JAARVERSLAG 2020
ITAA JAARVERSLAG 2020
INHOUD
04 VOORWOORD
14
VIER CLUSTERS
06 BESTUUR
15
Cluster Toegang & promotie van het beroep
07
Raad
27
Cluster Kenniscentrum
Samenstelling
36
Cluster Beroep & Kwaliteit
Raadsbeslissingen
51
Cluster Deontologie
08
Uitvoerend comité
Samenstelling 2
09
Commissarissen
09
Vier clusters
09
ITAA-personeel
12
Statistieken
ITAA JAARVERSLAG 2020
68
ALGEMENE DIENSTEN
69
ITAA-applicaties & Tools
73
External affairs
78
Communicatie
Publicaties ITAA-communicatie
Events ITAA 2020
82
Coronataskforce
3
ITAA JAARVERSLAG 2020 VOORWOORD
Verantwoordelijke uitgever: Bart Van Coile, VOORZITTER ITAA
4
Frédéric Delrue & Bart Van Coile Ondervoorzitter en voorzitter ITAA
ITAA JAARVERSLAG 2020 VOORWOORD
Geachte confrater, 2020 kan in vele opzichten als bijzonder worden omschreven. Naast het feit dat het ITAA boven de doopvont werd gehouden en op 30 september een juridische realiteit werd, is het beroep van (gecertificeerd) accountant en (gecertificeerd) belastingadviseur, dat door de regering officieel is erkend als een essentieel beroep, sterk op de proef gesteld. De COVID-19-pandemie verplichtte de federale en regionale overheden een reeks maatregelen te nemen om de verschillende sectoren te helpen en de economie overeind te houden. Onze leden moesten zich aan deze uitzonderlijke situatie aanpassen en kregen veel vragen van hun cliënten die hulp en oordeelkundig advies nodig hadden in het dagelijkse beheer van hun beroepsactiviteit. Het ITAA bleef niet bij de pakken zitten en bood het hele jaar door logistieke ondersteuning aan zijn leden via de coronabrochure, de coronaflashes en de servicedesk. In 2020 werd ook de website van het ITAA ontwikkeld die sindsdien werd aangevuld met een schat aan nuttige informatie voor leden, studenten of ondernemers die op zoek zijn naar een beroepsbeoefenaar. De website zal in de toekomst zeker nog een hele evolutie doormaken. Vanwege de gezondheidssituatie heeft het Instituut een vergaand digitaal beleid ontwikkeld: 4 seminars op afstand, 200 webinars in de twee talen, mini-opleidingen e-Stox, door de mandatarissen georganiseerde vraag- en antwoordsessies, de algemene vergadering van 5 september … Het hele jaar door hebben het ITAA-zine en de ITAA-AcCTUA de leden en de sociaal-economische en politieke wereld geïnformeerd met artikelen en informatie van het Instituut. In volledige transparantie werden de beslissingen van de Raad gepubliceerd op de website van het ITAA zodat leden, stagiairs en andere geïnteresseerden op de hoogte waren van de activiteit van het Instituut. Bovendien wordt de FAQ-rubriek van onze website met de vragen van onze leden regelmatig bijgewerkt zodat zo veel mogelijk leden er baat bij hebben.
Toch blijft het beroep onder druk staan door de toenemende weten regelgeving die vaak extra rompslomp voor de leden met zich meebrengt. In deze moeilijke tijden is ons beroep meer dan ooit "essentieel" omdat (gecertificeerde) accountants en (gecertificeerde) belastingadviseurs de ruggengraat van onze economie vormen. Zonder hen en hun expertise zouden veel bedrijven in het duister tasten op zoek naar hulp. We kunnen en moeten trots zijn op wat we zijn en wat we verwezenlijken voor de economie van ons land. We willen u oprecht bedanken voor uw bijdrage aan de economische strijd tegen het virus en we zijn ervan overtuigd dat dankzij uw inspanningen voor alle ondernemers op korte termijn een herstel in gang kan worden gezet. Onder het motto ‘samen staan we sterker’, willen we die economische strijd ook samen met onze collega’s van het IBR voeren. Voor aanvang van het voorzittersmandaat hadden beide voorzitters van het ITAA en het IBR al hun intenties geuit om nauwer en duurzamer met elkaar samen te werken. Daartoe hebben we in maart 2020 een samenwerkingsprotocol gesloten. Een eerste concrete vertaling daarvan waren de gezamenlijke overlegvergaderingen met de voogdijministers (Economie en KMO) en de andere ministers die bevoegd zijn in onze beroepsdomeinen (Justitie en Financiën). De contacten met de ministers en hun kabinetten verlopen op constructieve wijze. Wij houden u op de hoogte van de voortgang van de belangrijkste lopende dossiers. In 2021 zullen zeker nieuwe projecten en nieuwe uitdagingen hun intrede doen. Het is met uw medewerking en vertrouwen dat we ze zullen aanpakken en opnemen. Met collegiale groeten, Bart Van Coile (Voorzitter) & Frédéric Delrue (Ondervoorzitter)
5
ITAA JAARVERSLAG 2020 BESTUUR
BESTUUR
ITAA ITAA JAARVERSLAG JAARVERSLAG 2020 2020 BESTUUR BESTUUR
7
RAAD
De Raad van het Institute of Tax Advisors and Accountants (ITAA) telt momenteel naast de voorzitter en de ondervoorzitter 26 raadsleden. Deze is samengesteld uit de voormalige raadsleden van het IAB evenals de eerste zeven verkozen raadsleden per taalrol van het vroegere BIBF. Deze Raad, die in de wet als “overgangsraad” wordt omschreven, is ingesteld voor een periode van vier jaar en telt evenveel Nederlandstalige als Franstalige raadsleden.
De Raad is onder andere bevoegd voor het algemeen beleid van het Instituut alsook voor het houden en bijwerken van het openbaar register, het toezicht op de Stagecommissie, de permanente vorming, de Commissie kwaliteitstoetsing, of nog het benoemen van voorzitter, ondervoorzitters en leden van tal van commissies. Daarnaast voert het andere opdrachten uit die in de wet van 17 maart 2019 betreffende de beroepen van accountant en belastingadviseur zijn beschreven.
ITAA JAARVERSLAG 2020 BESTUUR
Samenstelling VOORZITTER Bart Van Coile
ONDERVOORZITTER Frédéric Delrue
SECRETARIS Patrick Deleu
PENNINGMEESTER Jean-Luc Kilesse
8
RAADSLEDEN: Denise Bauwens, Didier Bouckaert, Johan De Coster, Rolf Declerck, Patrick Deleu, Vincent Delvaux, Géraldine Horgnies, Chantal Jadot, Jean-Luc Kilesse, Stéphanie Lorfèvre, Sindy Maenhout, Aurore Mons delle Roche, Christine Nuttin, Nathalie Procureur, Gonda Schelfhaut, Veerle Sleeuwagen, Miranda Smets, Angelo Terranova, Veerle Van Eylen, Marc Van Thournout, Philippe Vanclooster, Hein Vandelanotte, John Vanneste, Yves Van Weehaeghe, Eric Vanrossomme, Mirjam Vermaut DIRECTIE: Geert Lenaerts, Eric Steghers REGERINGSCOMMISSARISSEN: Tom Dalemans, Karen Hofmans
Raadsbeslissingen De Raad is in 2020 11 keer samengekomen. Alle beslissingen, alsook de data waarop de Raad is samengekomen, zijn raadpleegbaar op de website van het ITAA.
UITVOEREND COMITÉ Het uitvoerend comité is verantwoordelijk voor het dagelijkse bestuur van het Instituut. Dat omvat de afhandeling van de lopende zaken, het toezicht op de financiële toestand van het Instituut, de voorbereiding van de vergaderingen van de Raad en de leiding van het personeel. De Raad van het Instituut kan ook bepaalde opdrachten delegeren aan het uitvoerend comité, behalve de opdrachten die door de wet of een reglement uitdrukkelijk werden toevertrouwd aan de Raad of aan een ander orgaan.
Samenstelling VOORZITTER: Bart Van Coile ONDERVOORZITTER: Frédéric Delrue UC-LEDEN: Johan De Coster, Patrick Deleu (secretaris), Vincent Delvaux, Géraldine Horgnies, Jean-Luc Kilesse (penningmeester), Hein Vandelanotte, Marc Van Thournout, Mirjam Vermaut DIRECTIE: Geert Lenaerts, Eric Steghers
ITAA JAARVERSLAG 2020 BESTUUR
COMMISSARISSEN De algemene vergadering verkiest elk jaar een effectieve en plaatsvervangende Nederlandstalige en een effectieve en plaatsvervangende Franstalige commissaris. De commissarissen controleren de jaarrekening van het Instituut en stellen hierover een verslag op dat overgemaakt en voorgesteld wordt aan de jaarlijkse algemene vergadering. Johan Van Haeverbeke en Pierre-Yves Heynen werden verkozen als respectievelijk Nederlandstalige effectieve en Franstalige effectieve commissaris.
VIER CLUSTERS Het ITAA bestaat organisatorisch uit vier grote clusters. Elk van deze clusters wordt binnen de Raad telkens geleid door twee Raadsleden (alfabetische volgorde): • Cluster Toegang en promotie van het beroep: Géraldine Horgnies, Gonda Schelfhaut • Cluster Kenniscentrum: Johan De Coster, Patrick Deleu • Cluster Beroep en kwaliteit: Angelo Terranova, Hein Vandelanotte • Cluster Deontologie en tuchtzaken: Vincent Delvaux, Veerle Sleeuwagen
ITAA-PERSONEEL Op het Instituut waren in 2020 551 personeelsleden werkzaam, verdeeld over de verschillende clusters en diensten. Elke cluster wordt bovendien geleid door een clusterverantwoordelijke personeelslid of beide directieleden. ¹ Een nieuw personeelslid werd aangeworven op 11 januari 2021, die mee is opgenomen in het organigram van het Instituut.
Daarnaast worden de algemene diensten en de interne organisatie aangestuurd door de voorzitter Bart Van Coile en de ondervoorzitter Frédéric Delrue. Als verantwoordelijk raadslid voor de IT-dienst werd de heer Marc Van Thournout aangesteld.
9
ITAA JAARVERSLAG 2020 BESTUUR
Organigram
DIRECTIE Geert Lenaerts Eric Steghers
Toegang en promotie beroep
VOORZITTER / ONDERVOORZITTER Liesbet Dhaene Internal / External Affairs (Politics) Liesbet Dhaene Alexis de Biolley Stéphanie Liévin 10
Kenniscentrum IT Chris Di Piazza Eric Ancion Philippe Devolder Yaïsa Rappé
IT Deontologie en tuchtzaken
Beroep en kwaliteit
Interne organisatie ITAA Secretariaat Ivan Meganck – Algemeen secretariaat Hanane Tazi – Secretariaat Clusters Cel Communicatie Ivan Meganck (coördinatie) Stéphane De Bremaeker Gaëtan Hanot Stéphanie Liévin Bart Verbelen Office Management Eric Ancion Julie Van Royen (receptie) Patrick Meziti (Logistiek) Francisco G. Festas (Logistiek) DPO Maï Terryn
HRM & BUDGET HRM Valérie Clesse BEGROTING & BOEKHOUDING (ITAA en vzw Enterprise SPOC) Dominique Depoorter Sigrid Moreels
ITAA JAARVERSLAG 2020 BESTUUR
CLUSTER: FRANK HAEMERS STAGECOMMISSIE CEL TOEGANG, CEL STAGE EN CEL EXAMEN A Aurélie Delsaut A Sandra Deridder A Delphine Henry A Kristien Michiels A Tetyana Pasynok A Chloé Van Binst A Chantal Vandendriessche
CLUSTER: TOM KLOECK
CLUSTER: VÉRONIQUE SIRJACOBS
CEL FISCALITEIT
CEL ADVIES DEONTOLOGIE
A Axelle Dekeyser
A Sven Andersen A Eric Basso A Charles Bayart A Willem De Meyer A Isabelle Guffens A Yoni Hannes A Noemi Pacitti A Laura Vos
CEL ACCOUNTANCY A Tom Kloeck / Axelle Dekeyser A e-Stox – Chris Di Piazza A UBI – Yaïsa Rappé A Excel for accountancy – Te voorzien
CEL BETWISTINGEN
CEL NORMEN NATIONALE EN INTERNATIONALE NORMEN
A Frank Haemers
A Tom Kloeck
CEL ‘IN BUSINESS’ & CFO’S
CEL BEGELEIDING (BIJZONDERE MANDATEN)
A Leen Boonen
A Dominique Willems
CEL ATTRACTIVITEIT EN DIVERSITEIT (PROMOTIE)
CEL ORGANISATIE & ONDERSTEUNING SERVICE DESK
A Frank Haemers
A Yaisa Rappé NEW A Gaëtan Hanot A Julie Van Royen CEL BEEXCELLENT A Karen van der Loo A Stéphanie Liévin CEL OPLEIDINGEN A Leen Boonen (coördinatie) A Hanane Tazi A Pamela Mutoniwase (vanaf 11/01/2021) Webinars A Stéphane De Bremaeker (coördinatie) A Chloé Van Binst (stage) A Evelien Dierickx (kwaliteit) A Barbara De Nève (deontologie) CEL (INTER)NATIONALE ORGANISATIES A Liesbet Dhaene A Alexis de Biolley A Gaëtan Hanot
CEL KLACHTEN TUCHTZAKEN A Charles Bayart (coördinatie) A Eric Basso A Willem De Meyer A Barbara de Nève A Sanne Floryn A Isabelle Guffens A Yoni Hannes A Noemi Pacitti A Mélissa Piron A Laura Vos Meldpunt AWW A Véronique Sirjacobs CEL ALTERNATIEF BUITEN GERECHTELIJKE GESCHILLENREGELING ARBITRAGE / BEMIDDELING / VERZOENING A Véronique Sirjacobs OMBUDSMAN A Te voorzien
CLUSTER: FABIENNE CLEYMANS COMMISSIE KWALITEITSTOETSING TOETSINGEN CERTIFIED ACCOUNTANTS & TAX ADVISORS A Jasmine Cambier (coördinatie) A Valérie Clesse A Virginie Clesse A Evelien Dierickx A Laura Padrone A Wissem Slama A Maï Terryn A Maria Belén Utreras Diaz A Willem Van Maercke COMMISSIE AWW TOETSINGEN ACCOUNTANTS (AWW) A Dominique Willems A Véronique Sirjacobs A Frank Haemers CEL ONTWIKKELING KWALITEIT A Maria Belén Utreras Diaz CEL AWW-MANAGEMENT A Axelle Dekeyser CEL PERMANENTE VORMING WERKGROEP NIEUWE NORM PV A Dominique Willems CEL LEDEN A Mursel Cenber
11
ITAA JAARVERSLAG 2020 BESTUUR
STATISTIEKEN EN CIJFERS NATUURLIJKE PERSONEN
TOTAAL
LEDEN gecertificeerd fiscaal accountant
3.198
gecertificeerd accountant
448
gecertificeerd belastingadviseur
600
accountant
1.040
fiscaal accountant
3.738
intern gecertificeerd accountant intern gecertificeerd belastingadviseur intern accountant intern fiscaal accountant STAGIAIRS stagiair gecertificeerd accountant
1.080
intern stagiair fiscaal accountant
V
68% M
176 3.576 222 81
intern stagiair gecertificeerd belastingadviseur
NL
32%
73
stagiair accountant intern stagiair gecertificeerd accountant
FR
58%
575
14
stagiair fiscaal accountant
42%
191
stagiair gecertificeerd belastingadviseur
intern stagiair accountant
GESLACHT
11.119
intern gecertificeerd fiscaal accountant 12
TAAL
1.050 1.199 336 48 626
45% FR
55% NL
45% V
55% M
ITAA JAARVERSLAG 2020 BESTUUR
RECHTSPERSONEN
TOTAAL
VENNOOTSCHAPPEN
8.416
gecertificeerd fiscaal accountant
3.035
gecertificeerd accountant
687
gecertificeerd belastingadviseur
430
accountant
636
fiscaal accountant
3.628
TAAL
39% FR
61% NL
13
ITAA JAARVERSLAG 2020 CLUSTER TOEGANG & PROMOTIE
VIER CLUSTERS
ITAA JAARVERSLAG 2020 CLUSTER TOEGANG & PROMOTIE
CLUSTER TOEGANG & PROMOTIE VAN HET BEROEP 2020 zal te boek staan voor twee gebeurtenissen die het leven van de ITAA-leden grondig hebben veranderd. Enerzijds is het ITAA dit jaar ontstaan, anderzijds deed COVID-19 zijn intrede in ons land. In dit luik van het jaarverslag staan we stil bij de stage en het ITAA.
Hoewel het ITAA formeel pas het levenslicht zag op 30 september 2020 is er een lange voorbereiding aan voorafgegaan. In het kader van die overgang werd er al zo veel mogelijk naar gestreefd om daar waar mogelijk iedereen als ITAA-stagiair en -stagemeester te beschouwen. WETGEVEND KADER EN OPDRACHTEN VAN DE STAGECOMMISSIE In de “oude” wetgeving - namelijk de wet van 22 april 1999 - was natuurlijk al sprake van een stage. Dat werd echter summier behandeld door enkel een aantal essentiële elementen te vermelden, zoals de duur van de stage of het principe van een praktisch bekwaamheidsexamen op het einde van de stage. Voor de praktische uitwerking ervan werd gewerkt via koninklijke besluiten. Zo vinden we voor beide Instituten een aantal koninklijke besluiten waarin zeer diverse aspecten van het leven van de stagiair geregeld worden.
In de ITAA-wet van 17 maart 2019 vinden we niet alleen die essentiële elementen met betrekking tot de stage terug, maar wordt door de wetgever ook aandacht besteed aan de taak en de rol van de Stagecommissie in het verloop van de stage. In het Koninklijk Besluit van 11 september 2020 betreffende de beroepsopleiding van de accountants en van de belastingadviseurs (beter bekend als “het stagereglement”) worden die wettelijke opdrachten verder aangevuld.
De opdrachten van de Stagecommissie worden in artikel 17 van de wet van 17 maart 2019 opgenomen: 1. De organisatie van het toelatingsexamen; 2. Het verlenen van vrijstellingen voor opleidingsonderdelen van het toelatingsexamen; 3. Het goedkeuren van stageovereenkomsten en het toezicht op de stage; 4. De organisatie van het bekwaamheidsexamen; 5. De organisatie van tussentijdse proeven; 6. De organisatie van de bekwaamheids proef voor onderdanen van een andere lidstaat; 7. Het verlenen van een vrijstelling van de stage of een inkorting van de stageduur voor de natuurlijke personen die een relevante beroepservaring van zeven jaar kunnen voorleggen; 8. Het selecteren van personen die de examenvragen voor het toelatingsexamen en het bekwaamheidsexamen opstellen en verbeteren; 9. Een voorstel van een examenreglement voor respectievelijk het toelatingsexamen en het bekwaamheidsexamen ter goedkeuring voorleggen aan de Raad van het Instituut.
15
ITAA JAARVERSLAG 2020 CLUSTER TOEGANG & PROMOTIE
Uit deze opsomming blijkt duidelijk dat de Stagecommissie een centrale rol zal hebben in het leven van de stagiair ITAA. Om deze rol te kunnen vervullen, is een gedegen structuur nodig binnen de Stagecommissie, maar ook binnen het ITAA zelf. Om bij de inwerkingtreding van de wet klaar te zijn werd reeds een basisstructuur uitgewerkt in functie van de opdrachten die de wetgever aan de Stagecommissie heeft toebedeeld.
16
STAGE
Uit de tekst van de wet blijkt dat er twee grote onderdelen zijn binnen de Stagecommissie: de stage en de examens.
EXAMENS
Inschrijving
Vrijstellingen, 7 jaar ervaring stageovereenkomsten
Stageverloop
Toezicht, schorsingen, verlenging, heroriëntering...
