2012ko martxoa 13 zenbakia - 5,75 â‚Ź
2
Lain o ilun en gain etik
Aur k ibidea 4. MARTIN BERTSO. Adiskide bat bazen Testua: Pako Aristi Marrazkiak: Jose Angel Lopetegi
9. FILOSOFO TXIKIAK. Zer da haserretzea? Testua: Sophie Furlaud. Marrazkiak: Dorothée de Monf reid © BAYARD PRESSE
14. PIRRITX, PORROTX ETA MARIMOTOTS Haserretzeko arrazoiak Testua: Mitxel Murua Marrazkiak: Julen Tokero, Cesar Gonzalez
Egunero ikusten eta sentitzen ditugun bidegabekeriek haserretzeko hamaika arrazoi erakusten dizkiguten arren, horiek irribarrearekin gainditzeko gaitasunari eustea da erronkarik handiena. “Adiskidetzen garenean beti da eguzkia gure bizitzan” dio Martin Bertsok orrialde hauetan. Ez dabil oker. Zergatik haserretzen garen galdetzea, haserretu garenean bi aldeak ikusteko ispiluak erakustea, geure buruei begiratzea, zubiak eraikitzea eta enpatia lantzea dira haserrea modu hezitzailean eta eraikitzailean lantzeko ariketak. Haurrengan hain ohikoa den haserrea landu dugu zenbaki honetan: bidegabekerien ispilua ote den, haserretzea ona den, zergatik haserretzen garen eta antzeko galderak eginez. Haserrea gainditzea lortzen dugunean, laino ilun horiek desagertzen eta eguzkia itzultzen ikusten dugu. Koloretsuagoa da dena. Hilabete honetan loratuko den udaberria bezala. Zenbaki honetako Pupu eta Loreren koloreak bezala. Mundu gorriak erakutsiko dizkigute, suak eta irriak. Mundu morea eta umorea. Mundu arrosa eta poza. Mundu horiak eta txoriak. Kolorez kolore osatutako mundu alaiak. Eguzkia, laino ilunak gaindituta. Laino ilunen gainetik.
20. IRRIEN LAGUNAK KLUBA: Irrien Lagunak Elkar aretoetan 22. POSTERRA. Pupu eta Lore Marrazkiak: Julen Tokero, Cesar Gonzalez
24. PUPU ETA LORE. Bizi-Bizi: Koloreak Testua: Uxue Alberdi Marrazkiak: Julen Tokero, Cesar Gonzalez
26. LARGABISTA ETA MARIMOTOTS. Negua joan da Marrazkiak: Jose Angel Lopetegi
30. MARIKALANBRE Astronauta izan nahi dut Testua: Ana Galarraga, Elhuyar Fundazioa Marrazkiak: Jose Angel Lopetegi
34. ANE PIRATA ETA PATAKON. Haserretzen denak, adiskidetzen lanak! Testua: Pako Aristi Marrazkiak: Iosu Mitxelena
38. ELKARTASUNAREN KOLOREAK Egoitz Garro: Elikaduraren ispiluan Testua: Gari Berasaluze
IRRIA aldizkaria Irrien Lagunak Klubaren hilabetekaria 13 zenbakia · 2012ko martxoa Argitaratzailea: Irrien Lagunak, SL Egoitza: Martin Ugalde kultur parkea Gudarien etorbidea, z/g 20140 Andoain, Gipuzkoa Posta elektronikoa: irria@irrienlagunak.com Lege Gordailua: SS-1381-2010 ISSN: 2172-5519 Koordinatzailea: Gari Berasaluze Maketatzailea: Olatz Goikouria Publizitatea: publi@irrienlagunak.com Bezero arreta: 902-820 806 Inprimategia: Leitzaran Grafikak Zenbaki honetako kolaboratzaileak: Uxue Alberdi, Pako Aristi, Amets Arzallus, Harkaitz Cano, Mitxel Murua, Elhuyar Fundazioa (Ana Galarraga), Bikain Diseinu Grafikoa (Cesar Gonzalez, Iñaki Iturriza, Belen Moreno, Julen Tokero), Dirudi (Eider Eibar), Lotura Films (Jose Angel Lopetegi, Iosu Mitxelena) eta Txatxilipurdi elkartea.
