�essaLinea
Dossier Genetica
Meer aandacht voor sportcardiologie
Oncofreezing in Fertiliteitscentrum
ZOL-Jessa
Wervelzuilchirurgie met Cirq-robotarm
Medisch informatieblad Jessa Ziekenhuis nr. 47 september 2024
Pilootproject meet stresslevels van Jessamedewerkers
47 Jessa-medewerkers namen onlangs deel aan een uniek project rond de monitoring van stress. Dat gebeurde via een smartwatch die ze drie maanden lang droegen.
Maarten Falter, PhD Fellow, gebruikt de data voor zijn onderzoek naar de impact van werk en de werkomgeving op het stressniveau. “Dat werd continu, zowel tijdens als buiten het werk, opgemeten.
Daarna hebben we de metingen gedeeld met de medewerkers om bewustzijn rond stress en werk te creëren en zo hopelijk ook voor preventie te zorgen.”
De positieve ingesteldheid van de deelnemers heeft zeker bijgedragen aan het onderzoeksproces. “Iedereen was enthousiast om het toestel te dragen, hechtte belang aan de metingen en was bereid om het persoonlijke stressniveau en welzijn bespreekbaar te maken. Een belangrijke volgende stap is dat we daar als ziekenhuis iets mee gaan doen, bijvoorbeeld door een preventieprogramma op maat te voorzien. Ook zullen we de meettool zelf optimaliseren.”
Vernieuwde lounge in Salvator versnelt herstel na ambulante chirurgie
Dankzij de steeds innovatievere anesthesietechnieken daalt het aantal patiënten dat onder algemene anesthesie wordt geopereerd. Een trend waar het chirurgisch dagziekenhuis in campus Salvator graag op inspeelt.
Vanaf midden september 2024 breidt Salvator de bestaande lounge om patiënten na ambulante chirurgie in een huiselijke omgeving postoperatief te verplegen uit tot elf zetels. Het doel? De patiëntflow verder optimaliseren en een healing environment creëren voor een vlot herstel.
Ook patiënten die initieel in een bed worden verpleegd, krijgen in tweede instantie een zetelpositie in de lounge. Door actief te mobiliseren van bed naar zetel bevorder je het herstelproces. Bovendien komen er daardoor steeds sneller bedden vrij voor patiënten die onder volledige narcose behandeld zijn, terwijl patiënten in een zetelpositie nog steeds opgevolgd kunnen worden in een veilige ziekenhuisomgeving.
Belgian Hepato-Biliary and Pancreatic
Tour
Sinds een aantal jaar organiseert de Belgische sectie voor HPB-chirurgie een kijkstage in vier verschillende ziekenhuizen. Die stage wordt gevolgd door twee arts-specialisten in opleiding in de algemene heelkunde met een bijzondere interesse in de HPBchirurgie. In het verleden ontving Jessa al dr. Mathias Clarysse en dr. Ellen Liekens.
Dit jaar is ons ziekenhuis opnieuw gastheer en zullen we dr. Nick De Wever en dr. Jessika Scaillet twee dagen lang de werking van ons HPB-centrum laten zien.
“De Belgian Hepato-Biliary and Pancreatic Tour heeft als doel kennis te maken met deze specifieke deeldiscipline binnen de buikchirurgie en is een mooi uithangbord voor Limburg”, aldus prof. dr. Gregory Sergeant, abdominaal chirurg. “Met Jessa als nietacademisch expertisecentrum, erkend binnen de Limburgse Pancreasconventie.”
prof. dr. Gregory Sergeant
Spoor verminderde rijveiligheid op met de Niet-Pluislijst
Twijfel je of je patiënt nog capabel is om zich op de openbare weg te begeven? Wanneer een (oudere) chauffeur jaarlijks minder dan 3000 kilometer aflegt, neemt de routine van het autorijden sterk af.
De rijvaardigheid van een patiënt beoordelen is behoorlijk moeilijk. Daarom ontwikkelde het centrum Samen Veilig Mobiel van Jessa de ‘Niet-Pluislijst’, een checklist met vragen over snelheid, voertuigbeheersing, veiligheid en andere relevante topics.
Antwoordt je patiënt meermaals ‘ja’, dan is er een vermoeden van een verminderde rijveiligheid. Ook voor mantelzorgers en familieleden van ouderen is deze gebruiksvriendelijke tool erg handig.
Download de vragenlijst meteen via de website samenveiligmobiel.be en zet hem op het bureaublad van je pc. Zo stel je meteen de juiste vragen als deze problematiek opduikt tijdens een volgende consultatie.
Met de nachtelijke hemodialyse hadden enkele artsen en nachtverpleegkundigen van Jessa 25 jaar geleden een primeur op zak. De behandeling – die acht uur duurt – blijft bovendien vrij uniek, aangezien Jessa vandaag het enige Limburgse ziekenhuis is waar patiënten op deze manier worden behandeld. De nachtelijke dialyse biedt zowel praktische als medische voordelen voor de patiënt. De volledige procedure gebeurt tijdens de slaap, zorgt voor een verdubbelde zuivering en is daarbij een stuk rustiger voor het lichaam van de patiënt.
Makkelijker verwijsbrieven versturen
Sinds begin 2024 worden de specialismen (bv. anesthesiologie, cardiologie, dermatologie ...) ontsloten via Healthpages. Hierdoor kunnen zorgprofessionals uit de eerste lijn een verwijsbrief voor een patiënt elektronisch versturen vanuit hun eigen softwaretoepassing naar de eHealthBox van Jessa ter attentie van een specialisme.
Binnen Jessa kunnen artsen en secretariaten deze verwijsbrieven opvolgen via werklijsten in het KWS van nexuzhealth.
Externe laboratoria versturen via deze weg ook laboresultaten naar de zorgverstrekkers van Jessa.
Andreaz-netwerk versterkt en centraliseert aanpak van borstkankerbehandeling in Jessa
Patiënten met borstkanker die in behandeling zijn in az Vesalius en het Sint-Franciscusziekenhuis worden sinds augustus in Jessa geopereerd door hun eigen gynaecoloog. Vanaf 1 januari 2025 komen de patiënten van Sint-Trudo daar ook bij.
Ziekenhuisnetwerk Andreaz werkt al sinds 2014 onder één noemer via Borstcentrum Zuid-West Limburg. Tijdens een gezamenlijk multidisciplinair oncologisch consult (MOC) worden borstkankerpatiënten van zowel Jessa, az Vesalius, Sint-Franciscus en Sint-Trudo besproken. Die werkwijze ligt in lijn van de nieuwe
wetgeving die bepaalt dat het MOC en de chirurgische ingrepen na 1 augustus 2024 enkel binnen een erkend centrum mogen gebeuren.
Jessa als erkend centrum
Vanuit de jarenlange samenwerking kwam ziekenhuisnetwerk Andreaz overeen dat de gynaecologen uit het netwerk hun patiënten dus in Jessa – als erkend centrum – zullen opereren. Voor az Vesalius en het Sint-Franciscusziekenhuis geldt dit al sinds augustus. Patiënten uit
Sint-Trudo Ziekenhuis kunnen vanaf 1 januari 2025 door hun vertrouwde gynaecoloog geopereerd worden in Jessa. Voor verdere behandeling en
opvolging kunnen deze patiënten achteraf wel nog steeds terecht in het eigen ziekenhuis.
Satellietcentrum
Om de werking te optimaliseren volgt het netwerk de impact op zowel de voorbereiding van de ingreep als de nazorg nauw op. De officiële erkenning van Sint-Trudo als satellietcentrum (sinds 8 mei ‘24) zal daarbij zorgen voor een versterking van het aanbod rond borstkankerzorg in het netwerk.
�essaLinea
Inhoud
Gescand 2
VERANTWOORDELIJKE UITGEVER: vzw Jessa Ziekenhuis, Salvatorstraat 20, 3500 Hasselt
EINDREDACTIE EN GRAFIEK: dienst communicatie Jessa Ziekenhuis, Salvatorstraat 20, 3500 Hasselt tel. 011 33 53 50 in samenwerking met ZINNIG
DRUKWERK: Chapo
www.jessazh.be info@jessazh.be
www.facebook.com/jessaziekenhuis www.twitter.com/jessaziekenhuis
Dossier: Genetica 8 Urologie 12
Nieuwe artsen
Sportcardiologie 13 16 18 Edito 7
Voeding 20 Jessa & Wetenschap
Galblaasverwijdering Vragenkabinet 24 23
Innovatie
Handige telefoonnummers 28 29 32 34 35 30
Bariatrische zorg
Oncofreezing
Uitgelicht: Jessa in beeld
Slikmanometrie
Sinds 25 mei 2018 zijn de nieuwe privacyregels van kracht. Je krijgt daarom de mogelijkheid om aan te geven dat je dit magazine enkel nog digitaal wenst te ontvangen. Vraag dit aan via de (gratis) app ‘Quick Scan’. Scan met je smartphone deze QR-code, je komt meteen op de juiste plek terecht.
