Brothers, Daedalus, Elphinstone Een ademautomaat onder de kerstboom?

Duikreis naar het zuiden van Egypte

Foto: Saskia Derpoorter.

The Brothers, Daedalus en Elphinstone, waar duiken in Egypte ook spectaculair kan zijn.

Het is nog vroeg in de namiddag als we in de haven van Hurghada aan boord gaan van de Sea Serpent Grand, de boot die ons onderkomen voor de komende zes dagen wordt. De dag was dan ook nog maar net begonnen toen we ettelijke uren daarvoor slaperig in het busje stapten dat ons naar de luchthaven zou brengen. Het begin van een reis naar het zuiden van Egypte. Onze bestemming: The Brothers, Daedalus en Elphinstone, allemaal een behoorlijk eind varen vanuit Hurghada, maar doordat deze riffen verder uit de kust liggen, zijn ze gekend voor het grotere leven.

Onze groep van vijftien personen wordt voor de gelegenheid aangevuld met een bonte mix van nationaliteiten. Naarmate de avond vordert, druppelt iedereen binnen. We krijgen het gezelschap van een aantal Oostenrijkers, Duitsers, Engelsen, Fransen, een Nederlandse en zelfs twee Brazilianen. Allemaal ervaren duikers die gelukkig fijn gezelschap blijken te zijn. Daarnaast is de Sea Serpent Grand haar naam waardig en kan ze 28 duikers en bemanning comfortabel herbergen.

even induiken

Het is al bijna middag wanneer de formaliteiten zijn afgehandeld en alles klaar is om uit te varen. Voor onze eerste duiken blijven we in Hurghada. Duiken gebeurt in drie groepen, die telkens met een kwartiertje tussentijd vertrekken. Op die manier is er steeds voldoende plaats op het duikdek en springt niet iedereen gelijktijdig het water in. Binnen de groepen worden buddyparen gevormd. Die blijven gedurende de volledige reis min of meer dezelfde. Elke groep krijgt ook een duikgids toegewezen. Duiken zonder gids doen we, op twee duiken na, niet.

'Gota abu ramada' wordt ook wel het aquarium van Hurghada genoemd en is een plek die echt wel bedoeld is om in te duiken. Materiaal wordt gecheckt, lood wordt waar nodig aangepast en de OSB al eens opgelaten. Daarbij krijgen we het gezelschap van trompetvissen, koffervissen, steenvissen, krokodilvissen en alle andere dieren die je tijdens de meeste duiken in de Rode Zee tegenkomt. Op die plek doen we ook een nachtduik. Het is steeds fascinerend om te zien hoe een rif in het donker plots een volledige transfor-

matie doormaakt. Er gaat een totaal andere sfeer van uit. Waar de vissen in de namiddag nog rustig rondzwommen, flitsen ze nu schichtig voorbij. De murenes liggen niet meer opgerold tussen het rif en passeren ons op hun rooftocht. Maar het zijn vooral de gorgonen die indruk maken op mij. Ze zijn vrij groot en waaieren majestueus boven ons uit. Mooi om te zien! De eerste nachtduik is ook de enige van deze reis. De volgende dagen bevinden we ons in maritieme natuurparken en daar zijn nachtduiken jammer genoeg verboden.

The Brothers

Varen doen we, omwille van de vele mijlen die moeten worden afgelegd, vooral 's nachts. De eerste bestemming is The Brothers, onmiddellijk een reis van zo'n 8 uur. De zee is vrij kalm en de overtocht verloopt rustig. Alleen wie een kajuit benedendeks vlak naast de motor heeft, kan de slaap moeilijker vatten. Het wordt al snel zoeken naar een plek op het zonnedek onder de sterrenhemel, waar je de golven hoort. Een aantal van die plekken worden de hele week beslapen. Het is 06.00 uur 's morgens als we gewekt worden. We bevinden ons in open zee en zien Big Brother voor ons liggen. Waar we de dag voordien nog een beetje konden uitslapen, is dat voor de rest van de week niet meer zo. De eerste briefing staat steevast om 06.30 uur op de planning. Ontbijten gebeurt na de eerste duik. We worden tijdens die eerste duik al direct verwelkomd door een aantal wittiphaaien en een nieuwsgierige Napoleon.

