JessaLinea
Diepe hersenstimulatie in Jessa
Kanker in de slaapkamer
Lutathera: uniek in limburg
Medisch informatieblad Jessa Ziekenhuis nr. 45 december 2023
Investeringssteun voor het nieuwe ziekenhuis
Hilde Crevits, Vlaams minister van Welzijn, Volksgezondheid en Gezin, kondigde begin november een jaarlijks strategisch forfait van 14,6 miljoen euro aan voor de bouw van een hypermodern nieuw Jessa Ziekenhuis op de Salvator Plus Site.
De 20 hectare grote site en het nieuwe ziekenhuis vormen samen ‘ons zorgpark’. Het gebouw telt 747 bedden (234 minder dan het huidige ziekenhuis), 37 geavanceerde operatiezalen en een 18 verdiepingen tellende toren voor kortstondige verblijven. Er wordt meer ingezet op daghospitalisaties.
Het gebouw wordt omringd door een autovrij park. Een nieuwe onderwijscampus biedt diverse opleidingen aan toekomstige zorgprofessionals. De aanvang van de bouwwerkzaamheden staat gepland voor 2026, met als doel een operationeel ziekenhuis te realiseren tegen het einde van 2031.
Toegankelijkheid dienst
radiologie
De (huis)artsen beschikken bij het inplannen van een onderzoek op de dienst radiologie over een ‘voorrangslijn’: 011 33 55 66. “Ik wil nog eens benadrukken dat dit nummer ook openstaat om specifeke vragen van artsen te beantwoorden, of om te overleggen welk type onderzoek het beste is voor de patiënt”, zegt dr. Geert Souverijns, diensthoofd radiologie.
“Tijdens dit telefonisch overleg kan er – ook buiten de kantooruren – besproken worden of de patiënt verder geholpen kan worden via de dienst radiologie of dat een doorverwijzing naar spoed meer aangewezen is”, aldus Geert Souverijns.
“Op de dienst radiologie hanteren we ‘ruime openingsuren’ voor (huis)artsen. Campus Virga Jesse is voor de aanvragende artsen beschikbaar tijdens de wachtdiensten, weekends en avonduren. Bij twijfel over de urgentie, kan de beschikbare radioloog mee participeren om tot een gedragen en effciënte dienstverlening voor de patiënten te komen.”
Prof. dr. van Renterghem voorzitter van Surgical Academy ESSM
Sinds kort is prof. dr. Koenraad van Renterghem voorzitter van de Surgical Academy van de European Society of Sexual Medicine (ESSM). Dat houdt in dat hij voor heel Europa verantwoordelijk is voor een hoogkwalitatieve opleiding voor peniele prothesechirurgie.
“Topgeneeskunde is duur“, zegt prof. dr Koenraad van Renterghem. “Daarom moeten we de middelen op de meest performante en meest kwalitatieve manier inzetten. We zien dit als een verplichting voor ons, zowel naar de patiënten als naar de maatschappij.”
De Surgical Academy van de ESSM bestaat uit een state-of-the-art-opleiding, verspreid over twee levels. Die mondt uit in een masterclass met vijftien tot twintig geselecteerde urologen. Uit die groep worden nog vijf artsen gekozen die enkele maanden meedraaien in een Centre of Excellence in Europa. De Kliniek voor Urologie van het Andreaz-netwerk is een van die centers.
“Mijn ambitie is om in België maximaal vijf centra voor peniele prothesechirurgie uit te bouwen”, zegt Koenraad van Renterghem. “Zo blijft een hoge kwaliteit verzekerd.”
prof. dr. Koenraad van Renterghem
dr. Geert Souverijns
Vrijen mag geen pijn doen
Vijf jaar, zolang duurt het gemiddeld voordat een vrouw met pijn tijdens het vrijen hulp zoekt. Seks en pijn horen niet samen, al denken heel wat vrouwen jammer genoeg van wel. Met de Vulvakliniek start Jessa een sterke samenwerking tussen gynaecoloog, bekkenbodemtherapeut en seksuoloog om vulvaproblemen te behandelen.
“Vijf tot acht procent van de vrouwen heeft vulvodynie, pijn aan de vulva. Maar ook endometriose, infecties of een anatomische vernauwing kunnen pijn veroorzaken”, zegt Vanessa Cluckers, seksuoloog. Samen met gynaecoloog dr. Mieke Vanoppen en bekkenbodemtherapeut Liesbet Vanhemel zet ze haar schouders onder de Vulvakliniek.
Cirkel doorbreken
“Wanneer vrijen pijn doet, verhoogt de angst. We spannen onze bekkenbodem aan waardoor de penis nog moeilijker penetreert. Daardoor vermijden we seks. Die vrees-vermijdingsspiraal moeten we doorbreken. Een geïntegreerde aanpak blijkt het effciëntst. Een voorbeeld? Medicatie die de gevoeligheid van de vulva vermindert, gecombineerd met bekkenbodemtherapie om de spiertonus te verzachten én seksuologische begeleiding. Goede seks draait niet enkel om penetratie, wel om aandacht, lichaamsontspanning, plezier en genot.”
Jong en oud
“Het komt voor bij alle leeftijden, maar we missen deze patiënten vaak. Wanneer de huisarts ernaar vraagt, durven ze het toch te vertellen, al is het soms enkele bezoeken later. Huisartsen zijn onze grootste bondgenoot. Zij zien hun patiënten vaker en kunnen ernaar peilen bij belangrijke mijlpalen: na de bevalling, bij de menopauze, bij het eerste
voorschrift voor de pil … Want een positieve seksualiteit leidt tot een betere mentale en fysieke gezondheid.”
Handige adressen
Bekkenbodemtherapeuten in België: www.bicap.be
Seksuologen in Vlaanderen: www.seksuologen-vlaanderen.be
Lotgenotengroep Vulva Stories: www.instagram.com/vulvastories
dr. Mieke Vanoppen en Vanessa Cluckers
Alle laboresultaten voortaan beschikbaar voor de huisarts
Huisartsen vonden het voorheen ingewikkeld om laboratoriumuitslagen in te kijken van patiënten die werden opgenomen in het ziekenhuis. Daarom is het vanaf nu mogelijk om de analyse digitaal te raadplegen.
In het kader van een goede samenwerking met de huisartsen, bezochten de ICT-dienst en vertegenwoordigers van het klinisch laboratorium enkele praktijken. “Uit gesprekken bleek dat de huisartsen graag meteen beschikken over de laboresultaten van hun patiënten, ook wanneer ze zelf niet de aanvrager zijn”, zegt dr. Koen Magerman. “Daarnaast detecteerden we bij het doorsturen van de resultaten enkele technische problemen. Die konden we vrij gemakkelijk oplossen.” Uit een enquête die nadien werd gestuurd naar alle betrokken artsen van
Resultaat radiologie meteen in dossier
Sinds 1 december 2023 stuurt Jessa voor elk radiologisch onderzoek standaard een kopie naar de eHealthBox van de huisarts.
Radioloog dr. Geert Souverijns: “Zo krijgt de huisarts makkelijker een accuraat overzicht van het totale traject van radiologische onderzoeken dat de patiënt achter de rug heeft. Alle radiologische resultaten zijn zichtbaar, zelfs wanneer de huisarts niet de aanvragende arts is.”
de Herkenrode Huisartsenkring, bleek dat álle huisdokters vragende partij waren om de resultaten op een andere manier doorgestuurd te krijgen. “Het laboratoriuminformaticasysteem (LIS) werd dus aangepast. Sinds enige tijd kunnen huisartsen de resultaten gemakkelijker opvolgen en die eventueel in hun dossier opnemen.”
Vragen of suggesties met betrekking tot het klinisch laboratorium?
Contacteer dr. Silvie Nickmans (klinisch bioloog verantwoordelijk voor ICT) of dr. Koen Magerman (laboratoriumdirecteur).
1 000 000
Jessa zet al ruim twintig jaar actief in op moleculaire diagnostiek. Het Laboratorium voor Moleculaire Diagnostiek van Jessa is zelfs een van de grootste in heel België. Om de vinger aan de pols te houden, investeert het ziekenhuis – in vruchtbare samenwerking met AZ Delta Roeselare – in een gloednieuw NGS-toestel: de NovaSeq X Plus. Kostenplaatje: één miljoen euro, gedeeld door de twee gezondheidsinstellingen. Het doel is om de hoge vraag naar sequencing bij te houden én nieuwe toepassingen in te voeren op korte termijn.
dr. Koen Magerman
dr. Silvie Nickmans
Inhoud
Gescand 2
VERANTWOORDELIJKE UITGEVER: vzw Jessa Ziekenhuis, Salvatorstraat 20, 3500 Hasselt
HOOFD- EN EINDREDACTIE:
dienst communicatie Jessa Ziekenhuis, Salvatorstraat 20, 3500 Hasselt tel. 011 33 53 50, jessalinea@jessazh.be in samenwerking met ZINNIG
DRUKWERK: Chapo www.jessazh.be info@jessazh.be www.facebook.com/jessaziekenhuis www.twitter.com/jessaziekenhuis
tumoren
in Jessa
Hepatocellulair carcinoom
Patiënt kan zelf radiologische afspraak aanvragen via web
Diepe hersenstimulatie in Jessa 21
vragenkabinet
& Wetenschap
Innovaties in kwaliteitsbeleid
Jessa Fonds zet in op extra zorgkwaliteit
Uitgelicht: Jessa in beeld
Kanker in de slaapkamer
Handige telefoonnummers
Sinds 25 mei 2018 zijn de nieuwe privacyregels van kracht. Je krijgt daarom de mogelijkheid om aan te geven dat je dit magazine enkel nog digitaal wenst te ontvangen. Vraag dit aan via de (gratis) app ‘Quick Scan’. Scan met je smartphone deze QR-code, je komt meteen op de juiste plek terecht.