Het belang van genetica neemt exponentieel toe
dr. Jos Vandekerkhof
Genetica zit in ons DNA
Als we bij Jessa spreken over DNA, kan dat maar twee dingen betekenen: óf we hebben het over de kernwaarden, bedrijfscultuur, missie en visie van ons ziekenhuis, óf we zetten een boompje op over de puur medische benadering. In beide gevallen gaat het om een code: de bedrijfsmatige versus de biomedische. En hoewel die in ons geval heel nauw met elkaar verweven zijn, focussen we in deze nieuwe editie van JessaLinea op het menselijke DNA. De bouwstenen die onze cellen, ons organisme en eigenlijk ons hele lichaam aansturen.
Tot halfweg de 20e eeuw was de samenstelling en functie van ons DNA grotendeels onbekend. Na de ontdekking van de dubbelehelixstructuur kwam de kennis over genetica en moleculaire biologie in een stroomversnelling. Vandaag schrijft Jessa mee geschiedenis door de aankoop van de nieuwe NovaSeqsequencer, een samenwerkingsproject met AZ Delta in Roeselare.
Met dit hoogtechnologische DNAsequencingapparaat ontrafelen we grote hoeveelheden genetische data. Snel, accuraat én kosteneffectief. Volledig digitaal en dus over de fysieke grenzen van tijd en ruimte heen.
Het belang van genetica in het kader van diagnosevorming, therapieontwikkeling en wetenschappelijk onderzoek binnen Jessa neemt exponentieel toe. Logisch. Door genetisch onderzoek kunnen we ziekten beter begrijpen, nieuwe behandelingen ontwikkelen en gepersonaliseerde geneeskunde toepassen. Hiervoor verstrengelen we onze knowhow met de inzichten en methodologieën van UHasselt. Een uiterst vruchtbaar partnership dat bij elk diagnostisch manoeuvre verrassende vaststellingen oplevert en zo leidt tot innovatieve behandelingsstrategieën.
Naast de investeringen in apparatuur trekken we natuurlijk ook de juiste mensen aan. Want slimme technologieën betekenen niets zonder knappe koppen aan de knoppen. Telkens opnieuw met diezelfde missie: onze patiënten de best mogelijke zorg bieden. Want dat is nu eenmaal ons DNA.
Dr. Jos Vandekerkhof
DOSSIER
Genetische inzichten worden steeds belangrijker voor diagnose en therapie
Is een bepaalde genafwijking verantwoordelijk voor een specifieke ziekte? Almaar meer studies brengen deze causaliteit aan het licht, zowel in erfelijke aandoeningen als in verworven ziektes zoals kanker. De klinische genetica ontwikkelt zich razendsnel en wordt in de toekomst alleen maar belangrijker. Genetische inzichten helpen steeds vaker bij de diagnose, bij de behandelstrategie en bij preventie. Daarom investeert Jessa samen met AZ Delta in een nieuwe Next Generation Sequencer voor DNA-analyse.
v.l.n.r.: dr. Guy Froyen, dr. Pieter-Jan Volders, prof. dr. Brigitte Maes
“We zien steeds vaker dat een DNA-mutatie of -variant aan de basis ligt van een aandoening. In elk medisch subdomein neemt de rol van het genoom voortdurend toe”, vertelt prof dr. Brigitte Maes, verantwoordelijk voor het Laboratorium voor Moleculaire Diagnostiek. “Inzichten uit DNA-analyses geven mee richting aan de diagnose en de behandeling. Maar dat heeft natuurlijk een impact op hoe we ons organiseren. We voeren steeds meer DNA-testen uit en de resultaten moeten multidisciplinair geïnterpreteerd worden.”
Jessa investeert in Next Generation Sequencing “Met DNA-analyses kunnen we genmutaties detecteren. Vandaag doen we dat met Next Generation Sequencing (NGS), waarbij we steeds grotere delen van het DNA bij almaar meer patiënten gelijktijdig kunnen uitlezen. Zo testen we steeds breder, sneller en goedkoper. Ons laboratorium heeft nu vijf sequencers. Met de nieuwe NovaSeq X Plus investeert Jessa – samen met AZ Delta in Roeselare – meer dan een miljoen euro in een nog grotere analysecapaciteit. Ons laboratorium is een van de grootste sequencinglabo’s voor oncologische toepassingen in België. Jessa wordt door het RIZIV dan ook erkend als ‘hoog-volume-instelling’.”
Gerichte
therapie verhoogt de slaagkans
Dr. Tim Wessels, oncoloog: “Als we weten over welke DNA-variant het gaat, kunnen we de therapie veel gerichter samenstellen. Bepaalde varianten reageren bijvoorbeeld beter op immuuntherapie of doelgerichte therapie en minder op chemo. De laatste tien jaar zagen we ook een enorme evolutie in oncologische medicatie die inwerkt op bepaalde eiwitten en zo de tumor meer gericht behandelt. Daardoor kunnen we soms een bijna individueel programma samenstellen. Zo haalt de patiënt vaak betere resultaten, zonder onnodige toxiciteit en bijwerkingen.”
Kanker
veel vroeger opsporen
Brigitte Maes: “Bij zo’n somatische sequencing vinden we incidenteel ook een erfelijke kiemlijnmutatie. Deze DNA-variant kan dus ook voorkomen bij familieleden. Indien
gewenst, kunnen we hen dan gericht testen.” Tim Wessels: “Met DNAanalyses kunnen we in de toekomst dus meer mensen identificeren met een verhoogd risico op onder andere kanker. We volgen hen intensiever op. Mocht de kanker zich ontwikkelen, dan kunnen we de diagnose vaak eerder stellen, waardoor de genezingskans stijgt.”
Nieuwe
toepassingen: DNA-analyse op bloed
Brigitte Maes: “Ook de testmethoden evolueren. Bij een liquid biopsy halen we geen DNA uit vast weefsel – de klassieke biopsie – maar wel uit het bloed. Dat is minder ingrijpend voor de patiënt en biedt een oplossing wanneer er geen weefselbiopsie beschikbaar is. DNA-analyse via liquid biopsy zal in de toekomst nog veel meer mogelijkheden bieden in de oncologie. Denk daarbij aan de nauwkeurige opvolging van een behandeling en zelfs screeningsprogramma’s voor een zeer vroegtijdige
kankerdiagnose. We blijven binnen Jessa inzetten op innovatieve diagnostiek. Met de nieuwe NovaSeq X Plus hebben we alles in huis om in te spelen op deze innovaties.”
Genetische counseling
bij NIPT-test
“Ook de genetische NIPT-test wordt in ons labo geanalyseerd”, zegt dr. Annick Schreurs, gynaecoloog. “Met deze nieuwe generatie sequencing bekijken we het volledige genoom. Daardoor kunnen we ook mutaties van andere chromosomen dan 21, 18 en 13 opmerken of afwijkingen van de geslachtschromosomen detecteren. Maar die resultaten kunnen wel een stevige impact hebben op de patiënt. Daarom investeren we ook in een goede menselijke omkadering. Binnenkort leiden we twee van onze vroedvrouwen op tot genetisch counselor. Zo krijgen onze patiënten één vaste persoon die hen voor en na de NIPT-test begeleidt.”
dr. Tim Wessels
dr. Annick Schreurs
Nefrogenetica
“Genetische analyse helpt om behandeling te bepalen”
Dr. Tom Dejagere, nefroloog: “Een groeiend aantal nieraandoeningen is genetisch te definiëren. Nierproblemen in de familie zijn een indicatie. Genetica kan ons helpen bij de behandeling, want hoe sneller we de grondslag van de ziekte kennen, hoe beter we de therapie kunnen afstemmen en toxisch belastende medicatie kunnen vermijden. Wanneer een nierfilterontsteking genetisch is, zal immuunsuppressie bijvoorbeeld niet werken. DNAinzichten helpen ook bij preventie. Nierfalen heeft bij 10 tot 15 % van de patiënten een genetische oorzaak. Bij polycystische nieren hebben de kinderen zelfs één kans op twee om de ziekte te ontwikkelen. Dat is belangrijk om te weten en – indien gewenst – om op te anticiperen.”
