182 site

‫مەریوان غەریب‪ :‬ی‪.‬ل‪.‬د‪.‬ک سەدان وەرزشوان و‬ ‫راگەیاندنكار و سیاسەتمەدار و رۆشنبیری پێگەیاندووە‬

‫پێشکه‌وتن‬

‫‪182‬‬

‫‌ژماره‬ ‫تەموزی ‪201٢‬‬

‫مانگنامه‌یه‌کی رۆشنبیرییه‌ یه‌کێتی الوانی دیموکراتی کوردستان ده‌ریده‌کات‬

‫الوان دراما كۆرییەكان‬ ‫لە توركییەكان بە‬ ‫گونجاوتر دەزانن‬

‫هەرزەکار حەزی لە بەدەستهێنانی‬ ‫ئارەزووە تایبەتیەکانیەتی‪ ،‬بەبێگوێدان‬ ‫بە بەرژەوەندی گشتی‬

‫كاسیاس دڵینایی گۆڵی ئیسپانیا و ریال مەدرید‬

‫دیمەنێک لە کۆنگرەی بەهاری عەرەبی و ئازادی لە مەغریب کە یەکێتی الوان بەشداری تێدا کرد‬

‫مانگنامه‌یه‌کی رۆشنبیرییه‌ یه‌کێتی‬ ‫الوانی دیموکراتی کوردستان‬ ‫ده‌ریده‌کات‬

‫خاوه‌ن ئیمتیاز‪:‬‬ ‫ئومێد خۆشناو‬

‫چەند شتێك لەبارەی هەرزەكارەوە ل‪12‬‬

‫سه‌رنووسه‌ر‪:‬‬ ‫ئاڤان حه‌م ‌ه ساڵح‬

‫‪0750 446 1301‬‬ ‫‪avanpirs@yahoo. com‬‬

‫جێگری سه‌رنووسه‌ر‪:‬‬ ‫شاخه‌وان عومه‌ر سلێمان‬ ‫‪0750 448 0225‬‬

‫‪shaxawanlawan@yahoo. com‬‬

‫ستافی په‌یامنێران‪:‬‬ ‫هه‌ولێر‪:‬‬ ‫توانا شیخانی‬ ‫تریفە بڵباس‬ ‫محەمەد عومەر‬

‫ل‪18‬‬

‫بەهرە سدیق‪ :‬كەمیی رۆژنامەنووسی ئافرەت هۆكاری زۆرە‬ ‫وەک كولتوری كۆمەاڵیەتی و نەریتی باوكساالری‬

‫لەبرساندا شیری سەگ دەخوات‬

‫فۆتۆگرافەر‪:‬‬ ‫جیهانگیر گەردی‬ ‫نه‌خشه‌ساز‪:‬‬ ‫فوئاد یوسفی‬ ‫ماڵپه‌ڕ‪:‬‬

‫‪www. lawanikurdistan. org‬‬ ‫ناونیشان‪ :‬هەولێر‪ -‬بارەگای مه‌کته‌بی‬ ‫سکرتارییه‌تی یەكێتی الوانی دیموكراتی‬ ‫كوردستان–پشت ئه‌نجومه‌نی وه‌زیران‬

‫ل‪32‬‬

‫وتــار‬

‫‪July 2012 No 182‬‬

‫چۆنێتی مامەڵکردنی دایک و باوک‬ ‫لەگەڵ گەنج و هەرزەکاردا‬

‫کاشما غەفور‬

‫هەرزەکار دەیەوێت لە‬ ‫جیاتی باڵوکردنەوەی‬ ‫پۆستەری خەبات و‬ ‫تێکۆشانی جاران‪.‬‬ ‫سەرقاڵی نوسین و باڵو‬ ‫کردنەوە بێت لە سەر‬ ‫الپەڕەکانی فەیسبووک‬ ‫و توویتەر و تۆڕە‬ ‫کۆمەاڵیەتیەکانی دی‬ ‫ پێشکه‌وتن‬

‫‪2‬‬

‫لەگەڵ شۆڕبوونەوەی جیهانگیرێتی پیشەسازی‬ ‫بە گشتی و تەکنەلۆژی بەتایبەتی‪ ،‬نەوەیەکی جیاواز‬ ‫لە چینە کۆمەاڵیەتیەکانی پێشووتر هاتە مەیدانەوە‬ ‫دەستی کرد بە چاالکی و خۆنواندن و بەهێز بوونی‬ ‫وتەی (من کێم) هێدی هێدی کۆمەڵزان و چاالکوانی‬ ‫سایکۆلۆژی دەستیاندایە بایەخدان بە تاک و چۆنێتی‬ ‫هەڵسوکەوتی تاک و هەوڵی ئەوەیاندا تاک خاوەن رای‬ ‫خۆی و بیرۆکەی خۆی بێت‪ .‬هاتنە ناوەوەی تەکنەلۆژی‬ ‫زێدەتر وای کرد خوو کردەوەی مرۆڤەکان جیاوازتر و‬ ‫دژە باوی کۆمەڵگای هێنایە کایەوە ئەمەش بەتایبەتی‬ ‫الی مێردمنداڵ و گەنجەکان بەدی دەکرێت‪ .‬هەر لەبەر‬ ‫ئەمەیە دایک و باوک زۆرک��ات تەکنەلۆژی بە خاڵی‬ ‫سەرەکی چەواشەکاری منداڵەکانیان دادەنێن‪ ،‬وای‬ ‫دادەنێن لە ئێستادا رێزی گەورە و بچووکی نەهێشتووە‬ ‫منداڵ وەک سەردەمی خۆیان گوێڕایەڵی دایک و باوک‬ ‫و گەورەکان نین‪ .‬لەبەر ئەمە دەبێت دایک و باوک‬ ‫مامەڵەکردنیان بگۆڕن لەگەڵ منداڵەکانیان‪ :‬‬ ‫• لە ئێستادا ه��ەرزەک��اروو گەنجەکان جیاواز لە‬ ‫سەردەمانی پێشوو حەزوو خوولیای جوودایان هەیە‪ ،‬بۆ‬ ‫نموونە لە سەردەمانی پێشوودا زیاتر کتێب و خوێندنەوە‬ ‫و هەندێک شتی دی باو بوون‪ ،‬بەاڵم لە ئێستادا بەدی‬ ‫دەکەین لە جێگای کتێب‪ ،‬الپتۆپ و ئامێرێکی میوزیک و‬ ‫فالش پلەی و ئێکس بۆکس و مۆبایل و چەند شتێکی‬ ‫دیکە ب��اوە‪ .‬لێرەدا دەبینین پێکدادانێکی جیاوازی‬ ‫سەردەمەکان دێتە ئاراوە‪ ،‬بۆیە دەبێت دایک و باوک‬ ‫دان بنێن بەو پێداویستیانەی ئێستا منداڵەکانیان حەزی‬ ‫پێدەکەن بووەتە ئارەزوویەک الیان و لەگەڵ سەردەمی‬ ‫ئەواندا بڕۆن‪ .‬‬ ‫• دەس��ت��ب��ەردارب��وون لە سەرکووتکردنی منداڵ‬ ‫بەتایبەتی کاتێک دەیەوێت ڕای خۆی بڵێت‪ ،‬رەنگە‬ ‫ببێتە هۆی لێکترازانی رێز و خۆشەویستی منداڵ بۆ‬ ‫بەخێوکارەکەی‪ ،‬چونکە لەو تەمەنەدا هەموو گەنجێک وا‬ ‫هەست دەکات رای خۆی راست و دروستە‪ ،‬ئەو رێگایەی‬ ‫دەیەوێت بیگرێت کەس نەڵێت هەڵەیە‪ .‬ئەمەش بە مانای‬ ‫ئەوە نیە دایک و باوک منداڵ ڕەها بکات‪ ،‬بەڵکو نە زۆر‬ ‫سەرکووتکردن و نە زۆر ئازاد کردنی‪ ،‬چونکە ئازادی‬ ‫زۆر رەنگە گەنج و هەرزەکارەکان بەرەو ئاقارێکی هەڵە‬

‫بچێت و هەست بەو هەڵەیەی نەکات‪ ،‬چونکە هەستێکی‬ ‫لەخۆبایی بووی لەو تەمەنەدا هەیە‪ .‬‬ ‫• بەزۆرە ملێ کارێکی پێنەکرێت کە خۆی حەزی‬ ‫پێناکات‪ ،‬بۆ وێنە لە سەردەمی دایک و باوکدا زیاتر‬ ‫ئینتیما بوونی نیشتمان و دڵسۆزی و تێکۆشان و لەگەڵ‬ ‫کلتور و رەسەنایەتی رۆشتوون و بۆ هەر قسەیەکی‬ ‫گەورەکانیان ئاماژەی بەڵێ یان دەکرد‪ .‬بەاڵم ئەمە بۆ‬ ‫گەنجی ئێستا نەشیاوە‪ ،‬چونکە چیتر لەگەڵ بە گروپ‬ ‫بووندا نیە‪ .‬دەیەوێت بە تەنها کار بکات‪ .‬دەیەوێت‬ ‫بڵێ من هەم‪ .‬دەیەوێت جیاوزبێت‪ ،‬ئەو کارە بکات کە‬ ‫دەیەوێت لە جیاتی باڵوکردنەوەی پۆستەری خەبات و‬ ‫تێکۆشانی جاران‪ .‬سەرقاڵی نوسیین و باڵو کردنەوە‬ ‫بێت لە سەر الپەڕەکانی فەیسبووک و توویتەر و تۆڕە‬ ‫کۆمەاڵیەتیەکانی دی‪ .‬حەز کردن بە ستایلی نوێ و‬ ‫گوێگرتن لە گۆرانیەک کە لە سەدا هەشتای تەپڵ و‬ ‫میوزیکی خێرا و سەما کردن بێت‪ ،‬لە سەدا بیستی وشە‬ ‫بێت ئەویش وشەکان بە ریتمێکی خێراتر لە میوزیکەکە‬ ‫بێت‪ .‬بۆ هەموو داواکاریەک نەڵێن باشە‪ ،‬پێویستی بە‬ ‫زانینی هۆکار هەیە بۆ ئەنجام دانی ئەو داوایە‪ .‬‬ ‫‪ -4‬لەبەر ئەوەی گەنج و هەرزەکارەکان ئارەزووی‬ ‫سەر کێشی و هەڵسوو کووتی دژە باو دەکەن روانگەی‬ ‫جیاوازیان هەیە بۆیە نابێت بەرهەڵستی بکرێت‪.‬لە‬ ‫کاتی گفتوگۆ کردن لەگەڵیدا بەهێمنی و بەو پەڕی‬ ‫لەسەرخۆییەوە قسەی لەگەڵ بکرێت‪.‬‬ ‫کاتێک دایک و باوکێکی بیر فراوان و ڕۆشنبیر لە‬ ‫هەستی گەنجێتی منداڵەکەیان تێدەگەن ئەوکات دەتوانن‬ ‫ببنە هاوڕێیەکی نزیک لێیانەوەو لێکترازان و ناکۆکی‬ ‫نەکەوێتە نێوانیان وەک وتراوە (گەر زنجیرێکی پۆاڵین‬ ‫بەیتە دەست دوو نەفام بە ڕاکێشانکێک دەپچڕت لە‬ ‫نێوانیاندا‪ ،‬بەاڵم ئەگەر تاڵە موویەک لە نێوان دوو‬ ‫ئاقڵ دابێت بە چەندەها ڕاکێشان زەرەر لە تاڵە موو‬ ‫نادات)‪ .‬دایک و باوکیش تەنها رۆچوونێکیان هەبێت لە‬ ‫بیر کردنەوەی منداڵەکانیان دەتوانن ببنە پەناگەیەکی‬ ‫ئارام و جێمتمانە بۆ گەنج و هەرزەکارەکانیان‪.‬بۆیە‬ ‫پێویستە ئەوانیش بێنە سەردەمی گەنجانەوە دەبێت‬ ‫بزانن هەرزەکار و گەنجەکانیان پێویستیان بە چییە‪.‬‬ ‫* لە چەترپرێس وەرگیراوە‬

‫وتــار‬

‫‪July 2012 No 182‬‬

‫کۆسرەت‬

‫خوێندنەوەیەكی سەرەتایی بۆ كتێبی‬ ‫كابینەی پێنجەمی حکومەتی هەرێم لە دیدی‪...‬‬

‫‪www.lawanikurdistan.org‬‬

‫ئ��ەو كتێبە كە تێیدا كۆمەڵێك پرسیار‬ ‫ئاراستەی رۆشنبیران و رۆژنامەنوسان كراون‬ ‫لە ئامادەكردنی هەردوو رۆژنامەنووس( سەعد‬ ‫هەمەوەندی و سەنگەر حوسێن )ە لە چاپی‬ ‫‪ 2011‬بە شێوەیەكی زۆر ج��وان و سەرنج‬ ‫راكێش كەوتوەتە بەردەستی خوێنەری كورد‪،‬‬ ‫كتێبەكەش ناوی ( كابینەی پێنجەم لە دیدی‬ ‫رۆشنبیران و رۆژنامەنوسان)ە‪ ،‬كتێبێكی تا بڵێی‬ ‫رێك و پێك و جوانە چی لە رووی دیزاینەوە‪ ،‬چ‬ ‫لە رووی ناوەڕۆكەوە پڕ بە دڵ منی خوێنەرە‪،‬‬ ‫دوو جار پێداچوونەوەم بۆ كردووە‬ ‫ئ��ام��اژەم ب��ە ج��وان��ی دی��زای��ن��ەك��ەدا ك��ەوا‬ ‫دیزاینێكی جوانە‪ ،‬كاك هەڵمەت كردوویەتی بە‬ ‫تیراژی ‪ 2000‬دانە لە چاپی یەكەمدا ژمارەی‬ ‫سپاردنی ‪1216‬ی ساڵی ‪2011‬ی بەڕێوەبەرایەتی‬

‫گشتی كتێبخانەی گشتییەكان پێ سپێردراوە‪،‬‬ ‫دوا خاڵ باسی بكەم وەكو سەرەتا ئەم كتێبە‬ ‫لەسەر ئەركی نوسەر سەعد هەمەوەندی چاپ‬ ‫كراوە‪.‬‬ ‫كابینەی پێنجەم و سەرجەم كابینەكانی‬ ‫دیكەی حكومەتی هەرێم بۆ خزمەتی كورد و‬ ‫كوردستان هەنگاویان ناوە كەواتا بۆ درێژە‬ ‫پێدەری رێبازەكەی باوكی روح��ی نەتەوەی‬ ‫ك��ورد بارزانی نەمر خزمەتیان ك��ردووە‪ ،‬بۆ‬ ‫جوانتركردنی مێژووی كورد‪ ،‬جا ئەگەر ئەم‬ ‫بەڕێزانە ئەو ئەركە بكێشن درێژە بە پرۆسەی‬ ‫ك��ارەك��ان��ی خ��ۆی��ان ب��دەن ل��ەس��ەر یەكە بە‬ ‫یەكەی كابینەكانی حكومەتی هەرێم دیدار و‬ ‫چاوپێكەوتن بكەن خوێندنەوەیان هەبێت ئەوە‬ ‫نوسەر و رۆژنامەنوسانیش بە خۆشحاڵییەوە‬

‫ئەم پەرتوكە دوورە لە‬ ‫مجامەلە بۆ كابینەیەك‬ ‫لە كابینەكانی حكومەتی‬ ‫هەرێم‪ ،‬دەبێت ئێستاش‬ ‫هەم پەرلەمان هەم‬ ‫سەرۆكایەتی حكومەتی‬ ‫هەرێم و سەرۆكایەتی‬ ‫ئەنجومەنی وەزیران ئەم‬ ‫كتێبە بەهەند وەربگرن و‬ ‫بایەخی پێبدەن‬

‫ پێشکه‌وتن‬

‫‪3‬‬

‫وتــار‬

‫‪July 2012 No 182‬‬

‫شیكاری و خوێندنەوە بۆ كتێبەكان دەكەن‪،‬‬ ‫ئەم پەرتوكە جیاوازە الی من جیاوازییەكەی‬ ‫ئ��ەوەی��ە خەڵكی قسەی ل��ەب��ارەی كابینەی‬ ‫پێنجەمی حكومەتی هەرێم كردووە‪ ،‬رەخنەی‬ ‫ج��ددی هەبووە؟ دوات��ر خاڵێكی تر خەڵكی‬ ‫رۆشنبیر هاتوون قسە لەسەر كابینەی پێنجەم‬ ‫دەكەن واتا ئەم پەرتوكە دوورە لە مجامەلە‬ ‫ب��ۆ كابینەیەك ل��ە كابینەكانی حكومەتی‬ ‫هەرێم‪ ،‬دەبێت ئێستاش هەم پەرلەمان هەم‬ ‫سەرۆكایەتی حكومەتی هەرێم و سەرۆكایەتی‬ ‫ئەنجومەنی وەزیران ئەم كتێبە بەهەند وەربگرن‬ ‫بایەخی پێبدەن‪ ،‬چونكە هەڵسەنگاندنێكی بە‬ ‫ویژدان و زۆر راستگۆیانە كراوە بۆ كابینەیەكی‬ ‫حكومەت‪ ،‬جا كابینەكە ژم��ارەی هەرچەندە‬ ‫گرنگ نییە گرنگ جێگای بایەخی خەڵك بووە‬ ‫كابینەكانی داهاتووی حكومەت دەبێت سوود‬ ‫لە كابینەی پێنجەم وەربگرێت‪ ،‬گرنگی بداتە‬ ‫قسەی رۆشنبیران و مامۆستایانی زانكۆ و‬ ‫هەڵەكانی كابینەكانی تر بە گشتی كابینەی‬ ‫داهاتوو دووبارە نەكاتەوە‪.‬‬

‫ پێشکه‌وتن‬

‫‪4‬‬

‫قسەیەكی پێویست بۆ كابینەكە‬ ‫بۆ دەرچوون و لەچاپدانی ئەم كتێبە پرس‬ ‫بە حكومەتی هەرێم نەكراوە‪ ،‬ئایا ئەمان ئەم‬ ‫كارە بكەن یان نا‪ ،‬هیچ كەسیش بە شەخسی و‬ ‫یان وەكو سێبەر لە پشتی ئەم كتێبەوە نییە‪،‬‬ ‫من شایەدحاڵی بۆ ئەدەم كە حەز و خولیای‬ ‫ئەم دوو هاوڕێ رۆژنامەنووسە بوو كەوایانكرد‬ ‫كارێ بكەن خەیاڵەكانی خۆیان بكەنە راستی و‬ ‫بەجوهدی كەسی خۆیان خەرجی ئەم كتێبە لە‬ ‫ئەستۆی بگرن‪ ،‬ئەوەش جێگای دەسخۆشیە كە‬ ‫نەچوونە كتێبێك لە بارەی نێچیرڤان بارزانی‬ ‫بنوسن و موجامەلەی بكەن‪ ،‬بەڵكو بە بڕوای من‬ ‫ئەركێكی ئەخالقی رۆژنامەنوسی لەسەر هەموو‬ ‫رۆژنامەنوسێ كە‪ ،‬كە هەر بەرپرسێك خزمەتی‬ ‫كرد حورمەتی بگیرێت كتێبی لە بارەوە بنوسێت‪،‬‬ ‫گەرچی نێچیرڤان بارزانی مێژوویەكی زۆر جوانی‬ ‫بۆ خۆی تۆمار كرد‪ ،‬بە هەموو قەناعەتێكی من‬ ‫نە سەعد و نە سەنگەر ئامانجی موجامەلەی‬ ‫نێچیرڤان بارزانیان نەبووە‪ ،‬ب��ەاڵم وای بۆ‬ ‫دەچم وادەی لەچاپدانی و دواكەوتنی خۆیان‬ ‫لە قسەیەكی پێویست لە كتێبەكەدا وا دەڵێن‬ ‫و داوای لێبوردنیان كردووە لە بەشداربووانی‬ ‫ئەم كتێبە و خوێنەریش نایەوێت مێژوو بەالوە‬

‫بنێت و بە خراپ باس لە كابینەكانی دیكە‬ ‫بكەن‪ ،‬بەاڵم ئەو شەپۆلە ئاوەدانی و بازرگانی‬ ‫و ئابوریەی كە لەگەڵ دەستپێكی ئەم كابینەیە‬ ‫رووی لە هەرێمی كوردستان كرد‪ ،‬كە بەهۆیەوە‬ ‫كوردستان بۆتە مەڵبەندێكی ئابوری و بازرگانی‬ ‫و ئارامی و ئاوەدانی كوردستان و هەولێریش‬ ‫بە نموونە بەرچاوە‪ ،‬بۆیە لەچاو كابینەكانی‬ ‫دیكەی حكومەتی هەرێم كابینەی پێنجەم زیاتر‬ ‫و لە ئایندەش كابینەكانی دیكە قسە هەڵدەگرن‬ ‫هەرچی لەبارەیەوە بڵێن‪.‬‬ ‫نەتەوەیی دەوڵەمەندی كورد‬ ‫لە رووی زمان و كەلتوور و سامانی سروشتی‬ ‫و كشتوكاڵییەوە هەموو دونیا چاویان لە‬ ‫كوردستان بڕیوە‪ ،‬هەمیشە جێگای قسەی‬ ‫دەوڵەتانی دونیا ب��ووە‪ ،‬ستەم و كارەساتی‬ ‫زۆریشی بەسەر هاتووە هیچ كاتێ بواری بوون‬ ‫بە دەوڵەتی نەبووە ئەگەر نا زۆر دەمێك بوو‬ ‫ئێمە دەوڵەت بووین‪ ،‬نەتەوەیەكی دەوڵەمەندی‬ ‫وەك كورد چونكە خاوەن سەركردەیەكی زۆر‬ ‫زیرەك و بیر تیژ و كاریزمایە لە ساڵی ‪1922‬دا‬ ‫شێخ مەحمود یەكەم دەوڵەتی كوردی راگەیاند‬ ‫دواتر شێخ سەعیدی پیران دواتر بارزانی نەمر‬ ‫هەموویان لە خەمی كورد بوونە‪ ،‬بەاڵم دەوروبەر‬ ‫شكستیان پێ هێنا‪ ،‬بۆیە زۆر جار رژێمی بەعس‬ ‫بەرنامەی دان��اوە بۆ كوشتنی سەركردەكانی‬ ‫كورد‪ ،‬بە تایبەت بارزانی نەمر‪ ،‬بەاڵم ژیری و‬ ‫لێهاتویی ئەم سەركردە كاریزمایە توانیویەتی لە‬ ‫ژێر ئەو پیالنانە بێتە دەرەوە و دەربازی بێت‪،‬‬ ‫ئێستاش بە هۆی پیالنی سیاسی سەركەوتووی‬ ‫سەركردایەتی‪ ،‬كورد چەندین كابینەی حكومەتی‬ ‫پێكهێناوە‪ ،‬نموونەی سەركەوتوی كابینەكان‬ ‫كابینەی پێنجەمی حكومەتی كوردستانە ئەم‬ ‫كابینەیەش نموونەی مۆدیلێكی زێڕنی شێوازی‬ ‫بەڕێوەبەردن قۆناغێكی زێڕینە بۆ گەلی كورد‪.‬‬ ‫كادیرانی كابینەی پێنجەمی حكومەت وەكو‬ ‫كادرێكی سەركەوتوو كاریان لە كابینەكە كرد‪،‬‬ ‫حوكمڕانی ئەو دەستە بوو كە توانی نەك هەر‬ ‫پێشنیاز و بەیان بۆ كێشەكان بكات بەڵكو‬ ‫توانی چارەسەری زۆرترین كێشە لە كوردستان‬ ‫بكات‪.‬‬ ‫كار و كۆششەكانی گەواهی راستین‬ ‫دڵنیام ئ��ەوەی وەك��و پرسیار ئاراستەی‬

‫كابینەی پێنج توانی‬ ‫هەرێم و توركیا بكات‬ ‫بە هاوڕێی سەرسەختی‬ ‫یەكتر‪ ،‬لە كاتێكدا هەرێم‬ ‫هەمیشە هەوڵی داوە‬ ‫دۆستی هەموو الیەك‬ ‫بێت‬ ‫بەشداربوان و رۆشنبیران و نوسەران كراوە لە‬ ‫كتێبەكەدا بە شێوەی پرسیار نموونەیەكی كەمن‬ ‫لە هەگبەی پڕ كارە زۆر جدییەكانی كابینەكە‪،‬‬ ‫لەوەی چۆن ئەم كابینەیە توانی بەشێكی زۆر‬ ‫لە برینەكانی كورد لەگەڵ دەوروبەر و واڵتان‬ ‫چارەسەر بكات‪ ،‬ئەم كابینەیە لە كاتێكدا توانی‬ ‫كورد لە قۆناغێكەوە بگوازێتەوە بۆ قۆناغێكی‬ ‫دیكە‪ ،‬پاڵنەر و فاكتەرگەلێكی زۆر هەبوون‬ ‫تا وایكرد ئەم كابینەیە سەركەوتوبێت‪ ،‬رێك‬ ‫بووە هەوێنێكی زۆر پیرۆز بۆ كابینەی دوای‬ ‫خۆی هەمیشە كۆششەكانی گەواهی راستین و‬ ‫ئاسایی بوونەوەی پەیوەندیەكانی هەرێم لەگەڵ‬ ‫دەوروبەری خۆی ئەمە گەورەترین دەستكەوتە‬ ‫بۆ هەرێم و هەموو كوردێك‪ ،‬كابینەی پێنج توانی‬ ‫هەرێم و توركیا بكات بە هاوڕێی سەرسەختی‬ ‫یەكتر‪ ،‬لە كاتێكدا هەرێم هەمیشە هەوڵی داوە‬ ‫دۆستی هەموو الیەك بێت‪.‬‬ ‫كابینەكە وایكرد هەرێمی كوردستانی خستە‬ ‫س��ەر ب��ۆرس��ەی نەخشەی پترۆلی جیهان‪،‬‬ ‫لەسەرووی هەمویانەوە ئارامی و ئاسایش و‬ ‫ئاشتی بۆ كوردستانیان دابینكرد‪ ،‬لەو ساتەوە‬ ‫هەرێم بۆتە سەنتەری ئارامی بۆ ژیانی هەموو‬ ‫نەتەوەیەك و مەزهەبێك و ئاینێك‪ ،‬هاتنی ئەو‬ ‫هەموو كۆمپانیا و بەرهەمی واڵتان بۆ ئێرە‪،‬‬ ‫كردنەوەی كونسڵخانە و گرنگیدان بە سیاسەت‬ ‫لەگەڵ دەوروپشت بە خێرایی هەموو جیهان‬ ‫شارەزا بوون لە كلتوور و داب و نەریتی كورد‬ ‫لە رێگای كابینەی پێنجەمی حكومەتەوە‪ ،‬دواتر‬ ‫بە شێوەی فەرمی ناردنی نەوت ئاشكرا كرد‬ ‫زۆرێك شتی دیكە رەنگە بیرمان چووبن باسیان‬ ‫بكەین‪.‬‬

‫وتــار‬

‫‪July 2012 No 182‬‬

‫الو‪ ..‬بە بەهاترین سامانی واڵتە‬ ‫سەفین كاوێس‬

‫بێگومان هەموو الیەك‬ ‫دەزانین ئەمڕۆ الو چی‬ ‫لە دەسەاڵت دەوێت‪،‬‬ ‫برواناكەم دەسەاڵت‬ ‫نەزانێت داواكاری الو‬ ‫چییە یاخود رێكخراوەكانی‬ ‫كۆمەڵگای مەدەنی بە‬ ‫ئافرەتان و الوان‪ ...‬هتد)‬ ‫نەزانن كێشەكانی الو‬ ‫چییە‬

‫‪www.lawanikurdistan.org‬‬

‫لە كۆتایی ئ��ەم بابەتەم بە ووتەیكی‬ ‫جوان كۆتایــــــی پی دێنم (الوان زۆریان‬ ‫بەخشیووە‪ ،‬بـــەاڵم كەمیان بەركەوتووە)‬

‫ئێمەی كورد دەبێ‬ ‫زۆر دڵخۆشبین كە‬ ‫سەدا شێستی خەڵكی‬ ‫كوردستان الو یاخود‬ ‫گەنجە‪ ،‬بەاڵم ئەمرۆ‬ ‫ئەگەر هەستی تاك‬ ‫بەتاكی ئەم الوانە‬ ‫بخوێنینەوە كۆمەڵێك‬ ‫ئازار و كێشەیان هەیە‬

‫ پێشکه‌وتن‬

‫بەپێویستم زانی لەسەر ئەم بابەتە گرینك‬ ‫و هەستیار بنوسم‪ ،‬چونكە هەڵبژاردنی ئەم‬ ‫ناونیشانە وەسفێكی جوانی الو دەكات لەروی‬ ‫هەست و بەرپرسیارێتی نیشتیمان و خاك‬ ‫واڵتەكەی‪ ،‬ئێمەی كورد دەبێ زۆر دڵخۆشبین‬ ‫كە س��ەدا شێستی خەڵكی كوردستان الو‬ ‫یاخود گەنجە‪ ،‬بەاڵم ئەمرۆ ئەگەر هەستی‬ ‫تاك بەتاكی ئەم الوانە بخوێنینەوە كۆمەڵێك‬ ‫ئازار و كێشەیان هەیە‪ ،‬بۆیە ئەمەش مانای‬ ‫وایە بەشێوەیەكی سەردەمیانە نەمانتوانیوە‬ ‫ناخی ئەو الوانە بخوێنینەوە كە ئەو حەز و‬ ‫ئارەزوەی چی یەو چۆن بۆیان بەدی بهێنین‪،‬‬ ‫جێگای داخە الوی ئێمە بێ ئومیدبوونی پێوە‬ ‫دی��ارە‪ ،‬تا ئێستاش نەمان توانیوە بۆیان‬ ‫چارەسەر بكەین‪ ،‬دەبێ بە هەموو الیەكەوە‬ ‫بەدەستەاڵت و ئۆپوزسیۆنەوەش هەوڵبدرێت‬ ‫هۆكارەكانی الوازبوونی گەنج دیاری بكرێت‪،‬‬ ‫بە تایبەتی دەسەاڵت هەوڵبدات‪،‬گرینگی زیاتر‬ ‫بەالو بدات‪ ،‬چونكە هەر الو دوارۆژی واڵتن‪.‬‬ ‫هەموو واڵتێك بەوە دڵخۆشە كە رێژەیەكی‬ ‫بەرچاوی الوی هەیە‪ ،‬چونكە الو كەرستەی‬ ‫رۆژی تەنگانەی واڵت��ن ب��ۆ بەرگریكردن‬ ‫لە دەسكەوتەكان و خاكەكەی‪ ،‬ئێمەش‬ ‫دڵخۆشین كە كوردستان رێژەیەكی بەرچاو‬ ‫الوی هەیە‪ ،‬یاخود بەشیكی زۆری خەڵكی‬ ‫كوردستان الوان‪ ،‬ئەوەی ئەمرۆ دەبینین هەر‬ ‫الوە بەرگری لە خاك و واڵت و نیشتیمانەكەی‬ ‫دەكات‪ ،‬بۆیە پێویستە كاری باشتر و زیاتری‬ ‫بۆ بكەین‪ ،‬من ناڵێم هیچ بۆ الو نەكراوە‪،‬‬ ‫كراوە بەاڵم لە ئاست داخوازیەكانیان نیە‪،‬‬ ‫پێویستە ك��اری زیاتری بۆ بكرێت‪ ،‬چۆن‬ ‫واڵت گرینگی بە ن��ەوت و غ��از و سامانە‬ ‫سروشتیەكان دەدات‪ ،‬چونكە ئەركێكی‬ ‫ئاساییە یاخود بناغەیەكە بۆ واڵت و خەڵك‬

‫و كاری بۆ دەكات‪ ،‬لێرەدا الویش زۆر لەوە‬ ‫گرینگترە بۆ خاك و نیشتمانەكەی‪ ،‬چونكە‬ ‫ئەگەر الو نەبێت واڵتیش نابێت‪ ،‬جگە لە گەنج‬ ‫كە متمانەی سەرەكی بە واڵت دەبەخشێت‪،‬‬ ‫بۆیە داوا دەك���ەم ب��ەرپ��رس��ان و ت��ەواوی‬ ‫ناوەندەكانی بریار لە كوردستان و رێكخراوە‬ ‫حكومی نا حكومیەكان بەشێوەیەكی تۆكمە‬ ‫گرینگی بە چینی الو بدرێت كاری زیاتر و‬ ‫باشتر یان بۆ بكرێت‪ ،‬تا الوان��ی ئێمە بیر‬ ‫لە رێگای تر نەكەنەوە یاخود وای لێبێت‬ ‫خاك و واڵتەكەی خۆی كە شوێنی لە دایك‬ ‫بوونیەتی لە بیر بكات‪ ،‬بروات كلتور و داب‬ ‫ونەریتێكی تر خزمەت بكات‪ ،‬با خزمەتیان‬ ‫بكەین و دوات��ر س��ودی��ان لێ وەربگرین‪،‬‬ ‫دەب��ێ رێكخراوەكانی كۆمەڵگای مەدەنی‬ ‫وەك كارتێكی فشار‪ ،‬فشاری زیاتر بخەنە‬ ‫سەر حكومەت بۆ ئەوەی داوكاریەكانی الو‬ ‫بگێننە دەسەاڵت‪ ،‬بۆ ئەوەی ببنە پردێك لە‬ ‫نێوان الو و دەستەاڵت پەیامەكانی الو یاخود‬ ‫گەنج هەڵگری چ داواكاریەكە ئەوە بگێننە‬ ‫دەس��ەاڵت‪ ،‬بێگومان هەموو الیەك دەزانین‬ ‫ئەمڕۆ الو چی لە دەسەاڵت دەوێت‪ ،‬برواناكەم‬ ‫دەسەالت نەزانێت داواكاری الو چییە یاخود‬ ‫رێكخراوەكانی كۆمەڵگای مەدەنی بە ئافرەتان‬ ‫و الوان‪ ...‬هتد) نەزانن كێشەكانی الوە چییە‪،‬‬ ‫هیوادارم بە هەموو الیەك بتوانین روحیتەی‬ ‫خۆشویستنی نیشتمان و ئەو واڵتە پاك و‬ ‫جوانە كەلە الی��ەن بەشێك لە الوەكانمان‬ ‫ونبوە بیگەرێنینەوە و متمایەكی باشی بۆ‬ ‫دروست بكەین‪.‬‬

‫‪5‬‬

‫رۆشــنــبــیری‬

‫‪July 2012 No 182‬‬

‫لە بارەی جۆرج بێرناردشۆوە‬ ‫بەڕای بێرناردشۆ قوتابخانەكان تەنیا بریتین لە بەندیخانە و شوێنی زیندانی‬ ‫و‪ :‬ئاالن عومەر‬

‫ج����ۆرج ب��ێ��رن��اردش��ۆ (‪george‬‬ ‫‪( )Bernard shaw‬لە ‪ 26‬یۆلیۆی‬ ‫‪ 1856‬لە دایك ب��ووە‪ ،‬لە ‪ 2‬نۆڤەمبەری‬ ‫‪ 1950‬كۆچی دوایی ك��ردووە)‪ ،‬نوسەرێكی‬ ‫ئیرلەندییە‪ ،‬لە دبلن لە دایك بووە و پاشان‬ ‫لە تەمەنی بیست سااڵن چۆتە لەندەن‪،‬‬ ‫یەكەم سەركەوتنی لە ب��واری رەخنەی‬ ‫مۆسیقا و ئەدەبی بووە‪ ،‬بەاڵم روویكردە‬ ‫شانۆ‪ ،‬لە ماوەی چەند ساڵێك زیاتر لە ‪50‬‬ ‫شانۆگەری نوسی‪ ،‬بەرهەمەكانی ستایلێكی‬ ‫كۆمیدی لە خۆ دەگ��رن‪ ،‬ب��ەاڵم نزیكەی‬ ‫هەموویان هەڵگڕی جۆرێك لە تۆمەتن‪،‬‬ ‫بێرناردشۆ ئومێدی وابوو كە خەڵكەكەی لە‬ ‫ئامێزیانی بگرن‪.‬‬ ‫ئەو بە یەكێك لە بەناوبانگترین نوسەری‬ ‫شانۆگەری لە جیهان دادەندرێت‪ ،‬یەكەم‬ ‫كەسە كە خەاڵتی نۆبڵی ئەدەبی لە بواری‬ ‫ئەدەب لە ساڵی ‪ 1925‬بەدەست هێناوە‪،‬‬ ‫خەاڵتی ئۆسكاریش بۆ باشترین سیناریۆ‬ ‫لە (سیناریۆی بیجمالیون) لە ساڵی ‪1938‬‬ ‫وەرگرتووە‪.‬‬

‫ پێشکه‌وتن‬

‫‪6‬‬

‫ژیانی‪:‬‬ ‫لە دبلنی ئێرلەندا لە خێزانێكی مامناوەند‬ ‫لە دایك بووە‪ ،‬ناچار بووە لە تەمەنی ‪15‬‬ ‫ساڵی قوتابخانە جێ بهێڵێت بۆ ئەوەی وەك‬ ‫كارمەندێك كار بكات‪ ،‬لەبەر ئەوەی باوكی‬ ‫كەسێكی سەرخۆش و هۆگری بەردەوامی‬ ‫خواردنەوە كهولییەكان بووە‪ ،‬ئەمە وای‬ ‫لە بردناشۆ كردووە كە بە درێژایی ژیانی‬ ‫تخونی ئەو خواردنەوە نەكەوێت‪ ،‬هەروەها‬ ‫كەسێكی رووەكی بووە و لە خواردنی گۆشتی‬ ‫سوور نزیك نەبۆتەوە‪ ،‬ئەمەش كاریگەری‬