Netwerk in beweging
Het Limburgse ziekenhuislandschap beweegt. Stevig zelfs. Neem nu het Andreaz-netwerk. Jessa en het Tongerse az Vesalius zijn volop in dialoog om een defnitieve vorm van samenwerking af te kloppen. En ook het Sint-Franciscusziekenhuis van Heusden-Zolder staat open voor een formeler partnership met Jessa. Belangrijke beslissingen om het netwerk verder te verstevigen.
Een schaalvergroting van die aard kan de kwaliteit alleen maar ten goede komen wanneer er een effciënte bundeling van expertise, mensen en middelen is. Het is dan ook op die mix dat we stevig inzetten om ons voor te bereiden op alle toekomstige uitdagingen binnen de sector.
Kwalitatieve zorg vormt het belangrijkste uitgangspunt om de patiënt zo goed mogelijk bij te staan. Jessa beschikt daarbij over een van de meest performante diensten fysische geneeskunde en revalidatie in Vlaanderen. Het zwaartepunt van die expertise ligt op de campus in Herk-de-Stad, daarover lees je meer in het dossier Revalidatie.
“Laat degene die de wereld in beweging wil zetten eerst zelf in
actie komen.” Het is een citaat van de vader van de flosofe, Socrates (469 v.C.-399 v.C.). De actie waarover hij het heeft, vertalen we naar een gezonde portie beweging. Naast een positieve invloed op de mentale gezondheid, verbetert het ook de fysieke toestand. Meer lichaamsbeweging kan de levensverwachting met bijna 4,5 jaar verlengen én vermindert de kans op een burn-out, een depressie en stress aanzienlijk. Het belang van beweging, sport en fysieke inspanning valt voor zorgverleners – die een risicogroep vormen binnen deze domeinen –niet te onderschatten. In dat kader lanceert Jessa een fetsleasecampagne voor alle medewerkers om hen aan te moedigen met de fets naar het werk te komen. De beste zorg voor onze patiënten? Die komt van gezonde en ftte medewerkers.
Ook de patiënt willen we in de toekomst meer betrekken in zijn of haar eigen fysieke en mentale welzijn. Dat doen we onder andere door meer in te zetten op het preventieve circuit met laagdrempelige educatie en gezondheidsgeletterdheid. Onmisbare aspecten binnen het geïntegreerde zorgmodel dat we voor ogen hebben.
dr. Jos Vandekerkhof
DOSSIER
Revalidatie
Heel wat patiënten moeten langdurig revalideren na een ziekenhuisopname. Omdat het thema zo breed is, besloten we er een volledig dossier over te schrijven. We zetten het 25-jarige ReGo in de kijker, lichten FRAME uit, duiden het AHA BOOST-project, focussen op de voordelen van telerevalidatie en leggen uit hoe bekkenbodemtherapie precies werkt.
Kim Bonné en prof. dr. Paul Dendale
25 jaar beweging in ReGo ReGo, het centrum voor cardiale revalidatie in Jessa, bestaat 25 jaar. Een team van cardiologen, kinesitherapeuten, diëtisten, psychologen en een sociaal verpleegkundige houdt patiënten – letterlijk – in beweging.
Sinds 2019 heeft ReGo (Revalidatie- en Gezondsheidscentrum) een accreditatie van de European Association of Preventive Cardiology (EAPC). Deze accreditatie is sinds kort met vier jaar verlengd. “Dat is belangrijk voor ons”, zegt paramedisch diensthoofd Kim Bonné. “De accreditatie toont aan dat we zorg van hoge kwaliteit leveren. Veel aandacht in deze erkenning gaat bovendien naar het ‘rekruteren’ van patiënten. Wij gaan tijdens de opname al van start met revalidatie. Patiënten die langere tijd in het ziekenhuis blijven, krijgen dagelijks kine-begeleiding. Patiënten in dagopname, bijvoorbeeld voor een stenting, brengen we op de hoogte van de mogelijkheid om ambulante revalidatie op te starten.”
Beweging als medicijn
Beweging is cruciaal. Dat geldt niet alleen voor ‘gezonde’ mensen, maar ook voor patiënten met hart- en vaatproblemen (en tal van andere medische aandoeningen). Kim Bonné: “Herinner je je nog dat de patiënt strikte bedrust voorgeschreven kreeg? Dat is intussen verleden tijd. We zetten de patiënt zo snel mogelijk in beweging, en het liefst voor een langere periode. Zo beperken we het risico dat er (opnieuw) problemen opduiken. Prof. dr. Paul Dendale, ons medisch diensthoofd, heeft het treffend verwoord: ‘Als je beweging in een pilletje zou kunnen stoppen, waren veel problemen meteen opgelost.’ Zo werkt het voorlopig niet. Daarom blijven we patiënten aansporen om te bewegen.” (Zie ook Telerevalidatie op p. 11.)
Binnen het Andreaz-netwerk vinden de meeste ingrepen bij hart- en vaataandoeningen in Jessa plaats. Toch starten de patiënten van de ziekenhuizen van Heusden, Sint-Truiden en Tongeren hun revalidatie niet in ReGo. De netwerkziekenhuizen beschikken namelijk elk over een eigen revalidatiecentrum. Hun werking is wel voor een stuk gebaseerd op de knowhow en ervaring van ReGo.
Behalve patiënten met hart- en vaatproblemen, komen ook mensen met COPD bij ReGo over de vloer. Het team werkt hiervoor samen met artsen fysische geneeskunde en pneumologen. ReGo heeft bovendien een diabetesprogramma en werkt dan ook samen met de preventieprogramma’s voor obesitas in Jessa.
FRAME: jongste initiatief van de dienst fysische geneeskunde en revalidatie
Op de Sint-Ursula-campus van Jessa in Herk-de-Stad is FRAME gevestigd. Revaliderende patiënten, bedrijven, artsen, therapeuten en wetenschappelijke onderzoekers verkennen er samen innovatieve mogelijkheden en behandelingen in revalidatie. “Het doel van deze samenwerking? De revalidatiezorg optimaliseren”, zegt coördinerend arts dr. Maaiken Vander Plaetse.
“FRAME ontstond zo’n twee jaar geleden uit de valorisatieresultaten van een Europees project waaraan Jessa meewerkte”, zegt wetenschappelijk onderzoeker
Sarah Meyer. “We wilden een klinisch testcentrum op poten zetten. Na afoop van het project kozen we ervoor om dit centrum te laten voortleven als een nieuwe dienst: een test- en expertisecentrum voor revalidatie in de brede zin.”
Een belangrijke poot binnen FRAME is de samenwerking met bedrijven die actief zijn in de revalidatie. Sinds de nieuwe, strenge Europese MDR-regels zijn ondernemingen nog vaker op zoek naar een wetenschappelijk onderbouwde ‘toetsing’ voor hun product.
“We werken bijvoorbeeld samen met Orthobroker, een bedrijf dat op basis van een scan en met 3D-printtechnologie een orthese voor een hand maakt, op maat van de individuele patiënt”, zegt Sarah Meyer. “Een ander voorbeeld is het Limburgse Ceriter, dat een zooltje ontwikkelt voor personen met neurologische aandoeningen”, vult paramedisch diensthoofd Marc Michielsen aan. “Dit zooltje geeft via een sensor een
positieve feedback aan de patiënt als hij zijn voet goed afrolt. We bekijken nu of patiënten met een beroerte baat hebben bij deze oplossing.”
Op campus Sint-Ursula bevindt zich een grote populatie van patiënten in revalidatie. Een aantal van hen wil graag meewerken aan een onderzoek of een nieuwigheid testen. Maaiken Vander Plaetse: “De patiënten kennen de artsen en de therapeuten goed. En wij kennen hen. Er is wederzijds vertrouwen. Patiënten weten dat we niets voorstellen dat te belastend of gevaarlijk voor hen zou zijn.”
Meer info: www.frame.rehab
In 2024 blaast het revalidatiecentrum op campus Sint-Ursula 20 kaarsjes uit. In een volgende JessaLinea-editie gaan we dieper in op de dienst fysische geneeskunde en revalidatie.
Wetenschappelijk onderzoeksproject AHA BOOST AHA BOOST is een wetenschappelijk onderzoeksproject met FWO-fnanciering, waarbij Jessa samenwerkt met de KU Leuven, de VUB en twee andere Vlaamse revalidatiecentra. De uitgebreide en jarenlange expertise van Jessa in arm-handrevalidatie is de stuwende motor in dit onderzoek.
