ITAA Jaarverslag 2023

JAARVERSLAG 2023

INHOUD

04 VOORWOORD

06 BESTUUR

07 Raad

08 Uitvoerend comité

09 Clusterverantwoordelijken raad

09 Commissarissen

10 ENKELE CIJFERS

14 ALGEMENE DIENSTEN

15 Personeel

18 Cel IT

19 External Affairs

28 Cel communicatie

32 VIER CLUSTERS

33 Cluster Toegang & promotie van het beroep

44 Cluster Kenniscentrum

66 Cluster Beroep & Kwaliteit

Activiteitenverslag kwaliteitstoetsing 2023

Afz. verslag (op basis van artikel 44 van het KB kwaliteitstoetsing)

Jaarverslag van het ITAA – AWW verslag

102 Cluster Deontologie

Éditeur responsable :

Bart Van Coile, PRÉSIDENT ITAA

Vincent Delvaux & Bart Van Coile Vice-Président & Président ITAA

2023 beloofde een stevig jaar te zijn, en zo geschiedde. Traditiegetrouw wensen we u via het jaarverslag een overzicht te geven van wat er allemaal gebeurde.

De leden konden elkaar in 2023 minstens 2 keer ontmoeten op events die het instituut organiseerde: op de Algemene Vergadering van 22 april 2023 en tijdens het ITAA­congres op 9 en 10 november 2023.

De Algemene vergadering van 22 april 2023 stond onder meer in het teken van verkiezingen. Een nieuwe Raad werd verkozen en, binnen die Raad, een nieuw Uitvoerend comité. Er zijn nieuwe personen verkozen, bij anderen is het mandaat verlengd en van sommige mandatarissen werd afscheid genomen. Want zowel de Raad als het Uitvoerend Comité telt minder leden dan tijdens de overgangsperiode. Dit doet echter niets af aan de kwaliteit van het werk dat moet worden geleverd.

VOORUITBLIK

In het jaarverslag van 2023 blikken we niet alleen terug op wat gebeurde.

Hoewel het belang van continuïteit niet mag worden onderschat, is het goed om op gezette tijdstippen de strategie te (her)bekijken, prioriteiten vast te zetten en plannen te maken om dit uit te voeren. Tijdens de strategische raad in september keken de raadsleden richting de toekomst, en werden prioriteiten vastgelegd voor de periode 2023­2025.

Het organogram werd onder de loep genomen. Om een maximale dienstverlening naar leden en diverse stakeholders te kunnen bieden is een goede interne structuur essentieel. Daarom zijn enkele verschuivingen gebeurd. Wij hopen van harte dat dit de dienstverlening ten goede komt. (zie pagina 17)

Maar zoals gezegd, voor de verschillende clusters werden prioriteiten naar voren geschoven. Hierbij de meest essentiële voor u opgelijst:

• Wist u dat de cluster ‘Deontologie’ jaarlijks meer dan 300 deontologieklachten ontvangt? En daarnaast zijn er nog de vragen om hulp van leden met juridische problemen. Leden moeten kunnen worden geholpen, en daarom is het nodig om het aantal klachten te kunnen doen dalen. Daarom ligt de focus voor de cluster Deontologie op het aantal klachten doen verminderen. Gegronde klachten moeten het Instituut zeker bereiken, maar mogen niet verdwijnen in een veelheid van klachten die niet gegrond zijn. Er wordt ook richting toekomst gekeken: wat kan Artificiële Intelligentie betekenen voor de beroepen? Na de nodige voorbereiding zal daarvoor een werkgroep worden opgericht.

• Voor de cluster ‘Toegang tot het beroep’ wordt de ingeslagen weg met de Ambassadeurs verder gevolgd. Het kenbaar maken van de beroepen en promotie van het beroep blijven belangrijk in het kader van instroom. Daarnaast wordt (nog) meer aandacht geschonken aan de stagiair en de stagemeester. Er wordt onderzocht hoe een goede begeleiding vanuit het Instituut hen verder kan helpen, door onder meer verplichte informatiesessies voor stagiairs en ondersteuning vanuit het BeExcellent­platform.

• Voor de cluster ‘Kwaliteit’ is de grootste prioriteit het Openbaar Register. De te volgen procedures worden maximaal in kaart gebracht en geautomatiseerd waar mogelijk. Daarnaast zijn er de uitdagingen voor de uitbreiding van kwaliteitstoetsing die vanaf eind september 2024 aan de orde zijn. Het aantal toetsers zal aanzienlijk moeten toenemen om deze opdracht uit te voeren. Een uitbreiding van de commissie met een wetenschappelijk secretariaat wordt onderzocht. Terechtwijzing zal niet langer onder één enkele dienst zitten, maar wel bij een SPOC die met verschillende diensten zal samenwerken om dossiers tot een goed einde te brengen.

• Voor de cluster ‘Kennis’ ligt de focus op hoe de informatie naar de leden brengen. Een evaluatie van de verschillende tools is daarbij één van de prioriteiten. De nodige opleidingen blijven voorzien om de tools goed te gebruiken kan een actie zijn. Ook het evalueren van de verschillende cellen en werkgroepen is aan de orde, om zo het werk van deze cellen en werkgroepen op maat van de leden te maken. Hoe kan over de output gecommuniceerd worden, opleidingen worden gegeven ….

• Binnen de cluster van de ‘Voorzitter/ondervoorzitter’ is communicatie als speerpunt naar voren geschoven. Via kleinschalige events die in 2024­2026 zullen worden georganiseerd is het de bedoeling om dicht bij de leden te staan en te luisteren. Daar­

naast is het nodig om meer aan databeheer te doen binnen het Instituut. De veelheid aan informatie kan worden ingezet om de werking te optimaliseren. Inzake kwaliteit zal het invoeren van ISRS 4410 naar voren worden geschoven om het imago van het beroep te verbeteren. Doelstelling is om de cijfers in de jaarrekening te objectiveren, naar het voorbeeld van wat in Frankrijk en Nederland wordt gedaan.

HET ITAA VERHUIST

In een nieuwsbrief van 15 oktober 2023 werd de verhuis van het ITAA, samen met het IBR, aangekondigd. De Raad heeft beslist om met het ITAA te verhuizen naar een andere locatie. Omdat de aankoop van een nieuw gebouw te duur bleek, werd uitgekeken naar een nieuwe ruimte in een bestaand gebouw. In overleg met het IBR viel de keuze uiteindelijk op het Phoenix­gebouw, dat onlangs werd gerenoveerd en dat vlakbij het Noordstation gelegen is. De verhuizing staat gepland voor de herfst van 2024.

INTERNATIONAAL

Internationaal was ITAA ook zeer zichtbaar. In september werd Benoît Vanderstichelen verkozen tot voorzitter van FIDEF (Fédération Internationale des Experts­Comptables et Commissaires aux comptes francophones). Deze verkiezing eert ons land voor de Franstalige vertegenwoordiging van het beroep over de hele wereld. Eveneens werd Johan De Coster herverkozen in EFAA, en dit voor een termijn van 2 jaar (tot 2025).

ENKELE DOSSIERS IN DE KIJKER:

Het ITAA zette in verschillende dossiers grote stappen:

• Domiciliëringsnorm: er is een domiciliëringsnorm opgesteld voor leden die zetels van vennootschappen huisvesten. De Hoge Raad voor de economische beroepen (HREB) moet deze norm nog bestuderen en met ons bespreken.

• Kwaliteit: wat de kwaliteitsregels betreft werd er een overeenkomst bereikt met het IBR, zodat elk instituut op dat gebied zijn eigen regels zal hebben.

• E­invoicing: de Raad hoopt dat de digitale facturering er snel komt. Het zou een echte oplossing kunnen zijn voor de werkdruk die we allemaal, jaar in jaar uit, te verduren krijgen.

DUURZAAMHEID TROEF

Het startschot werd al eerder gegeven, maar duurzaamheid is een maatschappelijke tendens waar de ITAA­leden een belangrijke bijdrage zullen leveren:

Grote ondernemingen zullen als eerste de verplichtingen van ESG al voelen in 2024. Kmo’s zullen niet achterwege kunnen blijven, daar zij vaak leverancier van goederen en/of diensten zijn aan de grotere ondernemingen. De ESG­rapportage zal, net als de sociale balans, een bijlage bij de jaarrekening worden. In plaats van een afwachtende houding aan te nemen is het belangrijk om al stappen te zetten, bijvoorbeeld door opleidingen te volgen om te begrijpen wat het betekent, en hoe u als beroepsbeoefenaar uw onderneming, maar ook uw klanten kan helpen. En misschien voegt u al uw eigen verslag toe aan de jaarrekening van uw bedrijf?

Het ITAA tekende in 2023 een intentieverklaring om samen te werken met de KULeuven rond duurzaamheid. Er staat eveneens een samenwerking gepland met VLAIO, het Vlaams Agentschap Innovatie en Ondernemen.

Zoals u kan lezen in het voorwoord, maar ook kan merken in het jaarverslag, en nog meer kan volgen via de nieuwsbrieven en de socialmediakanalen van het ITAA: de toekomst is veelbelovend. Ons beroep heeft een mooie toekomst voor zich. Laten we dit momentum aangrijpen want we hebben de maatschappij veel te bieden.

RAAD

Op 22 april 2023 vonden de verkiezingen plaats. Naast de voorzitter en ondervoorzitter werden er 16 raadsleden verkozen, 8 Nederlandstalige en 8 Franstalige. Zij besturen 3 jaar het Instituut. Dit houdt onder meer in: het algemene beleid van het Instituut uitstippelen en opvolgen, het houden en bijwerken van het openbaar register, het toezicht op de Stagecommissie,

de permanente vorming, de Commissie kwaliteitstoetsing, en het benoemen van voorzitters, ondervoorzitters en leden van commissies, cellen en werkgroepen.

De Raad voert tevens de opdrachten uit die in de wet van 17 maart 2019 betreffende de beroepen van accountant en belastingadviseur en in de KB’s van 11 september 2020 opgenomen zijn.

Samenstelling

VOORZITTER

Bart Van Coile

ONDERVOORZITTER

Vincent Delvaux

SECRETARIS

Didier Bouckaert

PENNINGMEESTER

RAADSLEDEN:

Johan De Coster, Frédéric Delrue, Morgane Depriez, Carine De Vos, Chantal Jadot, Stéphanie Lorfèvre, Caroline Meys, Nathalie Procureur, Virginie Silia, Philippe Vanclooster, Hein Vandelanotte, Thomas Van der Zee, Marc Van Thournout en Yves Van Weehaeghe

Patrick Deleu Als algemeen directeur is mevr. Liesbet Dhaene verantwoordelijk voor de uitvoering van beslissingen van de Raad. Zij kan daarvoor rekenen op een team van 62 werknemers.

UITVOEREND COMITÉ

Het uitvoerend comité is verantwoordelijk voor het dagelijks bestuur van het Instituut. Dit omvat o.m. de afhandeling van de lopende zaken, het toezicht op de financiële toestand van het Instituut, de voorbereiding van de vergaderingen van de Raad en de leiding over het personeel. Daarnaast kan de Raad bepaalde opdrachten delegeren aan het uitvoerend comité, met uitzondering wat voorbehouden is aan de Raad zelf.

Binnen de schoot van het Uitvoerend Comité wordt een secretaris aangeduid. De secretaris is verantwoordelijk voor de goede werking van het Openbaar Register. Dit houdt in dat er wordt toegezien op het houden en bijwerken van het Openbaar Register.

Er is eveneens een penningmeester aangesteld. Hij is belast met het beheer van de roerende goederen van het Instituut, de inning van de ledenbijdragen, de uitvoering van betalingen, de voorbereiding van de jaarrekening en van een begroting. Zowel de jaarrekening als de begroting worden voorgesteld aan en goedgekeurd door de algemene vergadering van het ITAA.

Samenstelling

VOORZITTER:

Bart Van Coile

ONDERVOORZITTER:

Vincent Delvaux

SECRETARIS:

Didier Bouckaert

PENNINGMEESTER:

Patrick Deleu

LEDEN:

Chantal Jadot en Hein Vandelanotte

Bart Van Coile Vincent Delvaux Didier Bouckaert

Patrick Deleu Chantal Jadot Hein Vandelanotte

CLUSTERVERANTWOORDELIJKEN RAAD

Enkele kernopdrachten van het Instituut zijn opgenomen in de wet zoals het beheren van het openbaar register, het organiseren van de stage, deontologie. De werking van het Instituut is geënt op deze opdrachten. Het instituut heeft 5 clusters. Voor elke cluster zijn er 2 verantwoordelijken uit de Raad aangesteld. Zij zijn de brug tussen de Raad en het Instituut om de strategische beslissingen over te brengen en op te volgen in uitvoering. De clusterverantwoordelijken Raad zijn evenwel niet verantwoordelijk voor de dagelijkse organisatie binnen de clusters. Het ITAA bestaat organisatorisch uit vier grote clusters.

Het gaat om de clusters, met hun respectievelijke clusterverantwoordelijken Raad

• Cluster Voorzitter en ondervoorzitter (algemene diensten en interne organisatie):

Bart Van Coile en Vincent Delvaux

• Cluster Toegang en promotie:

Johan De Coster en Yves Van Weehaeghe

• Cluster Kenniscentrum:

Carine De Vos en Marc Van Thournout

• Cluster Beroep en kwaliteit:

Morgane Depriez en Hein Vandelanotte

• Cluster Deontologie en tuchtzaken:

Caroline Meys en Stéphanie Lorfèvre

COMMISSARISSEN

Elk jaar duidt de Algemene Vergadering een effectieve en plaatsvervangende Nederlandstalige commissaris en een effectieve en plaatsvervangende Franstalige commissaris aan. De commissarissen controleren de jaarrekening van het Instituut en stellen daarvan een verslag op dat wordt overgemaakt en voorgesteld aan de jaarlijkse algemene vergadering.

Johan Van Haeverbeke en Benoît Bruyr werden door de algemene vergadering van 2023 verkozen tot respectievelijk Nederlandstalige effectieve en Franstalige effectieve commissaris.

ENKELE CIJFERS

ALGEMENE DIENSTEN

PERSONEEL

In 2023 steeg het aantal werknemers van het ITAA. In vergelijking met 2018 zitten we nu ongeveer op hetzelfde niveau. Het takenpakket van het ITAA stijgt, het aantal leden stijgt (gelukkig) ook. De dienstverlening (de ondersteuning bij vragen van leden, de aantallen kwaliteitstoetsing, de stage, het openbaar register ...) aan de leden en voor de leden moet zo vlot mogelijk verlopen.

Om ervoor te zorgen dat de leden op een maximale manier geholpen worden, werd tijdens de strategische raad van september 2023 het organogram onder de loep genomen. Enkele wijzigingen werden gedaan.

Hierna vindt u het organogram zoals het er vanaf 2024 zal uitzien. Belangrijkste verandering zit rond een sterk uitgebouwde

dienst die rechtstreeks onder de directeur zal vallen. Via informatie uit de tickets van de helpdesk over de problemen waar de leden op botsen kan de cel External Affairs zijn werkzaamheden via lobbywerk naar politiek en administratie goed aanpakken. En de komende jaren komen nog enkele stevige dossiers zoals interne kwaliteitsbeheersing en ESG op ons af, waar het nodige werk rond verricht dient te worden.

Organigram

HIËRARCHISCHE LIJN SAMENWERKING

STRATEGISCH SAMENWERKINGSVERBAND OPERATIONELE LIJN

OPVOLGING OPERATIONS

VOORZITTER VICE-VOORZITTER

ALGEMEEN DIRECTEUR

EXECUTIVE ASSISTANT ADVISEUR VAN DE DIRECTIE

ADJUNCT DIRECTEUR

'STRATEGY' 'ALGEMEEN BELEID'

CEL IT

Optimalisatie, processen meer toegankelijk maken voor de leden, de interne processen scherper zetten, …. zowel voor de vorige als de huidige Raad is dit heel erg belangrijk. Dergelijke acties nemen echter tijd: analyse, voorbereidende werken, testen, implementatie, evaluatie en breed gekend maken.

De Cel IT heeft in 2023 vooral ingezet op een herstructurering van de verschillende databases. En dit om een solide basis te hebben om verder op te bouwen. Het resultaat daarvan zal duidelijk worden in 2024: voor de interne ITAA­medewerkers wordt een nieuwe CRM opgezet en het ITAA­portaal zal nieuwe functionaliteiten bevatten.

Voor 2023 kan zeker de module ‘Mandatenbeheer' in de kijker gezet worden. Gezien onze leden de voorbije jaren heel wat problemen en administratieve lasten hebben gekend, is het ITAA bij haar oprichting in gesprek gegaan met de FOD Financiën om te proberen het mandatenbeheer voor leden en hun klanten efficiënter en overzichtelijk te maken. Het ITAA ontwikkelde de module ‘mandatenbeheer’ om via “api’s” met het mandatensysteem van de FOD Financiën te connecteren. Voor de klanten van onze leden moet dit gebruiksvriendelijk zijn,

maar er moet eveneens aan de juridische vereisten worden voldaan die de overheid oplegt. De belastingplichtige kan via 1 handeling de voorgestelde volmachten aanvaarden zonder dat hij het CSAM­systeem moet kennen.

Voor onze leden willen we komen tot een handige tool waarmee ze hun mandaten snel en overzichtelijk kunnen beheren (aanmaken, opvolgen en beëindigen of overdragen). Hiervoor is het ITAA de eerste gesprekken begonnen met softwarehuizen die CRM­programma’s aan onze leden leveren zodat dit volledig kan worden geïntegreerd en onze leden alles centraal kunnen managen vanuit hun eigen CRM­programma als ze dat willen.

Daarnaast is het ITAA in gesprek met de Nationale Bank, gezien de Nationale Bank in de nabije toekomst wil werken met geregistreerde mandaten, opdat er geen onnodige administratieve lasten zouden worden opgelegd aan onze leden en dit allemaal via een geautomatiseerde wijze via ons mandatensysteem zou kunnen. De Nationale Bank heeft aangegeven dat ze met het ITAA hieromtrent wil samenwerken in 2024. Het mandatenbeheersysteem van ITAA is

met andere woorden al een belangrijke speler in het beheer van mandaten. In 2024 wordt de ingeslagen weg verder bewandeld, en zal er verder ontwikkeld en geoptimaliseerd worden.

In 2023 werd eveneens werk gemaakt van een nieuwe versie van App4Acc. App4ACC geeft u een overzicht van nuttige digitale tools die momenteel op de markt beschikbaar zijn. Daarnaast bieden de leveranciers van deze softwareproducten geregeld updates en promoties aan op het platform.

Onder de noemer ‘Optimalisatie’ kan voor 2023 onder meer de module ‘Permanente Vorming’, ‘Stagedagboek’ en ‘e­loket’ worden gezet.

Staat in de startblokken voor 2024, dan wel om op te starten dan wel verder uit te rollen:

• Onboarding = registreren op het ITAA­platform.

• Security = volledige prospectie van het interne en externe ITAA­netwerk.

• Kwaliteitstoetsingsportaal = ontwikkeling van een nieuw kwaliteitstoetsingsplatform.

• Online examens = mogelijkheid om examens te doen op afstand.

• Vrijstellingen module = mogelijkheid om uw vrijstellingen te kennen en door te geven.

EXTERNAL AFFAIRS

Het ITAA onderhoudt contacten om de zichtbaarheid van het instituut te vergroten, het imago van het beroep goed in beeld te brengen, en de rechten en belangen van alle leden te verdedigen. Het gaat om contacten op beleidsniveau (politiek), maar ook administratie en organen in de sociale­economische wereld.

Deze taak wordt opgenomen vanuit de cel External Affairs. Samen met de directie, de voorzitter en ondervoorzitter, het uitvoerend comité en het bestuur kaarten zij de problemen aan die door leden ondervonden worden, en reiken ze oplossingen aan indien mogelijk. Daarbij wordt samengewerkt met andere cellen en clusters van het Instituut. De tickets die leden aanmaken bij de servicedesk zijn een bron van informatie en de spreekwoordelijke ‘vinger aan de pols’.

BAROMETER ITAA 2023

De barometer DE MENING VAN 1600 ACCOUNTANTS EN BELASTINGADVISEURS

DE MENING VAN 1.600 ACCOUNTANTS EN BELASTINGADVISEURS

Sinds 2019 organiseert het ITAA de Jaarlijkse Barometer. Bij deze ledenbevraging wordt gepolst naar de ervaringen als administratieve lasten, de toekomst van het beroep en het economische klimaat. In 2023 namen 1.600 respondenten deel. Het resultaat van de barometer werd op de Internationale dag van de Accountant (10 november) bekend gemaakt tijdens het jaarlijkse ITAA­congres. De bevraging vond voor de vijfde keer plaats. Een vergelijking van de resultaten over de jaren heen toont hoe de beroepsbeoefenaar denkt, wat de aandachtspunten zijn en waar acties rond ondernomen kunnen worden. Een ware bron van informatie voor het Instituut, maar ook voor beleidsmakers en administratie.

❙ FOCUS OP DE ACCOUNTANTS EN DE BELASTINGADVISEURS

FOCUS OP DE ACCOUNTANTS EN DE BELASTINGADVISEURS

In welke staat verkeert je ondernemersvertrouwen met betrekking tot het huidige economische klimaat?

BAROMETER ITAA 2023

BAROMETER ITAA 2023

❙ Welke evolutie/verschillen stel je vandaag vast betreffende het economisch klimaat?

❙ Welke evolutie/verschillen stel je vandaag vast betreffende het economisch klimaat?

Het eerste antwoord (91%) is:

“ “

“ “

de toename van de regelgeving en de administratieve vereisten die ermee gepaard gaan

de toename van de regelgeving en de administratieve vereisten die ermee gepaard gaan

Het tweede antwoord (79%) is:

Het eerste antwoord (91%) is: Het tweede antwoord (79%) is:

De wetgeving die vaak wijzigt

“ “

De wetgeving die vaak wijzigt

“ “

BAROMETER ITAA 2023

❙ FOCUS OP DE ACCOUNTANTS EN DE BELASTINGADVISEURS

❙ VACATURES

Wil het kantoor waar je actief bent nieuwe medewerkers aanwerven (nu of in de toekomst)?

Raken

BAROMETER ITAA 2023

BAROMETER ITAA 2023

FOCUS OP DE ONDERNEMERS

❙ FOCUS OP DE ONDERNEMERS

Hoe beoordeel je het ondernemersvertrouwen van de cliënten van het kantoor waar je actief bent of van de onderneming waar je werkt?

❙ DE

& PERSONENBELASTING

Hebben particulieren (die geen ondernemer zijn) in 2023 een beroep gedaan op jou in het kader van hun aangifte in de personenbelasting ?

Hebben particulieren (die geen ondernemer zijn) in 2023 een beroep gedaan op jou in het kader van hun aangifte in de personenbelasting ?

❙ FOCUS OP DE ONDERNEMERS

FOCUS OP DE PARTICULIEREN

Voorzien de cliënten van het kantoor waar je actief bent of de onderneming waar je werkt in investeringen voor het komende jaar?

❙ DE PARTICULIEREN & PERSONENBELASTING

Hebben particulieren (die geen ondernemer zijn) in 2023 een beroep gedaan op jou in het kader van hun aangifte in de personenbelasting ?

Connecting ITAA

In augustus 2020 startte het Connecting ITAA­netwerk. Het netwerk brengt een dertigtal leden samen die actief zijn in de politiek, of daarbij ervaring hebben. De bedoeling is om de contacten van het ITAA binnen de politieke wereld te verrijken en uit te breiden. De ITAA­leden uit dit netwerk worden op gezette momenten uitgenodigd voor bijeenkomsten en evenementen. Vanuit de cel External Affairs wordt de nodige informatie voorzien om aan deze vergaderingen te kunnen deelnemen.

Vanuit het ITAA nodigen we steeds leden uit die sterke contacten hebben met partijen, politici of het middenveld om deel te nemen aan connection ITAA. Niets is beter om goed te lobbyen dan effectieve ITAA­leden die contact hebben met stakeholders. Misschien is dit iets voor u ook? Aarzel niet het ITAA te contacteren om daarover in gesprek te gaan.

Contacten met de pers

Hierbij een select overzicht van de gepubliceerde artikels en uitgezonden reportages van 2023:

• 31/01: GAZET VAN ANTWERPEN: Vlaanderen telt nu 234 knelpuntberoepen: dit zijn de 27 nieuwe en deze vacatures zijn het moeilijkst om in te vullen

• 09/02: TRENDS: Nieuwjaarsreceptie IBR en ITAA

• 14/03: HET NIEUWSBLAD: Kdg lanceert nieuwe opleidingen: van HR­management tot belastingadviseur

• 22/03: LA LIBRE Belgique: En route vers la "fiduciaire 4.0" ? Pas si vite…

• 09/05: L'ECHO: Il n'y a plus de raison de postposer la facture numérique

• 25/05: LIBELLE: En wat zegt de boekhouder?

• 26/05: LA LIBRE Belgique: "Oui, il y aura beaucoup de perdants avec le projet de réforme fiscale sur la table"

• 29/05: LE SOIR: Impôt : une erreur à éviter avec son bien immobilier

• 02/06: HET LAATSTE NIEUWS: Kreeg je altijd geld terug van de fiscus en moet je nu bijbetalen? Expert geeft raad

• 07/06: BEL RTL & RTL TVI: Action ITAA ­Bel RTL "SOS Impôts"

• 18/08: TRENDS TENDANCES: Facturation électronique: à quand du concret pour les PME?

• 29/08: DE TIJD: Bedrijven krijgen financiële sleutelposities niet ingevuld

• 08/09: SUD INFO: Mons ­ Des masters avec stages en entreprise et un nouveau bâtiment pour la rentrée

• 12/09: L'ECHO: L'automatisation: entre défi et solution pour les CFO

• 30/09: L’ECHO: La facture électronique obligatoire à partir de 2026

• 07/10: DE TIJD: De zeven voordelen van een managementvennootschap

Via pers en social media worden standpunten van het Instituut verspreid. Position papers en persberichten zijn daarbij belangrijke instrumenten. In de persberichten komen verschillende thema’s die de leden nauw aan het hart liggen aan bod. De resultaten van de Barometer zijn daarbij een goede graadmeter. Naast zelf naar buiten komen met standpunten, opinies of reacties krijgt het Instituut de vraag van journalisten voor interviews, analyses of een quote. Om op de hoogte te blijven wat over de beroepen wordt gepubliceerd maakt het ITAA dagelijks een persoverzicht. Dit is tevens de manier om te volgen hoe perscampagnes van het instituut opgepikt worden.

• 28/03: HET LAATSTE NIEUWS: Hogeschool PXL start vanaf september met nieuw postgraduaat

• 30/03: SUDINFO: Délais, primes énergie, personnes séparées... Voici toutes les nouveautés que vous trouverez sur votre déclaration d'impôts 2023

• 11/04: SUDPRESSE: Les comptables en colère: les déclarations fiscales des particuliers devront être rendues trois mois plus tôt qu’en 2022, «c’est une catastrophe!»

• 24/04: accountancyvandaag.be: Bart Van Coile herverkozen tot voorzitter van het ITAA

• 27/04: GAZET VAN ANTWERPEN: SOS belastingaangifte: een overzicht van wat er allemaal verandert

• 12/06: SUDINFO: Les 5 tuyaux de nos experts qui peuvent rapporter gros sur votre déclaration fiscale!

• 15/06: HET LAATSTE NIEUWS: Nog 15 dagen voor je belastingaangifte. Experten geven hun ultieme tips: “Veel mensen vergeten kinderopvang aan te geven en lopen zo geld mis”

• 01/07: DE TIJD: Wie zijn statuten niet snel aanpast, kan problemen krijgen

• 10/07: trends.levif.be: Déclaration fiscale en retard ? Voici ce qu'il faut faire

• 17/07: DE TIJD: Belastingaangifte (niet) ingediend, wat nu?

• 25/07: L'ECHO: Les normes mondiales de comptabilité durable sont validées

• 17/08: L'AVENIR: Métiers en pénurie et fonctions critiques

• 17/10: L'AVENIR: Le délai pour rentrer sa déclaration en ligne reporté suite à une cyberattaque

• 18/10: www.ucmmagazine.be: Institut des Conseillers fiscaux et des Experts­comptables, Les membres de l'ITAA à la croisée des chemins

• 30/10: HET NIEUWSBLAD: Zwarte lijst van malafide ondernemers is publiek toegankelijk

• 17/11: L'ECHO: Les professionnels du chiffre taclent l’administration fiscale

• 30/11: TRENDS TENDANCES: Communication inefficace et déshumanisée, recours

• 07/12: TRENDS: Minder stortingen in Individuele Pensioentoezegging door fiscale twist ­ Zelfstandigen sparen fors minder voor pensioen

Nieuwjaarsdebat

“Never waste a good crisis”. Dit beroemde citaat van Winston Churchill was de titel van het debat dat op 24 januari 2023 werd gehouden tijdens de nieuwjaarsreceptie van het ITAA en IBR.

Aan de ronde tafel namen Patrick Van Impe (IRE­voorzitter), Philippe Vanclooster (ITAAraadslid), Ignace Van Doorselaere (Neuhaus CEO), Marie­Christine Marghem (MR­parlementslid) en Wouter Beke (CD&V parlementslid) deel. Het debat werd gemodereerd door de tweetalige journaliste Kathleen Cools.

Contacten met stakeholders en aanpakken van problemen van leden

Ook in 2023 spande de cel External Affairs zich in om via contacten met belanghebbenden de positie van het Instituut te versterken en zo de problemen van de leden geleidelijk op te lossen.

Werkgelegenheid

• De ‘war for talent’ is een belangrijk issue voor de leden. Met enkele van de beroepen in de top 10 van de lijst van knelpuntberoepen is dit niet verwonderlijk. Daarom wordt op regelmatige basis contact onderhouden met de regionale tewerkstellingsagentschappen (Actiris, Forem en VDAB). De vragen van de bedrijven worden aangestipt, de behoeften in kaart gebracht en er wordt getracht om bruggen te bouwen tussen de gevraagde vaardigheden en de aan te leren vaardigheden.