‫هەبووە لەسەر تەندروستییەكی بەردەوام‬ ‫بە درێژایی تەمەنی‪ ،‬دایكی و دووكچەكەی‬ ‫ماڵەوەیان جێهشت و روویانكردە لەندەن‪،‬‬ ‫شۆ لە ساڵی ‪ 1878‬چ��ۆوە لە ن��دەن و‬ ‫گەیشتە كەسوكاری‪ ،‬بۆ ماوەی نزیكەی ‪30‬‬ ‫ساڵ نەگەڕایەوە ئیرلەندا‪.‬‬ ‫بێرناردشۆ تەمەنی گەنجییەتی بە‬ ‫ه��ەژاری و ن��ەداری بردە سەر‪ ،‬كاتێكیش‬ ‫دەوڵەمەند بووە پێویستی بەو خەاڵتە نەبوو‬ ‫كە هەندێك جار دەدرێتە ئەو كەسانەی‬ ‫شایەنی خەاڵتەكە نینە‪ .‬لەبەر ئەوەی ژیانی‬ ‫لەسەرەتادا بەرخودانێك بوو دژی هەژاری‪،‬‬ ‫بۆیە پرسی نەهێشتنی ه��ەژاری كردۆتە‬ ‫ئامانجی سەرەكی لە هەموو ئەو بابەتانەی‬ ‫دەینوسین‪ ،‬پێی وابوو هەژاری سەرچاوەی‬ ‫هەموو گوناه و تاوانەكانی دزین و هۆگربوون‬ ‫و الدانە‪ ،‬هەژاری واتای بێتوانایی و نەزانین‬ ‫و نەخۆشی و سەركوتكردن و دووڕووی‬ ‫دەگەێنێت‪ ،‬ئ��ەم��ان��ەش ب��ە شێوەیەكی‬ ‫ئاشكرا لە شانۆگەری (رائید باربارا) بەدەر‬ ‫دەكەون‪ ،‬كە بابەتەكانی هەژاری و سەرمایە‬ ‫و خەرجییەكانی كۆمەڵە خێرخوازییەكانی‬ ‫تێدا باس كردووە‪..‬‬ ‫كاتێك رۆیشتە ل��ەن��دەن‪ ،‬س��ەردان��ی‬ ‫م���ۆزەخ���ان���ەی ب��ەڕی��ت��ان��ی ك����رد بۆ‬ ‫خۆروشنبیركردن‪ ،‬ئ��ەم��ەش كاریگەری‬ ‫گ��ەورەی هەبوو لەسەر رەسانەیتی فیكر‬ ‫و سەربەخۆییەكەی‪ .‬رێرەوە ئەدەبییەكەی‬ ‫لە لەندەن بە نوسینی پێنج رۆمان دەست‬ ‫پێكرد‪ ،‬كە سەركەوتنێكی گەورەیان بە‬ ‫دەس��ت نەهێنا‪ ،‬ئەوانیش رۆمانەكانی‬ ‫(پێنەگەیشتوو‪ ،‬گرێكوێرەی نا عەقاڵنییەت‪،‬‬ ‫خۆشەویستی لە نێوان دوو هونەرمەند‪ ،‬كاری‬

‫رۆشــنــبــیری‬

‫‪July 2012 No 182‬‬

‫بەرهەمەكانی‪:‬‬ ‫ش���ۆ ب���ۆ م�����اوەی ‪46‬‬ ‫ساڵ ب��ەردەوام دەبێت لە‬ ‫ن��وس��ی ش��ان��ۆ‪ ،‬ژم���ارەی‬ ‫شانۆگەرییەكانی دەگاتە‬ ‫زیاتر لە ‪ 50‬شانۆگەری‪،‬‬ ‫ژم��ارەی��ەك��ی زۆر لە‬ ‫شا نۆ گە ر ییە كا نی‬ ‫ل����ە پ��ای��ت��ەخ��ت��ە‬ ‫گ�����ەورەك�����ان�����ی‬ ‫ئەوروپا و ئەمریكا‬ ‫نمایشكراون‪:‬‬ ‫‪ -‬ماڵی بێوەژنەكان‪:‬‬

‫‪www.lawanikurdistan.org‬‬

‫خەاڵتی نۆبڵ‪:‬‬ ‫بێرناردشۆ لە بەناوبانگترین‬ ‫كەسی رەتكەرەوەی خەاڵتی‬ ‫نۆبڵ ب���ووە‪ ،‬ل��ەو كاتەی‬ ‫پ��ێ��ش��ك��ەش��ی ك�����راوە و‬ ‫گوتوویەتی «ئەم خەاڵتە‬ ‫كۆتی رزگارییە دەدرێتە‬ ‫ئەو كەسەی كە بەراستی‬ ‫گ��ەی��ش��ت��ب��ێ��ت��ە ك��ەن��اری‬ ‫دڵنیایی و هیچ مەترسییەكی‬ ‫لەسەر نەمابێت»‪.‬‬

‫سەرچاوە ئینتەرنێت‬

‫ پێشکه‌وتن‬

‫كاشل بایرۆن‪ ،‬ئیشتراكی و نا ئیشتراكی)‪.‬‬ ‫ب��ەاڵم پ��اش ئەمانە وەك رەخنەگرێكی‬ ‫موسیقا لەیەكێك لە رۆژنامەكان ناوی‬ ‫دەرك���ەوت‪ ،‬پاشان خ��ۆی خزاندە كاری‬ ‫س��ی��اس��ی و چ��االك��ی��ی��ەك��ان��ی ل��ە ب���واری‬ ‫بزوتنەوەی ئیشتراكییەت دەست پێكرد‪،‬‬ ‫چۆوە ناو رێكخراوی (فابیە) (رێكخراوێكی‬ ‫ئینگلیزی ب��ووە‪ ،‬ئەندامەكانی هەوڵی‬ ‫باڵوكردنەوەی بنەماكانی ئیشتراكییەتیان‬ ‫بە ش��ێ��وازی ئاشتیانە دەدا)‪ .‬شۆ زۆر‬ ‫سەرسام بوو بە نوسەری نەرویجی بواری‬ ‫شانۆ هنریك ئیبسن (كە بە گەورەترین‬ ‫شانۆنوس لە هەموو سەدەكان دادەندرێت‪،‬‬ ‫پێشەنگ بووە لە بەكارهێنانی شانۆ لە‬ ‫چارەسەركردنی كێشە كۆمەاڵیەتییەكان)‪،‬‬ ‫بۆیە كاریگەری ئیبسن لەسەر شۆ زۆر بە‬ ‫روونی لەسەرەتای ژیانیدا دیار بووە‪.‬‬ ‫س��ەرب��اری جێهێشتنی قوتابخانە بە‬ ‫زوویی‪ ،‬بەاڵم بەردەوام بوو لە خوێندنەوە‬ ‫و فێربوونی زمانەكانی التینی و ئیغریقی‬ ‫و فەرەنسی‪ ،‬بەمەش وەك شكسپیر خۆی‬ ‫نواند‪ ،‬كە بە منداڵی قوتابخانەی جێهێشت‬ ‫بۆ ئ��ەوەی یارمەتی باوكی ب��دات‪ ،‬بەاڵم‬ ‫فێرنەبوون لە قوتابخانە نەبۆوە رێگر لە‬ ‫بەدەستهێنانی زانیاری و فێركردنی خود‪،‬‬ ‫ب��ەڕای بیرنادشۆ قوتابخانەكان تەنیا‬ ‫(بریتین لە بەندینخانە و شوێنی زیندانی)‪،‬‬ ‫شۆ كەسێكی داكۆكیكار بوو لە مافەكانی‬ ‫ئافرەت و بانگەشەی یەكسانی دەكرد‪.‬‬ ‫برنادشۆ وێ��ڕای ئیلحادی دینییەكەی‪،‬‬ ‫بەاڵم پێغەمبەر موحەممەد (درودی خوای‬ ‫لەسەر بێت) بە نمونەی بااڵی خۆی داناوە‪،‬‬ ‫ژیانی پێغەمبەریش بە ژیانێكی نمونەیی‬ ‫ن��اودەب��ات ك��ە ویستوویەتی ب��ە هەمان‬ ‫شێوە بژیت‪ ،‬سەرسامی بە پێغەمبەر زۆر‬ ‫بووە تا ئەو ڕادەی ویستوویەتی شانۆی‬ ‫(محمد) بنوسێت‪ ،‬لە بارەی پێغەمبەرەوە‬ ‫ب��ردن��اش��ۆ دەڵ��ێ��ت «پ��ی��اوان��ی ئاینی لە‬ ‫سەدەكانی ناوەڕاست لە ئەنجامی نەزانین‬ ‫و رەگەزپەرستی‪ ،‬وێنەی موحەممەدیان‬ ‫بە ناشیرینی پیشان داوە‪ ،‬وایانزایووە‬ ‫دوژمنی مەسیحییەت بووە‪ ،‬بەاڵم من لەو‬

‫پیاوە تێگەیشتووم‪ ،‬بینم كە كەسێكی‬ ‫خاوەن توانایەكی لە رادەبەدەرە‪ ،‬زانیشم‬ ‫كە دوژمنی مەسیحییەت نەبووە‪ ،‬بەڵكو‬ ‫پێویستە بە رزگاركەری مرۆڤایەتی ناوی‬ ‫لێبندرێت‪ ،‬ب��ەرای من گەر ئێستا مابایە‬ ‫و ك��اروب��اری دونیای بدرابایە دەس��ت‪،‬‬ ‫سەركەوتوو دەبوو لە چارەسەركردنی‬ ‫كێشەكانمان بەو باوەڕەی هەیبووە بە‬ ‫ئیسالم و بەختەوەریی كە مرۆڤایەتی‬ ‫دەی���خ���وازێ���ت»‪ .‬وێ����ڕای ئ��ەم��ان��ە‪،‬‬ ‫بێرناردشۆ سەرسامی خۆی بە زۆرێك‬ ‫لە شەریعەت و رێسا و بڕیارەكانی‬ ‫پێغەمبەر دەڕبریووە و پاڵپشتی‬ ‫كردووە‬

‫‬‫‬‫‬‫‪-‬‬

‫شانۆگەری چەك و مرۆڤ‬ ‫شانۆگەری جان ئۆف ئارك‬ ‫شانۆگەری مرۆڤ و سوپەرمان‬ ‫شانۆگەری خاتوونە جوانەكە‬ ‫‪ -‬كاندیدا‬

‫‪7‬‬

‫راپــۆرت‬

‫‪July 2012 No 182‬‬

‫ئافرەت لە نێو كۆمەڵگە و ڕێكخراودا‬ ‫كچێك‪« :‬ئەوەی كە ئافرەتی كوردی‬ ‫خنكاندووە ئەو كلتورە كۆنەی كۆمەڵگایە‬ ‫كە بەسەریدازاڵە»‬ ‫عومەر عەزیز‬

‫ پێشکه‌وتن‬

‫‪8‬‬

‫«دووساڵ كاری ڕێكخراوەیی و چوارساڵ‬ ‫كاری ڕاگەیاندنم كردووە و پەیامنێر بووم‪،‬‬ ‫بەاڵم لە بەر قسەی خەڵك لۆگۆكەم دانا و‬ ‫هاتمە ماڵەوەو هەتا ئێستاش هیچ ئیشێك‬ ‫ناكەم»‪ ،‬ئەمە گوتەی كچە ڕاگەیاندكار نەوا‬ ‫عەبدلكەریمی تەمەن (‪)26‬ساڵە‪.‬‬ ‫ن��ەوا یەكێكە ل��ەو كچانەی كە كاری‬ ‫ڕێكخراوەیی و كاری ڕاگەیاندنی كردووە‪،‬‬ ‫ب���ەاڵم ب��ەگ��وت��ەی خ��ۆی ل��ە ب��ەر قسەی‬ ‫كۆمەڵگا وازی هێناوە و نەیتوانیوە درێژە‬ ‫بەكارەكانی بدات‪.‬‬ ‫لەناو كۆمەڵگەی كوردی لە ڕابردوو لە‬ ‫ئێستاشدا بە شێوەك سەیری ئافرەت كراوە‪،‬‬ ‫كە نەك هەر نەتوانراوە گرنگی پێبدرێت‪،‬‬ ‫بەڵكو زۆر جار چاوی ڕەخنەو قسەی لە‬ ‫سەر بووە و ئ��ەوەی مایەی نیگەرانیشە‬ ‫وەك پێویست ئەو ج��ۆرە تەماشاكردنە‬ ‫كاڵ نەبۆتەوە‪ ،‬لە گەڵ ئەوەشدا چەندین‬ ‫ڕێكخراوی كۆمەڵگەی مەدەنی لە كۆمەڵگەی‬ ‫ك��وردی��دا بونیان هەیە‪ ،‬ئەمە س��ەرەڕای‬ ‫ئ��ەوەی كەنەیان توانیوە وەك پێویست‬ ‫كار بكەن‪ ،‬بۆ كاڵكردنەوەی ئەو ڕەخنانە‪،‬‬ ‫بەڵكو بەجۆرێك خۆشیان ڕوو بەڕوی ئەوە‬ ‫بوونەتەوە كە كەمترین ئافرەت سەردانیان‬ ‫دەك����ەن‪ ،‬ئ��ەم��ە ل��ە كاتێكدایە هەوڵی‬ ‫وشیاركردنەوەی تاكەكان لە الی زۆرێك‬ ‫لە ڕێكخراوەكاندا بەدی دەكرێت‪ ،‬كەچی‬ ‫لە نێو كۆمەڵگەدا ڕێگری كردن لە ئافرەت‬ ‫بۆ چونە ناو ڕێكخراوەكان بەردەوامە و‬ ‫س��ەردان��ك��ردن��ی��ان چ���اوی ڕەخ��ن��ەی��ان لە‬

‫س��ەرە‪ ،‬بۆ گەشتن بە‬ ‫هۆكاری ئ��ەم ڕێگرییە‬ ‫ل��ە چ���اوی ژم��ارەی��ەك‬ ‫لەوئافرەتانەوە درك بەم‬ ‫ڕاستیانە دەكەین‪.‬‬ ‫ك����ەوس����ەر خ��ال��ی��د‬ ‫خۆی بكات»‬ ‫یەكێكە ل��ەو كچانەی‬ ‫الی خۆیشیەوە كارگێرێكی یەكێتی‬ ‫كە لە زۆرێ��ك لە ڕێكخراوەكاندا وەك‬ ‫مامۆستای دروم��ان وان��ەی گوتووەتەوە‪ ،‬الوان��ی دیموكراتی كوردستانیش ئاماژە‬ ‫وەها ئاماژە بەم حاڵەتە دەكات كە بەزۆری بەوەكات كە بواری باش ڕەخساوە لە ناو‬ ‫خانەوادەكان ڕێگرن لە كچەكانیان كاتێك ڕێكخراوەكاندا‪ ،‬بەاڵم كۆمەڵگەی كوردەواری‬ ‫سەردانی سەنتەر و ڕێكخراوەكان دەكەن بۆ ڕێگرە لە هاتنە پێشەوەی ئافرەت بۆ ناو‬ ‫بەشداریكردن لە خولێكی فێربوون‪ ،‬ئیدی ڕێكخراوەكان‪.‬‬ ‫سیروان عەزیز كارگێری ناوەندی چاالكی‬ ‫چۆن ڕێگری لەوەناكەن كە وەك ئەندام لە‬ ‫كار و پڕۆژەكانیاندا بەشداربن و دەڵێت‪ »:‬و پێگەیاندنی الوانی هەڵەبجە لە لێدوانێكدا‬ ‫لە سەدا سەد خانەوادەكان ڕێگرن لە هاتنە ڕاگەیاند‪ »:‬ڕێكخراوەكان ئیشی باشیان‬ ‫پێشەوەی ئافرەتان بۆناو ڕێكخراوەكان و تا ك��ردووە بۆ ئ��ەوەی كچان بێنە پێشەوە‬ ‫ئێستاش كلتوری كۆن كاریگەری ماوە لە و ك��ارو چ��االك��ی ب��ك��ەن‪ ،‬ب��ەاڵم زۆرج��ار‬ ‫خۆیان نایەنە پێشەوە و هەندێك جاریش‬ ‫كۆمەڵگەدا»‬ ‫ژینۆ علی ئەویش خاتوونێكی ترە كە خانەوادەكان ڕێگرن لە هاتنە پێشەوەیان»‬ ‫بۆماوەی شەش مانگێكە لە سەنتەرێكی لە بەرامبەر چارەسەر و كاڵكردنەوەی ئەو‬ ‫چاالكیدا كار دەكات و پێی وایە ئەوەی كە جۆرە تەماشاكردنە ئەو كارگێرەی یەكێتی‬ ‫ئافرەتی كوردی خنكاندووە ئەو كلتورە كۆنەی الوان گوتی‪ »:‬پێویستە تاكەكانی ناو‬ ‫كۆمەڵگایە كە بە سەریەوە ماوە‪ ،‬لەبەر ئەوە كۆمەڵگە ئاستی بەر پرسیارێتی لە سەرووی‬ ‫ڕێگری كردن لە ئافرەتان لە خانەوادەیەكەوە هەموو شتێكە بنرخێنن و چیتر بەچاوێكی‬ ‫بۆ خانە وادەیەكی تر دەگۆدڕێت و لە گەڵ ترەوە سەیری ئافرەت نەكرێت كاتێك كە‬ ‫ئەوشدا ئاماژە بەوەشدەدات كە» لە چاو لەدەرەوە كار دەكەن‪ ،‬جا كاری ڕێكخراوەیی‬ ‫ج��اران��دا گۆڕانكارییەكی زۆری بە خۆوە بێت یان هەر كارێكی تر‪ ،‬چونكە دەبێت لە‬ ‫بینیوە و ئافرەت جێگایەكی زۆرباشی هەیە ئێستادا بەرەو پێشەوە بڕۆین و لە بەرامبەر‬ ‫و لە هەموو شوێنەكاندا دەتوانێت كاری گرفتە كانی كۆمەڵگەدا بەهێزتربین»‬

‫راپــۆرت‬

‫‪July 2012 No 182‬‬

‫الوان دراما كۆرییەكان لە توركییەكان بە گونجاوتر دەزانن‬ ‫ئا‪ /‬شاسوار قادر‬ ‫لەم دوو ساڵەی دوایدا درامای توركی و خەڵكێكی زۆر ل��ە كەناڵە عەرەبیەكان‬ ‫كۆری بەشێوەیەكی بەرفراوان لە رۆژهەاڵتی سەیریان دەكرد‪ ،‬هەر ئەمەش وای كرد ك‬ ‫ناوەراست بینەرێكی یەكجار زۆری پەیدا كرد‪ ،‬چەند كەناڵێكی ناوخۆی كوردی ئەم چەند‬ ‫بەتایبەتی لەواڵتە عەرەبیەكاندا‪ ،‬گرنگیەكی زنجیرە درامایانە وەربگێرنە سەر زمانی‬ ‫زۆری پێدروا زۆربەی زنجیرە دراما توركی و كوردی و بینەر بە وەرگێردراوی سەیریان‬ ‫كۆریەكانی ئەم سەردەمەیان وەرگێراوە سەر بكات‪ ،‬پێمان باش بوو دەربارەی رای بینەران‬ ‫زمانی عەرەبی ئەمەش بووە هۆی ئەوەی لەسەر دراماكان ئەو پرسیارانە لە كۆمەڵێك‬ ‫كە بینەرێكی زۆری هەبێت و خەڵكێكی الو بكەین‪.‬‬ ‫ت��اچ��ەن��د ئ��ەم زن��ج��ی��ران��ە ب��ەس��ودن بۆ‬ ‫زۆر سەیری بكات‪ ،‬كوردستانی خۆمانیش‬ ‫لەم هێرشەی درامای بێگانە بێبەش نەبوو‪ ،‬كۆمەڵگاكەمان و یاخود تاچەند لەگەڵ داب و‬

‫نەریتی كۆمەڵگای كوردی دەگونجێت لەهەموو‬ ‫ڕوویەكەوە‪ ،‬تاچەند الیەنی پۆزەتیڤی بەسەر‬ ‫كۆمەڵگای كوردی زیاترە لەالیەنی نێگەتیڤ‬ ‫و بە پێچەوانەوەشەوە‪.‬‬ ‫سەرەتا دڵشاد عەلی وەكو بینەرێكی ئەو‬ ‫دراما توركی و كۆریانەی كە وەرگێڕدراونەتە‬ ‫سەر زمانی كوردی و لەكەناڵەكانی ناوەخۆ‬ ‫پیشان دەدرێ��ت وت��ی‪ :‬من ئ��ەم دیاردەیە‬ ‫دەگ��ەرێ��ن��م��ەوە ب��ۆ دووه��ۆك��اری سەرەكی‬ ‫كەوادەكات بینەری دراما بیانیەكان زۆربێت‪،‬‬

‫‪www.lawanikurdistan.org‬‬ ‫ پێشکه‌وتن‬

‫‪9‬‬

‫رۆشــنــبــیری‬

‫‪July 2012 No 182‬‬

‫ پێشکه‌وتن‬

‫‪10‬‬

‫یەكەمیان نەبوونی درام��ای نوێی كوردی‪،‬‬ ‫لەراستیدا ئێستا لەكوردستان درامای كوردی‬ ‫بزربووە و دەوری نەمایە‪ ،‬ئێمەی الویش‬ ‫ناچارین تەماشای درام��ا دۆبالژكراوەكان‬ ‫ب��ك��ەی��ن‪ ،‬ب��ەت��ای��ب��ەت��ی ئ���ەوان���ەی ئێستا‬ ‫پەخشدەكرێن‪ ،‬من زۆر پەرۆشم بۆبینینی‪،‬‬ ‫هەرچەندە قوتابی پۆلی شەشەمی زانستیم‬ ‫دەبێت هەموكاتەكان بخوێنم‪ ،‬بەاڵم من پێش‬ ‫ئ��ەوەی دەرگ��ای قوتابخانەكان بكرێتەوە‬ ‫تەماشام دەكرد‪ ،‬بەاڵم وەكو ئەوەی بڵێم خوم‬ ‫پێوە گرتووە ناتوانم هەتاوەكو كۆتای دراماكە‬ ‫تەماشای نەكەم‪ ،‬لەالیەك من زۆربوونی‬ ‫رێژەی بینەری ئەم درامایانە دەگەرێنمەوە‬ ‫بۆئەوەی كە توركیا لەكلتوری كۆمەڵگای‬ ‫ئێمە نزیكە‪،‬بەتایبەتی دیاردە كۆمەاڵیەتیەكان‬ ‫كەزۆر نزیكە لەكۆمەڵگای ئێمە و رۆژانەتووشی‬ ‫كۆمەڵگاكەمان دەبێتەوە‪،‬بەاڵم لەهەمان كاتدا‬ ‫هەندێك دیمەنی ناشیرین پیشان دەدرێن‬ ‫كەنەشیاو بۆ تیڤیەكانی خۆمان‪ ،‬واباشە ئەم‬ ‫دیمەنانە پیشان نەدرێن‪،‬چونكە كۆمەڵگای‬ ‫ئێمە پابەندە بەئاینەوە بێگومان بۆ گەلی‬ ‫كوردی موسڵمانیش ئەم دیمەنانە ناشیرینە‬ ‫كە لەتیڤیەكان پەخش بكرێت‪ ،‬داواك��ارم‬ ‫كەئەو كەسانەی ئەم كارە دەكەن بەخۆیاندا‬ ‫بچنەوە لەهەمان كاتیشدا داوادەكەم درامای‬ ‫دۆب�لاژك��راوی توركی بەماناو بەسوود بۆ‬ ‫كۆمەڵگاكەمان دۆبالژبكەن‪ ،‬بەاڵم ئێستا ئەو‬ ‫درام��ا كۆریانە زۆر ب��ەس��ودن و پەندو‬ ‫ئەزموونی باشیان لێ بەدی دەكرێت‪ ،‬هیوادارم‬ ‫لەو جۆرە درامایانەش زیاتر پەخشبكرێن‪،‬‬ ‫چونكە ئەگەر وابوو دەبێت هۆی زیاد بوونی‬ ‫رێژەی بینەری ئەم تەلەفیزۆنە‪ ،‬كەمەند عەلی‬ ‫وەك گەنجێك پێی وایە «دیارە كۆمەڵگای‬ ‫ئێمە وابەستەیە بە هەندێ فەرهەنگی خۆیەوە‬ ‫و ئەمەش خاسیەتێكی باب و باپیرانمانەو‬ ‫ل��ەس��ەری رۆیشتوین و دەت��وان��ی��ن بڵێین‬ ‫شانازیشیان پێوە دەكەین‪ ،‬بەتایبەتیش لە‬ ‫رووی رەوشت بەرزییەوە كە كلتورێكی بەرزی‬ ‫جوانی مرۆڤی كوردە و هەر لەبۆنەو پرسێكدا‬ ‫بەشانازی خۆی دەخزێنێتە ناو باسەكانەوە‪،‬‬ ‫بەاڵم بەداخەوە زۆرێك لە میدیاكانی خۆمان‬ ‫رەچاوی پاراستنی ئەو كلتورەی خۆمانیان‬

‫نەكردووە و بەبێ گۆێ دان بە كاریگەری‬ ‫سلبیەكان‪،‬كار لەسەر بەرنامەكانیان دەكەن‪،‬‬ ‫بەتایبەتیش كەناڵەكانی تەلەفزیۆن‪،‬كەبەم‬ ‫دواییە وەك بڵێی دەسكەوتێكیان بەدەست‬ ‫ه��ێ��ن��اوە‪ ،‬پێشبركێ دەك����ەن ل��ە زووت���ر‬ ‫باڵوكردنەوەیان و بەبەردەوامی پروپاگندەو‬ ‫رێكالمی بۆ دەك��ەن‪ ،‬مەبەستیشمان ئەو‬ ‫زنجیرە دۆبالژكراوانەی توركیانەیە كە لەروی‬ ‫رەچاوكردنی داب و نەریتی كۆمەاڵیەتی‬ ‫تەواو پێچەوانەی درما كۆریەكانن‪ ،‬كەهەندێ‬ ‫لەكەناڵەكان روویان تێكردووە‪ ،‬بەداخەوە ئەو‬ ‫دیمەنانەی كە لەنێو ئەو زنجیرانەدا پەخش‬ ‫دەكرێن‪ ،‬بەهیچ شێوەیەك لەگەڵ داب و‬ ‫نەریت و رەوشتی میللەتی ئێمە ناگونجێت‪،‬‬ ‫ناوە ناوە گرتەی سەرەنج نمایش دەكرێت‪،‬‬ ‫بێگومان ئەمە دروست نییە‪ ،‬چونكە لەماڵ‬ ‫گەورەو بچوك و خوشك و براو دایك و باوك‬ ‫سەیری دەكەن و ئەمەش مەترسی دەبێت‪.‬‬ ‫ه��ۆگ��ر سلێمان ك��ە خ��اوەن��ی س��ۆپ��ەر‬ ‫ماركێت بوو دەڵێ سەیری چەندین درامای‬ ‫دۆبالژكراوی كوردی دەكات و هەموو رۆژێك‬ ‫چ��اوەروان��ی دەك��ات وتی ‪ :‬من بەر لەوەی‬ ‫باسی ئەم زنجیرە توركی و كۆریانە بكەم‪،‬‬ ‫كە وەردەگێردرێنە سەر زمانی كوردی دەبێ‬ ‫باسی ئەو ستافە بكەین كە كاری دۆبالژی‬ ‫بۆ دەك��ەن و بەرێوەبەرانی ئ��ەم بەرهەم‬ ‫بەر پرسیارن لەبوونی هەر شتێك‪ ،‬چونكە‬ ‫ئەمانەبەر لەوەی بیر لەوە بكەنەوە كە كاری‬ ‫دۆبالژەكە بكەن‪ ،‬پێویستە دیراسە لەسەر‬ ‫ئە درامایە بكەن كەوەری دەگێرن كە تاچ‬ ‫راددەیەك لەگەڵ كۆمەڵگای ئێمە دەگونجێت‬ ‫لەهەموو روویەكەو بەتایبەتی لەرووی جل و‬ ‫بەرگ و هەندێ دیمەنی سێكسی وروژێنەر‬ ‫كە نابێت نمایش بكرێت وە رەنگە زۆر شتی‬ ‫تریش كە بۆ كۆمەڵگەكەی ئێمە نەگونجێت‪،‬‬ ‫گەر باسی دراما كۆریەكان بكەین بەراستی‬ ‫درامای سەركەوتوون و زۆر لەگەڵ كەلتوری‬ ‫ئێمە دەگونجێن‪ ،‬بینەریش مافی خۆیەتی كە‬ ‫ئەگەر بێت ئەو درامایەی بەتایبەتی دۆبالژەی‬ ‫سەیری دەكات بەدڵی نەبێت مەبەستم ئەوەی‬ ‫كە لەگەڵ دابو نەریتیان نە گونجێت رەخنەی‬ ‫لێبگرێت و والەو تەلەفزیۆنە بكات كە ئەم‬

‫درامایە رابگرێت‪ ،‬هەرچەندە دۆبالژكردن‬ ‫لەناو میللەتی ئێمەدا هونەرێكی تازەیەو هیچ‬ ‫سانسۆرێكی لەسەر نییە بۆ یە دەتوانین‬ ‫بڵێین تەلەفزیۆنە ناوخۆیەكانی ئێمەش ئەم‬ ‫هەلەیان قۆستەوەو كەوتنەسەر ئەوەی كە‬ ‫چەند زنجیرە درامایەك بەتایبەتی توركی و‬ ‫كۆری وەربگێرنە سەر زمانی كوردی بینەر‬ ‫بۆ خۆی پەیدا بكات‪ ،‬وەمن وەكو بینەرێكی‬ ‫ئەم زنجیرە توركیانە بەتایبەتی داواكاریم‬ ‫ئەوەیە كە پێویستە الیەنی بەرهەم هێنانی‬ ‫دۆبالژ رەچاوی ئەوە بكەن كە تاچ راددەیەك‬ ‫ئەم دیمەنانەی كەنیشانی دەدەن بەكەڵكی‬ ‫ئەوە دێن بە شێوەیەكی خێزانی سەیری‬ ‫بكەیت‪ ،‬دیمەنی وای تێدا یە كەبۆ كۆمەڵگای‬ ‫ئێمە هەرگیز ناگونجێت‪ ،‬بۆ یە داواكارم لێیان‬ ‫بەرلەوەی بیر لەشتی تر بكەنەوە پێویستە‬ ‫الیەنی دۆبالژكەر بیر لەوەبكاتەوە كە تاچ‬ ‫رادەی��ەك ئەو بەرهەمەی دۆبالجی دەكەن‬ ‫لەگەڵ كۆمەڵگای كوردی دەگونجێت و تا‬ ‫چەند سوود بەكۆمەڵگاكەمان دەگەیەنێت‬ ‫و تاچەند ل��ەگ��ەڵ ع���ادەت و تەقالیدمان‬ ‫دەگونجێت‪ ،‬نەك بچن ئەو زنجیرانە دۆبالژ‬ ‫بكەن كە لەهەموو كەناڵە جیهانیەكان نمایش‬ ‫دەكرێن و ئەو كەنالە ناو خۆ ییانەش بۆ‬ ‫ئەوەی بازار بۆ خۆیان پەیدا بكەن و بچن‬ ‫راست و چەپ هەموو زنجیرەیەك دۆبالژ بكەن‬ ‫و بینەری كورد ناچار بكەن كە سەیری بكات‪،‬‬ ‫چونكە بینەری كورد ناعیالجە‪ ،‬درامای كورد‬ ‫یەكجار كەمە بۆیە بینەر ناعیالج دەبێت‬ ‫بچێت سەیری ئەم زنجیرە دۆبالژكراوانە‬ ‫بكات‪.‬‬ ‫ل��ەم ب��اری��ەوە كۆمەڵناس رەشید محمد‬ ‫پێی وایە «كاركردن بۆ بەرهەمە هونەریە‬ ‫بیانیەكان دەبێت لەسەر بنەمای داب و نەریت‬ ‫و كەلتوری ئەو واڵت و شوێنە بێت كەلێی‬ ‫دۆب�لاج دەك��رێ��ت‪ ،‬چونكە كاتێك سەیری‬ ‫دەكەین زۆر لەو فیلمانەی كە پەخشدەكرێنەوە‬ ‫بۆ كۆمەڵگا ئێمە گونجاونین‪ ،‬واتا لە ناو‬ ‫دڵی كەلتورێكی بێگانە بەرهەم هاتوون كە‬ ‫بۆ ئ��ەوان زۆر ئاساییە گرتەی وروژێنەر و‬ ‫سەرنجراكێشی تێدابێ‪ ،‬كە بەالی ئێمەوە‬ ‫بۆ ناو دانیشتنی خێزان شیاو و گونجاو‬

‫رۆشــنــبــیری‬

‫‪July 2012 No 182‬‬

‫بەراستی هیچ شتێك وەك��و تەلەفزیۆن‬ ‫ناتوانێ كاریگەری لەسەر هەست و نەستی‬ ‫بینەر دورستبكات‪ ،‬ئێستاش ئەگەرچی‬ ‫ئەنتەرنێـت و الپ��ت��ۆپ و فەیسبووك‬ ‫پەیدابوونە‪ ،‬بەاڵم ئەوانە نەیان توانیوە ئەو‬ ‫سیحرە سەرنج راكێشەی كە تەلەفزیۆن‬ ‫هەیەتی داگیری بكات‪ ،‬بەتایبەتیش دەبێت‬ ‫ئ��ەوە بزانین ك��ە م��ن��دااڵن بەشێوەیەكی‬

‫‪www.lawanikurdistan.org‬‬

‫پەخشدەكەن‪ ،‬ئەگەر تەماشا بكەین زۆر جار‬ ‫دەبینین چ منداڵ و چ گەورەكان دوای ئەوەی‬ ‫ئەو فیلمانەی لەخۆیانیان دەكەنە مەراق‪،‬‬ ‫پاش تەواو بوونی فیلمەكان خۆیان تەقلیدی‬ ‫ئەكتەرەكان دەكەنەوە و هەندێك جاریش ئەو‬ ‫رەفتارانە رودا و الدانی كۆمەاڵیەتی ترسناكی‬ ‫لێدەكەوێـتەوە‪ ،‬بەاڵم دیسان دەگەڕێمەوە سەر‬ ‫ئەوەی كە ناكرێت ئەو فیلمانە بەبێ سانسۆر‬

‫دروستكردنی داهاتویەكی گەش بۆ مندااڵن و‬ ‫داهاتوی نەوەكانمان‪ ،‬داواكارم دەسبەرداری‬ ‫ئ��ەو ج��ۆرە درامایانەبین و چیتر ب��ەدوای‬ ‫كەلتوری بێگانە نەكەوین و ئەو جارەیان‬ ‫نۆرەی كەلتور و داب و نەریتی خۆمان بین‪،‬‬ ‫كەپڕە لە پەند و وان��ە و وێنای ج��وان كە‬ ‫هەموومان بەبێ جیاوازی شانازیان پێوە‬ ‫دەكەین و بە گرنگیان دەزانین‪.‬‬

‫ پێشکه‌وتن‬

‫نییە‪ ،‬بەاڵم ئێستا كە ماوەیەكە زۆر گەرم زۆر سەرنج راكێش و مەستانە عاشقی‬ ‫و گرانە فیلمی كۆری و دراماكانیا دۆبالج تەلەفزیۆنن‪ ،‬بەو پێیەی بەردەوام لەرێگای‬ ‫دەكەن‪ ،‬ئەوانە تارادەیەكی باشتر دەتوانن نیشاندانەوە سەرنجیان رادەكێشێ‪.‬‬ ‫بۆیە من پێم وایە دەبێت كە كەناڵەكانیش‬ ‫بۆ كۆمەڵگای ئێمە سودیان هەبێ‪ ،‬چونكە‬ ‫چ لە رووی جل و بەرگەوە چ لەری رێزی وەكو خۆیان بە ئەركی خۆیان نەزانن رەچاوی‬ ‫گەورە و بچوكەوە‪ ،‬چ لەسەر ئاستی گفتوگۆ داب و نەریتی كۆمەڵی كوردی بكەن‪ ،‬پێویستە‬ ‫و سینارۆییەكان شتی گونجاون و مرۆڤ الیەنی پەیوەندی دار لەرێگای چاودێریكردنەوە‬ ‫دەتوانی سودیان لێ وەرگرێ‪.‬‬ ‫بەوردی بزانێت ئەو كەنااڵنە چ بەرنامە و فیلمێك‬

