TH
EMANUM
R PEDIA
IE TR
ME
MEDISCH INFORMATIEBLAD JESSA ZIEKENHUIS NR. 37 MEI 2021
JESSA BOUWT GEZONDHEIDSCAMPUS
NIEUWE MULTIDISCIPLINAIRE SCHILDKLIERKLINIEK
STREVEN NAAR ALMAAR BETERE VKF-BEHANDELING
Prof. dr. Koenraad van Renterghem
start Surgical Academy for Penile Implant Surgery Prof. dr. Koenraad van Renterghem, diensthoofd urologie bij Jessa, zet mee de schouders onder de oprichting van de Surgical Academy for Penile Implant Surgery. Dat doet hij vanuit zijn rol binnen de ESSM (European Society of Sexual Medicin). Uniek aan deze academie is dat ze afstapt van de Halsted-leermethode (see one, do one, teach one). Koenraad van Renterghem: “We onderwijzen via een handboek dat ik mee heb uitgewerkt, interactieve video’s, het gebruik van 3D-modellen, eventuele kadaverlabs en training in een van de vijf Europese expertencentra, waarvan Jessa er een is. Een vernieuwende aanpak, die ook op andere chirurgische ingrepen kan worden toegepast.” Meer over het werk en de uitgebreide expertise van dokter van Renterghem kom je binnenkort ook te weten in de nieuwe reeks van het tv-programma Topdokters.
Scan de QR-code op pag. 35 voor een preview van zijn optreden in de afleveringen 3 en 4.
prof. dr. Koenraad van Renterghem
2 JessaLinea Gescand
De eerste fase van de verbouwing
“Bij de verbouwing hebben we veel
van de centrumdialyse in Jessa
aandacht besteed aan een healing
(campus Virga Jesse) is afgerond.
environment”, zegt Annelies Frederix,
De centrumdialyse ligt verspreid
projectcoördinator van de studie-
over drie verdiepingen. Ze biedt
dienst infrastructuur en masterplan-
nu plaats aan 47 dialyseposten
ning in Jessa. “De ruimte heeft veel
(voorheen 34) en 7 isolatieboxen
daglicht en is voorzien van aange-
(voorheen 4). De beschikbare
name materialen en kleuren. De
oppervlakte is nu efficiënter
medische apparatuur en het verpleeg-
ingevuld. De verbouwingen op
kundig materiaal staan zoveel als
de overige verdiepingen worden
mogelijk buiten het blikveld. De
respectievelijk in de zomer en het
patiënten beschikken individueel over
najaar afgerond.
een tv-scherm. Zo creëren we een
GESCAND
Huiskamergevoel in centrumdialyse
Annelies Frederix
huiskamergevoel.”
Jessa vaccineert bijna 1000 risicopatiënten 90 % van de Jessa-medewerkers en -artsen is intussen gevaccineerd. Daarnaast zette Jessa ook de schouders onder de vaccinatie van bijna 1000 risicopatiënten onder wie hemodialysepatiënten, oncologische en hematologische patiënten, hiv-patiënten en patiënten met primaire immuundeficiënties.
Het getal
40 328 Op 5 december 2020 vond het jaarlijkse Huisartsencongres Cardiologie plaats. Door de pandemie gebeurde dat niet fysiek maar
De vaccinatie gebeurde met de restjes van de personeels-
online. Dat had een positieve invloed op het
vaccins. Een sterk staaltje teamwerk, beaamt ook hoofd-
milieu. Prof. dr. Paul Dendale berekende dat
apotheker Elke De Troy, die de cijfers op 24 maart bekend-
er zo’n 40 328 kilometer niet gereden werd.
maakte: “We mogen best wel fier zijn dat we dit als team
In totaal bespaarden alle deelnemers samen
hebben gerealiseerd voor zo’n grote groep van onze
ongeveer 3000 liter brandstof!
risicopatiënten. Dergelijke vaccinaties zijn geen evidentie. Ze vergen flink wat organisatie. Dat schrikt heel wat ziekenhuizen af. Mijn oprechte waardering gaat dan ook uit naar iedereen die dit mogelijk maakte voor onze meest kwetsbare patiënten.”
JessaLinea Gescand
3
GESCAND
Lotto-Soudalploeg neemt deel
aan EliteAtHeart-studie Het cardiologieteam van Jessa staat al een poos
naar de plotse doodsoorzaak van jonge atleten.
in voor de jaarlijkse cardiale screening van de
Specifiek voor deze studie gaan we via MRI-scans
wielerploeg Lotto-Soudal. Dat gebeurt doorgaans
de aanwezigheid van littekenweefsel na bij de
in de Gentse Ghelamco Arena. In het kader van
huidige generatie eliterenners. Vervolgens
de EliteAtHeart-studie waaraan de 28 wielrenners
onderzoeken we of dit ook leidt tot hartritme-
van de ploeg deelnemen, streek het team dit
stoornissen.” Op het programma stond een reeks
keer twee dagen in Hasselt neer.
inspanningstesten. Tijdens hun latere stage in Spanje werd hun hartritme over een langere
Cardioloog dr. Lieven Herbots: “Samen met UZA en UZ Leuven doet Jessa in diverse studies onderzoek
Cardioloog Guido Claessen aan het werk bij profwielrenner Thomas De Gendt.
4 JessaLinea Gescand
periode getest via holteronderzoek.
GESCAND
Labo Jessa in genoomanalyse-platform voor opsporen SARS-CoV-2-varianten Het Laboratorium voor Moleculaire Diagnostiek van Jessa
Maes, klinisch bioloog. “De ‘Britse variant’ heeft het
neemt deel aan het federaal genoomanalyse-platform
nagenoeg volledig overgenomen (94 %) van de klassieke
voor de opsporing van varianten van SARS-CoV-2. Het
varianten. De ‘Zuid-Afrikaanse’ en ‘Braziliaanse’ varianten
RIZIV koos voor Jessa omdat het ‘voldoende en bewezen
lijken bijna niet te circuleren. Momenteel ligt onze focus
testcapaciteit’ heeft voor heel Limburg. Bovendien heeft
meer op de gedetailleerde monitoring van de virussequentie
het labo een ‘ruime ervaring in de genoomanalyse van
om eventuele nieuw opkomende varianten en mutaties
COVID-19-stalen’.
tijdig te identificeren.” Evolution of VOC’s in Hasselt region 120
Het onderzoek naar virusmutaties of -varianten is cruciaal
80,0
in de strijd tegen COVID-19. Het labo van Jessa startte in januari met de sequenering van het SARS-CoV-2-genoom
100,0
100
80 60,0
n
%
60 40,0 40
nVOC
bij besmette patiënten. “We hebben de opmars van de ‘variants of concern’ van nabij opgevolgd”, zegt dr. Brigitte
20,0
20
20l/501Y.V1 (B.1.1.7) 20H/501Y.V2 (B.1.351) 20J/501Y.V3 (P.1)
0
0,0 week 52
week 1
week 2
week 3
week 4
week 5
week 6
week 7
week 8
week 9
week 10
week 11
week 12
week 13
Total
Machtsovername door de 'Britse variant'
Laser-hemorroïdoplastie in Jessa Sinds kort voert de afdeling abdominale heelkunde
zegt dr. Bert Houben. LHP vindt plaats onder algemene
van Jessa laser-hemorroïdoplastie (LHP) uit. Vergele-
anesthesie en is geschikt voor hemorroïden van graad II
ken met de klassieke hemorroïdectomie biedt deze
en III.
techniek postoperatief aanzienlijk meer comfort voor de patiënten.
Uitleg gradering: I: vergroot maar geen prolaps (alleen proctoscopisch waarneembaar, gelegen boven linea dentata); doorgaans
De gouden standaard bij hemorroïdectomie is de klassieke ‘Milligan & Morgan’-methode. Die veroorzaakt na de ingreep vaak langdurige vrij intense pijn. Dr. Martijn van der Pas: “Bij LHP worden de bloedvaten van de hemorroïden met een laser dichtgeschroeid. Zo verdwijnen de pijnklachten veel sneller. Er is bovendien minder weefselverlies, er treden minder bloedingen op en patiënten gaan weer sneller aan het werk.”
pijnloos, lichtrode bloedingen. II: prolaps bij persen (vochtontwikkeling door druppelend of spuitend bloed of slijmafscheiding, waardoor perianaal eczeem). III: reponibel bij spontane prolaps (aanzienlijk pijnlijk, door trombosering of incarceratie van de geprolabeerde knoop). IV: niet reponibel (permanent geprolabeerd, gefixeerd aan de rand van de anus (anale prolaps)). Sinds kort kunnen patiënten met een heelkundig proctologisch probleem terecht op de nieuwe proctologieraadpleging (donderdagvoormiddag) met
Bij LHP is het risico op een recidief wel iets hoger. “Maar dit kleine nadeel weegt niet op tegen de vele voordelen”,
dr. Bert Houben, dr. Martijn van der Pas en dr. Bart Appeltans. Een afspraak maken kan via het secretariaat abdominale heelkunde: 011 33 75 00 of proctokliniek@jessazh.be
JessaLinea Gescand
5
INHOUD 2
Gescand
23
Jessa & Wetenschap
7
Edito
26
Innovatie
8
Dossier: Pediatrie
29
Compact toestel maakt thuishemodialyse nog makkelijker
13
Nieuwe artsen
30
Streven naar almaar betere VKF-behandeling
COLOFON
16
Multidisciplinair team ondersteunt pychosociaal welbevinden
32
Uitgelicht: Jessa in beeld
VERANTWOORDELIJKE UITGEVER: vzw Jessa Ziekenhuis, Salvatorstraat 20, 3500 Hasselt
18
Nieuwe gezondheidscampus Jessa
34
Schildklierkliniek
20
Het Vragenkabinet
35
Handige telefoonnummers
nr. 37 - mei 2021
HOOFD- EN EINDREDACTIE: dienst communicatie Jessa Ziekenhuis, Salvatorstraat 20, 3500 Hasselt tel. 011 33 53 50, jessalinea@jessazh.be in samenwerking met ZINNIG DRUKWERK: Chapo
www.jessazh.be
info@jessazh.be
www.facebook.com/jessaziekenhuis www.twitter.com/jessaziekenhuis
6 JessaLinea Inhoud
Sinds 25 mei 2018 zijn de nieuwe privacyregels van kracht. Je krijgt daarom de mogelijkheid om aan te geven dat je dit magazine enkel nog digitaal wenst te ontvangen. Vraag dit aan via de (gratis) app ‘Quick Scan’. Scan met je smartphone deze QR-code, je komt meteen op de juiste plek terecht.
