De zin en onzin van shockwavetherapie
De dienst fysische geneeskunde van het Jessa Ziekenhuis startte een 10-tal jaren geleden met shockwavetherapie. “Shockwavetherapie verdient zeker een plaats naast de meer klassieke musculoskeletale behandelingen. De behandeling is veilig, kortdurend, kent een hoge
Misverstanden Shockwavetherapie is pijnlijk hoor je wel eens. “Dat is eigenlijk één van de grote misverstanden die hierover bestaan,” beklemtoont dr. Claes. “De behandeling is inderdaad onaangenaam, maar lang niet zo pijnlijk als de verhalen
succesrate, pakt de oorzaak gericht aan en kan operaties voorkomen,”
willen doen geloven. We stemmen de dosis af
somt dr. Guido Claes een aantal van de voordelen op. “Bovendien is
hogen tijdens de therapie eventueel stilaan de
op wat de patiënt goed kan verdragen en ver-
het een van de best bestudeerde behandelingstechnieken binnen de
dosis. In de 10 jaar dat ik shockwavetherapie
fysische geneeskunde. Toch bestaan er nog heel wat misverstanden
doven en ben ik één keer gestopt tijdens de
over. Zo is de behandeling lang niet zo pijnlijk als mensen denken.”
toepas, heb ik nog nooit iemand moeten verbehandeling. Patiënten geven na de behandeling vaak zelf aan dat het heel goed is meegevallen. Vroeger gebruikten we de niersteen-
Shockwavetherapie is vooral gekend als een
gang brengen. In de toekomst hopen we ook
verbrijzelaar voor shockwavetherapie. Maar
niet-bloedige manier om chronische muscu-
in samenwerking met de dienst orthope-
ook dan was de pijn niet te vergelijken met
loskeletale letsels te behandelen. Dr. Claes:
die onze indicatiestelling uit te breiden met
het verbrijzelen van nierstenen. Er is immers
“Binnen de shockwavebehandeling zijn we
pseudarthrose waar veelbelovende resulta-
een veel hogere druk nodig voor het verbrijze-
het meest vertrouwd met indicaties van kalk-
ten worden geboekt. De behandeling blijkt in
len van stenen dan voor het activeren van het
afzetting in de pees en overbelastingsletsels
staat om het bothelingsproces terug op gang
celmetabolisme om het herstelproces op gang
van de pees. We kunnen alle pezen behan-
te brengen. Ook hier is het aantal behande-
te brengen, en dat is wat we met shockwave-
delen die toegankelijk zijn voor het toestel.
lingen beperkt tot één of twee. Gezien de in-
therapie doen. Een ander misverstand is dat
Voorbeelden zijn de behandeling van een
tensiteit van de gebruikte shockwaves is een
er geen wetenschappelijke evidentie is voor
golf- en tenniselleboog, de ziekte van De
regionale of algemene verdoving nodig en
shockwavetherapie, terwijl het net een van
Quervain, patellapees- of achillespeesaan-
dient de behandeling te gebeuren binnen het
de best bestudeerde musculusbehandelings-
doeningen, hielspoor, schoudercalcificaties…”
dagziekenhuis of een korte hospitalisatie.”
technieken is zowel op klinisch gebied als op vlak van fundamenteel onderzoek.”
Behandeling open wonden
Tweedelijnsbehandeling
De shockwave behandeling heeft sinds en-
Bij musculoskeletale letsels worden altijd
Veilig en succesvol
kele jaren ook zijn plaats verworven in de
eerst de klassieke therapieën toegepast.
