psychogeriatrie
In het najaar start het Jessa Ziekenhuis in samenwerking met de politiezone HAZODI en een aantal andere partners een project rond onrustwekkende verdwijningen. Het project omvat zowel preventieve maatregelen als een snelle en efficiënte aanpak na een verdwijning. Carlo Jansen, commissaris politiezone HAZODI, en Nathalie Nelles, hoofdverpleegkundige afdeling psychogeriatrie Jessa, geven tekst en uitleg.
Politie en Jessa werken samen project Vanwaar het idee om in een ziekenhuis een
onze eigen dienst of ziekenhuis zoeken, maar
persoon - in het ziekenhuis. De procedure be-
initiatief rond onrustwekkende verdwijnin-
hoe doe je dat dan best? En hoe pakt de po-
schrijft hoe je dit doet en wie je moet verwit-
gen op te starten?
litie zoiets aan? Wanneer schakelen we hen
tigen. Na 20 minuten schakelen we altijd de
Nathalie Nelles: “Tijdens een studiedag vo-
best in? Met deze vragen in het hoofd zijn we
politie in. Tijdens nachtshiften kan dit al eer-
rig jaar in september kwam Patrick Crabbé,
vorig jaar naar de politie gestapt om te kijken
der omdat we dan niet zomaar onze afdeling
hoofdinspecteur van de politiezone HEKLA
wat de samenwerkingsmogelijkheden waren.”
kunnen verlaten.” Carlo: “Er zijn continu minstens vijf van onze
(Hove, Edegem, Kontich, Lint en Aartselaar),
politieteams op de baan. Hierdoor kunnen we
een project toelichten dat zij hierover hadden uitgewerkt met de woon- en zorgcentra. In
Komen onrustwekkende verdwijningen bij
steeds een snelle interventie garanderen. Er
ons ziekenhuis gebeurt het ook wel eens dat
verwarde volwassenen dan zo vaak voor?
is trouwens ook een zo volledig mogelijk aan-
een dementerende of verwarde patiënt van
Carlo Jansen: “Toch niet. In de eerste helft van
gifteformulier voor verdwijningen ontwikkeld
de afdeling verdwijnt. Tot nu toe werden die
dit jaar hebben we binnen de zone HAZODI
en een folder met preventieve en reactieve
patiënten altijd snel terug gevonden, maar je
(Hasselt, Zonhoven, Diepenbeek) 125 PV’s
tips die we nog gaan verspreiden onder de
denkt dan toch: wat als...? We kunnen binnen
van onrustwekkende verdwijningen opge-
partners. Intussen is er ook een samenwer-
maakt, waarvan 100 bij minderjarigen. Van
kingsprotocol waarin alle partners binnenkort
de 25 meerderjarigen ging het slechts in één
hun engagement om samen te werken for-
geval om een persoon met dementie. Maar net
meel zullen vastleggen.”
" vijf politieteams op de baan. Er zijn continu minstens
Hierdoor kunnen we steeds een snelle interventie garanderen.
"
omdat het niet vaak gebeurt, hadden we binnen de politie tot nu toe weinig expertise wat
Wie stapt er allemaal mee in het project?
deze doelgroep betreft. Daarom vonden zowel
Carlo: “Het protocol wordt hoogstwaarschijn-
onze korpschef Philip Pirard als ikzelf het be-
lijk eind september of begin oktober onder-
langrijk om concrete afspraken te maken zodat
tekend door de burgemeesters van Hasselt,
we snel en gericht een zoekactie kunnen star-
Zonhoven en Diepenbeek, de procureur des
ten op het ogenblik dat dit nodig is.”
Konings, de korpschef van de politiezone HAZODI, de Hasseltse campussen van het Jessa Ziekenhuis, het Expertisecentrum De-
Wat houden die afspraken in?
mentie Contact, en woonzorgcentra en dag-
Nathalie: “Er zijn duidelijke richtlijnen opge-
verzorgingscentra uit de drie deelnemende
steld over wie wat doet, wanneer en hoe. Ook
gemeenten.”
binnen Jessa hebben we daarvoor een hele
Nathalie: “Via onze goede contacten met
procedure uitgewerkt. Daarin staat bijvoor-
rustoorden proberen we mee te stimuleren
beeld gedetailleerd beschreven dat we bij een
dat ze in het project stappen. We stellen bij-
vermissing eerst medepatiënten bevragen en
voorbeeld de procedure ter beschikking die
binnen de 5 minuten starten met alle ruimten
voor Jessa is uitgewerkt. Die kunnen ze dan
op de eigen afdeling te doorzoeken. Is de pa-
aanpassen op maat van hun organisatie. Ook
tiënt na 15 minuten niet terecht, dan bellen
onze campus in Herk-de-Stad heeft interesse,
Nathalie Nelles, hoofdverpleegkundige psychogeriatrie we onze securityafdeling en starten samen een zoektocht - met foto van de vermiste en Carlo Jansen, commissaris politiezone HAZODI
maar voor hen zijn er afspraken nodig met de
20 JESSALINEA
politiezone Herk-de-Stad.”
