những năm 1950, 1960, NHTW đã có Phòng Tuyên truyền báo chí, hàng năm phòng cũng đề nghị triệu tập Hội nghị thông tin viên của hai tờ Tập san (Tập san Ngân hàng và Tập san tiền Việt Nam). Các thông tin viên được hỏi ý kiến thường xuyên, được tham gia vào việc xây dựng nội dung, kế hoạch phát triển tập san. Theo một thông báo từ Tập san năm 1956 thì tiêu chuẩn của một thông tin viên Tập san Ngân hàng là: Ham thích trau dồi nghề viết báo; Có khả năng nắm được tình hình để viết báo; Có tinh thần sốt sắng xây dựng Tập san và công tác tuyên truyền của Ngành. Đọc Tập san thấy những suy nghĩ, trăn trở về nghề, về đường lối, cách thức làm việc, tâm sự, tình yêu ngành, yêu quê hương, đất nước… đều được các thông tin viên là cán bộ thổ lộ, trải lòng trên các Tập san. Vì vậy, đa số nội dung các Tập san mang tính thực tế rất cao, thuyết phục, lôi
cuốn bạn đọc, động viên, khuyến khích được nhiều cán bộ tham gia viết bài. Ngày nay, phần lớn viết bài cho Tạp chí Ngân hàng là những chuyên gia ngoài Ngành, nhưng những năm trước thập kỷ 90 (thế kỷ XX) thì các chuyên gia viết bài chủ yếu là các Vụ trưởng, Vụ phó và các đồng chí trong Ban Lãnh đạo NHNN. Người có nhiều bài viết giá trị nhất là GS., TS. Trần Linh Sơn - Phó Tổng Giám đốc NHNN (giai đoạn 1977-1987). Ông cũng chính là một trong những thầy giáo đầu tiên của ngành Ngân hàng truyền đạt kiến thức đào tạo nhiều thế hệ cán bộ ngân hàng từ những năm đầu của NHQG Việt Nam, rồi đồng chí Lê Hoàng, Phan Hạ Uyên, Mai Trọng Đạn, Nguyễn Văn Đạm, Thái Văn Thấu, Vũ Âu, Nguyễn Ngọc Oánh, Lê Bá Thảo, Trịnh Bá Tửu, Nguyễn Duy Lộ… Bên cạnh đó, Tập san còn thu hút được các cộng tác viên ngoài ngành, từ các trường Đại học, các Viện nghiên cứu. Hiện nay, mảng cộng tác viên ngoài Ngành vẫn tiếp tục được Tạp chí Ngân hàng phát huy, thu hút. Giá như cán bộ lãnh đạo, chuyên viên các vụ chức năng của NHNN tham gia nhiều hơn như đội ngũ cộng tác viên thời kỳ trước năm 1990 của Tập san thì tôi tin rằng chất lượng của Tạp chí sẽ còn được nâng lên nữa vì họ cũng chính là đội ngũ những người làm chính sách, có đầy đủ tình hình và số liệu để viết những bài có tính thuyết phục cao. Từ tháng 1/1990, Tập san Ngân hàng đã được đổi tên thành Tạp chí Ngân hàng với tôn chỉ, mục đích là tạp chí lý luận và nghiệp vụ ngân hàng. Nội dung chính của Tạp chí bây giờ là những bài viết mang tính chất lý luận về những vấn đề kinh tế vĩ mô, hoạt động ngân hàng trung ương và ngân hàng thương mại, công nghệ ngân hàng và mối quan hệ doanh nghiệp ngân hàng… Những bài viết ngày càng có hàm lượng khoa học, nghiêm túc, phần nghiên cứu định lượng đã
được chú trọng nên tính thuyết phục khá cao. Để đạt được điều này, quan điểm và công sức của Ban Biên tập Tạp chí đóng vai trò rất quan trọng. Với tư cách là một bạn đọc Tạp chí, chúng tôi mong muốn Tạp chí có những bài viết làm rõ hơn cơ sở khoa học của cơ chế, chính sách, chủ trương, giải pháp của Ngành, đồng thời với những vấn đề nảy sinh trên thị trường tài chính - tiền tệ cần phải có phát hiện, đề xuất về mặt lý luận để góp phần giúp cho các đơn vị chức năng của NHNN, cũng như các TCTD có các giải pháp điều chỉnh, bổ sung phù hợp. Để khẳng định uy tín của tờ báo lý luận của Ngành, rất cần có những bài viết mang tính đột phá, hướng dẫn dư luận, tổng kết thực tiễn hơn. Chúng tôi cũng mong muốn Tạp chí Ngân hàng tăng cường hơn nữa vai trò là công cụ của NHNN để góp phần đào tạo, bồi dưỡng lý luận nghiệp vụ tài chính - ngân hàng cho đội ngũ cán bộ của Ngành, cho sinh viên, học sinh, những tổ chức và cá nhân có các hoạt động liên quan hoặc nghiên cứu về thị trường tài chính tiền tệ. Để hỗ trợ Tạp chí Ngân hàng làm được điều này, ngoài sự cố gắng nỗ lực của chính những người làm Tạp chí chuyên trách, thì sự chung tay của các Vụ, cục, các chi nhánh của hệ thống NHNN và các TCTD cung cấp về bài viết, cung cấp tư liệu và hỗ trợ kinh phí là rất cần thiết. Nhân dịp Tạp chí Ngân hàng kỷ niệm 60 năm ngày phát hành số báo đầu tiên, tôi xin chúc Ban Biên tập, các đồng chí cán bộ làm việc tại Tạp chí Ngân hàng lời chúc sức khỏe, hạnh phúc và thành công. Chúng tôi đã và đang rất trân trọng tờ Tạp chí của Ngành và luôn mong đợi Tạp chí Ngân hàng ngày càng chuyên nghiệp hơn, chất lượng cao hơn để đáp ứng yêu cầu thông tin tuyên truyền trong tình hình mới và kỳ vọng của Ban Cán sự Đảng, Ban Lãnh đạo NHNN Việt Nam.
11
Hà Nội, ngày 12 tháng 6 năm 2012
Thân ái gửi Tạp chí Ngân hàng Ngân hàng Nhà nước Việt Nam!
T
hỉnh thoảng, tôi mới có dịp tham gia viết bài (văn xuôi hoặc văn vần) theo “đơn đặt hàng” của Ban Biên tập Tạp chí Ngân hàng và cũng là độc giả không thường xuyên của cơ quan ngôn luận của Ngành vì có những hạn chế do sắp bước sang cái tuổi 90. Tuy vậy, “bệnh nghề nghiệp” cũng khiến tôi tiếp tục theo dõi và nhận thấy trong 5 năm gần đây - sau khi xuất bản tập “55 năm Tạp chí Ngân hàng” - có nhiều tiến bộ rõ nét, những cải tiến về hình thức và nội dung trong Tạp chí theo các định hướng của lãnh đạo Ngành nêu ra cũng như những ý kiến đóng góp chân thành của các bạn đồng nghiệp, các cộng tác viên lâu năm, có nhiều kinh nghiệm. Nội dung các tác phẩm về sau này có nhiều cải tiến theo hướng trên và đã góp phần làm rõ hơn cơ sở khoa học của cơ chế chính sách, chủ trương giải pháp của Ngành và có lời giải hiệu quả hơn cho ý đồ chính sách, tác động vào việc điều chỉnh cơ chế, chính sách đã ban hành để vượt qua những thách thức, những tác động tiêu cực của khủng hoảng kinh tế thế giới… Để tiếp tục duy trì và mở rộng những thành tích trên, tôi đề nghị trong thời gian tới, đội ngũ cán bộ của Tạp chí nên khai thác thêm sự đóng góp của các Vụ, Cục của Ngân hàng Trung ương, có những hoạt động đối ngoại và các ngân hàng thương mại có làm nghiệp vụ tín dụng, thanh toán quốc tế. Ngoài ra, trong thời kỳ mở rộng hội nhập kinh tế quốc tế, Tạp chí cũng nên đặt mua The Banker của Anh, Tập san Banque của Ngân hàng Pháp… sẽ có những bổ ích cho Ban Biên tập. Nhân dịp này, tôi xin chúc toàn thể cán bộ, nhân viên của Tạp chí dồi dào sức khỏe, tiếp tục vươn lên đạt nhiều thành tích mới, hoàn thành xuất sắc chức năng nhiệm vụ được Ngành giao phó.
12
Lê Hoàng Nguyên Phó Tổng Giám đốc Ngân hàng Nhà nước Việt Nam
ủy ban chứng khoán nhà nước CHÚC MỪNG TẠP CHÍ NGÂN HÀNG 60 NĂM NGÀY RA MẮT SỐ ĐẦU TIÊN
T
hư chúc mừng Tạp chí Ngân hàng nhân dịp kỷ niệm 60 năm Tạp chí Ngân hàng xuất bản số đầu tiên. Nhân dịp kỷ niệm 60 năm Tạp chí Ngân hàng xuất bản số đầu tiên, thay mặt Ủy ban Chứng khoán Nhà nước, tôi xin gửi lời chúc mừng tốt đẹp nhất đến toàn thể cán bộ, phóng viên của Tạp chí Ngân hàng cũng như Ngân hàng Nhà nước. Với quãng thời gian 60 năm, Tạp chí Ngân hàng là một trong những tạp chí có lịch sử lâu dài và chứng kiến nhiều đổi thay, phát triển của đất nước cũng như của Ngành. Trong quãng thời gian đó, Tạp chí Ngân hàng đã không ngừng đổi mới hình thức, nâng cao chất lượng nội dung với nhiều bài viết ngày càng tốt hơn, phạm vi chủ đề cũng đa dạng hơn theo tình hình thực tiễn; thực hiện tốt nhiệm vụ thông tin tuyên truyền về chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách pháp luật của Nhà nước, các cơ chế, chính sách của Ngành. Bên cạnh đó, Tạp chí Ngân hàng cũng là diễn đàn trao đổi chuyên môn hiệu quả, đóng góp vai trò quan trọng cho công tác hoạch định chính sách cũng như đưa chính sách vào thực tiễn cuộc sống; góp phần xây dựng thị trường tài chính - tiền tệ hiệu quả, an toàn, bền vững và thúc đẩy sự phát triển của lĩnh vực tài chính - tiền tệ - ngân hàng. Thay mặt Ủy ban Chứng khoán Nhà nước, tôi xin nhiệt liệt chúc mừng những thành tựu đạt được trong 60 năm qua của Tạp chí. Tôi mong rằng trong thời gian tới với truyền thống lâu năm, Tạp chí Ngân hàng sẽ tiếp tục duy trì và phát huy những thành tựu đạt được, là tạp chí hàng đầu trong lĩnh vực tài chính - ngân hàng. Với sự phát triển ngày càng mạnh mẽ của thị trường chứng khoán trong những năm qua, mối liên hệ giữa thị trường chứng khoán và khu vực ngân hàng ngày càng khăng khít, tôi mong rằng Tạp chí Ngân hàng cũng sẽ tiếp tục phản ánh kịp thời các chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách pháp luật của Nhà nước, chính sách của cơ quan quản lý trong lĩnh vực tài chính - ngân hàng. Đồng thời cũng là diễn đàn hiệu quả trao đổi ý kiến, quan điểm và các nghiên cứu trong lĩnh vực tài chính - ngân hàng nói chung và các vấn đề về liên quan giữa thị trường chứng khoán và lĩnh vực ngân hàng nói riêng nhằm thúc đẩy sự phát triển khu vực tài chính - ngân hàng hiệu quả, minh bạch, bền vững, đóng góp vào sự phát triển chung của đất nước. Tôi xin chúc tập thể cán bộ, phóng viên, cộng tác viên của Tạp chí Ngân hàng sức khỏe, hạnh phúc và thành đạt. Trân trọng! TM.ỦY BAN CHỨNG KHOÁN NHÀ NƯỚC CHỦ TỊCH
Vũ Bằng
13
Hà Nội, ngày 20 tháng 4 năm 2012
TRƯỜNG ĐẠI HỌC QUỐC TẾ BẮC HÀ CHÚC MỪNG TẠP CHÍ NGÂN HÀNG NHÂN DỊP KỶ NIỆM 60 NĂM XUẤT BẢN SỐ ĐẦU TIÊN Tạp chí Ngân hàng là một diễn đàn nghiên cứu, trao đổi các vấn đề nghiên cứu lý luận, thực tiễn về khoa học công nghệ, nghiệp vụ tài chính - ngân hàng, đã có bề dày 60 năm truyền thống, trở thành cầu nối hữu ích và tin cậy giữa cơ quan quản lý (Ngân hàng Nhà nước) với các tổ chức tín dụng và công chúng; giữa các bạn đọc, cộng tác viên, các nhà khoa học và những người quan tâm đến lĩnh vực tài chính - ngân hàng; có vai trò tích cực trong công tác tuyên truyền, định hướng dư luận xã hội về chính sách tiền tệ - ngân hàng và đóng góp tích cực vào sự nghiệp xây dựng và phát triển ngành Ngân hàng Việt Nam. Trong 60 năm qua, Tạp chí Ngân hàng đã góp phần quan trọng trong việc cung cấp lý luận nghiệp vụ; diễn đàn trao đổi khoa học, trở thành người bạn thân thiết, cẩm nang nghiệp vụ đối với nhiều cán bộ, giới nghiên cứu, giảng dạy, học tập trong và ngoài ngành Ngân hàng. Đối với Đại học Kinh tế Quốc dân, Tạp chí là tài liệu tham khảo bổ ích trong hoạt động nghiên cứu và đào tạo của Nhà trường, đồng thời cũng là nơi tin cậy, uy tín để các giảng viên, các nhà khoa học đăng tải, trao đổi những khó khăn, vướng mắc trong quá trình triển khai các chính sách, nghiệp vụ trong thực tiễn,… góp phần gắn nghiên cứu khoa học với công tác giảng dạy của Nhà trường. Nhân kỷ niệm 60 năm Tạp chí Ngân hàng xuất bản số đầu tiên, thay mặt Ban Lãnh đạo cùng toàn thể cán bộ, viên chức Trường Đại học Kinh tế Quốc dân, tôi xin gửi lời chúc mừng tới tập thể Ban Lãnh đạo, cán bộ, phóng viên, biên tập viên và cộng tác viên Tạp chí. Chúc Tạp chí Ngân hàng phát huy truyền thống tiếp tục con đường đổi mới thành công, không ngừng đổi mới, sáng tạo đáp ứng hiệu quả trong sự nghiệp đổi mới và hội nhập của ngành Ngân hàng và sự phát triển kinh tế của Việt Nam. Chúc sự gắn kết, trao đổi thông tin khoa học giữa Tạp chí Ngân hàng và Đại học Kinh tế Quốc dân ngày càng hiệu quả hơn!
14
Tạp chí Ngân hàng cầu nối giữa chính sách và thị trường tài chính tiền tệ, giữa ngân hàng và doanh nghiệp trong nền kinh tế Là một trong những tạp chí đầu tiên của làng báo chí kinh tế Việt Nam, người anh cả trong hoạt động truyền thông lý luận và nghiệp vụ của ngành Ngân hàng Việt Nam, Tạp chí Ngân hàng - tiền thân là Tập san Ngân hàng - với 60 năm xây dựng và phát triển, thực sự là một diễn đàn khoa học, một công cụ truyền thông có hiệu quả của Ngành. Cùng với các báo, tạp chí trong ngành, Tạp chí Ngân hàng đã đưa chính sách tiền tệ gần hơn với thị trường, đưa ngân hàng đến gần với doanh nghiệp, phản ánh sinh động sự đổi mới, phát triển, hội nhập của ngành, định hướng dư luận nhằm tạo sự đồng thuận xã hội về các chủ trương, chính sách của ngành Ngân hàng trong hội nhập quốc tế. Tạp chí cũng là nơi tin cậy để các nhà khoa học và thực tiễn phản hồi chính sách, bàn thảo, góp tiếng nói đa chiều về những vấn đề khoa học, thực tiễn liên quan đến các chính sách đối với nền kinh tế và ngân hàng. Tạp chí Ngân hàng, không những là tạp chí lý luận và nghiệp vụ của Ngân hàng Nhà nước Việt Nam, mà còn là một người bạn đồng hành với hoạt động đào tạo, nghiên cứu khoa học của nhiều cơ sở đào tạo, đặc biệt là đối với Học viện Ngân hàng - một cơ sở đào tạo lớn của Ngành với bề dầy hơn 50 năm truyền thống. Tạp chí là tài liệu tham khảo quan trọng trong hoạt động đào tạo của Nhà trường, đồng thời cũng là nơi tin cậy, uy tín để các giảng viên, các nhà khoa học đăng tải, gửi gắm những trăn trở, vướng mắc khi triển khai các chính sách, nghiệp vụ trong thực tiễn,… góp phần gắn nghiên cứu khoa học với công tác giảng dạy của Nhà trường. Nhân kỷ niệm 60 năm thành lập Tạp chí Ngân hàng, thay mặt cho Học viện Ngân hàng và Tạp chí Khoa học và Đào tạo Ngân hàng, tôi xin gửi lời chúc mừng tới tập thể Ban Lãnh đạo, cán bộ, phóng viên và biên tập viên Tạp chí. Chúc Tạp chí Ngân hàng tiếp tục con đường đổi mới thành công, phát huy truyền thống, luôn đi đầu trong truyền bá chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách pháp luật của Nhà nước và của ngành Ngân hàng. Chúc sự gắn kết, trao đổi thông tin khoa học giữa Tạp chí Ngân hàng và Học viện Ngân hàng, cũng như Tạp chí Khoa học và Đào tạo Ngân hàng ngày càng hiệu quả hơn! Giám đốc Học viện Ngân hàng Tổng Biên tập Tạp chí Khoa học và Đào tạo Ngân hàng
NGND., PGS., TS. Tô Ngọc Hưng
15
TRƯỜNG ĐẠI HỌC NGÂN HÀNG TP. HỒ CHÍ MINH CHÚC MỪNG TẠP CHÍ NGÂN HÀNG NHÂN KỶ NIỆM 60 NĂM TẠP CHÍ XUẤT BẢN SỐ ĐẦU TIÊN Nhân kỷ niệm 60 năm Tạp chí Ngân hàng xuất bản số đầu tiên (9/1952 - 9/2012), thay mặt Ban Lãnh đạo và toàn thể cán bộ, giảng viên trường Đại học Ngân hàng TP. HCM, tôi xin trân trọng gửi lời chúc mừng và lời chúc sức khỏe đến toàn thể cán bộ, phóng viên, biên tập viên của Tạp chí. Là cơ quan ngôn luận và diễn đàn về lí luận, khoa học và công nghệ của ngành Ngân hàng Việt Nam, Tạp chí Ngân hàng đã thực hiện tốt chức năng tuyên truyền, phổ biến đường lối, chủ trương của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước về hoạt động ngân hàng. Có thể nói, chặng đường 60 năm của Tạp chí Ngân hàng đã khẳng định sự song hành và tồn tại tất yếu của Tạp chí Ngân hàng đối với sự phát triển của hệ thống ngân hàng Việt Nam trong thời gian qua và trong cả tương lai. Các chuyên mục trên Tạp chí ngày càng thu hút được nhiều cây viết là chuyên gia có uy tín và kinh nghiệm trong lĩnh vực ngân hàng. Chính điều này đã góp phần nâng cao uy tín của Tạp chí. Những bài viết đã không chỉ sâu sắc về nội dung và chất lượng khoa học để thu hút được bạn đọc, Tạp chí còn trở thành nơi giao lưu, gặp gỡ, diễn đàn trao đổi khoa học của các nhà quản lí, chuyên gia, nhà khoa học. Hiện nay, Việt Nam đang thực hiện Đề án “Cơ cấu lại hệ thống các tổ chức tín dụng giai đoạn 2011 - 2015” với mục tiêu cơ cấu lại căn bản, triệt để và toàn diện hệ thống các tổ chức tín dụng để đến năm 2020, phát triển hệ thống các tổ chức tín dụng đa năng theo hướng hiện đại, hoạt động an toàn, hiệu quả, có năng lực cạnh tranh lớn hơn và phù hợp hơn với thông lệ và chuẩn mực quốc tế. Hi vọng rằng, Tạp chí Ngân hàng sẽ tiếp tục khai thác nhiều bài viết chuyên sâu, có chất lượng trong việc phổ biến kinh nghiệm liên quan đến lĩnh vực tài chính - ngân hàng; đồng thời bám sát các nhiệm vụ và hoạt động của ngành Ngân hàng, tăng cường tuyên truyền, phổ biến pháp luật về ngân hàng để đáp ứng tốt hơn nhu cầu phát triển của các cơ quan, tổ chức và doanh nghiệp hoạt động trong lĩnh vực ngân hàng. Với truyền thống 60 năm vẻ vang của mình, trong tương lai, Tạp chí Ngân hàng sẽ có nhiều bước phát triển mới để mãi xứng đáng là tạp chí khoa học hàng đầu của ngành Ngân hàng, đóng góp nhiều hơn nữa vào sự phát triển của hệ thống Ngân hàng Việt Nam.
16
Thư chúc mừng của Chủ tịch Hội đồng Thành viên Agribank nhân dịp Tạp chí Ngân hàng kỷ niệm 60 năm xuất bản số đầu tiên Kính gửi: Tạp chí Ngân hàng Nhân kỷ niệm 60 năm Tạp chí Ngân hàng xuất bản số đầu tiên (9/1952 - 9/2012), thay mặt Ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn Việt Nam (Agribank), tôi xin gửi tới các đồng chí lãnh đạo, phóng viên, biên tập viên, cán bộ Tạp chí Ngân hàng lời chúc mừng tốt đẹp nhất. Chúc Tạp chí ngày càng lớn mạnh cùng hệ thống ngân hàng Việt Nam. Trải qua 60 năm xây dựng và phát triển, Tạp chí Ngân hàng đã khẳng định bề dày truyền thống của cơ quan ngôn luận, công cụ quan trọng của Ngân hàng Nhà nước Việt Nam trong việc tuyên truyền, phổ biến chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước, cơ chế, chính sách tiền tệ; là diễn đàn lý luận nghiệp vụ, khoa học và công nghệ ngân hàng... thu hút sự quan tâm ngày càng nhiều của đông đảo độc giả trong và ngoài Ngành. Sự trưởng thành của Tạp chí Ngân hàng qua năm tháng đã góp phần tích cực vào quá trình xây dựng và phát triển ngành Ngân hàng Việt Nam nói chung, trong đó có Agribank. Trong chặng đường gần 25 năm phát triển của Agribank, Tạp chí Ngân hàng luôn theo sát, đăng tải nhiều bài viết phản ánh phong phú các hoạt động Agribank đã triển khai trong quá trình thực thi nghiêm túc, kịp thời chính sách tiền tệ và khẳng định vai trò chủ lực trong đầu tư cho nông nghiệp, nông dân, nông thôn. Trên cơ sở phát huy những thành tựu đã đạt được, bước vào giai đoạn phát triển mới, tôi tin tưởng và hy vọng Tạp chí Ngân hàng sẽ luôn đổi mới, nâng cao chất lượng nội dung và hình thức, tăng cường trao đổi lý luận nghiệp vụ về tiền tệ, hoạt động ngân hàng và các lĩnh vực khác có liên quan; đồng thời làm tròn vai trò phản biện, định hướng dư luận, mở rộng và nâng cao kiến thức ngân hàng tới đông đảo bạn đọc ngoài Ngành, nhằm tăng cường sự hiểu biết của công chúng về hoạt động ngân hàng, đồng thời chia sẻ những vấn đề hiện nay đặt ra; đặc biệt khắc họa rõ nét những đóng góp của tín dụng ngân hàng đối với phát triển nông nghiệp, nông dân, nông thôn của các tổ chức tín dụng. Một lần nữa, nhân dịp Tạp chí Ngân hàng kỷ niệm 60 năm ngày thành lập, thay mặt Agribank, chúc Tạp chí không ngừng lớn mạnh, tiếp tục khẳng định bản sắc của một tạp chí nghiên cứu chuyên ngành Ngân hàng trong cộng đồng báo chí cách mạng Việt Nam và mãi là người bạn đồng hành thân thiết của Agribank!
TM. HỘI ĐỒNG THÀNH VIÊN AGRIBANK CHỦ TỊCH
TS. Nguyễn Ngọc Bảo
17
TẠP CHÍ NGÂN HÀNG - 60 NĂM PHÁT TRIỂN Nguyễn Phước Thanh Tổng giám đốc Vietcombank Với tiền thân là Tập san Ngân hàng xuất bản chính thức số đầu tiên tháng 9/1952, Tạp chí Ngân hàng tính đến nay đã tròn 60 tuổi. Kinh qua các thời kỳ khác nhau với nhiều sự thay đổi về tổ chức, xuất bản và phát hành do yêu cầu quản lý song bằng tâm huyết và cố gắng, tập thể lãnh đạo, cán bộ, phóng viên, biên tập viên và nhân viên Tạp chí Ngân hàng qua các thế hệ đã góp công lao hình thành lên hình hài một Tạp chí Ngành chững chạc, đóng góp quan trọng vào việc tuyên truyền, phổ biến đường lối chủ trương của Đảng, chính sách và pháp luật của Nhà nước, trang bị những cơ sở lý luận và nghiệp vụ cho cán bộ ngân hàng, mở rộng và nâng cao kiến thức ngân hàng tới bạn đọc ngoài ngành và các tầng lớp dân cư. Thành quả này thật đáng tự hào. Trưởng thành trên từng bước đi, trong 60 năm qua Tạp chí Ngân hàng đã nhận được nhiều phần thưởng cao quý của Đảng và Nhà nước như: Huân chương Lao động hạng Nhất, Huân chương Lao động hạng Nhì, Huân chương Lao động hạng Ba do Chủ tịch nước trao tặng và nhiều Bằng khen của Thống đốc Ngân hàng Nhà nước. Bên cạnh đó, tôi cũng biết được rằng có một phần thưởng mà các đồng chí tự hào không kém đó chính là Tạp chí Ngân hàng cùng năm tháng đã ngày càng được đông đảo bạn đọc trong và ngoài Ngành đánh giá tốt. Để đạt được những thành tựu đó là nhờ sự nỗ lực không ngừng của từng cán bộ, nhân viên trong công việc và nhiệm vụ cụ thể; đồng thời cũng là sự đúng đắn của tập thể cán bộ Tạp chí Ngân hàng trong việc xây dựng một đội ngũ cộng tác viên ngày một lớn mạnh. Trong số đó có nhiều nhà khoa học trong và ngoài Ngành đã thường xuyên cộng tác với Tạp chí, cho ra những sản phẩm có tính khoa học và tính chất nghiên cứu cơ bản cao, có tính thiết thực đối với thực tiễn hoạt động ngân hàng. Điều này thực sự đã tạo ra một nguồn thông tin, kiến thức quan trọng bổ sung vào việc nâng cao chất lượng nội dung, cũng như uy tín và tầm ảnh hưởng của Tạp chí. Xin chúc mừng các đồng chí đã có được phần thưởng này. Đây chính là một động lực rất to lớn để tập thể Tạp chí Ngân hàng tiếp tục cố gắng, bồi đắp làm cho tờ báo - một tạp chí về khoa học và nghiệp vụ ngân hàng ngày càng phát triển. Trong bối cảnh hiện nay, để nâng tầm của Tạp chí Ngân hàng, tôi xin có một vài góp ý như sau: Thứ nhất, hiện nay ở một số tạp chí lý luận cấp ngành xảy ra tình trạng nhiều bài viết chưa đáp
18
ứng được người đọc ở trình độ cao do bài viết chứa đựng ít hàm lượng khoa học, thiếu tính chất nghiên cứu cơ bản. Thực trạng này xuất phát từ thực tế là việc viết bài về nghiên cứu định tính luôn dễ hơn những bài viết nghiên cứu định lượng. Rồi sự dễ dãi của khâu biên tập, nể nang tạo điều kiện đăng bài nhằm “đáp ứng” yêu cầu về công trình khoa học cho các học viên cao học và nghiên cứu sinh trong nội Ngành càng làm cho những bài viết mang tính định tính lấn át trên tạp chí còn những bài viết nghiên cứu định lượng thì chưa, thậm chí đôi bài còn không đủ tầm thuyết phục. Điều đó dẫn đến chất lượng của tờ báo ngày càng bị đe dọa. Đây là một nguy cơ thực sự mà các đồng chí cần phải có biện pháp để chú ý nâng cao chất lượng phóng viên, biên tập viên giúp tờ Tạp chí Ngân hàng không bị rơi vào lối mòn này. Thứ hai, đối với một ấn phẩm báo chí về tài chính tiền tệ trong thời kỳ mở cửa và hội nhập, nhất là báo mang tính lý luận và nghiệp vụ chuyên ngành như Tạp chí Ngân hàng, việc xây dựng một đội ngũ cộng tác viên có chất lượng cao, có tính chuyên sâu là một đòi hỏi thiết yếu. Chính vì vậy, tập thể lãnh đạo Tạp chí cần có chiến lược, phương pháp thực tế để sớm xây dựng được đội ngũ cộng tác viên đa dạng bao gồm cả các nhà quản trị điều hành, các chuyên gia trong nhiều lĩnh vực chuyên môn nghiệp vụ, các nhà khoa học có uy tín và những người làm thực tiễn giàu kinh nghiệm, có khả năng khái quát, tổng kết và phát hiện. Thứ ba, những nội dung trong các hội thảo của ngành sẽ là những chất liệu quý cần khai thác làm nên những bài viết có chất lượng trên Tạp chí, mang lại tính khoa học và thực tiễn cao. Và muốn khai thác được sâu sắc những nội dung đó, Tạp chí Ngân hàng cần chủ động cử cán bộ, phóng viên, biên tập viên khai thác tài liệu, kỷ yếu, tham dự để tổng thuật và nắm bắt vấn đề. Bên cạnh đó, cần có kế hoạch tổ chức một số cuộc Hội thảo, tọa đàm gắn liền với nâng cao chất lượng và uy tín của Tạp chí, gắn liền với những vấn đề đang đặt ra trong thực tiễn. Trên đây là một vài ý kiến của cá nhân mong góp một phần nhỏ vào nỗ lực chung của các đồng chí nhằm đưa Tạp chí của Ngành ta ngày càng phát triển đi lên. Chúc Tạp chí Ngân hàng ngày càng vững mạnh sau 60 năm trưởng thành, xứng đáng là ấn phẩm báo chí lý luận và nghiệp vụ hàng đầu của ngành Ngân hàng.
19
thư chúc mừng của tổng giám đốc ngân hàng tmcp đầu tư và phát triển việt nam gửi tạp chí ngân hàng Nhân dịp kỷ niệm 60 năm Tạp chí Ngân hàng ra số đầu tiên (tháng 9/1952 tháng 9/2012), tập thể cán bộ, nhân viên Ngân hàng TMCP Đầu tư và Phát triển Việt Nam (BIDV) xin gửi lời chúc mừng tốt đẹp nhất tới toàn thể Ban Biên tập, cán bộ, phóng viên của Tạp chí Ngân hàng qua các thời kỳ. Sáu mươi năm qua, cùng với sự lớn mạnh của ngành Ngân hàng Việt Nam, Tạp chí Ngân hàng đã vượt qua mọi khó khăn, thách thức, trở thành nơi hội tụ của tri thức và tâm huyết của giới khoa học và các nhà quản lý, hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ là cơ quan lý luận, nghiệp vụ của Ngân hàng Nhà nước Việt Nam, góp phần tích cực vào công cuộc đổi mới và xây dựng nền tài chính, tiền tệ vững mạnh, hội nhập của đất nước. Sự trưởng thành của Tạp chí Ngân hàng cũng đã làm nên sự phong phú, đa dạng của hệ thống các cơ quan truyền thông trong lĩnh vực tài chính - ngân hàng của đất nước. Với sự nghiêm túc trong công tác nghiên cứu, bề dày kinh nghiệm và tri thức chuyên ngành luôn được bồi đắp cùng thời gian, Tạp chí Ngân hàng đã trở thành cẩm nang nghề nghiệp, diễn đàn khoa học và món ăn tinh thần không thể thiếu cho các thế hệ cán bộ ngân hàng nói riêng và độc giả yêu ngành Ngân hàng nói chung. Đối với các ngân hàng thương mại, trong đó có BIDV, Tạp chí Ngân hàng từ lâu đã trở thành người bạn đường thân thiết, gần gũi, không chỉ định hướng khoa học, hướng dẫn thông tin mà còn luôn chia sẻ và cổ vũ mọi hoạt động, vì một mục tiêu chung: xây dựng một hệ thống ngân hàng hiện đại và hội nhập. Với những tình cảm ấy, nhân dịp Tạp chí Ngân hàng tròn 60 năm, BIDV xin bày tỏ lòng tri ân sâu sắc đến các thế hệ cán bộ, nghiên cứu viên, phóng viên, biên tập viên của Tạp chí và mong muốn sẽ tiếp tục nhận được sự quan tâm, hỗ trợ tận tình của Tạp chí đối với hoạt động của BIDV trong thời gian tới. Xin chúc Tạp chí Ngân hàng ngày càng phát triển, tiếp tục gặt hái được nhiều thành công hơn nữa, xứng đáng với kỳ vọng của Đảng, Nhà nước, ngành Ngân hàng, giới khoa học cũng như đông đảo độc giả trong và ngoài nước. Trân trọng!
20
NGÂN HÀNG TMCP MHB CHÚC MỪNG TẠP CHÍ NGÂN HÀNG NHÂN KỶ NIỆM 60 NĂM TẠP CHÍ XUẤT BẢN SỐ ĐẦU TIÊN Là cơ quan ngôn luận và diễn đàn về lí luận khoa học, công nghệ của Ngân hàng Nhà nước Việt Nam, qua 60 năm xây dựng và phát triển, Tạp chí Ngân hàng đã có nhiều đóng góp vào công tác tuyên truyền, phổ biến đường lối, chính sách của Đảng, Nhà nước, ngành Ngân hàng về hoạt động ngân hàng. Các chuyên mục của Tạp chí phong phú, đa dạng, đăng tải được nhiều bài viết chuyên sâu, nội dung bài viết sắc bén phản ánh các hoạt động trong lĩnh vực tiền tệ - tài chính - ngân hàng của đất nước cũng như thực tiễn, kinh nghiệm trên thế giới; bám sát được diễn biến của thị trường tài chính tiền tệ - ngân hàng để thông tin một cách chính xác, kịp thời tới bạn đọc; giúp độc giả tìm được các thông tin, tư liệu có giá trị phục vụ công tác nghiên cứu, trao đổi hoặc vận dụng vào thực tiễn công tác chuyên môn tại các đơn vị. Không chỉ sâu sắc về nội dung, Tạp chí Ngân hàng luôn không ngừng đổi mới hình thức để ngày trở nên hiện đại và hấp dẫn. Nhân dịp kỷ niệm 60 năm thành lập Tạp chí Ngân hàng, thay mặt Ban Lãnh đạo và toàn thể cán bộ, nhân viên Ngân hàng TMCP MHB, tôi xin trân trọng gửi lời chúc mừng nồng nhiệt nhất tới tập thể cán bộ, phóng viên, biên tập viên của Tạp chí Ngân hàng luôn mạnh khỏe, có nhiều bước phát triển mới để mãi xứng đáng là tạp chí khoa học hàng đầu của ngành Ngân hàng, đóng góp nhiều hơn nữa vào sự nghiệp Công nghiệp hóa, Hiện đại hóa đất nước.
