MMER NE
O ASS CIA
NU
&
ERKEN TW
H ES T EMA TI
MEDISCH INFORMATIEBLAD JESSA ZIEKENHUIS NR. 30 JANUARI 2019
JESSA ERKEND ALS HIV-REFERENTIECENTRUM
ER BEWEEGT WAT ROND ERECTIELE DYSFUNCTIE
LAAGDREMPELIGE PAAZ BIEDT ANTWOORD OP CRISISSITUATIES
HOSPI-AVONTUUR BEREIDT KINDEREN VOOR OP OPERATIE Hogeschool PXL, Jessa en CM lanceren HospiAvontuur, een serious game voor patiënten van 4 tot 7 jaar. De kinderen spelen dit spel op smartphone of tablet als voorbereiding op een operatie. “HospiAvontuur sluit aan bij de leefwereld van onze patiëntjes. Zo kunnen we beter aan hun noden voldoen”, zegt Leen Coremans, orthopedagoge in het Jessa Ziekenhuis. Ze doorlopen het pre- en postoperatieve traject: thuis de koffer inpakken, de rit naar het ziekenhuis, de inschrijving, de ingreep … tot aan het ontslag. “Een ziekenhuisopname is voor veel kinderen behoorlijk spannend. HospiAvontuur maakt hen ermee vertrouwd”, zegt Sandra Meijer van Jessa & Wetenschap. Momenteel voert Hogeschool PXL samen met NKO-artsen en anesthesisten van Jessa een effectiviteitsstudie uit. Ze onderzoeken of de effecten van de game minstens even goed zijn als een kalmerend siroopje. De eerste resultaten zijn positief, laten PXL-onderzoekers Jo Vrancken en Liesbeth De Gryse weten. HospiAvontuur is beschikbaar via de en
Google Play.
2 JessaLinea Gescand
Apple App Store
GESCAND
VANAF 1 MAART LEEST DE PATIËNT MEE Patiënten kunnen vanaf 1 maart 2019 via
Andere documenten – zoals verslagen van
mijngezondheid.belgie.be zelf een aantal
verpleegkundigen en paramedici, pathologie,
verslagen uit hun medisch dossier raadplegen.
radiologie en nota’s – kan de patiënt voorlopig nog
Aan de manier waarop er data met jou als
niet consulteren. Hij of zij kan deze informatie wel
huisarts gedeeld wordt via het zorgver-
opvragen via de huisarts en het medisch secreta-
lenersportaal en de HUB (eHealth), verandert er
riaat van het specialisme. Gegevens van derden
niets.
blijven privé.
Welke gegevens deelt Jessa met de patiënt?
Belangrijk om te weten: een zorgverlener kan
Het gaat altijd om goedgekeurde medische
aangeven dat de patiënt geen toegang krijgt tot
verslagen. Denk aan operatieverslagen, maar ook
bepaalde verslagen. Bijvoorbeeld wanneer het
ontslag- , raadplegings- of expertisebrieven. Deze
verslag informatie bevat over andere personen
worden een week na goedkeuring door de
dan de patiënt zelf of in het kader van therapeu-
specialist online gezet.
tische exceptie.
JESSA-URGENTIEARTS MAG COMMANDOPOST LEIDEN BIJ RAMPEN Urgentiearts dr. Pieter Jan Van Asbroeck behaalde begin oktober het bekwaamheidsattest Directeur Commandopost Operaties (Dir-CP-Ops). Dit attest geeft hem de bevoegdheid om tijdens een ramp de commandopost te leiden. Van Asbroeck volgde hiervoor de opleiding Dir-CP-Ops van het Kenniscentrum voor de Civiele Veiligheid. Hij is de enige arts in Limburg die de bekwaamheid van Directeur Commandopost Operaties heeft.
dr. Pieter Jan Van Asbroeck
JessaLinea Gescand
3
GEZOCHT:
SPORTIEVE 45-PLUSSERS ‘Hoe kan ik verantwoord intensief sporten op oudere leeftijd?’ Het is een veelgestelde vraag. Masters@Heart – een initiatief van UZ Leuven, UZ Antwerpen en het Jessa Ziekenhuis – zoekt het antwoord. Sport houdt cardiovasculaire risicofactoren beter onder controle, maar zijn intensieve uithoudingstrainingen wel gezond? Wat is de optimale dosis lichaamsbeweging? En welk effect heeft intensieve duursport op het hart? Een team van drie Vlaamse ziekenhuizen buigt zich de komende jaren over het grootste hartonderzoek ter wereld. Via een online vragenlijst nemen de onderzoekers 2000 vrijetijdssporters onder de loep. “We zijn vooral op zoek naar mannen tussen 45 en 70 jaar, vrouwen zijn hormonaal al beter beschermd tegen hart- en vaatziekten”, zegt cardioloog dr. Lieven Herbots van Jessa. “Elke deelnemer krijgt een gratis hartonderzoek met een elektrocardiogram, een inspanningsproef met echocardiografie, een bodyscan en een CT-scan naar de verkalking van de kransslagaders.”
WIE KAN DEELNEMEN AAN DE STUDIE? > Wielrenners of triatleten die meer dan 10 uur per week sporten (45-70 jaar) > Lopers of roeiers die meer dan 6 uur per week sporten (45-70 jaar) > Gezonde personen die minder dan 3 uur per week sporten (controlegroep/45-70 jaar) De resultaten van het onderzoek worden binnen 3 jaar verwacht. Ex-veldritkampioen Sven Nijs is peter van het project. Je patiënten kunnen zich registreren via www.masteratheart.be
4 JessaLinea Gescand
GESCAND
JESSA OPENT HULPLIJN PSYCHOGERIATRIE Sinds maandag 5 november kunnen huisartsen tele-
de patiënt. Vaak heeft hij of zij concrete vragen bij een
fonisch advies inwinnen voor oudere patiënten met
specifieke casus: van moeilijk hanteerbaar gedrag tot
geestelijke gezondheidsproblemen. Ouderenpsychiater
psychoses. Soms is er ook nood aan een bijsturing van een
dr. An Hulstaert van Jessa en Asster maakt hiervoor
behandeling of een doorverwijzing binnen de geestelijke
elke maandag een uur vrij.
gezondheidszorg. Voor dit soort vragen reserveert ouderenpsychiater Hulstaert haar agenda, elke maandag van 12 tot
“We bieden hiermee een extra service aan de huisartsen,
13 uur.”
zonder dat er een rekening volgt”, zegt Anita Jans, zorgmanager psychogeriatrie van het Jessa Ziekenhuis. “Als
Rechtstreekse hulplijn psychogeriatrie voor huisartsen:
eerstelijnsdoorverwijzer staat de huisarts het dichtst bij
011 33 78 16.
PROEFPROJECT AMBULANT BLOEDPRIKKEN
verscheidene uren voordat de bloedbepaling bekend is
Een twintigtal Limburgse huisartsenpraktijken start in
In dit proefproject nemen we de dag voor de toediening van
februari met een proefproject ‘ambulant bloedprikken’
de chemo bloed af bij de patiënt aan huis. “Alles gebeurt in
voor kankerpatiënten. Het initiatief loopt in samenwer-
overleg met de oncoloog en de huisarts”, zegt dr. Rik Carlier,
king met het Jessa Ziekenhuis en zijn locoregionale
voorzitter van de Herkenrode Huisartsenkring. “Samen
partners.
hebben we een mooie workflow uitgewerkt. We voorzien
en de chemo bereid kan worden. Dat betekent onnodig wachten voor de patiënt.
ook een opleiding over de correcte afname van het bloedWie naar het ziekenhuis komt voor chemotherapie, laat
staal via een poortkatheter. Na 6 maanden evalueren we
eerst ter plaatse bloed prikken. Het duurt dan vaak
het project op kwaliteit en waardering door de patiënt.”
JessaLinea Gescand
5
dr. Jeroen van der Hilst, dr. Janneke Cox en dr. Peter Messiaen
INHOUD 2
Gescand
25
Familiale hypercholesterolemie vroegtijdig opsporen
7
Voorwoord
26
Structurele opvolging GUCH’s noodzakelijk
8
Jessa erkend als hiv-referentiecentrum
28
Het Vragenkabinet
10
Dossier: netwerken en associaties
32
Uitgelicht: Jessa in beeld
16
Nieuwe artsen
34
PAAZ: lage drempel, robuuste hulp
18
Excellente radiotherapie binnen vzw LOC
35
Handige telefoonnummers
20
Cruciale tijdswinst dankzij ‘On the shelf’BEVAR
nr. 30 - januari 2019
COLOFON VERANTWOORDELIJKE UITGEVER: vzw Jessa Ziekenhuis, Salvatorstraat 20, 3500 Hasselt HOOFD- EN EINDREDACTIE: dienst communicatie Jessa Ziekenhuis, Salvatorstraat 20, 3500 Hasselt tel. 011 33 53 50, jessalinea@jessazh.be in samenwerking met ZINNIG
22
Jessa & Wetenschap
LAYOUT: Sigrid Beunckens DRUKWERK: Chapo www.jessazh.be
info@jessazh.be
www.facebook.com/jessaziekenhuis www.twitter.com/jessaziekenhuis
6 JessaLinea Inhoud
Sinds 25 mei zijn de nieuwe privacyregels van kracht. Dit heeft ook voor Jessa consequenties. Je krijgt daarom de mogelijkheid om aan te geven dat je dit magazine enkel nog digitaal wenst te ontvangen. Vraag dit aan via de (gratis) app ‘Quick Scan’. Scan met je smartphone deze QR-code, je komt meteen op de juiste plek terecht.
ZORGKWALITEIT, MEER DAN EEN SLOGAN? Transparantie van zorgkwaliteit was
intentieverbintenis. Toch kan je je de
de voorbije jaren de weg vooruit in
vraag stellen waarom sommige artsen
Vlaanderen. In de algemene ziekenhuizen
of multidisciplinaire teams excelleren.
kijken we er al lang niet meer van op als
Is het intelligentie? Gouden handen?
er opnieuw kwaliteitsindicatoren over
Toeval?
borstkanker, patiëntidentificatie, maar ook patiëntervaring gepubliceerd
Voorheen kon Jessa al uitpakken met
worden op www.zorgkwaliteit.be.
excellente cijfers voor o.a. borstkanker. Recent mochten we ons bij de besten
Het publiek maken van die indicatoren
van de klas presenteren voor hoofd- en
luidde de kracht van de verandering in.
halstumoren. Wat maakt het verschil?