Veerkracht Al meer dan een jaar bepaalt een
Het nieuwbouwproject biedt
submicroscopisch deeltje onze agenda
dat perspectief. Jessa bouwt een
en ons leven. Het virus maakt daarbij
zieken(t)huis waar patiënten zich
geen onderscheid. Iedere mens is een
thuis voelen. Tijdens de moeilijke
potentieel slachtoffer. De pandemie
fases in hun leven én aan het einde
stelt onze medewerkers dubbel op
daarvan. Het architectonische concept
de proef. In hun privéleven en hun
sluit naadloos aan op de huidige
professionele missie. Diezelfde
stadsomgeving. Er is ook veel aan-
medewerkers gaven het afgelopen
dacht voor een genezende omgeving
jaar het beste van zichzelf.
met groen en parkfuncties. In dat concept zit een missie met aandacht
Jessa was één van de zwaarst
voor ziekte én gezondheid, en voor
getroffen instellingen in ons land. De
het fysisch en psychisch welzijn van
waardering van de toenmalige eerste
onze medewerkers.
minister tijdens haar bezoek was een hart onder de riem. Maar de dagelijkse
De zorgprocessen sluiten op hun beurt
realiteit is telkens weer hard. De
naadloos aan op de eerste lijn en de
pandemie heeft een ongelooflijke
andere echelons in een geïntegreerd
impact op hoe we met mekaar omgaan,
model. Samen met onze netwerkpart-
ons ontspannen, samenleven, werken
ners zoeken we naar de beste zorg-
en jammer genoeg ook rouwen. Zoom,
formule via een zorgstrategisch plan
Teams en andere tools hebben hun
van het netwerk.
intrede gedaan om nooit meer te
Perspectief is nodig. Het nieuwbouwproject biedt dat. dr. Jos Vandekerkhof
verdwijnen. Eén ding is duidelijk:
Dát is het perspectief dat wij onze
ook na de pandemie zullen we anders
artsen en medewerkers bieden. Nu
leven, ons anders gedragen. Ook
en later. Een ziekenhuis bouwen dat
professioneel.
in ruime zin beantwoordt aan de uitdagingen van de toekomstige gezond-
De opeenvolging van ziekenhuis-
heidszorgbehoeften en dat zijn
opnames en ambulante stromen
maatschappelijke taak in de regio
hebben bij onze zorgverleners voor
adequaat opneemt. Om dit te realise-
zijdelingse schade gezorgd. De
ren zullen vanaf nu de mening en
veerkracht van onze medewerkers is
expertise van al onze medewerkers
groot maar niet eindeloos. Perspectief
nodig zijn en bevraagd worden.
is nodig.
JessaLinea Edito
7
DOSSIER Pediatrie
“We kijken door een holistische bril”
De afdeling pediatrie van Jessa
In 2000 startten in Jessa de eerste kinderpsychologen op de
kijkt met een brede blik naar
afdeling kinder- en jeugdgeneeskunde. “De directie heeft ons
kinderen. Ze doet dit al twintig
altijd gesteund. Zowel principieel als financieel”, zegt dr. Marc
jaar: toen traden de eerste
Raes, toenmalig en tot vorig jaar medisch diensthoofd pediatrie
‘psycho-pedagogen’ in dienst.
in Jessa.
In de loop der jaren raakte pediatrie in Jessa almaar meer vergroeid met een multidisciplinaire aanpak en visie. In dit dossier maak je kennis met het voedingsteam, PeACH (het nieuwe en eerste pediatrische allergiecentrum in Limburg), de slaapraadpleging en de obesitaswerking voor kinderen.
Het voedingsteam v.l.n.r.: dr. Philippe Alliet (coördinator, kinderarts), Leen Coremans (orthopedagoge), Karen Castermans (psychologe), Sigrid Vanhaesebrouck (diëtiste), Kris Vliegen (logopediste) en dr. Elke Janssens (kinderarts).
(De foto werd gemaakt voor de corona-maatregelen van kracht waren)
8 JessaLinea Dossier: Pediatrie
DOSSIER “We kregen de kans om onze
organisatorisch aanpakten en ons
expertise te delen met andere
team uitbouwden met kinderpsycho-
disciplines en afdelingen”, vervolgt
logen, orthopedagogen, pedagogisch
Marc Raes. “Zo maakten we ons
medewerkers en kinderpsychiaters.”
Corona-impact Enkele maanden geleden slaakte
ziekenhuis ‘kind-aangepast’. Onze aanpak werd als pionierswerk
Vandaag is het woord ‘multidiscipli-
diensthoofd dr. Philippe Alliet,
aanzien. Vanuit meerdere Vlaamse
nariteit’ ingeburgerd in diverse
ondervoorzitter van de Vlaamse
kinderafdelingen kwam men kijken
medische disciplines. Anderzijds
Vereniging Kindergeneeskunde,
hoe we de zaken inhoudelijk en
is de multidisciplinaire aanpak in
een noodkreet via een open brief.
de kindergeneeskunde eerder
De beperking van onbelemmerd
sporadisch gebundeld in financieel
kind kunnen zijn en een gebrek
ondersteunde zorgprogramma’s of
aan perspectief veroorzaken een
conventies.
toename van lichamelijke klachten
Marc Raes: “Kinderen hebben geen
bij kinderen. Vaak zijn die een
stemrecht, en geen rechtstreekse
gevolg van onderliggende stress
inspraak in het beleid. We moeten
of angst.
erover waken dat we ons bij bepaalde keuzes niet alleen laten leiden
“De COVID-19-crisis heeft de
door een volwassen georiënteerde
psychologische problematiek bij
focus.”
kinderen en adolescenten nogmaals pijnlijk in het daglicht gesteld”, zo
“In onze visie staan kinderen en
schrijft de arts. “Naast een pleidooi
jongeren niet buiten de maatschap-
voor toenemende preventie en het
pij”, zegt kinder- en jeugdpsychologe
afwegen van elke maatregel t.o.v.
Karen Castermans. “Ze zijn volwaar-
het psychisch en sociaal welzijn van
dige spelers in een gezin, op school,
kinderen wordt het hoog tijd voor
bij hun vriendjes. Kinderen – en hun
een hernieuwde oproep en zelfs
ouders – maken deel uit van een
een schreeuw om enerzijds de zorg
sociaal netwerk. Daarom is onze
in de kinderpsychiatrische instellin-
samenwerking met externe partners
gen uit te breiden maar anderzijds
zoals ‘Kind & Gezin’ zo belangrijk. We
ook de meer laagdrempelige maar
kijken door een holistische bril, met
levensnoodzakelijke psychopeda-
oog voor het bio-psycho-sociaal
gogische ondersteuning in het
profiel van het kind en de jongeren.
zorgprogramma pediatrie te
Onze multidisciplinaire aanpak is
versterken.”
daar een logisch gevolg van.”
JessaLinea Dossier: Pediatrie
9
Voeding
Van sondevoeding tot selectief eetgedrag
PeACH
Eerste pediatrisch allergiecentrum in Limburg
De afdeling pediatrie van Jessa
Kinderen met overgewicht
Gloednieuw binnen Jessa is de opstart van
beschikt over twee multidisci-
kunnen terecht bij het obesitas-
PeACH, dat uiteenlopende vormen van
plinaire teams die zich op
team van Jessa (zie verder).
allergie bij kinderen en jongeren multi-
voeding toespitsen: het
Jongeren met eetstoornissen
disciplinair aanpakt.
voedingsteam en het eetteam.
zoals boulimie of anorexia nervosa worden doorverwezen
PeACH staat voor Pediatrisch AllergieCentrum
Het voedingsteam richt zich
naar gespecialiseerde hulp-
Hasselt. Het is het eerste gespecialiseerde
op patiënten tot 12 jaar met
verlening.
allergiecentrum voor kinderen in Limburg.
ernstige orale ontwikkelings-
Het acroniem is een toevalstreffer: ‘peach’ of
problemen waardoor ze niet
Zowel voor het voedings- als
perzik is de referentievrucht voor primaire of
normaal kunnen eten. De
het eetteam melden ouders
secundaire fruitallergie.
kinderen kregen (of krijgen)
en kinderen zich bij een van
sondevoeding. Ze kunnen wel
de kinderartsen (dr. Alliet of
Over de voorbije decennia vertoonde de
nog normale mondmotorische
dr. Janssens). De arts bekijkt
allergieproblematiek bij jongeren een gewij-
vaardigheden ontwikkelen om
samen met hen voor welk
zigde epidemiologie en een toegenomen
een normaal eetpatroon te
multidisciplinair team hun
complexiteit. Het is daarom aangewezen dat
verwerven. Dit multidisciplinaire
kind in aanmerking komt.
een gespecialiseerd multidisciplinair team de
team bestaat uit een kinderarts, een psychologe, een pedagoge, een diëtiste en een logopediste. Het eetteam richt zich op kinderen en jongeren met
kennis en vaardigheden bundelt en zorgt voor Team: dr. Philippe Alliet (coördinator,
een doorgedreven diagnostiek en hoogkwali-
kinderarts), dr. Elke Janssens (kinderarts),
tatieve behandeling. De artsen van PeACH zijn
Karen Castermans (psychologe), Leen
bijgeschoold in allergologie en longziekten
Coremans (orthopedagoge), Sigrid Vanhaesebrouck (diëtiste) en Kris
voor kinderen. Ook de verpleegkundigen en
Vliegen (logopediste).
diëtiste specialiseerden zich verder in allergie.
voedingsproblemen. “Het kan
PeACH werkt bovendien nauw samen met
gaan om ondergewicht, zeer
universitaire en andere regionale allergie-
selectieve eters of niet-leeftijds-
centra in Vlaanderen. Gezamenlijke klinische
adequaat eten”, zegt orthopeda-
studies worden opgezet. Via symposia,
goge Leen Coremans. “Afhankelijk
congressen en bijscholing houden de team-
van de specifieke noodzaak
leden voeling met de meest recente weten-
schakelt het team één of meer
schappelijke inzichten.
disciplines in.”
