178 web

‫پێشکه‌وتن‬

‫‪178‬‬

‫‌ژماره‬ ‫ئاداری ‪2012‬‬

‫مانگنامه‌یه‌کی رۆشنبیرییه‌ یه‌کێتی الوانی دیموکراتی کوردستان ده‌ریده‌کات‬

‫‪11‬ی ئادر‬ ‫چەسپاندنی مافی یاسایی‬ ‫كوردستان‬ ‫‪March 2012 No 178‬‬

‫دووەمین كۆنفراسی نەتەوەیی‬ ‫الوانی هەر چوارپارچەی كوردستان بەرێوە چوو‬

‫‪www.lawanikurdistan.org‬‬

‫«بۆ ماوەی چل پەنجا‬ ‫ساڵ میللەتی ئەڵمانیا‬ ‫جیا كرایەوە‪ ،‬لە‬ ‫کۆتاییدا یەكیان‬ ‫گرتەوە‪ ،‬هەروەها دوو‬ ‫میللەتی جیاواز لە‬ ‫چوارچێوەی چیكسلۆڤاکیا‬ ‫پێكەوە بەسترانەوە‪،‬‬ ‫کەچی هەر جیا‬ ‫بوونەوە»‬

‫ پێشکه‌وتن‬

‫‪1‬‬

‫‪March 2012 No 178‬‬

‫بەشداری یەكێتی الوان لە ‪٢٤‬ەمین كۆنگرەی كۆمۆنیتی الوانی دیموكراتی ئەوروپا‬

‫ پێشکه‌وتن‬

‫‪2‬‬

‫مانگنامه‌یه‌کی رۆشنبیرییه‌ یه‌کێتی‬ ‫الوانی دیموکراتی کوردستان‬ ‫ده‌ریده‌کات‬

‫ل‪٢‬‬

‫تێڕوانینێكی یاسایی و سیاسیی بۆ مەسەلەكانی‬ ‫كورد و كۆنگرەی نەتەوەیی‬

‫خاوه‌ن ئیمتیاز‪:‬‬ ‫ئومێد خۆشناو‬ ‫سه‌رنووسه‌ر‪:‬‬ ‫ئاڤان حه‌م ‌ه ساڵح‬

‫‪0750 446 1301‬‬ ‫‪avanpirs@yahoo.com‬‬

‫جێگری سه‌رنووسه‌ر‪:‬‬ ‫شاخه‌وان عومه‌ر سلێمان‬ ‫‪0750 448 0225‬‬

‫‪shaxawanlawan@yahoo.com‬‬

‫ل‪٢٤‬‬

‫لە یادی ‪3/16‬‬ ‫هەڵەبجە دەیەوێت پێ بنێتە قۆناغێكی نوێ لە‬ ‫ئاوەدانكردنەوە‬

‫ستافی په‌یامنێران‪:‬‬ ‫هه‌ولێر‪:‬‬ ‫توانا شیخانی‬ ‫شاخه‌وان ره‌زا‬ ‫ئه‌رشه‌د شوانی‬ ‫نه‌خشه‌ساز‪:‬‬ ‫فوئاد یوسفی‬ ‫ماڵپه‌ڕ‪:‬‬

‫‪www.lawanikurdistan.org‬‬ ‫ناونیشان‪ :‬هەولێر‪ -‬بارەگای مه‌کته‌بی‬ ‫سکرتارییه‌تی یەكێتی الوانی دیموكراتی‬ ‫كوردستان–پشت ئه‌نجومه‌نی وه‌زیران‬

‫ل‪٢٩‬‬

‫ئیتالیا ‪ -‬یەكێتی الوانی دیموكراتی كوردستان‬ ‫لە ‪٢٤‬ەمین كۆنگرەی كۆمۆنیتی الوانی دیموكراتی‬ ‫ئەوروپادا بەشداری کرد‬

‫وتــار‬

‫‪March 2012 No 178‬‬

‫تێڕوانینێكی یاسایی و سیاسیی بۆ مەسەلەكانی كورد و‬ ‫كۆنگرەی نەتەوەیی‬

‫د‪.‬نەژدەت ئاكرەیی*‬

‫لە جەنگی یەكەمی‬ ‫جیهانی‪ ،‬كوردستان و‬ ‫چارەنووسی سیاسی‬ ‫لەسەر بنەماكانی‬ ‫بەرژەوەندی نەوت و‬ ‫جوگرافی و ستراتیژیی‬ ‫سیاسی لە نێوان‬ ‫دەوڵەتان دابەش كرا‬ ‫ پێشکه‌وتن‬

‫‪4‬‬

‫كورد بە یەكێك لە گروپە ئتنیە هەرە‬ ‫گەورەكانی جیهان هەژمار دەكرێت كە‬ ‫تاوەكو ئێستا خاوەن دەوڵەتی خۆیان نین‪،‬‬ ‫هەرچەندە هەموو تاكێك خاوەن هەستی‬ ‫خۆیەتی لە هەمبەر واڵتێكی تایبەت بە‬ ‫خۆیان بۆ كوردستان كە دابەش كراوە‪.‬‬ ‫بۆیە مەسەلەی كورد جۆرە ئاڵۆزییەكی‬ ‫نێۆخۆیی و هەرێمی و نێودەوڵەتی تێدایە‬ ‫لە نێوان چارەسەری نادیموكراسی و دان‬ ‫نەنانی دەستووری و یاسایی ومامەڵەی‬ ‫جیاكاری بااڵدەستی و ب��اری نائاسایی‬ ‫و باری عورفی تەنگەژە لە مامەڵەكردن‬ ‫لە الی��ەن ئ��ەو زۆری��ە پێداویستیەكانی‬ ‫بەرژەوەندی جوگرافیای سیاسی وای كرد‪،‬‬ ‫كورد گەلێكە خاوەن خودمەندی خۆیەتی‬ ‫بۆیە داوای بوونی كیانی سیاسی خۆی‬ ‫دەكات‪.‬‬ ‫ئینسایكلۆپیدیایی‬ ‫خوێندنەوەیەكی‬ ‫سەبارەت بە كورد ئاماژە بەوە دەكات كەوا‬ ‫لە ڕووی ڕەگەز و زمانەوە لە كۆمەڵگای‬ ‫ئاری هیندۆ ئەوروپین و خاوەن پێگەیەی‬ ‫جیوبۆتیكی تایبەتن لە نێوان بەرزاییەكانی‬ ‫ئاسیای رۆژئ���اوا و چیاكانی ئ���ارات و‬ ‫زاگ���رۆس و گ��ردەك��ان��ی ئ��ەن��ادۆڵ‪ ،‬كۆی‬ ‫گشتی روپێویەكەی نزیكەی ‪ 500‬هەزار كم‬ ‫دووجایە كۆی ژمارەیان پتر لە ‪ 40‬ملیۆنە‬ ‫نیشتیمانەكەیان بە جۆراوجۆری كەش و‬ ‫هەوا روپێو و سامانی سروشتی وەك نەوت‬ ‫و گاز و ئاو و كانزاكانی تر ناسراوە‪.‬‬ ‫ئەگەر زیاتر بچینە نێو خوێندنەوەی‬ ‫مێژووی مەسەلەی ك��ورد‪ ،‬ئ��ەوەم��ان بۆ‬ ‫دەردەكەوێت كەوا لە جەنگی چاڵدێران‬ ‫كوردستان لە نێوان عوسمانیەكان و‬ ‫سەفەوییەكان ساڵی ‪ 1514‬جیاكرایەوە‪،‬‬

‫لە سەدەی نۆزدەهەم كۆمەڵێك میرنشینی‬ ‫كورد هاتنە كایەوە لە ئەنجامدا دەوڵەتی‬ ‫عوسمانی دەستی بەسەریاندا گ��رت و‬ ‫ك��اردان��ەوەی ك��ورد پەیدابوونی هەستی‬ ‫نەتەوایەتی بوو‪ ،‬لە بەرامبەردا شانبەشانی‬ ‫گەالنی دیكە وەك ئەرمەن و عەرەب كە‬ ‫داواكاری چاكسازی دەستووریان كرد‪ ،‬لە‬ ‫هەمان كاتدا ئەم ناوچەیە جۆرە ملمالنێكی‬ ‫كۆلۆنیالیزمی تیایدا بەدی دەكرا لە نێوان‬ ‫بەریتانیا‪ ،‬فەرەنسا‪ ،‬ڕوسیا‪ ،‬ئەڵمانیا‪،‬‬ ‫پاشان لە جەنگی یەكەمی جیهانی ‪-1914‬‬ ‫‪ 1918‬كوردستان دابەشكراو و چارەنووسی‬ ‫سیاسیان لەسەر بنەماكانی بەرژەوەندی‬ ‫نەوت و ئەمنی و جوگرافی و ستراتیژی‬ ‫سیاسی لە نێوان دەوڵەتان كرا دژ بە‬ ‫بەڵێنەكانی سەرۆك ولسن لە كۆنگرەی‬ ‫ئاشتی ‪ 1919‬ماددەكانی ‪ 66 -62‬لە‬ ‫پەیماننامەی سیڤەر‪ ،‬چونكە بابەتەكە‬ ‫پاش پەیماننامەی لۆزان بەو شێوەیە هاتە‬ ‫كایەوە‪ ،‬بە دابەشكراوی كورد لەسەر ئێراق‪،‬‬ ‫توركیا‪ ،‬ئێران‪ ،‬سوریا‪ ،‬یەكێتی سۆڤیەتی‬ ‫پێشوو پ��اش ی��ەك�لاك��ردن��ەوەی كێشەی‬ ‫ویالیەتی موسڵ بە ئێراقەوە و چەسپاندنی‬ ‫سنوری نێودەوڵەتی لە نێوان توركیا و‬ ‫ئێراقەوە بە هێڵی بروكسل لە راسپاردەكان‬ ‫هاتبوو كە كورد دەبێ جۆرە حوكمێكی‬ ‫نێوخۆیان هەبێت‪ ،‬لە راستیدا دابەشكردنی‬ ‫كوردستان مانای ئەوە نادا ئەم دەوڵەتانە‬ ‫زاڵبوون بەسەر كورددا‪ ،‬چونكە ئینتمای‬ ‫كورد بۆ ئەم دەوڵەتانە تەنها بۆ ناو بوو‪،‬‬ ‫چونكە ئەم جۆرە سیاسەتە دژ بە ویستی‬ ‫نەتەوایەتی ك��ورد ب��وو لە چوارچێوەی‬ ‫بەرژەوەندییە نێودەوڵەتییە ستراتیژییەكان‬ ‫و جوگرافیای سیاسی بوو‪ .‬لەپاش جەنگی‬

‫وتــار‬

‫‪March 2012 No 178‬‬

‫‪www.lawanikurdistan.org‬‬ ‫ پێشکه‌وتن‬

‫دووەم��ی جیهان ‪ 1945-1939‬مەسەلەی‬ ‫ك��ورد ب���ەرەو ئاقارێكی ئ��اڵ��ۆزت��ر چوو‬ ‫كێشەیەك لە رۆژهەاڵتی ناوەڕاستی لە‬ ‫دژیەكیەك لە نێوان خەباتی نەتەوایەتی‬ ‫كورد بۆ مافی چارەی خۆنووسین و دان‬ ‫نەنانی رژێمەكانی ئەو دەوڵەتانەی كە‬ ‫كوردستانیان بەسەر دابەش كراوە بە مافە‬ ‫نەتەوەییە ڕەواكانی كورد‪ ،‬بۆیە ئەزمونی‬ ‫دوای ش��ەڕ ئ��ەوەی سەلماند ئاشتی و‬ ‫ئاسایش و سەقامگیر نابێت لە رۆژهەاڵتی‬ ‫ناوەراست بەبێ چارەسەر كردنی مەسەلەی‬ ‫كورد‪.‬‬ ‫لە راستیدا مەسەلەی ك��ورد خۆی لە‬ ‫هاوسەنگیەكی ئاڵۆزدا دەبینێتەوە‪ ،‬چونكە‬ ‫ئەم دەوڵەتانەی كوردستانیان بەسەردا‬ ‫داب��ەش��ك��راوە(ئ��ێ��راق‪ ،‬توركیا‪ ،‬ئێران‪،‬‬ ‫سوریا) بە دەوڵەتی ناسیۆنالیزم دەناسرێن‬ ‫ئەمەش دژایەتی كردنی راستیەكانی مێژوو‬ ‫و جوگرافیا دەسەلمێنن‪ ،‬كورد خاوەنی‬ ‫ئەم نیشتیمانەن ئەم دەوڵەتانەی لەسەر‬ ‫بنەمای سیاسەتی تواندنەوەی نەتەوایەتی‬ ‫سەیری مەسەلەی ك��وردی��ان ك��ردووە و‬ ‫بەترسناكی لەسەر ئاسایشی نەتەوەیی‬ ‫خۆیان هەژمار كرد‪ ،‬چونكە وایان هەست‬ ‫دەكرد ئەگەر دان بە مافە نەتەوەییەكانی‬ ‫كورد بنێن ئەوە تووشی پارچە پارچەیی‬ ‫دەبن‪ .‬بۆیە بزاڤی رزگاریخوازی نەتەوەیی‬ ‫كورد هەر لە ناوەراستی سەدەی نۆزدەهەم‬ ‫و تاوەكو ئێستا كە لە خەباتێكی سیاسی‬ ‫و چەكداری مەشروع دایە بۆ داننان بە‬ ‫مافە نەتەوەییەكان‪ ،‬توانی لەم ب��وارەدا‬ ‫سەركەوتنی سیاسی و دبلۆماسی بێنێتە‬ ‫كایەوە بە تایبەتی لە كوردستانی ئێراق و‬ ‫توركیا و ئێران و سوریا خەباتی سیاسی‬ ‫تا ڕادەی��ەك چەكداری بەردەوامە لەسەر‬ ‫بنەماكانی یاسای نێودەوڵەتی لە گەڕان و‬ ‫پشت بەستنی بە مافی چارەی خۆنووسین‬ ‫وەك مافێكی یاسایی ڕەوا‪.‬‬ ‫ئەوەی لەسەرەوە ئاماژەمان پێ كردن‬ ‫لە دەرئەنجامیدا دەگەینە راستییەك‬ ‫ئەویش ئ��ەوەی��ە ك��ەوا مەسەلەی كورد‬ ‫ئێستاكە گەیشتۆتە ئاستی قەیرانێكی‬

‫نێودەوڵەتی لە رۆژه��ەاڵت��ی ن��اوەراس��ت‪،‬‬ ‫راستە لە كوردستانی ئێراق هەرێمێكی‬ ‫فیدڕاڵی دانپێراو لە دەس��ت��ووری ‪2005‬‬ ‫هەیە‪ ،‬بەاڵم پاش ماوەیەكی زۆر بومەلەرزە‬ ‫سیاسیەكەی ئێراق ‪ 2003‬تاوەكو ئێستاكە‬ ‫جۆرە تەمومژییەك هەیە لە چارەنووسی‬ ‫سیاسی‪ ،‬بە تایبەتی لە مەسەلەكانی سامان‬ ‫و دەسەاڵت و سنور و بودجە و پێشمەرگە‬ ‫و ئاڵۆزییەكانی ناوخۆ و دەرەوەی هەرێم‪،‬‬ ‫بۆیە مەسەلەیەكی گرنگ دێتەكایەوە‬ ‫ئەویش ئەلتەرناتیڤی تال ئەمەش پەیوەستە‬ ‫بە كۆمەڵێ فاكتەری نێوخۆ و دەرەوە‪،‬‬ ‫چارەنووسی سیاسی دەوڵەتی ئێراقی تازە‬ ‫ئەگەر كورد نەبایە ئەم دەوڵەتە مانەوەی‬ ‫نەدەبوو‪.‬‬ ‫ه��ەروەه��ا خوێندنەوەی بیلۆگرافیای‬ ‫دەس��ت��ووری و یاسایی ل��ە توركیا كە‬ ‫لە ساڵی ‪ 1923‬هاتە ك��ای��ەوە ه��ەر بە‬ ‫(‪)1982/1961/1924‬‬ ‫دەستوورەكانی‬ ‫یاسای ئەمنی توركی ‪ 1925‬یاساكانی‬ ‫(‪ )1960/1951/1934‬پ��ەی��وەس��ت بە‬ ‫مامەڵەی شۆڤینیانەی لەگەڵ كورد‪ ،‬یاسای‬ ‫‪ 648‬ی ‪ 1946‬پەیوەست بە قەدەغەكردنی‬ ‫دامەزراندنی حزبە سیاسیەكان لەسەر‬ ‫بنەمای نەتەوەیی‪ ،‬وە یاساكانی دادگای‬ ‫ئەمنیەتی دەوڵەت ‪ ،1971‬باری نائاسایی‬ ‫‪ ،1976‬ی��اس��ای ‪ ،1982/285‬یاسای‬ ‫ڕووب��ەڕووب��وون��ەوەی تیرۆر ‪،1991/373‬‬ ‫یاسای جێنشینی نەتەوەیی ‪،1992/2483‬‬ ‫ئەمانە هەموویان پێویستیان بە شیكردنەوە‬ ‫هەیە‪ ،‬ب��ەاڵم گۆڕانكارییە سیاسیەكان‬ ‫سەرەتای نەتەوەكانی توركیا ئاماژە بەوە‬ ‫دەكەن بە بوونی دوو جۆرە سیاسەت نەك‬ ‫یەكێكیان نوێنەرایەتی كەمالیزم دەكات‬ ‫و ناسیۆنالیزمە توركەكان نەوەی تریان‬ ‫ڕەوتی نوێ كردنەوەی سیاسی كە خۆی‬ ‫دادپەروەری و گەشەپێدان و باڵی چەكداری‬ ‫لە ئەنجومەنی ئاسایشی نەتەوەیی توركی‪،‬‬ ‫سیاسەتەكان پارتی كرێكارانی كوردستان‬ ‫وای ك��رد ك��ەوا ئ��ەم ج��ۆرە ك��ردن��ەوەی‬ ‫دیموكراسی بەرامبەر بە كورد كە هەرچەندە‬ ‫بە سیستی دەڕوات زیاتر پێویستی بە‬

‫توێژینەوە هەبێت‪ ،‬چونكە لە بنەڕەتدا‬ ‫زۆر لەسیاسەتەكانی ئەمنی قەومی توركی‬ ‫بەرامبەر كورد‪ ،‬گۆڕانكارییەكانی زۆرییان‬ ‫لەسەر نێودەوڵەتی کێشەکە رێگەی خۆی‬ ‫هەیە لەم بوارەدا‪ ،‬چونكە ناوچەكە بەرەو‬ ‫گۆڕانكارییەكی ئەمنی هەرێمی دەچێ‪.‬‬ ‫سەبارەت بە ئێران هەر لە دەستوورەكانی‬ ‫‪1906 ،1979‬ی هەموار ك��راو لە ساڵی‬ ‫‪1989‬وە لە خوێندنەوەی بۆچوونەكانی‬ ‫پەرلەمانی ئێران و سیاسەتەكانی بەبرەو‬ ‫ك��راو هیچ گۆڕانكاریەكی ئەوتۆ بەدی‬ ‫ناكرێت‪ ،‬كێشەی ك��ورد پەیوەستە بە‬ ‫ڕۆڵ��ی ئۆپۆزسیۆن و چ��االك��ی سیاسی‬ ‫بزاڤی ڕزگ���اری خ��وازان��ەی بە تایبەتی‬ ‫ئ��ەگ��ەر بزانین دەرف��ەت��ێ��ك��ی دێ��ری��ن لە‬ ‫كۆماری مهاباد خۆی دەبینێت‪ ،‬ملمالنێی‬ ‫نێوخۆیی باڵە سیاسیەكان دوو سێی‬ ‫ئەتۆمی پەیوەندی بە نێودەوڵەتی و‬ ‫هەرێمەكانی ئێران ئەم بابەتانە دەبنە‬ ‫شیكردنەوە بە شیكردنەوەیەكی ستراتیژی‬ ‫لە رۆشنایی گۆڕانكاریەكانی ناوچەكە‬ ‫و هەڵبژاردنی داهاتووی ئێران‪ ،‬ئەوەی‬ ‫تێبینی دەكرێت چەقی جموجۆڵی سیاسی‬ ‫ك��وردی لە ئێران و ت��ای هاوسەنگە لە‬ ‫جموجۆڵی چەكداری ئێران بە سیستەمە‬ ‫سیاسیەكەی تازەكەی ئێستاش كە لە‬ ‫ماددەكانی (‪ )176/107/15/9‬دەستووری‬ ‫‪ 1989/1979‬دەخوێندرێتەوە سەبارەت‬ ‫ی���ەك پ��ارچ��ەی��ی و زم��ان��ی ف��ارس��ی و‬ ‫مەرجەعیەتی ڕوحی‪.‬‬ ‫ئەنجومەنی ئاسایشی ن��ەت��ەوەی��ی و‬ ‫ویالیەتی فەقیهـ وا دەكات كەوا كارتەكان‬ ‫بە تەواوەتی جۆرە تێكەواڵویەكی پێوە‬ ‫دی��ار بێت خوێندنەوەی سیاسەتەكانی‬ ‫یاسای سوریا دەربارەی كورد بەتایبەتی‬ ‫یاسای باری نائاسایی ‪ 1962/93‬دەربارەی‬ ‫نەدانی ناسنامەی سوری بە كورد یاسای‬ ‫‪ 1962/ 1962/19،1‬دەرب����ارەی ب��اری‬ ‫نائاسایی لە كوردستانی رۆژئ��اوا یاسای‬ ‫‪ 1969/276‬ك��ەوا بە زەق��ی كوردەكان‬ ‫ب��ە بێگانە ه��ەژم��ار دەك��رێ��ن و خ��اوەن‬ ‫ڕەگ��ەزن��ام��ە نابن‪ ،‬ئ��ەوان��ەش سیاسەتی‬

‫‪5‬‬

‫وتــار‬

‫‪March 2012 No 178‬‬

‫ پێشکه‌وتن‬

‫‪6‬‬

‫ئاسایشی نەتەوەیی ئەم واڵتە دەنوێنن‬ ‫ب��ەرام��ب��ەر ب��ە م��ەس��ەل��ەی ك���ورد‪ ،‬ب��ەاڵم‬ ‫پێشهاتە سیاسیەكانی ئێستای سوریا‬ ‫پرسیارێكی گرنگ دەخاتە ڕوو ئەویش‬ ‫نەئۆپۆزسیۆنی سوری نە ڕژێمی سوری‬ ‫بە چاكی لە مەسەلەی كورد نەگەیشتوون‪،‬‬ ‫بۆیە بزاڤی ڕزگاریخوازی كورد لە سوریا‬ ‫لە بەرامبەر ئەزموونێكی مێژوویی گەورە‬ ‫دایە لەم ب��وارەدا بە ئەزموونی كورد لە‬ ‫ئێران دەچێت پ��اش شۆرشی ئیسالمی‬ ‫‪ .1979-1978‬پاش ئەم خوێندنەوانەلە‬ ‫سیاسەتەكانی ئاسایشی نەتەوەیی ئەو‬ ‫واڵت��ان��ەی ك��ە كوردستانیان ب��ەس��ەردا‬ ‫دابەشكراوە كۆمەڵێك پرسیار دێنتەكایەوە‬ ‫ئەویش ئەرك و بەرپرسیارەیەتی مێژوویی‬ ‫ئێستای بزاڤی ڕزگاریخوازی كورد لە دیدی‬ ‫ئاسایشی نەتەوەیی كورد دەبێ چۆن بێ؟‬ ‫بە چ میكانزمێك كار بكرێت؟ لەسەر چ‬ ‫بنەمایەك؟ هێز‪ ،‬ئابوری‪،‬دیپلۆماسیەت؟‬ ‫ل��ە راس��ت��ی��دا ل��ە ڕوان���گ���ەی ئاسایشی‬ ‫نەتەوەیی ئ��ەوە دەخوێندرێتەوە جۆرە‬ ‫بۆشاییەكی ئەكادیمی ستراتیجی هەیە‬ ‫بۆ ئ��ەم مەسەلەیە‪ ،‬ب��ەاڵم پارچەكانی‬ ‫دیكەی كوردستان ڕووبەڕووی ئەو ڕاستیە‬ ‫دەبنەوە كە هەرێمی كوردستانی ئێراق و‬ ‫پاراستنی ئەركی هەمووانە و بە وانیشەوە‪،‬‬ ‫بۆیە دەبێ سیاسەتەكانیان لە ڕوانگەی‬ ‫بەرژەوەندییەكانی ئاسایشی نەتەوەیی‬ ‫بێت كلیلی س��ەرەك��ی ئ��ەم مەسەلەیە‬ ‫خۆی لە ئەنجامدانی كۆنگرەی نیشتیمانی‬ ‫و نەتەوەیی ك��ورد دا دەنوێنێ لەسەر‬ ‫بنەماكانی ئازادی دیموكراسی لە ڕوانگەی‬ ‫خوێندنەوەی گۆڕانكاریە سیاسیەكانی‬ ‫جیهان و دەربارەی جیهانگیری و بنەماكانی‬ ‫دیموكراسی و مافی مرۆڤ‪ ،‬ئەكتیڤكردنی‬ ‫چاالكی دیپلۆماسی و ئەكادیمی و ئابوری‬ ‫بەلۆبی كردنی ئابوری و سیاسی زیاتر‬ ‫توێژینەوەی ئەكادیمی لەم بوارەوە‪ ،‬جگە‬ ‫ل��ەم��ەش ل��ەس��ەر بنەمای ئ���ەوەی ك��ورد‬ ‫گەلێكە هەرەشەی نەمانی لێدەكرێت بۆیە‬ ‫كاردانەوەی خۆی هەیە‪ ،‬ئەمەش وای كردووە‬

‫كە چارەسەرنەكردنی ئەم كێشەیە ناوچەكە‬ ‫بەرەو بومەلەرزەیەكی سیاسی بەهێز ببات‬ ‫بەرەو گۆڕانكاری نەخشەی سیاسی بچین‪،‬‬ ‫چونكە كارتە بەهێزەكانی پەیوەست بە‬ ‫نەوت و ئاو و كەشو ه��ەوای جۆراوجۆر‬ ‫و پێگەی جیۆپۆلەتیك و ستراتیژی‬ ‫وادەكات كەوا كورد ژمارەیەكە لە ناوچەی‬ ‫ڕۆژهەاڵتی ناوەراست‪ ،‬بۆیە لە گۆڕانكاریە‬ ‫نێوخۆیی و هەرێمی و نێودەوڵەتیەكان‬ ‫حسابێكی تایبەت ب��ۆ خ��ۆی��ان دەك��ەن‬ ‫بۆیان دەكرێت جارێكی تر نابنە قوربانی‬ ‫مێژوو و جوگرافیای سیاسی‪ ،‬لەسەر ئەم‬ ‫بنەمایە كاتی ئەوە هاتووە ستراتیژیەتێكی‬ ‫ئاسایشی نەتەوەیی هەبێت بۆ گەیشتن بە‬ ‫ئامانج كە لە چوارچێوەی خەون دەرچووە‬ ‫ب���ەرەو ئ���ەرزی واق��ع ئ��ەوی��ش دەوڵ��ەت��ە‪،‬‬ ‫مەسەلەی كورد لە ئاستی مرۆڤایەتی و‬ ‫بە نێو دەوڵەتی بوون دەرچ��ووە بەرەو‬ ‫ئاستی ئەزمەیەكی هەرێمی و نێودەوڵەتی‪،‬‬ ‫دەبێ ئەو دەوڵەتانەش بزانن كەوا جیهانی‬ ‫ئەمڕۆ جیهانی هەستانەوەی (الصحوە‬ ‫االسنی) بەبێ چارەسەری دیموكراسی‬ ‫عادیالنە خۆیان لەبەرامبەر بومەلەرزەی‬ ‫سیاسی گەورە دەبیننەوە لە دەر ئەنجامدا‬ ‫دەڵێین مەسەلەی ك��ورد و دەوڵ��ەت لە‬ ‫دیدی ئاسایشی نەتەوەیی هەوڵدانە بۆ‬ ‫دابینكردنی قەوارەیەكی ستراتیژی بۆ‬ ‫پاراستنی بەرژەوەندیەكی زیندوو لەسەر‬ ‫بنەماكانی دیپلۆماسیەت و ئابوری و هێز‬ ‫لە نێوخۆ و دەرەوە بە خوێندنەوەیەكی‬ ‫مێژوویی نەتەوەیی بەرپرس و گونجاو دوور‬ ‫لە دروشم و سۆز و موزایەدەی سیاسی‪.‬‬ ‫ئەوەی گرنگە ئاماژەی پێ بكەین لەم‬ ‫ب��وارەوە ئەو گۆڕانكاریانەی ڕۆژهەاڵتی‬ ‫ناوەراست و كاریگەریان لەسەر مەسەلەی‬ ‫ك���ورد‪ ،‬ئ��ێ��م��ەوای دەخ��وێ��ن��ی��ن��ەوە ك��ەوا‬ ‫بەهاری كوردی لە ڕاپەڕینی ‪ 1991‬بەوە‬ ‫دەستی پێ ك���ردووە و ئەنجامەكەشی‬ ‫ئ��ەم ئ��ەزم��وون��ەی هەرێمی كوردستانی‬ ‫باشوورە‪ ،‬ئەم گۆڕانكاریانە بۆ پارچەكانی‬ ‫تری كوردستان كاریگەرییان دەبێت بە‬

‫شێوازی كاریگەرییان لەسەر سوریا‪ ،‬ئێران‬ ‫لە داه��ات��وودا‪ ،‬گۆڕانكارییەكانی توركیا‬ ‫ئێستاكە سوریا و توركیا پالێوران بۆ‬ ‫گۆڕانكاریەكی ئەوتۆ لە مەسەلەی كورد‬ ‫ئێرانیش پاش هەڵبژاردنەكانی داهاتوو‬ ‫سیناریۆیەكان ئاماژە ب��ەوە دەك��ەن بە‬ ‫فیدرالیزم بوونی توركیا و سوریا‪ ،‬بەاڵم‬ ‫ئێران بەرەو دی��اردەی دەچێت‪ ،‬ئەگەری‬ ‫لێدانی سەربازی تا ڕادەیەك دوورە‪ ،‬بۆیە‬ ‫لە ئەنجامی ئەم گۆڕانكاریانە نەخشەی‬ ‫سیاسی ناوچەكە گۆڕانی بەسەردا دێت‪،‬‬ ‫چونكە لە هەندێ حالەتدا لە سەردەمی‬ ‫جەنگ و قەیرانی نێودەوڵەتی‪ ،‬دەوڵەتی‬ ‫نوێ لە دایك دەبن‪ ،‬دوورنییە ئەگەرەكانی‬ ‫ڕاگەیاندنی دەوڵەت‪ ،‬بەاڵم بە شێوازێكی‬ ‫تا بكرێت ئاشتیانە و بە رێكەوتن‪ ،‬بەاڵم‬ ‫دەبێت ئامادەكاری دبلۆماسی و سیاسی‬ ‫بۆ بكرێت بۆ ئەم مەبەستەش ئۆرگان و‬ ‫تیمی تایبەت پسپۆری بۆ ئامادە بكرێت‬ ‫هەروەها خۆ ئامادەكاری ئابوری بودجەی‬ ‫هەبێت لە سوود وزەرگرتن لە وەبەرهێنانی‬ ‫كۆمپانیاكانی وەبەرهێنان لە هەرێمی‬ ‫كوردستان لە هەمان كاتدا لەسەر ئاستی‬ ‫ناوخۆیی گ��ۆڕان��ك��اری و چاكسازی لە‬ ‫سیستەمی حوكمڕانی و ئابوری و ئیداری‬ ‫و دادوەری و تەشریعی بكەین و یەك‬ ‫رێزی بپارێزین و نمونەیەكی سەركەوتوو‬ ‫لە پاراستنی مافەكانی مرۆڤ و ئازادیە‬ ‫گشتیەكان پێشكەش بكەین و ڕەوتی بە‬ ‫دیموكراسی بوون پەرە پێبدەین هەروەها‬ ‫دەبێت خ��اوەن سینارێو و ستراتیژبین‬ ‫و هێزە سیاسیەكان بە ئۆپۆزسیۆن و‬ ‫دەسەاڵتەوە بەشداربن لە دروست كردنی‬ ‫بریارە چارەنووسسازەكان‪ ،‬لە ئەنجامدا‬ ‫پرسی دەوڵ��ەت��ی ك��وردی سەركەوتن و‬ ‫بەهێزكردنی پرۆسەی نەتەوەیی دیموكراسی‬ ‫نیشتیمانی كورد بەرامبەر بە ئەجندای‬ ‫ئیسالمی سیاسی‪.‬‬ ‫* پسپۆر لە ئاسایشی نەتەوەیی‬

‫وتــار‬

‫‪March 2012 No 178‬‬

‫‪11‬ی ئادر‬ ‫چەسپاندنی مافی یاسایی كوردستان‬

‫بەدیهێنانی حوكمی زاتی‬ ‫بۆ گەلێكی پارچەكراوی‬ ‫بێ پشتیوان‪ ،‬یەكێكە لەو‬ ‫شاكارە مەزنانەی كە‬ ‫مێژووی كورد شانازی‬ ‫پێوە دەكات و بە هیچ‬ ‫كلۆجێك نامرێ‬

‫‪www.lawanikurdistan.org‬‬

‫عوسمان عەلی وەیس*‬

‫ پێشکه‌وتن‬

‫هەردوو ئیمپیراتۆریەتی ئیسالمی( شیعە و‬ ‫سوننە) دوور لە پێوەرە ئەخالقی و مرۆڤ‬ ‫دۆستیەكان‪ ،‬تەنانەت بنەما ئیسالمیەكانیش‬ ‫خاكی كوردستان نیان دابەشكرد‪ ،‬لە ‪1514‬‬ ‫وە تا ئەمڕۆ‪ ،‬ناوەندێكی كوردی ئیسالمی!‬ ‫ئەم دابەشبوونەی مەحكووم و پرۆتستۆ و‬ ‫شەرمەزار نەكردووە‪ ،‬تا بگاتە ئەوەی داوابكەن‬ ‫رێكەوتننامەكانی دواتر بە دژی مرۆڤایەتی و‬ ‫دژی پێوەر و رێساكانی ئیسالم بناسرێن‪.‬‬ ‫كاتێ دەوڵەتانی دەرەوەی ئیمپراتۆریەتی‬ ‫ئیسالمیش و خ��اوەن ئاینی پیرۆز و بااڵ‬ ‫(سایكس_ بیكۆ) یان بەست‪ ،‬لەدوو پارچە‬ ‫كردیانە چوار و زیاتر‪ ،‬هەریەكە لە نەتەوەكانی‬ ‫ناوچەكەش پێشوازییان لەم دابەشكردنە نەكرد‬ ‫و تا ئەمرۆش بەهەموو توانایەكی ماددی و‬ ‫مەعنەوی‪ ،‬بەهێز و قڕكردن و تواندنەوە‪،‬‬ ‫بە فەرزكردنی یاسای دژە مرۆیی كوردستان‬ ‫بەگشتی لە ژێر باڵی جەوروستەم دەناڵێنێ‪.‬‬ ‫كەواتە دۆزی ك��ورد‪ ،‬دۆزی نەتەوەیەكی‬ ‫پارچەكراوی زوڵ��م لێكراوە‪ ،‬كەخۆیشی لە‬ ‫مێژوودا ئامادەییی نەبووە یان لە ئاستی‬ ‫پێشهاتەكاندا نەبووە‪ ،‬چارەسەركردنیشی‬ ‫سروشتێكی ئاڵۆزی هەیە‪ ،‬چونكە كۆمەڵێ‬ ‫فاكتەری ناوخۆیی و_ نێودەوڵەتی رۆڵیان‬ ‫بینیوە لە دروستكردن و بەردەوامبوونی‪،‬‬ ‫لێرەوە رابوونی نیشتیمانی و نەتەوەیی خەڵكی‬ ‫كوردستان و شۆڕشەكانی لە چوارچێوەی‬ ‫بزاڤی ئازادیخوازی مرۆڤدۆستانەدا پۆلێن‬ ‫دەكرێن كە بۆ ئازادی و سەربەخۆیی گەالنی‬ ‫ژێردەستە و چەوساوە خەبات دەكات‪.‬‬ ‫دەوڵ��ەت��ان كە كۆمەڵی نێودەوڵەتیان‬ ‫دروستكرد لەسەر بنەمای پرەنسیپی نەتەوەیی‬ ‫بونیادنرا‪ ،‬كە سەرۆك وڵسن چواردە خاڵەكەی‬ ‫راگەیاند ‪ 1918/12/18‬ب��وو بە خاڵێكی‬

‫وەرچ��ەرخ��ان‪ ،‬بەندی دوازدەی���ەم كە مافی‬ ‫چارەنووسی تێدا هاتبوو بۆ هەموو نەتەوەكان‬ ‫بوو نەك تەنها بۆ عەرەب و ئەوانی تر‪.‬‬ ‫كاتێ پەیماننامەكان لەسەر حیسابی مافی‬ ‫ك��ورد و جەستەی كوردستان بەستران(‬ ‫گوایە بۆ پاراستنی بەرژەوەندی زلهێزەكان و‬ ‫ئارامی سەقامیگری ناوچەكە‪ ،‬تا ئەمرۆش ئەم‬ ‫سەقامگیریە نەهاتۆتەدی)‪ ،‬ڕابوونی كوردان‬ ‫كە لە هەمبەر كێشەی خاك و زمان و كولتور‬ ‫و شوناسی نەتەوەیی هاتە ئاراوە‪.‬‬ ‫لە عێراق‪ ،‬حكوومەتەكان یەك لە دوای‬ ‫یەك بە سیستەمی پادشایەتی و كۆماری‪،‬‬ ‫سیاسەتی كپ ك��ردن و لە ن��اوب��ردن و _‬ ‫ق��ڕك��ردن و ت��وان��ەوە و بەعەرەبكردنیان‬ ‫پیادەكرد‪ .‬كوردیش خەباتی كرد‪ ،‬بەداخەوە‬ ‫كە كێشەی س��ەرەك��ی ل��ەب��ەردەم خەباتی‬ ‫ئازادیخوازیدا لە ئاستی هەرێمی و عەرەبی‬ ‫و ئیسالمی و نێودەوڵەتی‪ ،‬هۆكارگەلی جۆر‬ ‫بەجۆر یارمەتیدەر و پاڵپشتیكەری رژێمەكان‬ ‫ب��وون نەك پشتیوانی گەالنی زوڵملێكراو‪،‬‬ ‫ئەمەش پێچەوانەی ئایین و یاسا و ئەخالقی‬ ‫مرۆڤدۆستی و نێودەوڵەتی بووە‪.‬‬ ‫بارزانی نەمر خەباتی كرد بۆ بەدەستهێنانی‬ ‫مافی چارەنووس و خەڵكی شەرەفمەندی‬ ‫ك��وردس��ت��ان پشتگیرییان ك���رد‪ ،‬راب���ەری‬ ‫نەتەوەییمان بۆ یەكەم جار و بە جیا لەهەر‬ ‫پارچەیەكی كوردستان چەندین دیكۆمێنتی‬ ‫یاسایی و مێژووی بۆ كوردستان تۆماركرد‪،‬‬ ‫بەخشش و دیاری كە هەرگیز نەیارانی ناو‬ ‫خۆ و دەرەوە‪ ،‬دوژمنان و سەرلێشێواوان‪،‬‬ ‫ناتوانن لە هێزی شۆرشگێڕی و دەقی یاسای‬ ‫و دەسكەوتە دەستوریەكان و بەرز و زیندو‬ ‫راگرتنی مافی نەتەوەیی و شۆڕشگێڕی بارزانی‬ ‫و خەڵكی كوردستان كەم بكەنەوە‪.‬‬