Stagedagboek
Opmaak, nazicht
Vorming
Seminars stagiairs, vorming stagemeesters
Algemeen
Advies aan de Raad
Organisatie
Toelatingsexamen, tussentijdse proeven, bekwaamheidsexamen
Vragen & antwoorden
Selectie, beheer vragen en antwoorden
Examenjury's
Mondelinge examens
ITAA JAARVERSLAG 2020 CLUSTER TOEGANG & PROMOTIE
Met het oog op een vlotte werking werd binnen de Stagecommissie voor elke cel van beide werven een afzonderlijke werkgroep opgericht waarin zowel medewerkers van de stagedienst als een aantal leden van de Stagecommissie zetelen. Alles wordt gestuurd door de voorzitter en ondervoorzitter van de Stagecommissie. De opdrachten van de Stagecommissie zijn zeer divers en talrijk. Uiteindelijk draaien ze allemaal rond de essentie van de stage, namelijk: “Onder leiding van een stagemeester volgt de kandidaat een opleiding om te leren hoe een kantoor moet georganiseerd worden ten dienste van de cliënt, in relatie met de andere beroepsbeoefenaars alsook de bevoegde autoriteiten, en hoe het beroep wordt uitgeoefend binnen het wettelijk, reglementair en normatief kader, met inbegrip van de deontologische regels en de antiwitwaswetgeving.” (Memorie van toelichting bij de wet van 17 maart 2019). Zoals we allen in onze dagelijkse praktijk kunnen vaststellen, verandert het beroep steeds opnieuw: “Ondernemingen – maar ook particulieren – verwachten van de accountants een meer gespecialiseerde dienstverlening waarbij het niet langer volstaat om enkel reguliere basisdiensten aan te bieden van het voeren van een boekhouding, een belasting- en btw-aangifte in te vullen en de jaarrekening op te stellen
en neer te leggen. Naast het meegroeien met de digitalisering van het beroep wordt van de accountant veeleer verwacht dat hij maatwerk aanbiedt voor specifieke boekhoudkundige en fiscale problemen waarmee de cliënt vandaag en in de toekomst nog meer geconfronteerd zal worden en dit binnen een professionele context die alsmaar complexer en internationaler wordt” (Memorie van toelichting bij de Wet van 17 maart 2019). Dit betekent dat een doelstelling zoals “de kandidaten voor te bereiden op de uitoefening van de activiteiten” of “hen de mogelijkheid te bieden zich te vormen op het vlak van de beroepspraktijk en de plichtenleer” (zoals omschreven in de vorige stagereglementen) anno 2020 en in de toekomst op een heel andere manier zal moeten worden ingevuld dan pakweg tien jaar geleden. De rol van de Stagecommissie zal er dus niet alleen zijn als beheerder van de stagedossiers of organisator van de examens maar ook één die de beroepsbeoefenaars van en voor de toekomst zal klaarstomen. In dit jaarverslag gaan we vooral dieper in op het luik beheerder & organisator. Tot slot nog dit: de huidige Stagecommissie wil hier van de gelegenheid gebruik maken om haar voorgangers te danken voor het ook nog in 2020 geleverde werk en het pad dat al geëffend werd voor o.a. webinars voor de stagiairs.
17
ITAA JAARVERSLAG 2020 CLUSTER TOEGANG & PROMOTIE
Beheerder Een van de belangrijke opdrachten van de Stagecommissie is het administratief in goede banen leiden van het leven van de meer dan 3.500 stagiairs: van de behandeling van de aanvragen, over de deelname aan het toelatingsexamen tot en met het meedelen van het goede nieuws dat men geslaagd is voor het bekwaamheidsexamen. Eén les kunnen we trekken uit de corona crisis: het hek is nu wel definitief van de digitale dam. Ook de Stagecommissie heeft van de nood een deugd gemaakt en is volop bezig met de omschakeling naar een be-
heer van de stage 2.0. In 2020 lag de focus op de digitalisering van de verschillende soorten aanvragen die door de Stagecommissie moeten worden behandeld. In eerste instantie werd werk gemaakt van een online inschrijvingsformulier voor het indienen van de aanvraag tot deelname aan het toelatingsexamen. Vandaag kan men met een paar muisklikken een dossier indienen om toegelaten te worden tot het toelatingsexamen. Door positieve ervaringen ter zake zal de Stagecommissie dit in 2021 verder uitwerken naar andere aspecten in het leven van de stagiair.
18
Organisator van vorming Eén van de belangrijkste deontologische verplichtingen voor een beroepsbeoefenaar is dat deze over de nodige beroepsbekwaamheid moet beschikken om de opdrachten uit te voeren en “hij zet daarom op regelmatige basis en op continue wijze een permanente vorming voort om zijn beroepskennis en -bekwaamheid en zijn beroeps ethiek op voldoende peil te houden” (artikel 39 van de ITAA-wet). Voor de stagiairs is dit natuurlijk ook zo. De wetgever heeft hier aan de Stagecommissie de rol van toezichthouder en organi-
sator gegeven. De Stagecommissie organiseert speciaal voor de stagiairs vormingen op maat via de “stageseminars”. Deze seminars hielden niet alleen vorming in maar waren ook een netwerkmoment voor de stagiairs. Dit laatste aspect hebben we in 2020 moeten laten vallen. Enkel het voor de eerstejaarsstagiairs belangrijke seminar over “de stage, het stageverslag en deontologie” is nog fysiek kunnen doorgaan. Door de coronamaatregelen was het onmogelijk geworden om nog seminars in een zaal te organiseren.
Gelukkig had men al ervaring opgebouwd met webinars en was het geen probleem om volledig de omschakeling te maken. De gebouwen van het Instituut leken op sommige dagen een opnamestudio voor de opnames van de stagewebinars over o.a. btw, personenbelasting, fiscale procedure, registratie en successierechten, antiwitwaswetgeving, fusies en splitsingen, Europese en internationale fiscaliteit, vennootschapsrecht en bijzondere boekingen.
ITAA JAARVERSLAG 2020 CLUSTER TOEGANG & PROMOTIE
Organisator van examens De Stagecommissie staat ook in voor het goede verloop van een aantal sleutelmomenten in het professionele leven van een stagiair zoals het toelatingsexamen, de tussentijdse proeven en het praktisch bekwaamheidsexamen op het einde van de stage. De Stagecommissie organiseert daarnaast ook de bekwaamheidsexamens voor zij die op basis van zeven jaar beroepservaring toegang willen tot het ITAA of voor de gecertificeerde belastingadviseur die gecertificeerd accountant wil worden. Vanaf 2021 zal ze ook een bekwaamheidsexamen organiseren voor de (fiscaal) accountants die de hoedanigheid van gecertificeerd accountant of belastingadviseur willen verwerven. Ten slotte staat de Stagecommissie ook in voor de organisatie van een bekwaamheidsproef voor EU-burgers of personen uit een derde land die op basis van de in een andere lidstaat of derde land verworven beroepskwalificaties toegang willen tot het ITAA. De Stagecommissie staat hier vooral in voor de praktische organisatie van al deze examens. Voor het opstellen van de vragen en het valideren van de antwoorden van het toelatingsexamen doet de Stagecommissie een beroep op externe personen belast met het onderwijs van de betrokken opleidingsonderdelen. Deze groep docenten heeft dus de belangrijke taak te bepalen of iemand over voldoende basiskennis beschikt om toegelaten te worden tot de stage.
Voor de bekwaamheidsexamens worden vragen opgesteld door een afzonderlijke werkgroep binnen de Stagecommissie en voor het mondelinge deel wordt een beroep gedaan op een examenjury. Deze examenjury, bestaande uit beroepsbeoefenaars en externe personen uit het onderwijs, heeft de uitdagende taak te beoordelen of een kandidaat “in staat is die [beroeps-]activiteiten met inachtneming van het wettelijk, reglementair en normatief kader uit te oefenen” (art. 54 KB Beroepsopleiding). Voor de stagiairs en kandidaten gecertificeerd accountant of belastingadviseur verlopen alle schriftelijke examens via computers
op het Instituut. Voor de stagiair (fiscaal) accountants verliepen de examens in 2020 nog op papier, doch ook hier staat het op de agenda van 2021 om ook deze examens via computers op het Instituut te laten verlopen. Het spreekt voor zich dat bij de organisatie de coronamaatregelen steeds strikt werden toegepast. In dit kader werd door de Stagecommissie een project opgestart om in 2021 ook te kunnen werken met online examens waarbij de deelnemer van op kantoor of thuis deelneemt aan een schriftelijk examen. Hieronder volgt een overzicht van de resultaten van in 2020 afgelegde examens. 19
ITAA JAARVERSLAG 2020 CLUSTER TOEGANG & PROMOTIE
Examencijfers
TOELATINGSEXAMEN GECERTIFICEERD ACCOUNTANT DEELNEMERS
NIET GESLAAGD
GESLAAGD
SLAAG %
2020/1
231
104
127
55%
2020/2
212
93
119
56%
DEELNEMERS
NIET GESLAAGD
GESLAAGD
SLAAG %
2020/1
35
23
12
34%
2020/2
52
26
26
50%
GEMIDDELDE
NIET GESLAAGD
GESLAAGD
SLAAG %
Wetgeving jaarrekening
16,56/30
53
120
69%
Beginselen van registratie en successierechten
20,24/30
10
163
94%
Deontologie
24,06/30
0
173
100%
Bijzondere mandaten
20,15/30
11
162
94%
Totaal
67,50/100
4
169
98%
TOELATINGSEXAMEN GECERTIFICEERD BELASTINGADVISEUR
20
TUSSENTIJDSE PROEF 1e JAAR GECERTIFICEERD ACCOUNTANT 173 DEELNEMERS
ITAA JAARVERSLAG 2020 CLUSTER TOEGANG & PROMOTIE
TUSSENTIJDSE PROEF 1e JAAR GECERTIFICEERD BELASTINGADVISEUR 43 DEELNEMERS
GEMIDDELDE
NIET GESLAAGD
GESLAAGD
SLAAG %
Personenbelasting
24,42/30
1
42
98%
Deontologie
21,42/30
1
42
98%
Bijzondere mandaten
24,91/30
0
42
100%
BTW
23,37/30
0
43
100%
Totaal
78,43/100
0
43
100% 21
TUSSENTIJDSE PROEF 2e JAAR GECERTIFICEERD ACCOUNTANT 147 DEELNEMERS
GEMIDDELDE
NIET GESLAAGD
GESLAAGD
SLAAG %
Personenbelasting
25,33/30
0
147
100%
Fiscale procedure
21,71/30
8
139
95%
Internationale fiscaliteit
23,67/30
5
142
97%
Bijzondere mandaten
23,18/30
3
144
98%
78,25/100
0
100
100%
Totaal
ITAA JAARVERSLAG 2020 CLUSTER TOEGANG & PROMOTIE
TUSSENTIJDSE PROEF 2e JAAR GECERTIFICEERD BELASTINGADVISEUR 50 DEELNEMERS
GEMIDDELDE
NIET GESLAAGD
GESLAAGD
SLAAG %
Personenbelasting
25,32/30
0
50
100%
Fiscale procedure
23,28/30
0
50
100%
BTW
22,56/30
1
49
99%
Internationale fiscaliteit
25,98/30
0
50
100%
Totaal
80,95/100
0
50
100%
SCHRIFTELIJK DEEL BEKWAAMHEIDSEXAMEN GECERTIFICEERDE ACCOUNTANTS 22
DEELNEMERS
NIET GESLAAGD
GESLAAGD**
SLAAG %
2020/1 & 1bis
74
17
57
77,02%
2020/2*
150
44
106
70,66%
*deze leggen het mondeling examen af in 2021. **De geslaagden hebben 60% of meer voor de schriftelijke proef en worden in de toekomst vrijgesteld van deze proef indien zij niet zouden slagen voor de mondelinge proef.
SCHRIFTELIJK DEEL BEKWAAMHEIDSEXAMEN GECERTIFICEERDE BELASTINGADVISEURS DEELNEMERS
NIET GESLAAGD
GESLAAGD**
SLAAG %
2020/1 & 1bis
11
2
9
81,80%
2020/2*
29
6
23
79,30%
*deze leggen het mondeling examen af in 2021. **De geslaagden hebben 60% of meer voor de schriftelijke proef en worden in de toekomst vrijgesteld van deze proef indien zij niet zouden slagen voor de mondelinge proef.
ITAA JAARVERSLAG 2020 CLUSTER TOEGANG & PROMOTIE
MONDELING DEEL BEKWAAMHEIDSEXAMEN GECERTIFICEERDE ACCOUNTANTS DEELNEMERS
NIET GESLAAGD
GESLAAGD
SLAAG %
2019/2*
197
130
67
34%
2020 /1& 1bis
179
104
75
42%
*hebben het schriftelijk deel tijdens de sessie in 2019 afgelegd
SCHRIFTELIJKE PROEF BEKWAAMHEIDSEXAMEN (FISCAAL) ACCOUNTANTS DEELNEMERS
NIET GESLAAGD
GESLAAGD
SLAAG %
2019/2*
8
3
5
63%
2020 /1& 1bis
33
10
23
70%
*hebben het schriftelijk deel tijdens de sessie 2019/2 in 2019 afgelegd
MONDELING DEEL BEKWAAMHEIDSEXAMEN GECERTIFICEERDE BELASTINGADVISEURS
2020/1 & 2
DEELNEMERS
NIET GESLAAGD
GESLAAGD
SLAAG %
370
188
182
49%
MONDELINGE PROEF BEKWAAMHEIDSEXAMEN-(FISCAAL) ACCOUNTANTS
2020/1 & 2
DEELNEMERS
NIET GESLAAGD
GESLAAGD
SLAAG %
266
120
146
55%
23
ITAA JAARVERSLAG 2020 CLUSTER TOEGANG & PROMOTIE
STAGECOMMISSIE ITAA
Samenstellingen
24
Gonda Schelfhaut CLUSTERVERANTWOORDELIJKE
Géraldine Horgnies CLUSTERVERANTWOORDELIJKE
TOELATINGSEXAMEN
VOORZITTER
VOORZITTER
A CLAES Micheline
A BEGHIN Paul
ONDERVOORZITTER
ONDERVOORZITTER
A VAN WEEHAEGHE Yves
A THILMANY Jean A VAN DEN BOSSCHE Jo
LEDEN
LEDEN
A BELLEMANS Filip A BOUCKAERT Didier A CARDOEN Eveline A CARMANS Gert A DEVAUX Benoît A DIDIER Benoît A FULCO Mario A HAINAUT Xavier A JANS Daan A MARECHAL Jean-Marc A MEGANCK Christophe A PLOUMEN Maria A SMITS Marina A THIJS Chris A TIRONI Dino A VALCKX Patrick A VALEE Eddy
A BAMMENS NIELS A BELLEN Paul A COLSON Christophe A COPPENS Carine A CULOT André A DENDAUW Catherine A GOVERS Marc A HERMANS-JACQUET Dominique A PASQUALINI Ermenegildo A PERSYN Chris A PORTIER Marie-louise A PROVOST Anne-Catherine A REYNS Carl A RIGOLET Eric A ROGGEN Mieke A SCARMURE Patrick A TCHEKEMIAN Fabian A THILMANY Jean A TILLEMAN Bernard A VAN DE WOESTEYNE Inge A VAN DEN BOSSCHE Jo A VANNESTE Jacques A VERLINDEN Liesbet A WINDELS Paul A WOUTERS Inès OBSERVATOREN A CLAES Micheline A VAN WEEHAEGHE Yves
ITAA JAARVERSLAG 2020 CLUSTER TOEGANG & PROMOTIE
STAGECOMMISSIE VOOR DE (FISCAAL) ACCOUNTANTS VOORZITTER A VAN COILE Bart ONDERVOORZITTER A DELRUE Fréderic
LEDEN
LEDEN
A BAUDRY EDDY A CEULEMANS Michel A DELEU Patrick A DELRUE Frédéric A JANS Danny A HORGNIES Geraldine A SMITS Marina A MARQUET Viviane A SOENEN Eddy A MEERT Christian A SOENS Christian A MEGANCK Christophe A VALCKX Patrick A PLOUMEN Maria A VALEE Eddy A SANNIA Pascal A VANNESTE John A VANROSSOMME Eric A VERMAUT Mirjam A VAN THOURNOUT Marc A BRONSELAESiert R A LEPAGE Deborah A CANNAERT Maxim A DIDIER Benoit A DEMUYNCK Ronny
A BOTTEMAN Luc A DUBUS Janique A DIDIER Jean-Guy A JORISSEN Andre A BRENNET François A LOWYCK Tijs A DOR Christophe A MAERTENS Robert A FULCO Mario A NIEMEGEERS Werner A KRZAK Laurence A PLAS Magda A MAZZEO Rosaria A SAEYS Marc A TIROLO Fulvio A STEVENS Tom A TIRONI Dino A SWERTEN Koen A VAN DER STRAATEN Véronique A VAN DEN BOSSCHE Stijn A VAN WETTERE Michael A VANHAELEMEERSCH Eric A VANHASBROECK Gunther A WILLEMS Jean-Michel
25
ITAA JAARVERSLAG 2020 CLUSTER TOEGANG & PROMOTIE
Toegang en promotie van het beroep De stagecommissie maakt deel uit van een groter geheel: “toegang en promotie van het beroep”.
26
Het luik van promotie van het beroep bevat twee aspecten: • Het beroep nog beter bekend maken bij particulieren, ondernemers en overheden zodat deze voor vragen die betrekking hebben tot accountancy en fiscaliteit de reflex hebben een beroep te doen op het ITAA en zijn leden. • Het beroep aantrekkelijker maken en dus ook de instroom naar het ITAA verhogen. Voor deze uitdagingen wordt nauw samengewerkt met andere cellen binnen het Instituut, zoals communicatie. Dit gebeurt nu al door gebruik te maken van sociale media om verwezenlijkingen van of binnen het Instituut, en de stage in het bijzonder, onder de aandacht te brengen, door voorstellingen van het beroep in onderwijsinstellingen, aanwezigheid op beurzen voor ondernemers, deelname aan allerlei werkgroepen van overheden of ondernemersorganisaties en dergelijke om aldus overal de stem van het ITAA te kunnen laten horen. 2020 was op dit vlak een overgangsjaar en geleidelijk aan zullen we meer en meer ITAA zien en horen.
De uitdagingen bestaan niet alleen naar de buitenwereld toe maar ook binnen het beroep. Bij een lid van het ITAA denkt men spontaan aan iemand die op een accountants- of belastingsadviseurskantoor werkt. Daarbuiten is er nog een groep van leden die actief zijn in een bedrijf. Deze leden, vaak omschreven als “members in business” staan niet vaak in de schijnwerpers. 2020 was hier een overgangsjaar maar de cluster zal binnen het ITAA en in overleg met een aantal van hen deze groep van beroepsbeoefenaars nauwer betrekken bij het ITAA.
ITAA JAARVERSLAG 2020 CLUSTER KENNISCENTRUM
CLUSTER KENNISCENTRUM
Cel Fiscaliteit
Johan De Coster CLUSTERVERANTWOORDELIJKE
Patrick Deleu CLUSTERVERANTWOORDELIJKE
Tijdens de Strategische Raad van het ITAA ontstond het idee om de belangen van onze leden te behartigen door middel van een Cel Fiscaliteit. Daarbij hoort logischerwijze ook de vertegenwoordiging van de leden tijdens het overleg met de kabinetten, de fiscale administratie en de internationale organisaties. Regelmatig wordt bij de voorbereiding van wetsontwerpen of voorontwerpen van wetten dan ook het standpunt van het ITAA gevraagd in fiscale materies. Dat standpunt moet bovendien in een hele korte tijdspanne worden overgemaakt. Diezelfde responstijd wordt ook vaak gevraagd bij de belangenbehartiging van onze leden tegenover de fiscale administratie (vraag om toelichtingen rond bepaalde maatregelen, toekenning van bijkomend uitstel voor de indiening van belastingen enz.).
Samenstelling 27
VOORZITTER: Philippe Vanclooster ONDERVOORZITTER: Eric Vanrossomme LEDEN: Johan De Coster, Veerle Van Eylen, Miranda Smets, Jean-Pierre Riquet, Laurent Richard, Nick Michiels VERANTWOORDELIJK PERSONEELSLID ITAA: Axelle Dekeyser
Deze leden van de Cel Fiscaliteit werden gekozen op grond van hun expertise in verschillende fiscale materies. Bij de samenstelling werd er expliciet op toegezien dat de groep de belangen van kleine, middelgrote en grote kantoren kan behartigen.