21
QUỸ TÍN DỤNG NHÂN DÂN TRUNG ƯƠNG CHÚC MỪNG 60 NĂM TẠP CHÍ NGÂN HÀNG XUẤT BẢN SỐ ĐẦU TIÊN Nhân dịp kỷ niệm 60 năm ngày Tạp chí Ngân hàng xuất bản số đầu tiên (9/1952 - 9/2012), thay mặt Ban Lãnh đạo Quỹ Tín dụng nhân dân Trung ương, xin gửi tới Tạp chí Ngân hàng lời chúc tốt đẹp nhất - chúc Tạp chí Ngân hàng ngày càng ổn định và phát triển. Trải qua 60 năm, Tạp chí Ngân hàng đã có một bề dày truyền thống, góp phần vào sự nghiệp xây dựng và phát triển ngành Ngân hàng; mở ra các diễn đàn nghiên cứu, trao đổi các vấn đề nghiên cứu lý luận, thực tiễn về khoa học công nghệ, nghiệp vụ tài chính - ngân hàng; trở thành cầu nối hữu ích và tin cậy giữa các cơ quan quản lý ngành với các định chế tài chính, các chuyên gia, nhà khoa học; góp phần vào công tác tuyên truyền chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách pháp luật của Nhà nước và của Ngành. Vượt qua nhiều thách thức, khó khăn, các thế hệ lãnh đạo, cán bộ, nhân viên của Tạp chí Ngân hàng đã xây dựng Tạp chí ngày càng phát triển, góp phần không nhỏ vào sự phát triển của ngành Ngân hàng, trong đó có hệ thống Quỹ tín dụng nhân dân. Trên cơ sở mối quan hệ truyền thống tốt đẹp gắn bó giữa hai đơn vị, trong nhiều năm qua, Quỹ Tín dụng nhân dân Trung ương luôn nhận được sự quan tâm nhiệt tình từ Tạp chí Ngân hàng trong lĩnh vực hợp tác tuyên truyền. Vừa qua, Quỹ Tín dụng nhân dân Trung ương, Hiệp hội Quỹ Tín dụng nhân dân Việt Nam và Tạp chí Ngân hàng đã ký thoả thuận hợp tác về “Nghiên cứu khoa học và truyền thông” nhằm tuyên truyền về nghiệp vụ, sản phẩm của Quỹ Tín dụng nhân dân Trung ương, trao đổi kinh nghiệm trong quản trị điều hành, hoạt động nghiệp vụ, quảng bá hình ảnh của hệ thống Quỹ Tín dụng nhân dân và Quỹ Tín dụng nhân dân Trung ương (tới đây là Ngân hàng Hợp tác xã Việt Nam). Đây là những hoạt động ý nghĩa để các bên phối hợp tham gia nghiên cứu, tư vấn hoạt động nghiệp vụ và các lĩnh vực khác có liên quan, nhằm giúp hệ thống Quỹ tín dụng nhân dân phát triển ngày càng ổn định, bền vững. Với tình cảm chân thành, Quỹ tín dụng nhân dân Trung ương mong rằng, mối quan hệ tốt đẹp giữa hai đơn vị ngày càng được phát huy mật thiết hơn nữa. Kính chúc Tạp chí Ngân hàng luôn phát triển vững mạnh, chúc sự hợp tác của hai đơn vị chúng ta ngày càng bền vững.
22
Đỗ Mạnh Hùng Tổng Giám đốc Quỹ Tín dụng nhân dân Trung ương
MỐC SON QUAN TRỌNG CỦA MỘT TẠP CHÍ KINH TẾ CHUYÊN NGÀNH Nhân kỷ niệm 60 năm Tạp chí Ngân hàng xuất bản số đầu tiên, thay mặt Tòa soạn Tạp chí Tài chính, tôi xin gửi lời chúc mừng tốt đẹp nhất đến các đồng nghiệp đang công tác tại Tạp chí Ngân hàng. Cùng với sự phát triển của hệ thống báo chí kinh tế, những năm qua, Tạp chí Ngân hàng luôn khẳng định vị thế là cơ quan thông tin, lý luận, nghiệp vụ tiêu biểu của ngành Ngân hàng. Đặc biệt, trong giai đoạn nền kinh tế Việt Nam mở cửa và hội nhập sâu rộng với kinh tế thế giới, lĩnh vực tiền tệ luôn là một trong những “mặt trận” then chốt nhất của công cuộc đổi mới, phát triển. Đáp ứng sự lớn mạnh và phát triển đó, Tạp chí Ngân hàng đã trở thành kênh thông tin chuyên sâu, vừa mang tính lý luận dẫn đường, vừa đúc kết kinh nghiệm, thực tiễn, góp phần cho công cuộc cải cách hệ thống tiền tệ ngày một tốt hơn, vững vàng hơn. Nhiều bài viết, chuyên đề, công trình khoa học về các vấn đề của thị trường tiền tệ như lãi suất, tỷ giá, quản lý thị trường mở, về M&A trong lĩnh vực ngân hàng…có hàm lượng khoa học cao, đóng góp tích cực cho công tác quản lý, điều hành của các cơ quan chức năng và thu hút sự quan tâm của đông đảo độc giả. Kỷ niệm 60 năm thành lập là một mốc son quan trọng trong chặng đường phát triển của một cơ quan báo chí, một tạp chí kinh tế chuyên ngành. Một lần nữa, xin chúc các đồng nghiệp Tạp chí Ngân hàng thêm sức khỏe, lòng yêu nghề, không ngừng đổi mới, sáng tạo, giữ vững bản sắc của tờ tạp chí kinh tế hàng đầu. Mong sự hợp tác giữa hai cơ quan ngày càng bền chặt, hiệu quả. Phạm Thu Phong Tổng Biên tập Tạp chí Tài chính
23
24
THƯ CHÚC MỪNG CỦA GIÁM ĐỐC NGÂN HÀNG NHÀ NƯỚC CHI NHÁNH TỈNH HẢI DƯƠNG Nhân dịp kỷ niệm 60 năm Tạp chí Ngân hàng xuất bản số đầu tiên Nhân kỷ niệm 60 năm Tạp chí Ngân hàng xuất bản số đầu tiên tháng 9/1952, thay mặt Ban Lãnh đạo Ngân hàng Nhà nước chi nhánh tỉnh Hải Dương, xin gửi tới các thế hệ nhà báo, cán bộ, công chức, viên chức Tạp chí Ngân hàng lời thăm hỏi và chúc mừng tốt đẹp nhất. Trải qua 60 năm xây dựng và phát triển, các thế hệ nhà báo, cán bộ, công chức, viên chức Tạp chí Ngân hàng đã có những đóng góp quan trọng, luôn bám sát mục tiêu, tôn chỉ, tuyên truyền đường lối chính sách của Đảng, pháp luật của Nhà nước góp phần vào sự nghiệp xây dựng và phát triển của ngành Ngân hàng Việt Nam. Tạp chí Ngân hàng là diễn đàn khoa học sôi nổi của các nhà quản lý, các học giả, qua đó gợi mở những chính sách và giải pháp hết sức hữu ích, xứng đáng là kênh thông tin tuyên truyền hiệu quả trong Ngành. Trong mối quan hệ truyền thống tốt đẹp giữa Ngân hàng Nhà nước chi nhánh tỉnh Hải Dương và Tạp chí Ngân hàng những năm qua, Ngân hàng Nhà nước chi nhánh tỉnh Hải Dương luôn nhận được sự quan tâm, ủng hộ của Tạp chí Ngân hàng trong nhiều hoạt động giữa hai đơn vị, giúp đồng nghiệp trong cả nước biết đến hoạt động ngân hàng tỉnh Hải Dương, biết đến những gương điển hình, tiêu biểu, những tổ chức tín dụng đóng trên địa bàn tỉnh, họ là những cá nhân, những tập thể có những đóng góp không nhỏ vào sự phát triển kinh tế trên địa bàn. Một lần nữa xin kính chúc các đồng chí luôn mạnh khỏe và có nhiều đóng góp hơn nữa cho sự nghiệp báo chí cách mạng Việt Nam. Chúc toàn thể cán bộ, công chức, viên chức đã và đang công tác trong Tạp chí Ngân hàng và gia đình dồi dào sức khỏe, hạnh phúc và thành công.
25
Tạp chí Ngân hàng đồng hành cùng NHNN tỉnh, thành phố TS. Đặng Huy Việt Giám đốc NHNN Nam Định Ra đời tháng 9/1952, tức là sau hơn 1 năm khi Ngân hàng Quốc gia thành lập, Tập san Ngân hàng (Tạp chí Ngân hàng ngày nay) là ấn phẩm, là công cụ báo chí tuyên truyền luôn đồng hành với sự đổi mới và phát triển của ngành Ngân hàng. Đầu năm 1990, Tập san Ngân hàng được đổi tên thành Tạp chí Ngân hàng - Tạp chí lý luận và nghiệp vụ của NHNN. Trong suốt quá trình phát triển và trưởng thành 60 năm qua, Tạp chí Ngân hàng đã gắn bó mật thiết với sự nghiệp xây dựng và phát triển ngành Ngân hàng Việt Nam, phản ánh sinh động sự phát triển lý luận, nghiệp vụ, trình độ tổng kết thực tiễn của toàn Ngành. Trong giai đoạn gần đây, khi kinh tế đất nước và hệ thống tài chính - ngân hàng ngày càng hội nhập sâu vào nền kinh tế khu vực và thế giới, Tạp chí Ngân hàng đã có những bước phát triển mới về nội dung và hình thức, kết hợp chặt chẽ lý luận với thực tiễn, đáp ứng tốt yêu cầu ngày càng cao của đông đảo bạn đọc. Đặc biệt đối với bạn đọc là cán bộ ngân hàng địa phương, Tạp chí Ngân hàng không chỉ là tạp chí chuyên ngành hàng đầu trong lĩnh vực tài chính - ngân hàng mà còn là một kênh, một tài liệu đào tạo quý để học tập, nghiên cứu nâng cao trình độ lý luận và nghiệp vụ chuyên môn. Mỗi bài viết được đăng trên Tạp chí đều có hàm lượng khoa học cao, là sản phẩm của sự quy tụ đội ngũ các nhà quản lý, nhà khoa học, những chuyên gia và những cộng tác viên giỏi về lĩnh vực tài chính - ngân hàng,
26
giúp cán bộ trong ngành có thể theo dõi diễn biến kinh tế vĩ mô, thị trường tài chính, tiền tệ trong nước cũng như trong khu vực và trên thế giới; nắm vững lý luận, hiểu rõ, hiểu sâu hơn về nghiệp vụ chuyên môn, cụ thể: - Với vai trò là cơ quan ngôn luận của ngành Ngân hàng, Tạp chí Ngân hàng đã tích cực chuyển tải, phổ biến đến bạn đọc chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách pháp luật của nhà nước, đặc biệt là cơ chế, chính sách của Ngành. Tình hình tiền tệ và hoạt động ngân hàng trong nước và trên thế giới luôn được cập nhật, thông tin được xử lý nhanh, chính xác; tổ chức tốt việc tọa đàm trao đổi, thảo luận khi phát sinh những vấn đề còn nhiều ý kiến khác nhau về hoạt động ngân hàng để tổng kết và định hướng trên tạp chí; đánh giá đúng mức những tác động của cơ chế chính sách đối với nền kinh tế, đề xuất, kiến nghị sửa đổi, bổ sung cho phù hợp. - Những phân tích đánh giá của Tạp chí Ngân hàng về diễn biến tình hình kinh tế, chính trị, văn hoá trên thế giới cũng như những ảnh hưởng của kinh tế thế giới đến nền kinh tế của Việt Nam nói chung và ngành Ngân hàng nói riêng đã giúp cho cán bộ trong ngành tự hào về vị trí của Việt Nam, của ngành Ngân hàng Việt Nam so với các nước trong khu vực và trên thế giới. - Tạp chí Ngân hàng phân tích các nghiệp vụ cụ thể, các dịch vụ mới trong lĩnh vực tiền tệ và hoạt động ngân hàng, đánh giá những mặt được, chưa
được, hướng điều chỉnh để hoạt động ngày càng tốt hơn. Tuyên truyền, vận động các cơ quan, doanh nghiệp thực hiện tốt Chỉ thị số 20 của Thủ tướng Chính phủ về trả lương qua tài khoản cho các đối tượng hưởng lương từ ngân sách nhà nước và người lao động trong các doanh nghiệp, góp phần giảm thói quen thanh toán bằng tiền mặt, thúc đẩy thanh toán không dùng tiền mặt trong nền kinh tế. - Với nhiều bài viết đa dạng, trên tất cả các lĩnh vực tài chính - ngân hàng đã giúp cho cán bộ ngân hàng địa phương làm tốt công việc chuyên môn hiện tại cũng như khi được giao đảm nhận nhiệm vụ khác. Đặc biệt là những bài viết về các lĩnh vực mới, lĩnh vực mà các tổ chức tín dụng tại địa phương chưa làm hoặc chưa có điều kiện để làm, thì khi triển khai đưa vào hoạt động sẽ thuận tiện hơn và ít xảy ra trục trặc do đã có những phân tích, đánh giá rút kinh nghiệm trong nội dung bài viết của Tạp chí Ngân hàng. Việc nghiên cứu các bài viết trên Tạp chí cũng giúp cho cán bộ NHNN nắm chắc những nghiệp vụ ngân hàng, phục vụ hiệu quả trong việc quản lý nhà nước về tiền tệ và hoạt động ngân hàng trên địa bàn. - Tạp chí Ngân hàng đã làm tốt vai trò định hướng thông tin góp phần tạo nên sự đồng thuận trong dư luận xã hội đối với hoạt động ngân hàng. Tích cực thông tin, tuyên truyền đưa Nghị quyết của Đảng nhanh chóng đi vào cuộc sống, thực hiện tốt việc tuyên truyền các ngày lễ lớn, các sự kiện quan trọng của đất nước. Cuộc vận động “Học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh” đã tạo ra sự chuyển biến tích cực trong ý thức tu dưỡng, rèn luyện và làm theo tấm gương của Bác góp phần bồi dưỡng, nâng cao bản lĩnh chính trị, trình độ
lý luận, phẩm chất cách mạng và đạo đức nghề nghiệp của cán bộ; thường xuyên đăng tải bài viết về những gương điển hình tiên tiến với những sáng kiến, những cải tiến kỹ thuật trong lĩnh vực hoạt động ngân hàng để cán bộ trong toàn ngành có thể học hỏi và áp dụng trong công việc. Qua thực tế công việc chuyên môn tại địa phương, qua những phân tích đánh giá từ lý luận đến thực tiễn trong những bài viết của Tạp chí, mỗi cán bộ đã tự nghiên cứu, học tập, trau dồi kiến thức và đúc rút kinh nghiệm làm việc cho riêng mình, phấn đấu trở thành người cán bộ ngân hàng tốt về nhân cách đạo đức, giỏi về chuyên môn nghiệp vụ. Trong thời gian tới, chúng tôi mong muốn Tạp chí Ngân hàng sẽ tiếp tục phát huy truyền thống của mình, đồng hành cùng bạn đọc, đồng hành cùng NHNN Việt Nam chi nhánh tỉnh, thành phố làm tốt hơn nữa việc tuyên truyền đường lối, quan điểm của Đảng, chính sách pháp luật của Nhà nước và các cơ chế, chính sách của Ngành, góp phần thực hiện tốt mục tiêu quản lý nhà nước về tiền tệ và hoạt động ngân hàng. Tranh thủ sự cộng tác của các chuyên gia, những người có kinh nghiệm trong quản lý kinh tế, quản lý hoạt động ngân hàng; tiếp tục nâng cao chất lượng những bài viết theo hướng có thể áp dụng trực tiếp vào thực tế công việc, những bài viết có tính phản biện cao, cũng như các giải pháp phục vụ cho việc nghiên cứu, xem xét, bổ sung, sửa đổi cơ chế, chính sách của Ngành. Chúng tôi tin trong thời gian tới Tạp chí Ngân hàng sẽ tiến nhanh, tiến mạnh và vững chắc đáp ứng hiệu quả cho sự nghiệp đổi mới của Ngành và sự phát triển kinh tế của Việt Nam.
27
“TẠP CHÍ NGÂN HÀNG THỰC SỰ LÀ NGƯỜI BẠN ĐỒNG HÀNH TIẾP SỨC KHÔNG THỂ THIẾU ĐỐI VỚI CÁC GIẢNG VIÊN, SINH VIÊN CÁC TRƯỜNG ĐẠI HỌC …” Là một Trường Đại học hướng tới mục tiêu đào tạo đội ngũ cán bộ chất lượng cao trong lĩnh vực Tài chính - Ngân hàng, cán bộ nghiên cứu, giảng viên và sinh viên Trường Đại học Quốc tế Bắc Hà luôn là độc giả thân thiết, gắn bó với Tạp chí Ngân hàng trong nhiều năm qua. Nhà trường đánh giá cao nội dung, chất lượng và giá trị khoa học mà Tạp chí đã đóng góp cho sự phát triển của Ngành, vì sự ổn định của hệ thống tài chính - tiền tệ của một quốc gia. Với một đội ngũ cộng tác viên rộng khắp toàn quốc có trình độ chuyên môn sâu, rộng, đa chiều, cùng với một Ban Biên tập giàu kinh nghiệm và tâm huyết, Tạp chí đã kịp thời cung cấp cho bạn đọc nhiều thông tin cơ bản, phong phú, hiện đại về mặt lý luận và điều quan trọng, bổ ích nhất là những vấn đề thực tiễn nóng bỏng cùng với các ý kiến phân tích, bình luận chính xác, được kiểm chứng qua từng giai đoạn phát triển của nền kinh tế, giúp cho các nhà nghiên cứu, các nhà hoạch định chiến lược có những quyết sách kịp thời và đúng đắn. Tạp chí cũng là người bạn đồng hành, là cẩm nang tri thức quý báu đối với các đông đảo đội ngũ giảng viên, các bạn sinh viên các trường đại học khối ngành kinh tế, tài chính, ngân hàng. Nhân dịp kỷ niệm 60 năm - xây dựng và phát triển của Tạp chí Ngân hàng, xin chúc Tạp chí luôn tràn đầy sức sống, mãi giữ vững uy tín và khẳng định thương hiệu của một Tạp chí đầu Ngành trong lòng các bạn đọc gần xa.
28
Hà Nội, ngày 20 tháng 8 năm 2012
Thư chúc mừng Tạp chí Ngân hàng nhân dịp kỷ niệm 60 năm xuất bản số đầu tiên Tạp chí Ngân hàng, Ngân hàng Nhà nước Việt Nam, luôn được coi là một diễn đàn nghiên cứu, trao đổi các vấn đề nghiên cứu lý luận, thực tiễn có uy tín về hoạt động ngân hàng - tài chính. Trong 60 năm qua, Tạp chí đã thực sự là cầu nối quan trọng giữa những nhà khoa học, các cơ quan quản lý với các ngân hàng thương mại và các tổ chức tài chính khác cũng như đông đảo bạn đọc quan tâm đến hoạt động của lĩnh vực này. Hơn thế nữa, Tạp chí Ngân hàng còn đóng góp rất tích cực trong việc tuyên truyền, định hướng dư luận xã hội trong việc xây dựng và phát triển bền vững Hệ thống Ngân hàng Việt Nam. Đối với giảng viên và học viên của Viện Ngân hàng - Tài chính của Trường Đại học Kinh tế Quốc dân, Tạp chí Ngân hàng không chỉ là tài liệu tham khảo bổ ích trong giảng dạy và học tập, giúp cho quá trình đào tạo của Viện gắn với thực tế mà còn là địa chỉ rất tin cậy của các giảng viên và các nhà nghiên cứu đăng tải, chia sẻ quan điểm, kinh nghiệm và các kết quả nghiên cứu. Do vậy, có thể nói rằng Tạp chí Ngân hàng đã góp phần không nhỏ vào quá trình đổi mới, nâng cao chất lượng đào tạo và năng lực nghiên cứu khoa học của cả thày và trò của Viện Ngân hàng - Tài chính. Nhân kỷ niệm 60 năm Tạp chí Ngân hàng xuất bản số đầu tiên, thay mặt Ban Lãnh đạo cùng toàn thể cán bộ, viên chức Viện Ngân hàng - Tài chính, Trường Đại học Kinh tế Quốc dân, tôi xin gửi lời chúc mừng tới tập thể Ban Lãnh đạo, cán bộ, phóng viên, biên tập viên và cộng tác viên Tạp chí. Chúc Tạp chí Ngân hàng phát huy truyền thống tốt đẹp và những thành tựu đã đạt được, tích cực đổi mới và sáng tạo, góp phần tích cực hơn nữa vào thành công của sự nghiệp phát triển và hội nhập quốc tế về ngân hàng - tài chính và nền kinh tế của Việt Nam. Chúc sự hợp tác và trao đổi thông tin khoa học giữa Tạp chí Ngân hàng và Viện Ngân hàng - Tài chính của Trường Đại học Kinh tế Quốc dân ngày càng được tăng cường và hiệu quả cao hơn!
29
CHÚC MỪNG TẠP CHÍ NGÂN HÀNG 60 NĂM TUỔI NGHỀ Thay mặt Ban Lãnh đạo và toàn thể cán bộ, giảng viên Trường Đào tạo và Phát triển nguồn nhân lực Vietinbank, tôi xin gửi lời chúc mừng trân trọng tới Tạp chí Ngân hàng nhân Lễ Kỷ niệm 60 năm tuổi nghề của Tạp chí, chúc Tạp chí Ngân hàng ngày càng phát triển, mạnh về qui mô; chuyên nghiệp, hiện đại, hiệu quả trong hoạt động; hoàn thành xuất sắc sứ mệnh, nhiệm vụ của một cơ quan ngôn luận của Ngân hàng Nhà nước Việt Nam. Đồng hành cùng 60 năm xây dựng và trưởng thành với ngành Ngân hàng, Tạp chí Ngân hàng ngày càng khẳng định vị trí không thể thiếu trong việc thực hiện vai trò cầu nối hiệu quả giữa cơ quan quản lý nhà nước về ngân hàng với các chủ thể trong nền kinh tế; thực hiện việc tuyên truyền kịp thời, sâu rộng các chủ trương, chính sách của Đảng, Nhà nước, các kiến thức khoa học công nghệ mới ngành Ngân hàng, các gương điển hình, các sáng kiến giỏi,... và thu nhận ý kiến đa chiều từ các nhà khoa học, các chuyên gia quản lý, điều hành trên mọi lĩnh vực; đóng góp tích cực vào những thành quả đạt được của ngành Ngân hàng nói riêng và nền kinh tế nói chung. Trong bối cảnh khoa học công nghệ và thông tin đang là yếu tố quyết định thành công hiện nay, tôi hy vọng và chúc cho Tạp chí Ngân hàng đạt được nhiều thành công hơn nữa, phát huy cao nhất sự chủ động, sáng tạo của từng cá nhân, tập thể trong đơn vị, để có đóng góp thiết thực trong việc thực hiện nhiệm vụ đổi mới sâu rộng ngành Ngân hàng và cải tổ nền kinh tế. PGS., TS. Nguyễn Thị Mùi Giám đốc Trường Đào tạo và Phát triển nguồn nhân lực Vietinbank
30
THƯ CHÚC MỪNG TẠP CHÍ NGÂN HÀNG - 60 NĂM NGÀY RA MẮT SỐ ĐẦU TIÊN Thấm thoắt đó mà Tạp chí Ngân hàng đã 60 tuổi - 60 năm Tạp chí Ngân hàng đã đi suốt chặng đường lịch sử của ngành Ngân hàng Việt Nam và để lại dấu ấn khó phai mờ trong lòng bạn đọc. Đến tận bây giờ, tôi vẫn nhớ như in, những trang sử vẻ vang của ngành, những tình cảm ấm áp của các bậc đàn anh, những tâm sự đầy nhiệt huyết của lớp lớp các thế hệ cán bộ, nhân viên ngành Ngân hàng được chuyển tải trong “40 mùa sen nở” - Ấn bản do Tạp chí Ngân hàng phát hành và chúng tôi lúc bấy giờ đang là những thí sinh tham dự cuộc thi “Kiến thức nhân viên ngân hàng” do Đoàn khối Ngân hàng tổ chức, đã đọc say sưa và đầy cảm xúc. Tôi vẫn nhớ cái cảm giác vừa lo âu vừa hồi hộp khi chờ kết quả phản biện bài báo đầu tiên gửi đến Tạp chí Ngân hàng - Tạp chí hàng đầu của Ngành. Suốt 60 năm đó, Tạp chí Ngân hàng đã luôn để lại những dấu ấn sâu sắc trong lòng bạn đọc, luôn đi đầu trong việc giới thiệu các hình thức, biện pháp khuyến khích sự tìm tòi sáng tạo của các nhà khoa học, các cán bộ quản lý có kinh nghiệm; mở ra các diễn đàn nghiên cứu trao đổi một cách dân chủ các vấn đề nghiên cứu lý luận, thực tiễn về khoa học công nghệ, nghiệp vụ tài chính - ngân hàng và đã trở thành người bạn thân thiết đối với cán bộ trong Ngành cũng như giới nghiên cứu, giảng dạy, học tập trong nhiều trường, viện; trở thành cầu nối hữu ích và tin cậy giữa các cơ quan quản lý ngành với các định chế tài chính, góp phần vào công tác tuyên truyền chủ trương đường lối của Đảng, chính sách pháp luật của Nhà nước và của Ngành. Nhân dịp Tạp chí Ngân hàng tròn 60 năm tuổi, cho phép tôi thay mặt Ban Biên tập Tạp chí Công nghệ Ngân hàng -Tạp chí duy nhất của Ngành ở phía Nam - gửi đến Ban Biên tập cùng toàn thể lãnh đạo, cán bộ công nhân viên, biên tập viên, phóng viên Tạp chí Ngân hàng lời chúc mừng tốt đẹp nhất - chúc Quý Tạp chí ngày càng thành công và phát triển. Chúng tôi trân trọng chúc mừng những thành tựu mà Quý Tạp chí đã đạt được trong suốt hành trình 60 năm và vinh dự nhất là đón nhận Huân chương Lao động hạng Nhất vào năm 2011. Chúng tôi mong rằng với vị thế hàng đầu của mình, Tạp chí Ngân hàng sẽ tiếp tục là đầu mối liên kết các tạp chí, bản tin trong ngành để cùng chia sẻ kinh nghiệm hoạt động nghiệp vụ, chia sẻ dữ liệu tác giả, tổ chức các lớp nâng cao nghiệp vụ báo chí… nhằm phát huy sức mạnh chung của báo chí ngành Ngân hàng. Đặc biệt là cùng với các tạp chí khoa học trong ngành Ngân hàng, xây dựng chuẩn hình thức, nội dung bài viết khoa học, tiến tới đưa Tạp chí Ngân hàng trở thành tạp chí khoa học có uy tín trong khu vực và thế giới. Một lần nữa, kính chúc Quý Tạp chí luôn đoàn kết, lập nhiều thành tích mới to lớn hơn, xứng đáng là cánh chim đầu đàn của Báo chí ngành Ngân hàng, xứng đáng với phần thưởng cao quý mà Đảng và Nhà nước trao tặng. Trân trọng.
TM. Ban Biên tập Tổng Biên tập TS. Hạ Thị Thiều Dao
31
Chào mừng Tạp chí Ngân hàng 60 năm xây dựng và phát triển Thay mặt Tạp chí Tin học Ngân hàng, xin gửi lời chúc mừng nồng nhiệt đến tập thể Ban Biên tập, cán bộ, phóng viên và biên tập viên Tạp chí Ngân hàng (TCNH) nhân dịp TCNH kỷ niệm 60 năm ngày phát hành ấn phẩm đầu tiên. Song hành cùng với lịch sử phát triển của ngành Ngân hàng Việt Nam, trải qua 60 năm xây dựng và phát triển, với nhiều mô hình tổ chức khác nhau, từ Tập san Ngân hàng trong những năm đầu thành lập rồi đến TCNH hôm nay luôn giữ vai trò là cơ quan thông tin lý luận nghiệp vụ hàng đầu của ngành Ngân hàng. TCNH đã cung cấp những thông tin cập nhật về kiến thức, kinh nghiệm hoạt động ngân hàng trong nước và quốc tế; trở thành người bạn thân thiết, một cẩm nang nghiệp vụ đối với cán bộ, giới nghiên cứu, giảng dạy, học tập trong và ngoài ngành Ngân hàng. TCNH có vai trò tích cực trong việc tuyên truyền và định hướng dư luận xã hội về chính sách tiền tệ - ngân hàng. Nhìn lại chặng đường 60 năm xây dựng và phát triển của TCNH, chúng tôi vô cùng cám ơn các thế hệ cán bộ, phóng viên - nhà báo và biên tập viên TCNH đã chung sức gây dựng lên một TCNH với bề dày truyền thống, đóng góp tích cực vào sự nghiệp xây dựng và phát triển của ngành Ngân hàng Việt Nam. Tiếp nối thành công của các thế hệ đi trước, mong TCNH luôn dương cao ngọn cờ là cơ quan lý luận nghiệp vụ ngân hàng hàng đầu trong khối báo chí Ngân hàng nói riêng cũng như Hệ thống báo chí Việt Nam nói chung. Chúc TCNH tuổi 60 với những bước đi vững chắc tiếp tục cho ra những bộ ấn phẩm mới luôn phát hành đúng kỳ, với thiết kế trình bày ngày càng hiện đại; nội dung truyền tải phong phú, giàu hàm lượng học thuật, góp phần tích cực trong việc truyển tải, phổ biến kiến thức về tiền tệ - ngân hàng tới đông đảo độc giả trong và ngoài Ngành. Xin kính chúc TCNH tiếp tục gặt hái nhiều thành công hơn nữa và ngày càng phát triển lớn mạnh, giữ vững vai trò là hạt nhân của hệ thống báo chí ngành Ngân hàng. Nhà báo Tống Văn Sông Tổng Biên tập Tạp chí Tin học Ngân hàng
32
Thư chúc mừng của tổng biên tập Tạp chí Thị trường Tài chính - Tiền tệ nhân dịp Tạp chí Ngân hàng kỷ niệm 60 năm xuất bản số đầu tiên Nhân dịp kỷ niệm 60 năm Tạp chí Ngân hàng xuất bản số đầu tiên (9/1952-9/2012), thay mặt Tạp chí Thị trường Tài chính - Tiền tệ, tôi xin gửi lời chúc mừng tốt đẹp nhất tới đồng chí Tổng Biên tập, Ban Lãnh đạo và tập thể CBNV của Tạp chí Ngân hàng. Trên chặng đường 60 năm xây dựng và phát triển, các thế hệ lãnh đạo, cán bộ, nhân viên của Tạp chí Ngân hàng đã vượt qua nhiều thách thức, khó khăn, xây dựng Tạp chí ngày càng phát triển toàn diện, khẳng định được vai trò, vị trí trong hệ thống báo chí ngành Ngân hàng nói riêng và hệ thống báo chí cách mạng Việt Nam nói chung. Từ những số ban đầu còn khá đơn sơ, Tạp chí đã có sự tìm tòi, sáng tạo, không ngừng đổi mới hình thức, nâng cao chất lượng nội dung, trong đó có hàng nghìn bài viết nghiên cứu, trao đổi, có hàm lượng khoa học và tính lý luận, thực tiễn cao, đóng góp thiết thực vào sự nghiệp xây dựng và phát triển của ngành Ngân hàng, được cơ quan quản lý, các cấp, các ngành chức năng ghi nhận và đánh giá cao, được đông đảo độc giả trong và ngoài ngành mến mộ. Với những thành công đó của Tạp chí Ngân hàng, tôi cho rằng, đây không chỉ là niềm tự hào của Tạp chí Ngân hàng mà còn là niềm vui của hệ thống báo chí ngành Ngân hàng nói chung. Riêng đối với Tạp chí Thị trường Tài chính - Tiền tệ, trên cơ sở mối quan hệ truyền thống tốt đẹp, gắn bó giữa hai bên, trong nhiều năm qua, Tạp chí Thị trường Tài chính - Tiền tệ luôn nhận được sự quan tâm, nhiệt tình phối hợp, giúp đỡ về mọi mặt từ Tạp chí Ngân hàng; đồng thời bề dày truyền thống đầy vẻ vang và tự hào của Tạp chí Ngân hàng cũng là động lực để thúc đẩy các đơn vị báo chí trong ngành, trong đó có Tạp chí Thị trường Tài chính - Tiền tệ không ngừng vươn lên, khắc phục khó khăn, từng bước đổi mới và phát triển. Với tình cảm chân thành, tôi mong rằng, mối quan hệ tốt đẹp đó giữa hai bên ngày càng được phát huy, mật thiết hơn nữa. Kính chúc đồng chí Tổng Biên tập, Ban lãnh đạo và tập thể CBNV Tạp chí Ngân hàng sức khỏe, hạnh phúc và thành đạt. Chúc Tạp chí Ngân hàng ngày càng phát triển vững mạnh, xứng đáng với niềm tin, sự mong đợi của toàn ngành và bạn đọc. Trân trọng!
33
Tạp chí Ngân hàng 60 năm xây dựng và phát triển Với một đời người 60 năm là quãng thời gian đủ để nếm trải “những ngọt bùi, cay đắng” của cuộc đời, đủ để ngồi ngẫm nghĩ những trải nghiệm cuộc sống để có thể rút ra được những điều có thể coi là “chân lý cuộc đời”. Đối với một tổ chức nói chung và Tạp chí Ngân hàng nói riêng, 60 năm cũng là một thời gian không ngắn để khẳng định được chỗ đứng và vị trí của mình trong “làng báo chí”, xác định được đường hướng và chiến lược phát triển phù hợp. Trong 60 năm qua, Tạp chí Ngân hàng đã đồng hành cùng với sự phát triển của hệ thống ngân hàng Việt Nam và đóng góp không nhỏ vào sự nghiệp phát triển của Ngành. Là tạp chí lý luận và nghiệp vụ của NHNN, Tạp chí Ngân hàng đã chuyển tải đến bạn đọc trong và ngoài Ngành không ít luận cứ khoa học và tổng kết thực tiễn về những vấn đề mới nảy sinh trong quá trình hệ thống ngân hàng hình thành và phát triển, đặc biệt trong quá trình chuyển đổi từ hệ thống ngân hàng 1 cấp sang hệ thống ngân hàng hai cấp và sự phát triển của hệ thống ngân hàng trong quá trình hội nhập kinh tế quốc tế. Đến nay, Tạp chí Ngân hàng đã là địa chỉ đáng tin cậy của nhiều bạn đọc, đặc biệt là các NHTM và sinh viên các trường đại học, là nơi hợp tác tin cậy của Viện Chiến lược Ngân hàng và một số các viện nghiên cứu khác. Nhân kỷ niệm 60 năm thành lập Tạp chí Ngân hàng tôi xin chúc mừng và mong muốn trong giai đoạn tiếp theo, khi mà công nghệ thông tin “bùng nổ”, cạnh tranh trong “làng báo chí” ngày càng gay gắt, Tạp chí Ngân hàng tiếp tục có những bước đột phá mới để không ngừng khẳng định thương hiệu và nâng cao hơn nữa vị trí của mình trong hệ thống báo chí Việt Nam, đóng góp thiết thực vào sự nghiệp chung của ngành Ngân hàng Việt Nam.
34
TS. Nguyễn Thị Kim Thanh Viện trưởng Viện Chiến lược Ngân hàng
TẠP CHÍ NGÂN HÀNG: ĐÔI ĐIỀU CẢM NHẬN Trong những năm qua, Tạp chí Ngân hàng đã không ngừng phát huy truyền thống vẻ vang của mình, trở thành địa chỉ đáng tin cậy để phổ biến, trao đổi những vấn đề lý luận, nghiệp vụ của Ngành, cầu nối lý luận với thực tiễn và cũng là diễn đàn trao đổi, khái quát, nâng thực tiễn lên tầm khoa học. Là bạn đọc trung thành, tôi có một vài cảm nhận của mình với Tạp chí như sau: Tạp chí Ngân hàng có nội dung phong phú, phản ảnh sâu sắc các hoạt động của ngành Ngân hàng và xã hội. Thông qua các chuyên mục: Hoạt động Ngân hàng Trung ương, Thị trường tài chính, Những vấn đề kinh tế vĩ mô… Tạp chí đã truyền tải hiệu quả các chính sách, chủ trương về tài chính, tiền tệ của ngành Ngân hàng Việt Nam, phản ảnh thông tin về diễn biến của thị trường tài chính tiền tệ trong nước và thế giới đến bạn đọc một cách chính xác, kịp thời. Bên cạnh đó, với các chuyên mục: Công nghệ Ngân hàng, Doanh nghiệp với Ngân hàng, Kinh nghiệm - Thực tiễn, Tạp chí đã trở thành diễn đàn trao đổi, khái quát, đưa khoa học và thực tiễn sát gần lại nhau, đồng thời cùng góp phần giới thiệu, quảng bá các sản phẩm, dịch vụ của Ngành đến với khách hàng một cách hữu hiệu. Bên cạnh việc chú trọng đúng mức các nội dung, Tạp chí Ngân hàng đã có sự cải tiến mạnh mẽ về mặt hình thức. Tạp chí có tính mỹ thuật cao, hầu hết ảnh đều đẹp, rõ, sắc nét trong từng trang và được in trên giấy cứng đẹp. Cách trình bày, màu sắc, tít tựa và ảnh nền trang bìa rất hài hoà với gam màu trang nhã và có tính nhận diện cao, giúp bạn đọc rất dễ nhận ra Tạp chí giữa vô vàn những ấn phẩm khác. Tạp chí Ngân hàng đã tạo được cho mình một thương hiệu và chiếm một lượng độc giả không nhỏ, nhất là trong ngành Ngân hàng. Thông qua Tạp chí, những vấn đề bức xúc nhất của ngành được phân tích, mổ xẻ với tư duy khoa học, giúp người đọc hiểu sâu, hiểu đúng bản chất của vấn đề, từ đó đồng thuận hơn với những quyết sách của Ngành trong điều hành chính sách tiền tệ quốc gia. Tuy nhiên, để mang tính đặc thù hơn khi đến với bạn đọc, Tạp chí cần thường xuyên có những bài viết chuyên sâu về lĩnh vực tài chính, ngân hàng với sự tham gia của các chuyên gia kinh tế đầu ngành. Bên cạnh đó, cần có thêm những bài viết mang tính dự báo, cảnh báo và định hướng dư luận đối với hoạt động ngân hàng để bất kỳ ai khi quan tâm đến lĩnh vực tài chính ngân hàng đều nghĩ đến thông tin chính thống và tin cậy từ Tạp chí Ngân hàng. Mong muốn trong thời gian tới, Tạp chí phản ánh một cách kịp thời và nhiều hơn nữa những bài viết chuyên về kinh tế vĩ mô, giúp cho bạn đọc có cái nhìn tổng quan về toàn cảnh kinh tế quốc gia cũng như quốc tế. Mừng kỷ niệm 60 năm xuất bản số đầu tiên, tôi kính chúc đồng chí Tổng Biên tập, toàn thể phóng viên, cộng tác viên và gia đình Tạp chí Ngân hàng luôn luôn dồi dào sức khỏe, để Tạp chí thực sự trở thành cầu nối thông tin giữa ngành Ngân hàng với công chúng, đáp ứng tốt sự mong đợi của bạn đọc - những người quan tâm đến hoạt động ngân hàng trong nền kinh tế.
