iRRiA 22 - Dirua morroi ona, baina nagusi txarra!

1

2013ko otsaila 22 zenbakia - 5,75 !

2

DIRUA MORROI ONA, BAINA NAGUSI TX ARRA!

Aur k ibidea 4. PUPU ETA LORE. Beti aberats Testua: Uxue Alberdi / Marrazkiak: Julen Tokero, Cesar Gonzalez

6. PIRRITX, PORROTX ETA MARIMOTOTS Diruak erosi ezin duena Testua: Mitxel Murua / Marrazkiak: Julen Tokero, Cesar Gonzalez

10. TXOKO TXIKI KUTTUNA Testua: Juan Kruz Igerabide / Marrazkiak: Eider Eibar

12. OSASUNA GURE ONDASUNA Gaixotasuna: katarroa eta gripea Testua: Nerea Lertxundi eta Aitana Lertxundi Marrazkiak: Julen Tokero, Cesar Gonzalez

14. MARTIN BERTSO. Kanikrak Testua: Beñat Gaztelumendi / Marrazkiak: Jose Anjel Lopetegi

17. FILOSOFO TXIKIAK. Zer da aberatsa izatea? Zer da pobrea izatea?

Askotan entzun ohi dugu haurrekin kontsumo-heziketa ere landu beharra dagoela, gure haurrek ezagutu behar dutela diruaren balioa, gurasoek soldata irabazteko egin behar dugun esf ortzua eta beren nahiak eta desioak beti ezin direla asetu.

Haurrak, gai hauetan ere f ormatu egin behar omen ditugu, baina horrelakoak, beste gai asko bezala, eskolaren gain uzten ditugu maiz, eta hori ezin da horrela izan. Oso garbi eduki behar dugu f amilian ere kontsumo-heziketa presente egon behar duela, eta are gehiago, krisi malapartatu hau bete-betean harrapatu gaituen honetan.

Haurrek, guk uste baino gehiago dakite bizitzen ari garen krisiari buruz. Albiste txarrak, gizarteko antsietatea eta depresio ekonomikoak beraiei ere eragiten diela garbi dago, eta helduok babestu egin behar ditugu errealitatea ezkutatu gabe.

“Ama, gu pobreak al gara?”, “Guk badugu dirua gauzak ordaintzeko?” “Guri ere etxea kenduko digute?” bezalako galderak gure f amilietan eta geletan ohikoak bihurtzen ari diren honetan, guretzat inportanteak eta diruarekin erosi ezin diren gauzetaz hitz egiteko aukera aprobetxatu dezakezue, lagunetan, maitasunean, irribarretan... beti izan gaitezkeelako aberatsak!

Testua: Sophie Furlaud. / Marrazkiak: Dorothée de Monf reid © BAYARD PRESSE

20. POSTERRA. Marrazkiak: Julen Tokero, Cesar Gonzalez

22. MARIKALANBRE. Opari distiratsuena Testua: Ana Galarraga, Elhuyar Fundazioa / Marrazkiak: Jose Anjel Lopetegi

25. LARGABISTA. Aita handia, ama latza, umeak beltzak Testua: Txiliku / Marrazkiak: Jose Anjel Lopetegi

28. ZENBATAK. Eduki ala egin Testua: Edorta Barruetabeña / Marrazkiak: Asisko Urmeneta, Joseba Ponce

30. DOZENAN HAMAIRU. Hadara (Istorio sahararra) Testua: Patxi Zubizarreta / Marrazkiak: Aitziber Alonso Carme Aris eta Lluïsa Cladellas-en Cuentos saharauis liburuko istorioaren moldaketa

32. LAGUN. Lagun txakurra, txakurra aberatsena Testua: Amets Arzallus / Marrazkiak: Eider Eibar

34. EUSKAREN ETXEA ETA LAGUNTXO BERRIA. AAzkue Fundazioak babestutako publizitate ipuina Testua: Josi Oiarbide / Marrazkiak: Iosu Mitxelena

IRRIA aldizkaria Irrien Lagunak Klubaren hilabetekaria 22 zenbakia · 2013ko otsaila Argitaratzailea: Irrien Lagunak, SL Egoitza: Martin Ugalde kultur parkea, Gudarien etorbidea, z/g 20140 Andoain, Gipuzkoa Posta elektronikoa: irria@irrienlagunak.com Lege Gordailua: SS-1381-2010 / ISSN: 2172-5519 Koordinatzailea: Josi Oiarbide Diseinua: Olatz Goikouria Publizitatea: publi@irrienlagunak.com Bezero arreta: 902-820 806 Inprimategia: Leitzaran Grafikak Zenbaki honetako kolaboratzaileak: Uxue Alberdi, Beñat Gaztelumendi, Amets Arzallus, Txiliku, Mitxel Murua, Elhuyar Fundazioa (Ana Galarraga), Amagoia Mujika, Nerea Lertxundi, Aitana Lertxundi, Juan Kruz Igerabide, Patxi Zubizarreta, Bikain Diseinu Grafikoa (Cesar Gonzalez, Iñaki Iturriza, Belen Moreno, Julen Tokero), Dirudi (Eider Eibar), Lotura Films (Jose Anjel Lopetegi, Iosu Mitxelena), Somuga (Edorta Barruetabeña, Asisko Urmeneta, Joseba Ponce), Aitziber Alonso eta Txatxilipurdi elkartea.