ITAA JAARVERSLAG 2020 CLUSTER KENNISCENTRUM
Cel Accountancy Alle leden van de Cel Fiscaliteit – die bovendien afhankelijk van hun expertise en ervaring onderverdeeld zijn in verschillende subwerkgroepen – hebben in de loop van 2020 bijgedragen aan:
28
• Samenwerking met de fiscale administratie met het oog op de uitwerking van het ITAA-mandaat; • Begeleiding van leden bij moeilijkheden die ze hebben ondervonden als gevolg van fouten in de voorstellen van vereenvoudigde aangiften; • Uitwerking van voorstellen rond de spreiding van de indiening van belastingaangiften; • Advisering over het wetsvoorstel tot wijziging van het WIB92 wat betreft de verworpen kosten van personenvoertuigen; • Advisering over het wetsvoorstel teneinde de financiële instellingen ertoe te verplichten bekend te maken hoe zij de via de spaarrekeningen ingezamelde tegoeden aanwenden; • Advisering over het wetsvoorstel tot wijziging van het Wetboek van de inkomstenbelastingen 1992 wat het uitreiken van ontvangstbewijzen en het bijhouden van een fiscaal dagboek betreft; • Advisering over het voorstel tot afschaffing van het forfaitaire stelsel; • Deelname aan de pilootfase rond de indiening van de roerende voorheffing via MyMinFin;
• Opvolging van DAC6 en bescherming van het beroepsgeheim van de leden; • Adviezen met betrekking tot het wetsontwerp dat verscheidene fiscale wetboeken wijzigt wat de dematerialisatie van de relatie tussen de federale overheidsdienst Financiën en de belastingplichtigen betreft. Dit wetsvoorstel voorziet dat de uitwisselingen van informatie tussen de FOD Financiën en de belastingplichtigen/mandataris/ derden die rechtsgevolgen teweegbrengen via een beveiligd elektronisch platform worden ingediend. Dit voorontwerp is een logische stap in de verdere digitale evolutie. Er is dan ook begrip voor een efficiëntere relatie met de belastingplichtige, maar er moet tevens aandacht worden besteed aan de eventuele praktische gevolgen van deze bepalingen op het terrein. De Cel zal ook in 2021 constructief overleg blijven houden met de fiscale administratie en de kabinetten, meer specifiek in het kader van de koninklijke besluiten ter uitvoering van de nieuwe wetgeving rond dematerialisatie; • Publicatie van meerdere artikels over de fiscale aspecten van de brexit; • Beantwoorden van algemene vragen van leden (met uitzondering van vragen rond individuele klantendossiers). Na analyse van deze vragen zal de Cel Fiscaliteit soms de vragen in samenwerking met de Cel External affairs doorsturen naar de fiscale administratie of het kabinet van de minister van Financiën.
In de zoektocht naar manieren om het Instituut dichter bij de leden te brengen en hen te begeleiden in hun dagelijkse praktijk, werd tijdens de Strategische Raad van het ITAA een nieuwe Cel opgericht: Cel Accountancy. Tegelijk werden ook de doelstellingen ervan genoteerd: • De Cel Accountancy analyseert en deelt zijn standpunten mee over de interpretatie van juridische bepalingen in het economisch recht, het koninklijk besluit van 21 oktober 2018 tot uitvoering van de artikelen III.82 tot en met III.95 van het wetboek van Economisch recht (MAR van ondernemingen, verenigingen en stichtingen), het Wetboek van vennootschappen en verenigingen, het koninklijk besluit van 29 april 2019 (jaarrekeningen), de insolventie van ondernemingen … • De Cel volgt verschillende pertinente wetsontwerpen op en schrijft waar nodig zelf adviezen uit voor de leden met betrekking tot de praktische toepassing van de bestaande wetgeving. • De ontwerpadviezen van de CBN worden geanalyseerd en indien nodig van commentaar voorzien. • De Cel Accountancy stelt modeldocumenten op in nauwe samenwerking met andere cellen. • De Cel beantwoordt algemene vragen van ITAA-leden rond voorgenoemde thema’s (met uitzondering van individuele klantendossiers). De antwoorden worden tot slot gepubliceerd.
ITAA JAARVERSLAG 2020 CLUSTER KENNISCENTRUM
Met het oog op deze doelstellingen heeft de Cel Accountancy in het bijzonder volgende punten behandeld: • Gedetailleerde analyse door de leden van de Cel en overmaking van commentaren op ontwerpadviezen van de Commissie voor Boekhoudkundige Normen (CBN): A ontwerpadvies over de carry-back, A ontwerpadvies voor de boekhoudkundige verplichtingen van een maatschap, A ontwerpadvies in raadpleging over de winstverdeling: de nieuwe uitkeringstest voor de BV en de CV, A ontwerpadviezen over de gerechtelijke ontbinding, A ontwerpadviezen in raadpleging over de winstverdeling binnen een NV. • Wijzigingen aan het minimumindeling algemeen rekeningstelsel (MAR) (wordt binnenkort gepubliceerd). • Redactie van algemene artikels voor leden en publicaties: A impact van de COVID-19-jaarrekening die is afgesloten na 12 maart 2020, A afrondingen van betalingen in euro, A WVV – dwingende bepalingen – aanpassing van documenten, A WVV – dwingende bepalingen – conversie van kapitaal en de wettelijke reserve, A nieuwe schema’s van jaarrekening (voor vennootschappen, vzw’s, ivzw’s en stichtingen). • Beantwoorden van algemene vragen van ITAA-leden rond: de carry-back COVID-19,
boeking van de wettelijke reserves van een bv op 31/12/2019, boekhoudkundige regels voor veeteelt, boeking van autokosten rekening houdend met de nieuwe regeling rond verworpen uitgaven, boekhoudkundige verplichtingen (vrije beroepen), de vaststelling van het nettoactief in het kader van een alarmbelprocedure, boeking van vestigingsrechten, uitstel van algemene vergaderingen tijdens de coronaperiode, de wijziging van artikel 2:70 van het WVV en diens impact op de vrijwillige vereffeningsprocedure anders dan de ontbinding in één akte, digitale boekhouding en de onomkeerbaarheid van boekingen … 29
Samenstelling VOORZITTER: Nathalie Procureur ONDERVOORZITTER: Filip Dergent LEDEN: Johan De Coster, Patrick Valckx, Daniel Vandermosten, Déborah Lepage VERANTWOORDELIJKE PERSONEELSLEDEN ITAA: Tom Kloeck en Axelle Dekeyser
ITAA JAARVERSLAG 2020 CLUSTER KENNISCENTRUM
de Commissie Normen en Auditdoctrine van het Instituut van de Bedrijfsrevisoren. Samen met de Commissie Normen en Auditdoctrine werden er verschillende gemeenschappelijke werkgroepen opgezet. Deze werkgroepen hebben zowel tot doel om bestaande gemeenschappelijke normen bij te werken als nieuwe normen uit te werken. Zowel de vergaderingen van de Cel Normen van het ITAA als deze van de gemeenschappelijke werkgroepen met het IBR hebben omwille van COVID-19 hoofdzakelijk via videoconferentie plaatsgevonden. De lopende projecten binnen de Cel Normen van het ITAA en binnen de gemeenschappelijke werkgroepen met het IBR zullen in 2021 verder worden uitgewerkt.
30
Samenstelling Cel Normen
De Cel staat in voor de uitwerking van technische normen en aanbevelingen, specifiek voor de uitoefening van het beroep, die door de Raad uitgevaardigd en openbaar gemaakt worden op de website van het Instituut, met uitzondering van specifiek aan andere clusters toegekende normen zoals bijvoorbeeld de norm permanente vorming, de norm kwaliteitstoetsing en de norm antiwitwaswetgeving. De uitwerking van technische normen en aanbevelingen is een wettelijke kerntaak van het Instituut.
Voor het ontwikkelen van technische normen en aanbevelingen volgt de Cel Normen de internationale evoluties ter zake op. Zo bestudeert de Cel de ontwikkeling van normen door de boards van IFAC, zoals deze van de IAASB. De Cel heeft daarnaast oog voor de normatieve ontwikkelingen in de buurlanden. Op grond van deze inspiratiebronnen bepaalt de Cel welke nieuwe normen ontwikkeld kunnen worden. Daarnaast werd er ook contact gelegd met
VOORZITTER: Rudi Leys ONDERVOORZITTER: Micheline Claes LEDEN: Bert Bauwens, Maxim Cannaert, Johan De Coster, Gaby Van Loock VERANTWOORDELIJK PERSONEELSLID ITAA: Tom Kloeck
ITAA JAARVERSLAG 2020 CLUSTER KENNISCENTRUM
Cel Begeleiding 2020 was in meerdere opzichten een bijzonder jaar. Het begon nog ‘normaal’, maar al snel kwamen we terecht in een totaal andere wereld. Ons leven werd omgegooid zoals nooit tevoren en dat zowel privé als professioneel. Naast heel het COVID-19-gebeuren kregen we in het najaar (eindelijk) ook een nieuwe federale regering en niet te vergeten: de inwerkingtreding van het ITAA. COVID-19 heeft de Cel Begeleiding het hele jaar 2020 in vele opzichten parten gespeeld. De vergaderingen zijn in tegenstelling tot voorheen niet op het Instituut doorgegaan maar op afstand. Bovendien werden de geplande vormingen betreffende ‘ontbinding en vereffening’ en ‘omzetting van vennootschappen’ herhaaldelijk verplaatst en uiteindelijk tot onze spijt helaas uitgesteld tot 2021. De Cel Begeleiding heeft er alles aan gedaan om, gezien de omstandigheden, alles in het werk te stellen opdat de gecertificeerde accountants die verslagen inzake bijzondere mandaten opstellen met raad en daad bij te staan. Sommige verslagen vragen iets meer toelichting, waardoor leden worden uitgenodigd voor een onderhoud op het Instituut, maar ook deze ondersteuning moest uitgesteld worden naar 2021. Toch zijn wij verheugd over het aantal ontvangen verslagen, hier heeft COVID-19 gelukkig geen impact op gehad.
Overzicht verslagen Wij merken op dat tal van leden nog moeite hebben met bepaalde artikelen uit het nieuwe Wetboek van vennootschappen en verenigingen en dat in samenlezing met de bestaande normen. Ook merken wij op dat niet iedereen alle bijkomende informatieve documenten, zoals de getekende opdrachtbrief, de getekende staat van activa en passiva en het bijzonder verslag bestuursorgaan spontaan aan het verslag toevoegt.
Daarom heeft de Cel Begeleiding beslist om het controledocument, de technische nota en een modelverslag op BeExcellent te plaatsen teneinde onze leden zo veel mogelijk praktische tools aan te reiken. Het doel van de Cel Begeleiding blijft immers het ondersteunen en begeleiden van onze leden bij het opstellen van de verslagen inzake wettelijke opdrachten. Samen staan we sterk(er)!
31
Samenstelling VOORZITTER: Johan De Coster ONDERVOORZITTER: Pierre Chapaux LEDEN: Véronique Glautier, Luc Ceulemans (technisch adviseur), Pierre Delvaux, Bernard Denys, Filip Dergent, Marc Fauquette, Jacques Hellin, Michel Lecocq, Jos Leroy, Marc Van Gysel VERANTWOORDELIJK PERSONEELSLID ITAA: Dominique Willems
maart
ITAA JAARVERSLAG 2020 CLUSTER KENNISCENTRUM
april
mei
juni
juli
augustus
september
oktober
november december
1200 1000
AANTAL TICKETS PER MAAND
800
ONTVANGEN OPGELOST OPENSTAAND
600 400 200 0
Servicedesk De servicedesk is de eerstelijnshulp voor alle leden en stagiairs van het ITAA. Voor een vlotte afhandeling van uw vragen contacteert u voor onderstaande onderwerpen het best rechtstreeks de servicedesk op servicedesk@itaa.be of via telefoon op (+32)2 221 10 00:
32
• toegangsaanvragen en -problemen met de applicaties van het instituut; • uw gegevens in het e-loket; • algemene vragen over de modules in het e-loket: eStox, Companyweb, stagedagboek, etc.; • technische of inhoudelijke vragen over eStox en BeExcellent; • vragen rond FOD Financiën. 0
500
1000
1500
2000
2500
maart
april
mei
juni
juli
De vragen van de diverse kanalen worden vervolgens verwerkt in een ticketsysteem en krijgen een categorie en prioriteit toegekend. Op de onderstaande grafiek vindt u de gemiddelde antwoordtijd terug. Ook voor de servicedesk was 2020 een jaar vol nieuwe uitdagingen. Zo hebben we in totaal 4.029 vragen behandeld rond het ITAA-portaal en de gegevens in het e-loket. GEMIDDELDE ANTWOORDTIJD OPGESPLITST OP BASIS VAN PRIORITEIT LAAG GEMIDDELD HOOG URGENT
34u15m 33u27m 25u49m 20u18m
augustus
september
oktober
november december
Ook de coronacrisis was goed voor maar liefst 2.735 tickets. Op bovenstaande grafiek ziet u dat er in maart en april een piek van bijna 1.000 vragen per maand was tijdens de eerste golf en een tweede drukke periode in november. Achter deze cijfers zit een coronawerkgroep die uw individuele vragen bekijkt, de veranderende regels opvolgt en u op de hoogte houdt via de ITAA-flash en de coronabrochure. De derde grootste categorie tickets in 2020 was FOD Financiën. We ontvingen in totaal 2.515 vragen rond de externe FOD-applicaties, voorstellen tot administratieve vereenvoudiging, de verschillende indieningstermijnen etc. Alle vragen en suggesties worden systematisch per categorie bijgehouden. Op basis hiervan stelt het Instituut vervolgens oplossingen voor tijdens de overlegvergaderingen met FOD Financiën. Dankzij deze gegevens kunnen we eveneens kort op de bal spelen bij eventuele incidenten, de belangen van onze leden verdedigen en desgevallend pleiten voor de verlenging van specifieke indieningstermijnen.
ITAA JAARVERSLAG 2020 CLUSTER KENNISCENTRUM
Cel BeExcellent Samenstelling
Het ITAA gebruikt de online tool BeExcellent om een reeks documenten ter beschikking te stellen van de leden, waaronder modellen, normen, regelgeving, opdrachtbrieven, klantendossiers, permanente dossiers, antiwitwasprocedures, GDPR enz. Via dit platform kan het ITAA op eenvoudige wijze wijzigingen aanbrengen die de leden efficiënt kunnen verwerken in hun eigen modeldocumenten, bijv. door middel van vergelijkingen tussen de (bron)bestanden en de huidige, laatst geüpdatete versie.
VOORZITTER: Stéphanie Lorfèvre ONDERVOORZITTER: Noël De Rudder LEDEN: Nathalie Bohet, Janique Dubus, Cathy Duchesne, Patrick Huybrechts, Laurence Krzak, Wim Marissens, Isabelle Montmorency, Jean-Paul Muno, Marc Van Thournout
De Cel BeExcellent werd opgericht om de content in het BeExcellent-platform verder uit te diepen, te actualiseren en te wijzigen naargelang de behoeften van de leden. Deze documenten evolueren als het ware constant. De Cel heeft onder meer als opdracht om berekeningsmodulen uit te werken, juridische documenten toe te voegen, maar ook tabellen, modelbrieven, checklists en dergelijke. Tegelijk moet de Cel de bestaande content verder actualiseren. In 2020 kwam de Cel BeExcellent 8 keer samen. Een workshop werd bovendien georganiseerd opdat leden van de cel vertrouwd konden raken met de technische voordelen van het platform. De modellen worden vooral ter beschikking gesteld met als doel de leden te helpen bij de organisatie van hun kantoor. Het is in geen geval de bedoeling om standpunten in te nemen namens het ITAA.
Deze leden van de Cel BeExcellent werden gekozen op grond van hun interesse in de ITAA-toepassingen, in het bijzonder het BeExcellent-platform. Bij de samenstelling werd er expliciet op toegezien dat de groep de belangen van kleine, middelgrote en grote kantoren kan behartigen.
Ten gevolge van de inwerkingtreding van het ITAA is de Commissie BeExcellent omgevormd tot een Cel BeExcellent. Nieuwe leden hebben dan ook hun plaats ingenomen, ter vervanging van Stéphanie Lorfèvre, Noël De Rudder, Laurent Bauthier, Denise Bau-
wens, Jean-Marc Behaghel, Nathalie Bohet, Morgane Depriez, Cathy Duchesne, Patrick Huybrechts en Wim Marissens. Het Instituut wenst deze personen dan ook te bedanken voor hun jarenlange inzet en hun kwalitatieve werk.
33
ITAA JAARVERSLAG 2020 CLUSTER KENNISCENTRUM
Cel Opleidingen Een vergadering van de Cel Opleiding vond plaats op woensdag 2 december 2020. Ter voorbereiding van de ledenseminaries in 2021 werd besloten om een poll te organiseren waarin leden hun voorkeuren van thema’s kunnen aanbrengen. Binnen de cel opleidingen is er ook een Cel “Passerelle Certified” opgericht. Die zal zich voornamelijk bezighouden met facultatieve opleidingen op maat van de accountants en fiscaal accountants die zich wensen voor te bereiden op het bekwaamheidsexamen van gecertificeerd accountant of gecertificeerd belastingadviseur. 34
(Inter)nationale verenigingen OVERZICHT VAN DE OPLEIDINGEN IN 2020 In de periode januari-maart 2020 gingen in de lokalen van het Instituut nog twee workshops BeExcellent door, drie van de zes dagen van de opleiding “Connaissances juridiques pour expert judiciaire”, en konden Franstalige confraters elkaar nog ontmoeten op het ledenseminar van 7 maart. Daarna was het bij verschillende teams alle hens aan dek om de geplande vormingen op afstand te kunnen aanbieden. Op 13 mei was de omschakeling naar webinars via het platform ON24 een feit. De ledenseminars, de voorbereidende vorming op de kwaliteitstoetsing evenals workshops BeExcellent werden in beide talen aangeboden als live webinars. De resterende 18 uur van de opleiding “Connaissances juridiques pour expert judiciaire” werden als webinars on demand gevolgd, telkens met de mogelijkheid om via de chatbox vragen te stellen aan de sprekers. 752 leden tekenden present op de ledenseminars, 189 leden schreven zich in voor een workshop BeExcellent, 249 leden volgden de voorbereidende vorming op de kwaliteitstoetsing, en met 40 deelnemers was de opleiding “Connaissances juridiques pour expert judiciaire” volzet. Uit de resultaten van de evaluaties blijkt dat al deze webinars, live of on demand, positief onthaald werden.
CONSULTATIEVE COMMISSIE VAN BEROEPSVERENIGINGEN Door de Raad van het ITAA werden op 7 januari 2020 nieuwe richtlijnen opgesteld voor de erkenning van beroepsverenigingen die willen deelnemen aan de Consultatieve commissie. Na overleg werden deze vervolgens goedgekeurd. In 2020 heeft het ITAA daarop de Consultatieve commissie van beroepsverenigingen twee keer samengebracht. De eerste keer vond de vergadering plaats op 10 maart, net voor de eerste lockdownperiode. De tweede keer kwam de Consultatieve commissie samen op 9 december, ditmaal weliswaar digitaal. 10 MAART 2020 Tijdens de vergadering geeft de voorzitter van het Instituut toelichting bij de richtlijnen rond de erkenning van een beroepsvereniging door het ITAA. Aansluitend worden ook de verwachtingen rond de samenwerking tussen het Instituut en de beroepsverenigingen op het vlak van opleiding gekaderd. Vervolgens werd overgegaan tot een stand van zaken rond alle ITAA-regelgeving: de KB’s, de oprichtingswet, de structuur en organisatie van het ITAA, de missie en visie, de genomen initiatieven voor het beroep … De voorzitter heeft ook toelichting gegeven bij de beleidsnota die op de Strategische Raad is goedgekeurd in september 2019. Tot slot wil hij ook de banden tussen het onderwijs en de beroepsverenigingen via het ITAA versterken.
ITAA JAARVERSLAG 2020 CLUSTER KENNISCENTRUM
9 DECEMBER Negen maanden later vond de tweede vergadering van het jaar plaats. De voorzitter heeft alle activiteiten van het ITAA in de afgelopen maanden overlopen: gaande van de ontwikkelingen van de website, de beslissingen van de Raad, de benoemingen van de leden in de cellen en werkgroepen, relaties met de politieke en socio-economische wereld, de ontwikkeling van alle communicatiekanalen met leden en stagiairs, de virtuele algemene vergadering van 5 september, de ontwikkeling van SOS ITAA voor leden in moeilijkheden, samenwerkingsprotocol met het IBR … Beide vergaderingen gaven ook aanleiding tot vruchtbaar overleg tussen het ITAA en de beroepsverenigingen. REGIONAAL NIVEAU Op regionaal niveau werkt het ITAA samen met de Federatie Vrije Beroepen (FVB), Unizo, Connect 2.0, 1890.be, Sowalfin en UCM. INTERNATIONAAL NIVEAU Op internationaal niveau is het ITAA lid van IFAC, een wereldwijde organisatie van accountants die talloze professionele regels en normen standaardiseert. De Belgische wetgever baseert zich op deze regels om onze deontologie vast te leggen. Onze deelname stelt ons in staat bij te dragen aan de uitwerking ervan.
Het ITAA is verder lid van de Fédération Internationale des Experts-Comptables et Commissaires aux comptes francophones (FIDEF). Via dit platform worden tussen alle Franstalige accountants over de hele wereld ervaringen en meningen uitgewisseld over de normen. Op Europees niveau is het ITAA lid van Accountancy Europe, die de belangen van diens leden behartigt binnen de Europese instellingen. Deze organisatie verdedigt de belangen van het beroep binnen de EU, die meer dan 80 % van alle regels bepaalt die van toepassing zijn op de ondernemingen.
