2013 Kies de juiste Cloud Computing strategie.
[DE JUISTE CLOUD COMPUTING STRATEGIE] Dit document beschrijft de kenmerken van een Cloud Computing strategie binnen een ecosysteem, stelt de noodzaak daarvan vast en helpt bij het maken van de juiste Cloud Computing doelstellingen en tactische zetten. Het sluit af met de Strategy as a Service oplossingen die voor dit doel ontwikkeld worden zoals bijv. ArchiMate速 & Strategyzer速.
1 mei 2013
[DE JUISTE CLOUD COMPUTING STRATEGIE]
Inhoudsopgave Inleiding................................................................................................................... 3 Cloud Computing strategie ............................................................................. 4 Ecosysteem ............................................................................................................ 5 Hoe ontstaat een Cloud Computing ecosysteem? ................................ 6 Strategische rollen .................................................................................. 8 Hoe kies ik de juiste Cloud Computing Strategie? .......................... 10 En nu? (ArchiMate® & Strategyzer®; Strategy as a Service) ........................................ 12
2
Jambo Consultancy©
1 mei 2013
[DE JUISTE CLOUD COMPUTING STRATEGIE]
Inleiding Gedurende 2012 is Cloud Computing steeds meer gemeengoed geworden binnen ondernemingen wereldwijd en zoals deze onderzoeksgegevens over 2011 en 2012 (zie http://snack.to/fvzkstxr ) laten zien was de inschatting dat dit in 2013 explosief zal toenemen. Een eerste peiling in 2013 laat echter een dalende trend zien…
(100 = ICT volledig ingevuld door Cloud Computing)
Wat houdt de invoering van Cloud Computing tegen? Waarom maken de respondenten die zes maanden geleden aangaven een overstap te maken naar de Cloud deze verwachting niet waar? 34% van de respondenten noemt een “gebrek aan controle” over de cloud omgeving de belangrijkste reden om af te zien van een overstap naar de Cloud. Terwijl 33% vindt dat hun datacenters nog niet voldoende gevirtualiseerd zijn om te kunnen verhuizen naar de Cloud. Beveiligingsoverwegingen wegen ook nog steeds zwaar volgens 31% van de respondenten. De verbeterde flexibiliteit, agility, van het IT landschap maar vooral ook de lagere kosten zijn de belangrijkste redenen voor een overstap naar de Cloud, zoals ook het eerste onderzoek laat zien. Deze quick wins zijn de perfecte springplank voor de introductie en het gebruik van Cloud Computing in elke organisatie. Toch is het kiezen van de juiste strategie voor het invoeren van Cloud Computing noodzakelijk 3
Jambo Consultancy©
1 mei 2013
[DE JUISTE CLOUD COMPUTING STRATEGIE]
om hierop “meer grip” te krijgen en ook een eerste vereiste voor een succesvolle overstap naar de Cloud. Grofweg valt deze strategische keuze uiteen in 3 categorieën; het revolutionaire, evolutionaire of een meer agile pad.(zie Strategie; ITaaS http://snk.to/1JUV ). Het niet kunnen kiezen en formuleren van de juiste Cloud Computing strategie en daardoor meer grip op Cloud Computing krijgen is voor veel bedrijven op dit moment een belangrijke reden om nog niet te migreren naar de Cloud. Naar mate Cloud Computing algemeen geaccepteerd is en er een kleurrijker palet aan oplossingen, leveranciers maar ook nieuwe business modellen verschijnen, wordt het formuleren van de juiste Cloud Computing strategie een niet te onderschatten stap (zie In 10 stappen naar de Cloud http://www.jambo-consultancy.nl/newpage240_1#.UYoanrWpqSo ).