10 JessaLinea Dossier: Pediatrie
Wakker team zorgt voor goede nachtrust
DOSSIER
Slaapraadpleging
Slaapproblemen bij kinderen en jongeren: ze hebben niet alleen impact op het kind zelf, maar ook op de ouders. Een wakker team bij pediatrie pakt deze problemen aan. Erg jonge kinderen en peuters hebben soms moeilijkheden met in- en doorslapen. Of ze kunnen maar moeilijk afscheid nemen van mama of papa. Dit kan uitmonden in een zware belasting voor de ouders. “Dergelijke slaapperikelen kunnen een gezin helemaal ontredderen”, zegt Karen Castermans. “Tijdens de raadpleging is het dan ook belangrijk om te bespreken hoe ouders voor zichzelf kunnen blijven zorgen in deze moeilijke periode. Daarnaast zoeken we mee naar een aanpak die hun kindje helpt om beter te slapen.” Oudere kinderen liggen al eens te piekeren in bed. Soms treedt ook angst op voor “We willen vooral de jonge
inbrekers en zelfs voor het niet kunnen slapen. Bij tieners ontregelt de hormonale
patiënten en hun ouders actief
huishouding het slaapritme. Hierdoor vallen ze vaak laat in slaap en raken ze
betrekken in het zorgtraject”,
’s ochtends niet uit bed. Ook de tablet of smartphone houdt het jonge volk wakker.
zegt dr. Sophie Verelst. “Daarom organiseren we infoavonden
Leen Coremans: “Tijdens de slaapraadpleging zoeken we in eerste instantie uit
over allergische problemen,
over wélk soort slaapprobleem het gaat. Hierbij is een slaapdagboek een handig
zoals anafylaxie. We starten ook
hulpmiddel. Bij de begeleiding starten we altijd eerst met een goede slaaphygiëne.
met een ‘smeerschool’ voor
De rest is maatwerk en afgestemd op het gezin.”
kinderen met atopisch eczeem.” Dit najaar versterkt een kinderarts met subspecialisatie kinderpneumologie en -immunologie het team. PeACH deelt ook graag haar expertise met kinderartsen en huisartsen.
Naast An Kreemers (links) en Najat Jaafouri (achter), maken ook diëtiste
An Morrhey (verpleegkundige), Leen Coremans (orthopedagoge) en dr. Marlies Potoms (kinderneuroloog)
Sigrid Vanhaesebrouck en de kinderartsen
van het Team slaapraadpleging. Niet op de foto, maar wel deel van dit team: dr. Peter Aerssens
Sophie Verelst en Marc Raes deel uit van
(kinderneuroloog) en Karen Castermans (psycholoog).
PeACH-team.
JessaLinea Dossier: Pediatrie
11
Obesitaswerking
Zes procent van kinderen kampt met obesitas Slaaponderzoek
Volgens de gezondheidsenquête
Kinderen uit de basisschool
In een aantal gevallen (zoals bij
van 2018 (Sciensano) weegt 19 %
kunnen deelnemen aan een
vermoeden van een onderliggend
van de Belgische kinderen te
groepsprogramma. In een serie
medisch probleem) wordt het kind
veel, 6 % lijdt aan obesitas.
van negen wekelijkse sessies
doorverwezen voor een slaaponder-
Binnen de pediatrie speelt een
sporten ze onder leiding van een
zoek met een polysomnografie-
goed uitgebouwde multidiscipli-
kinesiste. Intussen krijgen de
toestel in Jessa. Baby’s maar ook
naire obesitaswerking dan ook
ouders uitleg over gezonde
kinderen en jongeren brengen hier
een cruciale rol.
voeding en manieren om een
dan een nacht in het ziekenhuis
gezonde levensstijl en meer
door. De komst van nieuwe toestel-
In Jessa is de kinderobesitas-
beweging bij hun kinderen te
len in mei biedt de mogelijkheid om
werking een onderdeel van
stimuleren. Daarna zijn er zes
volgens de meest recente medische
kinderendocrinologie (naast
opvolgsessies (1x/maand).
inzichten de slaap te registreren en
o.a. de geconventioneerde
te analyseren.
kinderdiabeteswerking). Bij
Klinisch psychologe Kelly Faust:
aanmelding vullen de ouders
“Kinderobesitas is een complexe
“Tijdens een slaaponderzoek meten
en het kind een vragenlijst in die
en chronische ziekte. Binnen de
we onder meer de zuurstofopname,
peilt naar de voorgeschiedenis en
behandeling is er een hoge
ademhaling, beweging en hersen-
risicofactoren. Daarna wordt een
drop-out en resultaten op lange
activiteit”, zegt pediatrisch verpleeg-
dagopname ingepland. Naast het
termijn zijn niet altijd gunstig.
kundige An Morrhey. “Zo stellen we
medische onderzoek peilt de
Daarom is er grote nood aan een
eventuele medische oorzaken van
psychologe naar motivatie,
stepped-caremodel en de
slecht slapen vast en verwijzen we
eetgedrag, emotionele impact
ontwikkeling van een zorgpad – bij
zo nodig door naar andere disciplines
en eventuele bijkomende psycho-
voorkeur geruggensteund door
zoals NKO en MKA. Bij kinderen bij
pathologie. De diëtiste neemt
een conventie. Dit pad zou alvast
wie we geen medische oorzaak
een voedingsanamnese af, de
zorgen voor meer continuïteit in
weerhouden, stellen we via de
kinesiste evalueert de fysieke
de opvolging en begeleiding van
slaapraadpleging een behandel-
mogelijkheden. Op een volgende
de kinderen en hun ouders.”
traject voor aan de ouders.”
afspraak krijgen de ouders een gepersonaliseerd plan en een eventuele doorverwijzing in functie van de noden.
Team: dr. Goele Smeets, dr. Renate Zeevaert en dr. Guy Massa (kinderartsen), Jolien Hebbelynck (diëtiste), Mara Claessen en Maud Maessen (kinesisten) en Kelly Faust (psychologe).
12 JessaLinea Dossier: Pediatrie
Nieuwe artsen
Dr. Fabian Dhondt
Dr. Britt Van Meensel
Urgentiearts
Klinisch bioloog
In 2014 studeerde dr. Fabian
Dr. Britt Van Meensel studeerde in
Dhondt af als arts aan de
2002 af als arts aan de KU Leuven.
KU Leuven. Daarna volgde hij een
Ze specialiseerde in de klinische
specialisatieperiode in urgentiege-
biologie en volgde een Bijzondere
neeskunde. De voorbije jaren deed
Opleiding Antibioticabeleid (BAP-
hij ervaring op in de Antwerpse
COC) en Medische Mycologie
ziekenhuizen ZNA Middelheim, Jan
(Instituut voor Tropische Genees-
Palfijn en Stuivenberg, en dit in
kunde). Daarna was ze verantwoor-
uiteenlopende disciplines (anesthe-
delijk voor de dienst microbiologie
siologie, urgentiegeneeskunde,
in het Medisch Centrum voor
geriatrie, pediatrie, pneumologie en
Huisartsen (MCH) in Leuven.
algemene chirurgie). Hij bekwaamde zich ook een tijdlang in UZ Leuven
Van 2009 tot 2016 was Britt Van
(intensive care en urgentiegenees-
Meensel bovendien consulent in het
kunde). Fabian Dhondt heeft in de
Imelda Ziekenhuis van Bonheiden
loop van dit traject uitgebreide
(dienst microbiologie en moleculaire
‘out-of-hospital’-ervaring verwor-
diagnostiek). In diezelfde periode
ven. Zijn interesse gaat ook uit naar
leidde ze het project rond de consen-
onder meer beademingstechnieken,
susrichtlijn urineweginfecties: een
toxicologie en ECPR (Extracorporeal
samenwerking tussen diverse Vlaamse
CardioPulmonary Resuscitation).
ziekenhuizen, waaronder Jessa.
Fabian Dhondt maakt sinds 1
Britt Van Meensel gaat vanaf 1 mei
oktober 2020 deel uit van het
aan de slag in Jessa.
artsenteam van Jessa.
JessaLinea Nieuwe artsen
13
Dr. Melvin Willems
Dr. Ine Van Dijck
Dr. Koen Delmotte
Urgentiearts
Kinderarts
Neuroloog
Dr. Melvin Willems behaalde zijn
Dr. Ine Van Dijck behaalde haar
Dr. Koen Delmotte studeerde af als
artsendiploma aan de KU Leuven
master in de Geneeskunde in 2014.
arts in 2015 aan de KU Leuven, na
in 2015. Daarna specialiseerde hij in
Ze specialiseerde daarna in kinder-
internships in Hôpital du Valais in
urgentiegeneeskunde (2015-2021).
geneeskunde met assistent-
Sion (Zwitserland) en Centre
In die periode doorliep hij zijn
schappen in onder meer Nederland
Hospitalier Universitaire de Poitiers
assistentschappen in UZ Leuven,
(Zuyderland/Atrium MC in Heerlen)
(Frankrijk). Hij spitste zich vervol-
RZ Tienen, AZ Geel, UZ Jette en
en Zuid-Afrika (UP Kalafong Hospital
gens toe op neurologie en deed
Jessa. In Jessa assisteerde hij op
in Pretoria). Ine Van Dijck volgde
ervaring op in deze specialisatie in
de afdelingen spoedgevallen,
intussen een bijkomende opleiding
UZ Leuven, het Leuvense Heilig
anesthesie, cardiologie, gastro-
in Neonatal Life Support en European
Hart Ziekenhuis en ook in Jessa.
enterologie en intensieve zorgen.
