Jaarverslag ITAA 2021 by Institute of Tax Advisors and Accountants (ITAA)

JAARVERSLAG 2021

ITAA JAARVERSLAG 2021

INHOUD

VOORWOORD

VIER CLUSTERS

BESTUUR

Cluster Toegang & promotie van het beroep

Raad

Cluster Kenniscentrum

Samenstelling

Cluster Beroep & Kwaliteit

Raadsbeslissingen

Cluster Deontologie

Uitvoerend comité Samenstelling

Commissarissen

Vier clusters

ITAA-personeel

Statistieken

ITAA JAARVERSLAG 2021

ALGEMENE DIENSTEN

ITAA-applicaties & Tools

External affairs

100 Communicatie Actualiteit Events ITAA 2021 Publicaties

103

Protocol hogescholen/universiteiten

ITAA JAARVERSLAG 2021 VOORWOORD

Verantwoordelijke uitgever: Bart Van Coile, VOORZITTER ITAA

Frédéric Delrue & Bart Van Coile Ondervoorzitter en voorzitter ITAA

Het jaar 2021 is een scharnierjaar geweest voor ons Instituut. De Raad van het ITAA zit immers halverwege zijn mandaatsperiode. Dit is het moment voor de Raad om de balans op te maken en de prioriteiten en doelstellingen te analyseren die tijdens de strategische Raad van september 2019 werden vastgesteld. Na afloop van de nodige voorbereidingen door de leden van het uitvoerend comité in samenspraak met alle vertegenwoordigers van de clusters, heeft de Raad in het “strategische” gedeelte van de vergadering van de Raad van 26 oktober 2021 een stand van zaken opgemaakt en werden de prioriteiten en de doelstellingen bijgesteld daar waar dit nodig was. Het jaar 2021 was grotendeels vergelijkbaar met het voorgaande jaar op gezondheidsvlak. Toch hebben de komst van de vaccins en de voortvarende vaccinatiecampagne ons land opnieuw hoop kunnen geven. In deze moeilijke context zijn de leden van het ITAA hun cliënten zo goed als ze konden blijven helpen en adviseren. De werkdruk van onze kantoren is zwaarder geworden. Door de crisis en de daaruit voortvloeiende hulpaanvragen is de dienstverlening aan de cliënten een stuk complexer geworden. Bovendien werden onze leden opnieuw geconfronteerd met storingen van de toepassingen van de FOD Financiën en deadlineproblemen, waardoor de stress verergerde en een angstwekkende sfeer ontstond. Ons Instituut heeft er uiteraard bij de administraties op aangedrongen bijkomende termijnen te verkrijgen voor de indiening van de aangiften. Op dit vlak is het unieke mandaat een eerste stap die zal zorgen voor een beter en vlotter beheer voor de leden en hun cliënten. We wijzen erop dat het ITAA in november 2021 op dit gebied een vergadering heeft georganiseerd met de beroepsverenigingen waarop ook een vertegenwoordigster van het kabinet van de minister van Financiën, Vincent Van Peteghem, aanwezig was. Het debat was erg constructief en de gedachtewisselingen lieten toe de verschillende problemen te verduidelijken. Dit zal worden opgevolgd en er zal interactie tussen de verenigingen, het Instituut en de administratie worden georganiseerd.

Wat het ITAA en de clusters betreft, werden tal van zaken verwezenlijkt. We kunnen per cluster onder meer het volgende vermelden: CLUSTER TOEGANG TOT HET BEROEP Verwezenlijkingen: • Totstandkoming van een unieke toegang voor de nieuwe leden; • De mogelijkheid om een dossier van een kandidaat-lid digitaal in te dienen; • De digitale organisatie van alle examens; • Het akkoord met Reprobel; • Samenwerkingsprotocol met het IBR (en samenwerkingsprotocol op internationaal vlak); • De publicaties van het ITAA-zine, de ITAA-Acctua, de ITAA-Flash en nu de ITAAVLOG; • Elk jaar 4 e-books voor de leden (PB, Vennootschapsbelasting, btw – Cijfers en Tarieven); • Hulp aan de leden met betrekking tot Covid-19; • Vertegenwoordiging van onze beroepen in de politieke wereld en verdediging van onze beroepen en beroepstaken. Projecten in uitvoering: • Er werd een nieuw examenreglement opgesteld dat aan de FOD Economie werd voorgelegd; • Er is gestart met het opstellen van een nieuwe digitale agenda voor de stagiairs de lancering is voorzien voor begin 2022;

ITAA JAARVERSLAG 2021 VOORWOORD

• Oprichting van een team jonge ambassadeurs om het ITAA in de onderwijswereld te vertegenwoordigen; • De mogelijkheid voor kandidaten met 7 jaar beroepservaring om accountant of belastingadviseur te worden, om nog meer mensen aan te trekken tot het beroep; • Samenwerkingsprotocol met verscheidene hogescholen en universiteiten. CLUSTER BEROEP EN KWALITEIT Verwezenlijkingen: • Integratie van gegevensbanken; • Ontwikkeling van een onlineportaal voor alle leden; • Begeleiding van de leden via de kwaliteitstoetsing en de AWW-controles; • Nieuwe norm voor permanente vorming; • Een nieuwe tool voor permanente vorming; • Invoeren van een klokkenluiderskanaal • Het opstellen van een nieuwe handleiding over de AWW en AWW-modellen. Project in uitvoering: • Grondige begeleiding van de leden op het vlak van kwaliteitstoetsing. CLUSTER KENNISCENTRUM Verwezenlijkingen: • Andere opleidingen: ledenseminaries, gerechtsdeskundige, bijz. mandaten, … • Uitwerking van de norm over kmo’s; • Bijwerking van de norm over effecten; • Bijwerking van de norm over fusies en splitsingen;

• Bijwerking norm over omzetting; • Bijwerking van de norm over ontbinding en vereffening; • Organisatie van specifieke vormingen over BeExcellent, het ITAA-portaal, Unified by Invoicing / BilltoBox, Companyweb, Excel for Accountancy, …; • Tools die het ITAA ter beschikking stelt: BeExcellent, Unified by Invoicing / BilltoBox, Companyweb, eStox, Excel for Accountancy. Projecten in uitvoering: • Bijwerking van de algemene controlenorm; • Uitwerking van de FAQ’s over boekhouding, fiscaliteit, AWW, ... • Norm ISRS; • Werkgroep CBN (zie p. 32). CLUSTER DEONTOLOGIE EN TUCHTZAKEN Verwezenlijkingen: • SOS ITAA - voor de leden in nood. We wijzen er in dit verband op dat het ITAA actief hulp heeft geboden aan leden die getroffen zijn door het slechte weer in juli 2021; • Verschillende nota’s voor onze leden: A De opdrachtbrief; A De domiciliëring van vennootschappen; A De multidisciplinaire activiteiten; A De commissaris bij mede-eigendom; A Brochure wetgeving en KB’s. • Bestrijding van de illegale uitoefening van het beroep; • Mededeling op de internetsite van de beslissingen van de commissies.

Project in uitvoering: • Klachtenformulier via de website van het Instituut. Het overzicht hiernaast is uiteraard een beknopte en realistische weergave van de volledige analyse van de doelstellingen 2022-2023 die door de Raad werden besproken en goedgekeurd. We hopen u echter een beter overzicht te hebben gegeven van de werkzaamheden, verwezenlijkingen en doelstellingen van de Raad van de diensten van het Instituut. We willen nog onze mandatarissen bedanken voor hun inzet bij de organisatie van talrijke vergaderingen op afstand en voor de webinars die zij de leden en de stagiairs in het kader van de permanente vorming ter beschikking gesteld hebben. We zijn ook de medewerkers van het ITAA erg dankbaar voor het werk dat zij in de loop van dit jaar verricht hebben. We zouden graag afsluiten met de oproep dat wij, zowel onze cliënten als wijzelf, ons moeten voorbereiden op de toekomst. De overheid wil een stap verderzetten in de digitalisering, niet alleen in de (fiscale) communicatie naar de ondernemingen, maar nu ook wat een werkelijke digitale factuur betreft. Er bestaan projecten die ertoe strekken het opmaken van een ULB-factuur te verplichten voor elke B-to-B-transactie. Zijn al uw cliënten hier klaar voor? Bent u hier klaar voor? Het ITAA heeft al het goede voorbeeld gegeven door de bijdrage 2021 via UBL te versturen. Zorg ervoor dat uw cliënten en uzelf zich NU op deze situatie voorbereiden. De verplichting zal spoedig realiteit worden. Noteer dat het ITAA de oplossing UBI-Billtobox gratis heeft ontworpen voor uw cliënten en uzelf. En nu is het aan u. Veel succes. Bart Van Coile (Voorzitter) & Frédéric Delrue (Ondervoorzitter)

ITAA JAARVERSLAG 2021 BESTUUR

BESTUUR

ITAA ITAA JAARVERSLAG JAARVERSLAG 2021 2021 BESTUUR BESTUUR

RAAD

Naast de voorzitter en de ondervoorzitter bestaat de Raad van het Institute of Tax Advisors and Accountants (ITAA) uit 26 raadsleden. Deze Raad is ingesteld voor een periode van vier jaar en telt evenveel Nederlandstalige als Franstalige raadsleden. De Raad is onder andere bevoegd voor het algemene beleid van het Instituut alsook voor het houden en bijwerken van het openbaar

register, het toezicht op de Stagecommissie, de permanente vorming, de Commissie kwaliteitstoetsing, of nog het benoemen van voorzitters, ondervoorzitters en leden van tal van commissies en cellen. Tot slot voert hij andere opdrachten uit die in de wet van 17 maart 2019 betreffende de beroepen van accountant en belastingadviseur en in de KB’s van 11 september 2020 zijn beschreven.

ITAA JAARVERSLAG 2021 BESTUUR

Samenstelling VOORZITTER Bart Van Coile ONDERVOORZITTER Frédéric Delrue SECRETARIS Patrick Deleu PENNINGMEESTER Jean-Luc Kilesse

RAADSLEDEN: Denise Bauwens, Didier Bouckaert, Johan De Coster, Rolf Declerck, Patrick Deleu, Vincent Delvaux, Géraldine Horgnies, Chantal Jadot, Jean-Luc Kilesse, Stéphanie Lorfèvre, Sindy Maenhout, Aurore Mons delle Roche, Christine Nuttin, Nathalie Procureur, Gonda Schelfhaut, Veerle Sleeuwagen, Miranda Smets, Angelo Terranova, Veerle Van Eylen, Marc Van Thournout, Philippe Vanclooster, Hein Vandelanotte, John Vanneste, Yves Van Weehaeghe, Eric Vanrossomme, Mirjam Vermaut

UITVOEREND COMITÉ Het uitvoerend comité is verantwoordelijk voor het dagelijkse bestuur van het Instituut. Dat omvat de afhandeling van de lopende zaken, het toezicht op de financiële toestand van het Instituut, de voorbereiding van de vergaderingen van de Raad en de leiding van het personeel. De Raad van het Instituut kan ook bepaalde opdrachten delegeren aan het uitvoerend comité, behalve de opdrachten die door de wet of een reglement uitdrukkelijk werden toevertrouwd aan de Raad of aan een ander orgaan.

ITAA JAARVERSLAG 2021 BESTUUR

COMMISSARISSEN De algemene vergadering verkiest elk jaar een effectieve en plaatsvervangende Nederlandstalige commissaris en een effectieve en plaatsvervangende Franstalige commissaris. De commissarissen controleren de jaarrekening van het Instituut en stellen hierover een verslag op dat wordt overgemaakt en voorgesteld aan de jaarlijkse algemene vergadering. Isabelle Montmorency en Pierre-Yves Heynen werden tijdens de algemene vergadering van 2021 verkozen als respectievelijk Nederlandstalige effectieve en Franstalige effectieve commissaris.

VIER CLUSTERS Het ITAA bestaat organisatorisch uit vier grote clusters. Elk van deze clusters wordt binnen de Raad telkens geleid door twee Raadsleden (alfabetische volgorde): • Cluster Toegang en promotie van het beroep: Géraldine Horgnies, Gonda Schelfhaut • Cluster Kenniscentrum: Johan De Coster, Patrick Deleu • Cluster Beroep en kwaliteit: Angelo Terranova, Hein Vandelanotte • Cluster Deontologie en tuchtzaken: Vincent Delvaux, Veerle Sleeuwagen

ITAA-PERSONEEL In 2021 waren op het Instituut 58 personeelsleden werkzaam, verdeeld over de verschillende clusters en diensten. Elke cluster wordt bovendien geleid door een clusterverantwoordelijke personeelslid of directieleden.

Daarnaast worden de algemene diensten en de interne organisatie aangestuurd door de voorzitter Bart Van Coile en de ondervoorzitter Frédéric Delrue. Als verantwoordelijk raadslid voor de IT-dienst werd Marc Van Thournout aangesteld.

ITAA JAARVERSLAG 2021 BESTUUR

Organigram

DIRECTIE Geert Lenaerts Eric Steghers

Toegang en promotie beroep

ADVISEUR VAN DE VOORZITTER / ONDERVOORZITTER Liesbet Dhaene Internal / External Affairs (Politics) Liesbet Dhaene Alexis de Biolley Stéphanie Liévin 10

Kenniscentrum IT Chris Di Piazza Eric Ancion Yaïsa Rappé

IT Deontologie en tuchtzaken

Beroep en kwaliteit

Interne organisatie ITAA Secretariaat Ivan Meganck – Algemeen secretariaat Hanane Tazi – Secretariaat Clusters Cel Communicatie Ivan Meganck (coördinatie) Stéphane De Bremaeker Gaëtan Hanot Stéphanie Liévin Bart Verbelen Office Management Eric Ancion Julie Van Royen (receptie) Patrick Meziti (Logistiek) Francisco G. Festas (Logistiek) DPO Maï Terryn

HRM & BUDGET HRM Valérie Clesse BEGROTING & BOEKHOUDING (ITAA en vzw Enterprise SPOC) Dominique Depoorter Sigrid Moreels

ITAA JAARVERSLAG 2021 BESTUUR

CLUSTER: FRANK HAEMERS STAGECOMMISSIE CEL TOEGANG, CEL STAGE EN CEL EXAMEN A Aurélie Delsaut A Sandra Deridder A Giulia Fiocchi (coördinatie) A Kristien Michiels A Tetyana Pasynok A Chloé Van Binst A Chantal Vandendriessche

CLUSTER: TOM KLOECK

CLUSTER: WILLEM DE MEYER

CEL FISCALITEIT

CEL ADVIES DEONTOLOGIE

A Axelle Dekeyser

A Sven Andersen A Eric Basso A Charles Bayart A Willem De Meyer A Noemi Pacitti

CEL ACCOUNTANCY A Tom Kloeck / Axelle Dekeyser A e-Stox – Chris Di Piazza A UBI – Yaïsa Rappé A Excel for accountancy – Te voorzien

CEL BETWISTINGEN

CEL NORMEN NATIONALE EN INTERNATIONALE NORMEN

A Frank Haemers

A Tom Kloeck

CEL ‘IN BUSINESS’ & CFO’S

CEL BEGELEIDING (BIJZONDERE MANDATEN)

A Leen Boonen

A Dominique Willems

CEL ATTRACTIVITEIT EN DIVERSITEIT (PROMOTIE)

CEL ORGANISATIE & ONDERSTEUNING SERVICE DESK

A Frank Haemers

A Yaisa Rappé A Miguel Leclef A Gaëtan Hanot A Julie Van Royen CEL BEEXCELLENT A Karen van der Loo A Stéphanie Liévin CEL OPLEIDINGEN A Leen Boonen (coördinatie) A Hanane Tazi A Pamela Mutoniwase Webinars A Stéphane De Bremaeker (cöordinatie) A Chloé Van Binst (stage) A Evelien Dierickx (kwaliteit) A Barbara De Nève (deontologie) CEL (INTER)NATIONALE ORGANISATIES A Liesbet Dhaene A Alexis de Biolley A Gaëtan Hanot

CEL KLACHTEN TUCHTZAKEN A Charles Bayart (coördinatie) A Sven Andersen A Fatima Bouaicha A Willem De Meyer A Barbara de Nève (greffe) A Evelien Goeman A Hens Koen A Justine Legrand A Juliette Libotte A Noemi Pacitti A Mélissa Piron A Annick Van Malderghem Meldpunt AWW A Véronique Sirjacobs CEL ALTERNATIEF BUITEN GERECHTELIJKE GESCHILLENREGELING ARBITRAGE / BEMIDDELING / VERZOENING A Véronique Sirjacobs OMBUDSMAN A Te voorzien

CLUSTER: FABIENNE CLEYMANS COMMISSIE KWALITEITSTOETSING TOETSINGEN CERTIFIED ACCOUNTANTS & TAX ADVISORS A Jasmine Cambier (coördinatie) A Virginie Clesse A Evelien Dierickx A Laura Padrone A Wissem Slama A Maï Terryn A Maria Belén Utreras Diaz A Willem Van Maercke A Gaëlle Voet COMMISSIE AWW TOETSINGEN ACCOUNTANTS (AWW) A Dominique Willems CEL ONTWIKKELING KWALITEIT A Maria Belén Utreras Diaz A Gaëlle Voet CEL AWW-MANAGEMENT A Axelle Dekeyser CEL PERMANENTE VORMING WERKGROEP NIEUWE NORM PV A Dominique Willems CEL LEDEN A Mursel Cenber A Eric Basso (coördinatie)

ITAA JAARVERSLAG 2021 BESTUUR

STATISTIEKEN EN CIJFERS NATUURLIJKE PERSONEN LEDEN-BEROEPSBEOEFENAARS

TOTAAL

TAAL

GESLACHT

14.473

Onder wie 11.165 met de hoedanigheid van:

accountant

1.058

fiscaal accountant

3.658

gecertificeerd (fiscaal) accountant

3.263

gecertificeerd accountant

433

gecertificeerd belastingadviseur

608

intern accountant intern fiscaal accountant intern gecertificeerd (fiscaal) accountant

39% FR

61% NL

32% V

68% M

173 1.062

intern gecertificeerd accountant

251

intern gecertificeerd belastingadviseur

571

Onder wie in totaal 3.308 stagiairs: stagiair accountant

stagiair fiscaal accountant

918

stagiair gecertificeerd accountant

233

stagiair gecertificeerd belastingadviseur

44%

intern stagiair accountant

intern stagiair fiscaal accountant intern stagiair gecertificeerd accountant intern stagiair gecertificeerd belastingadviseur

485 1.195 356

56% NL

46% V

54% M

ITAA JAARVERSLAG 2021 BESTUUR

RECHTSPERSONEN VENNOOTSCHAPPEN accountant

TOTAAL

TAAL

8.625 677

fiscaal accountant

3.647

gecertificeerd (fiscaal) accountant

3.021

gecertificeerd accountant

834

39%

gecertificeerd belastingadviseur

446

61% NL

ITAA JAARVERSLAG 2021 CLUSTER TOEGANG & PROMOTIE

VIER CLUSTERS

ITAA JAARVERSLAG 2021 CLUSTER TOEGANG & PROMOTIE

CLUSTER TOEGANG & PROMOTIE VAN HET BEROEP 2021 zal te boek staan als het jaar waarin Oud-Griekse letters, zoals delta en omikron, ons dagelijkse leven en werk hebben beïnvloed. Maar voor de Cluster Toegang en Promotie staat 2021 – in tegenstelling tot 2020 dat vooral in het teken stond van oud (IAB & BIBF) naar nieuw (ITAA) – volledig voor een periode waarin alles onder de ITAA-vlag is uitgewerkt. WETGEVEND KADER EN OPDRACHTEN VAN DE STAGECOMMISSIE In de “oude” wetgeving – met andere woorden: de wet van 22 april 1999 – was natuurlijk al sprake van een stage. Deze werd eerder summier vermeld aan de hand van een aantal louter essentiële elementen, zoals de duur van de stage of het principe van een praktisch bekwaamheidsexamen op het einde van de stage. Voor de praktische uitwerking daarvan werd voornamelijk via koninklijke besluiten gewerkt. Voor beide Instituten werden dus een aantal koninklijke besluiten opgesteld waarin zeer diverse aspecten van het leven van de stagiair geregeld worden. In de ITAA-wet van 17 maart 2019 vinden we niet alleen die essentiële elementen met betrekking tot de stage terug, maar heeft de wetgever ook aandacht besteed aan de taak en rol van de Stagecommissie in

het verloop van de stage. In het koninklijk besluit van 11 september 2020 betreffende de beroepsopleiding van de accountants en van de belastingadviseurs (beter gekend als “het stagereglement”) worden die wettelijke opdrachten nog verder aangevuld. De opdrachten van de Stagecommissie worden dus in artikel 17 van de wet van 17 maart 2019 als volgt opgenomen:

1. het organiseren van het toelatingsexamen; 2. het verlenen van vrijstellingen voor opleidingsonderdelen van het toelatingsexamen; 3. het goedkeuren van stageovereenkomsten en het toezicht op de stage; 4. het organiseren van het bekwaamheidsexamen; 5. het organiseren van tussentijdse proeven; 6. het organiseren van de bekwaamheidsproef voor onderdanen van een andere lidstaat; 7. het verlenen van een vrijstelling van de stage of een inkorting van de stageduur voor de natuurlijke personen die een relevante beroepservaring van zeven jaar kunnen voorleggen; 8. het selecteren van personen die de examenvragen voor het toelatingsexamen en het bekwaamheidsexamen opstellen en verbeteren; 9. het ter goedkeuring voorleggen van een voorstel van een examenreglement voor respectievelijk het toelatingsexamen en het bekwaamheidsexamen aan de Raad van het Instituut.

ITAA JAARVERSLAG 2021 CLUSTER TOEGANG & PROMOTIE

Uit deze opsomming blijkt duidelijk dat de Stagecommissie een centrale rol zal hebben in het leven van de stagiair ITAA. Om deze rol te kunnen vervullen, is een gedegen structuur nodig binnen de Stagecommissie maar ook binnen het ITAA zelf. Voor de inwerkingtreding van de wet werd al een basisstructuur uitgewerkt in functie van de opdrachten die de wetgever aan de Stagecommissie heeft toebedeeld.

STAGE

Uit de tekst van de wet blijkt dat er twee grote werven zijn binnen de Stagecommissie: de stage en de examens.

Inschrijving

Vrijstellingen, 7 jaar ervaring stageovereenkomsten

Stageverloop

Toezicht, schorsingen, verlenging, herorïentering...

Stagedagboek

Opmaak, nazicht

Vorming

Seminars stagiairs, vorming stagemeesters

Algemeen

Advies aan de Raad

Organisatie

Toelatingsexamen, tussentijdse proeven, bekwaamheidsexamen

Vragen & antwoorden

Selectie, beheer vragen en antwoorden

Examenjury's

Mondelinge examens

EXAMENS

ITAA JAARVERSLAG 2021 CLUSTER TOEGANG & PROMOTIE

Met het oog op een vlotte werking werd binnen de Stagecommissie voor beide werven een afzonderlijke werkgroep opgericht waarin zowel medewerkers van de stagedienst als een aantal leden van de Stagecommissie zetelen. Alles wordt gestuurd door de voorzitter en ondervoorzitter van de Stagecommissie. De opdrachten van de Stagecommissie zijn zeer divers en zeer talrijk. Ze draaien uiteindelijk allemaal rond de essentie van de stage, namelijk: “Onder leiding van een stagemeester volgt de kandidaat een opleiding om te leren hoe een kantoor moet georganiseerd worden ten dienste van de cliënt, in relatie met de andere beroepsbeoefenaars alsook de bevoegde autoriteiten, en hoe het beroep wordt uitgeoefend binnen het wettelijke, reglementaire en normatieve kader, met inbegrip van de deontologische regels en de antiwitwaswetgeving.” (Memorie van toelichting bij de wet van 17 maart 2019). Zoals we in onze dagelijkse praktijk kunnen vaststellen, evolueert het beroep volop “[…]. Ondernemingen – maar ook particulieren – verwachten van de accountants een meer gespecialiseerde dienstverlening waarbij het niet langer volstaat om enkel reguliere basisdiensten aan te bieden van het voeren van een boekhouding, een belastingen

btw-aangifte in te vullen en de jaarrekening op te stellen en neer te leggen. Naast het meegroeien met de digitalisering van het beroep wordt van de accountant veeleer verwacht dat hij maatwerk aanbiedt voor specifieke boekhoudkundige en fiscale problemen waarmee de cliënt vandaag en in de toekomst nog meer geconfronteerd zal worden en dit binnen een professionele context die alsmaar complexer en internationaler wordt.” (Memorie van toelichting bij de Wet van 17 maart 2019) Dat betekent dat een doelstelling zoals “de kandidaten voorbereiden op de uitoefening van de activiteiten” of “hen de mogelijkheid te bieden zich te vormen op het vlak van de beroepspraktijk en de plichtenleer” (zoals omschreven in de vorige stagereglementen) in de toekomst op een heel andere manier zal moeten worden ingevuld dan pakweg tien jaar geleden. De rol van de Stagecommissie bestaat dus niet alleen uit het beheren van de stagedossiers of organiseren van de examens, maar ook uit het klaarstomen van de beroepsbeoefenaars van vandaag en morgen. In dit jaarverslag gaan we vooral in op het luik “Beheerder & Organisator”.

ITAA JAARVERSLAG 2021 CLUSTER TOEGANG & PROMOTIE

Beheerder Een van de belangrijke opdrachten van de Stagecommissie is het administratief in goede banen leiden van het leven van de meer dan 3.000 stagiairs. Dat houdt in: de behandeling van de aanvragen tot deelname aan het toelatingsexamen, de veranderingen van stagemeester, de schorsingen, de stopzettingen en het meedelen van het goede nieuws dat men geslaagd is voor het bekwaamheidsexamen en men zal worden uitgenodigd om de eed af te leggen.

Eén les kunnen we uit de coronapandemie alvast trekken: de digitale transformatie is definitief ingezet. De Stagecommissie heeft op haar beurt van de nood een deugd gemaakt door volop om te schakelen naar een beheer van de stage 2.0. In 2020 lag de focus nog op de digitalisering van de verschillende soorten aanvragen die door de Stagecommissie moeten worden behandeld. In 2021 werden de eerste stenen gelegd van een aantal werven die in 2022 werkelijkheid zullen worden. In eerste instantie wordt gewerkt aan een update van het platform waarlangs alle schriftelijke examens verlopen waardoor ook hier een vlotter verloop mogelijk zal zijn. De grootste werf zal evenwel het nieuwe stagedagboek zijn. In het KB betreffende de beroepsopleiding werd voorzien dat “de stagiair […] zijn stagewerkzaamheden bij[houdt] in een dagboek. Het stagedagboek geeft

een overzicht van de werkzaamheden die de stagiair heeft verricht of waaraan hij heeft deelgenomen alsook een evaluatie van het verloop van de stage.” en “[…] neemt de stagemeester minstens een keer per kwartaal opmerkingen op in het stagedagboek. Hij valideert dat stagedagboek dat op regelmatige basis door de stagiair wordt aangevuld[…]”. Na de opstart van het ITAA op 30 september 2020 besliste de Stagecommissie dat de stagiair (fiscaal) accountants die voorheen een toepassing hadden op hun Extranet een gelijkaardige toepassing krijgen op het portaal. Dit was heel snel realiseerbaar en vanaf 1 januari 2021 kunnen deze stagiairs via deze toepassing hun aanvraag tot deelname aan het examen indienen en kunnen hun stagemeesters ook een evaluatie overmaken. Voor de stagiairs gecertificeerd accountants en belastingadviseurs was het niet mogelijk om op korte tijd een ITAA-versie te maken van het tot dan bestaande verslag. Daarom werd besloten dat ook in 2021 deze stagiairs gewoon konden verder werken in het bestaande stageverslag. Maar ook zou worden begonnen aan een volledig nieuw stagedagboek. Dit nieuwe stagedagboek zal dus niet het oude dagboek in ITAA-kleuren zijn. Op deze werf is niet alleen een externe IT-partner actief maar ook medewerkers van

de stagedienst, leden van de Stagecommissie en natuurlijk ook stagiairs en stagemeesters dragen hun steentje bij. Het nieuwe stagedagboek zal normaal in de loop van het eerste kwartaal van 2022 ter beschikking gesteld worden aan de stagiairs gecertificeerde accountants en belastingadviseurs en hun stagemeesters.

ITAA JAARVERSLAG 2021 CLUSTER TOEGANG & PROMOTIE

Organisator van vorming Eén van de belangrijkste deontologische verplichtingen voor een beroepsbeoefenaar is dat deze over de nodige beroepsbekwaamheid moet beschikken om de opdrachten uit te voeren en “hij zet daarom op regelmatige basis en op continue wijze een permanente vorming voort om zijn beroepskennis, zijn beroepsbekwaamheid en zijn beroepsethiek voldoende op peil te houden” (artikel 39 van de ITAA-wet). Dit geldt natuurlijk ook voor de stagiairs. De wetgever heeft hier aan de Stagecommissie de rol van toezichter en organisator gegeven. Daartoe zal de Stagecommissie speciaal voor de stagiairs vormingen organiseren via de “stageseminars”. Deze seminars zijn niet alleen bedoeld als louter vorming doch in oorsprong ook een netwerkmoment voor de stagiairs. De Oud-Griekse letters hebben ook in 2021 wat roet in het eten gegooid waardoor niet alleen alles onder de vorm van webinars diende te gebeuren maar waardoor het ook niet altijd eenvoudig was om opnames te realiseren en in sommige gevallen zelfs dienden te worden verplaatst naar 2022. Desondanks werd in 2021 toch een mooi pakket aan vormingen aangeboden aan de stagiairs.