AHA BOOST wortelt in een programma dat in Jessa ontwikkeld is met een gefocuste therapie om de arm en hand zo snel mogelijk actief te betrekken in het revalidatieproces na een CVA. “De aanname is dat slechts één op de vijf patiënten de arm nog volledig functioneel zal kunnen gebruiken na revalidatie”, zegt Marc Michielsen. “De belangrijkste reden voor dit teleurstellende cijfer? Een te late start en vaak onvoldoende intensieve revalidatieoefeningen van de bovenste ledematen. Daarom begonnen we jaren geleden al met het sneller betrekken van arm en hand bij het revalidatieproces. We werkten intensieve behandelprogramma’s uit. In 2019 is daarover een pilootstudie gepubliceerd. Door de jaren heen hebben we een specifek traject ontwikkeld met extra oefeningen voor arm en hand. Uiteindelijk is met die
bovenste ledematen niets mis. Het probleem zit in de hersenen.”
Het AHA BOOST-project startte op 1 oktober en duurt 4 jaar.
Sarah Meyer: “Het is een klassieke randomized control trial (RCT) waarbij we 80 patiënten willen betrekken. Die patiënten komen uit K7, het revalidatiecentrum van UZ Gent, en uit Revarte, een Antwerpse revalidatiekliniek. De helft krijgt tijdens de revalidatie extra oefeningen voor arm en hand. De patiënten worden ook na hun therapie verder opgevolgd. Jessa speelt in dit onderzoek vanuit haar uitgebreide expertise een begeleidende en sturende rol.”
Prof. dr. Geert Verheyden, revalidatiewetenschapper aan de KU Leuven, en VUB-onderzoeker prof. dr. Koen Putman werken mee aan AHA BOOST.
Dr. Maaiken Vander Plaetse: “We gaan na of we onze therapie ook in andere centra met succes kunnen implementeren. Daarnaast controleren we of het programma kosteneffectief is, bijvoorbeeld omdat patiënten sneller weer actief zijn en een hoger niveau van functioneren bereiken.”
TELEREVALIDATIE
Volgens internationale studies start ongeveer 30 procent van de patiënten met een hart- en vaatproblematiek met revalidatie. “Met 38 procent scoren we in het Revalidatie- en Gezondheidscentrum (ReGo) dus bovengemiddeld”, zegt Kim Bonné, paramedisch diensthoofd van het ReGo. “Toch missen we dan nog ruim 60 procent van de patiënten. Dat heeft onder andere te maken met werk, leeftijd of logistieke problemen. Via telerevalidatie kun je het aantal revaliderende patiënten opkrikken. Daar spitsen we ons dan ook op toe.”
Intussen loopt in het ReGo een wetenschappelijk onderzoek rond telerevalidatie. Arts en PhD-onderzoeker dr. Sevda Ece Kizilkiliç startte een jaar geleden een studie waarbij 80 patiënten van het ReGo werden geïncludeerd. De patiënten werden opgesplitst in een interventie- en controlegroep.
“De interventiegroep kreeg een Fitbit-smartwatch en een smartphone-app om hun fysieke activiteit bij te houden”, zegt Sevda Ece Kizilkiliç. “De studie is bovendien gebaseerd op ‘shared decision making’, waarbij we samen met de patiënt een individueel trainingsplan opstelden. Wie te
weinig trainde, kreeg aanmoedigingen om meer inspanningen te leveren. De patiënten vulden tijdens de drie maanden van hun revalidatie ook vragenlijsten in waarin we onder andere peilden naar hoe ze zich voelden.”
Hogere levenskwaliteit
Sevda Ece Kizilkiliç verwerkt nu de verzamelde data van haar studie en rondt die binnenkort af. “Het primaire eindpunt van het onderzoek richt zich op levenskwaliteit. We verwachten – en hopen – dat die in de interventiegroep hoger zal liggen dan in de controlegroep. Verder ben ik ook benieuwd naar de secundaire eindpunten. Zijn bijvoorbeeld de resultaten van een fetsproef beter in de interventiegroep? Zetten deze patiënten dagelijks ook meer stappen? En zijn de patiënten die telerevalidatie volgden bovendien meer gemotiveerd dan die van de controlegroep? De studie kan alvast een wetenschappelijk steentje bijdragen tot het bewijs van het nut van telerevalidatie.”
Veel patiënten gebaat met bekkenbodemtherapie
Bekkenbodemrevalidatie helpt bij heel wat klachten: bij constipatie en incontinentie, maar ook bij seksuele problemen of na operaties. En dat zowel bij kinderen als bij volwassenen. Daarnaast groeit de interesse van de patiënten zelf. Ze komen bijvoorbeeld sneller naar Jessa met incontinentieklachten.
Oorzaak aanpakken
“De bekkenbodem is soms te zwak of te strak. Deze spiergroep beter leren controleren, kan veel problemen bij de bron oplossen”, zegt Liesbet Vanhemel, kinesitherapeut. Samen met Cathérine Verbruggen verzorgt ze de bekkenbodemtherapie in Jessa.
“Bij incontinentie versterken we de spieren met oefeningen. Is de bekkenbodem te gespannen en plast een kind daarom zijn blaas niet leeg of komt een man daardoor te snel klaar? Dan leren we de patiënt gericht ontspannen. Gewoontes zijn ook belangrijk. Wanneer moet ik mijn bekkenbodem aanspannen en ontspannen? En drink ik wel voldoende of stel ik mijn stoelgang te lang uit? Goede educatie helpt om te begrijpen wat er gebeurt.”
Liesbet Vanhemel en Cathérine Verbruggen
Beter herstel na operaties
“Bekkenbodemrevalidatie versnelt het herstel na operaties in de onderbuik: hysterectomie, blaasreconstructie, prostaatverwijdering … Na een prostatectomie bijvoorbeeld, verliezen mannen soms tijdelijk urine. Bekkenbodemtherapie helpt dan goed. Mannen zijn vaak minder vertrouwd met dit deel van hun lichaam. Tijdens de therapie krijgen ze de juiste info en leren ze deze spiergroep bewust te voelen”, vertelt dr. Tom Tuytten, uroloog. “We gebruiken het ook preventief, vóór een prostaatoperatie”, zegt dr. Peter Martens, uroloog. “Zo zijn de spieren beter getraind, wat het urineverlies postoperatief kan verminderen. Bij vrouwen kan een incontinentie-operatie soms ook uitgesteld worden door een goede bekkenbodemtraining.”
“We starten nu ook een samenwerking met de seksuologen, want de bekkenbodem is een regio waar veel specialismen samenkomen.”
Samen klinkers leggen
“De impact van bekkenbodemrevalidatie is groot, ook op psychologisch vlak”, gaat Peter Martens verder. “Het heeft vaak een gunstig effect op het zelfvertrouwen.” Liesbet Vanhemel: “We werken met de hele persoon. Een kind met ASS benaderen we anders dan een volwassene. En we vertrekken vanuit de realiteit: een man verloor bijvoorbeeld urine tijdens het klinkeren van zijn tuinpad. We hebben de situatie nagebootst met kleine gewichtjes op de grond om te leren wanneer hij zijn spieren precies moet aanspannen. Dit wordt echt geapprecieerd. En we zien finke verbeteringen op vrij korte termijn.”
“De impact van bekkenbodemrevalidatie is groot, ook op psychologisch vlak.”
Goede analyse
“Alles start met een correcte diagnose. Daarna kan bekkenbodemtherapie deel zijn van de behandeling. Of omgekeerd: de therapie kan ook helpen om de juiste diagnose te stellen. Een uitgebreide plastest schept soms duidelijkheid. Bij zo’n urofow met residubepaling meten we zowel het blaasreservoir als de ledigingsfunctie. Kinderen hebben soms al lang problemen die dankzij zo’n test eenvoudig worden vastgesteld en vervolgens behandeld”, zegt Liesbet Vanhemel.
Nauw samenwerken
“We werken vlot samen met andere afdelingen, waardoor we snel oorzaken kunnen uitsluiten. Elke maand overleggen we met onze kinderuroloog dr. Caroline Jamaer en met de pediaters. En we starten nu ook een samenwerking met de seksuologen. Want de bekkenbodem is een regio waar veel specialismen samenkomen”, besluit Liesbet Vanhemel.
Bekkenbodemtherapie starten?
Verwijs je patiënt gerust door naar een specialist of contacteer Cathérine Verbruggen (011 33 89 16) of Liesbet Vanhemel (011 33 89 12). Woont je patiënt niet in de buurt? Op www.bicap.be vind je gespecialiseerde bekkenbodemkinesitherapeuten in de regio.
Nieuwe artsen
Dr. Alja Lammens
Arts palliatieve zorg
Als medeoprichtster en huisarts van huisartsenpraktijk Meditri in Velm, referentiearts palliatieve zorg Limburg en lid van de palliatieve intervisiegroep in Sint-Truiden zit de ervaren dr. Alja Lammens volledig op haar plaats binnen de palliatieve zorg van Jessa. Daarnaast is ze lid van Artsen Alarm Kern Rode Kruis Limburg en neemt ze de functie van stagecoördinator aan de KU Leuven op, waar ze overigens zelf haar diploma tot huisarts behaalde.
