I SOLISTI Reflections 2022#2 by I SOLISTI

reflections 2022#2 Metamorfosen

•

The Duke Story

I SOLISTI BELGIAN WIND ENSEMBLE ANTWERP

•

Egmont

ITSILOS I PREWTNA ELBMESNE DNIW NAIGLEB

I SOLISTI

Balder Dendievel

BELGIAN WIND ENSEMBLE ANTWERP

Beste cultuurminnaar

Alles verandert, niets vergaat. Het zijn die kernachtige, tijdloze woorden die de basis vormen van de eerste productie die ik als I SOLISTI NextGeneration Artist mocht creëren. De repetities voor Metamorfosen lopen op volle toeren, alle puzzelstukjes vallen nu in elkaar. Wat heerlijk om te zien. Hoewel die vier woorden een goeie 2000 jaar geleden door Ovidius werden neergepend, zijn ze actueler dan ooit. We leven in woelige tijden, het lijkt wel alsof we geen week van een crisis gespaard mogen blijven. Het is belangrijk het hoofd koel te houden en altijd schoonheid te blijven zien, dan krijgt niemand ons gek. Kunst kan een houvast zijn, zelfs op de meest verschrikkelijke momenten. Iemand speelt viool in een metrostation waar mensen schuilen voor bombardementen. Het is er muisstil, hartverscheurend en hartverwarmend tegelijkertijd. Het bewijst dat kunst niet zomaar een aangenaam tijdverdrijf of een leuk extraatje is; het gaat over de grote zaken. Dat is ook waarom we bij I SOLISTI doen wat we doen. We behandelen de grote thema’s en proberen echte bruggenbouwers te zijn, over de grenzen van verschillende stijlen en disciplines heen. Daarbij blijven we onszelf in vraag stellen, zoekend naar onze plek in de maatschappij, die nooit definitief is. Daarvoor bent u, beste toeschouwer, van levensbelang. U bent onze onmisbare spiegel. Niet voor niets heet dit magazine Reflections.

Concert I SOLISTI YoungStars

Ook in cultureel Vlaanderen loopt niet alles van een leien dakje. De invloed van twee jaar pandemie blijft voelbaar en recent werd ook bekend dat een aantal waardevolle ensembles en gezelschappen moeten vrezen voor hun toekomst. Maar ik blijf optimistisch, er beweegt heel wat in ons land. Als u de ACADEMY-werking van I SOLISTI volgt, kan u zien dat mijn generatie bijzonder veerkrachtig is en staat te popelen om aan de slag te gaan. Ik nodig u graag uit om mee te reflecteren. Tot op één van de voorstellingen, en een fijne babbel achteraf.

Binnenkort kan u Metamorfosen komen bewonderen, het project van onze NextGeneration Artist Balder Dendievel. Hiervoor gingen Simone Milsdochter (verteller) en Michèle Delagrange (schrijver/ bewerker) in gesprek over het proces, om u een kijkje achter de schermen te gunnen.

Metamorfosen

ITSILOS I PREWTNA ELBMESNE DNIW NAIGLEB

I SOLISTI door de bespiegelingen van Pythagoras in het laatste boek. Hij benadrukt dat niks verloren gaat. Verandering betekent niet dat iets vergaat, zelfs al gaan deze verhalen vaak wel over een verlies. Het verhaal over Niobe en Phaëthon gaat bijvoorbeeld over het verlies van een kind. Dat transformeert een mens. Dat is de diepere laag die onder de letterlijke metamorfose schuilt: dat sommige levensgebeurtenissen ons voorgoed veranderen. Zoals ook de twee aanrandingen van Arethusa en Syrinx bijvoorbeeld.

BELGIAN WIND ENSEMBLE ANTWERP

Metamorfosen: een schreeuwen in fluittoon

Michèle: Simone, kan je om te beginnen even kort schetsen wat je in Metamorfosen te horen krijgt? Simone: In de Metamorfosen rijgt Ovidius zowat 250 verhalen aaneen. Anders dan wat toen gebruikelijk was, staat nu niet één verhaal met één hoofdpersoon centraal, maar passeert er een veelvoud aan verhalen. Eén ding hebben ze gemeen: gedaanteverwisselingen. Personages metamorfoseren. Nimfen veranderen in riet. Een moeder versteent. Godenzonen worden bloemen en godendochters veranderen in zoetwaterbronnen. Ook zijn de goden bij Ovidius precies als mensen – met ieder hun eigen zwaktes, hun eigen amoureuze verlangens. En de toon is speels – niet verheven en vormelijk. Dus, gefundenes Fressen voor verhalenvertellers! Simone: Wat betekenen de Metamorfosen voor jou, Michèle? Michèle: Het is het ultieme werk over verandering en transformatie. Ik vind het een heel troostend werk,

