Lezoko Eskolako Agenda 2030
2020-2021 ikasturtea
BASOAK
LEHORREKO BIZITZA
Lezoko Unibertsitateko Udala
Lezo Institutuak, Oarsoaldea eskualdeko beste hainbat ikastetxerekin batera, Eskolako Agenda 21etik Eskolako Agenda 2030era pausoak ematen hasi gara ikasturte honetan zehar. Eskolako Agenda 2030en bidez, 2015 urtean mundu mailan onartu ziren Garapen Iraunkorrerako Helburuak gure egin eta ikastetxeon egoerara moldatu ditugu, hezkuntzaren arlotik ere garapen iraunkorraren alde egin dezakegula uste dugulako. Izan ere, Lezo Institutuan 13 urte daramatzagu ikastetxe mailan garapen iraunkorraren aldeko hezkuntza-programa honetan murgilduta. Horrela, ikasturte honetan, aurreko ikasturteetako ohiturari jarraituz, gai bat aukeratu dugu, lehen aipatutako Garapen Iraunkorrerako 15. Helburuarekin (“Lehorreko ekosistemetako bizitza”) lotura zuzena duena: BASOAK. Aurten ere ez gara bakarrik egon eta, egindako lanetan irakasleen, gurasoen, ikastetxeetako gainerako langileen eta Udalaren laguntza izan dugu. Horregatik guztiarengatik, eskerrik asko guztiei!
Lezo Institutua lleva 13 años impulsando la Agenda 21 Escolar. Este curso, al igual que otros centros escolares de Oarsoaldea, hemos iniciado el paso hacia la Agenda 2030 Escolar, con el objetivo de alcanzar los Objetivos de Desarrollo Sostenible. Así, en este curso hemos trabajado EL BOSQUE, en el marco del 15ª ODS ¡Gracias a tod@s por vuestra participación!
2 Diseinua eta maketazioa: Izadi 21
ARGAZKI LEHIAKETA
Ikasturtea borobiltzeko, Eskolako Agenda 2030eko argazki lehiaketa antolatu dugu Basoko elementuak eta Inpaktuak paisaian gaiak aintzat hartuta. Orotara 58 ikaslek parte hartu dugu: 1. mailako 43, 2. mailako 11 eta 3. mailako 4. Institutuko epaimahaiak artelan guztiak aztertu ditu eta, kategoria bakoitzerako hiru onenak hautatzea oso zaila egin zaiola adierazi digute. Beste bi sari ere zozkatu dira parte hartzaileen artean. Mila esker parte hartu duzuen guztioi!
• Beñat Askasibar • Helene Tellechea • Hegoa Gorosabel • Iker Angulo • Martina Corchete • Endika Osa • Ane Jaunarena • Harriet Portugal
Este curso hemos organizado un concurso fotográfico sobre los elementos del bosque y el impacto en el paisaje. Hemos participado 58 escolares en las dos categorías ¡Gracias por vuestra participación!
3
eGINDAKO
A R E U JARD K A I S U N AG Basoen gaiari lotuta eta baita bestelako ingurumen-arloei jarraipen bat emateko asmoz, Lezo Institutuko ikasleok hainbat ekintzak ekintza garatu eta, horren baitan, zenbait ondorio atera ditugu: • Irakasleek ikasturte honetako gaiari buruzko prestakuntza jaso dute. • Sentsibilizazio-ekintza ugari antolatu ditugu. • Gipuzkoa osoko beste ikastetxe askorekin batera, “Basoak ernatzen” ekimenean parte hartu dugu eta martxoaren 16an, ikastetxe eta, pareko eremuan, ametza, gorostia, haritza eta gurbitza bana landatu genituen.
4
• Ikastetxe barruko eta inguruko eremuetara irteera ezberdinak antolatu ditugu aurtengo gaiari dagokionez, egoera nolakoa den aztertzeko (Jaizkibelera, Uliara, Altamira-Bordatxo itzulia, …). Zenbait ondorio ere atera ditugu eta, horiei esker osatu dugu, batetik, guk hartu ditugun konpromisoen zerrenda eta Udalari aurkeztu dizkiogun eskaerak.