Dr. Alja Lammens neemt sinds 1 september 2023 een deeltijdse rol op binnen het palliatieve team van Jessa.
Dr. Karlijn De Vocht Gynaecoloog
Een bekend gezicht voor Jessa. Als student richtte dr. Karlijn De Vocht het TeddyBear Hospital in Jessa op en enkele jaren later kwam ze terug voor haar assistentschap gynaecologie. Haar master Geneeskunde aan de KU Leuven rondde ze af in 2018. Tijdens haar opleiding ontwikkelde ze een sterke interesse voor uro- en benigne gynaecologie. Naast haar job op de afdeling gynaecologie zal Karlijn De Vocht zich deeltijds bijscholen in Rotterdam voor vaginale prolapschirurgie. Haar sociaal ei kan ze kwijt bij vzw TADA, die Brusselse kwetsbare jongeren in contact brengt met een ondernemend netwerk.
Dr. Karlijn De Vocht versterkt sinds 1 oktober 2023 de afdeling gynaecologie bij Jessa.
Dr. Maayeen Bin Saad
Urgentiearts
Met een master in de urgentiegeneeskunde en een bijkomend jaar binnen de pediatrische urgentiegeneeskunde, rondt dr. Maayeen Bin Saad in 2024 haar volledige opleidingstraject af. Tijdens haar opleidingen kruiste ze al meermaals het pad met Jessa: van jobstudent tot assistent op de dienst intensieve zorgen. Ze houdt graag een medische vinger aan de pols door deelnames aan verschillende cursussen en congressen. In 2012 ontving ze de Diversiteitsprijs van UHasselt en in 2013 werd ze genomineerd voor de Prijs Paul Meyers voor haar inzet als allochtone student in Hasselt.
Dr. Maayeen Bin Saad vervoegt het team van Jessa vanaf 1 februari 2024 als urgentiearts.
Dr. Lisbeth Leirs Arts palliatieve zorg
Na een zijsprong van zes jaar in de arbeidsgeneeskunde, keert dr. Lisbeth Leirs vol enthousiasme terug naar een uitdagende rol binnen de klinische geneeskunde. Ze behaalde in 2014 haar erkenning als huisarts. Met een gezonde dosis interesse in de palliatieve zorg, verdiepte ze in 2018 haar kennis met een basisopleiding palliatieve zorgen voor de UHasselt. Met een reeks relevante bijkomende cursussen en als lid van de intervisiegroep voor palliatieve artsen in Hasselt, past Lisbeth Leirs dan ook perfect binnen het palliatieve team van Jessa.
Dr. Lisbeth Leirs wordt vanaf 1 januari arts palliatieve zorg bij Jessa.
Dr. Caroline Bongers versterkt
nko-artsenteam
Sinds 1 oktober maakt dr. Caroline Bongers deel uit van het nko-artsenteam van Jessa, waar ze laserchirurgie en ambulante procedures van de larynx onder plaatselijke verdoving introduceert.
Dr. Caroline Bongers behaalde in 2017 haar artsendiploma aan de KU Leuven en specialiseerde zich vervolgens als nko-arts aan dezelfde universiteit. Tijdens haar assistentschappen deed ze ervaring op in ZOL Genk, Sint-Augustinus Wilrijk en UZ Leuven. Tot voor kort volgde ze een bijkomende opleiding aan het Radboudumc in Nijmegen. In dit fellowship verdiepte Caroline Bongers zich in algemene hoofd- en halschirurgie, oncologie, laserchirurgie van de larynx, ambulante ingrepen aan de larynx onder lokale anesthesie én stemstoornissen.
Diepgewortelde interesse
“De interesse voor hoofd- en halschirurgie is vooral tijdens mijn nko-specialisatiejaren gegroeid”, zegt Caroline Bongers. “Maar ik wilde méér weten dan de algemene basis van deze discipline. Daarom heb ik die bijkomende opleiding aan het Radboudumc gevolgd. Tijdens mijn fellowship kon ik me focussen op chirurgische technieken en aandoeningen waarin ik bijzonder geïnteresseerd ben.”
Chirurgische versterking
Caroline Bongers combineerde haar opleiding in Nijmegen met een halve dag per week ondersteuning in Jessa. Sinds 1 oktober is ze fulltime aan de slag in het team van nkoartsen. “Ik zal in eerste instantie dr. Kristof Deben bijstaan. Hij voert in Jessa al jaren chirurgische ingrepen uit in het hoofdhalsgebied, zoals schildklier- en speekselklieroperaties.
Daarnaast introduceer ik hier enkele nieuwe ingrepen. Het gaat dan onder andere over laserchirurgie aan de stembanden, iets wat tot voor kort nog niet gebeurde bij Jessa.”
Lokale verdoving
Caroline Bongers introduceert bovendien de lokale verdoving bij kleinere ingrepen op de stembanden. “Lokale verdoving heeft – vergeleken met algemene anesthesie –een aantal belangrijke voordelen. In de eerste plaats brengt de patiënt minder tijd door in het ziekenhuis. Deze ingrepen gebeuren namelijk gewoon tijdens de consultatie, waarna de patiënt meteen naar huis kan. Daarnaast kunnen patiënten veel sneller geholpen worden, omdat er geen rekening moet worden gehouden met planning in een operatiezaal. Bij een vermoeden van kanker kan er ook op heel korte termijn een biopsie genomen worden. Zo krijgt de patiënt sneller een diagnose en behandelplan. Het is dus erg zinvol om dit soort ingrepen onder lokale verdoving in Jessa verder uit te bouwen.”
dr. Caroline Bongers
Lutathera in Jessa
dr. Ciska-Anne Van Keerberghen en dr. Elisabeth Stragier
In Jessa is in september voor het eerst een patiënt met Lutathera behandeld. Deze innovatieve radionuclidentherapie wordt toegepast bij bepaalde neuro-endocriene tumoren. De therapie vereist de nodige knowhow, een aangepaste infrastructuur en een gedegen multidisciplinaire aanpak.
De behandeling met Lutathera (merknaam van Novartis) richt zich tot patiënten met een uitgezaaide neuro-endocriene tumor vanuit de pancreas of maagdarmtractus1. Het is een zeldzame aandoening die jong en oud kan treffen.
“De patiënt krijgt intraveneus de radionuclide Lutetium-177 toegediend die gekoppeld is aan een molecule die bindt aan de somatostatinereceptoren op het tumorceloppervlak”, zegt dr. Ciska-Anne Van Keerberghen (nucleaire geneeskunde). “Zo komt de radionuclide in de tumorcel en wordt deze van binnenuit bestraald. Lutathera is een mooi voorbeeld van targeted therapy, waarbij alleen de tumor wordt aangevallen en gezonde cellen intact blijven.” Een voorwaarde is wel dat de somatostatinereceptoren tot expressie komen op de tumorcellen.
Uniek in Limburg
Jessa is momenteel het enige Limburgse ziekenhuis waar een behandeling met Lutathera mogelijk is. Elders in het land lopen de wachttijden op van verscheidene maanden tot zelfs een jaar. De therapie vereist specifeke begeleiding vanwege mogelijke acute bijwerkingen en langdurige complicaties.
Bovendien moet het ziekenhuis beschikken over een speciale, afgeschermde kamer met o.a. een diepvriestoilet waarbij stoelgang en urine worden ingevroren totdat deze niet meer radioactief zijn.
“De beslissing tot behandeling met Lutathera wordt genomen door de behandelende arts in overleg met een groot aantal andere disciplines. Deze bespreking vindt één keer per maand plaats met alle netwerkcollega’s”, zegt dr. Elisabeth Stragier. “We werken als digestieve oncologen nauw samen met ons oncologisch dagziekenhuis. Door het multidisciplinaire overleg kunnen we problemen of complicaties meteen oppikken en adequaat reageren.”
Neuro-endocriene tumoren
Wat is een neuro-endocriene tumor?
De meeste kankers ontstaan uit slijmvliezen. Neuroendocriene tumoren ontstaan uit hormoonproducerende cellen verspreid door het lichaam. Ze worden gecategoriseerd als functioneel of niet-functioneel afhankelijk van het wel of niet produceren van een bepaald hormoon.
Functionele tumoren kunnen heel wat symptomen geven in functie van het hormoon dat uitgescheiden wordt.
Van chirurgie tot chemotherapie
De gradatie (1 tot 3) hangt samen met celdeling, waarbij tumoren in graad 1 en 2 doorgaans traag groeien, maar wel potentieel kunnen uitzaaien. “De eerste behandelingsstap bestaat vaak uit chirurgie, eventueel gevolgd door een onderhoudsbehandeling met een somatostatineanaloog. Dit geneesmiddel is geen chemotherapie, maar zal door te binden aan een eiwit aan het oppervlak van de tumorcellen de groei vertragen”, legt abdominaal chirurg prof. dr. Gregory Sergeant uit. “Slecht gedifferentieerde graad 3-tumoren zijn agressiever en worden als neuro-endocrien carcinoma (NEC) geklasseerd. Deze tumoren vereisen chemotherapie.”