Paediatric Life Support. Ze was ook een tijdlang actief in het jeugdwerk.
De voorbije jaren werkte Koen
Melvin Willems heeft een bijzondere
Na haar laatste assistentschap in
Delmotte mee aan klinische studies
interesse in de opvang van kritieke
UZ Leuven behaalde deze dokter
in diverse subdomeinen. Intussen
patiënten in team en de teaching
nog een subspecialisatie in pedia-
verschenen ook een aantal artikels
van assistenten en dokter-stagiairs.
trische pneumologie.
van hem in internationale vaktijd-
Hij heeft zich verdiept in onder
schriften. Naast algemene neurolo-
meer polytrauma’s en rampen-
Ine Van Dijck houdt van een
gie gaat zijn specifieke interesse uit
geneeskunde.
multidisciplinaire aanpak. Die komt
naar hoofdpijn en neuro-inflamma-
ongetwijfeld van pas in het artsen-
toire aandoeningen.
Vanaf 1 augustus komt Melvin
team pediatrie, waar ze vanaf
Willems naar Jessa als urgentiearts.
1 augustus aan de slag gaat.
Sinds oktober 2020 maakt Koen Delmotte deel uit van het neurologenteam in Jessa.
14 JessaLinea Nieuwe artsen
Dr. Jokke Wynants “Satellietcentrum interstitieel longlijden in Jessa”
Dr. Jokke Wynants spitst zich toe op ernstige
Jokke Wynants: “Patiënten met IPF kunnen deze
astma, allergie en interstitieel longlijden. Sinds
complexe behandeling nu dichter bij huis krijgen.
kort maakt hij deel uit van het artsenteam in
Ze zijn vaak al wat ouder. Een minder verre verplaat-
Jessa.
sing is alvast een stuk minder belastend voor deze fragiele groep.”
Jokke Wynants studeerde geneeskunde aan de KU Leuven, waar hij zich ook specialiseerde in longaandoe-
Momenteel bepaalt COVID-19 nog in
ningen. Daarna volgde hij een fellowship in het AMC in
hoge mate het werk van de longartsen.
Amsterdam onder supervisie van prof. dr. Elisabeth H.D.
Grote aandacht gaat naar de acute
Bel. Zij is een wereldautoriteit op vlak van ernstige
zorg, de opvolging en een vaak
astma en allergie.
lange nasleep van de klachten. “In het achterhoofd sluimeren
De longartsen van Sint-Trudo en Jessa zijn sinds
plannen voor een multidisciplinaire
geruime tijd in een gemeenschappelijke associatie met
raadpleging rond allergie”, zegt
elkaar verbonden. In 2010 vervoegde Jokke Wynants
Jokke Wynants. “Hopelijk kunnen
dit team en ging hij aan de slag op de afdeling long-
we daar na de pandemie opnieuw
ziekten van het Sint-Trudo Ziekenhuis. Twee jaar later
werk van maken.”
werd hij diensthoofd. Interstitieel longlijden Sinds 2014 is Jokke Wynants bovendien consulent in het UZ Gasthuisberg in het zorgprogramma ‘interstitieel longlijden’. “Hieruit is zes jaar geleden een satellietcentrum voor interstitieel longlijden in Jessa ontstaan. Het satellietcentrum betekent concreet dat patiënten met
Nu ook IPF-patiënten opvolgen in Jessa.
IPF (idiopathische pulmonale fibrose) in Jessa opgevolgd kunnen worden. De behandeling van IPF is streng gereglementeerd en complex. Een ruime medische expertise in de aandoening is dan ook vereist.”
dr. Jokke Wynants
JessaLinea Nieuwe artsen
15
5.
4.
7.
8.
6.
3. 9.
2. 10.
1.
1. Véronique Chef, coördinator
Multidisciplinair team ondersteunt psychosociaal welbevinden van zwangere vrouw
16 JessaLinea Multidisciplinair team ondersteunt psychosociaal welbevinden van zwangere vrouw
patiëntenzorg neonatologie 2. dr. Ann Buyens, gynaecoloog 3. Renilde Cox, hoofdvroedvrouw 4. dr. Claudia Coolen, kinderarts 5. Ine Rogiers, liaisonpsychologe 6. dr. Heidi Schruers, liaisonpsychiater 7. Leen Coremans, orthopedagoge 8. Steffi Menten, liaisonpsychologe 9. Kelly Vanhove, maatschappelijk werker 10. Sophie Vandormael, Kind en Gezin
De jongste tijd is er, ook vanwege de overheid, een
orthopedagoog, sociaal werker en een medewerker van
groeiende aandacht voor perinatale zorgpaden. In Jessa
Kind & Gezin. Hun overleg reserveert de nodige tijd voor
bewaken we al ruim tien jaar het psychosociaal welbe-
de bespreking van individuele casussen.
vinden van zwangere vrouwen en jonge gezinnen. Deze traditie is intussen uitgegroeid tot een robuust multi-
Heidi Schruers: “We blijven onze expertise vergroten.
disciplinair team met een stevig netwerk van externe
Daarom nodigen we vaak experts uit. Ook ons netwerk
partners. Sinds enkele weken is het team overigens
groeit gestaag. Onder meer Ligant, Mobiel Crisisteam
omgedoopt tot Mpower (multidisciplinair perinataal
Reling en prof. dr. Titia Hompes van UPC KU Leuven maken
overleg).
er intussen deel van uit. Sinds kort kunnen we ook een beroep doen op de outreachwerking van de Moeder-Baby-
“Intussen voeren we al zo’n tien jaar vroeg in de zwanger-
Eenheid in Zoersel. Door de samenwerking met deze
schap een brede screening uit”, zegt liaisonpsychiater
externe partners ontstond een gedeelde visie vanuit
dr. Heidi Schruers. “Dat gebeurt met een vragenlijst die
verschillende invalshoeken, zoals peripartale psychiatrie
hoofdzakelijk peilt naar psychosociale problemen. Deze
en psychologie, inzichten rond infant mental health en
screening is nog altijd een waardevol instrument. Ze
ontwikkelingsgerichte zorg.”
brengt regelmatig een sluimerende problematiek aan de oppervlakte die mensen tijdens een consultatie niet
Uitbreiding naar huisartsen?
spontaan uiten. Patiënten zijn ons daar dankbaar voor.
Deze multidisciplinaire aanpak zet ouders op het juiste
De bevraging maakt hun probleem ineens makkelijker
traject – van in het prille begin van de zwangerschap tot
bespreekbaar.”
zes maanden na de geboorte. Dat gebeurt met een eventuele aanpassing van de psychofarmaca, psychologische
Zeven jaar geleden ging op de kraamafdeling van Jessa
opvolging en/of sociale ondersteuning. Bij de geboorte
een alarmbel af. Een pasgeborene vertoonde aanvankelijk
brengt het team de verschillende disciplines op de hoogte
onverklaarde adaptatieproblemen. De moeder nam
en worden de ouders en baby nauwlettend opgevolgd.
psychofarmaca tijdens de zwangerschap zonder mede-
Na het ontslag uit het ziekenhuis verzekeren voornamelijk
weten van het medisch personeel. Intussen groeide ook
de eerder genoemde organisaties waarmee het team nauw
het bewustzijn op de kraamafdeling en afdeling neonato-
samenwerkt, de nodige ondersteuning in de thuissituatie.
logie dat heel wat gezinnen een bredere ondersteuning
Indien nodig volgt er een ontslaggesprek.
nodig hebben tijdens opname en na ontslag. “We zijn toen gestart met een multidisciplinaire samenwerking”, zegt
Vandaag verloopt de doorverwijzing naar het multidiscipli-
Heidi Schruers. “We gingen op zoek naar manieren om
naire team vooral via de gynaecologen of andere mede-
preventiever te werken. Dankzij de snelle detectie van
werkers van de afdelingen van Moeder en Kind. Heidi
psychosociale problemen kunnen we tijdig bijkomende
Schruers: “We zouden dit graag uitbreiden naar de huis-
zorg aanvragen en inschakelen. Velen werken immers met
artsen. Zij zijn vaak de eerste contactpersoon. Hierdoor
wachtlijsten.”
detecteren we eventuele problemen nog sneller. We hebben alvast een uitbreiding van het aantal uren raad-
Maandelijks overleg
pleging aangevraagd.”
Het multidisciplinaire team komt maandelijks samen en bestaat uit een gynaecoloog, pediater, psychologen, psychiater, hoofdvroedvrouw, coördinator neonatologie,
Het team bracht intussen een patiëntfolder uit: ‘Wat als je zwangerschap geen roze wolk blijkt te zijn?’ Binnenkort verschijnt een infobrochure over het gebruik van psychofarmaca bij zwangerschap en borstvoeding.