Maar ik vind troost in het idee dat uiteindelijk niks volledig verloren gaat. “Al schuift er nog zoveel van hier naar daar.” om het in Ovidius woorden te zeggen. Het is gewoon anders. En dat hoort bij alles wat leeft. Michèle: Wat is er zo bijzonder aan Metamorfosen voor jou? Simone: Niet alleen schilders, ook beeldhouwers, componisten en vertolkers omarmen dit werk en vinden in Metamorfosen inspiratie, want het goddelijke blijkt kleinmenselijk. Het kleinmenselijke blijkt het godenleven niet vreemd. Simone: Wat spreekt jou het meest aan in de tekst? Michèle: De Metamorfosen is een eeuwenoud werk dat steeds relevant blijft. Juist omdat de verandering der tijden het hoofdthema is, heeft het veranderen der tijden geen invloed op de relevantie van het werk. Iedereen verandert. Omstandigheden kunnen veranderen. Tijden kunnen veranderen. Plaatsen kunnen veranderen. Relaties kunnen veranderen. Ideeën kunnen veranderen. Alles verandert. Soms veranderen wij door oorzaken van buitenaf, maar

soms is het ook de verandering van binnenuit die de wereld rond ons kan doen veranderen. De wereld en wijzelf zijn onstabiel. We zijn in een constant proces van veranderen. Dat is de hoofdgedachte van de Metamorfosen. Een episch gedicht van meerdere boeken, duizenden jaren geleden geschreven door de Latijnse schrijver Ovidius. En gelijk had hij. Want duizenden jaren later klinkt deze boodschap nog steeds even fris en waar. De wereld lijkt in veel opzichten niet meer hetzelfde als in de tijd waarin Ovidius leefde. Maar mensen veranderen nog steeds. Alles verandert nog steeds. En daarin kunnen we de tweede hoofdgedachte van Ovidius terugvinden: Niets vergaat. Simone: Ja, het is echt overal! Vorige week nog; drie dagen Parijs. En al was de tijd begrensd, om het Louvre kan je niet heen, je moet erin! Daar – van plint via plafond tot plint – schilderijen met in de hoofdrol de mythische figuren, de goden en de stervelingen, die ook de Metamorfosen bevolken. En hoe fijn is het dan niet, dat je niet enkel die goddelijk geschilderde schaars geklede lichamen ziet, maar óók het uitgebeelde tafereel kan ontrafelen. En dat je in het schilderij een door Ovidius opgeschreven vertelling herkent. Michèle: Hoe benader je het als speler? Simone: Ik ben een verhalenverteller. Ik vertel graag, en het liefst goede verhalen. Ovidius bevoorraadt ons overvloedig, dus deze productie glimlach ik tegemoet! Maar het meest bijzondere aan dit project is dat I SOLISTI nu zijn pijlen niet enkel op het erfgoed van Benjamin Britten richt, maar ook aanstormende componisten aan het woord laat die elk een personage uit Metamorfosen verklanken.

NextGeneration Artist

Simone: En jij als schrijver/bewerker? Michèle: De verhalen van Ovidius zijn al zo rijk op zich, waardoor het een schat was om mee aan de slag te gaan. Daarnaast wou ik absoluut de ideeën van Pythagoras – die ik zo ontroerend vind – in de verhalen verweven, al staan ze origineel op een andere plaats in het boek. Dat is de kern van de verhalen en geeft ze meer dimensies. Hier en daar ben ik ook overgangen gaan schrijven om de verhalen tot een geheel te breien. Sommige stukken moest ik ook korter herschrijven, wanneer ze te lang waren. Het verhaal van Phaëthon is bijvoorbeeld heel lang in het boek en heb ik voor een groot deel herschreven. Ook ben ik bepaalde metaforen of woorden gaan gebruiken, gelinkt aan de metamorfose, die de verandering meer uitlichten.

ITSILOS I Julia Emmery over haar compositie voor Metamorfosen:

Het idee om in de huid te kruipen van een mythische figuur wiens leven voorgoed zou veranderen sprak mij enorm aan. Ook omdat ik toen zelf in een schakelmoment zat die een grote impact heeft gehad op mijn leven. Achteraf gezien laten deze levensbepalende gebeurtenissen toe om een hele waaier aan complexe en genuanceerde emoties te leren kennen en deze te vertalen naar muziek.

notatie te gebruiken waarbij veel ‘lucht’ effecten aanwezig waren hielp mij mijn eigen adem te controleren. De hardheid van de dissonanten (door het gebruik van multiphonics) was een manier om kwaadheid te uiten. Ik koos ervoor om het stuk te laten beginnen wanneer de metamorfose al bezig is en haar stem al bijna verdwenen is. Naarmate het stuk evolueert nemen de klanken toe en worden ze dissonanter. Dit vertegenwoordigt, voor mij, de

PREWTNA ELBMESNE DNIW NAIGLEB

Michèle: Ik vond jouw advies ook heel waardevol toen we samen naar de teksten keken. Hoe is het om als ervaren verteller ook te coachen in dit proces? Simone: Er is niets zo inspirerend als werken met talentvolle gepassioneerde jonge honden. Door mijn ervaring kan ik ze wijzen op ‘nog niet aan gedachte’ mogelijkheden en ze waarschuwen voor de eventuele valkuilen in hun overenthousiasme. En zij herinneren mij soms aan iets wat ik zo niet verloren maar dan toch op zijn minst vergeten was. Michèle: Nog een laatste zin om samen te vatten wat komen gaat? Simone: Het overvleugelende thema van Ovidius’ Metamorfosen is: Alles beweegt. Niets gaat teloor, maar alles wisselt en vernieuwt. Dit concert zal u niet onbewogen laten.