Verder is het Instituut lid van de European Federation of Accountants and Auditors for SME’s (EFAA). De hoofdopdracht van deze organisatie is om de stem te zijn van alle accountants werkzaam binnen kmo’s. Ze behartigt met andere woorden de belangen van alle kleine accountantskantoren en hun cliënten, onder meer door te wijzen op de bekommernissen van de kmo’s en door deel te nemen aan werkgroepen binnen de EU-instellingen. Naast de Confédération Fiscale Européenne (CFE), een organisatie die fiscale voorstellen formuleert en tevens actief is binnen
de OESO en de EU, is het ITAA ook lid van European Tax Adviser Federation (ETAF), die zich vooral toespitst op wettelijk erkende belastingadviseurs. Dankzij onder andere informatie van de ETAF is het ITAA er trouwens in geslaagd om de niet-erkende fiscale dienstverleners te laten onderwerpen aan de antiwitwasregels. Dit stelt een einde aan concurrentievervalsing ten nadele van onze leden. Tot slot bestaat er een Belgisch-Nederlandse gespreksgroep die twee keer per jaar samenkomt om de evolutie van het beroep in beide landen te bespreken. Als gevolg van de coronacrisis werden de meeste vergaderingen van al deze organisaties afgelopen jaar vooral op afstand gehouden, wat ons in staat stelt om belangrijke kostenposten te beperken. De werkzaamheden van deze organisaties kwamen daarentegen niet in het gedrang, mede dankzij de invloed van onze ITAA-leden in verschillende werkgroepen en bestuursorganen. Wij willen hen dan ook in het bijzonder danken om de belangen van alle Belgische leden op internationaal niveau te behartigen.
35
ITAA JAARVERSLAG 2020 CLUSTER BEROEP & KWALITEIT
Samenstelling
CLUSTER BEROEP & KWALITEIT
De Commissie Kwaliteitstoetsing bestaat uit 14 gecertificeerde leden. Om zo goed mogelijk gebruik te maken van de overgangsperiode, wordt de Commissie versterkt door vier niet-gecertificeerde leden die de rol van waarnemer opnemen binnen de Commissie. De waarnemers volgen zodoende de werking van de Commissie Kwaliteitstoetsing, die vanaf 1 oktober 2024 ook de kwaliteitstoetsing van de niet-gecertificeerde leden zal organiseren. De huidige samenstelling van de Commissie:
Angelo Terranova CLUSTERVERANTWOORDELIJKE
VOORZITTER: Rolf Declerck
Hein Vandelanotte CLUSTERVERANTWOORDELIJKE
ONDERVOORZITTER: Luc Faij
36
NEDERLANDSTALIGE LEDEN: Alain Van Ryckeghem, Ferdy Foubert, Jan Lammens, Jos Leroy, Kristof Swinnen, Olivier Van Bauwel
Commissie Kwaliteitstoetsing De Commissie Kwaliteitstoetsing is belast met de organisatie van de kwaliteitstoetsing binnen het Instituut, zoals bepaald in onze wet van 17 maart 2019 en volgens het gelijknamige koninklijk besluit.
Functie
De Commissie werkt voorstellen van procedures en instructies uit en legt deze ter goedkeuring voor aan de Raad. Daarnaast kan ze de nodige werkinstrumenten opstellen om haar werkzaamheden op optimale wijze uit te voeren.
De Commissie Kwaliteitstoetsing dient een jaarlijks toetsingsprogramma op te stellen dat zij ter goedkeuring voorlegt aan de Raad. Op basis van de uitgevoerde toetsingen en de verslagen van de toetsers geeft de Commissie telkens een advies aan de Raad waarna deze een beoordeling over de kwaliteitstoetsing uitspreekt. Ten slotte is de Commissie verantwoordelijk voor de opleiding van de aangestelde toetsers en de opvolging van hun werkzaamheden. De Commissie komt in principe maandelijks samen.
FRANSTALIGE LEDEN: Bernard Denys, Christine Cloquet, Eric Nicolet, Jean-Marc Maréchal, Yun-Hee Mottint, Yves Souris
Daarnaast werden volgende waarnemers aangeduid door de Raad: NEDERLANDSTALIGE WAARNEMERS: Isabelle Montmorency, Sylvie Vandenberghe FRANSTALIGE WAARNEMERS: Déborah Lepage, Patrick Fraters
ITAA JAARVERSLAG 2020 CLUSTER BEROEP & KWALITEIT
Activiteitenverslag kwaliteitstoetsing 2020 Jaarprogramma van de toetsingen In totaal werden 504 toetsingen uitgevoerd. Daarnaast werden ook nog 62 dossiers afgehandeld van geselecteerde leden bij wie niet langer een periodieke kwaliteitstoetsing diende te worden uitgevoerd omdat hun statuut in de loop van de procedure is gewijzigd (zoals een wijziging naar een statuut van intern lid). Ook in 2020 werden vervolgtoetsingen georganiseerd. Tijdens een vervolgtoetsing wordt de uitvoering beoordeeld van het verbeterplan – opgesteld na de vaststelling van bepaalde tekortkomingen tijdens een eerdere periodieke, thematische of bijzondere toetsing. In 2020 werden daarnaast nog twee bijzondere toetsingen1 georganiseerd.
De Commissie Kwaliteitstoetsing heeft ook een aantal hoorzittingen georganiseerd voor leden die de tijdens de toetsing gemaakte vaststellingen verder wensten toe te lichten. Deze gesprekken laten toe om de verschillende standpunten te verduidelijken. In 2020 heeft de Raad 582 definitieve beoordelingen uitgesproken, op voorstel van de Commissie Kwaliteitstoetsing. Dit zijn beoordelingen met betrekking tot toetsingen georganiseerd in de loop van 2020 en vroeger. Voor toetsingen waarvoor de procedure in 2020 nog lopende was, zal pas in 2021 een beoordeling kunnen worden uitgesproken.
Periodieke toetsingen
AANTAL 492
In 2020 werden 50 leden geselecteerd op willekeurige basis. Ze ontvingen hun selectiebrief voor een periodieke toetsing. Het kantoor en alle beroepsbeoefenaars werkzaam in het kantoor van het geselecteerde lid werden getoetst in 2020 of zijn ingepland voor een periodieke toetsing in 2021. De Commissie Kwaliteitstoetsing heeft, ondanks de gezondheidscrisis en de coronamaatregelen die het grootste deel van het jaar in voege waren, haar wettelijke opdracht verdergezet.
37
² Afgeronde cijfers.
¹ De incidententoetsing gebeurt op verzoek van de Raad naar aanleiding van vaststellingen van bepaalde feiten of tengevolge een klachtenonderzoek.
TOETSINGEN
Van de getoetsten behaalde 34 % een positieve beoordeling, 37 % een positieve beoordeling met aanbeveling(en) en 28 % moet een verbeterplan uitvoeren gevolgd door een vervolgtoetsing2.
BEOORDELINGEN Positieve beoordelingen
AANTAL 415
Vervolgtoetsingen
10
een positieve beoordeling
198
Bijzondere toetsingen
2
een positieve beoordeling met aanbeveling(en)
217
TOTAAL
504
Toetsingen die resulteren in een vervolgtoetsing (al dan niet met verbeterplan) Vervolgtoetsing met vraag tot verwijzing naar rechtskundig assessor TOTAAL
161 6 582
ITAA JAARVERSLAG 2020 CLUSTER BEROEP & KWALITEIT
Toetsers
38
In 2020 werd een groot aantal toetsers herbenoemd voor een mandaat van drie jaar. Daarentegen konden een aantal toetsers voorlopig niet worden herbenoemd omdat ze niet voldoen aan de nieuwe voorwaarde, zoals opgenomen in het KB van 9 december 2019 inzake de kwaliteitstoetsing, met name minstens vijf jaar de hoedanigheid van gecertificeerd accountant of gecertificeerd belastingadviseur hebben. Het Instituut rekruteert bovendien continu en doet daarvoor regelmatig een oproep naar de leden. Getoetste leden stellen zich ook steeds vaker zelf kandidaat. De Raad benoemde op 4 februari, 1 september en 1 december in totaal 6 nieuwe toetsers op voorstel van de Commissie Kwaliteitstoetsing, vier Nederlandstalige en twee Franstalige toetsers, wat het totaal op 88 brengt.
Dag van de Kwaliteitstoetsing Op 12 maart 2020 werd de Dag van de Kwaliteitstoetsing georganiseerd: een jaarlijkse bijeenkomst en overlegmoment tussen de toetsers en de Commissieleden. Een bijzondere editie dit jaar, gezien de nakende lockdown op dat ogenblik. Op de valreep werd
ITAA JAARVERSLAG 2020 CLUSTER BEROEP & KWALITEIT
besloten de volledige dag te livestreamen. Dit gaf toetsers die zich niet naar het Instituut konden verplaatsen de kans om het evenement alsnog bij te wonen. Zoals iedere editie werd deze dag gebruikt om toetsers te informeren over nieuwigheden. Dit jaar werd in het bijzonder aandacht geschonken aan het ontstaan van het ITAA en aan het nieuwe regelgevende kader m.b.t. de kwaliteitstoetsing. Daarnaast werden nieuwe procedures en beslissingen van de Raad en de Commissie toegelicht, alsook werden zoals ieder jaar de meest recente aanpassingen aan de toetsingsvragenlijsten meegegeven.
de Commissie opgesteld om onze leden een objectief, transparant en gunstig kader te bieden waarin de kwaliteitstoetsing zich afspeelt. De vragen zijn toegespitst op de dagelijkse beroepsuitoefening. Aan de hand daarvan wordt de naleving van de huidige regelgeving getoetst en wordt de efficiëntie van het kantoor onderzocht.
De Dag van de Kwaliteitstoetsing gaf de toetsers vooral de gelegenheid om met elkaar maar ook met de leden van de Commissie Kwaliteitstoetsing in debat te gaan en ervaringen uit te wisselen. Zodoende kon ook in 2020 worden voortgebouwd aan de optimalisatie van het toetsingsproces.
Met het oog op volledige transparantie kan elke beroepsbeoefenaar zijn kwaliteitstoetsing optimaal voorbereiden door de vragenlijsten op BeExcellent te raadplegen. Er zijn geen verrassingen: de vragen zijn één-opéén gelijk aan die van de kwaliteitstoetsing. Aan de hand daarvan kan de beroepsbeoefenaar alvast nagaan op welke punten het Instituut zijn kantoor evalueert, alsook welke weging de vragen krijgen afhankelijk van de verschillende verplichtingen waaraan het lid of het kantoor moet voldoen. De vragen met betrekking tot de organisatie van het kantoor wegen minder zwaar door dan de vragen met betrekking tot de wettelijke verplichtingen.
De vragenlijsten die in het kader van de kwaliteitstoetsing worden gebruikt, zijn door
In augustus van 2020 heeft het Instituut de vragenlijsten grondig geüpdatet. Deze update drong zich op als gevolg van de talloze
Vragenlijst kwaliteitstoetsing
wetswijzigingen die eerder werden doorgevoerd: wijzigingen aan de AWW-wetgeving (nieuwe norm), insolventierecht of nog de opdrachtbrief.
Voorbereidende vorming van de kwaliteitstoetsing De voorbereidende vorming van de kwaliteitstoetsing is bij uitstek hét middel om zich voor te bereiden op de kwaliteitstoetsing. Ook op dit vlak gooide het coronavirus aanvankelijk wat roet in het eten, maar uiteindelijk werd besloten om de voorjaarssessie digitaal te laten doorgaan via live webinars. Het formaat is lang niet het enige dat veranderd is. Op basis van onze ervaringen die we in vijf jaar tijd hebben opgedaan, kreeg immers ook de inhoud een grondige facelift om in te spelen op de behoeften van onze leden. Inhoudelijk werden ook wijzigingen aangebracht als gevolg van de veranderende wetgeving. In 2020 ontvingen we 1.800 inschrijvingen voor de voorjaarssessies 2020 (Frans en Nederlands).
39
ITAA JAARVERSLAG 2020 CLUSTER BEROEP & KWALITEIT
Afzonderlijk verslag (art. 44 KB Kwaliteitstoetsing)
40
Overeenkomstig artikel 44, § 1, 3de paragraaf van het Koninklijk Besluit tot vastlegging van een reglement inzake de kwaliteitstoetsing van de externe leden van het Instituut van de accountants en de belastingconsulenten en tot nadere regeling van het gebruik van de opdrachtbrief (hierna: KB), vindt u hieronder een reeks vragen die tijdens de kwaliteitstoetsing worden gehanteerd met betrekking tot de inbreuken die tot een verbeterplan zouden kunnen leiden, alsook inbreuken die zouden kunnen leiden tot een verwijzing naar de Tuchtcommissies van het Instituut.
VRAGEN DIE VERBAND HOUDEN MET ERNSTIGE INBREUKEN DIE KUNNEN LEIDEN TOT EEN VERBETERPLAN VRAGENLIJST ORGANISATIE KANTOOR
S1.5
Werden door de natuurlijke personen (handelend in eigen naam of als vaste vertegenwoordigers van rechtspersonen) die niet erkend zijn bij een Belgisch of buitenlands instituut van boekhouders, boekhouders-fiscalisten, accountants, belastingconsulenten of bedrijfsrevisoren, en die een bestuursmandaat bezitten in de vennootschap of die samen 10 % of meer van de stemrechten bezitten, de nodige documenten bij het IAB ingediend (Uittreksel uit het strafregister, attest van niet failliet verklaring, formulier “Verklaring”, ingevuld en ondertekend)
2.4.1
Wordt, voorafgaandelijk aan de uitvoering van iedere prestatie, een opdrachtbrief opgesteld?
4.1.3
Aangezien uw kantoor of Belgisch netwerk meer dan 100 externe beroepsbeoefenaars telt, werd een persoon aangeduid om de onafhankelijke auditfunctie uit te oefenen (teneinde de interne controleprocedure te testen)?
4.3.1
Heeft een kantoor een schriftelijk cliëntenacceptatiebeleid ingevoerd?
4.3.2
Bevat het schriftelijke cliëntenacceptatiebeleid, een systeem van individuele risicobeoordeling van de cliënten van het kantoor en een systematische verdeling in verschillende categorieën (standaard, lage of verhoogde)?
4.3.3
Bevat het schriftelijke cliëntenacceptatiebeleid, het opnemen in de categorie verhoogd risico in de volgende gevallen: • Cliënten worden op afstand geïdentificeerd? • Cliënten zijn politiek prominente personen (geworden)? • Cliënten zijn gevestigd in een derde land met hoog risico? • De cliënt of de beoogde verrichting heeft een verband met een fiscaal paradijs?
4.3.4
Bevat het schriftelijke cliëntenacceptatiebeleid, de toepassing van specifieke verhoogde waakzaamheidsprocedures in de volgende gevallen (o.a. toelating door een lid van het hoger hiërarchische niveau om een zakelijke relatie aan te gaan of te behouden): • Cliënten worden op afstand geïdentificeerd? • Cliënten zijn politiek prominente personen (geworden)? • Cliënten zijn gevestigd in een derde land met hoog risico? • De cliënt of de beoogde verrichting heeft een verband met een fiscaal paradijs?
4.3.5
Voorziet het cliëntenacceptatiebeleid in procedures die moeten worden gevolgd bij standaardwaakzaamheidsmaatregelen ten aanzien van het cliënteel en de verrichtingen voor identificatie, naargelang het risico, van de volgende personen: • Cliënten? • De lasthebbers van uw cliënten? • De uiteindelijke begunstigde van uw cliënten?
ITAA JAARVERSLAG 2020 CLUSTER BEROEP & KWALITEIT
VRAGENLIJST ORGANISATIE KANTOOR 4.3.6
Voorziet het cliëntenacceptatiebeleid in procedures die moeten worden gevolgd bij standaardwaakzaamheidsmaatregelen ten aanzien van het cliënteel en de verrichtingen voor verificatie van de identiteiten?
4.3.7
Voorziet het cliëntenacceptatiebeleid in een systematische bijwerking: • Van het risiconiveau van de cliënten (standaard, zwak, verhoogd) • De identificatie van cliënten, lasthebbers en uiteindelijke begunstigde van de cliënten?
4.3.8
Indien het risico verandert, voorziet het cliëntenacceptatiebeleid in dat geval een bijwerking van het risiconiveau (bijvoorbeeld indien de cliënt een politiek prominente persoon wordt of een verdachte verrichting uitvoert)?
4.4.1
Bevatten de schriftelijke interne controleprocedures criteria waarmee atypische verrichtingen kunnen worden opgespoord?
4.4.2
Bevatten de schriftelijke interne controleprocedures de te volgen instructies waardoor kantoormedewerkers atypische verrichtingen ter analyse kunnen voorleggen aan de AMLCO?
4.4.3
Bestaat in geval van een atypische verrichting een schriftelijke procedure die voorziet dat de AMLCO een schriftelijk verslag opstelt waarin bepaald wordt of het vermoeden al of niet moet worden gemeld aan de CFI?
4.8.1
Bestaan er binnen het kantoor procedures of software ten einde in een klantendossier te kunnen evalueren of de continuïteit in het gedrang komt?
7.5.1
Indien onderaannemers voor het kantoor boekhouding voeren voor derden, hebben deze steeds de hoedanigheid van (stagiair) accountant/, (stagiair) erkend boekhouder of (stagiair) bedrijfsrevisor?
7.6.1
Worden de dossiers en de bijhorende documentatie bewaard gedurende de periode die krachtens de wet- of de regelgeving vereist is?
7.6.2
Wordt de wettelijke bewaartermijn gerespecteerd voor de afschriften van identiteitsbewijzen van uw voormalige cliënten, hun lasthebbers en hun uiteindelijke begunstigde(n)?
7.6.4
Werd de verantwoording m.b.t. de situatie waarbij de uiteindelijke begunstigde niet kon geïdentificeerd worden, bewaard volgens de wettelijke termijn?
7.6.6
Werd de verantwoording van de vrijstelling van de identificatieverplichting bewaard volgens de wettelijke bewaartermijn?
7.6.8
Werd het interne verslag met bijlagen in geval van een atypische verrichting, de analyse die ervan gemaakt werd en de eventuele beslissing tot melding aan de CFI bewaard volgens de wettelijke bewaartermijn?
41
ITAA JAARVERSLAG 2020 CLUSTER BEROEP & KWALITEIT
VRAGENLIJST EXTERNE LEDEN
42
1.1
Heeft de beroepsbeoefenaar een voldoende aantal uren permanente vorming gevolgd (120u, waarvan min. 72u cat. A, voor de drie laatste, verlopen kalenderjaren en met een minimum van 20u per kalenderjaar)?
2.1
Werd in het voorliggende dossier een individuele risicobeoordeling en bijhorende classificatie van de cliënt (laag, standaard, hoog risico) uitgevoerd, rekening houdend met kenmerken van de cliënt, van het doel en de aard van de zakelijke relatie of van de occasionele verrichting, conform de interne CAP van de schriftelijke kwaliteitshandleiding van het kantoor?
2.3
Zijn volgende personen geïdentificeerd conform de CAP? • De cliënt • De lasthebber • De UBO
2.4
Werd de identificatie van de cliënt, lasthebber en UBO geverifieerd aan de hand van stukken of een specifieke identificatietechnologie conform de CAP? • De cliënt • De lasthebber • De UBO
2.5
Werden de documenten, gegevens of informatie betreffende de identificatie van de cliënt, lasthebber en UBO regelmatig bijgewerkt?
2.10
Werden de vastgestelde verrichtingen gedocumenteerd conform de interne CAP van de schriftelijke kwaliteitshandleiding van het kantoor (i.e. het schriftelijke verslag opgemaakt door de AMLCO)?
2.13
Werd er een opdrachtbrief opgesteld met de cliënt voorafgaandelijk aan de uitvoering van de opdracht?
4.8
Is er nagegaan en in het dossier gedocumenteerd geweest, of de continuïteit van de onderneming in het gedrang kwam (of werden de geijkte procedures om dit te evalueren toegepast)?
ITAA JAARVERSLAG 2020 CLUSTER BEROEP & KWALITEIT
VRAGENLIJST EXTERNE LEDEN
4.13
Aangezien de wettelijke termijn m.b.t de indiening van deze aangiftes niet werd gerespecteerd, duid dan één van volgende opties aan: • Heeft u de schriftelijke toestemming van uw cliënt voor de overschrijding van de wettelijke termijn en hebt u de cliënt gewezen op de gevolgen van de laattijdige aangiften? • Beschikt u over een administratieve toestemming voor de overschrijding van de wettelijke termijn? • Beschikt u over stukken die uw aansprakelijkheid als extern accountant/extern belastingconsulent indekken? • Geen van bovenstaande
4.18
Beschikte u dan over enige schriftelijke goedkeuring of instructie door de cliënt van de neergelegde jaarrekening?
