15 minute read
Cluster Projectontwikkeling
Koploper
Hout heeft wat Woody Building Concepts betreft de toekomst in de bouwwereld. De vooruitzichten voor 2022 en verder zijn gunstig. Maarten: “We verwachten groei. Ook doordat wetgeving over CO2-uitstoot steeds strenger zal worden. Woody Building Concepts werkt ook volgens de LEGOlisering-methodiek: een concept waarmee we als het ware met houten ‘LEGOblokjes’ gemakkelijk modulair bouwen en de toekomstige restwaarde van het product beter bewaren. Verder hebben we afgelopen jaar veel werk gestoken in ons Houtlab, dat begin 2023 in gebruik wordt genomen. Hiermee laten we nog meer zien dat we koploper willen zijn in de houtbouw.”
ServicebouwPlus
Het is voor bedrijven steeds moeilijker om locaties voor nieuwe gebouwen te vinden. Dit leidt ertoe dat steeds meer bedrijven overgaan tot het aanpassen en/of uitbreiden van hun gebouwen op bestaande locaties. ServicebouwPlus zag in 2021 dan ook een flinke groei in verbouwings- en uitbreidingsaanvragen. Ook het aantal contracten voor meerjarenonderhoudsplannen nam toe. Met een goedgevulde orderportefeuille ziet ServicebouwPlus de toekomst zeer positief tegemoet.
Pvvt
Pvvt heeft in 2021 haar interne organisatie geoptimaliseerd waardoor er meer focus op HSB (Houtskeletbouw) en gevelprojecten kan komen te liggen. Maarten: “Gevelprojecten bieden onze medewerkers meer gelegenheid hun vakmanschap uit te oefenen en ze geven meer werkplezier.” Afgelopen jaar heeft Pvvt een aantal mooie gevelprojecten uitgevoerd in onder meer Nijmegen en Vlijmen. De eigen productie van houtskeletbouw blijft een belangrijk speerpunt voor Pvvt. De huidige productiefaciliteit in ’s-Hertogenbosch is te klein geworden. Houtlab, het nieuwe kantoorgebouw van het cluster dat in ontwikkeling is, krijgt ook een productiefaciliteit van ruim 1.100 m2 waarvan Pvvt gebruik zal maken.
Remco International
De coronapandemie heeft veel impact gehad op de projecten van Remco International in 2021. Er is een nieuwe koers ingezet om meer samen te werken met de zusterbedrijven binnen Janssen de Jong Groep op de Caribbean. Zo heeft Remco International op Sint-Maarten samen met Windward Roads & Construction een project opgezet voor de ontwikkeling van een kantoorpand met daaronder een parkeergarage. De bouw hiervan start in 2022. De verwachting is dat 2022 meer kansen geeft om de internationale naamsbekendheid te versterken. Te beginnen met een mooi project in Rwanda dat dit jaar van start gaat: het bouwen van een nieuwe verpakkingshal bij een bierbrouwerij. Dat doen we voor een opdrachtgever waarvoor we wereldwijd al vaker projecten hebben gerealiseerd.
Ocmer
Ocmer, gevestigd in het Poolse Łódź, laat over 2021 een gestage groei zien. Afgelopen jaar is het bedrijf gestart met het 3D-ontwerpen van gebouwen in BIM. Voor 2022 staan verschillende trainingen gepland om ook de Poolse collega’s hierin op te leiden.
Verder komen een aantal Poolse collega’s naar Nederland voor kennisuitwisseling en het opdoen van ervaring op Nederlandse bouwplaatsen. De verwachtingen voor 2022 zijn op dit moment onzeker gezien de oorlog in Oekraïne. Onze focus gaat vooral uit naar het welzijn van onze collega’s in Polen en de continuïteit van het bedrijf.
Met het nieuwe gebouw ‘Solart’ heeft Kortmann Art Packers & Shippers voorlopig genoeg ruimte voor kunstopslag tot haar beschikking. Hercuton bouwde de huisvesting en dacht mee over het ontwerp. Zo is de gevel bekleed met zonnepanelen, waardoor het bedrijf CO2-neutraal kan opereren. Met zijn 25-jarig jubileum als projectleider achter de rug, kan Guus Dijkhuis gerust zeggen dat hij veel ervaring heeft in het managen van bouwprojecten. “Mijn talent ligt in het verbinden van mensen, en dat heb je nodig bij dit werk: je moet goed met elkaar kunnen samenwerken.”