Cardiogenetica
“Vaak is er erfelijkheid in het spel”
Dr. Pieter Koopman, cardioloog: “Cardiogenetica is een vrij grote speler binnen de genetica. Op dit moment kunnen we enkel de causaliteit aantonen van monogenetische aandoeningen: één gen veroorzaakt één ziekte. Verschillende genenvarianten die samen een hartziekte veroorzaken, detecteren we nu nog niet. Er zijn erfelijkheidstesten voor bijna alle cardiale aandoeningen, in het bijzonder voor cardiomyopathieën, aritmieën en thoracale aortaproblematiek. Bij coronair lijden gebruiken we geen erfelijkheidstest, maar kan DNA-analyse ons wel richting geven bij onder andere genetisch bepaalde hoge cholesterolwaarden. Er is dus vaak erfelijkheid in het spel. En dat helpt ons bij de diagnostiek, therapie en preventie. Wanneer we hartaandoeningen dus niet onmiddellijk kunnen verklaren, moeten we ook aan genetica denken.”
Raadplegingen erfelijke kankersyndromen, nierziekten en cardiogenetica
Bij onderliggende genetische mutatie met een verhoogd risico op oncologische, nefrologische of cardiale problematiek of vragen hierover.
Oncologie: dr. Tim Wessels, afspraken via 011 33 79 79
Niercentrum Hasselt: afspraken via 011 33 87 00
Cardiogenetica (vrijdagvoormiddag): dr. Pieter Koopman, afspraken via 011 37 35 65
Genetische raadpleging i.s.m. het Centrum Menselijke Erfelijkheid (UZ Leuven)
Genetische diagnostiek en counseling voor erfelijke of aangeboren aandoeningen door prof. dr. Hilde Peeters (klinisch geneticus) en Hanne Teule (genetisch consulent).
Drie dagen per maand, afspraken via 011 33 55 77
dr. Tom Dejagere
dr. Pieter Koopman
Innovatieve robot-geassisteerde radicale cystectomie bij hoogrisicoblaaskanker
Voor de behandeling van spierinvasieve en niet-spierinvasieve blaaskankers met een hoog risico legt het Andreaz-netwerk zich toe op robot-geassisteerde radicale cystectomie (RARC) met een intracorporele derivatie en het aanleggen van een urostoma of vervangblaas. Dr. Brecht Jacobs en dr. Tom Tuytten bieden deze innovatieve ingreep binnen het netwerk aan. Technologische vooruitgang gaat hier duidelijk hand in hand met een verbeterde patiëntenzorg.
Bij patiënten met hoogrisicoblaaskanker dringt een volledige blaasverwijdering zich regelmatig op. Voor deze doelgroep zijn minimaal invasieve behandelingen, zoals de robotgeassisteerde radicale cystectomie, een must.
Innovatieve techniek
RARC stelt de chirurg in staat om precisiewerk uit te voeren. Dit leidt tot minder bloedverlies (en dus minder bloedtransfusies), kortere ziekenhuisopnames en een sneller herstel. Bij mannen zal – bij oncologische indicaties – de prostaat worden verwijderd en bij vrouwen kan de chirurg, indien oncologisch veilig, de inwendige geslachtsorganen sparen. Na overleg met de patiënt en het medisch team wordt er een stoma of vervangblaas aangelegd.
Hogere levenskwaliteit
Studies tonen aan dat de 90 dagen-morbiditeit en mortaliteit verminderden in vergelijking met de traditionele ingrepen. Daarnaast is de kans op het behoud van potentie en continentie bij robot-geassisteerde vervangblazen een stuk groter, wat de levenskwaliteit van de patiënt aanzienlijk verbetert.
Multidisciplinair team
Doorheen het behandeltraject staat een team van toegewijde (para)medici de patiënt bij. In een holistische benadering geven diëtisten, kinesisten en gespecialiseerde verpleegkundigen de overgang van ziekenhuis naar thuisomgeving samen vorm.
dr. Brecht Jacobs dr. Tom Tuytten
Nieuwe artsen
Dr. Evelien Claesen
Radioloog
Na een master Geneeskunde aan de KU Leuven en een coassistentschap op de dienst radiologie in UZ Leuven, keert dr. Evelien Claesen terug naar haar Limburgse roots. Haar eerste twee specialisatiejaren in röntgendiagnostiek deed ze al in Jessa, afronden deed ze in UZ Leuven. Tijdens haar academische loopbaan gaf ze al diverse wetenschappelijke presentaties. Met een hart voor de senologie en neuroradiologie, aangevuld met bijkomende opleidingen aan de European School of Radiology, is Evelien Claesen klaar voor een Hasselts avontuur.
Vanaf 1 oktober 2024 zal dr. Evelien Claesen binnen Jessa werkzaam zijn als radioloog.
Dr. Evelien
Haver
Staflid urgentiegeneeskunde
Dr. Bert
Vandeloo
Interventiecardioloog
Dr. Quinten Cuypers
Urgentiearts
In 2018 behaalde dr. Evelien Haver haar masterdiploma Geneeskunde aan de KU Leuven. Ze specialiseerde vervolgens als urgentiearts en volgde – om haar medische kennis up-to-date te houden en te verruimen – cursussen rond elektrocardiografie, forensische toxicologie en tropische ziekteleer. In haar vrije tijd vindt ze de nodige ontspanning in de paardensport en door reizend de wereld te verkennen. Als gedreven arts met een grote teamspirit beoogt ze een vlotte samenwerking met andere ziekenhuisdiensten en met de eerste lijn in de regio.
Dr. Evelien Haver is vanaf 1 oktober 2024 staflid urgentiegeneeskunde.
Dr. Bert Vandeloo behaalde in 2009 zijn artsendiploma aan de KU Leuven. Na het afronden van zijn specialisatie tot cardioloog – met assistentschappen in UZ Leuven en ZOL Genk – verdiepte hij zich in de interventionele cardiologie met fellowships in ZNA Middelheim in Antwerpen en Universitair Ziekenhuis Bellvitge in Barcelona. In 2017 werd hij aangesteld als kliniekhoofd interventionele cardiologie in UZ Brussel, met een focus op complexe coronaire interventies en structurele ingrepen (o.a. Transcatheter Aortic Valve Implantation of TAVI en linker hartoorsluiting of LAAO). Bert Vandeloo werkte op meerdere onderzoeksprojecten en publiceerde al tal van wetenschappelijke artikels.
Dr. Bert Vandeloo gaat vanaf 1 oktober 2024 aan de slag als interventiecardioloog in Jessa.
Als masterstudent Geneeskunde koos dr. Quinten Cuypers voor een specialisatie in de urgentiegeneeskunde. Tijdens zijn opleiding werkte hij al twee jaar in Jessa, zowel op de dienst spoedgevallen als op de afdeling intensieve zorgen. Andere stages liep hij in GZA Sint-Augustinus, RZ Tienen en UZ Leuven. Naast Advanced Life Support (ALS), European Paedriatic Advanced Life Support (EPALS) en traumaopleidingen volgde hij ook een cursus Difficult Airway Management en een echocursus om zijn kennishonger te stillen. Als staflid op de spoedgevallendienst wil hij bijdragen aan kwaliteitsvolle zorg en zich inzetten voor de opleiding van toekomstige assistenten.
Dr. Quinten Cuypers maakt vanaf 1 oktober 2024 opnieuw zijn opwachting binnen Jessa.
Dr. Brecht
Van Berkel
Staflid radiologie
Na zijn master Geneeskunde aan de KU Leuven, volgde dr. Brecht Van Berkel het vijfjarige assistentschap radiologie in ZOL Genk en UZ Leuven. Gaandeweg bouwde hij e en bijzondere interesse op in thoraco-abdominale radiologie en innovatieve technieken zoals de whole body MRI. Hij publiceerde doorheen zijn medische studieen beroepsloopbaan al in verschillende peer-reviewed tijdschriften en volgde bijkomende cursussen aan de European School of Radiology (ESOR) en de European Society of Gastrointestinal and Abdominal Radiology (ESGAR). In 2023 behaalde Brecht Van Berkel het Europees Diploma in Radiologie (EDIR).
Vanaf 1 oktober 2024 verwelkomt de dienst radiologie dr. Brecht Van Berkel als staflid.
“Complexe buikwandaandoeningen holistisch benaderen”
Dr. Stijn Van Hoef maakt sinds april deel uit van het Jessa-team als abdominaal en buikwandchirurg. Hij rondde zijn basisopleiding af in UZ Leuven en specialiseerde verder in de robotchirurgie in UZ Gent. Zijn speerpunten? Complexe buikwandaandoeningen, chronische abdominale pijn en bariatrie.