AANGEBODEN VORMINGEN IN 2021 Infosessie stagiairs* Stagedagboek**

Deze webinars zijn steeds het gehele jaar door ter beschikking voor alle stagiairs! De Stagecommissie wenst hier alle sprekers en de medewerkers van het ITAA te bedanken voor de realisatie van deze opnames.

BTW Vennootschapsbelasting Lokale en regionale belastingen Bijzondere mandaten – controlenormen Bijzondere mandaten - ontbinding Sociaal recht en statuut van zelfstandigen IFRS Financieel beheer Consolidatie Europees & internationaal fiscaal recht Vennootschapsrecht * Infosessie gegeven door de voorzitter en onder voorzitter van de stagecommissie ten behoeve van alle stagiairs doch in het bijzonder zij die de stage beginnen. ** Infosessie over het invullen van het stagedagboek gegeven door stagiairs.

ITAA JAARVERSLAG 2021 CLUSTER TOEGANG & PROMOTIE

Organisator van examens De Stagecommissie staat ook in voor het goede verloop van een aantal sleutelmomenten in het professionele leven van een stagiair, zoals het toelatingsexamen, de tussentijdse proeven en het praktisch bekwaamheidsexamen op het einde van de stage.

De Stagecommissie organiseert daarnaast ook de bekwaamheidsexamens voor wie op basis van 7 jaar beroepservaring toegang wil tot het ITAA of voor de gecertificeerde belastingadviseur of bedrijfsrevisor die gecertificeerd accountant wil worden. Ze organiseert ook een bekwaamheidsexamen voor de (fiscaal) accountants die de hoedanigheid van gecertificeerd accountant of belastingadviseur willen verwerven. Ten slotte staat de Stagecommissie ook in voor de organisatie van een bekwaamheidsproef voor EU-burgers of personen uit een derde land die op basis van de in een andere lidstaat of derde land verworven beroepskwalificaties toegang willen tot het ITAA. De Stagecommissie staat hier vooral in voor de praktische organisatie van al deze examens.

Voor het opstellen van de vragen en het valideren van de antwoorden van het toelatingsexamen doet de Stagecommissie een beroep op externe personen belast met het onderwijs van de betrokken opleidingsonderdelen. Deze groep docenten heeft dus de belangrijke taak te bepalen of iemand over voldoende basiskennis beschikt om toegelaten te worden tot de stage. Voor de bekwaamheidsexamens worden vragen opgesteld door een afzonderlijke werkgroep binnen de Stagecommissie en voor het mondelinge deel wordt een beroep gedaan op een examenjury. Deze examenjury, bestaande uit beroepsbeoefenaars en externe personen, hebben de uitdagende taak te beoordelen of een kandidaat “in staat is die [beroeps-]activiteiten met inachtneming van het wettelijk, reglementair en normatief kader uit te oefenen”. (art.54 KB beroepsopleiding). Voor alle deelnemers aan de schriftelijke proeven wordt het examen alleen nog via computer afgelegd in de gebouwen van het ITAA zelf.

ITAA JAARVERSLAG 2021 CLUSTER TOEGANG & PROMOTIE

De stagedienst is dus ook een belangrijk examencentrum waar met uitzondering van de zomermaanden dagelijks schriftelijke en/ of mondelinge examens worden afgelegd, verbeterd en administratief verwerkt. De Stagecommissie dankt hier dan ook alle juryleden, juryvoorzitters, opstellers van examenvragen en de medewerkers van de stagedienst om dit allemaal in goede banen te hebben geleid. De voorzitter, de ondervoorzitter, de leden van de Stagecommissie en de examencommissies krijgen hulp en steun van onschatbare waarde van het personeel van de stagedienst. Wij willen van dit jaarverslag gebruikmaken om hen te bedanken voor hun beschikbaarheid, hun oplettendheid, hun onthaal en hun steun aan de in totaal meer dan 3.000 stagiairs die het ITAA dagelijks heeft. Hierna volgt een overzicht van resultaten van in 2021 afgelegde examens.

ITAA JAARVERSLAG 2021 CLUSTER TOEGANG & PROMOTIE

Examencijfers

TOELATINGSEXAMEN GECERTIFICEERD ACCOUNTANT DEELNEMERS

NIET GESLAAGD

GESLAAGD

SLAAG %

2021 - sessie 1

330

204

126

38%

2021 - sessie 2

369

210

159

43%

DEELNEMERS

NIET GESLAAGD

GESLAAGD

SLAAG %

2021 - sessie 1

124

79%

2021 - sessie 2

71%

TOELATINGSEXAMEN GECERTIFICEERD BELASTINGADVISEUR

ITAA JAARVERSLAG 2021 CLUSTER TOEGANG & PROMOTIE

TUSSENTIJDSE PROEF 3e JAAR GECERTIFICEERD ACCOUNTANT MATERIE

GEMIDDELDE

NIET GESLAAGD

GESLAAGD

SLAAG %

Algemene boekhouding

8,90/15

135

80,35%

Boekhoudrecht en jaarrekeningenrecht

9,82/15

79,56%

Algemene beginselen van fiscaal recht

7,57/15

50,75%

Registratie-en successierechten

8,22/15

43,05%

Financiële analyse en fundamentele principes van financieel bedrijfsbeheer

5,68/15

110

28,57%

Analytische boekhouding en management accounting

4,87/15

123

17,44%

Geconsolideerde jaarrekeningen en wetgeving inzake de geconsolideerde jaarrekeningen

7,39/15

51,21%

Regionale en lokale belastingen

6,92/15

50%

Europees en internationaal fiscaal recht

7,12/15

44,44%

Beginselen van Europese wetgeving en van de internationale normen inzake boekhouding (IFRS)

6,43/15

104

31,57%

In totaal legden 177 individuele deelnemers over alle materies heen een proef af. Voor sommige materies legde daarvan slechts een fractie een proef af.

ITAA JAARVERSLAG 2021 CLUSTER TOEGANG & PROMOTIE

TUSSENTIJDSE PROEF 3e JAAR GECERTIFICEERD BELASTINGADVISEUR MATERIE

GEMIDDELDE

NIET GESLAAGD

GESLAAGD

SLAAG %

Algemene beginselen van fiscaal recht

8,55/15

60%

Registratie- en successierechten

12,32/15

88,90%

Regionale en lokale belastingen

7,55/15

60%

In totaal legden 39 individuele deelnemers over alle materies heen een proef af. Voor sommige materies legde daarvan slechts een fractie een proef af.

SCHRIFTELIJK DEEL BEKWAAMHEIDSEXAMEN GECERTIFICEERDE ACCOUNTANTS DEELNEMERS

NIET GESLAAGD

GESLAAGD**

SLAAG %

2021 - sessie 1

245

150

61,22%

2021 - sessie 2*

142

43,61%

*Deze leggen het mondeling examen af in 2022. **De geslaagden hebben 60% of meer voor de schriftelijke proef en worden in de toekomst vrijgesteld van deze proef indien zij niet zouden slagen voor de mondelinge proef.

SCHRIFTELIJK DEEL BEKWAAMHEIDSEXAMEN GECERTIFICEERDE BELASTINGADVISEURS DEELNEMERS

NIET GESLAAGD

GESLAAGD**

SLAAG %

2021 - sessie 1

76,31%

2021 - sessie 2*

85,71%

*deze leggen het mondeling examen af in 2022. **De geslaagden hebben 60% of meer voor de schriftelijke proef en worden in de toekomst vrijgesteld van deze proef indien zij niet zouden slagen voor de mondelinge proef.

ITAA JAARVERSLAG 2021 CLUSTER TOEGANG & PROMOTIE

MONDELING DEEL BEKWAAMHEIDSEXAMEN GECERTIFICEERDE ACCOUNTANTS DEELNEMERS

NIET GESLAAGD

GESLAAGD

SLAAG %

2020 - sessie 2

147

45,57%

2021 - sessie 1

187

100

53,47%

MONDELING DEEL BEKWAAMHEIDSEXAMEN GECERTIFICEERDE BELASTINGADVISEURS DEELNEMERS

NIET GESLAAGD

GESLAAGD

SLAAG %

2020 - sessie 2

76,92%

2021 - sessie 1

65,51%

SCHRIFTELIJKE PROEF BEKWAAMHEIDSEXAMEN (FISCAAL) ACCOUNTANTS

2021 - sessies 1 & 2

DEELNEMERS

NIET GESLAAGD

GESLAAGD

SLAAG %

401

171

230

57%

MONDELINGE PROEF BEKWAAMHEIDSEXAMEN-(FISCAAL) ACCOUNTANTS

2021 - sessies 1 & 2

DEELNEMERS

NIET GESLAAGD

GESLAAGD

SLAAG %

345

185

160

46%

ITAA JAARVERSLAG 2021 CLUSTER TOEGANG & PROMOTIE

STAGECOMMISSIE ITAA

Samenstellingen

Gonda Schelfhaut CLUSTERVERANTWOORDELIJKE

Géraldine Horgnies CLUSTERVERANTWOORDELIJKE

TOELATINGSEXAMEN

VOORZITTER

A CLAES Micheline

A BEGHIN Paul

ONDERVOORZITTER

A VAN WEEHAEGHE Yves

A THILMANY Jean A VAN DEN BOSSCHE Jo

LEDEN

A BELLEMANS Filip A BOUCKAERT Didier A CARDOEN Eveline A CARMANS Gert A DEVAUX Benoît A DIDIER Benoît A FULCO Mario A HAINAUT Xavier A JANS Daan A MARECHAL Jean-Marc A MEGANCK Christophe A PLOUMEN Maria A SMITS Marina A THIJS Chris A TIRONI Dino A VALCKX Patrick A VALEE Eddy

A BAMMENS NIELS A BELLEN Paul A COLSON Christophe A COPPENS Carine A CULOT André A DENDAUW Catherine A GOVERS Marc A HERMANS-JACQUET Dominique A PASQUALINI Ermenegildo A PERSYN Chris A PORTIER Marie-louise A PROVOST Anne-Catherine A REYNS Carl A RIGOLET Eric A ROGGEN Mieke A SCARMURE Patrick A TCHEKEMIAN Fabian A THILMANY Jean A TILLEMAN Bernard A VAN DE WOESTEYNE Inge A VAN DEN BOSSCHE Jo A VANNESTE Jacques A VERLINDEN Liesbet A WINDELS Paul A WOUTERS Inès OBSERVATOREN A CLAES Micheline A VAN WEEHAEGHE Yves

ITAA JAARVERSLAG 2021 CLUSTER TOEGANG & PROMOTIE

STAGECOMMISSIE VOOR DE (FISCAAL) ACCOUNTANTS VOORZITTER A VAN COILE Bart ONDERVOORZITTER A DELRUE Fréderic

LEDEN

A BAUDRY EDDY A CEULEMANS Michel A DELEU Patrick A DELRUE Frédéric A JANS Danny A HORGNIES Geraldine A SMITS Marina A MARQUET Viviane A SOENEN Eddy A MEERT Christian A SOENS Christian A MEGANCK Christophe A VALCKX Patrick A PLOUMEN Maria A VALEE Eddy A SANNIA Pascal A VANNESTE John A VANROSSOMME Eric A VERMAUT Mirjam A VAN THOURNOUT Marc A BRONSELAESiert R A LEPAGE Deborah A CANNAERT Maxim A DIDIER Benoit A DEMUYNCK Ronny

A BOTTEMAN Luc A DUBUS Janique A DIDIER Jean-Guy A JORISSEN Andre A BRENNET François A LOWYCK Tijs A DOR Christophe A MAERTENS Robert A FULCO Mario A NIEMEGEERS Werner A KRZAK Laurence A PLAS Magda A MAZZEO Rosaria A SAEYS Marc A TIROLO Fulvio A STEVENS Tom A TIRONI Dino A SWERTEN Koen A VAN DER STRAATEN Véronique A VAN DEN BOSSCHE Stijn A VAN WETTERE Michael A VANHAELEMEERSCH Eric A VANHASBROECK Gunther A WILLEMS Jean-Michel

ITAA JAARVERSLAG 2021 CLUSTER TOEGANG & PROMOTIE

Cel Members in Business

Samenstelling VOORZITTER: Valère Somers ONDERVOORZITTER: Sabine Mahy VERTEGENWOORDIGER VAN DE RAAD: Aurore Mons delle Roche

LEDEN: Erwin Custers (lid tot november 2021), Lucien Gake, Patrick Houvenaghel, Pascale Minet, Hendrik Monbaliu, Caroline Tran Dai

De cel MIB (Members in Business) is samengesteld uit ITAA-leden die binnen een bedrijf werkzaam zijn als (gecertificeerd) accountant of belastingadviseur. Zij zijn gekozen op basis van hun bereidheid om betrokken te zijn bij de bevordering en verdediging van MIB’s op zowel nationaal als internationaal niveau. Er wordt ook bijzondere zorg besteed aan het profiel van de leden van de cel. Er wordt immers gestreefd naar een evenwicht, zodat de belangen van de leden die actief zijn in kleine, middelgrote en grote ondernemingen vertegenwoordigd zijn. Ook wordt er gewaakt over een evenwicht tussen de accountancy en fiscale profielen binnen deze cel. In 2021 is de cel MIB digitaal bijeengekomen vanwege de gezondheidssituatie. De leden van de cel zijn het eens geworden over de na te streven doelstellingen: de promotie en de zichtbaarheid van de MIB’s op nationaal en internationaal niveau, de verdediging (samen met de cel External Affairs van het Instituut) van de essentiële kwesties voor de MIB bij de politieke wereld, de publicatie in het tijdschrift van het ITAA van diepgaande artikelen bestemd voor de MIB’s of de organisatie van specifieke evenementen en opleidingen.

Ter zake werden ook reeds contacten gelegd met verenigingen van MIB om het ITAA toe te lichten en hun leden aan te moedigen zich ook aan te sluiten bij het ITAA. De cel MIB maakt deel uit van de cluster “Promotie en toegang tot het beroep”, waarvan de clusterverantwoordelijken Fredegonda Schelfhaut en Géraldine Horgnies zijn. Ook het toekennen van middelen binnen het Instituut aan de cel MIB, na de integratie van de twee Instituten, is een vector voor de verdere ontwikkelingen van dit beroep binnen het ITAA.

ITAA JAARVERSLAG 2021 CLUSTER TOEGANG & PROMOTIE

Cel Attractiviteit en diversiteit

Samenstelling LEDEN: Chantal Jadot en Sindy Maenhout

In 2021 heeft de Cel Attractiviteit en diversiteit talrijke initiatieven genomen voor onderwijsinstellingen. De publicatie “Rekeningenstelsel ITAA” (geschreven in 2020 met medewerking van de cluster Kenniscentrum van het Instituut) werd het hele jaar door verspreid onder meer dan 60 scholen. Door het enorme succes van het rekeningenstelsel, werd de publicatie herdrukt in december 2021. Onder coördinatie van de Cel hebben mandatarissen en medewerkers van het Instituut meer dan 30 infosessies gehouden in scholen. Het ITAA gaat altijd enthousiast in op uitnodigingen van scholen om deel te nemen aan werkgroepen over de inhoud en de organisatie van de vorming voor toekomstige stagiairs en leden. We merken op dat het

ITAA dit jaar aanwezig was op Siep (Franstalig salon voor de studenten) te Brussel. In 2021 is de Cel gestart met de ontwikkeling van videopromotie- en powerpointmateriaal voor jongeren. Het resultaat hiervan zal begin 2022 klaar zijn. Voor de doelgroep van ondernemers en starters hebben de leden van de Cel een specifieke powerpointpresentatie uitgewerkt. Ze hebben een reeks online infosessies gehouden voor toekomstige ondernemers om hen te wijzen op de boekhoudkundige en fiscale verplichtingen in België, alsook het belang van het onder de arm nemen van een accountant of belastingadviseur.

ITAA JAARVERSLAG 2021 CLUSTER KENNISCENTRUM

CLUSTER KENNISCENTRUM

Johan De Coster CLUSTERVERANTWOORDELIJKE

Patrick Deleu CLUSTERVERANTWOORDELIJKE

Cel Fiscaliteit Samenstelling VOORZITTER: Philippe Vanclooster ONDERVOORZITTER: Eric Vanrossomme LEDEN: Johan De Coster, Veerle Van Eylen, Miranda Smets, Jean-Pierre Riquet, Laurent Richard, Nick Michiels en Axelle Dekeyser (ITAA-personeelslid)

De Cel Fiscaliteit is opgericht om te voorzien in de behoeften van vertegenwoordiging en verdediging van de belangen van het beroep in fiscale aangelegenheden bij de kabinetten, de fiscale administratie en de internationale instellingen. Sinds de fusie en de oprichting van het ITAA wordt bij de voorbereiding van wetsontwerpen of voorontwerpen van wetten regelmatig het standpunt van het ITAA gevraagd in fiscale materies. Diezelfde responstijd wordt ook vaak gevraagd bij de belangenbehartiging van onze leden tegenover de fiscale administratie (vraag om toelichting rond bepaalde maatregelen, toekenning van bijkomend uitstel voor de indiening van belastingen enzovoort). In de loop van 2021 waren de leden van de Cel Fiscaliteit betrokken bij de volgende werkzaamheden, met dien verstande dat de administratie en de wetgever bij verschillende gelegenheden – maar helaas niet altijd – rekening hebben gehouden met de opmerkingen van het ITAA:

• Samenwerking met de fiscale administratie met het oog op de uitwerking van een uniek mandaat en de oprichting van een werkgroep voor de ontwikkeling van de toepassing. • Opvolging van ontwikkelingen rond DAC6 en bescherming van het beroepsgeheim van de leden. • Deelname aan onderhandelingen met de fiscale administratie om tot een principeakkoord te komen opdat in de standaard e-mail waarmee de controleurs een backup van de boekhouding vragen, uitdrukkelijk zou worden vermeld dat het om een informeel verzoek gaat dat in geen geval tot sancties kan leiden wanneer er niet op ingegaan wordt. • Uitwerking van voorstellen rond de spreiding van de indiening van de belastingaangiften. • Begeleiding van leden bij moeilijkheden die ze hebben ondervonden als gevolg van fouten in de voorstellen van vereenvoudigde aangiften. • Deelname aan de pilootfase van nieuwe toepassingen in de btw (formulieren 604A, 604B en 604C). • Gesprekken met de fiscale administratie over de volgende onderwerpen: - de vereenvoudiging van de fiscale fiches, - de progressieve uitwerking van Digilex en de oprichting van een werkgroep met de verschillende stakeholders over de “metagegevens” in de e-Box Onderneming, - de terbeschikkingstelling aan de mandatarissen van het controlerapport, - het buitensporige aantal verzoeken om inlichtingen van de controleurs,

ITAA JAARVERSLAG 2021 CLUSTER KENNISCENTRUM

- de storingen bij de online applicaties van de FOD Financiën, - de onderhandeling over langere termijnen tussen de geplande data voor het IT-onderhoud van de FOD Financiën en de indiening van de fiscale aangiften, • Redactie van schriftelijk advies op verzoek van de overheden: - Voorstel van resolutie nr. 1850 betreffende de ondersteuning van de solvabiliteit van de Belgische kmo’s in het raam van de economische relance. Het ITAA heeft opmerkingen gemaakt op de volgende maatregelen van het voorstel van resolutie: (i) de mogelijkheid om geen afschrijvingen te doen met het oog op een positief effect op het eigen vermogen, (ii) de mogelijkheid om de gezonde ondernemingen belaste middelen van ondernemers aan te laten trekken en die te vergoeden met belastingvrije inkomsten uit intresten, (iii) de verhoogde aftrekbaarheid van 120 % als vergoeding voor de kredietgever bij een faillissement van de kredietnemer en (iv) de tijdelijke verhoging van de taxshelter. - Wetsvoorstel nr. 1540 met betrekking tot de hoofdelijke aansprakelijkheid van operatoren van een elektronische interface voor de betaling van de btw. Dit wetsvoorstel situeert zich in het kader van de strijd tegen btw-fraude en maakt de operatoren van een elektronische interface hoofdelijk aansprakelijk voor de betaling van de btw. Daarnaast worden ze verplicht de gegevens te bewaren die de bevoegde belastingadministratie nodig heeft om te controleren of de wetgeving is nageleefd.

• Oprichting van een werkgroep om wetsvoorstel nr. 139 te becommentariëren tot verstrenging van de sanctiemaatregelen ten aanzien van de fiscale tussenpersonen die betrokken zijn bij fraude en agressieve fiscale planning waarbij de fiscale of deontologische regels worden overtreden. De bedoeling van dit wetsvoorstel steunt op 3 maatregelen die ertoe strekken (i) aan de hand van specifieke boetes de administratieve sanctiemechanismen te versterken die gelden voor de fiscale tussenpersonen, (ii) een specifieke en niet-facultatieve overtreding in het leven te roepen voor de fiscale tussenpersonen die hun klanten voorstellen frauduleuze constructies op te zetten en (iii) de bestaande specifieke geldboetes en strafsancties op te trekken voor de daders van fiscale misdrijven die terugvordering belemmeren. • Analyse van de volgende wetsontwerpen/-voorstellen: - Wetsontwerp van 27 mei 2021 houdende diverse fiscale bepalingen en tot wijziging van de wet van 18 september 2017 tot voorkoming van het witwassen van geld en de financiering van terrorisme en tot beperking van het gebruik van contanten. In het wetsvoorstel was onder meer een voorstel opgenomen tot wijziging van de artikelen 315 en 315bis WIB, dat gevolgen heeft voor de boekhoudkundige back-up en de controles ter plaatse. - Wetsvoorstel nr. 1836 tot wijziging van het Wetboek van de inkomstenbelastingen 1992, teneinde een regeling in te stellen die een sanctie oplegt aan financiële tussenpersonen en belastingadviseurs die medeplichtig zijn aan fiscale fraude.

- Wetsontwerp over de minnelijke en gedwongen invordering van fiscale en niet-fiscale schuldvorderingen. • Voorstellen van te bespreken punten tijdens de vergaderingen “Tax-cificatie” die driemaandelijks plaatsvinden met de fiscale administratie. • Beantwoorden van algemene fiscale vragen van leden (met uitzondering van vragen rond individuele klantendossiers). Klik voor meer informatie over dit soort vragen waarop het ITAA antwoordt op de volgende link: https://www.blogitaa. be/2021/09/09/het-itaa-antwoordt-niet-opdossier-gerelateerde-technische-vragenen-dat-is-een-bewuste-en-weloverwogenkeuze/ Na analyse van deze vragen zal de cel Fiscaliteit soms de vragen in samenwerking met de cel External Affairs doorsturen naar de fiscale administratie of het kabinet van de minister van Financiën.

• Publicatie van artikelen door de Cel Fiscaliteit: - 8/01/2021 - Bedrijfsvoorheffing: nieuwe schalen en toepassingsregels vanaf 1 januari 2021 - 8/01/2021 - Controleverslag in MyMinFin - 8/01/2021 - Voordelen van alle aard voor de bedrijfswagens: referentie-CO2-uitstoot voor 2021 - 22/01/2021 - Uiterste indieningsdatum voor de aangiften van “forfaitaire landbouwers” - ITAA-zine februari 2021 - E-audit: een actuele stand van zaken - 8/02/2021 - Corona: steunmaatregelen – foornijveraars – mogelijkheid om een nihil btw-aangifte in te dienen voor het 4e kwartaal 2020 - 8/02/2021- Moet u “fiscale fiches” indienen? Doe dit vanaf nu via belcotax-on-web - 19/02/2021 - Bijzondere bijdragen voor sociale zekerheid niet berekend in aanslagbiljet: oplossing in de maak - 19/02/2021 - Corona-news - 19/02/2021 - Nieuwe termijn voor indiening aangifte rechtspersonenbelasting - 5/03/2021 - Uitstel voor het indienen van de fiches 281.20 tot 15.03.2021 & percentages van renteloze en goedkope leningen - 18/03/2021 - Aangiftetermijnen voor rechtspersonen – aanslagjaar 2021 - 19/03/2021 - Voorstellen van Vereenvoudigde Aangifte: Resultaat van de ITAAklacht bij de federale ombudsman - 19/03/2021 - DAC6: ITAA vult standpunt aan - 2/04/2021 – Overzicht nieuwe coronamaatregelen

ITAA JAARVERSLAG 2021 CLUSTER KENNISCENTRUM

- 2/04/2021 – Aangifte PB aanslagjaar 2021 - voorbereidende documenten - 16/04/2021 - Btw-aangiften en uitzonderlijk uitstel verkregen door uw Instituut - 19/04/2021 – Opvraging back-up van boekhoudbestanden - Open dialoog tussen het ITAA en de FOD Financiën/ Fiscaliteit/ Administratie KMO - 19/04/2021 - New VAT rules on e-commerce - 19/04/2021 – Brief btw-vrijstelling via MyMinFin - 30/04/2021 – Tijdelijke verlaging van het btw-tarief in de horeca - 17/05/2021 – Btw – mogelijke vertraging bij de verzending van de trimestriële rekeninguittreksels per post - 28/05/2021 - Het fiscale voordeel van het duolegaat in het Vlaams Gewest – kroniek van een aangekondigde dood, ingaande op 1 juli 2021 - 28/05/2021 – Belastingvermindering bij kwijtschelding huur - ITAA-zine juni 2021 – De hervorming van de btw op de elektronische handel op 1 juli 2021 - 25/06/2021 – Publicatie van het jaarverslag 2020 van de FOD Financiën - 25/06/2021 – 170.000 formulieren verzonden om het kadastraal inkomen van onroerend goed in het buitenland te bepalen - 8/07/2021 – Aangiften BNI-NP aanslagjaar 2021: 5 tips voor een vlotte aangifte - 23/07/2021 - Aftrekbaarheid van backservicepremies – standpunt van de administratie

- 23/07/2021 – Gevolgen van het schrappen van het begrip kapitaal voor de toepassing van het VVPRbis-stelsel - 23/07/2021 – Een mandaat “e-Depo” is nu beschikbaar - 23/07/2021 – PB-formulieren 276J, 276U & 328K - ITAA-zine augustus 2021 – Stopzetting van het “permanente” systeem inzake fiscale en sociale regularisatie - 13/08/2021 - INTERVAT: Indienen nihil-aangifte kan nu via dashboard mandataris - 13/08/2021 - OESO Forum on Harmful Tax Practices: verslag bijgewerkt - 10/09/2021 - Uiterste indieningsdata aangiften voor de “forfaitaire belastingplichtigen” - 30/09/2021 – CFE’s EU Tax Top 5 – Round-up of EU Tax Policy News - 30/09/2021 – Een bezwaar online indienen – nieuwe interface - 30/09/2021 - TOW: Opening Tax-on-web BNI 2021 - 12/10/2021 – Aangifte auteursrechten 273S: Compensaties mogelijk vanaf 1 oktober 2021: enkel via een XML-bestand - 22/10/2021 – Nieuwe FAQ – Jaarlijkse taks op de effectenrekeningen - 22/10/2021 – ETAF: briefing on the global tax deal - 22/10/2021 – Controleverslag ook voor mandatarissen beschikbaar in MyMinFin - ITAA-zine november 2021 – Wat zijn de fiscale gevolgen van negatieve interesten voor de houder van een bankrekening?

Cel Accountancy De Cel Accountancy komt tweemaal per maand bijeen, waardoor zijn leden kort op de bal kunnen spelen bij het analyseren en becommentariëren van de adviezen van de Commissie voor boekhoudkundige normen (CBN). Sadi Podevijn – lid van de CBN – wordt regelmatig uitgenodigd op de vergaderingen van de Cel Accountancy om bepaalde technische punten te bespreken waarmee de CBN wordt geconfronteerd. De besprekingen hebben betrekking op praktische gevallen die de CBN-adviezen kunnen verbeteren omdat ze rekening houden met de realiteit waarmee de economische beroepsbeoefenaars te maken krijgen bij de uitoefening van hun beroep. We kunnen u alvast aankondigen dat begin 2022 een werkgroep wordt opgericht, samengesteld uit vier leden van het ITAA en vier leden van het IBR, om de technische ondersteuning van onze twee Instituten bij de CBN-adviezen te versterken. Het is de bedoeling een meer praktijkgerichte insteek te bieden bij de adviezen van de CBN. Voor het overige informeert de Cel Accountancy de leden – in de vorm van artikelen – over de te geven interpretatie: • aan de adviezen van de CBN, • aan de interpretatie van juridische bepalingen in het economisch recht, het koninklijk besluit van 21/10/2018 tot uitvoering van de artikelen III.82 tot en met III.95 van het Wetboek van Economisch recht, het Wetboek

ITAA JAARVERSLAG 2021 CLUSTER KENNISCENTRUM

Samenstelling VOORZITTER: Nathalie Procureur ONDERVOORZITTER: Filip Dergent

LEDEN: Johan De Coster, Patrick Valckx, Daniel Vandermosten, Déborah Lepage

van vennootschappen en verenigingen, het koninklijk besluit van 29/04/2019 (jaarrekeningen), de insolventie van ondernemingen ... In 2021 heeft de Cel Accountancy in het bijzonder de volgende punten behandeld: • Gedetailleerde analyse door de leden van de cel en overmaking van hun commentaren over de adviezen ter publieke consultatie van de CBN met betrekking tot de volgende thema’s: A de boekhoudkundige verplichtingen van een maatschap, A de boekhoudkundige verwerking van het vennootschapsvermogen van een VOF en een CommV, A de vermogensklem bij de omzetting van een VZW in een coöperatieve vennootschap erkend als sociale onderneming, A de rekening 26 “Overige materiële vaste activa”, A de herwaarderingsmeerwaarden bij vennootschappen: gevolgen van de wijzigingen aangebracht door het WVV en KB WVV, A de alarmbelprocedure, A de boekhoudrechtelijke verwerking van de wederopbouwreserve,

A de boekhoudkundige verwerking van

A A

COVID-19-tegemoetkomingen en van kosten gemaakt ten gevolge van de gezondheidscrisis, fusies en splitsingen van vennootschappen met een negatief nettoactief, de openingsbalans van bestaande VZW’s, IVZW’s en stichtingen die een dubbele boekhouding voeren, de winstuitkering: de nieuwe uitkeringstesten voor de BV en de CV, de beoordeling van de groottecriteria overeenkomstig artikelen 1:24 en 1:25 van het Wetboek van vennootschappen en verenigingen, de consolidatie bij de horizontale groep (consortium).

