REVALIDATIE
Jessa verkozen tot ambassadeur Europees Sociaal Fonds
Revalidatieproject ‘Weer-Werk’ bereidt patiënt vanaf dag één voor op terugkeer naar werkvloer Patiënten die na een (arbeids)ongeval, een ziekte of een aandoening
eerste opnamedag bieden we een gericht en
motorische beperkingen hebben worden vanaf dag één voorbereid op
doeltreffend screeningsprogramma aan. De
een terugkeer naar de arbeidsmarkt. “Een dakwerker revalideert niet
ding naar niet-arbeid. Door zo’n vroegtijdige
enkel met toestellen en gewichten,” zegt zorgmanager Luc Claes, “we laten hem zijn vroegere job opnieuw uitvoeren. Onder begeleiding en in veilige omstandigheden natuurlijk.” 21 van de 55 patiënten von-
focus ligt op terugkeer naar arbeid of begeleien doelgerichte interventie kunnen we proactieve prognoses stellen over haalbare returnto-work-kansen en kunnen we specifieke revalidatiedoelstellingen opstellen in functie van een terugkeer naar arbeid.”
den zo al de weg terug naar een job. Het Europees Sociaal Fonds (ESF) heeft het Jessa Ziekenhuis onderscheiden voor dit project en uitge-
Hoe ziet die specifieke revalidatie er uit? Sanne Bogaerts: “Bediendes leren we op-
roepen tot ESF-ambassadeur.
nieuw arbeidsspecifieke taken zoals tikken, klasseren of dataverwerking aan. Frituuruit-
Hoe zou je het doel van ‘Weer-Werk’ in en-
tegelijkertijd willen wij er voor zorgen dat ze
baters begeleiden we bij het bakken van friet
kele zinnen samenvatten?
makkelijker hun weg terugvinden naar de ar-
en voor een dakwerker hebben we op een
Luc Claes (zorgmanager neuro-locomotoriek):
beidsmarkt.”
trap een skeletstructuur van een dak laten
“Met dit traject willen we de kansen van de
bouwen.”
revalidant verhogen als hij later naar zijn oor-
Sanne Bogaerts (ergotherapeute): “Ook vroe-
spronkelijke job wil terugkeren of een andere
ger werkten we aan de terugkeer van reva-
Luc Claes: “Naast deze specifieke vorm van
aangepaste functie zou willen uitvoeren.”
lidanten naar hun vorige job of een andere
revalidatie heeft ‘Weer-Werk’ ook aandacht
baan, maar het accent lag toch meer op de
voor het administratief begeleiden van deze
woonsituatie en de activiteiten uit het dage-
patiënten naar hun vorige of een nieuwe
Waarom heeft het ESF dit project onder-
lijks leven. Met ‘Weer-Werk’ reiken we de pa-
job. Wij werken daarvoor samen met externe
scheiden en Jessa uitgeroepen tot ambas-
tiënt vanaf dag één een revalidatieprogram-
partners Arbeids Consulting Team Desiron
sadeur?
ma aan dat gericht is op hertewerkstelling.
(ACT), Gespecialiseerde Trajectbepalings- en
Luc Claes: “Vroeger focusten dokters en ver-
Vroeger werden revalidatie en re-integratie
Begeleidingsdienst (GTB) en de VDAB. Het is
pleegkundigen in de eerste maanden na een
vaak beschouwd als twee aparte processen.”
die combinatie die belangrijk is: de revalida-
(arbeids)ongeval, ziekte of handicap vooral
tiefocus vanaf dag één op arbeid leggen én
op het dagelijks leven, de woon- en gezins-
de revalidant doeltreffend administratief en
situatie en de hobby van de patiënt. Omdat
Kan je in alle gevallen vanaf dag één be-
het finale doel van revalidatie op participatie-
ginnen met de revalidatie in het teken van
niveau ligt, probeert het project ‘Weer-Werk’
hertewerkstelling?
er niet alleen voor te zorgen dat revalidanten
Sanne Bogaerts: “Nee, maar zowel de reva-
Hoe zijn jullie er toe gekomen om de reva-
zo zelfstandig en functioneel mogelijk de
lidatieartsen als de zorgverleners maken de
lidatie te focussen op hertewerkstelling?
draad van hun leven kunnen oppikken maar
patiënt er onmiddellijk bewust van. Vanaf de
Luc Claes: “Volgens de literatuur is de groot-
6 JESSALINEA
praktisch begeleiden naar werk.”