Buikwandbehandeling verder uitbouwen
“Parastomale hernia, chronische abdominale pijn, pneumoperitoneum … ik zie mezelf als een van de belangenbehartigers van de buikwand”, glimlacht Stijn Van Hoef. “Ik leg me toe op buikwandheelkunde – open, laparoscopisch en met de robot – en versterk het Obesitascentrum. Daarnaast begeleid ik ook patiënten met chronische abdominale pijn na bijvoorbeeld een liesbreuk. Jessa is een groot medisch centrum met ambitie en expertise. Dat geeft mooie kansen om de behandeling van complexe buikwandproblemen verder vorm te geven.”
Op maat van de patiënt
Dr. Anne Bruggemans Internist-infectioloog
“Ik werk graag holistisch. Die brede aanpak sprak me vanaf het begin al aan in de buikwand- en bariatrische heelkunde. We leggen de medische mogelijkheden naast de situatie en het verhaal van de patiënt. Vaak is er meer mogelijk dan we denken. Chronische buikwandpijn hoeft niet normaal te zijn. Patiënten met vragen hierover zijn altijd welkom voor een verkennend gesprek.”
Kennis en expertise
“In het Obesitascentrum van AZ Sint-Jan in Brugge werkte ik samen met dr. Bruno Dillemans. In UZ Leuven leerde ik van prof. dr. Marc Miserez, gespecialiseerd in complexe buikwandchirurgie. Daarna verdiepte ik in UZ Gent verder in het vakgebied bij prof. dr. Frederik Berrevoet, specialist buikwandheelkunde, en bij dr. Mathias Allaeys, expert in robotchirurgie.
Raadplegingen
Info of een verkennend gesprek?
Abdominale Heelkunde Jessa: 011 33 75 00 of secretariaat.abdominale@jessazh.be Afspraken Sint-Trudo: 011 69 94 65
Raadpleging sportcardiologie: advies op maat van het sporthart
Het hart van een sporter werkt anders dan dat van een niet-sporter. Daarom biedt het Hartcentrum ook sportcardiologisch advies aan (inter)nationale professionele sporters en aan hartpatiënten die intensief willen bewegen. “We delen onze kennis graag. Tijdens het EK Wielrennen organiseren we samen met de UHasselt een symposium over de medische kant van het wielrennen.
Prof. dr. Guido Claessen is cardioloog bij Jessa en voorzitter van de medische commissie van Belgian Cycling (Belgische Wielerbond) en de Belgische Werkgroep voor Preventieve Cardiologie. “Wanneer je intensief sport, verandert je hart. Daarom vraagt cardiologie bij sporters een andere aanpak. Een traag hartritme is bijvoorbeeld vaak het gevolg van de inspanning en wijst dus niet altijd op een elektrisch probleem. Tijdens de sportcardiologische raadpleging evalueren en adviseren we daarom op maat van het sporthart.”
Voor sporters en hartpatiënten
“We begeleiden professionele sporters met hartproblemen, zowel Belgische als buitenlandse atleten. We werken samen met verschillende professionele ploegen en geven advies bij problemen. Wanneer een sporter een echo of een sportproef nodig heeft voor zijn licentie, kan dat ook bij ons. Anderzijds adviseren we hartpatiënten die intensief gaan bewegen. Personen zonder hartklachten verwijzen we naar hun huis- of sportarts voor een sportmedische evaluatie. We hebben een goede connectie met de eerste lijn en ondersteunen hen onder andere bij moeilijk interpreteerbare ecg’s.”
Hartproblemen
“Er is veel debat over hartproblemen bij sporters, al zijn ze gelukkig zeldzaam. Samen met de KU Leuven en de Universiteit Antwerpen volgen we sporters tot twintig jaar lang om het effect van duursport op de hartspier te bestuderen. Maar ook nieuwe technologie helpt. Wanneer we geen afwijkingen zien tijdens een momentopname, kan de patiënt zelf data verzamelen met een smartwatch. Zo kunnen we bijvoorbeeld episodes met hartkloppingen analyseren.”
ReGo uitbreiden
“In oktober verbouwen we een deel van het Revalidatie- en Gezondheidscentrum (ReGo). We voorzien er onder andere sportspecifieke apparatuur voor cardiologisch onderzoek.”
prof. dr. Guido Claessen
dr. Nico Bruijnen
Leerrijke feedback
Dr. Nico Bruijnen, huis- en sportarts in Hasselt en ploegarts bij voetbalclub MVV Maastricht: “Sporters kunnen vaak bij hun huis- of sportarts terecht voor sportkeuringen. Indien nodig sturen we hen door naar sportcardiologen. Denk daarbij aan 35-plussers met een hoge cholesterol die intensief willen sporten. De sportcardiologen van Jessa zijn vlot bereikbaar en geven ons goede feedback waar wij weer uit leren. Onze patiënten kunnen er vaak binnen een week terecht. Gelukkig krijgen onze patiënten maar zelden te horen dat ze niet meer mogen sporten.”
Symposium tijdens het EK Wielrennen:
Cycling meets sports medicine
Sportmedisch symposium met nationale en internationale sprekers uit de academische wereld en het wielrennen. Georganiseerd door de UHasselt in samenwerking met Jessa.
Voor wie?
(Sport)artsen, huisartsen, kinesisten, coaches en (recreationele) atleten met een passie voor fietsen.
Inhoud?
Het belang van beweging en leefstijl, sportblessures, hartonderzoek bij sport, trainingsschema’s …
Praktisch?
Zaterdag 14 en zondag 15 september | UHasselt, Martelarenlaan 42, 3500 Hasselt
Info en inschrijven:
Doorverwijzen?
Contacteer Sportcardiologie via de artsenlijn.
Advies bij ecg-interpretatie?
Laad het ecg digitaal op via www.hartcentrumhasselt.be/professioneel/ ecg-uploaden.
Raadpleging voor patiënten met een prikkelbare darm
“Gericht voedingsmiddelen vermijden, vermindert darmklachten beter dan medicatie1. Er zijn heel wat apps en brochures beschikbaar, maar wanneer we patiënten deskundig begeleiden, halen ze vaak betere resultaten2.”
In de vernieuwde Prikkelbare Darm-raadpleging helpt diëtist Hanneke Gräbe patiënten om hun darmklachten te verlichten.
“Wanneer gastro-enterologisch onderzoek geen andere oorzaak aanwijst, kijken we welke voeding de klachten verergert. Vaak zijn het bepaalde suikers: de zogenoemde FODMAP’s. Er bestaan
brochures en apps over het FODMAP-dieet, maar zonder begeleiding van een gespecialiseerde diëtist eten patiënten soms te eenzijdig of volgen ze het dieet niet helemaal correct.”
Alle fases zijn even belangrijk
“Het FODMAP-dieet werd in 2005 ontwikkeld aan de Monash University (Australië) en bestaat uit drie fases. Met dit dieet test je eerst welke voedingsmiddelen klachten veroorzaken. Daarna evolueer je verder naar je gewone eetpatroon, waarbij je enkel de voeding vermijdt die klachten uitlokt.”
Begeleiding verbetert resultaten
“We ondersteunen onze patiënten met de juiste informatie en een regelmatige opvolging, aangevuld met de Monashapp. Deze app begeleidt hen in alle fases en wordt geüpdatet met recent onderzoek. Dankzij die combinatie verminderen hun klachten beter dan wanneer ze het op eigen houtje doen.”
1 De DOMINO-studie (UZ Leuven) toont aan dat het FODMAP-arm dieet de symptomen beter verlicht dan het spasmolyticum Otilonium Bromide.
2 Dimidi E, McArthur AJ, White R, Whelan K, Lomer MCE. Optimizing educational methods for the low FODMAP diet in disorders of gut-brain interaction: a feasibility randomized controlled trial. (2023) Neurogastroenteroly and Motility
Home
TPN: parenterale voeding voor thuis
Deze Jessa-afdeling biedt totale parenterale voeding (TPN) aan voor mensen die dat thuis nodig hebben: patiënten met het short bowel-syndroom, met darmfalen, kanker ... Wanneer zij onvoldoende voedingsmiddelen opnemen via de spijsvertering, kunnen de voedingsstoffen via een katheter in de bloedbaan gebracht worden.
Vlotte opstart en opvolging
Diëtist Eveline Claes: “We werken samen met alle zorgverleners rond de patiënt: de behandelende arts, apotheek, verpleging, maar ook met de huisarts, thuisverpleging en homecare-firma. We geven informatie en ondersteunen zowel de patiënt als de mantelzorgers. Daarbij hebben we voldoende oog voor de praktische kant.”
Vragen of info?