‘onrustwekkende verdwijningen’ uit Zijn er typische richtlijnen die jullie hante-
PAAZ, kinderafdeling en andere afdelingen in
breiding naar instellingen voor minderjarigen.
ren bij zoekacties naar personen met de-
het ziekenhuis Op vrijwel alle afdelingen in
Het aantal minderjarige weglopers groeit
mentie?
het ziekenhuis liggen wel eens patiënten die
gestaag, dus daar wilden we sowieso al iets
Carlo: “Die zijn er inderdaad. Heel vaak vinden
verward zijn en daardoor kunnen gaan rond-
voor ontwikkelen. Door de vraag die zorgma-
we deze mensen terug op een stille plaats of
dwalen.”
nager Anita Jans vanuit het Jessa Ziekenhuis
in een leeg gebouw op wandelafstand. Verder
Carlo: “Vanuit de politie denken we aan uit-
stelde, kunnen we dit nu combineren.”
hebben we oog voor natuurlijke hindernissen zoals water of hagen omdat personen met dementie daar vaak tot stilstand komen. Soms gaan ze ook terug naar hun geboortehuis of een plaats waar ze als kind vaak kwamen. Het is daarom belangrijk dat we meteen over dat soort informatie kunnen beschikken.”
alle afdelingen in het ziekenhuis " Opliggenvrijwel wel eens patiënten die verward zijn en daardoor kunnen gaan ronddwalen. " Preventieve tips De politie HAZODI ontwikkelde een handige folder met tips voor familie-
Is die informatie beschikbaar op het ogen-
leden. Ook voor (huis)artsen kan het nuttig zijn om deze tips te overlopen
blik dat een zoektocht moet gestart?
met partner of familieleden van dementerende patiënten. De 9 tips in een
Nathalie: “Ja, ook dat is in de procedure opge-
notendop:
nomen. Bij mensen met risico voor dwaalge-
1. Stel je doolgedrag vast bij een familielid? Raadpleeg de huisarts. Een
drag wordt dergelijke informatie in het intake-
juiste diagnose zorgt voor meer begrip (zie ook www.dementie.be).
gesprek met patiënt en familie bevraagd. We
2. Is de diagnose dementie gesteld? Contacteer CARA (afdeling Belgisch
zorgen er dan meteen voor dat er een recente
Instituut Verkeersveiligheid). Zij controleren de rijgeschiktheid en be-
foto in het dossier beschikbaar is en vullen
kijken of er aanpassingen nodig zijn om veilig een voertuig te kunnen
preventief al een aangifteformulier verdwijning in met alle gegevens die we ter beschikking hebben. Hiervoor is een formulier in C2M,
besturen. (02 244 15 52, cara@bivv.be, www.bivv.be) 3. Communiceer met de politie over het verontrustend gedrag. Als het later fout gaat, bespaart dit veel kostbare tijd.
het elektronisch medisch dossier, voorzien.
4. Bewaar een recente kleurenfoto, liefst ook digitaal, in de zorgkaft.
Het uitwisselen van deze informatie met de
5. Noteer belangrijke ankerpunten uit het leven van de persoon met de-
politie gebeurt trouwens met schriftelijke
mentie. Waar vertelt zij of hij vaak over? Waar gaat zij of hij vaak naar
toestemming van patiënt of familie.”
toe: ouderlijk huis, vroegere werkplaats, kerkhof,... 6. Beperk het risico op weglopen door bv. een veilige omheining rond de tuin, een goed sleutelbeheer, ...
Beperkt het project zich tot verdwijningen bij personen met dementie? Nathalie: “Nee, zeker niet. Het start binnen Jessa wel op de afdeling psychogeriatrie op, maar na een proefperiode is het de bedoeling om dit verder uit te rollen naar bijvoorbeeld
7. Bevestig labels in de kledij met naam van de persoon en telefoonnummer van een contactpersoon. 8. Kan je familielid het huis verlaten? Geef een ingeschakelde en opgeladen gsm mee en laat haar of hem hier tijdig aan wennen. 9. Bewaar een kopie van de identiteitskaart in een plastic mapje. Het rijksregisternummer versnelt de zoekprocedure.
JESSALINEA 21