‫پەخشبكرێن‪ ،‬پاشان دەپرسم بۆچی ئێستا‬ ‫ئەكتەرە كوردەكان فیلم لەسەر روداوەكانی‬ ‫كۆمەڵگای خۆمان بەرهەم ناهێنن‪ ،‬كە ئێستا‬ ‫سەدان كەرستە هەیە بۆ بەرهەم هێنانی ئەو‬ ‫فیلمانە‪ ،‬یان دیارە دۆبالجەكە كەم مەسرفترە‬ ‫بۆیە ئەوان زیاتر كاری بۆدەكەن‪ ،‬بۆ ئەوەی‬ ‫كۆمەڵگاكەمان لەو جۆرە رەفتارە الدەر و‬ ‫تاوان و سەركێشی بپارێزین‪ ،‬یان لە پێناو‬

‫‪11‬‬

‫وتــار‬

‫‪July 2012 No 182‬‬

‫چەند شتێك لەبارەی هەرزەكارەوە‬ ‫دلێر بەدیع‬

‫ پێشکه‌وتن‬

‫‪12‬‬

‫وشەی هەرزەکاری لە بنچینەدا وشەیەکی کۆنە‬ ‫و لە ڕووی زمانەوانیدا گەلێک واتا دەبەخشێت‪،‬‬ ‫ئەوانیش وابەستەن بە تایبەتمەندیەکانی تاکەوە‬ ‫وەک��و «درۆ‪ ،‬بێئاگایی‪ ،‬پەلەکردن‪ ،‬خێرایی لە‬ ‫بەگژداچووندا‪ ،‬گێلی‪ ،‬نەزانی‪ ،‬شەڕەنگێزی»‪ .‬بەاڵم‬ ‫هەرزەکاری‪ ‬لە دەروونزانیدا بە واتای نزیکبونەوەی‬ ‫تاک دێت لە پێگەیشتنی جەستەیی و ژی��ری و‬ ‫دەروونییو کۆمەاڵیەتی‪.‬‬

‫بۆ وەگەرخستنیان‪ .‬بەاڵم مەبەست لە هەرزەکاری‬ ‫ئاماژەیەکە بۆ پێگەیشتنێکی پلەبەندی لە ڕووی‬ ‫جەستەیی و ژیری و دەروونیی و کۆمەاڵیەتی‪.‬‬ ‫هەربۆیە باڵقبون تەنها یەک الیەنی هەرزەکارییە‪،‬‬ ‫ئەویش الیەنی جەستەیی و فیسیۆلۆژیەکەیە‪ ،‬ئەوەی‬ ‫تەنها لەڕووی کاتەوە پێش هەرزەکاری دەکەوێت‪.‬‬ ‫کەواتە باڵقبون یەکێکە لە ئاماژە سەرەتاییەکانی‬ ‫چوونە ناو قۆناغی هەرزەکارییەوە‪.‬‬

‫ماوەی هەرزەکاری‬ ‫هەتا ئێستا ڕێکەوتنێکی گشتی نییە لەسەر‬ ‫ماوە و کاتی دەستپێکردنی قۆناغی هەرزەکاری‪،‬‬ ‫بەشێوەکی گشتی ئەم ماوەیە درێژ دەبێتەوە لە‬ ‫‪ 12‬بۆ ‪ 20‬ساڵی‪ ،‬چوونە ناو قۆناغی هەرزەکاری‬ ‫بە پێی ڕەگەز دەگۆڕێت‪ ،‬کچان زووتر پێدەنێنە‬ ‫ناو ئەم قۆناغەوە بە بەراورد بە کوڕان‪ ،‬هەروەک‬ ‫چۆن کچان لە الیەنی سۆزداریەوە زووتر پێدەگەن‬ ‫وەک لە کوڕان‪ .‬توێژەران لەسەر ماوەی دەستپێک‬ ‫و کۆتاییەکانی تەمەنی هەرزەکاری کۆک نین‪ ،‬بەاڵم‬ ‫لەسەر ئەوە کۆکن‪ ،‬که دەستپێکی هەرزەکاری‬ ‫هاوکاتە لەگەڵ تەمەنی باڵقبوندا‪ ،‬دیاریکردنی ئەم‬ ‫تەمەنەش بە ‪ 12‬ساڵی دەستپێدەکات‪ ،‬کە ئەمەش‬ ‫بۆخۆی گریمانەییە‪ ،‬هەروەک چۆن ئاماژەمان پێکرد‬ ‫جیاوازی و دووری هەیە لە نێوان تەمەنی باڵقبونی‬ ‫کوڕان و کچاندا‪ ،‬بەهەمان شێوەش جیاوازی هەیە‬ ‫لە نێوان شارستانیەتێک و یەکێکی که دا‪ ،‬پێگەی‬ ‫جوگرافی شوێنێک و شوێنێکی تر‪ ،‬لەگەڵ کاریگەری‬ ‫جۆری خواردن‪ .‬هەموو ئەو ڕاستیانه دەبنە هۆی‬ ‫ڕوودانی باڵقبون لەکاتێکی زوودا‪.‬‬

‫نیشانەکانی باڵقبون‬ ‫دوو جۆر نیشانە هەن لە باڵقبوندا کەپێیان‬ ‫دەوترێت نیشانە یەکەمیەکان و نیشانە دوەمیەکان‪،‬‬ ‫نیشانە یەکەمیەکان بریتین لە‪-:‬‬ ‫پێگەیشتنو گەورەبونی ئەندامی سێکسی‪.‬‬ ‫دەسپێکردنی سوڕی مانگانە الی کچان‪.‬‬ ‫خەوبینینی سێکسی الی کوڕان‬ ‫نیشانە سێکسیە دووەمییەکان‬ ‫گڕبونی دەنگ‬ ‫دەرکەوتنی موو لەهەندێک جێگاو ئەندامی‬ ‫جەستەدا‬ ‫گەورەبونی سنگ الی کچان‬

‫جیاوازی نێوان باڵقبون و هەرزەکاری‬ ‫لە نێوان ه��ەرزەک��اری و باڵقبوندا جیاوازی‬ ‫هەیە‪ :‬مەبەست لە باڵقبون گۆڕانکارییە جەستەیی‬ ‫و فیسۆلۆژییەکانە؛ وەکو پێگەشتن و تەواوبون‬ ‫لە ئەرکە سێکسیەکان الی ه��ەرزەک��ار‪ ،‬یاخود‬ ‫گەشەکردنی گالندە سێکسیەکان و توانای تاک‬

‫زیادبونی دەرهاوێشتە هۆڕمۆنیەکان‬ ‫زیادبونی چاالکی توخمە گالنده کانی (ڕژێنە‬ ‫سێکسیەکان و هەندێک رژێنی دیکه)‪.‬‬ ‫زیادبونی چاالکی گالندی دەرەقی و( زیادبونی‬ ‫چاالکی جەستەیی)‪.‬‬ ‫زیادبونی چاالکی گالندە سێکسیەکان‬ ‫هۆڕمۆنی ئاندرۆجین و (گەشەکردنی ماسولکەو‬ ‫ئێسک)‬ ‫هۆڕمۆنی ئێسترۆجین (شێوەی ئێسک و چینە‬ ‫چەورییەکان)‪.‬‬ ‫قۆناغەکانی هەرزەکاری‬ ‫م���اوە و ک��ات��ی ه��ەرزەک��اری��ی دەگ��ۆڕێ��ت لە‬ ‫کۆمەڵگەیەکەوە بۆ یەکێکیتر‪ ،‬لەهەندێ کۆمەڵگەدا‬

‫ماوەی هەرزەکاریی کورت خایەنە و لەهەندێکی‬ ‫تریاندا درێژخایەنە‪ ،‬هەر لەبەر ئەمەیە زاناکان‬ ‫هەستاون بەپۆڵێنکردنی هەرزەکاری بەسەر سێ‬ ‫قۆناغدا کە ئەمانەن‪:‬‬ ‫‪ -1‬قۆناغه سەرەتاکانی هەرزەکاریی ‪ 11‬بۆ ‪14‬‬ ‫ساڵی‪ ،‬ئەوەش بە گۆڕانکاریە بایلۆژیە زۆر خێراکان‬ ‫دەناسرێتەوە‪.‬‬ ‫‪ -2‬قۆناغی ناوەڕاستی هەرزەکاری ‪ 14‬بۆ ‪18‬‬ ‫ساڵی‪ ،‬ئەو قۆناغەیە کە گۆڕانکاریە بایلۆژیەکانی‬ ‫تێدا تەواو دەبێت‪.‬‬ ‫‪ -3‬قۆناغی کۆتاییەکانی هەرزەکاری ‪ 18‬بۆ‬ ‫‪ 21‬ساڵی‪ ،‬لەم قۆناغەدا گەنج ( واته کوڕان و‬ ‫کچان) وەکو مرۆڤێکی پێگەیشتوو دەردەکەون لە‬ ‫ڕوخسارو مامەڵە کردنیدا لەم پۆلێنکردنەدا بۆمان‬ ‫ڕووندەبێتەوە‪ ،‬کە قۆناغی هەرزەکاری زیاتر لە ‪10‬‬ ‫ساڵ درێژە دەکێشێت لە ژیانی تاکدا کە ‪21 – 11‬‬ ‫ساڵییە‪ .‬گرفت و کێشەی هەرزەکاری لە تاکێکەوە‬ ‫بۆ تاکێکی تر‪ ،‬لە ژینگەیەکی جوگرافیەوە بۆ یە‬ ‫کێکی دیکە و لە بنەماڵیەکەوە بۆ بنەماڵەیەکی‬ ‫دیکه دەگۆرێت‪ ،‬هەروەها بە پێی چەشن و شێوەی‬ ‫ژی��ار و شارستانێتیەکانیش دەگ��ۆرێ��ت‪ ،‬ئەگەر‬ ‫سەیری کۆمەڵگە بەرایی و سەرەتاییەکان بکەین‪،‬‬ ‫قۆناغی هەرزەکاری الی تاکەکانی زۆر جیاوازترە‬ ‫لە کۆمەڵگەی شارستانی‪ ،‬هەروەها ئەم جیاوازیەش‬ ‫جارێکیتر دەبینرێتەوە لە کۆمەڵگە سیڤیلیەکاندا‪ ،‬لە‬ ‫کۆمەڵگە گوند نشینەکاندا جیاوازه‪ ،‬بێگومان ئەو‬ ‫گرفتانەی دێنە پێش هەرزەکاری لە کۆمەڵگەیەکی‬ ‫داخ���راو و پڕ لە کۆتو بەندو ڕێگر ل��ەب��ەردەم‬ ‫چاالکیەکانی تاکدا زۆر جیاوازە‪ ،‬لەگرفتی ئەو‬ ‫هەرزەکارەی کە لە کۆمەڵگەیەکی ئازادو کراوەدا‬ ‫ژی��ان بەسەر دەب��ات و ڕێگەی ک��ارو چاالکی و‬ ‫تێرکردنی پێداویستی و پاڵنەرە جۆراو جۆرەکانی‬ ‫بۆ دابینکراوە‪.‬‬ ‫قۆناغی هەرزەکاری قۆناغێکی سەربەخۆ نییە‪،‬‬ ‫بەڵکو ئەم قۆناغە دەکەوێتە ژێر کاریگەری شارەزایی‬ ‫قۆناغەکانی پێشتر‪ ،‬ئەوەی منداڵ پێیدا تێپەڕیوە‪.‬‬

‫وتــار‬

‫‪July 2012 No 182‬‬

‫هەرزەکار بەردەوام‬ ‫حەزی لە بەدەستهێنانی‬ ‫ئارەزووە تایبەتیەکانی‬ ‫خۆیەتی‪ ،‬بەبێگوێدان‬ ‫و لەبەرچاوگرتنی‬ ‫بەرژەوەندی گشتی‪ ،‬بۆیە‬ ‫زۆر ئاساییە‪ ،‬هەندێ لە‬ ‫ڕەفتارەکانی ببنە مایەی‬ ‫بێزارکردنی خەڵکی وەکو‬ ‫قیژەقیژو هاوارکردن‪،‬‬ ‫جنێودان‪ ،‬دزیکردن‬

‫ملمالنێی ناوەکی‬ ‫هەرزەکار بەدەست کۆمەڵێک ملمالنێی ناوەکییەوە‬ ‫دەناڵێنێت‪ ،‬لەوانە ملمالنێ لەنێوان سەربەخۆیی لە‬ ‫خێزان و پشت بەستن بەخودوملمالنێ لە نێوان‬ ‫پاشکۆی منداڵێتی و داواکاری گەورەکان وملمالنێ‬ ‫لە نێوان ئومێد و هیوا زۆرەکانی هەرزەکاروکەمی‬ ‫لە ڕاستەقینەدا‪ ،‬ملمالنێ لەنێوان ڕەمەکە ناوەکیی‬ ‫واته(غرائز الداخلیە) و نەریتە کۆمەاڵیەتییەکاندا‪،‬‬ ‫ملمالنێ لە نێوان ئایین وەکو پڕانسیپێ‪ ،‬ئەوەی‬ ‫فێری بووە لە بچوکیداو‪ ،‬فەلسەفەی تایبەتی خۆی‬ ‫بۆ ژیان‪ ،‬ملمالنێی ڕۆشنبیری‪ ،‬لە نێوان نەوەی‬ ‫هەرزەکار و نەوەی ڕابردوودا‪.‬‬ ‫نامۆبوون و یاخی بوون‬ ‫هەرزەکار هەندێک جار گومانی ئەوە دەکات‪ ،‬کە‬ ‫هیچ کام لە دایک و باوکی لێی تێناگەن‪ ،‬بۆیە هەوڵ‬ ‫دەدات بۆ بەرپەرچدانەوەی هەڵوێست و داواکاری و‬ ‫حەزەکانی دایک و باوکی‪ ،‬ئەمەش وەکو میکانیزمێک‬ ‫بۆ جەختکردنەوە لەسەر خۆناساندن‪ ،‬تاکێتی خۆی‬ ‫بەکاردەهێنێت‪ ،‬کە ئەمەش بەبەرەنگاربونەوەی‬ ‫دەسەاڵتی کەس وکار کۆتایی دێت‪ ،‬لەبەر ئەوەی‬ ‫هەرزەکار وادەبینێت هەر دەسەاڵتێکی سەروتر‬ ‫یاخود ه��ەر ڕێنماییەک لەسەروخۆیەوە بێت‪،‬‬

‫رەفتاری بێزارو قێزەون‬ ‫هەرزەکار ب��ەردەوام حەزی لە بەدەستهێنانی‬ ‫ئ��ارەزووە تایبەتیەکانی خۆیەتی‪ ،‬بەبێگوێدان و‬ ‫لەبەرچاوگرتنی ب��ەرژەوەن��دی گشتی‪ ،‬بۆیە زۆر‬ ‫ئاساییە‪ ،‬هەندێ لە ڕەفتارەکانی ببنە مایەی‬ ‫بێزارکردنی خەڵکی وەکو قیژەقیژو هاوارکردن‪،‬‬ ‫جنێودان‪ ،‬دزی��ک��ردن‪ ،‬هێرشکردنە سەرمندااڵن‪،‬‬ ‫کێبڕکێکردن ل��ەگ��ەڵ گ��ەورەک��ان��داو تێکدان و‬ ‫خراپکردنی سامان و موڵکی خەڵکی وخۆخەریکردن‬ ‫بەهەندێک کاری پڕوپوچەوە و خۆئااڵندن بەکێشەو‬ ‫و گرفتەوە و گوێنەدان بە مۆڵەت وەرگرتن لە کاتی‬ ‫هەرپێداویستیەکدا بێت و گرنگی نەدان بە هەستو‬ ‫سۆزی ئەوانیتر‪.‬‬ ‫دەمارگیری و توڕەبوون‬ ‫زۆرج����ار ه��ەرزەک��ار دەی��ەوێ��ت داواک����اری و‬ ‫پێداویستیەکانی لە ڕێگەی هێزو توندوتیژی زۆرو‬ ‫دەمارگیریەوە بەدەست بهێنێت‪ ،‬کە ئەمەش دەبێتە‬ ‫هۆی بێزارکردنی چواردەوری‪ ،‬زۆربەی لێکۆڵینەوە‬ ‫زانستییەکان ئاماژە بەوە دەدەن‪ ،‬کە پەیوەندیەکی‬ ‫بەهێز لەنێوان هۆرمۆنە سێکسیەکان و کارلێکە‬ ‫ویژدانیەکان الی هەرزەکار هەیه‪ ،‬بەواتایەکی دی‪،‬‬ ‫هەتا ئاستی هۆرمۆنەکان بەرز بێت‪ ،‬دەبێتە هۆی‬ ‫کارلێکی ویژدانیی جۆراوجۆری وەکو توڕەبون و‬ ‫دەمارگیری الی کوڕان‪ ،‬خەمۆکیش الی کچان‪.‬‬

‫‪www.lawanikurdistan.org‬‬

‫جیاواز‪.‬‬ ‫دەرکەوتووترین کێشە و گرفتە ڕەفتاریەکان لە‬ ‫ژیانی هەرزەکاردا ئەمانەن‬

‫شەرمکردن و گۆشەگیری الی هەرزەکار‬ ‫نازهەڵگرتنی زۆر و لەهەمانکاتدا توندوتیژی‬ ‫زیادیش دەبنە هۆکاری ئەوەی هەرزەکار بەردەوام‬ ‫پشت ببەستێت بەوانی تر لە چارەسەرکردنی‬ ‫کێشەکانیدا‪ ،‬سروشتی ئەم قۆناغە پێویست بەوە‬ ‫دەکات‪ ،‬هەرزەکار سەربەخۆبێت لە خێزان و پشت‬ ‫بەخودی خۆی ببەستێت‪ ،‬بۆیە ئەم بارە فشار‬ ‫و توندی ملمالنێێ ال زیاد دەک��ات‪ ،‬لەم بارەشدا‬ ‫گەنج بۆ پاشەکشێکردنی لە جیهانی کۆمەاڵیەتی و‬ ‫هەڵبژاردنی گۆشەگیری و شەرمکردن و دورەپەرێزی‬ ‫هەوڵدەدات‪.‬‬

‫ پێشکه‌وتن‬

‫بۆیە نابێت ئ��ەوە لەبیر بکەین‪ ،‬کە گەشەکردن‬ ‫پڕۆسەیەکی بەردەوام و پێکەوە بەستراوە‪ ،‬هەربۆیە‬ ‫جیاوازی نێوان قۆناغی منداڵی و هەرزەکاری تەنها‬ ‫لە کاتدا جیاوازه؛ ئەوەی ئەو دوو قۆناغە لە یەکتری‬ ‫جیادەکاتەوە‪ ،‬برتییە لە جیاوازی پێداویستییەکان و‬ ‫پاڵنەرەکان‪ ،‬ئەوەشی لە هەر یەک لە قۆناغەکاندا‬ ‫جیاوازه‪ .‬لەم قۆناغەدا ملمالنێی دەروونیی ڕوبەڕووی‬ ‫هەرزەکار دەبێتەوە‪ ،‬ئەویش بەهۆی ئەو گۆڕانکارییە‬ ‫بایلۆژی و جەستەیی و دەروونیانەوە دەبێت‪ ،‬که‬ ‫لەم قۆناغەدا ڕوودەدەن‪ .‬تاکی هەرزەکار لەڕووی‬ ‫جەستەییەوە هەست بەگەشەکردنێکی زۆر خێرا‬ ‫دەک��ات لە ئەندامەکانی جەستەیدا‪ ،‬ئەوانەش‬ ‫دەبنه هۆکاری دڵەڕاوکێی و پەشێوی بۆ گەنجی‬ ‫هەرزەکار‪ ،‬لەئەنجامدا هەست بە سستی و تەمبەڵی‬ ‫و خاوبونەوە دەکات‪ ،‬ئەم خێراییە لەگەشەکردندا‬ ‫وا دەکات‪ ،‬که هەرزەکار جموجۆڵی ناڕێکی لەگەڵ‬ ‫خۆیدا ببێت‪ ،‬دڵتەنگی و پەژارە و ئازاردێنێت بۆ‬ ‫هەرزەکارەکە‪ ،‬که لە هۆکارەکانی تێناگات‪ .‬لەڕووی‬ ‫دەروونیشەوە هەرزەکار هەوڵدەدات بۆ ئازادی و‬ ‫هاتنەدەرەوە لە ژێر ڕکێف و دەسەاڵتی دایک و‬ ‫باوک و خێزانەکەی و هەوڵ دەدات بۆ سەربەخۆبن‬ ‫و پشت بەخۆبەستن و بنیاتنانی بەرپرسیارێتی‬ ‫کۆمەاڵیەتی‪ ،‬لەهەمان کاتیشدا ناتوانێت لە دایک و‬ ‫باوکیشی دوربکەوێتەوە‪ ،‬چونکە سەرچاوەی ئاسایش‬ ‫و دڵنیایی ودەستکەوتنی الیەنی مادین بۆی‪،‬‬ ‫بۆیە تێنەگەشتنی خێزان و کەسوکاری هەرزەکار‬ ‫لەسروشتی ئەم قۆناغە و چۆنێتی مامەڵەکردن‬ ‫لەگەڵ ڕەفتاری هەرزەکاردا‪ ،‬دەرئەنجامی خراپی‬ ‫لێدەکەوێتەوە بۆ سەر دەروون��ی هەرزەکار‪ ،‬لەم‬ ‫قۆناغەدا هەرزەکار توشی لەتبوون و پەرتبوون و‬ ‫تێکچوون لە هاوسەنگی دەروونیدا دەبێت‪ ،‬چونکە‬ ‫ئەگەر وەکو منداڵ مامەڵە بکات‪ ،‬گەورەکان گاڵتەی‬ ‫پێدەکەن‪ ،‬و بەپێچەوانەشەوە ڕاستە‪ ،‬بۆیە کۆ و‬ ‫سەرجەمی ئەو هۆکارانە‪ ،‬توندی کێشە و گرفتەکانی‬ ‫هەرزەکار زیاد دەکەن‪.‬‬ ‫بەپێی ئەو لێکۆڵینەوانەی لەگەڵ دایک و باوک و‬ ‫هەرزەکار کراون‪ ،‬زۆربەی خێزان و دایک و باوکەکان‬ ‫بەدەست ئەم قۆناغەوه دەناڵێنن‪ ،‬که منداڵەکانیان‬ ‫تێیدان‪ ،‬ئەویش بەهۆی ترسێکی زۆر لە هاوڕێیەتی‬ ‫کردنی کەسانی خراپ‬ ‫یاخیبوون و ب��ەرپ��ەرچ��دان��ەوەی ه��ەر ج��ۆرە‬ ‫ئامۆژگاری و پێشنیارێک لەالیەن دایک و باوکەوە‪.‬‬ ‫داواکردنی ئازادی و سەربەخۆی زیاد لە پێویست‪.‬‬ ‫‪ -4‬هەرزەکاران لە جیهانێکی تایبەتدا ژیان‬ ‫بەسەر دەبەن و بەردەوام‪ ،‬هەوڵی جودا بونەوە لە‬ ‫دایک و باوک دەدەن‪ ،‬ئەوەش بە چەند ڕێگەیەکی‬

‫دەبێتە هۆی بەالواز تەماشاکردنی توانا ژیرییەکای‬ ‫هەرزەکار‪ ،‬کە ئەو وا تەماشای خۆی دەکات لەڕووی‬ ‫ن��اوەڕۆک��ەوە کەسێکی پێگەیشتوە و هاوسەنگی‬ ‫هەیە‪ ،‬بۆیە ڕەچاونەکردنی ئەوانەی کەباسکران‬ ‫لەالیەن دای��ک و ب��اوک و کەسوکارەوە دەبێتە‬ ‫هۆی دەرخستنی کۆمەڵێک ڕەفتاری یاخیبون‬ ‫و خۆبەگەورەزان و بەرهەڵستی و دەمارگیری و‬ ‫شەڕاگێزی الی هەرزەکــار‪.‬‬

‫‪13‬‬

‫دیــمـانـە‬

‫‪July 2012 No 182‬‬

‫ئەزموون و بیرەوەری‬

‫(مەریوان غەریب ئەمین) لە ساڵی ‪ 1979‬تاكو ساڵی ‪2004‬لە یەكێتی الوان كاریكردووە‬ ‫ئێستا ئەندامی مەكتەبی ناوەندی دیراسات و لێكۆلێنەوەی ستراتیژی (پ‪ .‬د ‪.‬ك)نە‬ ‫دیمانە‪ :‬نەوزاد فوئاد‬ ‫هەرجارە و كادێرێكی دێرینی یەكێتی الوان باس‬ ‫لەئەزموون و بیرەوەریەكانی خۆی دەكات و بە گشت‬ ‫ئەو وێزگەو رووداوان��ەی سەردەمی خۆی ئاشنامان‬ ‫دەكات و بەچاوی رەخنە و ستایشەوە باس لەرۆژانی‬ ‫كاركردنی خۆیمان لەناو رێكخراوی دایك رێكخراوی (‬ ‫ی ‪.‬ل ‪.‬د ‪.‬ك ) بۆ دەكات ‪..‬‬ ‫پ‪ /‬سەرەتایی هاتنت بۆ یەكێتی الوان چۆن بو؟‬ ‫و‪ /‬لەتەمەنی (‪ )9‬ساڵیەوە لە ساڵی ‪ 1979‬لە‬ ‫ژیانی ئاوارەیی ئیران لە شاری شیراز هاتمە ناو‬ ‫رێزەكانی یەكێتی الوان و قوتابیان‪ ،‬ئەوسەردەمە‬ ‫هاتنە ناو ئەم رێكخراوە دەبوا بە قۆناغی الیەنگر‬ ‫و چاودێری و پاڵێوراوی داتێپەربیت ئەوسا دەبویتە‬ ‫ئەندام‪ ،‬ئەمە چەند ساڵێكی پێ دەچوو‪ ،‬كاتێكیش‬

‫ پێشکه‌وتن‬

‫‪14‬‬

‫شەرەفی ئەندامێتیمان پێ دەبەخشرا‪ ،‬شرینیمان‬ ‫دەبەشیەوە و هەندێك جاریش ئاهەنگمان سازدەكرد‪،‬‬ ‫لەوسەردەمەدا هەركەسێك رۆمانێكی نەخوێندبایەتەوە‬ ‫عەیب بوو؟ دەبوا ب��ەردەوام ب��ەدوای خۆ رۆشنبیر‬ ‫كردنەوە بیت‪.‬‬ ‫پرسیار‪/‬لەچ بوارێك‪ ،‬هونەری و رۆشنبیری و‬ ‫وەرزشی راگەیاندن زیاتر خولیای كاركردنت هەبوو؟‬ ‫و‪ /‬لەسەرەتا حەزم ل��ەوەرزش هەبوە بەتایبەت‬ ‫مەلەوانی ئێستاش بەردەوام دەیكەم‪ ،‬بەاڵم لەبواری‬ ‫هونەری رۆشنبیری و راگەیاندن زیاتر حەزم هەبوە و‬ ‫كارم تیاكردووە‪ ،‬لەتەمەنی ‪ 16‬ساڵیەوە دەستم پێ‬ ‫كردووە‪ ،‬لەبیرمە شانۆ نامەیەكەم بەناوی ئستعمار‬ ‫نوسی كە كرا بەشانۆگەری و بەهۆیەوە كێشەم بۆ‬

‫دروست بوو‪ ،‬لەوسەردەمە من لە ئیران قوتابی بووم‬ ‫لەگەڵ ئەوەی خوێندن و نوسین بەزمانی فارسی بوو‪،‬‬ ‫بەاڵم بەحوكمی ئەوەی باوكم بەبەردەوام لەماڵەوە‬ ‫فێری نوسینی كوردی دەكردین وەك قوتابخانەیەك‬ ‫وابو ئێمە‪ ،‬بۆیە من بەباشی خوێندن و نوسینی‬ ‫كوردیم دەزان��ی‪ ،‬لەیادی هەڵگیرساندنی شۆرشی‬ ‫ئیسالمی ئیرانیشدا داوایان لێكردم شتیك ئامادەبكەم‪،‬‬ ‫منیش بەسود وەرگرتن لەناو ئەو گۆڤار و كتێبانەی‬ ‫دەمخوێندنەوە و لە سەردەمی شاخدا دەردەچوون‪،‬‬ ‫دوو دەقی شانۆیم نوسی‪ ،‬یەكێكیان بەناوی (سێ‬ ‫شەو لە نێو زەبر و زەنگ لە زیندانەكانی حزبی‬ ‫بەعسدا)‪ ،‬ئەمە چیرۆكە و ئێستاش بەنامیلكە هەیە‪،‬‬ ‫ئەمەیان كێشەنە بوو‪ ،‬چونكە باسی زەبرو زەنگی‬

‫دیــمـانـە‬

‫‪July 2012 No 182‬‬

‫پێش هەمووشتێك‬ ‫دەبێ بڵێین یەكێك لە‬ ‫شانازیە گەورەكانی‬ ‫یەكێتی الوان ئەوەیە کە‬ ‫ئێمە توانیمان بەسەدان‬ ‫كادیری راگەیاندنكار‬ ‫پێبگەێنین‬

‫‪www.lawanikurdistan.org‬‬ ‫ پێشکه‌وتن‬

‫بەعسی دەكرد‪ ،‬بەاڵم ئەویدیكەیان بەناوی (ئیستعمار)‬ ‫بوو كە من هاتبوم لە دووتوێی ئیستعماردا رەخنەی‬ ‫توندم لە دەسەاڵتدارانی ئەو شارەگرتبو كەتێیدا‬ ‫نیشتەجێ بووبووین وەك خراپی جادەوبان و وەزعی‬ ‫خەڵك و باری كشتوكاڵ‪ ،‬لەشانۆكەدا وام وەفسكرد‬ ‫بوو ئەم گەندەڵیانەی بەرپرسانی ئیداری شارەكە‬ ‫دەیكەن دەستی ئیستعماری لە پشتە‪ ،‬چەند رۆژیك‬ ‫ئەم شانۆیە بەردەوام بوو‪ ،‬چونكە كەبەشێوەیەكی‬ ‫كۆمیدی و گاڵتەجاری نمایش دەكرا و پێشوازیەكی‬ ‫زۆری لێكرا‪ ،‬یەكەمجار بوو شتی وا عەرزبكرێت‪،‬‬ ‫بەاڵم دواتر بانگراین بۆ دەزگای ئەمنی ئەو شارە و‬ ‫كێشەیەكی گەورەیان بۆ دروستكردین و ئازاریانداین‪،‬‬ ‫ئەمە دەستپێكی كارە هونەریەكانم بون‪ ،‬دواتر لە‬ ‫ش��اخ ب���ەردەوام بوین ل��ەو س��ەردەم��ەش تواناكان‬ ‫سنورداربوون‪ ،‬دوای راپەرینی ساڵی ‪ 1991‬لەزۆربەی‬ ‫ئەو گۆڤار و رۆژنامەو باڵو كراوانەی هەن بابەت و‬ ‫چیرۆك و شتی دیكەم باڵو كردووەتەوە‪.‬‬ ‫پرسیار‪/‬تاكو ئێستا چەند كتێبت بە چاپ‬ ‫گەیاندووە؟‬ ‫و‪ /‬تاكو ئێستاكە (‪ )7‬كتێبم بە چاپ گەیاندووە‬ ‫بە ناوەكانی (ل��ە تكریتەوە بۆ كوێت كتێبێكی‬ ‫تەرجومەكراوە لەگەڵ كامەرانی برام ئیشمان لێیكرد‪،‬‬ ‫چیرۆكە كۆمەاڵیەتیەكان بەناوی یەكەم بەفری ئەم‬ ‫زستانە بەخوێنی تۆڵە سوركرا‪ ،‬پلەیەك لە سەروی‬ ‫زانستەوە‪ ،‬سەیرو سەمەرەكانی جیهان‪ ،‬نهێنیەكانی‬ ‫ژنان‪ ،‬نهێنی یەكانی دەست‪ ،‬داهێنانەكانی ئەفالتۆن)‬ ‫پ‪ /‬ئ��ەو ك��اران��ەی راستەو خۆ یەكێتی الوان��ی‬ ‫دیموكراتی كوردسان لە بوارەكانی راگەیاندن ئەنجامی‬ ‫دابێت چی بوون؟‬ ‫و‪ /‬پێش هەمووشتێك دەبێت ئەوەبڵێین یەكێك لە‬ ‫شانازیە گەورەكانی یەكێتی الوان لەرووی راگەیاندنەوە‬ ‫كە ئەنجامی دابێت ئەوەیە‪ ،‬ئێمە توانیمان بەسەدان‬ ‫كادیری راگەیاندنكار پێبگەێنین لە بواری پەیامنێر‪،‬‬ ‫بێژەر‪ ،‬وێنەگر و دەرهێنەر و نوسەر هتد‪ ،‬كە ئێستاكە‬

‫لە دەزگاكانی راگەیاندنەكانی كوردستان كاردەكەن‪.‬‬ ‫پ‪/‬كۆنگرەكانی (‪1‬ـ‪2‬ـ‪ )3‬زۆر تەموو مژاوی دیارن و‬ ‫زانیاری دەربارەی ئەو مێژووە زۆر كەمە هۆكارەكەی‬ ‫بۆچی دەگەرێتەوە؟‬ ‫و‪/‬یەكێك لە گرفتەكانی (ی‪،‬ل‪،‬د‪،‬ك) كە هەمیشە‬ ‫روب��ەرووم��ان دەبێتەوە نەبونی مێژوویەكی روونی‬ ‫ئەم رێكخراوەیە كە زۆر الیەنی نادیار و شاراوەی‬ ‫هەیە‪ ،‬لەراستیدا هۆكارەكەی دەگەرێتەوە بۆ ئەوەی‬ ‫ئەم رێكخراوە بە قۆناغێكی زۆر هەستیار و مێژوویی‬ ‫كوردستان و بەشێوەیەكی گشتی عیراق بە كێشمە‬ ‫كێشی سیاسی زۆر قوڵ تێپەر ئەبوو‪ ،‬گەلی كوردیش‬ ‫ل��ەرووی سیاسی و كۆمەاڵیەتی یەوە بارودۆخێكی‬ ‫تایبەتی هەبووە‪ ،‬رێكخراوی الوانیش لەبەرئەوەی لە‬ ‫بارودۆخێكی بەرخودان و شۆرشگێری و هەورازو نشێو‬ ‫دابوە‪ ،‬ئەمەوای كردووە ئەوەندی سەرقاڵی رۆڵدیتنی‬ ‫خۆی بێت وەك ئەركە نەتەوایەتی و نیشتیمان‬ ‫پەروەریەكەی‪ ،‬هێندە دەرفەتی نووسینەوەی مێژووی‬ ‫خۆی نەبێت‪ ،‬ئەگەرنا مێژووی رێكخراوی الوان پرە‬ ‫لە سەروەری و قارەمانێتی‪ ،‬ئەو ئەركەش بەشێكی‬ ‫دەك��ەوێ��ت��ە ئەستۆی ئ��ەوان��ەی دەس��ت��او دەستی‬ ‫رێكخراوەكەیان لە ئەستۆ ب��وە‪ ،‬چونكە دەبوایە‬ ‫هەرستاف و بەئەركی خۆی هەڵبستایە و مێژووی‬ ‫سەردەمی خۆی بە دیكۆمێنت رادەستی ئەوەی‬ ‫پاشەخۆی بكردبایە‪ ،‬گەرنادەبو ئێستا مێژووی یەكێتی‬ ‫الوان بە چەندین كتێب تەواو نەبوایە‪ ،‬هەرچەندە لە‬ ‫سەردەمی ئێمەدا هەوڵێك درا بۆ نووسینەوی ئەم‬ ‫مێژووە‪ ،‬لەگەڵ ئەوەش كەمترخەمی هەبوە‪.‬‬ ‫پ‪/‬لەكۆكردنەوەی ئەو مێژووەی باسی دەكەیت‬ ‫بەكوێ گەیشتن؟‬ ‫و‪/‬تاكە مێژوو دەنووسیتەوە دەبێت لەسەردەمی‬ ‫دام��ەزران��دن��ەوە دەس��ت پێبكەیت‪ ،‬وەك دەزانرێت‬ ‫لە س��اڵ��ی‪ 1953‬ئ��ەم رێكخراوە دام���ەزراوە و ئەم‬ ‫دامەزراندنەش دامەزراندنی هەرسێ رێكخراوی الوان و‬ ‫قوتابیان و ئافرەتان دەگرێتەوە‪ ،‬چونكە لە كۆنگرەی‬ ‫(‪ )3‬ی پارتی دیموكراتی كوردستان ئەم بریارە‬ ‫دراوە‪ ،‬هەرچەندە بەداخەوە یەكێتی ئافرەتان یادی‬ ‫دامەزراندنیان خستووەتە ‪ 1952/12/11/‬ئەمەش‬ ‫هەڵەیە‪ ،‬چۆن دەكرێت پێش بریاری دامەزراندنی‬ ‫رێكخراوەكان ئ��ەم رێكخراوە دام��ەزراب��ێ��ت‪ ،‬ئەم‬ ‫كەموكوریە پێویستی بەراستكردنەوە و چارەسەركردن‬ ‫هەیە‪.‬‬ ‫پ‪ /‬دەوت��رێ��ت (یەكێتی الوان) لە‪18‬شوبات‬ ‫دانەمەزاوە لەم بارەیەوە ئێوە گەیشتنە كوێ؟‬ ‫و‪/‬ئێمە ب���ەدوای راستكردنەوەی ئ��ەو مێژووە‬ ‫زۆر گەڕاین‪ ،‬لەوەشدا گەیشتینە ئەوراستی یە كە‬ ‫لەمانگی ‪2‬و لە ‪18‬شوبات بریاری دامەزراندنی دراوە‪،‬‬