IN DE PRAKTIJK Een administratief medewerkster kwam in het revalidatiecentrum terecht na een hersenbloeding met motorische uitval. Na een intake door de revalidatiearts werd zij opgenomen in het arbeidsre-integratieproject. De voornaamste problemen waren een volledige linkszijdige uitval met afwezige stabalans, onmogelijkheid om te stappen, gestoorde aandacht, vermoeden van neglect, communicatie- en slikstoornissen. Uit vergelijking tussen capaciteiten en vereisten vielen vooral de cognitieve problemen ste kans op tewerkstelling binnen de honderd
op. De ernstige beperkingen op motorisch vlak bleken minder bepalend
dagen na het optreden van het incident. On-
voor haar jobinhoud.
middellijk na een ongeval, ziekte of aandoening staan zowel revalidanten als werkgevers
Tijdens haar opname kreeg ze de reguliere therapie maar binnen het mul-
erg open voor een terugkeer naar de job. In de
tidisciplinaire overleg werd er wekelijks besproken of arbeidsspecifieke
praktijk blijkt echter dat deze betrokkenheid
therapie al aan bod kon komen. Na vier maanden werd gestart met de
na vier tot zes maanden langs twee kanten
integratie van het arbeidsspecifieke in haar reguliere therapie. Dat wa-
sterk afzwakt. De kans op hertewerkstelling
ren administratieve taken zoals klasseren en dataverwerking. Maandelijks
neemt dan af met 50%. Na een afwezigheid
werd de patiënte gezien op de zitdag in samenwerking met ACT om de
van meer dan een jaar daalt die kans zelfs
vooruitgang en de verdere stappen te bespreken. Een eventuele terug-
tot 20%. We zijn in 2011 met deze aanpak
keer naar de werkvloer was lang twijfelachtig. Dankzij het doorzettings-
begonnen. Van de 55 revalidanten die in aan-
vermogen van de patiënte, de specifieke therapieën, overleg met de werk-
merking kwamen voor dit project zijn er on-
gever en het nodige administratieve werk kon ze toch stage lopen binnen
dertussen 21 weer aan het werk.”
de premorbide werksetting. Van daaruit werd een bilan opgemaakt van de huidige beperkingen en van aanwezige kwaliteiten. In samenspraak met de werkgever werd beslist de stage verder te zetten mits verdere training
Komen alle patiënten in aanmerking?
in therapie en de nodige jobbegeleiding. Na zes maanden hard werk bleek
Sanne Bogaerts: “We hebben er voor gekozen
dat de patiënte haar draai had teruggevonden en dat ze ondanks haar
om deze methodiek toe te spitsen op drie
beperkingen haar job kon uitvoeren, zij het met een licht aangepaste job-
subdoelgroepen: patiënten met niet-aange-
inhoud. Intussen is deze vrouw voltijds aan het werk.
boren hersenletsels (NAH-patiënten), amputatiepatiënten en patiënten met perifere
Een dakwerker werd opgenomen met evenwichtsstoornissen, houterig
zenuwletsels.”
gangpatroon, algemene krachtsvermindering en verminderde visus na een arbeidsongeval. Uit een gesprek met de revalidatiearts bleek duidelijk dat hij een grote wens had om terug te keren naar zijn werknemer.
Het Europees Sociaal Fonds heeft jullie uitgeroepen tot ambassadeur. Wat betekent
Bij de reguliere therapie lag de focus sterk op de evenwichtsstoornissen en
dat?
het houterige gangpatroon. In dit geval werden situaties nagebootst die
Luc Claes: “Met deze bekroning zet het ESF
in de dagelijkse werkomgeving van de patiënt voorkomen. De technische
Jessa niet alleen in de bloemetjes, maar voor-
dienst construeerde de skeletstructuur van een dak op een trap zodat de
ziet het ESF-Agentschap Vlaanderen ook ex-
patiënt kon oefenen. Ook moest hij over een evenwichtsbalk van verschil-
tra steun om gedurende een jaar dit project
lende hoogten lopen. Na zes maanden bleek dat de dakwerker zijn job niet
te verspreiden en kenbaar te maken. Het ESF
meer zou kunnen uitvoeren omdat er lichte evenwichtsproblemen bleven.
geeft deze onderscheidingen aan organisa-
Hierdoor kon de arbeidsgeneesheer geen goedkeuring geven. Vervolgens
ties die een uitmuntende methodiek of uit-
ging het multidisciplinair team samen met de werkgever op zoek naar ta-
muntend instrument hebben ontwikkeld om
ken die de patiënt wél zou kunnen uitvoeren. Intussen is de man aan de
de arbeidsmarkt in Vlaanderen te versterken.”
slag in een ondersteunende, administratieve functie in hetzelfde bedrijf.
JESSALINEA 7