De tweede duik van de dag wordt een wrakduik. Het wrak – het 128 meter lange cargoschip Numidia, ook wel het treinwrak genoemd – ligt verticaal en start op 25 meter diepte. Vermits het al meer dan 100 jaar deel uitmaakt van het rif, is het weelderig begroeid. Wie met de eerste groep het water ingaat, krijgt het wrak in haar volle glorie te zien. De ligging maakt het heel toegankelijk en het wordt dan ook van binnen en buiten verkend. Ikzelf ben, ik durf het bijna niet te zeggen, niet zo'n liefhebber van wrakken en vind het dan ook stiekem niet zo erg dat de stroming stevig komt opzetten wanneer wij bovenop het wrak gedropt worden. We kijken er even rond, maar vertrekken al snel richting beschutting van het rif.

Tijdens de derde duik op Big Brother bezoeken we het wrak Aïda, een stoomschip uit 1911. Op zo'n 10 meter vind je eerst de motoren op een soort richel. Achter de motoren is het schip doormidden gebroken. De rest van het wrak ligt dieper. De Aïda is duidelijk zwaarder beschadigd dan de Numidia en het wrak binnengaan is dan ook niet aan de orde.

Foto: Luc Rooman.

Gorgonen aan duikplaats 'The Brothers' in de Rode Zee.

Foto: archief Hippocampus.

Fo to: Ala in Par don. Napoleonvis.

Een adelaarsrog.

Advertentie

Foto: Saskia Derpoorter.

Ankerplaats bij de Brothers-eilanden.

Een school blauwgestreepte snappers (Lutjanus kasmira).

Tweebandsanemoonvis (Amphiprion bicinctus).

De volgende dag verkennen we de riffen rond Little Brother, dat zo'n kilometer van Big Brother verwijderd is. Little Brother heeft een prachtige koraalwand en een zeer rijk visbestand, waaronder duizenden vlaggenbaarsjes, glasbaarzen en poetsvissen. Een aantal kleine hamerhaaien komen een kijkje nemen. Een grote school reusachtige tonijnen snelt ons aan grote snelheid voorbij. Wanneer de derde duik erop zit, zetten we koers richting Daedalus reef, waar de vuurtoren ons al van ver verwelkomt.

Daedalus

Als de avond valt en het donker wordt, wekken de lichten van de boot de interesse van de sardines en heel wat andere kleine vissen. En waar prooien zijn, zijn ook jagers. Het duurt niet lang voor we de eerste haai spotten. Een oceanische witpunthaai ruikt eten en hij wordt al snel vergezeld door een tweede en enige tijd later ook een derde, een vierde en een vijfde exemplaar. We krijgen een waar spektakel te zien dat nog tot diep in de nacht doorgaat. We kijken vol bewondering hoe de haaien samenwerken om de sardines in het nauw te drijven om dan uiteindelijk toe te happen. Het heeft iets van een National Geographicreportage die zich voor onze neus afspeelt.

