iRRiA 17 - Hautsi ala bete

1

2012ko iraila 17 zenbakia - 5,75 â‚Ź

2

Ar auak : hautsi ala bet e

Aur k ibidea 4. MARTIN BERTSO. Arauak ikasten Testua: Pako Aristi / Marrazkiak: Iosu Mitxelena

7. FILOSOFO TXIKIAK. Zergatik ezin dugu egin nahi dugun guztia?

Testua: Sophie Furlaud. / Marrazkiak: Dorothée de Monf reid © BAYARD PRESSE

12. PIRRITX, PORROTX ETA MARIMOTOTS Zenbat kostatzen den ikastea Testua: Mitxel Murua / Marrazkiak: Julen Tokero, Cesar Gonzalez

16. ZENBATAK. Puxika Gerra

Gosaldu egin behar da. Telebista nahikoa ikusi duzu gaurkoz.

Garbitu hortzak. Kontuz errepidea igarotzerakoan. Begiratu alde guztietara. Kaskoa jantzi bizikletan. Beste izozki bat, ezta pentsatu ere. Bandera gorrian ez bainatu. Egunean f ruta ale batzuk jan behar dira. Txintxo portatu. Amaitu dira oporrak.

Eskolan hasi behar da berriro. Goiz esnatu. Egin kasu irakasleari.

Eskatu baimena komunera joateko. Jaso eskua hitz egiteko.

Eskaileretan ez ibili lasterka…

Ohartu gabe bada ere, behin eta berriro arauak arauak eta arauak ezartzen dizkiegu haurrei. Zentzudunak dira gehienak, haur arduratsuak, alaiak eta sanoak izan ditzagun betearazten dizkiegunak, automatikoki, arau horien eta beste hainbaten atzean dagoen guztia zalantzan jarri ere egin gabe.

Haurrek, ordea, inozentziaren samurrenarekin erantzuten dute: ‘Zergatik?’. Erantzuna ez da hain erraza.

Hori da zenbaki honetan aztertu nahi izan duguna, haurrekin batera hizpide hartzeko: arauak zer diren, zergatik ezin dugun egin nahi dugun guztia, gure askatasunaren eta besteekiko errespetuaren mugarria zein den, lasai ibiltzearen eta arriskuaren arteko muga non dagoen, kontu batzuk zergatik dauden debekatuta, eta abar.

Arauak betetzeko ala hausteko diren. Horra ikasturte berriari ekiteko galdera.

Testua: Edorta Berruetabeña Marrazkiak: Asisko Urmeneta, Joseba Ponce

18. LAGUN TXAKURRA. Testua: Amets Arzallus / Marrazkiak: Eider Eibar

20. POSTERRA. Pirritx Marrazkiak: Julen Tokero, Cesar Gonzalez

22. LARGABISTA. Errekaldeko Lizarra Testua: Harkaitz Kano / Marrazkiak: Iñaki Holgado

25. LANDABISTA. Fraxinus Excelsior. Lizarra Testua: Jakoba Errekondo / Marrazkiak: Julen Tokero

26. MARIKALANBRE. Jarri martxan garuna!

Testua: Ana Galarraga, Elhuyar Fundazioa Marrazkiak: Iosu Mitxelena

29. ANE PIRATA ETA PATAKON. Dortokaren bizkarrean Testua: Pako Aristi / Marrazkiak: Iosu Mitxelena

IRRIA aldizkaria Irrien Lagunak Klubaren hilabetekaria 17 zenbakia · 2012ko iraila Argitaratzailea: Irrien Lagunak, SL Egoitza: Martin Ugalde kultur parkea, Gudarien etorbidea, z/g 20140 Andoain, Gipuzkoa Posta elektronikoa: irria@irrienlagunak.com Lege Gordailua: SS-1381-2010 / ISSN: 2172-5519 Koordinatzailea: Gari Berasaluze Maketatzailea: Olatz Goikouria Publizitatea: publi@irrienlagunak.com Bezero arreta: 902-820 806 Inprimategia: Leitzaran Grafikak Zenbaki honetako kolaboratzaileak: Uxue Alberdi, Pako Aristi, Amets Arzallus, Harkaitz Cano, Mitxel Murua, Elhuyar Fundazioa (Ana Galarraga), Bikain Diseinu Grafikoa (Cesar Gonzalez, Iñaki Iturriza, Belen Moreno, Julen Tokero), Dirudi (Eider Eibar), Lotura Films (Iñaki Holgado, Iosu Mitxelena), Somuga (Edorta Berruetabeña, Asisko Urmeneta, Joseba Ponce) eta Txatxilipurdi elkartea.