Eiwit met radioactieve molecule
Sinds dit jaar beschikt Jessa over Peptide Receptor
Radionuclide Therapie (PPRT). “Dit behandelingsprotocol omvat het intraveneus toedienen van een op maat gemaakt eiwit, gekoppeld aan een radioactieve molecule. Het eiwit bindt specifek aan de somatostatine-receptor, waardoor tumoren intern bestraald worden. Dit maakt gerichte of ‘targeted’ therapie mogelijk.”
Center of Excellence
De gezamenlijke inspanningen van diverse diensten
binnen Jessa – waaronder digestieve en medische oncologie, algemene en abdominale heelkunde, en nucleaire geneeskunde – streven naar de offciële erkenning als Center of Excellence volgens de Europese kwaliteitscriteria.
Dr. Elisabeth Stragier
Prof. dr. Jeroen Mebis
Prof. dr. Gregory Sergeant
Hepatocellulair carcinoom (HCC)
MASLD (metabolic dysfunction-associated steatotic liver disease) is onlosmakelijk verbonden met het metabole syndroom (hypercholesterolemie, hypertriglyceridemie, hypertensie, hyperglycemie en obesitas). Het is de verzamelnaam van een breed spectrum van aandoeningen: van een eenvoudige leververvetting zonder ontsteking tot leververvetting met ontsteking of verlittekening.
Van MASLD naar HCC
Hoe meer ontsteking en verlittekening (fbrose) in de lever, hoe groter het risico op HCC. Vroeger kenden we chronische leverontsteking vooral van virale hepatitiden (HBV, HCV) of alcoholgerelateerde leverziekte. MASLD neemt nu de overhand als oorzaak van chronische leverontsteking met een toegenomen incidentie van MASLDgerelateerd HCC tot gevolg. Het cirrotisch stadium van leverontsteking is de belangrijkste risicofactor voor het ontstaan van HCC. Door de exponentiële toename van MASLD zien we nu ook dat deze tumoren zich kunnen ontwikkelen zonder dat er sprake is van cirrose.
Een handige basistool om een inschatting te maken van de aanwezige fbrose om een risicostratifcatie door te voeren, is de FIB-4-score op basis van leeftijd, AST, bloedplaatjes en ALT. Bij een afwijkende score dient er altijd een correlatie plaats te vinden met een elastografe van de lever, een niet-invasief onderzoek op de raadpleging gastro-enterologie/hepatologie. Patiënten met een signifcante fbrose worden best nauwgezet hepatologisch opgevolgd en zullen in de toekomst ook medicamenteus kunnen behandeld worden. Een mediterraans dieet, voldoende beweging en gewichtsverlies blijven de hoekstenen van de preventie en behandeling. Steatose, steatohepatitis en leverfbrose zijn immers deels omkeerbaar.
Behandeling
Als de diagnose van HCC gesteld is, zal de leverarts samen met de leverchirurg in multidisciplinair overleg bekijken of de patiënt, in functie van het ziektestadium, in aanmerking komt voor een lokale therapie (microwave-ablatie of leverresectie). Andere complexe behandelingen zijn uiteraard ook mogelijk.
Prof. dr. Gregory Sergeant - Dr. Filip Janssens
Patiënt kan zelf radiologische afspraak aanvragen via web
Sinds kort kunnen patiënten via de website van de dienst radiologie makkelijk een radiologische afspraak aanvragen. Jessa wil hiermee de huisartsen voor een stuk ontzorgen.
“We kunnen de patiënten niet rechtstreeks een afspraak in onze agenda laten boeken, omdat het niet voor iedereen duidelijk is welk type onderzoek precies is aangevraagd”, zegt dr. Geert Souverijns, diensthoofd radiologie. “Om een zo correct mogelijke planning te garanderen, houden we daarom onze planning zoveel mogelijk zelf in de hand wanneer patiënten hun afspraken maken. We hebben wel een bijkomende online mogelijkheid uitgewerkt om afspraken aan te vragen.”
Hoe vraagt de patiënt een afspraak aan?
De patiënten geven op de website van de dienst radiologie aan op welke dag en op welk tijdstip ze bij voorkeur telefonisch gecontacteerd worden om concreet een afspraak in te plannen. Ze klikken op ‘online afspraak aanvragen’ en vullen op het digitale formulier hun voornaam, naam,
geboortedatum en telefoonnummer in. Dan vinken ze één of meer geschikte dagen en tijdstippen aan. Ze vermelden bovendien de naam van de arts die het onderzoek heeft aangevraagd. Hebben de patiënten een aanvraag op papier meegekregen? Dan kunnen ze het document fotograferen of inscannen en vervolgens makkelijk uploaden via dezelfde webpagina.
Geert Souverijns: “Aan de hand van de doorgestuurde gegevens weten we meteen welk type onderzoek nodig is. Met deze online aanvraagtool voor patiënten willen we de doorverwijzende artsen of hun secretariaat enigszins administratief ontzorgen. Ook voor de patiënt is het comfortabel. Hij of zij hoeft namelijk niet noodzakelijk te bellen tijdens de openingsuren.”
Uiteraard kunnen patiënten hun afspraak ook nog steeds telefonisch vastleggen via 011 33 55 55.
Patiënten vragen online een afspraak aan via www.radiologiejessa.be.
Diepe hersenstimulatie (DBS) in Jessa: een geslaagde procedure
In september vond in Jessa met succes een eerste deep brain stimulation (DBS of diepe hersenstimulatie) plaats bij een patiënt met essentiële tremor. “We spitsen ons meer toe op DBS voor patiënten met bewegingsstoornissen om zo hun levenskwaliteit te verbeteren”, zegt neurochirurg dr. Sacha Meeuws.
Bij DBS worden één of twee elektrodes op specifeke plaatsen in de hersenen geplaatst. Deze geleiden impulsen van een stimulator naar gebieden waar er een verstoorde elektrische hersenactiviteit is. Lokalisatie van de elektrodes gebeurt op basis van een MRI en peroperatieve stimulatie. Na het plaatsen van de elektrode(s) volgt een korte tweede fase, waarbij de stimulator onderhuids geplaatst wordt in de borst- of buikstreek.
De DBS in Jessa vond plaats onder begeleiding van de gerenommeerde prof. dr. Jan Vesper. Hij leidt in de Neurochirurgische Universitätsklinik Düsseldorf het centrum voor neuromodulatie. De patiënt in Jessa had een lastige essentiële tremor die met medicatie onvol-
doende onder controle was. De vlotte ingreep, samen met een spectaculaire verbetering van de tremor, zorgde voor een geslaagde procedure. Essentiële tremor is samen met de ziekte van Parkinson de meest voorkomende indicatie voor het plaatsen van een DBS.
Draadloze bijsturing
Voor deze procedure wordt het type van anesthesie multidisciplinair en in overleg met de patiënt bepaald. In een aantal gevallen krijgen de patiënten lokale verdoving en zijn ze bewust tijdens de procedure, maar de operatie kan ook onder volledige narcose plaatsvinden. Het implanteren van de onderhuidse stimulator (tweede fase), gebeurt altijd onder volledige narcose. Voor deze specifeke anesthesieprocedure doen we een beroep op
V.l.n.r.: dr. Kristof Nijs, dr. Karlien Reekmans, dr. Sacha Meeuws
dr. Kristof Nijs, een neuro-anesthesist die aanvullende opleiding genoot in Toronto (Canada).
“De stimulator wordt na de operatie bijgesteld en verder geoptimaliseerd”, zegt Sacha Meeuws. “Dit gebeurt draadloos door dr. Karlien Reekmans, onze neurologe gespecialiseerd in bewegingsstoornissen. De stimulator bevat een batterij die tot vijf jaar meegaat. Nadien wordt de batterij gewoon vervangen via een minimale ingreep.”
Bij DBS is er vrijwel altijd een aanzienlijke verbetering van de symptomen merkbaar. “Dit willen we meetbaar maken en objectiveren met een eigen app, die tal van gegevens verzamelt. Aan de hand van deze info kunnen we de behandeling nog verder optimaliseren. Patiënten met de ziekte van Parkinson behoren samen met patiënten met essentiële tremor tot de grootste patiëntengroep die in aanmerking komt voor DBS. Daarnaast
“Patiënten met de ziekte van Parkinson en patiënten met essentiële tremor komen in aanmerking voor DBS.”
kunnen we deze techniek op termijn ook gebruiken voor andere aandoeningen, zoals dystonie. We beschikken alvast over een toegewijd team dat almaar meer expertise verwerft.”
Huisartsen of neurologen kunnen voor DBS doorverwijzen naar dr. Sacha Meeuws (neurochirurgie) of dr. Karlien Reekmans (neurologie).