Duiken is altijd een beetje geluk hebben en als de verwachtingen te hoog gespannen zijn, is de teleurstelling vaak des te groter. Maar als de duikgids me vertelt dat er de voorbij weken bijna dagelijks manta's op Daedalus reef gespot zijn, ga ik toch hopen. Een ontmoeting met deze dieren staat hoog op mijn verlanglijstje. De eerste duik doe ik dan ook niet anders dan in 'het blauw' het water afspeuren. Het rif gaat helemaal aan me voorbij, maar de manta's laten zich niet zien. Als we bovenkomen blijkt dat de andere groep meer geluk had. Zij kregen wel gezelschap en hun bezoeker vond het fijn om met de bellen te spelen en vrolijk rondjes te draaien. We doen hier nog twee duiken en hebben dus nog twee kansen, maar ook tijdens de volgende duik blijken we met de verkeerde groep mee te zijn. Het rif is mooi begroeid en 'anemone city' zorgt voor een kleurrijk spektakel, maar ik blijf op mijn honger zitten. Hoewel … wanneer ik op de ladder sta en mijn vinnen afdoe, verschijnt onder de boot nog een oceanische witpunthaai die in alle rust voorbij zwemt. Hij had de voorbije nacht gelukkig al zijn buik rond gegeten.

Wanneer ik bij de derde duik in het water spring en bijna onmiddellijk een manta spot, kan niet alleen mijn geluk niet op. Deze reis

kan nu al niet meer stuk! We zijn met velen en wanneer het dier misschien net iets te enthousiast wordt benaderd, kiest ze het hazenpad. De show is voor de groep die zich wat verderop bevindt. Zij hebben haar reeds eerder gespot en zijn net iets rustiger. Met hen blijft ze dan ook even spelen. Maar ik klaag niet, we hebben ze wel gezien. Daedalus reef is ook de plek waar je souvenirs kan scoren. Net als Big Brother beschikt het eiland over een vuurtoren, bemand door militairen en te bezoeken. De klim omhoog naar het punt van de vuurtoren levert niet alleen een schitterend uitzicht op, je kan er ook een T-shirt op de kop tikken. Een leuk aandenken. Als de avond valt zetten we koers richting Elphinstone, zo'n tien uur varen. Er staat een stevige wind en dat laat zich voelen. We rollen over de golven. Hoewel niemand echt zeeziek is, zoeken we toch sneller dan anders onze kajuit op.

Elphinstone

De 'oceanic whitetip shark' of oceanische witpunthaai (Carcharhinus longimanus).

Foto: Specta.

Twee keer eerder dook ik op Elphinstone. De laatste keer zo'n vijf jaar geleden en toen zagen we helemaal niets. De eerste keer een 10-tal jaar geleden en toen hadden we een ontmoeting met een hamerhaai. Dat is nog steeds één van mijn mooiste duiken ooit. Ik kijk dan ook heel erg uit naar de duiken van vandaag. En de verwachtingen worden volledig ingelost! Wij worden in tegenstelling tot de groep voor ons wel op de juiste plek gedropt, net op de punt van het rif. We komen tijdens de afdaling de anderen tegen die net wegzwemmen. Eens op 30 meter diepte wordt ons geduld niet lang op de proef gesteld. Al heel snel zien we het silhouet van een hamerhaai uit de diepte opdoemen, bijna onmiddellijk vergezeld door andere exemplaren. Voor we het goed en wel beseffen cirkelen er continue een vijftal hamerhaaien om ons heen. Wat een spektakel! De haaien zijn overal, we weten niet

Advertentie

Hamerhaaien bij Elphinstone.

waar eerst te kijken. En ze hebben blijkbaar zin in een spelletje, want als ze wegzwemmen, komen ze even later gewoon terug. Ze krijgen maar niet genoeg van ons en wij niet van hen. Zo'n 20 minuten lang blijven we op 30 meter diepte in hun gezelschap rondhangen. Als we uiteindelijk toch naar boven moeten, zien we onze Braziliaanse buddy's hun OSB opschieten om opgepikt te worden door de zodiac. Ze dachten achter de haaien aan te kunnen zwemmen, maar moeten dat nu bekopen.