• Er werden contacten gelegd met het kabinet van de Brusselse minister van Werkgelegenheid met het oog op de voorbereiding van een pilootevenement in 2024, en hopelijk op termijn uit te breiden naar de andere gewesten.

Economie

• Het ITAA en IBR zijn erin geslaagd om ervoor te zorgen dat de certificaten die door de Waalse Energiepremieregeling gevraagd worden zo eenvoudig mogelijk zijn en gemakkelijk kunnen worden ingevuld door de gebruikelijke medewerker van het bedrijf.

• De omzetting van de ESG­regelgeving wordt op de voet gevolgd zodat de ITAAleden de ESG­assurance­opdrachten in kmo’s kunnen uitvoeren.

• De indexering van de controledrempels wordt opgevolgd.

• Met VLAIO wordt nauw samengewerkt i.k.v. subsidieaanvragen, en bepaalde daaraan gerelateerde taken die voorbehouden zijn voor ITAA­leden.

Justitie

• Sommige rechtbanken hadden de neiging om (te) veel gegevens op te vragen, ook als de ITAA­leden reeds de nodige stappen hadden ondernomen. Daarom werd een nieuwe circulaire verspreid onder de griffie van de rechtbanken. Er werd overeengekomen om minder gegevens op te vragen als een erkend ITAA­lid de documenten neerlegt.

• Met de minister van Justitie werd een protocol getekend waarbij het ITAA, in samenwerking met Fednot, verantwoordelijk wordt voor het elektronisch indienen van onderhandse akten en akten van andere rechtspersonen. Daarvoor wordt een applicatie ontwikkeld en geëxploiteerd, eDepot voor professionals. Deze toepassing zorgt voor de veilige indiening door de beroepsbeoefenaar, van onderhandse akten in het elektronisch dossier van de rechtspersoon, maar ook de verzending voor publicatie in het Belgisch Staatsblad, en de registratie of de wijziging van gegevens in de KBO.

Financiën

• Het ITAA heeft juridische stappen ondernomen tegen de DAC6­wetgeving om gelijke behandeling te garanderen voor alle professionals die gebonden zijn aan het beroepsgeheim en om het beroepsgeheim van ITAA­leden te waarborgen. In deze context werd er een prejudiciële vraag gesteld aan het Hof van Justitie van de EU, die het ITAA op de voet volgt.

• Het kabinet heeft het ITAA om een advies gevraagd over de verplichting van e­facturatie. Het ITAA heeft het belang van een overstap in één keer kunnen benadrukken in plaats van gefaseerd. Er is ondersteuning voor de zeer kleine ondernemingen gevraagd. Deze verplichting zal zeker zorgen voor betere gegevensverwerking voor de ITAA­leden, maar dit zal er niet noodzakelijk toe leiden dat de kosten zullen dalen, integendeel.

• Tax­cificatie en problemen oplossen met de FOD Financien: de Cel External Affairs en Fiscaliteit staan voortdurend in contact met de FOD en geeft alle problemen, storingen en suggesties voor verbeteringen door die gemeld zijn aan de servicedesk van het ITAA. Deze uitwisseling van informatie gebeurt hetzij informeel, hetzij formeel in het kader van de formele tax­cificatievergaderingen (de verslagen hiervan worden gepubliceerd).

Volgende onderwerpen werden dit jaar onder meer besproken:

Een centraal punt voor het aanvragen van belastingtermijnen

De late inzet van e604 voor gemengde belastingplichtigen

De telefonische onbereikbaarheid van de FOD

De BTW­overzichten

De problemen in Belcotax

De vernieuwing van Finprof

Gescheiden koppels

Computeraanval en verlenging deadline

Vereenvoudiging

• Het ITAA intensiveert zijn contacten om het ITAA­mandaat uit te breiden naar andere overheidsdiensten. In de toekomst zou dit ook moeten gebeuren naar interfaces met de IT­tools die het meest gebruikt worden door de leden. Een formeel akkoord over de uitrol voor de tools uit de nationale bank is voor 2024 gepland. Informele contacten met gewesten en andere overheidsdiensten zijn lopende.

• Het ITAA volgt bij de FOD Financiën het project van API’s zodat de gegevensuitwisseling tussen de FOD en klanten – leden van het ITAA en de softwareleveranciers steeds beter gestructureerd en beheersbaar zouden lopen.

CEL COMMUNICATIE

Binnen de clusters, cellen en werkgroepen wordt heel wat werk verzet. Het is aan de Cel communicatie om alle informatie op maat van de leden te pennen, en de leden te informeren. Afhankelijk van de inhoud worden verschillende communicatiekanalen en ­middelen ingezet: de nieuwsbrief ITAA­ACcTUA, ITAAzine, ITAA­Flash, sociale media …

De cel Communicatie werkt met de verschillende clusters binnen het ITAA samen om de beroepen te promoten, standpunten te delen … en dit naar verschillende doelgroepen zoals studenten, ondernemers, politici en media.

Communicatiekanalen

De Cel Communicatie coördineert alle (digitale) publicaties van het Instituut. Dat houdt onder meer de opvolging van een redactieen communicatieplan in, de coördinatie met verschillende clusters en stakeholders, de vertaling en redactie tot de grafische verwerking en verzending.

ITAA-zine

Het ITAA­zine wordt maandelijks digitaal verstuurd, behalve in januari en juli. In dit tijdschrift neemt de cel Communicatie vooral technische en meer gedetailleerde artikels op. Hiervoor wordt nauw samengewerkt met de cel Fiscaliteit en de cel Accountancy of doet het een beroep op externe auteurs. Met dit tijdschrift wil het ITAA de leden en stagiairs bijstaan. Het tijdschrift wordt ook ruimer bedeeld aan bijvoorbeeld de studenten of de politieke beleidsmakers van ons land.

ITAA-ACcTUA

Om de twee weken stuurt het ITAA een nieuwsbrief uit: de ITAA­ACcTUA. Die bevat nieuws van de cellen en clusters, maar ook socio­economische en politieke berichten. Dit kanaal wordt bovendien gebruikt om nieuwsfeiten van andere (inter)nationale organisaties te verspreiden onder de leden.

Heel regelmatig worden berichten van de FOD Economie, FOD Financiën of FOD Justitie overgenomen. De artikels verschijnen steeds op de blog van het ITAA: www.blogitaa.be

ITAA-Flash

De leden en stagiairs mochten vorig jaar héél wat ITAA­Flashes ontvangen, onder andere in het kader van events en andere opleidingen. Ook wanneer het ITAA zijn leden wil informeren over zeer prangende kwesties, zoals een fiscale deadline, wordt de ITAA­Flash gebruikt.

Sociale media

Sociale media zijn niet meer weg te denken. Onze berichten worden via socialemediaplatformen als Facebook en LinkedIn druk verspreid en becommentarieerd, zowel in open groepen als in gesloten groepen. Deze constante interactie met of tussen de leden kunnen we alleen maar toejuichen.

We stellen bovendien vast dat we op deze verschillende platformen jaar na jaar meer ‘volgers’ hebben. Sterker nog: deze volgers zijn niet alleen leden maar ook derden. Dit toont aan dat het Instituut een stem draagt in debatten.

Volgt u ons nog niet, en wilt u op de hoogte blijven van wat er gebeurt op het Instituut, welke overlegmomenten we voorzien, of meer algemeen up­to­date blijven van de laatste nieuwigheden, ga dan naar:

• Facebook: www.facebook.com/ITAAbelgium

• LinkedIn: www.linkedin.com/company/itaabelgium/

• Twitter: twitter.com/itaa_bel

ITAA-website

Regelmatig neemt het ITAA zijn website onder handen om waar nodig verbeteringen aan te brengen. Dit gebeurt op basis van feedback en leesstatistieken. Met het oog op sterkere contentmanagement is er ook voor geopteerd om nauwer samen te werken met de cel BeExcellent. Een nieuwe omgeving is opgericht waar alle “vaste documenten”, zoals wetgeving, modellen en normen, die zowel op de website als op BeExcellent horen te staan, vanuit een CMS­systeem worden beheerd. Daardoor worden dubbele documenten of dubbele versies zo veel mogelijk vermeden.

Publicaties

Almanakken

In 2023 heeft het ITAA meerdere kwaliteitsvolle publicaties uitgebracht. Hiermee wil het Instituut voornamelijk zijn leden en stagiairs begeleiden bij het verfijnen van hun beroepstechnische vakbekwaamheden. Het ITAA stelde dan ook vier uitgaven voor:

• Belastingalmanak 2023

• Almanak btw 2023

• Almanak vennootschapsbelasting 2023

• Cijfers en Tarieven 2023

De vier uitgaven werden digitaal en gratis verstuurd naar alle leden, weliswaar met de mogelijkheid om een betalende papieren versie aan te schaffen. Bovendien werden de uitgaven op het BeExcellent­platform aangeboden opdat alle leden en stagiairs via hun kantooromgeving de informatie gemakkelijk konden opzoeken. Daartoe moet de BeExcellent­beheerder van het kantoor eerst de boeken downloaden.

Jaarverslag

Jaarlijks wordt een verslag gemaakt van de werkzaamheden binnen het instituut. Dit gebeurt in samenwerking met alle clusters. In 2023 werd het ITAA­jaarverslag in een digitale versie uitgegeven: report.itaa.be

ITAA-Lex

In september 2023 heeft het ITAA zijn vierde uitgave van de ITAA­Lex gepubliceerd. De ITAA­Lex wordt gratis verstuurd naar de stagiairs die vanaf 1 januari 2023 werden ingeschreven op de lijst van de stagiairs. De leden en overige stagiairs kunnen het boek tegen een zeer democratische prijs bestellen. Dit wetboek verzamelt alle wetgeving met betrekking tot de voornaamste materies waartussen de economische beroepsbeoefenaars dagelijks schipperen. De ITAA­Lex bestaat uit twee delen, samen goed voor meer dan 3.000 pagina’s wetgeving.

Evenementen

Algemene vergadering

Op 22 april 2023 werd de Algemene Vergadering gehouden. In totaal namen 2.667 stemgerechtigde leden deel aan deze editie (zowel online als ter plaatse).

De Algemene Vergadering werd opgedeeld in twee grote delen. Het eerste deel omvatte de klassieke agenda: de aanstelling van de stemopnemers, het activiteitenverslag, de goedkeuringen van het stageverslag en het verslag van de Commissie kwaliteitstoetsing, de voorstelling en goedkeuring van de jaarrekeningen en de begroting.

Het tweede deel spitste zich toe op de verkiezingen. Eerst werd dhr. Bart Van Coile herkozen als voorzitter en dhr. Vincent Delvaux werd vervolgens ondervoorzitter. Daarna werd de Raad verkozen.

ITAA-Congres

Op 9 en 10 november vond de tweede editie van het ITAA­congres plaats. Niet minder dan 4.200 deelnemers namen deel aan het congres. Op de eerste dag lag de focus op de studenten. Zij konden deelnemen aan sessies, maar ook kennismaken met de vele

leveranciers die de beroepen ondersteunen in de dagdagelijkse werking. Op de tweede dag ontmoeten beroepsbeoefenaars elkaar. Er werden sessies gegeven door het ITAA, maar ook de standhouders organiseerden een heleboel mini­conferenties. De deelnemers konden ’s avonds richting huis met heel wat (nieuwe) extra informatie.

Deze succesvolle tweede editie toont opnieuw aan dat het ITAA­Congres de jaarlijkse place to be is die niemand van de sector wil missen!

ITAA-Congres

De Cel External Affairs was verantwoordelijk voor het uitnodigen van talrijke sprekers en deelnemers van onze belanghebbenden: FOD Justitie, Financiën, BOSA, internationale organisaties enz., evenals het organiseren van de politieke debatten op het congres en het uitnodigen van vertegenwoordigers van alle partijen.

VIER CLUSTERS

CLUSTER TOEGANG & PROMOTIE

De cluster ‘Toegang en promotie van het beroep’ omvat de Stagecommissie, de Cel business en CFO’s (MIB), de Cel Attractiviteit en Diversiteit (promotie van het beroep), alsook de Werkgroep Onderwijs. Twee leden vanuit de Raad worden aangeduid om de werking in de cluster op te volgen en aan te sturen. Tot de ITAA-verkiezingen van 22 april 2023 waren Fredegonda Schelfhaut en Géraldine Horgnies de verantwoordelijke

raadsleden voor deze cluster. Na de verkiezingen kregen Johan De Coster en Yves Van Weehaeghe deze opdracht toebedeeld.

Stagecommissie

“Het ITAA zorgt ervoor dat zijn leden de vaardigheden, kennis, ethiek en invloed hebben om bij te dragen tot succesvolle ondernemingen en een duurzame economie…” (Missie van het ITAA)

Dit sluit naadloos aan bij de visie van de wetgever over de rol van de leden van het

ITAA:

“… Ondernemingen – maar ook particulieren – verwachten van de accountants een meer gespecialiseerde dienstverlening waarbij het niet langer volstaat om enkel reguliere basisdiensten aan te bieden van het voeren van een boekhouding, een belasting- en btw-aangifte in te vullen en de jaarrekening op te stellen en neer te leggen. Naast het meegroeien met de digitalisering van het beroep wordt van de accountant veeleer verwacht dat hij maatwerk aanbiedt voor specifieke boekhoudkundige en fiscale problemen waarmee de cliënt vandaag en

in de toekomst nog meer geconfronteerd zal worden en dit binnen een professionele context die alsmaar complexer en internationaler wordt” (Memorie van toelichting bij de Wet van 17 maart 2019).

Opdat het ITAA en haar leden dit zouden kunnen realiseren is het belangrijk dat deze leden goed worden voorbereid op het uitvoeren van deze opdrachten. Deze voorbereiding gebeurt deels door het onderwijs en op de werkvloer, maar ook door het ITAA zelf.

Het is de taak van het ITAA “kandidaten voor te bereiden op uitoefening van de activiteiten” of “hen de mogelijkheid te bieden zich te vormen op het vlak van de beroepspraktijk en de plichtenleer”. Deze taak wordt ook wel stage genoemd. In essentie bestaat de stage uit het volgende:

“Onder leiding van een stagemeester volgt de kandidaat een opleiding om te leren hoe een kantoor moet georganiseerd worden ten dienste van de cliënt, in relatie met de andere beroepsbeoefenaars alsook de bevoegde autoriteiten, en hoe het beroep wordt uitgeoefend binnen het wettelijk, reglementair en normatief kader, met inbegrip van de deontologische regels en de antiwitwaswetgeving” (Memorie van toelichting bij de Wet van 17 maart 2019).

Om deze taak op te nemen werd binnen de schoot van het ITAA de Stagecommissie opgericht.

In dit verslag geven we toelichting bij de werking en opdrachten van de Stagecommissie. We brengen eveneens de in 2023 gerealiseerde zaken onder de aandacht.

Na de verkiezing in april 2023 hebben de verkozen raadsleden tijdens een strategische Raad een aantal prioriteiten gesteld voor de komende jaren.

Voor de stage werd besloten om het aspect begeleiding van de stagiairs en stagemeesters centraal te stellen als thema voor de komende jaren.

In elke cel en voor de Stagecommissie in haar geheel zal ‘begeleiding’ als een rode draad door de werkzaamheden van de komende jaren lopen. Ook in het opzetten van de structuur en de organisatie van de Stagecommissie (goedgekeurd op de raad van oktober 2023) is Begeleiding de leidende factor geweest.

Wetgevend kader en opdrachten van de Stagecommissie

In de ITAA­wet van 17 maart 2019 vinden we niet alleen die essentiële elementen met betrekking tot de stage terug, maar wordt door de wetgever ook aandacht besteed aan de taak en rol van de Stagecommissie in het verloop van de stage. In het Koninklijk Besluit van 11 september 2020 betreffende de beroepsopleiding van de accountants en van de belastingadviseurs (beter gekend als “het stagereglement”) worden die wettelijke opdrachten nog verder aangevuld.

De opdrachten van de Stagecommissie zijn in de wet (artikel 17 van de wet van 17 maart 2019 ) zelf opgenomen en verder uitgewerkt in het KB van 11 september 2020 (art.76).

Men kan in de uitgebreide lijst van de wettelijke opdrachten van de Stagecommissie twee thema’s terugvinden: de stage en de examens.

Er werden verschillende cellen opgericht om een vlotte werking te kunnen waarborgen in de Stagecommissie en gevolg te kunnen geven aan de beslissing van de strategische Raad om de begeleiding centraal te stellen. In deze cellen gebeurt het voorbereidende werk. Zowel de leden van deze cellen als de leden van de Stagecommissie zijn beroepsbeoefenaars die allen aangesteld zijn door de Raad van het ITAA.

Schematisch kunnen we die structuur als volgt weergeven:

CEL

CEL BEGELEIDING

Elke cel heeft in toepassing van het stagereglement een specifieke taak:

CEL TOELATING:

A de aanvragen voor vrijstellingen onderzoeken,

A de stageovereenkomsten van de kandidaat­stagiairs onderzoeken,

A de dossiers toelating tot de stage alsook de dossiers inkorting stageduur onderzoeken (= dossiers 7 jaar beroepservaring).

CEL STAGEVERLOOP:

A veranderingen van stagemeester, bijkomende stagemeester,

A verandering van statuut,

A aanvragen schorsing van de stage,

A verlenging stageduur,

A geschillen tussen stagiair en stagemeester,

A toelating tot het bekwaamheidsexamen voorstellen voor de stagiairs en de personen met ten minste zeven jaar beroepsactiviteiten.

CEL BEGELEIDING

A aan de stagiairs die er zelf om vragen, die praktische ervaring missen of die niet geslaagd zouden zijn in de tussentijdse proeven, na overleg met de stagemeester, bijkomende taken geven ter vervolmaking van hun praktijkopleiding,

A opvolgen naleven stageverplichtingen (bijhouden stagedagboek, permanente vorming, deelname aan examens),

A de opleiding beoordelen die door de stagemeester aan de stagiair wordt gegeven en de nodige richtlijnen geven indien zij de verstrekte opleiding onvoldoende vindt.

CEL OPLEIDING

A het aantal en de inhoud van stageseminaries, opleidingen en cursussen bepalen in de vakgebieden waarin de stagiair geacht wordt zich te bekwamen alsook in aanverwante domeinen en die stageseminaries organiseren,

A opleidingen voor de stagemeester organiseren om de stagiair te begeleiden in zijn beroepsopleiding.

CEL EXAMENS

A Organisatie van de toelatingsexamens, tussentijdse proeven en bekwaamheidsexamens

Om te slagen in deze opdracht is niet alleen de inzet van leden en de medewerkers van de stagedienst essentieel maar zal ook digitale ondersteuning noodzakelijk zijn. Het gaat in eerste instantie om eenvoudige zaken zoals bijvoorbeeld het ter beschikking stellen van formulieren voor alle aspecten van het verloop van de stage.

Vandaag kunnen alle stagiairs de formulieren voor het verloop van de stage op één enkele plaats terugvinden op het ITAA­portaal onder:

In een volgende fase zal vanuit de Stagecommissie worden gekeken naar een automatisering van de verwerking van deze formulieren betreffende het verloop van de stage en examens. Een blijvend belangrijk aandachtspunt is het op een eenvoudige wijze ter beschikking stellen van informatie over de stage en examens, en dit via het portaal en verschillende communicatiemiddelen (ppt, mini­webinars ….).

In het KB van 11 september 2020 betreffende de beroepsopleiding werd het volgende voorzien:

“De stagiair houdt zijn stagewerkzaamheden bij in een dagboek. Het stagedagboek geeft een overzicht van de werkzaamheden die de stagiair heeft verricht of waaraan hij heeft deelgenomen alsook een evaluatie van het verloop van de stage.”  en “…neemt de stagemeester minstens een keer per kwartaal opmerkingen op in het stagedagboek. Hij valideert dat stagedagboek dat op regelmatige basis door de stagiair wordt aangevuld…. “.

In maart 2022 stelde het ITAA het nieuwe stagedagboek ter beschikking aan de stagiairs gecertificeerde accountants, de stagiairs gecertificeerde belastingadviseurs en hun stagemeesters. Dit nieuwe stagedagboek betekende een grote vereenvoudiging voor de stagiairs en hun stagemeesters. Het concept van een stagedagboek werd behouden en nog steeds kan de stagiair dag per dag de uitgevoerde opdrachten ingeven.

Na een aarzelende start in 2022 stellen we in 2023 vast dat reeds meer dan 1.500 stagiairs gebruik maken van het nieuwe stagedagboek.

In een volgende fase wil de Stagecommissie met het oog op een goede begeleiding de focus leggen op analyse (diagrammen) en rapportering omtrent de uitgevoerde prestaties en dit zowel voor de stagiairs als de stagemeesters. Dergelijke analyses zullen de Stagecommissie en haar cellen ook toelaten om haar taak van begeleiding en opvolging van de stagiairs en stagemeesters nog beter te kunnen uitvoeren.

Organisator van vorming

Eén van de belangrijkste deontologische verplichtingen voor een beroepsbeoefenaar is beschikken over de nodige beroepsbekwaamheid om de opdrachten uit te voeren en “hij zet daarom op regelmatige basis en op continue wijze een permanente vorming voort om zijn beroepskennis en -bekwaamheid en zijn beroepsethiek op voldoende peil te houden.” (artikel 39 van de ITAA­wet). Dit geldt ook voor de stagiairs.

De wetgever heeft hier aan de Stagecommissie de rol van toezichter en organisator gegeven. De Stagecommissie organiseert speciaal voor de stagiairs vormingen via de “stageseminaries”.

Dankzij de bereidwillige medewerking van de sprekers werd in 2023 een mooi pakket aan vormingen aangeboden aan de stagiairs.

In 2023 werd een pakket aan vormingen in de vorm van webinars voor stagiairs gemaakt. Deze webinars staan permanent ter beschikking voor alle stagiairs. Jaarlijks wordt gekeken of bepaalde onderwerpen al dan niet opnieuw ter beschikking moeten worden gesteld.  De Stagecommissie wenst hier alle sprekers en de medewerkers van het ITAA te bedanken voor de realisatie van deze opnames.

PAKKET AAN VORMINGEN IN DE VORM VAN WEBINARS VOOR STAGIAIRS:

Stageseminarie Analytisch boekhouden en management accounting 2023 (NL)

Stageseminarie IFRS 2023 (NL)

Stageseminarie Algemene beginselen van het fiscaal recht 2023 (NL)

Stageseminarie DAC 6 2023 (NL)

Stageseminarie Consolidatie 2023 (NL)

Stageseminarie Financieel beheer 2023 (NL)

Stageseminarie Lokale en Regionale belastingen 2023 (NL)

Stageseminarie Externe controle 2023 (NL)

Stageseminarie Bijzondere mandaten ­ Ontbinding 2023 (NL)

Stageseminarie Deontologie AWW 2023 (NL)

Stageseminarie Deontologie 2023 (NL)

Stageseminarie Speciale verrichtingen 2023 (NL)

Stageseminarie Fiscale procedure 2023 (NL)

Stageseminarie Successierechten 2023 (NL)

Stageseminarie Wetgeving inzake de jaarrekening 2023 (NL)

Stageseminarie Interne controle 2023 (NL)

Organisator van examens

De Stagecommissie staat in voor het goede verloop van een aantal sleutelmomenten in het professionele leven van een stagiair zoals het toelatingsexamen, tussentijdse proeven en het schriftelijke en mondelinge bekwaamheidsexamen op het einde van de stage.

De Stagecommissie organiseert de bekwaamheidsexamens voor zij die op basis van 7 jaar beroepservaring toegang tot het beroep willen, of voor de gecertificeerde belastingadviseur of bedrijfsrevisor die gecertificeerd accountant wil worden. De Stagecommissie organiseert eveneens een bekwaamheidsexamen voor de (fiscaal) accountants die de hoedanigheid van gecertificeerd accountant of belastingadviseur willen verwerven. Tenslotte staat de Stagecommissie in voor de organisatie van een bekwaamheidsproef voor EU­burgers of personen uit een derde land die op basis van de in een andere lidstaat of derde land verworven beroepskwalificaties toegang willen tot het ITAA.

De Stagecommissie staat vooral in voor de praktische organisatie van al deze examens.

Voor het opstellen van de vragen en het corrigeren van de antwoorden van het toelatingsexamen doet de Stagecommissie een beroep op lesgevers (docenten hoger onderwijs) uit de desbetreffende opleidingsonderdelen.

Voor de bekwaamheidsexamens en tussentijdse proeven worden de vragen opgesteld door een afzonderlijke werkgroep binnen de Stagecommissie. Voor het mondelinge deel wordt een beroep gedaan op een examenjury. Deze examenjury, bestaande uit beroepsbeoefenaars en externe personen, hebben de uitdagende taak te beoordelen of een kandidaat “in staat is die [beroeps­] activiteiten met inachtneming van het wettelijk, reglementair en normatief kader uit te oefenen” en daarom omvat het bekwaamheidsexamen “… een ondervraging over de praktijk van het beroep, de opdrachten, de verantwoordelijkheid, de normen, de beroepsmaturiteit, de deontologie van het beroep en de antiwitwaswetgeving.” (art.54 & 55 KB  beroepsopleiding).

Met andere woorden: de stagedienst van het ITAA is een belangrijk examencentrum waar dagelijks schriftelijke en/of mondelinge

examens worden afgelegd, verbeterd en administratief verwerkt, met uitzondering van de zomermaanden en de grote piekperiodes binnen de kantoren.

De Stagecommissie is er zich van bewust dat de combinatie van werken en zich voorbereiden op een examen niet altijd evident is. Daarom worden voortdurend mogelijkheden onderzocht om die combinatie beter haalbaar te maken.

Zo worden vanaf 2024 drie periodes voorzien om het bekwaamheidsexamen af te leggen, en wordt de mogelijkheid geboden om de af te leggen vakken binnen één periode te spreiden over verschillende examenmomenten. Daardoor moeten niet meer alle vakken op één dag afgelegd worden. Hierdoor kan elke kandidaat de voorbereiding voor het afleggen van een examen beter organiseren.

De Stagecommissie werkte in 2022 een voorstel van nieuw examenreglement uit dat na goedkeuring door de Raad en de handtekening van de voogdijministers in het Belgisch Staatsblad van 30 oktober 2023 gepubliceerd werd.

De Werkgroep Onderwijs

Voor het onderhouden van contacten met onderwijsinstellingen die belangrijke opleidingen aanbieden voor onze beroepen werd binnen de cluster in 2023 een afzonderlijke Werkgroep Onderwijs opgericht. Vanaf 2024 zal deze werkgroep een palmares aan acties kunnen tonen. De werkgroep is geen onderdeel van de Stagecommissie maar gelet op de taken die ze zal opnemen, zullen er steeds raakvlakken zijn en mogelijke samenwerkingen ontstaan.

In de inleiding stipten we de rol van het onderwijs in de vorming van de beroepsbeoefenaars aan. Het ITAA is zich daarvan bewust en heeft daarom besloten om partnerschappen af te sluiten met onderwijsinstellingen die bijzondere opleidingen organiseren voor toekomstige gecertificeerde accountants of gecertificeerde belastingadviseurs.

Deze opleidingen willen niet alleen een gespecialiseerde en praktijkgerichte vorming op hoog niveau aanbieden. Zij kunnen ook toelaten om het bekwaamheidsexamen heel wat lichter te maken. Door examens af te leggen tijdens de opleiding zullen de kandidaten dan voor één of meerdere vakken van het schriftelijke deel van het ITAA­bekwaamheidsexamen vrijstelling kunnen krijgen. Bij de totstandkoming van dergelijke partnerschappen werd en wordt bijzondere aandacht besteed aan de praktijk en zijn de meeste docenten ervaren beroepsbeoefenaars. Het doel is wel degelijk om zo dicht mogelijk bij de maatschappelijke behoeften van het beroep en de ondernemingen te blijven.

Of zoals de voorzitter van het ITAA, Bart Van Coile, het zegt: “… De partnerschappen die het ITAA afsluit met het onderwijs zijn dan ook een driedubbele win: de weg naar ons beroep wordt eenvoudiger voor stagiairs zonder dat ingeboet wordt op hun kennis en vaardigheden, waardoor meer studenten deze weg ook zullen kiezen. Tenslotte kunnen onderwijsinstellingen kwalitatieve, praktijkgerichte opleidingen aan hun studenten aanbieden met een rechtstreekse link naar het werkveld.”

Zo werden partnerschappen met HoGent, PXL, KDG en Vives Business School, en een samenwerking met HoGent, Ugent en Artvelde hogeschool goedgekeurd in de Raad.

Tot slot

De Stagecommissie heeft heel wat opdrachten en wordt daarbij door velen bijgestaan. Daarom een dankuwel aan alle juryleden, juryvoorzitters, opstellers van examenvragen en de medewerkers van de stagedienst om dit allemaal in goede banen te hebben geleid.

De voorzitter, de vicevoorzitter, de leden van de Stagecommissie en de examencommissies krijgen hulp en steun van onschatbare waarde van het personeel van de stagedienst.

Wij willen van dit jaarverslag gebruik maken om hen te bedanken voor hun beschikbaarheid, hun oplettendheid, hun onthaal en hun steun aan de in totaal meer dan 3.000 stagiairs die het ITAA dagelijks heeft.

Hierna volgt een overzicht van de resultaten van de in 2023 afgelegde examens.

De examencijfers

TUSSENTIJDSE PROEF 1e JAAR GECERTIFICEERD ACCOUNTANT - 264 DEELNEMERS

TUSSENTIJDSE PROEF 1e JAAR GECERTIFICEERD BELASTINGADVISEUR - 108 DEELNEMERS

*Deze leggen het mondeling examen af in 2024.

**De geslaagden hebben 50% of meer voor de schriftelijke proef en worden in de toekomst vrijgesteld van deze proef indien zij niet zouden slagen voor de mondelinge proef.

*Deze leggen het mondeling examen af in 2024.

**De geslaagden hebben 50% of meer voor de schriftelijke proef en worden in de toekomst vrijgesteld van deze proef indien zij niet zouden slagen voor de mondelinge proef.