Sommige ziekenhuizen stopten met de
Dat heeft te maken met gedreven
behandeling van borstkanker of gingen
artsen en de tomeloze inzet van een
netwerken. De cijfers van handhygiëne
heel team. Jessa herbergt een aantal
maakten een abrupte sprong. Patiënten
collega’s die maniakaal zijn op het vlak
stellen zich vragen als een chirurg de
van kwaliteit. Mijn moeder zou ik er met
safe surgery checklist niet toepast
een gerust gemoed naartoe sturen.
omdat hij ‘nog nooit een probleem heeft gehad’.
Dat streven naar kwaliteit blijkt ook het cement in de vorming van het klinisch
De huisarts is vaak dé cruciale schakel en dé barometer.
Met de opstart van het Vlaams
ziekenhuisnetwerk samen met
Instituut voor de Kwaliteit van Zorg,
Sint-Franciscus, az Vesalius en sinds
kortweg VIKZ, wordt de zorgkwaliteit
kort Sint-Trudo. De ziekenhuismuren
ook transparanter in andere sectoren.
zijn van weinig tel om zorgkwaliteit te
Initieel zal dat net zoals in de zieken-
leveren. De huisarts is vaak dé cruciale
huizen leiden tot paternalistische
schakel en dé barometer. De digitale
uitspraken zoals ‘de patiënt is daar te
(r)evolutie zal de weg voor de patiënt
dom voor’. Om die angst te overwinnen
uitstippelen en dat kan een disruptieve
is er maar één advies: niet kankeren,
impact hebben op kwaliteit en patiënt-
gewoon doen.
ervaring. Het kan anders. Menselijker,
eerlijker, gezonder. Indicatoren zijn maar een stuk van de puzzel. Elke zorgverlener wil op het
Mochten we mekaar niet ontmoet
vlak van kwaliteit zekerheid voor
hebben op de nieuwjaarsreceptie, bij
iedereen bieden. Maar geneeskunde
deze een gezond 2019 namens alle
is geen exacte wetenschap maar een
Jessa-artsen.
prof. dr. Dirk Ramaekers
JessaLinea Edito
7
v.l.n.r.: Eveline Van Steenkiste, dr. Jeroen van der Hilst, dr. Janneke Cox, dr. Peter Messiaen, Elien Achten en Shauni Gilis
Jessa erkend als hiv-referentiecentrum Sinds 1 januari is het Jessa Ziekenhuis erkend als HIV-referentiecentrum – het eerste in Limburg. Het nieuwe hiv-referentiecentrum zal naar schatting tussen 220 en 250 patiÍnten opvolgen. Dat gebeurt met een uitgebreide multidisciplinaire zorg. Ons land telt nu in totaal twaalf referentiecentra.
8 JessaLinea Jessa erkend als hiv-referentiecentrum
Het Jessa Ziekenhuis en haar artsen investeerden al
Long-term survivors en PrEP
geruime tijd geleden in een afdeling Infectieziekten en
In de RIZIV-overeenkomst gaat ook bijzondere aandacht
Immuniteit. Daar werken intussen verschillende algemeen
naar de zogenaamde ‘long-term survivors’: mensen die al
internisten met subspecialisatie in infectieziekten. Een
vele jaren leven met hiv en nu vijftigplusser zijn. Zij krijgen
groot aantal hiv-patiënten kon dus al in Jessa terecht. Maar
vanaf nu extra ondersteuning, onder meer voor psycholo-
in het verleden gingen ze voor specifieke gespecialiseerde
gische begeleiding, en in de preventie en behandeling van
zorg toch nog vaak naar bijvoorbeeld Antwerpen (Instituut
comorbiditeit (verhoogd risico op cardiovasculaire en
voor Tropische Geneeskunde). Met de erkenning als
neurocognitieve problemen).
hiv-referentiecentrum is een verre verplaatsing niet meer
De nieuwe overeenkomst stippelt bovendien een follow-
nodig.
upprogramma uit voor patiënten die PrEP (Pre-expositie profylaxe) nemen. Dit is bedoeld voor hiv-negatieve
“De erkenning geeft ons nog meer slagkracht, ook op
mensen met een hoog risico om een hiv-infectie op te
financieel vlak”, zegt dr. Peter Messiaen, diensthoofd
lopen. Het preventieprogramma heeft onder meer tot doel
Infectieziekten en Immuniteit. “Voor de patiënten biedt ze
individuen te informeren over aanbevelingen rond preven-
de zekerheid van een integrale en kwalitatief hoogstaande
tie, screening rond SOA’s te organiseren en de mogelijke
zorg. Ze moeten zich bovendien geen zorgen meer maken
ongewenste bijwerkingen op te volgen.
over eventuele bijkomende financiële lasten als ze bij ons aankloppen. De overheid voorziet een tegemoetkoming in de begeleidings- en behandeltrajecten.”
MULTIDISCIPLINAIR TEAM
Screening niet uitstellen
Een multidisciplinair team is de motor van een hiv-
Als hiv-referentiecentrum heeft Jessa een overeenkomst
referentiecentrum. Naast de hoogkwalitatieve medische
met het RIZIV. Die is zopas voor alle soortgelijke centra
zorg en behandeling gaat ruime aandacht naar de
vernieuwd. Zo krijgen hiv-referentiecentra nu ook een
psychosociale context van patiënten met een hiv-
opleidingsopdracht voor hiv-screening. De jongste jaren
besmetting.
zijn nieuwe vormen van screening beschikbaar, zoals sneltesten of het gebruik van speekselstalen in plaats
In het Jessa Ziekenhuis bestaat het
van bloedstalen.
team momenteel uit drie internistinfectiologen: dr. Janneke Cox,
Messiaen: “Ik wil zorgverleners alvast het signaal geven
dr. Jeroen van der Hilst en
om niet te lang te wachten met een hiv-screening, vooral
dr. Peter Messiaen.
niet als bijvoorbeeld een onverklaarde hoge koorts of een ander verdacht symptoom optreedt. Nog 40 tot 45 % van de hiv-gevallen krijgt een late diagnose. Ons land telt naar schatting tweeduizend mensen die niet weten dat ze drager zijn van hiv. Vooral deze personen geven de infectie door.”
JessaLinea Jessa erkend als hiv-referentiecentrum
9
DOSSIER
Netwerken en associaties Meer dan de som van de delen
Kliniek voor urologie win-win-winwinsituatie
spoort ziekenhuizen al enige tijd
Jessa heeft een sterke traditie van
Met 12 urologen is de Kliniek voor
aan om de krachten te bundelen
netwerken, al lang voordat er van
Urologie de grootste urologen-
in locoregionale netwerken. De
enige wetgeving hierrond sprake
associatie van het land. Ze beschikt
meeste kregen groen licht om
was. Zo is er de samenwerking met
over vijf erkende opleidingsplaat-
alvast van start te gaan met hun
az Vesalius, Sint-Franciscuszieken-
sen en heeft een goede reputatie.
zorgstrategische planning. Op
huis en Sint-Trudo Ziekenhuis, die
Dat blijkt uit het aantal kandidaat-
een concreet juridisch en
we intussen onze locoregionale
urologen.
operationeel kader voor zieken-
partners noemen.
Netwerken staan momenteel hoog op de agenda in de zorgsector. Minister Maggie De Block
huisnetwerken moeten we nog
De verschillende urologen binnen de
even wachten. Intussen staat er
Daarnaast zijn er de associaties waar
associatie spitsen zich toe op één of
wel een nieuwe wet in de
onze artsen hun expertise bundelen.
meer subspecialismen,
steigers.
Zo ontstaat er een dynamische
zoals oncologische
wisselwerking van gedeelde
urologie, behandeling
infrastructuur en (hyper)gespeciali-
van nierstenen,
seerde knowhow en kunde. Goed
robotgeassisteerde
voor de patiënt, de ziekenhuizen én
chirurgie en kinderuro-
de overheid. “Die spaart door de
logie. De Ageing Male
optimale zorg geld uit”, zo schetst
Clinic is een ‘kliniek in
dr. van Renterghem verderop.
de kliniek’ en richt zich tot mannen vanaf 40
De Kliniek voor Urologie, de dienst
jaar. Verleden jaar nog
Vaat- en Thoraxchirurgie, het
kreeg de Kliniek voor
Borstcentrum en de afdeling
Urologie een erkenning
Pathologische Anatomie zijn vier
als Europees referentie-
treffende voorbeelden van hoe Jessa
centrum voor erectie-
netwerkt. In dit dossier brengen we
prothese-chirurgie.
ze samen.
10 JessaLinea Dossier: netwerken en associaties
problemen door recidives of compli-
De Kliniek voor
“Onze kliniek levert een win-win-
caties. En dan kost het opnieuw
Urologie is een
win-winsituatie op”, zegt prof.
geld.”
ziekenhuisoverschrijdende artsenasso-
dr. Koenraad van Renterghem. “Diverse partijen halen er voordeel
Ook de uroloog wint. “Hij kan zich
ciatie onder de vorm
uit. In de eerste plaats natuurlijk de
volledig toeleggen op zijn subspecia-
van een cvba.
patiënt, omdat hij uiterst gespeciali-
lisatie. Vroeger kreeg ik vaker te
seerde en kwalitatief hoogstaande
maken met gevallen waarmee ik niet
De urologen
zorg ontvangt. Ook het ziekenhuis
zo vertrouwd was. Dat zorgde voor
Dr. Kurt Dilen, dr. Bert Goossens,
wint met een sterke artsenassoci-
extra stress.”
dr. Dirk Herremans, dr. Peter
atie. De goede reputatie van onze
Martens, dr. Dries Mortier,
kliniek straalt uit naar de ziekenhui-
Eind vorig jaar belegden de urologen
prof. dr. Koenraad van Renterghem,
zen waarin we actief zijn. Patiënten
van de associatie nog een belang-
dr. Jo Stragier, dr. Tom Tuytten,
uit Limburg, maar ook van ver
rijke vergadering. “Daarin bespraken
dr. Jan Vanderkerken, dr. Kristiaan
daarbuiten, komen hier op consultatie.”
we de strategie voor de volgende
Vekemans, dr. Frank Verduyckt,
vijf jaar”, aldus van Renterghem.
dr. Patrick Willemen.