Babesleak: Gipuzkoako Foru Aldundia, Eusko Jaurlaritza

32. PUPU ETA LORE. Maitasunaren botika Testua: Uxue Alberdi / Marrazkiak: Julen Tokero, Cesar Gonzalez

3

Hirian ibiltzea ez da erraza. Arau asko ikasi behar da minik hartuko ez badugu. Errepidea zebrabidetik igaro behar da.

ARAUAK IKASTEN

Autobusetan aurretik sartu behar da.

4

Zaharrei, haurdun daudenei eta behar duten guztiei eseritzen utzi behar zaie.

Txakurraren kaka ere jaso egin behar da, inork zapaldu ez dezan.

Baldin eta beste erremedioren bat asmatzen ez baduzu!

6

Elkarrekin pentsatzeko koadrila!

FILOSOFO TXIKIAK

MIXINA

PERU

XERRI

MOKOFIN

ZERGATIK EZIN DUGU EGIN NAHI DUGUN GUZTIA ?

GORA IRISTEN LEHENAK IRABAZIKO DU!

MIXINA! PERU! ESKAILERETAN EZIN DA KORRIKA EGIN! IRAKASLEAK ESAN DU: “ILARAN IGO BEHAR DUGU, BINAKA”.

ZERGATIK EZIN DUGU EGIN NAHI DUGUNA?

7

Filosofo txikiak

PFF... ZERGATIK DAGO DEBEKATUTA?

1

HORI DA! ZERGATIK DAGO DENA DEBEKATUTA?

ZER? DENA AL DAGO,BA, DEBEKATUTA?

BAI ZERA...

EZ DA-ETA ARRISKUTSUA!

ESKAILERETAN EZIN GARA LASTERKA IBILI, ARRISKUTSUA DA!

EZ BA, XERRITXO, GAUZA ASKO EGIN DITZAKEGU, ZORIONEZ!

BAI!!! EGUN BATEAN, ESKAILERETAN BEHERA ERORI NINTZEN, ETA MIN HARTU NUEN!

2

BERAZ, GAUZA BATZUK ZERGATIK EZIN DITUGU EGIN, ARRISKUTSUAK DIRELAKO?

BAINA HORI EZ DA ARRISKUTSUA! BERAZ, ZERGATIK DAGO DEBEKATUTA?

EZ, BA! EZ BETI! ESKOLAN EZIN DUGU HITZ EGIN ESKUA JASO GABE!

3

8

4

AGIAN, BESTELA DENOK ALDI BEREAN HITZ EGINGO GENUKEELAKO?

Filosofo txikiak

10

IRUDI HANDI BAT LAGUNEN ARTEAN PENTSATZEKO ETA EZTABAIDATZEKO

ZERGATIK JARTZEN DITUZTE DEBEKUAK,

12

14

16

Umez josirik dago mundua. Baina umeak nondik eta nola datoz mundura?

Mari Mototsek dio umeak itsasotik datozela, dortoken oskolen gainean etortzen omen dira.

18

Porrotxek dio haurrak Parisetik datozela, zikoina batek ekartzen dituela. Bera ekarri zuenak sufrituko zuen ederki!

21

Bet i j ar r i behar zaio ar r et a lekuar en izenar i. “LIZARBAKAR� izena badu baser r iak, izango du ar r azoir en bat ...

Borda et a baser r i askor en ondoan t opat zen dir a lizar r ak. TXIMISTA URRUNTZEN lagunt zen dut ela ust e da.

At ean er e j ar t zen dir a lizar - adar r ak...

22

23

Marikalanbre JARRI JAR R MARTXAN GARUNA!

M

ar ikalanbr e et a lagunak mokoka et a zalapar t aka sar t u dir a et xer a.

—Nor mala da ar kupet an debekat ut a egot ea baloiar ekin j olast ea. Leihoak haust eko ar r iskua dago –esan du Axik.

—Baina eur ia ar i du, et a gu kont uz- kont uz ibilt zen gar a bet i, et a hala er e ez digut e ut zi! –er ant zun dio Maddik.

Amona Txinpar t ak bur ua ast indu du: bet iko ezt abaida da...

—Lasai, ez haser r et u. Segur u nago ar au gehienak uler t zen dit uzuela, baina, hala er e, ez ahazt u egon dait ekeela ar auak gaindit zeko auker a, ar auak haut si gabe.