Võ Minh Giám đốc NHNN Đà Nẵng
35
THƯ CHÚC MỪNG TẠP CHÍ NGÂN HÀNG NHÂN KỶ NIỆM 60 NĂM XUẤT BẢN SỐ ĐẦU TIÊN hân kỷ niệm 60 năm Tạp chí Ngân hàng xuất bản số N đầu tiên (9/1952 - 9/2012), tôi xin trân trọng gửi lời chúc mừng và lời chúc sức khỏe đến toàn thể cán bộ, phóng viên, biên tập viên và cộng tác viên của Tạp chí Ngân hàng. Là cơ quan ngôn luận và diễn đàn về lí luận, khoa học và công nghệ của Ngân hàng Nhà nước Việt Nam, Tạp chí Ngân hàng đã thực hiện tốt chức năng tuyên truyền, phổ biến đường lối, chủ trương, chính sách của Đảng Cộng Sản Việt Nam và Chính phủ nước Cộng hòa Xã hội Chủ nghĩa Việt Nam trong lĩnh vực ngân hàng. Có thể nói, chặng đường 60 năm của Tạp chí Ngân hàng đã khẳng định sự song hành và tồn tại tất yếu của Tạp chí với sự phát triển của hệ thống Ngân hàng Việt Nam. Trên cơ sở mối quan hệ truyền thống tốt đẹp, gắn bó giữa hai đơn vị, trong thời gian qua, Ngân hàng Liên doanh Việt- Nga luôn nhận được sự quan tâm, hỗ trợ từ Tạp chí Ngân hàng trong lĩnh vực thông tin và truyền thông. Tôi tin tưởng rằng, trên cơ sở thành tựu và kinh nghiệm 60 năm phát triển và trưởng thành, Tạp chí Ngân hàng sẽ có nhiều bước phát triển mới để mãi xứng đáng là tạp chí khoa học hàng đầu của ngành Ngân hàng, đóng góp nhiều hơn nữa vào sự phát triển của hệ thống Ngân hàng Việt Nam và đóng góp tích cực vào việc tăng cường mối quan hệ hữu nghị và sự hợp tác toàn diện giữa hai nước Việt Nam và Cộng hòa Liên bang Nga vốn có truyền thống tốt đẹp từ lâu đời ngày càng đơm hoa kết trái. Chúc toàn thể cán bộ Tạp chí Ngân hàng tiếp tục đạt được những thành tích mới! Sergey O. Chumakovskiy Phó Tổng Giám đốc thứ nhất Ngân hàng Liên doanh Việt-Nga
36
TẠP CHÍ NGÂN HÀNG TRÊN HÀNH TRÌNH CỦA MỘT NHÀ KHOA HỌC THÀNH NHÀ BÁO Tôi có duyên nợ, gắn bó và biết ơn Tạp chí Ngân hàng nhiều lắm trên hành trình từ một nhà khoa học thành một nhà báo! Việt Nam hiện có khoảng 700 cơ quan báo chí với hàng nghìn ấn phẩm báo chí đủ loại, với ngót nghét 20.000 phóng viên, biên tập viên đang hoạt động chính thức. Trong “rừng” báo chí đó, điều đáng mừng là Tạp chí Ngân hàng có vị thế riêng, ngày càng trở nên chuyên nghiệp, sang trọng và hấp dẫn hơn cả về hình thức và nội dung, cũng như ngày càng tỏ ra “khó tính” hơn trong biên tập, sử dụng bài viết của cộng tác viên. Phản ánh các sự kiện vừa rộng khắp lại vừa tập trung, chuyên sâu, vừa có tính thời sự nóng hổi, lại vừa có tính xuyên không gian và thời gian của đời sống chính trị - kinh tế - văn hoá - xã hội đa dạng của mỗi quốc gia và cộng đồng, Tạp chí Ngân hàng ngày càng là kênh thông tin đại chúng hữu hiệu và phổ biến về chính sách, chủ trương và tình hình thị trường tài chính - tiền tệ nói riêng, sự phát triển kinh tế - xã hội trong nước và nước ngoài nói chung; là cầu nối, có sức thu hút, tập hợp và ảnh hưởng lan toả cao các nguyện vọng, ý kiến đa chiều có tính phản biện tích cực của các tầng lớp đông đảo nhân dân, các nhà khoa học và doanh nghiệp tới các cơ quan quản lý và các đối tượng có liên quan, từ những tiểu sự ngóc ngách, vi mô nhất, đến các đại sự vĩ mô, những quyết sách lớn mang tầm quốc gia… Thực tế cho thấy, một mặt, các bài viết, ý kiến kịp thời và tâm huyết, có trách nhiệm của các nhà khoa học, chuyên gia đăng tải trên Tạp chí Ngân hàng luôn được bạn đọc quan tâm, tin cậy và coi là đại diện cho quan điểm chính thống hoặc hữu ích cho sự tham khảo của mình; mặt khác, Tạp chí Ngân hàng đã có công tạo dựng, thể hiện và củng cố nhận thức, kinh nghiệm, hình ảnh và uy tín cho một số chuyên gia, nhà khoa học. Khi nhà khoa học và báo chí “đồng tâm hiệp lực”, cùng tiếng nói chung vì lợi ích quốc gia và xã hội, thì sức mạnh được nhân bội cho mỗi bên và toả rộng cho cả cộng đồng. Với tinh thần ấy, nhân dịp kỷ niệm 60 năm Tạp chí Ngân hàng xuất bản số đầu tiên, xin thân kính chúc toàn thể anh chị em phóng viên, biên tập viên và Ban lãnh đạo Tạp chí Ngân hàng ngày càng thành công trên hành trình mình đã lựa chọn…! TS. Nguyễn Minh Phong Phó Vụ trưởng - Phó Ban tuyên truyền lý luận - Báo Nhân dân
37
II
Những Phần Thưởng Cao Quý
38
TẠP CHÍ NGÂN HÀNG 60 NĂM XÂY DỰNG VÀ PHÁT TRIỂN (9/1952 - 9/2012)
Huân chương Lao động hạng Nhất
Huân chương Lao động hạng Nhì
Huân chương Lao động hạng Ba
39
40
TẠP CHÍ NGÂN HÀNG 60 NĂM XÂY DỰNG VÀ PHÁT TRIỂN (9/1952 - 9/2012)
41
42
TẠP CHÍ NGÂN HÀNG 60 NĂM XÂY DỰNG VÀ PHÁT TRIỂN (9/1952 - 9/2012)
43
44
TẠP CHÍ NGÂN HÀNG 60 NĂM XÂY DỰNG VÀ PHÁT TRIỂN (9/1952 - 9/2012)
45
46
TẠP CHÍ NGÂN HÀNG 60 NĂM XÂY DỰNG VÀ PHÁT TRIỂN (9/1952 - 9/2012)
47
48
TẠP CHÍ NGÂN HÀNG 60 NĂM XÂY DỰNG VÀ PHÁT TRIỂN (9/1952 - 9/2012)
49
50
TẠP CHÍ NGÂN HÀNG 60 NĂM XÂY DỰNG VÀ PHÁT TRIỂN (9/1952 - 9/2012)
51
52
TẠP CHÍ NGÂN HÀNG 60 NĂM XÂY DỰNG VÀ PHÁT TRIỂN (9/1952 - 9/2012)
53
54
III
TẠP CHÍ NGÂN HÀNG 60 NĂM XÂY DỰNG VÀ PHÁT TRIỂN (9/1952 - 9/2012)
Tạp chí Ngân hàng 60 năm xây dựng và phát triển
55
khái quát quá trình phát triển của tạp chí ngân hàng 60 năm qua Tháng 9/1952 2 số Tập san Ngân hàng đầu tiên ra mắt bạn đọc, nội dung đưa các thông tin về Hội nghị Trưởng Ngân hàng toàn quốc lần thứ nhất (tổ chức từ ngày 16/2 đến 8/3/1952). Tập san được in trong phong trào Ngô Gia Khảm, mỗi bản in 700 cuốn, lưu hành nội bộ. Các bài viết chưa thể hiện tên tác giả. Năm 1953 - 1954 Mỗi năm xuất bản 8 số Tập san Ngân hàng. Nội dung chuyển tải trong các số của Tập san thời gian này nhằm truyên truyền đến cán bộ, nhân viên trong và ngoài ngành về tầm quan trọng của ngành Ngân hàng, bao gồm các nội dung chủ yếu: kiểm điểm, báo cáo, tổng kết các hoạt động; các công văn chấn chỉnh hoạt động ngân hàng. Năm 1955 Xuất bản 10 số Tập san Ngân hàng, trong đó có số đặc biệt gồm 4 tập về Hội nghị Trưởng Ngân hàng. Năm 1956 Xuất bản 15 số Tập san Ngân hàng. Mỗi số xuất bản 650 cuốn, dầy trên dưới 30 trang, khổ 17x24 cm, bao gồm các chuyên mục: Trao đổi ý kiến và kinh nghiệm
56
công tác; Lá thư ngoài về; Trăm người đua nói; Góp ý kiến; Sổ tay cán bộ; Tin tức kinh tế; Ngân hàng hoạt động khắp nơi; Tập san Ngân hàng trả lời bạn đọc. Ngoài ra còn xuất bản Tập san Tiền Việt Nam, phát hành rộng rãi 3 tháng/1 kỳ, dầy 30 trang, bao gồm những bài tuyên truyền, phổ biến chính sách, phản ánh tình hình phối kết hợp với các Ngành, thơ, ca dao, truyện ngắn. Cuối vài số Tập san có thêm một số phụ trương dùng để tham khảo, nghiên cứu như: Hợp tác xã vay mượn, kinh nghiệm vận động gửi tiền tiết kiệm ở Trung Quốc… Năm 1957 Xuất bản 12 số Tập san Ngân hàng, khổ 19x26 cm. Tên tác giả đã được thể hiện ở dưới mỗi bài viết. Năm 1958 Xuất bản 12 số Tập san Ngân hàng, số lượng mỗi số từ 550 - 650 cuốn, dầy 40 - 60 trang. Tập san thêm một số chuyên mục: Xã luận; Tin thi đua; Những sáng kiến nhỏ trong công tác; Kinh nghiệm nước bạn; Tin tức Ngân hàng; Tập viết báo. Năm 1959 Xuất bản 23 số Tập san Ngân hàng, mỗi tháng 2 kỳ
TẠP CHÍ NGÂN HÀNG 60 NĂM XÂY DỰNG VÀ PHÁT TRIỂN (9/1952 - 9/2012)
vào ngày 15 và 30 hằng tháng. Mỗi số khoảng 14 bài. Ma két bìa đã thay đổi, đã đưa tên một số bài viết trọng điểm và tên tác giả lên bìa 1 Tập san. Những tác giả thường xuyên có bài viết: Trần Dương, Trịnh Văn Phú, Phạm Cự Hải, Phan Hạ Uyên, Bùi Thúc Liêm,… Năm 1960 Lần đầu tiên Tập san Ngân hàng in ảnh kèm bài viết trong các số xuất bản. Năm 1961 đến năm 1967 Mỗi tháng xuất bản 3 kỳ, mỗi số 15 trang, dưới dạng bản tin. Một số kỳ phát hành là các số chuyên đề được tăng trang như: Số đặc biệt về Hội nghị thi đua ngành Ngân hàng; Số đặc biệt về cao trào thi đua “Mỗi người làm việc bằng hai”,… Từ số 9 năm 1966, thêm 2 chuyên mục: Kỹ thuật nghiệp vụ Ngân hàng; Văn bản mới. Năm 1968 đến năm 1971 Mỗi năm xuất bản 12 số Tập san; mỗi số dày 31 trang, gồm 8 bài viết. Số đầu năm 1968 thêm 8 trang phụ lục Phương hướng và nhiệm vụ công tác Ngân hàng năm 1968; số cuối năm thêm chuyên mục Giới thiệu văn bản Một số chế độ, thể lệ và biện pháp nghiệp vụ cơ bản cần được thực hiện nghiêm chỉnh từ đầu năm 1969. Từ năm 1969 - 1971, ngoài các nội dung và chuyên mục nói trên, còn xuất hiện thêm chuyên mục
mới: Tiền tệ - tín dụng - ngân hàng thế giới. Năm 1972 Tập san thay đổi nhiều về hình thức, bìa in hoa văn. Chuyên mục Người tốt việc tốt được thay thế bằng chuyên mục Phê phán việc xấu. Những tác giả thường xuyên có bài viết đăng trên Tập san vào những năm này là: Đào Tính, Mai Văn Lược, Ngô Văn Tình, Vũ Thiện, Hồ Ngọc Cơ, Thái Văn Thấu,… Năm 1973 đến năm 1976 Tập san Ngân hàng thêm chuyên mục Tư liệu lịch sử, Nói chuyện pháp luật, Nghiên cứu lịch sử Ngân hàng. Năm 1977 đến năm 1986 Tập san Ngân hàng xuất bản 2 tháng/1 kỳ. Năm 1982, đã xuất bản Tập san Sinh hoạt khoa học. Tháng 3 + 4 năm 1983, xuất bản số kỷ niệm 20 năm thành lập Ngân hàng Ngoại thương Việt Nam, dầy 48 trang. Năm 1984, Tập san có thêm một số chuyên mục: Thi đua yêu nước XHCN; Quản lý kinh tế - Quản lý tiền tệ tín dụng ngân hàng. Năm 1986, bìa 1 Tập san Ngân hàng được thay đổi, in họa tiết trống đồng. Năm 1987 Tập san Ngân hàng xuất bản 1 tháng/1 kỳ, trang bìa 1 đã được in ảnh. Số 3 + 4 là số đặc biệt kỷ niệm 30 năm thành lập Ngân hàng Đầu tư và Xây dựng Việt
57
Nam, phản ánh những bước trưởng thành và phương hướng đổi mới trong hoạt động của Ngân hàng Đầu tư và Xây dựng Việt Nam. Năm 1988 - 1989 Mỗi năm xuất bản 12 số Tập san Ngân hàng. Nội dung xuất hiện chuyên mục Hưởng ứng những việc cần làm ngay; Bạn hàng với Ngân hàng. Tập san Ngân hàng đã phát hành rộng rãi hơn, với ký hiệu ISSN 0866 - 7462. Năm 1990 Xuân Canh Ngọ năm 1990, Tạp chí Ngân hàng - cơ quan lý luận và chỉ đạo nghiệp vụ của ngành Ngân hàng chính thức được ra mắt, bước tiếp chặng đường 38 năm của Tập san Ngân hàng. Trong năm 1990 này, Tạp chí Ngân hàng đã xuất bản 12 số Tạp chí, mỗi số dầy 40 trang, khổ 19x26 cm. Đã có 149 bài viết được đăng trên Tạp chí. Năm 1991 đến năm 1996 Tổng cộng có 985 bài viết đã được đăng trên Tạp chí Ngân hàng. Mỗi năm, Tạp chí xuất bản 12 số thường kỳ và chuyên đề đặc biệt. Từ năm 1991, mục lục các số Tạp chí được thể hiện bằng 3 tiếng nước ngoài là tiếng Anh, Pháp, Nga. Từ năm 1993, Tạp chí Ngân hàng đã thành lập Hội đồng biên tập bao gồm các giáo sư, tiến sĩ, phó tiến sĩ kinh tế, các nhà khoa học trong và ngoài ngành Ngân hàng. Từ năm 1994, các trang cuối của mỗi số Tạp chí đăng tóm tắt nội dung
58
một số bài viết được dịch sang tiếng Anh. Từ tháng 1/1997 đến cuối tháng 6/1997 Tổng cộng có 116 bài viết đã được đăng trên Tạp chí Ngân hàng, được thể hiện qua các chuyên mục: Những vấn đề chung (13 bài), Chính sách tiền tệ và công cụ của chính sách tiền tệ (2 bài), Công nghệ ngân hàng (64 bài), Ngân hàng với sự nghiệp phát triển nông nghiệp, nông thôn (7 bài), Thị trường hối đoái và kinh doanh vàng bạc (1 bài), Doanh nghiệp với ngân hàng (18 bài), Thị trường chứng khoán (3 bài), Nhìn ra nước ngoài (8 bài). Từ tháng 8/1997 đến tháng 12/1997 Tạp chí Ngân hàng được sáp nhập với Tạp chí Thông tin Khoa học Ngân hàng vào tháng 6/1997, lấy tên chính thức là Tạp chí Ngân hàng. Trong thời gian này, Tạp chí đã xuất bản 6 số, trong đó có 1 số chuyên đề “Tín dụng ngân hàng trong sự nghiệp phát triển nền kinh tế”. Từ tháng 1/1998 đến cuối tháng 6/1999 Tạp chí xuất bản 36 số định kỳ (định kỳ 2 số/tháng, mỗi số có từ 56 - 60 trang) và 5 số chuyên đề: Luật Ngân hàng Nhà nước Việt Nam và Luật Các tổ chức tín dụng (1/1998), Mở rộng và nâng cao hiệu quả cho vay vốn ứng dụng khoa học công nghệ vào sản xuất (9/1998), Triển vọng mở rộng phạm vi phát hành và sử dụng thẻ ngân hàng ở Việt Nam (11/1998), Xử lý tài sản thế chấp và giải tỏa các khoản nợ đóng băng
TẠP CHÍ NGÂN HÀNG 60 NĂM XÂY DỰNG VÀ PHÁT TRIỂN (9/1952 - 9/2012)
của ngân hàng (12/1998), Tăng cường phối hợp phòng ngừa, ngăn chặn sai phạm, nâng cao chất lượng hoạt động ngân hàng (6/1999). Từ tháng 7/1999 đến hết năm 2005 Theo Quyết định của Thống đốc Ngân hàng Nhà nước, Tạp chí Ngân hàng là đơn vị sự nghiệp trực thuộc Ngân hàng Nhà nước Việt Nam. Tạp chí xuất bản định kỳ 1 tháng 1 số và 1 quí 1 số chuyên đề. Từ tháng 8/1999, Tạp chí Ngân hàng tăng khổ từ 19x27 cm lên 20x30 cm, và tăng số trang từ 56 lên 68 trang. Trong giai đoạn này, mỗi năm Tạp chí Ngân hàng xuất bản 12 số định kỳ (riêng quí I năm 2003 xuất bản 2 kỳ/tháng), theo 6 chuyên mục lớn: Những vấn đề chung và định hướng lớn, Chính sách tiền tệ và công cụ chính sách tiền tệ, Công nghệ ngân hàng, Ngân hàng với sự nghiệp phát triển nông nghiệp và nông thôn, Doanh nghiệp với ngân hàng, Tài chính và ngân hàng quốc tế. Ngoài ra, còn có một số chuyên mục khác nhằm tuyên truyền những ngày kỷ niệm lớn của Ngành, của các tổ chức tín dụng,… Đặc biệt, năm 2001, nhân dịp kỷ niệm 50 năm ngày thành lập ngành Ngân hàng Việt Nam, Tạp chí Ngân hàng đã xuất bản 2 số đặc biệt chào mừng, mỗi số dầy 106 trang, với tổng cộng 76 bài viết. Bên cạnh các số định kỳ, trong thời gian này, Tạp chí đã xuất bản 18 số chuyên đề về hoạt động tiền tệ - tín dụng - ngân hàng chuyên sâu.
Từ tháng 1/2006 Được sự đồng ý của Thống đốc Ngân hàng Nhà nước, từ năm 2006, Tạp chí Ngân hàng tăng kỳ xuất bản lên 2 kỳ/tháng, mỗi kỳ 68 trang. Từ số 14/2007, Tạp chí còn mở thêm chuyên mục Học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh (chuyên mục này được duy trì đều đặn mỗi kỳ xuất bản cho đến nay). Liên tục trong nhiều kỳ xuất bản từ số 10/2009 đến số 19/2010, Tạp chí mở thêm chuyên mục Hướng tới Đại lễ kỷ niệm 1.000 năm Thăng Long - Hà Nội và Chào mừng Đại lễ kỷ niệm 1.000 năm Thăng Long - Hà Nội. Từ tháng 1/2011, ngoài những cộng tác viên truyền thống, Tạp chí Ngân hàng đón nhận nhiều hơn sự quan tâm, cộng tác của các cộng tác viên ngoài ngành Ngân hàng. Từ số 18/2011, Tạp chí được thay đổi về hình thức theo hướng trẻ trung và hiện đại hơn. Hiện nay, Tạp chí Ngân hàng được kết cấu theo 8 chuyên mục chính: Những vấn đề kinh tế vĩ mô; Hoạt động Ngân hàng Trung ương; Công nghệ ngân hàng; Doanh nghiệp với Ngân hàng; Thực tiễn Kinh nghiệm; Thị trường tài chính; Ngân hàng với sự nghiệp phát triển nông nghiệp và nông thôn; Tài chính và ngân hàng quốc tế. TCNH
59
PhẤn đẤu đưa công tác tẬp san cỦa Ngành ta phát triỂn ngang tẦm cao SỰ nghiỆp đỔi mỚi ngân hàng Nguyễn Văn Đạm Phó Tổng giám đốc NHNN Việt Nam Một năm sau khi Ngân hàng Quốc gia Việt Nam (nay là Ngân hàng Nhà nước Việt Nam) được thành lập, Tập san Ngân hàng đã ra mắt bạn đọc số đầu tiên vào năm 1952 đúng lúc đường lối, chính sách kinh tế mới của Đảng và Nhà nước đang được thực hiện khẩn trương trong khói lửa của cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp ở giai đoạn quyết định thắng lợi cuối cùng. Cho đến nay, qua 35 năm tồn tại và phát triển, khách quan tập san Ngân hàng là một trong số không nhiều tập san, tạp chí có quá trình hoạt động lâu năm nhất của hệ thống báo chí đương thời gồm nhiều chủng loại và có hơn 200 tờ báo, tập san, tạp chí, bản thông tin khoa học, kỹ thuật xuất bản định kỳ trong cả nước. 35 năm hoạt động, Tập san Ngân hàng là cả một quá trình phấn đấu ngày càng phục vụ tốt bạn đọc và góp phần tích cực thực hiện thắng lợi nhiệm vụ công tác ngân hàng; đồng thời xác lập vị trí nhất định của một tập san chuyên ngành trong sự nghiệp báo chí cách mạng Việt Nam. Tấm Huân chương Lao động hạng Ba - Tập san Ngân hàng được đón nhận nhân dịp Kỷ niệm 35 năm ngày ra số đầu tiên - là sự ghi công của Đảng và Nhà nước đối với Tập san về những thành tích nối tiếp, nhất là những chuyển biến gần đây, giữa lúc đất nước gặp khó khăn, Đảng đã chỉ ra phương hướng đổi mới để xoay chuyển tình thế, đưa đất nước đi lên. 60
Được nhận phần thưởng xứng đáng, chúng ta càng không quên điều quan trọng hơn hết đây là nguồn động viên, là sự quan tâm của Đảng và Nhà nước đối với hoạt động tập san ngành ta, nâng đôi cánh cho hoạt động này vươn lên ngang tầm cao sự nghiệp đổi mới ngân hàng và sự nghiệp đổi mới đồng đều các binh chủng báo chí. Đổi mới là yêu cầu khách quan, là trào lưu thời đại. Ở vị trí một ngành kinh tế tổng hợp nắm nguồn huyết mạch của nền kinh tế quốc dân, Ngân hàng Nhà nước chúng ta đang bước vào một cuộc đổi mới chưa từng thấy trong lịch sử hoạt động của mình. Tiềm năng trí tuệ, lý trí và tình cảm đã bước đầu được phát động cho bước khởi đầu sự nghiệp đổi mới ngân hàng, có tính đến thế chủ động ở những bước tiếp theo và không rời những nhiệm vụ công tác trọng tâm trước mắt trong lúc lạm phát đã ở mức báo động. Định hướng là cái khó, chỉ sai một ly là đi một dặm, đã được xác nhận đúng đắn trong đổi mới. Nhưng từ định hướng đến định lượng, từ việc làm thử theo đề án kèm Quyết định số 218-HĐBT của Hội đồng Bộ trưởng để rút kinh nghiệm đến hoàn chỉnh cơ chế hoạt động và tổ chức bộ máy ngân hàng chuyển hẳn sang hạch toán kinh tế, kinh doanh xã hội chủ nghĩa và triển khai thực hiện thống nhất trong toàn ngành còn là một khoảng cách đầy chông gai, thử thách, có yếu tố khách quan và chủ quan, có sức đẩy và sức ỳ đan quyện lẫn nhau, tác động lẫn nhau.
TẠP CHÍ NGÂN HÀNG 60 NĂM XÂY DỰNG VÀ PHÁT TRIỂN (9/1952 - 9/2012)
Trong bối cảnh ấy, tính chất và vị trí của Tập san Ngân hàng - hai vấn đề cơ bản của hoạt động báo chí trong ngành ta - cần được đặt ra để suy nghĩ sâu thêm và phấn đấu thực hiện tốt cho xứng đáng là cơ quan ngôn luận của Ngân hàng Nhà nước trong công cuộc đổi mới toàn diện của Đảng và nhân dân ta. 1. Tính báo chí hiểu theo các góc độ Tập san Ngân hàng Tính báo chí cách mạng, do quan điểm chủ nghĩa Mác - Lênin, chủ nghĩa xã hội khoa học và Đảng cách mạng tiền phong quy định, có sắc thái rõ nét và nội dung cụ thể phù hợp với nhiệm vụ cách mạng của từng thời kỳ đấu tranh cách mạng. Báo chí ta là tiếng nói của Đảng đồng thời là tiếng nói của nhân dân, có vị trí quan trọng trong cuộc đổi mới của Đảng và nhân dân ta. - Tính chân thật là yêu cầu cần được nhấn mạnh. Vì báo chí có nhìn thẳng vào sự thật, đánh giá đúng sự thật, nói rõ sự thật thì mới có tác dụng thúc đẩy nền nếp “dân biết, dân bàn, dân làm, dân kiểm tra” và cổ vũ nhân dân thực hiện quá trình đổi mới. Sự thật có hai mặt: chủ quan và khách quan, tích cực và tiêu cực. Trong tình hình lạm phát nghiêm trọng, mặt tích cực về hoạt động tiền tệ, tín dụng cũng có những mặt tiêu cực không phải không phổ biến. Tỉnh táo đối với báo ngành ở những trường hợp sự thật chủ quan chi phối sự thật, khách quan là vấn đề rất đáng quan tâm để khắc phục những bài viết đơn điệu, một chiều, thiếu sức thuyết phục. Cài hoa kết lá cho bài báo là mơ màng trước cuộc sống sôi động - điều rất đáng phòng ngừa đối với những cây bút lãng mạn - để tránh không hạ thấp tính chân thật của báo chí. Nêu lên bề
bộn nhiều sự việc, nhiều tình tiết không cần thiết chỉ là “tính chân thật của chủ nghĩa tự nhiên” làm cho bài báo thêm nặng nề và thiếu tính tin tưởng. Viết vấn đề gì cũng giữ thế cân bằng, có đúng có sai, một phần ưu, một phần khuyết là máy móc, hình thức và cũng đã không hiểu tính chân thật của báo chí ở góc độ Tập san Ngân hàng. Điều quan trọng là phản ánh trung thực bản chất của sự việc với tác giả của nó, không cường điệu thắng lợi, không né tránh yếu kém chủ quan. Có thế mới có hiệu quả, trái lại hiệu quả sẽ thành hậu quả. Viết về tiền tệ, tín dụng, ngân hàng, nhất là khi gửi cho các tổ chức thông tin đại chúng, chúng ta ghi nhớ điều này của đồng chí M.X. Goóc-ba-chốp, Tổng Bí thư UBTƯ Đảng Cộng sản Liên Xô phát biểu trong cuộc gặp những người lãnh đạo các phương tiện thông tin đại chúng và các hội sáng tác Liên Xô ngày 15-7-1987: “Các đồng chí nên biết là nhân dân có một đặc tính rất tốt: không bao giờ đánh lừa được họ. Khi tôi và các đồng chí “tô hồng” cuộc sống, nhân dân họ biết hết và sẽ không còn hứng thú với báo chí, với hoạt động xã hội nữa và họ cho rằng chẳng qua họ bị coi thường và xúc phạm, khi người ta đưa cho họ những “đồ giả”. Tính chân thật của báo chí gắn liền với tính Đảng, tức là gắn liền với tính tư tưởng, tính chiến đấu. Trên báo Nhân dân ngày 10-3-1987, đồng chí N.V.L đã viết: “Phải kiên quyết chống tiêu cực thì nhân tố mới thật sự có chỗ đứng, giống như có nhổ sạch cỏ dại sâu rầy thì lúa mới mọc lên vậy”. Thiết nghĩ, mở chuyên mục “Những việc cần làm ngay” trong Tập san Ngân hàng cũng là một việc cần làm ngay. - Tính tư tưởng, tính chiến đấu hiểu ở góc độ một tập
61
san chuyên ngành phần nào có khác các báo chính trị do vị trí và chỗ đứng của mỗi tổ chức quy định. Song, vì tiền tệ, tín dụng gắn chặt với cuộc sống kinh tế đang chuyển động phức tạp và thường xuyên tác động đến trật tự, kỷ cương, tâm lý xã hội, nên tính tư tưởng, tính chiến đấu của Tập san Ngân hàng phải được đề cao và có những yêu cầu cụ thể đối với từng bài viết thì mới có hiệu quả rõ rệt. Không những thế, nó còn cần được đặt trong sự hiệp đồng với các báo chính trị, các tổ chức thông tin đại chúng, kể cả tổ chức sáng tạo văn học nghệ thuật, đấu tranh rũ bỏ quan điểm cũ kỹ, lỗi thời, trang bị quan điểm đổi mới quản lý kinh tế, năng động sử dụng quan hệ tiền - hàng, nâng cao kiến thức khoa học tiền tệ, tín dụng, ngân hàng, phát huy hiệu lực sử dụng công cụ này. - Tính quần chúng gắn liền với tính tư tưởng, tính chiến đấu và tính chân thật, hiểu theo tư duy mới, phải được đặt ra trên nền tảng lấy dân làm gốc, lấy dân chủ xã hội chủ nghĩa làm mục tiêu phấn đấu. Con người là nhân vật hành động chính của đổi mới, thì trực tiếp hay gián tiếp, con người phải được thể hiện trên mặt báo, trên trang tập san. Xử lý vấn đề này là sở trường của văn học, nhưng cũng không phải sở đoản của báo chí, của tập san chuyên ngành. Nhà báo, xét về mặt nghề nghiệp, là người làm công tác khoa học với tâm hồn và bàn tay nghệ sĩ, viết thiên về thành tích, kết quả, số liệu, phần trăm so sánh thì tránh sao khỏi nhạt nhẽo, và đâu phải đã hiểu tính quần chúng, nghệ thuật thể hiện và yêu cầu của bạn đọc. Không bằng lòng với sự xơ cứng, lối mòn, khuôn sáo trong thể hiện, quyết tâm phấn đấu đổi mới, sáng tạo,
62
tìm tòi, kết hợp chặt chẽ giữa các chủ thể chuyên nghiệp với không chuyên nghiệp thì ở thời cơ và địa bàn này, chúng ta sẽ có không ít bài tập san tốt. Cũng vẫn tư liệu ấy, phần trăm so sánh ấy, bạn đọc tập san có thể hình dung được bức tranh toàn cảnh của quá trình đấu tranh gian khổ thực hiện đổi mới ngân hàng với ý chí, tâm tư, tình cảm và năng lực sáng tạo của đội ngũ cán bộ ngân hàng chúng ta trong đổi mới. Đáp ứng yêu cầu đó, có ý kiến nên đưa thể loại phóng sự, điều tra vào Tập san Ngân hàng. Thiết nghĩ, nên ghi nhận ý kiến này để cân nhắc thêm trong mối liên quan với cơ cấu tổ chức bộ máy và biên chế tòa soạn tập san hợp lý, không cồng kềnh, hình thức, có chế độ phóng viên hay không nên có mà chỉ đặt thành quan hệ kết hợp. “Còn một vấn đề nữa. Tôi đã nói với các đồng chí rằng sẽ không dân chủ, khi tất cả các trang báo và tất cả những trang tập san đều do các tác giả Mát-xcơ-va độc chiếm, tạp chí vì báo là của Liên bang. Đôi khi đọc một tờ báo đó, người ta bất giác tự hỏi: “Thế thì cả nước ở đâu?”. Đó là nguyên văn câu nói của đồng chí M.X. Goóc-ba-chốp, Tổng Bí thư UBTƯĐCSLX ngày 157-1987 (đã dẫn) mà chúng ta cần lưu ý liên hệ vào cơ cấu bài viết Tập san Ngân hàng tính theo địa chỉ của tác giả, ở từng miền đất nước, xem còn khiếm khuyết chỗ nào thì tìm cách khắc phục. - Nội dung khoa học và tính chỉ đạo, tính kịp thời của Tập san Ngân hàng phải được đặt ra như thế nào theo yêu cầu đổi mới cách nghĩ, đổi mới cách làm. Báo chí tự nó đã có nội dung khoa học. Tập san Ngân hàng còn có tính đặc thù của mình là nội dung khoa học do khoa học về tiền tệ, tín dụng và ngân hàng quy định.
TẠP CHÍ NGÂN HÀNG 60 NĂM XÂY DỰNG VÀ PHÁT TRIỂN (9/1952 - 9/2012)
Tiền tệ, tín dụng là một phạm trù kinh tế rất khó, rất phức tạp. Trong lời tựa một tác phẩm của C.Mác, Mác đã nói lưu thông tiền tệ là cái khó nhất. Đổi mới ngân hàng, đối với chúng ta là một vấn đề rất mới mẻ cả về lý luận và thực tiễn. Nhưng các nước trên thế giới, kể cả xã hội chủ nghĩa và tư bản chủ nghĩa lâu nay đã có không ít tài liệu về vấn đề này. Kết hợp với các bản thông tin khoa học hiện có, giới thiệu những cái tiên tiến, những thành tựu về tiền tệ, tín dụng, về đổi mới ngân hàng của các nước phù hợp với điều kiện Việt Nam; và từ đó viết những bài có tính chất lý luận về lĩnh vực hoạt động ngân hàng trong chặng đường đầu tiến lên chủ nghĩa xã hội, là một đòi hỏi không thể thiếu được đối với cơ quan ngôn luận của Ngân hàng Nhà nước chúng ta. Cũng cần chú ý, ngày nay trình độ kiến thức và tâm lý tự khẳng định của bạn đọc đã nâng cao, họ không chấp nhận những bài “lý luận” viết theo kiểu rắc rối hóa cái đơn giản, bình thường, trích dẫn kinh điển la liệt, và không đúng chỗ, khoác áo cao đạo không hợp thời trang. Thực tiễn là tiêu chuẩn của chân lý, kiểm nghiệm thời gian qua cho thấy không thể hạ cấp - tính chỉ đạo của Tập san Ngân hàng, mặc dù nay mai có trở thành Tạp chí Ngân hàng đi chăng nữa thì tính chỉ đạo của nó cần phải được đề cao hơn và có một chỗ đứng trang trọng nhất trong mục lục tập san hay Tạp chí Ngân hàng Nhà nước. Vì tiền tệ, tín dụng có tính tập trung cao; thể lệ, chế độ tiền tệ, tín dụng, thanh toán chỉ có một đầu mối ban hành là Ngân hàng Trung ương, phải được chấp hành thống nhất trong cả nước, không thể tùy tiện mạnh ai nấy làm, gây rối quỹ đạo quản lý kinh tế. Tính chỉ đạo của Tập san Ngân hàng quy định tính
kịp thời của nó, bảo đảm cho tập san đi đúng nhịp điệu chỉ đạo theo kế hoạch chung của Ngân hàng Nhà nước. Từ tháng 1/1987, Tập san Ngân hàng xuất bản hàng tháng là một chủ trương đúng đắn xuất phát từ yêu cầu chỉ đạo chung thực hiện đúng 12 số trong năm 1987 với chỉ số phát hành 5.000 bản của mỗi số là một cố gắng lớn của Tập san Ngân hàng, nhưng vẫn chưa trọn vẹn vì yêu cầu đặt ra là phải xuất bản đúng tháng, chứ không riêng tính gộp cả năm. Có bảo đảm xuất bản đúng kỳ, có bài mục đáp ứng kịp thời việc chỉ đạo các chính sách, nghiệp vụ, Tập san Ngân hàng mới phục vụ tốt hơn, và mới thực sự phát huy vai trò là công cụ sắc bén của chỉ đạo. 2. Vị trí của Tập san Ngân hàng, việc sử dụng Tập san làm công cụ chỉ đạo công tác chung toàn ngành Ngân hàng Nhà nước Thật không ít vấn đề được đặt ra xung quanh việc xác định đúng đắn vị trí của Tập san Ngân hàng và việc sử dụng tốt hơn công cụ này nhằm thực hiện thắng lợi quá trình đổi mới ngân hàng. Trong khuôn khổ một bài báo chỉ cho phép đề cập tới những vấn đề then chốt nhất, từ đó suy ra những công việc cụ thể, có biện pháp cụ thể để thực hiện. - Tính báo chí cách mạng hiểu theo yêu cầu hoạt động báo chí trong ngành phần nào đã nói lên chỗ đứng của Tập san Ngân hàng trong Ngân hàng Nhà nước. Chỗ đứng của công cụ này là chỗ đứng của cơ quan ngôn luận của Ngân hàng Nhà nước, đặt dưới sự chỉ đạo trực tiếp của Ban lãnh đạo Ngân hàng Nhà nước, đã được quy định thuộc nhóm 2 báo chí theo quyết định của Ban Tuyên huấn Trung ương về phân loại và xếp nhóm báo chí.