“Er komt steeds meer behoefte aan goede en veilige opslag voor kunst, zowel van particulieren als musea, bedrijven en galeries”, begint Frans Kortmann. “Tot drie keer toe hebben we daarom onze opslagruimte in Hoofddorp moeten vergroten. De eerste twee keer met een oppervlak van respectievelijk 2.034 m2 en 2.600 m2. De derde keer hebben we een heel nieuw gebouw laten neerzetten, van 7.500 m2.”
Goede kunstopslag is in de eerste plaats van inbraakwerende en brandveilige materialen. Bovendien moet er een goed klimaat heersen qua luchtvochtigheid en temperatuur. Kortmann: “Beton is daarom het beste materiaal voor ons. Het is veilig en je kunt het binnenklimaat makkelijk stabiel houden. We hebben Hercuton ingeschakeld als dé specialist in betonbouw.”
Ook voor de eerdere twee uitbreidingen is het bedrijf in zee gegaan met Hercuton. Kortmann: “Het is gewoon heel makkelijk schakelen met hen. Ze komen hun planningen keurig na, denken in oplossingen en zijn flexibel. Zo wilde ik graag een bevriende elektricien inschakelen bij de bouw – dat was geen enkel probleem. Daarnaast zijn het prettige mensen in de omgang. Dat maakt dat de samenwerking supergoed loopt.” DE KLANT CENTRAAL
NIEUWBOUW EN UITBREIDING KUNSTOPSLAG
Frans Kortmann, eigenaar-directeur van Kortmann Art Packers & Shippers
DE MEDEWERKER CENTRAAL
Guus Dijkhuis, projectleider bij Hercuton “Wij denken graag mee met de opdrachtgever”
Als projectleider geeft Guus leiding aan een team dat steeds wisselt van samenstelling, maar wel altijd uit dezelfde functies bestaat: een projectvoorbereider, een uitvoerder, een tekenaar en een constructeur. “Voor elk project wordt een nieuw team samengesteld”, zegt Guus. “Ik ben eindverantwoordelijk voor hun werk, van de praktische uitvoering tot de financiën.” Hij geniet enorm van de veelzijdigheid in zijn werk. “Ieder nieuw project betekent weer een compleet ander gebouw, voor een nieuwe opdrachtgever, op een nieuwe plek ergens in Nederland. Geen gebouw is hetzelfde bij ons.
Naast betonnen gebouwen maken we steeds vaker hybride gebouwen, met verschillende materialen zoals houten spanten. Dat spreekt mij erg aan. Het leukste is als de opdrachtgever open staat voor onze adviezen op bouwkundig gebied. Met ons team denken we graag mee over hoe we het mooiste resultaat krijgen: een kwalitatief goed gebouw passend bij de wensen van de gebruiker.”
Eind 2021 vierde hij zijn jubileum tijdens een feestelijke avond samen met andere jubilarissen. “Ik heb altijd gedacht dat ik lang bij Hercuton zou blijven werken”, zegt Guus. “Het is een heel gezellig, amicaal bedrijf met een open cultuur. Ik ken iedereen en iedereen kent mij. Teambelang stel ik hoog in het vaandel: goede samenwerking is heel belangrijk. Als projectleider heb ik daarbij graag een verbindende rol.”
... goede samenwerking is heel belangrijk
Cluster Caribbean
Het tweede coronajaar met een langdurige lockdown heeft een behoorlijke impact gehad. Gelukkig zijn er ook veel positieve ontwikkelingen. Zo bouwt Janssen de Jong Curaçao & Bonaire voor het eerst huizen met een 3D-printer en is er op verschillende plekken toch omzetgroei gerealiseerd. Daarnaast zijn een aantal prestigieuze projecten gestart waarmee het cluster haar naamsbekendheid verder vergroot.
Curaçao & Bonaire
Janssen de Jong Curaçao & Bonaire is onderverdeeld in: Productie, Infrastructuur en Projectontwikkeling & Bouw. Door nauwe samenwerking tussen deze onderdelen krijgt de klant een one-stop-shop.
“We hebben een behoorlijk zwaar jaar achter de rug”, begint clusterdirecteur Kurt Verbist. “Corona is in economisch opzicht een drama voor het cluster, met een lockdown van bijna twee maanden waarbij alle bouwwerkzaamheden stil kwamen te liggen. De ziekte heeft bovendien toegeslagen onder het personeel. Veel medewerkers zijn ziek geworden; een deel van hen is zelfs op de intensive care beland en sommigen hebben daarna moeten stoppen met werken, een naar gevolg van de pandemie.”