‫ب��ەاڵم لەبەر كەش و ه��ەواو س��اردی ئەو شوێنەی‬ ‫كە سەركردایەتی ئەم رێكخراوەی لێ بوە ئاهەنگی‬ ‫راگەیاندنی ئەم رێكخراوە لەمانگی (‪)5‬دابوە‪.‬‬ ‫پ‪ /‬یەكەم سكرتێری ئەم رێكخراوە كێ بوە؟‬ ‫و‪ /‬ل��ەوس��ەردەم��ەدا ه��ەم س��ەرۆك هەبوە هەم‬ ‫سكرتێر‪ ،‬مام جەالل تاڵەبانی بوە‪ ،‬لەساڵی ‪ 1955‬واتا‬ ‫دووساڵ دوای دامەزراندنی ئەم رێكخراوە سكرتێری‬ ‫ئەم رێكخراوە مام جەالل بووە‪ ،‬بەشداری پێنجەمین‬ ‫ڤیستڤاڵی جیهانی الوان��ی ك��ردووە لە (وارش��ۆ) و‬ ‫سكرتێرەكانی دیكەش دیارن‪.‬‬ ‫پ‪/‬كاركردن لە ناو رێكخراوی جەماوەری مەرجە بۆ‬ ‫پێگەیاندنی كەسایەتی تاك؟‬ ‫و‪/‬من پێم وایە یەكێك لەجیاوازی ئەوكەسانەی لە‬ ‫ناو یەكێتی الوانی دیموكراتی كوردستان پێدەگەن‬ ‫جیاوازیەكی زۆریان لەگەڵ ئەو گەنجانە هەیە كەلە‬ ‫ناو رێكخراوەكەدا نین‪ ،‬ئەو گەنجانەی كەلەناو ئەم‬ ‫رێكخراوە ئیش دەكەن و پەروەردە ئەكرێن لەرووی‬ ‫ئاستی رۆشنبیریەوە زۆر لە پێشترن و چاوكراوەترن‬ ‫لەگشت روی��ەك��ی كایە كۆمەاڵیەتی یەكانەوە‪،‬‬ ‫دەتوانم بڵێم هەم زانیاری و زانستیان زیاترە و‬ ‫هەم توانای چارەسەركردنی گرفتەكانیان هەیە و‬ ‫توانای بەرێوەبردنی كارەكانیان و توانای هەڵگرتنی‬ ‫هەستی بەرپرسیارێتی‪ ،‬گشت ئەمانە شانازیەكەی‬ ‫بۆ قوتابخانەی یەكێتی الوانی دیموكراتی كوردستان‬ ‫دەگەرێتەوە‪ ،‬كە شوێنی بەرهەمهێنانی كادری باشە‬ ‫هەر لەم قوتابخانەیە دەیان و سەدان وەرزشوان و‬ ‫كادری راگەیاندكار و هونەرمەند و سیاسەتد مەدار‬ ‫و رۆشنبیر پێگەیشتوە‪ ،‬بۆیە دەتوانم بڵێم (ی ‪.‬ل‪.‬‬ ‫د ‪.‬ك) زانكۆیەكە بۆ پەروەردەكردنی گەنج كە بە‬ ‫شەرمنی خۆیاندا بچنەوە‪ ،‬بۆ ئەوەی خاك و واڵتی‬ ‫خۆیان خۆش بوێت و تواناكانی خۆیان پەرەپێبدەن‬ ‫و بەهرە شاراوەكانیان ب��دۆزن��ەوە بۆ دۆزینەوەی‬ ‫كەسایەتی خۆیان ‪.‬‬ ‫پ‪/‬بۆچی ئێستاكە كاك مەریوان غەریب شت‬ ‫بۆباڵو كراوەكانی الوان نانوسێت؟‬ ‫و‪/‬یەكێك لەو كارەگرنگانە كردمان دامەزراندنی‬ ‫رادێوی پێشكەوتن بوو‪ ،‬لەبیرەمە تەنانەت خۆشمان‬ ‫بەرنامەمان تێدا پێشكەش دەك��رد‪ ،‬من بەرنامەی‬ ‫رۆمانی شەوم پێشكەش دەكرد‪ ،‬من دەڵێم هەركەسێك‬ ‫لە قوتابخانەیەك دەردەچێت هەتامابێت خۆشەویستی‬ ‫بۆی هەیەو لەبیری دەمێنێت‪ ،‬پێم وایە هەركەسێك‬ ‫لەم رێكخراوە كاری كردبێت گەر بە جەستەش لێ‬ ‫دووربێت ب��ەاڵم لە ی��ادی دا هەردەمێنێت‪ ،‬منیش‬ ‫بەردەوام ئاگاداری ڕاگەیاندنەكانی الوانم باڵوكراوەكانم‬ ‫بەدەست دەگ��ات‪ ،‬بەاڵم شت بۆ شوێنەكانی دیكە‬ ‫دەنوسم بۆ ئێوە ماوەیەكە نانوسم‪.‬‬

‫‪15‬‬

‫دیــمـانـە‬

‫‪July 2012 No 182‬‬

‫بەڕێوەبەری ڕۆشنبیری مندااڵنی هەڵەبجە‪ :‬لە گەڕەكەكاندا‬ ‫نەتوانراوە پارك و كتێبخانەی تایبەت و ئامرازی‬ ‫سەرگەرمی بۆ مندااڵن دابین بكرێت‬ ‫دیدار‪ :‬عومەرعەزیز‬

‫ئیبراهیم هەورامی بەڕێوەبەری ڕۆشنبیری‬ ‫مندااڵنی هەڵەبجە لەم چاوپێكەوتنەی لەگەڵ‬ ‫( پێشكەوتن) ئ��ام��اژە بە ڕەوش��ی ژیان‬ ‫و چاالكی مندااڵن لە هەڵەبجە دەك��ات و‬ ‫دەڵێت‪ »:‬مندااڵنی هەڵەبجە لە زۆر شت بێ‬ ‫بەشن و بێ بەشبونیشیان دەگەرێتەوە بۆ‬ ‫ئەو كەسانەی كە الیەنی پەیوەندیدارن لە‬ ‫شارەكەدا»‬

‫ پێشکه‌وتن‬

‫‪16‬‬

‫پێشكەوتن‪ /‬ساڵی چەند بەڕێوەبەرێتی‬ ‫ڕۆشنبیری مندااڵن لە هەڵەبجە دامەزرا؟‬ ‫ئ��ی��ب��راه��ی��م‪ /‬وەك ب��ەڕێ��وەب��ەرای��ەت��ی‬ ‫ساڵی(‪ )2010‬دام��ەزرا‪ ،‬بەاڵم وەكو خانەی‬ ‫ڕۆشنبیری مندااڵنی هەڵەبجە زۆر دەمێكە ئەم‬ ‫خانەیە لەم شارەدا كراوەتەوە و دەورێكی‬

‫باشی هەبووەو چەندین منداڵی بەهرەمەندی‬ ‫پێگەیاندووە‪.‬‬ ‫پێشكەوتن‪ /‬ج��ی��اوازی بەڕێوەبەرێتی‬ ‫رۆشنبیری مندااڵن و خانەی ڕۆشنبیری‬ ‫مندااڵن چی یە؟‬ ‫ئیبراهیم‪ /‬پێشتر ب��ەڕێ��وەب��ەرای��ەت��ی‬ ‫ڕۆش��ن��ب��ی��ری م���ن���دااڵن ل���ە ه��ەڵ��ەب��ج��ە‬ ‫نەكرابوویەوە خانەی ڕۆشنبیری مندااڵن‬ ‫سەربە بەڕێوەبەرایەتی ڕۆشنبیری مندااڵنی‬ ‫سلێمانی ب��وو‪ ،‬ب��ەاڵم لە س��اڵ��ی(‪)2010‬وە‬ ‫كە بەڕێوەبەرایەتی لە هەڵەبجە كراوەتەوە‬ ‫ئێستا ئەم بەڕێوەبەرایەتییە دووخانەی هەیە‬ ‫ئەوانیش خانەی ڕۆشنبیری مندااڵنی هەڵەبجە‬ ‫و خانەی ڕۆشنبیری مندااڵنی خورماڵە‬ ‫و ئەگەر لە نزیكترین كاتیشدا كادیری‬

‫پێویستمان بۆ دابین بكرێت هەردووخانەی‬ ‫ڕۆشنبیری سیروان و بیارەش دەكەینەوە‪.‬‬ ‫پێشكەوتن‪/‬كارو پڕۆژەكانتان زیاتر خۆی‬ ‫لە چیدا دەبێنێتەوە؟‬ ‫ئبیراهیم‪ /‬وەك بەڕێوەبەرایەتی سااڵنە‬ ‫ب��ەرن��ام��ەی خانەكان وەردەگ��ری��ن لەگەڵ‬ ‫ب��ەرن��ام��ەی خ��ۆم��ان و پ��رۆژەك��ان��م��ان لە‬ ‫چەند ب��ەش پێكهاتووە‪ ،‬بەشێك ك��ار لە‬ ‫س��ەر ئەومندااڵنە دەكەین كە پەیوەندی‬ ‫بەردەوامیان لەگەڵ خانەكانماندا هەیە‪،‬‬ ‫بەشێكیش ئەومندااڵنەی كە لە دەرەوەی‬ ‫خانەكان هەن و بەهرەو توانایەكیان هەیە‬ ‫و بەشێكی تریش لە ئیشەكانی ئێمە پێك‬ ‫هاتووە لەكردنەوەی خول‪ ،‬خولەكانیش لە‬ ‫بواری(وێنەكێشان‪ ،‬موزیك‪ ،‬كۆمپیوتەر‪،‬‬ ‫شانۆ‪ ،‬هەڵەپەڕكێ و سەما‪ ،‬یارییەكانی وەك‬ ‫تێنس و شەترەنج و تۆپی پێ) ئەمانەش‬ ‫هەردوو ڕەگەز سودی لێدەبینن‪.‬‬ ‫پێشكەوتن‪ /‬ئەو كارو پڕۆژانە زیاتر وەك‬ ‫بەڕێوەبەرێتی كردووتانە یان وەك خانەی‬ ‫ڕۆشنبیری؟‬ ‫ئیبراهیم‪ /‬نابێت ئەوجیاوازییە بخەینە‬ ‫نێوان بەڕێوەبەرێتی ڕۆشنبیری مندااڵن و‬ ‫خانەكان‪ ،‬خانەكان بۆخۆیان بەرنامەیان‬ ‫هەیە و ئێمەش بۆ خۆمان بەرنامەمان هەیە‬ ‫و زۆرجار پڕۆژەكان تاك الیەنەیە واتە هی‬ ‫خانەكانە و زۆرجاریش لەگەڵ خانەكاندا بە‬ ‫هاوبەشی پڕۆژە دەكەین‪.‬‬

‫دیــمـانـە‬

‫‪July 2012 No 182‬‬

‫‪www.lawanikurdistan.org‬‬

‫پێشكەوتن‪ /‬ڕەوشی ژیانی مندااڵنی ئەم‬ ‫سنورە لە چ ئاستێكدایە؟‬ ‫ئیبراهیم‪ /‬بەداخەوە مندااڵنی ئەم شارە‬ ‫لە زۆر شت بێ بەشن و بێ بەشبونیشیان‬ ‫دەگەرێتەوە بۆ ئەو كەسانەی كە الیەنی‬ ‫پەیوەندیدارن لە شارەكەدا‪ ،‬بەنمونە سەیر‬ ‫دەكەین لەم شارەدا(هیچ جۆرە پاركێكی‬ ‫مندااڵنە نییە و لە گەڕەكە جیاجیاكاندا‬ ‫نەتوانراوە پاركی تایبەت و كتێبخانەی‬ ‫تایبەت و هۆیەكانی تەرفیهی) بۆ مندااڵن‬ ‫دابینبكرێت‪ ،‬ئێمەش وەك بەڕێوەبەرایەتی‬ ‫ئ��ەوت��وان��ای��ەی ك��ە ه��ەم��ان��ە توانایەكی‬ ‫مەحدوودەو دەتوانین لە سنوری دەسەاڵتی‬ ‫خۆماندا ئیشەكانمان جێ بەجێ بكەین‪.‬‬ ‫پێشكەوتن‪ /‬بۆ مندااڵنی گوندەكانی‬ ‫دەوروبەری هەڵەبجە چیتان كردووە؟‬ ‫ئیبراهیم‪ /‬بەرنامەیەكمان داڕشتووە كە‬ ‫چاالكییەكانمان لە ناو شارەوە بگوێزینەوە‬ ‫بۆ دەرەوەی شار‪ ،‬ئەویش سەردانكردنی‬ ‫گوندەكانی سنوری قەزای هەڵەبجە بە هەر‬ ‫سێ ناحییەكەیەوە‪ ،‬لە هەفتەی راب��ردوو‬ ‫یەكەم چاالكیمان لە گوندی خێڵی حەمە‬ ‫ئەنجامدا بەنمایشكردنی چەندتابلۆیەكی‬ ‫هەڵپەڕكێ و وتنی چەندگۆرانییەك لەگەڵ‬ ‫بەخشینی دی���اری گوڵی خۆشەویستی‬ ‫مندااڵن بۆ مندااڵنی گوندەكە و دابەشكردنی‬ ‫ئااڵی كوردستان بەسەریاندا و بەنیازیشین‬ ‫ئەوچاالكیەشمان ببەینە گوندی بانی شار و‬ ‫ئەم چاالكیانە بەردەوام دەبن‪.‬‬ ‫پێشكەوتن‪ /‬سااڵنە لەم كاتەدا ڤێستیڤاڵی‬

‫مندااڵن دەكرا كەچی لەم ساڵدا تائێستا‬ ‫نەكراوە بۆچی؟‬ ‫ئیبراهیم‪ /‬سااڵنە چەند ڤێستیڤاڵێكی‬ ‫ه��اوب��ەش ل��ە ن��ێ��وان ب��ەڕێ��وەب��ەرای��ەت��ی‬ ‫ڕۆشنبیریەكانی ن��اوچ��ەی سلێمانی دا‬ ‫ئەنجام دەدرا وەك( ڤێستیڤاڵی وەرزشی‪،‬‬ ‫خوێندنەوەی شیعر و چیرۆك‪ ،‬موزیك‪،‬‬ ‫هەڵپەركێ هەروەها نمایشی پێشانگای نیگار‬ ‫كێشانی گەورە) بەاڵم بەداخەوە تائێستا‬ ‫هیچ قسەو باسێك لە بەڕێوەبەرایەتی‬ ‫گشتیمانەوە لە سلێمانی یەوە ئاڕاستەمان‬ ‫نەكراوە‪.‬‬ ‫پێشكەوتن‪ /‬ئ��ەی ئێوە پێشنیارتان‬ ‫ن��ەك��ردوە ب��ۆ ئ���ەوەی پ��ەل��ە بكرێت لە‬ ‫كردنەوەیان؟‬ ‫ئیبراهیم‪ /‬ئەو پێشانگایانە مەركەزیە و‬ ‫لەبەڕێوەبەرایەتی گشتیمانەوە دادەبەزێت‪،‬‬ ‫بەاڵم ئێمەوەك خۆمان بەنیازین دیداری‬ ‫شانۆی مندااڵن كە بۆ یەكەم جارە لەمێژووی‬ ‫ش��ارەك��ەدا‪ ،‬لە س��ەر ئاستی كوردستان‬ ‫بەبەشداری (‪ )16‬شانزە نوسەری بوارەكە‬ ‫ئەنجام بدەین‪.‬‬ ‫پێشكەوتن‪ /‬ئایا ب�ڵاوك��راوەی تایبەت‬ ‫بەمندااڵنتان هەیە؟‬ ‫ئیبراهیم‪ /‬تائێستا من دووجار پێشنیارم‬ ‫كردووە بۆ بەڕێوەبەرایەتی گشتی كە گرنگە‬ ‫لە سنورەی خۆماندا گۆڤارێكی مندااڵنەمان‬ ‫هەبێ تایبەت بە ئەدەبیاتی منداڵ بۆ‬ ‫ئ��ەوەی چ لە ب��ارەی وشیاری ڕۆشنبیری‬ ‫و هونەرییەوە‪ ،‬چ لە ب��ارەی كۆنتاكتی‬

‫كەسایەتیە هونەری و ئەدەبیەكان و چ لە‬ ‫بواری بە هەند وەرگرتنی هەوڵ و توانای‬ ‫ئەو مندااڵنەی كە بەهرەمەندن بەهرەكانیان‬ ‫لەوگۆڤارەدا بخەینە ڕوو‪ ،‬بەاڵم بەداخەوە‬ ‫هەردووجارەكە پێشنیارەكەم ڕەفزكراوە‪.‬‬ ‫پێشكەوتن‪ /‬هۆكاری ڕەفزكردنی بۆچی‬ ‫دەگەرێتەوە؟‬ ‫ئیبراهیم‪ /‬بە ئێمەیان گوتووە لەالیەن‬ ‫ئەنجومەنی وەزیرانەوە ڕەزامەندی ناكرێ‬ ‫هەر بەڕێوەبەرایەتییەك بۆخۆی گۆڤارێك‬ ‫باڵو بكاتەوە‪.‬‬ ‫پێشكەوتن‪ /‬ئ��ای��ا ن��اك��رێ��ت ل��ە سەر‬ ‫میزانییەی خۆتان باڵوی بكەنەوە؟‬ ‫ئیبراهیم‪ /‬زۆرجار میزانیەش هەیە‪ ،‬بەاڵم‬ ‫تۆ پێویستت بە ڕەزامەندی سەرەوە هەیە‪.‬‬ ‫پێشكەوتن‪ /‬لە كۆتایدا پالنتان چییە بۆ‬ ‫ئایندە تازیاتر گرنگی بدرێت بە مندااڵنی‬ ‫ئەم سنورە؟‬ ‫ئیبراهیم‪ /‬ب��ەرل��ە ج��ێ بەجێ كردنی‬ ‫پالنەكانمان گرفتێكمان ه��ەی��ە‪ ،‬ئەگەر‬ ‫هاتوو ئەوگرفتەمان بۆ چارەسەركرا زۆر‬ ‫دەستكراوە دەبین‪ ،‬گرفتەكەش نەبوونی‬ ‫میالكی پێویستە‪ ،‬بەڕاستی كاتێك میالكی‬ ‫پێویستت نەبوو هەندێ مەشاكیلت بۆ دێتە‬ ‫پێشەوە بۆ ئ��ەوەی ئیش و كاربكەیت‪،‬‬ ‫كێشەكانی ناو میالكات و ناو خۆی دائیرە‬ ‫وات لێ دەكات زۆر سەرقاڵتر بیت لەوەی‬ ‫بەسەر كێشە هونەرییەكانی خۆتدا زاڵی‪،‬‬ ‫ئەگەر ئەوكێشانەمان بۆ چارەسەربوو‬ ‫بەرنامەی زۆرمان بە دەستەوەیە‪.‬‬

‫ پێشکه‌وتن‬

‫‪17‬‬

‫دیــمـانـە‬

‫‪July 2012 No 182‬‬

‫بەهرە سدیق‪ :‬كەمیی رۆژنامەنووسی ئافرەت هۆكاری‬ ‫زۆرە وەک كولتوری كۆمەاڵیەتی و نەریتی باوكساالری‬

‫دیمانە‪ :‬بێریڤان واحد‬

‫ پێشکه‌وتن‬

‫‪18‬‬

‫بەهرە سدیق رۆژنامەنووسی الو لە دایك‬ ‫ب��ووی ساڵی ‪1988‬ی ش��اری هەولێرە‪،‬‬ ‫دەرچ��ووی بەشی راگەیاندنی پەیمانگای‬ ‫تەكنیكی هەولێرە ماوەی سێ ساڵە وەكو‬ ‫رۆژنامەوانێكی ئافرەت دەركەوتووە‪ ،‬لەم‬ ‫دیمانەیەدا باس لە راگەیاندنكارانی ئافرەت‬ ‫دەك��ات و دەشڵێ لە دوای شووكردنم‬ ‫بەردەوام دەبم لەكاری رۆژنامەوانی‪.‬‬ ‫پ‪ :‬پێش ئ��ەوەی لەبەشی ڕاگەیاندن‬ ‫وەربگیرێیت ئ��ارەزووی كاری راگەیاندنت‬ ‫هەبوو؟‬ ‫و‪ :‬سەرەتا خۆم حەزم لە كاری ڕاگەیاندن‬ ‫ب��وو ئ��ەم نمرەی كە لە پۆلی دوان���زەدا‬ ‫بەدەستم هێنا بەرز تر بوو لەوەی كە لە‬ ‫پەیمانگای ڕاگەیاندن وەربگیرێم‪ ،‬كە ناویشم‬ ‫هاتەوە لەبەر ئەوە پێم خۆش نەبوو بچمە‬ ‫كۆلێژی ئەهلی و لەهەمان كاتدا حەزی‬ ‫خۆمی لەسەر بوو‪ ،‬بۆیە ئەم بەشەم تەواو‬ ‫كرد‪ ،‬دەمێك بوو حەزم لە كاری ڕاگەیاندن‬ ‫بوو‪ ،‬خۆم وام دانابوو كەدوای پۆلی دوانزە‬ ‫كاری ڕاگەیاندن بكەم‪ ،‬كە وەریش گیرام‬ ‫بۆمن خۆشتر بوو و دەرفەتی زیاتر بوو‪.‬‬ ‫پ‪ :‬لە ئێستادا ڕۆڵی راگەیاندنكارانی‬ ‫ئافرەت لە چ ئاستێك دایە؟‬ ‫و‪:‬ناتوانم بڵێم خراپە بەتایبەت دوایی‬ ‫ئ��ەو ماندوبوون و ئ��ەو ه��ەواڵن��ەی دراون‬ ‫بۆدیارخستنی ڕۆڵی ئافرەت لەو پیشەیە‪،‬‬ ‫ب��ەاڵم بەو ڕادەی��ەش باش نییە بتوانین‬ ‫باسی بكەین‪،‬خۆ ئەگەر ئافرەت ڕۆڵی باشی‬

‫دیــمـانـە‬

‫‪July 2012 No 182‬‬

‫‪www.lawanikurdistan.org‬‬ ‫ پێشکه‌وتن‬

‫هەبێت لەكارەكەی ئەوا تووشی كۆمەڵێك‬ ‫كێشە و توانج دەبێتەوە وای لێ دەكات‬ ‫زۆرجار بیر لەوە بكاتەوە چیتر ئەو كارە‬ ‫نەكات‪ ،‬ئ��ەوەی گرنگ بێت لێرە خودی‬ ‫ئافرەتەكەیە خۆی تاچەند دەتوانێ خۆڕاگر‬ ‫بێت بەرامبەر بەوكێشانە و بەردەوامی‬ ‫بەكارەكەی خۆی بدات‪.‬‬ ‫پ‪:‬ئایا راگەیاندنكارانی ئافرەت بەپێی‬ ‫پێویست هەوڵیان داوە جێی پەنجەی‬ ‫خۆیان دیاربخەن لە راگەیاندنی كوردیدا؟‬ ‫و‪ :‬بێگومان ئافرەتی كورد زۆرماندوو‬ ‫بووە زۆر كۆششی كردووە بۆ ئەوەی بەسەر‬ ‫كۆت و تەگەرەكان زاڵ بێت‪ ،‬خۆشبەختانە‬ ‫تاڕادەیەكی زۆر توانیویانە ئەو كلتورە كۆنە‬ ‫و باوك ساالرییە بشكێنن كە بەسەر مێشكی‬ ‫كۆمەڵگە زاڵە نە هەر لەراگەیاندن‪ ،‬بەڵكو‬ ‫لەهەموو بوارەكان ئافرەت رێگری هەیە‬ ‫ئەوەی مایەی شادوومانیە زۆربەی زۆری‬ ‫ئەوكۆت و بەندانە شكاون‪ ،‬بەاڵم هێشتا‬ ‫پێویستمان بەماندوو بوونی زیاترە تاكو‬ ‫بتوانین جێ پەنجەی ئافرەت نەك بەتەنیا‬ ‫لەراگەیاندن‪ ،‬بەڵكو لەهەموو الیەنەكانی‬ ‫كۆمەڵگەی كوردی دیاربكەین‪.‬‬ ‫پ‪ :‬هۆكاری كەمی رۆژنامەوانی ئافرەت‬ ‫چییە؟‬ ‫و‪ :‬كەمی رۆژن��ام��ەوان��ی ئافرەت وەك‬ ‫لەهەموو شوێنێك باسمان كردووە هۆكاری‬ ‫زۆرە لەوانە كلتوری كۆمەاڵیەتی كۆمەڵگە‬ ‫و ئەومێشكە دواك��ەوت��ووی��ەی تاكەكانی‬ ‫كۆمەڵگە و داب و نەریتی باوك ساالری‬ ‫و هۆكاری ئایینی‪ ،‬ڕەنگە ژمارەیەكی زۆر‬ ‫لە ئافرەتی كوردی حەزیان ئەوەبێت ببن‬ ‫بەرۆژنامەنووس رێگریان لێ بكرێت لەناو‬ ‫خێزانەكانیان یان زۆر خزم و كەس وكار و‬ ‫دەوروبەر رێگر دەبن لەبەردەمیان‪،‬پێموایە‬ ‫ئافرەت نابێ گوێ بەهەموو ئەمانە بدات‬ ‫ئەگەر بزانێ ئەوكارەی دەیكات لەسنوور‬ ‫الی ن����ەداوە وات���ە ئ���ەوك���ارەی دەك��ات‬ ‫ت��ەواو لەباوەڕی خۆیەتی‪ ،‬زۆرج��ار كەمی‬ ‫رۆژنامەوان دەگەڕێتەوە بۆ بوونی كێشە و‬ ‫قسەو قسەڵۆك لەنێو دەزگاكانی راگەیاندن‬ ‫نەبوونی پاڵپشتی و هاندەر بۆیان لەبری‬

‫ئەوەی هانیان بدەن بۆ ب��ەردەوام بوون‪،‬‬ ‫لەوانەیە پێیان بگوترێ ئەوە كاری تۆ نییە‬ ‫ئێرە شوێنی تۆ نییە زۆر شتی لەوبابەتانە و‬ ‫لەكۆتایی سارد دەبێتەوە لەو گڕوتینەی بۆ‬ ‫كارەكەی هەیەتی و دەستبەرداری دەبێت‬ ‫پ‪ :‬یەكێك لە هۆكارەكانی هێنانە پێشی‬ ‫ئافرەت بۆ ناو كاری ڕاگەیاندن‪ ،‬ناوەندە‬ ‫ئەكادیمیەكانی ڕاگ��ەی��ان��دن ب��وو‪ .‬ڕۆڵی‬ ‫ناوەندی ئەكادیمیەكان لە هێنانە پێشی‬ ‫ئ��اف��رەت بۆ ن��او ك��اری ڕاگ��ەی��ان��دن چۆن‬ ‫هەڵدەسەنگێنی؟‬ ‫و‪:‬ئەكادیمی دەوری سەرەكی نابینن وا‬ ‫هەست دەك��ەم كە لە خودی كەسەكەوە‬ ‫ڕاگەیاندن پەیدا دەبێ‪ ،‬لە وانەیە ‪ 50‬تا‬ ‫‪ 60‬قوتابی هەبێ لە پۆلێكی پەیمانگای‬ ‫تەكنیكی‪ ،‬بەاڵم تەنیا چەند كەسێكیان‬ ‫كاری ڕاگەیاندن دەكەن كەواتە هەوڵدانەكە‬ ‫دەگەرێتەوە سەر كەسەكە دەوری ناوەندی‬ ‫ئەكادیمیەكان زۆر دیار نییە‪.‬‬ ‫پ‪ :‬بۆچی تا ئێستا ڕاگەیاندنكارانی‬ ‫ئافرەت نەیانتوانیوە دەس��ت بۆ هەندێ‬ ‫بابەتی هەستیار ببەن تەنیا كار لەسەر‬ ‫بابەتە الوەكییەكان دەكەن؟‬ ‫و‪ :‬پێم وانییە كە دەستیان هەڵگرتبێ‬ ‫لەوانەیە زۆریش ڕۆیشتبن‪ ،‬بەاڵم لە وواڵتی‬ ‫ئێمەدا زۆر بەربەستیان دێتە ڕێ وەك هزری‬ ‫كۆمەڵگا ونەریت و كلتور‪...‬هتد‪ ،‬بەاڵم‬ ‫لەگەڵ ئەوەشدا زۆر كار دەكەن و شوێن‬ ‫پەنجەشیان دی��ارە هەرچەندە زۆربەیان‬ ‫لەوانەیە قوربانی زۆریان دابێ تا بگەنە ئەم‬ ‫ئاستە‪ ،‬بەاڵم دەستیان هەیە و كار دەكەن‪.‬‬ ‫پ‪ :‬زۆرج��ار باس لە ئیستغالل كردنی‬ ‫ڕۆژنامەنووسی ئافرەت دەكرێ‪ ،‬ڕای بەڕێزت‬ ‫لەسەر ئەم بابەتە چییە؟‬ ‫و‪ :‬ئەم بابەتە بە گرنگ نازانم پێم وایە‬ ‫دەگەڕێتەوە سەر فكری كەسەكان خۆی‪،‬‬ ‫پێشم وانییە كە هەموو ڕۆژنامەنوسێكی‬ ‫ئافرەت بتواندرێ ئیستغالل بكرێن خۆم‬ ‫وەك نمونە دەهێنمەوە هەتا ئێستا هیچ‬ ‫ئیستغاللێكم لەسەر نەكراوە و هەرخۆشم‬ ‫بڕیارم داوە كارم كردووە‪ ،‬ئیستغالل كردن‬ ‫تەنیا لەسەر ڕۆژنامەنووسان نییە‪ ،‬بەڵكو‬

‫لە زۆربەی دامودەزگا حوكمیەكاندا هەیە‪،‬‬ ‫بەڵكو دەگەرێتەوە سەر خودی كەسەكە كە‬ ‫تاچەند ڕێگەیان پێدەدات‪.‬‬ ‫پ‪ :‬زیاتر كار لەسەر چ بابەتێك دەكەیت؟‬ ‫و‪ :‬لە هەموو بوارەكاندا كارم كردووە‪،‬‬ ‫بەاڵم ئێستا بواری سەرەكیم هونەرییە‪.‬‬ ‫پ‪ :‬دەوت��رێ��ت لەكاتی ئامادەكردنی‬ ‫ڕاپ���ۆرت و ڕووم��اڵ��ك��ردن��ی ڕووداوەك����ان‪،‬‬ ‫ڕۆژنامەنووسانی ئافرەت ئاسانكاریان بۆ‬ ‫دەكرێت لەچاو پیاوان؟‬ ‫و‪ :‬ت��ا ڕادەی���ەك وای��ە وەك دەزان��ی��ن‬ ‫پ��ی��اوان زۆر زی��ات��رن ل��ە ئ��اف��رەت��ان هەر‬ ‫ئەمەش وای ك���ردووە كە پ��ی��اوان زیاتر‬ ‫شارەزان و لێهاتوون‪ ،‬بۆیە زۆرجار داوای‬ ‫یارمەتی دەكەین و یارمەتیش دەدرێین‪.‬‬ ‫ئەوەش شتێكی ئاساییە و وەك ڕێزێك و‬ ‫یارمەتییەكە‪.‬‬ ‫پ‪ :‬لە دوای شوكردنی رۆژن��ام��ەوان��ە‬ ‫ئافرەتەكان لە كاری رۆژنامەوانی سارد‬ ‫دەبنەوە یاخود دەستبەرداری دەبن‪ .‬بۆچی؟‬ ‫و‪ :‬یەكەم ئەوكەسەی كە دەستنیشانی‬ ‫دەكات ببێت بەهاوسەری ژیانی ئەگەر ئەو‬ ‫هاندەری بێت پێموانییە كارەكەی جێ‬ ‫بهێڵێت‪ .‬دووەمیان خێزانی خۆی و خێزانی‬ ‫هاوسەری واتە ماڵە خەزوورانی‪ .‬سێیەمان‬ ‫دەگەرێتەوە سەركۆمەڵگە زۆر زەحمەتە‬ ‫ئافرەتێك بەماڵ و منداڵەوە لەوكارە‬ ‫بەردەوام بێت خۆ ئەگەر هەشبێ تاڕادەیەكی‬ ‫زۆر دووچاری ناخۆشی دەبێتەوە‪،‬دەبینین‬ ‫زۆرج���ار ئافرەتێك ب��ەڕەزام��ەن��دی خۆی‬ ‫و هاوسەرەكەی ب��ەردەوام��ە لەكارەكەی‬ ‫لەبەر داب و نەریت و كۆمەڵگە لەوانەیە‬ ‫رۆژێك هاوسەرەكەی داوای لێ بكات لەماڵ‬ ‫دابنیشێ و واز لەكارەكەی بێنێ‪،‬زۆرجاریش‬ ‫هەیە خۆی بێزاردەبێت و واز دەهێنێت‪.‬‬ ‫پ‪ :‬ل��ە دوای���ی ش��ووك��ردن��ت ل��ە ك��اری‬ ‫رۆژنامەوانی بەردەوام دەبی؟‬ ‫و‪ :‬لەحاڵی حازردا باس كردنم لەشووكردن‬ ‫كاتی ماوە‪،‬وازهێنانم بەپێی بارودۆخە‪،‬بەاڵم‬ ‫هیچ كاتێك ب��اوەڕ ناكەم دەستبەرداری‬ ‫كاری رۆژنامەوانی ببم‪.‬‬

‫‪19‬‬

‫هــونــەر‬

‫‪July 2012 No 182‬‬

‫دالیا غازی‪ :‬گەر پێشانگایەكی تایبەتی شێوەكاری‬ ‫بكەمەوە بۆ ماوەی سێ ڕۆژ دەبێ سێ سەد هەزار‬ ‫دینار بدەم‬ ‫دیمانە‪ :‬هێمن خلیل‬

‫چەند ساڵێكە ئاوێتەی دنیای هونەری‬ ‫ش��ێ��وەك��اری ب����ووە‪،‬دەرچ����ووی بەشی‬ ‫شێوەكاری پەیمانگای هونەرەجوانەكانی‬ ‫كەركوكە‪ ،‬لەئێستاشدا قوتابی هەمان‬ ‫بەشە لەكۆلێژی هونەرەجوانەكانی زانكۆی‬ ‫سەالحەدین‪ ،‬ب��ەردەوام��ە لەسەر كاری‬ ‫هونەری لەدیمانەیەكی تایبەتدا بەچەند‬ ‫پرسیارێك هێنامانە ئاخاوتن بەم شێوەیە‬ ‫‪:‬‬ ‫پ‪/‬ب���ەڕای تۆ بۆ پەسندكردنی هەر‬ ‫كارێكی هونەری بۆ چوونی خەڵك گرنگە‬ ‫یان ڕەخنە گران؟‬ ‫و‪/‬ب��ەت��ەئ��ك��ی��د ب��ۆچ��وون��ی خ��ەڵ��ك و‬ ‫ڕەخنەگرانیش گرنگە‪ ،‬هەر یەكێكیان‬ ‫ب��ی��روڕای خ��ۆی ه��ەی��ە‪ ،‬ب��ەاڵم ب��ۆ هەر‬ ‫هونەرمەندێك بیروڕای ڕەخنەگران باشترە‬ ‫بۆ ئاماژە پێكردنی ئەو هونەرمەندە‪،‬ئەگەر‬ ‫بێت و هەر هەڵەیەكی تێدا بێت یاخود‬ ‫هەر گۆڕانكاریەك بكرێت لەسەر ئەو كارە‬ ‫هونەریە‪.‬‬

‫ پێشکه‌وتن‬

‫‪20‬‬

‫پ‪/‬بەبروای تۆ ئەزموون یان ئەكادیمیا‬ ‫كامەیان گرنگترە؟‬ ‫و‪/‬ب���ەڕای من ئ��ەزم��وون و ئەكادیمیا‬ ‫هەردووكیان گرنگی تایبەتی خۆیان هەیە‪،‬‬ ‫ئەگەر بێت و هەر هونەرمەندێك ئەزموونی‬ ‫هەبێت باشە لە زۆر الی��ەن��ەوە‪ ،‬ئەگەر‬ ‫بڕوانامەی ئەكادیمیشی هەبێت ئەوە زۆر‬ ‫باشترە‪.‬‬

‫هــونــەر‬

‫‪July 2012 No 182‬‬

‫پ‪/‬لەئێستادا چۆن سەیری هونەری‬ ‫شێوەكاری دەكەی؟‬ ‫و‪/‬ه��ون��ەری شێوەكاری لەكوردستان‬ ‫گەیشتۆتە ئاستێكی باش‪،‬بەاڵم هێشتا‬ ‫زۆری ماوە بگاتە ئاستی واڵتانی ئەوروپی‪،‬‬ ‫لەئەوروپا هونەر زۆر پێشكەوتووە ئەگەر‬ ‫لەكوردستان لە ‪ %30‬بێت ئەوا لەئەوروپا‬ ‫لە ‪ %100‬بەڵكو لەوە زیاترە‪.‬‬