• De leden van de cel hebben het wetsontwerp over insolventie van nabij gevolgd en een bestand opgemaakt waarmee bij ondernemingen in moeilijkheden door de COVID-19-crisis een diagnose kan worden gesteld en hun kansen op herstel kunnen worden geëvalueerd. Er werd bijgevolg een “scoring” in het leven geroepen door de Cel Accountancy om een gewicht van 1 tot 5 aan de criteria toe te kennen op grond waarvan de overlevingskansen van

de ondernemingen in financiële moeilijkheden of zelfs in een toestand van faillissement kunnen worden geëvalueerd. • Publicatie van grondig uitgewerkte artikelen voor de leden: A Tests m.b.t. uitkeringen en het bijzondere verslag van de raad van bestuur. A Welke bestuurders en welke commissarissen dienen te worden vermeld in de jaarrekening? A Uitkeringstesten voor kapitaalloze vennootschappen: enkele verduidelijkingen. A De wettelijke reserve in de kapitaalloze vennootschap: van onbeschikbare naar beschikbare reserve. • De leden van de cel hebben zich vrijwillig aangeboden om de nieuwe applicatie “Filing” van de Balanscentrale te testen voor de neerlegging van de jaarrekenin-

gen. Het is de bedoeling een samenvatting van de ervaringen met de nieuwe toepassing te maken, waardoor men die zou kunnen verbeteren. • Antwoorden in de vorm van artikels op algemene vragen over boekhouding van ITAA-leden (met uitzondering van algemene vragen rond individuele klantendossiers). Klik voor meer informatie over het soort vragen dat het ITAA behandelt op de volgende link: https://www.blogitaa. be/2021/09/09/het-itaa-antwoordt-niet-opdossier-gerelateerde-technische-vragenen-dat-is-een-bewuste-en-weloverwogenkeuze/. Een FAQ is momenteel in voorbereiding en zal in de komende maanden beschikbaar worden gesteld aan de leden.

ITAA JAARVERSLAG 2021 CLUSTER KENNISCENTRUM

Cel Normen De Cel staat in voor de uitwerking van technische normen en aanbevelingen, specifiek voor de uitoefening van het beroep, die door de Raad uitgevaardigd en openbaar gemaakt worden op de website van het Instituut, met uitzondering van specifiek aan andere clusters toegekende normen zoals de Norm permanente vorming, de Norm kwaliteitstoetsing en de Norm antiwitwas. De uitwerking van technische normen en aanbevelingen is een wettelijke kerntaak van het Instituut.

Voor het ontwikkelen van technische normen en aanbevelingen, volgt de Cel Normen de internationale evoluties ter zake op. Zo bestudeert de Cel de ontwikkeling van normen door de Boards van IFAC, zoals deze van de IAASB. De Cel heeft daarnaast oog voor de normatieve ontwikkelingen in de buurlanden. Op grond van deze inspiratiebronnen bepaalt de Cel welke nieuwe normen ontwikkeld kunnen worden. Daarnaast werd er contact gelegd met de Commissie Normen en Auditdoctrine van het Instituut van de Bedrijfsrevisoren. Samen met de Commissie Normen en Auditdoctrine werden er verschillende gemeenschappelijke werkgroepen opgezet. Deze werkgroepen hebben zowel tot doel om bestaande gemeenschappelijke normen bij te werken als nieuwe normen uit te werken.

Zowel de vergaderingen van de Cel Normen van het ITAA als deze van de gemeenschappelijke werkgroepen met IBR hebben omwille van COVID-19 hoofdzakelijk via videoconferentie plaatsgevonden. De verdere uitwerkingen van de lopende projecten binnen de Cel Normen van het ITAA en binnen de gemeenschappelijke werkgroepen met het IBR, hebben in 2021 plaatsgevonden. Voor het Vlaams Agentschap Ondernemen en Innoveren (VLAIO) werd een “Verslag van feitelijke bevindingen betreffende het financieel eindverslag van reëel gemaakte en tevens projectgerelateerde kosten” opgesteld.

Volgende ontwerpnormen werden in 2021 alvast in openbare raadpleging gelegd en aan de Hoge Raad voor de Economische Beroepen (HREB) voorgelegd: • Norm inzake de opdracht van de beroepsbeoefenaar in het kader van de beoordeling van het getrouw en voldoende zijn van de financiële en boekhoudkundige gegevens opgenomen in het verslag van het bestuursorgaan (Wetboek van vennootschappen en verenigingen) (beter bekend als de “Effectennorm”) Deze ontwerpnormen werden in 2021 in openbare raadpleging gelegd: • Norm inzake de opdracht van de beroepsbeoefenaar bij de omzetting van een entiteit • Norm inzake de opdracht van de beroepsbeoefenaar met betrekking tot de controle van fusie- en splitsingsverrichtingen van vennootschappen • Norm inzake de opdracht van de beroepsbeoefenaar bij de ontbinding en vereffening van vennootschappen Aan volgende ontwerpnormen werden de werkzaamheden, die in 2022 zullen worden voortgezet, reeds aangevat: • De aanpassing van de “Norm met betrekking tot de contractuele controle van KMO’s en kleine (i)vzw’s en stichtingen en de gedeelde wettelijk voorbehouden opdrachten bij KMO’s en kleine (i)vzw’s en stichtingen”

• Een ontwerp van “Norm inzake de “Samenstellingsopdrachten” conform de standaard ISRS 4410” Tot slot is de Cel gestart met een analyse van volgende internationale normen, die in 2022 verdergezet zal worden: • Een analyse van de “Proposed International Standard on Auditing for Audits of Financial Statements of Less Complex Entities (ISA for LCE)” van de IAASB • Een analyse van de “International Standard on Quality Management” van IAASB Wij wensen alle beroepsbeoefenaars en interne medewerkers van het ITAA en van het IBR te bedanken voor de uitstekende samenwerking die zij aan de werkzaamheden van de Cel Normen hebben verleend.

Samenstelling VOORZITTER: Rudi Leys ONDERVOORZITTER: Micheline Claes LEDEN: Bert Bauwens, Maxim Cannaert, Johan De Coster, Gaby Van Loock VERANTWOORDELIJK PERSONEELSLID: Tom Kloeck

ITAA JAARVERSLAG 2021 CLUSTER KENNISCENTRUM

Cel Begeleiding

Het jaar 2021 was al even bijzonder als 2020. Ook wij hebben ons helaas moeten aanpassen aan de omstandigheden naar aanleiding van COVID-19: lockdown, mondmaskers, vaccinaties, PCR-testen, telewerk... Noch voor het Instituut noch voor onze leden en hun klanten een evidente situatie. Toch zijn wij trots op de manier waarop we ons met z’n allen hier hebben doorgeslagen.

Samenstelling

Opnieuw werden vergaderingen van de Cel Begeleiding grotendeels op afstand gehouden, wat niet altijd evident was om bepaalde dossiers te bespreken. Eveneens hebben wij heel wat afspraken met confraters op het Instituut moeten verschuiven. Zoals u ongetwijfeld weet, heeft het ITAA de laatste tijd sterk ingezet op digitalisering. Dankzij deze inspanningen hebben wij toch onze vormingen inzake “ontbinding en vereffening” en “omzetting van vennootschappen” kunnen laten doorgaan voor onze leden. Telkens hadden wij een mooi aantal deelnemers. Ook in 2022 zullen wij over deze twee thema’s, en wellicht nog enkele andere, opnieuw vormingen aanbieden aan de gecertificeerde accountants.

VOORZITTER: Johan De Coster ONDERVOORZITTER: Pierre Chapaux

Ten opzichte van 2020, hebben wij in 2021 meer verslagen bijzondere mandaten mogen ontvangen, hetgeen ons zeer verheugt. Ook een nieuwe golf van gecertificeerde accountants heeft de stap gezet om verslagen bijzondere mandaten op te stellen. Dit kunnen wij alleen maar toejuichen en allen bedanken voor hun inzet.

LEDEN: Véronique Glautier, Luc Ceulemans (technisch adviseur), Pierre Delvaux, Bernard Denys, Filip Dergent, Marc Fauquette, Jacques Hellin, Michel Lecocq, Jos Leroy, Marc Van Gysel VERANTWOORDELIJK PERSONEELSLID ITAA: Dominique Willems

ITAA JAARVERSLAG 2021 CLUSTER KENNISCENTRUM

Servicedesk 36

De servicedesk is de eerstelijnshulp voor alle leden van het ITAA. Voor een vlotte afhandeling van uw vragen contacteert u voor onderstaande onderwerpen het best rechtstreeks de servicedesk op servicedesk@itaa.be of via telefoon op (+32)2 221 10 00: • toegangsaanvragen en -problemen met de applicaties van het instituut; • uw gegevens in het e-loket; • algemene vragen over de modules in het e-loket: eStox, Companyweb, stagedagboek, etc.; • technische of inhoudelijke vragen over eStox en BeExcellent; • vragen rond FOD Financiën. De vragen van de diverse kanalen worden vervolgens verwerkt in een ticketsysteem

en krijgen een categorie en prioriteit toegekend. Sinds begin 2022 is het bovendien mogelijk rechtstreeks tickets aan te maken bovenop de huidige bereikbaarheid via telefoon, mail en Facebook. Op die manier kan u ook uw eerdere tickets consulteren en zal het systeem u FAQ’s en artikelen voorstellen op basis van uw ticket zodat u nog sneller geholpen bent. Zoals ieder jaar overlopen we hier samen met u de meest voorkomende categorieën vragen van het afgelopen jaar die onder de servicedesk vallen. Op de eerste plaats staan dit jaar vragen en meldingen rond de applicaties van FOD Financiën, met pieken in maart, september en oktober. Concreet gaat dit over de werking van de externe FOD-applicaties, voorstellen

tot administratieve vereenvoudiging, de verschillende indieningstermijnen etc. Het ITAA ontving in totaal 4.662 vragen hierover. Alle vragen en suggesties worden systematisch per categorie bijgehouden. Dankzij deze gegevens kunnen we: • Inschatten wat de impact is op de dagelijkse werking van onze leden; • De technische dienst van FOD Financiën concrete voorbeelden doorgeven van de foutmeldingen en problemen die onze leden ervaren zodat deze sneller opgepikt worden en ook de oplossing kan worden uitgetest; • De belangen van onze leden verdedigen en pleiten voor de verlenging van specifieke indieningstermijnen; • Oplossingen voorstellen tijdens de overlegvergaderingen met FOD Financiën. De tweede grootste categorie is het elektronische effectenregister eStox. In totaal ontvingen we 2.675 eStox-vragen. Steeds meer leden maken dan ook gebruik van de applicatie. In totaal werden er 19.346 elektronische effectenregisters aangemaakt door accountants en belastingadviseurs in 2021. We gaan dieper in op de voordelen en nieuwste ontwikkelingen in een apart artikel. De derde grootste categorie zijn vragen rond het ITAA-portaal, het e-loket en toegangsproblemen tot het ITAA-portaal. We hebben in totaal 1.935 wachtwoorden gereset en 2.328 vragen rond het ITAA-portaal en het e-loket beantwoord. Op basis van de terugkerende vragen, worden vervolgens FAQ’s en handleidingen opgesteld.

ITAA JAARVERSLAG 2021 CLUSTER KENNISCENTRUM

Cel BeExcellent Samenstelling

De leden van de cel werden gekozen op grond van hun interesse in de ITAA-toepassingen, in het bijzonder het BeExcellent-platform. Bij de samenstelling werd er expliciet op toegezien dat de groep de belangen van kleine, middelgrote en grote kantoren kan behartigen.

VOORZITTER: Stéphanie Lorfèvre ONDERVOORZITTER: Noël De Rudder

BeExcellent is een online tool die het ITAA zijn leden ter beschikking stelt voor het aanmaken, beheren en publiceren van handleidingen, documenten, tools, modellen (opdrachtbrief, PV, verslag ...) en de vragenlijst kwaliteitstoetsing. Via dit platform zijn ook de normen en de reglementering beschikbaar die verband houden met ons beroep. Het voordeel van het BeExcellent-platform is dat het ITAA hiermee de leden op efficiënte wijze alle nieuwe tools of documenten en alle hierin aan te brengen wijzigingen kan versturen. Door BeExcellent kunnen kantoren hun eigen omgeving krijgen, hun eigen tools en werkdocumenten toevoegen (sjabloon, procedurehandleiding enz.) of de voorstellen van het ITAA aanpassen aan hun interne behoeften en tools. De Cel BeExcellent werd opgericht om de content in het BeExcellent-platform uit te breiden en te updaten naargelang de (voortdurend veranderende) behoeften van het beroep. Opdracht van de Cel? • De inhoud up-to-date houden. • De tool “voeden” door het uitwerken of aanpassen van berekeningsmodellen, juridische documenten, tabellen, modelbrie-

LEDEN: Nathalie Bohet, Kathleen Cloosen (lid sinds september 2021), Janique Dubus, Cathy Duchesne, Patrick Huybrechts, Laurence Krzak, Wim Marissens, Isabelle Montmorency (lid tot april 2021), Jean-Paul Muno, Marc Van Thournout 37

kenen we het ter beschikking stellen van de opdrachtbrief van het ITAA, de update van de jaarcyclus en de publicatie van talrijke modellen. Kantoren kunnen in hun eigen BeExcellent-omgeving eigen tools en werkdocumenten toevoegen en die daarna ook beheren.

ven en checklists. De modellen zijn opgesteld om de leden te helpen. Ze hebben helemaal niet tot doel een standpunt van het ITAA te verdedigen en zijn niet bindend.

In 2021 is de Cel BeExcellent acht keer bijeengekomen (zeven keer op digitale wijze en één keer op hybride wijze). Tot de belangrijke realisaties van de cel in 2021 re-

ITAA JAARVERSLAG 2021 CLUSTER KENNISCENTRUM

Hieronder een overzicht van de voornaamste activiteiten per organisatie.

Internationale organisaties Ook in de internationale tax- en accountancywereld was corona in 2021 een spelbreker: bijeenkomsten en evenementen werden voor een groot deel afgelast maar de meeste werkgroepen hebben kunnen verderwerken via onlinemeetings. Wat het ITAA betreft, had dit natuurlijk wel ironisch genoeg een positief effect op de verplaatsingskosten.

Op internationaal vlak is er vrij veel op til, maar twee onderwerpen spannen momen-

teel de kroon, met name: duurzaamheidsrapportering (sustainability reporting) en het OESO-akkoord voor een wereldwijde minimale vennootschapsbelasting. De praktische aspecten van de implementatie van deze twee grote topics zullen alvast voor de volgende jaren vele werkgroepen in onze internationale organisaties bezighouden.

IFAC • Zet heel veel in opdat beroepsbeoefenaars de controle houden over de internationale normering van het beroep. Er is een sterke internationale drang om te evolueren naar meer en meer publiek toezicht over de normering dat natuurlijk minder rekening zou houden met de praktijk. • Internationaal wordt een nieuwe standardsetter opgericht om duurzaamheidsrapportering wereldwijd te stroomlijnen. Ook hier zorgt IFAC voor vertegenwoordiging van het beroep. • Ontwikkelt voortdurend middelen om de kwaliteit van de dienstverlening van ons beroep te stimuleren. A Weetje: via de “Knowledge Gateway”

is er heel veel didactisch materiaal beschikbaar over wereldwijde trends en ontwikkelingen in accountancy.

FIDEF • Staat in voor permanente kennisdeling tussen de leden en werkt de verspreiding van initiatieven tussen de leden onderling in de hand, meer bepaald op gebied van e-invoicing (denk maar aan Billtobox). • Vertaalt nuttige publicaties met betrekking tot deontologie naar het Frans.

ITAA JAARVERSLAG 2021 CLUSTER KENNISCENTRUM

ACCOUNTANCY EUROPE • Verdedigt belangen van het beroep in de EU. • Focust dit jaar meer op de kmo met o.a. info over intellectuele eigendom en het werkbaar houden van rapportering in de kmo, niet enkel m.b.t. duurzaamheid. • Neemt positie in voor het introduceren van werkbare standaarden rond duurzaamheidsrapportering in grote ondernemingen. • Organiseert inspiratiesessies om ideeën uit verschillende Europese Instituten met elkaar te delen en wie weet zo nieuwe initiatieven te kunnen nemen. A Weetje: Accountancy Europe volgt ook

heel wat Europese initiatieven in fiscaliteit die zeer nuttige informatie kunnen bevatten voor (internationale) belastingadviseurs.

EFAA • Verdedigt belangen van het beroep in de EU. • Werkt mee aan een werkbare, aangepaste internationale auditnorm voor de LCE in lijn met de actuele kmo-norm in ons land. • Focust op de opportuniteiten van duurzaamheidsrapportering voor kleine kantoren. • Heeft diverse artikelen uitgebracht om beroepsbeoefenaars te begeleiden doorheen de coronacrisis. A Weetje: Meet hier hoe digitaal uw kantoor

wel is! Want ook digitalisering van de kleine kantoren is een belangrijk topic voor EFAA.

CFE - TAX ADVISERS EUROPE • Volgt de jurisprudentie van het Europese Hof van Justitie in belastingmateries zeer nauw op. • Analyseert en reageert in detail op de aankomende fiscale EU-wetgeving. A Weetje: CFE publiceerde een paper

over het omgaan met ethische dilemma’s als belastingadviseur.

ETAF • Zet sterk in op het verdedigen van de onafhankelijkheid en het beroepsgeheim van de belastingadviseur daar waar Europa dereguleert. • Anticipeert op de effecten van de volgende antiwitwasregelgeving. • Weetje: Dankzij kennis van de Europese regels hielp werk van o.a. ETAF het ITAAteam met lobbyacties bij het omzetten van de DAC6-richtlijnen en met de proportionaliteitsmeting om het beroep te verdedigen.

ITAA JAARVERSLAG 2021 CLUSTER BEROEP & KWALITEIT

Samenstelling

CLUSTER BEROEP & KWALITEIT

De Commissie Kwaliteitstoetsing bestaat uit 14 gecertificeerde leden. Om zo goed mogelijk gebruik te maken van de overgangsperiode voorzien in de wet, wordt de Commissie versterkt door vier niet-gecertificeerde leden die de rol van waarnemer opnemen binnen de Commissie. De waarnemers volgen zodoende de werking van de Commissie Kwaliteitstoetsing, die vanaf 1 oktober 2024 ook de kwaliteitstoetsing van de niet-gecertificeerde leden zal organiseren. De huidige samenstelling van de Commissie:

Angelo Terranova CLUSTERVERANTWOORDELIJKE

VOORZITTER: Rolf Declerck

Hein Vandelanotte CLUSTERVERANTWOORDELIJKE

ONDERVOORZITTER: Luc Faij

NEDERLANDSTALIGE LEDEN: Alain Van Ryckeghem, Ferdy Foubert, Jan Lammens, Jos Leroy, Kristof Swinnen, Olivier Van Bauwel

Commissie Kwaliteitstoetsing De Commissie Kwaliteitstoetsing is belast met de organisatie van de kwaliteitstoetsing binnen het Instituut, zoals bepaald in onze wet van 17 maart 2019 en volgens het gelijknamige koninklijk besluit.

Functie

De Commissie werkt voorstellen van procedures en instructies uit en legt deze ter goedkeuring voor aan de Raad. Daarnaast kan ze de nodige werkinstrumenten opstellen teneinde haar werkzaamheden op optimale wijze uit te voeren.

De Commissie Kwaliteitstoetsing dient een jaarlijks toetsingsprogramma op te stellen dat zij ter goedkeuring voorlegt aan de Raad. Op basis van de uitgevoerde toetsingen en de verslagen van de toetsers geeft de Commissie telkens een advies aan de Raad waarna deze een beoordeling over de kwaliteitstoetsing uitspreekt. Ten slotte is de Commissie verantwoordelijk voor de opleiding van de aangestelde toetsers en de opvolging van hun werkzaamheden. De Commissie komt in principe maandelijks samen.

FRANSTALIGE LEDEN: Bernard Denys, Christine Cloquet, Eric Nicolet, Jean-Marc Maréchal, Yun-Hee Mottint, Yves Souris

Daarnaast werden volgende waarnemers aangeduid door de Raad: NEDERLANDSTALIGE WAARNEMERS: Isabelle Montmorency, Sylvie Vandenberghe FRANSTALIGE WAARNEMERS: Déborah Lepage, Patrick Fraters

ITAA JAARVERSLAG 2021 CLUSTER BEROEP & KWALITEIT

Activiteitenverslag kwaliteitstoetsing 2021 Jaarprogramma van de toetsingen Er werden in totaal 565 toetsingen uitgevoerd. Daarnaast werden ook nog 36 dossiers afgehandeld van geselecteerde leden bij wie niet langer een periodieke kwaliteitstoetsing diende te worden uitgevoerd omdat hun statuut in de loop van de procedure is gewijzigd (zoals een wijziging naar een statuut van intern lid). Ook in 2021 werden vervolgtoetsingen georganiseerd. Tijdens een vervolgtoetsing wordt de uitvoering van het verbeterplan – opgesteld na de vaststelling van bepaalde tekortkomingen tijdens een eerdere periodieke, thematische of bijzondere toetsing – beoordeeld. In 2021 werden geen bijzondere toetsingen1 georganiseerd. ¹ De Raad kan aan de Commissie Kwaliteitstoetsing opdracht geven een bijzondere kwaliteitstoetsing bij een beroepsbeoefenaar te organiseren, wanneer ten gevolge van een deontologisch onderzoek of een klachtenonderzoek inbreuken op de toepassing en de naleving van het wettelijke, reglementaire en normatieve kader, met inbegrip van de antiwitwaswetgeving zijn vastgesteld of worden vermoed (art. 50, KB van 9 december 2019 inzake de kwaliteitstoetsing).

TOETSINGEN

AANTAL

Periodieke toetsingen

415

Vervolgtoetsingen

150

Bijzondere toetsingen TOTAAL

0 565

De Commissie Kwaliteitstoetsing heeft ook een aantal hoorzittingen georganiseerd voor leden die de tijdens de toetsing gemaakte vaststellingen verder wensten toe te lichten. Deze gesprekken laten toe om de verschillende standpunten te verduidelijken. In 2021 heeft de Raad 658 definitieve beoordelingen uitgesproken, op voorstel van de Commissie Kwaliteitstoetsing. Dit zijn beoordelingen met betrekking tot toetsingen georganiseerd in de loop van 2021 en vroeger. Voor toetsingen waarvoor de procedure in 2021 nog lopende was, zal pas in 2022 een beoordeling kunnen worden uitgesproken. Van de getoetsten behaalde 33 % een positieve beoordeling, 35 % een positieve be-

oordeling met aanbeveling(en), 31 % behaalde geen positieve beoordeling en 1 % werd verwezen naar de rechtskundig assessor2. 150 leden werden in 2021 geselecteerd op willekeurige basis. Ze ontvingen hun selectiebrief voor een periodieke toetsing. Het kantoor en alle beroepsbeoefenaars werkzaam in het kantoor van het geselecteerde lid werden getoetst in 2021 of zijn ingepland voor een periodieke toetsing in 2022. De Commissie Kwaliteitstoetsing heeft ondanks de gezondheidscrisis en de coronamaatregelen die een groot deel van het jaar in voege waren, haar wettelijke opdracht verdergezet.

² Afgeronde cijfers.

BEOORDELINGEN Positieve beoordelingen

AANTAL 450

een positieve beoordeling

218

een positieve beoordeling met aanbeveling(en)

232

Geen positieve beoordelingen toetsingen met verbeterplan/vervolgtoetsing

203 199

onmiddellijke regularisatie (met mogelijk verwijzing naar rechtskundig assessor)

toetsingen met verbeterplan/vervolgtoetsing met onmiddellijke regularisatie (met mogelijk verwijzing naar rechtskundig assessor)

Verwijzing naar de rechtskundig assessor TOTAAL

5 658

ITAA JAARVERSLAG 2021 CLUSTER BEROEP & KWALITEIT

Toetsers Het Instituut kan rekenen op een totaal van 83 toetsers, maar rekruteert continu en doet daarvoor regelmatig een oproep naar de leden.

Met de aanvang van 2021 werd voor de toetsers een webinar georganiseerd waarbij zij uitdrukkelijk bedankt werden voor hun inzet in het moeilijke coronajaar 2020. Het is mede dankzij hun inspanningen dat de kwaliteitstoetsingen konden blijven doorgaan. Er werd tevens van de gelegenheid gebruik gemaakt om de toetsers te informeren over nieuwigheden, zoals de nieuwe Norm Permanente Vorming. De nieuw benoemde toetsers van 2020 kregen daarnaast in 2021 allen een speciaal voor hen ingerichte vorming waarin de begeleidende aanpak van een toetsing sterk onderlijnd werd. Tijdens deze vorming werd hen de toetsingsprocedure van A tot Z uitgelegd en werd er tevens stilgestaan bij de vragenlijsten die gebruikt worden tijdens de kwaliteitstoetsing. De opleiding werd verdeeld in enerzijds een theoretische uiteenzetting, en anderzijds een zeer praktisch moment met een ervaren toetser.

ITAA JAARVERSLAG 2021 CLUSTER BEROEP & KWALITEIT

Dag van de Kwaliteitstoetsing Op 1 december 2021 werd de Dag van de Kwaliteitstoetsing georganiseerd. Een jaarlijkse bijeenkomst en overlegmoment tussen de toetsers en de Commissieleden. Een bijzondere editie dit jaar, gezien deze voor het eerst volledig digitaal werd georganiseerd. Hoewel alle toetsers en Commissieleden uitkijken naar een editie waarbij iedereen elkaar opnieuw zal kunnen ontmoeten, gaf deze oplossing alsnog de mogelijkheid om dit belangrijke event te laten doorgaan. Zoals gebruikelijk werd van dit moment gebruik gemaakt om toetsers te informeren over de laatste ontwikkelingen. Dit jaar werd in het bijzonder aandacht geschonken aan de vernieuwde vragenlijsten die gehanteerd zullen worden tijdens kwaliteitstoetsingen in 2022 en aan de rol van AWW binnen deze vragenlijsten. Daarnaast werden een aantal procedures en beslissingen van de Raad en de Commissie toegelicht, zodat de toetsers steeds over de meest accurate en actuele informatie beschikken voor het uitvoeren van hun opdrachten. Desalniettemin kijkt de Commissie Kwaliteitstoetsing ernaar uit de toetsers opnieuw

te mogen ontmoeten en heeft daarom reeds voorzien om in juni 2022 een vervolgevenement te organiseren in de hoop de toetsers dan allen persoonlijk te kunnen bedanken voor de vele inspanningen van de voorbije – toch erg bijzondere – jaren.

Vragenlijst kwaliteitstoetsing

De vragenlijsten die in het kader van de kwaliteitstoetsing worden gebruikt, zijn door de Commissie opgesteld om onze leden een objectief, transparant en gunstig kader te bieden waarin de kwaliteitstoetsing zich afspeelt. De vragen zijn toegespitst op de dagelijkse beroepsuitoefening. Aan de hand daarvan wordt de naleving van de huidige regelgeving getoetst en wordt de efficiëntie van het kantoor onderzocht. Met het oog op volledige transparantie kan elke beroepsbeoefenaar zijn kwaliteitstoetsing optimaal voorbereiden door de vragenlijsten op BeExcellent te raadplegen. Er zijn geen verrassingen: de vragen zijn één-op-één gelijk aan die van de kwaliteitstoetsing. Aan de hand daarvan kan de beroepsbeoefenaar alvast nagaan op welke punten het Instituut zijn kantoor evalueert, alsook welke weging de vragen krijgen afhankelijk van de

verschillende verplichtingen waaraan het lid of het kantoor moet voldoen. De vragen met betrekking tot de organisatie van het kantoor wegen minder zwaar door dan de vragen met betrekking tot de wettelijke verplichtingen. In de tweede helft van 2021 heeft het Instituut de vragenlijsten grondig geactualiseerd. Deze update drong zich op als gevolg van de wet van 17 maart 2019 die eerder werd doorgevoerd: wijzigingen aan de terminologie van de vragenlijsten, alsook wijzigingen aan vragen met betrekking tot bestuursmandaten en onafhankelijkheid, en de introductie van het concept ‘netwerk’.

Voorbereidende vorming van de kwaliteitstoetsing De voorbereidende vorming van de kwaliteitstoetsing is bij uitstek hét middel om zich voor te bereiden op de kwaliteitstoetsing. Ook dit jaar zijn de voorjaarssessies volledig van op afstand doorgegaan via live webinars. In het najaar was het ook nog mogelijk om zich in te schrijven op diezelfde webinars om deze uitgesteld te bekijken. In 2021 ontvingen we hier 422 inschrijvingen voor (Frans en Nederlands).