SCHRIFTELIJKE PROEF BEKWAAMHEIDSEXAMEN (FISCAAL) ACCOUNTANTS

MONDELINGE

Samenstellingen

STAGECOMMISSIE ITAA

VOORZITTER

A VALEE Eddy

ONDERVOORZITTER

A SILIA Virginie

LEDEN

A CLAES Micheline

A DEBETENCOURT Marie

A HIGNY Denis

A MARTENS Véronique

A MEGANCK Christophe

A PLOUMEN Maria

A SILIA Virginie

A THIBAULT Nancy

A VANOPDENBOSCH Cédric

A BELLEMANS Filip

A BEYAERT Reginald

A CARMANS Gert

A JANS Danny

A SHABANI Ergys

A VALEE Eddy

A VANDENBERGHE Donald

A VANDERZEE Thomas

A WOUTERS Ilse

STAGECOMMISSIE (FISCAAL) ACCOUNTANTS

VOORZITTER

A DELRUE Frédéric

ONDERVOORZITTER

A VERMAUT Mirjam

LEDEN

A BAUDRY Eddy

A BENOIT Didier

A BESANCON Olivier

A BOTTEMAN Luc

A BRENNET François

A BRONSELAE R Siert

A CANNAERT Maxim

A DELESCLUSE Michel

A DELEU Patrick

A DELRUE Frédéric

A DEMUYNCK Ronny

A DENYS Bernard

A DIDIER Jean­Guy

A DOR Christophe

A DRAPIER Yves

A DUBUS Janique

A HIGNY Denis

A HORGNIES Geraldine

A JANS Danny

A JORISSEN Andre

A KRZAK Laurence

A LEGRAND Vincent

A LEPAGE Deborah

A LOWYCK Tijs

A LUCA Antonia

A MARECHAL Jean­Marc

LEDEN

A MAZZEO Rosaria

A MEERT Christian

A MEGANCK Christophe

A NIEMEGEERS Werner

A PLAS Magda

A PLOUMEN Maria

A SAEYS Marc

A SANNIA Pascal

A SILIA Virginie

A SMITS Marina

A SOENEN Eddy

A SOENS Christian

A SWERTEN Koen

A STEVENS Tom

A TIRONI Dino

A VALCKX Patrick

A VALEE Eddy

A VAN DEN BOSSCHE Stijn

A VAN THOURNOUT Marc

A VAN WETTERE Michael

A VANHASBROECK Gunther

A VANNESTE John

A VANOPDENBOSCH Cedric

A VANROSSOMME Eric

A VERMAUT Mirjam

A WILLEMS Jean­Michel

Toegang en promotie van het beroep

Cel Business en CFO’s (MIB)

De Cel Business en CFO’s (Members in Business of MIB) bestaat uit ITAA­leden die het beroep van (gecertificeerd) accountant of van belastingadviseur uitoefenen bij een onderneming uit de profit­ of de non­profitsector. De leden werden gekozen op basis van hun engagement om de MIB’s zowel nationaal als internationaal te promoten en te verdedigen. Bij de samenstelling van de cel wordt gestreefd naar een evenwicht tussen de belangen van de leden die in respectievelijk kleine, middelgrote en grote structuren actief zijn. Er wordt ook gelet op een evenwicht tussen accountants­ en fiscale profielen binnen de cel.

In 2023 kwam de Cel MIB 9 keer bijeen. De vooropgestelde doelstellingen zijn gevarieerd, ambitieus en noodzakelijk: de promotie en de zichtbaarheid van de MIB’s, zowel nationaal als internationaal (via organisaties zoals IFAC, Accountancy Europe of NBA), de verdediging (met de cel External Affairs van het Instituut) bij de politici van dossiers die essentieel zijn voor de MIB’s (in de eerste plaats de officiële erkenning van de MIB’s in de ITAA­reglementering en de vertrouwelijkheid van de fiscale adviezen), of de organisatie van netwerkevenementen en specifieke opleidingen.

Op 10 november 2023 organiseerde de cel MIB tijdens het ITAA­congres 2 specifieke conferenties voor MIB’s:

• La donnée au service de la finance du futur, door Cécile Cornez, CFO Tilman en finaliste CF’Hope of the Year (2023)

• Voorbereiden op de dag van morgen? Hoe de Finance afdeling navigeren in een tijdperk vol digitalisering, compliancy en rapporteringsstandaarden, door Elke Toye, CFO van Vyncke en CF’Hope of the Year (2023)

Samenstelling

VERTEGENWOORDIGSTER VAN DE RAAD:

Aurore Mons delle Roche (tot de ITAA­verkiezingen van 22 april 2023), Virginie Silia (sinds de ITAA­verkiezingen van 22 april 2023)

LEDEN:

Xavier Cloquet, Marie Debetencourt, Jean­Luc Fontaine, Patrick Houvenaghel (lid tot november 2023), Hendrik Monbaliu (lid tot november 2023), Aurore Mons delle Roche, Jean­Baptiste Roisin, Caroline Tran Dai, Maria Verbergt en Frédéric Waucquez.

Cel Attractiviteit en Diversiteit (promotie van het beroep)

Sinds de verkiezingen van 22 april 2023 zijn Chantal Jadot en Thomas Van der Zee respectievelijk voorzitster en ondervoorzitter van deze cel.

De leden van de cel werden gekozen op basis van hun interesse voor de promotie van het beroep. De acties van de cel zijn voornamelijk gericht op de doelgroep ‘onderwijs en studenten’. De cel komt één keer per maand bijeen.

Om het imago van het beroep een nieuwe dynamiek te geven en de tekorten in

de sector aan te pakken, werkt de cel initiatieven uit, ook samen met andere organisaties zoals bijvoorbeeld Forem, Actiris, VDAB en Liberform. Die contacten worden samen met de cel External Affairs van het ITAA gelegd.

In 2023 werden er vele initiatieven ontwikkeld ten behoeve van de onderwijsinstellingen. De publicatie ‘ITAA rekeningenstelsel’ (in 2020 gemaakt in samenwerking met de cluster ‘Kenniscentrum’ van het Instituut) werd het hele jaar door verspreid bij meer dan 70 scholen. Gecoördineerd

door de cel gaven mandatarissen en jonge ambassadeurs van het Instituut meer dan 60 infosessies in scholen. Het ITAA reageert altijd enthousiast op uitnodigingen van onderwijsinstellingen om deel te nemen aan werkgroepen als het gaat over de inhoud en de organisatie van de opleiding van en voor toekomstige stagiairs en leden. Noteer dat het ITAA in 2023 bijvoorbeeld aanwezig was op Siep­beurzen in verschillende provincies (beurs voor studenten). In 2023 rondde de cel een project voor onderwijsinstellingen af om twee afgestudeerden te belonen met een cadeauset met ITAA­branding. Veertien instellingen deden een beroep op het Instituut voor de prijsuitreiking.

Daarnaast heeft de cel actief deelgenomen aan het ITAA­congres met twee door verschillende ITAA­ambassadeurs geleide conferenties (‘Een veelzijdig beroep’ en ‘Toegang tot het beroep’) op 9 november, de dag voor de studenten.

Samenstelling

LEDEN:

Didier Bouckaert, Chantal Jadot, Sindy Maenhout en Thomas Van der Zee (sinds april 2023)

CLUSTER KENNISCENTRUM

Tot september 2023 waren dhr.

Johan De Coster en dhr. Patrick Deleu verantwoordelijke raadsleden voor de cluster ‘Kenniscentrum’. Na de verkiezingen zijn mevr. Carine De Vos en dhr. Marc Van Thournout de verantwoordelijke raadsleden voor deze cluster geworden.

Cel Fiscaliteit

Samenstelling

VOORZITTER:

Philippe Vanclooster

ONDERVOORZITTER:

Eric Vanrossomme

LEDEN: Johan De Coster, Veerle Van Eylen, Miranda Smets, Jean­Pierre Riquet, Laurent Richard, Nick Michiels, Jos Goubert

PERSONEELSLID VAN HET ITAA: Axelle Dekeyser

Om tegemoet te komen aan de behoefte van het vertegenwoordigen en verdedigen van de belangen van het beroep omtrent fiscale zaken in de kantoren bij FOD Financiën en internationale instellingen werd de Cel Fiscaliteit opgericht. Op regelmatige tijdstippen wordt het advies van het ITAA over wetsontwerpen/­voorstellen op fiscaal gebied gevraagd, dikwijls op korte termijn. Dringend ingrijpen is al te vaak nodig om de belangen van de economische beroepen bij de FOD Financiën te doen gelden.

Tijdens de Strategische Raad in september 2023 werd de noodzaak om te kunnen rekenen op specialisten in fiscaliteit op verschillende gebieden bevestigd. Er werd beslist de werkzaamheden van de cel fiscaliteit voort te zetten, maar dit uit te breiden met ad hoc werkgroepen ter ondersteuning in gespecialiseerde of gewestelijke fiscaliteit. De samenstelling van deze werkgroepen hangt af van de inhoud van het dossier, maar ook van de respons van de leden op de oproep die het ITAA zou lanceren voor kandidaten. De leden van deze werkgroepen zullen bijeenkomen wanneer het nodig is om zo vooruitgang te boeken in projecten waarbij hun betrokkenheid als een toegevoegde waarde wordt beschouwd vanwege hun kennis van het onderwerp en hun praktische ervaring. Er zal dus een cel fiscaliteit zijn met een beperkt aantal leden, die een paar keer per jaar zal samenkomen, en een grotere groep waarop een beroep zal worden gedaan naargelang de behoeften van het moment en de lopende projecten.

In 2023 waren de leden van de cel fiscaliteit betrokken bij de volgende werkzaamheden:

• Samenwerking met de FOD Financiën voor het opzetten van een gecentraliseerd systeem voor het beheer van mandaten en de ontwikkeling van de applicatie binnen

een ITAA­werkgroep in samenwerking met IT­technici van een externe onderneming.

• Synergie met de diensten van de federale ombudsman om deel te nemen aan structurele enquêtes over het gebrek aan bereikbaarheid van de FOD Financiën (moeilijkheid om de dossierbeheerders binnen de Administratie te bereiken door de wijziging van het telefoon­ en e­mailbeleid).

• Opvolging van de ontwikkelingen rond (i) DAC6 en verdediging van het beroepsgeheim van de leden, (ii) DAC7 en DAC8.

• Tussenkomst van het ITAA bij de Administratie rond storingen in de onlinetoepassingen van de FOD Financiën.

• Analyse van de fiscale hervorming van auteursrechten.

• Innemen van een gemeenschappelijk standpunt met Febelfin en het VBO over de digitalisering van de diverse taksen.

• Vergadering over de BNI natuurlijke personen.

• Deelname van het ITAA aan een evaluatie door de Europese Commissie van de richtlijnen DAC2 tot DAC7.

• Besprekingen met de FOD Financiën, met name over de volgende onderwerpen:

A de termijnen voor het indienen van de belastingaangiften,

A vereenvoudiging van de fiscale fiches, A buitensporige vragen om inlichtingen van controleurs,

Bij de behandeling van problematieken van algemeen belang heeft de cel fiscaliteit de vraag soms doorgegeven aan de administratie of aan het kabinet van de minister van Financiën. Daarvoor werkt het samen met de cel ‘External Affairs’.

A onderhandeling over langere termijnen tussen de geplande data voor het IT­onderhoud van de FOD Financiën en het indienen van de belastingaangiften,  A het probleem van geantidateerde aanslagbiljetten, A vervroegde terugbetaling van btw­kredieten.

• Voorstellen van te bespreken punten voor de driemaandelijkse ‘Tax­cificatie’vergaderingen met de FOD Financiën en regelmatige deelname van de voorzitter van de Cel Fiscaliteit aan de ‘Tax­cificatie’­ vergaderingen.

• Antwoorden op fiscale vragen van algemeen belang voor ITAA­leden (met uitzondering van specifieke gevallen in de individuele ledendossiers). Klik voor meer informatie over het soort vragen dat het ITAA beantwoordt op de volgende link: www.blogitaa.be/2021/09/09/het­itaaantwoordt­niet­op­dossier­gerelateerdetechnische­vragen­en­dat­is­een­bewusteen­weloverwogen­keuze/

• Bij de behandeling van problematieken van algemeen belang heeft de Cel de vraag soms doorgegeven aan de administratie of aan het kabinet van de minister van Financiën, via de afdeling ‘External Affairs’ van het ITAA.

• Publicatie van artikelen via de cel fiscaliteit, met name over de volgende onderwerpen: vragen om inlichtingen (wat te doen bij informele vragen van controleurs om op zeer korte termijn te antwoorden?), DAC 6 en beroepsgeheim, DAC7, fiscale hervorming van auteursrechten, fiscale fiche 281.48 (airbnb­aangifte) enz.

• Opstellen van schriftelijke adviezen op verzoek van de autoriteiten over de volgende thema’s:

A wetsvoorstel nr. 3184 tot instelling van een nieuw fiscaal en sociaal mechanisme voor werknemersaandeelhouderschap,

A wetsvoorstel nr. 3188 tot wijziging van het Wetboek van de inkomstenbelastingen 1992 voor wat de verduidelijking van het begrip «artificiële constructie» betreft,

A wetsvoorstel nr. 3458 tot wijziging van de regels voor buitenlandse belastingplichtige vennootschappen met het oog op een rigoureuze omzetting van de Europese regelgeving inzake bestrijding van belastingontwijking,

A voorstel van resolutie nr. 3202 betreffende diverse maatregelen met het oog op het versterken van de rechten van de belastingplichtigen.

Cel Accountancy

De Cel Accountancy komt eenmaal per maand bijeen. De leden kunnen daardoor kort op de bal spelen bij het analyseren en becommentariëren van de adviezen van de Commissie voor boekhoudkundige normen (CBN). Sadi Podevijn, lid van het wetenschappelijk secretariaat van de CBN, wordt regelmatig uitgenodigd op de vergaderingen van de Cel Accountancy om bepaalde technische punten te bespreken waarmee de CBN wordt geconfronteerd. De besprekingen hebben betrekking op praktische gevallen die de CBN­adviezen kunnen verbeteren omdat er rekening gehouden wordt met de realiteit waarmee economische beroepsbeoefenaars te maken krijgen bij de uitoefening van hun beroep.

Voor het overige informeert de Cel Accountancy de leden, in de vorm van artikelen over de te geven interpretatie:

• aan de adviezen van de CBN

• aan de interpretatie van juridische bepalingen in het economisch recht, het koninklijk besluit van 21/10/2018 tot uitvoering van de artikelen III.82 tot en met III.95 van het Wetboek van Economisch recht, het Wetboek van vennootschappen en verenigingen, het koninklijk besluit van 29/04/2019 (jaarrekeningen), de insolventie van ondernemingen …

In 2023 heeft de Cel Accountancy in het bijzonder de volgende punten behandeld:

• Gedetailleerde analyse door de leden van de cel en overmaking van hun commentaren over de adviezen ter publieke consultatie van de CBN;

• Publicatie van grondig uitgewerkte artikelen voor de leden;

• Antwoorden in de vorm van artikels op algemene vragen over boekhouding van ITAA­leden (met uitzondering van vragen rond individuele klantendossiers). Klik voor meer informatie over het soort vragen dat het ITAA behandelt op de volgende link: www.blogitaa. be/2021/09/09/het­itaa­antwoordt­niet­opdossier­gerelateerde­technische­vragenen­dat­is­een­bewuste­en­weloverwogenkeuze/

Samenstelling

VOORZITTER:

Nathalie Procureur

ONDERVOORZITTER:

Filip Dergent

LEDEN:

Johan De Coster, Pierre­Yves Heynen, Patrick Valckx, Daniel Vandermosten, Marc Van Thournout

VERANTWOORDELIJK PERSONEELSLID: Tom Kloeck

“Met welke vragen kan ik terecht bij het ITAA?

En wie kan helpen bij het antwoorden?”

MEER

INFO HIEROVER: www.blogitaa.be

Cel Normen

De uitwerking van technische normen en aanbevelingen is een wettelijke kerntaak van het Instituut. Het is de Cel Normen die instaat voor de uitwerking van technische normen en aanbevelingen die specifiek zijn voor de uitoefening van het beroep. Deze normen worden door de Raad uitgevaardigd en openbaar gemaakt op de website van het Instituut. Uitzondering daarop zijn de specifiek aan andere clusters toegekende normen zoals de Norm permanente vorming, de Norm kwaliteitstoetsing en de Norm antiwitwas.

Voor het ontwikkelen van technische normen en aanbevelingen houdt de Cel Normen rekening met de internationale evoluties ter zake. Zo bestudeert de Cel de ontwikkeling van normen door de Boards van IFAC, zoals deze van de IAASB. De Cel heeft daarnaast oog voor de normatieve ontwikkelingen in de buurlanden. Op grond van deze inspiratiebronnen bepaalt de Cel welke nieuwe normen ontwikkeld kunnen worden.

Daarnaast werd er contact gelegd met de Commissie Normen en Auditdoctrine van het Instituut van de Bedrijfsrevisoren. Samen met de Commissie Normen en Auditdoctrine werden er verschillende gemeenschappelijke werkgroepen opgezet. Tijdens deze werkgroepen worden zowel bestaande gemeenschappelijke normen bijgewerkt als nieuwe normen uitgewerkt.

De vergaderingen van de Cel Normen vonden afwisselend plaats in de kantoren van het ITAA en via videoconferentie.

In de eerste plaats hebben in 2023 de verdere uitwerking van lopende projecten binnen de Cel Normen van het ITAA en de gemeenschappelijke werkgroepen met het IBR plaatsgevonden.

Daarnaast werd voor het Waals Gewest een opdrachtbrief opgesteld in het kader van het “Tijdelijk crisiskader voor staatssteunmaatregelen ter ondersteuning van de economie na de Russische agressie tegen Oekraïne”, in aanvulling van het modelverslag dat de Cel Normen vorig jaar samen met het IBR heeft opgesteld.

Er werden ontwerpen voorbereid in 2023 die nog niet konden worden goedgekeurd door de Hoge Raad voor de Economische Beroepen (HREB) omwille van de vereiste voorafgaande norm inzake interne kwaliteitsbeheersing:

• Norm inzake de opdracht van de beroepsbeoefenaar in het kader van de beoordeling van het getrouw en voldoende zijn van de financiële en boekhoudkundige gegevens opgenomen in het verslag van het bestuursorgaan (Wetboek van vennootschappen en verenigingen) (beter bekend als de “Effectennorm”);

• Norm inzake de opdracht van de beroepsbeoefenaar bij de omzetting van een entiteit;

• Norm inzake de opdracht van de beroepsbeoefenaar met betrekking tot de controle

van fusie­ en splitsingsverrichtingen van vennootschappen;

• Norm inzake de opdracht van de beroepsbeoefenaar bij de ontbinding en vereffening van vennootschappen;

• De aanpassing van de “Norm met betrekking tot de contractuele controle van KMO’s en kleine (i)vzw’s en stichtingen en de gedeelde wettelijk voorbehouden opdrachten bij KMO’s en kleine (i)vzw’s en stichtingen”.

Om zo spoedig mogelijk tot de verdere ontwikkeling van dit normatieve kader te kunnen overgaan, heeft de Cel Normen een ontwerp van norm inzake interne kwaliteitsbeheersing opgesteld. Dit ontwerp werd goedgekeurd door de Raad van het ITAA en ligt thans ter advies voor aan de HREB. Voor het opstellen van dit ontwerp heeft de Cel Normen van het ITAA ook overlegd met het ICCI, dat in het kader van de door het IBR aangenomen ISQM­normen diverse modeldocumenten had opgesteld. Vanuit de Cel Normen werden over dit ontwerp van norm op het ITAA Congres van 9 en 10 november sessies gegeven.

De Cel heeft ook de evolutie van volgende internationale (rechts)normen verder opgevolgd:

• De “Proposed International Standard on Auditing for Audits of Financial Statements of Less Complex Entities (ISA for LCE)” van de IAASB

Tot aan de oprichting van de Werkgroep Sustainability door de Raad van 7 februari 2023, heeft de Cel Normen nog de

opvolging gedaan inzake de Corporate Sustainability Reporting Directive (CSRD) en de in uitvoering daarvan in ontwikkeling zijnde EU Sustainability Reporting Standards (ESRS).

Wij wensen alle beroepsbeoefenaars en interne medewerkers van het ITAA en van het IBR te bedanken voor de uitstekende samenwerking die zij aan de werkzaamheden van de Cel Normen hebben verleend.

Samenstelling

VOORZITTER:

Rudi Leys

LEDEN:

ONDERVOORZITTER: Micheline Claes

Bert Bauwens, Maxim Cannaert, Johan De Coster, Gaby Van Loock, Véronique Glautier, Morgane Depriez

PERSONEELSLID VAN HET ITAA:

Tom Kloeck

Cel Organisatie en ondersteuning (Servicedesk)

De servicedesk is de eerstelijnshulp voor alle leden van het ITAA. De vragen van de diverse kanalen worden door ons verwerkt in een ticketsysteem en krijgen een categorie en prioriteit toegekend.

Binnenkort zal u ook vragen via chat kunnen stellen. Wanneer u via chat een vraag stelt, zal het systeem u op basis van uw keuzes en de antwoorden gidsen naar een specifieke FAQ in de Servicedeskmodule of uw vraag doorgeven aan een medewerker van het ITAA. Ook deze gesprekken kunt u achteraf terugvinden onder uw tickets in de Servicedeskmodule.

Wanneer we in detail kijken naar de vragen die de Servicedesk dit jaar ontvangen heeft, zien we voor een groot deel dezelfde tendensen terugkeren als de vorige jaren.

De servicedesk is de eerstelijnshulp voor alle ITAA­leden. Voor een vlotte afhandeling van uw vragen, contacteert u ons voor onderstaande onderwerpen het beste rechtstreeks via de Servicedesk­module in het ITAA­portaal, via e­mail op servicedesk@itaa.be of via telefoon op (+32)2 221 10 00:

• toegangsaanvragen en ­problemen met de applicaties van het instituut,

• hulp met het ingeven van uw gegevens in het e­loket,

• algemene vragen over de modules in het ITAA­portaal,

• technische of inhoudelijke vragen over het e­loket, eStox, de Mandatenmodule en de Servicedeskmodule,

• vragen of bezorgdheden rond overheidsapplicaties.

De grootste categorie vragen in 2023 is over eStox. Zowel de voordelen voor de UBO­registraties als de verplichte omvorming volgens het WVV hebben ervoor gezorgd dat veel ondernemingen intussen de stap gezet hebben naar een elektronisch effectenregister via eStox. In totaal ontvingen we 2.747 vragen hierover en werden er 26.849 elektronische effectenregisters aangemaakt door accountants en belastingadviseurs. Om de vinger aan de pols van de gebruikers te houden, werd dit jaar ook een werkgroep eStox opgericht. Dit

wordt verder toegelicht in een apart artikel.

De tweede grootste categorie in 2023 is ‘vragen en meldingen rond de applicaties van FOD Financiën en andere overheidsdiensten’, met pieken in mei en oktober. Concreet gaat dit over de werking van de externe FOD­applicaties, voorstellen tot administratieve vereenvoudiging, de verschillende indieningstermijnen etc. Het ITAA ontving in totaal 2.243 vragen hierover. Alle vragen en suggesties worden systema­

ESTOX VRAGEN 2023

tisch per categorie bijgehouden.

Dankzij deze gegevens kunnen we:

• Inschatten wat de impact is op de dagelijkse werking van onze leden;

• De technische dienst van FOD Financiën concrete voorbeelden doorgeven van de foutmeldingen en problemen die onze leden ervaren zodat deze sneller opgepikt worden en ook de oplossing kan worden uitgetest;

• De belangen van onze leden verdedigen en pleiten voor de verlenging van specifieke indieningstermijnen;

• Oplossingen voorstellen tijdens de overlegvergaderingen met FOD Financiën. Op de derde plaats staan dit jaar opnieuw

het eLoket en het ITAA­portaal. We hebben in totaal 2.145 tickets behandeld hierover, wat opmerkelijk meer is dan vorig jaar. Een groot deel daarvan kadert binnen de connectie met het KBO die gelegd werd waarover in het begin enige onduidelijkheid was. Verder is het zo dat toegangsaanvragen voor medewerkers intussen dagelijks verwerkt worden. Bovendien kunnen bestuurders intussen ook een medebeheerder aanduiden voor de aanvragen en andere informatie in het eLoket aanpassen waar nodig.

55

Cel BeExcellent

BeExcellent is een online tool die het ITAA aan zijn leden ter beschikking stelt. De uitgewerkte normen en reglementering die verband houden met het beroep zijn erop te vinden. Maar leden kunnen er ook terecht voor het aanmaken, het beheren en publiceren van handleidingen, documenten, tools, modellen (opdrachtbrief, PV, verslag ...) en de vragenlijst kwaliteitstoetsing. Het voordeel van BeExcellent is dat het Instituut nieuwe documenten en updates van bestaande inhoud efficiënt naar de leden kan sturen. Door BeExcellent kunnen kantoren over hun eigen omgeving beschikken, hun eigen tools en werkdocumenten toevoegen (sjabloon, procedurehandleiding enz.) of de voorstellen van het ITAA aanpassen aan hun interne behoeften en tools. De modellen zijn opgesteld om de leden te helpen. Ze hebben helemaal niet tot doel een standpunt van het ITAA te verdedigen en zijn niet bindend.

De cel BeExcellent werd opgericht om de inhoud van het BeExcellent­platform uit te breiden en te updaten volgens de (voortdurend evoluerende) verwachtingen van het beroep. De leden van de cel werden gekozen op basis van hun interesse in de ITAA­applicaties in het algemeen en het BeExcellent­platform in het bijzonder. Er is gestreefd naar een evenwichtige samenstelling van de cel om ervoor te zorgen dat de belangen van kleine kantoren, middelgrote kantoren en grote structuren worden vertegenwoordigd.

Opdracht van de cel is:

• De inhoud up­to­date houden

• De tool aanvullen door het uitwerken of aanpassen van berekeningsmodellen, juridische documenten, tabellen, standaardbrieven en checklists.

Kantoren kunnen in hun eigen BeExcellent-omgeving eigen tools en werkdocumenten toevoegen en die daarna ook beheren.

In 2023 kwam de cel BeExcellent 5 keer bijeen. Tot de belangrijkste realisaties van de cel gedurende het jaar behoorden de automatisering van updates, optimalisatie van de boomstructuur van het platform, voorstellen voor opdrachtbeschrijvingen en de publicatie van tal van modellen, checklists en tools.

Samenstelling

VOORZITTER:

Stéphanie Lorfèvre

ONDERVOORZITTER:

Noël De Rudder

LEDEN:

Nathalie Bohet, Kathleen Cloosen, Janique Dubus (tot september 2023), Cathy Duchesne, Patrick Huybrechts, Wim Marissens, Jean­Paul Muno)

PERSONEEL VAN HET ITAA:

Jeremy Vlaeminck, Stéphanie Lievin

DE APPLICATIE BEEXCELLENT

In 2023 werden verschillende updates gerealiseerd, en dit door een goede samenwerking tussen het beroepsveld en het ITAA in de cel BeExcellent.

Hierbij een overzicht:

• April – De versie 10.3 van BeExcellent werd uitgerold bij alle gebruikers.

• Mei – De update van de beroepsdocumentatie 2023 werd ter beschikking gesteld.

• Juni – Daarnaast kreeg ook de categorie Modellen en tools, antiwitwas, kwaliteitstoetsing, regelgeving een grondige update.

• September – De automatisering van de updates is geïmplementeerd.

• Oktober – Voorstel van opdrachtbeschrijving: eStox­register.

• November – De versie 10.10 van BeExcellent werd uitgerold bij alle gebruikers.

• December – Een aantal artikelen werd toegevoegd of aangepast.

De BeExcellent­gebruiker kent inmiddels de weg naar de servicedesk voor vragen en uitleg rond het platform. In 2023 verwerkte de servicedesk ruim 663 BeExcellent­gerelateerde tickets van leden, die allemaal binnen een redelijke termijn werden beantwoord of opgelost. Deze tickets kregen een verdere onderverdeling om beter inzicht te hebben in de vragen. De overgrote meerderheid van de tickets heeft betrekking op de toegang tot BeExcellent, gevolgd door vragen over

het beheren van de omgeving. Een klein aandeel aan vragen gaat over de inhoud van BeExcellent.

In 2023 werden ruim 510 kantoren de gebruiker van hun eigen BeExcellentomgeving en werden tientallen bestaande omgevingen gereactiveerd. Om deze kantoren met de opstart te helpen waren er 12 BeExcellent­workshops; 6 in het Frans en 6 in het Nederlands.

Een aantal publicaties met verdere uitleg en nuttige tips rond het gebruik van BeExcellent verschenen in het ITAA­zine en in de ITAA­ACcTUA.

“In

2023 verwerkte de servicedesk ruim 663 BeExcellent-gerelateerde tickets van leden, die ook allemaal binnen een redelijke termijn werden beantwoord of opgelost.”

Cel Opleidingen

Sinds Covid­19 zet het ITAA zich in om opleidingen op afstand te organiseren. Vandaag heeft het instituut verschillende soorten webinarformats. Sommige opleidingen worden in een hybride formaat georganiseerd (waarbij de keuze wordt geboden tussen face­to­face en afstandsonderwijs).

Sommige opleidingen (voornamelijk voorbereidende opleidingen voor aanvullende kwalificaties) worden ‘in opnames – on demand’ aangeboden. De leden kunnen deze opleidingen bekijken en herbekijken wanneer het hun uitkomt.

Voor sommige opleidingen geeft het instituut de voorkeur aan face­to­face opleiding, om zo de interactie en uitwisseling van ervaringen tussen de deelnemers te bevorderen.

• De 4 ledenseminars hadden als centrale thema “Bedrijven adviseren in een onzekere wereld”. De opleidingen behandelden de volgende onderwerpen:

A financieel plan en businessplan, A bedrijfscontinuïteit: advies en bijstand in de voorbereidende fase,

A cybersecurity,

A sustainability reporting.

• De 8 opleidingsmodules ter voorbereiding op de kwaliteitstoetsing werden in de eerste helft van het jaar aangeboden in een hybride formaat en in de tweede helft van het jaar als opgenomen webinars.

• De BeExcellent-workshops werden dit jaar 6 keer georganiseerd om onze leden vertrouwd te maken met de BeExcellent­tool.