Hemos llevado a cabo diferentes actividades: varias de sensibilización, hemos plantado árboles en la iniciativa “Basoak ernatzen”, hemos organizado salidas a zonas naturales (Jaizkibel, Ulia, recorrido Altamira – Bordatxo), etc.
5
JAIZKIBEL IRTEERA
ulia IRTEERA
6
BASOAK ERNATZEN
7
IKASTURTEKO
ondorioak
8
ALTAMIRA PARKEA
• Parkean ikasleontzako espazio erakargarriak behar ditugu, adibidez, klaseak aire librean emateko. • Parkea zikina egoten da, bai anfiteatroan, bai instituturako bideetan. • Dauden zuhaitz eta landare espezieak ondo zainduta daude. • Halere, ez dugu parkea gure egunerokotasunean erabiltzen, ez jolasteko ez besterako. • Baina auto asko daudela uste dugu.
MARKESANE PARKEA
• Dauden zuhaitz eta landare espezie gehienak ondo zainduta daude, baina badira gaizki, puskatuta eta zikin daudenak ere bai. • Parkea dagoen moduan utziko genuke, ondo baitago. • Parkea garbi dagoela uste dugu, baina lehen baino zikinagoa. • Halere, ez dugu parkea gure egunerokotasunean erabiltzen, ez jolasteko ez besterako.
9
XOXOLURRA PARKEA
• Dauden zuhaitz eta landare espezie gehienak ondo zainduta daude, baina badira gaizki, puskatuta eta zikin daudenak ere bai. • Parkea dagoen modura utziko genuke, ondo baitago. • Parkea garbi dagoela uste dugu. • Parkean ikasleontzako espazio erakargarriak behar ditugu, adibidez, klaseak aire librean emateko. • Halere, ez dugu parkea gure egunerokotasunean erabiltzen, ez jolasteko ez besterako.
Tras valorar los cuatro enclaves verdes de Lezo, concluimos que: en el parque de Altamira hacen falta espacios atractivos y adecuados para dar clases al aire libre; que no utilizamos ninguna de estas zonas verdes en nuestro día a día; pero que valoraríamos de manera positiva que se organizasen visitas guiadas por Jaizkibel para conocer las especies locales y la historia del municipio.
JAIZKIBEL MENDIA
• Udalak bertako zuhaitz eta landare espezieak berreskuratzen jarraitu behar du. • Jaizkibel ezagutzeko irteera gehiago egin beharko genituzke. • Mendi ibilbideetatik bisita gidatuak egoteko aukera ondo legoke, bertako espezieak eta historia ezagutzeko.
10
hartu DITUGUN
ko n i prom s o ak Hauek dira ikasleok gure gain hartuko ditugun konpromisoak, lehentasunaren arabera antolatuta:
1.
Eskolako Agenda 21etik Eskolako Agenda 2030era trantsizioa egiteko pausoekin aurrera egitea, ikasleak, familiak, irakasleak gehiago inplikatuz eta berrikuntzak barneratuz.
2.
Herriko parke edo gune berdeetan (Altamira, Markesane, Xoxolurra, ...) dauden zuhaitz eta landare espeziak ezagutzeko txangoak egingo ditugu.
3.
Patio alboan landatutako ametza, gurbitza, gorostia eta haritza zainduko ditugu, urtez urte, horien eboluzio-ezaugarriak aztertuz eta partekatuz.
4.
5.
Aire librean antolatzen ditugun eta naturaren zaintzarekin zerikusia duten ikastetxe mailako ekintzak ugaritzea.
6.
Herriko gune berdeak garbi mantenduko ditugu, horretarako, sortzen ditugun hondakinak dagokion edukiontzira eramanez.
7.
Altamirako parkearen berritzeproiektuan modu aktiboan parte hartuko dugu.
8.
Ikastetxeko curriculumean Basoaren gaia ondo txertatzeko aurrera egingo dugu.