63
Với sự lớn lên của Tập san Ngân hàng cũng như cái tên gọi, cái áo cũ của nó đã quá chật dẫn đến nhiều hạn chế trong nhiều mặt hoạt động. Thay áo mới đúng kích cỡ cho một chàng trai 35 tuổi đang độ cường tráng là cần thiết. Càng cần thiết hơn khi người “chiến sỹ trên mặt trận tư tưởng” này đang có khí thế vươn lên trước sự quan tâm, động viên của Đảng và Nhà nước và sự quan tâm của Ngành đến tiếng nói của mình trước sự chuyển động đổi mới hiện nay đang có nhiều vấn đề về quan điểm chỉ đạo, về tư tưởng chính sách, về tâm tư, tình cảm cần làm sáng tỏ. Cái tên đó là cái tên đổi đồng loạt, theo đề nghị của Cục trưởng Cục Xuất bản báo chí “thống nhất gọi các loại tạp chí, tập san, nội san là tạp chí”. Cái áo đó là cái áo của một đơn vị trực thuộc Tổng Giám đốc Ngân hàng Nhà nước và hạch toán kinh tế độc lập. Thích ứng với một đơn vị và hạch toán kinh tế độc lập phải có một tổ chức bộ máy và biên chế cần thiết, không có nghĩa phải đủ ban bệ, và càng tinh gọn càng tốt, vì viết báo là một nghề, lại là nghề khó. Lực lượng chuyên trách giữ vai trò chủ lực là đúng phải tự đòi hỏi nâng cao vai trò của mình, đồng thời tòa soạn Tập san Ngân hàng không bao giờ được quên một điều quan trọng vào bậc nhất: sản phẩm của Tập san là sản phẩm của trí tuệ tập thể, của công sức tập thể, và tâm niệm điều cơ bản này với sắc thái mới và ý nghĩa tích cực của nó là chủ động khai thác tiềm lực trí tuệ trong và ngoài ngành để có sản phẩm của trí tuệ tập thể. - Nguồn bài là nguồn sinh lực của Tập san. Nguồn sinh lực đó như dòng nước ngầm, trước đây chưa khai thác được nhiều, nên Tập san khát bài như người khát nước. Quá trình đổi mới ngân hàng là thời cơ khai thác
64
nguồn bài tốt nhất. Tập san Ngân hàng không phải là báo công cộng, có thì giờ viết, không thì thôi. Viết tập san là trách nhiệm; đọc tập san, nghiên cứu tập san để nâng cao thêm kiến thức cũng là trách nhiệm của tất cả chúng ta. Nói trách nhiệm, chúng ta không nói một vế, mà đi đôi với khuyến khích lợi ích vật chất và xây dựng tốt đội ngũ thông tin viên, cộng tác viên do thủ trưởng các đơn vị ngân hàng tự lựa chọn để làm nòng cốt phát triển công tác tập san từ cơ sở lên, bảo đảm cho tập san Ngân hàng đúng là diễn đàn của toàn ngành. Tập san Ngân hàng là công cụ chỉ đạo chung của chúng ta. Sử dụng công cụ này để chỉ đạo công tác của đơn vị là trọn quyền của thủ trưởng đơn vị, không những không quên một phương tiện quan trọng mình được sử dụng, mà còn có tác dụng bổ ích chung cho toàn ngành và đối với bạn đọc ngoài ngành. Chủ tịch Hồ Chí Minh vĩ đại, Người sáng lập trực tiếp chỉ đạo và sử dụng báo Thanh niên làm công cụ chuẩn bị về chính trị và tư tưởng cho sự ra đời của một Đảng cộng sản ở nước ta, là hiện thân một mẫu mực tuyệt vời về làm báo và sử dụng công cụ báo chí. Tưởng nhớ về Người, ý thức rõ trách nhiệm trước Đảng, trước nhân dân về sự nghiệp đổi mới ngân hàng, chúng ta không quên vun đắp cho sự phát triển mạnh mẽ của Tập san Ngân hàng phục vụ thực hiện thắng lợi quá trình đổi mới hoạt động của Ngân hàng Nhà nước chúng ta trong bước ngoặt lịch sử của Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa. (Bài đăng Tập san Ngân hàng năm 1987)
TẠP CHÍ NGÂN HÀNG 60 NĂM XÂY DỰNG VÀ PHÁT TRIỂN (9/1952 - 9/2012)
65
Nhiệt liệt chúc mừng và mong Tạp chí Ngân hàng phấn đấu nâng cao chất lượng và hiệu quả, phục vụ tích cực công cuộc đổi mới xây dựng nền kinh tế đất nước phồn vinh (Bài phát biểu của Bộ trưởng Bộ Văn hóa - Thông tin Trần Hoàn nhân Tạp chí Ngân hàng đón nhận Huân chương Lao động hạng Nhì) Kính thưa đồng chí Cao Sỹ Kiêm, Thống đốc Ngân hàng Nhà nước Việt Nam Kính thưa các đồng chí và các bạn Thay mặt Bộ Văn hóa - Thông tin tôi xin nhiệt liệt chúc mừng Tạp chí Ngân hàng tròn 40 tuổi và vinh dự đón nhận Huân chương Lao động hạng Nhì. Trải qua 40 năm hoạt động, số đầu của Tập san Ngân hàng xuất bản vào tháng 9 năm 1952 tại chiến khu Việt Bắc, năm 1990, Tập san Ngân hàng đã được nâng lên thành Tạp chí lý luận và nghiệp vụ Ngân hàng phục vụ thông tin lý luận, nghiệp vụ và hoạt động về tiền tệ, tín dụng, ngân hàng. Từ 8/1990, Tạp chí Ngân hàng còn ra thêm một tờ tin Hoạt động Ngân hàng, để thông tin nhanh về hoạt động ngân hàng cho cán bộ trong Ngành. Nhìn chung hoạt động của Tạp chí Ngân hàng và bản tin Hoạt động Ngân hàng đã thực hiện đúng tôn chỉ, mục đích và đối tượng phục vụ. Để phục vụ ngày càng tốt hơn nhiệm vụ của ngành Ngân hàng trong giai đoạn mới, tôi mong rằng Tạp chí Ngân hàng phấn đấu nâng cao chất lượng và hiệu quả phục vụ tích cực công cuộc đổi mới xây dựng nền kinh tế đất nước phồn vinh. Lần nữa, nhân dịp sắp bước sang năm mới tôi xin chúc các đồng chí lãnh đạo Ngân hàng Nhà nước, cơ quan chủ quản của Tạp chí và các đồng chí lãnh đạo, phóng viên, biên tập viên, nhân viên Tạp chí Ngân hàng cùng gia đình luôn dồi dào sức khỏe, nhiều thắng lợi trong công tác và hạnh phúc. (Trước khi ngừng lời, đ/c Trần Hoàn vui vẻ nói: “đồng chí Tổng biên tập có 4 câu thơ, tôi xin đáp lại 2 câu sau đây tặng các đ/c: Niềm vui nhớ buổi hôm nay Nỗi mừng xin hẹn ngày rầy năm sau.
66
TẠP CHÍ NGÂN HÀNG 60 NĂM XÂY DỰNG VÀ PHÁT TRIỂN (9/1952 - 9/2012)
67
Trên cơ sở thành tích 40 năm và vinh dự được Nhà nước trao tặng Huân chương Lao động hạng Nhì, hoạt động Thông tin - Báo chí ngành cần tiếp tục nỗ lực phấn đấu xuất sắc hơn nữa, phát huy đúng vai trò thúc đẩy mạnh mẽ sự nghiệp phát triển ngân hàng trong giai đoạn mới (Bài phát biểu của đ/c nguyên Thống đốc Ngân hàng Nhà nước Cao Sỹ Kiêm tại buổi lễ kỷ niệm 40 năm Tạp chí Ngân hàng và đón nhận Huân chương Lao động hạng Nhì của Chủ tịch nước tổ chức tại Ngân hàng Trung ương ngày 26/12/1992) Kính thưa quý vị đại biểu Thưa các đồng chí và các bạn Hôm nay chúng ta vui mừng họp mặt tại đây kỷ niệm 40 năm ngày Tập san Ngân hàng ra số đầu tiên (1952), ngay sau 1 năm Ngân hàng Quốc gia Việt Nam thành lập (1951) và từ năm 1990, Tập san Ngân hàng được đổi tên thành Tạp chí Ngân hàng; đồng thời chúng ta chung niềm vui lớn cùng chúc mừng Tạp chí cơ quan hướng dẫn lý luận và nghiệp vụ của ngành vừa được Chủ tịch nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam quyết định tặng thưởng Huân chương Lao động hạng Nhì kế tiếp Huân chương Lao động hạng Ba, mà đơn vị đã vinh dự được đón nhận cách đây 5 năm (năm 1987) nhân
68
kỷ niệm Tập san Ngân hàng tròn 35 tuổi. Thưa các đồng chí. Tạp chí Ngân hàng là cơ quan báo chí duy nhất của toàn ngành Ngân hàng Việt Nam thực hiện nhiệm vụ thông tin lý luận và nghiệp vụ chuyên ngành về tiền tệ, tín dụng và các hoạt động ngân hàng; là công cụ quan trọng để tuyên truyền đường lối; quan điểm và chỉ đạo nghiệp vụ của ngành; cũng là cầu nối giao lưu thông tin giữa ngân hàng Việt Nam với các ngân hàng và tổ chức tín dụng ngoài nước và nước ngoài có quan hệ và có tổ chức hoạt động ngân hàng trên đất nước ta. Bốn mươi năm phấn đấu và trưởng thành, đặc biệt từ khi đất nước bước vào đổi mới nền kinh tế, công cụ tiền tệ và vai trò tổ chức ngân hàng hiển nhiên thành lực lượng xung kích, mũi đột phá có nhiều gian khổ và quyết liệt, tiếp giáp với mọi trở ngại, thuộc cơ chế quản lý cũ, (trong đó cả bản thân ngân hàng) phải chịu đựng mọi sự phản ứng từ nhiều phía với nhiều động cơ lợi ích khác nhau, đòi hỏi nhận thức và tư duy phải được nhanh chóng đổi mới; phải dám nghĩ, dám làm, dám chịu trách nhiệm… nhất là từ năm 1990 thực thi các Pháp lệnh về ngân hàng, từng bước đưa Pháp lệnh Ngân hàng đi dần vào hoạt động của các
TẠP CHÍ NGÂN HÀNG 60 NĂM XÂY DỰNG VÀ PHÁT TRIỂN (9/1952 - 9/2012) thành phần tổ chức kinh tế và xã hội… Dưới sự chỉ đạo chặt chẽ của ngành và quản lý của Nhà nước, Tạp chí Ngân hàng đã từng bước hoàn thành nhiệm vụ trọng yếu của mình, thể hiện rõ là công cụ quan trọng của ngành trên lĩnh vực hướng dẫn lý luận và chỉ đạo nghiệp vụ thuộc “kỹ thuật và công nghệ ngân hàng”, với chúng ta, mọi cái đều rất mới và khó. Cũng cần nhấn mạnh rằng, mặc dầu mấy năm qua, bước vào thời kỳ đổi mới kinh tế, tình hình hoạt động trên lĩnh vực xuất bản và báo chí nói chung có những lúc phát triển phức tạp (không khác mấy so với quỹ tín dụng tự phát). Song Tạp chí Ngân hàng đã luôn giữ đúng vị trí và theo đúng tôn chỉ, mục đích một tờ báo chuyên ngành, ít chịu ảnh hưởng tác động bên ngoài; đã thường xuyên chủ động bám sát phương hướng nhiệm vụ của ngành để hướng dẫn và chỉ đạo kịp thời, đáp ứng được yêu cầu đòi hỏi của cơ sở. Cách thức cải tiến, tiếp cận và đổi mới cả về nội dung lẫn hình thức đều được tiến hành thận trọng, theo định hướng rõ ràng thích hợp. Đội ngũ cộng tác viên được tập hợp ngày càng đông đảo, đáng chú ý là sự tham gia ngày càng nhiều các tác giả ngoài ngành; kỳ phát hành đều đặn, ổn định; luật báo chí được chấp hành nghiêm; tổ chức bộ máy và cán bộ phát triển hợp lý; năng suất lao động tương đối cao. Minh chứng cho những nhận định trên, trước hết, hàng vạn bạn đọc là cán bộ trong ngành từ Trung ương đến địa phương khắp mọi miền đất nước đã và đang chấp nhận từ chỗ buộc phải đọc đến tự giác cần đọc; mến mộ, mong muốn đọc bởi ngày càng tìm thấy được từng lợi ích thiết thân xét theo từng việc, nhu cầu riêng của từng người về trí tuệ khi có đọc, được đọc Tạp chí Ngân hàng. Chính vì vậy, số lượng phát hành Tạp chí Ngân hàng ngày càng tăng; đặc biệt đã phát hành qua Bưu điện, đáp ứng nhu cầu xã hội. Một số cán bộ Sứ quán nước ngoài và chuyên
gia kinh tế trong và ngoài nước; một số viện, trường và các đơn vị kinh tế và tổ chức xã hội tìm đến cơ quan Tạp chí Ngân hàng đặt mua, trao đổi, tìm hiểu; các tổ chức ngân hàng nước ngoài hoạt động ở Việt Nam quan tâm nhiều. Cũng do nhu cầu thông tin ngành phát triển, bên cạnh ấn phẩm Tạp chí Ngân hàng ra đều kỳ hàng tháng (chủ yếu phục vụ nghiên cứu), từ giữa năm 1990, ngành Ngân hàng đã được phép ra bản tin Hoạt động Ngân hàng (hàng tuần) trong phạm vi toàn ngành, do cơ quan Tạp chí Ngân hàng đảm nhiệm, chủ yếu phục vụ thông tin hoạt động, có tính thời sự của ngành, cũng đã và đang ngày càng tự khẳng định và được khẳng định đúng, đang thu hút đông đảo, rộng rãi hơn đội ngũ cộng tác viên và bạn đọc chẳng những trong ngành mà lan nhanh vào xã hội do chức năng “báo” bắt đầu được phát huy. Xuất phát từ yêu cầu nhiệm vụ phát triển mới của ngành sau 2 năm triển khai Pháp lệnh Ngân hàng, cơ quan Tạp chí Ngân hàng đã chính thức được đổi tên, xây dựng theo quy mô, vị trí mới thành Vụ Thông tin - Báo chí của ngành Ngân hàng Nhà nước, có chức năng tổ chức hướng dẫn, chỉ đạo, quản lý Nhà nước về lĩnh vực thông tin - báo chí trên phạm vi toàn ngành từ trung ương đến cơ sở và đối với các cấp ngân hàng; có chức năng thông tin - báo chí ngành cả về đối ngoại. Trong thời gian qua, các cấp ngân hàng và tổ chức ngân hàng địa phương đã và đang được sự quan tâm chỉ đạo tích cực của cơ quan thông tin báo chí ngành nên các chủ trương, chính sách và mọi hoạt động của ngành ngày càng đi sâu và nhanh hơn vào xã hội, được quần chúng nhân dân và các tổ chức kinh tế hiểu biết rõ hơn, ủng hộ tốt hơn với công tác ngân hàng, mà với chúng ta, như đã biết, do chưa có kinh tế thị trường, chưa quen kinh tế tiền tệ; nhu cầu ngân hàng chưa cao; tổ chức ngân hàng chưa rộng… cho nên nhiệm
69
vụ thông tin - báo chí ngân hàng lúc này đóng vai trò rất nặng trước sự nghiệp phát triển công tác ngân hàng; có ý nghĩa bức thiết, sâu xa và quan trọng biết nhường nào đối với sự tồn tại, phát triển của ngành, đến lợi ích kinh tế và xã hội của đất nước. Đạt được số thành tích như trên, tuy chưa thể bằng lòng, thỏa mãn; bên cạnh trách nhiệm lãnh đạo, chỉ đạo của ngành và sự nỗ lực của bản thân cơ quan Tạp chí Ngân hàng, là sự quan tâm chỉ đạo, quản lý của Ban Văn hóa - Tư tưởng Trung ương; của Bộ Văn hóa - Thông tin; của Hội Nhà báo Việt Nam; của các cơ quan thông tin báo chí hữu quan từ Trung ương đến địa phương; của các tổ chức kinh tế - xã hội; của các cấp ngân hàng; của đội ngũ bạn đọc, các cộng tác viên xa gần đã nhiệt thành viết, đọc, góp ý phê bình xây dựng và cổ động, động viên cho Tạp chí Ngân hàng trong suốt bốn chục năm qua. Thay mặt Ban Lãnh đạo ngành Ngân hàng Nhà nước, Ban cán sự Đảng Ngân hàng Trung ương, nhân ngày vui lớn của Tạp chí Ngân hàng cũng là của toàn ngành, tôi nhiệt liệt biểu dương những cố gắng của anh chị em cơ quan Tạp chí Ngân hàng (nay là cơ quan Vụ Thông tin Báo chí) chúc các đồng chí xứng đáng hơn nữa với phần thưởng cao quý mà Nhà nước vừa trao tặng. Nhân dịp này, tôi xin chân thành cảm ơn sự chỉ đạo, giúp đỡ của Trung ương; của các cơ quan báo chí, thông tin; của đội ngũ cộng tác viên và bạn đọc trong và ngoài ngành đã góp phần thành công được khẳng định của Tạp chí Ngân hàng. Thưa các đồng chí và các bạn. Bốn mươi năm phấn đấu - xây dựng - trưởng thành để có truyền thống lịch sử vẻ vang, liên tục kinh qua nhiều bước thử thách, nhiều chặng đường gian nan, từng trải khác nhau của một cơ quan báo chí chuyên ngành ngày
70
càng tỏ rõ bản lĩnh, sắc thái riêng mà vị trí, vai trò đã và đang được ngành và xã hội thừa nhận không những đúng mà vươn lên ngày càng cao, trách nhiệm càng lớn… tôi cho đó là bước tiến, bước đi không dễ dàng, đơn giản; công lao đóng góp không nhỏ vào sự nghiệp phát triển không phải chỉ cho ngành từ vai trò một cơ quan lý luận, ngôn luận mà định hướng cả về tư tưởng chuyên môn và chính trị. Quá khứ vinh quang đã được Nhà nước đánh giá, và trao tặng 2 tấm Huân chương. Vấn đề đặt ra hiện nay, từ hôm nay đối với vai trò cơ quan thông tin báo chí ngành ta, tất cả mọi trách nhiệm (có thể có lĩnh vực còn nguyên vẹn) đều đang ở phía trước. Những gì non yếu (bất cập và bất lực) bao gồm những cái do chưa đủ nhận thức; có nhận thức mà chưa làm được; làm được mà chưa đúng mức, đúng tầm; chưa hình dung hết vì thực tiễn thường phát triển nhanh và phong phú hơn nhận thức v.v… tất cả điều đó đang đòi hỏi hết sức nghiêm khắc thuộc nhiệm vụ Tạp chí Ngân hàng do cơ quan thông tin - báo chí ngành phụ trách trước sự nghiệp ngành và xã hội. Tạp chí Ngân hàng và Báo Hoạt động Ngân hàng cần phải được xây dựng, củng cố, phát triển phù hợp yêu cầu nhiệm vụ đổi mới ngân hàng trong giai đoạn tới, nhất là mặt trận đối ngoại, trước cơ hội mới đang đòi hỏi lớn, cấp bách và nghiêm túc đối với trách nhiệm của chính chúng ta. Chúng ta phải tổ chức được nhiều kênh (chứ không phải chỉ có hai kênh Tạp chí và Báo Hoạt động Ngân hàng) như hiện nay; chúng ta phải truyền dẫn đúng lượng và chất những thông tin lý luận và thực tiễn cho ngành, cho xã hội, cho đối nội, đối ngoại để chuyển tải những gì cần thiết, hữu ích cho nhu cầu hoạt động ngành và đời sống xã hội vì mục tiêu dân giàu - nước mạnh. Mà xét cho cùng, nghề ngân hàng, ngành Ngân hàng, người ngân hàng… hiểu đúng nó, làm đúng nó, yêu cầu
TẠP CHÍ NGÂN HÀNG 60 NĂM XÂY DỰNG VÀ PHÁT TRIỂN (9/1952 - 9/2012)
đúng nó cả về trách nhiệm và quyền hạn… bao giờ nó cũng chỉ là tác nhân giành lại, đem lại, tái tạo, tái sinh, tiết kiệm, làm giàu, làm đẹp cho mọi người, cho xã hội; cho tăng trưởng và phát triển không ngừng đối với kinh tế và xã hội. Bởi vậy, nếu công tác thông tin - báo chí bất cập, bất lực, không “khai khẩu”, khai thông, truyền thông được những điều thiện thuộc đặc trưng ngân hàng để xã hội biết được, hiểu được thì điều đó quả là thiệt thòi, bất hạnh, càng phải trả những giá đắt. Chúng ta phải là “cầu nối”, những định hướng tư tưởng đúng về dân chủ - nhân đạo về sự công bằng kinh tế thông qua chính sách của Đảng, Nhà nước XHCN với quần chúng nhân dân và các loại hình doanh nghiệp trong nền kinh tế hàng hóa nhiều thành phần; là những “đầu mối” thông tin ngân hàng nước ta ra thế giới, ngân hàng thế giới vào nước ta. Muốn làm được như vậy, trước hết các đồng chí phụ trách công tác thông tin - báo chí ngành phải nhân cơ hội này, bằng mọi cách tổ chức, đào tạo, khai thác, tập hợp, động viên mọi tiềm năng (cả vật chất tinh thần) sẵn có trong ngành và sự cộng tác rất to lớn ngoài xã hội, tạo thành sức mạnh tổng hợp, hướng trúng mục tiêu, góp phần nâng cao vai trò, vị trí đúng đắn của ngành, sử dụng hết “công suất” tính năng kỳ diệu của đồng tiền mà góp phần điều tiết, chỉ huy nền kinh tế - xã hội vào đúng “đường ray”, “quỹ đạo” chiến lược, cương lĩnh đổi mới kinh tế và đất nước do Đảng, Nhà nước vạch ra và nhân dân ta đang hăng hái thực hiện đạt được những thành tựu bước đầu rất đáng mừng và tin tưởng. Chúng ta cần nhận thức sâu sắc rằng mọi phát triển tiến lên của bất cứ trình độ kinh tế - xã hội quốc gia nào cũng không thể tách trình độ văn hóa, văn minh, dân trí nói chung với trình độ “dân trí ngân hàng”. Mà muốn có trình độ dân trí trước hết lĩnh vực thông tin - báo chí,
vai trò công cụ thông tin - báo chí, chứ không ai khác, bao giờ cũng phải chiếm một vị trí đặc biệt. Phổ cập và truyền dẫn tri thức về kỹ thuật và “Công nghệ Ngân hàng” thâm nhập vào xã hội, đến với mọi nhà, mỗi người; sát với mọi hoạt động sản xuất, kinh doanh xã hội (chưa nói đến yêu cầu báo chí trong phong trào cách mạng xã hội mà trước đây Lênin và Bác Hồ đã từng dạy và đích thân tổ chức) chúng ta càng thấm thía hơn, rằng cần phải làm gì và làm như thế nào để thông tin - báo chí chúng ta từng bước thể hiện được đúng vai trò của nó. Chúng ta có dịp tiếp cận ngân hàng các nước phát triển, và nhất là ở nước XHCN láng giềng như Trung Quốc đang thực hiện cải cách, trình độ chung chưa phải đã phát triển cao, vậy mà lưu lượng các loại hình thuộc phương tiện thông tin báo chí, hoạt động thông tin - báo chí (trong đó rất đáng quan tâm là thông tin báo chí ngân hàng) so với chúng ta, họ đang ở khoảng cách xa đáng kể. Thật khách quan mà xét, chúng ta hầu như đang ở bước đầu, bắt đầu khởi động, chúng ta phải thật sự cố gắng vượt bậc; quyết tìm mọi cách, bằng mọi cách mới có thể hy vọng đuổi kịp và hòa nhập được. Trên cơ sở thành tích 40 năm đã giành được, chúng ta khiêm tốn mà nỗ lực nhiều hơn, tiếp tục phấn đấu đắc lực hơn, mạnh mẽ và sâu rộng hơn để cho công tác thông tin - báo chí ngày càng góp phần xứng đáng vào sự phát triển mới của công tác ngân hàng trong thời gian tới. Xin chúc Tạp chí Ngân hàng đạt nhiều thành công mới. Chúc anh chị em cán bộ CNV công tác ở Tạp chí Ngân hàng, ở Vụ Thông tin - Báo chí ngành và gia đình mạnh khỏe, hạnh phúc. Kính chúc sức khỏe quý vị đại biểu, các đồng chí và các bạn. Chúc mừng năm mới và Xuân mới Quý Dậu năm 1993 đầy hứa hẹn đang đến với tất cả chúng ta.
71
Thư của Thống đốc Ngân hàng Nhà nước gửi Tạp chí Ngân hàng nhân kỷ niệm 50 năm thành lập Nhân kỷ niệm 50 năm thành lập Tạp chí Ngân hàng, thay mặt Ban Cán sự Đảng, Ban lãnh đạo Ngân hàng Nhà nước Việt Nam, tôi nhiệt liệt biểu dương những thành tích mà Tạp chí Ngân hàng đạt được trong thời gian qua và gửi lời chúc mừng tốt đẹp nhất tới toàn thể cán bộ, công chức, viên chức đã và đang công tác tại Tạp chí Ngân hàng cũng như các cộng tác viên của Tạp chí. Trải qua 50 năm hoạt động, Tạp chí Ngân hàng đã hoàn thành tốt nhiều nhiệm vụ được giao; góp phần tích cực vào công cuộc đổi mới toàn diện và sâu sắc hệ thống Ngân hàng Việt Nam. Ngày nay, ngành Ngân hàng đang cùng đất nước bước vào thế kỷ 21, thế kỷ của công nghệ thông tin, kinh tế tri thức; thế kỷ của hội nhập và toàn cầu hóa; và cũng là thế kỷ đòi hỏi Việt Nam phải tăng tốc để thu hẹp khoảng cách nghèo nàn và lạc hậu so với các nước trong khu vực và thế giới. Nhận thức sâu sắc những nhiệm vụ nặng nề mà Đảng và Nhà nước giao cho Ngành ta trong thời kỳ phát triển mới, tôi mong rằng toàn thể cán bộ, công chức, viên chức Tạp chí Ngân hàng tiếp tục phát huy truyền thống 50 năm của mình, nỗ lực học tập, nghiên cứu; nâng cao trình độ nghiệp vụ, phẩm chất chính trị và đạo đức của người làm báo; củng cố và phát triển Tạp chí Ngân hàng thực sự trở thành nơi kết tinh trí tuệ và là cơ quan ngôn luận có uy tín trong lĩnh vực khoa học tiền tệ - tín dụng ở Việt Nam, cung cấp kịp thời cơ sở khoa học và thực tiễn đáp ứng yêu cầu xây dựng hệ thống Ngân hàng Việt Nam vững mạnh, an toàn, hiệu quả. Chúc các đồng chí mạnh khỏe, hạnh phúc vào thành đạt. Thân ái!
72
Lê Đức Thúy Thống đốc NHNN Việt Nam
TẠP CHÍ NGÂN HÀNG 60 NĂM XÂY DỰNG VÀ PHÁT TRIỂN (9/1952 - 9/2012)
Xây dựng Tạp chí Ngân hàng thực sự trở thành nơi kết tinh trí tuệ, cơ quan ngôn luận có uy tín trong hệ thống Tạp chí Kinh tế của Việt Nam * (Bài phát biểu của TS. Lê Đức Thúy - Thống đốc Ngân hàng Nhà nước Việt Nam tại lễ kỷ niệm 50 năm Tạp chí Ngân hàng) Năm 1952, một năm sau khi Ngân hàng Quốc gia Việt Nam được thành lập theo Sắc lệnh số 15/SL ngày 6/5/1951 của Chủ tịch Hồ Chí Minh, Ban lãnh đạo Ngành đã chỉ đạo thành lập Tập san Ngân hàng (tiền thân của Tạp chí Ngân hàng ngày nay). Đây thực sự là một bước ngoặt quan trọng trong quá trình phát triển của hệ thống báo chí Ngân hàng Việt Nam. Lần đầu tiên, ngành Ngân hàng Việt Nam có một cơ quan ngôn luận nhằm tuyên truyền, phổ biến các chủ trương, chính sách của Đảng, Nhà nước trong lĩnh vực ngân hàng, diễn đàn trao đổi các vấn đề lí luận và nghiệp vụ về hoạt động tiền tệ - tín dụng - ngân hàng đến đông đảo cán bộ, bạn đọc trong và ngoài Ngành. Trải qua 50 năm hoạt động, Tạp chí Ngân hàng đã có nhiều nỗ lực vươn lên hoàn thành tốt nhiệm vụ được giao, góp phần xứng đáng vào sự nghiệp xây dựng và trưởng thành của ngành Ngân hàng nước ta. Thay mặt Ban cán sự Đảng, Ban lãnh đạo Ngân hàng Nhà nước (NHNN), tôi nhiệt liệt biểu dương những thành tích mà Tạp chí Ngân hàng đạt được trong thời gian qua và gửi lời chúc mừng tốt đẹp nhất tới toàn thể cán bộ, công chức đã và đang công tác tại Tạp chí Ngân hàng cũng như các cộng tác viên, bạn đọc của Tạp chí
nhân ngày kỉ niệm trọng thể này. Là một tạp chí lí luận khoa học và nghiệp vụ của Ngành, trong suốt năm thập kỉ qua, Tạp chí Ngân hàng đã thường xuyên truyền tải những chủ trương, chính sách của Đảng, Nhà nước và của Ngành, góp phần đáng kể vào nhiệm vụ phát triển lí luận, tổng kết thực tiễn, hoàn thiện cơ chế, chính sách, nghiệp vụ của ngành Ngân hàng qua các thời kì cách mạng đấu tranh giải phóng dân tộc, bảo vệ Tổ quốc, xây dựng và phát triển kinh tế. Đặc biệt trong thời gian gần đây, Tạp chí Ngân hàng đã có những đóng góp quan trọng trong việc giải quyết các vấn đề cấp thiết đặt ra về công tác lí luận, tổ chức thực tiễn, nghiên cứu khoa học, đào tạo cán bộ..., phục vụ thiết thực cho quá trình đổi mới hoạt động ngân hàng và hội nhập kinh tế quốc tế. Những thành quả mà Tạp chí Ngân hàng đạt được trong suốt 50 năm qua là kết tinh trí tuệ, tư duy sáng tạo của đội ngũ cộng tác viên, các nhà khoa học, các nhà quản lí trong và ngoài Ngành; sự nỗ lực phấn đấu bền bỉ của các thế hệ cán bộ Tập san Ngân hàng trước đây và Tạp chí Ngân hàng hiện nay. Tuy nhiên, so với yêu cầu và nhiệm vụ đặt ra trong tình hình mới, Tạp chí Ngân hàng còn phải nỗ lực phấn đấu hơn nữa trên nhiều
73
phương diện. Hiện nay, hệ thống Ngân hàng Việt Nam đang tiếp tục thực hiện quá trình đổi mới toàn diện và căn bản theo các mục tiêu chiến lược của ngành Ngân hàng cho đến năm 2005 và 2010. Đối với hệ thống NHNN, tiếp tục đổi mới hơn nữa nội dung và công cụ điều hành chính sách tiền tệ theo hướng sử dụng linh hoạt, có hiệu quả các công cụ chính sách tiền tệ như lãi suất, tỉ giá, nghiệp vụ thị trường mở theo các nguyên tắc của thị trường; đi đôi với đổi mới mô hình tổ chức và phương thức hoạt động của NHNN, bảo đảm ổn định kinh tế vĩ mô, kiểm soát lạm phát, tạo khuôn khổ pháp lí đồng bộ và thuận lợi cho hoạt động ngân hàng lành mạnh, an toàn và hiệu quả, góp phần huy động và phân bổ có hiệu quả các nguồn lực tài chính cho phát triển kinh tế - xã hội nhanh và bền vững. Đối với các tổ chức tín dụng, tiếp tục củng cố, chấn chỉnh và cơ cấu lại nhằm lành mạnh hóa hoạt động ngân hàng, nâng cao khả năng cạnh tranh cả về năng lực tài chính, trình độ công nghệ và năng lực quản lí của toàn hệ thống theo kịp trình độ tiên tiến của khu vực và thế giới, đáp ứng các điều kiện của hội nhập. Là một cơ quan ngôn luận quan trọng của Ngành, Tạp chí Ngân hàng cần đi sâu vào những định hướng và nhiệm vụ chủ yếu sau đây: - Tạp chí Ngân hàng có nhiệm vụ bám sát và triển khai thực hiện các định hướng chiến lược nói trên. Các bài viết trên Tạp chí không chỉ dừng lại ở việc tuyên
74
truyền, phổ biến mà đi sâu phân tích, luận giải, làm rõ cơ sở lí luận và thực tiễn của các quan điểm, chủ trương, chính sách của Đảng, Nhà nước và của Ngành, giúp người đọc không chỉ nắm được mà còn hiểu sâu sắc cơ chế, chính sách và nâng cao kiến thức về chuyên môn nghiệp vụ để có thể vận dụng có hiệu quả trong hoạt động thực tiễn. - Tạp chí cần mở rộng đường ngôn luận, đảm bảo tính khách quan, nhưng dựa trên một nền tảng lí luận vững chắc để có thể thu thập được nhiều đề xuất và giải pháp mới của các chuyên gia, nhà khoa học, nhà quản lí... trong và ngoài Ngành đối với các vấn đề đặt ra trong quá trình đổi mới và phát triển hoạt động ngân hàng. Tạp chí cần phối hợp với các đơn vị chức năng của NHNN thực hiện kịp thời việc sơ kết, tổng kết và có thể nêu ra các quan điểm độc lập của mình đối với các vấn đề được trao đổi, thảo luận để từ đó, tiến dần tới chân lí khoa học, giúp người ra quyết định tham khảo cân nhắc và làm cho mọi người phát huy trí tuệ, đổi mới tư duy, có thể đặt lại vấn đề trên cơ sở khoa học. - Hiện nay, ngành Ngân hàng đang cùng cả nền kinh tế chủ động tham gia vào quá trình toàn cầu hóa và hội nhập kinh tế quốc tế với nhiều cơ hội, song cũng không ít thách thức. NHNN đã có bản kế hoạch sửa đổi, bổ sung các văn bản pháp luật theo các cam kết trong Hiệp định Thương mại Việt - Mỹ về hoạt động ngân hàng và dịch vụ tài chính; mặt khác, nhiều thành tựu nghiên cứu
TẠP CHÍ NGÂN HÀNG 60 NĂM XÂY DỰNG VÀ PHÁT TRIỂN (9/1952 - 9/2012)
cơ bản và nghiên cứu ứng dụng về hoạt động của Ngân hàng Trung ương, ngân hàng thương mại, thị trường tài chính... như công nghệ mô hình hóa, công nghệ dự báo, hoạch định chiến lược, quản trị rủi ro, công cụ phái sinh cùng nhiều nghiệp vụ ngân hàng mới của các nước thị trường phát triển, còn chưa được áp dụng, hoặc mới chỉ áp dụng dưới dạng sơ khai ở nước ta. Điều này đòi hỏi Tạp chí Ngân hàng cần chủ động phối hợp với các đơn vị chức năng của NHNN, các viện nghiên cứu, trường đại học để có định hướng tiếp cận phù hợp. - Tạp chí cần tiếp tục thực hiện tốt vai trò là một công cụ gián tiếp góp phần đào tạo, bồi dưỡng cán bộ ngành Ngân hàng, các sinh viên, nghiên cứu sinh chuyên ngành tài chính - ngân hàng và cả những đối tượng hoạt động trong các lĩnh vực liên quan đến ngân hàng. Tạp chí cần phấn đấu trở thành một trong những tài liệu tham khảo có uy tín nhất, đáng tin cậy nhất trong lĩnh vực tiền tệ - tín dụng và ngân hàng, phục vụ đắc lực công tác nghiên cứu khoa học và đào tạo đại học, sau đại học cho toàn xã hội. - Củng cố và tăng cường đội ngũ cán bộ của Tạp chí, trước hết cần nâng cao năng lực, trình độ và đạo đức nghề nghiệp của cán bộ làm công tác biên tập, đảm bảo người biên tập có đủ trình độ lí luận và thực tiễn, có thể đánh giá chất lượng bài viết một cách khách quan và có cơ sở khoa học. - Tạp chí Ngân hàng cần chủ động khai thác và sử dụng có hiệu quả các nguồn tài chính hợp pháp tạo điều
kiện thuận lợi để hoàn thành nhiệm vụ được giao; đồng thời cần tiếp tục mở rộng quy mô phát hành đi đôi với xã hội hóa tạp chí theo xu hướng chung của Ngành và của xã hội; triển khai thực hiện Nghị định mới của Chính phủ về chế độ nhuận bút nhằm thu hút, bảo đảm quyền lợi và khuyến khích tác giả, cộng tác viên sáng tạo nhiều tác phẩm có giá trị cao. Những nhiệm vụ của Tạp chí trong thời kì mới là rất nặng nề nhưng với bề dày truyền thống 50 năm, tôi tin tưởng Tạp chí Ngân hàng sẽ vững bước trên con đường phát triển, thực sự trở thành nơi kết tinh trí tuệ và là cơ quan ngôn luận có uy tín không chỉ trong hệ thống tạp chí kinh tế của Việt Nam, mà còn tiến tới chiếm vị trí xứng đáng trong khu vực và quốc tế, góp phần tích cực vào việc xây dựng hệ thống Ngân hàng Việt Nam vững mạnh, an toàn và hiệu quả. Một lần nữa, tôi nhiệt liệt biểu dương những thành tích của Tạp chí Ngân hàng trong 5 thập kỉ qua và chúc các đồng chí tiếp tục phát huy ưu điểm, vượt qua thách thức, vững vàng cùng ngành Ngân hàng đi lên trong thế kỷ mới. Nhân dịp này, thay mặt Ban cán sự Đảng, Ban lãnh đạo NHNN, tôi chân thành cảm ơn sự quan tâm giúp đỡ của Ban Tư tưởng - Văn hóa Trung ương, Bộ Văn hóa Thông tin và các đơn vị liên quan; Tôi cũng gửi đến các đồng chí cán bộ lão thành của Tạp chí Ngân hàng, các cộng tác viên, các vị khách quý và toàn thể các đồng chí lời chúc sức khỏe và lời thăm hỏi ân cần nhất.