ITAA JAARVERSLAG 2021 CLUSTER BEROEP & KWALITEIT

Afzonderlijk verslag (art. 44 KB Kwaliteitstoetsing)

Overeenkomstig artikel 44, § 1, 3de paragraaf van het koninklijk besluit tot vastlegging van een reglement inzake de kwaliteitstoetsing van de externe leden van het Instituut van de accountants en de belastingconsulenten en tot nadere regeling van het gebruik van de opdrachtbrief (hierna: KB), vindt u hieronder een reeks vragen die tijdens de kwaliteitstoetsing worden gehanteerd met betrekking tot de inbreuken die tot een verbeterplan zouden kunnen leiden, alsook inbreuken die zouden kunnen leiden tot een verwijzing naar de Tuchtcommissies van het Instituut.

VRAGEN DIE VERBAND HOUDEN MET ERNSTIGE INBREUKEN DIE KUNNEN LEIDEN TOT EEN VERBETERPLAN VRAGENLIJST ORGANISATIE KANTOOR

S1.5

Werden door de natuurlijke personen (handelend in eigen naam of als vaste vertegenwoordigers van rechtspersonen) die niet erkend zijn bij een Belgisch of buitenlands instituut van boekhouders, boekhouders-fiscalisten, accountants, belastingconsulenten of bedrijfsrevisoren, en die een bestuursmandaat bezitten in de vennootschap of die samen 10 % of meer van de stemrechten bezitten, de nodige documenten bij het IAB ingediend (Uittreksel uit het strafregister, attest van niet failliet verklaring, formulier “Verklaring”, ingevuld en ondertekend)

2.4.1

Wordt, voorafgaandelijk aan de uitvoering van iedere prestatie, een opdrachtbrief opgesteld?

4.1.3

Aangezien uw kantoor of Belgisch netwerk meer dan 100 externe beroepsbeoefenaars telt, werd een persoon aangeduid om de onafhankelijke auditfunctie uit te oefenen (teneinde de interne controleprocedure te testen)?

4.3.1

Heeft een kantoor een schriftelijk cliëntenacceptatiebeleid ingevoerd?

4.3.2

Bevat het schriftelijke cliëntenacceptatiebeleid, een systeem van individuele risicobeoordeling van de cliënten van het kantoor en een systematische verdeling in verschillende categorieën (standaard, lage of verhoogde)?

4.3.3

Bevat het schriftelijke cliëntenacceptatiebeleid, het opnemen in de categorie verhoogd risico in de volgende gevallen: • Cliënten worden op afstand geïdentificeerd? • Cliënten zijn politiek prominente personen (geworden)? • Cliënten zijn gevestigd in een derde land met hoog risico? • De cliënt of de beoogde verrichting heeft een verband met een fiscaal paradijs?

4.3.4

Bevat het schriftelijke cliëntenacceptatiebeleid, de toepassing van specifieke verhoogde waakzaamheidsprocedures in de volgende gevallen (o.a. toelating door een lid van het hoger hiërarchische niveau om een zakelijke relatie aan te gaan of te behouden): • Cliënten worden op afstand geïdentificeerd? • Cliënten zijn politiek prominente personen (geworden)? • Cliënten zijn gevestigd in een derde land met hoog risico? • De cliënt of de beoogde verrichting heeft een verband met een fiscaal paradijs?

4.3.5

Voorziet het cliëntenacceptatiebeleid in procedures die moeten worden gevolgd bij standaardwaakzaamheidsmaatregelen ten aanzien van het cliënteel en de verrichtingen voor identificatie, naargelang het risico, van de volgende personen: • Cliënten? • De lasthebbers van uw cliënten? • De uiteindelijke begunstigde van uw cliënten?

ITAA JAARVERSLAG 2021 CLUSTER BEROEP & KWALITEIT

VRAGENLIJST ORGANISATIE KANTOOR 4.3.6

4.3.7

Voorziet het cliëntenacceptatiebeleid in een systematische bijwerking: • Van het risiconiveau van de cliënten (standaard, zwak, verhoogd) • De identificatie van cliënten, lasthebbers en uiteindelijke begunstigde van de cliënten?

4.3.8

Indien het risico verandert, voorziet het cliëntenacceptatiebeleid in dat geval een bijwerking van het risiconiveau (bijvoorbeeld indien de cliënt een politiek prominente persoon wordt of een verdachte verrichting uitvoert)?

4.4.1

Bevatten de schriftelijke interne controleprocedures criteria waarmee atypische verrichtingen kunnen worden opgespoord?

4.4.2

Bevatten de schriftelijke interne controleprocedures de te volgen instructies waardoor kantoormedewerkers atypische verrichtingen ter analyse kunnen voorleggen aan de AMLCO?

4.4.3

Bestaat in geval van een atypische verrichting een schriftelijke procedure die voorziet dat de AMLCO een schriftelijk verslag opstelt waarin bepaald wordt of het vermoeden al of niet moet worden gemeld aan de CFI?

4.8.1

Bestaan er binnen het kantoor procedures of software ten einde in een klantendossier te kunnen evalueren of de continuïteit in het gedrang komt?

7.5.1

Indien onderaannemers voor het kantoor boekhouding voeren voor derden, hebben deze steeds de hoedanigheid van (stagiair) accountant/, (stagiair) erkend boekhouder of (stagiair) bedrijfsrevisor?

7.6.1

Worden de dossiers en de bijhorende documentatie bewaard gedurende de periode die krachtens de wet- of de regelgeving vereist is?

7.6.2

Wordt de wettelijke bewaartermijn gerespecteerd voor de afschriften van identiteitsbewijzen van uw voormalige cliënten, hun lasthebbers en hun uiteindelijke begunstigde(n)?

7.6.4

Werd de verantwoording m.b.t. de situatie waarbij de uiteindelijke begunstigde niet kon geïdentificeerd worden, bewaard volgens de wettelijke termijn?

7.6.6

Werd de verantwoording van de vrijstelling van de identificatieverplichting bewaard volgens de wettelijke bewaartermijn?

7.6.8

Werd het interne verslag met bijlagen in geval van een atypische verrichting, de analyse die ervan gemaakt werd en de eventuele beslissing tot melding aan de CFI bewaard volgens de wettelijke bewaartermijn?

ITAA JAARVERSLAG 2021 CLUSTER BEROEP & KWALITEIT

VRAGENLIJST EXTERNE LEDEN

1.1

Heeft de beroepsbeoefenaar een voldoende aantal uren permanente vorming gevolgd (120u, waarvan min. 72u cat. A, voor de drie laatste, verlopen kalenderjaren en met een minimum van 20u per kalenderjaar)?

2.1

Werd in het voorliggende dossier een individuele risicobeoordeling en bijhorende classificatie van de cliënt (laag, standaard, hoog risico) uitgevoerd, rekening houdend met kenmerken van de cliënt, van het doel en de aard van de zakelijke relatie of van de occasionele verrichting, conform de interne CAP van de schriftelijke kwaliteitshandleiding van het kantoor?

2.3

Zijn volgende personen geïdentificeerd conform de CAP? • De cliënt • De lasthebber • De UBO

2.4

Werd de identificatie van de cliënt, lasthebber en UBO geverifieerd aan de hand van stukken of een specifieke identificatietechnologie conform de CAP? • De cliënt • De lasthebber • De UBO

2.5

Werden de documenten, gegevens of informatie betreffende de identificatie van de cliënt, lasthebber en UBO regelmatig bijgewerkt?

2.10

Werden de vastgestelde verrichtingen gedocumenteerd conform de interne CAP van de schriftelijke kwaliteitshandleiding van het kantoor (i.e. het schriftelijke verslag opgemaakt door de AMLCO)?

2.13

Werd er een opdrachtbrief opgesteld met de cliënt voorafgaandelijk aan de uitvoering van de opdracht?

4.8

Is er nagegaan en in het dossier gedocumenteerd geweest, of de continuïteit van de onderneming in het gedrang kwam (of werden de geijkte procedures om dit te evalueren toegepast)?

ITAA JAARVERSLAG 2021 CLUSTER BEROEP & KWALITEIT

VRAGENLIJST EXTERNE LEDEN

4.13

Aangezien de wettelijke termijn m.b.t de indiening van deze aangiftes niet werd gerespecteerd, duid dan één van volgende opties aan: • Heeft u de schriftelijke toestemming van uw cliënt voor de overschrijding van de wettelijke termijn en hebt u de cliënt gewezen op de gevolgen van de laattijdige aangiften? • Beschikt u over een administratieve toestemming voor de overschrijding van de wettelijke termijn? • Beschikt u over stukken die uw aansprakelijkheid als extern accountant/extern belastingconsulent indekken? • Geen van bovenstaande

4.18

Beschikte u dan over enige schriftelijke goedkeuring of instructie door de cliënt van de neergelegde jaarrekening?

4.21

Aangezien u de jaarrekening niet neergelegd hebt conform de wetgeving noch binnen de 8 maanden na de afsluitingsdatum, bent u in het bezit van stukken van de cliënt waarmee u uw verantwoordelijkheid als extern accountant kan indekken?

5.3

Is in het gestructureerde werkdossier (volgens werkprogramma) een getekende kopij van de opdrachtbrief aanwezig?

5.4

Is in het gestructureerde werkdossier (volgens werkprogramma) een getekend verslag van het bestuursorgaan aanwezig?

5.5

Is in het gestructureerde werkdossier (volgens werkprogramma) een getekende staat van activa en passiva aanwezig?

5.6

Is in het gestructureerde werkdossier (volgens werkprogramma) een memorandum aanwezig dat de vaststellingen m.b.t. administratieve en boekhoudkundige organisatie samenvat?

5.7

Is in het gestructureerde werkdossier (volgens werkprogramma) minimaal de laatste jaarrekening aanwezig?

5.8

Is in het gestructureerde werkdossier (volgens werkprogramma) bewijskrachtig materiaal aanwezig dat de rubrieken van staat van activa en passiva valideert?

ITAA JAARVERSLAG 2021 CLUSTER BEROEP & KWALITEIT

VRAGEN DIE VERBAND HOUDEN MET ERNSTIGE INBREUKEN DIE KUNNEN LEIDEN TOT EN VERWIJZING NAAR DE TUCHTCOMMISSIE VAN HET INSTITUUT VRAGENLIJST ORGANISATIE KANTOOR

S1.1

Werd voor alle eventuele commerciële activiteiten of mandaten uitgeoefend in handelsvennootschappen door het kantoor toelating verleend door de Raad van het IAB?

S1.3

Hebben de leden in dat geval een meerderheid van de mandaten binnen het bestuursorgaan van de professionele vennootschap?

S2.2

Werd de laatste neer te leggen jaarrekening effectief neergelegd?

S2.3

Werd deze neergelegde jaarrekening ook tijdig neergelegd?

1.1.1

Zijn er aanwijzingen dat door het kantoor verzekerings- of bankactiviteiten worden uitgeoefend in eigen naam of in naam van anderen?

1.2.2

Aangezien niet toegetreden werd tot de collectieve polis beroepsaansprakelijkheid van het IAB dient een verzekeringsattest te worden voorgelegd dat bevestigt dat de verleende waarborgen en gedekte kapitalen van de polis overeenstemmen met de waarborgen en kapitalen van de collectieve polis van het Instituut van de Accountants en de Belastingconsulenten. Is dit attest beschikbaar?

1.2.3

Werden de verschuldigde premies voor de polis beroepsaansprakelijkheid effectief betaald?

1.3.3

Stemt het aandelenregister overeen met de gegevens van het IAB?

1.4.1

Heeft uw kantoor passende maatregelen genomen om uw werknemers en vertegenwoordigers vertrouwd te maken met de bepalingen van de AWW-reglementering (wet van 18 september 2017 (specifieke opleidingen en sensibilisering))?

4.6.3

Wordt binnen het kantoor een procedure toegepast m.b.t. de overname van een dossier van een andere beroepsbeoefenaar, waarin voorzien is om schriftelijk contact te nemen met de voorganger?

4.6.4

Wordt binnen het kantoor een procedure toegepast m.b.t. de overname van een dossier van een andere beroepsbeoefenaar, waarin voorzien is om aan te dringen tot betaling van het ereloon van de voorganger indien er nog een openstaand saldo van het ereloon is?

4.9.3

Toon aan de hand van een voorbeeld aan dat alle boeken en bescheiden onverwijld overhandigd werden aan de cliënt of de opvolgende confrater wanneer deze erom verzocht?

ITAA JAARVERSLAG 2021 CLUSTER BEROEP & KWALITEIT

VRAGENLIJST EXTERNE LEDEN S.1.1

Werd voor alle eventuele commerciële activiteiten of mandaten uitgeoefend door het extern lid in handelsvennootschappen toelating verleend door de Raad van het IAB?

S.2.1

Heeft de beroepsbeoefenaar zijn jaarlijkse elektronische verslag over zijn permanente vorming ingediend voor de voorbije drie opeenvolgende kalenderjaren?

1.2

Heeft de beroepsbeoefenaar zijn jaarlijkse elektronische verslag over zijn permanente vorming voor de drie laatste, verlopen kalenderjaren waarheidsgetrouw ingevuld?

2.2

Aangezien niet toegetreden werd tot de collectieve polis beroepsaansprakelijkheid van het IAB, wordt een verzekeringsattest voorgelegd waaruit blijkt dat aan de minimumvoorwaarden voorzien in de collectieve polis IAB voldaan is?

2.3

Werden de verschuldigde premies voor de polis beroepsaansprakelijkheid effectief betaald?

5.2

Werd er een kopij van het verslag gestuurd aan de Commissie van begeleiding en toezicht van het IAB?

5.10

Werd de onafhankelijkheid gerespecteerd? 49

ITAA JAARVERSLAG 2021 CLUSTER BEROEP & KWALITEIT

Cel Ontwikkeling kwaliteit

De Cel Ontwikkeling kwaliteit heeft dezelfde koers aangehouden sinds de oprichting ervan in 2020. Hij heeft zijn opdracht voortgezet die bestaat uit de volgende vier krijtlijnen: • Eenzelfde witwascontrole voor alle leden; • Integratie van de kwaliteitstoetsing en de antiwitwascontrole in één kwaliteitstoetsing die voor alle leden geldt; • Oprichting van een specifieke antiwitwascontrole voor stagiairs en leden wanneer aangetoond is dat deze niet in regel zijn; • Integratie van de opvolging van bijzondere opdrachten.

Een eenmaking van de kwaliteitstoetsing van onze leden houdt ook in dat het Instituut efficiënt te werk zal gaan. Het grote aantal kwaliteitstoetsingen dat over vier jaar zal worden uitgevoerd is een uitdaging voor het Instituut. De procedures moeten bijvoorbeeld worden aangepast met dien verstande dat het begeleidende karakter van de kwaliteitstoetsing niet verloren gaat. In 2021 heeft de Cel Ontwikkeling kwaliteit zich toegelegd op de volgende werkzaamheden:

• Opstellen van een unieke vragenlijst over de antiwitwaswetgeving voor de antiwitwascontroles en de kwaliteitstoetsing; • Vaststellen van een geïntegreerde benadering voor een nieuwe kwaliteitstoetsing op basis van de AWW-enquête die tweejaarlijks naar de ITAA-kantoren wordt gestuurd; • Analyse van de informatiedomeinen die nodig zijn voor een gediversifieerde aanpak van een proportionele toetsing; • Opstellen van een volledig herschikte nieuwe vragenlijst die de kwaliteitstoetsing voorafgaat zodat die gemakkelijker ingevuld kan worden, maar ook goede informatie kan opleveren zodat zowel het kantoor van de toetsing als onze toetsers de toetsingen ter plaatse zo goed mogelijk kunnen voorbereiden. • Opstellen van een begeleidingsprogramma voor de leden. Om onze leden te begeleiden, wordt momenteel onderzocht of er workshops georganiseerd kunnen worden. Bovendien wordt momenteel een nieuw witboek over kwaliteit geschreven, dat bedoeld is als een handleiding waarin zaken in herinnering worden gebracht voor al onze leden en waarin ze tal van adviezen over beste praktijken kunnen terugvinden (over hoe ze goede cliënten en goede opdrachten kunnen kiezen, hoe ze een opdrachtbrief kunnen opstellen, hun kantoor kunnen organiseren enz.). Dit handboek zal voor zowel voor niet-gecertificeerde leden als voor gecertificeerde leden onmisbaar worden.

Samenstelling VOORZITTER: Hein Vandelanotte ONDERVOORZITTER: Angelo Terranova LEDEN: An Compeers, Bernard Denys, Patrick de Terwangne, Patrick Fraters, Denis Higny, Déborah Lepage, Veerle Sleeuwagen en Steven Van Laer

ITAA JAARVERSLAG 2021 CLUSTER BEROEP & KWALITEIT

Cel Permanente vorming

Op 1 januari 2021 is de nieuwe norm permanente vorming van het ITAA in werking getreden, niet alleen voor alle leden en stagiairs van het Instituut, maar ook voor de erkende vormingsoperatoren en de kandidaat-vormingsoperatoren. Voor sommigen onder hen was dit een grote aanpassing, anderen zagen er meteen de nieuwe voordelen van in. Hoewel 2021 een overgangsjaar was, werd er toch aan alle partijen gevraagd om de norm permanente vorming strikt na te leven. De Cel permanente vorming is samengesteld uit 4 leden, 2 van elke taalrol, met name Christine Nuttin (voorzitter), Sylvia Thienpont (ondervoorzitter), Etienne Claes en Daan Jans. De Cel permanente vorming waakt erover dat alle leden van het Instituut hun verslag permanente vorming jaarlijks invullen en indien nodig de leden erop wijzen dat zij niet aan de norm permanente vorming voldoen. Tevens is het de taak van deze Cel om de erkenningsaanvragen van vormingsoperatoren te bestuderen en haar advies door te geven aan de Raad van het ITAA, zodat deze laatste een definitieve beslissing kan nemen.

In april werden de nieuwe platformen permanente vorming voor zowel de leden en stagiairs van het ITAA als voor de erkende vormingsoperatoren gelanceerd. Naar aanleiding van enkele pertinente opmerkingen en vragen van verschillende personen, werden de nieuwe platformen op regelmatige wijze bijgewerkt, wat wij in de toekomst zullen blijven doen om de platformen zo accuraat mogelijk te laten werken. Het Instituut vraagt dat alle erkende vormingsoperatoren de aanwezigheden van hun deelnemers rechtstreeks in het verslag van onze leden opladen. Wanneer de vormingsoperatoren de aanwezigheden rechtstreeks opladen in het verslag van onze leden, moeten ze geen vormingsattesten meer afleveren, noch op papier, noch elektronisch.

Veel erkende vormingsoperatoren hebben zich in de loop van 2021 daar dan ook naar georganiseerd, waarvoor dank. Toch zijn er nog enkele erkende vormingsoperatoren die dit nog niet doen, waardoor onze leden en stagiairs helaas hun verslagen permanente vorming voor het kalenderjaar 2021 zelf hebben moeten aanvullen.

Voor alle stappen die op het nieuwe platform permanente vorming moeten worden genomen, hetzij door onze leden, hetzij door de erkende vormingsoperatoren of kandidaat-vormingsoperatoren, werden er verschillende instructievideo’s gemaakt, alsook een FAQ – waarin veel vragen worden beantwoord – opgesteld.

Alle nieuwe erkende vormingsoperatoren van het ITAA dienen een overeenkomst te ondertekenen, waarin zij verklaren zich niet alleen te onderwerpen aan een strikte naleving van de norm permanente vorming, maar ook om zich te onderwerpen aan een controle van de Taskforce.

Binnen de Cel permanente vorming werd er een Taskforce opgericht. De leden van de Taskforce hebben de taak om de erkende vormingsoperatoren op regelmatige basis te gaan controleren, dit zowel voor vormingen ter plaatse, vormingen op afstand als uitgestelde vormingen. Zij zullen nagaan of de erkende vormingsoperatoren niet alleen de norm permanente vorming naleven, maar ook of hun vormingen en sprekers van een kwalitatief niveau zijn, zodat onze leden alleen maar het beste aanbod krijgen.

De nieuwe norm permanente vorming voorziet ook dat sprekers die regelmatig optreden als spreker op door het ITAA erkende vormingsactiviteiten zich als geregistreerd opleider kunnen registreren op het platform permanente vorming. Hierdoor kunnen in sommige gevallen kleinere kantoren die een eenmalige vorming wensen te organiseren binnen een redelijke termijn een aanvraag indienen om de vorming te laten erkennen. Leden en stagiairs van het ITAA kunnen een vorming georganiseerd door een nieterkende vormingsoperator, maar waar wel de relevante vakgebieden werden behandeld, op individuele basis laten erkennen. Hiervoor dienen zij (cf. art. 6 § 2 van de norm permanente vorming) een volledig dossier in te dienen via het platform permanente vorming. Deze individuele aanvraag is volledig gratis.

ITAA JAARVERSLAG 2021 CLUSTER BEROEP & KWALITEIT

Cel Ledenadministratie

Opname data in ledenregister

Het ITAA-ledenregister stelt elke geïnteresseerde in staat om op te zoeken wie toegelaten wordt om het beroep uit te oefenen of de titel van accountant of belastingadviseur te voeren. Dit houdt ook alle stagiairs in. De gegevens van elk ITAA-lid, natuurlijke persoon of vennootschap, kunnen dus worden opgezocht via een zoekmodule op de website van het ITAA. Het is dan ook van cruciaal belang dat deze gegevens in het ledenregister correct zijn.

HOE ZORGT U ERVOOR DAT DE GEGEVENS CORRECT ZIJN? 1. Log in via het ITAA-portaal (https://portal.itaa.be) en selecteer het blok “E-loket”. (Neem bij connectieproblemen contact op met servicedesk@itaa.be). 2. Uw gegevens staan onder de rubriek “Mijn profiel”. 3. Als u voor één of meerdere vennootschappen werkt, dan zal u de lijst terugvinden onder “Onderneming(en)”.

De gegevens in het ledenregister komen voor een deel voort uit de gegevens in het e-loket. Elk lid, of “hoofdcontactpersoon, verantwoordelijke voor de contacten met het ITAA” van de vennootschap, is verantwoordelijk voor de correctheid van deze gegevens die aan het Instituut worden gecommuniceerd. Deze moet het Instituut binnen 15 dagen op de hoogte brengen wanneer zich veranderingen hebben voorgedaan.

Een lid kan onder de subrubrieken in de sectie “Mijn profiel” de volgende gegevens vinden: • “Mijn gegevens”: al deze gegevens kunnen worden gewijzigd. U voert hier ook alle gegevens in met betrekking tot de BA-verzekering (maatschappij en polisnummer). • “Gegevens bij ITAA”: bevat het lidnummer bij het ITAA. Dit nummer moet worden gebruikt bij elke communicatie met het Instituut, maar ook met elk extern contact. Het ITAA-lidnummer van een natuurlijke persoon is uniek. Voor natuurlijke personen begint het cijfer met “1”. • “Mijn publiek profiel”: bevat de gegevens zoals opgeslagen in het ledenregister. Deze gegevens verschijnen bovendien in de zoekmodule op de website. • “Onderneming(en)”: deze sectie bevat alle gegevens van het of de ITAA-kanto(o)r(en) die in de zoekmodule zullen verschijnen alsook het lidnummer (beginnend met het cijfer “5”). Als u uw beroep als natuurlijke persoon uitoefent, dan zal deze informatie als dusdanig verschijnen (maar dan zonder ITAA-erkenningsnummer).

ITAA JAARVERSLAG 2021 CLUSTER BEROEP & KWALITEIT

Nieuw statuut erelid ITAA De Raad en de algemene vergadering van het ITAA hebben een nieuw statuut in het leven geroepen, met name “erelid ITAA”. ITAA-leden die een einde willen zetten aan hun activiteiten, maar die toch een link willen behouden met het Instituut, kunnen kiezen voor het statuut van erelid. Met dit statuut kunnen ze onder andere: • De titel “Erelid ITAA” voeren • Aanwezig zijn op een algemene vergadering van het ITAA (zonder stemrecht) • Uitgenodigd worden op netwerkevenementen van het ITAA • Elektronische communicatie ontvangen van het ITAA • Genieten van kortingen en speciale aanbiedingen van het Instituut, bijv. voor een reeks handboeken

Wie erelid wil worden moet aan de volgende voorwaarden voldoen: • Minstens 10 jaar lid zijn geweest van het ITAA, of van één van zijn de vroegere Instituten IAB of BIBF. • Alle activiteiten van (gecertificeerd) accountant en/of gecertificeerd belastingadviseur worden stopgezet. Bovendien oefenen zij evenmin beroepsactiviteiten uit die verward kunnen worden met die van (gecertificeerd) accountant en/of gecertificeerd belastingadviseur. • Tijdens zijn/haar loopbaan als (gecertificeerd) accountant en/of gecertificeerd belastingadviseur geen tuchtstraf hebben opgelopen, tenzij deze werd uitgewist of het lid eerherstel heeft verkregen. • De hoedanigheid van (gecertificeerd) accountant en/of gecertificeerd belastingadviseur werd niet ingetrokken door een terechtwijzing. Van de ereleden verwacht het ITAA dat ze blijk geven van sociale, morele en professionele waardigheid, respect ten aanzien van het Instituut en diens leden. Ze zullen bovendien een verminderde jaarlijkse bijdrage betalen, dat jaarlijks wordt vastgelegd door de algemene vergadering.

Wie alvast de titel van erelid IAB of BIBF droeg, kan ofwel de titel bewaren, ofwel een verzoek doen tot het dragen van de titel “erelid ITAA”, met dien verstande uiteraard dat hij of zij tevens de rechten en plichten die aan dit statuut vasthangen aanvaardt. Bij de overstap naar het nieuwe statuut verliest de persoon echter zijn vorige statuut als erelid IAB of erelid BIBF. Wie erelid wil worden, stuurt zijn gemotiveerde aanvraag per e-mail naar publicregister@itaa.be. De Raad zal daarna een beslissing nemen over uw aanvraag. Meer info: www.blogitaa.be/2021/06/11/kanik-binnen-itaa-nog-het-statuut-van-erelidverkrijgen/.

ITAA JAARVERSLAG 2021 CLUSTER BEROEP & KWALITEIT

Cel Commissie Antiwitwas In 2021 werden de AWW-controles voor (fiscale) accountants zo optimaal mogelijk georganiseerd, dankzij de inspanningen van de AWW-controleurs en de medewerking van de betrokken leden. Er werden in totaal 798 controles uitgestuurd, waarvan 426 voor de Nederlandstalige confraters en 372 voor de Franstalige confraters.

Veel leden kennen de website en tools (o.a. ITAA-portaal) van het ITAA nog onvoldoende. Dit is een vaststelling die naar boven komt wanneer wij gecontacteerd worden door onze confraters die een uitnodiging voor een AWW-controle ontvangen hebben. Vandaar dat wij nogmaals willen benadrukken dat u uw persoonlijke en professionele gegevens dient aan te passen in uw e-loket, zodat wij steeds over de juiste informatie beschikken. Op een totaal van 798 controles stellen wij vast dat er 154 leden bij een eerste controle volledig in orde waren met de antiwitwaswetgeving, ofwel 27%. De AWW-controleurs gaven bepaalde dossiers onder voorbehoud een positief advies (17%). Daarnaast diende bij andere confraters een tweede of een derde controle (9%) te worden uitgevoerd.

Enkele voorbeelden waarom een dossier onder voorbehoud een positief advies kreeg of waarom een nieuwe controle diende te worden uitgevoerd: • De handleiding interne procedure ontbreekt. • Er zijn geen identificatieformulieren. • De UBO’s waren in sommige gevallen niet geïdentificeerd of geverifieerd. • Geen cliëntenacceptatiebeleid opgemaakt. • De risicobepaling ontbreekt. • Een confrater werkt in loondienst en heeft geen eigen cliënteel, maar kan geen contract voorleggen. • Er werden geen opdrachtbrieven opgesteld. • Er kon geen contract met de stagemeester worden voorgelegd. • Ook het document uiteindelijke begunstigden ontbreekt in de meeste gevallen. •… Op de website van het ITAA, kan onder “normen en aanbevelingen” alle nodige informatie betreffende de antiwitwaswetgeving, handleiding interne procedures, modelformulieren en AMLCO-verslag teruggevonden worden. Miranda Smets en Angelo Terranova zijn aangesteld als voorzitters van de Commissie AWW.

Volgende controleurs werden aangesteld en benoemd om de AWW-controles uit te voeren: NEDERLANDSTALIGE LEDEN: Wilfried Berghmans An Compeers Dirk Gaens Asiye Goktekin Peter Rogiest Mario Roosendans Dirk Schellens Veerle Sleeuwagen Gilbert Slock Veerle Van Eylen Sylvie Vandenberghe Walter Verschueren FRANSTALIGE LEDEN: Mireille Chevalier Yves Dawant Patrick Fraters Nourdinne Goffin Christine Nuttin Didier Pajot Jean-Claude Reuter Laurent Richard Sebastien Tanghe Jean-Luc Van Campenhout

ITAA JAARVERSLAG 2021 CLUSTER BEROEP & KWALITEIT

Cel AWW-management De cel volgt steeds alle reglementeringen op die van toepassing zijn op het gebied van witwassen van geld en financiering van terrorisme, zowel op nationaal als op Europees niveau. Op die manier kunnen nieuwe tools en modellen worden ontwikkeld om de leden te begeleiden in deze soms complexe verplichtingen. De cel beantwoordt op verzoek van de FAG-GAFI, de Europese Commissie enz. tevens de talloze vragenlijsten waarbij steeds de nodige statistieken worden meegegeven. Deze antwoorden worden vervolgens gebruikt om na te gaan of (i) België de Europese AML-richtlijnen correct heeft omgezet en (ii) de AML-verplichtingen door onze beroepssector efficiënt worden toegepast.