JessaLinea Multidisciplinair team ondersteunt psychosociaal welbevinden van zwangere vrouw
17
Spel van licht, groen en ruimte voor de nieuwe gezondheidscampus Jessa
18 JessaLinea Nieuwe gezondheidscampus Jessa
Acht patio’s, zestien wintertuinen, een indrukwekkende
Vleugel op maat
panoramavleugel van waaruit je een prachtig zicht hebt
Architectuur heelt weliswaar niet, ze kan wel heilzaam
op de parkomgeving, … Licht, groen en ruimte vormen
werken. In het nieuwe complex gaat dan ook veel aandacht
de rode draad in het ontwerp van de nieuwe gezond-
naar licht, groen en ruimte. Binnen het ontwerp krijgt elk
heidscampus van Jessa. En dat voor zowel patiënten als
zorgprofiel een vleugel op maat. Zo is er de indrukwek-
medewerkers. De campus krijgt de komende jaren vorm
kende Panoramavleugel, een toren die zich als een boek
op de Salvator Plus-site, die de huidige Salvator-site en
naar de omgeving opent. Hij is bestemd voor patiënten die
de aanpalende gronden omvat. Algemeen directeur van
kort in het ziekenhuis verblijven. De Parkvleugel heeft een
Jessa, dr. Yves Breysem: “We hopen de eerste patiënten
sterke interactie met de bosrijke omgeving. Hier ligt de
in 2030 te verwelkomen.”
focus op patiënten die langer of frequenter in het ziekenhuis verblijven. Voor urgente zorg komt er een Medisch-
Op 25 maart maakte de Raad van Bestuur van Jessa,
Technische plint. Op het punt waar deze drie eenheden
samen met de Medische Raad en Team Vlaamse Bouw-
samenkomen, bevindt zich de centrale inkomhal. Een
meester, de laureaat van de architectuurwedstrijd bekend.
weldoordachte indeling zorgt voor een vlotte leesbaarheid
Dat gebeurde na een studieperiode van twee jaar. Yves
van het gebouw.
Breysem: “We vonden het cruciaal om de tijd te nemen voor een grondige voorstudie. Jessa mag dan als zorgver-
Zorg- en stadspark
lener veel ambities koesteren, we zijn ons ervan bewust
Opvallend is de brede aandacht voor natuurbeleving, met
dat dit project moet passen in een globale visie; in hoe de
onder andere acht patio’s en zestien wintertuinen bij het
stad, de provincie en zelfs Vlaanderen het gebruik van
gebouw, maar ook in de ruimere omgeving. “De ontwerpers
onze open ruimte zien. We gingen dan ook vooral op zoek
voorzien een bos als hoofdbouwsteen voor een zorg- en
naar een toekomstwaardig ontwerp.”
stadspark. Een mooie toevoeging aan het stedelijk groen van de stad Hasselt. De huidige beek blijft
Plan met flexibiliteit
trouwens behouden. Dit zal de belevings-
Het Antwerps-Gentse ontwerpteam rond Osar Architects
waarde van het park vergroten.”
en Robbrecht en Daem Architecten paste het best in dat plaatje. “Hun plan laat veel flexibiliteit toe, zowel op
“Bedoeling is om de nieuwe gezondheids-
kamer- als op afdelingsniveau. Zo kunnen we vlot inspelen
campus in twee fases te bouwen.
op de evolutie van de zorg. Ook op andere vlakken is de
Het gebouw voor raad-
nieuwe campus duurzaam. We voorzien in de meest
plegingen en ambulante
innovatieve groene technologie en gaan voor lage
zorg is eerst aan de beurt
operationele kosten en beheersbaarheid. Bovendien
met een bouwtermijn
bouwen we zo compact mogelijk.”
tussen 2023 en 2025. Daarna start fase twee
De grote lijnen van het ontwerp liggen vast. De verdere
waarin we de rest van
uitwerking gebeurt in nauw overleg met de gebruikers,
het ziekenhuis realiseren.
stad Hasselt, provincie Limburg, belangenorganisaties en
Jessa hoopt in 2030 te
buren. “We maken deel uit van het ziekenhuisnetwerk
verhuizen”, besluit
Zuid-West Limburg. Daarom stemmen we ook af met onze
Yves Breysem.
partnerziekenhuizen en de zorgstrategie binnen ons netwerk,” beklemtoont Yves Breysem.
dr. Yves Breysem
Het Vragenkabinet Het Vragenkabinet krijgt deze keer dr. Maxim Castro, dr. Luc Janssen, dr. Hanne Leen, dr. Laura Nailis en dr. Pieter Jansen van huisartsenpraktijk De Rode Rok in Kuringen over de vloer. Ze vragen zich af hoe de COVID-19vaccinaties verlopen voor patiënten met anafylaxie. Daarnaast willen de huisartsen weten hoe ze mensen met het postcovidsyndroom behandelen en ondersteunen. En wat te doen wanneer ze een offlabelaanvraag voor semaglutide krijgen van een patiënt met overgewicht?
20 JessaLinea Het Vragenkabinet
dr. Maxim Castro
VRAAG 1
VRAAG 2
Er is ontzettend veel te doen over de COVID-19-
Heel wat COVID-19-patiënten ziekten thuis uit. Ze
vaccinaties. Bij een voorgeschiedenis van anafylaxie,
blijven – weken of soms zelfs maanden later – klagen
systemische mastocytose of bij onmiddellijke aller-
over vermoeidheid, spierpijnen, verminderde concen-
gische reacties op de bestanddelen van het vaccin
tratie, enzovoort. Hoe behandelen en ondersteunen
wordt er bij voorkeur in het ziekenhuis gevaccineerd.
we patiënten met dit postcovidsyndroom?
VACCINATIES EN ALLERGISCHE REACTIES
POSTCOVIDSYNDROOM
Hoe verloopt de praktische organisatie hiervan? Dr. Karolien Weytjens, Prof. dr. Peter Messiaen,
dienst longziekten
dienst infectieziekten en immuniteit “Vooral na een verblijf op intensieve “De gevallen waarbij er bij primo-
zorgen is er een verhoogde prevalentie
vaccinatie een groot risico is op
van persisterende fysieke, cognitieve
anafylaxie zijn uiterst zeldzaam.
en mentale problemen. Maar ook na een milde vorm kan er
Dat staat ook in de aanbevelingen van Sciensano en
een majeure functionele impact zijn die maanden aan-
het FAGG. De real-life-data uit landen waar al veel meer
sleept.
gevaccineerd is (VK, Israël, VS, ...) leren ook dat anafylaxie echt zeldzaam is (3/1 000 000 vaccinaties).
Er zijn (nog) geen eenduidige richtlijnen omtrent aanpak en opvolging. Het is belangrijk dat we deze problematiek
Een andere vraag is of er bij een vermoeden van type I
erkennen en de patiënt informeren. Het is zaak om per
(IgE-gemedieerde allergie) na de eerste dosistoediening
individu te kijken of een doorverwijzing voor een cardio-
ook een tweede moet volgen. De consensus vandaag is
pulmonaal en/of neurologisch nazicht nodig is.
om dit niet te doen. Voor herstel na COVID-19 is het belangrijk om lichaamsAls er zicht zou zijn op het aantal patiënten in die situatie,
beweging progressief op te bouwen. Ook een gezond en
kun je overwegen om hen gepooled op dagkliniek inwen-
evenwichtig dieet is essentieel, net zoals een goede
dige geneeskunde (of op hospitalisatie B3) te vaccineren
nachtrust. Slaap speelt immers een rol in lichamelijk en
onder toezicht. Naar analogie met het protocol dat we
geestelijk herstel. De ziekte en de daarbij horende isolatie
volgen bij een vermoeden van IgE-gemedieerde penicilline-
is een stressvolle situatie die de slaap verstoort. Uit recent
allergie. Hierover worden intussen afspraken en proto-
onderzoek blijkt dat ook jongere patiënten meer slaappro-
collen gemaakt.”
blemen rapporteren. Er moet aandacht zijn voor een goede slaaphygiëne. We raden indien nodig ook psychologische ondersteuning aan. Slaappillen raden we af.”
JessaLinea Het Vragenkabinet
21
VRAAG 3
SEMAGLUTIDE BIJ MORBIDE OBESITAS 2. De studie duurde 68 weken. In deze periode verloren de patiënten gemiddeld 15 % van hun lichaamsgewicht. Semaglutide (Ozempic®) leidt bij diabetespatiënten tot
Het is nog niet bekend wat er gebeurt wanneer de
gewichtsverlies. Door deze positieve bijwerking vragen
behandeling met semaglutide wordt gestopt.
obese patiënten zonder diabetes voor offlabelgebruik.
Gewichtstoename is te verwachten. Het effect van een
Wat is jullie mening hierover?
behandeling voor obesitas dient vooral geëvalueerd te worden op lange termijn.”
Prof. dr. Gregory Sergeant, obesitaskliniek en dienst
Dr. Amine Karimi,
abdominale heelkunde
obesitaskliniek en dienst abdominale heelkunde
“Er verschenen de afgelopen weken verschillende nieuwsberichten over
“3. De exacte kostprijs is nog niet
de resultaten die gepubliceerd
bekend. Een inschatting neigt
werden in The New England Journal
naar 250 euro per maand. Er is
of Medicine over het gebruik van semaglutide in de strijd tegen obesitas.
geen terugbetaling voorzien voor de behandeling van patiënten zonder diabetes.
We zijn het als obesitascentrum eens dat het gebruik en de
4. De dosis die wekelijks subcutaan toegediend moet
effecten van semaglutide een doorbraak zijn in de behande-
worden, is hoger dan bij het gebruik bij patiënten met
ling van patiënten met overgewicht. Toch willen we een
suikerziekte. Uit de studie blijkt dat een hogere dosis
aantal dingen verduidelijken, want niet alle vormen van
ook het aantal neveneffecten doet toenemen. Dit gaat
obesitaschirurgie of metabole chirurgie kunnen vervangen
sowieso ten koste van de therapietrouw en het uiteinde-
worden.
lijke resultaat in gewichtsverlies.