NextGeneration Artist

Mijn werk gaat over de metamorfose van de nimf Syrinx, die achterna gezeten wordt door de god Pan. Eens ze bij een rivier aankomt, merkt ze dat ze niet verder kan en verandert ze in riet. Pan snijdt het riet af en maakt er een panfluit van. Het leuke aan deze opdracht was dat we werden uitgenodigd om dit verhaal muzikaal te representeren vanuit eender welk perspectief.

Mijn aandacht ging vooral uit naar het moment waarop Syrinx echt in riet verandert en minder naar het liefdesverdriet van de god Pan bijvoorbeeld. Ik stelde mij voor hoe zo’n transformatie – vooral fysisch – zou gebeuren. Ik dacht daarbij als eerste aan het verliezen van je adem, waardoor je stem verstikt en dus ook je vermogen om te spreken, je te uiten. Dat het werk gespeeld zou worden door (hout)blazers maakte de puzzel compleet. De blazers kunnen het effect van een ‘verstikte stem’ perfect realiseren door veel lucht te gebruiken, door tonen die kunnen wegsterven of maar half hoorbaar zijn. Op het moment van het schrijfproces kampte ikzelf ook met ademhalingsproblemen en had ik moeite om mijn stem te laten horen. Mijn keuze om een

laatste momenten waarop Syrinx sterke gevoelens als verdriet, frustratie nog net bewust kan voelen, net voor ze in riet verandert.

“Een metamorfose kan een figuurlijke dood zijn waarvan we niet weten wat er zich aan de andere kant bevindt.”

I SOLISTI Emile Daems over zijn compositie voor Metamorfosen:

Mijn compositie rond de god Bacchus werd eerst en vooral geïnspireerd door de Oud-Griekse tragedie de Bacchanten van de tragediedichter Euridipes. In dit stuk probeert de koning van Thebe, Pentheus, zich te verzetten tegen de Bacchuscultus die is overgebracht door de vermomde god zelf en een schare volgelingen. Pentheus wordt uiteindelijk door zijn eigen moeder vermoord op één van de bijeenkomsten van de Bacchuscultus.

In de muziek wilde ik eerst en vooral het hartverscheurende lot van koning Pentheus weergeven. Het stuk kan worden opgedeeld in twee delen. In het eerste deel krijgen we het steeds groter wordende verzet van koning Pentheus te horen. De verschillende instrumenten zijn voortdurend in een steeds intenser wordende strijd verwikkeld, waarbij de percussiepartij, zoals de ziener Teiresias uit de Bacchanten, het onafwendbare lot van de koning aankondigt. In het centrale punt van de compositie is een akkoord te horen, gespeeld door de hobo, klarinet en fagot, dat de tragische dood van Pentheus voorstelt. Dit akkoord diende als basis voor het materiaal van de hele compositie. Door de boventonen van de verschillende multiphonics te analyseren, bekwam ik de klankwereld die deze compositie vormgeeft. Na dit akkoord volgt een tweede deel, een kort requiem voor de onfortuinlijke koning. Het materiaal dat het verzet van Pentheus voorstelde wordt getransformeerd naar een melancholisch lament, als laatste groet aan het slachtoffer van de Bacchuscultus.

BELGIAN WIND ENSEMBLE ANTWERP

Alles verandert, niets vergaat.

Siebe Thijs over zijn compositie voor Metamorfosen: Het intens verdriet van Niobe wordt in Brittens Six Metamorphoses after Ovid voor hobo solo op een ongelooflijk mooie en expressieve wijze verklankt. Ik nam enkele korte fragmenten uit het werk over als basismateriaal voor mijn eigen compositie en ging hiermee aan de slag. Op sommige momenten zal deze link duidelijk hoorbaar zijn, terwijl er op andere momenten auditief niets meer van overblijft. Balder vroeg me om bepaalde gebeurtenissen – Niobe’s hoogmoed en de dood van haar kinderen als gevolg hiervan – te verklanken in dit nieuwe werk. De uitdaging lag er voor mij vooral in om deze gevoelens en gebeurtenissen op een impliciete manier te verwerken in een samenhangende compositie, zonder dat de muziek deze letterlijk probeert uit te beelden.

Er is niets in deze hele wereld dat blijft. Alles verglijdt, elk ding krijgt vorm en gaat voorbij. Ja, ook de tijd verstrijkt in een gestadige beweging als een rivier, die net zomin haar stroom kan stuiten als een vluchtig uur kan stilstaan; zoals water water voortstuwt en in de rug geduwd wordt, maar ook zelf naar voren duwt, zo holt de tijd vooruit en zit zichzelf ook achterna en vernieuwt zich steeds (Uit de bespiegelingen van Pythagoras)

Metamorfosen

ITSILOS I PREWTNA ELBMESNE DNIW NAIGLEB

Tille Van Gastel: Samenspelen met I SOLISTI is zo gemakkelijk. Alles gaat vanzelf waardoor we ons echt kunnen richten op muziek maken. Een heerlijk gevoel is dat en ik kan me niet anders voorstellen dan dat die spelvreugde ook uitstraalt naar de mensen in de zaal. Kortom; het is een avond waarbij zowel op als naast het podium genoten wordt!