Samenstelling 55

VOORZITTER: Yves Drapier LEDEN: Jos De Blay, Patrick Van Haudt, Angelo Terranova, Veerle Van Eylen, Nick Michiels, Pascal Sannia, Frank Haemers en Axelle Dekeyser

ITAA JAARVERSLAG 2021 CLUSTER BEROEP & KWALITEIT

Daartoe heeft de Cel AWW-management zich in 2020 onder andere toegelegd op:

OP NATIONAAL NIVEAU • Redactie van een regeling voor de niet-gereglementeerde dienstenverstrekkers (wordt binnenkort goedgekeurd) • Sinds 15 februari 2021 is het antiwitwastoezicht van het ITAA van toepassing op de niet-gereglementeerde fiscale dienstverleners, zoals bedoeld in artikel 5, 25°/1 AWW. • Update van de AWW-handleiding interne procedures • Er werd rekening gehouden met (i) nieuwigheden die zijn voortgevloeid uit de omzetting van de vijfde AML-richtlijn, (ii) de fusie van het IAB en het BIBF en (iii) de wens om de presentatie van de handleiding te verbeteren om die beter op de praktijk van de kantoren af te stemmen. • Redactie van een model van jaarlijks AMLCO-activiteitenverslag • Geregeld overleg met de CFI • Tussen het ITAA en de CFI heeft onder meer overleg plaatsgevonden over het begrip “politiek prominente persoon” en over de mogelijkheid om de administratieve werkdruk te verminderen op het vlak van de antiwitwaswetgeving voor de beroepsbeoefenaars die geen eigen cliënteel hebben. • Antwoorden op de vragen van de leden over de interpretatie van het wetgevende kader inzake antiwitwassen en uitwerking van een FAQ die binnenkort ter beschikking komt van de leden

• Publicaties voor de leden om ze te sensibiliseren voor de preventie van het witwassen van geld A 22-01-2021 – Tussenkomst van VOF in witwasschema’s A 5-03-2021 - Publicatie AMLCO-modelverslag A 2-04-2021 - Herinnering: Heeft u al een verantwoordelijke persoon op het hoogste niveau en een AMLCO benoemd? Vergeet niet hun namen mee te delen aan het Instituut. A 11-06-2021 - Mogelijk gebruik van platformen voor cryptomunten voor witwasdoeleinden of de financiering van terrorisme – waakzaamheid van onze leden A 25-06-2021 – Toevoeging van een persoon op de ISIS/Al-Qaida sanctielijst van de VN-Veiligheidsraad A 8-07-2021 - Standpunt van het ITAA – Identificatie van de uiteindelijk begunstigde(n) van een natuurlijk persoon A 8-07-2021 - Antiwitwas – Evenredige modulering van de waakzaamheidsverplichtingen van beroepsbeoefenaars die geen eigen cliënteel hebben maar diensten verrichten voor één of meerdere ondernemingen A 23-07-2021 - FAQ UBO-register van de Thesaurie – update A 10-08-2021 – UBO-register: nieuwe module voor mandatarissen A ITAA-zine september 2021 - Nota over de gerechtelijke expertise en de verplichtingen inzake AWW

OP EUROPEES NIVEAU • Opvolging van de evaluatie door de Europese Commissie van de feitelijke tenuitvoerlegging van de vierde AML-richtlijn • Nadat de door de Europese Commissie uitgewerkte vragenlijsten werden beantwoord, vond de evaluatie van het beroep plaats in maart 2021. De Europese Commissie had een verslag uitgewerkt waarop het ITAA commentaar heeft gegeven en opmerkingen heeft gemaakt. • Accountancy Europe AML Party: deelname aan het overleg over een nieuw Europees wetgevend pakket via Accountancy Europe • De Europese Commissie heeft op 20 juli 2021 een pakket wetgevingsvoorstellen gepresenteerd om de EU-regels ter bestrijding van witwassen en terrorismefinanciering te versterken. Dit wetgevende pakket omvat (i) een verordening tot oprichting van een nieuwe EU-autoriteit die de bestrijding van het witwassen van geld tot taak heeft, (ii) een verordening met bepalingen die rechtstreeks van toepassing zijn, onder meer wat betreft de cliëntenonderzoeksmaatregelen en de uiteindelijke begunstigden, (iii) een zesde AML/CFT-antiwitwasrichtlijn en (iv) een herziening van de verordening 2015/847/ EU betreffende geldovermakingen om de traceerbaarheid van crypto-activa te garanderen. • Analyse van de zesde Europese AML-richtlijn en de mogelijke gevolgen ervan in de toekomst voor het beroep

ITAA JAARVERSLAG 2021 CLUSTER BEROEP & KWALITEIT

AWW jaarverslag*

*Jaarverslag van het ITAA over het jaar 2021 inzake de voorkoming van het witwassen van geld en de financiering van terrorisme.

Krachtens artikel 120/1 van de wet van 18 september 2017 tot voorkoming van het witwassen van geld en de financiering van terrorisme en tot beperking van het gebruik van contanten (hierna de AWW), is het Instituut ertoe gehouden - in zijn hoedanigheid van toezichtautoriteit op het vlak van het voorkomen van het witwassen van geld - elk jaar een jaarlijks antiwitwasverslag te publiceren. Doel is te zorgen voor meer transparantie en de uitwisseling van informatie tussen toezichthoudende autoriteiten te bevorderen met het oog op een betere voorkoming van het witwassen van geld en de financiering van terrorisme. Het AWW-jaarverslag van het ITAA dient informatie te bevatten omtrent: • de genomen maatregelen en sancties op grond van de artikelen 118, 132, §§ 1 tot en met 3 en 135, § 3 van de AWW; • het aantal ontvangen meldingen van inbreuken bedoeld in artikel 90 van de AWW; • het aantal meldingen van verdachte transacties overgemaakt aan de CFI; • het aantal en een beschrijving van de maatregelen genomen op grond van de AWW en andere wettelijke en reglementaire bepalingen om de naleving te verzekeren, door de onderworpen entiteiten bedoeld in artikel 5, § 1, 1°, 24° 25° en 25/1° van de AWW van de bepalingen van boek II van de AWW en de besluiten en reglementen genomen ter uitvoering ervan, alsook van de uitvoeringsmaatregelen van richtlijn 2015/849.

In dit AWW-Jaarverslag van het ITAA onderzoeken wij deze verschillende punten. Vooraf willen wij ingaan op een andere belangrijke wijziging voor het ITAA in zijn hoedanigheid van toezichtautoriteit op het gebied van de voorkoming van het witwassen van geld. Ter herinnering: in de wet van 20 juli 2020 ter omzetting van de 5e AML-richtlijn (EU) 2018/843 werden nieuwe onderworpen entiteiten toegevoegd aan de antiwitwaswetge-

ving, waaronder de niet-gereglementeerde fiscale dienstverleners, ofwel: ‘de natuurlijke of rechtspersonen ingeschreven op de aparte lijst in het openbaar register bedoeld in artikel 29, § 2, van de voornoemde Wet van 17 maart 2019 betreffende de beroepen van accountant en belastingadviseur, die zich ertoe verbinden als voornaamste bedrijfs- of beroepsactiviteit, rechtstreeks of via andere met hem gelieerde personen materiële hulp, bijstand of advies op fiscaal gebied te verlenen’ (artikel 5, §1, 25°/1 van de wet van 18 september 2017). Het toezicht op het vlak van de antiwitwasverplichting van de niet-gereglementeerde fiscale dienstverleners werd met ingang van 15 februari 2021 aan het ITAA toevertrouwd. Elke niet-gereglementeerde fiscale dienstverlener moest zich bijgevolg laten inschrijven op de aparte lijst van het openbaar register van het ITAA en zijn medewerking verlenen wanneer wordt gecontroleerd of hij zijn verplichtingen heeft nageleefd op het gebied van de voorkoming van het witwassen van geld. In het arrest nr. 166/2021 van het Grondwettelijk Hof van 18/11/2021 werd voor de toekomst komaf gemaakt met de bevoegdheid van het ITAA op het gebied van AWW-controle op de niet-gereglementeerde fiscale dienstverlener: https://www.constcourt.be/public/n/2021/2021-166n.pdf.

In het arrest wordt gesteld dat het ITAA geen zelfregulerend orgaan is voor de nietgecertificeerde fiscale dienstverleners in de zin van de in de 5e antiwitwasrichtlijn (EU) 2018/843 opgenomen definitie. Het Grondwettelijk Hof heeft zich op die manier gebaseerd op een twijfelachtige interpretatie van de 5e antiwitwasrichtlijn (EU) 2018/843 en beslist dat de toezichtautoriteit op het gebied van antiwitwaswetgeving voor de niet-gecertificeerde fiscale dienstverleners niet het ITAA mag zijn: ‘Het Instituut is niet op structurele wijze betrokken bij de opstelling en handhaving van regels voor de niet-gecertificeerde belastingadviseurs. De niet-gecertificeerde belastingadviseurs zijn niet aan dezelfde regels onderworpen als de gecertificeerde belastingadviseurs, en zijn evenmin gehouden door dezelfde beroepsgeheimhoudingsplicht (artikel 50 van de wet van 17 maart 2019).’ Dat de beroepsgeheimhoudingsplicht voor de leden van het ITAA verschilt van die van de niet-gecertificeerde fiscale dienstverleners, lijkt de beslissing van het Grondwettelijk Hof sterk te hebben beïnvloed.

ITAA JAARVERSLAG 2021 CLUSTER BEROEP & KWALITEIT

Situatie op de dag van publicatie van dit antiwitwasverslag

Het Grondwettelijk Hof heeft bepaald dat de gevolgen van de vernietigde bepalingen behouden worden tot een nieuwe wetgeving in werking treedt en uiterlijk tot 31 maart 2022. Het ITAA blijft dus bevoegd voor het toezicht op de niet-gecertificeerde fiscale dienstverleners zolang er geen andere autoriteit zoals het ITAA is aangesteld als bevoegde autoriteit voor het toezicht op de naleving van de antiwitwasverplichtingen door de niet-gecertificeerde fiscale dienstverleners en dit uiterlijk tot 31 maart 2022. MAATREGELEN EN SANCTIES GENOMEN DOOR HET ITAA OP GROND VAN DE ARTIKELEN 118, 132, §§ 1 TOT EN MET 3 EN 135, § 3 VAN DE AWW

MAATREGELEN De toepasselijke wetgeving inzake de voorkoming van het witwassen van geld voorziet uitdrukkelijk dat bepaalde toezichtautoriteiten, waaronder het ITAA, de procedureregels vastleggen die nodig zijn voor het opleggen van administratieve maatregelen en geldboetes zoals uiteengezet in de artikelen 118, 132, § 1 tot en met 3, en 135, § 3, van de AWW, alsmede de modaliteiten om beroep aan te tekenen. In die zin heeft het ITAA een procedurereglement aangenomen voor het opleggen van maatregelen, zoals bedoeld in artikel 118 van de AWW. De Hoge Raad voor Economische Beroepen gaf op 7 juni 2021 een advies over dit reglement. Het is op 8 juli 2021 in werking getreden. Het werd

op de website van het ITAA gepubliceerd zodat de leden het kunnen raadplegen: https://www.itaa.be/wp-content/uploads/ Procedurereglement-voor-het-opleggen-van-maatregelen-in-het-kader-van-artikel-118-%C2%A71-van-de-antiwitwaswet.pdf Het ITAA heeft ook een procedurereglement opgesteld om de regels te bepalen voor het opleggen van een administratieve boete zoals bedoeld in de artikelen 132, §1 tot en met 3 en 135, §3 van de AWW. SANCTIES Sancties ter uitvoering van artikel 118 AWW De maatregelen bedoeld in artikel 118 van de AWW die het Instituut eventueel kan nemen tegenover leden die hun verplichtingen die voortvloeien uit de antiwitwaswetgeving niet naleven zijn de volgende: • het uitbrengen van een publieke verklaring waarin de identiteit van de natuurlijke of rechtspersoon en de aard van de inbreuk worden vermeld; • het door een bevel gelasten dat de natuurlijke of rechtspersoon het gedrag staakt en niet meer herhaalt; • de intrekking of schorsing van de vergunning indien de onderworpen entiteit vergunningsplichtig is; • een tijdelijk verbod opleggen tegen elke persoon met managementverantwoordelijkheden in een onderworpen entiteit of elke voor de inbreuk verantwoordelijk geachte natuurlijke persoon, om managementfuncties bij onderworpen entiteiten uit te oefenen.

Aangezien het procedurereglement van het ITAA om de regels te bepalen voor het opleggen van de maatregelen zoals bedoeld in artikel 118 van de AWW pas op 8 juli 2021 in werking is getreden, heeft het ITAA in de loop van 2021 nog geen enkele boete opgelegd in toepassing van dit reglement. Administratieve geldboeten in uitvoering van de artikelen 132, §§ 1 tot en met 3 en 135, § 3 van de AWW Op grond van artikel 132 van de AWW kan het ITAA zijn leden administratieve sancties opleggen. Artikel 135, § 3 van de AWW voorziet dat het ITAA verplicht is om de administratieve geldboetes die aan zijn leden zijn opgelegd bekend te maken op zijn officiële website, onmiddellijk nadat de betrokkenen op de hoogte zijn gebracht van de beslissingen. Er werd in 2020 geen enkele administratieve geldboete opgelegd in toepassing van artikel 132 van de AWW; er is dan ook niets bekendgemaakt op de officiële website van het ITAA op grond van artikel 135, §3 van de AWW. Ook voor 2021 is dit zo omdat het reglement dat het ITAA had genomen in toepassing van de artikelen 132 en 135, §3 van de AWW nog niet werd goedgekeurd. Het ITAA wacht nog steeds op de analyse door de administratie van zijn ontwerpreglement en, in voorkomend geval, de goedkeuring ervan bij koninklijk besluit.

ITAA JAARVERSLAG 2021 CLUSTER BEROEP & KWALITEIT

AANTAL MELDINGEN VAN INBREUKEN BEDOELD IN ARTIKEL 90 VAN DE AWW DIE HET ITAA HEEFT ONTVANGEN AANTAL MELDINGEN VAN INBREUKEN In 2020 werd op de website van het ITAA een contactpunt “AWW klokkenluiders” voorzien. Dat contactpunt, dat conform wet van 18 september 2017 in het leven werd geroepen, strekt ertoe elke persoon in de mogelijkheid te stellen het Instituut op de hoogte te brengen van de vaststelling dat een ITAA-lid de AWW-wet niet naleeft1. Deze meldtool kan worden gebruikt door zowel derden als medewerkers van een kantoor dat lid is van het ITAA. Het ITAA garandeert de geheimhouding van de identiteit van de melders.

¹ De Raad kan aan de Commissie Kwaliteitstoetsing opdracht geven een bijzondere kwaliteitstoetsing bij een beroepsbeoefenaar te organiseren, wanneer ten gevolge van een deontologisch onderzoek of een klachtenonderzoek inbreuken op de toepassing en de naleving van het wettelijke, reglementaire en normatieve kader, met inbegrip van de antiwitwaswetgeving zijn vastgesteld of worden vermoed (art. 50, KB van 9 december 2019 inzake de kwaliteitstoetsing)..

Ter illustratie kan de ‘externe whistleblowing’-procedure nuttig zijn in volgende gevallen: • Een medewerker stelt vast dat er binnen het kantoor geen procedure bestaat voor de identificatie en/of controle van de identiteit van klanten/agenten/begunstigden. Deze inbreuk op de waakzaamheidsverplichtingen kan intern binnen het kantoor en/of via het Contactpunt ‘Klokkenluiders’ van het Instituut worden gemeld. • Een medewerker merkt op dat het kantoor een betaling van meer dan € 3.000 in contanten heeft ontvangen.

De te volgen procedure - beschreven op de website van het ITAA - gaat als volgt: • Binnen het ITAA nemen gespecialiseerde medewerkers deze meldingen van inbreuken in behandeling; zij onderhouden de contacten met de meldende persoon, indien hij zijn identiteit heeft bekendgemaakt. • Ontvangen meldingen worden bewaard in een vertrouwelijk en beveiligd systeem met een beperkte toegang, zodat alleen medewerkers van het ITAA die gegevens nodig hebben die daarin zijn opgeslagen om hun taak uit te voeren, toegang hebben tot deze gegevens. • Wanneer het ITAA via het Contactpunt ‘Klokkenluiders’ een melding ontvangt, zendt het Instituut onmiddellijk een ontvangstbewijs naar het e-mailadres dat door de meldende persoon is opgegeven, tenzij hij hiertegen uitdrukkelijk bezwaar heeft gemaakt. Dit ontvangstbewijs bewijst alleen dat de betrokkene informatie heeft bezorgd via het Contactpunt ‘Klokkenluiders’ en het tijdstip waarop deze melding heeft plaatsgevonden. Het ontvangstbewijs is daarentegen geen bewijs dat het gaat om een melding van een inbreuk die de bescherming van de wet geniet.

• Het ITAA bevestigt binnen 6 weken aan de meldende persoon die zijn contactgegevens heeft verstrekt of deze melding al dan niet een melding van een AWWinbreuk is. Dit wordt niet bevestigd indien de betrokkene daar uitdrukkelijk bezwaar tegen heeft gemaakt of indien de gespecialiseerde medewerkers redelijke gronden hebben om aan te nemen dat de bescherming van de identiteit van de betrokkene daardoor in het gedrang kan komen. • Indien het niet gaat om de melding van een inbreuk op de Wet van 18 september 2017 wordt de persoon desgevallend via het geijkte kanaal binnen het ITAA doorverwezen naar de externe autoriteit buiten het ITAA die hem kan helpen.

ITAA JAARVERSLAG 2021 CLUSTER BEROEP & KWALITEIT

U vindt hieronder het gevolg dat door het ITAA werd gegeven aan de in 2021 ontvangen meldingen: AANTAL Aantal ontvangen meldingen in 2021

Aantal meldingen bij de CFI

Aantal meldingen dat geen AWW-schending was en naar de bevoegde instantie werd doorgestuurd

Aantal meldingen dat geen AWW-schending was en waaraan geen bijkomend gevolg werd gegeven

AANTAL VERKLARINGEN VAN VERDACHTE TRANSACTIES OVERGEMAAKT AAN DE CFI DOOR BELASTINGADVISEURS OF EXTERNE ACCOUNTANTS (EN DE STAGIAIRS)

Ondertussen bestaat het contactpunt twee jaar. Hieronder is een tabel opgenomen met het aantal meldingen dat werd gedaan sinds de oprichting van het contactpunt ‘Klokkenluiders’:

Aantal meldingen

2020

2021

In 2020 heeft het ITAA 3 meldingen ontvangen (waarvan de eerste dateert van 15 september 2020). In 2021 ontving het ITAA er 12, wat een beduidende verhoging is ten opzichte van het jaar 2020. Twee van deze 12 meldingen werden anoniem gedaan bij het ITAA. Na intern onderzoek door de dienst die instaat voor de ‘whistleblowing’-procedure, is gebleken dat het bij slechts twee van deze 12 meldingen om een schending van de antiwitwaswetgeving ging.

AANTAL Aantal verklaringen door de leden van het ITAA in de loop van 1/01/2021 tot 31/12/2021

314

Aantal verklaringen door leden van ITAA (IAB en BIBF) in 2020

252

Aantal verklaringen door de leden van het IAB van 1/01/2020 tot en met 29/09/2020

Aantal verklaringen door de leden van het BIBF van 1/01/2020 tot en met 29/09/2020

Aantal verklaringen door de leden van het ITAA van 30/09/2020 (datum van de fusie van het IAB en het BIBF) tot 31/12/2020

ITAA JAARVERSLAG 2021 CLUSTER BEROEP & KWALITEIT

We stellen in 2021 weliswaar een stijging vast van ongeveer 25 % verklaringen ten opzichte van 2020, maar mogen hier niet te snel conclusies uit trekken, gelet op de bijzondere situatie die verband hield met de lockdown in 2020. In 2021 werd door het ITAA overigens over 55 dossiers een verklaring ingediend bij de CFI wegens illegale uitoefening van het beroep. De illegale uitoefening van het beroep is eveneens opgenomen in artikel 4, 23°, t), van de wet van 18 september 2017 tot voorkoming van het witwassen van geld en de financiering van terrorisme en tot beperking van het gebruik van contanten. De uitoefening van een gereglementeerde activiteit zonder dat men daartoe de vereiste erkenning heeft of voldoet aan de toegangsvoorwaarden voor de uitoefening van die activiteit maakt een criminele activiteit uit in de zin van de wet van 18 september 2017.

AANTAL EN BESCHRIJVING VAN DE MAATREGELEN GENOMEN OP GROND VAN DE AWW EN ANDERE WETTELIJKE EN REGELGEVENDE BEPALINGEN OM DE NALEVING TE VERZEKEREN DOOR DE ONDERWORPEN ENTITEITEN BEDOELD IN ARTIKEL 5, § 1, 24°, 25° EN 25/1° VAN DE AWW, VAN DE BEPALINGEN VAN BOEK II VAN DE AWW EN DE BESLUITEN EN REGLEMENTEN GENOMEN TER UITVOERING ERVAN, ALSOOK DE UITVOERINGSMAATREGELEN VAN RICHTLIJN 2015/849 DOOR HET ITAA GENOMEN MAATREGELEN Uitwerking van een AWW-norm Op de leden van het Instituut zijn naast de procedurereglementen die worden bedoeld in punt 1 van dit verslag en die door het ITAA zijn genomen in uitvoering van de artikelen 118, 132 §1 tot en met 3 en 135, §3 van de AWW, ook de antiwitwasnorm van toepassing (voor het ITAA en het IBR gemeenschappelijk). Deze norm moet verplicht worden toegepast door de externe belastingadviseurs en de externe accountants, en tevens door externe stagiairs. Artikel 86 van de AWW stelt het Instituut in staat de voorwaarden vast te leggen in een reglement voor de toepassing van de verplichtingen bedoeld in de Boeken II en III van de Wet van 18 september 2017 tot voorkoming van het witwassen van geld. Bijgevolg werd de AWW-norm, goedgekeurd

ITAA JAARVERSLAG 2021 CLUSTER BEROEP & KWALITEIT

door de Hoge Raad voor de economische beroepen, aangenomen en op de website van het ITAA gepubliceerd: • https://www.itaa.be/wp-content/uploads/ BIBF-RICHTLIJN-AWW-NL-definitieve-versie.pdf • https://www.itaa.be/wp-content/uploads/ IPCF-DIRECTIVE-LAB-FR-version-d%C3%A9finitive.pdf

Dit regelgevende instrument behandelt meer bepaald: • de risicobeoordeling, zowel globaal (op kantoorniveau) als individueel (bij de klant), wat de essentie is van Richtlijn (EU) 2015/849, omgezet naar Belgisch recht met de Wet van 18 september 2017. Deze risicobeoordeling wordt nu achtereenvolgens ‘in cascade’ uitgevoerd op Europees, nationaal, sectoraal en beroepsniveau, wat een belangrijke innovatie is; • de organisatie en de interne controle van de beroepsbeoefenaars. De AWW-norm geeft met name de leden instructies om i) compliancefuncties binnen hun kantoor aan te wijzen, ii) jaarlijks een AMLCOactiviteitenverslag op te stellen, iii) hun procedurehandboek op te stellen inzake de voorkoming van het witwassen van geld, iv) een interne klokkenluidersregeling in te voeren, en v) de medewerkers van het kantoor op te leiden en te sensibiliseren; • waakzaamheidsverplichtingen jegens klanten (identificatie en controle van de identiteit), hun mandatarissen en/of de uiteindelijke begunstigden van klanten en mandatarissen, alsmede de bewaring van gegevens en documenten die in het kader

van de identificatie en controle van de identiteit zijn verzameld; • (voortdurende) waakzaamheidsverplichtingen met betrekking tot de kenmerken van de klant, verrichtingen en zakelijke relaties en de bewaring van gegevens en documenten verzameld bij dit onderzoek. Tools om de leden te helpen bij de naleving van hun verplichtingen tot voorkoming van witwassen Het ITAA heeft ook tools ontwikkeld om zijn leden te helpen de antiwitwaswetgeving beter te begrijpen en ze uit te voeren op een wijze die aangepast is aan de structuur en de grootte van hun kantoor om zo de geïdentificeerde risico’s op het witwassen van geld en de financiering van terrorisme te beperken en doeltreffend te beheren. Deze tools leggen geen verplichtingen op en schrijven evenmin regels voor. De kantoren kunnen er zich door laten inspireren en ze eventueel aanpassen aan hun behoeften naargelang van de bestaande interne richtlijnen, procedures en toezichtsmaatregelen of naargelang van die welke worden beoogd. Deze documenten zijn gepubliceerd op de website van het ITAA en kunnen worden geraadpleegd wanneer men op de volgende link klikt: https://www.itaa.be/nl/normen-en-aanbevelingen/ of via de toepassing BeExcellent: • beslissingsboom client (in de vorm van een Exceltabel), • beslissingsboom UBO (in de vorm van een Exceltabel), • handleiding interne procedures, bijgewerkt

in 2021: Handleiding-interne-procedures-v2.0-only-for-members.pdf • tabel algemene risicobeoordeling (in de vorm van een Exceltabel), • modelformulieren: itaa_bundel_modelformulieren.pdf • model van activiteitenverslag door de AMLCO: AMLCO-verslag-v2.0.pdf • bericht over de beperking van het gebruik van contanten: Gemeenschappelijk-bericht-AWW.pdf Publicaties om de leden van het ITAA te sensibiliseren voor de naleving van hun waakzaamheidsverplichtingen op het gebied van de preventie van het witwassen van geld De publicaties van het ITAA in de loop van het jaar 2021 hadden onder meer betrekking op de volgende onderwerpen: • tussenkomst van VOF in witwasschema’s, • publicatie AMLCO-modelverslag, • herinnering: ‘Heeft u al een verantwoordelijke persoon op het hoogste niveau en een AMLCO benoemd? Vergeet niet hun namen mee te delen aan het Instituut’, • mogelijk gebruik van platformen voor cryptomunten voor witwasdoeleinden of de financiering van terrorisme – waakzaamheid van onze leden, • toevoeging van een persoon op de ISIS/ Al-Qaida sanctielijst van de VN-Veiligheidsraad, • standpunt van het ITAA – Identificatie van de uiteindelijk begunstigde(n) van een natuurlijk persoon, • antiwitwas – evenredige modulering van

ITAA JAARVERSLAG 2021 CLUSTER BEROEP & KWALITEIT

DOOR HET ITAA OPGELEGDE SANCTIES (NAAST DIE WELKE KUNNEN WORDEN OPGELEGD IN TOEPASSING VAN DE ARTIKELEN 118, 132 §1 TOT EN MET 3 EN 135, §3 VAN DE AWW) Tuchtsancties Op het gebied van tuchtprocedure bij het ITAA zijn de volgende bepalingen van toepassing: • Artikelen 89 tot 114 van de wet van 17 maart 2019 betreffende de beroepen van accountant en belastingadviseur; • Artikelen 66 tot 76 van het koninklijk besluit van 11 september 2020 tot vaststelling van de nadere regels van het openbaar register van het Instituut van de Belastingadviseurs en de Accountants en de toekenning van de hoedanigheid aan de personen van derde landen en aan de rechtspersonen, de regels inzake de werking van het Instituut en de voorwaarden inzake beroepsverzekering.

de waakzaamheidsverplichtingen van beroepsbeoefenaars die geen eigen cliënteel hebben maar diensten verrichten voor één of meerdere ondernemingen, • FAQ UBO-register van de Thesaurie – update, • UBO-register: nieuwe module voor mandatarissen, • nota over de gerechtelijke expertise en de verplichtingen inzake AWW.

Het ITAA is ontstaan uit de fusie van het IAB en het BIBF (met inwerkingtreding op 30 september 2020). Het jaar 2021 was echter nog een overgangsperiode na de fusie, waarin de beslissingen werden genomen door de tuchtinstanties van het (voormalige) IAB en het (voormalige) BIBF. Artikel 122 van de wet van 17 maart 2019 betreffende de beroepen van accountant en belastingadviseur bepaalt namelijk dat deze autoriteiten bevoegd blijven voor de tuchtprocedures die ze reeds hadden gestart vóór 30 september 2020: ‘De tuchtdossiers die aanhangig zijn bij de

tuchtinstanties van beide fusionerende instituten op de dag van de inwerkingtreding van deze wet, blijven behandeld door de tuchtorganen van beide fusionerende instituten in dezelfde samenstelling en volgens dezelfde procedureregels van toepassing op deze tuchtorganen voorafgaand aan de datum van inwerkingtreding van deze wet. Elk hoger beroep dat ingesteld wordt na de inwerkingtreding van deze wet, wordt behandeld door de commissie van beroep overeenkomstig deze wet.’ Hieronder vindt u een vergelijkende tabel

ITAA JAARVERSLAG 2021 CLUSTER BEROEP & KWALITEIT

van de beslissingen die werden genomen door de tuchtorganen van het (voormalige) IAB en het (voormalige) BIBF in de loop van 2020 en 2021: JAAR

IAB

BIBF

2020

• Waarschuwing (met bijbehorend een administratieve weglating): 1 • Schorsing van 3 weken (met bijbehorend een administratieve weglating): 1 • Schorsing van 6 maanden (met bijbehorend een administratieve weglating): 1

• Eenvoudige schuldverklaring (zonder dat een andere maatregel tegen het lid genomen wordt): 2 • Waarschuwing: 1 • Berisping: 1 • Schorsing: 1 (maar nog niet definitief omdat het lid in beroep is gegaan) • Schrapping: 1

2021

In 2021 werd door de tuchtorganen van het voormalige BIBF een beslissing genomen tegen zes leden. Deze zes leden werd in het kader van de niet-naleving van de AWW het feit ten laste gelegd dat zij niet hadden geantwoord op een door het Instituut georganiseerde AWW-enquête. De sancties die deze leden opgelegd kregen waren ook te wijten aan andere tekortkomingen die bij hen werden vastgesteld in andere domeinen dan de voorkoming van witwassen van geld. Ter vergelijking: in 2020 heeft de Franstalige Uitvoerende Kamer van het BIBF wel tenlasteleggingen behandeld tegen drie leden wegens de niet-naleving van de antiwitwaswetgeving. Deze drie leden werden volgende klachten ten laste gelegd: ‘Artikel 2 van het Reglement van Plichtenleer met betrekking tot de verplichte naleving van het geheel van regels, verplichtingen en verbodsbe-

UITGESPROKEN SANCTIES

palingen bij het uitoefenen van het beroep. U hebt artikel 30 van het reglement, dat in toepassing van de antiwitwaswetgeving verplicht moet worden gevolgd, niet nageleefd, met name het verplicht invullen en indienen van de nieuwe elektronische vragenlijst die door het BIBF is voorgesteld aan zijn leden-natuurlijke personen. De sancties die tegen deze drie leden werden uitgesproken sloegen eveneens op andere tenlasteleggingen in hun hoofde.