1. De studie includeerde patiënten met een BMI vanaf 30,
Semaglutide is dus zeker een belangrijk extra instrument in de strijd tegen overgewicht. In het obesitascentrum
gewichtgerelateerde aandoening hadden (anders dan
schrijven endocrinologen het regelmatig voor en zien we
diabetes). Patiënten komen pas in aanmerking voor
heel wat therapeutische toepassingen. Maar vooralsnog is
chirurgie bij een BMI vanaf 40 of 35 met een geasso-
het te vroeg om dit zomaar aan te bevelen bij iedere patiënt
cieerde aandoening zoals suikerziekte of slaapapneu.
met overgewicht of obesitas.”
ek zo
het Ob
e ascentrum sit
Scan de
code en b e R-
of een BMI vanaf 27 op voorwaarde dat ze een over-
Q
22 JessaLinea Het Vragenkabinet
ZIT JE ZELF OOK MET VRAGEN VOOR JESSA? Mail ze naar communicatie@jessazh.be
JESSA, CENTRUM VOOR
WETENSCHAPPELIJK ONDERZOEK!
Met whole genome sequencing ten strijde tegen multipel myeloom en voorstadia Whole genome sequencing (WGS) kan in de
De aanpak via WGS is directer: je speurt naar het
toekomst een belangrijke bijdrage leveren in
afwijkende genetische materiaal die de cellen laat
de risicobepaling en vroege opsporing van multipel
ontsporen. “Maar bij MGUS en SMM beschik je over
myeloom (MM of ziekte van Kahler), de op een na
weinig biomateriaal”, zegt Bénedith Oben. “Ik heb
meest voorkomende bloedkanker. Met haar
daarom de innovatieve low input-methode aangeleerd
doctoraatsstudie legt Bénedith Oben o.l.v. promo-
van het Wellcome Sanger Institute (UK). De intensieve
tor prof. dr. Jean-Luc Rummens en co-promotoren
medewerking van het moleculaire labo en de biobanken
dr. Guy Froyen en dr. Ingrid Arijs, een stukje van
van Jessa en UHasselt (UBiLim) waren cruciaal bij mijn
een grote genoompuzzel. Haar studie is op
onderzoek. Het is de eerste keer dat een WGS van
25 maart gepubliceerd in het gerenommeerde
afwijkende plasmacellen van deze voorstadia wordt
Nature Communications(1).
uitgevoerd. De resultaten geven inzicht in genomische voorbeschiktheid van deze voorstadia in de trans-
Van MM zijn twee asymptomatische, niet-kwaadaardige
formatie naar MM. Op basis van diverse kenmerken
voorstadia bekend: MGUS* en SMM**. Bij MGUS heeft
van het genomische profiel kon er een onderscheid
1 % kans om de ziekte binnen het jaar te ontwikkelen;
gemaakt worden tussen patiënten die MM zullen
bij SMM is dat 10 %. Maar bij wie, waarom en hoe deze
ontwikkelen, en zij die stabiel in het voorstadium
progressie naar MM gebeurt, is niet geweten.
blijven. Verder onderzoek brengt ongetwijfeld meer duidelijkheid. Op de langere termijn leidt dit hopelijk
De voorstadia worden doorgaans indirect en toevallig
tot een gepersonaliseerde aanpak, een vroegere
ontdekt, bijvoorbeeld bij een routinebloedonderzoek.
opsporing en behandeling van deze ziekte.”
Daaruit blijkt dan een verhoogde hoeveelheid van het specifieke M-proteïne, een overmaat van één soort
*MGUS: Monoclonal Gammopathy of Unknown Significance
antistof, aangemaakt door afwijkende plasmacellen.
**SMM: Smouldering Multiple Myeloma
(1) Oben, B., Froyen, G., Maclachlan, K.H. et al. Whole-genome sequencing reveals progressive versus stable myeloma precursor conditions as two distinct entities. Nat Commun 12, 1861 (2021). https://doi.org/10.1038/s41467-021-22140-0
JessaLinea Jessa & Wetenschap
23
“Endo-CABG lijkt risico op neurologische complicaties niet te verhogen”
COVID-19 of influenza?
Uit een studie van prof. dr. Björn Stessel, gepubli-
Patiënten met influenza krijgen doorgaans hogere
ceerd in PLOS ONE (1), blijkt dat de nieuwe procedure
koorts dan COVID-19-patiënten. Ze hebben boven-
Endo-CABG niet meer neurologische complicaties
dien meer witte bloedcellen en meer bacteriële
veroorzaakt dan een PCI.
co-infecties. Wie met COVID-19 is besmet, vertoont dan weer vaker ontstekingsvocht in de longen.
De meest frequente neurologische complicaties na hart- en vaatchirurgie zijn postoperatieve cognitieve
Dat blijkt uit de doctoraatsstudie (UHasselt) van
dysfunctie, een beroerte (stroke) en een delirium.
Valentino d’Onofrio (1). Hij maakte een vergelijking uit bestaande studies waarbij in totaal 213 patiënten uit
Endo-CABG is een vrij nieuwe minimaal invasieve
Jessa betrokken waren.
procedure met retrograde arteriële perfusie (RAP). Het belangrijke voordeel van deze ingreep is dat de
“We analyseerden de klinische parameters en labowaar-
herstelperiode kort is en dat de patiënten hun activi-
den om de verschillen aan te tonen. Natuurlijk leveren
teiten snel kunnen hervatten. Een belastende sterno-
deze verschillen geen sluitend bewijs om welke aandoe-
tomie blijft de patiënten bespaard. Maar bij RAP is er
ning het precies gaat”, zegt Valentino d’Onofrio. “Maar ze
dan weer een theoretisch verhoogd risico op neuro-
geven wel een sterke indicatie. We kunnen zeggen dat
logische complicaties, vooral bij ernstige atherosclerose
het vermoedelijk om COVID-19 of influenza gaat – en dit
in de aorta.
op een snelle en eenvoudige manier. Dat is bijvoorbeeld belangrijk en nuttig bij de triage op een spoedafdeling.
Uit de studie, waarbij 180 patiënten van Jessa betrokken
Zo kunnen we namelijk sneller overgaan tot gepaste
waren, blijkt dat verhoogde risico alvast niet. Het aantal
isolatiemaatregelen.”
(overigens zeer beperkte) neurologische complicaties bij Endo-CABG en bij een PCI vertoont drie maanden na de
De studie van Valentino d’Onofrio past binnen ‘Limburg
ingreep geen significante verschillen.
Clinical Research Center’ (LCRC) en is gepubliceerd in The European Journal of Clinical Microbiology and
Uiteraard is verder onderzoek nodig om hierover nog
Infectious Diseases.
meer zekerheid te krijgen.
(1) Stessel, B., Nijs, K., Pelckmans, C., Vandenbrande, J., Ory, J.P., Yilmaz, A., Starinieri, P., Van Tornout, M., De Klippel, N., Dendale, P. (2020) Neurological outcome after minimally invasive coronary artery bypass surgery (NOMICS): An observational prospective cohort study. PLOS ONE 15(12): e0242519. https://doi.org/10.1371/journal.pone.0242519
Endo-CABG: endoscopic coronary Artery Bypass Grafting PCI: Percutane Coronaire Interventie RAP: retrograde arteriële perfusie
24 JessaLinea Jessa & Wetenschap
(1) D’Onofrio, V., Van Steenkiste, E., Meersman, A. et al. Differentiating influenza from COVID-19 in patients presenting with suspected sepsis. Eur J Clin Microbiol Infect Dis (2020). https://doi.org/10.1007/s10096-020-04109-x
CT van longen verfijnt resultaten COVID-19-screening niet Een CT van de longen en de zelfrapportering van
“Een waterdicht screeningsprotocol is momenteel nog
symptomen hebben maar een beperkte waarde bij
een utopie”, zegt Björn Stessel. “Het dragen van PPE
een pre-procedurele screening voor COVID-19. Dat
blijft dan ook in een ziekenhuisomgeving van cruciaal
blijkt uit een studie van prof. dr. Björn Stessel die
belang.”
recent in Annals of Medicine(1) verscheen. De studie includeert 528 Jessa-patiënten. Ze kwamen naar Jessa voor een (semi-)dringende chirurgische ingreep, een hematologische of oncologische behandeling of een elektrofysiologisch onderzoek. De screening vond twee dagen voor de behandeling of ingreep plaats. Ze bestond uit een RT-PCR-test (met de ‘klassieke’ neuswisser), een CT van de borstkas (voor opsporing van afwijkingen op de longen) en een bevraging naar symptomen. De studie bevestigt dat bij een screening naar COVID-19 de RT-PCR niet ondersteund moet worden met een CT van de longen. Dit verhoogt de sensitiviteit van het resultaat niet. Bovendien hebben de zelfgerapporteerde symptomen maar een beperkte waarde in de screening. RT-PCR heeft volgens andere studies een sensitiviteit van tussen 63 en 78 % (het is voorlopig nog de ‘gouden standaard’).