Eveline Claes, diëtist: eveline.claes@jessazh.be, 011 33 60 61
Raadpleging Prikkelbare Darm
elke dinsdagnamiddag, hanneke.grabe@jessazh.be, 011 33 60 63
Zelfstandige diëtisten PDS: www.vbvd.be/vind-een-dietist
Meer lezen? www.ibsbelgium.org
Belang van voeding bij beenmergtransplantaties
Wanneer leukemiepatiënten goed gevoed zijn, kunnen ze hun transplantatie beter aan. Het risico op infecties verkleint. Chemo tijdens het voortraject kan de eetlust en de smaak verminderen, wat leidt tot gewichtsverlies. Daardoor is 10 tot zelfs 50 % van hen ondervoed.
Ingrijpen bij ondervoeding
Oncodiëtist Christel Kuppers: “Veel energie bundelen in een klein volume, dat is de essentie. Focus op eiwitrijke voeding met tussendoortjes. Vermijd lightproducten en kies voor energierijke opties zoals kaas of noten. De metaalsmaak van chemo vermindert als je plastic bestek gebruikt of citroensap over je eten sprenkelt. Tot slot: blijf ook na de transplantatie alert voor ondervoeding.”
Vragen of info?
Christel Kuppers, oncodiëtist: christel.kuppers@jessazh.be, 011 33 60 71
JESSA, CENTRUM VOOR WETENSCHAPPELIJK ONDERZOEK!
Fietsecho geeft betere inzichten bij aortaklepstenose
Een fietsecho voorspelt de kans op overleving en het risico op nieuwe hartproblemen bij patiënten met aortaklepstenose. Zo kan een fietsproef helpen bij de beslissing om een aortaklep wel of niet te vervangen. Dat blijkt uit recent onderzoek van Jessa i.s.m. de UHasselt, de VUB en UZ Brussel. Deze studie is gepubliceerd in het prestigieuze Amerikaanse tijdschrift ‘Circulation’.
Longdruk en zuurstofopname
Dr. Sarah Hoedemakers, arts in opleiding bij Jessa en doctoraatstudent aan de UHasselt en de VUB, legt uit: “Patiënten die tijdens een fietsproef een te hoge druk in de longbloedvaten opbouwen en een verlaagde maximale zuurstofopname hebben, vertonen een lagere overlevingskans en ontwikkelen vaker nieuwe hartproblemen, zoals hartfalen en voorkamerfibrillatie. Dat zijn de belangrijkste conclusies van dit onderzoek. Op die manier kan een fietsecho de kans op nieuwe hartproblemen helpen te voorspellen en inzicht geven in welke mate het hart beperkt wordt in zijn functie.”
Eenmalige fietsproef
“We meten de longdrukken en de maximale zuurstofopname tijdens één inspanningstest. De patiënt fietst daarvoor een kwartiertje op een halve ligfiets. Tijdens die inspanning meten we de zuurstofopname via een spirometriemasker en de longdrukken met een echocardiografie. Patiënten met ernstige of matige aortaklepstenose en vage klachten of kortademigheid komen in aanmerking. De huisarts kan hen doorverwijzen naar een cardioloog. Die bepaalt dan of zo’n fietsecho zinvol is.”
Vervolgstudie
“Dit onderzoek werd uitgevoerd binnen het Limburg Clinical Research Center. Er namen 143 patiënten deel. Onze bevindingen werden daarna in het universitaire ziekenhuis van Pisa (Italië) gevalideerd bij 141 patiënten. We werken ondertussen aan een vervolgstudie over de veranderingen na een aortaklepvervanging.”
Het volledige PROCARE-AS-onderzoek vind je op: www.ahajournals.org/doi/10.1161/CIRCULATIONAHA.123.067130
dr.
Sarah Hoedemakers
Patiënten herstellen beter wanneer ze hun revalidatieplan meebepalen
Als een patiënt mee kan beslissen over zijn training, revalideert hij dan beter? Deze studie onderzocht het bij 80 hartpatiënten, gerandomiseerd in een interventie- en in een controlegroep. Via een app op de smartphone volgden de kinesist én de patiënt het beweegschema mee op. De resultaten zijn gepresenteerd op het European Association of Preventive Cardiologycongres in Athene.
Sevda Ece Kizilkilic, PhD-kandidaat cardiologie, legt uit: “Na een hartingreep volgden de 80 geïncludeerde patiënten 12 weken lang aangepaste revalidatie. Dat gebeurt 2 tot 3 keer per week in het Revalidatie- en Gezondheidscentrum (ReGo) van het Hartcentrum. Maar 40 van hen – de interventiegroep – kregen nog een extra trainingsschema voor thuis.”
Fietst hij niet graag? Dan houden we daar rekening mee.
De patiënt kiest mee
“Samen met de patiënt maken we wekelijks een extra beweegplan dat hij digitaal opvolgt via de SharedHeart-app. Fietst hij niet graag? Dan houden we daar rekening mee. Bijvoorbeeld: maandag één uur wandelen aan een gemiddeld tempo, dinsdag maar een half uurtje fietsen aan 15 km per uur… In realiteit trager gefietst of langer gewandeld? Dan past de patiënt dat zelf aan in de app. Samen met de ReGo-kinesist wordt dit schema wekelijks of tweewekelijks besproken en bijgestuurd naargelang de progressie of bijvoorbeeld de weersvoorspellingen.”
Betere levenskwaliteit en fitter
“We zien een significant verschil in levenskwaliteit bij de interventiegroep. Dit werd gemeten met de Heart QOL Questionnaire. De secundaire uitkomsten zijn ook positief: een significante verbetering van de VO2max (fietsproef) en het aantal stappen (gemeten met een Fitbit). Telerevalidatie met ‘shared decision making’ biedt dus mogelijkheden voor opvolging op langere termijn én kan op die manier secundaire preventie ondersteunen.”
Sevda Ece Kizilkilic, PhD-kandidaat cardiologie
Nieuwe combinatie van immuuntherapie vóór longkankeroperatie toont beloftevolle resultaten
Heel wat kankerpatiënten hervallen ondanks een operatieve verwijdering van de longtumor. De huidige aanpak met chemo- en immuuntherapie verlaagt de hervalkans aanzienlijk, maar heeft geregeld ernstige bijwerkingen. Een nieuwe combinatie van enkel immuuntherapie vóór de ingreep toont hoopvolle resultaten. Dit onderzoek werd gepubliceerd in het prestigieuze ‘Nature Medicine’.
“Voor we grotere tumoren of tumoren met lymfeklieruitzaaiingen operatief verwijderen, behandelen we ze vandaag eerst met chemo- en immuuntherapie”, zegt dr. Kristof Cuppens, longarts-oncoloog. “Zo verkleinen we de tumor en elimineren we de uitzaaiingen, waardoor de hervalkans verkleint. Deze behandeling duurt negen tot twaalf weken en heeft stevige nevenwerkingen. Tot 20 % van de patiënten komt zelfs niet tot een operatie.”
Dit betekent minder
(na)behandelingen en
kleinere hervalkans
Enkel immuuntherapie bij vroege stadia
“We onderzoeken de haalbaarheid van een nieuwe combinatie van enkel immuuntherapie, met als doelwit PD1 en LAG3. Deze behandeling duurt maar vier weken en de resultaten zijn veelbelovend. De patiënten ervaren minder bijwerkingen en konden allemaal geopereerd worden. Bij 30 % van hen was slechts 10 % of minder van de tumorcellen nog levensvatbaar. Bij 17 % vonden we zelfs geen enkele levende tumorcel meer. Dat betekent minder (na)behandelingen en een kleinere hervalkans.”
Dankzij sterke samenwerkingen
“Patiënten van het hele Andreaz-netwerk namen deel. Deze studie levert niet enkel klinische resultaten, maar draagt ook bij aan wetenschappelijk onderzoek naar longtumoren.
Door de hoge kwaliteit en de relevante onderzoeksvraag werden de resultaten gepubliceerd in het gerenommeerde ‘Nature Medicine’. Dat kon enkel dankzij de sterke samenwerking tussen Jessa, Universiteit Essen en het Nederlands Kankerinstituut.”
Kristof Cuppens sprak op 8 september over het onderzoek op de World Conference on Lung Cancer in San Diego (VS).
Scan de qr-code en lees het volledige onderzoek:
dr. Kristof Cuppens
Galblaasverwijdering: van eeuwenoude inzichten tot steengoede techniek
Archeologen troffen ze aan in mummies en ook Hippocrates beschreef ze al. Dat galstenen bestaan, weten we dus al lang. Alleen duurde het tot de 17e eeuw voordat de mens vat kreeg op de ziekteprocessen, dankzij anatomen als dr. Thomas Bartholin. Vandaag is Jessa de pionier van dienst met een recordaantal galwegexploraties, een complexe ingreep om tegelijk de galblaas en de galstenen in de hoofdgalweg te verwijderen.