4.21
Aangezien u de jaarrekening niet neergelegd hebt conform de wetgeving noch binnen de 8 maanden na de afsluitingsdatum, bent u in het bezit van stukken van de cliënt waarmee u uw verantwoordelijkheid als extern accountant kan indekken?
5.3
Is in het gestructureerde werkdossier (volgens werkprogramma) een getekende kopij van de opdrachtbrief aanwezig?
5.4
Is in het gestructureerde werkdossier (volgens werkprogramma) een getekend verslag van het bestuursorgaan aanwezig?
5.5
Is in het gestructureerde werkdossier (volgens werkprogramma) een getekende staat van activa en passiva aanwezig?
5.6
Is in het gestructureerde werkdossier (volgens werkprogramma) een memorandum aanwezig dat de vaststellingen m.b.t. administratieve en boekhoudkundige organisatie samenvat?
5.7
Is in het gestructureerde werkdossier (volgens werkprogramma) minimaal de laatste jaarrekening aanwezig?
5.8
Is in het gestructureerde werkdossier (volgens werkprogramma) bewijskrachtig materiaal aanwezig dat de rubrieken van staat van activa en passiva valideert?
43
ITAA JAARVERSLAG 2020 CLUSTER BEROEP & KWALITEIT
VRAGEN DIE VERBAND HOUDEN MET ERNSTIGE INBREUKEN DIE KUNNEN LEIDEN TOT EN VERWIJZING NAAR DE TUCHTCOMMISSIE VAN HET INSTITUUT VRAGENLIJST ORGANISATIE KANTOOR
44
S1.1
Werd voor alle eventuele commerciële activiteiten of mandaten uitgeoefend in handelsvennootschappen door het kantoor toelating verleend door de Raad van het IAB?
S1.3
Hebben de leden in dat geval een meerderheid van de mandaten binnen het bestuursorgaan van de professionele vennootschap?
S2.2
Werd de laatste neer te leggen jaarrekening effectief neergelegd?
S2.3
Werd deze neergelegde jaarrekening ook tijdig neergelegd?
1.1.1
Zijn er aanwijzingen dat door het kantoor verzekerings- of bankactiviteiten worden uitgeoefend in eigen naam of in naam van anderen?
1.2.2
Aangezien niet toegetreden werd tot de collectieve polis beroepsaansprakelijkheid van het IAB dient een verzekeringsattest te worden voorgelegd dat bevestigt dat de verleende waarborgen en gedekte kapitalen van de polis overeenstemmen met de waarborgen en kapitalen van de collectieve polis van het Instituut van de Accountants en de Belastingconsulenten. Is dit attest beschikbaar?
1.2.3
Werden de verschuldigde premies voor de polis beroepsaansprakelijkheid effectief betaald?
1.3.3
Stemt het aandelenregister overeen met de gegevens van het IAB?
1.4.1
Heeft uw kantoor passende maatregelen genomen om uw werknemers en vertegenwoordigers vertrouwd te maken met de bepalingen van de AWW-reglementering (wet van 18 september 2017 (specifieke opleidingen en sensibilisering))?
4.6.3
Wordt binnen het kantoor een procedure toegepast m.b.t. de overname van een dossier van een andere beroepsbeoefenaar, waarin voorzien is om schriftelijk contact te nemen met de voorganger?
4.6.4
Wordt binnen het kantoor een procedure toegepast m.b.t. de overname van een dossier van een andere beroepsbeoefenaar, waarin voorzien is om aan te dringen tot betaling van het ereloon van de voorganger indien er nog een openstaand saldo van het ereloon is?
4.9.3
Toon aan de hand van een voorbeeld aan dat alle boeken en bescheiden onverwijld overhandigd werden aan de cliënt of de opvolgende confrater wanneer deze erom verzocht?
ITAA JAARVERSLAG 2020 CLUSTER BEROEP & KWALITEIT
VRAGENLIJST EXTERNE LEDEN S.1.1
Werd voor alle eventuele commerciële activiteiten of mandaten uitgeoefend door het extern lid in handelsvennootschappen toelating verleend door de Raad van het IAB?
S.2.1
Heeft de beroepsbeoefenaar zijn jaarlijkse elektronische verslag over zijn permanente vorming ingediend voor de voorbije drie opeenvolgende kalenderjaren?
1.2
Heeft de beroepsbeoefenaar zijn jaarlijkse elektronische verslag over zijn permanente vorming voor de drie laatste, verlopen kalenderjaren waarheidsgetrouw ingevuld?
2.2
Aangezien niet toegetreden werd tot de collectieve polis beroepsaansprakelijkheid van het IAB, wordt een verzekeringsattest voorgelegd waaruit blijkt dat aan de minimumvoorwaarden voorzien in de collectieve polis IAB voldaan is?
2.3
Werden de verschuldigde premies voor de polis beroepsaansprakelijkheid effectief betaald?
5.2
Werd er een kopij van het verslag gestuurd aan de Commissie van begeleiding en toezicht van het IAB?
5.10
Werd de onafhankelijkheid gerespecteerd? 45
ITAA JAARVERSLAG 2020 CLUSTER BEROEP & KWALITEIT
Cel Ontwikkeling kwaliteit
46
De Cel Ontwikkeling kwaliteit is zijn werkzaamheden begonnen op 29 juni 2020 nadat de leden ervan op 2 juni 2020 benoemd werden door de Raad. Deze Cel heeft voornamelijk tot doel om een nieuwe kwaliteitstoetsing uit te werken die vanaf oktober 2024 van toepassing zal zijn op alle leden. De opdracht bestaat uit vier krijtlijnen: • Eenzelfde antiwitwascontrole voor alle leden. • Integratie van de kwaliteitstoetsing en de antiwitwascontrole in één kwaliteitstoetsing die voor alle leden geldt. • Oprichting van een specifieke antiwitwas-
controle voor stagiairs en leden wanneer aangetoond is dat deze niet in regel zijn. • Integratie van de opvolging van bijzondere opdrachten. Een eenmaking van de kwaliteitstoetsing voor onze leden houdt ook in dat het Instituut efficiënt te werk zal gaan. Het grote aantal kwaliteitstoetsingen dat over vier jaar zal worden gevoerd is een uitdaging voor het Instituut. De procedures moeten bijvoorbeeld worden aangepast met dien verstande dat het begeleidende karakter van de kwaliteitstoetsing niet verloren gaat.
Daartoe werd in 2020 vooral gewerkt aan: • Analyse van de huidige aanpak, methodes en procedures (Antiwitwascontroles en kwaliteitstoetsingen). • Opstellen van slechts één vragenlijst antiwitwas die kan worden gebruikt voor antiwitwascontroles bij gecertificeerde en niet-gecertificeerde leden. Vrij vertaald: een unieke vragenlijst antiwitwas voor alle leden. Deze ligt in lijn met de tweejaarlijkse enquête AWW die begin 2021 naar alle kantoren wordt gestuurd. De resultaten van deze enquête gebruikt het Instituut vervolgens voor de statistieken die door de internationale en nationale instanties worden opgevraagd. • De eerste basisbeginselen van de nieuwe kwaliteitstoetsing worden tot slot in beschouwing genomen na overleg met de Hoge Raad voor de Economische Beroepen en de FOD Economie. Daaruit sprongen twee basisideeën voort: ten eerste moet de kwaliteitstoetsing proportioneel zijn en focussen op risicobeheer. Daarbij moet het Instituut zich vooral toeleggen op de kantoren waar de grootste risico’s kunnen ontstaan. Bovendien moet de aanpak van de kwaliteitstoetsing steeds gebeuren naargelang de omvang van het kantoor. Ten tweede moet de kwaliteitstoetsing voornamelijk gebeuren met het oog op begeleiding. De toetser moet dan ook de kans krijgen om voldoende aandacht en tijd te besteden aan de toepassing van de wetgeving, en niet zozeer energie steken in het lezen van de procedures.
Samenstelling VOORZITTER: Hein Vandelanotte ONDERVOORZITTER: Angelo Terranova LEDEN: An Compeers, Bernard Denys, Patrick de Terwangne, Patrick Fraters, Denis Higny, Déborah Lepage, Veerle Sleeuwagen en Steven Van Laer
ITAA JAARVERSLAG 2020 CLUSTER BEROEP & KWALITEIT
Cel Ledenadministratie
Het ITAA trad officieel in werking op 30 september 2020. Op dat moment ging ook het nieuwe openbare register van het ITAA van start! De gegevens van het nieuwe openbare register zijn voor een deel gebaseerd op de gegevens die opgenomen zijn in het huidige e-loket. Het is erg belangrijk dat het openbare register steeds up-to-date is en blijft. De nieuwe wet voorziet dan ook dat u iedere wijziging van gegevens opgenomen in het openbaar register, binnen 15 dagen aan het Instituut moet meedelen. Dit kan u eenvoudigweg via het e-loket (ITAA-portaal) doen.
HOE GAAT U TE WERK? 1. Log in op het ITAA-portaal (https://portal.itaa.be) en selecteer het blokje ‘Mijn e-loket’. (Hebt u problemen om in te loggen, contacteer dan servicedesk@itaa.be). 2. Uw gegevens als lid – natuurlijk persoon vindt u onder ‘Mijn profiel’. 3. Werkt u via één of meerdere vennootschappen, dan vindt u de gegevens hiervan terug onder ‘Onderneming(en)’.
Deze rubriek kan enkel beheerd worden door de ‘hoofdcontactpersoon, verantwoordelijk voor de contacten met het ITAA’. Dit is in principe steeds een bestuurder van de vennootschap (of uzelf uiteraard indien u geen vennootschap heeft).
In de rubriek 'mijn profiel' vindt u volgende subrubrieken: • 'Mijn gegevens' met alle contactgegevens die u desgevallend kan aanpassen. Voor zover dit nog niet gebeurde, gelieve hier ook uw gegevens over uw burgerlijke beroepsaansprakelijkheid aan te vullen (maatschappij en polisnummer). • 'Gegevens bij ITAA': Hier kan u onder andere uw nieuwe ITAA-lidnummer terugvinden. Gelieve dit in de toekomst te gebruiken zowel voor al uw communicatie met het Instituut als met uw externe contacten. Het ITAA-lidnummer van een natuurlijke persoon is uniek. Voor natuurlijke personen begint dit met het cijfer “1”. • 'Mijn publieke profiel': Hier vindt u de gegevens terug zoals deze in het publieke register opgenomen zijn voor derden. Derden kunnen hiervoor gebruik maken van de zoekmodule op de ITAA-website. Gelieve ook de rubrieken 'Onderneming(en)' en 'Kantoren' na te kijken en waar nodig bij te werken. In de rubriek 'Ondernemingen' vindt u de gegevens van uw ITAA-vennootschap(pen) terug met hun nieuwe ITAA-lidnummer (dat begint met het cijfer '5').
47
ITAA JAARVERSLAG 2020 CLUSTER BEROEP & KWALITEIT
Cel Permanente vorming ganisatoren van vormingsactiviteiten behandeld en erkend, opdat onze leden uit een zo groot mogelijk aanbod aan permanente vorming kunnen kiezen. De Commissie permanente vorming heeft steeds toezicht op de kwaliteit van de vormingen gehouden.
COVID-19 heeft ons in 2020 op heel wat zaken een andere kijk gegeven en ons leven volledig beheerst. Er moest een evenwicht gezocht worden tussen werk en privé. Wij zijn er ons dan ook van bewust dat het niet altijd evident was om nog tijd te maken voor permanente vorming, daarom heeft de Raad van het ITAA beslist om voor de jaren waarin 2020 voorkomt het minimumaantal vormingsuren uitzonderlijk naar 100 (i.p.v. 120u/3 jaar) te herleiden. 48
En tot slot werd er, door een werkgroep van zowel leden van het BIBF als het IAB, aan de nieuwe norm permanente vorming van het ITAA gewerkt.
De Raden van het vroegere IAB en BIBF en de Raad van het ITAA hebben daarom beslist om u in deze uitzonderlijke en soms moeilijke periode tegemoet te komen door de vormingen op afstand tijdelijk onder categorie A (ex-IAB) te laten vallen en de beperking tot 20 % of 8 uur (ex-BIBF) te laten vallen, zodat u uw motivatie tot het volgen van permanente vorming niet zou verliezen. Want dit jaar is het nogmaals bewezen, hoe meer men weet, hoe beter men onze klanten kan adviseren en bijstaan met raad en daad.
De Commissie permanente vorming van het IAB, opgericht in 2008, heeft tot september 2020 haar werkzaamheden voortgezet. Met andere woorden: zij is er blijven op toezien dat de leden van het vroegere IAB de verplichting tot permanente vorming zijn blijven naleven. Waar nodig werd bijgestuurd door middel van begeleiding. Helaas werden er in sommige gevallen administratieve kosten opgelegd voor de niet-naleving van de norm permanente vorming. Gelukkig waren de meeste leden wel in orde met hun verslagen permanente vorming.
Op 30 september 2020 zag het ITAA het levenslicht. Door de fusie van het IAB en het BIBF zijn er enkele verschuivingen gebeurd. Hieronder geven wij u meer uitleg.
Naast het begeleiden en ondersteunen van de leden heeft de Commissie permanente vorming ook een groot aantal erkenningsaanvragen van vormingsoperatoren en or-
Wij danken de leden van de Commissie permanente vorming voor hun jarenlange en niet-aflatende inzet, motivatie en hun overdracht aan de nieuwe Cel permanente vorming. Sinds oktober 2020 werd de Cel permanente vorming binnen het ITAA opgericht, zij bestaat uit: VOORZITTER: Christine Nuttin ONDERVOORZITTER: Sylvia Thienpont LEDEN: Etienne Claes, Daan Jans
De Cel permanente vorming bouwt verder op de werkzaamheden van de vroegere Commissie permanente vorming en zal blijven toezien op de kwaliteitsvolle vormingen die worden aangeboden, opdat de leden hun beroepskennis up-to-date kunnen houden. 2021 wordt het jaar waarin het nieuwe elektronische platform permanente vorming zal worden gelanceerd. Dit platform moet vooral duidelijk en gebruiksvriendelijk worden voor onze leden en de erkende vormingsoperatoren. Verder zal er een taskforce worden opgericht om alle erkende vormingsoperatoren en -activiteiten te controleren op de kwaliteit van hun vormingen en de strikte naleving van de nieuwe norm permanente vorming van het ITAA. De Cel permanente vorming houdt eraan om alle leden zo goed mogelijk te informeren en hierover op regelmatige basis te communiceren (nieuwe norm en nieuw platform).
ITAA JAARVERSLAG 2020 CLUSTER BEROEP & KWALITEIT
Commissie Antiwitwas En of 2020 bijzonder was. Door COVID-19 zijn de geplande controles AWW in het begin van het jaar ofwel uitgesteld naar een latere datum ofwel niet kunnen doorgaan. Gezien de opgelegde maatregelen door de overheid werden er dan ook zo goed als geen controles meer gepland om het virus zo weinig mogelijk de kans te geven zich te verspreiden. In ons overzicht zult u vaststellen dat COVID-19 verantwoordelijk is voor het lage cijfer in 2020.
OVERZICHT CONTROLES VOORBIJE DRIE JAAR Om u zo veel mogelijk te begeleiden en te helpen bij de voorbereiding van uw AWW-controle, sommen we hieronder enkele aandachtspunten op: • Wanneer u een uitnodiging krijgt voor een controle, zorg er dan voor dat uw dossier tot in de puntjes is voorbereid, dit bespaart tijd en energie, zowel voor u als voor de controleur. • Indien u vragen heeft, stel die dan zo snel mogelijk, wacht niet tot de dag van de controle. • U kan steeds alle informatie over AWW terugvinden op de website van het ITAA. • Er worden ook op regelmatige basis vormingen over AWW georganiseerd door erkende vormingsoperatoren, blijf up-to-date. Ook de fiscale consultants (niet-leden van het ITAA) die vanaf 2021 worden ingeschreven op een aparte lijst van het openbaar register, zijn onderworpen aan de AWW-controle. Zij zijn geen beroepsbeoefenaars van het ITAA, maar moeten ook de AWW-regels respecteren en zijn onderworpen aan de antiwitwaswetgeving
49
De Commissie AWW stelt vast dat stagiairs vandaag nog onvoldoende vormingen volgen over AWW. Aangezien de stagiairs ook onderworpen zijn aan de AWW-controle, is het van cruciaal belang dat zij hiervoor de nodige stappen ondernemen en zich bijscholen. In 2021 hopen wij het aantal AWW-controles opnieuw op te drijven, zodat niet alleen onze leden maar ook hun cliënteel op beide oren kunnen slapen.
ITAA JAARVERSLAG 2020 CLUSTER BEROEP & KWALITEIT
Cel AWW-management
50
De Cel AWW-management volgt steeds alle reglementeringen op die van toepassing zijn op het gebied van witwassen van geld en financiering van terrorisme, zowel op nationaal als Europees niveau. Op die manier kunnen nieuwe tools en modellen worden ontwikkeld om de leden te begeleiden in deze soms complexe verplichtingen. De Cel beantwoordt op verzoek van de FAG-GAFI, de Europese Commissie enz. tevens de talloze vragenlijsten waarbij steeds de nodige statistieken worden meegegeven. Deze antwoorden worden vervolgens gebruikt om na te gaan of (i) België de Europese AML-richtlijnen correct heeft omgezet en (ii) de AWW-verplichtingen door onze beroepssector efficiënt worden toegepast.
Samenstelling VOORZITTER: Yves Drapier LEDEN: Jos De Blay, Patrick Van Haudt, Angelo Terranova, Veerle Van Eylen, Nick Michiels, Pascal Sannia VERANTWOORDELIJKE PERSONEELSLEDEN ITAA: Frank Haemers en Axelle Dekeyser
Daartoe heeft de Cel AWW-management zich in 2020 onder andere toegelegd op: • Publicatie van een nieuwe gezamenlijke AWW-norm (ITAA-IBR). Deze norm – die verplicht moet worden toegepast – biedt onze leden een reglementair kader dat is aangepast aan het beroep en de wet van 18 september 2017 interpreteert. • Uitwerking van tools en modeldocumenten waarvan het gebruik weliswaar niet verplicht is, maar toch aangeraden. De Cel heeft een Handleiding opgesteld die leden begeleidt bij de opstelling van hun eigen kantoorprocedures. In die handleiding worden overigens modellen van formulieren en risicobeoordeling voorgesteld. Deze documenten heeft het Instituut gepubliceerd op zijn website en op het BeExcellent-platform. • Analyse van de omzetting van de 5de AML-richtlijn en voorbereiding van een update van onze tools, specifiek met het oog op deze nieuwe Richtlijn. • Voorbereiding van de evaluatie door de Europese Commissie. De Cel verzamelt telkens cijfermateriaal met als doel om op zulke evaluaties en vragenlijsten van de Europese Commissie te kunnen beantwoorden. De evaluatie van België had moeten doorgaan in 2020, maar werd door de coronacrisis uitgesteld tot de periode februari-april 2021. • Update van vragenlijsten voor de leden, zowel bij offsite controles als onsite controles (kwaliteitstoetsing), mede als gevolg van de nieuwe antiwitwaswetgeving. • Diensten aan leden, contacten met de CFI. De Cel onderzoekt tot slot binnenkomende complexe vragen van leden met betrekking tot de interpretatie, de toepassing en de gevolgen van de wetgeving. Uiterst complexe problematieken worden steeds in overleg met de CFI behandeld.
ITAA JAARVERSLAG 2020 CLUSTER DEONTOLOGIE
CLUSTER DEONTOLOGIE
Vincent Delvaux CLUSTERVERANTWOORDELIJKE
Tuchtprocedure
lige zijde de heer Luc Herve benoemd tot rechtskundig assessor. De heer Bernard Derveaux werd benoemd tot plaatsvervangend rechtskundig assessor. De Franstalige plaatsvervangende assessor moet nog worden benoemd.
Veerle Sleeuwagen CLUSTERVERANTWOORDELIJKE
Door de inwerkingtreding van de wet van 17 maart 2019 betreffende de beroepen van accountant en belastingadviseur werd ook een nieuwe tuchtprocedure van kracht. De relevante wettelijke bepalingen daaromtrent betreffen de artikels 89 tot en met 114 van voormelde wet, net als de artikels 66 tot en met 76 van het KB van 11 september 2020 tot vaststelling van de nadere regels van het openbaar register van het Instituut van de Belastingadviseurs en de Accountants en, de toekenning van de hoedanigheid aan de personen van derde landen en aan de rechtspersonen, de regels inzake de werking van het Instituut en de voorwaarden inzake beroepsverzekering.
