Երևան Հեղինակային հրատարակություն 2014
ՀՏԴ 820(73)-1 Քամինգս ԳՄԴ 84.7-5 Ք 172
Քամինգս Է. Ք 172 42 բանաստեղծություն/ Է. Քամինգս; Թարգմ. և ձևավորում` Ս. Մկրտչյան.- Եր.: Հեղ. հրատ., 2014.- 106 էջ:
Ծաղկաքաղ ամերիկացի մոդեռնիստ Էդվարդ Էսթլին Քամինգսի (1894-1962)` տարբեր տարիների բանաստեղծություններից:
ՀՏԴ 820(73)-1 Քամինգս ԳՄԴ 84.7-5
ISBN 978-9939-0-1066-3
© Մկրտչյան Ս., 2014
Cummings, Edward Estlin, 1894-1962. 42 Poems. Translated into Armenian by Samvel Mkrtchyan. A bilingual edition. Printed by Antares Media Holding. © 2014, by Samvel Mkrtchyan, translation and design.
Բ Ո Վ Ա Ն Դ Ա Կ Ո Ւ Թ Յ Ո Ւ Ն
իմ քաղցր հազարտարվա ևայլն 7 քանի որ զգացմունքն է առաջնային 9 կարող է միշտ այսպես չլինել.և ասում եմ ես 13 թող իմ սիրտը միշտ բաց լինի փոքրիկ 15 ով գիտե գուցե լուսինը մի 17 Գարունը նման է միգուցե ձեռքի 19 եթե,տիրուհիս,ես ստեղծել եմ ինչոր խառնակ 21 ՇՆՈՐՀԱՏՎՈՒԹՅՈՒՆ (1956) 23 այդ մելամաղձոտ 25 ապրում էր ամենը սիրուն ինչ քաղաքում 29 խղճալ տմարդկությանը՝ այս մշտազբաղ հրեշին 33 եթե կա դրախտ որտեղ մայրս պիտի 35 մ(ա 37 սիրում եմ իմ մարմինը երբ նա քո 39
հակառակ այն ամենի 41 թող հպվեմ ասաց նա 43 եթե հավանում ես քերթվածներս թող նրանք 47 երբեմն ես ողջ եմ որովհետև նրա 49 բանաստեղծություն 42 51 ես մուրացիկ եմ միշտ 53 ոչ ոք միշտ չի պարտվում 55 մի մարդ որ ընկել էր գողերի մեջ 59 Մարդկություն ես սիրում եմ քեզ 61 մեռնելը հոյակապ բան է)բայց Մա՞հ 63 ճշմարտություն որոնող 67 ես կրում եմ քո սիրտը 69 սերը վայր է մի 71 իմ սեր 73 Ով քաղցր ինքնաբուխ 77 լռությունը 81 ինչոր մի տեղ որ ես երբեք չեմ եղել... 83
դու հոգնել ես 85
մնաս բարով Բեթի,մոռացիր ինձ հավետ 87
ես խոսեցի քեզ հետ 89
բուլվարում զբոսնելիս 91 ենթադրենք 93
պղատոնն ասաց 95
հավանական 2 ½ կամ անհավանական 3 97 ինչու 99
սերը մի վայր է 101 ես կպատկերացնեմ որ կյանքր 103 երբ գա նարգիզի ժամը(ով գիտե 105
է. է. քամինգս 42 բանաստեղծություն
6
| e. e. cummings
my sweet old etcetera my sweet old etcetera aunt lucy during the recent war could and what is more did tell you just what everybody was fighting for, my sister isabel created hundreds (and hundreds) of socks not to mention shirts fleaproof earwarmers etcetera wristers etcetera, my mother hoped that i would die etcetera bravely of course my father used to become hoarse talking about how it was a privilege and if only he could meanwhile my self etcetera lay quietly in the deep mud et cetera (dreaming,
է.է. քամինգս
իմ քաղցր հազարտարվա ևայլն իմ քաղցր հազարտարվա ևայլն մորաքույր լյուսին էս վերջին պատերազմի ժամանակ կարող էր ու հաստատ պատմած կլինի քեզ թե ինչի համար է էս կռիվը, իմ քույր իզաբելը քանի՜ (ու քանի՜ քանի՜) գուլպա սարքեց էլ չեմ ասում վերնաշապիկ լվակայուն ականջակալ և այլն թեզանիք և այլն, մայրս հույս ուներ որ ես կզոհվեմ և այլն հայրս իհարկե հերոսաբար խռպոտում էր պատմելով թե ինչ արտոնություն է ափսոս որ ինքը ջահել չէ այդ ընթացքում ինքս և այլն անշարժ պառկած էի խորունկ ցեխի մեջ և այլն (պատկերացնելով,
|
7
8
| e. e. cummings
et cetera, of Your smile eyes knees and of your Etcetera)
է.է. քամինգս
և այլն, Քո ժպիտը աչքերը ծնկներն ու քո Եվայլնը)
|
9
10
| e. e. cummings
since feeling is first since feeling is first who pays any attention to the syntax of things will never wholly kiss you; wholly to be a fool while Spring is in the world my blood approves, and kisses are a better fate than wisdom lady i swear by all flowers. Don't cry —the best gesture of my brain is less than your eyelids' flutter which says we are for each other:then laugh,leaning back in my arms for life's not a paragraph And death i think is no parenthesis