‫‪7‬‬

‫پــیــرۆزبــایــی‬ ‫وتــار‬

‫‪March 2012 No 178‬‬

‫ پێشکه‌وتن‬

‫‪8‬‬

‫بارزانی نەمر‪ ،‬بۆ مافی چارەنووس خەباتی‬ ‫كرد‪ ،‬ووت��ار و نامە و دروشمەكانی هێندە‬ ‫رۆشنن كە نابینا_ دەركیان پێدەكات‪ ،‬جەغتی‬ ‫سەرەكیش ئەوەبوو كە بە میكانزمەكانی‬ ‫چارەسەركردنی پرەنسیپی مافی چارەنووس‬ ‫دۆزی ڕەوای نەتەوەیی و نیشتیمانیمان‬ ‫چارەسەر دەكرێت‪.‬‬ ‫بارزانی نەمر‪ ،‬بۆ مافی چارەنووس خەباتی‬ ‫كرد‪ ،‬ووت��ار و نامە و دروشمەكانی هێندە‬ ‫رۆشنن كە نابینا_ دەركیان پێدەكات‪ ،‬جەغتی‬ ‫سەرەكیش ئەوەبوو كە بە میكانزمەكانی‬ ‫چارەسەركردنی پرەنسیپی مافی چارەنووس‬ ‫دۆزی ڕەوای نەتەوەیی و نیشتیمانیمان‬ ‫چارەسەر دەكرێت‪.‬‬ ‫شۆرش و چەمكی نەتەوەیی دیموكراسی‬ ‫بارزانی نەمر و شۆرشی كوردستانی عێراق‪،‬‬ ‫لە خوێندنەویەكی زانستی و مێژووییانەدا‬ ‫دروش���م و پەیامی شۆرشیان ب��ەو شێوە‬ ‫دارشتبوو كە لە ناخ و ویژدانی مافەكانی‬ ‫مرۆڤ و دیموكراسیەتدا سەرچاوەی گرتبوو‪،‬‬ ‫ئەویش گەڕانەوەی مافی زەوتكراوی نەتەوەیی‬ ‫كورد و داننان بوو بەوەی كوردستان خاكی‬ ‫كوردانە‪.‬‬ ‫شۆرشی مەزنی ئەیلول بەتوندی بەرپەرچی‬

‫ئەو هێزە شۆڤێنیەی دەدای��ەوە كە عێراق‬ ‫بەشێك بێت لە خاكی ئوممەی عەرەبی و‬ ‫عێراقیش یەك نەتەوەبێ و بەشێك بێت لە‬ ‫نەتەوەیی عەرەب‪.‬‬ ‫شۆرشی كوردستان كە خاوەن رابەرێكی‬ ‫ماندوونەناس و زانا و پاك و راستگۆ بوو‬ ‫لەگەڵ گەل و خاكەكەی‪ ،‬جەغتی لە مافە‬ ‫ن��ەت��ەوەی��ی و دیموكراسیەكانی خەڵكی‬ ‫كوردستان دەك���ردەوە ب��ەو شێوەیەی كە‬ ‫لە پەیماننامە نێودەوڵەتیەكاندا هاتووە‪،‬‬ ‫كە بەشێكی سەرەكین لە بەهای زیندووی‬ ‫كۆمەڵگای ن��ێ��ودەوڵ��ەت��ی‪ ،‬وە شۆرشیش‬ ‫پایەندبوو بە رێساكانی‪.‬‬ ‫رێككەوتنامەی ئازار و سەركەوتنی شۆرشی‬ ‫كوردستان‬ ‫شۆرشی پیرۆزی خەڵكی كوردستان نەك‬ ‫هەر هەرەسی نەهێناو شكستی نەخوارد‪ ،‬بەڵكو‬ ‫لەماوەی نۆساڵ چەند جارێك رژێمی ناوەندی‬ ‫ن��اچ��ارك��راوە رێككەوتنامە لەگەڵ شۆرش‬ ‫بكات)‪ ،‬گەیشتە لوتكەی بەرجەستەكردنی‬ ‫پەیامی راستگۆیانە و بەدیهێنانی دورشم و‬ ‫ئامانجەكانی‪.‬‬ ‫ل��ێ��رەدا دەب���ێ ئ��ەو چ��ەواش��ەك��اری��ە لە‬ ‫مێژوو بسرێتەوە و‪ ،‬دوور لە پیا هەڵدان و‬

‫بەنادیدەگرتنی كەم و كوڕیەكان( هەروەك‬ ‫چۆن ئێستا بە جیاوازی كات و پێگەیشتوویی‬ ‫س��ی��اس��ی و ك��ۆم��ەاڵی��ەت��ی و ئ���اب���ووری و‬ ‫فەرهەنگی‪....‬هتدی خەڵكی كوردستان كەم و‬ ‫كوری هەیە) شۆرشی كوردان سەركەوتوبووە‪،‬‬ ‫لە ئاستی جیهان پێگەی خۆی سەپاندو‪ ،‬دڕی‬ ‫بە شەوەزەنگی تاریكی و نائومێدیدا لەوەی‬ ‫كە شۆرشەكانی كورد‪ ،‬نەوە لە دوای نەوە بۆ‬ ‫نزیكەی سەدەیەك بێ دەسكەوت شكستیان‬ ‫دەخوارد‪.‬‬ ‫شۆرشی كوردستان و چەسپاندنی كیانی‬ ‫سیاسی‬ ‫خ��ەڵ��ك��ی ك���وردس���ت���ان گ��ەی��ش��ت��ن بە‬ ‫دەس��ت��ەب��ەرك��ردن��ی م��اف��ە ن��ەت��ەوەی��ی و‬ ‫دیموكراسیەكانیان‪ ،‬ئەویش بەدیهێنانی‬ ‫دروشمی سەرەكی شۆرش بوو كە بریتی بوو‬ ‫لە چەسپاندنی قۆناغێكی سەرەكی شۆرش‬ ‫لە چەسپاندنی قۆناغێكی سەرەكی مافی‬ ‫نەتەوەیی لە چوارچێوەی چەمكی مافی‬ ‫چارەنووسدا‪.‬‬ ‫بەدیهێنانی حوكمی زات��ی بۆ گەلێكی‬ ‫پارچەكراوی بێ پشتیوان‪ ،‬یەكێكە لەو شاكارە‬ ‫مەزنانەی كە مێژووی كورد شانازی پێ دەكات‬ ‫و بە هیچ كلۆجێك نامرێ‪ ،‬بۆ كوردستان لەم‬

‫وتــار‬

‫‪March 2012 No 178‬‬

‫*مامۆستای زانکۆ‬

‫‪www.lawanikurdistan.org‬‬

‫مافەكان و سەركەوتنی بوو نەك شكست‬ ‫و ه���ەرەس‪ ،‬بۆیە خوێندەوەی زانستیانە‬ ‫هەڵدەگرێ‪ ،‬نەك بەنەفەسی دوژمنكارانە‬ ‫و شەرمەزاریانە نادیدە بگیرێ‪ ،‬كە هەرگیز‬ ‫ناكرێ‪.‬‬ ‫دوژمنانی كورد و كوردستان ئەو راستیە‬ ‫دەزان��ن‪ ،‬كە فیدارڵیەتی ئەمڕۆی هەرێمی‬ ‫كوردستان لەسەر بنەمای پتەوی ‪11‬ی‬ ‫ئازاری ‪ 1970‬راگیراوە‪ ،‬بەپێچەوانەوە‪ ،‬بەم‬ ‫هەموو هێزی سیاسیانەی كە دوای ‪1975‬‬ ‫هاتنە ئاراوە‪ ،‬نەك هەر خاوەنی بەیانێك و‬ ‫رێككەوتنێك نین‪ ،‬بەڵكو لە چەندین دانوستانی‬ ‫شكستخواردودا‪ ،‬جگە لە نابووتی و ماڵوێرانی‬ ‫هیچی تری لێ شین نەبووە‪.‬‬ ‫پێویستە كوردستانی عێراق ئەیلوالنە بۆ‬ ‫چەسپاندنی سنوری راستەقینەی فیدراڵی‬ ‫هەرێمی كوردستان كۆشش بكات‪.‬‬ ‫رێز و ستایش بۆ گیانی رابەری نەمر بارزانی‬ ‫مستەفا كە شكۆی بەخشیە مێژووی سەدەی‬ ‫بیستەم و الپەڕەی یادەوەریەكانی مێژوومانی‬ ‫نەخشاند‪ ،‬النی كەمی وەف��اداری ئەوەیە كە‬ ‫كەرنەڤاڵی شۆڕشەكانی س��ەدەی بیستەم‬ ‫بەتایبەتی ئەیلول و دەسكەوتەكانی لەناو‬ ‫یەكێ لە گۆرەپانە سەرەكیەكانی پایتەختدا‬ ‫بنەخشێنرێن‪.‬‬

‫ پێشکه‌وتن‬

‫رێككەوتننامە سەلمێنرا كە»‬ ‫‪-1‬دان بە بوونی یاسای مافی نەتەوەیی‬ ‫كورد نرا‪ ،‬وەك بەڵگەنامەیەكی مێژووی لە‬ ‫ئاستی مێژوو‪ ،‬لە ناوخۆ و عێراق و‪ ،‬دەرەوەدا‬ ‫دەخوێندرێتەوە و دەناسرێت‪ ،‬كە لە عێراق‬ ‫دوو نەتەوەی سەرەكی هەیە‪.‬‬ ‫‪-2‬دەستەبەری مافی چارەنووسكرا( هەر‬ ‫وەك چۆن حوكمێكی زات��ی) شایستە لەو‬ ‫قۆناغەدا قبوڵكرا‪.‬‬ ‫‪-3‬كلتور و زمان و بۆنە و یادە نەتەوەییەكانی‬ ‫كوردستان بە رەسمی دانیان پێدانرا‪.‬‬ ‫‪-4‬بواری پەرەپێدانی ئابووری و كۆمەاڵیەتی‬ ‫و رۆشنبیری و ئاستی گ��وزەران��ی خەڵكی‬ ‫كوردستان و لەسەر پێ وەستانی بەشێكی‬ ‫سەرەكی و گرنگی رێكەوتنامەبوو‪.‬‬ ‫‪-5‬بۆ یەكەم جار خەڵكی كوردستان لە‬ ‫چوارچێوەی ئۆتۆنۆمیدا‪ ،‬وەك ماهییەتی‬ ‫یاسای ئ��ەوەی بۆ سەلمێنرا كە خاوەنی‬ ‫دامەزراوەو دەسەاڵتە دەستوریەكانی دەبێت‪،‬‬ ‫كە بریتین لە دەسەاڵتی یاسادانان و راپەراندن‬ ‫و دادوەریی وسەربەخۆی دارایی‪.‬‬ ‫‪-6‬دامەزراندنی فەرمانبەران و بەشداری لە‬ ‫چاالكیە_ نێودەوڵەتیەكان لە چوارچێوەی‬ ‫عیراقدا ئیقراركرا‪.‬‬ ‫‪-7‬مافی دامەزراندنی رێكخراو و سەندیكاكان‬ ‫بۆ خەڵكی كوردستان سەلمێنرا‪.‬‬ ‫‪-8‬بەشداری خەڵكی كوردستان و ناوچەی‬ ‫حوكمی زاتی لە حوكمڕانی بەغدا دانی پێدانرا‪.‬‬ ‫‪ -9‬سڕینەوە و قەرەبووكردنەوەی ئەم زوڵم‬ ‫و ناحەقیانەی بەرامبەر كورد ئەنجامدران و‬ ‫جێگیركرا‪.‬‬ ‫‪ -10‬رێز و حورمەتی هێزی پێشمەرگە‬ ‫بەشێوەیەكی گونجاو جێگای بۆ كرایەوە لە‬ ‫ژێر ناوی پاسەوانانی سنوور‪.‬‬ ‫‪-11‬لەناو رێكەوتنامەكەدا‪ ،‬جەختكرایەوە‬ ‫ب��ە سەرژمێریكردن ل��ە م���اوەی ساڵێكدا‬ ‫وەك بنەمایەك بۆ چارەسەری ناوچە زوڵم‬ ‫لێكراوەكان و بەعەرەبكراوەكان‪.‬‬ ‫‪-12‬ب��اس��ی گ��ۆڕان��ك��اری و هەمواركردنی‬ ‫دەستور جێگیركرا بە شێوەیەك كە لەگەڵ‬ ‫دەقی بنەما سەرەكیەكانی رێككەوتننامەی‬ ‫‪11‬ی ئازاردا بگونجێت‪.‬‬

‫‪ -13‬دیاریكردنی سنوری حوكمی زاتی‬ ‫كە بەشێكی سەرەكی سەلماندنی سیستەمی‬ ‫حوكمی زات��ی��ە‪ ،‬وەك چەمكێكی سیاسی‬ ‫حوكم و بەرێوەبردن‪ ،‬بەاڵم رژێم ئامادەنەبوو‬ ‫واز لە خاكی عیراق بێنێت بۆ بێگانە‪ ،‬بەاڵم‬ ‫نەیتوانی یەكێ لە سەرەكیترین بنەماكانی‬ ‫چەسپاندنی حوكمی زاتی بۆ كوردستان لە‬ ‫واقیعدا بەرجەستە بكات‪ ،‬كە ئەویش سنوورە‬ ‫و تا ئێستاش كورد پێوەی دەناڵێنێ و بارزانی‬ ‫نەمریش ئامادەنەبوو واز لە بستێ خاكی‬ ‫كوردستان بهێنێت‪.‬‬ ‫مێژووی شۆرشەكانی ك��ورد بە تایبەتی‬ ‫شۆرشی ئەیلول و ئەو بەیان و رێكەوتنامانەی‬ ‫كە ئەنجامدراون‪ ،‬لەالیەكەوە پێویستیان‬ ‫بە دەوردان���ەوەی ب��ەردەوام هەیە‪ ،‬كە وەك‬ ‫بەشێكی پ��ڕش��ان��ازی خەڵكی كوردستان‬ ‫بناسرێت و‪ ،‬لە الیەكی تریشەوە‪ ،‬ئەزموونێكی‬ ‫دەوڵەمەندی عەقڵی سیاسی و دیبلۆماسیە كە‬ ‫رووی بەراوردكاری لە نێوان (‪)1975-1961‬‬ ‫و (‪ )1990-1975‬یەكجار كەمە‪ ،‬لە كاتێكدا‬ ‫دەبوو پێچەوانەكەی راست بوایە‪.‬‬ ‫ه��ەروەه��ا ئ��ەو كێشانەی ك��ە ل���ەدوای‬ ‫ساتەكانی جێبەجێكردنی رێككەوتننامەكەدا‬ ‫هاتنە ئاراوە‪ ،‬ئەمرۆش خەڵكی كوردستان و‬ ‫حوكمڕانیەكەی نەیتوانیوە تێیان بپەڕێنێن‪،‬‬ ‫هەر بۆیە سوود وەرگرتن لە ئەزموونی ئەم‬ ‫رێككەوتننامەیە و پەرەپێدانی یەكێكە لە‬ ‫ئەركەكانی سیاسیەكانی ك��ورد و دام و‬ ‫دەزگاكانی لە عیراق و هەرێمی كوردستان‪.‬‬ ‫ل��ەالی��ەك��ی ت��ر پێویستە‪ ،‬دەزگ��ای��ەك��ی‬ ‫تایبەت‪ ،‬رۆشنبیری و یاسایی‪ ...‬هتد لەناو‬ ‫دەزگای ئەیلول بۆ ئەرشیفكران و بەردەوام‬ ‫خوێندنەوەی یاداشت و نووسرا و بەڵگە‬ ‫نامەكان هەبێت‪ ،‬كە لە پایتەختی واڵتە زلهێز‬ ‫و ناوچەكە ژمارەیان بێ شومارە‪.‬‬ ‫وەك چەند ووشەیەك بۆ یادی پڕشكۆی‬ ‫‪11‬ی ئازار ئەم ووشانە پێشكەش بۆ نەوەی‬ ‫ن��وێ‪ ،‬لە كۆتایدا‪ ،‬پێویستە بگوترێ كە‬ ‫رێككەوتنامەی ئەیلول ن��اوەرۆك و هەوێنی‬ ‫چەسپاندنی داخ��وازی و مافە ڕەواكانمانە‬ ‫لەهەموو پارچەكانی كوردستان‪.‬‬ ‫حوكمی شۆرشی ئەیلول‪ ،‬بەدەستهێنانی‬

‫مێژووی شۆڕشەكانی‬ ‫كورد بە تایبەتی‬ ‫شۆرشی ئەیلول و ئەو‬ ‫رێكەوتنامانەی ئەنجام‬ ‫دراون‪ ،‬پێویستیان بە‬ ‫دەوردانەوەی بەردەوام‬ ‫هەیە كە وەك بەشێكی‬ ‫پڕشانازی خەڵكی‬ ‫كوردستان بناسرێت‬

‫‪9‬‬

‫وتــار‬

‫‪March 2012 No 178‬‬

‫نزیكتر لە بارزانی نەمر‬

‫محەمەد عەبدوڵاڵ كەالری‬

‫جەمسەرێكی بنەڕەتی‬ ‫لە فیكرو خەبات و‬ ‫ئامانجەكانی رابەری‬ ‫مێژووییمان (بارزانی‬ ‫نەمر) ئەو هەست و‬ ‫بیرو ستراتیژییە بااڵ‬ ‫نەتەوەییەیە كە چەقی‬ ‫بیركردنەوەو هێڵ و‬ ‫ئاراستەكانی خەباتی‬ ‫بووە‬ ‫ پێشکه‌وتن‬

‫‪10‬‬

‫رۆڵی سیاسی و بیرو خەباتی نەتەوایەتی‬ ‫(ب��ارزان��ی��ی ن��ەم��ر) ل��ە ك��وردس��ت��ان و لە‬ ‫نێو هاوكێشە و لەسەر شانۆی سیاسی‬ ‫ناوچەكەو جیهان كاریگەر بوو‪ ،‬كە هەوڵی‬ ‫ناساندن و پاراستنی دۆزو مافی گەلەكەی‬ ‫داوە و بەرەنگاری هەموو فشارو پەالمارو‬ ‫ملمالنێیەكانی زلهێزان و واڵتانی دژ بە‬ ‫ك��وردو پیالنگێڕ لەپێناو بەرژەوەندییە‬ ‫تەماعكارییەكانیانی ك��ردووە‪ ،‬ئەم واقیعە‬ ‫لە سەدەی رابردوودا هەرچەندە كاریگەری‬ ‫خراپ و رێگری زۆری لەبەردەم پێشكەوتنی‬ ‫دۆزی كورددا هەبووبێ‪ ،‬هاوكات بە لێزانی‬ ‫و خەباتی (ب��ارزان��ی نەمر) نەهێڵدراوە‬ ‫داگیركەران و نەیاران بە گشت پالن و‬ ‫مەرامە ناڕەواكانیا لەسەر كوردو دۆزەكەی‬ ‫بە ئامانج بگەن‪ ،‬هەر ئەم تێكۆشان و‬ ‫خۆڕاگری و بەرپەرچدانەوەی ئەم رابەرە‬ ‫لەگەڵ ئەو هەلومەرجە ب��ەردەوام��ەدا لە‬ ‫سەدەی بیستەم‪ ،‬وایكرد ئەم گەلە دەیان‬ ‫ه��ەورازو نشێو ببڕێ و كۆڵنەدەرانە بە‬ ‫خەبات و قوربانیدانی خۆی بگاتە راپەڕین‬ ‫و دەسكەوتەكانی نێو قەوارەی ئەمڕۆی كە‬ ‫لە هەرێمی كوردستاندا بەرقەرارە‪.‬‬ ‫جەمسەرێكی بنەڕەتی لە فیكرو خەبات‬ ‫و ئامانجەكانی رابەری مێژووییمان (بارزانی‬ ‫نەمر) ئ��ەو هەست و بیرو ستراتیژییە‬ ‫بااڵ نەتەوەییەیە كە چەقی بیركردنەوەو‬ ‫هێڵ و ئاراستەكانی خەباتی ب��ووە‪ ،‬بە‬ ‫ش���ارەزاب���وون ل��ە م��ێ��ژووی ئ��ەم راب���ەرە‬ ‫تێدەگەین‪ ،‬هەموو بیركردنەوە و تێكۆشان‬ ‫و ویستە ستراتیژییەكانی لە چوارچێوەی‬ ‫بیرێكی رۆشنفكرانەی دەوڵەمەندو كراوە‬ ‫و دیموكراتیانەی نەتەوەییدا سەرچاوەی‬ ‫گرتووە‪ ،‬لە پرەنسیپی ئەم رابەرە مەزنەدا‪،‬‬

‫كورد یەك نەتەوەیەو یەك كوردستانیش‬ ‫هەیە و سنوورە دەستكردەكان لەبەردەم‬ ‫ئیرادەی لە بن نەهاتووی ئەم راب��ەرەدا‬ ‫ئ��ەوپ��ەڕی ب��ێ م��ان��او ب��ێ ب��ای��ەخ بوونە‪،‬‬ ‫ئ��ەو نەخشە جوگرافی و دابەشكردن و‬ ‫پ��ەرت��ەوازەك��ردن��ەی خ��اك و خەڵكی ئەم‬ ‫ن��ەت��ەوەی��ە ك��ە داگ��ی��رك��ەران و دوژم��ن��ان‬ ‫دروستیان ك��ردووە‪ ،‬الی (بارزانی نەمر)‬ ‫ئەو غەدرو تاوانە گەورەیە بووە كە البردن‬ ‫و سڕینەوەی ئەركێكی س��ەرەك��ی ئەوو‬ ‫گەلەكەیەتی و بەجێگەیاندنی ئەم ئەركە‬ ‫پیرۆزیی و حەتمیەتێكی مەبدەئییە‪ ،‬ئەم‬ ‫پرەنسیپ و ستراتیژییەتەش نەك تەنها بە‬ ‫وتەو دەربڕین بەڵكو بەكردەوەش نیشانی‬ ‫داوە‪ ،‬هەر ئەم هەست و ئامانجەش وایكرد‬ ‫(بارزانی نەمر) بە رابەرێكی نەتەوەیی‬ ‫هەموو كوردو كوردستان لە مێژوودا پێگەی‬ ‫بێ نموونە وەربگرێ‪.‬‬ ‫ت����ەواوی ژی��ان��ی ئ��ەم راب����ەڕە ئ��ەوەی‬ ‫سەلماندووە كە سەركردەی نەتەوەیی ئەوەیە‬ ‫نەك تەنها شەڕ بكات‪ ،‬بەڵكو گەلی خۆی‬ ‫بەرەو ژیانێكی ئاسوودە ببات‪ .‬هەروەها ئەو‬ ‫نموونەیەكی باشی میانڕۆییە و ئەوەشی بە‬ ‫ئەركی خۆی زانیوە كە بارودۆخێكی ئاسایی‬ ‫ژیان بڕەخسێنێ بۆ هاوواڵتیانی خۆی بۆ‬ ‫ك��ارك��ردن‪ ،‬خ��وێ��ن��دن‪ ،‬پ��ەروەردەك��ردن��ی‬ ‫م��ن��دااڵن‪ ،‬ل��ە س��ای��ەی ه��ەوڵ��ەك��ان��ی بۆ‬ ‫یەكەمجار لە مێژووی نەتەوایەتی كوردیدا‬ ‫زانكۆو ئەكادیمی زانستەكان دامەزرێنران‪،‬‬ ‫سەركردەی سیاسی نوێ بە دیاركەوتن‪،‬‬ ‫مێژوو‪ ،‬رەوشت و رێچكەی پێشینانمان و‬ ‫زمانی دایك پارێزران و رێزیان لێگڕا‪.‬‬ ‫(ب��ارزان��ی ن��ەم��ر) ب��ە فیكرو جەستە‬ ‫تێكەاڵوو ئاشنای ناخی تەواوی گەلەكەی‬

‫وتــار‬

‫‪March 2012 No 178‬‬

‫‪Kalari79@yahoo.com‬‬

‫‪www.lawanikurdistan.org‬‬

‫كرد بۆ رۆژێكی وەكو ئەمڕۆ‪ ،‬ی��ادەوەری‬ ‫ئادار و نەورۆز رۆژانێكی پیرۆزن الی ئێمە‬ ‫چونكە ئەو سەركردەیە لەو مانگە لە دایك‬ ‫بووەو كۆچی دواییشی كردووە‪ ،‬پێموابێت‬ ‫بارزانی نامرێت‪ ،‬ئەگەر جەستەیشی لەنێو‬ ‫ئێمەدا نەبێ بەاڵم كارو خەباتی زیندووە‪،‬‬ ‫باشترین شت ب��ۆئ��ەوەی باسی بارزانی‬ ‫نەمرو خزمەتەكانی بكەین ئەوەیە‪ ،‬دەبێت‬ ‫هەوڵبدەین بزانین تێڕوانینی بارزانی بۆ ئەو‬ ‫خەباتەی كە دەیكرد چۆن بوو؟ ئایا چەند‬ ‫نزیك بووینەوە لەو كۆمەڵگایەی بارزانی‬ ‫نەمر هەوڵی بۆ دەدا؟ رەنگە ئەمە باشترین‬ ‫بیرهاتنەوەی بارزانی نەمر بێت‪.‬‬

‫ئەگەر بە جەستە و‬ ‫رووخساریش نەلوابێ‬ ‫ئەوا بە فیكرو بە‬ ‫پەیامی نەتەوەیی و‬ ‫كوردایەتییەكەی و‬ ‫بەدەنگ و سەدای‬ ‫شۆڕش و خەباتەكەی‬ ‫لە هەموو پارچەكانی‬ ‫كوردستان و لە هەر‬ ‫شوێنێك بووە كە كوردی‬ ‫لێیە‬

‫ پێشکه‌وتن‬

‫ب��وو‪ ،‬ئەگەر بە جەستە و رووخساریش‬ ‫ن��ەل��واب��ێ ئ���ەوا ب��ە فیكرو ب��ە پەیامی‬ ‫نەتەوەیی و كوردایەتییەكەی و بەدەنگ‬ ‫و سەدای شۆڕش و خەباتەكەی لە هەموو‬ ‫پارچەكانی كوردستان و لە هەر شوێنێك‬ ‫ب��ووە كە ك��وردی لێیە‪ ،‬لە هەر دەڤ��ەرو‬ ‫پارچەیەكی كوردستان بەرخودان و شۆڕش‬ ‫هەڵگیرسابێ یان رۆڵی ئەم راب��ەرەی تیا‬ ‫بووە یان هاوكاری و پشتگیری تەواوی‬ ‫كردووە كە مێژوو پڕە لە نموونە و گەواهی‬ ‫ئەم راستیانە‪.‬‬ ‫الی��ەن��ێ��ك ل��ە رەن��گ��دان��ەوەك��ان��ی ئەم‬ ‫خەسڵەتە ب��ااڵی��ەی فیكرو هەڵوێست و‬ ‫خەباتی ئ��ەم راب���ەرە‪ ،‬ئ��ەو پەیوەندی و‬ ‫ئاشنایەتیە بەرفراوانەیە كە لەسەر ئاستی‬ ‫گشتی نەتەوەی كورد و تەواوی كوردستان‬ ‫راستەوخۆ لەنێوان (ب��ارزان��ی نەمر) و‬ ‫تاكەكانی ئەم گەلەدا بەرجەستە بووە‪،‬‬ ‫بەتایبەتی كەسانی رۆشنبیرو ئەكادیمی‬ ‫و تێكۆشەر كەسایەتی دی���ارو خ��اوەن‬ ‫هەڵوێست‪ ،‬ئەوەتا زەمەن چەندی بەرەوپێش‬ ‫دەڕوات بیرەوەری و یاداشت و پەیوەندی‬ ‫راس��ت��ەوخ��ۆی رۆڵ���ەو كەسایەتییەكانی‬ ‫كوردستان لەگەڵ (بارزانی نەمر)دا بەكۆتا‬ ‫نایەن و‪ ،‬تۆمارەكانی گەورەیی ئەم رابەرە‬ ‫روحییەو الپەڕەكانی مێژوومان دەوڵەمەندتر‬ ‫دەكەن‪.‬‬ ‫هەموو ژیانی مستەفا بارزانی ئیلهامێكە‬ ‫ب��ۆ دواڕۆژێ��ك��ی خ��ۆش‪ ،‬بیروباوەڕێكی‬ ‫دانەمركاو بە ئایندەیەكی شایستە بە‬ ‫نەتەوەی ك��وردو‪ ،‬تا دوا ساتەكانی ژیان‬ ‫سەركردایەتی نەتەوەی خۆی كردووەو لە‬ ‫قۆناغێكی پڕ تەنگ و چەڵەمەی مێژووداو‬ ‫گەلەكەی لە پشتی راوەستان‪ .‬هەمیشە‬ ‫وەكو لە پێشترین ژەنەراڵی سەدەی بیستەم‬ ‫و نیشانەی سەركەوتنی كورد دەمێنێتەوە‪،‬‬ ‫تا ئێستا سیمبولی یەكگرتن و خەبات‪،‬‬ ‫بیروباوەڕ بە ئایندەی شایستە‪ ،‬یەكێتی‬ ‫ماف و ئازادییەكان‪ ،‬سەربەرزی نەتەوایەتی‬ ‫و ژیانێكی ئاسوودەی هەموو كوردە‪.‬‬ ‫ئێمە دەبێت رێز لە بارزانی نەمر بگرین‪،‬‬ ‫چونكە ئەو هەموو ژیانی خۆی تەرخان‬

‫‪11‬‬

‫راپــۆرت‬

‫‪March 2012 No 178‬‬

‫لە ‪١٨‬ی شوبات‪٥٩ ،‬یەمین ساڵیادی دامەزراندنی یەکێتی الوان‪ ،‬مەکتەبی‬ ‫سکرتارییە پێشوازی لە میوانەکان کرد‬ ‫ئامادەكردنی‪ :‬محەمەدعومەر‬

‫بەبۆنەی ‪ 59‬ساڵەی دامەزراندنی یەكێتی الوانی دیموكراتی كوردستان لە رۆژی ‪18‬ی شوباتی ‪ 2012‬هەریەك لە‬ ‫مەسرور بارزانی‪ ،‬ئەندامی مەکتەبی سیاسی و فازڵ میرانی‪ ،‬سکرتێری مەکتەبی سیاسی‪ ،‬ئەندامانی مەكتەبی سیاسی‬ ‫و ئەندامانی ئەنجومەنی سەركردایەتی پارتی دیموكراتی كوردستان و پارلەمانتاران و وەزیرەكانی حكومەتی هەرێم‬ ‫و بەرپرسانی حزبی و حكومی و رێكخراوەكانی كۆمەڵگای مەدەنی و الوان سەردانی مەكتەبی سكرتاریەتی یەكێتی‬ ‫الوانیان كرد بە مەبەستی پیرۆزبایی و بەرز راگرتنی ‪18‬ی شوبات یادی ‪ 59‬ساڵەی دامەزراندنی یەكێتی الوانی‬ ‫دیموكراتی كوردستان‪.‬‬

‫ پێشکه‌وتن‬

‫‪12‬‬

‫راپــۆرت‬

‫‪March 2012 No 178‬‬

‫لە هەولێر بە ئامادەبوونی بەرێز مەسعود‬ ‫بارزانی‪ ،‬سەرۆكی هەرێمی كوردستان یادی ‪59‬‬ ‫ساڵەی دامەزراندنی یەكێتی الوانی دیموكراتی‬ ‫كوردستان ب��ەرز راگیرا لە سەرەتادا ئومێد‬ ‫خۆشناو‪ ،‬سكرتێری یەكێتی الوانی دیموكراتی‬ ‫كوردستان بەخێرهاتنی س���ەرۆك بارزانی‬ ‫و مێوانانی ك��رد‪ ،‬سكرتێری الوان تیشكی‬ ‫خستەسەر رۆڵی یەكێتی الوان لە ئێستا و‬ ‫رابردوودا و وێستگە گرنگەكانی ئەم رێكخراوە‪.‬‬

‫كابینەی حەوتەم سەركەوتوو دەبێت‬ ‫هەروەكو بەرێزتان ئاگادارن ئینشااڵ لەم‬ ‫نزیكانە كابینەی حەوتەم دەست بەكار دەبێت‪،‬‬ ‫ئومێدەوارم دەسكەوتی گەورە بۆ گەلەكەمان بە‬ ‫دەست بهێنێ‪ ،‬من دڵنیام ئینشااڵ سەركەوتوو‬ ‫دەبێت بەم بۆنەوە دەمەوێ سوپاس و ستایشی‬

‫ پێشکه‌وتن‬

‫وتاری سەرۆكی هەرێمی كوردستان لە‬ ‫ئاهەنگی ‪ 59‬ساڵەی دامەزراندنی (ی‪.‬ل‪.‬د‪.‬ك)‬ ‫دوات��ر هەر لە چوارچێوەی ئاهەنگەكەدا‬ ‫مەسعود بارزانی سەرۆكی هەرێمی كوردستان‬ ‫وتارێكی مێژوویی پێشكەش كرد‪ ،‬تێیدا داوای‬ ‫لە الوان كرد خۆیان بۆ ئایندەیەكی گەش‬ ‫ئامادەبكەن و تیشكی خستەسەر رەوشی هەرێم‬ ‫و پەیوەندی هەرێم و بەغدا و بارودۆخی سوریا‪.‬‬

‫الوانی شوڕەی پۆاڵیین‬ ‫پێشەكی سوپاسێكی بێ پایانتان دەكەم بۆ‬ ‫بەشداری كردنم لەو یادە پیرۆزە وە پیرۆزبایەكی‬ ‫گەرمتان لێ دەكەم بۆ ئەو یادە پیرۆزە كە‬ ‫تێپەڕبوونی ‪ 59‬س��اڵ بەسەر دامەزراندنی‬ ‫هەردوو یەكێتیە خۆشەویستەكەمان‪ ،‬یەكێتی‬ ‫الوان و یەكێتی قوتابیان‪ ،‬هەروەها پیرۆزبایتان‬ ‫ل��ێ��دەك��ەم الوان���ی خ��ۆش��ەوی��س��ت بەبۆنەی‬ ‫وەرگرتنتان بە ئەندامی هەمیشەیی لە رێكخراوی‬ ‫یەكێتی الوانی دیموكراتی جیهانی كە ئەمەش‬ ‫هەنگاوێكی زۆر زۆر گرنگە‪ ،‬نیشانەی ئەهیمەتی‬ ‫ئێوەیە پێشكەوتنی ئێوەیە نیشانەی خەبات‬ ‫و تێكۆشانی ئێوەیە دەستخۆشیتان لێدەكەم‬ ‫هەروەكو جەنابی بارزانی نەمر وەسفی ئێوەی‬ ‫كردووە ئێوە شوڕەی پۆاڵیین سەرە ڕمن‪ ،‬ئینشااڵ‬ ‫هەر وا دەمێنن هەمیشە قوتابیانی خۆشەویست‬ ‫هەر سەرەڕم دەبن لە بزوتنەوەی رزگاریخوازی‬ ‫گەلی كوردستاندا‪ ،‬ئێوەش الوانی خۆشەویست‬ ‫شوڕەی پۆاڵیین دەبن بۆ دەسكەوتەكانمان‪،‬‬

‫ڕۆڵی ئێوەی خۆشەویست چ الوان چ قوتابیان‬ ‫لە شۆرشی ئەیلول و شۆرشی گواڵن لە هەموو‬ ‫بزوتنەوەی رزگاریخوازی گەلی كوردستاندا‬ ‫رۆڵێكی بەرچاو و كاریگەرە‪ ،‬شەهیدی قارەمانی‬ ‫زۆرتان داوە لە پێناو كورد و كوردستاندا‪ ،‬بۆیە‬ ‫دەبێت هەمیشە لەبەر چاوتان بێت لە یادتان‬ ‫بێت كە رۆڵی ئێوە ئەركی ئێوە بەردەوامە بەند‬ ‫نییە بە ماوەیەكی دیاری كراو‪ ،‬بەڵكو ئێستا‬ ‫ئایندەیەكی گەش چاوەڕوانی گەلی كوردستان‬ ‫دەكات و ئەركە قورسەكەش چاوەڕوانی ئێوە‬ ‫دەكات دەكەوێتە سەر شانی ئێوە بۆیە دەبێت‬ ‫خۆتانی بۆ ئامادە بكەن‪.‬‬

‫‪www.lawanikurdistan.org‬‬

‫بە ئامادەبوونی سەرۆک بارزانی ئاهەنگی ناوەندی ‪١٨‬ی شوبات بەڕێوە چوو‬

‫‪13‬‬

‫راپــۆرت‬

‫‪March 2012 No 178‬‬

‫كابینەی شەشەم بكەم بۆ ماندوبوونیان‪،‬‬ ‫ئەركەكانیان‪ ،‬ئێمە پێمانخۆشە كە كابینەی‬ ‫حەوتەم هەموو الیەنەكان بگرێتەوە و هەوڵیش‬ ‫دراوە بەردەوامیش دەبین‪ ،‬ب��ەاڵم بێگومان‬ ‫كابینەكە تەشكیل دەك��رێ��ت‪ ،‬ب��ەاڵم ئ��ەوەی‬ ‫نەشیەوێ بەشدار بێت ئێمە رێز لە بۆچوونی‬ ‫و بریاری دەگرین‪ ،‬من بە دڵنیایەوە پێتان‬ ‫دەڵیم ئێمە بەردەوام دەبین لەسەر بەرنامەی‬ ‫چاكسازی‪ ،‬زۆر شتیش كراوە ئومێدەوارم پێش‬ ‫ئەوەی ساڵێك بەسەر ئەو بەڵێنە بڕوات كە بە‬ ‫خەڵكی كوردستانم دا بە شێوەیەكی موفەسەڵ‬ ‫ع��ەرزی هەموو الیەكی بكەین چ ك��راوە و بۆ‬ ‫ئایندەش چ دەكرێت‪ ،‬چاكسازی پرۆسەیەكی‬ ‫ب��ەردەوام��ە‪ ،‬ئاسانییەن ب��ەاڵم كۆسپی زۆر‬ ‫گەورەش البردراوە لەسەر رێی‪ ،‬من شەخسی‬ ‫زۆر بەجدی موتابعەی دەك��ەم بەردەوامیش‬ ‫دەبین و بەدڵنیایەوە ئەنجامی زۆر باشی‬ ‫دەبێت‪ ،‬ئێمە دەمانەوێت رێزەكانمان تەبا بێت‬ ‫الی من زۆر زۆر گرنگە ماڵی كورد رێك بێ و‬ ‫یەكرێز بین یەك هەڵوێست بین‪.‬‬