‫پ‪/‬ئەو ستایاڵنە چین كە شێوەكارانی‬ ‫كورد كۆدەكاتەوە؟‬ ‫و‪/‬ئەو ستایاڵنەی كەشێوەكارانی كورد‬ ‫كۆدەكاتەوە ستایڵی كوردەواریە زیاتر‬ ‫وێنەی كلتورو سروشت داب و نەریتی‬ ‫كوردەواری تێدا دەردەكەوێت‪.‬‬ ‫پ‪/‬بۆ لەبواری هونەر ئافرەتمان كەمە؟‬ ‫و‪/‬بەهۆی ئەو داب و نەریتە كۆمەاڵیەتیە‪،‬‬ ‫لەكۆمەڵگای ئێمە ئافرەت زۆر بەكەمی‬ ‫دێنە ئەم بوارە‪ ،‬لەوان وایە ئەگەر ئافرەت‬ ‫چووە ئەو بوارە خەڵك بەچاوێكی نزمەوە‬ ‫سەیری دەكات‪ ،‬هۆشیار كردنی خەڵك و‬ ‫ئاشناكردنیان بەبواری هونەری بۆ ئەوەی‬ ‫بیروڕایان بگۆڕێت و ڕێ بەئافرەتانیان‬ ‫زیاتر بدەن بەرەو هونەر بێن‪.‬‬

‫ پێشکه‌وتن‬

‫پ‪/‬چ شتێك دوای ماندووبوون دوای‬ ‫نەخشاندنی تابلۆكانت بێ تاقەتت دەكات؟‬ ‫و‪/‬ئ���ەو شتەی كەبێتاقەتم دەك��ات‬ ‫نەبوونی شوێنە بۆ تابلۆكانم كەتێیدا‬ ‫دای بنێم‪ ،‬وەك كۆگا بۆ هەڵگرتنی كارە‬ ‫هونەریەكانم‪.‬‬

‫پ‪/‬دوا وتەت چییە؟‬ ‫و‪/‬ه���ی���وادارم ه��ون��ەری ش��ێ��وەك��اری‬ ‫پێشكەوتنی زی��ات��ر ب��ەخ��ۆوە ببینێ‬ ‫لەكوردستان و داواكارم حكومەتی هەرێمی‬ ‫كوردستان و الیەنە پەیوەندیدارەكان‬ ‫گرنگی ب��ەه��ون��ەرم��ەن��دان و ه��ون��ەری‬ ‫شێوەكاری كوردی بدەن‪.‬‬

‫‪www.lawanikurdistan.org‬‬

‫پ‪/‬ئاستی هۆڵەكانی پێشانگا چۆن‬ ‫دەبینی؟‬ ‫و‪/‬لەئاستێكی باشدا دەبینم‪ ،‬بەاڵم‬ ‫نرخەكانیان گرانە‪ ،‬بۆ نموونە ئەگەر‬ ‫ب��م��ەوێ لەیەكێك لەهۆڵەكانی ش��اری‬ ‫هەولێر پێشانگایەكی تایبەتی شێوەكاری‬ ‫بكەمەوە بۆ م��اوەی ( ‪ )3‬ڕۆژ بە (‬ ‫‪ )300000‬سێ سەد ه��ەزار دینارە‪ ،‬ئەو‬ ‫پ‪/‬تاچەند نەهامەتیەكانی ئافرەت لەناو‬ ‫نرخەش زۆرە‪ ،‬ئەگەر بێت و سەنتەرێك‬ ‫یاخود گروپێكی هونەری یارمەتی ئەو تابلۆكانت ڕەنگی داوەتەوە؟‬ ‫و‪/‬بەڕێژەیەكی باش نەهامەتی و كێشەی‬ ‫هونەرمەندە نەدات ئەوە بڕواناكەم ئێمەی‬ ‫هونەرمەندان پێشانگا بكەینەوە لەبەر ئەو ئافرەتان لەتابلۆكانم ڕەنگی داوەتەوە‪ ،‬بۆ‬ ‫ئەوەی معانات و گرفتی ئافرەت لەكارە‬ ‫كەموكوڕیانەی ڕووبەڕوومان دەبنەوە‪.‬‬ ‫هونەریەكان بۆ خەڵك دەرببڕین و بزانن‬ ‫پ‪/‬ئ��ام��ان��ج��ی ه��ەڵ��ب��ژاردن��ی بابەتی كورد چییە و چۆنە و چی پێدەكرێ‪.‬‬ ‫تابلۆكانت چیین؟‬ ‫پ‪/‬پڕۆژەی داهاتووت چییە؟‬ ‫و‪/‬ئافرەت زۆر جار بابەتی سەرەكی‬ ‫و‪/‬ب��ەن��ی��ازم پێشانگایەكی هاوبەش‬ ‫زۆرب��ەی كارە هونەریەكانمە‪،‬بەتایبەتی‬ ‫كێشەو نەهامەتیەكانی ئافرەت لەنێو بكەمەوە لەئایندەدا‪ ،‬وە هەر لەئێستاوە‬ ‫كۆمەڵگا‪ ،‬ئ��ەوەش ئامانجی سەرەكیە دەستم بەكاری هونەری كردووە بۆ ئەم‬ ‫پڕۆژەیە‪.‬‬ ‫لەبابەتی تابلۆكانم‪.‬‬

‫‪21‬‬

‫دیــمـانـە‬

‫‪July 2012 No 182‬‬

‫كەنار عوسمان‪ :‬ئاواتمە ببمە وەزیری كشتوكاڵ و بە‬ ‫هەموو توانام هەوڵی بۆ دەدەم‬ ‫دیمانە ‪ :‬تریفە ئازاد‬

‫گەورەترین شۆڕشی‬ ‫عەشق لە واڵتی دڵی‬ ‫مندا زۆر دەمێكە بەرپا‬ ‫بووە‬

‫ك��ەن��ار عوسمان یەكێكە ل��ەو كچە‬‫الوان��ەی كە لەبواری كاری رێكخراوەیی‬ ‫كار دەكات‪ ،‬كەنار لە دایك بوی شاری‬ ‫هەولێری قەاڵو منارەییە‪ ،‬لە ساڵی ‪1988‬‬ ‫دەرچووی زانكۆی سەالحەددین كۆلێژی‬ ‫كشتوكاڵە ئێستا بەرپرسی ڕاگەیاندنی لقی‬ ‫هەولێری یەكێتی ئافرەتانی كوردستانە‪،‬‬ ‫لەم دیمانەی گۆڤاری پێشكەوتن تیشك‬ ‫ئەخاتە چەند الیەنیكی ژیانی‪.‬‬ ‫پ‪/‬چ��ۆن خولیای ك��اری رێكخراوەی‬ ‫بویت؟‬ ‫لە منداڵیەوە خولیای كاركردن بوم‬‫لەم رێكخراوانە‪ ،‬بۆ ئ��ەوەی خزمەتێك‬ ‫پێشكەش بكەم‪ ،‬ئەوە ئاواتم بووم لەناو‬ ‫كۆمەڵگەی كوردی دەرك��ەوم و زۆربەی‬ ‫ئەو بەربەستانە الب��دەم كە لەبەرامبەر‬ ‫كچانی واڵتەكەم بونەتە گرفت لەبەردەم‬ ‫حەزەكانیان‪.‬‬ ‫پ‪/‬ك���ارك���ردن ب��ۆ ئ��اف��رەت تاچەند‬ ‫زەحمەتە لە نێو رێكخراوەكان؟‬ ‫و‪/‬هەر كارێك هەوڵی بۆ بدەی ئاسانە‪،‬‬‫ه��ەر خەونێكیش ل��ە پێناو هاتنەدی‬ ‫هەنگاوی بۆ بهاوێیت بێ گومان دێتە‬ ‫ناو دەستەكانت‪ ..‬بەاڵم لە واڵتی ئێمەدا‬

‫ پێشکه‌وتن‬

‫‪22‬‬

‫دیــمـانـە‬

‫‪July 2012 No 182‬‬

‫‪www.lawanikurdistan.org‬‬

‫كە گ��ی��رۆدەی دەستی داب و نەریتی‬ ‫كۆمەڵگەین ئافرەت گەر كار بكات لە‬ ‫ڕێكخراوەكان بە چاوێكی تر سەیر ئەكرێت‬ ‫و پێوەرێكی تر بۆ هەڵسەنگاندنی دا‬ ‫ئەنرێ سوكایەتی بە هەستیەوە دەكرێت‬ ‫ئەمەش جێگەی داخە‪...‬‬ ‫پ‪/‬بۆچی بەشی راگەیاندنت هەڵبژارد؟‬ ‫و‪/‬وەك حەز و خولیایەك لە میانەی‬ ‫كارەكانم لەو بەشەدا سەركەوتوو بووم‪،‬‬ ‫بۆیە وەك هەمیشە هەڵمبژارد و لە‬ ‫گەڵیشی ئ��اس��وودەم‪ ،‬ڕاگەیاندن وەك‬ ‫پێناسەیەك دەتناسێنێ بە جیهانی‬ ‫دەرەوەی خودی ناخی خۆمان‪.‬‬ ‫پ‪/‬ئایا بە كاركردنن لەم بەشە تاچەند‬ ‫ئاسودەی؟‬ ‫و‪ /‬زۆر ئاسوودەم‪ ،‬چونكە لەم بەشەدا‬ ‫فێری زۆر شت بووم وەك ئەزمونێك بوو‬ ‫بۆم توانیم خۆم لەم بەشەدا بدۆزمەوە و‬ ‫زۆر كەسانی بە ئەزمونیشم ناسی‪.‬‬ ‫پ‪/‬وەك ئ��ەزان��ی��ن جگە ل��ە ب��واری‬ ‫رێكخراوەیی خولیای شیعر نوسینیشت‬ ‫هەیە؟‬ ‫و‪/‬بەڵێ لە ساڵی ‪ 2004‬وە من شیعر و‬ ‫پەخشانە شیعر ئەنوسم‪ ،‬زۆریش عاشقی‬ ‫شیعرم و خۆشمدەوێت‪ ،‬وا هەستەكەم‬ ‫شیعر نزیكترین هاورێمە و بەردەوام لە‬ ‫گەڵمایە‪.‬‬ ‫پ‪/‬تا ئێستا خاوەنی چ بەرهەمێكی‬ ‫چاپكراوی شیعری نیت؟‬ ‫و‪/‬نەخێر هیچیم چاپ ن��ەك��ردووە‪...‬‬ ‫تەنها الی خۆم ماوەتەوە بەشێكیشم لە‬ ‫كۆرێكی شیعری خوێندۆتەوە لە ساڵی‬ ‫‪.2005‬‬ ‫پ‪/‬ح��ەز ئەكەیت زیاتر وەك شاعیر‬

‫بناسرێت یان وەك كەسێكی رێكخراوەیی؟‬ ‫و‪/‬وەكو كچێكی كورد حەزدەكەم لە‬ ‫ه��ەردوو ب��واردا بناسرێم بۆ ئ��ەوەی بۆ‬ ‫كەسانێك بسەلمێنم كە ئافرەت جگە‬ ‫لەوەی كە دایكە‪ ،‬پێشمەرگەیە خاوەن‬ ‫هەست و سۆزە سەركردەیە كۆڵنەدەرە‬ ‫چاو نەترسە و پێشەنگە هەموو شتێكە‪.‬‬ ‫پ‪/‬ت��ا ئێستا شیعرت بۆ كەسیكی‬ ‫تایبەت نوسیوە؟‬ ‫و‪/‬بە دڵنیاییەوە بەڵێ‪.‬‬ ‫پ‪/‬وای���ە ئەڵێن ئ��ەو كەسەی شیعر‬ ‫ئەنوسێت ئەبێت عاشقی بەرامبەر بێت؟‬ ‫و‪/‬بە بۆچوونی خۆم شیعر هەڵقواڵوی‬ ‫ناخە كڵپەی س��ۆزی ئ��ەو ناخەیە كە‬ ‫هەڵی ئەڕێژێتە سەر كاغەز دڵی عاشق‬ ‫به مەعشوقەكەیدا دەلكێت‪ ،‬بۆ هەمیشه‬ ‫عاشق دڵی الی خۆی نی یه بەڵكو الی‬ ‫مەعشوقەكەیەتی‪ .‬جا ئەم مەعشوقەی‬ ‫هەر كەس یا هەر شتێ بێت گرنگ ئەوەیە‬ ‫عاشقە‪ .‬بۆیە شیعری بۆ ئەنوسێت‪.‬‬ ‫پ‪/‬ئ��ای��ا ك��ەن��ار عاشقە ب��ە رەگ��ەزی‬ ‫بەرامبەر؟‬ ‫و‪/‬گ��ەورەت��ری��ن ش��ۆڕش��ی عەشق لە‬ ‫واڵت��ی دڵ��ی مندا زۆر دەمێكە بەرپا‬ ‫بووە كاتێ واڵتێك پڕبێت لەعیشق كام‬ ‫دیكتاتۆر دێت و ئەم شۆڕشە ئەوەستێنێ‬ ‫و ئەیڕوخێنێ!!!!!‪ ..‬عاشقم ب��ەاڵم بۆ‬ ‫كەسێكی دی��اری ك��راو نیە لە ڕەگ��ەزی‬ ‫بەرامبەر‪ ،‬چونكە عاشق بون تەنها ئەوە‬ ‫نیە ( كچ بۆ كور ) یا پێچەوانە بێت‪.‬‬ ‫پ‪/‬هیواو ئاواتت چیە وەك كچێك؟‬ ‫و‪/‬هیواو ئاواتی من زۆرن بە بەشێكی‬ ‫زۆریشیان گەیشتوم‪،‬بەاڵم هەموو حەزی‬ ‫منداڵی و ئێستام ئەوەیە لەسەر دەستی‬

‫جەنابی سەرۆكی خۆشەوستم (بارزانی)‬ ‫دەوڵەتی كوردی ڕابگەینرێت بە هیوای‬ ‫گەیشتن بەو ڕۆژەم‪ ...‬وەكو هیوایەتی‬ ‫كەسیم ح��ەزەك��ەم ش��ەه��ادەی ماسترو‬ ‫دكتۆرا بەدەست بهێنم لە ب��واری خۆم‬ ‫لە دەرەوەی واڵت‪ ،‬ئاواتی من ئەوەیە‬ ‫ببمە كچە كوردێكی سەركەوتوو‪ ،‬ببم‬ ‫بە كچێكی داهێنەر بۆ واڵتم‪ ،‬سەركردە‬ ‫بم لەو بوارەی كە كاری تیا دەكەم لە‬ ‫داهاتووش ئاواتمە وەزیری كشتوكاڵ بم‬ ‫بە هەموو توانام هەوڵی بۆ دەدەم‪.‬‬ ‫پ‪/‬بریارت نەداوە بچیتە تیڤیەك یان‬ ‫رادیۆیەك؟‬ ‫و‪/‬كەناڵێكی ئاسمانی و دوو كەناڵی‬ ‫ناوخۆ و چەند ڕادی��ۆی��ەك داوای��ان لێ‬ ‫ك���ردووم‪ ،‬وەك بێژەر و پێشكەشكار‬ ‫لەگەڵیان كار بكەم‪ ،‬بەاڵم تا ئێستا بە‬ ‫تەواوی بڕیاری كۆتاییم نەداوە كە ئەچم‬ ‫یا ن نا‪.‬‬ ‫پ‪/‬تاچەند گرینگی بە جوانی ئەدەیت؟‬ ‫و‪ /‬بەالی منەوە جوانی ناخ و ڕەوشت‬ ‫لە سەرووی هەموو شتێكەوەیە جوانی‬ ‫بە روخساریش ئ��ەدات‪ ...‬بەاڵم جوانی‬ ‫ڕوخساریش تا ڕادەیەكی كەم پێویستە‪.‬‬ ‫پ‪/‬ئەگەر سبەی بێت زەواج بكەی‬ ‫ه��اوس��ەرەك��ەت بڵێت واز ل��ە ك��اری‬ ‫رێكخراوەیی و راگەیاندن بێنە تا چەند‬ ‫ئامادەی واز بێنیت؟‬ ‫و‪/‬كارەكەی خۆمم خۆشەوێت و تێیدا‬ ‫سەركەوتووم‪ ،‬ئەو كەسەی دێتە ژیانم‬ ‫وەك چۆن منی هەڵبژاردوە ئەبێت قبوڵی‬ ‫بواری كاركردنیشم بكات بگرە هاندەریشم‬ ‫بێت‪ .‬ب��ەاڵم ئەگەر عاشقی بم و زۆرم‬ ‫خۆشبوێت بەڵێ ئامادەم‪.‬‬

‫ پێشکه‌وتن‬

‫‪23‬‬

‫جـوگـرافـی‬

‫‪July 2012 No 182‬‬

‫أ‪/‬ئاسیا‬ ‫‪ /11‬بەنگالدیش‬

‫هەرجارەو واڵتێك‬

‫چۆمان تەقێدین‬

‫‪/1‬ن����اوی ف��ەرم��ی‪ /‬ك��ۆم��اری میللی‬ ‫بەنگالدیش بەنگاڵ(بەنگاڵی خۆرهەاڵت)‪.‬‬ ‫‪/2‬پایتەخت‪ /‬دەكا ‪ 12.500.000‬كەس‪.‬‬ ‫‪/3‬مانای واڵت‪ /‬وشەی بەنگالدیش لە‬ ‫دوو برگە پێكدێت‪ ،‬كە یەكەمیان وشەی‬

‫‌وتن‬ ‫‌وتن‬ ‫ پێشکه‬ ‫پێشکه‬

‫‪24‬‬

‫بەنگال كە هێمایە بۆ ن��اوی نەتەوەی‬ ‫بەنگال‪ ،‬دووەمیان وشەی دیش كە واتەی‬ ‫زەوی یان واڵت ئەگەێنێ و هەردوو وشەكە‬ ‫بەسەر یەكەوە واتای زەوی یان واڵتی‬ ‫بەنگال دێت‪ ،‬وشەی بەنگا ناوی هۆزێكی‬

‫كۆنی ن��ەت��ەوەی دێرینی دارڤ��ێ��دە‪ ،‬كە‬ ‫لەساڵی‪1000‬پ‪.‬ز لەو ناوچەیە نیشتەجێ‬ ‫بوون‪.‬‬ ‫‪/4‬دانیشتوان‪ 163.000.000 /‬كەس‪.‬‬ ‫‪/5‬رووب����������ەر‪147.600 /‬ك����ی����ل����ۆ‬

‫جـوگـرافـی‬

‫‪July 2012 No 182‬‬

‫‪www.lawanikurdistan.org‬‬ ‫‪www.‬‬ ‫‪lawanikurdistan. org‬‬ ‫‌وتن‬ ‫‌وتن‬ ‫ پێشکه‬ ‫پێشکه‬

‫مەترچوارگۆشەیە‪.‬‬ ‫‪/6‬ڕۆژی سەربەخۆیی‪1971/3/26 /‬‬ ‫لەپاكستان‪ ،‬ب��ەه��اوك��اری هیندستان‬ ‫سەربەخۆیی لەپاكستان بەدەست هێنا‪.‬‬ ‫‪/7‬ن��ەت��ەوە‪ 18 /‬ن��ەت��ەوەی تیادایە‬ ‫كەئەمانەن‪.‬‬ ‫ب��ەن��گ��ال‪ ،%97‬بیهار‪ ،%1‬كوروكس‪،‬‬ ‫م��ون��داری‪ ،‬سانتالی‪ ،‬ئ��ۆراۆن��س��ادری‪،‬‬ ‫ئاراگانیسە‪ ،‬بورماسە‪ ،‬مرو‪ ،‬خومیچین‪،‬‬ ‫میزۆ‪ ،‬چاكما‪ ،‬تیپپەرا‪ ،‬كۆكبۆرۆك‪،‬‬ ‫بیشنوپرییا‪ ،‬سیلهەتی‪ ،‬مەتیەی‪ ،‬گارۆ‪،‬‬ ‫ئاسسمەسە‪ ،‬راجبانشی‪.%2‬‬ ‫‪/8‬ئایین‪ /‬ئیسالم‪(%98.9‬سوننە‪،%95‬‬ ‫شیعە‪ ،%3‬ئەحمەدی(قادیانی)‪،)%0.9‬‬ ‫ب���������وزی‪ ،%0.7‬م���ەس���ی���ح���ی‪،%0.3‬‬ ‫ئەوراجین‪.%0.1‬‬ ‫‪/9‬زمان‪ /‬بەنگالی وئینگلیزی فەرمی‬ ‫زمانەكانی تر ناوخۆیین‪.‬‬ ‫‪/10‬دراو‪ /‬تاكا=‪100‬پیا‬ ‫‪/11‬زانینی خوێندن و نووسین‪.%43 /‬‬ ‫‪/12‬رژێ���م���ی دەس�����ەاڵت‪ /‬ك��ۆم��اری‬ ‫دەس�����ت�����ووری‪ ،‬ل���ەگ���ەڵ ه��ەب��وون��ی‬ ‫دووئ���ەن���ج���ووم���ەن‪ ،‬ك���ە ی��ەك��ەم��ی��ان‬ ‫ئەنجوومەنی وەزی��ران��ە‪ ،‬و دووەم��ی��ان‬ ‫نوێنەران(پەرڵەمان)ە‬ ‫ئەنجوومەنی‬ ‫كە‪ 345‬ئەندامی‪ ،‬كە ‪ 45‬بۆ ئافرەتانە‪.‬‬ ‫‪/13‬داه�������ات�������ی ن����ەت����ەوەی����ی‪/‬‬ ‫‪ 247.500.000.000‬دۆالر لەساڵێكدا‪.‬‬ ‫‪/14‬بەشی تاك لەداهاتی نەتەوەیی‪/‬‬ ‫‪ 1.500‬دۆالر‪.‬‬ ‫‪/15‬زەوی����ی كشتوكاڵی‪%67.5 /‬‬ ‫لەرووبەری واڵت‪.‬‬ ‫‪/16‬ب��ەره��ەم��ی كشتوكاڵی‪ /‬برنج‪،‬‬ ‫پەتاتە‪ ،‬چا‪ ،‬گەنم‪ ،‬جۆ‪ ،‬شەكر‪ ،‬تەڕە‪،‬‬ ‫نۆك‪ ،‬نیسك‪ ،‬میوەجات‪.‬‬ ‫‪/17‬سامانی ئاژەڵی‪ 66/‬ملیۆن سەر‬ ‫پەلەوەر‪31 ،‬ملیۆن سەر بزن‪25 ،‬ملیۆن‬ ‫سەر مانگاوگامێش‪3 ،‬ملیۆن سەر مەڕ‪.‬‬

‫‪/18‬بەرهەمی كارەبا‪ 12.500 /‬ملیار‬ ‫ونیو كیلۆوات كاتژمێر‪.‬‬ ‫‪/19‬سامانی سروشتی‪ /‬نەوت‪ ،‬گازی‬ ‫سروشتی‪ ،‬یۆرانیۆم‪ ،‬داری دارستانەكان‪.‬‬ ‫‪/20‬پیشەسازی یەكانی‪ /‬بەرهەمی‬ ‫ڕستن وچینین‪ ،‬شەكر‪ ،‬خۆشكردنی‬ ‫پێست‪ ،‬ئامادەكردنی گۆشت‪ ،‬پەینی‬ ‫كیمیاوی‪ ،‬پەر‪ ،‬كەلوپەلی چون‪.‬‬ ‫‪ /21‬دەرچ��ووەك��ان��ی‪ /‬جل و بەرگ‪،‬‬ ‫پێست‪ ،‬بەرهەمەكانی ڕستن و چنین‪،‬‬ ‫گۆشت‪ ،‬جورجی دەریا‪ ،‬ئاژەڵی زیندوو‪.‬‬ ‫‪/22‬ه��ات��ووەك��ان��ی‪ /‬خ���ۆراك‪ ،‬ن��ەوت‪،‬‬ ‫كەلوپەلی ئەلیكترۆنی‪ ،‬ئۆتۆمبیل و‬ ‫پێداویستەكانی‪ ،‬گەلێك بەرهەمی تر‪.‬‬ ‫‪/23‬هاوبەشی بازرگانی‪ /‬ئەمریكا‪ ،‬چین‬ ‫یابان‪ ،‬بەریتانیا‪ ،‬هیندستان‪ ،‬هەندێك‬ ‫واڵتی عەرەبی‪ ،‬واڵتانی یەكێتی ئەوروپا‬ ‫‪/24‬ش��ارە گرنگەكانی‪ /‬شیتاكۆنگ‪،‬‬ ‫جونگە‪ ،‬باریسال‪ ،‬سیلەت‪ ،‬راجشاهی‪.‬‬ ‫‪/25‬پ��ێ��گ��ەوس��ن��ووری ج��وگ��راف��ی‪/‬‬ ‫باشووری ئاسیا‪ ،‬لە باكوور و لە خۆرئاوا‬ ‫و لە ڕۆژه��ەاڵت تەنیا واڵتە كەئەوەیش‬ ‫واڵتی هیندستان وە لە باشوورەوە واڵتی‬ ‫مانمار(بورما) و كەندوای بەنگاڵە‪.‬‬ ‫‪/26‬دابەشی جوگرافی‪ /‬بەنگالدیش‬ ‫بەسەر شەش پارێزگا دابەش كراوە‪.‬‬ ‫‪/27‬كورتەیەك لە مێژووی واڵت‪ /‬واڵتی‬ ‫بەنگالدیش هەرلەكۆنەوە واڵتێكی ئاوەدان‬ ‫ب��ووە كە بۆ نزیكی چ��واره��ەزار ساڵ‬ ‫بۆپێش زایین ئەگەرێتەوە‪ ،‬كەنەتەوەی‬ ‫بەنگاڵ لەساڵی ‪ 1000‬پێش زاییندا لەو‬ ‫واڵتە نیشتەجێ بوون‪ ،‬لەسەدەی حەوتی‬ ‫پێش زایین شانشینی جانجاریدای و‬ ‫یەكگرتنی لەگەڵ شانشینی بیهار لەژێر‬ ‫سەرپەرشتی ئیمپراتۆریاكانی(سونجا‬ ‫وماوریان ونانداوماگادا) دا‪ ،‬دواتر بووە‬ ‫بەشێك لەئیمپراتۆریای گوپتاوهارشا‬ ‫لەسەدەی سێیەمی پێش زایین تاسەدەی‬

‫شەشەمی زایین و لەسەدەیدا كۆتاییان‬ ‫پێهات‪ ،‬پادشا‪ ،‬شاشانكا دەوڵەتێكی‬ ‫بەهێزی دورس��ت��ك��رد لەبەنگالدیش‪،‬‬ ‫ل����ەدوای ن��اه��ەم��واری ب���اری سیاسی‬ ‫ئ��ەوك��ات��ەی بنگالدیش‪ ،‬خانەدانێكی‬ ‫بوزی بەناوی پاال فەرمانڕەوایی واڵتەكە‬ ‫ئەكەن بۆماوەی چوار سەد ساڵ‪ ،‬دواتر‬ ‫خانەدانێكی هیندۆسی بەناوی سینا بۆ‬ ‫ماوەیەكی كورت فەرمانڕەوایی بنگالدیش‬ ‫ئەكات‪ ،‬لەساڵی(‪1199‬ز) ئایینی ئیسالم‬ ‫لەڕێگەی بازرگانی لە واڵتی بنگالدیش‬ ‫ب�ڵاو ب��ووە وەخ��ەڵ��ك��ەك��ەی موسڵمان‬ ‫ب��وون‪ ،‬بنگالدیش تووشی داگیركاری‬ ‫توركەكان هات بەفەرماندەیی سوپای‬ ‫باكپیرخلیخی توانی شكشت بە بالكشمان‬ ‫سین بهێنێ ك��ەدوای ش��ای بنەماڵەی‬ ‫شاهانەی هیندۆسی بوو لەبنگالدیش‪،‬‬ ‫بەشێكی ئەو واڵتەی داگیركرد‪ ،‬لەكۆتایی‬ ‫سەدەی پانزدەهەم وسەرەتایی سەدەی‬ ‫شانزدەهەم بنگالدیش بووە ئیمپراتۆریای‬ ‫ئیسالم وەدووب���ارە لەساڵی(‪1576‬ز)‬ ‫ئیسالم بۆ گەڕایەوە‪ ،‬وەلەساڵی(‪1651‬ز)‬ ‫كۆمپانیای هنیدی خۆرهەاڵت كەسەر‬ ‫بەئیمپراتۆریای بەریتانیا بوو‪ ،‬توانیان‬ ‫چەند كارگەرییەكی لێ دامەزرێنن‪،‬‬ ‫هەرووها توانیان كۆنترۆلی واڵتەكە بكەن‬ ‫لەدوای شەڕی(بالسی) لەساڵی(‪1757‬ز)‬ ‫كە بووە ژێردەستەیەكی بەریتانیا‪ ،‬و‬ ‫لەساڵی(‪1857‬ز)یاخی بوونێك تێیدا‬ ‫ڕووی دا ب��ەن��اوی سیبوی‪ ،‬ك��ە ب��ووە‬ ‫هۆی گواستنەوەی دەس��ەاڵت لەپاشای‬ ‫واڵت بۆ نوێنەری بەریتانیا‪ ،‬و لەنێوان‬ ‫س��ااڵن��ی(‪1911-1905‬ز) چەند هەوڵێكی‬ ‫سەرنەكەوتوو درا بۆ بەنگاڵی گەورە‬ ‫بۆ دووناوچەی لێكجیاواز‪ ،‬كەبەنگاڵی‬ ‫خۆرهەاڵت پایتەختەكەی شاری دەكابو‪،‬‬ ‫بەنگاڵی خۆرئاوا كەئێستاسەر بەهیندە‪،‬‬ ‫ل��ەس��اڵ��ی(‪1906‬ز)ڕاب��ی��ت��ەی ئیسالمی‬

‫‪25‬‬

‫جـوگـرافـی‬

‫‪July 2012 No 182‬‬

‫ پێشکه‌وتن‬

‫‪26‬‬

‫لەشاری دەكا دامەزرا‪ ،‬لەساڵی(‪1943‬ز)‬ ‫نەخۆشیێك لەواڵتەكە باڵبووە كەبووەهۆی‬ ‫مردنی سێ ملیۆن كەس‪.‬وەدوای بەریتانیا‬ ‫هێزەكانی لەنیمچەدوورگەی هیند كشانەوە‪،‬‬ ‫بنگالدیشی ئێستا كەدانیشتوانەكەی‬ ‫زۆرینەی موسڵمان بوو چووە پاڵ پاكستان‬ ‫كەدووری نێوان لەگەڵ پاكستانی ئێستا‬ ‫نزیكی(‪1000‬میل)ئەبوو‪ ،‬بەنگاڵی خۆرئاوا‬ ‫كە زۆرینەی دانیشتوانەكەی هێندۆسی‬ ‫بوو چووەپاڵ هیند‪ ،‬لەساڵی(‪1950‬ز)‬ ‫دەس��ت��ك��را ب��ەچ��اك��س��ازی كشتوكاڵی‬ ‫بنگالدیش(پاكستانی خ��ۆره��ەاڵت) بۆ‬ ‫ب��ەرژەوەن��دەی خانەدانەكانی ئێستای‬ ‫پاكستان‪ ،‬كەبەتەواوی كۆنترۆڵی سەرجەم‬ ‫دام ودەزگاكانی دەوڵەتیان كردبوو و‬ ‫خەڵكی بنگالدیش لێی بێ بەش بوون‪ ،‬كە‬ ‫هۆی دورست بوونی كێشە لە پاكستانی‬ ‫خ���ۆره���ەاڵت و پاكستانی خ��ۆرئ��اوا‪،‬‬ ‫بەتایبەتی دوای ئەوەی زمانی ئوردو بووە‬ ‫زمانی فەرمی هەردوو بەشەكەی ئەوكاتەی‬ ‫پاكستان‪ ،‬لەساڵی(‪1955‬ز) ناوی بەنگاڵ‬ ‫گۆرا بۆ پاكستانی خۆرهەاڵت‪ ،‬ڕابیتەی‬ ‫كریشاكی گوامی بەنگالدیشی دام��ەزرا‬ ‫بەسەركردایەتی شێخ موجیب ڕەحمان‬ ‫س��ەری هەڵدا و لەپێناو سەربەخۆیی‬ ‫بەنگالدیش لەنێوان س��ااڵن��ی(‪-1960‬‬ ‫‪1969‬ز) خ��رای��ە ب��ەن��دی��خ��ان��ەوە‪ ،‬پاش‬ ‫ئازادبوونی لەساڵی(‪1969‬ز) شۆرشێكی‬ ‫بەرپاكرد لەپێناو رزگاربوونی واڵتەكەی‬ ‫لەژێردەستەیی پاكستان‪ ،‬بەاڵم سەركەوتوو‬ ‫نەبوو‪ ،‬ل��ەس��اڵ��ی(‪1970‬ز) هەڵبژاردنی‬ ‫پەرلەمانی لەهەردوو بەش بەرێووەچوو‪،‬‬ ‫كە ڕابیتەی كریشاكی گوامی بەنگالدیشی‬ ‫بەسەركردایەتی شێخ موجیب ڕەحمان‬ ‫لەبەشی پاكستانی خۆرهەاڵت سەركەوتنی‬ ‫بەدەست هێنا‪ ،‬لە‪ 1971/3/26‬یەكالیەنە‬ ‫س��ەرب��ەخ��ۆی بەنگالدیشی ڕاگ��ەی��ان��د و‬ ‫لەهەمان ڕۆژ سوپای پاكستان هێرشی‬ ‫ك��ردە سەر بەنگالدیش‪ ،‬كە ب��ووە هۆی‬

‫كوژرانی خەڵكێكی زۆر لەهاوواڵتیانی‬ ‫بەنگالدیش‪ ،‬و ئاوارەبوونی نزیكی(‪)10‬‬ ‫ملیۆن كەس بۆ واڵتی هیند‪ ،‬كە هەندێك‬ ‫س��ەرچ��اوە دەڵێن ئ��ەوم��اوەی��ەی جەنگ‬ ‫واڵتەكەی گرتبووە لەنێوان سێ سەد‬ ‫ه���ەزار تاسێ ملیۆن ك��ەس ك���وژراون‪،‬‬ ‫لە‪ 1971/4/14‬لەتاراوگە لەشاری كالكتا‬ ‫شێخ موجیب حكومەتی ت��اراوگ��ەی‬ ‫ڕاگەیاند‪ ،‬شەڕی رزگاریخوازی بەنگالدیش‬ ‫ب��ۆ م���اوەی ن��ۆ م��ان��گ ب�����ەردەوام بوو‬ ‫لەنێوان سوپای پاكستان و بزوونتەوەی‬ ‫رزگاریخوازی بەنگالدیشی بەپشتیوانی‬ ‫س��وپ��ای ه��ی��ن��د‪ ،‬ك��ە ل��ە دی��س��م��ب��ەری‬ ‫هەماندا ساڵدا بۆ یارمەتی شۆرشگیڕانی‬ ‫بەنگالدیشی هاتە مەیدانی ش��ەڕ دژی‬ ‫سوپای پاكستان ك��ەل��ە‪1971/12/16‬‬ ‫نزیكی ‪90.000‬ه��ەزار سەربازی پاكستان‬ ‫ل��ەالی��ەن س��وپ��ای هیند ب��ەدی��ل گیرا و‬ ‫سپای پاكستانیش لەبەنگالدش كشاوە‬ ‫و ناچار بەپاشەكشەكرا‪ ،‬سەربەخۆیی‬ ‫بەنگالدیش ب��ەت��ەواوی چەسپا‪ ،‬شێخ‬ ‫موجیب ب���ووە س��ەرۆك��ی بەنگالدیش‬ ‫لە نێوان ‪،1972/1/24-1971/4/11‬‬ ‫لە نێوان ‪1975/6/24-1972/6/12‬‬ ‫سەرۆك وەزیرانی بەنگالدیش و دووبارە‬ ‫لە ‪ 1975/1/25‬بووە س��ەرۆك كۆماری‬ ‫بەنگالدیش ت����ا‪ 1975/8/15‬ب���ەردەوام‬ ‫بوو‪ ،‬لەبەرئەوەی لەو ڕۆژەدا كوتادەیەكی‬ ‫سەربازی بەسەر دا كرا و لەهەمان ڕۆژ‬ ‫كوژرا لەگەڵ خێزانەكەی‪ ،‬كەبۆ ماوەی‬ ‫سێ مانگ كوشتار بەردەوام بوو‪ ،‬حوندكار‬ ‫موشتاق بووە سەرۆكی بەنگالدیش‪ ،‬ژیانی‬ ‫سیاسی گەڕایەوە بۆ واڵت‪ ،‬لەو ساڵدا ئەبو‬ ‫سادات مەحمەد سایام بۆماوەی دووساڵ‬ ‫بووە سەرۆكی واڵت واتە تاساڵی(‪1977‬ز)‬ ‫كەئەوە بوو هەڵبژاردن ئەنجامدرا لەواڵت‬ ‫كەتێیدا پارتی نیشتمانی بەنگالدیشی‬ ‫سەركەوتنی بەدەست هێنا و سەرۆكی‬ ‫پارتەكە كەناوی زیا ڕەحمان بوو كرایە‬