“Bovendien bespaart de overheid
“Komen er bijvoorbeeld nieuwe
kosten door onze associatie”,
subspecialisaties in het vizier?
De ziekenhuizen
vervolgt van Renterghem. “We willen
En moeten we ook denken aan
Het Jessa Ziekenhuis (Hasselt en
alleen de beste zorg en behandeling
verjonging? Met vijf erkende
Herk-de-Stad), Sint-Franciscus-
aanbieden. Zo verzeilen we nooit in
opleidingsplaatsen houden we in
ziekenhuis (Heusden-Zolder),
de suboptimale zorg, waar de patiënt
elk geval voeling met het potentieel.
Sint-Trudo Ziekenhuis (Sint-Truiden)
– maar vooral de overheid – dezelfde
Zo verzekeren we ook in de toe-
en az Vesalius (Tongeren).
rekening krijgt gepresenteerd. Bij
komst de hoge zorgkwaliteit in de
suboptimale zorg ontstaan ook vaker
associatie.”
v.l.n.r.: dr. Dirk Herremans, dr. Kurt Dilen, dr. Jo Stragier, dr. Kristiaan Vekemans, dr. Jan Vanderkerken, dr. Tom Tuytten, dr. Peter Martens, dr. Patrick Willemen, dr. Bert Goossens, prof. dr. Koenraad van Renterghem, dr. Dries Mortier en dr. Frank Verduyckt.
DOSSIER
Uiterst gespecialiseerde zorg
Vaat- en thoraxchirurgie Pioniers en visionairs
operatiezaal voor zowel endoprocedures als open chirurgie.” Voldoende instroom Als lid van het Permanent Onderwijs Comité ManaMa Specialistische Geneeskunde (KU Leuven) houdt Vandekerkhof de vinger aan de pols.
De vaat- en thoraxheelkunde in
aorta- en carotis-chirurgie, endovas-
Hij is bovendien stagemeester voor
ons ziekenhuisnetwerk heeft grote
culaire behandelingen, AV-fistelchi-
acht assistenten heelkunde.
aandacht voor het comfort van de
rurgie en behandeling van spataders.
Vandekerkhof: “Belangrijk is dat er
patiënt. De behandeling of ingreep
voldoende instroom van jonge
vindt doorgaans plaats in zijn of
Binnen 20 minuten aanwezig
chirurgen is, ook in onze associatie.
haar ‘thuisziekenhuis’. Bovendien
Lacquet: “Destijds hebben we ook
Ze leren van ervaren dokters,
staat de klok rond een chirurg
twee geografisch logische wacht-
brengen zelf ook nieuwe inzichten
paraat dankzij een uitgekiend
kringen uitgedokterd: enerzijds
aan en zorgen voor de continuïteit
wachtsysteem.
Heusden-Zolder en Diest; anderzijds
en hoge kwaliteit in de groep.”
Tongeren en Sint-Truiden. Jessa in “Al in 1997 begonnen we onze
Hasselt ligt hierin centraal en
krachten te bundelen over verschil-
verenigt de twee kringen. Voor vijf
De vaat- en thoraxchirurgie is een
lende Limburgse ziekenhuizen heen”,
ziekenhuizen zijn we elke dag de
associatie van 9 chirurgen ver-
zegt dr. Jean-Pierre Lacquet, vaat- en
klok rond met twee vaat- en
spreid over 5 ziekenhuizen.
thoraxchirurg. “In 2011 hebben we
thoraxchirurgen van wacht. In
de samenwerking tussen de artsen
dringende gevallen moet de chirurg
De chirurgen
contractueel vastgelegd.” Dr. Jos
binnen twintig minuten bij de
Dr. Jos Vandekerkhof, dr. Jean-Pierre
Vandekerkhof, diensthoofd vaatheel-
patiënt kunnen zijn. De wachtkrin-
Lacquet, dr. Isabelle Baeyens,
kunde in Jessa: “We waren pioniers
gen maken dit mogelijk.”
dr. Ludo Verougstraete, dr. Gerrit
en visionairs, zo blijkt nu. We
Arjan Koppert, dr. Frédéric Libeer,
beschikken momenteel over een
“We werken erg patiëntgericht. Ook
dr. Pieter van de Gender, dr. Sarah
instrument dat uitstekend functio-
in niet-dringende gevallen verplaatst
Van Loo en dr. Helge Dom.
neert.”
de chirurg zich. Zo kan de patiënt in zijn of haar vertrouwde ziekenhuis
De ziekenhuizen
De chirurgen in de associatie
blijven. Dat geldt voor alle patholo-
Het Jessa Ziekenhuis (Hasselt),
beschikken elk over uitgebreide
gieën. Alleen de plaatsing van
Sint-Trudo Ziekenhuis (Sint-Truiden),
expertise in hun subspecialisme. Ze
geavanceerde endoprotheses zoals
Sint-Franciscusziekenhuis (Heusden-
bieden hoogkwalitatieve zorg aan bij
FEVAR en BEVAR vindt plaats op de
Zolder), az Vesalius (Tongeren) en
onder meer videoscopisch geassis-
campus Virga Jesse. Hier beschikken
AZ Diest (alleen voor wachtdienst).
teerde ingrepen bij longresecties,
we over een ultramoderne hybride
12 JessaLinea Dossier: netwerken en associaties
DOSSIER
Borstcentrum Zuid-West Limburg
Multidisciplinaire zorg voor de patiënt Het Borstcentrum Zuid-West
150 pelviene tumoren. Die worden
wekelijkse MOC-overleg (Multidisci-
Limburg verenigt artsen uit
in Jessa gecentraliseerd, vanwege de
plinair Oncologisch Consult, nvdr.)
verschillende disciplines. Samen
complexe pathologie.
bespreken we de individuele
met borstverpleegkundigen,
gevallen vanuit de diverse medische
oncocoaches en sociaal assistenten
Slots en handboek
invalshoeken.”
staan ze de patiënt bij. “In 1996
Orye: “De verschillende disciplines
De artsen van het borstcentrum
zijn we van start gegaan met een
zijn in het Borstcentrum op elkaar
hebben ook een oncologisch
centrum voor borst- en gynaecolo-
afgestemd. Zo reserveren we
handboek uitgewerkt. Dat beschrijft
gische aandoeningen”, zegt dr. Guy
bijvoorbeeld slots met gespeciali-
in detail de gemeenschappelijke
Orye. “We vormden een groepje
seerde radiologen op de NMR voor
behandelingsstrategie bij de
van vier of vijf artsen; nu zijn we al
patiënten van het Borstcentrum. Dit
uiteenlopende pathologieën. Zo
met meer dan twintig.”
levert een snelle diagnose op. In het
krijgt elke patiënt, in welk ziekenhuis
>>
Het Borstcentrum Zuid-West Limburg is uitgegroeid tot een sterk multidisciplinair team, verspreid over vier ziekenhuizen. Het is meteen ook één van de grootste van Vlaanderen. Elk jaar worden in Jessa meer dan 350 nieuwe borstkankers gediagnosticeerd. Samen met de satellietcentra zijn er dat ongeveer 500. Het Borstcentrum telt
Vooraan: Boudewijn Dullens, Rivera Espinoza, Heleen Bollen (assistenten) — Midden: dr. Jeroen
jaarlijks ook ongeveer
dr. Nathalie Van den Rul — Achter: dr. Guy Orye, dr. Sophie Marquette, dr. Paul Bulens, Kristel
Mebis, dr. Maria Drijkoningen, dr. Lieve Vansteelant, Christine Vanhoof (borstverpleegkundige), Mulders (psychologe) en dr. Carlo Thywissen.
JessaLinea Dossier: netwerken en associaties
13
zij zich ook bevindt, altijd dezelfde
elk jaar maken de eerstejaars
In het Borstcentrum Zuid-West
kwalitatieve zorg.
geneeskunde van UHasselt kennis
Limburg werken artsen uit 4
met onze aanpak. Na een theoreti-
ziekenhuizen samen. Zij worden
Orye: “We beschikken over een
sche uitleg krijgen ze een rondlei-
bijgestaan door borstverpleeg-
Borstcentrum dat bijzonder goed
ding op de afdelingen die aan het
kundigen, klinisch psychologen,
functioneert. We zijn vaak een
Borstcentrum zijn gelieerd.”
oncocoaches, sociaal assistenten en diëtisten.
voorbeeld voor andere. Trouwens,
De artsen
Gynaecologen
dr. Guy Orye, dr. Sophie Marquette, dr. Lieve Vansteelant, dr. Nathalie Van den Rul
Radiotherapie-oncologie
dr. Paul Bulens, Prof. dr. Johan Menten, dr. Annelies Maes, dr. Leen dr. Paul Bulens, dr. Leen Noé, dr. Katleen Verboven Noé
Medische oncologie
prof. dr. Jeroen Mebis, dr. Daisy Luyten, dr. Eric Joosens
Reconstructieve heelkunde
Medische beeldvorming
dr. Els Beckers
dr. Christa Eerdekens
dr. Marc Brosens
dr. Paul Bulens, dr. Leen Noé
dr. Katherine Vandenborre, dr. Eric Joosens
Prof. dr. Jeroen Mebis
dr. Jolanda Verheezen, dr. Elke Van Mieghem, dr. Elien Dewaele
dr. Thomas Muyldermans, prof. dr. Paul-Julien Guelinckx
dr. Bruno D’Hondt, dr. Iris Debats
dr. Luc Bosmans
dr. Thomas Lauwers
dr. Ria Vervloesem, dr. Carlo Thywissen, dr. Edith Bleus, dr. Rik Vanwyck, dr. Anne-Sophie Vliegen
dr. Erik Hendrickx, dr. Philippe Poppe, dr. Bart Maes, dr. Rudi Stokmans
dr. Kathleen Weemaes
dr. Geert Vandenbosch, dr. Stefaan Verhamme
Pathologische anatomie Nucleaire geneeskunde
dr. Nathalie Minten, dr. Paul Bex, dr. Miriam Henskens, dr. Paul Viaene, dr. Guy Orye
dr. Maria Drijkoningen dr. Jean-Philippe Cambier
14 JessaLinea Dossier: netwerken en associaties
dr. Lieve Vanheeswijck
dr. Sigrun Delvaux dr. Jean-Philippe Cambier
meerdere malen per dag vervoerd door een koerierdienst. Voor snel-
DOSSIER
Pathologische Anatomie Nieuw samengesteld gezin draait uitstekend
transport van niet-gefixeerde stalen (o.a. vriescoupes) doet de PA een beroep op een ambulancedienst. Afstand kost inderdaad tijd. Maar dit tijdsverlies wordt tot een minimum beperkt. Bovendien levert de samenwerking van de verschillende
De dienst Pathologische Anatomie
acht pathologen samen, elk met hun
pathologen naast tijdswinst ook
(PA) van het Jessa Ziekenhuis is
subspecialisatie (zoals borstpatho-
kwaliteitswinst op. Moeilijke of ondui-
één van de grootste diensten PA
logie, dermatopathologie, hemato-
delijke casussen worden immers door
van Vlaanderen. De omvang laat
pathologie …). Sinds 2013 is de
meerdere pathologen bekeken.