De voordelen van shockwavetherapie als twee-
behandeling van moeilijk genezende open
“Omdat we daarmee een aantal problemen
delijnsbehandeling zijn volgens dr. Claes groot.
wonden zoals bij diabetes en bij vasculaire
goed kunnen oplossen. Lukt dat niet, dan be-
“Het is in de eerste plaats een heel veilige tech-
stoornissen. “Een beperkt aantal behande-
stond vroeger alleen nog de mogelijkheid van
niek die bijvoorbeeld geen scheuren kan veroor-
lingen, maximum drie, waarbij de duur van
een operatie. Nu kunnen we door shockwave-
zaken. Aan patiënten die antistollingsmedicatie
de behandeling afhangt van de grootte van
therapie vaak een operatie vermijden.”
nemen vragen we wel om daar enkele dagen
de wonde, kan het herstelproces terug op
22 JESSALINEA
voor de behandeling mee te stoppen, maar dat
fysische geneeskunde
dr. Guido Claes
is eerder een voorzorgsmaatregel. Shockwa-
dan om 300 à 400 patiënten per jaar. “Dit
pie uit te breiden naar wondbehandeling. En
vetherapie kent ook een hoge succesrate. De
zijn vooral musculoskeletale behandelingen
vóór het einde van dit jaar starten we met
recidiefgraad is heel gering. Ik heb bijvoorbeeld
maar binnenkort gaan we in overleg met alle
shockwavetherapie in ons Medisch Centrum
patiënten die ik 10 jaar geleden voor hielspoor
betrokken diensten om de shockwavethera-
op campus St.-Ursula in Herk-de-Stad.”
behandeld heb en die nog steeds pijnvrij zijn. Je mag stellen dat voor bepaalde indicaties zo’n 60% van de patiënten klachtenvrij blijft. Een
De voordelen samengevat
ander voordeel is het beperkt aantal behande-
• Veilige techniek
lingen dat nodig is. Meestal volstaan 3 à 4 be-
• Eén van de best bestudeerde musculoskeletale behandelingstechnie-
handelingen van 6 tot 10 minuten, met telkens
ken, zowel op klinisch vlak als op vlak van fundamenteel onderzoek
een interval van enkele weken. Het is voor de
(effecten op stamcellen en celmetabolisme).
patiënten dus geen langdurige en zwaar belastende behandeling zoals een revalidatie na
• Hoge succesrate: voor bepaalde indicaties blijft 60% van de patiënten klachtenvrij. • Aantal behandelingen is beperkt – meestal 3 behandelingen met tel-
bepaalde operaties.”
kens een interval van enkele weken. • De behandeling duurt slechts 6 tot 10 minuten.
Certificaat
• Behandeling zonder medicatie.
Dr. Claes is lid van de internationale vereni-
• Behandeling werkt in op de oorzaken, niet op de symptomen.
ging voor shockwavetherapie en woonde
• Heeft een plaats ingenomen tussen de conservatieve en operatieve
onlangs in Salzburg hun jaarlijks congres bij.
techniek – kan in een aantal gevallen een operatie (met soms lange re-
Hij beschikt ook over een internationaal erkend certificaat voor shockwavetherapie. “Op dit ogenblik is er nog geen wetgeving rond
validatie) voorkomen. • Weinig of geen nevenwerkingen: soms lichte roodheid of zeer zeldzaam kleine blauwe vlekjes.
shockwavetherapie. De internationale vereniging neemt echter het standpunt in dat gefocuseerde
shockwavetherapie
voorbe-
De nadelen samengevat
houden is voor artsen, terwijl radiale therapie
• De behandeling wordt niet terugbetaald door het ziekenfonds. De pa-
ook toevertrouwd kan worden aan kinesithe-
tiënt betaalt tussen 50 en 75 euro per behandeling (3 à 4 behandelin-
rapeuten. Radiale shockwavetherapie is ge-
gen gemiddeld). In een aantal gevallen kan shockwavetherapie wel een
schikt voor de behandeling van oppervlakkige
operatie (met soms lange revalidatie) vermijden.
aandoeningen, gefocuseerde therapie werkt in op dieper gelegen zones en calcificaties.”
Uitbreiding De dienst fysische geneeskunde van het Jessa Ziekenhuis voert jaarlijks een 1000tal shockwavebehandelingen uit. Het gaat
• De behandeling is onaangenaam, maar de dosis wordt aangepast aan wat de patiënt goed kan verdragen.
meer info Dr. Guido Claes, tel. 011 30 96 50 (secretariaat) www.ismst.com (website internationale vereniging voor shockwavetherapie)
JESSALINEA 23