NONDIK GATOZ?
0. AZALA Iritsi zaigu 82.zenbakia. Has gaitezen aldizkaria lantzen! Zer deritzozue azala azkenerako uzten badugu? Hau da, aldizkaria irakurri ondoren, haurrari honako proposamena egingo diozu: • • •
Galdetu haurrari: “Zein izenburu jarriko zenioke aldizkariari?” Marraztu ezazue orri zuri batean, aldizkariari jarriko zenioketen marrazki, irudi… Amaitzeko, izenburu bat jarri eta begiratu aldizkariko azalari!
1. AURKIBIDEA Aurkibidearen atalean eskuinaldean ageri den testuan zentratuko gara. Atal honetan egin dezakezuna zera izan daiteke: • • • • •
Lehenengo, testua irakurri eta bertan adierazten duena ondo ulertzen saiatu. Testua irakurri haurrari. Irakurritakoa ulertu duen ala ez galdetu. Behin ulertu duela ziurtaturik, azaldu diozuna, bere hitzetan azaltzen saiatzeko eskatu. Amaitzean, esan bere ahotsa entzun nahi duzula eta eskatu testua berak irakurtzeko zuri. Entzun iezaiozu adi, noizean behin feedback positiboa eskainiaz.
2. LAGUN Jolastu dezagun letrekin: • •
Galdetu iezaiozu haurrari ea jolasteko prest dagoen. Modu honetan haurraren irrika piztuko dugu. Jolasak letrak aldatzean datza. Hau da, irakurtzen ari zareten bitartean zenbait letra, beste letra batekin aldatuko dituzue, eta entzuten ari dena aldaketa horiekin jabetu beharko da.
Gida 82_Nondik gatoz?
Orria 1 / 6
NONDIK GATOZ?
• •
Beraz, irakurketa konpartitu bat egingo duzue. Amaitzeko, galderatxo bat landu dezakezue istorioa hobeto ulertzeko.
3. PUPU ETA LORE Irakurtzen ari garena gure ingurukoekin konpartitzea jarduera bikaina eta aberatsa da, zeinak elkar gehiago ezagutzeko balio digun. Pupu eta Loreren atalera iristean: • • •
• •
Orriaren kopia bat aterako duzue. Ondoren, atal edo laukitxoak moztuko ditugu. Jarraian, haurrari honakoa esango diozu: “Begira, Pupu eta Loreren komikia nola agertu den.” Moztutako zatiak erakutsi haurrari. “Lagunduko didazu ondo jartzen?”. Ondoren, komikia ordenatuko duzue. Amaitzeko, irakurri komikia eta, bitartean, egin geldialdi batzuk eta luzatu galderak haurrari. Adibidez: “Zuk zer egingo zenuke?”
4. TIRITATXO Tiritatxoren aholkuak irakurri aurretik, irudian erreparatzeko proposamena luzatzen dizuegu: •
•
Irudia aurrean duzuelarik eta ondoan orritxo bat hartuta, mihiaren “sekretutxoak” sortzen joango zarete. Ziur gaude antzeko sekretuak izango direla. Hau da, immunitate-sistema zer den eta zertarako balio duen zerrendatzen saiatu behar duzue. Amaitzean, Tiritatxoren aholkuak irakurri itzazue lasai-lasai eta zuek sortutakoekin alderatu. Eta, zergatik ez, azaldu zuen ingurukoei zer irakatsi dizuen Tiritatxok!
Gida 82_Nondik gatoz?
Orria 2 / 6
NONDIK GATOZ?
5. MARTINBERTSO Gure laguntxoak zer dion irakurtzeko prest? •
• •
Esan haurrari zuk irakurriko duzula! Baina adi! Izan ere, berak paper garrantzitsu bat izango du: zuk irakurtzen diharduzun heinean, bera, zure irakurketa kontrolatzen egongo da. Alegia, ondo irakurtzen duzun edo ez ziurtatu beharko du. Zerbait gaizki irakurtzen duzun bakoitzean, “STOP!” esan beharko du. Bera ere irakurtzen ari dela ziurtatuko dugu, baldin eta zuk gaizki irakurtzen duzunean, akatsa egin duzula esaten badizu! Beraz, irakurri, baina akatsak eginez tarteka! Ea nola irteten den irakurketa jolasa!
6. HAURRENTZAKO YOGA Irakurketa konpartitzeko unea iritsi da. Oraingo honetan honakoa egin dezakezue: • •
Lehenengo zuk irakurri eta berak irakurritakoa egin beharko du. Ondoren alderantziz.
7. HAUR KANTAK Jolastu dezagun apur bat letrekin: • •
•
Galde iezaiozu haurrari ea jolasteko prest dagoen. Modu honetan haurraren irrika piztuko dugu. Jolasak letrak aldatzean datza. Hau da, irakurtzen ari zareten bitartean zenbait letra, beste letra batekin aldatu beharko dituzue eta entzuten ari dena aldaketa horiekin jabetu beharko da. Beraz, irakurketa konpartitu bat beharko duzue. Amaitzeko abesti originala entzuteko proposamena luzatzen dizuegu.
Gida 82_Nondik gatoz?