toe om met de meest gesofisti-
dienst PA van het Jessa Ziekenhuis
ceerde apparatuur te werken en
geaccrediteerd.
om continu aan kwaliteitsborging
De dienst Pathologische Anatomie van het Jessa Ziekenhuis bestaat
te doen. Bovenal schuilt de kracht
Leren uit onze fouten
uit 8 pathologen. Zij worden
in de bundeling van de verschil-
“Lang voordat het een ‘hot item’
bijgestaan door 14 medisch labo-
lende expertises van de patholoog-
werd, waren wij al ijverig aan het
ratoriumtechnologen, 5 secreta-
anatomen. Efficiënte dienstverle-
netwerken”, zegt dr. Katrin Wouters,
riaatsmedewerkers, 1 macroscopie-
ning en kwaliteit zijn prioritair.
diensthoofd PA en laboratorium-
assistent en 1 kwaliteitscoördinator.
directeur. “De voorbije jaren hebben Bij de fusie van de Hasseltse
we geleerd uit onze fouten. Nu
De pathologen
ziekenhuizen Virga Jesse en Salvator/
plukken we de vruchten van samen-
Dr. Ruth Achten, dr. Lieve Cappelle,
Sint-Ursula in 2010 smolten de
werken. Ik vergelijk de fusies weleens
dr. Maria Drijkoningen, dr. Marleen
bestaande diensten PA logischer-
met een nieuw samengesteld gezin.
Dubin, dr. Michel Vanbockrijck,
wijze samen. In 2011 fuseerden
Alle medewerkers moesten effectief
dr. Jacques Vanwing, dr. Erika
beide diensten lijfelijk en kregen zij
verhuizen en kregen plots ‘nieuwe’
Wisanto en dr. Katrin Wouters.
het gezelschap van de dienst PA
collega’s. Verschillende technische
van het Sint-Franciscusziekenhuis
werkwijzen en bedrijfsculturen
De ziekenhuizen
in Heusden. In 2016 sloot ook de
moesten op elkaar afgestemd
De dienst Pathologische Anatomie
dienst PA van het az Vesalius
worden. Na enige aarzeling aanvan-
onderzoekt stalen van het Jessa
Tongeren aan.
kelijk, loopt dit nu uitstekend.”
Ziekenhuis Hasselt, het Sint-Franciscusziekenhuis Heusden, het az Vesalius
De activiteiten zijn vandaag
De grootste uitdaging is het
Tongeren (associatief verband van
gebundeld op één locatie, op de
transport van de stalen uit de
3 ziekenhuizen) en van het AZ Diest
derde verdieping van Huis 9, naast
verschillende locaties naar de dienst
en huisartsenpraktijken uit de brede
campus Virga Jesse. Hier werken
PA. Gefixeerde stalen worden 1 of
regio.
JessaLinea Dossier: netwerken en associaties
15
NIEUWE ARTSEN
16 JessaLinea Nieuwe artsen
Dr. Martin Herklots
Dr. Laura Van Ginderachter
Neuroloog
Gastro-enteroloog
Dr. Martin Herklots studeerde
Dr. Laura Van Ginderachter behaalde
geneeskunde aan de KU Leuven en
in 2011 haar diploma als arts aan
behaalde zijn diploma in 2011.
de KU Leuven. Hierna startte zij
Nadien specialiseerde hij zich tot
haar specialisatie in de inwendige
neuroloog in het ETZ Elisabeth
geneeskunde. Na drie jaren
Tilburg en in het Erasmus MC
basisopleiding koos ze voor een
Rotterdam. Tijdens deze periode
verdere specialisatie in gastro-
verdiepte Herklots zich verder in de
enterologie. Deze opleiding volgde
epilepsie en klinische neurofysio-
Van Ginderachter in het
logie (EEG, EMG, zenuwechografie
OLV Ziekenhuis in Aalst en het
en EP). Ook maakte hij een informa-
UZ Leuven. Vervolgens was zij
tieve website over EEG’s (EEGpedia.
gedurende 1 jaar als fellow werk-
org), met in 2018 meer dan 20000
zaam aan het universitaire zieken-
bezoekers. Wetenschappelijk deed
huis UCL in Sint-Lambrechts-
Herklots meerdere onderzoeken
Woluwe voor een bijkomende
naar intracraniĂŤle drukmeting en
bekwaming in de interventionele
hoofdtrauma bij ouderen. Als
endoscopie. Deze opleiding zet zij
neuroloog werkte hij nog een
in 2019 nog deeltijds (1 dag per
periode in Expertisecentrum
week) verder. Sinds 5 november
Epilepsie Kempenhaeghe in het
2018 is Van Ginderachter werkzaam
Nederlandse Heeze. Sinds
op de dienst gastro-enterologie van
1 januari 2019 versterkt hij
het Jessa Ziekenhuis. De arts zal
de dienst neurologie van het
zich vooral toeleggen op de
Jessa Ziekenhuis.
(interventionele) endoscopie.
Brede ervaring in plastische chirurgie
Sinds 1 november versterkt dr. Jan Fabré het team
naar correcties van borst en gelaat. Ook is er de ambitie
van de afdeling Plastische, Reconstructieve en
om de handchirurgie verder uit te bouwen, in samen-
Esthetische Heelkunde. Hij bouwde in de loop der
werking met alle betrokken partijen. Het betreft zowel
jaren een brede ervaring op in de plastische
het herstel na trauma, als electieve handchirurgie zoals
chirurgie.
carpale tunnel, triggerfinger of Dupuytren. Ik ben ervan overtuigd dat ik zo mijn bijdrage kan leveren aan een
Fabré behaalde zijn diploma geneeskunde aan de
sterk team van plastisch
KU Leuven (1994) en volgde nadien vijf jaar specialisa-
chirurgen.”
tie in de algemene chirurgie. Tijdens zijn specialisatiejaren deed hij ervaring op in de VS, Groot-Brittannië en Zuid-Afrika. Daarna volgde hij een driejarige opleiding tot plastisch chirurg aan de Universiteit Gent. Hun afdeling Plastische Heelkunde geniet wereldwijde bekendheid op vlak van microchirurgische borstreconstructies. In Taiwan bekwaamde Fabré zich verder in microchirurgie. Daarna volbracht hij drie jaar lang fellowships in Londen in de pediatrische plastische heelkunde, de handchirurgie en de esthetische chirurgie. Vanaf 2005 was hij actief in het Nederlandse Nijmegen, eerst als staflid van het UMC St.-Radboud, vervolgens als plaatsvervangend opleider in het Canisius-Wilhelmina Ziekenhuis. Drie speerpunten Met de overstap naar Jessa start Fabré een nieuw hoofdstuk in zijn carrière. Hier wil hij zijn aandacht richten op drie speerpunten: microchirurgie, esthetische
Handchirurgie verder uitbouwen samen met alle betrokken partijen is de ambitie.
chirurgie en handchirurgie. “In de eerste plaats denk ik aan de microchirurgische ingrepen, en dan vooral de borstreconstructies met eigen weefsel. Binnen de esthetische heelkunde gaat mijn interesse vooral uit dr. Jan Fabré
JessaLinea Nieuwe artsen
17
Excellente radiotherapie binnen vzw LOC
Het Limburgs Oncologisch Centrum blijft een regionaal ‘center of competence’ in radiotherapie. Dat blijkt uit de B-QUATROaudit die op de twee locaties – het Jessa Ziekenhuis en ZOL – is uitgevoerd. Een auditteam bezocht het centrum vier dagen. Het eindrapport noemt het LOC een state-of-the-art afdeling die excellente zorg verleent in Limburg. In 2012 kreeg het centrum al een gelijkaardige beoordeling. De Belgische radiotherapeutische centra laten zich elke vijf jaar onderwerpen aan een externe audit. Dat gebeurt onder impuls van het College van geneesheren voor de centra voor radiotherapie. QUATRO staat voor QUality Assurance Team for Radiation Oncology. Hiermee reikt het internationale atoomagentschap IAEA een methodologie aan voor deze audits. B-QUATRO is de Belgische variant. De federale overheid stelt een extern en
v.l.n.r.: Marc Orlandini, Luc Pannekoeke en dr. Paul Bulens
18 JessaLinea Excellente radiotherapie binnen vzw LOC
multidisciplinair auditteam samen. Zo kreeg het LOC in
Eén goed georganiseerd team
Hasselt en Genk bezoek van een radiotherapeut-onco-
Ook op vlak van personeel en zorgkwaliteit scoort het
loog, een verpleegkundige, een fysicus en een kwaliteits-
centrum goed. “Het rapport stelt dat de medewerkers van
manager. Zij schonken onder meer aandacht aan de
het LOC gemotiveerd en goed georganiseerd zijn”, zegt
infrastructuur, de procedures, de radioprotectie, het
fysicus Marc Orlandini. “Ze werken samen als één team.
personeel en de kwaliteit van de zorg voor de patiënt.