De nieuwe tuchtprocedure is in grote mate geïnspireerd op de tuchtprocedure zoals ze was voorzien binnen het (oude) BIBF. Elke kamer van de Tuchtcommissie wordt immers bijgestaan door een rechtskundig assessor en een plaatsvervangend rechtskundig assessor. Deze worden voor een hernieuwbare termijn van 6 jaar benoemd door de minister bevoegd voor Economie en de minister bevoegd voor Middenstand, en worden gekozen uit advocaten die gedurende minstens tien jaar ingeschreven zijn op het tableau van een orde van advocaten. Bij Ministerieel Besluit van 28 september 2020 werd langs Nederlandstalige zijde de heer Frank Vanbiervliet en langs Fransta-
De rechtskundig assessor voert het tuchtonderzoek en wordt hierin bijgestaan door de referendarissen, die hem adviseren en de tuchtdossiers voorbereiden. De referendarissen worden benoemd door de Raad van het Instituut onder de personeelsleden van het Instituut. Bij beslissing van 1 september 2020 werden Isabelle Guffens, Yoni Hannes, Laura Vos en Willem De Meyer benoemd tot Nederlandstalige referendaris. Langs Franstalige zijde werden bij dezelfde beslissing van de Raad Noemi Pacitti, Charles Bayart, Eric Basso en Sven Andersen benoemd tot referendaris. Nadat de rechtskundig assessor de informatie die hij noodzakelijk acht heeft verzameld of laten verzamelen, oordeelt hij of er al of niet voldoende bezwaren zijn om het dossier door te verwijzen naar de Tuchtcommissie. De rechtskundig assessor kan dus het dossier klasseren zonder gevolg indien hij van oordeel is dat er onvoldoende bezwaren zijn. In het tegenovergestelde geval zal het dossier aanhangig worden gemaakt voor de Tuchtcommissie en zal het betrokken lid worden uitgenodigd op een zitting waarop deze zijn verweer kan voorbrengen.
51
ITAA JAARVERSLAG 2020 CLUSTER DEONTOLOGIE
Deze oproeping betreft één van de vele taken van de griffie die eveneens wordt waargenomen door personeelsleden van het Instituut, daartoe aangesteld door de Raad. Voor de Nederlandstalige kamer van de Tuchtcommissie werd Sanne Floryn aangesteld en voor de Franstalige kamer Mélissa Piron. Voor de commissie van beroep, zowel de Nederlandstalige als de Franstalige kamer, werd Barbara de Neve aangesteld als griffier.
52
De Tuchtcommissie en, bij hoger beroep, de Commissie van beroep zijn de bevoegde organen om desgevallend een tuchtstraf uit te spreken. De tuchtstraffen zijn voorzien in artikel 93 van de wet van 17 maart 2019 en zijn in grote mate dezelfde gebleven als deze die waren voorzien bij het IAB en het BIBF, met dien verstande dat voortaan geldboetes kunnen worden opgelegd.
Deze nieuwe tuchtprocedure is van toepassing op alle klachten of feiten vastgesteld vanaf 30 september 2020. Artikel 122 van de wet van 17 maart 2019 voorziet eveneens dat deze nieuwe procedure van toepassing is op de dossiers die lopende waren, maar nog niet aanhangig werden gemaakt voor de tuchtinstanties van het BIBF of het IAB: “De tuchtdossiers die aanhangig zijn bij de tuchtinstanties van beide fusionerende Instituten op de dag van de inwerkingtreding van deze wet, blijven behandeld door de tuchtorganen van beide fusionerende Instituten in dezelfde samenstelling en volgens dezelfde procedureregels van toepassing op deze tuchtorganen voorafgaand aan de datum van inwerkingtreding van deze wet. Elk hoger beroep dat ingesteld wordt na de inwerkingtreding van deze wet, wordt behandeld door de Commissie van beroep overeenkomstig deze wet.”
ITAA JAARVERSLAG 2020 CLUSTER DEONTOLOGIE
Tuchtinstanties & tuchtbeslissingen NEDERLANDSTALIGE TUCHTCOMMISSIE IAB
FRANSTALIGE TUCHTCOMMISSIE IAB
VOORZITTER
VOORZITSTER
A BUYSSE André, eremagistraat
A RUBINSTEIN Renée, eremagistraat
PLAATSVERVANGEND VOORZITTER
PLAATSVERVANGEND VOORZITSTER
A COLE Tom, magistraat
A JANSSEN Aurore, magistraat
WERKENDE LEDEN
WERKENDE LEDEN
A STESSENS Leo, gecertificeerd fiscaal accountant A DOOMS Hugo, gecertificeerd fiscaal accountant
A GRAILLET Georges, gecertificeerd fiscaal accountant A DRUART Philippe, gecertificeerd fiscaal accountant
PLAATSVERVANGENDE LEDEN
PLAATSVERVANGENDE LEDEN
A VAN OPSTAL Ludie, gecertificeerd fiscaal accountant A KINDT Stefaan, gecertificeerd fiscaal accountant
A CUVELIER Pol, gecertificeerd fiscaal accountant A MEULEMAN Philippe, gecertificeerd fiscaal accountant
NEDERLANDSTALIGE COMMISSIE VAN BEROEP IAB
FRANSTALIGE COMMISSIE VAN BEROEP IAB
VOORZITTER
VOORZITSTER
A VANDEPUTTE Dries, magistraat
A LEFEBVE Cécile, eremagistraat
PLAATSVERVANGEND VOORZITTER
PLAATSVERVANGEND VOORZITSTER
A BLONDEEL Paul, eremagistraat
A MASSART Laurence, magistraat
WERKENDE LEDEN
WERKENDE LEDEN
A d’ERBEE Elisabeth, magistraat A BIJNENS Anke, magistraat A SMET-VAN MEERBEEK Maria-Teresia, gecertificeerd fiscaal accountant (tot 26/04/2020) A DE COEN Guy, gecertificeerd fiscaal accountant
A GAUDY Jean-Pierre, eremagistraat A PÂRIS Marc-Olivier, eremagistraat A ALLEMAND Christian, gecertificeerd fiscaal accountant A MORIAU Colette, gecertificeerd fiscaal accountant
PLAATSVERVANGENDE LEDEN
PLAATSVERVANGENDE LEDEN
A DELPORTE Lionel, eremagistraat A VAN HOUTTE Thomas, magistraat A DE BLAY Jos, gecertificeerd fiscaal accountant A PAIROUX Willy, gecertificeerd fiscaal accountant (tot 26/04/2020)
A SQUILBECK Alain, eremagistraat A BOHET Nathalie, gecertificeerd fiscaal accountant A LOISELET Jean-Claude, gecertificeerd fiscaal accountant
53
ITAA JAARVERSLAG 2020 CLUSTER DEONTOLOGIE
IAB - TUCHTGEGEVENS 2020 Aantal tuchtbeslissingen per instantie in 2020 TUCHTINSTANTIE
AANTAL BESLISSINGEN
Tuchtcommissie NL
35
Tuchtcommissie FR
22
Commissie van beroep NL
9
Commissie van beroep FR
9
TOTAAL
75
54
Type tuchtbeslissingen per instantie in 2020 WAARSCHUWING
BERISPING
SCHORSING
SCHRAPPING
GEEN SANCTIE
Tucht FR*
3
3
9
2
6
Tucht NL
8
4
13
1
9
Beroep FR
0
0
4
2
3
Beroep NL
2
1
5
0
1
TOTAAL
13
8
31
5
19
* De Franstalige Tuchtcommissie heeft in een dossier twee sancties uitgesproken.
ITAA JAARVERSLAG 2020 CLUSTER DEONTOLOGIE
Weerkerende grieven binnen de beslissingen van de Nederlandstalige Tuchtcommissie in 2020 GRIEF
RECURRENTIE
Schending van het retentieverbod
10
Inbreuk op de plicht tot waardigheid, rechtschapenheid en kiesheid
12
Inbreuk op de wettelijke bepalingen
5
Uitoefening van het beroep in een niet-erkende vennootschap
4
Niet of laattijdig antwoorden op briefwisseling van het Instituut
3
Uitoefening van een bestuurdersmandaat in een handelsvennootschap
3
Onwettig werven van cliënteel
3
Weerkerende grieven binnen de beslissingen van de Franstalige Tuchtcommissie in 2020 GRIEF
RECURRENTIE
Inbreuk op de plicht tot waardigheid, rechtschapenheid en kiesheid
12
Niet-neerleggen van de jaarrekening
5
Schending van het retentieverbod
5
Inbreuk op de onafhankelijkheidsplicht
4
Inbreuk op de verplichting om de opdrachten gewetensvol en met vereiste zorg uit te voeren
4
Professionele tekortkoming
2
Inbreuk op de regels van hoffelijkheid en wederzijdse hulp tussen confraters
2
55
ITAA JAARVERSLAG 2020 CLUSTER DEONTOLOGIE
Weerkerende grieven binnen de beslissingen van de Franstalige Commissie van beroep in 2020 GRIEF
RECURRENTIE
Inbreuk op de plicht tot waardigheid, rechtschapenheid en kiesheid
15
Professionele tekortkoming
8
Schending van het retentieverbod
2
56
Weerkerende grieven binnen de beslissingen van de Commissie van beroep in 2020 GRIEF
RECURRENTIE
Inbreuk op de plicht tot waardigheid, rechtschapenheid en kiesheid
5
Uitoefening van het beroep in een niet-erkende vennootschap
3
Schending van het retentieverbod
2
ITAA JAARVERSLAG 2020 CLUSTER DEONTOLOGIE
SAMENSTELLING VAN DE FRANSTALIGE KAMERS BIBF Franstalige Uitvoerende Kamer
Franstalige Kamer van beroep
VOORZITTER
VOORZITTER
A MORANDINI Philippe
A PICARD Françoise
PLAATSVERVANGEND VOORZITTER
SECRETARIS
A FISSE Damien
A ANDERSEN Sven
RECHTSKUNDIG ASSESSOR
PLAATSVERVANGEND SECRETARIS
A TASSET Jean-Paul, advocaat
A HENRY Delphine
PLAATSVERVANGEND RECHTSKUNDIG ASSESSOR
WERKENDE LEDEN
A HERVE Luc, advocaat
A BUCHE Laurence, fiscaal accountant A DENIS Martine, fiscaal accountant
SECRETARIS A PIRON Mélissa PLAATSVERVANGENDE SECRETARISSEN A ANDERSEN Sven A HENRY Delphine A PACITTI Noemi WERKENDE LEDEN A HUART Guy, fiscaal accountant A JADOUL Marie-Dominique, fiscaal accountant A DENIS Jean-François, accountant PLAATSVERVANGENDE LEDEN A PIREAUX Patricia, fiscaal accountant A LEGREVE Gentiane, fiscaal accountant A PERRI Dominique, fiscaal accountant A COLLIN Jean-Claude, fiscaal accountant A HENROTTE Benoît, fiscaal accountant A TITEUX Damien, fiscaal accountant
PLAATSVERVANGENDE LEDEN A HARTMANN René, fiscaal accountant A HESBOIS Vincent, fiscaal accountant A MARTIN Jacques, fiscaal accountant A DETOURNAY Yves, fiscaal accountant A DOMBOROCZKY Gisèle, fiscaal accountant A ARNOULD Edward, fiscaal accountant
57
ITAA JAARVERSLAG 2020 CLUSTER DEONTOLOGIE
BIBF - TUCHTGEGEVENS 2020 Aantal tuchtbeslissingen per instantie in 2020 TUCHTINSTANTIE
AANTAL BESLISSINGEN
Franstalige Uitvoerende Kamer
19
Franstalige Kamer van beroep
5
Type tuchtbeslissingen per instantie in 2020
58
SINE DIE
WAARSCHUWING
SCHORSING
WEGLATING*
Franstalige Uitvoerende Kamer
1
3
15
11
Franstalige Kamer van beroep
0
2
3
0
*Weglating is een administratieve sanctie.
ITAA JAARVERSLAG 2020 CLUSTER DEONTOLOGIE
Weerkerende grieven binnen de beslissingen van de Franstalige Uitvoerende kamer in 2020 GRIEF
RECURRENTIE
Inbreuken op de plicht tot rechtschapenheid, eerlijkheid en waardigheid
18
Inbreuken op de plicht om de nodige aandacht te besteden aan het volgen van beroepsopleidingen en/of om ze in het extranet in te voeren
15
Inbreuken op de plicht om de wettelijke en reglementaire bepalingen na te leven die van toepassing zijn op het beroep
11
Inbreuken op de plicht om een opdrachtbrief op te stellen met alle klanten van de boekhouder
9
Inbreuken op de plicht om alle gevraagde informatie over te maken aan de organen van het Instituut
6
Inbreuken op de plicht om de burgerlijke beroepsaansprakelijkheid te dekken door middel van een verzekeringscontract
4
Inbreuken op de plicht om de ledenbijdragen te betalen
3
Inbreuken op de plicht om de Kamer in te lichten over elke gerechtelijke procedure tegen de boekhouder die rechtstreeks of onrechtstreeks verband houdt met het beroep
2
Inbreuken op de plicht om op verzoek van de klant al zijn documenten terug te geven
2
Inbreuken op het verbod om een handels- of ambachtelijke activiteit uit te oefenen, meer bepaald verzekeringsactiviteiten
2
Inbreuken op de verplichting om alle documenten van de klant ter beschikking te stellen van de klant of van de confrater en die binnen het kader van wederzijdse hulp en hoffelijkheid vallen
2
Inbreuken op het verbod om een multidisciplinaire activiteit uit te oefenen zonder voorafgaand verzoek aan de Kamer
1
Inbreuk op de regels van hoffelijkheid en wederzijdse hulp tussen confraters
1
Inbreuk op de informatieplicht naar het publiek
1
59
ITAA JAARVERSLAG 2020 CLUSTER DEONTOLOGIE
Recurrente grieven binnen de beslissingen van de Franstalige Kamer van beroep in 2020 GRIEF
60
RECURRENTIE
Inbreuken op de plicht om de documenten (briefpapier, e-mails, visitekaartjes, ereloonnota’s, werkdocumenten, deurplaat en andere dragers) te gebruiken die voorbehouden zijn aan de activiteiten van het beroep
2
Inbreuken op de plicht tot rechtschapenheid, eerlijkheid en waardigheid (met betrekking tot het onafhankelijkheidsprincipe)
2
Uitoefening van een bestuurdersmandaat in een handelsvennootschap
2
Inbreuken op de plicht om de ledenbijdragen te betalen
1
Inbreuken op de plicht om een opdrachtbrief op te stellen met alle klanten van de boekhouder
1
Inbreuken op de plicht om de wettelijke en reglementaire bepalingen na te leven die van toepassing zijn op het beroep (ten aanzien van het reglement dat de verplichting oplegt om de vragenlijst over de antiwitwaswet in te vullen en af te sluiten)
1
Uitoefening van het beroep in een niet-erkende vennootschap
1
ITAA JAARVERSLAG 2020 CLUSTER DEONTOLOGIE
SAMENSTELLING VAN DE NEDERLANDSTALIGE UITVOERENDE KAMER Nederlandstalige Uitvoerende Kamer
Nederlandstalige Kamer van Beroep
VOORZITTER
VOORZITSTER
A VANBIERVLIET Frank, advocaat
A D’HONT Nicole, advocaat
PLAATSVERVANGEND VOORZITTER
PLAATSVERVANGEND VOORZITTER
A LECOUTRE Rudi, advocaat
A BUYSSE André
WERKENDE LEDEN
WERKENDE LEDEN
A DENIVEL Sonia, accountant A DOCKX Maria, accountant A DE NUL Robert, fiscaal accountant
A MEYS Caroline, fiscaal accountant A SCHRAEPEN Xavier, fiscaal accountant
PLAATSVERVANGENDE LEDEN
A PEETERS Benny, fiscaal accountant A VAN HOYE Frank, fiscaal accountant A VANOPBROEKE Bernard, fiscaal accountant A VANDERBEUKEN Toon, fiscaal accountant A PAESMANS Josée, fiscaal accountant A SLABBYNCK Willy, fiscaal accountant
A OMBELETS Ghislain, fiscaal accountant A SAMAEY Ignace, fiscaal accountant A ROELANDT Jozef, fiscaal accountant A HERMANS Dieter, fiscaal accountant A PAUWELS Eric, fiscaal accountant A DECOCK Geert, fiscaal accountant RECHTSKUNDIG ASSESSOR A VERSTRAETEN Peter, advocaat PLAATSVERVANGEND RECHTSKUNDIG ASSESSOR A VAN GEEL Alain, advocaat SECRETARIS UITVOERENDE KAMER A VOS Laura (tot 24 april 2020) A FLORYN Sanne (vanaf 24 april 2020) PLAATSVERVANGEND SECRETARIS UITVOERENDE KAMER A MINNOT Lynn (tot 06/03/2020) A VOS Laura (vanaf 24/04/2020)
PLAATSVERVANGENDE LEDEN
SECRETARIS KAMER VAN BEROEP A HAEMERS Frank PLAATSVERVANGEND SECRETARIS KAMER VAN BEROEP A VOS Laura
61
ITAA JAARVERSLAG 2020 CLUSTER DEONTOLOGIE
62
BIBF – TUCHTZAKEN 2020 Aantal beslissingen in 2020 TUCHTINSTANTIE
AANTAL BESLISSINGEN
Nederlandstalige Uitvoerende Kamer
20
Nederlandstalige Kamer van Beroep
1
TOTAAL
21
Tuchtsancties uitgesproken in 2020 VRIJSPRAAK
GEEN SANCTIE
WAARSCHUWING
BERISPING
SCHORSING
SCHRAPPING
Nederlandstalige Uitvoerende Kamer
1
7
1
6
5
0
Nederlandstalige Kamer van Beroep
0
0
0
1
0
0
ITAA JAARVERSLAG 2020 CLUSTER DEONTOLOGIE
Grieven waarop de beslissingen van de NUK gebaseerd zijn in 2020 (er kunnen meerdere grieven per dossier voorkomen) GRIEF
RECURRENTIE
Artikel 2: de leden van het BIBF zijn ertoe gehouden alle wettelijke en reglementaire bepalingen van toepassing op het beroep na te leven, alsook de richtlijnen van de Raad.
1
Artikel 4: een erkend boekhouder BIBF moet zijn beroep uitoefenen met de vereiste bekwaamheid, rechtschapenheid, eerlijkheid en waardigheid.
12
Artikel 9: de leden van het Instituut zijn ertoe gehouden alle gevraagde inlichtingen zo snel mogelijk en binnen de termijn van één maand schriftelijk over te maken aan de bij Wet of Reglement opgerichte organen, zodat zij hun wettelijk toevertrouwde bevoegdheden kunnen uitoefenen.
6
Artikel 11: de externe boekhouder en zijn cliënt dienen, voorafgaand aan de uitvoering van enige prestatie, een opdrachtbrief op te maken.
6
Artikel 15: de Nationale Raad bepaalt het minimum aantal uren dat jaarlijks aan de beroepsvervolmaking moet worden besteed. De boekhouder BIBF dient de gevolgde beroepsvervolmaking jaarlijks te rapporteren aan het Instituut en moet op verzoek van de Kamer de nodige bewijzen voorleggen van de onderwerpen en de tijd die hij aan die beroepsvervolmaking heeft besteed.
8
Artikel 16: de boekhouder BIBF is gehouden tot wederzijdse hulp en hoffelijkheid tegenover zijn confrater en moet zich onthouden van elke houding of handeling die een confrater schade kan berokkenen.
3
Artikel 17: de externe boekhouder BIBF is ertoe gehouden om alle stukken, eigen aan de cliënt, onverwijld en uiterlijk binnen de 15 dagen ter beschikking te stellen van zijn cliënt of de opvolgende confrater.
4
Artikel 21: § 1. Behoudens voor de activiteiten vermeld in paragraaf 2, wordt de uitoefening, als natuurlijke persoon of als rechtspersoon, van multidisciplinaire activiteiten toegestaan door de Kamers, op schriftelijk verzoek van een extern boekhouder BIBF, voor zover de onafhankelijkheid en de onpartijdigheid van het lid niet in gevaar komen. § 2. Volgende beroepsactiviteiten, uitgeoefend als natuurlijk persoon of als rechtspersoon, worden altijd beschouwd als activiteiten die de onafhankelijkheid en de onpartijdigheid van de externe boekhouder BIBF in het gedrang brengen: de activiteiten van verzekeringsmakelaar of -agent, deze van vastgoedmakelaar uitgezonderd de syndicusactiviteit, alsook alle bancaire activiteiten en activiteiten van financiële dienstverlening waarvoor de inschrijving bij de Autoriteit voor Financiële Diensten en Markten vereist is.