75
THƯ CỦA THỐNG ĐỐC NGÂN HÀNG NHÀ NƯỚC gửi tập thể cán bộ, viên chức Tạp chí Ngân hàng nhân kỷ niệm 55 năm thành lập Nhân dịp kỷ niệm 55 năm thành lập Tạp chí Ngân hàng (9/1952 - 9/2007), thay mặt Ban Cán sự Đảng, Ban lãnh đạo Ngân hàng Nhà nước, Tôi xin gửi tới toàn thể cán bộ, công chức, viên chức đã và đang công tác tại Tạp chí Ngân hàng cùng các cộng tác viên lời chúc mừng tốt đẹp nhất! Là Tạp chí lý luận và nghiệp vụ của Ngân hàng Nhà nước Việt Nam, trải qua 55 năm xây dựng và phát triển, các thế hệ cán bộ, công chức, viên chức qua các thời kỳ của Tạp chí Ngân hàng đã không ngừng phấn đấu, nỗ lực khắc phục khó khăn và hoàn thành tốt nhiệm vụ được giao; góp phần đáng kể vào sự nghiệp xây dựng và phát triển của ngành Ngân hàng. Trước yêu cầu đổi mới và hội nhập của ngành Ngân hàng, Tạp chí Ngân hàng đã góp phần quan trọng trong việc cung cấp lý luận nghiệp vụ, diễn đàn trao đổi khoa học, thông tin tuyên truyền chủ trương, chính sách, cơ chế của Đảng, Nhà nước và của Ngành. Ban Cán sự Đảng, Ban lãnh đạo NHNN ghi nhận và nhiệt liệt biểu dương những thành tích mà Tạp chí Ngân hàng đã đạt được trong hơn nửa thế kỷ qua. Bước vào giai đoạn mới, giai đoạn đẩy mạnh sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóa và hội nhập sâu hơn vào nền kinh tế thế giới và khu vực, Tôi mong rằng các đồng chí tiếp tục phát huy những thành quả đạt được; không ngừng nâng cao trình độ chuyên môn, phẩm chất chính trị và đạo đức của người làm báo; thu hút được nhiều cộng tác viên có trình độ cao, tiếp tục đổi mới phương thức và nội dung, nâng cao chất lượng và hiệu quả hoạt động; đoàn kết, phấn đấu xây dựng Tạp chí Ngân hàng thực sự trở thành nơi kết tinh trí tuệ và là cơ quan ngôn luận có uy tín trong lĩnh vực nghiên cứu khoa học về tiền tệ, ngân hàng ở nước ta, cung cấp kịp thời những cơ sở khoa học cho việc hoạch định chính sách cơ chế, cũng như thực tiễn vận hành hoạt động tiền tệ, ngân hàng trong nền kinh tế, đáp ứng yêu cầu xây dựng hệ thống Ngân hàng Việt Nam an toàn, hiệu quả và phát triển bền vững, góp phần xứng đáng vào thực hiện thắng lợi chiến lược phát triển kinh tế - xã hội của cả nước. Chúc Tạp chí Ngân hàng ngày càng phát triển! Chúc các đồng chí mạnh khỏe, hạnh phúc và thành đạt! Thân ái!
Nguyễn Văn Giàu Uỷ viên Trung ương Đảng Thống đốc Ngân hàng Nhà nước Việt Nam
76
TẠP CHÍ NGÂN HÀNG 60 NĂM XÂY DỰNG VÀ PHÁT TRIỂN (9/1952 - 9/2012)
Tạp chí Ngân hàng cần tiếp tục đổi mới hoạt động để đóng góp nhiều hơn nữa vào sự phát triển chung của ngành Ngân hàng trong giai đoạn mới
Ngày 9/10/2007, tại Hà Nội, Tạp chí Ngân hàng tổ chức Lễ kỷ niệm 55 năm Tạp chí Ngân hàng (1952 2007), đồng chí Nguyễn Văn Giàu - Uỷ viên Trung ương Đảng, Bí thư Ban cán sự Đảng, Thống đốc Ngân hàng Nhà nước đã đến dự và có bài phát biểu. Thống đốc đã biểu dương những thành tích của Tạp chí Ngân hàng trong 55 năm qua, biểu dương những công sức đóng góp của các thế hệ cán bộ viên chức Tạp chí Ngân hàng qua các thời kỳ. Thống đốc cũng cảm ơn sự giúp đỡ to lớn của Ban Tuyên giáo Trung ương, các cơ quan quản lý báo chí, sự hợp tác nhiệt tình của các cộng tác viên,… Sau đây, Tạp chí Ngân hàng xin lược trích nội dung chính bài phát biểu của Thống đốc tại Lễ kỷ niệm. Một năm sau khi Ngân hàng Quốc gia Việt Nam được
thành lập, đồng chí Lê Viết Lượng - Cố Tổng Giám đốc Ngân hàng Quốc gia Việt Nam đã chỉ đạo thành lập Tập san Ngân hàng nhằm phổ biến những thông tin cần thiết về lĩnh vực ngân hàng cho cán bộ trong Ngành. Tháng 9/1952, số Tập san Ngân hàng đầu tiên chính thức được phát hành. Đây thực sự là một mốc lịch sử quan trọng trong hệ thống báo chí ngân hàng. Lần đầu tiên, ngành Ngân hàng Việt Nam có một công cụ tuyên truyền, giới thiệu các chính sách của Đảng và Nhà nước về hoạt động ngân hàng; chuyển tải các vấn đề lí luận và nghiệp vụ ngân hàng; phản ảnh các hoạt động và cổ vũ phong trào thi đua yêu nước trong toàn Ngành... đến đông đảo cán bộ, bạn đọc trong và ngoài Ngành. Trải qua 55 năm xây dựng, củng cố và phát triển, Tạp chí Ngân hàng đã không ngừng lớn mạnh, vượt qua nhiều khó khăn, thử thách, hoàn thành tốt nhiệm vụ được giao; góp phần đáng kể vào sự nghiệp xây dựng, đổi mới, phát triển của ngành Ngân hàng. Những kết quả mà Tạp chí Ngân hàng đạt được trong 55 năm qua là rất quan trọng và đáng tự hào. Như các đồng chí đã biết, tại Hội nghị Ban Chấp hành Trung ương lần thứ 5, khoá 10 vừa qua đã có Nghị quyết quan trọng, trong đó có nội dung “Báo chí phải nắm vững và tuyên truyền sâu rộng, kịp thời và hiệu quả đường lối, chủ trương của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước, bám sát nhiệm vụ công tác tư tưởng, tích cực tuyên truyền cổ vũ những thành tựu của công cuộc đổi mới. Coi trọng đúng mức việc phát hiện, bồi dưỡng các
77
nhân tố mới, điển hình tiên tiến, tích cực đấu tranh góp phần ngăn chặn và từng bước đẩy lùi nạn tham nhũng, lãng phí, quan liêu, các tiêu cực và tệ nạn xã hội, phản bác có hiệu quả những thông tin, quan điểm sai trái, phản động, thù địch, bảo vệ vững chắc trận địa tư tưởng của Đảng”… Vì vậy, Tạp chí Ngân hàng cần tiếp tục có những đổi mới, cải tiến mạnh mẽ hơn nữa để nâng cao chất lượng tạp chí, tuyên truyền lí luận, nghiệp vụ, góp phần vào sự nghiệp đổi mới của Ngành và của đất nước. Muốn vậy, Tạp chí Ngân hàng cần tập trung vào một số vấn đề chủ yếu sau: Thứ nhất, Tạp chí Ngân hàng cần bám sát định hướng của Đảng, Nhà nước, của Ngành, đồng thời bám sát thực tiễn của Ngành để phân tích, lí giải những vấn đề nóng bỏng do thực tiễn đặt ra. Đó là việc hoàn thiện hệ thống pháp luật ngân hàng phù hợp với các cam kết gia nhập WTO, xây dựng Ngân hàng Nhà nước Việt Nam theo hướng Ngân hàng Trung ương hiện đại, tiến trình hội nhập quốc tế trong lĩnh vực ngân hàng... nhằm tiến tới xây dựng hệ thống ngân hàng Việt Nam phát triển bền vững, an toàn và phù hợp với các chuẩn mực quốc tế. Thứ hai, Tạp chí Ngân hàng cần tập trung nghiên cứu, đăng bài làm sáng tỏ cơ sở lí luận, thực tiễn của các quan điểm chỉ đạo, các cơ chế, chính sách mới của ngành Ngân hàng; tập trung nghiên cứu, khảo sát thực tiễn để có những bài viết sâu sắc, sinh động, có sức thuyết phục, giới thiệu các mô hình điển hình tiên tiến trong hoạt động ngân hàng. Thứ ba, Tạp chí Ngân hàng cần chú trọng nâng cao chất lượng và tính hấp dẫn trong các bài viết đăng trên Tạp chí Ngân hàng thể hiện ở chỗ: đề tài sát với thực tế, đi sâu vào những bức xúc đang đặt ra; cấu trúc chuyên mục, chuyên trang vừa thể hiện những vấn đề cơ bản 78
thuộc phạm vi tôn chỉ, mục đích của Tạp chí, vừa phân tích, lí giải những vấn đề mà xã hội đang quan tâm. Đẩy mạnh hoạt động xã hội hoá tạp chí. Đây cũng là một trong những phương thức giúp Tạp chí Ngân hàng ngày càng gắn bó chặt chẽ với đời sống kinh tế - xã hội của đất nước và của Ngành. Thứ tư, để tiếp tục nâng cao chất lượng Tạp chí, phù hợp với tôn chỉ, mục đích, vừa đảm bảo tính đa dạng, phong phú đáp ứng nhu cầu độc giả, Ban biên tập, phóng viên, biên tập viên phải không ngừng học tập rèn luyện, có phẩm chất chính trị vững vàng, năng lực khoa học, nghiệp vụ làm báo và nghiệp vụ ngân hàng, nâng cao đạo đức nghề nghiệp. Thứ năm, tăng cường thu hút rộng rãi và đông đảo đội ngũ cộng tác viên là các nhà khoa học trong và ngoài Ngành, cán bộ có nhiều kinh nghiệm thực tiễn trong hệ thống Ngân hàng Nhà nước, các tổ chức tín dụng cả ở Trung ương và địa phương. Vai trò, nhiệm vụ trong thời gian sắp tới của Tạp chí Ngân hàng rất quan trọng và nặng nề, nhưng tôi tin rằng với truyền thống lịch sử 55 năm xây dựng và phát triển, Tạp chí Ngân hàng sẽ phát huy những thành tích đã đạt được, khắc phục những nhược điểm, tiếp tục đổi mới phương thức và nội dung, nâng cao chất lượng và hiệu quả hoạt động; đoàn kết, phấn đấu xây dựng Tạp chí Ngân hàng thực sự trở thành nơi kết tinh trí tuệ và là cơ quan lý luận nghiệp vụ hàng đầu và có uy tín trong lĩnh vực tiền tệ và hoạt động ngân hàng ở nước ta; cung cấp kịp thời những cơ sở khoa học của các cơ chế, chính sách, cũng như thực tiễn cùng toàn Ngành góp phần thực hiện thành công sự nghiệp công nghiệp hoá và hiện đại hoá đất nước.
TẠP CHÍ NGÂN HÀNG 60 NĂM XÂY DỰNG VÀ PHÁT TRIỂN (9/1952 - 9/2012)
TẠP CHÍ NGÂN HÀNG CẦN TIẾP TỤC ĐỔI MỚI, LÀM TỐT HƠN NỮA CHỨC NĂNG CƠ QUAN LÝ LUẬN VÀ NGHIỆP VỤ CỦA NGÀNH NGÂN HÀNG Trích Bài phát biểu của đồng chí Nguyễn Văn Giàu - Ủy viên Ban Chấp hành Trung ương Đảng, Thống đốc Ngân hàng Nhà nước tại Lễ đón nhận Huân chương Lao động hạng Nhất của Chủ tịch nước tặng thưởng Tạp chí Ngân hàng, tổ chức tại Hà Nội, ngày 23/3/2011 ...Trong không khí long trọng, vui tươi phấn khởi chào mừng Đại hội lần thứ XI của Đảng thành công tốt đẹp và hướng tới kỷ niệm 60 năm ngày thành lập ngành Ngân hàng Việt Nam, hôm nay, Tạp chí Ngân hàng - Ngân hàng Nhà nước Việt Nam tổ chức Lễ đón nhận Huân chương Lao động hạng Nhất của Chủ tịch nước tặng thưởng. Nhân dịp này, thay mặt Ban Cán sự Đảng và Ban Lãnh đạo Ngân hàng Nhà nước Việt Nam xin nhiệt liệt chào mừng các vị khách quý đến dự buổi lễ hôm nay và xin gửi tới các thế hệ lãnh đạo, cán bộ, nhân viên Tạp chí Ngân hàng lời thăm hỏi sức khỏe và lời chúc mừng tốt đẹp nhất. Phần thưởng cao quý do Chủ tịch nước tặng thưởng hôm nay là sự ghi nhận xứng đáng về sự nỗ lực phấn đấu to lớn của các thế hệ lãnh đạo, cán bộ, nhân viên Tạp chí Ngân hàng - Ngân hàng Nhà nước Việt Nam trong suốt gần 60 năm qua, góp phần tích cực vào sự nghiệp xây dựng Chủ nghĩa xã hội và bảo vệ Tổ quốc. Cách đây 59 năm (1952), một năm sau khi Ngân hàng Quốc gia Việt Nam được thành lập, Ban Lãnh đạo Ngành đã cho ra đời Tập san Ngân hàng (tiền thân của Tạp chí Ngân hàng ngày nay). Tập san Ngân hàng là công cụ báo chí đầu tiên và cũng là duy nhất trong một thời gian dài của
ngành Ngân hàng nhằm tuyên truyền các chính sách của Đảng, Nhà nước và nghiệp vụ cụ thể trong hoạt động ngân hàng. Lịch sử phát triển của ngành Ngân hàng đã ghi nhận những đóng góp to lớn của Tập san Ngân hàng kể cả về mặt thực tiễn cũng như những vấn đề về lý luận và khoa học trong lĩnh vực ngân hàng. Năm 1990, Tập san Ngân hàng được Bộ Văn hóa - Thông tin cho phép nâng cấp thành Tạp chí Ngân hàng. Là Tạp chí lý luận và nghiệp vụ của Ngân hàng Nhà nước Việt Nam, trải qua nhiều thăng trầm, vượt qua nhiều khó khăn, thách thức, Tạp chí Ngân hàng luôn hoàn thành tốt nhiệm vụ được giao, góp phần đáng kể vào sự nghiệp xây dựng và phát triển của ngành Ngân hàng. Tạp chí Ngân hàng thực sự là diễn đàn trao đổi khoa học, thông tin tuyên truyền, phổ biến đường lối chủ trương chính sách, cơ chế của Đảng, Nhà nước và của Ngành. Thay mặt Ban Cán sự Đảng, Ban Lãnh đạo Ngân hàng Nhà nước tôi xin ghi nhận và nhiệt liệt biểu dương những thành tích mà Tạp chí Ngân hàng đã đạt được trong suốt 59 năm qua. Bước vào thời kỳ mới và trong bối cảnh bùng nổ thông tin, để đáp ứng yêu cầu phát triển của đất nước trong thời kỳ đẩy mạnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa và ngày càng hội nhập sâu hơn vào nền kinh tế thế giới đang đặt
79
ra cho ngành Ngân hàng nói chung và Tạp chí Ngân hàng nói riêng nhiệm vụ hết sức nặng nề. Tôi mong rằng, trong thời gian tới, Tạp chí Ngân hàng cần tiếp tục phát huy truyền thống của mình, khắc phục những mặt còn tồn tại, làm tốt hơn nữa chức năng là cơ quan lý luận và nghiệp vụ của Ngân hàng Nhà nước Việt Nam, tôi xin gợi ý Tạp chí Ngân hàng cần tập trung những vấn đề sau đây: Thứ nhất: Thực hiện nhiệm vụ đúng tôn chỉ, mục đích của Tạp chí Ngân hàng. Làm tốt hơn nữa vai trò định hướng thông tin, góp phần tạo nên sự đồng thuận cao trong dư luận xã hội đối với hoạt động của ngành Ngân hàng. Tích cực thông tin, tuyên truyền đưa Nghị quyết Đại hội lần thứ XI của Đảng nhanh chóng đi vào cuộc sống. Tiếp tục tuyên truyền Cuộc vận động “Học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh”; những gương sáng; những điển hình tiên tiến trong Ngành. Thứ hai: Tăng cường hơn nữa những bài viết có hàm lượng khoa học cao để có điều kiện làm sáng tỏ cơ sở lý luận và thực tiễn, các cơ chế chính sách, chủ trương giải pháp của Ngành, nhất là những vấn đề được xã hội quan tâm đối với lĩnh vực ngân hàng; cần khuyến khích những bài viết có tính phản biện cao, những đề xuất giải pháp phục vụ cho việc nghiên cứu, xem xét, bổ sung, sửa đổi chính sách, cơ chế của Ngành và đất nước. Thứ ba: Khi dư luận và trên Tạp chí Ngân hàng phát sinh những vấn đề còn nhiều ý kiến khác nhau đối với hoạt động ngân hàng, thì cần tổ chức kịp thời các cuộc tọa đàm khoa học để trao đổi, thảo luận, tổng kết, định hướng trên Tạp chí Ngân hàng.
80
Thứ tư: Tranh thủ sự cộng tác của các thành viên Hội đồng biên tập Tạp chí Ngân hàng; những đồng chí có kinh nghiệm quản lý kinh tế, quản lý hoạt động ngân hàng. Đây là những chuyên gia có trình độ cao là vốn quý đối với Ngành chúng ta, vì vậy, Tạp chí Ngân hàng không chỉ xin ý kiến tư vấn về nội dung và chuyên môn nghiệp vụ trong lĩnh vực ngân hàng mà nên mời các thành viên tham gia viết bài. Cần có sự phối hợp chặt chẽ hơn nữa giữa Tạp chí Ngân hàng với các Vụ, Cục, đơn vị thuộc Ngân hàng Nhà nước, các cơ quan nghiên cứu, các ngân hàng thương mại, các cộng tác viên để thu hút nguồn bài đa dạng, phong phú. Thứ năm: Tạp chí Ngân hàng cần tiếp tục quan tâm đào tạo cán bộ nâng cao trình độ chuyên môn, đề cao trách nhiệm và đạo đức của người làm báo trước yêu cầu mới; đồng thời, không ngừng chăm lo đời sống vật chất và tinh thần cho đội ngũ cán bộ, phóng viên, biên tập viên để hoàn thành tốt nhiệm vụ được giao, đóng góp tích cực cho công cuộc đổi mới của Ngành và đất nước. Phát huy những thành tích đã đạt được trong 59 năm qua cùng với truyền thống đoàn kết, đổi mới, sáng tạo và cầu thị của tập thể lãnh đạo và cán bộ, phóng viên, biên tập viên Tạp chí Ngân hàng, tôi tin tưởng rằng, trong giai đoạn mới, Tạp chí Ngân hàng sẽ hoàn thành tốt nhiệm vụ được giao, xứng đáng với phần thưởng cao quý đã được Chủ tịch nước tặng thưởng. (* Đầu đề là của TCNH)
TẠP CHÍ NGÂN HÀNG 60 NĂM XÂY DỰNG VÀ PHÁT TRIỂN (9/1952 - 9/2012)
60 NĂM XÂY DỰNG VÀ PHÁT TRIỂN TS. Nguyễn Thị Thanh Hương*
T
ạp chí Ngân hàng là đơn vị sự nghiệp công trực thuộc Ngân hàng Nhà nước; là cơ quan ngôn luận và diễn đàn về lý luận nghiệp vụ, khoa học và công nghệ ngân hàng; có chức năng tuyên truyền, phổ biến đường lối chủ trương của Đảng, chính sách và pháp luật của Nhà nước, hoạt động ngân hàng và những thành tựu về khoa học, công nghệ của ngành Ngân hàng và lĩnh vực liên quan theo quy định của Ngân hàng Nhà nước và của pháp luật. Trong suốt quá trình xây dựng và phát triển 60 năm qua, Tạp chí Ngân hàng luôn gắn bó mật thiết với sự nghiệp xây dựng và phát triển ngành Ngân hàng Việt Nam, phản ánh sinh động sự phát triển
lý luận, nghiệp vụ và tổng kết hoạt động thực tiễn của toàn ngành Ngân hàng qua từng giai đoạn. I- Quá trình xây dựng và phát triển 1.1- Giai đoạn từ 1952 - 1989 Ngày 6/5/1951, Ngân hàng Quốc gia Việt Nam được thành lập, chỉ hơn một năm sau đó, vào tháng 9 năm 1952, Ban Lãnh đạo Ngành đã cho ra đời tờ Tập san Ngân hàng. Đây là ấn phẩm, là công cụ báo chí tuyên truyền đầu tiên và duy nhất của toàn Ngành tại thời điểm đó cũng như gần 40 năm tiếp sau đó. Trong những năm đầu mới thành lập, Tập san Ngân hàng vừa là công cụ tuyên truyền các chính sách của Đảng, Nhà nước về hoạt động ngân hàng, cũng như tuyên truyền, cổ vũ phong trào thi đua, biểu dương người tốt, việc tốt, những sáng kiến và kinh nghiệm công tác, phê phán cái xấu, tiêu cực,…; vừa phổ biến các vấn đề lý luận và nghiệp vụ, chính sách, phương hướng hoạt động ngân hàng, trả lời thư bạn đọc, giới thiệu văn bản mới... Về sau, ngoài những vấn đề nêu trên, Tập san Ngân hàng đã mở rộng giới thiệu các kinh nghiệm hoạt động ngân hàng của các nước trên thế giới; tổng kết kinh nghiệm hoạt động của các ngân hàng… Có thể nói, trong 38 năm hoạt động, từ năm 1952 1989, Tập san Ngân hàng đã có đóng góp không nhỏ trên nhiều phương diện hoạt động của toàn ngành Ngân 81
hàng, góp phần thực hiện thắng lợi nhiệm vụ chính trị của Ngành trong quá trình phục vụ hai cuộc kháng chiến thắng lợi, cải tạo và xây dựng chủ nghĩa xã hội, bước đầu thực hiện công cuộc đổi mới đất nước nói chung và đổi mới hoạt động ngân hàng nói riêng. 1.2- Giai đoạn năm 1990 đến nay Đến năm 1990, đứng trước yêu cầu nâng cao vị thế về thực hiện nhiệm vụ chính trị trong lĩnh vực báo chí và tuyên truyền, trước bối cảnh nền kinh tế nói chung và hệ thống ngân hàng nói riêng bước vào giai đoạn đổi mới căn bản và toàn diện, Ban Lãnh đạo Ngân hàng Nhà nước đã thống nhất chủ trương đề nghị và đã được Bộ Văn hóa - Thông tin (nay là Bộ Thông tin và Truyền thông) cho phép nâng cấp Tập san Ngân hàng thành Tạp chí Ngân hàng - Tạp chí lí luận và nghiệp vụ của Ngân hàng Nhà nước Việt Nam, sử dụng chức năng diễn đàn này của Ngành để thu hút trí tuệ tập thể, góp phần bàn thảo những vấn đề cấp bách, thiết thực trước sự nghiệp đổi mới của Ngành như: Kiểm soát lạm phát và ổn định kinh tế vĩ mô; cơ chế tín dụng; cơ chế thanh toán; chính sách tiền tệ; đặc biệt, nổi lên vấn đề gay cấn về chuyển đổi ngân hàng một cấp sang ngân hàng hai cấp. Qua diễn đàn tranh luận sôi nổi trên Tạp chí Ngân hàng, những vấn đề lí luận và thực tiễn của hoạt động tiền tệ, ngân hàng; tổ chức và hoạt động ngân hàng càng thêm sáng tỏ. Đặc biệt, trong giai đoạn gần đây, khi nền kinh tế và hệ thống tài chính - ngân hàng ngày càng hội nhập sâu vào nền kinh tế khu vực và thế giới, Tạp chí Ngân hàng đã có những bước phát triển mới về nội dung và hình thức, kết hợp chặt chẽ lí luận với thực tiễn, coi trọng yêu cầu của đông đảo bạn đọc. Một mặt, Tạp chí luôn bám sát đường lối, chủ trương, chính sách, phân tích cơ sở luận của các quan điểm, định hướng của
82
Đảng, Nhà nước và của Ngành, nâng cao vai trò lí luận của Tạp chí, bám sát điều kiện thực tế của đất nước, của Ngành và tình hình thế giới. Mặt khác, Tạp chí đã tuyên truyền phổ biến kinh nghiệm, bài học hay, gương người tốt, việc tốt và những bài học từ những sai lầm, vấp ngã do còn thiếu tri thức, tạo nên một không khí cởi mở, một sân chơi “trí tuệ”, dân chủ thảo luận trên Tạp chí, dám nhìn thẳng vào sự thật, mạnh dạn phân tích, góp phần tích cực vào việc định hướng chính sách và làm sáng tỏ đường lối, quan điểm, chính sách của Đảng, Nhà nước và của Ngành. Theo định hướng trên, cùng với sự cộng tác chặt chẽ của đội ngũ cộng tác viên, đặc biệt đội ngũ các nhà quản lý, nhà khoa học và những chuyên gia giỏi tâm huyết với khoa học về lĩnh vực tài chính - ngân hàng trong và ngoài nước tham gia, vì vậy, nội dung các bài viết đăng Tạp chí về cơ bản đã đáp ứng được yêu cầu về tuyên truyền lí luận và nghiệp vụ của Ngành, là kênh dẫn lí luận đến với thực tiễn và cũng là diễn đàn trao đổi, khái quát, nâng thực tiễn lên tầm khoa học. Thông qua chức năng của mình, Tạp chí Ngân hàng còn góp phần đào tạo, xây dựng một đội ngũ Giáo sư, Phó Giáo sư, Tiến sĩ, Thạc sĩ, cho toàn Ngành. Ngoài hoạt động chính là xuất bản Tạp chí Ngân hàng, trong 5 năm trở lại đây, Tạp chí Ngân hàng đã xuất bản được 07 đầu sách tài liệu tham khảo, các kỷ yếu hội thảo khoa học, được các nhà hoạch định chính sách, các cán bộ ngành Ngân hàng và đông đảo bạn đọc khác đánh giá cao. Trong đó, cuốn “Cẩm nang các tổ chức tín dụng tại Việt Nam” là công trình có ý nghĩa thiết thực chào mừng hệ thống Ngân hàng Việt Nam kỷ niệm 55 năm thành lập và đang trong quá trình thực hiện hội nhập quốc tế.