• In de eerste helft van 2023 werd een opleidingscyclus over ‘voorbehouden wettelijke opdrachten’ georganiseerd over de onderwerpen ‘Ontbinding en vereffening’.

• Sinds 2019 is het ITAA door de FOD Justitie erkend om de opleiding in gerechtelijke expertise te organiseren, waardoor deelnemers die geslaagd zijn voor de

kennisevaluatietoets kunnen worden ingeschreven in het register van gerechtelijke deskundigen waarop de hoven en rechtbanken in het kader van bepaalde procedures een beroep kunnen doen. De zogenaamde basisopleiding voor de economische beroepen inzake juridische kennis van gerechtelijke deskundigen (een opleidingsprogramma van 36 uur) wordt voor beide taalregimes aangeboden in de vorm van webinars on demand en een dag ter plaatse.

• Na de succesvolle start in 2022 van de permanente opleiding voor gerechtelijke deskundigen, heeft het ITAA besloten om deze opleiding twee keer per jaar te organiseren. Elke cyclus duurt 5 uur en wordt uitsluitend ter plaatse georganiseerd om uitwisselingen tussen gerechtelijke deskundigen te bevorderen.

• Er werd opnieuw een speciaal schakeltraject georganiseerd voor ITAA­leden met de hoedanigheid van (intern) accountant die (intern) gecertificeerd accountant willen worden. Om geïnteresseerden te helpen zich voor te bereiden op de examens biedt het ITAA een cyclus van voorbereidende opleidingen aan in de vorm van webinars on demand met een totale duur van meer dan 17 uur.

• In maart 2023 organiseerde de cel opleiding de tweede editie van de opleiding

“Juridische formaliteiten voor de gewone algemene vergadering van aandeelhouders en de rol van het bestuursorgaan” om de juridische formaliteiten van het besluitvormingsproces op gewone algemene vergaderingen op te frissen.

• De eStox-opleidingen (basis en voor gevorderde gebruikers) waren een groot succes. Voor 2024 is het ITAA van plan om de basisopleiding om te zetten in verschillende afzonderlijke tutorials, waardoor onze leden snel het antwoord op hun vraag kunnen vinden.

• In 2023 bood het ITAA voor het eerst een ‘Middagtraining’ aan met als titel ‘Bent u klaar voor de challenge van elektronische facturatie?’ Verschillende experts spraken over het onderwerp elektronische facturatie. De Europese Unie en de Belgische regering werken aan verplichte elektronische facturatie voor B2B­transacties. Het doel van de cursus was om de ervaringen van de experts te delen, waarbij de nadruk werd gelegd op de uitdagingen en successen bij deze overgang en het effect op het beheer van hun kantoor delen.

Vooruitkijkend naar 2024 is de cel opleiding van plan het opleidingsaanbod verder te versterken. Zo zal de opleiding ‘Onafhankelijk Bestuurder’ opnieuw worden gelanceerd in een nieuw formaat.

"In 2023 werden heel wat opleidingen gevolgd. Vooruitkijkend naar 2024 is de cel opleiding van plan het opleidingsaanbod nog verder te versterken"

Cel (Inter)nationale verenigingen

Sinds covid, en door de grote aandacht voor klimaat en de daaraan verbonden kosten, zijn internationale organisaties vooral blijven vergaderen op afstand. De meeste werkgroepen gaan dan ook digitaal door.

Net als in 2022 lag in 2023 de focus op duurzaamheidsrapportering (sustainability reporting). Het orgelpunt is de concretise­

ring van de Europese Corporate sustainability reporting directive (CSRD) die binnenkort de Europese normen (de ESRS) zullen verplichten voor grote ondernemingen.

De praktische aspecten van de implementatie van deze normen zullen de komende jaren hoog op de agenda van vele werkgroepen blijven staan.

Hieronder een overzicht van de voornaamste activiteiten per organisatie.

IFAC

• IFAC publiceerde onder meer:

A een duurzaamheidschecklist met focus op kmo’s: Small Business Sustainability Checklist

A Een toolkit voor kwaliteitsbeheersing met speciale aandacht voor kleine accountancykantoren Quality Management Toolkit for Small­ and Medium­Sized Firms

• Lee White zal de nieuwe CEO worden, en zal vanaf maart 2024 in de voetsporen treden van Kevin Dancey, die zijn afscheid had aangekondigd.

• Startten een publicatiereeks en acties over middelen om de attractiviteit van het beroep te verhogen.

A www.ifac.org/knowledge­gateway/ preparing­future­ready­professionals/ discussion/attractiveness­profession

A Cecile Bonino (Principal, global engagement) was op het ITAA­congres aanwezig en modereerde een sessie over dit thema.

WEETJE: via de “Knowledge Gateway” is er heel veel didactisch materiaal beschikbaar over wereldwijde trends en ontwikkelingen in accountancy en ook over dagelijkse uitdagingen van confraters wereldwijd.

www.ifac.org

FIDEF

• Organiseert voortdurende kennisuitwisseling tussen leden en maakt verspreiding van deze initiatieven tussen instituten mogelijk. Zorgde ervoor dat de impact van het ITAA groeide toen de Orde van Marokko het ITAA vroeg om de opleiding ‘Onafhankelijk beheerder’ te herwerken voor hun leden. Daarvoor werd een beroep gedaan op dhr. Philippe Six, die dit programma een paar jaar geleden opzette voor het ITAA.

• Mamour Fall is de nieuwe algemeen directeur, in navolging van Arnaud debray.

• Benoit Vanderstichelen, erevoorzitter van het ITAA, werd verkozen als voorzitter van FIDEF. Onze felicitaties aan hem!

fidef.org

ACCOUNTANCY EUROPE

• Focuste op duurzaamheidsrapportering

A 5 reasons why sustainability matters for SMEs

A ESG governance: questions boards should ask to lead the sustainability transition

• 5­step starting guide to a sustainable transition for SMEs

• Publiceerde 19 standpunten in respons op consultaties, communicaties, werkzaamheden en wetgevende initiatieven van Europese en internationale instellingen

A Consultation Responses

• Lanceerde acties om het beroep aantrekkelijker te maken

A Attractiveness of the profession: in the battle for talent, prioritize social impact

• Organiseren regelmatige conferenties, zowel online als fysiek, die ook open zijn voor de ITAA­leden.

www.accountancyeurope.eu

EFAA

• Focuste op de impact van duurzaamheidsrapportering op de kmo en kleine accountancypraktijk en vooral de administratieve last die ermee gepaard zal gaan.

• Reageerden op verschillende publieke bevragingen:

A om administratieve lasten te verminderen,

A over de prioriteiten van de ISSB,

A over de draft ESRS delegated act,

A e­invoicing,

A insolventie.

• Pakt de attractiviteit van kleine accountancykantoren aan

A Hield daarvoor een enquête efaa. com/2248­2/

• Nam deel aan een sessie op het ITAA­congres. Organiseren regelmatig conferenties, zowel online als fysiek, die ook open zijn voor de ITAA­leden.

efaa.com

CFE – TAKS ADVISERS EUROPE

• Blijft de jurisprudentie van het Europese Hof van Justitie in belastingmateries zeer nauw opvolgen

• Publiceerde statements over fiscale EU­ en internationale initiatieven:

A the European Parliament Report on Lessons Learned from the Pandora Papers

A the EU Commission FASTER Withholding Tax Proposal

A the EU Commission VAT in the Digital Age Legislative Proposal Package

A the VAT Treatment of Compensation Payments

A VAT Groups

A the European Commission Public Consultation on the Introduction of a New Corporate Taxation System in Europe (BEFIT)Opinion Statement

• Organiseert regelmatig events en conferenties zowel online als ter plekke over EU fiscale zaken: deze zijn gewoonlijk gratis te volgen voor ITAA­leden.

taxadviserseurope.org

ETAF

• Blijft vooral inzetten op het verdedigen van de onafhankelijkheid en beroepsgeheim van de belastingadviseur daar waar Europa dereguleert.

• De Kroatische kamer van belastingadviseur werd een nieuw waarnemend lid;

• Publiceerde statements

A the IESBA exposure draft on ethical conduct in tax planning

A the trilogue negotiations on the AML package

A the compromise amendments on the EP report on the Pandora Papers

• Reageerde op EU­consultaties

A on the rationalisation of EU reporting requirements in the tax area

A on the recognition of qualifications of non EU nationals

A on the FASTER proposal

A on the ViDA package

A on DAC8

A on Business in Europe: Framework for Income Taxation (BEFIT)

• Organiseren regelmatige conferenties, zowel online als fysiek, die ook open zijn voor de ITAA­leden.

www.etaf.tax

OVERZICHT VAN DE INTERNATIONALE VERTEGENWOORDIGERS VAN HET ITAA IN 2023

A IFAC General Assembly

A IFAC CEO Forum

A FIDEF (President of the) Board

A FIDEF (President of the) Bureau

A FIDEF General Assembly

A Accountancy Europe General Assembly

A Accountancy Europe General Assembly

A Accountancy Europe Members Engagement Day

A Accountancy Europe AML working group

A Accountancy Europe AML working group

A Accountancy Europe Ethics working Group

A Accountancy Europe Communications Network

A Accountancy Europe Young Leaders Assembly

A Accountancy Europe Tax Policy Group

A Accountancy Europe Accounting Working Party

A CFE ­ Tax Advisors Europe General Assembly

A CFE ­ Tax Advisors Europe General Assembly

A CFE ­ Tax Advisors Europe General Assembly

A CFE ­ Tax Advisors Europe Board

A CFE ­ Tax Advisors Europe PAC

A CFE ­ Tax Advisors Europe PAC

A CFE ­ Tax Advisors Europe Tax Technology Committee

A CFE ­ Tax Advisors Europe Fiscal Committee Direct taxes

A CFE ­ Tax Advisors Europe New Tax Professionnals

A EFAA General Assembly

A EFAA Board

A EFAA Assurance working group

A EFAA Digital Working Group

A EFAA Professionnal regulation group

A ETAF Board

A ETAF General assembly

A CSOEC Congres

A CSOEC Congres

A NBA BE­NL Gespreksgroep

A NBA BE­NL Gespreksgroep

A NBA BE­NL Gespreksgroep

Bart Van Coile

Liesbet Dhaene

Benoit Vanderstichelen

Benoit Vanderstichelen

Jean­Luc Kilesse

Bart Van Coile

Patrick Deleu

Alexis de Biolley

Axelle Dekeyser

Patrick Van Haudt

Christine Cloquet

Alexis de Biolley

Alexis de Biolley

Yves Bernaerts

Steven Brouckaert

Bart Van Coile

Christine Cloquet

Philippe Vanclooster

Philippe Vanclooster

Philippe Vanclooster

Christine Cloquet

Christophe Meesters

Jos Goubert

Philippe Vandevoorde

Bart Van Coile

Johan De Coster

Johan De Coster

Noel De Rudder

Alexis de Biolley

Benoit Vanderstichelen

Bart Van Coile

Bart Van Coile

Liesbet Dhaene

Bart Van Coile

Johan De Coster

Liesbet Dhaene

Werkgroep ESG

De Raad besliste op 7 februari 2023 om de Werkgroep Sustainability op te richten. Deze werkgroep volgt de Corporate Sustainability Reporting Directive (CSRD) op, en heeft in uitvoering daarvan de ontwikkelde EU

Sustainability Reporting Standards (ESRS) van de Cel Normen overgenomen. Omwille van de aard van de materie werd geopteerd voor een multidisciplinaire samenstelling van de werkgroep met zowel ITAA­leden als academici. De werkgroep is voor het eerst samengekomen op 29 maart 2023. Er wordt zowel fysiek als digitaal vergaderd.

De leden van de werkgroep hebben de CSRD en de ESRS geanalyseerd. Er werd een pagina voor de ITAA­website ontwikkeld. Een enquête werd voorbereid om in 2024 aan de ITAA­leden te versturen. Via de bevraging hoopt de werkgroep (en het ITAA) een duidelijker beeld te krijgen van de stand van zaken op het terrein en de noden van de ITAA­leden, zodat de werkgroep zijn focus hierop kan leggen bij het uitvoeren van zijn werkzaamheden.

In 2023 werden de volgende activiteiten georganiseerd of bijgewoond:

• Member’s Engagement Day van Accountancy Europe (18 oktober 2023), waar duurzaamheid één van de hoofdpunten was.

• Het geven van sessies rond duurzaamheid op het ITAA­congres van 9 en 10 november 2023.

• Sessie Duurzaamheid, opgenomen in de jaarlijkse ledenseminaries op 18 en 25 november 2023.

Vanuit de werkgroep werd meegewerkt aan een publicatie in ITAA­Zine:  SAVEYN, A. COCQUYT, C. COPPENS, S. DE BRUYCKERE, “Europese duurzaamheidsrapporteringsstandaarden goedgekeurd. Accountants, wees voorbereid!”, ITAA­Zine 2023/08, 3­7.

Samenstelling

VOORZITTER:

Stefaan Kindt

ONDERVOORZITTER:

Johan De Coster

ITAA LEDEN:

Jesse Annendijck, Nadja De Buyser, Patrick Deleu (tot augustus 2023), Pierre Delvaux, Corneel Maertens, Régine Mercier

ACADEMICI:

Stefanie De Bruyckere (HoGent), Nadine Lybaert (UHasselt) (tot augustus 2023), Aleydis Nissen (ULB), Anne­Joëlle Philippart (ULiege), James Thewissen (UCLouvain)

PERSONEELSLID VAN HET ITAA:

Tom Kloeck

Werkgroep eStox

De eStox­werkgroep werd opgestart om de aanpassingen in eStox beter af te stemmen op de prioriteiten en ervaringen van de gebruikers. Daarom zitten in de werkgroep leden en medewerkers van kantoren die intensief gebruik maken van de applicatie. Zij hebben een goed zicht op de ruimte voor verbetering, bijvoorbeeld hoeveel effect een bepaalde wijziging kan hebben op de gebruiksvriendelijkheid van de applicatie. De werkgroep komt tweemaandelijks samen.

In de werkgroep zitten naast gebruikers ook de product manager van eStox en medewerkers van het instituut. Het ITAA koos enerzijds medewerkers van de Servicedesk te laten aansluiten omdat zij een goed zicht hebben op welke vragen terugkeren. Zij staan in rechtstreeks contact met de technische dienst van eStox. Zo kunnen de prioriteiten bepaald worden en hebben de leden van de werkgroep een goed zicht op komende updates. Anderzijds zit er ook een jurist in de werkgroep van eStox omdat er telkens gekeken wordt naar de juridische rechtsgrond wanneer aanpassingen gevraagd worden.

Enkele voorbeelden van onderwerpen die besproken werden tijdens de werkgroep zijn:

• De nood aan meer flexibiliteit bij het overdragen van een dossier naar een ander kantoor en toegangsaanvragen in het algemeen. Intussen is het altijd

mogelijk de toegang van het eigen kantoor te verwijderen en kan de bestuurder van een onderneming ook toegangsaanvragen goedkeuren.

• Er werd een vereenvoudigde flow toegevoegd in eStox die het aanmaken van een register aanzienlijk eenvoudiger maakt voor BV’s, CV’s, CommV’s of VOF’s met enkel Belgische aandeelhouders en aandelen in volle eigendom.

• De basisopleiding wordt momenteel omgevormd tot tutorials zodat gebruikers informatie op maat hebben voor veelvoorkomende verrichtingen.

• Aangezien het verplicht is de inbreng in te geven bij kapitaalloze ondernemingen wanneer een elektronisch effectenregister aangemaakt wordt, is het ook nodig deze op latere datum te kunnen verlagen. Deze

verrichting werd toegevoegd in de update van december.

• De verschillende verrichtingen werden overlopen, zowel op het vlak van gebruikersvriendelijkheid als terminologie. Op basis hiervan werden suggesties doorgegeven.

• De overzichtspagina moet overzichtelijker. Intussen kan al gekozen worden hoe u de informatie wenst te zien, hetzij als lijst, hetzij als ‘tegels’. U kunt eveneens een lijst trekken van de registers die aangemaakt werden in eStox met de bedrijfsnaam, het ondernemingsnummer, de vennootschapsvorm, het adres en de UBO­updates.

• De facturatie van de verschillende verrichtingen is niet altijd even duidelijk. Intussen is er een limiet van 100 euro per verrichting.

Samenstelling

LEDEN:

Mike Brux, Laura Priemen, Nathalie Rosseels, Jolien Tanghe, Irene Tromp, Maxine Van Acker, Hein Vandelanotte, Werner Van Hoogten, Johanna Waelkens, Lotte Walraevens

PERSONEEL VAN HET ITAA:

Joséphine Kasololo, Tom Kloeck, Miguel Leclef, Yaisa Rappé

CLUSTER BEROEP

& KWALITEIT

Onder de cluster ‘Beroep en kwaliteit’ valt de naast de Commissie Kwaliteitstoetsing nog enkele andere cellen. Na de verkiezingen nam Morgane Depriez de fakkel over van Angelo Terranova als clusterverantwoordelijke. Hein Vandelotte bleef clusterverantwoordelijke. Maar enkele cijfers zetten we hier alvast in de verf. In 2023 werden

706 kwaliteitstoetsingen uitgevoerd, en werden er nog eens 553 AWW-toetsingen uitgevoerd. Met andere woorden 1.259 toetsingen, of nazicht bij leden, werden gerealiseerd.

Commissie Kwaliteitstoetsing

De Commissie Kwaliteitstoetsing is belast met de organisatie van de kwaliteitstoetsing binnen het Instituut, zoals bepaald in onze beroepenwet van 17 maart 2019 en volgens het Koninklijk Besluit van 9 december 2019 tot vastlegging van een reglement inzake de kwaliteitstoetsing.

Aangezien een nieuw KB inzake de toekomstige kwaliteitstoetsing verwacht wordt in 2024, wordt er momenteel al volop gewerkt aan de kwaliteitstoetsing van de toekomst (die vanaf oktober 2024 van toepassing zal zijn).

Functie

De Commissie werkt voorstellen van procedures en instructies uit. Deze worden ter goedkeuring voorgelegd aan de Raad. Daarnaast kan ze de nodige werkinstrumenten opstellen om haar werkzaamheden optimaal uit te voeren.

De Commissie Kwaliteitstoetsing dient eveneens jaarlijks een toetsingsprogramma op te stellen dat ter goedkeuring wordt voorgelegd aan de Raad. Op basis van de

uitgevoerde toetsingen en de verslagen van de toetsers geeft de Commissie telkens een advies aan de Raad waarna deze een beoordeling over de kwaliteitstoetsing uitspreekt.

Ten slotte is de Commissie verantwoordelijk voor de opleiding van de aangestelde toetsers en de opvolging van hun werkzaamheden. De Commissie komt in principe maandelijks samen.

Benoeming nieuwe

Commissie Kwaliteitstoetsing

De Raad heeft op 3 oktober 2023 beslist over de samenstelling van de Commissie Kwaliteitstoetsing. Kandidaten konden zich melden tussen 30 juni en 18 augustus. In totaal werden 14 gecertificeerde belastingadviseurs of gecertificeerde accountants benoemd. Rolf Declerck werd opnieuw aangesteld als voorzitter van de Commissie Kwaliteitstoetsing en Bernard Denys, hiervoor al lid van de Commissie Kwaliteitstoetsing, werd benoemd tot ondervoorzitter van de Commissie. Naast de commissieleden zijn er ook vier accountants of fiscaal accountants aangesteld. Als

waarnemer volgen zij de werkzaamheden van de Commissie met het oog op de integratie van de toetsingen voor alle leden vanaf oktober 2024. De huidige Commissie Kwaliteitstoetsing werd benoemd tot en met 29 september 2024.

Samenstelling

De Commissie Kwaliteitstoetsing bestaat uit 14 gecertificeerde beroepsbeoefenaars. Om zo goed mogelijk gebruik te maken van de overgangsperiode voorzien in de wet, die afloopt tegen 30 september 2024, wordt de Commissie versterkt met vier niet­gecertificeerde leden die de rol van waarnemer opnemen binnen de Commissie. De waarnemers volgen zodoende de werking van de Commissie Kwaliteitstoetsing, die vanaf 1 oktober 2024 de kwaliteitstoetsing van alle beroepsbeoefenaars zal organiseren.

De huidige samenstelling van de Commissie:

VOORZITTER:

Rolf Declerck

ONDERVOORZITTER:

Bernard Denys

NEDERLANDSTALIGE LEDEN:

Filip Dergent, Jos Leroy, Stijn Mollemans, Irene Timmermans, Sibille Tombeur, Alain Van Ryckeghem

FRANSTALIGE LEDEN:

Nathalie Bohet, François Limbourg, Eric Nicolet, Yves Souris, Josephe Unva, Gregory Van Michel dit Valet

Daarnaast werden volgende waarnemers aangeduid door de Raad:

NEDERLANDSTALIGE WAARNEMERS:

Meryem Hocalar, Veerle Van Eylen

FRANSTALIGE WAARNEMERS:

Christophe Gilot, Déborah Lepage

Op de foto de commissieleden die actief waren van 2020 tot oktober 2023

Activiteitenverslag kwaliteitstoetsing 2023

Jaarprogramma van de toetsingen

Er werden in totaal 706 toetsingen uitgevoerd. Daarnaast werden nog 54 dossiers afgehandeld van geselecteerde leden bij wie niet langer een periodieke kwaliteitstoetsing diende te worden uitgevoerd omdat hun statuut in de loop van de procedure is gewijzigd (zoals een wijziging naar een statuut van intern lid).

In 2023 werden ook vervolgtoetsingen georganiseerd. Tijdens een vervolgtoetsing wordt de uitvoering van het verbeterplan, opgesteld na de vaststelling van bepaalde tekortkomingen tijdens een eerdere periodieke of bijzondere toetsing, beoordeeld.

In 2023 werden geen bijzondere toetsingen1 georganiseerd.

1 De Raad kan aan de Commissie Kwaliteitstoetsing opdracht geven een bijzondere kwaliteitstoetsing bij een beroepsbeoefenaar te organiseren, wanneer ten gevolge van een deontologisch onderzoek

De Commissie Kwaliteitstoetsing heeft eveneens een aantal hoorzittingen georganiseerd voor beroepsbeoefenaars om hen de gelegenheid te bieden het resultaat van de toetsing te bespreken. Deze gesprekken laten toe om de verschillende standpunten te verduidelijken.

In 2023 heeft de Raad 682 definitieve beoordelingen uitgesproken, op voorstel van de Commissie Kwaliteitstoetsing. Dit zijn beoordelingen met betrekking tot toetsingen die georganiseerd werden in de loop van 2023 en vroeger. Voor toetsingen waarvoor de procedure in 2023 nog lopende was, zal pas in 2024 een beoordeling kunnen worden uitgesproken.

Van de tijdens 2023 getoetste beroepsbeoefenaars, behaalde 57 % een positieve beoordeling, 19 % een positieve beoordeling met aanbeveling(en) en 24 % behaalde geen positieve beoordeling.

De toetsingen zonder positieve beoordeling bestaan voor 93 % uit toetsingen die resulteren in een eerste of tweede verbeterplan en vervolgtoetsing, voor 4 % uit een terechtwijzing (al dan niet met verbeterplan en vervolgtoetsing), voor 3 % uit een verwijzing naar de rechtskundig assessor (al dan niet met verbeterplan en vervolgtoetsing).

250 leden werden in 2023 geselecteerd op willekeurige basis. Ze ontvingen hun selectiebrief voor een periodieke toetsing. Het kantoor en alle beroepsbeoefenaars werkzaam in het kantoor van de geselecteerde beroepsbeoefenaar werden getoetst in 2023 of zijn ingepland voor een periodieke toetsing in de loop van de eerste drie trimesters van 2024.

Vragenlijst kwaliteitstoetsing

Op 1 september 2023 zijn de vragenlijsten van de kwaliteitstoetsing bijgewerkt om het verloop van de kwaliteitstoetsing voor gecertificeerde leden en het nazicht van de (fiscaal) accountants tijdens de AWW­controle gelijk te trekken. Om dit te bereiken werden de vragen van de AWW­controle van de (fiscaal) accountants, en de vragen van de AWW­enquête die in 2021 naar alle leden werd verzonden, verwerkt in de vragenlijsten voor de kwaliteitstoetsing van kantoren en beroepsbeoefenaars.

Er zijn aanpassingen doorgevoerd in de vragenlijsten van de kwaliteitstoetsing over het tijdig neerleggen van de jaarrekeningen. De Commissie Kwaliteitstoetsing baseert haar advies nu op de geldende wettelijke bepalingen, zonder nog rekening te houden met de termijn die de Nationale Bank hanteert voor het uitsturen van tariefverhogingen.

Daarnaast zijn er specifiek voor de toetsers extra instructies toegevoegd in de vragenlijst van de kwaliteitstoetsing. Dit gebeurde naar aanleiding van het arrest van het Hof van Cassatie waarin de voorwaarden zijn vastgelegd voor het uitbesteden van boekhoudactiviteiten, via onderaanneming, aan wie niet door het ITAA erkend is.

Toetsers

Het Instituut kan rekenen op een totaal van 78 toetsers, maar rekruteert continu en doet daarvoor regelmatig een oproep naar de beroepsbeoefenaars. De nieuw benoemde toetsers kregen allen een speciaal voor hen ingerichte vorming waarin de begeleidende aanpak van een toetsing sterk onderlijnd werd. Tijdens deze vorming werd hen de toetsingsprocedure van A tot Z uitgelegd en werd er stilgestaan bij de vragenlijsten die gebruikt worden tijdens de kwaliteitstoetsing. Tijdens de opleiding kregen de nieuwe toetsers ook de kans om kennis te maken met een ervaren toetser en aan deze confrater al hun praktische vragen te stellen, alvorens zelf hun eerste opdrachten uit te voeren.

Daarnaast werden in 2023 twee webinars georganiseerd door de Commissie Kwaliteitstoetsing om de toetsers te

informeren over specifieke onderwerpen. Zo beschikken ze steeds over de meest accurate en actuele informatie voor het uitvoeren van hun opdrachten. Enerzijds werd een webinar georganiseerd over de uitbesteding van boekhoudkundige prestaties via onderaanneming aan wie niet door het ITAA erkend is, en anderzijds over de aanpassing van de vragenlijsten kwaliteitstoetsing inzake AWW, zoals hiernaast beschreven. Beide webinars waren van zeer groot belang voor de toetsers, zodat zij een goede uitvoering van kwaliteitstoetsingen ter plaatse kunnen garanderen.

Met het vooruitzicht op een groter aantal uit te voeren toetsingen – door de integratie van de (fiscaal) accountants vanaf oktober 2024 – zal de zoektocht naar toetsers belangrijker worden dan ooit. Het Instituut blijft acties ondernemen om toetsers aan te trekken en benadrukt hierbij steeds de vele

positieve aspecten die toetsers zelf ervaren tijdens hun opdrachten:

• Het begeleidende karakter van de kwaliteitstoetsing: leden helpen elkaar als confraters, leren elkaar kennen en wisselen ervaringen uit;

• De kwaliteitstoetsing is verrijkend voor de toetser zelf: toetsers leren bij, hebben de gelegenheid om bij de eersten te zijn om nieuwigheden in de wetgeving te kennen en vinden dit ook nuttig om de organisatie van hun eigen kantoor te verbeteren;

• De kwaliteitstoetsing versterkt het kwaliteitsniveau van het beroep in zijn geheel.

Een mooie getuigenis over de meerwaarde om toetser te zijn en de inhoud van de kwaliteitstoetsing, werd dit jaar gepubliceerd in het artikel “Door de kwaliteitstoetsing een win­win nastreven” (ITAA­Zine, editie augustus 2023).

Van de tijdens 2023 getoetsten behaalde 57 % een positieve beoordeling, 19 % een positieve beoordeling met aanbeveling(en), 25 % behaalde geen positieve beoordeling.

ITAA Congres

De Commissie Kwaliteitstoetsing was aanwezig op het ITAA Congres van 10 november 2023. Op een aparte stand konden leden terecht om informatie in te winnen over de nieuwe kwaliteitstoetsing, maar wilde de Commissie eveneens nieuwe toetsers aantrekken.

Via de presentatie “de kwaliteitstoetsing: een praktische kijk”, die vier keer werd georganiseerd, werden leden maximaal geïnformeerd. Deze presentatie toonde op een pragmatische wijze de belangrijkste problemen waarmee leden geconfronteerd worden tijdens de kwaliteitstoetsing. Het doel was niet alleen om het belang van de naleving van de regelgeving te benadrukken, maar ook om onze leden uit te leggen hoe ze zich kunnen voorbereiden op de kwaliteitstoetsing door zich te richten op belangrijke vragen zoals: opdrachtbrieven, het tijdig neerleggen van jaarrekeningen, de beoordeling van de continuïteit van de cliënt en de juiste analyse van AWW­risico’s.

De sprekers, Hein Vandelanotte en Morgane Depriez, hadden het voorrecht om een groot aantal deelnemers te verwelkomen en de presentatie bereikte, voortgaand op de vele positieve reacties, volledig haar doel.

Om toetsers warm te maken had de Commissie Kwaliteitstoetsing het mogelijk gemaakt voor alle leden om zich op voorhand in te schrijven voor een ontmoetingsmoment met een lid van de Commissie Kwaliteitstoetsing. De Voorzitter en Ondervoorzitter hebben tijdens het Congres de leden te woord gestaan over wat het betekent om toetser te zijn en het belang van deze rol voor de kwaliteitstoetsing en het Instituut. Op het einde van deze gesprekken konden leden zich inschrijven voor een formeel selectiegesprek als toetser op het Instituut. De Commissie Kwaliteitstoetsing was zeer tevreden over het aantal ingeschreven leden en zal dan ook starten met de selectieprocedure vanaf begin 2024.

“Grootste motivatie om toetser te worden?

Elkaar helpen, elkaar leren kennen, kennis en ervaring uitwisselen. Kortom, het begeleidende karakter van de kwaliteitstoetsing!”