1
63
ITAA JAARVERSLAG 2020 CLUSTER DEONTOLOGIE
Grieven waarop de beslissingen van de KVB gebaseerd zijn in 2020 (er kunnen meerdere grieven per dossier voorkomen) GRIEF
64
RECURRENTIE
Artikel 16: de boekhouder BIBF is gehouden tot wederzijdse hulp en hoffelijkheid tegenover zijn confrater en moet zich onthouden van elke houding of handeling die een confrater schade kan berokkenen.
1
Artikel 17: de externe boekhouder BIBF is ertoe gehouden om alle stukken, eigen aan de cliënt, onverwijld en uiterlijk binnen de 15 dagen ter beschikking te stellen van zijn cliënt of de opvolgende confrater.
1
ITAA JAARVERSLAG 2020 CLUSTER DEONTOLOGIE
Overzicht Tuchtrechtspraak (BIBF & IAB)
Onafhankelijkheid OPSTELLEN VAN BOEKHOUDKUNDIGE STAAT VOOR ECHTGENOTE In zijn beslissing van 19 augustus 2020 oordeelde de Tuchtcommissie van het IAB over de houding van een accountant die de boekhouding voerde van de vennootschap van diens echtgenote. In casu stelde de accountant de boekhoudkundige staat op waarop de verkoop van de vennootschap aan een overnemer werd gebaseerd. In een geschil met betrekking tot de overdracht werden door de rechtbanken vonnissen uitgesproken in het nadeel van de overlater. Volgens de Tuchtcommissie bevond de accountant, die tevens de echtgenoot van de overlater was, zich in een situatie waarin zijn onafhankelijkheid in het gedrang kon komen. De Tuchtcommissie is dan ook van mening dat de accountant de opdracht voor de overlatende vennootschap niet had moeten aanvaarden.
BELANGENCONFLICT – SAMEN MET CLIËNTEN INVESTEREN In een beslissing van 15 juli 2020 heeft de Franstalige Kamer van beroep van het BIBF een tuchtstraf uitgesproken tegen een externe boekhouder voor onder andere schending aan diens onafhankelijkheidsplicht: • Het lid heeft zijn onafhankelijkheidsplicht geschonden en bevond zich meermaals, en met meerdere cliënten in een situatie van belangenconflict nadat hij samen met hen investeringen ontwikkelde en er tevens aan deelnam (ofwel rechtstreeks, ofwel onrechtstreeks door middel van vennootschappen waarin ze deelnemingen bezitten). • Beleggingsadvies en patrimoniumbeheer voor eigen cliënten getuigt van een gebrek aan onafhankelijkheid en creëert belangenconflicten in hoofde van het lid. • Door mandaten te hebben op bankrekeningen van bepaalde cliënten en diezelfde rekeningen te gebruiken voor immobiliënprojecten waarin hij zelf betrokken partij was (persoonlijk of via een tussenpersoon), bracht het lid zijn onafhankelijkheid ernstig in gevaar. Temeer omdat het lid bepaalde bankrekeningen gebruikte voor eigen rekening of voor rekening van de vennootschappen waarin hij aandelen bezit. Bovendien, aldus de Kamer van beroep, “maakt het niet uit dat deze beleggingen samen met cliënten werden uitgevoerd” met wie de leden “geprivilegieerde banden of vriendschapsbanden onderhielden, deze situatie doet niets af aan de fout, wel integendeel, ze had de boekhouder tot (nog) meer behoedzaamheid moeten aanzetten”.
65
ITAA JAARVERSLAG 2020 CLUSTER DEONTOLOGIE
ten van een beroepsbeoefenaar beklagen zich omtrent de kwaliteit van de geleverde dienstverlening en dienen klacht in bij de Raad van het Instituut.
66
Diligence en beroeps bekwaamheid NEERLEGGING VAN NIET-GOEDGEKEURDE JAARREKENINGEN In een zaak waarover de Commissie van beroep van het IAB op 19 februari 2020 uitspraak deed, had de accountant de jaarrekeningen van een cliënt neergelegd bij de Nationale Bank van België, hoewel die jaarrekening niet door de algemene vergadering van die cliënt werd goedgekeurd, noch werd bekrachtigd door de raad van bestuur. De Commissie van beroep is van oordeel dat hier een professionele fout werd begaan, hoewel de cliënt de neerleggingskosten zou hebben betaald.
De Commissie van beroep achtte het feit dat de accountant vooral handelde met als doel om een boete te vermijden geen invloed heeft op diens fout. De Commissie benadrukte dat de accountant, door middel van een verkeerde neerlegging, tevens een inbreuk pleegde tegen diens onafhankelijkheidsplicht aangezien hij zijn eigen werkzaamheden als accountant heeft gevalideerd in plaats van de cliënt.
Niet-erkende onderaannemer De beslissing van de Tuchtcommissie van het IAB van 25 februari 2020 situeert zich in de volgende context. Verschillende cliën-
De Raad stelt inderdaad inbreuken vast op artikel 16 KB-plichtenleer en stelde vast dat de dossierbeheerder van de klagers geen lid was van het Instituut, maar wel een onderaannemer die zijn diensten in het betrokken dossier via zijn vennootschap factureerde aan de beroepsbeoefenaar. Deze laatste factureerde dan op zijn beurt door naar de klagers. De Tuchtcommissie achtte vooreerst de onzorgvuldigheden in het dossier bewezen en stelde vervolgens dat de wanvertoning in de dossiers op het conto moest worden geschreven van de onderaannemer die als dossierbeheerder dienst deed. Ze besloot hierbij dat een daartoe niet bevoegde derde aldus in staat werd gesteld taken uit te voeren die voorbehouden zijn voor het beroep van accountant en dit alles onder de verantwoordelijkheid en het (totaal ontbrekende) toezicht van de beroepsbeoefenaar. Er werd dan ook een tuchtsanctie opgelegd aan de betrokken beroepsbeoefenaar.
ITAA JAARVERSLAG 2020 CLUSTER DEONTOLOGIE
Rechtspraak inzake bescherming van het beroep 1. RECHTBANK VAN EERSTE AANLEG VAN HENEGOUWEN, AFDELING CHARLEROI, 12DE CORRECTIONELE KAMER – 14 JANUARI 2020- Procedure ingeleid door het Openbaar Ministerie. Een oud-BIBF-stagiaire werd vervolgd voor illegale uitoefening van het beroep van boekhouder. Ze werd veroordeeld tot een boete van 6.400 euro of tot een vervangende gevangenisstraf van een maand met drie jaar uitstel. Betrokkene werd bovendien failliet verklaard. 2. HOF VAN BEROEP VAN LUIK, 6DE CORRECTIONELE KAMER – 23 JANUARI 2020- Procedure ingeleid door het Openbaar Ministerie. De betrokkene werd veroordeeld voor illegale uitoefening van het beroep van boekhouder en voor illegale voering van de titel van boekhouder. Hij oefende het beroep uit via een vennootschap. Hij werd eerder op 8 januari 2019 door de rechtbank van eerste aanleg van Luik veroordeeld tot een gevangenisstraf van drie maanden en de betaling van een boete van 6.000 euro. Er werd tevens een verbod uitgevaardigd tot het uitoefenen van de functie van bestuurder of bedrijfsleider. Het hof van beroep van
Luik verminderde de gevangenisstraf tot één maand met drie jaar uitstel. Het Hof behield echter de boete van 6.000 euro, maar met uitstel van drie jaar, teneinde de betrokkene nog een kans te geven. Het hof behield weliswaar het verbod op het uitoefenen van het beroep en herleidde de verbeurdverklaringen (initieel 65.000,14 euro) naar 10.000 euro. Op burgerrechtelijk vlak bevestigde het hof van beroep de veroordeling tot de betaling van een materiële schadevergoeding van 1.798 euro en een morele schadevergoeding van 250 euro aan het BIBF. Het hof veroordeelde beklaagde bovendien tot de betaling van 480 euro procedurekosten. 3. RECHTBANK VAN EERSTE AANLEG VAN LUIK, AFDELING LUIK, 18DE CORRECTIONELE KAMER – 27 FEBRUARI 2020 - Procedure ingeleid door het Openbaar Ministerie. Een oud-BIBF-lid werd vervolgd omdat hij het beroep bleef uitoefenen nadat hij geschrapt werd van het tableau. De rechtbank weigerde de opschorting van uitspraak van veroordeling als gevolg van de lange periode waarin de inbreuk plaatsvond (meer dan 8 jaar). De beklaagde werd veroordeeld tot een boete van 4.000 euro met drie jaar uitstel. Voor de vastlegging van de sanctie
hield de rechtbank rekening met de ernst van de feiten, de lange periode waarin de inbreuk gepleegd werd, de berokkende imagoschade aan het beroep van boekhouder en deloyale concurrentie tegenover boekhouders die wél de deontologische regels (inschrijving bij het BIBF, opleidingen) naleven. Op burgerrechtelijk vlak veroordeelde de rechtbank de beklaagde tot het betalen van 3.468 euro materiële schadevergoeding en 250 euro morele schadevergoeding aan het BIBF, meer specifiek met het oog op de impact op de goede werking en de eer van het BIBF omdat hij de titel van erkend boekhouder-fiscalist voerde en een professioneel bedrijfsnaambord gevestigd had aan zijn gebouw. De beklaagde werd bovendien veroordeeld tot het betalen van 780 euro procedurekosten. 4. RECHTBANK VAN EERSTE AANLEG VAN WAALS-BRABANT, 6DE CORRECTIONELE KAMER – 10 NOVEMBER 2020 - Procedure ingeleid door het Openbaar Ministerie. Een natuurlijke persoon en rechtspersoon werden onder andere vervolgd omdat ze zich in het openbaar voorstelden onder de hoedanigheid van accountant of belastingadviseur. De beklaagde werd veroordeeld tot een gevangenisstraf van 15 maan-
den (hij werd met name ook voor andere inbreuken veroordeeld) en het betalen van een boete van 208 euro. Beide strafvorderingen werden voorzien met een uitstel van drie jaar. De vennootschap (ook vervolgd voor andere inbreuken) werd veroordeeld tot het betalen van een boete van 4.000 euro met drie jaar uitstel. 5. RECHTBANK VAN EERSTE AANLEG VAN LUXEMBURG, AFDELING TRIBUNAL MARCHE-EN-FAMENNE, 14DE CORRECTIONELE KAMER – 25 NOVEMBER 2020 - Procedure ingeleid door het Openbaar Ministerie. Een oud-BIBF-lid werd vervolgd omdat hij het beroep van boekhouder bleef uitoefenen nadat hij werd geschrapt van het tableau. Hij oefende het beroep uit via een vennootschap die eveneens werd vervolgd. De beklaagde is tijdens het rechtsgeding overleden. De illegale uitoefening van activiteiten en titelvoering werden ten laste gelegd tegen de vennootschap. Aangezien de vennootschap slechts een postbusvennootschap was, sprak de rechtbank echter een opschorting uit voor één jaar.
67
ITAA JAARVERSLAG 2020 ALGEMENE DIENSTEN
68
ALGEMENE DIENSTEN
ITAA JAARVERSLAG 2020 ITAA-APPLICATIES & TOOLS
ITAA-APPLICATIES & TOOLS BeExcellent
Dat BeExcellent een verre van statisch platform is voor de ondersteuning van de werking van uw kantoor, blijkt uit de verschillende updates die er kwamen in 2020: • MAART • Er kwam een update van de opdrachtbrieven, met name één voor het opstellen van een financieel plan bij oprichting. Ook waren er een aantal nieuwe artikelen met betrekking tot corona. • JUNI • De nieuwe beroepsdocumentatie 2020 werd beschikbaar gesteld. Ook kwamen er een aantal aanpassingen in verband met de inwerkingtreding van het WVV. Tot slot werden rapporten opgesteld voor het testen van de netto-activa en de liquiditeit. • JULI • De handleiding interne procedures 2020 ging live, later die maand gevolgd door een aanpassing van de modellen in het kader van de antiwitwaswetgeving. • AUGUSTUS • De vragenlijsten kwaliteitstoetsing kregen een grondige herziening. • OKTOBER • BeExcellent 7.0 werd bij alle gebruikers geïnstalleerd. • NOVEMBER • Met het voortduren van de pandemie kwam er een update en uitbreiding van de coronacategorie in BeExcellent. • DECEMBER • Een uitgebreide update van een aantal normen, Europese regelgeving en koninklijke besluiten, onder andere rond de permanente vorming, de antiwitwaswetgeving en de fusie van het IAB met het BIBF tot het ITAA.
Deze updates worden mede mogelijk gemaakt door de werking van de Cel BeExcellent. De BeExcellent-gebruiker heeft ook de weg gevonden naar de servicedesk voor vragen en uitleg rond het platform. In 2020 verwerkte de servicedesk ruim 1.800 BeExcellent-gerelateerde tickets van leden, die ook allemaal binnen een redelijke termijn werden beantwoord of opgelost. Ook werden 1.700 kantoren in 2020 de trotse bezitters van hun eigen BeExcellent-omgeving. Om hen met de opstart te helpen waren er, ondanks de moeilijke corona-omstandigheden negen BeExcellent workshops; vijf in het Nederlands en vier in het Frans. Verder verschenen er in 2020 drie artikelen in het ITAA-zine en zeven in de ITAA-ACcTUA met verdere uitleg en nuttige tips rond het gebruik van BeExcellent. Om u in de toekomst nog beter van dienst te kunnen zijn werd er in 2020 gestart met het updaten van de bestaande handleidingen in het Frans en het Nederlands en met een volledige make-over van de huidige BeExcellent-website.
69
ITAA JAARVERSLAG 2020 ITAA-APPLICATIES & TOOLS
eStox in 2020
70
eStox is een applicatie voor het opmaken van beveiligde digitale effectenregisters. Alle leden van het ITAA hebben automatisch toegang tot deze module via het portaal: https://portal.itaa.be. De hoofdcontactpersoon van het kantoor kan ook medewerkers, interne leden en stagiairs toegang geven via “tool toegang” in het e-loket van het portaal. U heeft dus zelf de touwtjes in handen voor de taakverdeling. Sinds de lancering is er veel veranderd. In eerste instantie werd de helppagina toegevoegd in de rechterbovenhoek van eStox. Hier kan u de handleidingen, releasenotes en instructievideo’s raadplegen. Op die manier heeft u steeds de laatste versie bij de hand. Sinds enkele maanden kan u ook inloggen in de demo-omgeving om de applicatie eerst kosteloos uit te proberen en nieuwe scenario’s te testen. Hou er wel rekening mee dat er geen link is tussen de demo-omgeving en de liveomgeving. U kan dus geen dossiers overzetten naar de liveomgeving als de test geslaagd is.
Daarnaast werden er ook inhoudelijke verbeteringen doorgevoerd. Om afrondingsverschillen te voorkomen, worden zowel de nominale waarde van het kapitaal en de aandelen als de uitgiftepremie sinds vorig jaar tot acht cijfers na de komma afgerond. Op het niveau van de effectenhouders kan u intussen ook het rijksregisternummer opgeven. De hieraan verbonden functionaliteiten zullen nog verder uitgediept worden in 2021. Intussen wordt het rijksregisternummer bijvoorbeeld al gebruikt voor de eventuele UBO-registraties. Verder wordt in het UBO-gedeelte ook de huidige situatie in het UBO-register ter vergelijking weergegeven. Wanneer eStox geen UBO-voorstellen heeft, wordt enkel de huidige situatie in het UBO-register getoond.
Indien u bijkomende vragen heeft over eStox, mag u contact opnemen met de servicedesk via servicedesk@itaa.be of +32 (0)2 221 10 00.
ITAA JAARVERSLAG 2020 ITAA-APPLICATIES & TOOLS
Unified by Invoicing Ongeveer twee jaar geleden lanceerden we Unified by Invoicing (Billtobox), een softwaretoepassing waarmee alle facturen worden verzonden, ontvangen en verwerkt. Bovendien is alles gedekt door het beroepsgeheim. De toepassing is (of wordt) gekoppeld met alle boekhoudprogramma’s op de markt. En vooral, ze zorgt dat ons beroep centraal blijft in de facturatiestroom, want alleen een cliënt van een (gecertificeerd) accountant kan genieten van dit uitzonderlijke voordeel.
71
ENKELE CIJFERS:
55.000 actieve ondernemingen
werken met de toepassing (Billtobox of onder eigen naam van kantoor)
meer dan 1.200 kantoren
zijn aangesloten
1.800.000 facturen/maand
zijn verwerkt via het platform
Nog geen toegang tot deze toepassing? Aarzel dan niet en contacteer ons via de servicedesk (servicedesk@itaa.be). Het abonnement 'smart' is en blijft gratis voor al uw cliënten. De premiumversie ging vanaf 15 mei 2020 over naar een betalende optie. Let wel: ons contract heeft een clausule van 'rode prijzen'! Zodoende zal ITAA voor deze opties steeds goedkoop zijn en blijven. Voor een heel beperkt bedrag per jaar kan uw cliënt genieten van tal van echt nuttige opties.
ITAA JAARVERSLAG 2020 CEL EXTERNAL AFFAIRS
EXTERNAL AFFAIRS Deze Cel staat sinds de oprichting van het Instituut in contact met alle stakeholders van het ITAA, gaande van de socio-economische en politieke wereld, de administratie tot de media. De Cel wil de invloed van het ITAA versterken en op die manier het imago van de beroepsbeoefenaar, maar ook diens rechten en de belangen van álle leden verdedigen.
72
Het team bestaat uit drie personeelsleden, die de voorzitter, de Raad en de directie steunen in hun opdrachten.
Acties in 2020 Zelfs tijdens de coronacrisis stelde de Cel External Affairs alles in het werk om zo goed mogelijk contact te houden met de beleids makers, zeker als het een invloed had op het beroep. Zij hebben tal van virtuele ontmoetingen gehad met de belangrijkste ministers, maar ook nota’s geschreven voor onze verkozen politici met als doel het beroep te hervormen. Tezelfdertijd hebben ze vergaderingen met de fiscale administratie en de onderwijssector voorbereid, talloze ontmoetingen gehad met de studiediensten van alle politieke partijen, parlementaire attachés en vertegenwoordigers van andere verenigingen.
ITAA JAARVERSLAG 2020 CEL EXTERNAL AFFAIRS
Memorandum Bij elke opdracht gaan we steeds uit van de missies en de visie van het ITAA. De leden van de Cel External Affairs hebben de nodige ondersteuning geboden aan de raadsleden bij de creatie van de missie en visie. Om die doelstelling te bereiken, werd een memorandum opgesteld dat als rode lijn dient voor alle politieke gesprekken. Bij het schrijven van deze bijdrage wordt momenteel werk gemaakt van de realisatie van een van onze speerpunten in het memorandum: het ITAA-mandaat. Andere thema’s, zoals de administratieve vereenvoudiging of een fiscaal pact zijn reeds opgenomen in het regeerakkoord. Het team volgt de thema’s dan ook van nabij op, net als alle andere punten waar nog geen gevolg aan wordt gegeven. Uiteraard worden geregeld een aantal punten toegevoegd naargelang de behoeften van onze leden.
73
6
Bepalingen op de aftrek op bedrijfswagens of andere kosten
48%
48%
ITAA JAARVERSLAG 2020 CEL EXTERNAL AFFAIRS
Heeft COVID-19 een impact op het ondernemersvertrouwen? NEEN
25%
ITAA-Barometer
JA
In 2020 heeft het ITAA een nieuwe tool ontwikkeld: de jaarlijkse ITAA-barometer van de accountant. Aan de hand van deze enquête kan het Instituut een reeks standpunten verzamelen van alle beroepsbeoefenaars aangaande HR-beleid, administratieve lasten, de toekomst van het beroep, het economische klimaat enz. Covid overheerste 2020, waardoor ook in onze enquête een aantal vragen werden opgenomen over de impact van de crisis. De resultaten van de ITAA-barometer werden besproken op 10 november 2020 in het kader van de Internationale Dag van de Accountant.
75%
ITAA-BAROMETER 2020
74
DE MENING VAN 2.000 ACCOUNTANTS EN ITAA-BAROMETER 2020 BELASTINGADVISEURS DE MENING VAN 2.000 ACCOUNTANTS EN BELASTINGADVISEURS ❙ LIJST “ADMINISTRATIEVE LASTEN” LIJST 'ADMINISTRATIEVE LASTEN' 1
UBO-register
2019
2020
84% 2019
91% 78%
1
UBO-register
84%
91%
2
Antiwitwaswetgeving
72%
78%
3
Weerslag van COVID
70%
-
44
GDPR GDPR
58%
58% 67%
67%
5
Nieuw wetboek van vennootschappen
55%
55%
55%
6
Bepalingen op de aftrek op bedrijfswagens of andere Bepalingen op dekosten aftrek
48%
48%
2 3
5 6
Antiwitwaswetgeving
Weerslag van COVID
Nieuw wetboek van vennootschappen op bedrijfswagens of andere kosten
72%
70%
55% 48%
12% GEEN MENING
45%
DALEND
43%
2020
❙ LIJST “ADMINISTRATIEVE LASTEN”
Hoe beoordeelt u het ondernemersvertrouwen? STIJGEND
-
Zijn de COVID-19 maatregelen toereikend?