The Duke Story

De opkomst van de jazzmuziek in het begin van de twintigste eeuw was voor veel ‘klassieke’ componisten een belangrijke bron van inspiratie. Zo ook bij Francis Poulenc, Bohuslav Martinů en Erwin Schulhoff: flarden van harmonie, ritme en melodie uit de jazz geven de drie kamermuziekwerken voor blazers en piano op dit programma dan ook hun specifieke kleur. Het concept van deze voorstelling is om de muziek van Martinů, Schulhoff en Poulenc te vervlechten met bewerkingen van songs van Duke Ellington, één van de vroege meesters van de jazzmuziek.

Erik Desimpelaere

Voor de arrangementen van de vier Ellingtonsongs ben ik vertrokken van de basisstructuur in zijn meest pure vorm: de leadsheet met de melodie en akkoordsymbolen. Dit raamwerk kan in feite alle kanten uit. Het kan het vertrekpunt zijn voor een piano solo vertolking maar even goed uitmonden in een versie met volledige bigband. Voor deze arrangementen probeerde ik telkens een connectie te maken met de artistieke identiteit van één van de componisten op het programma. Take the A train, één van Ellingtons bekendste melodieën, herwerkte ik tot een intens polyfoon stemmenweefsel voor piano en blazers, waarbij de melodie constant doorgegeven wordt tussen de

I SOLISTI BELGIAN WIND ENSEMBLE ANTWERP

Jan Michiels: Een avond vol swing en melancholie in deze woelige tijden – onwillekeurig moet ik hierbij denken aan een zegswijze die de ronde deed in Wenen tijdens de eerste decennia van de vorige eeuw: 'Die Lage ist hoffnungslos aber nicht ernst'.

verschillende instrumenten. De harmonieën die de polyfonie vormgeven zijn in eerste instantie gebaseerd op het akkoordenschema van Ellington, maar bij de doorgaande bewegingen en modulaties probeerde ik insteken te verwerken die doen denken aan wat Martinů doet in zijn sextet. Op ritmisch vlak koos ik er bewust voor om de ‘swing feel’ die het origineel kenmerkt op een omfloerstere manier te verwerken, door een vermenging van drieledige maatsoort en tweeledige elementen. In a sentimental mood is een prachtige trage ballad, met een harmonisch schema dat intrinsiek heel veel elementen bevat uit de klassieke westerse muziektraditie. Vandaar ook mijn keuze om deze melodie zeker op te nemen in dit project. De zetting die ik maakte is een contrapunt met vier blazers, waarbij ik de vier stemmen zo evenwaardig mogelijk probeer te behandelen.

Luk Nielandt: Heerlijke muziek uit het interbellum onder het motto 'musique pour faire plaisir'.

Prelude to a kiss is misschien wel de minst bekende van de vier Ellington songs in deze bundel. Eén van de redenen waarom ik deze song opnam, zijn de specifieke kenmerken van de melodie, die doen denken aan de melodische stijl van Francis Poulenc: de sprongen, chromatismen en gepunteerde ritmiek. Dit arrangement is geschreven voor een trio van hobo, hoorn en piano. Ik gebruikte bewust enkele citaten uit de hobosonate van Poulenc. De vorm van het arrangement heeft elementen van de grilligheid van Poulencs instrumentale werken. Caravan tot slot wordt gekenmerkt door Oosterse invloeden, wat de song zijn unieke karakter geeft. In dit arrangement grijp ik terug naar de sfeer van het eerste in deze reeks, met een virtuoos ritmisch weefsel tussen de verschillende instrumenten.

Tomonori Takeda: This concert is a very interesting mixture of classical music and jazz, full of colors, humor, characters and emotions. And especially a lot of energy!

The Duke Story

ITSILOS I

Iets meer dan twee jaar na de geplande datum, gaat in september onze nieuwe muziektheaterproductie Egmont in première; een samenwerking tussen Het Banket, I SOLISTI en Vlaams Radiokoor. Alain Craens bewerkte Beethovens muziek en schreef ook een eigen compositie. Tristan Versteven en Brechtje Louwaard (Het Banket) zorgden voor de tekst. We gingen met Alain en Tristan in gesprek om wat meer inzicht te geven in hoe een dergelijke productie tot stand komt.

PREWTNA ELBMESNE DNIW NAIGLEB

Tristan Versteven & Alain Craens

I SOLISTI

Wat is muziektheater voor jullie?

Alain: Als ik aan producties zoals deze meewerk, vraag ik me altijd af of het doorsnee publiek weet wat muziektheater is, of althans wat wij ermee bedoelen. Is dat dan muziek met theater of theater met muziek? Of hoe werkt dat precies?

Tristan: Klopt, toen we bij Het Banket voor het eerst dergelijke producties maakten, hadden we niet het gevoel dat we iets nieuws op scène brachten. Muziek en tekst combineren werd al veel eerder gedaan. Toch hoorden we van mensen dat wat we brachten nieuw en verrassend was. Het verschil zit denk ik in het feit dat we muziek en woord niet als twee aparte dingen beschouwen, maar ze net zo goed mogelijk proberen te integreren. Het woord prikkelt de fantasie, waardoor de muziek ook een extra betekenis krijgt en op haar beurt de fantasie verder kan prikkelen.

weten het niet meer. Op zich is het niet alleen het historische dat heel belangrijk is, het gaat er ook om dat zij voor een groot deel bepaald hebben wat we nu zijn, dat er een België en Nederland is. De zaadjes voor wat later de Belgische revolutie werd, zaten er al van in het midden van de zestiende eeuw. Daar werd al besloten om niet meer als een verenigd Lage Landen verder te gaan, maar werden de Zuidelijke Nederlanden Spaans-katholiek en de Noordelijke Nederlanden protestants. Graaf van Horne, Willem van Oranje en Egmont hadden een bijzonder modern maatschappijbeeld, ze waren hun tijd ver vooruit met hun samenleving waarin protestanten en katholieken naast elkaar moesten kunnen leven, waar godsdienstvrijheid en vrijheid van meningsuiting gold. Zij waren al bezig met de scheiding van kerk en staat. Hun ideeën zijn ook vandaag nog brandend actueel, zij deden uitspraken die ook vandaag nog zouden kunnen vallen.