‫ پێشکه‌وتن‬

‫‪14‬‬

‫ك��وڕ و كچی ك���ورد خ��ۆی ب��ەك��ەم نابینێ‬ ‫بەرامبەر خەڵكی تر‬ ‫حەز دەك��ەم پێتان بڵێم من سەرۆكایەتی‬ ‫هەرێمم قبوڵ كرد بۆ ئەوەم نەبوو بڵێن بوە‬ ‫بە سەرۆكی هەرێم‪ ،‬چونكە ل��ەو مەوقعەدا‬ ‫ڕەنگە مرۆڤ بتوانێ رۆڵێكی زیاتر ببینێت‪،‬‬ ‫من چەند خاڵێك وەك��و ستراتیژیەت لەبەر‬ ‫چاوی خۆم دامنابوو‪ ،‬یەك ئاسەواری شەڕی‬ ‫ناوخۆ و خۆكوژی لەناو كورد نەهێڵم جارێكی‬ ‫تر خوێنی ڕۆڵ��ەی ك��ورد بە دەستی كورد‬ ‫نەڕژێت‪ ،‬ئەم واڵتە ببێ بە واڵتی موئەسەسات‬ ‫پێگەیەكی دیپلۆماسی بەهێز شایانی خەباتی‬ ‫ئەو میللەتە بێت بۆ ئەو میللەتە بەدەست‬ ‫بهێنین‪ ،‬زمانی نووسین و خوێندنی یەكگرتوو‬ ‫بۆ گەلی كوردستان دروست بكرێت‪ ،‬بە الی‬ ‫منەوە ئەمە هەنگاوێكی زۆر زۆر گرنگ و زۆر‬ ‫پیرۆزە دەزانم ئەمە دەبێت كەسانێكی پسپۆر‬ ‫ئیشی بۆ بكەن زۆر زۆریش خەریكن‪ ،‬ئینشااڵ‬ ‫ئەوەش دەبێت خەڵكانێك دەست نیشان بكرێن‬ ‫بۆ ئەوەی دەست بەكاربن ئیش لەو پرۆژەیە‬ ‫دابكەن چەند وەختی بوێ‪ ،‬بەاڵم نەتیجە ئێمە‬

‫دەبێت خاوەنی یەك زمان بین‪ ،‬خاڵێكی تریش‬ ‫ئەوەبوو كە چ لە تەمەنی خۆمان چ لە جیلی‬ ‫دوای ئێمە زەمینەخۆش بكرێت بۆ ئەوەی وەكو‬ ‫نەتەوەیەك بە مافی ڕەوای خۆمان بگەین‪ ،‬من‬ ‫سەربەرزم كە زۆر لەو ئامانجانە بە دەستهاتوون‬ ‫لە هەمووشی گرنگتر ئەوەیە ئێستا كوڕی‬ ‫كورد‪ ،‬كچی كورد خۆی بەكەم نابینێ بەرامبەر‬ ‫بە خەڵكی تر‪ ،‬جاران گەنجانی ئێمە نەدەوێران‬ ‫یان پێیان شەرم بوو لە واڵتێك لە شوێنێكی تر‬ ‫بڵێن ئێمە كوردین‪ ،‬بەاڵم ئیمڕۆ بە سەربەرزیەوە‬ ‫بە سینگ دەرپەراندەوە دەڵێن من كوردم‪ ،‬ئێمە‬ ‫لێرەدا دەبێت سوپاسی خوای گەورە بكەین‬ ‫بزانین ئەمە لە سایەی خوێنی شەهیدانە‪.‬‬ ‫پەیوەندی بەغدا و هەرێم‬ ‫ئێمە بەراستی ئێستا چ��اوەڕوان��ی ئەو‬ ‫كۆنگرەین كە جەنابی سەرۆك كۆمار داوای‬ ‫كردووە بۆ ئەوەی بزانین و ئومێدەوارین كە بە‬ ‫ئەنجامێكی باش بگات بۆ ئەوەی عێراق لەو‬ ‫قەیرانە دەربچێت‪ ،‬ئێمە هەموو هەوڵێكمان‬ ‫دا وەكو هەرێم هاوكاربین بۆ چارەسەركردنی‬ ‫كێشەكانی بەغدا وە بەردەوام دەبین‪ ،‬بەاڵم لە‬ ‫هەمان كاتدا دەبێ ئەو رێكەوتنەی بوونە بنەما‬ ‫بۆ پێكهێنانی حكومەتی ئێستای عێراق دەبێت‬ ‫جێبەجێ بكرێت‪ ،‬رێكەوتننامەی هەولێر یان‬ ‫دەستپێشخەری هەولێر ئەوە نەبوو حكومەت‬ ‫تەشكیل بكرێت تەواو ئەو حكومەتە لەسەر‬ ‫چەند بنەمایەك پێكهات لەوانە جێبەجێ كردنی‬ ‫مادەی ‪ 140‬مەسەلەی پێشمەرگە‪ ،‬كە ئەمە چەند‬ ‫ساڵە غەدر دەكرێت بودجەی پێشمەرگە دەستی‬ ‫بەسەرداگیراوە گەڕانەوەی هاوسەنگی بۆ دام و‬ ‫دەزگاكان بە تایبەتی دام و دەزگا عەسكەری و‬ ‫ئەمنیەكان لە سەروی هەمووشیانەوە مەسەلەی‬ ‫پابەندبوون بە دەستورەوە شەراكەی حەقیقی‬ ‫لە حكوم ئەمانە بنەما ب��وون كە حكومەت‬ ‫لەسەریان پێكهاتووە حكومەت تەشكیل بووە‬ ‫ئەم رێكەوتنانەی تر هەمووی بەالوەندراوە‪.‬‬ ‫ئەخالقی ك��وردەواری فەرز دەكات كەسێك‬ ‫هاتە الت رێزی بگری‬ ‫ئێستا كێشەیەكی تر هاتۆتە پێش ئەویش‬ ‫كە بۆتە قەیرانێك مەسەلەی تاریق هاشمی‬

‫لەگەڵ حكومەت‪ ،‬یان بڵێن لەگەڵ سەرۆك‬ ‫وەزیران قەد ئەمە كێشەی ئێمە نەبووە‪ ،‬بەاڵم‬ ‫ئەخالقی ك��وردەواری فەڕز دەكات وەختێك‬ ‫یەكێك بێتە الی تۆ دەبێت رێزی لێ بگری‬ ‫ئەمە دوو الیەنە الیەنێكی قەزایە الیەنێكی تر‬ ‫سیاسیە الیەنی قەزائی دەبێت تەرك بكرێت‬ ‫بۆ قەزا‪ ،‬قەزا چ بریارێك بدات ئەوە جێبەجێ‬ ‫بكرێت الیەنی سیاسی من پێموایە باشترین‬ ‫چ��ارەس��ەر ئێمە جەنابی س��ەرۆك كۆمار‪،‬‬ ‫جەنابی سەرۆكی ئەنجومەنی وەزیران‪ ،‬جەنابی‬ ‫سەرۆكی پارلەمان لەگەڵ سەرۆكی كوتلەی‬ ‫عێراقیە دابنیشن بریارێك لەو مەوزعە بدەن‬ ‫هەموو شتێك لەبەر چاو بگرن داهاتووی‬ ‫عێراقی مەسەلەی ش��ەراك��ە‪ ،‬هەڵوێستی‬ ‫هەموو الیەنەكان هەر بریارێك بدەن هەرێمی‬ ‫كوردستان پابەندی ئەو بریارە دەبێت ئێمە‬ ‫تەرف نین لەو كێشەیە خەڵكانێك دەیانەوێت‬ ‫بە زۆر ڕامانبكێشن وا بكەن‪ ،‬بەاڵم حەقیقەت‬ ‫بەم شێوەی ئێستایە ئەمە چارەسەر نییە بۆ‬ ‫ئەم كێشەیە بە پێچەوانەوە موكینە كێشەكە‬ ‫زۆر زۆر گەورەتر و خراپتر بێت‪.‬‬ ‫بە میلۆنەها كورد لە سوریا مەحرومن لە‬ ‫هەموو مافێك‪،‬ئێمە پشتگیرییان دەكەین و‬ ‫بەرگریشیان لێدەكەین‬ ‫ئەو وەزعەی كە لە سوریایە راستە كاریگەری‬ ‫دەبێت لەسەر ئێمە یەكەم هاوسنورین پاشان‬ ‫ژمارەیەكی زۆر بە ملیۆنەها كورد هەیە لە‬ ‫سوریا مەحرومن لە هەموو مافێك‪ ،‬مەحرومن‬ ‫لەوەی هەتا مافی هاوواڵتی بوونیان هەبێ‪،‬‬ ‫هاوواڵتی نیین وەسفەكەیان وا دەكرێت مێوانن‪،‬‬ ‫یان موهاجرن یان كە بە عەرەبی پێیان دەڵێن‬ ‫(موتسلل)‪ ،‬لە جیهاندا گۆڕانكاریەكی گەورە‬ ‫بە رێگاوەیە ئێمە وەكو كورد و كوردستانی‬ ‫دەبێت خۆمان ئامادەبكەین دەبێت ئامادەبین‬ ‫بۆ ئەو گۆڕانكارییانە‪ ،‬یەكێك لەو گۆڕانكارییانە‬ ‫ئەوەی سوریا دەبێت حەتمەن ڕوودەدات هەر‬ ‫گۆڕانكاریەك ڕووب��دات كاری خودی خەڵكی‬ ‫سوریایە ئیشی ئەوانە رژێم بگۆڕن نەیگۆڕن‪،‬‬ ‫بەاڵم بۆ ئێمە گرنگە ئایندەی میللەتی كورد بۆ‬ ‫ئێمە چی دەبێت ئایا هەر موجاهیر و مێوان‬ ‫و موتەسللن یان دەبنە هاوواڵتی خاوەن ماف‪،‬‬

‫راپــۆرت‬

‫‪March 2012 No 178‬‬

‫ئێمە پشتگیری لەوە دەكەین ببنە خاوەن مافی‬ ‫خۆیان و خۆیان بریار بدەن چۆن رێك دەكەون‬ ‫لەسەر چ ئەساسێك ئێمە پشتگیریان دەكەین‬ ‫و بەرگرییان لێ دەكەین‪.‬‬ ‫خۆتان بۆ ئایندەیەكی گەش ئامادە بكەن‬ ‫لە كۆتاییدا من جارێكی تر پیرۆزباییتان لێ‬ ‫دەكەم داوای سەركەوتنتان لێ دەكەم داواتان‬ ‫لێدەكەم جارێكی تر باش گوێ لەم قسەیەم‬ ‫بگرن خۆتان ئامادە بكەن بۆ ئایندەیەكی گەش‬ ‫ئینشائەڵاڵ‪.‬‬

‫‪www.lawanikurdistan.org‬‬ ‫ پێشکه‌وتن‬

‫وتاری ئومێد خۆشناو‪ ،‬سکرتێری یەکێتی‬ ‫الوان‬ ‫ئەمڕۆ دەچینە حزوری كاروانی ‪ 59‬ساڵ‬ ‫خەباتی مەدەنییانە و شارستانیانە و بەرخودان‬ ‫لە پێناو بە دەستهێنانی مافەكانی گەنج و الوان‬ ‫و قوتابیانی كوردستان دەچینەوە ئەو رۆژانەی‬ ‫كە بە روئیا و دیدگای سمبولی نەتەوەییمان‬ ‫مستەفا بارزانی نەمر یەكێتی الوانی دیموكراتی‬ ‫كوردستان و یەكێتی قوتابیانی كوردستان‬ ‫هاتە دام��ەزران��دن‪ ،‬تەمەنی پارتی پێشڕەو‬ ‫تەنیا ‪ 7‬ساڵ دەبێت سەركردایەتی ئەو پارتە‬ ‫سمبولی نەتەوەییمان مستەفا بارزانی بۆ‬ ‫كۆكردنەوەی دەنگە پەرت و باڵوەكەی گەنج‬ ‫و الوانی كوردستان و قوتابیانی كوردستان بۆ‬ ‫دروست كردنی چەترێك لە ئامێزی نیشتیمان‬ ‫تا بێتە میمبەرێك و هەمیشە گەنج و الوانی‬ ‫كوردستان لەو دوو قوتابخانەی نیشتیمانی‬ ‫پەروەردە و گۆش بكرێن ئەو دوو رێكخراوەی‬ ‫لە ساڵی ‪ 1953‬دامەزراند‪ ،‬بە فەخرەوە ئەگەر‬ ‫ئاوڕێك لە رابردووی هەردوو رێكخراو بدەینەوە‬ ‫لێوان لێوە لە خەبات و قوربانی دان هەروەها‬ ‫تێكۆشان بۆ مافە نەتەوەیی و نیشتیمانیەكان‬ ‫و مافە توێژاڵەكان‪.‬‬ ‫ئەمڕۆ كە كاتێك یادی دامەزراندنی یەكێتی‬ ‫الوانی دیموكراتی كوردستان دەكەینەوە تەنیا‬ ‫ئاوڕێك لە رابردوو نادەینەوە‪ ،‬بەڵكو كاتێك پار‬ ‫ساڵ ئەو یادەمان كردەوە بەشێك لە دروشم و‬ ‫داواكارییەكانمان ئەمڕۆ لە سایەی سیاسەتی‬ ‫حەكیمانەی س��ەرۆك ب��ارزان��ی و حكومەتی‬ ‫هەرێمی كوردستان و دەسكەوتەكانی كوردستان‬

‫هاتۆتەدی‪ ،‬پارساڵ لە یادی دامەزراندنی الوان‬ ‫داوامان دەكرد بیمەی بێكاری جێبەجێ بكرێت‪،‬‬ ‫بە خۆشحاڵیەوە ئەو ساڵ ئەو دروشمەمان بۆتە‬ ‫واقع‪ ،‬زیاد لە ‪17‬هەزار گەنج و الوی كوردستان‬ ‫لە ت���ەواوی كوردستان فۆڕمی داواك��ردن��ی‬ ‫پڕكردۆتەوە بەشێكیان جێبەجێ بووە تەمەنا‬ ‫دەكەین بەشەكەی تر داواكارییەكان جێبەجێ‬ ‫بكرێت‪ ،‬لەو یادەدا داوای زیادبوونی سولفەی‬ ‫هاوسەرگیریمان دەكرد كە ئێمە وەكو یەكێتی‬ ‫الوان و رێكخراوەكانی تر بووینە هێزێكی فشار‬ ‫لەسەر ناوەندەكانی بریار لەو واڵتەدا لە بڕی‬ ‫یەك ملیۆن دینار كە نەگونجاوبوو لەگەڵ باری‬ ‫ئابوری كوردستان‪ ،‬داوامان دەكرد زیاد بكرێت‬ ‫كە بە خۆشحاڵیەوە ئەمساڵ بۆتە ‪5‬ملیۆن‬ ‫دینار نەك تەنیا الوان��ی فەرمانبەر‪ ،‬بەڵكو‬ ‫ت��ەواوی الوان��ی كوردستان تێدا سودمەندن‪،‬‬ ‫ئەگەر فەرمانبەریش نەبن‪ ،‬پارساڵ داوامان‬ ‫ئ��ەوەب��وو پ��رۆژەی��ەك��ی هاوبەشمان هەبوو‬ ‫ل��ەگ��ەڵ هەڤااڵنمان ل��ە رێ��ك��خ��راوی ئ��ازادی‬ ‫الوانی كوردستان بۆ جێبەجێ بوونی پرۆژەی‬ ‫سندوقی پشتیوانی لە پرۆژەكانی گەنج و‬ ‫الوان��ی كوردستان كە پێشكەشی جەنابی‬ ‫سەرۆك و پێشكەشی پارلەمانی كوردستانمان‬ ‫كردبوو‪ ،‬ئەمساڵ بە خۆشحاڵیەوە لە پارلەمان‬ ‫یاسای پێ دەرچووە الیەنە پەیوەندارەكان لە‬ ‫حكومەت جێبەجێ دەكەن‪ ،‬تا ئەمڕۆ قسەی‬ ‫تێدا دەكەین ‪ 1500‬گەنج و الوی كوردستان‬ ‫سودمەند بوونە‪ ،‬تەمەنا دەكەین ئەوانی تریش‬ ‫سودمەند ب��ن‪ ،‬چونكە ه��ەم بەگەڕخستنی‬ ‫توانا لەبن نەهاتووەكانی الوانی كوردستانە‬ ‫هەمیش بەكارخستنی ئەو توانایانەیە لە پێناو‬ ‫مافە نەتەوەیی و نیشتیمانیەكان‪ ،‬هەم مافی‬ ‫گەنجان و بەرجەستە بوونی مافەكانیانە لە‬ ‫ئاستی نەتەوەیی‪ ،‬پارساڵ داوامان دەكرد بۆ‬ ‫زیاتر بەهێزبوونی یەكێتی رێزەكانی گەنج و‬ ‫الوان كۆنفراسی گەنج و الوان ببەستین بە‬ ‫خۆشاڵیەوە پارساڵ لە دیاربەكر یەكەمین‬ ‫كۆنفراسی نەتەوەیی الوانی هەر چوار پارچەی‬ ‫كوردستانمان بەست‪ ،‬ئەمساڵیش لە رۆژی‬ ‫كیمیا بارانی هەڵەبجە لەو رۆژەدا بە پشتیوانی‬ ‫س��ەرۆك بارزانی و پشتیوانی بەرنامەكانی‬ ‫وەزارەتی رۆشنبیری لە حكومەتی كوردستان‬

‫رایدەگەیین دووەم��ی��ن كۆنفراس نەتەوەیی‬ ‫لە هەولێری پایتەختی هەرێمی كوردستان‬ ‫جێبەجێ دەكەین‪ ،‬پارساڵ لەسەر ئاستی‬ ‫رێكخراو داوامان ئەوەبوو ببینە ئەندام لە یەكێتی‬ ‫الوان��ی دیموكراتی جیهانی بەخۆشحاڵیەوە‬ ‫ئێستا رایدەگەیین ماوەی مانگێكە (ی‪.‬ل‪.‬د‪.‬ك)‬ ‫ئەندامی هەمیشەیی یەكێتی الوانی دیموكراتی‬ ‫جیهانیە‪ ،‬باس كردن لەوانە وەبیرخستنەوەی‬ ‫ئەو پەیمان و بەڵێنانەیە كە بە گەنج و الوانی‬ ‫كوردستانمان داوە (ی‪.‬ل‪.‬د‪.‬ك) هاوشان لەگەڵ‬ ‫رێكخراوەكانی تری الوانی كوردستان دەمانەوێت‬ ‫ڕایەڵەێكی بەهێزی نێوان گەیاندنی خواست و‬ ‫داواكانی الوان بۆ ناوەندەكانی بریاربین لەم‬ ‫واڵتە درێغی نەكەین لەم خەباتە مەدەنییانەی‬ ‫كە هەمانە كە ئەو داواكارییانە راستە جێبەجێ‬ ‫كراون‪ ،‬بەاڵم داواكاری و خواستی دیكەش هەن‬ ‫خواستی الوانە تەمەنا دەكەین ساڵی ئایندە‬ ‫ئەوانیش جێبەجێ بكەین‪.‬‬ ‫لە یادی ‪ 59‬ساڵدا ڕووی دەمان ئاراستەی‬ ‫تەواوی رێكخراوەكانی دیكەی الوان دەكەین‬ ‫بۆ ك��ۆك��ردن��ەوەی دەنگە پەرتەكانمان بۆ‬ ‫یەكخستنی ئایدیا و بیروبۆچوونەكانمان لە‬ ‫پێناو بەرژەوەندی الوان و گەنجی كوردستان‬ ‫بۆردێكی نیشتیمانی الوان رابگەیەنین‪،‬‬ ‫بۆردێكی راوێژكاری لەگەڵ دەست بەكاربوونی‬ ‫كابینەی نوێ حكومەت بە سەرۆكایەتی رێزدار‬ ‫نێچیرڤان بارزانی تابتوانین هەموو دەنگە‬ ‫پەرت و باڵوەكان بەالوە بنێن و ئایدیاكانمان‬ ‫بەالوەبنێن تەنیا لە پێناو بەرژەوەندی گەنج و‬ ‫الوانی كوردستان زیاتر هێزی فشار بین لەسەر‬ ‫ناوەندەكانی بریار بۆ بەرجەستەبوونی زیاتر‬ ‫داواكارییەكانی گەنج و الوانی كوردستان‪ ،‬لەو‬ ‫یادەدا جارێكی تر بەخێرهاتنی گەرمی هەموو‬ ‫الیەكتان دەكەین‪ ،‬شەڕەفمەندبووین لەگەڵمان‬ ‫بەشداربوون هەر شەكاوە بێت ئااڵی كوردستان‬ ‫بە رێبەرایەتی سەرۆكی هێژا سەرۆك مەسعود‬ ‫بارزانی‪.‬‬ ‫جێی باسە هەر لەو ئاهەنگەدا چەندین‬ ‫بەرپرسی حکوومی و حیزبی و سکرتێر و‬ ‫نوێنەری رێکخراوەکان و الوانێکی زۆر ئامادە‬ ‫ب��وون و بە بەشداری چەند گۆرانیبێژێک‪،‬‬ ‫ئاهەنگەکە کۆتایی پێ هات‪.‬‬

‫‪15‬‬

‫راپــۆرت‬

‫‪March 2012 No 178‬‬

‫دووەمین كۆنفراسی نەتەوەیی الوانی هەر چوارپارچەی‬ ‫كوردستان بەرێوەچوو‬ ‫ئامادەكردنی محەمەد عومەر‬

‫ پێشکه‌وتن‬

‫‪16‬‬

‫راپــۆرت‬

‫‪March 2012 No 178‬‬

‫لە رۆژان��ی ‪ 2012/3/17-15‬دووەمین‬ ‫كۆنفراسی نەتەوەیی الوانی هەر چوارپارچەی‬ ‫كوردستان لە هەولێری پایتەختی هەرێمی‬ ‫كوردستان لە ژێر دورشمی (یەكگوتاری‬ ‫نەتەوەیی الوانی كورد) بە ئامادەبوونی‬ ‫بەرێز مەسعود بارزانی سەرۆكی هەرێمی‬ ‫كوردستان بەرێوەچوو‬ ‫سەرەتای كۆنفراس بە مارشی نەتەوەیی‬ ‫ئەی رەقیب دەستی پێكرد دواتر وتاری‬ ‫كردنەوەی كۆنفراس لەالیەن نەوزاد هادی‬ ‫پارێزگاری هەولێر پێشكەش كرا‬

‫‪www.lawanikurdistan.org‬‬ ‫ پێشکه‌وتن‬

‫ئومێد خۆشناو بەناوی لێژنەی بااڵی‬ ‫ئامادەكاری كۆنفراس وتەكی پێشەكەش‬ ‫كر د و تی‪:‬‬ ‫بەناوی خوای گەورە و میهرەبان‬ ‫بەرێز و خۆشەویست سەرۆك مەسعود‬ ‫بارزانی سەرۆكی هەرێمی كوردستان‬ ‫بەرێز نوێنەری سەرۆك تالەبانی‬ ‫ن��وێ��ن��ەران و سكرتێر و س���ەرۆك و‬ ‫رێبەرانی حرب و الیەنە سیاسیەكانی هەر‬ ‫چوارپارچەی كوردستان‬ ‫الوان��ی خۆراگر و نیشتیمانپەروەر و‬ ‫نیشتیمانپارێز‬ ‫هەمووالیەكتان بەخێربێن‬ ‫لێژنەی ب��ااڵی ئ��ام��ادەك��اری دووەمین‬ ‫كۆنفراسی الوان���ی ه��ەر چ��وارپ��ارچ��ەی‬ ‫ك��وردس��ت��ان ب��ە خێرهاتنێكی گەرمتان‬ ‫دەكەین بۆ بەشداری بوونتان لە مەراسیمی‬ ‫دەستپێكردنی كارەكانی كۆنفراس لە‬ ‫هەولێری پایتەختی هەرێمی كوردستان‪،‬‬ ‫الوان��ی كوردستان لە دوێنێ و ئەمڕۆدا‬ ‫هەمیشە س����ەرەڕم و ق��ەڵ��غ��ان ب��وون��ە‬ ‫گۆڕانكاری و پێشوەچوونەكاندا پرسی‬ ‫نەتەوەیی دۆزی رەوای كورد لێك دابڕانی‬ ‫رێزەكانی گەل وای خواستوە هەمیشە‬ ‫الوان قوربانی دەری بوونە‪ ،‬دوێنی بە‬ ‫پێشمەرگایەتی بۆ بەرگری كردن ئەمڕۆیەك‬ ‫بە گ��ردب��وون��ەوەی��ەك و لێكتێگەیشتنی‬ ‫زیاتر و پتەو كردنی رێزەكانی گەل‪ ،‬الوان‬ ‫هەمیشە لە هەڵكشان دان بۆ گەیشتن بە‬ ‫دروس��ت بوونی ئەو ڕایەڵەی پەیوەندی‬

‫لە نێوان پارچەكانی كورستاندا دروست‬ ‫دەک���ات‪ ،‬پ��ارس��اڵ ل��ە ئ��ام��ەدی باكوری‬ ‫كوردستان یەكەمجار بوو كۆنفراسێكی‬ ‫نەتەوەیی ئەنجام بدرێت لەوێدا بریارماندا‬ ‫ئەم كۆنفراسە هەر ساڵێك لە بەشێك لە‬ ‫بەشەكانی كوردستان بەرێوەبچێت‪ ،‬ساڵی‬ ‫دووەم لە باشوری كوردستان بەرێوەبچێت‬ ‫ك��ە ئ��ەم��رۆ ب��ە خۆشحاڵیەوە دووەم��ی��ن‬ ‫كۆنفراس كارەكانی دەستپێدەكات تەمەنای‬ ‫ئەوە دەكەین كۆنفراسی سێیەم بە پێی ئەو‬ ‫گۆڕانكارییانەی لە ناوچەكەدا دەبن بتوانین‬ ‫ئەنجامی بدەین‪ ،‬ئەوە پەیام و مەسجێكی‬ ‫گەنجانە و الوانەی نەتەواییانەی هەر چوار‬ ‫پارچەی كوردستانە هەم بۆ نەیارانی كورد‬ ‫هەندەی ئەوان هەوڵ بدەن ئێمە رێزەكانمان‬ ‫لێك بترازێن الوانمان روحی فیداكارییان‬ ‫تێدایە لێك بگەن كۆدەبنەوە‪ ،‬پەیامێكیشە‬ ‫بۆ خۆمان بۆ حزب و الیەنە سیاسیەكان‬ ‫ئەوە الوانن پێتاندەڵێن داواتان لێدەكەن‬ ‫بۆ ئامادەكارییەكانی كورد و زیاتر پتەو‬ ‫بوونی رێزەكانی نەتەوەیی كورد الوان‪ ،‬ئەو‬ ‫فشارەتان دەخەنە سەر داواتان لێدەكەن‬ ‫هەموو ئایدۆلۆژیا و بیر و بۆچوون و كێشە‬ ‫و گرفتە حزبیەكان وەالوە بنێن لە سەر‬ ‫مێزی گفتوگۆدا هەرچی زووە كۆنگرەی‬ ‫نەتەوەیی ئەنجام بدرێت‪ ،‬بۆ ئەوەی چیتر‬ ‫پەرتەوازەیی لە نێو بزاڤی ئازادیخوازی‬ ‫خەڵكی كوردستان وجودی نەبێت‪ ،‬جارێكی‬ ‫دیكە وێ��ڕای بەخێرهێنانی گەرم تەمەنا‬ ‫دەكەین كۆنفراسەكەمان وەاڵمدەرەوەی ئەو‬ ‫پرسە گرنگە نیشتیمانی و نەتەوەییە بێت‬ ‫كۆنفراسەكەمان وەاڵمدەرەوەی بەشێك لە‬ ‫الوانی هەر چوارپارچەی كوردستان بێت‪،‬‬ ‫بەناوی لێژنەی بااڵی ئامادەكاری باشور‬ ‫سوپاسی هەموو ئەو هەڤااڵنە دەكەین‬ ‫لە باكور‪ ،‬رۆژه��ەاڵت‪ ،‬رۆژئ��اوا‪ ،‬كوردانی‬ ‫كازاخستان جالیەی كوردی لە ئەوروپا و‬ ‫ئەمەریكا بەهاوكاری و پشتیوانی هەموو‬ ‫الیەك وای كردووە ئەمڕۆ كۆنفراس كارەكانی‬ ‫دەست پێبكات هەر بە پشتیوانی ئێوە‬ ‫سەركەوتوو دەبێت مەسجە نەتەوەیەكەی‬ ‫دەگاتە شوێنی مەبەستی خۆی‪ ،‬سوپاسی‬

‫حكومەتی هەرێمی كوردستان دەكەین كە‬ ‫هاوكارمان بوون ئیتر هەر شەكاوە بێت‬ ‫ئااڵی كوردستان بژی كورد بژی كوردستان‬ ‫بژی یەكێتی ك��وردان لە هەر شوێنێكی‬ ‫دونیا‪.‬‬ ‫ئینجا مەسعود بارزانی سەرۆكی هەرێمی‬ ‫كوردستان وتارێكی مێژوویی پێشكەشی‬ ‫كۆنفراس كرد و وتی‪:‬‬ ‫بەناوی خودای گەورە و میهرەبان‬ ‫خوشك و برایانی بەرێز و ئامادەبووانی‬ ‫بەرێز هەموو بەخێرهاتن سەرچاوان سەر‬ ‫س��ەران لە هەولێرا پایتەختا هەرێمێ‬ ‫ك��وردس��ت��ان��ێ‪ ،‬ش��ان��ازی��ە هەبوونتە وە‬ ‫دكەم بەستنا وێ كۆنگرە گرنگ ئیڕۆ بە‬ ‫ئامادەبووانی هەموو الوێ كوردستانێ‬ ‫خۆشەویست پێش ئ���ەوەی دەس��ت بە‬ ‫وتارەكەم بكەم دەمەوێ سەرخۆشی خۆم‬ ‫بە كەس وك��اری شەهیدانی كیمابارانی‬ ‫هەڵەبجە رابگەێنم ب��ە ه��ەم��وو گەلی‬ ‫كوردستان بە خۆشمان‪ ،‬راستە ئێمە وەكو‬ ‫گەلی كوردستان قوربانیەكی زۆرم��ان دا‬ ‫بەتایبەتی شاری هەڵەبجە‪ ،‬بەاڵم سوپاس بۆ‬ ‫خودا بە خوێنی ئەو شەهیدانە دەسكەوتی‬ ‫گ��ەورەش دوای ئ��ەوە بەدەست هات بە‬ ‫پشتیوانی خودا دەسكەوتی گەورەتریش‬ ‫بەدواوەیە لە مانگی ئاداردا مرۆڤ نازانێ‬ ‫سەرخۆشی بكات پیرۆزبایی بكات‪ ،‬وەكو‬ ‫بڵێی ئەو مانگە مانگی ق��ەدەری كوردە‬ ‫هەرچی خۆشی و ناخۆشی و تاڵی سوێری‬ ‫هەمووی لەو مانگەدا بەسەر كورددا باریوە‪،‬‬ ‫لەبەر ئەوە دەتوانین بڵێین مانگی ئادار‬ ‫مانگی قەدەری كوردە بە پشتیوانی خودا‬ ‫مژدەی گەورەش لەو مانگەدا رۆژێك هەر‬ ‫دێت دەبێت‪ ،‬ئێمە خۆشحاڵ و سەربەرزین‬ ‫كە كۆنفراسی الوان��ی كوردستان ئەمڕۆ‬ ‫لە هەولێر دەبەسترێت ئەمە گرنگیەكی‬ ‫یەكجار زۆری هەیە بۆ ئەوەی هەم الوان‬ ‫یەكتر بناسن پێكەوە بریار لە ئایندەی‬ ‫خۆیان ب��دەن زەمینە خۆش بكەن‪ ،‬من‬ ‫داوای سەركەوتن بۆ كۆنفراسەكەتان‬ ‫دەكەم هیوادارم بە گیانێكی لێبوردەیی بە‬ ‫مێشكێكی كراوە بیر لە ئایندەی خۆتان‬

‫‪17‬‬

‫راپــۆرت‬

‫‪March 2012 No 178‬‬

‫ پێشکه‌وتن‬

‫‪18‬‬

‫بكەنەوە ئێمە نەتەوەیەكین دەبێت بزانین‬ ‫مێژووی خۆمان چ��ۆن ب��ووە‪ ،‬ئەمڕۆ لە‬ ‫كوێین چۆن هەنگاو دەنێن بەرەو ئایندە‪،‬‬ ‫ئەمەش ئەركی الوانە لە مێژوودا غەدرێكی‬ ‫گەورە لە ئێمە كراوە ئێمە یەك نەتەوەیین‪،‬‬ ‫بەاڵم دابەش كراوین ئەمڕۆ واقعێك هەیە‬ ‫دەبێت ئێمە بزانین چۆن مامەڵە لەگەڵ‬ ‫ئەو واقعەدا دەكەین‪ ،‬بەاڵم لە هەمان كاتدا‬ ‫ئێمە دەبێت ئەزموونی زۆر واڵتانی ترمان‬ ‫لەبەر چاو بێت لەگەڵ ئەزموونی خۆمان‪،‬‬ ‫بەاڵم لە هەمووی نزیكتر من دوو ئەزموون‬ ‫دەهێنمە بەر چاو میللەتی ئەڵمانیا و‬ ‫میللەتی چیكسلۆڤاكیا ئەمە وای نیشان‬ ‫دەدات كە ئیرادەی گەالن سەردەكەوێ‬ ‫بریاری حكومەتەكان و هاوپەیمانان ئەگەر‬ ‫سەركەوێ بۆ ماوەیەكە ‪ 50 ،40‬ساڵ بە‬ ‫زۆر میللەتی ئەڵمان جیاكرایەوە ئاخری‬ ‫یەكیان گرتەوە هەروەها بۆ ماوەی ‪50 ،40‬‬ ‫ساڵێك دوو میللەتی جیاواز چیكسلۆڤیان‬ ‫پێكەوە بەستران‪ ،‬چونكە ئاسایی نەبوو‬ ‫دیسان لێك جیابوونەوە لەبەر ئەوە ئەم‬

‫ج��ی��اك��ردن��ەوەی كوردستانیش ئاسایی‬ ‫نییە دەبێت رۆژێ��ك بێت ئەم نەتەوەیە‬ ‫یەكبگرێتەوە‪ ،‬ب��ەاڵم دیسان من دەڵێم‬ ‫ئەمە بە زۆر نابێت كاتێك كە پێویست‬ ‫بوو ئێمە خەبات بكەین قوربانی بدەین‬ ‫شەهید بدەین كردمان ئێمە پێناسەی‬ ‫نەتەوەیی و هەبوونی خۆمان پاراست‪،‬‬ ‫بەاڵم ئەمڕۆ شێوەی خەبات شێوەیەكی‬ ‫ترە كێشەی ئێمە كێشەیەكی نەتەوەییە‬ ‫الوانی خۆشەویست دەبێت ئەم بیرو باوەڕە‬ ‫لەسەر بنەمایەكی بڕوابەخۆبوون بڕوا بە‬ ‫دیموكراسی بڕوا بە پێكەوەژیان بڕوا بە‬ ‫یەكتر قبوڵ كردن ئەم بیرە نەتەوەییە‬ ‫دەبێت رۆژ بە رۆژ قوڵتر بكەن لەناو‬ ‫گەنجانی خۆماندا‪ ،‬چونكە هەوڵی وا هەیە‬ ‫بە داخ��ەوە كە كێشەكە لە مەسیڕەكەی‬ ‫البدەن كە ئێمە كێشەی نەتەوەیمان نییە‬ ‫كێشەی ترمان هەیە ئەسڵەن كێشەی ئێمە‬ ‫كێشەیەكی نەتەوەییە كێشەیەكی ڕەوایە‬ ‫لە هەمووشی گرنگتر ئێمە دەبێت بڕوامان‬ ‫بەو كێشەیە هەبێت ئامادەبین فیداكاری‬

‫بۆ بكەین‪ ،‬ئێمە ئەگەر بە تەمای ئەوە بین‬ ‫دەوڵەتێك دێ مافی ئێمە پێماندەبەخشێ‬ ‫ئەمە سەهویەكی گەورەیە تكاتان لێدەكەم‬ ‫هیچ كاتێك تووشی ئەم وەهمە نەبن‪ ،‬ئێمە‬ ‫دەبێت خۆمان هەبین بۆ ئەوەی خەڵكی تر‬ ‫بتوانێ یارمەتی ئێمە بدات ئەگەر راپەرینی‬ ‫‪ 1991‬نەبایە فیداكاری ئەو گەلە نەبایە‬ ‫فیدراڵی نەبووبایە بە ئەمری واقع دوای‬ ‫روخانی رژێم ئەو وەزع��ە لە كوردستان‬ ‫دروست نەدەبوو‪ ،‬ئێستاش وەكو خۆتان‬ ‫دەبین الوانی خۆشەویست ئامادەبووانی‬ ‫بەرێز‬ ‫جیهان ل��ە گۆڕانێكی ب��ە پەلە دای��ە‬ ‫بەتایبەتی ناوچەی رۆژهەاڵتی ناوەراست‬ ‫ئ��ێ��م��ەش دەب��ێ��ت وەك����و ك����ورد وەك��و‬ ‫نەتەوەیەك وەكو كوردستان دەبێت خۆمان‬ ‫ئامادە بكەین بۆ هەموو ئەگەرەكان ئەو‬ ‫كۆنفراسە من بە هەنگاوێكی پیرۆزی‬ ‫دەزانم‪ ،‬ئێمە دەبێت ئامادەبین بۆهەموو‬ ‫ئەگەرەكان دەبێت هەموو جیهان بزانێت‬ ‫مافی چارەنووس مافێكی ئاساییە مافێكی‬

‫راپــۆرت‬

‫‪March 2012 No 178‬‬

‫یاساییە مافێكی خودایە بە ئێمەی داوە‪،‬‬ ‫من لەگەڵ ئەوەنیم بڵێن دەوڵەتێك یان‬ ‫الیەنێك مافی ئێمە بدات ماف خودا بە‬ ‫ئێمەی داوە ئەگەر ئێمە كێشەی مافمان‬ ‫هەیە داگیركراوە كەس ناتوانێ ماف بە‬ ‫ئێمە بدات دەتوانێ ئیقراری بكات ئیعتیرافی‬ ‫بكات‪ ،‬بەاڵم نەكەس منەتمان لەسەر بكات‬ ‫نە ئەو مافەشمان دەوێ ئەگەر یەكێك بە‬ ‫ئێمەی بدات ئێمە داوا دەكەین ئیعتراف بە‬ ‫مافی ئێمە بكرێت‪ ،‬مافی ئێمە بەس داگیر‬ ‫بكرێت ئێمە مافی خۆمان ن��اوێ لەسەر‬ ‫حیسابی هیچ مللەتێكی تر بە ئومێدی‬ ‫خودا هەر لەم ساڵدا كۆنفراسی نەتەوەیی‬ ‫دەبەستین بۆ هەموو الیەنە سیاسیەكان‬ ‫ل��ە ئەكادیمیەكان‪ ،‬رۆشنبیرەكان لە‬ ‫هەموو كوردستان بۆ ئەوەی ئێمە پەیامی‬