Save
zaterdag 20 januari 2024
vanaf 18:30 uur
Jessa i.s.m. HAK Herkenrode
Corda Campus Hasselt (Plaza + Auditorium)
Walking dinner + lezing van prof. Jochen Bergs UHasselt
Het Vragenkabinet
In elke editie van JessaLinea stelt een huisartsenpraktijk vragen aan onze Jessa-artsen. Aangezien dit magazine een dossier rond revalidatie bevat, trokken we naar TwoMove, een groepspraktijk voor kinesitherapie in Sint-Lambrechts-Herk. Joachim Janssen, Robin Haenen en Julie Vanhove stellen drie pertinente vragen over de communicatie tijdens een revalidatietraject, de wachttijden in de gezondheidszorg en het gebruik van graduele oefentherapie na een COVID-infectie. Revalidatiearts dr. Kristof Kempeneers geeft tekst en uitleg.
V.l.n.r.: Robin Haenen, Joachim Janssen en Julie Vanhove
VRAAG 1
GEÏNTEGREERDE PATIËNTENZORG
VRAAG 2
WACHTTIJDEN
INKORTEN
De optimalisatie van het contact tussen een kinesitherapeut en een behandelende arts is cruciaal voor een effectieve en geïntegreerde patiëntenzorg. Op welke manier brengen we een arts het best op de hoogte van de huidige status van de patiënt en zijn of haar revalidatietraject? Is een verslag nuttig? Wat wil je daar vooral (niet) in lezen?
Dr. Kristof Kempeneers revalidatiearts
“Het verslag van de kinesitherapeut is zeker nuttig. Het wordt altijd gelezen door de behandelende revalidatiearts en maakt deel uit van het beslissingsproces. Er staat concrete informatie in over de inhoud van de behandeling en het verloop van de therapie. Dit is in de meeste gevallen voldoende, maar we staan uiteraard altijd open voor uitgebreidere communicatie.
Wat we soms missen in zo’n kinesitherapeutisch verslag, is heel concrete info over de inhoud van de oefentherapie. Het aantal herhalingen, de manier van uitvoering en de therapietrouw, bijvoorbeeld. Ook de cognities van de patiënt en eventuele belemmerende factoren (persoonsof omgevingsgebonden) zijn relevant. Dit mag bovendien gerust aangevuld worden met de eigen mening en bevindingen van de kinesitherapeut. Dit gebeurt soms, maar niet altijd.”
De meeste artsen hebben het ontzettend druk en de wachttijden in de zorg lopen op. In welke mate kan de kinesitherapeut een verlichtende rol spelen en de druk op de gezondheidszorg verminderen? Wat is de visie van de arts op kine als eerstelijnszorg?
“Huisartsen, kinesitherapeuten of andere eerstelijnsmedewerkers kunnen ons altijd telefonisch contacteren voor een patiëntenoverleg. Bijvoorbeeld voor een snellere raadpleging of voor meer uitleg omtrent het voorgestelde beleid. Zo kunnen we de wachttijden voor de specifeke patiënt inkorten. Bovendien vermijden we op die manier onnodige patiëntencontacten, zodat de wachttijd voor andere patiënten niet oploopt. De uitrol van virtuele platformen of applicaties om een snelle verwijzing van eerste naar tweede lijn te faciliteren, bleek in het verleden niet altijd even makkelijk. Hiervoor zijn we nog op zoek naar een goede oplossing.
Kinesitherapeuten zijn voor ons sowieso cruciaal in de eerstelijnszorg om evidencebased oefentherapie over te brengen en aan te leren aan de patiënt. Zij kunnen een erg belangrijke rol spelen in de algemene lichaamsbeweging, coaching en begeleiding van de therapie op het vlak van
algemene bewegingsdoelen of bepaalde doelen gerelateerd aan een specifeke pathologie. Wat betreft die algemene bewegingsdoelen, kunnen kinesitherapeuten trouwens een ontzettend belangrijke rol spelen in de primaire en secundaire preventie, waardoor de nood aan artsencontacten minder nodig is.”
VRAAG 3
VIRALE INFECTIE
In welke mate kan het gebruik van graduele oefentherapie of krachttraining het herstel van quality of life versnellen na een virale infectie zoals COVID?
Jouw (groeps)praktijk in de volgende editie?
Heb jij als huisdokter specifeke vragen voor de Jessa-artsen? Stuur je vragen door naar lieve.ketelslegers jessazh.be.
Wij leggen ze voor aan de geschikte arts en publiceren het antwoord in de Jessa inea van april.
“Er zijn long COVID-studies die aantonen dat ademhalingstraining een rol speelt in de verbetering van parameters zoals VO2max, dyspnoe en vermoeidheid. De mentale weerslag en levenskwaliteit zijn ook onderzocht, weliswaar in een minder groot aantal studies. In die onderzoeken wordt de impact van een uitgebreider en op maat gemaakt multidisciplinair revalidatieprogramma (inclusief oefentherapie en krachttraining) vergeleken met standaardzorg. Ook hier is er een voordeel ten opzichte van standaardzorg, zowel fysiek als mentaal, maar eveneens op het vlak van levenskwaliteit.”
JESSA, CENTRUM VOOR WETENSCHAPPELIJK ONDERZOEK!
dr. Maarten Falter
Telemonitoring met bloeddrukmeter en weegschaal thuis
Jessa is zopas een telemonitoringsproject gestart met patiënten die hartfalen hebben meegemaakt. De patiënten krijgen bij het vervroegd verlaten van het ziekenhuis een bloeddrukmeter en een weegschaal mee naar huis. Het voordeel? Wie na hartfalen sneller naar de vertrouwde thuisomgeving kan, heeft een betere outcome.
Uit een aantal internationale studies blijkt dat een korter verblijf in het ziekenhuis na hartfalen, in combinatie met telemonitoring achteraf, een nieuwe opname kan voorkomen. Bovendien voelen patiënten zich door een verkorte hospitalisatie thuis ook beter.
Het project van Jessa – DEFY-HF genoemd – is een implementatiestudie. Ook het OLV-Ziekenhuis in Aalst en het AZ Sint-Jan in Brugge nemen deel. “We willen, in tegenstelling tot een strikt klinische studie, dat dit specifeke zorgtraject ook verder doorloopt na afronding van het project”, zegt dr. Maarten Falter (PhD-fellow in Jessa).
“In een eerste fase streven we naar 400 patiënten, verspreid over de 3 ziekenhuizen. In Jessa zal het om ongeveer 200 patiënten gaan.”
Parameters opvolgen
De patiënten krijgen bij het vervroegd verlaten van het ziekenhuis een weegschaal en een bloeddrukmeter mee. Beide meetinstrumenten zijn via de smartphone van de patiënt verbonden met een digitaal platform. Zo worden de actuele parameters accuraat opgevolgd. Ook patiënten zonder smartphone kunnen deelnemen. Hun monitoring
verloopt dan via een apparaatje met een simkaart dat je in het stopcontact steekt.
Huisartsen worden actief betrokken bij het project. Ze krijgen een bericht dat hun patiënt in een telemonitoringstraject zit en kunnen de parameters mee opvolgen. Maarten Falter: “De studie zal ons leren wat de facilitators en barrières zijn. Zo kunnen we waar nodig de aanpak bijsturen. Jessa wil deze telemonitoring ook na het onderzoek blijven aanbieden.” Ondanks het groeiende wetenschappelijke bewijs, is er nog geen tussenkomst van het RIZIV voor deze vorm van telemonitoring, al zijn er op dit moment wel concrete gesprekken lopende tussen zorgverleners en het RIZIV. Jessa fnanciert de studie vanuit haar medisch investeringsfonds.
“De studie zal ons leren wat de facilitators en barrières zijn. Zo kunnen we waar nodig de aanpak bijsturen.”
Jessa-symposium
The Art of Science
Nieuwe inzichten uit studies kunnen de zorg en de uitkomst voor de patiënt gevoelig verbeteren.
Daarom hecht Jessa een groot belang aan wetenschappelijk onderzoek. Dat bleek ook uit het recente Jessa-symposium The Art of Science.
Tijdens het symposium kwamen de studiediensten van oncologie, hematologie, pneumologie, revalidatie en de digitalisering in de zorg aan bod. “We moesten keuzes maken, want ook in andere medische domeinen hebben we onderzoek lopen”, zegt Hilde Kelchtermans, onderzoekscoördinator van Jessa & Wetenschap. “Uiteindelijk streven we ernaar alle disciplines van Jessa bij wetenschappelijk onderzoek te betrekken. Dit past helemaal in ons streven naar continue kwaliteitsverbetering. We ondersteunen onze artsen en onderzoekers dan ook maximaal als ze een studie willen starten.” Tijdens het symposium kreeg je een beeld van de studiefow in oncologie en hematologie. Een studiecoördinator leidde hierbij alles in goede banen.