Natuurlijk zitten er ook nog enkele werkpunten in het
Als center of competence staan we model voor andere centra voor radiotherapie.
Het Jessa Ziekenhuis en ZOL werken met verschillende
verslag, zoals de integratie van de medische dossiers. systemen die niet optimaal matchen. Dat is alvast een uitdaging voor de toekomst.” Luc Pannekoeke, hoofdverpleegkundige radiotherapie: “We schenken al verschillende jaren bijzondere aandacht aan kwaliteit en veiligheid. Een fulltime stafmedewerker Volwaardig competentiecentrum
waakt hierover. We hebben bovendien een eigen kwali-
Het IAEA stipuleert dat een center of competence moet
teits- en veiligheidsteam. Ook de zorg en ondersteuning
beschikken over EBRT (uitwendige bestraling), brachy-
van de patiënt zijn prioriteiten. In het QUATRO-rapport
therapie (inwendige bestraling), dosimetrie en apparatuur
staat dat de patiënt in het LOC uitvoerige en begrijpelijke
voor imaging (beeldvorming) en treatment planning. Het
informatie krijgt. Daar maken we inderdaad de nodige tijd
moet ook beschikken over voldoende trainingsmogelijk-
voor vrij.”
heden voor de medewerkers. Een center of competence staat kortom model voor andere centra voor radiotherapie. Het rapport van deze audit besluit dat het LOC aan al
VOOR DE HELE PROVINCIE
deze criteria voldoet. Het geldt als een volwaardig
Het LOC bedient de facto heel Limburg; het heeft
competentiecentrum voor Limburg. “Dat is alvast het
goede contacten met alle ziekenhuizen in de pro-
bewijs dat we de boot niet gemist hebben”, zegt dr. Paul
vincie. De hernieuwde kwalificatie bewijst dat het
Bulens. “De voorbije twintig jaar is de behandeling van
centrum uitstekend werk aflevert. “Het LOC werkt
kanker sterk geëvolueerd. Radiotherapie verloopt
als één entiteit verspreid over twee campussen”,
preciezer en meer doelgericht, onder andere door alsmaar
zegt Bulens. “Voor de patiënten is dit belangrijk.
meer verfijnde apparatuur, accurate software en beeld-
Waar ze zich ook aandienen, ze krijgen op beide
vormingstechnieken. Daarin hebben we de jongste jaren
locaties dezelfde hoogstaande kwaliteit van be-
onophoudelijk geïnvesteerd.”
handeling en zorg.”
JessaLinea Excellente radiotherapie binnen vzw LOC
19
dr. Frédéric Libeer
‘On the shelf’-BEVAR levert cruciale tijdswinst op
In juli plaatste dr. Frédéric Libeer een ‘on the shelf’-BEVAR bij de hersteloperatie van een uitgebreid aorta-aneurysma. De “BEVAR” (afkorting van branched EVAR) is een endoprothese met vier gestandaardiseerde vertakkingen. Hierdoor moet de patiënt niet langer wachten op een prothese ‘op maat’. Deze tijdwinst kan van levensbelang zijn. Jessa is het tweede ziekenhuis in België waar dit type van endoprothese werd geplaatst.
20 JessaLinea ‘On the shelf’-BEVAR levert cruciale tijdswinst op
EVAR (EndoVascular Aneurysm Repair) is intussen een
huidige BE-VAR is meteen beschikbaar. Het is een ‘on the
klassieke techniek bij de behandeling van een infrarenaal
shelf’-endoprothese met vier branches (vertakkingen) voor
aorta-aneurysma. In sommige gevallen is de hals van het
de viscerale vaten.
aneurysma evenwel te kort. Een EVAR is hierdoor niet mogelijk of levert op korte termijn problemen op, zoals
“Zowat 50 % van de patiënten met een aneurysma met
een slechte verankering of lekkages.
proximale uitbreiding heeft een geschikte anatomie voor
Sinds 2016 maakt het Jessa Ziekenhuis bij deze proximaal
dit type endoprothese”, zegt vaatchirurg Libeer. “Hierdoor
uitbreidende aorta-aneurysma’s gebruik van FEVAR en
wint de patiënt kostbare tijd. Dit is vooral cruciaal bij een
BEVAR.
uitgebreid aneurysma waarbij een grote kans bestaat dat het scheurt.”
Een FEVAR (Fenestrated EVAR) is een endoprothese met ‘uitsparingen’ voor de vertakkende vaten, zoals de
De BEVAR wordt stapsgewijs geplaatst. Dit gebeurt deels
nierslagaders (arteria renalis links en rechts). Een BEVAR
percutaan via een liesprik en deels met een kleine incisie
(Branched EVAR) is aangewezen wanneer er viscerale
ter hoogte van de andere lies (arteria femoralis communis).
vaten (arteria renalis links en rechts, arteria mesenterica
Bovendien is er via incisie een toegang ter hoogte van de
superior en truncus coeliacus) vervat zitten in het aneurysma.
linker bovenarm (arteria axillaris). Als de prothese op zijn
De endoprothese heeft in dat geval ‘vertakkingen’ die via
plaats zit, wordt ze distaal afgewerkt met een endopro-
een gecoverde stent aansluiten op de viscerale vaten. De
these bij de aortabifurcatie en twee vertakkingen in de
plaat-sing van een FEVAR of BEVAR is een aanzienlijk
arteria iliaca communis (heupslagader) links en rechts. Via
complexere ingreep dan EVAR. Het vergt extra deskundig-
de arm worden de viscerale vaten één voor één gekathete-
heid en ervaring van de chirurg.
riseerd. Gecoverde stents verbinden ten slotte de branches met de viscerale vaten. Strenge monitoring
50 % van de patiënten is geschikt voor dit type endoprothese.
De plaatsing van een endoprothese bij een aneurysma is niet zonder risico. Zo bestaat de kans op paraplegie door ruggenmergischemie, omdat tijdens de ingreep de lumbale arteriën mogelijk afgesloten worden. Dit risico kan oplopen tot 15 %. Vooral peroperatief of tot enkele uren na de ingreep treedt deze complicatie op. Libeer: “Een goede neuromonitoring, drainage van cerebrospinaal vocht, een strenge bloed-drukcontrole en het maximaliseren van de bloedvoorziening naar het ruggenmerg zijn daar-om vereist. Zo kunnen we deze complicatie
Maatwerk
tot een minimum beperken.”
Bij elk individu verschilt de anatomie van de viscerale vaten. Daarom wordt een BEVAR of FEVAR doorgaans op
In 2018 zijn in het Jessa Ziekenhuis 8 FEVAR’s en
maat gemaakt. Dat kost tijd – vaak tot twee maanden. De
4 BEVAR’s geplaatst.
JessaLinea ‘On the shelf’-BEVAR levert cruciale tijdswinst op
21
JESSA, CENTRUM VOOR
WETENSCHAPPELIJK ONDERZOEK!
Zoektocht naar nieuwe behandeling voor erectiele dysfunctie
Uroloog prof. dr. Koenraad van Renterghem besteedt al jarenlang bijzondere aandacht aan erectiele dysfunctie. Hij is een autoriteit in erectieprotheses en levert een belangrijke bijdrage in internationaal wetenschappelijk onderzoek. Van Renterghem is uroloog sinds 1993. Door de jaren heen zag hij de behandeling van impotentie sterk evolueren. “Vroeger dacht men vooral dat impotentie psychisch was, iets dat tussen de oren zat. De hulpmiddelen waren beperkt tot vacuümpompen, injecties of protheses. Pas in 1998 kwam het eerste echte medicijn voor impotentie op de markt: Viagra (sildenafil). De PDE5-inhibitor, intussen volledig ingeburgerd, verhindert de afbraak van cGMP (cyclisch guanosinemonofosfaat). Hierdoor blijven in het corpus cavernosum de bloedvaten gedilateerd en de gladde spiercellen ontspannen. Krachten bundelen Intussen gaat de zoektocht naar nieuwe behandelvormen voort. Van Renterghem: “We doen onder meer weefselonderzoek van het corpus cavernosum. Bij de plaatsing van een prothese nemen we een fractie van het weefsel weg. Onderzoek in orgaanbaden met dit weefsel leert ons bijvoorbeeld dat sGC (soluble guanylaatcyclase) de gladde spiercellen relaxeert. Ook de biochemische ‘pathways’ van Rho kinase-inhibitors bestuderen we verder.” Dit uitgebreide weefselonder-
22 JessaLinea Jessa & Wetenschap
zoek gebeurt in internationaal verband: o.a. het Jessa
camerastandpunten kunnen volgen. Er is ook een ‘dry lab’
Ziekenhuis, KU Leuven, de universiteit van Madrid, Bayer en
waarin de arts een ingreep kan oefenen met 3D-prints. Dit
Boston University bundelen hiervoor de krachten.
alles past in een aantal opleidingstrajecten die leiden naar een ESSM-certificaat.”
Student biomedische wetenschappen Lore Raets (UHasselt) werkt ook aan een masterproef rond erectiele dysfunctie.
PENIS ALS ‘ANTENNE VAN HET HART’
Ze onderzoekt de activiteit van genen in het corpus
Tegenwoordig blijkt dat in meer dan 50 % van de
cavernosum. Zo vergelijkt ze het gedrag van genen bij
gevallen een vasculair probleem aan de basis ligt van een
erectiele dysfunctie ten opzichte van controles. Dat levert
erectiestoornis. Een man met erectiele dysfunctie heeft
meer inzicht op in de moleculaire mechanismen van
bovendien zes keer meer kans op een belangrijk cardio-
erectiele dysfunctie. Deze kennis kan dan weer leiden tot
vasculair event. “Een bloedvat in de penis is erg dun,
interessante, nieuwe therapeutische targets.
gemiddeld 1 mm. Een erectieprobleem is vaak een signaal van een meer algemeen ziektebeeld. Daarom zeg
Polsen naar (seksueel) geluk
ik weleens dat de penis de antenne van het hart is.”