20 % van de bevolking kampt met galstenen. Wie symptomen heeft, zal het geweten hebben. Galkolieken duren soms tot vier uur en gaan gepaard met misselijkheid, koorts en geelzucht. De boosdoener is een onevenwichtige samenstelling van het galvocht, veroorzaakt door vettige voeding en genetische factoren. ‘Laten we het probleem bij de bron aanpakken!’, dacht de Duitse chirurg dr. Carl Langenbuch. Hij besefte dat een ‘galblaasloos’ leven perfect mogelijk was en voerde in 1882 de allereerste cholecystectomie uit. Tot op vandaag is de volledige verwijdering van de galblaas de meest courante behandeling.
2-in-1
“Wanneer stenen ook in de hoofdgalweg terechtkomen, stijgt de kans op infecties en de ontsteking van de alvleesklier”, legt prof. dr. Gregory Sergeant uit. “Verwijderen kan dan op twee manieren: via de mond door middel van de ERCP-techniek of endoscopisch met een flexibele camera. Die laatste ingreep – de galwegexploratie – gebeurt samen met het verwijderen van de galblaas. Gevolg: slechts één opname én een korter ziekenhuisverblijf. Het is bovendien de meest elegante aanpak wanneer de galweg niet meer bereikbaar is via de mond (bv. na een maagverkleining of -verwijdering). Toch passen weinig ziekenhuizen de techniek toe. Met ruim 400 succesvolle operaties in de voorbije elf jaar zette Jessa zich alleszins nadrukkelijk op de kaart als specialisatiecentrum in Vlaanderen.”
Meer info via www.jessazh.be/web/algemene-en-abdominale-heelkunde/abdominaleheelkunde/lever-gal/gal/galblaasverwijdering
Het Vragenkabinet
In elke editie van JessaLinea stelt een huisarts(enpraktijk) vragen. Deze keer is groepspraktijk Oude Baan uit Schulen aan de beurt. Ze willen graag meer weten over de dosisaanpassing van medicatie na een gastric bypass. Daarnaast hebben ze vragen over de voorwaarden voor hervaccinatie bij nierinsufficiëntie. Tot slot willen ze graag weten wanneer een stollingstest gewenst is bij een kind dat regelmatig last heeft van neusbloedingen. Onze Jessa-artsen geven met plezier tekst en uitleg.
v.l.n.r.: dr. Hans Surmont, dr. Edith Dreezen, dr. Veronique De Laet en dr. Toon Smeets
VRAAG 1
MEDICATIE NA GASTRIC BYPASS
In welke mate wordt de medicatieopname in het maagdarmstelsel gewijzigd na een gastric bypass? Moet er in sommige gevallen een dosisaanpassing gebeuren? Een patiënte kreeg van haar gynaecoloog de raad dit met haar huisarts te bespreken, omdat de anticonceptiepil minder goed zou kunnen werken.
Dr. Amine Karimi, bariatrisch chirurg
“Een gastric bypass heeft een impact op verschillende groepen geneesmiddelen. Soms is er op voorhand een dosisaanpassing nodig. In bepaalde gevallen is dit afhankelijk van hoe de therapie verloopt en moeten er spiegels van het geneesmiddel worden bepaald.
Voor anticonceptie geldt het algemene advies dat deze in de vorm van de pil niet meer voldoende werkzaam is na een gastric bypass. In dit specifieke geval zal je patiënt dus een andere vorm van anticonceptie moeten kiezen. Een spiraaltje, bijvoorbeeld.
Bij bepaalde antidepressiva moet de dosis verhoogd worden. Ook is het zo dat bepaalde middelen met vertraagde afgifte worden omgezet naar een preparaat met onmiddellijke afgifte.
We vragen voor elke afzonderlijke patiënt advies aan onze ziekenhuisapothekers. Deze adviezen worden telkens met de betrokken huisarts gecommuniceerd. Indien noodzakelijk wordt hier ook een behandelende specialist bij betrokken.”
HERVACCINATIE NA
NIERINSUFFICIËNTIE
Soms worden patiënten gehervaccineerd bij chronische nierinsufficiëntie. Wat zijn de criteria om opnieuw te vaccineren? En welke vaccins moeten dan opnieuw toegediend worden?
Dr. Tom Dejagere, internist-nefroloog
“Het antwoord ligt volledig in lijn met de vaccinatieadviezen van de Hoge Gezondheidsraad. Patiënten met chronische nierinsufficiëntie vallen onder specifieke vaccinatieadviezen. De reden? Ze behoren tot een patiëntengroep met ernstige comorbiditeit (+50 jaar) en soms zelfs met immuniteitsstoornissen (in het geval van orgaantransplantatie of immunosuppressieve therapie).
We bevelen daarom volgende herhaalvaccinaties aan:
- jaarlijks griepvaccin
- boostervaccinatie tegen COVID-19 (in functie van de epidemiologische toestand)
- vijfjaarlijkse boosters van het 23-valent pneumokokkenpolysacharidevaccin (PPV23) na een primovaccinatie met 20-valent pneumokokkenconjugaatvaccin (PCV20)
- boostervaccinatie tegen het hepatitis B-virus (bij verdwenen immuniteit na eerdere immunologisch succesvolle vaccinatie)
Patiënten met chronische nierschade zijn vatbaarder voor infectieziekten. Bij een onduidelijke vaccinatiegeschiedenis stellen we inhaalvaccinaties voor om de vaccinatiestatus op peil te krijgen vooraleer een patiënt immunosuppressieve therapie en/of een orgaantransplantatie ondergaat. Denk maar aan specifieke boosters tegen infecties als polio, tetanus, kinkhoest, mazelen, bof of het humaan papillomavirus.
Tot slot zijn er steeds meer specifieke aanbevelingen in deze patiëntengroepen voor ‘nieuwere’ vaccins tegen o.a. herpes zoster, RSV en meningokokken. Helaas volgen de terugbetalingscriteria niet altijd de aanbevelingen. Dat maakt de verwarring voor patiënt en zorgverlener nog
VRAAG 3
NEUSBLOEDINGEN BIJ KINDEREN
Hoe pakken we frequente neusbloedingen bij een kind aan? Mogen we zomaar uitgaan van een lokaal probleem ter hoogte van de plexus van Kiesselbach of moeten we ook denken aan een eventuele stollingsstoornis? Zo ja, welke stollingstesten vragen we dan het beste aan?
Dr. Katrien Ketelslagers, neus-keel-oorarts
“Bij kinderen gaat het meestal om een bloeding vooraan in de neus, ter hoogte van de zogenoemde plexus van Kiesselbach, een vaatkluwen ter hoogte van het neustussenschot. Als deze neusbloedingen frequent optreden, kan dit behandeld worden door middel van cauterisatie of het dichtbranden van de fragiele bloedvaatjes die oppervlakkig zichtbaar zijn. Dit kan onder lokale verdoving bij kinderen vanaf vier jaar.
Het dichtbranden gebeurt via een chemische cauterisatie, met een stokje zilvernitraat, of een warmtecauterisatie, met een bipolair pincet. Deze behandeling wordt slechts aan één zijde tegelijk uitgevoerd. Na twee weken kan – indien nodig – de andere kant behandeld worden. Die tussentijd is nodig om het risico op een neustussenschotperforatie te vermijden.
Als het kind ook symptomen van bloedingen vertoont op andere plaatsen van het lichaam, kan aan een stollingsstoornis gedacht worden en zullen we doorverwijzen naar de kinderarts voor eventuele stollingstesten.”
Wervelzuilchirurgie nóg preciezer dankzij nieuwe hoogtechnologische robotarm
Wervelzuilchirurgie is millimeterwerk. De nieuwe
Cirq-robotarm helpt neurochirurgen om complexe rugaandoeningen te opereren op de minst invasieve manier. Jessa was het eerste ziekenhuis in de Benelux met deze technologie en is vandaag nog steeds een van de weinige in België met een dergelijke geavanceerde robotarm voor spinale instrumentatie.
Complexe rugingrepen en revisiechirurgie
“Dit hoogtechnologische toestel van de firma Brainlab combineert een intra-operatieve CT-scanner met een robotarm. Die helpt ons zowel voor als tijdens de operatie”, zegt dr. Sven Bamps, neurochirurg. “Wervelkolomletsels die vroeger erg uitdagend waren, kunnen we nu veiliger behandelen. Omdat we zo precies werken, worden we geregeld geconsulteerd voor revisieoperaties.”