BELGIAN WIND ENSEMBLE ANTWERP

Alain: Het is inderdaad niet zo dat het aan de ene kant de muziek is en aan de andere kant de vertelling; of dat de muziek alleen maar illustreert wat we al gehoord hebben in de tekst. Tristan: Beide componenten zijn evenwaardig. In muziektheater vertelt de muziek mee een deel van het verhaal. Het belangrijkste aspect is net dat muziek, zang en tekst samen het verhaal vooruit helpen. Waarom kozen jullie voor het verhaal van Egmont? Tristan: Enerzijds omdat de productie normaal gezien in 2020, het Beethovenjaar in première had moeten gaan, maar dat is zeker niet de enige reden. Er zijn zoveel momenten in onze eigen geschiedenis waarover ik verbaasd ben dat we er zo weinig over weten. Als je mensen vraagt naar Egmont of Graaf van Horne, gaat er hier en daar wel een belletje rinkelen, maar er zijn er maar weinigen die écht weten waar deze mensen voor stonden. Het is zo’n spannend verhaal, maar we

Hoe pakken jullie het aan om de theatertekst te schrijven? Tristan: Brechtje en ik hebben deze tekst samen geschreven. We werken eigenlijk heel complementair. Uiteraard liggen er heel veel gesprekken aan de basis, ontrafelen we de hele geschiedenis en hebben we ook de tekst van Goethe gelezen, op zoek naar elementen in het verhaal die ook mensen van vandaag nog prikkelen. Daarna is het zoeken naar een structuur en manier van vertellen. Eens de juiste taal gevonden is, denken we ook na over hoe alles op de scène tot zijn recht kan komen. Daarbij hebben we ook al aandacht voor waar muziek komt. Vroeger gingen we daar vrij voorzichtig mee om, maar intussen is het niet meer de eerste muziektheaterproductie die we maken en kunnen we zeggen dat we al beter aanvoelen hoe we beide componenten in elkaar kunnen laten overvloeien en evenwaardig op scène kunnen brengen. Inhoudelijk hebben we met dit verhaal eigenlijk een soort ‘driestap’. Er is uiteraard het verhaal van Egmont zelf, dat zich afspeelt in de zestiende eeuw. In de negentiende eeuw maakten Beethoven en Goethe er een stuk over, vanuit hun eigen achtergrond. In die tijd werd Napoleon eerst op handen gedragen omdat hij de Verlichting verspreidde in Europa, maar hij werd al snel meer en meer als tiran en dictator gezien, waardoor Beethoven zijn ideeën om Napoleon te verheerlijken verwerpt en vanuit dat gevoel het idee krijgt om muziek te schrijven op de tekst van Goethe. Brechtje en ik vertellen dit verhaal vandaag vanuit ons standpunt, met beide vorige stappen in het achterhoofd. Wat Beethoven wel deed, is enorm de

Egmont

romantische tour opgaan en Egmonts liefdesverhaal uitspinnen. Wij wilden vooral focussen op het politieke, omdat daarin de koppeling naar vandaag zit. Vrijheid van meningsuiting, godsdienstvrijheid en hoe je vredevol kan samenleven met al die verschillende meningen naast elkaar; dat speelt vandaag ook heel erg. Het uitgangspunt van onze voorstelling is het politieke verhaal en de twijfels van Egmont. Ons verhaal speelt zich ook af in de cel van Egmont, vlak voor zijn terechtstelling, waarbij hij terugdenkt aan drie sleutelontmoetingen: met Margaretha van Parma, met Willem van Oranje en met Alva. Hoe kies je de muziek en hoe ga je daar dan mee aan de slag? Alain: Brechtje en Tristan hadden in hun tekst al plaatsen gemarkeerd waar muziek zou komen en ze hadden in vele gevallen ook al suggesties gedaan voor welke muziek uit het oeuvre van Beethoven in aanmerking kwam. Zij hadden heel veel muziek van Beethoven beluisterd en zich niet beperkt tot de muziek van Egmont, op zoek naar de juiste sferen voor deze vertelling. Hoewel ik de vrijheid had om nog andere suggesties te doen, heb ik die keuzes gerespecteerd; het zat ook naar mijn aanvoelen goed. Daarnaast was er nog de vraag naar een nieuwe compositie. Daar gaven Brechtje en Tristan mee waar die in de voorstelling zou passen en welke sfeer en gevoel ze zou moeten oproepen. De basis om dan van te vertrekken is de gekozen bezetting. Het is geen symfonisch orkest, maar een kleiner ensemble van blazers en slagwerk, aangevuld met koor, wat voor mij een dankbare bezetting is. Ook in de symfonieën van Beethoven hebben de