Urtean behin, parke edo gune berde baten garbiketa burutuko
dugu.
11
Adquirimos los siguientes compromisos: 1. Avanzaremos en la transición de la Agenda 21 Escolar a la Agenda 2030 Escolar incorporando innovaciones e implicando más a escolares, a las familias y al profesorado. 2. Realizaremos excursiones para conocer las especies arbóreas y vegetales existentes en los parques o zonas verdes del municipio (Altamira, Markesane, Xoxolurra...). 3. Cuidaremos año tras año el marojal, el madroño, el acebo y el roble plantado junto al patio, analizando y compartiendo su evolución. 4. Limpiaremos un parque o zona verde cada año. 5. Ampliaremos las actividades del centro que organizamos al aire libre y que estén relacionadas la conservación de la naturaleza. 6. Mantendremos limpios los espacios verdes del municipio, depositando los residuos que generemos en el contenedor correspondiente. 7. Participaremos activamente en el proyecto de renovación del parque de Altamira. 8. Avanzaremos en la integración de la temática forestal en el currículo del centro.
12
udalari LUZATUTAKO
ESKAERAK
13
Ikasturtean zehar egindako lanketaren ostean, hona hemen Udalari zuzendutako eskaerak, hauek ere, lehentasunaren arabera zerrendatuta:
1. 2.
Klaseak aire librean emateko gune bat egokitzea Altamira parkean.
Jaizkibelen bertako landare eta zuhaitz espezieen berreskurapenarekin lanean jarraitzea.
3.
Altamira parkeko berritze proiektuan Lezo Institutua osatzen dugunon iritzi eta proposamenak kontuan hartzea.
4.
Herriko ibilbideak eta natura ezagutzeko jarduerak eskaintzea, bai ikastetxeei bai herritarrei.
5.
Udalak burutzen dituen ingurumenjardueren berri ematea,
14
eta ahal den kasuetan, burutu duena azaltzeko irteerak antolatzea.
6.
Herriko parke edo gune berdeetako zuhaitz eta landare espezie ezberdinak identifikatzea, ikasle zein herritarrek espezie horiek zeintzuk diren ezagutzeko.
Solicitamos al Ayuntamiento que:
1.
Acondicione un espacio para impartir clases al aire libre en el parque Altamira.
2.
Continúe trabajando en la recuperación de especies vegetales y arbóreas autóctonas en Jaizkibel.
3.
Tome en consideración las opiniones y propuestas de quienes formamos parte de Lezo Institutua en el proyecto de renovación del parque Altamira.
4.
Ofrezca actividades para conocer los recorridos y las zonas naturales del municipio, tanto a los centros escolares como a la ciudadanía.
5.
Informe sobre las actividades ambientales que lleva a cabo el Ayuntamiento y, en la medida de lo posible, organizar salidas para explicar dichos trabajos.
6.
Identifique las diferentes especies arbóreas y vegetales de los parques o zonas verdes de la localidad, para que escolares y el resto de la población las conozcamos.
15
ETA HURRENGO IKASTURTEAN,
? R E Z
Datorren ikasturtean Garapen Iraunkorrerako 15. Helburuan sakontzen jarraituko dugu, LARREAK ETA ZELAIAK aztergai izanik (basoen gaia baztertu gabe). Hori dela eta, ohiturari jarraituz, gai horien inguruko prestakuntza jasoko dugu, sentsibilizazioekintzak burutuko ditugu eta gure ikastetxeko nahiz herriko egoera zer nolakoa den aztertuko dugu. Beti bezala, ondorioetatik abiatuz, hobetu beharreko alderdiak antzemango ditugu eta honen guztiaren berri emango dizuegu!
16
O M I X Ó R P ¿Y EL QUE? , O S R U C El curso que viene continuaremos trabajando el 15º Objetivo de Desarrollo Sostenible, pero nos centraremos en los Pastos y Praderas. Como siempre, informaremos a la ciudadanía de los pasos que vayamos dando.