26

Haur r ak pent sakor ger at u dir a. Azkenean, Mar ikalanbr ek galder a egin dio amonar i: —Amona, ez dut oso ondo uler t u esan duzuna. Nola lit eke hor i? —Gar una mar t xan j ar r it a! Adibidez, nat ur ak er e badit u ber e legeak et a ar auak, et a ezin dit ugu ukat u.

Baina haiek ezagut ut a et a haiek baliat ut a, ihes egit ea lor dait eke. Begir a hegazkinei: guk ezin dugu hegan egin, baina munduan alde bat et ik best er a hegan er amat en gait uzt en ibilgailuak asmat u dit ugu.

—Gor put za bar r ut ik ikust eko edo Txinako lagunekin hit z egit eko t r esnak er e egin dit ugu... Alegia, it xur a bat ean nat ur ar en ar auen aur ka dauden hamaika gauza egit eko gai gar a.

27

D o rto k a re n b iz k a rr e a n LarRi daude piratak, itsasoaren erdian, barkurik gabe. Zenbat iraungo dute bizirik?

Irla bat da itsasoaren erdian bizitza salbatzeko modu bakarRa. Desertuan oasia bezala.

29

Anek aurkezpenak egin ditu. Euskaldunak direla entzutean dortoka hunkiturik geratu da.

-Hirurehun urte dauzkat! Marinel euskaldun asko ezagutu dut!

Piratak liluratuta daude dortokaren oroimenarekin.

30

Historia liburuak baino gehiago daki dortokak.

32

soineko eta asmo berriak Ikasturte berriarekin batera, Irrien Lagunak Kluba sendotu nahian, hainbat aldaketa izango ditu proiektuak, eta horietako batzuek IRRIA aldizkarian ere izango dute isla zenbaki honetatik aurrera.

Soinekoa aldatuta heldu da hilabete honetan IRRIA, aldizkaria erabilgarriagoa eta erakargarriagoa izateko asmoz.

Formatua aldatzearekin eta zenbait ataletan aldaketak sartzearekin batera, hilero bi orrialde hartuko dituen ZENBATAK izeneko atal berria ere izango du zenbaki honetatik aurrera.

IRRIA aldizkariari reagiten diona, ordea, ez da Irrien Lagunak Klubaren aldaketa bakarra izango.

Aurten klubaren ikuskizunek izan duten harreraren ondoren, bi ikuskizun berri prestatzen ari da kluba.

Era berean, Zeraingo aterpetxeko eskaintza sendotzeko ere lanean ari da kluba.

HUHEZIrekin batera, berriz, zenbait erakunde eta udaletan proiektu zehatzak garatzen ari gara, Oarsoaldean, esaterako.

Irrien Lagunak Elkartasun Taldeak, berriz, eskura ditu hainbat ekimen, hurrengo hilabeteotan aldizkari honetan bertan eta irrienlagunak.com webgunean isla izango dutenak.

Hau guztia posible egiten duzuen lagun eta harpidedunekin ospatzeko, aurten ere Irrien Lagunak Klubaren Eguna ospatuko dugu, egitarau oparoarekin. Gernikan izango da hitzordua, irailaren 23an.

34

zenbatak Ohiko atalei dagokienez, ZENBATAK atala da berrikuntza nabarmenena.

Zenbatak, Somuga animazio estudioak sortu eta garatutako animazio serie bat da, orain hilero bereziki IRRIA aldizkarirako egokituko dutena.

Edorta Berruetabe単aren gidoia eta testuak dira ardatza, Asisko Urmeneta eta Joseba Ponceren marrazkiekin ilustratuta.

Gartxot, konkista aitzineko konkista filmaren ondoren, "Zenbatak" da Somugako lagunen proiektu berria.

Pertsonaia guztiak zenbakiak dira, eta zenbakiek adierazten dute pertsonaia bakoitzaren adina. Protagonista nagusia Marizortzi da, hirian bizi den zortzi urteko neskatoa. Diren eta ez diren gutizia guztiak eskura dituen arren, haur batek gehien behar duena falta du: gurasoen arreta, eta jolaserako denbora.

Informazio zehatzagoa: zenbatak.com

35

36

37

38

39

40

PUZGARRIAK, HAURRENTZAKO TAILERRAK, IKUSKIZUNAK, MUSIKA, BERTSOAK, DANTZA DANTZA,, KIROL EGOKITUETAKO JOLASAK, NATUR TXOKOA, TXOKOA, HERRI BAZKARIA, BAZKARIA, APAR FESTA ETA UR JOLASAK, SARIAK ETA ZOZKETAK, TXOKOLATADA, ANTZERKIA