‫ئاشتی بگەیین بۆ گەالنی هەموو جیهان‬ ‫بە تایبەتی گەالنی برا و دراوسێ گەالنی‬ ‫ع���ەرەب‪ ،‬ت��ورك‪ ،‬ف��ارس كە ئێمە برای‬ ‫یەكیین دەستی برایەتی درێژ دەكەین ئەو‬ ‫وەهم و ئەو تەسەوڕە ئەو ئینتیباعەی كە‬ ‫دروست بووە بە درێژایی مێژوو كە كورد‬ ‫و ع��ەرەب دوژم��ن كورد و تورك كورد و‬ ‫ف��ارس دوژمنن ئەمە تاوانێكە دەره��ەق‬ ‫بەم گەالنە كراوە دەوڵەتەكان كردوویانە‬ ‫میللەت نابێت دوژمنی میللەت بێت‪ ،‬بەڵی‬ ‫ئێمە ش��ەڕی حكومەت دەك��ەی��ن‪ ،‬بەاڵم‬ ‫ش��ەڕی میللەت و میللەت ئەمە كوفرە‬ ‫نابێت بكرێت زەمانی ئەوەش هاتووە لە‬ ‫یەكتری تێبگەین ئەو كۆنفراسە بۆ ئەوەیە‬ ‫ئێمە وەكو كورد ئاشتی خوازین پەیامی‬ ‫ئاشتی ئاراستەی هەموو الیەك دەكەین‬

‫سەرۆک بارزانی‬ ‫«بۆ ماوەی چل پەنجا‬ ‫ساڵ میللەتی ئەڵمانیا‬ ‫جیا كرایەوە‪ ،‬لە‬ ‫کۆتاییدا یەكیان گرتەوە‪،‬‬ ‫هەروەها دوو میللەتی‬ ‫جیاواز لە چوارچێوەی‬ ‫چیكسلۆڤاکیا پێكەوە‬ ‫بەسترانەوە‪ ،‬کەچی هەر‬ ‫جیا بوونەوە»‬

‫‪www.lawanikurdistan.org‬‬ ‫ پێشکه‌وتن‬

‫‪19‬‬

‫راپــۆرت‬

‫‪March 2012 No 178‬‬

‫ پێشکه‌وتن‬

‫‪20‬‬

‫دەستی دۆستایەتی و برایەتی بۆ هەموو‬ ‫الیەك درێژ دەكەین نابێت بەهیچ شێوەیەك‬ ‫بزوتنەوەی رزگاریخوازی گەلی كوردستان‬ ‫پەنا بۆ توندوتیژی ببات زەمانی چەك‬ ‫نەماوە‪ ،‬بەچەك ماف وەربگیرێ زەمانی‬ ‫مەنتقە زەمانی لێكتێگەیشتنە دەبێت بە‬ ‫شێوەی ئاشتی و دیموكراسی ب��ەردەوام‬ ‫بین ل��ە خەباتی خ��ۆم��ان ب��ەم شێوەیە‬ ‫ئێمە دەتوانین م��اف وەربگرین كاتێك‬ ‫پێویست بوو چەك بەكاربهێنین چەكمان‬ ‫بەكارهێنا لەمەودوا بەكارهێنانی چەك‬ ‫موكینە ئەنجامی پێچەوانەی هەبێت‪ ،‬ئەمە‬ ‫حەقیقەتێكە ئایندەش ئیسپاتی دەكات‬ ‫چەك بۆ ئەوەیە ئێمە بەرگری لە خۆمان‬ ‫بكەین ئەگەر تەحدا لە ئێمە كرا لەوە‬ ‫زیاتر نابێت ئێمە بیر لە هەڵگرتنی چەك‬ ‫بكەینەوە زۆر مەرجە بۆ هەر سەركەوتنێك‬ ‫هەر دەسكەوتێكی تر مەرجی سەرەكی‬ ‫ی��ەك��ڕێ��زی م��اڵ��ی ك���وردە تەبایی ماڵی‬ ‫كوردە لەبەر ئەوە بە شانازییەوە دەڵێم‬ ‫لەو ب��وارەدا هەنگاوی باشمان هاویشتوە‬ ‫سەركەوتنی باش بەدەستهاتووە بەڵێ‬

‫هێشتا ڕەنگە گیر وگرفتمان هەبێت‪ ،‬بەاڵم‬ ‫تا حەدێكی زۆر ماڵی ك��ورد رێكخراوە‬ ‫تەبایە لەمەسەلەكانی ستراتیژی سوپاس‬ ‫بۆ خودا یەك بیرو باوەڕین لە هەمووشی‬ ‫خۆشتر ئ��ەوە نەما ئیتر ش��ەڕی ك��ورد و‬ ‫كورد خوێنی كورد بە دەستی كورد بڕژێت‬ ‫هەتا هەتایە نابێت ئەوە دووبارەبێتەوە لە‬ ‫كۆتاییدا داوای سەركەوتنی كۆنفراسەكەتان‬ ‫دەكەم هەر بژین هەر سەركەوتوو بن‪.‬‬ ‫پەیامی سەرۆك مام جەالل بۆ كۆنفراسی‬ ‫ن��ەت��ەوەی��ی الوان���ی ك��وردس��ت��ان لەالیەن‬ ‫سەعیدی ئەحمەد پیرە خوێندرایەوە‬ ‫ئەمەش دەقی پەیامەكەیە‪:‬‬ ‫خوشك و برایان الوان گەنجانی كورد‬ ‫ساڵوێكی گەرمتان لێبێت خۆم بە بەختەوەر‬ ‫دەزان��م شەرەفێكی مەزنە ب��ەم پەیامە‬ ‫بەشداری دووەمین كۆنگرێسی نەتەوەیی‬ ‫بۆ الوانی كورد بكەم‪ ،‬هیوادارم كارەكانی‬ ‫كۆنگرێسەكەتان سەركەوتوو بێت لە پێناو‬ ‫بەدیهێنانی ئەو دروشم و ئامانجانەی كە‬ ‫ئێوەی الوی لە هەولێری پایتەختی هەرێمی‬ ‫كوردستان كۆ كردووەتەوە‪ ،‬هەمووتان بە‬

‫یەكگوتاری و یەكگرتووی الوانی كورد بچنە‬ ‫ناو هاوڕێ و هەڤاڵەكانتان درێژە بە خەبات‬ ‫و تێكۆشانتان بدەن لە پێناو بەدی هێنانی‬ ‫مافە ڕەواكانی ك��ورد و قوڵ كردنەوەی‬ ‫بریار و راسپاردەكانی لە ئەم كۆنگرێسەدا‪،‬‬ ‫كە بێگومان تێیدا پرانسیپی سەرەكی و‬ ‫ئەركی گرنگ دادەڕێ��ژن بۆ خەباتی ئەم‬ ‫توێژە گرنگەی كورد لەم سەردەمەدا كە‬ ‫خەباتی سیاسی و مەدەنی پارلەمانی‬ ‫و ئیعالمی و دیپلۆماسیە بە شێوازێك‬ ‫لەسەر بنەمای دایالۆگ و یەكتر قبوڵ‬ ‫كردن دوور لە توندوتیژی‪ ،‬كۆبوونەوەی‬ ‫ئێوەی الو گڕوتین دەبەخشێتە ئێمەمان‬ ‫دلخۆشمان دەك��ات كە دەبینن گەنجان‬ ‫و جەوانانی ك��ورد و نەتەوەكەمان بە‬ ‫پ��ەرۆش و جۆش و خرۆشێك هەست بە‬ ‫لێپرسراوەتی دەكەن كار بۆ یەكگوتاری‬ ‫دەكەن‪ ،‬ئەمەش متمانە و ویستی ئێوەی‬ ‫الو بەرجەستە دەكات لە پێناوی بنیادنان‬ ‫و پێشكەوتنی نەتەوەكەتان بەدی هێنانی‬ ‫ئاوات و ئامانجە ڕەواكانی كورد خوشك و‬ ‫برایانی خۆشەویست الوانی كورد لە هەموو‬

‫راپــۆرت‬

‫‪March 2012 No 178‬‬

‫‪www.lawanikurdistan.org‬‬

‫بەچاوی پڕ بایەخەوە تەماشادەكرێت بە‬ ‫نمونەی دیموكراسی و ئازادی لێبوردەیی‬ ‫سەقامگیری ناو دەبردێت بە جۆرێك كە ئەو‬ ‫ئەزمونەی ئێمە چاوی لێدەكرێت پاراستنی‬ ‫بۆتە ئەركێكی نەتەوەیی نیشتیمانی هەموو‬ ‫خەمخۆر و دڵسۆزێكی كورد و دیموكراتخواز‬ ‫و پێشكەوتنخوازێك ل��ە جیهاندا‪ ،‬لە‬ ‫كۆتاییدا داواك��ارم ئەم كۆنگرێسە دەرگا‬ ‫و ئایندەیەكی گەش بكاتەوە لە پێناو‬ ‫برایەتی و ه��اوك��اری لەگەڵ خوشك و‬ ‫برایانی نەتەوەكانی تر كە لەگەڵمان دەژین‬ ‫مێژوویەكی دێرین پێكەوە دەمانبەستێتەوە‬ ‫هاوئایین هاوچارەنووس چەندین پەیوەندی‬ ‫تر كۆمەاڵیەتی سیاسی ئیتر كاتێكی‬ ‫خۆش بەسەر بەرن لە هەرێمی كوردستان‬ ‫لە نزیكەوە پێشكەوتنەكانی ببین چاوی‬ ‫لێبكەن پێكەوە ژیان پێكەوە ئیش كردن‬ ‫لە كوردستان تەبایی لە كوردستان هانمان‬ ‫بدەن بۆ گەشەكردن بۆ پێشكەوتن پێی‬ ‫ئاشنابن ئیتر ه��ەر شادبن سەركەوتوو‬ ‫سەرفرازبن براتان مام جەالل سكرتێری‬ ‫گشتی یەكێتی نیشتیمانی كوردستان‪.‬‬ ‫هەر لەچوارچێوەی كۆنفراسەكە دكتۆر‬ ‫حەسەن محەمەد جێگری سەرۆكی پارلەمان‬ ‫وتاری پارلەمانی خوێندووە تێدا پاڵپشتی‬ ‫و هیوای سەركەوتنیان بۆ كۆنفراسەكە‬ ‫دووپات كردەوە‪.‬‬ ‫دكتۆر كاوە مەحمود وەزیری رۆشنبیری‬ ‫و الوان��ی حكومەتی هەرێمی كوردستان‬ ‫وت��اری حكومەتی هەرێمی كوردستانی‬

‫ پێشکه‌وتن‬

‫قۆناغەكانی خەباتدا لە رێزی پێشەوە بوون‬ ‫داینەمۆی شۆرش و راپەرینەكان بوون وزە‬ ‫و توانای ئەوانیش سەرچاوەیەكی سەرەكی‬ ‫بووە بۆ درێژە دان بە خەبات و تێكۆشان‬ ‫بۆیە ب��ە چ��اوی ئ��وم��ێ��دەوە دەڕوان��ی��ن��ە‬ ‫سەركەوتنی ئەم كۆنگرێسەتان‪ ،‬كە لە‬ ‫هەلومەرجێكی پڕ لە گۆڕانكاری و ڕووداو‬ ‫تێكەڵ بوونی كاریگەری سیاسی ئابوری‬ ‫فەرهەنگی فەلسەفی دا بەرێوەدەچێت‬ ‫كاریگەرەكانیان لەسەر كورد دوور نییە‬ ‫هیوادارم كۆنگرێسەكەتان لەبەر رۆشنایی‬ ‫ئەم هەلومەرجەدا تێڕوانین و لێکدانەوەی‬ ‫هاوچەرخ بەرهەم بهێنێ‪ ،‬بۆ یەكگوتاری‬ ‫كورد بۆ ئێستا و ئایندەش بەو پێیەی‬ ‫الوان ئایندە هەرگەل و نەتەوە كۆمەڵێكی‬ ‫مرۆڤایەتین‪ ،‬بۆیە ئێوەش ڕووب���ەڕووی‬ ‫لێپرسراوەتی گ��ەورە دەب��ن��ەوە ب��ەوەی‬ ‫كۆنگرێسەكەتان بكەنە هەوێنی یەكرێزی و‬ ‫یەكێتی بە گیانێك كە موڵكی كوردایەتی‬ ‫لە خۆبگرێت پەیامێكیش بە رێ خۆتانەوە‬ ‫بگەیینن بە الوان و چین و توێژەكانی‬ ‫نەتەوەكانی تری هاوخەبات لە بەشەكانی‬ ‫تری كوردستان ئەم پەیامە كە بە درێژایی‬ ‫مێژووی كورد خەباتە رەواكەی پێ ناسراوە‬ ‫لەسەر بنەمای ئاشتی برایەتی پێكەوەژیان‬ ‫بە ئاشتی بنیادنراوە‪ ،‬رێبازی ئاشتی‬ ‫دیموكراسی هەڵبژێردراوە بۆ پێكەوە ژیان‪،‬‬ ‫الوان��ی بەشداربووی دووەم كۆنگرێسی‬ ‫نەتەوەیی بۆ كورد جێگای شانازی و سەر‬ ‫بڵندی هەمووانە كە هەرێمی كوردستان‬ ‫دووەم كۆنگرێسی نەتەوەیی لە ئامێز‬ ‫دەگرێت توێژێكی فراوان و گرنگی الوانی‬ ‫كوردی كۆكردۆتەوە بۆ ڕەنگ رێژكردنی‬ ‫ئایندەیەكی گ��ەش لە رێگەی دایالۆگ‬ ‫بیروڕا گۆڕینەوەی دیموكراسیانە‪ ،‬كە ئەم‬ ‫هەرێمەی پێناسراوە ئەوەش شەڕەفێكی‬ ‫گ��ەورەی��ە ب��ۆ ه��ەم��ووان ك��ە بەشێكی‬ ‫كوردستان دوای خەباتێكی دوور و درێژی‬ ‫پڕ خوێن و قوربانی دان كە الوان بەشی‬ ‫شێریان لەو قوربانیانە پێبڕاوە بە ئازادی‬ ‫و دیموكراسی شادبوون ئەمڕۆ نەك هەر‬ ‫لەناوچەكەدا‪ ،‬بەڵكو لە ئاستی جیهانیشدا‬

‫مام جەالل‬ ‫«هیوادارم كارەكانی‬ ‫كۆنگرێسەكەتان سەركەوتوو‬ ‫بێت لە پێناو بەدیهێنانی‬ ‫ئەو دروشم و ئامانجانەی‬ ‫كە ئێوەی الوی لە هەولێری‬ ‫پایتەختی هەرێمی‬ ‫كوردستان كۆ كردووەتەوە»‬

‫خوێندووە‪ .‬وتی «شانازیە بۆ حكومەتی‬ ‫هەرێم كە ئەمڕۆ الوانی هەموو پارچەكانی‬ ‫كوردستان ل��ەم كۆنفراسەدا بگرێتەخۆ‬ ‫شازنازیەكی گەورەیە بۆ خ��ودی هەموو‬ ‫الوانی كوردستان كە كۆنفراسی نەتەوەیی‬ ‫خۆیان لە هەولێری پایتەختی ئ��ازادی‬ ‫كوردستان ببەستن»‪ .‬سەرەڕای پشتیوانی‬ ‫حكومەتی هەرێم بۆ بزاڤی الوان لە چوار‬ ‫پارچەی كوردستان وەزیری رۆشنبیری و‬ ‫الوان داوای لە كۆنفراس كرد جەخت لەسەر‬ ‫ئەم خااڵنە بكەنەوە‬ ‫• یەكگرتوویی و یەكبوونی گوتاری‬ ‫الوان��ی كوردلەسەر بنەمای دیموكراتی‬ ‫دەستە بەركردنی مافە دیموكراتیەكان وە‬ ‫دیهێنانی مافە نەتەوەییەكان بەرەچاوكردنی‬ ‫تایبەتمەندی هەلومەرجی ناوخۆیی هەر‬ ‫پارچەیەك لە پارچەكانی كوردستان‪.‬‬ ‫• ئ���ەم دەس��ك��ەوت��ان��ەی ه��ەرێ��م��ی‬ ‫كوردستان هاتۆتەكایەوە موڵكی تێكڕای‬ ‫گەلی كوردستانە لەبەرژەوەندی تەواوی‬ ‫خەڵكی كوردستانە لە تەواوی پارچەكانی‬ ‫كوردستان‪.‬‬ ‫• ڕۆڵ��ی الوان لە گۆڕانكاریەكانی لە‬ ‫رۆژهەاڵتی ناوەراستدا رۆڵێكی ئەكتیڤ و‬ ‫دیارە لە ئاكامی چەند هۆكارێكی جیاوازدا‬ ‫تا ئێستا گۆرانكارییەكان بە ت��ەواوی‬ ‫مافەكانی الوان��ی رۆژه��ەاڵت��ی ناوەراست‬ ‫دابین نەكردبێت‪.‬‬ ‫• جەخت ك��ردن��ەوە لەسەر شێوازی‬ ‫دیموكراسی و م��ەدەن��ی و ئاشتیانەی‬ ‫تێكۆشان بەپشت بەستن بە ئیرادەی‬ ‫خەڵكی كوردستان‪.‬‬ ‫• بەردەوامی یەكرێزی و رەچاوكردنی‬ ‫تایبەتمەندیەكان تێگەیشتن لە فرەبوون‬ ‫لە شێوەی یەكگرتندا بنەمای بەرەو پێش‬ ‫چوونی بزوتنەوەی رزگاریخوازی كوردە‪.‬‬ ‫دواتر وتاری رێكخراوەكانی هەر چوار‬ ‫پارچەی كوردستان و كوردانی كازاغستان‬ ‫خوێندرایەوە‬ ‫• هێمن حەمید وتاری رێكخراوەكانی‬ ‫الوانی باشوری كوردستانی خوێندەوە‬ ‫• حەسەن تۆپاڵ وتاری رێكخراوەكانی‬

‫‪21‬‬

‫راپــۆرت‬

‫‪March 2012 No 178‬‬

‫لەدووەم ڕۆژی كۆنفراسی نەتەوەی الوانی‬ ‫الوانی باكوری كوردستانی خوێندەوە‬ ‫• ف��واد خاكی وت��اری رێكخراوەكانی چوار پارچەی كوردستان كەلەهەولێری‬ ‫پایتەخت ب��ەڕێ��وەچ��و‪ ،‬چەند بابەتێك‬ ‫الوانی رۆژهەاڵتی كوردستانی خوێندەوە‬ ‫• دلشاد م��ەال وت��اری رێكخراوەكانی پێشكەشكران لەوانە‬ ‫*ه��ۆش��ی��اری ن��ەت��ەوەی و ئاسایشی‬ ‫الوانی رۆژئاوای كوردستانی خوێندەوە‬ ‫• دكتۆر ئەحمەد بەرازی وتاری الوانی نەتەوەی‬ ‫*ش��رۆڤ��ەی شۆڕشی الوان��ی ڕۆژئ��اوی‬ ‫كوردانی كازاخستانی خوێندەوە‬ ‫هەر لەو رۆژەدا لیژنەی بەرێوەبردنی كوردستان‪ ،‬دژ بەڕژێمی سوریا‬ ‫*ڕۆڵ و كاریگەری الوان لەدیاری كردنی‬ ‫كۆنفرانس لە الیەن ئەندامانی كۆنفرانسەوە‬ ‫كە ژمارەیان ‪ 280‬بوو لە هەر چوارپارچەی مافی چارەنووس‬ ‫*ڕێ و ڕێبازی چارەسەری دۆزی كورد‬ ‫كوردستان‪ ،‬بە نوێنەرانی كوردانی دەرەوە‬ ‫و واڵتی كازاخستان هەڵبژێردان كە لە پێنج لە چارەسەری دیموكراسی‬ ‫پاشان سەرجەم ئەو باسانە لەالیەن‬ ‫كەس پێكهاتبوون‪.‬‬

‫ پێشکه‌وتن‬

‫‪22‬‬

‫ئامادەبوانەوە گفتوگۆكراو و بابەتەكان‬ ‫بەشداریەكی فراوانی ئەندامانی كۆنفرانسی‬ ‫بەخۆە بینی‪.‬‬ ‫ل��ە رۆژی سێەمی كۆنفرانسیش كە‬ ‫كۆتا رۆژی كۆنفراسەكەبوو‪ ،‬راگەێندراوێك‬ ‫ب��ەك��ۆی دەن��گ��ی ئ��ەن��دام��ان��ی كۆنفراس‬ ‫ق��ب��وڵ��ك��را‪ ،‬ك��ە ل��ە ‪ 22‬خ��اڵ تەئكیدی‬ ‫لەسەر مافە نەتەوەیی و نیشتیمانیەكانی‬ ‫الوانی كوردستان دەك��ردەوە‪ ،‬لە كۆتایدا‬ ‫كۆنفراس سەركەوتوانە كۆتایی بەكارەكانی‬ ‫هێناو بڕیاریشدار كۆنفراسی داهاتوو لە‬ ‫شاری قامیشلوی رۆژئائاوی كوردستان‬ ‫بەرێوەبچێ‪.‬‬

‫راپــۆرت‬

‫‪March 2012 No 178‬‬

‫بیبلۆگرافیای‬ ‫راپەڕینی‬ ‫كوردستان‬ ‫ئا‪ :‬پێشکەوتن‬

‫‪www.lawanikurdistan.org‬‬

‫پێش راپەرین‬ ‫خومەینی لە ساڵی ‪ 1979‬هاتەسەر‬ ‫حكوم هەر لەسەرەتاوە كەوتە دژایەتی‬ ‫كردنی رژێمی بەعس‪ ،‬بەعسیش خراپتر لە‬ ‫خومەینی كەوتە دژایەتی كردنی بە هۆی‬ ‫سیاسیەتی ناردنە دەرەوەی شۆرش(تصدیر‬ ‫السورە) بۆ ئەو شوێنانەی شیعەی لێبوو‬ ‫و جگە لە ملمالنێیە مێژوویەكەی نێوان‬ ‫ئەم دوو نەیارە سەرئەنجام جەنگێكی‬ ‫ماڵوێرانكار و پڕ كارەسات ڕوویدا هەشت‬ ‫ساڵی خایاند دواجار نەتەوەیەكگرتووەكان‬ ‫بریاری (‪ )598‬بۆ ڕاگرتنی جەنگەكەی‬ ‫دەركرد جەنگەكە وەستا ئێرانێكی كاول و‬ ‫عێراقێكی ئابوری ڕووخاو و قەرزار مایەوە‪.‬‬

‫ پێشکه‌وتن‬

‫دەروازەیەك‬ ‫راپ��ەڕی��ن��ی ب��ەه��اری ‪ 1991‬ی گەلی‬ ‫ك��وردس��ت��ان ل��ە م��ێ��ژووی ك���ورددا بۆتە‬ ‫خاڵی وەرچەرخان و سەردەمێكی نوێ و‬ ‫جیاكردنەوەی نەوەكان لەیەكتر‪ ،‬نەوەی‬ ‫پێش راپەرین و ن��ەوەی دوای راپەرین‬ ‫ئێستا كە ‪ 21‬ساڵ بەسەر ئەم ڕووداوە‬ ‫گرنگەی خەڵكی كوردستان تێپەڕیوە تا‬ ‫ئێستا دەرئەنجامەكانی راپەرین درێژەی‬ ‫هەیە ناتوانین راپەرین بخەینە ناو خانەی‬ ‫مێژووەوە‪ ،‬چونكە بە پێی زانستی مێژوو‬ ‫هەر ڕووداوێ��ك تا ‪ 40-30‬ساڵی بەسەر‬ ‫تێنەپەڕێ ناچێتە خانەی م��ێ��ژووەوە‪،‬‬ ‫چونكە رووداوەكان بە زنجیرە ڕووداوێكی‬ ‫تر كۆتایی دێت‪ ،‬نمونەشمان ڕووداوەكەی‬ ‫‪11‬ی سێپتێمبەری ئەمریكا دوای روخانی‬ ‫دوو باڵەخانەكە هەریەك لە رژێمی تاڵیبان‬ ‫لە ئەفغانستان و رژێمی بەعس لە عێراق‬ ‫ڕووخان ڕووداوەكانی پەیوەست بەم دوو‬ ‫واڵتە تا ئێستا درێ��ژەی كێشاوە ئەگەر‬ ‫بە هەڵە دانەچین ئەو بەهاری عەرەبیەی‬ ‫ئێستاش دەرئەنجامێكی ڕووداوەك��ان��ی‬ ‫‪11‬ی سێپتێمبەرە‪ ،‬ب��ۆی��ە ت��ا ئێستا‬ ‫دەرئەنجامەكانی راپەرین درێژەیان هەیە‪،‬‬ ‫چونكە دوای راپەرینەكە هەڵبژاردنی‬ ‫یەكەمین خولی پارلەمانی كوردستان‬

‫ئەنجامدرا‪ ،‬ئەنجامی ئ��ەو هەڵبژاردنە‬ ‫شەڕێكی نەخوازراوی ناوخۆ بوو زیانێكی‬ ‫زۆری لە هەرێمدا‪ ،‬هەرێمی كردە دوو ئیدارە‬ ‫بێجگە لەوەش دوای راپەرین پارلەمانی‬ ‫كوردستان لە ‪ 1992/10/4‬بریاری مافی‬ ‫فیدراڵی لە چوارچێوەی عێراقدا دا ئەم‬ ‫بریارەی پارلەمان لە دەستوری عێراق لە‬ ‫ساڵی ‪ 2005‬چەسپێندرا تا ئێستا فیدراڵەت‬ ‫لە عێراقدا كێشمە كێشی لەسەرە‪ ،‬خودی‬ ‫راپەرینیش دەرئەنجام و درێژەپێدەری‬ ‫بزاڤی رزگاری خوازی كوردبووە‪.‬‬

‫بەرەبەیانی ‪2‬ی ئابی ‪ 1990‬سوپای عێراق‬ ‫كوێتی داگیركرد بنەماڵەی(الصباح) پەنایان‬ ‫بۆ ماڵباتی (ال سعود) برد لەوكاتەدا‬ ‫سیاسەتی نێودەوڵەتی و عەرەبی دژی‬ ‫ئەم داگیركارییەی عێراق وەستانەوە سزای‬ ‫نێودەوڵەتی و گەمارۆی ئابورییان دژی‬ ‫عێراق دەركرد دوایین بریاری ئەنجومەنی‬ ‫ئاسایش بریاری (‪ )678‬بوو دوا دەرفەتی‬ ‫دایە سوپای عێراق كوێت جێبهێڵێت رۆژی‬ ‫‪ 1991/1/15‬دوایین رۆژی دەرفەتەكە بوو‬ ‫بۆ رۆژی دواتر هێزی هاوپەیمانان هێرشیان‬ ‫كردە سەر سوپای عێراق لە ماوەی ‪100‬‬ ‫كاتژمێردا تواندرا سوپا زەبەحەالكەی‬ ‫عێراق تێكبشێنرێت لە كوێتەوە بگەرێنەوە‬ ‫عێراق بە زیانی گیانی و مادی لە كاتی‬ ‫گەڕانەوەی سوپا دۆڕاوەك��ەی عێراق لە‬ ‫شاری بەسرە تانكێك یەكەم گولە هاوەن‬ ‫بەرەو ڕووی وێنەیەكی (سەددام حوسێن)‬ ‫دەتەقێنێتەوە‪ ،‬بەم هۆیەوە راپەرین لە‬ ‫شارەكانی باشور هەڵدەگیرسێت شارەكانی‬ ‫كوردستان ناگرێتەوە‪ ،‬چونكە لەو كاتەدا‬ ‫خەڵكی كوردستان لە قۆناغی نائومێدی‬ ‫داب��وون لە دوای پرۆسەكانی ئەنفال و‬ ‫كیمیاباران بوون گوندەكان چۆڵ كرابوون‬ ‫واتە تووشی فۆبیای بەعس بوو بوون‪،‬‬ ‫بەاڵم لەگەڵ هاتنی بەهاردا بەهاری كوردی‬

‫‪23‬‬

‫راپــۆرت‬

‫‪March 2012 No 178‬‬

‫دەستی پێكرد خەڵكی كوردستان راپەڕین‪.‬‬

‫‌وتن‬ ‫‌وتن‬ ‫ پێشکهه‬ ‫ پێشک‬

‫‪24‬‬

‫پانۆرامای راپەڕین‬ ‫• ‪ 1991/3/3‬وەكو دەستپێكی راپەرین‬ ‫لە قەزای خەبات(كەڵەكی یاسین ئاغا)ی‬ ‫هەولێر شەرێك لە نێوان پشدەرییەكان و‬ ‫بنكەی پۆلسی ئەو قەزایە ڕوویدا وقوربانی‬ ‫لێكەوتەوە‪.‬‬ ‫• ‪ 1991/3/5‬بۆ یەكەمجار راپەرینی‬ ‫خەڵكی كوردستان لە رانیە دەستی پێكرد‬ ‫ئەو شارە پاك كرایەوە لە رژێم هەمان‬ ‫رۆژی��ش چوارقوڕنە و دەشتی بێتوێن و‬ ‫حاجیاوە و سەركەپكانیشی گرتوە‪.‬‬ ‫• ‪ 1991/3/6‬ناوچەی بازیان و دوو‬ ‫ناوچەی دەشتی پشدەر ئازاد كرا‪.‬‬ ‫• ‪ 1991/3/7‬ج���ەم���اوەری ش��اری‬ ‫سلێمانی ڕاپەرین و هەڵیان كوتایەسەر‬ ‫حامیەی پۆلیس و س��ەرا ئ���ازادی بۆ‬ ‫بەیانییەكەی قەاڵی ئەمنە سورەكەی ناو‬ ‫ش��اری سلێمانییان ئ��ازاد كرد هەروەها‬ ‫معەسكەر سەالمیان كۆنتڕۆڵ كرد هەزاران‬ ‫سەرباز تەسلیم بوون‪.‬‬ ‫• ‪ 1991/3/8‬راپەڕین لە چەمچەماڵ‪،‬‬ ‫هەڵەبجە‪ ،‬عەربەت‪ ،‬زەرایەن‪ ،‬پیرەمەگرون‪.،‬‬

‫دەستی پێكرد رێگا سەرەكییەكانی نێوان‬ ‫سلێمانی_ كەركوك كۆنتڕۆڵ كران‪.‬‬ ‫• ‪ 1991/3/9‬ج���ەم���اوەری كۆیە‪،‬‬ ‫ش��ەق�ڵاوە‪ ،‬ئ��ۆردگ��ای زۆرەم��ل��ێ باسرمە‬ ‫راپەڕین‪.‬‬ ‫• ‪ 1991/3/10‬جەماوەری شارۆچكەكانی‬ ‫س��ۆران‪ ،‬حاجی ئۆمەران‪ ،‬مێرگەسوور‪،‬‬ ‫چۆمان‪ ،‬سپیلك‪ ،‬خەلیفان‪ ،‬هەریر‪ ،‬باتاس‪،‬‬ ‫مەسیف‪ ،‬تەق تەق‪ ،‬ئاغجەلەر‪ ،‬قەرەهەنجیر‬ ‫ڕاپەڕین‪.‬‬ ‫• ‪ 1991/3/11‬جەماوەری شاری هەولێر‬ ‫راپەرین هەڵیان كوتایەسەر دایەرەكانی‬ ‫(ئەمن و جەیشی شەعبی) هەولێریان‬ ‫پ��اك ك��ردەوە لە بەعسی‪ .‬ه��ەر هەمان‬ ‫رۆژ ك��ەس��ن��ەزان‪ ،‬بنەساڵوە‪ ،‬دارەت���وو‪،‬‬ ‫ئۆردوگاكانی قوشتەپە‪ ،‬شاوێس‪ ،‬پیرزین‪،‬‬ ‫مەالئۆمەر‪ ،‬جدیدە‪ ،‬تۆبزاوە‪ ،‬كەورگۆسك‪،‬‬ ‫بەحركە‪ ،‬بەرحوشتر ئازاد كران‪.‬‬ ‫• ‪ 1991/3/12‬ج��ەم��اوەری جەلەوال‬ ‫و خانەقین راپەڕین ئ��ازادب��وون هەمان‬ ‫رۆژ ناحیەی مەخمور و ئاكرێ‪ ،‬بجیل‪،‬‬ ‫سورچیایەتی‪ ،‬ب���ەردەرەش‪ ،‬دینارەتێ‪،‬‬ ‫زێبار‪ ،‬شێخان ئازاد كران‪.‬‬ ‫• ‪ 1991/3/13‬ج��ەم��اوەری زاخ��ۆ‪،‬‬

‫دەشتی سلێڤان‪ ،‬راپ��ەڕی��ن‪ .‬لە سنوری‬ ‫كەركوك شارۆچكەی پردێ ئازاد كرا لە‬ ‫گەرمیانیش كەالر و جەبارە ئازاد كران‪.‬‬ ‫• ‪ 1991/3/14‬جەماوەری شاری دهۆك‬ ‫راپەڕین و هەڵیان كوتایەسەر دایەرەكانی‬ ‫(ئەمن و ئیستخبارات و ئالیات و لیوا و‬ ‫فرقەی حزبی) هەر هەمان رۆژ ناوچەكانی‬ ‫زاوێتە‪ ،‬سەرسەنگ‪ ،‬دێرەلوك‪،‬شێالدزێ‪،‬‬ ‫ئامێدی‪ ،‬بامەڕنێ‪ ،‬ئازاد بوون‪.‬‬ ‫• ‪ 1991/3/15‬جەماوەری شارۆچكەی‬ ‫سمێل راپەرین‬ ‫• ‪ 1991/3/16‬شاخی (سەربەشاخ و‬ ‫قەرەچوغی مەخمور) ئازاد كرا‬ ‫• ‪ 1991/3/18‬شارۆچكەی پردێ و‬ ‫دەوروبەری ئازاد كرا‬ ‫• ‪ 1991/3/19‬دەوروب����ەری ش��اری‬ ‫كەركوك ئازاد كرا‬ ‫• ‪ 1991/3/20‬ج��ەم��اوەری ش��اری‬ ‫كەركوك راپەڕین شارەكە ئازاد بوو‬ ‫• ‪ 1991/3/21‬ئ��اگ��ری ن���ەورۆز لە‬ ‫كەركوك كرایەوە شەڕ لە معەسكەر خالید‬ ‫بەردەوام بوو‬ ‫• ‪ 1991/3/27‬رژێمی بەعس شاری‬ ‫كەركوكی داگیر كردەوە‬

‫راپــۆرت‬

‫‪March 2012 No 178‬‬

‫• ‪ 1991/3/31‬كۆڕەو ملیۆنەكە كورد‬ ‫دەستی پێكرد ش��اری هەولێر كەوتەوە‬ ‫دەست رژێم‬

‫دوای راپەڕین‬ ‫راپەڕین شەرعیەتیەكی شۆرشگێری‬ ‫دایە الیەنە سیاسیەكان بەرەی كوردستانی‬ ‫كۆمەڵێك بریاری دا لەوانە كە تائێستا‬ ‫رەخنەیەكی زۆری لێدەگیرێت بریاری‬ ‫لێبوردنی بەعسی‪ ،‬جاش‪ ،‬موستەشارەكانە‬ ‫دواتر هەرێمی كوردستان وەكو دیفاكتۆیە‬ ‫دامەزرا هەڵبژاردن كرا حكومەت پێكهات‬ ‫دواتریش پێكدادانەكان لە نێوان الیەنە‬ ‫سیاسیەكان ڕووی��دا واڵتانی هەرێمی لە‬ ‫هەوڵی خ��ۆش كردنی ئاگری شەڕەكە‬ ‫بوون ئەو شەڕە بووە هۆی لەناوبردنی‬ ‫دەسكەوت و ئامانجەكانی راپەڕین‪.‬‬

‫‪www.lawanikurdistan.org‬‬

‫راپەڕین و نەوەیەكی نوێ‬ ‫راپەڕین بووە خاڵی وەرچەرخان لە‬ ‫مێژووی ك��ورددا لە بوارەكانی سیاسی‪،‬‬ ‫ئابوری‪ ،‬كۆمەاڵیەتی‪ ،‬هونەری‪ ،‬جێندەری‪.‬‬ ‫لەو سەردەمەدا نەوەیەك دژ بە فەلسەفە‬ ‫و ئایدیای بەعس دەجەنگان الوان لەو‬ ‫كاتەدا بزوێنەری بزاڤی رزگاریخوازی‬ ‫كوردی بوون لە باشترین حاڵەتدا خۆیان‬ ‫لە وەزیفەكەیان دادەب��ڕان��د ئەو نەوەیە‬ ‫بەو ناسرا ب��وون ئینتیمای نەتەوەییان‬ ‫بەهێزە بەرامبەر نەوەی دوای راپەرین كە‬

‫دەوترێت(ئینتیمای نەتەوەییان الوازە)‬ ‫بە واتایەكی تر نەوەیەك و دەسەاڵتی‬ ‫بێگانە و داگیركاری و شمولی نەوەیەكی‬ ‫تر دەسەاڵتی خۆماڵی و كێشەی ناوخۆ‬ ‫لێرەوە ملمالنێی نەوەكان دەستی پێكرد‬ ‫بەمانایەكی تر نەوەیەك لەخەبات دابوو‬ ‫قوربانی دەدا نەوەیەكی تر هاتەسەر‬ ‫ح��ازری و خوانەكە لەگەڵ ئەمانەشدا‬ ‫نەوەیەكی نوێ دوور لە ئایدیای بەعسیزم‬ ‫وابەستە بە مۆدیرنەكانی دونیا گەشەی‬ ‫كرد‪.‬‬