TẠP CHÍ NGÂN HÀNG 60 NĂM XÂY DỰNG VÀ PHÁT TRIỂN (9/1952 - 9/2012) Với nhận thức, để tập hợp được đội ngũ cộng tác viên có trình độ cao, tâm huyết với khoa học về tài chính ngân hàng, Tạp chí Ngân hàng cần phải đẩy mạnh hoạt động khoa học và nâng cao uy tín khoa học; quán triệt phương châm “không có không khí khoa học, thì không thể có Tạp chí khoa học”. Theo đó, Ban Lãnh đạo Tạp chí Ngân hàng - đồng thời là những nhà khoa học đã tích cực thực hiện hoạt động khoa học; đồng thời Tạp chí Ngân hàng đã độc lập, hoặc phối kết hợp với các đơn vị bạn để tổ chức các buổi tọa đàm, các hội thảo khoa học. Năm 2009, Tạp chí Ngân hàng phối hợp với Viện Kinh tế Việt Nam tổ chức Hội thảo khoa học chủ đề: “Giải pháp tài chính - tiền tệ đối với nền kinh tế Việt Nam sau thời kỳ suy giảm”. Năm 2011, Tạp chí Ngân hàng đã phối hợp với Hiệp hội Ngân hàng tổ chức 01 hội thảo khoa học với chủ đề: “Quản trị công ty tại các ngân hàng thương mại Việt Nam trong quá trình hội nhập quốc tế”. Hội thảo đã tập hợp được đông đảo các nhà khoa học, quản lý, đóng góp trí tuệ làm sáng tỏ cơ sở lý luận cũng như tổng kết thực tiễn, đề xuất những thay đổi về tư duy, giải pháp và kiến nghị để nâng cao hiệu quả quản trị công ty tại các ngân hàng thương mại Việt Nam trên nền tảng thông lệ quản trị các công ty tốt nhất của thế giới - được đông đảo bạn đọc trong và ngoài Ngành đánh giá cao. Về tổ chức xuất bản và phát hành: Từ chỗ chỉ in hai màu đen trắng, bằng giấy thường, không có ảnh,... nay được in bốn màu, giấy tốt hơn, có ảnh để thông tin đi kèm bài viết, các trang ruột trình bày hấp dẫn hơn; bìa 1 từ chỗ trình bày đơn giản,... nay có màu sắc đẹp, đa dạng và bám sát nhiệm vụ chính trị trong từng thời kỳ; kích cỡ và trang in tăng từ 36 lên 56 - 60 trang, nay là 68 trang... trở thành tác phẩm báo chí sinh động. Việc xuất
bản Tạp chí Ngân hàng định kỳ được thực hiện thường xuyên. Từ năm 1997 đến 2005, ngoài các số định kỳ, còn xuất bản các số chuyên đề. Từ năm 2006 đến nay, Tạp chí Ngân hàng xuất bản 2 kỳ/tháng và đã được phát hành khá rộng rãi đến nhiều đối tượng là các đại biểu Quốc hội, các đồng chí lãnh đạo ở Trung ương, tỉnh, thành phố, các đơn vị trong hệ thống ngân hàng và đông đảo các đối tượng xã hội khác. Tạp chí Ngân hàng là cơ quan lí luận và nghiệp vụ của Ngành đã trải qua 60 năm xây dựng và phát triển, đã gắn bó mật thiết, trực tiếp với quá trình lịch sử 61 năm xây dựng và phát triển của ngành Ngân hàng như hình với bóng. Các thế hệ cán bộ của Tạp chí Ngân hàng đã không ngừng phấn đấu, nỗ lực khắc phục khó khăn để hoàn thành tốt nhiệm vụ được giao; góp phần đáng kể vào sự nghiệp xây dựng và phát triển của ngành Ngân hàng, của đất nước. Những thành tích của Tạp chí Ngân hàng trong 60 năm qua là kết quả logic của sự nhận thức về vai trò, vị trí quan trọng của công tác tuyên truyền lí luận và nghiệp vụ, gắn liền với sự lãnh đạo, chỉ đạo chặt chẽ, sát sao, hiệu quả của Ban Tư tưởng - Văn hóa Trung ương (nay là Ban Tuyên giáo Trung ương), Bộ Văn hóa - Thông tin (nay là Bộ Thông tin và Truyền thông), Ban Lãnh đạo Ngân hàng Nhà nước; là sự cộng tác, giúp đỡ, ủng hộ của các Vụ, Cục, đơn vị thuộc Ngân hàng Nhà nước, các tổ chức tín dụng, các doanh nghiệp; sự quan tâm, cộng tác, ủng hộ nhiệt thành của các cộng tác viên, bạn đọc trong và ngoài nước, cũng như sự nỗ lực phấn đấu của tập thể các thế hệ từ lãnh đạo đến cán bộ, phóng viên, biên tập viên, viên chức Tạp chí Ngân hàng. Ghi nhận những thành tích và đóng góp tích cực của 83
Tạp chí Ngân hàng, Đảng và Nhà nước đã tặng thưởng Tạp chí Ngân hàng nhiều phần thưởng cao quý: Huân chương Lao động hạng Ba năm 1987 (nhân dịp kỷ niệm 35 năm xuất bản số đầu tiên); Huân chương Lao động hạng Nhì năm 1992 (nhân dịp kỷ niệm 40 năm xuất bản số đầu tiên); Huân chương Lao động hạng Nhất năm 2010; nhiều Bằng khen của: Thủ tướng Chính phủ, Ban Tuyên giáo Trung ương, Bộ Văn hóa - Thông tin (nay là Bộ Thông tin và Truyền thông), Hội Nhà báo Việt Nam, Thống đốc Ngân hàng Nhà nước Việt Nam và các đoàn thể...; cùng nhiều phần thưởng cao quý khác cho các cá nhân là cán bộ, phóng viên, biên tập viên, nhân viên Tạp chí Ngân hàng các thế hệ. Bên cạnh những thành tích to lớn đã đạt được trong 60 năm qua, Ban Lãnh đạo và tập thể cán bộ viên chức cũng nhận thức rõ, Tạp chí Ngân hàng vẫn còn một số hạn chế nhất định cần phải khắc phục trong thời gian tới để có thể thực hiện tốt được nhiệm vụ chính trị trong điều kiện, hoàn cảnh mới như cần tăng cường hơn nữa tính khoa học, tính hội nhập quốc tế, tính thực tiễn… của ấn phẩm Tạp chí Ngân hàng. Có thể nói, cùng với sự phát triển của Ngành, Tạp chí Ngân hàng luôn bám sát định hướng tuyên truyền của các cơ quan cấp trên, thực hiện đúng tôn chỉ, mục đích và đã hoàn thành tốt nhiệm vụ chính trị của mình, góp phần tích cực xây dựng ngành Ngân hàng Việt Nam ngày càng lớn mạnh, đất nước hưng thịnh. II- Một số định hướng, giải pháp cơ bản cho những năm tiếp theo 2.1- Định hướng Hiện nay, công cuộc xây dựng và phát triển đất nước đang chuyển sang giai đoạn mới, giai đoạn cả nước triển khai thực hiện Nghị quyết Đại hội Đảng toàn quốc lần 84
thứ XI; Cương lĩnh xây dựng đất nước trong thời kỳ quá độ lên CNXH (bổ sung, phát triển năm 2011); Chiến lược phát triển kinh tế - xã hội 2011 - 2020... Trước những đòi hỏi, yêu cầu của công tác tuyên truyền, báo chí trong điều kiện mới của đất nước cũng như quốc tế, thiết nghĩ, những người làm công tác báo chí cần tiếp tục phấn đấu về nhiều mặt mới thực hiện tốt các nhiệm vụ chính trị của thời kỳ mới, đóng góp tích cực, hiệu quả cho công cuộc xây dựng và phát triển đất nước. Nhận thức được tầm quan trọng đó, trong thời gian tới, Tạp chí Ngân hàng bám sát các Nghị quyết, Cương lĩnh, Chiến lược của Đảng, thực hiện đúng tôn chỉ, mục đích của mình, theo đó, tiếp tục đổi mới nội dung, nâng cao tính khoa học, tiên phong trong truyền bá đường lối, chủ trương của Đảng, chính sách pháp luật của Nhà nước, của Ngành; bám sát thực tế, thông tin kịp thời và phân tích sâu sắc những sự kiện mới, phát hiện và phản ảnh trung thực những điển hình tiên tiến, nhiệt tình ủng hộ, cổ vũ nhân tố mới, đề cập và chỉ ra phương hướng giải quyết những vấn đề thiết thực mà xã hội, Ngành quan tâm; tham gia xây dựng, định hướng và làm chủ dư luận xã hội; động viên nhân dân, cán bộ tích cực phấn đấu hoàn thành các mục tiêu phát triển kinh tế - xã hội của Đảng và Nhà nước. 2.2- Giải pháp cơ bản Bám sát định hướng trên và để hoàn thành trọng trách đó, Tạp chí Ngân hàng sẽ phải tập trung nâng cao chất lượng về mọi mặt; từ nội dung đến hình thức; từ khâu quản lý, chỉ đạo đến việc viết, đặt, phản biện khoa học và biên tập bài; từ khâu in ấn đến khâu phát hành; từ việc xây dựng đội ngũ cộng tác viên đến công tác bạn đọc. Cụ thể: Thứ nhất, về đào tạo nguồn nhân lực: Chúng tôi cho rằng, những người công tác ở Tạp chí Ngân hàng không
TẠP CHÍ NGÂN HÀNG 60 NĂM XÂY DỰNG VÀ PHÁT TRIỂN (9/1952 - 9/2012) chỉ vững vàng bản lĩnh chính trị, có năng lực và nhãn quan chính trị nhạy bén, mà còn phải tinh thông về nghiệp vụ tài chính - ngân hàng góp phần thực hiện tốt nhiệm vụ chính trị của đơn vị. Bởi vậy, cần coi trọng và đẩy mạnh công tác đào tạo, bồi dưỡng không ngừng nâng cao bản lĩnh chính trị, trình độ lí luận, phẩm chất cách mạng, đạo đức nghề nghiệp, năng lực chuyên môn cho cán bộ, phóng viên, biên tập viên. Thứ hai, về thu hút cộng tác viên: Cần có chính sách về phát triển cộng tác viên; mở rộng và duy trì quan hệ chặt chẽ với các Viện, Học viện, trường Đại học, các Ban, ngành ở Trung ương, địa phương nhằm phát triển đội ngũ cộng tác viên, bạn đọc, các đối tác trong và ngoài nước. Thông qua các mối quan hệ trong công tác chuyên môn, nghiên cứu, đào tạo, các phương tiện thông tin đại chúng, đặc biệt là các tạp chí kinh tế chuyên ngành trong và ngoài nước để phát hiện những cộng tác viên có trình độ cao trong và ngoài nước, từ đó có những biện pháp tiếp cận và thu hút phù hợp như: đặt bài, tiếp xúc trực tiếp… Đặc biệt Tòa soạn cần phải chủ động tiếp cận và đặt bài viết của lãnh đạo hoặc đại diện các Vụ, Cục, đơn vị thuộc Ngân hàng Nhà nước, các nhà khoa học, quản lý có uy tín trong và ngoài nước. Thứ ba, tăng cường tư vấn của thành viên Hội đồng biên tập Tạp chí Ngân hàng và phản biện khoa học độc lập các bài viết gửi đăng Tạp chí Ngân hàng: Phản biện khoa học độc lập bài viết là khâu rất quan trọng, giúp việc lựa chọn bài viết có chất lượng, vì vậy, cần tăng cường làm tốt hơn phản biện khoa học độc lập. Đối tượng mời phản biện là các thành viên Hội đồng biên tập, các nhà khoa học, chuyên gia có uy tín… Tranh thủ sự cộng tác của các thành viên Hội đồng biên tập Tạp chí Ngân hàng. Đây là những chuyên gia có trình độ cao, vì vậy, Tạp chí Ngân
hàng không chỉ xin ý kiến tư vấn, phản biện khoa học mà còn mời các thành viên viết bài. Thứ tư, về tọa đàm, hội thảo khoa học: Đây là một giải pháp hỗ trợ quan trọng. Theo đó, khi dư luận và trên Tạp chí Ngân hàng phát sinh những vấn đề thời sự nổi cộm, còn có nhiều ý kiến trái ngược, thì Tòa soạn cần chủ động tổ chức hoặc kết hợp với các đơn vị bạn tổ chức kịp thời các cuộc tọa đàm, hội thảo khoa học để trao đổi, tổng kết, định hướng. Thứ năm, các giải pháp khác như biếu Tạp chí Ngân hàng tới một số cộng tác viên thường xuyên; xây dựng chính sách, cơ chế về phát triển cộng tác viên, có chính sách khuyến khích và tôn vinh những cộng tác viên thường xuyên hợp tác hiệu quả với Tạp chí Ngân hàng. Hằng năm, đề nghị Thống đốc khen thưởng thành viên Hội đồng biên tập, cộng tác viên đóng góp tích cực cho Tạp chí Ngân hàng... cũng cần được quan tâm thích đáng. Kế thừa và phát huy bề dày truyền thống lịch sử 60 năm - xây dựng và phát triển của những thế hệ đi trước, cùng với sự nỗ lực phấn đấu của toàn thể cán bộ, phóng viên, biên tập viên, viên chức Tạp chí Ngân hàng hiện nay, đặc biệt, tiếp tục nhận được sự quan tâm, chỉ đạo của Ban Lãnh đạo Ngân hàng Nhà nước, Ban Tuyên giáo Trung ương, Bộ Thông tin và Truyền thông, Hội Nhà báo Việt Nam và sự phối hợp có hiệu quả của các Vụ, Cục, đơn vị thuộc Ngân hàng Nhà nước, các tổ chức tín dụng, các cơ quan báo chí trong và ngoài ngành Ngân hàng, sự quan tâm của các đồng chí là lãnh đạo và cán bộ Tạp chí Ngân hàng qua các thời kỳ trước đây, sự cộng tác nhiệt tình của các cộng tác viên, bạn đọc trong và ngoài nước, Tạp chí Ngân hàng sẽ vươn lên hoàn thành tốt nhiệm vụ trong giai đoạn mới.
85
LÝ LUẬN DŨNG CẢM NHÌN THẲNG SỰ THẬT “BIẾT MỚI NHỚ CŨ”
S
au 38 năm thành lập Tập san Ngân hàng, đầu năm 1990, vào thời kỳ đất nước đổi mới, ngành Ngân hàng đổi mới, Tập san Ngân hàng đã được đổi tên và nâng cấp lên thành Tạp chí Ngân hàng. Trên trang đầu số 1 ra mắt bạn đọc, đồng chí Cao Sĩ Kiêm, Thống đốc Ngân hàng Nhà nước khi đó lãnh đạo cơ quan chủ quản của Tạp chí đã đặt bút ghi mấy dòng chữ đậm nét như sau: “Nhân dịp xuân mới Canh Ngọ (1990) và Tạp chí Ngân hàng ra mắt bạn đọc số đầu tiên, thay mặt ban lãnh đạo Ngân hàng Nhà nước, tôi xin gửi tới toàn thể cán bộ, công nhân viên Tạp chí Ngân hàng, thông qua Tạp chí Ngân hàng gửi tới cán bộ, công nhân viên toàn Ngành và bạn đọc của Tạp chí lời chúc mừng năm mới sức khỏe, hạnh phúc và thắng lợi. Chúc Tạp chí Ngân hàng nỗ lực phấn đấu, đóng góp một cách xứng đáng vai trò, vị trí của mình vào công cuộc đổi mới chung của Ngành trong thời gian tới”. Những cán bộ được giao nhiệm vụ làm Tạp chí Ngân hàng lúc này đều ý thức rõ, lĩnh hội được ý tứ sâu xa của người đứng đầu Ngành muốn Tạp chí cần và phải “nỗ lực
86
TS. Nguyễn Quốc Việt Nguyên Vụ trưởng Vụ TTBC, Tổng Biên tập đầu tiên TCNH phấn đấu…”, nhưng phấn đấu như thế nào, tự bản thân Tạp chí phải tìm cách tổ chức thực hiện. Đã qua 22 năm, chúng ta còn nhớ thời kỳ đầu đất nước bước vào đổi mới, ngành Ngân hàng là ngành tiền, có vị trí tiên phong “đột phá khẩu” chuyển cơ chế từ ngân hàng một cấp quản lý Nhà nước trong thời kỳ tập trung bao cấp, tách bạch thành ngân hàng hai cấp “quản lý” và “kinh doanh” trong kinh tế thị trường. Thực trạng kỷ cương quản lý tài chính ngân hàng lúc này hết sức phức tạp, vấp phải nhiều khiếm khuyết, tổn thất. Dư luận cả trong và ngoài Ngành đều lo âu, bức xúc bởi uy tín vốn có của một ngành đã từng được Đảng, Nhà nước, nhân dân tin cậy quản lý đồng tiền, nay bước vào thời kỳ đổi mới, đã không duy trì được truyền thống tốt đẹp vốn có. Tạp chí Ngân hàng mới được nâng cấp thành “Cơ quan lý luận và chỉ đạo nghiệp vụ của Ngành” có chức năng như một diễn đàn của Ngành, nhận được nhiều bài viết, trước hết trong Ngành, rất tâm huyết, đủ dẫn chứng, căn cứ xác đáng với động cơ trong sáng và thiện chí thực sự xây dựng. Trong rất nhiều bài, đáng chú ý bài viết có sức thuyết phục cao của tác giả Huỳnh Văn Kỳ, nguyên Vụ trưởng Vụ Kế toán Ngân hàng Trung ương với tiêu đề: “Sử dụng kế toán như công cụ đắc lực lập lại trật tự, kỷ cương trong hoạt động tài chính ngân hàng”. Bài báo có độ dài khoảng 2600 từ đã được Tạp chí Ngân hàng đăng nguyên văn lên số 6, tháng 6 năm 1990, trong đó có đoạn nhận xét khá rõ nét: “Trong mấy năm qua, nhất là từ khi chuyển hoạt động ngân hàng sang kinh doanh, hoạt động tài chính ngân
TẠP CHÍ NGÂN HÀNG 60 NĂM XÂY DỰNG VÀ PHÁT TRIỂN (9/1952 - 9/2012) hàng trên nhiều mặt từ nguồn vốn, tài sản, thu nhập, chi phí, lợi nhuận khá lộn xộn. Nhiều lĩnh vực vi phạm nguyên tắc quản lý tài chính của Nhà nước và của Ngân hàng Nhà nước, gây tác hại không nhỏ đến hoạt động kinh tế, tiền tệ, tài chính chung của nền kinh tế, gây lãng phí, tổn thất nghiêm trọng tài sản xã hội chủ nghĩa, đặc biệt mất vốn lớn trong hoạt động tín dụng, mất tài sản xã hội chủ nghĩa và bị chiếm dụng vốn lớn trong hoạt động séc thanh toán cả nước, lãng phí và tham nhũng trong chi tiêu, mua sắm, trích thu lập quỹ…” Toàn bài viết, tác giả đã chỉ rõ thực trạng; phân tích kỹ nguyên nhân và đề xuất cụ thể các biện pháp xử lý nhằm mục đích lập lại kỷ cương quản lý tài chính của Ngành, đúng như tiêu đề của bài báo đã xác định. Sau khi Tạp chí phát hành, nhiều bạn đọc tìm cách liên hệ, trao đổi với Tạp chí. Hầu hết tỏ ý đồng tình, hoan nghênh tác giả và sự mạnh dạn, thẳng thắn, không nể nang, né tránh sự thật của Tạp chí, kịp thời sử dụng đúng chức năng diễn đàn “lý luận và chỉ đạo nghiệp vụ” của Ngành góp phần đấu tranh xây dựng, bảo vệ Ngành đúng như ý Thống đốc Ngân hàng Nhà nước Cao Sĩ Kiêm yêu cầu từ đầu, Tạp chí phải “xứng đáng vai trò, vị trí của mình đóng góp vào công cuộc đổi mới nói chung của Ngành”. Trong số bạn đọc và cộng tác viên tiếp tục gửi bài đến Tạp chí, có một bức thư gửi Tòa soạn của tác giả Trần Căn là một cán bộ Thanh tra lâu năm ở Ngân hàng Trung ương. Bức thư viết sắc, gọn, tâm huyết và cương trực sau khi tác giả đọc bài của đồng chí Huỳnh Văn Kỳ và thu thập được những ý kiến bàn luận, đàm đạo khen, chê khác nhau phát sinh từ bài báo đó. Xét ý nghĩa tác dụng “phấn đấu” tích cực của bức thư, Tòa soạn Tạp chí chúng tôi quyết định cho đăng nguyên văn bức thư của đồng chí Trần Căn lên Tạp chí Ngân hàng số 9 tháng 9 năm 1990 để bạn đọc có thêm tư liệu tham khảo, tiếp tục đóng góp ý kiến vào
diễn đàn của Tạp chí. Nguyên văn bức thư của đồng chí Trần Căn như sau: “Là một cán bộ Thanh tra suốt đời phục vụ cho Ngành, tôi thật tâm đắc và thú vị biết bao khi lật đến trang 34 Tạp chí Ngân hàng số 6/1990, được đọc bài “Sử dụng kế toán như công cụ đắc lực lập lại kỷ cương trong hoạt động tài chính ngân hàng” của tác giả Huỳnh Văn Kỳ. Tác giả đã nêu lên một tỷ lệ không đáng kể về các sai sót trong hoạt động tài chính Ngành ta nhằm bước đầu thức tỉnh lương tri những cán bộ ngân hàng - nhất là cán bộ lãnh đạo, hãy dũng cảm nhìn thẳng vào sự thật, nghiêm khắc kiểm điểm những mặt sai sót trong chỉ đạo để lấy lại uy tín cho Ngành. Trí - Nhân - Tín - Dũng - Liêm. Đó là 5 điều răn mà Bác Hồ đã dạy bảo chúng ta từ những ngày Cách mạng còn trứng nước. Phải thật sáng suốt để phân biệt được việc gì phải, việc gì trái, đâu là lợi, đâu là hại cho dân, cho nước; biết ai tốt để sử dụng, ai không tốt để đề phòng… Ai nói đúng phải nghe, nghe rồi phải quyết tâm mà sửa, đừng thù hằn họ. Phải biết lấy chữ Dũng để cứu vớt chữ Tín đã mất. Biết dùng chữ Nhân để khôi phục chữ Liêm đã sứt mẻ. Kiểm lại gần chục đời Tổng Giám đốc (Thống đốc) Ngành ta khi thịnh, lúc suy… tất nhiên có nguyên nhân khách quan, song chủ yếu do người lãnh đạo từng thời kỳ. Là người có tâm huyết, phải biết đau xót trước mất mát uy tín của Ngành, phải biết mừng vui khi thành tích Ngành ta đạt được. 45 năm theo Đảng, gần 40 năm theo Ngành, tôi đã tâm niệm được điều đó. Thế mà nghe đâu gần đây sau khi đọc bài báo nói trên của tác giả Huỳnh Văn Kỳ, lập tức có cán bộ “cốt cán” nào đó của Ngành ta lại quá “nhiệt tình” lo âu lên tiếng phản ứng (?!). Phản ứng cái gì? Tác giả Huỳnh Văn Kỳ nói sai chỗ nào, sao Tòa soạn không trình lãnh đạo cho tổ chức hội thảo, tọa đàm để phân biệt phải trái, đúng sai? Cứ “lấy
87
dân làm gốc” xem thử! Thực tế sờ sờ ở địa phương, cơ sở đang bày ra như vậy còn chưa đủ đau xót nữa sao? Sở dĩ tôi nói bài báo mới nêu lên một tỷ lệ không đáng kể về những cái thiếu sót trong hoạt động tài chính Ngành ta là vì tác giả còn thận trọng, e dè… mới nêu hiện tượng chung nhằm “thức tỉnh lương tri” là chủ yếu. Nếu ai không tin lời tôi nói, không tin ông Kỳ… xin hãy đến Ban Thanh tra Ngân hàng Trung ương (nơi tôi làm việc) mà mượn các biên bản, các tờ trình lãnh đạo (nhiều lắm) còn lưu trữ để “bảo tồn, bảo tàng” trong sáu, bảy cái tủ hồ sơ thì rõ. Sự việc sai sót còn gấp nhiều lần bài ông Kỳ viết. Lãnh đạo sử dụng các hồ sơ dở hay không là quyền lãnh đạo, còn Thanh tra đã làm hết trách nhiệm “tai mắt”: đã lập biên bản, đã trình lãnh đạo hướng dẫn xử lý, giải quyết. Đó là những vụ việc có thanh tra, còn những vụ việc không được thanh tra, chưa thanh tra… tôi tin chắc còn nhiều, nhiều nữa mà chúng ta, nhất là cán bộ cốt cán, cán bộ lãnh đạo phải nhìn nhận một cách nghiêm túc, đừng cho đây là những kẻ “vạch áo cho người xem lưng” hoặc “quân ta đánh quân mình” như vừa rồi đã có vị phát biểu. Cần nhớ lời cha ông ta từng dạy: “Ai chê ta đúng là thầy ta; ai chê ta sai đó là bạn ta; ai khen ta không đúng đó là kẻ thù của ta”. Lưng có mụn nhọt phải biết chịu đau để nặn hết máu mủ nhiễm trùng, không chịu vạch ra thì làm sao chữa được? Quân ta và quân mình không vạch rõ ngay, gian làm sao phân biệt được bạn, thù? Chính phủ đang yêu cầu kiên quyết quét sạch tham nhũng để dân nhờ, dân tin… cơ mà. Là một bạn đọc trung thành đồng thời là một cộng tác viên thân tình của Tập san trước đây và Tạp chí Ngân hàng ngày nay, giờ đây tôi mới hiểu vì sao các bài tôi viết nhưng không được Tòa soạn lên khuôn. Ông Kỳ nói”một tỷ lệ không đáng kể” mà đã thế, huống hồ bài của tôi. Vì vậy, tôi không nỡ trách móc Tòa soạn. Thời đã thế, thế thời
88
phải thế! Đúng sai thế nào xin Tòa soạn và bạn đọc cứ chỉ bảo, phê bình; nếu cần cứ chiếu Luật Báo chí mà thi hành; hoặc viết sai, tôi xin chịu tội”. Hà Nội, ngày 31 tháng 8 năm 1990 Thân tình! Trần Căn Ban Thanh tra Ngân hàng Trung ương “Biết mới nhớ cũ”. Chuyện 22 năm về trước của Ngành, đã thành quá khứ. Hiện tại “một số vấn đề cấp bách về xây dựng Đảng hiện nay”, Đảng đã chỉ thị “Phải nhìn thẳng vào sự thật, đánh giá đúng sự thật, nhất là những mặt còn yếu kém, không nể nang, né tránh”. Tạp chí Ngân hàng kỷ niệm 60 năm xây dựng và phát triển - đã là một tờ báo thành “lục thập” trong “làng báo” Cách mạng Việt Nam dưới ánh hào quang do lãnh tụ vĩ đại Hồ Chí Minh khai sinh từ ngày 21/6/1925, Tạp chí Ngân hàng vinh dự đã có bề dày truyền thống 60 năm của một cơ quan báo chí chuyên ngành, có vai trò, vị trí là cơ quan “Tạp chí lý luận và nghiệp vụ của Ngân hàng Nhà nước Việt Nam” Lý luận dũng cảm nhìn thẳng sự thật. Năm 2012, Tạp chí Ngân hàng kỷ niệm 60 năm thành lập và phát triển, Tổng Biên tập Tạp chí đương nhiệm - TS. Nguyễn Thị Thanh Hương có thư đề nghị ghi lại “những tâm tư, tình cảm, những kỷ niệm sâu sắc, kinh nghiệm và đóng góp quý báu của các thế hệ lãnh đạo, cán bộ đã và đang công tác tại Tạp chí Ngân hàng...”. Là người có mặt ở Tạp chí Ngân hàng từ những ngày đầu, tôi xin ghi lại đôi dòng “Biết mới nhớ cũ” trên đây, mong góp thêm nhành hoa tươi chúc mừng tuổi lão thành 60 năm của Tạp chí, chúc mừng ngành Ngân hàng Việt Nam. Hà Nội, tháng 6 năm 2012
TẠP CHÍ NGÂN HÀNG 60 NĂM XÂY DỰNG VÀ PHÁT TRIỂN (9/1952 - 9/2012)
THĂNG TRẦM
VÀ BẢN LĨNH LÃNH ĐẠO (Hồi tưởng và suy ngẫm)
TS. Nguyễn Võ Ngoạn - Nguyên Vụ trưởng kiêm Tổng Biên tập Tạp chí và Thời báo Ngân hàng
T
rong mỗi cuộc đời, sự thăng trầm dường như là một tất yếu, sự “liên tục phát triển” chỉ là cá biệt. Sự thăng trầm của Tạp chí Ngân hàng cũng không ngoài quy luật đó, nhưng chúng còn liên quan đến bản lĩnh lãnh đạo. Thăng trầm của Tập san Ngân hàng (sau này là Tạp chí Ngân hàng) là nói đến nhiều mặt: chất lượng, đẳng cấp, cuộc đời… Ngân hàng Quốc gia Việt Nam thành lập được một năm thì Tập san Ngân hàng ra đời và liên tục có những bước thăng tiến trong nhiều năm đầu. Các bước thăng vút đầu tiên, chúng ta không thể quên tầm nhìn xa của cố cựu Tổng Giám đốc (nay gọi là Thống đốc) Lê Viết Lượng, người lãnh đạo cao nhất của ngành trong những năm đầu tiên khi ngành mới thành lập. Đọc lại những số Tập san Ngân hàng đầu tiên ta thấy tầm lý luận của các cụ ngày xưa cũng sâu sắc lắm! Những bài tổng kết hoạt động ngân hàng hàng năm, với những phân tích “mổ xẻ” nguyên nhân, thành công và thất bại, kết hợp lý luận và thực tiễn về tiền tệ, tín dụng, thanh
toán… của những cây bút, cây lý luận Trần Dương, Phạm Thọ, Phạm Hạ Uyên, Bùi Tường Trác,… thì mới thấy ngày nay, lý luận và thực tiễn, chắc gì đã hơn. Qua bước thăng vượng trong hơn 10 năm đầu của Tập san, tôi chợt nghĩ, lúc đó đã xứng đáng là Tạp chí; nhưng nhìn lại bối cảnh chung, thì thấy lúc đó, có ít tạp chí lắm. So với những tạp chí như Tạp chí Học tập (ngày nay là Tạp chí Cộng sản), Tạp chí Những vấn đề hòa bình và Chủ nghĩa xã hội (Tạp chí này có tầm cỡ quốc tế), Tạp chí Văn nghệ Quân đội…, thì Tập san Ngân hàng chưa theo kịp. So với một số tập san chuyên ngành như Tập san Y học thực hành của Bộ Y tế, Tập san Văn - Sử - Địa của Bộ Giáo dục và Tập san Toán học Tuổi trẻ của Hội Toán học Việt Nam… thì Tập san Ngân hàng không thua kém. Có ý kiến rằng các ngành họ để Tập san thì ta cũng không nên chạy trước. Tôi thì lại cho rằng, lúc đó, lãnh đạo đầu ngành đã được thay đổi; nhiều việc khác quan trọng hơn là Tập san. Tập san Ngân hàng vẫn là một bộ phận của Văn phòng Ngân hàng Trung ương. Trực tiếp chăm lo nội dung và “bếp núc” của báo là Trưởng phòng Thi đua - Tuyên truyền (kiêm Thư ký Tòa soạn) và một vài cán bộ được điều từ lĩnh vực nghiệp vụ ngân hàng sang làm báo. Đương nhiên, người duyệt trước là Chánh văn phòng và cuối cùng là một Phó Tổng Giám đốc, người Phó Tiến sĩ đầu tiên của ngành
89
Ngân hàng. Không hiểu tại sao hồi đó, những bài lý luận nghiệp vụ rất khó được đăng; những bài phản ánh những bất cập của chế độ, thể lệ cũng không được đăng (ngày nay thì chính sách và cuộc sống và những bất cập được nói hàng ngày). Tôi còn nhớ, hồi đó, trong thể lệ cho vay luân chuyển (tức là cho vay theo hạn mức tín dụng bây giờ), có quy định: “cho vay theo giá mua, thu nợ theo giá bán, phải trích lại gộp theo kế hoạch và điều chỉnh theo thực tế”. Cái bất cập là “điều chỉnh theo thực tế” sẽ cho kết quả mâu thuẫn với kết quả tính toán kiểm tra tài sản đảm bảo. Tuy vậy, những bài viết cho Tập san để phản ánh (muốn thảo luận trên báo) cũng không được đăng vì Tập san phải hỏi ý kiến các Vụ, Cục ban hành chế độ. Việc “ách tắc” bài và tác phẩm diễn ra ngay ở khâu Thư ký Tòa soạn. May sao, Viện Nghiên cứu Tiền tệ tín dụng và Ngân hàng (tức Viện khoa học Ngân hàng sau này) lúc đó được xuất bản tờ Thông tin khoa học Ngân hàng. Tờ này với tôn chỉ là thông tin những cái mới, nên sẵn sàng đăng ý kiến trái chiều và bài “Cần phải “cáo chung” cho việc điều chỉnh trích lãi gộp” được đăng trong số 4 năm 1978 của Tờ thông tin này. Khi đó, có nhiều ý kiến rằng “Tập san chọn lấy nốt trầm”, còn Thông tin Khoa học Ngân hàng nhanh nhẩu nhận ngay “nốt thăng”. Mãi về sau, khi Bộ Văn hóa và Hội Nhà văn Việt Nam có tổng kết và rút ra “thời kỳ văn học minh họa” chỉ được viết theo chủ trương, thể lệ chế độ, không có đất cho văn học phê phán hiện thực, tôi mới thông cảm cho Tập san phần nào. Phần nào thôi, vì báo chí có cái quyền riêng, nhưng Tập san có lúc bỏ quyền. Nguy cơ sa sút là ở chỗ đó. Nhưng Tập san cũng khôn khéo lắm, vẫn cố gắng “lách” để đăng lý luận. Hồi đó, giấy viết, giấy in khan hiếm lắm, giáo trình, giáo khoa dù in trên giấy xám đen, nhưng cũng không có. Tài liệu học tập (thay giáo trình) được in ronêo,
90
dập ghim góc tập giấy, in trên giấy xám xịt, nhòe nhoẹt, sai sót nhiều, vừa đọc vừa đoán xem chữ gì. Tập san nắm thời cơ cho in vào phần phụ lục một loạt bài lý luận cơ bản “bản chất chức năng tiền tệ”, “bản chất chức năng tín dụng”… Những lý luận (Mác Lênin) đó đương nhiên không bị cắt bỏ, phụ lục mà giá trị hơn, hay hơn, hấp dẫn hơn chính trương. Số lượng phát hành lại nhiều hơn do nhu cầu các trường. Nhưng cũng chỉ được một thời gian thôi. Sự trầm lắng lại trở về. Thời cuộc mà! Thời cơ chỉ xuất hiện thế thôi! Sách vở thì thiếu thốn, tài liệu nghiên cứu không có, phong trào học tập tại các ngân hàng địa phương thì rầm rộ. Những người công tác ở các địa phương thường phàn nàn “ở địa phương khát lý luận lắm, khát khoa học lắm”, còn tin tức, thời sự, kinh nghiệm nghiệp vụ thì đã có nhiều! Tập san không nên đăng những thứ mà địa phương có thừa. Thế nhưng, những bài viết có hàm lượng khoa học cao, những bài chứng minh một vấn đề mới có những công thức toán học, ví dụ minh họa phức tạp, thì Tập san sợ rằng người đọc không hiểu được (cũng có thể Ban Biên tập không thích) nên không cho đăng. (Tôi cũng xin nói thêm rằng, không riêng gì thời Tập san, mà thời nào cũng vậy, thậm chí sau này vẫn vậy). Những bài có công thức toán học cao cấp, những bài mà Ban Biên tập cho rằng tác giả “dạy bảo”, “giáo dục”, “sư phạm quá” cũng không cho đăng! Đó chính là từ bỏ quyền hạn. Ngạn ngữ có câu “Dạy học là dạy người. Viết văn viết báo là dạy đời”. Sao lại sợ? Thời đó, quyền hành của ngân hàng rất lớn đối với các doanh nghiệp, các cơ quan kể cả đối với các ngành về quản lý tiền mặt thanh toán và tín dụng,… Các ngân hàng địa phương thực hiện quản lý rất khắt khe, “có tiền nhưng không được chi tiêu”. “Doanh nghiệp là chủ tài khoản, nhưng ngân hàng mới có quyền cho dùng tiền trong tài khoản”; đó là những lời kêu ca của các doanh nghiệp, các
TẠP CHÍ NGÂN HÀNG 60 NĂM XÂY DỰNG VÀ PHÁT TRIỂN (9/1952 - 9/2012) chủ tài khoản. Tại cơ chế (quy định của ngân hàng) mà thôi. Thậm chí có khi buổi sáng cán bộ tiền tệ đến doanh nghiệp kiểm tra tiền mặt, buổi chiều cán bộ tín dụng đến kiểm tra vốn vay. Đúng lúc đó thì lãnh đạo Ngân hàng Trung ương có chủ trương 3 cải tiến: cải tiến tổ chức, cải tiến nghiệp vụ, cải tiến lề lối làm việc. Thời cơ đến với Tập san Ngân hàng; những bài viết về bất cập trong tổ chức bộ máy của các chi nhánh ngân hàng địa phương, những quy định nghiệp vụ không vào cuộc sống,… đã được phép đăng. Một loạt bài của Thái Văn Thấu, Huỳnh Văn Kỳ và các tác giả khác với nội dung bỏ phòng Quản lý tiền mặt, giao cho phòng Tín dụng làm nhiệm vụ cho vay kiêm quản lý tiền mặt, những bài viết về quản lý tài khoản khách hàng,… là những bài “nói ngược”, “viết về mặt trái” đã làm tờ Tập san trở lại với đích thực là báo chí. Nhưng sau khi phong trào cải tiến kết thúc thì sự trầm lắng trở lại với Tập san. Trước khi đất nước đổi mới thì Tập san phần lớn đăng “Những việc cần làm ngay” theo phong trào chung của báo chí. Tập san có xu hướng “báo hóa”. Vì sao? Vì Tập san Ngân hàng không có Tổng Biên tập; còn sau này thì có lúc Tổng Biên tập cũng đôi chút “nhát đòn” (mà có ai “đòn” đâu). Vấn đề là bản lĩnh Tổng Biên tập! Sơ đồ phát triển của sự vật là mô hình xoáy ốc. Lò xo xoáy ốc đó “đặt nghiêng”, theo quan điểm triết học; nên hình chiếu của nó theo chiều ngang thường có cực đại, cực tiểu, tuy rằng theo xu hướng đi lên. Tập san Ngân hàng trước khi chuyển lên Tạp chí Ngân hàng có thể nói đang ở đỉnh (thấp) của parabol của hàm số bậc 2 có hệ số a là dương, tức là cực tiểu: kỳ phát hành thường là 2 hoặc 3 tháng; thường ghép 2 hoặc 3 tháng mỗi kỳ, số báo tháng 1 và 2 thường tháng 4 hoặc tháng 5 mới phát hành; mặc dù lúc đó, Tập san Ngân hàng
đã trực thuộc Viện Nghiên cứu Ngân hàng trong bộ máy Ngân hàng Trung ương. Đảng và Nhà nước chọn ngành Ngân hàng là một trong vài ngành làm mũi đột phá trong công cuộc đổi mới kinh tế. Thống đốc Cao Sĩ Kiêm trở về ngành với cương vị đứng đầu ngành. Tập san Ngân hàng được nâng cấp thành Tạp chí Ngân hàng, một cơ quan ngang Vụ, trực thuộc lãnh đạo Ngân hàng Nhà nước. Một hôm, tôi và các đồng nghiệp làm công tác đào tạo đang nhận xét về một số Tập san vừa phát hành, thì tôi được gọi vào phòng Lãnh đạo. Vị Lãnh đạo vào đề ngay: - Thống đốc đang tìm người để bổ sung cho lãnh đạo cơ quan báo ngành ta. Tập san sẽ được nâng lên thành Tạp chí. Chính phủ sẽ có quyết định vấn đề này. Tạp chí là cơ quan trực thuộc của Ngân hàng Trung ương (cơ cấu bộ máy của ngành phải do Chính phủ quyết định). Vụ ta đang rất thiếu cán bộ, nhưng đã có ý kiến của Thống đốc sẽ chọn đồng chí, nên… Ở Ngân hàng thì hoạt động trong lĩnh vực tín dụng, thanh toán hay đào tạo,… thì sôi động và hấp dẫn hơn, còn báo chí lúc đó thì trầm lắng và tẻ nhạt lắm. Nhưng lãnh đạo đã dự kiến thì khó mà thoái thác. Thế là tôi chuyển sang nghề báo. Sự vật nào khi mới nảy sinh đều mạnh mẽ. Tạp chí Ngân hàng khi mới được nâng lên từ Tập san, cũng sôi động lắm. Ngay lập tức đã thực hiện xuất bản mỗi tháng một kỳ (12 số mỗi năm). Trước đây, Tập san thì mỗi năm, chỉ xuất bản 4 hoặc 5 kỳ, thường là ghép số. Việc tăng kỳ quả là không đơn giản. Biên chế trong tòa soạn chỉ có 6 người, kể cả lãnh đạo. Trưởng và phó có vẻ hợp nhau, làm việc ăn ý lắm! Anh Nguyễn Quốc Việt là Tổng Biên tập thì rất quyết tâm. Những bài “gai” nhất, “ngược chiều” nhất, nếu như trước đây bị loại thì nay đều được xem xét kỹ và cho đăng. Một bài rất “gai ngạnh” chắc có nhiều người còn nhớ là bài “Không thể coi hiệu quả kinh tế là
91
một nguyên tắc tín dụng” của Nguyễn Võ Ngoạn, đăng trong Tạp chí số 10 năm 1990. Bài này phê phán thể lệ tín dụng do Thống đốc ban hành, và trong thể lệ này quy định, tín dụng có một nguyên tắc duy nhất là “có hiệu quả”, loại bỏ các nguyên tắc cơ bản như: hoàn trả vốn và lãi đúng hạn, có mục đích,…; hoặc bài “Hãy trở về với các nguyên tắc cơ bản” của Thanh Đức đăng số 2 năm 1991, và nhiều bài viết về ngân hàng trong cơ chế thị trường của Thanh Duy. Phải nói rằng những bài “động chạm” lớn như vậy, thì chỉ Tổng Biên tập dũng cảm mới dám cho đăng. Tạp chí cũng nổi lên do những bài như vậy. Nhiều năm sau, Tạp chí Ngân hàng vẫn giữ được bản lĩnh và phong độ đó. Tất nhiên, đã có lần phải “hầu kiện” nhưng chỉ để hiểu nhau thêm, như đã được đăng trong Tạp chí Ngân hàng số 9 năm 2002 (bài “Tạp chí Ngân hàng hầu kiện”); cũng nói thêm rằng, rất tiếc có một giai đoạn về sau, Ban Biên tập Tạp chí thường ngại những bài có “gai” và những bài có hàm lượng khoa học, toán học cao. Tất nhiên, như vậy sẽ làm giảm bản lĩnh tờ báo. Thăng tiến không ngừng đến mức một năm sau, từ Tạp chí Ngân hàng hình thành Vụ Thông tin kinh tế nghiệp vụ ngân hàng. Tổng Biên tập và Phó Tổng Biên tập trở thành Vụ trưởng và Vụ phó, kiêm Tổng Biên tập và Phó Tổng Biên tập. Tạp chí Ngân hàng, Thời báo Ngân hàng và một hệ thống thông tin của các ngân hàng thương mại và thông tin của các chi nhánh Ngân hàng Nhà nước tỉnh, thành phố đều trực thuộc quản lý của Vụ Thông tin kinh tế và Nghiệp vụ ngân hàng. Một thời gian sau, Tạp chí Ngân hàng và Thời báo Ngân hàng lại tách ra thành đơn vị trực thuộc Ngân hàng Nhà nước. Tạp chí Ngân hàng do một quyền Tổng Biên tập phụ trách (chưa có Tổng Biên tập).