NEE
JA
37%
63%
48%
Heeft COVID-19 een impact op het ondernemersvertrouwen? NEEN Heeft COVID-19 een impact op het ondernemersvertrouwen?
25%
NEEN
Heeft u vacatures?
ITAA JAARVERSLAG 2020 CEL EXTERNAL AFFAIRS
Heeft u vacatures?
NIET OP ZOEK
OP ZOEK
52%
48%
Augustus 2020. Het ITAA lanceert een nieuw netwerk: Connecting ITAA. Op die manier kan het ITAA nauw contact houden met een dertigtal leden die actief zijn of relaties hebben binnen de politieke wereld. Doel is vooral dat het ITAA en die leden ervaringen uitwisselen, maar ook kan netwerken met het oog op nieuwe contacten om onze standpunten extra te kunnen verdedigen.
Worden de vacatures gemakkelijk ingevuld? JA
Concreet zal het Instituut zijn leden van Connecting ITAA elk jaar ontmoeten tijdens een netwerkmoment, waar van de gelegenheid gebruik wordt gemaakt om specifieke Public affairs-thematieken aan te kaarten.
16% NEE
84%
“
Connecting ITAA
93% VAN DE RESPONDENTEN IS ER VAN OVERTUIGD
De accountants en de belastingadviseurs van morgen moeten verschillende vaardigheden hebben
75
“
ITAA JAARVERSLAG 2020 CEL EXTERNAL AFFAIRS
ENKELE VERWEZENLIJKINGEN IN 2020 ESSENTIEEL BEROEP • Onze beroepsbeoefenaars worden expliciet genoemd binnen de lijsten van essentiële beroepen. Dit gebeurt voor het eerst in het MB van 23 maart 2020 houdende dringende maatregelen om de verspreiding van het coronavirus COVID-19 te beperken. RELANCE EN TASKFORCE ECONOMIC RISK MANAGEMENT GROUP (ERMG) • Met de deelname aan werkgroep nr. 6 “Financiering en steun aan kmo’s en zelfstandigen” van de ERMG, droeg het ITAA actief bij aan de relance. Deze taskforce werd opgericht door de federale regering. 76
In de media Het ITAA houdt regelmatig contact met de media, meer specifiek socio-economische en politieke pers, maar ook pers die naar het brede publiek gericht is. Dit gebeurt via persberichten, waarbij het onderwerp kan verschillen afhankelijk van de actualiteit met betrekking tot het Instituut. Exponenten hiervan zijn bijvoorbeeld de problematiek rond het UBO-register. Het Instituut werd ook meermaals aangesproken door journalisten voor een interview of expertise.
Enkele voorbeelden: • 03/04/2020 Knack: ‘Accountants niet te spreken over online tool voor aanvragen coronapremies’ • 29/09/2020 De Tijd: 'Beroepsgeheim accountants mag niet worden uitgehold' • 29/09/2020 L’Echo: ‘Le secret professionnel doit être garanti’ • 30/09/2020 CCI MAG: ‘La fusion entre les experts-comptables, les conseils fiscaux, les comptables et les comptables-fiscalistes devient une réalité’
ITAA-MANDAAT • Er bestaat een principeakkoord, de ontwikkelingen worden momenteel afgetoetst op IT-technisch vlak. • Overleg is ook gaande op regionaal niveau (Vlaanderen, Wallonië en Brussel). TERMIJNEN PB EN VENB • Na een gezamenlijke actie van de leden, beroepsverenigingen en het ITAA werd een menselijkere en vooral haalbare termijn verkregen. Zeker gezien het uitermate intense jaar. TERMIJNEN BNI • Uitstel verkregen. • Er is een verbinding ontstaan tussen de FOD Financiën en de leden om bepaalde moeilijkheden op te lossen.
ITAA JAARVERSLAG 2020 CEL EXTERNAL AFFAIRS
ROERENDE VOORHEFFING: TOEPASSING VAN NIEUWE ONLINE TOOL • Toegang op naam van het kantoor. • Indiening in XML-formaat. • Geen creatie van een nieuw mandaat dat moet worden ondertekend door de cliënt. REGIONALE STEUNAANVRAGEN: • Geen mandatenprocedure met ID-kaart in Brussel en Wallonië. • In Vlaanderen: vereenvoudigde procedure voor leden via VLAIO. NEERLEGGING VAN STUKKEN BIJ DE GRIFFIER VAN DE ONDERNEMINGSRECHTBANK • Vereenvoudigde procedure voor ITAA-leden. BTW: • Aanpassing van IT-moeilijkheden in INTERVAT. VOORAFGAANDE RAADPLEGING AAN HET ITAA VOOR BEPAALDE ECONOMISCHE EN FISCALE REGELGEVING • Steeds meer stakeholders aanvaarden (op voorstel van het Instituut) om eerst in overleg te gaan met het ITAA voor voorafgaande raadplegingen (adviezen van de Kamer of de Hoge Raad voor Zelfstandigen en kmo’s). VOORSTELLEN VAN VEREENVOUDIGDE AANGIFTEN: • Naar aanleiding van talloze berichten van onze leden heeft het Instituut samen met
193 leden klacht ingediend bij de federale Ombudsdienst. PROCEDURE BIJ HET GRONDWETTELIJK HOF IN HET KADER VAN DE DAC-6 RICHTLIJN • Met als doel het beroepsgeheim van onze leden in het kader van de DAC-6-richtlijn te verdedigen, is het ITAA, samen met de ordes van de advocaten naar het Grondwettelijk Hof gestapt. SAMENWERKING MET COMPANYWEB EN GRAYDON • Naast een samenwerking met Companyweb (die al bestaat sinds 2009) is het ITAA een partnership aangegaan met Graydon. Hiermee kunnen ITAA-leden voortaan toegang krijgen tot allerhande tools die hen zouden bijstaan bij hun adviesverlening aan cliënten. Zodoende kunnen ITAA-leden proactief advies geven. VLAAMSE COMMISSIE VOOR BOEKHOUDKUNDIGE NORMEN • Het ITAA is voortaan vertegenwoordigd binnen de Vlaamse commissie voor boekhoudkundige normen.
Bestaande werven
Vanzelfsprekend ligt er voor het ITAA nog veel werk op de plank om de diensten ten bate van de ondernemingen te verbeteren. Voorts maken we er een punt van om de werklast van onze leden, maar ook hun maatschappelijk belang te benadrukken. In 2021 zal de Cel External Affairs zich blijven inzetten om de belangen van alle beroepsbeoefenaars op alle politieke niveaus in het land te blijven verdedigen. Op federaal niveau alleen al staan nog een veertigtal actiepunten klaar, verspreid over vijf thema’s die betrekking hebben op het beroep: financiën, economie, justitie, kmo’s/ zelfstandigen en administratieve vereenvoudiging/digitale transitie. Op gewestelijk niveau zitten nog een dertigtal doelstellingen in de pijplijn. We benadrukken dat deze hele lijst niet-limitatief is: realistische fiscale termijnen, uniek mandaat voor ITAA-leden, confidentialiteit van adviezen voor interne leden of nog verwerping van voorstellen van vereenvoudigde aangiften, UBO … noem maar op. Mocht u nog punten hebben, dan kunt u deze uiteraard altijd meegeven via de servicedesk. Een andere manier is om uw netwerk ter beschikking te stellen van de ITAA-medewerkers.
77
ITAA JAARVERSLAG 2020 CEL COMMUNICATIE
Dit wetboek verzamelt alle wetgeving met betrekking tot de voornaamste materies waartussen de economische beroepsbeoefenaars dagelijks schipperen. De ITAA-Lex bestaat uit twee delen:
COMMUNICATIE Publicaties
78
In 2020 heeft het ITAA meerdere kwaliteitsvolle publicaties ter beschikking gesteld van zijn leden en stagiairs. Hiermee wil het Instituut voornamelijk zijn leden en stagiairs begeleiden bij het verfijnen van hun beroeps technische vakbekwaamheden.
Het ITAA stelde dan ook vier uitgaven voor: • Belastingalmanak 2020 • Almanak btw 2020 • Almanak vennootschapsbelasting 2020 • Cijfers en Tarieven 2020 De vier uitgaven werden digitaal verstuurd naar de leden, weliswaar met de mogelijkheid om een papieren versie aan te schaffen. Bovendien werden de uitgaven op het BeExcellent-platform aangeboden opdat alle leden en stagiairs via hun kantooromgeving de informatie gemakkelijk konden opzoeken. Daartoe moet de BeExcellent-beheerder van het kantoor eerst de boeken downloaden. In september 2020 heeft het ITAA zijn nieuwe ITAA-Lex voorgesteld; dit boek vloeit voort uit de Codex en de Codac van de vroegere Instituten. De ITAA-Lex wordt gratis verstuurd naar de stagiairs die op 1 januari 2020 zijn ingeschreven op de stagiairslijst.
• Het eerste deel bevat alle fiscale wetgeving: btw-wetboek, WIB, Vlaamse codex Fiscaliteit, Successie in het Waals Gewest en het Brussels Hoofdstedelijk Gewest enz. Ook de Wet tot invoering van het Wetboek van de minnelijke en gedwongen invordering van fiscale en niet-fiscale schuldvorderingen werd opgenomen. • Het tweede deel bevat het vennootschapsrecht, boekhoudrecht, andere wetgeving met betrekking tot verenigingen en vzw’s, antiwitwaswet en de wetgeving met betrekking tot het Instituut. Verder worden het Burgerlijk Wetboek, de faillissementswet, de wet op de insolventiewet, de wet op de continuïteit van de ondernemingen samen met een reeks andere Boeken in het WER opgenomen. Het boek telt meer dan 3.000 pagina’s wetgeving: een uniek formaat in België.
Online publicaties Werden in 2020 nog gepubliceerd, via de website van het ITAA (www.itaa.be): • Jaarverslag 2020 • Coronabrochure (+ updates) • Brochure inwerkingtreding • Memorandum
ITAA JAARVERSLAG 2020 CEL COMMUNICATIE
ITAA-communicatie In de loop van 2020 heeft het ITAA voor zijn leden en stagiairs een aantal communicatietools ontwikkeld.
ITAA-Flash De flashberichten worden vooral gebruikt bij dringende en belangrijke berichtgevingen, naargelang de actualiteit. Vaak gaat het om ‘breaking news’. In 2020 heeft het Instituut 130 ITAA-flashberichten verstuurd, waarvan 75 met betrekking tot de coronamaatregelen en 55 over o.a. oproepen tot kandidatuurstellingen voor talrijke cellen en commissies. Enkele berichten hadden betrekking op andere info, bijv. rond verlengingen van fiscale deadlines.
ITAA-ACcTUA De ITAA-ACcTUA wordt tweewekelijks verstuurd en bevat onder andere institutioneel nieuws, maar ook socio-economische en politieke berichten worden via dit kanaal ge-
communiceerd. Via de nieuwsbrief zenden we regelmatig ook nieuwsfeiten uit (inter) nationale organisaties die we via verschillende kanalen ontvangen. In 2020 heeft het ITAA 18 ITAA-ACcTUA’s verstuurd.
ITAA-zine Het ITAA-zine is een echt tijdschrift waarin vooral technische en meer gedetailleerde artikels worden gepubliceerd. Met dit tijdschrift wou het ITAA een volwaardige vervanger vinden voor Pacioli en Accountancy&Tax. Het tijdschrift wordt maandelijks en digitaal verstuurd, behalve in januari en juli. Met dit tijdschrift willen we voornamelijk onze leden en stagiairs bijstaan om zodoende aan onze missies te voldoen, met name dichter bij het lid staan. Tot slot delen we graag nog mee dat het Instituut regelmatig ook communiceert via Facebook, LinkedIn of Twitter.
79
ITAA JAARVERSLAG 2020 CEL COMMUNICATIE
Algemene vergadering IAB Op 27 juni 2020 namen 1.000 leden deel aan de 34ste en tevens allerlaatste algemene vergadering van het Instituut van de Accountants en de Belastingconsulten (IAB). Door de coronacrisis werd deze algemene vergadering in primeur virtueel gehouden. Tijdens de algemene vergadering werd een verslag uitgebracht van alle activiteiten die het IAB nog heeft gedaan. Verder werd overgegaan tot de stemmingen, maar door technische moeilijkheden zijn deze niet live kunnen gebeuren. Achteraf werden de resultaten alsnog via een apart webinar meegedeeld aan de leden.
ITAA Events 2020
80
Het hoeft vermoedelijk niet meer geschreven te worden, maar 2020 was in alle opzichten een uitzonderlijk jaar. De Raad van het ITAA had bij aanvang van het jaar beslist om één gemeenschappelijke algemene vergadering op te zetten om álle leden samen te brengen. Tegelijk besliste de Raad om de jaarwisseling 2020-2021 in te zetten met roadshows omdat het Instituut dichter bij zijn leden wenst te staan. Dit wil het ITAA vooral bereiken door zichzelf naar uw regio te verplaatsen. Er werd voorzien om ook een studiedag op te zetten zoals in de voorgaande jaren, maar zoals u zelf ervaren heeft, werden er quasi geen evenementen georganiseerd tenzij onder digitale vorm. Uitstel is uiteraard geen afstel: ondanks alles werden er toch een aantal initiatieven opgezet via digitale weg. We denken dan bijvoorbeeld aan de e-vragenronde (in mei-juni) waar onze leden interactief hun vragen over de fusie beantwoord kregen. Bovendien steunde het ITAA, na beslissing van de Raad, de organisatie
van het Forum for the Future, dat eveneens online werd opgezet. Maar de belangrijkste evenementen van dit jaar die het ITAA opzette, waren de (wettelijk verplichte en tevens digitale) algemene vergaderingen. De vergadering van het IAB ging door op 27 juni (IAB), die van het ITAA op 5 september. Hieronder vindt u een kort verslag van beide vergaderingen.
De beslissingen worden als volgt opgesomd: • goedkeuring jaarrekening 2020, • goedkeuring ledenbijdragen 2020 – deze werden niet geïndexeerd, niet verhoogd en de verplichte CFI-bijdrage was vastgelegd op 17,70 euro -, de inschrijvingsrechten voor stagiairs, de administratieve rechten voor stagiairs, en tot slot de dossierrechten voor erkende vennootschappen, • kwijtingen aan de raadsleden en de penningmeester, • kwijting aan de uittredende commissarissen, • benoeming van een Nederlandstalige en een Franstalige commissaris, • voorstel, vastlegging en goedkeuring van de procedure- en administratieve kosten voor leden en stagiairs. 2020 was voor het IAB niet alleen een bijzonder jaar als gevolg van de coronacrisis, het was ook het jaar van zijn 35-jarige bestaan. Een feestelijke afronding van de allerlaatste algemene vergadering was niet mogelijk, maar ondervoorzitter Vincent Delvaux overliep alsnog de belangrijkste momenten die het Instituut sinds 1985 heeft beleefd. Hij bedankte bijgevolg iedereen die een bijdrage heeft geleverd aan de goede werking van het Instituut en het beroep: de (ere)voorzitters, ondervoorzitters, raadsleden, leden van de talrijke commissies en werkgroepen die het Instituut rijk is, alsook het personeel. De algemene vergadering werd tot slot afgesloten met een video over archiefbeelden uit de 35-jarige geschiedenis van het IAB.
ITAA JAARVERSLAG 2020 CEL COMMUNICATIE
Algemene vergadering ITAA Op 5 september 2020 organiseerde het ITAA zijn allereerste (virtuele) algemene vergadering. Ruim 1.630 leden en stagiairs namen eraan deel. De opname van de algemene vergadering vond plaats in Brussels Expo, terwijl alle deelnemers van thuis uit alles live konden volgen en wanneer nodig een stem konden uitbrengen. Overigens konden leden en stagiairs herhaaldelijk vragen stellen of opmerkingen maken aan de raadsleden die tijdens de hele live-opname aanwezig waren. De vragen werden rechtstreeks beantwoord. Deze werkwijze was trouwens ideaal om, gezien de omstandigheden, alsnog dynamiek te creëren tussen de deelnemende leden en het ITAA. De toenmalige ministers van Economie, KMO en Middenstand, Financiën en Justitie grepen tot slot deze eerste algemene vergadering van het ITAA aan om hun felicitaties uit te drukken over de oprichting van het nieuwe Instituut. Elk keek ook uit naar de verdere samenwerking tussen het Instituut en hun respectievelijke administraties. Een volledig verslag van deze algemene vergadering kan worden gelezen in het oktobernummer van het ITAA-zine.
Andere evenementen We voorzien in de mate van het mogelijke om de roadshows alsnog en met een jaar ‘vertraging’ te organiseren. Dat zou momenteel doorgaan in de winter van 2021-2022, tenminste als de omstandigheden het toelaten. Het spreekt voor zich dat de evenementen van het ITAA nooit meer hetzelfde zullen zijn als voor 2020, maar ook wij als Instituut zullen ons flexibel opstellen en de verschillende organisaties van evenementen herzien en herwerken naar het nieuwe normaal.
81
ITAA JAARVERSLAG 2020 TASKFORCE CORONA
CORONATASKFORCE
82
Nog geen jaar geleden, in februari 2020, doken de eerste COVID-19-gevallen op in België. In maart 2020 besloot de regering de horeca te sluiten. De winkels werden gesloten tijdens het weekend. Op 13 maart verscheen het eerste ministerieel besluit houdende dringende maatregelen om de verspreiding van het coronavirus te beperken. Er zouden er nog vele volgen … Het was onmiddellijk duidelijk dat deze crisis een zware impact zou hebben op de economische activiteit van onze ondernemingen. Er ontstond dan ook een ware tsunami aan maatregelen op de verschillende beleidsniveaus om ondernemingen te ondersteunen en de economische impact van deze crisis te verzachten. In deze uitzonderlijke tijden wou het ITAA zijn leden en stagiairs bijstaan, zodat zij op hun beurt als naaste adviseur hun cliënten de best mogelijke service konden aanbieden. Een corona-werkgroep werd opgestart, die, in nauwe samenwerking met de servicedesk, individuele vragen beantwoordde en veranderende regelgeving opvolgde.
De servicedesk beantwoordde maar liefst 2.735 individuele vragen met betrekking tot corona. Tijdens de eerste golf, in maart en april, waren er meer dan 1.000 vragen per maand. De ITAA-coronaflash zag het licht om de leden, in het begin dagelijks, te informeren over gewijzigde wetten, regels en nieuwe steunmaatregels. In totaal werden er inmiddels niet minder dan 75 coronaflashes verstuurd. De ITAA-brochure verzamelt de gegevens van de ITAA-flash en kan als naslagwerk geconsulteerd worden op de ITAA-website. Dankzij de vele leden die ons informeerden over de problemen uit de praktijk die voortvloeien uit ontoereikende regelgeving, kon het ITAA deze problemen voorleggen aan zijn contacten bij de verschillende overheden en administraties. Zo werden onze beroepen uitdrukkelijk vermeld als essentiële beroepen in het Ministerieel Besluit van 23 maart 2020 houdende dringende maatregelen om de verspreiding van het coronavirus te beperken, werden meerdere fiscale aangiften uitgesteld en werd een manuele procedure voorzien in het kader van de verschillende Vlaamse ondersteuningspremies. Het ITAA droeg en draagt ook actief bij tot het uitwerken van voorstellen tot het ondersteunen van de economie en ondernemingen. Zo zetelde het ITAA in de eerste golf in
werkgroep 6 (steun en financiering van de KMO en zelfstandigen) van de ERMG, die opgericht werd door de minister. Verschillende voorstellen, zoals de taxshelter COVID-19 werden verdedigd bij deze werkgroep, waardoor ze daadwerkelijk werden omgezet in regelgeving. Ook in de tweede golf worden voorstellen op de tafel van de overheid gelegd.
DEELNEMERS ERMG-WERKGROEP: A DE CNIJF Herman A DE COSTER Johan A DELEU Patrick A DELVAUX Vincent A KILESSE André A MAILLARD Fernand A VAN THOURNOUT Marc A VERHOEYE Jan A WEYERS Peter
In 2021 zullen de gewone clusters en cellen van het ITAA deze taak van de coronataskforce geleidelijk aan overnemen. Concreet zal de Cel External Affairs zich toeleggen op het lobbywerk, terwijl de Cluster Kenniscentrum zich zal focussen op het verzamelen en voorbereiden van artikels. De berichten worden vervolgens verdeeld onder de leden via de gebruikelijke communicatiekanalen (ITAA-Flash, ITAA-ACcTUA, ITAA-zine).
ITAA JAARVERSLAG 2020 TASKFORCE CORONA
83