‫ پێشکه‌وتن‬

‫بریاری ‪688‬‬ ‫یەكێك لە دەرئەنجامەكانی راپەڕین‬ ‫و ك��ۆڕەوەك��ە دەرك��ردن��ی ب��ری��اری ‪688‬‬ ‫ئەنجومەنی ئاسایشی نەتەوەیەگرتووەكان‬ ‫ل��ە ‪ 1991/4/5‬ب��وو ئ��ەم ب��ری��ارە لە‬ ‫هەلومەرجێكی دژوار و سەخت دەرچوو‬ ‫ئەنجومەنی ئاسایش نەیدەتوانی خۆی لە‬ ‫بەرپرسیارەتی مرۆڤایەتی بە دوور بگرێت‬ ‫و تەدەخول نەكات لە بارێكی دەروونی‬ ‫ناسك لە بەرامبەر كۆرەوی سێ ملیۆنی‬ ‫كوردی عێراقی بۆ واڵتانی دراوسێ لە ژێر‬ ‫فشاری ڕای گشتی جیهانی پەشۆكاوە بۆ‬ ‫چارەنووسی كۆمەاڵنی خەڵكی كوردستان‬ ‫لەوێیەوە دیسان پرسی كورد هاتەوە ئاراوە‬ ‫لە ناوەندە مرۆیی و میدیا جیهانییەكان‬ ‫گرنگی پێدرا‪.‬‬ ‫ئ��ەم ب��ری��ارە بەرهەمی داواك���اری و‬ ‫پێشنیاری چەند دەوڵ��ەت��ێ��ك ب��وو بە‬ ‫تایبەتی فەرەنسا و توركیا و ئێران داوایان‬ ‫لە بەرزترین ئۆرگانی نەتەوەیەكگرتووەكان‬ ‫بكەن تا دەخالەت لە كێشەی كوردی‬ ‫عێراق بكرێت‪ ،‬بەاڵم ئەو هەڵوێستەی بۆ‬ ‫پاراستن و پارێزگاری لە كوردی عێراق‬ ‫نەبوو‪ ،‬بەڵكو بۆ ئ��ەوە بوو تا رێگەی‬ ‫لە پەڕینەوەی ك��ورد بگرن و نەهێڵن‬ ‫پەیوەندی بە برا كوردەكانییان بكەن‬ ‫لەو دیو سنورەوە‪ ،‬چونكە بە درێژایی‬ ‫مانگی نیسان و مایسی ‪ 1991‬كوردانی‬ ‫ئەم دوو واڵتە هەڵوێستێكی جوامێر و‬ ‫نیشتیمانپەروەرانەیان دەنواند‪.‬‬ ‫لە داواكارییەكانی توركیا و ئێران جگە‬ ‫لە قەیرانی ئابوری بە ئاشكرا ئاماژەیان‬ ‫بەوە كرد كە پەڕینەوەی میلۆنەها كەس‬ ‫بۆ ناو سنوری واڵتەكەیان مەترسی بۆ سەر‬ ‫ئاسایشی ناوچەكە و نێودەوڵەتی هەیە‪.‬‬ ‫دەقی بریارەكە لە سەرەتاوە لە الیەن‬

‫فەرەنساوە ئامادەكرا پاشان ئەنجومەنی‬ ‫ئاسایش هەندێ دەسكاری كرد داوای لە‬ ‫عێراق كرد یەكسەر كۆتایی بە سەركوت‬ ‫كردن و ڕاوەنانی خەڵكی سڤیل بهێنێ‬ ‫لە كاتی پەسندكردنی بریاری ‪ 688‬دا‬ ‫جگە لە ‪ 15‬دەوڵەت ئەندام‪ 15 ،‬دەوڵەتی‬ ‫تر بەبێ مافی دەنگدان بەشدارییان لە‬ ‫گفتوگۆیەكان كرد تەنیا كوبا و زیمیبابۆ‬ ‫و یەمەن بە (نا) دەنگیان دا ئەوانی تر‬ ‫پاڵپشتیان كرد‪.‬‬ ‫ئەنجومەنی ئاسایش هیچ هەنگاوێكی‬ ‫جدی نەنا تا كێشەی كورد چارەسەرێكی‬ ‫یاسایی وەربگرێت وەك��و مافی چارەی‬ ‫خۆنووسین فیدرالیزمی كورد‪-‬عەرەب مافی‬ ‫ئۆتۆنۆمی هەرێمایەتی‪ ..‬دوای دەرچوونی‬ ‫بریاری ‪ 688‬دانوستان لە نێوان حكومەتی‬ ‫عێراق و بەرەی كوردستانی دەستی پێكرد‬ ‫لە مایسی ‪ 1991‬ه��ەردووال رایانگەیاند‬ ‫گەیشتونەتە رێكەوتنێكی گونجاو سەبارەت‬ ‫بە ئۆتۆنۆمییەكی ف��راوان بۆ هەرێمی‬ ‫كوردستان كەچی لە ئۆكتۆبەری ‪1991‬‬ ‫دانوستانەكان بێ ئەنجام كۆتاییان پێهات‪.‬‬ ‫بریارەكە زۆر خاڵی الوازی هەیە باسی‬ ‫كورد ناكات وەكو گەل و كەمینە ئاماژە‬ ‫بە چ��ارەس��ەری دۆزی ك��ورد ناكات لە‬ ‫كۆتاییدا دووپاتی پاراستنی س��ەروەری‬ ‫و یەكپارچەیی عێراق و واڵتانی دراوسێ‬ ‫دەكاتەوە‪.‬‬

‫یەكێك لە دەرئەنجامەكانی‬ ‫راپەڕین و كۆڕەوەكە‬ ‫دەركردنی بریاری ‪688‬‬ ‫ئەنجومەنی ئاسایشی‬ ‫نەتەوەیەگرتووەكان لە‬ ‫‪1991/4/5‬ە ئەم بریارە لە‬ ‫هەلومەرجێكی دژوار و‬ ‫سەخت دەرچوو ئەنجومەنی‬ ‫ئاسایش نەیدەتوانی خۆی لە‬ ‫بەرپرسیارەتی مرۆڤایەتی بە‬ ‫دوور بگرێت‬

‫‪25‬‬

‫راپــۆرت‬

‫‪March 2012 No 178‬‬

‫لە یادی ‪3/16‬‬

‫هەڵەبجە دەیەوێت پێ بنێتە قۆناغێكی نوێ لە‬ ‫ئاوەدانكردنەوە‬ ‫عومەر عەزیز‪ ،‬هەڵەبجە‬

‫ پێشکه‌وتن‬

‫‪26‬‬

‫لە ساڵ یادی كیمیابارانكردنی هەڵەبجە‬ ‫هاواڵتی و چ��اودێ��ران پێیانوایە ئەگەر‬ ‫چی حكومەتی هەرێم ك��اری ك��ردووە‪،‬‬ ‫بەاڵم هێشتا رەوش��ی ئاوەدانكردنەوە و‬ ‫خزمەتگوزارییەكان‪ ،‬لەو ش��ارەدا وەك‬ ‫پێویست رەنگدانەوەی باشی نەبووە‪ ،‬لەناو‬ ‫ژیانی هاواڵتیاندا‪ .‬لەالی خۆیەوە جێگری‬ ‫سەرۆكی شارەوانی هەڵەبجەش پێیوایە‬ ‫هەڵەبجە فراوانبوونێكی لە ڕوی ڕووبەرەوە‬ ‫بە خۆیوە بینیوە‪ ،‬لەگەڵ ئەوەی كاری‬ ‫باش كراوە‪ ،‬ئێمەش هاوڕاین كە دەگوترێت‬ ‫شارەكە پێویستی بە خزمەگوزاری زیاترە‪.‬‬ ‫گۆنا ئەمین هاواڵتیەكی ئەو شارەیە و‬ ‫دەڵێ «لە ڕووی ئەو پڕۆژانەوە كە كراون‬ ‫بۆ هەڵەبجە ڕاستە كاری جوانكراوە‪ ،‬بەاڵم‬ ‫بە ب��ڕوای من هێشتا ئەو ك��ارە باشانە‬ ‫نەگەیشتووەتە ئاستی پێویست‪ ،‬بۆیە‬ ‫هیوادارین كاری باشتر و پرۆژەی باشتریان‬ ‫بۆ خەڵكی هەڵەبجە لە بەرنامەدا هەبێت»‪.‬‬ ‫زانیار مەقسود ئەویش هاواڵتیەكی تری‬ ‫شاری هەڵەبجەیە و پێیوایە لە شارەكەیان‬ ‫زۆر شتی گرنگ تر هەبوو كە حكومەت‬ ‫پشتگوێ خستووە‪ ،‬زانیار گوتی «بەهۆی‬ ‫ئەو رەوشەی كە پێشتر هەڵەبجەی تێدا‬ ‫بووە‪ ،‬خەڵكی ئەم شارە الیەنێكی دەروونی‬ ‫خراپی هەیە و دەسەاڵتیش هێندە گرنگی‬ ‫بە الیەنە مادییەكان و خزمەتگوزارییەكان‬ ‫داوە‪ ،‬وەك پێویست بایەخی بەم بوارە‬ ‫نەداوە»‪.‬‬ ‫زانیار كە هاوكات توێژەری كۆمەاڵیەتیشە‬ ‫گوتیشی «سەرەرای هەموو كێشەكان لەم‬

‫شارەدا لەگەڵ ئەوەش دەسەاڵت هێندە لە‬ ‫خەمی ئەوەدا نەبووە كە كار بكات‪ ،‬لە سەر‬ ‫فكر و ئاستی هۆشیاری گەنجان‪ ،‬چونكە‬ ‫چیتر هێندە پێویست ناكات هەر بڵێین‬ ‫(جادەمان بۆ قیرتاو بكەن و نەخۆشخانە‬ ‫و قوتابخانە‪...‬هتد)مان بۆ بكەنەوە‪ ،‬ئێمە‬ ‫پێویسیتمان بە دروستكردنی تاكی هۆشایر‬ ‫و خاوەن كەسایەتیشیە»‪.‬‬ ‫‪ 24‬ساڵ بەر لە ئێستا سەر لە ئێوارەی‬ ‫رۆژی (‪ )1988/3/16‬شاری هەڵەبجە‬ ‫لەالیەن فرۆكە جەنگیەكانی ئەو كاتی‬ ‫حكومەتی پێشووی عێراق‪ ،‬بە هێرشی‬ ‫بۆمبی كیمیابارانكرا‪ ،‬بەگوێرەی ئامارە‬ ‫راگەیانراوەكان‪ ،‬بەهۆی ئەو كیمیایەوە‬ ‫نزیكەی ‪ 5000‬هاواڵتی ئەو شارە گیانیان‬ ‫لە دەستدا جگە لەوەی بریندارێكی زۆری‬ ‫لێكەوتەوە‪ ،‬هەروەها زیانی گیانی و مادی‬ ‫و ژینگەی ئ��ەو ناوچەیەش روب���ەرووی‬ ‫مەترسیەكی خراپ بۆوە‪.‬‬ ‫ئەگەرچی ل���ەدوای كیمیابارانكردنی‬ ‫ئاوەدانكردنەوەیەكی ب��ەخ��ۆوە بینیوە‬ ‫لەڕووی خزمەتگوزاری و الیەنەكانی تری‬ ‫ژیانی هاواڵتیانەوە‪ ،‬بەاڵم ئەو ئاوەدانییانە‬ ‫لە تموحی هاواڵتیانی هەڵەبجەدا نییە‬ ‫و بگرە زۆر برینی تر هەیە و پێویستە‬ ‫زیاتر هەوڵبدرێت بۆ ئەوەی بریینە ساڕێژ‬ ‫نەكراوەكانی ساڕێژ بكرێت‪ ،‬وەك چۆن لە‬ ‫دی��دەی هاواڵتیانی شارەكەوە درك بەم‬ ‫ڕاستیانە ئەكرێت‪.‬‬ ‫ئ��ەن��دازی��ار ع��وم��ەر حاجی عنایەت‪،‬‬ ‫باس لەوەدەكات‪ ،‬كە ناكرێت كارەكانی‬

‫جێگری سەرۆكی شارەوانی‪:‬‬ ‫هەنگاوی باش نراوە لە‬ ‫ئاوەدانكردنەوەی هەڵەبجە‬ ‫حكومەتی هەریمی كوردستان زەڕب��ی‬ ‫سفر بكرێت‪ ،‬بەاڵم هەڵەبجە بەنەزەری‬ ‫ئیعتیبار وەرنەگیراوە بەراورد بە ڕانییە و‬ ‫چەمچەماڵ و كەالر‪ .‬ئەندازیار عومەر لەو‬ ‫لێدوانەیدا بۆ رۆژنامەی «پرس» گوتیشی‬ ‫«ئ��ەو تایبەتمەندییەی ك��ە هەڵەبجە‬ ‫هەیبووە‪ ،‬وەك شارێكی كارەساتبار‬ ‫بەحەقەت ئ��ەوە لە ب��ەر چ��او نەگیرا و‬ ‫درەن��گ��ی��ش ح��ك��وم��ەت ب��ە ه��ۆش خۆی‬ ‫هاتەوە لەو ب��وارەدا‪ ،‬ئەگینا ئەبوو زوو‬ ‫تر ئەو كارانە بۆ هەڵەبجە ئەنجامبدرایە‬ ‫لەوانە(مەسەلەی بەپارێزگاكردنی هەڵەبجە‬ ‫لە هەموو شتێ گرنگترە و تائێستا چەقی‬ ‫بەستووەو نەكراوە و‪...‬هتد) و تائێستا‬ ‫نەیانتوانیوە ئ��ەو ق���ەرارەی حكومەتی‬ ‫عێراقی دای و هەڵەبجە وەكو جینۆساید‬ ‫ناسێنرا و قانونی بۆ دەر چوو كە قەرە‬ ‫بوو بكرێتەوە‪ ،‬ئەم چەمكە نەجوڵێنراوە‪،‬‬ ‫زۆر گرنگ ب��وو كە ق��ەرەب��ووی خەڵكی‬ ‫هەڵەبجە بكرایەتەوە‪ ،‬بێگومان ئەمەی‬ ‫كە كراوەچۆن بۆ شارێكی تر كراوە هەر‬ ‫واش بۆ هەڵەبجە كراوە واتە تایبەتمەندی‬ ‫هەڵەبجە لە بەرچاو نەگیراوە»‪.‬‬ ‫بۆ ب��ەدواداچ��وون��ی زیاتر (كوێستان‬ ‫ئ��ەك��رەم) جێگری س��ەرۆك��ی ش��ارەوان��ی‬ ‫هەڵەبجە لە لێدوانێكدا رایگەیاند «ئەگەر‬

‫راپــۆرت‬

‫‪March 2012 No 178‬‬

‫هەڵەبجە (‪ )7‬حەوت كیلۆمەتر چوار گۆشە‬ ‫ئەگەرچی لەدوای‬ ‫ب��ووە‪ ،‬ب��ەاڵم ئێستا ڕووب��ەری هەڵەبجە‬ ‫كیمیابارانكردنی‬ ‫بووە بە (‪ )18‬ه��ەژدە كیلیۆمەتر چوار‬ ‫ئاوەدانكردنەوەیەكی بەخۆوە گۆشە‪ ،‬جگە لە مەركەزی شاری هەڵەبجە‪،‬‬ ‫بینیوە لەڕووی خزمەتگوزاری بێگومان ئەم سنوورە فراوانەش پێویستی‬ ‫بە پڕۆژەی خزمەتگوزاری هەیە بە هەمان‬ ‫و الیەنەكانی تری ژیانی‬ ‫شێوە مەركەزی شاری هەڵەبجەش‪ ،‬بە‬ ‫هاواڵتیانەوە‪ ،‬بەاڵم ئەو‬ ‫هۆی هەوڵ و توانای حكومەتی هەرێمی‬ ‫كوردستان‪ ،‬توانیومانە ئیشی زۆر باش‬ ‫ئاوەدانییانە لە تموحی‬ ‫بكەین»‪.‬‬ ‫هاواڵتیانی هەڵەبجەدا نییە‬ ‫جێگری سەرۆكی شارەوانی هەڵەبجە‬ ‫لەدرێژەی لێدوانەكەیدا گوتیشی «لەگەڵ‬ ‫ئ��ەوەش��دا ئەگەر ئاوڕێك بدەینەوە بۆ‬ ‫سەیری هەڵەبجە بكەین فراوانبوونێكی لە راب���ردوو بوونی (زانكۆ و یاریگایەكی‬ ‫ڕوی ڕووبەرەوە زۆر بە خۆیوە بینیوە‪ ،‬لە نێودەوڵەتی و چەندەها پ��ڕۆژەی گەورە‬ ‫پێش كارەساتی (‪ )1988/3/16‬ڕووبەری لە ناو شاری هەڵەبجەدا) ئەمە خۆی لە‬

‫ئەندازیار عومەر حاجی‬ ‫عنایەت‪ :‬تایبەتمەندی‬ ‫هەڵەبجە وەك شارێكی‬ ‫كارەساتبار بەر چاو نەگیراوە‬ ‫خۆی دەیسەلمێنێت كە هەڵەبجە هەنگاوی‬ ‫باش دەنێت بەرەو ڕوی ئاوەدانكردنەوە‪،‬‬ ‫بەاڵم ئەگەر ئێمە بمانەوێت بەراورد لەگەڵ‬ ‫خواست و تموح و داواك��اری هاواڵتیاندا‬ ‫بكەین بەڕاستی هێشتا هەنگاوی زۆرمان‬ ‫م��اوە بۆ ئ��ەوەی بگەین بە ئاواتەكانی‬ ‫خۆمان‪ ،‬لە بەر ئەوە هەڵەبجە شایەنی‬ ‫زۆر لەوە زیاترە بۆی بكرێت و چەندێكیش‬ ‫خزمەتی بكرێت هێشتا مقارەنە ناكرێت بەو‬ ‫قوربانییەی كە شاری هەڵەبجە داوێتی»‪.‬‬

‫‪www.lawanikurdistan.org‬‬ ‫ پێشکه‌وتن‬

‫‪27‬‬

‫دیــمــانــه‌‬

‫‪March 2012 No 178‬‬

‫ئەزموون و بیرەوەری‬ ‫لوقمان عەبدوللەتیف ناسراو بە لوقمان كاكەیی‬ ‫نەوزاد فوئاد‬ ‫پرس‪ :‬دەستپێكی پەیوەندی كردنت بە‬ ‫(ی‪.‬ل‪.‬د‪.‬ك) و لەچی ی��ەوە سەرچاوەی‬ ‫گرت‪.‬‬ ‫لوقمان‪ :‬دەستپێكی كاركردنم لەهەردوو‬ ‫رێكخراوی الوان و قوتابیان دەگەرێتەوە بۆ‬ ‫ساڵی ‪ 1991‬كەئەوكات ه��ەردوو رێكخراو‬ ‫پێكەوەبون‪ ،‬ئەو كات كاك ئیبراهیم مستەفاو‬ ‫كاك دژوار فایق سەرپەرشتی ئیشوكاری‬ ‫رێكخراوەكانیان دەكرد لەشاری كەركوك‪،‬‬

‫ پێشکه‌وتن‬

‫‪28‬‬

‫گەرچی م��اوەی راپەرینەكە لە كەركوك‬ ‫زۆر كورت بو‪ ،‬من تازە پەیمانگام تەواو‬ ‫كرد بو لەگەڵ چەند برا دەرێك دەستمان‬ ‫بەرێكخستنەوەی الوان و قوتابیانكرد‪.‬‬ ‫پاش ئ��ەوەی جارێكی دیكە حكومەتی‬ ‫بەعسی روخاو شاری كەركوكی داگیركردوو‬ ‫خەڵك گشت ئاوارە بو‪ ،‬لقی ‪ 3‬چوە چوارتا‬ ‫ئێمەش لەگەڵ لقی ‪ 3‬لە چوارتا بوین‪،‬‬ ‫ئیتر وردە وردە دەستكرا بە دروستكردنی‬

‫لەساڵی ‪ 1991‬تاكو ساڵی ‪200٣‬‬ ‫لەریزەكانی (ی‪.‬ل‪.‬د‪.‬ك) كاری‬ ‫كردووە‬

‫دیــمــانــه‌‬

‫‪March 2012 No 178‬‬

‫رێكخراو و ن��اوچ��ە ل��ە ش��ارو شارۆچكە‬ ‫ئازادكراوەكانی سنووری كەركوك‪.‬‬

‫دوای ئەوەی نیزامی مەلیكی‬ ‫نەما لەساڵی ‪ 1958‬كە‬ ‫عەبدولكەریم قاسم هاتە‬ ‫سەر كورسی دەسەاڵت‬ ‫ولەعیراقا نیزامی سەندیكاو‬ ‫رێكخراو هاتە ئاراوە و‬ ‫مۆڵەتی كاركردن دەدرا‪،‬‬ ‫موڵەت درایە رێكخراو‬ ‫و حزب هەر لەو سەر‬ ‫دەمەشدا (ی‪.‬ل‪.‬د‪.‬ك) مۆڵەتی‬ ‫پێدرا‬

‫خزمەتی الوان بكەین‪.‬‬

‫ پێشکه‌وتن‬

‫پرس‪ :‬لەمێژوودا یەكێتی الوان لەنێوان‬ ‫ئەركی پیشەیی و ئەركی شۆرشگێریدا‬ ‫توانیوێتی یەكسانیەك راگرێت؟‬ ‫لوقمان‪ :‬ی‪ .‬ل‪ .‬د‪ .‬ك‪ .‬لەو رۆژەوەی‬ ‫دروست بوە كەساڵی ‪ 1953‬ئەو قۆناغەی‬ ‫بزافی ئازادیخوازی گەلەكەمان بارو دۆخی‬ ‫چۆن بووبێت یەكێتی الوان لەبوارە زیاتر‬ ‫خزمەتی كردووە‪ ،‬گەلی كورد لەوسەردەمەدا‬ ‫ب��ەردەوام لەخەباتی چەكداری و خەباتی‬ ‫نهێنی و شۆرشگێڕیدابوە‪ ،‬گەر تەماشای‬ ‫مێژووی بكەیت كەمترین كات ئیستقراری‬ ‫تیابوە بۆیە‪ ،‬یەكێتی الوانیش لەم كاتەدا‬ ‫وەك پێشمەرگەیەك لەخەبات دابوە‪ ،‬بۆیە‬

‫پ��رس‪ :‬باست ل��ە م��ۆڵ��ەت وەرگرتنی‬ ‫یەكێتی الوانی دیموكراتی كوردستان كرد‬ ‫لەساڵی چەند ئەو مۆڵەتی لەحكومەتی‬ ‫عیراقی وەرگرتوە؟‬ ‫لوقمان‪ :‬دوای ئ��ەوەی نیزامی مەلیكی‬ ‫نەما لەساڵی ‪ 1958‬كە عەبدولكەریم قاسم‬ ‫هاتە سەر كورسی دەس��ەاڵت ولەعیراقا‬ ‫نیزامی سەندیكاو رێكخراو هاتە ئاراوە و‬ ‫مۆڵەتی كاركردن دەدرا‪ ،‬ئیتر موڵەت درایە‬ ‫رێكخراو و حزب هەر لەو سەر دەمەشدا‬ ‫(پ‪.‬د‪.‬ك) مۆڵەتی پێدرا (ی‪.‬ل‪.‬د‪.‬ك)‬ ‫ی��ش مۆڵەتی پ��ێ��درا‪ ،‬ئ��ەوك��ات كارەكە‬ ‫هەروها هاكەزایی نەبوە‪ ،‬لەچەندین جێگا‬ ‫واژوو كۆكراوەتەوە لەهەولێر‪ ،‬لەسلێمانی‬

‫پرس‪ :‬ملمالنێیەكانی نێوان الوانی شوعی‬ ‫و یەكێتی الوان��ی دیموكراتی كوردستان‬ ‫لەچی یەوە سەری هەڵداوە لە ساڵی ‪.1958‬‬ ‫لوقمان‪ :‬بزوتنەوەی الوان و رێكخراوەكانی‬ ‫سەندیكای لەعیراقدا دوای جەنگی جیهانی‬ ‫دوو هەم دەستی پێكرد‪ ،‬پێش ئەویش‬ ‫لەجیهاندا لە سەدەی بیست بوە لەكاتی‬ ‫بەهێزبونی بلۆكی شەرقی و نیزامی شوعیەت‬ ‫بەهێز بوە‪ ،‬ئەم رێكخراوانە دروست بونە‪،‬‬ ‫تاكو ئەمرۆش كەباس لەرۆڵی دروست بونی‬ ‫ئەم رێكخراوانە دەكرێت دەگەرێتەوە بۆ‬ ‫بەهێزبونی شوعی لەوسەردەمەدا‪.‬ئەوكات‬ ‫كەنیزامی مەلیكیەت نەماو ئەفكرای شیوعی‬ ‫بەهێز بووە عبدالكریم قاسم پێش وەختە‬ ‫زوب��ات��ی ئ��ەح��رار بو كە هاتەسەرحكوم‬ ‫عبدالكریم ق��اس��م ش��وع��ی ن��ەب��و‪ ،‬ب��ەاڵم‬ ‫حكومەتەكە و فكرەكە و ژینگەكە گشت‬ ‫ئەمانە تەبابون لەگەڵ هاورابونی فكری‬ ‫چ��ەپ‪ ،‬خەڵكی دەڵێت عبدالكریم قاسم‬ ‫شوعی بوە‪ ،‬نەخێر شوعی نەبوە‪ ،‬بەاڵم‬ ‫لەناوحكومەتەكەیدا شوعیەت بەهێز بو هەر‬ ‫بۆیەش زوتر مۆڵەت بەرێكخراوی الوانی‬ ‫شوعی دراوە‪ ،‬الوانی شوعی داوایان كردووە‬ ‫یەكێتی الوان فەرعێك بێت لە الوان��ی‬ ‫عیراق‪ ،‬كۆبونەویەك كراوە لەماڵی (یوسف‬ ‫ع��ەون��ی) ئ��ەوك��ات رەئ��ی��س مەحكەمەی‬ ‫تەمیزی كەركوك بوە‪ ،‬بۆ یەكال كردنەوەی‬ ‫ئەم كێشەیە‪.‬لەم بارەیەوە خوالێ خۆشبوو‬ ‫دكتور(مارف خەزنەدار) بەدەست نوسی‬ ‫خۆی باسی ئەم بابەتە دەكات‪ ،‬داواشكراوە‬ ‫لەبری ناوی الو ناوی گەنج لەرێكخراوەكە‬ ‫بنرێت‪.‬‬

‫‪www.lawanikurdistan.org‬‬

‫پرس‪ :‬لەكۆنگرەی ئازادی الوان لەساڵی‬ ‫‪ 1993‬تۆ خۆت هەڵبژاد؟‪.‬‬ ‫ل��وق��م��ان‪ :‬ل��ەك��ۆن��گ��رەی ئ����ازادی خۆم‬ ‫ه��ەڵ��ب��ژارد‪ ،‬ب��ەاڵم نەنوێنەری كەركوك‬ ‫نەنوێنەری سلێمانی دەرنەچون‪ ،‬بۆیە پێش‬ ‫ئەوەی كۆنگرەتەواو بێت بڕیاردرا ئەوانەی‬ ‫ل��ەس��ن��ووری ه���ەردوو ش��اری ك��ەرك��وك و‬ ‫سلێمانی دەنگی یەكەمیان هێناوە بكرێنە‬ ‫ئەندامی لیژنەی تەنفیزی و بەرپرسی لق‬ ‫لەسنووری خۆیان‪ ،‬ئەوەبو من لەسنووری‬ ‫لقی كەركوك و كاك هەورامان عەلی تۆفیق‪.‬‬ ‫لەسنووری لقی سلێمانی‪.‬كراینە ئەندامی‬ ‫سەركردایەتی و بەرپرسی لق‪ .‬وهەڤاڵ مێژووكەی وەك پێویست نەنوسراوەتەوە‪،‬‬ ‫نەزیرە كاكە حەمەوەیس بەهەمان شێوەی هیچ بەڵگەنامەیەك ن��ەم��اوە‪ ،‬چونكە‬ ‫ئێمە كرایە ئەندامی سەركردایەتی الوان بارودۆخەكە واب��وە‪ ،‬لە‪1953‬تاكو ساڵی‬ ‫واتا لیژنەی تەنفیزی لە ‪15‬كەسەوەكرابە ‪ 1958‬نیزامی مەلیكی بوە خەبات ئەوكات‬ ‫نهێنی بوە لە ‪1958‬تاكو ‪ 1961‬ئەوقۆناغە‬ ‫‪18‬كەس‪.‬‬ ‫تۆزێك باش بوە‪ ،‬لەوكاتە گەرچی ماوەكە‬ ‫پرس‪ :‬تۆكرایتە بەرپرسی لقی كەركوك‪ ،‬زۆر كورت بوە كە یەكێتی الوان مۆڵەتی‬ ‫بەاڵم كەركوك لەبەردەستی رژێمی بەعس رەسمی وەرگرتوە لە حكومەتی ئەوكاتی‬ ‫ب���وو‪ ،‬ئ��ەوك��ات ئیشوكارەكانتان چۆن ع��ب��دال ك��ەری��م ق��اس��م‪ ،‬پ��اش��ان شۆرشی‬ ‫ئەیلول هەڵگیرساوە یەكێتی الوان دەستی‬ ‫بەرێوەدەبرد؟‬ ‫لوقمان‪ :‬ئێمە چەند قەزاو ناحیەیەكەمان بەخەباتی شاخ كردووە‪.‬وەتاكو ساڵی ‪1991‬‬ ‫لەبەردەست بو بۆیە توانیمان لەم سنوورانە یەكێتی الوان لە قۆناخی شاخ بووە‪.‬‬

‫لە كەركوك‪ ،‬و بەبەڵگە لەالم هەیە كێ‬ ‫ئەم واژووانەی بردووە بۆبەغدا بۆ ئەوەی‬ ‫مۆڵەت بە یەكێتی الوان بدرێت‪.‬بەم شێوە‬ ‫بوە لەشاری كەركوك (‪ )8000‬هەزار ئیمزا‬ ‫كاك جیهان سدیق هێناوێتی لە سلێمانی‬ ‫(‪ )9747‬ق��ادری حاجی تاهیر‪.‬لەهەولێر‬ ‫(‪ )1000‬هەزار ئیمزا لەالیەن عاسم حەیدەری‬ ‫هاتوە‪ .‬پێش یەكێتی الوانیش مۆڵەت بە‬ ‫الوانی شوعیدرا‪.‬‬

‫‪29‬‬

‫دیــمــانــه‌‬

‫‪March 2012 No 178‬‬

‫پرس‪ :‬هاورایی لەگەڵ ئەوەی یەكێتی‬ ‫الوان لەمانگی ‪5‬دامەزرابێت نەك مانگی‬ ‫شوبات؟‪.‬‬ ‫لوقمان‪ :‬من گۆڤارێكی الوانم لەبەردەست‬ ‫دایە كە گۆڤارەكە ناوی( خەباتی) الوانە‬ ‫ئەوكات یادی ‪20‬ساڵەی الوان بوە دەڵێت‬ ‫ئەمرۆ یادی ‪20‬ساڵەی الوان دەكەینەوە‬ ‫گۆڤارەكە لە ئادار دەرچوە بەم بەڵگەیە‬ ‫لەمانگی ئاداربوە‪ ،‬منیش دەڵێم یەكێتی‬ ‫الوان لەمانگی شوبات دانەمەزراوە‪ ،‬بەاڵم‬ ‫لەمانگی ئاداریش رۆژەكە دیارنیە ئەوكات‬ ‫كێشەی رۆژەكەشت دەبێت‪ ،‬ئێمە سەردانی‬ ‫كاك عەلی عبداللەمان كرد ئەویش هەمان‬ ‫شتی گوت‪ ،‬گوتی سااڵنێكە باسی ‪18‬شوبات‬ ‫دەكرێت و ئێستا ئەم كارە زحەمەتە گوتی‬ ‫لەوانەیە لەبری كۆنگرە كۆبونەویەك كرابێت‬ ‫ناونرابێت كۆنگرە‪.‬‬ ‫پ���رس‪ :‬ك��ێ ب��ەب��ەرپ��رس��ی��اردەزان��ی لە‬ ‫دیكۆمێنت نەكردنی مێژووی الوان؟‬ ‫لوقمان‪ :‬لەدوای كۆنگرەی ‪ 5‬كۆنگرەی‬ ‫پێشكەوتن لێژنەیەك پێكهێنرا من بەرپرسی‬ ‫لیژنەكەبوم‪ ،‬كۆمەڵێك بەڵگەنامەمان دەست‬ ‫كەوت‪ ،‬بەاڵم بەڵگەكانیش لە هەندێ شوێندا‬ ‫یەك ناگرێتەوە‪ ،‬بۆنموونە دەست نوسی‬ ‫(بابەشێخ احمد بەرزنجی و دكتورمارف‬ ‫خەزنەدار) هەردووكیان لەناو الوان كاریان‬ ‫كردووە قسەی هەردووكیان یەك ناگرێتەوە‬ ‫دكتورمارف دەڵێت ل��ە‪1953‬ت��اك��و‪1958‬‬ ‫زۆرئیشی الوان و قوتابیان كزبوە‪ ،‬ئەتوانم‬ ‫بڵێم ن��ەب��وە ئ��ەم��ە دەق���ی دەستنوسی‬ ‫دكتورمارف خەزنەدارە‪ ،‬باباشێخ ئەحمەد‬ ‫دەڵێت یەكێتی الوان هەبوە من ئیشم‬ ‫تیاكردووە من لەلقی كەركوك بومە پاشان‬ ‫چومەتە لقی سلێمانی‪.‬ئەمە گرفتێك بوە‬ ‫بونەنوسینەوەی مێژووەكە‪.‬‬

‫ پێشکه‌وتن‬

‫‪30‬‬

‫پ��رس‪ :‬كێشەی كۆچی گەنج ل��ەدوای‬ ‫راپ��ەری��ن ب��ەرۆك��ی الوان���ی گرتبو ئێوە‬ ‫كۆنفراسێكی زان��س��ت��ی ئ��ەك��ادی��م��ی لە‬ ‫‪ 2002/8/20_18‬هەولێر بەسترا كەدوو‬

‫رۆژی خایاند‪.‬ئەنجامی كۆنفراسەكە چی‬ ‫پرس‪ :‬كاك لوقمان لەناوكاری رێكخراوی‬ ‫لێكەوتەوە؟‬ ‫لوقمان‪ :‬كوردستان لەنێوان دوو ئابڵوقەی الوان گەیشتەكوێ؟‬ ‫ئابوریدا دەی نااڵند كاریگەری خراپی هەبو‬ ‫لوقمان‪ :‬تاكو پلەی كارگیڕی مەكتەبی‬ ‫لەسەر كۆمەڵگا بەگشتی و الو بەتایبەتی‪ ،‬سكرتاریەت و بەرپرسی بەشی رێكخستن‪،‬‬ ‫چەندین هۆكاری دیكە هەبو وەك كاریگەری ئ��ەو ك��ات بەجێگری سكرتێر ه��ەژم��ار‬ ‫راگەیاندن و بێكاری و كێشەی كۆمەاڵیەتی دەك��را گەیشتم‪ .‬ئێستاش كارگیری لقی‬ ‫و ئاسەواری شەر و چەندینی دیكە‪ ،‬كە ‪(3‬پ‪.‬د‪.‬ك)م‪.‬‬ ‫خۆش بەختانە ئێستاكە ئەم شتانە نەما‪،‬‬ ‫پ����رس‪ :‬ئ������ارەزوی ئ�����ەوەت ه��ەب��وو‬ ‫كە ببونە هۆكار بۆ كۆچی ناوازەی الوان‪،‬‬ ‫ئێمە توانیمان كارێكی ب��اش بكەین بۆ ببیەسكرتێری الوان لەسەردەمی خۆتدا؟‬ ‫لوقمان‪ :‬بەڵی من لە ئەندامێتی یەوە‬ ‫دیتنەوەی خاڵەالوازەكانی هۆكاری كێشەی‬ ‫ك��ۆچ و كێشەكانی دیكەی الوان خۆش دەستم پێكرد و گشت قۆناغەكانی پلەی‬ ‫بەختانە حكومەتی هەرێمی كوردستان بەرپرسیارێتیم بڕی ئامادەی باشم هەبو‬ ‫سودی لێبنی و هەندێك لەو توێژینەوانەی كەبتوانم لەپلەی سكرتێریش كاربكەم‪ ،‬بەاڵم‬ ‫بەنەزەر ئیعتیبار وەرگرت‪.‬‬ ‫كە كۆنگرەنزیك بوەوە دیتم زۆر لەبرادەرانم‬ ‫هەوڵی ئەم پلەیە دەدەن‪ ،‬وە بەرپرسیاریتیش‬ ‫پ��رس‪ :‬ب��وك گواستنەوەی بەكۆمەڵ لەم واڵتە بەهەڵەتێگەیشتوین بەرپرسیارێتی‬ ‫كارێكی تازەبو نەك تەنها لە كوردستان بۆئەوەیە زیاد خزمەتبكات نەك بۆ ئەوەیە‬ ‫بەڵكو لەمێژووی عیراقیش‪ ،‬بیرۆكەی ئەم خەڵك خزمەتت بكات لەواڵتی ئێمەشەری‬ ‫بەرپرسیارێتی یە بۆئەوەیە خزمەت بكرێن‪.‬‬ ‫پرۆژەیە لەچی یەوە سەری هەڵدا؟‪.‬‬ ‫لوقمان‪ :‬یەكەم ئێمە بۆخزمەتكردن‬ ‫پرس‪ :‬پێشنیارت بۆ ئەم رێكخراوە چی‬ ‫بەالوان بەبەردەوام بەدوای میكانزمی باش‬ ‫دا دەگەراین كەچ شتێك لەتوانادا هەیە یە؟‪.‬‬ ‫لوقمان‪( :‬ی‪.‬ل‪.‬د‪.‬ك) قوتابخانەیە‬ ‫بۆالوان ئەنجامی بدەین‪ ،‬دووهەم دەمانویست‬ ‫ئەقڵیەتی گەنج پێشانی دەرەوەب��دەی��ن‪ ،‬ئەوكادیرانەی لەم رێكخراوەكاردەكەن بۆ‬ ‫كەرێكخراوی الوان كارلەسەركرانەوەی ئەوە بونەتەكادر خزمەت بكەن بەتوێژی‬ ‫ئەقڵی الوان دەك���ات و دەی��ەوێ��ت روی الوان‪ ،‬چونكە توێژی الو حەزو خولیای‬ ‫شارستانێتی كاری ئەم رێكخراوە وتاكی زۆرە‪ ،‬ك��ادری الوان دەبێت تەحەمول و‬ ‫گەنج بەدوروبەرەكەی بگەیەنێت‪ ،‬لەمكاتە سەبری هەبێت و بەردەوام لە تازەگەری و‬ ‫م��ن ل��ەن��او الوان ب���وم دوو ج���ار ب��وك خۆرۆشنبیركردندابێت و تەوازوعی زۆر بێت‬ ‫گواستنەوەی بەكۆمەڵ ئەنجامدرا كەهەردوو هیوای سەركەوتن بۆگشت ئەندام وكادیرانی‬ ‫جار من بەرپرسی لیژنەكەبوم‪ ،‬جاری یەكەم الوان دەخوازم‪.‬‬ ‫كە بۆ (‪)28‬ب��وك و زاوا ئەنجامدرا زۆر‬ ‫پرس‪ :‬ئەم بەرنامەیت بەالوە چونە؟‬ ‫خەڵك بە مەحدوودی هات و شەرمی دەكرد‬ ‫لوقمان‪ :‬ئەم بەرنامەیە بەرنامەیەكی زۆر‬ ‫بێت‪ ،‬لەم ك��ارە بەشداری بكات خۆمان‬ ‫ب��ەدوای خەڵك دەگەراین بێت بەشداری باش و سەركەوتوە‪ ،‬بۆیە من دەزانم ئەم‬ ‫بكات‪ ،‬لەكاتی ئاهەنگ گێڕان بۆیان هەندێك بەرنامەیە هەوڵدانە بۆ نووسینەوەی مێژووی‬ ‫شەرمیان دەكرد شایی بكەن‪ ،‬بەاڵم جاری الوان كەپێشوتر كەس نەبوە لەم مێژووە‬ ‫دووهەم كە بۆ (‪)56‬بوك و زاوا ئەنجامدرا بپرسێتەوە بەم شێوازە ئەم بەرنامەیەم‬ ‫ئەم جارەیان ناچاربوین تیرو پیشك بكەین‪ ،‬دیت سەرجەم ئەو بەڵگەو دیكۆمیتانەم‬ ‫چونكە زۆر زیاتر خەڵك هات‪.‬‬ ‫لەالبو دەی بەخشمە ئەم بەرنامەیە‪.‬‬