Voorbereidende vorming van de kwaliteitstoetsing

De voorbereidende vorming van de kwaliteitstoetsing is bij uitstek hét middel om zich voor te bereiden op de kwaliteitstoetsing. Dit jaar zijn de voorjaarsessies hybride verlopen, een aantal deelnemers waren aanwezig op het Instituut en de resterende deelnemers volgden op afstand live mee. Onze deelnemers hebben ook de optie gekregen om deze opname uitgesteld te

bekijken. In het najaar was het opnieuw mogelijk om zich in te schrijven op diezelfde webinars om deze uitgesteld te bekijken. In 2023 ontvingen we hier 131 inschrijvingen voor (Frans en Nederlands). Om in de toekomst nog beter de verwachtingen van de beroepsbeoefenaars in te lossen, werd gestart om de voorbereidende vorming inzake de Kwaliteitstoetsing te herwerken. De nieuwe inhoud zal begin 2024 worden uitgerold.

Afzonderlijk verslag

(op basis van artikel 44 van het koninklijk besluit kwaliteitstoetsing)

Overeenkomstig artikel 44,§ 1, lid 3 van het koninklijk besluit tot vastlegging van een reglement inzake de kwaliteitstoetsing van de externe leden van het Instituut van de accountants en de belastingconsulenten en tot nadere regeling van het gebruik van de opdrachtbrief (hierna: KB), vindt u hieronder de vragen die in de vragenlijsten kwaliteitstoetsing zijn opgenomen met betrekking tot de inbreuken die tot een verbeterplan kunnen leiden, alsook de ernstige inbreuken die kunnen leiden tot een verwijzing naar de tuchtinstanties.

VRAGEN DIE VERBAND HOUDEN MET INBREUKEN DIE KUNNEN LEIDEN TOT EEN VERBETERPLAN

VRAGEN OVER DE KANTOREN

1.2.1

1.4.3

Zijn er aanwijzingen dat het kantoor rechtstreeks of onrechtstreeks activiteiten uitoefent die aanleiding geven tot een belangenconflict met het beroep van gecertificeerde accountant en/of gecertificeerde belastingadviseur (zoals onder meer activiteiten die aanleiding geven tot commissies voor het sturen van cliënten)?

Zijn er, aangezien het kantoor tot een netwerk behoort, aanwijzingen voor een probleem van onafhankelijkheid, een belangenconflict of schending van het beroepsgeheim?

2.4.1 Is er een procedure in het kantoor die voorziet in het opstellen van een opdrachtbrief in overleg met de cliënt?

4.1.1 Hebt u de AMLCO en de VHN aangewezen in uw kantoor?

4.1.4

Aangezien uw kantoor of Belgisch netwerk meer dan 100 externe beroepsbeoefenaars telt, werd een persoon aangeduid om de onafhankelijke auditfunctie uit te oefenen (teneinde de interne controleprocedure te testen)?

4.3.1 Bestaat er binnen het kantoor een onafhankelijk en anoniem kanaal om schendingen van de WG/FT te melden?

4.3.2 Licht de AMLCO de medewerkers in over de meldingsprocedures?

4.3.4 Zijn uw medewerkers ingelicht over de regelingen om schendingen van de WG/FT­verplichtingen te melden aan de toezichtautoriteiten?

4.4.1 Organiseert de AMLCO regelmatig opleidingen en sensibiliseert hij zijn medewerkers voor WG/FT?

4.5.3 Is de algemene risicobeoordeling gedocumenteerd?

4.5.4 Houdt uw algemene risicobeoordeling rekening met het doel van de zakelijke relatie?

4.5.5 Houdt uw algemene risicobeoordeling rekening met het volume van de verrichtingen?

4.5.6 Houdt uw algemene risicobeoordeling rekening met de regelmaat en de duur van de zakelijke relatie?

4.5.7 Houdt uw algemene risicobeoordeling rekening met de kenmerken van de cliënt?

4.5.11 Werd in de loop van het afgelopen jaar gecontroleerd of de algemene risicobeoordeling nog actueel is?

4.6.2 Wordt er rekening gehouden met de identiteit van de cliënt?

4.6.3 Wordt er rekening gehouden met de kenmerken van de lasthebber, de cliënt en de UBO?

4.6.4 Wordt er rekening gehouden met het doel en de beoogde aard van de zakelijke relatie of de occasionele verrichting?

4.6.6 Bevat het cliëntacceptatiebeleid schriftelijke instructies over identificatie van de cliënten?

4.6.7 Bevat het cliëntacceptatiebeleid schriftelijke instructies over identificatie van de lasthebbers van de cliënten?

4.6.8 Bevat het cliëntacceptatiebeleid schriftelijke instructies over identificatie van de uiteindelijke begunstigden van de cliënten?

4.6.9 Bevat het cliëntacceptatiebeleid schriftelijke instructies over verificatie van de identiteitsgegevens van de cliënten?

4.6.10 Bevat het cliëntacceptatiebeleid schriftelijke instructies over verificatie van de identiteitsgegevens van de lasthebbers van de cliënten?

4.6.11

Bevat het cliëntacceptatiebeleid schriftelijke instructies over verificatie van de identiteitsgegevens van de uiteindelijke begunstigden van de cliënten?

4.6.12 Bevat het cliëntacceptatiebeleid schriftelijke instructies over identificatie van de politiek prominente personen?

4.6.20

Worden cliënten en verrichtingen ingedeeld in risicocategorieën op basis van de resultaten van de individuele risicobeoordeling? (standaard, hoog of laag risico)

4.6.21 Heeft u waakzaamheidsmaatregelen opgesteld volgens de risicocategorie van de cliënt of van de verrichting?

4.6.25

4.6.26

4.6.28

4.6.29

Bestaan er schriftelijke richtlijnen voor verhoogde waakzaamheid in zakelijke relaties of occasionele verrichtingen waarbij de cliënt gevestigd is in een derde land met lage of geen belastingen?

Bestaan er schriftelijke richtlijnen voor verhoogde waakzaamheid in zakelijke relaties of occasionele verrichtingen wanneer de cliënt een politiek prominente persoon is?

Voorziet een schriftelijke interne controleprocedure in een herziening van het risiconiveau dat aan een cliënt wordt toegekend wanneer een atypische verrichting wordt vastgesteld?

Voorziet een schriftelijke interne controleprocedure in een herziening van het risiconiveau dat aan een cliënt wordt toegekend na een melding van vermoeden aan de CFI?

4.6.30 Bestaan er schriftelijke richtlijnen voor de samenwerking met derde zaakaanbrengers?

4.7.1 Bestaan er schriftelijke richtlijnen voor het opsporen en identificeren van atypische verrichtingen?

4.7.2 Bestaan er schriftelijke richtlijnen om de risicobeoordeling van die verrichtingen uit te voeren?

4.7.3 Bestaan er schriftelijke richtlijnen voor de interne melding van atypische verrichtingen aan de AMLCO?

4.7.4 Bestaan er schriftelijke richtlijnen over de melding van vermoedens aan de CFI?

4.8.1 Stelt de AMLCO een jaarlijks activiteitenverslag op?

4.8.2 Is dat activiteitenverslag beschikbaar?

4.9.1 Heeft u in uw procedures rekening gehouden met de nieuwe bewaringstermijnen voor AWW­gegevens (10 jaar)?

4.11.4 Is er een rapport opgesteld in het geval dat het kantoor zakelijke relaties met cliënten is aangegaan zonder de cliënt, zijn agenten of zijn uiteindelijke begunstigden te identificeren?

4.11.8

5.3.1

8.5.1

8.6.1

Is er, gezien het feit dat het kantoor de afgelopen 12 maanden geconfronteerd is met atypische verrichtingen, een schriftelijk rapport opgesteld en bewaard?

Zijn er in het kantoor procedures of softwareprogramma’s aanwezig om in een cliëntendossier te evalueren of de continuïteit van de onderneming in gevaar is?

Indien onderaannemers voor het kantoor boekhouding voeren voor derden (voor het kantoor of voor de cliënten van het kantoor), hebben deze steeds de hoedanigheid van gecertificeerd accountant, (fiscaal) accountant, stagiair­gecertificeerd accountant, stagiair­(fiscaal) accountant of stagiair­bedrijfsrevisor?

Worden de dossiers en de bijhorende documentatie bewaard gedurende de periode die krachtens de wet­ of de regelgeving vereist is?

VRAGEN OVER BEROEPSBEOEFENAARS

3.1

5.1

Heeft de beroepsbeoefenaar een voldoende aantal uren van permanente vorming gevolgd (op het vlak van het totaal voor de laatste drie kalenderjaren, waaronder het vereiste minimum in cat. A en een minimum van 20 uren per kalenderjaar)?

Zijn er aanwijzingen in het dossier dat de beroepsbeoefenaar rechtstreeks of onrechtstreeks activiteiten uitoefent die aanleiding geven tot een belangenconflict met het beroep van gecertificeerde accountant en/of gecertificeerde belastingadviseur (zoals onder meer activiteiten die aanleiding geven tot commissies voor het sturen van cliënten)?

6.3 Zijn er, aangezien de beroepsbeoefenaar tot een netwerk behoort, aanwijzingen voor een probleem van onafhankelijkheid, een belangenconflict of schending van het beroepsgeheim?

7.2.7 Zijn de passende maatregelen genomen conform de CAP, d.w.z. ten minste identificatie en verificatie?

7.2.8

7.2.9

Werd in het voorliggende dossier een individuele risicobeoordeling en bijhorende classificatie van de cliënt (laag, standaard, hoog risico) uitgevoerd conform de interne procedure van de CAP van de schriftelijke kwaliteitshandleiding van het kantoor?

Werd deze individuele risicoanalyse bijgewerkt conform de CAP, d.w.z. ten minste volgens de actualiseringsfrequentie van het risico (laag, standaard, hoog risico)?

7.2.11 Zijn die atypische verrichtingen gedocumenteerd?

7.2.13 Werd voor die vastgestelde atypische verrichting(en) een melding gedaan aan de CFI?

7.2.14 Werd na de vaststelling van de aan de CFI gemelde atypische verrichtingen een nieuwe risicobeoordeling uitgevoerd?

7.2.16 Werd er een opdrachtbrief opgesteld met de cliënt?

7.4.8 Is er nagegaan en in het dossier gedocumenteerd geweest of de continuïteit van de onderneming in het gedrang kwam (of werden de geijkte procedures om dit te evalueren toegepast)?

Aangezien de wettelijke termijn m.b.t de indiening van deze aangiftes niet werd gerespecteerd, duid dan één van volgende opties aan:

• U hebt de schriftelijke toestemming van uw cliënt ontvangen om de wettelijke termijn te overschrijden en hebt u de cliënt verwittigd van de gevolgen van een laattijdige aangifte.

7.4.13

• U beschikt over een administratieve toestemming voor de overschrijding van de wettelijke termijn.

• U beschikt over bewijsstukken waarmee uw aansprakelijkheid als gecertificeerd accountant/gecertificeerd belastingconsulent kan indekken.

• Geen van deze opties.

7.4.18 Beschikt u dan over een schriftelijke goedkeuring of instructie door de cliënt voor de neergelegde jaarrekening?

7.4.21 Aangezien de jaarrekening van de cliënt binnen de 7 maanden na de afsluitingsdatum werd neergelegd, bent u in het bezit van bewijsstukken van de cliënt waarmee u uw aansprakelijkheid als gecertificeerd accountant kan indekken?

7.5.3 Bevat het gestructureerd werkdossier (volgens een werkprogramma) een ondertekend exemplaar van de opdrachtbrief?

7.5.4 Bevat het gestructureerd werkdossier (volgens een werkprogramma) een ondertekend verslag van het bestuursorgaan?

7.5.5 Bevat het gestructureerd werkdossier (werkprogramma) een ondertekende staat van activa en passiva?

7.5.6 Bevat het gestructureerd werkdossier (volgens een werkprogramma) een memorandum dat de vaststellingen m.b.t. administratieve en boekhoudkundige organisatie samenvat?

7.5.7 Bevat het gestructureerd werkdossier (volgens een werkprogramma) minimaal de laatste jaarrekening?

7.5.8 Bevat het gestructureerd werkdossier (volgens een werkprogramma) bewijskrachtig materiaal dat de rubrieken van staat van activa en passiva staaft?

VRAGEN

VRAGEN OVER DE KANTOREN

0.2.1

0.2.3

Is de vennootschap, die beroepsactiviteiten uitoefent zoals bepaald in artikel 3 van de wet van 17/03/2019 een door het ITAA erkende rechtspersoon?

Hebben de beroepsbeoefenaars in dat geval een meerderheid van de mandaten binnen het bestuursorgaan van de professionele vennootschap?

0.3.2 Werden de laatste neer te leggen jaarrekeningen effectief neergelegd?

0.3.3 Werd de laatste jaarrekening tijdig neergelegd?

1.1.1

1.3.2

Hebben de beroepsbeoefenaars de meerderheid van de stemrechten in de algemene vergadering van de professionele vennootschap?

Aangezien het kantoor de collectieve verzekeringspolis burgerlijke beroepsaansprakelijkheid van het ITAA niet heeft afgesloten, kan een attest worden voorgelegd dat bevestigt dat de waarborgen en gedekte kapitalen conform zijn met die van de collectieve polis?

1.3.3 Werden de vervallen premies voor de verzekeringspolis burgerlijke beroepsaansprakelijkheid effectief betaald?

1.5.1

4.1.2

4.1.3

4.2.1

Hebt u passende maatregelen genomen om uw werknemers en vertegenwoordigers vertrouwd te maken met de bepalingen van de AWW­reglementering (wet van 18 september 2017 (specifieke opleidingen en sensibilisering))?

De AMLCO verklaart kennis te hebben genomen van de norm van 31 maart 2020 die werd genomen in toepassing van de wet van 18 september 2017 tot voorkoming van het witwassen van geld en de financiering van terrorisme en tot beperking van het gebruik van contanten.

De AMLCO verklaart tijdens een van de drie kalenderjaren die voorafgaan aan de datum van zijn kwaliteitstoetsing een of meerdere seminars te hebben bijgewoond over de wetgeving tot voorkoming van het witwassen van geld.

Beschikt het kantoor over schriftelijke instructies over het beleid, de procedures en interne controlemaatregelen die moeten worden gevolgd om de WG/FT­risico’s te beheersen?

4.5.1 Hebt u een algemene beoordeling uitgevoerd van de WG/FT­risico’s die uw kantoor loopt?

4.6.1 Voert u een individuele risicobeoordeling uit van elke cliënt en van de verrichting voordat u een opdracht aanvaardt?

4.6.5 Bestaat er een schriftelijk cliëntenacceptatiebeleid?

5.1.3

Heeft het kantoor na de overname van een dossier van een andere beroepsbeoefenaar schriftelijk contact opgenomen met de voorganger?

5.1.4 Heeft het kantoor aangedrongen op betaling van de erelonen van de voorganger, als er een saldo verschuldigd is?

5.4.3

Via een voorbeeld nagaan of alle boeken en documenten en elektronische of andere informatie die aan de cliënt toebehoren, zonder vertraging overgemaakt zijn aan de cliënt of de confrater­opvolger die dit aanvraagt.

VRAGEN OVER BEROEPSBEOEFENAARS

1.2 Oefent de beroepsbeoefenaar zijn beroepsactiviteiten uit zoals bepaald in artikel 3 van de wet van 17/03/2019 in het kader van een door het ITAA erkende rechtspersoon?

2.1 Heeft de beroepsbeoefenaar zijn elektronisch jaarverslag voor permanente vorming ingediend voor de laatste drie kalenderjaren?

3.2 Heeft de beroepsbeoefenaar zijn jaarlijkse elektronische verslag over zijn permanente vorming voor de drie laatste verlopen kalenderjaren waarheidsgetrouw ingevuld?

4.2 Aangezien het lid niet is toegetreden tot de collectieve polis beroepsaansprakelijkheid van het ITAA, wordt een verzekeringsattest voorgelegd waaruit blijkt dat aan de minimumvoorwaarden voorzien in de collectieve polis van het ITAA voldaan is?

4.3 Werden de vervallen premies voor de verzekeringspolis burgerlijke beroepsaansprakelijkheid effectief betaald?

7.5.2 Werd er een kopie van het verslag gestuurd aan de Cel Begeleiding van het ITAA?

7.5.10 Werd de onafhankelijkheid gerespecteerd?

Cel Ontwikkeling Kwaliteit

De Cel Ontwikkeling Kwaliteit zette zijn inspanningen voort om zijn opdracht tot een goed einde te brengen. Dit houdt onder meer in:

• Gelijkstemmen van de AWW­controles voor alle leden;

• Integratie van de kwaliteitstoetsing en de AWW­controle in één kwaliteitstoetsing voor alle leden;

• Opzetten van een specifieke AWW­controle voor stagiairs en leden bij aanwijzingen dat ze niet in orde zijn;

• Integratie van de opvolging van bijzondere opdrachten.

De harmonisering van de kwaliteitstoetsing van onze leden vereist een efficiënt en zorgvuldig beheer van onze middelen. Door de uitdaging van het grote aantal toetsingen die

vanaf oktober 2024 moeten gebeuren, heeft het Instituut de procedures volledig herzien. Het behoud en zelfs de verdere ontwikkeling van de ondersteunende dimensie vormt de hoeksteen van de kwaliteitstoetsing.

In 2023 heeft de Cel Ontwikkeling Kwaliteit zich toegelegd op de volgende werkzaamheden:

1° BEHEER EN AFSLUITING VAN DE TWEEDE TWEEJAARLIJKSE AWW-ENQUÊTE

VAN HET ITAA

De AWW­enquête van het ITAA werd toegezonden aan bijna 10.000 AMLCO’s in ITAA­kantoren en haalde een antwoordpercentage van 97 %. Dit toont de aanzienlijke inspanningen van onze leden om te voldoen

aan de antiwitwaswetgeving.

De enquête werd begin 2023 afgesloten. Er gebeurt een follow­up voor kantoren die nog niet hebben gereageerd, want elke onderworpen entiteit is wettelijk verplicht om te antwoorden.

De antwoorden op deze enquête worden voortaan gebruikt in het kader van de kwaliteitstoetsingen en AWW­controles van onze leden.

2° INTEGRATIE VAN DE VRAGEN UIT DE AWW-ENQUÊTE IN DE KWALITEITSTOETSING EN AWW-CONTROLE

De Cel heeft een uniforme vragenlijst opgesteld over de antiwitwaswetgeving (AWW) voor de AWW­controles en de kwaliteitstoetsing. Deze vragenlijst werd eind 2022 opgenomen in de AWW­controles en werd in 2023 opgenomen in de huidige kwaliteitstoetsing.

3° OPSTELLEN VAN ALLE VRAGENLIJSTEN VOOR DE NIEUWE KWALITEITSTOETSING VANAF 1 OKTOBER 2024

Sinds zijn oprichting werkt de Cel aan het herwerken van alle vragenlijsten voor de nieuwe kwaliteitstoetsing. Deze vragenlijsten zijn volledig herzien om ervoor te zorgen dat bij de toetsing rekening wordt gehouden met de aard en omvang van het getoetste kantoor.

Er zijn vier vragenlijsten ontwikkeld:

• Een vragenlijst ter voorbereiding op de toetsing om zoveel mogelijk nuttige informatie te verzamelen om een beter inzicht te krijgen in de omgeving van de beroepsbeoefenaar voordat de toetsing ter plaatste plaatsvindt zodat een proportionele toetsing kan worden uitgevoerd.

• Een voorafgaande vragenlijst voor kantoren waarin de toetser wordt ingelicht over de procedures die binnen het getoetste kantoor worden toegepast

bij de uitoefening van de beroepsactiviteiten. Aan de hand van de ontvangen antwoorden kan de toetser het getoetste kantoor zo goed mogelijk begeleiden.

• Tot slot zijn er de vragenlijsten voor de toetsing ter plaatse voor kantoren en voor beroepsbeoefenaars.

De vragenlijsten zijn zo ontworpen om de ondersteuning tijdens de toetsing ter plaatse te verbeteren en om diepgaande besprekingen tussen het getoetste lid/kantoor en de toetser te stimuleren.

Cel Antiwitwas

Commissie Antiwitwas

Dankzij de inzet van de AWW­controleurs, leden van deze Commissie, en de medewerking van de betrokken leden (Fiscaal) Accountants werden er opnieuw heel wat AWW­controles uitgevoerd.

Er werden in 2023 bijkomend 371 controles uitgestuurd. Voor de organisatie hiervan wordt in eerste instantie uitgegaan van de kantoorgegevens opgenomen in het e­loket (ITAA­portaal).

Van de in 2023 332 uitgevoerde eerste controles waren er 161 leden volledig in orde met de antiwitwaswetgeving, ofwel 49 % met een positief advies (onder voorbehoud van nog te ontvangen verslagen).

Daarnaast dienden de AWW­controleurs bij een aantal confraters een tweede of een derde controle  uit te voeren. Andere dossiers zijn nog hangende, hiervoor moeten de gecontroleerde beroepsbeoefenaars nog bijkomende documenten – die ontbraken of onvolledig waren tijdens de controle – nasturen of moeten zij nog een nieuwe afspraak inplannen (in samenspraak met de AWW­controleur).

Punten waaraan tijdens de AWW­controle bijzondere aandacht wordt besteed:

• De uitgeschreven AWW handleiding interne procedure;

• De identificatieformulieren;

• De identificatie en verificatie van de UBO’s;

• Het cliëntacceptatiebeleid;

• De risicobepaling;

• De opdrachtbrieven;

• …

Het ITAA stelt via BeExcellent en de website diverse modellen ter beschikking van de leden, zoals een modelhandleiding, modelformulieren en modelverslag AMLCO.

Vanaf oktober 2024 zullen de AWWcontroles niet langer door deze Commissie worden georganiseerd  aangezien dan alle leden van het ITAA onderworpen zullen zijn aan de kwaliteitstoetsing.

Mw Miranda Smets en M Angelo Terranova zijn aangesteld als voorzitters van de Commissie AWW.

Volgende leden maken deel uit van deze Commissie en voeren de AWW­controles uit:

NEDERLANDSTALIGE LEDEN:

Wilfried Berghmans

An Compeers

Dirk Gaens

Asiye Goktekin

Peter Rogiest

Mario Roosendans

Dirk Schellens

Veerle Sleeuwagen

Gilbert Slock

Veerle Van Eylen

Sylvie Vandenberghe

Walter Verschueren

FRANSTALIGE LEDEN:

Mireille Chevalier

Guy Carrein

Patrick Fraters

Nourdinne Goffin

Christine Nuttin

Didier Pajot

Jean­Claude Reuter

Laurent Richard

Sebastien Tanghe

Jaarverslag van het ITAA over het jaar 2023 inzake de voorkoming van het witwassen van geld en de financiering van terrorisme (hierna het AWW-verslag)

Krachtens artikel 120/1 van de wet van 18 september 2017 tot voorkoming van het witwassen van geld en de financiering van terrorisme en tot beperking van het gebruik van contanten (hierna de AWW) is het Instituut - als toezichthouder op vlak van het voorkomen van het witwassen van geld - verplicht jaarlijks een antiwitwas-jaarverslag te publiceren. Doel is te zorgen voor meer transparantie en de uitwisseling van informatie tussen toezichthoudende autoriteiten te bevorderen met het oog op een betere voorkoming van het witwassen van geld en de financiering van terrorisme.

Het antiwitwas-jaarverslag van het ITAA moet informatie bevatten over:

• de genomen maatregelen en sancties op grond van de artikelen 118, 132, §§ 1 tot 3 en 135, § 3 van de AWW;

• het aantal ontvangen meldingen van inbreuken bedoeld in artikel 90 van de AWW;

• het aantal meldingen van vermoedens dat is overgemaakt aan de CFI;

• het aantal en een beschrijving van de maatregelen die zijn genomen op grond van de AWW en andere wettelijke en reglementaire bepalingen om de naleving te verzekeren, door de onderworpen entiteiten bedoeld in artikel 5, §1, 1°, 24° 25° en 25/1° van de AWW, van de bepalingen van boek II van de AWW en de besluiten en reglementen genomen ter uitvoering ervan, alsook van de uitvoeringsmaatregelen van richtlijn 2015/849.

In dit AWW­Jaarverslag van het ITAA onderzoeken wij deze verschillende punten.

MAATREGELEN EN SANCTIES GENOMEN

DOOR HET ITAA OP GROND VAN DE ARTIKELEN 118, 132, §§ 1 TOT 3 EN 135, § 3 VAN DE AWW

MAATREGELEN GENOMEN DOOR HET

ITAA OP GROND VAN DE ARTIKELEN 118, 132, §§ 1 TOT 3 EN 135, § 3 VAN DE AWW

De toepasselijke wetgeving inzake de voorkoming van het witwassen van geld bepaalt uitdrukkelijk dat bepaalde toezichthoudende autoriteiten, waaronder het ITAA, de procedureregels vastleggen die nodig zijn voor het opleggen van administratieve maatregelen en geldboetes zoals uiteengezet in de artikelen 118, 132, § 1 tot en met 3, en 135, § 3, van de AWW, alsmede de modaliteiten om beroep aan te tekenen.

Ook heeft het ITAA meer dan twee jaar geleden een ontwerp van procedurereglement voorbereid voor het vaststellen van de regels voor het opleggen van een administratieve boete in het kader van de artikelen 132, § 1 tot en met 3 en 135, § 3 van de AWW. Tot op heden heeft de FOD Economie het door het ITAA voorgestelde procedurereglement nog niet goedgekeurd, waardoor het instituut niet alle instrumenten kan toepassen die een toezichtautoriteit op het gebied van witwassen van geld in principe ter beschikking heeft ­ met het oog op het bestraffen van de niet­naleving van de antiwitwaswetgeving door zijn leden.

SANCTIES GENOMEN DOOR HET ITAA

OPGROND VAN DE ARTIKELEN 118, 132, § 1 TOT 3 EN 135, § 3 VAN DE AWW Sancties in uitvoering van artikel 118 AWW

De maatregelen bedoeld in artikel 118 van de AWW die het Instituut eventueel kan nemen tegenover leden die hun verplichtingen die voortvloeien uit de antiwitwaswetgeving niet naleven zijn de volgende:

• een publieke verklaring uitbrengen waarin de identiteit van de natuurlijke of rechtspersoon en de aard van de inbreuk worden vermeld;

• door een bevel gelasten dat de natuurlijke of rechtspersoon het gedrag staakt en niet meer herhaalt;

• de tijdelijke of definitieve weglating uit het openbaar register;

• een tijdelijk verbod opleggen tegen elke persoon met managementverantwoordelijkheden in een onderworpen entiteit of elke voor de inbreuk verantwoordelijk geachte natuurlijke persoon, om managementfuncties bij onderworpen entiteiten uit te oefenen.

9 dossiers tegen ITAA-leden worden momenteel door het ITAA onderzocht op grond van artikel 118 van de AWW.

Daarnaast heeft het ITAA in het kader van twee dossiers tegen leden maatregelen genomen met toepassing van het procedurereglement in uitvoering van artikel 118, § 1 van de AWW. U vindt dit terug op de website: www.itaa.be/nl/ maatregelen­art118­aww/

Administratieve sancties in uitvoering van de artikelen 132, §§ 1 tot 3 en 135, § 3 van de AWW

Op grond van artikel 132 van de AWW kan het ITAA aan zijn leden administratieve boetes opleggen. Artikel 135, § 3 van de AWW bepaalt dat het ITAA verplicht is om de administratieve geldboetes die aan zijn leden zijn opgelegd bekend te maken op zijn officiële website onmiddellijk nadat de betrokkenen op de hoogte zijn gebracht van de beslissingen.

Er werd in 2023 geen enkele administratieve boete opgelegd in toepassing van artikel 132 van de AWW. Er is dan ook niets bekendgemaakt op de officiële website van het ITAA op grond van artikel 135,§ 3 van de AWW. De reden hiervoor is dat het door het ITAA aangenomen reglement op grond van de artikelen 132 en 135, § 3 van de AWW nog niet is goedgekeurd door de minister en, desgevallend, op de goedkeuring ervan bij koninklijk besluit.

AANTAL DOOR HET ITAA ONTVANGEN

MELDINGEN VAN INBREUKEN BEDOELD IN ARTIKEL 90 VAN DE AWW

AANTAL MELDINGEN VAN INBREUKEN

In 2020 werd op de website van het ITAA een contactpunt ‘Klokkenluiders AWW’ opgericht. Dit contactpunt, dat werd opgezet overeenkomstig de antiwitwaswet van 18 september 2017, heeft tot doel elke persoon de mogelijkheid te bieden het Instituut in te lichten van de vaststelling dat een ITAA­lid de AWW­wet niet naleeft1. Deze meldtool kan zowel worden gebruikt door derden als door medewerkers van een kantoor dat lid is van het ITAA. Het ITAA garandeert de anonimiteit en geheimhouding van de identiteit van de melders.

Ter illustratie kan de ‘externe klokkenluiders’­procedure nuttig zijn in volgende gevallen:

• Een medewerker stelt vast dat er binnen het kantoor geen procedure bestaat voor de identificatie en/of controle van de identiteit van klanten/agenten/begunstigden. Deze inbreuk op de waakzaamheidsverplichtingen inzake witwassen kan intern binnen het kantoor en/of via het Contactpunt ‘Klokkenluiders’ van het Instituut worden gemeld.

• Een medewerker merkt op dat het kantoor een betaling van meer dan 3.000 euro in contanten heeft ontvangen.

De te volgen procedure ­ beschreven op de website van het ITAA ­ gaat als volgt:

• Binnen het ITAA nemen gespecialiseerde medewerkers deze meldingen van inbreuken in behandeling. Deze gespecialiseerde medewerkers onderhouden de contacten met de klokkenluider, indien hij zijn identiteit heeft bekendgemaakt.

• Ontvangen meldingen worden bewaard in een vertrouwelijk en beveiligd systeem. De toegang tot dit systeem is beperkt, zodat alleen medewerkers van het ITAA die gegevens nodig hebben die daarin zijn opgeslagen om hun taak uit te voeren, over deze gegevens kunnen beschikken.

1 Overeenkomstig artikel 90 van de AWW heeft het ITAA een contactpunt ‘Klokkenluiders’ opgericht in het kader van de externe ‘klokkenluiders’-procedure. Als toezichthoudende autoriteit is het ITAA immers verplicht te voorzien in mechanismen voor leidinggevenden, personeelsleden, agenten, distributeurs en derden voor het melden van vermoedelijke of daadwerkelijke inbreuken op de gehele AWW (met inbegrip van inbreuken op de beperkingen op betalingen in contanten), alsook op de besluiten en reglementen ter uitvoering ervan.