է.է. քամինգս
քանի որ զգացմունքն է առաջնային քանի որ զգացմունքն է առաջնային ով ուշք է դարձնում շարադասությանն առարկաների չի համբուրի քեզ լիովին. լիովին լինել խեղկատակ երբ Գարուն է աշխարհում արյունս գոհ է, և համբույրներն են վճռում բախտը այլ ոչ ողջամտությունը լեյդի երդվում եմ բոլոր ծաղիկներով: Մի լացիր -ուղեղիս պայծառագույն առկայծումը ոչինչ է քո թարթիչների դողդոջյունի դեմ որն ասում է մենք իրարու համար ենք.ուրեմն ծիծաղիր,հետ թեքվելով իմ գրկում քանզի կյանքը պարբերություն չէ Ոչ էլ մահն է, կարծեմ, փակագիծ
|
11
12
| e. e. cummings
it may not always be so;and i say
it may not always be so;and i say that if your lips,which i have loved,should touch another's,and your dear strong fingers clutch his heart,as mine in time not far away; if on another's face your sweet hair lay in such a silence as i know,or such great writhing words as,uttering overmuch, stand helplessly before the spirit at bay; if this should be,i say if this should be-you of my heart,send me a little word; that i may go unto him,and take his hands, saying,Accept all happiness from me. then shall i turn my face,and hear one bird sing terribly afar in the lost lands.
է.է. քամինգս
կարող է միշտ այսպես չլինել.և ասում եմ ես կարող է միշտ այսպես չլինել.և ասում եմ ես -եթե շուրթերդ, որոնք սիրել եմ,պիտի հպվեն ուրիշ շուրթերի,և քո անգին զորեղ մատերը պիտի սեղմեն միշտ ուրիշ մի սիրտ,ինչպես իմը ժամանակին ու հենց այդպես. եթե ուրիշի դեմքին պիտի թափվեն քո վարսերն անուշ այն լռությամբ որ ես գիտեմ,կամ այնպիսի հոգեհմա անվերջանալի ու ոլորագայթ բառերով,երբ նա կանգնի ծուղակն ընկած ոգու առաջ անօգ ու անուժ. եթե լինելու է սա,ասում եմ եթե լինելու է սա-իմ սրտի միակ,դու ինձ միայն մի բառ ասա. որպեսզի գտնեմ նրան, սեղմեմ ձեռքերն ու ասեմ՝ Ընդունիր ինձնից երջանկությունն այս համակ ու վսեմ: հետո կշրջվեմ՝լսելու ինչպես է մի թռչուն երգում ահավոր հեռու հեռաստանների կորուսյալ երկրում:
|
13
14
| e. e. cummings
may my heart always be open to little
may my heart always be open to little birds who are the secrets of living whatever they sing is better than to know and if men should not hear them men are old may my mind stroll about hungry and fearless and thirsty and supple and even if it's sunday may i be wrong for whenever men are right they are not young and may myself do nothing usefully and love yourself so more than truly there's never been quite such a fool who could fail pulling all the sky over him with one smile
է.է. քամինգս
թող իմ սիրտը միշտ բաց լինի փոքրիկ թող իմ սիրտը միշտ բաց լինի փոքրիկ թռչուններին ովքեր կյանքի գաղտնիքն են անանց նրանց երգն ավելին է քան մեր գիտելիքը մարդիկ ծերացել են եթե չեն լսում նրանց թող իմ միտքը միշտ թափառի քաղցած ազատ անվեհեր ծարավ ժիր զվարթադեմ թող ես սխալ լինեմ չիմանալով երբ է կիրակի երբ մարդիկ ճիշտ են ուրեմն ջահել չեն արդեն և թող ինքս չանեմ ոչինչ օգտակար այլ քեզ սիրեմ ավելի քան իրական ու երջանիկ չի ծնվել դեռ այսպիսի հիմար որ մի ժպիտով երկինքը քաշել ու իր գլխին դարձրել է տանիք
|
15
16
| e. e. cummings
who knows if the moon’s