Wij zwemmen op zo'n 5 à 10 meter diepte terug richting de boot en genieten van een prachtig begroeid rif dat in het vroege zonlicht extra tot haar recht komt. Af en toe zien we in de diepte de schim van een hamerhaai die met ons meezwemt. Indrukwekkend is ook de 'baitball' (balvormige school vissen) waar we ons plotseling middenin bevinden. We zijn omringd door honderden sardines en we worden in het oog gehouden door een vijftal barracuda's die zich wat verderop bevinden. Ze geven de indruk dat ze in formatie liggen te wachten tot wij zijn verdwenen om dan te kunnen aanvallen. Als we na een duik van 75 minuten met een quasi lege fles de boot bereiken, hebben we er nog een ontmoeting met een grijze rifhaai opzitten.

We zijn dolenthousiast en ook de andere groepen blijken uiteindelijk hamerhaaien gezien te hebben, al was het dan niet 20 minuten lang zoals wij. En terwijl we dachten dat dit een 'once in a lifetime' duik was, doen we het in de late voormiddag nog eens vlotjes over. De stroming zit nog steeds goed en we worden opnieuw op het puntje van het rif gedropt. Op 30 meter zitten de hamerhaaien ons al op te wachten, alsof ze wisten dat er nog een tweede duik op het programma stond. De Brazilianen hebben hun lesje geleerd en blijven rustig, waardoor de haaien dit keer nog veel dichter komen. Opnieuw houden ze ons zo'n 20 minuten gezelschap en opnieuw duiken we daarna rustig uit langs het rif. Alleen de zon is dit keer niet van de partij, waardoor het zicht wat tegenvalt, maar niemand hoort ons klagen. Weer klokt mijn computer af op 75 minuten als ik de ladder bereik en weer voel ik nog maar eens aan mijn vinnen trekken. Dit keer is het een zijdehaai die ons nog even komt begroeten. Wat een elegante verschijning! Eén keer zo'n duik doen, is geluk hebben, twee keer zo'n duik meemaken als helemaal onverwacht. Elphinstone staat met stip bovenaan mijn lijst met favoriete duikplekken.

Advertentie

uitduiken

Een derde duik op Elphinstone komt er jammer genoeg niet en we varen verder richting de kust. We komen opnieuw in de bewoonde wereld en onze telefoon heeft plots weer bereik. Vijf dagen lang geen verbinding hebben is toch even afkicken.

De laatste duik van de dag doen we op 'Marsa Tormbi', een duikstek die bekend staat als de kraamkamer van de anemoonvissen. Bij het in het water springen, valt het onmiddellijk op dat we weer dicht bij de kust zitten. De 'drop-offs' zijn verdwenen en onder ons zien we zand. Het water is, zeker naar Egyptische normen, heel erg troebel. We doen een rustige, ondiepe duik en het wemelt in de koraaltuinen inderdaad van de baby-anemoonvissen. Hun aaibaarheidsgehalte is heel hoog. Het is schattig om te zien. Als we 's nachts richting Hurghada varen is de zee kalm.

laatste duik

Vandaag is de laatste duikdag. Als we ons om 06.30 uur klaarmaken voor de eerste

Vlaams specialist duikreizen!

www.dive-along.com - info@dive-along.com

duik zijn we de enige boot die op het rif voor anker ligt. We doen een rustige duik. Onze duikgids zei al dat hij hoopte dat het voor de tweede duiken niet te druk zou worden en gaandeweg begrijpen we wat hij daarmee bedoelt. De ene na de andere boot komt toe. Het lijkt alsof alle duikcentra in Hurghada en omstreken vandaag deze plek hebben uitgekozen. Niet enkel boten duikers lijnen aan, maar vooral snorkelaars worden in groten getale op het rif gedropt. Tegen de middag liggen er 20 à 30 boten. Dit heb ik nog nooit gezien.

Waar het oorspronkelijke plan was om voor de laatste duik vanaf de boot te vertrekken, wordt er bijgestuurd. De zodiac wordt weer bovengehaald om ons op een verder gelegen en dus rustiger deel van het rif te droppen. Een aantal ons ons krijgt op het einde van die laatste duik het gezelschap van een adelaarsrog. Een mooie afsluiter van heel wat fijne duiken.