• In kleine kantoren kan in de Handleiding interne procedures worden verwezen naar de mogelijkheid om gebruik te maken van het Contactpunt ­ Klokkenluiders van het ITAA indien kan worden aangetoond dat het opzetten van een intern kanaal voor het melden van inbreuken op de antiwitwaswet binnen het kantoor niet doeltreffend zou zijn. Het criterium dat in aanmerking moet worden genomen is de mogelijkheid om de anonimiteit van de medewerker die van de interne klokkenluidersprocedure gebruik maakt, te waarborgen. Om meer te weten te komen, kunt u onderstaand artikel raadplegen: www.blogitaa.be/2022/09/12/ itaa­standpunt­is­het­verplicht­om­in­alle­types­van­kantoren­een­anoniem­specifieken­onafhankelijk­kanaal­op­te­zetten­voorhet­melden­van­inbreuken­op­de­aww/

• Wanneer het ITAA via het Contactpunt ‘Klokkenluiders’ een melding ontvangt, zendt het Instituut onmiddellijk een ontvangstbewijs naar het e­mailadres dat door de klokkenluider is opgegeven, tenzij hij zich hiertegen uitdrukkelijk bezwaar heeft gemaakt. Dit ontvangstbewijs bewijst alleen dat de betrokkene informatie heeft bezorgd via het Contactpunt ‘Klokkenluiders’ en het tijdstip waarop deze melding heeft plaatsgevonden. Het ontvangstbewijs is daarentegen geen bewijs dat het gaat om een melding van een inbreuk die de bescherming van de wet geniet.

• Indien het niet gaat om de melding van een inbreuk op de Wet van 18 september 2017 wordt de persoon desgevallend naar het geijkte kanaal binnen het ITAA doorverwezen of naar de externe autoriteit buiten het ITAA die hem kan helpen.

Ondertussen bestaat het contactpunt ongeveer drie jaar. Hieronder is een tabel opgenomen met het aantal meldingen dat werd gedaan sinds de oprichting van het contactpunt ‘Klokkenluiders’:

onder de controle van het ITAA (doorzending naar de bevoegde dienst van het ITAA),

• vormen er 16 geen tekortkoming op de AWW of een tekortkoming die onder de controle van een andere ITAA­dienst valt (bijgevolg werd er geen gevolg aan gegeven).

Ook dit jaar werd vastgesteld dat veel van de meldingen ten onrechte werden gedaan. We herinneren eraan dat het Contactpunt ­ Klokkenluiders van het ITAA nooit mag worden gebruikt als u vermoedens hebt van witwassen met betrekking tot een van uw cliënten, zijn lasthebbers en/of uiteindelijke begunstigden. In dit geval moet u altijd zelf een rechtstreekse melding doen aan de CFI. Deze melding aan de CFI is de juiste manier om te voorkomen dat u aansprakelijk wordt gesteld voor deelname aan de witwasactiviteiten van uw cliënt, zijn lasthebbers en/of uiteindelijke begunstigden.

anonieme meldingen die niet voldoende informatie bevatten niet kan verwerken. Bijvoorbeeld: als de melding anoniem is gedaan, zal de klokkenluider in de toekomst verplicht zijn om het volgende veld in te vullen op het meldingsformulier: ‘het lid/ het kantoor/de vennootschap waarop de melding betrekking heeft’. Zonder deze informatie kan het ITAA geen onderzoek starten om de relevantie van de melding te verifiëren.

AANTAL MELDINGEN VAN VERMOEDENS OVERGEMAAKT AAN DE CFI DOOR EXTERNE BELASTINGADVISEURS EN ACCOUNTANTS (EN STAGIAIRS).

In 2020 heeft het ITAA 3 meldingen ontvangen (waarvan de eerste dateert van 15 september 2020). In 2021 heeft het ITAA 12 meldingen ontvangen. In 2022 zijn 8 meldingen gedaan. In 2023 is het aantal meldingen sterk gestegen tot 32. Van deze

32 meldingen:

• moeten er 4 nog worden geanalyseerd door de Raad van het ITAA, • vormen er 12 geen tekortkoming op de antiwitwaswetgeving, maar vallen wel

De formulieren die klokkenluiders moeten invullen op de ITAA­website worden momenteel aangepast om te vermijden dat het ITAA

De CFI heeft ons de cijfers bezorgd van het aantal meldingen dat in 2023 door ITAAleden aan de CFI is gedaan (zie punt 3.1). Tijdens een door de CFI op 17 november 2022 georganiseerde vergadering was aan het ITAA feedback gegeven over de meldingsactiviteit van zijn leden, met name over de kwantiteit en de kwaliteit van aan de CFI overgemaakte meldingen van vermoedens (MV).

2023 2022 2021 2020

*aantal aan de CFI overgemaakte MV

Het aantal aan de CFI overgemaakte MV door ITAA­leden nam tussen 2020 en 2021 aanzienlijk toe (+24 %), terwijl het activiteitenniveau in 2020 stabiel bleef ten opzichte van 2019. Voor het jaar 2023 als geheel kan een terugkeer naar het activiteitenniveau van vóór 2021 worden verwacht en een gelijkaardig niveau als in 2022.

Volgens de informatie die de CFI in 2022 heeft meegedeeld, zijn de jaarlijks ontvangen MV in het algemeen afkomstig van een relatief groot aantal onderworpen entiteiten die elk een zeer beperkt aantal MV doen.

De meeste door ITAA­leden overgemaakte MV zijn nieuwe zaken voor de CFI, de overige MV zijn aanvullingen op bestaande dossiers binnen het CFI, die afkomstig zijn van dezelfde melder of van een andere aan de AWW/FT­wetgeving onderworpen entiteit.

In het algemeen is de CFI van mening dat het aantal meldingen van ITAA­leden niet hoog genoeg is.

KWALITEIT

Aantal MV dat na analyse door de CTIF is doorgestuurd naar het parket*

* Het aantal aan het parket doorgezonden MV betreft meldingen die in de loop van het jaar of in voorgaande jaren zijn ontvangen. Op te merken valt ook dat de CFI geen kopieën van de meldingen verstuurt, maar alleen de elementen met betrekking tot de verrichtingen of feiten in de MV, met toevoeging van zijn analyse.

Het doorzendingspercentage van de MV door de CFI aan het parket, dat in 2021 sterk was gedaald ten opzichte van de twee voorgaande jaren, steeg weer in 2022 zonder het niveau van 2020 en 2019 te bereiken.

Hoewel het doorzendingspercentage een indicator is die het mogelijk maakt de kwaliteit van de meldingen van vermoedens op hun relevantie te beoordelen, moet het met grote voorzichtigheid worden bekeken. Hoewel het over het algemeen een idee kan geven van de doeltreffendheid van het door de onderworpen entiteit ingevoerde AWW/ FT­systeem, mag niet worden vergeten dat het ook gedeeltelijk afhangt van de eigen doorzendingscriteria van de CFI.

op

op

De onderliggende criminele activiteiten van witwassen voor de MV die in 2022 en 2021 door ITAA­leden zijn doorgegeven, zijn zeer gevarieerd: georganiseerde misdaad, illegale drugshandel, ernstige belastingfraude, sociale fraude, misbruik van maatschappelijk vermogen, mensenhandel, illegale handel in goederen en waren, oplichting, een misdrijf in verband met de staat van faillissement, misbruik van vertrouwen of verduistering door personen met een openbaar ambt en corruptie. Er worden zeer weinig meldingen gedaan in verband met de financiering van terrorisme.

VAN DE MELDINGEN VAN VERMOEDENS AAN DE CFI DOOR ITAA-LEDEN (cijfers meegedeeld door de CFI op 15/11/2022)

Hieronder volgt een niet­uitputtende lijst van indicatoren die in de MV van de afgelopen twee jaar zijn aangetroffen en die meestal met elkaar in verband staan, zodat een cluster van verschillende convergerende indicatoren ontstaat:

• Contante betaling voor een bedrag van meer dan 3.000 euro;

• Contante stortingen of opnames voor abnormaal hoge bedragen;

• Contante stortingen die de omvang van de aangegeven verkopen overschrijden;

• Contant ontvangen huurgelden;

• Lonen van vennoten geheel of gedeeltelijk contant betaald;

• Talrijke geldopnames vermoedelijk om arbeiders zwart te betalen;

• Onderaannemers alleen contant betaald;

• Kassa niet bijgehouden volgens de wet of geen kasboek;

• Gebruik van valse facturen;

• Aanwezigheid van geantidateerde facturen;

• Summiere facturen van onderaannemers (zonder veel informatie over de geleverde diensten);

• Onduidelijke buitenlandse facturen (management fees) voor aanzienlijke bedragen;

• Wederkerige facturatie tussen bedrijven die met dezelfde persoon verbonden zijn;

• Gebrek aan evenwicht tussen verkopen en aankopen;

• Gebrek aan correlatie tussen facturen (aankopen en verkopen) en financiële bewegingen (bank en kas);

• Gevoelige bedrijfssector van de cliënt (bouw/industriële reiniging/transport);

• Frequente wisselingen van werkende vennoten;

• Overdrachten aan onderaannemers die in andere sectoren dan de cliënt actief zijn en waarvan de meeste failliet zijn verklaard of waarvan het adres is doorgehaald;

• Overschrijvingen van de rekening van de vennootschap naar privérekeningen van vennoten en zaakvoerders;

• Verduistering van de huurinkomsten van de vennootschap door een vennoot;

• Verkoop van een gebouw van de vennootschap aan een van de zaakvoerders met een aanzienlijke minderwaarde;

• Internationale overboekingen naar een land met een witwasrisico;

• Aandeelhoudersstructuur van de vennootschap die abnormaal complex is in verhouding tot de aard van de activiteiten van de vennootschap;

• Weigering of onvermogen van de cliënt om bewijsstukken voor te leggen.

Geconcludeerd kan worden dat het doorzendingspercentage van de meldingen van ITAA­leden door de CFI aan het parket vrij hoog is en veel beter is dan het percentage voor de niet-financiële sector in het algemeen. Het is een criterium dat het mogelijk maakt de relevantie en de kwaliteit van de meldingen te controleren.

De CFI erkent de goede kwaliteit van de meldingen, maar er zijn er te weinig voor de beoefenaars van de economische beroepen.

AANTAL DOOR HET ITAA INGEDIENDE

MELDINGEN IN HET KADER VAN DE ONWETTIGE UITOEFENING VAN HET BEROEP

De onwettige uitoefening van het beroep wordt vermeld in artikel 4, 23°, t) van de wet van 18 september 2017 tot voorkoming van het witwassen van geld en de financiering van terrorisme en tot beperking van het gebruik van contanten. De uitoefening van een gereglementeerde activiteit zonder dat men daartoe de vereiste erkenning heeft of voldoet aan de toegangsvoorwaarden voor de uitoefening van die activiteit maakt een criminele activiteit uit in de zin van de wet van 18 september 2017.

In 2023 werden 70 dossiers door het ITAA aan de CFI gemeld wegens onwettige uitoefening van het beroep.

AANTAL EN BESCHRIJVING VAN DE MAATREGELEN DIE ZIJN GENOMEN OP GROND VAN DE AWW EN ANDERE WETTELIJKE EN REGLEMENTAIRE BEPALINGEN OM DE NALEVING TE VERZEKEREN, DOOR DE ONDERWORPEN ENTITEITEN BEDOELD IN ARTIKEL 5, § 1°, 24° 25° EN 25/1° VAN DE AWW, VAN DE BEPALINGEN VAN BOEK II VAN DE AWW EN DE BESLUITEN EN REGLEMENTEN GENOMEN TER UITVOERING ERVAN, ALSOOK VAN DE UITVOERINGSMAATREGELEN VAN RICHTLIJN 2015/849.

DOOR HET ITAA GENOMEN MAATREGELEN

1. Goedkeuring van de geconsolideerde tekst van de AWW-norm

Op 31 maart 2020 hebben het BIBF en het IAB respectievelijk een richtlijn en een norm goedgekeurd inzake de toepassing van de wet van 18 september 2017 tot voorkoming van het witwassen van geld en de financiering van terrorisme en de beperking van het gebruik van contanten. De BIBF­richtlijn en de IAB­norm hebben exact dezelfde inhoud en blijven aldus van toepassing na de fusie tussen beide Instituten en de daaruit volgende oprichting van het ITAA op 30 september 2020.

Het ITAA wilde het voor zijn leden gemakkelijker maken om de inhoud van de AWW­norm en ­richtlijn (aanvankelijk aangenomen op 31 maart 2020) te lezen door deze in één geconsolideerde tekst op te nemen. Dit is geen nieuwe tekst maar

slechts een herschikking van de oude teksten na de oprichting van het nieuwe instituut ­ het ITAA ­ dat de verplichtingen van het IAB en het BIBF als toezichtautoriteit op het gebied van witwasbestrijding heeft overgenomen, overeenkomstig artikel 85, 7° van de wet van 18 september 2017 tot voorkoming van het witwassen van geld. 20220426­NL­CAM­Geconsolideerde­AWW­norm­v2.0.pdf

Dit regelgevende instrument behandelt meer bepaald:

• de risicobeoordeling, zowel globaal (op kantoorniveau) als individueel (bij de klant), wat de essentie is van Richtlijn (EU) 2015/849, omgezet naar Belgisch recht door de wet van 18 september 2017. Deze risicobeoordeling wordt nu trapsgewijs uitgevoerd op Europees, nationaal, sectoraal en beroepsniveau, wat een belangrijke innovatie is;

• de organisatie en de interne controle van de beroepsbeoefenaars. De AWW­norm geeft met name de leden instructies om (i) compliancefuncties binnen hun kantoor aan te wijzen, (ii) een jaarlijks een AMLCO­activiteitenverslag op te stellen, (iii) hun procedurehandleiding op te stellen inzake de voorkoming van het witwassen van geld, (iv) een interne klokkenluidersregeling in te voeren, en (v) de medewerkers van het kantoor op te leiden en te sensibiliseren;

• waakzaamheidsverplichtingen ten aanzien van cliënten (identificatie en controle van de identiteit), hun mandatarissen en/of de uiteindelijke begunstigden van klanten en

mandatarissen, alsmede de bewaring van gegevens en documenten die in het kader van de identificatie en controle van de identiteit zijn verzameld;

• (voortdurende) waakzaamheidsverplichtingen met betrekking tot de kenmerken van de cliënt, verrichtingen en zakelijke relaties en de bewaring van gegevens en documenten die werden verzameld bij dit onderzoek.

2. Tools om de leden te helpen hun verplichtingen inzake witwaspreventie na te leven

Het ITAA heeft ook tools ontwikkeld om zijn leden te helpen de antiwitwaswetgeving beter te begrijpen en ze uit te voeren op een wijze die aangepast is aan de structuur en de grootte van hun kantoor om zo de geïdentificeerde risico’s op het witwassen van geld en de financiering van terrorisme te beperken en doeltreffend te beheren. Deze tools leggen geen verplichtingen op en schrijven evenmin regels voor. De kantoren kunnen er zich door laten inspireren en ze eventueel aanpassen aan hun behoeften naargelang van de bestaande of overwogen interne beleidslijnen, procedures en toezichtsmaatregelen.

Deze documenten zijn gepubliceerd op de website van het ITAA website en kunnen worden geraadpleegd door te klikken op de volgende link www.itaa.be/nl/antiwitwas/ of via de applicatie BeExcellent. :

• beslissingsboom cliënt (in de vorm van een Exceltabel)

• beslissingsboom UBO (in de vorm van een Exceltabel)

• model van handleiding interne procedures, bijgewerkt in 2021: 20211125­NL­CAM­Handleiding­interne­procedures­v2.0­only­for­members.pdf

• algemene risicobeoordelingstabel (in de vorm van een Exceltabel)

• Modelformulieren: www.itaa.be/nl/ antiwitwas/

• Model van AMLCO­activiteitenverslag: www.itaa.be/nl/antiwitwas/

• bericht over de beperking van het gebruik van contanten: www.ibr­ire.be/docs/defaultsource/nl/Documents/actueel/nieuws/ gemeenschappelijk­bericht­strijd­tegen­witwassen­13­12­2018.pdf

3. Publicaties om de ITAA-leden te sensibiliseren voor de naleving van hun waakzaamheidsverplichtingen op het gebied van de preventie van het witwassen van geld

In de publicaties van de ITAA kwamen in het jaar 2023 de volgende inhoudelijke onderwerpen aan bod:

• Welke concrete acties kan ik als ITAA­lid ondernemen ter bestrijding van de financiering van de proliferatie van massavernietigingswapens?

• Onder welke voorwaarden kan een ITAA­lid de verplichting om de identiteit van zijn klant te verifiëren uitstellen tot na het begin van de zakelijke relatie?

• Recente wijzigingen in de AWW/FT van 18 september 2017 en het KB UBO­register van 30 juli 2018

• Bijwerking van de lijst met sancties tegen Daesh en Al­Qaida

• Tiende sanctiepakket tegen Rusland op 25 februari 2023: een trieste verjaardag!

• Hoe valt een verzoek om bewijsstukken van de Administratie van de Thesaurie naar aanleiding van een melding over het UBO­register te rijmen met het beroepsgeheim?

• Wijziging van de lijst van personen en entiteiten die onderworpen zijn aan specifieke beperkende maatregelen (bevroren tegoeden en economische middelen) in het kader van de strijd tegen de financiering van het terrorisme (KB van 03/04/2023)

• goAML – nieuwe tool van de CFI

• Het nieuwe Centraal Register van Bestuursverboden: gevolgen voor accountants, belastingadviseurs en hun klanten

• Frauduleus gebruik van de identiteit van de CFI

DOOR HET ITAA OPGELEGDE SANCTIES

(NAAST DE SANCTIES DIE KUNNEN WORDEN OPGELEGD OP GROND VAN DE ARTIKELEN 118, 132, §§ 1 TOT 3 EN 135, § 3 VAN DE AWW)

1. Tuchtsancties

Voor de tuchtprocedure binnen het ITAA gelden de volgende bepalingen:

• Artikelen 89 tot 114 van de wet van 17 maart 2019 betreffende de beroepen van accountant en belastingadviseur;

• Artikelen 66 tot 76 van het koninklijk besluit van 11 september 2020 tot vaststelling van de nadere regels van het openbaar register van het Instituut van de Belastingadviseurs en de Accountants, de toekenning van de hoedanigheid aan de personen van derde landen en aan de rechtspersonen, de regels inzake de werking van het Instituut en de voorwaarden inzake beroepsverzekering.

In 2023 werd slechts één tuchtsanctie opgelegd aan een lid die onrechtstreeks verband hield met de niet­naleving van de antiwitwaswetgeving. De vastgestelde grieven omvatten op zichzelf een schending van de AWW, ook al was dit formeel niet de kwalificatie waarvoor het lid was vervolgd. De sanctie die aan de beroepsbeoefenaar en zijn kantoor werd opgelegd was een schorsing van 15 dagen.

2. Periodieke toetsingen waarvoor de Raad in 2023 een beoordeling heeft uitgesproken met een inbreuk/tekortkoming inzake AWW

In het kader van de kwaliteitstoetsing2 werd tijdens periodieke toetsingen waarvoor de Raad in 2023 een beoordeling heeft uitgesproken vastgesteld dat 126 kantoren en 213 beroepsbeoefenaars een verbeterplan moeten opstellen naar aanleiding van vastgestelde tekortkomingen ten opzichte van de toepasselijke regelgeving inzake het voorkomen van witwassen. Voor die kantoren en beroepsbeoefenaars die in gebreke blijven met de naleving van de antiwitwasregelgeving zal een vervolgtoetsing worden georganiseerd.

U vindt op de volgende pagina een gedetailleerde tabel met de in 2023 vastgestelde tekortkomingen bij de kantoren en de leden van het ITAA, waarin de volgende elementen zijn opgenomen:

• De vragen over de antiwitwaswetgeving die geleid hebben tot een inbreuk/ tekortkoming.

• Het aantal inbreuken/tekortkomingen betreffende de antiwitwaswetgeving dat bij de getoetste kantoren werd vastgesteld.

• Het aantal tekortkomingen betreffende de antiwitwaswetgeving dat bij de getoetste beroepsbeoefenaars werd vastgesteld

• Het aantal betrokken kantoren

• Het aantal betrokken beroepsbeoefenaars

2 78 toetsers in 2023 waarvan 19 Franstaligen en 59 Nederlandstaligen

• Het aantal door de Raad gevraagde verbeterplannen

2023

Aantal periodieke toetsingen waarvoor de Raad in 2023 een beoordeling heeft uitgesproken met een tekortkoming inzake AWW

126 kantoren en 213 beroepsoefenaars

Hebt u passende maatregelen genomen om uw werknemers en vertegenwoordigers vertrouwd te maken met de bepalingen van de AWW­reglementering (specifieke opleidingen en sensibilisering)?

Heeft het kantoor een schriftelijk cliëntenacceptatiebeleid ingevoerd?

Bevat het schriftelijke cliëntenacceptatiebeleid, het opnemen in de categorie verhoogd risico in de volgende gevallen:

1. Cliënten worden op afstand geïdentificeerd?

2. Cliënten zijn politiek prominente personen (geworden)?

3. Cliënten zijn gevestigd in een derde land met hoog risico?

4. De cliënt of de beoogde verrichting heeft een verband met een fiscaal paradijs?

“Bevat het schriftelijke cliëntenacceptatiebeleid, de toepassing van specifieke verhoogde waakzaamheidsprocedures in de volgende gevallen (o.a. toelating door een lid van het hoger hiërarchische niveau om een zakelijke relatie aan te gaan of te behouden):

1. Cliënten worden op afstand geïdentificeerd?

2. Cliënten zijn politiek prominente personen (geworden)?

3. Cliënten zijn gevestigd in een derde land met hoog risico?

4. De cliënt of de beoogde verrichting heeft een verband met een fiscaal paradijs? “

“Voorziet het cliëntenacceptatiebeleid in procedures die moeten worden gevolgd bij standaardwaakzaamheidsmaatregelen ten aanzien van het cliënteel en de verrichtingen voor identificatie, naargelang het risico, van de volgende personen:

1. Cliënten?

2. De lasthebbers van uw cliënten?

3. De uiteindelijke begunstigde van uw cliënten? “

Voorziet het cliëntenacceptatiebeleid in procedures die moeten worden gevolgd bij standaardwaakzaamheidsmaatregelen ten aanzien van het cliënteel en de verrichtingen voor verificatie van de identiteiten?

Voorziet het cliëntenacceptatiebeleid in een systematische bijwerking van het risiconiveau van de cliënten (standaard, zwak, verhoogd)?

Voorziet het cliëntenacceptatiebeleid in een systematische bijwerking van de identificatie van cliënten, lasthebbers en uiteindelijke begunstigde van de cliënten?

Indien het risico verandert, voorziet het cliëntenacceptatiebeleid in dat geval een bijwerking van het risiconiveau (bijvoorbeeld indien de cliënt een politiek prominente persoon wordt of een verdachte verrichting uitvoert)?

Bevatten de schriftelijke interne controleprocedures criteria waarmee atypische verrichtingen kunnen worden opgespoord?

Bevatten de schriftelijke interne controleprocedures de te volgen instructies waardoor kantoormedewerkers atypische verrichtingen ter analyse kunnen voorleggen aan de AMLCO?

Bestaat in geval van een atypische verrichting een schriftelijke procedure die voorziet dat de AMLCO een schriftelijk verslag opstelt waarin bepaald wordt of het vermoeden al of niet moet worden gemeld aan de CFI?

6

14

3

4

4

3

7

5

5

22

17

23

Bestaan er binnen het kantoor procedures of software ten einde in een klantendossier te kunnen evalueren of de continuïteit in het gedrang komt?

Werd het interne verslag met bijlagen in geval van een atypische verrichting, de analyse die ervan gemaakt werd en de eventuele beslissing tot melding aan de CFI bewaard volgens de wettelijke bewaartermijn?

4

3 Totaal aantal inbreuken/tekortkomingen inzake AWW die de Raad bij kantoren heeft vastgesteld

Totaal aantal kantoren waar tekortkomingen werden vastgesteld 126

Door de kantoren in te dienen verbeterplannen wegens tekortkomingen ten opzichte van de antiwitwasregelgeving

BIJ DE BEROEPSBEOEFENAARS VASTGESTELDE TEKORTKOMINGEN (VRAGEN WAAROP DE BEROEPSBEOEFENAAR ‘NEE’ HEEFT GEANTWOORD)

voorliggende dossier een individuele risicobeoordeling en bijhorende classificatie van de cliënt (laag, standaard, hoog risico) uitgevoerd, rekening houdend met kenmerken van de cliënt, van het doel en de aard van de zakelijke relatie of van de occasionele verrichting, conform de interne CAP van de schriftelijke kwaliteitshandleiding van het kantoor?

Zijn volgende personen geïdentificeerd conform de CAP?

1.

2. De lasthebber (voor zover de cliënt geen natuurlijk persoon is) 3.

van de cliënt, lasthebber en UBO geverifieerd aan de hand van stukken of een specifieke identificatietechnologie conform de CAP?

3.

Werden de documenten, gegevens of informatie betreffende de identificatie van de cliënt, lasthebber en UBO regelmatig bijgewerkt?

126

TOTAAL beroepsbeoefenaars 2023

3. Vervolgtoetsingen waarvoor de Raad in de loop van 2023 een beoordeling heeft uitgesproken.

In 2023 heeft de Raad van het ITAA op voorstel van de Commissie Kwaliteitstoetsing een beoordeling uitgesproken over 348 vervolgtoetsingen. Het gaat om beoordelingen van vervolgtoetsingen die in 2023 en eerder zijn georganiseerd. Voor vervolgtoetsingen waarvoor de procedure in 2023 nog liep, kan pas in 2024 een beoordeling worden gegeven. Bij deze 348 beoordelingen waren 143 kantoren en 205 beroepsbeoefenaars betrokken.

Van deze 348 vervolgtoetsingen werden er 233 (waarvan 117 voor kantoren en 116 voor beroepsbeoefenaars) georganiseerd naar aanleiding van een inbreuk en/of een tekortkoming inzake de AWW.

Al deze 117 kantoren en 116 leden moesten een verbeterplan indienen bij de Commissie Kwaliteitstoetsing voordat hun vervolgtoetsing kon worden georganiseerd.

Wat de kantoren betreft, waren de meest voorkomende tekortkomingen de volgende:

• Heeft een kantoor een schriftelijk cliëntenacceptatiebeleid ingevoerd? Bestaat er een schriftelijk cliëntenacceptatiebeleid?

• Bestaat in geval van een atypische verrichting een schriftelijke procedure die voorziet dat de AMLCO een schriftelijk verslag opstelt waarin bepaald wordt of het vermoeden al of niet moet worden gemeld aan de CFI?

• Bestaan er schriftelijke richtlijnen over de melding van vermoedens aan de CFI?

• Bevatten de schriftelijke interne controleprocedures criteria waarmee atypische verrichtingen kunnen worden opgespoord? Bestaan er schriftelijke richtlijnen voor het opsporen en identificeren van atypische verrichtingen?

• Bevat de schriftelijke cliëntenacceptatieprocedure de toepassing van specifieke

• verhoogde waakzaamheidsprocedures in de volgende gevallen (o.a. toelating door een lid van het hoger hiërarchische niveau om een zakelijke relatie aan te gaan of te behouden):

A Cliënten worden op afstand geïdentificeerd (zonder voldoende garantie, cfr. art. 1, 2° c van bijlage 3 AWW)?

A Cliënten zijn politiek prominente personen (geworden)?

A Cliënten zijn gevestigd in een derde land met hoog risico?

A De cliënt of de beoogde verrichting heeft een verband met een fiscaal paradijs?

• Voorziet het cliëntenacceptatiebeleid in een systematische bijwerking van de identificatie van cliënten, lasthebbers en uiteindelijke begunstigde van de cliënten?

Wat de beroepsbeoefenaars betreft, waren de meest voorkomende tekortkomingen de volgende:

• Werd in het voorliggende dossier een individuele risicobeoordeling en bijhorende classificatie van de cliënt (laag, standaard, hoog risico) uitgevoerd, rekening houdend met kenmerken van de cliënt, van het doel en de aard van de zakelijke relatie of van de occasionele verrichting?

• Zijn volgende personen geïdentificeerd conform de CAP?

A de cliënt

A de lasthebber

A de UBO

• Werd de identificatie van de cliënt, lasthebber en UBO geverifieerd aan de hand van stukken of een specifieke identificatietechnologie conform de CAP?

• Werden de documenten, gegevens of informatie betreffende de identificatie van de cliënt, lasthebber en UBO regelmatig bijgewerkt?

De vervolgtoetsingen leiden tot extra kosten ten laste van deze kantoren en leden, alsook tot de vereiste dat ze zich in orde moeten stellen met hun verplichtingen inzake de preventie van witwassen van geld.

Hoewel de periodieke en bijzondere toetsingen voor alle leden op dezelfde manier georganiseerd worden en gratis zijn (de kost hiervan is inbegrepen in de ledenbijdragen en dus ook in de begroting van het Instituut), worden de vervolgtoetsingen enkel georganiseerd voor leden bij wie eerder tijdens een periodieke toetsing tekortkomingen

werden vastgesteld. De bijkomende kosten hiervan – als gevolg van een tekortkoming bij bepaalde leden – hoeven dus niet door alle leden te worden gedragen, wat als een vorm van sensibilisering kan worden beschouwd voor de naleving van de antiwitwasverplichtingen.

Bedragen van de deelname in de kosten voor de vervolgtoetsing

Wat de vervolgtoetsing betreft, moet een belangrijk onderscheid worden gemaakt tussen een toetsing waarbij geen verplaatsing van een toetser nodig is, en een toetsing waarbij de verplaatsing van een toetser is vereist. Het eerste geval kan bijvoorbeeld

van toepassing zijn voor het opsturen van een ontbrekend document of de snelle regularisatie van een situatie die niet conform de deontologische regels is. Voor die louter administratieve vervolgtoetsingen is geen verplaatsing van een toetser nodig. In dat geval is het bedrag van de deelname in de kosten beperkter. Maar wanneer een toetser zich opnieuw naar het kantoor moet verplaatsen, moeten naast het administratief beheer ook de kosten voor de toetser in rekening worden gebracht. Daarnaast wordt voor een vervolgtoetsing in een groter kantoor ook een bijkomend bedrag aangerekend per extra extern getoetst lid binnen dat kantoor.