Babeslea: Gipuzkoako Foru Aldundia
40. LAGUN. Lagun, txakurren lagun Testua: Amets Arzallus Marrazkiak: Eider Eibar
3
Amona Maritxinparta ez da neguan asko atera kalera, baina martxoan gaude, udaberri-usaina dabil, eta argitu da bera ere eguzki epelarekin. Martinber, Pupu eta Lore bisitan ditu, baina berak kanpora ateratzea nahiago du.
MARTXOAREN HASIERA ZAHARRAREN PIZTUERA.
ADISKIDE BAT BAZEN FENOMENO! GOAZEN ORDUAN
EDO MENDIRA!
KALERA!
Lagunek askotan du arrazoi, eta primeran iruditu zaie denei mendira joatea. -Agian kukua entzungo dugu! –dio Martinberrek. -Arrazoi duzu! –Amona Marikalanbre orain oroitu da-. Ahaztua nuen martxoan etortzen dela! -Zer ote da kukua? –pentsatzen du Lorek. -Arbola bat? Katagorri bat? –pentsatzen du Pupuk.
4
KUKUA MARTXOAREN 25EAN ETORTZEN OMEN DA ERROMAKO ZUBIAN!
KUKUA HEGAZTI BAT DA, ENTZUTEN ERRAZA BAINA IKUSTEN ZAILA!
Elkarrekin pentsatzeko koadrila!
FILOSOFO TXIKIAK
MIXINA
PERU
XERRI
MOKOFIN
ZER DA HASERRETZEA ? EZ,
KARTZELARA! PERU, BI TXANDA ITXARON BEHAR DITUZU!
EZ!
PERU HASERRETU EGINGO DA…
BAT, BI,
OOO!!!
9
14
irrien lagunak elkar aretoetan! Martxoaren 17tik aurrera, Elkar aretoen eskaintza osatuko dute Irrien Lagunak Klubeko pertsonaiek. Zehazki, Marikalanbre, Largabista, Ane Pirata, Tiritatxo, Amona Txinparta eta Martin Bertso ariko dira zenbait larunbatetan, Aretoetako ekimenak bideratzen eta haurrekin batera hainbat esparru lantzen.
Irrien Lagunak Klubaren baitan, pertsonaia bakoitzak dagokion rola jokatzen du Pupu eta Loreren heziketan. Rol horiekin, azkenean, pertsonaia hauek dagozkien esparruetan eragiten dute haurren heziketan, beti ere euskaratik eta ildo hezitzaileetatik bidea eginez. Zientzia (Marikalanbre eta Amona Txinparta), kultura (Martin Bertso), osasuna eta elikadura (Tiritatxo), natura (Largabista) eta elkartasuna (Ane Pirata) dira alor horiek. 20
Orain, Elkar aretoek etoek oek larunbatero izaten duten eskaintzarekin bat egingo dute irrien lagunek, haurrak aretoetara erakartzen laguntzeko eta a irakurzaletasuna un na suspertzeko ahaleginean. Ipuin in n kontaketak, jolas ass dibertigarriak, k, osasunarekin kin eta elikadurarekin n lotutako aholkuak edo ariketak, tailer hezitzaileak eta, batez ere, ondo pasatzeko eta irria zabaltzeko saioak izango dira hilean behin, larunbatetan.
noiz martxoak 17, apirilak 21, maiatzak 19, ekainak 16
non Donostia, Bilbo, Iru単ea, Baiona eta Gasteizko Elkar aretoetan. Elkar aretoak, Elkar taldearen dendetan dauden aretoak dira, eta egitarau oparoa izaten dute hilabetean zehar. Larunbatetan, zehazki, haurreentzako tailerrak eta ipuin kontaketak izaten dira, haurrek liburu denda aisialdirako eta jolaserako eremu atsegin bezain erakargarria dela senti dezaten. Haurrengan irakurzaletasuna sustatzea da aretoen asteroko egitarauaren helburuetako bat. Orain, Tiritatxo, Marikalanbre, Martin Bertso, Ane Pirata, Amona Txinparta eta Largabistaren ekarpenarekin, helburu horri bultzada ematea da Elkar taldearen eta Irrien Lagunak Klubaren asmoa. 21
23
24
EA...