‫سەرۆكی واڵت تاساڵی (‪1981‬ز)كەلەو‬ ‫ساڵدا كوتادەیەكی س��ەرب��ازی ئەنجام‬ ‫درا و سەرۆكی واڵت زیا ڕەحمان بوو‬ ‫تیرۆ ك��را‪ ،‬ك��ەس��ەرك��ردەی كوتادەكە‬ ‫ن��اوی ژەن����ەڕاڵ ئ��اب��دوس ساتتار بوو‬ ‫كە تاساڵی(‪1982‬ز)لەدەسەاڵتدا بوو‪،‬‬ ‫دووبارە كوتادەیەكی سەربازی ئەنجام درا‬ ‫بەسەركردایەتی ژەن��ەڕاڵ ئاهساندوددین‬ ‫چ����ۆود ه����وری ت����اس����اڵ����ی(‪1983‬ز)‬ ‫بەردەوام بوو‪ ،‬بۆجاری سێیەم وكۆتایی‬ ‫ك��وت��ادەی��ەك��ی س��ەرب��ازی ئ��ەن��ج��ام درا‬ ‫بەسەركردایەتی ژەنەڕاڵ حوسێن مەحمەد‬ ‫ئەرشاد ك��ەت��اس��اڵ��ی(‪1990‬ز) سەرۆكی‬ ‫واڵت بوو كەلەو ساڵدا بەرەی شوعیەت‬ ‫بەسەرۆكایەتی یەكێتی سۆڤێەتی پێشوو‬ ‫شكستی هێنا و كۆمەڵگای نێودەوڵەتی‬ ‫ئازادی زیاتری بەخۆیەوە بینی كەوایكرد‬ ‫ژەن��ەڕاڵ حوسێن مەحمەد ئەرشاد واز‬ ‫لەسەرۆكایەتی واڵت بهێنێ‪ ،‬دوای ئەو‬ ‫شەهاب الدین ئەحمەد بووە سەرۆكی واڵت‬ ‫تاساڵی(‪1991‬ز)كەلەو ساڵدا هەڵبژاردنێكی‬ ‫ئ���ازاد ب��ەرێ��وەچ��وو پ��ارت��ی نیشتمانی‬ ‫بەنگالدیشی بەسەرۆكایەتی خالدە زیا‬ ‫كەخێزانی زیا ڕەحمان بوو سەركەوتنی‬ ‫بەدەستهێنا‪ ،‬ئابدور ڕەحمان بیسواس‬ ‫بووە سەرۆكی واڵت تاساڵی(‪1996‬ز)‪،‬‬ ‫واڵت بەرەو سەقامگییری زیاتر لەبواری‬ ‫ئابووری وئارامی هەنگاوی ئەنا و لەو‬ ‫ساڵی(‪1996‬ز) هەڵبژاردن بەرێوەچوو كە‬ ‫پارتی گوامی بەنگالدیشی بەسەرۆكایەتی‬ ‫شێخە حوسێنە واج��د كە كچی شێخ‬ ‫موجیب بوو سەركەوتنی بەدەست هێنا‪،‬‬ ‫شێخە حوسێنە واج��د ب��ووە س��ەرۆك‬ ‫وەزی����ران‪ ،‬ل��ەس��اڵ��ی(‪1997‬ز) واڵتەكە‬ ‫ت��ووش��ی كارەساتێكی سروشتی هات‬ ‫بەهۆی الفاو كەتێدا نزیكی(‪)139.000‬‬ ‫كەسی ك��ردە قوربانی و زیاتر ل��ە(‪)30‬‬ ‫ملیۆن كەس ئاوارەبوون‪.‬‬

‫تــەنــدروســتــی‬

‫‪July 2012 No 182‬‬

‫دكتۆر رەوەند سدیق پزیشكی جوانكاری‪:‬‬ ‫هونەرمەندەكان حەزیان لە جوانكاری رووخسار و‬ ‫لەش و الر و بەژن و بااڵیانە‬

‫دیدار‪ :‬توانا شێخانی‬

‫لە پێش دەرگاكەی خۆی‪ ،‬دوو گیتاری‬ ‫بۆ جوانی داناوە و خۆیشی عازف گیتارە‪،‬‬ ‫هەروەها بە پێكەنینەوەش دەدوێت‪ ،‬باوكم‬ ‫سێ گیتاری لێ شكاندوم‪ ،‬جگە لەوەش‬ ‫دەی��گ��وت پێش ئ��ەوەی دكتۆربم عازف‬ ‫گیتارم‪.‬‬ ‫الی هەر هونەرمەندێكی كوردستانی و‬ ‫عێراقی باسی دكتۆر رەوەند سدیق بكەیت‪،‬‬

‫پ��ێ��ش��ك��ەوت��ن‪ /‬زۆرج�����ار دەگ��وت��رێ��ت‬ ‫بەكارهێنانی لێزەر كاریگەری خراپی بەسەر‬ ‫لەشی مرۆڤ بە گشتی و چاوی مرۆڤ بە‬

‫‪www.lawanikurdistan.org‬‬

‫نزیكەی دەساڵ دەبێت‬ ‫گیتارم بۆ هونەرمەند‬ ‫ئیلهام مدفعی عازف‬ ‫كردووە‬

‫دەیناسێت‪ ،‬ئەویش بەهۆی ئەنجامدانی‬ ‫نەشتەرگەریی بۆیان‪ ،‬ن��اوب��راو تائێستا‬ ‫نەشتەرگەری جوانكاری و دابەزینی كێشی‬ ‫لەش بۆ زۆرترین هونەرمەند و كەسایەتی‬ ‫سیاسی ئەنجام داوە‪ ،‬ئەویش بەهۆی‬ ‫ئەو ئامێرە لێزەرەوەیە كە هێناویەتیە‬ ‫كوردستان و لە عێراقیشدا تاكە‪ ،‬ناوبراو‬ ‫لەو دیدارەیدا لەگەڵ «پێشكەوتن» تیشك‬

‫دەخ��ات��ە س��ەر سوودەكانی ئ��ەو ئامێرە‬ ‫لێزەرییە‪ ،‬ئاماژە بەوەدەكات دەتوانێت‬ ‫نەشتەرگەری بكات بێ ئەوەی چەقۆ بە‬ ‫شوێنیكی لەش بكەوێت‪.:‬‬

‫ پێشکه‌وتن‬

‫‪27‬‬

‫تــەنــدروســتــی‬

‫‪July 2012 No 182‬‬

‫ پێشکه‌وتن‬

‫‪28‬‬

‫تایبەتی هەیە؟‬ ‫د‪ .‬رەوەند‪ /‬نەخێر‪ ،‬هیچ كاریگەریییەكی‬ ‫خ��راپ��ی ب��ەس��ەر تەندروستی م��رۆڤ��ەوە‬ ‫نیە‪ ،‬بەاڵم مەترسیدارترین شت لە لێزەر‬ ‫ئەوەیە كە بە بەرچاوبكەوێت‪ ،‬بەاڵم ئێمە‬ ‫چاوێلكەی تایبەتی بەكاردەهێنن دژی ئەو‬ ‫تیشكەی كە بەرچاو دەكەوێت‪ ،‬هەروەها‬ ‫هەندێك جۆری لێزەر وەك چارەسەر بۆ‬ ‫چاوی مرۆڤ بەكاردەهێندرێت‪.‬‬ ‫پێشكەوتن‪ /‬ئەی سوددی لێزەر چیە‪ ،‬بە‬ ‫تایبەتی ئەو لێزەرەی كە بەرێزتان هەتانە‬ ‫لە عێراقدا تاكە؟‬ ‫د‪.‬رەوەند‪ /‬پێشتر بەكاردەهات بۆ البردنی‬ ‫موی دەموچاو‪ ،‬بەاڵم ئێستا بەكاریدەهێنم‬ ‫بۆ هەموو جۆرە چارەسەرێك‪ ،‬هەروەها‬ ‫ئەو لێزەرەی كە من هەمە بۆ نەشتەرگەری‬ ‫بەكاردەهێندرێت‪ ،‬دەتوانێت لە دووری پێنج‬ ‫مەتر پەنجەی مرۆڤ ببڕێتەوە بێ ئەوەی‬ ‫خوێنی لێبێت و هەست بە ئازاربكات‪،‬‬ ‫ه��ەروەه��ا ئ��ەو ل��ێ��زەرەش هیچ زیانێكی‬ ‫تەندروستی نیە‪.‬‬ ‫پێشكەوتن‪ /‬زۆرج��ار ئافرەتان كاتێك‬ ‫ل��ێ��زەر ب��ۆ الب��ردن��ی م��وی دەم��وچ��اوی��ان‬ ‫بەكاردەهێنن‪ ،‬توشی تێكچوی روخسار‬ ‫دەبن‪ ،‬ئەوەش بە بەڵگە روویداوە؟‬ ‫د‪.‬رەوەن���د‪ /‬بەڵێ‪ ،‬پێشتر هەبوو‪ ،‬بە‬ ‫تایبەتی لێزەری البردنی م��وو‪ ،‬چونكە‬ ‫ئەوە یەكەم جۆری لێزەرە كە دروستبوو‪،‬‬ ‫لەو حاڵەتەشدا پێستی ئافرەتەكە رۆڵ‬ ‫دەبینێت لە زیان گەیاندن بە روخسار‪.‬‬ ‫پێشكەوتن‪ /‬ئێستا رێژەیەكی زۆر لە‬ ‫الوان‪ ،‬دەموچاویان چرچ و لۆچە‪ ،‬ئایا‬ ‫هۆكاری چیە و چارەسەری چۆن چۆنیە؟‬ ‫د‪ .‬رەوەند‪ /‬بەڵێ‪ ،‬ئەو نەوەیەی ئێستا‬ ‫لەوانەیە ئەو شیرەی پێیدراوە كاریگەری‬ ‫هەبێت بەسەر دەموچاوی‪ ،‬هەروەها گەرما‬ ‫و سەرما كاریگەرییەكی راستەوخۆی هەیە‪،‬‬ ‫بە لێزەر چارەسەر دەكرێت‪.‬‬ ‫پێشكەوتن‪ /‬گۆرانی بێژێك‪ ،‬جوانكاری‬ ‫بۆ دەموچاوی كردوە الی بەرێزتان‪ ،‬بەاڵم‬ ‫ئێستا رووخساری تێكچووە‪ ،‬ئایا پەیوەندی‬ ‫بە بەرێزتانەوە هەیە؟‬

‫د‪.‬رەوەن����د‪ /‬ئ��ەوەی باسی دەیكەیت‬ ‫نزیكەی پێنج ساڵە نەشتەرگەریم بۆی‬ ‫كردووە‪ ،‬هەروەها پەیوەندی بە منەوە نیە‪،‬‬ ‫چونكە كاتێك دەرزی جوانكاری لە یەكێك‬ ‫دەدرێ���ت ئەگەر حەساسیە پەیدابكات‬ ‫راستەوخۆی دەبێت‪ ،‬نەوەك پاش پێنج‬ ‫ساڵ‪ ،‬هەروەها ئەو ماددەیە پێكهاتەكەی‬ ‫لە لەشی مرۆڤدا هەیە و هیچ زیانێكی‬ ‫نیە‪ ،‬هاوكات لە زانستی پزیشكیشدا هیچ‬ ‫دەرمانێك نیە دوای پێنچ ساڵ كاریگەری‬ ‫هەبێت‪.‬‬ ‫پێشكەوتن‪ /‬بۆچی‪ ،‬زیاتر كەسایەتیە‬ ‫ناودارەكان‪ ،‬بە تایبەتی هونەرمەندەكان‬ ‫روو لە جەنابت دەك��ەن بۆ جوانكاری و‬ ‫دابەزینی كێش؟‬ ‫د‪.‬رەوەن���د‪ /‬پێش ئ��ەوەی پزیشك بم‬ ‫عازف گیتارم‪ ،‬نزیكەی دەساڵیش گیتارم‬ ‫بۆ هونەرمەند ئیلهام مدفعی عازف كردووە‪،‬‬ ‫هەڵبەتە هونەرمەندەكانیش زیاتر حەزیان‬ ‫لە جوانكاری و رێكی ب��ەژن و بااڵیانە‪،‬‬ ‫هەروەها زیاتر هونەرمەندە ئافرەتان دێنە‬ ‫الم بۆ جوانكاری‪.‬‬ ‫پێشكەوتن‪ /‬رۆژان���ە چەند نەخۆش‬ ‫دەبینی‪ ،‬بە تایبەتی ئەوانەی بۆ جوانكاری‬ ‫سەردانت دەكەن؟‬ ‫د‪.‬رەوەن�����د‪ /‬ن��زی��ك��ەی ‪ 25‬ن��ەخ��ۆش‪،‬‬ ‫هەروەها لە سەرجەم شار و شارۆچكەكانی‬ ‫عێراق خەڵك سەردانمان دەكەن‪ ،‬هاوكات‬ ‫لە ئێران و سوریا و ئەردەن و هتد‪ ..‬خەڵك‬ ‫س��ەردان��م��ان دەك���ەن‪ ،‬بێگومان ئ��ەوەش‬ ‫خەونی من بوو‪ ،‬چونكە پێشتر خەڵكی‬ ‫خۆمان بۆ نەشتەرگەری روویان لە دەرەوە‬ ‫دەكرد بەاڵم ئێستا خەڵك لە دەرەوە روو‬ ‫لە كوردستان دەكات بۆ نەشتەرگەری‪.‬‬ ‫پێشكەوتن‪ /‬بۆچی هەوڵت نەداوە‪ ،‬خولی‬ ‫راهێنان بۆ پزیشكانی تریش بكەیتەوە؟‬ ‫د‪.‬رەوەند‪ /‬بەڕاستی ئەوە كاری من نیە‪،‬‬ ‫چونكە سەر بە وەزارەتی تەندروستی نیم‪،‬‬ ‫دوات��ر لە هەموو دونیا فێربونی زانستی‬ ‫لێزەر پارەیەكی یەكجار زۆری دەوێت‪.‬‬ ‫پێشكەوتن‪ /‬هەر نەشتەرگەرییەك بە‬ ‫تایبەتی جوانكاری و الوازكردنی لەش‪،‬‬

‫چەندی تێدەچێت لە رووی ماددییەوە؟‬ ‫د‪.‬رەوەن�����د‪ /‬دەم��ەوێ��ت ئ���ەوە روون‬ ‫بكەمەوە‪ ،‬كە ئەو نەشتەرگەرییەی بە‬ ‫دەهەزار و دوو سەد دۆالر یاخود دە هەزار‬ ‫دۆالر لێرە دەیكەم‪ ،‬لە دەرەوە بە چل‬ ‫هەزار دۆالر دەكرێت و دەیكەم‪ ،‬واتە لێرە‬ ‫چوار تا پێنچ قات كەمتر لە دەرەوەی واڵت‬ ‫دەكرێت‪.‬‬ ‫پ��ێ��ش��ك��ەوت��ن‪ /‬ن��ەش��ت��ەرگ��ەری��ت��ان بۆ‬ ‫هونەرمەند ئیبراهیم تاتڵیساز ك��ردووە‪،‬‬ ‫ئایا ئێستا تەندروستی ناوبراو چۆنە و ئەو‬ ‫نەشتەرگەرییەی ئێوە بۆتان كردووە چی‬ ‫بوو؟‬ ‫د‪.‬رەوەن��د‪ /‬بەڵێ‪ ،‬ساڵی راب��ردوو بوو‬ ‫نەشتەرگەریم بۆی ئەنجامدا‪ ،‬هەروەها‬ ‫زۆر ب��ەوەش پەست ب��ووم كە گوتوبیان‬ ‫بە دەستی كوردان برینداربووە‪ ،‬ئەوەبوو‬ ‫راستەوخۆ پەیوەندیم بە برادەرانەوە كرد‪،‬‬ ‫پاشانیش نەشتەرگەریەكەم بە سەركەوتوی‬ ‫ب��ۆ ئ��ەن��ج��ام��دا‪ ،‬ئێستاش تەندروستی‬ ‫زۆرباشە‪.‬‬ ‫پێشكەوتن‪ /‬بەرێزت ئەندامی لێژنەی‬ ‫ئۆڵمپی ع��ێ��راق��ی پ��ەی��وەن��دی��ت لەگەڵ‬ ‫یاریزانەكان چۆنە؟‬ ‫د‪.‬رەوەند‪ /‬پەیوەندیم لەگەڵ زۆربەیان‬ ‫زۆرباشە‪ ،‬بە تایبەتی یاریزانەكانی لەش‬ ‫جوانی‪.‬‬ ‫پێشكەوتن‪ /‬ئەی پەیوەندیت لەگەڵ‬ ‫گۆرانی بێژەكان چۆنە؟‬ ‫د‪.‬رەوەند‪ /‬هەموو گۆرانی بێژێكی عێراقی‬ ‫و كوردیم خۆش دەوێ��ت و پەیوەندیشم‬ ‫لەگەڵ زۆربەیان زۆرباشە‪.‬‬ ‫پێشكەوتن‪ /‬ب��ەرێ��زت نەشتەرگەری‬ ‫جوانكاری‪ ،‬بۆ سەرجەم چین و توێژەكان‬ ‫كردووە‪ ،‬ئایا نەشتەرگەری جوانكاریت بۆ‬ ‫خۆشت كردووە؟‬ ‫د‪.‬رەوەن���د‪ /‬نەخێر نەمكردووە‪ ،‬بەاڵم‬ ‫تەمانا دەكەن نەشتەرگەری بۆ مەحەمەدی‬ ‫كوڕە تاقانەكەم بكەم و ئ��ەوەی بۆخۆم‬ ‫نەمكردووە بۆ ئەوی بكەم‪.‬‬

‫وەرزش‬

‫‪July 2012 No 182‬‬

‫كاسیاس دڵنیایی گۆڵی ئیسپانیا و ریال مەدرید‬ ‫ئا‪ :‬پێشکەوتن‬

‫‪www.lawanikurdistan.org‬‬

‫ئیكەر كاسیاس ل��ە ‪ 1981/5/20‬لە‬ ‫موستولیسی سەر بە پایتەختی ئیسپانیا‬ ‫مەدرید لە دایكبووە‪ ،‬شوێنی یاریكردنی‬ ‫گۆڵپارێز‪ ،‬كێشی ‪ 79‬كغم‪ ،‬بااڵی ‪ 185‬سنتیم‪،‬‬ ‫كاسیاس ساڵی ‪ 1991-1990‬چوە ریزەكانی‬ ‫یانەی ریال‪ ،‬لەو كاتەوە تاوەكو ئێستا لە ریزی‬ ‫ئەو یانەیە بەردەوامە‪ ،‬بۆیەكەم جاریش كە بۆ‬ ‫تیپی یەكەمی یانەكەی بانگهێشتكرا تەمەنی‬ ‫‪ 16‬ساڵ بوو‪ ،‬ئەو كاتە راهێنەری ئەلمانی‬ ‫یانەی ریال مەدرید بۆب هانكس داوایكرد‪،‬‬ ‫لە قوتابخانەی پێگەیاندنی یاریزانانی ریال‬ ‫بانگهێشتی كرد كاتێك تیپەكەی ب��ەرەوە‬ ‫نەرویج بەرێكەوتن بۆ روبەرو بوونەوەی یانەی‬ ‫رۆزنبێرگ‪.‬‬ ‫ساڵی ‪ 2000-1999‬لە وەرزی نوێی توپی‬

‫پێی ئیسپانیا بووە یاریزانی سەرەكی تیپەكە‪،‬‬ ‫بۆیەكەم جار لە نۆی سێپتمبەری ساڵی ‪1999‬‬ ‫بەرامبەر یانەی ئەتلەنتیكۆ بلباو یاریكرد‪ ،‬ئەو‬ ‫كاتە تەمەنی ‪ 18‬ساڵ و ‪ 112‬رۆژبوو‪ ،‬سودی‬ ‫لە پێكانەكەی گۆڵچی ری��ال ب��ۆدۆ ئیلێغنر‬ ‫وەرگرت و بووە یاریزانی سەرەكی‪ ،‬لە كۆتایی‬ ‫ئەو وەرزەش كاسیاس لەگەڵ تیپەكەی یاری‬ ‫كۆتایی خولی پاڵەوانانی ئەوروپایان بردەوە‬ ‫كە بەرامبەر یانەی ڤالنسیا لە یاری كۆتایی‬ ‫رووبەروی یەكتر بوونەوە‪.‬‬ ‫ل��ە ساڵی ‪ 2002-2001‬كاسیاس ب��ووە‬ ‫جێگرەوەی گۆڵچی ئەو كاتەی یانەی ریاڵ‬ ‫سیزار شانسێز‪ ،‬لە گێمی دووەمی یاری كۆتایی‬ ‫خولی پاڵەوانانی ئ��ەوروپ��ا بەشداریپێكرا‬ ‫و ریاڵیش لەو یاریە بە دووگ��ۆڵ بەرامبەر‬

‫بەگۆڵێك لە یانەی بایرلیفەركوزنی ئەڵمانی‬ ‫بردەوە‪ ،‬لەو كاتەوە بە بەردەوامی كاسیاس‬ ‫گۆڵپارێزی یانەی ریاڵمەدریدە و یەكێكە لە‬ ‫گۆڵچیە هەرەباشەكانی جیهان‪.‬‬ ‫كاسیاس خ��اوەن��ی ژی��ری و كەسیەتی‬ ‫س��ەك��ردەی��ە ل��ە ن��او ی��اری��گ��ا‪ ،‬ه��اوك��ات بە‬ ‫كاردانەوەی خێرا لە ناو گۆڵ و زیرەكی بێ‬ ‫سنوری لە بەرامبەر هێرش بەران ناسراوە‪،‬‬ ‫ئێستاش بەیەكێك لە گۆڵپارێزە هەرەباشەكانی‬ ‫جیهان ناسراوە و یانەی ریالیش بەختی هەیە‬ ‫كە خاوەنی گۆڵچیەی ئاوا بەتوانایە‪ ،‬تاوەكو‬ ‫ئێستا ئەو یاریزانە چاوەڕێی زیاتری لێدەكرێت‪.‬‬ ‫ئیكەر ل��ە دەرەوەی یاریگا خ��اوەن��ی‬ ‫كەسایەتیەكی هێمن و لەسەر خۆیە‪ ،‬زۆر‬ ‫حەز بە كاری خێرخوازی دەكات‪ ،‬لە ساڵی‬

‫ پێشکه‌وتن‬

‫‪29‬‬

‫وەرزش‬

‫‪July 2012 No 182‬‬

‫‪ 2007‬س��ەردان��ی سیرالیۆنی ك��رد و لەوێ‬ ‫قوتابخانەیەكی بونیاد نا‪ ،‬لە ناو هاورێكانیشی‬ ‫ب��ە مرۆڤێكی مهیرەبان و خۆشەویست‬ ‫ناسراوە‪ ،‬حەزی بەیاری كۆنكانە و گەشت‬ ‫و سەیرانكردنە و ئاواتی ئەوەیە لەداهاتوودا‬ ‫ببێتە سەرۆكی یانەی ریال مەدرید‪.‬‬ ‫لەسەر ئاستی هەڵبژاردەی نیشتیمانی‬ ‫واڵتەكەی توانی لەگەڵ هاورێكانی جامی‬ ‫ئ���ەوروپ���ای ژێ���ر ت��ەم��ەن��ی پ����ازدە ساڵی‬ ‫ب��ەرزب��ك��ات��ەوە‪ ،‬دوات��ری��ش دی��س��ان لەگەڵ‬ ‫ه��ەڵ��ب��ژاردەی واڵت��ەك��ەی جامی ئ��ەوروپ��ای‬ ‫ژێ��ر تەمەنی ‪17‬س��اڵ��ی بەدەستهێنا‪ ،‬لەو‬ ‫پاڵەوانیەتیەدا ئاستێكی بەرزی پێشكەشكرد‬ ‫و لە لێدانی یەكالكەرەوە توانی یارمەتی‬ ‫تیپەكەی بدات بۆ بەدەستهێنانی نازناوەكە‪،‬‬ ‫لە ساڵی ‪ 1999‬دیسانەوە لەگەڵ هاورێكانی‬ ‫جامی جیهانی لە واڵتی نێجیریا بۆ تەمەنی ژێر‬ ‫بیست ساڵی بەدەستهێنا‪ ،‬لەساڵی ‪ 2000‬یش‬ ‫یەكێك لە گۆڤارە تایبەتیەكان‬ ‫وەكو باشترین یاریزانی‬ ‫ساڵی ‪ 2000‬ی خوار‬ ‫ت���ەم���ەن ‪ 21‬س��اڵ‬ ‫دەستنیشانی كرد‪.‬‬ ‫س����اڵ����ی ‪2000‬‬ ‫ب���ان���گ���ه���ێ���ش���ت���ی‬ ‫هەڵبژاردەی یەكەمی‬ ‫واڵت���ەك���ەی ك���را بۆ‬ ‫ب��ەش��داری��ك��ردن لە‬ ‫ج��ام��ی ن��ەت��ەوەك��ان��ی‬ ‫ئ��ەوروپ��ا‪ ،‬ب��ەاڵم یەك‬ ‫چركەش یارینەكرد‪ ،‬لە‬ ‫ساڵی ‪ 2002‬لە جامی‬ ‫جیهانی كە هەردوو واڵتی‬

‫ پێشکه‌وتن‬

‫‪30‬‬

‫كۆریا و یابان بەیەكەوە رێكیان خستبو‪ ،‬وەكو‬ ‫جێگرەوەی گۆڵچی سەرەكی چەند یاریەك‬ ‫یاریكرد‪ ،‬ئیكەر لەسەر ئاستی ئەوروپا توانی‬ ‫سەركەوتنێكی باش بەدەستبێنێ و لە جامی‬ ‫یۆرۆی ‪ 2008‬كاتێك لە یاری پێش كۆتایی‬ ‫رووبەرووی هەڵبژاردەی ئیتاڵیا ب��وون��ەوە‪،‬‬ ‫س�����زای‬ ‫ب���ە ل��ێ��دان��ی‬

‫یەكالكەرەوە تیپەكەی گەیشتە یاری كۆتایی‬ ‫و ل��ەو ێشدا بە گۆڵێكی بێ بەرامبەر لە‬ ‫هەڵبژاردەی ئەلمانیایان ب��ردەوە‪ ،‬لە جامی‬ ‫جیهانی ‪ 2010‬كاسیاس دیسانەوە چیرۆكێكی‬ ‫دیكەی سەركەوتنی هەیە‪ ،‬بەاڵم لەیەكەم‬ ‫یاریدا رووبەروی رەخنەیەكی زۆری ناوەندە‬ ‫وەرزشیەكانی ئیسپانیا بۆوە كاتێك لە یەكەم‬ ‫ی��اری گروپەكەیان بەرامبەر هەڵبژاردەی‬ ‫سویسرا دۆران‪ ،‬و ئەوان پێیان وابوو ڤاڵدێز‬ ‫شایستەی ئەوەبوو گۆلچی یەكەم بێت‪ ،‬كەچی‬ ‫یاری دوای یاری كاسیاس ئاستی بەرزتر بۆە‪،‬‬ ‫كاتێك لە چارەگی كۆتایی توانی لێدانێكی‬ ‫سزای یاریزانی پاراگوایی ڤاڵدێز دەربێنتەوە‬ ‫و لە یاری كۆتایش بەرامبەر هەڵبژاردەی‬ ‫هۆڵەندا توانی زۆر ئازایانە و زیرەكانی سێ‬ ‫تۆپی هێرش بەری بەتوانای هۆڵەندی یاریان‬ ‫رۆبن دەربێنێتەوە كاتێك سێ جار بەتەنیا‬ ‫لەگەڵ ئەودا مایەوە‪.‬‬ ‫ئیكەر بەوەندەش نەوەستا بەڵكو لە‬ ‫یۆرۆی ‪ 2012‬كە لە هەردوو واڵتی‬ ‫ئۆكرانیا و پۆلەندا سازكرا‪،‬‬ ‫مێژوویەكی دیكەی سەروەری‬ ‫تۆماركرد‪ ،‬جیا ل��ەوەی بۆ‬ ‫ماوەی چوار یاری گۆڵەكەی‬ ‫بە پاكی پاراست‪ ،‬لە یاری‬ ‫كۆتایش ئاستێكی بەرزی‬ ‫پێشكەشكرد و تیپەكەشی‬ ‫ب���ە ئ��ەن��ج��ام��ی چ���وار‬ ‫گۆڵی بێ بەرامبەر لە‬ ‫هەڵبژاردەی ئیتاڵیایان‬ ‫ب�����ردەوە وب���ۆ ج��اری‬ ‫دووەم لەسەر یەك بونە‬ ‫پاڵەوانی یۆرۆ‪.‬‬ ‫سەرچاوە‪ :‬ماڵپەڕی کورە‬

‫رەنــگــاوڕەنــگ‬

‫‪July 2012 No 182‬‬

‫مۆڵەت پشتگوێ مەخەن ئەگینا دەمرن‬ ‫لێكۆڵینەوەكان سەلماندویانە پشتگوێخستنی‬ ‫مۆڵەتی سااڵنە كێشەی تەندروستی لێدەكەوێتەوە و‬ ‫ئەوانەی مۆڵەتەكان لەكیس دەدەن ڕەنگە لە پێش‬ ‫ئەوانەی مۆڵەت وەردەگرن بمرن‪.‬‬ ‫وەكو زان��راوە فشارەكانی كاركردن زیانبەخشە‬ ‫بۆ تەندروستی و مرۆڤ تووشی چەندین كێشەت‬ ‫دەك��ات‪ ،‬لەوانەش قورحە‪ ،‬ئازارەكانی لەش بۆیە‬ ‫مۆڵەت وەرگرتن ڕێگرێكی باشە لەدژی فشارەكان‪.‬‬ ‫بەپێی هەواڵێكی سایتی سی ئێن ئێن یەكێك لە‬ ‫لێكۆڵینەوەكان دەریخستووە ئەو پیاوانەی ئەگەری‬ ‫توشبوونیان هەیە بە نەخۆشییەكانی دڵ و كە‬ ‫پشووی سااڵنەیان وەرنەگرتووە‪ ،‬بەڕێژەی ‪ %32‬زیاتر‬ ‫ئەگەری مردنیان هەیە بەهۆی كێشەكانی دڵەوە‪.‬‬ ‫هەروەها بەپێی لێكۆڵینەوەیەكی تر ئەو ئافرەتانەی‬

‫لە ساڵێكدا النیكەم مۆڵەتێكیان وەرنەگرتووە‪،‬‬ ‫هەشت هێندە زیاتر ئەگەری تووشبوونیان هەیە بە‬ ‫نەخۆشیەكانی دڵ و مردنی بەهۆی ئەو نەخۆشیانەوە‪.‬‬ ‫فەرمانبەری ئاسایی ئەمریكی ‪ 14‬ڕۆژ مۆڵەتی هەیە‬ ‫لە ساڵێكدا و زۆربەیان تەنها ‪ 12‬ڕۆژی مۆڵەتەكەیان‬ ‫وەردەگرن و ‪ %25‬هەرگیز مۆڵەت وەرناگرن و ئەمریكا‬ ‫تاكە واڵتی پیشەسازی جیهانە كە كۆمپانیاكانی‬ ‫ناچارنەكردووە چەند ڕۆژێك مۆڵەتی بە موچەوە‬ ‫بدەن بە فەرمانبەران‪ .‬‬ ‫بەپێچەوانەوە لە ئ��ەوروپ��ا‪ ،‬یەكێتی ئەوروپا‬ ‫كۆمپانیاكانی ناچاركردووە هەموو ساڵێك ‪ 20‬ڕۆژی‬ ‫مۆڵەت بە مووچەوە بدەن بە فەرمانبەران‪.‬‬ ‫چەند لێكۆڵینەوەیەكی تر دەریانخستووە ئەوانەی‬ ‫مۆڵەت و پشووی سااڵنە وەردەگ��رن بەرهەمیان‬

‫زیاترە‪ ،‬دوای گەڕانەوە بۆ سەر كار زیاتر هەست بە‬ ‫ڕازیبوون لەكارەكانیان دەكەن و ئەوەش چەسپاوە‬ ‫م��رۆڤ لەكاتی مۆڵەتدا و دوای مۆڵەتیش بە‬ ‫ماوەیەك خەوی باشتردەبێت و كاردانەوەی مێشك‬ ‫خێراتردەبێت‪.‬‬ ‫دەرك���ەوت���ووە ك��ارك��ردن ب��ۆ م��اوەی��ەك��ی زیاتر‬ ‫واتای بەرهەمهێنان و قازانجی زیاتر ناگەیەنێت و‬ ‫یۆنانیەكان لە هەموو گەالنی ئەوروپا زیاترو نزیكەی‬ ‫‪ 2017‬كاتژمێر لە ساڵێكدا كاردەكەن‪ ،‬بەاڵم حاڵیان‬ ‫باشترین نییە و ڕەوشی ئابوورییەكەیان خراپە‪،‬‬ ‫بەبەراورد بەوان ئەڵمانیەكان كە سەرچاوەی هێزی‬ ‫ئابووری ئ��ەوروپ��ان‪ ،‬لە ساڵێكدا ‪ 1408‬كاتژمێر‬ ‫كاردەكەن و لەساڵێكدا مانگێك مۆڵەتیان هەیە‪.‬‬ ‫خەندان‬

‫ پێشکه‌وتن‬

‫ئەو خواردنانەی کە دەوڵەمەندن بە ڤیتامن‬ ‫(‪ )E‬ت��وان��ای بەرەنگار ب��وون��ەوەی نەخۆشی‬ ‫شێرپەنجەی جگەر لە مرۆڤدا زی��اد دەک��ەن و‬ ‫یارمەتی دەریشن بۆ بەرەنگار بوونەوە لەگەڵ ئەو‬ ‫نەخۆشیەدا ‪.‬‬ ‫بادەم یەکێکە لەو خۆراکانەی کە ڕێژەیەکی‬ ‫زۆری لە ڤیتامین (‪ )E‬تێدایە و جەستە لە‬ ‫شێرپەنچەی جگەر دەپارێزێت‪ ،‬هەروەها ڕێژەی‬ ‫تووشبوون بە نەخۆشیەکانی دڵ و چ��او بە‬ ‫شێوەیەکی بەرچاو کەمدەکاتەوە ‪.‬‬ ‫دکتۆر (وی ژان��گ) لە زانکۆی شانگهای بۆ‬ ‫چارەسەرکردنی شێرپەنچەی جگەر لەم دواییانەدا و‬

‫پاش کۆتاییهاتنی لێکۆڵینەوەکەی لەهەمان زانکۆدا‬ ‫ب��ۆی دەرک���ەوت کە بەهۆی خ��واردن��ی بادەمەوە‬ ‫ل��ە س���ەدا ‪54‬ی نەخۆشەکانی ئەو‬ ‫نەخۆشخانانەی کە لێکۆڵینەوەکەی تێدا‬ ‫ئەنجام داوە بە تەواوەتی چارەسەرکراون‬ ‫و لە نەخۆشیەکەیان چاکبونەتەوه‪.‬‬ ‫دکتۆر ژانگ بە سایتی دەیلی مەیڵی‬ ‫بەریتانی ڕاگەیاند و وت��ی‪« :‬پاش‬ ‫لێکۆڵینەوەکە بۆیان دەرکەوتووە کە‬ ‫پەیوەندییەکی ڕاستەوخۆ لەنێوان‬ ‫خواردنی بادەم و شێرپەنچەی جگەردا‬ ‫هەیە و لە داهاتووشدا زیاتر لەسەر ئەم‬

‫بابەتە دەکۆڵنەوە»‪.‬‬ ‫خەندان‬

‫‪www.lawanikurdistan.org‬‬

‫خواردنی بادەم و شێرپەنجەی جگەر‬

‫‪31‬‬

‫رەنــگــاوڕەنــگ‬

‫‪July 2012 No 182‬‬

‫پیرە ژنێكی تەمەن هەشتا ساڵ دوو گیانەو سكیشی چوار مانگە‬ ‫رۆژنامەیەكی تونسی باڵوی ك��ردەوە كە‪،‬‬ ‫پیرەژنێكی تەمەن هەشتا ساڵ دوو گیانەو‬ ‫سكیشی چوار مانگە‪.‬‬ ‫رۆژنامەی سەباحی چاپی تونس هەواڵێكی‬ ‫سەرنج راكێشی باڵوكردووە كە‪ ،‬حاڵەتێكی‬ ‫زۆر دەگمەنە لە جیهاندا‪ ،‬ئەویش ئەوەیە‬ ‫پیرە ژنێكی تونسی دووگیانەو سكیش چوار‬ ‫مانگانە‪.‬‬

‫بەپێی رۆژنامەكە‪ ،‬ئەو پیرە ژنە چووە بۆ‬ ‫یەكێك لەنەخۆشخانەكانی سیدی بوزەیدو‬ ‫داوای كردووە كە منداڵەكەی بۆ لەبار ببەن‪.‬‬ ‫هاوكات پزیشكەكانیش رازی نەبوون كە‬ ‫منداڵەكە لەبار ببەن لەبەر ئەوەی تەمەنی‬ ‫گ��ەش��ت��ووەت��ە چ���وار م��ان��گ و ئەوەشیان‬ ‫بەحاڵەتێكی دەگمەن وەسفكردووە‪.‬‬ ‫نەوا‬