4
Jambo Consultancy©
1 mei 2013
[DE JUISTE CLOUD COMPUTING STRATEGIE]
Strategieën
De grote verscheidenheid aan strategische modellen erkent het belang van de strategische keuze. Door het bepalen van de juiste strategie doe je de juiste dingen. Waar verschilt de ICT en/of Cloud Computing strategie van een corporate strategie? Porters meest bekende strategische model wordt veelal gebruikt voor het definiëren van de corporate strategie en is gebaseerd op concurrerende strategische analyse. Hij betoogt dat succesvolle, winstgevende bedrijven over het algemeen kiezen om te concurreren òf op lage kosten (kostenleiderschap) òf door hun producten juist aan specifieke behoeften van de klant te laten voldoen (differentiatie). Hoewel deze twee strategische opties elkaar uitsluiten voegt hij daar een derde categorie van bedrijven aan toe; de niche spelers die een specifieke markt of productsegment bedienen (focus). De tactiek voor kostenleiderschap is het streven naar lagere kosten voor een brede doelgroep. Cloud Computing is door haar lage Total Cost of Ownership (TCO) en agility een middel voor het bereiken van deze corporate strategie. Hier is een Cloud Computing strategie ondergeschikt aan de corporate strategie en moet om deze reden hierop worden afgestemd. Het is bij deze strategie wel verstandig om nieuwe concurrentie in de markt scherp in de gaten te houden want Start Ups die hun IT landschap inrichten met Cloud Computing hebben veel minder “IT ballast” dan reeds bestaande bedrijven en kunnen tegen lagere kosten leveren.
5
Jambo Consultancy©
1 mei 2013
[DE JUISTE CLOUD COMPUTING STRATEGIE]
Differentiatie wordt gerealiseerd door gedifferentieerde producten en diensten aan te bieden aan een brede doelgroep. De juiste Cloud Computing strategie kiezen naast een corporate strategie heeft hier een meerwaarde. Voor focus ofwel het streven naar de laagste kosten of gedifferentieerde producten leveren aan een specifieke nichemarkt biedt de juiste Cloud Computing strategie ook nieuwe mogelijkheden zoals bijv. het zelf ontwikkelen van nieuwe ITaaS oplossingen voor de eigen niche markt. Het meest kenmerkende aan Cloud Computing is niet de eigen organisatie of de beschikbare middelen maar haar omgeving. Door het overal aanwezige internet ontstaat er een bonte verzameling van grote en kleine bedrijven en instanties die hardware, software, producten en diensten leveren of afnemen van individu tot multinational. Een dergelijk omgeving kan het beste gedefinieerd worden als een business ecosysteem. Een business ecosysteem beschrijft de structuur en het gedrag van een netwerk van veelal hightech organisaties die belangrijke technologische platformen delen en de manieren waarop individuele bedrijven kunnen gedijen in een dergelijke omgeving. Een strategie voor Cloud Computing enkel gebaseerd op de corporate strategie is te kort door de bocht. Waar Porter in de meeste omgevingen een goede keuze is voor strategievraagstukken is bij een omgeving zoals een "Internet ecosysteem" of “Cloud Computing ecosysteem” een meer ecologische benadering van allianties en op samenwerking gebaseerde concurrentie strategie belangrijker. Het verkrijgen van een goed overzicht van en functioneren binnen het ecosysteem helpt bij het maken van de juiste strategische keuzes voor Cloud Computing.
6
Jambo Consultancy©
1 mei 2013
[DE JUISTE CLOUD COMPUTING STRATEGIE]
Ecosysteem De essentie van een business ecosysteem (J.F.Moore) is dat netwerken tussen bedrijven moeten worden geanalyseerd vanuit een hoger conceptueel niveau in plaats van uit het oogpunt van de individuele organisaties. Een business ecosysteem is de positieve som van alle relaties (symbiose of 1+1=3 effect) tussen actoren die samenwerken rond een kern van een technologieplatform, in casu het internet. Ongeacht de individuele kracht van een organisatie, zijn alle actoren in een business ecosysteem verbonden en deel van het succes of falen van het netwerk als geheel. Kenmerk van een ecosysteem is de aanwezigheid van; actoren, relaties tussen actoren (netwerk), prestatie (gezondheid), dynamiek (evolutie), strategieën en het gedrag van de actoren. Actoren in een ecosysteem zijn; klanten, markten, producten, processen, organisaties, stakeholders, overheid, samenleving.
