NOLA JAKIN GAUZA BAT EDERRA DEN?
0. AZALA Iritsi zaigu 72. zenbakia. Oraingo honetan, zer den polita eta zer den zatarra, bakoitzaren erabakia dela esaten digute. Azala azkenerako utziko dugu; hau da, aldizkaria irakurri ondoren, honela proposatuko diozu haurrari:
Galdetu haurrari: “Zein izenburu jarriko zenioke aldizkariari?”
Marraztu ezazue orri zuri batean, aldizkariari nolako marrazkiak edo irudiak jarriko zenizkioketen.
Amaitzeko, jarri izenburu bat eta begiratu aldizkariko azalari!
OSO EZBERDINA ATERA ZAIZUE? 1. AURKIBIDEA Har ezazue tartetxo bat, aurkibidearen atala zertxobait arakatzeko; izan ere, bertan hainbat pista aurkituko dituzue aldizkariaren nondik norakoa antzeman eta ulertzeko. Irakur ezazue lasai-lasai laburpena, banaka, ahoz goran… Nahi duzuen bezala. Laburpena irakurri ondoren, galdera honen harian ari zaitezkete: Zer dira sekretuak? Aldizkariarekin jarraitzeko, aurkibidean dugun zerrendara joko dugu, eta hauxe proposatzen dugu:
Agertzen diren zenbakiak banan-banan orri batean idatzi, eta zatitxo txikietan moztu eta tolestu.
Tolestutako zati horiek nahastu egingo ditugu, eta, aldizkariko beste atal bat irakurri behar duzuen bakoitzean, zoriz, orritxo zatia aterako duzue.
Gida 72_Nola jakin gauza bat ederra den?
Orria 1 / 8
NOLA JAKIN GAUZA BAT EDERRA DEN?
2. LAGUN Irakur ezazue komikia lasai-lasai, eta, jarraian, asmakizunekin jolastuko gara. Komikian ageri diren hitzetan edo irudietan oinarriturik, egin itzazue asmakizun batzuk. Hemen adibide bat:
Kolore bizia eta forma borobila duen gauza baten bila gabiltza; komikiko ia zati guztietan agertzen da.
… Jolas horrek, modu dibertigarrian, komikiaren errepaso bat egiten lagunduko du.
3. PUPU ETA LORE Gauza bikaina eta aberatsa da gure inguruan daudenekin irakurtzen jardutea; horrek balio digu elkar gehiago ezagutzeko. Pupu eta Loren atalera iristean:
Orriaren kopia bat aterako duzue.
Atalak edo laukitxoak moztuko ditugu.
Hauxe esango diozu haurrari: “Begira Pupu eta Loreren komikia nola agertu den” (erakutsi moztutako zatiak haurrari). “Lagunduko didazu zuzen jartzen?”.
Komikia ordenatuko duzue.
Amaitzeko, irakurri komikia, eta, irakurri bitartean, egin geldialdi batzuk, haurrari galderak egiteko; adibidez: zuk zer egingo zenuke?
Gida 72_Nola jakin gauza bat ederra den?
Orria 2 / 8
NOLA JAKIN GAUZA BAT EDERRA DEN?
4. TIRITATXO Tiritatxoren aholkuak irakurri aurretik:
Irudian erreparatzeko proposamena egiten dizuegu.
Irudia aurrean duzuelarik eta ondoan orritxo bat hartuta, apuntatzen joango zarete zirkulazio aparatuaren inguruan irakurtzen duzuena. Lagundu zuen haurrei garrantzitsua den informazioa identifikatzen. Horretarako, galderak erabili ditzakezue.
Amaitzeko, zergatik ez diozue zuen inguruan dagoen norbaiti azaltzen zer den zirkulazio aparatua?
5. MARTINBERTSO Galdetu zuen haurrei: Martinbertsok zer konatuko ote digu oraingoan? Ikusiko dugu?
Galdetu haurrari nondik hasiko zareten irakurtzen.
Irakurri ondoren, jolas zaitezte apur bat: o Irudiaren azpian, inauteriko hainbat elementuren marrazkiak agertzen zaizkigu. o Esan haurrari denbora bat izango duela azpian dauden irudi horiek goiko marrazki handian aurkitzeko. Elkarrekin erabaki zenbat denbora izango duen.
Gida 72_Nola jakin gauza bat ederra den?
Orria 3 / 8
NOLA JAKIN GAUZA BAT EDERRA DEN?
6. BARATZE NATURALA Irakurtzean, garrantzitsua da testu motak identifikatzea eta irakurtzea! Txikitxikitatik testuak ezberdintzen jakitea (komikiak, ipuinak‌). o Lagundu haurrari testu mota identifikatzen. Galdetu iezaiozu komiki bat ote den, eta gero, erakutsi aldizkariko testu zatiak. Adibidez, alderatu Pirritx, Porrotx eta Marimototxen atala eta Karakola eta Barearen testua. o Komikia irakurri ondoren, zer iruditzen zaizue karakolak ikustera joaten bazarate zirkulazioa mugitzeko? 7. HAUR KANTAK Abestu dezagun guztion artean. Aspaldiko kantu bat da hau! Eta, gure ohiturei eusteko modua horien transmisioa bada, zergatik ez duzue kanta ikasi eta mundura zabaltzen? Ea lortzen duzuen kantua ikasi eta zuen ingurukoei kantatzea! Ziur baietz!