(1) Stessel, B., Callebaut, I., Polus, F., Geebelen, L., Evers, S., Ory, J.P., Magerman, K., Souverijns, G., Braeken, G., Ramaekers, D., Cox, J. (2021) Evaluation of a comprehensive pre-procedural screening protocol for COVID-19 in times of a high SARS CoV-2 prevalence: a prospective cross-sectional study, Annals of Medicine, 53:1, 337-344, DOI: 10.1080/07853890.2021.1878272
RT-PCR: Reverse Transcriptase Polymerase Chain Reaction
prof. dr. Björn Stessel
JessaLinea Jessa & Wetenschap
25
Innovatie bij Jessa:
In minimaal aantal kliks naar correct antibioticavoorschrift
Vanaf februari beschikken de artsen in Jessa en
bijdrage in de ontwikkeling van de app. Andere zieken-
az Vesalius over de smartphone-app ARGON, de
huizen uit het netwerk hebben intussen hun interesse
Antibiotica-Richtlijnen-Gids Online. ARGON is ook
in ARGON laten blijken.
via de computer te raadplegen. De gids leidt de arts in een minimaal aantal kliks naar het correcte
Je kunt ARGON raadplegen via www.argonline.be.
antibioticavoorschrift voor de individuele patiënt. Daarom is ARGON ook een wapen in de strijd tegen
OPGELET: Formularium en resistentie van antibiotica
overconsumptie van antibiotica.
verschillen van regio tot regio en van ziekenhuis tot ziekenhuis. De ARGON-gegevens zijn dan ook alleen
“Zowat 45 % van de patiënten in Jessa krijgt antibiotica
van toepassing voor patiënten die zijn opgenomen in
toegediend”, zegt dr. Reinoud Cartuyvels, klinisch bioloog
Jessa en az Vesalius.
en voorzitter van de antibioticabeleidsgroep in Jessa. “In ons ziekenhuis pakken we de overconsumptie al decennialang aan. We stellen richtlijnen op die we regelmatig in een werkgroep bespreken en – indien nodig – bijsturen. Zo houden we onder meer de resistente stammen in hoge mate onder controle.” De ARGON-app bevat de meest recente richtlijnen: hij is altijd up-to-date. “Bovendien is de online gids bijzonder gebruiksvriendelijk”, zegt prof. dr. Jeroen van der Hilst, internist-infectioloog in Jessa. “ARGON is uitgerust met een rekentool en bezorgt de arts snel actuele gegevens in een concrete situatie. Dat maakt de applicatie uniek.” Az Vesalius in Tongeren, waar Jeroen van der Hilst één dag per week werkt, nam de richtlijnen van het antibioticabeleid van Jessa over. Dit ziekenhuis leverde ook haar
26 JessaLinea Innovatie
INNOVATIE
Eerste hoogrisicohartinterventie met Impella in Jessa
In Jessa vond voor het eerst een stenting van een
aortaklep. De pomp kan tot vier liter bloed per minuut
kransslagader plaats met de ondersteuning van
verplaatsen. Ze voert het bloed actief uit het ventrikel
een kleine pomp op een holle katheter (Impella).
naar de aorta ascendens. Dit beschermt de patiënt tegen
De 75-jarige patiënt had een complexe coronaire
hemodynamische instabiliteit tijdens de procedure.
voorgeschiedenis. De ingreep verliep succesvol.
In Jessa ging het om een percutane interventie onder algemene verdoving. De patiënt verliet het ziekenhuis
Dr. Philippe jr. Timmermans, dr. Philippe sr. Timmermans
de volgende dag. Tot nu toe meldde hij geen angor-
en dr. Yoann Bataille voerden de stenting eind november
klachten meer.
2020 uit. De patiënt kampte met een toenemende en invaliderende inspanningsangor. Zijn hart had ook een
De Impella-pomp is een vrij recente techniek. Ze kan
sterk verminderde pompfunctie.
relatief snel ingebracht worden en is hierdoor geschikt voor acute ingrepen. Impella vormt een waardevol
Om die reden kozen de artsen voor het Impella-systeem
alternatief voor de intra-aortale ballonpomp (waarbij
(met een kleine schroefpomp). Dat systeem wordt via de
de werking afhangt van de hartfunctie).
lies in het linkerventrikel ingebracht, tot net onder de
V.l.n.r.: dr. Philippe sr. Timmermans, dr. Philippe jr. Timmermans, dr. Yoann Bataille
JessaLinea Innovatie 27
Wees zuinig met antibiotica Naar schatting overlijden in ons land jaarlijks 530 patiënten door infecties met resistente bacteriën. De resistentie neemt bovendien almaar toe. In Knack luidde prof. dr. Janneke Cox (internistinfectioloog in Jessa) enige tijd geleden de alarmbel. “Als we niets ondernemen, verwacht men in 2050 wereldwijd jaarlijks tien miljoen doden ten gevolge van resistentie”, zegt ze. We moeten antibiotica dus alleen gebruiken als het echt nodig is. Vaak worden ze voorgeschreven bij een beperkt effect of zelfs wanneer ze geen nut hebben. “Zo weten we bijvoorbeeld dat 70 % van de vrouwen met een onverwikkelde blaasontsteking die geen antibioticum kregen bij het eerste bezoek aan de huisarts, na een week geen klachten meer hebben”, zegt Janneke Cox. “Een antibioticum heeft belangrijke nadelen voor wie het middel neemt: bijwerkingen, kosten én het risico om in de eigen bacteriële flora resistente kiemen uit te selecteren en deze resistentie vervolgens te verspreiden. We denken nog te vaak: baat het niet, dan schaadt het niet.”
28 JessaLinea Innovatie
Compact toestel maakt thuishemodialyse nog makkelijker Jessa biedt met Physidia een nieuwe vorm van thuis-
Jessa telt 16 patiënten in thuishemodialyse. Een van hen
hemodialyse aan. Het compacte mobiele toestel heeft
maakt gebruik van Physidia. “We bieden het systeem aan
aanzienlijke voordelen.
voor iedereen die ervoor in aanmerking komt”, zegt Tom Cornelis. “Ook een patiënt in een Hasselts woonzorg-
Thuishemodialyse met klassieke apparatuur is niet van-
centrum (Clarenhof) zal dialyse krijgen met Physidia.
zelfsprekend. Het vergt een aanzienlijke ‘verbouwing’ in
Enkele verpleegkundigen uit het woonzorgcentrum
huis. Het volumineuze onderdeel voor de waterzuivering
volgen een opleiding. Dit past in een project – een primeur
(via reverse osmosis) moet op de waterleiding aangesloten
in Vlaanderen – waarbij we de mobiele dialysetoestellen
worden.
vaker een rol willen laten spelen in wzc’s. De patiënten hoeven niet meer telkens
“Maar wat als je huurt en de eigenaar niet akkoord gaat
naar het ziekenhuis. Ook het fysieke
met de verbouwing”, zegt nefroloog dr. Tom Cornelis.
comfort na de dialyse is, zeker bij
“Een woning is ook niet altijd geschikt voor zo’n aanpassing.
ouderen, een pluspunt.”
En een patiënt op een wachtlijst voor een transplantatie zal evenmin voor een korte periode overschakelen naar thuishemodialyse met een klassiek toestel.” Dialysaatzakken Physidia biedt een oplossing. Het systeem werkt niet met reverse osmosis maar met dialysaatzakken. De dialyse vindt ook 5 keer per week plaats, in sessies van 2 tot 2,5 uur. Hierdoor treden minder schommelingen op in de bloedwaarden en het vochtgehalte. De patiënt voelt zich na de sessie beter dan bij een klassieke dialyse. Ook het hart en de bloedvaten worden minder belast. Na een relatief korte opleiding is Physidia bovendien makkelijk te bedienen. Het toestel kan zelfs mee op reis. Een nadeel is een minder goede dialyse-efficiëntie. Maar dit weegt bij sommige patiënten niet op tegen de voordelen.
Martine Gyselaers en dr. Tom Cornelis
JessaLinea Compact toestel maakt thuishemodialyse nog makkelijker 29
Streven naar almaar betere VKF-behandeling De cardiologen van Jessa behoren tot de internationale top in de behandeling van voorkamerfibrillatie (VKF) met ablatie. De patiënt is bij hen in uitstekende handen. Een snelle en adequate behandeling van persisterende VKF biedt bovendien de best mogelijke uitkomst. VKF is de meest voorkomende hartritmestoornis. In de meeste gevallen (ongeveer 95 %) zijn hiervoor uitlopers van het elektrisch hartweefsel in de longvenen verantwoordelijk: ze sturen ongecontroleerd elektrische impulsen uit naar de voorkamer en starten zo VKF. Met een pulmonaalvenenisolatie (PVI) worden deze storende elektrische uitlopers ‘opgesloten’ in de longvenen, waardoor VKF niet meer opstart.
30 JessaLinea Streven naar almaar betere VKF-behandeling
V.l.n.r.: dr. Thomas Phlips, dr. Pieter Koopman en dr. Johan Vijgen
In de loop der jaren zijn hiervoor verschillende ablatie-
Bij PFA zorgt een krachtig elektrisch veld voor de irrever-
technieken ontwikkeld. Met radiofrequente ablatie (RF)
sibele uitschakeling van de cel (celnecrose).
en laserablatie worden door verhitting circulaire transmurale laesies aangebracht rondom de uitmonding van
De voorlopige resultaten zijn uiterst positief en vermoe-
de longvenen. Cryoablatie ressorteert hetzelfde effect
delijk veiliger. “Want men kan deze nieuwe energievorm
maar dan met bevriezing (vloeibare stikstof).
selectief voor hartcellen hanteren”, zegt Thomas Phlips. “Om zenuwcellen van de middenrifzenuw of het gladde
Er zijn intussen ook diverse types van katheters beschik-
spierweefsel van de slokdarm te beschadigen, zijn
baar voor ablatie. Een ballonkatheter kan bijvoorbeeld een
immers veel krachtigere pulsen nodig. Dit is als het
vrij grote oppervlakte van de longvenen bestrijken. Een
ware een geschenk van de biofysica.”
punt-per-puntkatheter laat een nog grotere precisie toe. Expertise met wereldfaam
Stuur je patiënt vroegtijdig door
De cardiologen van Jessa hebben met laserballon- en
Volgens de recente richtlijnen van de ESC (3) is
punt-per-punt-RF-ablatie een expertise met wereldfaam
ablatie aangewezen bij patiënten met VKF-symp-
opgebouwd. Onder impuls van dr. Pieter Koopman en dr.
tomen als de anti-aritmie-medicatie faalt. Dit geldt
Johan Vijgen is Jessa uitgegroeid tot het grootste
zowel voor paroxysmale als persisterende VKF.
lasercentrum ter wereld. Zo lag dr. Thomas Phlips mee
Het is bovendien van belang dat de patiënt, zeker bij
aan de basis van de ontwikkeling van het CLOSE-proto-
persisterende VKF, zo snel mogelijk behandeld wordt.