Samenwerken
The Art of Science is in Jessa ook sterk verbonden met de ‘kunst van samenwerken’. “Dat doen we met diverse actoren zoals wetenschappelijke instellingen, universiteiten, hogescholen, overheidsinstellingen en huisartsen. Zo werken we bijvoorbeeld structureel samen met de faculteit Geneeskunde en Levenswetenschappen en de faculteit Revalidatiewetenschappen van de UHasselt. En met FRAME bundelen we de krachten met o.a. innovatieve
bedrijven die medische hulpmiddelen ontwikkelen (zie dossier p. 9). Daarnaast zijn er belangrijke commerciële partners die via studies toegang bieden tot de nieuwste geneesmiddelen of medische hulpmiddelen. Zo krijgen patiënten zonder verdere behandelopties in de standaardzorg via studies vaak nog een nieuw perspectief. Klinische studies zijn zo al enkele jaren een integraal onderdeel in de longkankerzorg. Sindsdien zijn de overlevingskansen van longpatiënten in Jessa gestegen.”
Patiënt centraal
De patiënt staat in Jessa altijd centraal – ook in wetenschappelijke studies. “Bij het opzetten van studies luisteren we naar de opmerkingen en suggesties van patiëntenverenigingen. Daarnaast zetelen patiëntenvertegenwoordigers in de ethische toetsingscommissie. Een patient experience offcer checkt bovendien of het belang van de patiënt in onze studies voorop staat en kijkt toe of de patiënt niet overbevraagd wordt.”
Digitaal
The Art of Science bracht ook een opmerkelijke getuigenis van een patiënt. De ondernemer verloor na een cardiaal incident een deel van zijn gezichtsvermogen. Lezen werd onmogelijk. Door een deelname aan een buitenlandse studie herwon hij 10% van zijn zicht, waardoor lezen opnieuw kan. Dankzij telemonitoring binnen Jessa moet hij minder vaak naar het ziekenhuis voor opvolging en revalidatie. Hierdoor pikte hij sneller zijn normale, professionele leven weer op. Hij is de wetenschap erg dankbaar, maar wijst nog op een aantal uitdagingen zoals de beschikbaarheid van zijn gezondheidsgegevens voor buitenlandse zorgverleners. Met telemonitoring en -revalidatie kiest Jessa voor het digitale pad (lees ook over de studie van dr. Maarten Falter op p. 26 en de studie van dr. Sevda Ece Kizilkiliç op p. 11).
“In een ideale wereld is er één geïntegreerd en centraal platform, waarin alle medische gegevens van de patiënt opgeslagen zijn,maar waarvan de patiënt eigenaar blijft.”
Eerste lijn
Ondanks de voordelen van telemonitoring, bleek op het symposium ook dat sommige huisartsen bewust kiezen voor maximaal face-to-face-contact met hun patiënt.
Bovendien rijst de vraag wie de data uit wearables en applicaties zal opvolgen. De patiënt voelt zich beschermd, maar bij wie ligt de verantwoordelijkheid van het bewaken van die veelheid aan gegevens? Patiënten hebben ook vaak meerdere aandoeningen. Het is niet wenselijk om een wearable/app per aandoening te moeten gebruiken. Hilde Kelchtermans: “Huisartsen melden ook regelmatig dat ze veel verschillende digitale platformen op hun computer moeten openen om toegang te krijgen tot alle data van hun patiënt en dat ze de data vertraagd ter beschikking krijgen. Zo missen ze weleens gegevens. In een ideale wereld is er één geïntegreerd en centraal platform, waarin alle medische gegevens van de patiënt opgeslagen zijn, maar waarvan de patiënt eigenaar blijft. Zo ver zijn we nog niet. Maar het Remote Clinical Monitoring Center van de UHasselt timmert alvast aan de weg.”
www.jessazh.be/web/jessa-ziekenhuis/ jessa-wetenschap
www.jessazh.be/symposia-events
Innovaties in kwaliteitsbeleid
Jessa innoveert voortdurend om de hoogst mogelijke kwaliteit te voorzien voor patiënten én zorgverleners. Met onze meest recente initiatieven onderstrepen we onze toewijding aan persoonlijke en empathische zorg.
Pijnmanagement voor kinderen
Pijn bij kinderen kan tijdens ziekenhuisopnames stress en angst opwekken, zowel bij het kind als de ouders. Als reactie hierop heeft Jessa een multidisciplinair team samengesteld, bestaande uit kinderartsen, verpleegkundigen, pedagogische medewerkers, psychologen, orthopedagogen, diëtisten en kinesitherapeuten. Het doel? Pijn en angst bij kinderen voorkomen, detecteren en verminderen.
Het team volgde een PROSA-cursus en verwierf expertise op het gebied van procedureel comfort. Dit resulteerde in de
ontwikkeling van strategieën rond psychologische interventies, pijnbeheersingstechnieken en preventiemaatregelen om pijn en angst bij kinderen te verminderen tijdens medische procedures en behandelingen.
Ons einddoel is om alle zorgverleners die met kinderen werken deze kennis aan te bieden, met de nadruk op het opbouwen van positieve relaties met het kind.
Patiëntendagboek op intensive care
Jessa zet steevast in op een zo persoonlijk en empathisch
V.l.n.r.: Elke De Troy (directeur kwaliteit), Mauro Convalle (directeur zorg) en dr. Jos Vanderkerkhof (hoofdarts)
mogelijke vorm van zorgverlening. In lijn met dit streven heeft het ziekenhuis patiëntdagboekjes op de ITE-afdelingen geïntroduceerd, op initiatief van adjunct-hoofdverpleegkundige Stefanie Billen en haar collega’s.
De boekjes verzamelen informatie over de patiënten – zoals hun roepnaam, interesses en favoriete muziek – om de zorg beter af te stemmen op individuele behoeften. Daarnaast zijn ze waardevol in het verwerkingsproces voor zowel patiënten als hun naasten. Ze helpen bij het reconstrueren van het individuele verhaal van de patiënt en bieden een manier om complexe gedachten en emoties onder woorden te brengen.
Persoonlijke en empathische zorg dankzij een zorgdagboek op intensive care.
Opmerkelijk is dat de dagboekjes ook een positieve invloed hebben op de ITE-zorgverleners. Zij kunnen namelijk hun gedachten en gevoelens op papier zetten, wat helpt bij het verlichten van de impact van hun werk.
Uniformiteit van medicatie-etiketten
Jessa voert een uniformisering van de etiketten van hoogrisicomedicatie door. De doelstelling is helder: de patiëntveiligheid vergroten door zowel de tekst als de kleur van de etiketten duidelijk leesbaar te maken. De kleurcodering per farmacologische klasse is gebaseerd op de ISOnormering 2022.
Jessa heeft plannen om dit systeem niet alleen in het volledige ziekenhuis te implementeren, maar ook op netwerkniveau uit te rollen om de zorgkwaliteit te verhogen. Daarnaast wordt het systeem geïntegreerd in de opleidingen om een vlotte implementatie van het project te waarborgen.
Het snel identificeren van kwetsbaarheden bij oudere patiënten is van groot belang, zeker bij spoedgevallen.
Clinical Frailty Scale
Het snel identifceren van kwetsbaarheden bij oudere patiënten is van groot belang voor de zorgkwaliteit, zeker bij spoedgevallen. Jessa gebruikte hiervoor het ‘geriatrisch risicoprofel’, maar dat bleek tijdrovend en arbeidsintensief voor de zorgverleners.
We schakelden daarom over op de Clinical Frailty Scale, een tool die de kwetsbaarheid bij oudere patiënten snel en visueel in beeld brengt. Aan de hand van observatie en een korte reeks vragen wordt een ‘score’ van één tot negen toegekend. Deze benadering stelt zorgverleners in staat om meteen de juiste zorginterventies toe te passen en bij te dragen aan de realisatie van een ouderenvriendelijk ziekenhuis.
Jessa Fonds zet in op extra zorgkwaliteit
Warme zorg zit in kleine dingen. Zoals uitblazen in een comfortabele zetel na een ingreep. Zonder hulp een vlootje boter openen wanneer je maar één arm kunt gebruiken. Of de nodige digitale hulpmiddelen tijdens je opname. Het Jessa Fonds faciliteert concrete projecten die het verschil maken voor patiënten en medewerkers.
Extra zorg- en levenskwaliteit
“Goede zorg stopt niet bij de somatische behandeling”, vertelt
Els Vuerstaek, coördinator van het Jessa Fonds. “Patiëntbeleving en hulp voor hen die het minder hebben, zijn even belangrijk. Het Jessa Fonds verzamelt middelen en ondersteunt acties die de zorgkwaliteit verbeteren, maar waarvoor er geen of onvoldoende geld is. Projecten die net dat tikkeltje extra bieden, met een rechtstreekse impact op de levenskwaliteit van patiënten en de jobtevredenheid van medewerkers.”
Rouwkamer en digitale steun
“Het zijn telkens mooie acties met een concreet doel. Een
rouwkamer geeft ouders van sterrenkindjes de ruimte om toch even mama of papa te zijn en hun doodgeboren kind nog een moment te knuffelen. Het digitale platform Boost4AYA wil jonge kankerpatiënten ondersteunen via interactieve groepssessies en e-learnings, aangepast aan hun ziekte en leeftijd.”