‫چــاالکــی‬

‫‪March 2012 No 178‬‬

‫ئیتالیا ‪ -‬یەكێتی الوانی دیموكراتی كوردستان لە ‪٢٤‬ەمین كۆنگرەی‬ ‫كۆمۆنیتی الوانی دیموكراتی ئەوروپادا بەشداری کرد‬

‫‪www.lawanikurdistan.org‬‬

‫ل��ەس��ەر داوەت��ێ��ك��ی ف��ەرم��ی ب��ۆ بە‬ ‫ش���دارب���وون ل��ە ‪ 24‬مین كۆنگرەی‬ ‫كۆمەنیتی الوانی دیموكراتی ئەوروپا‬ ‫(فەالح حەسەن) راوێژكاری ئەنجومەنی‬ ‫س��ەرك��ردای��ەت��ی ی��ە ك��ێ��ت��ی الوان���ی‬ ‫دیموكراتی جیهانی و نوێنەری دەرەوەی‬ ‫یەكێتی الوانی دیموكراتی كوردستان‪،‬‬ ‫گەیشتە شاری ناپۆلی واڵتی ئیتالیا و‬ ‫لە یەكەمین رۆژی كۆنگرەكەدا بەشدار‬ ‫بوو‪ ،‬لە كۆنگرەكەدا نوێنەری دەرەوەی‬ ‫ی‪.‬ل‪.‬د‪.‬ك ووتارێكی پێشكەش كرد لە‬ ‫سەر مەینە تیەكانی میللەتی كورد و‬ ‫رەوش��ی ئەمڕۆی هەرێمی كوردستان‬ ‫و الوان����ی ه��ەرێ��م��ی ك��وردس��ت��ان و‬ ‫پێشكەوتنەكانی‪ ،‬ئەوەی شایەنی باسە‬

‫كۆنگرەی ئەمجارەی كۆمەنیتی الوانی‬ ‫دیموكراتی ئ��ەوروپ��ا ‪DEMYC‬ب��ە‬ ‫ئەندامێتی زیاتر لە ‪ 20‬واڵتی ئەوروپی‬ ‫و نزیكەی ‪ 15‬واڵتی میوان دەستی بە‬ ‫كارەكانی كردووە و لە ساڵی ‪ 1963‬دا‬ ‫دامەزراوە ‪.‬‬ ‫بۆ بەهێزكردنی پەیوەندیەكانی الوانی‬ ‫كوردستان لە دونیایی دەرەوە هەریەك‬ ‫لە دكتۆر(ماركو كازیال) سەرۆكی الوانی‬ ‫ئیتالیا و (ف��ەالح حەسەن) نوێنەری‬ ‫دەرەوەی یەكێتی الوان��ی دیموكراتی‬ ‫كوردستان كۆبوونەوەیەكی دووقۆڵیان‬ ‫ئەنجامدا‪ ،‬لە كۆبوونەوەكەدا باس لە‬ ‫چۆنیەتی بە هێزكردنی پەیوەندیەكان‬ ‫و ئاڵوگۆڕی بیرورا و سوود وەرگرتن‬

‫لە ئەزموونی هەردووال کرا‪ ،‬بەتایبەتی‬ ‫لەالیەنی الوانی ئیتالیاوە كە چەندین‬ ‫ساڵە خاوەن ئەزموونن‪ ،‬لە بەشێكی‬ ‫دی��ك��ەی ك��ۆب��وون��ەوەك��ە دا ب��ڕی��اردرا‬ ‫چەند سەردانێك ئەنجامبدرێت لەالیەن‬ ‫سەركردایەتی هەردووال بۆ كوردستان‬ ‫و ئیتالیا پاشان كار لە سەربوارەكانی‬ ‫خزمەتی الوان��ی كوردستان و ئیتالیا‬ ‫بكرێت‬ ‫شایەنی باسە یەكێتی الوانی ئیتالیا‬ ‫(كیو فانی بیر لی البیرتا) گەورە ترین‬ ‫رێكخراوی سیاسی الوان��ی ئیتالیایە‬ ‫و ئەندامی یەكێتی الوانی دیموكراتی‬ ‫جیهانیە‪.‬‬

‫ پێشکه‌وتن‬

‫‪31‬‬

‫چــاالکــی‬

‫‪March 2012 No 178‬‬

‫چاالکی مەکتەبی سکرتارییەت‬

‫پیرۆزکردنی ‪ ١٣‬ساڵەی دامەزراندنی ڕادیۆی‬ ‫پێشکەوتن‪ ،‬دەنگی یەکێتی الوانی دیموکراتی‬ ‫کوردستان‬ ‫بەئامادەبوونی ئەندامانی مەکتەبی سیاسی‬ ‫و ئەنجومەنی سەرکردایەتی پارتی دیموکراتی‬ ‫کوردستان و سکرتێروکاڕگێڕانی الوان وژمارەیەک‬ ‫لەکارمەندانی دوێنێ و ئەمڕۆی ڕادیۆئاهەنگی‬ ‫پیرۆزکردنی ساڵیادی ئەم دەنگەی الوان بەڕێوە‬ ‫چوو‪.‬‬ ‫دوای داگیرسانی مۆمی تەمەنی ڕادی��ۆ‬ ‫پێشکەشکردنی بڕوانامەی ڕێزلێنان لە بەڕێوە‬ ‫بەرو کارمەندانی پێشوی ڕادیۆ خەاڵت بەسەر‬ ‫تەواوی کارمەندانی دابەشکرا‪.‬‬ ‫ڕادیۆی پێشکەوتن دەنگی الوان لە ئێواری‬ ‫ن��ەورۆزی ساڵی ‪١٩٩٩‬ل��ە الیەن شەهید سامی‬ ‫عبدلرحمان کرایەوە‪،‬ئێستاش ئ��ەم ڕادیۆیە‬ ‫پەخشی سەرتاسەری کوردستانە وتاکە دەنگی‬ ‫الوانی کوردستانە‪.‬‬ ‫مەكتەبی سكرتاریەت ‪ 13‬ساڵەی پێشەنگی‬ ‫خوێندنكاران و الوانی پیرۆز كرد‬ ‫شاندی مەكتەبی سكرتاریەتی یەكێتی الوان كە‬ ‫پێكهاتبوون لەسكرتێر و كارگێڕانی سكرتاریەت‪،‬‬ ‫س��ەردان��ی مەكتەبی سكرتاریەتی رێكخراوی‬ ‫پێشەنگی خوێندنكاران و الوان��ی دیموكراتی‬ ‫كوردستانیانكرد‪ ،‬كە لەالیەن سكرتێر و ستافی‬ ‫سكرتاریەت پێشوازیكران‪.‬‬ ‫لە سەردانەكەداپیرۆزبایی یەكێتی الوان‬ ‫بە سكرتاریەتی رێكخراوی ناوبرا و گەیاندرا‬ ‫بەبۆنەی تێپەربوونی ‪ 13‬ساڵ بەسەر دامەزراندنی‬ ‫رێكخراوەكەیان و هیوایان خواست ئەو یادە‬ ‫هاندەری زیاتریان بێت لە پێناو چاالكتركردنی‬ ‫كاری رێكخراوەییان‪.‬‬

‫ پێشکه‌وتن‬

‫‪32‬‬

‫کۆتایی خولی ڕۆشنبیری ‪١٨‬ی شوبات‬ ‫ب��ەئ��ام��ادەب��وون��ی ه��ەڤ��اڵ س��اس��ان عەونی‬ ‫بەرپرسی دەستەی ڕێکخراوە جەماوەریەکان‬ ‫وسکرتێروکارگێڕانی سکرتایەتی الوان‬

‫ن��اوەن��دی ب��ااڵی مەخموری یەکێتی الوان��ی‬ ‫دیموکراتی کوردستان کۆتای بە خولی ڕۆشنبیری‬ ‫‪١٨‬ی شوبات بۆ کادیرانی سنوری چاالکی خۆی‬ ‫هێنا‬ ‫ئ��ەم خولە ڕۆشنبیریە بە بۆ ن��ەی نزیک‬ ‫بوونەوەی ‪١٨‬ی شوبات بیرەوەری ‪٥٩‬ساڵەی‬ ‫دامەزراندنی یەکێتی الوانی دیموکراتی کوردستان‬ ‫لە الیەن ناوەندی بااڵی مەخمورکرابۆوەوچەندین‬ ‫بابەتی ڕێکخراوەی و سیاسی وکۆمەاڵیەتی‬ ‫ودەرووناسی و ژینگە و وپرسەکانی الوانی تێدا‬ ‫پێشکە شکراو پاشان بڕوانامەی خول بەسەر‬ ‫بەشدار بووان دابەشکرا‬ ‫دارەتوو‪ :‬پیرۆزکردنی ‪١٨‬ی شوبات‬ ‫بەبۆنەی ‪١٨‬ی شوبات ‪ ٥٩‬ساڵەی دامەزراندنی‬ ‫یەکێتی الوان و قوتابیان‬ ‫ناوەندی چاالکی و پێگەیاندنی الوانی دارەتوو‬ ‫لەگەڵ لێژنەی ناوچەی دەشتی هەولێری قوتابیان‪.‬‬ ‫بەئامادەبوونی بەرپرس وکارگێڕانی لقی‬ ‫‪ ١٦‬وقایمقام قەزای دەشتی هەولێروسکرتێرو‬ ‫کارگێڕانی سکرتایەتی الوان و ژمارەیەکی بەر چاو‬ ‫لە قوتابیان و الوان ئاهەنگێکی فراوانی سازکرد‪.‬‬ ‫هەولێر‪ :‬ل��ەی��ادی ‪١٨‬ی ش��وب��ات ک��ردن��ەوەی‬ ‫خولێکی ئافرەتان ودابەشکردنی دیاری بەسەر‬ ‫تیپەکان‬ ‫بەمەبەستی نزیک بوونەوە لە ‪١٨‬ی شوبات‬ ‫‪٥٩‬ساڵەی دامەزراندنی یەکێتی الوانی دیموکراتی‬ ‫کوردستان‪،‬بەئامادەبوونی هەڤاڵ ساسان عەونی‬ ‫بەرپرسی دەس��ت��ەی ج��ەم��اوەری��ەک��ان وچیای‬ ‫تەیموربەڕێوەبەری گشتی وەرزش و الوان‬ ‫ونوێنەری لقی ‪٢‬وسکرتێروکارگێڕانی سکرتایەت‪.‬‬ ‫ناوەندی سێی چاالکی و پێگەیاندنی الوانی‬ ‫هەولێرچەند چاالکیەکی ئەنجامدا‪.‬‬ ‫*کردنەوەی خولێکی فێربوونی دوورمان بۆ‬ ‫‪٥٩‬ئافرەت‪.‬‬ ‫*دابەشکردنی پێداویستی وەرزشی و مۆڵەت‬ ‫بەسەر تیپەمیللیەکانی سنورەکە‬

‫*کردنەوەی خولێکی تێنس‪.‬‬ ‫سڵێمانی‪ :‬ئ��ام��ادەک��اری بۆ دان��ان��ی پ�لان و‬ ‫شێوازی نوێی کاری ڕێکخراوەی‬ ‫بە مەبەستی پێداچوونەوە بەکارەکانی یەکێتی‬ ‫ئافرەتان و قوتابیان و الوان و کۆبونەویەک‬ ‫بەئامادەبوونی هەڤااڵنی ئەنجومەنی سەرکردایەتی‬ ‫پارێزگای سلێمانی پارتی دیموکراتی کوردستان‬ ‫و هەڤااڵنی دەستەی ڕێکخراوە جەماوەری و‬ ‫پێشەیەکان وهەرسێ سکرتێری یەکێتی ئافرەتان‬ ‫و قوتابیان و الوان بەڕێوەچوو‪.‬‬ ‫ل��ەس��ەرەت��ادا هەڵسەنگاندنێکی وورد بۆ‬ ‫شێوازوکارەکانی هەرسێ یەکێتی کراو ڕووناکی‬ ‫خرایە سەر کەم و کوڕی و بزاڤ و چاالکیەکان‬ ‫وشێوازی کارەکان‪.‬‬ ‫دوای پێدا چ��وون��ەوە بە شێوازی ڕاب��ردوو‬ ‫چەندین تەوەری گرنگ بۆ پالنی ئایندە وگونجانی‬ ‫لەگەڵ خواست و داواکانی الوان و ئافرەتان و‬ ‫قوتابیانی سنوورەکە هەڵوەستەی دەربارەوەکراو‬ ‫بڕیاری پێویستی بۆ درا‪.‬‬ ‫دواتر وەک کارنامەیەک بۆ ئایندە چەند پرس‬ ‫و تەوەرێکی تایبەت بە شێوازی نوێی هەر سێ‬ ‫ڕێکخراو قسە و باسی دەربارەوە کراو ئامادەکاری‬ ‫بۆ کرا‪.‬‬ ‫شاندێکی پەیمانگەی رۆژنامەوانی دەزگای‬ ‫(‪ )bbc‬سەردانی مەکتەبی سکرتاریەتیانکردوو‬ ‫بەنیازن لقێکی پەیمانگا کە لە هەولێر بکەنەوە‬ ‫شاندێکی رۆژنامەوانی دەزگ��ای راگەیاندنی‬ ‫بی بی سی بەریتانی کە پێکهاتبوو لە (کاز‬ ‫ک��ان��ی) ئ��ەن��دازی��اری راگ��ەی��ان��دن و (ک��ام��ران‬ ‫ئەکر) وەبەرھێن لەو بوارە سەردانی مەکتەبی‬ ‫سکرتایەتیانکرد‪ ،‬کە لەالیەن سکرتێر و کارگێرانی‬ ‫سکرتاریەت پێشوازیکرا‪ ،‬ل��ە دانیشتنێکدا‬ ‫ئامانجی سەردانەکەیان خستەروو کە مەبەستیان‬ ‫دام��ەزران��دن��ی لقێکی پەیمانگای پێگەیاندنی‬ ‫رۆژنامەوانی بەریتانییە لە هەرێمی کوردستان‬ ‫بە ئامانجی پەرەپێدانی توانی راگەیاندنی الوانی‬

‫چــاالکــی‬

‫‪March 2012 No 178‬‬

‫کوردستان‪.‬‬ ‫سکرتێری الوان وێرای بەخێرھێنانی شاندنی‬ ‫میوان و سوپاسکردنیان ئامادەیی هەموو‬ ‫پاڵپشتی و پشتیوانیەکی یەکێتی الوانی لەو رەوە‬ ‫دەربڕی‪.‬‬ ‫جێی ئاماژەیە کازا کانی وەکو ئەندازیارێکی‬ ‫بواری راگەیاندن جگە لە کارکردنی بەردەوامی‬ ‫لە پێشخستنی سستەمی میدیای ‪ ،bbc‬لە‬ ‫چەندین واڵتی وەکو فەلەستین و ئەفغانستان و‬ ‫واڵتانی ئەفریقیا کەناڵی راگەیاندن و پەیمانگای‬ ‫دامەزراندەوە‪.‬‬

‫هەڵەبجە‪:‬پیرۆزکردنی ‪١٨‬ی شوبات‬ ‫بەمەبەستی پ��ی��رۆزک��ردن��ی ‪١٨‬ی شوبات‬

‫ڕانیە‪ :‬پیرۆزکردنی ساڵیادی دامەزراندنی‬ ‫یەکێتی الوان‬ ‫لە دوا ئاهەنگی پیرۆزکردنی ‪١٨‬ی شوبات‬ ‫‪٥٩‬ساڵەی دامەزراندنی یەکێتی الوانی دیموکراتی‬ ‫کوردستان‪،‬ناوەندی بااڵی ڕانیە بەئامادەبوونی‬ ‫هەڤاڵ ئاکۆبەرپرسی لقی ‪١١‬وکارگێڕانی لق‬ ‫و سکرتێروکارگێڕانی سکرتایەت وژمارەیەکی‬ ‫بەرچاو لەالوانی سنورەکە ئاهەنگێکی سازکرد‪.‬‬ ‫لەدوای وەستان و ڕێزگرتن لەڕۆحی زیندووی‬ ‫شەهیدان س��ەروەری��ان ب��ارزان��ی نەمر و کاکە‬ ‫ئیدریسی هەمیشە لەیاد‪.‬‬ ‫لە چەند ووتەیەکدا وێڕای باس کردن لەخەباتی‬ ‫یەکێتی الوان وئاماژە دان بە بزاڤ و چاالکی‬ ‫و خزمەتەکانی توێژی الوان تەئکیدیش لەسەر‬ ‫بەردەوامی دان بە هەمیشە جەختکردنەوە لەسەر‬ ‫داخوازی و مافەکانی توێژی الوان کرایەوە‪.‬‬

‫ پێشکه‌وتن‬

‫ڕواندز‪ :‬پیرۆز کردنی ‪١٨‬ی شوبات‬ ‫بە ئامادەبوونی بەرپرس و کارگێڕانی لقی‬ ‫‪١٠‬وسکرتێرو کارگێڕانی سکرتایەتی الوان و‬ ‫ژمارەیەک لە الوان��ی ڕوان��دز‪ ،‬ناوەندی چاالکی‬ ‫و پێگە یاندنی الوانی ڕواندز مەراسیمێکی ڕێز‬ ‫لێنانی بۆ ژمارەیەک الوای چاالک وکارای بوارە‬ ‫جۆراو جۆرەکانی دەڤەرەکە ساز کرد‪.‬‬ ‫پاشان گروپی مۆسیقای پێشکەوتنی الوان‬ ‫بەچەندین گۆرانی و سرود یادەکەیان پیرۆزکرد‪.‬‬

‫سلێمانی‪ :‬ئاهەنگی ‪ ١٨‬ی شوبات‬ ‫لە بەردەوامی پیرۆزکردنی ‪١٨‬ی شوبات ‪٥٩‬‬ ‫ساڵەی دامەزراندنی یەکێتی الوانی دیموکراتی‬ ‫کوردستان‪،‬ناوەندی بااڵی سلێمانی یەکێتی الوان‬ ‫بە ئامادەبوونی فەرەیدون جوانڕۆی ئەندامی‬ ‫مەکتەبی سیاسی و ف��ازڵ ڕەئ��وف ئەندامی‬ ‫سەرکردایەتی سلێمانی و هەڵۆ ئەحمەد کوردە‬ ‫بەرپرسی لقی چواروالنە محمەد پەرلەمانتاری‬ ‫عێراقی و سکرتێرو کارگێڕانی سکرتاریەت‬ ‫وژم��ارەی��ەک لە الوان��ی کچ و ک��وڕی سلێمانی‬ ‫ئاهەنگی ‪١٨‬ی شوبات بەڕێوە چوو‪.‬‬ ‫دوای چەند ساتێک وەستان بۆ ڕێزگرتن‬ ‫لە گیانی پاکی شەهیدان لەگەڵ سرودی ئەی‬ ‫ڕەقیب‪ ،‬بەرپرسی ناوەندی بااڵی سلێمانی پەیڤی‬ ‫بەخێرهاتنی پێشکەشکرد‪،‬پاشان بەرپرسی‬ ‫لقی چواروسکرتێری الوان لە ووتەکانیاندا‬ ‫ئاماژەیان بە ڕۆڵ��ی کاریگەری یەکێتی الوان‬ ‫کردوو چەند وێستگەیەکی بزاڤی الوانیان باس‬ ‫کرد هەڵوەستەیان لەسەر دەسکەوت و کارو‬ ‫خزمەتەکانی یەکێتی الوان کرد‪.‬‬ ‫دواتر بە چەندین سروود و گۆرانی وهەڵپەرکێی‬ ‫الوانی کچ و کوڕی سلێمانی ئاهەنگەکە کۆتایی‬ ‫هات‪.‬‬

‫هەولێر‪ :‬خولی ڕاپەڕین کرایەوە‬ ‫بەئامادەبوونی بەرپرسی لقی دووی پ‪.‬د‪.‬ک و‬ ‫ئیدریس نێچیرڤان بارزانی وسکرتێرو کارگێڕانی‬ ‫سکرتایەت و هەڤااڵنی ئەنجومەنی سەرکردایەتی‬ ‫هەولێروکارگێڕانی لقی‪٢‬و ژمارەیەک لە وەرزشوانان‬ ‫و الوان یەکەمین خولی ڕاپەڕین یادەکانی ئادارو‬ ‫نەورۆز کرایەوە‬ ‫دوای ڕێڕەوی تیپەکان دیاری بەسەر تیپەکانی‬ ‫بەشداربوو دابەشکرا‪.‬‬ ‫پاشان وتاری کردنەوەی خول پێشکەشکراو‬ ‫یەکەم یاری بەڕێوەچوو‪.‬‬ ‫بڕیارە ئەم خولە ببێتە خولێکی سااڵنەو‬ ‫ژمارەیەکی زۆرتری تیپەکان بەشداربن‪.‬‬

‫‪www.lawanikurdistan.org‬‬

‫سۆران‪ :‬پیرۆزکردنی ‪١٨‬ی شوبات‬ ‫ل��ە ب��ەردەوام��ی پ��ی��رۆزک��ردن��ی ‪ ٥٩‬ساڵەی‬ ‫دام��ەزران��دن��ی یەکێتی الوان���ی دی��م��و کراتی‬ ‫کوردستان‪.‬‬ ‫بە ئامادەبوونی بەرپرس و کارگێڕانی لقی ‪١٠‬و‬ ‫قایمقامی قەزای سۆران و سکرتێرو کارگێڕانی‬ ‫سکرتاریەتی الوان و الوانێکی زۆری دەڤەرەکە‬ ‫لە مەراسیمەکەدا بەرپرسی ناودەندی بااڵی‬ ‫سۆران پەیڤی بەخێرهاتنی پێشکەش کرد پاشان‬ ‫بەرپرسی لقی ‪١٠‬و سکرتێری الوان لە ووتەکانیاندا‬ ‫وێ��ڕای باس ک��ردن لە مێژووی پڕلەسەروەری‬ ‫یەکێتی الوان ئاماژەیان بە بزاڤ و چاالکی و‬ ‫خزمەتەکانی یەکێتی الوان کرد‪.‬‬ ‫هەروەها هەڵوەستەیان لەسەر ئاماژەی گرنگی‬ ‫سەرۆک بارزانی کرد کەڕۆژی ‪١٩‬ی ئەم مانگە لە‬ ‫ئاهەنگی الوان ئاراستەی الوانی کرد دەربارەی‬ ‫ئایندەی گەش و ئامادەی الوان بۆ قۆناغی‬ ‫داهاتوو‪.‬‬ ‫پاشان ڕێز لە ژمارەیەک الوی کارای دەڤەرەکە‬ ‫نرا کە لە سااڵنی ڕاب��ردوو ڕۆڵ��ی کاریگەریان‬ ‫لەبزاڤی الوانەی سنورە کە هەبووە‪.‬‬

‫ئاکرێ‪ :‬پیرۆزکردنی ‪١٨‬ی شوبات‬ ‫ل��ەدرێ��ژەی ئاهەنگەکانی ‪١٨‬ی شوبات ‪٥٩‬‬ ‫ساڵەی دامەزراندنی یەکێتی الوانی دیموکراتی‬ ‫کوردستان‪.‬‬ ‫ناوەندی بااڵی ئاکرێ بەئامادەبوونی ئەندامانی‬ ‫پەرلەمانی کوردستان و هەڤااڵنی لقی ‪ ٩‬و سکرتێر‬ ‫و کارگێڕانی سکرتایەت وقایمقامی قەزای ئاکرێ و‬ ‫ژمایەکی بەرچاوی الوانی دەڤەرەکە‪.‬‬ ‫ئاهەنگێکی جەماوەری سازکرد‪،‬لە ئاهەنگەکەدا‬ ‫وێ���ڕای پێشکەشکردنی چەند پەیڤێک کە‬ ‫گوزارشتی لە دیرۆ ک و دەسکەوتەکانی یەکێت‬ ‫الوان دەک��ردوو ئاماژەش بە ووتە مێژویەکەی‬ ‫جەنابی سەرۆک درا کە لە ئاهەنگی ‪١٩‬مانگ لە‬ ‫هەولێر پێشکەشی الوانی کردوو موژدەی ئایندەی‬ ‫گەشی پێدان‪.‬‬ ‫دواتر چەندین سروودو گۆرانی و هەڵپەرکێ‬ ‫ئاهەنگەکە بەردەوام بوو‪.‬‬

‫یادی ‪٥٩‬ساڵەی یەکێتی الوان ناوەندی بااڵی‬ ‫شارەزوری یەکێتی الوانی دیموکراتی کوردستان‬ ‫بە ئامادەبوونی هەڤاڵ سەعید سەلیم بەرپرسی‬ ‫لقی ‪١٢‬وسکرتێروکارگێڕانی سکرتاریەت‪.‬‬ ‫مەراسیمێکی ڕێزلێنانی بۆ ژمارەیەک الوی‬ ‫کارای سنورەکە ڕێکخست‪.‬‬ ‫پ��اش��ان ب��ە گ��ۆران��ی و هەڵپەڕکێ یادەکە‬ ‫پیرۆزکرا‪.‬‬ ‫لە پەیڤی لقی ‪١٢‬ویەکێتی الوان ئاماژە بە‬ ‫کاروبزاڤەکانی یەکێتی الوان ودەسکەوتەکانی‬ ‫ڕێکخراوەی درا وتەئکید لەسەر بەرگریکردن‬ ‫لەخواست و داخوازیەکانی الوان بەتایبەت‬ ‫سنورەکە کرایەوە‪.‬‬

‫‪33‬‬

‫چــاالکــی‬

‫‪March 2012 No 178‬‬

‫دوات���ر چەند الوێکی ک���ارای دەڤ��ەرەک��ە و‬ ‫ژمارەیەک لە کادیرانی کۆنی سنورە کە ڕێزیان‬ ‫لێگیرا‪.‬‬ ‫لە کۆتایشدا بەچەندین سروود و گۆرانی و‬ ‫هەڵپەرکێ ئاهەنگەکە بەردەوامی کێشا‬ ‫شاندێکی سکرتایەت س��ەردان��ی لقی ‪١١‬ی‬ ‫پ‪.‬د‪.‬ک‬ ‫شاندێکی مەکتەبی سکرتایەتی یەکێتی الوان‬ ‫سەردانی لقی ‪١١‬ی لە ڕانیە کرد‪.‬‬ ‫لە دانیشتنێکدا لەگەڵ هەڤاڵ ئاکۆ بەرپرسی‬ ‫لق و کارگێڕانی لق باس لە بزاڤ و چاالکیەکانی‬ ‫یەکێتی الوان کراوئاماژە بە زێتر خزمەتکردنی‬ ‫الوانی دەڤەرەکە درا و لەم ڕوەوە پەیوەندی و‬ ‫هەماهەنگی نێوان ئۆرگانەکان قسەی دەربارەوە‬ ‫کرا‪.‬‬

‫ پێشکه‌وتن‬

‫‪34‬‬

‫یەكێتی الوانی دیموكراتی جیهانی سوپاسی‬ ‫یەكێتی الوانی دیموكراتی كوردستان دەكات‬ ‫یەكێتی الوانی دیموكراتی جیهانی سوپاسی‬ ‫یەكێتی الوانی دیموكراتی كوردستان دەكات بۆ‬ ‫ڕێكخستنی گردبونەوەیەك لەبەردەم پەرلەمانی‬ ‫كوردستان بۆ ئیدانەكردنی توندوتیژییەكانی‬ ‫ڕژێمی سوریا‪.‬‬ ‫لەپەیجی تایبەتی خۆیانەوە ‪ ،‬یەكێتی الوانی‬ ‫دیموكراتی جیهانی (‪ )IYDU‬نوسیویانە ‪ ،‬زۆر‬ ‫بەگەرمی دەستخۆشی لەو هەنگاوەتان دەكەین‬ ‫و بەم كارەتان ئیسپاتتان كرد كە هاوخەم و‬ ‫دڵسۆزی هاوواڵتیانی ژێر دەستی ڕژێمەكەی‬ ‫سوریان‪.‬‬ ‫لەبەشێكی تری پەیامەكەیان یەكێتی الوانی‬ ‫دیموكراتی جیهان دەڵێن الوان��ی كوردستان‬ ‫خوازیارن هاوشان لەگەڵ دەنگی الوانی هەموو‬ ‫جیهان و گەلی سوریا دەنگی ناڕەزاییان بگاتە‬ ‫هەموو دونیا‪.‬‬ ‫شایەنی باسە ڕۆژی هەینی ‪ 2012-3-2‬یەكێتی‬ ‫الوانی دیموكراتی كوردستان ‪ ،‬گردبونەوەیەكی‬ ‫بە كۆمەڵێك چاالكی جۆراو جۆرەوە لەبەردەم‬ ‫ت��ەالری پەرلەمانی كوردستان ڕێكخست بۆ‬ ‫پڕۆتستۆكردنی توندوتیژییەكانی ڕژێمی سوریا‬ ‫دەرهەق بە هاوواڵتیانی وواڵتەكەی‪.‬‬ ‫هەولێر‪:‬پیرۆزکردنی ‪٨‬ی ئادار ڕۆژی ئافرەتان‬ ‫بەمەبەستی پیرۆزکردنی ڕۆژی ئافرەتانی‬ ‫جیهان ن��اوەن��دی ب��ااڵی هەولێر مەراسیمێکی‬

‫ڕێکخست‪.‬‬ ‫لە مەراسیمەکەدا وێڕای پێشکەشکردنی چەند‬ ‫وتەیەک بەم بۆنەیەو پیرۆزکردنی ئەم ڕۆژە‬ ‫لەئافرەتان‪،‬بڕوانامەی دەرچوون ودیاریش بەسەر‬ ‫‪ ٦٠‬ئافرەت دابەشکرا کە لە کۆرسێکدا فێری‬ ‫بەرگدرووی ببون لەسنوری ناوەندی سێی هەولێر‪.‬‬ ‫ه��ەول��ێ��ر‪:‬گ��ردب��وون��ەوەی الون دژی ڕژێمی‬ ‫سوریاوپشگیری لە شۆڕشی ئازادیخوازان‬ ‫ل��ەچ��وارچ��ێ��وەی ئیدانەو پڕۆتستۆکردنی‬ ‫کارەشۆڤینیەکانی ڕژێمی سوریاوپشگیری و‬ ‫پشتیوانی لە گەالنی ئازادیخوازو شۆڕشی ئازادی‬ ‫سوریا‪.‬‬ ‫لەبەدەرم پەرلەمانی کوردستان یەکێتی الوانی‬ ‫دیموکراتی کوردستان گردبوونەوەیەکی الوانەی‬ ‫لە چوارچێوەی بڕیاری یەکێتی الوانی دیموکراتی‬ ‫جیهانی ئەنجامدا‪.‬‬ ‫لە گردبوونوەکەدا پشگیری الوانی باشوور‬ ‫بۆ شۆڕشی ئ��ازادی سوریا نیشاندراوئیدانەی‬ ‫سەرکوتکاریەکانی ڕژێمی دیکتاتۆری ئەو واڵتە‬ ‫کرا‪.‬‬ ‫هەروها بە پێشکەشکردنی نمایشێکی شانۆی‬ ‫و ئازادکردنی هەشت کۆتری سپی کە گوزارشت‬ ‫بوون لە هەشت هەزار شەهیدی خۆپیشاندانەکان‪،‬‬ ‫خۆپیشاندانەکان درێژەیان پێ درا‪.‬‬ ‫شایەنی باسە لە زۆربەی واڵتانی جیهان کە‬ ‫ئەندامن لە الوانی جیهانی ئەو کارە ئەنجامدرا و‬ ‫لە کوردستانیش کە یەکێتی الوان تێدا ئەندامە‬ ‫ئەو گردبوونەوەیە ی الوانی ڕێکخست‪.‬‬ ‫شاندێکی دەزگ����ای ه��ەڵ��ب��ژاردن س��ەردان��ی‬ ‫سکرتاریەتی کرد‬ ‫شاندێکی دەزگ����ای ه��ەڵ��ب��ژاردن��ی پارتی‬ ‫دیموکراتی کوردستان کە بریتی بوو لە هەڤاڵ‬ ‫خسرۆ گۆران ئەندامی ئەنجومەنی سەرکردایەتی‬ ‫و بەرپرسی دەزگای هەڵبژاردن و دکتۆرە ڤیان‬ ‫سبری و ئەندامانی دەزگا سەردانی مەکتەبی‬ ‫سکرتایەتیان کرد‬ ‫لە دانیشتنیکدا لەگەڵ سکرتێرو کارگێڕانی‬ ‫سکرتایەت وێڕای پیرۆزکردنی ‪١٨‬ی شوبات باس‬ ‫لە کاریگەری تۆێژی الوان کرا‬ ‫لەتەوەرێکی دیکەدا جەخت لەسەر زێتر بوار‬ ‫رەخساندن بۆ الوان لەمەڕ بەشداری سیاسیان کرا‬ ‫لەم ڕوەوە هەڵوەستە لەسەر بەشداری زیاتری‬ ‫الوان لە هەڵبژاردنەکان کراو‬

‫زۆری ژم����ارەی الوان وک��ان��دی��د کردنیان‬ ‫لەهەڵبژاردنەکان کرایەوە‬ ‫شاندێکی الوانی کوردانی کازاخستان سەردانی‬ ‫مەکتەبی سکرتاریەتیان کرد‬ ‫شاندێکی الوانی کوردستانی کازاخستان کە‬ ‫بەکوردستانی (سور) ناسراوە سەردانی مەکتەبی‬ ‫سکرتاریەتیانکرد‪ ،‬کە لەالیەن سکرتێر و کارگێڕانی‬ ‫سکرتاریەت پێشوازیکران‪ ،‬لە دانیشتنێکدا رەوشی‬ ‫الوان بەگشتی و الوانی کوردستانی کازاخستان‬ ‫بەتایبەتی گفتوگۆی لە ب��ارەوەک��را‪ ،‬ھاوک��ات‬ ‫دروستکردنی پەیوەندی ھاوبەش و ئاڵوگۆڕکردنی‬ ‫شاندی الوانی کوردستان و الوانی کوردستانی‬ ‫کازاخستان تەئکیدی لەسەرکرایەوە‪.‬‬ ‫جێی باشی شاندی ناوبراو لەمیانی داوەتکردنی‬ ‫الوان��ی کوردستان بۆ کۆنگرەی نێونەتەوەی‬ ‫الوانی کوردستانی گەورە‪ ،‬کە بڕیار وایە پێنج‬ ‫شەمی داھاتوو لە پایتەختی ھەرێمی کوردستان‬ ‫بەرێوەبچێ‪ ،‬ئێستا بە سەردانێک لە شاری‬ ‫ھەولێرن‪.‬‬ ‫هەولێر‪:‬کردنەوەی خولی بارزانی نەمر لەسەر‬ ‫ئاستی کوردستان‬ ‫بە بۆنەی ڕۆژی کۆچی دوای سەرۆک و سیمبوڵی‬ ‫بزاڤی ئازادی خوازی کوردستان (بارزانی نەمر)‬ ‫دوای تەواو بوونی تەواوی خولەکانی سنورەکانی‬ ‫کوردستان‪،‬بە ئامادەبوونی هەڤاڵ ساسان‬ ‫عەونی ئەندامی ئەنجومەنی سەرکردایەتی و‬ ‫بەرپرسی دەستەی جەماوەریەکان وبەڕیوەبەری‬ ‫وەبەرهێنانی هەولێرو سکرتێروکارگێڕانی‬ ‫سکرتایەت و ژماریەک لە الوان‬ ‫حەفتەمین خولی وەرزش��ی بارزانی نەمر‬ ‫لەسەر ئاستی کوردستان بۆ پاڵەوانانی کوردستان‬ ‫کرایەوە کە بریتن لە ‪٢٣‬تیپ ونوێنەرایەتی زیاتر‬ ‫لە ‪ ٦٠٠٠‬تیپی کوردستان دەکەن کرایەوە‬ ‫لە ڕێوڕەسمەکەدا دوای ڕێڕۆیشتنی تیپەکان‬ ‫بۆ ناو یاریگا لە ووتەیەکدا بەرپرسی دەستەی‬ ‫جەماوەریەکان ووێ��ڕای ڕێگەدان بەکردنەوەی‬ ‫خولەکە ئ��ام��اژەی بەخەبات و ب��ەرخ��ودان و‬ ‫سەرکردایەتی شۆڕشەکانی ئەو ڕێبەرە مەزنە کرد‬ ‫وبزاڤەکانی الوانیشی بەگرنگ هەڵسەنگان هەروها‬ ‫پێشڤە چونەکانی بواری وەرزشیشی بە پڕ بایەخ‬ ‫وەسف کرد‬ ‫ل���ە ی���ەک���ەم ی��اری��ش��دا ه�����ەردوو تیپی‬ ‫مەخموروشەقاڵوە بەیەک گەیشتن‬

‫چــاالکــی‬

‫‪March 2012 No 178‬‬

‫ناوەندا بااڵ مووسل‬ ‫* گیرانا سیمنارەك جەماوەریا یا بەر فرا بو‬ ‫هەڤال (كاوە سعید)لسەر چەوانیا كار كرن ژالیێ‬ ‫ریكخستنێ‪.‬‬ ‫*كوتایێ ینانا ڤیستەڤاال پێنجی یا بارزانی‬ ‫نەمر‪.‬‬ ‫ناوەندا بااڵ هاف كاری سەنتەری هونەری و‬ ‫رەوشنەبیری باشیك ئاالیی كوردستانی ل دورە‬ ‫شاروچكی باشیكی هەلدا‪.‬‬ ‫ن‪.‬چ‪.‬پ باشیك‪:‬‬ ‫خولەكا توپا سەبەتە (سلە) هاتە ڤەكرن ل‬ ‫باشیكێ ب بەشداریا (‪ )8‬تیپێن وەرزشی‪.‬‬ ‫سیمنارەكا بەفرە ل هوال اللش هاتە كێران بۆ‬ ‫هەڤال (كاوە سعید) بەرپرسێ ناوەندا بااڵ ل مسەر‬

‫دیروگا پارتی دیموكراتە كوردستان ئو ل سەر‬ ‫چارو چاالكێن باشیك ئاخفت ئو كوهدارییا كروپێن‬ ‫وەرزشی كر‪.‬‬ ‫ن‪.‬چ‪.‬پ قرەقوش‪:‬‬ ‫ڤەكرنا خولە توپا پێ ب ناڤی شەهید (سوهەیب)‬ ‫مقدمێ ئاسایشا قەزە قوش ل قەرەقوش‪.‬‬ ‫خولەكا توپا پێ ب كوتایی هات ل گوندی‬ ‫شاقولی سەر ب قەزا قەرەقوش كە ‪ 16‬تیپیێن‬ ‫وەرزشی بشدار بوون‪.‬‬ ‫ئاالیێن كوردستانی هاتنە دابەش كرن ل سەر‬ ‫هەمی دەزگەهێن حزبی و حكومی و سەر بازی و‬ ‫تییپین وەرزش‬ ‫ن‪.‬چ‪.‬پ كوكجلی‪:‬‬