LARGABISTA, BEGI BEGIRA ZEIN BIDEO POLITA IKUS DAITEKEEN DAITEKEE IRRIEN LAGUNEN WEBGUNEAN! WE
Ohi bezala, hilabet e honet ako bideoak ikust en et a pr obak osat zen ar i dir a Largabist a et a Mar imomot ot s ir r ienlagunak.com webgunean
HARA! IZEI TXIKIAREN IPUINA DA! ANE PIRATAK HAMAIKA ALDIZ IRAKURRI IZAN DU IKASTOLAN!
26
LIBURUTEGIAN ERE IKUSI GENUEN IZEI TXIKIARI BURUZKO LIBURUA.
HORI DA. BENETAN ISTORIO EDERRA DA. BEGIRA‌
- Hegoa haut sit a zuen t xor i bat ek, negua host o ar t ean epel pasat zeko babesa eskat u zien hainbat zuhait zi, baina izei t xiki bat ek bakar r ik lagundu zion. Haizeak, put z egin et a gainer ako zuhait zak zigor t u zit uen. Izeiak hor r egat ik dit u host oak neguan, best e zuhait z guzt iak biluzik daudenean.
27
Marikalanbre ASTRONAUTA ASTR R IZAN NAHI DUT
ar ikalanbr e pipit ak j at en ar i da. Bat - bat ean, pipit a- paket ea bazt er t u, et a hauxe esan dio Amona Txinpar t ar i: —Amona, ast r onaut a izan nahi dut ! —A bai? Ziur zaude? –galdet u dio amonak, ir r ibar r e t xiki bat ekin. —Bai, amona. Planet ak ber t at ik ber t ar a ikusi nahi dit ut , et a izar r ak, et a komet ak. Et a Ilar gia zapaldu nahi dut , et a mundu ber r iak ezagut u. Kezka bakar r a dut : espaziont zian denak f lot at u egit en badu, nola moldat zen dir a t xiza egit eko?
M
30
Amona Txinpar t ak ezin izan dio bar r ear i eut si, et a algar a bat ean er ant zun dio: —Ez zar a makala, Mar ikalanbr e! Badakizu NASAko ingeniar iek ez zut ela hor i kont uan har t u lehen ast r onaut a espazior a bidali zut enean? Ber ez, bidaiak oso labur r a izan behar zuen. Baina luzat u egin zen et a, azkenean, t xiza galt zet an egin zuen gizaj oak.
31
HASERRETZEN DENAK, ADISKIDETZEN LANAK! Habanara iritsi dira piratak. Xerafinek zazpi bizikleta konpondu ditu, eta bertako umeEi eman nahi dizkie. HELDU SOKARI!
AMARRA TXIKOTA, FRENURIK EZ DAUKAGU ETA!
HOLA MI AMOL, ¿DE DONDE TÚ ERES?
PATXIJAI! HIK BETI FESTA NAHI!
Izan ere, kubarRak hain dira atseginak eta txeratsuak! ¡QUÉ CÓMICO TU ERES!
ITSATZOKO MILA DEAFRUAK!
34
HaserRe da Patakon, eta ez zaio berehalakoan pasako. Hobe du Patxijaik urRun samar egonda. PASAPORTEAK, MESEDEZ!
MINA DAUKAT, BESTE EZER EZ!
AKABO TXULETAK, PATAKON! HELDU BIZIKLETARI. LANERA ETORRI GARA!