In real time
Neurochirurg dr. Maarten Wissels vult aan: “De robotarm en de software geven ons tijdens de operatie voortdurend feedback. We zien de pedikelschroef bijvoorbeeld in real time verschuiven. Bovendien beweegt het toestel zacht mee met de ademhaling van de patiënt. Die goede beeldvorming helpt ook om bijvoorbeeld tumoren heel juist af te lijnen en wervelfracturen nog preciezer te corrigeren.”
Sneller herstel en minder straling “Een kleinere en preciezere incisie betekent minder weefselschade, een vlotter herstel en een snellere terugkeer naar huis. Door de geïntegreerde CT-scanner worden de patiënt en het operatieteam ook minder blootgesteld aan straling. Één scan met een lage stralingsdosis volstaat nu voor de hele operatie.”
Gespecialiseerd team
“Goede zorg is teamwerk”, vult Sven Bamps aan. “Met negen neurochirurgen zijn we een van de grootste neurochirurgische diensten in België. Daardoor kunnen we subspecialiseren. Onze robotsuite bestaat uit een vaste groep van verpleegkundigen, anesthesisten en chirurgen die hiervoor extra opgeleid zijn. Dankzij die stabiele ploeg zijn we intussen goed ingespeeld op elkaar én op de robot.”
Investeren in neurochirurgie
“Dit nieuwe toestel hoort bij een groot investeringsprogramma voor de dienst neurochirurgie. We waarderen de inspanningen van de directie. Jessa is dan ook een van de weinige ziekenhuizen in België met een dergelijke robotarm. Onze assistenten en fellows worden meteen opgeleid met de meest innovatieve technieken en kunnen zo een pioniersrol spelen in de verdere ontwikkeling van neurochirurgische spinale operatieve technieken in hun toekomstige dienst”, besluit Maarten Wissels.
Vragen, meer info of doorverwijzen?
Contacteer dr. Sven Bamps of dr. Maarten Wissels: sven.bamps@jessazh.be, maarten.wissels@jessazh.be.
dr. Sven Bamps dr. Maarten Wissels
Ervaringsdeskundigen geven obesitaspatiënten completer beeld van behandeling
Hulp vragen bij obesitas? Het blijft een drempel. Patiënten hebben vragen en vooroordelen. Daarom versterken twee ervaringsdeskundigen vanaf dit jaar het team van het Obesitascentrum. Patricia en Darline delen hun inzichten gedurende het hele traject. Zo krijgen patiënten een realistischer beeld van hun behandeling.
Een eerlijke kijk
“Overgewicht los je niet zomaar op. We zien vaak een barrière bij patiënten om hulp in te roepen. Onze ervaringsdeskundigen delen oprecht hun verhaal en geven een realistisch antwoord op vragen. Zo krijgen patiënten een eerlijke kijk op het pad dat ze doorlopen. We zijn het eerste centrum in Vlaanderen dat dit toepast voor obesitas”, zegt dr. Amine Karimi, kliniekhoofd van het Obesitascentrum.
Ga ik mijn haar verliezen?
“Patiënten stellen ons heel open hun vragen. ‘Kan ik nog op restaurant? Ga ik nu mijn haar of mijn tanden verliezen?’ Op het internet circuleert er bovendien heel wat ongenuanceerde info”, vertelt Patricia Corstjens, ervaringsdeskundige. Samen
met Darline Giancola ondersteunt ze patiënten. “Twee jaar geleden onderging ik zelf een gastric bypass in Jessa. We kennen het traject door en door en schoolden ons bij in gesprekstechnieken. Tijdens zo’n babbel vertellen we heel menselijk hoe wij het aanpakken.”
Ruime omkadering
Amine Karimi: “Patricia en Darline staan klaar voor onze patiënten, zowel voor hun ingreep als erna. We organiseren ook contactmomenten voor patiënten onderling: een praatcafé of een wandelvoormiddag. We willen hen ook vanuit menselijk oogpunt zo goed mogelijk ondersteunen.”
Vragen of meer info?
Contacteer ons gerust via obesitascentrum.hasselt@jessazh.be of 011 33 75 04. Of volg ons via LinkedIn en Instagram.
Patricia Corstjens en Darline Giancola
Oncofreezing biedt patiënten met kanker hoop op vruchtbaarheid
Door een oncologische behandeling kunnen jonge kankerpatiënten hun vruchtbaarheid verliezen. Ze worden daarom vaak doorverwezen naar Fertiliteitscentrum
ZOL-Jessa. Dankzij een overeenkomst met het RIZIV, de zogenaamde onco-conventie, kunnen vrouwelijke en mannelijke patiënten een terugbetaling krijgen voor oncofreezing.
Kankerbehandelingen kunnen tot infertiliteit leiden. Wie een kankerdiagnose krijgt of een preventieve ovariëctomie moet ondergaan (als drager van een genetische mutatie), kan terecht in Fertiliteitscentrum
ZOL-Jessa. Patiënten krijgen er info over en hulp bij het behoud en herstel van hun vruchtbaarheid tijdens of na de kankertherapie. Onlangs werd de indicatie ook uitgebreid naar endometriose en goedaardige tumoren die in beide eierstokken voorkomen en die operatieve verwijdering vergen. Als de patiënt dit wenst, kunnen er ei- of zaadcellen afgenomen worden voor de start van de behandeling. Die worden dan ingevroren en bewaard. Daarnaast bestaat de mogelijkheid
om embryo’s in te vriezen. Ook cryopreservatie – het invriezen van testis- of eierstokweefsel – en zelfs het preserveren van een volledig ovarium, behoren tot de opties om een eventuele toekomstige zwangerschap mogelijk te maken.
Dr. Nathalie Dhont, kliniekhoofd fertiliteit ZOL: “Er zijn veel vragen om sperma in te vriezen, maar de vraag om eicellen in te vriezen krijgen we zelden. We willen vooral dat jonge vrouwen met een kankerdiagnose op de hoogte zijn van de mogelijkheden.”
Verschillende opties
“Patiënten kunnen onmiddellijk na hun kankerdiagnose terecht in het fertiliteitscentrum, waar ze een consulent en fertiliteitsspecialist kunnen spreken. Die verduidelijkt de verschillende opties en begeleidt hen om het gewenste traject op te starten. De opties voor onco-fertiliteit hangen af van verschillende factoren,
zoals het type en het stadium van de kanker, de leeftijd en de gezondheidstoestand van de patiënt, de persoonlijke voorkeuren, de verwachtingen en de beschikbare tijd tot aan de start van de kankertherapie.”
Veiligheid en risico’s
Voor de stimulatie van eicellen krijgt de patiënt hormonen toegediend. Uit studies blijkt dat zo’n kortdurende eicelstimulatie de prognose van (borst)kanker niet verslechtert. Voor kankerpatiëntes tot 37 jaar is die preservatieprocedure volledig gratis. Voor mannen geldt de terugbetaling tot 44 jaar, en dat voor maximaal drie spermastalen.
Niet elke patiënt die kankertherapie krijgt, loopt het risico op infertiliteit. Veel hangt af van de soort chemotherapie: sommige chemo’s zijn gonadotoxischer of schadelijker voor ei- en zaadcellen dan andere. Bij bepaalde chemo’s is het risico zodanig laag dat overwogen kan worden om geen freezing te doen. In het geval van radiotherapie speelt vooral de dosis en de locatie een grote rol. In sommige gevallen wordt geprobeerd om de dosis of locatie aan te passen, of de geslachts-
dr. Nathalie Dhont
organen buiten het bestralingsveld te plaatsen. Ook de hoeveelheid eicellen die een vrouw nog heeft voor ze aan de behandeling begint, beïnvloedt het infertiliteitsrisico van de behandeling.
Lichtpuntje
“In de strijd tegen kanker biedt oncofreezing een lichtpuntje van vruchtbaarheid”, zegt dr. Sofie Hulsbosch, kliniekhoofd fertiliteit bij Jessa. “Het is een kans op een nieuw begin, op een toekomst vol hoop. In Fertiliteitscentrum ZOL-Jessa hopen we dan ook dat we jonge kankerpatiënten hierin kunnen bijstaan via de AYA-zorg (Adolescents and Yong Adults met kanker).”
Meer info of afspraken
Contacteer ons gerust via 011 33 73 00.
dr. Sofie Hulsbosch dr. Sara Neyens
Uitgelicht: Jessa in beeld
28/6 – Jessa, az Vesalius en het Sint-Franciscusziekenhuis ondertekenen een intentieovereenkomst. Daarmee beloven we te zoeken naar de best mogelijke manier van samenwerking.
27/6 – Team urologie van het Andreaz-netwerk viert een bijzondere mijlpaal: de 2000e urologische robotingreep bij Jessa is een feit! Het robotprogramma startte in 2017.