7
Jambo Consultancy©
1 mei 2013
[DE JUISTE CLOUD COMPUTING STRATEGIE]
Hoe ontstaat een Cloud Computing ecosysteem? Een ecosysteem is niet een van buitenaf opgelegde of planmatig gecreëerde omgeving maar ontleent haar existentieel recht omdat het “gezond” is. De gezondheid of performance van een business ecosysteem wordt gedefinieerd door de volgende vier factoren: 1. het biedt iets waar vraag naar is (of creëert een nieuwe markt) 2. haar kritische massa (robuustheid) 3. een continue verbetering van de prestaties (productiviteit) 4. een gezamenlijke evolutie of het gezamenlijk leren en optimaliseren van de actoren. Haar levensvatbaarheid of de dynamiek en evolutie wordt bepaald door haar prestaties. Als één van deze 4 “gezondheidsfactoren” ontbreekt dan zal het Cloud Computing ecosysteem niet overleven en is het zaak de strategie daar gelijk op aan te passen. De “geboorte” van het Cloud Computing ecosysteem ligt al weer meer dan een jaar achter ons (2011-2012). Tijdens de huidige pioniersfase (2012-2013) ligt de nadruk op het verwerven van meer klanten, leveranciers en belangrijke kanalen door o.a. lage prijzen en voldoende support. Dit zorgt voor de waardecreatie en tegelijkertijd beschermt het concurrenten voor zaken zoals intellectueel eigendom binnen het ecosysteem. Vervolgens groeit het ecosysteem (2014-2015). Een kritische massa kan worden bereikt door het verbreden van haar omvang en reikwijdte; met partners en door standaardisatie (bijv. REST API en veiligheidsstandaarden) voor de belangrijkste marktsegmenten (bijv. Cloud gebaseerde ERP systemen, ITaaS). De derde fase in de evolutie van het Cloud Computing ecosysteem wordt gekenmerkt door "leiderschap" of "autoriteit". De focus ligt nu op de “Red Queen” metafoor van L. van Valen; aan de ene kant moeten bedrijven hun leveranciers en klanten van Cloud Computing aanmoedigen samen te werken om zo continu het volledige aanbod te verbeteren òf de taart vergroten, terwijl aan de andere kant zij hun sterke onderhandelingspositie ten opzichte van deze partners willen behouden en eerder geneigd zullen zijn de taart te verdelen. 8
Jambo Consultancy©
1 mei 2013
[DE JUISTE CLOUD COMPUTING STRATEGIE]
De laatste fase van het Cloud Computing ecosysteem is "autonome groei", waarbij het toepassen van nieuwe ideeën, innovatie, centraal staat. Het is daarbij ook zaak gelijkwaardige nieuwe ideeën uit te stellen door middel van barrières zoals overstapkosten of toetredingskosten voor concurrenten. Dit laatste is essentieel omdat een niet zichzelf vernieuwend Cloud Computing ecosysteem leidt tot een einde aan ontwikkeling, ergo dood. Moore beschrijft analoog aan de Red Queen metafoor het leven en de dood van roofdieren en prooien in het ecosysteem. Anderen breidden het aantal archetypische rollen uit met hoekstenen, dominante spelers en nichespelers. Voor de juiste strategische keuze voor de invoering van Cloud Computing is het van belang te weten wat uw eigen (veranderende) rol is binnen dit ecosysteem maar ook de (veranderende) rol van de anderen èn een voorspelling te doen over haar totale gezondheid en evolutiefasen in de komende tijd.