Samen met seksuoloog prof. Marieke Dewitte van Universiteit Maastricht neemt van Renterghem ook deel aan een psychosociaal onderzoeksproject dat focust op mannen met prostaatkanker die na een behandeling impotent werden. De studie vergelijkt drie groepen: mannen die een prothese krijgen zonder psychoseksuele begeleiding, mannen die een prothese krijgen mét psychoseksuele begeleiding en ten slotte mannen die hun seksuele activiteit voortzetten via niet-penetratieve weg en alleen psychoseksuele begeleiding krijgen. Ook de partner wordt betrokken in de studie. Van Renterghem: “De vraag die we willen beantwoorden is: welke van de drie groepen voelt zich als man en als koppel het meest (seksueel) gelukkig?” Hoogste standaard Ten slotte werkt van Renterghem mee aan een internationaal project van de European Society of Sexual Medicine (ESSM). Deze organisatie streeft via educatie en research naar de hoogste standaard van evidence-based geneeskunde. Het bewuste ESSM-project spitst zich toe op genitale chirurgie, zowel voor mannen als vrouwen. “We streven naar topkwaliteit”, zegt van Renterghem. “We stellen bijvoorbeeld samen met ESSM een theoretisch handboek samen. Daarnaast bouwen we een videotheek uit, met interactieve filmpjes waarbij artsen een ingreep vanuit vier verschillende
prof. dr. Koenraad van Renterghem en Lore Raets
JessaLinea Jessa & Wetenschap
23
VKF-patiënten testen screeningtoestellen slaapapneu Welk toestel voor respiratoire
“Onderzoek toont aan dat tot 62 %
eerste indicatie krijgen van slaap-
polygrafie is het meest geschikt
van patiënten met voorkamerfibril-
apneu en indien nodig gerichter
om thuis slaapapneu op te
latie ook aan slaapapneu lijdt. Toch
doorverwijzen naar het slaaplabo.
sporen bij patiënten met voor-
wordt deze factor weleens vergeten.”
kamerfibrillatie (of VKF)? Dat is het onderwerp van een nieuwe
Gebruiksvriendelijk en accuraat
studie in het Jessa Ziekenhuis en
In het onderzoek testen patiënten
UZ Antwerpen in samenwerking
met VKF drie verschillende toestel-
met de universiteiten van
len voor (cardio-)respiratoire
Hasselt en Antwerpen.
polygrafie. De toestellen registreren onder andere zuurstofsaturatie,
Voorkamerfibrillatie is de meest
hartslag, ademhaling en beweging
frequente hartritmestoornis.
van de borstkas. Twee types voeren
Risicofactoren zijn onder meer hoge
ook een holteronderzoek uit om het
bloeddruk, obesitas en diabetes.
hartritme op te volgen.
“Maar ook slaapapneu”, zegt Lien
Accuraatheid en gebruiksgemak zijn de belangrijkste parameters. Een toestel voor respiratoire polygrafie is voor de patiënt namelijk
Desteghe, postdoctoraal medewerk-
Desteghe: “We kijken vooral naar de
minder belastend dan een onderzoek
ster en coördinator van de studie.
accuraatheid – op basis van gege-
in een slaaplabo.”
vens uit het slaaponderzoek in het
24 JessaLinea Jessa & Wetenschap
ziekenhuis – en de gebruiksvriende-
De studie startte in mei 2018 en
lijkheid. Een patiënt met VKF is al
loopt waarschijnlijk tot het najaar
iets ouder, gemiddeld 72 jaar. Hij of
van 2019. Meer dan 20 patiënten
zij gebruikt het toestel thuis. Het
van het Jessa Ziekenhuis en UZ
aanbrengen van het toestel mag dus
Antwerpen namen al deel. Verschil-
zeker niet te ingewikkeld zijn en
lende afdelingen werken samen in
moet kunnen zonder professionele
het onderzoek: cardiologie van
hulp. Uiteindelijk willen we te weten
Jessa (o.l.v. prof. dr. Dendale) en
komen welk toestel het meest
UZ Antwerpen (o.l.v. prof. dr.
geschikt is, zodat we het als
Heidbuchel) en het slaaplabo van
screeningtoestel kunnen meegeven
Jessa (o.l.v. dr. Weytjens) en het
aan patiënten van de afdeling
slaapcentrum van UZ Antwerpen
cardiologie. Zo kunnen we een
(o.l.v. prof. dr. Verbraecken).
Familiale hypercholesterolemie
vroegtijdig opsporen
De afdeling cardiologie van het
voor de opsporing en behandeling
Eén tot twee FH-patiënten per
Jessa Ziekenhuis werkte een
van FH. Ze zijn gebaseerd op de
huisarts
eigen richtlijn uit om familiale
Europese richtlijnen. Naast
Huisartsen vormen een belangrijke
hypercholesterolemie (FH)
screeningscriteria bevatten ze ook
schakel in de vroege opsporing van
vroegtijdig op te sporen. Zo
behandelingstrajecten. Na een
familiale hypercholesterolemie.
kunnen patiënten al op jonge
vroege diagnose moet natuurlijk
Gemiddeld heeft elke huisarts één
leeftijd het risico op hart- en
ook een optimale behandeling
tot twee FH-patiënten. “We willen
vaatziekten beperken.
volgen.”
de huisartsen daarom actief
FH is een erfelijke aandoening. Ze
Een erg belangrijke stap in het
verduidelijkt Janssen. “De richtlij-
treft ongeveer 1 op 250 mensen.
proces is de zogenoemde cascade-
nen helpen hierbij. Zowel op
“Dat is vaker dan oorspronkelijk
screening. “Dat is het screenen van
Vlaams, nationaal als Europees
gedacht”, zegt Arne Janssen,
(gezonde) familieleden van een
niveau werken we mee aan
coördinator van het studiesecreta-
FH-patiënt. Op die manier sporen
FH-projecten.
riaat cardiologie in het Jessa
we ook patiënten op die nog niet
In een volgende stap kunnen we
Ziekenhuis. “In ons land wordt
cardiovasculair belast zijn.”
bijvoorbeeld klinische biologie
betrekken bij de opsporing”,
daarvan amper 1 tot 3 % opge-
inschakelen. In samenspraak met
spoord. De meeste Europese
ons labo hebben we een extra
landen scoren even laag. Enkele
alarmsignaal geïntroduceerd zodat
landen halen een cijfer boven 20 %.
we vanaf bepaalde cholesterol-
Nederland is de absolute uitschie-
waarden ook aan FH denken.”
ter met 70 %.” Cascadescreening Een vroege diagnose én behande-
De richtlijnen voor FH staan
ling – liefst al in de kinderjaren
online via:
– zijn belangrijk en kunnen later
www.hartcentrumhasselt.be
diverse cardiologische aandoenin-
Kies ‘Professioneel’ en klik vervolgens door naar ‘Richtlijnen
gen voorkomen. Janssen: “Daarom hebben we richtlijnen uitgewerkt
Arne Janssen
en publicaties’.
JessaLinea Familiale hypercholesterolemie vroegtijdig opsporen
25
Volwassenen met een aangeboren hartafwijking kunnen nu ook bij Jessa terecht voor check-up of counseling dr. Alexander Van De Bruaene
Structurele opvolging GUCH’s noodzakelijk Steeds meer mensen met een aangeboren hartafwijking bereiken de volwassen leeftijd dankzij de medische vooruitgang. We spreken intussen van GUCH: Grown-Up with Congenital Heart disease. Sinds september kunnen deze patiënten ook in het Jessa Ziekenhuis terecht voor counseling en/of een check-up. GUCH is een chronische conditie: een levenslange opvolging is noodzakelijk.
26 JessaLinea Structurele opvolging GUCH’s noodzakelijk
INNOVATIE
“Eén op de honderd zuigelingen wordt geboren met een hartafwijking”, zegt prof. dr. Van De Bruaene. “Het gaat doorgaans om problemen in de kamers, met de kleppen of de bloedvaten. Vroeger hadden baby’s met een congenitale hartafwijking slechts een beperkte overlevingskans.
GUCH EN ZWANGER?
Dat is nu volledig anders. De jongste twintig jaar is er op
Bij een GUCH verdient zwangerschap bijzondere
medisch en chirurgisch vlak grote vooruitgang geboekt.”
aandacht. En wel om een dubbele reden. Enerzijds is er een kans dat de baby de hartafwijking overerft.
De cijfers spreken voor zich. In 2000 telde ons land 33 000
Anderzijds wordt het hart tijdens een zwangerschap
GUCH’s; in 2010 maar liefst 53 000. Een studie uit 2002
extra belast, onder meer door fysieke en hormonale
wees bovendien uit dat er in België op één jaar tijd
veranderingen. Na de gynaecologische oorzaken is
ongeveer duizend baby’s werden geboren met een
een cardiovasculair probleem overigens de belangrijk-
aangeboren hartafwijking. Daarvan bereikte ongeveer
ste oorzaak van mortaliteit bij de moeder. Een
90 % een volwassen leeftijd (16 jaar en ouder).
intensieve begeleiding tijdens de zwangerschap dringt zich bij GUCH dus zeker op. Bij Jessa werken de
Chronisch
gynaecoloog en de cardioloog hiervoor samen.
Van De Bruaene: “Het aantal GUCH’s stijgt met andere
“Ook een voorafgaande counseling is hier cruciaal”,
woorden exponentieel. De levensverwachting van een
zegt Van De Bruaene. “Is het bijvoorbeeld wel veilig
persoon met een milde hartafwijking ligt even hoog als
genoeg om zwanger te worden? Of hoe groot is de
die van iemand zonder afwijking. Veel van mijn patiënten
kans op een erfelijke hartafwijking bij de baby? Dat
voelen zich trouwens prima. Toch moeten ze beseffen dat
zijn soms moeilijke gesprekken, maar vaak is er een
hun hart destijds – door een operatie – hersteld is maar dat
positieve uitkomst.”
dit allicht niet definitief is. Je ‘geneest’ niet. GUCH ben je je hele leven lang; het is een chronische conditie.” Controle
BIO
Een regelmatige check-up is aangewezen. Een tot drie keer
Sinds september versterkt prof. dr. Alexander Van
per jaar, afhankelijk van de ernst van de afwijking. Belang-
De Bruaene het cardiologenteam van Jessa. Tijdens
rijke aandachtspunten zijn onder meer het hartritme en
zijn opleiding verbleef hij twee jaar in Canada. Daar
ritmestoornissen, hartzwakte en klepproblemen. “Daar-
volgde hij aan de University of Toronto een Fellowship
naast zit de patiënt vaak met tal van vragen. Kan ik een
Congenital and Structural Cardiology (met de steun
marathon lopen? Mag ik diepzeeduiken? Is het mogelijk om
van het Frans Van de Werf Fonds). Hij deed er veel
een vrachtwagen te besturen? Welke anticonceptie is
praktijkervaring op in een kliniek met specialisten
aangewezen? Via counseling en educatie kunnen we in het
die zich hoofdzakelijk met GUCH bezighouden. Van
Jessa Ziekenhuis antwoorden geven of moeilijke kwesties
De Bruaene is ook staflid cardiologie in UZ Leuven.
met de patiënt bespreken.”