‫كوتایێ ینانا ڤیستەڤاال پێنجی یا بارزانی نەمر‬ ‫خولەكا توپا پێ ب كوتایی هات ل كوكجلی كە‬ ‫‪ 16‬تیپیێن وەرزشی بشدار بوون یا شەش یارێزانین‪.‬‬ ‫ن‪.‬چ‪.‬پ خورسیباد‪:‬‬ ‫كوتایێ ینانا ڤیستەڤاال پێنجی یا بارزانی نەمر‬ ‫(‪ )45‬توبێن وەرزش ل سەر كروپێن دەڤەرا‬ ‫باشیك دابەش كرن‪.‬‬ ‫ن‪.‬چ‪.‬پ تلكیف‪:‬‬ ‫كوتایێ ینانا ڤیستەڤاال پێنجی یا بارزانی نەمر‬ ‫ن‪.‬چ‪.‬پ بەرتلە‪:‬‬ ‫كوتایێ ینانا ڤیستەڤاال پێنجی یا بارزانی نەمر‪.‬‬ ‫(‪ )30‬ئاالیێن كوردستانی هاتنە دابەش كرن ل‬ ‫سەر هەمی دەزگەهێن حزبی و حكومی‪.‬‬

‫ناوەندی بااڵی شارەزوور‬

‫كردنەوەی خولێكی كۆمپیوتەر بە بەشداری‬ ‫‪ 25‬الو‬ ‫كردنەوەی خولێكی تۆپی پێ‬

‫كۆتایی خولی تۆپی پێ‬ ‫سازكردنی پشێبركێیەكی پرسیار و وەاڵم‬ ‫كۆتایی خولێكی تێنس‬

‫كردنەوەی خولێكی تێنس‬ ‫كردنەوەی پێشانگایەكی شێوەكاری‬

‫ پێشکه‌وتن‬

‫ناوەندی بااڵی سلێمانی‬

‫‪www.lawanikurdistan.org‬‬

‫بەخشینی خەاڵتی رێزلێنان بەسەر ‪ 125‬كادیری‬ ‫چاالكی ناوەندەكانی سنوری ناوەندی بااڵمان‪.‬‬ ‫كردنەوەی پێشانگایەكی هاوبەشی شێوەكاری و‬ ‫پەیكەر تاشی بۆ ژمارەیەك الوی سنوری ناوەندی‬ ‫چاالكی هەڵەبجە‪.‬‬ ‫ناوەندی چاالكی و پێگەیاندنی الوانی هەڵەبجە‬ ‫بەستنی كۆڕێكی شیعری لە شاری هەڵەبجە بۆ‬ ‫هەردوو شاعیری الو (ئارام عبدوال و ڕاز نەوڕۆز)‪.‬‬ ‫كردنەوەی خولێكی تۆپی پێ بچوك بە بۆنەی‬ ‫‪18‬ی شوبات بە ب��ەش��داری ‪ 12‬تیپی وەرزش��ی‬ ‫سنورەكە‬ ‫ناوەندی چاالكی و پێگەیاندنی الوانی سەیدسادق‬ ‫ك���ردن���ەوەی خولێكی ت��ۆپ��ی پ��ێ ب��ۆ تیپە‬ ‫وەرزشیەكانی ناوەندی چاالكیمان‪.‬‬ ‫كردنەوەی خولێكی تێنسی سەر مێز بۆ الوانی‬ ‫سنورەكە‪.‬‬ ‫كردنەوەی پێشانگایەكی فۆتۆگرافی بۆ (گواڵن‬ ‫ئەحمد)‪.‬‬

‫ناوەندی چاالكی و پێگەیاندنی الوانی سیروان‬ ‫كردنەوەی پێشانگایەكی شێوەكاری بۆ دووالوی‬ ‫سنورەكە‪.‬‬ ‫بەشداری كردنی تیپی شانۆی ناوەندی خورماڵ لە‬ ‫ڤیستیڤاڵی منااڵن لە شارۆچكەی خورماڵ‪.‬‬ ‫ك��ردن��ەوەی خولێكی تێنس بۆ وەرزشوانانی‬ ‫سنوری ناوەندمان‬ ‫كردنەوەی خولێكی شەترەنج بۆ الوانی سنوری‬ ‫ناوەندی‬ ‫ناوەندی چاالكی و پێگەیاندنی الوانی زەرایەن‬ ‫دیاری خۆی بەخشیە سەر جەم بەرپرسی گروپ‬ ‫و كارگێڕەكانی سنوری ناوەند‪.‬‬ ‫ناوەندی چاالكی و پێگەیاندنی الوانی خورماڵ‬ ‫كردنەوەی خولێكی تۆپی پێ بۆ هەشت تیپی‬ ‫سنورەكە‪.‬‬ ‫دابەشكردنی خەاڵتی مندااڵنە بەسەر مندااڵنی‬ ‫ڕەوزەی خورماڵ‪.‬‬ ‫ك��ردن��ەوەی خولێكی تێنسی سەر مێز بۆ ‪24‬‬

‫یاریزانی سنورەكە‪.‬‬ ‫ناوەندی چاالكی و پێگەیاندنی الوانی هەورامان‬ ‫كردنەوەی خولێكی وەرزش��ی تۆپی پێ بۆ ‪18‬‬ ‫تیپی وەرزشی سنورەكە‬ ‫كردنەوەی خولێكی تێنسی سەر مێز بۆ تازە‬ ‫پێگەشتوانی سنوری ناوەندی چاالكیمان كە زیاد لە‬ ‫‪ 40‬قوتابی بەشداریان تێدا كردووە‪.‬‬ ‫كردنەوەی خولێكی وەرزشی پێگەیاندن بۆ الوانی‬ ‫سنوری زەردەهاڵ و بیارە و دەگاشێخان و تەوێلە‪.‬‬ ‫دابینكردنی پێداویستی وەرزش��ی بۆ ‪ 3‬تیپی‬ ‫وەرزشی ناوەندەكە‪.‬‬ ‫كردنەوەی خولێكی تۆپی پێ بۆ ‪36‬تیپی وەرزشی‬ ‫بەستنی وۆركشۆپێك بۆ وشیار بیاوێڵەیی‬ ‫سەبارەت بە هۆشیاری خەڵکی هەورامان بۆ مین و‬ ‫تەقەمەنییەكان‪.‬‬ ‫كردنەوەی پێشانگایەكی فۆتۆ گرافی سروشتی‬ ‫هەورامان بۆ مامۆستا (غالب هەورامی)‪.‬‬

‫‪35‬‬

‫چــاالکــی‬

‫‪March 2012 No 178‬‬

‫ك��ردن��ەوەی خولێكی تۆپی پێ بۆ ‪ 62‬تیپی‬ ‫سنوری هەرسێ ناوەندەكانی خۆی‪.‬‬ ‫خ��ەاڵت��ك��ردن��ی ‪ 80‬تیپی س��ن��وری ه��ەرس��ێ‬ ‫ناوەندەكانی خۆی بە جل وبەرگی وەرزشی‪.‬‬ ‫ناوەندی چاالكی وپێگەیاندنی الوانی بلێ‬ ‫ك��ردن��ەوەی خولێكی تۆپی پێ بۆ ‪ 14‬تیپی‬ ‫سنوری خۆی‪.‬‬ ‫ك��ردن��ەوەی خولێكی تێنسی سەرمێز بۆ ‪12‬‬ ‫یاریزانی سنوری خۆی‪.‬‬ ‫خەاڵتكردنی ‪ 10‬تیپی سنوری خۆی بەجل‬ ‫وبەرگی وەرزشی‪.‬‬ ‫كۆتای هێنانی خولێكی تۆپی پی بۆ ‪ 13‬تیپی‬

‫ناوەندی بااڵی بارزان‬ ‫سنورمان‪.‬‬ ‫خەاڵتكردنی ‪ 4‬گروپی سنورمان بە تۆپی قەدەم‪.‬‬ ‫ناوەندی چاالكی وپێگەیاندنی الوانی بەرۆژ‬ ‫ك��ردن��ەوەی خولێكی تۆپی پێ بۆ ‪ 18‬تیپی‬ ‫سنوری خۆی‪.‬‬ ‫خەاڵتكردنی ‪ 16‬تیپی سنوری خ��ۆی بەجل‬ ‫وبەرگی وەرزشی‪.‬‬ ‫ك��ردن��ەوەی خولێكی تۆپی پێ بۆ ‪ 20‬تیپی‬ ‫سنوری خۆی‪.‬‬ ‫سازدانی كێبركێیەكی پایسكل سواری بۆ ‪17‬‬ ‫الوی سنورمان‪.‬‬ ‫كردنەوەی خولێكی بالە بۆ ‪ 8‬تیپی سنورمان‪.‬‬

‫ناوەندی چاالكی وپێگەیاندنی الوانی نزار‬ ‫سازدانی كۆرێك بۆ (حەسەن بابەكر) بەرپرسی‬ ‫ناوەندی بااڵ بۆ الوانی گوندی هەربۆ‪.‬‬ ‫كردنەوەی یاریگایەكی فریزی دەستكرد لەگوندی‬ ‫هەربۆ‪.‬‬ ‫كۆتای هێنانی خولێكی تۆپی پێ بۆ ‪ 19‬تیپی‬ ‫سنوری خۆی‪.‬‬ ‫كردنەوەی خولێكی بالە بۆ‪ 15‬تیپی سنورمان‪.‬‬ ‫خەاڵتكردنی ‪ 8‬تیپی س��ن��وری خ��ۆی بەجل‬ ‫وبەرگی وەرزشی‪.‬‬ ‫ك��ردن��ەوەی خولێكی تۆپی پێ بۆ ‪ 11‬تیپی‬ ‫سنوری خۆی‪.‬‬

‫ناوەندی بااڵی هەولێر‬

‫كۆڕێك بۆ رۆژنامەنوس (هێرش یوسف) لە ژێر‬ ‫ناونیشانی (گەنج لەبوێری و چاولێكەری دا)‬ ‫کردنەوەی یەكەمین خولی راپەرین بۆ ‪8‬تیپی‬ ‫مەكتەبی سكرتاریەت‬ ‫هەڵمەتێكی نەمام چاندن لەسنوری پارێزگای‬ ‫هەولێر‬ ‫رێزگرتن لە ‪7‬رێكخرا و كۆمەڵەكانی خاوەن‬ ‫پێداویستی تایبەت‬ ‫داب��ەش كردنی ‪800‬دی���اری وەرزش���ی بەسەر‬ ‫‪800‬تیپی مللیی شاری هەولێر‬ ‫ناوەندی یەك‬ ‫كۆتایی خولی بارزانی نەمر‬ ‫ئێوارە كۆرێكی شیعر خوێندنەوە بۆ شاعیر نارین‬ ‫محمد‬ ‫سمیناریك بۆ دكتۆر سالم احمد مامۆستای‬ ‫زانكو بە ناونیشانی بوێری گەنج‬ ‫كردنەوەی خولی ‪11‬ی ئادار بۆ ‪64‬تیپی سنوری‬ ‫ناوەندی چاالكی‬ ‫كردنەوەی خولی كۆمپیوتەر بۆ ‪32‬قوتابی ئارەزو‬ ‫مەند‬ ‫ناوەندی دوو‬

‫نمایش كردنی شانۆێك لە شوێنی شەهید‬ ‫كردنی‪ ،‬شەهید فرەنسۆ‬ ‫سمینارێك بۆ مامۆستا عەبدولرەحمان سدیق بە‬ ‫ناونیشانی دەبێ كوردستانمان خۆش بووێ‬ ‫كۆتایی هێنان بە خولی بارزانی نەمر‬ ‫كۆتایی هێنان بە خولی ‪1‬ی شوبات‬ ‫كردنەوەی خولێكی فێربوونی زمانی ئینگلیزی‬ ‫بۆ ‪24‬قوتابی‬ ‫كردنەوەی خولێكی شەترەنج بۆ ‪ 16‬یاریزانی‬ ‫ئافرەت‬ ‫ناوەندی سێ‬ ‫كۆتایی هێنان بە خولی بارزانی نەمر بۆ ‪100‬تیپ‪.‬‬ ‫كۆتایی هێنان بە خولی دوورمان بۆ ‪ 63‬ئافرەت‬ ‫كردنەوەی خولی ئادارو نەورۆز بۆ ‪ 74‬تیپ‬ ‫سمینارێك بۆ شێخ فریاد بە ناونیشانی رۆڵی‬ ‫الوان لە شۆرشی ئەیلولدا‬ ‫كردنەوەی خولی مۆسیقا بۆ ‪ 40‬قوتابی كچ و‬ ‫كور‬ ‫سمینارێك بۆ خاتوون هاوژین بە بەشداری ‪50‬‬ ‫ئافرەت بە ناونیشانی رۆڵی ئافرەت لە كۆمەڵگای‬ ‫مەدەنی‬

‫كردنەوەی دەورەی مەنهەج بۆ پۆلی ‪ 12‬ئامادەیی‬ ‫بۆ ‪ 50‬قوتابی سنوری خۆی‬ ‫ناوەندی چوار‬ ‫كردنەوەی خولی ئادارو نەورۆز‬ ‫كۆتایی هێنان بە خولی بارزانی نەمر‬ ‫كردنەوەی خولی تێنسی سەرمیز بۆ ‪ 20‬الوی‬ ‫سنوری خۆی‬ ‫كردنەوەی خولی بلیارد بۆ ‪ 40‬یاریزان‬ ‫كۆرێك بۆ دكتۆر فازیل علی بە ناوی راپەرین و‬ ‫دەسكەوتەكان‬ ‫ناوەندی پێنچ‬ ‫كردنەوەی خولی شەهیدانی راپەرین بۆ ‪ 44‬تیپ‬ ‫كۆتایی هێنان بە خولی بارزانی نەمر‬ ‫سمینارێك بۆ عەبدولرەحمان سدیق بە ناوی‬ ‫رۆڵی بارزانی لە دەسكەوتەكانی هەرێمی كوردستان‬ ‫پێشنگایەك لە رۆژی كۆچی دوای بارزانی نەمر‬ ‫پێكهاتبوو لە بەشێك لە وتەكانی بارزانی نەمر‬ ‫كردنەوەی خولی مۆسیقا بۆ ‪ 20‬الوی سنوری‬ ‫خۆی‬ ‫كۆتایی هێنان بە خولی ‪1‬ی شوبات كە بۆ ‪32‬‬ ‫تیپ ساز كردبوو‬

‫ناوەندی بااڵی شێخان‬ ‫ پێشکه‌وتن‬

‫‪36‬‬

‫ناڤەندا مەقلوب چاالكیا وپێگەهاندنا الوان‬ ‫سازدانێ پێشبركێیكێ پسیار ووەالم بۆ ئەم‬ ‫چووار گروپە لە كروپێ (مەتێن)‬ ‫ئامادەكردنی كۆرێكێ هوزان خوێندن بۆ هۆزانڤان‬ ‫(حسن اح��م��د) بابەتی شیعرەكانێ هوزانڤان‬

‫ئەمانەبون لە دوماهێ لەالیان ناوەندێ مەقلوب‬ ‫هۆزانڤان هاتە خەالت كردن‪.‬‬ ‫ناڤەندا ئێسفنێ چاالكیا وپێگەهاندنا الوان‬ ‫ڤەكرنا خولەكا (كومپیوتەرێ) بو (‪ )20‬كورا‬ ‫ناڤەندا شێخان چاالكیا وپێگەهاندنا الوان)‬

‫تیرو پشكێن قارەمانیا تەپاپێ ل (یاریگەها‬ ‫شیخان یا فریزی) هاتە كێشان ژالیێ ناڤەندا شێخان‬ ‫قارەمانیا تەپاپێ ل (یاریگەها شێخان یا فریزی)‬ ‫هاتە ڤەكرن بو (‪ )26‬تیما‪.‬‬

‫چــاالکــی‬

‫‪March 2012 No 178‬‬

‫ناوەندی بااڵی خانەقین‬

‫دوو خولی بچووكی بۆ تۆپی پێ بۆ كۆلێژی ئاداب‬ ‫وكۆلێژی پەروەردەی وەرزشی لە یاریگای الوان‬ ‫ناوەندی جەلەوال‬ ‫كردنەوەی خولی تۆپی پێ بۆ (‪ )50‬تیپ لە‬ ‫شاری جەلەوال‪.‬‬ ‫ناوەندی سەعدیە‬ ‫كردنەوەی خولی بلیار بۆ (‪ )32‬یاریزان لە كۆتایی‬ ‫خولەكە خەاڵت دابەش كرا لە سەر یاریزانان‪.‬‬ ‫ناوەندی خانەقین‬

‫(‪ )24‬كجا‬ ‫خولەكا تەپا پێی بدوماهیك هات وخەالت ودیاری‬ ‫هاتنە دابش كرن لسەر هەردوو تێمێن سەركەفتێ‪.‬‬ ‫فەكرنا خولەكا فیربونا كارێ دوریای هاتە فەكرن‬ ‫بو (‪ )35‬كجا‪.‬‬ ‫ناڤەندا باتیلێ‬ ‫ئامادەكرنا چەندین جورێن خوارنێن ك��وردەواری‬ ‫فەكرن‪.‬‬ ‫خولەكا تەپا پێی هاتە ڤەكرن بەشداریا (‪)26‬‬ ‫تیما‪.‬‬ ‫خولەكا تەپا لسەر مێزی هاتە ڤەكرن بەشداریا‬ ‫(‪ )32‬یاریزانا‪.‬‬ ‫خولەكا فێربونا كومپیوتەرێ هاتە فەكرن بەشداریا‬

‫ناوەندی بااڵی سەفین‬ ‫بەرپرسی لقی ‪24‬ی سەفین كە ستافی ناوەندی‬ ‫بااڵی سەفین و ستافی سەرجەم ناوەندەكانی‬ ‫چ��االك��ی وپ��ێ��گ��ەی��ان��دن ت��ی��ای��داب��ەش��دارب��وون‬ ‫بۆبەرزراگرتنی ئەم یادەپیرۆزە‪.‬‬ ‫ناوەندی چاالكی و پێگەیاندنی الوانی كۆڕێ‬ ‫بەبۆنەی لەدایك بوونی پێغەمبەرمان(محمد)‬ ‫(د‪:‬خ) مەولودێكی فراوانیان ئەنجامدا‬ ‫ن��اوەن��دی چ��االك��ی و پێگەیاندنی الوان��ی‬ ‫باسرمە‬ ‫دابەشكردنی شیرنەمەنی وخەاڵتكردنی‬ ‫س���ەرج���ەم م��ن��دااڵن��ی ب��اخ��چ��ەی س��اوای��ان��ی‬ ‫(شایی) لەباسرمە كەژمارەیان (‪ )70‬منداڵ‬ ‫ب���وون بەئاهەنگێكی خنجیالنە كۆتایی‬ ‫بەمەراسیمەكەهات‪.‬‬ ‫ن���اوەن���دی چ��االك��ی وپ��ێ��گ��ەی��ان��دن��ی الوان���ی‬ ‫شەقاڵوە‬ ‫ك��ۆت��ای هێنان ب��ە خولێكی ت��ۆپ��ی پێی‬

‫(‪ )18‬الوا‪.‬‬ ‫سازكرنا سمینارەكێ بو (عبد ال���رزاق حسو)‬ ‫بەرپرسی لژنا ناوچا ناڤ بری دگەل (‪ )140‬الوا‬ ‫ورەوشا كوردستانێ‪.‬‬ ‫ناڤەندا باتیفا‬ ‫خولەكا تەپا ڤۆلی بۆڵی هاتە ڤەكرن بەشداریا‬ ‫(‪ )14‬تیما‪.‬‬ ‫ناڤەندا دەركارێ‬ ‫خولەكا تەپا پێی هاتە ڤەكرن بەشداریا (‪ )44‬تیما‪.‬‬ ‫سازكرنا سمینارەكێ بو (حكیم عبدالله) بەرپرسی‬ ‫لژنا ناوچا ناڤ بری دگ��ەل (‪ )100‬الوا ورەوش��ا‬ ‫كوردستانێ ژالیی‪.‬‬

‫بچوككراوە كەبۆ(‪ )10‬تیپی وەرزش��ی سنوری‬ ‫ئەنجامی دابوو‬ ‫ناوەندی چاالكی وپێگەیاندنی الوانی هیران‬ ‫كردنەوەی خولێكی تۆپی پێی بچوككراوە‬ ‫بۆسەرجەم قوتابیانی قۆناغەكانی خوێندنی‬ ‫ئامادەیی هیرانی تێكەاڵو‬ ‫ناوەندی چاالكی وپێگەیاندنی الوانی هەریر‬ ‫كۆتایی هێنابەخولی تۆپی سەرمێزكەبۆ(‪)59‬‬ ‫یاریزانی سنوری ئەنجامی دابوو‬ ‫پێشانگایەكی كردەوە لە هۆڵی ل‪.‬ن هەریر‬ ‫كەچەندین وتەی (بارزانی نەمر) ی لەخۆگرتبوو‬ ‫(ماراسۆنێكی) ئەنجامدالەبەردەم ناوەندی‬ ‫هەریر دەستی پێكرد تا سەر گۆڕی شەهیدی‬ ‫سەركردە فەرنسۆ هەریری‬ ‫دابەشكردنی خەاڵتی رێزلێنان بۆسەرجەم‬ ‫گرووپەكانی چاالكی سنوری ك��ەب��ووە جێی‬ ‫خۆشحاڵی ستافی گرووپەكان لەم سنورە‪.‬‬

‫ پێشکه‌وتن‬

‫ناوەندی چاالكی وپێگەیاندنی الوانی باسرمە‬ ‫سمینارێكی ئەنجامدا لەژێرناونیشانی (ئەرك‬ ‫ومافەكانی الو) بۆ سەرجەم گرووپەكانی چاالكی‬ ‫و زۆرێك لەئەندامان والیەنگرانی الوان‬ ‫ن���اوەن���دی چ��االك��ی وپ��ێ��گ��ەی��ان��دن��ی الوان���ی‬ ‫شەقاڵوە‬ ‫ئ��ەن��ج��ام��دان��ی سمینارێك بەناونیشانی‬ ‫(رۆشنبیركردنی الوان) بۆ(خلیل غەفور)‬ ‫بەرپرسی ناوەندی بااڵی سەفین‬ ‫راكێشانی تیروپشك بۆ(‪ )8‬تیپی تۆپی پێ‬ ‫تازەپێگەیشتوانی سنوری‬ ‫ناوەندی چاالكی وپێگەیاندنی الوانی هەریر‬ ‫ئ��ەن��ج��ام��دان��ی سمینارێك بەناونیشانی‬ ‫(هۆشیاركردنەوەی الوان) بۆ (خلیل غەفور)‬ ‫بەرپرسی ن��اوەن��دی ب��ااڵی سەفین كەزۆرێك‬ ‫لەالوان تیایدابەشداربوون‪.‬‬ ‫ئەنجامدانی سمینارێك بۆ (بڵند ئیسماعیل)‬

‫ناوەندا بااڵ زاخۆ‬

‫‪www.lawanikurdistan.org‬‬

‫چاالكیێن ناڤەندا بااڵ‬ ‫تیما ناڤەندا بااڵ یا تەپا پێی ئەنجام دانا یاریێكا‬ ‫هەڤالینی دگەل تیما داسنیا‬ ‫ناڤەندا زاخو‬ ‫خولەكا فێربوناكومپیوتەرێ بەرنامی وورد هاتە‬ ‫فەكرن بەشداریا (‪ )20‬قوتابیا وبو ماوێ هەیفەكی‬ ‫خولەكا تەپا پێی هاتە فەكرن بەشداریا (‪)43‬‬ ‫تیما‪.‬‬ ‫خولەكا تەپا پێی بدوماهیك هات وخەالت ودیاری‬ ‫هاتنە دابش كرن‬ ‫ڤەكرنا بنگەهەكی الوان ل تاخی تلكبەری‪.‬‬ ‫ناڤەندا خابور‬ ‫خولەكا فێربونا دوریاری بدوماهیك هات بەشداریا‬

‫كۆتایی خولێكی هاوبەش بۆ تۆپی پێ لەگەڵ‬ ‫یەكێتی قوتابیانی كوردستان ئەنجامدرا‪.‬‬ ‫كردنەوەی دوو خولی (دروومان) و(كۆمپیوتەر)‬ ‫بە بەشداری (‪ 35‬ئافرەت)‪.‬‬ ‫ك��ردن��ەوەی خولی تۆپی پێ بۆ ‪ 12‬تیپ لە‬ ‫گەرەكی بەختیاری بە بۆنەی یادی كۆچی دوایی‬ ‫كاك (ئیدریس شەیدا)‬ ‫كردنەوەی خولی تۆپی پێ بۆ ‪ 6‬تیپ لە گوندی‬ ‫(عالیاوە)‬

‫كردنەوەی خولی تۆپی پێ بۆ ‪ 6‬تیپ‬ ‫ناوەندی جەلەوال‬ ‫كردنەوەی خولی تۆپی پێ بۆ (‪ )12‬تیپ لە‬ ‫شاری جەلەوال‬ ‫ناوەندی سەعدیە‬ ‫كردنەوەی خولی تۆپی پێ بۆ (‪ )8‬تیپ لە شاری‬ ‫سەعدیە‬ ‫ناوەندی مەندەلی‬ ‫كردنەوەی خولی تۆپی پێ بۆ (‪ )12‬تیپ‬

‫‪37‬‬

‫چــاالکــی‬

‫‪March 2012 No 178‬‬

‫ناوەندی بااڵی سۆران‬ ‫گروپی هیوای الوان��ی س��ۆران كۆرێكی‬ ‫شیعری بۆ شاعیری الو (بێكەس حمە) لە‬ ‫هۆڵی وەرزش و الوان سازكرد‪.‬‬ ‫ناوەندی چاالكی و پێگەیاندنی دیانا‬ ‫ی���اری ك��ۆت��ای��ی خ��ول��ی ت��ۆپ��ی پ��ێ كە‬ ‫ناوەندەكەمان بۆ (‪ )16‬تیپ سازی كردبوو‪.‬‬ ‫ئەنجامدانی یاری كۆتایی خولی تۆپی پێ‬ ‫كە ناوەندەكەمان بۆ (‪ )6‬تیپی كچان سازی‬ ‫كردبوو‪.‬‬ ‫كردنەوەی خولێكی فێربونی كۆمپیوتەر‬ ‫بۆ (‪ )16‬كارمەند بۆ بەرنامەكانی (ویندۆز‬ ‫و وورد و ئەكسل) ماوەی مانگێك دەخایەنێ‬

‫ پێشکه‌وتن‬

‫‪38‬‬

‫یاریگای سیدەكان بەرێوە دەچن‪.‬‬ ‫كردنەوەی خولێكی تۆپی پێ بۆ (‪)12‬‬ ‫تیپ لە سنوری خۆیدا بۆ نەوجەوانان‪.‬‬ ‫كردنەوەی خولێكی فێربونی ناوبژیوانان‬ ‫بۆ (‪ )15‬الو‪.‬‬ ‫راكردنێكی بەكۆمەڵ بۆ (‪ )30‬الو سازكرد‬ ‫كردنەوەی خولێكی تۆپی پێی بچوككراوە‬ ‫بۆ (‪ )12‬تیپ‬ ‫كردنەوەی خولێكی تۆپی بالە بۆ سەرجەم‬ ‫تیپیەكانی سنوری چاالكیەكەمان‬ ‫كۆتایی هێنان بە خولی تۆپی بالە كە‬ ‫ناوەندەكەمان بۆ سەرجەم تیپەكانی سنوری‬ ‫خۆی سازی كردبوو‪.‬‬ ‫تیپی هونەرو مۆسیقای سیدەكان لە‬ ‫مەراسیمێكی قەشنگدا راگەیندرا‬

‫ناوەندی چاالكی و پێگەیاندنی سمێاڵن‬ ‫سازدانی راكردنێكی بە كۆمەڵ بۆ (‪)50‬‬ ‫الو لە سنوری سمیالن‪.‬‬ ‫دابەشكردنی تۆڕ و تۆپ بەسەر گروپەكانی‬ ‫سنوری خۆی‪.‬‬ ‫ك��ردن��ەوەی خولێكی تۆپی سەرمێز بۆ‬ ‫(‪ )12‬یاریزان‬ ‫كردنەوەی خولێكی تۆپی تایرە بۆ (‪)10‬‬ ‫تیپ‬ ‫دابەشكردنی جل وبەرگی وەرزشی بەسەر‬ ‫گروپەكانی سنوری ناوەندەكەمان‪.‬‬ ‫ناوەندی چاالكی و پێگەیاندنی رواندز‬ ‫كردنەوەی خولێكی تۆپی پێ بۆ(‪)32‬‬ ‫تیپ لە سنوری خۆی‬ ‫ك���ردن���ەوەی خولێكی ت��ۆپ��ی پ��ێ بۆ‬ ‫ناوەجەوان بۆ (‪ )12‬تیپی سنوری خۆی‬ ‫سازدانی كۆرێكی شیعرخوێندنەوە بۆ‬ ‫شاعیری الو (پەیمان ب��ەرزێ��وەی��ی) لە‬ ‫بارەگای ناوەند‬

‫ناوەندی چاالكی و پێگەیاندنی سۆران‪.‬‬ ‫ك��ردن��ەوەی خولێكی تۆپی بچوككراوە‬ ‫كە پێك هاتبوون لە (‪ )20‬تیپی سنوری ناوەندی چاالكی و پێگەیاندنی خەلیفان‬ ‫ناوەندی چاالكی و پێگەیاندنی سۆران‪.‬‬ ‫كردنەوەی خولێكی تۆپی پێ بۆ(‪)18‬‬ ‫ك��ردن��ەوەی خولێكی تۆپی سەرمێز بۆ تیپ رۆژانە یاریەكان لە یاریگای خەلیفان‬ ‫(‪ )26‬یاریزانی سنوری خوی‬ ‫بەرێوەدەچن‪.‬‬ ‫سازدانی پێشبركێێكی پرسیارو وەاڵم‬ ‫كردنەوەی پێشانگایەكی شێوەكاری كارو‬ ‫بۆ قوتابیەكانی پۆلی (‪ )10-9‬قوتابخانەی چاالكیەكان‪.‬‬ ‫ناوەندی چاالكی و پێگەیاندنی قەسرێ‬ ‫دكتور شەهید عبدالرحمان‬ ‫كۆتایی هێنان ب��ە خ��ول��ی ت��ۆپ��ی پێ‬ ‫خولێكی پیشەیی لەبواری بیناسازی بۆ‬ ‫ك��ردن��ەوەی خولێكی فیربونی زمانی كەناوەندەكەمان بۆ (‪ )18‬تیپی سنوری (‪ )15‬الوی سنوری قەسرێ‬ ‫(ع��ەرب��ی) بۆ قوتابیانی پۆلی (‪ )12‬ی خۆی سازكردبوو‬ ‫كردنەوەی خولێكی فێربونی زمانی فارسی‬ ‫وێژەیی‬ ‫كردنەوەی پێشانگایەكی فۆتوگرافی وێنەو‬ ‫كۆتایی هێنانە بە خولی تۆپی پێ بچوك چاالكیەكانی سااڵنی رابردو الوانی خەلیفان‬ ‫ناوەندی چاالكی و پێگەیاندنی چۆمان‬ ‫كراوە كە پێك هاتبوون لە (‪ )20‬تیپ‪.‬‬ ‫كۆتایی هێنان ب��ە خ��ول��ی ت��ۆپ��ی پێ‬ ‫سازدانی پێشبركێێكی بەكۆمەڵ بۆ(‪ )59‬ناوەندی چاالكی و پێگەیاندنی وەرتێ‬ ‫بچوككراوە كە ناوەندەكەمان بۆ( ‪ )8‬تیپ‬ ‫الوی سنوری سۆران و دەوربەر پێشبڕكێیەكە‬ ‫سازدانی كۆرێك بۆ مامۆستا (هوشیار) سنوری خۆی ئەنجامی دابوو‬ ‫لە دەروازەی زارگەڵی ئەنجامدرا بە دریژای س���ەب���ارەت ب��ەپ��ێ��ك��ەوە ژی��ان��ی ن��ەت��ەوە‬ ‫داب��ەش كردنی جل وب��ەرك��ی وەرزش��ی‬ ‫(‪3‬كم) بۆ بەردەم بارەگای لقی ‪(10‬پ‪.‬د‪.‬ك) جیاوازەكان لە هەرێمی كوردستان‪.‬‬ ‫بەسەر گروپەكانی سنوری‬ ‫بە پێیان بەروە مەزاری نەمران بەرێكەوتین‬ ‫سازدانی گفتوگۆیەكی كراوە بۆ الوانی‬ ‫هاوكاری كردنی جل وبەركی وەرزشی بۆ‬ ‫بۆ دووپات كردنەوەی سۆز و وەفا بۆ باوكی سنوری وەرتێ‬ ‫ناوچەی قوتابیان‬ ‫رۆحی نەتەوەی كورد (بارزانی نەمر)‬ ‫كردنەوەی خولێكی كۆمپیوتەر بۆ (‪)18‬‬ ‫پێشانگایەكی كاریكاتێری رەخنەئامیز بۆ‬ ‫الوی سنوری ناوەندەكەمان‪.‬‬ ‫هونەرمەندی الوا (كەریم مێرگەیی) كردوە‬ ‫ناوەندی چاالكی و پێگەیاندنی سیدەكان‬ ‫كردنەوەی خولێكی تۆپی پێ بۆ (‪ )12‬كەتێدا زیاتر لە ‪ 60‬وێنەی ج��ۆراوج��ۆر‬ ‫كردنەوەی خولێكی تۆپی پێ بۆ (‪ )14‬تیپی سنوری خۆی‪.‬‬ ‫نمایشكران‪.‬‬ ‫تیپی سنوری خۆی رۆژان��ە یاریەكان لە‬

‫چــاالکــی‬

‫‪March 2012 No 178‬‬

‫ناوەندی بااڵی چەمچەماڵ‬

‫ناوەندی بااڵی گەرمیان‬

‫ پێشکه‌وتن‬

‫سازدانی كۆرێك بۆ بەرێز كاك ئەكرەم‬ ‫بەرپرسی لقی ‪ 22‬ی گەرمیانی پارتیمان‬ ‫تێیدا باس لەپرسە هەنوكەییەكان كرد‬ ‫داب��ەش كردنی جل و بەرگی وەرزش��ی‬ ‫بەسەر ‪ 15‬تیپی وەرزشی سنورەكەدا‪0‬‬ ‫دابەشكردنی دیاری بەسەر زیاتر لە(‪)70‬‬ ‫ئافرەتی سنوری ناوەندی بااڵی گەرمیان‪0‬‬ ‫یەكەمین پاڵەوانێتی لەشجوانی لەسەر‬ ‫ئاستی گەرمیان كردەوە دواتر خەاڵت بەسەر‬

‫سەركەوتوان و وەرزش وانە بەشداربوەكاندا‬ ‫دابەش كرا‪0‬‬ ‫ڕێز نرا لە (سۆران نەدار) كە توانیویەتی‬ ‫لە ماوەی ڕابردوودا زیاتر لە (‪ )60‬كتێب لە‬ ‫بوارەكانی هۆنراوە و چیرۆك و ڕۆمان لە‬ ‫چاپ بدات‪.‬‬ ‫دابەشكردنی (‪ )55‬مەلزەمەی داڕشتن‬ ‫لە بابەتی كوردی و عەرەبی بۆ قوتابیانی‬ ‫ئامادەیی سەردەمی تێكەاڵو‪.‬‬

‫دابەشكردنی (‪ )70‬پارچە قوماش و (‪)40‬‬ ‫بڕوانامە بەسەر ئافرەتانی بەشداربوو لە‬ ‫خوللی درومان‪.‬‬ ‫دابەشكردنی (‪ )24‬كراسی پیاوان بەسەر‬ ‫(‪ )24‬الوی كەم دەرامەتی ناحیەی ڕزگاری‪.‬‬ ‫ناوەندی چاالكی و پێگەیاندنی كفری‬ ‫كۆڕێكی شیعری بۆ (‪ )4‬شاعری الوی‬ ‫سنورەكە ڕێكخست‪.‬‬

‫‪www.lawanikurdistan.org‬‬

‫ناوەندی بااڵ‬ ‫خ��ەاڵت ك��ردن��ی (‪)20‬الوی وەرزش��ەوان��ی‬ ‫سنوری ناوەندی بااڵمان‪.‬‬ ‫كردنەوەی خولێكی تۆپی پێ بۆ (‪)32‬تیپی‬ ‫بەهێزی یاریگای تارتان‪.‬‬ ‫سازدانی سیمینارێك بۆ هەڤاڵ(نیگار)‬ ‫سەبارەت بە(چۆنیەتی مامەڵە كردنی ئافرەت‬ ‫لەگەڵ دەوروبەردا)‬ ‫سازدانی كۆڕێكی فیكری بۆ هەڤاڵ(م‪.‬چیا)‬ ‫بەرپرسی ناوەندی بااڵ لەژێر ناونیشانی(مامەڵە‬ ‫كردنی الوان لەگەڵ پرسە نەتەوەییەكاندا)‬ ‫ك��ردن��ەوی كۆڕێكی شیعری بۆ شاعیری‬ ‫الو(ئاوات علی) كە ژمارەیەكی بەرچاو ئامادە‬ ‫بوون‪.‬‬ ‫كردنەوەی خولێكی كۆمپیوتەر بۆ(‪)22‬الو‬ ‫لەسەر بەنارمەی((فتۆ شۆپ)‬ ‫خەاڵتكردنی (‪)25‬الوی سنورەكەمان كە‬ ‫هاوكاری كارەكانمان دەكەن بێ ماندوو بوون‪.‬‬ ‫دابەشكردنی (‪ )12‬سێت جل و بەرگی‬ ‫وەرزشی بە سەر چەندین الوی سنورەكەماندا‬ ‫كردنەوەی خولێكی ناوبژیوانی بۆ(‪ )12‬الو‬ ‫لە ریگای ناوەندی بااڵمانەوە سەردانی (‪)22‬‬ ‫نووسەرو رۆژنامەنوس و مامۆستا ی ئاینی لە‬ ‫بیرو را جیاوازەكان بۆ مەكتەبی سكرتاریەت بۆ‬ ‫باس كردنی كێشە و گیر و گرفتەكانی شاری‬ ‫چەمچەماڵ لە رێگای بەرێزیانەوە بۆ گەیاندنی‬ ‫دەنگی مەغدووری الوان��ی سنوورەكەمان بۆ‬ ‫سەروی خۆیان‬ ‫سازدانی وۆرك شۆپێك لەژێر ناوی (الو و‬