Babesleak: Gipuzkoako Foru Aldundia, Eusko Jaurlaritza

36. MUNDUAK GUZTIONTZAT BEHARKO LUKE Ume Alaia Elkartea Testua: Amagoia Mujika / Marrazkiak: Jose Anjel Lopetegi

3

4

6

D IR UA R E N A

Lehen, diruak txin-txin egiten zuen, batik bat ontzurreak; orain, txis-txis egiten du, diru-papera igurtzean; laster, clic-clic egingo du, ez paper, ez txanpon, diru guztia Interneteko hodeira igotzen denean.

Eta, egunen batean, dirurik ez dugu beharko; bai, ordea, sagarrak hortz artean eta urrutiko intxaurrak poltsikoan.

Orduan, asko sumatuko ote dugu diru falta?

Imajinatu sosik gabe zaudela, baina ez beste ezeren faltan; asko sumatuko ote duzu orduan, diru falta?

10

13

KANIKRAK KANIKRAK

14

Elkarrekin pentsatzeko koadrila! FILOSOFO

TXIKIAK

MIXINA

ZER DA ABERATSA IZATEA?

PERU

XERRI

MOKOFIN

ZER DA POBREA IZATEA?

17

20

Marikalanbre OPARI DISTIRATSUENA O

aul t r ist e dago. Ber e amonar en ur t ebet et zea da last er , et a munduko opar ir ik polit ena er osi nahi dio. Baina ez dauka dir ur ik. Mar ikalanbr er engana j oan da, lagunt za bila. Paulen kezkak ent zun ondor en, galder a bakar bat egin dio Mar ikalanbr ek:

P

- Zenbat dir u daukazu? - Eur o bat –er ant zun dio Paulek. - Nahikoa et a sober a opar i dist ir at su bat egit eko! –bot a du. Et a lagunar i eskut ik heldut a, paper - dendar ant z j oan dir a.

22

25

28

Dozenan13 HADARA ~istorio sahararra~

ehin batez, karabana bat basamortuan barrena zihoan, kanpatzeko toki bila. Ttukuttuku, gameluak lerroz lerro eta jendea haien ingurumarian.

Emakume bat, semetxoa bizkarrean, atzeratu samar zebilen, eta zerbait ikusi zuen hondar artean. Hara hurbildu zenean, ostruka arrautzak topatu zituen. Karabanakoei hoska hasi zitzaien, baina haiek urrunegi egon, eta ezin entzun emakumearen deiadarrak.

B

Ez bat eta ez bi, mutikoa une batez arrautzen alboan utzi, eta emakumea karabanaren atzetik joan zen tarrapataka. Aurkikuntzaren berri eman zienean, denak haruntz abiatu ziren, baina sirokoak bildu zituen, hau da, basamortuko haize zakarrak. Hare artean noraezean ibili ziren, mutikoaren eta arrautzaren batere arrastorik ikusi gabe‌ Eta halaxe jarraitu zuten zenbait egunetan, haize eta hondarrezko zirimolarekin. Baina alfer-alferrik.

Eta norbaitek, nonbait, onik topatuko zuelakoan, bidaiariek aurrera egin behar izan zuten.

Bien bitartean, ostruka itzuli zen, eta haurra arrautzen artean onartu zuen. Jaten ematen zion eta, gauez, arrautzekin batera babesten zuen. Eta ostrukakumeak jaio zirenean, mutikoa haietako bat bilakatu zen: janari bera jaten zuen, haien antzeko graskadak egiten zituen, haiek bezala ibiltzen zen lasterka‌ Denboraren poderioz, gameluzain batek zerbait bitxia ikusi zuen ostruka talde baten erdian. Halaxe antzeman zion ile luze-luzeko mutil ostrukari. Albiste harrigarria bolo-bolo zabaldu zen, mutikoaren

30

Lagun, lehenik azala kendu behar zaie pipei, eta gero barruko hazia jan

Porrotxek nahiago du Lagunek pipak jaten ez asmatzea, hartara denak beretzat Kontuz Lagun, pipa asko jaten badituzu barruan eguzki lore bat haziko zaizu

Porrotx pipa asko jatean poeta bihurtzen da 32

Munduko txakurrik ederrenak munduko txakurrik aberatsenekin ezkontzen dira

EUSKARARENETXEA ETA

LAGUNTXOBERRIA

Gure lagunak Bilbora doaz doaz, Porrot xek Euskararen Et xea erakut si nahi dielako.

34

Azkue Fundazioak babestutako publizitate ipuina

mu und nd u uak ak guzt g uz t iont iont zat z at behar b ehar ko ko l u uke ke UME ALAIA El kartea Pat akon t r enean doa, aulkian eser it a. Alboan eser i zaizkio Anika et a ber e ama. Anika neskat o belt za da et a ama, zur ia. Pat akoni ikusmina pizt u dio egoer ak. Har r it u egin da Anika et a ama euskar az ar i dir ela kont ur at zean.

36

40