In het kader van de kwaliteitstoetsing van het jaar 2020, werden vervolgtoetsingen opgelegd aan drie leden als gevolg van vastgestelde tekortkomingen bij hen met betrekking tot de geldende wetgeving rond de preventie van het witwassen van geld. Wij dienen echter te benadrukken dat het erg lage aantal vervolgtoetsingen in 2020 te wijten is aan de uitzonderlijke situatie die ontstond door de maatregelen in het kader van de bestrijding van de COVID-19-pandemie.

Opgelegde vervolgtoetsingen in het kader van de kwaliteitstoetsing

Aantal vervolgtoetsingen

2020

2021

3 leden

55 kantoren en 68 leden

ITAA JAARVERSLAG 2021 CLUSTER BEROEP & KWALITEIT

In 2021 kregen in het kader van de kwaliteitstoetsing2 55 kantoren en 68 beroepsbeoefenaars vervolgtoetsingen opgelegd wegens tekortkomingen die werden vastgesteld ten aanzien van de toepasselijke wetgeving op het gebied van de voorkoming van het witwassen van geld. Gelet op het aan de pandemie te wijten lage aantal toetsingen in 2020, kan uit de vergelijking tussen de cijfers van 2020 en 2021 geen bepaalde conclusie worden getrokken. Het zal interessant zijn de cijfers van 2021 met die van 2022 te vergelijken in het volgende AWW-jaarverslag. U vindt op de volgende pagina een gedetailleerde tabel met de in 2021 vastgestelde tekortkomingen bij de kantoren en de leden van het ITAA, waarin de volgende elementen zijn opgenomen: • De vragen over de antiwitwaswetgeving die geleid hebben tot een inbreuk/tekortkoming. • Het aantal inbreuken op/tekortkomingen betreffende de antiwitwaswetgeving die bij de getoetste kantoren werd vastgesteld. • Het aantal tekortkomingen betreffende de antiwitwaswetgeving die bij de getoetste beroepsbeoefenaars werd vastgesteld. • Het aantal betrokken kantoren. • Het aantal betrokken beroepsbeoefenaars. • Het aantal door de Raad gevraagde verbeterplannen.

2 83 toetsers in 2021 waarvan 24 Franstaligen en 59 Nederlandstaligen.

ITAA JAARVERSLAG 2021 CLUSTER BEROEP & KWALITEIT

TEKORTKOMINGEN VASTGESTELD BIJ DE KANTOREN (VRAGEN WAAROP HET KANTOOR MET “NEE” HEEFT GEANTWOORD)

TOTAAL kantoren 2021

Heeft uw kantoor passende maatregelen genomen om uw werknemers en vertegenwoordigers vertrouwd te maken met de bepalingen van de AWW-reglementering (specifieke opleidingen en sensibilisering)?

Heeft het kantoor een schriftelijk cliëntenacceptatiebeleid ingevoerd?

Bevat het schriftelijke cliëntenacceptatiebeleid, het opnemen in de categorie verhoogd risico in de volgende gevallen: 1. Cliënten worden op afstand geïdentificeerd? 2. Cliënten zijn politiek prominente personen (geworden)? 3. Cliënten zijn gevestigd in een derde land met een hoog risico? 4. De cliënt of de beoogde verrichting heeft een verband met een fiscaal paradijs?

Bevat het schriftelijke cliëntenacceptatiebeleid, de toepassing van specifieke verhoogde waakzaamheidsprocedures in de volgende gevallen (o.a. toelating door een lid van het hoger hiërarchische niveau om een zakelijke relatie aan te gaan of te behouden): 1. Cliënten worden op afstand geïdentificeerd? 2. Cliënten zijn politiek prominente personen (geworden)? 3. Cliënten zijn gevestigd in een derde land met een hoog risico? 4. De cliënt of de beoogde verrichting heeft een verband met een fiscaal paradijs?”

Voorziet het cliëntenacceptatiebeleid in procedures die moeten worden gevolgd bij standaardwaakzaamheidsmaatregelen ten aanzien van het cliënteel en de verrichtingen voor identificatie, naargelang van het risico, van de volgende personen: 1. Cliënten? 2. De lasthebbers van uw cliënten? 3. De uiteindelijk begunstigde van uw cliënten?”

Voorziet het cliëntenacceptatiebeleid in een systematische bijwerking van het risiconiveau van de cliënten (standaard, zwak, verhoogd)?

Voorziet het cliëntenacceptatiebeleid in een systematische bijwerking van de identificatie van cliënten, lasthebbers en uiteindelijke begunstigden van de cliënt?

ITAA JAARVERSLAG 2021 CLUSTER BEROEP & KWALITEIT

Indien het risico verandert, voorziet het cliëntenacceptatiebeleid in dat geval in een bijwerking van het risiconiveau (bijvoorbeeld indien de cliënt een politiek prominente persoon wordt of een verdachte verrichting uitvoert)?

Bevatten de schriftelijke interne controleprocedures criteria waarmee atypische verrichtingen kunnen worden opgespoord?

Bevatten de schriftelijke interne controleprocedures de te volgen instructies waardoor kantoormedewerkers atypische verrichtingen ter analyse kunnen voorleggen aan de AMLCO?

TOTAAL AANTAL KANTOREN WAARBIJ TEKORTKOMINGEN WERDEN VASTGESTELD

Door de kantoren in te dienen verbeterplannen wegens tekortkomingen ten opzichte van de antiwitwaswetgeving

BIJ DE BEROEPSBEOEFENAARS VASTGESTELDE TEKORTKOMINGEN (VRAGEN WAAROP DE BEROEPSBEOEFENAAR MET “NEE” HEEFT GEANTWOORD)

TOTAAL beroepsbeoefenaars 2021

Zijn volgende personen geïdentificeerd conform de CAP? 1. De cliënt 2. De lasthebber (voor zover de cliënt geen natuurlijke persoon is) 3. De UBO (voor zover de cliënt geen natuurlijke persoon is)

Werd de identificatie van de cliënt, lasthebber en UBO geverifieerd aan de hand van stukken of een specifieke identificatietechnologie conform de CAP? 1. De cliënt 2. De lasthebber 3.De UBO

Werden de documenten, gegevens of informatie betreffende de identificatie van de cliënt, lasthebber en UBO regelmatig bijgewerkt?

Werden de vastgestelde verrichtingen gedocumenteerd conform de interne CAP van de schriftelijke kwaliteitshandleiding van het kantoor (i.e. het schriftelijke verslag opgemaakt door de AMLCO)?

TOTALE AANTAL BEROEPSBEOEFENAARS WAARBIJ TEKORTKOMINGEN WERDEN VASTGESTELD

In te dienen verbeterplannen door de beroepsbeoefenaars wegens de tekortkomingen ten opzichte van de antiwitwaswetgeving

ITAA JAARVERSLAG 2021 CLUSTER BEROEP & KWALITEIT

De vervolgtoetsingen hebben geleid tot bijkomstige vergoedingen ten laste van deze 55 kantoren en 68 leden, alsook de vereiste dat ze zich in orde moeten stellen wat betreft hun verplichtingen inzake de preventie van witwassen van geld. Hoewel de periodieke of bijzondere toetsingen voor alle leden op dezelfde manier behandeld worden en gratis zijn (de kost hiervan is inbegrepen in de ledenbijdragen en dus ook in de begroting van het Instituut), worden de vervolgtoetsingen louter georganiseerd voor leden bij wie eerder tijdens een periodieke toetsing een tekortkoming is vastgesteld. De bijkomende kosten hiervan – als gevolg van een tekortkoming bij enkelingen – hoeven aldus niet door alle leden te worden gedragen, wat als een vorm van sensibilisering kan worden beschouwd voor de naleving van de antiwitwasverplichtingen. Bedragen van de deelname in de kosten voor de vervolgtoetsing Wat de vervolgtoetsing betreft, moet er een belangrijk onderscheid worden gemaakt tussen de toetsingen waar geen toetser aan te pas komt, en een toetsing waarbij de verplaatsing van een toetser is vereist. Het eerste geval kan bijvoorbeeld van toepassing zijn voor het opsturen van een ontbrekend document of de snelle regularisatie van een situatie die niet conform de deontologische regels is. Voor dergelijke louter administratieve vervolgtoetsingen is geen verplaatsing van een toetser nodig. In dat geval is het bedrag van de deelname in de kosten

De bedragen voor deelname in de kosten zijn de volgende: BEDRAGEN DEELNAME IN DE KOSTEN IN GEVAL VAN VERVOLGTOETSING Vervolgtoetsing zonder verplaatsing van toetser

€ 160

Vervolgtoetsing met verplaatsing van toetser

€ 610 (deel vergoeding kosten toetser) € 160 (deel vergoeding administratief beheer) = € 770 voor het kantoor en het externe lid + € 160 voor elk extern lid boven op het eerste lid

beperkter. Maar wanneer een toetser zich opnieuw naar het kantoor moet verplaatsen, dienen naast het administratieve beheer ook de kosten voor de toetser in rekening te worden gebracht. Daarnaast wordt voor een vervolgtoetsing in een groter kantoor ook een bijkomend bedrag gerekend per extra extern getoetst lid binnen dat kantoor.

ITAA JAARVERSLAG 2021 CLUSTER DEONTOLOGIE

CLUSTER DEONTOLOGIE

Vincent Delvaux CLUSTERVERANTWOORDELIJKE

Veerle Sleeuwagen CLUSTERVERANTWOORDELIJKE

Tuchtprocedure De relevante wettelijke bepalingen inzake de tuchtprocedure zijn vervat in: A De artikels 89 t.e.m. 114 van de wet van

17 maart 2019 betreffende de beroepen van accountant en belastingadviseur; A De artikels 66 t.e.m. 76 van het KB van 11 september 2020 tot vaststelling van de nadere regels van het openbaar register van het Instituut van de Belastingadviseurs en de Accountants en de toekenning van de hoedanigheid aan de personen van derde landen en aan de rechtspersonen, de regels inzake de werking van het Instituut en de voorwaarden inzake beroepsverzekering (KB betreffende de werking ITAA).

De rechtskundig assessor vormt het eerste belangrijke orgaan in de tuchtprocedure. Zijn functie bestaat erin eventuele inbreuken gepleegd door gecertificeerde (fiscaal) accountants, belastingadviseurs, (fiscaal) accountants en stagiairs te onderzoeken.

onder het toezicht van de rechtskundig assessor. Ze worden benoemd door de Raad van het Instituut.

Zodra het onderzoek is afgerond, kan hij beslissen om het dossier door te sturen naar de Tuchtcommissie wanneer hij van oordeel is dat daartoe voldoende elementen bestaan. Is dat niet het geval, dan seponeert hij het dossier.

• In eerste aanleg, de Tuchtcommissie. Zij omvat een Nederlandstalige en een Franstalige kamer. Elke kamer is samengesteld uit een voorzitter en een plaatsvervangend voorzitter (benoemd door de Koning onder de rechters of eremagistraten of advocaten die minstens tien jaar zijn ingeschreven op het tableau van een orde van advocaten), twee effectieve en twee plaatsvervangende leden (aangeduid door de Raad van het Instituut onder de personen die in het openbaar register zijn ingeschreven met een hoedanigheid). De voorzitter en de plaatsvervangend voorzitter worden benoemd door de minister van Justitie en de effectieve leden en de plaatsvervangers verkozen door de Raad, oefenen hun ambt uit voor een - hernieuwbare - periode van zes jaar.

De rechtskundig assessor en zijn plaatsvervanger worden voor een - hernieuwbare periode van zes jaar benoemd door de minister van Economie. Ze worden allebei aangeduid onder de advocaten die minstens tien jaar zijn ingeschreven op het tableau van een orde van advocaten. De referendarissen ondersteunen en adviseren de rechtskundig assessor in de uitoefening van zijn functies en bereiden de tuchtdossiers voor. Ze bereiden de dossiers voor en mogen handelingen stellen, zij het

De organen die bevoegd zijn om zich over tuchtsancties uit te spreken zijn: 69

ITAA JAARVERSLAG 2021 CLUSTER DEONTOLOGIE

• In graad van beroep, de Commissie van beroep. Zij omvat een Nederlandstalige en een Franstalige kamer. Elke kamer is samengesteld uit een voorzitter die magistraat is bij het hof van beroep of een eremagistraat die magistraat was bij het hof van beroep (benoemd door de Koning), een rechter die magistraat is bij de ondernemingsrechtbank of een eremagistraat die magistraat was bij de ondernemingsrechtbank (benoemd door de Koning), een rechter die magistraat is bij de arbeidsrechtbank of een eremagistraat die magistraat was bij de arbeidsrechtbank (benoemd door de Koning), twee effectieve en twee plaatsvervangende leden (benoemd door de Raad van het Instituut voor een - hernieuwbare - periode van zes jaar en gekozen uit het openbaar register). Hierna zullen de nodige overzichten worden gevoegd die aantonen dat deze tuchtorganen in 2021 reeds diverse beslissingen hebben genomen.

Daarbij dient ook te worden aangegeven dat het jaar 2021 nog een overgangsperiode na de fusie betrof, waarbij er dus ook nog beslissingen werden genomen door de tucht instanties van het (oud-)IAB en het (oud-) BIBF. Artikel 122 van de Wet van 17 maart 2019 voorziet immers dat deze instanties bevoegd bleven voor de tuchtprocedure die er reeds aanhangig waren gemaakt voor de inwerkingtreding van de wet op 30 september 2020: “De tuchtdossiers die aanhangig zijn bij de tuchtinstanties van beide fusionerende instituten op de dag van de inwerkingtreding van deze wet, blijven behandeld door de tuchtorganen van beide fusionerende instituten in dezelfde samenstelling en volgens dezelfde procedureregels van toepassing op deze tuchtorganen voorafgaand aan de datum van inwerkingtreding van deze wet. Elk hoger beroep dat ingesteld wordt na de inwerkingtreding van deze wet, wordt behandeld door de commissie van beroep overeenkomstig deze wet.” Ook de beslissingen van deze tuchtorganen worden in het overzicht hiernaast in kaart gebracht.

ITAA JAARVERSLAG 2021 CLUSTER DEONTOLOGIE

Tuchtinstanties & tuchtbeslissingen

2. FRANSTALIGE KAMER VAN DE TUCHTCOMMISSIE VOORZITSTER A RUBINSTEIN Renée, eremagistraat

Samenstelling van de Tuchtcommissies IAB die in 2021 nog actief waren overeenkomstig artikel 122 van de wet van 17 maart 2019 betreffende de beroepen van accountant en belastingadviseur.

PLAATSVERVANGEND VOORZITSTER A JANSSEN Aurore, magistraat WERKENDE LEDEN A GRAILLET Georges, gecertificeerd fiscaal accountant A DRUART Philippe, gecertificeerd fiscaal accountant PLAATSVERVANGENDE LEDEN A CUVELIER Pol, gecertificeerd fiscaal accountant A MEULEMAN Philippe, gecertificeerd fiscaal accountant

1. NEDERLANDSTALIGE KAMER VAN DE TUCHTCOMMISSIE

3. FRANSTALIGE KAMER VAN DE COMMISSIE VAN BEROEP

VOORZITTER

VOORZITSTER

A BUYSSE André, eremagistraat

A LEFEBVE Cécile, eremagistraat

PLAATSVERVANGEND VOORZITTER

PLAATSVERVANGEND VOORZITSTER

A COLE Tom, magistraat

A MASSART Laurence, magistraat

WERKENDE LEDEN

A STESSENS Leo, gecertificeerd fiscaal accountant A DOOMS Hugo, gecertificeerd fiscaal accountant

A GAUDY Jean-Pierre, eremagistraat A PÂRIS Marc-Olivier, eremagistraat A ALLEMAND Christian, gecertificeerd fiscaal accountant A MORIAU Colette, gecertificeerd fiscaal accountant

PLAATSVERVANGENDE LEDEN A VAN OPSTAL Ludie, gecertificeerd fiscaal accountant A KINDT Stefaan, gecertificeerd fiscaal accountant

PLAATSVERVANGENDE LEDEN A SQUILBECK Alain, eremagistraat A BOHET Nathalie, gecertificeerd fiscaal accountant A LOISELET Jean-Claude, gecertificeerd fiscaal accountant

ITAA JAARVERSLAG 2021 CLUSTER DEONTOLOGIE

IAB-COMMISSIES – TUCHTGEGEVENS 2021 Aantal tuchtbeslissingen per instantie in 2021 TUCHTINSTANTIE

AANTAL BESLISSINGEN

Tuchtcommissie NL

Tuchtcommissie FR

Commissie van beroep NL

Commissie van beroep FR

TOTAAL

Type tuchtbeslissingen per instantie in 2021 WAARSCHUWING

BERISPING

SCHORSING

SCHRAPPING

GEEN SANCTIE

Tucht FR

Tucht NL

Beroep FR

TOTAAL

ITAA JAARVERSLAG 2021 CLUSTER DEONTOLOGIE

Recurrente grieven binnen de beslissingen van de Tuchtcommissie in 2021 GRIEF

RECURRENTIE

Uitoefening van het beroep en van een bestuurdersmandaat in een niet-erkende vennootschap

Inbreuk op de plicht tot het volgen van permanente vorming

Niet-neerlegging van jaarrekeningen

Inbreuk op de plicht tot het met vereiste nauwkeurigheid en zorg uitvoeren van de opdracht

Onwettig werven van cliënteel

Reccurente grieven binnen de beslissingen van de Commissie van beroep in 2021 GRIEF

RECURRENTIE

Inbreuk op de plicht tot waardigheid, rechtschapenheid en kiesheid

Inbreuk op de plicht tot het met vereiste nauwkeurigheid en zorg uitvoeren van de opdracht

Niet-neerlegging van jaarrekeningen

De Commissie van beroep heeft in 2021 eveneens drie administratieve beslissingen genomen.

ITAA JAARVERSLAG 2021 CLUSTER DEONTOLOGIE

Samenstelling van de Tuchtinstanties van het ITAA

3. NEDERLANDSE KAMER VAN DE COMMISSIE VAN BEROEP VOORZITTER A Paul BLONDEEL, eremagistraat

1. NEDERLANDSE KAMER VAN DE TUCHTCOMMISSIE VOORZITTER A Boudewijn FRANCK, eremagistraat PLAATSVERVANGEND VOORZITTER

PLAATSVERVANGEND VOORZITTER A Dries VANDEPUTTE, magistraat WERKENDE LEDEN

WERKENDE LEDEN

A Elisabeth d’ERBEE, magistraat A Anke BIJNENS, magistraat A Adeline LIPCZYC, accountant A Carine VANROY, gecertificeerd fiscaal accountant

A Sonia DENIVEL, accountant A Hugo DOOMS, gecertificeerd fiscaal accountant

PLAATSVERVANGENDE LEDEN

A André BUYSSE, eremagistraat

PLAATSVERVANGENDE LEDEN A Ludie VAN OPSTAL, gecertificeerd fiscaal accountant A Stefaan KINDT, gecertificeerd fiscaal accountant 74

A Lionel DELPORTE, eremagistraat A Thomas VAN HOUTTE, magistraat A Ludo VAN DEN BOSSCHE, gecertificeerd fiscaal accountant A Toon VANDERBEUKEN, fiscaal accountant

4. FRANSTALIGE KAMER VAN DE COMMISSIE VAN BEROEP VOORZITTER A Philippe MORANDINI, magistraat

2. FRANSTALIGE KAMER VAN DE TUCHTCOMMISSIE VOORZITTER A Renée RUBINSTEIN, eremagistraat PLAATSVERVANGEND VOORZITTER

PLAATSVERVANGEND VOORZITTER A Pascal HOFFELINCK, magistraat WERKENDE LEDEN

WERKENDE LEDEN

A Jean-Pierre GAUDY, eremagistraat A Marc-Olivier PÂRIS, eremagistraat A Christian ALLEMAND, gecertificeerd fiscaal accountant A Luc VANDENHOECK, fiscaal accountant

A Guy HUART, fiscaal accountant A Alexandre DESCHUYTENEER, gecertificeerd fiscaal accountant

PLAATSVERVANGENDE LEDEN

A Raphaël LERUTH, magistraat

PLAATSVERVANGENDE LEDEN A Bruno DEGUELDRE, fiscaal accountant A Angélique TIBO, gecertificeerd fiscaal accountant

A Alain SQUILBECK, eremagistraat A Véronique LEBACQ, magistraat A Marie-Béatrice HERNOULD, fiscaal accountant A Christian GUILLAUME, fiscaal accountant

ITAA JAARVERSLAG 2021 CLUSTER DEONTOLOGIE

TUCHTINSTANTIES ITAA – TUCHTGEGEVENS 2021 Aantal tuchtbeslissingen per orgaan in 2021 TUCHTINSTANTIE

AANTAL BESLISSINGEN

Tuchtcommissie NL

Tuchtcommissie FR

Commissie van beroep NL

Commissie van beroep FR

TOTAAL

Type tuchtsanctie per orgaan in 2022 WAARSCHUWING

BERISPING

SCHORSING

SCHRAPPING

GEEN SANCTIE

Tucht FR

Tucht NL*

Beroep FR

Beroep NL

TOTAAL

*De Tuchtcommissie heeft in één dossier twee sancties uitgesproken. Recurrente grieven binnen de beslissingen van de beslissingen van de Tuchtcommissie in 2021

ITAA JAARVERSLAG 2021 CLUSTER DEONTOLOGIE

Recurrente grieven binnen de beslissingen van de beslissingen van de Franstalige kamer van de Tuchtcommissie in 2021 GRIEF

RECURRENTIE

Inbreuk tegen het retentieverbod

Inbreuk tegen de plicht tot naleving van de beroepsreglementering, alsook de plicht tot waardigheid en rechtschapenheid

Inbreuk tegen de plicht tot confraterniteit

Recurrente grieven binnen de beslissingen van de beslissingen van de Nederlandstalige kamer van de Tuchtcommissie in 2021 GRIEF

RECURRENTIE

Onrechtmatig uitoefening van retentie

Geen medewerking met het Instituut

Onzorgvuldige uitoefening van de beroepsactiviteiten

Onrechtmatig afwerving van clientëel

Recurrente grieven binnen de beslissingen van de Franstalige kamer van de Commissie van beroep in 2021 GRIEF

RECURRENTIE

Inbreuk tegen de plicht tot competentie, waardigheid, kiesheid en rechtschapenheid

Inbreuk tegen retentieplicht

Geen medewerking met het Instituut

De Franstalige kamer van de Commissie van beroep heeft in 2021 eveneens 8 administratieve beslissingen genomen en 2 beslissingen tot eerherstel.

Commissie van beroep in 2021 De Nederlandstalige kamer van de Commissie van beroep heeft in 2021 eveneens 5 administratieve beslissingen genomen en 2 beslissingen tot eerherstel.

ITAA JAARVERSLAG 2021 CLUSTER DEONTOLOGIE

Samenstelling van de Franstalige Kamers BIBF 1. UITVOERENDE KAMER (CHAMBRE EXÉCUTIVE)

2. KAMER VAN BEROEP (CHAMBRE D’APPEL)

VOORZITTER

A MORANDINI Philippe

A PICARD Françoise

PLAATSVERVANGEND VOORZITTER

SECRETARIS

A FISSE Damien

A ANDERSEN Sven

RECHTSKUNDIG ASSESSOR

PLAATSVERVANGEND SECRETARIS

A TASSET Jean-Paul, advocaat

A HENRY Delphine (tot 31-07-2021) A FIOCCHI Giulia (vanaf 26-10-2021)

PLAATSVERVANGEND RECHTSKUNDIG ASSESSOR A HERVE Luc, advocaat SECRETARIS A PIRON Mélissa PLAATSVERVANGENDE SECRETARISSEN A ANDERSEN Sven A HENRY Delphine A PACITTI Noemi WERKENDE LEDEN A HUART Guy, fiscaal accountant A JADOUL Marie-Dominique, fiscaal accountant A DENIS Jean-François, accountant PLAATSVERVANGENDE LEDEN A PIREAUX Patricia, fiscaal accountant A LEGREVE Gentiane, fiscaal accountant A PERRI Dominique, fiscaal accountant A COLLIN Jean-Claude, fiscaal accountant A HENROTTE Benoît, fiscaal accountant A TITEUX Damien, fiscaal accountant

WERKENDE LEDEN A BUCHE Laurence (tot 31-08-2021) A DENIS Martine (tot 31-08-2021) A HARTMANN René (vanaf 31-08-2021) A HESBOIS Vincent (vanaf 31-08-2021) PLAATSVERVANGENDE LEDEN A HARTMANN René (tot 31-08-2021) A HESBOIS Vincent (tot 31-08-2021) A MARTIN Jacques A DETOURNAY Yves A DOMBOROCZKY Gisèle A ARNOULD Edward

ITAA JAARVERSLAG 2021 CLUSTER DEONTOLOGIE

BIBF - TUCHTGEGEVENS 2021 Aantal tuchtbeslissingen per orgaan in 2021 TUCHTINSTANTIE

AANTAL BESLISSINGEN

Franstalige uitvoerende kamer

Franstalige kamer van beroep

TOTAAL

Type tuchtsanctie per orgaan in 2021

GEEN SANCTIE

WAARSCHUWING

SCHORSING

WEGLATING

NIETS

Franstalige uitvoerende kamer

Franstalige kamer van beroep

ITAA JAARVERSLAG 2021 CLUSTER DEONTOLOGIE

Recurrentie grieven binnen de beslissingen van de Franstalige uitvoerende kamer in 2021 GRIEF

RECURRENTIE

Inbreuken op de plicht tot rechtschapenheid, eerlijkheid en waardigheid

Inbreuken op de plicht tot naleving van wettelijke en reglementaire bepalingen van toepassing op het beroep

Inbreuken op de plicht tot het opstellen van een opdrachtbrief voor alle cliënten van de beroepsbeoefenaar

Inbreuken op de plicht tot dekking van de beroepsaansprakelijkheid d.m.v. een verzekeringsovereenkomst

Inbreuken op de plicht tot overdracht van alle documenten aan de cliënt, indien deze laatste daarom vraagt

Inbreuken op de plicht tot terbeschikkingstelling van alle documenten, aan de cliënt of de confrater, in het kader van wederzijdse bijstand en hoffelijkheid

Inbreuken op de plicht tot overdracht van alle gevraagde informatie aan de organen van het Instituut

Inbreuken op de plicht tot betaling van ledenbijdragen

Inbreuken op de plicht om nodige aandacht te besteden aan het volgen van permanente vorming of deze in te voeren in het extranet

Inbreuken op de regels rond hoffelijkheid en confraternele wederzijdse bijstand

Recurrentie grieven binnen de Franstalige kamer van beroep in 2021 GRIEF

RECURRENTIE

Inbreuken op de plicht tot het melden aan de uitvoerende kamer over het bestaan van een gerechtelijke procedure

Inbreuken tegen de plicht tot waardigheid, kiesheid en rechtschapenheid

Niet-naleving van de permanente vormingsplicht

Inbreuken op de plicht tot betaling van de ledenbijdragen

Inbreuken op de plicht tot het beantwoorden van vragen van de organen van het Instituut

Uitoefening van een multidisciplinaire activiteit die indruist tegen de deontologie

Inbreuken op de plicht tot opstellen van een opdrachtbrief voor alle cliënten

Inbreuken op de plicht tot naleven van de wettelijke en reglementaire bepalingen die van toepassing zijn op het beroep (gezien de plicht tot invullen en afsluiten van de AWW-vragenlijst)

Inbreuken op de plicht tot hoffelijkheid en confraterniteit

Verbod op retentie van documenten

ITAA JAARVERSLAG 2021 CLUSTER DEONTOLOGIE

Samenstelling van de Nederlandstalige uitvoerende kamer 1. NEDERLANDSTALIGE UITVOERENDE KAMER VOORZITTER A VANBIERVLIET Frank, advocaat PLAATSVERVANGEND VOORZITTER A LECOUTRE Rudi, advocaat WERKENDE LEDEN A DENIVEL Sonia, accountant A DOCKX Maria, accountant A DE NUL Robert, fiscaal accountant PLAATSVERVANGENDE LEDEN 80

A OMBELETS Ghislain, fiscaal accountant A SAMAEY Ignace, fiscaal accountant (tot 12/01/2021) A ROELANDT Jozef, fiscaal accountant A HERMANS Dieter, fiscaal accountant A PAUWELS Eric, fiscaal accountant A DECOCK Geert, fiscaal accountant RECHTSKUNDIG ASSESSOR A VERSTRAETEN Peter, advocaat PLAATSVERVANGEND RECHTSKUNDIG ASSESSOR A VAN GEEL Alain, advocaat SECRETARIS UITVOERENDE KAMER A FLORYN Sanne (vanaf 30/05/2020) PLAATSVERVANGEND SECRETARIS UITVOERENDE KAMER A VOS Laura (tot 08/08/2021) A DELSAUT Aurélie A DE RIDDER Sandra

ITAA JAARVERSLAG 2021 CLUSTER DEONTOLOGIE

BIBF - TUCHTZAKEN 2021 Aantal beslissingen in 2021 TUCHTINSTANTIE

AANTAL BESLISSINGEN

Nederlandstalige uitvoerende kamer

Tuchtsancties uitgesproken in 2021

NUK

VRIJSPRAAK

EENVOUDIGE SCHULDIGVERKLARING

WAARSCHUWING

BERISPING

SCHORSING

SCHRAPPING

3 81

Grieven waarop de beslissingen van de NUK gebaseerd zijn in 2021 (er kunnen meerdere grieven per dossier voorkomen) GRIEF

RECURRENTIE

Artikel 15: De Nationale Raad bepaalt het minimum aantal uren dat jaarlijks aan de beroepsvervolmaking moet worden besteed. De boekhouder BIBF dient de gevolgde beroepsvervolmaking jaarlijks te rapporteren aan het Instituut en moet op verzoek van de Kamer de nodige bewijzen voorleggen van de onderwerpen en de tijd die hij aan die beroepsvervolmaking heeft besteed.