THE ART OF CARING
21/6 - Onze wervingscampagne ‘The art of caring’ om de beste zorgverleners ter wereld aan te trekken, krijgt een update! Heb jij onze nieuwe Jessa-ambassadeurs al gespot?
7/5 – Jessa viert kwarteeuw nachtelijke hemodialyse met een feestelijke receptie voor medewerkers, artsen en patiënten.
7/5 - Patiënt Davy (al 25 jaar aan de nachtdialyse) werd in de bloemetjes gezet door het team van verpleegkundigen dat in 1999 aan de wieg stond van deze behandeling. V.l.n.r.: Hilde Hermans, Riet Van Wijck, Yolande Knaepen, Davy en verpleegkundige Regina Colson.
4 en 5/5 – Als vurige supporters van Levensloop wandelen heel wat collega’s mee op de terreinen rond de kinderboerderij in Kiewit. Ook ons Jessa-wielerpeloton gaf het beste van zichzelf. Het hele weekend bracht 100.340 euro op voor de strijd tegen kanker.
25/6 – Dankzij Studio Jessa, onze huisradio, starten we met onze allereerste podcastreeks. Thema? Taboes rond geriatrie. Met de podcast hopen de makers (de dienst geriatrie) meer studenten te overtuigen om voor deze boeiende discipline te kiezen.
Slikmanometrie brengt dysfagie en mogelijke oplossingen in kaart
Slikproblemen kunnen de levenskwaliteit en de gezondheid van een patiënt beïnvloeden. Daarnaast is dysfagie soms een eerste symptoom van een onderliggende aandoening. Redenen genoeg voor neus-, keel- en oorarts dr. Caroline Bongers, gastroenteroloog dr. Liesbeth Thijs en logopedist en audioloog Lisa Ballet om zich verder te verdiepen in de diagnostiek rond dysfagie door middel van slikmanometrie.
“Met de manometrie brengen we de fysiologie van het slikken nauwkeurig in kaart”, legt Liesbeth Thijs uit. “We brengen een sonde met druk- en impedantiekanalen in de keel of slokdarm in. De drukkanalen meten
de contactdruk en de hydrodynamische druk. De impedantiekanalen geven informatie over de passage van het voedsel.”
Zo ontstaat een objectief beeld van de spierkracht van de keel en slokdarm, de druk van beide slokdarmsfincters, de timing van de spierkracht en het openen/sluiten van de sfincters, alsook over de effectieve passage van het voedsel.
“Met manometrisch onderzoek kunnen we differentiëren tussen orale, faryngeale of esofagale problemen, en zo een gepaste behandeling opstarten”, zegt Caroline Bongers.
Dit beleid omvat ofwel intensieve sliklogopedie, ofwel een medicamen-
teuze, endoscopische of chirurgische ingreep. “Ook voor patiënten die in aanmerking komen voor een antirefluxingreep is slikmanometrie van belang, want de resultaten zijn bepalend voor het type ingreep”, verduidelijkt Liesbeth Thijs.
Slikmanometrie kan ingezet worden bij elke patiënt met slikklachten, in het bijzonder bij geriatrische of neurologische patiënten. “De patiënt moet intern of via de huisarts ingepland worden voor een slikraadpleging bij de specialist. Die zal de problematiek eerst bekijken en mogelijk de indicatie tot verder manometrisch onderzoek stellen”, zegt logopedist en audioloog Lisa Ballet.
dr. Caroline Bongers, Lisa Ballet en dr. Liesbeth Thijs
INGEBLIKT
Filmpje
Loop-X en Cirq in neurochirurgische actie
Sinds de komst van de Loop-Xscanner en robotische arm Cirq beschikt Jessa – als een van de eerste ziekenhuizen in de Benelux – over een volledig robotische suite voor neurochirurgie. Neurochirurgen zetten deze apparatuur in bij wervelzuilchirurgie. De scanner maakt een 3D-kaart van de patiënt net voor de ingreep, waardoor de neurochirurg volgens de meest recente informatie en met ondersteuning van de robotarm schroeven en andere implantaten in real time tot op de millimeter nauwkeurig kan plaatsen. De firma Brainlab, de Duitse ontwikkelaar van Loop-X en Cirq, demonstreert de werking van deze apparatuur in een filmpje.
Scan de QR-code en bekijk het filmpje
HANDIGE TELEFOONNUMMERS JESSA
Callcenter medische beeldvorming 011 33 55 66
Callcenter (voor afspraken) 011 33 55 77
Abdominale heelkunde 011 33 75 00
Cardiologie 011 37 35 65
VKF adviescentrum 011 33 70 57 en 011 33 70 59
Cardiothoracale en vasculaire
heelkunde 011 33 71 00
Endocrinologie
011 33 72 80
Fysische geneeskunde 011 33 88 00
Gastro-enterologie 011 33 76 00
Geriatrie 011 33 78 00
Gynaecologie 011 22 82 19
Infectiologie 011 33 76 50
Klinisch laboratorium en ambulante bloedafname
Campus Virga Jesse: 011 33 82 00
Campus Salvator: 011 33 83 00
Materniteit/Kraamkliniek Balie verpleegafdeling: 011 33 93 20
Medische oncologie, hematologie en radiotherapie 011 33 79 79 (algemeen) 011 33 79 66 (enkel artsen, elke weekdag van 8u-17u)
Nefrologie 011 33 87 00
Neurochirurgie 011 33 75 70
Neurologie 011 33 78 74
Nucleaire geneeskunde 011 33 81 90
ORL 011 33 74 20
Orthopedie 011 33 77 40
Pneumologie 011 24 11 81 (privépraktijk)
Psychogeriatrie (enkel op maandag tussen 12 en 13 u.)
011 33 78 16
Slikcentrum 011 33 76 00 en 011 33 74 20 slikcentrum@jessazh.be
Travel Clinic 011 33 83 38 (tussen 9 en 16 u.)
Urologie 011 33 76 70
Specialismen die niet in deze lijst opgenomen zijn, bereik je via het secretariaat raadplegingen: 011 33 55 70
SYMPOSIA 2024
SYMPOSIUM ‘CYCLING MEETS SPORTS MEDICINE: A CIVIC SYMPOSIUM’
DATUM: 14 en 15 september 2024
LOCATIE - UHasselt, Oude Gevangenis
MEER INFO EN INSCHRIJVEN: Cycling meets sports medicine: a civic symposium - Jessa Ziekenhuis
SYMPOSIUM ‘INNOVATIES & VOORUITGANG IN DE NEUROLOGIE ANNO 2024’
DATUM: 5 oktober 2024
LOCATIE - Jessa Ziekenhuis, campus Salvator, aula schoolgebouw
MEER INFO EN INSCHRIJVEN: Symposium ‘Innovaties en vooruitgang in de neurologie anno 2024’ - Jessa Ziekenhuis
SYMPOSIUM ‘TRANSITIEZORG BIJ COPD, GEEN LUXE MAAR NOODZAAK’
DATUM: 5 oktober 2024
LOCATIE - Alden Biesen, Kasteelstraat 6, Bilzen
MEER INFO EN INSCHRIJVEN:
Symposium: transitiezorg bij COPD - geen luxe maar noodzaak - Jessa Ziekenhuis
SYMPOSIUM ‘SYMPOSIUM PNEUMOLOGIE 2024’
DATUM: 19 oktober 2024
LOCATIE - UHasselt, campus Diepenbeek
MEER INFO EN INSCHRIJVEN:
Pneumologie update 2024 - Andreaz
SYMPOSIUM ‘DIGITAL HEALTH EN HYBRIDE ZORG: VAN BELOFTEVOL NAAR ONMISBAAR’
DATUM: 5 november 2024
LOCATIE - Corda Campus, Hasselt
MEER INFO EN INSCHRIJVEN:
Digital Health en hybride zorg - UHasselt
SYMPOSIUM ‘VAN DIAGNOSE TOT LEVENSEINDE: BOUWSTENEN VOOR DEMENTIEVRIENDELIJKE ZORG’
DATUM: 23 november 2024
LOCATIE - Jessa Ziekenhuis, campus Salvator, aula schoolgebouw
MEER INFO VOLGT LATER
SYMPOSIUM ‘SCHOUDERSYMPOSIUM ORTHOTEAM LIMBURG’
DATUM: 30 november 2024
LOCATIE - UHasselt, Oude Gevangenis
MEER INFO VOLGT LATER
SYMPOSIUM ‘HUISARTSENSYMPOSIUM: CARDIO 2025’
DATUM: 7 december 2024
LOCATIE - UHasselt, campus Diepenbeek
MEER INFO VOLGT LATER
Rubriek Een overzicht van de geplande symposia is ook te vinden via de website: www.jessazh.be/symposia-events