‫هاواڵتییەكی ئەمریكی سەگێكی خوارد‬ ‫بەشێكی لەجەستەی قرتاندوەو خواردویەتی‪.‬‬ ‫دوای ئەو روداوەش هاورێكانی «دانێل»‬ ‫پ��ەی��وەن��دی��ان بەپۆلیسەوە ك���ردوەو دوای‬ ‫گەیشتنی هێزەكانی پۆلیسیش بۆ شوێنی‬ ‫روداوەك��ە‪ ،‬بینیویانە كە «دانێل» خوێن و‬ ‫فەروی سەگەگە بەدەموچاویەوە بووەو بەشێك‬ ‫لەجەستەی سەگەكەشی لەباوەشدا بووە‪.‬‬ ‫‪ ‬بەوتەی بەرپرسانی پۆلیسی «تەكساس»یش‬ ‫لەئێستادا «دان��ێ��ل» بەتۆمەتی دڕندەیی‬ ‫بەرامبەر ئاژەڵێك كە خ��واردن��ی نەشیاوە‬ ‫دادگایی دەكرێت‪.‬‬ ‫نەوا‬

‫لەڕوداوێكی ن��اوازەدا‪ ،‬هاواڵتیەكی ئەمریكی‬ ‫ل��ەژێ��ر ك��اری��گ��ەری م���اددە هۆشبەرەكاندا‪،‬‬ ‫سەگێكی خوارد‪.‬‬ ‫بەگوێرەی هەواڵێك كە ئاژانسی فرانس پرێس‬ ‫باڵویكردۆتەوە‪ :‬هاواڵتیەكی ئەمریكی بەناوی‬ ‫«مایكل دانێل» تەمەن ‪ 22‬ساڵ‪ ،‬دوای ئەوەی‬ ‫لەماڵەكەی خۆی لە «تەكساس» لەگەڵ ژمارەیەك‬ ‫هاورێیدا ئاهەنگ دەگێڕن و م��اددەی هۆشبەری‬ ‫جۆری «سبایس»ی بەكارهێناوە‪ ،‬هێرشی كردۆتە‬ ‫سەر هاوڕێكانی و دواتر لەسەر ئەژنۆو دەستەكانی‬ ‫بە وەڕینەوە بەرەو باخچەی ماڵەكەی رۆیشتوەو‬ ‫لەوێش سەگی هاورێكەی گرتوەو بەگاز چەند‬

‫لەبرساندا شیری سەگ دەخوات‬

‫ پێشکه‌وتن‬

‫‪32‬‬

‫منداڵێكی هیندی لەبەر ه���ەژاری و نەبوونی‬ ‫خێزانەكەی لەبرساندا شیری سەگێك دەخوات‪.‬‬ ‫سایتی عەرەبیە باڵویكردەوە كە‪ ،‬منداڵێكی هیندی‬ ‫بەناوی چۆتۆ كە لەیەكێك لە گوندەكانی ئەو واڵتە‬ ‫دەژی بەهۆی هەژاری بنەماڵەكەیی و لەبرساندا شیری‬ ‫سەگێك دەخوات و ئەوەش جێگەی سەرسوڕمانە‬ ‫سەگەكە ڕێگری لێناكات و تێر شیری دەكات‪.‬‬ ‫چۆتۆی شەش ساڵ دەڵێت‪ ،‬چ��وار ساڵ پێش‬ ‫ئێستا دایكی كۆچی دوایی كردووەو و باوكیشی كە‬ ‫لە ئۆتێلێك كاری كردووە لەسەر كارەكەی دەریان‬ ‫ك��ردووەو ئێستا باری گوزەرانی خێزانەكەیان زۆر‬ ‫خراپەو بەهەژارترین كەسی گوندەكەیان ناسراون‪.‬‬ ‫وتیشی‪ ،‬رۆژان���ە سێ ج��ار ئ��ەو سەگە شیری‬ ‫پێدەدات و بەو هۆیەشەوە خەڵكی گوندەكەیان بێزی‬

‫لێدەكەنەوەو نزیكی نابنەوە‪.‬‬ ‫چۆتۆ باسی ئەوەشی كردووە كە‪ ،‬ئەگەر رۆژێك‬ ‫سەگەكەش لەماڵەوە نەبێت دەروات دەیدۆزیتەوەو‬

‫سەگەكەش بەخۆشیەوە بەپیرییەوە دێت‪ .‬راشیگەیاند‪،‬‬ ‫كە تامی شیری سەگەكە شیرینە وەكو شەكر‪.‬‬ ‫نەوا‬

‫رەنــگــاوڕەنــگ‬

‫‪July 2012 No 182‬‬

‫ئایسكرێمێك بەرگەی گەرمای خۆر دەگرێت و ناتوێتەوە‬ ‫ل��ەواڵت��ی چین ج��ۆرە ئایسكرێمێك‬ ‫بەرهەمهێنراوە كەبەرگەی گەرمای خۆر‬ ‫دەگرێت و ناتوێتەوە‪.‬‬ ‫ب��ەگ��وێ��رەی ه��ەواڵ��ێ��ك ك��ە پێگەی‬ ‫ئ��ەل��ك��ت��رۆن��ی «رۆك����ێ����ت ن��ی��وز»‬ ‫ب�ڵاوی��ك��ردۆت��ەوە‪ :‬ل��ق��ی «چ��ی��ن»ی‬ ‫ك��ۆم��پ��ان��ی��ای «ن��ەس��ت��ەل��ە» ج��ۆرە‬ ‫ئایسكرێمێكی بەرهەمهێناوە كە بەرگەی‬ ‫گەرمای بەتین دەگرێت و ماوەی چەند‬ ‫كاتژمێرێكیش ناتوێتەوە‪.‬‬ ‫ئەو ئایسكرێمەش كە ناوی لێنراوە‬ ‫«بەنانا» «كەبەزمانی ئینگلیزی بەواتای‬ ‫مۆز» دێت‪ ،‬بەماددەیەكی جەالتینی‬

‫زەرد و بەتامی ڤانێال ڕووپۆشكراوە كە‬ ‫یارمەتی ئایسكرێمەكە دەدات بۆ ماوەی‬ ‫چەند كاتژمێرێك بەرگەی گەرمای خۆر‬ ‫بگرێت و نەتوێتەوە‪ ،‬هەر كەسێكیش‬ ‫ئ��ەو ئایسكرێمە ب��خ��وات پێویستە‬ ‫لەپێشدا وەك خواردنی مۆزێك توێكڵە‬ ‫جەالتینیەكەی ئایسكرێمەكە لێبكاتەوەو‬ ‫دواتر بیخوات‪ .‬‬ ‫پێگەی «رۆك��ێ��ت نیوز» ئەوەشی‬ ‫باڵوكردۆتەوە‪ :‬لەئێستادا فڕۆشی ئەو‬ ‫جۆرە ئایسكرێمە لە واڵتی چین بازاڕێكی‬ ‫زۆری هەیە‪.‬‬ ‫نەوا‬

‫لوتی بۆ جوان نەكرا‪ ،‬خۆی خنكاند‬

‫‪www.lawanikurdistan.org‬‬

‫س��ەرچ��اوەك��ان��ی ه����ەواڵ ل��ە واڵت���ی تایالند‬ ‫باڵویانكردەوە» كچە خوێندكارێكی ئەو واڵتە دوای‬ ‫ئەوەی ئەو نەشتەرگەریەی بۆ لوت و لچ و لێوی‬ ‫ئەنجامی دابوو سەركەوتنی بەدەستنەهێنا‪ ،‬خۆی‬ ‫خنكاندوە‪.‬‬ ‫لەوبارەیەوە رۆژنامەی بانكۆك پۆستی تایالند‬ ‫باڵویكردۆتەوە» بنیابا سیناچان تەمەن ‪ 22‬ساڵ كە‬

‫خوێندكاری زانكۆ بووەو چاوەرێ دەكرا كە پلەی‬ ‫شەرەف لە بواری هونەری دراما لە زانكۆی چۆاللۆ‬ ‫نجكۆرن بەدەستبهێنێت‪ ،‬دوای سەرنەكەوتنی ئەو‬ ‫نەشتەرگەریانەی بۆ لوت و لچ و لێوی ئەنجامی داوە‪،‬‬ ‫خۆی خنكاندوە‪.‬‬ ‫بانكۆك پۆست ئەوەشی باڵوكردۆتەوە» كە دایك‬ ‫و باوكی سیناچان لەژورەكەی خۆیدا كچەكەیان‬

‫بەهەڵواسراوی دۆزیوەتەوە و دوای ئاگاداركردنەوەی‬ ‫پۆلیسیش دەركەوتووە كە خۆی خنكاندوە‪.‬‬ ‫هاوكات دایك و باوكی سیناچان بە پۆلیسیان‬ ‫راگەیاندوە» دوای ئەنجامدانی نەشتەرگەریەكان‬ ‫ب���ەردەوام سیناچان هەستی بەبێزاری ك��ردوەو‬ ‫هەمیشە وتویەتی كە خوازیارە بمرێت تا جارێكی تر‬ ‫بە دەموچاوێكی نوێوە لەدایك بێتە‪.‬‬

‫ پێشکه‌وتن‬

‫‪33‬‬

‫چــاالکــی‬

‫‪July 2012 No 182‬‬

‫یەكێتی الوان لە كۆنگرەی الوانی ئیتالیادا بەشداری دەكات‬ ‫لەندەن – كاروان سابیر‬ ‫بە ئامادەبوونی سەرۆكی حكومەتی ئیتالیا‬ ‫كۆنگرەی (كیوفانی بیر البرتا) یەكێتی الوانی‬ ‫ئیتالیا لە شاری رۆما بەرێوەچوو‪( ،‬فەلالح حەسەن)‬ ‫نوێنەری دەرەوەی یەكێتی الوان��ی دیموكراتی‬ ‫كوردستان‪ ،‬نوێنەرایەتی رێكخراوی یەكێتی الوانی‬ ‫دیموكراتی كوردستانی كرد‪ ،‬كۆنگرەی ئەمجارەیان بە‬ ‫میوانداری الوانی نزیكەی ‪ 30‬واڵتی جیهانی دەستی‬ ‫بە كارەكانی كرد‪ ،‬لە كۆنگرەكەدا چەندین وتار‬ ‫لەالیەن گەورە بەرپرسانی ئەو واڵتە پێشكەشكران‬ ‫دیارترینیان (وەزی��ری دەرەوە و وەزی��ری ناوخۆ‬ ‫و وەزیری كار و خانەنشین و وەزیری ئابووری و‬ ‫ئەندامانی پەرلەمانی ئەوروپا و نوێنەری واڵتی‬ ‫ئیتالیا لە پەرلەمانی ئەوروپا و چەندین ئەندامی‬ ‫تر لە پەرلەمانی ئیتالیا) هەروەها نوێنەری یەكێتی‬ ‫الوان بە شداری ئاكتیفانەی كۆنگرەكەبوو‪ ،‬وتارێكی‬ ‫تێروتەسەلی پێشكەشكرد لە سەر مەینەتیەكانی‬ ‫میللەتی كورد و ئازارەكانی‪ ،‬پاشان باسی لە رەوشی‬ ‫الوان��ی كوردستان ك��ردو ئ��ام��اژەی بە سیاسەتی‬ ‫حەكیمانەی سەرۆك بارزانی كرد وەكو سەرۆكی هەرێم‬ ‫كە دواجاریان رێكخستنەوەی سەرجەم پێكهاتەكانی‬ ‫عیراق بوو بۆ بە شداریكردن لە حكومەتێكی تۆكمەدا‬ ‫وەكو حكومەتێكی یەكگرتوو دژ بە دیكتاتۆریەت لە‬ ‫خزمەتی ئیراقدابن‪.‬‬

‫ پێشکه‌وتن‬

‫‪34‬‬

‫ن��وێ��ن��ەری دەرەوەی الوان س��ەردان��ی س��ەرۆك��ی‬ ‫مەغریب دەكات‪.‬‬ ‫لە درێژەی چاالكیەكانی نوێنەرایەتی دەرەوەی‬ ‫یەكێـتی الوان��ی دیموكراتی كوردستان‪( ،‬فەالح‬ ‫حەسەن) راوێژكاری ئەنجومەنی سەركردایەتی یەكێتی‬ ‫الوانی دیموكراتی جیهان‪ ،‬لەواڵتی مەغریب چاویكەوت‬ ‫بە ( عبدالە بن كیران ) سەرۆكی حكومەتی واڵتی‬ ‫مەغریب‪ ،‬فەالح حەسەن سوپاسی ئەو پێشوازیە‬ ‫گەرمەی بەرێزیانكرد و ساڵوی الوانی كوردستانی پێ‬ ‫راگەیاند‪ ،‬الی خۆیەوە سەرۆكی حكومەتی مەغریب‬ ‫بوونی بە رێزیان بە راوێژكاری سەركردایەتی الوانی‬ ‫دیموكراتی جیهانی بە دە ستكەوتێكی مەزن داناو‬ ‫سوپاسی فەالح حەسەنی كرد بۆ پشتگیركردنی لە‬ ‫الوانی مەغریب و رۆڵی سەرەكیان بۆ بانگهێشتكردنی‬

‫الوان��ی دیموكراتی جیهانی بۆ واڵت��ی مەغریب و‬ ‫ئەنجامدانی كۆنفرانسی بەهاری الوانی عەرەبی لە‬ ‫ریباتی پایتەختی مەغریب‪ ،‬الی خۆیەوە راوێژكاری‬ ‫سەركردایەتی الوانی دیموكراتی جیهام سوپاسی‬ ‫بەرێزیان كردوو ئاماژەی بەوەدا كە میللەتی كورد‬ ‫هەمیشە بەوكەلتوورە س��ەرب��ەرزن كەتایبەتە بە‬ ‫خزمەتكردنی مرۆڤایەتی‪ ،‬شایەنی باسە (فەالح‬ ‫حەسەن) یەكەمین راوێژكارە لە مێژوویی یەكێتی‬ ‫الوانی دیموكراتی جیهانی كە خەڵكی رۆژهەاڵتی‬ ‫ناوەراستە‪.‬‬ ‫یەكێتی الوان لە مەغریب بەشداری كۆنفرانسی‬ ‫بەهاری عەرەبیكرد‬ ‫كۆنفرانسی (بە هاری‬ ‫عەرەبی و ئازادی) لە ژێر‬ ‫چاودێری یەكێتی الوانی‬ ‫دیموكراتی جیهانی و‬ ‫الوانی پارتی ئیستیقاللی‬ ‫م��ەغ��ری��ب��ی ل��ە ریباتی‬ ‫پ��ای��ت��ەخ��ت��ی م��ەغ��ری��ب‬ ‫دەستی بە كارەكانی كردو‬ ‫و بۆماوەی دوو رۆژی بە‬ ‫ردەوام بوو‪ ،‬الوانی میسر‬ ‫و لیبیا و تونس بۆ ئەم‬ ‫كۆنفرانسە بانگهێشت‬ ‫كرابون و بە شداربوون‪.‬‬ ‫ل������ەس������ەرەت������ای‬ ‫دەستپێكردنی كۆنفرانسی‬ ‫(ب��ە ه���اری ع��ەرەب��ی و‬ ‫ئازادی) لە مەغریب‪ ،‬لە‬ ‫وتارێكدا (فەالح حەسەن)‬ ‫راوێ��ژك��اری ئەنجوومەنی‬ ‫سەركردایەتی یەكێتی‬ ‫الوان������ی دی��م��وك��رات��ی‬ ‫ج��ی��ه��ان��ی و ن��وێ��ن��ەری‬ ‫دەرەوەی یەكێتی الوانی‬ ‫دیموكراتی كوردستان‬ ‫لە ب��ەردەم الوان��ی زیاتر‬

‫لە ‪ ٥٠‬واڵتی جیهانی‪ ،‬باسی لەراپەرینە جەماوەریە‬ ‫سەرتاسەریەكەی كوردستان كرد‪ ،‬لە ساڵی ‪١٩٩١‬‬ ‫دژ بەرژێمی بە عس و سەدام حوسین‪ ،‬بەیەكەمین‬ ‫بە هاری ئازادی رۆژهەاڵتی ناوەڕاستی ناوزەندكرد‪،‬‬ ‫لە درێژەی ووتارەكە یدا‪ ،‬باسی لە رەوشی هەرێمی‬ ‫كوردستان و پێشكەوتنە یەك بە دوایە كەكانی كرد‪،‬‬ ‫باسی رەوشی ئەمڕۆی عیراقیشی كرد‪ ،‬كە خەریكە‬ ‫جارێكی تر لەبەر دیكتاتۆریەت و دەسەاڵتی تاكە‬ ‫كەسی بەرە و هەڵدێر دەچێت‪ ،‬تیشكیشی خستە‬ ‫سەر چارەسەریەكان كە هەمیشە سەرۆكی هەرێمی‬ ‫كوردستان بۆ بەرژەوەندی سەرجەم گەالنی عیراق‬ ‫پێشكەشی دەكات‪.‬‬

‫چــاالکــی‬

‫‪July 2012 No 182‬‬

‫مەکتەبی سکرتارییەت‬ ‫هەولێر‪ :‬کۆتای خولی هاوینەی ‪٢٠٠‬‬ ‫الوی ئافرەت‬ ‫بەئامادەبوونی هەڤاڵ پشتیوان سادق‬ ‫ئ��ەن��دام��ی ئەنجومەنی س��ەرک��ردای��ەت��ی‬ ‫و سکرتێروکارگێڕانی سکرتایەرت و‬ ‫ب��ەرپ��رس��ی ج��ەم��اوەری��ەک��ان��ی لقی ‪ ٢‬و‬ ‫هەڤااڵنی ئەنجومەنی پارێزگای هەولێری‬ ‫ئافرەتان‪،‬ناوەندی چاالکی وپێگەیاندنی‬ ‫الونی ‪٣‬ی هەولێر کۆتای بەخولی فێربوونی‬ ‫دوورمان بۆ ‪٢٠٠‬الوی ئافرەت هێنا‪،‬وێڕای‬ ‫پ��ی��رۆزب��ای ل��ە ب��ەش��دارب��ووان��ی خولەکە‬ ‫هەوڵەکانی یەکێتی الوان بۆ الوانی ئافرەت‬ ‫جەختی لەسەر کرایەوە‪،‬لەکۆتایشدا بڕوانامە‬ ‫ودیاری بەسەر بەشداربووان دابەشکرا‬

‫ناوەندی بااڵی كەركووك‬

‫ پێشکه‌وتن‬

‫دابەشـــكردنی پێداویستی وەرزش��ـ��ی بۆ‬ ‫سەرجەم تــیـپە وەرزشـییەكانی ســەر بە‬ ‫نـــاوەندی چــاالكی وپێگەیاندنی الوان��ی‬ ‫كەركووك ‪4‬‬ ‫دابەشـــكردنی پێداویستی وەرزشـی بۆ‬ ‫سەرجەم تــیـپە وەرزشـییەكانی ســەر بە‬ ‫نـــاوەندی چــاالكی وپێگەیاندنی الوانی كەركوك‬ ‫‪3‬‬ ‫دابەشـــكردنی پێداویستی وەرزش��ـ��ی بۆ‬ ‫سەرجەم تــیـپە وەرزشـییەكانی ســەر بە‬ ‫نـــاوەندی چــاالكی وپێگەیاندنی الوانی داقووق‬ ‫كەزیاترلە ‪ 150‬الوی خوێن گەرم ئامادەبوون‪.‬‬ ‫بە هاوكاری كۆمپانیای كۆرەك تلیكۆم توانی‬ ‫بڕی (‪ )1900‬سیم كارتی ك��ۆرەك تلیكۆم و‬ ‫خەاڵتی تایبەت دابەش بكات بەسەر وەرزشكاران‬

‫و یاریزانانی سەرجەم تیپەوەرزشییەكان) ‪.‬‬ ‫ن��اوەن��دی چ��االك��ی و پێگەیاندنی الوان��ی‬ ‫كەركووك ‪1‬‬ ‫ئەنجامدانی یاری كۆتایی خوولی تۆپی پێی‬ ‫چەسپاندنی سنووری بۆ ساڵی ‪2012‬‬ ‫ن��اوەن��دی چ��االك��ی و پێگەیاندنی الوان��ی‬ ‫كەركووك ‪2‬‬ ‫كردنەوەی خولێكی دوورمان بۆ (‪ )30‬ئافرەتی‬ ‫سنووریان كە ئێستا رۆژانە خولەكە بەردەوامە‬ ‫لە ناوەندیان ‪.‬‬ ‫ئەنجامدانی تیروپشك ك��ردن��ی خولێكی‬ ‫وەرزشی تۆپی پێ بۆ (‪ )34‬تیپی سنوریان ‪.‬‬ ‫كۆتایی هێنانی خولێكی وەرزشی تۆپی پێ ی‬ ‫بچوكراوە كە بە ناوی خولی ( كابینەی نوێ )‬ ‫بۆ ‪ 16‬تیپی سنووریان‬

‫ن��اوەن��دی چ��االك��ی و پێگەیاندنی الوان��ی‬ ‫كەركووك ‪4‬‬ ‫ناوەندمان توانی هاوكاری ( ‪ )27‬ئافرەتی‬ ‫سنووری تۆبزاوە بكات بە هاوكاری رێكخراوی‬ ‫پەنا‪.‬‬ ‫ن��اوەن��دی چاالكی و پێگەیاندنی الوان��ی‬ ‫پردێ‬ ‫بەشداریكردنی دوو كارگێری ناوەندیان ( هدی‬ ‫عبد الخالق و راكار اكبر) لە دوو خولی جیادا‬ ‫خولی پێگەیاندن و خولی هاوكاری الوانی عێراق‬ ‫)‪.‬‬ ‫ن��اوەن��دی چاالكی و پێگەیاندنی الوان��ی‬ ‫داقووق‬ ‫كردنەوەی خولێكی وەرزش��ی تۆپی پێ ی‬ ‫فوتساڵ بۆ ‪12‬تیپی وەرزشی سنووریان ‪.‬‬

‫‪www.lawanikurdistan.org‬‬

‫قوتابی یەکەمی ک��وردس��ت��ان خەاڵتی‬ ‫الوانی پێبەخشرا‬ ‫دوای ئەوەی قوتابی قۆناغی دوانزە(‬ ‫م��ح��م��ەد خ��ال��ی��د) دان��ی��ش��ت��ووی ق���ەزای‬ ‫بەردەڕەش‪،‬لەسەر ئاستی کوردستان بە‬ ‫پلەی یەکەم و لەسەر ئاستی عێراق پلەی‬

‫دووەمی بەدەسهێنا‪،‬ئەمڕۆ لەگەڵ هەڤااڵنی پەیامی الوان‪،‬گ��روپ��ەک��ان��ی ب��ەش��دار بوو‬ ‫ئەنجومەنی ق���ەزای ئاکرێ‪ ‬و ناوچەی نمایشی خۆیان کرد کە بریتی بوون لە‬ ‫*گروپی مۆزیکی دەربەندیخان‬ ‫بەردەرەشی قوتابیانی ئاکرێ سەردانی‬ ‫*گروپی شانۆی الوان‬ ‫مەکتەبی سکرتایەتی الوانی کرد‬ ‫*گروپی مۆزیکی الوانی گەرمیان‬ ‫وێڕای پێشەکەشکردنی دیاری سکرتایەتی‬ ‫*گروپی مۆزیکی الوانی گەرمەسێن‬ ‫الوان بەو الوە ئازیزە‪،‬هیوای سەرکەوتنی‬ ‫*ڕێزلێنان لە هونەرمەندای بەتەمەنی‬ ‫بۆخوازرا کە وەک کوڕە هەژارێکی گوند‬ ‫نشین ب��ە ه��ەوڵ و ماندووبونێکی زۆر دەڤەرەکە‬ ‫*چەند گۆرانیەک‬ ‫توانی ئەو شانازیە بۆ خۆی و بنەماڵە‬ ‫*نمایشی گروپی ڕاپ‬ ‫کە ی وەدەست بێنێ‪،‬هەروها پشگیری و‬ ‫*نمایشی هەڵپەرکێی الوان‬ ‫پشتیوانی یەکێتی الوانی بۆ دەربڕا لە پێناو‬ ‫لە فیستیڤاڵەکەدا سکرتێرو کارگێڕانی‬ ‫هاتنەدی ئاوات وخوازە کانی و پیبرۆزبای‬ ‫لە خ��ۆی و بنەماڵەگەرمیان‪:‬دووەمین سکرتایەتی الوان و هەڤااڵنی لقی گەرمیانی‬ ‫پارتی دیموکراتی کوردستان و هەڤااڵنی‬ ‫فیستیڤاڵی هونەری الوان‬ ‫ناوەندی بااڵی دەووروب���ەری سلێمانی و‬ ‫لە ژێر دروشمی (با هەمووان لە دیدگای گەرمیان ونوێنەری ڕێکخراوەکانی کۆمەڵی‬ ‫مەدەنی و ژمارەیەک لەالوانی سنورەکە‬ ‫هونەرەوە لە ئایندە بڕوانین)‬ ‫ناوەندی بااڵی گەرمیانی یەکێتی الوان بەشداربوونکەی کرا‬ ‫گروپی پارەێزەرانی الو یادی بەجینۆساید‬ ‫لە ک��ەالر دووەم��ی��ن فیستیڤاڵی هونەری‬ ‫ناساندنیکەیسی ئەنفال‬ ‫سازکرد‬ ‫لە فیستیڤاڵەکەدا وێڕای پێشکەشکردنی‬

‫‪35‬‬

‫چــاالکــی‬

‫‪July 2012 No 182‬‬

‫ناوەندی بااڵی مێرگەسور‬ ‫كردنەوەی خولێكی تێنسی (سەرمێز)‬ ‫بۆ(‪)10‬الو لە كۆتایدا لەالیەن ئامادەبووانەوە‬ ‫خەاڵت بەسەر سەركەوتوەكان دابەشكرا‪.‬‬ ‫ك���ردن���ەوەی خولێكی (دام�����ەو) و‬ ‫(ش��ەت��رەن��ج) ب��ۆ (‪ )8‬الو ل��ە كۆتایدا‬ ‫لەالیەن ئامادەبووانەوە خ��ەاڵت بەسەر‬ ‫سەركەوتوەكان دابەشكرا‪.‬‬ ‫خەاڵتكردنی (‪ )15‬ئەكتەری شانۆ‬ ‫لەسنوری ناوەندی چاالكی وپێگەیاندنی‬ ‫الوانی مێرگەسۆر‪.‬‬ ‫خەاڵتكردنی (‪ )5‬موزیك ژەنی بەتوانای‬ ‫(ئۆرگ و ساز)ژەن لەسنوری ناوەندە بااڵ‬ ‫ناوەندی چاالكی وپێگەیاندنی الوانی‬ ‫پیران‬ ‫داب��ەش��ك��ردن��ی (‪)150‬ن���ەم���ام بەسەر‬ ‫هاواڵتیانی سنوری ناوەندەكەیان‪.‬‬ ‫داب��ەش��ك��ردن��ی(‪ )20‬تاخم جلوبەرگی‬

‫وەرزش��ی بەسەر وەرزشوانانی سنوری‬ ‫ناوەندەكەیان‬ ‫كردنەوەی خولێكی تۆپی پێی (‪)12‬‬ ‫یاریزانی لەناحیەی پیران كە(‪ )16‬تیپی‬ ‫سنورەكەیان بەشداربوون‪.‬‬ ‫ناوەندی چاالكی وپێگەیاندنی الوانی‬ ‫شێروان‬ ‫ك��ردن��ەوەی خولێكی تۆپی (بالە)‬ ‫ب��ۆ(‪ )8‬تیپ لەسنوری گرووپی چاالكی‬ ‫(چەمێ) لەكۆتایدا خەاڵت بەسەر تیپە‬ ‫سەركەوتوەكان دابەشكرا‬ ‫ك���ردن���ەوەی خ��ول��ێ��ك��ی ف��ێ��رب��وون��ی‬ ‫پەرستیاری ب��ۆ(‪ )20‬ئافرەت لەناحیەی‬ ‫شێروان‪.‬‬ ‫كردنەوەی خولێكی تۆپی پێ بۆ(‪)16‬‬ ‫تیپی تازە پێگەیشتووان لەسنوری گرووپی‬ ‫چاالكی (كانیبۆت)‬

‫كردنەوەی خولێكی فێربوونی (كارەبا)‬ ‫ب��ۆ(‪)40‬الول��ەس��ن��وری گ��رووپ��ی چاالكی‬ ‫(كانیبۆت)‪.‬‬ ‫كۆتای هێنان بەخولێكی تۆپی پێ‬ ‫كەبۆ(‪)16‬تیپی سنوری گرووپی چاالكی‬ ‫(مزوری) سازدابوو‪.‬‬ ‫ناوەندی چاالكی وپێگەیاندنی الوانی‬ ‫مەزنێ‬ ‫ك����ردن����ەوەی خ��ول��ێ��ك��ی درووم�����ان‬ ‫ل��ەن��اوەن��دەك��ەی��ان ك����ە(‪ )15‬ئ��اف��رەت‬ ‫بەشداربوون‬ ‫كردنەوەی خولێكی راهێنانی (دەرزی‬ ‫لێدان)بۆ(‪ )15‬ئافرەت لەبارەگای ناوەندی‬ ‫چاالكی مەزنێ‪.‬‬ ‫ك����ردن����ەوەی خ��ول��ێ��ك��ی درووم�����ان‬ ‫ل��ەن��اوەن��دەك��ەی��ان ك����ە(‪ )18‬ئ��اف��رەت‬ ‫بەشداربوون‬

‫ناوەندی بااڵی مەخمور‬ ‫هەڤاڵ (ن��ەوزاد فوئاد و هەڤااڵنی ناوەند‬ ‫سمینارێكیان رێكخست تێیدا وەزع��ی الوانی‬ ‫سنوورەكە تاو و توێكراو بەرنامەی كار بۆ سێ‬ ‫مانگی داهاتو رێكخرا ‪.‬‬

‫كردنەوەی خولی وەرزش��ی تۆپی پیێ بۆ‬ ‫تیپەكانی سنوری تورەق‬ ‫كۆتایی هێنان بە خولی وەرزشی تۆپی پیێ‬ ‫كەبۆ سەرجەم تیپەكان رێكخرابوو‬

‫ك��ردن��ەوەی خولی وەرزش��ی تۆپی پێ بۆ‬ ‫سەرجەم تیپەكانی سنوری قوشتەپە كەژمارەیان‬ ‫(‪ )38‬تیپە ‪.‬‬ ‫ك���ردن���ەوەی خ��ول��ی فێربوونی دوورم���ان‬ ‫بۆئافرەتانی سنورەكە لەم خولە توانرا (‪)20‬‬ ‫ئافرەت فێری دوورمان بكەن ‪.‬‬ ‫كردنەوەی خولی فێربوونی قورئانی پیرۆز بۆ‬ ‫چەند الو منالی سنورەكە‬ ‫كردنەوەی پێشانگایەكی خۆشنووسی بۆ‬ ‫خۆشنووس (زاهیر جەعفەر)‬ ‫كۆتایی هێنان بەخولی وەرزشی تۆپی پێ‬ ‫ناوەندی چاالكی وپێگەیاندنی الوانی تورەق‬

‫ك��ردن��ەوەی خولی فێربوونی كۆمپیۆتەر‬ ‫ك��ردن��ەوەی خولی وەرزش��ی تۆپی پێ بۆ‬ ‫سەرجەم تیپەكانی سنوری ناوەندی چاالكی بۆ(‪)12‬الوی سنوورەكە‬ ‫دانەوەی بروانامە بەسەر بەشداربووانی خولی‬ ‫وپێگەیاندنی الوانی كانی قرژاڵە‬ ‫كردنەوەی خولی وەرزشی تۆپی سەر مێز فێربوونی كۆمپیۆتەر‬ ‫كۆتایی هێنان بە خولێكی وەرزشی تۆپی پێ‬ ‫(تێنس) بۆ ‪ 20‬الوی سنوری كانی قرژاڵە‬ ‫ناوەندی چاالكی وپێگەیاندنی الوانی مخمور‬ ‫كۆتایی هێنان بەخولی وەرزشی تۆپی پێ‬ ‫كردنەوەی خولی فێربونی مۆسیقا بۆچەند‬ ‫كە بۆسەرجەم تیپەكانی سنوری كانی قرژاڵە‬ ‫الوێكی سنورەكە‬ ‫كرابووەوە‬ ‫كردنەوەی خولی فێربوونی زمانی عربی بۆ هە‬ ‫كۆتایی هێنان بەخولی تۆپی سەرمێز (تینس)‬ ‫وادارانی ئەم زمانە‬ ‫كەبۆ ‪ 20‬الوی سنورەكە ئەنجامیان دابوو‬ ‫كردنەوەی خولی وەرزشی تۆپی پێ رەمەزانی‬ ‫كردنەوەی خولی فێربوونی كۆمپیوتەر بۆ‬ ‫پیرۆز بۆ ‪ 48‬تیپی سنوری مخمور‬ ‫چەند الوێكی سنورەكە‬

‫ن���اوەن���دی چ��االك��ی وپ��ێ��گ��ەی��ان��دن��ی الوان���ی‬ ‫قوشتەپە‬

‫ پێشکه‌وتن‬

‫‪36‬‬

‫ناوەندی چاالكی وپێگەیاندنی الوانی كانی‬ ‫قرژاڵە‬

‫كردنەوەی خولی فێربوونی كارەبا بۆ چەند‬ ‫الوێكی سنورەكە‬ ‫دانەوەی بروانامەو دابەشكردنی خەاڵت بەسەر‬ ‫بەشداربووانی خولی فێربوونی كۆمپیوتەر‬

‫ن���اوەن���دی چ��االك��ی وپ��ێ��گ��ەی��ان��دن��ی الوان���ی‬ ‫كەندێناوە‬

‫چــاالکــی‬

‫‪July 2012 No 182‬‬

‫ناوەندی بااڵی ڕانیە‬ ‫ناوەندی بااڵ بەشداری كرد لەكردنەوەی‬ ‫پێشەنگایەك كە لەالیەن لقی ‪11‬وە سازكرابوو‬ ‫پەخشكردنی یاریەكانی جامی یۆرۆی (‪)2012‬‬ ‫لە ڕێگەی سینەما ( ڤیشنەوە )‪.‬‬ ‫ناوەندی چاالكی الوانی خۆشناوەتی كۆتایی‬ ‫هێنا بەخولێكی تۆپی بالە كە بۆ (‪ )10‬تیپی‬ ‫وەرزشی سنورەكەی كردبۆوە‪.‬‬ ‫ناوەندی چاالكی الوانی خۆشناوەتی هەڵسا‬ ‫بەكردنەوەی خولێكی كۆمپیوتەر‬

‫ن��اوەن��دی چاالكی الوان��ی بیتوێن هەڵسا‬ ‫ب��ەك��ردن��ەوەی خولێكی بڕین و درووم���ان لە‬ ‫نەحیەی حاجیاوا بۆ (‪ )28‬ئافرەتی سنورەكە‪.‬‬ ‫ناوەندی چاالكی الوانی بیتوێن كۆتایی هێنا‬ ‫بەخولێكی تۆپی پێی بچوككراوە كە تیایدا (‪)12‬‬ ‫تیپی وەرزشی بەشداریان كردبوو‪.‬‬ ‫ناوەندی چاالكی الوانی بیتوێن كۆتایی هێنا‬ ‫بەخولێكی درووم���ان كە بۆ (‪ )30‬ئافرەتی‬ ‫سنوری حاجیاوایان كردبۆوە‪.‬‬

‫ناوەندی چاالكی الوان��ی ق��ەالدزێ كۆتایی‬ ‫هێنا بەخولێكی تۆپی سەرمێز كە بۆ (‪)30‬‬ ‫ئارەزومەندی ئەم بوارەی كردبۆوە‪.‬‬ ‫ناوەندی چاالكی الوانی ڕانیەی كۆتایی هێنا‬ ‫بەخولی بڕین و دروومان كەتیایدا (‪ )30‬ئافرەت‬ ‫بەشداریان كردبوو‪.‬‬ ‫ناوەندی چاالكی الوانی ڕانیە كۆتایی هێنا‬ ‫بەخولی زمانی ئینگلیزی كە تیایدا (‪ )30‬قوتابی‬ ‫سودمەندبوون‪.‬‬