De bedragen voor deelname in de kosten zijn de volgende:

Vervolgtoetsing zonder verplaatsing van toetser

Vervolgtoetsing met verplaatsing van toetser

€ 176

€ 847 voor het kantoor en het externe lid

+ € 176 voor elk bijkomende beroepsoefenaar

DEELNAME IN DE FORFAITAIRE ADMINISTRATIEVE KOSTEN IN GEVAL VAN VERVOLGTOETSING

AWW-management

De Cel Antiwitwasmanagement hing tot juni 2023 af van de cluster ‘Beroep en Kwaliteit’ waarvoor Hein Vandelanotte en Angelo Terranova verantwoordelijk waren. Na verkiezingen binnen het ITAA en de Strategische Raad werd besloten dat de Cel AWW­management voortaan onder de cluster ‘Kenniscentrum’ zou vallen, waarvoor Marc Van Thournout en Carine de Vos momenteel verantwoordelijk zijn.

De Cel wenst hulde te brengen aan Jos De Blay, die in 2023 overleed. Hij was een zeer gewaardeerd lid, zowel door zijn menselijke waarden als door zijn kennis van de antiwitwaswetgeving en zijn grote betrokkenheid bij de Cel en het Instituut.

Samenstelling

VOORZITTER: Yves Drapier

LEDEN: Patrick Van Haudt, Angelo Terranova, Veerle Van Eylen, Nick Michiels, Pascal Sannia en Axelle Dekeyser (ITAA personeelslid)

De Cel ­ die is samengesteld uit leden van kleine, middelgrote en grote kantoren ­ volgt voortdurend alle reglementeringen op die van toepassing zijn op het gebied van witwassen van geld en financiering van terrorisme, zowel op nationaal, Europees als op internationaal niveau. Op die manier kunnen nieuwe tools en modellen worden ontwikkeld om de leden te begeleiden bij het naleven van deze soms complexe verplichtingen. De Cel beantwoordt ook talrijke vragenlijsten en vragen om statistieken van verschillende instanties zoals de FAG, de Europese Commissie, ... om te beoordelen of (i) België de Europese AML­richtlijnen correct heeft omgezet en of (ii) de praktische uitvoering van de AML­verplichtingen door onze sector ook op het terrein efficiënt is. Het jaar 2023 stond grotendeels in het teken van de voorbereiding van de FAG­evaluatie in 2024 en 2025.

Daartoe heeft de Cel Antiwitwasmanagement zich in 2023 onder andere toegelegd op:

OP NATIONAAL NIVEAU

• Opstellen van een nieuwe sectorale analyse van de lopende risico’s  In 2014 hebben het IAB en het BIBF samen een eerste sectorale risicoanalyse uitgevoerd.

De sectorale risicoanalyse, die werd verplicht door artikel 87 van de wet van 18 september 2017, dient als basis voor het ITAA om zijn toezicht als toezichtautoriteit uit te oefenen. Ze is ook bedoeld om ITAAleden inzicht te geven in de witwasrisico’s waarmee de sector van accountants en belastingadviseurs te maken heeft. Daarnaast is ze een substantiële bron van informatie over de technieken die door witwassers worden gebruikt en waaraan ITAA­leden bijzondere aandacht moeten besteden bij het uitoefenen van hun waakzaamheidsverplichtingen.

• Invoering van een nieuwe algemene risicobeoordelingstabel samen met een toelichtende nota over die tabel  Volgens de artikelen 16 en 17 van de AWW/ FT moet elk ITAA­lid een algemene risicobeoordeling van zijn kantoor uitvoeren, die moet worden gedocumenteerd, bijgewerkt en ter beschikking gesteld van het ITAA. Om dit te vergemakkelijken, heeft het ITAA een nieuw model voor een algemene risicobeoordelingstabel ter beschikking gesteld van zijn leden, die grotendeels gebaseerd is op de risicosectoren volgens de Nacebel­codes.

De tabel is gemakkelijk te gebruiken en zal de administratieve last verminderen die gepaard gaat met de antiwitwasverplichtingen.

Met de toelichtende nota kunt u de algemene risicobeoordelingstabel van uw kantoor in slechts 4 stappen invullen. U vindt er ook verduidelijkingen over de begrippen ‘risicosector’ (gebaseerd op Nacebel­codes), ‘landenrisico’, ‘aard van de opdracht’ en ‘klant’.

Als na de algemene beoordeling blijkt dat het antiwitwasrisico van uw kantoor hoog is, beveelt het ITAA de volgende maatregelen aan:

A neem procedures op in uw handleiding interne procedures die zijn aangepast aan de blootstelling van uw kantoor aan een hoog antiwitwasrisico;

A waarschuw de leden van uw kantoor zodat ze alert en waakzaam zijn voor de risico’s die u hebt opgespoord bij de algemene risicobeoordeling van uw kantoor;

A organiseer opleidingen voor de leden van uw kantoor en/of stem de opleidingen af op het cliënteel van uw kantoor (bijvoorbeeld de leden van uw kantoor meer bewust maken van politiek prominente personen of de risico’s van een bepaalde sector als uw kantoor veel klanten heeft uit hetzelfde beroep in de sector luxegoederen en kunstvoorwerpen, horeca, voetbalclubs, enz.).

• Ontwikkeling van een Power Bi Desktop-applicatie - selectie en weging van de belangrijke vragen van de AWW/ FT-enquête

Het ITAA stuurt regelmatig een uitgebreide en gedetailleerde AWW/FT­vragenlijst naar alle leden om te controleren of ze hun waakzaamheidsverplichtingen naleven. De resultaten van de AWW/FT­enquête zijn een waardevolle databank voor het ITAA bij het beoordelen van de witwasrisico’s van zijn leden.

Nieuw is dat het ITAA software heeft opgezet om de resultaten van de AWW/ FT­enquête dynamisch te verwerken door verschillende filters te combineren, d.w.z. verschillende vragen uit de AWW/ FT­enquête. De Cel AWW­management hielp bij het selecteren van een reeks relevante vragen waarmee het ITAA de risico’s van zijn leden zo effectief mogelijk kan beoordelen. Op basis van deze resultaten kan het ITAA vaststellen welke leden het hoogste risico lopen. De kwaliteitstoetsingen die onder meer de controle van de antiwitwasverplichtingen omvatten, zullen bijgevolg meer worden gericht op leden met een hoog risico, en dit op kortere termijn en volgens een hogere frequentie.  Deze tool zal het ook mogelijk maken om te voldoen aan de eisen van de FAG. Als toezichtautoriteit op het gebied van witwassen van geld is het ITAA verplicht om een risicobeoordeling van zijn leden uit te voeren en zijn controles af te stemmen op het risiconiveau van zijn leden.

• Update van de interne klokkenluidersprocedure (artikel 90 AWW)

• Antwoorden op de vragenlijst “Belgium/ Horizontal Review of DNFBP Technical Compliance Related to Corruption”

• Antwoorden op vragen van leden over de interpretatie van het antiwitwaswetgevingskader

• Publicaties ter attentie van de leden om hen meer bewust te maken van de preventie van het witwassen van geld

A Bijwerking van de lijst met sancties tegen Daesh en Al­Qaida

A Onder welke voorwaarden kan een ITAA­lid de verplichting om de identiteit van zijn klant te verifiëren uitstellen tot na het begin van de zakelijke relatie?

A Recente wijzigingen in de AWW/FT van 18 september 2017 en het KB UBO­register van 30 juli 2018

A Tiende sanctiepakket tegen Rusland op 25 februari 2023: een trieste verjaardag!

A Hoe valt een verzoek om bewijsstukken van de Administratie van de Thesaurie naar aanleiding van een melding over het UBO­register te rijmen met het beroepsgeheim?

A Wijziging van de lijst van personen en entiteiten die onderworpen zijn aan specifieke beperkende maatregelen (bevroren tegoeden en economische middelen) in het kader van de strijd tegen de financiering van het terrorisme (KB van 03/04/2023)

A goAML – nieuwe tool van de CFI

A Het nieuwe Centraal Register van Bestuursverboden: gevolgen voor accountants, belastingadviseurs en hun klanten

A Welke concrete acties kan ik als ITAA­lid ondernemen ter bestrijding van de financiering van de proliferatie van massavernietigingswapens?

A Frauduleus gebruik van de identiteit van de CFI

OP EUROPEES NIVEAU

• Accountancy Europe AML Party:  deelname aan de besprekingen over een nieuw Europees wetgevingspakket via Accountancy Europe  Dit wetgevingspakket omvat (i) een verordening tot oprichting van een nieuwe EU­antiwitwasautoriteit, (ii) een verordening met rechtstreeks toepasselijke regels, onder meer inzake waakzaamheid ten aanzien van cliënten en uiteindelijke begunstigden, (iii) een zesde AML/FT­richtlijn en (iv) een herziening van verordening 2015/847/ EU betreffende geldovermakingen om de traceerbaarheid van overmakingen van crypto­activa te waarborgen. Er is momenteel een discussie gaande over de bevoegdheden van de nationale supervisieautoriteit over het ITAA.

OP INTERNATIONAAL NIVEAU

De laatste grondige evaluatie van het Belgische antiwitwassysteem dateert van 2014. Het wederzijdse evaluatierapport van de Financiële Actiegroep (FAG) over dit onderwerp in 2015 bevatte meerdere aanbevelingen aan België, zowel op het vlak van technische conformiteit als van doeltreffendheid. Momenteel wordt een vijfde evaluatieronde voorbereid. Volgens het huidige tijdschema moet België zijn input in juli 2024 (technische conformiteit) en november 2024 (doeltreffendheid) indienen. Een bezoek ter plaatse is gepland voor maart 2025 en het evaluatieverslag zal in oktober 2025 worden besproken. Bovendien zal België vlak voor de start van het evaluatieproces in de eerste helft van 2024 het voorzitterschap van de Europese Raad waarnemen, waardoor een goede voorbereiding belangrijk is.  Gezien de omvang en intensiteit van deze evaluatie ­ het evaluatieproces duurt 15 maanden ­ is het noodzakelijk om tijdig te beginnen met de voorbereidingen. Ons land zal een van de eerste landen zijn die worden beoordeeld in deze ronde, die betrekking moet hebben op de effectiviteit van de 40 AML/CFT­aanbevelingen (Anti Money Laundering/Combatting the Financing of Terrorism) en de technische conformiteit.   Het doel is om eind 2023 een “zelfevaluatie” van de sector uit te voeren. Er worden regelmatig bijeenkomsten georganiseerd met de andere betrokken toezichtautoriteiten en er wordt gevraagd om te antwoorden op vragenlijsten.

Ledenadministratie

Registratie gegevens in het openbaar register

Het openbaar register van het ITAA stelt elke geïnteresseerde in staat om de lijst te raadplegen van de personen die toegelaten zijn om het beroep uit te oefenen of de titel van accountant of belastingadviseur te voeren. Ook stagiairs staan in het register. De gegevens van elk ITAA­lid, natuurlijke persoon of rechtspersoon, kunnen dus worden opgezocht via een zoekmodule op de website van het ITAA. De gegevens in het openbaar register zijn gedeeltelijk afkomstig van het e­loket. Het is van cruciaal belang dat ze correct zijn. Elk lid, of hoofdcontactpersoon van het kantoor, die de contacten met het ITAA onderhoudt, is verantwoordelijk voor de correctheid van deze gegevens die aan het Instituut worden meegedeeld. Deze persoon moet het Instituut binnen de 15 dagen op de hoogte brengen wanneer zich wijzigingen voordoen.

Ledenformulieren beschikbaar op het ITAA-portaal

Op het ITAA­portaal, onder het tabblad ‘Formulieren’, vindt u alle formulieren die u nodig hebt om uw lidmaatschapsstatus bij het Instituut bij te werken, voor zowel natuurlijke personen als rechtspersonen.

U vindt hier bijvoorbeeld een formulier voor het aanvragen van een wijziging van inschrijving van zelfstandig beroepsbeoefenaar naar intern lid, of de verklaring op eer die u moet invullen als u zich wilt uitschrijven. In 2023 zijn er nieuwe modelstatuten voor een te erkennen rechtspersoon en een toelichtende nota bij de erkenningsvoorwaarden gepubliceerd. Dit is bedoeld om het voorbereidende werk door leden en, indien van toepassing, hun notarissen te vergemakkelijken. In de toelichtende nota staat duidelijk dat het niet nodig is om het Instituut om instemming te vragen over de ontwerpstatuten voordat een erkenningsaanvraag wordt ingediend voor de betreffende rechtspersoon. U moet er natuurlijk wel voor zorgen dat aan de erkenningsvoorwaarden is voldaan.

Het ITAA-certificaat

Elk lid kan vanuit het e­loket, in de rubriek “Mijn profiel” zelf een ITAA­certificaat downloaden (“Mijn ITAA­certificaat”). Dat certificaat kunt u gebruiken om te bewijzen sinds wanneer u erkend bent en met welke hoedanigheid. U hoeft hiervoor niet langer het Instituut te contacteren.

Statuut erelid ITAA

ITAA­leden die hun activiteiten stopzetten kunnen kiezen voor het statuut van erelid.

Ereleden zijn geen lid meer van het ITAA maar behouden een band met het Instituut. Met dit statuut kunnen ze onder andere:

• de titel “Erelid ITAA” voeren;

• aanwezig zijn op een algemene vergadering van het ITAA (zonder stemrecht);

• uitgenodigd worden op netwerkevenementen van het ITAA;

• elektronische communicatie ontvangen van het ITAA;

• genieten van kortingen en speciale aanbiedingen van het Instituut, bijv. voor een reeks handboeken.

Wie erelid wil worden moet aan de volgende voorwaarden voldoen:

• minstens 10 jaar lid zijn geweest van het ITAA, of van één van de vroegere Instituten IAB of BIBF;

• alle activiteiten van (gecertificeerd) (fiscaal) accountant en/of gecertificeerd belastingadviseur hebben stopgezet en evenmin beroepsactiviteiten uitoefenen die verward kunnen worden met die van (gecertificeerd) (fiscaal) accountant en/of gecertificeerd belastingadviseur;

• tijdens zijn/haar loopbaan als (gecertificeerd) (fiscaal) accountant en/of gecertificeerd belastingadviseur geen tuchtstraf hebben opgelopen, tenzij deze werd uitgewist of het lid eerherstel heeft verkregen;

• de hoedanigheid van (gecertificeerd) (fiscaal) accountant en/of gecertificeerd belastingadviseur werd niet ingetrokken door een terechtwijzing.

Van de ereleden wordt verwacht dat ze blijk geven van sociale, morele en professionele waardigheid en respect ten aanzien van het Instituut en zijn leden. Ze betalen een jaarlijkse bijdrage, die jaarlijks wordt vastgelegd door de algemene vergadering.

Wie al de titel van erelid IAB of BIBF draagt, kan ofwel deze titel blijven voeren, ofwel een aanvraag indienen tot het voeren van de titel erelid ITAA, op voorwaarde dat de rechten en plichten van dit statuut worden nageleefd. Bij de overstap naar het nieuwe statuut verliest de persoon echter zijn vorige statuut als erelid IAB of erelid BIBF.

Om erelid te worden, stuurt u uw gemotiveerde aanvraag per e­mail naar publicregister@itaa.be. De Raad zal vervolgens een beslissing nemen over uw aanvraag.

Meer info: www.blogitaa.be/2021/06/11/ kan­ik­binnen­itaa­nog­het­statuut­van­erelid­verkrijgen/.

Cel Begeleiding

De Cel Begeleiding heeft in 2023 opnieuw met veel inzet en motivatie haar taak van begeleiding en opleiding van onze gecertificeerde leden bij de opmaak van de verslagen voor de wettelijke opdrachten waargenomen. Elke maand werden verslagen nagelezen, overleg gepleegd en aandachtspunten besproken in de cel en terugkoppeling gegeven naar de leden waar nodig. Dit laatste gebeurt meestal schriftelijk. In een aantal gevallen is het echter noodzakelijk om de betrokken confrater op te roepen samen met zijn werkdossier.

Ook in 2023 werden er opnieuw vormingen georganiseerd, weliswaar enkel op afstand gezien de deelnemers daarvoor gekozen hebben.

Ten opzichte van 2022, stellen wij vast dat het aantal opgestelde verslagen voor de voorbehouden opdrachten licht gestegen is. Elk jaar opnieuw stellen wij vast dat een nieuwe golf van gecertificeerde accountants de stap heeft gezet om verslagen voor de

voorbehouden opdrachten op te stellen. Dit kunnen wij alleen maar toejuichen en hen bedanken voor hun inzet. Vooral blijven doen!

Met enige fierheid mogen we terecht stellen dat wij in ons opzet, om onze gecertificeerde accountants maximaal te ondersteunen en te begeleiden in deze opdrachten, geslaagd zijn. Sommige leden blijven wat afwachtend/terughoudend wanneer zij worden opgeroepen voor een gesprek met de Cel Begeleiding, maar na het gesprek merken wij dat zij met hernieuwde moed vertrekken en dat hun volgende verslagen naar een hoger kwaliteitsniveau worden getild. Tijdens deze gesprekken kunnen de leden dan ook van de gelegenheid gebruik maken om bijkomende vragen te stellen. Ook de antwoorden op de bemerkingsbrieven, zijn duidelijker en uitgebreider en worden echt als ondersteuning van de Cel Begeleiding ervaren. Het is dan ook duidelijk dat de verslagen door deze aanpak nog meer aan kwaliteit winnen.

Aan alle mooie liedjes komt helaas een einde en zo ook in dit geval. Vanaf 2024 wordt het nazicht door de Cel Begeleiding geïntegreerd in de kwaliteitstoetsing.

Dank aan alle leden die zich in al die jaren ingezet hebben voor deze Cel/Commissie!

Samenstelling

VOORZITTER:

Johan De Coster

ONDERVOORZITTER:

Pierre Chapaux

TECHNISCH ADVISEUR:

Luc Ceulemans

LEDEN:

Véronique Glautier, Pierre Delvaux, Bernard Denys, Filip Dergent, Marc Fauquette, Michel Lecocq, Jos Leroy, Marc Van Gysel

Cel Permanente vorming

Samenstelling

VOORZITTER:

Christine Nuttin

ONDERVOORZITTER:

Sylvia Thienpont

LEDEN:

Etienne Claes en Daan Jans

Platform Permanente Vorming

Dit platform stelt leden en stagiairs in staat om makkelijk de door hen gevolgde vormingsactiviteiten op te volgen, de kalender met erkende vormingen te consulteren en vooral te voldoen aan de Norm inzake de permanente vorming wat het jaarlijks indienen van het verslag permanente vorming betreft.

De Cel Permanente Vorming geeft advies aan de Raad, dan wel – voor wat de stagiairs betreft – aan de Stagecommissie voor de aangelegenheden vervat in de Norm inzake de permanente vorming. Zij organiseert de controle op de permanente vorming bij de leden. Tevens is het de taak van deze Cel om de erkenningsaanvragen van vormingsoperatoren te behandelen en haar advies hierover te geven aan de Raad van het ITAA, zodat deze laatste een definitieve beslissing kan nemen.

De erkende vormingsoperatoren en de organisatoren van erkende vormingsactiviteiten zijn verplicht de aanwezigheden van de deelnemers rechtstreeks in het verslag permanente vorming op te laden. Dit betekent enerzijds een tijdswinst voor onze leden en stagiairs, maar geeft ook een zekerheid dat deze vormingen in het jaarverslag opgeladen worden.

Leden en stagiairs van het ITAA kunnen een vorming georganiseerd door een niet erkende vormingsoperator, maar waar wel de relevante vakgebieden werden behandeld, nog steeds op individuele basis laten erkennen. Hiervoor dienen zij (cf. art. 6 § 2 van de norm permanente vorming) een volledig dossier in te dienen via het platform permanente vorming. Deze individuele aanvraag is volledig gratis.

Het platform permanente vorming zorgt voor efficiëntie, zowel qua tijd als administratieve vereenvoudiging.

Ook in 2023 werden nieuwe functionaliteiten toegevoegd om het platform nog gebruiksvriendelijker te maken, waaronder de voornaamste:

• Voor onze leden:

A De uren moeten niet meer in decimalen worden ingevoerd maar in uren zoals op een digitale klok

A Hierdoor werden ook de speedometers aangepast zodat ieder lid een duidelijk beeld heeft van het aantal gevolgde uren

• Voor onze vormingsoperatoren:

A Zij moeten geen adres meer invoeren voor vormingen op afstand of uitgestelde vormingen

A Indien zij werken met niet­geregistreerde opleiders, zullen deze na eenmalige ingave automatisch in een lijst verschijnen zodat de vormingsoperator geen repetitief werk dienen uit te voeren (is voor elke erkende vormingsoperator anders)

A Reeds bestaande opleiders kunnen niet overschreven worden, enkel aangepast indien de naam niet correct werd aangemaakt

A Ook dienen zij vanaf 2023 de uren volgens de digitale klok op te laden en niet meer in decimalen zoals voorheen

A Hun keuze wordt bewaard wanneer zij in het platform bepaalde opzoekingen zullen verrichten, zodat zij niet steeds naar de beginpagina worden geleid na het sluiten

A Zij kunnen vormingen van meer dan 24u invoeren, op voorwaarde dat de vormingen de relevante vakgebieden behandelen

A Vormingen die lopen over meerdere kalenderjaren dienen per kalenderjaar te worden ingevoerd, dit om de aanwezigheden aan het correcte kalenderjaar te kunnen toewijzen

Opvolgingsbeleid

In 2023 werd een eerste herinnering verstuurd naar 337 leden die niet in orde waren met het invoeren en/of valideren van hun jaarverslag permanente vorming voor het kalenderjaar 2022. In 2024 zal deze controle op de niet­naleving van de wettelijke verplichting tot het volgen van permanente vorming opgedreven worden.

Taskforce Cel Permanente Vorming

Door de Cel Permanente Vorming werd een Taskforce opgericht. De leden van de Taskforce hebben de taak om de erkende vormingsoperatoren op regelmatige basis te controleren, dit zowel voor vormingen ter plaatse, vormingen op afstand als uitge­

stelde vormingen. Zij gaan niet alleen na of de erkende vormingsoperatoren de norm permanente vorming naleven, maar ook of hun vormingen en sprekers van een kwalitatief niveau zijn, zodat onze leden en stagiairs alleen maar het beste aanbod krijgen. In 2023 werden er 16 controles bij erkende vormingsoperatoren uitgevoerd. Het merendeel van deze controles had een positieve uitkomst, bij een beperkt aantal werden enkele aandachtspunten vastgesteld.

Geregistreerde opleiders

In 2023 hebben 6 nieuwe personen hun kandidatuur als geregistreerd opleider ingediend. Deze werden op advies van de Cel Permanente Vorming door de Raad van het ITAA erkend en dit voor een periode van 3 jaar.

Indien een vormingsoperator zijn activiteit, met een geregistreerd opleider als spreker, eenmalig wenst te laten erkennen, dan is de activiteit automatisch erkend, op voorwaarde uiteraard dat de vorming een relevant vakgebied behandelt. De vormingsoperator dient enkel een volledig dossier minstens één week voor de vormingsactiviteit plaatsvindt, ter kennisgeving, via het platform permanente vorming in te dienen.

CLUSTER DEONTOLOGIE

Stéphanie Lorfevre en Caroline Meys zijn sinds de verkiezingen de verantwoordelijken

voor deze cluster. Zij namen over van Vincent Delvaux en Veerle Sleeuwagen.

Tuchtinstanties en -beslissingen

Samenstelling van de tuchtinstanties ITAA

1. NEDERLANDSTALIGE TUCHTCOMMISSIE

VOORZITTER

A FRANCK Boudewijn, eremagistraat

PLAATSVERVANGEND VOORZITTER

A BUYSSE André, eremagistraat

EFFECTIEVE LEDEN

A DENIVEL Sonia, accountant

A DOOMS Hugo, gecertificeerd fiscaal accountant

PLAATSVERVANGENDE LEDEN

A VAN OPSTAL Ludie, gecertificeerd fiscaal accountant

A KINDT Stefaan, gecertificeerd fiscaal accountant

2. FRANSTALIGE TUCHTCOMMISSIE

VOORZITTER

A RUBINSTEIN Renée, eremagistraat

PLAATSVERVANGEND VOORZITTER

A LERUTH Raphaël, magistraat

EFFECTIEVE LEDEN

A JADOUL Marie­Dominique, fiscaal accountant

A DESCHUYTENEER Alexandre, gecertificeerd fiscaal accountant

PLAATSVERVANGENDE LEDEN

A DEGUELDRE Bruno, fiscaal accountant

A TIBO Angélique, gecertificeerd fiscaal accountant

3. NEDERLANDSTALIGE COMMISSIE VAN BEROEP

VOORZITTER

A BLONDEEL Paul, eremagistraat

PLAATSVERVANGEND VOORZITTER

A VANDEPUTTE Dries, magistraat

EFFECTIEVE LEDEN

A d’ERBEE Elisabeth, magistraat BIJNENS Anke, tot februari 2023 Momenteel in afwachting van aanwijzing door de Minister van Justitie.

A LIPCZYC Adeline, accountant

A VANROY Carine, gecertificeerd fiscaal accountant

PLAATSVERVANGENDE LEDEN

A DELPORTE Lionel, eremagistraat

A VAN HOUTTE Thomas, magistraat

A VAN DEN BOSSCHE Ludo, gecertificeerd fiscaal accountant

A VANDERBEUKEN Toon, fiscaal accountant

4. FRANSTALIGE COMMISSIE VAN BEROEP

VOORZITTER

A MORANDINI Philippe, magistraat

PLAATSVERVANGEND VOORZITTER

A HOFFELINCK Pascal, magistraat

EFFECTIEVE LEDEN

A GAUDY Jean­Pierre, eremagistraat

A PÂRIS Marc­Olivier, eremagistraat

A ALLEMAND Christian, gecertificeerd fiscaal accountant

A VANDENHOECK Luc, fiscaal accountant

PLAATSVERVANGENDE LEDEN

A SQUILBECK Alain, eremagistraat

A Anne DE POTTER, magistraat

A HERNOULD Marie­Béatrice, fiscaal accountant

A GUILLAUME Christian, fiscaal accountant

Tuchtgegevens 2023

1. Aantal tuchtbeslissingen per instantie

* Dit zijn alle uitgesproken beslissingen.

2. Type tuchtsancties per instantie*

*De Commissies kunnen evenveel sancties uitspreken als er leden betrokken zijn bij eenzelfde dossier.

** Dit zijn alle uitgesproken beslissingen.

3. Beslissingen waarbij grieven zijn weerhouden door de Franstalige Tuchtcommissie

DATUM VAN DE BESLISSING  GRIEVEN

28 februari 2023

28 februari 2023

28 februari 2023

25 april 2023

25 april 2023

25 april 2023

28 mei 2023

21 september 2023

21 september 2023

21 september 2023

21 september 2023

26 oktober 2023

26 oktober 23

• Gebrek aan zorgvuldigheid en professionaliteit

• Retentie

• Inbreuk op de waardigheid

• Geen medewerking met het Instituut

• Geen stagedagboek

• Geen medewerking met het Instituut

• Retentie

• Gebrek aan professionaliteit

• Geen opdrachtbrief

• Inbreuk op de onafhankelijkheid

• Geen medewerking met het Instituut

• Gebrek aan zorgvuldigheid en professionaliteit

• Geen opdrachtbrief

• Retentie

• Geen medewerking met het Instituut

• Retentie

• Geen medewerking met het Instituut

• Inbreuk op de waardigheid en professionaliteit

• Retentie

• Inbreuk op de confraterniteit

• Geen medewerking met het Instituut

• Inbreuk op de waardigheid en professionaliteit

• Inbreuk op de waardigheid, rechtschapenheid en kiesheid

• Gebrek aan professionaliteit

• Geen opdrachtbrief

• Gebrek aan zorgvuldigheid en professionaliteit

• Geen medewerking met het Instituut

7 december 2023

7 december 2023

7 december 2023

7 december 2023

7 december 2023

7 december 2023

• Retentie

• Geen medewerking met het Instituut

• Retentie

• Geen opdrachtbrief

• Geen medewerking met het Instituut

• Gebrek aan integriteit, waardigheid en professionaliteit

• Buitensporige schadebedingen en/of opzegtermijnen bij beëindiging van de opdracht

• Gebrek aan professionaliteit

• Retentie

• Inbreuk op de verplichting om het Instituut in te lichten over een procedure die tegen hem werd ingesteld

• Medewerking aan de onwettige uitoefening van boekhoudactiviteiten

4. Beslissingen waarbij grieven zijn weerhouden door de Nederlandstalige Tuchtcommissie  DATUM

19 januari 2023

19 januari 2023

19 januari 2023

16 februari 2023

16 februari 2023

16 februari 2023

23 maart 2023

23 maart 2023

23 maart 2023

23 maart 2023

• Waardigheid, eerlijkheid en rechtschapenheid

• Schending beroepsgeheim en geheimhoudingsplicht

• Waardigheid

• Retentie

• Geen medewerking met het Instituut

• Waardigheid

• Schending wettelijk, reglementair en normatief kader

• Waardigheid, eerlijkheid en rechtschapenheid

• Retentie

• Geen medewerking met het Instituut

• Retentie

• Geen medewerking met het Instituut

• Waardigheid, eerlijkheid en rechtschapenheid

• Waardigheid, eerlijkheid en rechtschapenheid

• Onzorgvuldige uitoefening beroep

• Inzetten personeel zonder gepaste beroepskwalificaties

27 april 2023

27 april 2023

27 april 2023

22 mei 2023

22 mei 2023

22 mei 2023

22 juni 2023

22 juni 2023

22 juni 2023

14 september 2023

19 oktober 2023

19 oktober 2023

16 november 2023

16 november 2023

• Retentie

• Onzorgvuldige uitoefening beroep

• Geen medewerking met het Instituut

• Onzorgvuldige uitoefening van het beroep

• Waardigheid

• Geen medewerking met het Instituut

• Schending wettelijk, reglementair en normatief kader

• Geen medewerking met het Instituut

• Schending wettelijk, reglementair en normatief kader

• Onzorgvuldige uitoefening van het beroep

• Geen medewerking met het Instituut

• Permanente vorming

• Schending wettelijk, reglementair en normatief kader

• Schending wettelijk, reglementair en normatief kader

• Afwezigheid opdrachtbrief

• Permanente vorming

• Onzorgvuldige uitoefening van het beroep

• Niet mededelen aan het Instituut van een gerechtelijke procedure omtrent zijn hoedanigheid of de uitoefening van de beroepsactiviteit

• Retentie

• Geen medewerking met het Instituut

• Waardigheid, eerlijkheid en rechtschapenheid

• Waardigheid, eerlijkheid en rechtschapenheid

5. Beslissingen waarbij grieven zijn weerhouden door de Franstalige Commissie van beroep

DATUM VAN DE BESLISSING  GRIEVEN

18 januari 2023

19 april 2023

19 april 2023

13 december 2023

• Inbreuk op de confraterniteit

• Inbreuk op de waardigheid

• Inbreuk op de geheimhoudingsplicht en het beroepsgeheim

• Inbreuk op de waardigheid en rechtschapenheid

• Professionaliteit

• Geen opdrachtbrief opgesteld en ondertekend

• Gebrek aan zorgvuldigheid en professionaliteit

• Inbreuk op de onafhankelijkheid en waardigheid

• Geen medewerking met het Instituut

6. Beslissingen waarbij grieven zijn weerhouden door de Nederlandstalige Commissie van beroep

DATUM VAN DE BESLISSING  GRIEVEN

9 januari 2023

13 maart 2023

8 mei 2023

11 september 2023

13 november 2023

• Retentie

• Waardigheid

• Schending wettelijk, reglementair en normatief kader

• Geen medewerking met het Instituut

• Waardigheid, eerlijkheid en rechtschapenheid

• Afwezigheid opdrachtbrief

• Waardigheid, eerlijkheid en rechtschapenheid

• Retentie

• Onzorgvuldige uitoefening van het beroep

• Gebrek aan confraterniteit

De Nederlandstalige Commissie van beroep heeft in 2023 eveneens 1 beslissing tot eerherstel uitgesproken.