Voor de toekomst is de versterking van de synergie tussen de bedrijven in het Cluster Caribbean heel belangrijk. Samen kunnen de bedrijven de klant van begin tot eind bedienen, van meedenken over een project tot het leveren van bouwmaterialen en het daadwerkelijk bouwen. “One-stop-shop noemen wij dat”, zegt Kurt. “Een klant kan bij ons alles vinden. Daarbij zijn drie factoren essentieel: we zijn toegankelijk, we ontzorgen de klant en we kunnen snel schakelen. Door hierop te focussen, blijven we marktleider.”
Infrastructuur
Terugblik 2021
60 procent van het infrastructurele werk komt van de overheid. Door de matige economische situatie en schaarse financiële middelen van de overheid op Curaçao zijn de meeste wegenbouwprojecten op dit eiland niet doorgegaan. De Curaçaose Wegenbouw Maatschappij (CWM) had het dan ook moeilijk afgelopen jaar. Op Bonaire – lid van de BES-eilanden – heeft de Nederlandse overheid gelukkig wel geïnvesteerd, waardoor de wegenbouwprojecten doorgingen en de omzet van de Bonairiaanse Wegenbouw Maatschappij (BWM) stabiel bleef. Wendell Bonafacio, algemeen directeur Infrastructuur: “We zijn ons meer gaan focussen op de particuliere markt. In het laatste kwartaal van 2021 nam op deze markt het aantal opdrachten toe. Er is een flinke opleving van bouwactiviteiten op Curaçao en Bonaire; veel mensen kopen grond om huizen op te bouwen. Steeds vaker verzorgen we daarvoor de complete infrastructuur; we leggen kabels en leidingen, asfalteren de oprit etc.”
Kaya Amsterdam Bonaire
Afgeronde werkzaamheden in 2021 waren op Bonaire onder meer de reparatie van een betonnen platform op de luchthaven en de renovatie van Kaya Nicholaas, en op Curaçao de versterking van de fundering van appartementencomplex Wharf. De overheid op Bonaire heeft vaart gezet achter het onderhoud en de renovatie van wegen. “Dat betekende voor BWM dat er zelfs in de bouwvakantie hard is doorgewerkt, om belangrijke verbindingswegen zoals Kaya Seru Largu en Kaya Amsterdam van een nieuwe laag asfaltbeton te voorzien”, zegt Wendell. “Ik ben er trots op dat dit gelukt is, door de inzet van onze medewerkers.”
Vooruitzichten 2022
De vooruitzichten voor 2022 zijn positief. De samenwerking tussen de zusterbedrijven heeft zeker geholpen om projecten binnen te halen. Zo gaat CWM in samenwerking met Albo Caribbean de derde fase van de kuststrookverfraaiing bij Mari Pampoen uitvoeren. Het onderhoudsprogramma voor wegen op Bonaire zal nog een tijd doorlopen. BWM vult dit aan met andere activiteiten, zoals het aanleggen van sportvelden en werkzaamheden voor Sunset-park – een nieuw recreatief park voor de lokale bevolking. Op Curaçao wil de overheid in 2022 ook het wegenonderhoud structureel aanpakken. CWM zal de komende vijf jaar betrokken zijn bij het opknappen van het in slechte staat verkerende wegennet.
Projectontwikkeling & Bouw
Terugblik 2021
Een groeiend aantal buitenlandse investeerders is geïnteresseerd in Curaçao: er worden veel projecten ontwikkeld voor hotels en appartementen. Zo is in 2021 het masterplan ingediend voor het Dormio Eco Resort op Curaçao. Dit bijzondere project is een partnerschap tussen Janssen de Jong Groep en de Dormio Groep en trekt al veel belangstelling van buitenlandse kopers. Bouwbedrijf Albo Caribbean heeft ook veel projecten aangenomen op de particuliere markt. “We bedienen de hele markt, van particuliere huizen tot hotels”, zegt Kurt.
Vooruitzichten 2022
Kurt heeft optimistische verwachtingen voor 2022. “De bouw van het Dormio Eco Resort begint naar alle waarschijnlijkheid dit jaar. We willen met het resort een ‘Gold’ scoren binnen het Green Key-duurzaamheidskeurmerk. Het is een heel groot project, van bijna 200 miljoen Antilliaanse gulden.” Een ander bijzonder project is het West End-gebouw midden in het hart van Willemstad. “Dat is ontworpen in art-decostijl, een heel mooi project voor onze naamsbekendheid”, zegt Kurt.