Artikel 4: een erkend boekhouder BIBF moet zijn beroep uitoefenen met de vereiste bekwaamheid, rechtschapenheid, eerlijkheid en waardigheid.

Artikel 9: De leden van het Instituut zijn ertoe gehouden alle gevraagde inlichtingen zo snel mogelijk en binnen de termijn van één maand schriftelijk over te maken aan de bij Wet of Reglement opgerichte organen, zodat zij hun wettelijk toevertrouwde bevoegdheden kunnen uitoefenen.

ITAA JAARVERSLAG 2021 CLUSTER DEONTOLOGIE

GRIEF

RECURRENTIE

Artikel 17: De externe boekhouder BIBF is ertoe gehouden om alle stukken, eigen aan de cliënt, onverwijld en uiterlijk binnen de 15 dagen ter beschikking te stellen van zijn cliënt of de opvolgende confrater.

Artikel 7: de leden van het Instituut zijn ertoe gehouden de bij Wet of Reglement opgerichte organen uiterlijk binnen de maand per brief of mail op de hoogte te brengen zodra een gerechtelijke procedure tegen hem werd geopend, die rechtstreeks of onrechtstreeks verband houdt met zijn beroep. Bovendien dienen zij de bij Wet of Reglement opgerichte organen een kopie van de beslissing die kracht van gewijsde heeft over te maken zodra zij hiervan in kennis worden gesteld.

Artikel 11: De externe boekhouder en zijn cliënt dienen, voorafgaand aan de uitvoering van enige prestatie, een opdrachtbrief op te maken.

Artikel 14: de externe boekhouder BIBF is verplicht om zijn burgerlijke aansprakelijkheid te laten verzekeren door een verzekeringsovereenkomst.

Artikel 24: de externe boekhouder BIBF mag die als natuurlijke persoon werkzaam is slechts gebruik maken van de daartoe bestemde documenten zoals onder meer briefpapier, e-mails, naamkaartjes, ereloonnota’s, werkdocumenten, het naambord en andere media.

Artikel 23: de externe boekhouder BIBF kan de nodige objectieve informatie bezorgen over, alsook reclame maken betreffende zijn beroepswerkzaamheden, zijn specifieke beroepskennis, diensten en honoraria. Dit alles ongeacht de gebruikte media. Hij moet dit evenwel doen met respect voor de regels inzake beroepsgeheim, confraterniteit, eerlijkheid, onafhankelijkheid en de waardigheid eigen aan het beroep. Het is de externe boekhouder BIBF verder verboden zich bepaalde titels of deskundigheden ten onrechte toe te eigenen.

ITAA JAARVERSLAG 2021 CLUSTER DEONTOLOGIE

Overzicht Tuchtrechtspraak Onafhankelijkheid/ belangenconflict BIJZONDERE CONTROLEOPDRACHT NA EEN EENMALIGE WAARDERINGS OPDRACHT In een zaak waarover op 4 maart 2021 uitspraak is gedaan (nr. 1943/F/2020/974), heeft de Tuchtcommissie van het IAB geoordeeld dat de gecertificeerde accountant die voor een vennootschap een eenmalige waarderingsopdracht uitvoert op basis van een zakelijk recht van opstal, niet meer voldoende onafhankelijk is om vervolgens de rekeningen van de vennootschap voorafgaand aan haar ontbinding te controleren. De accountant moet immers in het kader van deze wettelijke controleopdracht de meerwaarde die bij de verkoop van het recht van opstal gerealiseerd is, verifiëren en moet dus zijn eigen waarderingswerk controleren. PERSOONLIJKE EN FINANCIËLE BANDEN MET CLIËNTEN - FEITELIJK ZAAKVOERDER VAN EEN CLIËNTE – BELANGENCONFLICT DOOR BAND MET EEN PARTNER De Commissie van beroep oordeelde in een beslissing van 4 oktober 2021 (1884/N/2020) dat een lid een inbreuk pleegde op zijn onafhankelijkheidsplicht door leningen te ver-

strekken aan zijn cliënte, door zekerheden te stellen voor kredieten van cliënten (door hypotheekstelling op de naakte eigendom van verschillende onroerende goederen), het intreden in het aandeelhouderschap van cliënten en het uitoefenen van het feitelijk zaakvoerderschap van een cliënte. Door het stellen van deze handelingen samen met, ten voordele van of in samenspraak met de vennootschappen waarmee hij persoonlijke en financiële banden had, kwam de onafhankelijkheid, inzonderheid wat betreft de beoordelingsvrijheid en de onpartijdigheid, in het gedrang. Door het enkele feit dat hij optrad bij overeenkomsten en financiële operaties waarin cliënten betrokken partij waren, elk met een onderscheiden belang, en waarin hij rechtstreeks of onrechtstreeks belanghebbende was, hetzij persoonlijk, hetzij wegens de band met zijn partner, kon hij niet langs alle zijden tegelijk staan, zonder in belangenconflicten te verkeren. PERSOONLIJKE EN FINANCIËLE BANDEN MET CLIËNTEN – PARTICIPATIE IN GEZAMENLIJKE VASTGOEDPROJECTEN In de beslissing van 16 december 2021 (50/N/2021) oordeelde de Nederlandstalige kamer van de Tuchtcommissie dat een lid

een inbreuk pleegde op zijn onafhankelijkheid door te participeren in de vastgoedprojecten van zijn cliënt. Het betrokken lid had hierbij zelf een vennootschap opgericht waarmee hij aan projectontwikkeling deed en via dewelke hij participeerde in de vastgoedprojecten van zijn cliënt, die bovendien zijn broer was. Deze vennootschap was bovendien bestuurder geworden van zijn erkende accountantsvennootschap. Met deze werkvennootschap verzorgde hij eveneens de boekhouding van de vennootschappen die zijn cliënt (broer) aanwendde voor de vastgoedprojecten. De Tuchtcommissie argumenteerde hierbij dat de zware onmin die in dergelijke omstandigheden was ontstaan, nu net één van de zaken is die de deontologische regel van de onafhankelijkheid wil vermijden.

Retentieverbod RESULTAAT VAN HET WERK VAN DE ACCOUNTANT In een zaak waarover op 26 oktober 2021 uitspraak is gedaan (nr. 29/F/2021/15), heeft de Tuchtcommissie verklaard dat boekingen die het resultaat zijn van het werk van de beroepsbeoefenaar, niet impliceren dat deze laatste zich deze heeft toegeëigend.

ITAA JAARVERSLAG 2021 CLUSTER DEONTOLOGIE

Het vervolgde lid had diverse handelingen gesteld die volgens de Commissie niet te rijmen vielen met de uitvoering te goeder trouw van de verplichtingen tijdens de opzegperiode en besloot tot een schending van art. 16 van het Reglement van Plichtenleer. De Tuchtcommissie is van oordeel dat alle boekhoudkundige stukken, met inbegrip van doch niet beperkt tot de dagboeken, balansen en rekeningen, moeten worden teruggegeven aan de cliënt of aan de collega die de beroepsbeoefenaar opvolgt.

Ze herinnerde er tevens aan dat de wet de beroepsbeoefenaars niet het recht geeft om boekhoudkundige en fiscale documenten achter te houden bij gebreke van betaling van hun honoraria en dat de boeken, documenten en elektronische of andere informatie die aan de cliënt toebehoren, door de beroepsbeoefenaars op verzoek van de cliënt aan deze laatste moeten worden teruggegeven.

Professionele tekortkomingen ORGANISATIE VAN MINNELIJKE SCHIKKINGEN MET DE SCHULDEISERS VAN DE CLIËNT Op 21 april 2021 heeft de Commissie van Beroep van het IAB (nr. 1873/F/2019/940) geoordeeld dat een gecertificeerde accountant die minnelijke schikkingen treft met de schuldeisers van een cliënt, professionele tekortkomingen begaat indien hij een bevoorrechte schuldeiser van dergelijke

schikkingen uitsluit en indien de moedermaatschappij, die ook de cliënt van de gecertificeerde accountant is, daadwerkelijk in staat van faillissement verkeert.

Confraterniteit NIET-BETALING VAN EEN MEDEWERKER Op 18 januari 2021 heeft de Tuchtcommissie van het IAB (nr. 1931/F/2020/968) een tuchtsanctie opgelegd aan het externe lid dat zijn medewerker, die eveneens lid van het Instituut was, niet had betaald. De commissie was van mening dat een dergelijke nalatigheid een houding inhoudt die strijdig is met de confraterniteit, de waardigheid en de eerbaarheid. MISKENNING SAMENWERKINGSPLICHT In een zaak waarover de Commissie van beroep op 10 mei 2021 (4/N/2021) uitspraak deed stelde de Commissie dat in de context van de beëindiging van een samenwerkingsovereenkomst tussen confraters, waarbij een opzeggingstermijn dient te worden nageleefd, in de regel gedurende die periode de gewone samenwerking wordt voortgezet en de tot dusver onderhouden praktijken in ere worden gehouden, behoudens andersluidend beding of akkoord.

ONRECHTMATIGE AFWERVING De Nederlandstalige Kamer van de Tuchtcommissie nam op 9 december 2021 volgende beslissing in een zaak (48/N/2021) rond onrechtmatige afwerving. Aan de betrokkenen werd ten laste gelegd dat zij in overtreding van artikel 37 van de Wet van 17 maart 2019 (en artikel VI.104 WER) onrechtmatig cliënteel hadden afgeworven, minstens hun medewerking daaraan hadden verleend. Volgens de Tuchtcommissie is cliënteel vrij en is - zelfs agressieve - concurrentie toegelaten, maar kunnen de begeleidende omstandigheden aan deze concurrentie een ongeoorloofd karakter verlenen. De Tuchtcommissie was de mening toegedaan dat dit laatste in deze zaak aanwezig was, zeker vanuit deontologisch oogpunt. Het ging om een zaakvoerder van een accountantsvennootschap die buiten weten van de andere vennoten/bestuurders onderhandelingen aanknoopt en voert met een concurrent (die ook in de tuchtzaak vervolgd werd), goed wetende dat bij zijn overgang naar die concurrent veel cliënten zullen volgen en hij een deel ervan zal kunnen overtuigen hem te volgen, nadien zonder enige opzeggingstermijn en op verrassende wijze zijn ontslag als zaakvoerder betekent

ITAA JAARVERSLAG 2021 CLUSTER DEONTOLOGIE

samen met de onmiddellijke opzegging, andermaal zonder opzeggingstermijn, van de dienstverleningsovereenkomst van zijn vennootschap, zo de accountantsvennootschap gedesorganiseerd achterlatend. De Tuchtcommissie stelde dat op elke zaakvoerder een verplichting van discretie en loyaliteit tegenover zijn vennootschap rust. Aan deze plicht was de betrokken zaakvoerder schromelijk te kort gekomen. Uit de begeleidende omstandigheden - heimelijke contacten met een concurrent, het reeds voorafgaandelijk overzetten van de gsm-nummers, het anticiperen in de dienstverleningsovereenkomst met de concurrent op een vergoeding voor het aangebrachte/ meegebrachte cliënteel, het eveneens anticiperen in de vrijwaringsovereenkomst voor nadelige gevolgen van "de stopzetting", het vooraf ingewonnen advies betreffende een concurrentiebeding en de aansprakelijkheid van een vennootschapsbestuurder na zijn ontslag, het onverhoeds en ontijdig in de steek laten van vennootschap en personeel, de onmiddellijk daarop volgende massale overloop van cliënteel, het wederrechtelijk achterhouden van cruciaal communicatiemateriaal – werd door de Tuchtcommissie afgeleid dat deze operatie nauwgezet werd voorbereid, wat meteen aan deze afwerving deontologisch een ongeoorloofd karakter gaf. Ook de medecontractant werd medeplichtig aan deze activiteiten geacht.

Waardigheid

Procedure

RECLAME De Nederlandstalige Uitvoerende Kamer van het BIBF oordeelde op 18 maart 2021 dat een lid een inbreuk pleegde op de deontologie door flyers te verspreiden met de vermelding dat er ‘kosteloos’ bepaalde diensten verstrekt werden. De betrokkene echter achtte het gebruik van de term ‘kosteloos’ toelaatbaar aangezien de kosten waarnaar verwezen werden in de flyer fiscaal aftrekbaar zouden zijn.

TUCHTRECHTELIJKE VERVOLGING VAN DE NATUURLIJKE EN DE RECHTSPERSOON In een beslissing van 17 november 2021 (nr. 1825/F/2018/917) heeft de Commissie van Beroep geoordeeld dat het beginsel “non bis in idem” niet belet dat een lid dat een natuurlijke persoon is en de professionele vennootschap waarvan hij een orgaan is, gezamenlijk tuchtrechtelijk worden vervolgd voor dezelfde feiten.

In haar beslissing verwijst de Uitvoerende Kamer naar de definitie van ‘kosteloos’ in de Van Dale. Op basis van deze definitie oordeelt de Uitvoerende Kamer dat wanneer een lid de term kosteloos hanteert, de cliënt verkeerdelijk zou kunnen denken dat er niet hoeft te worden betaald. Gezien de diensten wel degelijk moeten worden vergoed, meent de Uitvoerende Kamer dat het gebruik van de term “kosteloos” verkeerd en misleidend is.

Volgens de Commissie van Beroep is dit beginsel niet van toepassing op het geval van deze dubbele vervolging, aangezien de natuurlijke persoon en de rechtspersoon verschillende rechtspersonen zijn.

NEERLEGGING JAARREKENINGEN In het hoger reeds aangehaalde dossier (50/N/2021) besliste de Nederlandstalige Tuchtcommissie eveneens tot een inbreuk op de waardigheid gezien zowel de jaarrekeningen van de werkvennootschap als deze van de vennootschap waarmee aan projectontwikkeling werd gedaan niet of laattijdig werden neergelegd. De Tuchtcommissie wees de betrokkene erop dat hierdoor zijn eigen geloofwaardigheid (en deze van het beroep) in het gedrang wordt gebracht in zijn contacten met fiscale en administratieve overheden.

TUCHTVERVOLGING VAN DE NATUURLIJKE PERSOON In de reeds aangehaalde beslissing van 10 mei 2021 (4/N/2021) stelde de Commissie vast dat het lid de enige statutaire zaakvoerder was van de erkende rechtspersoon, de van deze rechtspersoon uitgaande documenten zijn handtekening droegen en zijn foto in de mails werd gebruikt. Deze vaststellingen brachten de Commissie tot het besluit dat hem als enig orgaan van de vennootschap dezelfde tuchtrechtelijke aansprakelijkheid trof als de vennootschap zelf (met verwijzing naar art. 50, §1, 1°, derde lid van de wet van 22 april 1999 betreffende de boekhoudkundige en fiscale beroepen en art. 24, tweede lid van de wet van 17 maart 2019).

NIET-ONTVANKELIJKHEID VAN DE KLACHT HEEFT GEEN INVLOED OP DE TUCHTVERWIJZING In een zaak waarover de Commissie van beroep op 10 mei 2021 (1874/N/2020) een uitspraak deed, wierpen de vervolgde leden op dat de tuchtverwijzing onontvankelijk zou zijn aangezien de klagers een rechtmatig belang zouden ontberen om klacht neer te leggen. De Commissie oordeelde dat een klacht dient te worden onderscheiden van een rechtsvordering. De klager heeft geen zeggenschap over de afhandeling van de klacht en heeft evenmin toegang tot het dossier: de tuchtoverheid beoordeelt onaantastbaar of er al dan niet voldoende bezwaren bestaan om een tuchtvordering in te stellen. Zelfs indien de klacht zou worden ingetrokken, aldus de Commissie, blijft de handhaving van de beroepsregels, die gebeurt in het belang van het beroep, overeind. Er kan immers ook ambtshalve beslist worden tot verwijzing naar de tuchtinstantie. Zelfs indien de klagers zich zouden beroepen op valsheid van boekhoudkundige stukken en ze hierbij een onrechtmatig persoonlijk doel zouden nastreven, dan nog blijft de beoordeling of een ter kennis gebracht feit al dan niet tot een verwijzing naar de tuchtinstantie aanleiding geeft, onaantastbaar.

ITAA JAARVERSLAG 2021 CLUSTER DEONTOLOGIE

Bescherming van het beroep

De onwettige uitoefening van onze beroepen is een plaag die bestreden moet worden. Naast de slechte kwaliteit van de diensten die door pseudoberoepsbeoefenaars worden aangeboden, concurreren deze laatsten op oneerlijke wijze met onze leden en stagiairs die een bijdrage betalen, in het bezit zijn van een erkend diploma, stage hebben gelopen (of nog lopen) en/of geslaagd zijn voor diverse bekwaamheidsexamens of -proeven, hun beroepsethiek en de bepalingen van de antiwitwaswet moeten naleven, hun professionele burgerlijke aansprakelijkheid moeten verzekeren, zich permanent moeten bijscholen enz. Het is onze collectieve verantwoordelijkheid om dergelijke inbreuken aan te pakken en wij verzoeken onze leden en stagiairs om systematisch alle gevallen waarin zij het bestaan van een dergelijke inbreuk vermoeden, aan het Instituut te melden. Een van de essentiële opdrachten van het ITAA is het beschermen van de rechten en gemeenschappelijke beroepsbelangen van de in het openbaar register ingeschreven personen (artikel 62, § 1, 1° van de wet van 17/03/2019), wat de strijd tegen de onwettige uitoefening en het onwettig gebruik van de titels van de in het openbaar register ingeschreven personen omvat.

Zo is het ITAA bevoegd om erop toe te zien dat de voorwaarden inzake de toegang tot het beroep worden nageleefd en met dat doel in rechte op te treden, met name door elke inbreuk op de wetten en verordeningen tot bescherming van de beroepstitels en tot organisatie van het beroep bij de gerechtelijke overheden aan te klagen en door aan deze overheden iedere maatregel te vragen om dergelijke inbreuk te stoppen en desgevallend schadevergoeding te eisen (artikel 72, 11° van de wet van 17/03/2019).

De niet-naleving van de wettelijke bepalingen ter bescherming van de activiteiten van (gecertificeerd) accountant en gecertificeerd belastingadviseur, en het voeren van de titels van personen die in het openbaar register zijn ingeschreven, is een misdrijf. Artikel 117 van de wet van 17 maart 2019 stelt namelijk het volgende: “Met een gevangenisstraf van acht dagen tot drie maanden en met een geldboete van tweehonderd tot tweeduizend euro of met een van die straffen alleen wordt gestraft: 1° hij die zich publiekelijk en onrechtmatig de hoedanigheid of de titel toe-eigent van de volgende beroepen: A (intern) accountant of (intern) fiscaal accountant; A (intern) accountant of (intern) gecertificeerd accountant; A (intern) gecertificeerd belastingadviseur; 2° hij die de artikelen 4, 5, 6, 7, 8, en 9 overtreedt; 3° hij die de beroepsactiviteiten bedoeld in artikel 3 uitoefent of de titels bedoeld in de artikelen 4, 7, 8 en 9 voert, terwijl hij het voorwerp is van een uitvoerbare schorsingsmaatregel.” Eind 2021 waren er nog 247 dossiers in behandeling bij het ITAA. In het kader van de

ITAA JAARVERSLAG 2021 CLUSTER DEONTOLOGIE

behandeling van deze dossiers werden 77 ingebrekestellingen verzonden. Wanneer het ITAA een illegale uitoefening van het beroep ontdekt of daarvan in kennis wordt gesteld, is de eerste maatregel die wordt genomen gewoonlijk het zenden van een ingebrekestelling aan de betrokken personen om een einde te maken aan de inbreuk. Het ITAA kan ook een klacht indienen bij het bevoegde parket en zich benadeelde persoon verklaren wanneer het al over substantiële bewijzen beschikt. In 2021 heeft het ITAA twee klachten ingediend bij het parket. Voorts heeft de Raad van het ITAA besloten in 23 dossiers een gerechtelijke procedure in te leiden en zijn advocaten opdracht te geven. De verschillende mogelijke acties, die afhankelijk zijn van de inhoud van elk dossier, zijn als volgt: • Ons Instituut kan een klacht indienen bij de Onderzoeksrechter met burgerlijke partijstelling. In dat geval zal de zaak worden onderworpen aan een gerechtelijk onderzoek, dat onder leiding van een Onderzoeksrechter zal worden verricht. • Als het ITAA over een dossier met stukken beschikt op grond waarvan niet kan worden getwijfeld aan de onwettige uit-

oefening van het beroep (bijvoorbeeld meerdere facturen voor boekhoudkundige diensten over meerdere jaren), kan het de overtreder rechtstreeks dagvaarden voor de bevoegde correctionele rechtbank en een schadevergoeding eisen voor de morele en materiële schade die is veroorzaakt door de overtreding van de wet van 17 maart 2019. • De vordering tot staking. Deze is gebaseerd op artikel VI.104 van het Wetboek van economisch recht dat als volgt luidt: “Verboden is elke met de eerlijke marktpraktijken strijdige daad waardoor een onderneming de beroepsbelangen van een of meer andere ondernemingen schaadt of kan schaden”. • De vordering tot nietigverklaring die bij de Ondernemingsrechtbank wordt ingesteld. Deze is gebaseerd, voor wat de vennootschappen met beperkte aansprakelijkheid betreft, op artikel 5-13 van het Wetboek van vennootschappen en verenigingen (voor andere vennootschaps- of verenigingsvormen zijn identieke bepalingen voorzien). Dit artikel bepaalt dat een vennootschap nietig kan worden verklaard “(...) 3° wanneer het voorwerp van de vennootschap ongeoorloofd of strijdig met de openbare orde is”. De maatschappelijke

doelstelling van een rechtspersoon die niet in het openbaar register is ingeschreven, die vermeldingen bevat die in strijd zijn met de wet van 17 maart 2019, met name activiteiten die voorbehouden zijn aan beroepsbeoefenaars van het ITAA, is een ongeoorloofde maatschappelijke doelstelling. De nietigheid wordt uitgesproken door een rechterlijke beslissing. De nietigheid van de vennootschap brengt de vereffening van de vennootschap met zich mee, zoals bij ontbinding.

Bij artikel 119 van de wet van 17 maart 2019 lezen we het volgende: “Bij elke inbreuk, vastgesteld in een proces-verbaal, met betrekking tot artikel 117, eerste lid, 1°, kan het Instituut in rechte optreden om de rechten en de gemeenschappelijke beroepsbelangen van zijn leden te beschermen en desgevallend schadevergoeding te eisen.”

Een andere mogelijkheid voor het ITAA om op te treden wordt geboden door de wet van 17 maart 2021 (artikel 118 van de wet van 17/03/2019). Wanneer het ITAA over onvoldoende bewijzen beschikt, kan het dossier worden doorgegeven aan de diensten van de FOD Economie die bevoegd zijn om de inbreuken bedoeld in artikel 117 van de wet van 17 maart 2019, lid 1, vast te stellen en processen-verbaal uit te schrijven. Deze processen-verbaal worden onmiddellijk toegezonden aan de Raad van het Instituut en aan de bevoegde ambtenaren van het Openbaar Ministerie. Het Parket kan de zaak seponeren, de dader rechtstreeks dagvaarden of een strafrechtelijke dading voorstellen waarbij het Parket afziet van vervolging in ruil voor de betaling van een geldsom, op voorwaarde dat het ITAA schadeloos werd gesteld.

De onwettige uitoefening van het beroep wordt ook vermeld in artikel 4, 23°, t, van de wet van 18 september 2017 tot voorkoming van het witwassen van geld en de financiering van terrorisme en tot beperking van het gebruik van contanten. De onwettige uitoefening is een criminele activiteit in de zin van dit laatste artikel.

In toepassing van deze bepalingen heeft het ITAA in 2021 28 dossiers aan de FOD Economie meegedeeld.

Naast de bovenvermelde procedures wordt daarom een melding gedaan bij de CFI. In 2021 maakten 54 dossiers het voorwerp uit van een melding aan de Cel voor Financiële Informatieverwerking (CFI).

ITAA JAARVERSLAG 2021 CLUSTER DEONTOLOGIE

Rechtspraak T&M RECHTBANK VAN EERSTE AANLEG OOST-VLAANDEREN, AFDELING GENT – 1 APRIL 2021 Een voormalig lid van het BIBF werd bij vonnis van 1 april 2021 van de rechtbank van eerste aanleg Oost-Vlaanderen veroordeeld wegens de schending van een beroepsverbod, de onwettige uitoefening van het beroep van accountant, misbruik van vertrouwen en sluikwerk. 88

Hij werd veroordeeld tot een gevangenisstraf van 30 maanden en tot een geldboete van 4.000 euro. Daarnaast werd hem ook gedurende 10 jaar een bestuursverbod opgelegd. Op burgerrechtelijk vlak oordeelde de rechtbank dat de betrokkene beroepsbijdragen heeft ontdoken op basis waarvan een vergoeding van 1.600 euro aan het Instituut werd toegekend. Daarnaast veroordeelde de rechtbank hem tevens tot een vergoeding van 250 euro voor morele schade en 480 euro als rechtsplegingsvergoeding. De betrokkene tekende hoger beroep aan tegen dit vonnis.

RECHTBANK VAN EERSTE AANLEG OOST-VLAANDEREN, AFDELING GENT – 17 JUNI 2021 Een natuurlijke persoon werd vervolgd omdat hij zich ten aanzien van minstens twee gedupeerden heeft voorgedaan als accountant, zonder daartoe over de wettelijke vereiste erkenning te beschikken. Gelet op het feit dat de betrokkene reeds in 2007 veroordeeld was voor gelijkaardige inbreuken en gelet op de ernst van de nieuwe inbreuken veroordeelde de rechtbank de betrokkene tot een gevangenisstraf van 4 maanden en tot een geldboete van 2.400 euro. Op burgerrechtelijk vlak veroordeelde de rechtbank de beklaagde tot het betalen van een materiële schadevergoeding van 1.700 euro. De beklaagde werd tevens veroordeeld tot de betaling van 480 euro procedurekosten. HOF VAN BEROEP ANTWERPEN – 19 JULI 2021 Een voormalig lid van het BIBF werd onder

ITAA JAARVERSLAG 2021 CLUSTER DEONTOLOGIE

andere vervolgd wegens het onrechtmatige gebruik van de titel van accountant en het verrichten van wettelijk voorbehouden activiteiten zonder de vereiste erkenning door het Instituut. De betrokkene werd eerder op 2 november 2018 door de rechtbank van eerste aanleg te Antwerpen, afdeling Mechelen veroordeeld tot een gevangenisstraf van 2 jaar met uitstel gedurende een termijn van 3 jaar en een geldboete van 12.000 euro. De rechtbank sprak tevens een verbod uit om gedurende 10 jaar de functie van bestuurder of bedrijfsleider op te nemen. Het hof van beroep te Antwerpen verminderde in graad van beroep de gevangenisstraf tot 18 maanden met 5 jaar uitstel. Ook de geldboete werd door het hof beperkt tot 6.000 euro. Op burgerrechtelijk vlak werden er aanvullende termijnen toegekend aan het Instituut waardoor er op heden nog geen uitspraak bekomen werd omtrent een eventuele schadevergoeding die aan het Instituut toegekend kan worden.

ONDERNEMINGSRECHTBANK VAN LUIK, AFDELING LUIK, 17 JUNI 2021 Er werd een vennootschap ontdekt door het BIBF. De FOD Economie stelde een proces-verbaal op en deelde dit mee aan het parket van Luik. Ondanks de tussenkomst van het BIBF als benadeelde partij, heeft het parket de vennootschap een dading voorgesteld, zonder ervoor te zorgen dat het slachtoffer schadeloos werd gesteld. Het dossier werd zonder gevolg geklasseerd door het parket nadat de dading was betaald. De Raad van het ITAA heeft daarop besloten een civiele vordering in te stellen tegen deze vennootschap en haar zaakvoerder, waarbij geëist werd dat de door het ITAA geleden materiële en morele schade vergoed zou worden. Na door het ITAA voor de Ondernemingsrechtbank te zijn gedaagd, heeft de vennootschap aan het ITAA het door ons Instituut gevorderde bedrag betaald, te weten 5.279,68 euro. De Ondernemingsrechtbank van Luik heeft de partijen akte verleend van het feit dat de vordering zonder voorwerp was geworden.