De Franstalige Commissie van beroep heeft in 2023 ook, na derdenverzet, een beslissing tot eerherstel die het jaar ervoor was uitgesproken bevestigd.

5. FRANSTALIGE KAMER VAN BEROEP VAN (EX-)BIBF

VOORZITTER

A NAVARRE Jean­Luc, magistraat

EFFECTIEVE LEDEN

A HARTMANN René, fiscaal accountant

A HESBOIS Vincent, fiscaal accountant

PLAATSVERVANGENDE LEDEN

A MARTIN Jacques, fiscaal accountant

A DETOURNAY Yves, fiscaal accountant

A DOMBOROCZKY Gisèle, fiscaal accountant

A ARNOULD Edward, fiscaal accountant

De Franstalige Kamer van beroep van (ex­)BIBF heeft in 2023 1 tuchtbeslissing genomen.

Beslissingen waarbij grieven zijn weerhouden door de Franstalige kamer van beroep BIBF

DATUM VAN DE BESLISSING  GRIEVEN

• Inbreuk op de waardigheid en professionaliteit

• Ledenbijdragen

24 augustus 2023

• Inbreuk op de plicht om een permanent dossier bij te houden

• Geen medewerking met het Instituut

• Permanente vorming

Tuchtrechtspraak 2023

Beroepsgeheim

AANGIFTE CLIËNT BIJ DE ADMINISTRATIE (TUCHTCOMMISSIE - 19 JANUARI 2023)

In zijn beslissing van 19 januari 2023 oordeelde de Tuchtcommissie dat een lid een inbreuk had begaan op haar beroepsgeheim. Het betrokken lid had vastgesteld dat een van haar cliënten meubelen had aangekocht voor een bedrag van 20.000 euro, terwijl deze cliënte volgens haar niet over de nodige (officiële) middelen beschikte om een dergelijke aankoop te financieren. Deze vaststelling vormde voor het bewuste lid de aanleiding om haar cliënt in dit verband aan te geven bij de fiscale administratie, wat volgens de Tuchtcommissie een inbreuk op het beroepsgeheim betrof.

Waardigheid – Schending van de wet

LAATTIJDIG NEERLEGGEN VAN DE EIGEN JAARREKENING (COMMISSIE VAN BEROEP - 18 JANUARI 2023)

In een zaak waarbij het lid werd vervolgd voor het bijna twee jaar te laat neerleggen van de jaarrekening van zijn professionele vennootschap, oordeelde de Commissie van beroep dat een dergelijke tekortkoming het imago van het beroep schaadt en daarom in strijd is met de plicht tot waardigheid en rechtschapenheid gezien van de leden als eerste mag worden verondersteld dat ze de wettelijke bepalingen inzake de jaarrekening naleven.

BOEKHOUDVERRICHTINGEN ZONDER

VERANTWOORDINGSTUKKEN (TUCHTCOMMISSIE - 22 SEPTEMBER 2022 BEVESTIGD DOOR COMMISSIE VAN BEROEP VAN 19 APRIL 2023)

In plaats van hun opdracht stop te zetten, stemden de betrokken leden ermee in om deze voort te zetten, ook al waren ze niet in staat zulks te doen binnen het wettelijke kader aangezien de vennootschap­cliënt geen kasboek bijhield voor contante verrichtingen.

Er werd (aan de accountant en zijn vennootschap) een schorsing opgelegd omdat ze boekingen hadden gedaan die niet werden gestaafd door verantwoordingsstukken en het ontbreken van een kasdagboek verhulden. De leden hadden dus een boekhouding gevoerd waarvan ze wisten dat die niet overeenstemde met de werkelijkheid, wat in strijd is met de meest essentiële beginselen van het beroep.

De Commissie van beroep oordeelde dat de feiten bijzonder ernstig waren omdat ze verduisteringen ten nadele van de vennootschap­cliënt, haar aandeelhouders en de fiscus hadden mogelijk gemaakt.

GECERTIFICEERD BELASTINGADVISEUR DOET BOEKHOUDKUNDIGE ACTIVITEITEN (TUCHTCOMMISSIE – 22 JUNI 2023):  Bij beslissing van 22 juni 2023 werd een tuchtsanctie opgelegd aan een gecertificeerd belastingadviseur en diens

vennootschap gezien deze de beroepsactiviteiten uitoefende die zijn voorbehouden aan personen die zijn ingeschreven in het openbaar register met de hoedanigheid van (gecertificeerd/fiscaal) accountant. Er werd dan ook vastgesteld dat de betrokkenen niet de vereiste hoedanigheid hadden voor de aangeboden werkzaamheden op de website. Er werden bovendien facturen en opdrachtbrieven gevoegd in het dossier waaruit bleek dat de betrokkenen voorbehouden werkzaamheden factureerden, waaronder het inboeken van facturen.

Afwerving van cliënteel

GEEN WAARSCHUWING EN OVERLEG VOORAFGAAND AAN MASSALE OVERNAME VAN CLIËNTEN (COMMISSIE VAN BEROEP - 16 NOVEMBER 2022 - DEFINITIEF BEGIN 2023)   In een beslissing van de Commissie van beroep die begin 2023 definitief werd, klaagde een kantoor over de houding van een ander kantoor dat in één keer de opdrachten had overgenomen voor 47 cliënten die in contact stonden met een werknemer van de klager die bij dat andere kantoor was gaan werken.

De Commissie van beroep oordeelde dat de houding van de confraters in dit geval een schending van de deontologische regels uitmaakte. Volgens de Commissie van beroep was weliswaar niet bewezen dat de overname van de cliënten het

gevolg was van een actieve afwerving door de betrokken leden, maar bestond er daarentegen geen twijfel over dat deze overname vooraf was voorbereid en niet pas op het ogenblik dat de werknemer was aangenomen.

De Commissie van beroep was van mening dat de betrokken leden er niet onwetend van konden zijn dat het plotse en onaangekondigde verlies van 47 cliënten onvermijdelijk zou leiden tot een nadelige desorganisatie van het kantoor van de klager. De Commissie van beroep oordeelde daarom dat de betrokken leden de plicht hadden om te proberen de veroorzaakte schade zoveel mogelijk te beperken, al was het maar door middel van een waarschuwing en voorafgaand overleg. Aangezien dergelijke stappen niet werden ondernomen of zelfs overwogen, werd een inbreuk op de plicht tot kiesheid, eerbied en hoffelijkheid tussen confraters weerhouden in hoofde van de betrokken leden.

De Commissie van beroep verduidelijkte dat de aan de betrokken leden verweten inbreuk niet bestond uit de overname van de cliënten als zodanig, aangezien de keuzevrijheid van laatstgenoemden moet primeren. Volgens de Commissie van beroep vormden alleen de omstandigheden waaronder de overname plaatsvond een schending van de deontologie.

Professionaliteit

DOMICILIËRING VAN VENNOOTSCHAPPEN (TUCHTCOMMISSIE – 27 APRIL 2023)

In zijn beslissing van 27 april 2023 oordeelde de Tuchtcommissie dat de betrokken leden het beroep niet met de nodige zorgvuldigheid hadden uitgeoefend ten aanzien van een op de zetel van het kantoor gedomicilieerde cliënt.

Er was namelijk gebleken dat betrokkenen geen melding hadden gedaan aan hun cliënt van een oproep voor de Nederlandstalige Ondernemingsrechtbank van Brussel. Evenmin hadden zij erop gereageerd. De Ondernemingsrechtbank besloot uiteindelijk tot de gerechtelijke ontbinding en onmiddellijke afsluiting van de vereffening van de vennootschap bij gebreke aan actief.

De Ondernemingsrechtbank heeft in een latere uitspraak geoordeeld dat beide betrokkenen een fout hadden begaan door hun cliënt niet op de hoogte te brengen van de gerechtsbrieven. Daarbij stelde de Tuchtcommissie vast dat de betrokkenen ook hadden nagelaten het Instituut in kennis te stellen van het feit dat zij het voorwerp uitmaakten van een gerechtelijke procedure.

INZETTEN PERSONEEL ZONDER GEPASTE BEROEPSKWALIFICATIES (TUCHTCOMMISSIE 23 MAART 2023)   In dit dossier liet de beroepsbeoefenaar zijn cliënt ten onrechte een vereenvoudigde boekhouding voeren.

De cliënt was bovendien actief in een fraudegevoelige sector waarvan de betrokkene wist of diende te weten dat deze het voorwerp uitmaakte van de regelgeving van de wet van 18 september 2017 tot voorkoming van het witwassen van geld en de financiering van terrorisme en tot de beperking van het gebruik van contanten.

Hoewel de cliënt werd geïnformeerd dat er een dubbele boekhouding moest worden gevoerd, werkte het lid met zijn kantoor niettemin jarenlang mee aan een op onregelmatige wijze gevoerde boekhouding.

Deze handelswijze werd door de Tuchtcommissie aangemerkt als zijnde een onzorgvuldige uitoefening van het beroep. Er was ook gebleken dat er voor de behandeling van het dossier was nagelaten een werkkracht in te zetten met de gepaste beroepskwalificaties. Zowel de gecertificeerde accountant als zijn rechtspersoon liep een tuchtsanctie op.

NALATIGE CLIËNT AANSCHRIJVEN (TUCHTCOMMISSIE - 26 OKTOBER 2023)

In een zaak waarin de jaarrekening van de klager niet of te laat was neergelegd voerde de accountant aan dat de cliënt zijn documenten te laat had bezorgd of had verzuimd

de neerleggingskosten aan de Nationale Bank van België te betalen.

De Tuchtcommissie besliste echter dat de accountant niet de nodige professionaliteit en zorgvuldigheid aan de dag had gelegd omdat hij de cliënt niet had aangeschreven om hem te vragen de documenten binnen een bepaalde termijn te bezorgen of om hem te waarschuwen dat hij diende over te gaan tot de betaling van de neerleggingskosten.

GEEN GETROUW BEELD (TUCHTCOMMISSIE – 19 OKTOBER 2023)  In dit dossier oordeelde de Tuchtcommissie dat het betrokken lid onvoldoende zorg aan de dag had gelegd bij het uitoefenen van zijn beroep door niet na te gaan of alle informatie die hem werd medegedeeld door de cliënt, in het bijzonder wat betreft de in de boekhouding op te nemen facturen, correct was. De werkwijze van de cliënt had het lid dienen aan te zetten tot grotere voorzichtigheid en kordater optreden gezien was gebleken dat de informatie die hem werd medegedeeld te flou bleef.

De feitelijke context speelde zich af in de paardensector, waar de verkopen

gebeurden op consignatie. Uit het strafonderzoek was gebleken dat de cliënt X bij de verzending van de paarden verkoopfacturen opstelt die boekhoudkundig als gewone verkopen werden geboekt, hoewel de klant/consignataris pas betaalt aan X als hijzelf de paarden effectief heeft verkocht en waarbij het bedrag dat hij betaalt aan X afhankelijk is van de prijs die hijzelf van de eindklant heeft ontvangen. De prijs die de klant/consignataris betaalt aan X verschilt in de regel van de prijs op de verkoopfactuur terwijl er nooit een correctie kwam van de verkoopfactuur, noch een boekhoudkundige correctie van verschillen tussen de gefactureerde en de uiteindelijke prijs.

De Tuchtcommissie was het eens met de rechtskundig assessor dat de boekhouding niet de juiste toestand van de activa en passiva, opbrengsten en kosten weergaf.

ITAA JAARVERSLAG 2023 CLUSTER DEONTOLOGIE

Tuchtrechtelijke aansprakelijkheid

BURGERLIJKE AANSPRAKELIJKHEID

VS. TUCHTRECHTELIJKE AANSPRAKELIJKHEID – TUCHTAANSPRAKELIJKHEID

NATUURLIJKE PERSOON BINNEN EEN

ERKENDE RECHTSPERSOON (COMMISSIE VAN BEROEP 12 DECEMBER 2022, DEFINITIEF BEGIN 2023)

Een gecertificeerd accountant liep in 2021 een tuchtsanctie op voor de Nederlandstalige Tuchtcommissie wegens de onzorgvuldige uitoefening van de beroepsactiviteiten. De betrokkene tekende hoger beroep aan tegen deze beslissing en schreef de staat van het dossier van de klagers toe aan een andere beroepsbeoefenaar van wie hij, via zijn vennootschap, het kantoor had overgenomen. Deze zou immers het dossier van de klagers na de overname zelf verder zijn blijven behandelen in uitvoering van een dienstverleningsovereenkomst die gekoppeld was aan de overnameovereenkomst van diens kantoor. Hoewel de Ondernemingsrechtbank besloot dat de klagers tegen de betrokken beroepsbeoefenaar persoonlijk geen aanspraken konden doen laten gelden, oordeelde de commissie van beroep dat dit anders lag op het vlak van de deontologische aansprakelijkheid.

Nadat door de Commissie van beroep immers werd vastgesteld dat er een verregaande nalatigheid was gebleken in het dossier van de klagers, besloot deze dat het handelen van de rechtspersoon op disciplinair vlak toerekenbaar is aan de leiding van de rechtspersoon of minstens aan een daartoe aangewezen vennoot. Hiervoor werd verwezen naar het destijds van toepassing zijnde artikel 32 van de wet van 22 april 1999 betreffende de boekhoudkundige en fiscale beroepen, zoals thans hernomen onder artikel 42 van de wet van 17 maart 2019. De betrokkene liep alsnog een tuchtsanctie op welke definitief werd begin 2023.

Geen erkenning van de professionele vennootschap

GEEN INSCHRIJVING VAN DE RECHTSPERSOON IN HET OPENBAAR REGISTER (TUCHTCOMMISSIE – 22 MEI 2023)   Bij achtereenvolgende beslissingen op dezelfde datum werd er ten aanzien van twee verschillende leden een tuchtsanctie uitgesproken omdat deze boekhoudkundige beroepswerkzaamheden uitoefenden via een niet­erkende vennootschap.

Permanente vorming

ONJUISTE OPGAVE VAN DE UREN (TUCHTCOMMISSIE 22 JUNI 2023)

In het kader van een kwaliteitstoetsing was gebleken dat de betrokkene voor een belangrijk gedeelte van de door hem vooropgestelde uren permanente vorming niet de nodige attesten kon voorleggen.

De betrokkene was bovendien al eerder door de Commissie Permanente Vorming gehoord voor het te weinig volgen van permanente vorming in voorgaande jaren en had daarbij een “verbintenis tot permanente vorming” ondertekend.

De betrokkene had daarom alert genoeg moeten zijn om al het nodige te doen om alle attesten te kunnen recupereren wanneer deze werkelijk voorhanden zouden zijn. De betrokkene bracht echter geen stukken voor die zijn aanwezigheid bij de door hem voorgehouden opleidingen aannemelijk maakte. Dat de data omwille van technische problemen definitief verloren zouden zijn gegaan, werd rekening houdend met de huidige technische mogelijkheden, als bijzonder ongeloofwaardig bevonden.

Retentie van boeken en documenten

In de loop van 2023 legde de tuchtcommissie aan meerdere leden een tuchtsanctie op wegens retentie van boeken en documenten die toebehoren aan de cliënt.

Raadpleeg ook de website:

Overeenkomstig artikel 93§1 van de wet van 17 maart 2019 kan de tuchtcommissie de bekendmaking van de beslissing bevelen of van een samenvatting ervan op de website van het Instituut.

We nodigen onze leden dan ook uit onze website regelmatig te raadplegen teneinde op de hoogte te zijn van de tuchtrechtspraak binnen het ITAA.

Bescherming van het beroep

Activiteitenverslag

Een van de wettelijke opdrachten van het ITAA is ook de bescherming van het beroep en in die optiek dus eveneens de bescherming van haar leden. Het jaar 2023 werd opnieuw gekenmerkt door talrijke acties en initiatieven om de onwettige uitoefening van het beroep en het onwettig voeren van de titel tegen te gaan.

Bij het uitvoeren van deze opdracht heeft het ITAA gewerkt aan een sterkere communicatie en samenwerking met andere actoren, die actief zijn in het kader van de onwettige uitoefening van het beroep (bijvoorbeeld: de parketten en hun contactpersonen binnen de sectie “EcoFin”, de Algemene Directie van de Economische Inspectie binnen de FOD Economie), maar eveneens met private (rechts)personen die onze reglementering willen begrijpen teneinde ze ook te respecteren.

Een betere communicatie tussen het ITAA en deze actoren heeft een tweeledig positief effect: enerzijds een betere kennis van onze reglementering door zij die een belangrijke rol kunnen spelen in de bescherming ervan en anderzijds een meer doeltreffende en snellere melding van situaties van onwettige uitoefening aan het Instituut.

Zo heeft de Algemene Directie Economische Inspectie in 2023 een twintigtal processen­verbaal doorgestuurd naar het ITAA. Het merendeel hiervan heeft een aanzienlijke toegevoegde waarde gezien de informatie die ze bevatten (de wettelijke bevoegdheden van de Algemene Directie Economische Inspectie zijn ruimer dan die van het ITAA: zij kunnen bijvoorbeeld oproepen voor verhoor, voorlegging eisen van documenten zoals de jaarlijkse klantenlisting en facturen enz.) en doordat ze uiteindelijk ook worden doorgestuurd naar het bevoegde parket.

Het ITAA heeft er ook over gewaakt snel te reageren zodra er meldingen op sociale netwerken circuleerden waarbij de onwettige uitoefening van het beroep en/ of het onwettig voeren van de titel werden vastgesteld.

De verschillende acties van het ITAA in dossiers van onwettige uitoefening hebben doorheen het hele jaar 2023 een positief effect gehad op het terrein:

• meerdere strafrechtelijke en burgerrechtelijke veroordelingen door de rechtbanken, leidende tot veroordelingen tot schadevergoeding aan het ITAA;

• schrapping van de NACEBEL­codes 69.201 en/of 69.202 in de Kruispuntbank van Ondernemingen;

• verwijdering van reclame of referenties op het internet om een einde te maken aan de oneerlijke concurrentie en aan de verwarring die bij eventueel cliënteel hierdoor kan ontstaan.

2023 In enkele cijfers

Eind 2023 kunnen de volgende cijfers worden gegeven:

CIJFERS (NL + FR)

Aantal geopende dossiers in 2023   162

Ingebrekestelling (en rappels)1

Meldingen aan de CFI2

74

70

Meldingen aan de Fod Economie3 18

Meldingen aan het P arket4

6

Hangende gerechtelijke procedures  10

1 Wanneer het ITAA een illegale uitoefening van het beroep ontdekt of daarvan in kennis wordt gesteld, is de eerste maatregel die wordt genomen gewoonlijk het zenden van een ingebrekestelling aan de betrokken personen om een einde te maken aan de inbreuk.

2 De onwettige uitoefening van het beroep wordt ook vermeld in artikel 4, 23°, t, van de wet van 18 september 2017 tot voorkoming van het witwassen van geld en de financiering van terrorisme en tot beperking van het gebruik van contanten. De onwettige uitoefening is een criminele activiteit in de zin van dit laatste artikel.

3 De FOD Economie beschikt over de bevoegdheid om de in artikel 117, eerste lid, van de wet van 17 maart 2019 bedoelde inbreuken vast te stellen en processen-verbaal op te stellen die aan het ITAA moeten worden overgemaakt overeenkomstig artikel 118 van de wet 17 maart 2019.

4 Het ITAA kan ook een klacht indienen bij het bevoegde parket en zich benadeelde persoon verklaren wanneer het al over substantiële bewijzen beschikt.

De rechtspraak van 2023

In 2023 zijn er 12 gerechtelijke beslissingen uitgesproken in dossiers over de onwettige uitoefening van het beroep en/of het onwettig voeren van de titel.

BESLISSINGEN BETREFT

Stakingsvordering ingesteld door het ITAA.

Ondernemingsrechtbank van Antwerpen,

18 januari 2023

Ondernemingsrechtbank van Antwerpen,

18 januari 2023

Correctionele rechtbank van Antwerpen,

15 maart 2023

Correctionele rechtbank van Antwerpen,

8 november 2023

(Fr.) Ondernemingsrechtbank van Brussel,

2 februari 2023

Ondernemingsrechtbank van Namen,

9 februari 2023

Correctionele rechtbank van Bergen,

20 januari 2023

Correctionele rechtbank van Waals­Brabant, 20 januari 2023

Correctionele rechtbank van Hasselt,  13 maart 2023

Correctionele rechtbank van Antwerpen,  15 maart 2023

Correctionele rechtbank van Charleroi,  20 september 2023

Correctionele rechtbank van Neufchâteau,  11 juli 2023

Correctionele rechtbank van Kortrijk,  2 augustus 2023

De Rechtbank herinnerde eraan dat in het kader van een dergelijke vordering de bewijslast bij het Instituut lag en dat het bewijs van de ten laste gelegde feiten waarvoor de staking werd gevraagd, voldoende moest worden geleverd.

Stakingsvordering ingesteld door het ITAA.

De Rechtbank legde de staking op van de onwettige activiteiten, op straffe van een dwangsom van € 250,00 per dag.

Rechtstreekse dagvaarding door het Instituut wegens het onwettig voeren van de titel en de onwettige uitoefening van het beroep.

Veroordeling bekomen voor de onwettige uitoefening van boekhoudactiviteiten.

Door het ITAA ingestelde vorderingen tot nietigverklaring tegen vennootschappen waarbij in de statuten boekhoudkundige activiteiten waren opgenomen.

In deze dossiers werd de nietigheid van de respectievelijke vennootschappen uitgesproken door de rechtbank.

Klacht met burgerlijke partijstelling door het ITAA, en toegewezen door de Rechtbank.  Veroordelingen bekomen voor het onwettig voeren van de titel van accountant en/of de onwettige uitoefening van het beroep.

Klacht met burgerlijke partijstelling door het ITAA, en toegewezen door de Rechtbank.  Veroordeling bekomen voor de onwettige uitoefening van het beroep.  De Rechtbank heeft ook de vordering tot vergoeding van morele schade toegewezen aan het ITAA.

Van deze beslissingen wil het ITAA het volgende benadrukken:

Ondernemingsrechtbank van Antwerpen, 18 januari 2023

De Rechtbank besloot in dit dossier dat de betrokkenen zich schuldig maakten aan oneerlijke marktpraktijken door de wettelijk voorbehouden activiteiten van accountants uit te voeren en hiervoor te adverteren, zonder daartoe wettelijk toegelaten te zijn. De staking van deze activiteiten werd bevolen onder verbeurte van een dwangsom van 250 euro per dag.

Franstalige Ondernemingsrechtbank van Brussel, 2 februari 2023 en Ondernemingsrechtbank van Namen, 9 februari 2023  In deze vonnissen spraken de rechtbanken de nietigheid uit van de vennootschappen op basis van de bepalingen van het Wetboek van vennootschappen en verenigingen. Er werd vastgesteld dat het beschreven voorwerp in de statuten van de aangeklaagde vennootschappen in strijd was met de bepalingen van de wet van 17 maart 2019 omwille van het feit dat er boekhoudkundige dienstverlening was opgenomen, waardoor het voorwerp van die betrokken vennootschappen bijgevolg onwettig was.

Correctionele rechtbank van Bergen, 20 januari 2023 en Correctionele rechtbank van Charleroi, 20 september 2023  In deze dossiers werd aanvankelijk geen tenlastelegging van onwettige uitoefening van het beroep weerhouden door het Openbaar Ministerie. Het Openbaar Ministerie greep terug naar een veel ruimere tenlastelegging van ‘frauduleus werk’ zijnde in deze het verrichten van economische activiteiten zonder inschrijving in de Kruispuntbank van Ondernemingen. In de eerste zaak is het interessant om op te merken dat de Rechtbank niettemin een schending van artikel 117

van de wet van 17 maart 2019 vaststelde en de persoon hiervoor veroordeelde.

In de tweede zaak specificeerde het Openbaar Ministerie dat het ‘frauduleuze werk’ in feite bestond uit boekhoudkundige activiteiten in strijd met de wet van 17 maart 2019.

Correctionele rechtbank van Waals-Brabant, 20 januari 2023

In deze zaak werd aan de beklaagden een groot aantal tenlasteleggingen (14 in totaal)

verweten, waaronder het onwettig uitoefenen van het beroep.

Het is interessant om op te merken dat de tenlastelegging van onwettige uitoefening van het beroep door de Rechtbank werd gehandhaafd tussen de massa van andere tenlasteleggingen ­ de Rechtbank benadrukte overigens de ernst van de situatie van de onwettige beroepsuitoefening wegens het grote aantal slachtoffers.

Correctionele rechtbank van Hasselt, 13 maart 2023

In dit dossier werd de betrokkene niet alleen veroordeeld voor de illegale uitoefening van het beroep, maar eveneens voor valsheid in geschrifte. De betrokkene hanteerde immers een vals e­mailbericht uitgaande van het Instituut alsof hij geslaagd zou zijn voor de proeven en wel degelijk ingeschreven zou zijn in het openbaar register. Dit vanuit het bedrieglijke opzet zich voor te doen als accountant en bij een erkend accountant de overdracht van een dossier te bekomen.

Gezien de aard van de bewezen verklaarde feiten en het gevaar dat de betrokkene betekent voor het reguliere handelsverkeer, besloot de rechtbank om naast een gevangenisstraf en een geldboete, eveneens voor 5 jaar een verbod op te leggen om een bestuursmandaat op te nemen in een vennootschap.

Correctionele rechtbank van Antwerpen, 15 maart 2023

Dit dossier werd eerst aanhangig gemaakt via een melding door het Instituut bij de FOD Economie dewelke het dossier na onderzoek bezorgde aan het Openbaar Ministerie. Het Instituut heeft zich hierbij niet alleen burgerlijke partij gesteld ter zitting ingeleid door het Openbaar Ministerie, maar heeft bovendien een rechtstreekse dagvaarding uitgebracht tegen de betrokkene omdat de weerhouden incriminatieperiode (d.i. de duur van de overtreding) zich over een langere periode afspeelde dan in de vordering van het Openbaar Ministerie was opgenomen. De betrokkene werd uiteindelijk voor die langere periode veroordeeld voor de onwettige uitoefening van het beroep, wat impact heeft op de strafmaat en schadevergoeding.

Correctionele rechtbank van Kortrijk, 2 augustus 2023  In dit dossier, waar de betrokkene met haar vennootschap werd veroordeeld voor de onwettige uitoefening van het beroep, werd naast een materiële schadevergoeding eveneens een morele schadevergoeding toegekend aan het Instituut.

De Rechtbank besloot dat het Instituut afdoende aannemelijk maakte dat haar eer en reputatie (en die van haar leden) door de feiten in zekere mate aangetast werd omdat uit de stukken was gebleken dat de betrokkenen in de openbaarheid hebben gebracht dat zij boekhoudkundige activiteiten uitvoerden.

De betrokkenen werden hoofdelijk veroordeeld tot een materiële schadevergoeding van 2.086,42 euro alsook tot een morele schadevergoeding van 250 euro ten aanzien van het Instituut.

Correctionele rechtbank van Neufchâteau, 11 juli 2023 en Correctionele rechtbank van Charleroi, 20 september 2023  In deze twee zaken werden de beklaagden veroordeeld tot een beroepsverbod van meerdere jaren (respectievelijk 7 en 5 jaar).

Wanneer een rechter een persoon, als dader of medeplichtige, zelfs voorwaardelijk, veroordeelt voor een inbreuk voorzien in artikel 1 van Koninklijk Besluit nr. 22 van 24 oktober 1934, kan hij zijn sanctie gepaard doen gaan met een verbod om de functie van bestuurder uit te oefenen binnen een vennootschap.

BIJLAGE: CIJFERS UIT DE SERVICEDESK

OPENSTAANDE TICKETS EIND 2023

OPGELOSTE TICKETS

NIEUWE TICKETS

OPGELOSTE TICKETS PER TYPE