‫ناوەندی بااڵی ئاكرێ‬

‫‪www.lawanikurdistan.org‬‬ ‫ پێشکه‌وتن‬

‫خولەكا فیربونا كومپیوتەرێ ڤەكر بو ( ‪)68‬‬ ‫قوتابیا كو تەمەنێ وان كیمتر ل ( ‪ )15‬سالیێ ‪0‬‬ ‫ناوەندا چاالكی بەردەرەش سمینارەك ئامادەكربو‬ ‫بو بەریز ( حسیب محمد امین ) بەرپرسێ ل ‪0‬‬ ‫ن ‪ 0‬ب��ەردەرەش پارتی دیموكراتی كوردستان بو‬ ‫هەمی بەرپرس و كارگیرین گروپین الوان ئەوین سەر‬ ‫ناوەندا چاالكی بەردەرەش‪0‬‬ ‫ناوەندا چاالكی بەردەرەش سمینارەك ئامادەكربو‬ ‫بو بەریز( تحسین یاسین تەها ) بەرپرسێ ل ‪ 0‬ن ‪0‬‬ ‫خازر پارتی دیموكراتی كوردستان بو هەمی بەرپرس‬ ‫و كارگیرین گروپین الوان ل سنورێ ل ‪ 0‬ن ‪ 0‬خازر‬ ‫ناوەندا چاالكی بوتان سمینارەك ئامادەكربو بو‬ ‫بەریز دكتور ( سمیر محو ) ماموستایێ زانكویێ‬ ‫بو ژمارەكا زور الوین ناحیا كە‪11‬ژ‪1‬لەك ل سەر‬ ‫بارودوخێ ئەڤرو یێ كوردستانێ و عیراقی‪0‬‬ ‫ناوەندا چاالكی بوتان خولەكا توپا پێ ڤەكر بو (‬ ‫‪ ) 40‬تیپین سنورێ ناوەندا خو‬ ‫ناوەندا چاالكی ب���ەردەرەش خولەكا توپا پێ‬ ‫ڤەكر بو ( ‪ )80‬تیپین سنورێ ناوەندا خو ل قەزا‬ ‫بەردەرەش ‪0‬‬ ‫ناوەندا چاالكی دارەتوو سمینارەك ئامادەكربو‬ ‫بو بەریز ( كبیر سلیمان ) كارگیرێ ل ‪ 0‬ن ‪0‬‬ ‫بەردەرەش پارتی دیموكراتی كوردستان بو هەمی‬ ‫بەرپرس و كارگیرین گروپین الوان سنورێ ناوەندا‬ ‫ناوەندا چاالكی ئازادی كوتایی ئینا ب خولەكا‬ ‫توپا پێ ئەوا هاتبو ڤەكرن بو ( ‪ )32‬تیپین سنورێ‬ ‫ناوەندا ل دیماهیكا یاریێ دا خەالت هاتنە دابەش‬ ‫كرن ب سەر تیپین سەركەفتی ‪0‬‬

‫كونفرانسین ریكخراوا ڤوكا یا ئەمریكی هاتنە‬ ‫ئەنجام دان ژبو دەست نیشان كرنا پروژا ل قەزا‬ ‫بەردەرەش ‪0‬‬ ‫ناوەندا چاالكی بەردەرەش خولەكا توپا پێ ڤەكر‬ ‫بو ( ‪ )30‬تیپین سنورێ ناوەندا خو ل سنوری ل‬ ‫– ن خازر یا پارتی‬ ‫ناوەندا چاالكی ئاكرێ خولەكا توپا پێ ڤەكر بو (‬ ‫‪ )32‬تیپین سنورێ ناوەندا خو‪0‬‬ ‫ناوەندا چاالكی دارەتوو خولەكا توپا پێ ڤەكر بو‬ ‫( ‪ )42‬تیپین سنورێ ناوەندا خو ‪0‬‬ ‫ناوەندا چاالكی بوتان خولەكا توپا پێ ڤەكر بو (‬ ‫‪ )32‬تیپین سنورێ ناوەندا خو ‪0‬‬ ‫ناوەندا چاالكی بجیل خولەكا توپا پێ ڤەكر بو (‬ ‫‪ )30‬تیپین سنورێ ناوەندا خو ‪0‬‬ ‫ناوەندا چاالكی بجیل خولەكا توپا پێ ڤەكر بو (‬ ‫‪ )22‬تیپین سنورێ ناوەندا خو ل‪0‬‬ ‫كوتایی ئینا ب خولەكا توپا پێ ئەوا هاتبو ڤەكرن‬ ‫بو ( ‪ )32‬تیپین‬ ‫ناوەندا بااڵ ئاكرێ خولەكا دروارێ ڤەكر بو ( ‪)20‬‬ ‫ئافرەتین گەنج ل سەنتەرێ ناوەندا بااڵ‬ ‫ناوەندا بااڵ خولەكا ( خوشنڤیسی ) ڤەكر بو (‬ ‫‪ )30‬الوین ئاكرێ ل هواڵ ناوەندا بااڵ‬ ‫ناوەندا چاالكی بجیل كوتایی ئینا ب خولەكا توپا‬ ‫پێ ئەوا هاتبو ڤەكرن بو ‪ 22‬تیپین سنورێ ناوەندا‬ ‫وان‬ ‫ناوەندا چاالكی بوتان خولەكا زمانێ ئینگلیزی‬ ‫ڤەكر بو ( ‪ )50‬الوین كج و كور‬ ‫ناوەندا چاالكی بوتان خولەكا زمانێ عربی ڤەكر بو‬

‫( ‪ )45‬الوین كج و كور‬ ‫ن��اوەن��دا ب��ااڵ كوتایی ئینا ب ه���ەردوو خولین‬ ‫كومپیوتەرێ ئەوین هاتبونە ڤەكرن بو ( ‪)68‬‬ ‫قوتابین كج و كور‬ ‫ناوەندا چاالكی ئاكرێ كوتایی ئینا ب خولەكا توپا‬ ‫پێ ئەوا هاتبو ڤەكرن بو ‪ 32‬تیپین سنورێ‬ ‫ناوەندا چاالكی بوتان كوتایی ئینا ب خولەكا توپا‬ ‫پێ ئەوا هاتبو ڤەكرن بو ( ‪ )36‬تیپین سنورێ‬ ‫ناوەندا وان‬ ‫ناوەندا چاالكی بجیل كوتایی ئینا ب خولەكا توپا‬ ‫پێ ئەوا هاتبو ڤەكرن بو ‪ 32‬تیپین سنورێ ناوەندا‬ ‫ناوەندا چاالكی دینارتە كوتایی ئینا ب خولەكا‬ ‫توپا پێ ئەوا هاتبو ڤەكرن بو ‪ 36‬تیپین سنورێ‬ ‫ناوەندا وان‬ ‫ناوەندا چاالكی دارەتوو كوتایی ئینا ب خولەكا‬ ‫توپا پێ ل یاریگەها دارەتوو ئەوا هاتبو ڤەكرن بو‬ ‫( ‪ )32‬تیپین سنورێ ناوەندا وان‬ ‫ناوەندا چاالكی گردەسین كوتایی ئینا ب خولەكا‬ ‫توپا پێ ل یاریگەها گردەسین ئەوا هاتبو ڤەكرن بو‬ ‫( ‪ )36‬تیپین سنورێ ناوەندا وان‬ ‫ناوەندا چاالكی دینارتە كوتایی ئینا ب خولەكا‬ ‫توپا پێ ئەوا هاتبو ڤەكرن بو ‪24‬تیپین سنورێ‬ ‫ناوەندا وان‬ ‫ناوەندا چاالكی بوتان كوتایی ئینا ب خوال زمانێ‬ ‫ئینگلیزی ئەوا هاتبو ڤەكرن بو ‪ 50‬الوین كج و كور‬ ‫ل ناحیا كەلەك‪0‬‬ ‫ناوەندا چاالكی بوتان كوتایی ئینا ب خوال زمانێ‬ ‫عربی ئەوا هاتبو ڤەكرن بو ‪ 45‬الوین كج و كور‬

‫‪37‬‬

‫چــاالکــی‬

‫‪July 2012 No 182‬‬

‫ناوەندی بااڵی چەمچەماڵ‬ ‫ئەنجام دان��ی گەورەترین ڕاپرسی لە نێو‬ ‫وەرزشەواناندا سەبارەت بە ئەنجامەكانی یۆری‬ ‫‪2012‬‬ ‫هەڤاڵ((یوسف ئەنوەر))كارگێڕی لقی ‪19‬ی‬ ‫بەڕێز سەرپەرشتی كۆڕێكی فیكری كرد كە‬ ‫تێیدا باسی لە ڕۆڵی یەكێتی الوان كرد لە‬ ‫سنووری چەمچەماڵ‪.‬‬ ‫سازدانی سیمینارێك سەبارەت بە ((هەستی‬ ‫نەتەوایەتی الی الوان))‪.‬‬ ‫كردنەوەی خولی زمانی ئینگلیزی بە بەشداری‬ ‫‪ 58‬الو‪.‬‬ ‫كردنەوەی خولێكی تۆپی پێی تارتان بۆ ‪47‬‬ ‫تیپی تارتان‪.‬‬ ‫گوتنەوەی وانەیەكی ڕۆشنبیری بۆ كادرانمان‬ ‫لە الیەن مافناس یوسف ئەنوەر‪.‬‬ ‫كۆتایی خولێكی تۆپی پێی گەورە بە شداری‬ ‫الوێكی زۆر كە بۆ ‪ 19‬تیپی بەهێز كرابۆوە‪.‬‬ ‫ناوەندی چاالكی و پێگەیاندنی چەمچەماڵ‬ ‫ك��ردن��ەوەی خولی كۆمپیوتەر بۆ كچان و‬ ‫كوڕان‪.‬‬ ‫كردنەوەی خولی دروومان بۆ ئافرەتان‪.‬‬ ‫كردنەوەی خولی سەرتاشین بۆ كوڕان‪.‬‬ ‫كردنەوەی خولی میوزیك بۆ ئامێرەكانی‬ ‫(زەڕب‪+‬نەی‪+‬دەف)‪.‬‬ ‫كردنەوەی خولی تۆپی پێ بۆ ‪ 36‬تیپی نمرە‬ ‫دوو‪.‬‬

‫بەستنی كۆڕێكی شیعری بۆ شاعیر چیا‬ ‫هیدایەت‪.‬‬ ‫ناوەندی چاالكی و پێگەیاندنی شۆڕش‬ ‫كردنەوی خولێكی میوزیك بۆ ئامێری كەمان‪.‬‬ ‫كردنەوەی خولێی ئارایشت بۆ ئافرەتانی‬ ‫سنوورەكە‪.‬‬ ‫كردنەوەی خولی هونەری وێنە كێشان‪.‬‬ ‫كردنەوەی خولێكی هەڵپەركێ بۆ كوڕان‪.‬‬ ‫كۆڕێكی ڕۆشنبیری بۆ هەڤاڵ ((عبدالله‬ ‫سنگاوی))‬ ‫ك��ۆڕێ��ك��ی شیعری ب��ۆ شاعیر ((موتیع‬ ‫جەباری))‪.‬‬ ‫ناوەندی چاالكی و پێگەیاندنی تەكیە‬ ‫دانانی داتا شۆیەك بۆ پێشاندانی یاریەكانی‬ ‫یۆرۆی ‪ 2012‬لە بارەگای ناوەند‪.‬‬ ‫كردنەوەی خولێكی فێربوونی ئینتەرنێت بە‬ ‫بەشداری ‪ 37‬الوی سنوورەكە‪.‬‬ ‫سازدانی ڕاپرسیەكی وەرزشی سەبارەت بە‬ ‫(باشترین تیپ و یاریزان و گۆڵچی) لە ناو‬ ‫شارەدێی تەكیە‪.‬‬ ‫كردنەوەی خولێكی میوزیك بۆ ئامێری پیانۆ‬ ‫كە لەالیەن م‪/‬هەردی ەوە بەڕێوە چوو‪.‬‬ ‫سازدانی ماراسۆنێك بە بەشداری ‪ 29‬الوی‬ ‫كوڕ‪.‬‬ ‫سازدانی ئێوارە كۆڕكی پەخشان خوێندنەوە‪.‬‬

‫ناوەندی چاالكی قەرەهەنجیر‪.‬‬ ‫كردنەوەی خولێكی خۆشنووسی بە بەشداری‬ ‫‪ 28‬الوی فێرخواز‪.‬‬ ‫كردنەوە خولێكی دروومان بە بەشداری ‪34‬‬ ‫ئافرەت‪.‬‬ ‫كردنەوەی خولێكی تۆپی پێ بۆ ‪ 31‬تیپی‬ ‫تارتان‪.‬‬ ‫كردنەوە خولی كۆمپیوتەر بۆ كوڕان و كچان‪.‬‬ ‫كۆتایی هێنان بە خولێكی تۆپی پێ بە‬ ‫ئامادەبوونی بەرپرسی ناوچەو كارگێڕان ی‬ ‫ناوچەی قەرەهەنجیری (پ‪.‬د‪.‬ك)‪.‬‬ ‫كۆڕێك بۆ هەڤاڵ عبدالرحمن بەرپرسی ناوچە‪.‬‬ ‫گروپی لەیالن‪.‬‬ ‫ك��ردن��ەوە خولی كۆمپیوتەر لە شارەدێی‬ ‫لەیالن‪.‬‬ ‫بەخشینی خ��ەاڵت بۆ ‪ 24‬ك��ادری ماندووی‬ ‫شارەدێكە‪.‬‬ ‫كردنەوەی خولێكی هاوینەی ‪ 3‬مانگی بۆ‬ ‫كاراتێ بە بەشداری ‪ 137‬الوی كوڕ‪.‬‬ ‫كردنەوەی خولێكی كاراتێ ی ‪ 1‬مانگی بۆ‬ ‫‪ 35‬الوی كچ‪.‬‬ ‫ی��اری��زان��ان��ی ئەكادیمیا ب��ەش��دارب��وون لە‬ ‫پاڵەوانێتیەكی كاراتێ ك��ەدوو یاریزانمان‬ ‫سەركەوتنی گەورەیان بەدەس هێنا‪.‬‬ ‫یاریزانانی قوتابخانەكە خولێكی (مەلەوان)‬ ‫یان كردەوە‬

‫ناڤەندا باال زاخو‬

‫ پێشکه‌وتن‬

‫‪38‬‬

‫ڤەكرنا قارەمانیەكا ڤولی بولێ بو ‪13‬‬ ‫تیما ول هوال گرتێ یا ناوەندا وەرزش الوان‬ ‫دێ یاری بریڤە جن‪.‬‬ ‫رەسمێن یاریا دوماهیێ ژ قارەمانیا ڤولی‬ ‫بدوماهیك هات وهەردوو تیمێن سەركەفتێ‬ ‫هاتنە خەالت كرن‪.‬‬ ‫چاالكیێن ناڤەندا باتیلێ‬ ‫قارەمانیەكا تەپا پێی بدوماهیك هات‬ ‫وخەالت ودی��اری هاتنە دابش كرن لسەر‬ ‫هەردوو تیمێن سەركەفتی‪.‬‬

‫چاالكیێن ناڤەندا زاخو‬ ‫ئەنجام دانا یاریكا هەڤالینی دگەل تیما‬ ‫الوێن یانا زاخو ل یاریگەها ناوەندا وەرزش‬ ‫الوان لزاخو‪.‬‬ ‫چاالكیێن ناڤەندا خابور‬ ‫ژمارەكا الوا قەستا یاریگەها یانا دهوكێ‬ ‫یا وەرزش��ی كرن بو پشتەڤانی بو یاریا‬ ‫هەلپژارتی یێ كوردستانێ دگەل هەلپژارتی‬ ‫یێ هەریما بروڤینس یا فرنسی‪.‬‬

‫چاالكیێن ناڤەندا دەركارێ‬ ‫قارەمانیەكا تەپا پێی بدوماهیك هات‬ ‫وخەالت ودی��اری هاتنە دابش كرن لسەر‬ ‫هەردوو تیمێن سەركەفتی‪.‬‬ ‫چاالكیێن ناڤەندا باتیفا‬ ‫قارەمانیەكا تەپا پێی بدوماهیك هات‬ ‫وخەالت ودی��اری هاتنە دابش كرن لسەر‬ ‫هەردوو تیمێن سەركەفتی‪.‬‬

‫چــاالکــی‬

‫‪July 2012 No 182‬‬

‫ناوەندی بااڵی سۆران‬

‫تیپێكی دیكە بەشداربوون‪ ،‬خولەكەش بە ئیسالمی لە بەغدا نوێنەرایەتی یەكێتی‬ ‫ئامادەبوونی كۆمەڵێك رێكخراوی مەدەنی الوانی دیموكراتی كوردستان لە كۆنگرەی‬ ‫یەكەمی نیشتیمانی سەركردە و چاالكوانانی‬ ‫لە بەغدا كرایەوە‪.‬‬ ‫*ل��ەس��ەر داوای ئەنجوومەنی ب��ااڵی كۆمەڵی مەدەنی لە عیراق ئامادەبوو‪.‬‬

‫ پێشکه‌وتن‬

‫*نوێنەرایەتی بەغدای یەكێتی الوانی‬ ‫دیموكراتی كوردستان لە بەغدا خولێكی‬ ‫توپی پێی ك���ردەوە ل��ەو خ��ول��ەدا چەند‬ ‫تیپێكی رێكخراوی (فكر متحرر) و چەند‬

‫نوێنەرایەتی بەغدا‬

‫‪www.lawanikurdistan.org‬‬

‫ناوەندی چاالكی و پێگەیاندنی دیانا‬ ‫كردنەوەی خولێكی دروومان بۆ (‪ )40‬الوی‬ ‫كچی سنوری خۆی‬ ‫كردنەوەی خولێكی كۆمپیوتەر بۆ ( ‪)20‬‬ ‫الوی شارۆچكەی دیانا‬ ‫كردنەوەی خولێكی دروومان بۆ ( ‪ )20‬الوی‬ ‫شارۆچكەی دیانا‬ ‫كردنەوەی خولێكی دروومان بۆ (‪ )20‬الوی‬ ‫كچی سنوری خۆی‬ ‫كردنەوەی خولێكی كۆمپیوتەر بۆ (‪)20‬‬ ‫الوی كچ و كوری سنوری خۆی‪.‬‬ ‫كردنەوەی خولێكی دروومان بۆ (‪ )24‬الوی‬ ‫كچی سنوری خۆی‬ ‫كردنەوەی خولێكی بە هێزكردنی وانەی‬ ‫بیركاری بۆ(‪ )25‬قوتاب‬ ‫ك��ردن��ەوەی خولێكی فێربونی زمانی‬ ‫ئینگلیزی بۆ (‪ )20‬الوی كچ و كوری‬ ‫سنوری خۆی‪.‬‬ ‫ك��ردن��ەوەی خولێكی فێربونی زمانی‬ ‫ئینگلیزی بۆ (‪ )25‬الوی كچ و كوری‬ ‫سنوری خۆی‬ ‫كردنەوەی خولێكی تۆپی پێ بچوككراوە‬ ‫بۆ (‪ )16‬تیپ‪.‬‬ ‫كردنەوەی خولێكی بە هێزكردنی بابەتەكانی‬ ‫كۆمپیوتەر و چۆنیەتی دروستكردنی پێگە‬ ‫كۆمەاڵیەتیەكان‬ ‫ناوەندی چاالكی و پێگەیاندنی سۆران‬ ‫كۆتایی هێنان بە خولی زمانی عەرەبی‬ ‫كە ناوەندەكەمان بۆ (‪ )40‬الوی كور كچی‬

‫سنوركەمان سازكردبوو‬ ‫ك���ردن���ەوەی خ��ول��ێ��ك��ی ت��ۆپ��ی پ��ێ كە‬ ‫ناوەندەكەمان بۆ ( ‪)20‬‬ ‫ك��ردن��ەوەی خولێكی بلیارد ب��ۆ (‪)18‬‬ ‫یاریزانی سنوری خۆی‬ ‫كردنەوەی خولێكی تێنسی سەر مێز بۆ‬ ‫(‪ )20‬یاریزان‬ ‫ناوەندی چاالكی و پێگەیاندنی سۆران‬ ‫ك��ردن��ەوەی خولێكی فێربوونی لێدانی‬ ‫ئامێری ( ساز) بۆ ‪ 25‬الو‬ ‫ك��ردن��ەوەی خولێكی فێربوونی لێدانی‬ ‫ئامێری ( گیتار) بۆ ‪ 20‬الو‬ ‫ك��ردن��ەوەی خولێكی فێربوونی لێدانی‬ ‫ئامێری ( كەمانج) بۆ ‪ 15‬الو‬ ‫ك��ردن��ەوەی خولێكی فێربوونی (وێنە‬ ‫كێشان) بۆ ‪ 12‬الو‬ ‫ناوەندی چاالكی و پێگەیاندنی رواندز‬ ‫كردنەوەی خولێكی كۆمپیوتەر بۆ (‪)24‬‬ ‫الوی سنوری خۆی‬ ‫ناوەندی چاالكی و پێگەیاندنی قەسرێ‬ ‫كردنەوەی خولێكی ئەنتەرنێت بۆ (‪)16‬‬ ‫الوی سنوری ژێردو‬ ‫كردنەوەی خولێكی ئەنتەرنێت بۆ (‪)16‬‬ ‫الوی سنوری بالەیان‬ ‫كردنەوەی خولێكی كۆمپیوتەر بۆ (‪)16‬‬ ‫الوی سنوری ژێردوور‬ ‫كردنەوەی خولێكی كۆمپیوتەر بۆ (‪)12‬‬ ‫الوی سنوری بالەیان‬ ‫كردنەوەی خولێكی تۆپی پێ بۆ (‪)20‬‬

‫تیپی سنوری خۆی‬ ‫دابەش كردنی ( جل و بەركی) وەرزشی‬ ‫بەسەر (‪ )20‬تیپی سنوری خۆی‬ ‫كردنەوەی خولێكی تۆپی پێ بۆ (‪)20‬‬ ‫تیپی سنوری قەسرێ‬ ‫كردنەوەی خولێكی تۆپی پێ بۆ (‪)12‬‬ ‫تیپی سنوری گەاللە‬ ‫كردنەوەی خولێكی تۆپی پێ بۆ (‪)16‬‬ ‫تیپی سنوری رێژدوور‬ ‫ناوەندی چاالكی و پێگەیاندنی سیدەكان‬ ‫كردنەوەی خولێكی تۆپی پێ بۆ ( ‪)42‬‬ ‫تیپی سنوری خۆی‬ ‫ناوەندی چاالكی و پێگەیاندنی چۆمان‬ ‫ك��ۆت��ای��ی هێنان ب��ە خ��ول��ی ت��ۆپ��ی پێ‬ ‫بجوككراوە كە ناوەندەكەمان بۆ (‪)16‬‬ ‫تیپی رێكی خستبوو‬ ‫دانانی (شاشەی تیڤی قەبارە ‪ )42‬بۆ‬ ‫گواستنەوەی یاریەكانی ( یۆرۆی ‪) 2012‬‬ ‫كردنەوەی خولێكی تۆپی پێ بۆ (‪ )8‬تیپ‬ ‫ناوەندی چاالكی و پێگەیاندنی خەلیفان‬ ‫كردنەوەی خولێكی تۆپی پێ بۆ (‪)16‬‬ ‫تیپی لە سنوری گروپی (كەلەكین )‬ ‫كردنەوەی خولێكی تۆپی پێ بۆ (‪)12‬‬ ‫تیپی لە سنوری سرێشمە‬ ‫ناوەندی چاالكی و پێگەیاندنی وەرتێ‬ ‫كردنەوەی خولێكی تۆپی باڵە بۆ (‪)8‬‬ ‫تیپ رۆژان��ە یاریەكان لە سنوری وەرتێ‬ ‫بەرێوەدەچن‪.‬‬ ‫كردنەوەی خولێكی تۆپی باڵە بۆ (‪)12‬‬

‫‪39‬‬

‫چــاالکــی‬

‫‪July 2012 No 182‬‬

‫ناوەندەی بااڵی دەوروبەری هەولێر‬

‫ناوەندی شاوێس‬ ‫بە هاوكاری ڕێكخراوی‪ ‬ستڕاتیجی نێودەوڵەتی‬ ‫خولێكی بۆ(‪)32‬بەشداربوو كردەوە بە ناونیشانی‬ ‫(پالنی‪ ‬ستڕاتیجی تاكە كەسی)‪.‬‬ ‫ناوەندی دارەتوو‬ ‫كردنەوەی دوو خولی‪ ‬جیا یەكەمیان زمانی عەرەبی‬ ‫و ئینگلیزی دووەمیان خولی كۆمپیتەر‪.‬‬ ‫ناوەندی زرارەتی‬ ‫كردنەوەی خولێكی تۆپی پێی (‪ )6‬یاریزانی بۆ‬ ‫(‪ )16‬تیپی سنوری خۆی‬ ‫ناوەندی بنەساڵوە‬ ‫كردنەوەی خولێكی پەرستاری‪ ‬بۆ(‪)22‬ئافرەتانی‬ ‫سنوری خۆی وە لە هەمان كاتدا خەاڵتكردنی‬ ‫كۆمەڵێك‪ ‬‬ ‫بە هرەمەندانی سنوری خۆی وەك شاعیر و شانۆكار‬

‫و میوزك ژەن و وەرزشوانانی‪ ‬‬ ‫دێرین‬ ‫ناوەندی بنەساڵوە‬ ‫كۆتای هێنانی خولێكی تۆپی پی بچوككراوە بۆ ‪16‬‬ ‫تیپی سنوری قەزای دەشتی هەولێر كە بۆ یاریزانە‬ ‫دێرینەكان ساز كرابوو‪.‬‬ ‫كردنەوەی خولی بە هێز كرنەوەی زمانی ئینگلیزی و‬ ‫خولێك بۆ قوتابیانی پۆلی ‪12‬ی ئامادەیی‬ ‫ناوەندی ڕزگاری‬ ‫كردنەوەی خولی (‪ )11‬یاریزانی‪ ‬‬ ‫بۆ (‪)56‬تیپ‪.‬‬ ‫ناوەندی دارەتوو‬ ‫سازدانی ئێوارە كۆریك بۆ سیروان گ��ەردی بە‬ ‫ناونیشانی بەشدار بوونی گەنج لە دەسەاڵتدا‬ ‫كرنەوەی خولێكی زمانی ئینگلیزی بۆ ‪ 20‬قوتابی كچ‬

‫كرنەوەی خولێكی دوورمان بۆ ئافرەتانی سنورەكە‪.‬‬ ‫سازكردنی كۆریك بۆ سامیە كەریم كارگیری‬ ‫لقی ‪16‬ی پارتی دیموكراتی كوردستان لە ژیر ناو‬ ‫نیشانی ( رۆڵی ئافرەت لە كار كردندا )‬ ‫ناوەندی چاالكی خەبات ‪:‬‬ ‫دابەش كردنی پێداویستی وەرزشی بۆ ‪ 105‬تیپی‬ ‫سنوری خۆی‪.‬‬ ‫كۆتای هێنای خولێكی تایكواندۆ بۆ یاریزانی سنوری‬ ‫خۆی‬ ‫كردنەوەی خولێكی تۆپی پی بچوكراوە بۆ سەرجەم‬ ‫تیپەكانی سنوری خۆی كە بریارە تا كۆتای مانگی‬ ‫رەمەزان بەردەوام بیت‪.‬‬ ‫ناوەندی كەسنەزان‬ ‫دانانی داتا شۆ بۆ وەرزش وانانی سنورەكە كە‬ ‫یاریەكانی یۆرۆی ‪ 2012‬پەخشدەكرد‪.‬‬

‫ناوەندی بااڵی سەفین‬ ‫ناوەندی چاالكی وپێگەیاندنی الوانی سەفین‬ ‫ئەنجامدانی سیمینارێك بۆ مامۆستا رێبوار زاهیر‬ ‫بەرپرسی ناوەند لەژێرناونیشانی (رۆڵ��ی الوان‬ ‫لەكۆمەڵگەدا)‬ ‫ئەنجامدانی كۆرێك بۆ گۆران تاهیر كارگێری ناوەند‬ ‫لەژێرناونیشانی (الوان و وەرزش)‬

‫ناوەندی چاالكی وپێگەیاندنی الوانی باسرمە‬ ‫دابەشكردنی جل وبەرگی وەرزشی بەسەر سەرجەم‬ ‫تیپەوەرزشیەكانی سنوری خۆی‪.‬‬ ‫ئەنجامدانی كۆرێك بۆ بەرپرسی لقی ‪24‬ی سەفین‬ ‫لەهۆلی ناحیەی باسرمە‬

‫ناوەندی چاالكی وپێگەیاندنی الوانی شەقالوە‬ ‫راكێشانی تیروپشك ب��ۆ(‪ )16‬تیپی تۆپی پێی‬ ‫بچوككراوە بۆفەرمانگەكانی شەقاڵوە‬ ‫ئەنجامدانی سیمینارێك بۆ هەڤال ك��ارزان مجید‬ ‫لەژێرناونیشانی (ئامانجەكانی وەرزش) كە زۆرێك‬ ‫الوانی سنوری ناوەندەکە ئامادە بوون‪.‬‬

‫ناوەندی بااڵی هەولێر‬

‫ پێشکه‌وتن‬

‫‪40‬‬

‫كۆرێك بۆ دكتۆر فازیل بەناونیشانی رۆڵی الو‬ ‫لەسالی ‪2012‬د ا‬ ‫ئاهەنگێك بۆمنداالن لەناوهۆلی ناوەندی بااڵ‬ ‫ناوەندی یەك‬ ‫كردنەوەی خولی رەمەزانی پیرۆز بۆ‪86‬تیپ‬ ‫كۆرێك بۆ (شوان محمدتەها)ئەندامی پەرلەمانی‬ ‫عێراق‬ ‫كردنەوەی خولی تێنسی سەر زەوی‬ ‫ناوەندی دوو‬ ‫كردنەوەی خولی فێربونی زمانی ئینگلیزی‪.‬‬ ‫كردنەوەی خولی رەمەزان بۆ‪100‬تیپ‪.‬‬ ‫كۆتای خولی شەهیدان ەچاوەدێری لقی دوو‪.‬‬ ‫كردنەوەی خولی شەترەنج بۆ‪32‬یاریزان‪.‬‬ ‫ناوەندی سێ‬ ‫كردنەوەی خولی دوورمان بۆ‪250‬ئافرەت‪.‬‬ ‫ك��ردن��ەوەی خولی زمانی ع��ەرەب��ی ئینگلیزی‬

‫كۆمپیتەر مۆسقا‪.‬‬ ‫كردنەوەی خولی رەمەزان بۆ‪129‬تیپ‪.‬‬ ‫كردنەوەی خولی تێنسی سەر زەوی بۆ‪26‬یاریزان‪.‬‬ ‫كۆتای خولی شەهیدجحفر بەچاودێری لقی دوو‪.‬‬ ‫كۆتای خولی بەچكە شێران بەچاودێری ناوەندی‬ ‫بااڵ كەبۆ‪ 32‬تیپ سازكرابوو‪.‬‬ ‫ئاهەنگی دەرچوانی خولی مۆسیقا وزمانی عەربی‬ ‫ئینگلیزی و كۆمپیتەربەئامادەبوونی ساسان عونی‬ ‫ئەندامی ئەنجومەنی سەركرداییەتی پارتی‪.‬‬ ‫ئاهەنگی دەرچوانی خولی دوورمان بۆ‪250‬ئافرەت‬ ‫كردەوە ‪.‬‬ ‫ناوەندی چوار‬ ‫كردنەوەی خولی رەمەزان بۆ‪86‬تیپ‪.‬‬ ‫كۆتای خولی ئاشتی بۆ‪2‬تیپ سازكرابوو‪.‬‬ ‫كۆتای خولی كابینەی ‪7‬بەچاودێری ناوەندی بااڵ‬ ‫كردنەوەی خولی دوورمان وزمانی ئینگلیزی‪.‬‬

‫ناوەندی قەاڵت‬ ‫سازدانی كۆرێك بۆ حسن مستەفا رۆژنامەنوس‬ ‫بەناونیشانی پەیوەندیەكانی توركیاو هەرێمی‬ ‫كوردستان‪.‬‬ ‫كردنەوەی خولی رەمەزان بۆ‪32‬تیپ‪.‬‬ ‫كۆتای خولی سەرۆكی حكومەت بەچاودێری‬ ‫ناوەندی بااڵ‪.‬‬ ‫كردنەوەی خولی ئینگلیزی عەربی بۆ ‪ 70‬قوتابی‪.‬‬ ‫ناوەندی چاالكی رۆشنبیری هەولێر‬ ‫سمینارێك بۆدكتۆر بەیان رەسول لەژێر ناوی‬ ‫بەهێزكردنی تواناكانی گەنج‪.‬‬ ‫سمینارەك بۆمامۆستا رێزان محمد مامۆستای‬ ‫زانكۆ لەسەر توندوو تیژی خێزان‪.‬‬ ‫سمناریك بۆ دكتۆر قسمەت بەهاوكاری رێكخراوی‬ ‫كوردی كۆری لەسەر هۆشیاری‬

‫ئیسالمی ئێستا و شازی موسڵمان‬

‫زۆر دەمێكە دەمویست باسی هەندێك‬ ‫لەو كارە نەشیاوانە بكەم كە لە هەندێك‬ ‫واڵتی بە ناو ئیسالمیدا دەكرێن‪ ،‬بە راستی‬ ‫ئەم كارانە ئەگەر رێگایان لێنەگیرێت ئیتر‬ ‫ئیسالم زیاتر لە پێش چاوی خەڵك ناشیرین‬ ‫دەبێت‪ ،‬ئەگەر ئ��ەو واڵت��ە ئیسالمیانە‬ ‫راست دەكەن لە سەر شەریعەتی ئیسالم‬ ‫و خوا و پێغەمبەرن(د‪.‬خ) نابێ جیاوازی‬ ‫لە نێوان دوو موسڵماندا بكەن بە هەر‬ ‫جۆرێك‪ ،‬كەچی ئەوەتا بە چاوی خۆتان‬ ‫سەیر بكەن (وەلید تەالل) برازای شای‬ ‫عەرەبستانی جاهیلیەتی سعودیە‪ ،‬یەكێكە‬ ‫لە ملیاردێرەكانی دنیا‪ ،‬هەموو شتەكانی‬ ‫ن��او فڕۆكەكەی لە ژێ��ڕ دروس��ت ك��راوە‬ ‫خاوەنی رۆتانا و چەندین كۆمپانیا و‬ ‫سەتەالیتە كە لە هەر چرکەیەکدا چەندین‬ ‫دۆالر دەچێتە س��ەر حیسابەكانیان و‬ ‫قازانج دەك��ەن لە خۆشترین ژیاندان‪،‬‬ ‫بەاڵم ڕۆژ نییە چەندان منداڵی سودان و‬ ‫سۆمال و‪ ...‬لە برسان نەمرن ئاخر بۆ!؟‬ ‫جیاوازی ئەمانە بۆچی!؟ ئەی هەردووكیان‬ ‫دروستكراوی خودا نین!؟‬ ‫بۆ خودا پارە بە وەلید تەالل دەدات‪،‬‬ ‫بەاڵم ئەو منداڵەش لە برسان بمرێت باشە‬ ‫بۆ وەلیدی بە ناو ئیسالم ناچێت یارمەتی‬ ‫ئەوان بدات‪.‬‬ ‫ئ��ەی ئ��ەوان هەمیشە پ��ۆز و الف بە‬ ‫ئیسالمەوە لێنادەن؟ ئەی ناڵێن گوایە‬ ‫ماڵی خوا لەوێیە؟ ئیتر ئەمڕۆ پیرۆزترین‬ ‫شوێنە من دڵنیام خ��ودا لێیان خۆش‬

‫نابێت لەم تاوانانە بەاڵم كەی تۆڵەیان‬ ‫لێدەکاتەوە؟‬ ‫ئیتر واڵتە نائیسالمییەكان حەقیانە ئە‬ ‫گەر یارمەتی ئەو واڵتە ئیسالمییە هەژارانە‬ ‫نەدەن هەرچەندە دەیدەن‪ ،‬چونكە دەلێن‬ ‫ئێوە كە ئیسالمن وەفاتان بۆ یەك نەبێت‬ ‫ئێمە چیتان لێبكەین؟ ئەوە یەكێك بوو لە‬ ‫نمونەكان‪ ،‬دوایی ئێستا لەم ماوەیە ئەوەتا‬ ‫بە سەدان موسڵمان لە بۆرما دەكوژرێن و‬ ‫دەسوتێنرێن بە دەستی بوزییەكان‪.‬‬ ‫باشە بۆ یەك واڵتی ئیسالمی نایەتە‬ ‫دەنگ؟ ئەی ئەگەر بە ناو ئیسالمن‪ ،‬خۆ‬ ‫دەبێ لەسەر برا موسڵمانەكانتان بە بێنە‬ ‫دەنگ و بەرگرییان لێبكەن‪.‬‬ ‫یەكێكی تر لە نمونەكان دروستكردنی‬ ‫ئەو كاتژمێرە گ��ەورەی ناو ماڵی خوایە‬ ‫بە ب��ڕوای من هیچ پێویست نەبوو ئەم‬ ‫شتە دروس���ت ك��را ك��ە چ��ەن��دان ملیار‬ ‫دۆالری لێ سەرف كرا خواش قبوڵی ئەوە‬ ‫ناكات كە برایەكی موسلمانت نەخۆش‬ ‫و برسی بێت تۆش پ��ارەی زۆر لە ماڵ‬ ‫و جوانكاری س��ەرف بكەی بێ ئەوەی‬ ‫سودێكی هەبێت خۆ دەكرا ئەو پارەیە‬ ‫درابایە بە واڵتێكی هەژاری ئیسالمی یان‬ ‫درابایە بە دەزگایەكی خێرخوازی یاخود‬ ‫س��ەدان خوێندنگەی پێ دروستكردبایە‬ ‫ئە وان تەنیا شتێك دەكەن بۆ ناوبانگی‬ ‫خۆیان نەوەك بۆ ڕەزامەندی خودا ئەم‬ ‫جۆرە كارانە و بەردەوام بوونیان لەسەری‬ ‫ئیسالم ناشیرین دەكەن‪.‬‬

‫هاوتا شێخانی‬