92
Đó là thời kỳ thực sự khó khăn; chịu áp lực nhiều phía. Đọc những bài Tạp chí thời đó thì thấy rõ điều này. Mặt khác, một tất yếu của sự sa sút có lẽ là theo quy luật chu kỳ như Lênin thường nói: “Khuyết điểm là do ưu điểm kéo dài quá lâu”. Tháng 8 năm 1997, Thống đốc quyết định sáp nhập Tạp chí Ngân hàng và Tạp chí Thông tin khoa học Ngân hàng, trực thuộc Viện khoa học Ngân hàng, mà lúc đó Viện Khoa học Ngân hàng lại thuộc Trung tâm Đào tạo và Nghiên cứu Khoa học Ngân hàng (nay là Học viện Ngân hàng). Tuy rằng, vẫn giữ tên là Tạp chí Ngân hàng, nhưng nhìn dưới góc độ tổ chức bộ máy, thì thấy không chỉ về nội dung mà về đẳng cấp, Tạp chí ở vị thế bị hạ bậc; cũng nói thêm rằng trước đây, Viện Khoa học Ngân hàng đang trực thuộc Ngân hàng Trung ương, khi Viện chuyển sang trực thuộc Trung tâm Đào tạo và Nghiên cứu Khoa học cũng đã có ý kiến về “đẳng cấp của Viện”. Nói “đẳng cấp” là nói theo cách nhìn về tổ chức bộ máy. Còn đối với bạn đọc, dân chúng thì Tạp chí Ngân hàng vẫn là Tạp chí của ngành Ngân hàng và chất lượng không có gì biến động lớn. Hai năm sau, tháng 7 năm 1999, Thống đốc lại quyết định Tạp chí Ngân hàng là đơn vị sự nghiệp trực thuộc Ngân hàng Nhà nước Việt Nam. Tạp chí Ngân hàng lại tiếp tục những bước vững chắc như ngày nay. Kỷ niệm 60 năm tuổi của một tờ báo lớn - Tờ Tạp chí Ngân hàng - chúng ta cũng cần nhớ lại để biết cuộc đời 60 năm đó đã như thế nào và ngày nay, đang và sẽ ra sao? Tất cả không chỉ phụ thuộc khách quan, tầm nhìn, mà còn phụ thuộc bản lĩnh của Tổng Biên tập, bản lĩnh của lãnh đạo. Tháng 6/2012
TẠP CHÍ NGÂN HÀNG 60 NĂM XÂY DỰNG VÀ PHÁT TRIỂN (9/1952 - 9/2012)
93
SUY NGHĨ VỀ QUÁ TRÌNH PHẤN ĐẤU ĐỂ ĐẠT ĐƯỢC THÀNH TÍCH NHƯ HÔM NAY CỦA TẠP CHÍ NGÂN HÀNG PGS., TS. Nguyễn Đình Tự Nguyên Tổng Biên tập TCNH
Năm 2012, Tạp chí Ngân hàng (TCNH) bước vào tuổi 60, đó là tuổi mà không nhiều (nếu không muốn nói là rất ít) đơn vị báo chí ở nước ta có được, nhất là một ấn phẩm nghiên cứu lý luận nghiệp vụ chuyên ngành về ngân hàng, tài chính và kinh tế. Trải qua thời gian khá dài của lịch sử đất nước và theo sát quá trình hoạt động của ngành Ngân hàng Việt Nam, TCNH đã có nhiều đóng góp trong công tác tuyên truyền lý luận nghiệp vụ ngân hàng, truyền tải những thông tin bổ ích đến các cơ quan, đơn vị và độc giả trong và ngoài Ngành. Đánh giá về sự cố gắng của TCNH, năm 2005, nhân cuộc họp cộng tác viên, nguyên Thống đốc Ngân hàng Nhà nước (NHNN) Lê Đức Thúy nói: “TCNH đã có tiến bộ rõ hơn 94
về chất lượng, tính kịp thời của báo chí và cả những cố gắng cải tiến về mặt hình thức, đã thu hút đông đảo hơn bạn đọc trong nước”. Trong thư gửi TCNH nhân kỷ niệm 55 năm xuất bản số đầu tiên, nguyên Thống đốc NHNN Nguyễn Văn Giàu đã đề cập: “Các thế hệ cán bộ, công chức, viên chức qua các thời kỳ của TCNH đã không ngừng phấn đấu, nỗ lực khắc phục khó khăn và hoàn thành tốt nhiệm vụ được giao, góp phần đáng kể vào sự nghiệp xây dựng và phát triển của ngành Ngân hàng”. Thông qua những bài viết trên Kỷ yếu nhân dịp kỷ niệm 55 năm TCNH ra số đầu tiên (2006), nhiều cộng tác viên và đại diện các ngân hàng thương mại đã có những tâm sự cùng TCNH, xin nêu một vài ví dụ điển hình như: “Tập san Ngân hàng một thời để nhớ” (của Nguyễn Văn Lộc ở Hà Nội); “TCNH luôn là bạn đồng hành cùng Ngân hàng Phát triển” (của Nguyễn Quang Dũng, Tổng giám đốc NHPTVN); “TCNH - đất lành cho những người tâm huyết với nghề” (của TS Châu Đình Phương); “Ấn tượng xuyên suốt của tôi đối với TCNH” (của Nhà báo Hữu Hạnh); “Trong thời kỳ hội nhập kinh tế toàn cầu về lĩnh vực Ngân hàng, TCNH ngày càng đa dạng hóa về hình thức và nội dung, chất lượng bài viết được chọn lọc ngày càng nâng cao…” (của TS Phạm Hồng Cờ); hay “TCNH là trường viết của tôi” (của nhà báo Hoàng Đảo)… và nhiều ý kiến tâm huyết khác, kể cả trong các
TẠP CHÍ NGÂN HÀNG 60 NĂM XÂY DỰNG VÀ PHÁT TRIỂN (9/1952 - 9/2012)
cuộc họp cộng tác viên hàng năm. Đó là những cố gắng và thành tích của đội ngũ cán bộ, biên tập viên và nhân viên của TCNH thời gian qua, song cũng là thời gian mà TCNH có những khó khăn và những thăng trầm. Từ một tờ Tập san, nằm trong một Vụ trực thuộc NHNN, đến trực thuộc Viện nghiên cứu tiền tệ, tín dụng và ngân hàng, phải sau đó 38 năm (năm 1990) mới chính thức được đổi tên là TCNH, nhưng vẫn trực thuộc Vụ Thông tin kinh tế và nghiệp vụ ngân hàng và lại phải sau 9 năm nữa, TCNH mới được là đơn vị trực thuộc NHNN Việt Nam. Về mặt tài chính, trước đây Tập san Ngân hàng cũng như TCNH đều là đơn vị hạch toán phụ thuộc, chỉ đến năm 2000, mới được hạch toán riêng và đến khi có Quyết định số 254/QĐ-NHNN ngày 17/5/2005 của Thống đốc NHNN thì mới chính thức trở thành đơn vị sự nghiệp trực thuộc NHNN Việt Nam, đó thực sự là một bước ngoặt lớn trong quá trình xây dựng và phát triển của TCNH. Việc chuyển các đơn vị báo chí nước ta thành đơn vị sự nghiệp là một bước đổi mới đối với các cơ quan báo chí nói chung và đối với TCNH nói riêng. Từ khi chuyển thành đơn vị sự nghiệp, hoạt động của TCNH, tuy có những khó khăn do chưa quen với việc tính toán lo tạo nguồn thu, chưa quen với việc hạch toán và quản lý chi phí…, nhưng lại có những thuận lợi nhất định, đó là được chủ động ở mức nhất định về nhân sự, tài chính, quản lý nội bộ và một số công việc khác theo quy định của NHNN, cũng vì vậy mà, phải tăng cường công tác quản lý nội bộ và động viên nhau vừa thực hiện nhiệm vụ được giao, vừa tìm cách tạo nguồn thu để bảo đảm đời sống cán bộ cán bộ nhân viên. Những việc này chủ yếu diễn ra vào những năm 2005 đến nay. Vào thời
kỳ này, TCNH đã cơ cấu lại tổ chức, nhập Ban Thư ký và Ban Biên tập thành Ban Thư ký - Biên tập nhằm tạo sự gọn nhẹ, giảm chồng chéo và nâng cao hiệu quả trong hoạt động, tạo nguồn bài và biên tập bài viết, đó cũng là nhằm nâng cao chất lượng của TCNH; cùng với đó là việc thành lập mới Phòng Phát hành và Quảng cáo để có bộ phận chuyên trách lo việc phát hành và khai thác quảng cáo. Với sự cố gắng đó mà từ năm 2005 đến nay, TCNH đã tiến hành đều đặn việc xuất bản và phát hành tạp chí với 2 kỳ/tháng mà vẫn đủ bài do cộng tác viên gửi đến để lựa chọn cho đăng, hàng năm, đều hoàn thành chỉ tiêu tài chính do NHNN giao. Tuy nhiên, cũng chỉ mới lo được tiền lương và phụ cấp tăng thêm ngang bằng với các đơn vị thuộc NHNN. Thiết nghĩ đó cũng là thành công của một tạp chí chuyên ngành về ngân hàng, và đó cũng còn có sự hợp tác và giúp đỡ của các đơn vị khác trong Ngành. Một vấn đề rất quan trọng nữa, nhưng không hề dễ dàng, là sự phấn đấu không mệt mỏi trong suốt thời gian qua của TCNH để có được thành công như ngày nay. Nhìn vào bảng thành tích của TCNH chúng ta thấy có rất nhiều hình thức khen thưởng bậc cao, trong đó có: Huân chương Lao động hạng Ba (năm 1987), Huân chương Lao động hạng Nhì (năm 1992), Bằng khen của Thủ tướng Chính phủ (năm 2008), Bằng khen của Ban Tư tưởng - Văn hóa Trung ương (nay là Ban Tuyên giáo Trung ương); nhiều bằng khen của Hội Nhà báo Việt Nam về thành tích đạt các giải, cả A, B và C trong các lần tham dự Hội báo Xuân do Hội Nhà báo Việt Nam tổ chức và nhiều bằng khen của Thống đốc NHNN về thành tích công tác, đặc biệt là Huân chương Lao động 95
hạng Nhất (có lẽ rất ít đơn vị thuộc NHNN có được), đã tổ chức đón vào đầu 3/2011. Để đạt được những thành tích và phần thưởng cao quý như trên, tập thể cán bộ, biên tập viên và nhân viên của TCNH đã cùng nhau đoàn kết, nỗ lực phấn đấu thực hiện khá tốt cả nhiệm vụ chính trị thường xuyên và nhiệm vụ đột xuất được giao, cả trong điều hành, cả xây dựng tổ chức và tổ chức phong trào thi đua yêu nước. Xin được điểm lại một số vấn đề, cũng có thể coi đó là những bài học nho nhỏ. Thứ nhất, về điều hành, trong những năm gần đây, TCNH thường chú trọng vào việc tổ chức thực hiện nhiệm vụ chính trị được giao, đi đôi với việc tìm thêm những công việc khác phù hợp như xuất bản tài liệu tham khảo liên quan đến ngân hàng - tài chính, đào tạo, thanh tra, kiểm soát… Đó vừa là việc tổ chức thực hiện nhiệm vụ chuyên môn, vừa là điều kiện tăng nguồn thu nhằm bảo đảm đời sống cán bộ nhân viên, một việc thuộc trách nhiệm của đơn vị sự nghiệp. Thứ hai, về đoàn kết nội bộ ở một cơ quan báo chí như TCNH luôn là vấn đề thường phải quan tâm, không chỉ mấy năm vừa qua mà từ trước đây và cả hiện nay cũng vậy. Để nội bộ không xảy ra những vấn đề lớn, cần phải có sự quan tâm giải quyết của cấp trên, trước hết, TCNH chú trọng đến những hoạt động liên quan đến điều hành, trong đó duy trì việc giao ban nội bộ, thường xuyên kiểm điểm và đánh giá tình hình thực hiện, đồng thời bàn và thống nhất những nội dung công việc cho kỳ tới, trong đó xác định trách nhiệm cụ thể của từng bộ phận và cá nhân những người có trách nhiệm chỉ đạo, điều hành. Một vấn đề cũng rất quan trọng nữa là duy trì đều đặn việc sinh hoạt và thống nhất trong điều hành
96
của đơn vị trong Chi bộ Đảng để tạo được sự đồng thuận giữa Ban Lãnh đạo, Ban Chi ủy và Ban chấp hành công đoàn, nên về cơ bản, đã tạo thuận lợi cho Tổng Biên tập trong điều hành chung. Đương nhiên, không thể xử lý được tất cả những khó khăn, vướng mắc trong nội bộ, đây cũng là trách nhiệm của Tổng Biên tập và Bí thư Chi bộ. Trong bối cảnh đó, Tổng Biên tập và Chi bộ phải lựa chọn phương thức xử lý hài hòa, lấy mục tiêu ổn định của đơn vị làm trọng (dĩ nhiên, không được dĩ hòa vi quý), nhưng quyền quyết định và trách nhiệm cuối cùng thuộc người đứng đầu và mọi việc vẫn trôi chảy. Thứ ba, về tổ chức phong trào thi đua, phong trào đoàn thể. Việc này thường rất được quan tâm trong nội bộ, cả tập thể Lãnh đạo, cả Ban Chi ủy và Ban Chấp hành Công đoàn cơ quan và duy trì liên tục ở tất cả các Ban, Phòng. Ngoài việc phấn đấu thực hiện tốt nhiệm vụ chính trị, những công việc có liên quan khác đều được các đoàn thể tổ chức thường xuyên và được lãnh đạo tạo điều kiện và quan tâm như: phong trào thể thao văn hóa, tặng quà tình nghĩa cho các cháu thiếu nhi và thương bệnh binh nặng… Do vậy, tổng kết công tác thi đua hàng năm hầu hết các Ban, Phòng đều đạt được thành tích và danh hiệu thi đua đã đăng ký và cũng là tiền đề cho thành tích chung của cả cơ quan. Năm 2011, TCNH đã đón nhận Huân chương Lao động hạng Nhất, là một trong những người đã có thời gian khá dài (8 năm) đóng góp cho thành tích chung của cơ quan, tôi rất tự hào và mạnh dạn viết lên một số suy nghĩ trên đây và luôn mong TCNH ngày càng tiến bộ hơn, đạt thành tích cao hơn. Xin gửi những lời chúc mừng tốt đẹp nhất đến tất cả mọi người.
TẠP CHÍ NGÂN HÀNG 60 NĂM XÂY DỰNG VÀ PHÁT TRIỂN (9/1952 - 9/2012)
MỘT ĐỜI VÌ NGHỀ BÁO CHÍ Cuối năm 1977, tôi được thuyên chuyển từ Phòng Kinh tế Kế hoạch - Ngân hàng Nhà nước tỉnh Hà Sơn Bình (được sáp nhập từ 2 chi nhánh Hà Tây và Hòa Bình năm 1974) về Tòa soạn Tập san Ngân hàng, trực thuộc Viện Nghiên cứu tiền tệ, tín dụng và ngân hàng thuộc Ngân hàng Nhà nước Việt Nam do Tổng Giám đốc Ngân hàng Nhà nước Trần Dương kiêm chức Viện Trưởng, anh Hoàng Mạnh Quân là Viện Phó, còn anh Trần Nghị là Trưởng phòng Tuyên truyền kiêm Thư ký Tòa soạn, để làm việc với các cơ quan ngôn luận và tiếp nhận sự chỉ đạo của các cơ quan trực tiếp lãnh đạo báo chí: Ban Tuyên giáo Trung ương, Cục Quản lý báo chí - Bộ Văn hóa và Hội Nhà báo Việt Nam. Thế là từ đây tôi gắn bó với sự nghiệp báo chí của ngành Ngân hàng. Vốn có nguyện vọng trở thành nhà báo chuyên nghiệp nên khi còn ở tỉnh, tôi đã quyết tâm tự học bằng nhiều phương pháp để có bài viết đăng trên các báo Trung ương và địa phương. Ngoài giờ làm chuyên môn, tôi dành thời gian cho việc đọc, đọc có chọn lọc, và cũng bởi yêu Ngành tôi đã xem Tập san Ngân hàng trước đây
Hoàng Đảo
cũng như Tạp chí Ngân hàng sau này như cẩm nang, cuốn sách gối đầu giường, tìm ra những điều hay và cả những gì còn khiếm khuyết của những bài viết mà mình quan tâm, để nâng cao kiến thức và chuẩn bị hành trang cho công việc sau này. Một kỷ niệm đáng nhớ và là dấu ấn có liên quan đến đời làm báo Ngân hàng sau này làm tôi không sao quên được, đó là vào đầu năm 1977, khi ra Tòa soạn Tập san Ngân hàng gửi bài, thấy Tòa soạn chỉ có 3 người, trẻ nhất là anh Trần Nghị cũng đã 46 tuổi, anh Phạm Thanh Tâm và anh Nguyễn Xuân Hợp đều ngoài 50 tuổi, tôi nói vui: “Tòa soạn già”. Các anh đều cười và có ý mời tôi về tòa soạn công tác, thậm chí còn hướng dẫn đường đi, nước bước, thủ tục để tôi về Tòa soạn với các anh, vì lúc đó Tòa soạn đang thiếu người. Tôi đồng ý. Tuy nhiên, khi thủ tục chuyển vùng đã thực hiện xong xuôi thì không hiểu tắc ở chỗ nào mà mãi không có quyết định tiếp nhận, nơi tôi đang công tác giám đốc đã ký thỏa thuận cho thuyên chuyển, Viện Nghiên cứu cấp trên Tòa soạn cũng đã đồng ý tiếp nhận. Tôi đành liên hệ với Báo Lao động và được trả lời là sẽ tiếp nhận với điều kiện thủ trưởng ngành tức là Thống đốc (lúc đó là Tổng giám đốc) ký. Tôi cầm đơn và ý kiến tiếp nhận của Báo Lao động xin gặp anh Trần Dương. Qua trò chuyện, thấy tôi là người rất tâm huyết với ngành, với nghề, lại thấy mọi thủ tục đều đầy đủ, đúng yêu cầu, anh Trần Dương đã động viên tôi nên ở lại ngành và trực tiếp điện cho Vụ Tổ chức cán bộ ra ngay quyết định điều động về Tòa soạn Tập san Ngân hàng. Sự ân cần của người thủ trưởng cao nhất
97
ngành lúc đó đã làm ấm lòng tôi cho đến tận bây giờ, giúp tôi có được 40 năm gắn bó với ngành Ngân hàng cho đến lúc nghỉ hưu về với gia đình. Và tôi nghĩ rằng, nếu còn sức tiếp tục cộng tác với Tạp chí Ngân hàng, thì tôi vẫn là người của Ngân hàng. Hôm nay đây, ngồi bên trang viết, nghĩ đến các bạn đồng nghiệp tại Tòa soạn Tạp chí Ngân hàng đang gấp rút chuẩn bị cho việc kỷ niệm hành trình 60 năm ngày ra số báo đầu tiên tại chiến khu Việt Bắc, chỉ sau ngày thành lập Ngành hơn một năm, với những bước trường chinh một hoa giáp của đất trời, đóng góp tích cực vào công tác tuyên truyền Ngành, xứng đáng là cơ quan lý luận và nghiệp vụ của Ngân hàng Nhà nước Việt Nam. Trải qua trên 25 năm trực tiếp làm công tác báo chí, trên 10 năm cộng tác với Tạp chí Ngân hàng và nhiều tờ báo khác sau khi về hưu, đã cho tôi những kinh nghiệm phong phú về viết báo cũng như công tác biên tập ở các Tòa soạn, có thể sơ bộ rút ra những điều bổ ích giúp nhà báo hôm nay đạt được những yêu cầu mà công tác tuyên truyền đặt ra là: - Góp phần tích cực vào việc tuyên truyền thực hiện các chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách của Nhà nước. - Làm tốt công tác thông tin về hoạt động của Ngành đến toàn xã hội, đáp ứng yêu cầu bảo vệ và xây dựng đất nước, đặc biệt là phát triển kinh tế đúng với định hướng xã hội chủ nghĩa. Nhiều nhà báo trở nên nổi tiếng, được bạn đọc yêu mến, đồng tình, trân trọng bởi đã kết hợp giữa thực tiễn và lý luận, có tài phát hiện những cái mới, kiến nghị được nhiều giải pháp về những bất cập trong mọi mặt đời sống chính trị, kinh tế, xã hội. Nhiều phát hiện của
98
nhà báo đã góp phần tích cực vào việc hoạch định chính sách vĩ mô, đem lại lợi ích vô cùng to lớn cho đất nước, làm chuyển biến bộ mặt kinh tế, xã hội, từ không đến có, từ nghèo nàn trở nên sung túc, từ lương thực mất cân đối phải nhập khẩu trở thành nước có sản lượng xuất khẩu gạo nhất nhì trên thế giới... Muốn đạt được các yêu cầu trên, người làm báo luôn cần thiết phải nâng cao đạo đức nghề nghiệp, xung quanh các tiêu chí mà mỗi nhà báo khi hành nghề không thể không chú ý là: Tính chiến đấu, tính trung thực, tính kịp thời hay còn gọi là thời sự, tính hấp dẫn còn gọi là thẩm mỹ. 1. Những bài học về tính chiến đấu Tính chiến đấu còn gọi là tính Đảng, tính giáo dục có tầm quan trọng đặc biệt đối với người viết bài, người biên tập. Đầu năm 1994, Ngân hàng Nhà nước tổ chức đoàn kiểm tra thi đua của các chi nhánh trong toàn quốc có trưng tập cán bộ của 4 ngân hàng thương mại lớn: Ngoại thương, Công thương, Đầu tư và Phát triển, Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, nghe báo cáo kết quả hoạt động của các chi nhánh trên địa bàn, đồng thời trực tiếp đi sâu vào các cơ sở để tìm hiểu xem các doanh nghiệp hoạt động, tìm hiểu những bất cập hạn chế đến sử dụng vốn của ngân hàng. Ở Thành phố Hồ Chí Minh, một cán bộ tín dụng dẫn tôi đến một nhà doanh nghiệp làm ăn giỏi của Sài Thành trước năm 1975, nay đất nước đổi mới mà họ vẫn án binh bất động. Nhìn địa thế của chủ nhà có tới trên hai nghìn mét vuông đất giữa quận 11 nội thành, có tới 25 bể chượp cá làm nước mắm, mỗi bể có thể ướp 5 tấn cá làm chượp để
TẠP CHÍ NGÂN HÀNG 60 NĂM XÂY DỰNG VÀ PHÁT TRIỂN (9/1952 - 9/2012)
sản xuất nước mắm quanh năm, tôi hỏi chủ nhà: - Cơ ngơi của bác rộng thế này, đủ các điều kiện để mở doanh nghiệp sản xuất nước mắm trở lại như ngày xưa, vậy có phải bác thiếu vốn không? Nếu bác “tái hồi” xí nghiệp, ngân hàng sẵn sàng đầu tư để bác làm ăn góp phần xây dựng đất nước. Với vẻ trầm tư, chủ nhà ôn tồn: - Tôi vẫn giữ được toàn bộ cơ ngơi ngày xưa và có thể mở rộng sản xuất hơn năm 1975 về trước, bởi hải sản đánh bắt phong phú do không có chiến tranh, số nhân công cũ có nhiều người đi làm trái ngành, gặp nhau họ rất muốn tôi mở lại xưởng, còn vốn tôi không thiếu bởi các con tôi hiện ở nước ngoài khá giả sẵn sàng hỗ trợ, cộng với vốn của tôi chắc sẽ còn dư... - Vậy, còn có gì cản trở? Tôi hỏi: Bác bùi ngùi: “Muốn lắm chớ! Cứ ngồi ăn thì bao nhiêu của cải chả hết - miệng ăn sông băng, núi lở - rất muốn làm ăn nhưng anh xem chính sách nhà nước tuy là khuyến khích nhưng còn thiếu đồng bộ, muốn xin đăng ký phải qua bao nhiêu cửa, rồi công an, phòng thuế... cũng lắm nhiêu khê...! Sau đó tôi về Long An, đến thăm một nhà máy chà (sát gạo) đúng ngày khai trương, nhà máy này ngoài vốn tự có còn được ngân hàng hỗ trợ cho vay để phát triển sản xuất. Thuyền, ghe, tác ráng tấp nập chở gạo đến xay sát, nhà máy còn tổ chức thu mua gạo của dân, cám để bán cho cơ sở chăn nuôi, vỏ trấu làm nguyên liệu cho bộ phận sấy khô lúa giúp nông dân không phải phơi ở đường gặp mưa dễ bị mộng, khắc phục triệt để cảnh mất mùa sau thu hoạch triền miên ở đồng bằng sông Cửu Long. Từ những kết quả thu được của chuyến đi, suy ngẫm đối chiếu với Nghị quyết Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ
VI xác định, vốn trong nước làm quyết định, vốn ngoài nước là quan trọng, tôi đã viết bài cho báo Nhân dân với đầu đề “Sớm khắc phục những nguyên nhân đang làm hạn chế khai thác vốn trong dân”. Nội dung bài viết là làm thế nào để khuyến khích người dân có điều kiện bỏ vốn tự có của mình ra trực tiếp làm ăn, đó mới chính là nội dung “thu hút vốn trong nước” theo chủ trương của Đảng. Ngoài ra còn giải quyết sự hiểu biết lệch lạc của một bộ phận dân chúng, kể cả một số cán bộ ngân hàng hiểu “thu hút vốn trong dân” là tích cực vận động thu hút tiền nhàn rỗi của người dân bằng con đường tiết kiệm. Bài gửi giữa tháng 3 năm 1994, anh Hồng Khanh Trưởng ban kinh tế rất tâm đắc trình để đăng ngay, song Tổng Biên tập Hữu Thọ nói: “Vừa rồi tại Hội nghị Trung ương, anh với Thống đốc Cao Sĩ Kiêm bàn mở một diễn đàn trên báo Đảng: Làm thế nào huy động vốn trong nước phục vụ phát triển kinh tế - xã hội, nên để bài lại để tham gia vào diễn đàn”. Suy nghĩ của người viết báo trúng với suy nghĩ của người lãnh đạo có trách nhiệm về vấn đề này, đó là tính chiến đấu và cũng là tính thời sự. Trên diễn đàn Báo Nhân dân năm 1987 tôi còn có bài viết: “Cho người giàu vay vốn” đăng trên trang nhất, và đề xuất nên có 1 ngân hàng chăm lo đến người nghèo, hộ sản xuất nhỏ, sinh viên... còn các ngân hàng thương mại nên đầu tư vào những doanh nghiệp lớn, biết làm ăn để mở rộng phát triển sản xuất, khắc phục việc phải bớt đi một phần vốn mà các ngân hàng thương mại lớn phải trích ra chuyển sang Ngân hàng Nông nghiệp để làm chính sách, hoặc Ngân hàng Công thương nhận cho vay sinh viên, là trái với kinh doanh ngân hàng theo Luật Ngân hàng và các tổ chức tín dụng. Đề xuất mở ngân hàng đặc biệt - không kinh doanh -
99
mãi đến năm 2002, nghĩa là 15 năm sau, mới có được để phục vụ các đối tượng chính sách mang tên Ngân hàng Chính sách xã hội. 2. Về tính kịp thời hay tính thời sự Có người cho rằng, đối với các tạp chí chuyên ngành không cần tính thời sự, các bài viết của cộng tác viên là “lương khô”, số này chưa đăng thì đăng vào số sau, tạp chí có thể ra nửa tháng một kỳ (còn gọi là bán nguyện san) hoặc 1 tháng 1 kỳ (nguyệt san), cũng có thể ra 2 tháng 1 kỳ hoặc dài hơn 3 tháng 1 kỳ... Hiểu như vậy là hoàn toàn sai lầm, nếu tạp chí không cần tính thời sự thì cần gì phải quy định 1 tháng 2 kỳ (như Tạp chí Ngân hàng), và nếu không có tính thời sự thì sẽ ảnh hưởng đến tính hấp dẫn, xin nêu một ví dụ về tính kịp thời. Thời gian gần đây, chứng khoán rớt điểm thảm hại, thậm chí có công ty niêm yết cổ phiếu không bằng giá một bao thuốc lá, rồi có thời kỳ lãi suất, kể cả tiền gửi và cho vay tăng đến chóng mặt, rồi chính sách thắt chặt tín dụng, rồi lạm phát, rồi nhiều doanh nghiệp chịu không thấu lãi suất đi vay ngân hàng khả năng dẫn tới phá sản, hoặc doanh nghiệp loại nào có thể trụ vững; đặc biệt là Nghị quyết 11 ngày 24/02/2011 của Chính phủ về những giải pháp chủ yếu tập trung kiềm chế lạm phát, ổn định kinh tế vĩ mô, đảm bảo an sinh xã hội… Nếu Tạp chí của ta đặt bài với các nhà kinh tế, các chuyên gia, các nhà khoa học, đề cập đến các giải pháp, nâng tầm lý luận, cách xử lý tình huống để giải quyết các yêu cầu của Chính phủ đối với các cấp các ngành, giúp cho các nhà hoạch định chính sách, các nhà có trách nhiệm phải thực hiện, và bạn đọc tâm đắc
100
tìm đến với Tạp chí. 3. Tính hấp dẫn - thẩm mỹ Nhà văn chỉ cần hai yêu cầu là tính giáo dục và thẩm mỹ, có thời được đề cao thẩm mỹ đó là vị nghệ thuật, còn vị nhân sinh thấp hơn; Thời đại chúng ta coi trọng giáo dục hơn nhưng thẩm mỹ không hề xem nhẹ, bài viết hay gợi ra nhiều vấn đề hấp dẫn lôi cuốn người đọc và sau khi đọc xong có tác dụng giáo dục, thuyết phục, thậm chí buộc bạn đọc phải xem lại mình; có những cuốn sách được tái bản nhiều lần chắc chắn là hay, là thời sự. Tính hấp dẫn của báo chí cũng vậy, có những bài báo, những tờ báo, tờ tạp chí hay một người mua được nhiều người đọc có khi đến nhàu nát bởi nó đạt được cả các yếu tố giáo dục, thời sự, thẩm mỹ, loại trừ các bài báo viết giật gân câu khách, gợi ý tò mò, viết méo mó thậm chí bịa đặt. Xem xong cho là giải trí vô tác dụng. Để nâng cao tính hấp dẫn, Tạp chí Ngân hàng mấy năm gần đây có mở thêm chuyên mục văn nghệ cũng lý thú lắm chứ, cần khuyến khích có những bài viết về giai thoại của nghề làm báo, nghề biên tập, để góp phần làm nội dung phong phú hơn. Nói về tính hấp dẫn, thời tôi làm Tập san Ngân hàng, rồi sau này cộng tác với Tạp chí, thấy có rất nhiều bài hấp dẫn, lôi cuốn người đọc. Nhiều cộng tác viên, ngoài việc tìm chọn chủ đề có tính chiến đấu, tính thời sự, tính trung thực còn rất chú ý đến tính hấp dẫn, từ việc đặt tít (tên bài), văn phong (cách viết), đến từ ngữ và trật tự văn chương, nguyên tắc sau trước. Có những bài viết đọng mãi với thời gian, muốn trở lại tôi không quên các tác giả dù đã khuất như Phan Quang Tuệ (Ngân hàng Ngoại
TẠP CHÍ NGÂN HÀNG 60 NĂM XÂY DỰNG VÀ PHÁT TRIỂN (9/1952 - 9/2012)
thương) với Đồng đôla Mỹ mất giá, Nguyễn Xuân Hợp với bài “Chiếc chìa khóa lấm đất” và cách đây 5 năm, khi ta kỷ niệm 55 năm Tạp chí Ngân hàng xem lại cuốn “55 năm Tạp chí Ngân hàng” cũng có nhiều bài viết thật hấp dẫn, một tổng kết khó quên. Tính hấp dẫn còn phụ thuộc rất nhiều vào tài năng của người biên tập, người viết bài hoặc phóng viên thường cầm bút khi những ý tưởng đến dồn dập mà không chú ý văn phong, đến niêm luật, khiến cho mục dọn vườn của báo Văn nghệ có công ăn việc làm, và dù sao cũng có tác dụng giúp người biên tập rút ra những bài học bổ ích. Có thể nêu rất nhiều ví dụ: Hồi còn công tác ở Tập san Ngân hàng, có một vị Phó Tiến sĩ viết “Những vấn đề còn tồn tại trên đây”, biên tập viên vốn giỏi Hán văn phát hiện ngay sự bất ổn là trùng ngữ bởi: Tồn chữ Hán là còn, còn tồn tại là còn còn tại - trở nên vô nghĩa, chỉ cần xóa bỏ chữ còn câu văn sẽ sáng sủa, hoàn chỉnh hơn; tác giả bất bình bởi ông có cả học hàm, học vị, chức tước... Một lần tháp tùng vị Phó Tiến sĩ đó đi cơ sở, ông thích nghe chuyện, nhất là chuyện văn chương báo chí, nhắc đến Cao Bá Quát tôi nói vui: “Nếu Cao chu thần sống vào thời nay chắc chắn ông sẽ là Tổng Biên tập giỏi, tôi kể: Vào thời Thiệu Trị (1840 - 1847), có một hôm Cao ngồi uống trà cùng cụ Trứ, bỗng nhà bên cạnh có người mẹ hát ru con: Đang khi lửa tắt cơm sôi Lợn kêu con khóc chồng đòi tòm tem Bây chừ lửa đã cháy lên
Lợn no, con ngủ, tòm tem thì tòm Cụ Trứ gật gù có vẻ tâm đắc đọc: Đang khi bận rộn, chàng những muốn Bây chừ thư thả, thiếp xin vâng Cao Bát Quát bảo thừa vài chữ, cụ Trứ bực, nói: “Thừa là thừa thế nào?”. Cao Bá Quát mỉm cười đọc: Đang khi bận rộn, gượm Bây giờ thư thả, nào. Nguyễn Tướng công khoái quá, vỗ đùi khen giỏi, giỏi có một kết luận, ý tưởng hay, bố cục chặt chẽ của người biên tập. 4. Tính trung thực Tính trung thực hay còn gọi là tính thực tiễn, đối với báo hàng ngày trung thực được đặt ra hàng đầu; không trung thực, phóng đại sẽ làm mất uy tín, danh dự tờ báo... Còn đối với các tạp chí, xuất phát từ thực tế cuộc sống đòi hỏi để tìm tận gốc của vấn đề có sức thuyết phục bằng lý luận để nâng tầm hiểu biết, thiết thực, góp phần vào việc hoạch định chính sách, luận là bàn vấn đề đặt ra một cách thấu đáo, có lý, có căn cứ, có thể thực hiện. Trong thời gian gần đây, Tạp chí Ngân hàng của chúng ta đã có nhiều bài viết gắn được thực tiễn và lý luận. Đặc biệt, trên trang bìa 1 đã đưa tít của các bài viết cần được quan tâm, như Ngân hàng Nhà nước lo thúc đẩy tăng trưởng kinh tế - ưu tiên kiềm chế lạm phát, lựa chọn cơ chế tỷ giá và ổn định kinh tế vĩ mô, nguyên nhân và những biểu hiện rủi ro tín dụng của các ngân hàng thương mại và nhiều bài khác bàn thấu đáo trong chuyên mục về những vấn đề kinh tế vĩ mô, hoặc chuyên mục Ngân
101
hàng với sự nghiệp phát triển nông nghiệp nông thôn... Chắc về phương pháp luận, chặt chẽ về nội dung, nêu được các giải pháp để khắc phục những thực trạng bất ổn trong tình hình kinh tế hiện nay. Đứng trước cột mốc 60 năm Tạp chí Ngân hàng, nhớ lại những năm tháng công tác tại Tập san Ngân hàng với những người anh có mặt trong ngành từ những ngày đầu thành lập Ngân hàng quốc gia Việt Nam, từng rời bỏ cương vị lãnh đạo chấp hành sự điều động của tổ chức về làm báo Ngành và gắn bó với tờ báo cho đến khi được nghỉ hưu theo chế độ. Những cán bộ lãnh đạo Tập san cũng như Tạp chí và cả phóng viên, biên tập viên không ai được một ngày đào tạo nghề báo. Còn nhớ, anh Xuân Hợp, một người viết tiểu phẩm rất hay, biên tập rất giỏi, nói vui: “Làm báo như anh em mình là những chiến sĩ tay không bắt giặc”. Qua kinh nghiệm của những người đi trước, cộng với kinh nghiệm bản thân cho thấy, muốn trở thành Nhà báo cũng vất vả và điều đầu tiên là phải yêu nghề, không được học ở trường đành coi trọng việc tự học, tự đào tạo; học ở đồng nghiệp, học bằng văn hóa đọc, chỗ nào hay ghi chép vào sổ tay những kinh nghiệm để nhớ, để vận dụng, nhất là viết bài về ngân hàng với các báo ngoài ngành, đọc Nghị quyết, Nghị định, các hướng dẫn chỉ đạo của trên phải nắm được tinh thần, cốt lõi của vấn đề; có điều kiện đi cơ sở tìm mọi cách khai thác tình hình từ thực tiễn để viết cho sinh động; đề xuất giải pháp thấu tình đạt lý. Trong Tòa soạn nêu cao tinh thần cộng đồng trách
102
nhiệm, cùng nhau phát hiện, từ người đánh máy thấy chỗ nào bất ổn trao đổi với phóng viên, biên tập để chỉnh sửa, sửa morat không phải chỉ đối chiếu với bản gốc. Hồi còn ở Tập san, bài vở đưa xuống tổ đánh máy, anh Nguyễn Thiệp, người có bằng Thành Chung (diplom), có nhiều phát hiện về văn phong, ngữ pháp thường xuyên góp ý với Tòa soạn, có một trường hợp rất thú vị, xin được kể: - Có một bài viết của tác giả có học vấn rất cao vào loại hiếm (1978 - 1980), ông cũng là người tự kiêu tự mãn, viết: “Ông Xôcrát có câu nói nổi tiếng “Nếu ta bắn vào quá khứ bằng súng lục thì tương lai sẽ bắn vào ta bằng đại bác”. Khi sửa morát cũng là lúc tôi đang xem cuốn Đaghextan của tôi, đã phát hiện câu trên là của Abutalip, nhà văn của nước Cộng hòa Đaghextan thuộc Liên bang Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Liên bang Nga, tôi trao đổi với anh Phạm Thanh Sâm, anh Nguyễn Xuân Hợp và nói: “Ông Xôcrát 400 - 470 trước công nguyên lúc đó làm gì có đại bác và súng ngắn”. Rồi đưa các anh cuốn sách đang đọc. Anh Hợp nói vui: “Ta đặt cho ông ta là cụ Xô”, biệt danh ấy nhiều người biết. Một đời làm báo, báo của ngành Ngân hàng đã để lại trong tôi biết bao kỷ niệm, tôi vẫn mang bên mình những tình cảm của các anh, các chị làm báo Ngân hàng trước đây cũng như hiện nay; và nếu chỉ có một điều ước, chỉ xin “Nếu con người có thể như chiếc đồng hồ quay trở lại, tôi lại làm báo và làm báo ngành Ngân hàng thân yêu của tôi”.