Het is opnieuw vroeg in de namiddag als we de haven van Hurghada binnenvaren. Vermits vliegen voor de volgende dag is, gaan we op zoek naar een terrasje waar we in het gezelschap van bier en cocktails de Egyptische zon voor de laatste keer zien ondergaan. En daar worden ook plannen voor een volgende reis gesmeed …

NATALIE DECROCK

Foto: Saskia Derpoorter.

Daedalus.

The Brothers – Daedalus – Elphinstone

Deze route wordt ook wel eens de gouden driehoek van Egypte genoemd. De kans op 'groot leven' is een pak groter dan bij duiken dichter bij de kust, maar daartegenover staat dat er wel wat stroming mogelijk is. Minstens 2*Duiker zijn met 50 gelogde duiken is dan ook een vereiste. Enkel liveaboards doen deze duikstekken aan.

The Brothers

The Brothers zijn twee eilandjes (Little Brother en Big Brother) op zo'n 40 mijl uit de kust en precies in het midden van de Rode zee. Beide eilanden liggen een kilometer uit elkaar, maar zijn op een diepte van 90 meter met elkaar verbonden. De steile wanden van Little Brother zijn bedekt met zachte en harde koralen en door de vaak sterke stroming is een ontmoeting met haaien of manta's niet uitgesloten. Big Brother is ongeveer 400 meter lang en in 1883 bouwden de Engelsen er een vuurtoren om de talrijke schepen die van of naar het Suez Kanaal op weg waren te waarschuwen voor de aanwezigheid van de eilanden. De vuurtoren, die nog steeds in gebruik is, wordt bemand door de marine en kan bezocht worden. De trekpleisters van Big Brother zijn de twee wrakken die aan de noordkant van het eiland liggen, de Numidia en de Aida. de Numidia, helemaal in het noorden, was een Brits vrachtschip van 145 m lang, dat spoorwegmateriaal transporteerde en zonk in 1901. Het wrak rust op stuurboordzijde, tussen 15 en 80 m diepte. De Aida, in het noordwesten, was een Egyptisch vrachtschip van 75 m lengte dat door slechte weersomstandigheden in 1947 zonk. Het wrak is verticaal gepositioneerd en is door de zware zeegang in stukken gebroken. Het achtersteven ligt het diepst (60 m) en het voorsteven ligt op 25 meter waardoor gemakkelijk toegang wordt geboden tot de laadruimten.

Daedalus reef

Daedalus is gelegen op 100 mijl ten zuiden van The Brothers en is niet echt een eiland. In feite is het een enorm ovaalvormig rif met in het midden een vuurtoren. Het rif wordt omgeven door enorme steile wanden van duizenden meters diep. Grijze haaien en witpuntrifhaaien, hamerhaaien, grote makrelen, barracuda's, manta's en adelaarsroggen worden vaak gespot. Er ligt ook een wrak ten noorden van het rif, maar daar kan niet op worden gedoken met lucht, gezien de diepte van 90 meter. Op de westelijk gelegen 'drop-off' vind je, naast de prachtige zachte en zwarte koralen, een enorme kolonie zeeanemonen met hun anemoonvisjes.

Elphinstone

'Het huis van de haaien' is een van de meest noordelijke riffen van dit gebied. De sterke stromingen rondom het noordelijke plateau trekken vele soorten haaien aan, waaronder hamerhaaien en grijze rifhaaien. Het zuidelijke gedeelte wordt bewoond door wittip- en zijdehaaien. Het gehele rif is een tapijt van zacht koraal. Aan de noord- en zuidkant van dit langwerpige rif bevinden zich plateaus net onder het wateroppervlak, met een 'drop-off' tot op 30 meter. Aan de oost- en westkant lopen steile wanden naar een diepte van ruim 70 meter. De vele soorten hard en zacht koraal en de enorme diversiteit aan verschillende soorten rifvissen maken dit rif zo speciaal.