ITSILOS I Binnenkort is er een eerste repetitie waar wij de muziek voor het eerst live zullen horen. Dat is een wonderlijk moment.

tekst en muziek als één geheel te kunnen verweven. Op die manier hebben we twee jaar geleden ook Landru kunnen maken met Frederik Neyrinck. Dat was voor ons absoluut een heel aangename manier van samenwerken. Alain: Ik heb verder, ook in mijn eigen muzikale taal, vooral thematisch gewerkt. Beethoven werkte heel veel met motieven, iets wat ik behouden heb zodat het idee van schrijven aangehouden blijft. Het publiek zal in de hele voorstelling herkenningspunten kunnen vinden die terugkeren.

PREWTNA ELBMESNE DNIW NAIGLEB

blazers vaak de thema’s. Het werken met een kleiner ensemble biedt echter meer flexibiliteit.

In de nieuwe compositie zou je denken dat het terug met de Ouverture begint, maar die gaat dan langzaam aan over in mijn eigen toonspraak. Voor het koor kreeg ik van Brechtje en Tristan een aparte tekst die vooral kernwoorden en korte zinnen bevatte. Dat was ideaal om in een meer hedendaagse muzikale taal te gebruiken en niet door de tekst opnieuw in een romantisch idioom te vervallen. Tristan: Dat was ook een bewuste keuze. De verteller spreekt al in volzinnen, als het koor dat dan ook nog doet, dan is dat alleen maar meer van hetzelfde, we vonden het leuker en belangrijker om meer contrasten te creëren. Het was ook fijn voor ons om op die manier tekst voor het koor te kunnen aanleveren. In het oeuvre van Beethoven is het bijzonder moeilijk om koormuziek te vinden met tekst die aangeeft waar wij ons in het verhaal van Egmont situeren. Een alternatief was om nieuwe tekst op bestaande muziek te schrijven, maar ook dat is bijzonder moeilijk om alles te laten kloppen. Omdat Alain toch nieuwe muziek zou schrijven, was dit voor ons ideaal en een leuke samenwerking om

Tristan Versteven & Alain Craens

Tristan: Wat de arrangementen betreft, hadden we inderdaad al een suggestie gedaan van de werken die we zouden willen gebruiken. Maar wij zijn ook niet de grootste muziekkenners, dus we weten ook niet altijd of onze vragen voor een componist haalbaar zijn. Alain: Ik vond de muziekkeuze heel leuk en goed, maar sommige dingen zijn inderdaad niet altijd even eenvoudig. Zo zit er bijvoorbeeld ook een pianosonate in. Een piano heeft een pedaal om alles te laten klinken; bij het omzetten voor blazers moet je er natuurlijk rekening mee houden dat zij moeten ademen, het moet comfortabel blijven om te spelen. Maar ik denk wel dat ik daarin geslaagd ben. Ook vind ik het belangrijk bij een arrangement dat je bij het beluisteren niet meteen het gevoel krijgt dat het een bewerking is. Het moet klinken alsof het een origineel werk is, dat is toch steeds mijn uitgangspunt als ik arrangementen schrijf. Al is er natuurlijk ook een grens aan hoever je kan gaan in die bewerkingen. Ik heb wel zo goed mogelijk de toonspraak van Beethoven proberen te respecteren. Ik heb dezelfde akkoorden behouden en ben ook van de melodieën afgebleven, het moet nog steeds Beethoven blijven. Wel heb ik

I SOLISTI

ingrepen gedaan in de instrumentatie uiteraard en hier en daar ook in de vorm. Tristan: We vonden het ook heel interessant om er zang bij te kunnen betrekken. Muzikanten kan je niet zomaar een andere rol geven dan spelen. Het koor kan ook een rol krijgen zoals de acteurs en kan op die manier de schakel worden tussen acteurs en muzikanten. Zij worden als het ware de verbinding tussen twee werelden.

Alain: Er zijn ook passages waarbij ik het koor als instrument inzet, waarbij ze geen woorden of zinnen zingen, maar wel klinkers; of passages waar met Sprechstimmen gewerkt wordt. Op die manier geven we ook een andere dimensie aan het koor.

BELGIAN WIND ENSEMBLE ANTWERP

Hoe passen jullie dan alles in elkaar?

Tristan: Dat is het spannende dat nu volgt. Wij hebben als tekstschrijvers met beperkte muzikale kennis onze input gegeven over wat we wilden. Alain is daarmee aan de slag gegaan, maar daarbij gaan we elk voor een groot deel onze eigen weg. Binnenkort is er een eerste repetitie waar wij de muziek voor het eerst live zullen horen en waar opnames gemaakt worden waarmee we dan aan de slag kunnen gaan om alle puzzelstukjes in elkaar te laten vallen. Dat is een wonderlijk moment. Alain: Van sommige stukken heb ik ook nog verschillende versies in verschillende instrumentaties geschreven. Op die manier behouden we extra flexibiliteit en de mogelijkheid om te kiezen welke klankkleuren het beste passen bij dat deel in de voorstelling. Tristan: Dat is ook het leuke aan muziektheater, alles staat in het teken van het vooruithelpen van de vertelling. Het gaat niet om de ‘correctheid’, wel om de sfeer die de muziek en tekst moeten kunnen overbrengen. Als dat lukt, is het sowieso goed.