9
Jambo Consultancy©
1 mei 2013
[DE JUISTE CLOUD COMPUTING STRATEGIE]
Strategische rollen Er kunnen binnen een ecosysteem 4 strategische rollen worden onderscheiden (zie ook Wie, Wat en Waarom http://jambo.creativist.me/cloud-leveranciers/ ). 1. Sleutelrol (bijv. IBM of HP) Een effectieve strategie van een sleutelhouder verzekert het voortbestaan en de welvaart van de organisatie door het verbeteren van de gezondheid van het ecosysteem als geheel; nieuwe leden te creëren en het delen van waarde. Dit wordt doorgaans bereikt doordat de waarde van het platform snel toeneemt, de taart wordt groter, omdat het aantal, dat het ecosysteem standaard ondersteunen stijgt. Kortom, sleutelhouders oefenen een brede en toezichthouder rol uit ondanks haar kleine rol in de totale massa van het ecosysteem. IBM richt zich op alle aspecten van Cloud Computing; openshift èn openstack, Windows èn Linux, hardware èn software, ondersteund agile platformen en ondersteund door (FedRAM) US overheid 2. Fysiek overheersende rol (bijv. SAP of Oracle) Deze organisatie heeft als doel om horizontaal of verticaal te integreren om rechtstreeks een groot deel van een netwerk te bezitten of beheren. Fysieke dominators zijn de ultieme agressors en laten geen ruimte voor andere leden in het netwerk. Zij ambiëren een stuk van de taart. Dit gedrag schaadt de gezondheid van het systeem als geheel door minder diversiteit en mededinging, het beperken van keuzevrijheid voor de consument en het verstikt de innovatie. SAP investeert zwaar in nieuwe technieken zoals In Memory maar kent hoge een hoge prijs toe aan afnemers die de eigen SAP R/3 data koppelen aan andere systemen. Oracle heeft met de aankoop van JAVA de meeste DBases in haar “macht”. (Zie De strijd om de Cloud Cup http://jambo.creativist.me/cloud-strips/ ) 3. Waarde overheersende rol (bijv. sommige consultancy bedrijven) Maar heeft de waardeheerser weinig directe controle. Het voegt zelf weinig waarde toe maar probeert zichzelf zoveel mogelijk waarde toe te eigenen. Een ecosysteem met veel waarde dominantie zal uiteindelijk instorten. 4. Nichespelers (Talend, Outsystems, Serena etc.) Nichespelers vertegenwoordigen het grootste deel van een gezond ecosysteem en zijn verantwoordelijk voor het grootste deel van haar creatieve en innoverende waarde. Nichespelers ontwikkelen specialistische capaciteiten die hen onderscheidt 10
Jambo Consultancy©
1 mei 2013
[DE JUISTE CLOUD COMPUTING STRATEGIE]
van andere bedrijven in het netwerk. Door gebruik te maken van aanvullende middelen van andere nichespelers of van een ecosysteemsleutelrol, kunnen nichespelers al hun energie richten op het verbeteren van hun smalle expertisedomein. Nichespelers kunnen natuurlijk ook in conflict komen met andere nichespelers, sleutelrollen maar vooral met dominators of worden mogelijk opgeslokt. Innovatie is het woord en de kern van hun strategie is die van specialisatie en differentiatie. Voor het kiezen van de juiste Cloud Computing strategie is het van belang om eerst alle spelers in het ecosysteem te benoemen en te plaatsen binnen de drie cirkels van Moore’s ecosysteem en er vervolgens de juiste strategische rol aan te koppelen. Zo krijgt u meer grip op uw eigen strategische rol met de invoering van Cloud Computing.
11
Jambo ConsultancyŠ
1 mei 2013
[DE JUISTE CLOUD COMPUTING STRATEGIE]
Kies de juiste Cloud Computing Strategie Naast de afstemming op de eigen corporate strategie (zie In 10 stappen naar de Cloud http://www.jambo-consultancy.nl/newpage240_1#.UYoanrWpqSo ) is het bij de invoering van Cloud Computing, en dus als grote of kleine speler binnen een Cloud Computing ecosysteem, belangrijk te weten hoe uw omgeving zich ontwikkelt. Welke archetypische kenmerken hebben de leveranciers van de door u geprefereerde oplossingen? In welke fase verkeert het ecosysteem? Wat gaan de andere allianties doen?
Daarnaast is voor een juiste keuze van een Cloud Computing Strategie met bijbehorend gekozen doel en tactiek het vaststellen van de eigen rol binnen dit Cloud Computing ecosysteem van groot belang. Is dit de rol van een strategische niche speler of die van een fysieke overheerser? Een voortdurende toetsing van de spelers binnen het ecosysteem op veranderende rollen en een voortdurende evaluatie en afstemming van de eigen Cloud Computing strategie is de sleutel tot het een succesvolle adoptie van Cloud Computing.