URREZKO HORTZA! HORREKIN NAHIKOA DA, LAGUN! ONGI ETORRI HABANARA!
Tara eta Lara bizikletarik ez daukan umeEn bila joan dira portuko auzora, eta baita aurkitu ere. Hor datoz 36 umerekin! Zer egin orain? Zazpi bizikleta soilik dauzkate.
TARA, LARA, ANTOLATU ILARA LUZE BAT UMEEKIN!
ZER JOKO DUT? HEMEN HABANERA BEHARKO DU!
-Ez dugu denentzat adina bizikleta! –esplikatu die Anek. -Partekatu egin beharko dituzue! –dio Xerafinek. -Partekatzen diren gauzak dira politenak! –dio Kaxianok. Umeak konforme ageri dira, denak, bat ezik.
ZATOZ HONA, UME-MOKO ZONTZONA!
ZFATOFZ HONA, DEAFBRU GAIFZTOA!
35
Elkartasunaren
koloreak Egoitz Garro
Elikadura eta osasuna denontzat
Eet alizokriontaasudnauesrtukialo,tuostaasuna
su bizitzeko daudela sinet sit a, osasunt z ildoak erakusten ditu Egoit et a ra du Garro donostiarrak, elika oinarrit ut a. bizimodu makrobiot ikoan slea et a Makrobiotikan aditua, iraka kont sultorea da.
l
ekunberrin bizi da, baina Euskal Herriko hainbat herritan ditu kont sultak, et a batetik bestera ibiltzen da.
G
ria zen, arai batean arraunla n ea baina 25 urte zituen . an zuen bizkarrean lesioa iz an Osatu nahian ari zene ika, et a biot ezagut u zuen makro u hark od mundua ulertzeko m n, bere aste lilurat ut a hasi zen ik ikadura kabuz. Ordudanik, el alizat u zi makrobiot ikoan espe n, ea da, baina bait a masaj ian og ol ex fl akupunturan, re io et a et a chi kung medit az ere. arnasket a terapian
E
uskal Eskola Makrobiotikoaren sortzaileetako bat da, eta gaur egun elikadura eta bizimodu honi buruzko tailerrak eta hitzaldiak ematen ditu batean eta bestean, baita haurrentzat ere, elkadura lehen urteetatik zaintzeak osasunean zer-nolako garrantzia duen jabetuta.
38
40
41
IRRIEN LAGUNEKIN ZERAINEN, MARTXOAREN 16, 17 ETA 18AN !!! IRRIEN LAGUNAK KLUBAK ETA ZERAINGO UDALAK, IRRIA ALDIZKARIAREN HARPIDEDUNEN ARTEAN ASTEBURU BATEKO EGONALDIA ZOTZ EGIN DUTE,, ZERAINGO ATERPETXEAN TIRITATXO, LARGABISTA, A, MARIKALANBRE ETA MARTIN BERTSOREKIN BATERA RA HIRU EGUN EDER IGAROTZEKO.
IRABAZLEAK DURANGOKO AZUETA LIZAUR R FAMILIAKO LAGUNAK IZAN DIRA: LIDE, LORE ETA MAITE.
ZORIONAK!
MARTXOAREN 16, 17 ETA 18AN IZANGO DA EGONALDIA. BERTAN, ATERPETXEAREN OHIKO EGITARAUAREN BAITAN, TIRITATXOK, LARGABISTAK, MARIKALANBREK ETA MARTIN BERTSOK ZERAIN EZAGUTZEKO AUKERA EMANGO DIETE BERTARATZEN DIREN LAGUN GUZTIEI: ERLEZAINARI BISITA EGIN, BASERRI BATERA JOAN, GAZTA NOLA EGITEN DUTEN EZAGUTU ETA FAMILIAN GAZTA EGIN...