Egmont

26 juni 2022, 10u30 Evenementenweide, Netelaan 4, Lier I SOLISTI YoungStars in concert Een project van I SOLISTI ACADEMY De I SOLISTI YoungStars delen het podium met hun mentoren! De 18 getalenteerde jonge musici brengen een virtuoos kamermuziekconcert waarbij ze in dialoog gaan met hun ervaren coaches. Ze tonen vol enthousiasme een gevarieerd programma in verschillende bezettingen. Je hoort werk van onder meer Bach, Haydn, Mozart, Weber en Gershwin. Ontdek al dit jonge talent en spring de zomer in met een portie muzikale jeugdigheid!

Mentoren: Lieve Goossens (fluit), Nele Delafonteyne (klarinet), Francis Pollet (fagot), Anthony Devriendt/Diechje Minne (hoorn), Simon Van Hoecke (trompet) en Bram Fournier/Jan Smets (trombone). YoungStars: Tim Benes (fluit), Lore Lamote (fluit), Paulien Vandenbossche (fluit), Rani Van Wiele (klarinet), Rob Laethem (fagot), Yenthe Muffels (fagot), Jara Van Schaeybroeck (fagot), Hendrik Kuijpers (hoorn), Dorian Scheck (hoorn), Sebastiaan Aerts (trompet), Simon Binon (trompet), Matthias Debrabandere (trompet), Warre Dendievel (trompet), Martijn Vandenbossche (trompet), Yoran Ambroes (trombone), Jorien Jacques (trombone), Thomas Monden (trombone) en Niels Lukkesen (bastuba).

I SOLISTI speelt

ITSILOS I 20 augustus 2022, 11u Gele Zaal, DE SINGEL

vanaf 24 september 2022 op diverse locaties

PREWTNA ELBMESNE DNIW NAIGLEB The Beehive

Egmont

Een project van I SOLISTI ACADEMY

De onthoofding van graaf Egmont, ruim 450 jaar geleden, luidde de Tachtigjarige Oorlog in. Twee eeuwen later eerden Goethe en Beethoven de opstandige graaf. In het historische muziektheater Egmont, met steracteur Jan Decleir, onderzoeken theatergezelschap Het Banket, I SOLISTI en het Vlaams Radiokoor hoe Egmont uitgroeide tot een symbool van redelijkheid en tolerantie en wat zijn voorbeeld ons nog te zeggen heeft. Een must voor muziekliefhebbers met een passie voor geschiedenis, uitgevoerd door twee Vlaamse topensembles.

In The Beehive ontstaat er een fysiek en dynamisch spel waarbij de drie dansers hun doel kwijt zijn. Ze verliezen zichzelf en beïnvloeden elkaar, waardoor de spanningen tot absurde hoogtes oplopen en ze elkaar meesleuren in een neerwaartse spiraal. Fysiek theater, floorwork en humor zijn kenmerkende elementen voor Laura Daelemans om dit naar het publiek over te brengen.

The Beehive is een muzikale dansvoorstelling van Laura Daelemans, binnen haar MakerSpace-traject bij I SOLISTI. Samen met haar broer en componist Frederik Daelemans werkt ze aan een voorstelling waarin hedendaagse dans, floorwork, tapdans en live muziek verweven worden. Frederik vervlecht zijn eigen composities met muziek van Luciano Berio tot een gelaagd en samenhangend geheel. The Beehive is een dramatische, absurde en tragikomische voorstelling die je een hart onder de riem steekt.

De voorstelling is gebaseerd op Goethes treurspel Egmont, waarvoor Beethoven muziek schreef, en op Beethovens Derde symfonie ‘Eroica’. De componist wilde zijn symfonie opdragen aan Napoleon. Maar toen de Fransman de idealen van de Franse Revolutie verraadde en zich tot keizer liet kronen, kraste Beethoven woedend diens naam door. Egmont geeft een boeiend en onpartijdig relaas van de historische feiten, vanuit een hedendaags bewustzijn van vrijheid en tolerantie.

Concept: Laura Daelemans Dansers: Laura Daelemans, Kachal Blumer, Adrian Thömmes Compositie: Frederik Daelemans Ensemble: Jappe Dendievel (fagot), Simon Van Hoecke (trompet), Frederik Daelemans (keys & electronics) Video: Kenneth Michiels, Robert Monchen Coaches: Frederik Neyrinck, Greet Van Poeck

Concept: Het Banket i.s.m. Francis Pollet Uitvoerders: I SOLISTI, Vlaams Radiokoor, Jan Decleir, Roy Aernouts Tekst & regie: Tristan Versteven, Brechtje Louwaard Muziek: Ludwig van Beethoven en Alain Craens Productie: Het Banket, I SOLISTI, Vlaams Radiokoor

De maker

I SOLISTI

‘‘Spelen, maken, inspireren … het zijn allemaal afritten van dezelfde autostrade’’ Blazersensemble I SOLISTI wil een coach zijn voor jonge makers Beeld: David Legrève