12
Jambo ConsultancyŠ
1 mei 2013
[DE JUISTE CLOUD COMPUTING STRATEGIE]
En nu? (ArchiMate® & Strategyzer®;Strategy as a Service) Nu het bekend is welke strategische rol men zelf speelt in het Cloud Computing ecosysteem is het formuleren van de juiste Cloud Computing strategie en doelstellingen met de tabel eenvoudige materie. Voor veel bedrijven valt de keuze op kostenleiderschap voor de corporate strategie en draagt Cloud Computing bij aan het verlagen van de kosten. In dat geval is uw strategische rol voor Cloud Computing meestal die van Waarde en Fysiek overheerser of die van Nichespeler. Binnen een ecosysteem zijn de grenzen van de eigen organisatie met haar omgeving of de beschikbare middelen vaag en vooral bij volatiele omgevingen en een op samenwerking gebaseerde concurrentiestrategie wordt het voor het strategisch management zaak om innovatie en de toegevoegde waarde tijdig te onderkennen. Voor de Waarde, Fysiek overheerser en Nichespeler is er op dit moment o.a. de Strategyzer® (Strategy as a Service) (zie http://www.businessmodelgeneration.com/ ) in ontwikkeling (Bèta versie). Deze Strategyzer® helpt bij het ontdekken van nieuwe businessmodellen door bijv. de introductie van Cloud Computing. De waarde en kosten vs. opbrengsten van het bedrijfsmodel, of de verdienstructuur, is daarbij leidend. Het Business Model Canvas is een strategisch sjabloon voor het ontwikkelen van nieuwe businessmodellen. Het is een visueel prikbord met elementen die de waardepropositie, infrastructuur, klanten en financiën en de onderlinge samenhang van de onderneming helder in kaart brengen. Het helpt bedrijven bij het aanpassen van hun activiteiten door het illustreren van mogelijke compromissen. Het Business Model Canvas is door A. Osterwalder opgesteld op basis van zijn eerdere werk over Business Model Ontologie. De Strategyzer® van Businessmodelgeneration.com is een gedigitaliseerde versie van het Business Model Canvas van A Osterwalder maar voegt daar veel extra’s aan toe. Ook worden de uitkomsten voor iedereen in de Cloud beschikbaar gesteld en dat is weer een goed startpunt zijn voor andere organisaties… 13
Jambo Consultancy©
1 mei 2013
[DE JUISTE CLOUD COMPUTING STRATEGIE]
Ook andere organisaties, meestal met een strategische sleutelrol bijv. IBM, ontwikkelen tools zoals ArchiMate® 2.0, geïntroduceerd door Open Group, om te conceptualiseren op strategisch niveau en te helpen bij de implementatie van Cloud Computing.
ArchiMate® is een “Implementatie en Migratie Metamodel” die concepten aanreikt zoals Plateaus. Dat zijn stabiele, groene, IT architecturen naast rode, instabiele Plateaus. De GAP analyse tussen de verschillende groene Plateaus is het startpunt van migratie.
14
Jambo Consultancy©
1 mei 2013
[DE JUISTE CLOUD COMPUTING STRATEGIE]
Daarnaast worden belangrijke doelen zoals kostenbesparing gewogen en in kaart gebracht. Het ondersteunt de overgang van een ICT architectuur naar de Cloud en verder over tijd. Andere organisaties voegen aan ArchiMate速 applicaties toe bijv. Life Cycle beheer voor apps, dat voor een meer pragmatische roadmap naar de Cloud zorgt. Overheden of andere organisaties bijv. verzekeraars die met Business Architecture bekend zijn kunnen met de ArchiMate速 en Strategyzer速 of andere Strategy as a Services oplossingen eenvoudig en goedkoop invulling geven aan de juiste Cloud Computing Strategie. Cloud Computing strategie; geen tijd te verliezen!
15
Jambo Consultancy息