ITAA JAARVERSLAG 2021 ALGEMENE DIENSTEN

ALGEMENE DIENSTEN

ITAA JAARVERSLAG 2021 ITAA-APPLICATIES & TOOLS

ITAA-APPLICATIES & TOOLS BeExcellent

De samenwerking tussen het beroepsveld en het ITAA, onder de vorm van de Cel BeExcellent, werd in 2021 ondanks corona met veel enthousiasme voortgezet. Dat blijkt ook uit de verschillende updates die er kwamen in 2021:

• DECEMBER • Er werd een volledige update van de vragenlijsten van de kwaliteitstoetsing gedaan. Er werden modellen voor een speciaal verslag over de wijziging van het voorwerp van de vennootschap toegevoegd aan BeExcellent.

• JANUARI • De stageovereenkomsten kregen een nieuw (ITAA-) jasje. • MAART • Het AMLCO-activiteitenverslag werd toegevoegd. • MEI • De beroepsdocumentatie 2021 werd beschikbaar gesteld. • JUNI • Aan het platform werden modellen omtrent de waarderingsregels en een extra volmachtmodel toegevoegd. De categorie WCO werd volledig herzien en uitgebreid. De begeleidende nota van de opdrachtbrief werd op het platform geplaatst. • AUGUSTUS • Voor de bijzondere opdrachten (ontbinding-vereffening en omzetting) kwamen er een voorbeeldverslag, technische nota en checklist ter beschikking. Ook werden er modelverslagen toegevoegd die kunnen worden gebruikt in het licht van belangenconflicten. • NOVEMBER • De langverwachte (ITAA)-opdrachtbrief werd op BeExcellent geplaatst. Ook kwam er een schematische samenvatting rond belangenconflict. De jaarcyclus kreeg relatieve data en werd herwerkt. De voorafgaande vragenlijsten werden in hetzelfde formaat gegoten als de andere vragenlijsten. In parallel met de vernieuwde ITAA-Lex werd de categorie Regelgeving nagekeken en aangepast waar nodig.

Deze updates worden mede mogelijk gemaakt door de werking van de Cel BeExcellent. De BeExcellent-gebruiker heeft ook de weg gevonden naar de servicedesk voor vragen en uitleg rond het platform. In 2021 verwerkte de servicedesk ruim 1.400 BeExcellent-gerelateerde tickets van leden, die ook allemaal binnen een redelijke termijn werden beantwoord of opgelost. Deze tickets kregen een verdere onderverdeling voor een beter inzicht. In 2021 werden een kleine 1.000 kantoren de trotse bezitters van hun eigen BeExcellent-omgeving en werden tientallen bestaande omgevingen gereactiveerd. Om hen met de opstart te helpen waren er, ondanks de moeilijke corona-omstandigheden, acht BeExcellent workshops; vier in elk van de beide landstalen. Daarnaast werd de opgenomen BeExcellent-workshop in het najaar voor het eerst in een on-demand setting ter beschikking gesteld. Sinds het najaar van 2021 was het ook mogelijk om uw BeExcellent-omgeving direct in beide landstalen aan te vragen. Een aantal publicaties met verdere uitleg en nuttige tips rond het gebruik van BeExcellent verschenen ook in 2021 in het ITAA-zine en in de ITAA-ACcTUA.

ITAA JAARVERSLAG 2021 ITAA-APPLICATIES & TOOLS

eStox

eStox is een applicatie voor het opmaken van beveiligde digitale effectenregisters. In 2021 werden er 19.346 elektronische effectenregisters aangemaakt door accountants en belastingadviseurs. Alle leden van het ITAA hebben automatisch toegang tot deze module via het portaal: https://portal.itaa.be. De hoofdcontactpersoon van het kantoor kan ook medewerkers, interne leden en stagiairs toegang geven via “tool toegang” in het e-loket van het portaal. U heeft dus zelf de touwtjes in handen voor de taakverdeling.

Er zijn ook belangrijke nieuwe verrichtingen bijgekomen: • Een kapitaalverhoging (zonder nieuwe aandelen): kapitaalvorming zonder nieuwe inbrengen. • Aandelen aan soort toewijzen: bestaande aandelen aan een andere soort aandelen toewijzen. • Nieuwe aandelen aanmaken: bijkomende inbrengen en de uitgifte van nieuwe aandelen. • Bijdrage in contanten (zonder nieuwe aandelen): inbreng in speciën.

Ook dit jaar is eStox sterk geëvolueerd. Een eerste wijziging is de samenwerkingsovereenkomst. Indien u het nodige nog niet gedaan heeft, gelieve de ondertekende overeenkomst per kantoor waarvoor u eStox gebruikt op te laden in het systeem zodat u in de toekomst gebruik kan blijven maken van de applicatie.

Naast de inhoudelijke verbeteringen, werden er ook wat functionaliteiten aangescherpt: • Effectenhouders die niet verbonden zijn aan een verrichting, kunnen nu verwijderd worden in het overzicht “Effectenhouders”. • De jaarlijkse herbevestiging in het UBOregister vond plaats indien gekozen werd voor “goedkeuring” of “automatisch verwerken”. • eStox is ook erkend als authentieke bron door de FOD Financiën. Concreet betekent dit dat ondernemingen die beschikken over een eStox-register en waarvoor u via eStox de inschrijving in het UBO-register heeft uitgevoerd, geen bewijsstukken of andere documenten moeten opladen in het UBO-register, eStox volstaat.

• Het pdf-uittreksel werd aanzienlijk verbeterd. Zowel de vertalingen als de weergave werden hierbij grondig aangepakt. Bovendien kan u nu een pdf aanmaken zonder dat geannuleerde transacties erop verschijnen. • Bestuurders van vennootschappen hebben automatisch toegang tot de elektronische effectenregisters ervan zodat u geen manuele toegang meer moet toekennen aan uw klanten. Binnenkort zal het eveneens mogelijk zijn per dossier aan te duiden wie de communicaties van eStox wenst te ontvangen zodat de interne opvolging nog vlotter kan verlopen.

Indien u bijkomende vragen heeft over eStox, mag u contact opnemen met de servicedesk via servicedesk@itaa.be of +32 (0)2 221 10 00.

ITAA JAARVERSLAG 2021 CEL EXTERNAL AFFAIRS

EXTERNAL AFFAIRS External Affairs staat sinds de oprichting van het Instituut in contact met alle stakeholders van het ITAA, gaande van de socio-economische en politieke wereld, de administratie tot de media. De Cel wil de invloed van het ITAA versterken en op die manier het imago van de beroepsbeoefenaar, maar ook diens rechten en de belangen van álle leden verdedigen. Het team bestaat uit drie personeelsleden, die de voorzitter, de Raad en de directie steunen in hun opdrachten.

Acties in 2021 Net als in 2020, stelde de cel External Affairs ondanks de coronacrisis alles in het werk om zo goed mogelijk contact te houden met de beleidsmakers, zeker als het een invloed had op het beroep. Er werden tal van virtuele ontmoetingen georganiseerd met ministers en parlementsleden, tal van wetgevende dossiers opgevolgd en talloze vergaderingen vonden plaats met onder andere kabinetten, de (fiscale) administratie en de onderwijssector. Hieronder vindt u enkele voorbeelden van de evolutie van werven uit 2020 en van nieuwe werven in 2021.

ITAA JAARVERSLAG 2021 CEL EXTERNAL AFFAIRS

ITAA-MANDAAT Het principeakkoord dat in 2021 werd afgesloten, werd geformaliseerd met de administratie en de IT-werkzaamheden werden opgestart. KLACHT OMBUDSMAN VVA Naar aanleiding van talloze berichten van onze leden heeft het Instituut in 2020 samen met 193 leden klacht ingediend bij de federale Ombudsdienst. Jammer genoeg wou de federale ombudsman zich niet uitspreken over het opnieuw aanbieden van de keuzemogelijkheid. Wel werd het belang van de burgers om te kunnen rekenen op toegankelijke en efficiënte bijstand bij het vervullen van hun fiscale verplichtingen benadrukt. Het ITAA blijft deze problematiek opnemen in het overleg met de minister van Financiën en de FOD Financiën.

BEROEPSKWALIFICATIES In samenwerking met Cluster Toegang tot het beroep en de Vlaamse Overheid werd er verder gewerkt aan een update van de beroepskwalificaties voor de beroepen van “certified accountant” en “certified tax advisor”. Deze werden in 2021 door de Vlaamse regering bekrachtigd. UITSTEL VAN AANGIFTEDATA 2021 • Aangiftes VennB: uitstel tot 31 oktober • Aangifte PB: uitstel tot 9 november CONFIDENTIALITEIT VAN DE ADVIEZEN VAN DE INTERNE ITAA-LEDEN In het kader van diverse wetgevende initiatieven, is het ITAA blijven ijveren voor een “level playing field” tussen bedrijfsjuristen en interne ITAA-leden op het vlak van de confidentialiteit van hun adviezen.

MELDINGSPLICHT ITAA-LEDEN BIJ DISCREPANTIES MET CLIËNTENINFORMATIE IN HET UBO-REGISTER Het ITAA heeft in de lente 2021 alle leden opgeroepen om te reageren tegen een aantal bepalingen van de nieuwe UBO-wet. Alhoewel ingegaan werd op ons verzoek om geen vergoeding te vragen voor de raadpleging van het UBO-register door onze leden, werd niet tegemoetgekomen aan onze vrees voor de veiligheid van onze leden als er sprake is van witwaspraktijken en aan onze vraag naar een gelijkwaardig beroepsgeheim als dat van de advocaten in het kader van de witwasregelgeving. Met als doel de veiligheid van onze leden te garanderen en hun beroepsgeheim te beschermen, heeft het ITAA dan ook beslist een beroep tot vernietiging in te stellen bij het Grondwettelijk Hof tegen deze wet. PROBLEMATIEK WERKING E-SERVICES EN AANGIFTETERMIJNEN De ITAA-servicedesk werd dit jaar overspoeld door meldingen van onze leden over moeilijkheden bij het gebruik van de overheidstools Tax-on-Web, Biztax en Intervat. In het kader van deze problematiek werd dan ook bijna voortdurend overleg gepleegd tussen onze voorzitter, de cel External Affairs, de cel Fiscaliteit, FOD Financiën en het bevoegde kabinet. Het ITAA blijft ijveren voor een structurele oplossing. De Raad besliste

ITAA JAARVERSLAG 2021 CEL EXTERNAL AFFAIRS

bovendien om € 350.000 te investeren in het ITAA-mandaat, om efficiëntie te creëren in het beheer van de mandaten en in het inloggen tot de toepassingen. Inmiddels heeft ook de administratie ons beloofd dat ook zij de nodige investeringen zullen doen om het ITAA-mandaat te verwezenlijken. ESTOX ERKENNEN ALS BEWIJSSTUK VOOR HET UBO-REGISTER Dankzij inspanningen van het eStoxteam, samen met de cel, werd eStox als een geldig bewijsstuk opgenomen in het UBO-register. Zo moeten ondernemers met een eStox-aandelenregister geen extra administratieve stappen ondernemen. Ook de toegevoegde waarde van de notaris of accountant wordt erkend: zij zorgen voor de correcte inschrijving in het aandelenregister, en dus ook in het UBO-register. OVERSTROMINGEN EN SOS ITAA In overleg met de cel External Affairs, de servicedesk en FOD Financiën, werd voor de meeste getroffen leden een regeling gevonden met een tijdskader dat aangepast is aan hun individuele behoeften, gelet op de gevolgen van de ramp. Het SOS ITAA-mechanisme werd uitgebreid zodat ook slachtoffers van natuurrampen en of cyberaanvallen o.a. hierop een beroep kunnen doen.

GOLF CYBERAANVALLEN We werden dit jaar geconfronteerd met een groot aantal cyberaanvallen bij leden. De Cel heeft getroffen leden met elkaar in contact gebracht, zodat zij hun ervaring met elkaar konden delen. Bovendien werd met de leden hierover via de gebruikelijke kanalen gecommuniceerd. Indien nodig, werd er door het ITAA ook contact gelegd met de administraties om eventuele negatieve gevolgen te vermijden.

Vanzelfsprekend zijn dit maar enkele dossiers en is er voor het ITAA nog veel meer werk op de plank. We benadrukken dat deze lijst niet-limitatief is: een nieuw koninklijk besluit met betrekking tot de verzekering, een nieuw koninklijk besluit deontologie, nieuwe wetgevende initiatieven die opgevolgd worden, nieuwe projecten … Noem maar op: er is voor het ITAA nog veel meer werk op de plank. Uiteraard, mocht u nog punten hebben, dan kunt u deze altijd meegeven via de servicedesk. 95

In 2022 zal de cel External Affairs zich blijven inzetten om de belangen van alle beroepsbeoefenaars op alle politieke niveaus in het land en bij alle stakeholders te blijven verdedigen. Onder meer de invloed van het Europese niveau, de digitalisering en de snelheid van de (fiscale) wetgeving maken een continue monitoring van de impact van maatschappelijke evoluties op de belangen en de beroepsuitoefening van onze leden noodzakelijk. Anderzijds versterken deze maatschappelijke evoluties de rol van de beroepsbeoefenaar als dé vertrouwenspersoon en de adviseur van de ondernemer/kmo. Hij kent de onderneming, haar omgeving en relevante belanghebbende partijen door en door en is het eerste aanspreekpunt.

ITAA JAARVERSLAG 2021 CEL EXTERNAL AFFAIRS

ITAA-BAROMETER 2021

ITAA-Barometer

In 2019 heeft het ITAA een nieuwe tool opgezet, de jaarlijkse barometer van het accountancyberoep. Daarmee wou het de leden polsen over tal van onderwerpen zoals de administratieve lasten, de toekomst van het beroep of het economische klimaat. In 2021 vond het initiatief voor het derde jaar op rij plaats, weliswaar met dien verstande dat er nieuwe vragen zijn toegevoegd met als doel de vinger op de pols te houden. De resultaten van de barometer werden op 10 november 2021 bekendgemaakt in het kader van de internationale dag van de accountant. De verspreiding van de resultaten gebeurt via de media en andere communicatiekanalen van het Instituut.

DE MENING VAN DE ACCOUNTANTS EN BELASTINGADVISEURS

ITAA-BAROMETER 2021

❙RELANCE RELANCE

Voorzien de cliënten van het kantoor waar u actief bent of de onderneming waar u werkt in investeringen voor het komende jaar?

Hoe beoordeelt u het ondernemersvertrouwen van de cliënten van het kantoor waar u actief bent of van de onderneming waar u werkt?

MINDER

STIJGENDE

16%

29% NIET MEER

MEER

14%

NEUTRAAL

70%

50% DALEND

21%

2020

2021

14%

38% 56%

2020

2021

Meer dan de laatste jaren

12%

29%

Stijgende trend

16%

Minder dan de laatste jaren

43%

21%

Dalende trend

70%

Niet meer dan de voorgaande jaren

ITAA-BAROMETER 2021 45% 50%

Neutraal

❙ LIJST “ADMINISTRATIEVE LASTEN” LIJST 'ADMINISTRATIEVE LASTEN'

2020

2021

UBO-register

84%

88%

Antiwitwaswetgeving

72%

77%

Weerslag van COVID

70%

63%

GDPR

58%

56%

ITAA JAARVERSLAG 2021 CEL EXTERNAL AFFAIRS

ITAA-BAROMETER 2021 ITAA-BAROMETER 2021

❙PARTICULIEREN PARTICULIEREN EN HUN AANGIFTE IN EN HUN AANGIFTE DE PERSONENBELASTING IN DE PERSONENBELASTING

❙ COVID COVID

Connecting ITAA

Speelt de COVID-crisis een rol in uw perceptie van het economische klimaat?

Hebben particulieren (die geen ondernemer zijn) in 2021 op u een beroep gedaan in het kader van hun aangifte in de personenbelasting? NEEN

12% JA

58%

NEE

42%

88%

Waren de COVID-maatregelen toereikend om de verliezen te beperken voor de cliënten van het kantoor waar u actief bent of voor de onderneming waar u werkt?

Hoe evolueert deze vraag naar bijstand?

NEUTRAAL

STIJGENDE TREND

34% JA

53% DALENDE TREND

13%

59%

NEE

41%

Connecting ITAA, een project dat het levenslicht in 2020 zag, verzamelt een 30-tal leden die actief zijn of ervaring hebben met de politieke wereld. Met dit initiatief wil het Instituut zijn contacten binnen de politiek versterken en uitbreiden, via een waardevolle steun van de leden. Praktisch gaat het als volgt te werk: het Instituut brengt de leden binnen het Connecting ITAA jaarlijks samen in het kader van een vergadering en events. Daarbij wordt steeds informatie en kennis gedeeld met betrekking tot Public affairs. In 2021 kwam Connecting ITAA twee keer digitaal samen, de reden daartoe is intussen wel bekend. Tijdens de vergaderingen geeft het Instituut een stand van zaken rond de verwezenlijkingen en de lopende werkzaamheden. Komen onder andere aan bod: de confidentialiteit van adviezen van de bedrijfsjuristen tegenover de discretie plicht van de interne ITAA-leden of het “UBO-register”.

ITAA JAARVERSLAG 2021 CEL EXTERNAL AFFAIRS

In de media Het Instituut onderhoudt regelmatig contacten met de verschillende media. Deze relaties worden geactiveerd aan de hand van persberichten. De onderwerpen variëren tussen actualiteit rond het Instituut of standpunten. Elk jaar verspreidt het ITAA de resultaten van zijn barometer. Tot slot wordt het Instituut regelmatig gevraagd voor interviews of analyses van experten. Het Instituut monitort dagelijks de pers, niet alleen om de impact te kennen over de acties maar ook om de actualiteit rond het beroep en het Instituut in het oog te houden.

Een overzicht van alle acties van het Instituut vindt u hieronder: • 15/05/2021: L’ECHO: Une nouvelle mesure anti-blanchiment inquiète les comptables • 18/05/2021: HET NIEUWSBLAD: De ﬁscus heeft niet altijd gelijk • 20/05/2021: TRENDS TENDANCES: Des experts-comptables sous la menace de la mafia? • 22/05/2021: DE TIJD: Zo giet u uw belastingaangifte in de juiste vorm • 22/05/2021: L’ECHO: Comment introduire votre déclaration d’impôts?

• 25/05/2021: HET LAATSTE NIEUWS: Accountants vrezen voor represailles • 26/05/2021: RADIO 2: Uitzending «De belastingspecial XXL» avec la participation de Bart Van Coile, Président de l’ITAA • 28/05/2021: KANAALZ: Accountants vrezen voor hun veiligheid door nieuwe wet • 28/05/2021: www.rtbf.be: Les experts-comptables et conseillers fiscaux craignent pour leur intégrité physique • 02/06/2021: BEL RTL & RTL TVI: Journée spéciale « SOS Impôts avec ITAA » sous l’impulsion de Marc Van Thournout, membre du Conseil de l’ITAA, et avec la participation de 7 membres de l’Institut • 09/06/2021: www.rtbf.be: Opinion « Experts-comptables et conseillers fiscaux : amis ou ennemis ? » • 10/06/2021: www.lalibre be: Opinion « Experts-comptables et conseillers fiscaux : amis ou ennemis ? » • 10/06/2021: www.trends.be: Opinie “Accountants en belastingadviseurs: vriend of vijand?” • 18/06/2021: L’ECHO: Un nouveau président des juges consulaires au tribunal • 12/07/2021: www.lecho.be: Last call et précieux conseils pour votre déclaration d’impôts • 13/07/2021: L’ECHO: Un second dispositif d’aide aux entreprises en difficulté à Bruxelles- Capitale • 26/08/2021: DE STANDAARD: Accountantssector in greep van overnamegolf • 15/10/2021: DE TIJD: Accountants krijgen uitstel belastingaangifte

ITAA JAARVERSLAG 2021 CEL EXTERNAL AFFAIRS

• 25/10/2021: RTBF - La Première : E-applications du SPF Finances : interview des membres de l’ITAA, Yves Drapier et Morgane Depriez • 25/10/2021: RTL: E-applications du SPF Finances : interview de Clémentine Mahieu, stagiaire expert-comptable Interne • 25/10/2021: BX1: E-applications du SPF Finances: interview du membre de l’ITAA, Jean-Luc Van Campenhout • 13/11/2021: HET LAATSTE NIEUWS: Steeds meer mensen schakelen accountant in voor belastingbrief • 16/11/2021: LA LIBRE BELGIQUE : Des déclarations d’impôts trop compliquées ? • 18/11/2021: DE TIJD: Hoe accountants de wereld een beetje zullen redden • 21/11/2021: DE ZONDAG : Beroepen met mooie carrièrekansen

ITAA JAARVERSLAG 2021 CEL COMMUNICATIE

COMMUNICATIE

ITAA-zine

Actualiteit Het ITAA heeft voor zijn leden en stagiairs een aantal communicatietools ontwikkeld.

ITAA-Flash

100

De flashberichten worden vooral gebruikt bij dringende en belangrijke berichtgevingen, naargelang de actualiteit. Vaak gaat het om ‘breaking news’. In 2021 heeft het Instituut 42 ITAA-flashberichten verstuurd over onder andere oproepen tot kandidatuurstellingen voor talrijke cellen en commissies, maar nog belangrijker informatie die wij verkregen van de federale overheidsdiensten, de centrale administratie of kabinetten van de minister van Financiën.

ITAA-ACcTUA De ITAA-ACcTUA wordt tweewekelijks verstuurd en bevat onder andere institutioneel nieuws, maar ook socio-economische en politieke berichten worden via dit kanaal gecommuniceerd. Via de nieuwsbrief zenden we regelmatig ook nieuwsfeiten uit (inter) nationale organisaties die we via verschillende kanalen ontvangen. In 2021 heeft het ITAA 25 ITAA-ACcTUA’s verstuurd.

Het ITAA-zine is een echt tijdschrift waarin vooral technische en meer gedetailleerde artikels worden gepubliceerd. Het tijdschrift wordt maandelijks en digitaal verstuurd, behalve in januari en juli. Met dit tijdschrift willen we voornamelijk onze leden en stagiairs bijstaan om zodoende aan onze missies te voldoen, met name dichter bij het lid staan, maar dit wordt ook ruimer bedeeld aan bijvoorbeeld de politieke beleidsmakers van ons land.

Social media Al een aantal jaren zijn we eveneens actief op verschillende socialemediakanalen en stellen we vast dat we op deze verschillende platformen jaar na jaar meer ‘volgers’ hebben. Bovendien zijn deze volgers niet alleen leden maar ook derden, wat ons zeer blij stemt aangezien dit ook bijdraagt aan de erkenning zowel van het Instituut als van onze beroepen. Volgt u ons nog niet, en wilt u op de hoogte blijven van wat er gebeurt op het Instituut, welke overlegmomenten we voorzien, of meer algemeen up-to-date blijven van de laatste nieuwigheden, ga dan naar: • Facebook: www.facebook.com/ITAAbelgium • LinkedIn: www.linkedin.com/company/itaabelgium/ • Twitter: twitter.com/itaa_bel

ITAAITAA JAARVERSLAG JAARVERSLAG 20212021 CELCEL EXTERNAL COMMUNICATIE AFFAIRS

ITAA Events Algemene vergadering

Roadshows

Het hoeft vermoedelijk niet meer geschreven te worden, maar 2021 was in alle opzichten, maar gelukkig in iets mindere mate dan 2020, een uitzonderlijk jaar. De Raad van het ITAA had bij aanvang van het jaar beslist om zijn tweede algemene vergadering fysiek op te zetten om álle leden samen te brengen. Echter hebben we voor de tweede maal deze algemene vergadering volledig digitaal moeten organiseren. Maar ondanks alles mogen we stellen dat dit een groot succes was. Zo sloten in totaal meer dan 1.800 confraters zich die dag aan en werden meer dan 300 vragen gesteld. Deze werden uiteraard niet allemaal onmiddellijk beantwoord tijdens de vergadering zelf, maar alle leden kregen in de weken volgend op de algemene vergadering een persoonlijk antwoord toegezonden. De vragen van algemeen nut voor alle aanwezige leden werden wel tijdens de zitting besproken. Wilt u het verslag van deze vergadering in detail nog eens nalezen? Dat kan zeker en wel in het ITAA-zine van juni 2021.

Reeds eerder besliste de Raad om de jaarwisseling 2020-2021 in te zetten met roadshows omdat het Instituut dichter bij zijn leden wenst te staan en het contact met zijn leden van cruciaal belang vindt. Dit wil het ITAA vooral bereiken door zichzelf naar uw regio te verplaatsen en u de mogelijkheid te bieden om uw vragen te richten aan de raadsleden, dan wel met uw confraters in gesprek te gaan. Echter werden deze roadshows al een eerste maal uitgesteld naar de jaarwisseling 20212022, maar zag de Raad zich aan het einde van 2021 opnieuw verplicht om deze voor een tweede maal uit te stellen naar 2022.

Forum for the Future Net zoals in 2020 steunde het ITAA, na beslissing van de Raad, de organisatie van het Forum for the Future, dat zich op de valreep eveneens genoodzaakt zag om het gehele congres online op te zetten.

101

ITAA JAARVERSLAG 2021 CEL COMMUNICATIE

Publicaties

102

In 2021 heeft het ITAA meerdere kwaliteitsvolle publicaties uitgebracht. Hiermee wil het Instituut voornamelijk zijn leden en stagiairs begeleiden bij het verfijnen van hun beroepstechnische vakbekwaamheden. Het ITAA stelde dan ook vier uitgaven voor: • Belastingalmanak 2021 • Almanak btw 2021 • Almanak vennootschapsbelasting 2021 • Cijfers en Tarieven 2021 De vier uitgaven werden digitaal en gratis verstuurd naar alle leden, weliswaar met de mogelijkheid om een betalende papieren versie aan te schaffen. Bovendien werden de uitgaven op het BeExcellent-platform aangeboden opdat alle leden en stagiairs via hun kantooromgeving de informatie gemakkelijk konden opzoeken. Daartoe moet de BeExcellent-beheerder van het kantoor eerst de boeken downloaden. In september 2021 heeft het ITAA zijn tweede uitgave van de ITAA-Lex gepubliceerd.

De ITAA-Lex wordt gratis verstuurd naar de stagiairs die vanaf 1 januari 2021 werden ingeschreven op de lijst van de stagiairs. De leden en overige stagiairs kunnen het boek tegen een zeer democratische prijs bestellen.

Dit wetboek verzamelt alle wetgeving met betrekking tot de voornaamste materies waartussen de economische beroepsbeoefenaars dagelijks schipperen. De ITAA-Lex bestaat uit twee delen, samen goed voor meer dan 3.000 pagina’s wetgeving: • Het eerste deel bevat alle fiscale wetgeving: btw-wetboek, WIB, Vlaamse codex Fiscaliteit, Successie in het Waals Gewest en het Brussels Hoofdstedelijk Gewest enz. Ook de Wet tot invoering van het Wetboek van de minnelijke en gedwongen invordering van fiscale en niet-fiscale schuldvorderingen werd opgenomen. • Het tweede deel bevat het vennootschapsrecht, boekhoudrecht, andere wetgeving met betrekking tot verenigingen en vzw’s, antiwitwaswet en de wetgeving met betrekking tot het Instituut. Verder worden het Burgerlijk Wetboek, de faillissementswet, de insolventiewet en de wet op de continuïteit van de ondernemingen samen met een reeks andere Boeken in het WER opgenomen. Tot slot verscheen in 2021 nog het jaarverslag 2020 op de website van het Instituut.

ITAA JAARVERSLAG 2021 PROTOCOL HOGESCHOLEN/UNIVERSITEIT

PROTOCOL HOGESCHOLEN/UNIVERSITEITEN Partnerschap met opleidingsverstrekkers In het kader van de fusie tussen het IAB en het BIBF was er een consensus bij de leden over een samenwerking van het ITAA met opleidingsverstrekkers van het type postgraduaat, post-bachelor, master of manama die een specifieke specialisatie aanbieden in accountancy in de ruime zin en fiscaliteit. Hiermee wou men een doeltreffende overgang tot stand brengen tussen het onderwijsaanbod en de maatschappelijke vraag naar een korps van specialisten. Bovendien kan het verminderen van het aantal examens, zonder hierbij de kwaliteit van de beroepsopleiding uit het oog te verliezen, ons knelpuntberoep aantrekkelijker maken.

Concreet zouden opleidingsmateries binnen opleidingsprogramma’s van ITAA-partners aanleiding kunnen geven tot vrijstellingen voor de tussentijdse proef of het schriftelijke bekwaamheidsexamen. Het uitgangspunt hierbij blijft vanzelfsprekend dat de competenties die een kandidaat-lid verwerft via een opleidingsprogramma gelijkwaardig zijn aan de competenties die een kandidaat-lid zou verwerven via het ITAA-traject en de door ITAA georganiseerde examens. In het kader van de voorwaarden van de samenwerking van het ITAA met een eventuele partner, die inmiddels door de Raad van het ITAA werden goedgekeurd, was het dan ook

essentieel dat het ITAA deze garantie van gelijkwaardigheid heeft en blijft hebben. Het ITAA blijft regisseur! In uitvoering van het fusieprotocol werd tenslotte, in samenwerking met de cel Toegang tot het beroep en met experten uit de onderwijswereld het te verwerven niveau en de te verwerven competenties voor elk opleidingsonderdeel van het bekwaamheidsexamen vastgesteld, met als resultaat “Het programma van het bekwaamheidsexamen”. Met het oog op het verlenen van vrijstellingen werden tevens per opleidingsonderdeel de vereiste studiepunten (ECTS) bepaald. Inmiddels zijn we volop in de informatieronde ten aanzien van de onderwijswereld. Verschillende onderwijsinstellingen hebben al hun interesse getoond en verschillende projecten nemen al vorm aan. We hopen dat de flexibiliteit die dit project biedt aan kandidaat-leden een grote meerwaarde zal hebben in het kader van de toegang tot ons beroep!

103