‫الوازبونی ئینتمای نیشتمانی) بۆ هەردی ساڵح‪.‬‬ ‫بە بۆنەی ڕۆژی خۆشەو یستیەوە هەستاین‬ ‫بە دابەش كردنی چەندین گووڵ لە ناو بازاری‬ ‫چەمچەماڵ و پەیمانگای تەكنیكی چەمچەماڵ‬ ‫ناوەندی چاالكی چەمچەماڵ‬ ‫كردنەوەی خولێكی میوزیك بۆ (‪)20‬الوی‬ ‫فێرخواز(بۆ ئامێرەكانی(پیانۆ__باڵەبان__‬ ‫ساز)‬ ‫كردنەوەی خولێكی تۆپی پێی بچوك كراوە‬ ‫بۆ (‪)26‬تیپی میللی‬ ‫سازدانی خولێكی تێنس بۆ (‪)35‬الوی بە‬ ‫توانا‬ ‫هاوكاری كردنی (‪)13‬الوی كەمدەرامەتی‬ ‫چاالك‬ ‫ك��ردن��ەوەی خولێكی شەترەنج ب��ۆ(‪)12‬‬ ‫یاریزانی بەتوانا‬ ‫كردنەوەی خولێكی (كاراتێ)بۆ (‪)48‬الو‬ ‫كردنەوەی خولێكی رۆژنامەوانی بۆ چەندین‬ ‫الوی سنوورەكە‬ ‫لە رۆژی خۆشەویستی دا ناوەندی چاالكی‬ ‫هەستا بە مەراسیمی مێخەكڕێژکردنی بۆ‬ ‫كۆمەڵێكی زۆر الوی سنوورەكەوەكو هێمایەك‬ ‫بۆ ئەو ڕۆژە‬ ‫ناوەندی چاالكی تەكیە‬ ‫كردنەوەی خولێكی بلیارد بۆ (‪)26‬یاریزان‬ ‫كردنەوە خولێكی تۆپی پێی تارتان بۆ‬ ‫(‪)19‬تیپی لێهاتوو‬ ‫س���ازدان���ی ك��ۆڕێ��ك��ی ڕۆش��ن��ب��ی��ری بۆ‬ ‫ه��ەڤ��اڵ(ب��ەرزان) كاركێڕی ن��اوەن��دی ب��ااڵ لە‬

‫ژێر ناونیشانی (خوو ڕەوشتی یاریزان لەناو‬ ‫یاریگادا)‬ ‫داب��ەش كردنی (‪ )8‬سێت جل و بەرگی‬ ‫وەرزشی بە سەر (‪ )8‬تیپ‬ ‫كردنەوەی خولێكی گۆڵچی بۆ(‪ )12‬الو‬ ‫س��ازدان��ی كۆڕێكی وەرزش���ی ب��ۆ بەشی‬ ‫وەرزشی ناوەند بە بەشداری چەند الوێكی زۆر‬ ‫ناوندی چاالكی قەرەهەنجیر‬ ‫كردنەوەی خولێكی بەهێز كردنی وانەی‬ ‫(بیركاری)بۆ(‪)26‬قوتابی پۆلی نۆیەم‬ ‫ك��ردن��ەوەی خولێكی تۆپی پێی تارتان‬ ‫بەناوی شەهید (دیار اسعد) بۆ (‪)20‬تیپ‬ ‫كردنەوەی خولێكی تێنس بۆ (‪)25‬الو‪.‬‬ ‫دابین كردنی (‪ )12‬سێت جلی وەرزشی بۆ‬ ‫(‪)12‬تیپی چاالكی سنورەكەمان‬ ‫كۆڕێكی ڕۆشنبیری بۆ هەڤاڵ(ژیلوان)‬ ‫كارگێڕی ناوەندی بااڵ لەژێر ناونیشانی(بۆچی‬ ‫الوان ڕەشبینن لە ئەدای حكومەت)‬ ‫ناوندی چاالكی شۆڕش‬ ‫كردنەوەی پێشانگایەكی فۆتۆ گ��راف بۆ‬ ‫وێنەگر (سعود سنگاوی)كە تێیدا چەندین‬ ‫وێنەی شااڵوە دژ بەمرۆڤایەتیەكەی ئەنفالی‬ ‫سنوری شارەدێی شۆڕشی لە خۆ گرتبوو‬ ‫كردنەوەی خولێكی قورئانی پیرۆز بۆ (‪)22‬‬ ‫الوی سنوورەكەمان‬ ‫كردنەوەی خولێكی بالە بۆ(‪ )22‬تیپ‬ ‫ك��ردن��ەوەی خولێكی تێنس ب��ۆ(‪)26‬الوی‬ ‫سنورەكە‪.‬‬

‫‪39‬‬

‫چــاالکــی‬

‫‪March 2012 No 178‬‬

‫ناوەندی بااڵی كەركووك‬ ‫ك��ۆت��ای��ی هێنانی دوو خ��وول��ی تۆپی‬ ‫(سەرمێز)‪.‬‬ ‫كردنەوەی پێشنگایەكی فۆتگرافی وێنەی‬ ‫چاالكییەكانی رێكخراوەكەمان‬ ‫ك��ردن��ەوەی پێشانگایەك بۆ ووتەكانی‬ ‫سەرۆكـی نەتەوەی كورد (بارزانـی نەمـر‪.‬‬ ‫‪.‬ئەنجامدانی ‪ 4‬مین فیستیڤاڵی هەڵپەركێی‬ ‫نەتەوەكانی شاری كەركووك‬ ‫كردنەوەی پێشنگایەكی (كاری دەستی)‬ ‫كەیەكێتی ئافرەتان پێ ی هەستا بوون‪.‬‬ ‫ناوەندی كەركووك ‪1‬‬ ‫ئەنجامدانی قورعەی خوولی تۆپی سەر‬ ‫مێزی(‪18‬ـی شوبات) كە بۆ (‪ )20‬یاریزانی‬ ‫سنوورەكە ئەنجامدرا‬ ‫بەبۆنـەی جەژنـی خۆشـەویسـتییـەوە‬ ‫(ڤـااڵنتـاین) هەسـتا بە دابەشكردنی گوڵی‬ ‫سوور بە سەر الوانی سنووریان لە هەردوو‬ ‫ڕەگەز‪.‬‬ ‫كردنەوەی پێشنگایەكی فۆتگرافی وێنەی‬ ‫چاالكییەكانی الوانی كەركوك‬

‫ئەنجامدانی یاری كۆتایی خوولی تۆپی پێ‬ ‫لە (‪18‬ـی شوبات) ‪.‬‬ ‫كۆتایی هێنانی خوولی تۆپی سەرمێزی‬ ‫(‪18‬ـی شوبات) ‪.‬‬ ‫ك��ردن��ەوەی پێشانگایەك بۆ ووتەكانی‬ ‫سەرۆكـی نەتەوەی كورد (بارزانـی نەمـر‬ ‫ناوەندی چاالكی و پێگەیاندنی الوانی‬ ‫كەركووك ‪2‬‬ ‫كۆتایی هێنانی دووخول (بەرگ دوورین و‬ ‫جوانكاری)‪.‬‬ ‫كردنەوەی پێشنگایەكی فۆتۆگرافی وێنەی‬ ‫چاالكییەكانی الوانی كەركوك‬ ‫ك��ردن��ەوەی خولێكی (ب��ل��ی��ارد) ب��ۆ ‪16‬‬ ‫یاریزانی الوی سنوریان‪.‬‬ ‫ناوەندی چاالكی و پێگەیاندنی الوانی‬ ‫كەركووك ‪3‬‬ ‫كردنەوەی پێشنگایەكی فۆتۆگرافی وێنەی‬ ‫چاالكییەكانی الوانی كەركوك‪.‬‬ ‫ناوەندی چاالكی و پێگەیاندنی الوانی‬ ‫كەركووك ‪4‬‬

‫كردنەوەی خولێكی وەرزشی تۆپی پێ ی‬ ‫بۆ سەرجەم تیپەكانی سنووری ناوەندیان‪..‬‬ ‫كردنەوەی پێشنگایەكی فۆتگرافی‬ ‫ناوەندی چاالكی و پێگەیاندنی الوانی‬ ‫پردێ‬ ‫كردنەوەی خولێكی (تۆپێ ی بچوکكراوە)‬ ‫بۆ ‪ 14‬تیپی وەرزشی سنوریان‪.‬‬ ‫ناوەندی چاالكی و پێگەیاندنی الوانی‬ ‫دووبز‬ ‫كردنەوەی خولێكی وەرزشی (تۆپی پێ)‬ ‫بۆ ‪ 16‬تیپی تازە پێگەیشتووی سنووریان‪.‬‬ ‫كۆتایی هێنانی دوو خولی وەرزشی (تۆپی‬ ‫پ��ێ) كە بۆ تیپە ت��ازە پێگەیشتووەكانی‬ ‫سنووریان ئەنجامیاندابوو‪.‬‬ ‫ناوەندی چاالكی و پێگەیاندنی الوانی‬ ‫داقووق‬ ‫كۆتایی هێنانی خولێكی وەرزشی (تۆپی‬ ‫پێ) كە بۆ تیپی سنووریان ئەنجامیان دابوو‪.‬‬ ‫كردنەوەی خولێكی وەرزشی (تۆپی پێ)‬ ‫كە بۆ تیپی سنووریان ئەنجامیان دابوو‪.‬‬

‫ناوەندی بااڵی مەخمور‬

‫ پێشکه‌وتن‬

‫‪40‬‬

‫كردنەوەی هەفتەی رۆشنبیری بەبۆنەی‪18‬‬ ‫ی شوبات‬ ‫سازكردنی كۆرێك بۆ (ئومێد خۆشناو)‬ ‫لەسەر بابەتی گەنج و سیاسەت‬ ‫گێرانی ك��ۆرێ��ك بۆ(عەبدولرەحمان‬ ‫سدیق) لەسەر بابەتی (گەشت وگ��وزارو‬ ‫ژینگەپارێزی‬ ‫گێرانی كۆرێك بۆ (ساسان عەونی)‬ ‫لەسەر (كاری رێكخراوەیی گێرانی كۆرێك‬ ‫بۆ (چنارسعد) لەسەر بابەتی (خاسیەتی‬ ‫كادر)‬ ‫گێرانی كۆڕێك بۆ (هێمن فەرید) لەسەر‬ ‫بابەتی خاسیەتی سەركردە‬ ‫گێرانی كۆرێك بۆ قادرقاچاغ لەسەر‬ ‫بابەتی وتاربێژی‬

‫گێرانی كۆرێك بۆ (رفیق ن��وری حنا)‬ ‫لەسەر دەروونناسی‬ ‫ناوەندی كانی قرژاڵە‬ ‫ك��ردن��ەوەی پێشانگای فۆتۆگرافی بۆ‬ ‫وێنەكانی بارزانی نەمر‬ ‫كردنوەی خولی تێنس ب��ۆ‪ 20‬یاریزانی‬ ‫سنورەكەیان ‪-‬‬ ‫كردنەوی خولی فێربوونی كارەبا‬ ‫كۆتایی هێنا بە خولی تینس‬ ‫كردنەوەی خولی تۆپی یێ‬ ‫ناوەندی قوشتەپە‬ ‫كردنەوەی پێشانگای فۆتۆگرافی‬ ‫خ��ەاڵت ك��ردن��ی ‪ 100‬منداڵی سنوری‬ ‫قوشتەپە‬ ‫كردنەوەی پێشانگای فۆتۆگرافی وێنەی‬

‫شەهید فرنسۆ حریری‬ ‫دابەش كردنی بروانامەی خولی فێربوونی‬ ‫دوورمان كردنەوەی خولی فێربوونی دوورمان‬ ‫دابەش كردنی خەاڵت بەسەر بەشداربووانی‬ ‫خولی كالوێن‬ ‫دابەشكردنی خەاڵت بەسەر ئافرەتانی‬ ‫بەشدارووی خولی دوورمان‬ ‫كردنەوەی خولی كاڵوێن‬ ‫ناوەندی گوێر‬ ‫كردنەوەی خولی تۆپی پێ ی‬ ‫ك���ردن���ەوەی خ��ول��ی تێنس ب��ۆ چەند‬ ‫یاریزانێكی سنورەكە‬ ‫ناوەندی شەمامك‬ ‫كردنەوەی خولی تۆپی پێی‬ ‫كۆتایی هێنا بەخولی تۆپی پێ‬

‫چــاالکــی‬

‫‪March 2012 No 178‬‬

‫دەڤەرێ و ێەڤ جەژنە ل وان بیروزكرن‪.‬‬ ‫خەالتكرنا هەمی دام و دەزگەهین میری‬ ‫و حزبی ل سنوری كومەلگەها خانكی ب‬ ‫هەلكەفتا (‪)18‬شواتێ‪..‬‬ ‫ڤەكرنا قارەمانیا (‪ )18‬شوباتێ‬ ‫ێەنجامدانا بەریكانا خ��اردان��ا درێ��ژ بو‬ ‫جەندین الوێن خودان شیان و حەزا ێەڤێ‬ ‫یاریێ هەیێ‬ ‫وەرگرتنا خەالتێ رێز لێنانێ ژ الیێ ناڤەندا‬ ‫بااڵ سێمێلی ڤە ێەو كەسانێن بەهرەمەندبون‬ ‫دهەر بیاڤەكی دا‪.‬‬ ‫ناڤەندا مسیریك یا چاالكی و پێگەهاندنا‬ ‫الوان‬ ‫سازكرنا غاردانە كاێ ب درێژاهییا ‪ 6‬كم‬ ‫سازكرنا قارەمانییەكا تەپا پێ بو گروپێن‬ ‫كومەلگەها مسیریكێ ب پشكداری یا ‪ 8‬تیپا‪.‬‬ ‫ڤەكرنا خولەكا كومپیوتەری بو ‪ 10‬ێافرەتێن‬ ‫سنورێ كومەلگەها مسیریكێ‬ ‫خەالتكرنا چەندین الوان ب هەلكەفتا ‪18‬‬ ‫ی شواتی ل سنورێ كومەلگەها مسیریكی‪.‬‬ ‫ناڤەندا مسیریكێ سەرەدانا مەزارێ نەمران‬ ‫كر ل بارزان ب پشكداری یا ‪ 20‬الوان‪.‬‬ ‫ناڤەندا تەناهی یا چاالكی و پێگەهاندنا‬ ‫الوان‬ ‫سازكرنا قارەمانیەكا تایكواندویی ب‬ ‫بشكداری یا ‪ 50‬یاریزانان‬ ‫سازكرناسمینارەكێ بو جافدیریا (دیارفتاح‬ ‫كولی) بەربرسێ لزنا ناوجا تەناهی لسەر‬

‫بارو دوخێ ێەفرو یێ كوردستانێ و كرنكیا‬ ‫(‪18‬شوباتێ)‬ ‫س��ازك��رن��اس��م��ی��ن��ارەك��ێ ب���و ب��ەری��ز‬ ‫(محمدمستەفا) كاركیرێ لزنزتەناهی لسەر‬ ‫بارو دوخێ ێەفرو یێ كوردستانێ و كرنكیا‬ ‫(‪18‬شوباتێ)‬ ‫زمارەكا زور یا الوان د بوارین جودا جودا‬ ‫دا خەالت كرینە مینا رەوشنبیری روزنامەفانی‬ ‫مافێ مروف وەرزشی هونەری جفاكێ مەدنی‬ ‫و راكەهاندن‬ ‫دیاریێن ریز لینانێ لسەر دام و دەزكەهین‬ ‫میری و حزبی ێەوین د ماوێ بوریدا هاریكاری‬ ‫و بشتەفانی و بال بشتی یا بزاف و جاالكیین‬ ‫الوان كری زالیێ نافەندا تەناهی فە هاتنە‬ ‫بەخشی‬ ‫دوماهیك ێینانا قارەمانیا تە با بیی ل نافە‬ ‫ندا تەناهی یا جاالكی و بیكە هاندنا الوان‬ ‫سەرەدانا مەزارێ نە مران ل بارزان دگەل‬ ‫ناڤەندا بااڵ سێمێلێ یا ێێكەتیا الوێن دیموكراتا‬ ‫كوردستانێ‪.‬‬ ‫ن��اڤ��ەن��دا ف���ە ی���دی ی���ێ ی���ا چ���االك���ی و‬ ‫پێگەهاندنا الوان‬ ‫دوماهیك ێینانا قارەمانییا الوان یا تەپا‬ ‫پێ یا پچیك‪.‬‬ ‫سازكرنا بەریكانەكا زانستی بو الوێن‬ ‫كومەلگەها شاریا‪.‬‬ ‫ڤەكرنا پێشەنگەهەكا ش��ێ��وەك��اری بو‬ ‫هونەرمەندێن كومەلگەها ێازادی‪.‬‬

‫ناوەندی بااڵی دەوروبەری هەولێر‬

‫ پێشکه‌وتن‬

‫ن��اوەن��دی ب���ااڵی دەوروب�����ەری هەولێر‬ ‫بەهاوكاری سەنتەری كات(‪time center‬‬ ‫(هەڵسا بەچاندنی چەند نەمامێك لەبارەگای‬ ‫ناوەندی بااڵ بۆ زیاتر پەرەپێدانی ژینگە و‬ ‫پاراستنی‪.‬‬ ‫گروپی تۆبزاوە سەر بە ناوەندی بنە ساڵوە‬ ‫كۆتایی هێنانی خولێكی تۆپی پێ بە ناوی‬ ‫شەهید (فەرهاد محمد تۆبزاوەیی) كە بۆ‬ ‫(‪ )16‬تیپی سنوری خۆی سازیدا بوو‬

‫ناوەندی كەسنەزان‬ ‫كۆتایی هێنانی خولێكی تۆپی پێ كە بۆ‬ ‫(‪ )8‬تیپی سنوری خۆی سازیدابوو‬ ‫كۆتایی هێنانی خولێكی تۆپی پێ كە بۆ‬ ‫(‪ )32‬تیپی سنوری خۆی سازیدابوو‬ ‫ناوەندی دارەتوو‬ ‫كردنەوەی خولیكی تۆپی پێ بۆ (‪)64‬‬ ‫تیپی سنوری خۆی‪.‬‬ ‫ناوەندی بنەساڵوە‬

‫سازدانی كۆریك بۆ دوو بە هەرەمەندی‬ ‫شیعری (هەڵمەت شوانی) و (كاروان ئەنوەر)‬ ‫ك��ەل��ەم ك���ۆرەداه���ەردووب���ە ه��رەم��ە ند‬ ‫بەشیعرەكانیان ئێوارەكەیان جوانتركرد‪.‬‬ ‫ناوەندی خەبات‬ ‫كۆتایی هێنانی خولێكی تۆپی پێ كە‬ ‫بۆ (‪ )36‬تیپی سنوری خۆی سازیدابوو بە‬ ‫بۆنەی هاتنی ساڵی نوێوە‪.‬‬

‫‪www.lawanikurdistan.org‬‬

‫پشكداری كرنێ د قارەمانییا بارزانی یی‬ ‫نەمر دا ل سەر ێاستێ پاریزگەها دهوكێ ێەوا‬ ‫هاتیە رێكخستن ژالیێ مەكتەبا سكرتاریەتا‬ ‫ێێكەتیا مە‬ ‫خەالتكرنا ‪ 30‬الوێ��ن بەهرەمەند د هەر‬ ‫بوارەكی دا وێاكنجیێن سنورێ قەزا سێمێلێ‪.‬‬ ‫ێامادەكرنا بەرنامەیەكێ رادیوویێ ل رادیویا‬ ‫دوبان و بەرنامێ هەیڤانە ‪ 2‬جاران دێ هێتە‬ ‫پیشكێشكرن بناڤێ دەنگێ الوان كو دێ‬ ‫تایبەت بیت ب حەز وداخازیێن الوان‪.‬‬ ‫رابوو ب سازكرنا كورەكێ ماتەمینێ بو ‪3‬‬ ‫ماموستایان و نیشاندانا فلمەكێ دیكیومنتی‬ ‫ب ڤێ هە لكەفتی‪.‬‬ ‫ناڤەندا سێمێلێ یا چاالكی و پێگەهاندنا‬ ‫الوان‬ ‫ڤەكرنا خولەكا كومپیوتەری بو(‪)20‬الوان‪.‬‬ ‫ڤەكرنا قارەمانیا تەپا مێزی بو (‪ )24‬الوان‪.‬‬ ‫ڤەكرنا قارە مانیا تە پا پێ بو (‪)23‬تیپێت‬ ‫گروپێ كوچەر‪.‬‬ ‫ڤەكرنا قارە مانیا تە پا پێ بو (‪)18‬تیپێت‬ ‫گروپێ زوزان‪.‬‬ ‫خەالتكرنا (‪ )10‬الوێن بەهرەمەند ل سنورێ‬ ‫ناڤەندا مە‪.‬‬ ‫ڤەكرنا خولەكا هونەری بو(‪ )10‬الوان ل‬ ‫سنورێ ناڤەندا مە‪.‬‬ ‫ناڤەندا سێمێلێ یا چاالكی و پێگەهاندنا‬ ‫الوان‬ ‫دابە شكرنا ‪150‬گوال لسەر چەندێن الوێن‬

‫ناڤەندا بااڵ سێمێل‬

‫‪41‬‬

‫چــاالکــی‬

‫‪March 2012 No 178‬‬

‫ناڤەندا بااڵ ئامێدی‬ ‫ناڤەندا سەرسنكێ یاچاالكی و پێگەهاندنا‬ ‫الوان‬ ‫رێكخستنا وورك شوبەكی ل دوور (كاودانین‬ ‫نوی یێن نافخویین عیراقی و رولێ كوردان)‬ ‫بو دكتور (حمید باڤی) ئەندامێ پەرلەمانێ‬ ‫عێراقێ‬ ‫بە هەفكاری دگەل رێكخراوا زێرین وورك‬ ‫شوپەك ژێرناڤێ (پێكئینا خێزانەكا ساخلەم)‬ ‫بو ماموستا (نیبار جمیل) ب بەشداریا (‪)30‬‬ ‫الوێن كور و كچ‪..‬‬ ‫خوال دروارێ ب دوماهیك ئینا ئەوا بەری‬ ‫چەندەكی هاتی یە ڤەركرن بۆ گروچپێ قەدش‬ ‫دڤێ خولێ دا (‪ )25‬ئافرەت بەشدارببون‬ ‫ن��اوەن��دا گ��والن یاچاالكی وپێگە هاندنا‬ ‫الوان‬ ‫ڤەكرنا خولەكا فێربونا كومپیوتەرێ ل‬ ‫كومەڵگەها شێالدزێ بۆ (‪ )30‬الوان‪.‬‬ ‫ڤەكرنا خولەكا فێربونا ئنترنێتێ بۆ (‪)15‬‬ ‫الوان ل كومەڵگەها شێالدزێ‪.‬‬ ‫سمینارەك رێكخست بۆ بەرێز (یاسین‬ ‫ئامێدی) ل ژێر ناڤێ (بارودوخێ نافخویێ‬ ‫كوردستانێ) ل كومەڵگەها شێالدزی‪.‬‬ ‫خولەكا تێنسا سەرمێزێ بۆ (‪ )20‬الوێن‬ ‫گوندێ بیر ڤەكر‪.‬‬

‫ناڤەندا كانی ماسێ یاچاالكی وپێگە هاندنا‬ ‫الوان‬ ‫ڤەكرناقاەمانیەكا تەپا پێ ل سنورێ كانی‬ ‫ماسێ (‪ )12‬تیم بەشداربون‪.‬‬ ‫نافەندا گوالن‬ ‫سمینار رێكخستن بۆ بەرێزان (فریق فاروق)‬ ‫بەرپرسێ لقێ ‪ 18‬و (فهمی سلمان) كارگێرێ‬ ‫لقێ ‪ 18‬ب هەلكەفتا ‪ 18‬شواتێ‪.‬‬ ‫ڤەكرنا قارەمانی یەكا تەپا پێی بۆ تیمێن‬ ‫ناحیا دێرەلوك ب بەشداریا (‪ )20‬تیمان‬ ‫ڤەكرنا قارەمانیەكا تێنسا سەرمێزێ بۆ‬ ‫الوێ��ن گوندێ گوهەرزێ ب بەشداریا (‪)30‬‬ ‫یاریزانان‪.‬‬ ‫خ��وال ن��ەخ��وێ��ن��دەواری��ێ ب��ۆ (‪ )30‬الوێ��ن‬ ‫كومەڵگەها شێالدزێ بۆ ماوێ (‪ )30‬روژان‪.‬‬ ‫قارەمانی یەكا تەپا پێی بۆ تیمێن كومەڵگەها‬ ‫سیریێ ڤەكر (‪ )12‬تیم بەشداری بوون‪.‬‬ ‫ڤەكرنا خولەكا تێنسا سەرمێزێ بۆ الوێن‬ ‫گوندێ بیرێ ب بەشداریا (‪ )15‬یاریزانان‪.‬‬ ‫ئەنجامدانا وورك ش��وپ��ەك��ێ ب��ۆ الوێ��ن‬ ‫كومەڵگەها شێالدزێ بۆ ماموستا (حكمەت‬ ‫عیسی) ل ژێر ناڤێ گەنج و دەسەاڵت‪.‬‬ ‫ئەنجامدانا بەریكانەكا زانستی بۆ الو و‬ ‫قوتابیان ل سەنتەرێ رەوشەنبیریێ شێالدزێ‬

‫ناوەندا ئامێدیێ یاچاالكی وپێگە هاندنا‬ ‫الوان‬ ‫ڤەكرنا خولەكا میوزیكێ بۆ الوێن سنورێ‬ ‫ناڤەندا ئامێدیێ یا چاالكیان ب بەشداریا (‪)10‬‬ ‫الوان‪.‬‬ ‫س��ازدان��ا سمینارەكێ بۆ بەرێز (موسا‬ ‫كێستەیی) كارگێرێ لقێ ‪ 18‬ی پارتی‪.‬‬ ‫ناڤەندا سەرسنكێ یا چاالكی و پێگەهاندنا‬ ‫الوان‬ ‫خوال دروارێ ب دوماهیك ئینا ئەوا بەری‬ ‫چەندەكی هاتی یە ڤەركرن بۆ گروچپێ قەدش‬ ‫دڤێ خولێ دا (‪ )25‬ئافرەت‪.‬‬ ‫وورك شوپەكی ئەنجامدا بۆ بەرێز( سعید‬ ‫الوەند) ل ناحیا سەرسنكێ‪.‬‬ ‫ئەنجامدانا مەراسەنەكا غاردانێ بۆ (‪)30‬‬ ‫الوێن ناحیا سەرسنكێ‪.‬‬ ‫ڤەكرنا پێشانگەهەكا ش��ێ��وە ك���اری ل‬ ‫كومەڵگەها ئازادی‪.‬‬ ‫دێ قارەمانی یەكا تەپاپێی بۆ (‪ )12‬تیمێن‬ ‫ناحیا سەرسنكێ ئەنجامدەن‪.‬‬ ‫قارەمانی یەكا بلیاردێ ئەنجامدەن ل ناحیا‬ ‫بامەرنێ‪.‬‬ ‫قارەمانی یەكا تەپا پێی بۆ (‪ )18‬تیمێن‬ ‫كومەڵگەها ئازادی ڤەكر‪.‬‬

‫ناوەندی بااڵی ئاكرێ‬

‫ پێشکه‌وتن‬

‫‪42‬‬

‫سمینارەك ئ��ام��ادەك��رب��و ب��و ری���زدار‬ ‫(سربست تراونشی) بەرپرسێ لقێ ‪ 9‬پارتی‬ ‫دیموكراتی كوردستان بو ژمارەكا زور الوین‬ ‫دەڤەرا ئاكرێ ری��زداری ل سمینارا خودا‬ ‫بەحسێ رول��ێ شەهیدێ سەركردە كاك‬ ‫ئیدریس و خەباتا پیروزا وی كر‪.‬‬ ‫خولەكا توپا پێ ڤەكر بو (‪ )48‬تیپین‬ ‫سنورێ ناوەندا خو‬ ‫ناوەندا چاالكی بجیل كوتایی ئینا ب‬ ‫خولەكا توپا پێ ئەوا هاتبو ڤەكرن بو‬ ‫(‪ )32‬تیپین سنورێ ناوەندا‬

‫ناوەندا چاالكی گردەسین‬ ‫خولەكا كومپیوتەرێ ڤەكر بو (‪)30‬‬ ‫الوین سنورێ ناوەندا خو پیشانگەهەكا‬ ‫شیوەكاری بو هونەرمەندێ شیوەكار‬ ‫(فرهنك هلركی) هاتە ڤەكرن ل ناحیا‬ ‫گردەسین‪.‬‬ ‫ناوەندا چاالكی دارەتو‬ ‫خولەكا توپا سەر مێز ڤەكر بو (‪)22‬‬ ‫الوی��ن س��ن��ورێ ن��اوەن��دا خ��و ل‪ .‬پاشان‬ ‫مەراسونەكا غاردانێ ئامادەكربو بو (‪)40‬‬ ‫الوین‪.‬‬

‫ناوەندا چاالكی دینارتە‬ ‫خولەكا توپا پێ ڤەكر بو (‪ )32‬تیپین‬ ‫سنورێ ناوەندا‪.‬‬ ‫ناوەندا چاالكی ئازادی‬ ‫مەراسونەكا غاردانێ ئامادەكربو بو‬ ‫(‪ )36‬الوین سنورێ ناوەندا خو‪.‬‬ ‫خولەكا توپا پێ ڤەكر بو (‪ )36‬تیپین‬ ‫سنورێ ناوەندا خو ‪0‬‬ ‫ناوەندا چاالكی بەردەرەش‬ ‫كوتایی ئینا ی خولەكا توپا پێ ئەوا‬ ‫هاتبو ڤەكرن بو (‪ )32‬تیپین سنورێ خو‬

‫راگەیەندراوی كۆتایی دووەمین كۆنفرانسی‬ ‫نەتەوەیی الوانی كورد‬ ‫دوای ئەوەی لە رۆژانی ‪ 16‬و ‪ 2011/3/17‬یەكەمین كۆنفرانسی‬ ‫نەتەوەیی الوانی كورد لە شاری ئامەدی باكووری كوردستان بەسترا‬ ‫و بڕیار درا بوو كە دووەمین كۆنفرانس لە شاری هەولێری پایتەختی‬ ‫هەرێمی كوردستان بێتە بەستن‪ .‬بۆیە لە رۆژانی ‪ 15‬بۆ ‪،2012/3/17‬‬ ‫دوەمین كۆنفرانس لە ژێر ناوی «لەپێناو یەكگوتاریی نەتەوەیی‬ ‫الوانی كورد»‪ ،‬بە ئامادەبوونی مەسعود بارزانی‪ ،‬سەرۆكی هەرێمی‬ ‫كوردستان و بە بەشداربوونی الوانی هەر چوار پارچەی كوردستان و‬ ‫الوانی كوردی كازاخستان و نوێنەرانی الوانی دەرەوە بەڕێوە چوو‪.‬‬ ‫دوای سێ رۆژ لە گفتوگۆ و دیراسەكردنی پرسە نەتەوییەكان و‬ ‫كێشەكانی تایبەت بە الوان و یەكخستنی یەكهەڵوێستی و یەكگوتاریی‬ ‫نەتەوەیی الوانی كورد‪ ،‬بە سوودوەرگرتن لەو گۆڕانكاریانەی ئێستا‬ ‫لە ناوچەكە لە ئارادان‪ ،‬لە ئەنجامنامەدا كۆنفرانس بڕیاری لەسەر‬ ‫ئەم خاڵەی خوارەوە دا‪:‬‬ ‫‪ -1‬پێویستە الوانی كورد رووب��ەرووی ئەو مەترسی و هێرشانە‬ ‫ببنەوە كە دەكرێنە سەر هەر چوار پارچەی كوردستان‪.‬‬ ‫‪ -2‬سیاسەتی توانەوەی زمانی شیرینی كوردی بە دیالێكتە جیا‬ ‫جیاكانەوە‪ ،‬شەرمەزار دەكەین و پارێزگاری لە زمانی كوردی دەكەین‪.‬‬ ‫‪ -3‬بانگەشەكردنی سەرجەم الیەنە سیاسییەكان بەبێ‌ جیاوازی بیر‬ ‫و بۆچوون و ئایدۆلۆژیا بۆ بەستنی كۆنگرەی نەتەوەیی كوردستان لە‬ ‫پێناو بەدیهاتنی (یەكێتی نەتەوەیی كورد)‪.‬‬ ‫‪ -4‬بۆ چارەسەركردنی كێشەی كورد لە هەر چوار پارچەی‬ ‫كوردستان‪ ،‬پێویستە رێگەی ئاشتی و دیموكراسی و مەدەنیانە‬ ‫بگرینە بەر‪.‬‬ ‫‪ -5‬بۆ ئ��ەوەی الوان��ی كورد تێكۆشانی خۆیان پتەوتر بكەن‪،‬‬ ‫پێویستە فیدراسیۆنێكی الوان دروست بكرێت‪.‬‬ ‫‪ -6‬داوا دەكەین هەموو زیندانیانی سیاسی لە توركیا‪ ،‬سووریا و‬ ‫ئێران كە بە هۆی كێشەی رەوای كوردەوە دەستبەسەر كراون‪ ،‬ئازاد‬ ‫بكرێن و لە ناو ئەوانیشدا خەباتگێڕان و زۆر بەرێز عەبدوڵاڵ ئۆجەالن‪،‬‬ ‫سەرۆكی پەكەكە و هەروەها ئەو هەڤااڵنەی كە لە كۆنفرانسی یەكەم‬ ‫لە شاری ئامەد لە لیژنەی ئامادەكاری بوون و ئێستا لە زینداندان‪.‬‬ ‫‪ -7‬پێویستە سااڵنە كۆنفڕانسی نەتەوەیی الوان��ی ك��ورد و‬ ‫فێستیڤاڵی الوانی كوردستان ئەنجام بدرێت و سێیەمین كۆنفڕانسی‬ ‫نەتەویی الوانی كوردستان لە رۆژئ��اوای كوردستان ساز بكرێت‪،‬‬ ‫ئەگەر بارودۆخەكە لەبار بوو‪.‬‬ ‫‪ -8‬پێویستە شەڕی «براكوژی» بە هەر پاساوێك دووب��ارە‬ ‫نەبێتەوە و هەر الیەنێك دووبارەی بكاتەوە پێویستە لە الیەن هەموو‬ ‫الیەنەكانەوە‪ ،‬شەرمەزار بكرێت‪.‬‬ ‫‪ -9‬نەتەوەی كورد وەك هەموو نەتەوەكانی تری جیهان مافی‬ ‫بڕیاردانی چارەنوسی خۆی هەیە‪.‬‬ ‫‪ -10‬پێویستە «ئەزمونی حوكمڕانیی باشوری كوردستان» بەرەو‬

‫پێشەوە بەرین و لە هەر چوار پارچەی كوردستان پشتگیری و‬ ‫پشتیوانی لێ بكەین و بە دەستكەوتێكی نەتەوەیی سەیر بكرێت‪.‬‬ ‫‪ -11‬لە بەرامبەر سیاسەتی جینۆسایدی سیاسی‪ ،‬كۆمەاڵیەتی‪،‬‬ ‫ئابووری‪ ،‬هونەری و كولتووری‪ ،‬پێویستە گەلی كورد تێكۆشان بكات‬ ‫و ئەو كارەساتانەی لە رابردووشدا بە سەر گەلەكەماندا هاتوون‪،‬‬ ‫شەرمەزار و پڕۆتیستۆ دەكەین‪.‬‬ ‫‪ -12‬پێویستە لە بوارەكانی رۆشنبیری‪ ،‬وێژەیی و هونەری‪ ،‬زمانی‬ ‫كوردی پێش بخرێت و دەوڵەمەندتر بكرێت‪.‬‬ ‫‪ -13‬لە بەرامبەر سیاسەتی تواندنەوەی زمانی شیرینی كوردی‪،‬‬ ‫پێویستە هەموو كورد بە شێوەزاری خۆی ئاخافتن بكات و هەوڵ‬ ‫بدرێت زمانێكی یەكگرتووی كوردی بێتە ئاراوە‪.‬‬ ‫‪ -14‬لە بەرامبەر توندوتیژیی دژ بە كچانی گەنج و هەموو ژنان بە‬ ‫بیانووی بەدڕەوشتی و كڕینەوەی نامووس‪ ،‬هەڵوێست وەردەگرین و‬ ‫لەم پێناوەدا تێكۆشان دەكەین‪.‬‬ ‫‪-15‬دەخوازین سەرجەم ناوەندەكانی نێودەوڵەتی و بڕیاربەدەستانی‬ ‫جیهان‪ ،‬پڕۆسەی ئەنفال و كیمیابارانی باشووری كوردستان‬ ‫(هەڵەبجە)‪ ،‬بە جینۆساید بناسن و رۆژی ‪16‬ی ئادار بە رۆژی‬ ‫جینۆسایدی جیهانی بناسرێت‪.‬‬ ‫‪ -16‬كۆنفرانس پشگیریی خۆی بۆ الوان��ی كورد بۆ شۆڕشی‬ ‫ئازادیخوازی رۆژئ��اوای كوردستان نیشان ب��دات و پڕۆتیستۆی‬ ‫سیستمی حوكم و كارەكانی رژێمەكەی بەشار ئەسەد و هاوكارانی‬ ‫دەكات‪.‬‬ ‫‪ -17‬كۆنفرانس ئیدانەی تۆپبارانی ناوچە سنوورییەکانی هەرێمی‬ ‫کوردستان لە الیەن توركیا و ئێرانەوە دەكات‪.‬‬ ‫‪ -18‬ئااڵی كوردستان‪ ،‬ئااڵی نەتەوەیی كوردە و پێویستە هەموو‬ ‫الیەك رێزی لێ بگرن و لە سەروی ئااڵی حزبییەوە بێت‪.‬‬ ‫‪ -19‬كۆنفرانس سیاسەتی توندوتیژی و تۆقاندن لە هەمبەر‬ ‫رۆشنبیران و نووسەرانی كوردستان لە الیەن هەر الیەنێكەوە بێت‪،‬‬ ‫لە هەر چوار پارچەی كوردستان‪ ،‬پرۆتیستۆ دەكات‪.‬‬ ‫‪ -20‬رۆژی دووی رێبەندان کە ساڵیادی دامەزراندنی کۆماری‬ ‫کوردستان لە مهابادە‪ ،‬بە رۆژێکی نەتەوەیی دابنرێت‪.‬‬ ‫‪ -21‬تەواوی خاڵەکانی ئەم ئەنجامنامەیە وەک پڕۆژیەکی الوان‬ ‫پێشکەش بە کۆنگرەی نەتەوەی بکرێن‪.‬‬ ‫‪ -22‬سەرجەم رێكخراوەكان و ئەندامانی بەشدار لە كۆنفرانس‪،‬‬ ‫راسپێردران كە تەواوی بڕیارەكانی كۆنفرانس ببنە كردەی رۆژانەیان‬ ‫و بێنە جێبەجێكردن‪.‬‬ ‫بژی كورد‪ ،‬بژی كوردستان‬ ‫دووەمین كۆنفرانسی نەتەوەیی الوانی كوردستان‬ ‫هەولێر‪2012/3/١٧ ،‬‬

‫بە سپۆنسەری کۆمپانیای ئااڵی نەورۆز تیلیکۆم‪ ،‬یادی ‪ ١٣‬ساڵەی رادیۆی پێشکەوتن بەڕێوە چوو‬