Gida 72_Nola jakin gauza bat ederra den?
Orria 4 / 8
NOLA JAKIN GAUZA BAT EDERRA DEN?
8. PIRRITX, PORROTX ET AMARIMOTOTS Jolas gaitezen letrekin! Galdetu iezaiozu haurrari ea jolasteko prest dagoen. Horrela, haurraren irrika piztuko dugu:
Zenbait letra irakurtzen ari zareten bitartean, beste letra batekin aldatu beharko duzue, eta entzuten ari denak jabetu egin beharko du aldaketa horrekin.
Elkarrekin irakurri behar duzue.
Amaitzeko, galdetu haurrari zerbait kontatzea nahi duen irakurritakoaren inguruan.
9. EUSKAL HERRIKO ANIMALIA Asteburuan Urbasara ibilalditxo interesgarri bat egiteko prest? Oraingo honetan, ugatza azaldu zaigu Euskal Herriko animalien artean. Hau da gure proposamena:
Testu zatien gainean dauden izenburuak estaliko ditugu.
Esan haurrari testu bakoitzaren gainean jarriko ditugun izenburuak ondo jartzen saiatzen bagara gero sekretutxo bat kontatuko diozula.
Amaitzean, konta iezaiozu sekretua (sekretua hau izan daiteke: asteburuan Urbasara joango zaretela ugatza aurkitzera).
ANIMATU, ONDO PASATUKO DUZUE!
Gida 72_Nola jakin gauza bat ederra den?
Orria 5 / 8
NOLA JAKIN GAUZA BAT EDERRA DEN?
10. FILOSOFO TXIKIAK Komikia irakurri ondoren, bertan ageri diren hainbat adierazpenen gaindiko gogoeta bat bideratu nahi dugu oraingoan.
Lehendabizi, komikia irakurriko dugu, pertsonaiei beste ahots bat jarriz, ados? Ahozkotasuna lantzen jarraitzeko!
Amaitzeko, honako adierazpen hauen inguruan pentsatzen dugunaz jardungo gara: o Nola jakin dezakegu gauza bat ederra den? o Gauza bat ederra denean, guztiontzat da ederra? o Ikasi egiten da, edo barruan sentitzen dugu? o …
11. TXOKO TXIKI KUTTUNA Atal honetara iristean:
Estali egingo duzue bertso bakoitzaren gainean dagoen izenburua. Gero, idatzi izenburuak orri zuri batean, moztu eta tolestu.
Ondoren, haurrari zera esango diozu: “Bertsoen izenburuak nahastuta iritsi dira; bakoitza bere lekuan jartzeko prest?”
Amaitzeko, edertasunaren inguruan beste bertso bat sortzeko proposatzen dizuegu. ANIMATU!
Gida 72_Nola jakin gauza bat ederra den?
Orria 6 / 8
NOLA JAKIN GAUZA BAT EDERRA DEN?
12. MARIKALANBRE Hemen doa gure proposamena:
Marikalanbreren amonak gauza interesgarriak kontatu dizkio Marikalanbreri, eta esaiozu haurrari ea jakin nahi dituen.
Aukeratu leku lasai bat. Utzi haurrari aukeratzen.
Haurra zure ondoan dela, irakur iezaiozu lasai-lasai kontakizuna.
Eta, amaitzeko, begiratu sarean amonak aipatutako emakumeak nolakoa ziren eta galdetu iezaiozu ea berak handitan zer nahi duen izan.
13. LARGABISTA Orain, detektibe lanetan aritzeko beta emango dizuegu:
Lehenik eta behin, irakurri komikia.
Horri zuri batean, detektibe lanak eginez, protagonistaren izena jarriko duzue, inortxori erakutsi gabe.
Amaitzeko, bat, bi, hiru esan, eta bakoitzak idatzi duena erakutsi beharko du.
Gida 72_Nola jakin gauza bat ederra den?
Orria 7 / 8
NOLA JAKIN GAUZA BAT EDERRA DEN?
14. MARIMATRAKAK Marimatrakaren istorian murgiltzeko, mozorrotzeko proposatzen dizuegu:
Hau da, gaueko artistaz mozorrotzeko proposatzen dizuegu.
Ikusiko duzue, dibertigarria izango da haurrarentzat, eta ziur gaude errepikatzeko eskatuko dizuela.
Kontuan izan behar dugu irakurketa moduak eta guneak errepikakorrak izaten direla eta irakurzaletasuna piztu nahian errutina hauek puskatu eta irakurketa espazio eta era ezberdinak erakutsi behar dizkiegu.
15. MUNDUAK GUZTIONTZAT BEHARKO LUKE Komikian murgiltzeko eta gozatzeko hauxe dugu proposamen gisara:
Haurraren momentua izango da orain!
Haurrak erabakiko du nola gozatu irakurketarekin, lagundu irudimena lantzen.
Esaiozu haurrari, zuk ere irakurketarekin gozatu nahi duzula eta ea zer proposatzen dizun.
Ziur gaude txundituta geldituko zarela, haurrak izango duen erantzunarekin!
Gida 72_Nola jakin gauza bat ederra den?
Orria 8 / 8