Investeringen die een verschil maken
Elke Jessa-medewerker kan een projectvoorstel indienen dat vervolgens wordt geëvalueerd door de stuurgroep, een diverse afvaardiging van artsen en medewerkers van verschillende afdelingen. “Wanneer je aan het fonds doneert of zelf een actie opzet, kun je ervoor kiezen om een concreet idee te steunen. Alle middelen gaan dan ook volledig naar dat project. We werken hiervoor samen met de Koning Boudewijnstichting, waardoor je ook een fscaal attest ontvangt”, besluit Els Vuerstaek.
Meer info en een overzicht van alle projecten? Surf naar www.jessafonds.be.
Els Vuerstaek
Uitgelicht: Jessa in beeld
Na een boeiende informatiesessie over hoe we binnen Jessa permanent werken aan het verbeteren van onze zorg en patiëntveiligheid, mocht dit trio de schaar hanteren om de infomarkt offcieel te openen. Tientallen kwaliteitsprojecten uit diverse disciplines maakten zich kenbaar. V.l.n.r.: prof. Kris Vanhaecht (expert Kwaliteit en Patiëntveiligheid KU Leuven), Elke De Troy (directeur Kwaliteit Jessa) en dr. Yves Breysem (algemeen directeur).
21/09/2023
We zijn kei-blij met deze enthousiaste groep van 88 artsen in opleiding (specialisten, huisartsen en arts-residenten). We wensen hun alle succes toe tijdens hun traject bij Jessa!
1/10/2023
Prof. dr. Koenraad van Renterghem (uroloog) demonstreert hoe hij een erectieprothese bij een patiënt plaatst. De operatie wordt live getoond tijdens een congres in Istanbul. 1500 urologen kijken mee!
12/10/2023
Nadine Brialmont (midden), mama van de overleden Nicolas Gigot, koos de afdeling intensieve zorgen van Jessa uit voor haar allereerste schenking van het Tobii-toestel. Daarmee kunnen geïntubeerde patiënten via hun ogen een toetsenbord bedienen. Het toestel zet de boodschap om in gesproken taal. Nadine haalt geld op via haar stichting fondation-nicolasgigot.org.
7/11/2023
Jessa zette op de Dag tegen Kanker naar goede gewoonte weer de Muziekkliniek op. Patiënten konden genieten van rustige live muziek. Er waren ook infosessies, workshops (make-up) en een infomarktje.
19/10/2023
Een dag na de Wereld Diabetes Dag ontving de kinderdiabetesconventie van Jessa twintig jonge kunstenaars met Diabetes Type 1 (en hun familie) voor de opening van hun expo ‘Sugar Sugar’. In de tentoongestelde werkjes vertellen de kinderen wat diabetes voor hen betekent.
15/11/2023
Vlaams minister van Economie, Werk, Sociale Economie en Landbouw Jo Brouns op bezoek bij Jessa voor een boeiend gesprek over het belang van re-integratie op de arbeidsmarkt na langdurige ziekte. V.l.n.r.: Kristel Mulders (coördinator Kankerplan), Jo Brouns, dr. Jos Vandekerkhof (hoofdarts Jessa), dr. Yves Breysem (algemeen directeur Jessa) en Cindy Govarts (clustermanager Kankercentrum).
20/11/2023
Op Wereldprematurendag klinkt er prachtige live-muziek op onze afdeling neonatologie. Het thema dit jaar was namelijk muziek. Twee studenten muziektherapie trakteerden onze prematuurtjes en hun ouders op zachte slaapliedjes! 17/11/2023
Sinterklaas brengt goed nieuws in de speelzaal van onze kinderafdeling! Ook bij Jessa waren er dit jaar geen stoute kinderen!
29/11/2023
Kanker in de slaapkamer
Over intimiteit en seksualiteit bij kanker
Kanker kan een finke impact hebben tussen de lakens. n haar boek ‘Kanker in de slaapkamer’ bespreekt seksuoloog Kristel Mulders de gevolgen van kankertherapie en toont ze hoe je een vervullende intimiteit en seksualiteit behoudt tijdens en na de behandeling. Want eerlijke info en open communicatie kan koppels steunen en versterken.
Alle kankertypes
Wat verandert er precies en hoe komt dat? Dit boek geeft heldere info en handvaten om hiermee om te gaan. Welke impact heeft kanker op de seksuele relatie? En hoe
beïnvloeden de verschillende behandelingen het seksuele functioneren? Minder zin in seks of moeilijker klaarkomen is bijvoorbeeld normaal. Maar ook de beleving verandert. Haaruitval of gewichtstoename kan de patiënt onzeker maken. Of de partner heeft schrik om de andere pijn te doen. Dit boek bekijkt de seksualiteit van de patiënt én van de partner, met daarbij ook aandacht voor alleenstaanden.
Ook voor zorgverleners
Seksualiteit bespreken, het blijft onwennig. Maar wel belangrijk. ‘Kanker in de slaapkamer’ geeft tips om dit als hulpverlener op een comfortabele manier op tafel te leggen. In alle vertrouwen en binnen de grenzen van de patiënt.
“Had ik het maar eerder geweten” “Dat hoor ik geregeld van mijn cliënten”, zegt Kristel Mulders. “Daarom is het zo belangrijk dat we hen op tijd vertellen wat er allemaal verandert. En dat het normaal is. Koppels vinden dan vaak zelf een creatief antwoord in bed. Zo voorkomen we extra kopzorgen. Veel dingen gelden trouwens ook voor elke chronische ziekte. Daarom hopen we met dit boek het taboe verder te doorbreken.”
Kanker in de slaapkamer
Over intimiteit en seksualiteit in tijden van kanker. Door Kristel Mulders, Jorane Janssens en Ann Bogemans. Vanaf 23 januari te koop in de boekhandel. Adviesprijs: € 24,99.
Kristel Mulders
INGEBLIKT
Filmpje
Zo werkt het Borstcentrum
Patiënten met borstkanker ontvangen voortaan ook visuele informatie over hun behandeltraject. Aan de hand van een duidelijk flmpje illustreert het Borstcentrum van Jessa de diverse fasen die een patiënt doorloopt. Ook het team dat instaat voor de zorg, krijgt een gezicht. Het videofragment is bedoeld voor zowel nieuwe patiënten als patiënten die al langer in behandeling zijn.
HANDIGE TELEFOONNUMMERS JESSA
Callcenter medische beeldvorming 011 33 55 66
Callcenter (voor afspraken) 011 33 55 77
Abdominale heelkunde 011 33 75 00
Cardiologie 011 37 35 65
VKF adviescentrum 011 33 70 57 en 011 33 70 59
Cardiothoracale en vasculaire
heelkunde 011 33 71 00
Endocrinologie 011 33 72 80
Fysische geneeskunde 011 33 88 00
Gastro-enterologie 011 33 76 00
Geriatrie 011 33 78 00
Scan de QR-code en bekijk de werking van het Borstcentrum.
Gynaecologie 011 22 82 19
Infectiologie 011 33 76 50
Klinisch laboratorium en ambulante bloedafname
Campus Virga Jesse: 011 33 82 00
Campus Salvator: 011 33 83 00
Materniteit/Kraamkliniek Balie verpleegafdeling: 011 33 93 20
Medische oncologie, hematologie en radiotherapie 011 33 79 79
Nefrologie 011 33 87 00
Neurochirurgie 011 33 75 70
Neurologie 011 33 78 70
Nucleaire geneeskunde 011 33 81 90
ORL 011 33 74 20
Orthopedie 011 33 77 40
Pneumologie 011 24 11 81 (privépraktijk)
Psychogeriatrie (enkel op maandag tussen 12 en 13 u.) 011 33 78 16
Slikcentrum 011 33 76 00 en 011 33 74 20 slikcentrum@jessazh.be
Travel Clinic 011 33 83 38 (tussen 9 en 16 u.)
Urologie 011 33 76 70
Specialismen die niet in deze lijst opgenomen zijn, bereik je via het secretariaat raadplegingen: 011 33 55 70
SYMPOSIA 2024
SYMPOSIUM ‘31e REGIONAAL SYMPOSIUM LIMBURGS ONCOLOGISCH CENTRUM’
DATUM: 20 januari 2024
LOCATIE - UHasselt, Oude Gevangenis
MEER INFO EN INSCHRIJVEN: www.loc.be/symposium-2024
SYMPOSIUM ‘THORAXHEELKUNDE VANDAAG EN MORGEN’
DATUM: 24 februari 2024
LOCATIE - UHasselt, campus Diepenbeek
MEER INFO VOLGT LATER
SYMPOSIUM ’25 JAAR KINDERENDOCRINOLOGIE IN HET JESSA’
DATUM: 2 maart 2024
LOCATIE - Jessa, campus Salvator, aula schoolgebouw
MEER INFO VOLGT LATER
SYMPOSIUM ‘ZOVEEL ZORGVERLENERS, ZOVEEL VISIES, ÉÉN PATIËNT. FRUSTREREND?
OVER DE KRACHT VAN HET SAMENBRENGEN VAN VERSCHILLENDE PERSPECTIEVEN IN PALLIATIEVE ZORG’
DATUM: 9 maart 2024
LOCATIE - Jessa, campus Salvator, aula schoolgebouw
MEER INFO VOLGT LATER
Een overzicht van de geplande symposia is ook te vinden via de website: www.jessazh.be/symposia-events