Verder staat een verbouwing van de loodsen van de Amerikaanse legerbasis op stapel, werkzaamheden voor de Nederlandse marine en uitbreiding van de gevangenis.
Productie
Terugblik 2021
Door het groeiend aantal hotels en appartementen heeft Productie beter gedraaid dan normaal. Betonindustrie Brievengat heeft veel meer beton verkocht. Een bijzonder mooie ontwikkeling is het 3D-printen van huizen, een nieuw concept dat in 2021 met een groot evenement is gelanceerd. Kurt: “We hebben een betonprinter aangeschaft – de eerste op Curaçao – waarmee we snel en goedkoop huizen kunnen bouwen. Hiermee willen we het goedkopere marktsegment bedienen. Onze insteek is dat meer mensen een betaalbare woning kunnen kopen dankzij dankzij 3D-printing.” Het eerste huis is inmiddels gereed; voor 2022 zijn veel aanvragen binnengekomen.
Ook A&M Cement Company zag een stijging van de verkoop van bulkcement afgelopen jaar, met name de export naar Bonaire was aanzienlijk hoger dan begroot.
Vooruitzichten 2022
Mijnmaatschappij Curaçao heeft in 2021 een groot contract gewonnen voor de levering van fosfaat de komende vijf jaar aan Guyana. Ook wordt de levering van speciale kalksteenkorrels voor waterfiltering aan de Verenigde Staten uitgebreid, net als de levering van zand en grind aan Aruba. Betonindustrie Brievengat gaat leveren aan een aantal prestigieuze projecten op Curaçao; het bekendste is het Piscadera-project, dat met zeven torens de eerste hoogbouw op het eiland gaat worden.
Klanttevredenheid
CWM en BWM hanteren sinds 2020 een nieuwe methodiek om de klanttevredenheid te meten, waardoor de respons van klanten flink is gegroeid. Wendell: “Met de eindfactuur sturen we een klanttevredenheidsformulier mee. CWM en BWM scoorden in 2021 allebei een 4 (op een schaal van 1 tot 5) voor de geleverde diensten en producten, een mooie score.” Ook de overige bedrijven binnen de regio Curaçao & Bonaire hebben tevreden klanten. Kurt: “Wij staan bekend als betrouwbaar, professioneel en klantgericht. Wij ontzorgen en komen onze afspraken na. Die ‘Europese’ mentaliteit levert ons een sterk voordeel op in het Caraïbisch gebied. Bovendien hebben we een jong, gedreven en enthousiast team. Dat spreekt klanten aan.”
Duurzaamheid en circulariteit
Binnen de beperkte mogelijkheden op de eilanden doet het Cluster Caribbean zo veel mogelijk aan recycling van materialen en het gebruik van duurzame energie – zo hebben de kantoorgebouwen zonnepanelen. Wanneer gebouwen worden gesloopt, wordt het beton zo veel mogelijk hergebruikt. Kurt: “We hebben een systeem voor cementrecycling: daarmee scheiden we restbeton in water, zand en cement zodat we de verschillende onderdelen opnieuw kunnen gebruiken. Op Curaçao hebben we ook een fabriek waar we met een filtersysteem motorolie tot drie keer kunnen hergebruiken en we hergebruiken water.” Ook in de infrasector is een duurzame aanpak nog niet zo gebruikelijk. CWM wil een trendsetter zijn, door gefreesd asfaltbeton van bestaande wegen te hergebruiken in nieuw asfaltbeton. De productiekosten zijn lager en het voorkomt vervuiling. Het streven is om in Q3 2022 met een pilotproject te beginnen. Ook op Bonaire start een pilotproject in 2022 om materialen uit oud asfalt te recyclen met de zogeheten bit-foam recyclingtechniek. Wendell: “Bonaire wil zich meer profileren als een schoon en duurzaam eiland voor toeristen. Duurzaamheid in alle economische sectoren wordt daarmee ook steeds belangrijker.”
Maatschappelijk verantwoord ondernemen
Janssen de Jong Groep steunt al sinds 1998 Stichting Signaal Sosial, opgericht om de leefomstandigheden te verbeteren van kansarme kinderen op Curaçao & Bonaire. De stichting verstrekt onder meer leermiddelen en lunchmaaltijden aan scholen, verzorgt naschoolse opvang en verbetert de accommodatie.
CWM heeft de afgelopen vier jaar de bekende atleet Churandy Martina, geboren op Curaçao, gesponsord op zijn weg naar de Olympische Spelen. In 2021 is een film over zijn leven gemaakt, met alle uitdagingen en obstakels die hij is tegengekomen. De film vertelt de boodschap ‘Geef nooit op, ga door’ en vormt daarmee een inspiratiebron voor de lokale jeugd. CWM heeft samen met Stichting Signaal Sosial ervoor gezorgd dat de film op alle basisscholen is vertoond.