col. Hierbij worden met RF-ablatie de laesies systematisch dicht (‘close’) bij elkaar gelegd, waardoor ze
“Afwachten is doorgaans alleen maar nadelig”, zegt
overlappen . Zo is men verlost van de vroeger veel
Thomas Phlips. “Als VKF blijft aanhouden, kan de
voorkomende ‘gaps’ in de ablatiecirkel: patiënten moeten
voorkamer uitzetten. Als dan uiteindelijk toch moet
daardoor nog maar in 5 tot 10 % van de gevallen een
overgegaan worden naar ablatie, zijn de resultaten
tweede ingreep ondergaan, in plaats van 20 tot 30 %.
vaak minder goed en verhoogt de kans op een tweede
(1)
of zelfs derde ingreep. Huisartsen zijn bij uitstek goed “Bij dit protocol is een grotere manuele vaardigheid en
geplaatst om klachten van hun patiënten te onder-
precisie vereist”, zegt Thomas Phlips. “De leercurve
kennen. Hoe voelen ze zich? Helpt de medicatie tegen
strekt zich uit over verscheidene maanden. In Jessa
VKF? Is dat niet het geval, dan hoeft de arts niet te
hebben we er intussen al ruime ervaring mee en werd er
aarzelen om hen door te sturen naar het VKF Advies-
ook deelgenomen aan internationale studies (2).”
centrum. We hebben de meest krachtige tools en
Met de huidige beschikbare methodes boeken de artsen
kunnen een veilige ingreep verzekeren. In de nieuwe
in Jessa bovengemiddelde resultaten. In ruim 85 % van
cathlabzalen hebben we nog maar een fractie van de
de gevallen zijn de patiënten na een eerste ablatiebe-
vroegere stralingsdosis nodig.”
handeling verlost van hun symptomen.
Meer info op hartcentrumhasselt.be/VKF-adviescentrum
Het is dan ook niet voor niets dat het onderzoek en de
(1)
voorlopig experimentele behandeling met elektroporese – of pulsed field ablation (PFA) – in Jessa plaatsvindt.
Improving procedural and one year outcome after contact force guided PVI: the role of ILD, AI, and CF variability in the “CLOSE”-protocol. Phlips T, Duytschaever M et al. Europace 2018. (2) Standardized pulmonary vein isolation workflow: the multicentre VISTAX trial. Duytschaever M, Vijgen J et al. Europace 2020. (3) 2020 ESC Guidelines for the diagnosis and management of atrial fibrillation. European Heart Journal 2021.
JessaLinea Streven naar almaar betere VKF-behandeling 31
Uitgelicht:
Jessa in beeld De verkoop van 500 exemplaren van het boek ‘Shakespear èn ‘t Hessels’ bracht alvast 10 000 euro op voor het Jessa Fonds. Initiatiefnemer Armand Schreurs overhandigde de cheque samen met Stijn Leën van de Hasseltse Ondernemersgroep aan algemeen directeur dr. Yves Breysem.
26/03/2021
Op de Dag van de Vrijwilliger krijgt algemeen directeur dr. Yves Breysem zijn eerste prik van vrijwilliger Jaak Gofflo.
22/03/2021
Het ReGo schonk 15 gebruikte fitnesstoestellen aan WZC HOGEVIJF en aan COVIDA, een organisatie die zich inzet voor mensen met een beperking.
14/04/2021
32 JessaLinea Uitgelicht: Jessa in beeld
Ons nieuwe Echolab van het Hartcentrum Hasselt telt 8 hyperuitgeruste onderzoeksruimtes, op 1 centrale locatie. Zowel ambulante als gehospitaliseerde patiënten kunnen hier terecht.
6/04/2021
De architecten van het ontwerpteam lichten hun concept van het nieuwe Jessa ziekenhuis toe aan de pers. V.l.n.r.: Els Kuypers van Osar architects, Paul Robbrecht en Wim Voorspoels van Robbrecht & Daem Architecten.
25/03/2021
De Congolese arts dr. Ernest Amsini (Universitair ziekenhuis Kindu) volgt tot eind mei een opleiding cardiologie bij BIOMED. Jessa-cardioloog dr. Lieven Herbots leert hem werken met dit echocardiografietoestel.
13/04/2021
De dialysepatiënten in campus Virga Jessa genieten sinds kort van een vernieuwde afdeling met veel daglicht. Er is ook meer ruimte, aandacht voor kleur én een tv-scherm voor elke patiënt.
1/03/2021 JessaLinea Uitgelicht: Jessa in beeld 33
Specialisten bundelen de krachten binnen multidisciplinaire schildklierkliniek Op dinsdag 23 maart vond een eerste overleg plaats tussen de specialisten van de net opgerichte multidisciplinaire schildklierkliniek. Daarmee ging de nieuwe kliniek officieel van start. De schildklierkliniek in Jessa komt er in navolging van andere grote ziekenhuizen. Endocrinoloog dr. Nikolaos Mortzos: “Binnen de kliniek bundelen artsen uit verschillende disciplines de krachten. Betrokken artsen zijn onder anderen nucleair geneeskundige dr. Ciska-Anne Van Keerberghen, oncologe dr. Annelies Requilé, dr. Kristof Deben, die gespecialiseerd is in hoofd- en halschirurgie, endocrinologe dr. Annelies Mullens en ikzelf. Bedoeling van de kliniek is om huisartsen en patiënten voortaan één aanspreekpunt te bieden en patiënten met schildklieraandoeningen nog beter te omringen vanuit diverse specialismen.” Multidisciplinair overleg “Huisartsen of patiënten hoeven dus niet langer zelf een schildklierecho, -scintigrafie of ander onderzoek aan te vragen. Ons team verwijst patiënten na een eerste consultatie indien nodig door naar de gespecialiseerde afdeling. We kiezen er bewust voor om specifieke onderzoeken te laten uitvoeren door de afdeling in kwestie. Voor een echo verwijzen we bijvoorbeeld altijd door naar de dienst radiologie. De betrokken diensten streven ernaar om patiënten nog de dag zelf te zien, en zeker binnen de 24 uur na de doorverwijzing. Zo garanderen we een snelle diagnose en snelle opstart van een eventuele verdere behandeling.” Complexe casussen komen voortaan tijdens een maandelijks multidisciplinair overleg aan bod. “We zijn ervan overtuigd dat we onze patiënten op deze manier volgens de laatste evidencebased theorieën kunnen behandelen. Het team kijkt er alvast naar uit om samen aan de slag te gaan.”
34 JessaLinea Schildklierkliniek
INGEBLIKT
Filmpje Prof. dr. Koenraad van Renterghem is één van de ‘Topdokters’ Jessa-diensthoofd urologie prof. dr. Koenraad van Renterghem is sinds maandag 5 april op Play4 te zien in ‘Topdokters’. In het nieuwe seizoen van de populaire tv-reeks (546 572 kijkers in aflevering 1!) haalt hij
HANDIGE TELEFOONNUMMERS JESSA Callcenter medische beeldvorming 011 33 55 66
011 33 79 79 Callcenter (voor afspraken) 011 33 55 77 Abdominale heelkunde 011 33 75 00 Cardiologie 011 37 35 65 VKF adviescentrum 011 33 70 57 en 011 33 70 59 Cardiothoracale en vasculaire heelkunde 011 33 71 00
erectiestoornissen en urineverlies uit de taboesfeer.
breid aan bod. “Ik wil deze aan-
Nefrologie 011 33 87 00 Neurochirurgie 011 33 75 70 Neurologie 011 33 78 70 Nucleaire geneeskunde 011 33 81 90 ORL 011 33 74 20
Endocrinologie 011 33 72 80
Orthopedie
Fysische geneeskunde 011 33 88 00
Pneumologie 011 24 11 81 (privépraktijk)
Gastro-enterologie 011 33 76 00
Psychogeriatrie (enkel op maandag tussen 12 en 13 u.) 011 33 78 16
In aflevering 7 (uitzending op maandag 17 mei) komt hij uitge-
Medische oncologie, hematologie en radiotherapie
011 33 77 40
doeningen bespreekbaar maken en mensen informeren. Want voor al die problemen zijn er ook oplossingen”, klinkt het. “Erectieprotheses spreken nog tot de verbeelding. Sommige artsen weten zelfs niet dat ze bestaan.” Scan de QR-code en bekijk beeldfragmenten uit aflevering 3 en 4 van Topdokters.
Geriatrie 011 33 78 00 Gynaecologie 011 22 82 19 Infectiologie 011 33 76 50
Travel Clinic 011 33 83 38 (tussen 9 en 16 u.) Urologie 011 33 76 70
Klinisch laboratorium en ambulante bloedafname Campus Virga Jesse: 011 33 82 00
Specialismen die niet in deze lijst opgenomen zijn, bereik je via het secretariaat
Campus Salvator: 011 33 83 00
raadplegingen: 011 33 55 70
Materniteit/Kraamkliniek Balie verpleegafdeling: 011 33 93 20
JessaLinea Contactgegevens 35
SYMPOSIA 2021 SYMPOSIUM ‘10 JAAR BFHI-LABEL IN HET JESSA ZIEKENHUIS’ DATUM: 28 september 2021 Locatie - aula campus Salvator
Meer info volgt
SAVE THESE DATES! (Deze activiteiten kunnen plaatsvinden in de vorm van een webinar, een symposium of een combinatie van beide, afhankelijk van wat de overheid op dat ogenblik toestaat.)
25 SEPTEMBER
Jaarlijks symposium Jessa & Wetenschap
4 DECEMBER
Jaarlijks symposium cardiologie
11 DECEMBER
Symposium ‘Fertiliteit in Limburg’ (uitgesteld symposium, samen met ZOL)
Blijf steeds op de hoogte van onze symposia en webinars via www.jessazh.be/symposia
36 JessaLinea Rubriek