ZERAIN ZOZKETA IRABAZI DUTEN HARPIDEDUNEN ETXEKO GUZTIEK DOAN IGARO AHAL IZANGO DUTE ASTEBURUA IRRIEN LAGUNAK KLUBAREN ATERPETXEAN. ORAINDIK ERE PARTE HARTU DAITEKE EGONALDIAN, IZENA ALDEZ AURRETIK EMANDA:
TURISMOBULEGOA@ZERAIN.COM TURISMOBULEGOA@ 943-80 15 05 * IRRIA ALDIZKARIAREN HARPIDEDUNEK 5 EUROKO BEHERAPENA IZANGO DUTE BETI ATERPETXEAN.
42
IRRIA
aldizkaria:
48 orrialde, eta hamaika abantaila harpidedunentzat ! IRRIA ALDIZKARIAREN HARPIDETZA EGITEN DUTEN LAGUNAK, ZUZENEAN, IRRIEN LAGUNAK KLUBEKO KIDE BIHURTZEN DIRA, ETA HARPIDEDUN TXARTELA IRISTEN ZAIE ETXERA. TXARTEL HORREKIN, HAINBAT ABANTAILA DITUZTE AURRERANTZEAN:
- ALDIZKARIA ZUZENEAN ETXEKO POSTONTZIRA HELTZEN DA. - HARPIDETZA EGITEA, HILERO KIOSKOAN EROSTEA BAINO %20 MERKEAGOA DA. - 5 EUROKO BEHERAPENA ZERAINGO ATERPETXEAN. - ’IRRIKITAN IRRIKITAN’’ KATALOGOKO ESKAINTZA GUZTIETAN ABANTAILAK, BATEZ ERE SARRERAK EROSTERAKOAN: 2X1. - IRRIENLAGUNAK.COM WEBGUNEKO DENDAN DESKONTUAK. - ELKAR DENDA GUZTIETAN, DESKONTUAK HAURRENTZAKO PRODUKTUETAN. - IRRIENLAGUNAK.COM WEBGUNEKO ZOZKETETAN PARTE HARTZEKO ETA SARIAK IRABAZTEKO AUKERA. HARPIDETZA EGITEKO: * DEITU 902-820 806 TELEFONORA. * IDATZI HARPIDETZA@IRRIENLAGUNAK.COM HELBIDERA, IZEN-ABIZENAK ETA TELEFONOA ZEHAZTUZ.
43
www.irrienlagunak.com Irria Aldizkaria
Sarean • www.irrienlagunak.com • Gure pertsonaien telebista • Hilabetero proba dibertigarriak • Jolasak, Zozketak, Agenda, Zorion agurrak, Denda • Parte-hartzailea, dibertigarria, hezitzailea • Jarrai gaitzazu: Irrien Lagunak @irrienlagunak
• Gure pertsonaien abenturak • Klubari buruzko informazioa • Denborapasa • Ikuspegi hezitzailea • 44 orri kolor koloretan • Urtean n 10 ale
Ik Ikuskizuna ski ki na • “Irrien Lagunekin Kanta eta Dantza” • Klubeko pertsonaien gaiak landuko dira: natura, osasuna, zientzia eta kultura. • Kukubiltxo ikuskizuna “Lehiotik mundura”
Zeraingo Irrien Lagunak aterpetxea • Ezagutu Zerain Paisaia Kulturala Irrien Lagunak Klubeko pertsonaien eskutik (Largabista, Martinber, Marikalanbre…) • Ekintza dibertigarri eta hezitzaileak: Museoa, Zerrategia, Meategia, Eztigintza, Gaztagintza… • Familiak eta Taldeak asteburutan • Ikastetxeak astean zehar
44
Puzgarriak eta Tailerra • Gure pertsonaien puzgarri erraldoiak • Irrien lagunak klubeko tailer dibertigarri eta hezitzaileak, katalogo zabala. • Txatxilipurdi aisialdi elkarteko begirale euskaldunak. • Pailazoen abestiak. • Euskarazko aisialdi hezitzailea gure haur eta gazteentzat. …eta laster Irrien Lagunak Elkartasun elkartea aurkeztuko dugu!