Ook BWM ondersteunt jaarlijks nog andere initiatieven voor de samenleving. Zo heeft het bedrijf in 2021 onder meer een fundraising onder collega’s gehouden voor hulp aan slachtoffers van de aardbeving in Haïti, een land waar een aantal medewerkers een sterke band mee heeft. Ook heeft BWM een donatie gegeven aan een lokale voetbalvereniging waar vanwege een brand alle tenues van de jeugdteams verloren waren gegaan.
Aruba
Algemeen Bouwbedrijf Albo Aruba en Arubaanse Wegenbouw Maatschappij (AWM) hebben een lastig, uitdagend jaar achter de rug.
Terugblik 2021
“Toerisme is dé pijler onder de economie van Aruba”, begint Gerco Rijkers, directeur van Albo Aruba. “Die sector is helemaal ingestort na twee jaar coronapandemie. In 2020 konden we het nog opvangen doordat projecten doorliepen die al vóór corona waren gestart. Maar in 2021 waren investeerders huiverig geworden om nieuwe plannen te ontwikkelen.” Ook aanbestedingen van de overheid bleven uit door gebrek aan financiële middelen. Daar komt nog bij dat Aruba als eiland niet alleen last heeft van de wereldwijde schaarste in producten, maar ook van de fors gestegen kosten voor zeetransport. “Dat levert veel logistieke uitdagingen op”, zegt Gerco. “We moeten nóg langer van tevoren onze materialen bestellen.”
Trots
De gevolgen werden behoorlijk gevoeld door de twee bedrijven. Toch hebben we alle medewerkers aan boord kunnen houden, iets waar Matthijs Bijen, directeur van AWM, trots op is: “Gelukkig hadden we eerder al goede afspraken gemaakt in onze cao. We hebben niemand hoeven ontslaan en samen de lastige tijd kunnen doorstaan.” Werkzaamheden die doorgingen waren onder meer het onderhoud van het gerechtsgebouw, een parkeerplaats bij Crown, onderhoud aan de marinierskazerne en de renovatie van twee bankgebouwen bij het vliegveld.
Vooruitzichten 2022
Samen met drie lokale partijen werken beide bedrijven in 2022 verder aan het Gateway 2030 Phase 1A-project: uitbreiding van de vertrekhal van de luchthaven en een nieuw gebouw voor de bagage-afhandeling. Dit project loopt door tot 2023. Ook het WEB Recip IV-project – uitbreiding van de stroomcapaciteit op Aruba – vindt weer doorgang, nadat dit project afgelopen jaar was vertraagd. Nieuwe projecten zijn de renovatie van de brandweerkazerne San Nicolas en de aanleg van een rotonde bij Palm Beach. Het toerisme is redelijk aan het herstellen, al blijft het kwetsbaar voor mogelijk nieuwe maatregelen vanwege de pandemie. Gerco: “We zien gelukkig dat er weer wordt nagedacht over investeren.” Matthijs: “Ik ben gematigd positief over 2022. De vraag trekt weer aan. Wel is er stevige concurrentie, die de prijzen omlaag drukt.”
Circulariteit
Albo Aruba en AWM doen actief aan recycling, zeker op het gebied van infrastructuur. Matthijs: “We hebben de afgelopen jaren veel geïnvesteerd in faciliteiten voor de recycling van asfalt. Dat doen we niet vanuit wet- en regelgeving – die prikkel ontbreekt nog op Aruba – maar omdat we het belangrijk vinden bij te dragen aan een beter milieu. Restmaterialen van onze bouwprojecten gebruiken we zo veel mogelijk. Bouwmaterialen die we over hebben, verkopen we aan andere partijen. Daar waar het kan, zoeken we altijd naar een duurzame oplossing.”
Maatschappelijk verantwoord ondernemen
Op sociaal vlak ondersteunen Albo Aruba en AWM kleine lokale organisaties met materialen en technisch support. Gerco: “Denk aan de levering van hekken voor een evenement, assistentie bij een transport of het maaien van een voetbalveld voor een toernooi. Dat is de eilandcultuur: we zijn betrokken bij de samenleving en helpen elkaar. Er komen altijd veel aanvragen binnen, onze voorwaarde is wel dat ze een niet-commerciële doelstelling hebben.”
Acropolis Curaçao