Orria 3 / 6
NONDIK GATOZ?
8. BARATZE NATURALA Karakola eta Barearen atalera iristean. Galdetu iezaiozu haurrari: “Ea zer dioten gure lagunek! Ikusiko al ditugu marrazkiak?” • • •
Lehendabizi, marrazkietan erreparatu. Jarraian, galdetu haurrari nola irakurri nahi duen. Amaitzeko, galdera bat konpartitu dezakezue: “Nola deitzen diogu, gure ahotsak paretarekin topo egin eta bueltan etortzen zaigunean?”
9. ESKULANA Eskulan interesgarria benetan! Gure proposamena honakoa da: • •
•
Orrialdera iritsi aurretik, estali irudi bakoitzaren azpian dagoen informazioa. Jarraian, esaiozu eskulan interesgarri bat proposatzen digutela gure lagunek, baina informazioa falta dela! Galdetu iezaiozu: “Lagunduko didazu falta den informazioa osatzen?” Amaitzeko, egin ezazue eskulana!
10. EUSKAL HERRIKO ANIMALIA Oraingo honetan Euskal Herriko animalien artean lepahoria azaldu zaigu; ia gehienontzat ezezaguna den animalia bitxia. Haurrari honakoa esatea proposatzen dizuegu: •
Lepahoriaren nondik-norakoak irakurri ondoren, ibilalditxo bat egingo duzuela esan dezakezue. Baina, horretarako, animalia honen gaindiko hainbat galdera erantzun beharko ditugu! Ados?”
Galdera zuek sortzea proposatzen dugu. Izan ere, aurrean dugun haurraren adina eta gaitasuna guztiz ezberdinak izango dira.
Gida 82_Nondik gatoz?
Orria 4 / 6
NONDIK GATOZ?
11. PIRRITX, PORROTX ETA MARIMOTOTS Irakurri ezazue komikia lasai-lasai eta jarraian asmakizunekin jolastuko dugu. Komikian zehar ageri diren hitz edo irudietan oinarriturik, asmatu itzazue asmakizun batzuk. Hemen adibide bat: •
Kolore biziko eta forma borobila duen gauza baten bila gabiltza. Ia komikiko zati guztietan agertzen da.
Jolas honek, modu dibertigarrian, komikiaren errepaso bat egiten lagunduko digu. Beraz, animatu!
12. TXOKO TXIKI KUTTUNA Jarraian detektibe lanak burutzeko beta eskainiko dizuegu: • • •
Lehenik eta behin, irakurri. Horri zuri batean, detektibe lanak burutuz, protagonistaren baten izena jarriko duzuen inortxori erakutsi gabe. Amaitzeko, “bat, bi, hiru” esan eta bakoitzak idatzi duena erakutsi beharko du.
13. MARIKALANBRE Marikalanbreren atala beti datorkigu gauza ezberdin eta interesgarriekin. Gure haurrentzat garrantzitsua izango da gauza ezberdinen inguruko informazioa eskuragarri izatea. Izan ere, modu honetan berauen interes eta motibazioa piztuko ditugu. Eta, ez ahaztu, ezaugarri hauek ezinbestekoak direla ikasten ikasteko. Honakoa egin dezakezu esperimentua egin aurretik: • •
Irakurri lasai. Irakurketarekin amaitzean, ulertu ez diren gauzak azaltzeko denbora hartu.
Gida 82_Nondik gatoz?
Orria 5 / 6
NONDIK GATOZ?
14. LARGABISTA Galdetu haurrari: “Zertan dabil Largabista?” “Zure ustez, zer da bere atzean dagoen harrizko eraikuntza hori? • • •
Ondoren, irakurri ezazue komikia. Jarraian, norbaiti azalduko diozue irakurritakoa. Horretarako, erabaki nori kontatuko diozuen eta zer esango diozuen. Amaitzeko, egin zuen azalpena nahi duzuen pertsonari.
15. MARIMATRAKAK Marimatraken istorioa irakurtzeko, honako jolasa proposatzen dizuegu: Aukeratu nork irakurriko duen testutxoa. Irakurtzen ari denak, Noa eta amaren izenak ateratzen diren bakoitzean, tonua igo beharko du eta eten txiki bat egin arnas hartzeko. Tonua esajeratu beharko duzue, horrela, umore puntua emango diozue jolasari. Gozatu!
16. MUNDUAK GUZTIONTZAT BEHARKO LUKE Atal hau irakurtzeko: •
• •
Lehenik eta behin, irakur iezaiozu testutxo urdina haurrari eta hitz egin testuaren gaiaren inguruan. Eta galdetu haurrari: “Zer da AGIPASE?” Arakatu nabigatzailean, ea zer den! Ondoren, esaiozu komikian ageri diren pertsonaiak ezagutu behar ditugula eta irakurtzen jarraitu behar dugula. Amaitzean, eskuinaldeko testua irakurri. AGIPASE elkarteari buruz hitz egiten du. Ea zuek aurkitutako informazioarekin bat egiten duen. Eta nola ez, informatu zuen ingurukoak!
Gida 82_Nondik gatoz?
Orria 6 / 6