JessaLinea Structurele opvolging GUCH’s noodzakelijk
27
Het Vragenkabinet dr. Benedicte Lambrechts
Voor het eerst zetelen twee huisartsen in ons
dr. Dirk Peeters
Vragenkabinet. Het artsenkoppel dr. Benedicte Lambrechts en dr. Dirk Peeters heeft sinds 1988 een duopraktijk in Hasselt. In dit magazine speuren ze naar antwoorden op het vlak van eHealth en psychofarmaca.
28 JessaLinea Het Vragenkabinet
ZIT JE ZELF OOK MET VRAGEN VOOR JESSA? Mail ze naar communicatie@jessazh.be
VRAAG 1
VERSLAG GERIATRIE
(Patiëntconsent), die de therapeutische relatie (van 1 jaar) tussen de GMD-houder en de patiënt automatisch afcheckt. Met andere woorden: bij elke nieuwe inschrijving voor een
De actualisatie van de GMD-houdende arts van vooral
opname moet de patiënt (of de familie) de huisarts/
bejaarden geeft problemen. Doen we bijvoorbeeld een
GMD-houder als verwijzend arts correct doorgeven aan de
verwijzing naar de dienst geriatrie, dan belandt het
dienst inschrijvingen. De geriatrische patiënt wordt door-
verslag bij de vroegere huisarts, niet bij ons. De
gaans als spoedpatiënt opgenomen en passeert in zo’n
therapeutische relatie met de behandelende huisarts
geval de dienst opname niet. De gewijzigde huisarts wordt
staat nochtans geregistreerd op eHealth, net zoals het
dan ook niet aangepast – ook niet binnen GEMS.”
GMD-houderschap. We hebben ook geen direct aanspreekpunt. Waarom krijgen we geen verslag als
We hebben deze problematiek op 26 november besproken
verwijzer en hoe kunnen we de correcte therapeutische
binnen het cluster geriatrie. Bij de opmaak van een ontslag-
relaties vlotter aanpassen in het EPD?
brief kijken we voortaan na of de verwijzende arts voor de patiënt overeenstemt met de huisarts in ons administratief
Myriam Jamaer, projectmedewerker
systeem. Als er een verschil is, vragen we sinds 26 novem-
Jessa KWS-nexuzhealth: “Bij een
ber naar wie we de brief moeten versturen.”
(eerste) inschrijving of opname vraagt Jessa elke patiënt om een
Direct aanspreekpunt geriatrie: Anita Jans. Bij (blijvende)
‘geïnformeerde toestemming’. Die
problemen of opmerkingen over dit onderwerp neem
geldt voor alle zorgverleners,
je contact met haar op: 011 33 51 85,
ziekenhuizen en gezondheidsnetten.
anita.jans@jessazh.be
Eens digitaal geregistreerd in het administratief pakket, stellen we de vraag niet meer opnieuw. Het initiatief om de toestemming aan te passen, vertrekt vanuit de patiënt. De verwijzend arts voeren we in voor elk nieuw ‘contact’ of elke opname. Meestal is dat de huisarts. Patiënten bij wie de inschrijving van een nieuwe opname niet volgens de ‘geplande procedure’ verloopt – bv. een spoedopname – geven niet altijd deze huisarts aan als verwijzend arts of ‘nieuwe’ huisarts. Er is vandaag geen link tussen het administratief pakket van Jessa en de geregistreerde toestemming via eID-kaart
OM OVER NA TE DENKEN Verbeteridee van Benedicte Lambrechts Het zorgportaal is voor ons een belangrijke bron van informatie. Soms zien we op het portaal dat een verslag niet verstuurd werd naar onze eHealthBox. In zo’n geval zou het helpen dat we met een vinkje de verzending kunnen initiëren.”
JessaLinea Het Vragenkabinet
29
VRAAG 2
PREOPERATIEVE VRAGENLIJSTEN
Begin 2020 moet dit rond zijn bij de eerste dienst, eind 2021 zou het voor heel Jessa operationeel zijn. Intussen zitten we niet stil. Zo lanceren we binnenkort de gloednieuwe Jessa-app. Met algemene info over het
Preoperatieve vragenlijsten betekenen voor de huisarts
ziekenhuis en een module om vlot afspraken te boeken. De
soms nodeloos extra werk. Bij verschillende ingrepen
app krijgt ook een link naar een vragenlijst die de patiënt
binnen een beperkt tijdsbestek moeten ze opnieuw
digitaal kan invullen. Dat scheelt alvast schrijfwerk. Let wel:
ingevuld worden. Het medium is ook minder up-to-date:
ook deze lijst wordt voorlopig gewoon als PDF bij het
veel info kan direct vanuit het elektronisch patiënten-
huidige EPD gevoegd.”
dossier (EPD) geplukt worden en via de eHealthBox worden verstuurd. Zijn er plannen om dit te vereenvoudigen? Thijs Nelis, programmamanager KWS-Jessa: “Jazeker. Vandaag nemen we de vragenlijsten nog op papier af en voegen we ze als PDF bij het patiëntendossier. Hierdoor is de informatie moeilijk te hergebruiken en aan te passen. Bijgevolg moet een patiënt bij een heropname de hele procedure opnieuw doorlopen. Sommige diensten, zoals oncologie waar patiënten frequent terugkomen, houden een kopie van het dossier bij. Zij kunnen de patiënt gewoon vragen of er wijzigingen zijn ten opzichte van zijn of haar vorige bezoek. Maar dat zijn uitzonderingen.
OM OVER NA TE DENKEN Verbeteridee van Dirk Peeters Soms zijn spoedartsen niet op de hoogte van belangrijke actieve ziekten, antecedenten, allergieën of vaccinaties. Een groeiende groep artsen probeert geactualiseerde Sumehrs (Summarized Electronic Health Records) op te laden. Vaak blijven die onbenut. Frustrerend. Misschien zou het handig zijn om die Sumehrs toch in het ziekenhuis te kunnen consulteren.” Thijs Nelis: “Momenteel is er een overleg tussen Vitalink en de softwareleveranciers om de onderlinge codering op elkaar af te stemmen en de raadpleging van data
Op termijn willen we de vragenlijsten aan het EPD van
mogelijk te maken. Een belangrijk obstakel: de
nexuzhealth koppelen. Met digitale invulvelden zodat de
Sumehrs en Vitalink zijn een initiatief van Vlaanderen,
informatie ook meteen gestructureerd is. Dan stuur je bij
het eHealth-platform van de federale overheid.
een heropname gewoon een link naar de patiënt zodat hij/
Bovendien ontbreken momenteel duidelijke richt-
zij of de huisarts de antwoorden vlot kan updaten. Die
lijnen over het beheer van de Sumehrs.”
koppeling voeren we stelselmatig door – dienst per dienst.
30 JessaLinea Het Vragenkabinet
VRAAG 3
PSYCHOFARMACA
syncopes, familiaal voorkomen van QTc-verlenging of van plotse dood. Je vermijdt best een combinatie met andere QTc-verlengende medicatie. Daarnaast is waakzaamheid geboden bij gelijktijdig gebruik van kaliumuitdrijvende diuretica.”
Het gebruik van psychofarmaca stijgt. Vaak worden cardiovasculaire neveneffecten beschreven. Onder
Hoe opvolgen? “Start zoals dokter Estercam zegt met een
andere de Hoge Gezondheidsraad adviseert een goede
ECG. Bij een lang QTc is na enkele weken een bijkomende
cardiale en metabole opvolging. Wat betekent dit
controle aangewezen. Toont het nieuwe ECG een QTc van
concreet voor de huisarts? Hoe volgen we deze patiën-
langer dan 500 msec of een toename van 60 msec ten
ten best op?
opzichte van het start-ECG, staak dan de medicatie.” Dr. Sven Estercam, hoofd psychiatrie
2. Orthostatische hypotensie. “Dit komt frequent voor.”
Jessa: “In de praktijk merken we
Hoe opvolgen? “Voer bij elke klinische controle een meting
weinig problemen op met psycho-
uit. Vertoont de patiënt na 3 minuten rechtstaan een
farmaca, de theoretische problemen
bloeddrukdaling van meer dan 20 mmHg systolisch? Of is
vertalen zich niet altijd in de kliniek.
hij of zij duizelig bij het rechtkomen of rechtstaan? Staak
Belangrijk is wel om de patiënt
dan de vermoedelijk oorzakelijke medicatie.”
vooraf te screenen op een congenitaal verlengd QTc-syndroom. Niet
3. Metabole problemen. “Denk bijvoorbeeld aan een
meten is niet weten. Een eenmalig ECG voor de opstart van
gewichtstoename, glycemiestijgingen die tot diabetes kun-
de medicatie is voor de meeste patiënten voldoende. Extra
nen leiden en een verslechtering van de lipiden. Zij treden
opvolging is ook geboden in geval van polymedicatie met
in dalende graad op bij clozapine en olanzapine, quetia-
risicoproducten. Het is belangrijk om te weten hoe
pine, risperidon, amisulpride en aripiprazol. Starten van
bepaalde somatische medicatie als bijvoorbeeld bètablok-
deze atypische antipsychotica bij diabetici, obesen of in
kers interageert met psychofarmaca.”
geval van metabool syndroom is gecontraïndiceerd.”