Volgend seizoen staat blazersensemble I SOLISTI twee keer op het podium van Ter Dilft. Met twee producties die qua bezetting, uitstraling en maakproces enorm ver uit elkaar liggen. Wij zaten rond de tafel met artistiek directeur en oprichter van het ensemble Francis Pollet en met componist en artist in residence Frederik Neyrinck over het maken van muziektheater en het ondersteunen van een jonge generatie makers. In muziektheaterproductie Egmont delen 13 muzikanten van I SOLISTI in oktober het podium met een 16-koppig koor en 2 acteurs, Jan Decleir en Roy Aernouts, waarin tekst en muziek samen een bloedige episode uit onze geschiedenis terug tot leven brengen. En in mei weerklinkt het verhaal van jazzlegende Duke Ellington binnen de muren van kasteel d’Ursel, voor de gelegenheid door het ensemble bewerkt naar een programma voor blazers. Twee uiteenlopende projecten, die dan ook een verschillende voorbereiding nodig hebben. Een aanpak waar geen van beide mannen voor achteruit deinst. Francis: Ik heb een lange orkestcarrière achter de rug en ik blijf in eerste instantie muzikant. De evolutie naar maker is bij mij parallel gegroeid met het parcours dat I SOLISTI heeft afgelegd van traditioneel blazersoctet tot het ensemble en muziekproductiehuis dat het nu is. Ik ben nogal nieuwsgierig en had snel goesting om artistieke ideeën verder te gaan uitwerken. Vanuit die drive ben ik gaan samenwerken met theaterhuizen, componisten en schrijvers om gezamenlijk over onze eigen muurtjes te gaan kijken. Plots kom je zo als muzikant in de theaterwereld terecht.

BELGIAN WIND ENSEMBLE ANTWERP

Frederik: Bij mij was het anders. Hoewel ik pianist van opleiding ben, heb ik me heel snel op compositie toegespitst. Als je componeert word je sowieso sneller in het maaktraject van een voorstelling betrokken dan wanneer je als muzikant uitvoert. Het artistieke idee hoeft daarom niet van jou zelf te komen, maar je stapt gewoon vroeger op de trein van zo’n proces. In muziektheater staat muziek in dialoog met andere zaken die gebeuren op of naast het podium. Het is er een van de leidende parameters, maar je moet tegelijkertijd rekening houden met tekst, met regie, met acteurs. Dat maakt het interessant en beïnvloedt mij zelfs ook bij het schrijven van andere concertmuziek.

Francis Pollet °1963 Studeerde fagot en kamermuziek aan het Koninklijk Conservatorium Antwerpen en het Conservatorium van Rotterdam en Cultuurmanagement aan UA Founding father en artistiek directeur van blazersensemble I SOLISTI Trad op als solist in prestigieuze festivals in binnen- en buitenland met o.a. I Fiamminghi, het Nieuw Belgisch Kamerorkest, de Salzburger Solisten … Leraar aan de Academie voor Muziek, Woord en Dans in Lier en docent fagot & kamermuziek aan het Koninklijk Conservatorium Antwerpen

Frederik Neyrinck °1985 Componist en pianist Studeerde in Brussel, Stuttgart en Graz Maakte werk voor verschillende orkesten en ensembles, waaronder Asko|Schönberg, Brussels Philharmonic, Casco Phil, Duo, I SOLISTI, Nationaal Orkest van België, Oxalys Ensemble, Symfonieorkest Vlaanderen, het Vlaams Radiokoor… Actief in de wereld van muziektheater en opera Huisartiest bij I SOLISTI en LOD muziektheater

in de loop van de maand juni lees je een interview met Francis en Frederik in het magazine De Maker van CC Ter Dilft

schrijf in op onze nieuwsbrief LABnotes

volledige kalender op onze website

herlees de vorige edities van Reflections

The Beehive

We denken de wereld

VOORUITBLIK reflections 2022#3

ITSILOS I I SOLISTI Jan Van Rijswijcklaan 155 2018 Antwerpen 03 800 01 20 info@isolisti.be

Artistiek en algemeen directeur Francis Pollet Artist in Residence Frederik Neyrinck Zakelijk leider Els Weckx Communicatie en ACADEMY Cindy Ysewyn Productie Rani Smet, Pauline Jocqué (Bureau Onstage), Cindy Ysewyn Klanktechnicus Victor Hidalgo

Artistieke Adviesraad Bob Permentier Maarten Quanten Martijn Dendievel Raad van Bestuur Walter Cromheeke, voorzitter Katelijne Boon Jef Cox Katja Geerts

www.isolisti.be

isolisti

i_solisti

I SOLISTI Reflections 2022#2

concept: I SOLISTI samenstelling & redactie: Francis Pollet, Cindy Ysewyn, Els Weckx, Klaas Coulembier eindredactie & vormgeving: Klaas Coulembier foto’s: Björn Comhaire (cover, p. 8-9); Jappe Dendievel (foto’s YoungStars p. 2)

Cindy Ysewyn (p. 4, p. 7, p. 10); Rani Smet (p. 6-7); Tom Liekens (beeld Egmont p. 13, 14) Frank Emmers (p. 14, 15 The Beehive); Tina Herbots (p. 15 We denken....); David Legrève (p. 15 LABnotes, achterflap)

v.u. Francis Pollet, Jan Van Rijswijcklaan 155, 2018 Antwerpen

PREWTNA ELBMESNE DNIW NAIGLEB