who knows if the moon’s a baloon,coming out of a keen city in the sky—filled with pretty people? (and if you and i should get into it,if they should take me and take you into their baloon, why then we’d go up higher with all the pretty people than houses and steeples and clouds: go sailing away and away sailing into a keen city which nobody’s ever visited,where always it’s Spring)and everyone’s in love and flowers pick themselves
է.է. քամինգս
ով գիտե գուցե լուսինը մի ով գիտե գուցե լուսինը մի օդապարիկ է,որ գալիս է գեղեցիկ մարդկանցով լեցուն երկնային մի խելոք քաղաքից (ու եթե ես և դու ներս գնայինք,եթե նրանք վերցնեին ինձ ու քեզ իրենց օդապարիկի մեջ, այդժամ կբարձրանայինք բոլոր գեղեցիկ մարդկանց հետ շենքերից զանգակատներից ամպերից վեր. հեռու հեռու կճախրեինք դեպի խելոք մի քաղաք որը ոչ ոք չի այցելել,որտեղ միշտ Գարուն է)բոլորը սիրահարված են և ծաղիկներն իրենք իրենց քաղվում են
|
17
18
| e. e. cummings
Spring is like a perhaps hand
Spring is like a perhaps hand (which comes carefully out of Nowhere)arranging a window,into which people look(while people stare arranging and changing placing carefully there a strange thing and a known thing here)and changing everything carefully spring is like a perhaps Hand in a window (carefully to and from moving New and Old things,while people stare carefully moving a perhaps fraction of flower here placing an inch of air there)and without breaking anything.
է.է. քամինգս
Գարունը նման է միգուցե ձեռքի Գարունը նման է միգուցե ձեռքի (որն զգուշորեն դուրս է գալիս Ոչմիտեղից)բացելով մի լուսամուտ,որից մարդիկ ներս են նայում(մինչ մարդիկ, ակնապիշ, զգուշորեն դասավորում տեղափոխում տեղադրում են տարօրինակ մի իր այնտեղ և անծանոթ մի իր այստեղ)և ամեն ինչ զգուշորեն փոխելով գարունը նման է միգուցե Ձեռքի՝ լուսամուտի մեջ (զգուշորեն այս ու այն կողմ տեղափոխելով Նոր ու Հին իրեր, մինչ մարդիկ ակնապիշ նայում են զգուշորեն տեղափոխելով միգուցե ծաղկի մի մասնիկ այստեղ, տեղադրելով օդի մի դյույմ այնտեղ)և առանց որևէ բան կոտրելու:
|
19
20
e. e. cummings | my sweet old etcetera
if i have made,my lady,intricate if i have made,my lady,intricate imperfect various things chiefly which wrong your eyes (frailer than most deep dreams are frail) songs less firm than your body's whitest song upon my mind---if i have failed to snare the glance too shy--if through my singing slips the very skillful strangeness of your smile the keen primeval silence of your hair ---let the world say "his most wise music stole nothing from death"--you will only create (who are so perfectly alive) my shame: lady through whose profound and fragile lips the sweet small clumsy feet of April came into the ragged meadow of my soul.
է.է. քամինգս
եթե,տիրուհիս,ես ստեղծել եմ ինչոր խառնակ եթե,տիրուհիս,ես ստեղծել եմ ինչոր խառնակ անկատար բաներ որոնք ցավ են բերել աչքերիդ (ավելի փխրուն քան ամենախոր երազն է փխրուն) երգեր որոնք թույլ են քո մարմնի ամենաճերմակ երգի առաջ՝ մտքիս վրա. ու չեմ զորել հարյավ գերեվարելու հայացքը հեզ--ու կորել են իմ երգերում ամենահմուտ տարօրինակությունը ժպիտներիդ և վարսերիդ անդորրը խորին ու նախնադարյան --թող աշխարհն ասի «նրա մեղեդին իմաստուն ու վես չգողացավ մահից ոչինչ»-դու սոսկ կարարես (դու որ կատարելապես ողջ ես) իմ ամոթն ու նախատինքը. տիրուհի ում խորախոր ու դյուրաբեկ շուրթերի միջով Ապրիլի քաղցր ու անընտել ոտքերը մտան հոգուս պատռված մարգագետինը: Ù ƂƺǏǓƷÙǀƴNjǓÙƱƴǏƴƻLJǑÙƿưǃưǏ@Ù ƵưDžƲƴǓÙ Ù Ù Ù
|
21