Dr. Dirk Mertens, cardioloog, sluit
Hoe opvolgen? “We raden een controle van de metabole
zich hierbij aan: “Psychofarmaca is
factoren aan vóór de start van de behandeling en na 6, 13,
een breed begrip. Ik focus me hier
26 en 52 weken. Daarna minstens jaarlijks. Behandel zo
even op drie aandachtspunten bij het
nodig de metabole bijwerkingen door een andere levens-
gebruik van antipsychotica.”
stijl, met statines of antidiabetesmedicatie. Eventueel voorzie je een alternatieve antipsychotische behandeling.”
1. QTc-verlenging met kans op torsades de pointes. “Dat risico bestaat bij alle producten van de tweede generatie. Contra-indicaties zijn een bekende hartziekte, aritmieën,
OM OVER NA TE DENKEN Verbeteridee van Benedicte Lambrechts “Het zou fijn zijn als we de ECG’s ook via de eHealthBox konden bezorgen.”
JessaLinea Het Vragenkabinet
31
Uitgelicht:
Op het allereerste kindersymposium van Jessa leren kinderen met astma en allergie aan de hand van interactieve workshops
Jessa in beeld
hoe ze beter kunnen omgaan met hun ziekte.
18/11/2018
Jessa, az Vesalius en het Sint-Franciscusziekenhuis halen met hun actie Oscaar&Odette for life 5789,91 euro op voor de Vlaamse Vereniging voor Ouders met Couveusekinderen. De cheque wordt overhandigd op de Warmste Week in Domein Puyenbroeck in Wachtebeke.
19/12/2018
Dit is de nieuwe medische raad van Jessa. Voorzitter blijft dr. Jos Vandekerkhof (2de van links, 1ste rij). De andere artsen die lid zijn van de raad: dr. Ruth Achten, dr. Peter Aerssens, dr. Edith Bleus, prof. dr. apr. Peter Declercq, dr. Tom Dejagere, dr. Jan Dewandre, prof. dr. Jeroen Mebis, dr. Peter Martens, dr. Agnes Meersman, dr. Didier Nolens, dr. Patrik Peene, dr. Bruno Termote, dr. Philippe Timmermans sr. en dr. Michiel Van Tornout.
4/12/2018
Op 28 september is in campus Virga Jesse de aftrap gegeven van Studio Jessa: de huisradio is 24/7 te beluisteren in de drie campussen. Dit radioconcept (168 uur uitzending/week) is uniek voor een Vlaams ziekenhuis en wordt gerealiseerd door 22 vrijwilligers. Ook online te beluisteren via http://player.studiojessa.be/
28/9/2018
32 JessaLinea Uitgelicht: Jessa in beeld
Jessa viert de 10de verjaardag van de diabetesconventie met een academische zitting en de tentoonstelling Sugar Sugar.
Er wordt even stilgestaan bij de 5000ste aferese-
Liefst 40 werkjes van kinderen met diabetes type 1 zijn te
behandeling in campus Virga Jesse. De eer is weggelegd
bewonderen in de inkomhal van campus Virga Jesse.
voor patiënt Johan Molenberghs uit Ham. Hij heeft zelf
14/11/2018
al ruim 220 plasmafereses gekregen.
14/12/2018
Jessa en het Belgische Helicus ondertekenen een samenwerkingsovereenkomst met als inzet: urgent medisch transport per drone tussen eigen campussen en andere ziekenhuizen uit het netwerk Zuid-West-Limburg. Het gaat om een proefproject. Op de foto: voor Jessa: dr. Yves Breysem, prof. dr. Dirk Ramaekers, dr. Katrin Wouters, prof. dr. Jean-Luc Rummens en Roel Cleenders. Voor Helicus: Mikael Shamim en Didier Lauwerys.
10/12/2018
Fried Ringoot brengt een aangrijpende voorstelling vol humor als opwarmer voor het symposium Op zijn grote jaarlijkse symposium licht Hartcentrum Hasselt de nieuwste ontwikkelingen toe binnen het domein en binnen het Hartcentrum zelf. Dat gebeurt met een aantal interactieve sessies.
8/12/2018
‘Praten over Kanker’, een initiatief van Levensloop Hasselt, Jessa met de ondersteuning van Stichting Tegen Kanker.
18/11/2018
JessaLinea Uitgelicht: Jessa in beeld 33
Dr. Sven Estercam
PAAZ: lage drempel, robuuste hulp
Met een goed uitgebouwde en
De PAAZ van het Jessa Ziekenhuis
psychose en persoonlijkheidsstoor-
laagdrempelige PAAZ speelt Jessa
vormt sinds 2011 een associatie
nissen. Ongeveer de helft komt op
in op dringende psychiatrische
met het Sint-Franciscusziekenhuis.
de PAAZ terecht via spoed, de
hulp. Een multidisciplinair team
Jaarlijks zijn er 2300 opnames.
andere helft is vooraf aangemeld
biedt antwoord op crisissituaties
“Zowel in Heusden-Zolder als in
door de huisarts of familie.
en zet de patiënt op weg naar een
Hasselt hebben we een topteam”,
vervolgtraject.
zegt medisch diensthoofd dr. Sven
Estercam: “Een telefonische aanmel-
Estercam. “Onze aanpak is holistisch,
ding is voor de patiënt de meest
met aandacht voor het psychische
gunstige startpositie. We kunnen de
en het somatische. Zo sluiten we
opname dan optimaal voorbereiden
aan bij de context van een complexe
en plannen. Uiteraard moeten we
multiproblematiek. Onder meer
inschatten hoe dringend de situatie is.
psychische, sociale en financiële
Een aanmelding via spoed zorgt soms
elementen spelen hierin een rol. De
voor frustratie als er op dat ogenblik
opname duurt gemiddeld 2 tot 4
geen opnamemogelijkheid is.”
weken. We wijzen de patiënt ook de weg naar een vervolgtraject: een
In principe kan iedereen vanaf 18
ander ziekenhuis voor langere
jaar op PAAZ terecht. “Mensen met
gespecialiseerde behandeling,
een uitgesproken drugsproblematiek
RELING, CGG, een ambulante
vinden elders hun specifieke zorg”,
psycholoog of psychiater, CAD,
zegt Estercam. “Net zoals personen
zelfhulpgroep …”
met een mentale beperking, trouwens. Uiteraard laten we deze
Situatie inschatten
mensen niet in de kou staan – acute
40 % van de patiënten op de PAAZ
gevallen kunnen hier tot een week
kampt met depressie en angst; 30 %
verblijven. Maar we verwijzen hen zo
is alcohol- of medicatieafhankelijk.
snel als mogelijk door voor gespecia-
De overige patiënten ressorteren
liseerde zorg.”
onder algemene psychiatrie, zoals dr. Sven Estercam
34 JessaLinea PAAZ: lage drempel, robuuste hulp
INGEBLIKT
Filmpje tepelhoftatoeage
HANDIGE TELEFOONNUMMERS JESSA Callcenter Medische beeldvorming 011 33 55 66
Nefrologie 011 33 87 00
Callcenter (voor afspraken)
Neurochirurgie
011 33 55 77
011 33 75 70
Abdominale heelkunde
Neurologie
011 33 75 00 Cardiologie 011 87 11 87
Na een borstreconstructie kiezen vrouwen alsmaar vaker voor een tepelhoftatoeage. In het Jessa Ziekenhuis tatoeëert Elvy Cleeren de tepelhoven bij
Cardiothoracale en vasculaire heelkunde 011 33 71 00 Endocrinologie 011 33 72 80
reconstructies van eigen weefsel. RIZIV betaalt in dat geval de kosten van een eerste tatoeage terug. Hoe zo’n ingreep in zijn werk gaat? Dat ontdek je in een kort videofragment waar ook Elvy aan meewerkte. Het Jessa Ziekenhuis verspreidt het filmpje via de eigen communicatiekanalen en sociale media. Je kunt het ook bekijken via deze QR-code.
Scan de QR-code en bekijk het filmpje.
Fysische geneeskunde 011 33 88 00 Gastro-Enterologie 011 33 76 00 Geriatrie 011 33 78 00 Gynaecologie 011 22 82 19 Infectiologie 011 33 76 50 Klinisch laboratorium en ambulante bloedafname Campus Virga Jesse: 011 33 82 00 Campus Salvator: 011 33 83 00
011 33 78 70 Nucleaire geneeskunde 011 33 81 90 ORL 011 33 74 20 Orthopedie 011 33 77 40 Pneumologie 011 24 11 81 (privépraktijk) Psychogeriatrie (enkel op maandag tussen 12u en 13u) 011 33 78 16 Spoedgevallen Travel Clinic 011 33 83 38 (9-16u) Urologie 011 33 76 70 Specialismen die niet in deze lijst opgenomen zijn, bereik je via het secretariaat raadplegingen: 011 33 55 70
Materniteit/Kraamkliniek Balie verpleegafdeling: 011 33 93 20 Medische oncologie, hematologie en radiotherapie 011 33 79 79
JessaLinea Contactgegevens 35
SYMPOSIA 2019 SYMPOSIUM JESSA & WETENSCHAP ‘ZIN EN ONZIN VAN PREVENTIE EN SCREENING‘
16 maart 2019
DATUM:
LOCATIE: Jessa Ziekenhuis, aula campus Salvator
MINI-SYMPOSIUM ‘NEUROMODULATIE VOOR NEUROPATHISCHE PIJN‘
28 maart 2019
DATUM:
LOCATIE: Jessa Ziekenhuis, aula campus Salvator
SYMPOSIUM ‘UPDATE IN URO-ANDROLOGICAL SURGERY - 25 YEARS
PENILE IMPLANT SURGERY’
DATUM:
26 & 27 april 2019
LOCATIE: Jessa Ziekenhuis, aula campus Salvator
8
&
19 MEI
LE
HA
S TE U N
! S S E LT
1
Dit is een voorlopige lijst van symposia. Voor een geactualiseerd overzicht en inschrijvingsmodaliteiten kan je terecht op www.jessazh.be/symposia
VE
N S LO O
P
Meer info www.jessazh.be/levensloop
36 JessaLinea Rubriek
Doe mee of kom ons aanmoedigen in het Jessa-dorp! Dr. Yves Breysem ambassadeur