TẠP CHÍ NGÂN HÀNG 60 NĂM XÂY DỰNG VÀ PHÁT TRIỂN (9/1952 - 9/2012)
Đôi điều cảm nhận khi trở thành Nhà báo ngành Ngân hàng (Tại Lễ kết nạp hội viên mới Chi hội nhà báo ngành Ngân hàng ngày 26/3/2011 ở Yên Bái) Nguyễn Thị Thanh Hương Tổng Biên tập Tạp chí Ngân hàng Tôi 50 tuổi, đã trải qua gần 30 năm công tác trong ngành Ngân hàng và rất vinh dự được chuyển sang nghề báo. Mặc dù tôi thường xuyên cộng tác viết bài cho các tạp chí khoa học và là ủy viên Hội đồng biên tập Website NHNN từ 2007 - 2010, tuy nhiên, chưa bao giờ tìm hiểu về nghề báo chí. Khi chuẩn bị nhận nhiệm vụ giữ chức Tổng Biên tập Tạp chí Ngân hàng, ngay những ngày đầu tiên khi được tiếp thu kiến thức từ các thầy, cô Học viện Báo chí và Truyên truyền về nghề báo, tôi bất ngờ phát hiện ra rằng: Ô! nghề báo hay quá, có nhiều điều lý thú, đòi hỏi bản lĩnh cao. Tuổi 50, tôi đi học nghiệp vụ báo chí rất say sưa, rất nghiêm túc, và đã để lại nhiều tình cảm quý mến nơi các thầy, các cô. Có lẽ thầy, cô ấn tượng về người học trò 50 tuổi mà học hành rất nghiêm túc, chăm chỉ. Quả thực, tôi học không chỉ vì kỷ luật của lớp học, mà hơn thế, vì tôi đã cảm nhận được cái hay, sự cao quý của nghề báo. Khi chuyển nghề sang làm nghề báo, tôi cũng có man mác buồn, bởi lẽ, sau gần 5 năm với vị trí Phó Vụ trưởng Vụ Tài chính Kế toán, làm nhiệm vụ trực tiếp tham mưu, chỉ đạo việc xây dựng mới, hoàn thiện để cấp có thẩm quyền ban hành chế độ kế toán cho ngành Ngân hàng,
công việc này có tác động trực tiếp, trực diện vào hoạt động của hệ thống và từng TCTD, gỡ được cái khó của các đơn vị cơ sở, giúp quản lý tài chính của các TCTD tốt hơn, minh bạch hơn… Tôi cảm thấy rất hạnh phúc, nhìn thấy ngay kết quả lao động. Chuyển sang nghề báo - nghề gián tiếp, trong khi đó, tôi vẫn rất say mê khoa học, không thể nói là không tâm tư. Nhưng rất nhanh chóng, sau những ngày đầu tiên man mác buồn, tôi đã tìm thấy được rất nhiều điểm hay, điểm lý thú, và sự cao quý riêng của nghề báo. Tôi đã cảm nhận: Hoạt động nghiệp vụ báo chí mà chúng ta là người làm khoa học thật sự, giữ được đạo đức nghề báo, thông tin đến độc giả, đến các doanh nghiệp, người dân những thông tin chính thống, thông tin tin cậy, thông tin định hướng chính sách, đóng góp cho sự phát triển của Ngành; nếu hoàn thành nhiệm vụ như thế thì thật đáng trân trọng! Trở thành hội viên của Liên chi hội Báo Ngân hàng, tôi nguyện là một nhà báo chân chính. Còn có thực thi được hay không đề nghị các đồng chí, đồng nghiệp giúp đỡ và giám sát, đánh giá.
103
Tạp chí Ngân hàng - Những ngày đầu tái lập
Nguyễn Thị Loan Nguyên Trưởng phòng Tổng hợp - Trị sự TCNH
Chặng đường dài 60 năm xây dựng và phát triển Tạp chí Ngân hàng có biết bao thế hệ cán bộ đã và đang đóng góp công sức, để hôm nay, mỗi chúng ta nhìn lại quá khứ đều nhận thấy một phần “bóng hình” mình ở đó. Nguyên là một cán bộ có thời gian công tác dài tại Tạp chí Ngân hàng, từ những ngày mới tái lập, qua 3 đời Tổng Biên tập, cùng chung tay xây dựng đơn vị, có rất nhiều kỷ niệm trong cuộc đời công tác của mình! Tôi còn nhớ những ngày đầu “tái lập” Tạp chí Ngân hàng. Trước đó, do đặc thù của Ngân hàng Trung ương, theo chỉ đạo của lãnh đạo Ngân hàng Nhà nước, Tạp chí Ngân hàng sáp nhập về Tạp chí Khoa học Ngân hàng thuộc Trung tâm Đào tạo Khoa học Ngân hàng (do PGS.,TS. Phạm Ngọc Phong làm Tổng Biên tập và tôi đang làm Trưởng phòng Tổng hợp - Trị sự của Tạp chí này). Sau khi có Quyết định tái lập Tạp chí Ngân hàng, toàn bộ bộ máy nhân sự Tạp chí Khoa học Ngân hàng của Trung tâm Đào tạo
104
Khoa học Ngân hàng chuyển sang Tạp chí Ngân hàng, Ngân hàng Nhà nước (và Tạp chí Khoa học Ngân hàng chuyển đổi tên thành Tạp chí Khoa học và Đào tạo thuộc Học viện Ngân hàng ngày nay với bộ máy nhân sự mới). Đây là một mắt xích quan trọng móc nối cả chuỗi dây phát triển Tạp chí Ngân hàng ngày nay. Thời gian tiếp theo, tôi được bổ nhiệm làm Trưởng phòng Tổng hợp - Trị sự của Tạp chí Ngân hàng - Ngân hàng Nhà nước, dưới sự lãnh đạo chỉ đạo của nguyên Tổng Biên tập Lê Đình Hợp, đã giao nhiệm vụ cho tôi trong thời gian một tháng, phải hoàn thành việc giúp Tổng Biên tập trình xin Bộ Văn hóa Thông tin cấp Giấy phép xuất bản Tạp chí Ngân hàng và Giấy phép xuất bản Tạp chí Khoa học và Đào tạo của Học viện Ngân hàng (do đặc thù lúc đó, bộ máy Tạp chí Khoa học và Đào tạo chưa có cán bộ làm việc này). Đồng thời, trong thời gian này, tôi cũng được Đảng ủy Ngân hàng Trung ương cử giữ chức Bí thư Chi bộ lâm thời Tạp chí Ngân hàng. Tuy là một đơn vị nhỏ, mới tái lập nhưng công việc lúc bấy giờ rất nhiều: cần hoàn thiện đơn vị về cơ sở vật chất; tổ chức hoạt động xuất bản, phát hành; kiện toàn tổ chức Đảng, Đoàn Thanh niên… Được sự quan tâm của Bộ Văn hóa Thông tin,
TẠP CHÍ NGÂN HÀNG 60 NĂM XÂY DỰNG VÀ PHÁT TRIỂN (9/1952 - 9/2012)
Đảng ủy Ngân hàng Trung ương và các Vụ, Cục chức năng, sự lãnh đạo của Ban Lãnh đạo Tạp chí Ngân hàng nên Tạp chí Ngân hàng đã nhanh chóng có cơ sở vật chất khang trang làm việc tại Trụ sở 13A - Đê La Thành và đi vào hoạt động có hiệu quả. Tiếp nối truyền thống của Tạp chí Ngân hàng, nguyên Tổng Biên tập Nguyễn Đình Tự đã lãnh đạo Tạp chí Ngân hàng phát triển lớn mạnh hơn, có vị thế trong “làng” các tạp chí ngành Ngân hàng. Được sự tín nhiệm của Chi bộ đơn vị, tôi được bầu làm Bí thư Chi bộ 3 khóa liên tục, được bầu chức vụ Thư ký Liên Chi hội Nhà báo Tạp chí Ngân hàng - Tạp chí Khoa học, Trưởng ban Nữ công của đơn vị. Dù ở bất cứ cương vị nào, tôi cũng luôn nỗ lực hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ. Năm 2003, tôi nghỉ hưu trí, trong buổi chia tay tràn đầy tình cảm chân thành của anh em cán bộ, nhân viên trong đơn vị, tôi nhận ra rằng, dù mình chỉ là “hạt cát thầm lặng” nhưng đã có được tình cảm quý mến của mọi người, bởi lẽ, đã có những tháng ngày cùng trải nghiệm làm việc trong một tập thể đoàn kết, chung sức, chung lòng vì sự phát triển của tập thể và của mỗi con người ở đó. Có như vậy thì dù khó khăn đến đâu cũng sẽ vượt qua để hướng tới một tương lai tươi sáng hơn!
Theo dõi sự phát triển của Tạp chí Ngân hàng, tôi nhận thấy, ngày hôm nay, dưới sự lãnh đạo của Tổng Biên tập Nguyễn Thị Thanh Hương, Tạp chí đã có sự tìm tòi, sáng tạo, không ngừng đổi mới hình thức, nâng cao chất lượng nội dung, trong đó có nhiều bài viết nghiên cứu, trao đổi, có hàm lượng khoa học và tính lý luận, thực tiễn cao, đóng góp thiết thực vào sự nghiệp xây dựng và phát triển của ngành Ngân hàng, được đông đảo độc giả trong và ngoài Ngành mến mộ. Cán bộ được quan tâm đào tạo; đời sống cán bộ, nhân viên được cải thiện…! Tôi thực sự chúc mừng Tạp chí Ngân hàng đang có một đội ngũ cán bộ, nhân viên kế thừa và phát huy truyền thống Tạp chí Ngân hàng đầy tiềm năng và triển vọng! Nhân dịp Kỉ niệm 60 năm Tạp chí Ngân hàng xuất bản số đầu tiên, tôi gửi lời kính chúc sức khỏe các vị lãnh đạo, cán bộ, nhân viên qua các thời kỳ phát triển của Tạp chí Ngân hàng. Kính chúc Tổng Biên tập Nguyễn Thị Thanh Hương cùng toàn thể cán bộ, nhân viên Tạp chí Ngân hàng sức khỏe, đoàn kết, thành công trong công việc, hạnh phúc trong gia đình để phát triển Tạp chí Ngân hàng - Ngân hàng Nhà nước lên một tầm cao mới!
105
Tạp chí Ngân hàng - Gia đình thứ hai của tôi
Vũ Thị Kim Anh Chuyên viên Ban Thư ký - Biên tập
Nhìn vào lịch sử 60 năm (1952 - 2012) Tạp chí Ngân hàng, là cán bộ tôi rất tự hào. Tạp chí ra đời chỉ sau sự ra đời của ngành Ngân hàng đúng một năm, Tạp chí đã song hành suốt cùng với sự trưởng thành và phát triển của Ngành từ những buổi sơ khai, góp phần đưa tới bạn đọc những vấn đề về lý luận và khoa học của Ngành; Đã phổ biến những chủ trương chính sách, các vấn đề về nghiệp vụ cùng những kinh nghiệm thực tế trong hoạt động ngân hàng tới người dân. Năm 2010, Tạp chí Ngân hàng vinh dự được Chủ tịch nước tặng thưởng phần thưởng cao quý Huân chương Lao động hạng Nhất. Đây là sự ghi nhận của Đảng, Nhà nước trước những cố gắng, nỗ lực phấn đấu của tập thể lãnh đạo, biên tập viên, phóng viên cùng toàn thể cán bộ Tạp chí qua các thời kỳ. Từ khi được tuyển dụng (4/1996) vào Tạp chí cho đến thời điểm này, tôi công tác được 16 năm, trải qua nhiều thế hệ lãnh đạo. Mỗi lãnh đạo Tạp chí đã để lại những nét riêng, đều thể hiện lên sự tâm huyết, tận tâm phát triển Tạp chí. Tạp chí như tổ ấm thứ hai của tôi, mỗi ngày lên cơ quan làm việc cảm thấy thân thương như được về chính ngôi nhà của mình. Qua 16 năm công tác, được các thế hệ lãnh đạo quan tâm, bản thân tôi đã trưởng thành rất nhiều. Anh em trong tòa soạn thực sự quý mến nhau. Không hề có sự tị hiềm, rất mừng vui phấn khởi mỗi khi có đồng chí được phát triển hơn như lên chức, lên lương, được thưởng... Như người trong một nhà, chia sẻ buồn vui trong công việc, trong cuộc sống gia đình... Công đoàn Tạp chí rất quan tâm đến đời sống tinh thần, 106
vật chất cho anh em. Kịp thời thăm hỏi động viên anh em mỗi khi có đoàn viên nào bị ốm hoặc có người thân mắc bệnh. Kể từ ngày đầu vào Tạp chí đến nay, tôi đều công tác tại Ban Thư ký - Biên tập - chính là tòa soạn của Tạp chí. Các công việc từ khâu đầu đến khâu cuối để cuốn Tạp chí xuất bản: Nhận bài, biên tập, soát morat, viết bài, viết tin, chụp ảnh, trình bày, sắp xếp bài vở, lưu giữ các bài viết... Mọi công việc ở tòa soạn trở nên thuần thục ở mỗi cán bộ, trong đó có tôi. Đến hẹn lại lên, thời gian như đuổi sau lưng, trôi qua vùn vụt. Mỗi tháng phải xuất bản 2 số, vừa xuất bản xong số Tạp chí này, các thành viên lại hối hả bắt đầu công việc để ra số tiếp. Tạp chí đến tay bạn đọc là sản phẩm của cả tập thể, trải qua nhiều khâu trong đó có công sức của những người “đầu bếp” làm công việc thư ký tòa soạn - một công việc thầm lặng, đầy vất vả lo toan nhưng cũng nhiều niềm vui: - Áp lực trước hết là thời gian
TẠP CHÍ NGÂN HÀNG 60 NĂM XÂY DỰNG VÀ PHÁT TRIỂN (9/1952 - 9/2012) Có thể nói thư ký tòa soạn là công việc “trên đe, dưới búa”, nhiều áp lực. Lãnh đạo luôn yêu cầu tiến độ, thời gian, trình bày đẹp, hợp lý, không để xảy ra sai sót. Nếu có lỗi xuất hiện trên trang Tạp chí sẽ ảnh hưởng đến uy tín. Các bài viết đăng trên Tạp chí phần lớn là của cộng tác viên. Đôi khi họ nghĩ rằng, thư ký tòa soạn có “đặc quyền” là đăng, không đăng bài hoặc quảng cáo, nhưng thực tế không phải như vậy. Mỗi khi đăng hoặc không đăng dù chỉ một cái tin, thư ký tòa soạn phải cân nhắc rất nhiều thứ và tìm ra lý do chính đáng. Khuôn khổ tờ Tạp chí có hạn nên không phải lúc nào cũng sắp xếp được những bài, tin vì phải ưu tiên những bài thời sự đột xuất. Cộng tác viên thì luôn “chất vấn”: Đã nhận được bài chưa? Tại sao bài không đăng?... Thư ký tòa soạn phải giải thích có tình có lý, mềm dẻo để đảm bảo chất lượng của Tạp chí, giữ được mối cộng tác viên, động viên, khích lệ họ tiếp tục cộng tác. Thỉnh thoảng có trường hợp Tạp chí đã xong xuôi chỉ còn việc đưa đi nhà in, nhưng phát hiện ra bài tòa soạn đã bố trí đăng nhưng bài đó lại xuất hiện trên ấn phẩm báo chí khác hoặc lãnh đạo chỉ đạo có bài tuyên truyền, cần đảm bảo tính thời sự đột xuất phải đưa vào. Thế là, tiến độ lại bị lùi so với dự định. Tòa soạn phải đưa bài vào, đưa bài ra, đọc morat, trình bày... anh em cùng hối hả làm việc để giải quyết xong trong thời gian nhanh nhất. Có đôi lúc, thời gian cận kề ngày Tạp chí xuất bản, nhưng bài đặt được chừa đất theo kế hoạch lại chưa có, thư ký tòa soạn phải tìm bài thay thế. - 101 kiểu sai Có lẽ lo lắng lớn nhất của thư ký tòa soạn là những sai sót trên trang Tạp chí. Nó có thể đến bất cứ lúc nào từ các khâu như: sắp xếp bài cho từng số tạp chí (trùng bài, tin...), trình bày, xử lý kỹ thuật, đọc soát morat, đánh máy, in ấn. Các lỗi xảy ra không lỗi nào giống lỗi nào,
mỗi lần sai là một “kinh nghiệm xương máu” khác nhau. Hay như làm quảng cáo, khách hàng yêu cầu đăng đúng như file họ đã làm, tưởng “nhàn”, nhưng cũng nhiều lỗi phải xử lý. - Vất vả trình bày, giám sát in Trình bày và in ấn chính là hình thức của tờ tạp chí. “Có bột mới gột nên hồ”, để trình bày đẹp, người họa sĩ cần phải có những nguyên liệu tốt như: ảnh, bài viết và biên tập đúng kết cấu: tít, ảnh, sapô, hộp thông tin, biểu, bảng, sơ đồ, hình vẽ,... Điều này không phải lúc nào cũng có đủ. Việc bài vở cho mỗi số Tạp chí không ổn định, đưa vào đưa ra nhiều, ảnh hưởng đến tiến độ xuất bản. Ngoài mỹ thuật họa sĩ trình bày còn phải chịu áp lực về mặt kỹ thuật, thời gian và thường là người cùng với Trưởng ban về muộn nhất cơ quan. Để có những trang tạp chí đẹp và đúng, người trình bày phải học hỏi, tìm tòi nhiều kiến thức, tích lũy kinh nghiệm đặc biệt là tránh những sai sót. Công việc cuối cùng của thư ký tòa soạn là giám sát in. Sản phẩm in ra đẹp, đúng tiến độ đòi hỏi người giám sát phải theo dõi, kiểm tra, đôn đốc. Nhiều trường hợp Tạp chí in ra mới phát hiện lỗi, người giám sát phải cùng nhà in xử lý. “Ra” được những quyển Tạp chí đẹp, dù khó khăn, vất vả, nhiều lo toan trong cuộc sống, nhưng những người làm thư ký tòa soạn Tạp chí vẫn tâm huyết, yêu nghề. Kỷ niệm 60 năm ngày Tạp chí ra đời, tôi trải lòng những tâm tư tình cảm, công việc của Ban mình chia sẻ với mọi người. Còn đứng trong hàng ngũ cán bộ của Tạp chí, tôi đã thật sự coi Tạp chí là gia đình của mình, là tất cả: là làm việc, là thu nhập đảm bảo cuộc sống, là muốn cống hiến,... Anh em một lòng, sẵn sàng làm mọi việc theo sự phân công của lãnh đạo để Tạp chí ngày càng phát triển hơn. 107
Hình ảnh các lãnh đạo Tạp chí Ngân hàng qua các thời kỳ
GS., TS. Trần Linh Sơn - Phó Tổng Giám đốc Ngân hàng Nhà nước trực tiếp phụ trách công tác tuyên truyền NHNN (1977-1987)
108
TS. Nguyễn Quốc Việt Tổng Biên tập (1987 - 5/1995)
TS. Nguyễn Võ Ngoạn Tổng Biên tập (6/1995 - 8/1996)
TẠP CHÍ NGÂN HÀNG 60 NĂM XÂY DỰNG VÀ PHÁT TRIỂN (9/1952 - 9/2012)
TS. Nguyễn Thế Khải Quyền Tổng Biên tập (9/1996 - 6/1997)
PGS., TS. Phạm Ngọc Phong Tổng Biên tập (8/1997 - 4/1998)
PGS., TS. Lê Đình Hợp Tổng Biên tập (5/1998 - 5/2002)
PGS., TS. Nguyễn Đình Tự Tổng Biên tập (6/2002 - 5/2010)
109
SƠ ĐỒ CƠ CẤU TỔ CHỨC CỦA TẠP CHÍ NGÂN HÀNG (NĂM 2012)
BAN LÃNH ĐẠO
BAN THƯ KÝ BIÊN TẬP
110
PHÒNG TỔNG HỢP
PHÒNG PHÁT HÀNH QUẢNG CÁO
PHÒNG TÀI VỤ
TẠP CHÍ NGÂN HÀNG 60 NĂM XÂY DỰNG VÀ PHÁT TRIỂN (9/1952 - 9/2012)
BAN LÃNH ĐẠO
TS. Nguyễn Thị Thanh Hương Tổng Biên tập
TS. Nguyễn Đình Trung Phó Tổng Biên tập
PGS., TS. Nguyễn Đắc Hưng Phó Tổng Biên tập
111
Ban Thư ký - Biên tập Thực hiện chức năng thư ký và biên tập của Tòa soạn Tạp chí Ngân hàng, cụ thể: Tổ chức và thực hiện công tác biên tập bài viết, tin, ảnh; tổ chức xuất bản Tạp chí Ngân hàng và các ấn phẩm khác do Tạp chí Ngân hàng xuất bản…
ThS. Nguyễn Thanh Nghị - Trư ởng Ban Ban Thư ký - Biên tập Tạp chí Ngân hàng
112
g, Trần Thị Hải Thanh Kim Anh, Nguyễn Thanh Nghị, Trịnh Thị Thu Phươn Hàng dưới từ trái sang phải: Trần Thị Hiền, Vũ Thị Mạnh g Thị Phương Nga, Đào Đức Thuận, Nguyễn Hữu Hàng trên từ trái sang phải: Trần Văn Lâm, Hoàn
113
Phòng Tổng hợp Thực hiện chức năng hành chính - tổng hợp của Tạp chí Ngân hàng, bao gồm: Tổng hợp, báo cáo, tham mưu cho Tổng Biên tập về công tác tổ chức, nhân sự, thi đua - khen thưởng; thực hiện công tác văn thư, lưu trữ, lễ tân; mua sắm, theo dõi, quản lý tài sản, công cụ lao động của đơn vị…
phòng anh Bình - Trưởng Đ/c Nguyễn Thị Th Tạp chí Ngân hàng Phòng Tổng hợp -
114
ễn Thị Thanh Bình, Phạm Đăng Thuận, Từ trái sang phải: Hoàng Thị Vân, Nguy
Đỗ Văn Tuyên
115
Phòng Phát hành - Quảng cáo Thực hiện chức năng tiếp thị, phát hành Tạp chí Ngân hàng, sách, tài liệu tham khảo và các ấn phẩm khác do Tạp chí Ngân hàng xuất bản; thực hiện các chức năng về quảng cáo trên Tạp chí Ngân hàng và các ấn phẩm được phép quảng cáo; hợp tác với các tổ chức tín dụng, các định chế tài chính, tổ chức và cá nhân khác theo quy định của pháp luật để tuyên truyền, quảng bá sản phẩm, dịch vụ; tổ chức các sự kiện và các hoạt động dịch vụ khác có liên quan đến Tạp chí Ngân hàng…
ủy, Nguyễn
ị Thu Thủy,
ị Đào, Lê Th
phải: Đỗ Th Từ trái sang
116
Hàn
uân Th , Nguyễn X Mạnh Hùng
Thị Duyên
117
Phòng Tài vụ Tổ chức thực hiện việc hạch toán, kế toán và thống kê theo các quy định hiện hành về kế toán và thống kê; theo dõi, quản lý các hoạt động thu, chi tài chính, tài sản của đơn vị theo quy định của pháp luật; tổ chức xây dựng, thực hiện kế hoạch tài chính hàng năm của đơn vị; quản lý quỹ tiền mặt của đơn vị; thực hiện chức năng tư vấn, chức năng kiểm soát về công tác kế toán - tài chính của đơn vị…
phòng hị - Trưởng hàng N g n ă Đ à Đ/c H í Ngân vụ - Tạp ch Phòng Tài
118
Từ trái sang
phải: Phí Th
ị Hồng Hoa
, Hà Đăng N
hị, Nguyễn
Thị Thu Hằn
g
119
IV MỘT SỐ HÌNH ẢNH HOẠT ĐỘNG CỦA TẠP CHÍ NGÂN HÀNG
120
TẠP CHÍ NGÂN HÀNG 60 NĂM XÂY DỰNG VÀ PHÁT TRIỂN (9/1952 - 9/2012)
n thăm nguyên Thủ
Lãnh đạo TCNH th
nh đạo NHNN đế am dự cùng đoàn Lã
ng
tướng Phạm Văn Đồ
121
Thống đốc NHNN Cao Sĩ Kiêm chụ p ảnh lưu niệm với các đồng chí lãnh đạo TCNH Tổng Bí thư Lê Khả Phiêu đến thăm gian Báo ngành Ngân hàng
Giám đốc NHNN Ch i nhánh Quảng Trị - Nguyên Đì Lưu và đoàn công tác TCNH năm 2000 nh
122
TẠP CHÍ NGÂN HÀNG 60 NĂM XÂY DỰNG VÀ PHÁT TRIỂN (9/1952 - 9/2012)
TCNH tặng quà cho các cháu học sinh nghè o vượt khó thôn Tân Thành - xã Minh Thanh - huyệ n Sơn Dương tỉnh Tuyên Quang (2006)
Nữ công TCNH tham gia Hội thi “Nấu ăn và tỉa hoa nghệ thuật nhân ngày Quốc tế phụ nữ 8/3/2003” do Công đoàn NHNNTƯ tổ chức
Đội bóng đá của TCNH tham gia giải bóng đá của NHTƯ (2006)
123
Đội văn nghệ TCNH biểu diễn tại Hội diễn của Công đoàn NHNNTƯ lần thứ 2 (giải B)
124
TẠP CHÍ NGÂN HÀNG 60 NĂM XÂY DỰNG VÀ PHÁT TRIỂN (9/1952 - 9/2012)
Đ/c Nguyễn Đình Tự - Bí thư Chi bộ, Tổng Biên tập TCNH trao quà Trung tâm Điều dưỡng thương binh nặng Thuận Thành, Bắc Ninh nhân kỷ niệm ngày Thư ơng binh liệt sĩ 27/7/2007
Thống đốc NHNN Nguyễn Văn Giàu trao tặng Bằng khen cho TCNH vì thành tích xuất sắc trong 55 năm xây dựng và phát triển
125
Cấp ủy Chi bộ TCNH nhiệm kỳ 2010 - 2015
126
Đ/c Nguyễn Thị Thanh Hương - Tổng biên
tập TCNH (đứng thứ 2 từ trái sang) nhận giải thưởng bình chọn bài báo hay Xuân Tân Mão 2011
TẠP CHÍ NGÂN HÀNG 60 NĂM XÂY DỰNG VÀ PHÁT TRIỂN (9/1952 - 9/2012)
à báo TCNH khóa IV nhiệm
Ban chấp hành Chi hội Nh
kỳ 2011-2014
, nhân dịp kỷ niệm 61 năm NN Chi nhánh Hải Dương NH và H TCN a giữ 10 lưu o Gia hiêp phụ nữ Việt Nam 20/ ngày thành lập Hội Liên
TCNH và Hiệp hội Ngân hàng phối hợp tổ chức Hội thảo khoa học “Quản trị công ty tại các NHTM Việt Nam trong quá trình hội nhập quốc tế”
127
ấn phẩm Tạp chí Ngân hàng Tổng biên tập Nguyễn Thị Thanh Hương trao tặng Hiệu trưởng nhận) (ông Hà Bắc tế quốc học Đại g cho sinh viên Trườn
Tổng biên tập TCNH Nguyễn Thị Thanh Hương tặng quà cho mẹ Việt Nam anh hùng tại phường Cống Vị, Ba Đình, Hà Nội
ng quà TCNH thăm và tặ Đoàn Thanh niên ng Anh, Hà Nội Đô a, Lo Loa Thành, Cổ n iệ th Từ xã c tá Hợp
128
TẠP CHÍ NGÂN HÀNG 60 NĂM XÂY DỰNG VÀ PHÁT TRIỂN (9/1952 - 9/2012)
TCNH kỷ niệm 87 năm Ngày Báo chí cách mạng Việt Nam (21/6/1925 - 21/6/2012)
Lễ ký kết thỏa thuận hợp tác về nghiên cứu khoa học và truyền thông giữa TCNH - QTDND Trung ương - Hiệp hội QTDND Việt Nam
TCNH và Trường Đại học Ngân hàng Tp. Hồ Chí Minh phối hợp tổ chức Hội thảo “Phát triển bền vững Ngân hàng thương mại Việt Nam” tại Tp. Hồ Chí Minh ngày 14/9/2012
129
130
131
132
Global 2000
leading
companies
Trụ sở chính - Tháp BIDV 35 Hàng Vôi, quận Hoàn Kiếm, Hà Nội
CÔNG ĐOÀN NGÂN HÀNG VIỆT NAM
C
ông đoàn NHVN được thành lập ngày 1/4/1993, đã trải qua 4 kỳ Đại hội, hiện nay quản lý trực tiếp 10 công đoàn cấp trên cơ sở, 22 công đoàn cơ
sở trực thuộc (với tổng số 790 công đoàn cơ sở), 122.760 đoàn viên công đoàn/130.972 CNVCLĐ. Gần 20 năm xây dựng và phát triển, Công đoàn NHVN đã có những đóng góp tích cực, tập hợp, động viên CNVCLĐ toàn Ngành nỗ lực phấn đấu hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ chính trị của ngành Ngân hàng. Trong nhiệm kỳ IV (2008 - 2013) Công đoàn NHVN đã đạt nhiều thành tích đáng khích lệ. Công tác tuyên truyền giáo dục chính trị tư tưởng cho ĐVLĐ Làm tốt công tác tuyên truyền chủ trương, chính sách, pháp luật của Đảng, Nhà nước,
nhiệm vụ của ngành Ngân hàng đến ĐVLĐ; tổ chức có hiệu quả Cuộc vận động “Học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh” gắn với việc vận động CNVCLĐ tích cực tham gia phong trào “xây dựng đời sống văn hoá cơ sở trong CNVCLĐ thời kỳ CNH-HĐH”. Trong gần 5 năm qua, Công đoàn NHVN đã tuyên truyền Chỉ thị, Nghị quyết cho 544.548 lượt ĐVLĐ, tổ chức thi tìm hiểu, thi chuyên môn nghiệp vụ với sự tham gia 375.292 lượt ĐVLĐ; tập huấn văn hoá nghề nghiệp cho 9.800 lượt ĐVLĐ, tổ chức các hoạt động văn nghệ, thể thao cho 361.860 lượt ĐVLĐ tham gia; tuyên truyền về phòng, chống HIV/AIDS cho 136.130 lượt ĐVLĐ. Các phong trào thi đua điển hình Các phong trào thi đua “Lao động giỏi, lao động sáng tạo”; phong trào “Giỏi việc Ngân hàng, đảm việc nhà” và lồng ghép phong trào “ Phụ nữ tích cực học tập, lao động sáng tạo, xây dựng gia đình hạnh phúc” trong nữ CNVCLĐ; phong trào “ Cán bộ Ngân hàng đạo đức tốt, nghiệp vụ giỏi vững tin vào hội nhập khu vực và quốc tế”; phong trào nghiên cứu khoa học, phát huy sáng kiến... nhằm mục tiêu góp phần xây dựng ngành Ngân hàng phát triển An toàn - Hiệu quả - Bền vững. Tích cực tham gia các hoạt động xã hội
CÔNG ĐOÀN NGÂN HÀNG VIỆT NAM Địa chỉ: số 57 Hoàng Cầu- Đống Đa- Hà Nội Điện thoại: 38.511411 – 38.513169 – 38.511416 *Fax: 38.511419 Email: cdnganhangvn@congdoanvn.org.vn
- từ thiện Từ năm 2008 - 2011, ngành Ngân hàng tích cực tham gia các hoạt động xã hội - từ thiện với tổng số tiền 2.682 tỷ đồng, riêng tổng kết 10 năm thực hiện cuộc vận động vì người nghèo, CNVCLĐ toàn Ngành đã đóng góp được gần 745 tỷ đồng. Phát triển đoàn viên và xây dựng tổ chức công đoàn vững mạnh Trong nhiệm kỳ qua, Công đoàn NHVN đã thành lập mới 56 CĐCS, phát triển mới 32.567 đoàn viên, cấp thẻ cho 17.468 đoàn viên công đoàn trong toàn Ngành; trong đó cấp mới 15.586, cấp lại 1.782 thẻ. Công đoàn NHVN đã có quan hệ hợp tác trao đổi song phương với ngành Tài
chính - Ngân hàng các nước Singapore, Hàn Quốc, Malaysia và bắt đầu thiết lập quan hệ với Công đoàn Ngân hàng Trung Quốc
137
QUỸ TÍN DỤNG NHÂN DÂN TRUNG ƯƠNG CENTRAL PEOPLE’S CREDIT FUND
Hợp tác cùng phát triển
CHÚC MỪNG TẠP CHÍ NGÂN HÀNG NHÂN DỊP KỶ NIỆM
XUẤT BẢN SỐ ĐẦU TIÊN
9/1952 - 9/2012 Trụ sở chính: 15T Nguyễn Thị Định - Trung Hòa - Cầu Giấy - Hà Nội Điện Thoại: 04-39.741.612 - Fax: 04-39.741.615 - Email: headoffice@ccf.vn - Website: www.ccf.vn
Chỉ đạo nội dung: Nguyễn Thị Thanh Hương Nguyễn Đinh Trung Biên Tập Nguyễn Thanh Nghị ............. .........
139
140